Wikipedia snwiki https://sn.wikipedia.org/wiki/Peji_Rekutanga MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Media Special Talk User User talk Wikipedia Wikipedia talk File File talk MediaWiki MediaWiki talk Template Template talk Help Help talk Category Category talk TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Chibage 0 4185 96784 90028 2022-07-24T08:14:37Z 41.198.136.90 added the slang meaning of chibage wikitext text/x-wiki [[File:Reifer Maiskolben.JPG|thumb|200px]] [[File:Zea mays fraise MHNT.BOT.2011.18.21.jpg|thumb|''Zea mays "fraise"'']] [[File:Dent Corn 'Oaxacan Green' (Zea mays) MHNT 2.jpg|thumb|''Zea mays "Oaxacan Green"'']] [[File:Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese' MHNT.BOT.2015.34.1.jpg|thumb|''Zea mays "Ottofile giallo Tortonese”'']] '''Chibage''' (maize or corn in English) chinorimwa kuno ku[[chamhembe]] kwe[[Africa]] kwachinova ndicho kudya kunodyiwa mazuva mazhinji neruzhinji rwemhuri dziri kuno. Chibage chizhinji chinogayiwa kuita [[hupfu]] chodyiwa se[[Sadza]]; chimwewo ndicho chinogochewa; kukangiwa nokubika [[manhuchu]] ne[[mangayi]]. Mamwe mazita anoreva [[chibage]] ndeaya: [[mabarwe]], [[chibere]], [[mabagwe]], [[bonore]] kana [[mabonore]]. *[[Kawawa]] imhando yechibage inoshandiswa kukanga ''popcorn''. *[[Chibage|Butu]], [[Chibage|mabutu]], [[mbwizhu]] kana [[Chibage|guva]] (bran of grain - stamped or milled). Zvichida ndipo panobva zita rokuti [[Ruguva]]? *Chibage [[chenje_(mbesa)|chenje]] zvinoreva mbeu yechibage iri yega isina kusanganiswa nembeu yechimwe chirimwa. *[[Chibage|Gwere]] kana [[magwere]] (Maize, mealies) zvinoreva chibage. Izwi rokuti gwere rinokwanisa kureva muguri wese wechibage kana tsanga imwe. *[[Tsuri]] kana [[mbeu|nhungo]] (Maize seedling). *[[Buro]] (heap of threshed grain) apa kureva murwi wechibage chakapurwa kana kutonongorwa. *[[Mudede]] zvinoreva chibage chinyoro chave kuda kusvika pakusimba kwekuti chidyiwe. *[[Dzadza]] kana [[madzadza]] (young green mealie nearly mature) zvichireva mudede. *[[Muchekechera]], ngara, kana [[ngarara]] - apa kureva mupunga wechibage. *[[Bukwa]], [[chirekera]], [[mhakatwa_(bukwa)|mhakatwa]] kana [[sakatire]] (off-shoot of maize stock) zvinoreva sakatire riri kubuda padzinde rechibage. *[[Chibage|Chisvo]], [[chibage|guri]] kana [[chibage|hara]] (young mealie cob when it first appears; Maize cob in initial stage) chibage paya pachinovamba kuumba muguri. *[[Gurinwa]], [[chibage|bungu]], [[gungutsi]] kutaura muguri wabviswa chibage. *[[Goromondo]], [[magoromondo]] (1. Outsized cob of maize. 2. Out-sized groundnut or bambara groundnut). Ko izwi rokuti [[tsomondo]] rinorevei? *[[Muguri]], [[bimbiri]], [[muguri|bere]] (whole cob of maize) apa kureva muguri uchine chibage chawo. *[[Mbadzwa]] (One particle of crushed maize; 2. Collective name for crushed maize) kana [[mabandurwa]] - apa kureva chibage chakabandurwa kana [[kumbadzwa]]. *[[Gwengwere]] (White, small-grained variety maize). *[[Mutsaru]] kana [[masharu]] (corn left from last year). *[[Kupakatira_(chibage)|Kupakatira]] (to cob, start to form the cob) apa kureva kuvamba kuumba muguri wechibage. *[[Gunje]], [[magunje]] kana [[mazhonje]] (dry stalk of maize or sorghum or sweet cane). Pakuwanda onzi [[magunje]]. *[[Mubvau]], [[dzadza]] kana [[jandu]] (Young green mealie). == Chibage Slang == Chibage in slang means a girl who is not so gifted in the looks derpartment. In which most girls or ladies might take offence in being called chibage. == Kukohwa Chibage == *[[Kubvumbura]] (de-husk i.e. separate bran from meat of maize or sorghum). Tinotyora chibage mumunda, ndokuchifurura nokuchiisa pamurwi kuti chiome. Chikaoma chinopurwa chova musvo. [[Musvo]] unorongedzerwa mu[[dura]]. Kana hwodikwa upfu, wovazhwa musvo nokudururirwa muduri. Zvino wodzvurwa kuti usvokotorwe [[maunwa]]. Wozodururirwa murusero kuti ubvumburwe. Zvino wozosara dzava shoro. [[Shoro]] dzogayiwa dzichiva upfu: we break off a maize cob in the field, peel off its outer cover and put it on a heap to dry. When the cobs are dry they are threshed and become grains. The grain is put into its proper place in the storage bin. When meal is wanted, grain is poured into the mortar. Then it is pounded in the mortar to remove the skin from each grain. Next it is poured into a winnowing-basket to separate the husks from the meat of the grains. What is left is crushed maize. Crushed maize is ground into meal. ==Mamwe Mazwi== *[[Kutokonora]], [[kuchokonora]], [[kutonongora]] kana [[kupunungura]]. *[[Kushogogora]] kana [[kusodogora]] (to pluck mealies from a stalk at harvest) zvinoreva kukwachura muguri wechibage kubva padzinde. ==Kurerurtsa Mutauro== *[[Hanu]] kana [[haro]] (Space between two objects). Siya [[hanu]] inoita ma[[injisi]] ma[[pfumhamwe]] kana uchidyara [[chibage]]: leave a space of nine inches between the drills when planting maize. ==Mitauro yeBantu== *[[Swahili]] vanoti '''ngara''' (young cob) kureva chibage chichangotanga kuita muguri. [[VaChewa]] vanoti '''ngala''' (cluster of grain - head). *[[MaZulu]] vanoti '''imasa''' (white Natal maize) kureva chibage chichena. [[VaKongo]] vanoti '''masa''' (corn, maize) kureva chibage. *[[Nyungwe]] vanoti '''ngalangala''' (n. corn silk) kureva '''ngarara'''. [[VaZigula]] vanoti '''magombo''' (cob of maize after the maize has been rubbed off) iguri watonongorwa. *[[Lunyoro]] vanoti '''ibere''' (n. head of maize) kureva [[muguri]] we[[chibage]]. [[VaWabo]] vanoti '''naamabedde''' (n. maize) kureva [[chibage|chibere]]. *[[Kikuyu]] vanoti '''mbembe''' (corn, maize) kureva [[chibage]]. [[Kimbundu]] vanoti '''disa''' kana masa (n. corn, maize) kureva chibage. *[[VaDigo]] vanoti '''matsere''' (maize) kureva [[chibage]]. [[VaMambwe]] vanoti '''cisaka''' (corn, maize) kureva [[chibage]]. [[category:madzinde]] [[category:kurima]] chcsfo31t4ljf126p5dmdkg8y686ib7 96785 96784 2022-07-24T08:16:55Z 41.198.136.90 /* Chibage Slang */ wikitext text/x-wiki [[File:Reifer Maiskolben.JPG|thumb|200px]] [[File:Zea mays fraise MHNT.BOT.2011.18.21.jpg|thumb|''Zea mays "fraise"'']] [[File:Dent Corn 'Oaxacan Green' (Zea mays) MHNT 2.jpg|thumb|''Zea mays "Oaxacan Green"'']] [[File:Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese' MHNT.BOT.2015.34.1.jpg|thumb|''Zea mays "Ottofile giallo Tortonese”'']] '''Chibage''' (maize or corn in English) chinorimwa kuno ku[[chamhembe]] kwe[[Africa]] kwachinova ndicho kudya kunodyiwa mazuva mazhinji neruzhinji rwemhuri dziri kuno. Chibage chizhinji chinogayiwa kuita [[hupfu]] chodyiwa se[[Sadza]]; chimwewo ndicho chinogochewa; kukangiwa nokubika [[manhuchu]] ne[[mangayi]]. Mamwe mazita anoreva [[chibage]] ndeaya: [[mabarwe]], [[chibere]], [[mabagwe]], [[bonore]] kana [[mabonore]]. *[[Kawawa]] imhando yechibage inoshandiswa kukanga ''popcorn''. *[[Chibage|Butu]], [[Chibage|mabutu]], [[mbwizhu]] kana [[Chibage|guva]] (bran of grain - stamped or milled). Zvichida ndipo panobva zita rokuti [[Ruguva]]? *Chibage [[chenje_(mbesa)|chenje]] zvinoreva mbeu yechibage iri yega isina kusanganiswa nembeu yechimwe chirimwa. *[[Chibage|Gwere]] kana [[magwere]] (Maize, mealies) zvinoreva chibage. Izwi rokuti gwere rinokwanisa kureva muguri wese wechibage kana tsanga imwe. *[[Tsuri]] kana [[mbeu|nhungo]] (Maize seedling). *[[Buro]] (heap of threshed grain) apa kureva murwi wechibage chakapurwa kana kutonongorwa. *[[Mudede]] zvinoreva chibage chinyoro chave kuda kusvika pakusimba kwekuti chidyiwe. *[[Dzadza]] kana [[madzadza]] (young green mealie nearly mature) zvichireva mudede. *[[Muchekechera]], ngara, kana [[ngarara]] - apa kureva mupunga wechibage. *[[Bukwa]], [[chirekera]], [[mhakatwa_(bukwa)|mhakatwa]] kana [[sakatire]] (off-shoot of maize stock) zvinoreva sakatire riri kubuda padzinde rechibage. *[[Chibage|Chisvo]], [[chibage|guri]] kana [[chibage|hara]] (young mealie cob when it first appears; Maize cob in initial stage) chibage paya pachinovamba kuumba muguri. *[[Gurinwa]], [[chibage|bungu]], [[gungutsi]] kutaura muguri wabviswa chibage. *[[Goromondo]], [[magoromondo]] (1. Outsized cob of maize. 2. Out-sized groundnut or bambara groundnut). Ko izwi rokuti [[tsomondo]] rinorevei? *[[Muguri]], [[bimbiri]], [[muguri|bere]] (whole cob of maize) apa kureva muguri uchine chibage chawo. *[[Mbadzwa]] (One particle of crushed maize; 2. Collective name for crushed maize) kana [[mabandurwa]] - apa kureva chibage chakabandurwa kana [[kumbadzwa]]. *[[Gwengwere]] (White, small-grained variety maize). *[[Mutsaru]] kana [[masharu]] (corn left from last year). *[[Kupakatira_(chibage)|Kupakatira]] (to cob, start to form the cob) apa kureva kuvamba kuumba muguri wechibage. *[[Gunje]], [[magunje]] kana [[mazhonje]] (dry stalk of maize or sorghum or sweet cane). Pakuwanda onzi [[magunje]]. *[[Mubvau]], [[dzadza]] kana [[jandu]] (Young green mealie). == Chibage Slang == Chibage in slang means a girl who is not so gifted in the looks department. In which most girls or ladies might take offence in being called chibage. == Kukohwa Chibage == *[[Kubvumbura]] (de-husk i.e. separate bran from meat of maize or sorghum). Tinotyora chibage mumunda, ndokuchifurura nokuchiisa pamurwi kuti chiome. Chikaoma chinopurwa chova musvo. [[Musvo]] unorongedzerwa mu[[dura]]. Kana hwodikwa upfu, wovazhwa musvo nokudururirwa muduri. Zvino wodzvurwa kuti usvokotorwe [[maunwa]]. Wozodururirwa murusero kuti ubvumburwe. Zvino wozosara dzava shoro. [[Shoro]] dzogayiwa dzichiva upfu: we break off a maize cob in the field, peel off its outer cover and put it on a heap to dry. When the cobs are dry they are threshed and become grains. The grain is put into its proper place in the storage bin. When meal is wanted, grain is poured into the mortar. Then it is pounded in the mortar to remove the skin from each grain. Next it is poured into a winnowing-basket to separate the husks from the meat of the grains. What is left is crushed maize. Crushed maize is ground into meal. ==Mamwe Mazwi== *[[Kutokonora]], [[kuchokonora]], [[kutonongora]] kana [[kupunungura]]. *[[Kushogogora]] kana [[kusodogora]] (to pluck mealies from a stalk at harvest) zvinoreva kukwachura muguri wechibage kubva padzinde. ==Kurerurtsa Mutauro== *[[Hanu]] kana [[haro]] (Space between two objects). Siya [[hanu]] inoita ma[[injisi]] ma[[pfumhamwe]] kana uchidyara [[chibage]]: leave a space of nine inches between the drills when planting maize. ==Mitauro yeBantu== *[[Swahili]] vanoti '''ngara''' (young cob) kureva chibage chichangotanga kuita muguri. [[VaChewa]] vanoti '''ngala''' (cluster of grain - head). *[[MaZulu]] vanoti '''imasa''' (white Natal maize) kureva chibage chichena. [[VaKongo]] vanoti '''masa''' (corn, maize) kureva chibage. *[[Nyungwe]] vanoti '''ngalangala''' (n. corn silk) kureva '''ngarara'''. [[VaZigula]] vanoti '''magombo''' (cob of maize after the maize has been rubbed off) iguri watonongorwa. *[[Lunyoro]] vanoti '''ibere''' (n. head of maize) kureva [[muguri]] we[[chibage]]. [[VaWabo]] vanoti '''naamabedde''' (n. maize) kureva [[chibage|chibere]]. *[[Kikuyu]] vanoti '''mbembe''' (corn, maize) kureva [[chibage]]. [[Kimbundu]] vanoti '''disa''' kana masa (n. corn, maize) kureva chibage. *[[VaDigo]] vanoti '''matsere''' (maize) kureva [[chibage]]. [[VaMambwe]] vanoti '''cisaka''' (corn, maize) kureva [[chibage]]. [[category:madzinde]] [[category:kurima]] s98wdj23jf4ss4cbi32wyswv2u5t102 Mheta 0 7922 96776 89882 2022-07-23T18:28:15Z 2C0F:F8F0:24A8:0:98CB:590C:BC01:1EF mazita emhuri wikitext text/x-wiki [[Mheta]] mumwe wemitupo ine vanhu vemu[[Zimbabwe]] vanobva kumabvazuva kana kuti ku[[Manicaland]]. Vanhu ava vanoyera [[nyoka]] inonzi [[shato]]. Rimwe [[zita]] ravanodaidzwa naro rinonzi Chikata kana kuti Svova. Vamwe ndivo vanodanwa nekunzi Chifambangedumbu. Vamwewo vanoti Mhukahuru kana kuti Nyokahuru. Vazhinji vanoyera Mheta vanoshandisa mazita emhuri ekuti: [[Saunyama|Saunyama, Masunungure, Sachinda]], [[Nyamhindu]], [[Chiwodza]], [[Mwamuka]], [[Mudowaya]], [[Nyajeka]], [[Mbetsa]], naNyamaropa. Mutupo uyu unowanzokosheswa zvakanyanya kuManicaland: [[Honde Valley]]; Nyanga; [[Mutare]]; [[Nyamaropa]]. Mheta, [[Shato]], Chirombo, [[Chinorumavanhu]], Chinofamba nedumbu, [[Chinamawara]], [[Svongorongo]], [[Chikatauswa]], [[Chikata]], [[Chikara]] zvidavado zvinodeedzwa vaera Mheta. jjjnui9jqn2i0rhk60ugatqgmybmf2q Bhasikoro 0 12957 96786 88351 2022-07-24T11:55:35Z Ji-Elle 7256 +pict wikitext text/x-wiki [[File:Girl on a bicycle.jpg|thumb|Bhasikoro ([[Uganda]])]] '''Bhizautare''' ([[Chirungu]]: bicycle) kana '''bhasikoro''' kutevedzera tsika yeVarungu, muchovha wekufambisa une mavhiri maviri. ==Mitauro yeBantu== *[[VaMambwe]] ne[[Maconde|VaMakonde]] vanoti '''injinga''' (bicycle) kureva bhasikoro. [[VaNyungwe]], [[VaYao]] neVa[[Tumbuka]] vanoti '''njinga''' (bicycle) kureva bhasikoro. *VaMambwe vanoti '''kucova''' (to peddle on a bicycle) vachireva [[kuchovha bhasikoro]]. [[Takwane]] vanoti '''jinga''' (bicycle) kureva bhasikoro. *[[MaZulu]] vanoti '''shova''' (v. Pedal a bic.ycle. From English - shove) kureva kuchovha bhasikoro. [[File:Triumph Bicycle.JPG|thumb|left|A [[Triumph Cycle Co. Ltd.|Triumph]] with a [[step-through frame]]]] [[Category:Hushangazhi]] s7qzt1aiosis02y21u1ivumlnq54xz3 Kupiringisha 0 16761 96777 82444 2022-07-24T00:35:24Z Holani Mina 12412 /* Mitauro yeBantu */Fixed typo wikitext text/x-wiki [[Kupiringisha]] (cause to stumble). ==Mitauro yeBantu== *[[MaZulu]] vanoti '''pilinga''' (turn, somersault, be unruly). Mamwe mazwi: '''pilingana''' (v. Run along bucking, turn one somersault after another). *MaZulu vanoti '''pilinga''' (v. Buck). Muenzaniso: '''Ihhashi liyapilinga''' (The horse is bucking). *[[Nsenga]] vanoti '''pilingizhya''' (v. put or lay across). n9sr9zw2lts16j08mnho91raybke2gp Bare sezita 0 18540 96783 86609 2022-07-24T06:50:13Z 197.221.253.160 Added missing information wikitext text/x-wiki '''Bare''' izita remhuri rinowanikwa mu[[Zimbabwe]]. *Vanhu vane zita iri: '''Godfrey Bare; Gabriel Bare; Tendai Bare; Peter Bare'''. Vanobva kumusha weChivhu kuChirasauta uye vari varozvi ==Mitauro yeBantu== Pano panyorwa mazwi ari pedyo nezita iri kune mimwe mitauro ye[[ChiBantu]], asi zvinoreva zita zvigona kusiyana [[zvachose]] nemazwi ari pasi aya. Chinangwa ndechekutsvaga zvinoreva mazita, zvikurusei kana mazita aya asisiri kutaurwa mumutauro wemazuva ano. *[[VaSangho]] vanoti bale (n. group of ten) iboka regumi. Mamwe mazwi: bale-gumbaya (n. ninety). *[[VaSangho]] vanoti bale (adj. unique, final). Mamwe mazwi: bale (n. river). [[Category:Mazita eVanhu muAfrica]] kcl63jpd4y6ip9d7mhipptsyv26prvk Korandje 0 20361 96779 95506 2022-07-24T00:41:20Z Holani Mina 12412 /* Mamwe Mashoko */Added content wikitext text/x-wiki [[Korandje]] mutauro yeSonghai unowanikwa paOasis yeTabelbala mugwenga re[[Sahara]], nzvimbo iyi iri mu[[Algeria]]. Karandje inotaurwa zvakare ku[[Niger]]. ==Mamwe Mashoko== *Korandje inoti kambi (n. hand) kureva [[ruwoko]]. *Korandje inoti bini (n. heart) kureva [[moyo]]. *Korandje inoti kuru (n. skin) kureva [[ganda]]. *Korandje inoti dzini (n. tongue) kureva [[rurimi]]. *Korandje inoti kwara (n. village, town) kureva [[musha]] kana [[guta]]. *Korandje inoti huwwa (n. milk) kureva [[mukaka]]. *Korandje inoti lambu (n. garden) kureva [[bindu]]. *Korandje inoti tsawala (n. communal herd of livestock from a village) kureva [[matanga]] ezvipfuyo zvemuraini akakumbanidzwa. *Korandje inoti tsara (time - instance) kureva [[nguva]]. *Korandje inoti biri, kudzi (n. blood) kureva [[ropa]]. Fananidzai nokuti [[piriviri]]. *Korandje inoti šannu (n. master) kureva [[tenzi]]. *Korandje inoti hama (n. brother-in-law through husband) kureva [[muramurume]]. *Korandje inoti fumbu (v. to get rotten, spoil, stink) kureva [[kuwora]]. *Korandje inoti guru (n. iron). Mamwe mazwi: zangi (n. gold). [[Category:Mitauro yeAlgeria]] [[Category:Mitauro yeNiger]] [[Category:Mitauro yeSonghai]] 006gxlqg89500g7cr5dy76pieyf3rs1 Biri sezita 0 20373 96778 95047 2022-07-24T00:39:50Z Holani Mina 12412 /* Mitauro yeAfrika */ wikitext text/x-wiki '''Biri''' izita remhuri rinowanikwa mu[[Zimbabwe]]. *Vanhu vane zita iri: Joshua Biri, Simpson Biri. ==Mitauro yeAfrika== Pano panyorwa mazwi ari pedyo nezita iri kune mimwe mitauro ye[[ChiBantu]], asi zvinoreva zita zvigona kusiyana [[zvachose]] nemazwi ari pasi aya. *[[Yoruba]] inoti biri (adj. entirely; completely). *[[Vei]] inoti biri (self; selfsame) kureva chimwecho. [[Category:Mazita eVanhu muAfrica]] r8t77hn7nmo225427vu8uv5z3xfpd3j 96780 96778 2022-07-24T00:44:51Z Holani Mina 12412 /* Mitauro yeAfrika */Added content wikitext text/x-wiki '''Biri''' izita remhuri rinowanikwa mu[[Zimbabwe]]. *Vanhu vane zita iri: Joshua Biri, Simpson Biri. ==Mitauro yeAfrika== Pano panyorwa mazwi ari pedyo nezita iri kune mimwe mitauro ye[[ChiBantu]], asi zvinoreva zita zvigona kusiyana [[zvachose]] nemazwi ari pasi aya. *[[Yoruba]] inoti biri (adj. entirely; completely). *[[Vei]] inoti biri (self; selfsame) kureva chimwecho. *[[Sisaala]] inoti biri (to be black, to be dark). *[[Gonja]] inoti biri (to be black, to become black, to be dark). [[Category:Mazita eVanhu muAfrica]] 0bksdd3qvfnfwasekjujaa1yv1x0eva Matangadzira sezita 0 20631 96781 96718 2022-07-24T02:01:10Z Holani Mina 12412 /* Mitauro yeBantu */Fixed typo wikitext text/x-wiki '''Matangadzira''' izita revanhu rinowanikwa mu[[Malawi]]. *Vanhu vane zita iri: Maxwell Matangadzira; Beatrice Matangadzira; Ivyy Matangadzira; Tamala Matangadzira. *Mazita ari pedyo: [[Matangaidze]]. ==Mitauro yeBantu== Pano panyorwa mazwi ari pedyo nezita iri kune mimwe mitauro ye[[ChiBantu]], asi zvinoreva zita zvigona kusiyana [[zvachose]] nemazwi ari pasi aya. *[[Nyanja]] vanoti '''matangadza''' (the legs tied together at a short distance) kusunga [[makumbo]] ari pedyo nepedyo. [[Category:Mazita eVanhu kuMalawi]] mdwoil7b3le1s9dn9185kqix8eifly1 96782 96781 2022-07-24T02:01:45Z Holani Mina 12412 Fixed typo wikitext text/x-wiki '''Matangadzira''' izita revanhu rinowanikwa mu[[Malawi]]. *Vanhu vane zita iri: Maxwell Matangadzira; Beatrice Matangadzira; Ivy Matangadzira; Tamala Matangadzira. *Mazita ari pedyo: [[Matangaidze]]. ==Mitauro yeBantu== Pano panyorwa mazwi ari pedyo nezita iri kune mimwe mitauro ye[[ChiBantu]], asi zvinoreva zita zvigona kusiyana [[zvachose]] nemazwi ari pasi aya. *[[Nyanja]] vanoti '''matangadza''' (the legs tied together at a short distance) kusunga [[makumbo]] ari pedyo nepedyo. [[Category:Mazita eVanhu kuMalawi]] 5izi4f1iv929dow535bfkbv6c0vu2i3