Wikisource nlwikisource https://nl.wikisource.org/wiki/Hoofdpagina MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Media Speciaal Overleg Gebruiker Overleg gebruiker Wikisource Overleg Wikisource Bestand Overleg bestand MediaWiki Overleg MediaWiki Sjabloon Overleg sjabloon Help Overleg help Categorie Overleg categorie Hoofdportaal Overleg hoofdportaal Auteur Overleg auteur Pagina Overleg pagina Index Overleg index TimedText TimedText talk Module Overleg module Uitbreiding Overleg uitbreiding Uitbreidingsdefinitie Overleg uitbreidingsdefinitie Hoofdportaal:Lijst van auteurs 100 1598 126835 126783 2022-07-28T18:04:58Z Vincent Steenberg 280 +[[Auteur:Herbert Spencer]] wikitext text/x-wiki {{Portaal auteurs}} {{Infobox hoofdportaal | afbeelding = Nuvola apps kdmconfig.png | informatie = Dit is een lijst met aanwezige auteurs op Wikisource. Het is niet de bedoeling hier auteurs neer te zetten, die nog geen artikel hebben. Voor een overzicht dat geordend is op land van herkomst, kun je de [[:Categorie:Bronnen naar auteur|categorie bronnen naar auteur]] raadplegen. De Romeinse schrijvers zijn gesorteerd op hun ''nomina gentilia'' (d.i. het tweede deel van hun naam), omdat dit het Romeins equivalent is van onze familienaam. Dus ''Gaius Iulius Caesar'' onder de ''I''. }} {{abc2}} === A === * [[Auteur:Carel Steven Adama van Scheltema|Carel Steven '''Adama van Scheltema''']] (1877–1924) * [[Auteur:Alcaeus|'''Alcaeus''']] (ca. 600 v.C.) * [[Auteur:Alcman|'''Alcman''']] (7e eeuw v.C.) * [[Auteur:Hieronymus van Alphen|Hieronymus van '''Alphen''']] (1746–1803) * [[Auteur:Roald Amundsen|Roald '''Amundsen''']] (1872–1928) * [[Auteur:Appianus|'''Appianus''']] (c.95-c.165) === B === * [[Auteur:Robert Baden-Powell|Robert '''Baden-Powell''']] (1857–1941) * [[Auteur:Hugo Ball|Hugo '''Ball''']] (1886–1927) * [[Auteur:Eduard Hendrik von Baumhauer|Eduard Hendrik von '''Baumhauer''']] (1820–1885) * [[Auteur:Karel de Bazel|Karel de '''Bazel''']] (1869-1923) * [[Beatrijs|'''Beatrijs''']] (14e eeuw) * [[Auteur:Beda|'''Beda''']] (637–735) * [[Auteur:Nicolaas Beets|Nicolaas '''Beets''']] (1814–1903) * [[Auteur:Willem Bernardus Bergsma|Willem Bernardus '''Bergsma''']] (1826–1900) * [[Auteur:Hendrik Petrus Berlage|Hendrik Petrus '''Berlage''']] (1856–1934) * [[Auteur:David Bierens de Haan|David '''Bierens de Haan''']] (1822-1895) * [[Auteur:Willem Bilderdijk|Willem '''Bilderdijk''']] (1756–1831) * [[Auteur:I.K. Bonset|I.K. '''Bonset''']], pseudoniem van [[Theo van Doesburg]] (1883–1931) * [[Auteur:Jan Philip de Bordes|Jan Philip de '''Bordes''']] (1817-1899) * [[Auteur:Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint|Anna Louisa Geertruida '''Bosboom'''-Toussaint]] (1812–1886) * [[Auteur:Herman Bouman|Herman '''Bouman''']] (1822–1899) * [[Auteur:Pieter Cornelis Boutens|Pieter Cornelis '''Boutens''']] (1870–1943) * [[Auteur:Gerbrand Adriaensz. Bredero|Gerbrand Adriaensz. '''Bredero''']] (1585–1618) * [[Auteur:Alfred Edmund Brehm|Alfred Edmund '''Brehm''']] (1829–1884) * [[Auteur:Gerrit Anton Brouwer|Gerrit Anton '''Brouwer''']] (1898–1981) * [[Auteur:Willem Coenraad Brouwer|Willem Coenraad '''Brouwer''']] (1877–1933) * [[Auteur:Carry van Bruggen|Carry van '''Bruggen''']] (1881-1932) * [[Auteur:Pieter van der Burg|Pieter van der '''Burg''']] (1801–1889) * [[Auteur:Conrad Busken Huet|Conrad '''Busken Huet''']] (1826–1886) === C === * [[Aldo Camini]] (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Auteur:Gaius Valerius Catullus|Gaius Valerius Catullus]] * [[Jacob Cats]] * [[Auteur:Jan Frederik Willem Conrad|Jan Frederik Willem Conrad]] * [[Hendrik Conscience]] * [[Dirck Volkertsz. Coornhert]] * [[Auteur:Samuel Senior Coronel|Samuel Senior Coronel]] * [[Isaäc da Costa]] * [[Publius Cornelius Tacitus]] * [[Louis Couperus]] * [[Joseph Cuypers]] === D === * [[Dares Phrygius]] * [[Eduard Douwes Dekker]] * Pipifox le Diable (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Cassius Dio]] * [[Roy Edward Disney]] * [[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]] * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens Van Duyse]] === E === * [[Auteur:Frederik van Eeden|Frederik van '''Eeden''']] (1860–1932) * [[Auteur:Frederik Willem van Eeden|Frederik Willem van '''Eeden''']] (1829–1901) * [[Auteur:Cornelis van Eesteren|Cornelis van '''Eesteren''']] (1897–1988) * [[Auteur:Justus van Effen|Justus van '''Effen''']] (1684–1735) * [[Auteur:Johannes Hinderikus Egenberger|Johannes Hinderikus '''Egenberger''']] (1822–1897) * [[Auteur:Jan Adriaan van Eijk|Jan Adriaan van '''Eijk''']] (1808-1887) * [[Auteur:Marcellus Emants|Marcellus '''Emants''']] (1848–1923) * [[Auteur:Friedrich Engels|Friedrich '''Engels''']] (1820–1895) * [[Auteur:Desiderius Erasmus|Desiderius '''Erasmus''']] (1466–1536) * [[Auteur:Aaldert Willem van Erkel|Aaldert Willem van '''Erkel''']] (1839–1877) * [[Auteur:Euripides|'''Euripides''']] (ca. 480 v.C.–406 v.C.) * [[Auteur:Henri Evers|Henri '''Evers''']] (1855–1929) === F === * [[Auteur:AF|A.'''F.''']] (''fl''. 1916-1918) * [[Auteur:Agnita Feis|Agnita '''Feis''']] (1881-1944) === G === * [[Auteur:Jaap van Gelderen|Jaap van '''Gelderen''']] (1887–1943) * [[Auteur:Johan Godart van Gendt jr.|Johan Godart van '''Gendt''' jr.]] (1833–1880) * [[Auteur:Petrus Augustus de Génestet|Petrus Augustus de '''Génestet''']] (1829–1861) * [[Auteur:Guido Gezelle|Guido '''Gezelle''']] (1830–1899) * [[Auteur:Willem Gleuns, Jr|Willem '''Gleuns''', Jr]] (1808-1881) * [[Auteur:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von '''Goethe''']] (1749–1832) * [[Auteur:Herman Gorter|Herman '''Gorter''']] (1864–1927) * [[Auteur:Theodorus Martinus Maria van Grieken|Theodorus Martinus Maria van '''Grieken''']] (1842–1914) * [[Auteur:Peter Dietrich Grothe|Peter Dietrich '''Grothe''']] (1806–1887) === H === * [[Auteur:David Bierens de Haan|David Bierens de '''Haan''']] (1822-1895) (zie '''Bierens''') * [[Auteur:Pieter Anne Haaxman|Pieter Anne '''Haaxman''']] (1847–1935) * [[Auteur:Herman Christiaan van Hall|Herman Christiaan van '''Hall''']] (1801–1874) * [[Auteur:Hendrik Jacobus Hamaker|Hendrik Jacobus '''Hamaker''']] (1844–1911) * [[Auteur:Stephanus Hanewinkel|Stephanus '''Hanewinkel''']] (1766–1856) * [[Auteur:Pieter Harting (1812-1885)|Pieter '''Harting''']] (1812–1885) * [[Auteur:Alexander Willem Michiel van Hasselt|Alexander Willem Michiel van '''Hasselt''']] (1814–1902) * [[Auteur:Willem Arnoldus Hazeu|Willem Arnoldus '''Hazeu''']] (1823-1897) * [[Auteur:Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Georg Wilhelm Friedrich '''Hegel''']] (1770–1831) * [[Auteur:Herodotos|'''Herodotos''']] (ca. 485vC–ts425/420vC) * [[Auteur:Jan Pieter Heije|Jan Pieter '''Heije''']] (1809–1876) * [[Auteur:Nicolaas Beets|'''Hildebrand''']] (pseudoniem van ''Nicolaas Beets'') (1814–1903) * [[Auteur:Jan van der Hoeven|Jan van der '''Hoeven''']] (1801-1868) * [[Auteur:Homerus|'''Homerus''']] (ca. 800–750vC) * [[Auteur:Cornelis Gerardus 't Hooft|Cornelis Gerardus 't '''Hooft''']] (1866–1936) * [[Auteur:Pieter Cornelisz. Hooft|Pieter Cornelisz. '''Hooft''']] (1581–1647) * [[Auteur:Arnold Houbraken|Arnold '''Houbraken''']] (1660–1719) * [[Auteur:William Dean Howells|William Dean '''Howells''']] (1837–1920) * [[Auteur:Horatius|'''Horatius''']] (65–8vC) * [[Auteur:Johan Huizinga|Johan '''Huizinga''']] (1872–1945) === I === * '''[[Auteur:Ibycus|Ibycus]]''' (''fl''. 6e eeuw v.C.) === J === * [[Auteur:Cornelius Marius de Jong van Rodenburgh|Cornelius Marius de '''Jong van Rodenburgh''']] (1816–1899) * [[Auteur:Julius Caesar|'''Julius''' Caesar]] (100–44 v.C.) === K === * [[Auteur:Frederik Kaiser|Frederik '''Kaiser''']] (1808-1872) * [[Auteur:John Gerrard Keulemans|John Gerrard '''Keulemans''']] (1842–1912) * [[Auteur:Alexander Lange Kielland|Alexander Lange '''Kielland''']] (1849–1906) * [[Auteur:Marinus Adrianus Koekkoek (1873-1944)|Marinus Adrianus '''Koekkoek''']] (1873-1944) * [[Auteur:Gerard Krekelberg|Gerard '''Krekelberg''']] (1864–1937) === L === * [[Auteur:Petrus Franciscus Laarman|Petrus Franciscus '''Laarman''']] (1842–1914) * [[Auteur:Mathieu Lauweriks|Mathieu '''Lauweriks''']] (1864–1932) * [[Auteur:Klaas van Leeuwen|Klaas van '''Leeuwen''']] (1867–1935) * [[Auteur:Cornelis Lekkerkerker|Cornelis '''Lekkerkerker''']] (1869-1942) * [[Auteur:Jan Leliman|Jan '''Leliman''']] (1828–1910) * [[Auteur:Jan Ligthart|Jan '''Ligthart''']] (1859–1916) * [[Auteur:Hendrik Linse|Hendrik '''Linse''']] (1825–1905) * [[Auteur:Titus Livius|Titus '''Livius''']] (59 v.C.–17 na C.) * [[Auteur:Wilhelmus Martinus Logeman|Wilhelmus Martinus '''Logeman''']] (1821–1894) * [[Auteur:Douwe Lubach|Douwe '''Lubach''']] (1815–1902) === M === * [[Auteur:Jacob van Maerlant|Jacob van '''Maerlant''']] (ca. 1225–1300) * [[Auteur:Hector Malot|Hector '''Malot''']] (1830–1907) * [[Auteur:Karl Marx|Karl '''Marx''']] (1818–1883) * [[Auteur:Justus van Maurik jr.|Justus van '''Maurik''']] (1846–1904) * [[Auteur:John McCrae|John '''McCrae''']] (1872–1918) * [[Auteur:Johan Metzelaar|Johan '''Metzelaar''']] (1818–1897) * [[Auteur:Piet Mondriaan|Piet '''Mondriaan''']] (1872–1944) * [[Auteur:Claas Mulder|Claas '''Mulder''']] (1796–1867) * [[Auteur:Eduard Douwes Dekker|'''Multatuli''']] (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, 1820–1887) === O === * [[Auteur:Eduard Daniël van Oort|Eduard Daniël van '''Oort''']] (1876-1933) * [[Auteur:Jacobus Johannes Pieter Oud|Jacobus Johannes Pieter '''Oud''']] (1890-1963) === P === * [[Clément Pansaers]] * [[Plato]] * [[Gaius Plinius Caecilius Secundus minor]] * [[Plutarchus]] === R === * [[Auteur:Anne Tjittes Reitsma|Anne Tjittes '''Reitsma''']] (1806-1880) * [[Auteur:Henriette Roland Holst|Henriette '''Roland Holst''']] * [[Auteur:Sicco Ernst Willem Roorda van Eysinga|Sicco Ernst Willem '''Roorda van Eysinga''']] === S === * [[Auteur:Gaius Sallustius Crispus|Gaius '''Sallustius''' Crispus]] (86–35 v. C.) * [[Auteur:Sappho|'''Sappho''']] (ca. 630–ca. 575 v.C.) * [[Auteur:Petrus Herman Scheltema|Petrus Herman '''Scheltema''']] (1856-1923) * [[Auteur:Friedrich von Schiller|Friedrich von '''Schiller''']] (1759–1805) * [[Auteur:William Shakespeare|William '''Shakespeare''']] (1564–1616) * [[Auteur:Carl Wilhelm Siemens|Carl Wilhelm '''Siemens''']] (1823–1883) * [[Auteur:Jan Baptist Sivré|Jan Baptist '''Sivré''']] (1818–1889) * [[Auteur:Sophokles|'''Sophokles''']] (496–406 v.C.) * [[Auteur:Koos Speenhoff|Koos '''Speenhoff''']] (1869–1945) * [[Auteur:Herbert Spencer|Herbert '''Spencer''']] (1820–1903) * [[Auteur:Baruch Spinoza|Baruch '''Spinoza''']] (1632–1677) * [[Auteur:John Gabriël Stedman|John Gabriël '''Stedman''']] (1744–1797) * [[Auteur:Gaius Suetonius Tranquillus|Gaius '''Suetonius''' Tranquillus]] (69/70–140 n.C.) === T === * [[Auteur:Jan Tideman|Jan Tideman]] * [[Auteur:Cornelis Petrus Tiele|Cornelis Petrus Tiele]] * [[Marcus Tullius Cicero]] * [[Mark Twain]] === U === * [[Auteur:Frederike van Uildriks|Frederike van '''Uildriks''']] === V === * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens '''Van Duyse''']] (1804–1859) * [[Auteur:Marcus Velleius Paterculus|Marcus '''Velleius Paterculus''']] (ca. 19 v.Chr.–31 n.Chr.) * [[Auteur:Giuseppe Verdi|Giuseppe '''Verdi''']] (1813–1901) * [[Auteur:Publius Vergilius Maro|Publius '''Vergilius Maro''']] (70–19 v.Chr.) * [[Auteur:Quirijn Maurits Rudolph Ver Huell|Quirijn Maurits Rudolp '''Verhuell''']] (1787–1860) * [[Auteur:Eugène Viollet-le-Duc|Eugène '''Viollet-le-Duc''']] (1814-1879) * [[Auteur:Johannes van Vloten|Johannes van '''Vloten''']] (1818-1883) * [[Auteur:Hugo Pieter Vogel|Hugo Pieter '''Vogel''']] (1833–1886) * [[Auteur:Joost van den Vondel|Joost van den '''Vondel''']] (1587–1679) * [[Auteur:Hugo de Vries|Hugo de '''Vries''']] (1848–1935) * [[Auteur:Willem Hendrik de Vriese|Willem Hendrik de '''Vriese''']] (1806–1862) === W === * [[Auteur:Adriaan Willem Weissman|Adriaan Willem '''Weissman''']] * [[Auteur:Herman Wesstra| Herman '''Wesstra''']] * [[Auteur:Volkert Simon Maarten van der Willigen|Volkert Simon Maarten van der '''Willigen''']] * [[Auteur:Paul Windhausen (junior)|Paul '''Windhausen''' (junior)]] * [[Auteur:Manna de Wijs-Mouton|Manna de '''Wijs-Mouton''']] * [[Auteur:Wilhelmina der Nederlanden|'''Wilhelmina der Nederlanden''']] * [[Auteur:Michaël Willemsen|Michaël '''Willemsen''']] * [[Auteur:Jan Wils|Jan '''Wils''']] * [[Auteur:Tiberius Cornelis Winkler|Tiberius Cornelis '''Winkler''']] === X === * [[Auteur:Xenophon|'''Xenophon''']] (ca. 430-355 v.Chr.) === Z === * [[Auteur:August Zinsmeister|August '''Zinsmeister''']] (1867-1941) * [[Auteur:Émile Zola|Émile '''Zola''']] (1840-1902) {{hoofdportalen}} [[Categorie:Wikisource:Lijsten|A]] [[Categorie:Bronnen naar auteur| Auteurs]] [[da:Wikisource:Forfattere]] [[en:Wikisource:Authors]] [[fr:Index des auteurs]] [[it:Portale:Autori]] [[pt:Portal:Autores]] [[zh:Wikisource:作者]] 32w46lueete57tppw4chabo7de85voq 126838 126835 2022-07-29T07:22:00Z J.G.G. 269 /* M */ +Milton wikitext text/x-wiki {{Portaal auteurs}} {{Infobox hoofdportaal | afbeelding = Nuvola apps kdmconfig.png | informatie = Dit is een lijst met aanwezige auteurs op Wikisource. Het is niet de bedoeling hier auteurs neer te zetten, die nog geen artikel hebben. Voor een overzicht dat geordend is op land van herkomst, kun je de [[:Categorie:Bronnen naar auteur|categorie bronnen naar auteur]] raadplegen. De Romeinse schrijvers zijn gesorteerd op hun ''nomina gentilia'' (d.i. het tweede deel van hun naam), omdat dit het Romeins equivalent is van onze familienaam. Dus ''Gaius Iulius Caesar'' onder de ''I''. }} {{abc2}} === A === * [[Auteur:Carel Steven Adama van Scheltema|Carel Steven '''Adama van Scheltema''']] (1877–1924) * [[Auteur:Alcaeus|'''Alcaeus''']] (ca. 600 v.C.) * [[Auteur:Alcman|'''Alcman''']] (7e eeuw v.C.) * [[Auteur:Hieronymus van Alphen|Hieronymus van '''Alphen''']] (1746–1803) * [[Auteur:Roald Amundsen|Roald '''Amundsen''']] (1872–1928) * [[Auteur:Appianus|'''Appianus''']] (c.95-c.165) === B === * [[Auteur:Robert Baden-Powell|Robert '''Baden-Powell''']] (1857–1941) * [[Auteur:Hugo Ball|Hugo '''Ball''']] (1886–1927) * [[Auteur:Eduard Hendrik von Baumhauer|Eduard Hendrik von '''Baumhauer''']] (1820–1885) * [[Auteur:Karel de Bazel|Karel de '''Bazel''']] (1869-1923) * [[Beatrijs|'''Beatrijs''']] (14e eeuw) * [[Auteur:Beda|'''Beda''']] (637–735) * [[Auteur:Nicolaas Beets|Nicolaas '''Beets''']] (1814–1903) * [[Auteur:Willem Bernardus Bergsma|Willem Bernardus '''Bergsma''']] (1826–1900) * [[Auteur:Hendrik Petrus Berlage|Hendrik Petrus '''Berlage''']] (1856–1934) * [[Auteur:David Bierens de Haan|David '''Bierens de Haan''']] (1822-1895) * [[Auteur:Willem Bilderdijk|Willem '''Bilderdijk''']] (1756–1831) * [[Auteur:I.K. Bonset|I.K. '''Bonset''']], pseudoniem van [[Theo van Doesburg]] (1883–1931) * [[Auteur:Jan Philip de Bordes|Jan Philip de '''Bordes''']] (1817-1899) * [[Auteur:Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint|Anna Louisa Geertruida '''Bosboom'''-Toussaint]] (1812–1886) * [[Auteur:Herman Bouman|Herman '''Bouman''']] (1822–1899) * [[Auteur:Pieter Cornelis Boutens|Pieter Cornelis '''Boutens''']] (1870–1943) * [[Auteur:Gerbrand Adriaensz. Bredero|Gerbrand Adriaensz. '''Bredero''']] (1585–1618) * [[Auteur:Alfred Edmund Brehm|Alfred Edmund '''Brehm''']] (1829–1884) * [[Auteur:Gerrit Anton Brouwer|Gerrit Anton '''Brouwer''']] (1898–1981) * [[Auteur:Willem Coenraad Brouwer|Willem Coenraad '''Brouwer''']] (1877–1933) * [[Auteur:Carry van Bruggen|Carry van '''Bruggen''']] (1881-1932) * [[Auteur:Pieter van der Burg|Pieter van der '''Burg''']] (1801–1889) * [[Auteur:Conrad Busken Huet|Conrad '''Busken Huet''']] (1826–1886) === C === * [[Aldo Camini]] (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Auteur:Gaius Valerius Catullus|Gaius Valerius Catullus]] * [[Jacob Cats]] * [[Auteur:Jan Frederik Willem Conrad|Jan Frederik Willem Conrad]] * [[Hendrik Conscience]] * [[Dirck Volkertsz. Coornhert]] * [[Auteur:Samuel Senior Coronel|Samuel Senior Coronel]] * [[Isaäc da Costa]] * [[Publius Cornelius Tacitus]] * [[Louis Couperus]] * [[Joseph Cuypers]] === D === * [[Dares Phrygius]] * [[Eduard Douwes Dekker]] * Pipifox le Diable (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Cassius Dio]] * [[Roy Edward Disney]] * [[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]] * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens Van Duyse]] === E === * [[Auteur:Frederik van Eeden|Frederik van '''Eeden''']] (1860–1932) * [[Auteur:Frederik Willem van Eeden|Frederik Willem van '''Eeden''']] (1829–1901) * [[Auteur:Cornelis van Eesteren|Cornelis van '''Eesteren''']] (1897–1988) * [[Auteur:Justus van Effen|Justus van '''Effen''']] (1684–1735) * [[Auteur:Johannes Hinderikus Egenberger|Johannes Hinderikus '''Egenberger''']] (1822–1897) * [[Auteur:Jan Adriaan van Eijk|Jan Adriaan van '''Eijk''']] (1808-1887) * [[Auteur:Marcellus Emants|Marcellus '''Emants''']] (1848–1923) * [[Auteur:Friedrich Engels|Friedrich '''Engels''']] (1820–1895) * [[Auteur:Desiderius Erasmus|Desiderius '''Erasmus''']] (1466–1536) * [[Auteur:Aaldert Willem van Erkel|Aaldert Willem van '''Erkel''']] (1839–1877) * [[Auteur:Euripides|'''Euripides''']] (ca. 480 v.C.–406 v.C.) * [[Auteur:Henri Evers|Henri '''Evers''']] (1855–1929) === F === * [[Auteur:AF|A.'''F.''']] (''fl''. 1916-1918) * [[Auteur:Agnita Feis|Agnita '''Feis''']] (1881-1944) === G === * [[Auteur:Jaap van Gelderen|Jaap van '''Gelderen''']] (1887–1943) * [[Auteur:Johan Godart van Gendt jr.|Johan Godart van '''Gendt''' jr.]] (1833–1880) * [[Auteur:Petrus Augustus de Génestet|Petrus Augustus de '''Génestet''']] (1829–1861) * [[Auteur:Guido Gezelle|Guido '''Gezelle''']] (1830–1899) * [[Auteur:Willem Gleuns, Jr|Willem '''Gleuns''', Jr]] (1808-1881) * [[Auteur:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von '''Goethe''']] (1749–1832) * [[Auteur:Herman Gorter|Herman '''Gorter''']] (1864–1927) * [[Auteur:Theodorus Martinus Maria van Grieken|Theodorus Martinus Maria van '''Grieken''']] (1842–1914) * [[Auteur:Peter Dietrich Grothe|Peter Dietrich '''Grothe''']] (1806–1887) === H === * [[Auteur:David Bierens de Haan|David Bierens de '''Haan''']] (1822-1895) (zie '''Bierens''') * [[Auteur:Pieter Anne Haaxman|Pieter Anne '''Haaxman''']] (1847–1935) * [[Auteur:Herman Christiaan van Hall|Herman Christiaan van '''Hall''']] (1801–1874) * [[Auteur:Hendrik Jacobus Hamaker|Hendrik Jacobus '''Hamaker''']] (1844–1911) * [[Auteur:Stephanus Hanewinkel|Stephanus '''Hanewinkel''']] (1766–1856) * [[Auteur:Pieter Harting (1812-1885)|Pieter '''Harting''']] (1812–1885) * [[Auteur:Alexander Willem Michiel van Hasselt|Alexander Willem Michiel van '''Hasselt''']] (1814–1902) * [[Auteur:Willem Arnoldus Hazeu|Willem Arnoldus '''Hazeu''']] (1823-1897) * [[Auteur:Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Georg Wilhelm Friedrich '''Hegel''']] (1770–1831) * [[Auteur:Herodotos|'''Herodotos''']] (ca. 485vC–ts425/420vC) * [[Auteur:Jan Pieter Heije|Jan Pieter '''Heije''']] (1809–1876) * [[Auteur:Nicolaas Beets|'''Hildebrand''']] (pseudoniem van ''Nicolaas Beets'') (1814–1903) * [[Auteur:Jan van der Hoeven|Jan van der '''Hoeven''']] (1801-1868) * [[Auteur:Homerus|'''Homerus''']] (ca. 800–750vC) * [[Auteur:Cornelis Gerardus 't Hooft|Cornelis Gerardus 't '''Hooft''']] (1866–1936) * [[Auteur:Pieter Cornelisz. Hooft|Pieter Cornelisz. '''Hooft''']] (1581–1647) * [[Auteur:Arnold Houbraken|Arnold '''Houbraken''']] (1660–1719) * [[Auteur:William Dean Howells|William Dean '''Howells''']] (1837–1920) * [[Auteur:Horatius|'''Horatius''']] (65–8vC) * [[Auteur:Johan Huizinga|Johan '''Huizinga''']] (1872–1945) === I === * '''[[Auteur:Ibycus|Ibycus]]''' (''fl''. 6e eeuw v.C.) === J === * [[Auteur:Cornelius Marius de Jong van Rodenburgh|Cornelius Marius de '''Jong van Rodenburgh''']] (1816–1899) * [[Auteur:Julius Caesar|'''Julius''' Caesar]] (100–44 v.C.) === K === * [[Auteur:Frederik Kaiser|Frederik '''Kaiser''']] (1808-1872) * [[Auteur:John Gerrard Keulemans|John Gerrard '''Keulemans''']] (1842–1912) * [[Auteur:Alexander Lange Kielland|Alexander Lange '''Kielland''']] (1849–1906) * [[Auteur:Marinus Adrianus Koekkoek (1873-1944)|Marinus Adrianus '''Koekkoek''']] (1873-1944) * [[Auteur:Gerard Krekelberg|Gerard '''Krekelberg''']] (1864–1937) === L === * [[Auteur:Petrus Franciscus Laarman|Petrus Franciscus '''Laarman''']] (1842–1914) * [[Auteur:Mathieu Lauweriks|Mathieu '''Lauweriks''']] (1864–1932) * [[Auteur:Klaas van Leeuwen|Klaas van '''Leeuwen''']] (1867–1935) * [[Auteur:Cornelis Lekkerkerker|Cornelis '''Lekkerkerker''']] (1869-1942) * [[Auteur:Jan Leliman|Jan '''Leliman''']] (1828–1910) * [[Auteur:Jan Ligthart|Jan '''Ligthart''']] (1859–1916) * [[Auteur:Hendrik Linse|Hendrik '''Linse''']] (1825–1905) * [[Auteur:Titus Livius|Titus '''Livius''']] (59 v.C.–17 na C.) * [[Auteur:Wilhelmus Martinus Logeman|Wilhelmus Martinus '''Logeman''']] (1821–1894) * [[Auteur:Douwe Lubach|Douwe '''Lubach''']] (1815–1902) === M === * [[Auteur:Jacob van Maerlant|Jacob van '''Maerlant''']] (ca. 1225–1300) * [[Auteur:Hector Malot|Hector '''Malot''']] (1830–1907) * [[Auteur:Karl Marx|Karl '''Marx''']] (1818–1883) * [[Auteur:Justus van Maurik jr.|Justus van '''Maurik''']] (1846–1904) * [[Auteur:John McCrae|John '''McCrae''']] (1872–1918) * [[Auteur:Johan Metzelaar|Johan '''Metzelaar''']] (1818–1897) * [[Auteur:John Milton|John '''Milton''']] (1608–1674) * [[Auteur:Piet Mondriaan|Piet '''Mondriaan''']] (1872–1944) * [[Auteur:Claas Mulder|Claas '''Mulder''']] (1796–1867) * [[Auteur:Eduard Douwes Dekker|'''Multatuli''']] (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, 1820–1887) === O === * [[Auteur:Eduard Daniël van Oort|Eduard Daniël van '''Oort''']] (1876-1933) * [[Auteur:Jacobus Johannes Pieter Oud|Jacobus Johannes Pieter '''Oud''']] (1890-1963) === P === * [[Clément Pansaers]] * [[Plato]] * [[Gaius Plinius Caecilius Secundus minor]] * [[Plutarchus]] === R === * [[Auteur:Anne Tjittes Reitsma|Anne Tjittes '''Reitsma''']] (1806-1880) * [[Auteur:Henriette Roland Holst|Henriette '''Roland Holst''']] * [[Auteur:Sicco Ernst Willem Roorda van Eysinga|Sicco Ernst Willem '''Roorda van Eysinga''']] === S === * [[Auteur:Gaius Sallustius Crispus|Gaius '''Sallustius''' Crispus]] (86–35 v. C.) * [[Auteur:Sappho|'''Sappho''']] (ca. 630–ca. 575 v.C.) * [[Auteur:Petrus Herman Scheltema|Petrus Herman '''Scheltema''']] (1856-1923) * [[Auteur:Friedrich von Schiller|Friedrich von '''Schiller''']] (1759–1805) * [[Auteur:William Shakespeare|William '''Shakespeare''']] (1564–1616) * [[Auteur:Carl Wilhelm Siemens|Carl Wilhelm '''Siemens''']] (1823–1883) * [[Auteur:Jan Baptist Sivré|Jan Baptist '''Sivré''']] (1818–1889) * [[Auteur:Sophokles|'''Sophokles''']] (496–406 v.C.) * [[Auteur:Koos Speenhoff|Koos '''Speenhoff''']] (1869–1945) * [[Auteur:Herbert Spencer|Herbert '''Spencer''']] (1820–1903) * [[Auteur:Baruch Spinoza|Baruch '''Spinoza''']] (1632–1677) * [[Auteur:John Gabriël Stedman|John Gabriël '''Stedman''']] (1744–1797) * [[Auteur:Gaius Suetonius Tranquillus|Gaius '''Suetonius''' Tranquillus]] (69/70–140 n.C.) === T === * [[Auteur:Jan Tideman|Jan Tideman]] * [[Auteur:Cornelis Petrus Tiele|Cornelis Petrus Tiele]] * [[Marcus Tullius Cicero]] * [[Mark Twain]] === U === * [[Auteur:Frederike van Uildriks|Frederike van '''Uildriks''']] === V === * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens '''Van Duyse''']] (1804–1859) * [[Auteur:Marcus Velleius Paterculus|Marcus '''Velleius Paterculus''']] (ca. 19 v.Chr.–31 n.Chr.) * [[Auteur:Giuseppe Verdi|Giuseppe '''Verdi''']] (1813–1901) * [[Auteur:Publius Vergilius Maro|Publius '''Vergilius Maro''']] (70–19 v.Chr.) * [[Auteur:Quirijn Maurits Rudolph Ver Huell|Quirijn Maurits Rudolp '''Verhuell''']] (1787–1860) * [[Auteur:Eugène Viollet-le-Duc|Eugène '''Viollet-le-Duc''']] (1814-1879) * [[Auteur:Johannes van Vloten|Johannes van '''Vloten''']] (1818-1883) * [[Auteur:Hugo Pieter Vogel|Hugo Pieter '''Vogel''']] (1833–1886) * [[Auteur:Joost van den Vondel|Joost van den '''Vondel''']] (1587–1679) * [[Auteur:Hugo de Vries|Hugo de '''Vries''']] (1848–1935) * [[Auteur:Willem Hendrik de Vriese|Willem Hendrik de '''Vriese''']] (1806–1862) === W === * [[Auteur:Adriaan Willem Weissman|Adriaan Willem '''Weissman''']] * [[Auteur:Herman Wesstra| Herman '''Wesstra''']] * [[Auteur:Volkert Simon Maarten van der Willigen|Volkert Simon Maarten van der '''Willigen''']] * [[Auteur:Paul Windhausen (junior)|Paul '''Windhausen''' (junior)]] * [[Auteur:Manna de Wijs-Mouton|Manna de '''Wijs-Mouton''']] * [[Auteur:Wilhelmina der Nederlanden|'''Wilhelmina der Nederlanden''']] * [[Auteur:Michaël Willemsen|Michaël '''Willemsen''']] * [[Auteur:Jan Wils|Jan '''Wils''']] * [[Auteur:Tiberius Cornelis Winkler|Tiberius Cornelis '''Winkler''']] === X === * [[Auteur:Xenophon|'''Xenophon''']] (ca. 430-355 v.Chr.) === Z === * [[Auteur:August Zinsmeister|August '''Zinsmeister''']] (1867-1941) * [[Auteur:Émile Zola|Émile '''Zola''']] (1840-1902) {{hoofdportalen}} [[Categorie:Wikisource:Lijsten|A]] [[Categorie:Bronnen naar auteur| Auteurs]] [[da:Wikisource:Forfattere]] [[en:Wikisource:Authors]] [[fr:Index des auteurs]] [[it:Portale:Autori]] [[pt:Portal:Autores]] [[zh:Wikisource:作者]] avskg31hnpbrwcnwpztu9tk5iuxk9bm 126839 126838 2022-07-29T07:24:53Z J.G.G. 269 /* M */ +Marlowe wikitext text/x-wiki {{Portaal auteurs}} {{Infobox hoofdportaal | afbeelding = Nuvola apps kdmconfig.png | informatie = Dit is een lijst met aanwezige auteurs op Wikisource. Het is niet de bedoeling hier auteurs neer te zetten, die nog geen artikel hebben. Voor een overzicht dat geordend is op land van herkomst, kun je de [[:Categorie:Bronnen naar auteur|categorie bronnen naar auteur]] raadplegen. De Romeinse schrijvers zijn gesorteerd op hun ''nomina gentilia'' (d.i. het tweede deel van hun naam), omdat dit het Romeins equivalent is van onze familienaam. Dus ''Gaius Iulius Caesar'' onder de ''I''. }} {{abc2}} === A === * [[Auteur:Carel Steven Adama van Scheltema|Carel Steven '''Adama van Scheltema''']] (1877–1924) * [[Auteur:Alcaeus|'''Alcaeus''']] (ca. 600 v.C.) * [[Auteur:Alcman|'''Alcman''']] (7e eeuw v.C.) * [[Auteur:Hieronymus van Alphen|Hieronymus van '''Alphen''']] (1746–1803) * [[Auteur:Roald Amundsen|Roald '''Amundsen''']] (1872–1928) * [[Auteur:Appianus|'''Appianus''']] (c.95-c.165) === B === * [[Auteur:Robert Baden-Powell|Robert '''Baden-Powell''']] (1857–1941) * [[Auteur:Hugo Ball|Hugo '''Ball''']] (1886–1927) * [[Auteur:Eduard Hendrik von Baumhauer|Eduard Hendrik von '''Baumhauer''']] (1820–1885) * [[Auteur:Karel de Bazel|Karel de '''Bazel''']] (1869-1923) * [[Beatrijs|'''Beatrijs''']] (14e eeuw) * [[Auteur:Beda|'''Beda''']] (637–735) * [[Auteur:Nicolaas Beets|Nicolaas '''Beets''']] (1814–1903) * [[Auteur:Willem Bernardus Bergsma|Willem Bernardus '''Bergsma''']] (1826–1900) * [[Auteur:Hendrik Petrus Berlage|Hendrik Petrus '''Berlage''']] (1856–1934) * [[Auteur:David Bierens de Haan|David '''Bierens de Haan''']] (1822-1895) * [[Auteur:Willem Bilderdijk|Willem '''Bilderdijk''']] (1756–1831) * [[Auteur:I.K. Bonset|I.K. '''Bonset''']], pseudoniem van [[Theo van Doesburg]] (1883–1931) * [[Auteur:Jan Philip de Bordes|Jan Philip de '''Bordes''']] (1817-1899) * [[Auteur:Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint|Anna Louisa Geertruida '''Bosboom'''-Toussaint]] (1812–1886) * [[Auteur:Herman Bouman|Herman '''Bouman''']] (1822–1899) * [[Auteur:Pieter Cornelis Boutens|Pieter Cornelis '''Boutens''']] (1870–1943) * [[Auteur:Gerbrand Adriaensz. Bredero|Gerbrand Adriaensz. '''Bredero''']] (1585–1618) * [[Auteur:Alfred Edmund Brehm|Alfred Edmund '''Brehm''']] (1829–1884) * [[Auteur:Gerrit Anton Brouwer|Gerrit Anton '''Brouwer''']] (1898–1981) * [[Auteur:Willem Coenraad Brouwer|Willem Coenraad '''Brouwer''']] (1877–1933) * [[Auteur:Carry van Bruggen|Carry van '''Bruggen''']] (1881-1932) * [[Auteur:Pieter van der Burg|Pieter van der '''Burg''']] (1801–1889) * [[Auteur:Conrad Busken Huet|Conrad '''Busken Huet''']] (1826–1886) === C === * [[Aldo Camini]] (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Auteur:Gaius Valerius Catullus|Gaius Valerius Catullus]] * [[Jacob Cats]] * [[Auteur:Jan Frederik Willem Conrad|Jan Frederik Willem Conrad]] * [[Hendrik Conscience]] * [[Dirck Volkertsz. Coornhert]] * [[Auteur:Samuel Senior Coronel|Samuel Senior Coronel]] * [[Isaäc da Costa]] * [[Publius Cornelius Tacitus]] * [[Louis Couperus]] * [[Joseph Cuypers]] === D === * [[Dares Phrygius]] * [[Eduard Douwes Dekker]] * Pipifox le Diable (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Cassius Dio]] * [[Roy Edward Disney]] * [[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]] * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens Van Duyse]] === E === * [[Auteur:Frederik van Eeden|Frederik van '''Eeden''']] (1860–1932) * [[Auteur:Frederik Willem van Eeden|Frederik Willem van '''Eeden''']] (1829–1901) * [[Auteur:Cornelis van Eesteren|Cornelis van '''Eesteren''']] (1897–1988) * [[Auteur:Justus van Effen|Justus van '''Effen''']] (1684–1735) * [[Auteur:Johannes Hinderikus Egenberger|Johannes Hinderikus '''Egenberger''']] (1822–1897) * [[Auteur:Jan Adriaan van Eijk|Jan Adriaan van '''Eijk''']] (1808-1887) * [[Auteur:Marcellus Emants|Marcellus '''Emants''']] (1848–1923) * [[Auteur:Friedrich Engels|Friedrich '''Engels''']] (1820–1895) * [[Auteur:Desiderius Erasmus|Desiderius '''Erasmus''']] (1466–1536) * [[Auteur:Aaldert Willem van Erkel|Aaldert Willem van '''Erkel''']] (1839–1877) * [[Auteur:Euripides|'''Euripides''']] (ca. 480 v.C.–406 v.C.) * [[Auteur:Henri Evers|Henri '''Evers''']] (1855–1929) === F === * [[Auteur:AF|A.'''F.''']] (''fl''. 1916-1918) * [[Auteur:Agnita Feis|Agnita '''Feis''']] (1881-1944) === G === * [[Auteur:Jaap van Gelderen|Jaap van '''Gelderen''']] (1887–1943) * [[Auteur:Johan Godart van Gendt jr.|Johan Godart van '''Gendt''' jr.]] (1833–1880) * [[Auteur:Petrus Augustus de Génestet|Petrus Augustus de '''Génestet''']] (1829–1861) * [[Auteur:Guido Gezelle|Guido '''Gezelle''']] (1830–1899) * [[Auteur:Willem Gleuns, Jr|Willem '''Gleuns''', Jr]] (1808-1881) * [[Auteur:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von '''Goethe''']] (1749–1832) * [[Auteur:Herman Gorter|Herman '''Gorter''']] (1864–1927) * [[Auteur:Theodorus Martinus Maria van Grieken|Theodorus Martinus Maria van '''Grieken''']] (1842–1914) * [[Auteur:Peter Dietrich Grothe|Peter Dietrich '''Grothe''']] (1806–1887) === H === * [[Auteur:David Bierens de Haan|David Bierens de '''Haan''']] (1822-1895) (zie '''Bierens''') * [[Auteur:Pieter Anne Haaxman|Pieter Anne '''Haaxman''']] (1847–1935) * [[Auteur:Herman Christiaan van Hall|Herman Christiaan van '''Hall''']] (1801–1874) * [[Auteur:Hendrik Jacobus Hamaker|Hendrik Jacobus '''Hamaker''']] (1844–1911) * [[Auteur:Stephanus Hanewinkel|Stephanus '''Hanewinkel''']] (1766–1856) * [[Auteur:Pieter Harting (1812-1885)|Pieter '''Harting''']] (1812–1885) * [[Auteur:Alexander Willem Michiel van Hasselt|Alexander Willem Michiel van '''Hasselt''']] (1814–1902) * [[Auteur:Willem Arnoldus Hazeu|Willem Arnoldus '''Hazeu''']] (1823-1897) * [[Auteur:Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Georg Wilhelm Friedrich '''Hegel''']] (1770–1831) * [[Auteur:Herodotos|'''Herodotos''']] (ca. 485vC–ts425/420vC) * [[Auteur:Jan Pieter Heije|Jan Pieter '''Heije''']] (1809–1876) * [[Auteur:Nicolaas Beets|'''Hildebrand''']] (pseudoniem van ''Nicolaas Beets'') (1814–1903) * [[Auteur:Jan van der Hoeven|Jan van der '''Hoeven''']] (1801-1868) * [[Auteur:Homerus|'''Homerus''']] (ca. 800–750vC) * [[Auteur:Cornelis Gerardus 't Hooft|Cornelis Gerardus 't '''Hooft''']] (1866–1936) * [[Auteur:Pieter Cornelisz. Hooft|Pieter Cornelisz. '''Hooft''']] (1581–1647) * [[Auteur:Arnold Houbraken|Arnold '''Houbraken''']] (1660–1719) * [[Auteur:William Dean Howells|William Dean '''Howells''']] (1837–1920) * [[Auteur:Horatius|'''Horatius''']] (65–8vC) * [[Auteur:Johan Huizinga|Johan '''Huizinga''']] (1872–1945) === I === * '''[[Auteur:Ibycus|Ibycus]]''' (''fl''. 6e eeuw v.C.) === J === * [[Auteur:Cornelius Marius de Jong van Rodenburgh|Cornelius Marius de '''Jong van Rodenburgh''']] (1816–1899) * [[Auteur:Julius Caesar|'''Julius''' Caesar]] (100–44 v.C.) === K === * [[Auteur:Frederik Kaiser|Frederik '''Kaiser''']] (1808-1872) * [[Auteur:John Gerrard Keulemans|John Gerrard '''Keulemans''']] (1842–1912) * [[Auteur:Alexander Lange Kielland|Alexander Lange '''Kielland''']] (1849–1906) * [[Auteur:Marinus Adrianus Koekkoek (1873-1944)|Marinus Adrianus '''Koekkoek''']] (1873-1944) * [[Auteur:Gerard Krekelberg|Gerard '''Krekelberg''']] (1864–1937) === L === * [[Auteur:Petrus Franciscus Laarman|Petrus Franciscus '''Laarman''']] (1842–1914) * [[Auteur:Mathieu Lauweriks|Mathieu '''Lauweriks''']] (1864–1932) * [[Auteur:Klaas van Leeuwen|Klaas van '''Leeuwen''']] (1867–1935) * [[Auteur:Cornelis Lekkerkerker|Cornelis '''Lekkerkerker''']] (1869-1942) * [[Auteur:Jan Leliman|Jan '''Leliman''']] (1828–1910) * [[Auteur:Jan Ligthart|Jan '''Ligthart''']] (1859–1916) * [[Auteur:Hendrik Linse|Hendrik '''Linse''']] (1825–1905) * [[Auteur:Titus Livius|Titus '''Livius''']] (59 v.C.–17 na C.) * [[Auteur:Wilhelmus Martinus Logeman|Wilhelmus Martinus '''Logeman''']] (1821–1894) * [[Auteur:Douwe Lubach|Douwe '''Lubach''']] (1815–1902) === M === * [[Auteur:Jacob van Maerlant|Jacob van '''Maerlant''']] (ca. 1225–1300) * [[Auteur:Hector Malot|Hector '''Malot''']] (1830–1907) * [[Auteur:Christopher Marlowe|Christopher '''Marlowe''']] (1564–1593) * [[Auteur:Karl Marx|Karl '''Marx''']] (1818–1883) * [[Auteur:Justus van Maurik jr.|Justus van '''Maurik''']] (1846–1904) * [[Auteur:John McCrae|John '''McCrae''']] (1872–1918) * [[Auteur:Johan Metzelaar|Johan '''Metzelaar''']] (1818–1897) * [[Auteur:John Milton|John '''Milton''']] (1608–1674) * [[Auteur:Piet Mondriaan|Piet '''Mondriaan''']] (1872–1944) * [[Auteur:Claas Mulder|Claas '''Mulder''']] (1796–1867) * [[Auteur:Eduard Douwes Dekker|'''Multatuli''']] (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, 1820–1887) === O === * [[Auteur:Eduard Daniël van Oort|Eduard Daniël van '''Oort''']] (1876-1933) * [[Auteur:Jacobus Johannes Pieter Oud|Jacobus Johannes Pieter '''Oud''']] (1890-1963) === P === * [[Clément Pansaers]] * [[Plato]] * [[Gaius Plinius Caecilius Secundus minor]] * [[Plutarchus]] === R === * [[Auteur:Anne Tjittes Reitsma|Anne Tjittes '''Reitsma''']] (1806-1880) * [[Auteur:Henriette Roland Holst|Henriette '''Roland Holst''']] * [[Auteur:Sicco Ernst Willem Roorda van Eysinga|Sicco Ernst Willem '''Roorda van Eysinga''']] === S === * [[Auteur:Gaius Sallustius Crispus|Gaius '''Sallustius''' Crispus]] (86–35 v. C.) * [[Auteur:Sappho|'''Sappho''']] (ca. 630–ca. 575 v.C.) * [[Auteur:Petrus Herman Scheltema|Petrus Herman '''Scheltema''']] (1856-1923) * [[Auteur:Friedrich von Schiller|Friedrich von '''Schiller''']] (1759–1805) * [[Auteur:William Shakespeare|William '''Shakespeare''']] (1564–1616) * [[Auteur:Carl Wilhelm Siemens|Carl Wilhelm '''Siemens''']] (1823–1883) * [[Auteur:Jan Baptist Sivré|Jan Baptist '''Sivré''']] (1818–1889) * [[Auteur:Sophokles|'''Sophokles''']] (496–406 v.C.) * [[Auteur:Koos Speenhoff|Koos '''Speenhoff''']] (1869–1945) * [[Auteur:Herbert Spencer|Herbert '''Spencer''']] (1820–1903) * [[Auteur:Baruch Spinoza|Baruch '''Spinoza''']] (1632–1677) * [[Auteur:John Gabriël Stedman|John Gabriël '''Stedman''']] (1744–1797) * [[Auteur:Gaius Suetonius Tranquillus|Gaius '''Suetonius''' Tranquillus]] (69/70–140 n.C.) === T === * [[Auteur:Jan Tideman|Jan Tideman]] * [[Auteur:Cornelis Petrus Tiele|Cornelis Petrus Tiele]] * [[Marcus Tullius Cicero]] * [[Mark Twain]] === U === * [[Auteur:Frederike van Uildriks|Frederike van '''Uildriks''']] === V === * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens '''Van Duyse''']] (1804–1859) * [[Auteur:Marcus Velleius Paterculus|Marcus '''Velleius Paterculus''']] (ca. 19 v.Chr.–31 n.Chr.) * [[Auteur:Giuseppe Verdi|Giuseppe '''Verdi''']] (1813–1901) * [[Auteur:Publius Vergilius Maro|Publius '''Vergilius Maro''']] (70–19 v.Chr.) * [[Auteur:Quirijn Maurits Rudolph Ver Huell|Quirijn Maurits Rudolp '''Verhuell''']] (1787–1860) * [[Auteur:Eugène Viollet-le-Duc|Eugène '''Viollet-le-Duc''']] (1814-1879) * [[Auteur:Johannes van Vloten|Johannes van '''Vloten''']] (1818-1883) * [[Auteur:Hugo Pieter Vogel|Hugo Pieter '''Vogel''']] (1833–1886) * [[Auteur:Joost van den Vondel|Joost van den '''Vondel''']] (1587–1679) * [[Auteur:Hugo de Vries|Hugo de '''Vries''']] (1848–1935) * [[Auteur:Willem Hendrik de Vriese|Willem Hendrik de '''Vriese''']] (1806–1862) === W === * [[Auteur:Adriaan Willem Weissman|Adriaan Willem '''Weissman''']] * [[Auteur:Herman Wesstra| Herman '''Wesstra''']] * [[Auteur:Volkert Simon Maarten van der Willigen|Volkert Simon Maarten van der '''Willigen''']] * [[Auteur:Paul Windhausen (junior)|Paul '''Windhausen''' (junior)]] * [[Auteur:Manna de Wijs-Mouton|Manna de '''Wijs-Mouton''']] * [[Auteur:Wilhelmina der Nederlanden|'''Wilhelmina der Nederlanden''']] * [[Auteur:Michaël Willemsen|Michaël '''Willemsen''']] * [[Auteur:Jan Wils|Jan '''Wils''']] * [[Auteur:Tiberius Cornelis Winkler|Tiberius Cornelis '''Winkler''']] === X === * [[Auteur:Xenophon|'''Xenophon''']] (ca. 430-355 v.Chr.) === Z === * [[Auteur:August Zinsmeister|August '''Zinsmeister''']] (1867-1941) * [[Auteur:Émile Zola|Émile '''Zola''']] (1840-1902) {{hoofdportalen}} [[Categorie:Wikisource:Lijsten|A]] [[Categorie:Bronnen naar auteur| Auteurs]] [[da:Wikisource:Forfattere]] [[en:Wikisource:Authors]] [[fr:Index des auteurs]] [[it:Portale:Autori]] [[pt:Portal:Autores]] [[zh:Wikisource:作者]] k8rp17vvps4gb1c7rfku3gowjsuxlok 126840 126839 2022-07-29T07:29:06Z J.G.G. 269 /* V */ +Verlaine wikitext text/x-wiki {{Portaal auteurs}} {{Infobox hoofdportaal | afbeelding = Nuvola apps kdmconfig.png | informatie = Dit is een lijst met aanwezige auteurs op Wikisource. Het is niet de bedoeling hier auteurs neer te zetten, die nog geen artikel hebben. Voor een overzicht dat geordend is op land van herkomst, kun je de [[:Categorie:Bronnen naar auteur|categorie bronnen naar auteur]] raadplegen. De Romeinse schrijvers zijn gesorteerd op hun ''nomina gentilia'' (d.i. het tweede deel van hun naam), omdat dit het Romeins equivalent is van onze familienaam. Dus ''Gaius Iulius Caesar'' onder de ''I''. }} {{abc2}} === A === * [[Auteur:Carel Steven Adama van Scheltema|Carel Steven '''Adama van Scheltema''']] (1877–1924) * [[Auteur:Alcaeus|'''Alcaeus''']] (ca. 600 v.C.) * [[Auteur:Alcman|'''Alcman''']] (7e eeuw v.C.) * [[Auteur:Hieronymus van Alphen|Hieronymus van '''Alphen''']] (1746–1803) * [[Auteur:Roald Amundsen|Roald '''Amundsen''']] (1872–1928) * [[Auteur:Appianus|'''Appianus''']] (c.95-c.165) === B === * [[Auteur:Robert Baden-Powell|Robert '''Baden-Powell''']] (1857–1941) * [[Auteur:Hugo Ball|Hugo '''Ball''']] (1886–1927) * [[Auteur:Eduard Hendrik von Baumhauer|Eduard Hendrik von '''Baumhauer''']] (1820–1885) * [[Auteur:Karel de Bazel|Karel de '''Bazel''']] (1869-1923) * [[Beatrijs|'''Beatrijs''']] (14e eeuw) * [[Auteur:Beda|'''Beda''']] (637–735) * [[Auteur:Nicolaas Beets|Nicolaas '''Beets''']] (1814–1903) * [[Auteur:Willem Bernardus Bergsma|Willem Bernardus '''Bergsma''']] (1826–1900) * [[Auteur:Hendrik Petrus Berlage|Hendrik Petrus '''Berlage''']] (1856–1934) * [[Auteur:David Bierens de Haan|David '''Bierens de Haan''']] (1822-1895) * [[Auteur:Willem Bilderdijk|Willem '''Bilderdijk''']] (1756–1831) * [[Auteur:I.K. Bonset|I.K. '''Bonset''']], pseudoniem van [[Theo van Doesburg]] (1883–1931) * [[Auteur:Jan Philip de Bordes|Jan Philip de '''Bordes''']] (1817-1899) * [[Auteur:Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint|Anna Louisa Geertruida '''Bosboom'''-Toussaint]] (1812–1886) * [[Auteur:Herman Bouman|Herman '''Bouman''']] (1822–1899) * [[Auteur:Pieter Cornelis Boutens|Pieter Cornelis '''Boutens''']] (1870–1943) * [[Auteur:Gerbrand Adriaensz. Bredero|Gerbrand Adriaensz. '''Bredero''']] (1585–1618) * [[Auteur:Alfred Edmund Brehm|Alfred Edmund '''Brehm''']] (1829–1884) * [[Auteur:Gerrit Anton Brouwer|Gerrit Anton '''Brouwer''']] (1898–1981) * [[Auteur:Willem Coenraad Brouwer|Willem Coenraad '''Brouwer''']] (1877–1933) * [[Auteur:Carry van Bruggen|Carry van '''Bruggen''']] (1881-1932) * [[Auteur:Pieter van der Burg|Pieter van der '''Burg''']] (1801–1889) * [[Auteur:Conrad Busken Huet|Conrad '''Busken Huet''']] (1826–1886) === C === * [[Aldo Camini]] (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Auteur:Gaius Valerius Catullus|Gaius Valerius Catullus]] * [[Jacob Cats]] * [[Auteur:Jan Frederik Willem Conrad|Jan Frederik Willem Conrad]] * [[Hendrik Conscience]] * [[Dirck Volkertsz. Coornhert]] * [[Auteur:Samuel Senior Coronel|Samuel Senior Coronel]] * [[Isaäc da Costa]] * [[Publius Cornelius Tacitus]] * [[Louis Couperus]] * [[Joseph Cuypers]] === D === * [[Dares Phrygius]] * [[Eduard Douwes Dekker]] * Pipifox le Diable (pseudoniem van ''[[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]]'') * [[Cassius Dio]] * [[Roy Edward Disney]] * [[Auteur:Theo van Doesburg|Theo van Doesburg]] * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens Van Duyse]] === E === * [[Auteur:Frederik van Eeden|Frederik van '''Eeden''']] (1860–1932) * [[Auteur:Frederik Willem van Eeden|Frederik Willem van '''Eeden''']] (1829–1901) * [[Auteur:Cornelis van Eesteren|Cornelis van '''Eesteren''']] (1897–1988) * [[Auteur:Justus van Effen|Justus van '''Effen''']] (1684–1735) * [[Auteur:Johannes Hinderikus Egenberger|Johannes Hinderikus '''Egenberger''']] (1822–1897) * [[Auteur:Jan Adriaan van Eijk|Jan Adriaan van '''Eijk''']] (1808-1887) * [[Auteur:Marcellus Emants|Marcellus '''Emants''']] (1848–1923) * [[Auteur:Friedrich Engels|Friedrich '''Engels''']] (1820–1895) * [[Auteur:Desiderius Erasmus|Desiderius '''Erasmus''']] (1466–1536) * [[Auteur:Aaldert Willem van Erkel|Aaldert Willem van '''Erkel''']] (1839–1877) * [[Auteur:Euripides|'''Euripides''']] (ca. 480 v.C.–406 v.C.) * [[Auteur:Henri Evers|Henri '''Evers''']] (1855–1929) === F === * [[Auteur:AF|A.'''F.''']] (''fl''. 1916-1918) * [[Auteur:Agnita Feis|Agnita '''Feis''']] (1881-1944) === G === * [[Auteur:Jaap van Gelderen|Jaap van '''Gelderen''']] (1887–1943) * [[Auteur:Johan Godart van Gendt jr.|Johan Godart van '''Gendt''' jr.]] (1833–1880) * [[Auteur:Petrus Augustus de Génestet|Petrus Augustus de '''Génestet''']] (1829–1861) * [[Auteur:Guido Gezelle|Guido '''Gezelle''']] (1830–1899) * [[Auteur:Willem Gleuns, Jr|Willem '''Gleuns''', Jr]] (1808-1881) * [[Auteur:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von '''Goethe''']] (1749–1832) * [[Auteur:Herman Gorter|Herman '''Gorter''']] (1864–1927) * [[Auteur:Theodorus Martinus Maria van Grieken|Theodorus Martinus Maria van '''Grieken''']] (1842–1914) * [[Auteur:Peter Dietrich Grothe|Peter Dietrich '''Grothe''']] (1806–1887) === H === * [[Auteur:David Bierens de Haan|David Bierens de '''Haan''']] (1822-1895) (zie '''Bierens''') * [[Auteur:Pieter Anne Haaxman|Pieter Anne '''Haaxman''']] (1847–1935) * [[Auteur:Herman Christiaan van Hall|Herman Christiaan van '''Hall''']] (1801–1874) * [[Auteur:Hendrik Jacobus Hamaker|Hendrik Jacobus '''Hamaker''']] (1844–1911) * [[Auteur:Stephanus Hanewinkel|Stephanus '''Hanewinkel''']] (1766–1856) * [[Auteur:Pieter Harting (1812-1885)|Pieter '''Harting''']] (1812–1885) * [[Auteur:Alexander Willem Michiel van Hasselt|Alexander Willem Michiel van '''Hasselt''']] (1814–1902) * [[Auteur:Willem Arnoldus Hazeu|Willem Arnoldus '''Hazeu''']] (1823-1897) * [[Auteur:Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Georg Wilhelm Friedrich '''Hegel''']] (1770–1831) * [[Auteur:Herodotos|'''Herodotos''']] (ca. 485vC–ts425/420vC) * [[Auteur:Jan Pieter Heije|Jan Pieter '''Heije''']] (1809–1876) * [[Auteur:Nicolaas Beets|'''Hildebrand''']] (pseudoniem van ''Nicolaas Beets'') (1814–1903) * [[Auteur:Jan van der Hoeven|Jan van der '''Hoeven''']] (1801-1868) * [[Auteur:Homerus|'''Homerus''']] (ca. 800–750vC) * [[Auteur:Cornelis Gerardus 't Hooft|Cornelis Gerardus 't '''Hooft''']] (1866–1936) * [[Auteur:Pieter Cornelisz. Hooft|Pieter Cornelisz. '''Hooft''']] (1581–1647) * [[Auteur:Arnold Houbraken|Arnold '''Houbraken''']] (1660–1719) * [[Auteur:William Dean Howells|William Dean '''Howells''']] (1837–1920) * [[Auteur:Horatius|'''Horatius''']] (65–8vC) * [[Auteur:Johan Huizinga|Johan '''Huizinga''']] (1872–1945) === I === * '''[[Auteur:Ibycus|Ibycus]]''' (''fl''. 6e eeuw v.C.) === J === * [[Auteur:Cornelius Marius de Jong van Rodenburgh|Cornelius Marius de '''Jong van Rodenburgh''']] (1816–1899) * [[Auteur:Julius Caesar|'''Julius''' Caesar]] (100–44 v.C.) === K === * [[Auteur:Frederik Kaiser|Frederik '''Kaiser''']] (1808-1872) * [[Auteur:John Gerrard Keulemans|John Gerrard '''Keulemans''']] (1842–1912) * [[Auteur:Alexander Lange Kielland|Alexander Lange '''Kielland''']] (1849–1906) * [[Auteur:Marinus Adrianus Koekkoek (1873-1944)|Marinus Adrianus '''Koekkoek''']] (1873-1944) * [[Auteur:Gerard Krekelberg|Gerard '''Krekelberg''']] (1864–1937) === L === * [[Auteur:Petrus Franciscus Laarman|Petrus Franciscus '''Laarman''']] (1842–1914) * [[Auteur:Mathieu Lauweriks|Mathieu '''Lauweriks''']] (1864–1932) * [[Auteur:Klaas van Leeuwen|Klaas van '''Leeuwen''']] (1867–1935) * [[Auteur:Cornelis Lekkerkerker|Cornelis '''Lekkerkerker''']] (1869-1942) * [[Auteur:Jan Leliman|Jan '''Leliman''']] (1828–1910) * [[Auteur:Jan Ligthart|Jan '''Ligthart''']] (1859–1916) * [[Auteur:Hendrik Linse|Hendrik '''Linse''']] (1825–1905) * [[Auteur:Titus Livius|Titus '''Livius''']] (59 v.C.–17 na C.) * [[Auteur:Wilhelmus Martinus Logeman|Wilhelmus Martinus '''Logeman''']] (1821–1894) * [[Auteur:Douwe Lubach|Douwe '''Lubach''']] (1815–1902) === M === * [[Auteur:Jacob van Maerlant|Jacob van '''Maerlant''']] (ca. 1225–1300) * [[Auteur:Hector Malot|Hector '''Malot''']] (1830–1907) * [[Auteur:Christopher Marlowe|Christopher '''Marlowe''']] (1564–1593) * [[Auteur:Karl Marx|Karl '''Marx''']] (1818–1883) * [[Auteur:Justus van Maurik jr.|Justus van '''Maurik''']] (1846–1904) * [[Auteur:John McCrae|John '''McCrae''']] (1872–1918) * [[Auteur:Johan Metzelaar|Johan '''Metzelaar''']] (1818–1897) * [[Auteur:John Milton|John '''Milton''']] (1608–1674) * [[Auteur:Piet Mondriaan|Piet '''Mondriaan''']] (1872–1944) * [[Auteur:Claas Mulder|Claas '''Mulder''']] (1796–1867) * [[Auteur:Eduard Douwes Dekker|'''Multatuli''']] (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, 1820–1887) === O === * [[Auteur:Eduard Daniël van Oort|Eduard Daniël van '''Oort''']] (1876-1933) * [[Auteur:Jacobus Johannes Pieter Oud|Jacobus Johannes Pieter '''Oud''']] (1890-1963) === P === * [[Clément Pansaers]] * [[Plato]] * [[Gaius Plinius Caecilius Secundus minor]] * [[Plutarchus]] === R === * [[Auteur:Anne Tjittes Reitsma|Anne Tjittes '''Reitsma''']] (1806-1880) * [[Auteur:Henriette Roland Holst|Henriette '''Roland Holst''']] * [[Auteur:Sicco Ernst Willem Roorda van Eysinga|Sicco Ernst Willem '''Roorda van Eysinga''']] === S === * [[Auteur:Gaius Sallustius Crispus|Gaius '''Sallustius''' Crispus]] (86–35 v. C.) * [[Auteur:Sappho|'''Sappho''']] (ca. 630–ca. 575 v.C.) * [[Auteur:Petrus Herman Scheltema|Petrus Herman '''Scheltema''']] (1856-1923) * [[Auteur:Friedrich von Schiller|Friedrich von '''Schiller''']] (1759–1805) * [[Auteur:William Shakespeare|William '''Shakespeare''']] (1564–1616) * [[Auteur:Carl Wilhelm Siemens|Carl Wilhelm '''Siemens''']] (1823–1883) * [[Auteur:Jan Baptist Sivré|Jan Baptist '''Sivré''']] (1818–1889) * [[Auteur:Sophokles|'''Sophokles''']] (496–406 v.C.) * [[Auteur:Koos Speenhoff|Koos '''Speenhoff''']] (1869–1945) * [[Auteur:Herbert Spencer|Herbert '''Spencer''']] (1820–1903) * [[Auteur:Baruch Spinoza|Baruch '''Spinoza''']] (1632–1677) * [[Auteur:John Gabriël Stedman|John Gabriël '''Stedman''']] (1744–1797) * [[Auteur:Gaius Suetonius Tranquillus|Gaius '''Suetonius''' Tranquillus]] (69/70–140 n.C.) === T === * [[Auteur:Jan Tideman|Jan Tideman]] * [[Auteur:Cornelis Petrus Tiele|Cornelis Petrus Tiele]] * [[Marcus Tullius Cicero]] * [[Mark Twain]] === U === * [[Auteur:Frederike van Uildriks|Frederike van '''Uildriks''']] === V === * [[Auteur:Prudens Van Duyse|Prudens '''Van Duyse''']] (1804–1859) * [[Auteur:Marcus Velleius Paterculus|Marcus '''Velleius Paterculus''']] (ca. 19 v.Chr.–31 n.Chr.) * [[Auteur:Giuseppe Verdi|Giuseppe '''Verdi''']] (1813–1901) * [[Auteur:Publius Vergilius Maro|Publius '''Vergilius Maro''']] (70–19 v.Chr.) * [[Auteur:Quirijn Maurits Rudolph Ver Huell|Quirijn Maurits Rudolp '''Verhuell''']] (1787–1860) * [[Auteur:Paul Verlaine|Paul '''Verlaine''']] (1844-1896) * [[Auteur:Eugène Viollet-le-Duc|Eugène '''Viollet-le-Duc''']] (1814-1879) * [[Auteur:Johannes van Vloten|Johannes van '''Vloten''']] (1818-1883) * [[Auteur:Hugo Pieter Vogel|Hugo Pieter '''Vogel''']] (1833–1886) * [[Auteur:Joost van den Vondel|Joost van den '''Vondel''']] (1587–1679) * [[Auteur:Hugo de Vries|Hugo de '''Vries''']] (1848–1935) * [[Auteur:Willem Hendrik de Vriese|Willem Hendrik de '''Vriese''']] (1806–1862) === W === * [[Auteur:Adriaan Willem Weissman|Adriaan Willem '''Weissman''']] * [[Auteur:Herman Wesstra| Herman '''Wesstra''']] * [[Auteur:Volkert Simon Maarten van der Willigen|Volkert Simon Maarten van der '''Willigen''']] * [[Auteur:Paul Windhausen (junior)|Paul '''Windhausen''' (junior)]] * [[Auteur:Manna de Wijs-Mouton|Manna de '''Wijs-Mouton''']] * [[Auteur:Wilhelmina der Nederlanden|'''Wilhelmina der Nederlanden''']] * [[Auteur:Michaël Willemsen|Michaël '''Willemsen''']] * [[Auteur:Jan Wils|Jan '''Wils''']] * [[Auteur:Tiberius Cornelis Winkler|Tiberius Cornelis '''Winkler''']] === X === * [[Auteur:Xenophon|'''Xenophon''']] (ca. 430-355 v.Chr.) === Z === * [[Auteur:August Zinsmeister|August '''Zinsmeister''']] (1867-1941) * [[Auteur:Émile Zola|Émile '''Zola''']] (1840-1902) {{hoofdportalen}} [[Categorie:Wikisource:Lijsten|A]] [[Categorie:Bronnen naar auteur| Auteurs]] [[da:Wikisource:Forfattere]] [[en:Wikisource:Authors]] [[fr:Index des auteurs]] [[it:Portale:Autori]] [[pt:Portal:Autores]] [[zh:Wikisource:作者]] lr7zsynzem8si48o00aoyxt560id42b Hoofdportaal:Sociale wetenschappen 100 10433 126837 122275 2022-07-28T19:59:49Z Vincent Steenberg 280 +artikelen wikitext text/x-wiki {{Infobox hoofdportaal | afbeelding = P social sciences.png | informatie = Dit is een overzicht van alle op [[Wikisource:Over Wikisource|Wikisource]] aanwezige bronnen over [[w:nl:Sociale wetenschappen|sociale wetenschappen]].<br>[[Hoofdportaal:Overzicht van alle hoofdportalen|Overzicht van alle hoofdportalen]]. }} == Algemeen == === Encyclopedische werken === === Bevolkingsleer en -statistiek === ==== Bevolkingsstatistiek ==== Hierbij methodiek en publicaties *Anoniem (30 juni 1920) [[Algemeen Handelsblad/Jaargang 93/Nummer 29918/Avondblad/Loop der bevolking|‘Loop der bevolking’]], ''Algemeen Handelsblad'', Avondblad, [p.&nbsp;1]. ==== Migratie ==== *Anoniem (22 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 213/Landverhuizing|‘Landverhuizing’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;2]. *Anoniem (22 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 213/Roermond, 20 Dec. (2)|‘Voor Landverhuizers’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;3]. *Anoniem (28 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 216/Amerika|‘Amerika’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;2]. == Sociale en economische statistiek == === Statistiek van de gezinsinkomsten en -uitgaven === *Anoniem (28 november 1922) [[Delftsche Courant/Jaargang 81/Nummer 279/Indexcijfers van groothandelsprijzen|‘Indexcijfers van groothandelsprijzen’]], ''Delftsche Courant'', [p.&nbsp;1-2]. == Sociologie en sociale psychologie == === Bijzondere onderwerpen uit de sociologie === ==== Sociologie van de welvaart ==== ;Armoede *Anoniem (20 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 212/Treurig|‘Treurig’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;2]. *Anoniem (28 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 216/Uit Frankrijk|‘Uit Frankrijk’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;1]. ==== Sociaal conflict ==== ;Geweld *Anoniem (20 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 212/Hoe iemand aan zijn einde komt, die zijn vrouw slaat en veel van uithuizigheid houdt|‘Hoe iemand aan zijn einde komt, die zijn vrouw slaat en veel van uithuizigheid houdt’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;2]. ==== Sociale geografie ==== *Dietvorst, Adri (2001) [[Het toeristisch landschap|Het toeristisch landschap tussen illusie en werkelijkheid]] [lezing]. === Sociale groepen; afzonderlijk === ==== Sociologie van de seksen ==== ===== Sociologie van de man ===== ===== Sociologie van de vrouw ===== ===== Overige onderwerpen ===== ;Seksueel geweld *Anoniem (4 mei 1871) [[Arnhemsche Courant/Jaargang 58/Nummer 5326/De predikant uit Esch in Gelderland, die onlangs door zijn kerkeraad is aangeklaagd wegens onzedelijk gedrag|‘De predikant uit Esch in Gelderland, die onlangs door zijn kerkeraad is aangeklaagd wegens onzedelijk gedrag, […]’]], ''Arnhemsche Courant'', [p.&nbsp;2]. *Anoniem (20 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 212/Roermond, 19 Dec. (2)|‘Roermond, 19 Dec.’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;3]. == Sociale vraagstukken == === Rassen- en minderhedenvraagstuk - Vluchtelingenvraagstuk === ==== Rassen- en minderhedenvraagstuk; algemeen ==== ==== Vluchtelingenvraagstuk; algemeen ==== *Anoniem (27 november 1938) [[Algemeen Handelsblad/Jaargang 111/Nummer 36579/Noord-Rhodesië laat voorloopig 25 Joodsche landbouwers toe|‘Noord-Rhodesië laat voorloopig 25 Joodsche landbouwers toe’]], ''Algemeen Handelsblad'', Ochtendblad, derde blad, p.&nbsp;6. *Anoniem (22 juni 1945) [[De Waarheid/Jaargang 5/Nummer 62/Terugkeer naar Schouwen en Duiveland|‘Terugkeer naar Schouwen en Duiveland’]], ''De Waarheid'', p.&nbsp;2. *Anoniem (8 september 1960) ‘Vluchtelingen uit Katanga in Noord-Rhodesië’, ''Gereformeerd Gezinsblad'', [p.&nbsp;1]. ;Economische vluchtelingen *Anoniem (28 november 1922) [[Delftsche Courant/Jaargang 81/Nummer 279/Korte berichten|‘Korte berichten’]], ''Delftsche Courant'', [p.&nbsp;2]. === Volkshuisvesting === *Anoniem (5 juni 1920) [[Het Vaderland/Jaargang 52/Nummer 168/Avondblad C/Album van den Haagschen Kunstkring|‘Album van den Haagschen Kunstkring’]], ''Het Vaderland'', Avondblad C, [p. 2]. *Coronel, S.Sr. (15 oktober 1873) [[Samuel Senior Coronel/Het bouwen van arbeiderswoningen|‘Het bouwen van arbeiderswoningen’]], ''De Opmerker'', 8e jaargang, nr. 43, [p. 1]. *Coronel, S.Sr. (28 februari 1875) [[Samuel Senior Coronel/Arbeiderskoloniën|‘Arbeiderskoloniën’]], ''De Opmerker'', 10e jaargang, nr. 9, [p. 1]. *Degens, A.C. (12 april 1913) [[De Opmerker/Jaargang 48/Nummer 15/Ingezonden Stukken|‘Ingezonden Stukken’]], ''De Opmerker'', jrg. 48, nr. 15, p.&nbsp;118-119. === Man, vrouw en maatschappij === ==== Vrouwenemancipatie; Nederland ==== *Anoniem (30 juni 1920) [[Algemeen Handelsblad/Jaargang 93/Nummer 29918/Avondblad/Verlof aan gehuwde hoofden en onderwijzeressen van openb. voorber. scholen|‘Verlof aan gehuwde hoofden en onderwijzeressen van openb. voorber. scholen’]], ''Algemeen Handelsblad'', Avondblad, [p.&nbsp;1]. *Anoniem (30 juni 1920) [[Algemeen Handelsblad/Jaargang 93/Nummer 29918/Avondblad/Alg. Ned. Vrouwen-organisatie|‘Alg. Ned. Vrouwen-organisatie’]], ''Algemeen Handelsblad'', Avondblad, [p.&nbsp;1]. ;Haighton, Elise (1841-1911) *Anoniem (15 december 1897) [[De Telegraaf/Jaargang 5/Nummer 1810/Avond-editie/In overleg met het plaatselijk Comité der Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid|‘In overleg met het plaatselijk Comité der Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid […]’]], ''De Telegraaf'', Avond-editie, [Eerste blad], [p.&nbsp;2]. ==== Vrouwenemancipatie; Verenigd Koninkrijk ==== *Anoniem (24 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 214-215/Uit Engeland (2)|‘Uit Engeland’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;1]. === Arbeidsvraagstukken === *Anoniem (14 juli 1917) [[Anoniem en Petrus Herman Scheltema/Salarieering van bouwkundigen arbeid in particulieren en openbaren dienst|‘Salarieering van bouwkundigen arbeid in particulieren en openbaren dienst’]], ''De Opmerker'', jrg. 52, nr. 28, p.&nbsp;221-222. *[P.H.S.] (22 augustus 1903) [[De Opmerker/Jaargang 38/Nummer 34/Een bezoek aan de carrières van de Ourthe|‘Een bezoek aan de carrières van de Ourthe [1]’]], ''De Opmerker'', jrg. 38, nr. 34, p.&nbsp;265-267. *[P.H.S.] (29 augustus 1903) [[De Opmerker/Jaargang 38/Nummer 35/Een bezoek aan de carrières van de Ourthe|‘Een bezoek aan de carrières van de Ourthe [2]’]], ''De Opmerker'', jrg. 38, nr. 35, p.&nbsp;273-275. *Petrus Herman Scheltema, [[Petrus Herman Scheltema/Een bezoek aan de carrières van de Ourthe/3|Een bezoek aan de carrières van de Ourthe [3]]] *P.H.S. (29 oktober 1910) [[De Opmerker/Jaargang 45/Nummer 44/Aannemerij|‘Aannemerij’]], ''De Opmerker'', jrg. 45, nr. 44, p.&nbsp;345-347. *Petrus Herman Scheltema, [[Petrus Herman Scheltema/Een zeer belangrijk boek/1|Een zeer belangrijk boek [1]]] *Petrus Herman Scheltema, [[Petrus Herman Scheltema/Een zeer belangrijk boek/2|Een zeer belangrijk boek [2]]] *Petrus Herman Scheltema, [[Petrus Herman Scheltema/Een zeer belangrijk boek/3|Een zeer belangrijk boek [3]]] *Petrus Herman Scheltema, [[Petrus Herman Scheltema/Een zeer belangrijk boek/4|Een zeer belangrijk boek [4]]] ==== Arbeidsvraagstuk; algemeen ==== ===== Zelfstandigen ===== ===== Arbeiders - Bedienden ===== ===== Overige groepen ===== ;Ambtenaren *Anoniem (8 april 1924) [[Limburgsch Dagblad/Jaargang 7/Nummer 83/Het bezoldigingsbesluit|‘Het bezoldigingsbesluit. Art. 40 ingetrokken’]], ''Limburgsch Dagblad'', [p.&nbsp;3]. *Anoniem (8 april 1924) [[Limburgsch Dagblad/Jaargang 7/Nummer 83/Salarissen rijksambtenaren|‘Salarissen rijksambtenaren’]], ''Limburgsch Dagblad'', [p.&nbsp;3]. ;Kunstenaars *Herbert Spencer (6 februari 1897) [[Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Uit Herbert Spencer Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen|‘Uit: Herbert Spencer „Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen.” Contemporary Review’]], ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6, p.&nbsp;34-35. ==== Arbeidsverhoudingen ==== ===== Arbeidsbeweging - Vakbeweging; algemeen ===== Hierbij ook: Bonden en ambtenaren. Categorale vakbonden en belangengroepen bij de desbetreffende rubriek. ====== België ====== ====== Nederland ====== *Anoniem (31 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 217-218/Uit het Noorden|‘Uit het Noorden’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;1]. *Anoniem (16 januari 1897) [[Architectura/Jaargang 5/Nummer 3/Vakvereenigingen|‘Vakvereenigingen’]], ''Architectura'', jrg. 5, nr. 3, p.&nbsp;20. *Anoniem (30 juni 1920) [[Algemeen Handelsblad/Jaargang 93/Nummer 29918/Avondblad/Alg. Ned. Christ. Ambtenaarsbond (Rijkspersoneel)|‘Alg. Ned. Christ. Ambtenaarsbond (Rijkspersoneel)’]], ''Algemeen Handelsblad'', Avondblad, [p.&nbsp;1]. *Anoniem (8 april 1924) [[Limburgsch Dagblad/Jaargang 7/Nummer 83/Simpelveld/Verdere inzameling van steungelden|‘Verdere inzameling van steungelden’]], ''Limburgsch Dagblad'', [p.&nbsp;3]. ;Bond van R.K. Werkliedenverenigingen in het Aartsbisdom Utrecht *Anoniem (5 januari 1899) [[Het Vaderland/Jaargang 31/Nummer 4/Het weekblad De Katholieke Werkman|‘Het weekblad „De Katholieke Werkman” […]’]], ''Het Vaderland'', Tweede blad, [p.&nbsp;2]. ;Christelijke Nationale Werkmansbond *Anoniem (15 december 1897) [[De Telegraaf/Jaargang 5/Nummer 1810/Avond-editie/De sociale kwestie|‘De sociale kwestie’]], ''De Telegraaf'', Avond-editie, [Eerste blad], [p.&nbsp;1]. ;Christelijke Werkliedenvereeniging Onze Hulp is in den Naam des Heeren *Anoniem (5 januari 1899) [[Het Vaderland/Jaargang 31/Nummer 4/Donderdag 12 Jan.|‘Donderdag 12 Jan. zal in het feestgebouw Willemstraat een openbare vergadering worden gehouden vanwege de Christ. Werkliedenvereeniging „Onze Hulp is in den Naam des Heeren”, […]’]], ''Het Vaderland'', Tweede blad, [p.&nbsp;2]. ;Polak, Henri (1868-1943) *Anoniem (15 december 1897) [[De Telegraaf/Jaargang 5/Nummer 1810/Avond-editie/Op den eersten Kerstdag|‘Op den eersten Kerstdag wordt door de Soc. Dem. Arbeiderspartij eene openbare vergadering gehouden […]’]], ''De Telegraaf'', Avond-editie, [Eerste blad], [p.&nbsp;2]. ;R.K. Gildenbond *Anoniem (15 december 1897) [[De Telegraaf/Jaargang 5/Nummer 1810/Avond-editie/Timmerlieden en metselaars|‘Timmerlieden en metselaars’]], ''De Telegraaf'', Avond-editie, [Eerste blad], [p.&nbsp;2]. *M.L. (6 februari 1897) [[Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Verslag der jaarlijksche tevens buitengewone vergadering van den R. K. Gildebond, Afd. Amsterdam|‘Verslag der jaarlijksche tevens buitengewone vergadering van den R. K. Gildebond, Afd. Amsterdam. Op Dinsdag 2 Febr. 1897, ’s avonds 8 uren in het American Hotel’]], ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6, p.&nbsp;32-33. ;Vereeniging Handels- en Kantoorbedienden *Anoniem (12 februari 1898) [[De Zuid-Limburger/Jaargang 4/Nummer 39/Stadsnieuws/Heden avond|‘Heden avond […] zal […] eene algemeene vergadering gehouden worden der Vereeniging „Handels- en Kantoorbedienden”, Afdeeling Maastricht’]], ''De Zuid-Limburger'', Eerste blad, [p.&nbsp;2]. ===== Arbeidsconflicten ===== Hierbij onder andere: Bedrijfsbezettingen, stakingen. ;Nederland *Anoniem (20 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 212/Troebelen in het Noorden|‘Troebelen in het Noorden’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;2]. *Anoniem (22 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 213/Woelingen|‘Woelingen’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;2]. *Anoniem (24 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 214-215/Uit Nederland (1)|‘Uit Nederland’]], ''Limburger Koerier'', eerste blad, [p.&nbsp;1]. *Anoniem (31 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 217-218/Leeuwarden, 31 Dec.|‘Leeuwarden, 31 Dec.’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;3]. *Anoniem (15 december 1897) [[De Telegraaf/Jaargang 5/Nummer 1810/Avond-editie/De werkstaking te Almelo|‘De werkstaking te Almelo’]], ''De Telegraaf'', Avond-editie, [Eerste blad], [p.&nbsp;2]. ;Overige landen *Anoniem (31 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 217-218/Duitschland/Werkstaking|‘Duitschland. Werkstaking’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;1]. *Anoniem (31 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 217-218/Saarbrucke, 29 Dec.|‘Saarbrucke, 29 Dec.’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;3]. *Anoniem (31 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 217-218/Manchester, 31 Dec.|‘Manchester, 31 Dec.’]], ''Limburger Koerier'', tweede blad, [p.&nbsp;3]. *Anoniem (2 januari 1893) [[Limburger Koerier/Jaargang 48/Nummer 1/Duitschland/De werkstaking|‘De werkstaking’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;2]. *Anoniem (19 februari 1929) [[Het Vaderland/Jaargang 60/19 februari 1929/Ochtendblad/Spoorwegstaking in Rhodesië|‘Spoorwegstaking in Rhodesië’]], ''Het Vaderland'', Ochtendblad, [p.&nbsp;2]. *Anoniem (28 mei 1935) [[De Gooi- en Eemlander/Jaargang 64/Nummer 125/Ernstige botsingen in Noord Rhodesië|‘Ernstige botsingen in Noord Rhodesië’]], ''De Gooi- en Eemlander'', eerste blad, p.&nbsp;3. *Anoniem (4 augustus 1935) [[De Telegraaf/Jaargang 43/Nummer 16143/Rust in Noord-Rhodesië nog niet hersteld|‘Rust in Noord-Rhodesië nog niet hersteld’]], ''De Telegraaf'', p. 2. ==== Vormen van arbeid - Arbeidsmark ==== ===== Man en vrouw in het arbeidsproces ===== *Anoniem (15 december 1897) [[De Telegraaf/Jaargang 5/Nummer 1810/Avond-editie/In overleg met het plaatselijk Comité der Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid|‘In overleg met het plaatselijk Comité der Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid […]’]], ''De Telegraaf'', Avond-editie, [Eerste blad], [p.&nbsp;2]. ===== Overige groepen in het arbeidsproces ===== Hierbij o.a.: Buitenlandse werknemers, gehandicapten, ongeschoolden, parttimers, pendelarbeiders, vrijwilligers; algemeen *Anoniem (28 november 1922) [[Delftsche Courant/Jaargang 81/Nummer 279/De mijnstreek-crisis|‘De mijnstreek-crisis’]], ''Delftsche Courant'', [p.&nbsp;1]. ===== Werkloosheid ===== *Anoniem (28 november 1922) [[Delftsche Courant/Jaargang 81/Nummer 279/De mijnstreek-crisis|‘De mijnstreek-crisis’]], ''Delftsche Courant'', [p.&nbsp;1]. *Anoniem (28 november 1922) [[Delftsche Courant/Jaargang 81/Nummer 279/De werkloosheid|‘De werkloosheid’]], ''Delftsche Courant'', [p.&nbsp;2]. *Anoniem (28 november 1922) [[Delftsche Courant/Jaargang 81/Nummer 279/Werkloosheid|‘Werkloosheid’]], ''Delftsche Courant'', [p.&nbsp;2]. == Maatschappelijk werk - Sociale zorg == === Algemeen === *Anoniem (5 januari 1899) [[Het Vaderland/Jaargang 31/Nummer 4/In aanvulling van het bericht van het weekblad Maatschappelijk Werk|‘In aanvulling van het bericht van het weekblad „Maatschappelijk Werk” […]’]], ''Het Vaderland'', Tweede blad, [p.&nbsp;2]. ==== Geschiedenis ==== ;Armenzorg *Anoniem (31 januari 1882) [[Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage/Jaargang 216/Nummer 26/Men schrijft ons uit Wassenaar|‘Men schrijft ons uit Wassenaar: […]’]], ''Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage'', p.&nbsp;146. *Anoniem (31 januari 1882) [[Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage/Jaargang 216/Nummer 26/De aan ons Bureau ingekomen giften|‘De aan ons Bureau ingekomen giften […]’]], ''Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage'', p.&nbsp;146. *Anoniem (22 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 213/Gennep, 22 Dec.|‘Gennep, 22 Dec.’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;3]. ;Diner voor 50 mannen en 50 vrouwen uit den behoeftigen stand, Roermond *Anoniem (20 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 212/Roermond, 19 Dec. (1)|‘Roermond, 19 Dec.’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;3]. ;Tilburgsch Algemeen Verzekerings- en Ondersteuningsfonds voor Werklieden *Anoniem (22 februari 1888) [[Opregte Haarlemsche Courant/1888/Nummer 45/Tilburg, 21 Februari|‘Tilburg, 21 Februari’]], ''Oprechte Haarlemsche Courant'', [p.&nbsp;2]. ;Vereeniging ter verschaffing van warm voedsel aan arme schoolkinderen, Amsterdam *Anoniem (5 januari 1899) [[Het Vaderland/Jaargang 31/Nummer 4/De heer Ligthart ontving voor Kindervoeding|‘De heer Ligthart ontving voor Kindervoeding […]’]], ''Het Vaderland'', Tweede blad, [p.&nbsp;2]. === Sociale problemen van en zorg voor jeugdigen === ;Wezenzorg *Anoniem (22 februari 1888) [[Opregte Haarlemsche Courant/1888/Nummer 45/In het Hotel Continental te Parijs|‘In het Hôtel Continental te Parijs […]’]], ''Oprechte Haarlemsche Courant'', [p.&nbsp;2]. ;Kwajongensstreken *Anoniem (20 december 1892) [[Limburger Koerier/Jaargang 47/Nummer 212/Roermond, 19 Dec. (2)|‘Roermond, 19 Dec.’]], ''Limburger Koerier'', [p.&nbsp;3]. === Sociale problemen van en zorg voor ouderen; algemeen === ;Prins Hendrik Stichting *Anoniem (5 januari 1899) [[Het Vaderland/Jaargang 31/Nummer 4/Gisterenavond had in het Geb. voor K. en W. het gebruikelijke adelborstenbal plaats|‘Gisterenavond had in het Geb. voor K. en W. het gebruikelijke adelborstenbal plaats. […]’]], ''Het Vaderland'', Tweede blad, [p.&nbsp;2]. === Sociale problemen van en zorg voor zintuiglijk en lichamelijk gehandicapten; algemeen === *Anoniem (5 augustus 1861) [[Algemeen Handelsblad/Nummer 9242/Zondags-Editie/Doofstommen en blinden in Frankrijk|‘Doofstommen en blinden in Frankrijk’]], ''Algemeen Handelsblad'', Zondags-Editie, [p.&nbsp;3]. === Sociale problemen van en zorg voor werklozen en arbeidsongeschikten === *Anoniem (5 januari 1856) [[De Roermondenaar/Jaargang 1/Nummer 1/Wij vernemen dat de vereeniging van Dames, ter dagelijksche uitdeeling van soep, hare werkzaamheden heeft hervat|‘Wij vernemen dat de vereeniging van Dames, ter dagelijksche uitdeeling van soep, hare werkzaamheden heeft hervat [...]’]], ''De Roermondenaar'', [p.&nbsp;1]. *Anoniem (15 december 1897) [[De Telegraaf/Jaargang 5/Nummer 1810/Avond-editie/Werkverschaffing in Schoterland|‘Werkverschaffing in Schoterland’]], ''De Telegraaf'', Avond-editie, [Eerste blad], [p.&nbsp;2]. == Politiek == *[[Hoofdportaal:Sociale wetenschappen/Politiek]] {{hoofdportalen}} [[Categorie:Wikisource:Hoofdportalen]] [[en:Portal:Social Sciences]] ggqv6e7z8jt4v8uyo0elyue664p1f98 Pagina:Architectura vol 005 no 006.djvu/4 104 40340 126824 126789 2022-07-28T17:19:54Z Vincent Steenberg 280 opmaak proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Vincent Steenberg" />{{RH|34|{{sp|ARCHITECTUR}}A.|6 Februari 1897.}} {{lijn}}</noinclude><section begin="dekathedraalvanpeterborough"/>goede archeologische gronden oordeelkundig te herstellen. Zijne fantasien spelen hem daarbij parten, die noodlottig worden voor het aan zijne zorgen toevertrouwde monument. <br>{{gap}}Het geval van {{sc|peterborough}} is van hier uit moeielijk te beoordeelen en tegenover het afkeurig oordeel van de genoemde deskundigen staan ook de meeningen van tal van architecten van naam, die den geheelen afbraak noodzakelijk achten. <br>{{gap}}De vrees echter, dat onder de handen van den heer {{sc|pearson}} de uitvoering van dat belangrijk werk niet zoo zal geschieden, als met het oog op de hooge kunstwaarde van het monument zeer gewenscht is, schijnt gerechtvaardigd te zijn. {| width="100%" | {{sc|middelburg}}. | align="right" | {{sc|f.}} |} <section end="dekathedraalvanpeterborough"/> <section begin="contemporaryreview"/> {| width="100%" | width="65%" | UIT: HER&shy;BERT SPEN&shy;CER „OVER DE ONT&shy;WIK&shy;KE&shy;LING DER MAAT&shy;SCHAP&shy;PE&shy;LIJKE WERK&shy;KRING&shy;EN.” | width="5%" | &nbsp; | width="30%" align="right" | {{sc|con&shy;tem&shy;po&shy;ra&shy;ry re&shy;view}}. |} {{Initiaal|D}}{{sc|e}} maatschappelijke samenleving kan als een langzaam opgroeiend levend organisme worden beschouwd. De verkregen kennis betreffende allerlei volken moet belangrijke wijzigingen teweeg brengen in de gangbare meeningen omtrent de grondslagen der gemeenschappelijke samenleving, en zij zal ons doen zien hoe velen onzer sociale instellingen, welke wij nu veroordeelen, noodzakelijk voor den ontwikkelingsgang zijn geweest en dat de vooruitgang van de samenleving is bepaald geworden door politieke en klerikale invloeden, welke ons thans afkeurenswaardig voorkomen en onbestaanbaar met een hooger maatschappelijk ideaal. Onbevooroordeelde historische beschouwingen leeren de waarheid der bewering kennen, dat zonder autokraten en despoten de ontwikkeling der samenleving niet eens had kunnen beginnen, en dat de heerschappij der priesters in de oudste tijden noodzakelijk en heilzaam is geweest, en stellen tevens in het licht, hoe uit de ongeorganiseerde groepen der oorspronkelijke menschen eerst een enkel persoon of eenige weinigen een middenpunt zijn gaan vormen, van hetwelk de stoot tot geordende samenleving, de eerste stap op den weg der beschaving uitging. Men kan op grond daarvan een algemeene wet der evolutie van sociale werkkringen vaststellen. <br>{{gap}}Een eerste stap tot organisatie der ongeordende menschengroepen is door alle tijden heen het ontstaan van een „politieke” macht geweest, meestal wel in den persoon van een buitengewoon krachtig aanvoerder of leider. De gewone doodenvereering nam na het sterven van zulk een persoon meer dan gewone proporties aan, waarin weder een aanleiding tot uitbreiding der godenvereering en de kiem voor de ontwikkeling van een primitieven priesterstand gegeven was. In de geschiedenis van {{sc|egypte}} kunnen wij duidelijk nagaan, hoe oorspronkelijk alle fuuctiën van bestuur en beheer gecentraliseerd waren in zijn directe omgeving of kring van helpers. Er kon toen geen conflikt tusschen hem en het priestergezag ontstaan, omdat zij, de koningen, zelven de hoogepriesters waren en de priestelijke waardigheden nog niet voor onvereenigbaar met andere beroepen of betrekkingen werden gehouden. De priesterambten waren staatsbetrekkingen, welke in principe niet verschilden van die eens legeraanvoerders, van een bestuurder eener provincie of van een architect. De zonen {{SIC|{{sc|pharoh}}’s|{{SC|PHARAOH}}’S}} waren gewoonlijk diens architecten. <br>{{gap}}Het ontstaan der zelfstandige maatschappelijke werkkringen is het belangrijkste deel der sociale evolutie, en daarin zijn de natuurlijke ontwikkelingswetten geheel te herkennen. Het is of wij een individueel organisme zich uit een kiem zien ontwikkelen, waarin alles oorspronkelijk nog gelijkvormig zich voordoet en de indruk eener eenheid maakt, maar waaruit onder geschikte omstandigheden het samengestelde planten- of dierenlichaam met zijn organen tot stand komt{{grijs|[.]}} <br>{{gap}}Daar het plengen der offeranden oorspronkelijk het werk der priesters was, moet de oprichting der heilige altaren oorspronkelijk eveneens tot hun werkkring behoord hebben. Denken wij ons het altaar wat samengestelder geworden en weldra overdekt en binnen wanden besloten, dan zien wij de beginselen van den {{SIC|tempelbouwvoor|tempelbouw voor}} ons. De eerste groote gebouwen kwamen door de bemoeiingen der priesters tot stand. Later konden dezen niet alles zelf uitvoeren of overzien en moesten als meer zelfstandige professiën de bouwkunde en de kunstenaars-architectuur ontstaan, nog altijd onder den direkten invloed van het doel en het plan der priesters. Van den tempel, als vereerde woonplaats van een gestorven heerscher, was de overgang tot het „paleis,” als die van het levende opperhoofd, niet moeielijk. Oorspronkelijk echter was er de scheiding tusschen het huis der godheid en dat van den koning nog niet, maar waren tempel en paleis één. Bij voortgaande differentieering evenwel lag in de oprichting van woningen voor het opperhoofd en de rijksgrooten de oorsprong der burgerlijke bouwkunde. <br>{{gap}}Oorspronkelijk waren de priesters ook zulke primitieve beeldhouwers; en zeer lang, ook nadat kunstenaars een eigen werkkring in het beelden–snijden gevonden hadden, geschiedde hun arbeid nog onder het opzicht en met goedkeuring der priesters. Ook met de schilderkunst moet het ongeveer op dezelfde wijze gegaan zijn. Wij zien het beschilderen van beelden van vereerde personen, in den werkkring der priesters het eerst tot stand komen, en, ook nog toen afbeeldingen gebruikt werden om de daden der helden, waarop een stam trotsch was, in het licht te stellen, stond die primitieve schilderkunst geheel onder den invloed der godsdienstige voorstellingen. Dat blijkt ook uit het reeds zoo oude kleuren van standbeelden en de tempelversieringen (als wezenlijk bestanddeel van den ritus in de roomsche kerken nog van zoo groote beteekenis), en het vele eeuwen geleden reeds gebruikelijke portretteeren van overleden personen op hun grafsteenen of sarkophagen. Zelfs toen de werking der schilders eene meer zelfstandige was geworden, vormden godsdienstige onderwerpen nog schier uitsluitend den kring hunner bemoeiingen. Eerst langzamerhand kwam ook hier de secularisatie en daarmede de ontwikkeling van verschillende groepen van kunstenaars tot stand. <br>{{gap}}Wij herkennen in hoofdzaak, bij de vorming der maatschappelijke groepen overal denzelfden ontwikkelingsgang. Er komen nog toestanden voor, o.a. bij de {{sc|tibetanen}}, waar de {{sc|lama}} niet alleen de hoogepriester, maar ook de schilder, de dichter, de beeldhouwer, de architect en de geneesheer is, al welke functiën door hem en een kleinen kring van regeeringspersonen worden uitgeoefend. Alle maatschappelijke betrekkingen vinden wij daar nog slechts potentiëel, als in een kiem, aanwezig in den werkkring van eenige weinige personen. Door voortgaande splitsing van het vormingsmateriaal, dat die kiem bevat, kunnen meer zelfstandige kringen tot stand komen, welke evenwel steeds, met elkander in verband, een organisch geheel blijven vormen. Evenals bij de ontwikkeling van een planten- of dierenorganisme zien wij hier uit het eenvoudige het samengestelde, uit het homogene het heterogene voortkomen. <br>{{gap}}Bij de meerderheid is zeker nog het begrip niet doorgedrongen, dat de levensvatbare, de blijvende instellingen en toestanden in de maatschappij, langs natuurlijken weg tot stand moeten komen, dat het wezenlijke in de maatschappelijke verhoudingen het product is van langzaam opeenvolgende en zich combineerende veranderingen, welker werking door de heerschende machten niet opgemerkt of miskend wordt, omdat zij gelooven, dat dit alles slechts geschiedt door den invloed der koningen en de wijsheid der parlementen. Toenemende kennis is tot wetenschap geworden, welke een zoo grooten omvang heeft verkregen, dat één persoon zich slechts een onbeduidend deel daarvan kan eigen maken. Zij bestuurt en regelt thans alles op het gebied der voortbrenging, maar die toestand is ontstaan niet door den wil <section end="contemporaryreview"/><noinclude><references/></noinclude> skr7yfvwtd5d6ifjz77pjj0uxpe4k7i 126825 126824 2022-07-28T17:20:52Z Vincent Steenberg 280 opmaak proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Vincent Steenberg" />{{RH|34|{{sp|ARCHITECTUR}}A.|6 Februari 1897.}} {{lijn}}</noinclude><section begin="dekathedraalvanpeterborough"/>goede archeologische gronden oordeelkundig te herstellen. Zijne fantasien spelen hem daarbij parten, die noodlottig worden voor het aan zijne zorgen toevertrouwde monument. <br>{{gap}}Het geval van {{sc|peterborough}} is van hier uit moeielijk te beoordeelen en tegenover het afkeurig oordeel van de genoemde deskundigen staan ook de meeningen van tal van architecten van naam, die den geheelen afbraak noodzakelijk achten. <br>{{gap}}De vrees echter, dat onder de handen van den heer {{sc|pearson}} de uitvoering van dat belangrijk werk niet zoo zal geschieden, als met het oog op de hooge kunstwaarde van het monument zeer gewenscht is, schijnt gerechtvaardigd te zijn. {| width="100%" | {{sc|middelburg}}. | align="right" | {{sc|f.}} |} <section end="dekathedraalvanpeterborough"/> <section begin="contemporaryreview"/> {| width="100%" | width="70%" | UIT: HER&shy;BERT SPEN&shy;CER „OVER DE ONT&shy;WIK&shy;KE&shy;LING DER MAAT&shy;SCHAP&shy;PE&shy;LIJKE WERK&shy;KRING&shy;EN.” | width="5%" | &nbsp; | width="25%" align="right" | {{sc|con&shy;tem&shy;po&shy;ra&shy;ry re&shy;view}}. |} {{Initiaal|D}}{{sc|e}} maatschappelijke samenleving kan als een langzaam opgroeiend levend organisme worden beschouwd. De verkregen kennis betreffende allerlei volken moet belangrijke wijzigingen teweeg brengen in de gangbare meeningen omtrent de grondslagen der gemeenschappelijke samenleving, en zij zal ons doen zien hoe velen onzer sociale instellingen, welke wij nu veroordeelen, noodzakelijk voor den ontwikkelingsgang zijn geweest en dat de vooruitgang van de samenleving is bepaald geworden door politieke en klerikale invloeden, welke ons thans afkeurenswaardig voorkomen en onbestaanbaar met een hooger maatschappelijk ideaal. Onbevooroordeelde historische beschouwingen leeren de waarheid der bewering kennen, dat zonder autokraten en despoten de ontwikkeling der samenleving niet eens had kunnen beginnen, en dat de heerschappij der priesters in de oudste tijden noodzakelijk en heilzaam is geweest, en stellen tevens in het licht, hoe uit de ongeorganiseerde groepen der oorspronkelijke menschen eerst een enkel persoon of eenige weinigen een middenpunt zijn gaan vormen, van hetwelk de stoot tot geordende samenleving, de eerste stap op den weg der beschaving uitging. Men kan op grond daarvan een algemeene wet der evolutie van sociale werkkringen vaststellen. <br>{{gap}}Een eerste stap tot organisatie der ongeordende menschengroepen is door alle tijden heen het ontstaan van een „politieke” macht geweest, meestal wel in den persoon van een buitengewoon krachtig aanvoerder of leider. De gewone doodenvereering nam na het sterven van zulk een persoon meer dan gewone proporties aan, waarin weder een aanleiding tot uitbreiding der godenvereering en de kiem voor de ontwikkeling van een primitieven priesterstand gegeven was. In de geschiedenis van {{sc|egypte}} kunnen wij duidelijk nagaan, hoe oorspronkelijk alle fuuctiën van bestuur en beheer gecentraliseerd waren in zijn directe omgeving of kring van helpers. Er kon toen geen conflikt tusschen hem en het priestergezag ontstaan, omdat zij, de koningen, zelven de hoogepriesters waren en de priestelijke waardigheden nog niet voor onvereenigbaar met andere beroepen of betrekkingen werden gehouden. De priesterambten waren staatsbetrekkingen, welke in principe niet verschilden van die eens legeraanvoerders, van een bestuurder eener provincie of van een architect. De zonen {{SIC|{{sc|pharoh}}’s|{{SC|PHARAOH}}’S}} waren gewoonlijk diens architecten. <br>{{gap}}Het ontstaan der zelfstandige maatschappelijke werkkringen is het belangrijkste deel der sociale evolutie, en daarin zijn de natuurlijke ontwikkelingswetten geheel te herkennen. Het is of wij een individueel organisme zich uit een kiem zien ontwikkelen, waarin alles oorspronkelijk nog gelijkvormig zich voordoet en de indruk eener eenheid maakt, maar waaruit onder geschikte omstandigheden het samengestelde planten- of dierenlichaam met zijn organen tot stand komt{{grijs|[.]}} <br>{{gap}}Daar het plengen der offeranden oorspronkelijk het werk der priesters was, moet de oprichting der heilige altaren oorspronkelijk eveneens tot hun werkkring behoord hebben. Denken wij ons het altaar wat samengestelder geworden en weldra overdekt en binnen wanden besloten, dan zien wij de beginselen van den {{SIC|tempelbouwvoor|tempelbouw voor}} ons. De eerste groote gebouwen kwamen door de bemoeiingen der priesters tot stand. Later konden dezen niet alles zelf uitvoeren of overzien en moesten als meer zelfstandige professiën de bouwkunde en de kunstenaars-architectuur ontstaan, nog altijd onder den direkten invloed van het doel en het plan der priesters. Van den tempel, als vereerde woonplaats van een gestorven heerscher, was de overgang tot het „paleis,” als die van het levende opperhoofd, niet moeielijk. Oorspronkelijk echter was er de scheiding tusschen het huis der godheid en dat van den koning nog niet, maar waren tempel en paleis één. Bij voortgaande differentieering evenwel lag in de oprichting van woningen voor het opperhoofd en de rijksgrooten de oorsprong der burgerlijke bouwkunde. <br>{{gap}}Oorspronkelijk waren de priesters ook zulke primitieve beeldhouwers; en zeer lang, ook nadat kunstenaars een eigen werkkring in het beelden–snijden gevonden hadden, geschiedde hun arbeid nog onder het opzicht en met goedkeuring der priesters. Ook met de schilderkunst moet het ongeveer op dezelfde wijze gegaan zijn. Wij zien het beschilderen van beelden van vereerde personen, in den werkkring der priesters het eerst tot stand komen, en, ook nog toen afbeeldingen gebruikt werden om de daden der helden, waarop een stam trotsch was, in het licht te stellen, stond die primitieve schilderkunst geheel onder den invloed der godsdienstige voorstellingen. Dat blijkt ook uit het reeds zoo oude kleuren van standbeelden en de tempelversieringen (als wezenlijk bestanddeel van den ritus in de roomsche kerken nog van zoo groote beteekenis), en het vele eeuwen geleden reeds gebruikelijke portretteeren van overleden personen op hun grafsteenen of sarkophagen. Zelfs toen de werking der schilders eene meer zelfstandige was geworden, vormden godsdienstige onderwerpen nog schier uitsluitend den kring hunner bemoeiingen. Eerst langzamerhand kwam ook hier de secularisatie en daarmede de ontwikkeling van verschillende groepen van kunstenaars tot stand. <br>{{gap}}Wij herkennen in hoofdzaak, bij de vorming der maatschappelijke groepen overal denzelfden ontwikkelingsgang. Er komen nog toestanden voor, o.a. bij de {{sc|tibetanen}}, waar de {{sc|lama}} niet alleen de hoogepriester, maar ook de schilder, de dichter, de beeldhouwer, de architect en de geneesheer is, al welke functiën door hem en een kleinen kring van regeeringspersonen worden uitgeoefend. Alle maatschappelijke betrekkingen vinden wij daar nog slechts potentiëel, als in een kiem, aanwezig in den werkkring van eenige weinige personen. Door voortgaande splitsing van het vormingsmateriaal, dat die kiem bevat, kunnen meer zelfstandige kringen tot stand komen, welke evenwel steeds, met elkander in verband, een organisch geheel blijven vormen. Evenals bij de ontwikkeling van een planten- of dierenorganisme zien wij hier uit het eenvoudige het samengestelde, uit het homogene het heterogene voortkomen. <br>{{gap}}Bij de meerderheid is zeker nog het begrip niet doorgedrongen, dat de levensvatbare, de blijvende instellingen en toestanden in de maatschappij, langs natuurlijken weg tot stand moeten komen, dat het wezenlijke in de maatschappelijke verhoudingen het product is van langzaam opeenvolgende en zich combineerende veranderingen, welker werking door de heerschende machten niet opgemerkt of miskend wordt, omdat zij gelooven, dat dit alles slechts geschiedt door den invloed der koningen en de wijsheid der parlementen. Toenemende kennis is tot wetenschap geworden, welke een zoo grooten omvang heeft verkregen, dat één persoon zich slechts een onbeduidend deel daarvan kan eigen maken. Zij bestuurt en regelt thans alles op het gebied der voortbrenging, maar die toestand is ontstaan niet door den wil <section end="contemporaryreview"/><noinclude><references/></noinclude> 1b4j9ejvpluuo9q2ehctoypn8extufp 126827 126825 2022-07-28T17:21:53Z Vincent Steenberg 280 typo proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Vincent Steenberg" />{{RH|34|{{sp|ARCHITECTUR}}A.|6 Februari 1897.}} {{lijn}}</noinclude><section begin="dekathedraalvanpeterborough"/>goede archeologische gronden oordeelkundig te herstellen. Zijne fantasien spelen hem daarbij parten, die noodlottig worden voor het aan zijne zorgen toevertrouwde monument. <br>{{gap}}Het geval van {{sc|peterborough}} is van hier uit moeielijk te beoordeelen en tegenover het afkeurig oordeel van de genoemde deskundigen staan ook de meeningen van tal van architecten van naam, die den geheelen afbraak noodzakelijk achten. <br>{{gap}}De vrees echter, dat onder de handen van den heer {{sc|pearson}} de uitvoering van dat belangrijk werk niet zoo zal geschieden, als met het oog op de hooge kunstwaarde van het monument zeer gewenscht is, schijnt gerechtvaardigd te zijn. {| width="100%" | {{sc|middelburg}}. | align="right" | {{sc|f.}} |} <section end="dekathedraalvanpeterborough"/> <section begin="contemporaryreview"/> {| width="100%" | width="70%" | UIT: HER&shy;BERT SPEN&shy;CER „OVER DE ONT&shy;WIK&shy;KE&shy;LING DER MAAT&shy;SCHAP&shy;PE&shy;LIJKE WERK&shy;KRING&shy;EN.” | width="5%" | &nbsp; | width="25%" align="right" | {{sc|con&shy;tem&shy;po&shy;ra&shy;ry re&shy;view}}. |} {{Initiaal|D}}{{sc|e}} maatschappelijke samenleving kan als een langzaam opgroeiend levend organisme worden beschouwd. De verkregen kennis betreffende allerlei volken moet belangrijke wijzigingen teweeg brengen in de gangbare meeningen omtrent de grondslagen der gemeenschappelijke samenleving, en zij zal ons doen zien hoe velen onzer sociale instellingen, welke wij nu veroordeelen, noodzakelijk voor den ontwikkelingsgang zijn geweest en dat de vooruitgang van de samenleving is bepaald geworden door politieke en klerikale invloeden, welke ons thans afkeurenswaardig voorkomen en onbestaanbaar met een hooger maatschappelijk ideaal. Onbevooroordeelde historische beschouwingen leeren de waarheid der bewering kennen, dat zonder autokraten en despoten de ontwikkeling der samenleving niet eens had kunnen beginnen, en dat de heerschappij der priesters in de oudste tijden noodzakelijk en heilzaam is geweest, en stellen tevens in het licht, hoe uit de ongeorganiseerde groepen der oorspronkelijke menschen eerst een enkel persoon of eenige weinigen een middenpunt zijn gaan vormen, van hetwelk de stoot tot geordende samenleving, de eerste stap op den weg der beschaving uitging. Men kan op grond daarvan een algemeene wet der evolutie van sociale werkkringen vaststellen. <br>{{gap}}Een eerste stap tot organisatie der ongeordende menschengroepen is door alle tijden heen het ontstaan van een „politieke” macht geweest, meestal wel in den persoon van een buitengewoon krachtig aanvoerder of leider. De gewone doodenvereering nam na het sterven van zulk een persoon meer dan gewone proporties aan, waarin weder een aanleiding tot uitbreiding der godenvereering en de kiem voor de ontwikkeling van een primitieven priesterstand gegeven was. In de geschiedenis van {{sc|egypte}} kunnen wij duidelijk nagaan, hoe oorspronkelijk alle fuuctiën van bestuur en beheer gecentraliseerd waren in zijn directe omgeving of kring van helpers. Er kon toen geen conflikt tusschen hem en het priestergezag ontstaan, omdat zij, de koningen, zelven de hoogepriesters waren en de priestelijke waardigheden nog niet voor onvereenigbaar met andere beroepen of betrekkingen werden gehouden. De priesterambten waren staatsbetrekkingen, welke in principe niet verschilden van die eens legeraanvoerders, van een bestuurder eener provincie of van een architect. De zonen {{SIC|{{sc|pharoh}}’s|{{Sc|PHARAOH}}’S}} waren gewoonlijk diens architecten. <br>{{gap}}Het ontstaan der zelfstandige maatschappelijke werkkringen is het belangrijkste deel der sociale evolutie, en daarin zijn de natuurlijke ontwikkelingswetten geheel te herkennen. Het is of wij een individueel organisme zich uit een kiem zien ontwikkelen, waarin alles oorspronkelijk nog gelijkvormig zich voordoet en de indruk eener eenheid maakt, maar waaruit onder geschikte omstandigheden het samengestelde planten- of dierenlichaam met zijn organen tot stand komt{{grijs|[.]}} <br>{{gap}}Daar het plengen der offeranden oorspronkelijk het werk der priesters was, moet de oprichting der heilige altaren oorspronkelijk eveneens tot hun werkkring behoord hebben. Denken wij ons het altaar wat samengestelder geworden en weldra overdekt en binnen wanden besloten, dan zien wij de beginselen van den {{SIC|tempelbouwvoor|tempelbouw voor}} ons. De eerste groote gebouwen kwamen door de bemoeiingen der priesters tot stand. Later konden dezen niet alles zelf uitvoeren of overzien en moesten als meer zelfstandige professiën de bouwkunde en de kunstenaars-architectuur ontstaan, nog altijd onder den direkten invloed van het doel en het plan der priesters. Van den tempel, als vereerde woonplaats van een gestorven heerscher, was de overgang tot het „paleis,” als die van het levende opperhoofd, niet moeielijk. Oorspronkelijk echter was er de scheiding tusschen het huis der godheid en dat van den koning nog niet, maar waren tempel en paleis één. Bij voortgaande differentieering evenwel lag in de oprichting van woningen voor het opperhoofd en de rijksgrooten de oorsprong der burgerlijke bouwkunde. <br>{{gap}}Oorspronkelijk waren de priesters ook zulke primitieve beeldhouwers; en zeer lang, ook nadat kunstenaars een eigen werkkring in het beelden–snijden gevonden hadden, geschiedde hun arbeid nog onder het opzicht en met goedkeuring der priesters. Ook met de schilderkunst moet het ongeveer op dezelfde wijze gegaan zijn. Wij zien het beschilderen van beelden van vereerde personen, in den werkkring der priesters het eerst tot stand komen, en, ook nog toen afbeeldingen gebruikt werden om de daden der helden, waarop een stam trotsch was, in het licht te stellen, stond die primitieve schilderkunst geheel onder den invloed der godsdienstige voorstellingen. Dat blijkt ook uit het reeds zoo oude kleuren van standbeelden en de tempelversieringen (als wezenlijk bestanddeel van den ritus in de roomsche kerken nog van zoo groote beteekenis), en het vele eeuwen geleden reeds gebruikelijke portretteeren van overleden personen op hun grafsteenen of sarkophagen. Zelfs toen de werking der schilders eene meer zelfstandige was geworden, vormden godsdienstige onderwerpen nog schier uitsluitend den kring hunner bemoeiingen. Eerst langzamerhand kwam ook hier de secularisatie en daarmede de ontwikkeling van verschillende groepen van kunstenaars tot stand. <br>{{gap}}Wij herkennen in hoofdzaak, bij de vorming der maatschappelijke groepen overal denzelfden ontwikkelingsgang. Er komen nog toestanden voor, o.a. bij de {{sc|tibetanen}}, waar de {{sc|lama}} niet alleen de hoogepriester, maar ook de schilder, de dichter, de beeldhouwer, de architect en de geneesheer is, al welke functiën door hem en een kleinen kring van regeeringspersonen worden uitgeoefend. Alle maatschappelijke betrekkingen vinden wij daar nog slechts potentiëel, als in een kiem, aanwezig in den werkkring van eenige weinige personen. Door voortgaande splitsing van het vormingsmateriaal, dat die kiem bevat, kunnen meer zelfstandige kringen tot stand komen, welke evenwel steeds, met elkander in verband, een organisch geheel blijven vormen. Evenals bij de ontwikkeling van een planten- of dierenorganisme zien wij hier uit het eenvoudige het samengestelde, uit het homogene het heterogene voortkomen. <br>{{gap}}Bij de meerderheid is zeker nog het begrip niet doorgedrongen, dat de levensvatbare, de blijvende instellingen en toestanden in de maatschappij, langs natuurlijken weg tot stand moeten komen, dat het wezenlijke in de maatschappelijke verhoudingen het product is van langzaam opeenvolgende en zich combineerende veranderingen, welker werking door de heerschende machten niet opgemerkt of miskend wordt, omdat zij gelooven, dat dit alles slechts geschiedt door den invloed der koningen en de wijsheid der parlementen. Toenemende kennis is tot wetenschap geworden, welke een zoo grooten omvang heeft verkregen, dat één persoon zich slechts een onbeduidend deel daarvan kan eigen maken. Zij bestuurt en regelt thans alles op het gebied der voortbrenging, maar die toestand is ontstaan niet door den wil <section end="contemporaryreview"/><noinclude><references/></noinclude> ed4nrm4zbj2tfoy7sazz91mj776g0tw 126828 126827 2022-07-28T17:23:15Z Vincent Steenberg 280 typo proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Vincent Steenberg" />{{RH|34|{{sp|ARCHITECTUR}}A.|6 Februari 1897.}} {{lijn}}</noinclude><section begin="dekathedraalvanpeterborough"/>goede archeologische gronden oordeelkundig te herstellen. Zijne fantasien spelen hem daarbij parten, die noodlottig worden voor het aan zijne zorgen toevertrouwde monument. <br>{{gap}}Het geval van {{sc|peterborough}} is van hier uit moeielijk te beoordeelen en tegenover het afkeurig oordeel van de genoemde deskundigen staan ook de meeningen van tal van architecten van naam, die den geheelen afbraak noodzakelijk achten. <br>{{gap}}De vrees echter, dat onder de handen van den heer {{sc|pearson}} de uitvoering van dat belangrijk werk niet zoo zal geschieden, als met het oog op de hooge kunstwaarde van het monument zeer gewenscht is, schijnt gerechtvaardigd te zijn. {| width="100%" | {{sc|middelburg}}. | align="right" | {{sc|f.}} |} <section end="dekathedraalvanpeterborough"/> <section begin="contemporaryreview"/> {| width="100%" | width="70%" | UIT: HER&shy;BERT SPEN&shy;CER „OVER DE ONT&shy;WIK&shy;KE&shy;LING DER MAAT&shy;SCHAP&shy;PE&shy;LIJKE WERK&shy;KRING&shy;EN.” | width="5%" | &nbsp; | width="25%" align="right" | {{sc|con&shy;tem&shy;po&shy;ra&shy;ry re&shy;view}}. |} {{Initiaal|D}}{{sc|e}} maatschappelijke samenleving kan als een langzaam opgroeiend levend organisme worden beschouwd. De verkregen kennis betreffende allerlei volken moet belangrijke wijzigingen teweeg brengen in de gangbare meeningen omtrent de grondslagen der gemeenschappelijke samenleving, en zij zal ons doen zien hoe velen onzer sociale instellingen, welke wij nu veroordeelen, noodzakelijk voor den ontwikkelingsgang zijn geweest en dat de vooruitgang van de samenleving is bepaald geworden door politieke en klerikale invloeden, welke ons thans afkeurenswaardig voorkomen en onbestaanbaar met een hooger maatschappelijk ideaal. Onbevooroordeelde historische beschouwingen leeren de waarheid der bewering kennen, dat zonder autokraten en despoten de ontwikkeling der samenleving niet eens had kunnen beginnen, en dat de heerschappij der priesters in de oudste tijden noodzakelijk en heilzaam is geweest, en stellen tevens in het licht, hoe uit de ongeorganiseerde groepen der oorspronkelijke menschen eerst een enkel persoon of eenige weinigen een middenpunt zijn gaan vormen, van hetwelk de stoot tot geordende samenleving, de eerste stap op den weg der beschaving uitging. Men kan op grond daarvan een algemeene wet der evolutie van sociale werkkringen vaststellen. <br>{{gap}}Een eerste stap tot organisatie der ongeordende menschengroepen is door alle tijden heen het ontstaan van een „politieke” macht geweest, meestal wel in den persoon van een buitengewoon krachtig aanvoerder of leider. De gewone doodenvereering nam na het sterven van zulk een persoon meer dan gewone proporties aan, waarin weder een aanleiding tot uitbreiding der godenvereering en de kiem voor de ontwikkeling van een primitieven priesterstand gegeven was. In de geschiedenis van {{sc|egypte}} kunnen wij duidelijk nagaan, hoe oorspronkelijk alle fuuctiën van bestuur en beheer gecentraliseerd waren in zijn directe omgeving of kring van helpers. Er kon toen geen conflikt tusschen hem en het priestergezag ontstaan, omdat zij, de koningen, zelven de hoogepriesters waren en de priestelijke waardigheden nog niet voor onvereenigbaar met andere beroepen of betrekkingen werden gehouden. De priesterambten waren staatsbetrekkingen, welke in principe niet verschilden van die eens legeraanvoerders, van een bestuurder eener provincie of van een architect. De zonen {{SIC|{{sc|pharoh}}’s|pharaoh’s}} waren gewoonlijk diens architecten. <br>{{gap}}Het ontstaan der zelfstandige maatschappelijke werkkringen is het belangrijkste deel der sociale evolutie, en daarin zijn de natuurlijke ontwikkelingswetten geheel te herkennen. Het is of wij een individueel organisme zich uit een kiem zien ontwikkelen, waarin alles oorspronkelijk nog gelijkvormig zich voordoet en de indruk eener eenheid maakt, maar waaruit onder geschikte omstandigheden het samengestelde planten- of dierenlichaam met zijn organen tot stand komt{{grijs|[.]}} <br>{{gap}}Daar het plengen der offeranden oorspronkelijk het werk der priesters was, moet de oprichting der heilige altaren oorspronkelijk eveneens tot hun werkkring behoord hebben. Denken wij ons het altaar wat samengestelder geworden en weldra overdekt en binnen wanden besloten, dan zien wij de beginselen van den {{SIC|tempelbouwvoor|tempelbouw voor}} ons. De eerste groote gebouwen kwamen door de bemoeiingen der priesters tot stand. Later konden dezen niet alles zelf uitvoeren of overzien en moesten als meer zelfstandige professiën de bouwkunde en de kunstenaars-architectuur ontstaan, nog altijd onder den direkten invloed van het doel en het plan der priesters. Van den tempel, als vereerde woonplaats van een gestorven heerscher, was de overgang tot het „paleis,” als die van het levende opperhoofd, niet moeielijk. Oorspronkelijk echter was er de scheiding tusschen het huis der godheid en dat van den koning nog niet, maar waren tempel en paleis één. Bij voortgaande differentieering evenwel lag in de oprichting van woningen voor het opperhoofd en de rijksgrooten de oorsprong der burgerlijke bouwkunde. <br>{{gap}}Oorspronkelijk waren de priesters ook zulke primitieve beeldhouwers; en zeer lang, ook nadat kunstenaars een eigen werkkring in het beelden–snijden gevonden hadden, geschiedde hun arbeid nog onder het opzicht en met goedkeuring der priesters. Ook met de schilderkunst moet het ongeveer op dezelfde wijze gegaan zijn. Wij zien het beschilderen van beelden van vereerde personen, in den werkkring der priesters het eerst tot stand komen, en, ook nog toen afbeeldingen gebruikt werden om de daden der helden, waarop een stam trotsch was, in het licht te stellen, stond die primitieve schilderkunst geheel onder den invloed der godsdienstige voorstellingen. Dat blijkt ook uit het reeds zoo oude kleuren van standbeelden en de tempelversieringen (als wezenlijk bestanddeel van den ritus in de roomsche kerken nog van zoo groote beteekenis), en het vele eeuwen geleden reeds gebruikelijke portretteeren van overleden personen op hun grafsteenen of sarkophagen. Zelfs toen de werking der schilders eene meer zelfstandige was geworden, vormden godsdienstige onderwerpen nog schier uitsluitend den kring hunner bemoeiingen. Eerst langzamerhand kwam ook hier de secularisatie en daarmede de ontwikkeling van verschillende groepen van kunstenaars tot stand. <br>{{gap}}Wij herkennen in hoofdzaak, bij de vorming der maatschappelijke groepen overal denzelfden ontwikkelingsgang. Er komen nog toestanden voor, o.a. bij de {{sc|tibetanen}}, waar de {{sc|lama}} niet alleen de hoogepriester, maar ook de schilder, de dichter, de beeldhouwer, de architect en de geneesheer is, al welke functiën door hem en een kleinen kring van regeeringspersonen worden uitgeoefend. Alle maatschappelijke betrekkingen vinden wij daar nog slechts potentiëel, als in een kiem, aanwezig in den werkkring van eenige weinige personen. Door voortgaande splitsing van het vormingsmateriaal, dat die kiem bevat, kunnen meer zelfstandige kringen tot stand komen, welke evenwel steeds, met elkander in verband, een organisch geheel blijven vormen. Evenals bij de ontwikkeling van een planten- of dierenorganisme zien wij hier uit het eenvoudige het samengestelde, uit het homogene het heterogene voortkomen. <br>{{gap}}Bij de meerderheid is zeker nog het begrip niet doorgedrongen, dat de levensvatbare, de blijvende instellingen en toestanden in de maatschappij, langs natuurlijken weg tot stand moeten komen, dat het wezenlijke in de maatschappelijke verhoudingen het product is van langzaam opeenvolgende en zich combineerende veranderingen, welker werking door de heerschende machten niet opgemerkt of miskend wordt, omdat zij gelooven, dat dit alles slechts geschiedt door den invloed der koningen en de wijsheid der parlementen. Toenemende kennis is tot wetenschap geworden, welke een zoo grooten omvang heeft verkregen, dat één persoon zich slechts een onbeduidend deel daarvan kan eigen maken. Zij bestuurt en regelt thans alles op het gebied der voortbrenging, maar die toestand is ontstaan niet door den wil <section end="contemporaryreview"/><noinclude><references/></noinclude> e89w9z4qg4ltcfqvp2x46md5uy9itgl Pagina:Architectura vol 005 no 006.djvu/5 104 40346 126822 126818 2022-07-28T16:49:33Z Vincent Steenberg 280 /* Proefgelezen */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Vincent Steenberg" />{{RH|6 Februari 1897.|{{sp|ARCHITECTUR}}A.|35}} {{lijn}}</noinclude>van vorsten of heerschers; het waren individuën, en groepen daarvan, die hun eigen neigingen volgden en hun eigen weg gingen. Het groote en goede in de menschelijke samenleving is toch blijkbaar in den loop van duizenden van jaren tot stand gekomen, zonder staatshulp, ja niet zelden ten spijt van staatsbemoeiingen. Want het zou aangetoond kunnen worden, dat herhaaldelijk groote nadeelen zijn toegebracht aan landbouw, nijverheid, handel enz., door wetten en beperkende bepalingen, welke nadeelen alleen opgeheven werden, toen men de dingen weder hunnen natuurlijken vrijen loop liet. Dat het laatste de ziel of het hart van het maatschappelijk leven vormt, moet langzamerhand een ieder in het oog vallen, die wil opmerken wat hij aan de vrije concurrentie van de individueele leden der samenleving te danken heeft. {{Rechts|{{sc|wetensch. bladen.}}}} <section begin="ingezonden1"/> {| width="100%" | valign="top" | INGEZONDEN. | align="right" | {{sc|breda}}, 1 {{sc|febr.}} 1897.<br>{{sc|geachte redactie.}} |} {{gap}}De bouwkundige werkzaamheid te {{sc|breda}} zou in twee groepen verdeeld kunnen worden: eene middeleeuwsch – kerkelijke en eene zoogen. renaissance – burgerlijke. De eerste beweegt zich in en bij de bouwwerken van den eeredienst onder afwisselende leiding van {{sc|dr. cuijpers}} en diens leerling {{sc|j. j. van langelaar}} te {{sc|prinsenhage}}, die thans weder eene nieuwe parochie-kerk hier sticht. Behalve de kerkgebouwen zelve zoude eene studie der decoratieve werken die daarin voor en na worden aangebracht, als beeldwerken in steen en hout, meubels, muurschilderingen en gebrandschilderd glas – niet van belang zijn ontbloot. <br>{{gap}}Op vele punten midden in de stad werden nieuwe winkelhuizen – logementen en dergelijken gebouwd, waaraan de bouwmeesters meer kunst trachten te vertoonen dan aan de rijen van nieuwe woningen die in de buitenwijken of in onze voorsteden verrijzen. <br>{{gap}}Omtrent de waarde dier werken valt in ’t algemeen niet veel op te merken, als dat met behulp van portlandcement de gevels valsche nabootsingen van schijnbaar monumentale steenblokken in grillige afwisseling van vaal-wit tegen de baksteenkleur ten toon spreiden, het geheel door een schrale willekeurig geprofileerde torenspits bekroond. <br>{{gap}}Een gunstige uitzondering op deze werken maakt het nieuwgebouwde winkelhuis op den hoek der Ridder- en Karrestraat. De bouwmeester van deze topgevels, die reeds van verre in de Ginnickenstraat zichtbaar zijn, tegelijk met den ranken toren onzer groote kerk, heeft goede leering getrokken uit de studie der zestiende eeuwsche gebouwen van {{sc|breda}}, {{sc|gorcum}} en {{sc|dordt}}. Hier zijn verhoudingen en profileering beschaafd en goed begrepen. Een prijzenswaardige zelfbeheersching heeft dezen bouwmeester bewaard voor de barbaarschheden, die niet ver van deze plaats aan kostbaarder bouwwerken den voorbijganger onmeedoogend te lijf gaan. <br>{{gap}}Wanneer het voorjaarsweer mijne uitnoodiging tot een bezoek aan de {{sc|baronie}} en omliggende landen meer kracht komt bijzetten, zal ik u gaarne meer uit onze omgeving melden. {{Rechts|{{sc|j.}}}} <section end="ingezonden1"/> <section begin="ingezonden2"/>{{sc|leeuwarden}}, 31 {{sc|Januari}} 1897. {{gap}}Nu er sprake is van een prijsvraag voor ’t ontwerp eener gemetselde spiltrap wensch ik de attentie te vestigen op een der merkwaardigste stukken metselwerk in ons vaderland: de net-stervormig overwelfde spiltrap van het kanselarijgebouw dat thans door ’t Rijk tot archief wordt ingericht. Met toepassing van slechts weinige en kleine blokken natuursteen is de groote breedte volgens zeer vlakke ellipsen met fijn geprofileerde roode baksteenribben overspannen, daartusschen de gewelfkappen van gele frissche steen. De spil in zandsteen is schroefvormig geprofileerd, alle aanzitten en doorkruisingen der gewelfribben hebben steeds afgewisseld vlaamsch ornament. De eer onzer kunsthistorie vraagt eene zorgvuldige bestudeerde reproductie van dit kunststuk van laat-middeleeuwsche techniek. Der Redactie van de {{sc|architect}} mag dit werk hiermede worden aanbevolen — onze jeugdige frissche bouwkundigen zullen haar daarin wel willen bijstaan. <br>{{gap}}Wanneer zullen de eerste reproducties van een schat van ornamentiek der vroeg-renaissance-grafplaatsen uit de kerk te {{sc|franeker}} onze noordsche kunst — zich ook elders gaan vertegenwoordigen en den stroom van duitsche prenten helpen bestrijden? {{Rechts|{{sc|t.}}}} <section end="ingezonden2"/> <section begin="vragenbus"/> {| width="100%" | width="70%" | VRAGENBUS. | rowspan="2" width="30%" | {{sc|aan het be&shy;stuur van het ge&shy;noot&shy;schap ar&shy;chi&shy;tec&shy;tu&shy;ra et ami&shy;ci&shy;tia}}. |- | valign="bottom" | {{sc|mijne heeren}}, |} {{gap}}Vrager dezes verzoekt UEd. beleefd eenige nadere toelichting omtrent de 11de Prijsvraag ({{sp|een ontwerp voor een gemetselde open spiltra}}p). <br>{{gap}}Het is hem niet duidelijk wat bedoeld is met een {{sp|open spiltrap}} in verband met {{sp|spilopening}} en {{sp|uitbouw of torentj}}e. {| class="floatleft" | [[Bestand:Architectura vol 005 no 006 p 035 spiral staircase.jpg|120px|left]] |} {{Rechts|{{sc|antwoord}}.}} {{gap}}Een trap als in de 11e schetsprijsvraag is opgegeven {{sp|kan}} op bijgaande wijze bij een bouwwerk zijn aangebracht. Daaruit zal tevens blijken wat een {{sp|gemetselde open spil}} is; evengoed kan de trap aan een uit– of inspringenden hoek, ter verbinding van gangen en kamers, zijn geplaatst. <section end="vragenbus"/> <section begin="vereenigingtotbevorderingbouwkunst"/> {| width="100%" | width="30%" valign="top" | VER&shy;SLA&shy;GEN VAN VER&shy;GA&shy;DE&shy;RIN&shy;GEN. | WIDTH="30%" | &nbsp; | WIDTH="40%" | {{sc|ver&shy;ee&shy;ni&shy;ging tot be&shy;vor&shy;de&shy;ring bouw&shy;kunst, af&shy;dee&shy;ling arn&shy;hem. ver&shy;ga&shy;de&shy;ring van}} 27 {{sc|jan.}} 1897. |} {{gap}}Na lezing en goedkeuring der notulen van de vorige vergadering worden de Heeren {{sc|a. r. freem}} en {{sc|w. g, lensink}} als bestuursleden herkozen en de Hr. {{sc|j. h. muller}} na ballottage als aspirant-lid aangenomen. <br>{{gap}}Thans neemt de Hr. {{sc|j. persijn jr}}. het woord om de 1e door het hoofdbestuur gestelde vraag te beantwoorden. Die vraag luidt: <br>{{gap}}„Wat kan er van overheidswege gedaan worden om bij den aanleg van nieuwe straten of stadsgedeelten het bouwen van fraaie huizen te bevorderen? <br>{{gap}}Verdient het voorbeeld van verschillende buitenlandsche steden, waar van stadswege, bij den aanleg van nieuwe wijken, premiën voor de mooiste voorgevels worden uitgeloofd, aanbeveling ook voor Nederl. steden?” <br>{{gap}}De aanleiding tot deze vraag ligt volgens spr. voor de hand. In elke stad vindt men nieuwe wijken en straten, gevormd door huizen, waarvan de gevels en de aanleg niet alleen niet den minsten kunstzin vertoonen, maar die zelfs aan de meest bescheiden eischen, door goeden smaak gesteld, niet voldoen. <br>{{gap}}De oorzaak tot dit treurig feit vindt spreker voor een overgroot deel in den speculatiebouw onzer dagen. Het is klaarblijkelijk dat menschen die er slechts op uit zijn, om van een zekere som gelds de meest mogelijke rente te trekken, niet vragen: „Zullen de aanleg en de gevel van mijn huis aan de eischen van goeden smaak voldoen?” maar wel: „Hoe kan ik het huis bouwen, zóó, dat het met de minst mogelijke kosten bewoonbaar is?” Daar er niet één wettelijk voorschrift bestaat waardoor deze wijze van bouwen kan worden voorkomen, meent spreker dat er in de meeste bouwverordeningen dan ook een groote leemte aanwezig is, die men moet trachten weg te nemen. De verordeningen geven eenige, en dan dikwijls nog zeer gebrekkige, voorschriften omtrent constructie enz., doch esthetische eischen worden niet gesteld. <br>{{gap}}Enkele bepalingen echter zijn er, die aan de gemeentebesturen toch eenige bevoegdheid geven, waar het den aanleg van nieuwe wijken en straten betreft wat krasser op te treden. Lengte- en breedte-profilen van straten en wegen moeten door B. en W. worden goedgekeurd en zij zijn dus bevoegd die naar hunne zienswijze te laten wijzigen, indien aanleg en profiel niet in overeenstemming zijn met de omgeving, of niet strooken met de eischen die men aan straten in bepaalde stadsgedeelten kan stellen. Ook in de bepaling der rooilijn kan men meer vrij optreden en b.v. aan sommigen vrijheid laten een huis eenige meters terug te plaatsen, waardoor althans de eentonige rechte lijn waarin nu alle gevels gebouwd zijn, eenigszins wordt gebroken. <section end="vereenigingtotbevorderingbouwkunst"/><noinclude><references/></noinclude> br4shz12pctt15tftzmxqwz3tao7psh 126823 126822 2022-07-28T17:18:49Z Vincent Steenberg 280 +section begin proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Vincent Steenberg" />{{RH|6 Februari 1897.|{{sp|ARCHITECTUR}}A.|35}} {{lijn}}</noinclude><section begin="contemporaryreview"/>van vorsten of heerschers; het waren individuën, en groepen daarvan, die hun eigen neigingen volgden en hun eigen weg gingen. Het groote en goede in de menschelijke samenleving is toch blijkbaar in den loop van duizenden van jaren tot stand gekomen, zonder staatshulp, ja niet zelden ten spijt van staatsbemoeiingen. Want het zou aangetoond kunnen worden, dat herhaaldelijk groote nadeelen zijn toegebracht aan landbouw, nijverheid, handel enz., door wetten en beperkende bepalingen, welke nadeelen alleen opgeheven werden, toen men de dingen weder hunnen natuurlijken vrijen loop liet. Dat het laatste de ziel of het hart van het maatschappelijk leven vormt, moet langzamerhand een ieder in het oog vallen, die wil opmerken wat hij aan de vrije concurrentie van de individueele leden der samenleving te danken heeft. {{Rechts|{{sc|wetensch. bladen.}}}} <section end="contemporaryreview"/> <section begin="ingezonden1"/> {| width="100%" | valign="top" | INGEZONDEN. | align="right" | {{sc|breda}}, 1 {{sc|febr.}} 1897.<br>{{sc|geachte redactie.}} |} {{gap}}De bouwkundige werkzaamheid te {{sc|breda}} zou in twee groepen verdeeld kunnen worden: eene middeleeuwsch – kerkelijke en eene zoogen. renaissance – burgerlijke. De eerste beweegt zich in en bij de bouwwerken van den eeredienst onder afwisselende leiding van {{sc|dr. cuijpers}} en diens leerling {{sc|j. j. van langelaar}} te {{sc|prinsenhage}}, die thans weder eene nieuwe parochie-kerk hier sticht. Behalve de kerkgebouwen zelve zoude eene studie der decoratieve werken die daarin voor en na worden aangebracht, als beeldwerken in steen en hout, meubels, muurschilderingen en gebrandschilderd glas – niet van belang zijn ontbloot. <br>{{gap}}Op vele punten midden in de stad werden nieuwe winkelhuizen – logementen en dergelijken gebouwd, waaraan de bouwmeesters meer kunst trachten te vertoonen dan aan de rijen van nieuwe woningen die in de buitenwijken of in onze voorsteden verrijzen. <br>{{gap}}Omtrent de waarde dier werken valt in ’t algemeen niet veel op te merken, als dat met behulp van portlandcement de gevels valsche nabootsingen van schijnbaar monumentale steenblokken in grillige afwisseling van vaal-wit tegen de baksteenkleur ten toon spreiden, het geheel door een schrale willekeurig geprofileerde torenspits bekroond. <br>{{gap}}Een gunstige uitzondering op deze werken maakt het nieuwgebouwde winkelhuis op den hoek der Ridder- en Karrestraat. De bouwmeester van deze topgevels, die reeds van verre in de Ginnickenstraat zichtbaar zijn, tegelijk met den ranken toren onzer groote kerk, heeft goede leering getrokken uit de studie der zestiende eeuwsche gebouwen van {{sc|breda}}, {{sc|gorcum}} en {{sc|dordt}}. Hier zijn verhoudingen en profileering beschaafd en goed begrepen. Een prijzenswaardige zelfbeheersching heeft dezen bouwmeester bewaard voor de barbaarschheden, die niet ver van deze plaats aan kostbaarder bouwwerken den voorbijganger onmeedoogend te lijf gaan. <br>{{gap}}Wanneer het voorjaarsweer mijne uitnoodiging tot een bezoek aan de {{sc|baronie}} en omliggende landen meer kracht komt bijzetten, zal ik u gaarne meer uit onze omgeving melden. {{Rechts|{{sc|j.}}}} <section end="ingezonden1"/> <section begin="ingezonden2"/>{{sc|leeuwarden}}, 31 {{sc|Januari}} 1897. {{gap}}Nu er sprake is van een prijsvraag voor ’t ontwerp eener gemetselde spiltrap wensch ik de attentie te vestigen op een der merkwaardigste stukken metselwerk in ons vaderland: de net-stervormig overwelfde spiltrap van het kanselarijgebouw dat thans door ’t Rijk tot archief wordt ingericht. Met toepassing van slechts weinige en kleine blokken natuursteen is de groote breedte volgens zeer vlakke ellipsen met fijn geprofileerde roode baksteenribben overspannen, daartusschen de gewelfkappen van gele frissche steen. De spil in zandsteen is schroefvormig geprofileerd, alle aanzitten en doorkruisingen der gewelfribben hebben steeds afgewisseld vlaamsch ornament. De eer onzer kunsthistorie vraagt eene zorgvuldige bestudeerde reproductie van dit kunststuk van laat-middeleeuwsche techniek. Der Redactie van de {{sc|architect}} mag dit werk hiermede worden aanbevolen — onze jeugdige frissche bouwkundigen zullen haar daarin wel willen bijstaan. <br>{{gap}}Wanneer zullen de eerste reproducties van een schat van ornamentiek der vroeg-renaissance-grafplaatsen uit de kerk te {{sc|franeker}} onze noordsche kunst — zich ook elders gaan vertegenwoordigen en den stroom van duitsche prenten helpen bestrijden? {{Rechts|{{sc|t.}}}} <section end="ingezonden2"/> <section begin="vragenbus"/> {| width="100%" | width="70%" | VRAGENBUS. | rowspan="2" width="30%" | {{sc|aan het be&shy;stuur van het ge&shy;noot&shy;schap ar&shy;chi&shy;tec&shy;tu&shy;ra et ami&shy;ci&shy;tia}}. |- | valign="bottom" | {{sc|mijne heeren}}, |} {{gap}}Vrager dezes verzoekt UEd. beleefd eenige nadere toelichting omtrent de 11de Prijsvraag ({{sp|een ontwerp voor een gemetselde open spiltra}}p). <br>{{gap}}Het is hem niet duidelijk wat bedoeld is met een {{sp|open spiltrap}} in verband met {{sp|spilopening}} en {{sp|uitbouw of torentj}}e. {| class="floatleft" | [[Bestand:Architectura vol 005 no 006 p 035 spiral staircase.jpg|120px|left]] |} {{Rechts|{{sc|antwoord}}.}} {{gap}}Een trap als in de 11e schetsprijsvraag is opgegeven {{sp|kan}} op bijgaande wijze bij een bouwwerk zijn aangebracht. Daaruit zal tevens blijken wat een {{sp|gemetselde open spil}} is; evengoed kan de trap aan een uit– of inspringenden hoek, ter verbinding van gangen en kamers, zijn geplaatst. <section end="vragenbus"/> <section begin="vereenigingtotbevorderingbouwkunst"/> {| width="100%" | width="30%" valign="top" | VER&shy;SLA&shy;GEN VAN VER&shy;GA&shy;DE&shy;RIN&shy;GEN. | WIDTH="30%" | &nbsp; | WIDTH="40%" | {{sc|ver&shy;ee&shy;ni&shy;ging tot be&shy;vor&shy;de&shy;ring bouw&shy;kunst, af&shy;dee&shy;ling arn&shy;hem. ver&shy;ga&shy;de&shy;ring van}} 27 {{sc|jan.}} 1897. |} {{gap}}Na lezing en goedkeuring der notulen van de vorige vergadering worden de Heeren {{sc|a. r. freem}} en {{sc|w. g, lensink}} als bestuursleden herkozen en de Hr. {{sc|j. h. muller}} na ballottage als aspirant-lid aangenomen. <br>{{gap}}Thans neemt de Hr. {{sc|j. persijn jr}}. het woord om de 1e door het hoofdbestuur gestelde vraag te beantwoorden. Die vraag luidt: <br>{{gap}}„Wat kan er van overheidswege gedaan worden om bij den aanleg van nieuwe straten of stadsgedeelten het bouwen van fraaie huizen te bevorderen? <br>{{gap}}Verdient het voorbeeld van verschillende buitenlandsche steden, waar van stadswege, bij den aanleg van nieuwe wijken, premiën voor de mooiste voorgevels worden uitgeloofd, aanbeveling ook voor Nederl. steden?” <br>{{gap}}De aanleiding tot deze vraag ligt volgens spr. voor de hand. In elke stad vindt men nieuwe wijken en straten, gevormd door huizen, waarvan de gevels en de aanleg niet alleen niet den minsten kunstzin vertoonen, maar die zelfs aan de meest bescheiden eischen, door goeden smaak gesteld, niet voldoen. <br>{{gap}}De oorzaak tot dit treurig feit vindt spreker voor een overgroot deel in den speculatiebouw onzer dagen. Het is klaarblijkelijk dat menschen die er slechts op uit zijn, om van een zekere som gelds de meest mogelijke rente te trekken, niet vragen: „Zullen de aanleg en de gevel van mijn huis aan de eischen van goeden smaak voldoen?” maar wel: „Hoe kan ik het huis bouwen, zóó, dat het met de minst mogelijke kosten bewoonbaar is?” Daar er niet één wettelijk voorschrift bestaat waardoor deze wijze van bouwen kan worden voorkomen, meent spreker dat er in de meeste bouwverordeningen dan ook een groote leemte aanwezig is, die men moet trachten weg te nemen. De verordeningen geven eenige, en dan dikwijls nog zeer gebrekkige, voorschriften omtrent constructie enz., doch esthetische eischen worden niet gesteld. <br>{{gap}}Enkele bepalingen echter zijn er, die aan de gemeentebesturen toch eenige bevoegdheid geven, waar het den aanleg van nieuwe wijken en straten betreft wat krasser op te treden. Lengte- en breedte-profilen van straten en wegen moeten door B. en W. worden goedgekeurd en zij zijn dus bevoegd die naar hunne zienswijze te laten wijzigen, indien aanleg en profiel niet in overeenstemming zijn met de omgeving, of niet strooken met de eischen die men aan straten in bepaalde stadsgedeelten kan stellen. Ook in de bepaling der rooilijn kan men meer vrij optreden en b.v. aan sommigen vrijheid laten een huis eenige meters terug te plaatsen, waardoor althans de eentonige rechte lijn waarin nu alle gevels gebouwd zijn, eenigszins wordt gebroken. <section end="vereenigingtotbevorderingbouwkunst"/><noinclude><references/></noinclude> lseegv3lo67sh1w596mbu4wqv2l9t8n Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/516 104 40348 126841 126821 2022-07-29T08:12:52Z Vincent Steenberg 280 /* Proefgelezen */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Vincent Steenberg" />{{RH|494|''Strijd, tegenſtand''.{{gap}}{{sc|{{sp|Contrast}}o}}.|{{gap|3em}}}}</noinclude>om dat de ſtrengigheyt altijd vreeſlijck en onaengenaem is, met voornemen, om in de herten der Onderdaenen vreeſe te brengen. <br>{{gap}}Daerom wort de yſere Roede genomen voor de Hardigheyt van de Straffe, ’t zy van woorden of daeden. Waerom oock ''Paulus'' den Coloſſenſen dreygende, vraeght of hy wil tot haer komen met Vriendlijckheyt of met een yſeren Roede? <br>{{gap}}De Struys worter by gedaen, om te betoonen, dat de Hardigheyt een Dienaer is van de Straffe of Iuſtitie, die door haer ſelve, alle twiſt vertoont. <section begin="contrasto1"/>{{center|{{sc|{{sp|Contrast}}o}}. ''Strijd, tegenſtand''.}} [[Bestand:Iconologia by Cesare Ripa (1644) p 494 Contrasto.jpg|center]] {{Initiaal|E}}En gewapent Ionghman met een roode Rock onder het Harnas, hebbende een bloot Rapier, ſtaende vaerdigh om zijnen Viand een ſteeck te geven, op der aerde ſal een Katte met een Hond ſtaen, vaerdigh om te vechten. <br>{{gap}}Tegenſtand is geweld van twiſtige Menſchen, waer van d’eene boven d’ander ſoeckt uyt te ſteken, en daerom wort hy gewapent gemaelt, oock te gelijck vaerdigh om ſich ſelve te beſchermen, en zijnen Viand aen te vallen. <br>{{gap}}De roode verwe bediet de ontstelteniſſe van ’t gemoed, en de heerſchappie van ſieckte of paſſien die ſich bewegen en het bloed beroeren. <br>{{gap}}Hy wort tuſſchen een Katte en een Hond geſtelt, om dat de Strijd, door de ongelijcke en ſtrijdige Natuyren, hier uyt zijnen oorſprongh neemt. <section end="contrasto1"/> <section begin="contrasto2"/>{{center|{{sc|{{sp|Contrast}}o}}. ''Strijd, tegenſtand''.}} {{Initiaal|E}}En Iongelingh die onder zijn Waepenrock een kleed heeft van roode verwe, houdende in de rechter hand een bloote Poignaert met een ſeer wreed geſicht, hebbende in zijn ſlincker hand een Stekade, die hy te rugge houd, als of hy wilde toe ſteken. <section end="contrasto2"/> <section begin="combatimento"/>{{center|{{sc|{{sp|Combatimento}}}} del {{sc|{{sp|Ragione & Appetit}}o}}. ''Strijd van de Reeden tegen de luſt des vleeſchs''.}} {{Initiaal|V}}An de beeldniſſe van ''Hercules'', daer hy ''Anteum'' doodſlaet, gelijckmen in veele Medaglien vint, daer van maecken ſommige deſe uytlegginge: als dat ''Hercules'' ſoude weſen een gelijcknis of ontwerp van de ziele en van den geeſt des Menſchen, die door de Reeden geleyt wort, en ''Anteus'' ſoude het licchaem weſen. De borſt van ''Hercules'' is de Zeetel van de Wijsheyt en Voorſichtigheyt, die een geſtadige ſtrijd voeren met de wille en de genegentheyt, ſulx dat de genegentheyt altijd tegen ſpreeckt en tegens de Reeden ſtreeft. Soo kan oock de Reeden geen overhand hebben noch het veld behouden, ten zy datſe ’t lichaem om hoogh heft, en verre uyt het geſichte voert van deſe aerdſche dingen, ſulx dat de voeten, te weten de genegentheden, geen meer opſtokinge of voedſel van deſe aerde ontfangen, voor en al eer alle de begeerlijckheden en hertztochten, die daer kinderen van der aerde zijn, te gelijck werden gedoot. <section end="combatimento"/> <section begin="studio"/>{{gap}}{{sc|{{sp|Studi}}o}}. Soeckt ''Oefningen in de konſten'', of ''geleertheyt''. <section end="studio"/> <section begin="sospiri"/>{{center|{{sc|{{sp|Sospir}}i}}. ''Suchten''.}} {{Initiaal|V}}Eele beeldniſſen konnen over het Suchten gemaeckt worden, want daer zijn <section end="sospiri"/><noinclude>{{Rechts|veele}}</noinclude> s49iir5sd7s6jj7bclkaao7edqpqqid Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Uit Herbert Spencer Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen 0 40349 126826 2022-07-28T17:21:16Z Vincent Steenberg 280 nieuw wikitext text/x-wiki {{Koptekst | Titel = ‘Uit: Herbert Spencer „Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen.” Contemporary review’ | Schrijver = |Override_schrijver = [[Auteur:Herbert Spencer|Herbert Spencer]] | Vertaler = |Override_vertaler = | Sectie = | Vorige = | Volgende = | Jaar = | Opmerkingen = Afkomstig uit ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6 (zaterdag 6 februari 1897), p.&nbsp;34-35. [[Wikisource:Publiek domein|Publiek domein]]. }} <pages index="Architectura vol 005 no 006.djvu" from="4" to="5" fromsection="contemporaryreview" tosection="contemporaryreview"/> [[Categorie:Architectura]] kqouohfj96g1d5c5zawu10u93wa8c78 126832 126826 2022-07-28T17:46:53Z Vincent Steenberg 280 wikitext text/x-wiki {{Koptekst | Titel = ‘Uit: Herbert Spencer „Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen.” Contemporary Review’ | Schrijver = |Override_schrijver = [[Auteur:Herbert Spencer|Herbert Spencer]] | Vertaler = |Override_vertaler = | Sectie = | Vorige = | Volgende = | Jaar = | Opmerkingen = Afkomstig uit ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6 (zaterdag 6 februari 1897), p.&nbsp;34-35. [[Wikisource:Publiek domein|Publiek domein]]. }} <pages index="Architectura vol 005 no 006.djvu" from="4" to="5" fromsection="contemporaryreview" tosection="contemporaryreview"/> [[Categorie:Architectura]] 1dfytwus37dk06db86o25671t7xvals Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Breda, 1 Febr. 1897 0 40350 126829 2022-07-28T17:30:06Z Vincent Steenberg 280 nieuw wikitext text/x-wiki {{Koptekst | Titel = ‘Ingezonden. Breda, 1 Febr. 1897’ | Schrijver = |Override_schrijver = [[Auteur:J|J.]] | Vertaler = |Override_vertaler = | Sectie = | Vorige = | Volgende = | Jaar = | Opmerkingen = Afkomstig uit ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6 (zaterdag 6 februari 1897), p.&nbsp;35. [[Wikisource:Publiek domein|Publiek domein]]. }} <pages index="Architectura vol 005 no 006.djvu" from="5" to="5" fromsection="ingezonden1" tosection="ingezonden1"/> [[Categorie:Architectura]] mhkklj3628lm4k7xspn6fhy6dvmuh4c Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Leeuwarden, 31 Januari 1897 0 40351 126830 2022-07-28T17:35:20Z Vincent Steenberg 280 nieuw wikitext text/x-wiki {{Koptekst | Titel = ‘[Ingezonden]. Leeuwarden, 31 Januari 1897’ | Schrijver = |Override_schrijver = [[Auteur:T|T.]] | Vertaler = |Override_vertaler = | Sectie = | Vorige = | Volgende = | Jaar = | Opmerkingen = Afkomstig uit ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6 (zaterdag 6 februari 1897), p.&nbsp;35. [[Wikisource:Publiek domein|Publiek domein]]. }} <pages index="Architectura vol 005 no 006.djvu" from="5" to="5" fromsection="ingezonden2" tosection="ingezonden2"/> [[Categorie:Architectura]] rl1reduohqkdcb9gcvry7m96fi6v59b Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Vragenbus 0 40352 126831 2022-07-28T17:42:47Z Vincent Steenberg 280 nieuw wikitext text/x-wiki {{Koptekst | Titel = ‘Vragenbus’ | Schrijver = |Override_schrijver = een anonieme schrijver en het bestuur van het Genootschap Architectura et Amicitia | Vertaler = |Override_vertaler = | Sectie = | Vorige = | Volgende = | Jaar = | Opmerkingen = Afkomstig uit ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6 (zaterdag 6 februari 1897), p.&nbsp;35. [[Wikisource:Publiek domein|Publiek domein]]. }} <pages index="Architectura vol 005 no 006.djvu" from="5" to="5" fromsection="vragenbus" tosection="vragenbus"/> [[Categorie:Architectura]] pm4kuwc73uzv65b921uoyaugm7o8qwe Auteur:Herbert Spencer 102 40353 126833 2022-07-28T17:48:52Z Vincent Steenberg 280 nieuw wikitext text/x-wiki {{Infobox auteur}} == Werken == *Herbert Spencer (6 februari 1897) [[Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Uit Herbert Spencer Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen|‘Uit: Herbert Spencer „Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen.” Contemporary Review’]], ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6, p.&nbsp;34-35. [[Categorie:Brits auteur|Spencer, Herbert]] rf0u0yk3lijzt97z7eli0xrw7qhbj5j 126836 126833 2022-07-28T18:11:36Z Vincent Steenberg 280 infobox wikitext text/x-wiki {{Infobox auteur |nationaliteit=Brits |taal=Engels }} == Werken == *Herbert Spencer (6 februari 1897) [[Architectura/Jaargang 5/Nummer 6/Uit Herbert Spencer Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen|‘Uit: Herbert Spencer „Over de ontwikkeling der maatschappelijke werkkringen.” Contemporary Review’]], ''Architectura'', jrg. 5, nr. 6, p.&nbsp;34-35. [[Categorie:Brits auteur|Spencer, Herbert]] pgss5kszxv0kk6egmurqocu7z6jwlre Categorie:Brits auteur 14 40354 126834 2022-07-28T17:49:26Z Vincent Steenberg 280 nieuw wikitext text/x-wiki {{Wikipediacat|Brits schrijver}} [[Categorie:Bronnen naar auteur]] [[Categorie:Verenigd Koninkrijk|Auteur]] fmz5hiblz3o7j6vcr5gh47pxkra0d3f