ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="th">
  <siteinfo>
    <sitename>วิกิซอร์ซ</sitename>
    <dbname>thwikisource</dbname>
    <base>https://th.wikisource.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">สื่อ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">พิเศษ</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">พูดคุย</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">ผู้ใช้</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">คุยกับผู้ใช้</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">วิกิซอร์ซ</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">คุยเรื่องวิกิซอร์ซ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ไฟล์</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">คุยเรื่องไฟล์</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">มีเดียวิกิ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">คุยเรื่องมีเดียวิกิ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">แม่แบบ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">คุยเรื่องแม่แบบ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">วิธีใช้</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">คุยเรื่องวิธีใช้</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">หมวดหมู่</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">คุยเรื่องหมวดหมู่</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">สถานีย่อย</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">คุยเรื่องสถานีย่อย</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">ผู้สร้างสรรค์</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">คุยเรื่องผู้สร้างสรรค์</namespace>
      <namespace key="114" case="first-letter">งานแปล</namespace>
      <namespace key="115" case="first-letter">คุยเรื่องงานแปล</namespace>
      <namespace key="250" case="first-letter">หน้า</namespace>
      <namespace key="251" case="first-letter">คุยเรื่องหน้า</namespace>
      <namespace key="252" case="first-letter">ดัชนี</namespace>
      <namespace key="253" case="first-letter">คุยเรื่องดัชนี</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">มอดูล</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">คุยเรื่องมอดูล</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208</id>
    <revision>
      <id>189344</id>
      <parentid>188143</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T16:01:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:FB1:165:AAC4:93A:63E6:9C9B:3F00</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59241" xml:space="preserve">{{ลบ|ท5 - ไม่ใช่ภาษาไทย}}
{{วิกิพีเดีย|ธรรมจักกัปปวัตตนสูตร|ธรรมจักกัปปวัตตนสูตร}}

{{เสียง|บทสวดพระธรรมจักรกัปปวัตตนสูตร.ogg|ฟังบทสวดพระธรรมจักรกัปปวัตตนสูตรบาลี}}

{{เสียง|หัวใจธรรมจักรกัปปวัตตนสูตร.ogg|หัวใจธรรมจักรกัปปวัตตนสูตรบาลี}}

== ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร (บาลี) ==

เอวัมเม สุตัง เอกัง สะมะยัง ภะคะวา พาราณะสิยัง วิหะระติ อิสิปะตะเน มิคะทาเย ตัตฺระ โข ภะคะวา ปัญจะวัคคิเย ภิกขู อามันเตสิ 

เทฺวเม (''อ่านว่า ทเว-เม'') ภิกขะเว อันตา ปัพพะชิเตนะ นะ เสวิตัพพา โย จายัง กาเมสุ กามะสุขัลลิกานุโยโค หีโน คัมโม โปถุชชะนิโก อะนะริโย อะนัตถะสัญหิโต โย จายัง อัตตะกิละมะถานุโยโค ทุกโข อะนะริโย อะนัตถะสัญหิโต 

เอ เต เต ภิกขะเว อุโภ อันเต อะนุปะคัมมะ มัชฌิมา ปะฏิปะทา ตะถาคะเตนะ อะภิสัมพุทธา จักขุกะระณี ญาณะกะระณี อุปะสะมายะ อะภิญญายะ สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัตตะติ

กะตะมา จะ สา ภิกขะเว มัชฌิมา ปะฏิปะทา ตะถาคะเตนะ อะภิสัมพุทธา จักขุกะระณี ญาณะกะระณี อุปะสะมายะ อะภิญญายะ สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัตตะติ

อะยะเมวะ อะริโย อัฏฐังคิโก มัคโค เสยยะถีทัง สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปโป สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมาอาชีโว สัมมาวายาโม สัมมาสะติ สัมมาสะมาธิ 

อะยัง โข สา ภิกขะเว มัชฌิมา ปะฏิปะทา ตะถาคะเตนะ อะภิสัมพุทธา จักขุกะระณี ญาณะกะระณี อุปะสะมายะ อะภิญญายะ สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัตตะติ

อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขัง อะริยะสัจจัง ชาติปิ ทุกขา ชะราปิ ทุกขา มะระณัมปิ ทุกขัง โสกะปะริเทวะทุกขะ โทมะนัสสุปายา สาปิ ทุกขา อัปปิเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข ปิเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข ยัมปิจฉัง นะ ละภะติ ตัมปิ ทุกขัง สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขันธา ทุกขา 

อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะสะมุทะโย อะริยะสัจจัง ยายัง ตัณหา โปโนพภะวิกา นันทิราคะสะหะคะตา ตัตฺระตัตฺราภินันทินี เสยยะถีทัง กามะตัณหา ภะวะตัณหา วิภะวะตัณหา 

อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจัง โย ตัสสาเยวะ ตัณหายะ อะเสสะวิราคะนิโรโธ จาโค ปะฏินิสสัคโค มุตติ อะนาละโย 

อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจัง 

อะยะเมวะ อะริโย อัฏฐังคิโก มัคโค เสยยะถีทัง สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปโป สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมาอาชีโว สัมมาวายาโม สัมมาสะติ สัมมาสะมาธิ

อิทัง ทุกขัง อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขัง อะริยะสัจจัง ปะริญเญยยันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขัง อะริยะสัจจัง ปะริญญาตันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ

อิทัง ทุกขะสะมุทะโย อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะสะมุทะโย อะริยะสัจจัง ปะหาตัพพันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะสะมุทะโย อะริยะสัจจัง ปะหีนันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ

อิทัง ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจัง สัจฉิกาตัพพันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจัง สัจฉิกะตันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

อิทัง ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจัง ภาเวตัพพันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจัง ภาวิตันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ 

ยาวะกีวัญจะ เม ภิกขะเว อิเมสุ จะตูสุ อะริยะสัจเจสุ เอวันติปะริวัฏฏัง ทฺวาทะสาการัง ยะถาภูตัง ญาณะทัสสะนัง นะ สุวิสุทธัง อะโหสิ 

เนวะ ตาวาหัง ภิกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพฺรัหฺมะเก สัสสะมะณะพฺราหฺมะณิยา ปะชายะ สะเทวะมะนุสสายะ อะนุตตะรัง สัมมาสัมโพธิง อะภิสัมพุทโธ ปัจจัญญาสิง 

ยะโต จะ โข เม ภิกขะเว อิเมสุ จะตูสุ อะริยะสัจเจสุ เอวันติปะริวัฏฏัง ทฺวาทะสาการัง ยะถาภูตัง ญาณะทัสสะนัง สุวิสุทธัง อะโหสิ 

อะถาหัง ภิกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพฺรัหฺมะเก สัสสะมะณะพฺราหฺมะณิยา ปะชายะ สะเทวะมะนุสสายะ อะนุตตะรัง สัมมาสัมโพธิง อะภิสัมพุทโธ ปัจจัญญาสิง 

ญาณัญจะ ปะนะ เม ทัสสะนัง อุทะปาทิ อะกุปปา เม วิมุตติ อะยะมันติมา ชาติ นัตถิทานิ ปุนัพภะโวติ 

อิทะมะโวจะ ภะคะวา อัตตะมะนา ปัญจะวัคคิยา ภิกขู ภะคะวะโต ภาสิตัง อะภินันทุง อิมัสฺมิญจะ ปะนะ เวยยากะระณัสฺมิง ภัญญะมาเน อายัสฺมะโต โกณฑัญญัสสะ วิระชัง วีตะมะลัง ธัมมะจักขุง อุทะปาทิ ยังกิญจิ สุมุทะยะธัมมัง สัพพันตัง นิโรธะธัมมันติ 

ปะวัตติเต จะ ภะคะวะตา ธัมมะจักเก ภุมมา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง เอตัมภะคะวะตา พาราณะสิยัง อิสิปะตะเนมิคะทาเย อะนุตตะรัง ธัมมะจักกัง ปะวัตติตัง อัปปะฏิวัตติยัง สะมะเณนะ วา พฺราหฺมะเณนะ วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา พฺรัหฺมุนา วา เกนะจิวา โลกัสฺมินติ

ภุมมานัง เทวานัง สัททัง สุตฺวา จาตุมมะหาราชิกา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

จาตุมมะหาราชิกานัง เทวานัง สัททัง สุตฺวา ตาวะติงสา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

ตาวะติงสานัง เทวานัง สัททัง สุตฺวา ยามา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

ยามานัง เทวานัง สัททัง สุตฺวา ตุสิตา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

ตุสิตานัง เทวานัง สัททัง สุตวา นิมมานะระตี เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

นิมมานะระตีนัง เทวานัง สัททัง สุตวา ปะระนิมมิตะวะสะวัตตี เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

ปะระนิมมิตะวะสะวัตตีนัง เทวานัง สัททัง สุตวา พฺรัหฺมะปาริสัชชา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

พฺรัหฺมะปาริสัชชานัง เทวานัง สัททัง สุตวา พฺรัหฺมะปะโรหิตา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

พฺรัหฺมะปะโรหิตานัง เทวานัง สัททัง สุตวา มะหาพฺรัหฺมา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

มะหาพฺรัหฺมานัง เทวานัง สัททัง สุตวา ปะริตตาภา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

ปะริตตาภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา อัปปะมาณาภา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

อัปปะมาณาภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา อาภัสสะรา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

อาภัสสะรานัง เทวานัง สัททัง สุตวา ปะริตตะสุภา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

ปะริตตะสุภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา อัปปะมาณะสุภา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

อัปปะมาณะสุภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา สุภะกิณฺหะกา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

สุภะกิณฺหะกานัง เทวานัง สัททัง สุตวา เวหัปผะลา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

เวหัปผะลานัง เทวานัง สัททัง สุตวา อะวิหา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

อะวิหานัง เทวานัง สัททัง สุตวา อะตัปปา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

อะตัปปานัง เทวานัง สัททัง สุตวา สุทัสสา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

สุทัสสานัง เทวานัง สัททัง สุตวา สุทัสสี เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

สุทัสสีนัง เทวานัง สัททัง สุตวา อะกะนิฏฐะกา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ 

เอตัมภะคะวะตา พาราณะสิยัง อิสิปะตะเนมิคะทาเย อะนุตตะรัง ธัมมะจักกัง ปะวัตติตัง อัปปะฏิวัตติยัง สะมะเณนะ วา พฺราหฺมะเณนะ วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา พรัหมุนา วา เกนะจิ วา โลกัสฺมินติ

อิติหะเตนะ ขะเณนะ เตนะ มุหุตเตนะ ยาวะ พฺรัหฺมะโลกา สัทโท อัพภุคคัจฉิ อะยัญจะ ทะสะสะหัสสี โลกะธาตุ สังกัมปิ สัมปะกัมปิ สัมปะเวธิ อัปปะมาโณ จะ โอฬาโร โอภาโส โลเก ปาตุระโหสิ อะติกกัมเมวะ เทวานัง เทวานุภาวัง 

อะถะโข ภะคะวา อุทานัง อุทาเนสิ อัญญาสิ วะตะ โภ โกณฑัญโญ อัญญาสิ วะตะ โภ โกณฑัญโญติ 

อิติหิทัง อายัสฺมะโต โกณฑัญญัสสะ อัญญาโกณฑัญโญ เตฺววะ(''อ่านว่า ตเว-วะ'')นามัง อะโหสีติ

==ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร(แปล ฉบับสมบูรณ์)==

===บทนำ ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร===

&lt;big&gt;'':อนุตตะรัง อภิสัมโพธิง สัมพุชฌิตวา ตะถาคะโต

:ปะฐะมัง ยัง อะเทเสสิ ธัมมะจักกัง อะนุตตะรัง

:สัมมะเทวะ ปะวัตเตนโต โลเก อัปปะฏิวัตติยัง

:ยัตถากขาตา อุโภ อันตา ปะฎิปัตติ จะ มัชฌิมา

:จะตูสวาริยะสัจเจสุ วิสุทธัง ญาณะทัสสะนัง

:เทสิตัง ธัมมะราเชนะ สัมมาสัมโพธิกิตตะนัง

:นาเมนะ วิสสุตัง สุตตัง ธัมมะจักกัปปะวัตตะนัง

:เวยยากะระณะปาเฐนะ สังคีตันตัมภะณามะ เส ฯ''&lt;/big&gt;


พระตถาคต คือ พระพุทธเจ้า ครั้นได้ตรัสรู้ธรรม ได้แก่ อริยสัจ 4 ซึ่งเป็นธรรมอันสูงสุด ไม่มีธรรมใดที่สูงไปกว่า ได้ทรงแสดงให้เห็นเป็นจักร คือ วงล้อ ประกอบด้วยซี่ 8 ซี่ คือธรรมอันเป็นทางสายกลาง 8 ประการ ซึ่งเป็นทางที่หลีกเว้นการปฏิบัติตนแบบสุดโต่ง 2 คือ หมกหมุ่นในกามคุณ และ ทรมานตนด้วยวิธีการต่างๆ เป็นข้อ ปฏิบัติอันเป็นกลาง ให้เกิดปัญญารู้แจ้งเห็นจริง ให้บริสุทธิ์จากกิเลส, พวกเราทั้งหลาย จงร่วมกันสวดพระธรรมจักรนั้น ที่พระพุทธเจ้าผู้ทรงเป็นธรรมราช ทรงแสดงไว้แล้ว มีชื่อปรากฏว่า ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร เป็นพระสูตรที่ประกาศให้ทราบถึงการที่พระองค์ ได้บรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ ซึ่งพระสงฆ์ผู้ทรงไว้ซึ่งความรู้ทั้งหลาย ได้ร้อยกรองไว้โดยทำเป็นบทสวดมนต์ที่ถูกต้องตามหลักบาลีไวยากรณ์ เทอญฯ

=ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร=

:เอวัมเม สุตังฯ เอกัง สะมะยัง ภะคะวา พาราณะสิยัง วิหะระติ อิสิปะตะเน มิคะทาเย ตัตระ โข ภะคะวา ปัญจะวัคคิเย ภิกขู อามันเตสิ

&quot;ข้าพเจ้า ได้สดับมาอย่างนี้ สมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้าผู้ทรงไว้ซึ่งพระมหากรุณาธิคุณ เสด็จประทับอยู่ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ใกล้เมืองพาราณสีในเวลานั้น พระองค์ได้ตรัสเตือนพระภิกษุเบญจวัคคีย์ว่า&quot;

:เทวเม ภิกขะเว อันตา ปัพพะชิเตนะ นะ เสวิตัพพา โย จายัง กาเมสุ กามะสุขัลลิกานุโยโค หีโน คัมโม โปถุชชะนิโก อะนะริโย อะนัตถะสัญหิโต โย จายัง อัตตะกิละมะถานุโยโค ทุกโข อะนะริโย อะนัตถะสัญหิโตฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย ผู้ออกบวชแสวงหาความหลุดพ้น ไม่ควรปฎิบัติตน 2 ประการ คือ (1)การแสวงหาความสุขทางกามคุณ แบบสุดโต่ง ซึ่งทำให้จิตใจต่ำทราม เป็นเรื่องของชาวบ้านที่มีความใคร่ เป็นเรื่องของคนมีกิเลสหนาไม่ใช่เป็นสิ่งประเสริฐ คือ มีแต่จะก่อให้เกิดข้าศึกคือกิเลส ไม่มีสาระประโยชน์อันใด (2)การปฏิบัติตนแบบก่อให้เกิดความทุกข์ทรมาน เป็นสภาวะที่ทนได้ยาก ไม่ใช่สิ่งประเสริฐ คือ มีแต่จะก่อให้เกิดข้าศึก คือ กิเลสไม่มีสาระประโยชน์อันใดฯ&quot;

:เอเต เต ภิกขะเว อุโภ อันเต อะนุปะคัมมะ มัชฌิมา ปะฏิปะทา ตะถาคะเตนะ อะภิสัมพุทธา จักขุกะระณี ญาณะกะระณี อุปะสะมายะ อะภิญญายะ สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัตตะติฯ

:กะตะมา จะ สา ภิกขะเว มัชฌิมา ปะฏิปะทา ตะถา คะเตนะ อะภิสัมพุทธา จักขุกะระณี ญาณะกะระณี อุปะสะ มายะ อะภิญญายะ สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัตตะติ ฯ

:อะยะเมวะ อะริโย อัฏฐังคิโก มัคโค ฯ เสยยะถีทัง ฯ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปโป สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมาอาชีโว สัมมาวายาโม สัมมาสะติ สัมมาสะมาธิ ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย หลักปฏิบัติอันเป็น ทางสายกลาง หลีกเลี่ยงจากการปฏิบัติแบบสุดโต่ง ซึ่งเราตถาคตได้ตรัสรู้แล้ว ด้วยปัญญาอันยวดยิ่ง เห็นได้ด้วยตาใน รู้ด้วยญาณภายใน เป็นไปเพื่อความสงบกิเลส เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความรู้อย่างทั่วถึง เพื่อความดับกิเลสและกองทุกข์ ได้แก่ อริยมรรคมีองค์ 8 คือ (1)ความเห็นชอบ (2)ความดำริชอบ (3)วาจาชอบ (4)การงานชอบ (5) เลี้ยงชีวิตชอบ (6)ความเพียรชอบ (7)ความระลึกชอบ (8)ความตั้งจิตชอบ&quot;

:อะยัง โข สา ภิกขะเว มัชฌิมา ปะฏิปะทา ตะถาคะ เตนะ อะภิ สัมพุทธา จักขุกะระณี ญาณะกะระณี อุปะสะมายะ อะภิญญายะ สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัตตะติ ฯ

:อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขัง อะริยะสัจจัง ชาติปิ ทุกขา ชะราปิ ทุกขา มะระณัมปิ ทุกขัง โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสาปิ ทุกขา อัปปิเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข ปิเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข ยัมปิจฉัง นะ ละภะติ ตัมปิ ทุกขัง สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขันธา ทุกขา

&quot;ภิกษุทั้งหลาย ทุกขอริยสัจ คือ ความจริงที่ช่วยมนุษย์ให้เป็นผู้ประเสริฐเกี่ยวกับการพิจารณาเห็นทุกข์ เป็นอย่างนี้ คือ การเข้าใจว่า &quot;เกิด แก่ เจ็บ ตาย&quot; ล้วนแต่ เป็นทุกข์ แม้แต่ความโศรกเศร้าเสียใจ ความร่ำไรรำพัน ความทุกข์กายทุกข์ใจ ทั้งความคับแค้นใจก็เป็นทุกข์ ประสบกับสิ่งที่ไม่เป็นที่รักก็เป็นทุกข์ พลัดพรากจากสิ่งที่เป็นที่รักก็เป็นทุกข์ ปราถนาสิ่งใด ไม่ได้สิ่งนั้นก็เป็นทุกข์ ว่าโดยย่อ การยึดมั่นแบบฝังใจ ว่า เบญจขันธ์ (คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) ว่าเป็น อัตตา เป็นตัวเรา เป็นเหตุทำให้เกิดความทุกข์แท้จริง&quot;

:อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะสะมุมะโย อะริยะสัจจัง ฯ ยายัง ตัณหา โปโนพภะวิกา นันทิราคะสะหะคะตา ตัตระ ตัตราภิ นันทินี ฯ เสยยะถีทัง ฯ กามะตัณหา ภะวะตัณหา วิภะวะตัณหา ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย เหตุทำให้เกิดความทุกข์ (สมุทัย) มีอย่างนี้ คือ ความอยากเกินควร ที่เรียกว่า ทะยานอยาก ทำให้ต้องเวียนว่ายตายเกิด เป็นไปด้วยความกำหนัด ด้วยอำนาจความเพลิดเพลิน มัวเพลิดเพลินอย่างหลงระเริงในสิ่งที่ก่อให้เกิดความกำหนัดรักใคร่นั้นๆ ได้แก่

(1) ความทะยานอยากในสิ่งที่ก่อให้เกิดความใคร่

(2) ความทะยานอยากในความอยากเป็นนั่นอยากเป็นนี่

(3) ความทะยานอยากในความที่จะพ้นจากภาวะที่ไม่อยากเป็๋น เช่น ไม่อยากจะเป็นคนไร้เกียรติ ไร้ยศ เป็นต้น อยากจะดับสูญไปเลย ถ้าไม่ได้เป็นอย่างนั้น อย่างนี้&quot;

:อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจังฯ โย ตัสสาเยวะ ตัณหายะ อะเสสะวิราคะ นิโรโธ จาโค ปะฏินิสสัคโค มุตติ อะนาละโย ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย นิโรธ คือ ความดับทุกข์อย่างแท้จริง คือ ดับความกำหนัดอย่างสิ้นเชิง มิให้ตัณหาเหลือยู่ สละตัณหา ปล่อยวางตัณหาข้ามพ้นจากตัณหา ไม่มีเยื่อใยในตัณหา&quot;

:อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะ สัจจัง ฯ

:อะยะเมวะ อะริโย อัฏฐังคิโก มัคโค ฯ เสยยะถีทัง ฯ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปโป สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมา อาชีโว สัมมาวายาโม สัมมาสะติ สัมมาสะมาธิ ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย ทุกขโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ คือ ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์อย่างแท้จริง คือ อริยมรรคมีองค์ 8 ได้แก่ (1)ความเห็นชอบ (2)ความดำริชอบ (3)วาจาชอบ (4)การงานชอบ (5)เลี้ยงชีวิตชอบ (6)ความเพียรชอบ (7)ความระลึกชอบ (8)ความตั้งจิตมั่นชอบ&quot;

:อิทัง ทุกขัง อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขัง อะริยะสัจจัง ปะริญเญยยันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขัง อะริยะสัจจัง ปะริญญาตันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย ดวงตาเห็นธรรม ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลาย ที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่านี้ เป็นทุกขอริยสัจจ เป็นสิ่งที่ควรกำหนดรู้ ภิกษุทั้งหลาย (บัดนี้) เราได้ดวงตาเห็นธรรม เกิดญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลายที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่านี้เป็นทุกขอริยสัจ เราได้กำหนดรู้แล้ว&quot;

:อิทัง ทุกขะสะมุทะโย อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง

:อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะสะมุทมะโย อะริยะสัจจัง ปะหาตัพพันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะสะมุทะโย อะริยะสัจจัง ปะหีนันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ

:ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย ดวงตาเห็นธรรม ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลาย ที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่านี้เป็นทุกสมุทัยอริยสัจ เป็นสิ่งที่ควรละ ภิกษุทั้งหลาย (บัดนี้) เราได้ดวงตาเห็นธรรม เกิดญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลาย ที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่านี้เป็นทุกขสมุทัยอริยสัจเราละได้แล้ว&quot;

:อิทัง ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง

:อุทะปาทิ ฯ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจัง สัจจิกาตัพพันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจัง สัจจิกะตันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ

:ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย ดวงตาเห็นธรรม ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลาย ที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่านี้เป็น ทุกขนิโรธอริยสัจ เป็นสิ่งที่ควรทำให้แจ้ง ภิกษุทั้งหลาย (บัดนี้) เราได้ดวงตาเห็นธรรม เกิดญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลาย ที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่าเป็น ทุกขนิโรธอริยสัจ เราได้ทำให้แจ้งแล้ว&quot;

:อิทัง ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริสัจจัง ภาเวตัพพันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

:ตัง โข ปะนิทัง ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจัง ภาวิตันติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะนุสสุเตสุ ธัมเมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณัง อุทะปาทิ ปัญญา อุทะปาทิ วิชชา อุทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย ดวงตาเห็นธรรม ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลาย ที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่านี้เป็น ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ เป็นสิ่งที่ควรเจริญ ภิกษุทั้งหลาย (บัดนี้) เราได้ดวงตาเห็นธรรม เกิดญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง อย่างแจ่มแจ้งในธรรมทั้งหลาย ที่เรายังไม่ได้เคยรับฟังมาในกาลก่อน ว่าเป็น ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ เราได้เจริญแล้ว&quot;

:ยาวะกีวัญจะ เม ภิกขะเว อิเมสุ จะตูสุ อะริยะสัจเจสุ เอวันติ ปะริวัฏฏัง ทวาทะสาการัง ยะถาภูตัง ญาณะทัสสะนัง นะ สุวิสุทธัง อะโหสิ ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย เมื่อใดการหยั่งรู้ การเห็นตามความเป็นจริง ว่าอริยสัจ 4 มี 3 รอบ มีอาการ 12 (ได้แก่ 1.หยั่งรู้อริยสัจ แต่ละอย่างตามความเป็นจริง 2.หยั่งรู้กิจของอริยสัจ 3.หยั่งรู้กิจอันได้ทำแล้ว ในอริยสัจ) ยังไม่หมดจดเพียงใด&quot;

:เนวะ ตาวาหัง ภิกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรัหมะเก สัสสะมะณะ พราหมะณิยา ปะชายะ สะเทวะมะนุสสายะ อะนุตตะรัง สัมมาสัมโพธิง อะภิสัมพุทโธ ปัจจัญญาสิง ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย เรายืนยันตนว่า เป็นผู้ตรัสรู้ชอบด้วยตนเอง ไม่มีใครจะเทียบได้ ไม่ว่าจะเป็นเทวดา มาร พรหม แม้มวลมนุษย์ ทั้งที่เป็นสมณะเป็นพราหมณ์ ก็เทียบเท่ามิได้เพียงนั้น&quot;

:ยะโต จะ โข เม ภิกขะเว อิเมสุ จะตูสุ อะริยะสัจเจสุ เอวันติ ปะริวัฏฏัง ทวาทะสาการัง ยะถาภูตัง ญาณะทัสสะนัง สุวิสุทธัง อะโหสิ ฯ

:อะถาหัง ภิกขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรัหมะเก สัสสะมะณะพราหมะณิยา ปะชายะ สะเทวะมะนุสสายะ อะนุตตะรัง สัมมาสัมโพธิง อะภิสัมพุทโธ ปัจจัญญาสิง ฯ

&quot;ภิกษุทั้งหลาย เมื่อใดการหยั่งรู้ การเห็นตามความเป็นจริงดังกล่าวมาหมดจดดีแล้ว เมื่อนั้นเราได้ยืนยันตนเป็นผู้ตรัสรู้ชอบดังกล่าวแล้ว เช่นนั้น&quot;

:ญาณัญจะ ปะนะ เม ทัสสะนัง อุทะปาทิ อะกุปปา เม วิมุตติ อะยะมันติมา ชาติ นัตถิทานิปุ นัพภะโวติ ฯ

&quot;การหยั่งรู้ การเห็นตามความเป็นจริงได้เกิดขึ้นแก่เราแล้วว่า ความหลุดพ้นของเราไม่มีการกลับกำเริบอีกแล้ว ชาตินี้เป็นชาติสุดท้ายแล้ว ไม่ต้องมีการเวียนว่ายตายเกิดอีก&quot;

:อิทะมะโว จะ ภะคะวาฯ อัตตะมะนา ปัญจะวัคคิยา ภิขู ภะคะวะโต ภาสิตัง อะภินันทุง ฯ

&quot;ครั้นพระพุทธองค์ ผู้ทรงไว้ซึ่งพระมหากรุณาธิคุณได้แสดงธรรมโดยปริยายดังกล่าวมา เหล่าภิกษูเบญจวัคคีย์ ก็ได้มีใจยินดีเพลินในการแสดงธรรมของพระพุทธเจ้า&quot;

:อิมัสมิญจะ ปะนะ เวยยากะระณัสมิ ภัญญะมาเน อายัส มะโต โกณฑัญญัสสะ วิระชัง วีตะมะลัง ธัมมะจักขุง อุทะปาทิ ยังกิญจิ สุมุทะยะธัมมัง สัพพันตัง นิโรธะธัมมันติ ฯ

&quot;ก็แล เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสแสดงธรรมอย่างแจ่มแจ้งอย่างมีหลัก ท่านโกณทัญญะ ผู้ทรงไว้ซึ่งอาวุโส ได้เกิดธรรมจักษุ คือ ได้รู้แจ้งเห็นจริงซึ่งพระธรรมที่พระพุทธองค์ทรงแสดง กำจัดธุลี กำจัดมลทินเสียได้ มีความเข้าใจตามความเป็นจริงว่ สิ่งใดเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย สิ่งนั้นย่อมดับไปเป็นธรรมดา เพราะสิ้นเหตุปัจจัย&quot;

:ปะวัตติเต จะ ภะคะวะตา ธัมมะจักเก ภุมมา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง เอตัมภะคะวะตา พาราณะสิยัง อิสิปะตะเน มิคะทาเย

:อะนุตตะรัง ธัมมะจักกัง ปะวัตติตัง อัปปะฏิวัตติยัง สะมะเณนะ วา พราหมะเณนะ วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา พรัหมุนา วา เกนะจิวา โลกัสมินติ ฯ

&quot;ครั้นพระพุทธองค์ ผู้ทรงไว้ซึ่งพระมหากรุณาธิคุณ ได้แสดงธรรมจักร คือ หมุนวงล้อแห่งธรรมที่ประกอบด้วย 8 ซี่ คือ อริยมรรคมีองค์ 8 เหล่าภุมเทวดา ก็เปล่งเสียงสาธุการบันลือลั่นว่า วงล้อแห่งธรรม ไม่มีวงล้ออื่นใดจะหมุนสู้ได้ ได้รับการหมุนไปโดยพระพุทธเจ้า ผู้ทรงไว้ซึ่งพระมหากรุณาธิคุณแล้ว ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ใกล้เมืองพาราณสี ซึ่งไม่มีใครทำได้มาก่อน ไม่ว่าจะเป็นสมณะ พราหมณ์ เทวดา มาร พรหม&quot;

:ภุมมานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:จาตุมมะหาราชิกา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุงฯ จาตุมมะหาราชิกานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:ตาวะติงสา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ตาวะติงสานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:ยามา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ ยามานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:ตุสิตา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ ตุสิตานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:นิมมานะระตี เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ นิมมานะระตีนัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:ปะระนิมมิตะวะสะวัตตี เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ ปะระนิมมิตะวะสะวัตตีนัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:พรัหมะปาริสัชชา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ พรัหมะปะริสัชชานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:พรัหมะปะโรหิตา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ พรัหมะปะโรหิตานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:มะหาพรัหมา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ มะหาพรัหมานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:ปะริตตาภา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ ปะริตตาภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:อัปปะมาณาภา เทวา สัททะมะนุสสา เวสุง ฯ อัปปะมาณาภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:อาภัสสะรา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ อาภัสสะรานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:ปะริตตะสุภา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ ปะริตตะสุภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:อัปปะมาณะสุภา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ อัปปะมาณะสุภานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:สุภะกิณหะกา เทวา สัททะ มะนุสสาเวสุงฯ สุภะกิณหะกานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:เวหัปผะลา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ เวหัปผะลานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:อะวิหา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ อะวิหานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:อะตัปปา เทวา สัททะมะนุสสา เวสุง ฯ อะตัปปานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:สุทัสสา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ สุทัสสานัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:สุทัสสี เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ สุทัสสีนัง เทวานัง สัททัง สุตวา

:อะกะนิฏฐะกา เทวา สัททะมะนุสสาเวสุง ฯ

:เอตัมภะคะวะตา พาราณะสิยัง อิสิปะตะเน มิคะทาเย อะนุตตะรัง ธัมมะจักกัง ปะวัตติตัง อัปปะฏิ วัตติยัง สะมะเณนะ วา พราหมะเณนะ วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา พรัหมุนา วา เกนะจิ วา โลกัสมินติ ฯ

&quot;เหล่าเทพเจ้าชั้นจาตุมมหาราชิกา ครั้นได้ยินเสียงเหล่าเทพภุมเทวดาต่างก็ส่งเสียงสาธุการ บันลือลั่นสืบต่อไปจนถึงเทพเจ้าชั้นดาวดึงส์ ชั้นยามะ ชั้นดุสิต ชั้นนิมมานรดี ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี จนกระทั่งถึงชั้นพรหม ตั้งแต่พรหมปาริสัชชา พรหมปโรหิตา มหาพรหม ปริตตาภาพรหม อัปมาณาภาพรหม อาภัสสราพรหม ปริตตสุภาพรหม อัปปมาณสุภาพรหม สุภกิณหกาพรหม เวหัปผลาพรหม อวิหาพรหม อตัปปาพรหม สุทัสสาพรหม สุทัสสีพรหม จนกระทั่งถึงอกนิฎฐกาพรหมเป็นที่สุด ก็ส่งเสียงสาธุการบันลือลั่น เพียงครู่เดียว เสียงได้บันลือไปทั่วพรหมโลก&quot;

:อิติหะ เตนะ ขะเณนะ เตนะ มุหุตเตนะ ยาวะ พรัหมะโลกา สัทโท อัพภุคคัจฉิฯ อะยันจะ ทะสะสะหัสสี โลกะธาตุ สังกัมปิ

:สัมปะกัมปิ สัมปะเวธิฯ อัปปะมาโณ จะ โอฬาโร โอภาโส โลเก ปาตุระโหสิ อะติกกัมเมวะ เทวานัง เทวานุภาวัง ฯ

&quot;ทั้งหมื่นโลกธาตุได้หวั่นไหว สะเทือนสะท้าน เสียงดังสนั่นลั่นไป ทั้งแสงสว่างอันหาประมาณมิได้ ได้ปรากฏขึ้นในโลก เหนือกว่าอานุภาพของเหล่าพรหม&quot;

:อะถะโข ภะคะวา อุทานัง อุทาเนสิ อัญญาสิ วะตะ โภ โกณฑัญโญ อัญญาสิ วะตะ โภ โกณฑัญโญติ อิติหิทัง อายัสมะโต

:โกณฑัญญัสสะ อัญญาโกณฑัญโญ เตววะ นามัง อะโหสีติ ฯ

&quot;ต่อจากนั้นพระพุทธองค์ ผู้ทรงไว้ซึ่งพระมหากรุณาธิคุณ ได้ทรงเปล่งอุทานออกมาว่า &quot;โกณฑัญญะได้รู้แล้วหนอ ผู้เจริญทั้งหลาย โกณฑัญญะ ได้รู้แล้วหนอ ผู้เจริญทั้งหลาย&quot; เพราะเหตุนี้ ท่านโกณฑัญญะจึงได้นามว่าอัญญาโกณฑัญญะ&quot;</text>
      <sha1>0u2iwb1vfuvh9ldg18gia8og3yb2wml</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน</title>
    <ns>2</ns>
    <id>57046</id>
    <revision>
      <id>189329</id>
      <parentid>189328</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:50:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 11 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34037" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีจดหมายเหตุและบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในราชสาส์นที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสาส์นถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในราชสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า ราชสารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งราชสารถึงพระมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits bands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>d0b4kuwy49tm5di3576qiglv5zc93ad</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189330</id>
      <parentid>189329</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:54:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 15 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34001" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีจดหมายเหตุและบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในราชสาส์นที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสาส์นถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits bands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>o0i9lf1knwck775x04u31rq3byol88u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189331</id>
      <parentid>189330</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:55:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 11 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33983" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสาส์นถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits bands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>aovue1g5l7xm9p0qs6yjm9m33h9k4wx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189332</id>
      <parentid>189331</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:55:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 11 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33977" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits bands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>rlt89dydxomjq93nkfyycefpsmx15vv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189334</id>
      <parentid>189332</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:02:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 16 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34488" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาอยู่ในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits bands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>ir6d0726x0v7gu432wl5duuhinwp5s7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189335</id>
      <parentid>189334</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:03:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 16 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34506" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits bands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>dcursxat1pnev7rko0jbsudbje35w4j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189336</id>
      <parentid>189335</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:07:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34878" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|ขณะอยู่ในอังกฤษ และหลังลงหลักปักฐานในสยามได้พักใหญ่แล้ว เขายังเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีอยู่ แต่เมื่อเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิตแล้ว
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>epo19ipgf1b507xrprg6jk6n119nfa8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189337</id>
      <parentid>189336</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:10:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35185" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|ขณะอยู่ในอังกฤษ และหลังลงหลักปักฐานในสยามได้พักใหญ่แล้ว เขายังเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีอยู่ แต่เมื่อเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิตแล้ว เขาก็ถูกเยสุอิตเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันแคทอลิกและยอมรับสนับสนุนประโยชน์ของฝรั่งเศส
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>lw9iys45613iev0t0f723ei21mmp0rv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189338</id>
      <parentid>189337</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:14:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35203" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved to Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|ขณะอยู่ในอังกฤษ และหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว เขายังเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีอยู่ แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิตแล้ว เขาก็ถูกเยสุอิตเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันแคทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้น
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>k8slnmkctqxf22me8hf0tge3tsycv62</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189339</id>
      <parentid>189338</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:20:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35203" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|ขณะอยู่ในอังกฤษ และหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว เขายังเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีอยู่ แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิตแล้ว เขาก็ถูกเยสุอิตเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันแคทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้น
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>brozfmahvp5p56ngon2zjjrebc9jb9n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189340</id>
      <parentid>189339</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:22:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35153" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้น
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>tkp8u1vl1u8sqm46ujbqsjg9f0kd4zn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189341</id>
      <parentid>189340</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:26:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35343" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>i917jthjntisga92b8ykpt69coe3225</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189342</id>
      <parentid>189341</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:39:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35970" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลและเป็นคนรับใช้ของนายไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>nqn1agywxg0m9soffznooosjecdse5d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189343</id>
      <parentid>189342</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:42:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36317" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to pat to Sea, but bed the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลและเป็นคนรับใช้ของนายไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงตั้งเนื้อตั้งตัวให้ตนเอง ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้ว
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>5pyseejdee96rq24hkz8qcwqjq1jowq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189346</id>
      <parentid>189343</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T10:29:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36347" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและการทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>mu02nrcub6tedbnmiicplchwkpwsir8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189347</id>
      <parentid>189346</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T10:32:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36511" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า ประสบเคราะห์ร้ายที่ถูกสภาพอากาศอันเลวร้ายบีบให้วกกลับ
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>krga2256drh88i8gbn562p5lbffzd0j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189348</id>
      <parentid>189347</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T10:37:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36638" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า พบกับความอับโชคด้วยถูกสภาพอากาศอันเลวร้ายบีบให้หวนกลับ และถูกพัดพาออกไปในปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>2o0tre687gznduqpt99186bgnbuate3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189349</id>
      <parentid>189348</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T10:42:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36638" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และถูกพัดพาออกไปในปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>kf6mmw6764ysrgds7bita3wamepzv7y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189350</id>
      <parentid>189349</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T10:44:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 17 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36631" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>5t60iajxnme4gvnheefa37s5ojmfsck</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189351</id>
      <parentid>189350</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T10:50:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36949" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยเข้าไปอีก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>6vvc69fxkj2b8gi4b5ltzeezzbsdkbt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189352</id>
      <parentid>189351</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T10:58:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37192" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องเสี่ยงจะเสียชีวิต และในบรรดาสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>qg8fb6o5rp59fd52db5xa3ylem205m5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189353</id>
      <parentid>189352</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:02:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37479" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องเสี่ยงจะเสียชีวิต และในบรรดาสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความโศกตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม ก็บังเกิดเรื่องประหลาดขึ้นแก่เขา
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>ofnv4ovtbyvzsm3eblr111no1zctf57</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189354</id>
      <parentid>189353</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:12:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38027" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way. how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องเสี่ยงจะเสียชีวิต และในบรรดาสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความโศกตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม ก็บังเกิดเรื่องประหลาดขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูก ตอนนั้น เขาเพ้อไปว่า ตนเห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นล้นพ้นว่า
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>2z1ckbxrfnxlgzjrkrg9m0rj3ka07xs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189355</id>
      <parentid>189354</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:21:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38483" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องเสี่ยงจะเสียชีวิต และในบรรดาสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความโศกตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม ก็บังเกิดเรื่องประหลาดขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูก ตอนนั้น เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นล้นพ้นว่า &quot;กลับไป กลับไป จากจุดเจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนั้นมีผลต่อเขามากจนเขานอนไม่หลับอีกเลยตลอดทั้งคืนที่เหลือนั้น ด้วยว่าในหัวมีแต่คิดเรื่องจะหาทางกลับคืนไปยังสยามได้เช่นไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>gidiq0ewl1j62r7wcyj02h1ol8wlczc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189356</id>
      <parentid>189355</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:24:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38450" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องเสี่ยงจะเสียชีวิต และในบรรดาสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความโศกตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม ก็บังเกิดเรื่องประหลาดขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูก ตอนนั้น เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นล้นพ้นว่า &quot;กลับไป กลับไป ยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนั้นมีผลต่อเขามากจนเขานอนไม่หลับอีกเลยตลอดทั้งคืนที่เหลือ ด้วยในหัวมีแต่คิดเรื่องจะหาทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>sz11kokj5uy9awargitqqhdb61646io</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189357</id>
      <parentid>189356</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:39:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38445" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องเสี่ยงจะเสียชีวิต และในบรรดาสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความโศกตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม ก็บังเกิดเรื่องประหลาดขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นล้นพ้นว่า &quot;กลับไป กลับไป ยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนั้นมีผลต่อเขามากจนเขานอนไม่หลับอีกเลยตลอดทั้งคืนที่เหลือ ด้วยในหัวมีแต่คิดเรื่องจะหาทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>acaoo7cxh20ed4yjdg27mzjzbznlc69</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>189358</id>
      <parentid>189357</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:57:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Venise12mai1834</username>
        <id>8884</id>
      </contributor>
      <comment>/* 18 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38625" xml:space="preserve">: [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/1|1]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2|2]], [[ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/3|3]]
{{หน้าทดลองเขียน}}
==1==

{{ตรคป
|{{ก|The Preface to the Reader.|บ=font-size:140%}}
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==2==

{{ตรคป
|{{ขจ|F}} ''{{พญ|or}} the better understanding of the following Relation, I think it not amiss to acquaint the Reader, That the first Solemn Embassy that the'' French ''King sent to the late King of'' {{พญ|Siam}}, ''was in the Year'' 1685'', by Monsieur'' de Chaumont, ''who went in Quality of Ambassador Extraordinary, whereof there are two Relations publisht; One, of the Embassy done by the Ambassador himself; The other, of the Voyage done by Father'' Tachard, ''one of the six Jesuits that accompany'd Monsieur de'' Chaumont ''in that Voyage, by the French King's particular Command. Both are Translated into'' English, ''Illustrated with Sculptures, and Printed about two Years ago.''
|{{ขจ|เ}} พื่อให้เข้าใจเรื่องเล่าต่อไปนี้ได้ดีขึ้น ข้าคิดว่า คงไม่ผิดถ้าจะแจ้งผู้อ่านเสียก่อนว่า คณะทูตทางพิธีการชุดแรกที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ทรงส่งมายังพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของสยามนั้นมีขึ้นในปี 1685 นำโดยเมอซีเยอเดอ โชมง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้มาในฐานะเอกอัครราชทูตวิสามัญ ซึ่งในการนี้มีเรื่องเล่าสองฉบับได้รับการเผยแพร่แล้ว ฉบับหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยคณะทูต ตัวเอกอัครราชทูตเป็นผู้เขียนเอง อีกฉบับ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ว่าด้วยการเดินทางของหลวงพ่อตาชาร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หนึ่งในเยสุอิตหกคนที่ติดตามเมอซีเยอเดอ โชมง มาในการเดินทางครั้งนั้นตามรับสั่งของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสโดยเฉพาะ ทั้งสองฉบับได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ มีภาพสลัก&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบ และพิมพ์ขึ้นแล้วเมื่อราวสองปีก่อน
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==3==

{{ตรคป
|''The second Embassy was performed in the Year'' 1687'', when the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors that came into'' France ''the Year before with Monsieur'' de Chaumont, ''return'd back again into'' {{พญ|Siam}}, ''by Messieurs'' de la Loubere ''and'' Ceberet, ''who carry'd over with them twelve'' French ''Jesuits, all Mathematicians, to teach the Christian Religion, and the Mathematical Sciences in the two Royal Cities of'' {{พญ|Siam}} ''and'' {{พญ|Louvo}}, ''and a considerable Body of Officers and Soldiers that the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}}. ''The Relation of this second Voyage is publisht only in'' French ''about six Months ago, by the same Father'' Tachard, ''who went back into'' {{พญ|Siam}} ''with the'' {{พญ|Siam}} ''Ambassadors, and return'd from Thence into'' France ''with the Character of the King of'' {{พญ|Siam}}&lt;nowiki&gt;'&lt;/nowiki&gt;''s Envoy Extradorinary to the'' French ''King, and to the Pope. He arrived at'' Paris ''in'' November, 1688. ''and had an Audience of the'' French ''King: And in'' January, 1689. ''he came to'' Rome, and had his Audience of the Pope. In'' March ''following he was to have Embarqued the third time for'' {{พญ|Siam}}; ''but what is become of him since, is not yet known.''
|คณะทูตชุดที่สองนั้นดำเนินการในปี 1687 คราวที่เอกอัครราชทูตสยามซึ่งมายังฝรั่งเศสพร้อมเมอซีเยอเดอ โชมง เมื่อหนึ่งปีก่อนหน้านั้น ต้องกลับคืนมาสยามอีกครั้ง ผู้ดำเนินการ คือ เมอซีเยอเดอ ลา ลูแบร์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และเซเบอแร&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งนำพาเยสุอิตสิบสองคน ทั้งหมดเป็นนักคณิตศาสตร์สำหรับสอนศาสนาคริสต์และคณิตศาสตร์ ณ นครหลวงสองแห่ง คือ สยาม และละโว้&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาพร้อมกับคณะเจ้าหน้าที่และทหารจำนวนมากที่พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสทรงส่งมาให้พระเจ้าแผ่นดินสยาม เรื่องเล่าเกี่ยวกับคณะทูตชุดที่สองนี้มีเผยแพร่แต่ในภาษาฝรั่งเศสเมื่อสักหกเดือนก่อน ผู้เผยแพร่ คือ หลวงพ่อตาชาร์ ที่กลับคืนมายังสยามพร้อมกับเอกอัครราชทูตสยาม แล้วจึงกลับจากที่นั่นไปยังฝรั่งเศสพร้อมสารที่คณะทูตวิสามัญในพระเจ้าแผ่นดินสยามมีถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสและถึงพระสันตะปาปา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; หลวงพ่อตาชาร์มาถึงปารีสในเดือนพฤศจิกายน 1688 และได้เข้าเฝ้าพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส แล้วในเดือนมกราคม 1689 จึงมายังโรมและได้เข้าเฝ้าพระสันตะปาปา ครั้นต่อมาในเดือนมีนาคม เขาจะต้องได้ลงเรือมาสยามเป็นหนที่สามแล้ว แต่ต่อนั้นไปเขาจะเป็นอย่างไรบ้างก็ยังไม่ทราบ
}}

==4==

{{ตรคป
|''In all these three Relations there is mention made of a young Princess, Daughter to the late King of'' {{พญ|Siam}}'', that was then alive, whereof there is no Notice taken in the following Account of the late Revolution; but in other Letters that are come into'' France ''from other hands, we find a no less Tragical Account of her Death, than that of her Unkles, and adopted Brother, the manner whereof they say was this:'' Opra Pitrachard ''having dispatched the King's two Brothers, and adopted Son, who were the only Princes that stood in his way to the Crown, caused the young Princess, the King's only Daughter, to be taken and thrust into a large velvet Sack, and her Brains to be knockt out with great Bars of the sweet and so much effeem'd Wood in all the'' Indies ''call'd'' Aquila ''and'' Calamboar; ''and then thrown into the River, it being accounted a prophane thing, and a violation of the Sacred Respect due to a Princess of the Royal Blood of'' {{พญ|Siam}}, ''to be put to Death in the usual manner that others are; and therefore they did it with great Deference and distinguishing Ceremonies becoming her Quality, not suffering her Royal Person to be polluted with the touch of any vulgar Hand, or Instrument of Mortality.''
|ในเรื่องเล่าทั้งสามฉบับนี้ มีกล่าวถึงเจ้าหญิงพระองค์น้อย&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระธิดาของพระเจ้าแผ่นดินในพระโกศของสยาม ซึ่งยามนั้นยังมีพระชนม์อยู่ แต่ในบันทึกต่อไปนี้ซึ่งว่าด้วยการปฏิวัติครั้งล่าสุดนั้นไม่มีระบุถึงพระนางเลย ทว่า ในจดหมายอื่น ๆ ซึ่งได้มาถึงฝรั่งเศสจากแหล่งอื่นนั้น เราพบบันทึกเกี่ยวกับการสิ้นพระชนม์ของพระนางซึ่งเป็นไปอย่างชวนสลดไม่น้อยกว่าการสิ้นพระชนม์ของพระปิตุลา&lt;ref name = &quot;:1&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; และอนุชาบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางเลย อาการที่สิ้นพระชนม์นั้นเขาว่าไว้ดังนี้ ออกพระเพทราชา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; เมื่อกำจัดพระอนุชาทั้งสอง&lt;ref name = &quot;:1&quot;/&gt; และโอรสบุญธรรม&lt;ref name = &quot;:2&quot;/&gt; ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งเป็นเจ้าชายกลุ่มเดียวที่ขวางทางตนในการขึ้นสู่ราชสมบัติแล้ว ก็ให้นำเจ้าหญิงพระองค์น้อย ผู้เป็นพระธิดาพระองค์เดียวของพระเจ้าแผ่นดิน ไปยัดใส่ถุงกำมะหยี่ใบโต และทุบพระมัตถลุงค์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ของพระนางด้วยกระบองขนาดใหญ่ทำจากไม้อันหอมหวนและเป็นที่บูชายิ่งนักในแดนอินเดียทั้งปวง เรียกว่า ไม้กฤษณา และไม้จันทน์ แล้วจึงโยนลงในแม่น้ำ มีบันทึกไว้ว่า หากประหารด้วยอาการธรรมดาดุจผู้อื่นนั้น จะเป็นการดูหมิ่นและฝ่าฝืนความเคารพสักการะอันสมควรแก่เจ้าหญิงเชื้อพระโลหิตแห่งสยาม และฉะนั้น เขาจึงกระทำการนั้นด้วยความนอบน้อมยิ่งและด้วยพิธีอันมีลักษณะเฉพาะซึ่งเหมาะสมต่อสถานะของพระนาง โดยไม่รบกวนให้พระวรกายของพระนางต้องแปดเปื้อนด้วยการสัมผัสจากมือไพร่ใด ๆ หรือจากอุปกรณ์การพิฆาต&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt;
}}

==5==

{{ตรคป
|''The King of'' {{พญ|Siam}} ''that died lately was about 59 years of Age; the Character that is given of him in all the printed Relations of the'' French ''is very advantageous: They say he was, without Contradiction, the greatest Prince that ever Reign'd in'' {{พญ|Siam}}. ''He was of stature somewhat under the middle size, but strait and well shap'd. He had an engaging Air, a sweet and obliging Carriage, especially to Strangers. He was active and brisk, an Enemy of Idleness and Laziness, which seems to be so natural to the'' Eastern ''Princes, and is accounted by them as the Noblest Prerogative of their Crown. This Prince, on the contrary, was always either in the Woods a hunting of Elephants, or in his Palace minding the Affairs of his Kingdom. He was no Lover of War, because it ruin'd his People, whom he tenderly lov'd; but when his Subjects rebell'd, or his neighbouring Princes offer'd him the least Affront, or violated that Respect that was due to him, there was no King in all the'' East ''that took a more conspicuous Revenge, nor appeared more passionate for Glory. He was desirous of knowing every thing, and having a pregnant and piercing Wit, he easily became Master of what he had a mind to learn. He was magnificent, generous, and as true a Friend as could be desired. These were the Illustrious Qualities which acquired him the Respect of his Neighbours, the Fear of his Enemies, the Esteem and Love of his Subjects, that was nothing short of Adoration. He was never addicted to those Vices which so commonly reign amongst the Princes of the'' East; ''nay, he did often severely punish the most considerable Mandarins, and principal Officers of the Crown, for being too much given to their Pleasures: So that the most unconquerable Obstacle to the Conversion of those Indian and Idolatrous Princes, was not to be found in him, namely, the immoderate Love of Women.''
|พระเจ้าแผ่นดินสยามที่เพิ่งสวรรคตนั้นมีพระชนม์สัก 59 ปีได้ ลักษณะของพระองค์ ตามที่มีบรรยายไว้ในเรื่องราวของชาวฝรั่งเศสทุกฉบับซึ่งได้รับการพิมพ์แล้วนั้น เป็นไปในทางดียิ่ง เขากล่าวไว้ต้องตรงกันว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่เคยเสวยราชย์มาในสยาม สัดส่วนของพระองค์นั้นเล็กกว่าขนาดกลางอยู่บ้าง แต่ลำตัวตรง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และรูปร่างดี พระองค์ทรงมีอากัปกิริยาน่าต้องตาต้องใจ ทรงมีท่าทีอ่อนหวานและพร้อมให้การช่วยเหลือ โดยเฉพาะต่อคนแปลกหน้า&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; พระองค๋ทรงกระฉับกระเฉงและปราดเปรียว จึงทรงอยู่คนละขั้วกับความเหลวไหลและเกียจคร้านที่ดูจะเป็นลักษณะตามธรรมชาติแท้ ๆ ของเจ้าชายชาวตะวันออกทั้งหลาย และเขาบันทึกว่า พระองค๋ทรงเป็นเลิศ&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประเสริฐสุดในขัตติยวงศ์ของเขาเหล่านั้น ในอีกแง่หนึ่ง เจ้าชายพระองค์นี้หากไม่ทรงอยู่ในป่าล่าช้างก็จะทรงอยู่ในวังจดจ่อกับการแผ่นดินของพระองค์เป็นนิตย์ พระองค์มิทรงใฝ่สงคราม เพราะจะยังความพินาศฉิบหายให้แก่ประชาชนของพระองค์ซึ่งพระองค์ทรงถนอมรัก แต่เมื่อพสกนิกรของพระองค์เป็นกบฏไซร้ หรือเจ้าชายจากแคว้นใกล้แดนเคียงปรามาสพระองค์แม้แต่น้อยนิด หรือฝ่าฝืนความเคารพที่พระองค์พึงได้รับ ก็ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใดในฝ่ายตะวันออกทั้งมวลที่จะแก้แค้นได้โจ่งแจ้งหรือสำแดงความลุ่มหลงในความรุ่งโรจน์มากไปกว่านี้แล้ว พระองค์ทรงใคร่รู้ทุกสิ่ง และมีพระปัญญาญาณชาญฉลาดและเฉียบแหลม ทรงเป็นครูในสิ่งที่มีพระทัยใคร่เรียนรู้ได้โดยง่าย พระองค์ช่างวิเศษ พระทัยกว้าง และทรงเป็นมิตรที่ซื่อตรงที่จะพึงปรารถนาได้
}}

==6==

{{ตรคป
|''By the sharpness of his Wit he had discovered the Erroneousness of the Religion of his Ancestors. And he did not believe an Annihilated God, according to the popular Opinion; or as some of theis Doctors say, A God, who weary of governing the Heavens, plunges himself in Repose, and for ever buries himself in the forgetfulness of what passes in the world; Nor a Thousand other Superstitions preached by the'' Talopins'', who are the Preachers and Priests of the Kingdom. On the contrary, He believ'd that God is Eternal; that his Providence continually governs the World, and disposes of all things. To the same Immortal God he often made his Prayers, and implored his Divine Assistance with most profound Reverence at least twice a day, for two hours time, in the Morning after he was up, and at Night before he went to rest. Of the truth of this, there is a most Illustrious Monument in that Never-enough to be admired Speech of his to Monsieur'' Constance, ''in Answer to the'' French ''Ambassador's Memorial, when he press'd him much to declare himself a Christian; which, because of its singular worth, I think it not amiss to insert it here, as Father'' Tachard ''has deliver'd it to us in the'' 5th Book ''of his first Voyage to'' {{พญ|Siam}}, ''pag.'' 309. ''of the'' Paris ''Edition, in'' Quarto, ''which runs thus in'' English:
|
}}

==7==

{{ตรคป
|{{ขจ|I}} N Answer to the ''French'' Ambassador, you shall tell him from me, That I think my Self extremely obliged to the King of ''France'' his Master, finding in his Memorial the marks of his most Christian Majesties Royal Friendship; And since the Honour that great Prince hath done me, is already made Publick all over the ''East'', I cannot sufficiently acknowledge his Civility: But that I am extremely troubled that the King of ''France'', my good Friend, should propose so difficult a thing unto me, wherewith I am not in the least acquainted; that I refer my Self to the Wisdom of the most Christian King, that he himself may judge of the Importance and Difficulty that occur in so nice a matter, as the Change of a Religion receiv'd and follow'd throughout my whole Kingdom, without Interruption, during the space of Two thousand two hundred and twenty nine years.
|
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==8==

{{ตรคป
|Besides, it is a matter of Astonishment to me, that the King of ''France'', my good Friend, should so much concern himself in an Affair that relates to God, wherein it would seem God do's not at all interest himself, but leaves it wholly to our discretion; For could not the true God, that created the Heavens and the Earth, and all things that are therein, and hath given them so different Natures and Inclinations, when he gave to Men like Bodies and Souls, if he had pleased, have also inspired into them the same Sentiments for that Religion they ought to follow, and for that Worship which was most acceptable to him, and make all Nations live and die in the same Laws?
|
}}

==9==

{{ตรคป
|That Order amongst Men, and that Unity in Religion depending absolutely on Divine Providence, who could as easily introduce it into the World, as the diversity of Sects that in all times have been establisht in it; ought not one to think, that the true God takes as great pleasure to be honoured by different Worships and Ceremonies, as to be glorify'd by a prodigious number of Creatures, that praise him every one in their own way? Would that Beauty and Variety which we admire in the Order of Nature, be less admirable in the supernatural Order, or less beseeming the Wisdom of God? 
|
}}

==10==

{{ตรคป
|However it be, ''continued he'', since we know that God is the absolute Master of the World, and that we are persuaded that nothing comes to pass contrary to his Will, I wholly resign my Person and Dominions into the Arms of the Divine Mercy and Providence, and with all my Heart beseech his Eternal Wisdom to dispose thereof according to his good Will and Pleasure. 
|
}}

==11==

{{ตรคป
|''But after all this Character and Account of his Person and Humour, I cannot learn what his Name was, unless by the Inscription of the Letters he sent to the Pope, and to the'' French ''King in the Year 1688, mentioned in the second Voyage of Father'' Tachard: ''In his Letter to the'' French ''King he writes himself thus:
|แต่แม้จะมีลายลักษณ์และบันทึกถึงพระวรกายและอารมณ์ขันของพระองค์ทั้งหมดนี้ ข้าก็ยังมิอาจล่วงรู้ว่า พระองค์ทรงพระนามว่ากระไร กระทั่งมารู้ด้วยข้อความจดจารในสารที่ทรงส่งถึงพระสันตะปาปาและถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1688 ซึ่งได้รับการเอ่ยถึงในการเดินทางครั้งที่สองของหลวงพ่อตาชาร์ ในราชสารถึงพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสนั้น ทรงเขียนถึงพระองค์เองไว้ดังนี้
}}

==12==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Crung Thep&lt;br&gt;Pramha Ana Con Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ&lt;br&gt;พระมหานครผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==13==

{{ตรคป
|{{ก|''To the Pope thus:''}}
|{{ก|ที่ส่งถึงพระสันตะปาปานั้นว่า}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==14==

{{ตรคป
|{{ก|{{พญ|Som Det Pratchao Sia Jov Thia Pujai.}}}}
|{{ก|&quot;สมเด็จพระเจ้าศรีอโยธยา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ผู้ใหญ่&quot;}}
|ไม่ย่อหน้า=
}}

==15==

{{ตรคป
|''He never signs his Name in any Letters he writes; the Metal on which his Letters are writ, and which none else in his Kingdom is allow'd to use but himself, is accounted an authentick and unquestionable Proof that the Letters are the Kings. He writes on a Plate of Gold only when he sends Letters to great Kings; and when he writes to inferior and private Persons, it is commonly on Paper, to which his Seal is annex'd, which is of different bigness, according to the quality of the Person to whom he writes.''
|พระองค์ไม่เคยลงพระนามในสารใด ๆ ที่ทรงเขียน แผ่นโลหะซึ่งใช้เขียนราชสาร และซึ่งไม่มีบุคคลอื่นใดในราชอาณาจักรของพระองค์ นอกจากตัวพระองค์เอง จะได้รับอนุญาตให้ใช้นั้น ได้รับการบันทึกไว้ว่า เป็นเครื่องยืนยันอันแม่นยำและโต้แย้งมิได้ว่า สารนี้เป็นของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อจะทรงส่งสารถึงมหากษัตริย์ พระองค์ทรงพระอักษรลงบนแผ่นทองคำเท่านั้น และเมื่อจะทรงพระอักษรถึงบุคคลด้อยศักดิ์กว่าและเอกชน ก็มักเป็นกระดาษ โดยจะมีการประทับตราของพระองค์ ซึ่งมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกันไปตามสถานะของบุคคลที่ทรงพระอักษรถึง
}}

==16==

{{ตรคป
|''And as for Monsieur ''Constance'', besides what is said of him in the following Discourse, I will add some few things taken of other Authors, that are entertaining enough, and deserve to be inserted here.''
|และสำหรับเมอซีเยอกงสต็องส์นั้น นอกจากที่มีกล่าวถึงเขาในวจนิพนธ์ต่อจากนี้ไปแล้ว ข้าจะขอเพิ่มเติมบางอย่างสักสองสามเรื่องตามที่ได้มาจากนักเขียนคนอื่น ๆ ซึ่งเป็นเรื่องบันเทิงเริงใจพอและควรค่าแก่การสอดแทรกไว้ตรงนี้
}}

==17==

{{ตรคป
|''Whilst he was in'' England, ''and a good while after he bad been setled in'' {{พญ|Siam}}'', he was a good Protestant, but when he fell into the Jesuits hands, they soon perverted him, and made him embrace the'' Roman Catholick Religion, ''and espouse the'' French Interest'', to that degree of Zeal that proved so Fatal to him at last. He lived some Years in the Family and Service of one Mr.'' White'', a considerable'' East-India ''Merchant at'' {{พญ|Siam}}'', who is now in'' London'', and continued his Factor when he left'' {{พญ|Siam}}; ''by which means he gather'd some many, and then set up for himself: The first step he made, was to buy a Ship, and to put to Sea, but had the misfortune to be beat back by bad Weather, and was twice cast away in the Mouth of the River of'' {{พญ|Siam}}.
|เขาเป็นโปรเตสแตนต์ที่ดีขณะอยู่ในอังกฤษและหลังปักหลักในสยามได้พักใหญ่แล้ว แต่ครั้นเขาตกอยู่ในเงื้อมมือเยสุอิต เขาก็ถูกคนเหล่านั้นจับเข้ารีตและจัดให้โอบรับศาสนาโรมันคาทอลิกและยอมรับสนับสนุนผลประโยชน์ของฝรั่งเศสจนถึงขั้นคลั่งศาสนา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งปรากฏว่า นำชีวิตันตรายร้ายแรงมาสู่เขาในที่สุด เขาใช้ชีวิตบางช่วงอยู่ในตระกูลของและทำงานกับมิสเตอร์ไวต์คนหนึ่ง&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ซึ่งเป็นพ่อค้าคนสำคัญของอินเดียตะวันออก ณ สยาม ผู้ซึ่งบัดนี้อยู่ที่ลอนดอน และเมื่อไวต์ออกจากสยามไปแล้ว กงสต็องส์ได้ดำเนินการเป็นตัวแทนการค้าต่อไป ซึ่งวิธีนี้ทำให้เขาสะสมเงินทองได้จำนวนหนึ่ง แล้วจึงก่อร่างสร้างตัว ขั้นแรกที่เขากระทำ คือ ซื้อเรือลำหนึ่งแล้วออกท่องท้องทะเล ทว่า เป็นคราวเคราะห์ที่ถูกสภาพอากาศเลวร้ายบีบให้ต้องหวนกลับ และต้องเกยตื้น ณ ปากน้ำสยาม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ถึงสองหน
}}

==18==

{{ตรคป
|''Putting to Sea once more, he was shipwrackt the third time, and much more unfortunately, upon the Coast of'' Malabar; ''there he was in danger of perishing, and could not save, of all he had, above Two thousand Crowns. In this sad Condition, being opprest with grief, weariness and sleep, a remarkable thing hapned to him: He had laid himself down upon the shore when, whether was asleep, or awake, he could not tell himself, he fancied he saw a person full of Majesty, who looking upon him with a smiling Countenance, most obligingly said to him,'' Return, Return, from whence you came. ''Which words so wrought upon him, as he did often protest to several of his Acquaintance since, That it was impossible for him to sleep all the rest of the Night, his Thoughts being wholly taken up about finding a way how to return to'' {{พญ|Siam}}''.
|เมื่อออกท่องท้องทะเลอีก คราวที่สามนี้เรือเขาล่ม และยิ่งผีซ้ำด้ำพลอยหนัก ด้วยไปล่มอยู่ที่ชายฝั่งมะละบาร์ ณ ที่นั้น เขาต้องเสี่ยงจะเสียชีวิต และในบรรดาสิ่งที่เขามี เขาก็รักษาไว้ได้ไม่ถึง 2,000 คราวน์ ในสภาพอันน่าเศร้านี้ ซึ่งมีความโศกตรม เหนื่อยอ่อน และง่วงงุนถาโถม ก็บังเกิดเรื่องประหลาดขึ้นแก่เขา เขาทอดกายลงบนชายหาด จะหลับหรือตื่นอยู่เขาก็บอกตนเองไม่ถูกตอนที่เขาเพ้อไปว่า เห็นบุคคลผู้หนึ่งซึ่งเปี่ยมสง่ามองมาที่เขาพร้อมสีหน้าแย้มยิ้มพลางกล่าวแก่เขาอย่างเอื้อเฟื้อเป็นเหลือล้นว่า &quot;กลับไป กลับไป ยังที่ที่เจ้าจากมา&quot; ถ้อยคำนั้นมีผลต่อเขามาก เพราะเดิมนั้นเขามักไม่ฟังคำคนรู้จักหลายต่อหลายคน จนคืนนี้ที่ยังเหลืออยู่ เขาถึงกับนอนไม่หลับ ด้วยในห้วงความคิดมีแต่เรื่องจะหาหนทางกลับสยามได้อย่างไร
}}

==19==

{{ตรคป
|''Next Day, whilst he walked by the Sea-side, reflecting on what he had seen in the Night-time, and uncertain what to think of it, he saw a Man coming towards him dropping wet, with a sad and dejected Countenance: It was an Ambassador of the King of'' {{พญ|Siam}}'', who, upon his Return from Persia, had been Cast away, without saving any thing but his Life; both of them Speaking the'' Siamese ''Tongue, they became soon acquainted with one anothers Adventures. The Ambassador discover'd himself, and told what extreme Necessity he was reduced to. Monsieur'' Constance ''condoling his Misfortune, offered to carry him back to'' {{พญ|Siam}}'', and with the 2000 Crowns that he had saved, he bought a small Barque, Cloaths and Provision for their passage. This so obliging Behaviour charmed the Ambassador of'' {{พญ|Siam}}'', who, from that time forward, endeavour'd all he could how he might testifie his Gratitude to him. When they arrived at'' {{พญ|Siam}}'', and the Ambassador had given an Account of his Negotiation and Shipwrack to the chief Minister, he told him all the good Offices which he had receiv'd from Monsieur'' Constance'', with so great Applause to his Merit, that the Minister had a mind to know him. He entertain'd him in Discourse, and liked him so well, that he resolved to keep him about him, in which Post he soon gain'd the Esteem and Confidence of his Master. This chief Minister was a Man of Wit, and well versed in Business; but he avoided Trouble as much as he could, and loved his pleasure. It was matter of exceeding Joy to him, to have found an able, faithful, and industrious Person, on whom he might repose the Cares of his place. The Barcalon dying not long after the King, would needs put Monsieur'' Constance ''in his place, but he declin'd it, and told his Majesty,'' That that Post would create to him the Envy of all the great Men, and therefore besought him not to raise him higher than he was, for that was the utmost Boundary of his Ambition, accounting himself happy enough, in that he stood fair in his Favours.
|
}}

==20==

{{ตรคป
|''His Modesty, his Skill and Diligence in dispatching Affairs, his Fidelity in managing the publick Revenue, and his Disinterestedness in refusing both the Appointments of his Office, and all Presents from private People, did more and more increase the King's Confidence in him.''
|
}}

==21==

{{ตรคป
|''He was very Civil to the'' English ''on all Occasions, and did them all the friendly Offices that lay in his power. He was very desirous of setting a Trade betwixt that Nation and them, but it was obstructed.''
|
}}

==22==

{{ตรคป
|''About two Years ago he sent a very considerable Present to King'' James II. ''of all the Rarities and valuable Things that the'' East-Indies ''do produce, estimated to be worth about Six thousand pounds.''
|สักสองปีก่อน เขาส่งของขวัญอันสำคัญยิ่งไปถวายพระเจ้าเจมส์ที่ 2&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; ประกอบด้วยของหายากและของมากค่าบรรดามีที่ผลิตได้ในอินเดียตะวันออก ประเมินได้เป็นเงินราว 6,000 ปอนด์
}}

==23==

{{ตรคป
|''Now that I am talking of Presents, nothing could be more Magnificent, than those that the King of'' {{พญ|Siam}} ''sent to the'' French ''King in the Year'' 1685'', valued at above Sixty thousand pounds: And, in Requital, the'' French ''King sent to the King of'' {{พญ|Siam}} ''of the Manufacture of'' France'', in Rich Brocards, Looking-Glasses, Watches, Cloaks, and other valuable Things, to the value of above'' 300000 ''Crowns; yet nothing was lookt on as a greater Compliment to the King of'' {{พญ|Siam}}'', than a very fine Caparason of Velvet all richly Embroydered with Silver, Gold, and Pearls, all the Buckles and Rings whereof were of Massy Gold that was sent for the White Elephant, the'' Palladiam'', or Tutelar Deity of that Country.''
|ก็เมื่อกล่าวถึงของขวัญแล้ว ไม่มีสิ่งใดที่วิเศษเลิศเลอไปกว่าบรรดาที่พระเจ้าแผ่นดินสยามทรงส่งไปถวายพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสในปี 1685 ตีราคาได้กว่า 6,000 ปอนด์ และเพื่อเป็นการตอบแทน พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจึงทรงส่งของห่อด้วยผ้ายกหรูหรา&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; มาถวายพระเจ้าแผ่นดิน มีคันฉ่อง นาฬิกาพก เสื้อคลุม&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; และของล้ำค่าอื่น ๆ อันเป็นประดิษฐกรรมของฝรั่งเศส เป็นราคากว่า 300,000 คราวน์ กระนั้น ไม่มีชิ้นไหนที่ได้รับการพิจารณาว่า เป็นเครื่องสดุดีอันยิ่งค่าสำหรับพระเจ้าแผ่นดินสยาม เท่ากับผ้าคลุมหลังสัตว์&lt;ref&gt;xxx&lt;/ref&gt; อันประณีตบรรจงยิ่งนัก ทำจากกำมะหยี่ซึ่งล้วนแล้วแต่ปักร้อยด้วยเงิน ทอง และไข่มุกอย่างอุดม กลัดและห่วงทั้งปวงของผ้านั้นก็เป็นทองคำโอฬาร โดยส่งมาให้คชสารสีเผือก ซึ่งเป็นวัตถุมงคลหรือเทพารักษ์ของประเทศนั้น
}}

==24==

{{รกออ}}

==25==

* ...</text>
      <sha1>0rcs7akb79avyjeo8oyzlmiyo7zwcfw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>คุยกับผู้ใช้:Youtime90</title>
    <ns>3</ns>
    <id>57681</id>
    <revision>
      <id>189333</id>
      <timestamp>2022-08-14T15:01:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>1899</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>เพิ่ม[[Template:Welcome|สารต้อนรับ]]ในหน้าคุยของผู้ใช้ใหม่</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="219" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Youtime90}}

-- [[ผู้ใช้:New user message|New user message]] ([[คุยกับผู้ใช้:New user message|คุย]]) 22:01, 14 สิงหาคม 2565 (+07)</text>
      <sha1>tk93kekq6rzqrk2j0ks1yz79q5cqqzr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>คุยกับผู้ใช้:Pirch Thitaphorn</title>
    <ns>3</ns>
    <id>57682</id>
    <revision>
      <id>189345</id>
      <timestamp>2022-08-14T18:32:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>1899</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>เพิ่ม[[Template:Welcome|สารต้อนรับ]]ในหน้าคุยของผู้ใช้ใหม่</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="226" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Pirch Thitaphorn}}

-- [[ผู้ใช้:New user message|New user message]] ([[คุยกับผู้ใช้:New user message|คุย]]) 01:32, 15 สิงหาคม 2565 (+07)</text>
      <sha1>4dvjlkveoqv4r0e6c1w9pwbvhaan3oe</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>