วิกิซอร์ซ:ข่าวสาร

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="th">
  <siteinfo>
    <sitename>วิกิซอร์ซ</sitename>
    <dbname>thwikisource</dbname>
    <base>https://th.wikisource.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">สื่อ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">พิเศษ</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">พูดคุย</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">ผู้ใช้</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">คุยกับผู้ใช้</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">วิกิซอร์ซ</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">คุยเรื่องวิกิซอร์ซ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ไฟล์</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">คุยเรื่องไฟล์</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">มีเดียวิกิ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">คุยเรื่องมีเดียวิกิ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">แม่แบบ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">คุยเรื่องแม่แบบ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">วิธีใช้</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">คุยเรื่องวิธีใช้</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">หมวดหมู่</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">คุยเรื่องหมวดหมู่</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">สถานีย่อย</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">คุยเรื่องสถานีย่อย</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">ผู้สร้างสรรค์</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">คุยเรื่องผู้สร้างสรรค์</namespace>
      <namespace key="114" case="first-letter">งานแปล</namespace>
      <namespace key="115" case="first-letter">คุยเรื่องงานแปล</namespace>
      <namespace key="250" case="first-letter">หน้า</namespace>
      <namespace key="251" case="first-letter">คุยเรื่องหน้า</namespace>
      <namespace key="252" case="first-letter">ดัชนี</namespace>
      <namespace key="253" case="first-letter">คุยเรื่องดัชนี</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">มอดูล</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">คุยเรื่องมอดูล</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>วิกิซอร์ซ:ข่าวสาร</title>
    <ns>4</ns>
    <id>15116</id>
    <revision>
      <id>189362</id>
      <parentid>188128</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:22:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>3327</id>
      </contributor>
      <comment>/*  Delay of the 2022 Wikimedia Foundation Board of Trustees election */ ส่วนใหม่</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="90398" xml:space="preserve">{{process header
 | title    = เซ็นเตอร์พ้อยท์
 | section  =
 | previous = [[วิกิซอร์ซ:ดัชนี/ชุมชน|หน้าชุมชน]]
 | next     = [[วิกิซอร์ซ:ข่าวสาร/กรุ|กรุ]]
 | shortcut = [[WS:NEWS]]
 | notes    = '''ข่าวสาร''' คือหน้าที่รวมข่าวสารจากมีเดียวิกิ และข่าวสารโดยผู้ใช้ในวิกิซอร์ซ คุณสามารถ&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[{{fullurl:วิกิซอร์ซ:ข่าวสาร|action=edit&amp;section=new}} เขียนข่าวขึ้นใหม่ได้เอง]&lt;/span&gt;หรือแก้ไขข่าวก่อนหน้าได้
'''News''' is a newsletter page for the Thai Wikisource. You are welcome to write a new post or to edit an existing one.
}}
__NEWSECTIONLINK__ &lt;!--เพิ่มปุ่ม[+]--&gt; [[หมวดหมู่:วิกิซอร์ซ]] &lt;!--เหตุผลใส่หมวดหมู่ไว้ส่วนบนสุด เพื่อให้สามารถแก้ไขเพิ่มส่วนท้ายได้ต่อเนื่อง--&gt;

= ข่าวสารโดยชาววิกิซอร์ซภาษาไทย =
== การปรับการใส่ค่าข้อมูลในหน้าเนมสเปซดัชนี ==
สวัสดีครับ

เร็ว ๆ นี้ ผมได้มีการปรับการใส่ค่าข้อมูลในหน้าเนมสเปซดัชนีตามการอภิปรายที่[[วิกิซอร์ซ:เซ็นเตอร์พ้อยท์#การปรับค่าข้อมูลในหน้าดัชนีที่เป็นปัญหา]] โดย
# เดิมช่อง &quot;เล่ม&quot; นั้นไม่ได้มีการแบ่งหน้าที่ที่แน่ชัด ซึ่งได้ทำให้มีการแบ่งหน้าที่และกำหนดจุดประสงค์ของช่องนี้และช่องที่แยกออกมาอย่างชัดเจนแล้ว 
#* ช่อง &quot;เล่ม&quot; ใช้สำหรับใส่หน้าย่อยของชุดหนังสือ โดยชุดหนังสือที่เป็นหัวงานให้ใส่ไว้ในที่ช่อง &quot;ชื่อ&quot;
#* สร้างช่องใหม่ชื่อ &quot;จากวารสาร&quot; สำหรับใส่แหล่งที่มาสำหรับเอกสารจากราชกิจจานุเบกษาและวารสารต่าง ๆ
#* สร้างช่องใหม่ชื่อ &quot;ชุดเล่ม&quot; เป็นช่องเฉพาะสำหรับใส่แม่แบบหรือลิงก์เป็นตัวช่วยนำทางไปยังเล่มต่าง ๆ ในชุดหนังสือ
#: ซึ่งผมได้สร้างหมวดหมู่ชั่วคราวชื่อ [[:หมวดหมู่:ดัชนีที่ใช้ช่องเล่ม]] เป็นหมวดหมู่ที่ถูกซ่อนสำหรับตรวจสอบค่าที่ใส่ไว้ในช่อง &quot;เล่ม&quot; มาก่อนการปรับแก้นี้
# สร้างช่อง &quot;การผสานหน้า&quot; และ &quot;วันที่เสร็จสมบูรณ์&quot; สำหรับใส่สถานะการผสานหน้าโดยเฉพาะ เพื่อแทนแม่แบบ [[แม่แบบ:ดัชนีที่ผสานแล้ว]]

[[ผู้ใช้:Bebiezaza|Bebiezaza]] ([[คุยกับผู้ใช้:Bebiezaza|คุย]]) 22:35, 25 กุมภาพันธ์ 2565 (+07)

== แจ้งปรับปรุงสคริปต์อินเตอร์เฟซและอุปกรณ์เสริมของโครงการ (1) ==
หลังจากที่ผมได้ไล่ตรวจสอบการใช้งานสคริปต์อินเตอร์เฟซ (JS + CSS) และ[[พิเศษ:การตั้งค่า#mw-prefsection-gadgets|อุปกรณ์เสริม]]ต่าง ๆ บนวิกิซอร์ซภาษาไทยไปบางส่วนแล้วนั้น ผมได้พบว่ามีสคริปต์หลาย ๆ ตัวที่ไม่ได้มีการใช้งานเลย และมีอุปกรณ์เสริมหลาย ๆ ตัวที่ต้องปรับปรุง ผมจึงได้มีการปรับปรุงสคริปต์อินเตอร์เฟซและอุปกรณ์เสริมต่าง ๆ ตามรายชื่อด้านล่างครับ

;ในส่วนของอุปกรณ์เสริมที่ได้ปรับปรุงมีดังนี้
:'''อุปกรณ์เสริมเก่าที่ปรับปรุงแล้ว'''
:# [[มีเดียวิกิ:Gadget-imagelinks.js|Imagelinks]]
:# [[มีเดียวิกิ:Gadget-iScript.js|สคริปต์จัดให้]]
:# [[มีเดียวิกิ:Gadget-edittop.js|edittop]]
:# [[มีเดียวิกิ:Gadget-charinsert-core.css|Charinsert ส่วนของการแสดงผล]]โดยยึดตามรูปแบบของวิกิพีเดียภาษาอังกฤษ

:'''อุปกรณ์เสริมใหม่'''
:# [[มีเดียวิกิ:Gadget-IndexFormTools.js|อินเทอร์เฟซโต้ตอบในหน้าดัชนี]] (มาพร้อมกับ [[Special:Diff/172160#การปรับค่าข้อมูลในหน้าดัชนีที่เป็นปัญหา|#การปรับค่าข้อมูลในหน้าดัชนีที่เป็นปัญหา]])

:'''อุปกรณ์ที่นำออก'''
:# modernskin-thunks
:# Blackskin
:# WSExport (ไม่เคยเปิดใช้งาน + เป็นส่วนหนึ่งของส่วนขยาย Wikisource แล้ว [[phab:T256392]])

;ในส่วนของสคริปต์อินเตอร์เฟซที่ได้ปรับปรุงมีดังนี้
:'''สคริปต์อินเตอร์เฟซที่ปรับปรุง'''
:# [[มีเดียวิกิ:Vector.css]]
:# [[มีเดียวิกิ:Monobook.css]]
:# [[มีเดียวิกิ:Common.js]]

:'''สคริปต์อินเตอร์เฟซที่ถูกลบ'''
:# มีเดียวิกิ:Base.js (ไม่มีการใช้งาน ไม่มีการเรียกใช้งาน)
:# มีเดียวิกิ:OCR.js (ไม่มีการใช้งาน ไม่มีการเรียกใช้งานและไม่เคยมีการเรียกใช้งานอย่างจริงจังในวิกิซอร์ซภาษาไทย จนกระทั่ง OCR เป็นส่วนหนึ่งของส่วนขยาย Proofreadpage และ Wikisource)
:# มีเดียวิกิ:Corrections.js (ไม่มีการใช้งาน ไม่มีการเรียกใช้งาน)
:# มีเดียวิกิ:Dictionary.js (ไม่มีการใช้งาน ไม่มีการเรียกใช้งาน)
:# มีเดียวิกิ:IndexForm.js (ไม่มีการใช้งาน ไม่มีการเรียกใช้งาน และใช้การไม่ได้แล้ว)
:# มีเดียวิกิ:Monobook.js (ไม่มีการใช้งาน หน้าถูกทำว่าง)

ผู้ใช้หลายท่านอาจพบว่าอินเตอร์เฟซของวิกิซอร์ซมีการเปลี่ยนแปลงไปบ้างไม่มากก็น้อย แต่ถ้าพบปัญหาอะไรที่ต้องแก้ไขให้แจ้งที่[[วิกิซอร์ซ:แจ้งผู้ดูแลระบบ]] หรือถ้าต้องการเสนอใด ๆ ให้แจ้งที่[[วิกิซอร์ซ:เซ็นเตอร์พ้อยท์]] ได้ครับ

[[ผู้ใช้:Bebiezaza|Bebiezaza]] ([[คุยกับผู้ใช้:Bebiezaza|คุย]]) 15:45, 4 มิถุนายน 2565 (+07)

= ข่าวสารจากมีเดียวิกิและส่วนกลาง =
== การสำรวจสิ่งปรารถนาของชุมชน 2022 ==

[[File:Community Wishlist Survey Lamp.svg|right|200px]]
ขณะนี้ '''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|การสำรวจสิ่งปรารถนาของชุมชน 2022]]''' เปิดรับข้อเสนอแล้ว!

อะไรที่[[m:Special:MyLanguage/Community Tech|เทคนิคชุมชน]]ควรดำเนินการในปีหน้า? เราพร้อมรับข้อแนะนำและจะปิดรับในวันที่ '''23 มกราคม''' หรือร่วมแสดงความคิดเห็นในหัวข้ออื่น ๆ และทำให้วิกิมีเดียดีขึ้นสำหรับทุกคน

หลังจากนั้นชุมชนจะลงคะแนนในข้อเสนอระหว่าง 28 มกราคม และ 11 กุมภาพันธ์

ในปีนี้ เทคนิคชุมชนมุ่งเน้นไปที่เครื่องมือสำหรับเหล่าชาววิกิมีเดียที่มีประสบการณ์ คุณสามารถเสนอในภาษาใดก็ได้ และเราจะแปลภาษาให้ ขอบพระคุณมา ณ โอกาสนี้และเราจะคอยดูข้อเสนอจากคุณ! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 04:04, 11 มกราคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Other_TOP30/th&amp;oldid=22381760 --&gt;

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The '''Call for Feedback: Board of Trustees elections''' is now open and will close on '''7 February 2022'''. 

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.

There are two confirmed questions that will be asked during this Call for Feedback:

# What is the best way to ensure more diverse representation among elected candidates?  ''The Board of Trustees noted the importance of selecting candidates who represent the full diversity of the Wikimedia movement. The current processes have favored volunteers from North America and Europe.''
# What are the expectations for the candidates during the election?  ''Board candidates have traditionally completed applications and answered community questions. How can an election provide appropriate insight into candidates while also appreciating candidates’ status as volunteers?''

There is one additional question that may be presented during the Call about selection processes. This question is still under discussion, but the Board wanted to give insight into the confirmed questions as soon as possible. Hopefully if an additional question is going to be asked, it will be ready during the first week of the Call for Feedback.

'''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]'''

Best, 

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 10:12, 11 มกราคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Movement Strategy and Governance News #5 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 5, January 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 7th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 14:14, 14 มกราคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Additional question to the Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

Dear ESEAP project communities,

I am reaching out to you today about an additional question to the Call for Feedback about Board of Trustees elections that I posted above. The Board has approved an additional question which we seek feedback to: 

'''How should affiliates participate in the elections?''' Affiliates are an important part of the Wikimedia movement. Two seats of the Board of Trustees due to be filled this year were filled in 2019 through the Affiliate-selected Board seats process. [https://foundation.wikimedia.org/w/index.php?title=Bylaws&amp;type=revision&amp;diff=123603&amp;oldid=123339 A change in the Bylaws removed the distinction between community and affiliate seats]. This leaves the important question: How should affiliates be involved in the selection of new seats? 

The Board of Trustees is seeking feedback about this last question especially, although not solely, from the affiliate community. Everyone is invited to share proposals and join the conversation in the Call for Feedback channels. In addition to collecting online feedback, the Movement Strategy and Governance team will organize several video calls with affiliate members to collect feedback. These calls will be at different times and include Trustees.

On behalf of the Movement Strategy and Governance team,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 10:08, 22 มกราคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.

The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 18:56, 9 กุมภาพันธ์ 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''.

The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations.

The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].'''

To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process. 

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:37, 12 กุมภาพันธ์ 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

=== Upcoming Conversation Hours on 25 February and 4 March ===
The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on Universal Code of Conduct enforcement ratification  on '''25 February 2022 at 12:00 UTC''' and '''4 March 2022 at 15:00 UTC'''. 

Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up for these conversation hours''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022. For more information, contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best, [[ผู้ใช้:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[คุยกับผู้ใช้:RamzyM (WMF)|คุย]]) 10:24, 22 กุมภาพันธ์ 2565 (+07)

== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,

We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.

We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.

Best wishes,

'''International Team'''&lt;br /&gt;
'''Wiki Loves Folklore'''

[[ผู้ใช้:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[คุยกับผู้ใช้:MediaWiki message delivery|คุย]]) 11:50, 22 กุมภาพันธ์ 2565 (+07)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== Coming soon ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).

All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. &lt;/div&gt; - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 19:39, 28 กุมภาพันธ์ 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=22907463 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now closed&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions#Questions|three key questions]] and received broad discussion [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|on Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki.

This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information.

Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes. 

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 15:39, 3 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;Hello! 

The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about &quot;Regional and Thematic Hubs&quot;. The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. 

Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.

The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.

Best regards,

[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]&lt;br /&gt;Movement Strategy
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

16:56, 7 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== หลักเกณฑ์การบังคับใช้หลักจรรยาบรรณสากล การให้สัตยาบันการลงคะแนนเสียง เปิดให้ลงคะแนนตั้งแต่วันที่ 7 ถึง 21 มีนาคม พ.ศ. 2565 ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|คุณสามารถค้นหาข้อความนี้แปลเป็นภาษาอื่น ๆ ได้ที่ เมทา-วิกิ]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

สวัสดีทุก ๆ คน,

กระบวนการลงคะแนนการให้สัตยาบันสำหรับ [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|แนวทางการบังคับใช้ที่แก้ไข]] ของ [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|หลักจรรยาบรรณสากล]] (UCoC) ได้เปิดขึ้นแล้ว! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|การลงคะแนนเริ่มต้นใน SecurePoll]]''' ในวันที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2565 และจะสิ้นสุดในวันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2565 โปรด [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|อ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับข้อมูลผู้มีสิทธิเลือกตั้งและรายละเอียดคุณสมบัติ]]

หลักจรรยาบรรณสากล (UCoC) ให้บรรทัดฐานของพฤติกรรมที่ยอมรับได้สำหรับการเคลื่อนไหวทั้งหมด แนวทางการบังคับใช้ฉบับแก้ไขได้รับการเผยแพร่เมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2565 โดยเป็นวิธีที่เสนอให้ใช้นโยบายกับการเคลื่อนไหว คุณสามารถ [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงการ UCoC]]

คุณยังสามารถแสดงความคิดเห็นในหน้าพูดคุยของ Meta-wiki ในภาษาใดก็ได้ คุณสามารถติดต่อทีมงานทางอีเมล: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

ขอแสดงความนับถือ,

กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล

มูลนิธิวิกิมีเดีย&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 07:41, 11 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. 

([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])

The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]

A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on  [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[ผู้ใช้:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[คุยกับผู้ใช้:MediaWiki message delivery|คุย]]) 21:41, 14 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.

Thank you,

From the Community Development team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:12, 14 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Join the Community Resilience and Sustainability Conversation Hour with Maggie Dennis&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The [[m:Community Resilience and Sustainability|Community Resilience and Sustainability]] team at the Wikimedia Foundation is hosting a conversation hour led by its Vice President [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis]]. 

Topics within scope for this call include Movement Strategy, Board Governance, Trust and Safety, the Universal Code of Conduct, Community Development, and Human Rights. Come with your questions and feedback, and let's talk! You can also send us your questions in advance.

The meeting will be on 24 March 2022 at 15:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1648134035 check your local time]).

You can [[m:IRC office hours/Office hours 2022-03-24|read details on Meta-wiki]].&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

Looking forward to seeing you on the call,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 20:18, 21 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Greetings,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work.

The final results from the voting process will be announced [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best regards,

Movement Strategy and Governance&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 08:25, 25 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Working Group: Reminder to apply by 10 April 2022&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]]. The purpose of the working group is to advise leadership development work. Feedback was collected in February 2022 and a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] is on Meta-wiki. The application period to join the Working Group is now open and is closing soon on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Purpose and Structure#3. How is the working group formed and structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#1. How to participate|apply if you are interested]]. 

Thank you, 

From the Community Development team&lt;br/&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 20:54, 31 มีนาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Join the Wikimedia Foundation Annual Plan conversations with Maryana Iskander&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/User:YShibata (WMF)/Sandbox|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/User:YShibata (WMF)/Sandbox|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:User:YShibata (WMF)/Sandbox}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello,

The [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]''', a plan of record for the Wikimedia Foundation's work.

These conversations continue [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Wikimedia Foundation Chief Executive Officer listening tour]]. 

The conversations are about these questions:
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward &quot;knowledge as a service&quot; and &quot;knowledge equity&quot;. The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work?
* The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. What is working well? How can we improve?
* Anyone can contribute to the Movement Strategy process. Let's collect your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities?

You can find [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''the schedule of calls on Meta-wiki''']].

The information will be available in multiple languages. Each call will be open to anyone to attend. Live interpretation will be available in some calls.

Best regards,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 22:54, 14 เมษายน 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== ข่าวกลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล – ฉบับที่ 6 ==

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''ข่าวกลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''ฉบับที่ 6, เมษายน 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''อ่านจดหมายข่าวฉบับเต็ม''']]&lt;/span&gt;
----

ยินดีต้อนรับสู่ฉบับที่ 6 ของข่าวกลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล! จดหมายข่าวฉบับปรับปรุงใหม่นี้เผยแพร่ข่าวสารและกิจกรรมที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับกฎบัตรการเคลื่อนไหว หลักจรรยาบรรณสากล เงินสนับสนุนการดำเนินการตามกลยุทธ์การเคลื่อนไหว การเลือกตั้งคณะกรรมการ และหัวข้อ MSG ที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ

จดหมายข่าวฉบับนี้จะแจกจ่ายเป็นรายไตรมาส ในขณะที่การอัปเดตที่บ่อยขึ้นจะถูกส่งทุกสัปดาห์ด้วย โปรดอย่าลืมสมัคร [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|ที่นี่]] หากคุณต้องการรับจดหมายข่าวฉบับนี้ในอนาคต
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''การพัฒนาความเป็นผู้นำ -''' คณะทำงานกำลังก่อตั้ง! - ใบสมัครเข้าร่วมคณะทำงานพัฒนาความเป็นผู้นำ ปิดตัวลงในวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2565 และจะมีการคัดเลือกสมาชิกในชุมชนสูงสุด 12 คนให้เข้าร่วมในคณะทำงาน ([[:m:Special:th/กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล/จดหมายข่าว/6#A1|อ่านต่อ]])
*'''ผลการให้สัตยาบันหลักจรรยาบรรณสากลออกแล้ว! -''' กระบวนการตัดสินใจทั่วโลกเกี่ยวกับการบังคับใช้ UCoC ผ่าน SecurePoll จัดขึ้นตั้งแต่วันที่ 7 ถึง 21 มีนาคม ผู้มีสิทธิเลือกตั้งกว่า 2,300 รายจากโครงการของเราอย่างน้อย 128 โครงการส่งความคิดเห็นและความคิดเห็น ([[:m:Special:th/กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล/จดหมายข่าว/6#A2|อ่านต่อ]])
*'''การสนทนาเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวบนฮับ -''' งานการสนทนาระดับโลกเกี่ยวกับฮับระดับภูมิภาคและฮับเฉพาะเรื่อง จัดขึ้นในวันเสาร์ที่ 12 มีนาคม และมีชาววิกิมีเดียหลากหลาย 84 คนจากทั่วทั้งขบวนการเข้าร่วม ([[:m:Special:th/กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล/จดหมายข่าว/6#A3|อ่านต่อ]])
*'''ทุนกลยุทธ์การเคลื่อนไหวยังคงเปิดอยู่! -''' ตั้งแต่ต้นปี ข้อเสนอหกฉบับซึ่งมีมูลค่ารวมประมาณ 80,000 ดอลลาร์สหรัฐได้รับการอนุมัติแล้ว คุณมีแนวคิดโครงการกลยุทธ์การเคลื่อนไหวหรือไม่? ยื่นมือมาหาเรา! ([[:m:Special:th/กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล/จดหมายข่าว/6#A4|อ่านต่อ]])
*'''คณะกรรมการร่างกฎบัตรการเคลื่อนไหวพร้อมแล้ว! -'' คณะกรรมการจำนวน 15 คนซึ่งได้รับเลือกเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2564 ได้ตกลงกันเกี่ยวกับค่านิยมและวิธีการที่จำเป็นสำหรับการทำงานของคณะกรรมการ และได้เริ่มร่างโครงร่างของร่างกฎบัตรการเคลื่อนไหว ([[:m:Special:th/กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล/จดหมายข่าว/6#A5|อ่านต่อ]])
*'''แนะนำกลยุทธ์การเคลื่อนไหวรายสัปดาห์ -''' ร่วมสนับสนุนและสมัครรับข้อมูล! - ทีม MSG เพิ่งเปิดตัวพอร์ทัลอัปเดต ซึ่งเชื่อมต่อกับหน้ากลยุทธ์การเคลื่อนไหวต่าง ๆ บนเมทาวิกิ ผู้ที่สมัครเพื่อรับข่าวสารล่าสุดเกี่ยวกับโครงการต่อเนื่องต่าง ๆ ([[:m:Special:th/กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล/จดหมายข่าว/6#A6|อ่านต่อ]])
*'''Diff Blogs -''' ดูสิ่งตีพิมพ์ล่าสุดเกี่ยวกับกลยุทธ์การเคลื่อนไหวบน Wikimedia Diff ([[:m:Special:th/กลยุทธ์การเคลื่อนไหวและการกำกับดูแล/จดหมายข่าว/6#A7|อ่านต่อ]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 13:43, 16 เมษายน 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/April 2022 - Board of Trustees on Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board noticeboard/April 2022 - Board of Trustees on Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Affairs Committee of the Wikimedia Foundation Board of Trustees would like to thank everyone who participated in the recently concluded community vote on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct (UCoC). 

The volunteer scrutinizing group has completed the review of the accuracy of the vote and has reported the total number of votes received as 2,283. Out of the 2,283 votes received, a total of 1,338 (58.6%) community members voted for the enforcement guidelines, and a total of 945 (41.4%) community members voted against it. In addition, 658 participants left comments with 77% of the comments written in English.

We recognize and appreciate the passion and commitment that community members have demonstrated in creating a safe and welcoming culture that stops hostile and toxic behavior, supports people targeted by such behavior, and encourages good faith people to be productive on the Wikimedia projects. 

Even at this incomplete stage, this is evident in the comments received. While the Enforcement Guidelines did reach a threshold of support necessary for the Board to review, we encouraged voters, regardless of which way they were voting, to provide feedback on the elements of the enforcement guidelines that they felt needed to be changed or fixed, as well as why, in case it seemed advisable to launch a further round of edits that would address community concerns. 

Foundation staff who have been reviewing comments have advised us of some of the emerging themes, and as a result we have decided as Community Affairs Committee to ask the Foundation to reconvene the drafting committee and to undertake another community engagement to refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. 

For clarity, this feedback has been clustered into 4 sections as follows:

# To identify the type, purpose, and applicability of the training;
# To simplify the language for easier translation and comprehension by non-experts;
# To explore the concept of affirmation, including its pros and cons;
# To review the conflicting roles of privacy/victim protection and right to be heard.

Other issues may emerge during conversations, and particularly as the draft Enforcement Guidelines evolve, but we see these as the primary areas of concern for voters and are asking staff to facilitate review of these issues. After further engagement, the Foundation should re-run the community vote to evaluate the revamped Enforcement Outline to see if the new document is then ready for its official ratification.

Further, we are aware of the concerns with the note 3.1 in the Universal Code of Conduct Policy. We are directing the Foundation to facilitate a review of this language to ensure that the Policy meets its intended purposes of supporting a safe and inclusive community, without waiting for the planned review of the entire Policy at the end of year.

Again, we thank all who participated, thinking about these critical and difficult challenges and contributing to better approaches across the movement to working together well.

Best,

Rosie

Rosie Stephenson-Goodknight (she/her)&lt;br /&gt;
Acting Chair, Community Affairs Committee &lt;br /&gt;
Wikimedia Foundation Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 09:39, 25 เมษายน 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 22:47, 25 เมษายน 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Coming soon: Improvements for templates ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;!--T:11--&gt;
[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]]
Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:

The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''': 
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters. 
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]]

In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting. 
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]]

Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”. 

We would love to hear your feedback on our talk pages!
&lt;/div&gt; -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 18:14, 29 เมษายน 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=23222263 --&gt;

== Call for volunteers: 2022 Wikimedia Foundation Board of Trustees election ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;languages/&gt;
The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election.

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 

But a total of 74 wikis that did not participate in 2017 produced voters in the 2021 election. Can you help change the participation?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.
&lt;/div&gt;

Best regards,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 17:15, 5 พฤษภาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Announcing the members of the Leadership Development Working Group ==

Hello all,

Following up my previous message about the [[m:Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]]: the [[m:Community Development|Community Development Team]] has completed the candidate selection process and is happy to announce '''[https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/ZJIUYB3IOU3AULV2R7EY32L6LIUSO56R/ fifteen volunteers]''' that are beginning work on this project. 

Thank you for your support and participation throughout the process!

For the Community Development team,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:25, 12 พฤษภาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ==

Hello all,

I’d like to share an update on the work on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Enforcement Guidelines]] for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC):
* &lt;small&gt;(''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|see full announcement]]'')&lt;/small&gt; In May 2022, the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|UCoC project team]] completed a report on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|2022 March ratification vote]] about the Guidelines. Voters cast votes from at least 137 communities, and at least 650 voters added comments with their vote. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|The report is available on '''Meta-Wiki''']].
* Following the vote, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee]] (CAC) of the Wikimedia Foundation Board of Trustees [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked] that several areas of the Guidelines be reviewed for improvements. A [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions Committee|Revisions Committee]] will refine it based on community feedback.
* &lt;small&gt;(''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|see full announcement]]'')&lt;/small&gt; In order to help the Revisions Committee, input from the community is requested. You can visit the discussions below:
** '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Discussions related to revisions of the Enforcement Guidelines]]'''
** '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Discussions related to revision of the UCoC policy text]]''' 

Please let me know if you have any questions about these next steps. 

On behalf of the UCoC Project team,&lt;br&gt;
[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 19:46, 30 พฤษภาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; 2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] Call for Candidates has now closed. This Call led 12 candidates from the community to submit their applications. Learn more about the [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|2022 Board of Trustees candidates]].

The Analysis Committee will now consider the candidates’ applications with the skills and criteria provided by the Board. The trustees seek certain skills and competencies to improve the capacity of the Board. After the Analysis Committee completes their review, the ratings of each candidate will be published. These ratings are for informational purposes only.

For more information about the 2022 Board election, you may find the timeline, voting information and other ways to get involved [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|on Meta-wiki]].

Thank you for your support,

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 10:56, 1 มิถุนายน 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== Results of Wiki Loves Folklore 2022 is out! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Hi, Greetings

The winners for '''[[c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' is announced!

We are happy to share with you winning images for this year's edition. This year saw over 8,584 images represented on commons in over 92 countries. Kindly see images '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Winners|here]]'''

Our profound gratitude to all the people who participated and organized local contests and photo walks for this project.

We hope to have you contribute to the campaign next year.

'''Thank you,'''

'''Wiki Loves Folklore International Team'''

--[[ผู้ใช้:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[คุยกับผู้ใช้:MediaWiki message delivery|คุย]]) 23:13, 4 กรกฎาคม 2565 (+07)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=23454230 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Upcoming activities for the 2022 Board of Trustees election&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

This message covers two upcoming activities for the 2022 Board of Trustees election.

The Board of Trustees election will have an Election Compass to support voters in their decision-making process. Eligible voters can propose statements in July and vote on which statements are used in the Election Compass in late July. Please visit the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Election Compass page]] for more information.

Join conversations with the 2022 Board of Trustees candidates July 27 to August 7. Each candidate will have a one hour conversation with the community. Each conversation will be recorded and made available for future viewing. Live interpretation will be available. Languages available will be announced when the dates are set. These conversations will be scheduled with the candidates once the results of the Affiliate Selection are available. That information will be shared on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Events|2022 Board of Trustees election campaign events]] page.

Best,

Movement Strategy and Governance on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 08:16, 11 กรกฎาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 11:32, 18 กรกฎาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 08:29, 20 กรกฎาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Vote for Election Compass Statements&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 15:37, 26 กรกฎาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Delay of the 2022 Wikimedia Foundation Board of Trustees election&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Delay of Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,
 
I am reaching out to you today with an update about the timing of the voting for the Board of Trustees election. 
 
As many of you are already aware, this year we are offering an [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Election Compass]] to help voters identify the alignment of candidates on some key topics. Several candidates requested an extension of the character limitation on their responses expanding on their positions, and the Elections Committee felt their reasoning was consistent with the goals of a fair and equitable election process.  
 
To ensure that the longer statements can be translated in time for the election, the Elections Committee and Board Selection Task Force decided to delay the opening of the Board of Trustees election by one week - a time proposed as ideal by staff working to support the election. 
 
Although it is not expected that everyone will want to use the Election Compass to inform their voting decision, the Elections Committee felt it was more appropriate to open the voting period with essential translations for community members across languages to use if they wish to make this important decision.
 
The voting will open on August 23 at 00:00 UTC and close on September 6 at 23:59 UTC.

Best regards,

Matanya, on behalf of the Elections Committee
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 19:22, 15 สิงหาคม 2565 (+07)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23605164 --&gt;</text>
      <sha1>gf8rtbb9l8y7k3s0qnowzyozjg5scgm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ผู้ใช้:Thastp/ทดลองเขียน</title>
    <ns>2</ns>
    <id>53949</id>
    <revision>
      <id>189390</id>
      <parentid>189228</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:37:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thastp</username>
        <id>9008</id>
      </contributor>
      <comment>/* VI. มูลค่าและแรงงาน */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="142469" xml:space="preserve">[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร]]

== VI. มูลค่าและแรงงาน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 7|VI. มูลค่าและแรงงาน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = VI. มูลค่าและแรงงาน
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 6|V. ค่าจ้างและราคา]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

{{ตรคป|Citizens, I have now arrived at a point where I must enter upon the real development of the question. I cannot promise to do this in a very satisfactory way, because to do so I should be obliged to go over the whole field of political economy. I can, as the French would say, but eflleurer la question, touch upon the main points. |พลเมือง ผมได้มาถึงจุดที่ผมจำต้องเข้าสู่คำถามที่เกิดขึ้นจริง ผมไม่สามารถสัญญาได้ว่าจะทำได้ในแบบที่น่าพึงพอใจมากนัก เพราะในการที่จะทำนั้นผมถูกบังคับให้ต้องพูดถึงสาขาวิชาของเศรษฐศาสตร์การเมืองทั้งหมด แต่ผมจะสามารถ ''เอเฟลอเร ลา แก็สตียง'' หรือแตะที่จุดหลัก ๆ อย่างที่ชาวฝรั่งเศสเขาพูดกัน}}

{{ตรคป|The first question we have to put is: What is the value of a commodity? How is it determined? |คำถามข้อแรกที่เราต้องตั้งคือ: มูลค่าของโภคภัณฑ์ตืออะไร มันถูกกำหนดอย่างไร}}

{{ตรคป|At first sight it would seem that the value of a commodity is a thing quite relative, and not to be settled without considering one commodity in its relations to all other commodities. In fact, in speaking of the value, the value in exchange of a commodity, we mean the proportional quantities in which it exchanges with all other commodities. But then arises the question: How are the proportions in which commodities exchange with each other regulated? |เมื่อมองผ่านครั้งแรก ก็เหมือนกับว่ามูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเป็นสิ่งสัมพัทธ์พอสมควร และไม่ถูกกำหนดโดยไม่พิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างโภคภัณฑ์อย่างหนึ่งกับโภคภัณฑ์อย่างอื่นทั้งหมด  แท้จริงแล้วเมื่อพูดถึงมูลค่า มูลค่าในการแลกเปลี่ยนสินค้าโภคภัณฑ์ เราหมายถึงปริมาณตามอัตราส่วนที่มันถูกแลกเปลี่ยนกับโภคภัณฑ์อื่น ๆ ทั้งหมด แต่ก็เกิดคำถามขึ้นว่า: อัตราส่วนเหล่านั้นที่สินค้าโภคภัณฑ์ถูกแลกเปลี่ยนกันด้วยนั้นถูกควบคุมอย่างไร}}

{{ตรคป|We know from experience that these proportions vary infinitely. Taking one single commodity, wheat, for instance, we shall find that a quarter of wheat exchanges in almost countless variations of proportion with different commodities. Yet, its value remaining always the same, whether expressed in silk, gold, or any other commodity, it must be something distinct from, and independent of, these different rates of exchange with different articles. It must be possible to express, in a very different form, these various equations with various commodities. |เรารู้จากประสบการณ์ว่าอัตราส่วนเหล่านี้แปรผันอย่างไม่รู้จบ ยกตัวอย่างโภคภัณฑ์อย่างหนึ่ง เช่นข้าวสาลี เราจะพบว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์นั้นถูกแลกเปลี่ยนกับสินค้าโภคภัณฑ์อื่น ๆ ในอัตราส่วนที่นับไม่ถ้วน ทว่ามูลค่าของมันคงอยู่อย่างเดิมเสมอ ไม่ว่าจะถูกแสดงออกในรูปของไหม ทองคำ หรือโภคภัณฑ์อื่นใด มันจะต้องเป็นสิ่งอื่นซึ่งแยกออกจาก และเป็นอิสระจากอัตราแลกเปลี่ยนที่แตกต่างกันกับสิ่งของอื่น ๆ เหล่านี้ มันจะต้องสามารถแสดงออกซึ่งสมการที่หลากหลายกับโภคภัณฑ์ต่าง ๆ ได้ในรูปแบบที่ต่างออกไป}}

{{ตรคป|Besides, if I say a quarter of wheat exchanges with iron in a certain proportion, or the value of a quarter of wheat is expressed in a certain amount of iron, I say that the value of wheat and its equivalent in iron are equal to some third thing, which is neither wheat nor iron, because I suppose them to express the same magnitude in two different shapes. Either of them, the wheat or the iron, must, therefore, independently of the other, be reducible to this third thing which is their common measure. |นอกจากนั้น หากผมบอกว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์จะถูกแลกเปลี่ยนกับเหล็กในอัตราส่วนอย่างหนึ่ง หรือก็คือมูลค่าของข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์ซึ่งถูกแสดงออกเป็นเหล็กปริมาณหนึ่ง ผมกำลังบอกว่ามูลค่าของข้าวสาลีและของเหล็กที่เท่ากันนั้นก็เท่ากับสิ่งที่สามอีกสิ่ง ซึ่งไม่ใช่ทั้งข้าวสาลีหรือเหล็ก เพราะผมให้มันแสดงถึงขนาดที่เท่ากันในสองรูปร่าง ดังนั้นทั้งสอง ข้าวสาลีหรือเหล็ก จึงจะต้องสามารถถูกลดรูปเป็นสิ่งที่สามนี้ได้ ซึ่งก็คือมาตรวัดที่ทั้งสองมีร่วมกัน}}

{{ตรคป|To elucidate this point I shall recur to a very simple geometrical illustration. In comparing the areas of triangles of all possible forms and magnitudes, or comparing triangles with rectangles, or any other rectilinear figure, how do we proceed? We reduce the area of any triangle whatever to an expression quite different from its visible form. Having found from the nature of the triangle that its area is equal to half the product of its base by its height, we can then compare the different values of all sorts of triangles, and of all rectilinear figures whatever, because all of them may be resolved into a certain number of triangles. |เพื่อไขความประเด็นนี้ ผมจะย้อนกลับไปหาการแสดงให้เห็นเชิงเรขาคณิตอย่างง่ายมาก ๆ เวลาที่เราเปรียบเทียบพื้นที่ของสามเหลี่ยมในทุก ๆ รูปแบบและทุกขนาด หรือเปรียบเทียบสามเหลี่ยมกับสี่เหลี่ยม หรือรูปสี่ด้านรูปอื่น ๆ เราจะดำเนินอย่างไร เราลดรูปพื้นฐานของสามเหลี่ยมใด ๆ ให้กลายเป็นการแสดงออกในรูปที่ต่างไปจากรูปปรากฏของมัน ด้วยเหตุว่าเราได้ค้นพบธรรมชาติของสามเหลี่ยมแล้วว่าพื้นที่นั้นเท่ากับครึ่งหนึ่งของผลคูณของฐานกับความสูง จากนั้นเราจึงเปรียบเทียบค่าต่าง ๆ ของสามเหลี่ยมรูปแบบหลากชนิด และรูปสี่เหลี่ยมทั้งหลาย หรืออย่างไรก็ตาม เพราะพวกมันทั้งหมดสามารถถูกสลายกลายเป็นรูปสามเหลี่ยมจำนวนหนึ่งได้}}

{{ตรคป|The same mode of procedure must obtain with the values of commodities. We must be able to reduce all of them to an expression common to all, and distinguishing them only by the proportions in which they contain that identical measure. |เราจะต้องได้มาซึ่งกระบวนการเดียวกันสำหรับมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ เราจะต้องสามารถลดรูปมันทั้งหมดให้กลายเป็นการแสดงออกอย่างหนึ่งซึ่งมีร่วมกันทั้งหมด และต่างกันด้วยอัตราส่วนต่าง ๆ ของมาตรวัดที่มีเหมือนกันเหล่านั้นที่พวกมันมี}}

{{ตรคป|As the exchangeable values of commodities are only social functions of those things, and have nothing at all to do with their natural qualities, we must first ask, What is the common social substance of all commodities? It is Labour. To produce a commodity a certain amount of labour must be bestowed upon it, or worked up in it. And I say not only Labour, but Social Labour. A man who produces an article for his own immediate use, to consume it himself, creates a product, but not a commodity. As a self-sustaining producer he has nothing to do with society. But to produce a commodity, a man must not only produce an article satisfying some social want, but his labour itself must form part and parcel of the sum total of labour expended by society. It must be subordinate to the Division of Labour within Society. It is nothing without the other visions of labour, and on its part is required to integrate them. |เนื่องด้วยมูลค่าแลกเปลี่ยนของโภคภัณฑ์นั้นเป็นเพียงคุณลักษณะทางสังคมของสิ่งเหล่านั้น และไม่มีความเกี่ยวข้องแต่อย่างใดกับคุณภาพทางธรรมชาติของมัน เราจึงต้องถามก่อนว่า สสารทางสังคมที่สินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดมีร่วมกันนั้นคืออะไร มันคือแรงงาน ในการผลิตโภคภัณฑ์จะต้องได้รับมอบแรงงานปริมาณหนึ่ง หรือถูกกระทำลงไป  และผมไม่ได้กล่าวถึงแรงงานเท่านั้น แต่เป็นแรงงานทางสังคม ผู้ใดที่ผลิตสิ่งของมาใช้เองทันที มาบริโภคเอง คนนั้นได้สร้างผลิตภัณฑ์ใช่โภคภัณฑ์ ในฐานะที่เป็นผู้ผลิตซึ่งยังยืนด้วยตัวเอง เขาไม่ได้ยุ่งเกี่ยวกับสังคมเลย แต่เพื่อที่จะผลิตโภคภัณฑ์ คนนั้นใช่แต่จะต้องผลิตสิ่งของเพื่อสนองความต้องการทางสังคมอย่างหนึ่งเท่านั้น แต่แรงงานของเขาเองจะต้องเป็นมัดเป็นส่วนหนึ่งของผลรวมทั้งมวลของแรงงานซึ่งสังคมได้ใช้ไป มันจะต้องอยู่ใต้บังคับบัญชาของการแบ่งงานกันทำภายในสังคม มันไม่เป็นสิ่งใดเลยหากไร้แรงงานในวิสัยอื่น และมันจำเป็นต้องบูรณาการพวกมันเข้ากันในส่วนของมันเอง}}

{{ตรคป|If we consider commodities as values, we consider them exclusively under the single aspect of realized, fixed, or, if you like, crystallized social labour. In this respect they can differ only by representing greater or smaller quantities of labour, as, for example, a greater amount of labour may be worked up in a silken handkerchief than in a brick. But how does one measure quantities of labour? By the time the labour lasts, in measuring the labour by the hour, the day, etc. Of course, to apply this measure, all sorts of labour are reduced to average or simple labour as their unit. |หากเราถือว่าโภคภัณฑ์เป็นมูลค่า เราพิจารณาพวกมันในแง่มุมด้านเดียวนั้นคือแรงงานทางสังคมซึ่งกลายเป็นจริง ถูกตรึง หรือถ้าคุณอนุญาต ที่ตกผลึกลงมาโดยเฉพาะ ในแง่นี้พวกมันแตกต่างกันด้วยปริมาณของแรงงานที่พวกมันเป็นตัวแทนว่าอันไหนมากกว่าหรือน้อยกว่าเท่านั้น ตัวอย่างเช่นผ้าเช็ดหน้าผ้าไหมอาจเป็นการปรากฏของแรงงานที่มากกว่าก้อนอิฐ แต่เราจะวัดปริมาณของแรงงานอย่างไร ก็ด้วยระยะเวลาที่ใช้ ด้วยการวัดแรงงานตามรายชั่วโมง รายวัน ฯลฯ แน่นอนว่าเพื่อที่จะใช้การวัดเช่นนี้ แรงงานทุกชนิดจะถูกลดรูปเป็นหน่วยของแรงงานอย่างง่ายหรือโดยเฉลี่ย
}}

{{ตรคป|We arrive, therefore, at this conclusion. A commodity has a value, because it is a crystallization of social labour. The greatness of its value, of its relative value, depends upon the greater or less amount of that social substance contained in it; that is to say, on the relative mass of labour necessary for its production. The relative values of commodities are, therefore, determined by the respective quantities or amounts of labour, worked up, realized, fixed in them. The correlative quantities of commodities which can be produced in the same time of labour are equal. Or the value of one commodity is to the value of another commodity as the quantity of labour fixed in the one is to the quantity of labour fixed in the other. |เราจึงได้ข้อสรุปมาดังนี้ว่า สินค้าโภคภัณฑ์มีมูลค่า เพราะมันเป็นผลึกของแรงงานทางสังคม ขนาดของมูลค่าของมัน ของมูลค่าเชิงสัมพัทธ์ของมัน ขึ้นอยู่กับปริมาณของสสารทางสังคมนั้นที่อาจมีอยู่ข้างในในปริมาณที่มากหรือน้อยก็ตาม กล่าวคือ ขึ้นอยู่กับมวลเชิงสัมพัทธ์ของแรงงานที่จำเป็นในการผลิตมัน มูลค่าสัมพัทธ์ของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นจึงถูกกำหนดโดยปริมาณหรือขนาดของแรงงานของแต่ละชิ้น ซึ่งถูกกระทำ กลายเป็นจริง และถูกตรึงไว้ในมัน ปริมาณสหสัมพันธ์ของสินค้าโภคภัณฑ์ที่สามารถผลิตได้ในช่วงเวลาเท่ากันนั้นจะเท่ากัน หรือก็คือ มูลค่าของโภคภัณฑ์ชิ้นหนึ่งเป็นต่อมูลค่าโภคภัณฑ์ชิ้นอื่น เช่นเดียวกับที่ปริมาณของแรงงานซึ่งถูกตรึงไว้ในอันหนึ่งเป็นต่อปริมาณของแรงงานซึ่งถูกตรึงไว้ในอันอื่น}}

{{ตรคป|I suspect that many of you will ask, Does then, indeed, there exist such a vast, or any difference whatever, between determining the values of commodities by wages, and determining them by the relative quantities of labour necessary for their production? You must, however, be aware that the reward for labour, and quantity of labour, are quite disparate things. Suppose, for example, equal quantities of labour to be fixed in one quarter of wheat and one ounce of gold. I resort to the example because it was used by Benjamin Franklin in his first essay published in 1729, and entitled, A Modest Enquiry into the Nature and Necessity of a Paper Currency, where he, one of the first, hit upon the true nature of value. Well. We suppose, then, that one quarter of wheat and one ounce of gold are equal values or equivalents, because they are crystallizations of equal amounts of average labour, of so many days' or so many weeks' labour respectively fixed in them. In thus determining the relative values of gold and corn, do we refer in any way whatever to the wages of the agricultural labourer and the miner? Not a bit. We leave it quite indeterminate how their day's or week's labour was paid, or even whether wages labour was employed at all. If it was, wages may have been very unequal. The labourer whose labour is realized in the quarter of wheat may receive two bushels only, and the labourer employed in mining may receive one-half of the ounce of gold. Or, supposing their wages to be equal, they may deviate in all possible proportions from the values of the commodities produced by them. They may amount to one-half, one-third, one-fourth, one-fifth, or any other proportional part of the one quarter of corn or the one ounce of gold. Their wages can, of course, not exceed, not be more than the values of the commodities they produced, but they can be less in every possible degree. Their wages will be limited by the values of the products, but the values of their products will not be limited by the wages. And above all, the values, the relative values of corn and gold, for example, will have been settled without any regard whatever to the value of the labour employed, that is to say, to wages. To determine the values of commodities by the relative quantities of labour fixed in them, is, therefore, a thing quite different from the tautological method of determining the value of commodities by the value of labour, or by wages. This point, however, will be further elucidated in the progress of our inquiry. |ผมคาดว่าพวกคุณหลายคนจะถามว่า แล้วอย่างนั้นการกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยค่าจ้าง กับการกำหนดด้วยปริมาณสัมพัทธ์ของแรงงานที่จำเป็นต่อการผลิตมันนั้น มันต่างกันหรือไม่ไม่ว่าจะมากหรือน้อยก็ตาม แต่คุณต้องรู้ว่ารางวัลสำหรับแรงงาน และปริมาณของแรงงานนั้นเป็นของสองอย่างที่ต่างกันอย่างมาก สมมุติเช่น ในข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์กับทองคำหนึ่งออนซ์มีแรงงานปริมาณเท่ากัน ผมใช้ตัวอย่างพวกนี้เพราะมันถูกใช้โดย เบนจามิน แฟรงคลิน ในความเรียงของเขาฉบับแรกจาก ค.ศ. 1729 นามว่า การสอบสวนโดยประมาณเกี่ยวกับธรรมชาติและความจำเป็นของเงินตรากระดาษ ซึ่งเป็นหนึ่งในที่แรกที่เขาได้เผชิญกับธรรมชาติอันแท้จริงของมูลค่า ดีหละ เราสมมุติแล้วกันว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์และทองคำหนึ่งออนซ์นั้นเป็นมูลค่าที่เท่ากันหรือสมมูลกัน เพราะทั้งสองเป็นการตกผลึกจากแรงงานโดยเฉลี่ยในปริมาณเท่า ๆ กัน เป็นแรงงานนับหลายวัน หรือหลายสัปดาห์ซึ่งถูกตรึงไว้ภายในมันทั้งสองตามลำดับ ดังนั้นในการกำหนดมูลค่าสัมพัทธ์ของทองคำและข้าว เราหมายถึงค่าจ้างของกรรมกรเกษตรและเหมืองแร่ในแง่ใดแง่หนึ่งเลยหรือไม่ ไม่เลยสักนิด เราทิ้งไว้เป็นความคลุมเครือว่าแรงงานรายวันรายสัปดาห์ของพวกเขานั้นเป็นรายจ่ายเท่าใด หรือแม้แต่ว่าเป็นแรงงานรับจ้างหรือไม่ก็ตาม เพราะหากเป็นเช่นนั้น ค่าจ้างจะต่างกันอย่างมาก แรงงานของกรรมกรที่ได้กลายเป็นจริงข้างในข้าวสาลีควอเตอร์หนึ่งนั้นอาจได้รับมาเพียงปริมาณสองบุชเชิลเท่านั้น และกรรมกรที่ทำงานในเหมืองก็อาจได้เป็นทองครึ่งออนซ์ หรือหากสมมุติให้ค่าจ้างเท่ากันแล้ว ก็จะต่างไปจากมูลค่าของโภคภัณฑ์ที่พวกเขาผลิตเป็นอัตราส่วนทั้งหลาย มันอาจเท่ากับครึ่งหนึ่ง หนึ่งในสาม ในสี่ ในห้า หรือในอัตราส่วนอื่นใดของข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์หรือทองหนึ่งออนซ์นั้น แน่นอนว่าค่าจ้างของพวกเขาจะไม่มากเกินไปกว่ามูลค่าของโภคภัณฑ์ที่พวกเขาผลิต แต่จะสามารถน้อยกว่ามันในทุกระดับ ค่าจ้างของพวกเขาถูกจำกัดโดยมูลค่าของผลผลิต แต่มูลค่าของผลผลิตของพวกเขาจะไม่ถูกจำกัดโดยค่าจ้าง และเหนือสิ่งอื่นใด มูลค่าเหล่านั้น มูลค่าสัมพัทธ์ของข้าวและทอง ดังตัวอย่าง จะถูกกำหนดโดยไม่สนใจเลยว่ามูลค่าของแรงงานที่จ้างไปเป็นเท่าใด กล่าวคือค่าจ้างนั่นเอง ในการที่จะกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยปริมาณสัมพัทธ์ของแรงงานที่ถูกตรึงไว้ข้างในพวกมันนั้น จึงแตกต่างอย่างยิ่งจากวิธีการแบบสัจนิรันดร์ที่จะกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยมูลค่าของแรงงาน หรือด้วยค่าจ้าง อย่างไรก็ตาม ข้อนี้จะถูกอธิบายเพิ่มเติมเมื่อการสอบสวนของเราดำเนินต่อไป}}

{{ตรคป|In calculating the exchangeable value of a commodity we must add to the quantity of labour last employed the quantity of labour previously worked up in the raw material of the commodity, and the labour bestowed on the implements, tools, machinery, and buildings, with which such labour is assisted. For example, the value of a certain amount of cotton-yarn is the crystallization of the quantity of labour added to the cotton during the spinning process, the quantity of labour previously realized in the cotton itself, the quantity of labour realized in the coal, oil, and other auxiliary substances used, the quantity of labour fixed in the steam-engine, the spindles, the factory building, and so forth. Instruments of production properly so-called, such as tools, machinery, buildings, serve again and again for a longer or shorter period during repeated processes of production. If they were used up at once, like the raw material, their whole value would at once be transferred to the commodities they assist in producing. But as a spindle, for example, is but gradually used up, an average calculation is made, based upon the average time it lasts, and its average waste or wear and tear during a certain period, say a day. In this way we calculate how much of the value of the spindle is transferred to the yarn daily spun, and how much, therefore, of the total amount of labour realized in a pound of yarn, for example, is due to the quantity of labour previously realized in the spindle. For our present purpose it is not necessary to dwell any longer upon this point. |ในการคำนวณมูลค่าแลกเปลี่ยนของสินค้าโภคภัณฑ์ เราต้องรวมเอาปริมาณของแรงงานที่ได้ใช้งานไป ปริมาณของแรงงานซึ่งถูกลงแรงไปในวัตถุดิบของสินค้าโภคภัณฑ์นั้น กับแรงงานที่ได้มอบให้กับเครื่องมือ อุปกรณ์ เครื่องจักร และอาคารต่าง ๆ ซึ่งได้ถูกใช้อำนวยแรงงานนั้นไป ตัวอย่างเช่น มูลค่าของไหมที่ทำจากฝ้ายปริมาณหนึ่งคือผลึกของแรงงานปริมาณที่ถูกเพิ่มเข้าไปในฝ้ายในขั้นตอนการปั่น ปริมาณที่ได้กลายเป็นจริงก่อนแล้วในตัวฝ้ายเอง ปริมาณที่ได้กลายเป็นจริงขึ้นในรูปของถ่านหิน น้ำมัน และสารอนุเคราะห์อื่น ๆ ที่ถูกใช้ ปริมาณที่ถูกตรึงไว้ในเครื่องยนต์ไอน้ำ กระสวย อาคารโรงงาน และอื่น ๆ ต่อไป สิ่งที่ถูกเรียกอย่างเหมาะสมว่าอุปกรณ์ในการผลิต อาทิเครื่องมือ เครื่องจักร อาคารต่าง ๆ ได้รับใช้กระบวนการผลิตซึ่งเกิดขึ้นซ้ำเป็นช่วงเวลาไม่ว่านานหรือสั้นก็ตามอย่างไม่หยุดหย่อน หากมันถูกใช้หมดในครั้งเดียว เช่นเดียวกับวัตถุดิบ มูลค่าของมันทั้งหมดก็จะถูกส่งต่อไปยังสินค้าโภคภัณฑ์ที่มันช่วยผลิตในทีเดียว ทว่าหากยกตัวอย่างเช่นกระสวยซึ่งถูกใช้จนค่อย ๆ หมดอายุไป ก็จะถูกคำนวณโดยเฉลี่ย บนฐานของเวลาที่มันจะใช้งานได้โดยเฉลี่ย และความชำรุดหรือความสูญเสียโดยเฉลี่ยในช่วงเวลาหนึ่ง เช่นหนึ่งวัน ด้วยวิธีนี้เราจะคำนวณหามาว่ามูลค่าของกระสวยเท่าใดที่ถูกส่งต่อไปยังไหมที่ถูกปั่นออกมาต่อวัน และดังนั้น แรงงานปริมาณเท่าใดจากทั้งหมดซึ่งปรากฏอยู่ในไหมหนึ่งปอนด์นั้นมาจากปริมาณของแรงงานที่ได้กลายเป็นจริงอยู่ในกระสวยอันนั้น สำหรับจุดประสงค์ของเราในตอนนี้ เราไม่จำเป็นต้องพูดถึงประเด็นนี้ให้นานมากกว่านี้แล้ว}}

{{ตรคป|It might seem that if the value of a commodity is determined by the quantity of labour bestowed upon its production, the lazier a man, or the clumsier a man, the more valuable his commodity, because the greater the time of labour required for finishing the commodity. This, however, would be a sad mistake. You will recollect that I used the word &quot;Social labour,&quot; and many points are involved in this qualification of &quot;Social.&quot; In saying that the value of a commodity is determined by the quantity of labour worked up or crystallized in it, we mean the quantity of labour necessary for its production in a given state of society, under certain social average conditions of production, with a given social average intensity, and average skill of the labour employed. When, in England, the power-loom came to compete with the hand-loom, only one-half the former time of labour was wanted to convert a given amount of yarn into a yard of cotton or cloth. The poor hand-loom weaver now worked seventeen or eighteen hours daily, instead of the nine or ten hours he had worked before. Still the product of twenty hours of his labour represented now only ten social hours of labour, or ten hours of labour socially necessary for the conversion of a certain amount of yarn into textile stuffs. His product of twenty hours had, therefore, no more value than his former product of ten hours. |อาจดูเหมือนว่าหากมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นถูกกำหนดโดยปริมาณแรงงานที่สละให้กับการผลิตมัน ยิ่งผู้ใดเกียจคร้านเท่าใด หรือซุ่มซ่ามเพียงใด โภคภัณฑ์ของเขาก็จะยิ่งมีมูลค่ามากขึ้นเท่านั้น อันเนื่องมาจากเวลาแรงงานที่จำเป็นต้องใช้สำเร็จกิจโภคภัณฑ์นั้นที่มากกว่า แต่ว่านี่ก็เป็นเพียงความเข้าใจผิดที่น่าเศร้า คุณจะจำได้ว่าผมได้ใช้คำว่า &quot;แรงงานทางสังคม&quot; ไป และหลาย ๆ ประเด็นก็เกี่ยวข้องกับคุณสมบัติ &quot;ทางสังคม&quot; นี้ เมื่อผมกล่าวว่ามูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นถูกกำหนดโดยปริมาณของแรงงานที่ถูกลงแรงไปในหรือตกผลึกอยู่ข้างในมันนั้น ผมหมายถึงปริมาณของแรงงานอันจำเป็นต่อการผลิตมันท่ามกล่างสังคมที่อยู่ในสถานะหนึ่ง ภายใต้เงื่อนไขในการผลิตโดยเฉลี่ยทางสังคมอันหนึ่ง ด้วยความเข้มข้นโดยเฉลี่ยทางสังคมและทักษะโดยเฉลี่ยของแรงงานที่ถูกใช้งาน ในประเทศอังกฤษ ขณะที่เครื่องทอผ้ากลแข็งขันกับเครื่องทอผ้าด้วยมือ ทำให้ต้องการเวลาแรงงานเพียงครึ่งหนึ่งจากเดิมเพื่อแปลงไหมปริมาณหนึ่งเป็นผ้าฝ้ายหนึ่งหลาเท่านั้น ช่างทอฝีมือผู้อาภัพนั้นก็จำต้องทำงานสิบเจ็ดหรือสิบแปดชั่วโมงต่อวัน จากเดิมเพียงเก้าหรือสิบชั่วโมงอย่างที่เคย ถึงอย่างนั้นผลผลิตของแรงงานของเขาในเวลายี่สิบชั่วโมงกลับเป็นตัวแทนของแรงงานทางสังคมเพียงสิบชั่วโมงเท่านั้น หรือก็คือแรงงานอันจำเป็นทางสังคมเพื่อแปลงเส้นไหมปริมาณหนึ่งให้กลายเป็นสิ่งทอเป็นเวลานานสิบชั่วโมง ผลผลิตจากยี่สิบชั่วโมงของเขานั้นจึงไม่ได้มีมูลค่ามากไปกว่าผลผลิตในสิบชั่วโมงของเขาจากเมื่อก่อนเลย}}

{{ตรคป|If then the quantity of socially necessary labour realized in commodities regulates their exchangeable values, every increase in the quantity of labour wanted for the production of a commodity must augment its value, as every diminution must lower it. |อย่างนั้นหากปริมาณของแรงงานอันจำเป็นทางสังคมที่ปรากฏขึ้นในสินค้าโภคภัณฑ์เป็นสิ่งที่ควบคุมมูลค่าแลกเปลี่ยนของพวกมันแล้ว ทุก ๆ ครั้งที่ปริมาณของแรงงานที่ต้องการในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์เพิ่มขึ้นย่อมทำให้มูลค่าสูงขึ้น และทุกครั้งที่ลดลงย่อมทำให้ต่ำลง}}

{{ตรคป|If the respective quantities of labour necessary for the production of the respective commodities remained constant, their relative values also would be constant. But such is not the case. The quantity of labour necessary for the production of a commodity changes continuously with the changes in the productive powers of the labour employed. The greater the productive powers of labour, the more produce is finished in a given time of labour: and the smaller the productive powers of labour, the less produce is finished in the same time. If, for example, in the progress of population it should become necessary to cultivate less fertile soils, the same amount of produce would be only attainable by a greater amount of labour spent, and the value of agricultural produce would consequently rise. On the other hand, if with the modern means of production, a single spinner converts into yarn, during one working day, many thousand times the amount of cotton which he could have spun during the same time with the spinning wheel, it is evident that every single pound of cotton will absorb many thousand times less of spinning labour than it did before, and, consequently, the value added by spinning to every single pound of cotton will be a thousand times less than before. The value of yarn will sink accordingly. |หากปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์แต่ละชนิดนั้นคงตัวอยู่ มูลค่าเชิงสัมพัทธ์ของพวกมันก็จะคงตัวด้วย แต่มันไม่เป็นเช่นนั้น ปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องตามความเปลี่ยนแปลงในพลังในการผลิตของแรงงานที่ถูกนำมาใช้ ยิ่งพลังผลิตภาพของแรงงานสูงขึ้นเท่าใด จะผลิตมากกว่าเดิมภายในเวลาแรงงานเท่าหนึ่ง และยิ่งพลังผลิตภาพของแรงงานต่ำลงเท่าใด จะผลิตได้น้อยกว่าเดิมภายในเวลาเท่าเดิม ยกตัวอย่างเช่น หากพัฒนาการของประชากรทำให้จำเป็นต้องเพาะปลูกในดินที่อุดมสมบูรณ์น้อยลง ปริมาณผลผลิตเท่าเดิมจะได้มาก็ด้วยปริมาณของแรงงานที่ต้องใช้มากขึ้น และมูลค่าของผลผลิตทางการเกษตรก็จะสูงขึ้นตามลำดับ ในทางกลับกัน ด้วยปัจจัยการผลิตสมัยใหม่ ช่างทอคนเดียวใช้เวลาทำงานหนึ่งวันในการปั่นไหมออกมาได้หลายพันเท่ามากกว่าที่เขาเคยทำได้ในช่วงเวลาเดียวกันด้วยเครื่องปั่นด้าย แน่ชัดว่าฝ้ายแต่ละปอนด์ก็จะดูดซึมแรงงานที่ใช้ปั่นมันเข้าไปน้อยกว่าที่มันเคยได้หลายพันเท่า และผลพวงก็คือมูลค่าที่ถูกเพิ่มด้วยการปั่นที่อยู่ในฝ้ายทุก ๆ ปอนด์ก็จะน้อยลงกว่าเดิมหลายพันเท่า มูลค่าของไหมก็ลดลงตามนั้น}}

{{ตรคป|Apart from the different natural energies and acquired working abilities of different peoples, the productive powers of labour must principally depend: |นอกเหนือจากพลังงานทางธรรมชาติต่าง ๆ และความสามารถทำงานที่ได้มาของผู้คนแต่ละคน พลังในการผลิตของแรงงานนั้นโดยหลักการจะต้องขึ้นอยู่กับ: }}

{{ตรคป|Firstly. Upon the natural conditions of labour, such as fertility of soil, mines, and so forth; |ประการแรก เงื่อนไขทางธรรมชาติของแรงงาน อาทิเช่น ความอุดมสมบูรณ์ของดิน เหมืองแร่ และอื่น ๆ}}

{{ตรคป|Secondly. Upon the progressive improvement of the Social Powers of Labour, such as are derived from production on a grand scale, concentration of capital and combination of labour, subdivision of labour, machinery, improved methods appliance of chemical and other natural agencies, shortening of time and space by means of communication and transport, and every other contrivance by which science presses natural agencies into the service of labour, and by which the social or co-operative character of labour is developed. The greater the productive powers of labour, the less labour is bestowed upon a given amount of produce; hence the smaller the value of this produce. The smaller the productive powers of labour, the more labour is bestowed upon the same amount of produce; hence the greater its value. As a general law we may, therefore, set it down that: -- |ประการที่สอง การพัฒนาอย่างก้าวกระโดดของพลังทางสังคมของแรงงาน เช่นอย่างที่ได้มาจาการผลิตในขนาดใหญ่ การรวมศูนย์ของทุนและการผสมผสานของแรงงาน การแบ่งสัดส่วนของแรงงาน เครื่องจักร การพัฒนาวิธีการประยุกต์ใช้สารเคมีและตัวกระทำทางธรรมชาติอื่น ๆ การลดเวลาและพื้นที่ด้วยวิธีการสื่อสารและขนส่ง และสิ่งประดิษฐ์อื่น ๆ ทั้งหลายซึ่งวิทยาศาสตร์ใช้กดดันพลังของธรรมชาติมารับใช้แรงงาน และซึ่งถูกใช้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะทางสังคมหรือสหกรณ์ของแรงงาน ยิ่งพลังในการผลิตของแรงงานมากขึ้นเท่าใด แรงงานที่ถูกสละให้กับผลผลิตจำนวนหนึ่งก็จะน้อยลงเท่านั้น และจึงทำให้มูลค่าของผลผลิตนี้ต่ำลง ยิ่งพลังในการผลิตของแรงงานน้อยลงเท่าใด แรงงานที่ถูกสละให้กับผลผลิตในจำนวนเดียวกันก็จะมากขึ้นเท่านั้น และจึงทำให้มูลค่าของมันมากขึ้น เราอาจกำหนดเป็นกฎทั่วไปได้ว่า: -- }}

{{ตรคป|The values of commodities are directly as the times of labour employed in their production, and are inversely as the productive powers of the labour employed. |มูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเป็นโดยตรงกับเวลาแรงงานที่ใช้ในการผลิตมัน และเป็นโดยผกผันกับพลังในการผลิตของแรงงานที่ถูกใช้}}

{{ตรคป|Having till now only spoken of Value, I shall add a few words about Price, which is a peculiar form assumed by value. |จนถึงตรงนี้ผมพูดถึงแต่มูลค่า ผมควรกล่าวอีกหน่อยเกี่ยวกับราคา ซึ่งเป็นรูปแบบที่แปลกประหลาดอันหนึ่งของมูลค่า}}

{{ตรคป|Price, taken by itself, is nothing but the monetary expression of value. The values of all commodities of this country, or example, are expressed in gold prices, while on the Continent they are mainly expressed in silver prices. The value of gold or silver, like that of all other commodities, is regulated by the quantity of labour necessary for getting them. You exchange a certain amount of your national products, in which a certain amount of your national labour is crystallized, for the produce of the gold and silver producing countries, in which a certain quantity of their labour is crystallized. It is in this way, in fact by barter, that you learn to express in gold and silver the values of all commodities, that is, the respective quantities of labour bestowed upon them. Looking somewhat closer into the monetary expression of value, or what comes to the same, the conversion of value into price, you will find that it is a process by which you give to the values of all commodities an independent and homogeneous form, or by which you express them as quantities of equal social labour. So far as it is but the monetary expression of value, price has been called natural price by Adam Smith, &quot;prix necessaire&quot; by the French physiocrats.|เมื่อพิจารณาราคาอย่างโดด ๆ มันเป็นสิ่งใดนอกเสียจากการแสดงออกมูลค่าในรูปตัวเงิน มูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดในประเทศนี้เป็นต้น ล้วนถูกแสดงออกมาเป็นราคาของทอง ในขณะที่ในภาคพื้นทวีปพวกมันถูกแสดงออกเป็นราคาของแร่เงินเป็นหลัก มูลค่าของทองหรือเงิน เช่นเดียวกับสินค้าโภคภัณฑ์อื่น ๆ ก็ถูกควบคุมโดยปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการได้มันมา คุณแลกเปลี่ยนผลผลิตของชาติคุณปริมาณหนึ่ง ซึ่งในนั้นก็มีแรงงานของชาติคุณปริมาณหนึ่งตกผลึกอยู่ กับผลผลิตของประเทศที่ผลิตทองและเงิน ซึ่งในนั้นก็มีแรงงานของพวกเขาปริมาณหนึ่งที่ตกผลึกอยู่ ในทางนี้เอง ความจริงแล้วก็คือด้วยการแลกเปลี่ยนสินค้า ที่คุณได้เรียนรู้ที่จะแสดงออกมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหลายด้วยทองและเงิน นั่นคือด้วยปริมาณของแรงงานซึ่งถูกมอบให้กับพวกมันตามลำดับ หากมองใกล้ขึ้นอีกนิดเข้าไปยังการแสดงออกมูลค่าด้วยเงินตรา หรือสิ่งที่ก็กลายเป็นสิ่งเดียวกัน การแปลงมูลค่าเป็นราคา คุณจะพบว่ามันเป็นกระบวนการที่คุณให้รูปแบบที่เป็นเนื้อเดียวกันและเป็นอิสระให้กับมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมด หรือเป็นวิธีที่คุณใช้แสดงออกพวกมันเป็นปริมาณของแรงงานทางสังคมที่เท่ากัน ตราบเท่าที่มันเป็นเพียงแต่การแสดงออกมูลค่าเป็นเงินตรา อดัม สมิธ ได้เรียกราคาว่าเป็นราคาทางธรรมชาติ และพวกธรรมชาตินิยมชาวฝรั่งเศสก็เรียกมันว่า &quot;พรี เนเซแซร์&quot;}}

{{ตรคป|What then is the relation between value and market prices, or between natural prices and market prices? You all know that the market price is the same for all commodities of the same kind, however the conditions of production may differ for the individual producers. The market price expresses only the average amount of social labour necessary, under the average conditions of production, to supply the market with a certain mass of a certain article. It is calculated upon the whole lot of a commodity of a certain description. |อย่างนั้นแล้วความสัมพันธ์ระหว่างมูลค่าและราคาตลาด หรือระหว่างราคาทางธรรมชาติและราคาตลาดคืออะไรหรือ พวกคุณทุกคนรู้ว่าราคาตลาดนั้นเท่ากันสำหรับสินค้าโภคภัณฑ์ชนิดเดียวกันทุกชิ้น ทุก ๆ ชนิด อย่างไรก็ตามเงื่อนไขของการผลิตอาจแตกต่างกันระหว่างผู้ผลิตแต่ละเจ้า ราคาตลาดเป็นสิ่งที่แสดงออกเพียงแต่ปริมาณโดยเฉลี่ยของแรงงานทางสังคมอันจำเป็น ภายในเงื่อนไขในการผลิตโดยเฉลี่ย เพื่อจัดเตรียมสิ่งของอย่างหนึ่งในปริมาณหนึ่งให้กับตลาด มันถูกคำนวณบนสินค้าโภคภัณฑ์ชนิดหนึ่งในจำนวนมาก ๆ}}

{{ตรคป|So far the market price of a commodity coincides with its value. On the other hand, the oscillations of market prices, rising now over, sinking now under the value or natural price, depend upon the fluctuations of supply and demand. The deviations of market prices from values are continual, but as Adam Smith says: |จนถึงตรงนี้ราคาตลาดของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นสอดคล้องกับมูลค่าของมัน ในทางกลับกันการผันผวนของราคาตลาดที่สูงขึ้นแล้วลดลงจากมูลค่าหรือราคาทางธรรมชาติก็ขึ้นอยู่กับการผันผวนของอุปทานและอุปสงค์ การเบี่ยงเบนของราคาตลาดไปจากมูลค่านั้นเกิดขึ้นอย่างต่อเนือง แต่อย่างที่อดัม สมิธ กล่าว: }}

{{ตรคป|&lt;blockquote&gt;The natural price . . . is the central price, to which the prices of all commodities are continually gravitating. Different accidents may sometimes keep them suspended a good deal above it, and sometimes force them down even somewhat below it. But whatever may be the obstacles which hinder them from settling in this centre of repose and continuance they are constantly tending towards it.&lt;/blockquote&gt; |
&lt;blockquote&gt;ราคาทางธรรมชาติ . . . เป็นราคาตรงกลาง ที่ราคาของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดโคจรอยู่รอบมันอย่างต่อเนื่อง อุบัติเหตุต่าง ๆ ในบางครั้งอาจทำให้มันอยู่สูงกว่ามาก และบางครั้งก็กดมันต่ำกว่าพอสมควร แต่ไม่ว่าจะมีอุปสรรคใดที่คอยกันไม่ให้มันตั้งอยู่ในความสงบและความต่อเนื่องตรงกลางนี้ พวกมันก็โน้มเอียงเข้าหามันอยู่ตลอดเวลา&lt;/blockquote&gt; }}

{{ตรคป|I cannot now sift this matter. It suffices to say that if supply and demand equilibrate each other, the market prices of commodities will correspond with their natural prices, that is to say, with, their values, as determined by the respective quantities of labour required for their production. But supply and demand must constantly tend to equilibrate each other, although they do so only by compensating one fluctuation by another, a rise by a fall, and vice versa. If instead of considering only the daily fluctuations you analyze the movement of market prices for longer periods, as Mr. Tooke, for example, has done in his History of Prices, you will find that the fluctuations of market prices, their deviations from values, their ups and downs, paralyze and compensate each other; so that apart from the effect of monopolies and some other modifications I must now pass by, all descriptions of commodities are, on average, sold at their respective values or natural prices. The average periods during which the fluctuations of market prices compensate each other are different for different kinds of commodities, because with one kind it is easier to adapt supply to demand than with the other. |ผมกลั่นกรองประเด็นนี้ไม่ได้อีกแล้ว คงพอแล้วหากกล่าวว่าถ้าอุปทานและอุปสงค์นั้นทำให้ทั้งสองอยู่ในสมดุล ราคาตลาดของสินค้าโภคภัณฑ์ย่อมสอดคล้องต้องกับราคาตามธรรมชาติของมัน กล่าวคือมูลค่าของมัน ดังที่กำหนดไว้โดยปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในขั้นตอนการผลิตของมันออกมาตามแต่ละชิ้น แต่อุปทานและอุปสงค์จำต้องทำให้สมดุลกันเองอยู่ตลอดเวลา แม้ว่าจะทำไปด้วยการชดเชยการผันผวนครั้งหนึ่งด้วยอีกครั้งหนึ่ง การขึ้นด้วยการลง และในทำนองกลับกัน หากว่าแทนที่จะพิจารณาเพียงแต่การผันผวนที่เกิดขึ้นรายวัน คุณไปวิเคราะห์การเคลื่อนไหวของราคาตลาดเหนือช่วงเวลาที่นานขึ้น อย่างเช่นคุณทุกซึ่งได้ทำไปในเล่มประวัติศาสตร์ของราคาของเขา คุณจะพบว่าการผันผวนของราคาตลาดนั้น ค่าเบี่ยงเบนจากมูลค่าของมัน ราคาที่ขึ้นและลง ชะงักงันและชดเชยซึ่งกันและกัน ทำให้หากปราศจากผลที่เกิดจากการผูกขาดและการดัดแปลงอื่น ๆ ซึ่งผมต้องขอข้ามไปก่อน โดยเฉลี่ยแล้ว สินค้าโภคภัณฑ์ในทุกประเภทจะถูกขายไปที่มูลค่าหรือราคาทางธรรมชาติของมันแต่ละชนิดตามลำดับ ช่วงเวลาโดยเฉลี่ยที่ความผันผวนของราคาตลาดนั้นชดเชยกันนั้นแตกต่างกันไปตามโภคภัณฑ์แต่ละชนิด เพราะอุปสงค์อุปทานของสินค้าชนิดเดียวกันนั้นปรับตัวกันได้อย่างง่ายดายกว่ากับชนิดอื่น ๆ}}

{{ตรคป|If then, speaking broadly, and embracing somewhat longer periods, all descriptions of commodities sell at their respective values, it is nonsense to suppose that profit, not in individual cases, but that the constant and usual profits of different trades spring from surcharging the prices of commodities, or selling them at a price over and above their value. The absurdity of this notion becomes evident if it is generalized. What a man would constantly win as a seller he would as constantly lose as a purchaser. It would not do to say that there are men who are buyers without being sellers, or consumers without being producers. What these people pay to the producers, they must first get from them for nothing. If a man first takes your money and afterwards returns that money in buying your commodities, you will never enrich yourselves by selling your commodities too dear to that same man. This sort of transaction might diminish a loss, but would never help in realizing a profit. |อย่างนั้นแล้วหากกล่าวโดยกว้าง และถือเอาช่วงเวลาที่นานขึ้นกว่าเท่าหนึ่ง สินค้าโภคภัณฑ์ทุกชนิดจะถูกขายไปที่มูลค่าของมันตามลำดับ การนึกคิดว่ากำไรนั้น ไม่ใช่ในกรณีปัจเจก แต่ว่ากำไรธรรมดาทั่วไปที่คงตัวในแต่ละสายอาชีพ ว่าเกิดขึ้นจากการเก็บเงินเพิ่มขึ้นจากราคาของโภคภัณฑ์นั้น หรือก็คือการขายมันในราคาที่สูงกว่ามูลค่าของพวกมันนั้น จึงเป็นสิ่งที่เหลวไหล ความไร้เหตุผลของแนวคิดนี้ชัดเจนยิ่งขึ้นเมื่อมันถูกนำมาวางนัยทั่วไป ใครนั้นที่เป็นผู้ขายที่มีชัยอยู่เสมอ ก็จะเป็นผู้ซื้อที่ต้องพ่ายอยู่เสมอเช่นกัน ใช้ไม่ได้แน่หากเราพูดว่ามีมนุษย์ใดที่เป็นผู้ซื้อโดยไม่เป็นผู้ขาย หรือเป็นผู้บริโภคโดยไม่เป็นผู้ผลิต สิ่งที่ผู้คนเช่นนี้จ่ายให้กับผู้ผลิต พวกเขาต้องได้มันมาก่อนจากความว่างเปล่า หากผู้ใดเอาเงินไปจากคุณแล้วกลับเอาเงินนั้นมาซื้อสินค้าโภคภัณฑ์ของคุณ คุณก็จะไม่มีวันร่ำรวยเลยไม่ว่าจะขายให้คน ๆ เดียวกันนั้นแพงขึ้นเท่าใดก็ตาม ธุรกรรมในแบบนี้อาจลดความขาดทุน แต่ไม่ช่วยให้กำไรกลายเป็นจริงขึ้นมา}}

{{ตรคป|To explain, therefore, the general nature of profits, you must start from the theorem that, on an average, commodities are sold at their real values, and that profits are derived from selling them at their values, that is, in proportion to the quantity of labour realized in them. If you cannot explain profit upon this supposition, you cannot explain it at all. This seems paradox and contrary to every-day observation. It is also paradox that the earth moves round the sun, and that water consists of two highly inflammable gases. Scientific truth is always paradox, if judged by every-day experience, which catches only the delusive appearance of things.|ดังนั้นเพื่อที่จะอธิบายถึงธรรมชาติโดยทั่วไปของกำไร คุณต้องเริ่มจากทฤษฎีบทก่อนที่ว่า โดยเฉลี่ยแล้ว สินค้าโภคภัณฑ์ถูกขายที่มูลค่าจริงของมัน และกำไรนั้นหาได้มาจากการขายที่มูลค่าของพวกมัน นั่นคือ ในอัตราส่วนต่อปริมาณของแรงงานที่ปรากฏขึ้นอยู่ข้างในมัน หากคุณไม่สามารถอธิบายกำไรด้วยสมมุติฐานนี้ คุณก็จะไม่สามารถอธิบายได้เลย นี่ดูเหมือนเป็นปฏิทรรศน์และขัดกับการสังเกตุการณ์ในชีวิตประจำวัน และการที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ และการที่น้ำประกอบไปด้วยแก็สไวไฟสองชนิดนั้น ก็เป็นปฏิทรรศน์เช่นกัน ความจริงทางวิทยาศาสตร์เป็นปฏิทรรศน์เสมอ หากใช้ประสบการณ์ชีวิตประจำวันมาตัดสิน ซึ่งเข้าใจเพียงแค่รูปปรากฏที่ลวงหลอกตาของสิ่งต่าง ๆ เท่านั้น}}

== VII. พลังที่ใช้แรงงาน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 7|VI. มูลค่าและแรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Having now, as far as it could be done in such a cursory manner, analyzed the nature of Value, of the Value of any commodity whatever, we must turn our attention to the specific Value of Labour. And here, again, I must startle you by a seeming paradox. All of you feel sure that what they daily sell is their Labour; that, therefore, Labour has a Price, and that, the price of a commodity being only the monetary expression of its value, there must certainly exist such a thing as the Value of Labour. However, there exists no such thing as the Value of Labour in the common acceptance of the word. We have seen that the amount of necessary labour crystallized in a commodity constitutes its value. Now, applying this notion of value, how could we define, say, the value of a ten hours working day? How much labour is contained in that day? Ten hours' labour. To say that the value of a ten hours working day is equal to ten hours' labour, or the quantity of labour contained in it, would be a tautological and, moreover, a nonsensical expression. Of course, having once found out the true but hidden sense of the expression &quot;Value of Labour,&quot; we shall be able to interpret this irrational, and seemingly impossible application of value, in the same way that, having once made sure of the real movement of the celestial bodies, we shall be able to explain their apparent or merely phenomenal movements. 

What the working man sells is not directly his Labour, but his Labour Power, the temporary disposal of which he makes over to the capitalist. This is so much the case that I do not know whether by the English laws, but certainly by some Continental laws, the maximum time is fixed for which a man is allowed to sell his labouring power. If allowed to do so for any indefinite period whatever, slavery would be immediately restored. Such a sale, if it comprised his lifetime, for example, would make him at once the lifelong slave of his employer. 

One of the oldest economists and most original philosophers of England -- Thomas Hobbes -- has already, in his ''Leviathan'', instinctively hit upon this point overlooked by all his successors. He says: &quot;''The value or worth of a man'' is, as in all other things, his price: that is, so much as would be given for the ''Use of his Power''.&quot; 

Proceeding from this basis, we shall be able to determine the Value of Labour as that of all other commodities. 

But before doing so, we might ask, how does this strange phenomenon arise, that we find on the market a set of buyers, possessed of land, machinery, raw material, and the means of subsistence, all of them, save land in its crude state, the products of labour, and on the other hand, a set of sellers who have nothing to sell except their labouring power, their working arms and brains? That the one set buys continually in order to make a profit and enrich themselves, while the other set continually sells in order to earn their livelihood? The inquiry into this question would be an inquiry into what the economists call &quot;Previous, or Original Accumulation,&quot; but which ought to be called Original Expropriation. We should heed that this so-called Original Accumulation means nothing but a series of historical processes, resulting in a Decomposition of Original Union existing between the Labouring Man and his Instruments of Labour. Such an inquiry, however, lies beyond the pale of my present subject. The Separation between the Man of Labour and the Instruments of Labour once established, such a state of things will maintain itself and reproduce itself upon a constantly increasing scale, until a new and fundamental revolution in the mode of production should again overturn it, and restore the original union in a new historical form.

What, then, is the Value of Labouring Power? 

Like that of every other commodity, its value is determined by the quantity of labour necessary to produce it. The labouring power of a man exists only in his living individuality. A certain mass of necessaries must be consumed by a man to grow up and maintain his life. But the man, like the machine, will wear out, and must be replaced by another man. Beside the mass of necessaries required for his own maintenance, he wants another amount of necessaries to bring up a certain quota of children that are to replace him on the labour market and to perpetuate the race of labourers. Moreover, to develop his labouring power, and acquire a given skill, another amount of values must be spent. For our purpose it suffices to consider only average labour, the costs of whose education and development are vanishing magnitudes. Still I must seize upon this occasion to state that, as the costs of producing labouring powers of different quality differ, so must differ the values of the labouring powers employed in different trades. The cry for an equality of wages rests, therefore, upon a mistake, is an insane wish never to be fulfilled. It is an offspring of that false and superficial radicalism that accepts premises and tries to evade conclusions. Upon the basis of the wages system the value of labouring power is settled like that of every other commodity; and as different kinds of labouring power have different values, or require different quantities of labour for their production, they must fetch different prices in the labour market. To clamour for equal or even equitable retribution on the basis of the wages system is the same as to clamour for freedom on the basis of the slavery system. What you think just or equitable is out of the question. The question is: What is necessary and unavoidable with a given system of production? 

After what has been said, it will be seen that the value of labouring power is determined by the value of the necessaries required to produce, develop, maintain, and perpetuate the labouring power. 

== VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Now suppose that the average amount of the daily necessaries of a labouring man require six hours of average labour for their production. Suppose, moreover, six hours of average labour to be also realized in a quantity of gold equal to 3s. Then 3s. would be the Price, or the monetary expression of the Daily Value of that man's Labouring Power. If he worked daily six hours he would daily produce a value sufficient to buy the average amount of his daily necessaries, or to maintain himself as a labouring man. 

But our man is a wages labourer. He must, therefore, sell his labouring power to a capitalist. If he sells it at 3s. daily, or 18s. weekly, he sells it at its value. Suppose him to be a spinner. If he works six hours daily he will add to the cotton a value of 3s. daily. This value, daily added by him, would be an exact equivalent for the wages, or the price of his labouring power, received daily. But in that case no surplus value or surplus produce whatever would go to the capitalist. Here, then, we come to the rub. 

In buying the labouring power of the workman, and paying its value, the capitalist, like every other purchaser, has acquired the right to consume or use the commodity bought. You consume or use the labouring power of a man by making him work, as you consume or use a machine by making it run. By paying the daily or weekly value of the labouring power of the workman, the capitalist has, therefore, acquired the right to use or make that labouring power work during the whole day or week. The working day or the working week has, of course, certain limits, but those we shall afterwards look more closely at. 

For the present I want to turn your attention to one decisive point. 

The value of the labouring power is determined by the quantity of labour necessary to maintain or reproduce it, but the use of that labouring power is only limited by the active energies and physical strength of the labourer. The daily or weekly value of the labouring power is quite distinct from the daily or weekly exercise of that power, the same as the food a horse wants and the time it can carry the horseman are quite distinct. The quantity of labour by which the value of the workman's labouring power is limited to the quantity of labour which his labouring power is apt to perform. Take the example of our spinner. We have seen that, to daily reproduce his labouring power, he must daily reproduce a value of three shillings, which he will do by working six hours daily. But this does not disable him from working ten or twelve or more hours a day. But by paying the daily or weekly value of the spinner's labouring power, the capitalist has acquired the right of using that labouring power during the whole day or week. He will, therefore, make him work say, daily, twelve hours. Over and above the six hours required to replace his wages, or the value of his labouring power, he will, therefore, have to work six other hours, which I shall call hours of surplus labour, which surplus labour will realize itself in a surplus value and a surplus produce. If our spinner, for example, by his daily labour of six hours, added three shillings' value to the cotton, a value forming an exact equivalent to his wages, he will, in twelve hours, add six shillings' worth to the cotton, and produce a proportional surplus of yarn. As he has sold his labouring power to the capitalist, the whole value of produce created by him belongs to the capitalist, the owner pro tem. of his labouring power. By advancing three shillings, the capitalist will, therefore, realize a value of six shillings, because, advancing a value in which six hours of labour are crystallized, he will receive in return a value in which twelve hours of labour are crystallized. By repeating this same process daily, the capitalist will daily advance three shillings and daily pocket six shillings, one-half of which will go to pay wages anew, and the other half of which will form surplus value, for which the capitalist pays no equivalent. It is this sort of exchange between capital and labour upon which capitalistic production, or the wages system, is founded, and which must constantly result in reproducing the working man as a working man, and the capitalist as a capitalist.

The rate of surplus value, all other circumstances remaining the same, will depend on the proportion between that necessary to reproduce the value of the labouring power and the surplus time or surplus labour performed for the capitalist. It will, therefore, depend on the ratio in which the working day is prolonged over and above that extent, by working which the working man would only reproduce the value of his labouring power, or replace his wages. 

== IX. มูลค่าของแรงงาน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

We must now return to the expression, &quot;''Value, or Price of Labour.''&quot; 

We have seen that, in fact, it is only the value of the labouring power, measured by the values of commodities necessary for its maintenance. But since the workman receives his wages after his labour is performed, and knows, moreover, that what he actually gives to the capitalist is his labour, the value or price of his labouring power necessarily appears to him as the price or value of his labour itself. If the price of his labouring power is three shillings, in which six hours of labour are realized, and if he works twelve hours, he necessarily considers these three shillings as the value or price of twelve hours of labour, although these twelve hours of labour realize themselves in a value of six shillings. A double consequence flows from this. 

Firstly. The value or price of the labouring power takes the semblance of the price or value of labour itself, although, strictly speaking, value and price of labour are senseless terms. 

Secondly. Although one part only of the workman's daily labour is paid, while the other part is unpaid, and while that unpaid or surplus labour constitutes exactly the fund out of which surplus value or profit is formed, it seems as if the aggregate labour was paid labour. 

This false appearance distinguishes wages labour from other historical forms of labour. On the basis of the wages system even the unpaid labour seems to be paid labour. With the slave, on the contrary, even that part of his labour which is paid appears to be unpaid. Of course, in order to work the slave must live, and one part of his working day goes to replace the value of his own maintenance. But since no bargain is struck between him and his master, and no acts of selling and buying are going on between the two parties, all his labour seems to be given away for nothing. 

Take, on the other hand, the peasant serf, such as he, I might say, until yesterday existed in the whole East of Europe. This peasant worked, for example, three days for himself on his own field or the held allotted to him, and the three subsequent days he performed compulsory and gratuitous labour on the estate of his lord. Here, then, the paid and unpaid parts of labour were sensibly separated, separated in time and space, and our Liberals overflowed with moral indignation at the preposterous notion of making a man work for nothing. 

In point of fact, however, whether a man works three days of the week for himself on his own field and three days for nothing on the estate of his lord, or whether he works in the factory or the workshop six hours daily for himself and six for his employer, comes to the same, although in the latter case the paid and unpaid portions of labour are inseparably mixed up with each other, and the nature of the whole transaction is completely masked by the intervention of a contract and the pay received at the end of the week. The gratuitous labour appears to be voluntarily given in the one instance, and to be compulsory in the other. That makes all the difference. 

In using the word &quot;value of labour,&quot; I shall only use it as a popular slang term for &quot;value of labouring power.&quot; 

== X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Suppose an average hour of labour to be realized in a value equal to sixpence, or twelve average hours of labour to be realized in six shillings. Suppose, further, the value of labour to be three shillings or the produce of six hours' labour. If, then, in the raw material, machinery, and so forth, used up in a commodity, twenty-four hours of average labour were realized, its value would amount to twelve shillings. If, moreover, the workman employed by the capitalist added twelve hours of labour to those means of production, these twelve hours would be realized in an additional value of six shillings. The total value of the product would, therefore, amount to thirty-six hours of realized labour, and be equal to eighteen shillings. But as the value of labour, or the wages paid to the workman, would be three shillings only, no equivalent would have been paid by the capitalist for the six hours of surplus labour worked by the workman, and realized in the value of the commodity. By selling this commodity at its value for eighteen shillings, the capitalist would, therefore, realize a value of three shillings, for which he had paid no equivalent. These three shillings would constitute the surplus value or profit pocketed by him. The capitalist would consequently realize the profit of three shillings, not by selling his commodity at a price over and above its value, but by selling it at its real value. 

The value of a commodity is determined by the total quantity of labour contained in it. But part of that quantity of labour is realized in a value, for which an equivalent has been paid in the form of wages; part of it is realized in a value for which no equivalent has been paid. Part of the labour contained in the commodity is paid labour; part is unpaid labour. By selling, therefore, the commodity at its value, that is, as the crystallization of the total quantity of labour bestowed upon it, the capitalist must necessarily sell it at a profit. He sells not only what has cost him an equivalent, but he sells also what has cost him nothing, although it has cost his workman labour. The cost of the commodity to the capitalist and its real cost are different things. I repeat, therefore, that normal and average profits are made by selling commodities not above, but at their real values. 

== XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

The surplus value, or that part of the total value of the commodity in which the surplus labour or unpaid labour of the working man is realized, I call Profit. The whole of that profit is not pocketed by the employing capitalist. The monopoly of land enables the landlord to take one part of that surplus value, under the name of rent, whether the land is used for agriculture, buildings or railways, or for any other productive purpose. On the other hand, the very fact that the possession of the instruments of labour enables the employing capitalist to produce a surplus value, or, what comes to the same, to appropriate to himself a certain amount of unpaid labour, enables the owner of the means of labour, which he lends wholly or partly to the employing capitalist -- enables, in one word, the money-lending capitalist to claim for himself under the name of interest another part of that surplus value, so that there remains to the employing capitalist as such only what is called industrial or commercial profit. 

By what laws this division of the total amount of surplus value amongst the three categories of people is regulated is a question quite foreign to our subject. This much, however, results from what has been stated. 

Rent, Interest, and Industrial Profit are only different names for different parts of the surplus value of the commodity, or the unpaid labour enclosed in it, and they are equally derived from this source, and from this source alone. They are not derived from land as such or from capital as such, but land and capital enable their owners to get their respective shares out of the surplus value extracted by the employing capitalist from the labourer. For the labourer himself it is a matter of subordinate importance whether that surplus value, the result of his surplus labour, or unpaid labour, is altogether pocketed by the employing capitalist, or whether the latter is obliged to pay portions of it, under the name of rent and interest, away to third parties. Suppose the employing capitalist to use only his own capital and to be his own landlord, then the whole surplus value would go into his pocket. 

It is the employing capitalist who immediately extracts from the labourer this surplus value, whatever part of it he may ultimately be able to keep for himself. Upon this relation, therefore, between the employing capitalist and the wages labourer the whole wages system and the whole present system of production hinge. Some of the citizens who took part in our debate were, therefore, wrong in trying to mince matters, and to treat this fundamental relation between the employing capitalist and the working man as a secondary question, although they were right in stating that, under given circumstances, a rise of prices might affect in very unequal degrees the employing capitalist, the landlord, the moneyed capitalist, and, if you please, the tax gatherer. 

Another consequence follows from what has been stated. 

That part of the value of the commodity which represents only the value of the raw materials, the machinery, in one word, no revenue at all, but replaces only capital. But, apart from this, it is false that the other part of the value of the commodity which forms revenue, or may be spent in the form of wages, profits, rent, interest, is constituted by the value of wages, the value of rent, the value of profits, and so forth. We shall, in the first instance, discard wages, and only treat industrial profits, interest, and rent. We have just seen that the surplus value contained in the commodity or that part of its value in which unpaid labour is realized, resolves itself into different fractions, bearing three different names. But it would be quite the reverse of the truth to say that its value is composed of, or formed by, the addition of the independent values of these three constituents. 

If one hour of labour realizes itself in a value of sixpence, if the working day of the labourer comprises twelve hours, if half of this time is unpaid labour, that surplus labour will add to the commodity a surplus value of three shillings, that is, of value for which no equivalent has been paid. This surplus value of three shillings constitutes the whole fund which the employing capitalist may divide, in whatever proportions, with the landlord and the money-lender. The value of these three shillings constitutes the limit of the value they have to divide amongst them. But it is not the employing capitalist who adds to the value of the commodity an arbitrary value for his profit, to which another value is added for the landlord, and so forth, so that the addition of these arbitrarily fixed values would constitute the total value. You see, therefore, the fallacy of the popular notion, which confounds the decomposition of a given value into three parts, with the formation of that value by the addition of three independent values, thus converting the aggregate value, from which rent, profit, and interest are derived, into an arbitrary magnitude. 

If the total profit realized by a capitalist be equal to £100, we call this sum, considered as absolute magnitude, the amount of profit. But if we calculate the ratio which those £100 bear to the capital advanced, we call this relative magnitude. It is evident that this rate of profit may be expressed in a double way. 

Suppose £100 to be the capital advanced in wages. If the surplus value created is also £100 -- and this would show us that half the working day of the labourer consists of unpaid labour -- and if we measured this profit by the value of the capital advanced in wages, we should say that the rate of profit amounted to one hundred per cent., because the value advanced would be one hundred and the value realized would be two hundred. 

If, on the other hand, we should not only consider the capital advanced in wages, but the total capital advanced, say, for example, £500, of which £400 represented the value of raw materials, machinery, and so forth, we should say that the rate of profit amounted only to twenty per cent., because the profit of one hundred would be but the fifth part of the total capital advanced. 

The first mode of expressing the rate of profit is the only one which shows you the real ratio between paid and unpaid labour, the real degree of the exploitation (you must allow me this French word) of labour. The other mode of expression is that in common use, and is, indeed, appropriate for certain purposes. At all events, it is very useful for concealing the degree in which the capitalist extracts gratuitous labour from the workman. 

In the remarks I have still to make I shall use the word Profit for the whole amount of the surplus value extracted by the capitalist without any regard to the division of that surplus value between different parties, and in using the words Rate of Profit, I shall always measure profits by the value of the capital advanced in wages. 

== XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Deduct from the value of a commodity the value replacing the value of the raw materials and other means of production used upon it, that is to say, deduct the value representing the past labour contained in it, and the remainder of its value will resolve into the quantity of labour added by the working man last employed. If that working man works twelve hours daily, if twelve hours of average labour crystallize themselves in an amount of gold equal to six shillings, this additional value of six shillings is the only value his labour will have created. This given value, determined by the time of his labour, is the only fund from which both he and the capitalist have to draw their respective shares or dividends, the only value to be divided into wages and profits. It is evident that this value itself will not be altered by the variable proportions in which it may be divided amongst the two parties. There will also be nothing changed if in the place of one working man you put the whole working population, twelve million working days, for example, instead of one. 

Since the capitalist and workman have only to divide this limited value, that is, the value measured by the total labour of the working man, the more the one gets the less will the other get, and vice versa. Whenever a quantity is given, one part of it will increase inversely as the other decreases. If the wages change, profits will change in an opposite direction. If wages fall profits will rise; and if wages rise, profits will fall. If the working man, on our former supposition, gets shillings, equal to one-half of the value he has created, or if his whole working day consists half of paid, half of unpaid labour, the rate of profit will be 100 per cent., because the capitalist would also get three shillings. If the working man receives only two shillings, or works only one third of the whole day for himself, the capitalist will get four shillings, and the rate of profit will be 200 per cent. If the working man receives four shillings, the capitalist will only receive two, and the rate of profit would sink to 50 per cent., but all these variations will not affect the value of the commodity. A general rise of wages would, therefore, result in a fall of the general rate of profit, but not affect values. 

But although the values of commodities, which must ultimately regulate their market prices, are exclusively determined by the total quantities of labour fixed in them, and not by the division of that quantity into paid and unpaid labour, it by no means follows that the values of the single commodities, or lots of commodities, produced during twelve hours, for example, will remain constant. The number or mass of commodities produced in a given time of labour, or by a given quantity of labour, depends unon the productive power of the labour employed, and upon its extent or length. With one degree of the productive power of spinning labour, for example, a working day of twelve hours may produce twelve pounds of yarn, with a lesser degree of productive power only two pounds. If then twelve hours' average labour were realized in the value of six shillings in the one case, the twelve pounds of yarn would cost six shillings, in the other case the two pounds of yarn would also cost six shillings. One pound of yarn would, therefore, cost sixpence in the one case, and three shillings in the other. This difference of price would result from the difference in the productive powers of the labour employed. One hour of labour would be realized in one pound of yarn with the greater productive power, while with the smaller productive power, six hours of labour would be realized in one pound of yarn. The price of a pound of yarn would, in the one instance, be only sixpence, although wages were relatively high and the rate of profit low, it would be three shillings in the other instance, although wages were low and the rate of profit high. This would be so because the price of the pound of yarn is regulated by the total amount of labour worked up in it, and not by the proportional division of that total amount into paid and unpaid labour. The fact I have before mentioned that high-priced labour may produce cheap, and low-priced labour may produce dear commodities, loses, therefore, its paradoxical appearance. It is only the expression of the general law that the value of a commodity is regulated by the quantity of labour worked up in it, and that the quantity of labour worked up in it depends altogether upon the productive powers of the labour employed, and will, therefore, vary with every variation in the productivity of labour. 

== XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 15|XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Let us now seriously consider the main cases in which a rise of wages is attempted or a reduction of wages resisted. 

1. We have seen that the value of the labouring power, or in more popular parlance, the value of labour, is determined by the value of necessaries, or the quantity of labour required to produce them. If, then, in a given country the value of the daily average necessaries of the labourer represented six hours of labour expressed in three shillings, the labourer would have to work six hours daily to produce an equivalent for his daily maintenance. If the whole working day was twelve hours, the capitalist would pay him the value of his labour by paying him three shillings. Half the working day would be unpaid labour, and the rate of profit would amount to 100 per cent. But now suppose that, consequent upon a decrease of productivity, more labour should be wanted to produce, say, the same amount of agricultural produce, 60 that the price of the average daily necessaries should rise from three to four shillings. In that case the value of labour would rise by one-third, or 331/3 per cent. Eight hours of the working day would be required to produce an equivalent for the daily maintenance of the labourer, according to his old standard of living. The surplus labour would therefore sink from six hours to four, and the rate of profit from 100 to 50 per cent. But in insisting upon a rise of wages, the labourer would only insist upon getting the increased value of his labour, like every other seller of a commodity, who, the costs of his commodities having increased, tries to get its increased value paid. If wages did not rise, or not sufficiently rise, to compensate for the increased values of necessaries, the price of labour would sink below the value of labour, and the labourer's standard of life would deteriorate. 

But a change might also take place in an opposite direction. By virtue of the increased productivity of labour, the same amount of the average daily necessaries might sink from three to two shillings, or only four hours out of the working day, instead of six, be wanted to reproduce an equivalent for the value of the daily necessaries. The working man would now be able to buy with two shillings as many necessaries as he did before with three shillings. Indeed, the value of labour would have sunk, but that diminished value would command the same amount of commodities as before. Then profits would rise from three to four shillings, and the rate of profit from 100 to 200 per cent. Although the labourer's absolute standard of life would have remained the same, his relative wages, and therewith his relative social position, as compared with that of the capitalist, would have been lowered. If the working man should resist that reduction of relative wages, he would only try to get some share in the increased productive powers of his own labour, and to maintain his former relative position in the social scale. Thus, after the abolition of the Corn Laws, and in flagrant violation of the most solemn pledges given during the anti-Corn Law agitation, the English factory lords generally reduced wages ten per cent. The resistance of the workmen was at first baffled, but, consequent upon circumstances I cannot now enter upon, the ten per cent. lost were afterwards regained. 

2. The values of necessaries, and consequently the value of labour, might remain the same, but a change might occur in their money prices, consequent upon a previous change in the value of money. 

By the discovery of more fertile mines and so forth, two ounces of gold might, for example, cost no more labour to produce than one ounce did before. The value of gold would then be depreciated by one-half, or fifty per cent. As the values of all other commodities would then be expressed in twice their former money prices, so also the same with the value of labour. Twelve hours of labour, formerly expressed in six shillings, would now be expressed in twelve shillings. If the working man's wages should remain three shillings, instead of rising to six shillings, the money price of his labour would only be equal to half the value of his labour, and his standard of life would fearfully deteriorate. This would also happen in a greater or lesser degree if his wages should rise, but not proportionately to the fall in the value of gold. In such a case nothing would have been changed, either in the productive powers of labour, or in supply and demand, or in values. Nothing could have changed except the money names of those values. To say that in such a case the workman ought not to insist upon a proportionate rise of wages, is to say that he must be content to be paid with names, instead of with things. All past history proves that whenever such a depreciation of money occurs, the capitalists are on the alert to seize this opportunity for defrauding the workman. A very large school of political economists assert that, consequent upon the new discoveries of gold lands, the better working of silver mines, and the cheaper supply of quicksilver, the value of precious metals has been again depreciated. This would explain the general and simultaneous attempts on the Continent at a rise of wages. 

3. We have till now supposed that the working day has given limits. The working day, however, has, by itself, no constant limits. It is the constant tendency of capital to stretch it to its utmost physically possible length, because in the same degree surplus labour, and consequently the profit resulting therefrom, will be increased. The more capital succeeds in prolonging the working day, the greater the amount of other people's labour it will appropriate. During the seventeenth and even the first two-thirds of the eighteenth century a ten hours working day was the normal working day all over England. During the anti-Jacobin war, which was in fact a war waged by the British barons against the British working masses, capital celebrated its bacchanalia, and prolonged the working day from ten to twelve, fourteen, eighteen hours. Malthus, by no means a man whom you would suspect of a maudlin sentimentalism, declared in a pamphlet, published about 1815, that if this sort of thing was to go on the life of the nation would be attacked at its very source. A few years before the general introduction of the newly-invented machinery, about 1765, a pamphlet appeared in England under the title, An Essay on Trade. The anonymous author, an avowed enemy of the working classes, declaims on the necessity of expanding the limits of the working day. Amongst other means to this end, he proposes working houses, which, he says, ought to be &quot;Houses of Terror.&quot; And what is the length of the working day he prescribes for these &quot;Houses of Terror&quot;? Twelve hours, the very same time which in 1832 was declared by capitalists, political economists, and ministers to be not only the existing but the necessary time of labour for a child under twelve years.

By selling his labouring power, and he must do so under the present system, the working man makes over to the capitalist the consumption of that power, but within certain rational limits. He sells his labouring power in order to maintain it, apart from its natural wear and tear, but not to destroy it. In selling his labouring power at its daily or weekly value, it is understood that in one day or one week that labouring power shall not be submitted to two days' or two weeks' waste or wear and tear. Take a machine worth £1,000. If it is used up in ten years it will add to the value of the commodities in whose production it assists £100 yearly. If it be used up in five years it would add £200 yearly, or the value of its annual wear and tear is in inverse ratio to the time in which it is consumed. But this distinguishes the working man from the machine. Machinery does not wear out exactly in the same ratio in which it is used. Man, on the contrary, decays in a greater ratio than would be visible from the mere numerical addition of work. 

In their attempts at reducing the working day to its former rational dimensions, or, where they cannot enforce a legal fixation of a normal working day, at checking overwork by a rise of wages, a rise not only in proportion to the surplus time exacted, but in a greater proportion, working men fulfil only a duty to themselves and their race. They only set limits to the tyrannical usurpations of capital. Time is the room of human development. A man who has no free time to dispose of, whose whole lifetime, apart from the mere physical interruptions by sleep, meals, and so forth, is absorbed by his labour for the capitalist, is less than a beast of burden. He is a mere machine for producing Foreign Wealth, broken in body and brutalized in mind. Yet the whole history of modern industry shows that capital, if not checked, will recklessly and ruthlessly work to cast down the whole working class to this utmost state of degradation. 

In prolonging the working day the capitalist may pay higher wages and still lower the value of labour, if the rise of wages does not correspond to the greater amount of labour extracted, and the quicker decay of the labouring power thus caused. This may be done in another way. Your middle-class statisticians will tell you, for instance, that the average wages of factory families in Lancashire have risen. They forget that instead of the labour of the man, the head of the family, his wife and perhaps three or four children are now thrown under the Juggernaut wheels of capital, and that the rise of the aggregate wages does not correspond to the aggregate surplus labour extracted from the family. 

Even with given limits of the working day, such as they now exist in all branches of industry subjected to the factory laws, a rise of wages may become necessary, if only to keep up the old standard value of labour. By increasing the intensity of labour, a man may be made to expend as much vital force in one hour as he formerly did in two. This has, to a certain degree, been effected in the trades, placed under the Factory Acts, by the acceleration of machinery, and the greater number of working machines which a single individual has now to superintend. If the increase in the intensity of labour or the mass of labour spent in an hour keeps some fair proportion to the decrease in the extent of the working day, the working man will still be the winner. If this limit is overshot, he loses in one form what he has gained in another, and ten hours of labour may then become as ruinous as twelve hours were before. In checking this tendency of capital, by struggling for a rise of wages corresponding to the rising intensity of labour, the working man only resists the depreciation of his labour and the deterioration of his race.

4. All of you know that, from reasons I have not now to explain, capitalistic production moves through certain periodical cycles. It moves through a state of quiescence, growing animation, prosperity, overtrade, crisis, and stagnation. The market prices of commodities, and the market rates of profit, follow these phases, now sinking below their averages, now rising above them. Considering the whole cycle, you will find that one deviation of the market price is being compensated by the other, and that, taking the average of the cycle, the market prices of commodities are regulated by their values. Well! During the phase of sinking market prices and the phases of crisis and stagnation, the working man, if not thrown out of employment altogether, is sure to have his wages lowered. Not to be defrauded, he must, even with such a fall of market prices, debate with the capitalist in what proportional degree a fall of wages has become necessary. If, during the phases of prosperity, when extra profits are made, he did not battle for a rise of wages, he would, taking the average of one industrial cycle, not even receive his average wages, or the value of his labour. It is the utmost height of folly to demand that while his wages are necessarily affected by the adverse phases of the cycle, he should exclude himself from compensation during the prosperous phases of the cycle. Generally, the values of all commodities are only realized by the compensation of the continuously changing market prices, springing from the continuous fluctuations of demand and supply. On the basis of the present system labour is only a commodity like others. It must, therefore, pass through the same fluctuations to fetch an average price corresponding to its value. It would be absurd to treat it on the one hand as a commodity, and to want on the other hand to exempt it from the laws which regulate the prices of commodities. The slave receives a permanent and fixed amount of maintenance; the wages labourer does not. He must try to get a rise of wages in the one instance, if only to compensate for a fall of wages in the other. If he resigned himself to accept the will, the dictates of the capitalist as a permanent economical law, he would share in all the miseries of the slave, without the security of the slave. 

5. In all the cases I have considered, and they form ninety-nine out of a hundred, you have seen that a struggle for a rise of wages follows only in the track of previous changes, and is the necessary offspring of previous changes in the amount of production, the productive powers of labour, the value of labour, the value of money, the extent or the intensity of labour extracted, the fluctuations of market prices, dependent upon the fluctuations of demand and supply, and consistent with the different phases of the industrial cycle; in one word, as reactions of labour against the previous action of capital. By treating the struggle for a rise of wages independently of all these circumstances, by looking only upon the changes of wages, and overlooking all the other changes from which they emanate, you proceed from a false premise in order to arrive at false conclusions. 

== XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 15|XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]
| ถัดไป = 
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

1. Having shown that the periodical resistance on the part of the working men against a reduction of wages, and their periodical attempts at getting a rise of wages, are inseparable from the wages system, and dictated by the very fact of labour being assimilated to commodities, and therefore subject to the laws regulating the general movement of prices; having, furthermore, shown that a general rise of wages would result in a fall in the general rate of profit, but not affect the average prices of commodities, or their values, the question now ultimately arises, how far, in this incessant struggle between capital and labour, the latter is likely to prove successful. 

I might answer by a generalization, and say that, as with all other commodities, so with labour, its market price will, in the long run, adapt itself to its value; that, therefore, despite all the ups and downs, and do what he may, the working man will, on an average, only receive the value of his labour which resolves into the value of his labouring power, which is determined by the value of the necessaries required for its maintenance and reproduction, which value of necessaries finally is regulated by the quantity of labour wanted to produce them.

But there are some peculiar features which distinguish the value of the labouring power, or value of labour, from the value of all other commodities. The value of the labouring power is formed by two elements -- the one merely physical, the other historical or social. Its ultimate limit is determined by the physical element, that is to say, to maintain and reproduce itself, to perpetuate its physical existence, the working class must receive the necessaries absolutely indispensable for living and multiplying. The value of those indispensable necessaries forms, therefore, the ultimate limit of the value of labour. On the other hand, the length of the working day is also limited by ultimate, although very elastic boundaries. Its ultimate limit is given by the physical force of the labouring man. If the daily exhaustion of his vital forces exceeds a certain degree, it cannot be exerted anew, day by day. However, as I said, this limit is very elastic. A quick succession of unhealthy and short-lived generations will keep the labour market as well supplied as a series of vigorous and long-lived generations. 

Besides this mere physical element, the value of labour is in every country determined by a traditional standard of life. It is not mere physical life, but it is the satisfaction of certain wants springing from the social conditions in which people are placed and reared up. The English standard of life may be reduced to the Irish standard; the standard of life of a German peasant to that of a Livonian peasant. The important part which historical tradition and social habitude play in this respect, you may learn from Mr. Thornton's work on Over-population, where he shows that the average wages in different agricultural districts of England still nowadays differ more or less according to the more or less favourable circumstances under which the districts have emerged from the state of serfdom.

This historical or social element, entering into the value of labour, may be expanded, or contracted, or altogether extinguished, so that nothing remains but the physical limit. During the time of the anti-Jacobin war, undertaken, as the incorrigible tax-eater and sinecurist, old George Rose, used to say, to save the comforts of our holy religion from the inroads of the French infidels, the honest English farmers, so tenderly handled in a former chapter of ours, depressed the wages of the agricultural labourers even beneath that mere physical minimum, but made up by Poor Laws the remainder necessary for the physical perpetuation of the race. This was a glorious way to convert the wages labourer into a slave, and Shakespeare's proud yeoman into a pauper. 

By comparing the standard wages or values of labour in different countries, and by comparing them in different historical epochs of the same country, you will find that the value of labour itself is not a fixed but a variable magnitude, even supposing the values of all other commodities to remain constant. 

A similar comparison would prove that not only the market rates of profit change, but its average rates. 

But as to profits, there exists no law which determines their minimum. We cannot say what is the ultimate limit of their decrease. And why cannot we fix that limit? Because although we can fix the minimum of wages, we cannot fix their maximum. We can only say that, the limits of the working day being given, the maximum of profit corresponds to the physical minimum of wages; and that wages being given, the maximum of profit corresponds to such a prolongation of the working day as is compatible with the physical force of the labourer. The maximum of profit is, therefore, limited by the physical minimum of wages and the physical maximum of the working day. It is evident that between the two limits of this maximum rate of profit an immense scale of variations is possible. The fixation of its actual degree is only settled by the continuous struggle between capital and labour, the capitalist constantly tending to reduce wages to their physical minimum, and to extend the working day to its physical maximum, while the working man constantly presses in the opposite direction. 

The matter resolves itself into a question of the respective powers of the combatants. 

2. As to the limitation of the working day in England, as in all other countries, it has never been settled except by legislative interference. Without the working men's continuous pressure from without, that interference would never have taken place. But at all events, the result was not to be attained by private settlement between the working men and the capitalists. This very necessity of general political action affords the proof that in its merely economic action capital is the stronger side. 

As to the limits of the value of labour, its actual settlement always depends upon supply and demand, I mean the demand for labour on the part of capital, and the supply of labour by the working men. In colonial countries the law of supply and demand favours the working man. Hence the relatively high standard of wages in the United States. Capital may there try its utmost. It cannot prevent the labour market from being continuously emptied by the continuous conversion of wages labourers into independent, self-sustaining peasants. The position of a wages labourer is for a very large part of the American people but a probational state, which they are sure to leave within a longer or shorter term. To mend this colonial state of things, the paternal British Government accepted for some time what is called the modern colonization theory, which consists in putting an artificial high price upon colonial land, in order to prevent the too quick conversion of the wages labourer into the independent peasant. 

But let us now come to old civilized countries, in which capital domineers over the whole process of production. Take, for example, the rise in England of agricultural wages from 1849 to 1859. What was its consequence? The farmers could not, as our friend Weston would have advised them, raise the value of wheat, nor even its market prices. They had, on the contrary, to submit to their fall. But during these eleven years they introduced machinery of all sorts, adopted more scientific methods, converted part of arable land into pasture, increased the size of farms, and with this the scale of production, and by these and other processes diminishing the demand for labour by increasing its productive power, made the agricultural population again relatively redundant. This is the general method in which a reaction, quicker or slower, of capital against a rise of wages takes place in old, settled countries. Ricardo has justly remarked that machinery is in constant competition with labour, and can often be only introduced when the price of labour has reached a certain height, but the appliance of machinery is but one of the many methods for increasing the productive powers of labour. This very same development which makes common labour relatively redundant simplifies on the other hand skilled labour, and thus depreciates it. 

The same law obtains in another form. With the development of the productive powers of labour the accumulation of capital will be accelerated, even despite a relatively high rate of wages. Hence, one might infer, as Adam Smith, in whose days modern industry was still in its infancy, did infer, that the accelerated accumulation of capital must turn the balance in favour of the working man, by securing a growing demand for his labour. From this same standpoint many contemporary writers have wondered that English capital having grown in the last twenty years so much quicker than English population, wages should not have been more enhanced. But simultaneously with the process of accumulation there takes place a progressive change in the composition of capital. That part of the aggregate capital which consists of fixed capital, machinery, raw materials, means of production in all possible forms, progressively increases as compared with the other part of capital, which is laid out in wages or in the purchase of labour. This law has been stated in a more or less accurate manner by Mr. Barton, Ricardo, Sismondi, Professor Richard Jones, Professor Ramsay, Cherbuliez, and others. 

If the proportion of these two elements of capital was originally one to one, it will, in the progress of industry, become five to one, and so forth. If of a total capital of 600, 300 is laid out in instruments, raw materials, and so forth, and 300 in wages, the total capital wants only to be doubled to create a demand for 600 working men instead of for 300. But if of a capital of 600, 500 is laid out in machinery, materials, and so forth, and 100 only in wages, the same capital must increase from 600 to 3,600 in order to create a demand for 600 workmen instead of 300. In the progress of industry the demand for labour keeps, therefore, no pace with the accumulation of capital. It will still increase in a constantly diminishing ratio as compared with the increase of capital.

These few hints will suffice to show that the very development of modern industry must progressively turn the scale in favour of the capitalist against the working man, and that consequently the general tendency of capitalistic production is not to raise, but to sink the average standard of wages, or to push the value of labour more or less to its minimum limit. Such being the tendency of things in this system, is this saying that the working class ought to renounce their resistance against the encroachments of capital, and abandon their attempts at making the best of the occasional chances for the temporary improvement? If they did, they would be degraded to one level mass of broken wretches past salvation. I think I have shown that their struggles for the standard of wages are incidents inseparable from the whole wages system, that in 99 cases out of 100 their efforts at raising wages are only efforts at maintaining the given value of labour, and that the necessity of debating their price with the capitalist is inherent in their condition of having to sell themselves as commodities. By cowardly giving way in their every-day conflict with capital, they would certainly disqualify themselves for the initiating of any larger movement. 

At the same time, and quite apart from the general servitude involved in the wages system, the working class ought not to exaggerate to themselves the ultimate working of these every-day struggles. They ought not to forget that they are fighting with effects, but not with the causes of those effects; that they are retarding the downward movement, but not changing its direction; that they are applying palliatives, not curing the malady. They ought, therefore, not to be exclusively absorbed in these unavoidable guerilla fights incessantly springing up from the never-ceasing encroachments of capital or changes of the market. They ought to understand that, with all the miseries it imposes upon them, the present system simultaneously engenders the material conditions and the social forms necessary for an economical reconstruction of society. Instead of the conservative motto, &quot;A fair day's wage for a fair day's work!&quot; they ought to inscribe on their banner the revolutionary watchword, &quot;Abolition of the wages system!&quot; 

After this very long and, I fear, tedious exposition which I was obliged to enter into to do some justice to the subject matter, I shall conclude by proposing the following resolutions: 

Firstly. A general rise in the rate of wages would result in a fall of the general rate of profit, but, broadly speaking, not affect the prices of commodities. 

Secondly. The general tendency of capitalist production is not to raise, but to sink the average standard of wages. 

Thirdly. Trades Unions work well as centres of resistance against the encroachments of capital. They fail partially from an injudicious use of their power. They fail generally from limiting themselves to a guerilla war against the effects of the existing system, instead of simultaneously trying to change it, instead of using their organized forces as a lever for the final emancipation of the working class, that is to say, the ultimate abolition of the wages system.</text>
      <sha1>1xnkagzc8q5c8ii741xos9o9l45lysl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189393</id>
      <parentid>189390</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:41:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thastp</username>
        <id>9008</id>
      </contributor>
      <comment>/* VI. มูลค่าและแรงงาน */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="72707" xml:space="preserve">[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร]]

== VII. พลังที่ใช้แรงงาน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 7|VI. มูลค่าและแรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Having now, as far as it could be done in such a cursory manner, analyzed the nature of Value, of the Value of any commodity whatever, we must turn our attention to the specific Value of Labour. And here, again, I must startle you by a seeming paradox. All of you feel sure that what they daily sell is their Labour; that, therefore, Labour has a Price, and that, the price of a commodity being only the monetary expression of its value, there must certainly exist such a thing as the Value of Labour. However, there exists no such thing as the Value of Labour in the common acceptance of the word. We have seen that the amount of necessary labour crystallized in a commodity constitutes its value. Now, applying this notion of value, how could we define, say, the value of a ten hours working day? How much labour is contained in that day? Ten hours' labour. To say that the value of a ten hours working day is equal to ten hours' labour, or the quantity of labour contained in it, would be a tautological and, moreover, a nonsensical expression. Of course, having once found out the true but hidden sense of the expression &quot;Value of Labour,&quot; we shall be able to interpret this irrational, and seemingly impossible application of value, in the same way that, having once made sure of the real movement of the celestial bodies, we shall be able to explain their apparent or merely phenomenal movements. 

What the working man sells is not directly his Labour, but his Labour Power, the temporary disposal of which he makes over to the capitalist. This is so much the case that I do not know whether by the English laws, but certainly by some Continental laws, the maximum time is fixed for which a man is allowed to sell his labouring power. If allowed to do so for any indefinite period whatever, slavery would be immediately restored. Such a sale, if it comprised his lifetime, for example, would make him at once the lifelong slave of his employer. 

One of the oldest economists and most original philosophers of England -- Thomas Hobbes -- has already, in his ''Leviathan'', instinctively hit upon this point overlooked by all his successors. He says: &quot;''The value or worth of a man'' is, as in all other things, his price: that is, so much as would be given for the ''Use of his Power''.&quot; 

Proceeding from this basis, we shall be able to determine the Value of Labour as that of all other commodities. 

But before doing so, we might ask, how does this strange phenomenon arise, that we find on the market a set of buyers, possessed of land, machinery, raw material, and the means of subsistence, all of them, save land in its crude state, the products of labour, and on the other hand, a set of sellers who have nothing to sell except their labouring power, their working arms and brains? That the one set buys continually in order to make a profit and enrich themselves, while the other set continually sells in order to earn their livelihood? The inquiry into this question would be an inquiry into what the economists call &quot;Previous, or Original Accumulation,&quot; but which ought to be called Original Expropriation. We should heed that this so-called Original Accumulation means nothing but a series of historical processes, resulting in a Decomposition of Original Union existing between the Labouring Man and his Instruments of Labour. Such an inquiry, however, lies beyond the pale of my present subject. The Separation between the Man of Labour and the Instruments of Labour once established, such a state of things will maintain itself and reproduce itself upon a constantly increasing scale, until a new and fundamental revolution in the mode of production should again overturn it, and restore the original union in a new historical form.

What, then, is the Value of Labouring Power? 

Like that of every other commodity, its value is determined by the quantity of labour necessary to produce it. The labouring power of a man exists only in his living individuality. A certain mass of necessaries must be consumed by a man to grow up and maintain his life. But the man, like the machine, will wear out, and must be replaced by another man. Beside the mass of necessaries required for his own maintenance, he wants another amount of necessaries to bring up a certain quota of children that are to replace him on the labour market and to perpetuate the race of labourers. Moreover, to develop his labouring power, and acquire a given skill, another amount of values must be spent. For our purpose it suffices to consider only average labour, the costs of whose education and development are vanishing magnitudes. Still I must seize upon this occasion to state that, as the costs of producing labouring powers of different quality differ, so must differ the values of the labouring powers employed in different trades. The cry for an equality of wages rests, therefore, upon a mistake, is an insane wish never to be fulfilled. It is an offspring of that false and superficial radicalism that accepts premises and tries to evade conclusions. Upon the basis of the wages system the value of labouring power is settled like that of every other commodity; and as different kinds of labouring power have different values, or require different quantities of labour for their production, they must fetch different prices in the labour market. To clamour for equal or even equitable retribution on the basis of the wages system is the same as to clamour for freedom on the basis of the slavery system. What you think just or equitable is out of the question. The question is: What is necessary and unavoidable with a given system of production? 

After what has been said, it will be seen that the value of labouring power is determined by the value of the necessaries required to produce, develop, maintain, and perpetuate the labouring power. 

== VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Now suppose that the average amount of the daily necessaries of a labouring man require six hours of average labour for their production. Suppose, moreover, six hours of average labour to be also realized in a quantity of gold equal to 3s. Then 3s. would be the Price, or the monetary expression of the Daily Value of that man's Labouring Power. If he worked daily six hours he would daily produce a value sufficient to buy the average amount of his daily necessaries, or to maintain himself as a labouring man. 

But our man is a wages labourer. He must, therefore, sell his labouring power to a capitalist. If he sells it at 3s. daily, or 18s. weekly, he sells it at its value. Suppose him to be a spinner. If he works six hours daily he will add to the cotton a value of 3s. daily. This value, daily added by him, would be an exact equivalent for the wages, or the price of his labouring power, received daily. But in that case no surplus value or surplus produce whatever would go to the capitalist. Here, then, we come to the rub. 

In buying the labouring power of the workman, and paying its value, the capitalist, like every other purchaser, has acquired the right to consume or use the commodity bought. You consume or use the labouring power of a man by making him work, as you consume or use a machine by making it run. By paying the daily or weekly value of the labouring power of the workman, the capitalist has, therefore, acquired the right to use or make that labouring power work during the whole day or week. The working day or the working week has, of course, certain limits, but those we shall afterwards look more closely at. 

For the present I want to turn your attention to one decisive point. 

The value of the labouring power is determined by the quantity of labour necessary to maintain or reproduce it, but the use of that labouring power is only limited by the active energies and physical strength of the labourer. The daily or weekly value of the labouring power is quite distinct from the daily or weekly exercise of that power, the same as the food a horse wants and the time it can carry the horseman are quite distinct. The quantity of labour by which the value of the workman's labouring power is limited to the quantity of labour which his labouring power is apt to perform. Take the example of our spinner. We have seen that, to daily reproduce his labouring power, he must daily reproduce a value of three shillings, which he will do by working six hours daily. But this does not disable him from working ten or twelve or more hours a day. But by paying the daily or weekly value of the spinner's labouring power, the capitalist has acquired the right of using that labouring power during the whole day or week. He will, therefore, make him work say, daily, twelve hours. Over and above the six hours required to replace his wages, or the value of his labouring power, he will, therefore, have to work six other hours, which I shall call hours of surplus labour, which surplus labour will realize itself in a surplus value and a surplus produce. If our spinner, for example, by his daily labour of six hours, added three shillings' value to the cotton, a value forming an exact equivalent to his wages, he will, in twelve hours, add six shillings' worth to the cotton, and produce a proportional surplus of yarn. As he has sold his labouring power to the capitalist, the whole value of produce created by him belongs to the capitalist, the owner pro tem. of his labouring power. By advancing three shillings, the capitalist will, therefore, realize a value of six shillings, because, advancing a value in which six hours of labour are crystallized, he will receive in return a value in which twelve hours of labour are crystallized. By repeating this same process daily, the capitalist will daily advance three shillings and daily pocket six shillings, one-half of which will go to pay wages anew, and the other half of which will form surplus value, for which the capitalist pays no equivalent. It is this sort of exchange between capital and labour upon which capitalistic production, or the wages system, is founded, and which must constantly result in reproducing the working man as a working man, and the capitalist as a capitalist.

The rate of surplus value, all other circumstances remaining the same, will depend on the proportion between that necessary to reproduce the value of the labouring power and the surplus time or surplus labour performed for the capitalist. It will, therefore, depend on the ratio in which the working day is prolonged over and above that extent, by working which the working man would only reproduce the value of his labouring power, or replace his wages. 

== IX. มูลค่าของแรงงาน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

We must now return to the expression, &quot;''Value, or Price of Labour.''&quot; 

We have seen that, in fact, it is only the value of the labouring power, measured by the values of commodities necessary for its maintenance. But since the workman receives his wages after his labour is performed, and knows, moreover, that what he actually gives to the capitalist is his labour, the value or price of his labouring power necessarily appears to him as the price or value of his labour itself. If the price of his labouring power is three shillings, in which six hours of labour are realized, and if he works twelve hours, he necessarily considers these three shillings as the value or price of twelve hours of labour, although these twelve hours of labour realize themselves in a value of six shillings. A double consequence flows from this. 

Firstly. The value or price of the labouring power takes the semblance of the price or value of labour itself, although, strictly speaking, value and price of labour are senseless terms. 

Secondly. Although one part only of the workman's daily labour is paid, while the other part is unpaid, and while that unpaid or surplus labour constitutes exactly the fund out of which surplus value or profit is formed, it seems as if the aggregate labour was paid labour. 

This false appearance distinguishes wages labour from other historical forms of labour. On the basis of the wages system even the unpaid labour seems to be paid labour. With the slave, on the contrary, even that part of his labour which is paid appears to be unpaid. Of course, in order to work the slave must live, and one part of his working day goes to replace the value of his own maintenance. But since no bargain is struck between him and his master, and no acts of selling and buying are going on between the two parties, all his labour seems to be given away for nothing. 

Take, on the other hand, the peasant serf, such as he, I might say, until yesterday existed in the whole East of Europe. This peasant worked, for example, three days for himself on his own field or the held allotted to him, and the three subsequent days he performed compulsory and gratuitous labour on the estate of his lord. Here, then, the paid and unpaid parts of labour were sensibly separated, separated in time and space, and our Liberals overflowed with moral indignation at the preposterous notion of making a man work for nothing. 

In point of fact, however, whether a man works three days of the week for himself on his own field and three days for nothing on the estate of his lord, or whether he works in the factory or the workshop six hours daily for himself and six for his employer, comes to the same, although in the latter case the paid and unpaid portions of labour are inseparably mixed up with each other, and the nature of the whole transaction is completely masked by the intervention of a contract and the pay received at the end of the week. The gratuitous labour appears to be voluntarily given in the one instance, and to be compulsory in the other. That makes all the difference. 

In using the word &quot;value of labour,&quot; I shall only use it as a popular slang term for &quot;value of labouring power.&quot; 

== X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Suppose an average hour of labour to be realized in a value equal to sixpence, or twelve average hours of labour to be realized in six shillings. Suppose, further, the value of labour to be three shillings or the produce of six hours' labour. If, then, in the raw material, machinery, and so forth, used up in a commodity, twenty-four hours of average labour were realized, its value would amount to twelve shillings. If, moreover, the workman employed by the capitalist added twelve hours of labour to those means of production, these twelve hours would be realized in an additional value of six shillings. The total value of the product would, therefore, amount to thirty-six hours of realized labour, and be equal to eighteen shillings. But as the value of labour, or the wages paid to the workman, would be three shillings only, no equivalent would have been paid by the capitalist for the six hours of surplus labour worked by the workman, and realized in the value of the commodity. By selling this commodity at its value for eighteen shillings, the capitalist would, therefore, realize a value of three shillings, for which he had paid no equivalent. These three shillings would constitute the surplus value or profit pocketed by him. The capitalist would consequently realize the profit of three shillings, not by selling his commodity at a price over and above its value, but by selling it at its real value. 

The value of a commodity is determined by the total quantity of labour contained in it. But part of that quantity of labour is realized in a value, for which an equivalent has been paid in the form of wages; part of it is realized in a value for which no equivalent has been paid. Part of the labour contained in the commodity is paid labour; part is unpaid labour. By selling, therefore, the commodity at its value, that is, as the crystallization of the total quantity of labour bestowed upon it, the capitalist must necessarily sell it at a profit. He sells not only what has cost him an equivalent, but he sells also what has cost him nothing, although it has cost his workman labour. The cost of the commodity to the capitalist and its real cost are different things. I repeat, therefore, that normal and average profits are made by selling commodities not above, but at their real values. 

== XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

The surplus value, or that part of the total value of the commodity in which the surplus labour or unpaid labour of the working man is realized, I call Profit. The whole of that profit is not pocketed by the employing capitalist. The monopoly of land enables the landlord to take one part of that surplus value, under the name of rent, whether the land is used for agriculture, buildings or railways, or for any other productive purpose. On the other hand, the very fact that the possession of the instruments of labour enables the employing capitalist to produce a surplus value, or, what comes to the same, to appropriate to himself a certain amount of unpaid labour, enables the owner of the means of labour, which he lends wholly or partly to the employing capitalist -- enables, in one word, the money-lending capitalist to claim for himself under the name of interest another part of that surplus value, so that there remains to the employing capitalist as such only what is called industrial or commercial profit. 

By what laws this division of the total amount of surplus value amongst the three categories of people is regulated is a question quite foreign to our subject. This much, however, results from what has been stated. 

Rent, Interest, and Industrial Profit are only different names for different parts of the surplus value of the commodity, or the unpaid labour enclosed in it, and they are equally derived from this source, and from this source alone. They are not derived from land as such or from capital as such, but land and capital enable their owners to get their respective shares out of the surplus value extracted by the employing capitalist from the labourer. For the labourer himself it is a matter of subordinate importance whether that surplus value, the result of his surplus labour, or unpaid labour, is altogether pocketed by the employing capitalist, or whether the latter is obliged to pay portions of it, under the name of rent and interest, away to third parties. Suppose the employing capitalist to use only his own capital and to be his own landlord, then the whole surplus value would go into his pocket. 

It is the employing capitalist who immediately extracts from the labourer this surplus value, whatever part of it he may ultimately be able to keep for himself. Upon this relation, therefore, between the employing capitalist and the wages labourer the whole wages system and the whole present system of production hinge. Some of the citizens who took part in our debate were, therefore, wrong in trying to mince matters, and to treat this fundamental relation between the employing capitalist and the working man as a secondary question, although they were right in stating that, under given circumstances, a rise of prices might affect in very unequal degrees the employing capitalist, the landlord, the moneyed capitalist, and, if you please, the tax gatherer. 

Another consequence follows from what has been stated. 

That part of the value of the commodity which represents only the value of the raw materials, the machinery, in one word, no revenue at all, but replaces only capital. But, apart from this, it is false that the other part of the value of the commodity which forms revenue, or may be spent in the form of wages, profits, rent, interest, is constituted by the value of wages, the value of rent, the value of profits, and so forth. We shall, in the first instance, discard wages, and only treat industrial profits, interest, and rent. We have just seen that the surplus value contained in the commodity or that part of its value in which unpaid labour is realized, resolves itself into different fractions, bearing three different names. But it would be quite the reverse of the truth to say that its value is composed of, or formed by, the addition of the independent values of these three constituents. 

If one hour of labour realizes itself in a value of sixpence, if the working day of the labourer comprises twelve hours, if half of this time is unpaid labour, that surplus labour will add to the commodity a surplus value of three shillings, that is, of value for which no equivalent has been paid. This surplus value of three shillings constitutes the whole fund which the employing capitalist may divide, in whatever proportions, with the landlord and the money-lender. The value of these three shillings constitutes the limit of the value they have to divide amongst them. But it is not the employing capitalist who adds to the value of the commodity an arbitrary value for his profit, to which another value is added for the landlord, and so forth, so that the addition of these arbitrarily fixed values would constitute the total value. You see, therefore, the fallacy of the popular notion, which confounds the decomposition of a given value into three parts, with the formation of that value by the addition of three independent values, thus converting the aggregate value, from which rent, profit, and interest are derived, into an arbitrary magnitude. 

If the total profit realized by a capitalist be equal to £100, we call this sum, considered as absolute magnitude, the amount of profit. But if we calculate the ratio which those £100 bear to the capital advanced, we call this relative magnitude. It is evident that this rate of profit may be expressed in a double way. 

Suppose £100 to be the capital advanced in wages. If the surplus value created is also £100 -- and this would show us that half the working day of the labourer consists of unpaid labour -- and if we measured this profit by the value of the capital advanced in wages, we should say that the rate of profit amounted to one hundred per cent., because the value advanced would be one hundred and the value realized would be two hundred. 

If, on the other hand, we should not only consider the capital advanced in wages, but the total capital advanced, say, for example, £500, of which £400 represented the value of raw materials, machinery, and so forth, we should say that the rate of profit amounted only to twenty per cent., because the profit of one hundred would be but the fifth part of the total capital advanced. 

The first mode of expressing the rate of profit is the only one which shows you the real ratio between paid and unpaid labour, the real degree of the exploitation (you must allow me this French word) of labour. The other mode of expression is that in common use, and is, indeed, appropriate for certain purposes. At all events, it is very useful for concealing the degree in which the capitalist extracts gratuitous labour from the workman. 

In the remarks I have still to make I shall use the word Profit for the whole amount of the surplus value extracted by the capitalist without any regard to the division of that surplus value between different parties, and in using the words Rate of Profit, I shall always measure profits by the value of the capital advanced in wages. 

== XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Deduct from the value of a commodity the value replacing the value of the raw materials and other means of production used upon it, that is to say, deduct the value representing the past labour contained in it, and the remainder of its value will resolve into the quantity of labour added by the working man last employed. If that working man works twelve hours daily, if twelve hours of average labour crystallize themselves in an amount of gold equal to six shillings, this additional value of six shillings is the only value his labour will have created. This given value, determined by the time of his labour, is the only fund from which both he and the capitalist have to draw their respective shares or dividends, the only value to be divided into wages and profits. It is evident that this value itself will not be altered by the variable proportions in which it may be divided amongst the two parties. There will also be nothing changed if in the place of one working man you put the whole working population, twelve million working days, for example, instead of one. 

Since the capitalist and workman have only to divide this limited value, that is, the value measured by the total labour of the working man, the more the one gets the less will the other get, and vice versa. Whenever a quantity is given, one part of it will increase inversely as the other decreases. If the wages change, profits will change in an opposite direction. If wages fall profits will rise; and if wages rise, profits will fall. If the working man, on our former supposition, gets shillings, equal to one-half of the value he has created, or if his whole working day consists half of paid, half of unpaid labour, the rate of profit will be 100 per cent., because the capitalist would also get three shillings. If the working man receives only two shillings, or works only one third of the whole day for himself, the capitalist will get four shillings, and the rate of profit will be 200 per cent. If the working man receives four shillings, the capitalist will only receive two, and the rate of profit would sink to 50 per cent., but all these variations will not affect the value of the commodity. A general rise of wages would, therefore, result in a fall of the general rate of profit, but not affect values. 

But although the values of commodities, which must ultimately regulate their market prices, are exclusively determined by the total quantities of labour fixed in them, and not by the division of that quantity into paid and unpaid labour, it by no means follows that the values of the single commodities, or lots of commodities, produced during twelve hours, for example, will remain constant. The number or mass of commodities produced in a given time of labour, or by a given quantity of labour, depends unon the productive power of the labour employed, and upon its extent or length. With one degree of the productive power of spinning labour, for example, a working day of twelve hours may produce twelve pounds of yarn, with a lesser degree of productive power only two pounds. If then twelve hours' average labour were realized in the value of six shillings in the one case, the twelve pounds of yarn would cost six shillings, in the other case the two pounds of yarn would also cost six shillings. One pound of yarn would, therefore, cost sixpence in the one case, and three shillings in the other. This difference of price would result from the difference in the productive powers of the labour employed. One hour of labour would be realized in one pound of yarn with the greater productive power, while with the smaller productive power, six hours of labour would be realized in one pound of yarn. The price of a pound of yarn would, in the one instance, be only sixpence, although wages were relatively high and the rate of profit low, it would be three shillings in the other instance, although wages were low and the rate of profit high. This would be so because the price of the pound of yarn is regulated by the total amount of labour worked up in it, and not by the proportional division of that total amount into paid and unpaid labour. The fact I have before mentioned that high-priced labour may produce cheap, and low-priced labour may produce dear commodities, loses, therefore, its paradoxical appearance. It is only the expression of the general law that the value of a commodity is regulated by the quantity of labour worked up in it, and that the quantity of labour worked up in it depends altogether upon the productive powers of the labour employed, and will, therefore, vary with every variation in the productivity of labour. 

== XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 15|XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Let us now seriously consider the main cases in which a rise of wages is attempted or a reduction of wages resisted. 

1. We have seen that the value of the labouring power, or in more popular parlance, the value of labour, is determined by the value of necessaries, or the quantity of labour required to produce them. If, then, in a given country the value of the daily average necessaries of the labourer represented six hours of labour expressed in three shillings, the labourer would have to work six hours daily to produce an equivalent for his daily maintenance. If the whole working day was twelve hours, the capitalist would pay him the value of his labour by paying him three shillings. Half the working day would be unpaid labour, and the rate of profit would amount to 100 per cent. But now suppose that, consequent upon a decrease of productivity, more labour should be wanted to produce, say, the same amount of agricultural produce, 60 that the price of the average daily necessaries should rise from three to four shillings. In that case the value of labour would rise by one-third, or 331/3 per cent. Eight hours of the working day would be required to produce an equivalent for the daily maintenance of the labourer, according to his old standard of living. The surplus labour would therefore sink from six hours to four, and the rate of profit from 100 to 50 per cent. But in insisting upon a rise of wages, the labourer would only insist upon getting the increased value of his labour, like every other seller of a commodity, who, the costs of his commodities having increased, tries to get its increased value paid. If wages did not rise, or not sufficiently rise, to compensate for the increased values of necessaries, the price of labour would sink below the value of labour, and the labourer's standard of life would deteriorate. 

But a change might also take place in an opposite direction. By virtue of the increased productivity of labour, the same amount of the average daily necessaries might sink from three to two shillings, or only four hours out of the working day, instead of six, be wanted to reproduce an equivalent for the value of the daily necessaries. The working man would now be able to buy with two shillings as many necessaries as he did before with three shillings. Indeed, the value of labour would have sunk, but that diminished value would command the same amount of commodities as before. Then profits would rise from three to four shillings, and the rate of profit from 100 to 200 per cent. Although the labourer's absolute standard of life would have remained the same, his relative wages, and therewith his relative social position, as compared with that of the capitalist, would have been lowered. If the working man should resist that reduction of relative wages, he would only try to get some share in the increased productive powers of his own labour, and to maintain his former relative position in the social scale. Thus, after the abolition of the Corn Laws, and in flagrant violation of the most solemn pledges given during the anti-Corn Law agitation, the English factory lords generally reduced wages ten per cent. The resistance of the workmen was at first baffled, but, consequent upon circumstances I cannot now enter upon, the ten per cent. lost were afterwards regained. 

2. The values of necessaries, and consequently the value of labour, might remain the same, but a change might occur in their money prices, consequent upon a previous change in the value of money. 

By the discovery of more fertile mines and so forth, two ounces of gold might, for example, cost no more labour to produce than one ounce did before. The value of gold would then be depreciated by one-half, or fifty per cent. As the values of all other commodities would then be expressed in twice their former money prices, so also the same with the value of labour. Twelve hours of labour, formerly expressed in six shillings, would now be expressed in twelve shillings. If the working man's wages should remain three shillings, instead of rising to six shillings, the money price of his labour would only be equal to half the value of his labour, and his standard of life would fearfully deteriorate. This would also happen in a greater or lesser degree if his wages should rise, but not proportionately to the fall in the value of gold. In such a case nothing would have been changed, either in the productive powers of labour, or in supply and demand, or in values. Nothing could have changed except the money names of those values. To say that in such a case the workman ought not to insist upon a proportionate rise of wages, is to say that he must be content to be paid with names, instead of with things. All past history proves that whenever such a depreciation of money occurs, the capitalists are on the alert to seize this opportunity for defrauding the workman. A very large school of political economists assert that, consequent upon the new discoveries of gold lands, the better working of silver mines, and the cheaper supply of quicksilver, the value of precious metals has been again depreciated. This would explain the general and simultaneous attempts on the Continent at a rise of wages. 

3. We have till now supposed that the working day has given limits. The working day, however, has, by itself, no constant limits. It is the constant tendency of capital to stretch it to its utmost physically possible length, because in the same degree surplus labour, and consequently the profit resulting therefrom, will be increased. The more capital succeeds in prolonging the working day, the greater the amount of other people's labour it will appropriate. During the seventeenth and even the first two-thirds of the eighteenth century a ten hours working day was the normal working day all over England. During the anti-Jacobin war, which was in fact a war waged by the British barons against the British working masses, capital celebrated its bacchanalia, and prolonged the working day from ten to twelve, fourteen, eighteen hours. Malthus, by no means a man whom you would suspect of a maudlin sentimentalism, declared in a pamphlet, published about 1815, that if this sort of thing was to go on the life of the nation would be attacked at its very source. A few years before the general introduction of the newly-invented machinery, about 1765, a pamphlet appeared in England under the title, An Essay on Trade. The anonymous author, an avowed enemy of the working classes, declaims on the necessity of expanding the limits of the working day. Amongst other means to this end, he proposes working houses, which, he says, ought to be &quot;Houses of Terror.&quot; And what is the length of the working day he prescribes for these &quot;Houses of Terror&quot;? Twelve hours, the very same time which in 1832 was declared by capitalists, political economists, and ministers to be not only the existing but the necessary time of labour for a child under twelve years.

By selling his labouring power, and he must do so under the present system, the working man makes over to the capitalist the consumption of that power, but within certain rational limits. He sells his labouring power in order to maintain it, apart from its natural wear and tear, but not to destroy it. In selling his labouring power at its daily or weekly value, it is understood that in one day or one week that labouring power shall not be submitted to two days' or two weeks' waste or wear and tear. Take a machine worth £1,000. If it is used up in ten years it will add to the value of the commodities in whose production it assists £100 yearly. If it be used up in five years it would add £200 yearly, or the value of its annual wear and tear is in inverse ratio to the time in which it is consumed. But this distinguishes the working man from the machine. Machinery does not wear out exactly in the same ratio in which it is used. Man, on the contrary, decays in a greater ratio than would be visible from the mere numerical addition of work. 

In their attempts at reducing the working day to its former rational dimensions, or, where they cannot enforce a legal fixation of a normal working day, at checking overwork by a rise of wages, a rise not only in proportion to the surplus time exacted, but in a greater proportion, working men fulfil only a duty to themselves and their race. They only set limits to the tyrannical usurpations of capital. Time is the room of human development. A man who has no free time to dispose of, whose whole lifetime, apart from the mere physical interruptions by sleep, meals, and so forth, is absorbed by his labour for the capitalist, is less than a beast of burden. He is a mere machine for producing Foreign Wealth, broken in body and brutalized in mind. Yet the whole history of modern industry shows that capital, if not checked, will recklessly and ruthlessly work to cast down the whole working class to this utmost state of degradation. 

In prolonging the working day the capitalist may pay higher wages and still lower the value of labour, if the rise of wages does not correspond to the greater amount of labour extracted, and the quicker decay of the labouring power thus caused. This may be done in another way. Your middle-class statisticians will tell you, for instance, that the average wages of factory families in Lancashire have risen. They forget that instead of the labour of the man, the head of the family, his wife and perhaps three or four children are now thrown under the Juggernaut wheels of capital, and that the rise of the aggregate wages does not correspond to the aggregate surplus labour extracted from the family. 

Even with given limits of the working day, such as they now exist in all branches of industry subjected to the factory laws, a rise of wages may become necessary, if only to keep up the old standard value of labour. By increasing the intensity of labour, a man may be made to expend as much vital force in one hour as he formerly did in two. This has, to a certain degree, been effected in the trades, placed under the Factory Acts, by the acceleration of machinery, and the greater number of working machines which a single individual has now to superintend. If the increase in the intensity of labour or the mass of labour spent in an hour keeps some fair proportion to the decrease in the extent of the working day, the working man will still be the winner. If this limit is overshot, he loses in one form what he has gained in another, and ten hours of labour may then become as ruinous as twelve hours were before. In checking this tendency of capital, by struggling for a rise of wages corresponding to the rising intensity of labour, the working man only resists the depreciation of his labour and the deterioration of his race.

4. All of you know that, from reasons I have not now to explain, capitalistic production moves through certain periodical cycles. It moves through a state of quiescence, growing animation, prosperity, overtrade, crisis, and stagnation. The market prices of commodities, and the market rates of profit, follow these phases, now sinking below their averages, now rising above them. Considering the whole cycle, you will find that one deviation of the market price is being compensated by the other, and that, taking the average of the cycle, the market prices of commodities are regulated by their values. Well! During the phase of sinking market prices and the phases of crisis and stagnation, the working man, if not thrown out of employment altogether, is sure to have his wages lowered. Not to be defrauded, he must, even with such a fall of market prices, debate with the capitalist in what proportional degree a fall of wages has become necessary. If, during the phases of prosperity, when extra profits are made, he did not battle for a rise of wages, he would, taking the average of one industrial cycle, not even receive his average wages, or the value of his labour. It is the utmost height of folly to demand that while his wages are necessarily affected by the adverse phases of the cycle, he should exclude himself from compensation during the prosperous phases of the cycle. Generally, the values of all commodities are only realized by the compensation of the continuously changing market prices, springing from the continuous fluctuations of demand and supply. On the basis of the present system labour is only a commodity like others. It must, therefore, pass through the same fluctuations to fetch an average price corresponding to its value. It would be absurd to treat it on the one hand as a commodity, and to want on the other hand to exempt it from the laws which regulate the prices of commodities. The slave receives a permanent and fixed amount of maintenance; the wages labourer does not. He must try to get a rise of wages in the one instance, if only to compensate for a fall of wages in the other. If he resigned himself to accept the will, the dictates of the capitalist as a permanent economical law, he would share in all the miseries of the slave, without the security of the slave. 

5. In all the cases I have considered, and they form ninety-nine out of a hundred, you have seen that a struggle for a rise of wages follows only in the track of previous changes, and is the necessary offspring of previous changes in the amount of production, the productive powers of labour, the value of labour, the value of money, the extent or the intensity of labour extracted, the fluctuations of market prices, dependent upon the fluctuations of demand and supply, and consistent with the different phases of the industrial cycle; in one word, as reactions of labour against the previous action of capital. By treating the struggle for a rise of wages independently of all these circumstances, by looking only upon the changes of wages, and overlooking all the other changes from which they emanate, you proceed from a false premise in order to arrive at false conclusions. 

== XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 15|XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]
| ถัดไป = 
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

1. Having shown that the periodical resistance on the part of the working men against a reduction of wages, and their periodical attempts at getting a rise of wages, are inseparable from the wages system, and dictated by the very fact of labour being assimilated to commodities, and therefore subject to the laws regulating the general movement of prices; having, furthermore, shown that a general rise of wages would result in a fall in the general rate of profit, but not affect the average prices of commodities, or their values, the question now ultimately arises, how far, in this incessant struggle between capital and labour, the latter is likely to prove successful. 

I might answer by a generalization, and say that, as with all other commodities, so with labour, its market price will, in the long run, adapt itself to its value; that, therefore, despite all the ups and downs, and do what he may, the working man will, on an average, only receive the value of his labour which resolves into the value of his labouring power, which is determined by the value of the necessaries required for its maintenance and reproduction, which value of necessaries finally is regulated by the quantity of labour wanted to produce them.

But there are some peculiar features which distinguish the value of the labouring power, or value of labour, from the value of all other commodities. The value of the labouring power is formed by two elements -- the one merely physical, the other historical or social. Its ultimate limit is determined by the physical element, that is to say, to maintain and reproduce itself, to perpetuate its physical existence, the working class must receive the necessaries absolutely indispensable for living and multiplying. The value of those indispensable necessaries forms, therefore, the ultimate limit of the value of labour. On the other hand, the length of the working day is also limited by ultimate, although very elastic boundaries. Its ultimate limit is given by the physical force of the labouring man. If the daily exhaustion of his vital forces exceeds a certain degree, it cannot be exerted anew, day by day. However, as I said, this limit is very elastic. A quick succession of unhealthy and short-lived generations will keep the labour market as well supplied as a series of vigorous and long-lived generations. 

Besides this mere physical element, the value of labour is in every country determined by a traditional standard of life. It is not mere physical life, but it is the satisfaction of certain wants springing from the social conditions in which people are placed and reared up. The English standard of life may be reduced to the Irish standard; the standard of life of a German peasant to that of a Livonian peasant. The important part which historical tradition and social habitude play in this respect, you may learn from Mr. Thornton's work on Over-population, where he shows that the average wages in different agricultural districts of England still nowadays differ more or less according to the more or less favourable circumstances under which the districts have emerged from the state of serfdom.

This historical or social element, entering into the value of labour, may be expanded, or contracted, or altogether extinguished, so that nothing remains but the physical limit. During the time of the anti-Jacobin war, undertaken, as the incorrigible tax-eater and sinecurist, old George Rose, used to say, to save the comforts of our holy religion from the inroads of the French infidels, the honest English farmers, so tenderly handled in a former chapter of ours, depressed the wages of the agricultural labourers even beneath that mere physical minimum, but made up by Poor Laws the remainder necessary for the physical perpetuation of the race. This was a glorious way to convert the wages labourer into a slave, and Shakespeare's proud yeoman into a pauper. 

By comparing the standard wages or values of labour in different countries, and by comparing them in different historical epochs of the same country, you will find that the value of labour itself is not a fixed but a variable magnitude, even supposing the values of all other commodities to remain constant. 

A similar comparison would prove that not only the market rates of profit change, but its average rates. 

But as to profits, there exists no law which determines their minimum. We cannot say what is the ultimate limit of their decrease. And why cannot we fix that limit? Because although we can fix the minimum of wages, we cannot fix their maximum. We can only say that, the limits of the working day being given, the maximum of profit corresponds to the physical minimum of wages; and that wages being given, the maximum of profit corresponds to such a prolongation of the working day as is compatible with the physical force of the labourer. The maximum of profit is, therefore, limited by the physical minimum of wages and the physical maximum of the working day. It is evident that between the two limits of this maximum rate of profit an immense scale of variations is possible. The fixation of its actual degree is only settled by the continuous struggle between capital and labour, the capitalist constantly tending to reduce wages to their physical minimum, and to extend the working day to its physical maximum, while the working man constantly presses in the opposite direction. 

The matter resolves itself into a question of the respective powers of the combatants. 

2. As to the limitation of the working day in England, as in all other countries, it has never been settled except by legislative interference. Without the working men's continuous pressure from without, that interference would never have taken place. But at all events, the result was not to be attained by private settlement between the working men and the capitalists. This very necessity of general political action affords the proof that in its merely economic action capital is the stronger side. 

As to the limits of the value of labour, its actual settlement always depends upon supply and demand, I mean the demand for labour on the part of capital, and the supply of labour by the working men. In colonial countries the law of supply and demand favours the working man. Hence the relatively high standard of wages in the United States. Capital may there try its utmost. It cannot prevent the labour market from being continuously emptied by the continuous conversion of wages labourers into independent, self-sustaining peasants. The position of a wages labourer is for a very large part of the American people but a probational state, which they are sure to leave within a longer or shorter term. To mend this colonial state of things, the paternal British Government accepted for some time what is called the modern colonization theory, which consists in putting an artificial high price upon colonial land, in order to prevent the too quick conversion of the wages labourer into the independent peasant. 

But let us now come to old civilized countries, in which capital domineers over the whole process of production. Take, for example, the rise in England of agricultural wages from 1849 to 1859. What was its consequence? The farmers could not, as our friend Weston would have advised them, raise the value of wheat, nor even its market prices. They had, on the contrary, to submit to their fall. But during these eleven years they introduced machinery of all sorts, adopted more scientific methods, converted part of arable land into pasture, increased the size of farms, and with this the scale of production, and by these and other processes diminishing the demand for labour by increasing its productive power, made the agricultural population again relatively redundant. This is the general method in which a reaction, quicker or slower, of capital against a rise of wages takes place in old, settled countries. Ricardo has justly remarked that machinery is in constant competition with labour, and can often be only introduced when the price of labour has reached a certain height, but the appliance of machinery is but one of the many methods for increasing the productive powers of labour. This very same development which makes common labour relatively redundant simplifies on the other hand skilled labour, and thus depreciates it. 

The same law obtains in another form. With the development of the productive powers of labour the accumulation of capital will be accelerated, even despite a relatively high rate of wages. Hence, one might infer, as Adam Smith, in whose days modern industry was still in its infancy, did infer, that the accelerated accumulation of capital must turn the balance in favour of the working man, by securing a growing demand for his labour. From this same standpoint many contemporary writers have wondered that English capital having grown in the last twenty years so much quicker than English population, wages should not have been more enhanced. But simultaneously with the process of accumulation there takes place a progressive change in the composition of capital. That part of the aggregate capital which consists of fixed capital, machinery, raw materials, means of production in all possible forms, progressively increases as compared with the other part of capital, which is laid out in wages or in the purchase of labour. This law has been stated in a more or less accurate manner by Mr. Barton, Ricardo, Sismondi, Professor Richard Jones, Professor Ramsay, Cherbuliez, and others. 

If the proportion of these two elements of capital was originally one to one, it will, in the progress of industry, become five to one, and so forth. If of a total capital of 600, 300 is laid out in instruments, raw materials, and so forth, and 300 in wages, the total capital wants only to be doubled to create a demand for 600 working men instead of for 300. But if of a capital of 600, 500 is laid out in machinery, materials, and so forth, and 100 only in wages, the same capital must increase from 600 to 3,600 in order to create a demand for 600 workmen instead of 300. In the progress of industry the demand for labour keeps, therefore, no pace with the accumulation of capital. It will still increase in a constantly diminishing ratio as compared with the increase of capital.

These few hints will suffice to show that the very development of modern industry must progressively turn the scale in favour of the capitalist against the working man, and that consequently the general tendency of capitalistic production is not to raise, but to sink the average standard of wages, or to push the value of labour more or less to its minimum limit. Such being the tendency of things in this system, is this saying that the working class ought to renounce their resistance against the encroachments of capital, and abandon their attempts at making the best of the occasional chances for the temporary improvement? If they did, they would be degraded to one level mass of broken wretches past salvation. I think I have shown that their struggles for the standard of wages are incidents inseparable from the whole wages system, that in 99 cases out of 100 their efforts at raising wages are only efforts at maintaining the given value of labour, and that the necessity of debating their price with the capitalist is inherent in their condition of having to sell themselves as commodities. By cowardly giving way in their every-day conflict with capital, they would certainly disqualify themselves for the initiating of any larger movement. 

At the same time, and quite apart from the general servitude involved in the wages system, the working class ought not to exaggerate to themselves the ultimate working of these every-day struggles. They ought not to forget that they are fighting with effects, but not with the causes of those effects; that they are retarding the downward movement, but not changing its direction; that they are applying palliatives, not curing the malady. They ought, therefore, not to be exclusively absorbed in these unavoidable guerilla fights incessantly springing up from the never-ceasing encroachments of capital or changes of the market. They ought to understand that, with all the miseries it imposes upon them, the present system simultaneously engenders the material conditions and the social forms necessary for an economical reconstruction of society. Instead of the conservative motto, &quot;A fair day's wage for a fair day's work!&quot; they ought to inscribe on their banner the revolutionary watchword, &quot;Abolition of the wages system!&quot; 

After this very long and, I fear, tedious exposition which I was obliged to enter into to do some justice to the subject matter, I shall conclude by proposing the following resolutions: 

Firstly. A general rise in the rate of wages would result in a fall of the general rate of profit, but, broadly speaking, not affect the prices of commodities. 

Secondly. The general tendency of capitalist production is not to raise, but to sink the average standard of wages. 

Thirdly. Trades Unions work well as centres of resistance against the encroachments of capital. They fail partially from an injudicious use of their power. They fail generally from limiting themselves to a guerilla war against the effects of the existing system, instead of simultaneously trying to change it, instead of using their organized forces as a lever for the final emancipation of the working class, that is to say, the ultimate abolition of the wages system.</text>
      <sha1>0x3h6yahgcek26rwfkpip6xnj037q7n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189394</id>
      <parentid>189393</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:41:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thastp</username>
        <id>9008</id>
      </contributor>
      <comment>/* VII. พลังที่ใช้แรงงาน */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="72759" xml:space="preserve">[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร]]

== VII. พลังที่ใช้แรงงาน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = VII. พลังที่ใช้แรงงาน
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 7|VI. มูลค่าและแรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Having now, as far as it could be done in such a cursory manner, analyzed the nature of Value, of the Value of any commodity whatever, we must turn our attention to the specific Value of Labour. And here, again, I must startle you by a seeming paradox. All of you feel sure that what they daily sell is their Labour; that, therefore, Labour has a Price, and that, the price of a commodity being only the monetary expression of its value, there must certainly exist such a thing as the Value of Labour. However, there exists no such thing as the Value of Labour in the common acceptance of the word. We have seen that the amount of necessary labour crystallized in a commodity constitutes its value. Now, applying this notion of value, how could we define, say, the value of a ten hours working day? How much labour is contained in that day? Ten hours' labour. To say that the value of a ten hours working day is equal to ten hours' labour, or the quantity of labour contained in it, would be a tautological and, moreover, a nonsensical expression. Of course, having once found out the true but hidden sense of the expression &quot;Value of Labour,&quot; we shall be able to interpret this irrational, and seemingly impossible application of value, in the same way that, having once made sure of the real movement of the celestial bodies, we shall be able to explain their apparent or merely phenomenal movements. 

What the working man sells is not directly his Labour, but his Labour Power, the temporary disposal of which he makes over to the capitalist. This is so much the case that I do not know whether by the English laws, but certainly by some Continental laws, the maximum time is fixed for which a man is allowed to sell his labouring power. If allowed to do so for any indefinite period whatever, slavery would be immediately restored. Such a sale, if it comprised his lifetime, for example, would make him at once the lifelong slave of his employer. 

One of the oldest economists and most original philosophers of England -- Thomas Hobbes -- has already, in his ''Leviathan'', instinctively hit upon this point overlooked by all his successors. He says: &quot;''The value or worth of a man'' is, as in all other things, his price: that is, so much as would be given for the ''Use of his Power''.&quot; 

Proceeding from this basis, we shall be able to determine the Value of Labour as that of all other commodities. 

But before doing so, we might ask, how does this strange phenomenon arise, that we find on the market a set of buyers, possessed of land, machinery, raw material, and the means of subsistence, all of them, save land in its crude state, the products of labour, and on the other hand, a set of sellers who have nothing to sell except their labouring power, their working arms and brains? That the one set buys continually in order to make a profit and enrich themselves, while the other set continually sells in order to earn their livelihood? The inquiry into this question would be an inquiry into what the economists call &quot;Previous, or Original Accumulation,&quot; but which ought to be called Original Expropriation. We should heed that this so-called Original Accumulation means nothing but a series of historical processes, resulting in a Decomposition of Original Union existing between the Labouring Man and his Instruments of Labour. Such an inquiry, however, lies beyond the pale of my present subject. The Separation between the Man of Labour and the Instruments of Labour once established, such a state of things will maintain itself and reproduce itself upon a constantly increasing scale, until a new and fundamental revolution in the mode of production should again overturn it, and restore the original union in a new historical form.

What, then, is the Value of Labouring Power? 

Like that of every other commodity, its value is determined by the quantity of labour necessary to produce it. The labouring power of a man exists only in his living individuality. A certain mass of necessaries must be consumed by a man to grow up and maintain his life. But the man, like the machine, will wear out, and must be replaced by another man. Beside the mass of necessaries required for his own maintenance, he wants another amount of necessaries to bring up a certain quota of children that are to replace him on the labour market and to perpetuate the race of labourers. Moreover, to develop his labouring power, and acquire a given skill, another amount of values must be spent. For our purpose it suffices to consider only average labour, the costs of whose education and development are vanishing magnitudes. Still I must seize upon this occasion to state that, as the costs of producing labouring powers of different quality differ, so must differ the values of the labouring powers employed in different trades. The cry for an equality of wages rests, therefore, upon a mistake, is an insane wish never to be fulfilled. It is an offspring of that false and superficial radicalism that accepts premises and tries to evade conclusions. Upon the basis of the wages system the value of labouring power is settled like that of every other commodity; and as different kinds of labouring power have different values, or require different quantities of labour for their production, they must fetch different prices in the labour market. To clamour for equal or even equitable retribution on the basis of the wages system is the same as to clamour for freedom on the basis of the slavery system. What you think just or equitable is out of the question. The question is: What is necessary and unavoidable with a given system of production? 

After what has been said, it will be seen that the value of labouring power is determined by the value of the necessaries required to produce, develop, maintain, and perpetuate the labouring power.

== VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Now suppose that the average amount of the daily necessaries of a labouring man require six hours of average labour for their production. Suppose, moreover, six hours of average labour to be also realized in a quantity of gold equal to 3s. Then 3s. would be the Price, or the monetary expression of the Daily Value of that man's Labouring Power. If he worked daily six hours he would daily produce a value sufficient to buy the average amount of his daily necessaries, or to maintain himself as a labouring man. 

But our man is a wages labourer. He must, therefore, sell his labouring power to a capitalist. If he sells it at 3s. daily, or 18s. weekly, he sells it at its value. Suppose him to be a spinner. If he works six hours daily he will add to the cotton a value of 3s. daily. This value, daily added by him, would be an exact equivalent for the wages, or the price of his labouring power, received daily. But in that case no surplus value or surplus produce whatever would go to the capitalist. Here, then, we come to the rub. 

In buying the labouring power of the workman, and paying its value, the capitalist, like every other purchaser, has acquired the right to consume or use the commodity bought. You consume or use the labouring power of a man by making him work, as you consume or use a machine by making it run. By paying the daily or weekly value of the labouring power of the workman, the capitalist has, therefore, acquired the right to use or make that labouring power work during the whole day or week. The working day or the working week has, of course, certain limits, but those we shall afterwards look more closely at. 

For the present I want to turn your attention to one decisive point. 

The value of the labouring power is determined by the quantity of labour necessary to maintain or reproduce it, but the use of that labouring power is only limited by the active energies and physical strength of the labourer. The daily or weekly value of the labouring power is quite distinct from the daily or weekly exercise of that power, the same as the food a horse wants and the time it can carry the horseman are quite distinct. The quantity of labour by which the value of the workman's labouring power is limited to the quantity of labour which his labouring power is apt to perform. Take the example of our spinner. We have seen that, to daily reproduce his labouring power, he must daily reproduce a value of three shillings, which he will do by working six hours daily. But this does not disable him from working ten or twelve or more hours a day. But by paying the daily or weekly value of the spinner's labouring power, the capitalist has acquired the right of using that labouring power during the whole day or week. He will, therefore, make him work say, daily, twelve hours. Over and above the six hours required to replace his wages, or the value of his labouring power, he will, therefore, have to work six other hours, which I shall call hours of surplus labour, which surplus labour will realize itself in a surplus value and a surplus produce. If our spinner, for example, by his daily labour of six hours, added three shillings' value to the cotton, a value forming an exact equivalent to his wages, he will, in twelve hours, add six shillings' worth to the cotton, and produce a proportional surplus of yarn. As he has sold his labouring power to the capitalist, the whole value of produce created by him belongs to the capitalist, the owner pro tem. of his labouring power. By advancing three shillings, the capitalist will, therefore, realize a value of six shillings, because, advancing a value in which six hours of labour are crystallized, he will receive in return a value in which twelve hours of labour are crystallized. By repeating this same process daily, the capitalist will daily advance three shillings and daily pocket six shillings, one-half of which will go to pay wages anew, and the other half of which will form surplus value, for which the capitalist pays no equivalent. It is this sort of exchange between capital and labour upon which capitalistic production, or the wages system, is founded, and which must constantly result in reproducing the working man as a working man, and the capitalist as a capitalist.

The rate of surplus value, all other circumstances remaining the same, will depend on the proportion between that necessary to reproduce the value of the labouring power and the surplus time or surplus labour performed for the capitalist. It will, therefore, depend on the ratio in which the working day is prolonged over and above that extent, by working which the working man would only reproduce the value of his labouring power, or replace his wages. 

== IX. มูลค่าของแรงงาน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 9|VIII. การผลิตมูลค่าส่วนเกิน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

We must now return to the expression, &quot;''Value, or Price of Labour.''&quot; 

We have seen that, in fact, it is only the value of the labouring power, measured by the values of commodities necessary for its maintenance. But since the workman receives his wages after his labour is performed, and knows, moreover, that what he actually gives to the capitalist is his labour, the value or price of his labouring power necessarily appears to him as the price or value of his labour itself. If the price of his labouring power is three shillings, in which six hours of labour are realized, and if he works twelve hours, he necessarily considers these three shillings as the value or price of twelve hours of labour, although these twelve hours of labour realize themselves in a value of six shillings. A double consequence flows from this. 

Firstly. The value or price of the labouring power takes the semblance of the price or value of labour itself, although, strictly speaking, value and price of labour are senseless terms. 

Secondly. Although one part only of the workman's daily labour is paid, while the other part is unpaid, and while that unpaid or surplus labour constitutes exactly the fund out of which surplus value or profit is formed, it seems as if the aggregate labour was paid labour. 

This false appearance distinguishes wages labour from other historical forms of labour. On the basis of the wages system even the unpaid labour seems to be paid labour. With the slave, on the contrary, even that part of his labour which is paid appears to be unpaid. Of course, in order to work the slave must live, and one part of his working day goes to replace the value of his own maintenance. But since no bargain is struck between him and his master, and no acts of selling and buying are going on between the two parties, all his labour seems to be given away for nothing. 

Take, on the other hand, the peasant serf, such as he, I might say, until yesterday existed in the whole East of Europe. This peasant worked, for example, three days for himself on his own field or the held allotted to him, and the three subsequent days he performed compulsory and gratuitous labour on the estate of his lord. Here, then, the paid and unpaid parts of labour were sensibly separated, separated in time and space, and our Liberals overflowed with moral indignation at the preposterous notion of making a man work for nothing. 

In point of fact, however, whether a man works three days of the week for himself on his own field and three days for nothing on the estate of his lord, or whether he works in the factory or the workshop six hours daily for himself and six for his employer, comes to the same, although in the latter case the paid and unpaid portions of labour are inseparably mixed up with each other, and the nature of the whole transaction is completely masked by the intervention of a contract and the pay received at the end of the week. The gratuitous labour appears to be voluntarily given in the one instance, and to be compulsory in the other. That makes all the difference. 

In using the word &quot;value of labour,&quot; I shall only use it as a popular slang term for &quot;value of labouring power.&quot; 

== X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 10|IX. มูลค่าของแรงงาน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Suppose an average hour of labour to be realized in a value equal to sixpence, or twelve average hours of labour to be realized in six shillings. Suppose, further, the value of labour to be three shillings or the produce of six hours' labour. If, then, in the raw material, machinery, and so forth, used up in a commodity, twenty-four hours of average labour were realized, its value would amount to twelve shillings. If, moreover, the workman employed by the capitalist added twelve hours of labour to those means of production, these twelve hours would be realized in an additional value of six shillings. The total value of the product would, therefore, amount to thirty-six hours of realized labour, and be equal to eighteen shillings. But as the value of labour, or the wages paid to the workman, would be three shillings only, no equivalent would have been paid by the capitalist for the six hours of surplus labour worked by the workman, and realized in the value of the commodity. By selling this commodity at its value for eighteen shillings, the capitalist would, therefore, realize a value of three shillings, for which he had paid no equivalent. These three shillings would constitute the surplus value or profit pocketed by him. The capitalist would consequently realize the profit of three shillings, not by selling his commodity at a price over and above its value, but by selling it at its real value. 

The value of a commodity is determined by the total quantity of labour contained in it. But part of that quantity of labour is realized in a value, for which an equivalent has been paid in the form of wages; part of it is realized in a value for which no equivalent has been paid. Part of the labour contained in the commodity is paid labour; part is unpaid labour. By selling, therefore, the commodity at its value, that is, as the crystallization of the total quantity of labour bestowed upon it, the capitalist must necessarily sell it at a profit. He sells not only what has cost him an equivalent, but he sells also what has cost him nothing, although it has cost his workman labour. The cost of the commodity to the capitalist and its real cost are different things. I repeat, therefore, that normal and average profits are made by selling commodities not above, but at their real values. 

== XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 11|X. กำไรถูกสร้างขึ้นด้วยการขายโภคภัณฑ์ที่มูลค่าของมัน]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

The surplus value, or that part of the total value of the commodity in which the surplus labour or unpaid labour of the working man is realized, I call Profit. The whole of that profit is not pocketed by the employing capitalist. The monopoly of land enables the landlord to take one part of that surplus value, under the name of rent, whether the land is used for agriculture, buildings or railways, or for any other productive purpose. On the other hand, the very fact that the possession of the instruments of labour enables the employing capitalist to produce a surplus value, or, what comes to the same, to appropriate to himself a certain amount of unpaid labour, enables the owner of the means of labour, which he lends wholly or partly to the employing capitalist -- enables, in one word, the money-lending capitalist to claim for himself under the name of interest another part of that surplus value, so that there remains to the employing capitalist as such only what is called industrial or commercial profit. 

By what laws this division of the total amount of surplus value amongst the three categories of people is regulated is a question quite foreign to our subject. This much, however, results from what has been stated. 

Rent, Interest, and Industrial Profit are only different names for different parts of the surplus value of the commodity, or the unpaid labour enclosed in it, and they are equally derived from this source, and from this source alone. They are not derived from land as such or from capital as such, but land and capital enable their owners to get their respective shares out of the surplus value extracted by the employing capitalist from the labourer. For the labourer himself it is a matter of subordinate importance whether that surplus value, the result of his surplus labour, or unpaid labour, is altogether pocketed by the employing capitalist, or whether the latter is obliged to pay portions of it, under the name of rent and interest, away to third parties. Suppose the employing capitalist to use only his own capital and to be his own landlord, then the whole surplus value would go into his pocket. 

It is the employing capitalist who immediately extracts from the labourer this surplus value, whatever part of it he may ultimately be able to keep for himself. Upon this relation, therefore, between the employing capitalist and the wages labourer the whole wages system and the whole present system of production hinge. Some of the citizens who took part in our debate were, therefore, wrong in trying to mince matters, and to treat this fundamental relation between the employing capitalist and the working man as a secondary question, although they were right in stating that, under given circumstances, a rise of prices might affect in very unequal degrees the employing capitalist, the landlord, the moneyed capitalist, and, if you please, the tax gatherer. 

Another consequence follows from what has been stated. 

That part of the value of the commodity which represents only the value of the raw materials, the machinery, in one word, no revenue at all, but replaces only capital. But, apart from this, it is false that the other part of the value of the commodity which forms revenue, or may be spent in the form of wages, profits, rent, interest, is constituted by the value of wages, the value of rent, the value of profits, and so forth. We shall, in the first instance, discard wages, and only treat industrial profits, interest, and rent. We have just seen that the surplus value contained in the commodity or that part of its value in which unpaid labour is realized, resolves itself into different fractions, bearing three different names. But it would be quite the reverse of the truth to say that its value is composed of, or formed by, the addition of the independent values of these three constituents. 

If one hour of labour realizes itself in a value of sixpence, if the working day of the labourer comprises twelve hours, if half of this time is unpaid labour, that surplus labour will add to the commodity a surplus value of three shillings, that is, of value for which no equivalent has been paid. This surplus value of three shillings constitutes the whole fund which the employing capitalist may divide, in whatever proportions, with the landlord and the money-lender. The value of these three shillings constitutes the limit of the value they have to divide amongst them. But it is not the employing capitalist who adds to the value of the commodity an arbitrary value for his profit, to which another value is added for the landlord, and so forth, so that the addition of these arbitrarily fixed values would constitute the total value. You see, therefore, the fallacy of the popular notion, which confounds the decomposition of a given value into three parts, with the formation of that value by the addition of three independent values, thus converting the aggregate value, from which rent, profit, and interest are derived, into an arbitrary magnitude. 

If the total profit realized by a capitalist be equal to £100, we call this sum, considered as absolute magnitude, the amount of profit. But if we calculate the ratio which those £100 bear to the capital advanced, we call this relative magnitude. It is evident that this rate of profit may be expressed in a double way. 

Suppose £100 to be the capital advanced in wages. If the surplus value created is also £100 -- and this would show us that half the working day of the labourer consists of unpaid labour -- and if we measured this profit by the value of the capital advanced in wages, we should say that the rate of profit amounted to one hundred per cent., because the value advanced would be one hundred and the value realized would be two hundred. 

If, on the other hand, we should not only consider the capital advanced in wages, but the total capital advanced, say, for example, £500, of which £400 represented the value of raw materials, machinery, and so forth, we should say that the rate of profit amounted only to twenty per cent., because the profit of one hundred would be but the fifth part of the total capital advanced. 

The first mode of expressing the rate of profit is the only one which shows you the real ratio between paid and unpaid labour, the real degree of the exploitation (you must allow me this French word) of labour. The other mode of expression is that in common use, and is, indeed, appropriate for certain purposes. At all events, it is very useful for concealing the degree in which the capitalist extracts gratuitous labour from the workman. 

In the remarks I have still to make I shall use the word Profit for the whole amount of the surplus value extracted by the capitalist without any regard to the division of that surplus value between different parties, and in using the words Rate of Profit, I shall always measure profits by the value of the capital advanced in wages. 

== XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 12|XI. ส่วนต่าง ๆ ที่มูลค่าส่วนเกินถูกจำแนกไป]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Deduct from the value of a commodity the value replacing the value of the raw materials and other means of production used upon it, that is to say, deduct the value representing the past labour contained in it, and the remainder of its value will resolve into the quantity of labour added by the working man last employed. If that working man works twelve hours daily, if twelve hours of average labour crystallize themselves in an amount of gold equal to six shillings, this additional value of six shillings is the only value his labour will have created. This given value, determined by the time of his labour, is the only fund from which both he and the capitalist have to draw their respective shares or dividends, the only value to be divided into wages and profits. It is evident that this value itself will not be altered by the variable proportions in which it may be divided amongst the two parties. There will also be nothing changed if in the place of one working man you put the whole working population, twelve million working days, for example, instead of one. 

Since the capitalist and workman have only to divide this limited value, that is, the value measured by the total labour of the working man, the more the one gets the less will the other get, and vice versa. Whenever a quantity is given, one part of it will increase inversely as the other decreases. If the wages change, profits will change in an opposite direction. If wages fall profits will rise; and if wages rise, profits will fall. If the working man, on our former supposition, gets shillings, equal to one-half of the value he has created, or if his whole working day consists half of paid, half of unpaid labour, the rate of profit will be 100 per cent., because the capitalist would also get three shillings. If the working man receives only two shillings, or works only one third of the whole day for himself, the capitalist will get four shillings, and the rate of profit will be 200 per cent. If the working man receives four shillings, the capitalist will only receive two, and the rate of profit would sink to 50 per cent., but all these variations will not affect the value of the commodity. A general rise of wages would, therefore, result in a fall of the general rate of profit, but not affect values. 

But although the values of commodities, which must ultimately regulate their market prices, are exclusively determined by the total quantities of labour fixed in them, and not by the division of that quantity into paid and unpaid labour, it by no means follows that the values of the single commodities, or lots of commodities, produced during twelve hours, for example, will remain constant. The number or mass of commodities produced in a given time of labour, or by a given quantity of labour, depends unon the productive power of the labour employed, and upon its extent or length. With one degree of the productive power of spinning labour, for example, a working day of twelve hours may produce twelve pounds of yarn, with a lesser degree of productive power only two pounds. If then twelve hours' average labour were realized in the value of six shillings in the one case, the twelve pounds of yarn would cost six shillings, in the other case the two pounds of yarn would also cost six shillings. One pound of yarn would, therefore, cost sixpence in the one case, and three shillings in the other. This difference of price would result from the difference in the productive powers of the labour employed. One hour of labour would be realized in one pound of yarn with the greater productive power, while with the smaller productive power, six hours of labour would be realized in one pound of yarn. The price of a pound of yarn would, in the one instance, be only sixpence, although wages were relatively high and the rate of profit low, it would be three shillings in the other instance, although wages were low and the rate of profit high. This would be so because the price of the pound of yarn is regulated by the total amount of labour worked up in it, and not by the proportional division of that total amount into paid and unpaid labour. The fact I have before mentioned that high-priced labour may produce cheap, and low-priced labour may produce dear commodities, loses, therefore, its paradoxical appearance. It is only the expression of the general law that the value of a commodity is regulated by the quantity of labour worked up in it, and that the quantity of labour worked up in it depends altogether upon the productive powers of the labour employed, and will, therefore, vary with every variation in the productivity of labour. 

== XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 13|XII. ความสัมพันธ์โดยทั่วไปของกำไร ค่าจ้าง และราคา]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 15|XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

Let us now seriously consider the main cases in which a rise of wages is attempted or a reduction of wages resisted. 

1. We have seen that the value of the labouring power, or in more popular parlance, the value of labour, is determined by the value of necessaries, or the quantity of labour required to produce them. If, then, in a given country the value of the daily average necessaries of the labourer represented six hours of labour expressed in three shillings, the labourer would have to work six hours daily to produce an equivalent for his daily maintenance. If the whole working day was twelve hours, the capitalist would pay him the value of his labour by paying him three shillings. Half the working day would be unpaid labour, and the rate of profit would amount to 100 per cent. But now suppose that, consequent upon a decrease of productivity, more labour should be wanted to produce, say, the same amount of agricultural produce, 60 that the price of the average daily necessaries should rise from three to four shillings. In that case the value of labour would rise by one-third, or 331/3 per cent. Eight hours of the working day would be required to produce an equivalent for the daily maintenance of the labourer, according to his old standard of living. The surplus labour would therefore sink from six hours to four, and the rate of profit from 100 to 50 per cent. But in insisting upon a rise of wages, the labourer would only insist upon getting the increased value of his labour, like every other seller of a commodity, who, the costs of his commodities having increased, tries to get its increased value paid. If wages did not rise, or not sufficiently rise, to compensate for the increased values of necessaries, the price of labour would sink below the value of labour, and the labourer's standard of life would deteriorate. 

But a change might also take place in an opposite direction. By virtue of the increased productivity of labour, the same amount of the average daily necessaries might sink from three to two shillings, or only four hours out of the working day, instead of six, be wanted to reproduce an equivalent for the value of the daily necessaries. The working man would now be able to buy with two shillings as many necessaries as he did before with three shillings. Indeed, the value of labour would have sunk, but that diminished value would command the same amount of commodities as before. Then profits would rise from three to four shillings, and the rate of profit from 100 to 200 per cent. Although the labourer's absolute standard of life would have remained the same, his relative wages, and therewith his relative social position, as compared with that of the capitalist, would have been lowered. If the working man should resist that reduction of relative wages, he would only try to get some share in the increased productive powers of his own labour, and to maintain his former relative position in the social scale. Thus, after the abolition of the Corn Laws, and in flagrant violation of the most solemn pledges given during the anti-Corn Law agitation, the English factory lords generally reduced wages ten per cent. The resistance of the workmen was at first baffled, but, consequent upon circumstances I cannot now enter upon, the ten per cent. lost were afterwards regained. 

2. The values of necessaries, and consequently the value of labour, might remain the same, but a change might occur in their money prices, consequent upon a previous change in the value of money. 

By the discovery of more fertile mines and so forth, two ounces of gold might, for example, cost no more labour to produce than one ounce did before. The value of gold would then be depreciated by one-half, or fifty per cent. As the values of all other commodities would then be expressed in twice their former money prices, so also the same with the value of labour. Twelve hours of labour, formerly expressed in six shillings, would now be expressed in twelve shillings. If the working man's wages should remain three shillings, instead of rising to six shillings, the money price of his labour would only be equal to half the value of his labour, and his standard of life would fearfully deteriorate. This would also happen in a greater or lesser degree if his wages should rise, but not proportionately to the fall in the value of gold. In such a case nothing would have been changed, either in the productive powers of labour, or in supply and demand, or in values. Nothing could have changed except the money names of those values. To say that in such a case the workman ought not to insist upon a proportionate rise of wages, is to say that he must be content to be paid with names, instead of with things. All past history proves that whenever such a depreciation of money occurs, the capitalists are on the alert to seize this opportunity for defrauding the workman. A very large school of political economists assert that, consequent upon the new discoveries of gold lands, the better working of silver mines, and the cheaper supply of quicksilver, the value of precious metals has been again depreciated. This would explain the general and simultaneous attempts on the Continent at a rise of wages. 

3. We have till now supposed that the working day has given limits. The working day, however, has, by itself, no constant limits. It is the constant tendency of capital to stretch it to its utmost physically possible length, because in the same degree surplus labour, and consequently the profit resulting therefrom, will be increased. The more capital succeeds in prolonging the working day, the greater the amount of other people's labour it will appropriate. During the seventeenth and even the first two-thirds of the eighteenth century a ten hours working day was the normal working day all over England. During the anti-Jacobin war, which was in fact a war waged by the British barons against the British working masses, capital celebrated its bacchanalia, and prolonged the working day from ten to twelve, fourteen, eighteen hours. Malthus, by no means a man whom you would suspect of a maudlin sentimentalism, declared in a pamphlet, published about 1815, that if this sort of thing was to go on the life of the nation would be attacked at its very source. A few years before the general introduction of the newly-invented machinery, about 1765, a pamphlet appeared in England under the title, An Essay on Trade. The anonymous author, an avowed enemy of the working classes, declaims on the necessity of expanding the limits of the working day. Amongst other means to this end, he proposes working houses, which, he says, ought to be &quot;Houses of Terror.&quot; And what is the length of the working day he prescribes for these &quot;Houses of Terror&quot;? Twelve hours, the very same time which in 1832 was declared by capitalists, political economists, and ministers to be not only the existing but the necessary time of labour for a child under twelve years.

By selling his labouring power, and he must do so under the present system, the working man makes over to the capitalist the consumption of that power, but within certain rational limits. He sells his labouring power in order to maintain it, apart from its natural wear and tear, but not to destroy it. In selling his labouring power at its daily or weekly value, it is understood that in one day or one week that labouring power shall not be submitted to two days' or two weeks' waste or wear and tear. Take a machine worth £1,000. If it is used up in ten years it will add to the value of the commodities in whose production it assists £100 yearly. If it be used up in five years it would add £200 yearly, or the value of its annual wear and tear is in inverse ratio to the time in which it is consumed. But this distinguishes the working man from the machine. Machinery does not wear out exactly in the same ratio in which it is used. Man, on the contrary, decays in a greater ratio than would be visible from the mere numerical addition of work. 

In their attempts at reducing the working day to its former rational dimensions, or, where they cannot enforce a legal fixation of a normal working day, at checking overwork by a rise of wages, a rise not only in proportion to the surplus time exacted, but in a greater proportion, working men fulfil only a duty to themselves and their race. They only set limits to the tyrannical usurpations of capital. Time is the room of human development. A man who has no free time to dispose of, whose whole lifetime, apart from the mere physical interruptions by sleep, meals, and so forth, is absorbed by his labour for the capitalist, is less than a beast of burden. He is a mere machine for producing Foreign Wealth, broken in body and brutalized in mind. Yet the whole history of modern industry shows that capital, if not checked, will recklessly and ruthlessly work to cast down the whole working class to this utmost state of degradation. 

In prolonging the working day the capitalist may pay higher wages and still lower the value of labour, if the rise of wages does not correspond to the greater amount of labour extracted, and the quicker decay of the labouring power thus caused. This may be done in another way. Your middle-class statisticians will tell you, for instance, that the average wages of factory families in Lancashire have risen. They forget that instead of the labour of the man, the head of the family, his wife and perhaps three or four children are now thrown under the Juggernaut wheels of capital, and that the rise of the aggregate wages does not correspond to the aggregate surplus labour extracted from the family. 

Even with given limits of the working day, such as they now exist in all branches of industry subjected to the factory laws, a rise of wages may become necessary, if only to keep up the old standard value of labour. By increasing the intensity of labour, a man may be made to expend as much vital force in one hour as he formerly did in two. This has, to a certain degree, been effected in the trades, placed under the Factory Acts, by the acceleration of machinery, and the greater number of working machines which a single individual has now to superintend. If the increase in the intensity of labour or the mass of labour spent in an hour keeps some fair proportion to the decrease in the extent of the working day, the working man will still be the winner. If this limit is overshot, he loses in one form what he has gained in another, and ten hours of labour may then become as ruinous as twelve hours were before. In checking this tendency of capital, by struggling for a rise of wages corresponding to the rising intensity of labour, the working man only resists the depreciation of his labour and the deterioration of his race.

4. All of you know that, from reasons I have not now to explain, capitalistic production moves through certain periodical cycles. It moves through a state of quiescence, growing animation, prosperity, overtrade, crisis, and stagnation. The market prices of commodities, and the market rates of profit, follow these phases, now sinking below their averages, now rising above them. Considering the whole cycle, you will find that one deviation of the market price is being compensated by the other, and that, taking the average of the cycle, the market prices of commodities are regulated by their values. Well! During the phase of sinking market prices and the phases of crisis and stagnation, the working man, if not thrown out of employment altogether, is sure to have his wages lowered. Not to be defrauded, he must, even with such a fall of market prices, debate with the capitalist in what proportional degree a fall of wages has become necessary. If, during the phases of prosperity, when extra profits are made, he did not battle for a rise of wages, he would, taking the average of one industrial cycle, not even receive his average wages, or the value of his labour. It is the utmost height of folly to demand that while his wages are necessarily affected by the adverse phases of the cycle, he should exclude himself from compensation during the prosperous phases of the cycle. Generally, the values of all commodities are only realized by the compensation of the continuously changing market prices, springing from the continuous fluctuations of demand and supply. On the basis of the present system labour is only a commodity like others. It must, therefore, pass through the same fluctuations to fetch an average price corresponding to its value. It would be absurd to treat it on the one hand as a commodity, and to want on the other hand to exempt it from the laws which regulate the prices of commodities. The slave receives a permanent and fixed amount of maintenance; the wages labourer does not. He must try to get a rise of wages in the one instance, if only to compensate for a fall of wages in the other. If he resigned himself to accept the will, the dictates of the capitalist as a permanent economical law, he would share in all the miseries of the slave, without the security of the slave. 

5. In all the cases I have considered, and they form ninety-nine out of a hundred, you have seen that a struggle for a rise of wages follows only in the track of previous changes, and is the necessary offspring of previous changes in the amount of production, the productive powers of labour, the value of labour, the value of money, the extent or the intensity of labour extracted, the fluctuations of market prices, dependent upon the fluctuations of demand and supply, and consistent with the different phases of the industrial cycle; in one word, as reactions of labour against the previous action of capital. By treating the struggle for a rise of wages independently of all these circumstances, by looking only upon the changes of wages, and overlooking all the other changes from which they emanate, you proceed from a false premise in order to arrive at false conclusions. 

== XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน ==
[[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 15|XIV. การต่อสู้ระหว่างทุนกับแรงงานและผลลัพธ์ของมัน]]

หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = 
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 14|XIII. กรณีหลักของความพยายามในการเพิ่มค่าจ้างหรือการต่อต้านการลดต่ำลงของมัน]]
| ถัดไป = 
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 

1. Having shown that the periodical resistance on the part of the working men against a reduction of wages, and their periodical attempts at getting a rise of wages, are inseparable from the wages system, and dictated by the very fact of labour being assimilated to commodities, and therefore subject to the laws regulating the general movement of prices; having, furthermore, shown that a general rise of wages would result in a fall in the general rate of profit, but not affect the average prices of commodities, or their values, the question now ultimately arises, how far, in this incessant struggle between capital and labour, the latter is likely to prove successful. 

I might answer by a generalization, and say that, as with all other commodities, so with labour, its market price will, in the long run, adapt itself to its value; that, therefore, despite all the ups and downs, and do what he may, the working man will, on an average, only receive the value of his labour which resolves into the value of his labouring power, which is determined by the value of the necessaries required for its maintenance and reproduction, which value of necessaries finally is regulated by the quantity of labour wanted to produce them.

But there are some peculiar features which distinguish the value of the labouring power, or value of labour, from the value of all other commodities. The value of the labouring power is formed by two elements -- the one merely physical, the other historical or social. Its ultimate limit is determined by the physical element, that is to say, to maintain and reproduce itself, to perpetuate its physical existence, the working class must receive the necessaries absolutely indispensable for living and multiplying. The value of those indispensable necessaries forms, therefore, the ultimate limit of the value of labour. On the other hand, the length of the working day is also limited by ultimate, although very elastic boundaries. Its ultimate limit is given by the physical force of the labouring man. If the daily exhaustion of his vital forces exceeds a certain degree, it cannot be exerted anew, day by day. However, as I said, this limit is very elastic. A quick succession of unhealthy and short-lived generations will keep the labour market as well supplied as a series of vigorous and long-lived generations. 

Besides this mere physical element, the value of labour is in every country determined by a traditional standard of life. It is not mere physical life, but it is the satisfaction of certain wants springing from the social conditions in which people are placed and reared up. The English standard of life may be reduced to the Irish standard; the standard of life of a German peasant to that of a Livonian peasant. The important part which historical tradition and social habitude play in this respect, you may learn from Mr. Thornton's work on Over-population, where he shows that the average wages in different agricultural districts of England still nowadays differ more or less according to the more or less favourable circumstances under which the districts have emerged from the state of serfdom.

This historical or social element, entering into the value of labour, may be expanded, or contracted, or altogether extinguished, so that nothing remains but the physical limit. During the time of the anti-Jacobin war, undertaken, as the incorrigible tax-eater and sinecurist, old George Rose, used to say, to save the comforts of our holy religion from the inroads of the French infidels, the honest English farmers, so tenderly handled in a former chapter of ours, depressed the wages of the agricultural labourers even beneath that mere physical minimum, but made up by Poor Laws the remainder necessary for the physical perpetuation of the race. This was a glorious way to convert the wages labourer into a slave, and Shakespeare's proud yeoman into a pauper. 

By comparing the standard wages or values of labour in different countries, and by comparing them in different historical epochs of the same country, you will find that the value of labour itself is not a fixed but a variable magnitude, even supposing the values of all other commodities to remain constant. 

A similar comparison would prove that not only the market rates of profit change, but its average rates. 

But as to profits, there exists no law which determines their minimum. We cannot say what is the ultimate limit of their decrease. And why cannot we fix that limit? Because although we can fix the minimum of wages, we cannot fix their maximum. We can only say that, the limits of the working day being given, the maximum of profit corresponds to the physical minimum of wages; and that wages being given, the maximum of profit corresponds to such a prolongation of the working day as is compatible with the physical force of the labourer. The maximum of profit is, therefore, limited by the physical minimum of wages and the physical maximum of the working day. It is evident that between the two limits of this maximum rate of profit an immense scale of variations is possible. The fixation of its actual degree is only settled by the continuous struggle between capital and labour, the capitalist constantly tending to reduce wages to their physical minimum, and to extend the working day to its physical maximum, while the working man constantly presses in the opposite direction. 

The matter resolves itself into a question of the respective powers of the combatants. 

2. As to the limitation of the working day in England, as in all other countries, it has never been settled except by legislative interference. Without the working men's continuous pressure from without, that interference would never have taken place. But at all events, the result was not to be attained by private settlement between the working men and the capitalists. This very necessity of general political action affords the proof that in its merely economic action capital is the stronger side. 

As to the limits of the value of labour, its actual settlement always depends upon supply and demand, I mean the demand for labour on the part of capital, and the supply of labour by the working men. In colonial countries the law of supply and demand favours the working man. Hence the relatively high standard of wages in the United States. Capital may there try its utmost. It cannot prevent the labour market from being continuously emptied by the continuous conversion of wages labourers into independent, self-sustaining peasants. The position of a wages labourer is for a very large part of the American people but a probational state, which they are sure to leave within a longer or shorter term. To mend this colonial state of things, the paternal British Government accepted for some time what is called the modern colonization theory, which consists in putting an artificial high price upon colonial land, in order to prevent the too quick conversion of the wages labourer into the independent peasant. 

But let us now come to old civilized countries, in which capital domineers over the whole process of production. Take, for example, the rise in England of agricultural wages from 1849 to 1859. What was its consequence? The farmers could not, as our friend Weston would have advised them, raise the value of wheat, nor even its market prices. They had, on the contrary, to submit to their fall. But during these eleven years they introduced machinery of all sorts, adopted more scientific methods, converted part of arable land into pasture, increased the size of farms, and with this the scale of production, and by these and other processes diminishing the demand for labour by increasing its productive power, made the agricultural population again relatively redundant. This is the general method in which a reaction, quicker or slower, of capital against a rise of wages takes place in old, settled countries. Ricardo has justly remarked that machinery is in constant competition with labour, and can often be only introduced when the price of labour has reached a certain height, but the appliance of machinery is but one of the many methods for increasing the productive powers of labour. This very same development which makes common labour relatively redundant simplifies on the other hand skilled labour, and thus depreciates it. 

The same law obtains in another form. With the development of the productive powers of labour the accumulation of capital will be accelerated, even despite a relatively high rate of wages. Hence, one might infer, as Adam Smith, in whose days modern industry was still in its infancy, did infer, that the accelerated accumulation of capital must turn the balance in favour of the working man, by securing a growing demand for his labour. From this same standpoint many contemporary writers have wondered that English capital having grown in the last twenty years so much quicker than English population, wages should not have been more enhanced. But simultaneously with the process of accumulation there takes place a progressive change in the composition of capital. That part of the aggregate capital which consists of fixed capital, machinery, raw materials, means of production in all possible forms, progressively increases as compared with the other part of capital, which is laid out in wages or in the purchase of labour. This law has been stated in a more or less accurate manner by Mr. Barton, Ricardo, Sismondi, Professor Richard Jones, Professor Ramsay, Cherbuliez, and others. 

If the proportion of these two elements of capital was originally one to one, it will, in the progress of industry, become five to one, and so forth. If of a total capital of 600, 300 is laid out in instruments, raw materials, and so forth, and 300 in wages, the total capital wants only to be doubled to create a demand for 600 working men instead of for 300. But if of a capital of 600, 500 is laid out in machinery, materials, and so forth, and 100 only in wages, the same capital must increase from 600 to 3,600 in order to create a demand for 600 workmen instead of 300. In the progress of industry the demand for labour keeps, therefore, no pace with the accumulation of capital. It will still increase in a constantly diminishing ratio as compared with the increase of capital.

These few hints will suffice to show that the very development of modern industry must progressively turn the scale in favour of the capitalist against the working man, and that consequently the general tendency of capitalistic production is not to raise, but to sink the average standard of wages, or to push the value of labour more or less to its minimum limit. Such being the tendency of things in this system, is this saying that the working class ought to renounce their resistance against the encroachments of capital, and abandon their attempts at making the best of the occasional chances for the temporary improvement? If they did, they would be degraded to one level mass of broken wretches past salvation. I think I have shown that their struggles for the standard of wages are incidents inseparable from the whole wages system, that in 99 cases out of 100 their efforts at raising wages are only efforts at maintaining the given value of labour, and that the necessity of debating their price with the capitalist is inherent in their condition of having to sell themselves as commodities. By cowardly giving way in their every-day conflict with capital, they would certainly disqualify themselves for the initiating of any larger movement. 

At the same time, and quite apart from the general servitude involved in the wages system, the working class ought not to exaggerate to themselves the ultimate working of these every-day struggles. They ought not to forget that they are fighting with effects, but not with the causes of those effects; that they are retarding the downward movement, but not changing its direction; that they are applying palliatives, not curing the malady. They ought, therefore, not to be exclusively absorbed in these unavoidable guerilla fights incessantly springing up from the never-ceasing encroachments of capital or changes of the market. They ought to understand that, with all the miseries it imposes upon them, the present system simultaneously engenders the material conditions and the social forms necessary for an economical reconstruction of society. Instead of the conservative motto, &quot;A fair day's wage for a fair day's work!&quot; they ought to inscribe on their banner the revolutionary watchword, &quot;Abolition of the wages system!&quot; 

After this very long and, I fear, tedious exposition which I was obliged to enter into to do some justice to the subject matter, I shall conclude by proposing the following resolutions: 

Firstly. A general rise in the rate of wages would result in a fall of the general rate of profit, but, broadly speaking, not affect the prices of commodities. 

Secondly. The general tendency of capitalist production is not to raise, but to sink the average standard of wages. 

Thirdly. Trades Unions work well as centres of resistance against the encroachments of capital. They fail partially from an injudicious use of their power. They fail generally from limiting themselves to a guerilla war against the effects of the existing system, instead of simultaneously trying to change it, instead of using their organized forces as a lever for the final emancipation of the working class, that is to say, the ultimate abolition of the wages system.</text>
      <sha1>gmdiluryla94fobyx52e47kav737mjr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน</title>
    <ns>2</ns>
    <id>57046</id>
    <revision>
      <id>189359</id>
      <parentid>189358</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:03:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38706" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งของที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนั้นมีผลต่อเขามาก เพราะเดิมนั้นเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>nstnzlbphdyxlwlkexxd9po1sucqhtk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189360</id>
      <parentid>189359</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:07:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38682" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>hp8we88iq3wih4ng7vkogzxx337whn9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189361</id>
      <parentid>189360</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:11:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39248" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันถัดมา ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>d7j6uet7i95kml0kkut4bd31ie2t1r2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189363</id>
      <parentid>189361</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:27:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39669" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันถัดมา ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>aonczvtgne6b2c1x0g5vs7i5dvph1g8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189364</id>
      <parentid>189363</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:28:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39811" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันถัดมา ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องการผจญภัยของกันและกัน
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>0qtqffvcf7h9oy2o0qbkxiq5t2y77gu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189365</id>
      <parentid>189364</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:33:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39829" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>51fr9vros707eywxd20ex0zdjched79</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189366</id>
      <parentid>189365</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:52:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40512" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์นำเงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้นไปซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>62weqafuifsgssplknakhi16y5451od</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189367</id>
      <parentid>189366</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:59:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41225" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>ois3a4zeb8sjthzad5c0dmqfw2wq7jc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189368</id>
      <parentid>189367</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:01:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41406" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกเล่าถึงความกรุณาทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>bjyoygah5ndc2xux9khfjmw4i5vzgsc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189369</id>
      <parentid>189368</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:04:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41675" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำสรรเสริญเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>91f636xz6pwmoxjyru2ue0nk3tnzwnt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189370</id>
      <parentid>189369</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:09:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41669" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>k6iq9qjydymob8m634tb0ktcjuiu8fw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189371</id>
      <parentid>189370</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:19:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42145" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>jsfqu20qpj151bkd1jfuvbpthxb2y3x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189372</id>
      <parentid>189371</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:29:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42909" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องชวนปิติล้นพ้นสำหรับเขา
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>jbwadb04d02npsh4xokx0i4sf6tbzcg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189373</id>
      <parentid>189372</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:29:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42900" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>hv8cwdssnin8twa1ksw5nl3y9s4lgje</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189374</id>
      <parentid>189373</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:33:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43268" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลังก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องยกมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนเขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า 
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>4nyot0hklu26j6nar6es8d5grhi5dkz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189375</id>
      <parentid>189374</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:42:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43954" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดีแล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลังก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า เขาสุขใจพอแล้วในข้อที่ได้ดำรงอยู่เป็นอย่างดีในความโปรดปรานของพระองค์
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>r7e7e4un73y7bfmjxte0qalo5vy3p88</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189376</id>
      <parentid>189375</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:43:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43984" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า เขาสุขใจพอแล้วในข้อที่ได้ดำรงอยู่เป็นอย่างดีในความโปรดปรานของพระองค์
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>17as00dssh5f25gnsv2wknmnii4bfjf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189377</id>
      <parentid>189376</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:46:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43982" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขใจมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>3ly3fag1myla9rbhakfe9ivfxs9kmce</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189378</id>
      <parentid>189377</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:47:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 19 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43976" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>n9vx77uaoql3fvefoktedeo8tj0egkz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189379</id>
      <parentid>189378</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:52:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 20 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44765" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความแม่นยำของเขาในการบริหารจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาทั้งในการไม่ยอมรับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งและไม่ยอมรับของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>9nvuwwau9viggywkjbyclntuiqz93cz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189380</id>
      <parentid>189379</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:53:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 20 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44729" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความแม่นยำของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาทั้งในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งและไม่รับของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>thrvufuzlqksolcjirjf4t5f5rolxby</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189381</id>
      <parentid>189380</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:55:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 20 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44732" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาทั้งในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งและไม่รับของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>ez0mvvval7b47amtiwtl2oo6ce4ahwr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189382</id>
      <parentid>189381</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:56:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 20 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44711" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>g2vsol2kwhx3j0p1em5pd8x8ztcmtyd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189383</id>
      <parentid>189382</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:08:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 21 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45281" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|เขาสุภาพกับชาวอังกฤษยิ่งนักในทุกโอกาส และให้ความช่วยเหลือทุกอย่างอย่างเป็นมิตรตราบที่อยู่ในอำนาจของเขา เขายังใคร่ก่อตั้งการค้าระหว่างชาตินั้นกับชนชาวเหล่านั้นเป็นอย่างยิ่ง แต่ถูกขัดขวางไว้อยู่
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>8va44tusfjg9ti2l55arbaem402xiiz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189384</id>
      <parentid>189383</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:09:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 22 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45278" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|เขาสุภาพกับชาวอังกฤษยิ่งนักในทุกโอกาส และให้ความช่วยเหลือทุกอย่างอย่างเป็นมิตรตราบที่อยู่ในอำนาจของเขา เขายังใคร่ก่อตั้งการค้าระหว่างชาตินั้นกับชนชาวเหล่านั้นเป็นอย่างยิ่ง แต่ถูกขัดขวางไว้อยู่
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญนักไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>e49fpkopng70ampzqs0rr7xpc8b6uhd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189385</id>
      <parentid>189384</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:16:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 21 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45257" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|เขาสุภาพกับชาวอังกฤษยิ่งนักในทุกโอกาส และให้ความช่วยเหลือทุกอย่างอย่างเป็นมิตรตราบที่อยู่ในอำนาจเขา เขายังใคร่สถาปนาการค้าระหว่างชาตินั้นกับชนชาวเหล่านั้นเป็นอย่างยิ่ง แต่ถูกขวางไว้อยู่
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญนักไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>3ixl1jptzyvo1ce50khnqq3s60lplmb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189386</id>
      <parentid>189385</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:17:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 21 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45239" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|เขาสุภาพกับชาวอังกฤษยิ่งนักในทุกโอกาส และให้ความช่วยเหลือทุกอย่างอย่างเป็นมิตรตราบที่อยู่ในอำนาจเขา เขายังใคร่ก่อตั้งค้าระหว่างชาตินั้นกับชนชาวเหล่านั้นเป็นอย่างยิ่ง แต่ถูกขัดขวาง
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญนักไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>j9zitctypm11395u8142hkm0r6xxlxo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189387</id>
      <parentid>189386</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:18:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 11 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45233" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และรายงานถึงพระวรกายและพระอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร จนมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|เขาสุภาพกับชาวอังกฤษยิ่งนักในทุกโอกาส และให้ความช่วยเหลือทุกอย่างอย่างเป็นมิตรตราบที่อยู่ในอำนาจเขา เขายังใคร่ก่อตั้งค้าระหว่างชาตินั้นกับชนชาวเหล่านั้นเป็นอย่างยิ่ง แต่ถูกขัดขวาง
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญนักไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>c8bgmkonevg3w4rnd6wymgo04wimcek</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189388</id>
      <parentid>189387</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:34:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 5 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45751" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขารายงานไว้ว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้ นี่เป็นคุณลักษณะที่ยังให้พระองค์ทรงเป็นที่เคารพของแคว้นใกล้แดนเคียง เป็นที่หวั่นเกรงของศัตรู เป็นที่นิยมและรักใคร่ของพสกนิกร จนไม่มีจุดใดที่กล่าวไม่ได้ว่า ทรงเป็นที่สักการะ
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และรายงานถึงพระวรกายและพระอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร จนมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|เขาสุภาพกับชาวอังกฤษยิ่งนักในทุกโอกาส และให้ความช่วยเหลือทุกอย่างอย่างเป็นมิตรตราบที่อยู่ในอำนาจเขา เขายังใคร่ก่อตั้งค้าระหว่างชาตินั้นกับชนชาวเหล่านั้นเป็นอย่างยิ่ง แต่ถูกขัดขวาง
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญนักไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>21s9omwz57ah13rp98qpcdo9r5v35rw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189389</id>
      <parentid>189388</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:41:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 5 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46364" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขารายงานไว้ว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้ นี่เป็นคุณลักษณะที่ยังให้พระองค์ทรงเป็นที่เคารพของแคว้นใกล้แดนเคียง เป็นที่หวั่นเกรงของศัตรู เป็นที่นิยมและรักใคร่ของพสกนิกร จนไม่มีจุดใดที่กล่าวไม่ได้ว่า ทรงเป็นที่สักการะ พระองค์ทรงมิเคยติดอยู่ในสิ่งชั่วบรรดาที่มักครอบงำเจ้าชายชาวตะวันออกยิ่งนัก กลับกัน ทรงมักลงโทษอันมหันต์แก่ขุนนางคนสำคัญที่สุดและเจ้าหน้าที่ชั้นสูงในราชสำนักเพราะเหตุว่า ปล่อยกายปล่อยใจไปกับความรื่นรมย์มากไป
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และรายงานถึงพระวรกายและพระอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร จนมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ตรงชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องตกอยู่ในความเสี่ยงจะถึงกาลแตกดับ และในสรรพสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความทุกข์ตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม เรื่องประหลาดก็อุบัติขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไปยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนี้มีผลต่อเขามาก เพราะเดิมเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนมาคืนนี้ ตลอดช่วงที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับหลับไม่ลง ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|วันรุ่งขึ้น ขณะเดินอยู่ริมทะเล พลางใคร่ครวญถึงเรื่องที่ตนเห็นมาในยามราตรี และไม่แน่ใจว่า ควรคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ดี เขาก็เห็นชายคนหนึ่งมุ่งตรงมายังเขาด้วยกายชุ่มโชกพร้อมสีหน้าเศร้าโศกและขวัญเสีย นั่นคือเอกอัครราชทูต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ผู้มาเกยตื้นขากลับจากเปอร์เซีย โดยรักษาอะไรไว้ไม่ได้เลยนอกจากชีวิตของตน คนทั้งคู่พูดภาษาสยามได้ ในไม่ช้าจึงได้รับรู้เรื่องราวการผจญภัยของกันและกัน เอกอัครราชทูตได้ประสบเองและแถลงว่า ตนต้องตกระกำลำบากแสนเข็ญเพียงไร เมอซีเยอกงสต็องส์ปลอบเขาในเรื่องความอับโชค และเสนอจะพาเขากลับสยาม และกงสต็องส์ได้ซื้อสำเภาขนาดย่อม เสื้อผ้า และเสบียงสำหรับการเดินทาง โดยใช้เงิน 2,000 คราวน์ที่รักษาไว้ได้นั้น อุปนิสัยอันเอื้อเฟื้ออย่างเหลือหลายนี้ต้องใจเอกอัครราชทูตสยามผู้ซึ่งนับแต่นั้นมาก็ได้พากเพียรทุกทางในการยืนยันต่อเขาว่า ตนซาบซึ้งน้ำใจเขาเพียงไร ครั้นพวกเขามาถึงสยาม และเอกอัครราชทูตได้รายงานการเจรจาและเหตุเรือล่มแก่หัวหน้าเสนาบดี&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; แล้ว ก็บอกหัวหน้าเสนาบดีถึงความช่วยเหลือทั้งหลายที่ตนได้รับจากเมอซีเยอกงสต็องส์ พร้อมคำเยินยอเสียยกใหญ่ในเรื่องบุญคุณของเขา จนเสนาบดีมีใจใคร่รู้จักเขาบ้าง หัวหน้าเสนาบดีได้พูดจากับเขาอย่างเพลิดเพลิน และชื่นชอบเขามากยิ่งถึงขั้นที่ตกลงใจจะเอาเขาไว้ข้างกายในตำแหน่งที่ไม่นานก็ทำให้เขาได้รับความนิยมและไว้ใจจากนายของตน หัวหน้าเสนาบดีผู้นี้เป็นบุรุษทรงปัญญา และเชี่ยวชาญปรีชาในการงาน แต่เขาจะเลี่ยงความยุ่งยากมากเท่าที่จะเลี่ยงได้ และพอใจในความรื่นรมย์ การได้พบบุคคลที่มีความสามารถ สัตย์ซื่อ และขันแข็ง ซึ่งสามารถมอบหมายให้ดูแลการต่าง ๆ แทนตนได้ นับเป็นเรื่องปีติล้นพ้นสำหรับเขา ไม่นานหลังจากนั้นพระคลัง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ก็ถึงแก่กรรม พระเจ้าแผ่นดินจึงจำต้องตั้งมงซีเยอกงสต็องส์ขึ้นแทนที่เขา แต่กงสต็องส์บอกปัด และทูลพระองค์ว่า ตำแหน่งนั้นจะยังให้เขาเป็นที่ริษยาของบรรดาผู้ใหญ่ และฉะนั้น ขอพระองค์อย่าทรงยกเขาขึ้นสูงกว่าที่เขาเป็น เพราะความมักใหญ่ของเขามีขีดสุดอยู่ตรงนั้น พลางพรรณนาว่า ได้ตั้งอยู่ในที่โปรดปรานของพระองค์เป็นอย่างดี ก็มีความสุขมากพอแล้ว
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|ความถ่อมตนของเขา ทักษะและความอุตสาหะของเขาในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ความซื่อตรงของเขาในการจัดการรายได้สาธารณะ และความมีใจเป็นกลางของเขาในการไม่รับแต่งตั้งเข้าสู่ตำแหน่งรวมถึงของขวัญทั้งหลายจากราษฎรเอกชน ยิ่งเพิ่มพูนความไว้วางพระทัยในตัวเขาขึ้นเรื่อย ๆ
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|เขาสุภาพกับชาวอังกฤษยิ่งนักในทุกโอกาส และให้ความช่วยเหลือทุกอย่างอย่างเป็นมิตรตราบที่อยู่ในอำนาจเขา เขายังใคร่ก่อตั้งค้าระหว่างชาตินั้นกับชนชาวเหล่านั้นเป็นอย่างยิ่ง แต่ถูกขัดขวาง
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญนักไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>7awgv73vjjwrk5ajvfva91rjh2lms59</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 7</title>
    <ns>114</ns>
    <id>57683</id>
    <revision>
      <id>189391</id>
      <timestamp>2022-08-16T04:39:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thastp</username>
        <id>9008</id>
      </contributor>
      <comment>สร้า</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69560" xml:space="preserve">{{หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = VI. มูลค่าและแรงงาน
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 6|V. ค่าจ้างและราคา]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 
}}

{{ตรคป|Citizens, I have now arrived at a point where I must enter upon the real development of the question. I cannot promise to do this in a very satisfactory way, because to do so I should be obliged to go over the whole field of political economy. I can, as the French would say, but eflleurer la question, touch upon the main points. |พลเมือง ผมได้มาถึงจุดที่ผมจำต้องเข้าสู่คำถามที่เกิดขึ้นจริง ผมไม่สามารถสัญญาได้ว่าจะทำได้ในแบบที่น่าพึงพอใจมากนัก เพราะในการที่จะทำนั้นผมถูกบังคับให้ต้องพูดถึงสาขาวิชาของเศรษฐศาสตร์การเมืองทั้งหมด แต่ผมจะสามารถ ''เอเฟลอเร ลา แก็สตียง'' หรือแตะที่จุดหลัก ๆ อย่างที่ชาวฝรั่งเศสเขาพูดกัน}}

{{ตรคป|The first question we have to put is: What is the value of a commodity? How is it determined? |คำถามข้อแรกที่เราต้องตั้งคือ: มูลค่าของโภคภัณฑ์ตืออะไร มันถูกกำหนดอย่างไร}}

{{ตรคป|At first sight it would seem that the value of a commodity is a thing quite relative, and not to be settled without considering one commodity in its relations to all other commodities. In fact, in speaking of the value, the value in exchange of a commodity, we mean the proportional quantities in which it exchanges with all other commodities. But then arises the question: How are the proportions in which commodities exchange with each other regulated? |เมื่อมองผ่านครั้งแรก ก็เหมือนกับว่ามูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเป็นสิ่งสัมพัทธ์พอสมควร และไม่ถูกกำหนดโดยไม่พิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างโภคภัณฑ์อย่างหนึ่งกับโภคภัณฑ์อย่างอื่นทั้งหมด  แท้จริงแล้วเมื่อพูดถึงมูลค่า มูลค่าในการแลกเปลี่ยนสินค้าโภคภัณฑ์ เราหมายถึงปริมาณตามอัตราส่วนที่มันถูกแลกเปลี่ยนกับโภคภัณฑ์อื่น ๆ ทั้งหมด แต่ก็เกิดคำถามขึ้นว่า: อัตราส่วนเหล่านั้นที่สินค้าโภคภัณฑ์ถูกแลกเปลี่ยนกันด้วยนั้นถูกควบคุมอย่างไร}}

{{ตรคป|We know from experience that these proportions vary infinitely. Taking one single commodity, wheat, for instance, we shall find that a quarter of wheat exchanges in almost countless variations of proportion with different commodities. Yet, its value remaining always the same, whether expressed in silk, gold, or any other commodity, it must be something distinct from, and independent of, these different rates of exchange with different articles. It must be possible to express, in a very different form, these various equations with various commodities. |เรารู้จากประสบการณ์ว่าอัตราส่วนเหล่านี้แปรผันอย่างไม่รู้จบ ยกตัวอย่างโภคภัณฑ์อย่างหนึ่ง เช่นข้าวสาลี เราจะพบว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์นั้นถูกแลกเปลี่ยนกับสินค้าโภคภัณฑ์อื่น ๆ ในอัตราส่วนที่นับไม่ถ้วน ทว่ามูลค่าของมันคงอยู่อย่างเดิมเสมอ ไม่ว่าจะถูกแสดงออกในรูปของไหม ทองคำ หรือโภคภัณฑ์อื่นใด มันจะต้องเป็นสิ่งอื่นซึ่งแยกออกจาก และเป็นอิสระจากอัตราแลกเปลี่ยนที่แตกต่างกันกับสิ่งของอื่น ๆ เหล่านี้ มันจะต้องสามารถแสดงออกซึ่งสมการที่หลากหลายกับโภคภัณฑ์ต่าง ๆ ได้ในรูปแบบที่ต่างออกไป}}

{{ตรคป|Besides, if I say a quarter of wheat exchanges with iron in a certain proportion, or the value of a quarter of wheat is expressed in a certain amount of iron, I say that the value of wheat and its equivalent in iron are equal to some third thing, which is neither wheat nor iron, because I suppose them to express the same magnitude in two different shapes. Either of them, the wheat or the iron, must, therefore, independently of the other, be reducible to this third thing which is their common measure. |นอกจากนั้น หากผมบอกว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์จะถูกแลกเปลี่ยนกับเหล็กในอัตราส่วนอย่างหนึ่ง หรือก็คือมูลค่าของข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์ซึ่งถูกแสดงออกเป็นเหล็กปริมาณหนึ่ง ผมกำลังบอกว่ามูลค่าของข้าวสาลีและของเหล็กที่เท่ากันนั้นก็เท่ากับสิ่งที่สามอีกสิ่ง ซึ่งไม่ใช่ทั้งข้าวสาลีหรือเหล็ก เพราะผมให้มันแสดงถึงขนาดที่เท่ากันในสองรูปร่าง ดังนั้นทั้งสอง ข้าวสาลีหรือเหล็ก จึงจะต้องสามารถถูกลดรูปเป็นสิ่งที่สามนี้ได้ ซึ่งก็คือมาตรวัดที่ทั้งสองมีร่วมกัน}}

{{ตรคป|To elucidate this point I shall recur to a very simple geometrical illustration. In comparing the areas of triangles of all possible forms and magnitudes, or comparing triangles with rectangles, or any other rectilinear figure, how do we proceed? We reduce the area of any triangle whatever to an expression quite different from its visible form. Having found from the nature of the triangle that its area is equal to half the product of its base by its height, we can then compare the different values of all sorts of triangles, and of all rectilinear figures whatever, because all of them may be resolved into a certain number of triangles. |เพื่อไขความประเด็นนี้ ผมจะย้อนกลับไปหาการแสดงให้เห็นเชิงเรขาคณิตอย่างง่ายมาก ๆ เวลาที่เราเปรียบเทียบพื้นที่ของสามเหลี่ยมในทุก ๆ รูปแบบและทุกขนาด หรือเปรียบเทียบสามเหลี่ยมกับสี่เหลี่ยม หรือรูปสี่ด้านรูปอื่น ๆ เราจะดำเนินอย่างไร เราลดรูปพื้นฐานของสามเหลี่ยมใด ๆ ให้กลายเป็นการแสดงออกในรูปที่ต่างไปจากรูปปรากฏของมัน ด้วยเหตุว่าเราได้ค้นพบธรรมชาติของสามเหลี่ยมแล้วว่าพื้นที่นั้นเท่ากับครึ่งหนึ่งของผลคูณของฐานกับความสูง จากนั้นเราจึงเปรียบเทียบค่าต่าง ๆ ของสามเหลี่ยมรูปแบบหลากชนิด และรูปสี่เหลี่ยมทั้งหลาย หรืออย่างไรก็ตาม เพราะพวกมันทั้งหมดสามารถถูกสลายกลายเป็นรูปสามเหลี่ยมจำนวนหนึ่งได้}}

{{ตรคป|The same mode of procedure must obtain with the values of commodities. We must be able to reduce all of them to an expression common to all, and distinguishing them only by the proportions in which they contain that identical measure. |เราจะต้องได้มาซึ่งกระบวนการเดียวกันสำหรับมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ เราจะต้องสามารถลดรูปมันทั้งหมดให้กลายเป็นการแสดงออกอย่างหนึ่งซึ่งมีร่วมกันทั้งหมด และต่างกันด้วยอัตราส่วนต่าง ๆ ของมาตรวัดที่มีเหมือนกันเหล่านั้นที่พวกมันมี}}

{{ตรคป|As the exchangeable values of commodities are only social functions of those things, and have nothing at all to do with their natural qualities, we must first ask, What is the common social substance of all commodities? It is Labour. To produce a commodity a certain amount of labour must be bestowed upon it, or worked up in it. And I say not only Labour, but Social Labour. A man who produces an article for his own immediate use, to consume it himself, creates a product, but not a commodity. As a self-sustaining producer he has nothing to do with society. But to produce a commodity, a man must not only produce an article satisfying some social want, but his labour itself must form part and parcel of the sum total of labour expended by society. It must be subordinate to the Division of Labour within Society. It is nothing without the other visions of labour, and on its part is required to integrate them. |เนื่องด้วยมูลค่าแลกเปลี่ยนของโภคภัณฑ์นั้นเป็นเพียงคุณลักษณะทางสังคมของสิ่งเหล่านั้น และไม่มีความเกี่ยวข้องแต่อย่างใดกับคุณภาพทางธรรมชาติของมัน เราจึงต้องถามก่อนว่า สสารทางสังคมที่สินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดมีร่วมกันนั้นคืออะไร มันคือแรงงาน ในการผลิตโภคภัณฑ์จะต้องได้รับมอบแรงงานปริมาณหนึ่ง หรือถูกกระทำลงไป  และผมไม่ได้กล่าวถึงแรงงานเท่านั้น แต่เป็นแรงงานทางสังคม ผู้ใดที่ผลิตสิ่งของมาใช้เองทันที มาบริโภคเอง คนนั้นได้สร้างผลิตภัณฑ์ใช่โภคภัณฑ์ ในฐานะที่เป็นผู้ผลิตซึ่งยังยืนด้วยตัวเอง เขาไม่ได้ยุ่งเกี่ยวกับสังคมเลย แต่เพื่อที่จะผลิตโภคภัณฑ์ คนนั้นใช่แต่จะต้องผลิตสิ่งของเพื่อสนองความต้องการทางสังคมอย่างหนึ่งเท่านั้น แต่แรงงานของเขาเองจะต้องเป็นมัดเป็นส่วนหนึ่งของผลรวมทั้งมวลของแรงงานซึ่งสังคมได้ใช้ไป มันจะต้องอยู่ใต้บังคับบัญชาของการแบ่งงานกันทำภายในสังคม มันไม่เป็นสิ่งใดเลยหากไร้แรงงานในวิสัยอื่น และมันจำเป็นต้องบูรณาการพวกมันเข้ากันในส่วนของมันเอง}}

{{ตรคป|If we consider commodities as values, we consider them exclusively under the single aspect of realized, fixed, or, if you like, crystallized social labour. In this respect they can differ only by representing greater or smaller quantities of labour, as, for example, a greater amount of labour may be worked up in a silken handkerchief than in a brick. But how does one measure quantities of labour? By the time the labour lasts, in measuring the labour by the hour, the day, etc. Of course, to apply this measure, all sorts of labour are reduced to average or simple labour as their unit. |หากเราถือว่าโภคภัณฑ์เป็นมูลค่า เราพิจารณาพวกมันในแง่มุมด้านเดียวนั้นคือแรงงานทางสังคมซึ่งกลายเป็นจริง ถูกตรึง หรือถ้าคุณอนุญาต ที่ตกผลึกลงมาโดยเฉพาะ ในแง่นี้พวกมันแตกต่างกันด้วยปริมาณของแรงงานที่พวกมันเป็นตัวแทนว่าอันไหนมากกว่าหรือน้อยกว่าเท่านั้น ตัวอย่างเช่นผ้าเช็ดหน้าผ้าไหมอาจเป็นการปรากฏของแรงงานที่มากกว่าก้อนอิฐ แต่เราจะวัดปริมาณของแรงงานอย่างไร ก็ด้วยระยะเวลาที่ใช้ ด้วยการวัดแรงงานตามรายชั่วโมง รายวัน ฯลฯ แน่นอนว่าเพื่อที่จะใช้การวัดเช่นนี้ แรงงานทุกชนิดจะถูกลดรูปเป็นหน่วยของแรงงานอย่างง่ายหรือโดยเฉลี่ย
}}

{{ตรคป|We arrive, therefore, at this conclusion. A commodity has a value, because it is a crystallization of social labour. The greatness of its value, of its relative value, depends upon the greater or less amount of that social substance contained in it; that is to say, on the relative mass of labour necessary for its production. The relative values of commodities are, therefore, determined by the respective quantities or amounts of labour, worked up, realized, fixed in them. The correlative quantities of commodities which can be produced in the same time of labour are equal. Or the value of one commodity is to the value of another commodity as the quantity of labour fixed in the one is to the quantity of labour fixed in the other. |เราจึงได้ข้อสรุปมาดังนี้ว่า สินค้าโภคภัณฑ์มีมูลค่า เพราะมันเป็นผลึกของแรงงานทางสังคม ขนาดของมูลค่าของมัน ของมูลค่าเชิงสัมพัทธ์ของมัน ขึ้นอยู่กับปริมาณของสสารทางสังคมนั้นที่อาจมีอยู่ข้างในในปริมาณที่มากหรือน้อยก็ตาม กล่าวคือ ขึ้นอยู่กับมวลเชิงสัมพัทธ์ของแรงงานที่จำเป็นในการผลิตมัน มูลค่าสัมพัทธ์ของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นจึงถูกกำหนดโดยปริมาณหรือขนาดของแรงงานของแต่ละชิ้น ซึ่งถูกกระทำ กลายเป็นจริง และถูกตรึงไว้ในมัน ปริมาณสหสัมพันธ์ของสินค้าโภคภัณฑ์ที่สามารถผลิตได้ในช่วงเวลาเท่ากันนั้นจะเท่ากัน หรือก็คือ มูลค่าของโภคภัณฑ์ชิ้นหนึ่งเป็นต่อมูลค่าโภคภัณฑ์ชิ้นอื่น เช่นเดียวกับที่ปริมาณของแรงงานซึ่งถูกตรึงไว้ในอันหนึ่งเป็นต่อปริมาณของแรงงานซึ่งถูกตรึงไว้ในอันอื่น}}

{{ตรคป|I suspect that many of you will ask, Does then, indeed, there exist such a vast, or any difference whatever, between determining the values of commodities by wages, and determining them by the relative quantities of labour necessary for their production? You must, however, be aware that the reward for labour, and quantity of labour, are quite disparate things. Suppose, for example, equal quantities of labour to be fixed in one quarter of wheat and one ounce of gold. I resort to the example because it was used by Benjamin Franklin in his first essay published in 1729, and entitled, A Modest Enquiry into the Nature and Necessity of a Paper Currency, where he, one of the first, hit upon the true nature of value. Well. We suppose, then, that one quarter of wheat and one ounce of gold are equal values or equivalents, because they are crystallizations of equal amounts of average labour, of so many days' or so many weeks' labour respectively fixed in them. In thus determining the relative values of gold and corn, do we refer in any way whatever to the wages of the agricultural labourer and the miner? Not a bit. We leave it quite indeterminate how their day's or week's labour was paid, or even whether wages labour was employed at all. If it was, wages may have been very unequal. The labourer whose labour is realized in the quarter of wheat may receive two bushels only, and the labourer employed in mining may receive one-half of the ounce of gold. Or, supposing their wages to be equal, they may deviate in all possible proportions from the values of the commodities produced by them. They may amount to one-half, one-third, one-fourth, one-fifth, or any other proportional part of the one quarter of corn or the one ounce of gold. Their wages can, of course, not exceed, not be more than the values of the commodities they produced, but they can be less in every possible degree. Their wages will be limited by the values of the products, but the values of their products will not be limited by the wages. And above all, the values, the relative values of corn and gold, for example, will have been settled without any regard whatever to the value of the labour employed, that is to say, to wages. To determine the values of commodities by the relative quantities of labour fixed in them, is, therefore, a thing quite different from the tautological method of determining the value of commodities by the value of labour, or by wages. This point, however, will be further elucidated in the progress of our inquiry. |ผมคาดว่าพวกคุณหลายคนจะถามว่า แล้วอย่างนั้นการกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยค่าจ้าง กับการกำหนดด้วยปริมาณสัมพัทธ์ของแรงงานที่จำเป็นต่อการผลิตมันนั้น มันต่างกันหรือไม่ไม่ว่าจะมากหรือน้อยก็ตาม แต่คุณต้องรู้ว่ารางวัลสำหรับแรงงาน และปริมาณของแรงงานนั้นเป็นของสองอย่างที่ต่างกันอย่างมาก สมมุติเช่น ในข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์กับทองคำหนึ่งออนซ์มีแรงงานปริมาณเท่ากัน ผมใช้ตัวอย่างพวกนี้เพราะมันถูกใช้โดย เบนจามิน แฟรงคลิน ในความเรียงของเขาฉบับแรกจาก ค.ศ. 1729 นามว่า การสอบสวนโดยประมาณเกี่ยวกับธรรมชาติและความจำเป็นของเงินตรากระดาษ ซึ่งเป็นหนึ่งในที่แรกที่เขาได้เผชิญกับธรรมชาติอันแท้จริงของมูลค่า ดีหละ เราสมมุติแล้วกันว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์และทองคำหนึ่งออนซ์นั้นเป็นมูลค่าที่เท่ากันหรือสมมูลกัน เพราะทั้งสองเป็นการตกผลึกจากแรงงานโดยเฉลี่ยในปริมาณเท่า ๆ กัน เป็นแรงงานนับหลายวัน หรือหลายสัปดาห์ซึ่งถูกตรึงไว้ภายในมันทั้งสองตามลำดับ ดังนั้นในการกำหนดมูลค่าสัมพัทธ์ของทองคำและข้าว เราหมายถึงค่าจ้างของกรรมกรเกษตรและเหมืองแร่ในแง่ใดแง่หนึ่งเลยหรือไม่ ไม่เลยสักนิด เราทิ้งไว้เป็นความคลุมเครือว่าแรงงานรายวันรายสัปดาห์ของพวกเขานั้นเป็นรายจ่ายเท่าใด หรือแม้แต่ว่าเป็นแรงงานรับจ้างหรือไม่ก็ตาม เพราะหากเป็นเช่นนั้น ค่าจ้างจะต่างกันอย่างมาก แรงงานของกรรมกรที่ได้กลายเป็นจริงข้างในข้าวสาลีควอเตอร์หนึ่งนั้นอาจได้รับมาเพียงปริมาณสองบุชเชิลเท่านั้น และกรรมกรที่ทำงานในเหมืองก็อาจได้เป็นทองครึ่งออนซ์ หรือหากสมมุติให้ค่าจ้างเท่ากันแล้ว ก็จะต่างไปจากมูลค่าของโภคภัณฑ์ที่พวกเขาผลิตเป็นอัตราส่วนทั้งหลาย มันอาจเท่ากับครึ่งหนึ่ง หนึ่งในสาม ในสี่ ในห้า หรือในอัตราส่วนอื่นใดของข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์หรือทองหนึ่งออนซ์นั้น แน่นอนว่าค่าจ้างของพวกเขาจะไม่มากเกินไปกว่ามูลค่าของโภคภัณฑ์ที่พวกเขาผลิต แต่จะสามารถน้อยกว่ามันในทุกระดับ ค่าจ้างของพวกเขาถูกจำกัดโดยมูลค่าของผลผลิต แต่มูลค่าของผลผลิตของพวกเขาจะไม่ถูกจำกัดโดยค่าจ้าง และเหนือสิ่งอื่นใด มูลค่าเหล่านั้น มูลค่าสัมพัทธ์ของข้าวและทอง ดังตัวอย่าง จะถูกกำหนดโดยไม่สนใจเลยว่ามูลค่าของแรงงานที่จ้างไปเป็นเท่าใด กล่าวคือค่าจ้างนั่นเอง ในการที่จะกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยปริมาณสัมพัทธ์ของแรงงานที่ถูกตรึงไว้ข้างในพวกมันนั้น จึงแตกต่างอย่างยิ่งจากวิธีการแบบสัจนิรันดร์ที่จะกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยมูลค่าของแรงงาน หรือด้วยค่าจ้าง อย่างไรก็ตาม ข้อนี้จะถูกอธิบายเพิ่มเติมเมื่อการสอบสวนของเราดำเนินต่อไป}}

{{ตรคป|In calculating the exchangeable value of a commodity we must add to the quantity of labour last employed the quantity of labour previously worked up in the raw material of the commodity, and the labour bestowed on the implements, tools, machinery, and buildings, with which such labour is assisted. For example, the value of a certain amount of cotton-yarn is the crystallization of the quantity of labour added to the cotton during the spinning process, the quantity of labour previously realized in the cotton itself, the quantity of labour realized in the coal, oil, and other auxiliary substances used, the quantity of labour fixed in the steam-engine, the spindles, the factory building, and so forth. Instruments of production properly so-called, such as tools, machinery, buildings, serve again and again for a longer or shorter period during repeated processes of production. If they were used up at once, like the raw material, their whole value would at once be transferred to the commodities they assist in producing. But as a spindle, for example, is but gradually used up, an average calculation is made, based upon the average time it lasts, and its average waste or wear and tear during a certain period, say a day. In this way we calculate how much of the value of the spindle is transferred to the yarn daily spun, and how much, therefore, of the total amount of labour realized in a pound of yarn, for example, is due to the quantity of labour previously realized in the spindle. For our present purpose it is not necessary to dwell any longer upon this point. |ในการคำนวณมูลค่าแลกเปลี่ยนของสินค้าโภคภัณฑ์ เราต้องรวมเอาปริมาณของแรงงานที่ได้ใช้งานไป ปริมาณของแรงงานซึ่งถูกลงแรงไปในวัตถุดิบของสินค้าโภคภัณฑ์นั้น กับแรงงานที่ได้มอบให้กับเครื่องมือ อุปกรณ์ เครื่องจักร และอาคารต่าง ๆ ซึ่งได้ถูกใช้อำนวยแรงงานนั้นไป ตัวอย่างเช่น มูลค่าของไหมที่ทำจากฝ้ายปริมาณหนึ่งคือผลึกของแรงงานปริมาณที่ถูกเพิ่มเข้าไปในฝ้ายในขั้นตอนการปั่น ปริมาณที่ได้กลายเป็นจริงก่อนแล้วในตัวฝ้ายเอง ปริมาณที่ได้กลายเป็นจริงขึ้นในรูปของถ่านหิน น้ำมัน และสารอนุเคราะห์อื่น ๆ ที่ถูกใช้ ปริมาณที่ถูกตรึงไว้ในเครื่องยนต์ไอน้ำ กระสวย อาคารโรงงาน และอื่น ๆ ต่อไป สิ่งที่ถูกเรียกอย่างเหมาะสมว่าอุปกรณ์ในการผลิต อาทิเครื่องมือ เครื่องจักร อาคารต่าง ๆ ได้รับใช้กระบวนการผลิตซึ่งเกิดขึ้นซ้ำเป็นช่วงเวลาไม่ว่านานหรือสั้นก็ตามอย่างไม่หยุดหย่อน หากมันถูกใช้หมดในครั้งเดียว เช่นเดียวกับวัตถุดิบ มูลค่าของมันทั้งหมดก็จะถูกส่งต่อไปยังสินค้าโภคภัณฑ์ที่มันช่วยผลิตในทีเดียว ทว่าหากยกตัวอย่างเช่นกระสวยซึ่งถูกใช้จนค่อย ๆ หมดอายุไป ก็จะถูกคำนวณโดยเฉลี่ย บนฐานของเวลาที่มันจะใช้งานได้โดยเฉลี่ย และความชำรุดหรือความสูญเสียโดยเฉลี่ยในช่วงเวลาหนึ่ง เช่นหนึ่งวัน ด้วยวิธีนี้เราจะคำนวณหามาว่ามูลค่าของกระสวยเท่าใดที่ถูกส่งต่อไปยังไหมที่ถูกปั่นออกมาต่อวัน และดังนั้น แรงงานปริมาณเท่าใดจากทั้งหมดซึ่งปรากฏอยู่ในไหมหนึ่งปอนด์นั้นมาจากปริมาณของแรงงานที่ได้กลายเป็นจริงอยู่ในกระสวยอันนั้น สำหรับจุดประสงค์ของเราในตอนนี้ เราไม่จำเป็นต้องพูดถึงประเด็นนี้ให้นานมากกว่านี้แล้ว}}

{{ตรคป|It might seem that if the value of a commodity is determined by the quantity of labour bestowed upon its production, the lazier a man, or the clumsier a man, the more valuable his commodity, because the greater the time of labour required for finishing the commodity. This, however, would be a sad mistake. You will recollect that I used the word &quot;Social labour,&quot; and many points are involved in this qualification of &quot;Social.&quot; In saying that the value of a commodity is determined by the quantity of labour worked up or crystallized in it, we mean the quantity of labour necessary for its production in a given state of society, under certain social average conditions of production, with a given social average intensity, and average skill of the labour employed. When, in England, the power-loom came to compete with the hand-loom, only one-half the former time of labour was wanted to convert a given amount of yarn into a yard of cotton or cloth. The poor hand-loom weaver now worked seventeen or eighteen hours daily, instead of the nine or ten hours he had worked before. Still the product of twenty hours of his labour represented now only ten social hours of labour, or ten hours of labour socially necessary for the conversion of a certain amount of yarn into textile stuffs. His product of twenty hours had, therefore, no more value than his former product of ten hours. |อาจดูเหมือนว่าหากมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นถูกกำหนดโดยปริมาณแรงงานที่สละให้กับการผลิตมัน ยิ่งผู้ใดเกียจคร้านเท่าใด หรือซุ่มซ่ามเพียงใด โภคภัณฑ์ของเขาก็จะยิ่งมีมูลค่ามากขึ้นเท่านั้น อันเนื่องมาจากเวลาแรงงานที่จำเป็นต้องใช้สำเร็จกิจโภคภัณฑ์นั้นที่มากกว่า แต่ว่านี่ก็เป็นเพียงความเข้าใจผิดที่น่าเศร้า คุณจะจำได้ว่าผมได้ใช้คำว่า &quot;แรงงานทางสังคม&quot; ไป และหลาย ๆ ประเด็นก็เกี่ยวข้องกับคุณสมบัติ &quot;ทางสังคม&quot; นี้ เมื่อผมกล่าวว่ามูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นถูกกำหนดโดยปริมาณของแรงงานที่ถูกลงแรงไปในหรือตกผลึกอยู่ข้างในมันนั้น ผมหมายถึงปริมาณของแรงงานอันจำเป็นต่อการผลิตมันท่ามกล่างสังคมที่อยู่ในสถานะหนึ่ง ภายใต้เงื่อนไขในการผลิตโดยเฉลี่ยทางสังคมอันหนึ่ง ด้วยความเข้มข้นโดยเฉลี่ยทางสังคมและทักษะโดยเฉลี่ยของแรงงานที่ถูกใช้งาน ในประเทศอังกฤษ ขณะที่เครื่องทอผ้ากลแข็งขันกับเครื่องทอผ้าด้วยมือ ทำให้ต้องการเวลาแรงงานเพียงครึ่งหนึ่งจากเดิมเพื่อแปลงไหมปริมาณหนึ่งเป็นผ้าฝ้ายหนึ่งหลาเท่านั้น ช่างทอฝีมือผู้อาภัพนั้นก็จำต้องทำงานสิบเจ็ดหรือสิบแปดชั่วโมงต่อวัน จากเดิมเพียงเก้าหรือสิบชั่วโมงอย่างที่เคย ถึงอย่างนั้นผลผลิตของแรงงานของเขาในเวลายี่สิบชั่วโมงกลับเป็นตัวแทนของแรงงานทางสังคมเพียงสิบชั่วโมงเท่านั้น หรือก็คือแรงงานอันจำเป็นทางสังคมเพื่อแปลงเส้นไหมปริมาณหนึ่งให้กลายเป็นสิ่งทอเป็นเวลานานสิบชั่วโมง ผลผลิตจากยี่สิบชั่วโมงของเขานั้นจึงไม่ได้มีมูลค่ามากไปกว่าผลผลิตในสิบชั่วโมงของเขาจากเมื่อก่อนเลย}}

{{ตรคป|If then the quantity of socially necessary labour realized in commodities regulates their exchangeable values, every increase in the quantity of labour wanted for the production of a commodity must augment its value, as every diminution must lower it. |อย่างนั้นหากปริมาณของแรงงานอันจำเป็นทางสังคมที่ปรากฏขึ้นในสินค้าโภคภัณฑ์เป็นสิ่งที่ควบคุมมูลค่าแลกเปลี่ยนของพวกมันแล้ว ทุก ๆ ครั้งที่ปริมาณของแรงงานที่ต้องการในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์เพิ่มขึ้นย่อมทำให้มูลค่าสูงขึ้น และทุกครั้งที่ลดลงย่อมทำให้ต่ำลง}}

{{ตรคป|If the respective quantities of labour necessary for the production of the respective commodities remained constant, their relative values also would be constant. But such is not the case. The quantity of labour necessary for the production of a commodity changes continuously with the changes in the productive powers of the labour employed. The greater the productive powers of labour, the more produce is finished in a given time of labour: and the smaller the productive powers of labour, the less produce is finished in the same time. If, for example, in the progress of population it should become necessary to cultivate less fertile soils, the same amount of produce would be only attainable by a greater amount of labour spent, and the value of agricultural produce would consequently rise. On the other hand, if with the modern means of production, a single spinner converts into yarn, during one working day, many thousand times the amount of cotton which he could have spun during the same time with the spinning wheel, it is evident that every single pound of cotton will absorb many thousand times less of spinning labour than it did before, and, consequently, the value added by spinning to every single pound of cotton will be a thousand times less than before. The value of yarn will sink accordingly. |หากปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์แต่ละชนิดนั้นคงตัวอยู่ มูลค่าเชิงสัมพัทธ์ของพวกมันก็จะคงตัวด้วย แต่มันไม่เป็นเช่นนั้น ปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องตามความเปลี่ยนแปลงในพลังในการผลิตของแรงงานที่ถูกนำมาใช้ ยิ่งพลังผลิตภาพของแรงงานสูงขึ้นเท่าใด จะผลิตมากกว่าเดิมภายในเวลาแรงงานเท่าหนึ่ง และยิ่งพลังผลิตภาพของแรงงานต่ำลงเท่าใด จะผลิตได้น้อยกว่าเดิมภายในเวลาเท่าเดิม ยกตัวอย่างเช่น หากพัฒนาการของประชากรทำให้จำเป็นต้องเพาะปลูกในดินที่อุดมสมบูรณ์น้อยลง ปริมาณผลผลิตเท่าเดิมจะได้มาก็ด้วยปริมาณของแรงงานที่ต้องใช้มากขึ้น และมูลค่าของผลผลิตทางการเกษตรก็จะสูงขึ้นตามลำดับ ในทางกลับกัน ด้วยปัจจัยการผลิตสมัยใหม่ ช่างทอคนเดียวใช้เวลาทำงานหนึ่งวันในการปั่นไหมออกมาได้หลายพันเท่ามากกว่าที่เขาเคยทำได้ในช่วงเวลาเดียวกันด้วยเครื่องปั่นด้าย แน่ชัดว่าฝ้ายแต่ละปอนด์ก็จะดูดซึมแรงงานที่ใช้ปั่นมันเข้าไปน้อยกว่าที่มันเคยได้หลายพันเท่า และผลพวงก็คือมูลค่าที่ถูกเพิ่มด้วยการปั่นที่อยู่ในฝ้ายทุก ๆ ปอนด์ก็จะน้อยลงกว่าเดิมหลายพันเท่า มูลค่าของไหมก็ลดลงตามนั้น}}

{{ตรคป|Apart from the different natural energies and acquired working abilities of different peoples, the productive powers of labour must principally depend: |นอกเหนือจากพลังงานทางธรรมชาติต่าง ๆ และความสามารถทำงานที่ได้มาของผู้คนแต่ละคน พลังในการผลิตของแรงงานนั้นโดยหลักการจะต้องขึ้นอยู่กับ: }}

{{ตรคป|Firstly. Upon the natural conditions of labour, such as fertility of soil, mines, and so forth; |ประการแรก เงื่อนไขทางธรรมชาติของแรงงาน อาทิเช่น ความอุดมสมบูรณ์ของดิน เหมืองแร่ และอื่น ๆ}}

{{ตรคป|Secondly. Upon the progressive improvement of the Social Powers of Labour, such as are derived from production on a grand scale, concentration of capital and combination of labour, subdivision of labour, machinery, improved methods appliance of chemical and other natural agencies, shortening of time and space by means of communication and transport, and every other contrivance by which science presses natural agencies into the service of labour, and by which the social or co-operative character of labour is developed. The greater the productive powers of labour, the less labour is bestowed upon a given amount of produce; hence the smaller the value of this produce. The smaller the productive powers of labour, the more labour is bestowed upon the same amount of produce; hence the greater its value. As a general law we may, therefore, set it down that: -- |ประการที่สอง การพัฒนาอย่างก้าวกระโดดของพลังทางสังคมของแรงงาน เช่นอย่างที่ได้มาจาการผลิตในขนาดใหญ่ การรวมศูนย์ของทุนและการผสมผสานของแรงงาน การแบ่งสัดส่วนของแรงงาน เครื่องจักร การพัฒนาวิธีการประยุกต์ใช้สารเคมีและตัวกระทำทางธรรมชาติอื่น ๆ การลดเวลาและพื้นที่ด้วยวิธีการสื่อสารและขนส่ง และสิ่งประดิษฐ์อื่น ๆ ทั้งหลายซึ่งวิทยาศาสตร์ใช้กดดันพลังของธรรมชาติมารับใช้แรงงาน และซึ่งถูกใช้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะทางสังคมหรือสหกรณ์ของแรงงาน ยิ่งพลังในการผลิตของแรงงานมากขึ้นเท่าใด แรงงานที่ถูกสละให้กับผลผลิตจำนวนหนึ่งก็จะน้อยลงเท่านั้น และจึงทำให้มูลค่าของผลผลิตนี้ต่ำลง ยิ่งพลังในการผลิตของแรงงานน้อยลงเท่าใด แรงงานที่ถูกสละให้กับผลผลิตในจำนวนเดียวกันก็จะมากขึ้นเท่านั้น และจึงทำให้มูลค่าของมันมากขึ้น เราอาจกำหนดเป็นกฎทั่วไปได้ว่า: -- }}

{{ตรคป|The values of commodities are directly as the times of labour employed in their production, and are inversely as the productive powers of the labour employed. |มูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเป็นโดยตรงกับเวลาแรงงานที่ใช้ในการผลิตมัน และเป็นโดยผกผันกับพลังในการผลิตของแรงงานที่ถูกใช้}}

{{ตรคป|Having till now only spoken of Value, I shall add a few words about Price, which is a peculiar form assumed by value. |จนถึงตรงนี้ผมพูดถึงแต่มูลค่า ผมควรกล่าวอีกหน่อยเกี่ยวกับราคา ซึ่งเป็นรูปแบบที่แปลกประหลาดอันหนึ่งของมูลค่า}}

{{ตรคป|Price, taken by itself, is nothing but the monetary expression of value. The values of all commodities of this country, or example, are expressed in gold prices, while on the Continent they are mainly expressed in silver prices. The value of gold or silver, like that of all other commodities, is regulated by the quantity of labour necessary for getting them. You exchange a certain amount of your national products, in which a certain amount of your national labour is crystallized, for the produce of the gold and silver producing countries, in which a certain quantity of their labour is crystallized. It is in this way, in fact by barter, that you learn to express in gold and silver the values of all commodities, that is, the respective quantities of labour bestowed upon them. Looking somewhat closer into the monetary expression of value, or what comes to the same, the conversion of value into price, you will find that it is a process by which you give to the values of all commodities an independent and homogeneous form, or by which you express them as quantities of equal social labour. So far as it is but the monetary expression of value, price has been called natural price by Adam Smith, &quot;prix necessaire&quot; by the French physiocrats.|เมื่อพิจารณาราคาอย่างโดด ๆ มันเป็นสิ่งใดนอกเสียจากการแสดงออกมูลค่าในรูปตัวเงิน มูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดในประเทศนี้เป็นต้น ล้วนถูกแสดงออกมาเป็นราคาของทอง ในขณะที่ในภาคพื้นทวีปพวกมันถูกแสดงออกเป็นราคาของแร่เงินเป็นหลัก มูลค่าของทองหรือเงิน เช่นเดียวกับสินค้าโภคภัณฑ์อื่น ๆ ก็ถูกควบคุมโดยปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการได้มันมา คุณแลกเปลี่ยนผลผลิตของชาติคุณปริมาณหนึ่ง ซึ่งในนั้นก็มีแรงงานของชาติคุณปริมาณหนึ่งตกผลึกอยู่ กับผลผลิตของประเทศที่ผลิตทองและเงิน ซึ่งในนั้นก็มีแรงงานของพวกเขาปริมาณหนึ่งที่ตกผลึกอยู่ ในทางนี้เอง ความจริงแล้วก็คือด้วยการแลกเปลี่ยนสินค้า ที่คุณได้เรียนรู้ที่จะแสดงออกมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหลายด้วยทองและเงิน นั่นคือด้วยปริมาณของแรงงานซึ่งถูกมอบให้กับพวกมันตามลำดับ หากมองใกล้ขึ้นอีกนิดเข้าไปยังการแสดงออกมูลค่าด้วยเงินตรา หรือสิ่งที่ก็กลายเป็นสิ่งเดียวกัน การแปลงมูลค่าเป็นราคา คุณจะพบว่ามันเป็นกระบวนการที่คุณให้รูปแบบที่เป็นเนื้อเดียวกันและเป็นอิสระให้กับมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมด หรือเป็นวิธีที่คุณใช้แสดงออกพวกมันเป็นปริมาณของแรงงานทางสังคมที่เท่ากัน ตราบเท่าที่มันเป็นเพียงแต่การแสดงออกมูลค่าเป็นเงินตรา อดัม สมิธ ได้เรียกราคาว่าเป็นราคาทางธรรมชาติ และพวกธรรมชาตินิยมชาวฝรั่งเศสก็เรียกมันว่า &quot;พรี เนเซแซร์&quot;}}

{{ตรคป|What then is the relation between value and market prices, or between natural prices and market prices? You all know that the market price is the same for all commodities of the same kind, however the conditions of production may differ for the individual producers. The market price expresses only the average amount of social labour necessary, under the average conditions of production, to supply the market with a certain mass of a certain article. It is calculated upon the whole lot of a commodity of a certain description. |อย่างนั้นแล้วความสัมพันธ์ระหว่างมูลค่าและราคาตลาด หรือระหว่างราคาทางธรรมชาติและราคาตลาดคืออะไรหรือ พวกคุณทุกคนรู้ว่าราคาตลาดนั้นเท่ากันสำหรับสินค้าโภคภัณฑ์ชนิดเดียวกันทุกชิ้น ทุก ๆ ชนิด อย่างไรก็ตามเงื่อนไขของการผลิตอาจแตกต่างกันระหว่างผู้ผลิตแต่ละเจ้า ราคาตลาดเป็นสิ่งที่แสดงออกเพียงแต่ปริมาณโดยเฉลี่ยของแรงงานทางสังคมอันจำเป็น ภายในเงื่อนไขในการผลิตโดยเฉลี่ย เพื่อจัดเตรียมสิ่งของอย่างหนึ่งในปริมาณหนึ่งให้กับตลาด มันถูกคำนวณบนสินค้าโภคภัณฑ์ชนิดหนึ่งในจำนวนมาก ๆ}}

{{ตรคป|So far the market price of a commodity coincides with its value. On the other hand, the oscillations of market prices, rising now over, sinking now under the value or natural price, depend upon the fluctuations of supply and demand. The deviations of market prices from values are continual, but as Adam Smith says: |จนถึงตรงนี้ราคาตลาดของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นสอดคล้องกับมูลค่าของมัน ในทางกลับกันการผันผวนของราคาตลาดที่สูงขึ้นแล้วลดลงจากมูลค่าหรือราคาทางธรรมชาติก็ขึ้นอยู่กับการผันผวนของอุปทานและอุปสงค์ การเบี่ยงเบนของราคาตลาดไปจากมูลค่านั้นเกิดขึ้นอย่างต่อเนือง แต่อย่างที่อดัม สมิธ กล่าว: }}

{{ตรคป|&lt;blockquote&gt;The natural price . . . is the central price, to which the prices of all commodities are continually gravitating. Different accidents may sometimes keep them suspended a good deal above it, and sometimes force them down even somewhat below it. But whatever may be the obstacles which hinder them from settling in this centre of repose and continuance they are constantly tending towards it.&lt;/blockquote&gt; |
&lt;blockquote&gt;ราคาทางธรรมชาติ . . . เป็นราคาตรงกลาง ที่ราคาของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดโคจรอยู่รอบมันอย่างต่อเนื่อง อุบัติเหตุต่าง ๆ ในบางครั้งอาจทำให้มันอยู่สูงกว่ามาก และบางครั้งก็กดมันต่ำกว่าพอสมควร แต่ไม่ว่าจะมีอุปสรรคใดที่คอยกันไม่ให้มันตั้งอยู่ในความสงบและความต่อเนื่องตรงกลางนี้ พวกมันก็โน้มเอียงเข้าหามันอยู่ตลอดเวลา&lt;/blockquote&gt; }}

{{ตรคป|I cannot now sift this matter. It suffices to say that if supply and demand equilibrate each other, the market prices of commodities will correspond with their natural prices, that is to say, with, their values, as determined by the respective quantities of labour required for their production. But supply and demand must constantly tend to equilibrate each other, although they do so only by compensating one fluctuation by another, a rise by a fall, and vice versa. If instead of considering only the daily fluctuations you analyze the movement of market prices for longer periods, as Mr. Tooke, for example, has done in his History of Prices, you will find that the fluctuations of market prices, their deviations from values, their ups and downs, paralyze and compensate each other; so that apart from the effect of monopolies and some other modifications I must now pass by, all descriptions of commodities are, on average, sold at their respective values or natural prices. The average periods during which the fluctuations of market prices compensate each other are different for different kinds of commodities, because with one kind it is easier to adapt supply to demand than with the other. |ผมกลั่นกรองประเด็นนี้ไม่ได้อีกแล้ว คงพอแล้วหากกล่าวว่าถ้าอุปทานและอุปสงค์นั้นทำให้ทั้งสองอยู่ในสมดุล ราคาตลาดของสินค้าโภคภัณฑ์ย่อมสอดคล้องต้องกับราคาตามธรรมชาติของมัน กล่าวคือมูลค่าของมัน ดังที่กำหนดไว้โดยปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในขั้นตอนการผลิตของมันออกมาตามแต่ละชิ้น แต่อุปทานและอุปสงค์จำต้องทำให้สมดุลกันเองอยู่ตลอดเวลา แม้ว่าจะทำไปด้วยการชดเชยการผันผวนครั้งหนึ่งด้วยอีกครั้งหนึ่ง การขึ้นด้วยการลง และในทำนองกลับกัน หากว่าแทนที่จะพิจารณาเพียงแต่การผันผวนที่เกิดขึ้นรายวัน คุณไปวิเคราะห์การเคลื่อนไหวของราคาตลาดเหนือช่วงเวลาที่นานขึ้น อย่างเช่นคุณทุกซึ่งได้ทำไปในเล่มประวัติศาสตร์ของราคาของเขา คุณจะพบว่าการผันผวนของราคาตลาดนั้น ค่าเบี่ยงเบนจากมูลค่าของมัน ราคาที่ขึ้นและลง ชะงักงันและชดเชยซึ่งกันและกัน ทำให้หากปราศจากผลที่เกิดจากการผูกขาดและการดัดแปลงอื่น ๆ ซึ่งผมต้องขอข้ามไปก่อน โดยเฉลี่ยแล้ว สินค้าโภคภัณฑ์ในทุกประเภทจะถูกขายไปที่มูลค่าหรือราคาทางธรรมชาติของมันแต่ละชนิดตามลำดับ ช่วงเวลาโดยเฉลี่ยที่ความผันผวนของราคาตลาดนั้นชดเชยกันนั้นแตกต่างกันไปตามโภคภัณฑ์แต่ละชนิด เพราะอุปสงค์อุปทานของสินค้าชนิดเดียวกันนั้นปรับตัวกันได้อย่างง่ายดายกว่ากับชนิดอื่น ๆ}}

{{ตรคป|If then, speaking broadly, and embracing somewhat longer periods, all descriptions of commodities sell at their respective values, it is nonsense to suppose that profit, not in individual cases, but that the constant and usual profits of different trades spring from surcharging the prices of commodities, or selling them at a price over and above their value. The absurdity of this notion becomes evident if it is generalized. What a man would constantly win as a seller he would as constantly lose as a purchaser. It would not do to say that there are men who are buyers without being sellers, or consumers without being producers. What these people pay to the producers, they must first get from them for nothing. If a man first takes your money and afterwards returns that money in buying your commodities, you will never enrich yourselves by selling your commodities too dear to that same man. This sort of transaction might diminish a loss, but would never help in realizing a profit. |อย่างนั้นแล้วหากกล่าวโดยกว้าง และถือเอาช่วงเวลาที่นานขึ้นกว่าเท่าหนึ่ง สินค้าโภคภัณฑ์ทุกชนิดจะถูกขายไปที่มูลค่าของมันตามลำดับ การนึกคิดว่ากำไรนั้น ไม่ใช่ในกรณีปัจเจก แต่ว่ากำไรธรรมดาทั่วไปที่คงตัวในแต่ละสายอาชีพ ว่าเกิดขึ้นจากการเก็บเงินเพิ่มขึ้นจากราคาของโภคภัณฑ์นั้น หรือก็คือการขายมันในราคาที่สูงกว่ามูลค่าของพวกมันนั้น จึงเป็นสิ่งที่เหลวไหล ความไร้เหตุผลของแนวคิดนี้ชัดเจนยิ่งขึ้นเมื่อมันถูกนำมาวางนัยทั่วไป ใครนั้นที่เป็นผู้ขายที่มีชัยอยู่เสมอ ก็จะเป็นผู้ซื้อที่ต้องพ่ายอยู่เสมอเช่นกัน ใช้ไม่ได้แน่หากเราพูดว่ามีมนุษย์ใดที่เป็นผู้ซื้อโดยไม่เป็นผู้ขาย หรือเป็นผู้บริโภคโดยไม่เป็นผู้ผลิต สิ่งที่ผู้คนเช่นนี้จ่ายให้กับผู้ผลิต พวกเขาต้องได้มันมาก่อนจากความว่างเปล่า หากผู้ใดเอาเงินไปจากคุณแล้วกลับเอาเงินนั้นมาซื้อสินค้าโภคภัณฑ์ของคุณ คุณก็จะไม่มีวันร่ำรวยเลยไม่ว่าจะขายให้คน ๆ เดียวกันนั้นแพงขึ้นเท่าใดก็ตาม ธุรกรรมในแบบนี้อาจลดความขาดทุน แต่ไม่ช่วยให้กำไรกลายเป็นจริงขึ้นมา}}

{{ตรคป|To explain, therefore, the general nature of profits, you must start from the theorem that, on an average, commodities are sold at their real values, and that profits are derived from selling them at their values, that is, in proportion to the quantity of labour realized in them. If you cannot explain profit upon this supposition, you cannot explain it at all. This seems paradox and contrary to every-day observation. It is also paradox that the earth moves round the sun, and that water consists of two highly inflammable gases. Scientific truth is always paradox, if judged by every-day experience, which catches only the delusive appearance of things.|ดังนั้นเพื่อที่จะอธิบายถึงธรรมชาติโดยทั่วไปของกำไร คุณต้องเริ่มจากทฤษฎีบทก่อนที่ว่า โดยเฉลี่ยแล้ว สินค้าโภคภัณฑ์ถูกขายที่มูลค่าจริงของมัน และกำไรนั้นหาได้มาจากการขายที่มูลค่าของพวกมัน นั่นคือ ในอัตราส่วนต่อปริมาณของแรงงานที่ปรากฏขึ้นอยู่ข้างในมัน หากคุณไม่สามารถอธิบายกำไรด้วยสมมุติฐานนี้ คุณก็จะไม่สามารถอธิบายได้เลย นี่ดูเหมือนเป็นปฏิทรรศน์และขัดกับการสังเกตุการณ์ในชีวิตประจำวัน และการที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ และการที่น้ำประกอบไปด้วยแก็สไวไฟสองชนิดนั้น ก็เป็นปฏิทรรศน์เช่นกัน ความจริงทางวิทยาศาสตร์เป็นปฏิทรรศน์เสมอ หากใช้ประสบการณ์ชีวิตประจำวันมาตัดสิน ซึ่งเข้าใจเพียงแค่รูปปรากฏที่ลวงหลอกตาของสิ่งต่าง ๆ เท่านั้น}}</text>
      <sha1>nousm4vgddlgbcc574oyw8xfsh9np87</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189392</id>
      <parentid>189391</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:40:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thastp</username>
        <id>9008</id>
      </contributor>
      <comment>สร้างงานแปล ค่าจ้าง ราคา และกำไร บทที่ 7 แปลจาก enwiki</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69550" xml:space="preserve">{{หัวเรื่องงานแปล
&lt;!-- ข้อมูลหลัก --&gt;
| ชื่อ = ค่าจ้าง ราคา และกำไร
| ศักราช = ค.ศ.
| ปี = 1865
| ภาษา = en
| ต้นฉบับ = Wages, Price and Profit
| ผู้สร้างสรรค์ = คาร์ล มาคส์
| บรรณาธิการ = เอเลนอร์ มาคส์ เอฟลิง
| ส่วน = VI. มูลค่าและแรงงาน
| ผู้มีส่วนร่วม = 
| ก่อนหน้า = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 6|V. ค่าจ้างและราคา]]
| ถัดไป = [[งานแปล:ค่าจ้าง ราคา และกำไร/บทที่ 8|VII. พลังที่ใช้แรงงาน]]
| หมายเหตุ = 
&lt;!-- ข้อมูลย่อย (สำหรับจัดระเบียบหรือเชื่อมโยงไปหน้าอื่น) --&gt;
| หมวดหมู่ = 
| แก้กำกวม = 
| รุ่น = 
| สถานีย่อย = 
| ผู้สร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้อง = 
| วิกิพีเดีย = 
| คอมมอนส์ = 
| หมวดหมู่คอมมอนส์ = 
| วิกิคำคม = 
| วิกิข่าว = 
| วิกิพจนานุกรม = 
| วิกิตำรา = 
| วิกิห้องสมุด = 
| วิกิสนเทศ = 
| วิกิท่องเที่ยว = 
| วิกิวิทยาลัย = 
| วิกิสปีชีส์ = 
| เมทา = 
}}

{{ตรคป|Citizens, I have now arrived at a point where I must enter upon the real development of the question. I cannot promise to do this in a very satisfactory way, because to do so I should be obliged to go over the whole field of political economy. I can, as the French would say, but eflleurer la question, touch upon the main points. |พลเมือง ผมได้มาถึงจุดที่ผมจำต้องเข้าสู่คำถามที่เกิดขึ้นจริง ผมไม่สามารถสัญญาได้ว่าจะทำได้ในแบบที่น่าพึงพอใจมากนัก เพราะในการที่จะทำนั้นผมถูกบังคับให้ต้องพูดถึงสาขาวิชาของเศรษฐศาสตร์การเมืองทั้งหมด แต่ผมจะสามารถ ''เอเฟลอเร ลา แก็สตียง'' หรือแตะที่จุดหลัก ๆ อย่างที่ชาวฝรั่งเศสเขาพูดกัน}}

{{ตรคป|The first question we have to put is: What is the value of a commodity? How is it determined? |คำถามข้อแรกที่เราต้องตั้งคือ: มูลค่าของโภคภัณฑ์ตืออะไร มันถูกกำหนดอย่างไร}}

{{ตรคป|At first sight it would seem that the value of a commodity is a thing quite relative, and not to be settled without considering one commodity in its relations to all other commodities. In fact, in speaking of the value, the value in exchange of a commodity, we mean the proportional quantities in which it exchanges with all other commodities. But then arises the question: How are the proportions in which commodities exchange with each other regulated? |เมื่อมองผ่านครั้งแรก ก็เหมือนกับว่ามูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเป็นสิ่งสัมพัทธ์พอสมควร และไม่ถูกกำหนดโดยไม่พิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างโภคภัณฑ์อย่างหนึ่งกับโภคภัณฑ์อย่างอื่นทั้งหมด  แท้จริงแล้วเมื่อพูดถึงมูลค่า มูลค่าในการแลกเปลี่ยนสินค้าโภคภัณฑ์ เราหมายถึงปริมาณตามอัตราส่วนที่มันถูกแลกเปลี่ยนกับโภคภัณฑ์อื่น ๆ ทั้งหมด แต่ก็เกิดคำถามขึ้นว่า: อัตราส่วนเหล่านั้นที่สินค้าโภคภัณฑ์ถูกแลกเปลี่ยนกันด้วยนั้นถูกควบคุมอย่างไร}}

{{ตรคป|We know from experience that these proportions vary infinitely. Taking one single commodity, wheat, for instance, we shall find that a quarter of wheat exchanges in almost countless variations of proportion with different commodities. Yet, its value remaining always the same, whether expressed in silk, gold, or any other commodity, it must be something distinct from, and independent of, these different rates of exchange with different articles. It must be possible to express, in a very different form, these various equations with various commodities. |เรารู้จากประสบการณ์ว่าอัตราส่วนเหล่านี้แปรผันอย่างไม่รู้จบ ยกตัวอย่างโภคภัณฑ์อย่างหนึ่ง เช่นข้าวสาลี เราจะพบว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์นั้นถูกแลกเปลี่ยนกับสินค้าโภคภัณฑ์อื่น ๆ ในอัตราส่วนที่นับไม่ถ้วน ทว่ามูลค่าของมันคงอยู่อย่างเดิมเสมอ ไม่ว่าจะถูกแสดงออกในรูปของไหม ทองคำ หรือโภคภัณฑ์อื่นใด มันจะต้องเป็นสิ่งอื่นซึ่งแยกออกจาก และเป็นอิสระจากอัตราแลกเปลี่ยนที่แตกต่างกันกับสิ่งของอื่น ๆ เหล่านี้ มันจะต้องสามารถแสดงออกซึ่งสมการที่หลากหลายกับโภคภัณฑ์ต่าง ๆ ได้ในรูปแบบที่ต่างออกไป}}

{{ตรคป|Besides, if I say a quarter of wheat exchanges with iron in a certain proportion, or the value of a quarter of wheat is expressed in a certain amount of iron, I say that the value of wheat and its equivalent in iron are equal to some third thing, which is neither wheat nor iron, because I suppose them to express the same magnitude in two different shapes. Either of them, the wheat or the iron, must, therefore, independently of the other, be reducible to this third thing which is their common measure. |นอกจากนั้น หากผมบอกว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์จะถูกแลกเปลี่ยนกับเหล็กในอัตราส่วนอย่างหนึ่ง หรือก็คือมูลค่าของข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์ซึ่งถูกแสดงออกเป็นเหล็กปริมาณหนึ่ง ผมกำลังบอกว่ามูลค่าของข้าวสาลีและของเหล็กที่เท่ากันนั้นก็เท่ากับสิ่งที่สามอีกสิ่ง ซึ่งไม่ใช่ทั้งข้าวสาลีหรือเหล็ก เพราะผมให้มันแสดงถึงขนาดที่เท่ากันในสองรูปร่าง ดังนั้นทั้งสอง ข้าวสาลีหรือเหล็ก จึงจะต้องสามารถถูกลดรูปเป็นสิ่งที่สามนี้ได้ ซึ่งก็คือมาตรวัดที่ทั้งสองมีร่วมกัน}}

{{ตรคป|To elucidate this point I shall recur to a very simple geometrical illustration. In comparing the areas of triangles of all possible forms and magnitudes, or comparing triangles with rectangles, or any other rectilinear figure, how do we proceed? We reduce the area of any triangle whatever to an expression quite different from its visible form. Having found from the nature of the triangle that its area is equal to half the product of its base by its height, we can then compare the different values of all sorts of triangles, and of all rectilinear figures whatever, because all of them may be resolved into a certain number of triangles. |เพื่อไขความประเด็นนี้ ผมจะย้อนกลับไปหาการแสดงให้เห็นเชิงเรขาคณิตอย่างง่ายมาก ๆ เวลาที่เราเปรียบเทียบพื้นที่ของสามเหลี่ยมในทุก ๆ รูปแบบและทุกขนาด หรือเปรียบเทียบสามเหลี่ยมกับสี่เหลี่ยม หรือรูปสี่ด้านรูปอื่น ๆ เราจะดำเนินอย่างไร เราลดรูปพื้นฐานของสามเหลี่ยมใด ๆ ให้กลายเป็นการแสดงออกในรูปที่ต่างไปจากรูปปรากฏของมัน ด้วยเหตุว่าเราได้ค้นพบธรรมชาติของสามเหลี่ยมแล้วว่าพื้นที่นั้นเท่ากับครึ่งหนึ่งของผลคูณของฐานกับความสูง จากนั้นเราจึงเปรียบเทียบค่าต่าง ๆ ของสามเหลี่ยมรูปแบบหลากชนิด และรูปสี่เหลี่ยมทั้งหลาย หรืออย่างไรก็ตาม เพราะพวกมันทั้งหมดสามารถถูกสลายกลายเป็นรูปสามเหลี่ยมจำนวนหนึ่งได้}}

{{ตรคป|The same mode of procedure must obtain with the values of commodities. We must be able to reduce all of them to an expression common to all, and distinguishing them only by the proportions in which they contain that identical measure. |เราจะต้องได้มาซึ่งกระบวนการเดียวกันสำหรับมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ เราจะต้องสามารถลดรูปมันทั้งหมดให้กลายเป็นการแสดงออกอย่างหนึ่งซึ่งมีร่วมกันทั้งหมด และต่างกันด้วยอัตราส่วนต่าง ๆ ของมาตรวัดที่มีเหมือนกันเหล่านั้นที่พวกมันมี}}

{{ตรคป|As the exchangeable values of commodities are only social functions of those things, and have nothing at all to do with their natural qualities, we must first ask, What is the common social substance of all commodities? It is Labour. To produce a commodity a certain amount of labour must be bestowed upon it, or worked up in it. And I say not only Labour, but Social Labour. A man who produces an article for his own immediate use, to consume it himself, creates a product, but not a commodity. As a self-sustaining producer he has nothing to do with society. But to produce a commodity, a man must not only produce an article satisfying some social want, but his labour itself must form part and parcel of the sum total of labour expended by society. It must be subordinate to the Division of Labour within Society. It is nothing without the other visions of labour, and on its part is required to integrate them. |เนื่องด้วยมูลค่าแลกเปลี่ยนของโภคภัณฑ์นั้นเป็นเพียงคุณลักษณะทางสังคมของสิ่งเหล่านั้น และไม่มีความเกี่ยวข้องแต่อย่างใดกับคุณภาพทางธรรมชาติของมัน เราจึงต้องถามก่อนว่า สสารทางสังคมที่สินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดมีร่วมกันนั้นคืออะไร มันคือแรงงาน ในการผลิตโภคภัณฑ์จะต้องได้รับมอบแรงงานปริมาณหนึ่ง หรือถูกกระทำลงไป  และผมไม่ได้กล่าวถึงแรงงานเท่านั้น แต่เป็นแรงงานทางสังคม ผู้ใดที่ผลิตสิ่งของมาใช้เองทันที มาบริโภคเอง คนนั้นได้สร้างผลิตภัณฑ์ใช่โภคภัณฑ์ ในฐานะที่เป็นผู้ผลิตซึ่งยังยืนด้วยตัวเอง เขาไม่ได้ยุ่งเกี่ยวกับสังคมเลย แต่เพื่อที่จะผลิตโภคภัณฑ์ คนนั้นใช่แต่จะต้องผลิตสิ่งของเพื่อสนองความต้องการทางสังคมอย่างหนึ่งเท่านั้น แต่แรงงานของเขาเองจะต้องเป็นมัดเป็นส่วนหนึ่งของผลรวมทั้งมวลของแรงงานซึ่งสังคมได้ใช้ไป มันจะต้องอยู่ใต้บังคับบัญชาของการแบ่งงานกันทำภายในสังคม มันไม่เป็นสิ่งใดเลยหากไร้แรงงานในวิสัยอื่น และมันจำเป็นต้องบูรณาการพวกมันเข้ากันในส่วนของมันเอง}}

{{ตรคป|If we consider commodities as values, we consider them exclusively under the single aspect of realized, fixed, or, if you like, crystallized social labour. In this respect they can differ only by representing greater or smaller quantities of labour, as, for example, a greater amount of labour may be worked up in a silken handkerchief than in a brick. But how does one measure quantities of labour? By the time the labour lasts, in measuring the labour by the hour, the day, etc. Of course, to apply this measure, all sorts of labour are reduced to average or simple labour as their unit. |หากเราถือว่าโภคภัณฑ์เป็นมูลค่า เราพิจารณาพวกมันในแง่มุมด้านเดียวนั้นคือแรงงานทางสังคมซึ่งกลายเป็นจริง ถูกตรึง หรือถ้าคุณอนุญาต ที่ตกผลึกลงมาโดยเฉพาะ ในแง่นี้พวกมันแตกต่างกันด้วยปริมาณของแรงงานที่พวกมันเป็นตัวแทนว่าอันไหนมากกว่าหรือน้อยกว่าเท่านั้น ตัวอย่างเช่นผ้าเช็ดหน้าผ้าไหมอาจเป็นการปรากฏของแรงงานที่มากกว่าก้อนอิฐ แต่เราจะวัดปริมาณของแรงงานอย่างไร ก็ด้วยระยะเวลาที่ใช้ ด้วยการวัดแรงงานตามรายชั่วโมง รายวัน ฯลฯ แน่นอนว่าเพื่อที่จะใช้การวัดเช่นนี้ แรงงานทุกชนิดจะถูกลดรูปเป็นหน่วยของแรงงานอย่างง่ายหรือโดยเฉลี่ย
}}

{{ตรคป|We arrive, therefore, at this conclusion. A commodity has a value, because it is a crystallization of social labour. The greatness of its value, of its relative value, depends upon the greater or less amount of that social substance contained in it; that is to say, on the relative mass of labour necessary for its production. The relative values of commodities are, therefore, determined by the respective quantities or amounts of labour, worked up, realized, fixed in them. The correlative quantities of commodities which can be produced in the same time of labour are equal. Or the value of one commodity is to the value of another commodity as the quantity of labour fixed in the one is to the quantity of labour fixed in the other. |เราจึงได้ข้อสรุปมาดังนี้ว่า สินค้าโภคภัณฑ์มีมูลค่า เพราะมันเป็นผลึกของแรงงานทางสังคม ขนาดของมูลค่าของมัน ของมูลค่าเชิงสัมพัทธ์ของมัน ขึ้นอยู่กับปริมาณของสสารทางสังคมนั้นที่อาจมีอยู่ข้างในในปริมาณที่มากหรือน้อยก็ตาม กล่าวคือ ขึ้นอยู่กับมวลเชิงสัมพัทธ์ของแรงงานที่จำเป็นในการผลิตมัน มูลค่าสัมพัทธ์ของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นจึงถูกกำหนดโดยปริมาณหรือขนาดของแรงงานของแต่ละชิ้น ซึ่งถูกกระทำ กลายเป็นจริง และถูกตรึงไว้ในมัน ปริมาณสหสัมพันธ์ของสินค้าโภคภัณฑ์ที่สามารถผลิตได้ในช่วงเวลาเท่ากันนั้นจะเท่ากัน หรือก็คือ มูลค่าของโภคภัณฑ์ชิ้นหนึ่งเป็นต่อมูลค่าโภคภัณฑ์ชิ้นอื่น เช่นเดียวกับที่ปริมาณของแรงงานซึ่งถูกตรึงไว้ในอันหนึ่งเป็นต่อปริมาณของแรงงานซึ่งถูกตรึงไว้ในอันอื่น}}

{{ตรคป|I suspect that many of you will ask, Does then, indeed, there exist such a vast, or any difference whatever, between determining the values of commodities by wages, and determining them by the relative quantities of labour necessary for their production? You must, however, be aware that the reward for labour, and quantity of labour, are quite disparate things. Suppose, for example, equal quantities of labour to be fixed in one quarter of wheat and one ounce of gold. I resort to the example because it was used by Benjamin Franklin in his first essay published in 1729, and entitled, A Modest Enquiry into the Nature and Necessity of a Paper Currency, where he, one of the first, hit upon the true nature of value. Well. We suppose, then, that one quarter of wheat and one ounce of gold are equal values or equivalents, because they are crystallizations of equal amounts of average labour, of so many days' or so many weeks' labour respectively fixed in them. In thus determining the relative values of gold and corn, do we refer in any way whatever to the wages of the agricultural labourer and the miner? Not a bit. We leave it quite indeterminate how their day's or week's labour was paid, or even whether wages labour was employed at all. If it was, wages may have been very unequal. The labourer whose labour is realized in the quarter of wheat may receive two bushels only, and the labourer employed in mining may receive one-half of the ounce of gold. Or, supposing their wages to be equal, they may deviate in all possible proportions from the values of the commodities produced by them. They may amount to one-half, one-third, one-fourth, one-fifth, or any other proportional part of the one quarter of corn or the one ounce of gold. Their wages can, of course, not exceed, not be more than the values of the commodities they produced, but they can be less in every possible degree. Their wages will be limited by the values of the products, but the values of their products will not be limited by the wages. And above all, the values, the relative values of corn and gold, for example, will have been settled without any regard whatever to the value of the labour employed, that is to say, to wages. To determine the values of commodities by the relative quantities of labour fixed in them, is, therefore, a thing quite different from the tautological method of determining the value of commodities by the value of labour, or by wages. This point, however, will be further elucidated in the progress of our inquiry. |ผมคาดว่าพวกคุณหลายคนจะถามว่า แล้วอย่างนั้นการกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยค่าจ้าง กับการกำหนดด้วยปริมาณสัมพัทธ์ของแรงงานที่จำเป็นต่อการผลิตมันนั้น มันต่างกันหรือไม่ไม่ว่าจะมากหรือน้อยก็ตาม แต่คุณต้องรู้ว่ารางวัลสำหรับแรงงาน และปริมาณของแรงงานนั้นเป็นของสองอย่างที่ต่างกันอย่างมาก สมมุติเช่น ในข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์กับทองคำหนึ่งออนซ์มีแรงงานปริมาณเท่ากัน ผมใช้ตัวอย่างพวกนี้เพราะมันถูกใช้โดย เบนจามิน แฟรงคลิน ในความเรียงของเขาฉบับแรกจาก ค.ศ. 1729 นามว่า การสอบสวนโดยประมาณเกี่ยวกับธรรมชาติและความจำเป็นของเงินตรากระดาษ ซึ่งเป็นหนึ่งในที่แรกที่เขาได้เผชิญกับธรรมชาติอันแท้จริงของมูลค่า ดีหละ เราสมมุติแล้วกันว่าข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์และทองคำหนึ่งออนซ์นั้นเป็นมูลค่าที่เท่ากันหรือสมมูลกัน เพราะทั้งสองเป็นการตกผลึกจากแรงงานโดยเฉลี่ยในปริมาณเท่า ๆ กัน เป็นแรงงานนับหลายวัน หรือหลายสัปดาห์ซึ่งถูกตรึงไว้ภายในมันทั้งสองตามลำดับ ดังนั้นในการกำหนดมูลค่าสัมพัทธ์ของทองคำและข้าว เราหมายถึงค่าจ้างของกรรมกรเกษตรและเหมืองแร่ในแง่ใดแง่หนึ่งเลยหรือไม่ ไม่เลยสักนิด เราทิ้งไว้เป็นความคลุมเครือว่าแรงงานรายวันรายสัปดาห์ของพวกเขานั้นเป็นรายจ่ายเท่าใด หรือแม้แต่ว่าเป็นแรงงานรับจ้างหรือไม่ก็ตาม เพราะหากเป็นเช่นนั้น ค่าจ้างจะต่างกันอย่างมาก แรงงานของกรรมกรที่ได้กลายเป็นจริงข้างในข้าวสาลีควอเตอร์หนึ่งนั้นอาจได้รับมาเพียงปริมาณสองบุชเชิลเท่านั้น และกรรมกรที่ทำงานในเหมืองก็อาจได้เป็นทองครึ่งออนซ์ หรือหากสมมุติให้ค่าจ้างเท่ากันแล้ว ก็จะต่างไปจากมูลค่าของโภคภัณฑ์ที่พวกเขาผลิตเป็นอัตราส่วนทั้งหลาย มันอาจเท่ากับครึ่งหนึ่ง หนึ่งในสาม ในสี่ ในห้า หรือในอัตราส่วนอื่นใดของข้าวสาลีหนึ่งควอเตอร์หรือทองหนึ่งออนซ์นั้น แน่นอนว่าค่าจ้างของพวกเขาจะไม่มากเกินไปกว่ามูลค่าของโภคภัณฑ์ที่พวกเขาผลิต แต่จะสามารถน้อยกว่ามันในทุกระดับ ค่าจ้างของพวกเขาถูกจำกัดโดยมูลค่าของผลผลิต แต่มูลค่าของผลผลิตของพวกเขาจะไม่ถูกจำกัดโดยค่าจ้าง และเหนือสิ่งอื่นใด มูลค่าเหล่านั้น มูลค่าสัมพัทธ์ของข้าวและทอง ดังตัวอย่าง จะถูกกำหนดโดยไม่สนใจเลยว่ามูลค่าของแรงงานที่จ้างไปเป็นเท่าใด กล่าวคือค่าจ้างนั่นเอง ในการที่จะกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยปริมาณสัมพัทธ์ของแรงงานที่ถูกตรึงไว้ข้างในพวกมันนั้น จึงแตกต่างอย่างยิ่งจากวิธีการแบบสัจนิรันดร์ที่จะกำหนดมูลค่าของโภคภัณฑ์ด้วยมูลค่าของแรงงาน หรือด้วยค่าจ้าง อย่างไรก็ตาม ข้อนี้จะถูกอธิบายเพิ่มเติมเมื่อการสอบสวนของเราดำเนินต่อไป}}

{{ตรคป|In calculating the exchangeable value of a commodity we must add to the quantity of labour last employed the quantity of labour previously worked up in the raw material of the commodity, and the labour bestowed on the implements, tools, machinery, and buildings, with which such labour is assisted. For example, the value of a certain amount of cotton-yarn is the crystallization of the quantity of labour added to the cotton during the spinning process, the quantity of labour previously realized in the cotton itself, the quantity of labour realized in the coal, oil, and other auxiliary substances used, the quantity of labour fixed in the steam-engine, the spindles, the factory building, and so forth. Instruments of production properly so-called, such as tools, machinery, buildings, serve again and again for a longer or shorter period during repeated processes of production. If they were used up at once, like the raw material, their whole value would at once be transferred to the commodities they assist in producing. But as a spindle, for example, is but gradually used up, an average calculation is made, based upon the average time it lasts, and its average waste or wear and tear during a certain period, say a day. In this way we calculate how much of the value of the spindle is transferred to the yarn daily spun, and how much, therefore, of the total amount of labour realized in a pound of yarn, for example, is due to the quantity of labour previously realized in the spindle. For our present purpose it is not necessary to dwell any longer upon this point. |ในการคำนวณมูลค่าแลกเปลี่ยนของสินค้าโภคภัณฑ์ เราต้องรวมเอาปริมาณของแรงงานที่ได้ใช้งานไป ปริมาณของแรงงานซึ่งถูกลงแรงไปในวัตถุดิบของสินค้าโภคภัณฑ์นั้น กับแรงงานที่ได้มอบให้กับเครื่องมือ อุปกรณ์ เครื่องจักร และอาคารต่าง ๆ ซึ่งได้ถูกใช้อำนวยแรงงานนั้นไป ตัวอย่างเช่น มูลค่าของไหมที่ทำจากฝ้ายปริมาณหนึ่งคือผลึกของแรงงานปริมาณที่ถูกเพิ่มเข้าไปในฝ้ายในขั้นตอนการปั่น ปริมาณที่ได้กลายเป็นจริงก่อนแล้วในตัวฝ้ายเอง ปริมาณที่ได้กลายเป็นจริงขึ้นในรูปของถ่านหิน น้ำมัน และสารอนุเคราะห์อื่น ๆ ที่ถูกใช้ ปริมาณที่ถูกตรึงไว้ในเครื่องยนต์ไอน้ำ กระสวย อาคารโรงงาน และอื่น ๆ ต่อไป สิ่งที่ถูกเรียกอย่างเหมาะสมว่าอุปกรณ์ในการผลิต อาทิเครื่องมือ เครื่องจักร อาคารต่าง ๆ ได้รับใช้กระบวนการผลิตซึ่งเกิดขึ้นซ้ำเป็นช่วงเวลาไม่ว่านานหรือสั้นก็ตามอย่างไม่หยุดหย่อน หากมันถูกใช้หมดในครั้งเดียว เช่นเดียวกับวัตถุดิบ มูลค่าของมันทั้งหมดก็จะถูกส่งต่อไปยังสินค้าโภคภัณฑ์ที่มันช่วยผลิตในทีเดียว ทว่าหากยกตัวอย่างเช่นกระสวยซึ่งถูกใช้จนค่อย ๆ หมดอายุไป ก็จะถูกคำนวณโดยเฉลี่ย บนฐานของเวลาที่มันจะใช้งานได้โดยเฉลี่ย และความชำรุดหรือความสูญเสียโดยเฉลี่ยในช่วงเวลาหนึ่ง เช่นหนึ่งวัน ด้วยวิธีนี้เราจะคำนวณหามาว่ามูลค่าของกระสวยเท่าใดที่ถูกส่งต่อไปยังไหมที่ถูกปั่นออกมาต่อวัน และดังนั้น แรงงานปริมาณเท่าใดจากทั้งหมดซึ่งปรากฏอยู่ในไหมหนึ่งปอนด์นั้นมาจากปริมาณของแรงงานที่ได้กลายเป็นจริงอยู่ในกระสวยอันนั้น สำหรับจุดประสงค์ของเราในตอนนี้ เราไม่จำเป็นต้องพูดถึงประเด็นนี้ให้นานมากกว่านี้แล้ว}}

{{ตรคป|It might seem that if the value of a commodity is determined by the quantity of labour bestowed upon its production, the lazier a man, or the clumsier a man, the more valuable his commodity, because the greater the time of labour required for finishing the commodity. This, however, would be a sad mistake. You will recollect that I used the word &quot;Social labour,&quot; and many points are involved in this qualification of &quot;Social.&quot; In saying that the value of a commodity is determined by the quantity of labour worked up or crystallized in it, we mean the quantity of labour necessary for its production in a given state of society, under certain social average conditions of production, with a given social average intensity, and average skill of the labour employed. When, in England, the power-loom came to compete with the hand-loom, only one-half the former time of labour was wanted to convert a given amount of yarn into a yard of cotton or cloth. The poor hand-loom weaver now worked seventeen or eighteen hours daily, instead of the nine or ten hours he had worked before. Still the product of twenty hours of his labour represented now only ten social hours of labour, or ten hours of labour socially necessary for the conversion of a certain amount of yarn into textile stuffs. His product of twenty hours had, therefore, no more value than his former product of ten hours. |อาจดูเหมือนว่าหากมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นถูกกำหนดโดยปริมาณแรงงานที่สละให้กับการผลิตมัน ยิ่งผู้ใดเกียจคร้านเท่าใด หรือซุ่มซ่ามเพียงใด โภคภัณฑ์ของเขาก็จะยิ่งมีมูลค่ามากขึ้นเท่านั้น อันเนื่องมาจากเวลาแรงงานที่จำเป็นต้องใช้สำเร็จกิจโภคภัณฑ์นั้นที่มากกว่า แต่ว่านี่ก็เป็นเพียงความเข้าใจผิดที่น่าเศร้า คุณจะจำได้ว่าผมได้ใช้คำว่า &quot;แรงงานทางสังคม&quot; ไป และหลาย ๆ ประเด็นก็เกี่ยวข้องกับคุณสมบัติ &quot;ทางสังคม&quot; นี้ เมื่อผมกล่าวว่ามูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นถูกกำหนดโดยปริมาณของแรงงานที่ถูกลงแรงไปในหรือตกผลึกอยู่ข้างในมันนั้น ผมหมายถึงปริมาณของแรงงานอันจำเป็นต่อการผลิตมันท่ามกล่างสังคมที่อยู่ในสถานะหนึ่ง ภายใต้เงื่อนไขในการผลิตโดยเฉลี่ยทางสังคมอันหนึ่ง ด้วยความเข้มข้นโดยเฉลี่ยทางสังคมและทักษะโดยเฉลี่ยของแรงงานที่ถูกใช้งาน ในประเทศอังกฤษ ขณะที่เครื่องทอผ้ากลแข็งขันกับเครื่องทอผ้าด้วยมือ ทำให้ต้องการเวลาแรงงานเพียงครึ่งหนึ่งจากเดิมเพื่อแปลงไหมปริมาณหนึ่งเป็นผ้าฝ้ายหนึ่งหลาเท่านั้น ช่างทอฝีมือผู้อาภัพนั้นก็จำต้องทำงานสิบเจ็ดหรือสิบแปดชั่วโมงต่อวัน จากเดิมเพียงเก้าหรือสิบชั่วโมงอย่างที่เคย ถึงอย่างนั้นผลผลิตของแรงงานของเขาในเวลายี่สิบชั่วโมงกลับเป็นตัวแทนของแรงงานทางสังคมเพียงสิบชั่วโมงเท่านั้น หรือก็คือแรงงานอันจำเป็นทางสังคมเพื่อแปลงเส้นไหมปริมาณหนึ่งให้กลายเป็นสิ่งทอเป็นเวลานานสิบชั่วโมง ผลผลิตจากยี่สิบชั่วโมงของเขานั้นจึงไม่ได้มีมูลค่ามากไปกว่าผลผลิตในสิบชั่วโมงของเขาจากเมื่อก่อนเลย}}

{{ตรคป|If then the quantity of socially necessary labour realized in commodities regulates their exchangeable values, every increase in the quantity of labour wanted for the production of a commodity must augment its value, as every diminution must lower it. |อย่างนั้นหากปริมาณของแรงงานอันจำเป็นทางสังคมที่ปรากฏขึ้นในสินค้าโภคภัณฑ์เป็นสิ่งที่ควบคุมมูลค่าแลกเปลี่ยนของพวกมันแล้ว ทุก ๆ ครั้งที่ปริมาณของแรงงานที่ต้องการในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์เพิ่มขึ้นย่อมทำให้มูลค่าสูงขึ้น และทุกครั้งที่ลดลงย่อมทำให้ต่ำลง}}

{{ตรคป|If the respective quantities of labour necessary for the production of the respective commodities remained constant, their relative values also would be constant. But such is not the case. The quantity of labour necessary for the production of a commodity changes continuously with the changes in the productive powers of the labour employed. The greater the productive powers of labour, the more produce is finished in a given time of labour: and the smaller the productive powers of labour, the less produce is finished in the same time. If, for example, in the progress of population it should become necessary to cultivate less fertile soils, the same amount of produce would be only attainable by a greater amount of labour spent, and the value of agricultural produce would consequently rise. On the other hand, if with the modern means of production, a single spinner converts into yarn, during one working day, many thousand times the amount of cotton which he could have spun during the same time with the spinning wheel, it is evident that every single pound of cotton will absorb many thousand times less of spinning labour than it did before, and, consequently, the value added by spinning to every single pound of cotton will be a thousand times less than before. The value of yarn will sink accordingly. |หากปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์แต่ละชนิดนั้นคงตัวอยู่ มูลค่าเชิงสัมพัทธ์ของพวกมันก็จะคงตัวด้วย แต่มันไม่เป็นเช่นนั้น ปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการผลิตสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องตามความเปลี่ยนแปลงในพลังในการผลิตของแรงงานที่ถูกนำมาใช้ ยิ่งพลังผลิตภาพของแรงงานสูงขึ้นเท่าใด จะผลิตมากกว่าเดิมภายในเวลาแรงงานเท่าหนึ่ง และยิ่งพลังผลิตภาพของแรงงานต่ำลงเท่าใด จะผลิตได้น้อยกว่าเดิมภายในเวลาเท่าเดิม ยกตัวอย่างเช่น หากพัฒนาการของประชากรทำให้จำเป็นต้องเพาะปลูกในดินที่อุดมสมบูรณ์น้อยลง ปริมาณผลผลิตเท่าเดิมจะได้มาก็ด้วยปริมาณของแรงงานที่ต้องใช้มากขึ้น และมูลค่าของผลผลิตทางการเกษตรก็จะสูงขึ้นตามลำดับ ในทางกลับกัน ด้วยปัจจัยการผลิตสมัยใหม่ ช่างทอคนเดียวใช้เวลาทำงานหนึ่งวันในการปั่นไหมออกมาได้หลายพันเท่ามากกว่าที่เขาเคยทำได้ในช่วงเวลาเดียวกันด้วยเครื่องปั่นด้าย แน่ชัดว่าฝ้ายแต่ละปอนด์ก็จะดูดซึมแรงงานที่ใช้ปั่นมันเข้าไปน้อยกว่าที่มันเคยได้หลายพันเท่า และผลพวงก็คือมูลค่าที่ถูกเพิ่มด้วยการปั่นที่อยู่ในฝ้ายทุก ๆ ปอนด์ก็จะน้อยลงกว่าเดิมหลายพันเท่า มูลค่าของไหมก็ลดลงตามนั้น}}

{{ตรคป|Apart from the different natural energies and acquired working abilities of different peoples, the productive powers of labour must principally depend: |นอกเหนือจากพลังงานทางธรรมชาติต่าง ๆ และความสามารถทำงานที่ได้มาของผู้คนแต่ละคน พลังในการผลิตของแรงงานนั้นโดยหลักการจะต้องขึ้นอยู่กับ: }}

{{ตรคป|Firstly. Upon the natural conditions of labour, such as fertility of soil, mines, and so forth; |ประการแรก เงื่อนไขทางธรรมชาติของแรงงาน อาทิเช่น ความอุดมสมบูรณ์ของดิน เหมืองแร่ และอื่น ๆ}}

{{ตรคป|Secondly. Upon the progressive improvement of the Social Powers of Labour, such as are derived from production on a grand scale, concentration of capital and combination of labour, subdivision of labour, machinery, improved methods appliance of chemical and other natural agencies, shortening of time and space by means of communication and transport, and every other contrivance by which science presses natural agencies into the service of labour, and by which the social or co-operative character of labour is developed. The greater the productive powers of labour, the less labour is bestowed upon a given amount of produce; hence the smaller the value of this produce. The smaller the productive powers of labour, the more labour is bestowed upon the same amount of produce; hence the greater its value. As a general law we may, therefore, set it down that: -- |ประการที่สอง การพัฒนาอย่างก้าวกระโดดของพลังทางสังคมของแรงงาน เช่นอย่างที่ได้มาจาการผลิตในขนาดใหญ่ การรวมศูนย์ของทุนและการผสมผสานของแรงงาน การแบ่งสัดส่วนของแรงงาน เครื่องจักร การพัฒนาวิธีการประยุกต์ใช้สารเคมีและตัวกระทำทางธรรมชาติอื่น ๆ การลดเวลาและพื้นที่ด้วยวิธีการสื่อสารและขนส่ง และสิ่งประดิษฐ์อื่น ๆ ทั้งหลายซึ่งวิทยาศาสตร์ใช้กดดันพลังของธรรมชาติมารับใช้แรงงาน และซึ่งถูกใช้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะทางสังคมหรือสหกรณ์ของแรงงาน ยิ่งพลังในการผลิตของแรงงานมากขึ้นเท่าใด แรงงานที่ถูกสละให้กับผลผลิตจำนวนหนึ่งก็จะน้อยลงเท่านั้น และจึงทำให้มูลค่าของผลผลิตนี้ต่ำลง ยิ่งพลังในการผลิตของแรงงานน้อยลงเท่าใด แรงงานที่ถูกสละให้กับผลผลิตในจำนวนเดียวกันก็จะมากขึ้นเท่านั้น และจึงทำให้มูลค่าของมันมากขึ้น เราอาจกำหนดเป็นกฎทั่วไปได้ว่า: -- }}

{{ตรคป|The values of commodities are directly as the times of labour employed in their production, and are inversely as the productive powers of the labour employed. |มูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นเป็นโดยตรงกับเวลาแรงงานที่ใช้ในการผลิตมัน และเป็นโดยผกผันกับพลังในการผลิตของแรงงานที่ถูกใช้}}

{{ตรคป|Having till now only spoken of Value, I shall add a few words about Price, which is a peculiar form assumed by value. |จนถึงตรงนี้ผมพูดถึงแต่มูลค่า ผมควรกล่าวอีกหน่อยเกี่ยวกับราคา ซึ่งเป็นรูปแบบที่แปลกประหลาดอันหนึ่งของมูลค่า}}

{{ตรคป|Price, taken by itself, is nothing but the monetary expression of value. The values of all commodities of this country, or example, are expressed in gold prices, while on the Continent they are mainly expressed in silver prices. The value of gold or silver, like that of all other commodities, is regulated by the quantity of labour necessary for getting them. You exchange a certain amount of your national products, in which a certain amount of your national labour is crystallized, for the produce of the gold and silver producing countries, in which a certain quantity of their labour is crystallized. It is in this way, in fact by barter, that you learn to express in gold and silver the values of all commodities, that is, the respective quantities of labour bestowed upon them. Looking somewhat closer into the monetary expression of value, or what comes to the same, the conversion of value into price, you will find that it is a process by which you give to the values of all commodities an independent and homogeneous form, or by which you express them as quantities of equal social labour. So far as it is but the monetary expression of value, price has been called natural price by Adam Smith, &quot;prix necessaire&quot; by the French physiocrats.|เมื่อพิจารณาราคาอย่างโดด ๆ มันเป็นสิ่งใดนอกเสียจากการแสดงออกมูลค่าในรูปตัวเงิน มูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดในประเทศนี้เป็นต้น ล้วนถูกแสดงออกมาเป็นราคาของทอง ในขณะที่ในภาคพื้นทวีปพวกมันถูกแสดงออกเป็นราคาของแร่เงินเป็นหลัก มูลค่าของทองหรือเงิน เช่นเดียวกับสินค้าโภคภัณฑ์อื่น ๆ ก็ถูกควบคุมโดยปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในการได้มันมา คุณแลกเปลี่ยนผลผลิตของชาติคุณปริมาณหนึ่ง ซึ่งในนั้นก็มีแรงงานของชาติคุณปริมาณหนึ่งตกผลึกอยู่ กับผลผลิตของประเทศที่ผลิตทองและเงิน ซึ่งในนั้นก็มีแรงงานของพวกเขาปริมาณหนึ่งที่ตกผลึกอยู่ ในทางนี้เอง ความจริงแล้วก็คือด้วยการแลกเปลี่ยนสินค้า ที่คุณได้เรียนรู้ที่จะแสดงออกมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหลายด้วยทองและเงิน นั่นคือด้วยปริมาณของแรงงานซึ่งถูกมอบให้กับพวกมันตามลำดับ หากมองใกล้ขึ้นอีกนิดเข้าไปยังการแสดงออกมูลค่าด้วยเงินตรา หรือสิ่งที่ก็กลายเป็นสิ่งเดียวกัน การแปลงมูลค่าเป็นราคา คุณจะพบว่ามันเป็นกระบวนการที่คุณให้รูปแบบที่เป็นเนื้อเดียวกันและเป็นอิสระให้กับมูลค่าของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมด หรือเป็นวิธีที่คุณใช้แสดงออกพวกมันเป็นปริมาณของแรงงานทางสังคมที่เท่ากัน ตราบเท่าที่มันเป็นเพียงแต่การแสดงออกมูลค่าเป็นเงินตรา อดัม สมิธ ได้เรียกราคาว่าเป็นราคาทางธรรมชาติ และพวกธรรมชาตินิยมชาวฝรั่งเศสก็เรียกมันว่า &quot;พรี เนเซแซร์&quot;}}

{{ตรคป|What then is the relation between value and market prices, or between natural prices and market prices? You all know that the market price is the same for all commodities of the same kind, however the conditions of production may differ for the individual producers. The market price expresses only the average amount of social labour necessary, under the average conditions of production, to supply the market with a certain mass of a certain article. It is calculated upon the whole lot of a commodity of a certain description. |อย่างนั้นแล้วความสัมพันธ์ระหว่างมูลค่าและราคาตลาด หรือระหว่างราคาทางธรรมชาติและราคาตลาดคืออะไรหรือ พวกคุณทุกคนรู้ว่าราคาตลาดนั้นเท่ากันสำหรับสินค้าโภคภัณฑ์ชนิดเดียวกันทุกชิ้น ทุก ๆ ชนิด อย่างไรก็ตามเงื่อนไขของการผลิตอาจแตกต่างกันระหว่างผู้ผลิตแต่ละเจ้า ราคาตลาดเป็นสิ่งที่แสดงออกเพียงแต่ปริมาณโดยเฉลี่ยของแรงงานทางสังคมอันจำเป็น ภายในเงื่อนไขในการผลิตโดยเฉลี่ย เพื่อจัดเตรียมสิ่งของอย่างหนึ่งในปริมาณหนึ่งให้กับตลาด มันถูกคำนวณบนสินค้าโภคภัณฑ์ชนิดหนึ่งในจำนวนมาก ๆ}}

{{ตรคป|So far the market price of a commodity coincides with its value. On the other hand, the oscillations of market prices, rising now over, sinking now under the value or natural price, depend upon the fluctuations of supply and demand. The deviations of market prices from values are continual, but as Adam Smith says: |จนถึงตรงนี้ราคาตลาดของสินค้าโภคภัณฑ์นั้นสอดคล้องกับมูลค่าของมัน ในทางกลับกันการผันผวนของราคาตลาดที่สูงขึ้นแล้วลดลงจากมูลค่าหรือราคาทางธรรมชาติก็ขึ้นอยู่กับการผันผวนของอุปทานและอุปสงค์ การเบี่ยงเบนของราคาตลาดไปจากมูลค่านั้นเกิดขึ้นอย่างต่อเนือง แต่อย่างที่อดัม สมิธ กล่าว: }}

{{ตรคป|&lt;blockquote&gt;The natural price . . . is the central price, to which the prices of all commodities are continually gravitating. Different accidents may sometimes keep them suspended a good deal above it, and sometimes force them down even somewhat below it. But whatever may be the obstacles which hinder them from settling in this centre of repose and continuance they are constantly tending towards it.&lt;/blockquote&gt; |
&lt;blockquote&gt;ราคาทางธรรมชาติ . . . เป็นราคาตรงกลาง ที่ราคาของสินค้าโภคภัณฑ์ทั้งหมดโคจรอยู่รอบมันอย่างต่อเนื่อง อุบัติเหตุต่าง ๆ ในบางครั้งอาจทำให้มันอยู่สูงกว่ามาก และบางครั้งก็กดมันต่ำกว่าพอสมควร แต่ไม่ว่าจะมีอุปสรรคใดที่คอยกันไม่ให้มันตั้งอยู่ในความสงบและความต่อเนื่องตรงกลางนี้ พวกมันก็โน้มเอียงเข้าหามันอยู่ตลอดเวลา&lt;/blockquote&gt; }}

{{ตรคป|I cannot now sift this matter. It suffices to say that if supply and demand equilibrate each other, the market prices of commodities will correspond with their natural prices, that is to say, with, their values, as determined by the respective quantities of labour required for their production. But supply and demand must constantly tend to equilibrate each other, although they do so only by compensating one fluctuation by another, a rise by a fall, and vice versa. If instead of considering only the daily fluctuations you analyze the movement of market prices for longer periods, as Mr. Tooke, for example, has done in his History of Prices, you will find that the fluctuations of market prices, their deviations from values, their ups and downs, paralyze and compensate each other; so that apart from the effect of monopolies and some other modifications I must now pass by, all descriptions of commodities are, on average, sold at their respective values or natural prices. The average periods during which the fluctuations of market prices compensate each other are different for different kinds of commodities, because with one kind it is easier to adapt supply to demand than with the other. |ผมกลั่นกรองประเด็นนี้ไม่ได้อีกแล้ว คงพอแล้วหากกล่าวว่าถ้าอุปทานและอุปสงค์นั้นทำให้ทั้งสองอยู่ในสมดุล ราคาตลาดของสินค้าโภคภัณฑ์ย่อมสอดคล้องต้องกับราคาตามธรรมชาติของมัน กล่าวคือมูลค่าของมัน ดังที่กำหนดไว้โดยปริมาณของแรงงานอันจำเป็นในขั้นตอนการผลิตของมันออกมาตามแต่ละชิ้น แต่อุปทานและอุปสงค์จำต้องทำให้สมดุลกันเองอยู่ตลอดเวลา แม้ว่าจะทำไปด้วยการชดเชยการผันผวนครั้งหนึ่งด้วยอีกครั้งหนึ่ง การขึ้นด้วยการลง และในทำนองกลับกัน หากว่าแทนที่จะพิจารณาเพียงแต่การผันผวนที่เกิดขึ้นรายวัน คุณไปวิเคราะห์การเคลื่อนไหวของราคาตลาดเหนือช่วงเวลาที่นานขึ้น อย่างเช่นคุณทุกซึ่งได้ทำไปในเล่มประวัติศาสตร์ของราคาของเขา คุณจะพบว่าการผันผวนของราคาตลาดนั้น ค่าเบี่ยงเบนจากมูลค่าของมัน ราคาที่ขึ้นและลง ชะงักงันและชดเชยซึ่งกันและกัน ทำให้หากปราศจากผลที่เกิดจากการผูกขาดและการดัดแปลงอื่น ๆ ซึ่งผมต้องขอข้ามไปก่อน โดยเฉลี่ยแล้ว สินค้าโภคภัณฑ์ในทุกประเภทจะถูกขายไปที่มูลค่าหรือราคาทางธรรมชาติของมันแต่ละชนิดตามลำดับ ช่วงเวลาโดยเฉลี่ยที่ความผันผวนของราคาตลาดนั้นชดเชยกันนั้นแตกต่างกันไปตามโภคภัณฑ์แต่ละชนิด เพราะอุปสงค์อุปทานของสินค้าชนิดเดียวกันนั้นปรับตัวกันได้อย่างง่ายดายกว่ากับชนิดอื่น ๆ}}

{{ตรคป|If then, speaking broadly, and embracing somewhat longer periods, all descriptions of commodities sell at their respective values, it is nonsense to suppose that profit, not in individual cases, but that the constant and usual profits of different trades spring from surcharging the prices of commodities, or selling them at a price over and above their value. The absurdity of this notion becomes evident if it is generalized. What a man would constantly win as a seller he would as constantly lose as a purchaser. It would not do to say that there are men who are buyers without being sellers, or consumers without being producers. What these people pay to the producers, they must first get from them for nothing. If a man first takes your money and afterwards returns that money in buying your commodities, you will never enrich yourselves by selling your commodities too dear to that same man. This sort of transaction might diminish a loss, but would never help in realizing a profit. |อย่างนั้นแล้วหากกล่าวโดยกว้าง และถือเอาช่วงเวลาที่นานขึ้นกว่าเท่าหนึ่ง สินค้าโภคภัณฑ์ทุกชนิดจะถูกขายไปที่มูลค่าของมันตามลำดับ การนึกคิดว่ากำไรนั้น ไม่ใช่ในกรณีปัจเจก แต่ว่ากำไรธรรมดาทั่วไปที่คงตัวในแต่ละสายอาชีพ ว่าเกิดขึ้นจากการเก็บเงินเพิ่มขึ้นจากราคาของโภคภัณฑ์นั้น หรือก็คือการขายมันในราคาที่สูงกว่ามูลค่าของพวกมันนั้น จึงเป็นสิ่งที่เหลวไหล ความไร้เหตุผลของแนวคิดนี้ชัดเจนยิ่งขึ้นเมื่อมันถูกนำมาวางนัยทั่วไป ใครนั้นที่เป็นผู้ขายที่มีชัยอยู่เสมอ ก็จะเป็นผู้ซื้อที่ต้องพ่ายอยู่เสมอเช่นกัน ใช้ไม่ได้แน่หากเราพูดว่ามีมนุษย์ใดที่เป็นผู้ซื้อโดยไม่เป็นผู้ขาย หรือเป็นผู้บริโภคโดยไม่เป็นผู้ผลิต สิ่งที่ผู้คนเช่นนี้จ่ายให้กับผู้ผลิต พวกเขาต้องได้มันมาก่อนจากความว่างเปล่า หากผู้ใดเอาเงินไปจากคุณแล้วกลับเอาเงินนั้นมาซื้อสินค้าโภคภัณฑ์ของคุณ คุณก็จะไม่มีวันร่ำรวยเลยไม่ว่าจะขายให้คน ๆ เดียวกันนั้นแพงขึ้นเท่าใดก็ตาม ธุรกรรมในแบบนี้อาจลดความขาดทุน แต่ไม่ช่วยให้กำไรกลายเป็นจริงขึ้นมา}}

{{ตรคป|To explain, therefore, the general nature of profits, you must start from the theorem that, on an average, commodities are sold at their real values, and that profits are derived from selling them at their values, that is, in proportion to the quantity of labour realized in them. If you cannot explain profit upon this supposition, you cannot explain it at all. This seems paradox and contrary to every-day observation. It is also paradox that the earth moves round the sun, and that water consists of two highly inflammable gases. Scientific truth is always paradox, if judged by every-day experience, which catches only the delusive appearance of things.|ดังนั้นเพื่อที่จะอธิบายถึงธรรมชาติโดยทั่วไปของกำไร คุณต้องเริ่มจากทฤษฎีบทก่อนที่ว่า โดยเฉลี่ยแล้ว สินค้าโภคภัณฑ์ถูกขายที่มูลค่าจริงของมัน และกำไรนั้นหาได้มาจากการขายที่มูลค่าของพวกมัน นั่นคือ ในอัตราส่วนต่อปริมาณของแรงงานที่ปรากฏขึ้นอยู่ข้างในมัน หากคุณไม่สามารถอธิบายกำไรด้วยสมมุติฐานนี้ คุณก็จะไม่สามารถอธิบายได้เลย นี่ดูเหมือนเป็นปฏิทรรศน์และขัดกับการสังเกตุการณ์ในชีวิตประจำวัน เช่นกัน การที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์และการที่น้ำประกอบไปด้วยแก็สไวไฟสองชนิดนั้นก็เป็นปฏิทรรศน์ ความจริงทางวิทยาศาสตร์เป็นปฏิทรรศน์เสมอ หากใช้ประสบการณ์ชีวิตประจำวันมาตัดสิน ซึ่งเข้าใจเพียงแค่รูปปรากฏที่ลวงหลอกตาของสิ่งต่าง ๆ เท่านั้น}}</text>
      <sha1>gdoie99fxwml6g1gk32bn284vzxtugg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>คุยกับผู้ใช้:Somwang Inchai</title>
    <ns>3</ns>
    <id>57684</id>
    <revision>
      <id>189395</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:27:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>1899</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>เพิ่ม[[Template:Welcome|สารต้อนรับ]]ในหน้าคุยของผู้ใช้ใหม่</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="224" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Somwang Inchai}}

-- [[ผู้ใช้:New user message|New user message]] ([[คุยกับผู้ใช้:New user message|คุย]]) 16:27, 16 สิงหาคม 2565 (+07)</text>
      <sha1>km1nrk7h5wy29g5gi7jv23izt43fitg</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>