Wikipedija mtwiki https://mt.wikipedia.org/wiki/Il-Pa%C4%A1na_prin%C4%8Bipali MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Medja Speċjali Diskussjoni Utent Diskussjoni utent Wikipedija Diskussjoni Wikipedija Stampa Diskussjoni stampa MediaWiki Diskussjoni MediaWiki Mudell Diskussjoni mudell Għajnuna Diskussjoni għajnuna Kategorija Diskussjoni kategorija Portal Diskussjoni portal TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 12595 278793 249593 2022-08-07T11:22:51Z Chrisportelli 355 tiswija tar-referenzi, infobox wikitext text/x-wiki {{Infobox plejer tal-futbol |isem_plejer = Ryan Giggs |stampa = [[Stampa:Cskamu 17.jpg|250px]] |isem_sħiħ = Ryan Joseph Giggs |data_twelid = {{data tat-twelid u età|1973|11|29}} |post_twelid = [[Cardiff]] |pajjiż_twelid = Wales |tul = 1.80 m |rwol = |klabb_attwali = |numru = |snin_mixtla1 = 1985–1987 |klabb_mixtla1 = [[Manchester City FC|Manchester City]] |snin_mixtla2 = 1987–1990 |klabb_mixtla2 = [[Manchester United FC|Manchester United]] |snin1 = 1990–2014 |klabb1 = [[Manchester United FC|Manchester United]] |snin_nazzjonali1 = 1991–2007 |tim_nazzjonali1 = [[Tim nazzjonali tal-futbol ta' Wales|Wales]] |snin_nazzjonali2 = 2012 |tim_nazzjonali2 = [[Tim nazzjonali Olimpiku tal-futbol tar-Renju Unit|Renju Unit]] |snin_kowċ1 = 2014 |klabb_kowċ1 = [[Manchester United FC|Manchester United]] (proviżorju) |snin_kowċ2 = 2018–2022 |klabb_kowċ2 = [[Tim nazzjonali tal-futbol ta' Wales|Wales]] }} '''Ryan Joseph Giggs''' (twieled fid-29 ta' Novembru 1973) huwa eks-plejer u kowċ tal-[[futbol]] minn [[Wales]] li lagħab il-karriera professjonali kollha tiegħu ma' [[Manchester United FC|Manchester United]]. Fis-snin disgħin beda fuq il-faxxa x-xellugija u kompla f'din il-pożizzjoni fil-bidu tal-millenju l-ġdid, imma aktar riċentament beda fi rwol aktar offensiv u ċentrali. Giggs iżomm numru ta' rekords marbutin mal-kamp tal-futbol, fosthom dak tal-plejer l-aktar dekorat fl-istorja tal-futbol Ingliż. Fil-11 ta' Mejju 2008, hu sar l-ewwel plejer li rnexxielu jirbaħ 10 midalji tal-kampjonat Ingliż. Giggs kien l-ewwel plejer fl-istorja li rebaħ żewġ unuri konsekuttivi tal-[[Plejer Żagħżugħ tas-Sena tal-PFA]] (1992 u 1993) u l-uniku plejer li lagħab u skorja f'kull staġun tal-[[Premier League]] minn mindu ġie introdott fl-1992, fejn iżomm ukoll ir-rekord għall-aktar numru ta' assists li rregala fil-kampjonat.<ref>{{ċita web|url=http://www.premiersoccerstats.com/Records.cfm?DOrderby=OPAss&DYearby=All%20Seasons |titlu=All Time Player Records |sit=Premiersoccerstats.com |data=2009-03-03 |data-aċċess=2009-04-07 |lingwa=Ingliż}}</ref> == Snin tal-bidu == Giggs twieled f'Canton, [[Cardiff]], ġewwa Wales, lil [[Danny Wilson]] u Lynne Giggs (issa Lynne Johnson). Bħala tifel, Giggs trabba f'Ely, subborg ta' Cardiff, però ħafna mill-ħin tiegħu kien iqattgħu mal-ġenituri ta' ommu u jilgħab il-futbol fit-triqat ta' ħdejn id-dar tagħhom f'Pentrebane. Fl-1980, meta Giggs kellu sitt snin, missieru ngħaqad mat-tim tar-rugbi [[Swinton Lions|Swinton RLC]], fejn b'hekk il-familja kellha timxi lejn it-Tramuntana lejn [[Manchester]]. Dan it-trasferiment kien wiħed trawmatiku għal Giggs hekk kif hu kien qrib ħafna ta' nannietu f'Cardiff. Giggs hu ta' razza mħallta — nannuh min-naħa ta' missieru hu minn [[Sierra Leone]] — u tkellem ħafna fuq ir-[[razziżmu]] li affaċċja meta kien għadu żgħir.<ref>{{ċita aħbar |url=http://www.mirror.co.uk/news/hopenothate/2008/04/30/ryan-giggs-you-must-speak-out-on-abusers-115875-20399451/ |titlu=Ryan Giggs: You must speak out on abusers |data=2008-04-30 |pubblikatur=Daily Mirror |data-aċċess=2009-04-07 |lingwa=Ingliż }}</ref> Wara li ttrasferixxa lejn Manchester, Giggs deher għat-tim lokali ta' Deans FC, li kienu taħt il-gwida ta' Dennis Schofield, li kien jaħdem f'isem [[Manchester City FC|Manchester City]]. L-ewwel partita tiegħu ma' Deans intemmet f'telfa ta' 9–0 kontra Stretford Vico. Madanakollu ħafna kienu n-nies li faħħru l-prestazzjoni tajba ta' Giggs. Schofield irrakkomanda lil Giggs lil Manchester City, u huma kisbu l-firma tiegħu. Sadanittant, Giggs kompla jilgħab għal Salford Boys, li kienu laħqu l-finali tal-kompetizzjoni tal-Granada Schools Cup f'Anfield fl-1987. It-tim ta' Giggs rebħet il-finali, b'Giggs bħala l-kaptan tal-iskwadra. Waqt li kien qed jilgħab ma' Deans, Harold Wood, li kien jaħdem f'isem [[Manchester United FC|Manchester United]], segwa ħafna l-prestazzjonijiet ta' Giggs u kien impressjonat, tant li pproponieh lil [[Alex Ferguson]]. Wara li ġie offrut perjodu ta' prova matul iż-żmien tal-Milied fl-1986, f'għeluq l-erbatax-il sena, Ferguson offrielu kuntratt ta' sentejn mal-akkademja waqt li pperswadew lil Giggs bl-opportunità li jsir plejer professjonali fi tliet snin. == Ma' Manchester United == === Ħarsa ġenerali === Giggs għamel l-ewwel dehra mal-klabb matul l-[[Kampjonat tal-futbol Ingliż 1990–91|istaġun 1990–91]] u sar figura regulari mal-ewwel tim mill-[[Premier League 1991–92|istaġun 1991–92]]. Hu hu l-aktar plejer li lagħab l-aktar partiti kompetittivi għall-klabb, u jżomm ir-rekord tal-klabb tal-aktar trofej mirbuħa minn plejer (23).<ref>{{ċita web |url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid={FE60904B-C2A8-4E60-9B05-700DBBC29BBC}&section=playerProfile&teamid=458&bioid=91965 |titlu=Ryan Giggs |data-aċċess=2009-04-08 |pubblikatur=Manchester United FC |lingwa=Ingliż }}</ref> Mill-1992, hu kiseb għaxar midalji tal-[[Premier League]], erba' midalji tal-[[FA Cup]], tlieta tal-[[Football League Cup|League Cup]] u tnejn taċ-[[UEFA Champions League|Champions League]]. Barra minn hekk hu spiċċa finalista tellief f'żewġ finali tal-FA Cup u tnejn tal-League Cup, u kif ukoll kien parti minn erba' timijiet ta' United li spiċċa fit-tieni post fil-kampjonat. Fis-snin riċenti, Giggs kien il-kaptan tal-iskwadra f'diversi okkażżjonijiet, partikularment matul l-[[Premier League 2007–08|istaġun 2007–08]] meta l-kaptan regulari [[Gary Neville]] kien barra mil-logħob minħabba li kien imweġġa'. === Staġun debuttanti === F'għeluq is-sbatax-il sena Giggs iddebutta kontra [[Everton FC|Everton]] ġewwa [[Old Trafford]] nhar it-2 ta' Marzu 1991, bħala sostitut għal [[Denis Irwin]] fit-telfa ta' 2–0. Fl-ewwel dehra tiegħu mal-ewwel ħdax, Giggs skorja l-ewwel gowl tiegħu fir-rebħa ta' 1–0 fid-[[derbi ta' Manchester]] tal-4 ta' Mejju 1991, minkejja li deher li l-gowl kien awtogowl ta' [[Colin Hendry]]. Hu ma kienx inkluż fost is-sittax-il plejer li għelbu lil [[FC Barcelona|Barcelona]] fit-[[Tazza tat-Tazez Ewropej]] ħdax-il ġurnata wara. Fil-bidu tal-[[Kampjonat tal-futbol Ingliż 1991–92|istaġun 1991–92]] beda bħala plejer regulari mal-iskwadra, minkejja li xorta waħda baqa' attiv mas-settur mixtla, fejn kien kaptan tat-tim li ttrijonfa fl-FA Youth Cup fl-1992. Giggs żblokka mal-ewwel tim meta kien għad għandu sbatax-il sena, u kompla fost uħud miż-żgħażagħ ta' United li telgħu mal-ewwel tim taħt Ferguson. F'dak l-istaġun, Giggs lagħab fit-tim li spiċċa fit-tieni post tal-[[L-Ewwel Diviżjoni tal-Football League|Ewwel Diviżjoni]] taħt [[Leeds United FC|Leeds United]]. Giggs kiseb l-ewwel trofew tiegħu fit-12 ta' April 1992 hekk kif United għelbu lil [[Nottingham Forest FC|Nottingham Forest]] fil-finali tal-[[Football League Cup|League Cup]], wara li Giggs assista lil [[Brian McClair]] għall-uniku gowl tal-konfront. Fi tmiem l-istaġun, hu ġie vvutat bħala l-[[Plejer Żagħżugħ tas-Sena tal-PFA]]. === Bidu tal-karriera === Il-bidu tal-[[Premier League 1992–93|istaġun 1992–93]] — l-ewwel staġun tal-[[Premier League]] — ra lil Giggs ikun diġà figura importanti fit-tim ta' United, u sar magħruf bħala wieħed mill-aktar prospetti tal-futbol Brittaniku. F'din l-età żagħżugħa Giggs beda jsir aktar popolari, fejn barra li kellu programm televiżiv tiegħu li kien iġib l-isem ta' ''Ryan Giggs' Soccer Skills'' (1994), hu deher f'diversi faċċati ta' rivisti, bħala parti mill-isforz li sar mill-Premier League biex ibiddlu l-immaġini ħażina li inħolqot fis-snin tmenin minħabba każi ta' [[ħuliganiżmu]]. Hu ngħata ġieħ bħala l-ewwel stilla tal-futbol li qatt qabad l-immaġinazzjoni tal-pubbliku b'tali mod popolari mill-era ta' [[George Best]],<ref name="nationalfootballmuseum1">{{ċita web |url=http://www.nationalfootballmuseum.com/pages/fame/Inductees/ryangiggs.htm |titlu=Football Hall of Fame - Ryan Giggs |sit=Nationalfootballmuseum.com |data= |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> u l-ironija kienet li Best u [[Bobby Charlton]] kienu jiddeskrivu lil Giggs bħala l-aktar plejer żagħżugħ favorit tagħhom. Tant kien it-talent ta' Giggs li kliem bħal "ġenju" u "maġiku" kienu ħafna drabi jidħlu fid-deskrizzjonijiet li sħabu kienu jagħtu fuqu, bħal [[Paul Ince]], waqt li [[Gary Pallister]] darba minnhom qal li d-difensuri ta' United kienu jgħidu "li demmhom kien idur biex jippruvaw jimmarkawh waqt it-taħriġ".<ref name="football1">{{ċita aħbar|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/low/football/teams/m/man_utd/6376845.stm |titlu=Ryan Giggs in a league of his own |pubblikatur=BBC News |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> [[Steve Bruce]] stqarr ukoll li "meta Ryan kien jiġri, kien jiġri daqs ir-riħ. Ma kontx tisimgħu, hu kien dak id-dawl fuq saqajh. Hu kellu dak il-moviment naturali, li permezz ta' ballun il-plejers kbar biss iħaddnu. Bl-ebda nuqqas ta' rispett lejn [David] Beckham u Scholesy, però hu hu l-uniku wieħed li minn dejjem kellu jkun stilla."<ref name="football1"/> Il-gowls tiegħu ħafna drabi kienu jiġu nominati għal diversi unuri tal-Gowl tal-Istaġun, u uħud kienu jkunu memorabbli, partikularment dawk kontra [[Queens Park Rangers FC|Queens Park Rangers]] fl-1993, [[Tottenham Hotspur FC|Tottenham]] fl-1994, [[Everton FC|Everton]] fl-1995, [[Coventry City FC|Coventry]] fl-1996, u l-aktar wieħed popolari, il-gowl personali kontra [[Arsenal FC|Arsenal]] fis-semifinali tal-FA Cup 1999. Matul il-[[ħin supplementari]], Giggs seraq il-ballun wara li [[Patrick Vieira]] żbalja fil-passaġġ tiegħu, u għamel ġirja minn nofs il-grawnd sa ġewwa l-kaxxa l-kbira fejn għadda minn bejn id-difiża tal-''Gunners'', li kienet tinkludi lil [[Tony Adams]], [[Lee Dixon]] u [[Martin Keown]] qabel ma x-xutt finali tiegħu spiċċa taħt ġewwa l-lasta difiża minn [[David Seaman]]. Lejn tmiem is-snin disgħin, bl-irtirar ta' [[Eric Cantona]] u l-introduzzjoni ta' plejers żgaħżagħ bħal [[David Beckham]], [[Paul Scholes]], [[Gary Neville]], [[Philip Neville]] u [[Nicky Butt]], il-profil fl-istampa ta' Giggs naqas u tilef diversi partiti minħabba li kien imweġġa', minkejja li l-forma tiegħu kienet kostantament waħda pożittiva. Mumenti memorabbli jinkludu l-gowl fil-ħin barrani kontra l-arċi-rivali Arsenal fis-semifinali tal-[[FA Cup]] li ta lil United rebħa ta' 2-1, u l-gowl tal-pari fid-90 minuta fil-leg ġewwa darhom tas-semifinali tal-UEFA Champions League kontra [[Juventus FC|Juventus]]. Fil-finali tal-[[UEFA Champions League 1998–99]] Giggs assista lil [[Teddy Sheringham]] għall-gowl tal-pari qabel ma' [[Ole Gunnar Solskjær|Solskjær]] skorja l-gowl tar-rebħa sekondi wara, li wassal lil United għar-rebħ tat-[[It-Tripletta|Tripletta]]. Giggs kien ukoll Plejer tal-Partita hekk kif United għelbu lil [[Sociedade Esportiva Palmeiras|Palmeiras]] biex kisbu t-[[Tazza Interkontinentali (futbol)|Tazza Interkontinentali]] f'dik l-istess sena. === Is-snin ta' wara === [[Stampa:Giggs cropped.jpg|thumb|Ryan Giggs, 2006]] Giggs kien wieħed mill-aktar plejers esperjenzati meta [[Denis Irwin]] telaq f'Mejju tal-2002, u sar pedina importanti tal-klabb, minkejja li kien għadu biss fl-età ta' 28 sena. Giggs kompla jtejjeb il-prestazzjonijiet tiegħu fl-erba' snin wara t-trijonf tat-[[It-Tripletta|Tripletta]] fl-1999. United kienu ċampjins tal-[[Premier League]] fi tliet okkażżjonijiet minn erba' wara t-Tripletta, u kif ukoll laħqu l-kwarti tal-finali taċ-Champions League tliet darbiet u s-semifinali darba. Hu ċċelebra l-għaxar snin anniversarju f'Old Trafford b'partita ta' testimonjanza kontra [[Celtic FC|Celtic]] fil-bidu tal-[[Premier League 2001–02|istaġun 2001–02]]. Sena wara, hu skorja l-100 gowl fil-karriera tiegħu f'pari ta' 2–2 kontra [[Chelsea FC|Chelsea]] ġewwa [[Stamford Bridge]]. Hu kiseb ir-raba' suċċess fl-FA Cup nhar it-22 ta' Mejju 2004, fejn sar wieħed minn żewġ plejers biss (bl-ieħor ikun [[Roy Keane]]) li rebaħ dan it-trofew erba' darbiet waqt li kien qed jilgħab għal Manchester United. Hu spiċċa wkoll għal tliet darbiet bħala finalista tellief fl-1995, fl-2005 u fl-2007. Il-parteċipazzjoni tiegħu fir-rebħa kontra [[Liverpool FC|Liverpool]] f'Settembru tal-2004 għamlitu t-tielet plejer li lagħab 600 logħba għal United, ma' [[Bobby Charlton]] u [[Bill Foulkes]]. Wara dan l-istaġun, Giggs estenda l-kuntratt b'sentejn oħra. Sussegwentament iffirma żewġ estensjonijiet tal-kuntratt ta' sena kull wieħed, li b'hekk se jżommu f'Old Trafford tal-anqas sa' Ġunju 2010, meta hu jkun 36. Giggs gawda minn karriera fejn ftit li xejn kellu perjodi mingħajr logħob minħabba li jkun weġġa', ħlief għal xi problemi fil-[[hamstring]]. Nhar is-6 ta' Mejju 2007, bit-tim ta' [[Chelsea FC|Chelsea]] ma jiksibx aktar mill-pari ta' 1–1 kontra r-rivali ta' Londra [[Arsenal FC|Arsenal]], Manchester United saru ċ-ċampjins tal-Ingilterra. Permezz ta' din il-midalja, Ryan Giggs għamel rekord ġdid ta' disa' titli tal-kampjonat, fejn għeleb ir-rekord preċedenti ta' tmienja maqsum flimkien ma' [[Alan Hansen]] u [[Phil Neal]] (li rebħu t-titli tagħhom ma' Liverpool). Giggs beda mal-ewwel ħdax fir-rebħa fiċ-[[FA Community Shield|Charity Shield]] 2007 fejn skorja l-gowl tal-vantaġġ momentarju, fil-partita li ntemmet sal-ħin normali 1–1. Fl-[[għoti tal-penalties]] ir-''Red Devils'' ħarġu rebbieħa hekk kif il-gowler [[Edwin van der Sar]] salva l-penalties kollha ta' Chelsea. Fl-[[Premier League 2007–08|istaġun 2007–08]], Alex Ferguson adotta sistema ta' rotazzjoni bejn Giggs u l-plejers il-ġodda [[Nani]] u [[Anderson Luís de Abreu Oliveira|Anderson]]. Minkejja dan, Giggs baqa' bħala l-għażla favorita għall-konfront antiċipat ma' Chelsea ġewwa Old Trafford u l-passaġġ tiegħu għal [[Carlos Tevez]] irriżulta fl-ewwel gowl mal-klabb ta' dan tal-aħħar. Giggs skorja l-100 gowl tiegħu fil-kampjonat nhar it-8 ta' Diċembru 2007 kontra [[Derby County FC|Derby County]], partita li United ħarġu rebbieħa 4–1.<ref>{{ċita aħbar |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_prem/7134842.stm |titlu=Giggs is underrated - Ferdinand |pubblikatur=BBC Sport |data=2007-12-08 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> Nhar l-20 ta' Frar 2008 hu għamel il-100 dehra tiegħu fil-UEFA Champions League kontra [[Olympique Lyonnais|Lyon]]<ref>{{ċita web |url=http://www.uefa.com/competitions/ucl/news/kind=1/newsid=660162.html |titlu=Giggs signs up for 100 club in Lyon |sit=uefa.com |pubblikatur=Union of European Football Associations |data=2008-02-20 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref>, waqt li fil-11 ta' Mejju 2008 hu daħal bħala sostitut għal [[Park Ji-Sung]] biex ugwalja r-rekord ta' [[Bobby Charlton]] ta' 758 preżenza ma' United.<ref>{{ċita aħbar |url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/2300209/Ryan-Giggs-reaches-Bobby-Charlton-mark.html |titlu=Ryan Giggs reaches Bobby Charlton mark |pubblikatur=The Telegraph |isem=Tim |kunjom=Rich |data=2008-05-12 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> F'din il-partita stess, Giggs skorja t-tieni gowl tal-konfront, fejn assigura l-għaxar titlu tal-Premier League kemm tiegħu personali u kif ukoll ta' United. Għaxart ijiem wara, fil-21 ta' Mejju 2008, Giggs kiser ir-rekord ta' preżenzi meta daħal bħala sostitut fis-87 minuta għal Paul Scholes fil-finali tal-[[UEFA Champions League 2007–08|UEFA Champions League]] kontra Chelsea. United rebħu din il-finali bl-għoti tal-penalties, b'Giggs jiskorja l-penalty li kellu jkun il-penalty rebbieħ għal United (wara li [[Nicolas Anelka]] tilef il-''penalty'' tiegħu) u ngħaqad ma' [[Steve McManaman]] u sieħbu [[Owen Hargreaves]] fil-lista ta' plejers Brittaniċi li lagħbu u rebħu iktar minn finali waħda taċ-Champions League. Fil-bidu tal-[[Premier League 2008–09|istaġun 2008–09]], Sir Alex Ferguson beda jpoġġi lil Giggs f'nofs il-grawnd, taħt l-attakkant, minflok fil-pożizzjoni favorita tiegħu fuq il-ġwienaħ. Giggs adatta sew f'dan l-irwol il-ġdid u assista żewġ gowls f'kemm il-partiti, kontra [[Middlesbrough FC|Middlesbrough]] u [[AaB Football|Aalborg]]. Sir Alex Ferguson qal f'intervista, "Ryan (Giggs) hu plejer importanti, hu se jkun 35 f'Novembru li ġej imma fl-età ta' 35 sena, hu jista' jkun il-plejer l-aktar importanti. Meta kellu 25, Ryan kien iħawwad lid-difiżi bil-ġiri tiegħu fuq il-faxex, imma fl-età ta' 35 sena, hu se jilgħab aktar fil-fond."<ref>{{ċita web |url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BB4CEE8FA%2D9A47%2D47BC%2DB069%2D3F7A2F35DB70%7D&newsid=5928153 |titlu=Report: MU 1 (6) Chelsea 1 (5) |pubblikatur=Manchester United FC |isem=Gemma |kunjom=Thompson |data=2008-05-21 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> Nhar it-8 ta' Frar 2009, Giggs żamm ir-rekord li jkun l-uniku plejer li skorja f'kull staġun tal-Premier League mill-fundazzjoni tiegħu fl-1992 meta skorja l-uniku gowl fir-rebħa ta' 1–0 fuq [[West Ham United FC|West Ham United]].<ref>{{ċita aħbar |isem=Mandeep |kunjom=Sanghera |titlu=West Ham 0-1 Man Utd |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_prem/7867122.stm |pubblikatur=BBC Sport |data=2009-02-08 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> Fi Frar tal-2009 Giggs iffirma estensjoni tal-kuntratt għal sena oħra.<ref>{{ċita aħbar |titlu=Giggs signs new Man utd contract |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/m/man_utd/7885531.stm |pubblikatur=BBC Sport |data=2009-02-12 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> == Internazzjonali == Fl-1991, hu żamm ir-rekord mondjali għall-iżgħar plejer li qatt lagħab għal [[Tim nazzjonali tal-futbol ta' Wales|Wales]]. Minn dakinhar 'il quddiem hu għamel 64 preżenza, u skorja tnax-il gowl għat-tim nazzjonali bejn l-1991 u l-2007. Hu kien kaptan ta' Wales fl-2004. Giggs irċieva ċerta kritika għan-nuqqas ta' involviment fil-partiti ta' ħbiberija internazzjonali. Mid-debutt tiegħu fl-1991 kontra l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Ġermanja|Ġermanja]], Giggs naqas li jattendi għal logħba ta' ħbiberija internazzjonali għal disa' snin, fejn tilef tmintax-il logħba ta' ħbiberija konsekuttiva. Ir-raġuni uffiċjali mogħtija għal dawn l-assenzi kienet li Giggs kien imweġġa' f'kull okkażżjoni. Madanakollu, il-kowċ ta' Manchester United Alex Ferguson fil-fatt kellu politika li ma jħallix il-plejer jingħaqad għall-partiti ta' ħbiberija.<ref>{{ċita aħbar |isem=Paul |kunjom=Walker |titlu=Ferguson 'protects' Giggs from Wales |url=http://www.findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_20000302/ai_n14293632 |pubblikatur=The Independent |data=2000-03-02 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> F'Settembru tal-2006, Giggs lagħab f'logħba ta' ħbiberija kontra l-Brażil f'White Hart Lane. Il-prestazzjoni tiegħu wasslet lill-kowċ tal-Brażil, [[Dunga]], biex ifaħħar lil Giggs u jistqarr li kieku ma kienx jidher ħuta barra mill-ilma kieku jilgħab mal-ħames darbiet ċampjins mondjali ma' stilel bħal [[Kaká]] u [[Ronaldinho]].<ref>{{ċita aħbar |titlu=Brazil's Dunga dazzled by Giggs |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/internationals/5320010.stm |pubblikatur=BBC Sport |data=2006-09-06 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> B'sorpriża kbira, Giggs ħabbar l-irtirar tiegħu mill-futbol internazzjonali fit-30 ta' Mejju 2007 waqt konferenza stampa, biex għalaq kapitlu ta' sittax-il sena mat-tim nazzjonali. Ir-raġuni wara din l-għażla kienet li xtaq li jikkonċentra aktar fuq il-karriera tiegħu ma' United. L-aħħar partita ma' Wales, u bħala kaptan, kienet partita mill-[[Kwalifikazzjoni għall-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008|fażi ta' kwalifikazzjoni]] għall-[[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008|Kampjonati Ewropej 2008]] kontra r-[[Tim nazzjonali tal-futbol tar-Repubblika Ċeka|Repubblika Ċeka]] fit-2 ta' Ġunju ġewwa Cardiff. Hu kiseb l-64 apparenza f'din il-partita u rebaħ l-unur tal-Plejer tal-Partita hekk kif il-konfront intemm 0-0.<ref>{{ċita aħbar |titlu=Giggs ends international career |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/internationals/6703359.stm |pubblikatur=BBC Sport |data=2007-05-30 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> == Dixxiplina == Giggs kellu rekord ta' dixxiplina tajba ħafna matul il-bidu tal-karriera tiegħu fejn irċieva ftit ammonizzjonijiet. Fil-fatt, hu qatt ma ġie mkeċċi kull meta lagħab ma' [[Manchester United FC|Manchester United]] u darba waħda mat-tim ta' Wales. L-uniku karta ħamra waslet fl-2001 f'partita internazzjonali kontra n-[[Tim nazzjonali tal-futbol tan-Norveġja|Norveġja]], liema partita Wales tilfu. F'Novembru 2003, hu nstab ħati mill-FA ta' kondotta improprja wara partita kontra l-Arsenal. Fl-istess ġimgħa, Giggs irċieva sospensjoni ta' żewġ partiti mill-futbol internazzjonali wara li deliberatament ta daqqa ta' minkeb lill-plejer [[Russja|Russu]] [[Vadim Evseev]]. == Statistika == ''Statistika aġġornata sal-11 ta' Awwissu 2013.''<ref>{{ċita web |url=http://www.stretfordend.co.uk/playermenu/giggs.html |titlu=Ryan Giggs |data-aċċess=2009-04-05 |isem=Andrew |kunjom=Endlar |sit=StretfordEnd.co.uk |lingwa=Ingliż }}</ref> {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"|Klabb !rowspan="2"|Staġun !colspan="2"|Kampjonat !colspan="2"|[[FA Cup]] !colspan="2"|[[Football League Cup|League Cup]] !colspan="2"|[[UEFA|Ewropa]] !colspan="2"|Oħrajn{{nota|Tinkludi kompetizzjonijiet oħra, fosthom l-[[FA Community Shield]], [[Supertazza Ewropea]], [[Tazza Interkontinentali (futbol)|Tazza Interkontinentali]], [[Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs]].}} !colspan="2"|Total |- !Preż!!Gowls!!Preż!!Gowls!!Preż!!Gowls!!Preż!!Gowls!!Preż!!Gowls!!Preż!!Gowls |- |rowspan="24" valign="center"|[[Manchester United FC|Manchester United]] |[[Kampjonat tal-futbol Ingliż 1990–91|1990–91]] |2||1||0||0||0||0||0||0||0||0||2||1 |- |[[Premier League 1991–92|1991–92]] |38||4||3||0||8||3||1||0||1||0||51||7 |- |[[Premier League 1992–93|1992–93]] |41||9||2||2||2||0||1||0||0||0||46||11 |- |[[Premier League 1993–94|1993–94]] |38||13||7||1||8||3||4||0||1||0||58||17 |- |[[Premier League 1994–95|1994–95]] |29||1||7||1||0||0||3||2||1||0||40||4 |- |[[Premier League 1995–96|1995–96]] |33||11||7||1||2||0||2||0||0||0||44||12 |- |[[Premier League 1996–97|1996–97]] |26||3||3||0||0||0||7||2||1||0||37||5 |- |[[Premier League 1997–98|1997–98]] |29||8||2||0||0||0||5||1||1||0||37||9 |- |[[Premier League 1998–99|1998–99]] |24||3||6||2||1||0||9||5||1||0||41||10 |- |[[Premier League 1999–2000|1999–2000]] |30||6||colspan="2"|–||0||0||11||1||3||0||44||7 |- |[[Premier League 2000–01|2000–01]] |31||5||2||0||0||0||11||2||1||0||45||7 |- |[[Premier League 2001–02|2001–02]] |25||7||1||0||0||0||13||2||1||0||40||9 |- |[[Premier League 2002–03|2002–03]] |36||8||3||2||5||0||15||5||0||0||59||15 |- |[[Premier League 2003–04|2003–04]] |33||7||5||0||0||0||8||1||1||0||47||8 |- |[[Premier League 2004–05|2004–05]] |32||5||4||0||1||1||6||2||1||0||44||8 |- |[[Premier League 2005–06|2005–06]] |27||3||2||1||3||0||5||1||0||0||37||5 |- |[[Premier League 2006–07|2006–07]] |30||4||6||0||0||0||8||2||0||0||44||6 |- |[[Premier League 2007–08|2007–08]] |31||3||2||0||0||0||9||0||1||1||43||4 |- |[[Premier League 2008–09|2008–09]] |28||2||2||0||4||1||11||1||2||0||47||4 |- |[[Premier League 2009–10|2009–10]] |25||5||1||0||2||1||3||1||1||0||32||7 |- |[[Premier League 2010–11|2010–11]] |25||2||3||1||1||0||8||1||1||0||38||4 |- |[[Premier League 2011–12|2011–12]] |25||2||2||0||1||1||5||1||0||0||33||4 |- |[[Premier League 2012–13|2012–13]] |22||2||4||1||1||2||5||0||colspan="2"|–||32||5 |- |[[Premier League 2013–14|2013–14]] |0||0||0||0||0||0||0||0||1||0||1||0 |- !colspan="2"|Total !660!!114!!74!!12!!39!!12!!150!!29!!19!!1!!942!!168 |} ;Noti {{noti}} == Unuri == === Klabb === ;Manchester United * [[Premier League]]: 1992–93, 1993–94, 1995–96, 1996–97, 1998–99, 1999–2000, 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2010–11, 2012–13 * [[FA Cup]]: 1993–94, 1995–96, 1998–99, 2003–04 * [[Football League Cup]]: 1991–92, 2005–06, 2008–09, 2009–10 * [[FA Community Shield]]: 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010, 2013 * [[UEFA Champions League]]: 1998–99, 2007–08 * [[Tazza Super Ewropea]]: 1991 * [[Tazza Interkontinentali (futbol)|Tazza Interkontinentali]]: 1999 * [[Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs]]: 2008 === Individwali === * [[Plejer Żagħżugħ tas-Sena tal-PFA]]: 1992, 1993 * [[Trofew Bravo]]: 1993 * Plejer tal-Partita tat-Tazza Interkontinentali: 1999<ref>{{ċita web |titlu=Toyota Cup - Most Valuable Player of the Match Award |url=http://www.rsssf.com/tablest/toyotamvp.html |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> * Tim tad-Deċennju tal-Premier League: 2003<ref>{{ċita web |titlu=Ten Years and Counting |url=http://soccernet.espn.go.com/columns/story?id=264175&root=england&cc=4716 |data-aċċess=2009-04-08 |lingwa=Ingliż }}</ref> * [[Plejer tax-Xahar tal-Premier League]]: Settembru 1993, Awwissu 2006, Frar 2007 * Tim tas-Seklu tal-PFA: 2007 * [[Tim tas-Sena tal-PFA]]: 1993, 1994, 1995, 1996, 1998, 2001, 2007 * L-uniku plejer ta' Manchester United li lagħab f'kull tim rebbieħ tal-għaxar titli tal-Premier League u l-uniku plejer li rebaħ għaxar titli tal-kampjonat * L-uniku plejer ta' Manchter United li lagħab f'kull tim rebbieħ tat-tliet titli tal-League Cup * L-uniku plejer li skorja fi ħdax-il turnew konsekuttivi taċ-Champions League * L-uniku plejer li skorja fi tlettax-il turnew taċ-Champions League * L-uniku plejer li skorja f'kull staġun tal-Premier League mill-fundazzjoni tiegħu == Referenzi == {{referenzi}} == Ħoloq esterni == * {{soccerbase}} * [https://www.manutd.com/en/players-and-staff/detail/ryan-giggs Profil] fuq ManUtd.com {{DEFAULTSORT:Giggs, Ryan}} [[Kategorija:Twieldu fl-1973]] [[Kategorija:Nies ħajjin]] [[Kategorija:Futbolers Galliċi]] [[Kategorija:Plejers ta' Manchester United FC]] [[Kategorija:Plejers tal-Premier League]] [[Kategorija:Kowċis ta' Manchester United FC]] [[Kategorija:Kowċis tal-Premier League]] i0gukv4qe9yobwgqhqmaxyfjgryor28 2 27674 278788 278114 2022-08-07T08:09:37Z Caro de Segeda 17547 wikitext text/x-wiki {{#babel:es-4|en-3|fr-2|pt-2|de-2|lfn-2|ie-2|eo-1|ia-1|lfn-1|nov-1|mt-1}} * [[Konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja‎]] * [[Storja tal-Lhud f'Malta‎]] * [[Kristjaneżmu f’Malta]] * [[Riforma Protestanta]] * [[Mormoniżmu]] * [[Poeżija Għarbija]] * [[Il-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Jiem]] [[ie:Usator:Caro de Segeda]] 1f8doa1c3dtk92vq236t9qa25uhz9f8 0 27729 278792 278087 2022-08-07T08:16:19Z Caro de Segeda 17547 wikitext text/x-wiki {{Nebbieta|Reliġjon}} Il-'''Protestantiżmu''' huwa forma ta’ [[Kristjaneżmu]] li oriġina mir-[[Riforma Protestanta|Riforma Protestanta]] tas-seklu 16, moviment kontra dak li s-segwaċi tiegħu ħassew li huma żbalji fil-[[Knisja Kattolika]]. Protestanti li joriġinaw fir-Riforma jirrifjutaw id-duttrina Kattolika Rumana tas-supremazija papali, iżda ma jaqblux bejniethom dwar in-numru ta’ sagramenti, il-preżenza reali ta’ Kristu fl-Ewkaristija, u kwistjonijiet ta’ politika ekkleżjastika u suċċessjoni appostolika. Huma jenfasizzaw is-saċerdozju ta’ dawk kollha li jemmnu; ġustifikazzjoni bil-fidi biss (''sola fide'') aktar milli bil-fidi bl-opri tajba; it-tagħlim li s-salvazzjoni tiġi bil-grazzja divina jew "favur mhux mistħoqq" biss, mhux bħala xi ħaġa mistħoqqa (''sola gratia''); u jew jaffermaw il-Bibbja bħala l-unika awtorità ogħla (''sola scriptura'' "Iskrittura biss") jew awtorità primarja (prima scriptura "Iskrittura l-ewwel") għad-duttrina Nisranija, aktar milli tkun fuq l-ugwaljanza mat-tradizzjoni sagra. Il-ħames solae tal-Kristjaneżmu Luteran u Riformat jiġbru fil-qosor id-differenzi teoloġiċi bażiċi fl-oppożizzjoni għall-Knisja Kattolika. Il-Protestanti żviluppaw b'mod estensiv kultura unika li tat kontributi kbar fl-edukazzjoni, l-istudji umanistiċi u x-xjenzi, l-ordni politiku u soċjali, l-ekonomija u l-arti u ħafna oqsma oħra. Il-Protestantiżmu huwa divers, huwa maqsum f'diversi denominazzjonijiet fuq il-bażi tat-teoloġija u l-ekkleżjoloġija, u ma jifformax struttura waħda bħal ma jiġri fil-Knisja Kattolika, l-Ortodossja tal-Lvant jew l-Ortodossja Orjentali. Protestanti jaderixxu mal-kunċett ta 'knisja inviżibbli, b'kuntrast mal-[[Knisja Kattolika|Kattolika]], il-[[Knisja Ortodossa tal-Lvant]], il-[[Knejjes Ortodossa Orjentali]], il-[[Knisja Assirjana tal-Lvant]] u l-[[Knisja Antika tal-Lvant]], li kollha jifhmu lilhom infushom bħala l-unika oriġinali oriġinali. Knisja—il-“knisja vera waħda”—imwaqqfa minn Ġesù Kristu (għalkemm ċerti denominazzjonijiet Protestanti, inkluż Luteraniżmu storiku, iżommu din il-pożizzjoni). Xi denominazzjonijiet għandhom ambitu dinji u distribuzzjoni tas-sħubija fil-knisja, filwaqt li oħrajn huma limitati għal pajjiż wieħed. Il-maġġoranza tal-Protestanti huma membri ta’ numru żgħir ta’ familji denominazzjonali Protestanti: Adventisti, [[Anabattisti]], [[Anglikani]]/[[Episkopali]], [[Battisti]], [[Kalvinisti]]/[[Riformati]], [[Luterani]], [[Metodisti]], [[Moravjani]], [[Plymouth Brethren]], [[Presbiteriani]], u [[Quakers]]. Il-knejjes mhux denominazzjonali, kariżmatiċi u indipendenti qed jiżdiedu, u jikkostitwixxu parti sinifikanti tal-Protestantiżmu. {{Kristjaneżmu}} [[Category:Kristjaneżmu]] [[Kategorija:Denominazzjonijiet Kristjani]] [[Kategorija:Protestantiżmu]] kc3o84jzvy8rdxpybem6u1jartzogww 0 28433 278783 278763 2022-08-07T06:49:07Z Caro de Segeda 17547 wikitext text/x-wiki {{Wikifikazzjoni}}{{Nebbieta|Reliġjon}} Fin-nazzjon żgħir tal-gżira Mediterranja ta’ '''[[Malta]]''' r-reliġjon predominanti hija l-[[Kattoliċiżmu]] Ruman. {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5" |style="text-align: left;" |''(1) Ir-reliġjon ta’ Malta hija r-Reliġjon Kattolika Apostolika Rumana.<br> (2) L-awtoritajiet tal-Knisja Kattolika Apostolika Rumanagħandhom id-dmir u l-jedd li jgħallmu liema prinċipji huma tajbinu liema huma ħżiena.<br> (3) It-tagħlim reliġjuż tal-fidi Kattolika Apostolika Rumanagħandu jkun provdut fl-iskejjel kollha tal-Istat bħala parti mill-edukazzjoni obbligatorja.'' |- |style="text-align: left;" |Kapitolu 1, Artikolu 2 tal-Kostituzzjoni ta’ Malta<ref>{{ċita web |url=https://legislation.mt/eli/const |titlu=Kostituzzjoni ta' Malta |kunjom= |isem= |data= |sit= |pubblikatur= |data-aċċess= |kwotazzjoni=}} </ref> |} == Storja tal-Kristjaneżmu f'Malta == === San Pawl === Iż-żmien ta’ l-appostlu Pawlu f’Malta huwa deskritt fil-[[Atti tal-Appostli|Ktieb ta’ l-Atti]] (Atti 27:39–42; Atti 28:1–11). It-tradizzjoni tgħid li l-knisja twaqqfet mill-patruni tagħha [[Pawlu l-Appostlu|San Pawl Appostlu]] u San Publju, li kien l-ewwel isqof tagħha.<ref>{{ċita web | kunjom=Kendal |isem=James | data=1910| titlu= Malta| isem= The Catholic Encyclopedia, Volume IX | url=http://www.newadvent.org/cathen/09574a.htm| data-aċċess=2006-06-18}}</ref> Il-Gżejjer ta’ San Pawl (jew l-[[Gżejjer ta' San Pawl|Gżejjer ta’ San Pawl]]), fil-fatt gżira waħda biss waqt il-marea baxxa, huma tradizzjonalment maħsuba li huma s-sit fejn San Pawl nawfraġ fis-sena 60 wara Kristu, fi triqtu lejn il-prova u eventwalment il-martirju f’ Ruma. === Twaqqif tal-Arċidjoċesi ta’ Malta === Skont it-tradizzjoni, Publiju, il-Gvernatur Ruman ta’ Malta fi żmien in-nawfraġju ta’ San Pawl, sar l-ewwel Isqof ta’ Malta wara l-konverżjoni tiegħu għall-Kristjaneżmu. Wara li mexxa l-Knisja Maltija għal 31 sena, Publiju ġie trasferit fis-Sede ta’ Ateni fis-sena 90 wara Kristu, fejn ġie martrijat fl-125 wara Kristu. Hemm ftit informazzjoni dwar il-kontinwità tal-Kristjaneżmu f’Malta fis-snin ta’ wara, għalkemm it-tradizzjoni tgħid li kien hemm linja kontinwa ta’ isqfijiet minn żmien San Pawl sa żmien l-Imperatur Kostantinu. L-Atti tal-Konċilju ta’ Kalċedonja jirreġistraw li fl-451 wara Kristu, ċertu Acacius kien Isqof ta’ Malta (''Melitenus Episcopus''). Magħruf ukoll li fis-sena 501 wara Kristu, ċertu Constantinus, ''Episcopus Melitenensis'', kien preżenti fil-Ħames Konċilju Ġenerali. Fl-588 Tucillus, ''Miletinae civitatis episcopus'', tkeċċa mill-Papa Girgor I, u s-suċċessur tiegħu Trajan ġie elett mill-kleru u l-poplu ta’ Malta fl-599 wara Kristu. L-aħħar Isqof ta' Malta li ġie rreġistrat qabel l-invażjoni Għarbija tal-Gżejjer kien Grieg bl-isem ta' Manas, li sussegwentement ġie miżmum fil-ħabs f'Palermo, [[Sqallija]]. === Is-Sovranità ta' l-Ordni === Filwaqt li l-Gżejjer Maltin kienu taħt il-ħakma tal-[[Kavallieri ta’ Malta]], mis-seklu 15 sal-aħħar tas-seklu 18, il-Gran Mastru kellu l-istatus ta’ prinċep tal-[[Knisja Kattolika]], u gawda relazzjoni speċjali mal-Papa, li kultant. wassal għal ammont konsiderevoli ta’ frizzjoni mal-Isqfijiet lokali. Tentattivi okkażjonali biex jiġu impjantati l-[[Kwakeriżmu]] u forom oħra ta’ [[Protestantiżmu]] fis-seklu 17 ma rnexxewx. === Okkupazzjoni Franċiża === Matul is-snin, il-poter tal-Kavallieri naqas; ir-renju tagħhom intemm meta l-flotta ta’ [[Napuljun I ta' Franza|Napuljun Bonaparte]] waslet fl-1798, fi triqitha lejn l-ispedizzjoni tiegħu tal-[[Eġittu]]. Bħala ġrajja, Napuljun talab għal port salv biex jerġa’ jforni l-vapuri tiegħu, u mbagħad dawwar l-armi tiegħu kontra l-ospiti tiegħu darba fis-sigurtà ġewwa l-Belt Valletta. Il-Gran Mastru Hompesch kapitula, u Napuljun baqa’ Malta għal ftit jiem li matulhom sistematikament ħakef l-assi mobbli tal-Ordni u stabbilixxa amministrazzjoni kkontrollata min-nomina tiegħu. Imbagħad salpa lejn l-Eġittu u ħalliet gwarniġġjon sostanzjali f’Malta. Peress li l-Ordni kien qed jikber ukoll mhux popolari mal-Maltin tal-lokal, dawn tal-aħħar għall-bidu kienu jaraw lill-Franċiżi b’ottimiżmu. Din l-illużjoni ma dametx ħafna. Fi ftit xhur il-Franċiżi kienu qed jagħlqu kunventi u jaħtfu t-teżori tal-knisja. Il-poplu Malti rribella, u l-gwardja Franċiża tal-Ġeneral Claude-Henri Belgrand de Vaubois irtirat fil-Belt Valletta. Wara diversi tentattivi falluti min-nies tal-lokal biex jerġgħu jieħdu l-Belt Valletta, talbu l-għajnuna lill-Ingliżi. Il-Kontro Ammirall Lord Horatio Nelson iddeċieda dwar imblokk totali, u fl-1800 il-gwarniġġjon Franċiż ċediet. === Twaqqif tad-Djoċesi ta’ Għawdex === [[File:St Johns Co-Cathedral.jpg|thumb|300px|right|[[Kon-Katidral ta' San Ġwann]].]] Storikament parti mid-Djoċesi ta’ Malta, l-Għawdxin ressqu diversi petizzjonijiet għall-ħolqien ta’ djoċesi indipendenti, inkluż fl-1798, waqt l-okkupazzjoni Franċiża, u għal darb’oħra fl-1836. It-tielet petizzjoni, li tressqet direttament lill-Papa Piju IX fl-1855, iltaqgħet ma’ suċċess. Strumentali f’dan l-isforz kienu qassis żagħżugħ jismu Dun Pietro Pace, li diversi snin wara kien se jservi bħala Isqof ta’ Għawdex, u Sir Adriano Dingli, Avukat tal-Kuruna. L-Uffiċċju Kolonjali Brittaniku indika l-approvazzjoni tiegħu f'Ottubru 1860. Fl-1863, l-Arċipriet Michele Francesco Buttigieg ġie elett Isqof Awżiljarju ta’ Malta bi struzzjonijiet biex joqgħod f’Għawdex. Sena wara, fis-16 ta’ Settembru 1864, il-Papa ħareġ Bull bit-titlu “Singulari Amore” (B’Imħabba notevoli), li ddigriet li l-gżejjer ta’ Għawdex u Kemmuna ġew mifruda mid-Djoċesi ta’ Malta. Fit-22 ta’ Settembru 1864, l-Isqof Buttigieg ġie elett l-ewwel isqof ta’ Għawdex, bil-“Matriċi” fir-Rabat, iddedikata lill-Assunta tal-Verġni Mbierka (bil-Malti: “Marija Assunta”), iservi bħala Katidral tiegħu. === Imperu Brittaniku === Fl-1814, Malta saret parti mill-Imperu Brittaniku skont it-Trattat ta’ Pariġi. Il-ħakma Ingliża damet 150 sena sal-1964 meta Malta kisbet l-indipendenza. Il-ħakma Brittanika ġabet l-ewwel popolazzjoni mdaqqsa ta’ membri tal-Knisja Anglikana u denominazzjonijiet Protestanti fil-forma ta’ impjegati taċ-ċivil u irtirati. Il-ħakma Brittanika kienet ikkaratterizzata minn kundizzjoni ta’ tolleranza reliġjuża. == Referenzi == <references/> ==Ħoloq esterni== *[http://www.catholic-hierarchy.org/country/mt.html Profil tal-Knisja Kattolika f'Malta] *[https://web.archive.org/web/20070408061759/http://www.maltachurch.org.mt/ Homepage tal-Arċidjoċesi ta’ Malta] [[Kategorija:Kristjaneżmu f'Malta| ]] [[Kategorija:Knisja Kattolika Maltija]] cx770wsdsj52a8l2nimnehm0whvzvwf 278784 278783 2022-08-07T07:43:05Z Caro de Segeda 17547 wikitext text/x-wiki {{Wikifikazzjoni}}{{Nebbieta|Reliġjon}} Fin-nazzjon żgħir tal-gżira Mediterranja ta’ '''[[Malta]]''' r-reliġjon predominanti hija l-[[Kattoliċiżmu]] Ruman. {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5" |style="text-align: left;" |''(1) Ir-reliġjon ta’ Malta hija r-Reliġjon Kattolika Apostolika Rumana.<br> (2) L-awtoritajiet tal-Knisja Kattolika Apostolika Rumanagħandhom id-dmir u l-jedd li jgħallmu liema prinċipji huma tajbinu liema huma ħżiena.<br> (3) It-tagħlim reliġjuż tal-fidi Kattolika Apostolika Rumanagħandu jkun provdut fl-iskejjel kollha tal-Istat bħala parti mill-edukazzjoni obbligatorja.'' |- |style="text-align: left;" |Kapitolu 1, Artikolu 2 tal-Kostituzzjoni ta’ Malta<ref>{{ċita web |url=https://legislation.mt/eli/const |titlu=Kostituzzjoni ta' Malta |kunjom= |isem= |data= |sit= |pubblikatur= |data-aċċess= |kwotazzjoni=}} </ref> |} == Storja tal-Kristjaneżmu f'Malta == === San Pawl === Iż-żmien ta’ l-appostlu Pawlu f’Malta huwa deskritt fil-[[Atti tal-Appostli|Ktieb ta’ l-Atti]] (Atti 27:39–42; Atti 28:1–11). It-tradizzjoni tgħid li l-knisja twaqqfet mill-patruni tagħha [[Pawlu l-Appostlu|San Pawl Appostlu]] u San Publju, li kien l-ewwel isqof tagħha.<ref>{{ċita web | kunjom=Kendal |isem=James | data=1910| titlu= Malta| isem= The Catholic Encyclopedia, Volume IX | url=http://www.newadvent.org/cathen/09574a.htm| data-aċċess=2006-06-18}}</ref> Il-Gżejjer ta’ San Pawl (jew l-[[Gżejjer ta' San Pawl|Gżejjer ta’ San Pawl]]), fil-fatt gżira waħda biss waqt il-marea baxxa, huma tradizzjonalment maħsuba li huma s-sit fejn San Pawl nawfraġ fis-sena 60 wara Kristu, fi triqtu lejn il-prova u eventwalment il-martirju f’ Ruma. === Twaqqif tal-Arċidjoċesi ta’ Malta === Skont it-tradizzjoni, Publiju, il-Gvernatur Ruman ta’ Malta fi żmien in-nawfraġju ta’ San Pawl, sar l-ewwel Isqof ta’ Malta wara l-konverżjoni tiegħu għall-Kristjaneżmu. Wara li mexxa l-Knisja Maltija għal 31 sena, Publiju ġie trasferit fis-Sede ta’ Ateni fis-sena 90 wara Kristu, fejn ġie martrijat fl-125 wara Kristu. Hemm ftit informazzjoni dwar il-kontinwità tal-Kristjaneżmu f’Malta fis-snin ta’ wara, għalkemm it-tradizzjoni tgħid li kien hemm linja kontinwa ta’ isqfijiet minn żmien San Pawl sa żmien l-Imperatur Kostantinu. L-Atti tal-Konċilju ta’ Kalċedonja jirreġistraw li fl-451 wara Kristu, ċertu Acacius kien Isqof ta’ Malta (''Melitenus Episcopus''). Magħruf ukoll li fis-sena 501 wara Kristu, ċertu Constantinus, ''Episcopus Melitenensis'', kien preżenti fil-Ħames Konċilju Ġenerali. Fl-588 Tucillus, ''Miletinae civitatis episcopus'', tkeċċa mill-Papa Girgor I, u s-suċċessur tiegħu Trajan ġie elett mill-kleru u l-poplu ta’ Malta fl-599 wara Kristu. L-aħħar Isqof ta' Malta li ġie rreġistrat qabel l-invażjoni Għarbija tal-Gżejjer kien Grieg bl-isem ta' Manas, li sussegwentement ġie miżmum fil-ħabs f'Palermo, [[Sqallija]]. === Is-Sovranità ta' l-Ordni === Filwaqt li l-Gżejjer Maltin kienu taħt il-ħakma tal-[[Kavallieri ta’ Malta]], mis-seklu 15 sal-aħħar tas-seklu 18, il-Gran Mastru kellu l-istatus ta’ prinċep tal-[[Knisja Kattolika]], u gawda relazzjoni speċjali mal-Papa, li kultant. wassal għal ammont konsiderevoli ta’ frizzjoni mal-Isqfijiet lokali. Tentattivi okkażjonali biex jiġu impjantati l-[[Kwakeriżmu]] u forom oħra ta’ [[Protestantiżmu]] fis-seklu 17 ma rnexxewx. === Okkupazzjoni Franċiża === Matul is-snin, il-poter tal-Kavallieri naqas; ir-renju tagħhom intemm meta l-flotta ta’ [[Napuljun I ta' Franza|Napuljun Bonaparte]] waslet fl-1798, fi triqitha lejn l-ispedizzjoni tiegħu tal-[[Eġittu]]. Bħala ġrajja, Napuljun talab għal port salv biex jerġa’ jforni l-vapuri tiegħu, u mbagħad dawwar l-armi tiegħu kontra l-ospiti tiegħu darba fis-sigurtà ġewwa l-Belt Valletta. Il-Gran Mastru Hompesch kapitula, u Napuljun baqa’ Malta għal ftit jiem li matulhom sistematikament ħakef l-assi mobbli tal-Ordni u stabbilixxa amministrazzjoni kkontrollata min-nomina tiegħu. Imbagħad salpa lejn l-Eġittu u ħalliet gwarniġġjon sostanzjali f’Malta. Peress li l-Ordni kien qed jikber ukoll mhux popolari mal-Maltin tal-lokal, dawn tal-aħħar għall-bidu kienu jaraw lill-Franċiżi b’ottimiżmu. Din l-illużjoni ma dametx ħafna. Fi ftit xhur il-Franċiżi kienu qed jagħlqu kunventi u jaħtfu t-teżori tal-knisja. Il-poplu Malti rribella, u l-gwardja Franċiża tal-Ġeneral Claude-Henri Belgrand de Vaubois irtirat fil-Belt Valletta. Wara diversi tentattivi falluti min-nies tal-lokal biex jerġgħu jieħdu l-Belt Valletta, talbu l-għajnuna lill-Ingliżi. Il-Kontro Ammirall Lord Horatio Nelson iddeċieda dwar imblokk totali, u fl-1800 il-gwarniġġjon Franċiż ċediet. === Twaqqif tad-Djoċesi ta’ Għawdex === [[File:St Johns Co-Cathedral.jpg|thumb|300px|right|[[Kon-Katidral ta' San Ġwann]].]] Storikament parti mid-Djoċesi ta’ Malta, l-Għawdxin ressqu diversi petizzjonijiet għall-ħolqien ta’ djoċesi indipendenti, inkluż fl-1798, waqt l-okkupazzjoni Franċiża, u għal darb’oħra fl-1836. It-tielet petizzjoni, li tressqet direttament lill-Papa Piju IX fl-1855, iltaqgħet ma’ suċċess. Strumentali f’dan l-isforz kienu qassis żagħżugħ jismu Dun Pietro Pace, li diversi snin wara kien se jservi bħala Isqof ta’ Għawdex, u Sir Adriano Dingli, Avukat tal-Kuruna. L-Uffiċċju Kolonjali Brittaniku indika l-approvazzjoni tiegħu f'Ottubru 1860. Fl-1863, l-Arċipriet Michele Francesco Buttigieg ġie elett Isqof Awżiljarju ta’ Malta bi struzzjonijiet biex joqgħod f’Għawdex. Sena wara, fis-16 ta’ Settembru 1864, il-Papa ħareġ Bull bit-titlu “Singulari Amore” (B’Imħabba notevoli), li ddigriet li l-gżejjer ta’ Għawdex u Kemmuna ġew mifruda mid-Djoċesi ta’ Malta. Fit-22 ta’ Settembru 1864, l-Isqof Buttigieg ġie elett l-ewwel isqof ta’ Għawdex, bil-“Matriċi” fir-Rabat, iddedikata lill-Assunta tal-Verġni Mbierka (bil-Malti: “Marija Assunta”), iservi bħala Katidral tiegħu. === Imperu Brittaniku === Fl-1814, Malta saret parti mill-Imperu Brittaniku skont it-Trattat ta’ Pariġi. Il-ħakma Ingliża damet 150 sena sal-1964 meta Malta kisbet l-indipendenza. Il-ħakma Brittanika ġabet l-ewwel popolazzjoni mdaqqsa ta’ membri tal-Knisja Anglikana u denominazzjonijiet Protestanti fil-forma ta’ impjegati taċ-ċivil u irtirati. Il-ħakma Brittanika kienet ikkaratterizzata minn kundizzjoni ta’ tolleranza reliġjuża. == Qaddisin patruni == === San Pawl === San Pawl hu meqjum bħala l-patrun ta’ Malta. Lilu huma ddedikati numru ta’ parroċċi madwar Malta u Għawdex fosthom: il-Knisja Katidrali fl-Imdina, il-Kolleġġjati tar-Rabat u l-Belt Valletta, u l-parroċċi ta’ Ħal-Safi u l-Munxar. === San Publju === San Publiju huwa l-ewwel Qaddis Malti, patrun ta’ Malta u l-Furjana, u wkoll l-ewwel Isqof tal-Gżejjer Maltin. Il-Knisja Parrokkjali tal-Furjana hija ddedikata lil San Publju. Hemm devozzjoni kbira madwar Malta lejn dan il-Qaddis peress li kien ukoll Malti. === Sant Agata === Santa Agata, hija wkoll patruna ta’ Malta peress li matul il-persekuzzjoni fi Sqallija ġiet Malta u baqgħet tgħallem lill-Maltin il-fidi Nisranija. Minn madwar 60 parroċċa f’Malta u Għawdex, 11 huma ddedikati lill-Assunta. Dawn jinkludu l-Knisja Katidrali ta’ Għawdex, il-parroċċi tal-Gudja, Ħal-Għaxaq, l-Imqabba, Qrendi, Mosta, Ħad-Dingli, Ħ’Attard, Mġarr, Birkirkara u Ħaż-Żebbuġ (Għawdex). Ħafna knejjes oħra għandhom statwa għażiża li tirrappreżenta l-misteru tal-Assunta. Bħala statwi titulari, huma l-aktar artifatti sagri għażiża tal-komunitajiet rispettivi tagħhom. L-istatwi kollha fil-knejjes jinżammu b’attenzjoni u devozzjoni kbira, madankollu d-devozzjoni lejn statwi li jirrappreżentaw lill-patruni tal-irħula hija ferm akbar mid-devozzjoni lejn rappreżentazzjonijiet oħra. Dettalji notevoli marbuta mal-festa tal-Assunta huma r-Rotunda tal-Mosta [1] (magħrufa bħala l-Koppla tal-Mosta), il-Katidral mill-isbaħ ta’ Għawdex li jinsab fiċ-Ċittadella l-antika [2], u l-logħob tan-nar annwali eċċezzjonali li jsir fl-14 ta’ Awwissu. fl-Imqabba, organizzata mill-St Mary Fireworks Factory tal-Imqabba, rebbieħa tal-Ewwel Malta International Fireworks Festival (2006). Din il-wirja tal-logħob tan-nar hija magħrufa bħala l-aqwa spettaklu piro-mużikali fil-gżira u eluf jiġbdu t-toroq tar-raħal kull sena sabiex jarawha.[3] == Referenzi == <references/> ==Ħoloq esterni== *[http://www.catholic-hierarchy.org/country/mt.html Profil tal-Knisja Kattolika f'Malta] *[https://web.archive.org/web/20070408061759/http://www.maltachurch.org.mt/ Homepage tal-Arċidjoċesi ta’ Malta] [[Kategorija:Kristjaneżmu f'Malta| ]] [[Kategorija:Knisja Kattolika Maltija]] 7ocnkdyj7hldnnhei5w7lzm0yj8biyl 278785 278784 2022-08-07T07:43:22Z Caro de Segeda 17547 /* Sant Agata */ wikitext text/x-wiki {{Wikifikazzjoni}}{{Nebbieta|Reliġjon}} Fin-nazzjon żgħir tal-gżira Mediterranja ta’ '''[[Malta]]''' r-reliġjon predominanti hija l-[[Kattoliċiżmu]] Ruman. {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5" |style="text-align: left;" |''(1) Ir-reliġjon ta’ Malta hija r-Reliġjon Kattolika Apostolika Rumana.<br> (2) L-awtoritajiet tal-Knisja Kattolika Apostolika Rumanagħandhom id-dmir u l-jedd li jgħallmu liema prinċipji huma tajbinu liema huma ħżiena.<br> (3) It-tagħlim reliġjuż tal-fidi Kattolika Apostolika Rumanagħandu jkun provdut fl-iskejjel kollha tal-Istat bħala parti mill-edukazzjoni obbligatorja.'' |- |style="text-align: left;" |Kapitolu 1, Artikolu 2 tal-Kostituzzjoni ta’ Malta<ref>{{ċita web |url=https://legislation.mt/eli/const |titlu=Kostituzzjoni ta' Malta |kunjom= |isem= |data= |sit= |pubblikatur= |data-aċċess= |kwotazzjoni=}} </ref> |} == Storja tal-Kristjaneżmu f'Malta == === San Pawl === Iż-żmien ta’ l-appostlu Pawlu f’Malta huwa deskritt fil-[[Atti tal-Appostli|Ktieb ta’ l-Atti]] (Atti 27:39–42; Atti 28:1–11). It-tradizzjoni tgħid li l-knisja twaqqfet mill-patruni tagħha [[Pawlu l-Appostlu|San Pawl Appostlu]] u San Publju, li kien l-ewwel isqof tagħha.<ref>{{ċita web | kunjom=Kendal |isem=James | data=1910| titlu= Malta| isem= The Catholic Encyclopedia, Volume IX | url=http://www.newadvent.org/cathen/09574a.htm| data-aċċess=2006-06-18}}</ref> Il-Gżejjer ta’ San Pawl (jew l-[[Gżejjer ta' San Pawl|Gżejjer ta’ San Pawl]]), fil-fatt gżira waħda biss waqt il-marea baxxa, huma tradizzjonalment maħsuba li huma s-sit fejn San Pawl nawfraġ fis-sena 60 wara Kristu, fi triqtu lejn il-prova u eventwalment il-martirju f’ Ruma. === Twaqqif tal-Arċidjoċesi ta’ Malta === Skont it-tradizzjoni, Publiju, il-Gvernatur Ruman ta’ Malta fi żmien in-nawfraġju ta’ San Pawl, sar l-ewwel Isqof ta’ Malta wara l-konverżjoni tiegħu għall-Kristjaneżmu. Wara li mexxa l-Knisja Maltija għal 31 sena, Publiju ġie trasferit fis-Sede ta’ Ateni fis-sena 90 wara Kristu, fejn ġie martrijat fl-125 wara Kristu. Hemm ftit informazzjoni dwar il-kontinwità tal-Kristjaneżmu f’Malta fis-snin ta’ wara, għalkemm it-tradizzjoni tgħid li kien hemm linja kontinwa ta’ isqfijiet minn żmien San Pawl sa żmien l-Imperatur Kostantinu. L-Atti tal-Konċilju ta’ Kalċedonja jirreġistraw li fl-451 wara Kristu, ċertu Acacius kien Isqof ta’ Malta (''Melitenus Episcopus''). Magħruf ukoll li fis-sena 501 wara Kristu, ċertu Constantinus, ''Episcopus Melitenensis'', kien preżenti fil-Ħames Konċilju Ġenerali. Fl-588 Tucillus, ''Miletinae civitatis episcopus'', tkeċċa mill-Papa Girgor I, u s-suċċessur tiegħu Trajan ġie elett mill-kleru u l-poplu ta’ Malta fl-599 wara Kristu. L-aħħar Isqof ta' Malta li ġie rreġistrat qabel l-invażjoni Għarbija tal-Gżejjer kien Grieg bl-isem ta' Manas, li sussegwentement ġie miżmum fil-ħabs f'Palermo, [[Sqallija]]. === Is-Sovranità ta' l-Ordni === Filwaqt li l-Gżejjer Maltin kienu taħt il-ħakma tal-[[Kavallieri ta’ Malta]], mis-seklu 15 sal-aħħar tas-seklu 18, il-Gran Mastru kellu l-istatus ta’ prinċep tal-[[Knisja Kattolika]], u gawda relazzjoni speċjali mal-Papa, li kultant. wassal għal ammont konsiderevoli ta’ frizzjoni mal-Isqfijiet lokali. Tentattivi okkażjonali biex jiġu impjantati l-[[Kwakeriżmu]] u forom oħra ta’ [[Protestantiżmu]] fis-seklu 17 ma rnexxewx. === Okkupazzjoni Franċiża === Matul is-snin, il-poter tal-Kavallieri naqas; ir-renju tagħhom intemm meta l-flotta ta’ [[Napuljun I ta' Franza|Napuljun Bonaparte]] waslet fl-1798, fi triqitha lejn l-ispedizzjoni tiegħu tal-[[Eġittu]]. Bħala ġrajja, Napuljun talab għal port salv biex jerġa’ jforni l-vapuri tiegħu, u mbagħad dawwar l-armi tiegħu kontra l-ospiti tiegħu darba fis-sigurtà ġewwa l-Belt Valletta. Il-Gran Mastru Hompesch kapitula, u Napuljun baqa’ Malta għal ftit jiem li matulhom sistematikament ħakef l-assi mobbli tal-Ordni u stabbilixxa amministrazzjoni kkontrollata min-nomina tiegħu. Imbagħad salpa lejn l-Eġittu u ħalliet gwarniġġjon sostanzjali f’Malta. Peress li l-Ordni kien qed jikber ukoll mhux popolari mal-Maltin tal-lokal, dawn tal-aħħar għall-bidu kienu jaraw lill-Franċiżi b’ottimiżmu. Din l-illużjoni ma dametx ħafna. Fi ftit xhur il-Franċiżi kienu qed jagħlqu kunventi u jaħtfu t-teżori tal-knisja. Il-poplu Malti rribella, u l-gwardja Franċiża tal-Ġeneral Claude-Henri Belgrand de Vaubois irtirat fil-Belt Valletta. Wara diversi tentattivi falluti min-nies tal-lokal biex jerġgħu jieħdu l-Belt Valletta, talbu l-għajnuna lill-Ingliżi. Il-Kontro Ammirall Lord Horatio Nelson iddeċieda dwar imblokk totali, u fl-1800 il-gwarniġġjon Franċiż ċediet. === Twaqqif tad-Djoċesi ta’ Għawdex === [[File:St Johns Co-Cathedral.jpg|thumb|300px|right|[[Kon-Katidral ta' San Ġwann]].]] Storikament parti mid-Djoċesi ta’ Malta, l-Għawdxin ressqu diversi petizzjonijiet għall-ħolqien ta’ djoċesi indipendenti, inkluż fl-1798, waqt l-okkupazzjoni Franċiża, u għal darb’oħra fl-1836. It-tielet petizzjoni, li tressqet direttament lill-Papa Piju IX fl-1855, iltaqgħet ma’ suċċess. Strumentali f’dan l-isforz kienu qassis żagħżugħ jismu Dun Pietro Pace, li diversi snin wara kien se jservi bħala Isqof ta’ Għawdex, u Sir Adriano Dingli, Avukat tal-Kuruna. L-Uffiċċju Kolonjali Brittaniku indika l-approvazzjoni tiegħu f'Ottubru 1860. Fl-1863, l-Arċipriet Michele Francesco Buttigieg ġie elett Isqof Awżiljarju ta’ Malta bi struzzjonijiet biex joqgħod f’Għawdex. Sena wara, fis-16 ta’ Settembru 1864, il-Papa ħareġ Bull bit-titlu “Singulari Amore” (B’Imħabba notevoli), li ddigriet li l-gżejjer ta’ Għawdex u Kemmuna ġew mifruda mid-Djoċesi ta’ Malta. Fit-22 ta’ Settembru 1864, l-Isqof Buttigieg ġie elett l-ewwel isqof ta’ Għawdex, bil-“Matriċi” fir-Rabat, iddedikata lill-Assunta tal-Verġni Mbierka (bil-Malti: “Marija Assunta”), iservi bħala Katidral tiegħu. === Imperu Brittaniku === Fl-1814, Malta saret parti mill-Imperu Brittaniku skont it-Trattat ta’ Pariġi. Il-ħakma Ingliża damet 150 sena sal-1964 meta Malta kisbet l-indipendenza. Il-ħakma Brittanika ġabet l-ewwel popolazzjoni mdaqqsa ta’ membri tal-Knisja Anglikana u denominazzjonijiet Protestanti fil-forma ta’ impjegati taċ-ċivil u irtirati. Il-ħakma Brittanika kienet ikkaratterizzata minn kundizzjoni ta’ tolleranza reliġjuża. == Qaddisin patruni == === San Pawl === San Pawl hu meqjum bħala l-patrun ta’ Malta. Lilu huma ddedikati numru ta’ parroċċi madwar Malta u Għawdex fosthom: il-Knisja Katidrali fl-Imdina, il-Kolleġġjati tar-Rabat u l-Belt Valletta, u l-parroċċi ta’ Ħal-Safi u l-Munxar. === San Publju === San Publiju huwa l-ewwel Qaddis Malti, patrun ta’ Malta u l-Furjana, u wkoll l-ewwel Isqof tal-Gżejjer Maltin. Il-Knisja Parrokkjali tal-Furjana hija ddedikata lil San Publju. Hemm devozzjoni kbira madwar Malta lejn dan il-Qaddis peress li kien ukoll Malti. === Sant Agata === [[Santa Agata]], hija wkoll patruna ta’ Malta peress li matul il-persekuzzjoni fi Sqallija ġiet Malta u baqgħet tgħallem lill-Maltin il-fidi Nisranija. Minn madwar 60 parroċċa f’Malta u Għawdex, 11 huma ddedikati lill-Assunta. Dawn jinkludu l-Knisja Katidrali ta’ Għawdex, il-parroċċi tal-Gudja, Ħal-Għaxaq, l-Imqabba, Qrendi, Mosta, Ħad-Dingli, Ħ’Attard, Mġarr, Birkirkara u Ħaż-Żebbuġ (Għawdex). Ħafna knejjes oħra għandhom statwa għażiża li tirrappreżenta l-misteru tal-Assunta. Bħala statwi titulari, huma l-aktar artifatti sagri għażiża tal-komunitajiet rispettivi tagħhom. L-istatwi kollha fil-knejjes jinżammu b’attenzjoni u devozzjoni kbira, madankollu d-devozzjoni lejn statwi li jirrappreżentaw lill-patruni tal-irħula hija ferm akbar mid-devozzjoni lejn rappreżentazzjonijiet oħra. Dettalji notevoli marbuta mal-festa tal-Assunta huma r-Rotunda tal-Mosta [1] (magħrufa bħala l-Koppla tal-Mosta), il-Katidral mill-isbaħ ta’ Għawdex li jinsab fiċ-Ċittadella l-antika [2], u l-logħob tan-nar annwali eċċezzjonali li jsir fl-14 ta’ Awwissu. fl-Imqabba, organizzata mill-St Mary Fireworks Factory tal-Imqabba, rebbieħa tal-Ewwel Malta International Fireworks Festival (2006). Din il-wirja tal-logħob tan-nar hija magħrufa bħala l-aqwa spettaklu piro-mużikali fil-gżira u eluf jiġbdu t-toroq tar-raħal kull sena sabiex jarawha.[3] == Referenzi == <references/> ==Ħoloq esterni== *[http://www.catholic-hierarchy.org/country/mt.html Profil tal-Knisja Kattolika f'Malta] *[https://web.archive.org/web/20070408061759/http://www.maltachurch.org.mt/ Homepage tal-Arċidjoċesi ta’ Malta] [[Kategorija:Kristjaneżmu f'Malta| ]] [[Kategorija:Knisja Kattolika Maltija]] gkbizevc7hvkw2fxj9lynxkrhm43rpp 3 28765 278781 2022-08-06T16:24:18Z Pathoschild 393 create header for talk page ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki <div style="display: flex; flex-wrap: wrap; justify-content: center; align-items: center; margin: 16px 0; border: 1px solid #aaaaaa;"> <div style="padding: 12px;">[[File:Circle-icons-megaphone.svg|75px|link=[[m:User_talk:MdsShakil]]]]</div> <div style="flex: 1; padding: 12px; background-color: #dddddd; color: #555555;"> <div style="font-weight: bold; font-size: 150%; color: red; font-family: 'Comic Sans MS'">Welcome to my talk page!</div> <div style="max-width: 700px">Hey! I am Shakil Hosen. I patrol many projects, and where I don't know the language I only act in cases of serious vandalism. If you think I have done anything wrong, feel free to [[m:User talk:MdsShakil|message me]] on Meta wiki. If you don't like that you can leave me messages here too, but since I do not watch all of my talk pages, your message might not get a timely response. Thanks! [[File:Face-smile.svg|18px|link=[[m:User:MdsShakil]]]]</div> </div> </div> 6ns6eellkw7iqc4yteyjnszfjmo2yio 3 28766 278782 2022-08-06T17:57:52Z Pathoschild 393 add talk page header ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki {{User talk:MdsShakil/header}} tbo8m2n1p4y1shpmyu07h1k0g9pq65d 0 28767 278786 2022-08-07T07:48:03Z Caro de Segeda 17547 Paġna ġdida: [[File:JewishmalteseFamily.jpg|thumb|Ritratt tal-Kabinett tal-familja ta' Jacob Israel, minn [[Korfu]], u martu Zula Zenzouri, minn [[Sfax]], meħud fil-[[Valletta]], madwar l-1900]] L-'''istorja tal-[[Lhud]] f'[[Malta]]'''' mifruxa fuq żewġ millenji. Komunità Lhudija hija attestata fuq il-gżejjer mis-seklu 4-5. Il-Lhud rnexxew f’Malta taħt il-ħakma Għarbija u Normanna. Ġew [[Alhambra Digriet|mkeċċija fl-1492]], u komunità setgħet terġa' tistabbilixxi ruħha bi... wikitext text/x-wiki [[File:JewishmalteseFamily.jpg|thumb|Ritratt tal-Kabinett tal-familja ta' Jacob Israel, minn [[Korfu]], u martu Zula Zenzouri, minn [[Sfax]], meħud fil-[[Valletta]], madwar l-1900]] L-'''istorja tal-[[Lhud]] f'[[Malta]]'''' mifruxa fuq żewġ millenji. Komunità Lhudija hija attestata fuq il-gżejjer mis-seklu 4-5. Il-Lhud rnexxew f’Malta taħt il-ħakma Għarbija u Normanna. Ġew [[Alhambra Digriet|mkeċċija fl-1492]], u komunità setgħet terġa' tistabbilixxi ruħha biss wara l-1798 taħt il-ħakma Brittanika. Fis-seklu 19 u 20, il-komunità Lhudija f’Malta laqgħet refuġjati mill-Italja u l-Ewropa Ċentrali, ħarbet mill-ħakma Nażista. Illum, komunità żgħira għadha stabbilita sew fuq il-gżejjer. == Biblijografija == * ROTH, Cecil, ''[https://www.jstor.org/stable/29777798?seq=1 The Jews of Malta]''. Paper read to the Jewish Historical Society of England, 28 March 1928 * TAYAR, Aline P’nina Tayar, ''How Shall We Sing?: A Mediterranean Journey Through a Jewish Family'', Pan Macmillan/Picador Australia, 2000 * WETTINGER, Godfrey, ''The Jews of Malta in the Late Middle Ages'', Midsea Books Limited, Malta, 1985 * DAVIS, Derek, "[https://www.jstor.org/stable/29778925 The Jewish cemetery at Kalkara, Malta]", Transactions & Miscellanies (Jewish Historical Society of England), Vol. 28 (1981-1982), pp.&nbsp;145–170 (26 pages), * Cassar Carmel, [https://culturemalta.org/wp-content/uploads/2018/03/The-Jews-of-Malta.pdf The Jewesses of Malta: Slaves, Peddlers, Healers, Diviners], ''Studi sull’ Oriente Cristiano''. 2013. * Shelley Tayar, “Shalom: An Account of Malta's Jewish Community Since 1800.” 2009 [[Kategorija:Storja ta' Malta|Lhud]] [[Kategorija:Storja ta' Malta|Lhudija]] [[Kategorija:Istorja Lhudija skont il-pajjiż|Malta]] [[Kategorija:Lhud u l-Ġudaiżmu f'Malta|Storja]] [[Kategorija:Immigrazzjoni lejn Malta]] [[Kategorija:Storja tal-Lhud fl-Ewropa skont il-pajjiż|Malta]] kfsn9j5jbgvjkoalapkqvbd538723c8 0 28768 278787 2022-08-07T08:08:48Z Caro de Segeda 17547 Paġna ġdida: [[File:Kingdom of Sicily 1154.svg|thumb|right|300px|alt=Mappa b'ħafna kuluri tal-Italja tas-seklu 12|Ir-Renju ta' Sqallija (bl-aħdar) fl-1154, li jirrappreżenta l-firxa tal-konkwista Normanna fin-Nofsinhar tal-Italja fuq diversi għexieren ta' snin ta' attività minn avventurieri indipendenti]] Il-'''konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja''' damet mill-999 sal-1139, u involviet ħafna battalji u rebbieħa indipendenti. Fl-1130, it-territorji fin-Nofsinhar tal-Italj... wikitext text/x-wiki [[File:Kingdom of Sicily 1154.svg|thumb|right|300px|alt=Mappa b'ħafna kuluri tal-Italja tas-seklu 12|Ir-Renju ta' Sqallija (bl-aħdar) fl-1154, li jirrappreżenta l-firxa tal-konkwista Normanna fin-Nofsinhar tal-Italja fuq diversi għexieren ta' snin ta' attività minn avventurieri indipendenti]] Il-'''konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja''' damet mill-999 sal-1139, u involviet ħafna battalji u rebbieħa indipendenti. Fl-1130, it-territorji fin-[[Nofsinhar tal-Italja]] ngħaqdu bħala [[Renju ta' Sqallija]], li kien jinkludi l-gżira ta' [[Sqallija]], it-terz tan-Nofsinhar tal-[[Peniżola Taljana]] (ħlief [[Benevento). ]], li nżammet fil-qosor darbtejn), l-arċipelagu ta’ [[Malta]], u partijiet mill-[[Afrika ta’ Fuq]]. Forzi [[Normanni|Normanni]] itineranti waslu fin-Nofsinhar tal-Italja bħala merċenarji fis-servizz tal-fazzjonijiet [[Lombardi|Lombardi]] u [[Imperu Biżantin|Biżantini]], u kkomunikaw aħbarijiet malajr lura d-dar dwar opportunitajiet fil-[[Mediterran] ]. Dawn il-gruppi nġabru f'diversi postijiet, stabbilixxew [[fiefdoms]] u stati tagħhom stess, jgħaqqdu u jgħollu l-istatus tagħhom għal ''de facto'' indipendenza fi żmien 50 sena mill-wasla tagħhom. B'differenza mill-[[konkwista Normanna tal-Ingilterra]] (1066), li ħadet ftit snin wara l-[[Battalja ta' Hastings|battalja waħda deċiżiva]], il-konkwista tan-Nofsinhar tal-Italja kienet il-prodott ta' għexieren ta' snin u għadd ta' battalji, ftit deċiżivi. . Ħafna territorji ġew maħkuma b'mod indipendenti, u aktar tard biss ġew unifikati fi stat wieħed. Meta mqabbla mal-konkwista tal-Ingilterra, kienet mhux ippjanata u diżorganizzata, iżda ugwalment kompluta. [[Kategorija:Konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja| ]] [[Kategorija:Sqallija Medjevali]] [[Kategorija:Konflitti tas-seklu 11]] [[Kategorija:Konflitti tas-seklu 12]] [[Kategorija:seklu 11 fl-Italja]] [[Kategorija:seklu 12 fl-Italja]] [[Kategorija:L-Italja Biżantina]] [[Kategorija:Gwerer Biżantini–Normanni]] [[Kategorija:Istorja Militari ta' Sqallija]] j8eak9zuqgr76gy5syxxaoo9xqwesvx 278789 278787 2022-08-07T08:10:49Z Caro de Segeda 17547 wikitext text/x-wiki [[File:Kingdom of Sicily 1154.svg|thumb|right|300px|alt=Mappa b'ħafna kuluri tal-Italja tas-seklu 12|Ir-Renju ta' Sqallija (bl-aħdar) fl-1154, li jirrappreżenta l-firxa tal-konkwista Normanna fin-Nofsinhar tal-Italja fuq diversi għexieren ta' snin ta' attività minn avventurieri indipendenti]] Il-'''konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja''' damet mill-999 sal-1139, u involviet ħafna battalji u rebbieħa indipendenti. Fl-1130, it-territorji fin-[[Nofsinhar tal-Italja]] ngħaqdu bħala [[Renju ta' Sqallija]], li kien jinkludi l-gżira ta' [[Sqallija]], it-terz tan-Nofsinhar tal-[[Peniżola Taljana]] (ħlief [[Benevento). ]], li nżammet fil-qosor darbtejn), l-arċipelagu ta’ [[Malta]], u partijiet mill-[[Afrika ta’ Fuq]]. Forzi [[Normanni|Normanni]] itineranti waslu fin-Nofsinhar tal-Italja bħala merċenarji fis-servizz tal-fazzjonijiet [[Lombardi|Lombardi]] u [[Imperu Biżantin|Biżantini]], u kkomunikaw aħbarijiet malajr lura d-dar dwar opportunitajiet fil-[[Mediterran] ]. Dawn il-gruppi nġabru f'diversi postijiet, stabbilixxew [[fiefdoms]] u stati tagħhom stess, jgħaqqdu u jgħollu l-istatus tagħhom għal ''de facto'' indipendenza fi żmien 50 sena mill-wasla tagħhom. B'differenza mill-[[konkwista Normanna tal-Ingilterra]] (1066), li ħadet ftit snin wara l-[[Battalja ta' Hastings|battalja waħda deċiżiva]], il-konkwista tan-Nofsinhar tal-Italja kienet il-prodott ta' għexieren ta' snin u għadd ta' battalji, ftit deċiżivi. . Ħafna territorji ġew maħkuma b'mod indipendenti, u aktar tard biss ġew unifikati fi stat wieħed. Meta mqabbla mal-konkwista tal-Ingilterra, kienet mhux ippjanata u diżorganizzata, iżda ugwalment kompluta. [[Kategorija:Konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja| ]] [[Kategorija:Konflitti tas-seklu 11]] [[Kategorija:Konflitti tas-seklu 12]] [[Kategorija:seklu 11 fl-Italja]] [[Kategorija:seklu 12 fl-Italja]] [[Kategorija:L-Italja Biżantina]] [[Kategorija:Gwerer Biżantini–Normanni]] [[Kategorija:Istorja ta' Sqallija]] kjeyi5sol2u1vokgtpqea5yljqnf9tw 278790 278789 2022-08-07T08:11:12Z Caro de Segeda 17547 wikitext text/x-wiki [[File:Kingdom of Sicily 1154.svg|thumb|right|300px|alt=Mappa b'ħafna kuluri tal-Italja tas-seklu 12|Ir-Renju ta' Sqallija (bl-aħdar) fl-1154, li jirrappreżenta l-firxa tal-konkwista Normanna fin-Nofsinhar tal-Italja fuq diversi għexieren ta' snin ta' attività minn avventurieri indipendenti]] Il-'''konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja''' damet mill-999 sal-1139, u involviet ħafna battalji u rebbieħa indipendenti. Fl-1130, it-territorji fin-[[Nofsinhar tal-Italja]] ngħaqdu bħala [[Renju ta' Sqallija]], li kien jinkludi l-gżira ta' [[Sqallija]], it-terz tan-Nofsinhar tal-[[Peniżola Taljana]] (ħlief [[Benevento). ]], li nżammet fil-qosor darbtejn), l-arċipelagu ta’ [[Malta]], u partijiet mill-[[Afrika ta’ Fuq]]. Forzi [[Normanni|Normanni]] itineranti waslu fin-Nofsinhar tal-Italja bħala merċenarji fis-servizz tal-fazzjonijiet [[Lombardi|Lombardi]] u [[Imperu Biżantin|Biżantini]], u kkomunikaw aħbarijiet malajr lura d-dar dwar opportunitajiet fil-[[Mediterran] ]. Dawn il-gruppi nġabru f'diversi postijiet, stabbilixxew [[fiefdoms]] u stati tagħhom stess, jgħaqqdu u jgħollu l-istatus tagħhom għal ''de facto'' indipendenza fi żmien 50 sena mill-wasla tagħhom. B'differenza mill-[[konkwista Normanna tal-Ingilterra]] (1066), li ħadet ftit snin wara l-[[Battalja ta' Hastings|battalja waħda deċiżiva]], il-konkwista tan-Nofsinhar tal-Italja kienet il-prodott ta' għexieren ta' snin u għadd ta' battalji, ftit deċiżivi. . Ħafna territorji ġew maħkuma b'mod indipendenti, u aktar tard biss ġew unifikati fi stat wieħed. Meta mqabbla mal-konkwista tal-Ingilterra, kienet mhux ippjanata u diżorganizzata, iżda ugwalment kompluta. [[Kategorija:Konkwista Normanna tan-Nofsinhar tal-Italja| ]] [[Kategorija:L-Italja Biżantina]] [[Kategorija:Gwerer Biżantini–Normanni]] [[Kategorija:Istorja ta' Sqallija]] 0073nsotzkchggp5j62v6p1y4asb6wo 14 28769 278791 2022-08-07T08:11:15Z Caro de Segeda 17547 Paġna ġdida: [[Kategorija:Sqallija]] wikitext text/x-wiki [[Kategorija:Sqallija]] jinuewew3nq6zb9lrkiplkrkjqeynam