Wikipedia
shiwiki
https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasna_Tamzwarut
MediaWiki 1.39.0-wmf.26
first-letter
Midya
Amẓli
Amsawal
Asmras
Amsawal n usmras
Wikipidya
Amsawal n Wikipidya
Afaylu
Amsawal n ufaylu
MidyaWiki
Amsawal n MidyaWiki
Talɣa
Amsawal n talɣa
Tiwisi
Amsawal n twisi
Taggayt
Amsawal n taggayt
Aggur
Amsawal n waggur
TimedText
TimedText talk
Module
Discussion module
Gadget
Discussion gadget
Définition de gadget
Discussion définition de gadget
Rrif
0
1977
33393
33220
2022-08-27T04:16:44Z
Nhari49
1428
wikitext
text/x-wiki
[[Afaylu:Atlas-Mountains-Labeled-2.jpg|250px|right]]
'''Rrif''' niɣ '''Arrif''' « Rrif / ⵔⵔⵉⴼ » tga tamnaḍt ɣ ugafa n tmazirt n [[Lmɣrib]] tili ɣ iggi n udrar n rrif, adrar ad lli yumsn sg yixf ar ixf n iẓẓlmḍ n [[Amṛṛuk|Lmrruk]] zzɣ tanja ar iwtta n tamazirt n [[Dzayr|Dzayer]]. Tssajja f [[Ill Agrakal|yill agrakal]], zdɣn gis gr 3 ar 5 mlyun n imzdaɣ. Tamazirt n Arrif llan gis idrarn, d iẓaɣaṛn, d yiftisn f [[Ill Agrakal|yill agrakal]]. Idrarn d tmazirt n Arrif ssnta zɣ ixf n Sbartil (Cape Spartel) d [[Ṭanja]] ɣ utaram ar ixf ikbdann (Ras Kebdana) d yiɣẓer amlwi (Mṛwct) ɣ ugmuḍ, zɣ [[Ill Agrakal|ill agrakal]] ɣ ugafa ar iɣẓr n wrɣa ɣ wanẓul. zɣ iɣrman mqqurnin illan ɣ tmnaḍt n Arrif imqqurn gisn: Nnaḍur, Lḥusima, [[Ṭanja]], Tiṭṭwan, Accawn, Brkan, Taza, Targist, Azɣnɣan, Sṛwan, Miḍar, Zayyu, Aɛarwi, Ddriwc, Ayt Buɛyyac, Imzurn, Lɛrayc, Ajdir, Tawrirt, Fnidq, d Ljbha. Idrarn n Arrif udsn idrarn n “Cordillera Bética” ɣ [[Ṣbanya]]. idrarn n Arrif udsn mac ur qqinn kra dar idrarn n watlas. Gratsn a ɣ tlla Taza. Ur d akk imzdaɣ n tmnaḍt n Arrif imqqurn ar ssawaln tutlayt tamaziɣt. Imzdaɣ n [[Ṭanja]] d Tiṭṭawin qqarn i yixf nnsn “jbala” (ijbliyn) nitni ar ssawaln [[Tutlayt Taɛrabt|taɛrabt]] tajblit. Tamnaḍt n “jbala” d tafult zɣ tmnaḍt n Arrif imqqurn. Iwdan issawaln tmaziɣt ɣ Arrif qqarn i yixf nnsn “Imaziɣn” niɣ “Irifiyn”.
Udamwwn ni idrarn n [[Rrif]] ur ngabaln, yan udm ar gis nttafa [[Ṭiṭṭawin]], [[Targist]], issaɣn d [[Cfcawen]]. Udman yaḍnin gis [[Kibdana]], [[Brkan]], [[Mililla]].
Ɣ tasgayad n tamazirt [[Amṛṛuk|Lmrruk]] aɣ dern 2 500 000 nu umzdaɣ. Arasn nttini [[Irrifiyn]], irifiyn gan uggar n 4.5 mlyun ɣ amadlan.
Iɣrman mqqurnin ɣ tasga n Rrif gan : [[Nadur]], [[Lhusayma]], [[Brkan]] et [[Mlilla]] d [[Wujda]].
[[Afaylu:Chauen.jpg|thumb|Tiẓri n idrarn n Rrif z Accawn]]
Iɣrman imallayn n tasga n Rrif susmn baḥra willi tn tkkanin gin: [[Kala Iris]], [[Marcika]], [[Sεidiya]], [[Kapu nigru]], [[Tala Tazegwaɣt]].
'''Arrif''' tga yat tsga tamsedrart tezga-d ɣ ugafa n Lmerruk, tessajja f Yilel agrakal, zdɣn gis 4 id mlyun n imzdaɣ, ar asn nttini " Irifiyn " ar sawaln tamaziɣt tarifit.
Zɣ timdinin imqquṛn i illan ɣ tmnaḍt n Arrif imqqurn darnɣ: Nnaḍur, Lḥusima, Miḍar, Targist, Azɣenɣan, Seřwan, Zayyu, Berkan, Aɛarwi, Driwec, At Buɛeyyac, Qasita, Imzuren d Ajdir.
[[Afaylu:Flag of the Republic of the Rif.svg|vignette]]
[[Afaylu:الريف المغربي - ١٤٤٤.png|vignette]]
'''Idrarn n Rrif''' gant yat trabbut n idrarn imqquṛn ɣ ugafa n Lmaɣṛib, gis timdinin n Lḥusima, Naduṛ, Imzurn, Ajdir ... udsen ar idurar n ''Ordillera Bética'' n wenẓul n Spenya. Fad daɣ i yudsen s Yidurar n Waṭlas maca wer qqinen darsen wer llin d-amur gisen. Gratsn tlla Taza.
== Amzruy ==
=== Asmrs n umrig acimi ɣ Rrif ===
G isgwasn n 20, Sppanya tsqdec bahra amrig acimi afad ad tnru imhârkan n Àbdlkrim Axttâbi g rrif (izêlmêd n Lmrruk. Ar ass ad, asqedc ad ar iffal timitar-ns f miden, mac tanbât n lmrruk tga afna n kra igat azmmazl n imugas afad ad sawwaln f mayan.
Aylligh-d iffagh udllis n Sebastian Balfour, Deadly Embrace (Abrazo mortal) lli isawwaln f tfrka yan idêlan g Lmrruk, amadalamazigh.com yusid kra g igzman n udllis an (aghbalu anbdad tenglizt d tsbanyulit) d kra n izdayn yadênin.<ref>[https://web.archive.org/web/20080611054049/http://www.mondeberbere.com/histoire/gazrif/indexc.htm '''ASQDEC N UMRIG ACIMI G RRIF'''] Mondeberbere.com</ref>
===Tussutin tiqqbura===
Zrint mnnawt tiɣram ɣ tasga n Rrif, taɣrma ifiniqqiyn, irumiyn, iwidayn, dtiad yaḍnin, ig Rrif yat tasga ɣ Lmrruk li baḥra ittyumizn s ibbrraniyn, acku illa f il umlil ntuzzumt if udm amzwaru n tmazirt lmrruk.
===Tusutin tuzzumin===
Ɣ tusutin tuzzumin [[Rrif]] iga tagldid n nikur ..
=== Tussutin n ɣillad===
====lgirra n Rrif====
====[[Tagdudant n Rrif]]====
====Tasimalt====
==Tiɣbula ==
[[Taggayt:Lmɣrib]]
phr624ghzm62oo85c56lmpgvr6fbp09