ವಿಕಿಪೀಡಿಯ tcywiki https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%9F MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter ಮಾದ್ಯಮೊ ವಿಸೇಸೊ ಪಾತೆರ ಬಳಕೆದಾರೆ ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಪಾತೆರ ಫೈಲ್ ಫೈಲ್ ಪಾತೆರ ಮಾದ್ಯಮೊ ವಿಕಿ ಮಾದ್ಯಮೊ ವಿಕಿ ಪಾತೆರ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ ಪಾತೆರ ಸಕಾಯೊ ಸಕಾಯೊ ಪಾತೆರ ವರ್ಗೊ ವರ್ಗೊ ಪಾತೆರ TimedText TimedText talk ಮೋಡ್ಯೂಲ್ ಮೋಡ್ಯೂಲ್ ಪಾತೆರ Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 4076 148494 142066 2022-08-26T06:21:12Z ChiK 1136 wikitext text/x-wiki [[File:Ritual of tuluva(ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ).jpg|thumb|ಕುರಲ್]] '''ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ''' ಕಂಡದ ಕೆಯ್ಯಿ ಬುಳೆದ್ ಕೊಯ್ಯನಗ ಮಲ್ಪುನ ಪರ್ಬ, ಉಂದು [[ಇಲ್ಲು|ಇಲ್ಲ್]]ನ್ ದಿಂಜಾವುನ [[ಪರ್ಬೊ|ಪರ್ಬೋ]], ಏಣೆಲ್ [[ಬೆನ್ನಿ]]ದ ಕುರಲ್ ಕಂಡೊಡು ತೆಲ್ತೊಂದುಪ್ಪುನ ಪೊರ್ತು ಸಾಮನ್ಯವಾದ್ ಕುರಲ್ ಬುಲೆಪುನ ಪೋರ್ತುಗು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಹೆಚ್ಚಾದ್ [[ಚೌತಿ ಪೂಜೆ|ಚೌತಿ]], [[ಮಾರ್ಣೆಮಿ ಅಮಾಸೆ|ಮಾರ್ನೆಮಿ]]ದ ಪೋರ್ತುಗು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಕದಿರು ಹಬ್ಬ, ತೆನೆ ಹಬ್ಬ, ಪನ್ಪೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಕೊರಲ ಪರ್ಬ,ಕೊರಲ್ ಕಟ್ಟುನ ಪರ್ಬ, ಪೊಸತ್ ಉನ್ಪಿನ ಪರ್ಬ ಪಂಡ್‌ದ್‌ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. == ಹಿನ್ನೆಲೆ == ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ<ref>https://web.archive.org/web/20160324054344/http://vijaykarnataka.indiatimes.com/home/languages/tulu/-/articleshow/40870119.cms</ref> ಒಂಜಿ ಪ್ರಕೃತಿದ ಅರಾಧನೆ, [[ಭೂಮಿ]]ಡ್ ಬುಲೆಯಿನ ಫಲೊಕ್ಕುಲೆಗ್ ಕೋರ್ಪಿ ಮಾನಾದಿಗೆ. ಫಲೊಟ್ಟ್ ದೇವೆರೆನ್ ತೂಪಿನ [[ತುಳುವೆರ್|ತುಳುವೆರೆ]] ಆರಾಧನೆ. == ಆಚರಣೆ == ಚೌತಿದಾನಿ ಕಾಂಡೆ ಬೇಗ ಲಕ್ಕ್‌ದ್ ಜಾಲ್‌ಗ್ ಅಂಬಿ ಅಡ್ತ್‌ದ್ ಸೋಕು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಲ್ಲ್ ಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಸುತ್ತ ಅಂಬಿದ [[ನೀರ್]] ತಲ್ತ್‌ಂಡ ಇಡೀ ವಟಾರೊನೇ ಸುದ್ದ ಆಪುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ದೈವೊಲೆಗ್ ಪರ್ವ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕಂಡೊಗು ಪೋದು ಕುರಲ್ ಕನಪೆರ್. ಅವೆನ್ [[ತುಳಸಿ]] ಕಟ್ಟೆದಲ್ಪ ದೀದ್ ದೂಪ ಪತ್ತ್‌ದ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕಾಂಟ್ಯಡ್ ಕುರಲ್‌ನ್ ದೀದ್, ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ ಮೂಜಿ ಬಗೆತ ತಪ್ಪು(ಕುಕ್ಕು, ಪೆಲ, ಉರ್ಕಿ) ದೀದ್ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಯಜಮಾನೆ ಆ ಕಾಂಟ್ಯನ್ ತುಂಬೊಂದು ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ಮೂಜಿ ಸುತ್ತು ಬರ್ಪೆ. ಅಪಗ ಮಾತೆರ್ಲ ಪೊಲಿ ಪೊಲಿ ಪಂಡ್‌ದ್ ಪೊಲಿ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚ ಮೂಜಿ ಸುತ್ತು ಬತ್ತ್‌ದ್ ಉಲಯಿ ಕನತ್‌ನ ಕುರಲ್ ದೇವೆರೆನ ಕೋಣೆಡ್ ದೀದ್ ದೇವೆರೆನ ಒಟ್ಟುಗು ಕುರಲ್‌ಗ್‌ಲಾ ಪೂಜೆ ಆಪುಂಡು. ಇಲ್ಲ್‌ದ ಮಾತೆರ್ಲ ಕುರಲ್‌ಗ್ ಪೇರ್ ಮಯ್ತ್‌ದ್ ಪೊಲಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಅಕೇರಿಗ್ ಆ ಕುರಲ್‌ನ್ ಇಲ್ಲ್‌ಡ್, ದೇವೇರೆ ಕೋಣೆಗ್, [[ಕಿದೆ]]ಟ್ಟ್, ಗುವೆಲ್‌ದ ಕಂಬೊಡು, ದೈವಸ್ಥಾ ನೊಡು ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ ಕಟ್ಟುವೆರ್. == ತೆನಸ್ == ಪೊಸ ಕುರಲ್‌ದ ಅರಿ ದೆತ್ತ್‌ದ್ ಅವೆನ್ ನುಪ್ಪು ಇಜ್ಜಾಂಡ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್, ಇಜ್ಜಿಂದ ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ [[ತಾರೆದ ಮರ|ತಾರಾಯಿ]]ದ ಪೇರ್, ಬೆಲ್ಲ ಪಾಡ್ದ್ ಗಂಜಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ [[ತೇವು|ಚೇವು]]- ಪದ್ಪೆ, ತೌತೆ, ತೆಕ್ಕರೆ ತಲ್ಲಿ, ತಿಮರೆ ಚಟ್ನಿ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಕಜಿಪು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಮಾತೆರ್ಲ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಉನ್ಪೆರ್. ಕೆಲವೆರ್ ಏಣೆಲ್‌ದ ಅರಿ-ಬಾರ್ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಉಲಯಿ ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕನೇ ಅವ್ವೇ ಅರಿಟ್ ನುಪ್ಪು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುನೆಲಾ ಉಂಡು. == ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪು ಕೊರಲ ಪರ್ಬ == ತುಳುನಾಡ್ಡ್ ಉಪ್ಪು ಕೆತೊಲಿಕ ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ ಸೆಪ್ಪಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ೮ನೇ ತಾರಿಕ್ ದಾನಿ ಕುರಲ್ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ೮ನೇ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿ ಯೇಸು ಕ್ರಿಸ್ತೆರೆ ಅಪ್ಪೆ ಆಯಿ ಮರಿಯಮ್ಮನ ಪುಟ್ಟು ಪರ್ಬಲಾ ಅವ್ವೇ ದಿನ ಆದುಂಡು. ಈ ಪರ್ಬ ಆಚರಣೆದ ಒಂಜಿ ವಾರ ದುಂಬು ಬೈಯಗ್ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ನಡಪು ಪೂಜೆದ ಸಮಯೊಡ್ದು ದುಂಬು ಇಗರ್ಜಿದ ಎದುರುಡು ಉಪ್ಪು ಮರಿಯಮ್ಮನ ಮೂರ್ತಿದ ಎದುರುಡು ಆ ಇಗರ್ಜಿಗ್ ಸಂಭಂದ ಪಡೆಯಿ ಮಾತ ಕೆತೊಲಿಕ ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆ ಇಲ್ಲಲೆಡ್ದ್ ತನ್ಕುಲೆ ತೋಟೊಡ್ದು ಬುಲೆಯಿ ನಿರೆಕರೆತ್ತ ಇಲ್ಲದ ಜಾಲ್ಲೆಡ್ ಬುಲೆಯಿ ಪೂಕ್ಕುಲೆನ್ ಹರಿವಾಣೊ ಇಜ್ಜಾಂಡ, ಬುಟ್ಟಿಲೆಡ್ ಕನತ್ ದ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಪೂ ಪಾಡುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ಪೂಜೆ ನಡಪುಂಡು. ಇಂಚ ವಾರ ಕರಿಬೊಕ್ಕ ೮ನೇ ತಾರಿಕ್ ದಾನಿ ಪೂಜೆಡ್ದ್ ದುಂಬು ಕುರಲ್ ನ್ ಮರವಣಿಗೆಡ್ ದೇವಾಲಯದ ಉಲಯಿ ಕನಪೆರ್. ಮೆರವಣಿಗೆ ಬನ್ನಗ ಸಾದಿ ಇಡೀ ಪೂ ಬಿರ್ಕೊಂದು ಪೊಸ ಕೊರಲ್ನ್ ಸ್ವಾಗತ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಗರ್ಜಿ‍ಡ್ ಪೂಜೆ ನಡತಿ ಬೊಕ್ಕ ಬತ್ತಿತ್ತಿ ಮಾತೆರೆಗ್ ಕೊರಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾತಾ ಜೋಕುಲೆಗ್ ಕಂರ್ಬು ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಮಾತೆರೆ ಇಲ್ಲಡ್ ಗಮ್ಮತ್ ಒಣಸ್ ಆಪುಂಡು ಹೆಚ್ಚಾದ್,ತರಕಾರಿದ ಒಣಸೇ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಕಂಚಲ, ಕುಂಬುಡ, ಪೀರೆ, ಲತ್ತಂಡೆ, ಬೆಂಡೆ, ಪದ್ಪೆ, ಪಾಯಸ, ಇಂಚ ೫, ೭, ೯, ೧೧, ೧೩ ಬಗೆತ್ತ ಅಟಿಲ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪಾಯಸೊ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುನಗ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ಕೊರಿನ ಕುರಲ್ದ ಬಾರ್ದ ಅರಿ ದತ್ತ್ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿದಕುಲು ಉಲ್ಲೆರ್ಡ ಬೆನ್ನಿ ಬೆನಿಯೆರೆ ಬರ್ಪಿ ಬೇಲೆದಕಲೆನ್ ಮಾತೆರೆನ್ ಬೊಕ್ಕ ನಿರೆಕರೆತ್ತಕಲೆನ್ ಒಣಸ್ಗ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. === ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್ ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ === ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗೊಲುದ ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಐತಾರ ಈ ಕುರಲ್ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿ ಇತ್ತಿ ಪ್ರದೇಶೊಲೆಡಿತ್ತಿ ದೇವಾಲಯೊಡು ಬಾರ್ ಕೊಯ್ಯೆರೆ ಆನಗ ಈ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.ಮೊಗುಲು ಕುರಲ ಪರ್ಬೊನು, ಬುಳೆ ಪರ್ಬ, ಬುಳೆತ್ತ ಪರ್ಬ, ಬೆಳೆಕಾಣಿಕೆ ಪರ್ಬ ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಮೊಗಲ್ನ ಪರ್ಬದ ಪೂಜೆ ದೇವಾಲಯೊಲೆಡ್ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಒಂಜಿ ಐತಾರ ಕಾಂಡೆ ನಡಪುಂಡು. ಆನಿ ದೇವಾಲಯೊನು ಈಂದ್ ಕೈ, ಬೊಕ್ಕ ತೋರಣೊಲೆಡ್ ಸಿಂಗಾರ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ದೇವಾಲಯೊಗು ಬರ್ಪಿನಕುಲು ತನ್ನಕುಲು ಬುಳೆಯಿ, ಬಾರ್, ಅರಿ, ತರಕಾರಿ, ತಾರಾಯಿ, ತನ್ಕುಲು ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪು ವಸ್ತುಲು, ಕೋರಿ, ಏಡ್, ಉಂದೆನ್ ಕನಪೆರ್. ತೋಟ ಇಜ್ಜಾಂದಿನಕುಲು ಅಂಗಡಿಡ್ ಕನತ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಮಿಶನ್ದ ಒಕ್ಕೆಲ್ಡ್ ಇತ್ತಿ ಬೇತಿ ಧರ್ಮದಕುಲುಲಾ ತನ್ಕುಲು ಬುಳೆಯಿ ಫಲ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಕನತ್ ಕೊರ್ಪಿ ಕ್ರಮೊಲಾ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಉಂಡು. ದೇವಾಲಯೊಡು ಪೂಜೆದ ಅರಂಭೊಡು ಕುರಲ್ನ್ ಮೆರವಣಿಕೆಡ್ ಕನಪೆರ್. ಆರಾಧನೆ ಮಾತಾ ಕರಿಬೊಕ್ಕ. ಮಾತೆರೆಗ್ ಕೊರಲ್ ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಜೋಕುಲೆಗ್ ಕಂರ್ಬು ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಭಕ್ತೆರ್ ಕನತಿ ಫಲವಸ್ತುಲು, ಬಾಕಿ ಸಾಮಾನ್ ಲೆನ್ ಎಲಂ ಪಾಡುವೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಗುರ್ಕಾರ್ರುನಕುಲು ನಡಪಾದ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ನೆಟ್ಟ್ ಕೂಡಾಯಿ ಕಾಸ್ ನ್ ಬಂಗದಕಲೆ ಸಹಾಯ ಮಲ್ಪರೆ, ಬೊಕ್ಕ ದೇವಾಲಯದ ಬಾಕಿ ಬೇಲೆಲೆಗ್ ಖರ್ಚಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಲ್ಲಡ್ ತರಕಾರಿದ ಗೌಜಿದ ಒಣಸ್ ಆಪುಂಡು ಕನತಿ ಬಾರನ್ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿದಕುಲು ಪೊಸ ಅರಿಟ್ಟೇ ಪಾಯಸ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಹೆಚ್ಚಾದ್ ತರಕಾರಿ ಒಣಸೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದುಲಾ ಫಲ ಪಂಡ್ದ್ ಕೋರಿ ಅಡ್ಡಿನಕುಲುಲಾ ಉಲ್ಲೆರ್. ಆನಿ ಮದ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಘಂಟೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಭೆತ್ತ ಮಾತಾ ಜನೊಕ್ಕುಲೆಗ್ ದೇವಾಲಯದ ಬಿತ್ತ್ ಲ್ಡ್ ಬಯ್ಯಮುಟ್ಟ ಗೊಬ್ಬುದ ಪಂತ ನಡಪುಂಡು. ಗೆಂದಿನಕಲೆಗ್ ಇನಾಮುಲಾ ಕೊರ್ಪೆರ್. ನೆತ್ತ ಖರ್ಚಿಗ್ ಸಭೆತ್ತಕಲ್ದನೇ ವಂತಿಗೆ ದೆತೊನುವೆರ್. ಕೆಲವು ಸಭೆಕ್ಕುಲೆಡ್ ಮಾತಾ ಇಲ್ಲಡ್ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಒಣಸ್ ದ ಗಮ್ಮತ್ತ್ ಮಲ್ಪಂದೆ ದೇವಾಲಯೊಡೇ ತರಕಾರಿ ಒಣಸ್ದ ಲೇಸ್ ಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬಗೆ ಬಗೆತ್ತ ತರಕಾರಿ ಒಣಸ್ ದ ಗಮ್ಮತ್ತೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} [[Category:ತುಳುನಾಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿ]] r1f0ju2fqbb8y4lw8f68x5f4s99vvu8 148495 148494 2022-08-26T06:25:00Z ChiK 1136 /* ಹಿನ್ನೆಲೆ */ wikitext text/x-wiki [[File:Ritual of tuluva(ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ).jpg|thumb|ಕುರಲ್]] '''ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ''' ಕಂಡದ ಕೆಯ್ಯಿ ಬುಳೆದ್ ಕೊಯ್ಯನಗ ಮಲ್ಪುನ ಪರ್ಬ, ಉಂದು [[ಇಲ್ಲು|ಇಲ್ಲ್]]ನ್ ದಿಂಜಾವುನ [[ಪರ್ಬೊ|ಪರ್ಬೋ]], ಏಣೆಲ್ [[ಬೆನ್ನಿ]]ದ ಕುರಲ್ ಕಂಡೊಡು ತೆಲ್ತೊಂದುಪ್ಪುನ ಪೊರ್ತು ಸಾಮನ್ಯವಾದ್ ಕುರಲ್ ಬುಲೆಪುನ ಪೋರ್ತುಗು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಹೆಚ್ಚಾದ್ [[ಚೌತಿ ಪೂಜೆ|ಚೌತಿ]], [[ಮಾರ್ಣೆಮಿ ಅಮಾಸೆ|ಮಾರ್ನೆಮಿ]]ದ ಪೋರ್ತುಗು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಕದಿರು ಹಬ್ಬ, ತೆನೆ ಹಬ್ಬ, ಪನ್ಪೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಕೊರಲ ಪರ್ಬ,ಕೊರಲ್ ಕಟ್ಟುನ ಪರ್ಬ, ಪೊಸತ್ ಉನ್ಪಿನ ಪರ್ಬ ಪಂಡ್‌ದ್‌ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. == ಹಿನ್ನೆಲೆ == ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ<ref>https://web.archive.org/web/20160324054344/http://vijaykarnataka.indiatimes.com/home/languages/tulu/-/articleshow/40870119.cms</ref> ಒಂಜಿ ಪ್ರಕೃತಿದ ಅರಾಧನೆ, [[ಭೂಮಿ]]ಡ್ ಬುಲೆಯಿನ ಫಲೊಕ್ಕುಲೆಗ್ ಕೋರ್ಪಿ ಮಾನಾದಿಗೆ. ಫಲೊಟ್ಟ್ ದೇವೆರೆನ್ ತೂಪಿನ [[ತುಳುವೆರ್|ತುಳುವೆರೆ]] ಆರಾಧನೆ. {{quote|ಕತ್ತಲೆದ ಇಲ್ಲ್ಗ್ ಮುತ್ತುದ ತುಡರ್ಲಾವೊಡು ವಜ್ರದ ಕಮ್ಮೊಗು ಬಂಗಾರ್ದ ಕೊರಲ್ ಕಟ್ಟೊಡೂನ್ಪೆರ್.}} == ಆಚರಣೆ == ಚೌತಿದಾನಿ ಕಾಂಡೆ ಬೇಗ ಲಕ್ಕ್‌ದ್ ಜಾಲ್‌ಗ್ ಅಂಬಿ ಅಡ್ತ್‌ದ್ ಸೋಕು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಲ್ಲ್ ಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಸುತ್ತ ಅಂಬಿದ [[ನೀರ್]] ತಲ್ತ್‌ಂಡ ಇಡೀ ವಟಾರೊನೇ ಸುದ್ದ ಆಪುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ದೈವೊಲೆಗ್ ಪರ್ವ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕಂಡೊಗು ಪೋದು ಕುರಲ್ ಕನಪೆರ್. ಅವೆನ್ [[ತುಳಸಿ]] ಕಟ್ಟೆದಲ್ಪ ದೀದ್ ದೂಪ ಪತ್ತ್‌ದ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕಾಂಟ್ಯಡ್ ಕುರಲ್‌ನ್ ದೀದ್, ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ ಮೂಜಿ ಬಗೆತ ತಪ್ಪು(ಕುಕ್ಕು, ಪೆಲ, ಉರ್ಕಿ) ದೀದ್ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಯಜಮಾನೆ ಆ ಕಾಂಟ್ಯನ್ ತುಂಬೊಂದು ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ಮೂಜಿ ಸುತ್ತು ಬರ್ಪೆ. ಅಪಗ ಮಾತೆರ್ಲ ಪೊಲಿ ಪೊಲಿ ಪಂಡ್‌ದ್ ಪೊಲಿ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚ ಮೂಜಿ ಸುತ್ತು ಬತ್ತ್‌ದ್ ಉಲಯಿ ಕನತ್‌ನ ಕುರಲ್ ದೇವೆರೆನ ಕೋಣೆಡ್ ದೀದ್ ದೇವೆರೆನ ಒಟ್ಟುಗು ಕುರಲ್‌ಗ್‌ಲಾ ಪೂಜೆ ಆಪುಂಡು. ಇಲ್ಲ್‌ದ ಮಾತೆರ್ಲ ಕುರಲ್‌ಗ್ ಪೇರ್ ಮಯ್ತ್‌ದ್ ಪೊಲಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಅಕೇರಿಗ್ ಆ ಕುರಲ್‌ನ್ ಇಲ್ಲ್‌ಡ್, ದೇವೇರೆ ಕೋಣೆಗ್, [[ಕಿದೆ]]ಟ್ಟ್, ಗುವೆಲ್‌ದ ಕಂಬೊಡು, ದೈವಸ್ಥಾ ನೊಡು ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ ಕಟ್ಟುವೆರ್. == ತೆನಸ್ == ಪೊಸ ಕುರಲ್‌ದ ಅರಿ ದೆತ್ತ್‌ದ್ ಅವೆನ್ ನುಪ್ಪು ಇಜ್ಜಾಂಡ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್, ಇಜ್ಜಿಂದ ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ [[ತಾರೆದ ಮರ|ತಾರಾಯಿ]]ದ ಪೇರ್, ಬೆಲ್ಲ ಪಾಡ್ದ್ ಗಂಜಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ [[ತೇವು|ಚೇವು]]- ಪದ್ಪೆ, ತೌತೆ, ತೆಕ್ಕರೆ ತಲ್ಲಿ, ತಿಮರೆ ಚಟ್ನಿ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಕಜಿಪು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಮಾತೆರ್ಲ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಉನ್ಪೆರ್. ಕೆಲವೆರ್ ಏಣೆಲ್‌ದ ಅರಿ-ಬಾರ್ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಉಲಯಿ ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕನೇ ಅವ್ವೇ ಅರಿಟ್ ನುಪ್ಪು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುನೆಲಾ ಉಂಡು. == ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪು ಕೊರಲ ಪರ್ಬ == ತುಳುನಾಡ್ಡ್ ಉಪ್ಪು ಕೆತೊಲಿಕ ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ ಸೆಪ್ಪಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ೮ನೇ ತಾರಿಕ್ ದಾನಿ ಕುರಲ್ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ೮ನೇ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿ ಯೇಸು ಕ್ರಿಸ್ತೆರೆ ಅಪ್ಪೆ ಆಯಿ ಮರಿಯಮ್ಮನ ಪುಟ್ಟು ಪರ್ಬಲಾ ಅವ್ವೇ ದಿನ ಆದುಂಡು. ಈ ಪರ್ಬ ಆಚರಣೆದ ಒಂಜಿ ವಾರ ದುಂಬು ಬೈಯಗ್ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ನಡಪು ಪೂಜೆದ ಸಮಯೊಡ್ದು ದುಂಬು ಇಗರ್ಜಿದ ಎದುರುಡು ಉಪ್ಪು ಮರಿಯಮ್ಮನ ಮೂರ್ತಿದ ಎದುರುಡು ಆ ಇಗರ್ಜಿಗ್ ಸಂಭಂದ ಪಡೆಯಿ ಮಾತ ಕೆತೊಲಿಕ ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆ ಇಲ್ಲಲೆಡ್ದ್ ತನ್ಕುಲೆ ತೋಟೊಡ್ದು ಬುಲೆಯಿ ನಿರೆಕರೆತ್ತ ಇಲ್ಲದ ಜಾಲ್ಲೆಡ್ ಬುಲೆಯಿ ಪೂಕ್ಕುಲೆನ್ ಹರಿವಾಣೊ ಇಜ್ಜಾಂಡ, ಬುಟ್ಟಿಲೆಡ್ ಕನತ್ ದ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಪೂ ಪಾಡುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ಪೂಜೆ ನಡಪುಂಡು. ಇಂಚ ವಾರ ಕರಿಬೊಕ್ಕ ೮ನೇ ತಾರಿಕ್ ದಾನಿ ಪೂಜೆಡ್ದ್ ದುಂಬು ಕುರಲ್ ನ್ ಮರವಣಿಗೆಡ್ ದೇವಾಲಯದ ಉಲಯಿ ಕನಪೆರ್. ಮೆರವಣಿಗೆ ಬನ್ನಗ ಸಾದಿ ಇಡೀ ಪೂ ಬಿರ್ಕೊಂದು ಪೊಸ ಕೊರಲ್ನ್ ಸ್ವಾಗತ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಗರ್ಜಿ‍ಡ್ ಪೂಜೆ ನಡತಿ ಬೊಕ್ಕ ಬತ್ತಿತ್ತಿ ಮಾತೆರೆಗ್ ಕೊರಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾತಾ ಜೋಕುಲೆಗ್ ಕಂರ್ಬು ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಮಾತೆರೆ ಇಲ್ಲಡ್ ಗಮ್ಮತ್ ಒಣಸ್ ಆಪುಂಡು ಹೆಚ್ಚಾದ್,ತರಕಾರಿದ ಒಣಸೇ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಕಂಚಲ, ಕುಂಬುಡ, ಪೀರೆ, ಲತ್ತಂಡೆ, ಬೆಂಡೆ, ಪದ್ಪೆ, ಪಾಯಸ, ಇಂಚ ೫, ೭, ೯, ೧೧, ೧೩ ಬಗೆತ್ತ ಅಟಿಲ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪಾಯಸೊ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುನಗ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ಕೊರಿನ ಕುರಲ್ದ ಬಾರ್ದ ಅರಿ ದತ್ತ್ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿದಕುಲು ಉಲ್ಲೆರ್ಡ ಬೆನ್ನಿ ಬೆನಿಯೆರೆ ಬರ್ಪಿ ಬೇಲೆದಕಲೆನ್ ಮಾತೆರೆನ್ ಬೊಕ್ಕ ನಿರೆಕರೆತ್ತಕಲೆನ್ ಒಣಸ್ಗ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. === ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್ ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ === ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗೊಲುದ ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಐತಾರ ಈ ಕುರಲ್ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿ ಇತ್ತಿ ಪ್ರದೇಶೊಲೆಡಿತ್ತಿ ದೇವಾಲಯೊಡು ಬಾರ್ ಕೊಯ್ಯೆರೆ ಆನಗ ಈ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.ಮೊಗುಲು ಕುರಲ ಪರ್ಬೊನು, ಬುಳೆ ಪರ್ಬ, ಬುಳೆತ್ತ ಪರ್ಬ, ಬೆಳೆಕಾಣಿಕೆ ಪರ್ಬ ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಮೊಗಲ್ನ ಪರ್ಬದ ಪೂಜೆ ದೇವಾಲಯೊಲೆಡ್ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಒಂಜಿ ಐತಾರ ಕಾಂಡೆ ನಡಪುಂಡು. ಆನಿ ದೇವಾಲಯೊನು ಈಂದ್ ಕೈ, ಬೊಕ್ಕ ತೋರಣೊಲೆಡ್ ಸಿಂಗಾರ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ದೇವಾಲಯೊಗು ಬರ್ಪಿನಕುಲು ತನ್ನಕುಲು ಬುಳೆಯಿ, ಬಾರ್, ಅರಿ, ತರಕಾರಿ, ತಾರಾಯಿ, ತನ್ಕುಲು ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪು ವಸ್ತುಲು, ಕೋರಿ, ಏಡ್, ಉಂದೆನ್ ಕನಪೆರ್. ತೋಟ ಇಜ್ಜಾಂದಿನಕುಲು ಅಂಗಡಿಡ್ ಕನತ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಮಿಶನ್ದ ಒಕ್ಕೆಲ್ಡ್ ಇತ್ತಿ ಬೇತಿ ಧರ್ಮದಕುಲುಲಾ ತನ್ಕುಲು ಬುಳೆಯಿ ಫಲ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಕನತ್ ಕೊರ್ಪಿ ಕ್ರಮೊಲಾ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಉಂಡು. ದೇವಾಲಯೊಡು ಪೂಜೆದ ಅರಂಭೊಡು ಕುರಲ್ನ್ ಮೆರವಣಿಕೆಡ್ ಕನಪೆರ್. ಆರಾಧನೆ ಮಾತಾ ಕರಿಬೊಕ್ಕ. ಮಾತೆರೆಗ್ ಕೊರಲ್ ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಜೋಕುಲೆಗ್ ಕಂರ್ಬು ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಭಕ್ತೆರ್ ಕನತಿ ಫಲವಸ್ತುಲು, ಬಾಕಿ ಸಾಮಾನ್ ಲೆನ್ ಎಲಂ ಪಾಡುವೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಗುರ್ಕಾರ್ರುನಕುಲು ನಡಪಾದ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ನೆಟ್ಟ್ ಕೂಡಾಯಿ ಕಾಸ್ ನ್ ಬಂಗದಕಲೆ ಸಹಾಯ ಮಲ್ಪರೆ, ಬೊಕ್ಕ ದೇವಾಲಯದ ಬಾಕಿ ಬೇಲೆಲೆಗ್ ಖರ್ಚಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಲ್ಲಡ್ ತರಕಾರಿದ ಗೌಜಿದ ಒಣಸ್ ಆಪುಂಡು ಕನತಿ ಬಾರನ್ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿದಕುಲು ಪೊಸ ಅರಿಟ್ಟೇ ಪಾಯಸ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಹೆಚ್ಚಾದ್ ತರಕಾರಿ ಒಣಸೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದುಲಾ ಫಲ ಪಂಡ್ದ್ ಕೋರಿ ಅಡ್ಡಿನಕುಲುಲಾ ಉಲ್ಲೆರ್. ಆನಿ ಮದ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಘಂಟೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಭೆತ್ತ ಮಾತಾ ಜನೊಕ್ಕುಲೆಗ್ ದೇವಾಲಯದ ಬಿತ್ತ್ ಲ್ಡ್ ಬಯ್ಯಮುಟ್ಟ ಗೊಬ್ಬುದ ಪಂತ ನಡಪುಂಡು. ಗೆಂದಿನಕಲೆಗ್ ಇನಾಮುಲಾ ಕೊರ್ಪೆರ್. ನೆತ್ತ ಖರ್ಚಿಗ್ ಸಭೆತ್ತಕಲ್ದನೇ ವಂತಿಗೆ ದೆತೊನುವೆರ್. ಕೆಲವು ಸಭೆಕ್ಕುಲೆಡ್ ಮಾತಾ ಇಲ್ಲಡ್ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಒಣಸ್ ದ ಗಮ್ಮತ್ತ್ ಮಲ್ಪಂದೆ ದೇವಾಲಯೊಡೇ ತರಕಾರಿ ಒಣಸ್ದ ಲೇಸ್ ಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬಗೆ ಬಗೆತ್ತ ತರಕಾರಿ ಒಣಸ್ ದ ಗಮ್ಮತ್ತೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} [[Category:ತುಳುನಾಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿ]] idqw4zmg6bzvipxg33z8skigwftdjfa 148506 148495 2022-08-26T10:48:46Z ChiK 1136 /* ಹಿನ್ನೆಲೆ */ wikitext text/x-wiki [[File:Ritual of tuluva(ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ).jpg|thumb|ಕುರಲ್]] '''ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ''' ಕಂಡದ ಕೆಯ್ಯಿ ಬುಳೆದ್ ಕೊಯ್ಯನಗ ಮಲ್ಪುನ ಪರ್ಬ, ಉಂದು [[ಇಲ್ಲು|ಇಲ್ಲ್]]ನ್ ದಿಂಜಾವುನ [[ಪರ್ಬೊ|ಪರ್ಬೋ]], ಏಣೆಲ್ [[ಬೆನ್ನಿ]]ದ ಕುರಲ್ ಕಂಡೊಡು ತೆಲ್ತೊಂದುಪ್ಪುನ ಪೊರ್ತು ಸಾಮನ್ಯವಾದ್ ಕುರಲ್ ಬುಲೆಪುನ ಪೋರ್ತುಗು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಹೆಚ್ಚಾದ್ [[ಚೌತಿ ಪೂಜೆ|ಚೌತಿ]], [[ಮಾರ್ಣೆಮಿ ಅಮಾಸೆ|ಮಾರ್ನೆಮಿ]]ದ ಪೋರ್ತುಗು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಕದಿರು ಹಬ್ಬ, ತೆನೆ ಹಬ್ಬ, ಪನ್ಪೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಕೊರಲ ಪರ್ಬ,ಕೊರಲ್ ಕಟ್ಟುನ ಪರ್ಬ, ಪೊಸತ್ ಉನ್ಪಿನ ಪರ್ಬ ಪಂಡ್‌ದ್‌ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. == ಹಿನ್ನೆಲೆ == ಕುರಲ್ ಪರ್ಬ<ref>https://web.archive.org/web/20160324054344/http://vijaykarnataka.indiatimes.com/home/languages/tulu/-/articleshow/40870119.cms</ref> ಒಂಜಿ ಪ್ರಕೃತಿದ ಅರಾಧನೆ, [[ಭೂಮಿ]]ಡ್ ಬುಲೆಯಿನ ಫಲೊಕ್ಕುಲೆಗ್ ಕೋರ್ಪಿ ಮಾನಾದಿಗೆ. ಫಲೊಟ್ಟ್ ದೇವೆರೆನ್ ತೂಪಿನ [[ತುಳುವೆರ್|ತುಳುವೆರೆ]] ಆರಾಧನೆ. {{quote|ಕತ್ತಲೆದ ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ಮುತ್ತುದ ತುಡರ್ಲಾವೊಡು ವಜ್ರದ ಕಮ್ಮೊಗು ಬಂಗಾರ್ದ ಕೊರಲ್ ಕಟ್ಟೊಡೂನ್ಪೆರ್.}} == ಆಚರಣೆ == ಚೌತಿದಾನಿ ಕಾಂಡೆ ಬೇಗ ಲಕ್ಕ್‌ದ್ ಜಾಲ್‌ಗ್ ಅಂಬಿ ಅಡ್ತ್‌ದ್ ಸೋಕು ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಲ್ಲ್ ಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಸುತ್ತ ಅಂಬಿದ [[ನೀರ್]] ತಲ್ತ್‌ಂಡ ಇಡೀ ವಟಾರೊನೇ ಸುದ್ದ ಆಪುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ದೈವೊಲೆಗ್ ಪರ್ವ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕಂಡೊಗು ಪೋದು ಕುರಲ್ ಕನಪೆರ್. ಅವೆನ್ [[ತುಳಸಿ]] ಕಟ್ಟೆದಲ್ಪ ದೀದ್ ದೂಪ ಪತ್ತ್‌ದ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಕಾಂಟ್ಯಡ್ ಕುರಲ್‌ನ್ ದೀದ್, ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ ಮೂಜಿ ಬಗೆತ ತಪ್ಪು(ಕುಕ್ಕು, ಪೆಲ, ಉರ್ಕಿ) ದೀದ್ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಯಜಮಾನೆ ಆ ಕಾಂಟ್ಯನ್ ತುಂಬೊಂದು ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ಮೂಜಿ ಸುತ್ತು ಬರ್ಪೆ. ಅಪಗ ಮಾತೆರ್ಲ ಪೊಲಿ ಪೊಲಿ ಪಂಡ್‌ದ್ ಪೊಲಿ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಅಂಚ ಮೂಜಿ ಸುತ್ತು ಬತ್ತ್‌ದ್ ಉಲಯಿ ಕನತ್‌ನ ಕುರಲ್ ದೇವೆರೆನ ಕೋಣೆಡ್ ದೀದ್ ದೇವೆರೆನ ಒಟ್ಟುಗು ಕುರಲ್‌ಗ್‌ಲಾ ಪೂಜೆ ಆಪುಂಡು. ಇಲ್ಲ್‌ದ ಮಾತೆರ್ಲ ಕುರಲ್‌ಗ್ ಪೇರ್ ಮಯ್ತ್‌ದ್ ಪೊಲಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಅಕೇರಿಗ್ ಆ ಕುರಲ್‌ನ್ ಇಲ್ಲ್‌ಡ್, ದೇವೇರೆ ಕೋಣೆಗ್, [[ಕಿದೆ]]ಟ್ಟ್, ಗುವೆಲ್‌ದ ಕಂಬೊಡು, ದೈವಸ್ಥಾ ನೊಡು ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕಡೆಟ್ ಕಟ್ಟುವೆರ್. == ತೆನಸ್ == ಪೊಸ ಕುರಲ್‌ದ ಅರಿ ದೆತ್ತ್‌ದ್ ಅವೆನ್ ನುಪ್ಪು ಇಜ್ಜಾಂಡ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್, ಇಜ್ಜಿಂದ ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ [[ತಾರೆದ ಮರ|ತಾರಾಯಿ]]ದ ಪೇರ್, ಬೆಲ್ಲ ಪಾಡ್ದ್ ಗಂಜಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಯಿತೊಟ್ಟಿಗೆ [[ತೇವು|ಚೇವು]]- ಪದ್ಪೆ, ತೌತೆ, ತೆಕ್ಕರೆ ತಲ್ಲಿ, ತಿಮರೆ ಚಟ್ನಿ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಕಜಿಪು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಮಾತೆರ್ಲ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಉನ್ಪೆರ್. ಕೆಲವೆರ್ ಏಣೆಲ್‌ದ ಅರಿ-ಬಾರ್ ಇಲ್ಲ್‌ದ ಉಲಯಿ ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕನೇ ಅವ್ವೇ ಅರಿಟ್ ನುಪ್ಪು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುನೆಲಾ ಉಂಡು. == ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪು ಕೊರಲ ಪರ್ಬ == ತುಳುನಾಡ್ಡ್ ಉಪ್ಪು ಕೆತೊಲಿಕ ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ ಸೆಪ್ಪಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ೮ನೇ ತಾರಿಕ್ ದಾನಿ ಕುರಲ್ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ೮ನೇ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿ ಯೇಸು ಕ್ರಿಸ್ತೆರೆ ಅಪ್ಪೆ ಆಯಿ ಮರಿಯಮ್ಮನ ಪುಟ್ಟು ಪರ್ಬಲಾ ಅವ್ವೇ ದಿನ ಆದುಂಡು. ಈ ಪರ್ಬ ಆಚರಣೆದ ಒಂಜಿ ವಾರ ದುಂಬು ಬೈಯಗ್ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ನಡಪು ಪೂಜೆದ ಸಮಯೊಡ್ದು ದುಂಬು ಇಗರ್ಜಿದ ಎದುರುಡು ಉಪ್ಪು ಮರಿಯಮ್ಮನ ಮೂರ್ತಿದ ಎದುರುಡು ಆ ಇಗರ್ಜಿಗ್ ಸಂಭಂದ ಪಡೆಯಿ ಮಾತ ಕೆತೊಲಿಕ ಕ್ರೈಸ್ತೆರೆ ಇಲ್ಲಲೆಡ್ದ್ ತನ್ಕುಲೆ ತೋಟೊಡ್ದು ಬುಲೆಯಿ ನಿರೆಕರೆತ್ತ ಇಲ್ಲದ ಜಾಲ್ಲೆಡ್ ಬುಲೆಯಿ ಪೂಕ್ಕುಲೆನ್ ಹರಿವಾಣೊ ಇಜ್ಜಾಂಡ, ಬುಟ್ಟಿಲೆಡ್ ಕನತ್ ದ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಪೂ ಪಾಡುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ಪೂಜೆ ನಡಪುಂಡು. ಇಂಚ ವಾರ ಕರಿಬೊಕ್ಕ ೮ನೇ ತಾರಿಕ್ ದಾನಿ ಪೂಜೆಡ್ದ್ ದುಂಬು ಕುರಲ್ ನ್ ಮರವಣಿಗೆಡ್ ದೇವಾಲಯದ ಉಲಯಿ ಕನಪೆರ್. ಮೆರವಣಿಗೆ ಬನ್ನಗ ಸಾದಿ ಇಡೀ ಪೂ ಬಿರ್ಕೊಂದು ಪೊಸ ಕೊರಲ್ನ್ ಸ್ವಾಗತ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಗರ್ಜಿ‍ಡ್ ಪೂಜೆ ನಡತಿ ಬೊಕ್ಕ ಬತ್ತಿತ್ತಿ ಮಾತೆರೆಗ್ ಕೊರಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾತಾ ಜೋಕುಲೆಗ್ ಕಂರ್ಬು ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಮಾತೆರೆ ಇಲ್ಲಡ್ ಗಮ್ಮತ್ ಒಣಸ್ ಆಪುಂಡು ಹೆಚ್ಚಾದ್,ತರಕಾರಿದ ಒಣಸೇ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್, ಕಂಚಲ, ಕುಂಬುಡ, ಪೀರೆ, ಲತ್ತಂಡೆ, ಬೆಂಡೆ, ಪದ್ಪೆ, ಪಾಯಸ, ಇಂಚ ೫, ೭, ೯, ೧೧, ೧೩ ಬಗೆತ್ತ ಅಟಿಲ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಪಾಯಸೊ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುನಗ ಇಗರ್ಜಿಡ್ ಕೊರಿನ ಕುರಲ್ದ ಬಾರ್ದ ಅರಿ ದತ್ತ್ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿದಕುಲು ಉಲ್ಲೆರ್ಡ ಬೆನ್ನಿ ಬೆನಿಯೆರೆ ಬರ್ಪಿ ಬೇಲೆದಕಲೆನ್ ಮಾತೆರೆನ್ ಬೊಕ್ಕ ನಿರೆಕರೆತ್ತಕಲೆನ್ ಒಣಸ್ಗ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. === ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್ ಕ್ರೈಸ್ತೆರ್ === ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗೊಲುದ ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಐತಾರ ಈ ಕುರಲ್ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿ ಇತ್ತಿ ಪ್ರದೇಶೊಲೆಡಿತ್ತಿ ದೇವಾಲಯೊಡು ಬಾರ್ ಕೊಯ್ಯೆರೆ ಆನಗ ಈ ಪರ್ಬೊನು ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.ಮೊಗುಲು ಕುರಲ ಪರ್ಬೊನು, ಬುಳೆ ಪರ್ಬ, ಬುಳೆತ್ತ ಪರ್ಬ, ಬೆಳೆಕಾಣಿಕೆ ಪರ್ಬ ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಮೊಗಲ್ನ ಪರ್ಬದ ಪೂಜೆ ದೇವಾಲಯೊಲೆಡ್ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಒಂಜಿ ಐತಾರ ಕಾಂಡೆ ನಡಪುಂಡು. ಆನಿ ದೇವಾಲಯೊನು ಈಂದ್ ಕೈ, ಬೊಕ್ಕ ತೋರಣೊಲೆಡ್ ಸಿಂಗಾರ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ದೇವಾಲಯೊಗು ಬರ್ಪಿನಕುಲು ತನ್ನಕುಲು ಬುಳೆಯಿ, ಬಾರ್, ಅರಿ, ತರಕಾರಿ, ತಾರಾಯಿ, ತನ್ಕುಲು ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪು ವಸ್ತುಲು, ಕೋರಿ, ಏಡ್, ಉಂದೆನ್ ಕನಪೆರ್. ತೋಟ ಇಜ್ಜಾಂದಿನಕುಲು ಅಂಗಡಿಡ್ ಕನತ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಮಿಶನ್ದ ಒಕ್ಕೆಲ್ಡ್ ಇತ್ತಿ ಬೇತಿ ಧರ್ಮದಕುಲುಲಾ ತನ್ಕುಲು ಬುಳೆಯಿ ಫಲ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಕನತ್ ಕೊರ್ಪಿ ಕ್ರಮೊಲಾ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಉಂಡು. ದೇವಾಲಯೊಡು ಪೂಜೆದ ಅರಂಭೊಡು ಕುರಲ್ನ್ ಮೆರವಣಿಕೆಡ್ ಕನಪೆರ್. ಆರಾಧನೆ ಮಾತಾ ಕರಿಬೊಕ್ಕ. ಮಾತೆರೆಗ್ ಕೊರಲ್ ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಜೋಕುಲೆಗ್ ಕಂರ್ಬು ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಭಕ್ತೆರ್ ಕನತಿ ಫಲವಸ್ತುಲು, ಬಾಕಿ ಸಾಮಾನ್ ಲೆನ್ ಎಲಂ ಪಾಡುವೆರ್. ಉಂದೆನ್ ಗುರ್ಕಾರ್ರುನಕುಲು ನಡಪಾದ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ನೆಟ್ಟ್ ಕೂಡಾಯಿ ಕಾಸ್ ನ್ ಬಂಗದಕಲೆ ಸಹಾಯ ಮಲ್ಪರೆ, ಬೊಕ್ಕ ದೇವಾಲಯದ ಬಾಕಿ ಬೇಲೆಲೆಗ್ ಖರ್ಚಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಇಲ್ಲಡ್ ತರಕಾರಿದ ಗೌಜಿದ ಒಣಸ್ ಆಪುಂಡು ಕನತಿ ಬಾರನ್ ಪಾಯಸೊಗು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೆನ್ನಿದಕುಲು ಪೊಸ ಅರಿಟ್ಟೇ ಪಾಯಸ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಹೆಚ್ಚಾದ್ ತರಕಾರಿ ಒಣಸೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದುಲಾ ಫಲ ಪಂಡ್ದ್ ಕೋರಿ ಅಡ್ಡಿನಕುಲುಲಾ ಉಲ್ಲೆರ್. ಆನಿ ಮದ್ಯಾಹ್ನ ೩ ಘಂಟೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಭೆತ್ತ ಮಾತಾ ಜನೊಕ್ಕುಲೆಗ್ ದೇವಾಲಯದ ಬಿತ್ತ್ ಲ್ಡ್ ಬಯ್ಯಮುಟ್ಟ ಗೊಬ್ಬುದ ಪಂತ ನಡಪುಂಡು. ಗೆಂದಿನಕಲೆಗ್ ಇನಾಮುಲಾ ಕೊರ್ಪೆರ್. ನೆತ್ತ ಖರ್ಚಿಗ್ ಸಭೆತ್ತಕಲ್ದನೇ ವಂತಿಗೆ ದೆತೊನುವೆರ್. ಕೆಲವು ಸಭೆಕ್ಕುಲೆಡ್ ಮಾತಾ ಇಲ್ಲಡ್ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಒಣಸ್ ದ ಗಮ್ಮತ್ತ್ ಮಲ್ಪಂದೆ ದೇವಾಲಯೊಡೇ ತರಕಾರಿ ಒಣಸ್ದ ಲೇಸ್ ಲಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬಗೆ ಬಗೆತ್ತ ತರಕಾರಿ ಒಣಸ್ ದ ಗಮ್ಮತ್ತೇ ಉಪ್ಪುಂಡು. == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} [[Category:ತುಳುನಾಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿ]] o6gl6unosvq5w4v77catjx4q66df5aq 0 4472 148496 136683 2022-08-26T06:26:47Z ChiK 1136 /* ವನಸ್ಸ್ */ wikitext text/x-wiki '''ಪುದ್ವಾರ್''' ಅತ್ತ್ಂಡ ಪುದ್ವಾರ್<ref>https://web.archive.org/web/20160322150242/http://vijaykarnataka.indiatimes.com/home/languages/tulu/-/articleshow/44802793.cms</ref> ಪಂಡ ಪೊಸ ಅರಿತ ವನಸ್ ಗೌಜಿಡ್ ಮನ್ಪುನ ಕ್ರಮ. ಕೃಷಿಕೆರ್ ತಾನ್ ಬುಲೆಯಿನ ಬುಳೆಟ್ಟ್ ತಿಕ್ಕಿನ ಪೊಸ ಅರಿನ್ ಕುಟುಮ ಸಂಸಾರದೊಟ್ಟಿಗೆ ಒಂಜಾದ್ ಅಟಿಲ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಪೊಸ ಪೊಸ ಬಗೆತ ಕಜಿಪುದೊಟ್ಟಗೆ ವನಸ್ ಮಲ್ಪುನ ಆಚರಣೆನ್ ಪುದ್ದಾರ್ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್, ಉಂದು ನಿರ್ನಾಲ್ ತಿಂಗೊಲುಡು ಬರ್ಪುಂಡು. ಪುದ್ವಾರ್‌ದ ಆಚರಣೆ [[ತುಳುನಾಡ್|ತುಳುನಾಡ್‍]] ಬುಕ್ಕ [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ದ ಪೂರ ಪ್ರದೇಶೊಲೆಡ್ ಆಚರಣೆ ಮನ್ಪುವೆರ್. == ಶಬ್ಧೋದ ಹಿನ್ನೆಲೆ == 'ಪುದ್ದಾರ್' ಇಂದೆಟ್ ಒಂಜಿ ವಿಶೇಷತೆ ಉಂಡು. ಮಲಯಾಳಿ ಶಬ್ದ 'ಪುದಿಯ'(ತುಳುಟು ಪೊಸತ್) 'ಅರಿ'(ತುಳುಟು ಅರಿ) ಒಟ್ಟಾದ್ 'ಪುದಿಯರಿ' (ಪೊಸ ಅರಿ) ಪನ್ಪುನವೇ ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ [[ತುಳುವೆರ್|ತುಳುವೆರೆನ]] ಬಾಯಿಡ್ 'ಪುದ್ದಾರ್' ಆದುಪ್ಪೆರೆಲಾ ಯಾವು ಕನ್ನಡೊಟು ಹೊಸಕ್ಕಿ ಊಟಂದ್‍ ಪಣುವೆರು. == ಸಂಪ್ರದಾಯೋ == ಕಂಬುಲೊದ ಕಂಡೊಡು ಕೆಯ್ ಕೊಯ್ಯೆರೆ ಆನಗ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಪ್ರಕಾರ ಕುರಲ್ ಕನತ್‌ದ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಇಲ್ಲ್ ದಿಂಜಾವುನ ಕ್ರಮಲಾ ನಮ್ಮಲ್ಪ ನಡಪುಂಡು. ಕೆಲವೆರ್ ಅವ್ವೇ ದಿನ ಆ ಪೊಸ ಬಾರ್‌ನ್ ತೊಲ್ಲುದು ಗಂಜಿಡ್ ಪಾಡ್‌ದ್ ಪುದ್ದಾರ್ ಉನ್ಪೆರ್. ಆಂಡ ಕೆಯ್ ಕೊಯ್ದ್ ಪೊಸ ಬಾರ್ ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಮಲ್ಪುನ ಪುದ್ದಾರ್ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ. ಬಾರ್‌ದ ರಾಶಿದ ಎದ್‌ರ್ ಪೊಲಿ ಲೆತ್ತ್‌ದ್, ಪೂಜೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್, ಮಣ್ಣ್‌ದ ಮಂಡೆಗ್ ಪೊಲಿ ಬಲ್ಲ್ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಗಂಧದ ಗೆರೆಟ್ ಸಿಂಗಾರೊ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಪೊಸ ಬಾರ್ ಬೆಯ್ಪಾದ್, ನುಂಗಾದ್, ನಿರೆಕರೆತ ಪೊಂಜೊವುಲು ಪೂರಾ ಸೇರೊಂದು ನೆಲಕ್ಕುರಿಟ್ ಬಾರ್ ಎಡ್ತ್‌ದ್, ಕಂಚಡ್ಪೆಡ್ ಗಾಳಿತ್‌ದ್, ತಡ್ಪೆಡ್ ಪೊಡೆತ್ತ್‌ದ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತಿನ ಅರಿಯೇ ಪುದ್ದಾರ್‌ದ ಪೊರ್ಲುದ ಅರಿ. == ಮಾನ್ಪುನ ಕ್ರಮೋ == ಪುದ್ದಾರ್‌ದ ನುಪ್ಪು ಬೆಯ್ಪಾಯೆರೆ ಮಣ್ಣ್‌ದ ಮಂಡೆ. ಅಯಿನ್ ಪೊಲಿ ಬಲ್ಲ್, ಮಿಟಾಯಿ ಪೂ, ಪಾದೆ ಪೂತ ಮಾಲೆಡ್ ಸಿಂಗಾರ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಗಂದದ ಗೆರೆ ಪಾಡ್ದ್ ಐತ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೀರ್ ಬೆಚ್ಚಾನಗ ಸುರುಟು ಇಲ್ಲದಕುಲು ನಾಲ್ ಪೊಸ ಅರಿಲಾ ತುಂಬೆದ ಪೂಲಾ ಆ ಮಂಡೆಗ್ ಪಾಡ್‌ದ್ ಕೈ ಮುಗಿವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲದ ಯಜಮಾನೆ-ಯಜಮಾನ್ತಿ ಒಟ್ಟಾದ್ ಕಾಂಟ್ಯಡ್ ಪೊಸ ಅರಿ ದೆಕ್ಕ್‌ದ್ ಮಂಡೆಗ್ ಪಾಡ್ದ್ ನುಪ್ಪು ಮಲ್ಪುವೆರ್ ಅಪಗ ಮಾತ್ತೆರ್‍ಟುಲಾ ಒಂಜಿ ಮಾತು ಕೇಣಿಯರ ಉಂಡು ಪುದ್ವಾರ್‍ಗ್‍ ಉಣ್ಪುಗು ಅರಿ ಪಾಡುವಂದ್‍ ೩ ಸರ್‍ತ್ತಿ ಪಣೊಡು ಬೊಕ್ಕ ಪಾಡೊಡು ಅಪಗ ೫ ಜನ ಮುತೈದೆನಕುಲು ಹಾಜರಿ ಉಪ್ಪೊಡು ಅರಿ ಪಾಡುನೆತ ಬುಕ್ಕ ಎರಾಂಟಲ ಒರಿ ಅಲ್ಲು ಉಪ್ಪೊಡು. == ಮೂಲ ಆಚರಣೆ == ಪುದ್ವಾರ್ ಮಲ್ಪನ ಕ್ರಮಕ್ಕು ದುಂಬು ಮೂಲಟ್‍ ಎಂಚ ಉಂಡು. * ಪೊಸರಿತ್ತಾ ಕ್ರಮ. * ಆಗ್ನಿಗ್‍ ಅರ್ಪಣೆ. * ಗೋವು ಅರ್ಪಣೆ. * ಹಿರಿಯಕ್ಕುಲೆಗ್ ಅರ್ಪಣೆ. * ಯಜಮಾನ ಬಳಸ್ಸುನೆ. * ವನಸ್ಸು ಮಾಲ್ಪನೆ. == ವನಸ್ಸ್ == ಪುದ್ದಾರ್‌ದ ವನಸ್‌ಗ್ ಪದ್ರಾಡ್ ಬಗೆತ ಕಜಿಪು ಅವೊಡು. ಉಪ್ಪಡ್ ಪಚ್ಚಿಲ್ ಪೆಲತ್ತರಿ ಆಜಾಯಿನ, ತೆಕ್ಕರೆ ತಲ್ಲಿ, ತೇವು ಪದ್ಪೆ ಕೊದ್ದೆಲ್, ಬೋಡೇ ಬೋಡು. ಆತ್ ಅತ್ತಂದೆ ಉಪ್ಪು ಕರಿ, ಕುಕ್ಕುದ ಉಪ್ಪಡ್, ಕಡ್ಲೆ [[ಮನೊಲಿ]], [[ಲತ್ತಂಡೆ]], ಬೆಂಡೆ, [[ಪೀರೆ]] ಆಜಾಯಿನ, [[ತಿಮರೆ]] ಚಟ್ನಿ, ಕುಕ್ಕುದ ಚಟ್ನಿ, ಪೂಂಬೆ ಚಟ್ನಿ, ತೌತೆ-ತೆಕ್ಕರೆ ಕೊದ್ದೆಲ್ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಶುದ್ಧ ತರಕಾರಿ ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪುವೆರ್ ಸುಮಾರ್‍ ೭ ಬಗೆತ್ತಾ ಇಜ್ಜಿಯಾಂಡ, ೯ ಬಗೆ ಅವುಲಾ ಇಜ್ಜಿಯಾಂಡ, ೧೨ ಬಗೆತ್ತಾ ಕಜಿಪುಲು ಬೊಡು. == ವನಸ್ಸ್ ಗ್ ಕುಲ್ಲುನ ಕ್ರಮ == ವನಸ್‌ದ ಪೊರ್ತುಡು ಇಲ್ಲ್‌ದ ಯಜಮಾನಿ ತರೆಕ್ ಮುಂಡಾಸ್ ಕಟ್ಟೊಂದು ಜಾಲ್‌ಡಿತ್ತಿನ ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆಗ್ ಒಂಜಿ ಚೆಂಬು [[ನೀರ್]] ಪಾಡ್‌ದ್ ಅಲ್ಪನೇ ಸಾನಾದಿಗೆ ಪೊತ್ತಾದ್ ಬಾರೆದಿರೆಟ್ ದೀನ ಗಂದ ಪುರ್ಸಾದ ಮುಂಡೊಗು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲದುಲಯಿ ಮಣೆ ದೀದ್ ವನಸ್‌ಗ್ ಕುಲ್ಲುವೆರ್. ಮಾತೆರ್‌ಲಾ ಅಂಚನೇ ದೇವೆರೆನ ಪುರ್ಸಾದ ಪಾಡೊಂದು ಮಣೆ ದೀದ್ ಅಟ್ಟೆ ಕಾರ್ ಪಾಡ್‌ದ್ ವನಸ್‌ಗ್ ಕುಲ್ಲುವೆರ್. ಕೊಡಿ ಬಾರೆದಿರೆಟೇ ವನಸ್ ಮಲ್ಪೊಡು ಪನ್ಪಿನ ಕ್ರಮ ಉಂಡು. ಮಾತೆರೆಗ್‌ಲಾ ನುಪ್ಪು, ಕಜಿಪು ಬಲಸ್‌ದ್ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಕಿರಿಯಾಕ್‌ಲ್ ಪೂರ ಕುಟುಮೊದ ಹಿರೆಯೆರೆಡ 'ಪುದ್ದಾರ್ ಉನ್ಪೆ'ಂದ್ ಪನಿಯೆರೆ ಉಂಡು. ಉದಾ ರ್ಮೆಗ್- ಅಜ್ಜೆರೆ ಪುದ್ದಾರ್ ಉನ್ಪೆ, ಮಾಮ ಣ್ಣೆರೇ ಪುದ್ದಾರ್ ಉನ್ಪೆ.. ಅಮ್ಮೆರೇ ಪುದ್ದಾರ್ ಉನ್ಪೆ.. ಅಪ್ಪೇ ಪುದ್ದಾರ್ ಉನ್ಪೆ...' ಇಂಚ. == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} [[Category:ಆರಾಧನೆ]] [[Category:ತುಳುನಾಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿ]] kuqpgiod0wn2yu4mlyrasb748m6q6k9 4 4774 148498 148446 2022-08-26T07:02:04Z MABot 170 Bot: Archiving 1 thread (30 ದಿನೊಕುಲು ಕ್ಕಿಂತ ಹಳೆಯ) to [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಚಾವಡಿ/2022]] wikitext text/x-wiki <div style="border:1px #FFFFFF solid; overflow:auto;"> <h2 style="display: block; margin: 0; padding: .4em .5em .2em; background-color:#fffaea; border:1px solid #bfb1a3; font-weight: bold; text-align: center;">ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಚಾವಡಿ </h2> <!-- 3 line spacing of h2 is important for subsection edit links to work correctly, PLEASE DO NOT FIX --> <center>ನಿಕ್ಲೆಗ್ ತುಳು '''ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಚಾವಡಿಗ್!''' ಸ್ವಾಗತೊ. ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ಬಗೆಟ್ ಪಾತೆರಕತೆ ಸುರು ಮಲ್ಪ್‌ಲೆ.</center> {{ಚಾವಡಿ ಪುಟೊ header|ಪಾತೆರಕತೆ|alpha=yes|'''ಚಾವಡಿ''' [[ತುಳು ಭಾಷೆ|ತುಳು]] ವಿಕಿಪೀಡಿಯೊದ ಕಾರ್ಯೊನೀತಿಲೆನ ಬಗೆಟ್, ತಾಂತ್ರಿಕ ದೋಸೊಲೆನ ಬಗೆಟ್, ಅಂಚನೆ ಕೆಲಸೊ ಕಾರ್ಯೊಲೆನ ಬಗೆಟ್ ಪಟ್ಟಾಂಗ ಪಾಡುನ ಮೀಚಿಲ್ ಪುಟೊ. *ಸಾದ್ಯೊ ಆಯಿನಾತ್ ಲೇಕನೊಲೆಗ್ ಸಂಬಂದಿಸಯಿನ ಪಟ್ಟಾಂಗೊಲೆನ್ ಅವ್ವೇ ಲೇಕನೊದ ಪಟ್ಟಾಂಗೊ ಪುಟೊಡು ಸೇರಾಲೆ. *ಅವ್ವೇ ಲೇಕನೊದ ಪಟ್ಟಾಂಗೊ ಪುಟೊಡು ಲೇಕನೊಗು ಸೇರಾಯರ ಬೋಡಾಯಿನ ಮಾಹಿತಿದ ಬಗೆಟ್ ಅಯಿತ ಮಿತ್ತ್‌ಡ್ ಆವೊಡಾಪುನ ಬೇಲೆದ ಬಗೆಟ್ ಬರೆದ್ ದೀಡ್‍ಲೆ. *ಇತ್ತೇ ಇಪ್ಪುನ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆನ್ ಸಾದ್ಯೊ ಆಯಿನಾತ್ ಗಲಸ್‍ಲೆ. ಪೊಸ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್‍ಲೆನ್ ಸೇರಾಪುನೆಡ್ದ್ ದುಂಬು ಒರೊ ನಾಡ್‍ದ್ ತೂಲೆ. *ಇಸೇಸೊ ಪುಟೊಲೆನ್ ಸಾದ್ಯೊ ಆಯಿನಾತ್ ಗಲಸ್‍ಲೆ. *ಚಿತ್ರೊಲೆನ್ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಲ್ಪುನ ಬಗೆಟ್ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಪಾಲಿಸಿಲೆನ್ (ಕಾರ್ಯೊನೀತಿಲೆನ್)‌ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪೊಡಾತೆ. ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ವಿಕಿಪೀಡಿಯೊಡ್ದ್ ಚಿತ್ರೊಗಾತ್ರೊ ಇಪ್ಪುನ ಲೈಸೆನ್ಸ್‌ಲೆನ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆನ್ ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯೊಡು ನಕಲ್ ಮಲ್ಪೊಡು. ಆಸಕ್ತಿ ಇತ್ತಿನಕುಲು ದುಂಬುಗು ಬತ್ತ್‌ದ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆವೊನ್ಲೆ. |ವಿಪಿ:ಚಾ|WP:VPPOL}} __NEWSECTIONLINK__ * '''tcy:''' {{int:please-translate}}. * '''en:''' Requests for the [[m:bot|bot]] flag should be made on this page. This wiki uses the [[m:bot policy|standard bot policy]], and allows [[m:bot policy#Global_bots|global bots]] and [[m:bot policy#Automatic_approval|automatic approval of certain types of bots]]. Other bots should apply below, and then [[m:Steward requests/Bot status|request access]] from a steward if there is no objection. __TOC__ {{anchor|below_toc}} [[Category:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಚಾವಡಿ]] [[Category:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಲೇಸ್‍ಲು]] {{ಬಳಕೆದಾರೆ:MABot/config |archive = ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಚಾವಡಿ/%(year)d |algo = old(30d) |counter = 1 |archiveheader = |minthreadstoarchive = 1 |minthreadsleft = 2 }} </noinclude> '''ಚಾವಡಿದ ಪುಟೊತ ಪತ್ರಾಗಾರೊ''' *[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಚಾವಡಿ/2016|2016]] *[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಚಾವಡಿ/2017|2017]] *[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಚಾವಡಿ/2018|2018]] *[[/2019|2019]] *[[/2020|2020]] *[[/2021|2021]] *[[/2022|2022]] <!--- don't write above ---> == Delay of Board of Trustees Election == Dear community members, I am reaching out to you today with an update about the timing of the voting for the Board of Trustees election. As many of you are already aware, this year we are offering an [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Election Compass]] to help voters identify the alignment of candidates on some key topics. Several candidates requested an extension of the character limitation on their responses expanding on their positions, and the Elections Committee felt their reasoning was consistent with the goals of a fair and equitable election process. To ensure that the longer statements can be translated in time for the election, the Elections Committee and Board Selection Task Force decided to delay the opening of the Board of Trustees election by one week - a time proposed as ideal by staff working to support the election. Although it is not expected that everyone will want to use the Election Compass to inform their voting decision, the Elections Committee felt it was more appropriate to open the voting period with essential translations for community members across languages to use if they wish to make this important decision. '''The voting will open on August 23 at 00:00 UTC and close on September 6 at 23:59 UTC.''' Best regards, Matanya, on behalf of the Elections Committee [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೩:೧೩, ೧೫ ಆಗೋಸ್ಟು ೨೦೨೨ (IST) == WikiConference India 2023: Initial conversations == Dear Wikimedians, Hope all of you are doing well. We are glad to inform you to restart the conversation to host the next WikiConference India 2023 after WCI 2020 which was not conducted due to the unexpected COVID-19 pandemic, it couldn't take place. However, we are hoping to reinitiate this discussion and for that we need your involvement, suggestions and support to help organize a much needed conference in February-March of 2023. The proposed 2023 conference will bring our energies, ideas, learnings, and hopes together. This conference will provide a national-level platform for Indian Wikimedians to connect, re-connect, and establish their collaboration itself can be a very important purpose on its own- in the end it will empower us all to strategize, plan ahead and collaborate- as a movement. We hope we, the Indian Wikimedia Community members, come together in various capacities and make this a reality. We believe we will take learnings from earlier attempts, improve processes & use best practices in conducting this conference purposefully and fruitfully. Here is a survey [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfof80NVrf3b9x3AotDBkICe-RfL3O3EyTM_L5JaYM-0GkG1A/viewform form] to get your responses on the same notion. Unfortunately we are working with short timelines since the final date of proposal submission is 5 September. We request you please fill out the form by 28th August. After your responses, we can decide if we have the community need and support for the conference. You are also encouraged to add your support on [[:m:WikiConference_India_2023:_Initial_conversations|'''this page''']], if you support the idea. Regards, [[User:Nitesh Gill|Nitesh Gill]], [[User:Nivas10798|Nivas10798]], [[User:Neechalkaran|Neechalkaran]], ೧೨:೦೯, ೨೪ ಆಗೋಸ್ಟು ೨೦೨೨ (IST) <!-- Message sent by User:KCVelaga@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=23115331 --> 0ke75hk1qmx5sksz50zz7phgdt6d6u7 4 6134 148480 130537 2022-08-25T15:36:51Z Lokesha Kunchadka 41 /* ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಿಚಯ */ wikitext text/x-wiki ==ಯೋಜನೆದ ಉದ್ದೇಸೊ== ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಬುಕ್ಕ ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆಲೆಡ್ (೬ ನೆಡ್ದ್ ೧೦ ನೆ ಕ್ಲಾಸ್‍ಗ್ ಮುಟ್ಟ) ತುಳುನು ಒಂಜಿ ಬಾಸೆಯಾದ್ ಓದುನಕುಲು ಮಸ್ತ್ ಅಗತ್ಯೊ ಆಯಿನ ಕೆಲವು ಇಚಾರೊಲೆದ ಬಗೆಟ್ ಲೇಕನೊಲೆನ್ ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯೊಗು ಸೇರಾವುನ ಯೋಜನೆನ್ ಮಲ್ಪೊಡು. ==ಪಾಲ್ ದೆತೊನ್ಯರೆ ಇಚ್ಚೆ ಉಲ್ಲಾಯಿನಕುಲು== #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Pavanaja|Pavanaja]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Pavanaja|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೨೨:೫೭, ೨೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೭ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Vishwanatha Badikana|Vishwanatha Badikana]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Vishwanatha Badikana|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೨೩:೦೯, ೨೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೭ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Lokesha kunchadka|Lokesha kunchadka]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Lokesha kunchadka|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೨೩:೧೧, ೨೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೭ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|BHARATHESHA ALASANDEMAJALU]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೦೮:೫೯, ೨೫ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೭ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Kishorekumarrai|Kishorekumarrai]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Kishorekumarrai|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೦:೦೪, ೨೫ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೭ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Vinoda mamatharai|Vinoda mamatharai]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Vinoda mamatharai|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೭:೧೨, ೨೫ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೭ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Dhanalakshmi .K. T|Dhanalakshmi .K. T]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Dhanalakshmi .K. T|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೦:೪೬, ೧೭ ಆಗೋಸ್ಟು ೨೦೧೮ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Ashoka KG|Ashoka KG]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Ashoka KG|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೬:೧೫, ೨೪ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೮ (IST) #----[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Kavitha G. Kana|Kavitha G. Kana]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Kavitha G. Kana|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೯:೫೯, ೨೬ ಜೂನ್ ೨೦೧೯ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:BENET G AMANNA|BENET G AMANNA]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:BENET G AMANNA|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೩:೦೦, ೨೩ ನವಂಬರ್ ೨೦೧೯ (IST) #--[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Arpitha05|Arpitha05]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:Arpitha05|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೪:೩೨, ೧೨ ಜನವರಿ ೨೦೨೦ (IST) ==ಲೇಕನೊಲೆ ಪಟ್ಟಿ== ಈ ಪಟ್ಟಿಡ್ ವಿಜ್ಞಾನೊದ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಸಿಸ್ತ್‌‍ಗ್ ಸಮ್ಮಂದೊ ಆಪಿನ ಲೇಕನೊಲೆನ್ ಕೊರೊಲಿ. ===ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಿಚಯ=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[:en:Janaki M Brahmavar|Janaki M Brahmavar]] ||[[:kn: ಜಾನಕಿ ಎಂ ಬ್ರಹ್ಮಾವರ|ಜಾನಕಿ ಎಂ ಬ್ರಹ್ಮಾವರ]] || [[ಜಾನಕಿ ಬ್ರಹ್ಮಾವರ]] || |- | ೨ || [[:en:D. R. Bendre|D. R. Bendre]] ||[[:kn:ದ.ರಾ.ಬೇಂದ್ರೆ|ದ.ರಾ.ಬೇಂದ್ರೆ]] ||[[ದ.ರಾ.ಬೇಂದ್ರೆ]] || |- | ೩ || [[:en: Kayyar Kinhanna Rai|Kayyar Kinhanna Rai]] ||[[:kn: ಕಯ್ಯಾರ ಕಿಞ್ಞಣ್ಣ ರೈ|ಕಯ್ಯಾರ ಕಿಞ್ಞಣ್ಣ ರೈ]] || [[ಕಯ್ಯಾರ ಕಿಂಞಣ್ಣ ರೈ]] || |- | ೪ || [[:en: Veerendra Heggade|Veerendra Heggade]] ||[[:kn: ವೀರೇಂದ್ರ ಹೆಗ್ಗಡೆ|ವೀರೇಂದ್ರ ಹೆಗ್ಗಡೆ]] || [[ವೀರೇಂದ್ರ ಹೆಗ್ಗಡೆ]] || |- | ೫ ||:en: || [[:kn: ಅಮೃತ ಸೋಮೇಶ್ವರ|ಅಮೃತ ಸೋಮೇಶ್ವರ]] || [[tcy:ಅಮೃತ ಸೋಮೇಶ್ವರ|ಅಮೃತ ಸೋಮೇಶ್ವರ]] || |- | ೬ ||:en: ||[[:kn:ಬಿ.ಎ.ವಿವೇಕ್ ರೈ|ಬಿ.ಎ.ವಿವೇಕ್ ರೈ ]] || [[ಬಿ.ಎ.ವಿವೇಕ ರೈ]] || |- | ೭ || [[:en:Udupi Ramachandra Rao|Udupi Ramachandra Rao ]] || [[:kn:ಯು.ಆರ್.ರಾವ್ |ಯು. ಆರ್. ರಾವ್]] || [[ಯು.ಆರ್.ರಾವ್]] || |- |೮||[[:en: B. R. Ambedkar|B. R. Ambedkar]] ||[[ :kn:ಬಿ.ಆರ್ ಅಂಬೇಡ್ಕ| ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬೇಡ್ಕರ್]]|| [[ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬೇಡ್ಕರ್]] || |- |೯||[[:en: Swami Vivekananda| Swami Vivekananda]] ||[[: kn:ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ|ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]] ||[[ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ]] || |- |೧೦||[[:en:Mahatma Gandhi|Mahatma Gandhi]] ||[[: kn:ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ]]|| [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ]]|| |- |೧೧||:en: ||[[: kn:ಕಲ್ಯಾಣಸ್ವಾಮಿ|ಕಲ್ಯಾಣ ಸ್ವಾಮಿ]] ||[[ಕಲ್ಯಾಣ ಸ್ವಾಮಿ]]|| |- |೧೨|| :en: ||[[: kn:ರಾಮಕ್ಕ ಮುಗೇರ್ತಿ|ರಾಮಕ್ಕ ಮುಗೇರ್ತಿ]] ||[[ರಾಮಕ್ಕ ಮುಗೇರ್ತಿ]]|| |- |೧೩||:en: ||[[: kn:ಮೊಳಹಳ್ಳಿ ಶಿವರಾಯ|ಮೊಳಹಳ್ಳಿ ಶಿವರಾಯ]] ||[[ಮೊಳಹಳ್ಳಿ ಶಿವರಾಯ]] || |- |೧೪||[[: en:Mirza Ismail|Mirza Ismail]] ||[[: kn: ಮಿರ್ಜಾ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್|ಮಿರ್ಜಾ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್]] ||[[ಮಿರ್ಜಾ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್]]|| |- |೧೫||[[:en:Lakshmisa|Lakshmisa]] ||[[: kn: ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ|ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ ]]|| [[ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ ]]|| |- |೧೬||:en: ||[[: kn:ರಾಜಶ್ರೀ ಪಿ ಆರ್|ರಾಜಶ್ರೀ]]|| [[ರಾಜಶ್ರೀ ]]|| |- |೧೭||[[:en:D. K. Chowta|D. K. Chowta]] ||[[:kn:ಡಿ. ಕೆ ಚೌಟ|ಡಿ. ಕೆ ಚೌಟ]] ||[[ಡಿ.ಕೆ.ಚೌಟ]]|| |- |೧೮||:en: ||[[: kn:ಪೊಳಲಿ ಶೀನಪ್ಪ ಹೆಗ್ಗಡೆ|ಪೊಳಲಿ ಶೀನಪ್ಪ ಹೆಗ್ಗಡೆ]] ||[[ ಪೊಳಲಿ ಶೀನಪ್ಪ ಹೆಗ್ಗಡೆ]]|| |- |೧೯|| :en: ||[[: kn:ಪಾರ್ತಿಸುಬ್ಬ|ಪಾರ್ತಿಸುಬ್ಬ]] ||[[ಪಾರ್ತಿಸುಬ್ಬ]]|| |- |೨೦||:en: ||[[: kn:ವಾದಿರಾಜ ಸ್ವಾಮಿ|ವಾದಿರಾಜ ಸ್ವಾಮಿ]] ||[[ವಾದಿರಾಜ ಸ್ವಾಮಿ]]|| |- |೨೧||:en: ||[[: kn: ಅತ್ತಾವರ ಎಲ್ಲಪ್ಪ| ಅತ್ತಾವರ ಎಲ್ಲಪ್ಪ]] ||[[ ಅತ್ತಾವರ ಎಲ್ಲಪ್ಪ]]|| |- |೨೨||:en: ||[[:kn: ಧರಣಿದೇವಿ ಮಾಲಗತ್ತಿ|ಧರಣಿದೇವಿ ಮಾಲಗತ್ತಿ]] ||[[ಧರಣಿದೇವಿ ಮಾಲಗತ್ತಿ]] || |- |೨೩||:en: ||[[:kn:ಬೂತಾಳಪಾಂಡ್ಯ|ಬೂತಾಳ ಪಾಂಡ್ಯ]] ||[[ಬೂತಾಳ ಪಾಂಡ್ಯೆ]]|| |- |೨೪||:en: ||[[:kn:]] ||[[ಅರುಣಾಜ್ಜ ]]|| |- |೨೫|| :en: ||[[:kn:ಅಗಸ್ಟ್ ಮೆನ್ನರ್|ಅಗಸ್ಟ್ ಮೆನ್ನರ್]] ||[[ಅಗಸ್ಟ್ ಮೆನ್ನರ್ ]]|| |- |೨೬||:en: ||:kn: ||[[ ಕೇಮರರ್]]|| |- |೨೭||:en: ||[[:kn:ಕುದ್ಕಾಡಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ರೈ |ಕುದ್ಕಾಡಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ರೈ ]] ||[[ಕುದ್ಕಾಡಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ರೈ ]]|| |- |೨೮|| :en: || [[:kn:ಜಾನ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಬ್ರಿಗೇಲ್|ಜಾನ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಬ್ರಿಗೇಲ್]] ||[[ ಜಾನ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಬ್ರಿಗೇಲ್ ]]|| |- |೨೯||:en: ||[[:kn:ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಉಪಾಧ್ಯಯ| ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಉಪಾಧ್ಯಯ]] ||[[ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಉಪಾಧ್ಯೆ]]|| |- |೩೦||:en: ||[[:kn:ಎಸ್.ಯು.ಪಣಿಯಾಡಿ|ಎಸ್.ಯು.ಪಣಿಯಾಡಿ]] || [[ಎಸ್.ಯು.ಪಣಿಯಾಡಿ]]|| |- |೩೧||[[:en:C. V. Raman|C. V. Raman]] ||[[:kn:ಚಂದ್ರಶೇಖರ ವೆಂಕಟರಾಮನ್|ಚಂದ್ರಶೇಖರ ವೆಂಕಟರಾಮನ್]] ||[[ ಸಿ.ವಿ.ರಾಮನ್|ಸಿ.ವಿ.ರಾಮನ್]]|| |- |೩೨||[[:en: Udupi Ramachandra Rao|Udupi Ramachandra Rao]] ||[[:kn:ಯು. ಆರ್. ರಾವ್|ಯು. ಆರ್. ರಾವ್]] ||[[ ಯು.ಆರ್.ರಾವ್ ]]|| |- |೩೩||:en: || [[:kn:ಹರೆಕಳ ಹಾಜಬ್ಬ|ಹಾಜಬ್ಬ ಹರೆಕಳ]] || [[ಹರೆಕಳ ಹಾಜಬ್ಬ|ಹಾಜಬ್ಬ ಹರೆಕಳ]]|| |- |೩೪||:en: ||[[:kn:ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಗೌಡ|ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಗೌಡ]] ||[[ ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಯ್ಯ ಗೌಡ ]]|| |- |೩೫||:en: || [[:kn:ಜಾನಕಿ|ಜಾನಕಿ]] ||[[ಜಾನಕಿ ]]|| |- |೩೭||:en: ||[[:kn:ಮುದ್ದು ಮೂಡುಬೆಳ್ಳೆ|ಮುದ್ದು ಮೂಡುಬೆಳ್ಳೆ]] ||[[ಮುದ್ದು ಮೂಡುಬೆಳ್ಳೆ]] || |- |೩೯||:en: ||[[:kn: ಮಂಜೇಶ್ವರ ಗೋವಿಂದ ಪೈ |ಮಂಜೇಶ್ವರ ಗೋವಿಂದ ಪೈ ]] ||[[ಮಂಜೇಶ್ವರ ಗೋವಿಂದ ಪೈ ]]|| |- |೪೧||:en: ||[[:kn:ಮಂದಾರ ಕೇಶವ ಭಟ್ಟ| ಮಂದಾರ ಕೇಶವ ಭಟ್ಟ]] || [[ಮಂದಾರ ಕೇಶವ ಭಟ್ಟ ]]|| |- |೪೨||:en: ||[[ :kn: ಕೆದಂಬಾಡಿ ಜತ್ತಪ್ಪ ರೈ|ಕೆದಂಬಾಡಿ ಜತ್ತಪ್ಪ ರೈ]]||[[ಕೆದಂಬಾಡಿ ಜತ್ತಪ್ಪ ರೈ ]]|| |- |೪೩||[[:en:Yudhishthira|Yudhishthira]] ||[[ :kn: ಯುಧಿಷ್ಠಿರ|ಯುಧಿಷ್ಠಿರ]]||[[ಯುಧಿಷ್ಠಿರ]]|| |- |೪೪||:en: ||[[:kn: ಪ್ರಮೀಳೆ|ಪ್ರಮೀಳೆ]] ||[[ ಪ್ರಮೀಳೆ ]]|| |- |೪೫||[[:en:Arjuna|Arjuna]] ||[[ :kn: ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನ]]||[[ ಅರ್ಜುನ]]|| |- |೪೬||[[:en:Valmiki| Valmiki]]||[[ :kn:ವಾಲ್ಮೀಕಿ|ವಾಲ್ಮೀಕಿ]]||[[ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ]]|| |- |೪೭||[[:en:Kausalya|Kausalya]] ||[[:kn: ಕೌಸಲ್ಯೆ|ಕೌಸಲ್ಯೆ]]||[[ ಕೌಸಲ್ಯೆ]]|| |- |೪೮||:en: ||[[:kn:ಕೌಸಿಕೆ| ಕೌಸಿಕೆ]] ||[[ಕೌಸಿಕೆ]]|| |- |೪೯||:en: ||[[:kn:ತಾಟಕಿ|ತಾಟಕಿ]] ||[[ ತಾಟಕಿ]] || |- |೫೦||[[:en:Rama|Rama]] ||[[:kn:ರಾಮ|ರಾಮ]] ||[[ ರಾಮ]]|| |- |೫೧||[[:en:Lakshmana|Lakshmana]] ||[[:kn:ಲಕ್ಷ್ಮಣ|ಲಕ್ಷ್ಮಣ]] ||[[ ಲಕ್ಷ್ಮಣ]]|| |- |೫೨||[[:en:Vishvamitra|Vishvamitra]] ||[[:kn:ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ|ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ]] ||[[ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ]]|| |- |೫೩||[[:en:Shurpanakha|Shurpanakha]] ||[[:kn:ಶೂರ್ಪನಖಿ|ಶೂರ್ಪನಖಿ]] || [[ಸೂರ್ಪನಕಿ]]|| |- |೫೪||:en: ||[[:kn:ಅಜಮುಕಿ|ಅಜಮುಕಿ]] ||[[ ಅಜಮುಕಿ]]|| |- |೫೫|| :en:||[[:kn:ಪೂತನಿ|ಪೂತನಿ]] ||[[ ಪೂತನಿ]]|| |- |೫೬||:en: ||[[:kn:ಲಂಕಿನಿ|ಲಂಕಿನಿ]] ||[[ ಲಂಕಿಣಿ ]]|| |- |೫೭||[[:en:Albert Einstein|Albert Einstein]] ||[[:kn:ಅಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‍ಸ್ಟೈನ್|ಅಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‍ಸ್ಟೈನ್]] ||[[ ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‍ಸ್ಟೀನ್ ]]|| |- |೫೮||[[:en:Madhvacharya|Madhvacharya]] ||[[:kn:ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯ|ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯ]] ||[[ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯ]] || |- |೫೯||:en: ||[[:kn:ಎಸ್.ವಿ.ಪರಮೇಶ್ವರ ಭಟ್ಟ|ಎಸ್.ವಿ.ಪರಮೇಶ್ವರ ಭಟ್ಟ]] ||[[ಎಸ್. ವಿ. ಪರಮೇಶ್ವರ ಭಟ್ರ್]]|| |- |೬೦||[[:en:Niranjana (writer)|Niranjana (writer)]] ||[[:kn:ನಿರಂಜನ|ನಿರಂಜನ]]||[[ ನಿರಂಜನೆರ್ ]]|| |- |೬೧||:en: ||[[:kn:ಕನರಾಡಿ ವಾದಿರಾಜ ಭಟ್|ಕನರಾಡಿ ವಾದಿರಾಜ ಭಟ್]] ||[[ ಕನರಾಡಿ ವಾದಿರಾಜ ಭಟ್]]|| |- |೬೨||[[:en:Abbakka Chowta|Abbakka Chowta]] ||[[: kn: ರಾಣಿ ಅಬ್ಬಕ್ಕ|ರಾಣಿ ಅಬ್ಬಕ್ಕ]]|| [[ರಾಣಿ ಅಬ್ಬಕ್ಕ ದೇವಿ]]|| |- |೬೩||[[:en:Subhas Chandra Bose|Subhas Chandra Bose]] ||[[: kn: ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್|ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್]]||[[ ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್]]|| |- |೬೪||[[:en:Ganesha|Ganesha]] ||[[: kn:ಗಣೇಶ|ಗಣೇಶ]] || [[ ಗಣಪತಿ ]]|| |- |೬೫||[[:en:Parvati| Parvati]] ||[[: kn:ಪಾರ್ವತಿ|ಪಾರ್ವತಿ]] ||[[ ಪಾರ್ವತಿ]]|| |- |೬೮|| [[:en:Gautama Buddha|Gautama Buddha]] ||[[: kn:ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ|ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ]] ||[[:tcy: ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ|ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ]]|| |- |೬೯||:en: ||:kn: ||[[ದಾಸ್]]|| |- |೭೦|| [[:en:Lala Lajpat Rai|Lala Lajpat Rai]] ||[[:kn:ಲಾಲಾ ಲಜಪತ ರಾಯ್|ಲಾಲಾ ಲಜಪತ ರಾಯ್]] || [[ಲಾಲಾ ಲಜಪತ್ ರಾಯ್]]|| |- |೭೧||[[:en:Jawaharlal Nehru|Jawaharlal Nehru]] ||[[:kn:ಪಂ. ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು|ಪಂ. ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು]] ||[[ ಪಂಡಿತ್ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ]]|| |- |೭೨||[[:en:Dadabhai Naoroji|Dadabhai Naoroji]] ||[[:kn:ದಾದಾ ಭಾಯಿ ನವರೋಜಿ|ದಾದಾ ಭಾಯಿ ನವರೋಜಿ]] || [[ದಾದಾ ಭಾಯಿ ನೌರೋಜಿ]] || |- |೭೩||[[:en:Bal Gangadhar Tilak|Bal Gangadhar Tilak]] ||[[:kn:ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ|ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ]] ||[[ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ]]|| |- |೭೪||[[:en:Bankim Chandra Chattopadhyay| Bankim Chandra Chattopadhyay]] ||[[:kn:ಬಂಕಿಮ ಚಂದ್ರ ಚಟರ್ಜಿ|ಬಂಕಿಮ ಚಂದ್ರ ಚಟರ್ಜಿ]]|| [[ಬಂಕಿಮ ಚಂದ್ರ ಚಟರ್ಜಿ ]]|| |- |೭೫||:en: ||[[:kn:ವ್ಯಾಸ|ವೇದವ್ಯಾಸ]] ||[[ ವೇದವ್ಯಾಸ ]]|| |- |೭೬||[[:en:Devanur Mahadeva|Devanur Mahadeva]] ||[[:kn:ದೇವನೂರು ಮಹಾದೇವ|ದೇವನೂರು ಮಹಾದೇವ]] ||[[ ದೇವನೂರು ಮಹಾದೇವ]] || |- |೭೭||[[:en:B. Saroja Devi|B. Saroja Devi]] ||[[:kn:ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ]] ||[[ಬಿ. ಸರೋಜಾದೇವಿ]]|| |- |೭೮||[[:en:Kittur Chennamma| Kittur Chennamma]] ||[[:kn:ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]] || [[tcy: ಕಿತ್ತೂರ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ|ಕಿತ್ತೂರ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ]]|| |- |೭೯||[[:en:Puttanna Kanagal|Puttanna Kanagal]] ||[[:kn:ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಕಣಗಾಲ್|ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಕಣಗಾಲ್]] ||[[ ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಕಣಗಾಲ್ ]]|| |- |೮೦||[[:en:Rajkumar|Rajkumar]] ||[[:kn:ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್|ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ||[[ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್]]|| |- |೮೧||[[:en:K. N. Taylor|K. N. Taylor]] || [[:kn:ಕೆ ಎನ್ ಟೈಲರ್|ಕೆ ಎನ್ ಟೈಲರ್]]|| [[tcy: ಕೆ ಎನ್ ಟೈಲರ್|ಕೆ ಎನ್ ಟೈಲರ್]] || |- |೮೨||:en: ||:kn: || [[ಕಲ್ಪನಾನ ತಿದ್ಯಪ್ಪೆ]] || |- |೮೩||:en: ||:kn: ||[[ಕಾಳಮ್ಮ ]]|| |- |೮೪||[[:en:Koti and Chennayya|Koti and Chennayya]] ||[[:kn:ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯ|ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯ]] || [[tcy:ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯೆ|ಕೋಟಿ - ಚೆನ್ನಯೆ]]|| |- |೮೫||[[:en:Krishna|Krishna]] ||[[:kn:ಕೃಷ್ಣ|ಕೃಷ್ಣ]] || [[tcy:ಕೃಷ್ಣೆ|ಕೃಷ್ಣ ]]|| |- |೮೬||:en: ||[[:kn:ಕುಚೇಲ|ಕುಚೇಲ]] ||[[tcy:ಕುಚೇಲೆ|ಕುಚೇಲ]]|| |- |೮೭||[[:en: ]] ||[[:kn:ಕುಶ ಲವ|ಕುಶ ಲವ]] ||[[ಕುಶ ಲವ]]|| |- |೮೮||[[:en:]] || [[:kn:ಅಳಿಯ ಸಂತಾನ|ಅಳಿಯ ಸಂತಾನ]] || [[ಅಳಿಯ ಕಟ್ಟ್‌|ಅಳಿಯ ಕಟ್ಟ್]] || |- |೮೯||:en: ||[[:kn:ಸಾವಿತ್ರಿ|ಸಾವಿತ್ರಿ]] ||[[ tcy:ಸಾವಿತ್ರಿ|ಸಾವಿತ್ರಿ.]]|| |- |೯೦||[[:en:Drona Parva|Drona Parva]] ||[[:kn:ದ್ರೋಣ|ದ್ರೋಣ]] || [[ದ್ರೋಣ]] || |- |೯೧|| [[:en:Arjuna|Arjuna]] ||[[:kn:ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನ]] || [[tcy:ಅರ್ಜುನ|ಅರ್ಜುನ]]|| |- |೯೧|| :en: ||:kn: || [[ಅಜ್ಜಬಿರು ]]|| |- |೯೨||:en: ||[[:kn:ದೇವುಪೂಂಜ|ದೇವುಪೂಂಜ]] ||[[tcy: ದೇವುಪೂಂಜೆ|ದೇವುಪೂಂಜ]]|| |- |೯೩||[[:en:Mahishasura|Mahishasura]] ||[[:kn:ಮಹಿಷಾಸುರ|ಮಹಿಷಾಸುರ]] ||[[tcy: ಮಹಿಷಾಸುರೆ|ಮಹಿಷಾಸುರ]]|| |- |೯೪||:en: ||:kn: || [[tcy:ದೇವಿ| ದೇವಿ ]]|| |- |೯೫|| :en: ||[[:kn:ಡಿ. ವೇದಾವತಿ| ಡಿ. ವೇದಾವತಿ]] || [[tcy: ಡಿ. ವೇದಾವತಿ.|ಡಿ. ವೇದಾವತಿ.]]|| |- |೯೬||[[:en:Bharata (Ramayana)|Bharata (Ramayana)]] ||[[:kn:ಭರತ|ಭರತ]] ||[[tcy:ಭರತೆ|ಭರತ ]]|| |- |೯೭||[[:en:Bahubali|Bahubali]] ||[[ :kn:ಬಾಹುಬಲಿ|ಬಾಹುಬಲಿ]]||[[tcy: ಬಾಹುಬಲಿ ವಿಗ್ರಹೊ|ಬಾಹುಬಲಿ ವಿಗ್ರಹೊ]]|| |- |೯೮||[[:en:Narendra Modi|Narendra Modi]] ||[[:kn:ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ|ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ]] || [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ]] || |} [[ಬಾಕಿಲ್]] === ಜಾಗೆತ ಪರಿಚಯೊ === {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !!ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ ||[[:en: Kasaragod|Kasaragod]]||[[:kn:ಕಾಸರಗೋಡು|ಕಾಸರಗೋಡು]]||[[ ಕಾಸರಗೋಡ್]] || |- | ೨ ||[[:en: Puttur, Karnataka| Puttur]]||[[:kn: ಪುತ್ತೂರು|ಪುತ್ತೂರು]] || [[ಪುತ್ತೂರು]] || |- | ೩ ||[[:en: Dakshina Kannada|Dakshina Kannada]] ||[[:kn: ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ|ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ]] ||[[ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ]] || |- | ೪ ||[[:en: Udupi|Udupi]] ||[[:kn: ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ|ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ]]|| [[ಉಡುಪಿ]] || |- |೫||[[:en:Uppinangady|Uppinangady]] ||[[ :kn:ಉಪ್ಪಿನಂಗಡಿ|ಉಪ್ಪಿನಂಗಡಿ]] ||[[ಉಬಾರ್]]|| |- |೬||[[:en:Western Ghats|Western Ghats]] ||[[:kn:ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು| ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಪರ್ವತ]] ||[[ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಪರ್ವತೊ]]|| |- |೭||[[:en:Gokarna, Karnataka|Gokarna, Karnataka]] ||[[:kn:ಗೋಕರ್ಣ|ಗೋಕರ್ಣ]] ||[[ ಗೋಕರ್ಣ ]] || |- |೮||[[:en:Tulu Nadu|Tulu Nadu]] ||[[:kn:ತುಳುನಾಡು|ತುಳುನಾಡು]] ||[[ತುಳುನಾಡ್ ]]|| |- |೯||[[:en:Chennai|Chennai]] ||[[:kn:ಮದ್ರಾಸು|ಮದ್ರಾಸು]] || [[ ಮದ್ರಾಸ್ ]]|| |- |೧೦||[[:en:Vijayanagara|Vijayanagara]] ||[[:kn:ವಿಜಯನಗರ|ವಿಜಯನಗರ]] || [[ವಿಜಯನಗರೊ]]|| |- |೧೧||[[:en:Venur| Venur]] ||[[:kn:ವೇಣೂರು|ವೇಣೂರು]] ||[[ ಯೇಣೂರು ]]|| |- |೧೨||[[:en:Italy|Italy]] ||[[:kn:ಇಟೆಲಿ|ಇಟೆಲಿ]] ||[[ ಇಟೆಲಿ]]|| |- |೧೩||[[:en:Sullia|Sullia]] ||[[:kn:ಸುಳ್ಯ|ಸುಳ್ಯ]] || [[tcy:ಸುಳ್ಯ|ಸುಳ್ಯ ]]|| |- |೧೪||[[:en:Lahor|Lahor]] ||[[:kn: ಲಾಹೋರ್|ಲಾಹೋರ್]] ||[[ಲಾಹೋರ್ ]] || |- |೧೫|| [[:en:Mangalore|Mangalore]] ||[[:kn:ಮಂಗಳೂರು|ಮಂಗಳೂರು]] ||[[ ಕುಡ್ಲ]]|| |- |೧೬||[[:en:Vitla|Vitla]] ||[[:kn: ವಿಟ್ಲ| ವಿಟ್ಲ]] || [[ ಇಟ್ಟೇಲ್]] - ವಿಟ್ಲ|| |- |೧೭||[[:en:Qutb Minar|Qutb Minar]] || [[:kn:ಕುತುಬ್‍ಮಿನಾರ್|ಕುತುಬ್‍ಮಿನಾರ್]] ||[[ ಕುತುಬ್‍ಮಿನಾರ್]]|| |- |೧೮||[[:en:Red Fort| Red Fort]] ||[[:kn:ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ|ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ]] ||[[ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ]]|| |- |೧೯||[[:en:Jantar Mantar, New Delhi|Jantar Mantar, New Delhi]] ||[[:kn:ಜಂತರ್ – ಮಂತರ್|ಜಂತರ್ – ಮಂತರ್]] || [[ಜಂತರ್ – ಮಂತರ್]]|| |- |೨೦|| [[:en:Raj Ghat and associated memorials|Raj Ghat and associated memorials]] ||[[:kn:ರಾಜ್ ಘಾಟ್|ರಾಜ್ ಘಾಟ್]] ||[[ ರಾಜ್ ಘಾಟ್]]|| |- |೨೧||[[:en:Birla Mandir|Birla Mandir]] ||[[:kn: ಬಿರ್ಲಾ ಮಂದಿರ| ಬಿರ್ಲಾ ಮಂದಿರ]] ||[[ ಬಿರ್ಲಾ ಮಂದಿರ]]|| |- |೨೨||[[:en:House|House]] ||[[:kn:ಮನೆ|ಮನೆ]] ||[[ ಇಲ್ಲ್]]|| |- |೨೩||[[:en:Reserve Bank of India|Reserve Bank of India]] ||[[:kn:ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್|ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್]] || [[ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್]]|| |- |೨೪||[[:en:Rashtrapati Bhavan|Rashtrapati Bhavan]] ||[[:kn:ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ]] || [[ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ]]|| |- |೨೫ ||[[:en:Parliament of India|Parliament of India]] ||[[:kn:ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಭವನ|ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಭವನ]] ||[[ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಭವನ]]|| |- |೨೬|| [[:en:Supreme Court of India|Supreme Court of India]] ||[[:kn:ಸುಪ್ರಿಂ ಕೋರ್ಟ್|ಸುಪ್ರಿಂ ಕೋರ್ಟ್]] ||[[ ಸುಪ್ರಿಂ ಕೋರ್ಟ್]]|| |- |೨೭||[[:en:India Gate|India Gate]] ||[[:kn:ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್|ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್]] || [[ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್]] || |- |೨೮||:en: ||[[:kn:ಸಿರಿ ಸಂಧಿ|ಸಿರಿ ಸಂಧಿ]] ||[[ ಸಿರಿ ಸಂಧಿ ]]|| |- |೨೯|| [[:en:Finland|Finland]] ||[[:kn:ಫಿನ್ಲೇಂಡ್|ಫಿನ್ಲೇಂಡ್]] ||[[ಫಿನ್ಲೇಂಡ್ ]]|| |- |೩೦||[[:en:Ranganathittu Bird Sanctuary|Ranganathittu Bird Sanctuary]] ||[[:kn:ರಂಗನತಿಟ್ಟು|ರಂಗನತಿಟ್ಟು]] || [[ರಂಗನತಿಟ್ಟು]]|| |- |೩೧|| [[:en:Bandipur National Park|Bandipur National Park]] ||[[:kn:ಬಂಡೀಪುರ|ಬಂಡೀಪುರ]] ||[[ ಬಂಡೀಪುರ]]|| |- |೩೨||[[:en:Mandagadde Bird Sanctuary|Mandagadde Bird Sanctuary]] ||[[:kn:ಮಂಡಗದ್ದೆ |ಮಂಡಗದ್ದೆ ]] ||[[ ಮಂಡಗದ್ದೆ ]]|| |- |೩೩|| :en: ||[[:kn: ಕೋಟೆಕೇರಿ| ಕೋಟೆಕೇರಿ]] ||[[ ಕೋಟೆಕೇರಿ]]|| |- |೩೪|| :en: ||[[:kn:ಮಣೆಗಾರಕೇರಿ|ಮಣೆಗಾರಕೇರಿ]] ||[[ ಮಣೆಗಾರಕೇರಿ]]|| |- |೩೫|| :en: ||[[:kn:ಬಳೆಗಾರಕೇರಿ|ಬಳೆಗಾರಕೇರಿ]] ||[[ ಬಳೆಗಾರಕೇರಿ]]|| |- |೩೬||:en: ||[[:kn:ಸಾಲಿಕೇರಿ|ಸಾಲಿಕೇರಿ]] ||[[ ಸಾಲಿಕೇರಿ]]|| |- |೩೭||:en: || [[:kn:ಚೌಳಿಕೇರಿ|ಚೌಳಿಕೇರಿ]]||[[ ಚೌಳಿಕೇರಿ]]|| |- |೩೮||:en: ||[[:kn:ಮೂಡುಕೇರಿ|ಮೂಡುಕೇರಿ]] ||[[ ಮೂಡುಕೇರಿ]]|| |- |೩೯||:en: ||[[:kn:ಅರಸಿನಕೇರಿ|ಅರಸಿನಕೇರಿ]] ||[[ ಅರಸಿನಕೇರಿ]]|| |- |೪೦||:en: ||[[:kn:ರಂಗನಕೇರಿ|ರಂಗನಕೇರಿ]] || [[ರಂಗನಕೇರಿ]]|| |- |೪೧||:en: ||[[:kn:ಬಂಡಾರಕೇರಿ|ಬಂಡಾರಕೇರಿ]] || [[ಬಂಡಾರಕೇರಿ]] || |- |೪೨|| [[:en:Barkur|Barkur]] ||[[:kn:ಬಾರ್ಕೂರು|ಬಾರ್ಕೂರು]] ||[[tcy:ಬಾರ್ಕೂರು|ಬಾರ್ಕೂರು]] || |- |೪೩||[[:en:Western Ghats|Western Ghats]] ||[[:kn:ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ|ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ]] || [[ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಪರ್ವತೊ]]|| |- |೪೪||[[:en:Kudremukh|Kudremukh]] ||[[:kn:ಕುದುರೆಮುಖ|ಕುದುರೆಮುಖ]] || [[ಕುದುರೆಮುಖ ]]|| |- |೪೫||[[:en:Biligiriranga Hills| Biligiriranga Hills]] || [[ :kn:ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟ|ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟ]] ||[[ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟ]]|| |- |೪೬|| [[:en:Periyar National Park|Periyar National Park]] ||[[:kn:ಪೆರಿಯಾರ್|ಪೆರಿಯಾರ್]] ||[[ ಪೆರಿಯಾರ್]]|| |- |೪೭||:en: ||[[:kn:ಪಾಲ್ಘಾಟ್|ಪಾಲ್ಘಾಟ್]] ||[[ ಪಾಲ್ಘಾಟ್]]|| |- |೪೮|| [[:en:Sabarimala|Sabarimala]] ||[[:kn:ಶಬರಿಮಲೆ|ಶಬರಿಮಲೆ]] ||[[ ಶಬರಿಮಲೆ]]|| |- |೪೯|| [[:en:Trisul|Trisul]] ||[[:kn:ತ್ರಿಶೂರು|ತ್ರಿಶೂರು]] ||[[ ತ್ರಿಶೂರು]]|| |- |೫೦|| [[:en:Guruvayur|Guruvayur]] ||[[:kn: ಗುರುವಾಯೂರು| ಗುರುವಾಯೂರು]] ||[[ ಗುರುವಾಯೂರು]]|| |- |೫೧|| [[:en:Kollur, Udupi district|Kollur, Udupi district]] ||[[:kn:ಕೊಲ್ಲೂರು|ಕೊಲ್ಲೂರು]] ||[[ ಕೊಲ್ಲೂರು]] || |- |೫೨|| [[:en:Kalladka|Kalladka]] ||[[:kn:ಕಲ್ಲಡ್ಕ|ಕಲ್ಲಡ್ಕ]] ||[[ ಕಲ್ಲಡ್ಕ]] || |} ===ಭೂತಾರಾಧನೆ=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[ಕಲ್ಕುಡ]] ||[[ :kn:ಕಲ್ಕುಡ|ಕಲ್ಕುಡ]] ||:en: || |- | ೨ || [[ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ]] || [[:kn:ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ|ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ]] ||:en: || |- | ೩ || [[ಬಬ್ಬರ್ಯಗ್ ದೀಪುನಿ|ಬೊಬ್ಬರ್ಯ]] || [[:kn:ಬೊಬ್ಬರ್ಯ| ಬೊಬ್ಬರ್ಯ]] ||:en: || |- | ೪ || [[ಲೆಕ್ಕೆಸಿರಿ]] || [[:kn:ಲೆಕ್ಕೆಸಿರಿ|ಲೆಕ್ಕೆಸಿರಿ]] ||:en: || |- |೫||[[ಚಾಮುಂಡಿ]]||[[:kn:ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ|ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ]] ||[[:en: Chamunda|Chamundi]] || |- |೬||[[ಕೊರಗತನಿಯೆ|ಕೊರಗಜ್ಜ]]||[[:kn: ಕೊರಗತನಿಯ|ಕೊರಗತನಿಯ]] ||:en: || |- |೭||[[ಗುಳಿಗ]]||[[:kn:ಗುಳಿಗ|ಗುಳಿಗ]] ||:en: || |- |೮|| [[ಜುಮಾದಿ]]||[[:kn:ಜುಮಾದಿ|ಜುಮಾದಿ]] ||:en: || |- |೯|| [[ಕೊಂತಿ ಪೂಜೆ]]||[[:kn:ಕೊಂತಿ ಪೂಜೆ|ಕೊಂತಿ ಪೂಜೆ]] ||:en: || |- |೧೦||[[ಪಂಜುರ್ಲಿ]]||[[:kn:ಪಂಜುರ್ಲಿ|ಪಂಜುರ್ಲಿ]] || :en: || |- |೧೧||[[ವಿಷ್ಣುಮೂರ್ತಿ]]||[[:kn:ವಿಷ್ಣುಮೂರ್ತಿ|ವಿಷ್ಣುಮೂರ್ತಿ]] ||:en: || |- |೧೨||[[ಕೋರ್ದಬ್ಬು|ಕೊಡ್ದಬ್ಬು]]|| [[:kn:ಕೋರ್ದಬ್ಬು|ಕೋರ್ದಬ್ಬು]] || :en: || |- |೧೩||[[ಮೈಸಂದಾಯ]]|| [[:kn:ಮೈಸಂದಾಯ|ಮೈಸಂದಾಯ]] || :en: || |- |೧೪|| [[ಪಿಲಿಭೂತ]]||[[:kn:ಪಿಲಿಭೂತ|ಪಿಲಿಭೂತ]] || :en: || |- |೧೫|| [[ತನ್ನಿಮಾನಿಗ]]||[[:kn:ತನ್ನಿಮಾನಿಗ|ತನ್ನಿಮಾನಿಗ]] || :en: || |- |೧೬||[[ಉಲ್ಲಾಕುಳು]]||[[:kn:ಉಲ್ಲಾಕುಳು| ಉಲ್ಲಾಕುಳು]] || :en: || |- |೧೭|| [[ಉಲ್ಲಾಳ್ತಿ]]||[[ :kn:ಉಲ್ಲಾಳ್ತಿ|ಉಲ್ಲಾಳ್ತಿ]] || :en: || |- |೧೮||[[ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯೆ]]||[[:kn: ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯ|ಕೋಟಿ ಚೆನ್ನಯ]] ||[[:en: Koti and Chennayya| Koti and Chennayya ]] || |} === ಸರ್ರೊತ ಅಂಗೊಲು === {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- |೧ || [[ನೆತ್ತಿ]] ||[[ :kn:ತಲೆ|ತಲೆ]] || [[:en:Head|Head]] || |- |೨|| [[ಮುಂಡೊ]]|| [[:kn:ಮುಂಡ|ಮುಂಡ]]|| [[:en:Torso|Torso]] || |- |೩|| [[ಕುರ್ಬು]]||:kn: ||:en: || |- |೪ ||[[ಕಣ್ಣ ಪೊದಕೆ]]||[[:kn:ರೆಪ್ಪೆ|ರೆಪ್ಪೆ]] ||[[:en:Eyelid|Eyelid]] || |- |೫|| [[ಮೂಂಕು]]||[[:kn:ಮೂಗು|ಮೂಗು]] ||[[:en:Nose|Nose]] || |- |೬ || [[ಮೂಂಕುದ ಮರ]]||:kn: || [[:en:Nasal bridge|Nasal bridge]] || |- |೭|| [[ವಟ]]||:kn: || :en: || |- |೮|| [[ಕೆಪ್ಪಟೆ]]||[[:kn:ಗಲ್ಲ|ಗಲ್ಲ]] ||[[:en:Cheek|Cheek]] || |- |೯|| [[ಕೆನ್ನಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೦|| [[ಕೆಬಿತಂಡೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೧|| [[ಕೊಡೆಂಚಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೨|| [[ಕೆಬಿತ ಪಾಲೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೩|| [[ಕೆಕ್ಕಿಲ್]]|| [[:kn:ಕುತ್ತಿಗೆ|ಕುತ್ತಿಗೆ]]||[[:en:Neck|Neck]] || |- |೧೪|| [[ಬಿಮ್ಮೊ]]|| [[:kn:ತುಟಿ|ತುಟಿ]]||[[:en:Lip|Lip]] || |- |೧೫|| [[ಕಿದ್ಕ್‍ಲ್]]||:kn: ||:en: || |- |೧೬|| [[ಪುಗೆಲ್]]||[[:kn:ಭುಜ|ಭುಜ]] ||:[[en:Shoulder|Shoulder]] || |- |೧೭|| [[ತಿಗಲೆದ ಗೂಡು]]||:kn: ||:en: || |- |೧೮|| [[ಬಂಜಿ]] ||[[:kn:ಉದರ|ಉದರ]] ||[[:en:Abdomen|Abdomen]] || |- |೧೯|| [[ತಿರ್ಬಂಜಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೦|| [[ಬೆರಿನಡು]]||:kn: ||:en: || |- |೨೧|| [[ಕಯ್ಪಾರೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೨|| [[ಕೊರಂಬು]]|| :kn:||:en: || |- |೨೩|| [[ತುಡೆ]]|| [[:kn:ತೊಡೆ|ತೊಡೆ]] || [[:en:Thigh|Thigh]] || |- |೨೪|| [[ಕಾರ ಪೆÇಟ್ಟೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೫|| [[ಅಂಗಾರ್]]||:kn: ||:en: || |- |೨೬|| [[ಮುಂಗಾರ್]]|| :kn:||:en: || |- |೨೭|| [[ಮೊರಂಪು]]||:kn: ||:en: || |- |೨೮|| [[ಕಯಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೯|| [[ಕಯ್ತಟ್ಟ್ ]]||:kn: ||:en: || |- |೩೦|| [[ಬಂಜಿ ಸೂ]]||:kn: ||:en: || |- |೩೧|| [[ಮಾರಿ ಕಿಚ್ಚಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೩೨|| [[ಕಪ]]|| :kn:|| :en: || |- |೩೩|| [[ಪಡ್ಕೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೩೪|| [[ಏಡ್ಸ್]]||[[:kn:ಏಡ್ಸ್ ರೋಗ|ಏಡ್ಸ್ ರೋಗ]] ||[[:en:HIV/AIDS|HIV/AIDS]] || |- |೩೫|| [[ನೆತ್ತೆರ್]] ||[[:kn:ರಕ್ತ|ರಕ್ತ]] ||[[:en:Blood|Blood]] || |- |೩೬|| [[ಕಣ್ಣ್]]|| [[:kn:ಕಣ್ಣು|ಕಣ್ಣು]] || [[:en:Eye|Eye]] || |- |೩೭|| [[ಕೆಬಿ]]|| [[:kn:ಕಿವಿ|ಕಿವಿ]] || [[:en:Ear|Ear]] || |- |೩೮|| [[ಕಯಿ]]|| [[:kn:ಕೈ|ಕೈ]] || [[:en:Hand|Hand]] || |- |೩೯|| [[ಕಾರ್]] || [[:kn:ಕಾಲು|ಕಾಲು]] || [[:en:Leg|Leg]] || |- |೪೧|| [[ಬಾಯಿ]]|| [[:kn:ಬಾಯಿ|ಬಾಯಿ]] || [[:en:Mouth|Mouth]] || |} ===ಜಾನಪದೊ=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[ಅಣಿ]] ||[[:kn:ಅಣಿ|ಅಣಿ]] ||:en: || |- | ೨ || [[ಪೂವರಿ]] ||[[:kn: ಪೂವರಿ|ಪೂವರಿ]]||:en: || |- | ೩ || [[ಕೋರಿಕಟ್ಟ]] ||[[:kn: ಕೋಳಿ ಅಂಕ|ಕೋಳಿ ಅಂಕ]] ||:en: || |- |೪|| [[ಗಗ್ಗರ]]|| [[:kn:ಗಗ್ಗರ|ಗಗ್ಗರ]] || :en: || |- |೫||[[ಎಣ್ಣೆ ಬೂಳ್ಯ]]||:kn:ಎಣ್ಣೆ ಬೂಳ್ಯ| ಎಣ್ಣೆ ಬೂಳ್ಯ || :en: || |- |೬|| [[ನೇಜಿ]]|| [[:kn:ನೇಜಿ|ನೇಜಿ]] ||:en: || |- |೭|| [[ದುಡಿ]]||[[ :kn:ದುಡಿ| ದುಡಿ]] ||:en: || |- |೮|| [[ ಓಲೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೯|| [[ಕೆಡ್ಡಸ|ಕೆಡ್ಡಸೊ]] ||[[:kn:ಕೆಡ್ಡಸ|ಕೆಡ್ಡಸ]] ||:en: || |- |೧೦|| [[ತಾರಾಯಿ ಕುಟ್ಟುನ ಗೊಬ್ಬು|ತಾರಾಯಿ ಕುಟ್ಟುನೆ]] ||[[:kn:ತೆಂಗಿನ ಕಾಯಿ ಕುಟ್ಟುವುದು|ತೆಂಗಿನ ಕಾಯಿ ಕುಟ್ಟುವುದು]] || :en: || |- |೧೧|| [[ಪುಣ್ಣಮೆ]]||[[:kn:ಹುಣ್ಣಿಮೆ|ಹುಣ್ಣಿಮೆ]] ||:en: || |- |೧೨|| [[ ಗಗ್ಗರದೆಚ್ಚಿ]]||[[:kn: ಗಗ್ಗರದೆಚ್ಚಿ| ಗಗ್ಗರದೆಚ್ಚಿ]] ||:en: || |- |೧೩|| [[ಕೊಡಿ ಏರುನಿ]]||[[:kn:ಕೊಡಿ ಏರುವುದು|ಕೊಡಿ ಏರುವುದು]] ||:en: || |- |೧೪|| [[ ಕೈಕಂಜಿ ]]||[[:kn:ದನ-ಕರು|ದನಕರು]] ||:en: || |- |೧೫|| [[ರೇಶ್ಮೆ]]|| [[:kn:ರೇಶ್ಮೆ|ರೇಶ್ಮೆ]]||:en: || |- |೧೬|| [[ಚೆಂಡೆ ]]||[[:kn:ಚೆಂಡೆ|ಚೆಂಡೆ]] ||:en: || |- |೧೭|| [[ ಮದ್ದಳೆ]]|| [[:kn:ಮದ್ದಳೆ| ಮದ್ದಳೆ]]||:en: || |- |೧೮|| [[ ತಬಲ]]||[[:kn:ತಬಲ|ತಬಲ]] || :en: || |- |೧೯|| [[ ಶ್ರುತಿ]]||[[:kn:ಶ್ರುತಿ|ಶ್ರುತಿ]] ||:en: || |- |೨೦|| [[ ಜಾಗಂಟೆ ]]||[[:kn:ಜಾಗಟೆ|ಜಾಗಟೆ]] ||:en: || |- |೨೧|| [[ಕಿರೀಟ]]||[[:kn:ಕಿರೀಟ|ಕಿರೀಟ]] ||:en: || |- |೨೨|| [[ಪಕಡಿ]]||[[:kn:ಪಕಡಿ| ಪಕಡಿ]]||:en: || |- |೨೩|| [[ಕರ್ಣಪಾತ್ರ]]||[[:kn:ಕರ್ಣಪಾತ್ರ|ಕರ್ಣಪಾತ್ರ]] ||:en: || |- |೨೪|| [[ ಸೀರೆ]]||[[:kn:ಸೀರೆ|ಸೀರೆ]] ||:en: || |- |೨೫|| [[ಭುಜಕೀರ್ತಿ]]||[[:kn:ಭುಜಕೀರ್ತಿ|ಭುಜಕೀರ್ತಿ]] ||:en: || |- |೨೬|| [[ ಸೋಗೊಲಿ]]||[[:kn:ಸೋಗೊಲಿ|ಸೋಗೊಲಿ]] ||:en: || |- |೨೭|| [[ ಬಚ್ಚಿರೆ]] ||[[:kn:ವೀಳ್ಯ|ವೀಳ್ಯ]] ||:en: || |- |೨೮|| [[ ನಾಗಬಿರ್ಮೆರ್ ]]||[[:kn:ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ|ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮ]] ||:en: || |- |೨೯||[[ ಕಬಿತೆ]]||[[:kn: ಕಬಿತ|ಕಬಿತೆ]]||:en: || |- |೩೦|| [[ಕುರಲ್]]|| [[:kn:ತೇನೆ|ತೇನೆ]]||:en: || |- |೩೧|| [[ ಪಚ್ಚೆ ]]||[[:kn:ಹಸಿರು|ಹಸಿರು]] || :en: || |- |೩೨|| [[ಕಾಂಡೆ]]||[[:kn:ಬೆಳಿಗ್ಗೆ|ಬೆಳಿಗ್ಗೆ]] ||:en: || |- |೩೩|| [[ ಆಕಾಸೊ ]]||[[:kn:ಆಕಾಶ|ಆಕಾಶ]] ||:en: || |- |೩೪|| [[ಬೂಮಿ]]||[[:kn: ಭೂಮಿ|ಭೂಮಿ]]|| :en: || |- |೩೫|| [[ ಮೋನೆ ]]||[[:kn:ಮುಖ|ಮುಖ]] ||:en: || |- |೩೬|| [[ ಪಜಿರ್ ]]||[[:kn:ಹುಲ್ಲು|ಹುಲ್ಲು]] ||:en: || |- |೩೭|| [[ಪರಬೆರ್]]||[[:kn:ಮುದುಕರು|ಮುದುಕರು]] ||:en: || |- |೩೮|| [[ಗೋಂದೊಲು ಪೂಜೆ|ಗೋಂದೊಳು]]||[[:kn: ಗೋಂದೊಳು|ಗೋಂದೊಳು]]||:en: || |- |೩೯|| [[ಒರಲ್]]|| :kn:||:en: || |- |೪೦|| [[ ಎಣೆಲ್]]||[[:kn:ಎಣೆಲ್|ಎಣೆಲ್]] ||:en: || |- |೪೧|| [[ ಸುಗ್ಗಿ]]||[[:kn:ಸುಗ್ಗಿ|ಸುಗ್ಗಿ]] ||:en: || |- |೪೨|| [[ ಕೊಲಕೆ]]||[[:kn:ಕೋಳಕೆ|ಕೋಳಕೆ]] ||:en: || |- |೪೩|| [[ದಿಕ್ಕೆಲ್]] ||[[:kn:ಒಲೆ|ಒಲೆ]] ||:en: || |- |೪೪|| [[ಯಕ್ಷಗಾನ]]||[[:kn:ಯಕ್ಷಗಾನ|ಯಕ್ಷಗಾನ]] ||:en: || |} ===ಸಸ್ಯೊಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[ತುಳಸಿ]] || [[:kn:ತುಳಸಿ| ತುಳಸಿ]]||[[:en:Ocimum tenuiflorum|Ocimum tenuiflorum]] || |- |೨ || [[ಕಂಚಲ್]] || [[:kn:ಹಾಗಲಕಾಯಿ| ಹಾಗಲಕಾಯಿ]]||[[:en: Momordica charantia|Momordica charantia]] || |- | ೩ || [[ತುಂಬೆ]] || [[:kn:ತುಂಬೆಗಿಡ|ತುಂಬೆಗಿಡ]] || [[:en:Leucas aspera|Leucas aspera]] || |- | ೪ || [[ಬಸಲೆ]] || [[:kn:ಬಸಳೆ|ಬಸಳೆ]] ||[[:en: Basella alba|Basella alba]] || |- |೫||[[ಲಿಂಬೆಪುಳಿ]] ||[[:kn:ಲಿಂಬ್ಬೆ ಹಣ್ಣು|ಲಿಂಬೆ ಹಣ್ಣು]] ||[[:en: Lime (fruit)|Lime (fruit)]] || |- |೬|| [[ಬಾರೆದ ಪೂಂಬೆ]] ||[[:kn:ಬಾಳೆ ಹೂವು|ಬಾಳೆ ಹೂವು]] ||[[:en:Banana|Banana]] || |- |೭||[[ನಾಚಿಕೆ ಮುಳ್ಳು]] ||[[:kn:ಮುಟ್ಟಿದರೆ ಮುನಿ (Touch me not)|ಮುಟ್ಟಿದರೆ ಮುನಿ ]] ||[[:en:Mimosa pudica|Mimosa pudica]] || |- |೮||[[ಪೇರೊಳು]]||[[:kn:ಸೀಬೆ|ಸೀಬೆ]] ||[[:en:Psidium| Psidium]] || |- |೯|| [[ತೇರೆ]]|| :kn: ||:en: || |- |೧೦|| [[ನೆಕ್ಕರೆ]]|| :kn: || :en: || |- |೧೧|| [[ನೆಲ್ಲಿಕಾಯಿ]]||[[:kn:ನೆಲ್ಲಿ|ನೆಲ್ಲಿ]] ||[[:en:Phyllanthus emblica| Phyllanthus emblica]] || |- |೧೨|| [[ಜೀರಿಗೆ]]|| [[:kn:ಜೀರಿಗೆ|ಜೀರಿಗೆ]] ||[[:en:Cumin| Cumin]] || |- |೧೩|| [[ಲವಂಗ]]||[[:kn:ಲವಂಗ| ಲವಂಗ ]]||[[:en:Clove|Clove]] || |- |೧೪|| [[ಬೊಳ್ಳುಳಿ]]||[[:kn:ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ|ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ]] ||[[:en:Garlic|Garlic]] || |- |೧೫||[[ಮಂಜೊಟ್ಟಿ]]||[[:kn: ಮಂಜೆಟ್ಟಿ|ಮಂಜೆಟ್ಟಿ]] ||:en: || |- |೧೬|| [[ಪೊಂಗರೆದ ಮರ|ಪೊಂಗಾರೆದ ಕಾಯಿ]] || :kn: ||:en: || |- |೧೭||[[ಶುಂಠಿ]]||[[:kn: ಶುಂಠಿ| ಶುಂಠಿ]]||[[:en:Ginger| Ginger]] || |- |೧೮||[[ಎಡ್ಡೆಮುಂಚಿ]]||[[:kn:ಕರಿಮೆಣಸು|ಕರಿಮೆಣಸು]] || [[:en:Black pepper| Black pepper]] || |} ===ಗೊಬ್ಬುಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[ಚೆನ್ನೆಮಣೆ]] ||[[:kn:ಚೆನ್ನೆಮಣೆ|ಚೆನ್ನೆಮಣೆ]] || [[:en:Ali Guli Mane|Ali Guli Mane]] || |- | ೨ || [[ರಾಜರಾಣಿ]] || [[:kn:ರಾಜರಾಣಿ|ರಾಜರಾಣಿ]] ||:en: || |- | ೩ || [[ಕುಟ್ಟಿದೊಣ್ಣೆ]] ||[[:kn:ಕುಟ್ಟಿದೊಣ್ಣೆ|ಕುಟ್ಟಿದೊಣ್ಣೆ]] || :en: || |- | ೪ ||[[ ಜುಬುಲಿ]] || [[:kn:ಜುಬುಲಿ|ಜುಬುಲಿ]] || :en: || |- |೫|| [[ಮುಟ್ಟಾಟ]]||[[:kn:ಮುಟ್ಟಾಟ|ಮುಟ್ಟಾಟ]] || :en: || |- |೬||[[ಪಲ್ಲಿಪತ್ತ್]]|| [[:kn:ಪಲ್ಲಿಪತ್ತು|ಪಲ್ಲಿಪತ್ತು]] ||:en: || |} ===ರೋಗೊಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[ತೆಮ್ಮ|ತೆಮ್ಮೊ]] || [[:kn:ಕೆಮ್ಮು|ಕೆಮ್ಮು]] || [[:en:Cough|Cough]] || |- | ೨ || [[ಜರೊ ]]||[[:kn:ಜ್ವರ|ಜ್ವರ]] ||[[:en: Fever|Fever]] || |- | ೩ || [[ತರೆಬೇನೆ]] || [[:kn:ತಲೆನೋವು|ತಲೆನೋವು]] || [[:en:Headache|Headache]] || |- |೪ ||[[ಬಂಜಿಬೇನೆ]]||[[ :kn:ಹೊಟ್ಟೆನೋವು|ಹೊಟ್ಟೆನೋವು]]||[[:en:Abdominal pain|Stomachache]] || |- |೫|| [[ಸೀತ]]||[[:kn:ನೆಗಡಿ|ಶೀತ]] ||[[:en:Common cold|Common cold]] || |- |೬|| [[ ತರೆ ತಿರ್ಗುನೆ]]||[[:kn:ತಲೆ ಸುತ್ತುವುದು|ತಲೆ ಸುತ್ತುವುದು]] ||[[:en:Dizziness|Dizziness]] || |- |೭|| [[ ಕೆನ್ನಿ ಸೆಡಿಪುನೆ]]|| :kn:||:en: || |- |೮|| [[ ಕಣ್ಣ್‍ಬೇನೆ]]||[[:kn:ಕಣ್ಣುನೋವು|ಕಣ್ಣುನೋವು]] ||:en: || |- |೯|| [[ಕೆಬಿ ಒಡೆಪುನೆ]]||[[:kn:ಕಿವಿ ಸೋರುವುದು|ಕಿವಿ ಸೋರುವುದು]] ||:en: || |- |೧೦|| [[ ಕೈ-ಕಾರ್ ಪುಲೆಪುನೆ]]||[[:kn:ಕೈ ಕಾಲು ನೋವು|ಕೈ ಕಾಲು ನೋವು]] || :en: || |- |೧೧|| [[ ಕಕ್ಕುನೆ]]||[[:kn:ವಾಂತಿ|ವಾಂತಿ ]]||:en: || |- |೧೨|| [[ಉರ್ಚುನೆ ]]||[[:kn:ಬೇದಿ|ಬೇದಿ]] ||:en: || |- |೧೩|| [[ಬಚ್ಚೆಲ್ ರೋಗ]]||[[:kn:ಸುಸ್ತು|ಸುಸ್ತು]] ||:en: || |- |೧೪|| [[ಗಂಡಮಾಲೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೫|| [[ಸರ್ಪಸುತ್ತು]]||[[:kn:ಸರ್ಪಸುತ್ತು|ಸರ್ಪಸುತ್ತು]] ||:en: || |- |೧೬|| [[ ಕೆಂಪು]]||:kn: ||:en: || |- |೧೭|| [[ ಕಾಮಾಲೆ]]||[[:kn:ಕಾಮಾಲೆ|ಕಾಮಾಲೆ]] ||:en: || |- |೧೮|| [[ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ]] ||[[:kn:ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ|ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ]] ||:en: || |- |೧೯|| [[ಡಿ.ಪಿ.ಟಿ]]||[[:kn:ಡಿ.ಪಿ.ಟಿ|ಡಿ.ಪಿ.ಟಿ]] ||:en: || |- |೨೦|| [[ ಹೆಪಟೈಟಿಸ್]]||[[:kn:ಹೆಪಟೈಟಿಸ್|ಹೆಪಟೈಟಿಸ್]] ||:en: || |- |೨೧|| [[ಎಚ್.ಐ.ವಿ]]||[[:kn:ಎಚ್.ಐ.ವಿ|ಎಚ್.ಐ.ವಿ]] ||:en: || |- |೨೨|| [[ ಎಂ.ಎಂ.ಆರ್]]||[[:kn:ಎಂ.ಎಂ.ಆರ್|ಎಂ.ಎಂ.ಆರ್]] || :en:|| |- |೨೩|| [[ ಟಿ.ಟಿ ]]||[[:kn:ಟಿ.ಟಿ |ಟಿ.ಟಿ]] ||:en: || |- |೨೪|| [[ಕಂಟೆಲ್ ಬೇನೆ]]|| [[:kn:ಗಂಟಲು ನೋವು|ಗಂಟಲು ನೋವು]]||:en: || |- |೨೫|| [[ ನಾಯಿ ತೆಮ್ಮೊ ]]||[[:kn:ನಾಯಿಕೆಮ್ಮು|ನಾಯಿಕೆಮ್ಮು]] ||:en: || |- |೨೬|| [[ ದನುರ್ವಾತ ]]||[[:kn: ದನುರ್ವಾತ| ದನುರ್ವಾತ]] ||:en: || |- |೨೭|| [[ ಹೆಪಟೈಟಿಸ್-ಬಿ]]||[[:kn:ಹೆಪಟೈಟಿಸ್-ಬಿ|ಹೆಪಟೈಟಿಸ್-ಬಿ]] ||:en: || |- |೨೮|| [[ ನ್ಯುಮೋನಿಯ]]||[[:kn:ನ್ಯುಮೋನಿಯ|ನ್ಯುಮೋನಿಯ]] ||:en: || |} ===ಮರಕುಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ ||[[ ನಂದಿ ]]||:kn: ||:en: || |- | ೨ ||[[ ಶಾಂತಿ]] ||:kn: ||:en: || |- | ೩ || [[ಅಶೋಕ]] || [[:kn:ಅಶೋಕ ವೃಕ್ಷ|ಅಶೋಕ ವೃಕ್ಷ]] || [[:en:Saraca asoca|Saraca asoca]] || |- |೪|| [[ಪುನರ್ಪುಳಿ]]|| [[:kn:ಮುರುಗಲ ಹಣ್ಣು|ಮುರುಗಲ ಹಣ್ಣು]] || [[:en:Garcinia indica|Garcinia indica]] || |- |೫|| [[ರಾಮಪತ್ರೆ ]]|| [[:kn:ರಾಮಪತ್ರೆ|ರಾಮಪತ್ರೆ]] || [[:en:Myristica malabarica|Myristica malabarica]] || |- |೬|| [[ಇಜಿನ್‌ದ ಮರ]]||:kn: ||:en: || |- |೭|| [[ ಓಂಟೆ ಪುಳಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೮|| [[ತೆಕ್ಕಿದಮರ]] || [[:kn:ಸಾಗುವಾನಿ|ಸಾಗುವಾನಿ]] || [[:en:Teak|Teak]] || |- |೯|| [[ಚಿರ್ವೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೦|| [[ಮರ್ವ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೧|| [[ನಂದಿ]] || [[:kn:ನಂದಿಮರ|ನಂದಿಮರ]] || [[:en:Lagerstroemia microcarpa|Lagerstroemia microcarpa]] || |- |೧೨||[[ಪೊನ್ನೆ]] || :kn: || :en: || |- |೧೩|| [[ನಾಣಿಲ್]] ||:kn: || :en: || |- |೧೪|| [[ಬೆದ್ರ್]] || [[:kn:ಬಿದಿರು|ಬಿದಿರು]] || [[:en:Bamboo|Bamboo]] || |- |೧೫|| [[ಬೆತ್ತ]] || [[:kn:ಬೆತ್ತ|ಬೆತ್ತ]] || [[:en:Calamus (palm)|Calamus (palm)]] || |- |೧೬|| [[ಶಾಂತಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೭|| [[ಅಣಿಲೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೮|| [[ಜಾಕೊಟೆ]] || :kn: ||:en: || |- |೧೯|| [[ಈಂದ್]] || :kn: || :en: || |- |೨೦|| [[ಕಾಯೆರ್]] || :kn: || :en: || |- |೨೧ ||[[ಕಾವಟೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೨ ||[[ಗಂಧ]] || [[:kn:ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ|ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ]] || [[:en:Sandalwood|Sandalwood]] || |- |೨೩ ||[[ಬೀಟಿ]] || [[:kn:ಬೀಟೆ|ಬೀಟೆ]] || [[:en:Rosewood|Rosewood]] || |- |೨೪|| [[ನೆಲ್ಲಿಕಾಯಿ]] || [[:kn:ನೆಲ್ಲಿ|ನೆಲ್ಲಿ]] || [[:en:Phyllanthus emblica|Phyllanthus emblica]] || |- |೨೫||[[ಪಾಳೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೬|| [[ದೂಪ]] || :kn: || :en: || |- |೨೭|| [[ಲವಂಗ]] || [[:kn:ಲವಂಗ|ಲವಂಗ]] || [[:en:Clove|Clove]] || |- |೨೮|| [[ಗರುಡ ಪಾತಾಳ|ಸರ್ಪಗಂಧಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೯|| [[ಜಾಯಿಕಾಯಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೩೦|| [[ಸೀಗೆ]] || [[:kn:ಸೀಗೆ|ಸೀಗೆ]] || [[:en:Acacia concinna|Acacia concinna]] || |- |೩೧|| [[ ಬಾಗೆ]] || :kn: || :en: || |- |೩೨|| [[ನೊರೆಕಾಯಿ]] || [[:kn:ಅಂಟುವಾಳ|ಅಂಟುವಾಳ]] || [[:en:Sapindus|Sapindus]] || |- |೩೩|| [[ಉಪ್ಪು]]|| :kn: || :en: || |- |೩೪||[[ಚಿರ್ಪು]]||:kn: || :en: || |- |೩೫||[[ಬನ್ಪು]]||:kn: || :en: || |- |೩೬||[[ಪೊನ್ನೆ]]||:kn: || :en: || |- |೩೭||[[ಸಿರಿಪೊನ್ನೆ]]||:kn: || :en: || |- |೩೮||[[ಮಾಗುವನಿ]]||:kn: || :en: || |- |೩೯||[[ಚಾಕೋಟೆ]]||:kn: || :en: || |- |೪೦||[[ಬೇಂಗ]]||:kn: || :en: || |- |೪೧||[[ಬೊಲ್ ಪಾಲೆ]]|| :kn: || :en: || |- |೪೨||[[ಕಲ್ಮರ]]|| :kn: || :en: || |- |೪೩||[[ದೇವದಾರ್]]||:kn: || :en: || |- |೪೪||[[ಪಾಂಚ]]|| :kn: || :en: || |- |೪೫||[[ಟಿಟ್ಟಿರಿ]]||:kn: || :en: || |- |೪೬||[[ಪೇರೊಳು]]|| :kn: || :en: || |} ===ಪ್ರಾಣಿಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್!!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ ||[[ಬಾವೊಲಿ]] ||[[:kn:ಬಾವಲಿ|ಬಾವಲಿ]] || [[:en:Bat|Bat]] || |- | ೨ || [[ಮಂಗೆರ್ ]] || [[:kn:ಕೋತಿ|ಕೋತಿ]] ||[[:en:Monkey|Monkey]] || |- |೩||[[ಬರಿಂಕ]] || :kn: ||:en: || |- |೪||[[ಕೆಮ್ಮ]]|| :kn: || :en: || |- |೫||[[ಪುದ]]|| :kn: || :en: || |- |೬||[[ಮುಯ್ಯೆರ್]] ||:kn: || :en: || |- |೭||[[ಬೆರು]]|| :kn: || :en: || |- |೮||[[ ಮರಮರಿ]]|| :kn: ||:en: || |- |೯||[[ಪಜಿಮರಿ]]||:kn: || :en: || |- |೧೦||[[ ಓಂತಿ]]||:kn: || :en: || |- |೧೧||[[ಅರಣೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೨|| [[ಎರ್ಮೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೩||[[ ಪೆರಡೆ ]]|| :kn: ||:en: || |- |೧೪||[[ ಪೆತ್ತ]]|| [[:kn:ದನ|ದನ]] || [[:en:Cattle|Cattle]] || |- |೧೫|| [[ಆನೆ]] || [[:kn:ಆನೆ|ಆನೆ]] || [[:en:Elephant|Elephant]] || |- |೧೬|| [[ಕರಡಿ]] || [[:kn:ಕರಡಿ|ಕರಡಿ]] || [[:en:|Bear]] || |- |೧೭|| [[ಬಲಿಪೆ]] || :kn: ||:en: || |- |೧೮|| [[ ಪಿಲಿ ]] || [[:kn:ಹುಲಿ|ಹುಲಿ]] || [[:en:Tiger|Tiger]] || |- |೧೯||[[ಉರೆ]]|| :kn: || :en: || |- |೨೦|| [[ಕಡಮ]]|| :kn: ||:en: || |- |೨೩||[[ಪೊಲಿಂಕೆ]]|| :kn: ||:en: || |- |೨೪||[[ಕುದ್ಕೆ]]|| [[:kn:ನರಿ|ನರಿ]] || [[:en:Fox|Fox]] || |- |೨೫|| [[ಕಾಟಿ]]|| :kn: ||:en: || |- |೨೬||[[ಚೆನ್ನನಾಯಿ]]|| :kn: ||:en: || |- |೨೭||[[ ಉಡು]]||:kn: || :en: || |- |೨೮||[[ ಅಲಂಕು]]||:kn: || :en: || |- |೨೯||[[ಕಾಡಪಂಜಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೩೦||[[ ಎಯಿಪಂಜಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೩೧|| [[ಮಯಿರ್]]||:kn: ||:en: || |- |೩೨||[[ಚೆಕ್ಕಿ ]]|| :kn: || :en: || |- |೩೩||[[ಕುದುರೆ]]|| [[:kn:ಕುದುರೆ|ಕುದುರೆ]] || :en: || |} ===ಪಕ್ಕಿಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ ||[[ಗಿಡಿ]] || :kn: || :en: || |- | ೨ || [[ ಗೆಂದಾಲಗಿ]] || :kn: ||:en: || |- |೩|| [[ಕಾಟ್‍ಕೋರಿ]]||:kn: || :en: || |- |೪||[[ ಕುಂಡಕೋರಿ]]|| :kn: ||:en: || |- |೫||[[ ಕೇಂಕಣ್]]|| :kn: ||:en: || |- |೬|| ಮಯಿರ್|| :kn: || :en: || |- |೭||[[ ಪುದ]]||:kn: || :en: || |- |೮|| [[ದೇಲಪುದ ]]||:kn: ||:en: || |- |೯||[[ಕುದುಂಬುಲು]]||:kn: ||:en: || |- |೧೦||[[ಪಚ್ಚೆಪುದ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೧||[[ಗಿಳಿ]]|| [[:kn:ಗಿಳಿ|ಗಿಳಿ]] || [[:en:Parrot|Parrot]] || |- |೧೨||[[ ಗುಮ್ಮೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೩|| [[ ನತ್ತಿಂಗೆ]]|| :kn: ||:en: || |- |೧೪|| [[ನೀಲಕಂಟೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೫||[[ ಮೀನಂಕೊಳ್ಳಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೬||[[ ಮರಕೊಡಪೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೭||[[ ಸೂರಕ್ಕಿ]]|| :kn: || :en: || |- |೧೮||[[ಚಾಲೆ]]|| :kn: || :en: || |- |೧೯||[[ಇದಿನೆಂಟಿ]]|| :kn: || :en: || |- |೨೦||[[ ಕಕ್ಕೆ ]]||:kn: || :en: || |- |೨೧||[[ಗುರ್ಬಿ]]||[[:kn:ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿ|ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿ]] || [[:en:Sparrow|Sparrow]] || |- |೨೨||[[ಕೊರ್‍ಂಗು]]||:kn: || :en: || |- |೨೩||[[ ಕುಪ್ಪುಲು]]||:kn: ||:en: || |- |೨೪|| [[ ಮೈನಾ ]]|| [[:kn:ಮೈನಾ|ಮೈನಾ]] || [[:en:Common myna|Common myna]] || |- |೨೫||[[ಅಯೇರಾ]]|| :kn: || :en: || |- |೨೬||[[ ಬೊಳ್ಳರೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೭||[[ಬೊಲ್ಲರ ಮಾನಿಗ|ಮಾಣಿಗ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೮||[[ ಪಿಕಳಾರ]]||:kn: || :en: || |- |೨೯||[[ ಚೆರಪಟೆ ಪಕ್ಕಿ]]|| :kn: ||:en: || |- |೩೦||[[ಕಾಜಾಣ]]|| :kn: || :en: || |- |೩೧||[[ ಕೋಗಿಲೆ]]|| [[:kn:ಕೋಗಿಲೆ|ಕೋಗಿಲೆ]] || [[:en:Cuckoo|Cuckoo]] || |- |೩೨||[[ ಚೀಪೆ ಪಕ್ಕಿ]]|| :kn: ||:en: || |- |೩೩||[[ ಚೋರೆ ]]|| :kn: ||:en: || |- |೩೫||[[ನತ್ತಿಂಗೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೩೬||[[ನೆಲಮುಕ್ಕುಡೆ]]|| :kn: ||:en: || |- |೩೭||[[ ಮರಕೊಡಪೆ]]|| :kn: || :en: || |- |೩೮||[[ಕರ್ಬೊಳ್ಳೆ]]|| :kn: || :en: || |- |೩೬||[[ಕೋರಿ]]||[[:kn:ಕೋಳಿ|ಕೋಳಿ]] || [[:en:Chicken|Chicken]] || |- |೩೭||[[ಕೇಂಕನ್ ]]|| :kn: || :en: || |} [[ ಕಾರಿ]] ===ಮೀನುಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !!ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[ಬಂಗುಡೆ]] || [[:kn:ಬಂಗುಡೆ|ಬಂಗುಡೆ]] ||[[:en:Mackerel|Mackerel]] || |- |೨||[[ಬೂತಾಯಿ]]||:kn: || :en: || |- |೩|| [[ಅಂಜಲ್ ]]||:kn: ||:en: || |- |೪|| [[ಮಾಂಜಿ ]]||:kn: ||:en: || |- |೫||[[ಬಾೈಲೆ ಕಾನೆ]]|| :kn: ||:en: || |- |೫|| [[ಬೊಳ್ಳೆಂಜಿರ್]]||:kn: ||:en: || |- |೬||[[ಮದಿಮಾಲ್ ಮೀನ್]]||:kn: ||:en: || |- |೭||[[ಅಡೆಮೀನ್]]||:kn: ||:en: || |- |೮||[[ಕೊಡ್ಡೆಯಿ]]||:kn: || :en: || |- |೯||[[ಕುರ್ಚಿ]]||:kn: || :en:|| |- |೧೦||[[ಮುರು]]|| :kn: ||:en: || |- |೧೧||[[ಪಾರಂಬೋಲು]]||:kn: ||:en: || |- |೧೨||[[ನಂಗ್]]|| :kn: ||:en: || |- |೧೩||[[ಮಣಂಗ್]]||:kn: ||:en: || |- |೧೪||[[ಕಲ್ಲುರ್]]|| :kn: ||:en: || |- |೧೫|| [[ನರ್ತೆ]]|| :kn: || :en: || |- |೧೬||[[ ಗುಲ್ಲೊ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೭|| [[ಮೊರಂಟೆ]]|| :kn: ||:en: || |- |೧೮|| [[ಮೀನ್]]||[[:kn:ಮೀನು|ಮೀನು]] || [[:en:Fish|Fish]] || |- |೧೯||[[ ದೆಂಜಿ]]|| :kn: || :en: || |} ===ಇತರೊ ವಿಷಯಲು=== {| class="wikitable" |- ! ಸಂಕ್ಯೆ !! ತುಳು ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಕನ್ನಡ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಇಂಗ್ಲಿಸ್ ಲೇಕನೊದ ಪುದರ್ !! ಗುಣಮಟ್ಟೊ |- | ೧ || [[ಅಳೆ]] ||[[:kn:ಮಜ್ಜಿಗೆ|ಮಜ್ಜಿಗೆ]] || [[:en:Buttermilk|Buttermilk]] || |- |೨|| [[ಬೆಲ್ಲ]] || [[:kn:ಬೆಲ್ಲ|ಬೆಲ್ಲ]] || [[:en:Jaggery|Jaggery]] || |- |೩|| [[ಫೈಥಾಗೊರಸ್]] || [[:kn:ಪೈಥಾಗರಸ್|ಪೈಥಾಗರಸ್]] || [[:en:Pythagoras|Pythagoras]] || |- |೪|| [[ಆಜಾದ್ ಹಿಂದ್]] ||:kn: || [[:en:Azad Hind|Azad Hind]] || |- |೫|| [[ಇಂಡಿಯನ್ ನೇಷನಲ್ ಆರ್ಮಿ]] || [[:kn:ಭಾರತೀಯ ರಾ‌‌ಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ರಾ‌‌ಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೇನೆ]] || [[:en:Indian National Army|Indian National Army]] || |- |೬|| [[ಕಕ್ಕೆ]] || [[:kn:ಕಾಗೆ|ಕಾಗೆ]] || [[:en:Corvus|Corvus]] || |- |೭|| [[ಕಾರ್‍ಗೆಜ್ಜೆ]]||:kn: || :en: || |- |೮|| [[ಕರ್ಬೊದ ಅದಿರ್]]||:kn: ||:en: || |- |೯|| [[ಕೀಜಿದ ಅದಿರ್(ಬಾಕ್ಸೈಟ್)]]||:kn: || :en: || |- |೧೦|| [[ಸಿಲಿಕಾ ಪೆಯ್ಯೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೧|| [[ವಕೀಲ]]||:kn: || [[:en:Lawyer|Lawyer]] || |- |೧೨|| [[ತರವಾಡ್]]||:kn: ||:en: || |- |೧೩|| [[ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]|| [[:kn:ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] || [[:en:Jnanpith Award|Jnanpith Award]] || |- |೧೪|| [[ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಿ ]]||:kn: || [[:en:Chief minister (India)|Chief minister (India)]] || |- |೧೫|| [[ದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆ]]|| [[:kn:ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳು|ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳು]] || [[:en:Dravidian languages|Dravidian languages]] || |- |೧೬|| [[ಕದಿಕೆ ಪಂತಿ]]|| :kn:|| :en: || |- |೧೭|| [[ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಶನ್]]||:kn: || :en: || |- |೧೮|| [[ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ]]|| :kn:|| :en: || |- |೧೯|| [[ಬಟಾಟೆ]]|| [[:kn:ಆಲೂಗಡ್ಡೆ|ಆಲೂಗಡ್ಡೆ]] || [[:en:Potato|Potato]] || |- |೨೦|| [[ಗಡಂಗ್]]||:kn: ||:en: || |- |೨೧|| [[ಪೆನ್ನ್]]|| [[:kn:ಲೇಖನಿ|ಲೇಖನಿ]] || [[:en:Pen|Pen]] || |- |೨೨|| [[ಪಿಸ್ತೂಲ್]]|| [[:kn:ಪಿಸ್ತೂಲು|ಪಿಸ್ತೂಲು]] || [[:en:Pistol|Pistol]] || |- |೨೩|| [[ಮೇಜಿ]]|| [[:kn:ಮೇಜು|ಮೇಜು]] || [[:en:Table (furniture)|Table (furniture)]] || |- |೨೪|| [[ಸಾಬೂನು]]|| [[:kn:ಸಾಬೂನು|ಸಾಬೂನು]] || [[:en:Soap|Soap]] || |- |೨೫|| [[ಪೊರ್ಚುಗೀಸ್]]||:kn: || :en: || |- |೨೬|| [[ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೭|| [[ಕಾಪಿ]]||:kn: || :en: || |- |೨೮|| [[ರೈಲ್]]||:kn: || :en: || |- |೨೯|| [[ಕೋರ್ಟು]]||:kn: ||:en: || |- |೩೦|| [[ಜೈನ ಧರ್ಮ]]||:kn: || :en: || |- |೩೧|| [[ಪ್ರಾಕೃತ ಬಾಸೆ ]] ||:kn: ||:en: || |- |೩೨|| [[ಸುಣ್ಣ]] ||:kn: || :en: || |- |೩೩|| [[ಮರಾಠಿ ಬಾಸೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೩೪|| [[ಅರಬ್ಬಿ ಬಾಸೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೩೫|| [[ಪರ್ಷಿಯನ್ ಬಾಸೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೩೬|| [[ಮರಾಠಿ ಬಾಸೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೩೭|| [[ಪರ್ಷಿಯನ್ ಬಾಸೆ]] || :kn:||:en: || |- |೩೮|| [[ಪ್ರಾಕೃತ ಬಾಸೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೩೯|| [[ಸಂಸ್ಕೃತ ಬಾಸೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೪೦|| [[ಅರೆಬಿಕ್ ಬಾಸೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೪೧|| [[ಕತ್ತಲೆ]] || :kn:|| :en: || |- |೪೨|| [[ಬೊಳ್ಳಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೪೩|| [[ಗೊಮ್ಮಟಮೂರ್ತಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೪೪|| [[ಮೂಡಾಯಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೪೫|| [[ಸುಲಿಗಾಳಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೪೬|| [[ಕೇದಗೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೪೭|| [[ನಾಲಗೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೪೮|| [[ಕದಂಬ]] ||:kn: ||:en: || |- |೪೯|| [[ಹೊಯ್ಸಳ]] ||:kn: ||:en: || |- |೫೦|| [[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮೊ]] ||:kn: ||:en: || |- |೫೧|| [[ಕಮ]] || :kn:||:en: || |- |೫೨|| [[ಪಾಪು]] ||:kn: ||:en: || |- |೫೩|| [[ವಜ್ರ]] ||:kn: || :en: || |- |೫೪|| [[ಮಲೆಯಾಳ]] || :kn:||:en: || |- |೫೫|| [[ಚಂದ್ರವಂಶ ]] ||:kn: ||:en: || |- |೫೬|| [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ||:kn: ||:en: || |- |೫೭|| [[ಸ್ಪೈಗ್ಮೋಗ್ರಾಫ್]] ||:kn: || :en: || |- |೫೮|| [[ ಗಲೇನ ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್]] || :kn:|| :en: || |- |೫೯|| [[ಕ್ರೆಸ್ಕೊಗ್ರಾಫ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೬೦|| [[ಮಾರ್ಕೊನಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೬೧|| [[ಚೆಂಬು]]||:kn: ||:en: || |- |೬೨|| [[ಪಿತ್ತಾಳೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೬೩|| [[ಮಣ್ಣ್]]||:kn: || :en: || |- |೬೪|| [[ಮಿಲಾವು]]||:kn: ||:en: || |- |೬೫|| [[ಕೀಜಿ ಪಲ್ಲ]]||:kn: ||:en: || |- |೬೬|| [[ತೋಡು]]||:kn: || :en: || |- |೬೭|| [[ಕೆದು]]|| :kn:|| :en: || |- |೬೮|| [[ಕಡಲ್]]||:kn: ||:en: || |- |೬೯|| [[ಸುದೆ]]|| :kn:||:en: || |- |೭೦|| [[ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ]]|| :kn:|| :en: || |- |೭೧|| [[ಕಾರ್ಖಾನೆ]]|| :kn:||:en: || |- |೭೨|| [[ಮಗ್ಗ]]||:kn: ||:en: || |- |೭೩|| [[ಬೀಗ]]||:kn: || :en: || |- |೭೪|| [[ಕತ್ತೆರಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೭೫|| [[ಬೀಸತಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೭೬ ||[[ಅಚ್ಚಿದಮೊಳೆ]]||:kn: || :en: || |- |೭೭|| [[ಕಾಕಜಿ]]||:kn: || :en: || |- |೭೮|| [[ಪಾಂಜರೊ]]||:kn: ||:en: || |- |೭೯ ||[[ಆಟಿಕಳೆಂಜ]]||:kn: ||:en: || |- |೮೦|| [[ಹರಿಸ್ಚಂದೊ]] ||:kn: ||:en: || |- |೮೧|| [[ತಾಮರೆ]]|| ||:en: || |- |೮೨|| [[ಬೀಸತ್ತಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೮೩|| [[ಪೆಲಕಾಯಿ]] || :kn:|| :en: || |- |೮೪|| [[ಕಡ್ಪತ್ತಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೮೬|| [[ಎಸಳ್]] ||:kn: || :en: || |- |೮೭|| [[ಬಾಕ್ಯಾರ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೮೮|| [[ಬೈಲ್‍ಕಂಡ]] ||:kn: ||:en: || |- |೮೯|| [[ಮಜಲ್]] ||:kn: || :en: || |- |೯೦ ||[[ ಗುಡ್ಡೆ]] || :kn:|| :en: || |- |೯೧|| [[ಬೊಂಡ]]||:kn: || :en:|| |- |೯೨|| [[ಕಂಗ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೯೩|| [[ಕೆಯಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೯೪|| [[ಮುಡಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೯೫|| [[ಅರಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೯೬|| [[ಬಯಿ]]||:kn: || :en: || |- |೯೭|| [[ಉರ್ಕು]]|| :kn:|| :en: || |- |೯೮|| [[ಕೋಲ]]|| :kn:|| :en: || |- |೯೯|| [[ಕಂಬುಲ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೦೦|| [[ಕೊಂರ್ಗು]] ||:kn: || :en: || |- |೧೦೧|| [[ಬೆನೆಟ್ ಅಮ್ಮನ್ನ|ಬೆನೆಟ್ .ಜಿ.ಅಮ್ಮಣ್ಣ]]||:kn: || :en: || |- |೧೦೨|| [[ನಾಯಿ]]||:kn: || :en: || |- |೧೦೩|| [[ಸವಣೂರು]]|| :kn:|| :en: || |- |೧೦೪|| [[ಕಡ್ಲೆ]] || :kn:|| :en: || |- |೧೦೬|| [[ಆಟಿಕಳೆಂಜ ನಲಿಕೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೦೭|| [[ಬಾರ್]]||:kn: || :en: || |- |೧೦೮|| [[ತೌತೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೦೯|| [[ತಾರಯಿ]] || :kn:||:en: || |- |೧೧೦|| [[ಪುಳಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೧೧|| [[ಮುಂಚಿ]] ||:kn: || :en:|| |- |೧೧೨|| [[ಪೆಲತ್ತರಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೧೩|| [[ಮಜಿ-ಮಂಜಲ್]]||:kn: ||:en: || |- |೧೧೪|| [[ಕುರ್ದಿನೀರ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೧೫|| [[ಬಸ್ಮ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೧೬|| [[ಕೈನಾಗೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೧೭|| [[ಪುಂಡಯೊ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೧೮|| [[ತಿಗಲೆ ಚವೆರಿ]]||:kn: || :en: || |- |೧೧೯ || [[ಬೆರಿ ಚವೆರಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೨೦ || [[ತರೆಪಟ್ಟೊ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೨೧ || [[ಕೆಬಿಯಣಿ]]||:kn: || :en: || |- |೧೨೨|| [[ಮುಡಲೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೨೩|| [[ಮಂಜಲ್]] ||:kn: || :en: || |- |೧೨೪|| [[ಕೆಂಪು]] ||:kn: || :en: || |- |೧೨೫|| [[ಕಪ್ಪು]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೨೬|| [[ಬೊಲ್ದು]]||:kn: || :en: || |- |೧೨೭|| [[ಗುತ್ತು]]|| :kn:|| :en: || |- |೧೨೮|| [[ಬೂಡು]]|| :kn:||:en: || |- |೧೨೯ || [[ಮುಗ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೩೦|| [[ನಲಿಕೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೩೧|| [[ಆಟಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೩೨ ||[[ಕೇನೆದಕಂಡೆ]]|| ||:en: || |- |೧೩೩ || [[ ತೇವು]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೩೪|| [[ತಜಂಕ್]]||:kn: || :en: || |- |೧೩೫ || [[ಅರಿಪೊಡಿ]]||:kn: || :en: || |- |೧೩೬ || [[ಪೆಜಕಾಯಿ]]|| :kn:||:en: || |- |೧೩೭ ||[[ಮುಡಿ ಉಪ್ಪಡ್]] ||:kn: || :en: || |- |೧೩೮ || [[ಆಟಿದ ಅಮಾಸೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೩೯ || [[ಪಾಲೆ]] || :kn:|| :en: || |- |೧೪೦ || [[ಮೆತ್ತೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೪೧ ||[[ಪಣಂಬೂರು|ಪಣಂಬೂರ್]] ||:kn: || :en:|| |- |೧೪೨ || [[ಕುಂದಾಪುರೊ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೪೩|| [[ಕೋಗಿಲೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೪೪|| [[ವೆಲ್ಲೂರು]] || :kn:||:en: || |- |೧೪೫|| [[ತಿರುಚನಾಪಳ್ಳಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೪೬|| [[ಪಗ್ಗು]] ||:kn: || :en: || |- |೧೪೭|| [[ಬೇಸ|ಬೇಸ್ಯ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೪೮|| [[ಕಾರ್ತಿಂಗೊಲು|ಕಾರ್ತೆಲ್]] || :kn:|| :en: || |- |೧೫೦|| [[ಸೋಣ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೫೧|| [[ನಿರ್ನಾಲೊ|ನಿರ್ನಾಲ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೫೨|| [[ಬೊಂತ್ಯೊಲು|ಬೊಂತ್ಯೆಲ್]]||:kn: ||:en: || |- |೧೫೩|| [[ಜಾರ್ತೆ|ಜಾರ್ದೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೫೪ || [[ಪೆರಾರ್ದೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೫೫|| [[ಪೊನ್ನಿ|ಪೊನ್ನಿ (ಪೊಯಿಂತೆಲ್)]]||:kn: ||:en: || |- |೧೫೬|| [[ ಮಾಯಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೫೭|| [[ಬೊಟ್ಟು]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೫೮|| [[ಕುರಿ]] ||:kn: || :en:|| |- |೧೫೯ ||[[ಬೆಂಗಳೂರು]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೬೦ ||[[ಪಶ್ಚಿಮ ಗಟ್ಟೊ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೬೧ ||| [[ದೋಣಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೬೨|| [[ಕಟೀಲ್]] || ||:en: || |- |೧೬೩ || [[ನಾಗಾರಾಧನೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೬೪ ||[[ದೈವಾರಾಧನೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೬೫|| [[ಯೇಣೂರ್]] ||:kn: || :en: || |- |೧೬೬|| [[ಸೋಮೇಶ್ವರ]]||:kn: || :en: || |- |೧೬೭|| [[ಉಳ್ಳಾಲ ದರ್ಗಾ]] || ||:en: || |- |೧೬೮|| [[ಕೋಣಾಜೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೬೯ || [[ಮಂಗಳೂರು ಸಮಾಚಾರ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೭೦|| [[ಪತ್ತಾಯ]]|| :kn:|| :en: || |- |೧೭೧|| [[ಗೂಮೆ]]|| :kn:||:en: || |- |೧೭೨|| [[ನನ್ಯೆರಿ]]||:kn: || :en: || |- |೧೭೩|| [[ಗೆಲಿಲಿಯೊ]]||:kn: || :en: || |- |೧೭೪ || [[ಇಟೆಲಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೭೫|| [[ದೂರದರ್ಶಕೊ]]||:kn: || :en: || |- |೧೭೬|| [[ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರೊ]]|| ||:en: || |- |೧೭೭|| [[ಮಕ್ಕೆರಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೭೮|| [[ಏಮೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೭೯ ||[[ಪರ್ಮಲೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೮೦ ||[[ದೇಯಿ ‍ಬೈದ್ಯೆತಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೮೧|| [[ಚೆಂಡ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೮೨|| [[ಪಲ್ಲೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೮೩ || [[ಕಳೆಂಜಿಕಾಯಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೮೪|| [[ಕುಟ್ಟಿ ದೊಣ್ಣೆ]]||:kn: || :en: || |- |೧೮೫|| [[ಕರಾಟೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೮೬ || [[ಬಿಸು]]||:kn: ||:en: || |- |೧೮೭|| [[ಚಾಂದ್ರಮಾನ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೮೮|| [[ಸೌರಮಾನ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೮೯|| [[ಕೆಂಬುಡೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೯೦|| [[ಲತ್ತನೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೯೧|| [[ಪೀರೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೯೨|| [[ ದಾರೆಪೀರೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೯೩|| [[ಬದನೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೯೪|| [[ಪಟ್ಲಕಾಯಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೯೪|| [[ಮನೋಲಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೯೬|| [[ನಟ್ಟಿಕಾಯಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೧೯೭ || [[ಬಿಸುಕಣಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೧೯೮|| [[ಪುದ್ವಾರ್ ]]||:kn: || :en: || |- ||೨೦೧|| [[ಕಾರ್ತೆಲ್]]|| || :en: || |- |೨೦೨|| [[ಕಾರ್ನಾಡ್ ಸದಾಶಿವರಾಯೆ ]]||:kn: || :en: || |- | ೨೦೩|| [[ಬಲೀಂದ್ರ|ಬಲಿಯೇಂದ್ರ]]||:kn: || :en: || |- |೨೦೪ || [[ನಾರಾಯಣ ಗುರುಸ್ವಾಮಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೦೫ || [[ಲಗೋರಿ]] || :kn:|| :en: || |- |೨೦೬|| [[ಬೆನ್ನಿ ಸಾಗೋಣಿ|ಕಂಡೊದ ಬೆನ್ನಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೦೭|| [[ಕಮಲಾದೇವಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ]]||:kn: || :en: || |- |೨೦೮ || [[ಕಾರಿಂಜ]]||:kn: || :en: || |- |೨೦೯|| [[ಚೆನ್ನು]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೧೧|| [[ಚರಕ ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೧೨|| [[ಜಲಿಯನ್‍ವಾಲಾ ಬಾಗ್]]|| :kn: ||:en: || |- |೨೧೩ || [[ವಸಂತಕುಮಾರ ಪೆರ್ಲ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೧೪ ||[[ಗುವೆಲ್]] || :kn:||:en: || |- |೨೧೫ ||[[ರಾಗಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೧೬ || [[ದಾಸೆಮಿ]]||:kn: || :en:|| |- |೨೧೭|| [[ಎಂ.ಆರ್.ಪಿ.ಎಲ್.]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೧೮|| [[ಬಂಟ್ವಾಳ]] || :kn:|| :en: || |- |೨೧೯ || [[ಮಾಂಕಾಳಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೨೦|| [[ನಂದಾವರ]]|| || :en: || |- |೨೨೧|| [[ಅರಬ್ಬೀ ಕಡಲ್]]||:kn: ||:en: || |- |೨೨೨ || [[ಕುದ್ರು]] || :kn:|| :en: || |- |೨೨೩ ||[[ತುಂಬೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೨೪|| [[ಮಾಂಜಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೨೫|| [[ಮುಗುಡು]]|| ||:en: || |- |೨೨೬|| [[ಪತ್ತನಾಜೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೨೭|| [[ಕಾವೇರಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೨೮|| [[ಅಟ್ಟೆಮಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೨೯|| [[ಕೊಲ್ತಿರಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೩೦|| [[ಬುಲೆಕಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೩೧|| [[ನುಗ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೩೨|| [[ದೀಪಾವಳಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೩೩|| [[ಕುಕ್ಕುದ ಮರ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೩೪|| [[ಗೋಪೂಜೆ]] || :kn:||:en: || |- |೨೩೫ ||[[ಓಣಂ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೩೬|| [[ಬೊಳ್ಳೆನೈ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೩೭|| [[ಬಿಸಲೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೩೮|| [[ಮಣ್ಣಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೩೯|| [[ಕೊಜಪು]]|| :kn:||:en: || |- |೨೪೦|| [[ಬಲರಾಮ]]|| ||:en: || |- |೨೪೧|| [[ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು]]||:kn: ||:en: || |- |೨೪೨|| [[ರಾವಣ]]||:kn: || :en: || |- |೨೪೩|| [[ಪೇರ್ ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೪೪ ||[[ನೈಯಿ]] || :kn:|| :en: || |- |೨೪೫|| [[ಅಳೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೪೬|| [[ಕೇರಳ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೪೭|| [[ತಮಿಳ್ನಾಡ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೪೮ || [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೪೯ |||[[ಕುಮಾರನ್ ಆಶಾನ್]] || ||:en: || |- |೨೫೦ || [[ಕಳೊ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೫೧|| [[ಹೋಲಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೫೨|| [[ಸುಗ್ರೀವ]] || :kn:|| :en: || |- |೨೫೩ ||[[ಗದ್ದವು]]||:kn: ||:en: || |- |೨೫೪ || [[ಪಲ್ಲಯಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೫೫ || [[ಕರ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೫೬ || |[[ತಪ್ಪು]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೫೭ || [[ ಗೊಬ್ಬರ]] || :kn:||:en: || |- |೨೫೮ ||[[ಬೊನ್ಯ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೫೯|| [[ಸುಂಟಾಣ್]] ||:kn: || :en: || |- |೨೬೦ || [[ಪಲಾಯಿ ಮುಟ್ಟುನ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೬೧ || [[ಅತಿಕರಾಯಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೧೬೨|| [[ಜೀರ್‍ಸಾಲೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೬೩ || [[ಗಂದಸಾಲೆ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೬೪|| [[ಪೂಕರೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೬೫|| [[ಕಂಡದ ಕೋರಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೬೬|| [[ಕಂಡದ ಕೋರುನೆ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೬೭|| [[ಎರುಕೋಲೊ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೬೮|| [[ಕುದುರೆಕೋಲ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೬೯|| [[ಪನೆ]]||:kn: || :en: || |- |೨೭೦|| [[ಮೂಕಳಿ]]||:kn: ||:en: || |- |೨೭೧|| [[ಮಡ್ಡಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೭೨|| [[ನಾಗತಂಬಿಲ]] || :kn:||:en: || |- |೨೭೩|| [[ಬಾರೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೭೪|| [[ನುಗ]] || :kn:|| :en: || |- |೧೭೫|| [[ನಾಯೆರ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೭೬|| [[ಪಿಕ್ಕಾಸ್]] ||:kn: || :en: || |- |೨೭೭|| [[ನಕ್ಕುರು]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೭೮|| [[ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೭೯|| [[ವಾಮನ ನಂದಾವರ]] || :kn:||:en: || |- |೨೮೦|| [[ಒಲಸರಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೮೧|| [[ದೊಂದಿ]] || :kn: || :en: || |- |೨೮೨|| [[ಚವಲ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೮೩|| [[ಕಿರುವಲ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೮೪|| [[ಕಡ್ತಲೆ]] ||:kn: |:en:| || |- |೨೮೫|| [[ಪಲ್ಲೆಂಕಿ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೮೬|| [[ಗರ್ನಾಲ್]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೮೭|| [[ಬೆಡಿಮರ್ದ್]] ||:kn: || :en: || |- |೨೮೮|| [[ಬ್ಯಾಂಡ್‍]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೮೯|| [[ವಾಲಗ]] || :kn:|| :en: || |- |೨೯೦|| [[ಮಾಯಿ]] || :kn: ||:en: || |- |೨೯೧|| [[ಸುಗ್ಗಿ]] ||:kn: || :en: || |- |೨೯೨ || [[ಚೆನ್ನು ನಲಿಕೆ]] ||:kn: ||:en: || |- |೨೯೩ || [[ಬಾರಣೆ]] ||:kn: || :en: || |} ==ಡಿ.ಎಸ್.ಇ.ಆರ್.ಟಿ ಪಠ್ಯಕ್ರಮೊ== ಮುಲ್ಪ ಉಪ್ಪುನ ಇಸಯೊಲೆನ್ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರೊದ ರಾಜ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಶೋಧನೆ ಬುಕ್ಕೊ ತರಬೇತಿ ಇಲಾಕೆದಕುಲು(DSERT) ಪ್ರಕಟಿಸಯಿನ ಪ‍ಟ್ಯೊಕ್ರಮೊಡ್ದು<ref>http://ktbs.kar.nic.in/New/index.html#!/textbook</ref> (syllabus)ದೆತೊಂದುನೆ. ಆ ಪಟ್ಯೊಕ್ರಮೊ ಮುಲ್ಪ ಉಂಡು<ref>http://ktbs.kar.nic.in/New/website%20textbooks/class6/6th-language-tulu.pdf</ref><ref>http://ktbs.kar.nic.in/New/website%20textbooks/class7/7th-language-tulu.pdf</ref><ref>http://ktbs.kar.nic.in/New/website%20textbooks/class8/8th-language-tulu.pdf</ref><ref>http://ktbs.kar.nic.in/New/website%20textbooks/class9/9th%20standard/9th-language-tulu.pdf</ref><ref>http://ktbs.kar.nic.in/New/website%20textbooks/class10/10th%20standard/10th-language-tulu.pdf</ref> ==ಉಲ್ಲೇಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಮೀನ್‌ಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಪಕ್ಕಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಪ್ರಾಣಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಮರೊಕುಲ್]] [[ವರ್ಗೊ:ಸಸ್ಯೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಜಾಗೆಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಭೂತಾರಾಧನೆ]] [[ವರ್ಗೊ:ಗೊಬ್ಬುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ತುಳು ಜಾನಪದ]] [[ವರ್ಗೊ:ಸರ್ರೊದ ಅಂಗೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ರೋಗೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಕಂಪೆನಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಅಕಾಡೆಮಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಭಾಷೆಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಸುದೆಕುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಉಚ್ಚಯೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ತರವಾಡ್‍ಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಮರಿಕುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಪರ್ಂದ್‍]] [[ವರ್ಗೊ:ಕಾಯಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಪುಲಿ]] [[ವರ್ಗೊ:ಬ್ಯಾಂಕುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಯಕ್ಷಗಾನ]] [[ವರ್ಗೊ:ಮರ್ದುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಊರುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ತೆನಸ್]] [[ವರ್ಗೊ:ಲೆಕ್ಕೊ]] [[ವರ್ಗೊ:ಆಯ್ದೊ/ಆಯುಧ]] [[ವರ್ಗೊ:ತರಕಾರಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಪುರಾಣ]] [[ವರ್ಗೊ:ಪುರಿಕ್ಕುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಹಳ್ಳಿಮರ್ದ್]] [[ವರ್ಗೊ:ಧರ್ಮ]] [[ವರ್ಗೊ:ಬಣ್ಣೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಕೀಟೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಗಟ್ಟೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಇಲಾಖೆಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ನಾಟಕೊ ಕಂಪೆನಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ದೇಶೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ದೇಸ್ಥಾನೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ದೇವೆರ್]] [[ವರ್ಗೊ:ಸಿನೆಮೊ]] [[ವರ್ಗೊ:ನಲಿಕೆಲು]] saz9w0wppjijhnvl3n5akzxjt0ewf17 4 12181 148497 148444 2022-08-26T07:01:54Z MABot 170 Bot: Archiving 1 thread from [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಚಾವಡಿ]] wikitext text/x-wiki == Second Newsletter: Wikimedia Wikimeet India 2022 == Good morning Wikimedians, Happy New Year! Hope you are doing well and safe. It's time to update you regarding [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022|Wikimedia Wikimeet India 2022]], the second iteration of Wikimedia Wikimeet India which is going to be conducted in February. Please note the dates of the event, 18 to 20 February 2022. The [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|submissions]] has opened from 23 December until 23 January 2022. You can propose your session [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|here]]. We want a few proposals from Indian communities or Wikimedians. For more updates and how you can get involved in the same, please read the [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Newsletter/2022-01-07|second newsletter]] If you want regular updates regarding the event on your talk page, please add your username [[:m: Global message delivery/Targets/Wikimedia Wikimeet India 2022|here]]. You will get the next newsletter after 15 days. Please get involved in the event discussions, open tasks and so on. [[ಬಳಕೆದಾರೆ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:MediaWiki message delivery|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೧:೦೯, ೮ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[ಬಳಕೆದಾರೆ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:MediaWiki message delivery|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೮:೪೫, ೯ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ (IST) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 --> == Movement Strategy and Governance News – Issue 5 == <section begin="ucoc-newsletter"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics. This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe '''[[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]]''' if you would like to receive these updates. <div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]]) *'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]]) *'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]]) *'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]]) *'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/> [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೩:೫೦, ೧೯ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ (IST) == Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open == <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 16 February 2022. With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions. There are two confirmed questions that will be asked during this Call for Feedback: # What is the best way to ensure more diverse representation among elected candidates? ''The Board of Trustees noted the importance of selecting candidates who represent the full diversity of the Wikimedia movement. The current processes have favored volunteers from North America and Europe.'' # What are the expectations for the candidates during the election? ''Board candidates have traditionally completed applications and answered community questions. How can an election provide appropriate insight into candidates while also appreciating candidates’ status as volunteers?'' There is one additional question that may be presented during the Call about selection processes. This question is still under discussion, but the Board wanted to give insight into the confirmed questions as soon as possible. Hopefully if an additional question is going to be asked, it will be ready during the first week of the Call for Feedback. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]] Thank you, Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content"/> [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೬:೪೭, ೧೨ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ (IST) :Please note an additional question has now been added. There are also [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|several proposals]] from participants to review and discuss. [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೨:೨೮, ೨೨ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ (IST) === Question about the Affiliates' role for the Call for Feedback: Board of Trustees elections === <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Question_about_the_Affiliates%27_role_for_the_Call_for_Feedback:_Board_of_Trustees_elections|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Question_about_the_Affiliates%27_role_for_the_Call_for_Feedback:_Board_of_Trustees_elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Question_about_the_Affiliates%27_role_for_the_Call_for_Feedback:_Board_of_Trustees_elections}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello, Thank you to everyone who participated in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|'''Call for Feedback: Board of Trustees elections''']] so far. The Movement Strategy and Governance team has announced the last key question: '''How should affiliates participate in elections?''' Affiliates are an important part of the Wikimedia movement. Two seats of the Board of Trustees due to be filled this year were filled in 2019 through the Affiliate-selected Board seats process. A change in the [https://foundation.wikimedia.org/w/index.php?title=Bylaws&type=revision&diff=123603&oldid=123339 Bylaws removed the distinction between community and affiliate seats]. This leaves the important question: How should affiliates be involved in the selection of new seats? The question is broad in the sense that the answers may refer not just to the two seats mentioned, but also to other, Community- and Affiliate-selected seats. The Board is hoping to find an approach that will both engage the affiliates and give them actual agency, and also optimize the outcomes in terms of selecting people with top skills, experience, diversity, and wide community’s support. The Board of Trustees is seeking feedback about this question especially, although not solely, from the affiliate community. Everyone is invited to share proposals and join the conversation in the Call for Feedback channels. In addition to collecting online feedback, the Movement Strategy and Governance team will organize several video calls with affiliate members to collect feedback. These calls will be at different times and include Trustees. Due to the late addition of this third question, the Call will be extended until 16 February. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees/Call_for_feedback:_Board_of_Trustees_elections/Discuss_Key_Questions|Join the conversation.]] Best regards, Movement Strategy and Governance [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೨:೨೮, ೨೨ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ (IST) == Wikimedia Wikimeet India 2022 Postponed == Dear Wikimedians, We want to give you an update related to Wikimedia Wikimeet India 2022. [[:m:Wikimedia Wikimeet India 2022|Wikimedia Wikimeet India 2022]] (or WMWM2022) was to be conducted from 18 to 20 February 2022 and is postponed now. Currently, we are seeing a new wave of the pandemic that is affecting many people around. Although WMWM is an online event, it has multiple preparation components such as submission, registration, RFC etc which require community involvement. We feel this may not be the best time for extensive community engagement. We have also received similar requests from Wikimedians around us. Following this observation, please note that we are postponing the event, and the new dates will be informed on the mailing list and on the event page. Although the main WMWM is postponed, we may conduct a couple of brief calls/meets (similar to the [[:m:Stay safe, stay connected|Stay safe, stay connected]] call) on the mentioned date, if things go well. We'll also get back to you about updates related to WMWM once the situation is better. Thank you [[ಬಳಕೆದಾರೆ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:MediaWiki message delivery|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೨:೫೭, ೨೭ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ (IST) <small> Nitesh Gill on behalf of WMWM Centre for Internet and Society </small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == [Announcement] Leadership Development Task Force == Dear community members, The [[:m:Strategy/Wikimedia movement/2018-20/Recommendations/Invest in Skills and Leadership Development|Invest in Skill and Leadership Development]] Movement Strategy recommendation indicates that our movement needs a globally coordinated effort to succeed in leadership development. The [[:m:Community Development|Community Development team]] is supporting the creation of a global and community-driven [[:m:Leadership Development Task Force]] ([[:m:Leadership Development Task Force/Purpose and Structure|Purpose & Structure]]). The purpose of the task force is to advise leadership development work. The team seeks community feedback on what could be the responsibilities of the task force. Also, if any community member wishes to be a part of the 12-member task force, kindly reach out to us. The feedback period is until 25 February 2022. '''Where to share feedback?''' '''#1''' Interested community members can add their thoughts on the [[:m:Talk:Leadership Development Task Force|Discussion page]]. '''#2''' Interested community members can join a regional discussion on 18 February, Friday through Google Meet. '''Date & Time''' * Friday, 18 February · 7:00 – 8:00 PM IST ([https://zonestamp.toolforge.org/1645191032 Your Timezone]) ([https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=NHVqMjgxNGNnOG9rYTFtMW8zYzFiODlvNGMgY19vbWxxdXBsMTRqbnNhaHQ2N2Y5M2RoNDJnMEBn&tmsrc=c_omlqupl14jnsaht67f93dh42g0%40group.calendar.google.com Add to Calendar]) * Google Meet link: https://meet.google.com/nae-rgsd-vif Thanks for your time. Regards, [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೭:೩೭, ೯ ಪೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ (IST) == International Mother Language Day 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon|International Mother Language Day]] mini edit-a-thon which is going to take place on 19 & 20 February 2022. The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate International Mother Language Day. This time we will celebrate the day by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some language-related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about languages or related to languages. Anyone can participate in this event and users can add their names to the given link. Thank you [[ಬಳಕೆದಾರೆ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:MediaWiki message delivery|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೮:೩೮, ೧೫ ಪೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines & Ratification Vote == '''In brief:''' the [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised Enforcement Guidelines]] have been published. Voting to ratify the guidelines will happen from [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|7 March to 21 March 2022]]. Community members can participate in the discussion with the UCoC project team and drafting committee members on 25 February (12:00 UTC) and 4 March (15:00 UTC). Please [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|sign-up]]. '''Details:''' The [[:m:Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire Wikimedia movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations. The revised guidelines were published 24 January 2022. '''What’s next?''' '''#1 Community Conversations''' To help to understand the guidelines, the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will host conversations with the UCoC project team and drafting committee members on 25 February (12:00 UTC) and 4 March (15:00 UTC). Please [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|sign-up]]. Comments about the guidelines can be shared [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page]]. You can comment in any language. '''#2 Ratification Voting''' The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] where eligible voters can support or oppose the adoption of the enforcement guidelines through vote. Wikimedians are invited to [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information/Volunteer|translate and share important information]]. A [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|SecurePoll vote]] is scheduled from 7 March to 21 March 2022. [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information#Voting%20eligibility|Eligible voters]] are invited to answer a poll question and share comments. Voters will be asked if they support the enforcement of the UCoC based on the proposed guidelines. Thank you. [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೨೧:೧೮, ೨೨ ಪೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ (IST) == <section begin="announcement-header" />The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now closed <section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions#Questions|three key questions]] and received broad discussion [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|on Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki. This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information. Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes. Thank you, Movement Strategy and Governance<br /><section end="announcement-content" /> [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೩:೫೫, ೫ ಮಾರ್ಚಿ ೨೦೨೨ (IST) == UCoC Enforcement Guidelines Ratification Vote Begins (7 - 21 March 2022) == The ratification of the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|enforcement guidelines]] has started. Every eligible community member can vote. For instructions on voting using SecurePoll and Voting eligibility, [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter_information|please read this]]. The last date to vote is 21 March 2022. '''Vote here''' - https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 Thank you, [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೨೨:೪೮, ೭ ಮಾರ್ಚಿ ೨೦೨೨ (IST) == Pune Nadi Darshan 2022: A campaign cum photography contest == Dear Wikimedians, Greetings for the Holi festival! CIS-A2K is glad to announce a campaign cum photography contest, Pune Nadi Darshan 2022, organised jointly by Rotary Water Olympiad and CIS-A2K on the occasion of ‘World Water Week’. This is a pilot campaign to document the rivers in the Pune district on Wikimedia Commons. The campaign period is from 16 March to 16 April 2022. Under this campaign, participants are expected to click and upload the photos of rivers in the Pune district on the following topics - * Beauty of rivers in Pune district * Flora & fauna of rivers in Pune district * Religious & cultural places around rivers in Pune district * Human activities at rivers in Pune district * Constructions on rivers in Pune district * River Pollution in Pune district Please visit the [[:c:commons:Pune Nadi Darshan 2022|event page]] for more details. We welcome your participation in this campaign. Thank you [[ಬಳಕೆದಾರೆ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:MediaWiki message delivery|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೨:೪೯, ೧೫ ಮಾರ್ಚಿ ೨೦೨೨ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Greetings, The ratification voting process for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. '''Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted''' across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work. The final results from the voting process will be announced [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[metawiki:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At_sign.svg|link=|16x16px|(_AT_)]]wikimedia.org Best regards, [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೫:೨೮, ೨೩ ಮಾರ್ಚಿ ೨೦೨೨ (IST) == Announcing Indic Hackathon 2022 and Scholarship Applications == Dear Wikimedians, we are happy to announce that the Indic MediaWiki Developers User Group will be organizing [[m:Indic Hackathon 2022|Indic Hackathon 2022]], a regional event as part of the main [[mw:Wikimedia Hackathon 2022|Wikimedia Hackathon 2022]] taking place in a hybrid mode during 20-22 May 2022. The event will take place in Hyderabad. The regional event will be in-person with support for virtual participation. As it is with any hackathon, the event’s program will be semi-structured i.e. while we will have some sessions in sync with the main hackathon event, the rest of the time will be upto participants’ interest on what issues they are interested to work on. The event page can be seen on [[m:Indic Hackathon 2022|this page]]. In this regard, we would like to invite community members who would like to attend in-person to fill out a [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc1lhp8IdXNxL55sgPmgOKzfWxknWzN870MvliqJZHhIijY5A/viewform?usp=sf_link form for scholarship application] by 17 April, which is available on the event page. Please note that the hackathon won’t be focusing on training of new skills, and it is expected that applications have some experience/knowledge contributing to technical areas of the Wikimedia movement. Please post on the event talk page if you have any queries. [[ಬಳಕೆದಾರೆ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:MediaWiki message delivery|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೦೦:೦೧, ೮ ಎಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ (IST) <!-- Message sent by User:KCVelaga@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=23115331 --> == Join the South Asia / ESEAP Annual Plan Meeting with Maryana Iskander == Dear community members, In continuation of [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour| listening tour]], the [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]'''. The conversations are about these questions: * The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward "knowledge as a service" and "knowledge equity". The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work? * The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. How can we improve? * Anyone can contribute to the Movement Strategy process. We want to know about your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities? <b>Date and Time</b> The meeting will happen via [https://wikimedia.zoom.us/j/84673607574?pwd=dXo0Ykpxa0xkdWVZaUZPNnZta0k1UT09 Zoom] on 24 April (Sunday) at 07:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1650783659 local time]). Kindly [https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=MmtjZnJibXVjYXYyZzVwcGtiZHVjNW1lY3YgY19vbWxxdXBsMTRqbnNhaHQ2N2Y5M2RoNDJnMEBn&tmsrc=c_omlqupl14jnsaht67f93dh42g0%40group.calendar.google.com add the event to your calendar]. Live interpretation will be available for some languages. Regards, [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೫:೫೬, ೧೭ ಎಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ (IST) == Call for Candidates: 2022 Board of Trustees Election == Dear community members, The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees elections]] process has begun. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|Call for Candidates]] has been announced. The Board of Trustees oversees the operations of the Wikimedia Foundation. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees. The Wikimedia community will vote to elect two seats on the Board of Trustees in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board of Trustees. Kindly [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|submit your candidacy]] to join the Board of Trustees. [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೪:೩೪, ೨೯ ಎಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ (IST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Editing news 2022 #1</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="message"/><i>[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i> [[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]] The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages. New editors are more successful with this new tool. You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]]. Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test. You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].<section end="message"/> </div> [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ೦೦:೨೫, ೩ ಮೇ ೨೦೨೨ (IST) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=22019984 --> == <section begin="announcement-header" />Wikimedia Foundation Board of Trustees election 2022 - Call for Election Volunteers<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election. The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017. Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. There were a total of 74 wikis that did not participate in 2017 that produced voters in the 2021 election. Can you help increase the participation even more? Election volunteers will help in the following areas: * Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels * Optional: Monitor community channels for community comments and questions Volunteers should: * Maintain the friendly space policy during conversations and events * Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.<br /><section end="announcement-content" /> [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೬:೦೬, ೧೨ ಮೇ ೨೦೨೨ (IST) == Propose statements for the 2022 Election Compass == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Regards, Movement Strategy & Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೩:೫೬, ೧೨ ಜುಲಾಯಿ ೨೦೨೨ (IST) == ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಳನೇ ವಡ್ಯಂತಿನ ಐಸ್ರೊದ ಲೆಪ್ಪು == <div style="line-height: 1.2;margin-top:3px; padding:5px 5px 5px 5px; border:2px solid #808080; border-radius:4px;"> <div style="background-color:#97AFBA; padding:10px"><span style="font-size:200%;">'''ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಳನೇ ವಡ್ಯಂತಿನ ಐಸ್ರೊ'''</span><br>'''ಕಾರ್ತಿಂಗೊಲು ೨೯ (15 ಜುಲೈ 2022)ತ್ - ಅಟಿ 20 (05 ಅಗಸ್ಟ್ 2022)'''<span style="font-size:120%; float:right;">[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಳನೇ ವಡ್ಯಂತಿನ ಐಸ್ರೊ|<span style="font-size:10px;color:red">''ಇಂದೆತ ಪೂರ ವಿವರೊ ಮೂಲುಂಡು!''</span>]]</span></div> <div style="background-color:#c3e2f0; padding:10px">[[File:Wikipedia-logo-v2-tcy.svg|right|frameless|150px]]'''ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಳನೇ ವಡ್ಯಂತಿನ ಐಸ್ರೊ''' ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಒಂಜಿ ಸೊಸಂತ್ತೊ ವಿಶ್ವಕೋಶ, ಈ ವಿಶ್ವಕೋಶ ಜಗತ್ತದ ದಿಂಜ ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಉಂಡು, ಉಂದ್‌‌ವೆ 06.08.2022ನೇ ಸನಿವಾರೊಗ್ ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯೊ ಲೈವ್ ಆದ್ ಅಜಿ ವರ್ಸೊ ದಿಂಜಿದ್ ಏಳನೆ ವರ್ಸೊಗ್ ಕಾರ್‌ದೀಡುಂಡು. ಈ ನಿಲೆಟ್ ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯೊದ ಬುಲೆಚಿಲ್‌ಗ್ ಲೇಕನೊ ಬರೆಪಿ ಪಂತೊ ಉಂಡು. ಮಾಂತ ತುಳುವೆರ್ ಬುಕ್ಕೊ ತುಳು ಬಾಸೆತ ಮಿತ್ತ್ ಮೊಕೆ ಇಪ್ಪಿ ಎರ್‌ಲ ಪಾಲ್ ಪಾಡೆವೊನೊಲಿ. ನೆಟ್ಟ್ ನಿಕುಲು ಪಾಲ್ ದೆತೊನುಲೆ ಅಂಚೆನೆ ಆನ್ ಲೈನ್ ಎಡಿಟತಾನ್ ಅಟಿ ೦೧(ಜುಲೈ ೧೫) ೨೦೨೨ತ್ ಅಟಿ ೨೦ (ಅಗಸ್ಟ್ ೦೫) ೨೦೨೨ ಮುಟ್ಟ ನಡಪುಂಡು.<br><br> ಎಡ್ಡೆಪ್ಪುಲು,<br> [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಳನೇ ವಡ್ಯಂತಿನ ಐಸ್ರೊ|ಕರಾವಳಿ ವಿಕಿಮೀಡಿಯೆನ್ಸ್ ಯೂಸರ್ ಗ್ರೂಪ್]]<br> [[ಬಳಕೆದಾರೆ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|BHARATHESHA ALASANDEMAJALU]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೯:೨೬, ೧೨ ಜುಲಾಯಿ ೨೦೨೨ (IST) </div></div> == Board of Trustees - Affiliate Voting Results == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, '''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are: * Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) * Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]]) * Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]]) * Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]]) * Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) * Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]]) See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election. Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation. '''The next part of the Board election process is the community voting period.''' View the election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways: * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]]. * See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]]. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles. * Encourage others in your community to take part in the election. Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೪:೩೪, ೨೦ ಜುಲಾಯಿ ೨೦೨೨ (IST) == ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯೊದ ಕಜ್ಜಕೂಟೊಲು == #[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯ]] #[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಕಜ್ಜಕೂಟಲು]] #[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಲೇಸ್‍ಲು|ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಲೇಸ್‍ಲು]] #[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಇಲ್ಲ್‌ ಇಲ್ಲ್‌ಗ್ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ]] #[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ವರ್ಸೊದ ಉಚ್ಚಯೊ]] #[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ನೆಂಪುದ ಕಜ್ಜೊ]] </noinclude> {{clear}} == Maryana’s Listening Tour ― South Asia == Hello everyone, As a part of the Wikimedia Foundation Chief Executive Officer Maryana’s Listening Tour, a meeting is scheduled for conversation with communities in South Asia. Maryana Iskander will be the guest of the session and she will interact with South Asian communities or Wikimedians. For more information please visit the event page [[:m: Maryana’s Listening Tour ― South Asia|here]]. The meet will be on Friday 26 November 2021 - 1:30 pm UTC [7:00 pm IST]. We invite you to join the meet. The session will be hosted on Zoom and will be recorded. Please fill this short form, if you are interested to attend the meet. Registration form link is [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScp_Hv7t2eE5UvvYXD9ajmCfgB2TNlZeDQzjurl8v6ILkQCEg/viewform here]. <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=19112563 --> == Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear community members, Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context. If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories. Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]]. More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]]. For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org. ------ <div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|^{<span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span>}]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div> </div> <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 --> == CIS-A2K Newsletter February 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about February 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Launching of WikiProject Rivers with Tarun Bharat Sangh|Wikimedia session with WikiProject Rivers team]] * [[:m:Indic Wikisource Community/Online meetup 19 February 2022|Indic Wikisource online meetup]] * [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Ongoing events * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022|Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] - You can still participate in this event which will run till tomorrow. ;Upcoming Events * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon|International Women's Month 2022 edit-a-thon]] - The event is 19-20 March and you can add your name for the participation. * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Pune Nadi Darshan 2022]] - The event is going to start by tomorrow. * Annual proposal - CIS-A2K is currently working to prepare our next annual plan for the period 1 July 2022 – 30 June 2023 Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/February 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 08:58, 14 March 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == CIS-A2K Newsletter March 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about March 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh|Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:RIWATCH|Launching of the GLAM project with RIWATCH, Roing, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon]] * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022|Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022]] * [https://msuglobaldh.org/abstracts/ Presentation on A2K Research in a session on 'Building Multilingual Internets'] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * Two days of edit-a-thon by local communities [Punjabi & Santali] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/March 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 09:33, 16 April 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Extension of Pune Nadi Darshan 2022: A campaign cum photography contest == Dear Wikimedians, As you already know, [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Pune Nadi Darshan]] is a campaign cum photography contest on Wikimedia Commons organised jointly by Rotary Water Olympiad and CIS-A2K. The contest started on 16 March on the occasion of World Water Week and received a good response from citizens as well as organisations working on river issues. Taking into consideration the feedback from the volunteers and organisations about extending the deadline of 16 April, the organisers have decided to extend the contest till 16 May 2022. Some leading organisations have also shown interest in donating their archive and need a sufficient time period for the process. We are still mainly using these topics which are mentioned below. * Beauty of rivers in Pune district * Flora & fauna of rivers in Pune district * Religious & cultural places around rivers in Pune district * Human activities at rivers in Pune district * Constructions on rivers in Pune district * River Pollution in Pune district Anyone can participate still now, so, we appeal to all Wikimedians to contribute to this campaign to enrich river-related content on Wikimedia Commons. For more information, you can visit the [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|event page]]. Regards [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 04:58, 17 April 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == CIS-A2K Newsletter April 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about April 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:Grants talk:Programs/Wikimedia Community Fund/Annual plan of the Centre for Internet and Society Access to Knowledge|Annual Proposal Submission]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha|Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia Commons sessions of organisations working on river issues|Training sessions of organisations working on river issues]] * Two days edit-a-thon by local communities * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation review and partnerships in Goa|Digitisation review and partnerships in Goa]] * [https://www.youtube.com/watch?v=3WHE_PiFOtU&ab_channel=JessicaStephenson Let's Connect: Learning Clinic on Qualitative Evaluation Methods] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Upcoming event * [[:m:CIS-A2K/Events/Indic Wikisource Plan 2022-23|Indic Wikisource Work-plan 2022-2023]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/April 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 15:47, 11 May 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == June Month Celebration 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 & 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month. This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == CIS-A2K Newsletter June 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] * [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Movement Strategy and Governance News – Issue 7 == <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance newsletter! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೮:೩೧, ೨೪ ಜುಲಾಯಿ ೨೦೨೨ (IST) == Vote for Election Compass Statements == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]'''. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki. An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: *<s>July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass</s> *<s>July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements</s> *July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements *August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements *August 5 - 12: candidates align themselves with the statements *August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ಬಳಕೆದಾರೆ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:CSinha (WMF)|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೨:೩೬, ೨೬ ಜುಲಾಯಿ ೨೦೨೨ (IST) grkxyducegh8bom8dzym0u5e2ozbzsu 2 12894 148491 147837 2022-08-26T02:05:08Z BHARATHESHA ALASANDEMAJALU 37 wikitext text/x-wiki 🇮🇳 :[[User:Ishqyk|Ishqyk]] ಇರೆನಾ ಕಿನ್ಯ ಪರಿಚಯ ಮಾನ್ಪಿ ಆಂಚನೆ ಪೋನ್ ನಂಬರ್ ಕೊರ್ಂಡ ಲಾಯಿಕ್ --[[ಬಳಕೆದಾರೆ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|BHARATHESHA ALASANDEMAJALU]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೦೭:೩೫, ೨೬ ಆಗೋಸ್ಟು ೨೦೨೨ (IST) maq99tctzjomlvxtxi10emmmsz2ltfp 148492 148491 2022-08-26T02:05:35Z BHARATHESHA ALASANDEMAJALU 37 wikitext text/x-wiki 🇮🇳 :[[ಬಳಕೆದಾರೆ:Ishqyk|Ishqyk]] ಇರೆನಾ ಕಿನ್ಯ ಪರಿಚಯ ಮಾನ್ಪಿ ಆಂಚನೆ ಪೋನ್ ನಂಬರ್ ಕೊರ್ಂಡ ಲಾಯಿಕ್ --[[ಬಳಕೆದಾರೆ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|BHARATHESHA ALASANDEMAJALU]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೦೭:೩೫, ೨೬ ಆಗೋಸ್ಟು ೨೦೨೨ (IST) femidoqw8tz36w2yz9msys87e7lwlqi 148493 148492 2022-08-26T02:06:27Z BHARATHESHA ALASANDEMAJALU 37 wikitext text/x-wiki 🇮🇳 : [[ಬಳಕೆದಾರೆ:Ishqyk|Ishqyk]] ಇರೆನಾ ಕಿನ್ಯ ಪರಿಚಯ ಮಾನ್ಪಿ ಆಂಚನೆ ಪೋನ್ ನಂಬರ್ ಕೊರ್ಂಡ ಲಾಯಿಕ್ --[[ಬಳಕೆದಾರೆ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|BHARATHESHA ALASANDEMAJALU]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:BHARATHESHA ALASANDEMAJALU|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೦೭:೩೫, ೨೬ ಆಗೋಸ್ಟು ೨೦೨೨ (IST) 3lazskkg9nanj8h13oztsjsa5ttkmo0 0 12995 148469 2022-08-25T15:24:58Z Ishqyk 5074 "[[:kn:Special:Redirect/revision/1053011|ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯ||state_name=ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ|image_map=Arunachal Pradesh in India (disputed hatched).svg‎|capital=[[ಇಟಾನಗರ]]|latd=27.06|longd=93.37|largest_city=[[ಇಟಾನಗರ]]|abbreviation=IN-AR|official_languages=[[ಆಂಗ್ಲ|ಇಂಗ್ಲೀಷ್]],[[ಹಿಂದಿ]]|legislature_type=Unicameral|legislature_strength=60|governor_name=[[ಜೋಗಿಂದರ್ ಜಸ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್]]|chief_minister=[[ದೋರ್ಜೀ ಖಂಡು]]|established_date=[[ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೦|ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦]],[[೧೯೮೭]]|area=83,743|area_magnitude=11|area_rank=14|population_year=|population=1382611|population_rank=27th|population_density=13|districts=16|website=http://www.arunachalpradesh.nic.in/|seal=[[ಚಿತ್ರ:Arunachalseal.jpg‎|150px|center]]|footnotes=}} [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] '''ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ''' - [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ದಿಕ್ಕ್‌|ಈಶಾನ್ಯ]] ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೊಂದು. ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಸಾಂ, [[ದಿಕ್ಕ್‌|ಆಗ್ನೇಯದಲ್ಲಿ]] ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ [[ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್]], ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ [[ಭೂತಾನ್]] ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಟಿಬೆಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಗಡಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆenenendd dndndnd ಡ್ s s s s dd sbdndndnd d e e ಏನೇನ್ == ಇತಿವೃಏತ್ತ == 1962ಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದೆ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡಿನ ಏಜೆನ್ಸಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತಲ್ಲದೇ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1972ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ರಂದು ಇದು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆಯ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ನೋಡಿ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; r3o6su3z6hpsaqjadmf7m74wqrbhpos 148470 148469 2022-08-25T15:25:54Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೊಂದು. ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯದಲ್ಲಿ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಭೂತಾನ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಟಿಬೆಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಗಡಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿವೃಏತ್ತ == 1962ಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದೆ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡಿನ ಏಜೆನ್ಸಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತಲ್ಲದೇ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1972ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ರಂದು ಇದು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆಯ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ನೋಡಿ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; ii7ysi4l7gw75dvd7vin8le29zuo27a 148471 148470 2022-08-25T15:29:48Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿವೃಏತ್ತ == 1962ಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದೆ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡಿನ ಏಜೆನ್ಸಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತಲ್ಲದೇ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1972ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ರಂದು ಇದು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆಯ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ನೋಡಿ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; l8psg4ven85w940g5f22fobo9dozs1v 148472 148471 2022-08-25T15:33:10Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ನೋಡಿ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; himnelqgd20d557aqnw0pzf3x150z0j 148473 148472 2022-08-25T15:33:22Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ನೋಡಿ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; 27oara3265yh24nvstjeaqoyyf2s9cz 148474 148473 2022-08-25T15:33:38Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ನೋಡಿ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; i0xy93fc66zktf5k4xp204rlv89fqx6 148475 148474 2022-08-25T15:33:55Z Ishqyk 5074 /* ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು */ wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ನೋಡಿ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; l5jirqzc0lyxq8nfndk5tt0fynmkc4s 148476 148475 2022-08-25T15:34:14Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ತೂಲೆ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; ngivw8zzs9aqyyggoldmqojhwy4rfcv 148477 148476 2022-08-25T15:34:30Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ನೋಡಿ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ತೂಲೆ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; ok174by1drbizxg29bv4rnhyfzcvlmj 148478 148477 2022-08-25T15:34:42Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> == ತೂಲೆ == * ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಹುಡುಕುವಿಕೆಗಾಗಿ * ಸಲಹೆ ಕೊಡಲು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಡ- ಚರ್ಚೆ ಪುಟಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ. ಬದಲಾಯಿಸಿಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಕೆಳಗಡೆ ಸಲಹೆ ಟೈಪು ಮಾಡಿ ; 9ux41codvkbix4ny05gq7psiqjedwr3 148479 148478 2022-08-25T15:35:56Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಮಧ್ಯ ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನ ಸ್ಥಾವರಗಳೂ ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಗಳೂ ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿವೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ಬೆತ್ತ ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} 488uuj90hmaeka6gj84m14y9snlero9 148481 148479 2022-08-25T15:39:07Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಲು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉಪ್ಪುನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮಿತ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆದ ಸ್ಥಾವರ, ಹಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಲು ಉಂಡು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರಗತಿನ್ ಮಲ್ದ್ಂ‌ಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಜನ ಬೆತ್ತ ಬೊಕ್ಕ ಬಿದಿರ್‌ದ ಬಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ ಪ್ರಾವಿಣ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ, ಕಮ್ಮಾರಿಕೆಗಳಂತಹ ವೃತ್ತಿಗಳೂ ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನಿಸುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಪ್ಲೈವುಡ್ ಹಾಗೂ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳೂ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂಂಡಿವೆ. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} 6wyit858lgjhwswshydze37jl81rato 148500 148481 2022-08-26T09:19:30Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಲು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉಪ್ಪುನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮಿತ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆದ ಸ್ಥಾವರ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಲು ಉಂಡು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರಗತಿನ್ ಮಲ್ದ್ಂ‌ಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಜನ ಬೆತ್ತ ಬೊಕ್ಕ ಬಿದಿರ್‌ದ ಬಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ ಹುಸರ್ ಉಲ್ಲೆರ್.ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಲಕ್ಕದ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಉಪಕರಣ ಮಲ್ಪುವೆರ್. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆರೆ ರಾಜ್ಯಗಳೂಡನೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} 2ccyh5vpn5h0zjg3zcydyx0x9pvjqb1 148501 148500 2022-08-26T09:21:50Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಲು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉಪ್ಪುನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮಿತ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆದ ಸ್ಥಾವರ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಲು ಉಂಡು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರಗತಿನ್ ಮಲ್ದ್ಂ‌ಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಜನ ಬೆತ್ತ ಬೊಕ್ಕ ಬಿದಿರ್‌ದ ಬಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ ಹುಸರ್ ಉಲ್ಲೆರ್.ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಲಕ್ಕದ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಉಪಕರಣ ಮಲ್ಪುವೆರ್. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯೊಡು ಎಡ್ಡೆ ರೊಡು ಬೊಕ್ಕ ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಉಂಡು. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ರಾಜ್ಯೊದ ಮಸ್ತ್ ಊರುಗ್ ಸಂಪರ್ಕನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು ಅಂಚೆನೆ ಪರ ರಾಜ್ಯೊಲೆಗ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕೊರ್ತುಂಡು. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾಗದ್ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಮತ್ತು ಇಟಾನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} 27igka9vhec4lh5q0umpmywwurn1pw1 148502 148501 2022-08-26T09:23:13Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಲು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉಪ್ಪುನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮಿತ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆದ ಸ್ಥಾವರ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಲು ಉಂಡು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರಗತಿನ್ ಮಲ್ದ್ಂ‌ಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಜನ ಬೆತ್ತ ಬೊಕ್ಕ ಬಿದಿರ್‌ದ ಬಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ ಹುಸರ್ ಉಲ್ಲೆರ್.ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಲಕ್ಕದ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಉಪಕರಣ ಮಲ್ಪುವೆರ್. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯೊಡು ಎಡ್ಡೆ ರೊಡು ಬೊಕ್ಕ ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಉಂಡು. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ರಾಜ್ಯೊದ ಮಸ್ತ್ ಊರುಗ್ ಸಂಪರ್ಕನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು ಅಂಚೆನೆ ಪರ ರಾಜ್ಯೊಲೆಗ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕೊರ್ತುಂಡು. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾದ್ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಬೊಕ್ಕ ಇಟಾನಗರದ ನಡುಟ್ಟ್ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯವೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 429 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗುವಾಹಟಿಗೆ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 33 ಕಿಮೀ ಹಾಗೂ ನಹಾರ್ ಲಗೂನ್‍ ನಿಂದ 23 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಮಿನ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆದರೂ ಇಟಾನಗರದಿಂದ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} 1c23grmaf1fkc4tysqhjv7wjksl50n2 148503 148502 2022-08-26T09:25:22Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಲು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉಪ್ಪುನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮಿತ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆದ ಸ್ಥಾವರ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಲು ಉಂಡು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರಗತಿನ್ ಮಲ್ದ್ಂ‌ಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಜನ ಬೆತ್ತ ಬೊಕ್ಕ ಬಿದಿರ್‌ದ ಬಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ ಹುಸರ್ ಉಲ್ಲೆರ್.ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಲಕ್ಕದ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಉಪಕರಣ ಮಲ್ಪುವೆರ್. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯೊಡು ಎಡ್ಡೆ ರೊಡು ಬೊಕ್ಕ ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಉಂಡು. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ರಾಜ್ಯೊದ ಮಸ್ತ್ ಊರುಗ್ ಸಂಪರ್ಕನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು ಅಂಚೆನೆ ಪರ ರಾಜ್ಯೊಲೆಗ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕೊರ್ತುಂಡು. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾದ್ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಬೊಕ್ಕ ಇಟಾನಗರದ ನಡುಟ್ಟ್ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪ್ರತಿ ದಿನಾಲ ಇಟಾನಗರರ್ಡ್ 429 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಗುವಾಹಟಿಗ್ ಬಸ್ ಉಂಡು. ಇಟಾನಗರರ್ಡ್ 33 ಕಿಮೀ ಬೊಕ್ಕ ನಹಾರ್ ಲಗೂನರ್ಡ್ 23 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಸ್ಸಾಮದ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯೊಗ್ ಕೈತಲ್ದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆಂಡಲ ಇಟಾನಗರರ್ದ್ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್ರ್ದ್ 50 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರದಿಂದ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನ್‍ನಿಂದ 57 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅತಿ ಸಮೀಪವಾದದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರಗಳಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತದಿಂದ ತೇಜ್‍ಪುರಗಳ ನಡುವೆ (ಇಟಾನಗರದಿಂದ 216 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆಯನ್ನೂ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗುವಾಹಟಿಯಿಂದ ನಹರ್ ಲಗೂನ್‍ಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು * ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} ekmrpocc20f3vajcsxbk8i3zk4k5r3g 148504 148503 2022-08-26T09:28:21Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|The Himalayas bordering Arunachal Pradesh]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]] is practised by 13% of the population. Shown here is a statue of the Buddha in Tawang, Arunachal Pradesh.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಲು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉಪ್ಪುನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮಿತ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆದ ಸ್ಥಾವರ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಲು ಉಂಡು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರಗತಿನ್ ಮಲ್ದ್ಂ‌ಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಜನ ಬೆತ್ತ ಬೊಕ್ಕ ಬಿದಿರ್‌ದ ಬಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ ಹುಸರ್ ಉಲ್ಲೆರ್.ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಲಕ್ಕದ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಉಪಕರಣ ಮಲ್ಪುವೆರ್. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯೊಡು ಎಡ್ಡೆ ರೊಡು ಬೊಕ್ಕ ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಉಂಡು. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ರಾಜ್ಯೊದ ಮಸ್ತ್ ಊರುಗ್ ಸಂಪರ್ಕನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು ಅಂಚೆನೆ ಪರ ರಾಜ್ಯೊಲೆಗ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕೊರ್ತುಂಡು. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾದ್ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಬೊಕ್ಕ ಇಟಾನಗರದ ನಡುಟ್ಟ್ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪ್ರತಿ ದಿನಾಲ ಇಟಾನಗರರ್ಡ್ 429 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಗುವಾಹಟಿಗ್ ಬಸ್ ಉಂಡು. ಇಟಾನಗರರ್ಡ್ 33 ಕಿಮೀ ಬೊಕ್ಕ ನಹಾರ್ ಲಗೂನರ್ಡ್ 23 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಸ್ಸಾಮದ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯೊಗ್ ಕೈತಲ್ದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆಂಡಲ ಇಟಾನಗರರ್ದ್ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್ರ್ದ್ 50 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ನ್ ಉಪ್ಪುನ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರರ್ದ್ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನರ್ದ್ 57 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಅಸ್ಸಾಂದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಮಸ್ತ್ ಕೈತಲ್ ಆತ್‌ಂಡ್. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಬೊಕ್ಕ ಐತಾರ ಕೋಲ್ಕತ್ತರ್ದ್ ತೇಜ್‍ ಪುದ ಮಧ್ಯ (ಇಟಾನಗರರ್ದ್ 216 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆ ಕೊರೊಂಡುಂಡು. == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} 2m7djdvcdet4phvtirwdg0fsbgnjfxf 148505 148504 2022-08-26T09:30:20Z Ishqyk 5074 wikitext text/x-wiki ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ - ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯೊಲೆಟ್ ಒಂಜಿ. ದಕ್ಷಿಣೊಭಾರತೊಡು ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಗ್ನೇಯಡ್ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೂರ್ವಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಪಶ್ಚಿಮೊಡ್ ಭೂತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರೊಡ್ ಟಿಬೆಟ್‌ದ ಒಟ್ಟು ತನ್ನ ಸೀಮೆ/ಗಡಿನ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. [[ಫೈಲ್:The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg/250px-The_Himalayas_bordering_Arunachal_Pradesh.jpg|right|thumb|250x250px|ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಗಡಿಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಹಿಮಾಲಯ]] [[ಫೈಲ್:BuddhaTwang.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/BuddhaTwang.jpg/250px-BuddhaTwang.jpg|right|thumb|250x250px|[[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ]]ನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 13% ರ್ದ್ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ತವಾಂಗ್‌ಡ್ ಬುದ್ಧನ ಪ್ರತಿಮೆ ನ್ ಮುಲ್ಪ ತೋಜಾಪದೆರ್.]] == ಇತಿಹಾಸೊ == 1962ತ ದುಂಬು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯೊನ್ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡ್ ದ ಏಜೆನ್ಸಿ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅತ್ತಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಒಂಜಿ ಭಾಗ ಆಧಿತ್ಂಡ್. 1972ತ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅರುಣಾಚಲಪ್ರದೇಶ ಪಂದ್ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಲ್ತೆರ್. 1987 ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ದಾನಿ ಉಂಡು ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟದ 24ನೆತ್ತ ರಾಜ್ಯವಾದ್ ಜಾರಿಗೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್. == ಕೈಗಾರಿಕೆಲು == ಈ ರಾಜ್ಯ ಉಪ್ಪುನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮಿತ್ತ್ ಮಸ್ತ್ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆದ ಸ್ಥಾವರ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಘಟಕಲು ಉಂಡು. ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕರಕುಶಲ ಉತ್ಪನ್ನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪದ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕೆಲು ಎಡ್ಡೆ ಪ್ರಗತಿನ್ ಮಲ್ದ್ಂ‌ಡ್. ಮುಲ್ಪದ ಜನ ಬೆತ್ತ ಬೊಕ್ಕ ಬಿದಿರ್‌ದ ಬಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ ಹುಸರ್ ಉಲ್ಲೆರ್.ಗುದ್ದಲಿ, ಹಾರೆ ಲಕ್ಕದ ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಉಪಕರಣ ಮಲ್ಪುವೆರ್. == ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ == ಈ ರಾಜ್ಯೊಡು ಎಡ್ಡೆ ರೊಡು ಬೊಕ್ಕ ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಉಂಡು. ರಾಜ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ರಾಜ್ಯೊದ ಮಸ್ತ್ ಊರುಗ್ ಸಂಪರ್ಕನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು ಅಂಚೆನೆ ಪರ ರಾಜ್ಯೊಲೆಗ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕೊರ್ತುಂಡು. ನಾಹರ್‍ಲಗೂನ್ ಮಾರ್ಗವಾದ್ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ಬೊಕ್ಕ ಇಟಾನಗರದ ನಡುಟ್ಟ್ ನೇರ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆನ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪ್ರತಿ ದಿನಾಲ ಇಟಾನಗರರ್ಡ್ 429 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಗುವಾಹಟಿಗ್ ಬಸ್ ಉಂಡು. ಇಟಾನಗರರ್ಡ್ 33 ಕಿಮೀ ಬೊಕ್ಕ ನಹಾರ್ ಲಗೂನರ್ಡ್ 23 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಸ್ಸಾಮದ ಹಾರ್ಮುಟಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ ಈ ರಾಜ್ಯೊಗ್ ಕೈತಲ್ದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಆಂಡಲ ಇಟಾನಗರರ್ದ್ 60 ಕಿಮೀ, ನಹರ್ ಲಗೂನ್ರ್ದ್ 50 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣ, ಆಧುನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ನ್ ಉಪ್ಪುನ ನಿಲ್ದಾಣ. ಇಟಾನಗರರ್ದ್ 67 ಕಿಮೀ ನಹರ್‍ಲಗೂನರ್ದ್ 57 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಅಸ್ಸಾಂದ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಲಿಲಾಬಾರಿಯಲ್ಲಿದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಮಸ್ತ್ ಕೈತಲ್ ಆತ್‌ಂಡ್. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‍ಲೈನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರ ಬೊಕ್ಕ ಐತಾರ ಕೋಲ್ಕತ್ತರ್ದ್ ತೇಜ್‍ ಪುದ ಮಧ್ಯ (ಇಟಾನಗರರ್ದ್ 216 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ಉಪ್ಪುನ) ನೇರ ವಿಮಾನ ಸೇವೆ ಕೊರೊಂಡುಂಡು. == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕೊಲು == * Official website * [http://arunachaltourism.com/ Tourism in Arunachal Pradesh] (Official) * ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Wikivoyage-inline * [http://www1.american.edu/ted/ice/india-china.htm Arunachal Pradesh Territorial Dispute between India and China] Archived 2010-10-01 at the Wayback Machine., Inventory of Conflict and Environment * [http://reviewne.com/ reviewNE – all things North East India] * [http://std-codes.in/stdcodes-of-Arunachal-Pradesh.html STD Codes of Arunachal Pradesh] Archived 2016-05-31 at the Wayback Machine. * [http://www.rogerblench.info/Language/South%20Asia/NEI/General/Lingres/NEIlingres.htm Languages of Arunachal Pradesh (Roger Blench)] Archived 2016-06-01 at the Wayback Machine. <references group="" responsive="1"></references> ==ಉಲ್ಲೆಕೊಲು == {{Reflist}} a1v5clxmhoapxxctq7zvapgvu1gfs19 0 12996 148482 2022-08-25T15:42:30Z Lokesha Kunchadka 41 ಹೊಸ ಪುಟ: ಅಮರ ಸುಳ್ಯೊತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೊರಾಡ ಮಾಲ್ತಿನಾರ್. ರಾಮಯ್ಯಗೌಡ. {{Under construction}} ==ಪುಟ್ಟು== ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು ಗ್ರಾಮೊತ ಕೆದಂಬಾಡಿ ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ... wikitext text/x-wiki ಅಮರ ಸುಳ್ಯೊತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೊರಾಡ ಮಾಲ್ತಿನಾರ್. ರಾಮಯ್ಯಗೌಡ. {{Under construction}} ==ಪುಟ್ಟು== ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು ಗ್ರಾಮೊತ ಕೆದಂಬಾಡಿ ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== q66lljcipodgoaqkqphj9ejtebyts8r 148483 148482 2022-08-25T15:42:51Z Lokesha Kunchadka 41 added [[Category:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki ಅಮರ ಸುಳ್ಯೊತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೊರಾಡ ಮಾಲ್ತಿನಾರ್. ರಾಮಯ್ಯಗೌಡ. {{Under construction}} ==ಪುಟ್ಟು== ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು ಗ್ರಾಮೊತ ಕೆದಂಬಾಡಿ ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] bbw6zp9prn9wjgyk5uco7w2kew1ip5e 148484 148483 2022-08-25T15:43:46Z Lokesha Kunchadka 41 wikitext text/x-wiki ಅಮರ ಸುಳ್ಯೊತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೊರಾಡ ಮಾಲ್ತಿನಾರ್. ರಾಮಯ್ಯಗೌಡ. {{Under construction}} ==ಪುಟ್ಟು== [[ಸುಳ್ಯ]] ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ [[ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು]] ಗ್ರಾಮೊತ [[ಕೆದಂಬಾಡಿ]] ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. [[ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ]] ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] n94v0e9mm4xpg61sscn2qio8ilk8gbn 148485 148484 2022-08-25T15:52:09Z Lokesha Kunchadka 41 wikitext text/x-wiki ಅಮರ ಸುಳ್ಯೊತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೊರಾಡ ಮಾಲ್ತಿನಾರ್. ರಾಮಯ್ಯಗೌಡ. {{Under construction}} 1837 ಟ್ 13 ದಿನತ್ತ ಕಾಲ ಕುಡ್ಲನ್ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಪೊರ್oಬಾಟ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಬಾವುಟಗುಡ್ಡೆಡ್ ಇತ್ತಿನ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ಬಾವುಟನ್ ದೆತ್ತ್ ಪಾಡ್ದ್ ನಮ್ಮ ತುಳು ಮಣ್ಣ್ ದ ಕೊಡಿನ್ ಏರಾಯಿನ ಸಂಘಟನಾ ಚತುರೆ ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಯ್ಯ ಗೌಡ ==ಪುಟ್ಟು== [[ಸುಳ್ಯ]] ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ [[ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು]] ಗ್ರಾಮೊತ [[ಕೆದಂಬಾಡಿ]] ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. [[ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ]] ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] d2yunolpsn8gsagp17y7vxxbehgw8gz 148486 148485 2022-08-25T15:56:02Z Lokesha Kunchadka 41 wikitext text/x-wiki ಅಮರ ಸುಳ್ಯೊತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೊರಾಡ ಮಾಲ್ತಿನಾರ್. ರಾಮಯ್ಯಗೌಡ. {{Under construction}} 1837 ಟ್ 13 ದಿನತ್ತ ಕಾಲ ಕುಡ್ಲನ್ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಪೊರ್oಬಾಟ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಬಾವುಟಗುಡ್ಡೆಡ್ ಇತ್ತಿನ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ಬಾವುಟನ್ ದೆತ್ತ್ ಪಾಡ್ದ್ ನಮ್ಮ ತುಳು ಮಣ್ಣ್ ದ ಕೊಡಿನ್ ಏರಾಯಿನ ಸಂಘಟನಾ ಚತುರೆ ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಯ್ಯ ಗೌಡ<ref>https://news13.in/archives/169165 </ref>. ==ಪುಟ್ಟು== [[ಸುಳ್ಯ]] ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ [[ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು]] ಗ್ರಾಮೊತ [[ಕೆದಂಬಾಡಿ]] ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. [[ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ]] ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] pfqpgnc8ki27osg0xyvc3pj893foxta 148487 148486 2022-08-25T15:56:38Z Lokesha Kunchadka 41 wikitext text/x-wiki {{Under construction}} 1837 ಟ್ 13 ದಿನತ್ತ ಕಾಲ ಕುಡ್ಲನ್ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಪೊರ್oಬಾಟ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಬಾವುಟಗುಡ್ಡೆಡ್ ಇತ್ತಿನ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ಬಾವುಟನ್ ದೆತ್ತ್ ಪಾಡ್ದ್ ನಮ್ಮ ತುಳು ಮಣ್ಣ್ ದ ಕೊಡಿನ್ ಏರಾಯಿನ ಸಂಘಟನಾ ಚತುರೆ ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಯ್ಯ ಗೌಡ<ref>https://news13.in/archives/169165 </ref>. ==ಪುಟ್ಟು== [[ಸುಳ್ಯ]] ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ [[ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು]] ಗ್ರಾಮೊತ [[ಕೆದಂಬಾಡಿ]] ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. [[ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ]] ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] 9ll187pvr5inyup5ctpttz6u53azg2t 148488 148487 2022-08-25T15:57:18Z Lokesha Kunchadka 41 added [[Category:ಅಮರ ಸುಳ್ಯ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Under construction}} 1837 ಟ್ 13 ದಿನತ್ತ ಕಾಲ ಕುಡ್ಲನ್ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಪೊರ್oಬಾಟ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಬಾವುಟಗುಡ್ಡೆಡ್ ಇತ್ತಿನ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ಬಾವುಟನ್ ದೆತ್ತ್ ಪಾಡ್ದ್ ನಮ್ಮ ತುಳು ಮಣ್ಣ್ ದ ಕೊಡಿನ್ ಏರಾಯಿನ ಸಂಘಟನಾ ಚತುರೆ ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಯ್ಯ ಗೌಡ<ref>https://news13.in/archives/169165 </ref>. ==ಪುಟ್ಟು== [[ಸುಳ್ಯ]] ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ [[ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು]] ಗ್ರಾಮೊತ [[ಕೆದಂಬಾಡಿ]] ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. [[ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ]] ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಅಮರ ಸುಳ್ಯ]] iff0fgi72be69c1t4g53d0bzjq5x6h2 148490 148488 2022-08-25T16:02:26Z Lokesha Kunchadka 41 wikitext text/x-wiki {{Under construction}} 1837 ಟ್ 13 ದಿನತ್ತ ಕಾಲ ಕುಡ್ಲನ್ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್<ref>https://www.pingara.com/post/article-perooru-jaru-1293</ref>ನ ವಿರುದ್ಧ ಪೊರ್oಬಾಟ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಬಾವುಟಗುಡ್ಡೆಡ್ ಇತ್ತಿನ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ನ ಬಾವುಟನ್ ದೆತ್ತ್ ಪಾಡ್ದ್ ನಮ್ಮ ತುಳು ಮಣ್ಣ್ ದ ಕೊಡಿನ್ ಏರಾಯಿನ ಸಂಘಟನಾ ಚತುರೆ ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಯ್ಯ ಗೌಡ<ref>https://news13.in/archives/169165 </ref>. ==ಪುಟ್ಟು== [[ಸುಳ್ಯ]] ತಾಲೂಕು ಉಪ್ಪುನ [[ಉಬರಡ್ಕ ಮಿತ್ತೂರು]] ಗ್ರಾಮೊತ [[ಕೆದಂಬಾಡಿ]] ಮನೆತನದಾರ್. ==ಹೊರಾಟೊ== ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೊರಾಂಬಾಟ್ಟ್ ಇಂಬೆರೆನ ನಾಯಕತ್ವ. [[ಬಾವುಟಗಡ್ಡೆ]] ತಲ್ಪ ಪೊದ್ ೧೩ ದಿನ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಲ್ತೆರ್. ==ಉಲ್ಲೆಕೊ== [[ವರ್ಗೊ:ವ್ಯಕ್ತಿಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಅಮರ ಸುಳ್ಯ]] 39pvfntna5bx1bpkrknkq92u7rv4r4j 14 12997 148489 2022-08-25T15:57:56Z Lokesha Kunchadka 41 ಹೊಸ ಪುಟ: ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಮರೊ wikitext text/x-wiki ಅಮರ ಸುಳ್ಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಮರೊ iz3x8qa71qf5l7zox4k8ds4sroux4z5 3 12998 148499 2022-08-26T08:05:32Z ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯೊ 2534 ಪೊಸ ಸದಸ್ಯೆರೆ ಚರ್ಚಾಪುಟೊಡು [[Template:Welcome|ಸ್ವಾಗತ ಸಂದೇಸೊನು]]ಸೇರ್ಸಾಯರ ಆಪುಂಡು wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Chandu kr chandu}} -- [[ಬಳಕೆದಾರೆ:ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯೊ|ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯೊ]] ([[ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ:ತುಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯೊ|ಪಾತೆರ್ಲೆ]]) ೧೩:೩೫, ೨೬ ಆಗೋಸ್ಟು ೨೦೨೨ (IST) meec1t2wvun3ijgyd94th0mfd7x5dkq