Wikipedia
pwnwiki
https://pwn.wikipedia.org/wiki/sitjumaq_na_sapitj
MediaWiki 1.39.0-wmf.26
case-sensitive
mitiya
pinakisumaljiyan
kakaljavaran
avan a kipakamanguanguaq
kipakamanguanguaq kakaljavaran
Wikipedia
Wikipedia kakaljavaran
sineqetj a vecik
sineqetj a vecik kakaljavaran
MediaWiki
MediaWiki kakaljavaran
kakivauvaljan
kakivauvaljan kakaljavaran
remasudj
remasudj kakaljavaran
pinapapilipiliqan
pinapapilipiliqan kakaljavaran
TimedText
TimedText talk
模組
模組討論
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Akira Suzuki
0
10
11211
10816
2022-08-29T07:58:47Z
Iyumu
10
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |[[sineqetj a vecik:Nobel prize medal.svg|25px]] Akira Suzuki
|-
| colspan="2" style="text-align:center | [[sineqetj a vecik:Nobel_Prize_2010-Press_Conference_KVA-DSC_7370.jpg|thumb|Akira Suzuki|250px|center]]
|- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | physician
|-
|style="font-weight:bold"|kangadanan
|style="font-weight:normal" | 鈴木 章
|-
| style="font-weight:bold"|Gender
| style="font-weight:normal" |uqaljai
|-
| style="font-weight:bold"|Kukka
| style="font-weight:normal" |[[sineqetj a vecik:Flag of Japan.svg|25px]] [[Dripun]]
|-
| style="font-weight:bold"|pinualjakan
| style="font-weight:normal" | 1930.9.12
|-
| style="font-weight:bold"|
| style="font-weight:normal" | [[sineqetj a vecik:Flag of Japan.svg|25px]][[Dripun]]
|-
| style="font-weight:bold"|sinsi
| style="font-weight:normal" |Herbert Charles Brown
|-
| style="font-weight:bold"|gakku
| style="font-weight:normal" |Hokkaidō a Daigakku
|-
| style="font-weight:bold"|kasusu
| style="font-weight:normal" | 2 a aljak
|-
|}
ti '''Akira''' lja '''Suzuki''' (鈴木 章/ すずき あきら Suzuki Akira, 1930.9.12- )
Suzuki Akira, sinipualjak i 1930 a cavilj a kugacu a tapuluq kata drusa a qadavan, a sinsi a kinkiu tua 化學i ripun timadju, izua a pungadanngadan(有名的) a sinsi uta i 北海道大學 timadaju, saka sedjumak timadju ta “鈴木反應”, qaw pakaleva tjiamatju ta “文化勳章”kata “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
masa a kinasamuljan nimadju tua patjara “kemudakuda a 鈀催化交叉偶聯反應 na有機合成 ”sa pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎”kata 理察·赫克, 根岸英一ka 2010 a cavilj.
==kasucuayanga a sikavaljutan kata sinupuan==
[[sineqetj a vecik:Nobel Laureates for Chemistry 2010.jpg|thumb|right|220px|]]
[[sineqetj a vecik:Nobel Prize 2010-Press Conference KVA-DSC 8019.jpg|thumb|right|220px|]]
kemasi a 北海道膽振綜合振興局管內鵡川町 i [[Dripun|ripun]] timadju. nu daygakuanga timadju, kisupuanga ta katupu a 《有機化學手冊》(Textbook of Organic Chemistry)nua Louis Fieser kata 《硼氫化》(Hydroboration) na 赫爾伯特·布朗, sa papaqenetj tjiamadju a macepeliv a sugaku (數學) tua kitulu ta 化學, saka kitjaulanga i daygaku a 北海道大學, qaw qemacuvung ta hakasi nua 北大理學timadju nu navinecikanga ta lunubn (論文) a 《氫化菲衍生物的合成》(ヒドロフェナンスレン誘導体の合成)ka 1960 a cavilj.
ka 1961 a cavilj, masananga ta sinsi a 助理教授 timadju i 北大工學部, sa masan ta sinsi a kisanvenarung (教授) ka 1973 a cavilj. izua a tjelu a cavilj a kemasi 1963 a cavilj, tinulu a Suzuki Akira na 赫爾伯特·布朗 i daygaku a 普渡大學 i amilika, sa kitulutulu ta 有機硼化合物 timadju, mavananga a tjatjas nua kinasamuljan nimadju nutjaivirilj.
==sengsengan==
ka 1970 a cavilj, kituluanan ti Suzuki Akira ta 偶聯反應 i daygaku a 北大, sa napacun kata kemeljang a “鈴木反應” timadju, qaw pakeljang ta zuma ka 1979 a cavilj. azua a “鈴木反應” a sikaqeljing a ravac a pucemel ta saqetjuan a 癌症, 愛滋病, kata malang ta 液晶, avan a manguanguaq nua 有機合成化學 kata 材料科學. nakinemnem timadju tua azua a “鈴木反應” mavananga a kinudan nua aicu a kuga nimadju, sa inika kinudan nimadju a macidilj. masa a kemudan na Suzuki Akira, saka maqati a tinulu a “偶聯反應” na zuma, manguaq tua tjuruvu a caucau patjetucu.
ka 1994 a cavilj, qemacuvung a sengsengan timadju i 北大理學部 a drusa a cavilj kata 工學部 a tjelu a puluq kata drusa a qecev na cavilj, sa masananga ta pungadanngadan(有名的) a sinsi i 北大. saka temulu timadju i daygaku i 岡山理科大學kata 倉敷藝術科學大學 patje a 2002 a cavilj. katjivirilj ta 2009 a cavilj, temulu timadju kata 根岸英一 i daygaku i國立臺灣大學 tua ita a cavilj, sa pinakalevavan timadju ta “諾貝爾化學獎”kata 理察·赫克, 根岸英一 ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan.
masa a patalidu ta 聯合國教科文組織(UNESCO)a 國際化學年 nua 2011 a cavilj, sa pinakalevavan tjai Suzuki Akira tua UNESCO官刊《教科文組織信使》a kitjaucikel, kata masananga a vinecikan a “a tigami tua maqacuvucuvung a 化學家” (〈致年輕化學家的信〉"Letter to a young chemist") a kipasasevalit.
==pinakalevavan==
ka 1986 a cavilj- pinakalevavan ta “Weissberger-Williams Lectureship Award”
ka 1987 a cavilj- pinakalevavan ta “韓國化學會功勞獎”
ka 1989 a cavilj- pinakalevavan ta “日本化學會獎”
ka 1995 a cavilj- pinakalevavan ta “DowElanco Lectureship Award”
ka 2000 a cavilj- pinakalevavan ta “The H. C. Brown Lecture Award”
ka 2003 a cavilj- pinakalevavan ta “有機合成化學協會特別獎”
ka 2004 a cavilj- pinakalevavan ta “日本學士院獎(patjara kitulu ta 鈀催化的新有機合成反應)”
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta 英國皇家化學學會特別會士
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan ta “Paul Karrer Gold Medal” (katjaivirilj ta中西香爾, avan a masannusalj a caucau i ripun)
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎(patjara kitulu ta有機合成中鈀催化偶聯反應)”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “文化勳章”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “北海道功勞獎別獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta鵡川町特別名譽町民
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “鵡川町特別功勞獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “江別市特別榮譽獎”
ka 2011 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta日本學士院會員.
ka 2012 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta英國皇家化學學會榮譽會士
ka 2016 a cavilj- pinakalevavan tua sikamasanitalj a 國立成功大學榮譽講座(honorary chair professorship)
==qinavu nimadju==
-ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan, uri pinakalevavan a 諾貝爾化學獎 tjai Suzuki Akira, qaw qivu timadju: “ika masalu aken!”nu mangtjez ta 記者 i umaqan nimadju.
-naqivu a malailaing ti 蓮舫 ka 2009 a cavilj ta: “mavan a kisasusu angata ta masanitalj a sasupuin nua ripun? inia maqati a masanmusalj? " saka, kirivuan ti Suzuki Akira, “sa inika kemeljang a 科學 timadju!” “nu kitulutulu, mavan a kisasusu tua masanitalj, akumaya a masanmusalj? avan a kulugan a kivadaq!”
-ka 2010 a cavilj a ziunigacu a alu a qadavan, naqivu ti Suzuki Akira i daydaku a 斯德哥爾摩大學, tucu a cemel ta pucemel a qizingan na djamuq(血壓), izua a 鈴木反應 ljawa ika sinipukeljangan nimadja, sa maqati a cemekauanan.
6dqicpei8how4opiuidigzrbsd39ywc
11212
11211
2022-08-29T07:59:30Z
Iyumu
10
/* sengsengan */ #ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |[[sineqetj a vecik:Nobel prize medal.svg|25px]] Akira Suzuki
|-
| colspan="2" style="text-align:center | [[sineqetj a vecik:Nobel_Prize_2010-Press_Conference_KVA-DSC_7370.jpg|thumb|Akira Suzuki|250px|center]]
|- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | physician
|-
|style="font-weight:bold"|kangadanan
|style="font-weight:normal" | 鈴木 章
|-
| style="font-weight:bold"|Gender
| style="font-weight:normal" |uqaljai
|-
| style="font-weight:bold"|Kukka
| style="font-weight:normal" |[[sineqetj a vecik:Flag of Japan.svg|25px]] [[Dripun]]
|-
| style="font-weight:bold"|pinualjakan
| style="font-weight:normal" | 1930.9.12
|-
| style="font-weight:bold"|
| style="font-weight:normal" | [[sineqetj a vecik:Flag of Japan.svg|25px]][[Dripun]]
|-
| style="font-weight:bold"|sinsi
| style="font-weight:normal" |Herbert Charles Brown
|-
| style="font-weight:bold"|gakku
| style="font-weight:normal" |Hokkaidō a Daigakku
|-
| style="font-weight:bold"|kasusu
| style="font-weight:normal" | 2 a aljak
|-
|}
ti '''Akira''' lja '''Suzuki''' (鈴木 章/ すずき あきら Suzuki Akira, 1930.9.12- )
Suzuki Akira, sinipualjak i 1930 a cavilj a kugacu a tapuluq kata drusa a qadavan, a sinsi a kinkiu tua 化學i ripun timadju, izua a pungadanngadan(有名的) a sinsi uta i 北海道大學 timadaju, saka sedjumak timadju ta “鈴木反應”, qaw pakaleva tjiamatju ta “文化勳章”kata “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
masa a kinasamuljan nimadju tua patjara “kemudakuda a 鈀催化交叉偶聯反應 na有機合成 ”sa pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎”kata 理察·赫克, 根岸英一ka 2010 a cavilj.
==kasucuayanga a sikavaljutan kata sinupuan==
[[sineqetj a vecik:Nobel Laureates for Chemistry 2010.jpg|thumb|right|220px|]]
[[sineqetj a vecik:Nobel Prize 2010-Press Conference KVA-DSC 8019.jpg|thumb|right|220px|]]
kemasi a 北海道膽振綜合振興局管內鵡川町 i [[Dripun|ripun]] timadju. nu daygakuanga timadju, kisupuanga ta katupu a 《有機化學手冊》(Textbook of Organic Chemistry)nua Louis Fieser kata 《硼氫化》(Hydroboration) na 赫爾伯特·布朗, sa papaqenetj tjiamadju a macepeliv a sugaku (數學) tua kitulu ta 化學, saka kitjaulanga i daygaku a 北海道大學, qaw qemacuvung ta hakasi nua 北大理學timadju nu navinecikanga ta lunubn (論文) a 《氫化菲衍生物的合成》(ヒドロフェナンスレン誘導体の合成)ka 1960 a cavilj.
ka 1961 a cavilj, masananga ta sinsi a 助理教授 timadju i 北大工學部, sa masan ta sinsi a kisanvenarung (教授) ka 1973 a cavilj. izua a tjelu a cavilj a kemasi 1963 a cavilj, tinulu a Suzuki Akira na 赫爾伯特·布朗 i daygaku a 普渡大學 i amilika, sa kitulutulu ta 有機硼化合物 timadju, mavananga a tjatjas nua kinasamuljan nimadju nutjaivirilj.
==sengsengan==
ka 1970 a cavilj, kituluanan ti Suzuki Akira ta 偶聯反應 i daygaku a 北大, sa napacun kata kemeljang a “鈴木反應” timadju, qaw pakeljang ta zuma ka 1979 a cavilj. azua a “鈴木反應” a sikaqeljing a ravac a pucemel ta saqetjuan a 癌症, 愛滋病, kata malang ta 液晶, avan a manguanguaq nua 有機合成化學 kata 材料科學. nakinemnem timadju tua azua a “鈴木反應” mavananga a kinudan nua aicu a kuga nimadju, sa inika kinudan nimadju a macidilj. masa a kemudan na Suzuki Akira, saka maqati a tinulu a “偶聯反應” na zuma, manguaq tua tjuruvu a caucau patjetucu.
ka 1994 a cavilj, qemacuvung a sengsengan timadju i 北大理學部 a drusa a cavilj kata 工學部 a tjelu a puluq kata drusa a qecev na cavilj, sa masananga ta pungadanngadan(有名的) a sinsi i 北大. saka temulu timadju i daygaku i 岡山理科大學 kata 倉敷藝術科學大學 patje a 2002 a cavilj. katjivirilj ta 2009 a cavilj, temulu timadju kata 根岸英一 i daygaku i 國立臺灣大學 tua ita a cavilj, sa pinakalevavan timadju ta “諾貝爾化學獎” kata 理察·赫克, 根岸英一 ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan.
masa a patalidu ta 聯合國教科文組織(UNESCO)a 國際化學年 nua 2011 a cavilj, sa pinakalevavan tjai Suzuki Akira tua UNESCO官刊《教科文組織信使》a kitjaucikel, kata masananga a vinecikan a “a tigami tua maqacuvucuvung a 化學家” (〈致年輕化學家的信〉"Letter to a young chemist") a kipasasevalit.
==pinakalevavan==
ka 1986 a cavilj- pinakalevavan ta “Weissberger-Williams Lectureship Award”
ka 1987 a cavilj- pinakalevavan ta “韓國化學會功勞獎”
ka 1989 a cavilj- pinakalevavan ta “日本化學會獎”
ka 1995 a cavilj- pinakalevavan ta “DowElanco Lectureship Award”
ka 2000 a cavilj- pinakalevavan ta “The H. C. Brown Lecture Award”
ka 2003 a cavilj- pinakalevavan ta “有機合成化學協會特別獎”
ka 2004 a cavilj- pinakalevavan ta “日本學士院獎(patjara kitulu ta 鈀催化的新有機合成反應)”
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta 英國皇家化學學會特別會士
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan ta “Paul Karrer Gold Medal” (katjaivirilj ta中西香爾, avan a masannusalj a caucau i ripun)
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎(patjara kitulu ta有機合成中鈀催化偶聯反應)”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “文化勳章”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “北海道功勞獎別獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta鵡川町特別名譽町民
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “鵡川町特別功勞獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “江別市特別榮譽獎”
ka 2011 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta日本學士院會員.
ka 2012 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta英國皇家化學學會榮譽會士
ka 2016 a cavilj- pinakalevavan tua sikamasanitalj a 國立成功大學榮譽講座(honorary chair professorship)
==qinavu nimadju==
-ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan, uri pinakalevavan a 諾貝爾化學獎 tjai Suzuki Akira, qaw qivu timadju: “ika masalu aken!”nu mangtjez ta 記者 i umaqan nimadju.
-naqivu a malailaing ti 蓮舫 ka 2009 a cavilj ta: “mavan a kisasusu angata ta masanitalj a sasupuin nua ripun? inia maqati a masanmusalj? " saka, kirivuan ti Suzuki Akira, “sa inika kemeljang a 科學 timadju!” “nu kitulutulu, mavan a kisasusu tua masanitalj, akumaya a masanmusalj? avan a kulugan a kivadaq!”
-ka 2010 a cavilj a ziunigacu a alu a qadavan, naqivu ti Suzuki Akira i daydaku a 斯德哥爾摩大學, tucu a cemel ta pucemel a qizingan na djamuq(血壓), izua a 鈴木反應 ljawa ika sinipukeljangan nimadja, sa maqati a cemekauanan.
86gmisiuimmjfx9ypp4m5tpl3ka1yaw
11214
11212
2022-08-29T08:00:35Z
Iyumu
10
/* qinavu nimadju */ #ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |[[sineqetj a vecik:Nobel prize medal.svg|25px]] Akira Suzuki
|-
| colspan="2" style="text-align:center | [[sineqetj a vecik:Nobel_Prize_2010-Press_Conference_KVA-DSC_7370.jpg|thumb|Akira Suzuki|250px|center]]
|- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | physician
|-
|style="font-weight:bold"|kangadanan
|style="font-weight:normal" | 鈴木 章
|-
| style="font-weight:bold"|Gender
| style="font-weight:normal" |uqaljai
|-
| style="font-weight:bold"|Kukka
| style="font-weight:normal" |[[sineqetj a vecik:Flag of Japan.svg|25px]] [[Dripun]]
|-
| style="font-weight:bold"|pinualjakan
| style="font-weight:normal" | 1930.9.12
|-
| style="font-weight:bold"|
| style="font-weight:normal" | [[sineqetj a vecik:Flag of Japan.svg|25px]][[Dripun]]
|-
| style="font-weight:bold"|sinsi
| style="font-weight:normal" |Herbert Charles Brown
|-
| style="font-weight:bold"|gakku
| style="font-weight:normal" |Hokkaidō a Daigakku
|-
| style="font-weight:bold"|kasusu
| style="font-weight:normal" | 2 a aljak
|-
|}
ti '''Akira''' lja '''Suzuki''' (鈴木 章/ すずき あきら Suzuki Akira, 1930.9.12- )
Suzuki Akira, sinipualjak i 1930 a cavilj a kugacu a tapuluq kata drusa a qadavan, a sinsi a kinkiu tua 化學i ripun timadju, izua a pungadanngadan(有名的) a sinsi uta i 北海道大學 timadaju, saka sedjumak timadju ta “鈴木反應”, qaw pakaleva tjiamatju ta “文化勳章”kata “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
masa a kinasamuljan nimadju tua patjara “kemudakuda a 鈀催化交叉偶聯反應 na有機合成 ”sa pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎”kata 理察·赫克, 根岸英一ka 2010 a cavilj.
==kasucuayanga a sikavaljutan kata sinupuan==
[[sineqetj a vecik:Nobel Laureates for Chemistry 2010.jpg|thumb|right|220px|]]
[[sineqetj a vecik:Nobel Prize 2010-Press Conference KVA-DSC 8019.jpg|thumb|right|220px|]]
kemasi a 北海道膽振綜合振興局管內鵡川町 i [[Dripun|ripun]] timadju. nu daygakuanga timadju, kisupuanga ta katupu a 《有機化學手冊》(Textbook of Organic Chemistry)nua Louis Fieser kata 《硼氫化》(Hydroboration) na 赫爾伯特·布朗, sa papaqenetj tjiamadju a macepeliv a sugaku (數學) tua kitulu ta 化學, saka kitjaulanga i daygaku a 北海道大學, qaw qemacuvung ta hakasi nua 北大理學timadju nu navinecikanga ta lunubn (論文) a 《氫化菲衍生物的合成》(ヒドロフェナンスレン誘導体の合成)ka 1960 a cavilj.
ka 1961 a cavilj, masananga ta sinsi a 助理教授 timadju i 北大工學部, sa masan ta sinsi a kisanvenarung (教授) ka 1973 a cavilj. izua a tjelu a cavilj a kemasi 1963 a cavilj, tinulu a Suzuki Akira na 赫爾伯特·布朗 i daygaku a 普渡大學 i amilika, sa kitulutulu ta 有機硼化合物 timadju, mavananga a tjatjas nua kinasamuljan nimadju nutjaivirilj.
==sengsengan==
ka 1970 a cavilj, kituluanan ti Suzuki Akira ta 偶聯反應 i daygaku a 北大, sa napacun kata kemeljang a “鈴木反應” timadju, qaw pakeljang ta zuma ka 1979 a cavilj. azua a “鈴木反應” a sikaqeljing a ravac a pucemel ta saqetjuan a 癌症, 愛滋病, kata malang ta 液晶, avan a manguanguaq nua 有機合成化學 kata 材料科學. nakinemnem timadju tua azua a “鈴木反應” mavananga a kinudan nua aicu a kuga nimadju, sa inika kinudan nimadju a macidilj. masa a kemudan na Suzuki Akira, saka maqati a tinulu a “偶聯反應” na zuma, manguaq tua tjuruvu a caucau patjetucu.
ka 1994 a cavilj, qemacuvung a sengsengan timadju i 北大理學部 a drusa a cavilj kata 工學部 a tjelu a puluq kata drusa a qecev na cavilj, sa masananga ta pungadanngadan(有名的) a sinsi i 北大. saka temulu timadju i daygaku i 岡山理科大學 kata 倉敷藝術科學大學 patje a 2002 a cavilj. katjivirilj ta 2009 a cavilj, temulu timadju kata 根岸英一 i daygaku i 國立臺灣大學 tua ita a cavilj, sa pinakalevavan timadju ta “諾貝爾化學獎” kata 理察·赫克, 根岸英一 ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan.
masa a patalidu ta 聯合國教科文組織(UNESCO)a 國際化學年 nua 2011 a cavilj, sa pinakalevavan tjai Suzuki Akira tua UNESCO官刊《教科文組織信使》a kitjaucikel, kata masananga a vinecikan a “a tigami tua maqacuvucuvung a 化學家” (〈致年輕化學家的信〉"Letter to a young chemist") a kipasasevalit.
==pinakalevavan==
ka 1986 a cavilj- pinakalevavan ta “Weissberger-Williams Lectureship Award”
ka 1987 a cavilj- pinakalevavan ta “韓國化學會功勞獎”
ka 1989 a cavilj- pinakalevavan ta “日本化學會獎”
ka 1995 a cavilj- pinakalevavan ta “DowElanco Lectureship Award”
ka 2000 a cavilj- pinakalevavan ta “The H. C. Brown Lecture Award”
ka 2003 a cavilj- pinakalevavan ta “有機合成化學協會特別獎”
ka 2004 a cavilj- pinakalevavan ta “日本學士院獎(patjara kitulu ta 鈀催化的新有機合成反應)”
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta 英國皇家化學學會特別會士
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan ta “Paul Karrer Gold Medal” (katjaivirilj ta中西香爾, avan a masannusalj a caucau i ripun)
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎(patjara kitulu ta有機合成中鈀催化偶聯反應)”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “文化勳章”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “北海道功勞獎別獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta鵡川町特別名譽町民
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “鵡川町特別功勞獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “江別市特別榮譽獎”
ka 2011 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta日本學士院會員.
ka 2012 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta英國皇家化學學會榮譽會士
ka 2016 a cavilj- pinakalevavan tua sikamasanitalj a 國立成功大學榮譽講座(honorary chair professorship)
==qinavu nimadju==
-ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan, uri pinakalevavan a 諾貝爾化學獎 tjai Suzuki Akira, qaw qivu timadju: “ika masalu aken!” nu mangtjez ta 記者 i umaqan nimadju.
-naqivu a malailaing ti 蓮舫 ka 2009 a cavilj ta: “mavan a kisasusu angata ta masanitalj a sasupuin nua ripun? inia maqati a masanmusalj? " saka, kirivuan ti Suzuki Akira, “sa inika kemeljang a 科學 timadju!” “nu kitulutulu, mavan a kisasusu tua masanitalj, akumaya a masanmusalj? avan a kulugan a kivadaq!”
-ka 2010 a cavilj a ziunigacu a alu a qadavan, naqivu ti Suzuki Akira i daydaku a 斯德哥爾摩大學, tucu a cemel ta pucemel a qizingan na djamuq (血壓), izua a 鈴木反應 ljawa ika sinipukeljangan nimadja, sa maqati a cemekauanan.
p4dskcj16dprvmec8gfbum9d33jm7tz
Tadren
0
22
11236
10873
2022-08-29T08:46:22Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" align=right border width="200"
| colspan="2" align=center|'''daren'''<br><small>(達仁鄉)
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Daren Township.svg|thumb|center|daren imaza(qudjidji a pinakeljang)]]
|-
|na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak
|[[Taitu king|taitu]]
|-
|sicuayanga a ngadan
|taren, alangwi
|-
|sepaljavak
|unem a mula lima puluq sa unem a talingan
|-
|sihu
-guciu
-remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan
-qinati a hulic a sihu
|
-陳新輝 (pacun ta guciu na daren)
-nasedaren a gukusiu
-daihiyukay na daren
|-
|pulingetjan nua kadjunangan
|306.4454 km²
|-
|kinamamamawan tua vavavan nua gadu
|lima taiday sa pitju puluq sa drusa a maru vavavan tadjekuacan (572m)
|-
|caucau
-pipenuljatan na cawcau
-papu ngadan tjai sangasangas
-paljingan
|
-tjelu a kuzulj sa sepatj sa taitai sa siva a tapuluq sa tjelu a caucau(3,493)(2021 a caviljan 1 a qiljasan)
-masansimuluq saka unem(16)
-ita a kuzulj sa sepatj a taitai saka drusa a tapuluq kata tjelu paljingan(1,423)
|-
|sasupuan na yubinkiuku/yuzeng
|966
|-
|pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu
|10014150
|-
|tjuljivar ta guan
|(i taiduking)
[[Jinfeng|djinvung]], [[Taimali|tjavuali]], [[Dawu|daibu]];
(i hituking) [[Laiyi|rai]], [[Chunri|kasugagu]], [[Shizi|sisigu]], [[Mudan|sinvaudjan]]
|}
'''Tadren(達仁鄉)'''
daren imaza i pasa[[Taitu king|valangaw]] a navalj, a i viri ciul [[Jinfeng|djinfung]], a i kacedasan ljaqedi [[Dawu|daibu]] itua kacedas pasa navalj secevung tua taipinyang a ljavek, pasamaza ledepan kicencen ta i [[Qakaw king|akaw]] a kuljaljaw, kasuga, [[Shizi|sisigu]], a i navalj kicaing tua i akaw a [[Mudan|sinevaudjan]]. a caucau izua tu 3493 (2021 a caviljan 1 a qiljasan), tjalja kerian imaza i pasataitu a caucau a guan.
a kadjunangan i pasamaza i vecekadan a gadu navalj, i kavulungan pasa navalj, siva puluq pasasuiday sedjelj a gadugadu calisian, kedri a kazatjan, izua pangwi a pana, alungic a pana, djanau a pana, a kalevelevan semezan tu kemaledeledev.
a i guan a taqinaljan paiwan a kacalisian, a remacevan a sengsengan, a kai pinaiwanan.
==paljavak tua kadjunangan==
unem a mula katua lima puluq sa unem a talingan:
* taipang(台坂) a mula: tjuwavanaq(嘉發那) a qinaljan katua larepaq(拉里巴) a qinaljan au i 1951 a caviljan teveljem anga setjuwaqau a pasamaza.
* tjuabar(土坂) a mula: tjuabar a qinaljan katua tjuwavangas(紹雅). aza palivngai a qinaljan katua mapulu a setjaliling a qunaljan katua kinavaliyan a qinaljan kemasi 1951 a caviljan mata 1955 a caviljan sepakiciule tua setjuabal.
* sinka(新化) a mula: aza qaquvuljan a qinaljan katua tjivavau a qinaljan katua kuaran a qinaljan kemasi 1951 a caviljan mata 1955 a caviljan teveljem anga se tjukakuljai a pasamaza.
* alui(安朔) a mula: aljungic a qinaljan.
* murinaga(森永) a mula: mapulu a tjalilig a qinaljan katua kinavaliyan a qinaljan lemindjelj kemasi 1951 caviljan mata 1955 a caviljan.
* ljupetje(南田) a mula: mapulu a tjuabal a qinaljan lemindjelj ka 1955 a caviljan.
aza i tjuwavangas a caucau naljiteku mamaza i sinka katua i tjuabar, au namatupang a se tjuwavangas a caucau avananga za i sinku (izua malji a siqivuan dralendren 新興社 aya).
== cinalivatan ==
daren na paiwan a guan ka cin a djiday(清朝) anan na alangwi a kinaizuanan, a tjaljaqazavan a qinaljan avan za tucu aljungic.
ka ripun a djiday, aza ripun cineviqe a taren tu lima a qinaljan: tjuabar, taiban,mulinaka, sinka, aljungic. au taiduting (台東廳) taiduciting (台東支廳) kata taiducin(台東郡) djemadjas sa pizua ta gimeng a kanri tua pakata qinaljan a kakudan, kicaquan, sikic, asi pakakudan na i qinaljan a sengesengan kau kamasan kukuming siveciqe tua valangaw daibu. 1946 a caviljan kemasi taibu a kitjuwaya a kanri tazua a kinsihu a kamakama mavalung pavalitan tu “大仁鄉”. lja tikiluanan kata se taibu ika matjatjaula a niamadju a capilj. ljakua a qinaljan na pupacugan a caucau ikaui kisusu. aicu “大” ika mapualang matu naka mali. ika maqati a kitjuaya. au tazua a sangasangasan a guciu kinemenem tua kai nua tia imaimanga. aza “大” pavalitan ta “達”, au kaiqi a taihiu maljavar, satjezen a pasa kisihu a pakeljang.
aza taren maitazuanga masan taitu lima na kacalisian a guan.
== guciu ==
{| class="wikitable"
|sazazatj
|guciu
|-
|1-2 sangasangasan katua sikamasanmusalj
|葛良拜
|-
|3 sikamasan tjelulj
|宋新貴muljasan
|-
|4-5 sikamasan simatjelj katua sikamasan limalj
|王光輝
|-
|6-7 sikamasan nemelj katua sikamasan pitjulj
|王川山
|-
|8-9 sikamasan valulj katua sikamasan sivalj
|宋春雄
|-
|10-11 sikamasan simuluq katua sikamasan simuluq saka ita
|董進輝
|-
|12-13 sikamasan simuluq saka drusa katua sikamasan simuluq saka tjelu
|王光清
|-
|14 sikamasan simuluq saka sepatj
|包世晶
|-
|15 sikamasan simuluq saka lima
|張金生
|-
|16 sikamasan simuluq saka unem (pinupuaming ta sengsengan)
|包世晶
|-
|16 sikamasan simuluq saka unem (mumalj a sinkiu)
|王光清
|-
|17 sikamasan simuluq saka pitju
|王光清
|-
|18 sikamasan simuluq saka alu
|陳新輝
|}
== caucau ==
{| class="wikitable"
|caviljan
|caucau
|<nowiki>+:metjeruvu</nowiki>
-:mavekelj
(%)
|-
|1981
|sepatj a kuzulj sa lima a daidai sa siva a puluq sa tjelu a caucau (4,593 a caucau)
|<nowiki>-</nowiki>
|-
|1986
|sepatj a kuzulj sa tjelu a taiday sa sepatj a puluq sa tjelu a caucau (4,343 a caucau)
|<nowiki>-5.4%</nowiki>
|-
|1991
|sepatj a kuzulj sa itaiday sa pitju a puluq a caucau (4,170 a caucau)
|<nowiki>-4.0%</nowiki>
|-
|1996
|sepatj a kuzulj sa itaiday sa alu a puluq sa lima a caucau (4,185 a caucau)
|<nowiki>+0.4%</nowiki>
|-
|2001
|sepatj a kuzulj sa rusa a taiday sa tjelu a caucau (4,203 a caucau)
|<nowiki>+0.4%</nowiki>
|-
|2006
|tjelu a kuzulj sa alu a taiday sa tapuluq sa lima a caucau (3,815 a caucau)
|<nowiki>-9.2%</nowiki>
|-
|2011
|tjelu a kuzulj sa siva taiday sa unem puluq sa lima a caucau (3,965 a caucau)
|<nowiki>+3.9%</nowiki>
|-
|2016
|tjelu a kuzulj sa lima taiday sa drusa puluq sa sepatj a caucau (3,524 a caucau)
|<nowiki>-11.1%</nowiki>
|}
== sinupuan ==
{| class="wikitable"
|-
|gaku na kukumin
|-
|gaku na kukumin a tjuabar
|-
|gaku na kukumin a tjuwavanaq
|-
|gaku na kukumin a aljungic
|-
|gaku na kukumin a aljungic i kuvaleng
|-
|puyucingan
|-
|puyucingan a tjuabar
|}
== nasidjaravacan ==
{| class="wikitable"
|-
|公路
|kunglu
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW9.svg|23px]]
|masansivalj a djalan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW9e.svg|23px]]
|masansivalj a wu (戊) a djalan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW11.svg|23px]]
|masansimuluq sa ita a djalan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW26.svg|23px]]
|masansi drusapuluq sa unem a djalan i taiwan
|-
|縣道
|vinaciqan ta djalan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW CHW199.svg|23px]]
|itaiday siva puluq sa siva a vinaciqan
|}
== kivangavangan ==
{| class="wikitable"
|-
|大武山自然保留區
|kavulungan a ika kinapalak laulju a kadjunangan
|-
|土坂溫泉
|ngusing a tjuabar
|-
|阿朗壹古道
|ailang nua djaladjalan kasicuayan
|-
|南田海岸親水公園
|kakivanvangan nua ljavek a ljaving i nanring
|-
|大龜文王國文化園區
|pakata na tjakuvukuvulj bunka kaizuanan
|}
<gallery>
File:Dawu Mt+Hunag Chung Yu黃中佑+17755.jpg|kavulungan a ika kinapalak laulju a kadjunangan
File:Alangyi_Trail,taken_by_cjc_tw.jpg|ailang nua djaladjalan kasicuayan
</gallery>
== racev ==
{| class="wikitable"
|-
|蝴蝶蘭
|kuciurang
|-
|百合花
|kulutalaliya
|-
|鵝卵石
|qaciljay maru qecilu
|-
|小米
|vaqu
|-
|芋頭
|vasa
|-
|花生
|paketjaw
|-
|荖葉
|zangaw
|-
|荖花
|pitju
|-
|紅藜
|djulis
|-
|咖啡
|kuhi
|-
|生薑
|ljameljam
|}
== kasizuan ==
* [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
fcw9jh6rdw46hj03bulajr2efgt2hsn
11237
11236
2022-08-29T08:47:11Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" align=right border width="200"
| colspan="2" align=center|'''daren'''<br><small>(達仁鄉)
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Daren Township.svg|thumb|center|daren imaza(qudjidji a pinakeljang)]]
|-
|na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak
|[[Taitu king|taitu]]
|-
|sicuayanga a ngadan
|taren, alangwi
|-
|sepaljavak
|unem a mula lima puluq sa unem a talingan
|-
|sihu
-guciu
-remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan
-qinati a hulic a sihu
|
-陳新輝 (pacun ta guciu na daren)
-nasedaren a gukusiu
-daihiyukay na daren
|-
|pulingetjan nua kadjunangan
|306.4454 km²
|-
|kinamamamawan tua vavavan nua gadu
|lima taiday sa pitju puluq sa drusa a maru vavavan tadjekuacan (572m)
|-
|caucau
-pipenuljatan na cawcau
-papu ngadan tjai sangasangas
-paljingan
|
-tjelu a kuzulj sa sepatj sa taitai sa siva a tapuluq sa tjelu a caucau(3,493)(2021 a caviljan 1 a qiljasan)
-masansimuluq saka unem(16)
-ita a kuzulj sa sepatj a taitai saka drusa a tapuluq kata tjelu paljingan(1,423)
|-
|sasupuan na yubinkiuku/yuzeng
|966
|-
|pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu
|10014150
|-
|tjuljivar ta guan
|(i taiduking)
[[Jinfeng|djinvung]], [[Taimali|tjavuali]], [[Dawu|daibu]];
(i hituking) [[Laiyi|rai]], [[Chunri|kasugagu]], [[Shizi|sisigu]], [[Mudan|sinvaudjan]]
|}
'''Tadren(達仁鄉)'''
daren imaza i pasa[[Taitu king|valangaw]] a navalj, a i viri ciul [[Jinfeng|djinfung]], a i kacedasan ljaqedi [[Dawu|daibu]] itua kacedas pasa navalj secevung tua taipinyang a ljavek, pasamaza ledepan kicencen ta i [[Qakaw king|akaw]] a kuljaljaw, kasuga, [[Shizi|sisigu]], a i navalj kicaing tua i akaw a [[Mudan|sinevaudjan]]. a caucau izua tu 3493 (2021 a caviljan 1 a qiljasan), tjalja kerian imaza i pasataitu a caucau a guan.
a kadjunangan i pasamaza i vecekadan a gadu navalj, i kavulungan pasa navalj, siva puluq pasasuiday sedjelj a gadugadu calisian, kedri a kazatjan, izua pangwi a pana, alungic a pana, djanau a pana, a kalevelevan semezan tu kemaledeledev.
a i guan a taqinaljan paiwan a kacalisian, a remacevan a sengsengan, a kai pinaiwanan.
==paljavak tua kadjunangan==
unem a mula katua lima puluq sa unem a talingan:
* taipang(台坂) a mula: tjuwavanaq(嘉發那) a qinaljan katua larepaq(拉里巴) a qinaljan au i 1951 a caviljan teveljem anga setjuwaqau a pasamaza.
* tjuabar(土坂) a mula: tjuabar a qinaljan katua tjuwavangas(紹雅). aza palivngai a qinaljan katua mapulu a setjaliling a qunaljan katua kinavaliyan a qinaljan kemasi 1951 a caviljan mata 1955 a caviljan sepakiciule tua setjuabal.
* sinka(新化) a mula: aza qaquvuljan a qinaljan katua tjivavau a qinaljan katua kuaran a qinaljan kemasi 1951 a caviljan mata 1955 a caviljan teveljem anga se tjukakuljai a pasamaza.
* alui(安朔) a mula: aljungic a qinaljan.
* murinaga(森永) a mula: mapulu a tjalilig a qinaljan katua kinavaliyan a qinaljan lemindjelj kemasi 1951 caviljan mata 1955 a caviljan.
* ljupetje(南田) a mula: mapulu a tjuabal a qinaljan lemindjelj ka 1955 a caviljan.
aza i tjuwavangas a caucau naljiteku mamaza i sinka katua i tjuabar, au namatupang a se tjuwavangas a caucau avananga za i sinku (izua malji a siqivuan dralendren 新興社 aya).
== cinalivatan ==
daren na paiwan a guan ka cin a djiday(清朝) anan na alangwi a kinaizuanan, a tjaljaqazavan a qinaljan avan za tucu aljungic.
ka ripun a djiday, aza ripun cineviqe a taren tu lima a qinaljan: tjuabar, taiban,mulinaka, sinka, aljungic. au taiduting (台東廳) taiduciting (台東支廳) kata taiducin(台東郡) djemadjas sa pizua ta gimeng a kanri tua pakata qinaljan a kakudan, kicaquan, sikic, asi pakakudan na i qinaljan a sengesengan kau kamasan kukuming siveciqe tua valangaw daibu. 1946 a caviljan kemasi taibu a kitjuwaya a kanri tazua a kinsihu a kamakama mavalung pavalitan tu “大仁鄉”. lja tikiluanan kata se taibu ika matjatjaula a niamadju a capilj. ljakua a qinaljan na pupacugan a caucau ikaui kisusu. aicu “大” ika mapualang matu naka mali. ika maqati a kitjuaya. au tazua a sangasangasan a guciu kinemenem tua kai nua tia imaimanga. aza “大” pavalitan ta “達”, au kaiqi a taihiu maljavar, satjezen a pasa kisihu a pakeljang.
aza taren maitazuanga masan taitu lima na kacalisian a guan.
== guciu ==
{| class="wikitable"
|sazazatj
|guciu
|-
|1-2 sangasangasan katua sikamasanmusalj
|葛良拜
|-
|3 sikamasan tjelulj
|宋新貴muljasan
|-
|4-5 sikamasan simatjelj katua sikamasan limalj
|王光輝
|-
|6-7 sikamasan nemelj katua sikamasan pitjulj
|王川山
|-
|8-9 sikamasan valulj katua sikamasan sivalj
|宋春雄
|-
|10-11 sikamasan simuluq katua sikamasan simuluq saka ita
|董進輝
|-
|12-13 sikamasan simuluq saka drusa katua sikamasan simuluq saka tjelu
|王光清
|-
|14 sikamasan simuluq saka sepatj
|包世晶
|-
|15 sikamasan simuluq saka lima
|張金生
|-
|16 sikamasan simuluq saka unem (pinupuaming ta sengsengan)
|包世晶
|-
|16 sikamasan simuluq saka unem (mumalj a sinkiu)
|王光清
|-
|17 sikamasan simuluq saka pitju
|王光清
|-
|18 sikamasan simuluq saka alu
|陳新輝
|}
== caucau ==
{| class="wikitable"
|caviljan
|caucau
|<nowiki>+:metjeruvu</nowiki>
-:mavekelj
(%)
|-
|1981
|sepatj a kuzulj sa lima a daidai sa siva a puluq sa tjelu a caucau (4,593 a caucau)
|<nowiki>-</nowiki>
|-
|1986
|sepatj a kuzulj sa tjelu a taiday sa sepatj a puluq sa tjelu a caucau (4,343 a caucau)
|<nowiki>-5.4%</nowiki>
|-
|1991
|sepatj a kuzulj sa itaiday sa pitju a puluq a caucau (4,170 a caucau)
|<nowiki>-4.0%</nowiki>
|-
|1996
|sepatj a kuzulj sa itaiday sa alu a puluq sa lima a caucau (4,185 a caucau)
|<nowiki>+0.4%</nowiki>
|-
|2001
|sepatj a kuzulj sa rusa a taiday sa tjelu a caucau (4,203 a caucau)
|<nowiki>+0.4%</nowiki>
|-
|2006
|tjelu a kuzulj sa alu a taiday sa tapuluq sa lima a caucau (3,815 a caucau)
|<nowiki>-9.2%</nowiki>
|-
|2011
|tjelu a kuzulj sa siva taiday sa unem puluq sa lima a caucau (3,965 a caucau)
|<nowiki>+3.9%</nowiki>
|-
|2016
|tjelu a kuzulj sa lima taiday sa drusa puluq sa sepatj a caucau (3,524 a caucau)
|<nowiki>-11.1%</nowiki>
|}
== sinupuan ==
{| class="wikitable"
|-
|gaku na kukumin
|-
|gaku na kukumin a tjuabar
|-
|gaku na kukumin a tjuwavanaq
|-
|gaku na kukumin a aljungic
|-
|gaku na kukumin a aljungic i kuvaleng
|-
|puyucingan
|-
|puyucingan a tjuabar
|}
== nasidjaravacan ==
{| class="wikitable"
|-
|公路
|kunglu
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW9.svg|23px]]
|masansivalj a djalan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW9e.svg|23px]]
|masansivalj a wu (戊) a djalan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW11.svg|23px]]
|masansimuluq sa ita a djalan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW26.svg|23px]]
|masansi drusapuluq sa unem a djalan i taiwan
|-
|縣道
|vinaciqan ta djalan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW CHW199.svg|23px]]
|itaiday siva puluq sa siva a vinaciqan
|}
== kivangavangan ==
{| class="wikitable"
|-
|大武山自然保留區
|kavulungan a ika kinapalak laulju a kadjunangan
|-
|土坂溫泉
|ngusing a tjuabar
|-
|阿朗壹古道
|ailang nua djaladjalan kasicuayan
|-
|南田海岸親水公園
|kakivanvangan nua ljavek a ljaving i nanring
|-
|大龜文王國文化園區
|pakata na tjakuvukuvulj bunka kaizuanan
|}
<gallery>
File:Dawu Mt+Hunag Chung Yu黃中佑+17755.jpg|kavulungan a ika kinapalak laulju a kadjunangan
File:Alangyi_Trail,taken_by_cjc_tw.jpg|ailang nua djaladjalan kasicuayan
</gallery>
== racev ==
{| class="wikitable"
|-
|蝴蝶蘭
|kuciurang
|-
|百合花
|kulutalaliya
|-
|鵝卵石
|qaciljay maru qecilu
|-
|小米
|[[vaqu]]
|-
|芋頭
|[[vasa]]
|-
|花生
|paketjaw
|-
|荖葉
|[[zangaw]]
|-
|荖花
|pitju
|-
|紅藜
|[[djulis]]
|-
|咖啡
|kuhi
|-
|生薑
|[[ljameljam]]
|}
== kasizuan ==
* [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
eo148p6st8vn6xjdfggm5o9pxtrqye7
Fuli
0
30
11200
11132
2022-08-29T07:42:46Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" align=right border width="200"
|colspan="2" align=center|'''vuli guan'''
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:2010 07 17880 6175 Fuli Township, Taiwan, Highway 9.JPG|center|230px]]
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Fuli HL.svg|thumb|center|vuli imaza (qudjidji a pinakeljang)]]
|-
|na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak
|[[Kalinku king|kalinku king]]
|-
|sicuayanga a ngadan
|dacuang(大庄),kungpu(公埔)
|-
|sepaljavak
|puluq sa tjelu a mula, drusaiday sa lima puluq sa sepatj a talingan
|-
|sihu
-guciu
-remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan
-qinati a hulic a sihu
|
-陳榮聰(pacun ta guciu na vuli)
-nasevuli a gukusiu
-daihiyukay na vuli
|-
|pulingetjan nua kadjunangan
|176.3705 km²
|-
|kinamamamawan tua vavavan nua gadu
|lima taiday sa sepatj a maru vavavan tadjekuacan (504m)
|-
|caucau
-pipenuljatan na caucau-papu ngadan tjai sangasangas
-paljingan
|
-siva kuzulj sa siva taiday sa sepatj puluq sa lima a caucau(9,945)(2021 a cavilj sigac)
-masansimuluq (10)
-sepatj kuzulj sa lima puluq sa pitju a paljingan (4,057)
|-
|sasupuan na yubinkiuku/yuzeng
|983
|-
|pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu
|10015100
|-
|tjuljivar ta guan
|[[Yuli|yuli]], [[Zhuoxi|zusi]], [[Changbin|cangbin]],
[[Chenggong|cenkung]], [[Donghe|dunghe]], [[Chishang|cesang]]
|}
'''Fuli(富里鄉)'''
vuli gu (’inamizukuan:Kongpo;nginaingayngan:fuˇ liˋ hiongˋ) imaza i pasanavalj tua [[Kalinku king|kalingu king]], a i viri nakidjekec tua [[Yuli|yuli]], a i kaledep nakidjekec tua [[Zhuoxi|zusi]], a i kacedas a pasaviri nakidjekec tua [[Changbin|cangbin]], a i kacedas nakidjekec tua [[Chenggong|cenkung]], a i kacedas a pasanavalj nakidjekec tua [[Donghe|dunghe]], a i navalj kicaing tua i [[Chishang|cesang]].
a imaza izua a ita kudrav a caucau, izua haka, pairang, ciuku, amizuku, dawulung zuku, makadaw zuku kata silaya zuku kemaizua maretimalji a kuka a tjuruvu a caucau matjevetjevelj. a kai ’inamizukuan kata nginaingayngan. katalemmang avan aza nugiu, izua vuli paday, ngilengil kata kingtjang a pazangal a racev. aza liuseshisan(六十石山’inamizukuan:Talampo), lusan tjaljitiw kata siawtiensiang(小天祥) i dungvu kunglu pavan nu pungadan a kivangvangan.
== cinalivatan ==
pakata neycengpu a “kiman ta kadjunangan a paqaqalut a lemusadj a vecik”, izua vecik a pakata ngadan nua “vuli guan”: aza vuli guan imaza i vecekadan a kalinku kata valangaw sevesevec a lizulizuk. avan a tjapasanavalj a guan i kalingu king. aza sikataqaljan tjatjuruvu ta haka, pairang, makadaw, dawulung kata amizuku, izua a mavekelj a sebunun kata ciuku. a sicuayan a ngadan “kungpu”(公埔), au imaza a kadjunangan izua mapida siqivuan:
* kasicuayan imaza na sihu a dantay kata na pinpu zuku a papagungan, sipaquziquzip ta gung kata sizi, saka makalap tua ngadan, sa izua “kungpu” aicu a ngadan.
* ka 1875 a cavilj a tinagiljan, sualapen ta kinaqilji a mareka kulet, ka lemindjelj ta pinanka vukency(撫墾局), pakeljang ta qemuma a kakudan, tjinuicun a macidilj kiqalutanan ta ita marutarauljan a can a qemuma, au sapavai uta vavua ita marutarauljan a pakasengeseng. aza inianan kinasengsengan a quma, san “kungpu”. pakata “vuli” a ngadan, izua liaw a siqivuan. lja culj a kadjunangan, sinan pazangal a penaday seman racev, sa ka 1937 a caviljan sikatapuluq a qiljasan ita a qadaw, pavalitan ta vulizuangyican(庄役場), “namirazek kata seljenguwaq a guan” a imi.
* ka 1937 a caviljan pavalitan ta ljavakan tua kadjunangan, sipapungadan nua ripung ta niamadju a nasicuayan a qinaljan a ngadan a “vulizuang”, tucu izua tauta mamaw a ngadan ca “vuliting”(富里町) i ripun i cyanye(千葉) king, lja aicu “vuli” i kalinku izua zuma a imi “na seljenguwaq a guan” aya.
=== ka cinting a djiday ===
aza sangasangasan a sinitjawcikel a vecik a sikataqaljan imaza, avan ca dawulung kata makadaw zuku, ka 1845 a caviljan a talju 1895 a caviljan, izua tjuruvuan a pinpu zuku a malivu i maza, izua vecik a pakata likishi i patekuteku:
* 1845 a cavilj, aza tjelu a qinaljan ki tjelu puluq a paljingan, tu tjelu taiday a caucau i akaw pasateku a dansui(淡水) pana kata (dawulung zuku) puluq sa drusa a a paljingan, tu pitju puluq a caucau i takaw liukuy(六龜) patjavat i dungli.
* 1851 a cavilj, izua mareka makadaw zuku kemasi akaw cesanwandjinzuang(赤山萬金莊) patjavat i dungli.
* 1862 a cavilj, izua tapuluq a paljingan kemasi vuljavuljau patjavat i dungli.
* 1866 a cavilj, izua tu drusaiday a caucau kemasi takawcysan(旗山) patjavat i dungli.
* 1868 a cavilj, aza mareka caucau kemasi akaw djukaycu(九塊厝), patjavat pasa dungli au i sepay, minli, lusan kata vuli a kadjunangan.
* 1875 a cavilj, ti pancinyuan(潘琴元)kata unem puluq a caucau kemasi takaw vungsan(鳳山) patjavat i minli.
=== ka ripun a djiday ===
ka 1920 a caviljan teveljeng ta tacuang kata kungpu matadrusa a cy(區), au lemindjelj ta dazuangcy patjeljatucu, sipavecik pasa tua kalingukang ting yuli citing sa kanrivi, au namatjasepatj a kadjunangan, dazuang, turenpu(頭人埔), kungpu(公埔) kata dukangpu(堵港埔). ka 1937 a cavilj pavalitan ta vulizuang, sipavecik pasa tua kalingukang ting yuli djin(郡) sa kanrivi, au namatjasepatj a kadjunangan, dali(dazuang), zutien(turenpu), vuli(kungpu) kata djie(dukangpu). kapuamin a maqaqeci, pavalitan ta vuli guan, sipavecik pasa tua kalinguking sa kanrivi.
==paljavak tua kadjunangan==
vuli guan izua wudjiang, dungli, wanning, sinsin, zutien, sebay, minli, vuli, yuvung, vungnan, vunan, shutien, lusan aicu ki puluq sa tjelu a mula kata drusaiday sa unem puluq sa ita talingan. pakata neycengpu a ziriu, mata 2017 a cavilj lukugac, izua sepatj a kuzulj sa puluq sa sepatj a paljingan, 5687 a uqaljaqaljay, 4769 a vavayavayan, ki 10456 a caucau. lemita ta paljingan a caucau avan nu 2.61. pakata mavalidan 60 a caucau/km².
izua siva a qinaljan imaza, cilamitay(吉拉米代), talampo(達蘭埠), monating(姆拉丁), cirakesay(基拉歌賽), pacuya(巴族耶), ancoh(安住), maliwang(馬里旺), lupo(露埔), cihalaay(黑暗).
== caucau ==
{| class="wikitable"
|cavilj
|caucau
|<nowiki>+:metjeruvu</nowiki>
-:mavekelj
(%)
|-
|1981
|ita kudrav sa siva kuzulj sa alu taiday sa drusa puluq sa pitju a caucau (19,827 a caucau)
|—
|-
|1986
|ita kudrav sa alu kuzulj sa lima taiday sa unem puluq a caucau (18,560 a caucau)
|−6.4%
|-
|1991
|ita kudrav sa unem kuzulj sa drusa a caucau (16,002 a caucau)
|−13.8%
|-
|1996
|ita kudrav sa lima kuzulj sa lima taiday sa siva puluq sa unem a caucau (15,596 a caucau)
|−2.5%
|-
|2001
|ita kudrav sa tjelu kuzulj sa lima taiday sa tapuluq a caucau (13,510 a caucau)
|−13.4%
|-
|2006
|ita kudrav sa drusa kuzulj sa drusa taiday sa alu puluq sa drusa a caucau (12,282 a caucau)
|−9.1%
|-
|2011
|ita kudrav sa ita kuzulj sa tjelu taiday sa alu puluq sa pitju a caucau (11,387 a caucau)
|−7.3%
|-
|2016
|ita kudrav sa lima taiday sa lima puluq sa pitju a caucau (10,557 a caucau)
|−7.3%
|}
== guciu ==
{| class="wikitable"
|sazazatj
|guciu
|-
|1 sangasangasan
|林水木
|-
|2-3 sikamasanmusalj kata sikamasan tjelulj
|呂元清
|-
|4 sikamasan simatjelj
|林水木
|-
|5 sikamasan limalj
|林金貴
|-
|6-7 sikamasan nemelj kata sikamasan pitjulj
|洪金海
|-
|8-9 sikamasan valulj kata sikamasan sivalj
|鄧民宏
|-
|10-11 sikamasan simuluq kata sikamasan simuluq saka ita
|賴振東
|-
|12-13 sikamasan simuluq saka drusa kata sikamasan simuluq saka tjelu
|蘇孝信
|-
|14-15 sikamasan simuluq saka sepatj kata sikamasan simuluq saka lima
|鄧國祥
|-
|16-17 sikamasan simuluq saka unem kata sikamasan simuluq saka pitju
|黃玲蘭
|-
|18 sikamasan simuluq saka alu
|陳榮聰(tucu)
|}
== sinupuan ==
{| class="wikitable"
|kucung a gaku
|-
|gaku na kucung a vuli
|-
|gaku na kucung a vubey(富北)
|-
|gaku na kucung a dungli(東里)
|-
|kukumin a gaku
|-
|gaku na kukumin a vuli
|-
|gaku na kukumin a wudjiang(吳江)
|-
|gaku na kukumin a dungli
|-
|gaku na kukumin a shutien(學田)
|-
|gaku na kukumin a yungvung(永豐)
|-
|gaku na kukumin a dungzu(東竹)
|-
|gaku na kukumin a minli(明里)
|-
|gaku na kukumin a wanning(萬寧)
|}
== nasidjaravacan ==
{| class="wikitable"
|'''kisiya a djalan'''
|-
|taiwan kisiya kanriki
|-
|a kisiya a djalan a cemalivat tua taiwan i taitu
|-
|disiaba i dungli
|-
|disiaba i dungzu
|-
|disiaba i vuli
|-
|'''kunglu'''
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW9.svg|23px]] masansivalj a djalan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW23.svg|23px]] masansika drusamuluq sa tjelu a djalanan i [[Taiwan|taiwan]]
kemasi vuli pasa dunghe(東河)
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW30.svg|23px]] masansika tjelumuluq a djalanan i taiwan
yucan(玉長) kunglu
|-
|'''basu'''
|-
|basu a kalinku (izua 1120,1130 kata 1137)
|-
|basu a ding dung
|}
== kivangvangan ==
{| class="wikitable"
|小天祥
|siawtiensiang
|-
|公埔遺址
|kungpu sicuayan a kakaizuanan
|-
|秀姑巒溪
|siukuluan a pana (’inamizukuan: siwkolan a tarawadaw)
|-
|東里玉蓮寺
|dungli yulien a biu
|-
|六十石山金針園區
|liuseshisan a kingtjang a kivanvangan
|-
|東竹義民廟
|dungzu yimin a biu
|-
|玉溫泉
|yu a ungesing
|-
|東里邱家古厝
|dungli ti ciu a sicuayan a umaq
|-
|東里百年碾米廠
|dungli itaiday a cavilj paday a kuba
|-
|羅山瀑布
|lusan a ungesing
|-
|東里鐵馬驛站
|dungli disiaba a kisiya
|-
|富里溫泉
|vuli a ungesing
|-
|東里溫泉
|dungli a ungesing
|}
== racev ==
{| class="wikitable"
|東里御皇米
|dungli yuhuang a paday
|-
|銀川有機米
|yicuan inia katjedukuan a paday
|-
|富麗米
|vuly a paday
|-
|金針
|kingtjang
|-
|段木香菇
|cuvuq nua riningetjelj a kasiw a ngilengil
|-
|富里咖啡
|vuli kafi
|-
|牛樟芝
|kacangula
|-
|蜜香紅茶
|qudjidjilj salum alju a ucia
|}
== kasizuan ==
* [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
2jdra2e1f3c509m9ixkh5h3x395inu2
Lanyu
0
52
11247
10935
2022-08-29T09:23:10Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" align=right border width="200"
|colspan="2" align=center |[[File:Penayuanan ta pongso no tao.ogg|thumb|penayuanan ta pongso no tao]]
|-
|colspan="2" align=center |'''tamazatu''' <br>(pongso no tao)
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Orchid Island 2008.jpg|thumb|center|a i pasaljavek tazua tamazatu (pongso no tao)]]
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Ponso no Tao.jpg|thumb|center|caucau a tao kata varukur niamadju]]
|-
|kuni
|taiwan
|-
|na tjaivavav a pangaljan nua kaizuanan
|[[Taitu king]] (taitung county)
|-
|kisanlalaing ta pangaljan nua kaizuanan
|夏曼‧迦拉牧
|-
|sasupuan tua pasalavaan na kadjunangan
|48.3892 km2
|-
|sasupuan ta caucau
|5,082
|-
|}
'''tamazatu''' (pongso no tao, Lanyu, 蘭嶼鄉)
Lanyu gu icuwa i [[Taitung]]. ala atjunangn mapuljat 47.04 km² (ma’linpan atjunang 0 km², ma’linaule atjunang 43.17 km²). ala caucau mapuljat 5,035 caucau, ala daceneqlan mapuljat 1,798 a daceneqlan, Yami(Tao)(達悟族) (84%) a maqcuwa caucau.
izua ljavek a namasanvecekad taicu a '''tamazatu''' (pongso no tao) katua [[Taiwan|taiwan]]-- inika mamaw a kadjunangan a matjadrusa. mavan tjakinakeljangan a pongso ayain aicu a kadjunangan nia caucau se tao imaza. lja kazuazua a tao a caucau imaza i pongso cu kasicuayan.
aicu a tamazatu (pongso no tao) a pinapungadan na maretimaljimalji a kinakaian: aicu a liljaw a ayain nia caucau sepaiwan; âng-thâu-sū kata âng-tāu-sū a ayain nia pairang; futud a ayain nia pangcah(caucau se amis); butud a ayain nia caucau se sakizaya; butrulr a ayain nia caucau se puyuma; pangkalkalan a ayain nia caucau se bunun.
==paljavak tua atjunang==
matja 4 qinaljan i Lanyu. matja 6 qinaljan imaza, [[Ivalino]](野銀部落), [[Iranmeylek]](東清部落), [[Yayo]](椰油部落), [[Iratay]](漁人部落), [[Imaorod]](紅頭部落), [[Iraraley]](朗島部落).
==kasicuayan==
[[sineqetj a vecik:Luzon Strait n7184.jpg|thumb|right|200px|kasicuayan a pinapungadan taza tamazatu a ''Botel Tobago''.]]
nu cavilj a 1644, tjaisangasangasan, djemaljun savitjai se gaikuku(Dutch) a sema '''tamazatu''' (pongso no tao). na vaik tiamadju a ljemizaw tua anemanema izua i pongso no tao. temideq tua cavilj, nu cavilj a 1645, mumalj a ljaljizawan niamadju a i pongso no tao.
izua a tjaucikel i pongso no tao a vinecikan ni 黃叔璥(caucau se ciuku), aicu a supu ayain 臺海使槎錄. nu qadjav a cavilj a 1700~1800, djemaljun a pairang a sema pongso no tao. izua maretimaljimalji a kai a matjarusa, sa inika makakeljang tiamadju. ka vililjananga a pinapacaian a tao nia pairang. pakavililj, mumalj a djemaljun a pairang kata caucau se qalu i pongso no tao. tucu, na qemeceng a papacai a tao ta pairang kata caucau se qalu. sa nia caucau a tao a kinizangan a kadjunangan a pongso no tao.
patjezuanga a dripun kata ciuku a kikarivu nu 1895 a cavilj, a shimonoseki (kakaian a drinipunan, ta puvarukuran i dripun) izua sinivecikan ta pinavavecikan a sinanpapasusuan nia caucau se dripun kata caucau se ciuku (ayain a pinavavecikan a shimonoseki). kinavenecikan a sinanpapasusuan aicu a sikamasanmusalj a sasupuan, sikamasanmusalj a vinecikan, mavan a paljavak a dripun ta pongso no tao kata taiwan. tazua inika maqati a caucau se taiwan a vaik sema pongso no tao. ljakua, temapavanga a sihu a dripun ta sisantapavan na venaruvarung imaza.
==kadjunangan==
i pasakaledep tua taipingyang (ljavek a pacific) a tamazatu (pongso no tao). i pasakacedas tua ilaod (a pinapungadan ta taiwan nia caucau a tao) a pongso no tao. i pasanavalj tua jitanasey (hoé-sio-tó/le̍k-tó) a pongso no tao.
==caucau==
a sinupuan a tja kai a sivaruvarung ta caucau a tao kata zuma a caucau se kacalisian i taiwan, aicu a tja kai a kinacalisian a namaya ta kakaian se kuni a austronesian. sa kasicuayan, izua a caucau ayain a autronesian a nu kemasi maza i pongso no tao patje iainuan a kuni a austronsesian tucu, maru batan (batan island) kata pilipinas (Philippines).
nu pinaljavakan a pongso no tao nia dripun, izua pitju a maretimaljimalji a qinaljan ayain 小字. kemasi ta djadjaljunan a sihu a kmt patje tucu, izua anga a unem a qinaljan i pongso no tao:
{| class="wikitable"
!kakaian a yami(tao)!!kakaian se ciuku!!kakaian se dripun!!zazuman
|-
| jiayo / yayo || 椰油<small> (雅又) ||ヤユー ||
|-
| jiraralay / iraraley || 朗島<small>(伊拉拉來)</small> || イララライ||
|-
| jiranmilek / iranmeylek || 東清<small>(伊然枚樂可)</small> || イラヌミリク||
|-
| jivalino / ivalino || 野銀<small>(伊伐里怒)</small> || イワギヌ||inika mula, valino ayain anemanema maru quai
|-
| jimowrod / imowzod || 紅頭<small>(伊莫潤)</small> || イマウルツル||
|-
| jiratay / iratey || 漁人<small>(伊拉代)</small> || イラタイ ||nasetevelj ta jimowrod nu 1946 a cavilj
|-
| iwatas / ivatas || 伊瓦達斯 || イワタス ||nasetevelj ta jiayo nu 1940 a cavilj
|}
izua 5,157 a caucau a mapuljat i pongso no tao tucu. tjatjuruvu a caucau a tao, izua a 4,303 a caucau a tao a qadjav. cuaicuayanga, kakemasi a caucau a tao ta batan patje imaza i pongso no tao. namaya a kakaian a drusa, mavan a maretimaljimalji a caucau a kiljavaran tucu a qadaw. manasika aicu a pinacacikeljan niamadju.
==papupaysu==
kasicuayan a tja kakudakudan nia caucau a tao, katemalem a vavayan tua soli(ayain vasa na ljavek), keytan(vasa), wakey(vurasi), kadayi(vaqu), kata zumazuma. kakiciqav a uqaljay. paquzip tiamadju uta. sipapupaysu nia caucau a rarayurangan i pongso no tao tucu.
===tataleman===
izua soli(ayain vasa na ljavek), keytan(vasa), wakey(vurasi), kadayi(vaqu) i pongso no tao.
===kakiciqavan===
izua ciqav, gang, kata djepelang i pongso no tao. sinikakudan nia caucau a tao a kakanen ta ciqav: izua oyoda among(bulay a ciqav) kata ra’et a among(kuya a ciqav). kakeman a vavayan ta oyoda among; kakeman a uqaljay ta ra’et a among.
==tatuluan==
izua lima a kedrikedri a gakku imaza i pongso no tao. neka daigakku imaza.
== kakipucemelan ==
neka a kakipucemelan i pongso no tao. ljakua izua ta isisiu na gukusiu. nu selapayanga a saqetju a caucau imaza, sa vaik tiamadju a sema valangaw a kipucemecemel.
==iyubingkiuku (yuzeng)==
===sasupuan na iyubingkiuku===
952 a sasupuan na iyubingkiku se pongso no tao (lanyu).
== kivangavangan ==
===jimagaod===
jimagaod ayain uta a kakedriyan a pongso no tao. i pasakacedas a navalj ta pongso no tao. macadja a tjelu a nm (1nm=1.852km) kemasi pongso no tao patje jimagaod.
===zumanga a kivangavangan===
<gallery>
File:Kaiyuan Harbor.jpg|puvarukuran na kaiyuan
File:Lanyu Airport building front 2008b.jpg|puhikukian na lanyu
File:Langyu seaside.jpg|pasaljavek
File:Langyu smallskypool.jpg|puzaljuman
</gallery>
==sipacacikelan==
===palidring a djalan===
aicu a kinivalidiyan na djalan i pongso no tao. izua papubasu a kinmusalj taqadaw. rumakautubay a caucau imaza.
===kisiya djalan===
neka pukisiyan imaza i pongso no tao.
===gungkang===
maqati makagungkang kemasimaza i kaiyuan a puvarukuran a patje kenting, a patje puvarukuran a fugang i valangaw, a patje lekto.
===hikuki===
izua ta puhikukiyan imaza i pongso no tao tu seyseykedan no sikoki no irala (kakaiyan a yami). maqati makahikuki a kemasi imaza patje ljalevavanan ta hikuki i valangaw a hikuziyw.
==djamay==
===kakanen===
kasicuayan, na keman a caucau a tao tua ciqav. izua oyoda among(bulay a ciqav) kata ra’et a among(kuya a ciqav). ru keman a vavayan ta oyoda among a sangasangasan. sinivaian a ra’et a among ta uqaljay. aicu a sikakudakudan nia vuvu niamadju. izua saviki i pongso no tao uta. nu mangetjez a qaljaqalja a kivala sema tjaumaq, sivai a caucau a tao a saviki ta tja qaljaqalja.
== kasizuan ==
* [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
atakd32m9wlglteig1emfr1ffptyd1a
Luye
0
53
11242
11149
2022-08-29T09:04:07Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" align=right border width="200"
| colspan="2" align=center|'''luye'''
(鹿野鄉)
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Luye Highlands 20130813.jpg|thumb|center|luye]]
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Luye Township.svg|thumb|center|luye imaza (qudjidji a pinakeljang)]]
|-
|na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak
|taituking
|-
|sepaljavak
|pitju a mula, siva puluq sa pitju a talingan
|-
|sihu
-guciu
-remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan
-qinati a hulic a sihu
|
-李國強 (pacun ta guciu na luye)
-naseluye a gukusiu
-daihiyukay na luye
|-
|pulingetjan nua kadjunangan
|89.6980 km²
|-
|kinamamamawan tua vavavan nua gadu
|drusaiday sa sepatj puluq sa tjelu a maru vavavan tadjekuacan (243m)
|-
|caucau
-pipenuljatan na caucau-papu ngadan tjai sangasangas
-paljingan
|
-pitju a kuzulj sa lima taiday sa unem puluq sa ita a caucau (7,561) (2021 a cavilj kata tjelu a qiljas)
-masansivalj
-tjelu a kuzulj sa drusa puluq sa ita paljingan (3,021)
|-
|sasupuan na yubinkiuku/yuzeng
|955
|-
|pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu
|10014050
|-
|tjuljivar ta guan
|guansan, yanping, dunghe (avukud,) haydan
|}
[[sineqetj a vecik:鹿野鄉地名造景.jpg|縮圖|luye]]
luye guan (’inamizukuan: shikano, pinairangan: Lo̍k-iá-hiong, nginaingayngan: Luk Iaˊ Hiongˊ/Lu̍k-yâ-hiông) imaza i pasakacedas a vecekadan tua [[Taiwan|taiwan]] a [[Taitu king|taituking]], a i viri ciul mavan a guansan cen, a pasamaza i ledepan i viri kicencen nakipuljaqedi ta haydan gu, a i tjaikacedas mavan a dunghe, a i tjaikaledep kata pasanavalj nakicaing tua i yanping.
tucu i luye guan izua alu kuzulj a caucau, a pairang qevas 40%, a haka qevas 30%, a ilizulizuk a kacalisian qevas 20%, a zuma a caucau qevas 10%, izua mare maljimalji a zuku au natemalidu a kudakudan. pakata kinapangaljan a paljavak, izua luye, lungtien, yungan, rilung, riyan, rihe, rivung a matapitju a mula qinaljan. aza nugiu qevas qemuma izua 70%, avan nu nugiuan a qinaljan.
== cinalivatan ==
aicu a luye ka cinting a djiday sipavecik a paljavak ta pakuangsiang (廣鄉) a kicapilj. ka ripunanga a djiday pavalitan ta taidu ting guansan djin (郡) luye zuang (庄), kapuamin a maqaqeci pavalitan ta luye guan, ljakua aza a parikunghu (雷公火) sa kanrivi, izua sanye (上野), zungye (中野), siaye (下野) sipavecik a tjemevetjevelj a masan lusan (鸞山) mula, au sipaljavak ta yanping guan. izua drusa a kasizuan a kai a pakata luye gu, kasicuayan aicu a imaza cemelcemelan a kadjunangan, izua nu semamamaza a venan a kemin ta kakanan, sika papungadanan ta “luye” aya. a masanitalj a kai, ka ripun a djiday, nalemindjelj aza ripun ta sipatjavat a kaizuanan nua uri sekawmalj a caucau, masa pasekaumalj ta luye nugiu a pasasingsi (新潟) guan, ripun pavalitan a sicuayan a kangadanan a “luljaw” a masan “luye”, au kapuamin ta maqaqeci, avananga a ngadan a patje tucu.
kemasi taidu hici, makamaza i masansivalj a djalanan a taiwan pasaviri, cemalivat tua izua lusepitj a luye maruqalu, sa cemalivat uta ta luye pana, mapacungangan tjaljaqacaqaca a kazatjazatjan a kadjunangan, aicu avan a kakaian a kemasi tjai kamakama a taidu cizu (知州) a ti hucuan (胡傳) a pukai, “tjaljatjaljiqacaqacan a kazatjazatjan i valangaw” aya, avananga kinapalak laulju a kadjunangan, aicu a luye, nakakaizuanan nu venan, qaqinacapan na kacalisian, avan tauta a tjaljasansanguwaqan a kinaizuanan aya ripun. nuka zua nasekemasikeledep a sikataqaljan pinaka paravac niamadju a kakaizuanan a kadjunangan, ljakua tucu, avananga zua nakitjawla ta kumuyin a kakaizuanan, avan nu tauta a riuku naamasanpazangal a kakiunangan.
==paljavak tua kadjunangan==
matja pitju qinaljan i luye. matja pitju qinaljan imaza, parayapay (和平部落), rekat (永昌部落), efong (瑞源部落), pakala’ac (瑞興部落), pailasan (八伊拉善部落), salinliw (山領榴部落), kanao’pu (卡拿吾部部落).
== guciu ==
{| class="wikitable"
|sazazatj
|guciu
|-
|sangasangasan, sikamasanmusalj kata sikamasantjelulj
|邱雲海
|-
|sikamasan simatjelj kata sikamasan limalj
|陳坤籠
|-
|sikamasan nemelj kata sikamasan pitjulj
|徐振武
|-
|sikamasan valulj kata sikamasan sivalj
|陳玉在
|-
|sikamasan simuluq kata sikamasan simuluq saka ita
|龔有恆
|-
|sikamasan simuluq saka ita kata sikamasan simuluq saka drusa
|李仁生 (mumalj a sinkiu )
|-
|sikamasan simuluq saka tjelu
|葉寶山
|-
|sikamasan simuluq saka sepatj
|張芳連
|-
|sikamasan simuluq saka lima kata sikamasan simuluq saka unem
|林金真
|-
|sikamasan simuluq saka pitju kata sikamasan simuluq saka alu
|李國強 (tucu)
|}
== caucau ==
{| class="wikitable"
|cavilj
| colspan="2" |caucau
| colspan="2" | +:metjeruvu
-:mavekelj (%)
|-
|1981
|ita kudrav sa tjelu kuzulj sa itaiday sa sepatj puluq sa sepatj a a caucau (13,144 a caucau)
| colspan="3" |—
|-
|1986
|ita kudrav sa drusa kuzulj sa itaiday sa unem puluq sa pitju a caucau (12,167 a caucau)
| colspan="3" |−7.4%
|-
|1991
|ita kudraw sa ita kuzulj sa drusa puluq sa pitju a caucau (11,027 a caucau)
| colspan="3" |−9.4%
|-
|1996
|ita kudraw sa unem taiday sa tjelu puluq sa lima a caucau (10,635 a caucau)
| colspan="3" |−3.6%
|-
|2001
|siva kuzulj sa alu taiday sa siva a caucau (9,809 a caucau)
| colspan="3" |−7.8%
|-
|2006
|siva kuzulj sa itaiday sa drusa puluq sa alu a caucau (9,128 a caucau)
| colspan="3" |−6.9%
|-
|2011
|alu kuzulj sa sepatj taiday sa tjelu a caucau (8,403 a caucau)
| colspan="3" |−7.9%
|-
|2016
|alu kuzulj sa puluq sa alu a caucau (8,018 a caucau)
| colspan="3" |−4.6%
|-
|2021/2
|pitju kuzulj sa lima taiday sa pitju puluq sa siva a caucau (7,579 a caucau)
| colspan="3" |−5.5%
|}
== nasidjaravacan ==
aicu a luye imaza i kemasi kalinku a sema taitu sevesevec a lizulizuk, sipacacekelan na taqaljaqaljan, izua kisiya a djalan a cemalivat tua taiwan i taitu kata masansivalj a djalanan i [[Taiwan|taiwan]] makamaza.
{| class="wikitable"
|'''kisiya a djalan'''
|-
|taiwan kisiya kanriki
|-
|a kisiya a djalan a cemalivat tua taiwan i taitu
|-
|disiaba i rihe (瑞和)
|-
|disiaba i riyan
|-
|disiaba i sincen
|-
|'''basu'''
|-
|basu a ding dung
|-
|'''kunglu'''
|-
|[[sineqetj a vecik:TW PHW9.svg|23px]] masansivalj a djalanan i taiwan
|-
|[[sineqetj a vecik:TW CHW197.svg|23px]] itaiday siva puluq sa pitju a vinaciqan (guansan-luye-yanpin)
|}
== sinupuan ==
{| class="wikitable"
|sinupuan
|-
|gaku na kutjung
|-
|gaku na kutjung a luye
|-
|gaku na kutjung a riyan (瑞源)
|-
|gaku na kukumin
|-
|gaku na kukumin a luye
|-
|gaku na kukumin a yungan (永安)
|-
|gaku na kukumin a riyan (瑞源)
|-
|gaku na kukumin a rivung (瑞豐)
|-
|gaku na kukumin a lungtien (龍田)
|}
== kivangvangan ==
武陵綠色隧道 wuling qetjung
新良濕地 sinljang djukal
鹿野高台 luye na lja vavaw a kadjunangan
kemasi 2011 patagilj ljemita cavilj panri ta “ taiwan siniaya ta sapuy a paljevavaw a bulu a kamuku”
== racev ==
{| class="wikitable"
|福鹿茶
|vulu utja
|-
|紅烏龍
|hung ulung utja
|-
|紅甘蔗
|tjeves
|-
|鳳梨
|pangudrai
|-
|火龍果
|qudjidjilj a vinangalj
|-
|枇杷
|biwa
|-
|香蕉
|veljevelj
|-
|釋迦
|kidray
|-
|鳳梨釋迦
|pangudrai a kidray
|}
<gallery>
File:火龍果 - panoramio.jpg|qudjidjilj a vinangalj
File:枇杷 Eriobotrya japonica - panoramio.jpg|biwa
File:Cavendish banana from Maracaibo.jpg|veljevelj
File:瑞龍鳳梨.JPG|pangudrai
File:Sygar 1.jpg|kidray
</gallery>
== kasizuan ==
* [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
d30wgdgupean2uqq85mbp7j8d0bkuub
Macia
0
54
11238
11133
2022-08-29T08:48:35Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
aicu a '''Macia gu''' na seqaqusa i [[|Qakaw king|Qakaw]]. pulingetj a kadjunangan nua Macia gu masan 61.68 a kuzulj a mituru (maqlinpan atjunang 11.05 a kuzulj a mituru, maqlinaule atjunang 49.62 a kuzulj a mituru). izua malje 6,757 mapuljat imaza, ljakua izua malje 2,029 (96%) a [[Payuan]] a caucau i Macia gu.
[[sineqetj a vecik:Majia PT.svg|261x261像素]]
==paljavak tua mula==
matja 6 mula i Macia.
*[[Izici]]
*[[Payuan]]
*[[Kazangiljan]]
*[[Wakaba]]
*[[|Masilidj|Masilidj]]
*[[Makazayazaya]]
==guciu==
{| class="wikitable sortable" | style="margin: 0px" |
!--||ngadan||
|-
|1||Hepin Lin||
|-
|2||Hepin Lin||
|-
|3||Hepin Lin||
|-
|4||Dezi Chang||
|-
|5||Cuansun Ciu||
|-
|6||Cuansun Ciu||
|-
|7||Ciyan Liu||
|-
|8||Ciyan Liu||
|-
|9||Sunliang Kau||
|-
|10||Sunliang Kau||
|-
|11||Pauceng Hung||
|-
|12||Pauceng Hung||
|-
|13||Cungyi Lin||
|-
|14||Tjintji Kang||
|-
|15||Minsen Chen||
|-
|16||Minsen Chen||
|-
|17||Minhue Liang||tucu
|}
== kisacu ==
*[https://web.archive.org/web/20121120144906/http://www.ptpolice.gov.tw/%5FBranches/neipu/ Kisacuan nua Qakaw king sihu i Neipu]
**pukisacuan i Macia:001 Dl.Hungzin, Masilidj, Macia (08)7991749
***pukisacuan i Masilidj
***pukisacuan i Itacuqu
***pukisacuan i Sanmin
**pukisacuan i Peisan:110 Dl.Hungzin, Masilidj, Macia (08)7993206
**pukisacuan i Kazangiljan:83-1 Dl.Taipin, Kazanguljan, Macia (08)7990163
***pukisacuan i Wakaba
***pukisacuan i Payuan
== kitulu ==
=== kusiaw ===
*[http://www.byps.ptc.edu.tw/ na Qakaw a kusiaw i Masilidj]
*[https://web.archive.org/web/20210416000028/http://www.jyps.ptc.edu.tw/ na Qakaw a kusiaw i Kazangiljan]
==pungadan a caucau==
*[[Djanav Zengrur]]
*[[Masegseg Gadu]]
== kasizuan ==
* [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
nmbrblcshe7cv69qin2byqaha9b33vt
Yanping
0
107
11243
10786
2022-08-29T09:05:28Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" align=right border width="200"
| colspan="2" align=center|'''yenpin'''
(延平鄉)
|-
|colspan="2"|[[sineqetj a vecik:Yanping Township.svg|thumb|center|yenpin imaza(qudjidji a pinakeljang)]]
|-
|-
|na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak
|taituking
|-
|sicuayanga a ngadan
|beisetjiu(北絲鬮), pasikau(巴喜告)
|-
|sepaljavak
|lima mula, sepatj puluq sa tjelu a talingan
|-
|sihu
-guciu
-remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan
-qinati a hulic a sihu
|
-胡黃廣文(pacun ta guciu na yenpin)
-naseyenpin a gukusiu
-daihiyukay na yenpin
|-
|pulingetjan nua kadjunangan
|455.8805km²
|-
|kinamamamawan tua vavavan nua gadu
|ita kuzulj sa tjelu taiday sa lima maru vavavan tadjekuacan (1,305m)
|-
|caucau
-pipenuljatan na caucau-papu ngadan tjai sangasangas
-paljingan
|
-tjelu a kuzulj sa lima taiday sa lima puluq sa pitju a caucau(3,557)(2021 a cavilj kata tjelu a qiljas)
-masansimuluq saka lima (15)
-ita kuzulj sa unem puluq sa alu a paljingan (1,068)
|-
|sasupuan na yubinkiuku/yuzeng
|953
|-
|pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu
|10014130
|-
|tjuljivar ta guan
|haydan, luye, dunghe, binan, mawlin, wutai
|}
yenpin guan imaza i taituking, i pasakaledep a vecekadan nua [[Taitu king|taituking]], i viri nakidjekec tua [[Haiduan|haydan]], i viri kata kacedas nakidjekec tua luye, i pasakaledep mavananga i [[Maolin|mawlin]] nua i takaw kata akaw wutay. a i navalj kicaing tua i binan. aza yenpin maitazuanga masan taitu lima kacalisian a kadjungan. au pakata mavalitan izua amin tu 7 caucau/km², aicu imaza tasika tjelu a pasemelaw tua sengsengen i [[Taiwan|taiwan]], a mavalidan nua caucau masansimatjelj kemasi likuz.
aza yenpin guan ka ripun djiday avan nu pasanavalj a kacalisian a kadjunangan nua taituting(台東廳) guansandjin(關山郡) kaki rukuzan. i pakagadugaduan i vecekadan tua taiwan, siva puluq sa unem a pasasuiday sedjelj a gadugaduan, au pakata kinamamamavan tua vavavan nua gadu izua sepatj taiday maru vavavan tadjekuacan.
a kalevelevan semezan tu kemaledeledev. aza sikataqaljan sedjelj a puyuma zuku. a katalemmang avan aza pakata nugiu. a kai pinuyumakan. ka 1968 a cavilj, aza hungye tjakakedriyan benulu djemalim i kimapaqaqayam kata ripun tjakakedriyan benulu, masan ta daihiuy pakata undu aicu a sineljavakan kata na masan tjapungadangadan i kacauan. saka patagilj aza king djiday nua taiwan izua tjelu pinapiliq ta cavilj a maqati a benulu.
==paljavak tua kadjunangan==
izua lima mula kata sepatj puluq sa tjelu a rin i yenpin guan.
tawyuan(桃源村 pasikau), hungye(紅葉村 vakangan), yungkang(永康村 sanungsung), wulin(武陵村 buklavu), luansan(鸞山村 tulanzang). au izua puluq sa ita a qinaljan imaza:
kainisungan(卡努舒岸), kamisatu(卡米莎度), kaminu(卡米努),
nakanu(拿卡努), sununsung(蘇儂頌), buklavu(布谷拉夫),
kalisahan(卡里沙汗), minami(米娜咪), vakangan(瓦岡岸), pasikau(巴喜告), talunas(達魯那斯).
aza luansan mula mecevung kata tawyuan mula a pana, ika namavaday aicu drusa a kadjunangan, saka yenpin guan masan ta tjanasekuya ma alang a qinaljan.
== rikishi ==
aza yenpin guan kasicuayan avan nu rukai zuku a linaulj, ka citing a djiday, aza bunun zuku kemasi nantu(南投) pakagadugaduan patje maza au linidjelj ta qinaljan.
ka ripun a djiday, aicu a kacalisian a kadjunangan nua taituting guansandjin, sinan na kacalisian a quma, avan za sihu a kinsac na djemadjas a kanrivi. ka 1941 a cavilj, izua nebenlu(內本鹿) livulivu, saka aza bunun zuku minili paljeteku sema pairang, au patjavat sema luyezuang(鹿野庄) rikunghu(雷公火) i sanye(上野), zungye(中野) kata siaye(下野) aicu tjelu a kakaizuanan. au kapuamin a maqaqeci, qepuing nanga aicu tjelu a qinaljan masan lusan(鸞山) mula. saka avan nu lusan mula sipavecik payenpin guan. au ka 1946 a cavilj, aza yenpin guan kemasi luye guan a kitjuwaya a kanri, sipungadan ta “yenpin” kemasi ti kamakama “鄭成功”, au linindjelj ta “yenpin guan” patjeljatucu. pitjayvili ta 1990 a cavilj anga, aza kacalisian kinemenemen pakata bunka niamadju. tjatjuruvuan a kacalisian patagilj a pavalitan ta ngadan matu a kacalisian a ngadan, ka 2014 a cavilj, aza guciu qivu ta “yenpin” aicu ngadan neka kanki kata imaza a kadjunangan, saka patagilj maljavar kata sikataqaljan pakata atalasi a ngadan a guan.
== guciu ==
{| class="wikitable"
|sazazatj
|guciu
|-
|sangasangasan kata sikamasanmusalj
|胡元貞
|-
| colspan="2" |pitjayvililj a 1951 a cavalj
|-
|sangasangasan, sikamasanmusalj kata sikamasantjelulj
|林生
|-
|sikamasan simatjelj kata sikamasan limalj
|余忠義
|-
|sikamasan nemelj kata sikamasan pitjulj
|胡洋考
|-
|sikamasan valulj kata sikamasan sivalj
|古義
|-
|sikamasan simuluq
|蔡全福
|-
|sikamasan simuluq saka ita kata sikamasan simuluq saka drusa
|邱勝英
|-
|sikamasan simuluq saka tjelu kata sikamasan simuluq saka sepatj
|胡武仁
|-
|sikamasan simuluq saka lima
|胡振英
|-
|sikamasan simuluq saka lima
|胡榮典 (sevalit ti 胡振英)
|-
|sikamasan simuluq saka unem kata sikamasan simuluq saka pitju
|胡榮典
|-
|sikamasan simuluq saka alu
|胡黃廣文(tucu)
|}
== caucau ==
{| class="wikitable"
|cavilj
|caucau
|<nowiki>+:metjeruvu</nowiki>
-:mavekelj (%)
|-
|1981
|sepatj kuzulj sa sepatj taiday sa pitju puluq sa alu a caucau (4,478 a caucau)
|—
|-
|1986
|sepatj kuzulj sa drusaiday sa alu puluq sa sepatj a caucau (4,284 a caucau)
|−4.3%
|-
|1991
|sepatj kuzulj sa puluq sa pitju a caucau (4,017 a caucau)
|−6.2%
|-
|1996
|tjelu kuzulj sa alu taiday sa siva puluq sa ita a caucau (3,891 a caucau)
|−3.1%
|-
|2001
|tjelu kuzulj sa pitju taiday sa drusa puluq sa siva a cuacau (3,729 a caucau)
|−4.2%
|-
|2006
|tjelu kuzulj sa pitju taiday sa tjelu a caucau (3,703 a caucau)
|−0.7%
|-
|2011
|tjelu kuzulj sa lima taiday sa unem puluq a caucau (3,560 a caucau)
|−3.9%
|-
|2016
|tjelu kuzulj sa lima taiday sa drusa puluq sa tjelu a caucau (3,523 a caucau)
|−1.0%
|-
|2021/2
|tjelu kuzulj sa lima taiday sa unem puluq sa lima a caucau (3,565 a caucau)
|<nowiki>+1.2%</nowiki>
|}
== nasidjaravacan ==
{| class="wikitable"
|'''kunglu'''
|-
|[[sineqetj a vecik:TW_PHW9.svg|23px]] masansivalj a djalan i taiwan
|-
|vinaciqan ta djalan(naking djalan)
|-
|[[sineqetj a vecik:TW CHW197.svg|23px]] itaiday siva puluq sa pitju a vinaciqan (cemalivat guansan, luye kata yanpin)
|-
|vinaciqan ta djalan (naguan djalan)
|-
|taitu tjelu puluq sa drusa a vinaciqan
|-
|taitu tjelu puluq sa unem a vinaciqan
|-
|taitu sepatj puluq a vinaciqan
|-
|'''basu'''
|-
|basu a ding dung
|}
== sinupuan ==
{| class="wikitable"
|sinupuan
|-
|gaku na kutjung
|-
|gaku na kutjung a tawyuan(桃源)
|-
|gaku na kukumin
|-
|gaku na kukumin a tawyuan
|-
|gaku na kukumin a wulin(武陵)
|-
|gaku na kukumin a hungye(紅葉)
|-
|gaku na kukumin a luansan(鸞山)
|}
== kivangvangan ==
紅葉少棒紀念館 na hungye sinipapukinim ta benulu a umaq
紅葉溫泉 hungye a ungesing
布農族射耳祭 puyuma zuku a malahtangia
松楓橋 sungvung tjakudrang
<gallery>
File:953, Taiwan, 台東縣延平鄉桃源村 - panoramio (8).jpg|
File:黃氏節孝坊 02.jpg|
File:Hongye Village 紅葉村 - panoramio (1).jpg|
</gallery>
== racev ==
{| class="wikitable"
|李子
|[[sumumu]]
|-
|甘蔗
|[[tjeves]]
|-
|梅花
|na umi a hana
|}
<gallery>
File:Sugar Cane closeup.jpg|tjeves
File:梅の里公園の梅の花 (50153791897).jpg|na umi a hana
File:Plums hanging.jpg|sumumu
</gallery>
== kasizuan ==
* [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
m1gfniye2wqhjknaiff9e87l8dg1sd2
cuqu
0
116
11228
10829
2022-08-29T08:34:26Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |cuqu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:過溝村茄苳樹.jpg|250px]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Bischofia javanica''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni Blume, ka 1827 a caviljan</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amilika
| style="font-weight:normal" |bishop wood
|-
| style="font-weight:bold"|kai a sakizaya
| style="font-weight:normal" | sakul
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" | Ka-tang
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" | 茄苳
|-
|}
'''cuqu(茄苳)'''
masanliawliaw a cuqu izua i namasanmaculjuculju a kinaqadavan, saka madjulu a pacun ta cuqu izua i sikavaljutan na kacalisiyan uta, sa izuazua a cuqu i idedet a umaq, kadjalanan, puzaljuman kata quma. aicu a pinaka a “tjuacuqu” izua i taiwu gu na taitu, mavan a ngadan nu cuqu.
kudrakudal a kasiw kata liaw a milingan sa semanalji a cuqu. saka, uri penadjeng a kacalisiyan ta cuqu i quma a patjetucu. ljawa, uri makadikad ta qinuman nu meqaca a cuqu, sa uri ljevavau ta kasiw tua semeqas tua ricing, saka selangeda ta madjani a kacalisiyan a kemasi ivavaw ta kasiw sa saqetju tiamadju.
aza a namalum a vangalj na cuqu mavan a pazangal a lami nua qayam kata cia, saka maqati a kanen na caucaw uta. sa sanguaq tua pinuqatian kata ledjeledje a asav na cuqu, avan a peravan a cinalivatan nua [[Paiwan|paiwan]] nu kakedriyanan. semanpazangal a kacalisiyan tua aicu a kasiw tua sinanumaq, masa a kipaqadilj aicu a kasiw ta macemu, sa uri sinanpazangal a cuqu tua semancukes. pazangal aravac a cukes i umaqan, uri venecivencik ta cukes a mamazangiljan i umaqan niamdju matu venecik ta caucaw kata vulung. maqati a semaqas tazua a kudral a kasiw tua semanvalji.
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P209-210。
0fvkrmcrrfh4c79anptrogv5jzcaafk
11229
11228
2022-08-29T08:35:55Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |cuqu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:過溝村茄苳樹.jpg|250px]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Bischofia javanica''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni Blume, ka 1827 a caviljan</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amilika
| style="font-weight:normal" |bishop wood
|-
| style="font-weight:bold"|kai a sakizaya
| style="font-weight:normal" | sakul
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" | Ka-tang
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" | 茄苳
|-
|}
'''cuqu(茄苳)'''
masanliawliaw a cuqu izua i namasanmaculjuculju a kinaqadavan, saka madjulu a pacun ta cuqu izua i sikavaljutan na kacalisiyan uta, sa izuazua a cuqu i idedet a umaq, kadjalanan, puzaljuman kata quma. aicu a pinaka a “tjuacuqu” izua i taiwu gu na taitu, mavan a ngadan nu cuqu.
kudrakudal a kasiw kata liaw a milingan sa semanalji a cuqu. saka, uri penadjeng a kacalisiyan ta cuqu i quma a patjetucu. ljawa, uri makadikad ta qinuman nu meqaca a cuqu, sa uri ljevavau ta kasiw tua semeqas tua ricing, saka selangeda ta madjani a kacalisiyan a kemasi ivavaw ta kasiw sa saqetju tiamadju.
aza a namalum a vangalj na cuqu mavan a pazangal a lami nua qayam kata cia, saka maqati a kanen na caucaw uta. sa sanguaq tua pinuqatian kata ledjeledje a asav na cuqu, avan a peravan a cinalivatan nua [[Paiwan|paiwan]] nu kakedriyanan. semanpazangal a kacalisiyan tua aicu a kasiw tua sinanumaq, masa a kipaqadilj aicu a kasiw ta macemu, sa uri sinanpazangal a cuqu tua semancukes. pazangal aravac a cukes i umaqan, uri venecivencik ta cukes a mamazangiljan i umaqan niamdju matu venecik ta caucaw kata vulung. maqati a semaqas tazua a kudral a kasiw tua semanvalji.
==cukesen==
ti tjen a payuan seman pazangal itjen tua cuqu, ayatua san cukesen nua sevalitan, san salangen katua valanga.
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P209-210。
an1hwse0w6d7rsba5ts77drx0x8z1xp
11230
11229
2022-08-29T08:36:33Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |cuqu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:過溝村茄苳樹.jpg|250px]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Bischofia javanica''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni Blume, ka 1827 a caviljan</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amilika
| style="font-weight:normal" |bishop wood
|-
| style="font-weight:bold"|kai a sakizaya
| style="font-weight:normal" | sakul
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" | Ka-tang
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" | 茄苳
|-
|}
[[sineqetj a vecik:Bischofia javanica.jpg|縮圖]]
'''cuqu(茄苳)'''
masanliawliaw a cuqu izua i namasanmaculjuculju a kinaqadavan, saka madjulu a pacun ta cuqu izua i sikavaljutan na kacalisiyan uta, sa izuazua a cuqu i idedet a umaq, kadjalanan, puzaljuman kata quma. aicu a pinaka a “tjuacuqu” izua i taiwu gu na taitu, mavan a ngadan nu cuqu.
kudrakudal a kasiw kata liaw a milingan sa semanalji a cuqu. saka, uri penadjeng a kacalisiyan ta cuqu i quma a patjetucu. ljawa, uri makadikad ta qinuman nu meqaca a cuqu, sa uri ljevavau ta kasiw tua semeqas tua ricing, saka selangeda ta madjani a kacalisiyan a kemasi ivavaw ta kasiw sa saqetju tiamadju.
aza a namalum a vangalj na cuqu mavan a pazangal a lami nua qayam kata cia, saka maqati a kanen na caucaw uta. sa sanguaq tua pinuqatian kata ledjeledje a asav na cuqu, avan a peravan a cinalivatan nua [[Paiwan|paiwan]] nu kakedriyanan. semanpazangal a kacalisiyan tua aicu a kasiw tua sinanumaq, masa a kipaqadilj aicu a kasiw ta macemu, sa uri sinanpazangal a cuqu tua semancukes. pazangal aravac a cukes i umaqan, uri venecivencik ta cukes a mamazangiljan i umaqan niamdju matu venecik ta caucaw kata vulung. maqati a semaqas tazua a kudral a kasiw tua semanvalji.
==cukesen==
ti tjen a payuan seman pazangal itjen tua cuqu, ayatua san cukesen nua sevalitan, san salangen katua valanga.
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P209-210。
2t3xip8rm247zf0wt6o8ab7ti4t3nn7
11231
11230
2022-08-29T08:37:25Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |cuqu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:過溝村茄苳樹.jpg|250px]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Bischofia javanica''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni Blume, ka 1827 a caviljan</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amilika
| style="font-weight:normal" |bishop wood
|-
| style="font-weight:bold"|kai a sakizaya
| style="font-weight:normal" | sakul
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" | Ka-tang
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" | 茄苳
|-
|}
[[sineqetj a vecik:Bischofia javanica.jpg|縮圖]]
'''cuqu(茄苳)'''
masanliawliaw a cuqu izua i namasanmaculjuculju a kinaqadavan, saka madjulu a pacun ta cuqu izua i sikavaljutan na kacalisiyan uta, sa izuazua a cuqu i idedet a umaq, kadjalanan, puzaljuman kata quma. aicu a pinaka a “tjuacuqu” izua i taiwu gu na taitu, mavan a ngadan nu cuqu.
kudrakudal a kasiw kata liaw a milingan sa semanalji a cuqu. saka, uri penadjeng a kacalisiyan ta cuqu i quma a patjetucu. ljawa, uri makadikad ta qinuman nu meqaca a cuqu, sa uri ljevavau ta kasiw tua semeqas tua ricing, saka selangeda ta madjani a kacalisiyan a kemasi ivavaw ta kasiw sa saqetju tiamadju.
aza a namalum a vangalj na cuqu mavan a pazangal a lami nua qayam kata cia, saka maqati a kanen na caucaw uta. sa sanguaq tua pinuqatian kata ledjeledje a asav na cuqu, avan a peravan a cinalivatan nua [[Paiwan|paiwan]] nu kakedriyanan. semanpazangal a kacalisiyan tua aicu a kasiw tua sinanumaq, masa a kipaqadilj aicu a kasiw ta macemu, sa uri sinanpazangal a cuqu tua semancukes. pazangal aravac a cukes i umaqan, uri venecivencik ta cukes a mamazangiljan i umaqan niamdju matu venecik ta caucaw kata vulung. maqati a semaqas tazua a kudral a kasiw tua semanvalji.
==cukesen==
ti tjen a payuan seman pazangal itjen tua cuqu, ayatua san cukesen nua sevalitan, san salangen katua [[valanga]].
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P209-210。
3owuywofk9rle174e8myugvrqgy7634
11232
11231
2022-08-29T08:40:32Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |cuqu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:過溝村茄苳樹.jpg|250px]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Bischofia javanica''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni Blume, ka 1827 a caviljan</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amilika
| style="font-weight:normal" |bishop wood
|-
| style="font-weight:bold"|kai a sakizaya
| style="font-weight:normal" | sakul
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" | Ka-tang
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" | 茄苳
|-
|}
[[sineqetj a vecik:Bischofia javanica.jpg|縮圖]]
'''cuqu(茄苳)'''
masanliawliaw a cuqu izua i namasanmaculjuculju a kinaqadavan, saka madjulu a pacun ta cuqu izua i sikavaljutan na kacalisiyan uta, sa izuazua a cuqu i idedet a umaq, kadjalanan, puzaljuman kata quma. aicu a pinaka a “tjuacuqu” izua i taiwu gu na taitu, mavan a ngadan nu cuqu.
kudrakudal a kasiw kata liaw a milingan sa semanalji a cuqu. saka, uri penadjeng a kacalisiyan ta cuqu i quma a patjetucu. ljawa, uri makadikad ta qinuman nu meqaca a cuqu, sa uri ljevavau ta kasiw tua semeqas tua ricing, saka selangeda ta madjani a kacalisiyan a kemasi ivavaw ta kasiw sa saqetju tiamadju.
aza a namalum a vangalj na cuqu mavan a pazangal a lami nua qayam kata cia, saka maqati a kanen na caucaw uta. sa sanguaq tua pinuqatian kata ledjeledje a asav na cuqu, avan a peravan a cinalivatan nua [[Paiwan|paiwan]] nu kakedriyanan. semanpazangal a kacalisiyan tua aicu a kasiw tua sinanumaq, masa a kipaqadilj aicu a kasiw ta macemu, sa uri sinanpazangal a cuqu tua semancukes. pazangal aravac a cukes i umaqan, uri venecivencik ta cukes a mamazangiljan i umaqan niamdju matu venecik ta caucaw kata vulung. maqati a semaqas tazua a kudral a kasiw tua semanvalji.
==cukesen==
ti tjen a payuan seman pazangal itjen tua cuqu, ayatua san cukesen nua sevalitan, san salangen katua [[valanga]].<ref>[https://alive.businessweekly.com.tw/single/Index/ARTL003005515 頭目家屋的祖靈柱]</ref>
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P209-210。
p86soawuov01azly31vuq9sfs3et9ic
djaqas
0
117
11190
11181
2022-08-29T03:59:53Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |djaqas
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:Lagerstroemia_subcostata.jpg|thumb|250px|djaqas]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Lagerstroemia subcostata''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni Koehne</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amerika
| style="font-weight:normal" |Taiwan Crepe Myrtle
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" |khu-ná-hoe
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" |九芎
|-
|}
[[sineqetj a vecik:九芎Lagerstroemia subcostata 20210601133324 08.jpg|縮圖]]
aicu a '''djaqas''' (Lagerstroemia subcostata) a kinakasivan na kudresul saka sadjelung, namavalid a vucir, kakedrikedriyan a nama qupuqupung a vangalj, nu kiyurag kisuraljiralj, caljeqil aravac a kemapaz.
izuazua a djaqas itjainavalj a vincekadan ta chuku kata iteku tua sasusuan tua vavavan na katjunangan i taiwan a ljemaveljav kata ljemavigan. qaw izua a liaw a katjunangan a sinipapungadan ta “djaqas”, masa a liaw a djaqas izua.
aicu a pacugan nua djaqas a ngadan, avananga a maviking a aicu a kasiw. aza a vencikan a “九” (siva) mavananga a masanliawliaw, qaw aza a vencikan a “芎” avan a rukurukung numaya.
masa maviking aza a kasiw, sa inia maqati a sialangan tua temapau, amin a maqati a sicukau tuqadavanga, avan a tuzung kata qidung. izua a natideq a cuqus na djaqas, sa alapen ta kasiw nua [[kacalisian|kacalisiyan]] tua malang ta [[vaqu]] a cadju kata tjaljev tua pinaquzip a tjaynan.
rupacucun tazua a djaqas i sineljavekan nua paywan, sa tjaljapazangal a kasiw tuqadavanga. maqati a aicu a kasiw a malap tua pecungu, qaw inia kaljava ta nametadanga.
sa, tjaljapazangal tua qemaljupqaljup a cinunan, tuki a i ruqudjaljan. saka, azua a kasiw nua djaqas, mavananga a nangaq a kasiw tua malang ta lingay.
a pacugan a ngadan nua djaqas, avan a tjamaqacuvunganga a djaqas nu macelaqut aza a kasiw. nu maumalj a kinaqadaqadavan, mekeljang a aicu a kasiw, sa sinan tjaljapazangal a kasiw tuqadavan nua kacalisiyan. nu kaljavevegan tucavilj, izua a veneve a djaqas, qaw azua a vaqu a temugutanga a tjaqaca a 一尺, sa qinemav ta kakanen na zuma a cemel. azua a cuvuq na djaqas, paqaqenetj ta kacalisiyan tua masik i vaqu a quma. qaw, nu lumuken ta ledjeledje a asaw nua djaqas, sa maqati a papucemecemel. tjengelayuta aravac a lava ta keman ta ledjeledje a asaw nua djaqas. sa maqati a malumanga a vangalj tua sinan ta tamadang nua kuakuang.
==patjara sikudakudan nua djaqas==
===sinansenay===
numasudjusudju ka sicuyan,sinan parutavak, (kavalanga lidaqasen nu kiyurag kisuraljiralj), ulja namaya ta djaqas a ikamevuluvulung siniaya.
===sinancekecek===
aicua djaqas, makaya tja sicekecek a seman paljaljaqedian, nu venvu tja kakiavangan ta siasikan ta vaqu.
===sipapuljipaq/ sipapuljiva===
nupucekelj a mamazangiljan, namasan lalisian a ljipaq. azua sipapiayayan tua sudjusudju na uqaljaqaljai, nu kaljasalutan makaya sematjez ta djaqs a papuljipaq.
===sidjupidjupil===
azua ngaingav a asav, tja tjutjuqen, makaya sidjupil ta piqay a pucemel.
===sisanqidung===
kumalji a kaljaqudjaljan mezua a ravac a sipecungu, nanguaq aravac a sanqidungen.
===sinankakanen===
azua maka gadu a lava, tjengelay a keman tua ngaingav a qasav.
===sisantjuzungen===
makaya ravac santjuzungen tua tjakit tua kaukav tua siqunu tua tjatjukun tua tjukuzan tua vukavuka.
==kasizuan==
鄭漢文等,2004,《排灣族民族植物》。臺北:行政院農業委員會林業試驗所。P57。
rri2091x2nc66nguuidgayvvqo12mcg
lami
0
131
11220
10574
2022-08-29T08:09:18Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:Good Food Display - NCI Visuals Online.jpg|thumb|upright=1.5|Display of various foods|alt=Table set with red meat, bread, pasta, vegetables, fruit, fish, and beans]]
lami (糧食)
liyaw a lami nua caucau a se[[Paiwan|payuan]], izua va'u, vasa, djulis, vurati, vuday, taruimu katua paday.
5ijkutcy2rw1oc0ghfsqurs8lzpju46
11221
11220
2022-08-29T08:11:46Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:Good Food Display - NCI Visuals Online.jpg|thumb|upright=1.5|Display of various foods|alt=Table set with red meat, bread, pasta, vegetables, fruit, fish, and beans]]
'''lami (糧食)'''
liyaw a lami nua caucau a se[[Paiwan|payuan]], izua va'u, vasa, djulis, vurati, vuday, taruimu katua paday.
46pm9ffonow6kgl860xmfcpecivr4eh
ljavucuvucu
0
135
11213
10406
2022-08-29T08:00:01Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |ljavucuvucu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[File:Starr 070221-4863 Nephrolepis cordifolia.jpg|thumb|250px|ljavucuvucu]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na kisanvenaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Nephrolepis cordifolia、Nephrolepis auriculata''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>(L.) Gaertn., Fruct. sem. pl. 2:237.</small>
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>1791</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amerika
| style="font-weight:normal" |nicandra
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" |tōa-pún phàu-á-chháu
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" |假酸漿
|-
|}
ai gadu ai sadip kasedjaljepan sakamaya a mezangal, liav a maka veljeluan a naveljelem a ljauljaung a kadjunangan a tja pacucunan.aza asav kemasiteku patje ngaingav namarepaqecev tai vecekadan a cuqus. liljualjuas a qasav a palalaut, ikavenuciar.
izuazua a ljavucuvucu i 亞洲 a namasanmaculjuculju, rupacunanga iteku tua sasusuan tua vavavan na katjunangan a djalan kata paljaljavak nua ljemaveljav. akumaya azua a ngadan na ljavucuvucu avan a “腎蕨”? masa a kinakemudan nu vat nua ljavucuvucu, matu a puru, sa papungadan a matazua.
sa, azua a zaljuzaljumen ta ljeteku tua buru a cuqus (地下莖) nua ljavucuvucu. nu masengseng a [[kacalisian|kacalisiyan]] isasaw, maqati a alap ta buru a cuqus nua ljavucuvucu tua semuqusaw kata semuculja, sa kicuqus tua linipuru ta tarar.
maqati uta a alapen ta ljavucuvucu tua kivadaq na kacalisiyan. nu saljinga a kemeljang ta mapida a aljak, sa pensis a ita a ljavucuvucu, qaw pacun ta pidanga a ljeteku tua buru a cuqus izua, sa mavan a izua a mapidanga a aljak. ljawa, aicu a kivadaq a pacugan, mamau ta kivangavang numaya.
masa azua a ljeteku tua buru a cuqus nua ljavucuvucu, matu a kucu, sa papungadan ta “ljavucuvucu” aya.
==patjara sikudakudan nua ljavucuvucu==
===sisaneljakarakarav===
nuizua pucekecekelj nuizua tja palisiyan mavananga tjasi kialalalalang a semane ljakarav.
===sikisuqusaqusav===
kasicuayan, numacemecemel a kipusengesengan, nu maqasav venljuc tua kapaz na ljavucuvucu a dradripudrupudruan, ayata pezaljum nu kanen, makaya semuqusav a palamu.
===sipapenguanguaq ta kinaizuanan===
sitalem a makasalingaungal papenguanguaq tua tja kinaizuanan tja kinasaljinga, napenatjalim aravac makaya pitjumaqen a tja ljaljizaven.
==kakanen==
sikesakesa aicu a ljavucuvucu a makaya a seman tja kakanen.
==pacunu uta ==
* [[vaqu]]
* [[djulis]]
* [[lukuc]]
* ljavucuvucu
[[en:Nephrolepis cordifolia]]
==kasizuan==
鄭漢文等,2004,《排灣族民族植物》。臺北:行政院農業委員會林業試驗所。P249。
[[pinapapilipiliqan:pinayuanan a kai nua i pasakacedas]]
sy0hlw4wvtauth0p66l5ycc8zdg946f
11215
11213
2022-08-29T08:00:39Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |ljavucuvucu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[File:Starr 070221-4863 Nephrolepis cordifolia.jpg|thumb|250px|ljavucuvucu]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na kisanvenaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Nephrolepis cordifolia、Nephrolepis auriculata''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>(L.) Gaertn., Fruct. sem. pl. 2:237.</small>
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>1791</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amerika
| style="font-weight:normal" |nicandra
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" |tōa-pún phàu-á-chháu
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" |假酸漿
|-
|}
'''ljavucuvucu(假酸漿)'''
ai gadu ai sadip kasedjaljepan sakamaya a mezangal, liav a maka veljeluan a naveljelem a ljauljaung a kadjunangan a tja pacucunan.aza asav kemasiteku patje ngaingav namarepaqecev tai vecekadan a cuqus. liljualjuas a qasav a palalaut, ikavenuciar.
izuazua a ljavucuvucu i 亞洲 a namasanmaculjuculju, rupacunanga iteku tua sasusuan tua vavavan na katjunangan a djalan kata paljaljavak nua ljemaveljav. akumaya azua a ngadan na ljavucuvucu avan a “腎蕨”? masa a kinakemudan nu vat nua ljavucuvucu, matu a puru, sa papungadan a matazua.
sa, azua a zaljuzaljumen ta ljeteku tua buru a cuqus (地下莖) nua ljavucuvucu. nu masengseng a [[kacalisian|kacalisiyan]] isasaw, maqati a alap ta buru a cuqus nua ljavucuvucu tua semuqusaw kata semuculja, sa kicuqus tua linipuru ta tarar.
maqati uta a alapen ta ljavucuvucu tua kivadaq na kacalisiyan. nu saljinga a kemeljang ta mapida a aljak, sa pensis a ita a ljavucuvucu, qaw pacun ta pidanga a ljeteku tua buru a cuqus izua, sa mavan a izua a mapidanga a aljak. ljawa, aicu a kivadaq a pacugan, mamau ta kivangavang numaya.
masa azua a ljeteku tua buru a cuqus nua ljavucuvucu, matu a kucu, sa papungadan ta “ljavucuvucu” aya.
==patjara sikudakudan nua ljavucuvucu==
===sisaneljakarakarav===
nuizua pucekecekelj nuizua tja palisiyan mavananga tjasi kialalalalang a semane ljakarav.
===sikisuqusaqusav===
kasicuayan, numacemecemel a kipusengesengan, nu maqasav venljuc tua kapaz na ljavucuvucu a dradripudrupudruan, ayata pezaljum nu kanen, makaya semuqusav a palamu.
===sipapenguanguaq ta kinaizuanan===
sitalem a makasalingaungal papenguanguaq tua tja kinaizuanan tja kinasaljinga, napenatjalim aravac makaya pitjumaqen a tja ljaljizaven.
==kakanen==
sikesakesa aicu a ljavucuvucu a makaya a seman tja kakanen.
==pacunu uta ==
* [[vaqu]]
* [[djulis]]
* [[lukuc]]
* ljavucuvucu
[[en:Nephrolepis cordifolia]]
==kasizuan==
鄭漢文等,2004,《排灣族民族植物》。臺北:行政院農業委員會林業試驗所。P249。
[[pinapapilipiliqan:pinayuanan a kai nua i pasakacedas]]
b6tewztghxb4g7yo2zybuv01wpvrgan
mamazangiljan
0
142
11191
10394
2022-08-29T05:35:17Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
'''mamazangiljan(頭目)'''
masang quluqulu
kasicuayanga, izua a tjaljapazangal a qinaljan i kakudan nua [[kacalisian|kacalisiyan]], izuanga a kakudan tua kemudakuda niamadju izua i qinaljan, sa marasudjanga tua aza kakudan tiamadju uta. qaw tucu, izuanan a qinaljan a semasu ta rarasudjan nua kakudan niamadju. matu paiwanzuku, aza rarasudjan nua kakudan, mavanga a mamazangiljan a kakudan. nu venecivencik ta “mamazangiljan”, ruqivu anga ta “malailaing”, “頭目”kata “貴族”ayain.
aicu a vencikan a “[[mamazangiljan]]” nu penaywanan, kemasi a vencikan a “mazangilj”, avan a pacugan ta “malailaing”. sipaljavakan nua mazangilj ta qinaljan na paiwanzuku, mamau tua malailaing nua tjaynan kata sasiq a qivu ta mazangilj uta. ljawa sinan a “ma…” katjaisangas kata “…an” katjaivililj ta “mazangilj” nu penaywanan, qaw mavanga sipaljavakan nua mazangilj kata mamazangiljan(aza tacemekeljan ni mazangilj) ta qinaljan. izua i kakudan na paiwan , paljavak a mamazangiljan tua qinaljan, sa sinan ta vusam tuki malailaing nua qinaljan kasicuayan, mavanga tjaljapazangal a cawcau i qinaljan kata tacemekljan.
mutu a qinaljan a kuljaljau, izua a mamazangiljan kata qaqetitan. ljawa, maqati a vinaday aza mamazangiljan tua kamamazangiljan, jaljamamazangiljan, mareka vetjevetjek a mamazangiljan, sinan siruvetjevetjek a mamamazangiljan, kata riningejalj a mamazangiljan.
qaw mutu a qinaljan a paiwan, izua a mamazangiljan, pualju kata qaqetitan, qaw maqati a vinaday aza mamazangiljan tua kamamazangiljan, mamazangiljan, djaljdalj kata kakatjenglayan mamazangiljan.
izuanga a ngadan nua mazangilj uta, mavan a “vusam”, sa izua a drusa a pacugan nua aicu a ngadan, mamau ta vat, mavanga a vat nua vaqu. qaw pinaka tua vusam na kalaingan uta. azua a pacugan nua mazangilj, mavanga a “paqulid a cawcau ”, saka uri pinaka ta “kavusaman” izua i qinaljan nua paiwan.
qaw azua a pacugan na mamazangiljan kata vusam izua i tacemekeljan i qainaljan, uri pinaka ni kalaingan ta vusam uta. aicu a vusam, mavanga a uqaljay tuki vavayan, uri sinanpazangal tjaimadju. saka, izuaga a kakudan na “kavusaman” kata “vusam” nua qaqetitan.
inika mamau ta kakudan a pacugan nua mamazangiljan kata vusam itua temavela ta kakudan kata semiljava, ljawa izuanga a kapacacapilj tazua a kakudan nua paiwanzuku. matu nu pavaljaw a mamazangiljan kata qaqetitan, uri macepeliw tua ngadan kata kinaqaljanan niamadju, saka aicu a temevelan tua akumaya a izuanga a mamazangiljan kata qaqetitan. sa nu penalisi kata paljavek ta pazangalan na mamazangiljan tua pasekakezeng tua kakudan i qinaljan, izuanga a pualju, malada tuki pulingaw. qaw uri temalem a qaqetitan tazua a lami nua qinaljan. azua a qaqetitan, mavan a cawcau tua paljavek ta katjunagan kata temalemtalem ta [[lami]], sa mamau ta matjaljaljak nua qinaljan, sa kilalaing tua kavusaman kata qinaljan, mamau ta tacemekeljan niamadju uta.
mkdi8unfa7wv1rg2fhyijquscuim5hn
quljicaca
0
161
11244
10918
2022-08-29T09:06:58Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
'''quljicaca(構樹)'''
masanliawliaw a quljicaca izua i pasanavalj tua [[Tailiku|chuku]], [[Dripun|ripun]], malasiya kata kadjunangan i taypingyan, sa maqati a pacucun taicu a quljicaca izua iteku a sasusuan tua vavavan na katjunangan i [[Taiwan|taiwan]]. rutemaletalem a cawcau taicu a kasiw a sipakan tua size, qacang kata venan, saka pinaka a “na venan a kasiw(鹿仔樹) ”.
ka 1960 a caviljan, papupicul a sihu tua temalem ta kasiw kata quljicaca, masa maqati a sinanqadupu a qaljic na quljicaca. saka tjuruvu a cawcau a semeqas ta quljicaca tua qemaljic sa veneli tazua a qaljic kaizuan. aza a namalum a vangalj na quljicaca mavan a tjaljapazangal a lami nua qayam, sa mavan a kakanen nua kaqunuwan isasaw.
kasicuayan, uri qemaljic ta quljicaca a kacalisiyan tua sinanitung kata sinicaqis, sa sinankavic uta. aza madajdjekec a qetim na quljicaca, maqati a djuasi i cabuk sa ljemuceljuc a putjelu, saka namasam ta lumeljak aicu a cabuk nu kemavakava.
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P272。
lvlwsa5f8o2cwinudqidn54cwknk3lj
11245
11244
2022-08-29T09:07:31Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:Broussonetia papyrifera - Paper mulberry 01.jpg|縮圖]]
'''quljicaca(構樹)'''
masanliawliaw a quljicaca izua i pasanavalj tua [[Tailiku|chuku]], [[Dripun|ripun]], malasiya kata kadjunangan i taypingyan, sa maqati a pacucun taicu a quljicaca izua iteku a sasusuan tua vavavan na katjunangan i [[Taiwan|taiwan]]. rutemaletalem a cawcau taicu a kasiw a sipakan tua size, qacang kata venan, saka pinaka a “na venan a kasiw(鹿仔樹) ”.
ka 1960 a caviljan, papupicul a sihu tua temalem ta kasiw kata quljicaca, masa maqati a sinanqadupu a qaljic na quljicaca. saka tjuruvu a cawcau a semeqas ta quljicaca tua qemaljic sa veneli tazua a qaljic kaizuan. aza a namalum a vangalj na quljicaca mavan a tjaljapazangal a lami nua qayam, sa mavan a kakanen nua kaqunuwan isasaw.
kasicuayan, uri qemaljic ta quljicaca a kacalisiyan tua sinanitung kata sinicaqis, sa sinankavic uta. aza madajdjekec a qetim na quljicaca, maqati a djuasi i cabuk sa ljemuceljuc a putjelu, saka namasam ta lumeljak aicu a cabuk nu kemavakava.
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P272。
2al1qmkws43pmoc8b0la5bq157ojf71
sangpuru
0
164
11225
11152
2022-08-29T08:23:42Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
sangpuru (pariuk 鍋子)
aicu a sangpuru, avananga tua sinimakesa a [[lami]], sa liaw a kinakemudan a aicu a sangpuru tua sinimakesa. rupacun a kinakemudan nua pariuk, izua a papusiavan kata pariuk.
malap ta lami sa papizuanan ta sangpuru, qaw seljecu ta lami, maqati a cianu, kemesa, qemirqir kata kabula (炸) uta. sa, izuaanga a ngadan na djamay a paka vutjulj nua sangpuru (回鍋肉).
saka, nu papucekelj a [[kacalisian|kacalisiyan]], uri silisilisi aicu a pariuk itjen.
==pariuk==
[[sineqetj a vecik:Non-stick 20cm saucepan.JPG|thumb|right|220px|sangpuru]]
pariuk, pinaka a sangpuru na chuku uta. aza a kai nua 粵語 a pinaka ta 鑊, a kai nua 閩南話 kata 潮汕話 a pinaka 鼎 uta, qaw aicu a pariuk avan tua sinimakesa a [[lami]]. mavananga a sangpuru uta. sa azua a kinakemudan na pariuk, avan a berung i vavaw kata ljetjuku i teku.
azua a kinasa nua chuku ivirilj, ruqirqir tiamadju, sa nasevalitanga ta 魯菜. saka, nakipuvarung aicu a pariuk manasika izua a cuqus ta kemesakesa, a pinaka ta pariuk a 山東鍋 kata 北平鍋. kata, izua a pariuk i navalj a rualap tua dremusa a lima, sa pinaka ta pariuk a 雙耳鍋. nasevalitanga ta 廣東.
aicu a pariuk, maqati a sinicianu kata qemirqir ta lami, ljawa maqati a seljecu, kinsa kata kabula. aza a pariuk, mavananga masanliawliaw i chuku kata 東南亞.
saka, izua a kedei a pariuk a nakipuvarung tua kemisi ta kinsa, tuki makingidju tua lami, avan a 乾鍋 nua kinsa nua 湘菜, a 鑊仔 nua i 粵語地區.
==papucekelj==
nu papucekeli itjen silisilisi aicu a sangpuru.
==tinku==
[[sineqetj a vecik:Tatung 100th Anniversary Cooker 20190706.jpg|thumb|right|220px|aicu a tinku.]]
maqati a tinku ta kemesakesa, sa kiqedjen a liaw a zikang kata cemaucau nu kemesakesa. aicu a tinku, maqati a kemesa sa neka a [[sapuy]], ika pecungu.
inika amin a maqati a kemesakesa, maqati a tinku ta kemesa ta zalja, siav, ljaceng kata pia. sa patjamanguanguaq a tinku tucu, maqatianga a cemapa ta qavay kata kabala i 英國.
izuanga i [[Dripun|ripun]] a tucu a tinku ka 1940 a cavilj. ka 2005 a cavilj, izua a alu a kuzulj sa lima iday a kudrav a tinku i kacauan, kata izua a unem a kuzulj a kudrav a tinku i chuku, a kemasi a ripun kata 韓國 a zuma.<ref>[http://finance.sina.com.cn/roll/20070329/06131296949.shtml| 電鍋加速向"煲"]. 2007-03-29 [2016-03-04]. (原始內容[https://web.archive.org/web/20160307130512/http://finance.sina.com.cn/roll/20070329/06131296949.shtml| 存檔]於2016-03-07).</ref>
==naqemezetj tua sangpuru==
[[sineqetj a vecik:Pressure cooker2.JPG|thumb|right|220px|aicu a naqemezetj tua sangpuru.]]
naqemezetj tua sangpuru (壓力鍋), a pinaka ta padjaljaw a sangpuru uta. aicu a sangpuru, maqati a naqemezetj ta zaljum, sa maculjuclju a zaljum ljawa ika minatuk, maqatianga a makesa ta djamay. izua ivavaw i sasusuan tua vavavan na katjunangan, ini a madjulu a makesa ta djamay, sa maqati a malap taicu a sangpuru tua kemesakesa.
maqati aicu a sangpuru ta kiqedjen a zikang kata dingki, ljawa madjulu a palak nu pasaliw tua sicukaw. izua a caucau a naqivu a kinsa a sinimakesa na aicu a sangpuru, inika tjasanguaq ta kemesa na [[sapuy]].
==mavatj a kataladjan nua sangpuru==
auza a mavatj a kataladjan nua sangpuru (平底鍋), avan a sangpuru uta, sa mavatj iteku a sangpuru, qaw izua a drusa a puluq tuki djelu a puluq a marutaljudjuqan a aicu a sangpuru, sa kedri a palingulj nua aicu a sangpuru, kata izuanga cuqus. maqati a cianu kata kemesa a mavatj a kataladjan nua sangpuru.
==sangpuru a ika sedjekec==
aicu a sangpuru a ika sedjekec (不沾鍋), mavananga ika sedjekec a djamay tua sanapuru nu kemesakesa. liaw a aicu a sangpuru, sininalap ta 聚四氟乙烯 tua djemuas i teku i sangpuru, sa maqati a ika sedjekec tua djamay. izuanga a sangpuru a sinimalang a kapua tua maqati a ika sedjekec tua djamayuta.
[[pinapapilipiliqan:pinayuanan a kai nua i pasaviri]]
b1ius97pt8fpaw2lnpc4n1iau5aq0p7
11226
11225
2022-08-29T08:30:33Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
sangpuru (pariuk 鍋子)
aicu a sangpuru, avananga tua sinimakesa a [[lami]], sa liaw a kinakemudan a aicu a sangpuru tua sinimakesa. rupacun a kinakemudan nua pariuk, izua a papusiavan kata pariuk.
malap ta lami sa papizuanan ta sangpuru, qaw seljecu ta lami, maqati a cianu, kemesa, qemirqir kata kabula (炸) uta. sa, izuaanga a ngadan na djamay a paka vutjulj nua sangpuru (回鍋肉).
saka, nu papucekelj a [[kacalisian|kacalisiyan]], uri silisilisi aicu a pariuk itjen.
==pariuk==
[[sineqetj a vecik:Non-stick 20cm saucepan.JPG|thumb|right|220px|sangpuru]]
pariuk, pinaka a sangpuru na chuku uta. aza a kai nua 粵語 a pinaka ta 鑊, a kai nua 閩南話 kata 潮汕話 a pinaka 鼎 uta, qaw aicu a pariuk avan tua sinimakesa a [[lami]]. mavananga a sangpuru uta. sa azua a kinakemudan na pariuk, avan a berung i vavaw kata ljetjuku i teku.
azua a kinasa nua chuku ivirilj, ruqirqir tiamadju, sa nasevalitanga ta 魯菜. saka, nakipuvarung aicu a pariuk manasika izua a cuqus ta kemesakesa, a pinaka ta pariuk a 山東鍋 kata 北平鍋. kata, izua a pariuk i navalj a rualap tua dremusa a lima, sa pinaka ta pariuk a 雙耳鍋. nasevalitanga ta 廣東.
aicu a pariuk, maqati a sinicianu kata qemirqir ta lami, ljawa maqati a seljecu, kinsa kata kabula. aza a pariuk, mavananga masanliawliaw i chuku kata 東南亞.
saka, izua a kedei a pariuk a nakipuvarung tua kemisi ta kinsa, tuki makingidju tua lami, avan a 乾鍋 nua kinsa nua 湘菜, a 鑊仔 nua i 粵語地區.
==papucekelj==
nu papucekeli itjen silisilisi aicu a sangpuru.<ref>[https://southland.culture.tw/pingtung/zh-tw/YMevent/560888]</ref>
==tinku==
[[sineqetj a vecik:Tatung 100th Anniversary Cooker 20190706.jpg|thumb|right|220px|aicu a tinku.]]
maqati a tinku ta kemesakesa, sa kiqedjen a liaw a zikang kata cemaucau nu kemesakesa. aicu a tinku, maqati a kemesa sa neka a [[sapuy]], ika pecungu.
inika amin a maqati a kemesakesa, maqati a tinku ta kemesa ta zalja, siav, ljaceng kata pia. sa patjamanguanguaq a tinku tucu, maqatianga a cemapa ta qavay kata kabala i 英國.
izuanga i [[Dripun|ripun]] a tucu a tinku ka 1940 a cavilj. ka 2005 a cavilj, izua a alu a kuzulj sa lima iday a kudrav a tinku i kacauan, kata izua a unem a kuzulj a kudrav a tinku i chuku, a kemasi a ripun kata 韓國 a zuma.<ref>[http://finance.sina.com.cn/roll/20070329/06131296949.shtml| 電鍋加速向"煲"]. 2007-03-29 [2016-03-04]. (原始內容[https://web.archive.org/web/20160307130512/http://finance.sina.com.cn/roll/20070329/06131296949.shtml| 存檔]於2016-03-07).</ref>
==naqemezetj tua sangpuru==
[[sineqetj a vecik:Pressure cooker2.JPG|thumb|right|220px|aicu a naqemezetj tua sangpuru.]]
naqemezetj tua sangpuru (壓力鍋), a pinaka ta padjaljaw a sangpuru uta. aicu a sangpuru, maqati a naqemezetj ta zaljum, sa maculjuclju a zaljum ljawa ika minatuk, maqatianga a makesa ta djamay. izua ivavaw i sasusuan tua vavavan na katjunangan, ini a madjulu a makesa ta djamay, sa maqati a malap taicu a sangpuru tua kemesakesa.
maqati aicu a sangpuru ta kiqedjen a zikang kata dingki, ljawa madjulu a palak nu pasaliw tua sicukaw. izua a caucau a naqivu a kinsa a sinimakesa na aicu a sangpuru, inika tjasanguaq ta kemesa na [[sapuy]].
==mavatj a kataladjan nua sangpuru==
auza a mavatj a kataladjan nua sangpuru (平底鍋), avan a sangpuru uta, sa mavatj iteku a sangpuru, qaw izua a drusa a puluq tuki djelu a puluq a marutaljudjuqan a aicu a sangpuru, sa kedri a palingulj nua aicu a sangpuru, kata izuanga cuqus. maqati a cianu kata kemesa a mavatj a kataladjan nua sangpuru.
==sangpuru a ika sedjekec==
aicu a sangpuru a ika sedjekec (不沾鍋), mavananga ika sedjekec a djamay tua sanapuru nu kemesakesa. liaw a aicu a sangpuru, sininalap ta 聚四氟乙烯 tua djemuas i teku i sangpuru, sa maqati a ika sedjekec tua djamay. izuanga a sangpuru a sinimalang a kapua tua maqati a ika sedjekec tua djamayuta.
[[pinapapilipiliqan:pinayuanan a kai nua i pasaviri]]
3et8ni34b551rjg8dz0w2ghqkiu33ws
11227
11226
2022-08-29T08:31:35Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
sangpuru (pariuk 鍋子)
aicu a sangpuru, avananga tua sinimakesa a [[lami]], sa liaw a kinakemudan a aicu a sangpuru tua sinimakesa. rupacun a kinakemudan nua pariuk, izua a papusiavan kata pariuk.
malap ta lami sa papizuanan ta sangpuru, qaw seljecu ta lami, maqati a cianu, kemesa, qemirqir kata kabula (炸) uta. sa, izuaanga a ngadan na djamay a paka vutjulj nua sangpuru (回鍋肉).
saka, nu papucekelj a [[kacalisian|kacalisiyan]], uri silisilisi aicu a pariuk itjen.
==pariuk==
[[sineqetj a vecik:Non-stick 20cm saucepan.JPG|thumb|right|220px|sangpuru]]
pariuk, pinaka a sangpuru na chuku uta. aza a kai nua 粵語 a pinaka ta 鑊, a kai nua 閩南話 kata 潮汕話 a pinaka 鼎 uta, qaw aicu a pariuk avan tua sinimakesa a [[lami]]. mavananga a sangpuru uta. sa azua a kinakemudan na pariuk, avan a berung i vavaw kata ljetjuku i teku.
azua a kinasa nua chuku ivirilj, ruqirqir tiamadju, sa nasevalitanga ta 魯菜. saka, nakipuvarung aicu a pariuk manasika izua a cuqus ta kemesakesa, a pinaka ta pariuk a 山東鍋 kata 北平鍋. kata, izua a pariuk i navalj a rualap tua dremusa a lima, sa pinaka ta pariuk a 雙耳鍋. nasevalitanga ta 廣東.
aicu a pariuk, maqati a sinicianu kata qemirqir ta lami, ljawa maqati a seljecu, kinsa kata kabula. aza a pariuk, mavananga masanliawliaw i chuku kata 東南亞.
saka, izua a kedei a pariuk a nakipuvarung tua kemisi ta kinsa, tuki makingidju tua lami, avan a 乾鍋 nua kinsa nua 湘菜, a 鑊仔 nua i 粵語地區.
==papucekelj==
nu papucekeli itjen silisilisi aicu a sangpuru.<ref>[https://southland.culture.tw/pingtung/zh-tw/YMevent/560888 禮聘物品]</ref>
==tinku==
[[sineqetj a vecik:Tatung 100th Anniversary Cooker 20190706.jpg|thumb|right|220px|aicu a tinku.]]
maqati a tinku ta kemesakesa, sa kiqedjen a liaw a zikang kata cemaucau nu kemesakesa. aicu a tinku, maqati a kemesa sa neka a [[sapuy]], ika pecungu.
inika amin a maqati a kemesakesa, maqati a tinku ta kemesa ta zalja, siav, ljaceng kata pia. sa patjamanguanguaq a tinku tucu, maqatianga a cemapa ta qavay kata kabala i 英國.
izuanga i [[Dripun|ripun]] a tucu a tinku ka 1940 a cavilj. ka 2005 a cavilj, izua a alu a kuzulj sa lima iday a kudrav a tinku i kacauan, kata izua a unem a kuzulj a kudrav a tinku i chuku, a kemasi a ripun kata 韓國 a zuma.<ref>[http://finance.sina.com.cn/roll/20070329/06131296949.shtml| 電鍋加速向"煲"]. 2007-03-29 [2016-03-04]. (原始內容[https://web.archive.org/web/20160307130512/http://finance.sina.com.cn/roll/20070329/06131296949.shtml| 存檔]於2016-03-07).</ref>
==naqemezetj tua sangpuru==
[[sineqetj a vecik:Pressure cooker2.JPG|thumb|right|220px|aicu a naqemezetj tua sangpuru.]]
naqemezetj tua sangpuru (壓力鍋), a pinaka ta padjaljaw a sangpuru uta. aicu a sangpuru, maqati a naqemezetj ta zaljum, sa maculjuclju a zaljum ljawa ika minatuk, maqatianga a makesa ta djamay. izua ivavaw i sasusuan tua vavavan na katjunangan, ini a madjulu a makesa ta djamay, sa maqati a malap taicu a sangpuru tua kemesakesa.
maqati aicu a sangpuru ta kiqedjen a zikang kata dingki, ljawa madjulu a palak nu pasaliw tua sicukaw. izua a caucau a naqivu a kinsa a sinimakesa na aicu a sangpuru, inika tjasanguaq ta kemesa na [[sapuy]].
==mavatj a kataladjan nua sangpuru==
auza a mavatj a kataladjan nua sangpuru (平底鍋), avan a sangpuru uta, sa mavatj iteku a sangpuru, qaw izua a drusa a puluq tuki djelu a puluq a marutaljudjuqan a aicu a sangpuru, sa kedri a palingulj nua aicu a sangpuru, kata izuanga cuqus. maqati a cianu kata kemesa a mavatj a kataladjan nua sangpuru.
==sangpuru a ika sedjekec==
aicu a sangpuru a ika sedjekec (不沾鍋), mavananga ika sedjekec a djamay tua sanapuru nu kemesakesa. liaw a aicu a sangpuru, sininalap ta 聚四氟乙烯 tua djemuas i teku i sangpuru, sa maqati a ika sedjekec tua djamay. izuanga a sangpuru a sinimalang a kapua tua maqati a ika sedjekec tua djamayuta.
[[pinapapilipiliqan:pinayuanan a kai nua i pasaviri]]
eaksahwr1cu1i991qdi4ace0gyvub6e
tjava
0
173
11251
10858
2022-08-29T09:33:35Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |tjava
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:Gardenia jasminoides1MTFL.jpg|thumb|250px|tjava]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Gardenia jasminoides''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni J.Ellis</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amerika
| style="font-weight:normal" |gardenia
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" |ki-chí(ki-á)
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" |梔子花
|-
|}
makamaza i ljavljav a tja pacucunan sinitalem a makapalingulj tua umaq aicua tjava. sevesevec a ricing, kamayamayan a liljualjuas a asav, vavucelayan saka semalum a vuciar nu kaljatjavan. titjen a sevuculj maljiyan a tja puzangalan a pasavid tua tjava.
tjava, izuazua iteku tua sasusuan tua vavavan na katjunangan i chuku, 中南半島, ripun, 琉球kata taiwan, avan a rurazek a kedri a kasiw, sa qaca a vuljangaw kata nguljingulj aravac. azua a vangalj a nsikipucemcemel, a kapaz a siurem ta nemanga, sa rutalem ti kacalisiyan.
kasicuayan, izuazua a tjava a tinalem i kacasavan na kacalisiyan, nu venuciar a vuteqiteqilj a vuljangaw, nguljingulj aravac a aicu a vuljangaw, sa tjengelay aravac azua a vavayavayan a kacalisiyan tua alapu ta tjava a vuljangaw, qaw cemekcek ivirilj tua calinga tuki sinantarar.
azua a kasiw na tjava a caljeqilj aravac, sa rusinan tua hang kata tjukur.
i kakudan nua [[Paiwan|paywan]], maqati a alap tazua a kasiw ta sinan qungcuy tuki kizing.
samiling azua a kasiw a tjava, a vuteqiteqilj kata nguljingulj a vuljangaw, avan a nanguaq a cemel i kacasavan, sa pinaka ta “vuljangaw nua paywan” nua zuma.
==patjara sikudakudan nua tjava==
===sipakalevaleva===
kasicuayan a uqaljaqaljay mavan a tjava a si pakalevaleva tua sudju a papusalum.
===sikipasikip===
kemasicuay patjetucu kinatengelayan na vavayavayan a pasikip ta tjava a kialalanga.
===sisankizing===
lja na kudresul saka kezene a ricing, aicua tja kizing a kenutj a civan, kasicuayan tjaliyav a tjava kinasengeseng.
=== sisantuzung===
a ricing na tjava, sedjaljep a san tuzungen na qungcu, na vukavuka kata siqunu.
===siyudreudrem===
azua kapaz na tjava, makaya san siyudreudrem, sini talem a ljemeliyav nua situcuananga a kipusalimaliman taicu a tjava.
==cemecemel==
sinancemel aicu a tjava.
==pacunu uta==
[[tjevus]]
==kasizuan==
鄭漢文等,2004,《排灣族民族植物》。臺北:行政院農業委員會林業試驗所。P87。
ij7x4o6hv4wxi52wuvby7zr69qxz910
11252
11251
2022-08-29T09:35:01Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |tjava
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:Gardenia jasminoides1MTFL.jpg|thumb|250px|tjava]]
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan na ruvaruvarung
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Gardenia jasminoides''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| <small>pinapungadan ni J.Ellis</small>
|-
|- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amerika
| style="font-weight:normal" |gardenia
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" |ki-chí(ki-á)
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" |梔子花
|-
|}
makamaza i ljavljav a tja pacucunan sinitalem a makapalingulj tua umaq aicua tjava. sevesevec a ricing, kamayamayan a liljualjuas a asav, vavucelayan saka semalum a vuciar nu kaljatjavan. titjen a sevuculj maljiyan a tja puzangalan a pasavid tua tjava.
tjava, izuazua iteku tua sasusuan tua vavavan na katjunangan i chuku, 中南半島, ripun, 琉球kata taiwan, avan a rurazek a kedri a kasiw, sa qaca a vuljangaw kata nguljingulj aravac. azua a vangalj a nsikipucemcemel, a kapaz a siurem ta nemanga, sa rutalem ti kacalisiyan.
kasicuayan, izuazua a tjava a tinalem i kacasavan na kacalisiyan, nu venuciar a vuteqiteqilj a vuljangaw, nguljingulj aravac a aicu a vuljangaw, sa tjengelay aravac azua a vavayavayan a kacalisiyan tua alapu ta tjava a vuljangaw, qaw cemekcek ivirilj tua calinga tuki sinantarar.
azua a kasiw na tjava a caljeqilj aravac, sa rusinan tua hang kata tjukur.
i kakudan nua [[Paiwan|paywan]], maqati a alap tazua a kasiw ta sinan qungcuy tuki kizing.
samiling azua a kasiw a tjava, a vuteqiteqilj kata nguljingulj a vuljangaw, avan a nanguaq a cemel i kacasavan, sa pinaka ta “vuljangaw nua paywan” nua zuma.
==patjara sikudakudan nua tjava==
===sipakalevaleva===
kasicuayan a uqaljaqaljay mavan a tjava a si pakalevaleva tua sudju a papusalum.
===sikipasikip===
kemasicuay patjetucu kinatengelayan na vavayavayan a pasikip ta tjava a kialalanga.
===sisankizing===
lja na kudresul saka kezene a ricing, aicua tja kizing a kenutj a civan, kasicuayan tjaliyav a tjava kinasengeseng.
=== sisantuzung===
a ricing na tjava, sedjaljep a san tuzungen na qungcu, na vukavuka kata siqunu.
===siyudreudrem===
azua kapaz na tjava, makaya san siyudreudrem, sini talem a ljemeliyav nua situcuananga a kipusalimaliman taicu a tjava.
==cemecemel==
sinancemel aicu a tjava.<ref>[http://tlpg.hsiliu.org.tw/plant/view/270 梔子花的應用]</ref>
==pacunu uta==
[[tjevus]]
==kasizuan==
鄭漢文等,2004,《排灣族民族植物》。臺北:行政院農業委員會林業試驗所。P87。
fqyzz82souuaxdruvpoe4e86ucme3kb
vatu
0
182
11249
10339
2022-08-29T09:28:37Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#FFD1A4; text-align:center; font-weight:bold" |vatu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:Coat types 3.jpg|250px|center]]
|- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinikeljang
|-
| style="font-weight:bold"|界
| style="font-weight:normal" |Animalia
|-
| style="font-weight:bold"|門
| style="font-weight:normal" |Chordata
|-
| style="font-weight:bold"|綱
| style="font-weight:normal" |Mammalia
|-
| style="font-weight:bold"|目
| style="font-weight:normal" |Carnivora
|-
| style="font-weight:bold"|科
| style="font-weight:normal" |Canidae
|-
| style="font-weight:bold"|屬
| style="font-weight:normal" |''Canis''
|-
| style="font-weight:bold"|種
| style="font-weight:normal" |''C. lupus''
|-
| style="font-weight:bold"|亞種
| style="font-weight:normal" |''C. l. familiaris''
|-
|- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Canis lupus familiaris''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center|(Linnaeus, kacaviljan a 1758)
|-
|- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amerika
| style="font-weight:normal" |dog
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" |káu-á
|-
| style="font-weight:bold"|kai a sakizaya
| style="font-weight:normal" |wacu
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" |狗
|-
|}
'''vatu(狗)'''
==milingan na vatu==
kasicuayan, garavagavan a vatu inika paquziquzipen, izua tu itaqadaw, vaik a sema cemecemel a [[cinunan]] manu padjumak tua djaljau angata garavagavan, maulau isauniuni. manu kinemenem a cinunan tu nu izuacu a garavagavan uri maqeljing angata timadju, a pusaladj a qemaljup ta qemuziquzip, kinemnem tu kudain a qemaljup tu masa niamadju. keljangen niamadju tu pusequ ta zua qemuziquzip. seman qavay sa vengetji tua quvalj a ladruadruq, sa pavengetjan a pitua ricing nua kasiw, pai manu a qemuziquzip maveca sa vaik a keman tuazua qavay itua ricing nua kasiw, kavililj anga masan qali anga nua caucau sa papungadani anga tu vatu.
===milingan tuki tjaucikel i kaljaljau na vatu===
kasicuacuayanga, izuazua a macidilj a uqaljay kata vavayan a macidilj a napinaljak na djilung, sa papuvaljawanga tiamadju tua pualjak ta caucaw na paiwan. saka, nakemeljanganga a taqaljaqaljan nua kuljailjau ta aljak nua a vavayan a lumamad na djilung kata vulung timadju. kasicuacuayanga, izua a tjelu a djilung mavan a king kata vuteqiteqilj, sa namacugcug a vatu ta djilung, qaw macekas azua a djilung sa izuanga a macidilj a vavayan a lumamad. nu maqacuvucuvunganga azua a vavayan a lumamad sa napuvaljaw kata vulung, qaw pinualjak ta matjelu a uqaljay niamadju. azua a kilaingan mavananga a mazangilj na kuljaljau, a djaljedjalj avananga a mazanglj na qapedang, qaw aza a aljak a sikamasantjelulj a mavananga a sivalitan nua pulingaw.
izua a tjaucikel i kuljaljau, a sivalitan niamdju a kemasi i kacedas tua kaledep tua taiwan sa izuaga a qinaljan niamadju imaza. qaw kasicuacuayanga, izuazua i kurasaru tiamadju; sa izua a matjelu a qacuvucuvung a uri vaivaik tua cemuljev ta qaqaljupan kata kemikim ta kadjunangan ta temapaw. qaw nu mangetjezanga aza vatu kaizuanan sa gemiring tiamdju, ika vaivaik. saka, uri semanumaq tiamadju ta sikamasanitalj a umaq izua, a pinaka ta kuljaljau imaza, a sikamasanitalj a umaq niamadju a pinaka ta girhing uta.
sa marivurivu tia marekakakaka a matjelu sa vaivaik tiamadju, uri semanumaq tiamadju a macidilj; ljawa matjiljivanan a umaq niamadju: a umaq na djaljedjalj a pinaka ta qamuli, qaw a umaq na a aljak a sikamasantjelulj a pinaka ta radan. aicu a tjelu a ngadan na umaq mavananga a nagdan nua mamazangiljang i kuljaljau, sa uri namasanqapuluan a kaljaljau imaza.
==pacunu uta==
* [[gung]]
<!--Interwikis-->
56432k0p7zsi4r7lx9nlr9zf0uzzveo
11250
11249
2022-08-29T09:30:39Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#FFD1A4; text-align:center; font-weight:bold" |vatu
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[sineqetj a vecik:Coat types 3.jpg|250px|center]]
|- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinikeljang
|-
| style="font-weight:bold"|界
| style="font-weight:normal" |Animalia
|-
| style="font-weight:bold"|門
| style="font-weight:normal" |Chordata
|-
| style="font-weight:bold"|綱
| style="font-weight:normal" |Mammalia
|-
| style="font-weight:bold"|目
| style="font-weight:normal" |Carnivora
|-
| style="font-weight:bold"|科
| style="font-weight:normal" |Canidae
|-
| style="font-weight:bold"|屬
| style="font-weight:normal" |''Canis''
|-
| style="font-weight:bold"|種
| style="font-weight:normal" |''C. lupus''
|-
| style="font-weight:bold"|亞種
| style="font-weight:normal" |''C. l. familiaris''
|-
|- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | sinivecikan
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Canis lupus familiaris''
|-
|colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center|(Linnaeus, kacaviljan a 1758)
|-
|- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |zumanga a ngadan
|-
| style="font-weight:bold"|kinakaian na amerika
| style="font-weight:normal" |dog
|-
| style="font-weight:bold"|pinairangan
| style="font-weight:normal" |káu-á
|-
| style="font-weight:bold"|kai a sakizaya
| style="font-weight:normal" |wacu
|-
| style="font-weight:bold"|ciniukuan
| style="font-weight:normal" |狗
|-
|}
'''vatu(狗)'''
==milingan na vatu==
kasicuayan, garavagavan a vatu inika paquziquzipen, izua tu itaqadaw, vaik a sema cemecemel a [[cinunan]] manu padjumak tua djaljau angata garavagavan, maulau isauniuni. manu kinemenem a cinunan tu nu izuacu a garavagavan uri maqeljing angata timadju, a pusaladj a qemaljup ta qemuziquzip, kinemnem tu kudain a qemaljup tu masa niamadju. keljangen niamadju tu pusequ ta zua qemuziquzip. seman qavay sa vengetji tua quvalj a ladruadruq, sa pavengetjan a pitua ricing nua kasiw, pai manu a qemuziquzip maveca sa vaik a keman tuazua qavay itua ricing nua kasiw, kavililj anga masan qali anga nua caucau sa papungadani anga tu vatu.
===milingan tuki tjaucikel i kaljaljau na vatu===
kasicuacuayanga, izuazua a macidilj a uqaljay kata vavayan a macidilj a napinaljak na djilung, sa papuvaljawanga tiamadju tua pualjak ta caucaw na paiwan. saka, nakemeljanganga a taqaljaqaljan nua kuljailjau ta aljak nua a vavayan a lumamad na djilung kata vulung timadju. kasicuacuayanga, izua a tjelu a djilung mavan a king kata vuteqiteqilj, sa namacugcug a vatu ta djilung, qaw macekas azua a djilung sa izuanga a macidilj a vavayan a lumamad. nu maqacuvucuvunganga azua a vavayan a lumamad sa napuvaljaw kata vulung, qaw pinualjak ta matjelu a uqaljay niamadju. azua a kilaingan mavananga a mazangilj na kuljaljau, a djaljedjalj avananga a mazanglj na qapedang, qaw aza a aljak a sikamasantjelulj a mavananga a sivalitan nua pulingaw.
izua a tjaucikel i kuljaljau, a sivalitan niamdju a kemasi i kacedas tua kaledep tua taiwan sa izuaga a qinaljan niamadju imaza. qaw kasicuacuayanga, izuazua i kurasaru tiamadju; sa izua a matjelu a qacuvucuvung a uri vaivaik tua cemuljev ta qaqaljupan kata kemikim ta kadjunangan ta temapaw. qaw nu mangetjezanga aza vatu kaizuanan sa gemiring tiamdju, ika vaivaik. saka, uri semanumaq tiamadju ta sikamasanitalj a umaq izua, a pinaka ta kuljaljau imaza, a sikamasanitalj a umaq niamadju a pinaka ta girhing uta.
sa marivurivu tia marekakakaka a matjelu sa vaivaik tiamadju, uri semanumaq tiamadju a macidilj; ljawa matjiljivanan a umaq niamadju: a umaq na djaljedjalj a pinaka ta qamuli, qaw a umaq na a aljak a sikamasantjelulj a pinaka ta radan. aicu a tjelu a ngadan na umaq mavananga a nagdan nua mamazangiljang i kuljaljau, sa uri namasanqapuluan a kaljaljau imaza.
==milimilingan==
a ita milimilingan vatu a na zemang ta qacilu na qadav.
==pacunu uta==
* [[gung]]
<!--Interwikis-->
o1bxjhwj3jlzcx1gw8ebhi3upqz4dy1
veneve
0
183
11224
10928
2022-08-29T08:18:03Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:202204 Germination-dicotyledons.svg|縮圖]]
'''veneve''' (ljinautjian: 發芽) nu aya, mavan azua veneve ta asaw a vat nua paday a kemasi tua qipu.
pay azua sinitalem ni vuvu i pupadayan nu na veneve, avan azua makeljan tu uri pulami tucu a cavilj.
nu veneve anga, mavan a meqacaqaca a vat tuki vusam, kata meqacaqaca azua a 真菌 a kemasi 孢子, sa kudrakudranga tiamadju (azua a kasiw). rupacunanga tazua a veneve a kasiw, avan a lemun tua vat nua kasiw a 被子植物 tuki 裸子植物 sa masan tua kasiw. ljawa, azua a kasiw a kemasi a 孢子 a pinaka tua veneve uta, matu meqaca a 菌絲 a kemasi a 真菌孢子. saka, nu meqacaqaca a kedrikedri a nemanga tuki kudrakudranga a 生殖細胞, mavan a pinaka tua veneve uta.
[[pinapapilipiliqan:pinayuanan a kai nua i pasakacedas]]
mclz7fzohifs4tqjf9jz6um2crmwbn5
vinlan
0
203
11198
10356
2022-08-29T06:56:40Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
pasaviri aicu a '''vinlan(芬蘭)''' (Finland; Suomi) a kunian tua awciu/iyurupu (Europe) i tua kaviriyan.
[[File:Flag of Finland.svg|thumb|Flag of Finland|alt=Finland]]
[[File:EU-Finland.svg|thumb|Finland]]
7ywfrkan4zs3a78mgw34gomhzz5d231
likuljaw
0
204
11209
10785
2022-08-29T07:55:20Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:LeopardusBrachyurusWolf.jpg|thumb|250px|right|]]
'''likuljaw(雲豹)'''
nakisumalji a likuljaw na sacemel i [[Taiwan|taiwan]], sa pinaka likuljaw tuki likuljav na paiwanzuku. masanliawliaw a likuljaw i cemecemel na [[Kavulungan|kavulugan]] kasicuayan, sa saljinga tiamdaju ta pacacikel kata ljevavaw ta kasiw a kimadju. saka, maruljavigan a likuljaw ivavaw i kasiw tua djemavis tua drail, vutj kata qayam;uri qemilja tiamadju ivavaw i kasiw tua kemaljavaljava ta takec kata venan a cunavalit iteku ta kasiw sa djemavis a kemac ta liqu na sacemel sa kemakan tjayamadju.
==kasicuacuay a cinavalitan==
pasusangas tua tjelu a kuzulj, nasedjumak a hakasi tua kasicuyanga a qinaljan sepuyuma sa pacunanga ta tjelu a caucaw kata sacemel a lalang mavan a pacevelj izua i qaciljay a lukulj. aza a acemel a lalang avan a tjaljasangasangasang a nemanemanga a patjara likuljaw.
==pacugan na kakudan==
napacunanga a caucaw ta likuljaw i qucalj mavan a pitju a puluqanga a cavilj a ramaljemaljeng. masa mekedrianga a likuljaw, sa uri patjavang ta mamazangiljan a cinunan nu qemaljupanga ta likuljaw. napacunanga ta sicuayan a siasing nua paiwanzuku, izua a qaljic na likuljaw a makaya a sankavain. sa amin a mamazangiljan a makaya ta kemava ta qaljic na likuljaw tuki tjemalubung ta qaljis na likujaw na pagumac i paiwanzuku mavan a sinisanparavac tua mamazangiljan.
qaw maretimalji a pacugan nua likuljaw na kakudan i mareka qainiljan. uri sinisanparavac ta likuljaw na paiwanzuku a kemasi kacedas sa uri seljekuya a qinaljan nu qemaljup a sikataqaljan ta likuljaw.
qaw izua a senay itua qinaljan, uri semenasenay kacalisiyan a matatucu: “drusa likuljaw、drusa likuljaw ……”, ljakua nekanga a likuljaw tucu, sa qatjaw a sinisingelitan nua kacalisiyan aicu a senay ta likuljaw tucu.
==kaizuan==
1.[http://210.240.125.35/citing/citing_content.asp?id=1928&keyword=%BBO%C6W%B6%B3%B0\ 臺灣原住民歷史語言文化大辭典網路版-臺灣雲豹]
kx32kxrf3djwwhpz2fo91qpry48s63h
1984
0
207
11210
11030
2022-08-29T07:55:22Z
Iyumu
10
/* tjinaucikelan */ #ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#FF9797; text-align:center; font-weight:bold" |1984
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[File:1984first.jpg|200px|center|thumb|]]
|-
| style="font-weight:bold"|rusanvenecik
| style="font-weight:normal" |djurudji urewil
|-
| style="font-weight:bold"|sivecikan a kai
| style="font-weight:normal" |kai a amilika
|-
| style="font-weight:bold"|kakunian
| style="font-weight:normal" |ingelend (''England'')
|-
| style="font-weight:bold"|sasupuan a sapitj
| style="font-weight:normal" |328
|-
|}
sinantjaucikel aicu a "'''1984'''" ni djurudji urewil (''George Orwell'') a rusanvenecik a kemakaian a amilika tua sunatj. pinaqecevan a lalevan (siaya a ''Utopia'' nua kai a amilika) naicu a tjaucikel.
==tjinaucikelan==
tjinaucikelan ni rusanvenecik taza sunatj a "1984" a [[qinatian]] a kacauan i pasuvilivililj tua caviljan a 1984. maqaqeciqeci a maretimalji a [[qinaljan]] a kuka tazua. sa kitjalatjalaw a tjuruvu a sikataqaljan tua sinikilailaingan a sihu. manasika nekanga a suljivatjan tazua. na maqeljecem aza pupiculan a masantjelu a paljavak tua kinacauan. azua tja kineljangan a ''Oceania'', ''Eurasia'' katua ''Eastasia'' a matjatjelu a pinapungadan tazua sinipaljavakan. a itua ''Oceania'' izua pinaljavakan a ''Airstrip One'' (pasusangas a siniaya a ''Great Britain'').
n64nmqqm9fw407ddutkbspycxhkngdl
djalunay
0
217
11193
10932
2022-08-29T06:02:47Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
'''djalunay(土蜜樹)'''
“djalunay”aya taicu a kasiw tia vuvu setjavuqel.
masanliawliaw a djalunay izua i tjainavalj ta ciuku, indiya, plipinas, kata iteku ta sasusuan tua vavavan na katjunangan i [[Taiwan|taiwan]], mavananga a kedrikedei a kasiw aicu a djalunay.
sa pinaqenetjan nua vuvu tua vangalj na djalinay, avan a liawliaw a vangelj nua djalunay, matu taydayanga a vangalj izua. sa maqati a cempis a cawcau taza vangalj tua sinantamadang na kuwkuang, saka uri sinanpazangal nua kacaliyan ka kakedriananan aicu a kasiw i qinaljan. qaw tjangelay aravac a kacalisiyan taza kasiw na djalunay uta, masa inika madjulu a macemu aicu a kasiw nua djalunay.
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P65。
93jd8o55bvpsabrlkxgy1b5x8mkpkat
puljesek
0
218
11233
11140
2022-08-29T08:41:59Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
'''puljesek(酢漿草)'''
rupacunanga taicu a cemel nu venuciyar ta quljangaljangas a hana i paketjaw kata [[vaqu]] a vavuw tuki i djalananan, aza ledjeledje a sauv naicu a cemel, maqati a kakanen a kakedriyan kata maqacuvucuvung.
sa aicu a cemel, napapungadananga ta “petek” mavan aza ljingaw nu namalumanga a vangelj nimatju.
ljakua, pinaka a “puljesk” taicu a cemel na ramaljengmaljeng a setjavuqel uta, qadjaw a qaljeceqec aicu a cemel nu kakanen aya.
[[en:Oxalis corniculata]]
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P257。
q347qrcesbna8m4s0nu9g5slogo9vsf
11234
11233
2022-08-29T08:42:39Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:Oxalis corniculata 162203939.jpg|縮圖]]
'''puljesek(酢漿草)'''
rupacunanga taicu a cemel nu venuciyar ta quljangaljangas a hana i paketjaw kata [[vaqu]] a vavuw tuki i djalananan, aza ledjeledje a sauv naicu a cemel, maqati a kakanen a kakedriyan kata maqacuvucuvung.
sa aicu a cemel, napapungadananga ta “petek” mavan aza ljingaw nu namalumanga a vangelj nimatju.
ljakua, pinaka a “puljesk” taicu a cemel na ramaljengmaljeng a setjavuqel uta, qadjaw a qaljeceqec aicu a cemel nu kakanen aya.
[[en:Oxalis corniculata]]
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P257。
o8fyn3f887aq8wjduntp0i6jq8xqifx
11253
11234
2022-08-29T09:44:56Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:Oxalis corniculata 162203939.jpg|縮圖]]
'''puljesek(酢漿草)'''
rupacunanga taicu a cemel nu venuciyar ta quljangaljangas a hana i paketjaw kata [[vaqu]] a vavuw tuki i djalananan, aza ledjeledje a sauv naicu a cemel, maqati a kakanen a kakedriyan kata maqacuvucuvung.
sa aicu a cemel, napapungadananga ta “petek” mavan aza ljingaw nu namalumanga a vangelj nimatju.
ljakua, pinaka a “puljesk” taicu a cemel na ramaljengmaljeng a setjavuqel uta, qadjaw a qaljeceqec aicu a cemel nu kakanen aya.
[[en:Oxalis corniculata]]
==cemecemel==
sinancemel aicu a puljesek.<ref>[http://cht.a-hospital.com/w/%E9%85%A2%E6%B5%86%E8%8D%89 醫學百科]</ref>
==kaizuan==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P257。
0eqbzou7489307m2xt15fa0y0o0ihgf
Aljenljeng Tjaluvie
0
221
11216
11024
2022-08-29T08:01:34Z
Iyumu
10
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" | aljenljeng lja tjaluvie
|-
| colspan="2" style="text-align:center |
|- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | kisansemenay
|-
|style="font-weight:bold"|kangadanan
|style="font-weight:normal" | 張靜雯
|-
|inamilikan a ngadan
|Abao
|-
| style="font-weight:bold"|Gender
| style="font-weight:normal" |vavayan
|-
| style="font-weight:bold"|Kukka
| style="font-weight:normal" |[[sineqetj a vecik:Flag of Taiwan.svg|25px]] [[Taiwan]]
|-
| style="font-weight:bold"|pinualjakan
| style="font-weight:normal" | 1981.8.25 (40 a cavilj)
|-
| style="font-weight:bold"|zuku
| style="font-weight:normal" |[[Paiwan]]
|-
| style="font-weight:bold" |gakku
| style="font-weight:normal" |na sihu taipaq daigaku pakata gusi (國立臺北護理健康大學 護理系)
|-
|style="font-weight:bold"|kaqinaljan
|style="font-weight:normal" | [[Jinfeng|jinfeng]]
|-
|}
aicu ti aljenljeng lja tjaluvie mavan a kisansemenay a paiwan i [[Taiwan|taiwan]], au timadju kemasi imaza i [[Jinfeng|jinfeng]] a guan a 正興 a qinaljan. ka 2003 a caviljan, italadj ta kisansemenay a sengsengan kati Brandy a maciur a semenay, makalap ta kazalan pakatua tjaljananguaqan a namaciur a semenay a dantay itua 金曲獎. mekedri a kalakudain na kuba, avan nu sika puaming a semenay a sengsengan. ka 2012 a caviljan, timadju masan tua ruvelengedan a kamuku itua na kacalisian a tilibi.
mata 2014 a caviljan, malang tua rikudu pinaka《東排三聲代》, ka 2016 a caviljan malang tua na pinayuanan a semenay a rikudu pinaka 《vavayan·女人》, saka makalap ta kazalan pakatua tjaljananguaqan a kacalisian a rikudu itua 金曲獎.
ka 2020 a caviljan, ti aljenljeng sikapudrusa malap ta kazalan tua tjaljananguaqan a kacalisian a rikudu itua 金曲獎 katua 2020 a caviljan a tjaljananguaqan a guhubi, saka tuata aza senay pinaka〈Thank You 感謝〉malap tua tjaljananguaqan a semenay itua 金曲獎.
an48cp6iq1ev768d7lvamwpzzuxqbqk
11217
11216
2022-08-29T08:01:56Z
Iyumu
10
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" | aljenljeng lja tjaluvie
|-
| colspan="2" style="text-align:center |
|- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | kisansemenay
|-
|style="font-weight:bold"|kangadanan
|style="font-weight:normal" | 張靜雯
|-
|inamilikan a ngadan
|Abao
|-
| style="font-weight:bold"|Gender
| style="font-weight:normal" |vavayan
|-
| style="font-weight:bold"|Kukka
| style="font-weight:normal" |[[sineqetj a vecik:Flag of Taiwan.svg|25px]] [[Taiwan]]
|-
| style="font-weight:bold"|pinualjakan
| style="font-weight:normal" | 1981.8.25 (40 a cavilj)
|-
| style="font-weight:bold"|zuku
| style="font-weight:normal" |[[Paiwan]]
|-
| style="font-weight:bold" |gakku
| style="font-weight:normal" |na sihu taipaq daigaku pakata gusi (國立臺北護理健康大學 護理系)
|-
|style="font-weight:bold"|kaqinaljan
|style="font-weight:normal" | [[Jinfeng|jinfeng]]
|-
|}
aicu ti aljenljeng lja tjaluvie mavan a kisansemenay a [[Paiwan|paiwan]] i [[Taiwan|taiwan]], au timadju kemasi imaza i [[Jinfeng|jinfeng]] a guan a 正興 a qinaljan. ka 2003 a caviljan, italadj ta kisansemenay a sengsengan kati Brandy a maciur a semenay, makalap ta kazalan pakatua tjaljananguaqan a namaciur a semenay a dantay itua 金曲獎. mekedri a kalakudain na kuba, avan nu sika puaming a semenay a sengsengan. ka 2012 a caviljan, timadju masan tua ruvelengedan a kamuku itua na kacalisian a tilibi.
mata 2014 a caviljan, malang tua rikudu pinaka《東排三聲代》, ka 2016 a caviljan malang tua na pinayuanan a semenay a rikudu pinaka 《vavayan·女人》, saka makalap ta kazalan pakatua tjaljananguaqan a kacalisian a rikudu itua 金曲獎.
ka 2020 a caviljan, ti aljenljeng sikapudrusa malap ta kazalan tua tjaljananguaqan a kacalisian a rikudu itua 金曲獎 katua 2020 a caviljan a tjaljananguaqan a guhubi, saka tuata aza senay pinaka〈Thank You 感謝〉malap tua tjaljananguaqan a semenay itua 金曲獎.
cyzqmm7wxgrmqxnbkttqiqgclfmr3gd
11218
11217
2022-08-29T08:02:28Z
Iyumu
10
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" | aljenljeng lja tjaluvie
|-
| colspan="2" style="text-align:center |
|- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" | kisansemenay
|-
|style="font-weight:bold"|kangadanan
|style="font-weight:normal" | 張靜雯
|-
|inamilikan a ngadan
|Abao
|-
| style="font-weight:bold"|Gender
| style="font-weight:normal" |vavayan
|-
| style="font-weight:bold"|Kukka
| style="font-weight:normal" |[[sineqetj a vecik:Flag of Taiwan.svg|25px]] [[Taiwan]]
|-
| style="font-weight:bold"|pinualjakan
| style="font-weight:normal" | 1981.8.25 (40 a cavilj)
|-
| style="font-weight:bold"|zuku
| style="font-weight:normal" |[[Paiwan]]
|-
| style="font-weight:bold" |gakku
| style="font-weight:normal" |na sihu taipaq daigaku pakata gusi (國立臺北護理健康大學 護理系)
|-
|style="font-weight:bold"|kaqinaljan
|style="font-weight:normal" | [[Jinfeng|jinfeng]]
|-
|}
aicu ti aljenljeng lja tjaluvie mavan a kisansemenay a [[Paiwan|paiwan]] i [[Taiwan|taiwan]], au timadju kemasi imaza i [[Jinfeng|jinfeng]] a guan a 正興 a qinaljan. ka 2003 a caviljan, italadj ta kisansemenay a sengsengan kati Brandy a maciur a semenay, makalap ta kazalan pakatua tjaljananguaqan a namaciur a semenay a dantay itua 金曲獎. mekedri a kalakudain na kuba, avan nu sika puaming a semenay a sengsengan. ka 2012 a caviljan, timadju masan tua ruvelengedan a kamuku itua na kacalisian a tilibi.
mata 2014 a caviljan, malang tua rikudu pinaka《東排三聲代》, ka 2016 a caviljan malang tua na pinayuanan a semenay a rikudu pinaka 《vavayan·女人》, saka makalap ta kazalan pakatua tjaljananguaqan a kacalisian a rikudu itua 金曲獎.
ka 2020 a caviljan, ti aljenljeng sikapudrusa malap ta kazalan tua tjaljananguaqan a [[kacalisian]] a rikudu itua 金曲獎 katua 2020 a caviljan a tjaljananguaqan a guhubi, saka tuata aza senay pinaka〈Thank You 感謝〉malap tua tjaljananguaqan a semenay itua 金曲獎.
h9e6zii4pdaminr8o0fih93mo6wqngm
namasan nitjen a sikakaiyan a sipatjevarungan
0
260
11246
10408
2022-08-29T09:10:59Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:Shaheed Minar.JPG|right|thumb|250px|]]
a i qadavan a 21, i qiljasan a 2, muicavilj a sinipasemalavan nua kinateveteveljan nua [[marekakunian]] (''UN'') '''namasan nitjen a sikakaiyan a sipatjevarungan(國際母語日)''' ka 1999 a caviljan. patagitagilj itjen a papirazek tua tja sikakaiyan i qadavan a 21 nua i qiljasan a 2 kanacaviljanga kemasi ta kacaviljan a 2000. sa namasan nitjen a sipasemalavan tua tja sikataqaljan i kacauan tu pazangalan a tja kakaian. nu ljakitima a kemakaiyan, papupicul itjen tjayamadju. pasekesekez itjen a paseqaljudj tua tja kinakaiyan.
== cinavalitan ==
ka 1948 a cavilj, mapenetjanga a sihu nua pakisitam(巴基斯坦) tua masan kai nua kukka a uredu a kai(烏爾都語) i pakisitam, ljakua ika ljemaui tia caucaw na pakisitam. saka, izua a maljelima a situ a sinipacay nua kinuangan na sividay ka 1952 a cavilj kata nigacu kata drusa puluq sa ita a qadavan nu zemuruzurung a sihu tua kai nua mutjala(孟加拉)<ref>於水玉主編. 趣说中华民族传统节日 下 Australian literature readers. 長春:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E6%9E%97%E6%96%87%E5%8F%B2%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE 吉林文史出版社]. 2013.03: 614. ISBN 978-7-5472-1319-3.</ref>. qaw izuanga a hulic na pakisitam sa penetjanga ta masan kai nua kukka a mutjala a kai kata uredu a kai a sihu.
ka 1971 a caviljan, aicu a mankala(孟加拉) nua aya namavaday katua pakisitam nua kadjunangan, sa namasan a ita a kukka, a ljenguaq katua lemindjelj uta aicu a sinipukeljang a qaciljay pakata paljakev sikakaian. ka 1999 a caviljan 11 a qiljasan, aicu a kinateveteveljan a 教科文 nua aya itua kunikunian, tazua izua masansika tjelumuluq a kaigi, namapenetj ta ljemita a drusa a qiljasan drusa puluq sa ita a qadavan avan nu kakaian nua i kacauan a qadaw. kemasi 2000 a caviljan, izua mareka palisian nu djemaljun tua aicu a qadavan, saka makaya itjen a neka nu livulivan itua gaikuku, maqati uta tja kai mavan a maretimalimali, au paljakev aza kai nua penuljat patje tucu.
==kaizuan==
[[en:International Mother Language Day]]
glnt2tpoeamu2w3dqpuuef8vys27ac1
verdjinia wuv
0
278
11199
10959
2022-08-29T06:58:02Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:George Charles Beresford - Virginia Woolf in 1902 - Restoration.jpg|right|250px]]
se'ingelend (England) ti verdjinia wuv (Adeline Virginia Woolf) a rusanvenecik ta tjaucikel, ta vinarungan. a tja kininemeneman timadju a seman tjaljapazangal a kisantjaucikel a situcuan masi 1900 a caviljan. katjaisangas timadju a venecik tau sinantjaucikelan tu sitjaucikecikel nimadju aza "venaung sa sepapaulingaw."
'''verdjinia wuv(維吉尼亞·吳爾芙)'''
a itua pasanavalj ta kinsingtun (Kensington) nua i lundun (London) na pualjaki a sikamasanpitjulj ti verdjinia tjai tjuliya (Julia Prinsep Jackson) kati lisli (Leslie Stephen) tazua, namasanitalj a maljenguanguaq a kinacekeljan niamadju. inika vaik a sema gaku ti verdjinia a temakesi ka kakedriyan timadju, manu pinatulu timadju ni matjaljaljak nimadju tua kaiyan a se'ingelend (English) katua kavikturiyan sinitjaucikelan a vecik (Victorian literature).
==sinansunatj==
==kasizuan==
[[en:Virginia Woolf]]
1d0f7ijf25dcymjcpscrr9fwc7lz2ep
karuveljevelj
0
280
11222
7285
2022-08-29T08:13:10Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
'''karuveljevelj(艾納香)'''
== kinavadavadayan ==
izuazua aicu a cemecemel i pakisitam(巴基斯坦), indisiya, miyamar(緬甸), tailan(泰國), [[Malaysia|malaysia]], taiwan kata ckuku a fudjian, guandung, guansi, guycu kata yunan, uri meqaca tiamadju i katjunangan a kemasi unem a iday a maretadjekuacan tua takuzulj a maretadjekuacan a sasusuan tua vavavan na katjunangan. qaw masanlialiaw aicu a karuveljevelj i ljaviljaving kata iteku tua cemecemel, sa izuazua i ljaviljaving tua pana uta.
== sikakudanan ==
aicu a karuveljevelj, masan pazangal a venawa a cemecemel nua payuan. uri cemepis ta kaljapan, ljangi kata aicu a karuveljevelj sa kemesakesa, qaw dremasidrasi itua qaljiyu.
kasicuayan, semanpazangal ta karuveljevalj a payuan tua masancemel. uri kiasaw na karuveljevalj a uqaljay sa kemesakesa itua zaljum nu pualjaljak a vavayan, qaw maqati a sialap ti vavayan tua mavanav. maqati a pucemel ta mangilu aicu a karuveljevelj uta.
== kaizuanan ==
鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。節錄自P160。
中文維基百科:艾納香,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%89%BE%E7%BA%B3%E9%A6%99。</nowiki>
g1r710rr9epsj2vyicq2ooajvy5m1p8
11223
11222
2022-08-29T08:14:00Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:Sambong (Blumea balsamifera) auricled petioles.jpg|縮圖]]
'''karuveljevelj(艾納香)'''
== kinavadavadayan ==
izuazua aicu a cemecemel i pakisitam(巴基斯坦), indisiya, miyamar(緬甸), tailan(泰國), [[Malaysia|malaysia]], taiwan kata ckuku a fudjian, guandung, guansi, guycu kata yunan, uri meqaca tiamadju i katjunangan a kemasi unem a iday a maretadjekuacan tua takuzulj a maretadjekuacan a sasusuan tua vavavan na katjunangan. qaw masanlialiaw aicu a karuveljevelj i ljaviljaving kata iteku tua cemecemel, sa izuazua i ljaviljaving tua pana uta.
== sikakudanan ==
aicu a karuveljevelj, masan pazangal a venawa a cemecemel nua payuan. uri cemepis ta kaljapan, ljangi kata aicu a karuveljevelj sa kemesakesa, qaw dremasidrasi itua qaljiyu.
kasicuayan, semanpazangal ta karuveljevalj a payuan tua masancemel. uri kiasaw na karuveljevalj a uqaljay sa kemesakesa itua zaljum nu pualjaljak a vavayan, qaw maqati a sialap ti vavayan tua mavanav. maqati a pucemel ta mangilu aicu a karuveljevelj uta.
== kaizuanan ==
鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。節錄自P160。
中文維基百科:艾納香,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%89%BE%E7%BA%B3%E9%A6%99。</nowiki>
pwmc4r1jk9t0mtgnia68n8kidklowlr
sasusuan ni pitaguras
0
289
11235
10881
2022-08-29T08:45:02Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pythagorean.svg|thumb|right|250px|sasusuan ni pitaguras]]
madjaludjalu manu pazangal a pinasusuan mavan aicu '''sasusuan ni pitaguras(畢氏定理)''' (Pythagorean theorem) a sikinemeneman tua vavuduan/tatideqan nua mareka vecik. makaya sinivecik sa papukeljang a ''a'' katua ''b'' tua drusa a gidigidian nua ta tjelu a putung, sa tja sinivecik ''c'' taza calisilisian. a tja kineljang aicu a sasusuan ni pitaguras mavan a sisupusupu sa paseljang matu:<ref>Judith D. Sally; Paul Sally (2007). [https://books.google.com.tw/books?id=nHxBw-WlECUC&pg=PA63&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false "Chapter 3: Pythagorean triples".] Roots to research: a vertical development of mathematical problems. American Mathematical Society Bookstore. p. 63. ISBN 978-0-8218-4403-8.</ref>
:<math> a^2 + b^2 = c^2. </math>
==pinapungadan==
aicu a sususuan a pinapungadan ti piaguras a nasemupu a segeris a kinasicuayan. pasusangas a 1,000 a cavilj tazua, izua za sisupusupu a kineljangan nua caucau i kacauan. ljakua aicu a tja sinipapukeljang a ngadan taicu a sasusuan ni pitaguras tucu.
==sinisupuan==
nu namapacunan a sinivecikan a '''''C''''' a tja sipakeljang tua cacalisian nua ta tjelu a putung, sa pakatua zuma a gidigidian nua za tjelu a putung, izua za sinivecikan a '''''A''''' katua '''''B''''' a sipakeljang, mavan aicu a tja sinipakeljangan a sinisupuan nua sasusuan ni pitaguras:
: <math>a^2 + b^2 = c^2 .</math>
nu namasan aicu a tja kineljangan a laladruqan nua A katua B, manu aicu a tja sisupusupu:
: <math> c = \sqrt{a^2 + b^2}. </math>
nu nakemeljang itjen ta laladruqan nua '''''C''''' a cacalisian katua tailj a gidigidian ('''''A''''' ka na ika '''''B'''''), manu aicu a tja sisupusupu tua laladruqan nua zumanga a gidigidian:
: <math>a = \sqrt{c^2 - b^2} </math>
ka na ika mavan aicu a maumalj a sinisupuan:
: <math>b = \sqrt{c^2 - a^2}. </math>
saka, aicu a tja kineljang tu nu kemeljang itjen ta laladruqan nua matjadrusa a gidigidian nua ta tjelu a putung, maqatitjen a semupu sa kemeljang tua laladruqan nua sikamasantjelulj a gidigidian.
==pinakasaluan==
===sipatjavat tua pakasalu===
[[File:Pythagoras algebraic2.svg|right|150px]]
a tja sipakasalusalu a masan sepatj a tjelu a putung a pinapeseljang. sa paseljang itjen tua aicu a tjelu a putung itua ta sepatj a putung matu tja mapacuanan taicu a vecik i pasanavalj. a tja sipatjavatan aicu '''''C''''' a tja sipakeljang tua gidigidian nua za sepatj a putung.<ref>Alexander Bogomolny. [http://www.cut-the-knot.org/pythagoras/index.shtml#4 "Cut-the-knot.org: Pythagorean theorem and its many proofs, Proof #4".] Cut the Knot. Retrieved 4 November 2010.</ref> nu pasuvililj, izua tjaqaca a sepatj a putung tuki tja kineljang aicu a ''a'' + ''b'' aza gidigidian, saka sikeljangan tua tatideqan naza sepatj a putung aza sisupuan a (''a'' + ''b'')<sup>2</sup>. penaqulid a patjeseljaseljang a tja mapacunan a laludraqan a cacalisian nua matjasepatj a tjelu a putung a katagiljan tua laladruqan a gidigidian nua sepatj a putung nu tjaivililj. a tja sipatjavatjavat mavan cu a '''''C''''' tua za laludraqan.
:<math>(b+a)^2 = c^2 + 4\frac{ab}{2} = c^2+2ab,</math>
a pasuvililj avan cu a masan italj a sisupuspu:
:<math>c^2 = (b+a)^2 - 2ab = b^2+2ab+a^2-2ab = a^2 + b^2.</math>
inka maljian mavan cu a masan italj a sipakasalusalu aza pinaseljangan a masan sepatj a tjelu a putung a pasanavalj (''right triangle''). a tja sipatjavat a '''''a''''', '''''b''''' katua '''''c''''' taza gidigidian. pinitaladj aza sepatj a tjelu a putung tua ta sepatj a putung. a tja sipatjavat tua laladruqan a gidigidian nua za sepatj a putung a '''''c'''''.<ref>Alexander Bogomolny. [http://www.cut-the-knot.org/pythagoras/index.shtml#3 "Cut-the-knot.org: Pythagorean theorem and its many proofs, Proof #3".] Cut the Knot. Retrieved 4 November 2010.</ref> ika maljian a tatideqan nua za tjelu a putung tua tatideqan a <math>\tfrac12ab</math>. saka tja sinipapukeljang a ''b'' − ''a'' tua gidigidian nua masan italj a kedrian a sepatj a putung; a tja kineljang a (''b'' − ''a'')<sup>2</sup> tua tatideqan nua za sepatj a putung. a tjaivililj a tja sipapukeljang tua tatideqan nua tjaqaca a sepatj a putung aicu a sisupusupu sa paseljang matu:
:<math>(b-a)^2+4\frac{ab}{2} = (b-a)^2+2ab = b^2-2ab+a^2+2ab = a^2+b^2. </math>
manu tja kineljang taicu a '''''c''''' a laladruqan a gidigidian nua sepatj a putung; aza '''''c'''''<sup>2</sup> a tja sipapukeljang tua tatideqan nua za sepatj a putung. saka, mavan cu a tja sisupusupu sa paseljang:
:<math>c^2 = a^2 + b^2. </math>
==kaizuan==
[[en:Pythagorean theorem]]
ft8o8l5885qedn6ctm593gpletvspdq
yuzilu
0
298
11194
7380
2022-08-29T06:25:40Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
aicu a yuzilu, masanliawliaw i namasanculjuculju a kinaqadavan nua kacawan, maqati a meqaca tu drusa marutadjekuacan, sa qudjidjilj aza cuqus naicu a cemel. marukaviyangan aza asav na yuzilu, mavan a kemasi alu tua tapuluq sa lima a marutaljudjuqan a tjaljiqaca. qulivalivay a vuljangaw aza yuzilu, qaw maqati semanucia kata djemaung tua kakanen.
== kinavadavadayan ==
kasicuayan, izuazua a yuzilu itjaikaledep tua [[afica]](非洲), qaw tinalem itua [[kacawan]] matu indisiya. izuazua i ckuku a fudjian, guandung, guansi kata yunan uta. aicu a pinaywanan a ngadan na yuzilu kata rinipugan a “ローゼル” mavan a valjaka a kai a “Roselle”. ka ripunanan, tinalem taza yuzilu itua kacedasan na taiwan, qaw pinaka “yuzilu” uta.
== sikakudanan ==
nu sigacu tuki pasuvilji tua hacigacu, uri venuciyar aicu a yuzilu; uri meqacaqaca a yuzilu i sepatj a qiljasan.
maqati a papucemel ta luljayan, maqusaw, kedri a isiq, saqetjuan na qavuvung, mavavaw a djameq na qavuvung kata qalev itua tja djameq a yuzilu, mamau ta cemel. qaw maqati a semanucia kata tatekelan uta a yuzilu, qaljeceqec aravac. liawliaw a qetim na yuzilu itjaikaledep ta afica, ljakua kedrianan i pavavelian itjaikaledep tua valjaka.
== kaizuanan ==
1.參考資料:中文維基百科-洛神花,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%AB%E7%91%B0%E8%8C%84。</nowiki>
sv97ujnozg0k1bmltkelypvb2dfu9gy
11195
11194
2022-08-29T06:27:00Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
'''yuzilu(洛神花)'''
aicu a yuzilu, masanliawliaw i namasanculjuculju a kinaqadavan nua kacawan, maqati a meqaca tu drusa marutadjekuacan, sa qudjidjilj aza cuqus naicu a cemel. marukaviyangan aza asav na yuzilu, mavan a kemasi alu tua tapuluq sa lima a marutaljudjuqan a tjaljiqaca. qulivalivay a vuljangaw aza yuzilu, qaw maqati semanucia kata djemaung tua kakanen.
== kinavadavadayan ==
kasicuayan, izuazua a yuzilu itjaikaledep tua [[afica]](非洲), qaw tinalem itua [[kacawan]] matu indisiya. izuazua i ckuku a fudjian, guandung, guansi kata yunan uta. aicu a pinaywanan a ngadan na yuzilu kata rinipugan a “ローゼル” mavan a valjaka a kai a “Roselle”. ka ripunanan, tinalem taza yuzilu itua kacedasan na taiwan, qaw pinaka “yuzilu” uta.
== sikakudanan ==
nu sigacu tuki pasuvilji tua hacigacu, uri venuciyar aicu a yuzilu; uri meqacaqaca a yuzilu i sepatj a qiljasan.
maqati a papucemel ta luljayan, maqusaw, kedri a isiq, saqetjuan na qavuvung, mavavaw a djameq na qavuvung kata qalev itua tja djameq a yuzilu, mamau ta cemel. qaw maqati a semanucia kata tatekelan uta a yuzilu, qaljeceqec aravac. liawliaw a qetim na yuzilu itjaikaledep ta afica, ljakua kedrianan i pavavelian itjaikaledep tua valjaka.
== kaizuanan ==
1.參考資料:中文維基百科-洛神花,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%AB%E7%91%B0%E8%8C%84。</nowiki>
j3o4d3vz4yzd9jg7sx0p8i3ka1avs98
11196
11195
2022-08-29T06:27:57Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:洛神花 Hibiscus sabdariffa - panoramio.jpg|縮圖]]
'''yuzilu(洛神花)'''
aicu a yuzilu, masanliawliaw i namasanculjuculju a kinaqadavan nua kacawan, maqati a meqaca tu drusa marutadjekuacan, sa qudjidjilj aza cuqus naicu a cemel. marukaviyangan aza asav na yuzilu, mavan a kemasi alu tua tapuluq sa lima a marutaljudjuqan a tjaljiqaca. qulivalivay a vuljangaw aza yuzilu, qaw maqati semanucia kata djemaung tua kakanen.
== kinavadavadayan ==
kasicuayan, izuazua a yuzilu itjaikaledep tua [[afica]](非洲), qaw tinalem itua [[kacawan]] matu indisiya. izuazua i ckuku a fudjian, guandung, guansi kata yunan uta. aicu a pinaywanan a ngadan na yuzilu kata rinipugan a “ローゼル” mavan a valjaka a kai a “Roselle”. ka ripunanan, tinalem taza yuzilu itua kacedasan na taiwan, qaw pinaka “yuzilu” uta.
== sikakudanan ==
nu sigacu tuki pasuvilji tua hacigacu, uri venuciyar aicu a yuzilu; uri meqacaqaca a yuzilu i sepatj a qiljasan.
maqati a papucemel ta luljayan, maqusaw, kedri a isiq, saqetjuan na qavuvung, mavavaw a djameq na qavuvung kata qalev itua tja djameq a yuzilu, mamau ta cemel. qaw maqati a semanucia kata tatekelan uta a yuzilu, qaljeceqec aravac. liawliaw a qetim na yuzilu itjaikaledep ta afica, ljakua kedrianan i pavavelian itjaikaledep tua valjaka.
== kaizuanan ==
1.參考資料:中文維基百科-洛神花,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%AB%E7%91%B0%E8%8C%84。</nowiki>
ro62mz3b7a1xaxp011zj09hc3yjik57
11202
11196
2022-08-29T07:49:19Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:洛神花 Hibiscus sabdariffa - panoramio.jpg|縮圖]]
'''yuzilu(洛神花)'''
aicu a yuzilu, masanliawliaw i namasanculjuculju a kinaqadavan nua kacawan, maqati a meqaca tu drusa marutadjekuacan, sa qudjidjilj aza cuqus naicu a cemel. marukaviyangan aza asav na yuzilu, mavan a kemasi alu tua tapuluq sa lima a marutaljudjuqan a tjaljiqaca. qulivalivay a vuljangaw aza yuzilu, qaw maqati semanucia kata djemaung tua kakanen.
== kinavadavadayan ==
kasicuayan, izuazua a yuzilu itjaikaledep tua [[afica]](非洲), qaw tinalem itua [[kacawan]] matu indisiya. izuazua i ckuku a fudjian, guandung, guansi kata yunan uta. aicu a pinaywanan a ngadan na yuzilu kata rinipugan a “ローゼル” mavan a valjaka a kai a “Roselle”. ka ripunanan, tinalem taza yuzilu itua kacedasan na taiwan, qaw pinaka “yuzilu” uta.
== sikakudanan ==
nu sigacu tuki pasuvilji tua hacigacu, uri venuciyar aicu a yuzilu; uri meqacaqaca a yuzilu i sepatj a qiljasan.
==cemecemel==
sinancemel aicu a yuzilu.
maqati a papucemel ta luljayan, maqusaw, kedri a isiq, saqetjuan na qavuvung, mavavaw a djameq na qavuvung kata qalev itua tja djameq a yuzilu, mamau ta cemel. qaw maqati a semanucia kata tatekelan uta a yuzilu, qaljeceqec aravac. liawliaw a qetim na yuzilu itjaikaledep ta afica, ljakua kedrianan i pavavelian itjaikaledep tua valjaka.
== kaizuanan ==
1.參考資料:中文維基百科-洛神花,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%AB%E7%91%B0%E8%8C%84。</nowiki>
gusyj8c22iwh8u7as4aeesw167agwub
11203
11202
2022-08-29T07:50:28Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:洛神花 Hibiscus sabdariffa - panoramio.jpg|縮圖]]
'''yuzilu(洛神花)'''
aicu a yuzilu, masanliawliaw i namasanculjuculju a kinaqadavan nua kacawan, maqati a meqaca tu drusa marutadjekuacan, sa qudjidjilj aza cuqus naicu a cemel. marukaviyangan aza asav na yuzilu, mavan a kemasi alu tua tapuluq sa lima a marutaljudjuqan a tjaljiqaca. qulivalivay a vuljangaw aza yuzilu, qaw maqati semanucia kata djemaung tua kakanen.
== kinavadavadayan ==
kasicuayan, izuazua a yuzilu itjaikaledep tua [[afica]](非洲), qaw tinalem itua [[kacawan]] matu indisiya. izuazua i ckuku a fudjian, guandung, guansi kata yunan uta. aicu a pinaywanan a ngadan na yuzilu kata rinipugan a “ローゼル” mavan a valjaka a kai a “Roselle”. ka ripunanan, tinalem taza yuzilu itua kacedasan na taiwan, qaw pinaka “yuzilu” uta.
== sikakudanan ==
nu sigacu tuki pasuvilji tua hacigacu, uri venuciyar aicu a yuzilu; uri meqacaqaca a yuzilu i sepatj a qiljasan.
maqati a papucemel ta luljayan, maqusaw, kedri a isiq, saqetjuan na qavuvung, mavavaw a djameq na qavuvung kata qalev itua tja djameq a yuzilu, mamau ta cemel. qaw maqati a semanucia kata tatekelan uta a yuzilu, qaljeceqec aravac. liawliaw a qetim na yuzilu itjaikaledep ta afica, ljakua kedrianan i pavavelian itjaikaledep tua valjaka.
==cemecemel==
sinancemel aicu a yuzilu.
== kaizuanan ==
1.參考資料:中文維基百科-洛神花,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%AB%E7%91%B0%E8%8C%84。</nowiki>
74f9srijkxjh0emwpe5k18gklz6vyox
11204
11203
2022-08-29T07:50:55Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:洛神花 Hibiscus sabdariffa - panoramio.jpg|縮圖]]
'''yuzilu(洛神花)'''
aicu a yuzilu, masanliawliaw i namasanculjuculju a kinaqadavan nua kacawan, maqati a meqaca tu drusa marutadjekuacan, sa qudjidjilj aza cuqus naicu a cemel. marukaviyangan aza asav na yuzilu, mavan a kemasi alu tua tapuluq sa lima a marutaljudjuqan a tjaljiqaca. qulivalivay a vuljangaw aza yuzilu, qaw maqati semanucia kata djemaung tua kakanen.
== kinavadavadayan ==
kasicuayan, izuazua a yuzilu itjaikaledep tua [[afica]](非洲), qaw tinalem itua [[kacawan]] matu indisiya. izuazua i ckuku a fudjian, guandung, guansi kata yunan uta. aicu a pinaywanan a ngadan na yuzilu kata rinipugan a “ローゼル” mavan a valjaka a kai a “Roselle”. ka ripunanan, tinalem taza yuzilu itua kacedasan na taiwan, qaw pinaka “yuzilu” uta.
== sikakudanan ==
nu sigacu tuki pasuvilji tua hacigacu, uri venuciyar aicu a yuzilu; uri meqacaqaca a yuzilu i sepatj a qiljasan.
maqati a papucemel ta luljayan, maqusaw, kedri a isiq, saqetjuan na qavuvung, mavavaw a djameq na qavuvung kata qalev itua tja djameq a yuzilu, mamau ta cemel. qaw maqati a semanucia kata tatekelan uta a yuzilu, qaljeceqec aravac. liawliaw a qetim na yuzilu itjaikaledep ta afica, ljakua kedrianan i pavavelian itjaikaledep tua valjaka.
==cemecemel==
sinancemel aicu a yuzilu.
==kakanen==
sikesakesa aicu a yuzilu a makaya a seman tja kakanen.
== kaizuanan ==
1.參考資料:中文維基百科-洛神花,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%AB%E7%91%B0%E8%8C%84。</nowiki>
h8rwx5piszy53a5pphnfuwxy8sm1yvp
kanadunadung
0
299
11241
9184
2022-08-29T08:55:13Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:Abrus precatorius Pods.jpg|縮圖]]
kanadunadung, pinaka kaljadju na [[Paiwan|payuan]] uta, mavan a duku a cemel na marekaqalizang. masanliawliaw aicu a cemel i namasanculjuculju a kinaqadavan na kacawan.
== kinakemudan ==
avan a vaudj aicu a kanadunadung, venuciyar a kanadunadung nu kaljavevean tuki kaljazalangzangan nu kugacu, sa qudjidjilj, kulimalimac kata vutaqiteqilj aza vuciyar. puquljaw aza vat nua kanadunadung, izua a qudjidjilj ivavaw taza vat, qaw izua a qucengecengel iteku, mamau ta quljaw na quljimazingay.
== sikakudanan ==
izua a duku itua vat na kanadunadung, saka uri mapaljiq(中毒) nu kamen taza vat, qaw maqati a macayanga. maqati a cemusu tua vat na kanadunadung sa masanzangaq.
== kaizuanan ==
1.中文維基百科-雞母珠,網址: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%9E%E6%AF%8D%E7%8F%A0。</nowiki>
b0v4f421196ds49qz9d4qb7bsaahmfh
ukelan
0
305
11197
11153
2022-08-29T06:55:42Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| style="background:#F0F0F0; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right"
|-
| colspan="2" style="background:#FF9797 ; text-align:center; font-weight:bold" |ukelan
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[File:Kyiv city view 24 October 2016.jpg|250px]]
|- style="background:#FF9797; color: black; font-weight:bold; text-align:center"
| colspan="2" |kadjunangan
|-
| colspan="2" style="text-align:center |[[file:Europe-Ukraine (disputed territory).svg|250px]]
|-
|}
'''ukelan(烏克蘭)'''
aicu a i [[iyurupu|iyurup]] (Europe) a pinuveqeveqan, sikamasanmusalj tua tjaljiqacanan a kadjunangan na seukelan, tjakedri tua elus a kadjunangan, tjara izua tu 4117 a kuraw nua caucauan (inika tinevelj a paliljaw i kelimiya). nu tjapasusuin a pinangalj a kadjunangan na seukelan, izua drusa a puluq saka sepatj a tjaljaveqeveqan, ita a pinuiqinaljanan a kimadju tu kilalaing, matjadrusa a veqeveqan (tjivu katua saivangpaw), izua pitju a puluq saka alu a pasauiday na seukelan a caucauan, izua zuma a seelus katua serumaniya a caucau, pinenetjan nua ukelan a sihu tu sikakaiyan niamadju a ukelan a kai, sa kakisusuan niamadju a 東正教.
seukelan a kakaiyan na kemasi tua selavu i pasakacedas a selavu a kai. pinenetjan nua ukelan a sihu tu sikakaiyan niamadju, qau na masan drusa uta siqivuan a kai. seljudjen ta na silie a kavecikan tu masan niamadju a vecik, tjara izua namaretimalji katua na sesue a kavecikan. izua tu 4700 a kuraw a caucauan a seljudjen ta na ukelan a kakaiyan, itua selavu a kakayan, tjaiteku tua sesue a vecik kata sepulang a vecik.
qadjav ka 800 a patje 899 a caviljan, na qemati a caucau sepasakacedas a serav tua sangasangasan a kaqinaljanan (kunian) kiamadjua sa namasan temalidu a lizuk a kiev. napupicul a kaqinaljanan niamadju tazua. ljakua kasi 1300 a caviljan, na pinaljavak aza iyukurin (Ukraine) nua kaqinaljanan a ulug’ulus (Ulug Ulus; Golden Horde), nua puland (Poland) katua kaqinaljanan a lituaniya (Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė)<ref>[https://www.britannica.com/place/Ukraine Ukraine :: History – Britannica Online Encyclopedia. Britannica.com.] [2011-10-31]. (原始內容存檔於2014-10-14).</ref>. a pasuvililj tua qaqecian a tjinaiviri (kemasi tua caviljan a 1700 a patje caviljan a 1721), na pinaljavak a iyukurin nua zuma a qinaljan. a pasuvililj tua caviljan a 1800, ulja penuljat a kadjunangan nua iyukurin a namasan pinaljavakan nua mazangiljan a rusiya (Russian Empire). sa patjara zuma a kadjunangan nua iyukurin, a pinaljavakan nua mazangiljan a awsciya hungary (Österreichisch-Ungarische Monarchie) tazua.
==kaizuan==
1zqqlqczd4pl17kidzze3zx951wr9gg
iyurupu
0
485
11219
11110
2022-08-29T08:06:49Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:Europe orthographic Caucasus Urals boundary (with borders).svg|right|250px]]
'''iyurupu(歐洲)'''
kinaizuan a itua iyurasiya (Eurasia) a kadjunangan a i pasaviri a papamaw tua tja buru a kadjunangan (Earth) mavan aicu a iyurupu (Europe) a kadjunangan. izua uta a tja siaya a awciu (pinairangan) taza iyurupu a kadjunanagan. a i pasanavalj avan cu a averika (Africa); a i pasakacedas mavan a asiya (Asia).
[[en:Europe]]
9riigglropyhtfur5krjp77u37u89do
Hu Tai-Li
0
501
11248
10575
2022-08-29T09:25:09Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" width="300" border="" align="right"
| colspan="2" align="center"|Hu Tai-Li
|-
| colspan="2" align="center"|[[File:Hu Tai-Li in 2015 TIBE.jpg|250px]]
|-
|sinipualjakan
|i taihuku na taiwan, ka 1950 a cavilj a sangacu saka tapuluq sa ita a qadavan.
|-
|namacay
|ka 2022 a cavilj kata gugacu saka pitju a qadavan.( pitju a puluq saka drusanga a cavilj.)
|-
|kinituluanan
|hakasi
|-
|kasicuayan a gakku
|紐約市立大學研究院人類學碩士、博士
國立臺灣大學歷史學系學士
|-
|sipapungadan
|semasing tua cinakivatan sa masan ta iga kata kinkiu ta pinacunan na kakudan.
|-
|valjaw
|李惠正
|-
|kinituluanan nua nasi
|
|-
|nakitulutulu tanema?
|kinkiu ta pinacunan na kakudan
|-
|sengsengan
|masan ta malailaing nua 民族學研究所
|}
'''Hu Tai-Li(胡台麗)'''
Hu Tai-Li, kemasi taihuku, sinipualjak ka 1950 a cavilj kata sangacu saka tapuluq sa ita a qadavan, sa vinaikan ka 2022 a cavilj kata gugacu saka pitju a qadavan. izua sengsengan tua kinkiu ta kakudan nua [[Taiwan|taiwan]], kata semasing tua cinalivatan sa masan ta iga. nakinkinkiu a sengsengan nimadju i 中央研究院民族學研究所.
== kinituluanan ==
ka kitjalanga ti Hu Tai-Li a kemasi daigaku a 國立臺灣大學 i taihaku tua kitulu ta likisi, sa semupu ta hakasi i daigaku a 紐約市立大學研究院. qaw nakinkinkiu a sengsengan nimadju i中央研究院民族學研究所 ka 1979 a cavilj a patjetucu. ka 2015 a cavilj, namasan malailaing nua 民族學研究所 timadju.
nakinkinkiu timadju tua:
kakudan kata cawcau
pinacunan itua kakudan
venecik tua kakudan nua taiwan
papukeljang a kakudan
palisian kata sikeljangan
kakudan nua palisian
== semasing tua cinalivatan sa masa ta iga ==
a tjaljasangasangasang a cawcau ti Hu Tai-Li a semasing ta cinalivatan kata kakudan nua taiwan, sa izuanga a iga a 《穿過婆家村》nimadju ka 1997 a cavilj, mavan a tjaljasangasangasang a iga a sinivecik tua cinalivatan nua taiwan. qaw izua uta a liaw a iga nimadju a pinakalevan nua kuni kata valjaka.
== tacemekeljan ==
a kama ni Hu Tai-Li a 胡為一, kemasi chuku a sanghay(上海), sa kicual timadju taza qadupu a 《摩爾門經》i ljemautian. ti kina ni Tai-Li a kemasi chuku a ciangsi(江西). a valjaw ni Hu Tai-Li a 李惠正 mavan a sinsi na daigaku a 東海大學美術系, izua a macidilj a aljak niamadju.
== kaizuanan ==
1.維基百科-胡台麗,https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%83%A1%E5%8F%B0%E9%BA%97。
49f35bw63w5mflvj9xb96xmr9380nrc
ljisava
0
524
11192
10809
2022-08-29T05:44:40Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
aicu a ljisava, izua a alu a maretimalji a kinakemudan a cemel i kacawan, qaw izua tjelu imaza i [[Taiwan|taiwan]].
aicu a cemel a ljisava izua i vecekadan na sasusuan tua vavavan i calisiyan kata qaciljaciljay a kadjunangan na taiwan, saka, masaliawliaw aicu a cemel i kadjunangan na payuwanzuku kasicuayan. qaw liaw aicu a ljisava i patekuteku ta kavulungan.
== sikakudanan ==
nuri kivaqu a bununzuku, sa alapen taza asav naicu a cemel tua vengetjen sa talekelekan ta vaqu; qaw sinancalis na ljisava a payuwanzuku sa ‘inalap ta asav na viljuaq tua vengetjen sa talekelekan taza vaqu.
saka, makeljang aicu a maretimaljian nua tja kakudan, qadjaw a manasika a inika mamau ta kasiw naicu a cemel, tuki namateveteveljanga a tja kakudan kata zuma, uri kitulutuluanan itjen tua sipakeljang.
== kaizuanan ==
1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005),《排灣族民族植物》,行政院農業委員會林業試驗所。P66。
osmrfcbtgyxyhn7sy5xl3gtmupfrln3
sekuskus a kinateveteveljan a semenay
0
530
11201
10939
2022-08-29T07:48:41Z
Iyumu
10
/* cinalivatan */ #ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:05.28 「《最南方‧思想起》2017總統府音樂會 」出演的牡丹國小古謠合唱團 (34099152674).jpg|thumb|right|250px|nasemenay a ljakakedrian nua '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay''' i tua sasenayan nua i cungtunghu ka i 2017 a caviljan.]]
na kilalaing ti avan tua ljakakedrian seqakaw a pasanavalj tua [[Taiwan|tayuan]] sa seman aicu a '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay'''.
==cinalivatan==
nakiqepu a sekuskus a kinateveteveljan a semenay a sema itali a kipuvecik tua kinaqepuan tua semenay nua i ruma i caviljan a 2017.
==sisenayan niamadju==
===sinansenayan a "Senai a mapuljat"===
izua matjatapuluq saka sepatj a senayan i tua za sinansenayan.
*'''e ne lja'''
*'''palikuz'''
*'''lipagaw'''
*'''kakudan a sicuayan'''
*''''iljivak'''
*'''tjisavan'''
*'''pinusinvaudjan'''
*'''iyacikel'''
*'''masalu tua tja cemas'''
*''''isaceqalj'''
*'''ita kana'''
*'''suqapudrung'''
*'''i sa mi'''
*'''lipagaw'''
==kasizuan==
[https://www.youtube.com/channel/UClKv-T6g-uPrjATAWqTCB0g/videos senay nimadju i tua iyutub (youtube)].
[https://www.chinatimes.com/realtimenews/20170711005049-260405?chdtv izua sinbun nua ciukukan a pasemalav tua cinalivatan nua sekuskus a kinateveteveljan a semenay.]
lx7mo7r9xqbmymfeks6zgtw9q26g1mo
11205
11201
2022-08-29T07:51:23Z
Iyumu
10
/* cinalivatan */ #ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:05.28 「《最南方‧思想起》2017總統府音樂會 」出演的牡丹國小古謠合唱團 (34099152674).jpg|thumb|right|250px|nasemenay a ljakakedrian nua '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay''' i tua sasenayan nua i cungtunghu ka i 2017 a caviljan.]]
na kilalaing ti avan tua ljakakedrian seqakaw a pasanavalj tua [[Taiwan|tayuan]] sa seman aicu a '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay'''.
==cinalivatan==
kapasuvililj tua namalap tua papuliguan tua sinansemay ti avan katua nimadju a kinateveteveljan a semenay.
nakiqepu a sekuskus a kinateveteveljan a semenay a sema itali a kipuvecik tua kinaqepuan tua semenay nua i ruma i caviljan a 2017.
==sisenayan niamadju==
===sinansenayan a "Senai a mapuljat"===
izua matjatapuluq saka sepatj a senayan i tua za sinansenayan.
*'''e ne lja'''
*'''palikuz'''
*'''lipagaw'''
*'''kakudan a sicuayan'''
*''''iljivak'''
*'''tjisavan'''
*'''pinusinvaudjan'''
*'''iyacikel'''
*'''masalu tua tja cemas'''
*''''isaceqalj'''
*'''ita kana'''
*'''suqapudrung'''
*'''i sa mi'''
*'''lipagaw'''
==kasizuan==
[https://www.youtube.com/channel/UClKv-T6g-uPrjATAWqTCB0g/videos senay nimadju i tua iyutub (youtube)].
[https://www.chinatimes.com/realtimenews/20170711005049-260405?chdtv izua sinbun nua ciukukan a pasemalav tua cinalivatan nua sekuskus a kinateveteveljan a semenay.]
3ne1i5d5yr6o511h67n3zdsew6d5wqs
11206
11205
2022-08-29T07:52:37Z
Iyumu
10
/* cinalivatan */
wikitext
text/x-wiki
[[File:05.28 「《最南方‧思想起》2017總統府音樂會 」出演的牡丹國小古謠合唱團 (34099152674).jpg|thumb|right|250px|nasemenay a ljakakedrian nua '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay''' i tua sasenayan nua i cungtunghu ka i 2017 a caviljan.]]
na kilalaing ti avan tua ljakakedrian seqakaw a pasanavalj tua [[Taiwan|tayuan]] sa seman aicu a '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay'''.
==cinalivatan==
kapasuvililj tua namalap tua papuliguan tua sinansemay ti avan katua nimadju a kinateveteveljan a semenay, ka mangetjez timadju a sema qinaljan.
nakiqepu a sekuskus a kinateveteveljan a semenay a sema itali a kipuvecik tua kinaqepuan tua semenay nua i ruma i caviljan a 2017.
==sisenayan niamadju==
===sinansenayan a "Senai a mapuljat"===
izua matjatapuluq saka sepatj a senayan i tua za sinansenayan.
*'''e ne lja'''
*'''palikuz'''
*'''lipagaw'''
*'''kakudan a sicuayan'''
*''''iljivak'''
*'''tjisavan'''
*'''pinusinvaudjan'''
*'''iyacikel'''
*'''masalu tua tja cemas'''
*''''isaceqalj'''
*'''ita kana'''
*'''suqapudrung'''
*'''i sa mi'''
*'''lipagaw'''
==kasizuan==
[https://www.youtube.com/channel/UClKv-T6g-uPrjATAWqTCB0g/videos senay nimadju i tua iyutub (youtube)].
[https://www.chinatimes.com/realtimenews/20170711005049-260405?chdtv izua sinbun nua ciukukan a pasemalav tua cinalivatan nua sekuskus a kinateveteveljan a semenay.]
omw2fwat35ourgrzvliejcymzzyato9
11207
11206
2022-08-29T07:53:33Z
Iyumu
10
/* cinalivatan */
wikitext
text/x-wiki
[[File:05.28 「《最南方‧思想起》2017總統府音樂會 」出演的牡丹國小古謠合唱團 (34099152674).jpg|thumb|right|250px|nasemenay a ljakakedrian nua '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay''' i tua sasenayan nua i cungtunghu ka i 2017 a caviljan.]]
na kilalaing ti avan tua ljakakedrian seqakaw a pasanavalj tua [[Taiwan|tayuan]] sa seman aicu a '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay'''.
==cinalivatan==
kapasuvililj tua namalap tua papuliguan tua sinansemay ti avan katua nimadju a kinateveteveljan a semenay, ka mangetjez timadju a sema qinaljan tu kipatulu tuazua kakedriyan tua semenay.
nakiqepu a sekuskus a kinateveteveljan a semenay a sema itali a kipuvecik tua kinaqepuan tua semenay nua i ruma i caviljan a 2017.
==sisenayan niamadju==
===sinansenayan a "Senai a mapuljat"===
izua matjatapuluq saka sepatj a senayan i tua za sinansenayan.
*'''e ne lja'''
*'''palikuz'''
*'''lipagaw'''
*'''kakudan a sicuayan'''
*''''iljivak'''
*'''tjisavan'''
*'''pinusinvaudjan'''
*'''iyacikel'''
*'''masalu tua tja cemas'''
*''''isaceqalj'''
*'''ita kana'''
*'''suqapudrung'''
*'''i sa mi'''
*'''lipagaw'''
==kasizuan==
[https://www.youtube.com/channel/UClKv-T6g-uPrjATAWqTCB0g/videos senay nimadju i tua iyutub (youtube)].
[https://www.chinatimes.com/realtimenews/20170711005049-260405?chdtv izua sinbun nua ciukukan a pasemalav tua cinalivatan nua sekuskus a kinateveteveljan a semenay.]
6llcd6hb23gu1txwiht2gc1zsjcb5dg
11208
11207
2022-08-29T07:53:54Z
Iyumu
10
/* cinalivatan */ #ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[File:05.28 「《最南方‧思想起》2017總統府音樂會 」出演的牡丹國小古謠合唱團 (34099152674).jpg|thumb|right|250px|nasemenay a ljakakedrian nua '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay''' i tua sasenayan nua i cungtunghu ka i 2017 a caviljan.]]
na kilalaing ti avan tua ljakakedrian seqakaw a pasanavalj tua [[Taiwan|tayuan]] sa seman aicu a '''sekuskus a kinateveteveljan a semenay'''.
==cinalivatan==
kapasuvililj tua namalap tua papuliguan tua sinansemay ti avan katua nimadju a kinateveteveljan a semenay, ka mangetjez timadju a sema qinaljan tu kipatulu tuazua kakedriyan tua semenay ka i caviljan a 2013.
nakiqepu a sekuskus a kinateveteveljan a semenay a sema itali a kipuvecik tua kinaqepuan tua semenay nua i ruma i caviljan a 2017.
==sisenayan niamadju==
===sinansenayan a "Senai a mapuljat"===
izua matjatapuluq saka sepatj a senayan i tua za sinansenayan.
*'''e ne lja'''
*'''palikuz'''
*'''lipagaw'''
*'''kakudan a sicuayan'''
*''''iljivak'''
*'''tjisavan'''
*'''pinusinvaudjan'''
*'''iyacikel'''
*'''masalu tua tja cemas'''
*''''isaceqalj'''
*'''ita kana'''
*'''suqapudrung'''
*'''i sa mi'''
*'''lipagaw'''
==kasizuan==
[https://www.youtube.com/channel/UClKv-T6g-uPrjATAWqTCB0g/videos senay nimadju i tua iyutub (youtube)].
[https://www.chinatimes.com/realtimenews/20170711005049-260405?chdtv izua sinbun nua ciukukan a pasemalav tua cinalivatan nua sekuskus a kinateveteveljan a semenay.]
ngpun26g7zsdfg2hge348i8iynm9fhw
kaljaljaljeqelan
0
658
11239
11047
2022-08-29T08:51:50Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:Sila grande.jpeg|縮圖]]
'''kaljaljaljeqelan(冬天)'''
madjaljun anga seleman a gadav nu kaljaljeqelan.
==milimilingan a patjara kaljaljaljeqelan==
===kakukakudan nua sepusiyan (Persian)===
siaya nia sepusiyan tua vecekadananan nua i kaljaljaljeqelan mavan a ''Yaldā''. na pupalisian a sepusiyan taicu a ''Yaldā'' a kemasi tjasicuayan a patje tucu.
izua makasimatjelj a kinaqadaqadavan nu i vecekadan a caviljan ayatua.
efmmu2k35oemfxmm1ebz7rcibnsg8ti
11240
11239
2022-08-29T08:52:55Z
Dradran
857
#ALCD
wikitext
text/x-wiki
[[sineqetj a vecik:Sila grande.jpeg|縮圖]]
'''kaljaljaljeqelan(冬天)'''
madjaljun anga seleman a gadav nu kaljaljeqelan.
==milimilingan a patjara kaljaljaljeqelan==
===kakukakudan nua sepusiyan (Persian)===
siaya nia sepusiyan tua vecekadananan nua i kaljaljaljeqelan mavan a ''Yaldā''. na pupalisian a sepusiyan taicu a ''Yaldā'' a kemasi tjasicuayan a patje tucu.
izua makasimatjelj a kinaqadaqadavan nu i vecekadan a caviljan ayatua.
maretimaljimalji a sinipadrasi nua qadav a tja kadjunangan.
jts4r8s63jvwyjqfaxfxmc0fvjdc7mi