װיקיפּעדיע yiwiki https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%95%D7%99%D7%A4%D7%98_%D7%96%D7%99%D7%99%D7%98 MediaWiki 1.39.0-wmf.19 first-letter מעדיע באַזונדער רעדן באַניצער באַניצער רעדן װיקיפּעדיע װיקיפּעדיע רעדן טעקע טעקע רעדן מעדיעװיקי מעדיעװיקי רעדן מוסטער מוסטער רעדן הילף הילף רעדן קאַטעגאָריע קאַטעגאָריע רעדן פארטאל פארטאל רעדן TimedText TimedText talk יחידה שיחת יחידה גאדג'ט שיחת גאדג'ט הגדרת גאדג'ט שיחת הגדרת גאדג'ט 10 817 579754 579700 2022-07-19T19:58:01Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki <div class="hlist hlist-separated inline"> די דאזיגע וויקיפּעדיע איז געשריבן אויף [[אידיש]]. עס זענען פארהאן [[meta:List of Wikipedias|פיל אנדערע וויקיפּעדיעס]]; פאלגנד זענען עטלעכע פון די גרעסטע: ====+1,000,000 אַרטיקלען:==== * [[:ar:|العربية]] ([[אַראַביש]]) * [[:de:|Deutsch]] ([[דײַטש]]) * [[:en:|English]] ([[ענגליש]]) * [[:es:|Español]] ([[שפּאַניש]]) * [[:fr:|Français]] ([[פֿראַנצויזיש]]) * [[:it:|Italiano]] ([[איטאַליעניש]]) * [[:ja:|{{נישט וויקלען|日本語}}]] ([[יאַפּאַניש]]) * [[:nl:|Nederlands]] ([[האלענדיש]]) * [[:pl:|Polski]] ([[פּױליש]]) * [[:pt:|Português]] ([[פּאָרטוגעזיש]]) * [[:ru:|Русский]] ([[רוסיש]]) * [[:sv:|Svenska]] ([[שוועדיש]]) * [[:vi:|Tiếng Việt]] ([[וויעטנאמעזיש|װיעטנאַמעזיש]]) * [[:zh:| 中文]] ([[כינעזיש]]) ====+250,000 אַרטיקלען:==== * [[:bg:|Български]] ([[בולגאַריש]]) * [[:ca:|Català]] ([[קאטאלאניש|קאַטאַלאניש]]) * [[:cs:|Čeština]] ([[טשעכיש]]) * [[:da:|Dansk]] ([[דעניש]]) * [[:eo:|Esperanto]] ([[עספּעראַנטאָ]]) * [[:eu:|Euskara]] ([[באסקיש|באַסקיש]]) * [[:fa:|فارسی]] ([[פּערסיש]]) * [[:fi:|Suomi]] ([[פֿיניש]]) * [[:he:|עברית]] ([[העברעאיש]]) * [[:hu:|Magyar]] ([[אונגעריש]]) * [[:hy:|Հայերեն]] ([[אַרמעניש]]) * [[:ko:|한국어]] ([[קאָרעיִש]]) * [[:ms:|Bahasa Melayu]] ([[מאלייאיש|מאַלײאיש]]) * [[:no:|Norsk]] ([[נאָרװעגיש]]) * [[:ro:|Română]] ([[רומעניש]]) * [[:sr:|Српски]] ([[סערביש]]) * [[:tr:|Türkçe]] ([[טערקיש]]) * [[:uk:|Українська]] ([[אוקראיניש]]) ====+100,000 אַרטיקלען:==== * [[:be:|Беларуская]] ([[בעלארוסיש]]) * [[:et:|Eesti]] ([[עסטיש]]) * [[:el:|Ελληνικά]] ([[גריכיש]]) * {{נישט וויקלען|[[:simple:|Simple English]] (פשוטע [[ענגליש]])}} * [[:gl:|Galego]] ([[גאַליסיש]]) * [[:hr:|Hrvatski]] ([[קראָאַטיש]]) * [[:ka:|ქართული]] ([[גרוזיניש]]) * [[:la:|Latina]] ([[לאַטײַן]]) * [[:lv:|Latviešu]] ([[לעטיש]]) * [[:lt:|Lietuvių]] ([[ליטוויש]]) * [[:mk:|Македонски]] ([[מאַקעדאניש]]) * [[:nn:|Nynorsk]] ([[נאָרװעגיש נינאָרסק]]) * [[:sk:|Slovenčina]] ([[סלאָװאַקיש]]) * [[:sl:|Slovenščina]] ([[סלאָװעניש]]) * [[:th:|ไทย]] ([[טיילאנדיש]]) * [[:ur:|اردو]] ([[אורדו]]) * [[:vo:|Volapük]] ([[וואלאפוק]]) ====וויקיפעדיעס אין אידישע שפראכן:==== * [[:he:|עברית]] ([[העברעאיש]]) * '''[[הויפט זייט|אידיש]]''' * [[:lad:|ג׳אודײו-איספאנײול]] ([[לאדינא]]) <p id="lang-coord" style="text-align:center"> <noinclude> [[קאטעגאריע:הויפט זייט]] </noinclude> gtpaxboind14bj0xxc7wt6uqe8ee9md 0 2965 579759 569141 2022-07-19T20:11:21Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki [[File:Isroel Hopsztajn.jpg|thumb|upright=1|קאזשניצער מגיד רבי [[ישראל האפשטיין]].]] '''חסידות''' איז אַ שטרעמונג וואָס איז געגרינדעט געוואָרן דורכן [[בעל שם טוב]], באַזירט אויף יסודות אין תורת ה[[קבלה]]. די יסודות פון [[חסידות]] זענען צו דינען דעם באשעפֿער מיט אינערלעכקייט פֿון האַרץ. חסידות האט שטאַרק באַטאָנט לויטערקייט פון [[האַרץ]], [[אַהבת ישׂראל]], און התקשרות און [[אמונה]] אין צדיקים. אַן עקסטערן דגוש ווערט געלייגט אויף שבירת המדות, אויסצורײַסן גאווה, כּעס, א.ד.ג. און זיך ברעכן די תּאוות הגשמיות. ''חסידים'' זענען די ייִדן וואָס פֿירן זיך לויט די אויבנדערמאָנטע יסודות פון דרך ה[[בעש"ט]]. דער ריכטיקער אָפּטײַטש פֿון דעם וואָרט ''חסיד'' איז פֿון ''מתחסד'' עם קונו, ד.ה. ער טוט מער ווי מען ברויך צו טאָן כּלפּי די חובות היהודי לבוראו. == היסטאָריע פֿון חסידות == די שרשים פֿון חסידות זענען געשטעלט געוואָרן אין די שטעט און שטעטלעך פֿון [[אוקראַיִנע]] און [[וואהלין]]. נאכ'ן הסתלקות פֿון [[בעש"ט]] איז איבערגעגאַנגען די הנהגה צו רבי [[דוב בער ממעזריטש]], באַקאַנט ווי דער מעזריטשער מגיד. אין יענער צײַט האָבן אָנגעהויבן צוגעקומען חסידים און תּלמידים פֿון [[פּוילן]] און [[גאליציע]] (ר' אלימלך פֿון ליזשענסק, חוזה פֿון לובלין, שפּעטער ר' שלום מבעלזא, שפּעטער דברי חיים צאַנז, און קאָצק גור אין פוילן, וכו') , און אפֿילו פֿון ווײַטער אונגעריש-עסטרײַכישער אימפּעריע (ר' פנחס הורוויץ בעל הפלאה, וכו'). נאָכן הסתלקות פֿונעם מעזריטשער מגיד האָט זיך די הנהגה פֿונאַנדערגעטיילט צווישן די גרויסע תּלמידים, איבערהויפּט: ר' [[שניאור זלמן פון לאדי|שניאור זלמן פֿון ליאַדי]], ר' מנחם נחום פֿון [[טשערנאָביל]], און ר' אלימלך פֿון [[ליזשענסק]]. די תּלמידים פֿון ר' אלימלך, איבערהויפּט דער [[יעקב יצחק פון לובלין|חוזה פֿון לובלין]] און זײַן תּלמיד ר' [[נפתלי צבי הורוויץ|נפֿתּלי ראַפּשיצער]], האָבן געהאָלפן נאָך מער פֿאַרשפּרייטן די תּורת החסידות אויף ווײַט און ברייט דורך זייערע צאָלרײַכע תּלמידים און חסידים. דאַן האָט חסידות געשלאָגן וואָרצלען אין אַזעלכע ווײַטע ערטער ווי [[אונגערן]] דורך דעם חוזה'ס תּלמיד בעל ישמח משה. ===נאָך דער צווייטער וועלט–מלחמה=== נאָכן חורבן אין [[אייראָפּע]] האָבן זיך איבערגעפֿלאַנצט אַ סך חסידישע הויפֿן, גרויסע און קליינע, אין [[ארץ ישׂראל]] און [[אַמעריקע]]. חסידות אין מאָדערנע צײַטן האָט פֿאַרשפּרייט אין כּלל–ישׂראל די ליבשאַפֿט צו וואַרעמער [[נגינה]] און מער [[מנהג|מנהגים]] באַזירט אויף [[קבלה]], און אמונת–צדיקים. חסיד'ישע הויפֿן זענען געוואָרן אלץ מער פֿאַרברייטערט און פֿאַרצווײַגט און מיט דעם זענען מיטגעקומען נײַע שוועריקייטן צו קענען אָנהאַלטן דעם אָריגינעלן דגוש פֿון חסידות אויף עבודת–השם מיט אינעווייניגסטע פֿון האַרץ, און אויף צו געדענקען און פֿארשטיין די טיפֿע תּורת–החסידות פֿון [[בעש"ט]] ותּלמידיו. אויך זענען חסיד'ישע הויפֿן געוואָרן מער פּאָליטיזירט און פּאַרטיייִש, און אַ סך זענען הײַנט מיטן געדאַנק אַז דער חסידישער לעבנסשטייגער איז מײַסטנס אויף אָנצוהאַלטן ייִדן בײַ ייִדישקיט. עס איז באַקאַנט אַז דער סאַטמאַרער רבֿ, ר' [[יואל טייטלבוים]], האָט געשריבן אַז ''נשתכח תורת הבעש"ט''. ער שרײַבט בפֿירוש דאָרטן אין ויואל משה "וצריך בינה יתירה להתבונן בדבריהם הקדושים". עס זענען דאָ אַ סך חסידים וואָס האַלטן נאָך שטאַרק אָן מיט די אָריגענעלע יסודות, און עס קען נאָך ווערן געפֿונען הײַנט בני עלי' וואָס האָרעווען אין תּורת–החסידות און אין תּורת–ה[[קבלה]] אויף וואָס דאָס איז געגרינדט, און אַרבעטן אויף תּורה לשמה, שבֿירת–המדות, און התדבֿקות לצדיקי אמת. == התנגדות == פֿון סאַמע אָנפֿאַנג זענען געווען שטאַרקע חולקים אויפֿן נײַעם דרך. ספּעציעל אין ליטע זענען אַרויסגעגעבן געוואאָרן צאָלריכע חרמים קעגן חסידים, א טייל פֿון וועלכע דער [[גר"א]] האָט זיך אין זיי אָנגעשלאָסן, און די ערשטע מיטגלידער פֿון חסידות האָבן געהאַט אויסצושטיין גאָר שטאַרקע רדיפֿות. די הויפּט–טענות קעגן די חסידים האָבן באַשטייט אין דעם וואָס מען האָט משנה געווען אינעם [[נוסח התּפלה]] פֿון נוסח [[אַשכּנז]] צום נוסח אר"י, און אַז די חסידים האָבן מיקל געווען אין געוויסע הלכות, ווי [[צ.ב.ש]]. זמן–תּפלה, א.ד.ג. אויך איז געווען שטאַרק דאָס חשד אַז חסידות איז נישט מער ווי אַ כּת מיט מאָדנע געפֿירעכץ וואָס וועט צוברענגן צו אַ פֿאַרצווייפלונג אין יהדות צום גלײַכן ווי דער כת פון [[שבתי צבי]]. מיטן אָנקום פֿון דער השׂכּלה איז די התנגדות קעגן חסידים שוואַך געוואָרן דורך דעם וואָס חסידים און מתנגדים האָבן אײַנגעזען אַז זיי מוזן פֿירן אַ געאייניקטן קאַמף קעגן השׂכּלה. איינע פון די גרעסטע גדולים און גרויסע לייט אין דעם ערשטער דור פון דעם מגיד פון מעזריטש אין פון זיינע תלמידים, וואס האבן יא אנגענומען חסידות און זיי געהאלטן פאר גאר גרויסע לייט, איז געווען דער [[חיד"א]]. און אין שו"ת [[דברי חיים]] ברענגט ער דערפון א ראיה, אז גדולי ישראל האבן יא אנגענועמן חסידות עיי"ש. וואס כאטש ער איז געווען א ספרדי, און אין זיין געגענט אין איטאליע האט מען דאך כמעט נישט געוואוסט פון חסידות, דאך שרייבט ער זייער שיין אויפן רבי [[ישראל בעל שם]] און אויף זיינע תלמידים. ער שרייבט אויף אים הרב החסיד קדוש מהר"י בעל שם טוב הגיד גדולת נשמת מהרבינו חיים (בן עטר) [[שם הגדולים]] ערך אור החיים וערך צפנת פענח). אויך דער צפנת פענת פון רבי [[יעקב יוסף פון פולנאה]] ברענגט דער חיד"א אין זיינע ספרים (שם הגדולים ערך צפנת פענח, און [[רוח חיים]], און אין זיין ספר [[כסא דוד]] דרוש י"ד). אויך שרייבט ער אויף אים אין שם הגדולים הקדמות רבו הרב המפורסם קדוש יאמר לו מהר"ר ישראל בעל שם טוב. אויך ווערט דערמאנט די חבורה פון בעל שם טוב אין זיין ספר [[ברכי יוסף]] (יורה דעה סי' רצ"ט סעי' א') אז ער האט געזעהן חסידים וואס גייען מיט קליידער פון זיידן און זענען מקפיד נישט צו גיין מיט וואל ער האט זיי געפרעגט דעם טעם און זיי האבן אים געענטפערט, ער שרייבט אזוי: זה שנים כן באו סיעת ספריא מקרית חוצות לשכון כבוד בארץ, ותרי מינייהו רבנן המתקדשם והמטהרים בהדרי הדרים, ועין רואה הני מאני דרבנן מכף רגל ועד ראש לבושי משי ואיבעיא להו לרבנן מה מצוה זו ומצאה הקפידה באמור רבנן בטעמא עיי"ש. אויך דערמאנט ער אסאך מאל אין זיינע ספרים רבי גרשון מקיטוב, א שוואגער און א תלמיד פון בעל שם טוב. אויך ברענגט ער נאך תלמידים פון בעל שם טוב ווי רבי יוסף דער טאטע פון רבי ישראל נחמן מדראהביטש (חומת אנ"ך שה"ש א'). דער [[תולדות יעקב יוסף]] ברענגט ער אזוי: שפירש בספר בן פורת יוסף להרב החסיד מוהר"ר יעקב יוסף כ"ץ ז"ל תלמיד הרב עיר וקדיש מהר"ר ישראל בעל שם טוב ז"ל שבא לידינו מקרוב. פון דער אנדערע זייט, די רביים פון חסידים ברענגן אויך דעם חיד"א זייער שיין, עס איז מקובל ביי חסידים זייער שיינע רייד פון רביים אויף אים ווי עס שטייט אין ספר [[אהל אלימלך]] סי' רפ"א. וואס עס האט געזאגט אויף אים דער צדיק רבי אלימלך מליזנעסק, ספעציעל איז באקאנט אז רבי צבי אלימלך מדינוב דער מחבר פון ספר [[בני יששכר]] ברענגט אים זייער אסאך אין זיינע ספרים, אין א פלאץ שרייבט ער אויפן חיד"א אזוי: איך ווייס נישט ווי דער מראה מקום דערפון איז נישט אין סוגיות הש"ס, אבער וויבאלד דער חיד"א א רב מובהק אין זיין דור שרייבט אזוי בבית דין של מטה, פסק'נט מען אזוי אויך אין בית דין של מעלה (בני יששכר ח"ב חודש תשרי דרוש י"ד). אויך ברענגט דער [[בני יששכר]] זיינע ספרים [[ראש דוד]], [[דבש לפי]], און ער האט געשריבן דערויף הערות, די היסטאריע ספרים שרייבט אז דער בני ייששכר אין זיין שניט אין דרוש ענדעלט זייער צום שניט פון חיד"א. == אפרוף פונעם חפץ חיים == אין ספֿר חיי ה[[חפץ חיים]], (מחבר ר' ארי' לייב בן החפץ חיים) שטייט, דער חפץ חיים האָט געזאָגט, ער איז מקנא די חסידים מיט דריי זאַכן, 1) פֿון די זאַכן, אַז דער חינוך בײַ די חסידים האַלט זיך זייער שטאַרק, ווײַל, ווען אַ משׂכיל קומט אין אַ ליטווישער שטאָט, און רעדט צו די קינדער, וועט מען איבער טראַכטן אויב עס איז פּאַסיק אים צו שטערן, אויב עס איז לשון–הרע, א.ד.ג, אין די צײַט וואָס מענטשן טראַכטן וואָס צו טון, איז דער [[משׂכיל]] משחית דעם חינוך - אָבער אויב גייט דער משׂכיל אין אַ חסידישער שטאָט, און רעדט צו אַ קינד, וועט די גאַנצע שטאָט אים אַרויסבאַגלייטן מיט בזיונות ב[[תופים]] ובמחולות, און עס איז אים נישט מעגלעך צו שעדיקן דעם חינוך (נ"ב מהכותב: עס גלייבט זיך נישט פֿונעם לשון אין ספר חיי הח"ח, אַז דער חפץ חיים רעדט דאָ פֿון [[אונגאַרישע]] חסידים דווקא, ער שרײַבט דאָס בפֿירוש אויף אלע חסידים). אויך שטייט אַז דער חפץ חיים האָט געפֿרעגט דעם [[שלום דובער שניאורסאהן|מהרש"ב]] פֿון לובאַוויטש, ווי אַזוי ער האָט געפּועלט בײַ זײַנע תּלמידים, זיי זאָלן לאָזן וואַקסן די בערד, ווײַל דער חפץ חיים האָט זיך זייער אַ סך געבעטן בײַ זײַנע תּלמידים זיי זאָלן לאָזן וואַקסן די בערד, און ער האָט נישט געפּועלט (אַזוי ווי עס פֿלעגט גיין אין ליטווישע ישיבֿות) האָט דער מהרש"ב געענטפֿערט, אַז ער האָט נאָך קיין מאָל נישט גערעדט וועגן לאָזן וואַקסן די בערד, די תּלמידים, האָבן דאָס אַליין פֿאַרשטאַנען. ==ספרי יסוד פון חסידות== *תולדות יעקב יוסף *[[מאור עינים (טשערנאביל)|מאור עינים]] *[[נועם אלימלך]] *ספר ה[[תניא]] *דגל מחנה אפרים *[[קדושת לוי]] *[[עבודת ישראל]] *באר מים חיים *מאור ושמש - ביי אסאך חסידים גייען נישט די ספרים אראפ פון טיש. צדיקים האבן געזאגט: מ'דארף זיך פארזעצן (פאר'משכנ'ן) די שטריימל, צו קויפן א חסידיש ספר. ==חסיד שוטה== א פרומער משוגענער רופט די גמרא אן א "חסיד שוטה". הגם די ריכטכע דעפיניציע איז געזאגט געווארן אויף איינעם וואס ווייסט נישט וויאזוי צו זיין פרום, דהיינו ער גייט אין מקוה אין יום הקדוש, איז עס אויסגענוצט געווארן ביי שונאי חסידים אלץ א שפּאָט נאמען. ==זעט אויך== * [[ליסטע פון חסיד'ישע הויפן]] * [[רשימה:חסידישע הויפן]] ==וועבלינקען== *שמעון דובנאוו, ''געשיכטע פון חסידיזם אויפן יסוד פון אריגינעלע מקורים'' ([https://archive.org/details/nybc202437 באנדן 1], [https://archive.org/details/nybc202438 2] און [https://archive.org/details/nybc202439 3]). * [https://web.stevens.edu/golem/llevine/chassidism/chassidim_america.pdf|וועגן חסידות אין אמעריקע] [[קאַטעגאָריע:יידישע באוועגונגען]] [[קאַטעגאָריע:יידישע שטרעמונגען]] [[קאַטעגאָריע:חסידות|*]] o4g9n16q5grb7e4w5euav6wxl6ollgl 0 3579 579741 579630 2022-07-19T19:43:01Z פוילישער 339 באדייטן בלאט wikitext text/x-wiki א [[שולע]] מיינט געוויינלעך אן ארט וואו קינדער (בערך פון 6 ביז 15 יאר אלט) לערנען. {{באטייטן| * '''[[קינדערגארטן]]''' - פאר קליינע קינדער * '''[[אוניווערסיטעט]] * '''[[קאלעדזש]]''' }} njvygxegb4yccd3w9cn91bqzu9ecx30 579742 579741 2022-07-19T19:44:01Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט בלאט [[שולע (אלגעמיינע)]] צו [[שולע (באדייטן)]] wikitext text/x-wiki א [[שולע]] מיינט געוויינלעך אן ארט וואו קינדער (בערך פון 6 ביז 15 יאר אלט) לערנען. {{באטייטן| * '''[[קינדערגארטן]]''' - פאר קליינע קינדער * '''[[אוניווערסיטעט]] * '''[[קאלעדזש]]''' }} njvygxegb4yccd3w9cn91bqzu9ecx30 579752 579742 2022-07-19T19:51:36Z וויקיפּעדלער 32864 א קינדערגארטן רופט קיינער נישט שולע wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[שולע]] 99xo10l77zhcazsg27a1ce5l864k8td 579769 579752 2022-07-19T20:26:44Z פוילישער 339 רעדאַקטירונגען פֿון [[Special:Contributions/וויקיפּעדלער|וויקיפּעדלער]] צוריקגענומען ([[User talk:וויקיפּעדלער|רעדן]]) צו דער לעצטער ווערסיע פֿון [[User:פוילישער|פוילישער]] wikitext text/x-wiki א [[שולע]] מיינט געוויינלעך אן ארט וואו קינדער (בערך פון 6 ביז 15 יאר אלט) לערנען. {{באטייטן| * '''[[קינדערגארטן]]''' - פאר קליינע קינדער * '''[[אוניווערסיטעט]] * '''[[קאלעדזש]]''' }} njvygxegb4yccd3w9cn91bqzu9ecx30 0 8859 579728 572516 2022-07-19T19:13:54Z זאנוויל 33381 wikitext text/x-wiki {{אב}} * דער זיבעטער פון די [[ניין טעג]] די טעג ווען ז' אב קען געפאלן: {| class="wikitable" |- ! קביעות פון יאר !! טאג !! סדרה |- | בחג{{ש}}השג{{ש}}זחג{{ש}}זשג || זונטיג || [[פרשת ואתחנן|ואתחנן]] |- | בחה{{ש}}בשה{{ש}}גכה{{ש}}זשה || דינסטיג || ואתחנן |- | בשז{{ש}}גכז{{ש}}הכז|| דאנערשטיג {{שפייצן}}|| [[פרשת דברים|דברים]] |- | החא{{ש}}השא{{ש}}זחא || פרייטיג || דברים |} == געשעענישן== * {{לינק צו א יידיש יאר|3338}} - (לויט [[סדר עולם רבה]]) האט אנגעהויבן דעם חורבן פונעם ערשטן [[בית המקדש]] דורך די [[בבל]]יים == געבוירן == * [[ה'תקס"ב]] – רבי [[אליקים כרמולי]], מחבר פון אגודת אגדות, רב פון [[בריסל]] (נפטר [[ה'תרל"ה]]) * [[ה'תקפ"א]] – רבי [[אברהם ישראל שמואל דיסקין]], ראב"ד און ראש ישיבה [[פאלונסק]] און [[וואלקאוויסק]]-[[בעלארוס]], מחבר פון ספר, לבני בנימין (נפטר [[י"ג טבת]] [[ה'תרמ"ז]]) * [[ה'תר"ס]] – רבי [[יוחנן פערלאוו]], [[קארלין סטאלין|לוצקער]] רבי (נפטר [[ה'תשט"ז]]) == יארצייטן== * [[ה'תר"ע]] – רבי [[משה גרינוואלד]], [[חוסט]]ער רב, מחבר פון "ערוגת הבושם" * [[ה'תרפ"ו]] – רבי [[שמחה בונים עהרנפעלד]], מחבר פון "מענה שמחה" * [[ה'תש"ס]] – רבי [[שלום נח בערעזאווסקי]] [[סלאנים (הויף)|סלאנימער]] [[אדמו"ר|רבי]], דער "נתיבות שלום * [[ה'תשס"ז]] – הרב [[דוב מאיר קרויזער]], ראש ישיבות פרעשבורג אין [[ירושלים]] און אין [[שיכון סקווירא]] [[nn:7. ab]] 2vh2bj1egdzqa5jy9107j01eadiv1jh 579750 579728 2022-07-19T19:47:51Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki {{אב}} * דער זיבעטער פון די [[ניין טעג]] די טעג ווען ז' אב קען געפאלן: {| class="wikitable" |- ! קביעות פון יאר !! טאג !! סדרה |- | בחג{{ש}}השג{{ש}}זחג{{ש}}זשג || זונטיג || [[פרשת ואתחנן|ואתחנן]] |- | בחה{{ש}}בשה{{ש}}גכה{{ש}}זשה || דינסטיג || ואתחנן |- | בשז{{ש}}גכז{{ש}}הכז|| דאנערשטיג {{שפייצן}}|| [[פרשת דברים|דברים]] |- | החא{{ש}}השא{{ש}}זחא || פרייטיג || דברים |} == געשעענישן== * {{לינק צו א יידיש יאר|3338}} - (לויט [[סדר עולם רבה]]) האט אנגעהויבן דעם חורבן פונעם ערשטן [[בית המקדש]] דורך די [[בבל]]יים == געבוירן == * [[ה'תקס"ב]] – רבי [[אליקים כרמולי]], מחבר פון אגודת אגדות, רב פון [[בריסל]] (נפטר [[ה'תרל"ה]]) * [[ה'תקפ"א]] – רבי [[אברהם ישראל שמואל דיסקין]], ראב"ד און ראש ישיבה [[פאלונסק]] און [[וואלקאוויסק]]-[[בעלארוס]], מחבר פון ספר, לבני בנימין (נפטר [[י"ג טבת]] [[ה'תרמ"ז]]) * [[ה'תר"ס]] – רבי [[יוחנן פערלאוו]], [[קארלין סטאלין|לוצקער]] רבי (נפטר [[ה'תשט"ז]]) == יארצייטן== * [[ה'תר"ע]] – רבי [[משה גרינוואלד]], [[חוסט]]ער רב, מחבר פון "ערוגת הבושם" * [[ה'תרפ"ו]] – רבי [[שמחה בונים עהרנפעלד]], מחבר פון "מענה שמחה" * [[ה'תש"ס]] – רבי [[שלום נח בערעזאווסקי]] [[סלאנים (הויף)|סלאנימער]] [[אדמו"ר|רבי]], דער "נתיבות שלום * [[ה'תשס"ז]] – הרב [[דוב מאיר קרויזער]], ראש ישיבות פרעשבורג אין [[ירושלים]] און אין [[שיכון סקווירא]] mjxmjgtoow1dns4fu6g6nzqwwu3r7ka 0 8860 579726 457159 2022-07-19T19:07:02Z זאנוויל 33381 wikitext text/x-wiki {{אב}} * דער זעקסטער פון די [[ניין טעג]] די טעג ווען ו' אב קען געפאלן: {| class="wikitable" |- ! קביעות פון יאר !! טאג !! סדרה |- | בחה{{ש}}בשה{{ש}}גכה{{ש}}זשה || מאנטיג || [[ואתחנן]] |- | בשז{{ש}}גכז{{ש}}הכז|| מיטוואך || [[פרשת דברים|דברים]] |- | החא{{ש}}השא{{ש}}זחא || דאנערשטיג {{שפייצן}}|| דברים |- | בחג{{ש}}זחג{{ש}}זשג{{ש}}השג || שבת || דברים |} == יארצייטן== * [[ה'ס"ב]] - רבי [[מרדכי בן הלל]], דערמארדעט צוזאמען מיט זיין משפחה און דער קהילה פון [[נירנבערג]] ביים [[רינדפלייש פאגראם]] * [[ה'תשפ"א]] - רבי [[יואל כהן]], ליבאוויטשער חוזר און משפיע [[nn:6. ab]] 5o53ehos3igwyozmf7zc04fgyl6kpzp 0 12998 579725 571094 2022-07-19T19:05:56Z זאנוויל 33381 פארראכטן יארצייט wikitext text/x-wiki {{יתום}} [[בילד:תורת מנחם.jpg|קליין| תורת מנחם פון הרב יואל כהן]] רבי '''יואל כהן''' ([[ט"ז שבט]] ה'תר"ץ - [[ו' אב]] [[ה'תשפ"א]]) איז געווען דער חוזר ראשי פונעם ליובאוויטשער רבי׳ן, רבי [[מנחם מענדל שניאורסאהן]], וואס האט איבערגעזאגט זיינע תורות פארן עולם. דערנאך איז ער געווארן דער הויפט משפיע אין דער [[ישיבה]] אין 770 איסטערן פארקוויי. {{גרונטסארטיר:כהן, יואל}} [[קאטעגאריע:ליובאוויטש]] [[קאטעגאריע:מענטשן פון ניו יארק]] [[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער יידן]] {{ייד-ביא-שטומף}} igqsonmwyiy6d2ifd7vgpyugrdlxmpx 0 14031 579733 579346 2022-07-19T19:29:24Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki {{יישוב| |נאמען=באר שבע |סארט יישוב=שטאָט |הערב=Coat of arms of Beersheba.svg |בילד=Citybeersheva.jpg |באשרייבונג=שטאָט צענטער פון באר שבע |מדינה={{פאן ישראל}} |ראיאן=דרום |בירגערמייסטער=[[רוביק דאַנילאָוויטש]] |אפיציעלע שפראך=[[העברעיש]] |שטח=117.500 |הייך=260 |גרינדונג דאטע=1900 (ניו שטאָט) |באפעלקערונג=209,687 |באפעלקערונג יאר=2019 |צפיפות=1,750 |צייט זאנע=+2 }} '''באר שבע''' ([[אַראַביש]]: بئر السبع), איז די הויפט [[שטאט]] אין דעם [[דרום דיסטריקט]] פון [[מדינת ישראל]], די באָדן איז גרויס 117,500 [[דונאם]], די צווייטע גרעסטע שטאט אין שטח נאך [[ירושלים]]. לויטן [[צענטראלן ביורא פאר סטאטיסטיק]] (הלשכה המרכזית לסטטיסטיקה) פאר דעצעמבער [[2005]], איז דא אין באר שבע 202,202 איינוואוינער. די יערליכע וואוקס ראטע האלט ביי 0.3 פראצענט. רוב זענען [[איד]]ן. זי איז די זעקסטע גרעסטע שטאט אין ארץ ישראל. אין באר שבע געפינען זיך [[בן גוריון אוניווערסיטעט]] און [[סאראקע]] [[שפיטאל]]. == טראנספארטאציע == די שטאטישע אויטאבוסן ווערן געפירט דורך א פריוואטער געזעלשאפט, מיטן נאמען מעטראדאן. פון דער צענטראלער אויטאבוס סטאנציע, זענען דא אויטאבוסן צו אלע גרויסע שטעט אין לאנד כמעט, און קיין [[אילת]], און אן אויטאבוס נעצווערק וואס דעקט דעם גאנצן [[נגב]]. [[ישראל באנען]] האט צוויי [[באן]] סטאנציעס אין דער שטאט, [[באר שבע צפון באן סטאנציע]], וואס איז נאנט צום [[אוניווערסיטעט]], און די שפיטאל, און [[באר שבע צענטראלע באן סטאנציע]], וואס איז אין צענטער פון דער שטאט, און דער ביי געפונט זיך די צענטראלע אויטאבוס סטאנציע. ==רבנים פון באר שבע == * הרב [[אליהו אברז'ל]] *הרב [[מרדכי אליהו]] *הרב [[אליהו קושעלעווסקי]] *הרב [[אליהו כץ]] *הרב [[מאיר סוויסה]] *הרב [[בנימין בצרי]] *הרב [[שלמה טנא]] *הרב [[יהודה דרעי]] == שאסייען == [[שאסיי 40]] איז דער הויפט [[שאסיי]], וואס פירט קיין באר שבע; ער פארבינדט פון צפון פון באר שבע צום צענטער. פון דרום טראגט שאסיי 40 קיין [[דימונה]]. [[שאסיי 60]] פארט אויף צפון וואו ער פארט אריין אין דעם [[מערב ברעג]], און פארבינדט [[חברון]], און ירושלים. [[שאסיי 25]] פארט פון מזרח מערב פון דער שטאט. * דער [[בירגערמייסטער]] פון דער שטאט איז רוביק דאנילאוויטש. {{שטעט אין ישראל}} [[קאטעגאריע:אידישע יישובים]] [[קאַטעגאָריע:באר שבע|*]] q9tyfpcfwn40j0pi5z8j5w9lvjkeb04 579735 579733 2022-07-19T19:30:00Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki {{יישוב| |נאמען=באר שבע |סארט יישוב=שטאָט |הערב=Coat of arms of Beersheba.svg |בילד=Citybeersheva.jpg |באשרייבונג=שטאָט צענטער פון באר שבע |מדינה={{פאן ישראל}} |ראיאן=דרום |בירגערמייסטער=[[רוביק דאַנילאָוויטש]] |אפיציעלע שפראך=[[העברעיש]] |שטח=117.500 |הייך=260 |גרינדונג דאטע=1900 (ניו שטאָט) |באפעלקערונג=209,687 |באפעלקערונג יאר=2019 |צפיפות=1,750 |צייט זאנע=+2 }} '''באר שבע''' ([[אַראַביש]]: بئر السبع), איז די הויפט [[שטאט]] אין דעם [[דרום דיסטריקט]] פון [[מדינת ישראל]], די באָדן איז גרויס 117,500 [[דונאם]], די צווייטע גרעסטע שטאט אין שטח נאך [[ירושלים]]. לויטן [[צענטראלן ביורא פאר סטאטיסטיק]] (הלשכה המרכזית לסטטיסטיקה) פאר דעצעמבער [[2005]], איז דא אין באר שבע 202,202 איינוואוינער. די יערליכע וואוקס ראטע האלט ביי 0.3 פראצענט. רוב זענען [[איד]]ן. זי איז די זעקסטע גרעסטע שטאט אין ארץ ישראל. אין באר שבע געפינען זיך [[בן-גוריון אוניווערסיטעט פונעם נגב|בן-גוריון אוניווערסיטעט]] און [[סאראקע]] [[שפיטאל]]. == טראנספארטאציע == די שטאטישע אויטאבוסן ווערן געפירט דורך א פריוואטער געזעלשאפט, מיטן נאמען מעטראדאן. פון דער צענטראלער אויטאבוס סטאנציע, זענען דא אויטאבוסן צו אלע גרויסע שטעט אין לאנד כמעט, און קיין [[אילת]], און אן אויטאבוס נעצווערק וואס דעקט דעם גאנצן [[נגב]]. [[ישראל באנען]] האט צוויי [[באן]] סטאנציעס אין דער שטאט, [[באר שבע צפון באן סטאנציע]], וואס איז נאנט צום [[אוניווערסיטעט]], און די שפיטאל, און [[באר שבע צענטראלע באן סטאנציע]], וואס איז אין צענטער פון דער שטאט, און דער ביי געפונט זיך די צענטראלע אויטאבוס סטאנציע. ==רבנים פון באר שבע == * הרב [[אליהו אברז'ל]] *הרב [[מרדכי אליהו]] *הרב [[אליהו קושעלעווסקי]] *הרב [[אליהו כץ]] *הרב [[מאיר סוויסה]] *הרב [[בנימין בצרי]] *הרב [[שלמה טנא]] *הרב [[יהודה דרעי]] == שאסייען == [[שאסיי 40]] איז דער הויפט [[שאסיי]], וואס פירט קיין באר שבע; ער פארבינדט פון צפון פון באר שבע צום צענטער. פון דרום טראגט שאסיי 40 קיין [[דימונה]]. [[שאסיי 60]] פארט אויף צפון וואו ער פארט אריין אין דעם [[מערב ברעג]], און פארבינדט [[חברון]], און ירושלים. [[שאסיי 25]] פארט פון מזרח מערב פון דער שטאט. * דער [[בירגערמייסטער]] פון דער שטאט איז רוביק דאנילאוויטש. {{שטעט אין ישראל}} [[קאטעגאריע:אידישע יישובים]] [[קאַטעגאָריע:באר שבע|*]] 914ncnmh74ra473f6av1jdrn8x3c5tz 0 23686 579751 508249 2022-07-19T19:49:52Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki [[טעקע:Slavic languages-BLANK.png|thumb|300px|שמאל|פארשפרייט פון די סלאווישע שפראכן]] די '''סלאווישע שפראכן''' זענען א גרופע פון נאנט פארבינדענע [[שפראך|שפראכן]] פון די [[סלאווישע פעלקער]] און אן אונטער-גרופע פון די [[אינדא-אייראפעישע שפראכן]] וואס מ'רעדט אין רוב פון [[מזרח אייראפע]], אין די [[באלקאנען]], אין טייל פון [[צענטראל אייראפע]] און אין צפון [[אזיע]]. == צווייגן == די סלאווישע שפראכן ווערן צעטיילט אויף דריי עיקר צווייגן: * '''אסט-סלאוויש''', וואס איז כולל [[רוסיש]], [[אוקראיניש]], [[בעלארוסיש]], [[רוסיניש]]. * '''וועסט-סלאוויש''', וואס צווייגט זיך אפ ווייטער אלס: ** [[טשעכיש]] און [[סלאוואקיש]], ** [[אויבער סארביש]] און [[אונטער סארביש]] (מינאריטעט שפראכן אין [[דייטשלאנד]]), ** '''[[לעכישע שפראכן]]''': [[פויליש]], [[פאמעראניש]]/[[קאשוביש]], [[שלעזיש]] און [[פאלאביש]] (א טויטע שפראך), ** [[כנעניש]] (א טויטע שפראך). * '''דרום-סלאוויש''', וואס צווייגט זיך אפ ווייטער אלס: ** מערב טייל: [[סערביש]], [[סלאוועניש]], [[קראאטיש]] און [[באזניש]], (געשריבן אין לאטיינישן שריפט, אחוץ סערביש אין צירילישן שריפט), ** מזרח טייל: [[בולגאריש]] אוין [[מאקעדאניש]] (אין צירילישן שריפט). *** די עלטסטע סלאווישע ליטערארישע שפראך איז געווען [[אלט קירכע סלאוואניש]]. אחוץ דעם דרייפאכיגן שפאלט איז אויך פאראן דיאלעקטן פון יעדער שפראך. כאטש די סלאווישע שפראכן האבן זיך געשפאלטן פון איין קדמונישער שפראך אסאך שפעטער פון אלע אנדערע אייראפעישע שפראכן, די חילוקים צווישן זיי איז גענוג גרויס אז עס קען זיין שווער פאר א רעדער פון איין סלאווישע שפראך צו פארשטיין א צווייטן. אין סלאוועניש אפילו די דיאלעקטן זענען גאר אנדערש איינס פון אנדערן. {{סלאווישע שפראכן}} [[קאַטעגאָריע:סלאווישע שפראכן|*]] ko9s7czfgr8uv8tivesp4n95x2g6swj 1 24032 579744 139997 2022-07-19T19:44:01Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט בלאט [[רעדן:שולע (אלגעמיינע)]] צו [[רעדן:שולע (באדייטן)]] wikitext text/x-wiki מען זאגט שולע אויף אן אוניווערסיטעט? --<b>[[באנוצער:פוילישער|פוילישער]]</b> 11:42, 12 נאוועמבער 2007 (UTC) to0jr0uldeg0vn35s4n11q0752xixuw 0 27193 579738 579301 2022-07-19T19:33:57Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki הרב '''אריה זאב גורוויץ''' ([[ה'תרס"ו]] - [[ד' חשוון]] [[ה'תשמ"ג]]), באקאנט אלס '''לייב גורוויץ''', איז געווען [[ראש ישיבה]] פון דער [[ישיבת בית יוסף (גייטסהעד)|גייטסהעדער ישיבה]] און איינער פון די פירער פון [[אגודת ישראל]] אין [[גרויסבריטאניע]]. ער האט געלערנט אין די ישיבות פון [[ווילקאמיר]], [[מירער ישיבה|מיר]], [[אוהל תורה ישיבה|באראנאוויטש]] און [[בריסק]]. ער איז געווארן אן איידעם ביי הרב [[אליהו לאפיאן]] אין [[לאנדאן]]. == יונגע יארן== לייב גורוויץ איז געבוירן אריה זאב (לייב) קושעלעווסקי אינעם שטעטל [[מאלאט]], [[פוילן]] (היינט [[ליטע]]) צו זיין פאטער הרב משה אהרן קושעלעווסקי אב"ד מאלאט. זיין מוטער רייכל איז געווען אן אייניקל פונעם [[ווילנער גאון]]. זיין ברודער איז געווען הרב [[אליהו קושעלעווסקי]] (תר"ע–תשנ"ב), וואס האט שפעטער געדינט ווי אב"ד פון [[באר שבע]]. צו דרײַצן יאר איז ער געגאנגען לערנען אין דער ווילקאמירער ישיבה אין דער [[ליטע]]. ==משפחה== * דוד גורוויץ, האט געהייראט נעמי, טאכטער פון הרב [[שלמה פסח טאפעראוו]] * רבי [[אברהם גורוויץ]], ראש ישיבה אין [[גייטסהעדער ישיבה|גייטסהעד]] * שרה לאה, ווייב פון רבי [[צבי קושעלעווסקי]] בזיווג ראשון, זון פון איר פעטער הרב [[אליהו קושעלעווסקי]] * רבי חיים עוזר, מגיד שיעור אין גייטסהעד {{גרונטסארטיר:גורוויץ, לייב}} [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין אייראפע]] [[קאַטעגאָריע:אגודת ישראל]] [[קאַטעגאָריע:גייטסהעד]] [[קאַטעגאָריע:ענגלישע רבנים]] fplcdatrcybfu1l0tge263970iv3i03 0 28038 579775 543759 2022-07-19T20:56:15Z וויקיפּעדלער 32864 /* ליסטע פון שעפן פון גענעראל שטאב פון צה"ל */ wikitext text/x-wiki ==שעף פון גענעראל שטאב פון צה"ל == דער איצטיקער שעף פון גענעראל שטאב פון [[ישראל]] איז [[אביב כוכבי]]. ער איז דער 21סטער שעף פון מדינת ישראל, פון זינט דער גרינדונג פון די [[צה"ל|ישראל זיכערהייטס ארמיי]], ==ליסטע פון שעפן פון גענעראל שטאב פון צה"ל== #[[יעקב דורי]] (1948–49) #[[יגאל ידין]] (1949–52) #[[מרדכי מקלף]] (1952–53) #[[משה דיין]] (1953–58) #[[חיים לאסקאוו]] (1958–61) #[[צבי צור]] (1961–64) #[[יצחק ראבין]] (1964–68) #[[חיים בר-לב]] (1968–72) #[[דוד אלעזר]] (1972–74) #[[מרדכי גור]] (1974–78) #[[רפאל איתן]] (1978–83) #[[משה לוי]] (1983–87) #[[דן שומרון]] (1987–91) #[[אהוד ברק]] (1991–95) #[[אמנון ליפקין-שחק]] (1995–1998) #[[שאול מופז]] (1998–2002) #[[משה יעלון]] (2002–2005) #[[דן חלוץ]] (2005–2007) #[[גבי אשכנזי]] (2007–2011) — אין זיין צייט: [[ווארעמער ווינטער אפעראציע]], [[געגאסענע בליי אפעראציע]] #[[בעני גאנץ]] (2011–2014) — אין זיין צייט: [[עמוד ענן אפעראציע]] #[[גדי אייזנקאט]] (2015–2019) #[[אביב כוכבי]] (2019-) [[קאַטעגאָריע:שעפן פון גענעראל שטאב|*]] 5q4bl16pr5hhc0ug3j377vx00b2mhet 0 31017 579781 579646 2022-07-19T23:30:05Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט [[הויפט זייט/ט"ז תמוז]] צו [[מוסטער:ט"ז תמוז]] אריבער ווייטערפירונג: דאס איז א [[הילף:מוסטער|מוסטער]] wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ט"ז תמוז|<span style='color: green' >'''ט"ז תמוז'''</span>]] </div> * {{לינק צו א יידיש יאר|2448}} – די [[חטא העגל]], און די מאָרד פון [[חור]] דעם זון פון [[מרים הנביאה]] און [[כלב בן יפונה|כלב]] דעם זון פון חצרון, נאָך זיין אָפּאָזיציע צו מאכן דעם עגל. * [[ה'תשכ"ז]] - נפטר געווארן '''רבי [[אברהם יהושע העשל (קאפיטשיניץ)|אברהם יהושע העשל]]''', [[קאפיטשיניץ|קאפיטשניצער]] רבי פון [[ניו יארק סיטי|ניו יארק]] * [[ישראל]]ישע דענקמאָל טאָג פאַר די '''[[צווייטע לבנונישע מלחמה|צווייטע לבנון מלחמה]]''' <noinclude> [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|תמוז 16]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] [[he:תבנית:ט"ז בתמוז]] </noinclude> 1k5m7fn6u8k2hwndhj2amnsqgo4k5wa 579783 579781 2022-07-19T23:31:31Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ט"ז תמוז|<span style='color: green' >'''ט"ז תמוז'''</span>]] </div> * {{לינק צו א יידיש יאר|2448}} – די [[חטא העגל]], און די מאָרד פון [[חור]] דעם זון פון [[מרים הנביאה]] און [[כלב בן יפונה|כלב]] דעם זון פון חצרון, נאָך זיין אָפּאָזיציע צו מאכן דעם עגל. * [[ה'תשכ"ז]] - נפטר געווארן '''רבי [[אברהם יהושע העשל (קאפיטשיניץ)|אברהם יהושע העשל]]''', [[קאפיטשיניץ|קאפיטשניצער]] רבי פון [[ניו יארק סיטי|ניו יארק]] * [[ישראל]]ישע דענקמאָל טאָג פאַר די '''[[צווייטע לבנונישע מלחמה|צווייטע לבנון מלחמה]]''' * [[ה'תשל"ז]] – נפטר געווארן רבי [[יוס'לע טארנער]] <noinclude> [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|תמוז 16]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> q9ztaudi8qar15xtknqii0x8ukksmdb 10 31047 579780 560170 2022-07-19T21:13:42Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki [[טעקע:חיים נאה2.jpg|150px|לא ממוסגר|לינקס|טעקסט=רבי חיים נאה]] <div style='text-align: center; color: green'> [[כ' תמוז|<span style='color: green' >'''כ' תמוז'''</span>]] </div> * [[ימי בין המצרים]] * די קינדסקינדער פון [[דוד המלך]] פון [[שבטי ישראל|שבט]] [[יהודה]] האבן געבראכט [[האלץ]] צו די צווייטע [[בית המקדש]] צו צינדן פייער אויף די מזבח העולה * [[ה'תמ"ג]] - רבי [[נתן נטע האנאווער]], מחבר פונעם ספר "יון מצולה", וואס באהאנדלט די שילדערונג פון די [[גזירות ת"ח ות"ט]], איז נפטר געווארן * [[ה'תרס"ד]] – געשטאָרבן [[בנימין זאב הערצל]], גרינדער פון [[ציוניזם]] * [[ה'תש"ח]] – [[צה"ל]] שווערט געטריישאפט צו [[ישראל|מדינת ישראל]]; [[יעקב דורי]] ווערט באשטימט אלס [[שעף פון גענעראל שטאב]] * [[ה'תש"י]] – די [[כנסת]] פירט דורך די [[אומקער געזעץ]] * [[ה'תשי"ד]] - נפטר געווארן הרב [[אברהם חיים נאה]], מחבר פון שיעורי תורה און "קצות השולחן" * [[ה'תשע"ה]] – רבי [[אליעזר האגער (סערעט)|אליעזר האגער]], דער רבי פון [[סערעט וויזשניץ]] און בעל חכמת אליעזר, איז נפטר געווארן. <noinclude> [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|תמוז 20]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> fh1i6x0po87nm4yo9lbb5kk9wou7ww4 0 31130 579734 565048 2022-07-19T19:29:52Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ו' אב|<span style='color: green' >'''ו' אב'''</span>]] </div> * דער זעקסטער פון די [[ניין טעג]] * [[ה'ס"ב]] - רבי [[מרדכי בן הלל]] איז דערמארדעט צוזאמען מיט זיין משפחה און דער קהילה פון [[נירנבערג]] ביים [[רינדפלייש פאגראם]] * [[ה'תשפ"א]] - רבי [[יואל כהן]], ליבאוויטשער חוזר און משפיע <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 05]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] [[he:תבנית:ו' באב]] </noinclude> m2vrax862pmj36mfoqwidfqsve57hmt 579736 579734 2022-07-19T19:30:04Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט [[הויפט זייט/ו' אב]] צו [[מוסטער:ו' אב]] אריבער ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ו' אב|<span style='color: green' >'''ו' אב'''</span>]] </div> * דער זעקסטער פון די [[ניין טעג]] * [[ה'ס"ב]] - רבי [[מרדכי בן הלל]] איז דערמארדעט צוזאמען מיט זיין משפחה און דער קהילה פון [[נירנבערג]] ביים [[רינדפלייש פאגראם]] * [[ה'תשפ"א]] - רבי [[יואל כהן]], ליבאוויטשער חוזר און משפיע <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 05]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] [[he:תבנית:ו' באב]] </noinclude> m2vrax862pmj36mfoqwidfqsve57hmt 579749 579736 2022-07-19T19:46:14Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ו' אב|<span style='color: green' >'''ו' אב'''</span>]] </div> * דער זעקסטער פון די [[ניין טעג]] * [[ה'ס"ב]] - רבי [[מרדכי בן הלל]] איז דערמארדעט צוזאמען מיט זיין משפחה און דער קהילה פון [[נירנבערג]] ביים [[רינדפלייש פאגראם]] * [[ה'תשפ"א]] - רבי [[יואל כהן]], ליבאוויטשער חוזר און משפיע <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 05]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> rjv46039sckszxcw8heih93ber6mcfh 579761 579749 2022-07-19T20:21:26Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט [[מוסטער:ו' אב]] צו [[הויפט זייט/ו' אב]] אריבער ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ו' אב|<span style='color: green' >'''ו' אב'''</span>]] </div> * דער זעקסטער פון די [[ניין טעג]] * [[ה'ס"ב]] - רבי [[מרדכי בן הלל]] איז דערמארדעט צוזאמען מיט זיין משפחה און דער קהילה פון [[נירנבערג]] ביים [[רינדפלייש פאגראם]] * [[ה'תשפ"א]] - רבי [[יואל כהן]], ליבאוויטשער חוזר און משפיע <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 05]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> rjv46039sckszxcw8heih93ber6mcfh 579763 579761 2022-07-19T20:22:55Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ו' אב|<span style='color: green' >'''''ו' אב'''''</span>]] </div> * דער זעקסטער פון די [[ניין טעג]] * [[ה'ס"ב]] - רבי [[מרדכי בן הלל]] איז דערמארדעט צוזאמען מיט זיין משפחה און דער קהילה פון [[נירנבערג]] ביים [[רינדפלייש פאגראם]] * [[ה'תשפ"א]] - רבי [[יואל כהן]], ליובאוויטשער חוזר און משפיע <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 05]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> ratypf8c3urxc05unmvfz7u1ash4pgm 579764 579763 2022-07-19T20:23:12Z פוילישער 339 האט געשיצט "[[הויפט זייט/ו' אב]]" ([רעדאַקטירן=נאָר פאַר אײַנגעשריבענע] (אומבאַשטימט) [באוועגן=נאָר פאַר אײַנגעשריבענע] (אומבאַשטימט)) wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ו' אב|<span style='color: green' >'''''ו' אב'''''</span>]] </div> * דער זעקסטער פון די [[ניין טעג]] * [[ה'ס"ב]] - רבי [[מרדכי בן הלל]] איז דערמארדעט צוזאמען מיט זיין משפחה און דער קהילה פון [[נירנבערג]] ביים [[רינדפלייש פאגראם]] * [[ה'תשפ"א]] - רבי [[יואל כהן]], ליובאוויטשער חוזר און משפיע <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 05]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> ratypf8c3urxc05unmvfz7u1ash4pgm 0 31131 579746 565050 2022-07-19T19:45:03Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ז' אב|<span style='color: green' >'''ז' אב'''</span>]] </div> * דער זיבעטער פון די [[ניין טעג]] * {{לינק צו א יידיש יאר|3338}} - (לויט [[סדר עולם רבה]]) האט אנגעהויבן דעם חורבן פונעם ערשטן [[בית המקדש]] דורך די [[בבל]]יים * [[ה'תש"ס]] - נפטר געווארן רבי [[שלום נח בראזאווסקי]], [[סלאנים (הויף)|סלאנימער]] [[אדמו"ר|רבי]], דער "נתיבות שלום". * [[ה'תשס"ז]] – נפטר געווארן הרב [[בערל קרויזער]], ראש ישיבת פרעשבורג אין [[ירושלים]] און סקווערע ישיבה אין [[שיכון סקווירא|שיכון]] <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 07]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> p8o3zyutlynkpc0ddfel3r0nacyufgx 579747 579746 2022-07-19T19:45:18Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט [[הויפט זייט/ז' אב]] צו [[מוסטער:ז' אב]] אריבער ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ז' אב|<span style='color: green' >'''ז' אב'''</span>]] </div> * דער זיבעטער פון די [[ניין טעג]] * {{לינק צו א יידיש יאר|3338}} - (לויט [[סדר עולם רבה]]) האט אנגעהויבן דעם חורבן פונעם ערשטן [[בית המקדש]] דורך די [[בבל]]יים * [[ה'תש"ס]] - נפטר געווארן רבי [[שלום נח בראזאווסקי]], [[סלאנים (הויף)|סלאנימער]] [[אדמו"ר|רבי]], דער "נתיבות שלום". * [[ה'תשס"ז]] – נפטר געווארן הרב [[בערל קרויזער]], ראש ישיבת פרעשבורג אין [[ירושלים]] און סקווערע ישיבה אין [[שיכון סקווירא|שיכון]] <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 07]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> p8o3zyutlynkpc0ddfel3r0nacyufgx 579766 579747 2022-07-19T20:24:42Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ז' אב|<span style='color: green' >'''''ז' אב'''''</span>]] </div> * דער זיבעטער פון די [[ניין טעג]] * {{לינק צו א יידיש יאר|3338}} - (לויט [[סדר עולם רבה]]) האט אנגעהויבן דעם חורבן פונעם ערשטן [[בית המקדש]] דורך די [[בבל]]יים * [[ה'תש"ס]] - נפטר געווארן רבי [[שלום נח בראזאווסקי]], [[סלאנים (הויף)|סלאנימער]] [[אדמו"ר|רבי]], דער "נתיבות שלום". * [[ה'תשס"ז]] – נפטר געווארן הרב [[בערל קרויזער]], ראש ישיבת פרעשבורג אין [[ירושלים]] און סקווערער ישיבה אין [[שיכון סקווירא]] <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 07]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> owxepftjiq421p3i00t31o0c9i8y4hs 579767 579766 2022-07-19T20:25:00Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט [[מוסטער:ז' אב]] צו [[הויפט זייט/ז' אב]] אריבער ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[ז' אב|<span style='color: green' >'''''ז' אב'''''</span>]] </div> * דער זיבעטער פון די [[ניין טעג]] * {{לינק צו א יידיש יאר|3338}} - (לויט [[סדר עולם רבה]]) האט אנגעהויבן דעם חורבן פונעם ערשטן [[בית המקדש]] דורך די [[בבל]]יים * [[ה'תש"ס]] - נפטר געווארן רבי [[שלום נח בראזאווסקי]], [[סלאנים (הויף)|סלאנימער]] [[אדמו"ר|רבי]], דער "נתיבות שלום". * [[ה'תשס"ז]] – נפטר געווארן הרב [[בערל קרויזער]], ראש ישיבת פרעשבורג אין [[ירושלים]] און סקווערער ישיבה אין [[שיכון סקווירא]] <noinclude> {{nobots}} [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|אב 07]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> owxepftjiq421p3i00t31o0c9i8y4hs 0 31233 579776 564330 2022-07-19T21:03:11Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט בלאט [[גזירת ת"ח ות"ט]] צו [[גזירות ת"ח ות"ט]] wikitext text/x-wiki [[טעקע:Yeven53.png|קליין|480px|יון מצולה, [[ווענעציע]], [[ה'תי"ג]].]] '''גזירת תּ״ח ותּ״ט''' זענען געווען יאָרן, וואס ביטערע [[פאגראם|פאגראמען]] זענען פֿאָרגעקומען, קעגן [[יידן]] אין [[פּױלן]], און [[אוקראינע|אוקראַינע]] (1648). == פּאָגראָמען == [[באָגדאַן כמעלניצקי]], אַן קאזאקן-פירער, האָט אויפגעשטעלט אַן אַרמײ װאָס איז באַשטאַנען פֿון קאזאַקן, טאָטארן און רוטענישע<ref>דעמאלסט איז נאך נישט געווען קיין 'אוקראינישע' פאלק, און אלע עסטליכע סלאוון זענען געווען באקאנט אלס 'רוטענען'.</ref> קנעכט. צוזאַמען האָבן זיי רעװאָלטירט קעגן די [[פּױליש-ליטווישער קאמאנוועלט|פּױליש-ליטווישע]] הויך-אדעל און קעניג. זייענדיג איבערצייגט אז ייִדן זענען קעגן זיי, האָבן זיי אַטאַקירט ייִדן, געמאָרדעט, געפּלינדערט, פארגוואלדיקט, און אַנדערע שוידערליכע טאטן קעגן ייִדן. == דער חורבן == עטליך 20,000 יידן אודר ווייניקער זענען אומגעקומען.<ref>שאול שטמפפר. '''[http://link.springer.com/article/10.1023%2FA%3A1022330717763?LI=true ?What Actually Happened to the Jews of Ukraine in 1648]'''. ג'ואיש היסטורי, מאי 2003.</ref> עס איז באוואוסט אויף ר' [[שמשון אסטראפאלער]], א גרויסער מקובל, וואס האט פארשפרייט דער אורזאך צום אומגליק, טויזנטער יידן זענען געווארן היימלאז, יידן האבן געוואנדערט ביז אזש קיין [[קאנסטאנטינאפאל]], אין [[טערקיי]], אדער קיין [[אמסטערדאם]]. אין די פאלגנדע יארן וואר פוילן-ליטע אויך פון [[רוסלאנד]], [[זיבנבערגן]] און הויפסטנס [[שוועדן]] אנגעגריפן. שלום איז נישט געקומען ביז 1667. היסטאריקער דוב וויינריב שאצט איין אז אין די קריגן קעגן די קאזאקן און אנדערען זענען אין גאנץ פוילן-ליטע 40,000-50,000 יידן אומגעקומען.<ref>Weinryb, Bernard Dov. '''The Jews of Poland: A Social and Economic History of the Jewish Community in Poland from 1100 to 1800'''. Jewish Publication Society (1973). ISBN 9780827600164. זייטן 195-197.</ref> עס איז באוואוסט די געשיכטע פון דעם [[ש"ך]] מיט זיין טאכטער, ווי זי איז פארלוירן געווארן, און נאך יארן האבן זיי זיך באגעגנט, דער [[ט"ז]] ווי ער האט געראטעוועט זיין שטאט, וואו ער איז געווען רב. און די ספעציעלע תפילה פארפאסט דורכן [[תוספות יום טוב]], פאר יידן וואס שמועסן נישט ביים דאווענען. == די פוילישע אפֿענסיווע == א צוזאמגעשטעלטע ארמיי פון די פוילישע גראפן, האבן אנגעפאנגען צו אטאקירן די רעוואלטירער, און צום ענדע, האבן זיי פולשטענדיק באזיגט די אוקראינער אויפשטענדלער, צוריק איינעמענדיק די געגנטער און שטעט, וואס די קאזאקן האבן איינגענומען. == די נאכווייען == ביי די יידישע באפעלקערונג, איז באגדאן כאמילעצקי א מאסן מערדער, וואס האט אומגעברענגט הונדערטער טויזנטער יידן. ביים אוקראינער פאלק, איז ער א נאציאנאלער גיבור, וואס זיינע סטאטוען, זענען פארשפרייט איבער די שטעט פון אוקראינע. [[שבתי צבי]] און [[יעקב פראנק]], זענען ארויף געקומען אויף דער יידישער מאפע, און יידן האבן אנגעפאנגען גלייבן, אז דא וועט קומען די ישועה, דאס איז אויך געווען דער פחד פון די רבנישע וועלט אויף [[חסידים]], האלטנדיג אז דאס איז נאך א משיחישער קולט. == וועבלינקען == * [https://archive.org/details/nybc201618 גזרות ת"ח, יווא] * [https://archive.org/details/nybc210516 מיט פייער און שווערד] ==רעפערענצן== {{רעפליסטע}} [[קאַטעגאָריע:פאגראמען]] [[קאַטעגאָריע:יידישע פוילישע היסטאריע]] [[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע]] fim2mswuwprg33v7lqmms3c2vsrlril 1 31234 579778 244832 2022-07-19T21:03:11Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט בלאט [[רעדן:גזירת ת"ח ות"ט]] צו [[רעדן:גזירות ת"ח ות"ט]] wikitext text/x-wiki ==גזירת אדער פאגראמען?== די מאורות זענען נישט ספעציעל בלויז אלס פאגראמען נאר אלס גזירת ווי אין היברו וויקיפעדיע. מקען צוריקדרייען אויב האלט מען אז די פאגראמען מוזן זיין אין קעפל מיר רופן דאס גזירת אפילו אין אידיש און דער שרייבער האט דאס אויך נישט אנגערופן ת"ח ות"ט פאגראמען אין גוף הארטיקל גלייב איך אז ער איז מסכים אז דאס איז נישט איר נאמען. א דאנק--[[באַניצער:Chaim Shel|Chaim Shel]] 15:29, 16 אויגוסט 2009 (UTC) qd3vrd603g26bawtzwrdm62bstlig1z 0 31716 579760 579713 2022-07-19T20:17:31Z פוילישער 339 פארוואס האט מען אויסגעמעקט די צווילינג־שטעט? wikitext text/x-wiki {{שטאט |בילד= |הערב=POL Tarnów COA.svg |נאָמען=טארנע |לאַנד={{פאן פוילן}} |געגנט=[[קליינפוילן]] | בירגערמײַסטער= |שטח=72.4 |באפעלקערונג=116,109 (אין 2006) }} '''טאָרנע''' ({{שפראך-pl|Tarnów}}) איז א שטעטל אין [[קליינפוילן פראווינץ]], [[פוילן]], מיט א באפעלקערונג פון 116,109 איינוואוינער. טארנע איז א וויכטיגער באן קנופ אויף דער מזרח-מערב ליניע פון [[לעמבערג]] קיין [[קראקע]]. == פיגורן == === רבנים === '''טארנע''' האט פארמאגט באקאנטע רבנים, פון די רבנים: * רבי [[מאיר אריק]] דער מנחת פתים * רבי [[יצחק הורוויץ (סטוטשין)|יצחק הורוויץ]], סטוטשינער רב === עמך אידן === * ר' [[יוס'לע טארנער]] – געבוירן אין טארנע ==צווילינג שטעט== טארנע האט די צווילינג שטעט:<ref name=sister>{{cite web|title=Miasta Partnerskie|url=http://www.tarnow.pl/Miasto/Urzad-Miasta-Tarnowa/Miasta-Partnerskie |accessdate={{ר}}1טן מיי 2014}}</ref> {|class="wikitable" |- valign="top" | *{{flag|SVK|[[טרענטשין]]}} *{{flag|HUN|[[קישקעריש]]}}<ref>{{cite web|title=Testvértelepülések|url=http://www.kiskoros.hu/?mid=67&page=page&name=testvertelepulesek |accessdate={{ר}}30סטן אפריל 2014}}</ref> *{{flag|BEL|[[סכאטן]]}} *{{flag|GBR|[[בלעקבערן]] }} *{{flag|ITA|[[קאסאלמאדזשיארע]] }} *{{flag|HUN|[[וועספרעם]] }} || *{{flag|POL|[[צאנז]] }} <ref name="Nowy Sącz twinnings">{{cite web|url=http://www.nowysacz.pl/miasta_partnerskie|title=Miasta partnerskie i zaprzyjaźnione Nowego Sącza|accessdate = 2013-08-01|work=Urząd Miasta Nowego Sącza|language=Polish|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523172036/http://www.nowysacz.pl/miasta_partnerskie|archivedate=2013-05-23}}</ref> *{{flag|RUS|[[קאטלאס]]}} *{{flag|UKR| [[טארנאפאל]] }} *{{flag|UKR|[[שווארצע טומאה]] }} *{{flag|UKR|[[וויניצע]] }} |} == וועבלינקען == *[http://www.tarnow.pl/ אפיציעלע וועבארט] * [http://yizkor.nypl.org/index.php?id=2889 טארנער יזכור־בוך], [[ניו יארק שטאטישע ביבליאטעק]], 1954 {{coord|50|02|N|21|00|E|type:city}} == רעפערענצן == {{רעפליסטע}} [[קאַטעגאָריע:שטעט און שטעטלעך אין פוילן]] [[קאַטעגאָריע:גאליציע]] [[קאַטעגאָריע:אידישע יישובים אין אייראפע]] m58iyc7ozf075bscx39ht96a9bp93y2 0 36025 579789 511905 2022-07-20T01:04:47Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki א '''מאראטאן''' איז א געלויף אויף א דיסטאנץ פון 42.195 ק"מ. דער מאראטאן איז איינער פון די פארמעסטן אין דער [[אלימפיאדע]]. יעדע יאר איבער דער וועלט זענען דא מער ווי 500 מאראטאנען. פון די גרעסטע און מערסט באוואוסטע זענען דער ניו יארק מאראטאן און דער לאנדאנער מאראטאן. די רעקארד צייט פארן מאראטאן איז געווען 2 שעה 3 מינוט און 38 סעקונדעס, ביי דער 2011 בערלין מאראטאן. == ניו יארק מאראטאן == דער ניו יארק מאראטאן ([[ענגליש]]: ''TCS New York City Marathon'') ווערט אפגעהאלטן יערליך אין [[ניו יארק סיטי]] דעם ערשטן [[זונטאג]] אין [[נאוועמבער]], וואו עס לויפט דורך אלע פינעף באָראָס פון ניו יארק. ער איז געגרינדעט געווארן אין 1970 און איז היינט צו טאג דער גרעסטער מאראטאן אין דער וועלט, ווען אין 2019 האבן 53,627 מענטשן געענדיגט לויפן די גאנצע. == וועבלינקען == {{קאמאנסלינק|ניו יארק מאראטאן}} * [http://www.tcsnycmarathon.org/ אפיציעלע וועבזייטל פון ניו יארק מאראטאן] * [http://topics.nytimes.com/top/reference/timestopics/subjects/n/new_york_city_marathon/index.html ניו יארק מאראטאן] ביים [[ניו יארק טיימס]] {{שטומף}} [[קאַטעגאָריע:ספארט]] [[קאטעגאריע:ניו יארק סיטי]] k4rcluwlffiqgk0gosmfqvl2hwx98qd 0 41254 579731 579683 2022-07-19T19:23:55Z פוילישער 339 פעלט יא אויס אזוי ווי אין אנדערע שפראכן wikitext text/x-wiki דאס איז א רשימה פון [[געווירץ|געווירצן]] פון א [[באטאניק|באטאנישן]] אפשטאם וואס ווערן געניצט אין [[עסנווארג]] און [[געטראנק|געטראנקען]], אדער צו געבן טעם אדער צו קאלירן. *[[אינגבער]] ~ Ginger *[[אלקאן]] ~ Alkanet *[[אניס]] ~ Anise *[[באזיליק]] ~ Basil *[[גאלאנגאל]] ~ Galangal *[[וואלדמייסטער]] ~ Sweet Woodruff *[[וואניל]] ~ Vanilla *[[זאפראן]] ~ Saffron *[[זענף]] ~ Mustard *[[טימיאן]] ~ Thyme *[[לאווענדעל]] ~ Lavender *[[מושקאט נוס]] ~ Nutmeg *[[נעגעלע]] ~ Clove *[[סאסאפראס]] ~ Sassafras *[[סעסאם]] ~Sesame *[[פענכל]] ~ Fennel *[[פעפער]] ~ Black Pepper *[[צימרינג]] ~ Cinnamon *[[ציקאריע]] ~ Chicory *[[קימל]] ~ Caraway *[[ראזמארין]] ~ Rosemary *[[שטשאוו]] ~ Borage [[קאַטעגאָריע:רשימות|געווירצן]] [[קאַטעגאָריע:געווירצן|*]] cxbk5xugvq6pkeftbz4fa5ulq7s4cpb 579732 579731 2022-07-19T19:25:42Z וויקיפּעדלער 32864 מערסטנס שפראכן האבן נישט wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[געווירץ#באקאנטע געווירצן]] e1qqu62w901lr27rbty6brplaktyxlk 0 41529 579765 561232 2022-07-19T20:23:49Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki {{רב | נאמען = רבי אליעזר יודא פינקל | יידישע געבורט דאטע = אלול ה'תרל"ז | יידישע טויט דאטע = י"ט תמוז ה'תשכ"ה | אמטן = [[מירער ישיבה|מירער]] ראש ישיבה }} רבי '''חזקיהו אליעזר יהודה פֿינקל''' (אלול [[ה'תרל"ז]] - [[י"ט תמוז]] [[ה'תשכ"ה]]) איז געווען ראש ישיבה אין [[מירער ישיבה|מיר]]. == יונגע יארן == רבי ליעזר יודל איז געבוירן אלול תרל"ז אין [[קעלם]], ליטע, צו זיין פאטער רבי [[נתן צבי פינקל]], דער "אלטער פון סלאבאדקע". שוין אלס קינד האט ער געלערנט ביי זיין פאטער די מסכתות גמרא אין [[סדר נשים|נשים]] און [[סדר נזיקין|נזיקין]]. אין תרמ"ה איז זיין משפחה אריבער קיין [[סלאבאדקע]] וואו זיין פאטער האט אויפגעשטעלט די "[[סלאבאדקער ישיבה|כנסת ישראל]]" ישיבה, און דער אכט־יעריגער ליעזר יודל איז געווען פון די ערשטע תלמידים. עטלעכע יאר שפעטער איז ער אריבערגעגאנגען לערנען אין [[טעלז]] ביי רבי [[שמעון שקאפ]] און רבי [[אליעזר גארדאן]]. ביי די זיבעצן יאר האט ער שוין געוואוסט גאנץ ש"ס. דאס געלט וואס ער האט באקומען פון זיין פאטער אלס אויפהאלט פלעג ער טיילן צו אנדערע בחורים אין דער ישיבה פאר חידושי תורה, און ער אליין האט געגעסן נאר ברויט מיט וואסער. די הנהגה איז געבליבן ביי אים צו געבן א סטיפענדיע פאר יעדן וואס האט אים געזאגט א חידוש. אין תרנ"ד איז ער געגאנגען לערנען אין [[בריסק]] ביי רבי [[חיים סאלאווייטשיק]], און אין תרנ"ו איז ער צוריקגעקומען קיין סלאבאדקע אויף א יאר. אין תרנ"ז האט זיין פאטער געשיקט אים מיט א גרופע אויסגעקליבענע בחורים קיין [[סלוצק]] צו העלפן דעם [[יעקב דוד ווילאווסקי|רידב"ז]] אויפשטעלן זיין ישיבה אונטער הרב [[איסר זלמן מעלצער]]. נאך א שטיק צייט איז ער ווייטערגעגאנגען לערנען אונטער רבי [[ברוך בער לייבאוויץ]], און נאכהער אינעם קדשים כולל פונעם [[חפץ חיים]] אין [[ראדין]]. פון ראדין איז ער געגאנגען אין דער [[מיר]] לערנען אונטער דעם שטאטס רב, הרב [[אליהו ברוך קאמאי]]. הרב קאמאי האט אים געשעצט ווי דער בעסטער פון זיינע תלמידים, און אין תרס"ג האט ער אים גענומען פאר אן איידעם. == ראש ישיבה אין מיר == אין תרס"ז איז רבי ליעזר יודל באשטימט געווארן א מגיד שיעור אין דער [[מירער ישיבה]]. ביי דער [[ערשטע וועלט מלחמה|ערשטער וועלט מלחמה]] איז דער ישיבה אריבער אין [[פאלטאווע]]. אזוי ווי הרב קאמאי איז געבליבן אין זיין שטאט מיר, האט ער געלאזט די הנהגה פון דער ישיבה אין די הענט פון זיין איידעם ר' ליעזר יודל. הרב קאמאי איז נפטר געווארן אין די מלחמה יארן און דעמאלסט האט מען באשטימט רבי ליעזר יודל אפיציעל ראש ישיבה, צוזאמען מיט זיין שוואגער הרב [[אברהם צבי קמאי]]. ביי דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט-מלחמה]] איז ער אריבער מיט דער ישיבה קיין [[רוסלאנד]]. ווען ער האט באקומען א סערטיפיקאט פאר [[ארץ ישראל]] האט ער זיך באזעצט דארטן מיט דער כוונה אז ער וועט קענען פארזארגן סערטיפיקאטן פאר אלער מירער תלמידים. די ישיבה האט ער געלאזט אונטער דער הנהגה פון זיין איידעם רבי [[חיים שמואלעוויטש]]. אין תש"ד האט ער אויפגעשטעלט אין [[ירושלים]] דעם מירער כולל, און דערנאך די ישיבה, וואו ענדלעך זענען א סך פון די מירער תלמידים אנגעקומען. ער האט געפירט די ישיבה אין ירושלים ביז זיין לעצטן טאג. י"ט תמוז תשכ"ה איז ער נפטר געווארן אין ירושלים און איז געווארן באערדיקט אין [[הר המנוחות]]. == משפחה == רבי ליעזר יודל האט געהייראט מלכה, טאכטער פון הרב אליהו ברוך קאמאי, שטאטס רב און ראש ישיבה אין [[מיר]]. זייערע קינדער: * רבי [[חיים זאב פינקל|חיים זאב]] ( כ"ד אדר תרס"ד - י"ח אלול), ראש ישיבה פון היכל התלמוד אין תל אביב און משגיח אין מיר (ירושלים); האט געהייראט לאה אייבעשוץ. * חנה מרים, האט געהייראט רבי [[חיים שמואלעוויטש]] * רבי משה, האט געהייראט נחמה איידל, טאכטער פון רבי [[מרדכי דוד לעווין]] * רבי אברהם מאיר, אומגעקומען אין דער [[ווארשעווער געטא]] מיט זיין ווייב צירל (גליקסאן) און קינדער יוסף און שרה ראשא. * רבי [[בנימין ביינוש פינקל|בנימין ביינוש]] (ה'תרע"ג - י"ח שבט תש"ן), מירער ראש ישיבה; האט געהייראט אסתר, טאכטער פון רבי [[שמואל גריינימאן]] {{סעריע | פֿריערער = רבי [[אליהו ברוך קאמאי]] | ליסטע = [[מירער ישיבה|מירער]] ראש ישיבה{{ש}}{{קליין|ביז תש"ב גלייכצייטיק מיט הרב [[אברהם צבי קאמאי]]{{ש}}פון תש"א גלייכצייטיק מיט רבי [[חיים שמואלעוויטש]]}} | יאר = תרע"ז - תשכ"ה | ספר = דברי אליעזר | נעקסטער = רבי [[חיים שמואלעוויטש]]{{ש}}רבי [[בנימין ביינוש פינקל]] }} {{גרונטסארטיר:פינקל, אליעזר יהודה}} [[קאַטעגאָריע:ליטווישע ראשי ישיבות]] [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין אייראפע]] [[קאַטעגאָריע:מירער ישיבה]] [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין ארץ ישראל]] [[קאַטעגאָריע:נקבר אין הר המנוחות]] [[קאַטעגאָריע:פינקל פאמיליע]] m7n67vnwxzujrvn08jbsuoowg2v474e 0 42070 579790 566523 2022-07-20T01:05:01Z וויקיפּעדלער 32864 אַרטיקל־קעפּל אַריבער צו [[מאראטאן]] wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[מאראטאן]] cnvdlpifoiivhuxx2pslcrczwwewzhc 0 42303 579758 490301 2022-07-19T20:07:32Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki '''ישראל באַקאָן''' ([[ה'תר"ע]] - [[ה'תש"ג]]) איז געווען פון די בארימטע [[חזן|חזנים]] בעפאר די קריג. '''משפחת באקאן''' איז פאר די קריג געווען די גרעסטע חזנים משפחה וועלכע האבן אנגעהאלטן פילע פאסטנס איבער [[אייראפע]] און אמעריקע. זיי זענען געווען [[חסידים|חסידישע]] יודן [[באבאוו]]ער חסידים. ער איז אומגעבראכט געווארן אין [[בעלזשיץ פארטיליקונג לאגער|בעלזשעץ לאגער]] אין יאר תש"ג. == ביאגראפיע == ער איז געבוירן אין [[קשאנאוו]], [[גאליציע]], צו זיין טאטן רבי הערש לייב, א בארימטער חזן און [[קאמפאזיטאר]]. יונגערהייט האט ער געלעהרנט ביים [[טשעבינער ישיבה|טשעבינער רב]] און דערנאך אין באבאווער ישיבה. אין יאהר תרצ"א איז ער אנטלאפן פון גאליציע, כדי אויסצומיידן געצווינגענע [[מיליטער דינסט]], קיין [[בערלין]] וואו דארט האט ער אנגעהויבן א חזנ'ישע קארעריע. שפעהטער האט ער דארט רעקארדירט אסאך פון זיינע שטיקלעך פאר [[הירש לעווין]] (פון זמר און דערנאך [[הד ארצי]]), וועלכע זענען א דאנק דעם פארבליבן ביזן היינטיגן טאג. נאך [[קריסטאל נאכט]] איז ער אנטלאפן קיין [[פוילין]] וואו ער איז געווארן דער לעצטער חזן אין [[קראקע]] בעפאר די קריג. ווען די [[נאצי]]ס זענען אהין אנגעקומען איז ער אנטלאפן קיין [[קאלבאסאוו]]. אין תש"א איז ער פארטריבן געווארן צום [[טארנע]]ר [[געטא]] וואו ער האט געדאוונט און געזינגען ביז מ'האט איהם אוועקגעפיהרט צום הארגענען אינאיינעם מיט זיין פאמיליע אין יונגן עלטער פון 33 יאהר. == שטימע == == רעקארדירונגען == === חזנות === * אב הרחמים הוא ירחם * אור חדש * ברום עולם * יהי רצון, ר"ח בענטשן * למען ירבו * רבונו של עולם, [[ספירת העומר]] === יודיש און רוסישע פאלקס לידער === * אהיים * אין אוקריינישן שענקל, געמישט מיט [[רוסיש]] * דאס פאסטוכל, כנ"ל * דאס פינטאלע, כנ"ל * דער חזן און דער גבאי * היי לי לו לי * לאמיר זיך איבערבעטן == וועבלינקען == * [http://www.unidown.com/download.php?id=b@XXXtI5wi2$ ישראל באקאן זינגט "א בריוו צום רבי'ן"] * [https://www.youtube.com/watch?v=kSIJncb4q8w חזן באקאן זינגט שבת זמירות] * [[יודיש]]ע לידער און ביאגראפיע דורך [[עקיבא צימערמאן]] אויף דער [[ראדיא]] https://www.youtube.com/watch?v=ylqxlvB9Q_E [[קאטעגאריע:חזנים]] [[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך זינגערס]] [[קאַטעגאָריע:גאליציאנער יידן]] [[קאטעגאריע:חורבן אייראפע]] {{DEFAULTSORT:באקאן, ישראל}} lm6rwkhdegynbjyisz3n6n3qeykmmw9 0 43243 579791 579645 2022-07-20T06:49:27Z 109.66.146.234 /* הויפט כאראקטערן */ wikitext text/x-wiki {{יתום}} די '''יונגע מוטאַנטישע נינדזשאַ טשערעפּאַכעס''' ([[ענגליש]]: ''Teenage Mutant Ninja Turtles'', אין קורצן: ''TMNT'') זענען א פיקטיווע גרופע פון פיר [[מוטאציע|מוטאנטישע]] [[טשערעפאכע]]ס מיט נעמען פון [[איטאליענער]] [[רענעסאנס]] קינסטלערס. זיי ווערן טרענירט אין [[נינדזשא|נינדזשוצו]] דורך א מוטאנטישע [[שטשור]] אין די קאלוזשעס פון [[ניו יארק סיטי]] צו קעמפן קעגן פארברעכערס, שלעכטע איבערלארדן, אנדערע מוטאנטן און עליען אינוואזירערס, אבער זיי פרובירן באהאלטן זיך פון די מענטשן. די כאראקטערן זענען געשאפן געווארן דורך [[קעווין איסטמאן|קעווין איסטמאַן]] און [[פיטער לערד|פּיטער לערד]]. די נינדזשא טשערעפאכעס האבן אנגעהויבן אין [[קאמיקס]] ביכער פובליצירט דורך [[מיראזש סטודיא|מיראַזש סטודיא]] און זענען שפעטער געווען אין [[אנימאציע|אנימירטע]] [[טעלעוויזיע פראגראם|טעלעוויזיע סעריע]]ס, [[פילם|פילמען]], [[ווידעא שפיל]]ן, [[שפילכל]]עך און אנדערע פראדוקטן. אין דער הויכפונקט פון די קאנצעסיע'ס פאפולאריטעט אין די לעצטע 1980ער און פריע 1990ער יארן האט עס געברענגט אן אינטערנאציאנאלע הצלחה און בארימטקייט. == הויפט כאראקטערן == * [[לעאנארדא (נינדזשא טשערעפאכעס)|לעאָנאַרדאָ]] - דער טאַקטישער, העלדישער פֿירער פון די טשערעפאכעס און געטריילעכער סטודענט פון זיין סענסיי. ער טראגט א [[בלוי]]ע מאסקע און נוצט צוויי שווערדן (נינדזשאַטאָ אדער קאַטאַנאַ). אלס דעם מערסט געוויסנדיקן מיטגליד, ער אפט טראגט דער באַלאַסט פון באַשיצן זיינע ברידער, וואס אפט מאכט א קאנפליקט מיט ראפאעל. לעאנארדא הייסט נאך [[לעאנארדא דא ווינטשי]]. * [[מיקעלאנדזשעלא (נינדזשא טשערעפאכעס)|מיקעלאַנדזשעלאָ]] - דער מערסט סטערעאטיפישער יינגל פון די פיר. ער איז א פריילעכער, נארישער וויצלער וואס האט שטאַרק ליב פּיצאַ. מיקעלאנדזשעלא טראגט אן [[אראנזש]]ע מאסקע און נוצט א [[נונטשאקו|נונטשאַקו]]. ער האט כאראקטעריסטיקס ווי פון אן [[אינדלער]] און אפט רעדט אין א דרום-קאליפארנישער ארויסרעד. ער הייסט נאך דעם איטאליענער קינסטלער [[מיקעלאנדזשעלא]]. * [[דאנאטעלא (נינדזשא טשערעפאכעס)|דאָנאַטעלאָ]] - דער וויסנשאפטלער, ערפינדער, אינזשעניר און טעכנישער זשעני. ער טראגט א [[וויאלעט]]ע מאסקע און נוצט א [[בא (געווער)|באָ]] (א סארט לאנגען [[שטאק|שטאָק]]). דאנאטעלא איז אפשר די ווייניקסטן געוואלדיקע טשערעפאכע, ווייל ער וויל אנשטאט ניצן זיין וויסן צו באשיידן פראבלעמען. ער אבער שטענדיק באשיצט זיינע ברידער. ער הייסט נאך [[דאנאטעלא]], אן איטאליענער רענעסאנס קינסטלער און סקולפטאר פון פירענצע. * [[ראפאעל (נינדזשא טשערעפאכעס)|ראַפֿאַעל]] - דער "בייזער יינגל" פון די טשערעפאכעס. ראפאעל טראגט א [[רויט]]ע מאסקע און נוצט צוויי [[סאי|סאַי]]. ער האט אן אגרעסיווע נאטור און איז כמעט שטענדיק דער ערשטער וואס אטאקירט. ער אפט רעדט אין אן אומפארשטענדלעכער ניו יארקער ארויסרעד. זיין פערזענלעכקייט קען ווערן קרעפֿטיק און סאַרקאַסטיש, און ער אפט באווייזט טרוקנער הומאר. ער איז זייער שטאַרק געטריילעך צו זיינע ברידער און סענסיי, און הייסט נאך דעם איטאליענער מאלער און ארכיטעקט [[ראפאעל]]. * [[ספלינטער (נינדזשא טשערעפאכעס)|ספּלינטער]] - דער סענסיי און פֿאָטער פיגור פון די טשערעפאכעס. אין דער אריגינעלער קאמיקס איז ספלינטער א מוטאנטישע יאפאנישע שטשור וואס האט געלערנט נינדזשוצו פון זיין אייגנטימער און מייסטער האַמאַטאָ יאָשי. אין דער טעלעוויזיע סעריע פון 1987 איז ספלינטער געווען האמאטא יאשי זיך, וואס איז געווארן פארוואנדלט אין א שטשור. * [[אפריל אניל|אַפּריל אָניל]] - די מענטשלעכע פריינדין פון די טשערעפאכעס. זי איז געוועזן א לאבאראטאריע העלפערין פונעם משוגענער וויסנשאפטלער באַקסטער סטאָקמאַן. אפריל האט ערשט געטראָפֿן די טשערעפאכעס ווען זיי האבן ראטעוועט זי פון באקסטער'ס ראבאטישע שטשור-טייטערס. זי גייט מיט די טשערעפאכעס אויף א סך זייערע אוואנטורעס און העלפט זיי דורך פירן אויס די פובליקע ארבעט וואס איז פארבאטן פאר זיי. אין דער טעלעוויזיע סעריע פון 1987, די "אַרטשי קאָמיקס" ביכער, די ערשטע דריי פילמען און דער 2014 פילם איז אפריל א טעלעוויזיע נייעס רעפארטערין. אינעם קאמפיוטער אנימירטן פילם פון 2007 איז זי די אייגנטימער פון א זעגלעריי פירמע צווישן מיט קייסי דזשאָנס. אין די טעלעוויזיע סעריע פון 2012 איז אפריל א יונגע מיידל וואס די טשערעפאכעס ראטעווען, און ווערט שפעטער טרענירט אלס א נינדזשא דורך ספלינטער. * [[קייסי דזשאנס (נינדזשא טשערעפאכעס)|קייסי דזשאָנס]] - א [[וויגילאנטיזם|וויגילאַנטער]] וואס טראגט א האָקי מאסקע צו באשיצן זיין אידענטיטעט און איז געווארן איינער פון די נענסטע פריינט פון די טשערעפאכעס, און אויך אפריל'ס ליבלינג. קייסי האט ערשט געטראפן די טשערעפאכעס נאך א קאמף צווישן אים און ראפאעל. ער קעמפט קעגן פארברעך מיט א סך ספארט געצייג וואס ער טראגט אין א גאלף זאַק. * [[שרעדער (נינדזשא טשערעפאכעס)|דער שרעדער]] - א שלעכטער נינדזשוצו מייסטער מיטן נאמען אָראָקו סאַקי. ער איז דער פירער פונעם פֿוס קלען, א שלעכטע נינדזשא האָרדע. אין אלע מעדיע פונעם קאנצעסיע איז ער געווען דער בלוט-שונא פון די טשערעפאכעס און ספלינטער, און אויך דער הויפט רשע אין רוב די ווערסיעס. אין א טייל ווערסיעס נוצט שרעדער זיין דאָרניקער פּאַנצער אנשטאט געווער. * פֿוס סאלדאטן - די נינדזשאס פונעם פֿוס קלען וואס ארבעטן פאר שרעדער. זיי זענען אפשר די מערסט גאנגבארע פיינד וואס די טשערעפאכעס קעמפן קעגן. * באַקסטער סטאָקמאַן - א וויסנשאפטלער און ערפינדער וואס איז אפט א פיינד פון די טשערעפאכעס אין פארשידענע ווערסיעס. ער איז באקאנט אלס דער ערפינדער פון די ראַץ-טייטונג ראבאטן און ווערט אפט באשרייבט אלס א שותף פונעם פֿוס קלען אדער קרענג, אדער גייט זיך אליין. * [[קרענג (נינדזשא טשערעפאכעס)|קרענג]] - א קליין מוח-ענלעך עליען באשעפֿעניש וואס אפט באווייזט זיך אלס איינער פון די הויפט רשעים צווישן מיט דער שרעדער. דער כאראקטער איז אריגינעל אינספירירט געווען פון די אוטראָמען, אן עליען ראַסע פונעם אריגינעלער קאמיקס, נאר אין שפעטערע ווערסיעס איז ער איינער פון זיי. אין א טייל ווערסיעס איז קרענג א מיטארבעטער פון שרעדער, און אין א טייל אנדערע זענען זיי קעגנער איבער וועלטיקונג. * [[ביבאפ און ראקסטעדי|ביבאָפּ און ראָקסטעדי]] - א פארברעכנס-פּאָר פון צוויי מוטאנטן (ביבאפ א [[ווערצל-שוויין]], ראקסטעדי א [[נאזהארן]]). זיי זענען אריגינעל צוויי מענטשלעכע יונגאַטשן וואס זענען געווארן שרעדער'ס הלעפערס אין א טייל ווערסיעס. געוויינטלעך ווערן זיי באשרייבט אלס זייער שטאַרק אבער נישט אזוי קלוג. == וועבלינקען == {{קאמאנסקאט|Teenage Mutant Ninja Turtles}} * [http://www.ninjaturtles.com אפיציעלע וועבזייטל] {{לינקשפראך|ענגליש}} * {{וויקיע|turtlepedia|"יונגע מוטאַנטישע נינדזשאַ טשערעפּאַכעס"}} {{לינקשפראך|ענגליש}} [[קאטעגאריע:פיקטיווע כאראקטערן]] kkorjjius4loxemjjbwsgsh9236wxtn 0 43251 579729 579296 2022-07-19T19:19:18Z פוילישער 339 רעדאַקטירונגען פֿון [[Special:Contributions/נתן הבבלי|נתן הבבלי]] צוריקגענומען ([[User talk:נתן הבבלי|רעדן]]) צו דער לעצטער ווערסיע פֿון [[User:פוילישער|פוילישער]] wikitext text/x-wiki {{רב | בילד = הרב צבי קושלבסקי עם קופת חסדי שלום.jpg | יידישע געבורט דאטע = ה'תרצ"ו | בת זוג = שרה גורוויץ }} רבי '''צבי קושעלעווסקי''' (געב' ה'תרצ"ו) איז דער ראש ישיבה פון [[היכל התורה]] אין [[ירושלים]]. רבי צבי איז געבוירן געווארן צו זיין פאטער הרב [[אליהו קושעלעווסקי]], א ראש ישיבה פון דער חפץ חיים ישיבה און שפעטער רב פון [[באר שבע]], און זיין מוטער צפורה פייגא, א טאכטער פון יעקב מאיר "דזשייק" גראס. ער האט געהייראט זיין שוועסטער-קינד שרה לאה גורוויץ (נפ' א' ניסן תשע"ה{{הערה|1=[http://baltimorejewishlife.com/m/news/article.php?SECTION_ID=1&ARTICLE_ID=58549 פטירה פון רביצין שרה לאה קושעלעווסקי] {{לינקשפראך|ענגליש}}}}), א טאכטער פון זיין פעטער הרב [[לייב גורוויץ]] פון גייטסהעד. ער איז געווען א ראש ישיבה אין [[עקס לע בען]] און האט אויפגעשטעלט די היכל התורה ישיבה אין ירושלים, וואס געפינט זיך היינט אין [[הר נוף]]. ט״ו באב תשע״ח האט ער חתונה געהאט בזיווג שני מיט אן אלמנה פון אמעריקע, אן אדוואקאט. ==וועבלינקען== *[https://www.youtube.com/watch?v=652nX-fGtcc רבי צבי קושעלעווסקי מאכט הבדלה אין היכל התורה] *[http://sites.torahindex.com/HeichalHatorah/en/Home.htm היכל התורה ישיבה] {{לינקשפראך|ענגליש}} *[http://ourlli.org/audio-rabbi-kushelevsky-15th-yerushalayim-yarchei-kallah/ רבי צבי קושעלעווסקי רעדט ביי דער ירושלים ירחי כלה] ==רעפערענצן== {{רעפליסטע}} {{גרונטסארטיר:קושעלעווסקי, צבי}} [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין ישראל]] [[קאַטעגאָריע:ליטווישע ראשי ישיבות]] {{רב-שטומף}} 67fqm0yvp2knedp25ecvetzogtoqxdn 579730 579729 2022-07-19T19:20:32Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki {{רב | בילד = הרב צבי קושלבסקי עם קופת חסדי שלום.jpg | יידישע געבורט דאטע = ה'תרצ"ו | בת זוג = שרה גורוויץ }} רבי '''צבי קושעלעווסקי''' (געב' ה'תרצ"ו) איז דער ראש ישיבה פון [[היכל התורה]] אין [[ירושלים]]. רבי צבי איז געבוירן געווארן צו זיין פאטער הרב [[אליהו קושעלעווסקי]], א ראש ישיבה פון דער חפץ חיים ישיבה און שפעטער רב פון [[באר שבע]], און זיין מוטער צפורה פייגא, א טאכטער פון יעקב מאיר "דזשייק" גראס. ער האט געהייראט זיין שוועסטער-קינד שרה לאה גורוויץ (נפ' א' ניסן תשע"ה{{הערה|1=[http://baltimorejewishlife.com/m/news/article.php?SECTION_ID=1&ARTICLE_ID=58549 פטירה פון רביצין שרה לאה קושעלעווסקי] {{לינקשפראך|ענגליש}}}}), א טאכטער פון זיין פעטער הרב [[לייב גורוויץ]] פון גייטסהעד. ער איז געווען א ראש ישיבה אין [[עקס לע בען]] און האט אויפגעשטעלט די היכל התורה ישיבה אין ירושלים, וואס געפינט זיך היינט אין [[הר נוף]]. ט"ו באב תשע"ח האט ער חתונה געהאט בזיווג שני מיט אן אלמנה פון אמעריקע, אן אדוואקאט. ==וועבלינקען== *[https://www.youtube.com/watch?v=652nX-fGtcc רבי צבי קושעלעווסקי מאכט הבדלה אין היכל התורה] *[http://sites.torahindex.com/HeichalHatorah/en/Home.htm היכל התורה ישיבה] {{לינקשפראך|ענגליש}} *[http://ourlli.org/audio-rabbi-kushelevsky-15th-yerushalayim-yarchei-kallah/ רבי צבי קושעלעווסקי רעדט ביי דער ירושלים ירחי כלה] ==רעפערענצן== {{רעפליסטע}} {{גרונטסארטיר:קושעלעווסקי, צבי}} [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין ישראל]] [[קאַטעגאָריע:ליטווישע ראשי ישיבות]] {{רב-שטומף}} 3xqj0w6lvnnffvc7jpzn6r01y3ozn4m 0 48339 579757 579704 2022-07-19T20:05:03Z פוילישער 339 wikitext text/x-wiki {{יתום}}{{איבערשרייבן}} די געשיכטע באציעט זוך צו די אידישע קהילה אין פראנקפורט אין די שע' יארן. פאר לאנגע יארן האבן די אידישע איינוואונער געלעבט בשלום אין שטאט פראנקפורט וואס זיצט ביים טייך דמיין. אין יאר שע'ב האט זוך פארמירט א נייע מלוכה אין דייטשלאנד. און דאס איז געווען איידער זיי האבן איינגעשטעלט דעם נייעם קעניגרייך, ווען זיי האבן פלאנירט א גאר אינהאלסטרייכן באל, וואס האט געזאלט פארקומען אינעם הויפט שטאט פרנקפורט-דמיין ווי מען וועט אין א טרעדיציאלן צערעמאניע קרוינען דעם נייעם פראמימענטן קייזער 'אטיאס' יר"ה, צו זיין טראן. אין צוגרייטונג צום גרויסארטיגן באל האט דער קעניגליכע קאמסיע באשטעלט א ריזיגן קוואנטום ברויט און קיכן ביי די ארטיגעאידישע בעקערייען, וואס זיי האבן געזאלט באקן קיכן און מזונת אין בעפארברייטונג צום באל. איינע פון די גרויסע אידן-פיינט אין שטאט וועלכע האט גאר ספעציעל געהאסט די אידישע איינוואוינער 'ווינס האנץ' ימ"ש וואס האט שוין פון לאנג געווארט אויף א געלעגענהייט צו טשעפן די אידישע איינוואוינער, האט יעצט געטראפן א געלעגנהייט צו באקריוודען דאס גאנצע אידישע קהלה אויף איינמאל. זייענדיג די אפיציעלע אויפזעער פון אלע בעקערייען אין שטאט, האט ער א טאג פאר דעם געפלאנטן באל ארויס געגעבן אין געהיים א בעפעהל צו פארשליסן אלע בעקערייען אין די געגענט ביז נאך דער באל. צוויגענדיג צו פארשליסן די אידישע בעקערייען וואס האבן געזאלט באקן פאר דעם באל. אזוי אז עס איז אין יענעם טאג נישט ארויס געגעבן געווארן קיין שום געבאקענע פראדוקטן פאר דעם געפלאנטן ארטיגן באל. גראד זענען די גוים אויף געשפרנגן באשילדיגענדיג אלע אידן אין פארראט צום קעניגרייך וואס האט אויף געהיצט די אלגעמיינע באפעלקרונג, אז די אידישע געשעפטן האבן זוך אנגעבליך אפגעזאגט פון צושטעלן די דערמאנטע געבעקס פאר'ן ארטיגן באל, פארשעמענדיג די קעניגליכע טראדיציע. מער האבן זיי נישט געדארפט, בכלל זענען די ארטיגע גוים נישט געווען קיין אידן-פריינט, נאך יארן פון אונטערדרוקן און אויסטיילן רדיפות צום אידישן קהילה האבן זיי באשלאסן צו און פארטרייבן אלע אידישע איינוואוינער פון די געגענט, און באיקעטירן זייער געלט און זוך צוטיילן מיט די פארבליבענע אידישע פארמעגענס. אינעם דערמאנטן ספר 'כח יהודה' פון רבי יהודה יוסף בינגא דרוקט ער אויס וואונדער אין דעם געוואלדיגן נס וואס איז טייל פונעם נס פורים אז דער באשעפער האט חונן דעת געווען די רשעים 'הפר עצת אויבינו' אונז צו פארטרייבן אנשטאט חלילה פארטיליגן און אומברענענגן דעם גאנצן קהילה וואס וואלט געווען גאר טראגיש, האבן זיי באשלאסן ענדערש צו פארטרייבן דאס גאנצע קהילה און ביאקאטירן די פארמעגענס. מיט א שטארקן אימפעט זענען מאסן צוהוצטע כויליגאנעס זוך א לאז געטון מיט אייפער צום אידישן קווארטל, באפאלן און צושלאגן די ארטיגע אידן, און זיי ארויס געטראסקעט פון זייער הייזער, און באראבעוועט אידישע געשעפטן. די רשעים האבן אפיר געזוכט די באהאלטענע פארמעגענס, און דאס באראבעוועט. די גוים האבן פארברענט הויפענס כתבי קודש, אויך די ספרי תורה וואס עס איז ליידער אריין געפאלן אין זייערע הענט האבן זיי געשענדעט בבזיון, און וואנדעלעזירט די ארטיגע אידישע בית הקברות. אין דעם דעם ביטירן טאג כ"ז אלול, שנת שע"ב זענען די אידן פארטריבן געווארן פון זייער היימען, און פארשיקט געווארן אריבער די גרעניצן. דעם טאג איז פארבליבן אלס א יום תענית אין קהילת פרנקפורט ווען מען האט זוך פארזאמעלט אין שול און געקלאגט, וואס איז אנגעהאלטן געווארן אין די קומענדיגע דורת, אלס זכר צו די ביטירע צרה וואס האט זיי דאן באטראפן. אן קיין שום ציל פאר די אויגן האט דער גאנצע קהילה זוך ארויס געלאזט אין וועג אריין צו ארומיגע מדינות, 'דארמשטאט' 'מענץ' און 'כפאלץ'. קרוב צו צוויי יאר האט דער קהילה געוואדערט אין דער פרעמד, פון איין שטאט צום אנדערן, ביז די ידיעה פון די קהילה איז אנגעקומען צום ארטיגן מושל, און באשלאסן אריין צו נעמען די אומגליקליכע קהילה ביי זוך אין לאנד. די ראשי קהילה האבן פראבירט צו שתדלן ביים ארטיגן קייזער, און אויפגעוויזן פאר'ן מושל וואספאר א אומשולד עס האט זיי באטראפן. דער מושל האט זיי הייס פארשפראכן צו טון דערוועגן און צוריק ברענגן די קהילה קיין פראנקפורט. ער האט נאכדעם שריפטליך געשריבן צום קייזער 'אטיאס' פון דייטשלאנד מיט וועם ער איז געשטאנען גאנץ נאנט, שרייבענדיג וואספאר א פארברעך עס איז געטון געווארן צו דער אומשילדיגע קהילה אין פראנפורט וואס צוליב א אן אנגעדרייטן בלבול האט מען צוגענומען זייער פארמעגענס און ארויס געטריבן פון זייער הייימען. זעהנדיג אז דאס שאט די פארבינדונגן צעווישן די ביידע מלוכות האט דער דייטשע קייזער 'אטיאס' ענדליך זוך אויף געוואכט און באשלאסן צו נעמען שריט, און באאויפטראגט איינע פון זיינע מינסטארן 'קרויסמיא' צוריק צו ברענגן די קהילה קיין פראנקפורט, און שטארק באשטראפן די שילדיגע פארברעכער, און צו פארזיכערן די אידישע איינוואוינער פון ווילדע אומרוען. אום אדר שע"ד איז געקומען די ישועה. ווען דער מינסטאר 'קרויסמיא' האט געמאלדן אין נאמען פונעם קייזער קייזער צום אידישען קהילה אז זיי זענען זיכער זוך צוריק צו קערן וואוינען אין זייער היים-שטאט פראנקפורט אין אזוי ווי אמאל, און די שילדיגע וועלן גאר הארב פראצעסירט ווערן מיט מיתות משינות למען ישמעו ויראו אז אלע זאלן זען אז אזאנס וועט מער נישט פארקומען אונטער זיין מלוכה. דערביי האט ער געמאלדן אז ער וועט באצאלן אויף די אלע שאדן וואס די כויליגאנעס האבן שאדן געמאכט פארן קהילה. די שמחה איז געווען אין לשער, אבער די פחד איז געווען פילפאכיג מער, נישט אלע זענען געווען אזוי גרייט זוך צוריק צוקערן קיין פראנקפורט ספעציעל די וועלכע האבן געדענקט די שוידערליכע פאגרום ווען מען האט זיי פארטריבן, נעמענדיג אין באטראכט אז די ארטיגע גוים וועלן זיכער קוקן מיט א קרומע נאז אויף די צוריק קער פון די אידישע איינוואוינער און וועלן זוכן נקמה צו נעמען פאר די שטראף וואס דער קייזער האט געאורטיילט פאר די שילדיגע. דער מיניסטאר 'קרויסמיא' האט דאס אויך געוואוסט דעריבער האט ער איינגעשטעלט די גאנצע צוויי טאג איידער די אידישע איינוואוינער זענען צוריק געקעומען א גרויסע מיליטירעשע פאראדע מיט טראמפייטער און מוזיקאלישע אינסטרומענטן, וואס האבן געזונגן אין די גאסן לכבוד די צוריק-קער פונעם אידישען קהילה. און צו פארמינערן די שאנס פון פרישע פאגרומען האט דער קייזער פארבאטן זוך צו דרייען אין די גאסן יענע צייט, און ארויס געגעבן א פארבאט צו טרינקן וויין און משקה. ביז די איינוואוינער האבן געזען וואספאר א כבוד מען געבט פאר די אידן אז די איינוואוינער נעבן דעם אריינגאנג פון שטאט האבן אויסגעטרויטן א לאנגע אויסגעטרויטענע וועג פאר וועגענער, וואס איז געלאפן פון דעם אריינגאנג פון שטאט ביז אריין אין דער אידישע קווארטל, און ארויף געבויט ענטוזיאטישע טויערן איינגעקריצט א גרויסן אדלער און ענהאלטן דעם חתימה פונעם קייזער. דער ענטוזיאטישע אויפנאמע דארט ביים טיער פון שטאט האט דער קייזער מיט אויסגעשורעטע מיליטירישע סאלדאטן ענטפאנגן דער קהילה בקול שירה ורננים, באגלייטענדיג די אידן מיט געזאנג צום אידישן קווארטל מיט א פאראדע אין א ספעציעלן מוזיקאלישע כאר וועלכע האבן פארפאסט א ספעציעלן ניגון לכבוד די צוריק קער פון די אידן. אין די ערשטע וואגן איז געציצן די קייזער אינעם צווייטן וואגן זענען געזיצן די רב און דער פרנס און די ראשי הקהילה, נאכפאלגענדיג אלע געוועזענע אידישע תושבי פראנקפורט באגלייט מיט תכסיסי מלחמה צו היטן. די ניגון איז שפעטער אזוי באליבט געווארן ביי די קהילה אז די חזנים און בעלי תפילה האבן דאס געזונגן ביי תפילות ימים טובים, אלס א דאנק צום רבש"ע, צום גרויסן נס. אינעם זעלבן צייט וואס מען האט באגלייט די אידישע איינוואוינער צום אידישן קווארטל האט מען אדורך געפירט פארענט פון די אויגן פון די אידן, די שילדיגע פארברעכער אין קייטן אין שפיץ פון דער רשע ווינץ האנץ ימ"ש, אויפ'ן וועג צום מארק פלאץ ווי מען וועט זיי הענגן, און די אידן האבן אלע געזען א נקמה אין זייער שונאים. אין א טראדיציע אזוי ווי א קעניג וואס געבט איבער דעם טראן צו זיין זון האט דער קייזער איבערגעגעבן צו די ראשי קהילה און זיי צוריק געגעבן די שליסלן פון די בית הכנסת און בית הקברות, און געשאנקן א מתנה א פאר שליסלן פונעם הויפט טויער פון שטאט ארויס צו ווייזן פרייהייט, געבענדיג די פריווילעגיע פאר די אידישע תושבים זוך צו באוועגן פריי ווי אימער אונטער זיין קעניגרייך. אין א פראמימענטן שריט האט דער קייזער האט באפוילן דאס גאנצע שטאט זוך צו פארזאמלן אינעם צענטער פונעם ארטיגן מארק ווי עס פלעגט פארקומען די יריד. אין צענטער איז געשטאנען א ריזיגן תלי', ווי מען האט אריבער געפירט די פארברעכער, און געהאנגן איינס ביי איינס, באזונדער איז געווען די מינוט ווען מען האט געהאנגן דעם רשע ווינס האנץ. כדי צו פארשפרייטן דער געשיכטע האט דער קייזער באפוילן אראפ צו האקן דעם קאפ פונעם 'צווייטן המן' און דאס אריין האקן אויף דעם שפיץ פונעם גרויסן טורעם וואס איז געשטאנען אינדערמיט פונעם שטאט אז אז אלע זאלן דאס זען און וויסן וואספאר א שטראף מען באקומט פאר דעם... דער הויז פונעם רשע איז צעוווארפן געווארן און אויף דעם פלאץ איז ארויף געשטעלט געווארן א גרויסן שטיין איינגעקריצט מיט ווערטער וואס שילדערט די געשיכטע, אלס א געדענקמאל צו דער פאסירונג. וליהודים היתה אורה ושמחה וששון ויקר... 'פורים פראנקפורט' דעם קומענדיגן טאג כ' אדר שע"ד האט מען דאן אין בית הכנסת נישט געזאגט קיין תחנון און געזאגט הלל דאנקענדיג דעם באשעפער אויף דער גרויסע נס. אלס זכר צו געדענקן דעם נס גדול האבן די זקינים וכחמי הדור קובע געווען דעם טאג כ' אדר אלס א יו"ט פורים, יום משתה ושמחה לשבח והודאה, פאר די קומענדיגע דורת.. דעם טאג אשר ישלטו היהודים המה בשניאהם. אלע האבן נאך געשפירט דעם פחד וואס האט זיי באטראפן איידער זיי זענען אריין אין שטאט. דעריבער האט מען דאס קומענדיגע יאר י"ט אדר געפאסט און למחרתו כ' אדר האבן זיי ווידער געפראוועט 'פורים פראנקפורט'.. און דאס איז שוין געבליבן שפעטער, א זאך וואס איז געבליבן פארהייליגט ביי די בני הקהילה דורת שפעטער. די קומענדיגע צענדליגע יארן איז דער געדענקמאל נאך אלס געשטאנען אויפן חרוב'ן ארט, אבער דאס איז שטענדיג געשטאנען ווי א דארן אין אויג פאר די פאמיליעס פון די שילדיגע וועלכע האבן נאך געדענקט די בזיונית וואס זיי האבן דאן געליטן צוליב זייער קרובים וואס זענען אזוי מויאס אפגעקומען, און עס זענען געווען מאנכע וואס האבן דעם געדענקמאל געוואלט אראפ זען פאר יעדן פרייז אין די וועלט, אבער די רעגירונג האט זיכער געמאכט אז דאס ווערט נישט וואנדעלעזירט. א געלעגנהייט איז אונטערגעקומען ווען עס האט אויסגעבראכן א העלישן פייער אויפ'ן גאס נעבן דעם געדענקמאל, און די גוים האבן געהאט א אויסרייד אראפ צו נעמען דעם שטיין צו פארלעשן דעם פייער.. אבער דער רעיגרונג האט דאס צוריק געלייגט. א צווייטע פריאוו אראפ צו נעמען דעם געדענקמאל איז געווען ווען זיי האבן פלאנירט און פאקטיש ארויף געשטעלט א ברינעם אויף דעם ארט, אבער די רעגירונג האט פארשטאפט דעם ברינעם. אפאר יאר שפעטער האט פאסירט א מאכטפולע ערדציטערניש וואס האט געטרייסעלט דאס ארט, און דער שטיין איז אראפ געפאלן צו דער ערד, און איז געליגן דארט א לאנגע צייט. אוועק נעמען האבן זיי נישט געוואלט וויבאלד דער רעגירונג וועט שטעלן א נייע, און דאס איז אזוי געליגן דרייסיג יאר ביז דער רעגירונג האט דאס אוועק געפירט אינעם קעניגליכן ביבליאטעק. <!--אריינפיר--> פסח ביים סדר זאגן מיר אין די הגדה 'שבכל דור ודור עומדים עלינו לכלותינו והקב"ה מצלינו מידם'. אן קיין ספק קען דער מאמר געזאגט ווערן אויף די טעג פון יו"ט פורים ווען מיר פייערן דעם נצחון וואס אידן האבן געהאט נאכן חורבן אין גלות בבל, ווען עס איז איבערגעדרייט געווארן דעם פלאן פון המן הרשע, להשמיד ולהרג את כל היהודים, און דער באשעפער ברוב חסדיו האט אונז געראטעוועט פון זיינע הענט און עס איז מקוים געווארן דעם 'ונהפוך הוא' ווען מען האט אים און זיינע צען קינדער געהאנגן על העץ. על כן אנו עושין משתה ושמחה. דורכאויס די יארן וואס אידן האבן געלעבט אין גלות אונטער די גוים, האט אפט פאסירט אז דער גוי האט געוואלט באקריוודן און פארטיליגן דאס אידישע פאלק, און דער באשעפער האט געראטעוועט זיינע קינדער פון גרויזאמע הענט, און מען האט געזען דעם הפר עצת אויבינו און מען האט קובע געווען דעם טאג להלל והדאה אויף די ניסים. אין ספר 'יוסף אומץ' ווערט געשילדערט דער אינטערסאנטע געשיכטע פון די תקופה ווען אידן האבן געלעבט אין פראנקפוררט-ד'מיין, פון די גזירות און צרות און וואס די קהילה האט מיטגעמאכט וואס האט זוך גע'ענדיגט מיט א נצחון, און אלס זכר צו דעם נס האבן די בני הקהילה באשטימט דעם טאג אלס א יו"ט פורים, יום משתה ושמחה לדורת הבאים. פון די כתבים פון יענע תקופה, זעהן מיר אז די דאזיגע מנהג איז שטארק פארבליבן און איינגעהאלטן געווארן דורך די בני הקהילה פאר דורי דורות. אין א בריוו וואס דער חתם סופר זצוק"ל וועלכע איז אליין געווען א יליד פראנקפורט האט געשריבן (שו"ת חת"ס סי' רל"ג) איז ער מפלפל צו עס איז מותר צו קובע זיין א יום משתה ושמחה לכבוד א נס וואס האט פאסירט צו א רבים, ער בלייבט אז דאס איז מותר, און דאס איז גאר א חוב פאר די בני הקהילה, אבער ער פרעזענליך איז מחמיר מספק און פירט זוך צו מסיים זיין א מסכת יעדעס יאר אין דעם טאג, צעווישן די שירות שרייבט דער חת"ס ווי פאלגענד: "והנה מבואר בספר 'יוסף אומץ' מהנס שנעשה בק"ק פרנקפורט דמיין, ביום כ' אדר הראשון, וקבעו בו יום שמחה לדורתם, וכן ראיתי ממ"ו הגאון מו"ה נתן אדליר זצ"ל מילדי ק"ק ההיא, וכן אנו נוהגים כן אחריו, הגם שאנו ברחוק מקום.. ומכל מקום אני נוהג להחמיר לסיים ספר באותו היום כדי שיהי' הסעודה בהיתר בלי פוקפק, ויאכלו ענוים וישבעו". אין די הסכמה וואס הגאון רבי שמעון סופר זצ"ל אבד"ק קראקא האט געשריבן אויפ'ן קונטרוס 'מגילה עפה' (וואס איז ר"ת ע'יר פ'רנקפורט ה'מעטירה) ווי דער מחבר הגאון רבי יעב"ץ זצ"ל שילדערט די רדיפות און צרות וואס די אידן אין די פראנקפורטע קהילה האבן מיטגעמאכט–שרייבט ער: "כאשר שמעתי גם אנכי מפה קדוש אדוני אבי זצ"ל, מחבר 'חתם סופר', יליד קרתא חשיבא עיר פראנקפורט יע"א, אשר גם הוא היה נוהג בכל שנה לעשות את יום כ' אדר למשתה ושמחה ויום טוב". אויך איז זאגט עדות דערצו הרב"ש האמבורגער בספרו 'אזרח רענן' ווי ער שרייבט איבער די אינטערסאנטע מנהג פונעם חתם סופר: "ראיתי אמ"ו הגאון חתם סופר שמח בשמחת פורים של פרנקפורט דמיין. וזאת לדעתי נתיסד על הישועה אשר באה על העיר בשנת 1616' למספרים, זיהע יאסט בחבורו הקצר צד של"ג". אינעם דערמאנטן 'מגילה עפה' פונעם גאון היעב"ץ, דערמאנט ער גאר אין קורצן איבער די 'נס פרנקפורט': "גם בארץ קשטיליאה נעשה נס לישראל באדר שניצלו מגזירת הצורר מרטין גנזלו שר"י, שני להמן, כן יאבדו כל איביך ה'. ככה אירע נס גדול בקהילה קדושה פרנקפורט דמיין בגזירת 'ווינס האנץ' באדר". אט שילדערן מיר דא די לעגענדארע געשיכטע וואס האט דאן פאסירט לויט וויאזוי עס ווערט געדרוקט אין ספרים פון קדמונים פון יענע תקופה, צווישן זיי פון רבי יהודה סג"ל בינגא זצ"ל בספרו 'כח יהודה' ווי עס ווערט געשילדערט די געשעענישן און היסטאריע פון דער קהילה אין יענע תקופה. דעם אנגעדרייטן בלבול == זעט אויך == <!-- לייגט לינקען צו אנדערע וויקיפעדיע בלעטער מיט פארבינדענע ענינים--> [[:en:Vincenz Fettmilch]] == רעפערענצן == {{רעפליסטע}} <!-- זעט [[וויקיפעדיע:צייגט]] מקורות --> == וועבלינקען == <!-- שטעלט דא לינקען צו אנדערע וועבזייטלעך--> <!-- לייגט דא קאטעגאריעס. פאר מער אינפארמאציע זעט [[וויקיפעדיע:קאטעגאריזאציע]] --> <!-- קאטעגאריעס --> [[קאַטעגאָריע:]] nyz7k9pt15nutr9sx6n6571z26vqbtj 10 51226 579785 579721 2022-07-20T00:02:43Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki [[טעקע:Main image deep field smacs0723.png|200px|לינקס|די פאָטאָגראַפיע גענומען דורך די James Webb Space Telescope]] * קהל יטב לב [[סאטמאר (הויף)|סאטמאר]] [[זאליס|מהרי"י]] האָט געחתמעט קאָנטראַקט אויף אַ גרויס שטח פון 8,334 ס"פ ביי פלאשינג און סקילמען אין [[וויליאמסבורג]] צו בויען אַ נייע גרויסע [[שול|ביהמ"ד]] פאַר אַנ"ש אין דער געגנט. * [[ישראל פאליציי|פאליציי]] [[קאמאנדיר]] שמעון לביא, איינער פון די ערשטע באאמטע וואס האט גענומען [[פאראנטווארטליכקייט]] פאר די '''[[מירון טראגעדיע תשפ"א|מירון טראגעדיע פאראיאר]]''' אין וועלכע 45 מענטשן זענען [[טויט|אומגעקומען]], האט זיך אפגעזאגט פון די פאליציי קראפט. * '''[[סאודי אראביע|סאַודי אַראַביע]]''' האט געמאלדן די עפענונג פון איר [[ערד'ס אטמאספער|לופט]] רוימען אויך פאַר [[ישראל]]ישע פליגערס. * [[NASA]] האָט באפרייט די ערשטע [[פאטאגראפיע|פאָטאָגראַפיע]] <small>(אין בילד)</small> גענומען דורך די דזשעימס וועב [[קאסמאס|ספעיס]] [[טעלעסקאפ|טעלעסקאָפּ]]. * [[אילאן מאסק]] אין א בריוו צו [[טוויטער]] מעלדט אז ער ציעט זיך ארויס פון די אפמאך צו אפקויפן טוויטער. * דער געוועזענער יאַפּאַנעזער [[פרעמיער מיניסטער]] '''[[שינזא אבע|שינזאָ אַבע]]''' איז [[מארד|פאָטאַל]] [[פייער-געווער|דערשאָסן]] געוואָרן ביי ​​אַ [[וואלן]] ראַלי אין דער מערב-[[יאפאן|יאַפּאַנישער]] שטאָט נאַראַ אויפן קיאי [[האלבאינזל|האַלב-אינזל]]. דער מערדער איז [[ארעסט]]ירט געווארן. '''אנגייענד:''' [[קאוויד-19 פאנדעמיק|קאוויד-19 (COVID-19) פּאַנדעמיק]] // [[רוסשלענדישע אינוואזיע אויף אוקראינע 2022|רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע]] '''נפטר געווארן:''' [[איוואנא טראמפ]], [[שינזא אבע|שינזאָ אַבע]], הרב [[אורי זוהר]], [[יהודה משי זהב]], [[כאליפא בין זאיעד אל נאהיאן]] {{-}} {{טינעוובאר לינקס|נייעס}}</div> <noinclude> [[קאטעגאריע:הויפט זייט]] </noinclude> nncol8hq0gcng6gqbhbaeesqtyeg5f2 579786 579785 2022-07-20T00:04:55Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki * קהל יטב לב [[סאטמאר (הויף)|סאטמאר]] [[זאליס|מהרי"י]] האָט געחתמעט קאָנטראַקט אויף אַ גרויס שטח פון 8,334 ס"פ ביי פלאשינג און סקילמען אין [[וויליאמסבורג]] צו בויען אַ נייע גרויסע [[שול|ביהמ"ד]] פאַר אַנ"ש אין דער געגנט. * [[ישראל פאליציי|פאליציי]] [[קאמאנדיר]] שמעון לביא, איינער פון די ערשטע באאמטע וואס האט גענומען [[פאראנטווארטליכקייט]] פאר די '''[[מירון טראגעדיע תשפ"א|מירון טראגעדיע פאראיאר]]''' אין וועלכע 45 מענטשן זענען [[טויט|אומגעקומען]], האט זיך אפגעזאגט פון די פאליציי קראפט. * '''[[סאודי אראביע|סאַודי אַראַביע]]''' האט געמאלדן די עפענונג פון איר [[ערד'ס אטמאספער|לופט]] רוימען אויך פאַר [[ישראל]]ישע פליגערס. * [[NASA]] האָט באפרייט די ערשטע [[פאטאגראפיע|פאָטאָגראַפיע]] גענומען דורך די דזשעימס וועב [[קאסמאס|ספעיס]] [[טעלעסקאפ|טעלעסקאָפּ]]. * [[אילאן מאסק]] אין א בריוו צו [[טוויטער]] מעלדט אז ער ציעט זיך ארויס פון די אפמאך צו אפקויפן טוויטער. * דער געוועזענער יאַפּאַנעזער [[פרעמיער מיניסטער]] '''[[שינזא אבע|שינזאָ אַבע]]''' איז [[מארד|פאָטאַל]] [[פייער-געווער|דערשאָסן]] געוואָרן ביי ​​אַ [[וואלן]] ראַלי אין דער מערב-[[יאפאן|יאַפּאַנישער]] שטאָט נאַראַ אויפן קיאי [[האלבאינזל|האַלב-אינזל]]. דער מערדער איז [[ארעסט]]ירט געווארן. '''אנגייענד:''' [[קאוויד-19 פאנדעמיק|קאוויד-19 (COVID-19) פּאַנדעמיק]] // [[רוסשלענדישע אינוואזיע אויף אוקראינע 2022|רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע]] '''נפטר געווארן:''' [[איוואנא טראמפ]], [[שינזא אבע|שינזאָ אַבע]], הרב [[אורי זוהר]], [[יהודה משי זהב]], [[כאליפא בין זאיעד אל נאהיאן]] {{-}} {{טינעוובאר לינקס|נייעס}}</div> <noinclude> [[קאטעגאריע:הויפט זייט]] </noinclude> g6bubj1ka74shyha98v9uaf3qbxt3i5 579787 579786 2022-07-20T00:05:32Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki * קהל יטב לב [[סאטמאר (הויף)|סאטמאר]] [[זאליס|מהרי"י]] האָט געחתמעט קאָנטראַקט אויף אַ גרויס שטח פון 8,334 ס"פ ביי פלאשינג און סקילמען אין [[וויליאמסבורג]] צו בויען אַ נייע גרויסע [[שול|ביהמ"ד]] פאַר אַנ"ש אין דער געגנט. * [[ישראל פאליציי|פאליציי]] [[קאמאנדיר]] שמעון לביא, איינער פון די ערשטע באאמטע וואס האט גענומען [[פאראנטווארטליכקייט]] פאר די '''[[מירון טראגעדיע תשפ"א|מירון טראגעדיע פאראיאר]]''' אין וועלכע 45 מענטשן זענען [[טויט|אומגעקומען]], האט זיך אפגעזאגט פון די פאליציי קראפט. * '''[[סאודי אראביע|סאַודי אַראַביע]]''' האט געמאלדן די עפענונג פון איר [[ערד'ס אטמאספער|לופט]] רוימען אויך פאַר [[ישראל]]ישע פליגערס. * [[NASA]] האָט באפרייט די ערשטע [[פאטאגראפיע|פאָטאָגראַפיע]] גענומען דורך די דזשעימס וועב [[קאסמאס|ספעיס]] [[טעלעסקאפ|טעלעסקאָפּ]]. * [[אילאן מאסק]] אין א בריוו צו [[טוויטער]] מעלדט אז ער ציעט זיך ארויס פון די אפמאך צו אפקויפן טוויטער. '''אנגייענד:''' [[קאוויד-19 פאנדעמיק|קאוויד-19 (COVID-19) פּאַנדעמיק]] // [[רוסשלענדישע אינוואזיע אויף אוקראינע 2022|רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע]] '''נפטר געווארן:''' [[איוואנא טראמפ]], [[שינזא אבע|שינזאָ אַבע]], הרב [[אורי זוהר]], [[יהודה משי זהב]], [[כאליפא בין זאיעד אל נאהיאן]] {{-}} {{טינעוובאר לינקס|נייעס}}</div> <noinclude> [[קאטעגאריע:הויפט זייט]] </noinclude> 6kiwb7y5m1recttojtldowerq6tn2u2 579788 579787 2022-07-20T00:06:07Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki * קהל יטב לב [[סאטמאר (הויף)|סאטמאר]] [[זאליס|מהרי"י]] האָט געחתמעט קאָנטראַקט אויף אַ גרויס שטח פון 8,334 ס"פ ביי פלאשינג און סקילמען אין [[וויליאמסבורג]] צו בויען אַ נייע גרויסע [[שול|ביהמ"ד]] פאַר אַנ"ש אין דער געגנט. * [[ישראל פאליציי|פאליציי]] [[קאמאנדיר]] שמעון לביא, איינער פון די ערשטע באאמטע וואס האט גענומען [[פאראנטווארטליכקייט]] פאר די '''[[מירון טראגעדיע תשפ"א|מירון טראגעדיע פאראיאר]]''' אין וועלכע 45 מענטשן זענען [[טויט|אומגעקומען]], האט זיך אפגעזאגט פון די פאליציי קראפט. * '''[[סאודי אראביע|סאַודי אַראַביע]]''' האט געמאלדן די עפענונג פון איר [[ערד'ס אטמאספער|לופט]] רוימען אויך פאַר [[ישראל]]ישע פליגערס. * [[NASA]] האָט באפרייט די ערשטע [[פאטאגראפיע|פאָטאָגראַפיע]] גענומען דורך די דזשעימס וועב [[קאסמאס|ספעיס]] [[טעלעסקאפ|טעלעסקאָפּ]]. * [[אילאן מאסק]] אין א בריוו צו [[טוויטער]] מעלדט אז ער ציעט זיך ארויס פון די אפמאך צו אפקויפן טוויטער. דער פירמע קלאגט אים אין געריכט. '''אנגייענד:''' [[קאוויד-19 פאנדעמיק|קאוויד-19 (COVID-19) פּאַנדעמיק]] // [[רוסשלענדישע אינוואזיע אויף אוקראינע 2022|רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע]] '''נפטר געווארן:''' [[איוואנא טראמפ]], [[שינזא אבע|שינזאָ אַבע]], הרב [[אורי זוהר]], [[יהודה משי זהב]], [[כאליפא בין זאיעד אל נאהיאן]] {{-}} {{טינעוובאר לינקס|נייעס}}</div> <noinclude> [[קאטעגאריע:הויפט זייט]] </noinclude> d4or15214mjr8wazdw6jh59d51at004 0 52901 579727 570266 2022-07-19T19:12:37Z זאנוויל 33381 wikitext text/x-wiki רבי '''דוב מאיר ״בערל״ קרויזער''' ([[כ"ח חשוון]] תרפ"ד - [[ז' אב]] [[ה'תשס"ז|תשס"ז]]) איז געווען דער [[סקווירא (הויף)|סקווערער]] [[ראש ישיבה]] יארן לאנג. ער איז געווען א ירושלימער תלמיד חכם און מחבר ספרים אויף ש"ס ורמב"ם. ר' בערל איז געבוירן געווארן אין ירושלים צו זיין פאטער רבי צבי הערש קרויזער און זיין מוטער טויבא (אייזנשטיין). ער האט געלערנט אין [[עץ חיים]] אין ירושלים, צוזאמען מיט זיין שטענדיגער חברותא, רבי [[אברהם חיים ברים]]. פון יאר תשל"ז ביז תשנ"ט, 22 יאר, איז ער געווען דער ראש ישיבה אין דער סקווערער ישיבה און מתיבתא אין [[שיכון סקווירא]], וואו ער האט אוועקגעשטעלט אן א צאל הונדערטער תלמידי חכמים מופלגים, וואס זענען היינט אליינס ראשי ישיבות איבער'ן וועלט. זיין ברודער איז רבי [[זונדל קרויזער]], וואס איז געווען דער טשעבינער ראש ישיבה א שטיק צייט. הגאון ר' בערל האט מאריך ימים געווען, און זוכה געווען צו א שם טוב אינעם עולם התורה ביז גאר. {{גרונטסארטיר:קרויזער, דוב מאיר}} [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין אמעריקע]] [[קאַטעגאָריע:חסידישע ראשי ישיבות]] [[קאַטעגאָריע:סקווערער חסידים]] [[קאטעגאריע:ירושאלמער]] efudv8q8icj2aydr26xoep5oktxbcyk 579739 579727 2022-07-19T19:41:16Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט בלאט [[דוב מאיר קרויזער]] צו [[בערל קרויזער]] wikitext text/x-wiki רבי '''דוב מאיר ״בערל״ קרויזער''' ([[כ"ח חשוון]] תרפ"ד - [[ז' אב]] [[ה'תשס"ז|תשס"ז]]) איז געווען דער [[סקווירא (הויף)|סקווערער]] [[ראש ישיבה]] יארן לאנג. ער איז געווען א ירושלימער תלמיד חכם און מחבר ספרים אויף ש"ס ורמב"ם. ר' בערל איז געבוירן געווארן אין ירושלים צו זיין פאטער רבי צבי הערש קרויזער און זיין מוטער טויבא (אייזנשטיין). ער האט געלערנט אין [[עץ חיים]] אין ירושלים, צוזאמען מיט זיין שטענדיגער חברותא, רבי [[אברהם חיים ברים]]. פון יאר תשל"ז ביז תשנ"ט, 22 יאר, איז ער געווען דער ראש ישיבה אין דער סקווערער ישיבה און מתיבתא אין [[שיכון סקווירא]], וואו ער האט אוועקגעשטעלט אן א צאל הונדערטער תלמידי חכמים מופלגים, וואס זענען היינט אליינס ראשי ישיבות איבער'ן וועלט. זיין ברודער איז רבי [[זונדל קרויזער]], וואס איז געווען דער טשעבינער ראש ישיבה א שטיק צייט. הגאון ר' בערל האט מאריך ימים געווען, און זוכה געווען צו א שם טוב אינעם עולם התורה ביז גאר. {{גרונטסארטיר:קרויזער, דוב מאיר}} [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין אמעריקע]] [[קאַטעגאָריע:חסידישע ראשי ישיבות]] [[קאַטעגאָריע:סקווערער חסידים]] [[קאטעגאריע:ירושאלמער]] efudv8q8icj2aydr26xoep5oktxbcyk 0 53519 579784 579711 2022-07-19T23:52:58Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki רבי '''יוסף''' ב"ר שמואל '''קארנפעלד''' ז"ל (נפטר ט"ז תמוז תשל"ז) איז געווען אן איש חסיד, א דמות פלא און א אינטרעסאנטע איד. ער איז געבוירן געווארן אין שטאט [[טארנע|טארנא]] אין [[גאליציע]], און ער איז אזוי גערופן געווארן: '''"ר' יוס'לע טארנער"'''. ער איז געקומען קיין ארץ ישראל נאך די ביטערע מלחמה, עלנד און צובראכן מדוכא ביסורים ל"ע. ר' יוסל'ע איז געווען מקורב און באליעבט ביי די גדולי וצדיקי הדור וואס האבן אים שטארק מכבד געווען, געזארגט פאר זיין וואוילזיין און מקרב געווען במחיצתם, און כמים הפנים לפנים איז ר' יוסל'ע געווען דבוק אין די צדיקים מיט א שטארקע דביקות און [[אמונת צדיקים]]. ר' יוסל'ע איז געווען באשאנקען מיט אן אויסנאמע חן וואס איז געווען אויסגעגאסן אויף זיין פנים, וואס ער האט אויסגענוצט צו טוען אומצאליגע מעשי [[חסד]], און זיין נאמען ווערט נאך היינט דערמאנט מיט גרויס שעצונג, און טראגט א ווארימע געפיהל אין הארץ פון אלע וואס האבן אים געקענט, ספעציעל ביי די תלמידי ישיבה דחסידי בעלזא אין ירושלים ת"ו, וואו ער האט אויסגעלעבט זיינע יאהרן בין כותלי בית המדרש און איז געשלאפן אין א פריוואטער צימער וואס איז אים צוגעשטעלט געווארן לפי הוראת כ"ק מרן מהר"א זי"ע. נישט האבנ'דיג קיין אייגענע משפחה, האט כ"ק מרן אדמו"ר מהר"א זי"ע זיך געזארגט ער זאל האבן א שטוב אין די ישיבה, און יבלחט"א כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א, האט ווייטער געזארגט פאר זיין וואוילזיין, ס'זאל אים גארנישט פעהלן. == ביאגראפיע == ר' יוסל'ע איז געבוירן אין [[טארנע]], גאליציע און איז מבית אבא געווען קשור קיין [[בעלזא]], און ער איז נאך געפארן צום פריעדיגע בעלזער רב [[ישכר דוב רוקח (א)|רבי ישכר דוב]] זי"ע. אזוי אויך האט ער זיך געדרייט ביי הרה"ק מ[[סטיטשין]] זצ"ל וואס האט געוואוינט אין די יארן פארן קריג אין טארנא. ער איז געקומען פון א רייכע בעל-בית'ישע שטוב, אין געווארן געוואוינט צו חיי עשירות. אזוי אויך, האט ער אויפגעשטעלט א שטוב פאר'ן [[צווייטע וועלט-מלחמה|קריג]], און געהאט צוויי קינדער. ביים [[חורבן אייראפע|קריג]] האט ער מצליח געווען צו אנטלויפן פון [[פוילן]], און אנהייב ת"ש איז ער ארויפגעקומען קיין [[ארץ ישראל]] אליין, זיין משפחה האט ער נישט מצליח געווען צו ברענגען מיט איהם. במשך די קריג זענען זיין ווייב אין קינדער אומגעקומען עקד"ה, הי"ד. אין אר"י האט ער זיך מקשר געווען צו הרה"ק [[שלמה גאלדמאן|רבי שלמה'קע זוויעהל'ער]], הרה"ק [[משה מרדכי בידערמאן|רבי משה מרדכי לעלוב'ער]], הרה"ק [[ישראל פרידמאן (לייפציג)|רבי ישראל מבאיאן לייפציג]], און נאך אסאך פון די רבי'ס וואס האבן געוואינט אין אר"י, און ביי די אלע צדיקים האט ער האט געהאט א זעלטענע התקרבות. ווען דער [[אהרן רוקח|בעלזער רב זי"ע]] איז ארויף געקומען קיין אר"י צוזאמען מיט זיין ברודער דער [[מרדכי רוקח|בילגורייער רב זי"ע]], האט ער זיך גלייך מקשר געווען, און דער בעלזער רב זי"ע האט זיך זייער געפרייט איהם צו זעהן און איהם געזאגט: "ברוך השם מיר זעהן זיך". אין ארץ ישראל האט אים ליידער דאס מזל נישט געשיינט און טראץ אלע זיינע באמיהאונגען האט ער נישט זוכה געווען פון פריש אויפצושטעלן זיין אייגענע שטוב, און ער איז געבליבן אליין במשך זיין גאנץ לעבן. אויך אין פרנסה האט ער נישט מצליח געווען. אלע צדיקים וואס ער פלעגט זיך דרייען ביי זיי, האבן איהם מקרב געווען, און אסאך מאהל האט מען געזעהן פון זיי געוויסע התנהגות'ן וואס האט באוויזן אז ס'איז נישט עפעס א פשוט'ע זאך. די בעלזא רב זי"ע האט זיך אמאהל אויסגעדרוקט אויף איהם: "ר' יוס'לע איז א סוד פון א איד", און אזוי אויך האט איהם רבי משה מרדכי לעלוב'ער זי"ע מיט-גענומען מיט זיך, ווען ער איז געפארן אויף פערציג טעג ברציפות איין-רייסן וועלט'ן אויף די צרות פון די אידן ביים צווייטע וועלטס קריג. ר' יוס'לע פלעגט מהנה זיין אסאך צדיקים אין רבי'ס מיט פארשידענע זאכן, צווישן דעהם איז געווען [[וויין]] און [[האניג]] וואס ער פלעגט ברענגען תמידין כסדרן. פון ווי ער האט געהאט די געלט פאר די זאכן - וואס האבן געקאסט א הון רב, בפרט אין יענע צייט'ן - ווייסן נאר די באשעפער און ר' יוס'לע. == עסקנות == א ספעציעלע פרק איז זיינע גמילות-חסדים וואס ער האט געטוהן לרוב פאר מענטשן וואס זענען געשטאנען אין א שווערע צייט רח"ל. סיי ביי [[רפואה]] פראבלעמען{{הערה|הרה"ח ר' ראובן קארנבליט ז"ל מחשובי חסידי לעלוב האט דערציילט אז יונגערהייט האט ער געליטן פון א גאר שווערע הויט קראנקהייט, און ער האט געדארפט אנקומען צו פריוואטע דאקטורים וואס האבן פארלאנגט אסאך געלט. און דער לעלובע רבי זצ"ל האט אים געבעהטן ער זאל העלפן פאר ר' ראובן, האט אים ר' יוסל'ע גענומען צום הדסה שפיטאל. ר' יוסל'ע האט זיך געדרייט אין די קארידארין פון שפיטאל אהין און צוריק ביז ס’איז ארויס געקומען עפעס א פראפעסער און זיך אנגערופן מיט התרגשות: "יוסל'ע וואס זוכסטו?" האט אים ר' יוסל'ע געענטפערט: "איך זוך דיך!" און ער האט אים דערציילט אין קורצן אז ער האט דא א בחור וואס מ'דארף אים העלפן און ער האט געבעהטן דעם פראפעסאר ער זאל אהננעמען דעם בחור און אים אונטערזוכן און טרעפן א היילונג צו זיין קרענק. דער פראפעסאר האט באלד אריינגענומען דעם בחור אין א צימער, בודק געווען די קרענק פארשריבן א רעצעפט און אים מייעץ געווען וואס צו טוען, אלעס האט דער פראפעסאר געטוען, אהן האבן מעדעצינשע פאפירן, אהן אן אפוינטמענט, און אהן צו נעמען אפילו א פרוטה. אזוי האט ר' יוסל'ע פארמיטן פונעם בחור חדשים פון דארפן ליידן יסורים.}}, סיי אין ענינים פון "לשכת הגיוס" (זיך דארפן שטעלן אין [[צה"ל|מיליטער]]) איז ר' יוסל'ע געווען ווי א געטרייער פאטער פאר די תלמידי ישיבות, ווי ער פלעגט באגלייטן די בחורים אין "לשכת הגיוס" און פועל’ן ביי די מיליטערישע באאמטע צו באקומען פאר א פטור פון נישט דארפן דינען אין מיליטער. סיי אזעלכע וואס האבן געהאט [[געריכט|משפטים]], און אויך אזעלכע וואס האבן געהאט פארשידענע פראבלעמען מיט די [[רעגירונג]]. יעדער איינער וואס האט פונה געווען לעזרתו, האט ער בדרך כלל געבעטן אז זיין רבי זאל איהם שוקן צו איהם, זאגנדיג אז אזוי האט ער א כוח פון די משלח, און מיט זיין זכות קען ער מצליח זיין. ר' יוס'לע האט זיך פארבינדן מיט גאר שטארקע קשרים צו זייער אסאך גרויסע פראפעסארן, דאקטוירן, מפקדים אין די מיליטער, שופטים, ראשי-עיר און חברים פון די הנהלה פונ'ם שטאט, שרים ויועצים און אזוי ווייטער. ער פלעגט זיי אסאך אנשמירן מיט פארשידענע מתנות, יעדער איינער לויט וואס ער האט פארשטענען אז דאס וועט נושא-חן זיין בעיניו, וכך הווה. ווען ס'איז אנגעקומען צו איהם א ענין וואס ער האט געדארט שתדלן, האט ר' יוס'לע זיך אנגעטוהן א שיינע מכובד'עדיגע אנצוג, און ער פלעגט זיך מסדר זיין מכובד'דיג און אזוי אנקומען צו דעם וואס מ'האט גע'דארפט ביי איהם שתדלן. זיי האבן איהם אלע-מאהל אויסגעהערט, און זייער אסאך אידן זענען געהאלפן געווארן דורך איהם. בעלזא רב שליט"א האט זיך אויסגעדרוט אין א געלעגנהייט און געזאגט: "כידוע, האט ר' יוס'לע געהאט א עקסטערע נשיאות חן במשך זיין גאנץ לעבן, יעדע פלאץ ווי ער איז אנגעקומען, זיכער איז דאס געווען א ברכה וואס ער האט באקומען פון איינע פון די צדיקים". ביי די בעלזא חסידים דרייט זיך שוין (אסאך יאהרן) א שמועה, אז ער האט באקומען אזא ברכה פון דער בעלזער רב זי"ע. אבער די מקור דערצו איז נישט אזוי קלאר (קובץ אור הצפון - בעלזא, תמוז תשפ"ב) ער האט אמאל מעיד געווען אויף זיך אז זיינע חסדים פאר מענטשן האט ער שוין אנגעהויבן צו טוהן אין זיין געבורט'ס-שטאט [[טארנע|טארנא]]. און ער געזאגט אויף זיך: "אזוי-פיל האר וויפיל איך האב אויף מיין קאפ, אזוי פיל חסדים האב איך זוכה געווען צו טוהן פאר יודן אין טארנא פאר'ן קריג." == לינקען == * [https://ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=3685698 "החסיד רבי יוס'לע טארנא'ער ז"ל - ט"ז תמוז תשל"ז"] אויף [[אייוועלט]] * [https://www.jdn.co.il/flashes/1786893/ "רבי יוסל'ה בעל הייסורים: הערב היארצייט של הרה"ח יוסף טארנע'ר זצ"ל"] אויף [[JDN]] {{רעפליסטע}} [[קאַטעגאָריע:בעלזער חסידים]] [[קאַטעגאָריע:גאליציאנער יידן]] 158f72ubykykvffhfli5ngw5gt3quou 0 53523 579740 2022-07-19T19:41:16Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט בלאט [[דוב מאיר קרויזער]] צו [[בערל קרויזער]] wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[בערל קרויזער]] 5s8xx00gvmjvq7gl3v4avhlgx77154c 0 53524 579743 2022-07-19T19:44:01Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט בלאט [[שולע (אלגעמיינע)]] צו [[שולע (באדייטן)]] wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[שולע (באדייטן)]] gfl01gxx7z5n05txoo09j7fyfod3w49 1 53525 579745 2022-07-19T19:44:01Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט בלאט [[רעדן:שולע (אלגעמיינע)]] צו [[רעדן:שולע (באדייטן)]] wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[רעדן:שולע (באדייטן)]] atl3z2zhoa1pnbga7g5fm7115sgmnve 0 53527 579756 2022-07-19T20:00:32Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט [[מוסטער:י"ט תמוז]] צו [[הויפט זייט/י"ט תמוז]] אריבער ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[הויפט זייט/י"ט תמוז]] bubec4o4tkanop9v1jhmfw8cw3y50vv 579770 579756 2022-07-19T20:28:18Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט בלאט [[מוסטער:י"ט תמוז]] צו [[הויפט זייט/י"ט תמוז]] אן לאזן א ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[הויפט זייט/י"ט תמוז]] bubec4o4tkanop9v1jhmfw8cw3y50vv 579772 579770 2022-07-19T20:35:53Z וויקיפּעדלער 32864 פארראכטן wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[מוסטער:י"ט תמוז]] lyjs7284up9fjfv9oo07ntx4t7bzhcn 10 53528 579762 2022-07-19T20:21:26Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט [[מוסטער:ו' אב]] צו [[הויפט זייט/ו' אב]] אריבער ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[הויפט זייט/ו' אב]] qg0te88x61wsk1pf7x3ninz1apmyoj4 10 53529 579768 2022-07-19T20:25:00Z פוילישער 339 פוילישער האט באוועגט [[מוסטער:ז' אב]] צו [[הויפט זייט/ז' אב]] אריבער ווייטערפירונג wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[הויפט זייט/ז' אב]] 3795r302u48h5oyipe2q5rropf6v61z 10 53530 579771 2022-07-19T20:34:48Z וויקיפּעדלער 32864 געשאַפֿן בלאַט מיט '<div style='text-align: center; color: green'> [[י"ט תמוז|<span style='color: green' >'''''י"ט תמוז'''''</span>]] </div> [[טעקע:Eliezer Yehuda Finkel.jpg|150px|לא ממוסגר|לינקס|טעקסט=רבי אליעזר יהודה פינקל]] * [[ב'תמ"ח]] – [[משה רבינו]] האט פארניכטעט דעם [[עגל|גאלדענע קאלב]] און איז ארויף ארויף אויף [[הר סיני|בארג סיני]] פער...' wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[י"ט תמוז|<span style='color: green' >'''''י"ט תמוז'''''</span>]] </div> [[טעקע:Eliezer Yehuda Finkel.jpg|150px|לא ממוסגר|לינקס|טעקסט=רבי אליעזר יהודה פינקל]] * [[ב'תמ"ח]] – [[משה רבינו]] האט פארניכטעט דעם [[עגל|גאלדענע קאלב]] און איז ארויף ארויף אויף [[הר סיני|בארג סיני]] פערציג טעג און פערציג נעכט צו בעטן ג-אט, ער זאל מוחל זיין די אידישע קינדער פאר די זינד פונעם עגל. * [[ה'תל"ו]] - נפטר געווארן רבי [[אהרן שמואל קאיידנאווער]], מחבר פון "ברכת הזבח" * [[ה'תרס"ו]] – [[אלפרעד דרייפוס]] איז ענדליך פרייגעוואשן דורך די [[געריכט]] פון אַפּיל אין [[פראנקרייך|פראַנקרייך]] און זיינע רייען ווערן אומגעקערט צו אים * [[ה'תשי"ט]] - נפטר געווארן הרב [[יצחק אייזיק הלוי הערצאג]], דער צווייטער הויפט-רב פון [[ישראל]] * [[ה'תשכ"ה]] - נפטר געווארן הרב [[אליעזר יהודה פינקל (א)|אליעזר יהודה פינקל]] <small>(אין בילד)</small>, [[מירער ישיבה|מירער]] ראש ישיבה אין [[פאלטאווע]], [[מיר]] און [[ירושלים]] <noinclude> [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|תמוז 19]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> 4xl2ipwsyksrhs1lbo1i8iynmn9i2as 579773 579771 2022-07-19T20:37:00Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[י"ט תמוז|<span style='color: green' >'''י"ט תמוז'''</span>]] </div> [[טעקע:Eliezer Yehuda Finkel.jpg|150px|לא ממוסגר|לינקס|טעקסט=רבי אליעזר יהודה פינקל]] * [[ב'תמ"ח]] – [[משה רבינו]] האט פארניכטעט דעם [[עגל|גאלדענע קאלב]] און איז ארויף ארויף אויף [[הר סיני|בארג סיני]] פערציג טעג און פערציג נעכט צו בעטן ג-אט, ער זאל מוחל זיין די אידישע קינדער פאר די זינד פונעם עגל. * [[ה'תל"ו]] - נפטר געווארן רבי [[אהרן שמואל קאיידנאווער]], מחבר פון "ברכת הזבח" * [[ה'תרס"ו]] – [[אלפרעד דרייפוס]] איז ענדליך פרייגעוואשן דורך די [[געריכט]] פון אַפּיל אין [[פראנקרייך|פראַנקרייך]] און זיינע רייען ווערן אומגעקערט צו אים * [[ה'תשי"ט]] - נפטר געווארן הרב [[יצחק אייזיק הלוי הערצאג]], דער צווייטער הויפט-רב פון [[ישראל]] * [[ה'תשכ"ה]] - נפטר געווארן הרב [[אליעזר יהודה פינקל (א)|אליעזר יהודה פינקל]] <small>(אין בילד)</small>, [[מירער ישיבה|מירער]] ראש ישיבה אין [[פאלטאווע]], [[מיר]] און [[ירושלים]] <noinclude> [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|תמוז 19]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> pwowwatrcpu7hy5g7yafis4emvept7g 579774 579773 2022-07-19T20:40:10Z וויקיפּעדלער 32864 wikitext text/x-wiki <div style='text-align: center; color: green'> [[י"ט תמוז|<span style='color: green' >'''י"ט תמוז'''</span>]] </div> [[טעקע:Eliezer Yehuda Finkel.jpg|150px|לא ממוסגר|לינקס|טעקסט=רבי אליעזר יהודה פינקל]] * [[ב'תמ"ח]] – [[משה רבינו]] האט פארניכטעט דעם [[עגל|גאלדענע קאלב]] און איז ארויף ארויף אויף [[הר סיני|בארג סיני]] פערציג טעג און פערציג נעכט צו בעטן ג-אט, ער זאל מוחל זיין די אידישע קינדער פאר די זינד פונעם עגל. * [[ימי בין המצרים]] * [[ה'תל"ו]] - נפטר געווארן רבי [[אהרן שמואל קאיידנאווער]], מחבר פון "ברכת הזבח" * [[ה'תרס"ו]] – [[אלפרעד דרייפוס]] איז ענדליך פרייגעוואשן דורך די [[געריכט]] פון אַפּיל אין [[פראנקרייך|פראַנקרייך]] און זיינע רייען ווערן אומגעקערט צו אים * [[ה'תשי"ט]] - נפטר געווארן הרב [[יצחק אייזיק הלוי הערצאג]], דער צווייטער הויפט-רב פון [[ישראל]] * [[ה'תשכ"ה]] - נפטר געווארן הרב [[אליעזר יהודה פינקל (א)|אליעזר יהודה פינקל]] <small>(אין בילד)</small>, [[מירער ישיבה|מירער]] ראש ישיבה אין [[פאלטאווע]], [[מיר]] און [[ירושלים]] <noinclude> [[קאטעגאריע:טעגליך אידיש|תמוז 19]] [[קאַטעגאָריע:מוסטער היינט אין היסטאריע]] </noinclude> j57qgjxexzkznc8h1f4hq5fquqngts8 0 53531 579777 2022-07-19T21:03:11Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט בלאט [[גזירת ת"ח ות"ט]] צו [[גזירות ת"ח ות"ט]] wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[גזירות ת"ח ות"ט]] rbyceovrcn594e9ky909i61ayfhe88l 1 53532 579779 2022-07-19T21:03:11Z וויקיפּעדלער 32864 וויקיפּעדלער האט באוועגט בלאט [[רעדן:גזירת ת"ח ות"ט]] צו [[רעדן:גזירות ת"ח ות"ט]] wikitext text/x-wiki #ווייטערפירן [[רעדן:גזירות ת"ח ות"ט]] kyrwkm94cgieeen2tlxgpsbxot4l4xi