Limburgse grammair

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="li">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>liwiki</dbname>
    <base>https://li.wikipedia.org/wiki/Veurblaad</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Speciaal</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Euverlèk</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Gebroeker</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Euverlèk gebroeker</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Euverlèk Wikipedia</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Plaetje</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Euverlèk plaetje</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Euverlèk MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Sjabloon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Euverlèk sjabloon</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Help</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Euverlèk help</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Categorie</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Euverlèk categorie</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Portaol</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Euverlèk portaol</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Overleg module</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Uitbreiding</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Overleg uitbreiding</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Uitbreidingsdefinitie</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Overleg uitbreidingsdefinitie</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Limburgse grammair</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3393</id>
    <revision>
      <id>454792</id>
      <parentid>452560</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T06:31:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ooswesthoesbes</username>
        <id>398</id>
      </contributor>
      <comment>/* Voltoejd deilwoord */ of det mit ergativiteit te maken haet betwiefel ich (e deil is namelik gewuuen transitief mit &quot;höbbe&quot;, leje, krege, brach), meh laot meh staon. bakkes 1996 p. 125 wietj 't aan 'n perfectieve beteikenis</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="106949" xml:space="preserve">{{dialek|Mestreechs}}
't '''[[Limbörgs]]''', 'n [[taol]] daan wel dialekgróp gesproke in deile vaan 't [[Belsj]], [[Nederland]] en [[Duitsland]], liet ziech op versjèllende manere definiëre. Vaan 't groetste belaank is de [[Limbörgse klaanklier|klaanklier]], meh ouch 't [[Limbörgs vocabulair|vocabulair]] en de '''[[grammair]]''' oondersjeie 't Limbörgs vaan aander streektaole, zoewie vaan 't [[Nederlands|Standaardnederlands]] en 't [[Hoegduits]]. In dit artikel weure de grammaticaol versjijnsele oet de Limbörgse dialekte besjreve.

==Ingeslote en oetgeslote dialekte==
[[Plaetje:Meuse-Rhenish-nl.png|thumb|Limbörgs taolgebeed. Wie me kin zien, heet 't Limbörgs gein sjerpe grenze. Dit artikel geit bij benaodering euver 't greun gebeed; de dialekte in Duitsland blieve (veurluipeg) gooddeils oonbehandeld.]]
't Stök zal ziech beperke tot de dialekte die taolkundeg es Limbörgs kinne weure gezeen. [[Kleverlands]]e dialekte (wie 't [[Venrods|Venraojs]]), [[Kempelandse]] dialekte (wie 't [[Lommels]]), [[Kempisch]]e dialekte (wie 't [[Loeis]]) en [[Ripuarisch]]e dialekte (wie 't [[Kirchröadsj|Kèrkraojs]]) wieke, ouch in hunne grammair, sumpelweg te väöl vaan 't Limbörgs aof um ze hei mèt te numme. Zij kinne soms nog wel terluips weure besproke, wienie e 'Limbörgs' taolversjijnsel ouch euver de taolkundege grens veurkump.

==Fonetische versjèlle mèt grammaticaol gevolge==
De Limbörgse dialekte höbbe väöl gemein, meh intern versjèlle ze ouch sterk. Sommege vaan die versjèlle höbbe direk gevolg veur de grammair, veural veur de vörmlier. Miestal stoon die wijerop in 't artikel besproke. E paar dinger zien evels zoe algemein tot ze op diverse taolregele effek höbbe.

===T-deletie===
[[File:Echt (Echt-Susteren) entreebord.JPG|thumb|'t Dialek vaan Ech kint t-deletie, wie op dit twietaoleg sjèld te zien is, meh neet in alle posities.]]
E groet aontal dialekte op zoewel Belsj es Nederlands en Duits groondgebeed heet [[t-deletie]]. Dat wèlt zègke tot de ''-t'' aon 't woordind soms ewegvèlt. In dialekte mèt ganse t-deletie kin de ind-''t'' allein veurkoume nao 'ne [[klinker]], l, n of r. Nao 'm ''-m-'' [[assimilatie|veraandert]] ze in 'n ''-p'', nao 'n ''-ng-'' weurt ze 'n ''-k''.

T-deletie kump veur in groete deile vaan Nederlands Limbörg vaanaof Venlo en wijer nao 't zuie. Groete oetzundering is [[Wieërt]] en umgeving, boe me de ''-t(j)'' euveral kin zègke. In Belsj Limbörg kump 't veur aon de Maoskant en in de Haspegouw, meh neet in de Kempe. In sommege plaots kump t-deletie wel veur, meh neet euveral. Dit is oonder mie 't geval in [[Haors]], in [[Ech]] en in diverse dialekte vaan 't [[Heuvelland]].

Nog weer aander dialekte höbbe gein of gein complete t-deletie, meh laote bepaolde lètters ''veur'' de ''-t'' weg (''heë laat'' tgev. ''heer lach'') of passe [[sandhi]] touw (assimilatie d'n aandere kant op: ''heë kunt'' tegeneuver ''heer kump''). Dat huurt me veural kortbij de [[Benrather Linie]], beveurbeeld in [[Egelze]].&lt;ref&gt;Zuug veur dit alles ouch Ton Goeman, ''T-deletie in Nederlandse dialecten'' ([http://www.meertens.knaw.nl/uitgeverij/extern/tonpdf/download.html link]).&lt;/ref&gt;

De regel vaan de t-deletie kin invlood höbbe op de persoensvörm ([[Mestreechs]] ''diech maaks, heer maak''; [[Wieërts]] ''doe maakst, hae maaktj'') en op voltoejde deilwäörd (''gemaak/gemaakd(j)''). Ouch bij miervoude e.d. is ze vaan belaank, umtot soms 'n ''t'' versjijnt die in 't groondwoord allein latent presint is.

===Mouillering===
E groet aontal Limbörgse dialekte deit aon [[mouillering]]. Dat hèlt in tot de klaanke [t] en [d] in sommege umgevinge veraandere in ''tj'' en ''dj''. Dit gebäört in de ierste plaots nao de ''-n'' (''hóndj'', ''landj''). In sommege gevalle heet dit evels gaaroet geinen trigger nujeg. Dialekte zoonder t-deletie höbbe dèks 'n ''-tj'' op de plaots boe aander dialekte de ''-t'' gans weglaote.

Mouillering kump veur in 't midde vaan Nederlands Limbörg, vaan [[De Ruiver]] tot in [[Gelaen]] mèt 't gehuch [[Windjhage]] es Zuid-Limbörgse enclaaf.&lt;ref&gt;Bakkes (2002): p. 52&lt;/ref&gt; In Duitsland is 't oonder mie bekind oet de [[Zelfkantj]], op 't Belsj huurt me 't aon de Maoskant ('Maaskentj'). Zuug veur mie details euver wie en boe mouillering optreujt 't hoofartikel euver dit oonderwerp.

Zjus wie t-deletie heet mouillering veural effek op werkwoordsvörm.

Neve mouillering besteit ouch nog [[gutturalisering]].

===Diftongeringe===
Nogal get dialekte kinne wissele tösse twie klaanke op plaotse boe aander dialekte dat neet doen. Dèks, meh neet ummer, heet dat mèt [[sleiptoen en stoettoen]] te make. Umtot de toene in de werkwoordsverveuging en bij miervoudsvörming kinne wissele, heet dit dèks invlood op de grammair vaan e dialek.

* In 't [[Wieërtlandjs]] - de dialekte vaan Wiert en umgeving - zien alle lang klaanke opgesplits. Klaanke die vreuger allein oeterein woorte gehawwe mèt sleip- en stoettoene, versjèlle noe kwalitatief. Dit beteikent direk tot 't toenversjèl in 't Wieërtlandjs neet t'r zake deit veur de beteikenis (al weure ze nog wel gemaak).
* In [[Mestreech]], [[Riems]], [[Èèsjde]] en direkte umgeving weurt de ''ie'' väölal 'n ''ij'', de ''oe'' soms 'n ''ou'' en de ''uu'' gemeinelek 'n ''ui'' wienie ze stoettoen höbbe. In 't Riemsters en 't Èèsjdes blijf 't dao neet bij: dao höbbe ze zjus wie in Wiërt gein functioneel sleip- en stoettoene. In 't Mestreechs bestoon die nog wel, meh neet zoe dèks veur dees klaanke.
* In [[Zittert]] en umgeving, en ouch in e gebeed wat door Duitsland heer tot aon [[Hèrkebósj]] löp, make ze vaan de ''ee'' 'n ''ei'' en vaan de ''oo'' 'n ''ou'', meh allein es 't 'ne stoettoen betröf ([[Zittesj]] ''veier beier'', aander Limbörgs ''veer beer'' of ''vier bier''). Zuug wijer [[Zittesje diftongeiering]].

Dit heet dèks invlood op werkwoordsvörm (Mestreechs ''krie.ge - iech krijg'' tegeneuver Remunjs ''krie.ge - ich krieg'') en op inkelvoud-miervoudpaore (''douf - doe.ve'' tegeneuver ''doef - doe.ve'').

===Oontrunding===
In groete deile vaan Belsj Limbörg kinne gerunde veurklinkers gaaroet neet bestoon. Ze weure vervaange door 'nen aandere klinker dee op dezelfde plaots in de moond gemaak weurt, meh daan zoonder de luppe te runde. ''Uu, eu, äö'' veraandere in ''ie, ee, ae'', ''u en ö'' weure ''i en è'', ''ui'' weurt ''ei''. Dit perces weurt [[oontrunding]] geneump. Grosso modo kin weure gezag tot consequente oontrunding vaan veurklinkers in 't hart vaan de provincie veurkump (Hasselt, Genk, Bilze), meh neet aon de rande (Tóngere, Sintruin, Mezeik).

Es gevolg vaan oontrunding krijg bijveurbeeld 't verkleinwoord ofwel 't [[diminutief]] wel ins 'ne vörm dee me neet zouw verwachte: [[Hessels]] ''boek - biekske''.

== Vörmlier ==

=== Naomvalle ===
:''Zuug ouch: [[wikt:Wiktionary:Lies van genetief vorme in 't Limburgs|Lies vaan genetiefvörm in 't Limbörgs]] op [[Wiktionair]]''
De mieste Limbörgse dialekte kinne allein nog [[naomval]]sversjèl in de persoeneleke veurnaomwäörd, zjus wie dat in 't Nederlands, Ingels, Frans en väöl aander modern Europese taole is. Diverse Oos-Limbörgse dialekte make nog versjèl bij vraogende en soms aonwiezende veurnaomwäörd, of dege dat tot veur kort. Oetgebreider systeme, boebij ouch lidwäörd en adjectieve weure verboge nao naomval, vint me allein nog op Duits groondgebeed. Dees dialekte weure in dit artikel (veurluipeg) neet behandeld.

Väöl Limbörgse dialekte zoonder complete naomvel kinne nog wel [[versteinde oetdrökking]]e boe aw verboge vörm bewoerd zien gebleve. Vörm wie ''s(j)mörges'' en ''s(j)taags'' goon trök op 't [[Middelnederlands|Middellimbörgs]] ''des morghens'' resp. ''des daghes'' en tuine (allebei) twie kier d'n oetgaank ''-s'' dee is geassocieerd mèt de [[genitief]] inkelvoud mannelek en oonzijeg. In 'ne vörm wie ''oeterwaeg'' vinde v'r 't Middellimbörgs lidwoord ''der''. Daobij heet deze vörm ouch de stoettoen, dewijl 't inkelvoudeg ''waeg'' normaal de sleiptoen pak; dit is te verklaore oet d'n awwe datiefvörm ''weghe'', dewijl de nominatiefvörm ''wech'' waor. Ouch de religieus genitiefvörm ''in gaodsnaom'' of ''de leefde Gaods'' zien nog vrij algemein te hure. Alum bekind in de Oos-Limbörgse dialekte (en ouch euvergelieverd oet 't achtienden-iews Mestreechs)&lt;ref&gt;Salemans en Aarts (2002): p. 85&lt;/ref&gt; is de oetdrökking ''lek mich emaars'', boe-in ''em-'' 'n veurheer algemein sametrèkking is vaan Middellimbörgs ''aen dem'' (datief mannelek inkelvoud).

Ouch 't Standaardnederlands en väöl Nederlandse dialekte kinne naomvalsreste, zij 't neet euveral dezelfde. Soms kinne in 't Limbörgs naomvalsvörm (gemeinelek genitieve) opduke die dao feitelek neet hure: ''Keuninkriek der Nederlenj'' (nao ''Koninkrijk der Nederlanden'') of ''Stefans jas''. Zjuster is 't um de genitief te umsjrieve: ''Keuninkriek vanne Nederlenj'', ''Stefan ziene jas''.

=== Lidwäörd ===
[[lidwoord|Lidwäörd]] hure bij e substantief (zuug oonder). 't Lidwoord weurt in 't Limbörgs verboge nao geslach ''of'' nao getal. In 't inkelvoud kin me aon 't lidwoord zien wat veur geslach 't zelfstandeg naomwoord heet, in 't miervoud zien de vörm veur alle geslachte dezelfde.

Wie de mieste Germaanse en Romaanse taole kint 't Limbörgs bepaolde en oonbepaolde lidwäörd.

====’t Bepaold lidwoord====
Dit is aofgeleid vaan 't aonwiezend veurnaomwoord ''dae, die, dat''. 't Bepaold lidwoord verwijs daan ouch nao ein vaste zaak (en neet nao e wèllekäöreg get). De vörm kinne versjèlle.

;Mannelek
't Bepaold lidwoord bij manneleke wäörd kin versjèlle. In sommege dialekte is 't altied ''de''. Dat gelt oonder mie veur dialekte oet 't weste vaan Heuvelland: ''de man, de aezel, de boum, de tieger''.

Zoe geit 't evels laank neet euveral. In de allermieste dialekte vaan Belsj Limbörg&lt;ref&gt;Opmerkinge vaan dezen aard betrèkke ziech noets op de Voerstreek.&lt;/ref&gt;, en in 't noorde vaan Nederlands Limbörg inclusief Venlo, kint me [[bdht-klinkerregel|de volgende regel]]: 't lidwoord veur mannelek is ''d’n'' wienie 't volgend woord begint mèt 'ne b, d, h, t of klinker, aanders is 't gewoen ''de''.

Diverse dialekte numme 'n tössepositie in. In 't Mestreechs beveurbeeld is ''d’n'' allein in gebruuk veur 'ne klinker, d, h en t; veur 'n b weurt 't neet gebruuk.&lt;ref name=salaar59&gt;Salemans en Aarts (2002); p. 59.&lt;/ref&gt; Veur 't [[Mofers]] gelle geliekaardege regele. Vreuger waor 't gebruuk vaan ''d’n'' in die regio oetgebreider: ouch ''d’n luchter'' en ''d’n Ruiver'' waore in Midde-Limbörg bekind. Wijer gelt tot de beginclusters ''tj-'' en ''tsj-'' 'n oetzundering vörme op deze regel.&lt;ref&gt;Bakkes (1996): p. 64&lt;/ref&gt;

In de [[Zuidoos-Limbörgs]]e dialekte wie 't [[Heerles]]&lt;ref&gt;H. M. C. Beckers et al (2000); p. 17.&lt;/ref&gt; is 't lidwoord veur mannelek inkelvoud in alle gevalle ''d’r''. Gans get dialekte in 't Heuvelland en de Voerstreek höbbe dit, zoe good wie de Ripuarische dialekte (Kèrkraojs, Aokes, Köls). 't ''d’r''-gebeed löp in 't [[Geul]]dal tot in [[Sjin]], zuielek daovaan löp de grens westelek vaan [[Tebannet]], [[Maer]] en [[Norbik]]. In [[Oud-Valkeberg|Aajd-Valkeberg]] en [[Mergraote]] is 't soms te hure, in [[Keer]] huurt me 't 'nen inkele kier nog.&lt;ref name=notten26&gt;Notten (2000): p. 26&lt;/ref&gt; Dit wijs trop tot 't lidwoord ''d’r'' vreuger wijer verbreid waor. In de verbinding ''d’r duvel'' is 't nog wied boete 't zjus besjreve gebeed te hure, beveurbeeld in 't Mestreechs&lt;ref&gt;Brounts e.a. (2004): pp. 107, 272. In dit dialek klink de verbinding es ''t’r duvel''&lt;/ref&gt; en 't Mofers.&lt;ref&gt;Pierre Bakkes, ''Mofers Waordebook''. Stichting Mofers Waordebook, 2007: p. 98&lt;/ref&gt;

Vatte v'r dit alles same, daan kriege v'r 't volgend euverziech:
{| class=wikitable
|-
! Venloos !! Mestreechs !! Valkebergs !! Heëlesj
|-
| ''d’n aap'' || ''d’n aap'' || ''de aap'' || ''d’r aap''
|-
| ''d’n boum'' || ''de boum'' || ''de boum'' || ''d’r boom''
|-
| ''d’n hónd'' || ''d’n hoond'' || ''de hónd'' || ''d’r hónk''
|-
| ''de lieëw'' || ''de liew'' || ''de lièw'' || ''d’r lieëf''
|-
| ''de man'' || ''de maan'' || ''de man'' || ''d’r man''
|-
| ''de stam'' || ''de stam'' || ''de sjtam'' || ''d’r sjtam''
|-
| ''d’n tik'' || ''d’n tik'' || ''de tik'' || ''d’r tik''
|}

;Vrouwelek
't Bepaold lidwoord vrouwelek is in alle Limbörgse dialekte op alle plaotse ''de''. Eventueel kin de [[sjwa]] ewegvalle es 't woord daonao ouch mèt 'ne klinker begint; dit weurt daan neet oetgesjreve.

;Oonzijeg
't Bepaold lidwoord oonzijeg is altied ''’t''.

;Miervoud
Veur 't miervoud weurt dezelfde vörm gebruuk wie bij 't vrouwelek inkelvoud, dus ummer ''de''.

;''G’ne, g’n, ge''
E twiede, alternatief lidwoord is ''g'ne'' of ''genne'' veur mannelek, ''g’n'' veur vrouwelek en ''ge'' veur oonzijeg. Oets waore dees wäörd door gans 't Limbörgs (en woersjijnelek zelfs 't Kleverlands) taolgebeed in gebruuk, meh in euzen tied zien 't veural nog taolrelikte. In sommege Zuidoos-Limbörgse dialekte trejje ze soms nog op, veural nao veurzètsele: ''i g’ne boom, a g’n sjtraot''. Heidoor oontsteit feitelek e nui, rudimentair naomvalsversjèl. In aander posities besteit 't allein in taolrelikte (''g’n ing'' '’t ind'). Volgens Notten waor 't roond 2000 nog productief, meh wel awwerwèts, tot in [[Tebannet]], [[Norbik]] en [[Rimmersjtok]], en bekaans verdwene in [[Mergraote]] en [[Maer]].&lt;ref&gt;Notten (2000): pp. 26-7&lt;/ref&gt;

Boete dit gebeed vint me ''g'ne'' etc. nog in versteinde oetdrökkinge, miestens plaots-, straot en hoesnaome. Die hove neet per se in 't ooste vaan 't Heuvelland veur te koume. Neve [[Arensgenhout]], [[Geweusterao]] en [[Gebrook]] in 't Heuvelland kint me ouch de Midde-Limbörgse plaotse [[G'n Oea]] en [[Gebrook (Ech)|Gebrook]], de wieke [[Geloë]] en [[Genuue]] in de gemeinte Venlo en 't Noord-Limburgse gehuch [[Gening]] kortbij [[Offere]] en [[Ni-j-Berge]]. Zelfs in de umgeving vaan [[Nijmege]] goof 't e landelek gebeed wat me roond [[1580]] ''Op ghen Haesenkamp'' neumde. Huuj is dat 'n wiek vaan die stad.&lt;ref&gt;[https://etymologiebank.nl/trefwoord/hazenkamp Website Etymologiebank, trèfwoord &quot;Hazenkamp&quot;]&lt;/ref&gt;

De vörm is ouch in groete deile vaan de Duitse grensstreik, veur zoewied dao nog plat weurt gepraot, vrij algemein. Dat zuut me good trök in de plaotsnaome. In de gemeinte [[Erkelens]] kump ze rilletief väöl veur (Genehen, Geneiken, Genhof, Genfeld en Genrohe), meh ouch noordeleker vint me 't lidwoord dèks trök in naome van gehuchte en hoezer: Genholland ([[Jlabbach]]), Genholt ([[Brüggen]]), Genend ([[Moers]]), Geneng ([[Wachtendonk]]), Haus Aengeneyndt ([[Geldere]])&lt;ref&gt;[https://marcangenent.nl/2021/02/03/hof-aengeneybdt/ ''Hoven Aengeneyndt: staande op de schouders van ons voorgeslacht!'']&lt;/ref&gt; en zelfs in 't dörpke [[Niel]] (Haus Angenendt)&lt;ref&gt;[https://rp-online.de/nrw/staedte/kleve/stadt-infos/ein-dorfspaziergang-in-kranenburg-niel_aid-52121633 ''Dorfspaziergang in Kranenburg-Niel : Ein echtes Kuhdorf''. Rheinische Post, 16 juli 2020]&lt;/ref&gt;, wat op 'ne steinwörp aofstand ligk vaan Nijmege.

====’t Oonbepaold lidwoord====
't Oonbepaold lidwoord is aofgeleid vaan 't tèlwoord ''ein'' en zien verbuiginge. In sommege dialekte is 't dao nog ummer identiek mèt, meh in aander gevalle is 't gereduceerd. De vol vörm koume veural in de Oos-Limbörgse (''eine(n), ein, ei'') en Zuidoos-Limbörgse (''inne'', ''ing'', ''ee'') dialekte veur. Mèt 'n oonbepaold lidwoord verwijs me nao e nog neet specifiek gemaak oonderwerp boe t'rs in principe mie vaan zien (''’n Aw vrouw leep aon mien deur veurbij'') of nao ei wèllekäöreg lid vaan 'n gróp (''’nen Hoond kin beter hure es ’ne mins'').

;Mannelek
In 't weste en noorde is 't oonbepaold lidwoord ''’ne'' of ''’nen'', weer gans volgens de bdht-klinkerregel. In groete deile vaan Nederlands Limbörg heerse oongeveer dezelfde regele wie bij 't bepaold lidwoord: ''’nen'' kump dao veur 'ne klinker, d, h of t, meh neet veur 'n b. Wel kin die -''n'' hei soms weure weggelaote es ze neet veur 'ne klinker kump. Zoe zeet me in 't Mestreechs: ''’ne maan'', ''’nen aap'', ''’ne(n) hoond'', ''’ne(n) diek''.&lt;ref name=salaar59/&gt;

In Nederlands Limbörg oostelek vaan Mestreech en zuielek vaan Venlo, en ouch aon de Belzje Maoskant, priffereert me soms de neet-gereduceerde vörm ''eine(n)''. In groete deile vaan 't Heuvelland (zuug daoveur [[monoftongisering vaan ei en ou]]) is de vörm ''inne'' (ummer zoonder ''-n'' op 't ind).

;Vrouwelek
't Oonbepaold lidwoord bij vrouweleke wäörd is ''’n'' of ''ein'', in 't Zuidoos-Limbörgs ''ing'' (zuug [[gutturalisering]]).

;Oonzijeg
't Oonbepaold lidwoord veur oonzijeg is in principe ''e'' of ''ei'', in 't Zuidoos-Limbörgs soms ''ee''. Bij dialekte mèt de bdht-klinkerregel kump veur 'n b, d, h, t of klinker in principe ''’n'' daoveur in de plaots. Bij aander dialekte is ''’n/ein/ing'' allein verpliech es 't volgend woord mèt 'n klinker begint; veur 'n d, h en t heet me de keus tösse ''e'' en ''’n''. Veur 'n ''h-'' besteit wel sterker de neiging um ''’n'' te gebruke es veur ''d-'' of ''t-''.

In Noord-Limbörg inclusief Venlo is ''e'' oonbekind. Dao zeet me veur oonzijeg altied ''’n''.

Samegevat in 'n tabel zuut dat zoe oet:

{| class=wikitable
|-
! Hessels !! Mestreechs !! Mofers !! Remunjs !! Heerles !! Haorsters
|-
| ''’n boek'' || ''e book'' || ''e book'' || ''e book'' || ''e bók'' || ''’n book''
|-
| ''’n dèrp'' || ''e/’n dörp'' || ''e dörp'' || ''e dörp'' || ''e dörp'' || ''’n dörp''
|-
| ''’n (h)enneke'' || ''e/’n hunneke'' || ''’n huundje'' || ''’n huundje'' || ''e hunneke'' || ''’n hundje''
|-
| ''e kiend'' || ''e keend'' || ''e kindj'' || ''e kiendj'' || ''e kink'' || ''’n kind''
|-
| ''’n orkest'' || ''’n orkes'' || ''’n orkes'' || ''’n orkes'' || ''ing orkes'' || ''’n orkest''
|-
| ''e pjèd'' || ''e peerd'' || ''e paerd'' || ''e paerd'' || ''e peëd'' || ''’n peerd''
|}

Nota bene: [[N-apocope]] - 't aofkappe vaan de ''-n'' bij oonzijege wäörd, wie dat heibove besjreve steit - is in dezen tied aon 't verdwijne. Väöl sprekers zègke bij oonzijeg al euveral ''’n'' of ''ein''.&lt;ref&gt;Salemans en Aarts (2002): p. 100&lt;/ref&gt; Hei is nog neet väöl oonderzeuk nao gedoon, en sjrievers vaan dialek-grammatica's en -dictionaire wiezen 't gemeinelek aof es 'fout'.

=== Substantieve ===
Limbörgse [[substantief|substantieve]] of zelfstandege naomwäörd kinne drei geslachte höbbe: mannelek, vrouwelek en oonzijeg. Ze kinne weure verboge nao getal (inkelvoud en miervoud). Ouch de vörming vaan diminutieve (verkleinwäörd) kin me es 'n verbuiging zien.

==== Geslach ====
* '''''Mannelek''''' zien wäörd die manslui en manneleke bieste besjrieve, en wäörd op ''-er'', ''-ert'' en ''-aer'' (M. ''-eer''). Wijer zien [[stam (taalweitesjap)|werkwoordsstamme]] es substantieve gebruuk in princiep mannelek.
* '''''Vrouwelek''''' zien wäörd die vroului en vrouweleke bieste besjrieve. Wijer zien abstrakte wäörd mèt 'n achtervoogsel veur de vörming devaan ouch vrouwelek; dees achtervoogsel zien ''-heid'', ''-nes'', ''-sjap'' (V. ''-schap'', neet altied), ''-de'', ''-ie'' (M. ''-ij''), ''-ing'', ''-s'' (corresp. mèt Ndl. ''-st'') en de vreem achtervoogsels ''-ie'', ''iek'', ''-ica'', ''-theek'', ''-teit'', ''-uur'' (neet euveral), ''-ade'' (aad), ''-ide'' (''-ied'') etc., ''-aasj'', ''-ine'', ''-se''. Daoneve nog väöl wäörd zoonder achtervoogsel.
* '''''Oonzijeg''''' zien alle diminutieve, alle [[substantivering|zelfstendeg gemaakde]] [[infinitief|infinitieve]]. Ouch de mieste len zien oonzijeg, wie meidskesnaome en ander vroului boe me good mèt vertrojd is (''neet in 't Mestreechs!'').&lt;ref&gt;Notten (²1988): pp. 43-4&lt;/ref&gt;

;Veurbeelder
Mannelek:
* ''Dao löp ’nen hings, dae haet zich aan d’n poeët geblesseerd.'' (Venloos)
* ''Wae haet de computer gebroek? Hae sjteit m’ch al de gansen daag aan.'' (Remunjs)
* ''Dao huurde v’r nog einen tik en toen waor d’n awwe maan verdwene.'' (Mestreechs)

Vrouwelek:
* ''’n Verkaldheid geit meistal zoeë weer euver, aste ze mar liets oetwirke.''
* ''De aaj vrouw haet ’t ringske nog teen jaore bie zich gedrage.''
* ''’n Taofel in de kamer moot kinne, meh hei steit ze wel in de weeg.''

Oonzijeg:
* ''Ze hebbe det päörtje aafgeslote, umdet ’t op instorte stónt.
* ''Ich zaog giester (’t) Leonie nog; ’t haet mich dich de complemènte laote doon.''
* ''Dat gedeuns moot mer ins oet zien: ’t is 'n enorm gezeivers um e klein dinkske.''

==== Miervoudsvörming ====
De Limburgse miervoudsvörming is rillatief gecompliceerd en ouch neet euveral 'tzelfde. Neve miervoudsvörming op ''-e'' of ''-s'' koume ouch miervoude op ''-er'' veur, miervoude mèt [[umlaut]] en gecombineerde vörm. Ouch veraandert dèks de toen vaan sleiptoen in stoettoen; soms is dit de insegste veraandering. Umlaut kin in Belsj Limbörg weure gecompliceerd door [[oontrunding]]; toenveraandering heet (beveurbeeld in Wieërt, Zitterd en Mestreech) soms klaankveraandering tot gevolg.

In 't weste goon de mieste miervoude oet op ''-e'' of ''-s''; miervoude op ''-er'' en mèt umlaut zien dao in princiep oetzunderinge (die evels hiel väöl veurkoume). In de oosteleke dialekte zien miervoude op ''-er'' evels de regel veur oonzijege wäörd, en miervoude mèt umlaut de regel veur manneleke.

===== Regelmaoteg op -e =====
't [[Miervoud]] weurt - in eder geval bij vrouweleke wäörd en bij manneleke wäörd mèt 'ne veurklinker - gevörmp door ''-e'' achter e woord te zètte. De [[spelling]] kin natuurlek eise tot me de lèste letter vaan e woord verdobbelt of 'ne lange klaank halveert. D'n oetgaank ''-e'' is ouch gebrukelek bij wäörd op ''-el'', ''-em'' en soms bie ''-er''. Vergeet neet tot wienie 'n ''-t'' in 't groondwoord verzwege is ([[t-deletie]]), die bij 't miervoud trök kump.&lt;br /&gt;
'''Veurbeelde''': ''plaots-plaotse'', ''straot-straote'', ''kat-katte'', ''zaak-zake'' (neve ''zakes''), ''pókkel-pókkele'', ''vinger-vingere'' (neve ''vinger'' en ''vingers''), ''nach-nachte''.

===== op -s =====
Bij toch wel de mieste wäörd op ''-er'' vörmp me 't miervoud mèt 'n ''-s''. Dit gebäört ouch mèt wäörd die op ''-e'' indege, en mèt e groet aontal [[Ingels]]e en [[Frans]]e wäörd. Wäörd boevaan de ''-e'' vervalle is kinne ''-es'' als miervoud kriege.
'''Veurbeelde''': ''naober-naobers'', ''kemissie-kemissies'', ''vete-vetes'', ''bijdraog-bijdraoges''.

===== Umlaut =====
Hiel väöl wäörd evels formere hun miervoud op 'n oonregelmaotege meneer: mèt [[umlaut]]. Dit kump bij alledrei de geslachte veur, meh 't mieste bij manneleke wäörd. Miestens heet 't inkelvoud 'n [[sleiptoen]] en ummer heet 't miervoud 'n [[stoettoen]]. Ouch verandert of verdwijnt dèks d'n indconsonant.
'''Veurbeelde''': ''hónd/hóndj/hoond-hun(j)'', ''ba(a)nk-benk'', ''sjoon-sjeun'', ''wouf-wuif'' (neve ''wölf'' zoonder l-vocalisatie), ''nagel''-''naegel/negel''.

===== op -er =====
'n Aontal oonzijege wäörd - in oosteleke dialekte de mieste - heet e miervoud op ''-er''.
'''Veurbeelde''': ''kind/kiendj/keend-kinder/kienjer/kinder'', ''gaat-gater'', ''hoes-hoezer'', ''mets-metser''.

Veural in 't ooste kump dit ouch veur bij 'n aontal mennelike wäörd: ''geis-geister'', en ouch bij 't vrouwelek woord ''hoon-hoonder''.

Oonder invlood vaan 't Nederlands, wat wel de miervoudsoetgaank ''-eren'' kint meh laank neet euveral boe 't Limbörgs ''-er'' heet, zal me noe en daan e miervoud op ''-e'' vinde boe vaanajds ''-er'' weurt gezag (''kaaf-kave'' in plaots vaan ''kaver''). Algemein is dit evels zeker neet.&lt;ref&gt;Salemans &amp; Aarts (2002): pp. 99-100&lt;/ref&gt;

===== Toenverandering =====
In de meiste Limburgse dialekte zien e paar wäörd boe-in inkelvoud en miervoud allein door verandering vaan toen - sleiptoen in 't inkelvoud, stoettoen in 't miervoud - oeterein gehawwe weure. Veur 't Mestreechs zien dat: ''bei.n-bein'', ''be.rg-berg'', ''de.rm-derm'', ''e.rm-erm'', ''kö.rf-körf'', ''pee.rd-peerd'', ''stei.n-stèin'', ''vö.rm-vörm'', ''wee.g-weeg'' en ''wö.rm-wörm''.&lt;ref&gt;Salemans en Aarts (2002): p. 61&lt;/ref&gt; In ander dialekte versjijne nog wel ander soortgelieke pare, wie ''knie.n-knien''&lt;ref&gt;Belemans en Keulen (2004): p. 53&lt;/ref&gt; en (verawwerd) ''bou.m-boum'' (allewijl ''bou.m-buim'').

===== Toenverandering en 'n klein mutatie in d'n indklaank =====
[[Morfologie|Morfologisch]] gezeen is deze vörm vaan miervoudsformatie dezelfde es dee vaan heibove, meh op sjrif zuut me e dudelek versjèl. E good veurbeeld is ''krink-kring''. Oet 't Mestreechs is ouch bekind ''hand-han'', ''tand-tan'', meh in mier oosteleke dialekte pas me hei umlaut touw (''hen/henj/heng'', ''ten/tenj/teng'').

===== Umlaut en -s =====
Mer inkel wäörd: ''broor-breurs'' en ''zoon-zäöns''. In Midde-Limbörg ouch: ''dochter-döchters''.

Oet 't Mestreechs is ouch bekind ''knien-knijns''; breking in 'nen twieklaank, toenverandering en -s dus.

===== Oonveraanderd miervoud =====
In Midde-Limburgse dialekte besteit ouch nog 'ne groep wäörd boebij gaar gei versjèl gemaak weurt in de vörm van 't miervoud (dus ouch gein toensveraandering). Dees wäörd koume veur bie alle geslachte (veurbeeld in 't Mofers, mèt Mestreechs d'rachter), oonzijeg: ''deil'' &quot;deile&quot;, ''paerd'' (inkelvoud heet ouch stoettoen), ''sjeep'' &quot;sjeper&quot;, ''paar'' &quot;pare&quot;, ''puntj'' &quot;punte&quot;, ''sjaop'' &quot;sjäöp&quot;, ''rieë'', ''ruum'' &quot;ruime&quot;, vrouwelek: ''verein'' &quot;vereineginge&quot;, ''streek'', ''kaart'', mannelek: ''sjeut'' &quot;sjeute&quot;, ''de~rm'' (verawwerd, allewijl mèt sleiptoen), ''sjoon'' (nuuj, vervingk ''sjoe'' - ''sjoon'') &quot;sjeun&quot;, ''teen'' (nuuj, vervingk ''tei'' - ''teen'') &quot;tiene&quot;, ''zök'' &quot;zokke&quot;. Miervoudsvörm wie ''vinger'' kump me ouch nog wel wijer nao 't zuie tege, neve vörm wie ''vingere'' en ''vingers''.

==== Diminutieve ====
'''[[diminutief|Diminutieve]]''' (ouch bekind es '''verkleinwäörd''') weure in 't gans Limburgs taolgebeed op oongeveer dezelfde meneer gemaak (allein in 't Ripuarisch deil geit 't anders), en daobij passe ouch alle Braobantse en Gelderse dialekte in de bei Limburge dees principes touw.

De proceduur veur de vörming is touwveuging vaan 'ne suffix en umlaut op de beklemtoende vocaol, wienie dit kint. De achtervoogsels zien 
* ''-ke'' (groondvörm)
* ''-eke''
* ''-ske'' (nao ''ch'', ''g'' en ''k'') en ''-je''
* ''-(s)je'' (nao ''d'' en ''t'').

;Veurbeelde
* ''bal - belke''
* ''zon - zönneke''
* ''pak - pekske''
* ''vrind'' (V), ''vrundj'' (R), ''vrund'' (M) - ''vrindje, vrundje, vrundsje''

Wäörd wie ''vrundsje'' en ''päörtsje'' koume veur in en um Mestreech, en in deile van [[Roerdale]].&lt;ref&gt;Salemans en Aarts (2002): p. 25&lt;/ref&gt;

Lèt trop tot in de Belsj-Limbörgse dialekte mèt [[oontrunding]] de klinker in 't diminutief soms neet de verwachde weerde krijg: umtot de geümlaute, palatale vocaol dèks roond is verandert 'r. Veurbeeld [[Brees]] ''book-beekske'' (oet *''beukske'') en Hessels ''boek-biekske'' (oet *''buukske'').

===== Diminutieve vaan vreem wäörd mèt miejer betoende klinkers =====
Bij wäörd wie ''auto/oto'', ''foto'', ''geisja'', ''raki'' etc., mèt ummer de naodrök op de ierste [[syllaab]], krijg d'n ierste vocaol umlaut es dat meugelek is; de twiede neet (''uitoke/eutoke'', ''geisjake'', ''r(a)ekike''). Dèks zal die twiede syllaab ouch weure geridduceerd (''uiteke'').&lt;ref&gt;[[Pierre Bakkes]]: ''Mofers Waordebook'' ([[2007]]), p. 67&lt;/ref&gt; Wäörd mèt drei of mie syllabes, de hoofklemtoen op de twie-naolèste en de bijklèmtoen op de lèste syllaab, kriege bij betoende vocaole umlaut: ''radio'' - ''r(a)edieuke''.&lt;ref&gt;[[Pierre Bakkes]]: &quot;Wordt ''Remunjs'' Roermonds? Nevver neet!&quot; oet Kruijsen en [[Nicoline van der Sijs|Van der Sijs]] (redd.): ''Honderd jaar stadstaal'' ([[1999]])&lt;/ref&gt;

=== Adjectieve ===
't Limburgs [[adjectief]] of '''bijveugelek naomwoord''' heet 'n behandeling die hendeg versjèlt vaan zien Nederlandse en Duitse tegehengers. 't Weurt in bekans 't gans Limburgs taolgebeed touwgepas, es ouch in e deil vaan 't Zuid-Braobants en in 't Ripuarisch. Allein 't Venloos heet inmiddels de noordelek Braobantse vörm euvergenómme, zuug daoveur hei-oonder. 't Limburgs adjectief maak in princiep ''gei'' versjèl tösse sterke en zwakke flectie, allein tösse attributief, predicatief en zelfstendeg gebruuk. Bij '''predicatief gebruuk''' weure zjus wie in 't Nederlands en Duits, de oonverboge vörm gebroek: ''Dat hoes is ruim'', ''dee mins is gek'' etc.

==== Attributief gebruuk ====
===== Twie klasse =====
In 't Limburgs oondersjeit me twie klasse vaan adjectieve. Bij de ierste klasse kump bij menneleke, vrouweleke en miervoudege wäörd 'n ''-e'' drachter, en gebruuk me bij oonzijeg wäörd de groondvörm. Adjectieve veur menneleke wäörd kinne ouch op -''en'' oetgoon; dat gebäört oonder dezelfde veurwaorde es bij 't artikel ''de/d'n'' (zuug heibove). In 't Remuns is dees -''n'' neet zoe gebrukelek mie. Bij de twiede klasse kriege allein de menneleke wäörd 'n ''-e(n)'', en weurt die bij 't vrouwelek geslach en 't miervoud aofgekap.

Tot welke klasse 'n adjectief huurt kin me in de meiste gevalle sumpel oetmake aon de haand vaan d'n indklaank. Indeg 't op ''-ch[t]'', ''-d'', ''-k'', ''-p'', ''-t'' of ''-s'' veurgegoon door 'ne consonant, daan vèlt 't adjectief oonder klasse I. Geit 't oet op 'ne vocaol, ''-f'', ''-g'', ''-j'', ''-l'', ''-m'', ''-n'', ''-ng'', ''-r'', ''-w'' of ''-s'' nao 'ne vocaol, daan vèlt 't in klasse II. Lèt wel op: adjectieve mèt de achtervoogsel ''-eg/-ig'' en ''-isch'' hure gewuunlik bij klasse I.

;Veurbeelde
''Klasse I''
* 'ne Grote miensj (R)/ 'ne Groete mins (M)
* 'n Grote kirk/ 'n Groete kèrk
* E groot sjeep/ E groet sjeep
* Gro(e)te hoezer

* Dae Duutse soldaat/ Dee Duitse soldaot
* Die tragische historie
* Det lestig dienk/ Dat lesteg dink
* Zo'n beesechtege luuj/ Zoe'n biesechtege lui

''Klasse II''
* 'ne Sjone waeg/ 'ne Sjoene weeg
* 'n Sjo(e)n stad
* E sjoon dörp/ E sjoen dörp
* Sjoon plaetskes/ Sjoen pläötskes

* De hoge tore/ D'n hoegen torie
* Eder slum vrouw
* E vol geboew/ E vol gebouw
* Blauw ouge

===== Opmèrkinge veur en oonregelmaotege gevalle in klasse II =====
De adjectieve oet klasse twie höbbe dèks drei in plaots vaan twie vörm. Meistens is dat neet op sjrif te zien: daan is spraoke vaan toenversjèl. Oonthaw tot de verboge vörm, dus 't attributief adjectief veur menneleke, vrouweleke en miervoudege wäörd, '''ummer''' stoettoen heet. De neet-verboge vörm evels kin ouch de sleiptoen höbbe. Dit is 't geval mèt ''kaal''. De drei vörm (drei, want de vörm veur vrouwelek inkelvoud en veur miervoud valle altied same) zien dös:
* 'ne Kale man/ 'ne Kale maan
* 'n Kaal vrouw/ 'n Kaal vrouw
* E kaa.l kiendj/ E kaa.l keend
* Kaal luuj/ Kaal lui

't Gief evels e beperk meh toch neet te oondersjatte aontal väölveurkoumende adjectieve, die nao hunnen indklaank te oordeile tot klasse I zouwe mote behure, meh ziech oonregelmaoteg gedraoge en in essentie tot klasse twie hure. Veurbeelde zien ''good'' (m. ''goje'', v.-mv. ''gooj''), ''róndj/roond'' (m. ''rónje/ronne'', v.-mv. ''rónj/ron''), ''wildj/wèld'' (m. ''wilje/wèlde'', v.-mv. ''wilj/wèl'').

Wee ziech 't '''Mestreechs''' aonliert moot ziech bovedeen mèt 'n aontal brekinge bezeghawwe. Wie bove gezag alterneert in dit dialek de ''ie'' mèt de ''ij'' en de ''oe'' mèt de ''ou''. Sommege adjectieve mèt 'ne sleiptoen, die deze, wie gezag, in de flectie verlere, en 'n ''ie'' of ''oe'' in de [[stam (taolkunde)|stam]], kriege in 't Mestreechs bijgevolg mèt breking te make. Concreet gezag: e woord wie ''gries'' heet es menneleke vörm ''grijze'' en es vrouweleke vörm ''grijs''. Vergliek:

* 'ne Wijze mins is wies.
* 'n Broun (of ''brojn'') moes is broen.

In beveurbeeld 't Remunds höbbe die wäörd ouch drei vörm, meh dao is 't allein d'n toen dee verandert.

* 'ne Wìeze miensj is wîes.
* 'n Bròen moes is brôen.

===== Speciaol regele veur 't Vinloos =====
Dit al is neet, of beter neet mie, vaan touwpassing op 't Vinloos. In dit dialek heet ziech in de twintegste iew d'n invlood vaan 't Standaardnederlands sterk doen veule, en dewijl in de jaore daarteg de Limburgse vörm nog dèks veurkaome zien die allewijl zelfs oonder de awwer generatie in oonbruuk geraak.

't Vinloos oondersjeit mèt 't Nederlands 'n sterke en zwakke flectie vaan adjectieve. De sterke flectie weurt touwgepas nao oonbestumde pronome, nao ''welk'' en ''eder'' en es gaaroet niks de zinsnei inleit. De zwakke flectie tröf me aon nao beapolde lidwäörd, aonwiezende veurnaomwäörd en bezitteleke veurnaomwäörd.

De sterke flectie heet apaarte vörm veur mannelek, vrouwelek en oonzijeg. De manneleke vörm geit daan oet op ''-e'' of ''-en'', de vrouweleke op ''-e'' en de oonzijege blijf oonverboge. In de zwake flectie evels valle de vörm veur vrouwelek, miervoud en oonzijeg same. Vergliek:

* Dae vollen trein/ Einen vollen trein
* Die volle(!) bös/ Ein volle bös
* Det volle hoes/ Ein vol hoes

't Vinloos mis dus ouch de twie adjectieveklasse vaan 't Limburgs en liet bij 't vrouwelek en 't miervoud 't adjectief ummer op -e oetgoon.

Me moot ziech bedinke tot vörm wie de bovestoonde euveral in Belsj en Nederlands Limbörg wel veurkoume. Boete Vinlo is dees veraandering evels nog laank neet voltrokke; vörm wie ''die volle bös'' zalle dao nog dèks es 'fout' weure aofgekäörd.&lt;ref&gt;Bakkes (2004): p. 51&lt;/ref&gt;

==== Zelfstendeg gebruuk ====
Es me de adjectieve zelfstendeg wèlt gebruke gelle veur 't groetste deil de zelfde regele es bij 't attributief gebruuk. Verwijs 't evels nao 'n oonzijeg woord, daan krijg 't adjectief in dit geval 'n ''-t''.&lt;br /&gt;
N.B.: Bij de regel mèt de finaol ''-t'' deit ouch 't Vinloos mèt!

''Veurbeelde''
* Ich vin dae nuje waeëg neet zoeë schoeën as daen awwe. (W)
* Nae, op dees meneer geit 't neet ech mekkelek, meh wits doe 'n baeter? (R)
* Ze dräög dat blaw trikeuke toch neet zoe dèks es dat geel'''t'''. (M)

Die ''-t'' is evels conditioneel, oeteraard, umtot de meiste Limburgse dialekte t-deletie höbbe. Ze kin dus gans verdwiene (''mie keukske is naat gewore, höbste miech nog e druug'') of [[progressief assimilatie|assimilere]]: nao 'n ''m'' verandert de t in ''-p'' (''Wèlste e kaajd naogerech of e wermp?''), nao 'n ''ng'' in ''-nk''.

Vreuger, kaom dees ''-t'' ouch predicatief veur. Zoe waor 't beveurbeeld in 't Moferts ''Det blaedje det dao ligk is nag greunt.'' Allewijl huurt me dit neet mie.

=== Veurnaomwäörd ===
[[pronoom|Veurnaomwäörd]] höbbe 'n functie die rappeleert aon die vaan zelfstandege of bijveugeleke naomwäörd: sommege kinne e subjek, objek of bepaoling op ziech vörme, aandere veuge  ziech bij zelfstendege naomwäörd en geve zoe de ein of aander betrèkking aon. 't Gief ze in diverse soorte.

==== Persoeneleke veurnaomwäörd ====
De [[persoenelek veurnaomwoord|persoeneleke veurnaomwäörd]] in de Limbörgse dialekte versjèlle soms sterk vaan de umringende taole, meh 'n aontal belaankrieke grenze löp perceis door 't Limbörgs taolgebeed heer.

=====Ierste persoen inkelvoud=====
D'n '''[[subjek|oonderwerpsvörm]]''' veur de ierste persoen inkelvoud is miestens ''ich'', ''iech'' of 'nen inkele kier ''isj'' daan wel ''esj'' (dit is mer e [[accent|subtiel oetspraokversjèl]]). De grens tösse ''ich'' en ''ik'', de [[Uerdinger Linie]], sjeit ziech bij [[Wuppertal]] aof vaan de [[Benrather Linie]] en geit daan via Venlo (noordelek vaan de lijn) door Nederlands Limbörg heer, e stökske door [[Noord-Braobant]], door 't noordweste vaan [[Belsj Limbörg]] en tot slot mèt e drejke door [[Vlaoms-Braobant]]. Vreuger definieerde me 't Limbörgs es 't gebeed tösse de Uerdinger en Benrather Linie ('t gebeed boe me ''ich maak'') zeet. Dit zouw evels beteikene tot 't Venloos gei Limbörgs is en 't [[Getelands]] (boe-oonder 't [[Tienes]]) wel. Es me nao de aander kinmerke loert, is Venloos evels gooddeils Limbörgs vaan aard, dewijl 't Getelands ieder [[Braobants]] is. 

De '''[[objek|veurwerpsvörm]]''' veur de ierste persoen inkelvoud is op dezelfde meneer in 't gemein ''mi(e)ch''/''misj''/''mesj''. Boe me ''ich'' zeet, zeet me gemeinelek ouch ''mich'' (dit gelt ouch veur 't Getelands). 't Gief evels e paar plaotse boe me ''ik'' zeet en toch ''mich'' heet. Dit zien [[Venlo]], [[Lom]], [[Velde]], [[Árse]], [[Grevors]], [[Bree (Nederlands Limburg)|Bree]] en [[Zaerem]]. Dit gebeed neump me 't [[mich-kerteer|''mich''-kerteer]]. Zaerem is pas rillatief recent in 't ''mich''-kerteer goon valle.&lt;ref&gt;Notten (²1988): pp. 64, 76&lt;/ref&gt; In [[Haors]], [[Lottum]] en dus vaanajds in Zaerem huurt me ''ik'' en ''meej'', gans op z'ch [[Kleverlands]]. Toch weure die dialekte soms nog wel tot 't Limbörgs gerekend, oonder mie umtot 't fundamenteel en systematische kleenkerversjèlle gief tösse dees euverganksdialekte en dialekte die in noordeleker plaotse weure gesproke.&lt;ref&gt;Frens Bakker, ''Waar scheiden de dialecten in Noord-Limburg? Een dialectrometisch onderzoek naar het gewicht van isoglossen''. Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap, 2016: p. 43. E veurbeeld vaan 'n noord-zuidtegestèlling: [u:] ←→ [o:]: goed ←→ good.&lt;/ref&gt; Vermeudelek späölt toenversjèl ouch 'n rol.&lt;ref&gt;Bakker (2016): p. 23, 45&lt;/ref&gt; Um dees reies weure inmiddels ouch vraogteikes gezat bij de meej-mich-grens in Noord-Limbörg.&lt;ref&gt;Bakker (2016): p. 25&lt;/ref&gt;

Es ''ich'' en ''mich'' neet de naodrök kriege, weure ze dèks [[reductie (fonologie)|geridduceerd]] tot ''’ch'' resp. ''m’ch''.

=====Twiede persoen inkelvoud: ''doe'' en ''dich''=====
:''Hoofartikel: [[doe]]''
Oersprunkelek waor ''doe'' euveral d'n oonderwerpsvörm veur de twiede persoen inkelvoud, en ''dich'' (mutatis mutandis) d'n objeksvörm. ''Doe'' en ''dich'' zien in de Oos-Limbörgse dialekte nog algemein in gebruuk. In Belsj-Limbörgs Maosland en in Mestreech evels is ''di(e)ch'' ouch oonderwerp geweure. Zinne wie ''Diech höbs dat gedoon'' zien good Mestreechs, dewijl zinne wie ''Doe höbs dat gedoon'' al e jaor of hoonderd neet mie veurkoume. Ouch oostelek vaan dit gebeed kin me ''di(e)ch'' dèks es oonderwerp vinde, meh daan nog wel neve ''doe''.

Ouch ''doe'' en ''di(e)ch'' kinne weure geridduceerd. ''Doe'' versjijnt daan los es ''de'', of [[enclitisch]] (aon 't veureg woord vas) es ''te'' (''maogs te det waal?''), ''dich'' veraandert in ''d’ch''. Bedink wel, tot ''de'' ummer optreujt boe vreuger ''doe'' mós stoon. Ouch in 't Mestreechs is 't daorum ''De wèts wel wie dat geit'', neet ''*D’ch wèts wel''.

Noordelek vaan 't ''mich-kerteer'' en in 't westelek deil vaan Belsj Limbörg koume ''doe'' en ''dich'' neet veur (meh zuug oonder). Dit beteikent ouch tot 'ne vörm wie ''*deej'' op Limbörgse bojem neet besteit.

''Doe'' weurt nog alum gebruuk in de [[vocatief]] of aonspreekvörm, in constructies boe-in me bewoondering of zjus aofkier oetdrök. Frase wie ''doe veize'', ''doe aap'', ''doe taolewoonder'' kinne neet allein in Mestreech meh ouch in bekaans gans Belsj Limbörg (jeh zelfs tot in [[Leuve]]) weure gehuurd, ouch in gebeed boe ''doe'' en ''dich'' veur de res gaaroet neet veurkoume.&lt;ref&gt;Belemans en Keulen (2004): p. 61&lt;/ref&gt;

=====Twiede persoen inkelvoud: ''geer/geej/djzieë''=====
:''Hoofartikel: [[geer (taal)]]''
Oersprunkelek waore dees vörm (en de geassocieerde objeksvörm ''óch'', ''uuch'', ''oech'' etc.) allein twiede persoen miervoud (zuug [[#Twiede persoen miervoud|oonder]]). In 't gebeed boe me ''doe'' en ''di(e)ch'' boete de vocatief neet gebruuk, is dit evels de vörm veur de twiede persoen inkelvoud gewore, n'importe tege wee me sprik. Limbörgse dialekte (twievelgevalle inclusief) boe ''geej'' en ''óch'' etc. de gewoene vörm veur de twiede persoen is, umvatten 't Haorsters (umtot Haors boeten 't ''mich''-kerteer ligk mèt d'n objeksvörm ''ów''), 't [[Buuls]] en de mieste dialekte in Belsj Limbörg. De ''[[doe-geejgrens]]'' kump dao tösse [[Kauwelil]] (westelek, dus in ''geej''-gebeed) en [[Bóggetj]] (''dich''-gebeed) 't land in en geit daan oongeveer rech nao 't zuie, westelek vaan [[Miëve]], [[Gènk]] en [[Bilze]], oostelek vaan [[Hoeiselt]] en [[Tóngere]] nao de [[taolgrens]].&lt;ref name=bk6062&gt;Belemans en Keulen (2004): pp. 60-2&lt;/ref&gt;

Westelek daovaan zeet me dus allein ''gij/gaai'' en ''dzjee''/''djzieë''. Wat de vörm mèt ''dzj-'' betröf: die koume in de ganse [[Haspegouw]] veur, in 't weste es twiede persoen inkelvoud, in 't ooste es twiede persoen miervoud. Me huurt 't al in [[Ziche-Zusse-Bolder]] en [[Riems]] (meh neet in [[Vroenhove]]) en in Bilze; daonao reik 't tot aon de provinciegrens. Noordelek ligk de grens bove [[Diepenbik]], [[Hasselt]] en [[Herk]]; [[Zoneve]] en [[Leume]] zien oetgeslote. Bij Herk hèlt 't e bitteke op: [[Hôle|Haole]] kint al ''gij'', en in Vlaoms-Braobant blijf ''dzjië'' tot e klei rendsje aon de Limbörgse grens beperk.&lt;ref name=bk6062/&gt;

In 't ''doe''-gebeed weurt ''geer'' etc. soms ouch es inkelvoud gebruuk, en wel es '''[[beleefheidsvörm]]'''. Me sprik oonbekinde, awwere en hoegergeplaotse demèt aon um respek meh ouch distantie te tuine. 't Perceis etiquèt daovaan heet door de jaore heer versjèld. Soms weurt de beleefheidsvörm op sjrif aongegeve mèt 'n hooflètter (''Geer'' en ''Uuch''). E bezunder geval is [[Wieërt]]. Dao bestoon ''doe'' en ''dich'' nog wel, meh weure ze allein tege kinder en bekinde vrouwlui gebruuk. Dit kin daorum d'n indrök geve tot ''gae'' ouch hei de gewoene vörm veur 't inkelvoud is. Lèt wel tot dees gewoente beperk is tot de stad Wieërt: in de res vaan 't [[Wieërtlands]] weure ''doe'' en ''gae'' mie gebruuk wie me dat örges aanders gewoen is.

Veur de diverse vörm bestoon ouch diverse reducties wie ''g’r'', ''ge'', ''dzje''. D'n objeksvörm weurt gemeinelek neet geridduceerd. 't Gief enclitische vörm vaan ''geer'', ''geej/gij'' en ''dzjië'' die sterk mèt 't woord daoveur kinne samesmelte. Dèks kump daobij de latente ''-t'' in de werkwoordsvörm, die door de t-deletie neet weurt oetgesproke, toch weer kieke: ''maak geer'' weurt daan ''maak d’r'', ''maak de'', ''maok dzje''. In aander gevalle kin de vörm sterk verweike. Zoe besteit in 't Wieërts ''ajje'' oet ''as gae'', 'ne vörm dee aander Limbörgers Hollands in de oere zouw kinne klinke.

=====Daarde persoen inkelvoud: mannelek=====
Nao inkel manneleke persoene weurt verweze mèt ''hae'' of 'ne variant dao-op. De Mestreechse variant ''heer'' verdeent daobij speciaol te weure geneump. In de reductie gief 't vreemp genóg zjus op väöl mie plaotse de vörm ''’r'': ''Det deit hae altied'' weurt daan ''Det deit ’r altied''.

D'n objeksvörm is ''häöm'' of 'ne variant dao-op; in de umgeving vaan Remund is dat ''dem''. Dit kin weure geridduceerd tot ''’m''.

In eder geval in 't Mestreechs kump ''häöm'' ouch veur es oonderwerp: ''Häöm is begós!'' Dit versjijnsel associeert me veural mèt 't [[Laank Mestreechs]] en weurt door väöl Mestreechtenere es 'fout' aongeveuld.&lt;ref name=smits&gt;C. Smits, &quot;Working class Maastricht versus middle class Maastricht: in search for a theoretical framework&quot; in ''Leuvense bijdragen'' 88, 1999: pp. 453-76. Geciteerd in Salemans en Aarts (2002): p. 96&lt;/ref&gt;

=====Daarde persoen inkelvoud: vrouwelek en oonzijeg=====
't Persoenelek veurnaomwoord veur vrouwelek inkelvoud is ''zie'' of ''zij'', naovenant aon welke kant (wes of oos) vaan de [[ies-ijsgrens]] 'n plaots ligk. In 't Mestreechs koume de vörm nevenein veur. D'n objeksvörm is ''häör''. ''Zie/zij'' kin weure geridduceerd tot ''ze'', ''häör'' tot ''’r''.

't Persoenelek veurnaomwoord veur oonzijeg inkelvoud is ''het'', geridduceerde vörm ''’t''. Dit weurt gebruuk veur zoewel oonderwerp es veurwerp.

In e groet deil vaan de Limbörgse dialekte weurt evels ouch dèks nao vrouwlui mèt ''het'' verweze. Dit deit me bij meidskes - in eder geval bij kinder dus, en eventueel ouch joonkvolwasse vrouwlui - zoewie bij volwasse vrouwlui vaan de eige leeftied of joonger boemèt me good vertrouwd is. 't Gebruuk vaan ''het'' kump veur e groet deil euverein mèt ''doe/dich'', al zal me noets nao zien eige moojer mèt ''het'' verwieze. 'n Wijer bezunderheid is tot de objeksvörm daan ''häöm'' is.&lt;ref&gt;Notten (²1988): pp. 45-6&lt;/ref&gt;

''Het'' es persoenelek veurnaomwoord veur vrouwlui kump in principe neet veur in 't Mestreechs. Hoegoet kin me dao nog [[pejoratief|denigrerend]] zègke: ''Aoch, hetteke wèt ’t weer beter!''&lt;ref&gt;Brounts e.a. (2004): pp. 33, 142&lt;/ref&gt; Ouch in Belsj Limbörg kump 't euver 't algemein neet veur.&lt;ref&gt;Van der Sijs c.s. (2011): pp. 238-9&lt;/ref&gt;

=====Daarde persoen inkelvoud: neutraol=====
E geslachsneutraol veurnaomwoord heet 't Limbörgs vaanajds neet. Mèt de opkoms vaan kwesties roond [[geslachsidentiteit]] is dao bij sommege lui evels wel de wuns veur. 't Aonwiezend veurnaomwoord ''dae'' weurt dao soms veur gebruuk.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/hae-zie-het-bestaat-zoiets-als-genderneutraal-limburgs-0 1Limburg - Hae, zie, het: bestaat zoiets als genderneutraal Limburgs?]&lt;/ref&gt;

=====Ierste persoen miervoud=====
't Persoenelek veurnaomwoord veur de ierste persoen inkelvoud is ''veer'' in 't Oos-Limbörgs en väöl Centraol-Limbörgse dialekte, ''veë, vieë'' etc. in 't Wes-Limbörgs en väöl dialekte aon de Belzje Maoskant en ''weej'' in 't [[Noord-Limbörgs]] (inclusief Venlo). D'n objeksvörm is ''ós'', ''oes'', ''us'' etc. De geridduceerde vörm zien ''v’r'', ''ve'', ''we'' (nao gelank de hoofvörm), d'n objeksvörm weurt neet geridduceerd.

=====Twiede persoen miervoud=====
Dialekte die ''doe/di(e)ch'' kinne, gebruke ''geer/geej/dzjië'' etc. es twiede persoen miervoud. Die vörm zien bove al besjreve. De dialekte die dat neet kinne, höbbe evels belaank bij 'nen apaarte vörm veur de twiede persoen miervoud. Nao Braobants veurbeeld is dat ''gillie'' (noorde) of ''dzji(l)lie'' (zuie). D'n objeksvörm is daan ''óllie'' of gewoen ''óch'' etc.

=====Daarde persoen miervoud=====
De vörm veur de daarde persoen miervoud is ''zie'' daan wel ''zij'' veur alle geslachte. Dit kin weure gereduceerd tot ''ze''. Ouch gebruuk me dao welins 't aonwiezend veurnaomwoord: ''Die höbbe ziech good laote zien in de buurt.'' D'n objeksvörm daobij is ''häör'' in 't ooste, ''hun'' in 't weste.

De vörm ''hun'' veur 't oonderwerp is de lèste decennia oet 't gesproke Nederlands (de [[substandaard]]taol) euvergewejd. Zinne wie ''Hun vinde neet det ze nag mótte kómme'' zien allewijl ouch in Nederlands Limbörg te hure, zij 't neet euveral. Zoe is 't bij 'n oonderzeuk begin einentwintegsten iew hiel väöl aongetroffe in [[Zjwame]], meh neet in [[Èèsjde]].&lt;ref&gt;R.W.N.M. van Hout, &quot;Onstuitbaar en onuitstaanbaar: de toekomst van een omstreden taalverandering&quot;, in [[Nicoline van der Sijs]], [[Jan Stroop]], Fred Weermand (redd.), ''Wat iedereen van het Nederlands moet weten en waarom''. Uitgeverij Bert bakker, Amsterdam, 2007.&lt;/ref&gt; Zjus wie in 't Randsteidelek Nederlands kin dat ''hun'' allein op persoene sloon, neet op bieste, dinger of abstrakte zakes.

==== Weerkierend veurnaomwoord ====
't Limburgs conformeert ziech aon 't Algemein Nederlands en oondersjeit ziech vaan 't Braobants en de ander westeleke dialekte door 't behaajd vaan 't [[weerkierend veurnaomwoord]] ''zi(e)ch''. Dit is 't veurnaomwoord veur de daarde persoen. Veur de ierste en twiede persoen weurt dezelfde vörm gekoze es d'n objekvörm vaan 't persoenelek veurnaomwoord. Vergeliek:

* Ik schaer mich (Venloos)
* Doe sjaers dich (Remunjs)
* Heer sjeert ziech (Mestreechs)

De &quot;Braobantse&quot; variante ''m’n eige'', ''eur eige'', ''z’n eige'', tröf me in 't weste vaan 't Limburgs taolgebeed aon. Ouch in 't Mestreechs koume dees vörm veur, meh noets in constructies mèt werkwäörd, allein in [[bepaoling (taolkunde)|bepaoling]]e wie ''Heer keek ins nao zien eige'', op plekke woe ander dialekte, en 't Nederlands, ''zichzelf'' höbbe. In 't Venloos&lt;ref&gt;A.C.T. Alsters (ed.), ''Venloos woordenboek''. Stichting Heinric van Veldeke, Venlo, 1993: p. 119&lt;/ref&gt; en in 't [[Tegels]]&lt;ref&gt;Weelen (ed.) (2014): p. 34&lt;/ref&gt; kump de vörm ouch beperk veur, beveurbeeld in bepaolinge wie ''Hae woeënt op zien eige''. Dit kump evels neve de gewoen vörm mèt ''zichzelf'' veur. In e groet deil vaan de Haspegouw huurt me neve ''z’n ege'' ouch dèks ''häöm/hem'': Hae scheert ’m''.&lt;ref&gt;Van der Sijs c.s. (2011): pp. 274-5&lt;/ref&gt;

====Weerkiereg veurnaomwoord====
't [[Weerkiereg veurnaomwoord]] zeet, aanders es 't weerkierend veurnaomwoord, get euver de losse leie vaan e miervoudeg subjek, die oonderein betrokke zien. In 't Nederlands weure zoe'n relaties oetgedrök door 't woord ''elkaar''.

In 't Limbörgs moot me hei versjèl make tösse objekte ('t lijend of mètwèrkend veurwerp) en bepaolinge (get boe e [[veurzètsel]] veur kump). 'ne Weerkierege objekvörm besteit in väöl Limbörgse dialekte, zeker die oet Nederlands Limbörg, gaaroet neet; me kin daan gewoen ''zi(e)ch'' gebruke. ''Die twie spreke versjèllende dialekte, meh ze verstoon ziech prima''. Wienie verwarring kin oontstoon euver of de subjekte allemaol ziechzelf verstoon of d'n aandere, kin me de weerkierege functie benaodrökke: ''Ze wasse ziech oonderein'' (dus neet ziechzelf).

In sommege dialekte koume wel apaarte weerkierege veurnaomwäörd veur. In Midde-Limbörg kin me beveurbeeld hure: ''Ze höbbe d'eind'anger gans get te vertèlle''. Ouch 'gewoen' ''einanger'' kump veur. De Braobantse vörm ''mekander'' is in groete deile vaan Belsj Limbörg hiel gewoen.&lt;ref name=vds276&gt;Van der Sijs c.s. (2011): pp. 276-7&lt;/ref&gt;

Wienie 't Nederlands ''elkaar'' nao e veurzètsel kump, maken 't Centraol- en Oos-Limbörgs dao enclitisch ''-ein'', ''-een'', ''-ee'' vaan: ''doorein'' (''durchee''), ''mètein'' (''mitein'', ''mitee''), ''vaanein'' (''vanein'', ''vanee'') etc. In 't Wes-Limbörgs is 't evels wel ''deur mekander'', ''met mekander'', ''van mekander''.&lt;ref name=vds276/&gt;

't Duits kump heej mit 't Limburgs euverein. Wel besjeit dao 't waord &quot;''einander''&quot;, maor dit weurt veural nao veurzètsels gebroek en angesj allein in erg formele taol. Veur Limburgs &quot;''ziech oonderein''&quot; zaet me in 't Duits ouch &quot;''sich gegenseitig''&quot;.

==== Bezitteleke veurnaomwäörd ====
De [[bezittelek veurnaomwoord|bezitteleke veurnaomwäörd]] loupe parallel mèt de persoeneleke. Ze gedrage ziech veur e groet deil wie adjectieve en kinne weure verboge nao geslach of getal. Vaan de ierste persoen inkelvoud tot aon de daarde persoen miervoud zien dit:

:''mien'', ''dien'', ''zien'', ''häör'', ''oos/ós/eus'' etc., ''eur'', ''häör/hun'' (oostelek/westelek).

De vörm ''mien'', ''dien'' en ''zien'' oondergoon [[n-apocope]]: es ze bij 'n oonzijeg woord hure, en 't volgend woord begint neet mèt 'ne klinker of ''h-'', weurt de ''-n'' (vaanajds) aofgekap. In Venlo is dit al oetgestorve, in de res vaan Nederlands en Belsj Limbörg steit dit sterk oonder drök. Manneleke vörm indege op ''-e(n)'' (zuug [[#Adjectieve|bove]] veur details). Ouch in de res vaan de verbuiging gief 't nog wel ins bezunderhede. Zoe is in 't Mestreechs ''us'' de vörm veur 't oonzijeg (''us hoes'', ''us MVV’ke'') meh ''eus'' de vörm veur 't vrouwelek en 't miervoud (''eus straot'', ''eus kinder'').

In 't Mestreechs kump me ''uuch'' wel ins tege es bezittelek veurnaomwoord, in de plaots vaan ''eur'': ''Geer höb ugen oto fout geparkeerd.'' Dit weurt door väöl sprekers nog es grammaticaol fout aongeveuld.&lt;ref&gt;Aarts (2009): p. 66&lt;/ref&gt;

In de Limbörgse dialekte die ''het'' en ''häöm'' gebruke veur vrouwlui, weurt in dezelfde gevalle ouch ''zien'' gebruuk: ''Maria haet ziene wage dao staon.''

;Veurbeelde
* Miene noonk kump mörge.
* Wat studeert dien dochter noe?
* Blijf vaan mie beer! (Mestreechter vastelaovesroop)

* Ozen auto gedreug zich vraemp vandaag.
* Oos volksvertegewäördegers zalle neet bald doon wat veer van ze verlange.
* Wie sjoon ós Limburg is...

===== Zelfstandeg gebruuk =====
Ouch bezitteleke veurnaomwäörd kinne zelfstandeg weure gebruuk, mèt e bepaold lidwoord deveur. De verbuiging is daan dezelfde es bij 't adjectief. Bij de wäörd ''mien, dien'' en ''zien'' muteert de ''ie'' in 't Mestreechs nao ''ij''.

* Dit is ós werk, bemeujt óch noe mar mit 't eurt! (V.)
* Verdeent diene pap minder geldj as de miene? (R.)
* Iech gaon veur mie plezeer! En veur 't dijnt! ([[Pol Brounts|Brounts]], M.)

==== Aonwiezende veurnaomwäörd ====
[[aonwiezend veurnaomwoord|Aonwiezende veurnaomwäörd]] gief 't in de mieste Limbörgse dialekte twie: eint veur kortbij, eint veur wiedaof.

===== Dizze, dees, dit =====
Inkel vaan de gebruukde vörme veur kortbij:
* dees/deze(n) - m/v, weurt dèks verboge zoe-es 'n adjectief
* dis/dizze(n) - idem
* dit - o, neet verboge

Ouch 't Venloos nump dèks de vörm ''dees'' nog in ach!

===== Dae, die, dat =====
De vörm veur wiedaof zien bove, bij de behandeling vaan 't artikel, al gegeve: ''dae'' (M. ''dee''), ''die'' en ''det (V., R.)/ dat (M.)''. Veur ''dae'' besteit de variant ''daen'', en dewijl dee zeker in 't Venloos in dezelfde zin gebruuk weurt es de artikele en de adjectieve (dus veur 'ne vocaol, ''b'', ''d'', ''h'' of ''t''), maak me in eder geval in e good deil vaan Nederlands Limburg nog oondersjeid tösse subjeks- en objeksvörm, al vervaag dat oondersjeid lankzaam. In 't Remunds is 't dus vaanajds:

* Dae boot kaam vörrige waek ouch al lanksvaore;
* Daen boot höb ich vörrige waek ouch al lanks zeen vaore.

In 't weste weurt dit versjèl al gaaroet neet gemaak.

In bepaolde Midde-Limbörgse dialekte weurt de vörm ''daen'' in de nominatief gebruuk veur de ''d'', ''h'', ''t'' of 'ne vocaol, meh daobij ouch es accusatief-datief veur aander vocaole (zjus wie ''wae''/''waem'', beveurbeeld Mofers: 

* Ich höb daen miens nag noeatj ieëre gezeen hie.

===== Genne, gen, gee =====
Dit zien vörm die in modern Limbörgs nog beperk veurkoume: in deile 't Heuvelland, op Duits groondgebeed en wijer es ''jenne, jen'' in 't Ripuarisch. Zuug veur mie details [[#’t Bepaold lidwoord|heibove]] bij de besjrieving vaan 't lidwoord ''g’ne''.

Dit is nog wel in minder conservatief dialekte trök te vinde in de vörm ''daeginnige''; zuug [[#Daeginnige|oonder]].

==== Betrèkkeleke veurnaomwoord ====
't [[Betrèkkelek veurnaomwoord]] nump groof-eweg de vörm aon vaan 't aonwiezend veurnaomwoord veur wiedaof. Veur 't oonzijeg is evels ''wat'' neve ''det/dat'' in gebruuk; 't kump in väöl dialekte, wie 't Mestreechs, zelfs dèkser veur.

* ’t Febrik, wat ze volgend jaor touw goon doen, oontsloog vaandaog al 150 employés.

Ouch in 't betrèkkelek veurnaomwoord kin in 't ooste ''dae'' tegeneuver ''daen'' stoon, nao gelaank 't oonderwerp of veurwerp is. Zoe kin dus e versjèl make wie:

* Dae miens daen Miena neet trökkós, is lits verhoes. ''(Miena kós de miens neet)''
* Dae miens dae Miena neet trökkós, is lits verhoes. ''(De miens kós Miena neet)''

==== Vraogende veurnaomwäörd ====
[[vraogend veurnaomwoord|Vraogende veurnaomwäörd]] zien ''Wae/wee/weë/wieë''  veur lui, ''wa(a)t'' veur dinger, ''welk'' es distributief. ''Wae'' kin, wie ''dae'', in de Oos-Limbörgse dialekte nao [[naomval]] verboge weure tot ''waem''. Ouch hei gelt tot 't oondersjeid aon 't verdwijnen is. ''Welk'' gedreug ziech in alle dialekte es 'n adjectief vaan de ierste klasse.

* Wae is nog nao die receptie gekómme? (R)
* Waem höbs e dao eigelek gesjproke? (R)
* Welken hónd zóls doe dich oetkeze? (V)
* Welk peerd heet de wedstried gewónne? (M)

Haw wel in de gater tot 't Limburgse ''wae'' koelek e miervoudeg oonderwerp kin zien, aanders es in 't Nederlands. Allein bij 't werkwoord ''zien/zeen'' &quot;esse&quot; is dit meugelek (&quot;Wae zint dat?&quot;).

* (Ndl) ''Wie '''komen''' er vanavond op visite?'' weurt
* (M) ''Wee '''kump''' venaovend op bezeuk?''

==== Oonbepaolde veurnaomwäörd ====
De categorie vaan [[oonbepaold veurnaomwoord|oonbepaolde veurnaomwäörd]] is neet gemekelek te definiëre. Sommege zien verwant aon persoeneleke veurnaomwäörd, meh geve daan gein specifieke persoen aon. Aandere höbbe 'n bijveugeleke functie. V'r behandele hei diverse die in de Limbörgse dialekte veurkoume.

===== ''Me'' =====
''Me'' is algemein in 't Limbörgs, dewijl 't in väöl Nederlandse dialekte neet veurkump en in 't Standaardnederlands ''men'' get formeel is. 't Beteikent zoeväöl wie 'de minsheid', alle lui tout court of entans oet 'n bepaolde gróp.

* ''Dat deit me neet'' ('dat is neet gebrukelek')
* ''Me kalt in Remunj nag algemein plat'' ('väöl lui doen dat')

Soms kin ''me'' ouch weure verstande es '’n oonbestumde gróp lui' of zelfs specifiek 'de euverheid'. In zoe'n gevalle vèlt dao dèks ''ze'' vaan te make:

* ''Me is hei bezeg gewees veur ’n rotonde aon te lègke'' of
* ''Ze zien hei bezeg gewees veur ’n rotonde aon te lègke''

===== ''(I)emes/(i)emand'' =====
'n Inkelvoudeg persoen, wee is neet bekind of maak neet oet.

* ''Emes góng zoazjuus aan mien vinster sjtaon'' (Valkebergs)
* ''Es hei iemes veurbij fiets, strukelt heer euver dat dräödsje'' (M)

't Woord &quot;emes&quot; kin ouch weure vervange door &quot;eine&quot;:
* ''Haet eine de sleutel zeen ligke?'' (Mofers)

===== ''N(i)emes/n(i)emand'' =====
Geine mins; de oontkinning vaan ''(i)emes'' dus.

* ''Nemes haet mich gezeen''

't Woord ''nemes'' kin ouch weure vervaange door ''geine'':
* ''Allewiel wètj geine mieë waat richtigen hónger is.'' (Mofers)

===== ''Get'' =====
'n Oonbestump dink, wieväölheid of abstracte zaak.

* ''Dao ligk get op de baank, iech kin neet zeen wat perceis.''
* ''Es diech get invèlt, daan laot 't us wete!''

''Get'' kump in e groet deil vaan de Limbörgse dialekte veur, allein gans in 't noorde en weste kin me ''wat'' of ''iet(s)'' hure. ''Iets'' vèlt ouch nog welins te hure oet de moond vaan Limbörgers die e groet deil vaan d'n daag Nederlands praote.&lt;ref&gt;Aarts (2009): p. 96&lt;/ref&gt;

===== ''Ni(e)ks'' =====
De oontkinning vaan ''get'': 'gein inkel dink'. Algemein in gans 't Limbörgs taolgebeed.

* ''Nieks kèn verklaore worum ’t nog ummer zónger wirk zit.''
* ''Ik heb van de vastelaovend dit jaor niks gezeen.''

===== ''Daeginnige'', ''deginnege'' =====
Dit deent es [[veurluipeg oonderwerp]], veurluipeg veurwerp of veurluipege bepaoling in 'nen hoofzin, boe-in de definitief umsjrieving weurt gegeve in de bijzin dee dao-op volg. Me gebruuk ''daeginnege'' (mèt 'n aonwiezend veurnaomwoord es ierste deil) daan wel ''deginnege'' (mèt e lidwoord es ierste deil) naomaote me wel of neet de naodrök wèlt lègke.

* ''De(e)ginnege dee mienen oto heet geklajd, zal nog wel beleve mèt wee ’r te make heet!''
* ''Datginnege/’tginnege wat iech dit jaor vaan d'n Tour de France höb gezeen, kós miech neet boeje.''

===== ''Al'', ''alle'', ''alles'' =====
Bij zelfstendeg gebruuk: gans d'n inhaajd vaan 't umsjrevene. ''Al'' is gebrukeleker; 't [[germanisme]] ''alles'' is direk oet 't Duits of via 't Nederlands wel in gebruuk geraak.

* ''Bie mich op ’t dörp höbbe ze de lèste jaore al gesjloop.''
* ''Al wat in ’ne zak pas, geit mèt nao mie nui hoes.''

Bij attributief gebruuk: de losse deile vaan 'n verzameling, zoonder oetzundering. Kin allein miervoudeg es ''alle''.

* ''Bekans alle leedjes oppe radio gaon euver de leefde.''

===== ''Eder'' =====
Allemaol oet 'n gróp. Ze weure attributief gebruuk, wat wèlt zègke tot e zelfstandeg naomwoord denao kump. Ze weure wie gewoen adjectieve verboge.''

* ''Edere Nederlander heet stumrech.''
* ''Eder kat weurt gebore mèt jegersinstink.''
* ''Eder huiske heet zie kruiske.''

''Alle kinder'' en ''eder keend'' beteikene wezelek 'tzelfde. E nuanceversjèl zit evels in wie 't weurt aongevoolt. In 'ne zin wie ''alle kinder höbbe awwers nudeg'' ligk de naodrök op de ganse gróp vaan kinder. 'ne Zin wie ''Eder keend heet awwers nudeg'' ligk de naodrök e stök mie op de invidueel kinder. Me kin de lèste zin beveurbeeld gebruke um compassie te vrage veur e weiskeend.

In 't Heuvelland koume diverse aofwiekende vörm mèt ''-k-'': ''gikker'', ''jieker'' etc.

Euver de vörm ''ellik'' besteit discussie. Väöl lui zien 't es [[batavisme]], meh volgens Salemans en Aarts (2002) is 't wel good Mestreechs.&lt;ref&gt;p. 101&lt;/ref&gt; In de ''Nuie Mestreechsen dictionair'' is 't daan weer neet opgenome.

===== ''Edereine'' =====
Alle lui, op de wereld of binne 'n bestumde gróp. Ouch welins ''ederein''.

* ''In Haors is ederieën gruuëts op de [[Heideroosjes]].''

Wat hei zjus bove euver 't Heuvelland weurt gezag, geit hei mutatis mutandis ouch op: Me vint dao vörm wie ''jiekerinne'', ''gikkerinne''.

===== ''Mallig'' =====
In deile vaan 't Heuveland (en op Duits groondgebeed) vint me nog 't veurnaomwoord ''mallig'' daan wel ''mallèg''. Dit beteikent zoeväöl wie 'edereine oet 'n bepaolde gróp'. Zoe kint me in 't [[Norbiks]]:

* ''V’r zeunt mèt vief; e pekske haat vief sjieklètte en da kriet mallèg ènge''

In dialekte die dat ''mallig'' neet kinne, en ouch oonder väöl joongere in dat gebeed, weurt de functie (mutatis mutandis) vervöld door ''edereine'' of ''de maan/vrouw/persoen'': ''Vier hant reët óp hóngerd euro mallig'' of ''Vier hant reët op hóngerd euro d’r man''.

=== Tèlwäörd ===
De [[tèlwoord|tèlwäörd]] vaan 't Limbörgs versjèlle neet wezelek vaan die vaan 't Nederlands of Hoegduits (zuug ouch ''[[Germaanse telwäörd]]'').

====Hooftèlwäörd====
Es veurbeeld kinne de hooftèlwäörd in diverse Limbörgse dialekte volge:

{| class=wikitable
|-
! cf. !! Venloos !! Wieërts !! Remunjs !! Mestreechs !! Heëlesj !! Hessels
|-
| 1 || ein || ein || ein || ein || ee(n) || ien 
|-
| 2 || twieë || tweej || twee || twie || twieë || twiëj
|-
| 3 || dreej || dreej || drie || drei || drei || drèè
|-
| 4 || veer || veer || veer || veer || veer || viëjr
|-
| 5 || vief || vief || vief || vief, vijf || vief || vèèf
|-
| 6 || zes || zès || zès || zès || zes || zès
|-
| 7 || zeve || zeve || zeve || zeve || zivve || zéve
|-
| 8 || ach || acht || ach || ach || ach, aat || ach
|-
| 9 || nege, neuge || neuge || neuge || nege || nung, nuëge || nége
|-
| 10 || tieën || tieën || teen || tien || ting, tieën || tiën
|-
| 20 || twintig || twintjig || twintig || twinteg || twintig || twientsjeg
|-
| 100 || hónderd || hóngerd || hóngerd || hoonderd || hóngerd || honderd
|-
| 1000 || doezend || doezendj || doezendj || doezend || doezend || douwzend
|}

Allein ''ein'' kin wie e bijveugelek naomwoord weure verboge. Väöl Limbörgse dialekte kinne ''eine'' (m.), ''ein'' (v., mèt stoettoen) en ''ei'' (o., mèt [[n-apocope]] dus). Bij zelfstendeg gebruuk weurt dat ''eint'' (''Vaan die dinger höb iech mer eint''). Bij 't tèlle is 't gewoen ''ei.n'' (mèt sleiptoen).

''Vief'' en ''vijf'' wissele ziech in 't Mestreechs aof. Bij attributief gebruuk zeet me ''vie.f'' (mèt sleiptoen): ''Iech höb vief jaor Nederlands gestudeerd in Nimwege.'' Bij zelfstendeg gebruuk weurt dat ''vijf'' (mèt stoettoen): ''Höb d’r kleinkinder? — Jao, iech höb ’rs vijf.'' In aander dialekte kin dat toenversjèl nog wel bestoon, meh daan wisselt de klaankkwaliteit neet.

====Raanktèlwäörd====
Ouch die versjèlle neet wezelek vaan 't Nederlands of 't Duits. Ze weure in 't gemein gevörmp door ''-de'' achter 't hooftelwoord te zètte. Nao 'n ''-t/-d'' volg ''-ste'', ouch wienie die lètter latent is: ''achste'', ''hoonderdste''. Wijer gelt dit ouch veur 't achterveugsel ''-teg/-tig'': ''twintegste'', ''daartegste''.

Oonregelmaoteg is in eder geval ''ein/een'' etc. - ''ie(ë)rste/eerste/iesjte'' etc. In de westeleke en centraol dialekte huurt bij ''drie/drei'' de vörm ''derde/dörde/daarde'' (e geval vaan [[r-metathees]]), meh in 't ooste is 't dèks gewoen ''driede''. Wel treujt daan dèks klaankveraandering op (''drie.'' mèt sleiptoen - ''driede'' mèt stoettoen).

In 't Mofers weurt nog 'n oondersjied gemaak tösse ''twieëdje'' einerzijds en ''angerdje'' aanderzijds. 't Ierste weurt gebruuk bij rangsjikkinge en plaotsbepaolinge (''d'n twieëdje stool inne rie'') en d'n aandere bij tiedsopvolginge (''d'n angerdjen daag det ich heim waas'').

=== Werkwäörd ===
Limbörgse [[werkwoord|werkwäörd]] versjèlle op cruciaol punte vaan 't Nederlands en 't Hoegduits, al koume ze dao op väöl aander punte wel mèt euverein. Binnen 't Limbörgs taolgebeed besteit 'n rillatief einheid in de verveuging vaan werkwäörd. De groetste versjèlle zien 't al of neet veurkoume vaan ''doe/dich'' (es dat neet veurkump, weure de bijbehurende werkwoordsvörm ouch neet gebruuk), 't al of neet oetvalle vaan de ''-t'' (zuug [[T-deletie|bove]]) en 't al of neet veurkoume vaan spontaan mouillering (zuug ouch [[#Mouillering|bove]]). Es gevolg heivaan versjèlt de verveuging vaan werkwäörd in 't Vinloos, Remunds, Zitterds en Mestreechs neet zoe gek väöl, dewijl beveurbeeld 't Wierts, Heerles en Hessels mie versjèlle vertuine. Ouch weure de versjèlle groeter bij sterke en oonregelmaotege werkwäörd. E compleet euverziech vèlt daovaan neet te geve; dees sectie wèlt veural e good idee geve vaan wie de Limbörgse dialekte mèt hun werkwäörd umgoon.

==== Zwake werkwäörd ====
Zwake werkwäörd zien wiedoet de groetste gróp. Ze vörme hunne verleien tied mèt achterveugsele en höbbe geinen umlaut of klinkerwisseling in de tegewoordegen tied. Wel kin de toen veraandere: e werkwoord mèt de sleiptoen in d'n [[infinitief]] heet dèks in verveugde vörm de stoettoen (''lae.ve'' - ''ich laef'').

===== Presens (tegewoordegen tied) =====
Veurbeeld: ''kalle''.

{| class=wikitable
|-
! pers. !! Remunjs !! Wieërts !! Hessels
|-
| 1 ink. || ich kal || ich kal || iech kal
|-
| 2 ink. || doe kal'''s''' || doe kal'''st''' || ''dzjië kal'''t'''''
|-
| 3 ink. || hae kal'''t''' || hae kal'''tj''' || hiëj kal'''t'''
|-
| 1 mv. || veer kall'''e''' || vae kall'''e''' || viëj kall'''e'''
|-
| 2 mv. || geer kal'''t''' || gae kal'''tj''' || dzjilie kal'''t'''
|-
| 3 mv. || zie kall'''e''' || zeej kall'''e''' || zè kall'''e'''
|}

Opmerkinge: De vörm veur d'n ierste en daarde persoen miervoud zien altied geliek. Dit is bij alle categorieë werkwäörd zoe. Allein bij inversie kinne hei en dao aander vörm veurkoume: ''v'r höbbe'' &gt; ''höb v'r'', meh ''zie höbbe'' &gt; ''höbbe zie''.

;Bezunderhede in dialekte mèt t-deletie
In dialekte mèt consequente t-deletie zal de ''-t'' in de daarde persoen inkelvoud en twiede persoen miervoud dèks vervalle. Nao 'n ''-ch'', ''-f'', ''-g'', ''-k'', ''-p'', ''-s'' en natuurlek ''-t'' vervèlt 'r compleet. Blieve v'r bij 't Remunds, daan kriege v'r ''make - hae maak'', ''lache - hae lach'', ''sjöppe - hae sjöp''. Nao 'n ''-m'' en ''-ng'' [[assimilatie (taolkunde)|assimileert]] de ''-t'': ''sjtumme - hae sjtum'''p''''', ''lenge - hae leng'''k'''''.

't Gief e paar dialekte boe-in t-deletie wel optreujt, meh zjus neet bij werkwäörd. Zoe kint me in Ech ''make - hae maaktj'', ouch al verraojt de naom vaan 't dörp zelf al tot 't dialek t-deletie kint.

In oonder mie 't Heerlens besteit de neiging tot regressief assimilatie. De ''t'' verdreug ziech daan nog ummer slech mèt bepaolde aander lètters, meh soms keze sprekers deveur um de lètter daoveur weg te laote of aon te passe: ''lache - heë laat''. Dit is evels gei consequent perces, zoetot me bij zoe'n werkwäörd in 't bereik vaan de oonregelmaotege werkwäörd zit.

;Bezunderhede in dialekte mèt mouillering
[[Mouillering]] treujt, wie bove al opgemerk, op in e groet deil vaan Nederlands Limbörg zoewie aon de Belzje Maoskant en e stökske vaan Duitsland. Wie me oet d'n tabel heibove kin opmake, weurt in 't Wierts de ''-t'' in werkwoordsvörm spontaan gemouilleerd. In aander dialekte, wie 't Remunds, is dao 'n ''-n-'' veur nujeg: ''brenne - ’t brentj'', ''lanje - hae lantj''.

===== Imperatief =====
D'n [[imperatief]] of gebejende wijs vaan e regelmaoteg Limburgs werkwoord weurt gevörmp mèt de stam: ''kal!'', ''maak!''. De vörm veur 't miervoud krijg 'n ''-t'', tenzij de klankwètte dat verbeeje. In 't Remunds is 't daorum ''kalt!'', ''maak!'', ''zjwump''!, in 't Wierts 'gewoen ''kaltj!'', ''maaktj!'' en ''zwumtj!'' In 't Mofers duit me aan t-deletie, mèt oetzundering vaan d'n imperatief in 't miervoud: ''geer zwump'' tege ''zwumtj!''

De miervoudsvörm weurt ouch gebruuk es beleefheidsvörm; ouch zoonder touwveuginge wie ''ezzebleef'' klink 'n imperatief daan es e verzeuk. In de gebejer woe ''doe'' en ''di(e)ch'' neet veurkoume, weure bei vörm soms doorein gebruuk, zoonder dudelek versjèl in beteikenis.

===== Imperfectum (verleien tied) =====
Bij zwake werkwäörd woort de verleien tied gemaak door de suffix ''-de'' (in sommege dialekte mèt mouillering ''-dje'') achter de stam te plekke. Aanders es in 't Nederlands gebäört dit bij alle stamme. Wienie de lèste lètter vaan de stam 'ne [[stumloeze consonant]] is, weurt dee stumhöbbend ('weik'). Dit weurt in de spèlling neet weergegeve. Zoe zeet me ''danse - ich dansde'', oetspraok ''danzde''.

Dees trökgoonde assimilatie ([[sandhi]]) is zoe good wie universeel in 't Limbörgs. Allein in e paar dörper aon 't noordelekste rendsje kin me ''hae danste'' hure. De vörm ''heë maket'' kint me in 't [[Egelzer]]. Umgekierd beteikent dit ouch tot aander dialekgróppe dees vörm misse: in 't Kleverlands en Braobants (dus ouch in beveurbeeld [[Venroj]], [[Lommel]] en [[Loej]]) is 't ''hi'j/haai/èj danste'' etc., in 't Ripuarisch zien vörm wie ''heë danset'' (Kèrkraojs) algemein. Allein in 't ooste vaan 't Geteland kin me nog ''maakde'' hure.&lt;ref&gt;Notten (²1988): p. 81&lt;/ref&gt;

Ouch in de verleien tied krijg de persoensvörm soms 'nen oetgaank. Die zien evels neet gans 'tzelfde wie bij de tegewoordegen tied. De daarde persoen inkelvoud krijg, zjus wie in alle Germaanse taole, geinen oetgaank. De twiede persoen miervoud krijg vaanajds wel 'n ''-t'', meh die steit allewijl oonder drök. Oet 't Wes-Limbörgs is ze al verdwene,&lt;ref name=bk68&gt;Belemans en Keulen (2004): p. 68&lt;/ref&gt; in 't Centraol-Limbörgs is ze ieder facultatief. In de dialekte vaan oostelek Belsj Limbörg duuk ze noe en daan nog op.&lt;ref name=bk68/&gt; Volgens Salemans en Aarts (2002) weurt de ''-t'' in de verleien tied in 't Mestreechs 'koelek nog gebruuk';&lt;ref&gt;p. 56&lt;/ref&gt; de Nuie Mestreechsen Dictionair, dee roond dezelfden tied versjeen, gief de ''-t'' evels nog wel op neve de vörm zoonder oetgaank, zoonder wijer commentair euver de gaankbaarheid.&lt;ref&gt;Brounts e.a. (2004): pp. 36 vv.&lt;/ref&gt;

Umtot de stam mèt suffix al op 'n ''-e'' indeg, kriege de ierste en daarde persoen dezen oetgaank neet. Soms huurt me evels nog versjèl. Historisch indegde dees vörm op ''-en'', dewijl 't inkelvoud dat neet deeg (''ich kalde'', ''veer kalden''). Die ''-n'' huurt me soms nog, beveurbeeld in de Roerstreek, in liaison, d.w.z. es 'ne klinker denao kump: ''ich kaldj(e) euver häöm'' meh ''veer kaldje'''n''' euver häöm''.&lt;ref&gt;Bakkes (1996): p. 262&lt;/ref&gt; In sommege aander dialekte treujt die ''-n'' zoonder versjèl tösse inkelvoud en miervoud op: ''Indelek lökde'''n''' ’t häöm de weeg nao d’n Haozendans te vinde''.

Alles biejein kump dit heiop neer:

{| class=wikitable
|-
! Remunjs !! Wieërts !! Hessels
|-
| ich kalde || ich kaldje || iech kalde
|-
| doe kalde'''s''' || doe kaldje'''st''' || ''dzjië kalde''
|-
| hae kalde || hae kaldje || hiëj kalde
|-
| veer kalde(n) || vae kaldje || viëj kalde
|-
| geer kalde(t) || gae kaldje(tj) || dzjilie kalde
|-
| zie kalde(n) || zeej kaldje || zè kalde
|}

Ein en aander heet dus tot gevolg tot in 't Hessels (en de aander Wes-Limbörgse dialekte) alle vörm in de zwake verleien tied geliek zien.

In 't Zjwaams kump de vorm ''haolsde'', ''sjödsde'' en zoe wijer veur bij de twiede persoen inkelvoud in plaots vaan ''haoldes'', ''sjöddes''.

===== Oonvoltoejd deilwoord =====
't [[Oonvoltoejd deilwoord]] is e deverbaol adjectief, oftewel e vaan 't werkwoord aofgeleid bijveugelek naomwoord, wat aongief tot get of iemes get aon 't doen is. Me maak 't door ''-end(j)'' achter de stam te plekke:

* ''Mit e kallend kiendj höbse gein memènt rös meer aan diene kop.''
* ''Iech gaon deen oonder de douche zingenden hoesgenoet ins trökpakke door op ’t zjus memint d’n heite kraon ope te drejje.''

===== Gerundium =====
{{Hoofartikel|Limburgs gerundium}}
Oonder [[gerundium]] weurt in 't Limbörgs e [[bijwoord]] verstande wat aongief tot me 'n bepaolde actie verriech dewijl me ouch get deneve deit. Deze vörm indeg op ''-ent(a)ere''.

* ''Kallentaere autovare is gevièrlik.''
* ''Mèt zoeväöl aondeile weurt me slaopentere riek.''

Deze vörm kump in de mieste Limbörgse dialekte veur, meh laank neet in allemaol. 't Verspreiingsgebeed is get oongewoen: in Belsj Limbörg (aofgezeen vaan 't noordweste, boe me zoewiezoe gei Limbörgs praot), is deze vörm bekaans universeel; allein get dörper aon de grens vaan 't taolgebeed en 't dörpke [[Kaesing]] (Kessenich) missen 't. In Nederlands Limbörg evels kump deze vörm allein in de zuieleken hèlf vaan de provincie veur. In 't Vinloos, Wierts en Remunds is 'r oonbekind; de grens löp tösse [[Brach]] en [[Mofert]] door.&lt;ref&gt;Notten (²1988): pp. 67, 79&lt;/ref&gt;

In dialekte die 't gerundium neet kinne, weure zoe'n zinne oetgedrök mèt 't oonvoltoejd deilwoord: ''Kallendj autovare is geveerlik.'' Dit maag me ouch hure, zeker bij joonger sprekers, in 't gebeed boe 't gerundium wel besteit.

In 't Mofers bestoon de twie heibove geneumde vörm neve 'nen apaarte vorm van ''ge-'' + infinitief: ''Dan lepe v'r altied op die gesjrieëve.'' In bepèrkde maote besteit 'ne soortgelieke vörm in eder geval ouch in 't Venloos.&lt;ref&gt;Bakkes (1996): p. 185&lt;/ref&gt;

===== Voltoejd deilwoord =====
't [[Voltoejd deilwoord]] weurt gevörmp mèt de [[prefix]] ''ge-'' veur en de suffix ''-d(j)'' nao de stam: ''kalle - gekald(j)''. Me kin hei spreke vaan 'ne [[circumfix]]: 't touwveuging aon de stam die zoewel deveur es denao kump. Ouch hei gelt: t-deletie kin deveur zörge tot die ''-d'' oetvèlt: ''make - gemaak''.

Zjus wie bij de verleien tied kint 't voltoejd deilwoord regressief assimilatie: de verboge vörm is daan ouch ''gemaakde'', neet  ''gemaakte'' wie in 't Braobants of Standaardnederlands. Bij dialekte zoonder t-deletie heet dat ouch invlood op de spèlling: me spèlt beveurbeeld ''gemaakdj'' (Wierts) of ''gemakt'' (Heerlens).

't Voltoejd deilwoord heet twie functies. Ierstens beteikent 't tot e subjek get oondergaange heet; 't is dus 'ne [[passivum|passieve]] vörm.

* ''Alle hoezer vanne nuuj sjtadswiek zeen al '''geboewd'''.''
* ''De '''gelauwerde''' sportmaan leep ’t stadhoes oet.''

De twiede functie vaan 't voltoejd deilwoord is 't vörme vaan samegestèlde tije.

===== Deverbaol substantief =====
Dat wèlt zègke: e zelfstendeg naomwoord gemaak vaan e werkwoord. Dit kin in 't Limbörgs door de circumfix ''ge...s''.

* ''[E]n toen, inins, waor ’t roontelum häöm e geduis en e geroops en e gefiliciteers en e gehouws op zien sjouwers (...)'' (Brounts)

Dees woordvörm drök, wie me heibove kin zien, oet tot me bezeg is mèt duie, rope filicitere en houwe.

'nen Inkele kier krijg zoe e woord umlaut, beveurbeeld in ''gedeuns''.

In awwer Limbörgs kós me mèt deze vörm ouch verzamelnaome make: ''gedrenks'' 'drinke', ''gezeumers'' 'biejein gezoch good', 'ougs'. Dit is gooddeils verdwene.&lt;ref&gt;Notten (²1988): p. 45&lt;/ref&gt; Veur dialekte in de Roerstreek kinne v'r vörm op -es wie ''drinkes'', ''aetes'', ''roukes''. De circum fix ''ge...s'' blijf veural bepèrk tot aafkeuringe: ''gedoons'', ''gezeiks''.

Limbörgers laote zoe'n vörm wel ins [[Limburgs-Nederlands|in hun Nederlands hure]].&lt;ref&gt;Notten (²1988): pp. 44-5&lt;/ref&gt; Umgekierd kump 't allewijl ouch veur tot sprekers vaan 't Limbörgs die ''-s'' oonder Nederlandsen invlood weglaote.&lt;ref&gt;A.M. Hagen en H. Münstermann, &quot;Functional stability and structural levelling of dialects: the case of Maastricht&quot; in ''York Papers in Linguistics'' 14, 1989: pp.19-33. Geciteerd in Salemans en Aarts (2002): p. 99&lt;/ref&gt; Dat is evels wied vaan algemein; väöl sprekers zalle 't rizzoluut aofwieze.&lt;ref&gt;Salemans en Aarts (2002): pp. 99-100&lt;/ref&gt;

===== Samegestelde tije =====
Hei gief 't gein bezunderhede ten opziechte vaan 't Nederlands of 't Hoegduits. Zjus wie die taole maak 't Limbörgs de voltoejd tegewoordegen tied (ouch wel 't perfectum) en de voltoejd verleien tied mèt 't voltoejd deilwoord, dewijl de touwkoumenden tied mèt 't werkwoord ''zalle/zölle'' + infinitief kin weure oetgedrök.

De voltoejd tegewoordegen tied, dee aongief tot me 'n bepaolde handeling heet aofgemaak, weurt gevörmp mèt 't [[hölpwerkwoord]] ''höbbe/hebbe'' of ''zeen/zien'', mèt daonao 't voltoejd deilwoord. Welk vaan de twie weurt gekoze kump aon op taolgeveul. Euvergenkeleke werkwäörd kriege zoe good wie ummer ''höbbe'', dewijl ''zeen'' de norm is veur mutatief werkwäörd (die 'n veraandering vaan staot aongeve). Mèt veurbeelde kin dat dujelek weure gemaak:

* ''Euze spits heet vaandaog geine bal geraak.''
* ''Mie naefke haet dit jaor veur ’t iers gesjtump.''
* ''Diene breef is gister aangekómme.''

Door de persoensvörm heivaan in de verleien tied te zètte, krijg me de voltoejd verleien tied. Dee weurt gebruuk in 'ne vertèlcontex dee ziech al in de verleien tied aofspäölt. Zoe geuf me e feit aon wat nog get wijer in 't verleie ligk.

* ''Miene lierer Nederlands meinde miech oet te mote lègke wat iech al op de basissjaol had gelierd.''
* ''Edereine loerde nao boete, want det waor nog noats ieëder gebäörd.''

==== Sterke werkwäörd ====
[[sterk werkwoord|Sterke werkwäörd]] zien e kinmerk vaan (bekaans) alle Germaanse taole. Hun belaankriekste kinmerk is tot ze [[ablaut]] kinne in de verleien tied en bij 't voltoejd deilwoord - in sommege taole ouch nog mèt twie versjèllende klaanke. In 't Limbörgs kinne ze daobij nog [[umlaut]] in de tegewoordegen tied, meh geine regelmaotege, veurspäölbaren umlaut wie bij de verkleinwäörd of miervoudsvörm. De Nuie Mestreechsen Dictionair kump beveurbeeld tot neet minder es 58 versjèllende types sterke werkwäörd (hybride werkwäörd mètgetèld).&lt;ref&gt;Brounts e.a. (2004): pp. 38-47&lt;/ref&gt; Daobij kump nog tot de perceis behandeling vaan sterke werkwäörd tösse de Limbörgse dialekte oonderein sterk versjèlt. Me kin dus verstoon tot me heioonder neet mie es 'n idee vaan 't Limbörgs sterk werkwoord kin kriege.

===== Presens =====
Es regel höbbe sterke werkwäörd, wienie dat meugelek is, umlaut in de twieden en daarde persoen inkelvoud presens. Dèks veraandert d'n toen daobij nao stoettoen (zuug oonder veur oetzunderinge).&lt;!--deis/t, geis/t, sleis/t, steis/t--&gt; Algemein zien beveurbeeld:

{|
|
;loupe
* ich loup
* doe '''löps'''
* hae '''löp'''
|
;kómme
* ich kóm
* doe '''kums'''
* heer '''kump'''
|
;valle
* ich val
* doe '''vils'''
* hae '''vilt'''
|}

Ouch vrij normaal is sleting. Dit gebäört wienie de stamklinker 'n ''-e'' is. Die lètter kin neet door echten umlaut weure bevaange, meh wel door ze te slete e stökske wijer nao väöre weure gedreve.

;aete
* ich aet
* doe '''its'''
* hae '''it'''

Lang vocaole weure soms verkort. Dit woort al dudelek oet 't bovestaond veurbeeld, boe oet d'n infinitief ''loupe'' de vörm ''doe löps'' en ''hae löp'' voortkaome. Wijer gief 't beveurbeeld in 't Mestreechs:

;griepe
* iech griep
* diech '''grips'''
* heer '''grip'''

Zoe'n vörm weure örges aanders dèks gerund veur: ''doe grups, hae grup''. 'n Aander veurbeeld vaan e sterk werkwoord wat mèt runding te make heet:

;vlege
* ich vleeg
* doe '''vluugs'''
* hae '''vluug'''

In 't Mestreechs heet deze vörm ouch nog te make mèt [[breking]]: dao weurt 't ''diech vluigs, heer vluig''. In datzelfde dialek zuut me zoeget beveurbeeld ouch in:

;wieze
* iech '''wijs'''
* diech '''wijs'''
* heer '''wijs'''
* geer '''wijs'''

Hei zien 't dus neet allein de twiede en daarde persoen inkelvoud die veraandere. Dit heet te make mèt toenversjèl: ''wie.ze - heer wijs''. In aander dialekte besteit dat toenversjèl dèks ouch, meh zal de klaankkwaliteit neet veraandere: ''wie.ze - hae wies''.

In sommege gevalle behandele twie dialekte 'tzelfde werkwoord compleet aanders. Vergliek 't werkwoord ''s(j)laope'' in 't Mestreechs en 't Remunds:

{|
|
;Mestreechs
* iech slaop
* diech '''slieps'''
* heer '''sliep'''
|
;Remunjs
* ich sjlaop
* doe '''sjläöps'''
* hae '''sjläöp'''
|}

Nog e veurbeeld: in 't Mestreechs kint me ''geve - heer gief'', dewijl dat in 't Valkebergs ''gaeve - hae geuf'' is en in 't Vinloos ''gaeve - hae guuëf''.

'nen Inkele kier kump umlaut veur bij zwake werkwäörd. Zoe kump in 't weste vaan Belsj Limbörg veur: ''maoke - hee mökt''. Zuug wijer oonder '[[#Hybride werkwäörd|hybride werkwäörd]].'

Tot slot moot nog weure aongegeve tot de twiede persoen miervoud (of bij dialekte zoonder ''doe'' en ''dich'': de twiede persoen tout court) al-evel geinen umlaut heet meh soms wel weurt verkort. Dit is miestal 't geval wienie de stamklinker laank is en de stam indeg op 'ne consonant.

* ''loupe - geer lop'' (ouch in dialekte boe me ''hae luip'' zeet)
* ''riete - geer ret''
* ''gaeve - geer gef''

Wie me kin zien, heet dee verkorte vocaol de neiging veur ziech get te opene in plaots vaan ziech te slete.

===== Imperatief =====
D'n imperatief vaan sterke werkwäörd wiek minder aof es de heibove besjreve twiede en daarde persoen inkelvoud, meh heet toch zien eige kimnèrke. 't Miervoud kint in dobbel geslote lettergrepe [[vocaolverkorting]] wie dat ouch bij de vörm veur de twiede persoen miervoud is.

Verkörting bij 't miervoud vint me o.m. trök bij ''braeke'' - ''brek'' en ''sjpraeke'' - ''sjprek''.

Syllabes mèt verkorte vocaole kinne noets de sleiptoen kriege, dus ouch neet de imperatiefvörm. Is evels 'nen imperatiefvörm oongeaffecteerd in 't inkelvoud, daan kin heer de sleiptoen kriege en mèt de miervoudsvörm e paar sleeptoen-stoettoen vörme. Es gevolg daovaan kin, alweer in 't Mestreechs, de miervoudsvörm gediftongeerd zien. Vergeliek:

* Inkelvoud: ''sjrie.f''
* Miervoud: ''sjrief'', in 't Mestreechs ''sjrijf''

===== Imperfectum =====
De ingriependste verandering veur sterke werkwäörd evels is nog ummertouw de verleien tied. Dee weurt neet mèt 't achtervoogsel ''-de'' gevörmp meh door middel vaan ablaut. 't Systeem vaan ablaute is complex en neet al te regelmaoteg, meh de volgende patroene zien toch wel gebrukelek:

* ''aa''  &gt; ''oo'': ''drage - droog''
* ''ae'' of ''ee'' &gt; ''oo'': ''schaere/sj(a)ere - schaor/sjaor''
* ''ee'' &gt; ''oo'': ''lege - loog''
* ''ie'' &gt; ''ee'': ''schrieve/sjrieve - geschreve/gesjreve''
* ''oo'' &gt; ''ee'': ''rope - reep''

E sterk werkwoord vervoog ziech in 't imperfectum wie volg. Es veurbeeld volg 't werkwoord ''valle'' in 'n oostelek en e westelek dialek.

{| class=wikitable
|-
! Remunjs !! Hessels
|-
| ich veel || iech viejl
|-
| doe veel'''s''' || ''dzjië viejl''
|-
| hae veel || hiëj viejl
|-
| veer vel'''e''' || viëj viejl'''e'''
|-
| geer veel'''t''' || dzjilie viejl
|-
| zie vel'''e''' || zè viejl'''e'''
|}

In 't Midde- en Oos-Limbörgs treujt de ''-t'' noe dus wel consequent op bij de twiede persoen miervoud (gestèld tot t-deletie dat neet verbeujt).&lt;ref&gt;Salemans en Aarts (2002): pp. 55-6&lt;/ref&gt;&lt;ref name=bk6970/&gt; In 't Wes-Limbörgs is ze ouch hei neet mie in gebruuk.&lt;ref name=bk6970&gt;Belemans en Keulen (2004): pp. 69-70&lt;/ref&gt;

===== Voltoejd deilwoord =====
Ouch gevörmp mèt ''ge-'' (oonder dezelfde condities wie bij de zwake werkwäörd), meh mèt 't achtervoogsel ''-e''. De stam kin zienen orzjinele vocaol höbbe gehawwe of d'n ablautvocaol vaan de verleien tied höbbe. Vergliek:

* ''draoge - droog - gedraoge''
* ''sjere - sjaor - gesjaore''
* ''lege - loog - gelaoge''
* ''sjrieve - sjreef - gesjreve''
* ''rope - reep - gerope''

't Veurbeeld ''lege - loog - gelaoge'' tuint tot me in de oosteleke dialekte ouch nog e subtiel versjèl in klaank tössen 't imperfectum en 't voltoejd deilwoord kint. Dit is neet universeel (in 't Mestreechs steit hei beveurbeeld ''loog - geloge'' tegeneuver) meh geit wel op 'n aajd lengdeversjèl trök.

;Opmerking
E sterk voltoejd deilwoord begint soms neet mèt ''ge-''. Dit kin 't geval zien wienie de voltoejde tije mèt ''zeen/zien'' weure gevörmp of wienie 't wèrkwoord 'n [[perfectief|perfectieve]] beteikenis heet:

* ''A jóng, bös se ouch kómme?''
* ''Ich höb e sjoean kedo krege.''

Dit kump veur op Duits groondgebeed, de Roerstreek en in 't Heuvelland, meh in väöl dialekte is 't toch sterk aon 't verdwijne en huurt me dit allein bij awwere.

==== Hybride werkwäörd ====
Dit zien werkwäörd boevaan de verleien tied zwaak is meh 't voltoejd deilwoord sterk, of umgekierd. Hei en dao tröf me ze aon.

E veurbeeld vaan e zwaak imperfectum en e sterk voltoejd deilwoord:
* ''lache - lachde - gelache''

E veurbeeld vaan e sterk imperfectum en e zwaak voltoejd deilwoord:
* ''vraoge - vroog - gevraog''

Soms ouch besteit in de verleien tied de sterke neve de zwake vörm:

* ''bewege - beweegde/bewoog - bewoge''

N.B.: Dees veurbeelde gelle veur 't Mestreechs. In sommege aander dialekte is 't wel ''vrage - vroog - gevr(a)oge''.

==== Oonregelmaoteg zwake werkwäörd ====
Dees categorie umvat 'n aontal väölgebruukde werkwäörd, woe-in in de loup vaan de iewe - dèks al in 't [[Aajdnederfrankisch]] of zoe meugelek nog ieder - veranderinge zien opgetrooje. Die veranderinge betreffe bij de mieste vaan dees werkwäörd allein de verleien tied en 't voltoejd deilwoord. Me zouw ze op typ kinne sortere.

* ''bringe - brach - gebrach''; ''dinke - dach - gedach''
* ''h(e)ure - hoort - geheurd/gehuurd''; ''veule - voolt - geveuld''
* ''lègke - lag - gelag''; ''zègke/zage - zag - gezag''

Sommege vaan dees höbbe ouch 'nen oonregelmaotegen daarde persoen inkelvoud tegewäördegen tied:
* ''zègke - hae zaet''

't Zier oonregelmaoteg werkwoord ''hebbe/höbbe/habe'' verdeent extra eus aondach. In de mierderheid vaan de Limbörgse dialekte is 't ''hebbe'' of ''höbbe'', 'nen typisch Nederlandse vörm mèt historischen umlaut. In de Zuidoos-Limbörgse dialekte (Heerle en 't Heuvelland tot zoeget Noorbeek) kint me evels de vörm ''habe'', wat mie mèt de res vaan de Germaanse taole euvereinstump. Vergeliek:

{| class=wikitable
|-
! Remunjs !! Heëlesj
|-
| höbbe || han / habe
|-
| ich höb || ich han
|-
| doe höbs || doe has
|-
| hae haet || heë hat
|}

Veur ''zègke''/''zage'' gelt in princiep 'tzelfde.

==== Athematische werkwäörd ====
E hemfelke väölgebruukde sterke werkwäörd - veer um perceis te zien - indeg neet op ''-e'' meh op ''-n''. Deen oetgaank kump direk nao de stam, dee dus op 'ne klinker indeg en dat ouch in 't Oergermaans al deeg. Oet historisch ougpunt neump me dees werkwäörd [[athematisch werkwoord|athematisch]], 'n term oontlient aon de Aajdgriekse grammatica. E wijer kinmerk veur dees gróp is tot ouch de ierste persoen inkelvoud op ''-n'' indeg. Infinitief en ierste persoen inkelvoud weure oeterein gehawwe door e toenversjèl; in oonder mie 't Mestreechs ouch nog door e versjèl in kwaliteit. De twiede en daarde persoen höbbe 'n soort umlaut, meh pakke oetzunderlek toch de sleiptoen.

In de zuidoosteleke dialekte versjèlt ouch nog de ierste en daarde persoen miervoud: die indeg op ''-nt'', 'nen archaïschen oetgaank veur de daarde persoen miervoud. Dao steit tegeneuver tot väöl vaan die dialekte d'n infititief weer regelmaoteg op ''-e'' laote indege. De verleien tied en d'n imperatief inkelvoud indege op 'n ''-g''. 't Voltoejd deilwoord kin zoewel op ''-e'' es op ''-n'' indege. Wie bove al dudelek woort oet 't veurbeeld vaan ''habe - iech han'', heet ziech in dit gebeed de athematische verveuging ouch nao aander werkwäörd oetgebreid.

Zoedoende gief 't nog aonzeneleke versjèlle, die v'r wie volg kinne inziechtelek make:

{| class=wikitable
|-
! Mofers !! Mestreechs !! Heëlesj
|-
| doo.n || doe.n || doe.ë
|-
| ich doon || iech daon || ich dun
|-
| doe dui.s || diech dei.s || doe dee.s
|-
| hae dui.t || heer dei.t || heë dee.t
|-
| veer, zie doo.n || veer, zij doe.n || vier, zie dunt
|-
| geer dootj || geer daot/doot || dier doot
|-
| doo.g! dootj! || doe.g! daot/doot! || doo.g! doot!
|-
| ich, hae dieëj || iech, heer doog || ich, heë doog
|-
| gedao.n || gedoo.n || gedoa.
|}

{| class=wikitable
|-
! Mofers !! Mestreechs !! Heëlesj
|-
| gao.n || goo.n || goa.
|-
| ich gaon || iech gaon || ich gun
|-
| doe gei.s || diech gei.s || doe gee.s
|-
| hae gei.t || heer gei.t || heë gee.t
|-
| veer, zie gao.n || veer, zij goo.n || vier, zie gunt
|-
| geer gaotj || geer gaot || dier goat
|-
| ga.nk! gaotj! || gaa.nk! gaot! || ga.nk! goat!
|-
| ich, hae góng || iech, heer góng/ging || ich, heë góng
|-
| gega.nge || gegaa.nge || gega.nge
|}

Ouch ''slaon/sloon/sjloa'' en ''staon/stoon/sjtoa'' hure bij dees gróp. Ze weure bij benaodering verveug wie ''gaon/goon/goa''.

==== Modaol werkwäörd ====
Dit zien werkwäörd die gemeinelek es [[hölpwerkwoord]] dene en ziech oersprunkelek kinmerkde door 't gliekstoon vaan d'n ierste en daarde persoen inkelvoud in de tegwoordegen tied.
* ''kanne (R), kinne (M): ich kan/kin, doe kans/kins, hae kan/kin; kós, gekèndj/gekind''
&lt;small&gt;''Opmèrking: In 't Mestreechs maak me versjèl tösse ''heer kin'' (&quot;'t ligk in zien mach&quot;) en ''heer kint'' (&quot;heer is bekind mèt&quot;).&lt;/small&gt;

* ''maoge/mage - ich maog/iech maag, doe maogs/diech maags, hae maog/heer maag; moch; gemaoge/gemaag''
* ''mótte/mote - ich mót/iech moot, doe mós/diech moos, hae mót/heer moot; moos/mós; gemote
* ''wille/wèlle '- ich wil/iech wèl, doe wils/diech wèls, hae wil(t)/heer wèlt; wól/wouw; gewild/gewèld
* ''zalle/zölle ''(in versjèllende dialekte koume bei vörm veur)'' - ich zal, doe zals, hae zal, geer zalt/zölt; zoel/zól/zouw; ''gei voltoejd deilwoord

==== Zeen/zien &quot;esse&quot; ====
Dit werkwoord is vaan allemaol 't oonregelmaotegs, umtot 't vörm oet drei stamme gebruuk. 't Gief versjèlle tösse de Limbörgse dialekte oonderein, meh die zien wel te euverzien.

{|
|
;Venloos
* '''zie.n'''
* ich bi.n
* dich bis
* hae is
* weej zien
* geej ziet
* ''imperatief'' bis, ziet
* ''verl. tied'' ik waas, weej waze
* gewaes
|
;Remunjs
* '''zee.n'''
* ich bi.n/bön
* doe bis/bös
* hae is
* veer zee.n
* geer zeet
* ''imperatief'' bön, bönt
* ''verl. tied'' ich waas, veer ware
* gewaes
|
;Mestreechs
* '''zie.n'''
* iech bi.n
* diech bis
* heer is
* veer zie.n
* geer zeet
* ''imperatief'' bis, zeet
* ''verl. tied'' waor, waore
* gewees
|
;Hessels
* '''zèn'''
* iech bèn
* ''dzjië zèèt''
* hiëj ès
* viëj zèn
* djilie zèèt
* ''imperatief'' zèèt
* ''verl. tied'' weur
* gewieëjs
|}

In 't Heuvelland indeg de vörm veur d'n ierste en daarde persoen miervoud in 't gemein op ''-nt'': ''ze zint''.

====De conjunctief====
De [[conjunctief]] of aonveugende wijs waor oets algemein in zoewel de tegewoordege es de verleien tied. Me kós heimèt 'ne wuns of 'n oonzekerheid (meugelekheid, veroonderstèlling etc.) oetdrökke. Allewijl koume conjunctiefvörm veur de verleien tied nog versteind veur, mèt naome in de Zuidoos-Limbörgse dialekte. De vörm vertuint daan versjijnsele vaan umlaut.

Notten (1974) gief veur 't Kèrkraojs (vaan zienen tied) de volgende vörm:&lt;ref&gt;Notten (²1988): pp. 48-9&lt;/ref&gt;

{| class=wikitable
|-
! rowspan=2 | infinitief !! colspan=2 | verleien tied
|-
! indicatief !! conjunctief
|-
| zieë || woar || wuur
|-
| wisse || wós || wus
|-
| waeëde || woeëd || wuuëd
|-
| kinne || koeët || kuuët
|-
| habe || houw || huij
|-
| kómme || kaom || kuuëm
|-
| mósse || moeët || muuët
|}

Heer citeert op dezelfde plaots Paardekooper (1954), dee veur 't dialek vaan de [[Sjpekhei|Spekhei]] soortgelieke vörm aongief en dao nog ''gung'' (vaan ''goa'') en ''zeug'' (vaan ''zieë'' 'videre') aon touwveug. Notten kint oet zien eige moojertaol, 't Valkebergs, nog:

{| class=wikitable
|-
! rowspan=2 | infinitief !! colspan=2 | verleien tied
|-
! indicatief !! conjunctief
|-
| höbbe || houw || hej
|-
| zin || waor || wièr
|-
| kómme || kaom || kièm
|}

Me maag de lèste twie vörm allewijl es awwerwèts zien. Zoewiezoe zien conjunctiefvörm op hun retour. De vörm ''hej'' weurt evels nog volop gebruuk; ouch in 't Mestreechs, boe ze zelfs soms de plaots vaan de gewoene verleien tied ''had'' innump. [[Yuri Michielsen]] gebruuk nog twie aander conjunctiefvörm die de Nuie Mestreechsen Dictionair neet kint: ''kón'' (bij ''kinne'') en ''wól'' (bij ''wèlle'').&lt;ref&gt;Lewis Caroll, vert. Yuri Michielsen, ''De avventure vaan Alice in Woonderland. LiLiLi 72''. Oetgeverij tic, Mestreechs, 2012: pp. 141-2&lt;/ref&gt; Opvallend genóg höbbe die vörm ''geinen'' umlaut; me kin ze evels gemekelek vaan de indicatief-vörm ''kós'' resp. ''wouw'' oondersjeie.

Ouch in Midde-Limbörgse dialekte, wie 't Mofers, koume conjunctiefvörm veur zoonder umlaut. Hei contrasteert beveurbeeld ''laa.g'' (indicatief) mèt ''loog'' (conjunctief). Allewijl verdringe de conjunctiefvörm de de indicatiefvörm.&lt;ref&gt;[[Pierre Bakkes]]: ''Mofers Waordebook'' ([[2007]]), p. 225&lt;/ref&gt; Wijer bestoon in versteinde oetdrökking ouch conjunctiefvörm in d'n tegewoordegen tied: ''gaef'' (indicatief: ''guuef'') en ''wei.t'' (indicatief: ''witj'').&lt;ref&gt;[[Pierre Bakkes]]: ''Mofers Waordebook'' ([[2007]]), p. 141&lt;/ref&gt;

Woersjijnelek zien dees vörm in 't Heuvelland nog neet zoe laank versteind en waore tot roond 1900 nog algemein bij sterke werkwäörd. Zoe noteert Jongeneel (1884) veur 't Heerlens nog:

{| class=wikitable
|-
! rowspan=2 | infinitief !! colspan=2 | verleien tied
|-
! indicatief !! conjunctief
|-
| wille || wool || weul
|-
| eëte || oot || eut
|-
| valle || vool || veul
|-
| verdrinke || verdrónk || verdrunk
|-
| treë || troon || treun
|}

== Syntaxis ==
De [[syntaxis]], zinsbouw of zinslier vaan 't Limbörgs kump in groete lijne euverein mèt zien zöstertaole, meh e paar opvallende en deepgaonde versjèlle gief 't wel.

=== Circulair zinne ===
Wie de meiste [[Germaanse taole]] heet 't Limburgs 'ne [[circulaire zinsbouw]]. Dat wèlt zègke tot de zinsorde umgegoejd weurt es 't [[subjek (taol)|subjek]] neet veuraon steit, beveurbeeld in [[bijzin]]ne. Wat dao-in gebäört is tot daan de [[persoensvörm]] achteraon in de zin kump. Veurbeeld:

* Heer '''geit''' nao hoes.
* Iech dink ''tot heer nao hoes '''geit'''''.

Brik e [[samegestèld werkwoord]] in normaal zinne bij 't vervoge twieë, daan koume de aofzunderleke leje in bijzinne weer bijein:

* Ze '''hèlt op'''.
* Vraog ins ''of ze '''ophèlt!'''''

'n Ander verhaol is 't wienie de zin begint mèt 't [[objek (taalkunde)|objek]] (lijend of mètwèrkend veurwerp), of mèt 'n [[bepaoling]], wienie [[prolepsis]] in 't spel is dus. Daan wissele subjek en persoensvörm vaan plaots:

* '''Heer geit''' nao hoes.
* ''Mörge'' '''geit heer''' nao hoes.

==== Roej en greun werkwoordsvolgorde ====
Dit zien de naome die me gebruuk veur de twie menere boe-op in de Wes-Germaanse taole werkwäörd in e [[werkwoordelek gezègkde]] wat achteraon de zin steit ziech oonderein opvolge. De kwestie is aon de orde in bijzinne.

De roej volgorde is ''neet-werkwäörd - [[persoensvörm]] - ander werkwäörd'';&lt;br /&gt;
De greun volgorde is ''neet-werkwäörd - ander werkwäörd - persoensvörm''

't Limburgs heet in groete mierderheid de roej volgorde. Dao is evels 'n oondersjeid te make in twie versjèllende types vaan dit soort bijzinne: constructies vaan 'n persoensvörm mèt teminste ein infitief en constructies vaan 'n persoensvörm mèt e voltoejd deilwoord.

In 't ierste geval höbbe de Limburgse dialekte in zoe good wie alle gevalle de roej volgorde: 'n [[Hoofzin]] wie

''Heer zal us vaanaovend belle''

gedreug ziech in de vörm vaan bijzin es

''[Heer zeet miech] tot heer us vaanaovend &lt;u&gt;zal belle&lt;/u&gt;''

'n Ander veurbeeld:

* ''Dat kinne v'r wel doen''
* ''[Iech weit nog neet] of v'r dat wel &lt;u&gt;kinne doen&lt;/u&gt;''

In allebei de gevalle kump dus iers de persoensvörm, daan d'n infinitief dee de res vaan 't verbaol predikaat oetmaak. 't Umgekierde is oongrammaticaol. Vergeliek dees Mestreechse zinne mèt 't Hoegduits en 't Fries, die de greun volgorde vereise:

* ''Er sagt mir, dass er uns heute Abend &lt;u&gt;anrufen wird&lt;/u&gt;''
* ''Ik wit noch net of wy dat wol &lt;u&gt;dwaan kinne&lt;/u&gt;''

In 't twiede geval, 'ne persoensvörm en e voltoejd deilwoord, versjèlt binne Limbörg de gewuunde vaan plaots tot plaots, en wel zoe hendeg tot me gein regionaol indeiling kint make. 't Is dus zoewel meugelek te zègke ''Iech weit neet wat ze gedoon heet'' es ''Iech weit neet wat ze heet gedoon''.

=== 't Belaankhöbbend objek ===
't [[belaankhöbbend objek|Belaankhöbbend (''autobenefactief'') objek]] weurt in 't Limbörgs väöl gebruuk, hiel väöl mie es in 't Nederlands. (Oetzundering zien de westeleke dialekte, boe dit minder gebrukelek is.)&lt;ref&gt;Van der Sijs c.s. (2011): pp. 296-7&lt;/ref&gt; Oonder e belanghöbbend objek versteit me dat soort indirek objek (mètwèrkend veurwerp), wat besjrijf op wee de handeling indirek betrekking heet. Hiel dèks is dat 't subjek zelf, en is 't belanghöbbend objek e weerkierend veurnaomwoord, meh dit is zeker neet noedzakelek.

Veurbeelde vaan dit soort constructies mèt e weerkierend veurnaomwoord:
* ''Ik gaon '''mich''' get aete'' (good Nederlands: &quot;Ik ga wat eten&quot;)
* ''Höbs te '''dich''' det al gelaeze?''
* ''Heer heet '''ziech''' 'n taofel gekoch''

Veurbeelde vaan dit soort constructies zoonder weerkierend veurnaomwoord:
* ''Wat haet e '''dich''' te laeze gehaold?''
* ''Noe biste '''miech''' drei oor eweggebleve!''

De lèste veurbeeldzin is e veurbeeld vaan 'nen [[dativus ethicus]]. Dit is 'n bezunder touwpassing vaan 't belanghöbbend objek. Hei wèlt de spreker zien emotioneel betrokkeheid of die vaan iemes anders bij e zeker feit oetdrökke.

=== Oonpersoeneleke constructies mèt ''zi(e)ch'' ===
't Limburgs kint e groet aontal constructies woe-in 't weerkierend veurnaomwoord weurt gebruuk. Dèks geit 't hei um constructies die in 't Nederlands, en sóms zelfs in 't Duits, gans oonbekind zien. Väöl vaan dat soort zinne höbbe 'n constructie mèt e belanghöbbend objek; die weure heibove behandeld. Ander oetdrökkinge zien oonpersoenelek: ei grammaticaol veurnaom dink in de zin kin neet es e wezelek dink beneump weure. Dit soort zinne koume zoonder weerkiereg pronoom al veur, ouch in 't Nederlands (bv. ''’t regent'', ''’t sniet'' etc.), meh väöl Limburgse dialekte, veural de oosteleke, die get mie tege 't Ripuarisch aonligke, kinne e groeter aontal vaan dit soort opmerkeleke zinsvörm.

Twie gooj veurbeelde zien:

* ''Dat zaet zich neet''
* ''Dat duit zich neet''

Laanks de Duitse grens nog dèks gehuurd.

Eigesjappe vaan veurwèrpe kinne ouch op zoe'n meneer oetgedrök weure. Zoe is 't meugelek te zègke:

* ''Dat bèd sliep ziech good''
of
* ''In dat bèd sjläöp 't zich good''

aofhenkelek vaan oriëntatie: de ierste, haaf-oonpersuunlike constructie huurt me veural mie nao 't weste, de twiede, gans oonpersuunlike meneer vaan oetdrökke tröf me mie nao 't ooste aon. Die zien daan ouch in 't Duits te heure: ''In dem Bett schläft es sich gut.''

Zoe'n constructies raoke evels, zeker in Nederland, oonder drök vaan 't Nederlands lankzaamaon in oonbruuk. De constructies ''dat zeet ziech neet'' en ''dat deit ziech neet'' woorte in 1955 nog door Endepols opgegeve veur 't Mestreechs, meh allewijl is 't dao ummer ''dat zeet, deit '''me''' neet''.&lt;ref&gt;Salemans en Aarts (2002): p. 65&lt;/ref&gt;

=== Equivalente vaan Nederlandse constructies mèt ''er'' en Hoegduitse constructies mèt ''es'' ===
't Väöl veurkoume vaan 't wäördsje ''er'', in gans versjèllende functies en beteikenisse, is e typsich versjijnsel vaan 't Nederlands. In 't Hoegduits weurt in sommege gevalle daoveur ''es'' gebruuk, meh in 't Limbörgs oontbrik 't gooddeils. Hei-in is de Limburgse syntaxis dus conventioneler en sumpeler es de Nederlandse; vaandao tot hei mer kort op dit punt ingegoon zal weure.

Grammatici die ziech mèt 't Nederlands bezeghawwe deile de touwpassing vaan 't wäördsje ''er'' in in veer soorte: ''locatief'', ''presentatief'', ''prepositioneel'' en ''kwantitatief''.&lt;ref&gt;Terminologie en betoog oontliend aon Salemans en Aarts (2002): pp. 65-6&lt;/ref&gt;

&lt;u&gt;Locatief&lt;/u&gt; ''er'' wèlt zègke tot dit wäördsje zoonder naodrök verwijs nao 'n &lt;u&gt;plaots&lt;/u&gt; die ieder is geneump. Dit gief me in 't Limburgs weer mèt ''dao''.

* &quot;Ik ga nooit naar Den Haag, omdat ik '''er''' niets te zoeken heb.&quot; &gt; ''Iech gaon noets nao D'n Haag, umtot iech '''dao''' niks te zeuke höb''.

&lt;u&gt;Presentatief&lt;/u&gt; ''er'' heet mer 'n hiel marginaol beteikenis, meh is in 't Nederlands absoluut vereis in väöl zinne die mer zwak 'n plaots of beweging oetdrökke. In 't Limburgs krijg dit wäördsje ''er'' gemeinlik ''gein'' vertaoling. Op plaotse boe in 't Nederlands presentatief ''er'' aon 't begin vaan e woord steit, kin in sommege dialekte ''dao'' koume, meh in väöl dialekte liet me 't liever ouch weg. Dit heet groete gevolge veur de woordvolgorde.

* &quot;Wat is er?&quot; &gt; ''Wat is?''
* &quot;Wie staat er voor de deur?&quot; &gt; ''Wee steit veur de deur?''
* &quot;Er komt niets aan.&quot; &gt; ''Dao kump niks aon'' / ''Nieks kump aan'' (Mofers).

Me tröf presentatief ''d’r'' in 't Limbörgs wel dèkser aon es vreuger; natuurlek gebäört dit oonder Nederlandsen invlood. Zoe hoort me in plaots vaan 't awwer ''Is milk?'' allewijl dèkser ''Is t’r milk?''

&lt;u&gt;Prepositioneel&lt;/u&gt; ''er'' vervingk in 't Nederlands 't wäördsje ''het'': &quot;*in het &gt; erin&quot;. In 't Limburgs weurt dat ''drin'' of ouch wel ''trin''. Let wel op, tot me dees wäörd neet vaanein kint sjeie, wie in 't Nederlands. Es me dat toch wèlt, moot me ''dao-in'' gebruke (wat ouch väöl gebeurt).

* &quot;Ik ben er nu mee bezeg&quot; &gt; ''Iech bin noe demèt bezeg'' of ''Iech bin dao noe mèt bezeg.

&lt;u&gt;Kwantitief&lt;/u&gt; ''er'' drök oet wie väöl exemplaire vaan 'n geneump dink in 'n bepaolde verzaomeling aonwezeg zien. In 't Limburgs weurt dat oetgedrök mèt ''’rs'', ''d’(r)s'', ''d’(r)sj'', aofhenkelek vaan dialek.

* &quot;Ik heb er nu zeven&quot; &gt; ''Iech höb ’rs noe zeve''.

=== Voogwoordverveuging ===
[[Voogwoordverveuging]] is e versjijnsel wat in väöl 'Nederlandse' dialekte en in 't Fries veurkump, meh daoboete koelek besteit. Ouch in 't Limbörgs gief 't dit versjijnsel, meh de veurweerdes boe-oonder 't optreujt zien wel gans aanders es in beveurbeeld de westeleke dialekte.

In 't kort beteikent voogwoordverveuging tot e [[voogwoord]] 'ne werkwoordsoetgaank krijg wienie e persoenelek veurnaomwoord in d'n oonderwerpsvörm drop volg. In 't Limbörgs kump dit allein veur bij de twiede persoen inkelvoud en miervoud:

* ''Iech zouw zoe gere wete of'''s''' te nog leefs...''
* ''Wie'''t''' geer aan de moer kènt zeen, haet miene naober e bietje te laat geremp.''

In de twiede zin kin ''geer'' ouch weure gereduceerd. Daan weurt 't ''Wie '''d’r''' aan de moer kènt zeen (...)''. Dit heet ouch gevolge veur gevalle boe t-deletie in 't speul is. Soms is de voogwoordverveuging neet te hure umtot de ''-t'' neet weurt oetgesproke, meh de gereduceerde vörm verraojt daan tot ze wel weurt aongevoolt. Vergeliek:

* ''Belt miech es geer bij Gäöl ziet'' meh
* ''Belt miech es '''d’r''' bij Gäöl ziet''

Dees verveuging kin weure touwgepas op eder zinsdeil of veurnaamwaord dat in de positie kump te stoon vaan e voogwoord:
* ''Wie langer'''s''' doe wachs, wie langer 't doert.''
* ''Wo-euver'''tj''' g'r ouch kaltj, zwieg mich daovan.''

=== Constructies mèt achteropgezat ''eine'' ===
In sommege Limbörgse dialekte kin 't tèlwoord (of lidwoord) ''eine'' weure gebruuk in constructies mèt ''zónne'' (''zoe’ne''):

* ''Bie mich in de klas zaot zónne gothic eine.''
* ''Zón vrouw ein zólse dich winse.''
* ''De zals zo kiendj ein mer höbbe.''

Oonder joongere is dees constructie sterk in verval.&lt;ref&gt;Bakkes (2002): p. 37. N.B.: De twiede veurbeeldzin is lètterlek oet deze bron euvergenome.&lt;/ref&gt;

Hei en dao koume in Limbörg ouch constructies veur wie ''Doe bis ouch ’ne raren eine!'' Die zien evels vere vaan algemein en weure ieder mèt 't Fries (en 't [[Ingels]]) geassocieerd.&lt;ref&gt;Van der Sijs c.s. (2011): pp. 270-1&lt;/ref&gt;

=== ''Bandj-laek''-constructie ===
In e groet deil vaan Nederlands Limbörg kint me de volgende constructie:

''Ich hauw de bandj laek''

Mie nao 't weste, oonder mie in Mestreech, zouw me heiveur zègke: ''Iech had ’ne leke band.'' Noe gief 't ouch in 't weste wel syntactisch dezelfde constructie, meh dao is ze gooddeils beperk tot dinger die me zelf heet gedoon: ''Nao twie oor pótse had iech ’t hoes zuver.'' Me sprik pas vaan 'n ''bandj-laek''-constructie wienie 't geit um get wat 't subjek is euverkoume.

Dees constructie is neet typisch Limbörgs, wel typisch oostelek. Binne Nederland weurt ze sterk mèt 't [[Nedersaksisch]] geassocieerd.&lt;ref&gt;Van der Sijs c.s. (2011): pp. 298-9&lt;/ref&gt; Ze is ouch in 't gesproke Duits wel te heure: ''Ich hatte den Reifen kaputt/platt.''

== Zuug ouch ==
* [[Literatuur euver 't Limburgs]]
* [[Achterzètsel]]

==Bronne==
* [[Flor Aarts]], ''Mestreechs. 't Verhaol vaan eus taol''. Mestreech, 2009.
* A.C.T. Alsters (ed.), ''Venloos woordenboek''. Stichting Heinric van Veldeke, Venlo, 1993.
* [[Frens Bakker]], ''Waar scheiden de dialecten in Noord-Limburg? Een dialectrometisch onderzoek naar het gewicht van isoglossen''. Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap, Utrecht, 2016.
* [[Pierre Bakkes]], ''Variatie en verandering in het Montforts. Taalstructurele en sociologische aspecten van een veranderend dorpsdialect.'' [[Meertens Instituut]], Amsterdam, 1996.
* id., ''Taal in stad en land: Venloos, Roermonds en Sittards''. Sdu Uitgevers, Den Haag, 2002.
* Hub M. C. Beckers, Jo J. Brassée, Jef P. J. Clement, Ilca Dupuis, Ed Gubbels en Leo P. J. Keularts, ''Woadbook Heëlesj-Hollendsj. Vuur Heële en umsjtrieëke.'' [[Veldeke (vereiniging)|Veldeke]], Heerle, 2000.
* Rob Belemans en Ronny Keulen, ''Taal in stad en land: Belgisch-Limburgs''. Lannoo, Tielt, 2004.
* [[Pol Brounts]], [[Gaston Chambille]]†, Joop Kurris, Twajn Minis†, Harry Paulissen en Miek Simais, ''De nuie Mestreechsen dictionair.'' Veldeke, Mestreech, 2004. ''[Opmerking: de obeliske verwieze nao redacteure die bij 't versjijne al waore gestorve.]''
* [[Jan Notten|Jan G.M. Notten]], ''De Chinezen van Nederland. Opstellen over de Limburgse dialekten ''[sic!]'' en een bibliografie''. Valkdruk, Valkeberg, 1974, ²1988.
* id., ''De eigen taal. Dialecten in het Geuldal''. Euverdrök oet ''Jaarboek historische studies Geuldal'' (2000) 7 - 34.
* [[Ben Salemans]] en Flor Aarts, ''Taal in stad en land: Maastrichts''. Sdu Uitgevers, Den Haag, 2002.
* [[Nicoline van der Sijs]] (red.), Mathilde Jansen, Ann Marynissen, [[Marc van Oostendorp]], Anke en Pieter van Reenen, [[Jan Stroop]], ''Dialectatlas van het Nederlands''. Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, 2011.
* Weelen (ed.), ''Tegels Waordebook.'' Uitgeverij TIC, Mestreech, 2014.

=== Vootnote ===
&lt;references/&gt;

{{Limburgs}}
[[Categorie:Limburgs]]
[[Categorie:Besjrievende grammaire]]
[[Categorie:Grammatica]]</text>
      <sha1>4j4ljtgosjlz1pli3an4k4v6zsrmdb0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>OLS</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5742</id>
    <revision>
      <id>454788</id>
      <parentid>454750</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T14:58:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>82.59.34.16</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Organisatore */ Verbaeterde tikfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8359" xml:space="preserve">{{Dialek|Valkebergs}}
[[Plaetje:Raek.jpg|thumb|right|De raek mèt dao-op de bölkes]]
'''OLS''' sjteit veur &quot;Oud Limburgs Sjöttersfiès&quot; (Oud Limburgs Schuttersfeest). De gesjiedenis van dit fiès geit truuk nao de jaore 60 van de [[19e ièw]]. Tot 1905 waor 't bekènd es 't Groat Internationaal Sjöttersfiès. Es op [[24 juni]] 1906 in 't dörp [[Bögkeme]] (Buggenum) de sjöttersjwedsjtrieje were georganiseerd, viert de plaatselike [[sjötterie]] Sint [[Aldegundis]] häör 400-jaorig besjtoon. Aan de benaming weurt in dat jaor 't weurdsje ''Oud'' toegevoog in de beteikenis van traditioneel.

Op daen daag, sóms ouch nog ’t volgend weekend, zölle Belsj- en Nederlands Limburgse [[sjötterie]]je ’t tegen ein opnumme in sjeetwedsjtrieje. De wedsjtried besjteit oet ’t, gezamelik es zèstal oet ‘n vereiniging, zoaväöl meugelik houte bölkes van ‘ne hoage sjeetboum aafsjete. De sjötterie die wint zal ’t volgend jaor ’t evenement maoge organisere, meh maog vief jaor neet mètdoon. 

==Defilé==
‘t Fiès begint mèt ‘ne kleurrieke optoch van 165 deilnummende sjötterieje. Kleurriek vanwege de prachtige uniforme die de lede van de sjötterieje aan höbbe, daotösje de keuninge mèt hun zilvere keuningsplate op de boek, de keuninginne in hun cocktailkleier, wapperende pluumvaere op de heud van generaal en officere. De Sjötterieje presentere ziech op hun sjieks, ze loupe op de maot van d’n drumband in sjtrange reigelmaot. Veurop e mini-sjötterke dat de naam van de vereiniging in de heng dreug, dan de vaandeldrager mèt de vereinigingsvaan woa-op de [[besjermheilige]] sjteit aafgebeeld. ’n Aantal [[marketenster]]s dreug ’n mangel mèt ete en [[aels (drank|aels]] verborge ónder ’n dèkservèt. ’t OLS trèk zoa’n 50.000 bezeukersj, die kiekentaere langs de kant van de weeg sjtoon of  later aanwezig zint op de sjteetwei. 

==d'n Um==
[[Plaetje:Limburgs Schutterij Museum 31.jpg|thumb|D’n Um in 't [[Limburgs Sjutteriej Museum]].]]
De trofée dae gewonne weurt heisj ‘d’n Um’. Bie de versjlaaggeving door de regionale radio ies in 1991 de trofée mit de benaming ‘d’n Um’ bedach, vanwege ’t ummer weer enthousias oetrope van: “Veer höbben ‘m” door de winnende sjötte. Bie dees folklaore ies ’t winne van d’n Um eve belangriek es ’t individueel winne van ’t jaorliks keuningssjete binne de [[sjötterie|vereiniging]]. Keuning weurt daegeen dae de (houte) vogel aafsjuut. Wae die prestatie drie kièr achterein deit, weurt keizer. 

==Organisatore==
*1876 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*1877 : [[Nerotere]] (B) (Neeroeteren)
*1878 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*1879 : [[Grevenbicht]] Heilig Kruis
*1880 : [[Hale]] St. Anna
*1881 : [[Nerotere]] (B)(Neeroeteren)
*1882 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1883 : [[Hale]] St. Anna
*1884 : [[Buggenum]] St. Aldegundis
*1885 : [[Naer]] Schutterij van het H. Sacrament
*1886 : [[Hale]] St. Agatha
*1887 : [[Häör]] St. Martinus
*1888 : [[Molenbeersel]] (B)
*1889 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1890 : [[Neeritter]] St. Remigius
*1891 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1892 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1893 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Antonius en St. Catharina
*1894 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1895 : [[Neeritter]] St. Remigius
*1896 : [[Grathem]] St. Severinus
*1897 : [[Bieëgdje|Beegde]] St. Sebastianus
*1898 : [[Ech]] St. Petrus en Paulus
*1899 : [[Bor]] (Born) St. Martinus
*1900 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1901 : [[Bor]] St. Martinus
*1902 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1903 : [[Nunhem]] St. Servatius
*1904 : [[Hale]] St. Anna
*1905 : [[Nunhem]] St. Servatius
*1906 : [[Buggenum]] (NL)
*1907 : [[Berg (Roerdale)|St-Odiliënberg]] Prins Hendrik
*1908 : [[Melick]] St. Andreas
*1909 : [[Ech]] St. Landricus
*1910 : [[Naer]]  Oranje Schutters
*1911 : [[Remunj]] St. Christoffel
*1912 : [[Hèrkebósj|Herkeboesj]] St. Sebastianus
*1913 : [[Häör]] Horn St. Martinus
*1914 : [[Wessem]] [[St. Joris (schutterij)|St. Joris]]
*1919 : [[Santfort]] St. Anna
*1920 : [[Berg (Roerdale)|St-Odiliënberg]] Prins Hendrik
*1921 : [[Vlorp]] St. Martinus
*1922 : [[Naer]] Oranje Schutters
*1923 : [[Lin]] St. Martius
*1924 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1925 : [[Leveroy]] St. Barbara
*1926 : [[Mofert]] St. Urbanus
*1927 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Catharina
*1928 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1929 : [[Maalbroek]] Wilskracht
*1930 : [[Obbeech]] St. Willibrordus
*1931 : [[Baolder]] St. Antonius
*1932 : [[Wessem]] St. Joris
*1933 : [[Baolder]] (Baarlo (Limburg) St. Antonius
*1934 : [[Mofert]] St. Urbanus
*1935 : [[Wessem]] St. Joris
*1936 : [[Beesel]] St. Georgius
*1937 : [[Kraonkel]] St. Antonius
*1938 : [[Neeritter]] St. Lambertus
*1939 : [[Tegele]] St. Martinus
*1947 : [[Santfort]] St. Anna
*1948 : [[Wessem]] St. Joris
*1949 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1950 : [[Asenray]] St. Martinus
*1951 : [[Häör]] (Horn) St. Martinus
*1952 : [[Rotem (Dilsen-Stokkem)|Rotem]] St. Monulphus
*1953 : [[Beesel]] St. Georgius
*1954 : [[Mergraote]] St. Sebastianus
*1955 : [[Meiel]] St. Willibrordus
*1956 : [[Oler]] St. Petrus
*1957 : [[Beesel]] St. Georgius
*1958 : [[Oeësjbik]] St. Lambertus
*1959 : [[Boekoel]] Oranje
*1960 : [[Lömmerich]] St. Salvius
*1961 : [[Leveroy]] St. Barbara
*1962 : [[Kaulille]] (B)  St. Joris
*1963 : [[Leveroy]]  St. Barbara
*1964 : [[Lömmerich]] St. Salvius
*1965 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1966 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Catharina
*1967 : [[Tegele]]  St. Hubertus
*1968 : [[Leveroy]]  St. Barbara
*1969 : [[Molenbeersel]] (B)  St. Lambertus
*1970 : [[Opglabbeek|Louwel]] (B) St. Lambertus
*1971 : [[Kinrooi]] (B)  St. Ambrosius
*1972 : [[De Berg]]  St. Hubertus
*1973 : [[Ees]] (Eys) St. Sebastianus
*1974 : [[Wielder]] St. Maternus
*1975 : [[Oeësjbik]] St. Lambertus
*1976 : [[Oeal|Ool-Herte]] St. Michaël
*1977 : [[As (België)|Niel-bij-As]] (B) St. Martinus
*1978 : [[D'r Sjeet]] ([[Sjaasberg]]) St. Hubertus
*1979 : [[Voelender]] St. Sebastianus
*1980 : [[De Berg]]  St. Hubertus
*1981 : [[Dorne]] (B) St. Sebastiaan
*1982 : [[Beesel]] St. Georgius en St. Sebastianus
*1983 : [[Ees]] (Eys)  St. Sebastianus
*1984 : [[Maasmechele]] (B) St. Monulphus en Gondulphus
*1985 : [[Detere]]  St. Stephanus
*1986 : [[Rooj]] (Stramproy)  St. Catharina
*1987 : [[Kinder]] (B)  Kon. St. Martinus
*1988 : [[Grote-Brogel]] (B) St. Sebastiaan
*1989 : [[As (België)|Niel-bij-As]] (B) St. Martinus
*1990 : [[D'r Sjeet]] ([[Sjaasberg]])  St. Hubertus
*1991 : [[Broensem]]  St. Gregorius de Grote
*1992 : [[Kelpen-Oler]] St. Petrus
*1993 : [[De Boesj]] (Koningsbos|) St. Joseph
*1994 : [[Stokkem]] (B) St. Elisabeth
*1995 : [[Voelender]] St. Sebastianus
*1996 : [[Bocholt (België)|Bocholt]] (B) St. Laurentius
*1997 : [[Kaulille]] (B) St. Joris
*1998 : [[Kinder]] (B) St. Martinus
*1999 : [[Ruiver]] St. Barbara
*2000 : [[Baolder]] St. Antonius en St. Petrus
*2001 : [[Boshoven (Weert) | Boshoven-Weert]] St. Oda
*2002 : [[Ellikom]] (B) St Harlindis en Relindis
*2003 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*2004 : [[Opglabbeek]] (B) Amandus
*2005 : [[Wessem]]  St. Joris
*2006 : [[Rooj]] (Stramproy)  St. Catharina
*2007 : [[Ni-jwieërt]] (Nederweert)  St. Antonius
*2008 : [[Opotere]] (Opoeteren) (B) St. Dionysius
Veur 't ièrsj löp ouch 'ne [[Duutsjland|Duutsje]] sjöttersgroep mèt in de Optoch. Dizze sjöttersgroep sjuut evvel neet mèt. De Duutsje sjöttersgroep is samegesjtèld oet vereiniginge van de grensgemeintes [[Zelfkant]] en [[Waldfeucht]] en de deilname is meugelik gemaak door ''Euromosa'', 'n grensneuversjeiend samewèrkingsverband tösje de gemeintes [[Ech-Zöstere]], [[Mezeik]], Zelfkant en Waldfeucht.
*2009 : [[Naer]]  St. Sebastianus. Hun moto: &quot;Gaer nao Naer&quot;
*2010 : [[Grevors]] (Grubbenvorst) St. Jan
*2011 : [[Stokkem]] (B) St. Elisabeth
*2012 : [[Ellikom]] (B) St.Harlindis &amp; St.Relindis
*2013 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Antonius
*2014 : [[Beeg]]-[[Papenhaove]] Eendracht
*2015 : [[Maasniel]] St. Urbanus
*2016 : [[Maasmechele]] (B) St. Monulphus en Gondulphus
*2017 : [[Merkelbek]] St. Johannes &amp; St. Clemens
*2018 : [[De Roam (Biej Kinder, Belsj)]] St. Servatius
*2019 : [[Zaerem]] St. Sebastianus
*2022 : [[Mael (dörp)|Mael]] St. Willibrordus
*''2023'' : [[Bor]] St. Martinus

==Kinger OLS==
't Kinger-OLS woort veur 't ièrsj georganiseerd in [[Wessem]].
* 2008 in [[Opotere]]
* 2009 in [[Naer]]
* 2010 in [[Grevors]] (Grubbenvorst)
[[Categorie:tradities]]</text>
      <sha1>esifv596frwt13dat179w95v2fwbw1f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>454789</id>
      <parentid>454788</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T15:03:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>82.59.34.16</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Organisatore */ Toegeveugde links</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8363" xml:space="preserve">{{Dialek|Valkebergs}}
[[Plaetje:Raek.jpg|thumb|right|De raek mèt dao-op de bölkes]]
'''OLS''' sjteit veur &quot;Oud Limburgs Sjöttersfiès&quot; (Oud Limburgs Schuttersfeest). De gesjiedenis van dit fiès geit truuk nao de jaore 60 van de [[19e ièw]]. Tot 1905 waor 't bekènd es 't Groat Internationaal Sjöttersfiès. Es op [[24 juni]] 1906 in 't dörp [[Bögkeme]] (Buggenum) de sjöttersjwedsjtrieje were georganiseerd, viert de plaatselike [[sjötterie]] Sint [[Aldegundis]] häör 400-jaorig besjtoon. Aan de benaming weurt in dat jaor 't weurdsje ''Oud'' toegevoog in de beteikenis van traditioneel.

Op daen daag, sóms ouch nog ’t volgend weekend, zölle Belsj- en Nederlands Limburgse [[sjötterie]]je ’t tegen ein opnumme in sjeetwedsjtrieje. De wedsjtried besjteit oet ’t, gezamelik es zèstal oet ‘n vereiniging, zoaväöl meugelik houte bölkes van ‘ne hoage sjeetboum aafsjete. De sjötterie die wint zal ’t volgend jaor ’t evenement maoge organisere, meh maog vief jaor neet mètdoon. 

==Defilé==
‘t Fiès begint mèt ‘ne kleurrieke optoch van 165 deilnummende sjötterieje. Kleurriek vanwege de prachtige uniforme die de lede van de sjötterieje aan höbbe, daotösje de keuninge mèt hun zilvere keuningsplate op de boek, de keuninginne in hun cocktailkleier, wapperende pluumvaere op de heud van generaal en officere. De Sjötterieje presentere ziech op hun sjieks, ze loupe op de maot van d’n drumband in sjtrange reigelmaot. Veurop e mini-sjötterke dat de naam van de vereiniging in de heng dreug, dan de vaandeldrager mèt de vereinigingsvaan woa-op de [[besjermheilige]] sjteit aafgebeeld. ’n Aantal [[marketenster]]s dreug ’n mangel mèt ete en [[aels (drank|aels]] verborge ónder ’n dèkservèt. ’t OLS trèk zoa’n 50.000 bezeukersj, die kiekentaere langs de kant van de weeg sjtoon of  later aanwezig zint op de sjteetwei. 

==d'n Um==
[[Plaetje:Limburgs Schutterij Museum 31.jpg|thumb|D’n Um in 't [[Limburgs Sjutteriej Museum]].]]
De trofée dae gewonne weurt heisj ‘d’n Um’. Bie de versjlaaggeving door de regionale radio ies in 1991 de trofée mit de benaming ‘d’n Um’ bedach, vanwege ’t ummer weer enthousias oetrope van: “Veer höbben ‘m” door de winnende sjötte. Bie dees folklaore ies ’t winne van d’n Um eve belangriek es ’t individueel winne van ’t jaorliks keuningssjete binne de [[sjötterie|vereiniging]]. Keuning weurt daegeen dae de (houte) vogel aafsjuut. Wae die prestatie drie kièr achterein deit, weurt keizer. 

==Organisatore==
*1876 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*1877 : [[Nerotere]] (B) (Neeroeteren)
*1878 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*1879 : [[Grevenbicht]] Heilig Kruis
*1880 : [[Hale]] St. Anna
*1881 : [[Nerotere]] (B)(Neeroeteren)
*1882 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1883 : [[Hale]] St. Anna
*1884 : [[Buggenum]] St. Aldegundis
*1885 : [[Naer]] Schutterij van het H. Sacrament
*1886 : [[Hale]] St. Agatha
*1887 : [[Häör]] St. Martinus
*1888 : [[Molenbeersel]] (B)
*1889 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1890 : [[Neeritter]] St. Remigius
*1891 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1892 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1893 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Antonius en St. Catharina
*1894 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1895 : [[Neeritter]] St. Remigius
*1896 : [[Grathem]] St. Severinus
*1897 : [[Bieëgdje|Beegde]] St. Sebastianus
*1898 : [[Ech]] St. Petrus en Paulus
*1899 : [[Bor]] (Born) St. Martinus
*1900 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1901 : [[Bor]] St. Martinus
*1902 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1903 : [[Nunhem]] St. Servatius
*1904 : [[Hale]] St. Anna
*1905 : [[Nunhem]] St. Servatius
*1906 : [[Buggenum]] (NL)
*1907 : [[Berg (Roerdale)|St-Odiliënberg]] Prins Hendrik
*1908 : [[Melick]] St. Andreas
*1909 : [[Ech]] St. Landricus
*1910 : [[Naer]]  Oranje Schutters
*1911 : [[Remunj]] St. Christoffel
*1912 : [[Hèrkebósj|Herkeboesj]] St. Sebastianus
*1913 : [[Häör]] Horn St. Martinus
*1914 : [[Wessem]] [[St. Joris (schutterij)|St. Joris]]
*1919 : [[Santfort]] St. Anna
*1920 : [[Berg (Roerdale)|St-Odiliënberg]] Prins Hendrik
*1921 : [[Vlorp]] St. Martinus
*1922 : [[Naer]] Oranje Schutters
*1923 : [[Lin]] St. Martius
*1924 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1925 : [[Leveroy]] St. Barbara
*1926 : [[Mofert]] St. Urbanus
*1927 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Catharina
*1928 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1929 : [[Maalbroek]] Wilskracht
*1930 : [[Obbeech]] St. Willibrordus
*1931 : [[Baolder]] St. Antonius
*1932 : [[Wessem]] St. Joris
*1933 : [[Baolder]] (Baarlo (Limburg) St. Antonius
*1934 : [[Mofert]] St. Urbanus
*1935 : [[Wessem]] St. Joris
*1936 : [[Beesel]] St. Georgius
*1937 : [[Kraonkel]] St. Antonius
*1938 : [[Neeritter]] St. Lambertus
*1939 : [[Tegele]] St. Martinus
*1947 : [[Santfort]] St. Anna
*1948 : [[Wessem]] St. Joris
*1949 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1950 : [[Asenray]] St. Martinus
*1951 : [[Häör]] (Horn) St. Martinus
*1952 : [[Rotem (Dilsen-Stokkem)|Rotem]] St. Monulphus
*1953 : [[Beesel]] St. Georgius
*1954 : [[Mergraote]] St. Sebastianus
*1955 : [[Meiel]] St. Willibrordus
*1956 : [[Oler]] St. Petrus
*1957 : [[Beesel]] St. Georgius
*1958 : [[Oeësjbik]] St. Lambertus
*1959 : [[Boekoel]] Oranje
*1960 : [[Lömmerich]] St. Salvius
*1961 : [[Leveroy]] St. Barbara
*1962 : [[Kaulille]] (B)  St. Joris
*1963 : [[Leveroy]]  St. Barbara
*1964 : [[Lömmerich]] St. Salvius
*1965 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1966 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Catharina
*1967 : [[Tegele]]  St. Hubertus
*1968 : [[Leveroy]]  St. Barbara
*1969 : [[Molenbeersel]] (B)  St. Lambertus
*1970 : [[Opglabbeek|Louwel]] (B) St. Lambertus
*1971 : [[Kinrooi]] (B)  St. Ambrosius
*1972 : [[De Berg]]  St. Hubertus
*1973 : [[Ees]] (Eys) St. Sebastianus
*1974 : [[Wielder]] St. Maternus
*1975 : [[Oeësjbik]] St. Lambertus
*1976 : [[Oeal|Ool-Herte]] St. Michaël
*1977 : [[As (België)|Niel-bij-As]] (B) St. Martinus
*1978 : [[D'r Sjeet]] ([[Sjaasberg]]) St. Hubertus
*1979 : [[Voelender]] St. Sebastianus
*1980 : [[De Berg]]  St. Hubertus
*1981 : [[Dorne]] (B) St. Sebastiaan
*1982 : [[Beesel]] St. Georgius en St. Sebastianus
*1983 : [[Ees]] (Eys)  St. Sebastianus
*1984 : [[Maasmechele]] (B) St. Monulphus en Gondulphus
*1985 : [[Detere]]  St. Stephanus
*1986 : [[Rooj]] (Stramproy)  St. Catharina
*1987 : [[Kinder]] (B)  Kon. St. Martinus
*1988 : [[Grote-Brogel]] (B) St. Sebastiaan
*1989 : [[As (België)|Niel-bij-As]] (B) St. Martinus
*1990 : [[D'r Sjeet]] ([[Sjaasberg]])  St. Hubertus
*1991 : [[Broensem]]  St. Gregorius de Grote
*1992 : [[Kelpen-Oler]] St. Petrus
*1993 : [[De Boesj]] (Koningsbos|) St. Joseph
*1994 : [[Stokkem]] (B) St. Elisabeth
*1995 : [[Voelender]] St. Sebastianus
*1996 : [[Bocholt (België)|Bocholt]] (B) St. Laurentius
*1997 : [[Kaulille]] (B) St. Joris
*1998 : [[Kinder]] (B) St. Martinus
*1999 : [[Ruiver]] St. Barbara
*2000 : [[Baolder]] St. Antonius en St. Petrus
*2001 : [[Boshoven (Weert) | Boshoven-Weert]] St. Oda
*2002 : [[Ellikom]] (B) St Harlindis en Relindis
*2003 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*2004 : [[Opglabbeek]] (B) Amandus
*2005 : [[Wessem]]  St. Joris
*2006 : [[Rooj]] (Stramproy)  St. Catharina
*2007 : [[Ni-jwieërt]] (Nederweert)  St. Antonius
*2008 : [[Opotere]] (Opoeteren) (B) St. Dionysius
Veur 't ièrsj löp ouch 'ne [[Duutsjland|Duutsje]] sjöttersgroep mèt in de Optoch. Dizze sjöttersgroep sjuut evvel neet mèt. De Duutsje sjöttersgroep is samegesjtèld oet vereiniginge van de grensgemeintes [[Zelfkant]] en [[Waldfeucht]] en de deilname is meugelik gemaak door ''Euromosa'', 'n grensneuversjeiend samewèrkingsverband tösje de gemeintes [[Ech-Zöstere]], [[Mezeik]], Zelfkant en Waldfeucht.
*2009 : [[Naer]]  St. Sebastianus. Hun moto: &quot;Gaer nao Naer&quot;
*2010 : [[Grevors]] (Grubbenvorst) St. Jan
*2011 : [[Stokkem]] (B) St. Elisabeth
*2012 : [[Ellikom]] (B) St.Harlindis &amp; St.Relindis
*2013 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Antonius
*2014 : [[Beeg]]-[[Papenhaove]] Eendracht
*2015 : [[Maasniel]] St. Urbanus
*2016 : [[Maasmechele]] (B) St. Monulphus en Gondulphus
*2017 : [[Merkelbek]] St. Johannes &amp; St. Clemens
*2018 : [[De Roam (Biej Kinder, Belsj)]] [[St. Servatius]]
*2019 : [[Zaerem]] St. Sebastianus
*2022 : [[Mael (dörp)|Mael]] St. Willibrordus
*''2023'' : [[Bor]] St. Martinus

==Kinger OLS==
't Kinger-OLS woort veur 't ièrsj georganiseerd in [[Wessem]].
* 2008 in [[Opotere]]
* 2009 in [[Naer]]
* 2010 in [[Grevors]] (Grubbenvorst)
[[Categorie:tradities]]</text>
      <sha1>j3ajtf7mfe4iedsosdo5njvl79ey0jm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>454790</id>
      <parentid>454789</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T19:42:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Steinbach</username>
        <id>16</id>
      </contributor>
      <comment>V'r make dat artikel vas nog ins aon.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8346" xml:space="preserve">{{Dialek|Valkebergs}}
[[Plaetje:Raek.jpg|thumb|right|De raek mèt dao-op de bölkes]]
'''OLS''' sjteit veur &quot;Oud Limburgs Sjöttersfiès&quot; (Oud Limburgs Schuttersfeest). De gesjiedenis van dit fiès geit truuk nao de jaore 60 van de [[19e ièw]]. Tot 1905 waor 't bekènd es 't Groat Internationaal Sjöttersfiès. Es op [[24 juni]] 1906 in 't dörp [[Bögkeme]] (Buggenum) de sjöttersjwedsjtrieje were georganiseerd, viert de plaatselike [[sjötterie]] Sint [[Aldegundis]] häör 400-jaorig besjtoon. Aan de benaming weurt in dat jaor 't weurdsje ''Oud'' toegevoog in de beteikenis van traditioneel.

Op daen daag, sóms ouch nog ’t volgend weekend, zölle Belsj- en Nederlands Limburgse [[sjötterie]]je ’t tegen ein opnumme in sjeetwedsjtrieje. De wedsjtried besjteit oet ’t, gezamelik es zèstal oet ‘n vereiniging, zoaväöl meugelik houte bölkes van ‘ne hoage sjeetboum aafsjete. De sjötterie die wint zal ’t volgend jaor ’t evenement maoge organisere, meh maog vief jaor neet mètdoon. 

==Defilé==
‘t Fiès begint mèt ‘ne kleurrieke optoch van 165 deilnummende sjötterieje. Kleurriek vanwege de prachtige uniforme die de lede van de sjötterieje aan höbbe, daotösje de keuninge mèt hun zilvere keuningsplate op de boek, de keuninginne in hun cocktailkleier, wapperende pluumvaere op de heud van generaal en officere. De Sjötterieje presentere ziech op hun sjieks, ze loupe op de maot van d’n drumband in sjtrange reigelmaot. Veurop e mini-sjötterke dat de naam van de vereiniging in de heng dreug, dan de vaandeldrager mèt de vereinigingsvaan woa-op de [[besjermheilige]] sjteit aafgebeeld. ’n Aantal [[marketenster]]s dreug ’n mangel mèt ete en [[aels (drank|aels]] verborge ónder ’n dèkservèt. ’t OLS trèk zoa’n 50.000 bezeukersj, die kiekentaere langs de kant van de weeg sjtoon of  later aanwezig zint op de sjteetwei. 

==d'n Um==
[[Plaetje:Limburgs Schutterij Museum 31.jpg|thumb|D’n Um in 't [[Limburgs Sjutteriej Museum]].]]
De trofée dae gewonne weurt heisj ‘d’n Um’. Bie de versjlaaggeving door de regionale radio ies in 1991 de trofée mit de benaming ‘d’n Um’ bedach, vanwege ’t ummer weer enthousias oetrope van: “Veer höbben ‘m” door de winnende sjötte. Bie dees folklaore ies ’t winne van d’n Um eve belangriek es ’t individueel winne van ’t jaorliks keuningssjete binne de [[sjötterie|vereiniging]]. Keuning weurt daegeen dae de (houte) vogel aafsjuut. Wae die prestatie drie kièr achterein deit, weurt keizer. 

==Organisatore==
*1876 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*1877 : [[Nerotere]] (B) (Neeroeteren)
*1878 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*1879 : [[Grevenbicht]] Heilig Kruis
*1880 : [[Hale]] St. Anna
*1881 : [[Nerotere]] (B)(Neeroeteren)
*1882 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1883 : [[Hale]] St. Anna
*1884 : [[Buggenum]] St. Aldegundis
*1885 : [[Naer]] Schutterij van het H. Sacrament
*1886 : [[Hale]] St. Agatha
*1887 : [[Häör]] St. Martinus
*1888 : [[Molenbeersel]] (B)
*1889 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1890 : [[Neeritter]] St. Remigius
*1891 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1892 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1893 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Antonius en St. Catharina
*1894 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1895 : [[Neeritter]] St. Remigius
*1896 : [[Grathem]] St. Severinus
*1897 : [[Bieëgdje|Beegde]] St. Sebastianus
*1898 : [[Ech]] St. Petrus en Paulus
*1899 : [[Bor]] (Born) St. Martinus
*1900 : [[Neeritter]] St. Lambertus en St. Remigius
*1901 : [[Bor]] St. Martinus
*1902 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1903 : [[Nunhem]] St. Servatius
*1904 : [[Hale]] St. Anna
*1905 : [[Nunhem]] St. Servatius
*1906 : [[Buggenum]] (NL)
*1907 : [[Berg (Roerdale)|St-Odiliënberg]] Prins Hendrik
*1908 : [[Melick]] St. Andreas
*1909 : [[Ech]] St. Landricus
*1910 : [[Naer]]  Oranje Schutters
*1911 : [[Remunj]] St. Christoffel
*1912 : [[Hèrkebósj|Herkeboesj]] St. Sebastianus
*1913 : [[Häör]] Horn St. Martinus
*1914 : [[Wessem]] [[St. Joris (schutterij)|St. Joris]]
*1919 : [[Santfort]] St. Anna
*1920 : [[Berg (Roerdale)|St-Odiliënberg]] Prins Hendrik
*1921 : [[Vlorp]] St. Martinus
*1922 : [[Naer]] Oranje Schutters
*1923 : [[Lin]] St. Martius
*1924 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1925 : [[Leveroy]] St. Barbara
*1926 : [[Mofert]] St. Urbanus
*1927 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Catharina
*1928 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1929 : [[Maalbroek]] Wilskracht
*1930 : [[Obbeech]] St. Willibrordus
*1931 : [[Baolder]] St. Antonius
*1932 : [[Wessem]] St. Joris
*1933 : [[Baolder]] (Baarlo (Limburg) St. Antonius
*1934 : [[Mofert]] St. Urbanus
*1935 : [[Wessem]] St. Joris
*1936 : [[Beesel]] St. Georgius
*1937 : [[Kraonkel]] St. Antonius
*1938 : [[Neeritter]] St. Lambertus
*1939 : [[Tegele]] St. Martinus
*1947 : [[Santfort]] St. Anna
*1948 : [[Wessem]] St. Joris
*1949 : [[Heitse]] St. Nicolaas
*1950 : [[Asenray]] St. Martinus
*1951 : [[Häör]] (Horn) St. Martinus
*1952 : [[Rotem (Dilsen-Stokkem)|Rotem]] St. Monulphus
*1953 : [[Beesel]] St. Georgius
*1954 : [[Mergraote]] St. Sebastianus
*1955 : [[Meiel]] St. Willibrordus
*1956 : [[Oler]] St. Petrus
*1957 : [[Beesel]] St. Georgius
*1958 : [[Oeësjbik]] St. Lambertus
*1959 : [[Boekoel]] Oranje
*1960 : [[Lömmerich]] St. Salvius
*1961 : [[Leveroy]] St. Barbara
*1962 : [[Kaulille]] (B)  St. Joris
*1963 : [[Leveroy]]  St. Barbara
*1964 : [[Lömmerich]] St. Salvius
*1965 : [[Tegele]] St. Hubertus
*1966 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Catharina
*1967 : [[Tegele]]  St. Hubertus
*1968 : [[Leveroy]]  St. Barbara
*1969 : [[Molenbeersel]] (B)  St. Lambertus
*1970 : [[Opglabbeek|Louwel]] (B) St. Lambertus
*1971 : [[Kinrooi]] (B)  St. Ambrosius
*1972 : [[De Berg]]  St. Hubertus
*1973 : [[Ees]] (Eys) St. Sebastianus
*1974 : [[Wielder]] St. Maternus
*1975 : [[Oeësjbik]] St. Lambertus
*1976 : [[Oeal|Ool-Herte]] St. Michaël
*1977 : [[As (België)|Niel-bij-As]] (B) St. Martinus
*1978 : [[D'r Sjeet]] ([[Sjaasberg]]) St. Hubertus
*1979 : [[Voelender]] St. Sebastianus
*1980 : [[De Berg]]  St. Hubertus
*1981 : [[Dorne]] (B) St. Sebastiaan
*1982 : [[Beesel]] St. Georgius en St. Sebastianus
*1983 : [[Ees]] (Eys)  St. Sebastianus
*1984 : [[Maasmechele]] (B) St. Monulphus en Gondulphus
*1985 : [[Detere]]  St. Stephanus
*1986 : [[Rooj]] (Stramproy)  St. Catharina
*1987 : [[Kinder]] (B)  Kon. St. Martinus
*1988 : [[Grote-Brogel]] (B) St. Sebastiaan
*1989 : [[As (België)|Niel-bij-As]] (B) St. Martinus
*1990 : [[D'r Sjeet]] ([[Sjaasberg]])  St. Hubertus
*1991 : [[Broensem]]  St. Gregorius de Grote
*1992 : [[Kelpen-Oler]] St. Petrus
*1993 : [[De Boesj]] (Koningsbos|) St. Joseph
*1994 : [[Stokkem]] (B) St. Elisabeth
*1995 : [[Voelender]] St. Sebastianus
*1996 : [[Bocholt (België)|Bocholt]] (B) St. Laurentius
*1997 : [[Kaulille]] (B) St. Joris
*1998 : [[Kinder]] (B) St. Martinus
*1999 : [[Ruiver]] St. Barbara
*2000 : [[Baolder]] St. Antonius en St. Petrus
*2001 : [[Boshoven (Weert) | Boshoven-Weert]] St. Oda
*2002 : [[Ellikom]] (B) St Harlindis en Relindis
*2003 : [[Kaesing]] (B) St. Martinus
*2004 : [[Opglabbeek]] (B) Amandus
*2005 : [[Wessem]]  St. Joris
*2006 : [[Rooj]] (Stramproy)  St. Catharina
*2007 : [[Ni-jwieërt]] (Nederweert)  St. Antonius
*2008 : [[Opotere]] (Opoeteren) (B) St. Dionysius
Veur 't ièrsj löp ouch 'ne [[Duutsjland|Duutsje]] sjöttersgroep mèt in de Optoch. Dizze sjöttersgroep sjuut evvel neet mèt. De Duutsje sjöttersgroep is samegesjtèld oet vereiniginge van de grensgemeintes [[Zelfkant]] en [[Waldfeucht]] en de deilname is meugelik gemaak door ''Euromosa'', 'n grensneuversjeiend samewèrkingsverband tösje de gemeintes [[Ech-Zöstere]], [[Mezeik]], Zelfkant en Waldfeucht.
*2009 : [[Naer]]  St. Sebastianus. Hun moto: &quot;Gaer nao Naer&quot;
*2010 : [[Grevors]] (Grubbenvorst) St. Jan
*2011 : [[Stokkem]] (B) St. Elisabeth
*2012 : [[Ellikom]] (B) St.Harlindis &amp; St.Relindis
*2013 : [[Rooj]] (Stramproy) St. Antonius
*2014 : [[Beeg]]-[[Papenhaove]] Eendracht
*2015 : [[Maasniel]] St. Urbanus
*2016 : [[Maasmechele]] (B) St. Monulphus en Gondulphus
*2017 : [[Merkelbek]] St. Johannes &amp; St. Clemens
*2018 : [[De Raom]] (B) [[St. Servatius]]
*2019 : [[Zaerem]] St. Sebastianus
*2022 : [[Mael (dörp)|Mael]] St. Willibrordus
*''2023'' : [[Bor]] St. Martinus

==Kinger OLS==
't Kinger-OLS woort veur 't ièrsj georganiseerd in [[Wessem]].
* 2008 in [[Opotere]]
* 2009 in [[Naer]]
* 2010 in [[Grevors]] (Grubbenvorst)
[[Categorie:tradities]]</text>
      <sha1>m8t8yllmcyzsyak2zo4itm4ekqtvmmq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>In 't nuujs</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13839</id>
    <revision>
      <id>454791</id>
      <parentid>454786</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T22:12:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Steinbach</username>
        <id>16</id>
      </contributor>
      <comment>/* juli */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="232774" xml:space="preserve">__NOTOC__

&lt;center&gt;
'''Oetgebreider nuujsberichte kan me vènje op [[n:|Wikinuujs]]. Aw nuujsberichte waere nao e tiedsje gearchiveerd. Zuug veur de belankriekste berichte 't [[{{CURRENTYEAR}}|jaorartikel]].'''
&lt;/center&gt;

==2022==
===juli===
;25 juli
* ''Groet-Brittannië en Ierlandj'': De Noord-Ierse politicus [[David Trimble]] sjtörf op 77-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2438333-noord-ierse-oud-politicus-en-nobelprijswinnaar-david-trimble-77-overleden NOS.nl - Noord-Ierse oud-politicus en Nobelprijswinnaar David Trimble (77) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen acteur [[Paul Sorvino]] sjtörf op 83-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6214305/goodfellas-acteur-paul-sorvino-83-overleden.html Nu.nl - Goodfellas-acteur Paul Sorvino (83) overleden]&lt;/ref&gt;

;24 juli
* ''Sjport'': D'n Daen [[Jonas Vingegaard]] wintj veur d'n ierste kier de [[Runj van Frankriek]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NPO 1]]&lt;/ref&gt;

;21 juli
* ''Economie'': De [[Europese Centraal Bank]] verhoeg de [[rente]] mit 0,5% tot 0% percies. Veur 't iers in ach jaor hilt de bank gein negatieve rente mie aan.&lt;ref&gt;[https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2022/html/ecb.mp220721~53e5bdd317.en.html ECB - Monetary policy decisions]&lt;/ref&gt;

;18 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Zjwaeds-Amerikaanse kónstenaer [[Claes Oldenburg]], pioneer van de [[pop art]], sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/obituaries/2022/07/18/artist-claes-oldenburg-dead/?itid=hp-top-table-main-t-6 Washington Post - Claes Oldenburg, a whimsical father of pop art, dies at 93]&lt;/ref&gt;

;11 juli
* ''Wetesjap'': D'n ierste foto van de [[James Webb-ruimtetelescoop|James Webb-ruumdetelescoop]] weurt geprizzenteerd.&lt;ref&gt;[https://www.nasa.gov/image-feature/goddard/2022/nasa-s-webb-delivers-deepest-infrared-image-of-universe-yet NASA.gov - NASA’s Webb Delivers Deepest Infrared Image of Universe Yet]&lt;/ref&gt;

;10 juli
* ''Sjport'': De Serviër [[Novak Djokovic]] wintj veur de zevende kier Wimbledon bie de mansluuj door in veer sets (4-6, 6-3, 6-4, 7-6 (7-3)) te winne van d'n Australiër [[Nick Kyrgios]]. Veur Kyrgios waor 't zien ierste grandslamfinaal.

;9 juli
* ''Sjport'': Sjötterie Sint-Martinus oet [[Bor]] wintj 't [[OLS|Aud Limbörgs Sjöttersfies]] in [[Mael (dörp)|Mael]].&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/entertainment/1784267/sint-martinus-uit-born-wint-ols-2022 1Limburg - Sint Martinus uit Born wint OLS 2022 ]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Kazachse [[Elena Rybakina]] wintj Wimbledon bie de vrouwluuj door in drie sets (3-6, 6-2, 6-2) te winne van de Tunesische [[Ons Jabeur]]. Veur allebei waor 't e debuut in 'n grandslamfinaal.

;8 juli
* ''Oes-Azië'': De [[Japan]]sen ex-premier [[Shinzo Abe]] weurt op 67-jäörige laeftied vermaord.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6211029/neergeschoten-japanse-oud-premier-abe-67-overleden-aan-zijn-verwondingen.html Nu.nl - Neergeschoten Japanse oud-premier Abe (67) overleden aan zijn verwondingen]&lt;/ref&gt;
* ''Economie'': [[Elon Musk]] zuut aaf van de koup van [[Twitter]].

;7 juli
* ''Vereinig Keuninkriek'': [[Boris Johnson]] sjtap op es premier en leisman van de [[Conservatieve Partie (Vereinig Keuninkriek)|Conservatieve Partie]] nao immensen drök van zien partiegenote en e groet aantal ministers wat opsjtap. Oerzaak waore diverse sjendale.

;4 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse sjriever en dichter [[Remco Campert]] sjtörf op 92-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6210233/schrijver-remco-campert-op-92-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Schrijver Remco Campert op 92-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Noord-Amerika'': Bie 'n sjeetpartie inne Amerikaanse sjtad [[Chicago]] valle 6 doeje en 36 gewónje

;3 juli
* ''Oes-Europa'': Róssische troepe en milities vanne [[Volksrippebliek Loehansk]] verovere [[Lisitsjank]]. Hiemit is de gansen oblas [[Oblas Loehansk|Loehansk]] in henj vanne separatiste en 't Róssische leger.
* ''Oes-Europa'': Bie 'nen aanval op de Róssische sjtad [[Belgorod]], kórtbie de grens mit de Oekraïne, valle 3 doeje. Ouch raakde zeker 50 gebouwe besjadig.
* ''Noord-Europa'': Bie 'n sjeetpartie inne [[Denemarke|Deense]] huidsjtad [[Kopenhage]] valle 3 doeje en 31 gewónje. De sjötter is 'nen 22-jäörige man mit psychische probleme.

;1 juli
* ''Weitesjap'': D'n Amerikaanse [[lies vaan musicologe|musicoloog]] [[Richard Taruskin]] sjtörf op 77-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2022/07/01/arts/music/richard-taruskin-dead.html New York Times - Richard Taruskin, Vigorously Polemical Musicologist, Dies at 77]&lt;/ref&gt;

===juni===
;30 juni
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse YouTuber [[Technoblade]] sjtörf op 23-jäörige laeftied aan de [[kanker]]. {{doedbekèndj}}
* ''Oes-Europa'': Oekraïense troepe herovere [[Sjlangeneilandj]], e sjtrategisch eilendje inne [[Zjwarte Zee]] wat saer 24 fibberwaar, d'n iersten daag vanne [[Krieg in de Oekraïne|Róssische invasie]], in henj waor gekómme vanne Rósse.

;29 juni
* ''Nederlandj'': Extremistische boere doon 'n poging óm vasgezatte collega's mit geweld te bevrieje oet pelitiecelle in [[Apeldoorn]].
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse [[r&amp;b (urbanmeziekstijl)|r&amp;b]]-zenger [[R. Kelly]] weurt óm ómvangriek en jaore doerendj misbroek van dèks minderjaorige maedjes tot 30 jaor gevangenis veroerdeild.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2434615-30-jaar-cel-voor-r-kelly-26-jaar-na-eerste-misbruikaantijging NOS.nl - 30 jaar cel voor R. Kelly, 26 jaar na eerste misbruikaantijging]&lt;/ref&gt;

;28 juni
* ''Nederlandj'': E boereprotes van activistische boere bie 't hoes van minister [[Christine van der Wal]] löp henjig oet de handj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6209175/rellende-boeren-breken-door-afzetting-politie-bij-huis-minister-van-der-wal.html Nu.nl - Rellende boeren breken door afzetting politie bij huis minister Van der Wal]&lt;/ref&gt;

;27 juni
* ''Noord-Amerika'': In 'ne vrachwage in [[San Antonio]], [[Texas]], weure 53 euverleje migrante aangetroffe.

;26 juni	
* ''Zudelik Afrika'': In 'ne illegale kafee inne [[Zuud-Afrika]]anse sjtad [[Oos-Londen]] weure 21 doeje gevónje. 't Geit óm jóng luuj, mer woeraan ze zint gesjtorve is nog neet dutelik.

;25 juni
* ''Oes-Europa'': [[Severodonjetsk]] kump in Róssische henj.
* ''Noord-Europa'': Bie 'nen aansjlaag op 'nen homobar inne [[Noorwege|Noorse]] huidsjtad [[Oslo]] valle twie doeje. De pelissie geit oet van [[terrorisme]].

;24 juni
* ''Vereinigde Sjtaote'': D'n Ameirkaansen Hoeggerichshof drejt 't lenjelik rech op [[abortus]] trök.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2022/06/24/politics/dobbs-mississippi-supreme-court-abortion-roe-wade/index.html CNN.com - Supreme Court overturns Roe v. Wade]&lt;/ref&gt;

;23 juni
* ''Europa'': De [[Oekraïne]] en [[Moldavië]] waere es kandidaat-lid van de [[EU]] toegelaote.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6208305/alle-eu-leiders-omarmen-kandidaat-lidmaatschap-oekraine-en-moldavie.html Nu.nl - Alle EU-leiders omarmen kandidaat-lidmaatschap Oekraïne en Moldavië]&lt;/ref&gt;

;22 juni
* ''Nederlandj'': In [[Stroe (Gelderland)|Stroe]] (gemeinte [[Barneveld]], [[Gelderland]]) vèntj e lenjelik boereprotes plaats. De boere demonstrere taege vaergaonde maotraegele óm de sjtiksjtofoetsjtoet in de te damme.

;21 juni
* ''Zuud-Azië'': [[Afghanistan]] weurt getroffe door 'nen aerdsjóddel van 6,2 op de Memènt-Magnitudesjaol.

;18 juni
* ''Kóns en cultuur'': [[Jan Smeets]] nump aafsjeid es baas van [[Pinkpop]].

;17 juni
* ''Sjport'': 't Ingels [[cricket|hierecricketèlftal]] zèt taege Nederlandj 'n ODI-record vamn 498 runs denaer.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6207117/engelse-cricketers-breken-wereldrecord-runs-in-interland-tegen-nederland.html - Nu.nl - Engelse cricketers breken wereldrecord runs in interland tegen Nederland]&lt;/ref&gt;

;12 juni
* ''Frankriek'': Verkezinge veur 't parlemènt.
* ''Sjport'': De Nederlandsen tennisser [[Tim van Rijthoven]] (ATP205) wintj 't toernooj van [[Rosmalen]] door in twie sèts (6-4, 6-1) waereldtopper [[Daniil Medvedev]] te versjlaon.
* ''Sjport'': De Zweedse [[golf (sport)|golf]]ster [[Linn Grant]] wintj es ierste vrouw oets e toernooj wo-op ouch mansluuj waere toegelaote.

;5 juni
* ''Sjport'': [[Rafael Nadal]] wintj [[Roland Garros (toernooj)|Roland Garros]] bie de mansluuj door in drie sets (6-3, 6-3, 6-0) van [[Casper Ruud]] te winne. Veur Nadel is 't al zien veerteende euverwinning op Roland Garros en zien 22e Grand Slam-euverwinning.

;4 juni
* ''Sjport'': [[Iga Swiatek]] wintj Roland Garros bie de vrouwluuj door in twie sets (6-1, 6-3) [[Coco Gauff]] te versjlaon.

;1 juni
* ''Nederlands Limburg'': De 9-jäörige jóng [[Gino van der Heijden]] verdwient in [[Kirchroa]]. Drie daag later weurt hae doed trökgevónge in [[Gelaen]]; 'ne man van 22 weurt hieveur gearresteerd.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/zoektocht-gino-lichaam-gevonden-geleen 1Limburg - Zoektocht Gino: lichaam gevonden in Geleen]&lt;/ref&gt;

===mei===
* Oetbraak vaan [[apepokke]] in [[Europa]]. 't Ierste geval weurt in 't [[Vereinig Keuninkriek]] vasgesjtèld.

;29 mei
* ''Sjport'': D'n Australiër [[Jai Hindley]] wintj de [[Runj van Italië]].

;28 mei
* ''Sjport'': [[Real Madrid]] wintj de [[UEFA Champions League (manslui)|UEFA Champions League]] door mit 0-1 van [[Liverpool F.C.]] te winne.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing RTL7&lt;/ref&gt;

;27 mei
* ''Nederlands Limburg'': In 't [[Sprookjesbos]] in [[Valkeberg]] sjtort e kaerke van 'n attractie naer. Drie luuj rake daobie gewónd.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6203261/zes-gewonden-in-sprookjesbos-valkenburg-door-vallende-attractiekarretjes.html Nu.nl - Zes gewonden in Sprookjesbos Valkenburg door vallende attractiekarretjes]&lt;/ref&gt;

;26 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen acteur [[Gijs de Lange]] sjtörf op 65-jäörige laeftied aan [[longfibrose]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2430294-gijs-de-lange-onder-meer-bekend-van-het-klokhuis-op-65-jarige-leeftijd-overleden NOS.nl - Gijs de Lange, onder meer bekend van Het Klokhuis, op 65-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* De Nederlandse prizzentator [[Willibrord Frequin]] sjtörf op 80-jäörige laeftied aan de [[krenkde van Parkinson]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/media/6203063/willibrord-frequin-80-overleden-aan-gevolgen-van-parkinson.html Nu.nl - Willibrord Frequin (80) overleden aan gevolgen van parkinson]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britse popmuzikantj [[Andy Fletcher]], tósjenis van [[Depeche Mode]], sjtörf op 60-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://twitter.com/depechemode/status/1529901182562340864 Twitter - doedsberich door de band]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britse popmuzikantj [[Alan White]], drummer van [[Yes]], sjtörf op 72-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://consequence.net/2022/05/alan-white-yes-john-lennon-drummer-dies/ Consequence - R.I.P. Alan White, Drummer for Yes and John Lennon Dead at 72]&lt;/ref&gt;

;25 mei
* ''Sjport'': [[AS Roma]] wintj de ierste editie van de [[UEFA Conference League]] door in de finaal mit 1-0 van [[Feyenoord]] te winne.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[Veronica]]&lt;/ref&gt;

;24 mei
* ''Noord-Amerika'': Op 'n lieger sjaol in [[Uvalde]] ([[Texas|TX]]) sjut 'nen achteenjäörige man 19 kènjer en twie volwassene doed.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/us/live-news/texas-elementary-school-shooting-05-25-22/index.html CNN.com - Deadly shooting at Texas elementary school]&lt;/ref&gt;

;23 mei
* ''Belsj Limburg, Nederlands Limburg'': De Vlaamse regering zuut definitief aaf van 't plan veur 'ne sjneltram tösje [[Hasselt]] en [[Mestreech]].&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/plan-tram-maastricht-hasselt-na-18-jaar-prullenbak?context=topstory 1Limburg - Plan tram Maastricht-Hasselt na 18 jaar in prullenbak]&lt;/ref&gt;

;22 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse documentairemaekster [[Heddy Honigmann]] sjtörf op 70-jäörige laeftied aan de gevolge van [[multiple sclerose]] en [[kanker]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2429761-gelauwerd-filmmaker-heddy-honigmann-70-overleden NOS.nl  - Gelauwerd filmmaker Heddy Honigmann (70) overleden]&lt;/ref&gt;

;20 mei
* ''Sjport'': [[FC Twente]] weurt [[Ieredevisie (damesvoetbal)|landskampión voetbal bie de vrouwluuj]] nao 'n 2-3 wins bie [[AFC Ajax]].

;18 mei
* ''Noord-Europa'': [[Zjwaede]] en [[Finlandj]] dene 'n aanvraog in veur lid te waere van de [[NAVO]].
* ''Sjport'': [[Eintracht Frankfurt]] wintj de [[Europa League]] door nao penanties van [[Glasgow Rangers]] te winne.

;17 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Griekse popmuzikantj en filmcomponis [[Vangelis]] sjtörf op 79-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.amna.gr/home/article/647982/Pethane-o-Baggelis-Papathanasiou APE - Πέθανε ο σπουδαίος συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': De Marokkaans-Nederlandsen activis en politicus [[Mohammed Rabbae]] ([[GroenLinks]]) sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6201355/oud-groenlinks-lijsttrekker-mohamed-rabbae-81-overleden.html Nu.nl - Oud-GroenLinks-lijsttrekker Mohamed Rabbae (81) overleden]&lt;/ref&gt;

;16 mei
* ''Oes-Europa'': 't Batteljón van 't [[Azovrezjiment]] in 't [[Azovstal]]-febrik in [[Marioepol]] geuf zich euver. Hiemit kump nao maonde van zjwaor bómbardemènte de sjtad in Róssische han.

;15 mei
* ''Nederlandj/Zuud-Europa'': Paus [[Franciscus (paus)|Franciscus]] verklaort de Nederlandse pater [[Titus Brandsma]] heilig.
* ''Sjport'': [[Club Brugge]] weurt veur d'n 18e kier landskampión van 't Belsj.

;14 mei
* ''Naord-Amerika'': Bie 'n sjeetpartie in [[Buffalo]] ([[New York (staot)|NY]]), hoegswaorsjienelik mit e racistisch motief, kómme teen luuj óm.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2022/05/14/us/buffalo-ny-supermarket-multiple-shooting/index.html CNN.com - 10 people killed in a racially motivated mass shooting at a Buffalo supermarket, police say. The 18-year-old suspect is in custody]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': [[Kalush Orchestra]] wintj veur de [[Oekraïne]] 't [[Eurovisie Songfestival]] mit 't leedje ''Stefania''.

;13 mei
* ''Midde-Oeste'': Sjeik [[Chalifa bin-Zajed an-Nahjan]], emir van [[Abu Dhabi (emiraat)|Abu Dhabi]] en presidentj van de [[Vereinigde Arabische Emirate]], sjtörf op 73-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6200575/sjeik-verenigde-arabische-emiraten-khalifa-bin-zayed-al-nahyan-73-overleden.html?redirect=1 Nu.nl - Sjeik Verenigde Arabische Emiraten Khalifa Bin Zayed Al Nahyan (73) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Sjpaanse operazangeres [[Teresa Berganza]] sjtörf op 89-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2428711-spaanse-operazangeres-teresa-berganza-89-overleden NOS - Spaanse operazangeres Teresa Berganza (89) overleden]&lt;/ref&gt;

;12 mei
* ''Belsj'': [[Wouter Beke]] sjtop es veurzitter van de [[CD&amp;V]]. De partie is ónger zie veurzittersjap ummer wiejer in de peilinge weggezak.
* ''Weitesjap'': De [[NASA]] publiceert de ierste foto van [[Sagittarius A*]], 't [[zjwart laok]] in 't centrum van de [[Milkwaeg]].&lt;ref&gt;[https://www.nasa.gov/mission_pages/chandra/images/sagittarius-a-nasa-telescopes-support-event-horizon-telescope-in-studying-milky-ways.html NASA - Sagittarius A*: NASA Telescopes Support Event Horizon Telescope in Studying Milky Way's Black Hole]&lt;/ref&gt;

;11 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse sjriever [[Jeroen Brouwers]] sjtörf op 82-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.atlascontact.nl/2022/05/11/jeroen-brouwers-is-overleden/ Uitgeverij Atlas Contact - Jeroen Brouwers overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer [[Henk Groot]] sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2428333-oud-international-henk-groot-84-overleden-kopsterke-spits-van-ajax-en-feyenoord NOS.nl - Oud-international Henk Groot (84) overleden, kopsterke spits van Ajax én Feyenoord]&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}
* ''Sjport'': [[AFC Ajax]] weurt veur de 36e kier kampión voetbal van Nederlandj door mit 5-0 van [[sc Heerenveen]] te winne.

;9 mei
* ''Sjport'': De Congolees-Nederlandse voetballer [[Jody Lukoki]] sjtörf op 29-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6199668/voormalig-eredivisie-speler-jody-lukoki-op-29-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Voormalig Eredivisie-speler Jody Lukoki op 29-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt; {{doedbekèndj}}

;6 mei
* ''Belsj Limburg'': In [[Tóngere]] begintj 't percès róndj de maord op maffiabaos [[Silvio Aquino]]. Vief verdachte sjtaon terech, eine veur d'n opdrach tot, veer veur 't oetveure van de maord.&lt;ref&gt;[https://www.hbvl.be/cnt/dmf20220427_95241465 Het Belang van Limburg - LIVE. Volg hier het assisenproces over de moord op Silvio Aquino]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinig Keuninkriek'': Lokaal verkezinge in gans 't landj en regioparlemèntsverkezinge in [[Naord-Ierlandj]]. De [[Conservatieve Partie (Vereinig Keuninkriek)|Conservatieve Partie]] van premier [[Boris Johnson]] verluus sjterk, dewiel in Naord-Ierlandj de Iers-nationalistische partie [[Sinn Féin]] de groetste weurt.

;5 mei
* ''Sjport'': De Nederlandse fietsrenner [[Harm Ottenbros]] sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2427598-oud-wereldkampioen-wielrennen-harm-ottenbros-78-overleden NOS.nl - Oud-wereldkampioen wielrennen Harm Ottenbros (78) overleden]&lt;/ref&gt;

;4 mei
* ''Weitesjap'': Op [[Mars (planeet)|Mars]] weurt 'ne [[eerdsjok|Marssjóddel]] van 5 op de MM-sjaol gemaete. Dit is óngevaer de zjwaorste sjok dae op de planeet meugelik is.&lt;ref&gt;[https://www.nasa.gov/feature/jpl/nasa-s-insight-records-monster-quake-on-mars NASA - NASA’s InSight Records Monster Quake on Mars]&lt;/ref&gt;

===april===
* ''Afrika'': In de [[Zuud-Afrika]]anse provincie [[KwaZoeloe-Natal]] vènje zjwaor euversjtruiminge plaats, die aan hóngerde luuj 't laeve koste.

;30 april
* ''Economie'', ''Sjport'': De bekèndje voetbalzaakwaornummer [[Mino Raiola]] sjtörf op 54-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/30-04-2022/mino-raiola-morto-procuratore-440223652586.shtml La Gazzetta dello Sport - È morto Mino Raiola, aveva 54 anni: l'annuncio sui social da parte della famiglia]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse countryzengeres [[Naomi Judd]] sjtörf op 76-jäörige laeftied, waorsjienelik door zelfmaord.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6198193/bekende-amerikaanse-countryzangeres-naomi-judd-76-overleden.html Nu.nl - Bekende Amerikaanse countryzangeres Naomi Judd (76) overleden]&lt;/ref&gt;

;27 april
* ''Oes-Europa'': [[Róslandj]] sjtop mit de lievering van [[aerdgaas]] aan [[Pole]] en [[Bulgarieë]].

;26 april
* ''Kóns en cultuur'': D'n Duutsje synthesizersjpaeler [[Klaus Schulze]] sjtörf op 74-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/in-memoriam-elektronica-pionier-klaus-schulze-1947-2022/ OOR.nl - De vliegende klank­tapijten van Klaus Schulze]&lt;/ref&gt;

;25 april
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse bassis en zenger [[Henny Vrienten]], veural bekèndj van [[Doe Maar]], sjtörf op 73-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6197166/doe-maar-zanger-en-componist-henny-vrienten-73-overleden.html?redirect=1 Nu.nl - Doe Maar-zanger en componist Henny Vrienten (73) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Oes-Azië'': De Japanse [[Kane Tanaka]], d'n audste minsj van de waereld en d'n op ein nao audste minsj dae oets haet gelaef, sjörf op 119-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6197105/een-na-oudste-mens-ooit-op-119-jarige-leeftijd-overleden-in-japan.html Nu.nl - Een-na-oudste mens ooit op 119-jarige leeftijd overleden in Japan]&lt;/ref&gt;
* ''Economie'': [[Elon Musk]] köp [[Twitter]] veur 44 miljón dollar.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/business-61222470 BBC News - Elon Musk strikes deal to buy Twitter for $44bn]&lt;/ref&gt;

;24 april
* ''Frankriek'': Bie de twiede runj van de presidentsverkezinge wintj de rechs-liberalen [[Émanulle Macron]] mit 58,55% óm 41,45% van zien extreemrechse oetdaagster [[Marine Le Pen]].
* ''Zuudoes-Europa'': Bie verkezinge in [[Sjlovenië]] weurt de nuuj linkse partie [[Svoboda (partie)|Svoboda]] de groetste en versjleit daomit de regerende rechs-populistische [[SDS]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2426409-nieuwe-groene-partij-lijkt-de-grootste-bij-sloveense-verkiezingen NOS.nl - Nieuwe groene partij lijkt de grootste bij Sloveense verkiezingen]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Remco Evenepoel]] wintj [[Luuk-Bastenake-Luuk]] bie de mansluuj; [[Annemiek van Vleuten]] wintj bie de vrouwluuj.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing NPO 1&lt;/ref&gt;

;23 april
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje zenger [[Arno Hintjes]] sjtörf op 72-jäörige laeftied aan alvleisklierkanker.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220423_95435808 De Standaard - Arno Hintjens overleden na lange strijd tegen kanker]&lt;/ref&gt;

;22 april
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse popmuzikantj [[Jan Rot]], veural bekèndj óm zien Nederlandstalige hertalinge van angerstalige leedjes, sjtörf op 64-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://twitter.com/janrot/status/1517481968555986944 Twitter - Doedsberich op 't account van Jan Rot]&lt;/ref&gt;

;20 april
* ''Sjport'': [[Dylan Teuns]] wintj de [[Welzje Piel]] bie de mansluuj, en [[Marta Cavalli]] wintj bie de vrouwluuj.

;18 april
* ''Oes-Europa'': In 't oeste van de [[Oekraïne]] begintj e nuuj Róssisch offensief. Me nump aan det de Rósse zich noe op det deil van 't landj gaon concentrere.
* ''Kóns en cultuur'': De Britse componis [[Harrison Birtwistle]] sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2425625-eigenzinnige-componist-van-moderne-muziek-harrison-birtwistle-overleden NOS.nl - Eigenzinnige componist van moderne muziek Harrison Birtwistle overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[AA Gent]] pak de [[Croky Cup|baeker van 't Belsj]] door [[RSC Anderlecht]] nao penanties te kloppe.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220418_95713516 De Standaard - AA Gent wint Beker van België na penalty’s]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[AFC Ajax]] pak de [[KNVB-beker (vrouwlui)|KNVB-baeker bie de vrouwluuj]] door mit 2-1 van [[PSV]] te winne.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2425606-ajax-vrouwen-pakken-knvb-beker-wel-door-psv-te-verslaan NOS.nl - Ajax-vrouwen pakken KNVB-beker wél door PSV te verslaan]&lt;/ref&gt;

;17 april
* ''Sjport'': [[Dylan van Baarle]] wintj [[Paries-Roubaix]] bie de mansluuj.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[PSV]] pak de [[KNVB-beker (manslui)|KNVB-baeker bie de mansluuj]] door mit 2-1 van [[AFC Ajax]] te winne.

;16 april
* ''Sjport'': D'n Oes-Duutsje voetballer [[Joachim Streich]] sjtörf op 71-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6195622/gerd-muller-van-het-oosten-joachim-streich-op-71-jarige-leeftijd-overleden.html?redirect=1 Nu.nl - 'Gerd Müller van het Oosten' Joachim Streich op 71-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
*  ''Sjport'': [[Elisa Longo Borghini]] wintj [[Paries-Roubaix]] bie de vrouwluuj.

;14 april
* ''Oes-Europa'': 't Róssisch kreegssjeep de Moskva vergeit door 'ne brandj, dae door de Oekraïne es aanval weurt opgeëis.
* ''Nederlandj'': De Nederlandse zjuris [[Alex Brenninkmeijer]], nationalen ombudsman van 2005 bis 2014, sjtörf op 70-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6195298/oud-ombudsman-alex-brenninkmeijer-overleden-op-zeventigjarige-leeftijd.html Nu.nl - Oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer overleden op zeventigjarige leeftijd]&lt;/ref&gt;

;13 april
* ''Sjport'': [[Magnus Sheffield]] wintj de [[Braobentse Piel]] bie de mansluuj, en [[Demi Vollering]] bie de vrouwluuj.

;12 april
* ''Nederlandj'': [[Lilianne Ploumen]] treujt trök es fractieveurzitter vaan de [[PvdA]].

;10 april
* ''Nederlands Limbörg'': 'n Zeukaksie nao de vermisde [[Marjo Winkens]] in 'ne bösj in [[Ulesjtraote]] haet nieks opgeleverd.&lt;ref&gt;[https://www.limburger.nl/cnt/dmf20220410_94829466 De Limburger - Nieuwe zoekactie naar Marjo Winkens in bos bij Ulestraten levert weer niets op]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Michał Kwiatkowski]] wintj d'n [[Amstel Gold Race]] bie de mansluuj, en [[Marta Cavalli]] wintj bie de vrouwluuj.
* ''Sjport'': [[Abdi Nageeye]] wintj es ierste Nederlanjer de [[marathon van Rotterdam]] bie de mansluuj in e Nederlands record van 2:04:55.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2424593-abdi-nageeye-wint-als-eerste-nederlandse-man-de-marathon-van-rotterdam NOS.nl - Abdi Nageeye wint als eerste Nederlandse man de marathon van Rotterdam]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje componis [[Philippe Boesmans]] sjtörf op 85-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220411_94941352 De Standaard - Componist Philippe Boesmans overleden]&lt;/ref&gt;

;8 april
* ''Oes-Europa'': 't Róssisch laeger vilt de sjtatie van [[Kramatorsk]] aan, wo zoeget veerdoezendj börgersj sjtaon te wachte op evacuatie.

;7 april
* ''Oes-Europa, Waereldwied'': [[Róslandj]] weurt nao 'n sjtumming van de plenair vergaojering oet de [[VN-minsjerechteraod]] gezat. Rae daoveur is 't groetsjaolig geweld taege börgers in de Oekraïne.&lt;ref&gt;[https://news.un.org/en/story/2022/04/1115782 UN.org - UN General Assembly votes to suspend Russia from the Human Rights Council]&lt;/ref&gt;

;6 april
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje actries [[Reinhilde Decleir]] sjtörf op 73 door [[euthanasie]] nao kanker.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220406_97175761 De Standaard - Actrice Reinhilde Decleir (73) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Oes-Europa'': De Róssischen ultranationalistische politicus [[Vladimir Zjirinovski]] sjtörf op 75-jäörige laeftied, dènkelik aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2424127-ultra-nationalistische-russische-clown-en-nar-vladimir-zjrinovski-overleden NOS.nl - Ultra-nationalistische Russische 'clown en nar' Vladimir Zjrinovski overleden]&lt;/ref&gt;

;3 april
* ''Oes-Europa'': In [[Boetsja]], 'n veursjtad van [[Kiev]], waere teentalle tot hónderde lieke aangetroffe. Volges de börgemeister van die sjtad en de Oekraïense regering geit 't óm de lichame van börgers en woorte ze vermoord door Róssische troepe of Tsjetsjeense huurlinge.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2022/04/03/europe/bucha-ukraine-civilian-deaths-intl/index.html CNN - Bodies of 'executed people' strewn across street in Bucha as Ukraine accuses Russia of war crimes]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.trouw.nl/buitenland/wereld-reageert-geschokt-op-burgerdoden-in-boetsja~bd177de5/?fbclid=IwAR3eN3skc7LEJT-X20P2ZZp4OoSBxockg8OtsQa7Qy3C7-eGgjv8Mb1kU_0 Trouw -  Wereld reageert geschokt op burgerdoden in Boetsja]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Mathieu van der Poel]] wintj de [[Runj van Vlaondere]] bie de mansluuj, en [[Lotte Kopecky]] wintj bie de vrouwluuj.

;1 april
* ''Sjport'': In [[Doha]] weurt geloot veur 't [[Wereldkampioensjap hierevoetbal 2022|WK hierevoetbal]] van later dit jaor. [[Nederlands hierevoetbalèlftal|Nederlandj]] kump in poule A mit [[Qatarees hierevoetbalèlftal|Qatar]], [[Senegalees hierevoetbalèlftal|Senegal]] en [[Ecuadoraons hierevoetbalèlftal|Ecuador]]; [[Belsj hierevoetbalèlftal|'t Belsj]] is mit [[Kroatisch hierevoetbalèlftal|Kroatië]], [[Marokkaons hierevoetbalèlftal|Marokko]] en [[Canadees hierevoetbalèlftal|Canada]] in poule F ingedeild.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6192806/oranje-treft-gastland-qatar-senegal-en-ecuador-in-groepsfase-wk.html Nu.nl - Oranje treft gastland Qatar, Senegal en Ecuador in groepsfase WK]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj, Natuur en milieu'': In [[Mestreech]] weurt 't neet wermer es 1,8°C. Heimèt weurt e nationaol kawrecord veur dezen daag gebroke - allewijl 'n zeldzaomheid.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6192844/laagste-maximumtemperatuur-op-1-april-in-nederland-ooit-gemeten-in-maastricht.html Nu.nl - Laagste maximumtemperatuur op 1 april in Nederland ooit gemeten in Maastricht]&lt;/ref&gt;

===miert===
;31 miert
* ''Nederlands Limburg'': Bie [[Hèrkebósj]] weurt 't groetste illegaal segrèttefebrik oets gevónge. In 't febrik waor zoeget 150 ton toebak, allezelaeve besjtump veur de Britse merret.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6192575/grootste-illegale-sigarettenfabriek-ooit-bij-toeval-opgerold-in-limburg.html Nu.nl - Grootste illegale sigarettenfabriek ooit bij toeval opgerold in Limburg]&lt;/ref&gt;

;29 miert
* ''Sjport'': De Belzje voetballer [[Miguel Van Damme]] sjtörf op 28-jäörige laeftied aan de [[leukemie]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220329_92447525 De Standaard - Voetballer Miguel Van Damme verliest jarenlange strijd tegen leukemie]&lt;/ref&gt;

;28 miert
* ''Oes-Europa'': 't Oekraïens laeger pak [[Irpin]], 'n veursjtad van [[Kiev]], van de Rósse trök.

;27 miert
* ''Sjport'': D'n Eritreeër [[Biniam Girmay]] wintj es iersten Afrikaan oets [[Gent-Wevelgem]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220327_95386918 De Standaard - Eritreeër Girmay sprint naar historische zege in Gent-Wevelgem]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': Bie de 94e [[Academy Awards]] wintj ''[[CODA]]'' de pries veur de bèste film, dewiel ''[[Dune (film, 2021)|Dune]]'' mit de mieste prieze (zès) geit loupe. [[Will Smith]] en [[Jessica Chastain]] winne d'n Oscar veur respectievelik bèsten acteur en bèste actries.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6191804/coda-wint-oscar-voor-beste-film-dune-grote-winnaar-met-zes-prijzen.html Nu.nl - CODA wint Oscar voor beste film, Dune grote winnaar met zes prijzen]&lt;/ref&gt;

;25 miert
* ''Midde-Oeste'': In [[Djedda]] ([[Saoedi-Arabië]]), kortbie de plaats wo twie daag later 'ne [[Formule 1]]-race mót kómme, weurt 'nen aanslaag geplaeg op 'n oliedepot.
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen drummer [[Taylor Hawkins]] ([[Foo Fighters]]) sjtörf op 50-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/foo-fighters-drummer-taylor-hawkins-50-overleden/ OOR - Foo Fighters-drummer Taylor Hawkins (50) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': D'n Amerikaanse wiskónjige [[Dennis Sullivan]] krieg d'n [[Abelpries]] toegekèndj óm zie werk in de [[topologie]].
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse soapactries [[Katryn Hays]] sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://tvline.com/2022/04/08/kathryn-hays-as-the-world-turns-kim-obituary-dead-age-87/ TV Line - ATWT Vet Kathryn Hays Dead at 87]&lt;/ref&gt;

;24 miert
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse bassis [[Bert Ruiter]] ([[Focus (band)|Focus]], [[Earth &amp; Fire]]) sjtörf op 75-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6191310/bassist-bert-ruiter-75-van-earth-fire-en-focus-overleden.html Nu.nl - Bassist Bert Ruiter (75) van Earth &amp; Fire en Focus overleden]&lt;/ref&gt;

;23 miert
* ''Vereinigde Sjtaote'': De Amerikaanse politica [[Madeleine Albright]] sjtörf op 84-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2022/03/23/politics/madeleine-albright-obituary/index.html CNN - Madeleine Albright, first female US secretary of state, dies]&lt;/ref&gt;

;21 miert
* ''Oes-Azië'': Bie [[Wuzhou]] (provincie [[Guangxi]], [[China]]) sjtort e vleegtuug denaer. Waorsjienelik zeen alle 132 inzittende ómgekómme.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6190515/passagiersvliegtuig-met-132-inzittenden-neergestort-in-zuiden-van-china.html Nu.nl - Passagiersvliegtuig met 132 inzittenden neergestort in zuiden van China]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': 't Aantal óntdèkde [[exoplaneet|exoplanete]] geit officieel de viefdoezendj veurbie.&lt;ref&gt;[https://www.nasa.gov/feature/jpl/cosmic-milestone-nasa-confirms-5000-exoplanets NASA - Cosmic Milestone: NASA Confirms 5,000 Exoplanets]&lt;/ref&gt;

;20 miert
* ''Belsj'': In [[Strépy-Bracquegnies]], 'n deilgemeinte van [[La Louvière]], veurt 'nen automobilis in op 'n gróp carnavaliste. Zès luuj kómme hiebie óm.&lt;ref&gt;[https://www.lesoir.be/431126/article/2022-03-20/wallonie-une-voiture-fonce-dans-une-foule-reunie-pour-le-carnaval-et-fait Le Soir - Wallonie: une voiture fonce dans une foule réunie pour le carnaval et fait plusieurs morts]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': De Nederlandse meteoroloog en prizzentator [[Piet Paulusma]] sjtörf op 65-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6190450/weerman-piet-paulusma-op-65-jarige-leeftijd-overleden-aan-gevolgen-van-kanker.html?redirect=1 Nu.nl - Weerman Piet Paulusma op 65-jarige leeftijd overleden aan gevolgen van kanker]&lt;/ref&gt;

;19 miert
* ''Sjport'': De Sjloveen [[Matej Mohorič]] wintj [[Milaan-San Remo]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220319_95684311 De Standard - Mohoric is favorieten te snel af in Milaan-Sanremo]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport, Belsj Limburg'': 'ne [[kickbokse|Kickboksmatch]] tösje de Nederlanjer [[Badr Hari]] en de Pool [[Arek Wrzosek]] weurt aafgebraoke es in 't pebliek 'n vechpartie oetbrik.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6190327/kickboksgevecht-tussen-hari-en-wrzosek-gestaakt-na-vechtpartijen-op-tribune.html Nu.nl - Kickboksgevecht tussen Hari en Wrzosek gestaakt na vechtpartijen op tribune]&lt;/ref&gt;

;17 miert
* ''Sjport'': De Nederlandse sjaatser [[Kjeld Nuis]] haolt 'n sjnelheid van 103 km/o. Hae is daomit d'n ierste minsj oets dae sjneller as 100 km/o sjaats.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2421556-nuis-doorbreekt-magische-grens-en-schaatst-met-103-km-u-een-wereldrecord NOS.nl - Nuis doorbreekt magische grens en schaatst met 103 km/u een wereldrecord]&lt;/ref&gt;
* ''Nederland(s Limburg)'': [[Thijs H.]], de maordenaer van drie luuj in [[D'n Haag]] en op de [[Broensemerhei]], weurt in hoeger beróp veroerdeild tot de hoeger sjtraof van 22 jaor mit [[tbs]]. Hae geit direk in [[cassatie]].&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/thijs-h-gaat-cassatie-tegen-22-jaar-celstraf?context=topstory 1Limburg - Thijs H. gaat in cassatie tegen 22 jaar celstraf]&lt;/ref&gt;

;16 miert
* ''Nederlandj'': Bie de verkezinge veur de gemeinteraod, mit 'n historisch lieg opkóms, winne de lokaal partieje hènjig. De mieste lenjelike partieje verleze; de [[PvdA]] is de oetzunjering.
* ''Nederlandj'': Politicus [[Piet Bukman]] ([[CDA]]) sjtörf op 88-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6189673/voormalig-tweede-kamervoorzitter-en-cda-coryfee-piet-bukman-88-overleden.html Nu.nl - Voormalig Tweede Kamervoorzitter en CDA-coryfee Piet Bukman (88) overleden]&lt;/ref&gt;

;15 miert
* ''(Oes-)Europa'': Róslandj sjtap formeel oet de [[Raod van Europa]]. Hiemit treujt 't [[Europees Verdraag van de Rechte van de Minsj]] in 't landj boete wirking.

;13 miert
* ''Oes-Europa'': Róslandj bombardeert 'ne laegerbasis kortbie [[Lviv]], in 't weste van de Oekraïne.
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen acteur [[William Hurt]] sjtörf op 71-jäörige laeftied aan de prostaatkanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6189176/oscarwinnende-acteur-william-hurt-71-overleden.html Nu.nl - Oscarwinnende acteur William Hurt (71) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Primož Roglič]] wintj [[Paries-Nice]].

;12 miert
* ''Nederlandj/Oes-Europa'': De Russisch-orthodoxe kónkergatie van [[Amsterdam]] verklaort zich ónaafhenkelik van 't [[patriarchaat van Moskou]], veural óm de radicaal pro-kreegspraeke van patriarch [[Kirill van Moskou|Kirill]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/collectie/13888/artikel/2420909-russisch-orthodoxe-geestelijken-in-amsterdam-verlaten-kerk-van-moskou NOS.nl - Russisch-orthodoxe geestelijken in Amsterdam verlaten kerk van Moskou]&lt;/ref&gt;

;9 miert
* ''Oes-Europa'': In [[Marioepol]] weurt bie e bómbardemènt 'n kènjerkliniek verweus.

;5 miert
* ''Oes-Europa'': Róslandj en de Oekraïne kómme 'ne waopesjtilsjtandj euverein veur 't belaegerd [[Marioepol]], meh dae weurt gesjónne door de Rósse.
* ''Sjport'': De Sjloveen [[Tadej Pogačar]] wintj [[Stade Bianche]] bie de mansluuj, en de Belzjin [[Lotte Kopecky]] wintj bie de vrouwluuj.

;4 miert
* ''Oes-Europa'': Bie Róssische besjetinge vluug de [[kerncentraal]] van [[Zaporizjzja]] in brandj.
* ''Zuud-Azië'': Bie 'ne zelfmaordaansjlaag in 'ne sjiïtische moskee in [[Pesjawar]] ([[Pakistan]]) kómme zeker 50 luuj óm.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6187573/tientallen-doden-na-zelfmoordaanslag-in-pakistaanse-moskee.html Nu.nl - Tientallen doden na zelfmoordaanslag in Pakistaanse moskee]&lt;/ref&gt;
* ''Oes-Europa'': 't Róssisch parlemènt nump 'n wèt aan die alle journalistiek die neet zaet wat de sjtaotspaersj veursjrief sjtraofbaar maak; de sjtraofe kanne tot 15 jaor oploupe. De lèste ónafhankelike media waere aafgesjlaote en westerse journaliste verplaatse zich massaal nao 't boetelandj.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2419855-internationale-journalisten-staken-activiteiten-in-rusland NOS.nl - Internationale journalisten staken activiteiten in Rusland]&lt;/ref&gt;

;2 miert
* ''Oes-Europa'': 't Róssisch laeger pak de zujelike sjtad [[Cherson]], dewiel de bombardemènte op anger sjtei ummer haeviger waere.

===fibberwarie===
* ''Oes-Europa'': [[Kreeg i g'n Oekraïne|Crisis en kreeg]] tösje [[Róslandj]] en de [[Oekraïne]].

;28 fibberwarie
* ''Oes-Europa''
** Aan de grens tösje de Oekraïne en [[Wit-Róslandj]] vènje óngerhanjelinge plaats.
** De Róssische lochmach veurt bómbardeminte oet op [[Kiëv]], [[Charkov]] en diverse anger sjtei. Hiebie waere ouch [[clusterbom|cluster]]- en [[vacuümbom]]me gebroek, die door 't [[verdraag van Genève]] zeen verboje.
* ''Sjport'': De [[UEFA]] en [[FIFA]] sjorse 't [[Russisch hierevoetbalèlftal|Róssisch]] en [[Wit-Russisch hierevoetbalèlftal|Wit-Róssisch]] voetbalilftal zowie alle Europees nog actieve clubs oet die lenj. Barragematche veur 't [[Wereldkampioensjap hierevoetbal 2022|WK in Qatar]], die de Róssische hiere nog te sjpaele hauwe, waere gesjrap. Versjillende anger sjportorganisaties lagte al soortgelieke boycots op of zalle nog volge.
* ''Nederlands Limburg'': Beej 'n carnavalsvering in [[Haors]] wirt 'r iemand doeëdgestaoke.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6186857/dode-bij-steekpartij-in-limburgs-horst-carnavalsactiviteiten-stilgelegd.html Nu.nl - Dode bij steekpartij in Limburgs Horst, carnavalsactiviteiten stilgelegd]&lt;/ref&gt;

;27 fibberwarie
* ''Oes-Europa'':
** 'n Oestelik Róssisch offensief bereik [[Charkov]].
** Poetin zèt nucleair einhede op sjerp.
* ''Sjport'': [[Fabio Jakobsen]] pak [[Kuurne-Brussel-Kuurne]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing vtm&lt;/ref&gt;

;26 fibberwarie
* ''Sjport'': [[Annemiek van Vleuten]] wintj [[Ómloup Het Nieuwsblad]] bie de vrouwluuj, en [[Wout van Aert]] bie de mansluuj.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;

;25 fibberwarie
* ''Oes-Europa'': 't Róssisch laeger bereik [[Kiev]], meh in de loup van d'n daag sjtok zienen opmarsj.

;24 fibberwarie
* ''Oes-Europa'': Róslandj vilt de Oekraïne van alle kantj binne.

;22 fibberwarie
* ''Kóns en cultuur'': De Belzjen dichter [[Stijn De Paepe]] sjtörf op 43-jäörige laeftied aan dermkanker.&lt;ref&gt;[https://www.demorgen.be/nieuws/stijn-de-paepe-de-mensendichter-die-al-lachend-de-waarheid-zei-is-overleden~b4a3394e/ De Morgen - Stijn De Paepe, de mensendichter die al lachend de waarheid zei, is overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse rockmuzikantj [[Mark Lanegan]] sjtörf op 57-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://twitter.com/marklanegan/status/1496208436874428424 Aankunjiging op persoenelik Twitter-account]&lt;/ref&gt;

;21 fibberwarie
* ''Oes-Europa'': [[Rósland]]j erkintj, bie mónj van presidentj [[Vladimir Poetin]], de aafgesjeie rippeblieke [[Vouksrippebliek Donjetsk|Donjetsk]] en [[Vouksrippebliek Loehansk|Loehansk]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2418344-poetin-gaat-volksrepublieken-donetsk-en-loehansk-erkennen NOS.nl - Poetin gaat 'Volksrepublieken' Donetsk en Loehansk erkennen]&lt;/ref&gt; Nog dezelfden aovendj sjik 't landj tróppe nao dit gebeed.
* ''Nederlands Limburg'': De [[Limburgse Academie]] bringk e nuuj Limburgs waordebook oet in vief dialekte: 't Mestreechs, 't Remunjs, 't Valkebergs, 't Venloos en 't Zittesj.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/nieuw-digitaal-limburgs-woordenboek-op-verzoek-van-amerikaan?context=topstory 1Limburg.nl - Nieuw digitaal Limburgs woordenboek op verzoek van Amerikaan]&lt;/ref&gt;

;20 fibberwarie
* ''Sjport'': De Olympische Wintersjpaele in Peking loupe aaf. Nederlandj ènjig es zèsde mit ach kier goud, vief kier zilver en eine kier bróns, 't Belsj is mit ein gouwe en ein brónze medalje 21e.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/olympische-spelen/6181305/bekijk-de-olympische-medaillespiegel-met-nederland-op-plek-zes.html Nu.nl - Bekijk de olympische medaillespiegel met Nederland op plek zes]&lt;/ref&gt;
* ''Afrika'': De [[Groete Renaissancedam]] (''Tālāqu Hidāsē Gidib'') in [[Ethiopië]] weurt in gebroek gesjtèld. Nao wiejeren oetboew mót dit de sjterkste [[waterkrach]]centraal van Afrika waere.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220221_96759589 De Standaard - Grootste stuwdam van Afrika wekt eerste elektriciteit op]&lt;/ref&gt;

;19 fibberwarie
* ''Sjport'': De Belsj [[Bart Swings]] pak de gouwe medaje in de [[massastart (sjaatse)|massasjtart]] bie 't sjaatse. Hae pak daomit 't ierste goud veur Belsj op de Wintersjpaele saer 1948.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220219_92587336 De Standaard - Eén tegen allen, maar Swings pakt goud]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britse rockzenger [[Gary Brooker]] ([[Procol Harum]]) sjtörf op 76-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6185678/procol-harum-zanger-gary-brooker-76-overleden.html Nu.nl - Procol Harum-zanger Gary Brooker (76) overleden]&lt;/ref&gt;

;15 fibberwarie
* ''Zuud-Amerika'': Bie euversjtruiminge en pratsjlawines in [[Petrópolis]] ([[Rio de Janeiro (staot)|RJ]], [[Brazilië]]) koume 152 luuj óm.

;12 fibberwarie
* ''Sjport'': De Nederlandse [[Kimberley Bos]] weurt derde bie 't [[skeleton]]. Ze is de ierste Nederlandse mit 'n Olympische medaje in dae sjport en de twiede mit 'n Olympische medaje boeten 't sjaatse.

;11 fibberwarie
* ''Sjport'': De Nederlandse [[Suzanne Schulting]] haolt de gouwe medaje op de 1000 meter [[shorttrack]]. De Belzjin [[Hanne Desmet]] weurt derde en pak daomit de ierste Belzje medaje in dae sjport.

;9 fibberwarie
* ''Kóns en cultuur'': De Britse rockmuzikantj [[Ian McDonald]] sjtörf op 75-jäörige laeftied.

;8 fibberwarie
* ''Nederlands Limburg'': De pelitie óntruump de [[Sjtarrebósj]] bie [[Bor]], wo miljeuactiviste zich aan de buim hawue geketteld. De bósj weurt gekap veur oetbreiing van 't [[NedCar]]-febrik.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/index.php/artikel/2416378-sterrebos-volledig-ontruimd-acht-actievoerders-aangehouden NOS.nl - Sterrebos volledig ontruimd, acht actievoerders aangehouden]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De Franse viroloog [[Luc Montagnier]] ([[Nobelpries]] in de Genaeskónde 2008) sjtörf op 89-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220210_96387566 De Standaard - Ontdekker van aidsvirus Luc Montagnier overleden]&lt;/ref&gt;

;7 fibberwarie
* ''Sjport'': [[Ireen Wüst]] prolongeert häören Olympischen titel op de 1.500 maeter sjaatse en weurt daomit de ierste sjaatsster die op vief achtereinkómmende Sjpaele 'n medaje haolt.

;6 fibberwarie
* ''Sjport'': [[Senegalees hierevoetbalèlftal|Senegal]] wintj d'n [[Africa Cup]] door in de finaal nao penanties (4-2) te winne van [[Egyptisch hierevoetbalèlftal|Egypte]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[ESPN]]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse componis [[George Crumb]] sjtörf op 92-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.volkskrant.nl/mensen/george-crumb-1929-2022-componist-van-grote-muziek-voor-kleine-bezetting~be466b6d/?utm_source=link&amp;utm_medium=app&amp;utm_campaign=shared%20content&amp;utm_content=free De Volkskrant - George Crumb (1929-2022), componist van grote muziek voor kleine bezetting]&lt;/ref&gt;

;4 fibberwarie
* ''Sjport'': In [[Peking]] beginne de [[Olympische Speule|Olympische Wintjersjpaele]]. Peking weurt de ierste sjtad die zoewaal de Zomer- es de Wintjersjpaele hilt.

===jannewarie===
* ''Centraal-Azië'': In [[Kazachstan]] vènje massaproteste plaats nao de verhoeging van de [[lpg]]-pries. Presidentj [[Kassim-Zjomart Tokajev]] óntsjleit zien regering, meh duujt de proteste mit geweld de kop in.

;30 jannewarie
* ''Sjport'': [[Rafael Nadal]] wintj de [[Australian Open (tennis)|Australian Open]] bie de mansluuj daor mit vief sets (2-6, 6-7 (5), 6-4, 6-4, 7-5) te winne van [[Daniil Medvedev]]. 't Is Nadal zienen 21e Grand Slam-titel; hae is daomit noe allein recordhawwer.

;29 jannewarie
* ''Sjport'': [[Ashleigh Barty]] wintj de [[Australian Open (tennis)|Australian Open]] door in twie sets (6-3, 7-6 (2)) van [[Danielle Collins]].

;28 jannewarie
* ''Nederlands Limburg'': Jos B. weurt in hoeger beroop tot 15 jaor gevangenis veroerdeild veur de maord op [[Nicky Verstappen]]. Zienen avvekaat deit weite in [[cassatie]] te gaon.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6180765/jos-b-krijgt-16-jaar-cel-voor-doden-misbruiken-en-ontvoeren-van-nicky-verstappen.html Nu.nl - Jos B. krijgt 16 jaar cel voor doden, misbruiken en ontvoeren van Nicky Verstappen]&lt;/ref&gt;

;27 jannewarie
* ''Nederlandj'': De Nederlands-Limbörgsen avvekaot [[Max Moszkowicz sr.]] störf op 95-jaorege leeftied.&lt;ref&gt;[https://www.telegraaf.nl/nieuws/960668367/max-moszkowicz-95-overleden De Telegraaf - Max Moszkowicz (95) overleden]&lt;/ref&gt;

;25 jannewarie
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer [[Wim Jansen]] sjtörf op 75-jäörige laeftied aan de gevolge van dementie.&lt;ref&gt;[https://www.feyenoord.nl/nieuws/nieuwsoverzicht/wim-jansen-overleden-250122 Feyenoord.nl - Clubicoon Wim Jansen (75) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': De Nederlandse politicus [[Gert Schutte]] ([[GPV]]) sjtörf op 82-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6180237/oud-leider-van-christelijke-partij-gpv-gert-schutte-82-overleden.html Nu.nl - Oud-leider van christelijke partij GPV Gert Schutte (82) overleden]&lt;/ref&gt;

;23 jannewarie
* ''Belsj'': 'n Groete demonstratie taegen 't COVID-beleid van de Belzje regering löp oet op 'n gewelddaojige confrontatie mit de pelitie.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220123_94918368 De Standaard - Uit de hand gelopen coronabetoging: relschoppers gooien hekken op politie, 70-tal mensen opgepakt]&lt;/ref&gt;

;22 jannewarie
* ''Oes-Azië'': De [[Vietnam]]ese geiselike [[Thích Nhất Hạnh]], bekèndj as de 'vajer van de [[mindfulness]], sjtörf op 95-jäörige laeftied.

;20 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': De Braziliaanse [[samba]]zengeres [[Elsa Soares]] sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/koningin-van-de-samba-elza-soares-91-overleden/ OOR.nl - 'Koningin van de samba' Elza Soares (91) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse rockzenger [[Meat Loaf]] sjtörf op 74-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2022/01/meat-loaf-dead-bat-out-of-hell-rocky-horror-picture-show-1234917056/ Deadline - Meat Loaf Dies: ‘Bat Out Of Hell’ Singer &amp; ‘Rocky Horror Picture Show’ Actor Was 74]&lt;/ref&gt;

;16 jannewarie
* ''Afrika'': De [[Mali]]nese politicus [[Ibrahim Boubacar Keita]], presidentj van 2013 bis 2020, sjtörf op 76-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.aljazeera.com/news/2022/1/16/ousted-mali-president-ibrahim-boubacar-keita-dies Al Jazeera - Former Mali President Ibrahim Boubacar Keita dies aged 76]&lt;/ref&gt;

;15 jannewarie
* ''Nederlands Limburg'': In diverse Zuid- en Midde-Limbörgse gemeintes goon horeca en cultuur tege de COVID-veursjrifte in ope, zoonder tot hei-op weurt gecontroleerd.

;14 jannewarie
* ''Natuur en milieu, Oceanië'': De vulkaan [[Hunga Tonga]] in [[Tonga]] bersj oet. Veural de drop volgenden [[tsunami]] maak väöl sjaoj; 't sjókfróntj weurt euver de ganse waereld gemaete.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20220116_93782468 De Standaard - Aanzienlijke schade in Tonga na onderzeese vulkaanuitbarsting, luchtdrukschommeling tot in België merkbaar]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6178496/gevolgen-enorme-vulkaanuitbarsting-tonga-ook-in-nederland-waarneembaar.html Nu.nl - Gevolgen enorme vulkaanuitbarsting Tonga ook in Nederland waarneembaar]&lt;/ref&gt;

;12 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse zengeres [[Ronnie Spector]] (bekèndj van [[The Ronettes]]) sjtörf op 78-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://apnews.com/article/entertainment-music-arts-and-entertainment-phil-spector-ronnie-spector-84c905db02a01ffa43a6052c3ce66920?utm_medium=AP&amp;utm_campaign=SocialFlow&amp;utm_source=Twitter AP News - Ronnie Spector, ’60s icon who sang ‘Be My Baby,’ dies at 78]&lt;/ref&gt;

;10 jannewarie
* ''Nederlandj'': 't [[Kabinèt-Rutte IV]] weurt beëidig.

;7 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': De [[Bahama's|Bahamaansen]] acteur [[Sidney Poitier]] sjtörf op 94-jäörige laeftied.

;1 jannewarie
* ''Economie'': D'n Italiaansen óngernummer [[Carlisto Tanzi]], bekèndj óm 't [[Parmalat]]-sjendal, sjtörf op 83-jäörige laeftied.

==2021==
===december===
;31 december
* ''Belsj'': Bie 'n explosie in [[Turnhout]] vilt e geboew in. Veer luuj kómme hiebie óm.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20211231_92956434 De Standaard - Laatste vermiste bewoner geborgen na gasexplosie]&lt;/ref&gt; 
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse actries [[Betty White]] sjtörf op 99-jäörige laeftied.

;30 december
* ''Belsj Limburg'': [[Veerle Heeren]] weurt veur zès maondj gesjors es börgemeisterse van [[Sintruin]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20211230_93615594 De Standaard - Bart Somers schorst Veerle Heeren als burgemeester]&lt;/ref&gt;

;29 december
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje sjriever en dichter [[Bart Plouvier]] störf op 70-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20211231_93458203 De Standaard - Schrijver en dichter Bart Plouvier overleden]&lt;/ref&gt;

;26 december
* ''Afrika'': De Zuud-Afrikaanse bisjop [[Desmond Tutu]], bekèndj óm ziene sjtried taege de Apartheid, sjtörf op 90-jäörige laeftied.
* ''Zuud-Europa'': De Griekse politicus [[Karolos Papoulias]] sjtörf op 92-jäörige laeftied.

;25 december
* ''Weitesjap'': Nao jaore van oetsjtèl weurt de [[James Webb-ruimtetelescoop|James Webbtillescoop]] gelanceerd.
* ''Natuur en milieu, Afrika/Zuud-Europa'': De oetbersting van de [[Cumbre Vieja]] op [[La Palma]] weurt veur beènjig verklaord.

;23 december
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje sjriever [[Bernald Dewulf]] sjtörf op 61-jäörige laeftied aan [[neurogeen claudicatio]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20211223_95588261 De Standaard - Dichter en columnist Bernard Dewulf is overleden]&lt;/ref&gt;

;22 december
* ''Belsj'': [[Steve Bakelmans]] weurt veroerdeild tot 'n laeveslang gevangenissjtraof veur de verkrachting en maord op Julie Van Espen.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20211222_93566858 De Standaard - Steve Bakelmans krijgt levenslang: ‘Hij is een psychopaat’]&lt;/ref&gt;

;20 december
* ''Sjport'': De Nederlandse marathonsjaatser [[Reinier Paping]], winner van bezunger zjwaoren [[Èlfsteidetoch]] van 1963, sjtörf op 90-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2410310-schaatslegende-paping-90-overleden-winnaar-zwaarste-tocht-der-tochten NOS - Schaatslegende Paping (90) overleden, winnaar zwaarste tocht der tochten]&lt;/ref&gt;

;19 december
* ''Nederlandj'': De Nederlandse politicus [[Ed van Thijn]] ([[PvdA]]) sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6174063/voormalig-burgemeester-van-amsterdam-en-pvda-coryfee-ed-van-thijn-87-overleden.html Nu.nl - Voormalig burgemeester van Amsterdam en PvdA-coryfee Ed van Thijn (87) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Zuud-Amerika'': De presidentsverkezinge in [[Chili]] waere gewonne door [[Gabriel Boric]], de kandidaat van 't links blok. Hae versjleit mit 55,87% van de sjtumme ziene rechspopulistischen taegekandidaat [[José Antonio Kast]].

;18 december
* ''Nederlandj'': Veuroetloupendj op de versjpreiing van de zoegenaamden [[omikronvariantj]] lègk de Nederlandse regering obbenuujs 'nen helle lockdown op.
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlands-Limbörgse filmmaeker [[Henk van der Linden]] sjtörf op 96-jäörige laeftied aan de gevolge van 'ne val.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/kinderfilmmaker-henk-van-der-linden-96-overleden?context=topstory 1Limburg - Kinderfilmmaker Henk van der Linden (96) overleden]&lt;/ref&gt;

;17 december
* ''Politiek, Duutsjlandj'': De leje van de [[CDU]] keze [[Friedrich Merz]] tot opvolger van d'n opgesjtapden Armin Latschet.&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/aktuell/politik/merz-wird-cdu-vorsitzender-comeback-im-dritten-anlauf-17690089.html Frankfurter Allgemeine - Merz wird CDU-Vorsitzender: Comeback im dritten Anlauf]&lt;/ref&gt;

;15 december
* ''Weitesjap, Kóns en cultuur'': De Amerikaanse sjriefster en theoretica [[bell hooks]] (pseudoniem van Gloria Watkins) sjtörf op 69-jäörige laeftied.

;13 december
* ''Kóns en cultuur'': [[Arnon Grunberg]] krieg de [[P.C. Hooftpries]] veur proza toegekèndj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6173026/pc-hooft-prijs-voor-proza-gaat-naar-arnon-grunberg.html Nu.nl - P.C. Hooft-prijs voor proza gaat naar Arnon Grunberg]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': 'n Coalitie van [[VVD]], [[CDA]], [[D66]] en [[ChristenUnie]] kump nao neuge maondj mit e regeerakkoord. Dit zouw de waeg mótte vriemake veur e veerde kabinèt-Rutte.

;12 december
* ''Sjport'': [[Max Verstappen]] wintj de Groete Pries van [[Abu Dhabi]] en weurt daomit es ierste Nederlenjer waereldkampión [[Formule 1]].

;10 december
* ''Natuur en milieu'': [[Tornado]]'s zörge in 't oeste van de Vereinigde Sjtaote veur tientalle (meugelik zelfs mie es hóngerd) doeje en enorm materieel sjaoj.

;8 december
* ''Duutsjlandj'': [[Olaf Scholz]] weurt verkoze tot [[Lies van kanselere van Duutsland|bóndjskanseleer]] van [[Duutsjlandj]]. Hiemit kump nao zèsteen jaor 'n èndj aan 't kanseleersjap van [[Angela Merkel]].

;5 december
* ''Vereinigde Sjtaote'': D'n Amerikaanse politicus [[Bob Dole]], dae in 1996 de verlezende presidentskandidaat waor, sjtörf op 98-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2021/12/05/politics/bob-dole-dies/index.html CNN.com - Bob Dole, giant of the Senate and 1996 Republican presidential nominee, dies]&lt;/ref&gt;

;3 december
* ''Sjport'': D'n Duutsje voetballer [[Horst Eckel]], de lèste laevende sjpaeler van 't [[Wereldkampioensjap hierevoetbal|kampiónsilftal]] van [[1954]], sjtörf op 89-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/aktuell/sport/fussball/horst-eckel-mit-89-jahren-gestorben-letzter-wm-held-von-1954-17665325.html Frankfurter Allgemeine - Der letzte Weltmeister von 1954 ist tot]&lt;/ref&gt;

;1 december
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen avant-gardecomponis [[Alvin Lucier]] sjtörf op 90-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/obituaries/2021/12/01/alvin-lucier-composer-dead/ Washington Post - Alvin Lucier, seminal avant-garde composer, dies at 90]&lt;/ref&gt;

===november===
;30 november
* ''Naord-Amerika'': [[Barbados]], tot noe toe e keuninkriek in 't [[Gemeinebès van Naties]], weurt 'n rippubliek.

;29 november
* ''Economie'': [[Jack Dorsey]], bedènker en oprichter van [[Twitter]], sjtop es baas van 't bedrief. Hae weurt opgevolg door [[Parag Agrawal]].

;28 november
* ''Sjport'': De Britse coureur en Formule 1-baas [[Frank Williams]] sjtörf op 79-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/formule-1/6170219/formule-1-icoon-en-oud-teambaas-frank-williams-79-overleden.html Nu.nl - Formule 1-icoon en oud-teambaas Frank Williams (79) overleden]&lt;/ref&gt;

;26 november
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse componis en tekssjriever [[Stephen Sondheim]] sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nporadio4.nl/klassiek/podium/1b67836f-f870-451d-9bde-c7ef4eba5afa/musicalcomponist-stephen-sondheim-91-overleden NPO Radio 4 - Musicalcomponist Stephen Sondheim (91) overleden]&lt;/ref&gt;

;23 november
* ''Sjport'': De Nederlandse voetbaltrainer [[Simon Kistemaker]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6168493/excentrieke-oud-voetbaltrainer-simon-kistemaker-81-overleden.html Nu.nl - Excentrieke oud-voetbaltrainer Simon Kistemaker (81) overleden]&lt;/ref&gt;

;19 november
* ''Oesteriek'': [[Oesteriek]] geit es ierste Europees landj [[vaccinatie]] taege [[COVID-19]] verplichte. Ouch weurt de 'lockdown' veur alle börgers van krach.
* ''Nederlandj'': 'n Neet-aangemelde demonstratie taege 't COVID-beleid van de regering in [[Rotterdam]] löp compleet oet de handj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6168803/agenten-schoten-mogelijk-uit-noodweer-bij-rellen-in-rotterdam.html Nu.nl - Agenten schoten mogelijk uit noodweer bij rellen in Rotterdam]&lt;/ref&gt;

;18 november
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse jazztrompettis [[Ack van Rooyen]] sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/entertainment/6168603/wereldwijd-geroemde-haagse-trompettist-ack-van-rooyen-91-overleden.html NU.nl - Wereldwijd geroemde Haagse trompettist Ack van Rooyen (91) overleden]&lt;/ref&gt;

;15 november
* ''Oesteriek'': [[Oesteriek]] lègk neet-gevaccineerde börgers quarantainemaotraegele op, die (veuriers) neet veur gevaccineerde gelde.

;13 november
* ''Natuur en milieu'': De [[VN]]-klimaattop in [[Glasgow]] kump tot 'n èndj. Wat weurt aafgesjpraoke is neet genóg óm 't doel van maximaal 1,5 graod opwerming te haole; wel waere aafsjprake gemaak óm 't gebroek van fossiel brensjtoffe aaf te boewe.

;12 november
* ''Kóns en cultuur, Nederlands-Limburg'': D'r Nederlandsj-Limburgsje zenger, cultuuróngernummer en nachbörgemeester va Heële [[Lex Nelissen]] sjtörf op 72-jöarige leëftied.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/lex-nelissen-op-72-jarige-leeftijd-overleden?context=topstory 1Limburg - Lex Nelissen op 72-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;11 november
* ''Afrika'': De Zuud-Afrikaanse politicus [[F.W. de Klerk]], [[Nobelpries]]winner en tösje 1989 en 1994 presidentj van 't landj, sjtörf op 85-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6167185/laatste-president-van-zuid-afrika-onder-apartheid-de-klerk-85-overleden.html Nu.nl - Laatste president van Zuid-Afrika onder apartheid De Klerk (85) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer [[Rinus Bennaars]] sjtörf op 90-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6167272/oud-international-en-feyenoord-aanvaller-bennaars-90-overleden.html Nu.nl - Oud-international en Feyenoord-aanvaller Bennaars (90) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britse rockmuzikantj [[Graeme Edge]], bekèndj van [[Moody Blues]], sjtörf op 80-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/music/2021/nov/11/moody-blues-drummer-graeme-edge-dies-aged-80 The Guardian - Moody Blues drummer Graeme Edge dies aged 80]&lt;/ref&gt;

;7 november
* ''Nederlandj'': De Nederlandse politicus [[Bas van der Vlies]] ([[SGP]]) sjtörf op 79-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2404830-oud-sgp-leider-bas-van-der-vlies-79-overleden NOS.nl - Oud-SGP-leider Bas van der Vlies (79) overleden]&lt;/ref&gt;

;6 november
* ''Kóns en cultuur'': Terence Wilson, baeter bekèndj es Astro, ex-bandjlid van [[UB40]], sjtörf op 64-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://twitter.com/UB40/status/1457085875209359368 UB40 op Twitter]&lt;/ref&gt;

;5 november
* ''Vereinigde Sjtaote'': Bie e konzaer van rapper [[Travis Scott]] in [[Houston]] kómme zaeker ach luuj óm in e gedrangs.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2021/11/06/us/houston-astroworld-festival/index.html CNN.com - At least 8 dead and many injured after crowd surge at Travis Scott's Astroworld Festival in Houston, officials say]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Braziliaanse [[sertanejo]]-zengeres [[Marilia Mendoça]] kump op 26-jäörige laeftied óm bie 'ne vleegtuugcrash.&lt;ref&gt;[https://g1.globo.com/mg/vales-mg/noticia/2021/11/05/marilia-mendonca-morre-em-acidente-aereo-em-minas-gerais-o-que-se-sabe-ate-agora.ghtml Globo.com - Marília Mendonça morre em acidente aéreo em Minas Gerais: o que se sabe até agora]&lt;/ref&gt;
* ''Afrika'': Bie 'n óntploffing in [[Freetown]] ([[Sierra Leone]]) kómme minstes 91 luuj óm.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6166329/zeker-91-doden-in-sierra-leone-door-ontploffing-tankwagen.html Nu.nl - Zeker 91 doden in Sierra Leone door ontploffing tankwagen]&lt;/ref&gt;

===oktober===
;31 oktober
* ''Natuur en milieu'': In [[Glasgow]] begintj 'ne waereldwieje klimaattop.
* ''Kóns en cultuur'': De Braziliaanse pianis [[Nelson Freire]] sjtörf op 77-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nporadio4.nl/klassiek/podium/b6a7bb9e-15db-4bbd-84ae-feb571a9ca6a/pianist-nelson-freire-overleden NPO Radio 4 - Pianist Nelson Freire overleden]&lt;/ref&gt;

;29 oktober
* ''Sjport'', ''Nederlands Limburg'': D'n [[derby (sport)|derby]] tösse [[MVV]] en [[Roda JC]] in de [[Ierste Devisie (Nederlands voetbal)|Ierste Devisie]] weurt stèlgelag naotot op de tribunes mèt vuurwerk weurt gesmete.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6165033/derby-mvv-roda-jc-definitief-gestaakt-wegens-ongeregeldheden-op-tribunes.html Nu.nl - Derby MVV-Roda JC definitief gestaakt wegens ongeregeldheden op tribunes]&lt;/ref&gt;

;25 oktober
* ''Afrika'': In [[Soedan]] begeit 't leger 'ne coup. Premier [[Abdalla Hamdok]] en diverse ministers waere gearresteerd.&lt;ref&gt;[https://www.aljazeera.com/news/2021/10/25/sudans-abdalla-hamdok-under-arrest-report Al Jazeera - Sudan security forces arrest PM Abdalla Hamdok, ministers]&lt;/ref&gt;

;21 oktober
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen dirizjent [[Bernard Haitink]] sjtörf op 92-jäörige laeftied.
* ''Kóns en cultuur'': Acteur [[Alec Baldwin]] sjut bie óngelök bie filmopnaome 'n rezjisseus doed.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6163597/alec-baldwin-schiet-tijdens-opnamen-cameraregisseur-dood-met-filmwapen.html Nu.nl - Alec Baldwin schiet tijdens opnamen cameraregisseur dood met filmwapen]&lt;/ref&gt;

;18 oktober
* ''Vereinigde Sjtaote'': D'n Amerikaanse militair en politicus [[Colin Powell]] sjtörf op 84-jäörige laeftied aan complicaties van kanker en COVID-19.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2021/10/18/politics/colin-powell-dies/index.html CNN.com - Colin Powell, first Black US secretary of state, dies of Covid-19 complications amid cancer battle]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje, veural in Nederlandj bekènde actries [[Sien Dils]] sjtörf op 74-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/10/18/rip-sien-diels/ VRT NWS - Actrice Sien Diels (74), bekend als Sien uit &quot;Sesamstraat&quot;, is overleden]&lt;/ref&gt; {{doedbekèndj}}

;15 oktober
* ''Vereinig Keuninkriek'': 't [[Conservatieve Partij (Vereineg Keuninkriek)|Conservatief]] parlemèntslid [[David Amess]] weurt op campagne doedgesjtaoke.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/uk-58930593 BBC News - Sir David Amess: Conservative MP stabbed to death]&lt;/ref&gt;

;13 oktober
* ''Kóns en cultuur'': [[Peter Verhelst]] krieg de [[Constantijn Huygenspries]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20211014_96931108 De Standaard - Peter Verhelst wint Constantijn Huygens-prijs 2021]&lt;/ref&gt;

;11 oktober
* ''Economie'': De Nobelpries veur Economie weurt toegekèndj aan [[David Card]] &quot;veur zien empirische biedrage aan arbeidseconomie&quot; en aan [[Joshua D. Angrist]] en [[Guido W. Imbens]] &quot;óm häör methodologische biedrage aan de analyse van causaal verbenj.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2021/summary/ NobelPrize.org - Paersberich]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Indiasen acteur [[Nedumudi Venu]] sjtörf op 73-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2021/10/11/entertainment/nedumudi-venu-actor-dead-india-scli-intl/index.html CNN.com - Nedumudi Venu, acclaimed Indian film actor, dies aged 73]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De Nederlandse klimaatweitesjapper [[Geert Jan van Oldenborgh]] sjtörf op 59-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/klimaat/6162220/baanbrekende-klimaatonderzoeker-geert-jan-van-oldenborgh-59-overleden.html?redirect=1 Nu.nl - Baanbrekende klimaatonderzoeker Geert Jan van Oldenborgh (59) overleden]&lt;/ref&gt;

;10 oktober
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse boulevardjournalis [[Ruud ten Wolde]] sjtörf op 29-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/media/6161570/rtl-boulevard-verslaggever-ruud-ten-wolde-29-overleden.html Nu.nl - RTL Boulevard-verslaggever Ruud ten Wolde (29) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Frans hierevoetbalèlftal|Frankriek]] wintj de twiede editie van de [[UEFA Nations League]] door mit 1-2 van [[Spaons hierevoetbalèlftal|Sjpanje]] te winne.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;

;9 oktober
* ''Oesteriek'': Bóndjskanseleer [[Sebastian Kurz]] treujt aaf nao e [[corruptie]]sjendal.

;8 oktober
* ''Politiek'': De Nobelpries veur de Vrae geit nao de Filipiense journaliste [[Maria Ressa]] en häöre Russische collega [[Dmitri Andrejevitsj Moeratov]] &quot;óm häör insjpanninge óm de vrieheid van meiningsuting, 'n veurwaerde veur democratie en doerzame vrae, te waorborge.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2021/summary/ NobelPrize.org - Paersberich]&lt;/ref&gt;

;7 oktober
* ''Belsj Limburg'', ''Natuur en milieu'': Bie 'n explosie in 't [[Thermo-Clean]]-febrik in [[Heuze-Zolder]] kump eine wirkman óm. Veer angere rake gewóndj.&lt;ref&gt;[https://www.hbvl.be/cnt/dmf20211007_92664526 Het Belang van Limburg - Eén dode en vier gewonden na gasexplosie bij bedrijf in Heusden-Zolder]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De [[Lies vaan Nobelprieswinners (literatuur)|Nobelpries in de Literatuur]] weurt toegekèndj aan [[Abdulrazak Gurnah]] &quot;óm zie compromisloes, mitliedsvol doordringe tot de effekte van 't kolonialisme en 't loot van de vlöchteling in de kloof tösje culture en continente.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2021/summary/ NobelPrize.org - Paersberich]&lt;/ref&gt;
* ''Midde-Europa'': 't [[Pole|Pools]] Constitutioneel Haof bepaolt det de Poolse gróndjwèt veurgeit op de minsjerechteartikele van de EU. Dit maak de verhaudinge tösje Pole en de [[EU]] nog sjlechter es ze al waore.

;6 oktober
* ''Weitesjap'': De Nobelpries in de Sjemie weurt toegekèndj aan [[Benjamin List]] en [[W.C. MacMillan]] &quot;óm hun óntwikkeling van asymmetrische [[organokatalyse]].&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2021/summary/ NobelPrize.org - Paersberich]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De [[WHO]] käört veur 't iers e [[malaria]]vaccin good.

;5 oktober
* ''Weitesjap'': De Nobelpries in de Natuurkónde weurt toegekèndj aan [[Syukuro Manabe]] en [[Klaus Hasselmann]] &quot;veur 't make van fysieke modelle van 't Aerds klimaat, womit de verangerlikheid en betroewbaarheid in 't veursjpelle van de klimaatopwerming weurt bepaold&quot; en aan [[Giorgio Parisi]] &quot;óm de óntdèkking van 't sjpel tösje versteuringe en fluctuaties in fysieke systeme van atomair bis op planetair niveau.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2021/summary/ NobelPrize.org - Paersberich]&lt;/ref&gt;

;4 oktober
* ''Weitesjap'': De [[Nobelpries]] in de Genaeskónde weurt toegekèndj aan de Amerikane [[David Julius]] en [[Ardem Patapoutian]] &quot;veur hun óntdèkking van wermde- en aanrakingsreceptore.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2021/summary/ NobelPrize.org - Paersberich]&lt;/ref&gt;

;3 oktober
* ''Frankriek'': De Franse zakeman, politicus en sjportbesjtuurder [[Bernard Tapie]] sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2021/10/03/mort-de-bernard-tapie-ancien-ministre-et-homme-d-affaires_6096929_3382.html Le Monde - Mort de Bernard Tapie, un homme aux mille vies]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De [[Klassieker]], de voetbalmatch tösje [[Feyenoord]] en [[AFC Ajax]], weurt veur 't iers door de vrouwe-ilftalle gesjpaeld. Feyenoord wintj mit 4-1.
* ''Sjport'': D'n Italiaan [[Sonny Colbrelli]] wintj de 118e oetveuring van [[Paries-Roubaix]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;

;2 oktober
* ''Sjport'': De Britse [[Elizabeth Deignan]] wintj de alderierste editie van [[Paries-Roubaix]] veur vrouwluuj.
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje misdaodauteur [[Bob Mendes]] sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.gva.be/cnt/dmf20211002_96936100 Gazet van Antwerpen - Antwerps auteur Bob Mendes overleden]&lt;/ref&gt;

===september===
;28 september
* ''Sjport'': [[FC Sheriff Tiraspol]], de landjkampión van [[Moldavië]], zörg veur 'ne groete sjtunt door in de [[UEFA Champions League]] mit 1-2 van [[Real Madrid]] te winne.

;27 september
* ''Sjport'': D'n Ingelse voetballer [[Roger Hunt]] sjtörf op 83-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/sport/football/58721150 BBC Sport - Roger Hunt obituary: 'Gentleman, modest and one of Liverpool's greatest']&lt;/ref&gt;

;26 september
* ''Kóns en cultuur'': De Britse bassis [[Alan Lancaster]] ([[Status Quo]]) sjtörf op 72-jäörige laeftied aan [[multiple sclerose]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6159127/status-quo-bassist-alan-lancaster-op-72-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Status Quo-bassist Alan Lancaster op 72-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Afrika'': De [[Rwanda|Rwandese]] militair en kreegsmisdaojiger [[Théoneste Bagosora]] sjtörf op 80-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210926_91936743 De Standaard - ’Brein achter Rwandese genocide’ overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Duutsjlandj, Oesteriek en Zjwitserlandj'': Bie verkezinge veur de [[Bóndjsdag]] geit de [[CDU]]/[[CSU]] van [[Armin Laschet]] op 'n historisch verlees aaf. De [[SPD]] van [[Olaf Scholtz]] weurt de groetste partie. Mit de Daens-Friese [[SSW]] kump veur 't iers ouch 'n minderheidspartie in 't nationaal parlemint.
* ''Sjport'': [[Lewis Hamilton]] wintj de Grand Prix van [[Sotsji]] en pak daomit zien hóngerdste GP-euverwinning. [[Max Verstappen]] weurt compleet ónverwach nog twiede.&lt;ref&gt;[[NPO]] 1 - Live-oetzenjng ''[[Langs de Lijn]]''&lt;/ref&gt;
* ''Duutsjlandj, Oesteriek en Zjwitserlandj'': In [[Zjwitserlandj]] sjtump 'n mierderheid van de bevolking veur 't toelaote van 't [[homohoewelik]].

;25 september
* ''Nederlandj'': In Nederlandj weurt de [[coronapas]] verplich in opebaar gelaegehede. Wae eine kier binne maag, hoof zich dan neet mie aan biekómmende maatraegele wie móndjkepkes of aafsjtandj te hawwe.
* ''Nederlandj'': Sjtaotssecretair [[Mona Keijzer]] van Ikkenomische Zake weurt oet 't [[kabinèt-Rutte III]] óntsjlaoge óm häör eupelike kritiek op 't COVID-beleid.

;23 september
* ''Zuud-Europa'': [[Carles Puigdemont]], de vreugere premier van [[Catalonië]], weurt in [[Italië]] gearresteerd.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6158711/voormalig-catalaanse-leider-puigdemont-aangehouden-in-italie.html Nu.nl - Voormalig Catalaanse leider Puigdemont aangehouden in Italië]&lt;/ref&gt;

;22 september
* ''Nederlandj'': De Nederlandse politicus [[Pieter Adriaan Cornelis Beelaerts van Blokland]] ([[CHU]], [[CDA]]) sjtörf op 88-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6158985/voormalig-cda-minister-beelaerts-van-blokland-88-overleden.html - Voormalig CDA-minister Beelaerts van Blokland (88) overleden]&lt;/ref&gt;

;19 september
* ''Sjport'': D'n Ingelse voetballer [[Jimmy Greaves]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6157879/tottenham-hotspur-icoon-jimmy-greaves-op-81-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Tottenham Hotspur-icoon Jimmy Greaves op 81-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Zuud-Europa, Natuur en milieu''&lt;!--Zuid-Europa jeh. De Canarische eilen hure fysiek bij Afrika, meh nuits oet Spaanje is nuits oet Zuid-Europa--&gt;: De [[Cumbre Vieja]], 'n [[völkaan]] op [[La Palma]] ([[Canarische Eilenj]]) begintj 'n oetbersting die de evacuatie van doezende luuj tot gevolg haet.

;18 september
* ''Sjport'': D'n Daensen ex-fietsrenner [[Chris Anker Sørensen]] kump op 37-jäörige laeftied óm bie e verkiersóngelök in [[Zeebrugge]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210918_97396598 De Standaard - Deense ex-wielrenner Chris Anker Sørensen overleden na ongeval in Zeebrugge]&lt;/ref&gt;

;17 september
* ''Afrika'': [[Abdelaziz Bouteflika]], de vreugere presidentj van [[Algerieë]], sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2019/04/02/les-mille-et-une-vies-politiques-d-abdelaziz-bouteflika_5444690_3212.html Le Monde - Les mille et une vies de l’ancien président algérien Abdelaziz Bouteflika, mort à 84 ans]&lt;/ref&gt;

;16 september
* ''Nederlandj'': [[Sigrid Kaag]] treujt aaf es minister van Boetelandjse Zake nao 'n motie van aafkäöring taege häör.&lt;ref&gt;[Nu.nl - https://www.nu.nl/politiek/6157497/kaag-stapt-op-als-minister-van-buitenlandse-zaken-na-evacuatiechaos-afghanistan.html]&lt;/ref&gt; Einen daag later treujt ouch [[Ank Bijleveld]] aaf.

;15 september
* ''Weitesjap'': In 't [[Kennedy Space Center]] weurt [[Inspiration4]] gelanceerd, de ierste toeristische ruumdevlöch.

;13 september
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen tv-prizzentator [[François Boulangé]] sjtörf op 67-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2397665-mister-lingo-francois-boulange-overleden NOS.nl - 'Mister Lingo' François Boulangé overleden]&lt;/ref&gt;

;12 september
* ''Sjport'': De Rus [[Daniil Medvedev]] wintj de U.S. Open bie de mansluuj door in drie sets (6-4, 6-4, 6-4) van de Serf [[Novak Djokovic]] te winne. Veur Medvedev is 't zienen iersten Grand Slam-titel.

;11 september
* ''Sjport'': De Britse [[Emma Raducanu]] wintj de [[U.S. Open]] bie de vrouwluuj door in twie sets (6-4, 6-3) van [[Leylah Fernandez]] te winne. Ze is de ierste óngeplaatsde die dat lök. 'n Anger bezóngerheid is dat allebei de finaliste tieners zeen.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2397469-nog-nooit-vertoond-raducanu-18-vanuit-kwalificatietoernooi-naar-winst-us-open NOS.nl - Nog nooit vertoond: Raducanu (18) vanuit kwalificatietoernooi naar winst US Open]&lt;/ref&gt;

;9 september
* ''Kóns en cultuur'': [[Alfred Schaffer]] krieg de [[P.C. Hooftprijs]] veur [[poëzie]] oetgereik.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6156247/alfred-schaffer-krijgt-pc-hooft-prijs-voor-poezie.html Nu.nl - Alfred Schaffer krijgt P.C. Hooft-prijs voor poëzie]&lt;/ref&gt;

;6 september
* ''Kóns en cultuur'': De Fransen acteur [[Jean-Paul Belmondo]] sjtörf op 88-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.bfmtv.com/people/cinema/l-acteur-jean-paul-belmondo-est-mort-a-l-age-de-88-ans_AN-202109060296.html BFM TV - L'acteur Jean-Paul Belmondo est mort à l'âge de 88 ans]&lt;/ref&gt;

;5 september
* ''Afrika'': Inne [[Guinee]]se huidsjtad [[Conakry]] begeit 't laeger 'ne [[sjtaotsgreep]]. Presidèntj Alpha Condé weurt daobie gevangegenómme.&lt;ref&gt;[https://www.trouw.nl/buitenland/militairen-plegen-staatsgreep-in-guinee-president-afgevoerd~b9359f53/ Trouw - Militairen plegen staatsgreep in Guinee, president afgevoerd]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': Veur 't iers saer 1985 weurt in [[Zandvoort]] 'ne [[Grand Prix]] gehauwte. [[Max Verstappen]] wintj de race.

;2 september
* ''Kóns en cultuur'': De Zjwaedse pópgróp [[ABBA]] brèngk twie singles oet en kunjig e nuuj album en 'n serie virtueel kónzaers aan.&lt;ref&gt;[https://www.soundz.nl/abba-is-terug-een-gloednieuw-album-en-een-revolutionair-concert/ Soundz - ABBA IS TERUG! Een gloednieuw album én een revolutionair concert.]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Griekse componis [[Mikis Theodorakis]] sjtörf op 96-jäörige laeftied.

===augustus===
;29 augustus
* ''Belsj, Sjport'': De Belzje rugbyer, zeiler en sjportbesjtuurder [[Jacques Rogge]] sjtörf op 79-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210829_95806267 De Standaard - Voormalig IOC-voorzitter Jacques Rogge overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Jamaicaanse reggae- en dubpioneer [[Lee 'Scratch' Perry]] sjtörf op 85-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/reggaelegende-lee-scratch-perry-85-overleden/ OOR.nl - Reggaelegende Lee 'Scratch' Perry (85) overleden]&lt;/ref&gt;

;27 augustus
* ''Nederlands Limburg'': 'ne Kraanwagel ramp 't spoorweegviaduk euver de Breuselseweeg in [[Mestreech]].&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/kraanwagen-ramt-spoorbrug-rijksmonument-deels-ingestort?context=topstory 1Limburg - Kraanwagen ramt spoorbrug: rijksmonument deels ingestort]&lt;/ref&gt;

;26 augustus
* ''Zuud-Azië'': Bie 't vleegveld van [[Kaboel]] weurt 'ne zelfmaordaansjlaag geplaeg, wobie 170 luuj ómkómme, woerónger 13 Amerikaanse militaire. [[IS]] eis d'n aansjlaag op.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/world/live-news/afghanistan-kabul-taliban-us-news-08-27-21/index.html CNN.com - The latest on the Kabul airport attack]&lt;/ref&gt;

;24 augustus
* ''Kóns en cultuur'': De Britsen drummer [[Charlie Watts]], bekèndj van de [[Rolling Stones]], sjtörf op 80-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/rolling-stones-drummer-charlie-watts-80-overleden/ OOR - Rolling Stones-drummer Charlie Watts (80) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Belzje voetballer [[Wilfried Van Moer]] sjtörf op 76-jäörige laeftied aan 'n harrebleujing.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210824_95902948 De Standaard - Drievoudige Gouden Schoen Wilfried Van Moer overleden]&lt;/ref&gt;

;21 augustus
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse muzikantj [[Don Everly]], bekèndj van de [[Everly Brothers]], sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.latimes.com/entertainment-arts/music/story/2021-08-21/don-everly-brothers-dies Los Angeles Times - Don Everly, of harmonizing rock ‘n’ roll pioneers the Everly Brothers, dies at 84]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De Nederlandse chirurg [[Jan Nico Homan van der Heide]], oetvènjer van de [[pacemaker]], sjtörf op 94-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/wetenschap/6153469/uitvinder-van-de-pacemaker-jan-nico-homan-van-der-heide-94-overleden.html Nu.nl - Uitvinder van de pacemaker Jan Nico Homan van der Heide (94) overleden]&lt;/ref&gt;

;18 augustus
* ''Kóns en cultuur'': De Britse kemik [[Sean Lock]] sjtörf op 58-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-58254859 BBC.com - Sean Lock: Comedian and 8 Out of 10 Cats captain dies aged 58]&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}

;15 augustus
* ''Zuud-Azië'': De [[Taliban]] beginne aan 't innumme van [[Kaboel]].
* ''Sjport'': D'n Duutsje voetballer [[Gerd Müller]] sjtörf op 75-jäörige laeftied aan de [[krenkde van Alzheimer]].

;14 augustus
* ''Natuur en milieu'', ''Naord-Amerika'': [[Haïti]] weurt geraak door 'nen aerdsjóddel van 7,2 op de MM-sjaol.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6151426/vrees-voor-slachtoffers-na-zware-aardbeving-haiti.html Nu.nl - Vrees voor slachtoffers na zware aardbeving Haïti]&lt;/ref&gt;

;12 augustus
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen dichter [[K. Schippers]] sjtörf op 84-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6151189/dichter-k-schippers-84-overleden-aan-gevolgen-van-kanker.html Nu.nl - Dichter K. Schippers (84) overleden aan gevolgen van kanker]&lt;/ref&gt;

;11 augustus
* ''Natuur en milieu'': In [[Floridia]] op [[Sicilië]] weurt 'n temperatuur van 48,8 graod gemaete. Dit is 'n Europees wermderecord.&lt;ref&gt;[https://www.corriere.it/cronache/21_agosto_11/sicilia-floridia-48-gradi-7c7a0094-faaf-11eb-ba5f-da3c10b6af90.shtml Corriere della Sera - Caldo in Sicilia: a Floridia ci sono 48,8 gradi, la temperatura più alta mai registrata in Europa]&lt;/ref&gt;

;10 augustus
* ''Belsj Limburg'': De Belsj-Limbörgse influencer [[Lara Switten]] sjtörf op 35-jäörige laeftied aan [[baarmojerhauskanker]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210811_95355502 De Standaard - Terminaal zieke mamablogster overleden: ‘Lara zal altijd ons lichtpuntje zijn’]&lt;/ref&gt;

;9 augustus
* ''Natuur en milieu'': De [[IPCC]] publiceert 't ierste deil van zie zèsde rapport. Volgens hun kan de [[klimaatopwerming]] nog wel tot 5 graod oploupe es neet gaw hiel väöl mie weurt gedaon.

;8 augustus
* ''Sjport'': De [[Olympische Zomerspeule 2021|Olympische Speule]] in [[Tokio]] loupe aaf. Zoewel Nederlandj (10 gouwe medajes, 12 zilvere en 14 brónze) es 't Belsj (3 gouwe, 1 zilvere ne 2 brónze) degen 't oetzunjerlik good.

;7 augustus
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse funkmuzikantj [[Dennis Thomas]], bekèndj van [[Kool &amp; The Gang]], sjtörf op 70-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6150308/kool-the-gang-medeoprichter-dennis-thomas-70-overleden.html Nu.nl - Kool &amp; The Gang-medeoprichter Dennis Thomas (70) overleden]&lt;/ref&gt;

;5 augustus
* ''Sjport'': [[Lionel Messi]] verlèngk zien aafloupendj contrak mit [[FC Barcelona]] neet.&lt;ref&gt;[https://www.fcbarcelona.es/es/futbol/primer-equipo/noticias/2207655/leo-messi-no-seguira-ligado-al-fc-barcelona FC Barcelona - Leo Messi no seguirá ligado al FC Barcelona]&lt;/ref&gt;

;1 augustus
* ''Sjport'': Oppe Olympische Sjpaele in Tokyo haolt gymnas [[Nina Derwael]] oet [[Sintruin]] de gouwe medaje oppe oongelieke brögk.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210801_94073657 De Standaard - Goud! Nina Derwael kroont zich tot olympisch kampioene op brug met ongelijke leggers]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://sporza.be/nl/matches/turnen/2021-07/goud-nina-derwael-zweeft-en-zwaait-naar-olympische-titel-aan-de-brug~1627771311757/ Sporza - Goud! Nina Derwael zweeft en zwaait naar olympische titel aan de brug]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport/Oes-Europa'': De Wit-Russische loupster [[Krystsina Tsimanowskaja]] geit op de vlöch. Ze zal later asiel kriege in [[Pole]].

===juli===
;30 juli
* ''Nederlands Limburg'': In [[Ni-jwieërt]] tröf de pelitie 't groetste [[crystal meth]]lab aan wat oets in Nederlandj is gevónge.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6148749/politie-vindt-in-nederweert-grootste-crystalmethlab-ooit-in-nederland.html Nu.nl - Politie vindt in Nederweert grootste crystalmethlab ooit in Nederland]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Guadeloupese muzikantj [[Jacob Desvarieux]], gróndlègker van de [[zouk]], sjtörf op 65-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2392152-reacties-op-overlijden-jacob-desvarieux-iconische-stem-van-antillen NOS.nl - Reacties op overlijden Jacob Desvarieux: iconische stem van Antillen]&lt;/ref&gt;

;28 juli
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse bassis [[Dusty Hill]], bekèndj van [[ZZ Top]], sjtörf op 72-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nporadio2.nl/nieuws/31287/zz-top-bassist-dusty-hill-overleden NPO Radio 2 - ZZ Top-bassist Dusty Hill overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n [[Dominicaanse Rippubliek|Dominicaanse]] [[merengue]]- en [[salsa]]muzikantj [[Johnny Ventura]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nbcnews.com/news/latino/johnny-ventura-legendary-dominican-merengue-singer-dies-81-n1275345 NBC News - Johnny Ventura, legendary Dominican merengue singer, dies at 81]&lt;/ref&gt;

;27 juli
*''Duutsjlandj'': Bie 'n zjwaor explosie op 'n industrieterrein in [[Leverkusen]], kórtbie [[Kölle]], zeen twie persoene óm 't laeve gekómme. 31 luuj raakde gewóndj en vief luuj zeen nog vermis.&lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/buitenland/een-dode-zestien-gewonden-en-vier-vermisten-na-explosie-chemiepark-leverkusen~a13c856d/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F ''Twee doden, vijf vermisten en tientallen gewonden na explosie chemiepark Leverkusen''. Casper Naber - AD, 27 juli 2021]&lt;/ref&gt;

;26 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Belzjen acteur [[Michel Van Dousselaere]] sjtörf op 73-jäörige laeftied aan de gevolge van progressief [[afasie]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210727_93708344 De Standaard - Acteur Michel Van Dousselaere overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': [[Joey Jordison]], ex-drummer van [[Slipknot]], sjtörf op 46-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6148146/voormalige-slipknot-drummer-joey-jordison-46-overleden.html Nu.nl - Voormalige Slipknot-drummer Joey Jordison (46) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen acteur [[Hero Muller]] sjtörf op 83-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.rtvnoord.nl/nieuws/838514/acteur-hero-muller-boven-wotter-is-overleden RTV Noord - Acteur Hero Muller (Boven Wotter) is overleden]&lt;/ref&gt;

;24 juli
*''Belsj'': Zjwaore raegeval zörg opnuuj veur euverlas in deile van [[Wallonië]].&lt;ref&gt;[https://www.limburger.nl/cnt/dmf20210724_96958967 ''Wéér chaos in België: modderstromen trekken door Dinant, auto’s drijven mee''. De Limburger, 24 julie 2021]&lt;/ref&gt;

;23 juli
* ''Nederlands Limburg'', ''Politiek'': [[Zitterd-Gelaen]] dreug zoe'n 45.000 euro bij aon't ''[[Volwassenenfonds]]'', boe de gemeinte ziech vaanaof [[1 september]] bij aonsleet. 't Foonds vergeujd [[sport]]- en [[cultuur]]activiteite veur [[börger]]s mèt e lieg [[inkoume]].&lt;ref&gt;[https://www.limburger.nl/cnt/dmf20210723_94817691 De Limburger - Wie geen geld overhoudt voor de sportclub of fanfare, kan dit in Sittard-Geleen vergoed krijgen]&lt;/ref&gt;
;19 juli
* ''Vereinig Keuninkriek'': In [[Èngelandj]] waere alle beperkinge ómtrèntj [[COVID-19]] opgeluf. Hie is groete kritiek op, ómdet 't aantal besjmettinge de lèsten tied henjig oplöp.

;18 juli
* ''Sjport'': [[Tadej Pogačar]] wintj de 108e [[Runj van Frankriek]]. 't Is nao veurig jaor d'n twiede kier det hae de euverwinning pak.

;16 juli
* ''Nederlands Limburg'', ''Natuur en milieu'': De [[Maas (revier)|Maas]] bie [[Èèsjde]] bereik e [[debiet]] van 3260 m³/s; 'n absoluut record.&lt;ref&gt;[https://twitter.com/RWS_ZN/status/1415952460343037956 Twitter - Rijkswaterstaat Zuidnederland]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlands Limburg, Belsj Limburg'': D'n diek van 't [[Julianakenaal]] bie [['t Voelwames]], en dae van d'n [[Demer]] bie [[Herk]] braeke door.&lt;ref&gt;Extra journaol [[NOS]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.hbvl.be/cnt/dmf20210716_94577237 Het Belang van Limburg - Dichten van bres in Demer gestart: “Gelukkig daalt het waterpeil lichtjes”]&lt;/ref&gt;

;15 juli
* ''Nederlandj'': Misdaodversjlaaggaever [[Peter R. de Vries]] sjtörf op 64-jäörige laeftied aan de wónje die hae de waek deveur bie d'n aansjlaag op häöm opleep.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/peter-r-de-vries/6143983/peter-r-de-vries-64-overleden-aan-verwondingen-na-moordaanslag-in-amsterdam.html Nu.nl - Peter R. de Vries (64) overleden aan verwondingen na moordaanslag in Amsterdam]&lt;/ref&gt;
* ''Economie'', ''Nederlands Limburg'': [[DSM]] kundeg aon per 2023 te goon verhuize vaan [[Heële|Heerle]] nao [[Mestreech]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/economie/6145707/dsm-verhuist-na-121-jaar-het-hoofdkantoor-binnen-limburg.html Nu.nl - DSM verhuist na 121 jaar het hoofdkantoor binnen Limburg]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Britsen darter [[Andy Fordham]] sjtörf op 59-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.thesun.co.uk/sport/15603043/andy-fordham-dead/?utm_medium=Social&amp;utm_campaign=sunsporttwitter&amp;utm_source=Twitter#Echobox=1626364126 The Sun - DARTS SHOCK DEATH Andy Fordham dead at 59: Former world darts champion ‘Viking’ passes away as Adrian Lewis leads tributes]&lt;/ref&gt;

;14 juli
* ''Natuur en milieu, Nederlands Limburg, Belsj, Duutsjlandj'': Zjwaore raegeval veurt in 't sjtruimgebeed van de Maas en de Rien tot groete euversjtruiminge. Sjtraote en hoezer loupe ónger, [[Valkeberg]] raak van de boetewaereld aafgesjnoje en in 't Belsj en Duutsjlandj valle mie es hóngerd doeje.&lt;ref&gt;[https://www.fr.de/panorama/tief-bernd-unwetter-ueber-deutschland-talsperre-bei-wuppertal-laeuft-ueber-rettungskraefte-sterben-90862156.html Frankfurter Rundschau - Unwetter über Deutschland: Mindestens 19 Tote in NRW und Rheinland-Pfalz - Zahlreiche Vermisste]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210715_92632113 De Standaard - Liveblog regen | Tiental huizen ingestort in Luikse gemeente, man verdronken, meisje vermist]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/voedseltekort-dreigt-valkenburg-vanwege-hoogwater?context=topstory 1Limburg - Voedseltekort dreigt in Valkenburg vanwege hoogwater]&lt;/ref&gt;

;11 juli
* ''Sjport'': [[Italiaans hierevoetbalèlftal|Italië]] weurt [[Europees kampioensjap hierevoetbal 2021|Europees kampión hierevoetbal]] door nao penanties [[Ingels hierevoetbalèlftal|Èngelandj]] te versjlaon.
* ''Sjport'':  [[Anna van der Breggen]] wintj veur de veerde kier de [[Giro Rosa]].
* ''Sjport'': [[Novak Djokovic]] wintj veur de zèsde kier [[Wimbledon]] door in veer sets (6-7 (4), 6-4, 6-4, 6-3) te winne van [[Matteo Berrettini]].

;10 juli
* ''Sjport'': De Australische [[Ashleigh Barty]] wintj Wimbledon door in drie sets (6-3, 6-7 (4), 6-3) de Tsjechische [[Karolína Plísková]] te versjlaon.
* ''Sjport'': [[Argentijns hierevoetbalèlftal|Argentinië]] wintj de [[Copa América]] daor mit 1-0 van [[Braziliaans hierevoetbalèlftal|Brazilië]] te winne.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[Ziggo Sport]]&lt;/ref&gt;

;7 juli
* ''Caribisch gebeed'': D'n [[Haïti]]aanse presidentj [[Jovenel Moïse]] weurt op 53-jäörige laeftied in zie hoes doedgesjaote.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/world-latin-america-57750358 BBC News - Haitian president killed in attack at home]&lt;/ref&gt;

;6 juli
* ''Nederlandj'': Misdaadversjlaggaever [[Peter R. de Vries]] weurt naergesjaote in [[Amsterdam]] en in kritieke toesjtandj nao 't krankehoes gebrach.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/peter-r-de-vries-neergeschoten-amsterdam ''Peter R. de Vries neergeschoten in Amsterdam''. Frits van Otterdijk - 1limburg, 6 juli 2021]&lt;/ref&gt;

;5 juli
* ''Kóns en cultuur'': D'n Duutsj-Amerikaanse zenger [[Bill Ramsay]] sjtörf op 90-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/agenturmeldungen/dpa/schlagersaenger-bill-ramsey-gestorben-17422998.html FAZ - Schlagersänger Bill Ramsey gestorben]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Italiaanse zengeres en actries [[Raffaella Carrà]] sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6143739/italiaanse-zangeres-en-actrice-raffaella-carra-op-78-jarige-leetijd-overleden.html Nu.nl - Italiaanse zangeres en actrice Raffaella Carrà op 78-jarige leetijd overleden]&lt;/ref&gt;

;2 juli
* ''Sjport'': De Belzje cyclocrosster [[Jolien Verschueren]] sjtörf op 31-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210702_92970564 De Standaard - Veldrijdster Jolien Verschueren op 31-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;1 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse componis [[Louis Andriessen]] sjtörf op 82-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/geen-componist-in-nederland-was-zo-invloedrijk-als-louis-andriessen-1939-2021~b9976a66/?utm_source=link&amp;utm_medium=app&amp;utm_campaign=shared%20content&amp;utm_content=free de Volkskrant - Geen componist in Nederland was zo invloedrijk als Louis Andriessen (1939-2021)]&lt;/ref&gt;

===juni===
* ''Belsj'': In [[Vlaandere]] óntsjteit e sjendaal róndj de gróndjvervoeling mit [[PFOS]] ('n hiel lestig aafbraekbaar sjtóf) door 't [[3M]]-febrik in [[Zwijndrecht (Belsj)|Zwijndrecht]]. Ónger mie de euverheid weurt verwete dao lank neet op te höbbe gelèt.

;30 juni
* ''Vereinigde Sjtaote'': D'n Amerikaanse politicus [[Donald Rumsfeld]], ex-minister van Defensie, sjtörf op 88-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2021/06/30/politics/donald-rumsfeld-dead/index.html CNN.com - Donald Rumsfeld, former secretary of defense, dies at 88]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Zjweedse voetballer [[Inge Danielsson]], dae ónger mie bie [[AFC Ajax]] voetbalde, sjtörf op 80-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6142898/danielsson-maker-van-legendarische-goals-ajax-in-europa-cup-overleden.html Nu.nl - https://www.nu.nl/voetbal/6142898/danielsson-maker-van-legendarische-goals-ajax-in-europa-cup-overleden.html]&lt;/ref&gt;

;29 juni
* ''Natuur en milieu, Nederlands Limburg'': Bove Zuid-Limbörg (en deile vaan 't Belsj) breke zwoer [[rege]]sjore oet, die lokaol groete watereuverlas geve. In Mestreech vèlt 87,2 mm rege binnen 't oor; heimèt weurt e lendelek record gebroke.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6142587/onweersbuien-breken-stokoud-record-872-millimeter-neerslag-in-maastricht.html Nu.nl - Onweersbuien breken stokoud record: 87,2 millimeter neerslag in Maastricht]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De Nederlands-Limbörgse taolweitesjapper [[Flor Aarts]], oteur vaan diverse beuk euver 't [[Mestreechs]], störf op 86-jaorege leeftied.&lt;ref&gt;[https://neerlandistiek.nl/2021/07/overleden-flor-aarts-1934-2021/#comment-27317 Neerlandistiek.nl - Overleden: Flor Aarts (1934-2021)]&lt;/ref&gt;

;26 juni
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse componis en pianis [[Frederic Rzewski]] sjtörf op 83-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.gramophone.co.uk/classical%20music%20news/article/the-american-composer-and-pianist-frederic-rzewski-has-died Gramophone - The American composer and pianist Frederic Rzewski has died]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Kameroenese zenger [[Wes Madiko]] sjtörf op 57-jäörige aan de gevolge van 'n infectie.&lt;ref&gt;[https://www.237online.com/cameroun-deces-ce-jour-de-lartiste-wes-madiko/?utm_source=dlvr.it&amp;utm_medium=twitter 237 online - Cameroun : Décès ce jour de l’artiste WES MADIKO]&lt;/ref&gt;

;25 juni
* ''Vereinigde Sjtaote'': [[Derek Chauvin]], de blauwe dae verantjwaordelik is veur d'n doed van [[George Floyd]], weurt tot 22 1/2 jaor gevangenis veroerdeild.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/us/live-news/derek-chauvin-sentencing/h_d79ed2f75f8f02c3bbef5d7f4de58e06 CNN.com - Derek Chauvin sentenced to 22.5 years for George Floyd's murder]&lt;/ref&gt;

;23 juni
* ''Economie'': D'n Amerikaansen informaticus [[John McAfee]], bekèndj van zienen antivirussofwaer, begeit in ziene cel in Sjpanje zelfmaord.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/tech/6141354/antiviruspionier-john-mcafee-dood-aangetroffen-in-spaanse-cel.html Nu.nl - Antiviruspionier John McAfee dood aangetroffen in Spaanse cel]&lt;/ref&gt;

;20 juni
* ''Belsj Limburg'': In 'ne bós kórtbie [[Mezeik]] weurt 't liek van [[Jürgen Conings]] gevónge.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210620_94135500 De Standaard - Parket bevestigt: gevonden lichaam is dat van Jürgen Conings]&lt;/ref&gt;

;18 juni
* ''Sjport'': D'n Italiaanse voetballer [[Giampiero Boniperti]], tösje 1946 en 1961 sjtersjpaeler van [[Juventus]], sjtörf op 92-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/Juventus/18-06-2021/morto-giampiero-boniperti-bandiera-presidente-onorario-juventus-4102077682371.shtml La Gazzetta dello Sport - È morto Boniperti, bandiera e presidente onorario della Juve]&lt;/ref&gt;
* ''Belsj'': In [[Antwerpe (sjtad)|Antwerpe]] vilt 'n sjaol in aanboew in. Hiebie valle vief doeje.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210618_94712633 De Standaard - School in opbouw deels ingestort in Antwerpen: een dodelijk slachtoffer, negen in ziekenhuis]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': 't Demissionair [[kabinèt-Rutte III]] kunjig per 26 juni 'n groete aafsjaoling van de [[Coronacrisis in Nederlandj|maotraegele taege COVID-19]] aan.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NPO]] 1&lt;/ref&gt;

;17 juni
* ''Afrika'': [[Kenneth Kaunda]], presidentj van [[Zambia]] van 1964 bis 1991, sjtörf op 97-jäörige laeftied.

;15 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje jäögbokesjriever [[Dirk Bracke]] sjtörf op 68-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210615_96212181 De Standaard - Jeugdauteur Dirk Bracke op 68-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;13 juni
* ''Midde-Oeste, Politiek'': In [[Israël]] kump nao diverse mislökde formaties en nuuj verkezinge 'n regering ónger [[Naftali Bennett]] tot sjtandj. De regering berós op 'n links-rechse mónstercoalitie die veural es doel haet de lankjäörige premier [[Benjamin Netanyahu]] en zien [[Likoed]]partie van de mach te hawwe.

;12 juni
* ''Nederlandj, Politiek'': Nao diverse inhaudelike en persuunlike conflikte sjtap Kamerlid [[Pieter Omtzigt]] oet 't [[CDA]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/algemeen/6139104/pieter-omtzigt-zegt-cda-lidmaatschap-op-wil-op-termijn-terugkeren-als-zelfstandig-kamerlid.html Nu.nl - Pieter Omtzigt zegt CDA-lidmaatschap op, wil op termijn terugkeren als zelfstandig Kamerlid]&lt;/ref&gt;

;11 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Ierse sjriefster [[Lucinda Riley]] sjtörf op 55-jäörige laeftied.
* ''Sjport'': 't [[Europees kampioensjap hierevoetbal 2021|Europees kampioensjap hierevoetbal]] begintj nao e jaor oetsjtèl mit 'n 0-3 euverwinning van [[Italiaans hierevoetbalèlftal|Italië]] op [[Turks hierevoetbal|Turkieë]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;

;8 juni
* ''Zuudoes-Europa'': [[Ratko Mladić]] weurt ouch in hoeger beroop tot laeveslank veroerdeild.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6138229/slager-van-srebrenica-mladic-ook-in-hoger-beroep-veroordeeld-tot-levenslang.html Nu.nl - 'Slager van Srebrenica' Mladic ook in hoger beroep veroordeeld tot levenslang]&lt;/ref&gt;

;7 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse sjriever [[A.L. Snijders]] sjtörf op 83-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/a-l-snijders-uitvinder-van-het-zeer-korte-verhaal-op-83-jarige-leeftijd-overleden~b5fc6576/ De Volkskrant - A.L. Snijders, uitvinder van het Zeer Korte Verhaal, op 83-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;3 juni
* ''Nederlandj'': De Nederlandsen theoloog [[Anne van der Meiden]], ónger mie bekèndj van zien [[Biebel]]vertalinge in 't [[Twents]], sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nd.nl/geloof/geloof/1038117/theoloog-anne-van-der-meiden-91-overleden Nederlands Dagblad - Anne van der Meiden (1929-2021), theoloog in het Twents]&lt;/ref&gt;

;1 juni
* ''Nederlands Limburg'': In [[Lin]] waere vieftig Roemeense wirkluuj óntdèk die ónger extreem sjlechte en gevierlike ómsjtenjighede laeve.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6136888/gemeente-maasgouw-ontdekt-vijftig-arbeidsmigranten-in-erbarmelijke-situatie.html Nu.nl - Gemeente Maasgouw ontdekt vijftig arbeidsmigranten in erbarmelijke situatie]&lt;/ref&gt;

===mei===
;29 mei
* ''Sjport'': [[Chelsea F.C.]] wintj veur d'n twiede kier de [[UEFA Champions League]] daor mit 1-0 te winne van [[Manchester City FC]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[SBS 6]]&lt;/ref&gt;

;26 mei
* ''Nederlandj'': D'n tribbenaal in [[D'n Haag]] verplich [[Shell]], in 'n zaak aangesjpanne daor [[Milieudefensie]], ziene CO&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;-oetsjtoet taege 2030 mit 45% te vermènjere.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/klimaat/6135292/milieudefensie-wint-historische-klimaatzaak-shell-moet-co2-uitstoot-verlagen.html Nu.nl - Milieudefensie wint historische klimaatzaak: Shell moet CO2-uitstoot verlagen]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Villarreal CF|Villarreal]] wintj de [[UEFA Europa League]] daor mit 1-1 (penanties 11-10) van [[Manchester United F.C.|Manchester United]] te winne. 't Aantal nujige penanties waor mit 22 oetzunjerlik groet.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6135775/villarreal-verrast-united-na-zinderende-penaltyreeks-en-wint-europa-league.html Nu.nl - Villarreal verrast United na zinderende penaltyreeks en wint Europa League]&lt;/ref&gt;

;24 mei
* ''Afrika'': [[Assimi Goïta]], kóllenel en vice-presidentj van [[Mali]], zèt in 'ne coup presidentj [[Bah Ndaw]] aaf. Ndaw waor in september 2020 zelf daor 'ne coup aan de mach gekómme.

;23 mei
* ''Vereinigde Sjtaote'': [[Eric Carle]], bekindj van 't kingerbook &quot;Rupsje Nooitgenoeg&quot;, sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6135779/schrijver-eric-carle-91-van-kinderboek-rupsje-nooitgenoeg-overleden.htmlhttps://www.nu.nl/cultuur-overig/6135779/schrijver-eric-carle-91-van-kinderboek-rupsje-nooitgenoeg-overleden.html ''Schrijver Eric Carle (91) van kinderboek Rupsje Nooitgenoeg overleden''. Nu.nl - 27 mei 2021]&lt;/ref&gt;
* ''Oes-Europa'': 'ne Vlöch van [[Ryanair]] mit aan baord de Wit-Róssische oppositiefiguur [[Roman Protasevitsj]] weurt op las van de regering baove [[Wit-Róslandj]] oet de loch gehaold. Protasevitsj weurt nao lanjing astrein gearresteerd.
* ''Zuud-Europa'': 'n Kabelbaon in 't Italiaans dörpke [[Stresa]] ([[Piemonte]]) sjtort door sjlech óngerhaud en sabotaasj denaer. Alle inzittende op eine nao kómme óm.
* ''Sjport'': [[Max Verstappen]] wintj de Grand Prix van [[Monaco]] en pak daomit veur d'n ierste kier de leiing in 't WK-klassemènt.

;22 mei
* ''Afrika'': De [[völkaan]] [[Nyiragongo]] in 't oeste van [[Congo-Kinshasa]] bersj oet. 32 luuj kómme óm en in diverse dörper róndj [[Goma]] is groete materieel sjaoj.
* ''Sjport'': Mit zienen 41e gool van 't sezón brik [[Robert Lewandowski]] 't aud record van [[Gerd Müller]], wat jaorelank veur ónversjlaonbaar woort gehauwe.&lt;ref&gt;[https://www.bild.de/sport/fussball/fussball/fc-bayern-fc-augsburg-5-2-robert-lewandowski-holt-sich-den-rekord-76484288.bild.html Bild - Das 41. Tor! Lewy-Rekord Sekunden vorm Abpfiff]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': Italië wintj de 65e editie van 't [[Eurovisie Songfestival]] mit 't leedje &quot;Zitti e buoni&quot;, oetgeveurd door [[Måneskin]].

;20 mei
* ''Midde-Oeste'': Op initiatief van [[Egypte]] sjlete [[Israël]] en [[Hamas]] 'ne waopesjtilsjtandj.
* ''Sjport'': [[Club Brugge]] weurt daor e 3-3 gelieksjpael taege Anderlecht veur de 17e kier kampión voetbal van 't Belsj.

;18 mei
* ''Belsj Limburg'': Kepraol en sjeetinsjtructeur Jürgen C. oet [[Lanker]] vertrèk zjwaorbewaopendj mit 't veurnumme zich mit geweld taege de euverheid te waere.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210518_95838020 De Standaard - Meest onrustwekkende wapens van militair teruggevonden, klopjacht gaat verder]&lt;/ref&gt;

;10 mei
* ''Frankriek'': De Franse [[seriemaordenaer]] [[Michel Fourniret]], biegenaamp 't 'mónster van de Ardenne', sjtörf op 79-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210510_94290438 De Standaard - Seriemoordenaar Michel Fourniret overleden]&lt;/ref&gt;

;2 mei
* ''Sjport'': [[AFC Ajax]] weurt veur de 35e kier landskampión daor mit 4-0 van [[FC Emmen]] te winne.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[Langs de Lijn]]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlands Limburg'': In [[Gebrook]] weurt 'ne man doedgesjote. De pelitie haet miejer verdachte in beeld.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6131101/dode-bij-schietincident-in-limburgs-hoensbroek-politie-zoekt-verdachten.html Nu.nl - Dode bij schietincident in Limburgs Hoensbroek, politie zoekt verdachten]&lt;/ref&gt;

;1 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Belzjen detectiveauteur [[Pieter Aspe]] sjtörf op 68-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210501_97142266 De Standaard - Succesauteur Pieter Aspe overleden]&lt;/ref&gt;

===april===
;30 april
* ''Nederlandj'': De Nederlandse politicus [[Hans van Baalen]] ([[VVD]]) sjtörf op 60-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6130673/vvd-politicus-hans-van-baalen-60-overleden-na-kort-ziekbed.html Nu.nl - VVD-politicus Hans van Baalen (60) overleden na kort ziekbed]&lt;/ref&gt;

;29 april
* ''Kóns en cultuur'': De Marokkaans-Nederlandse sjriever [[Hafid Bouazza]] sjtörf op 51-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6130456/auteur-hafid-bouazza-51-overleden-na-ziekte.html Nu.nl - Auteur Hafid Bouazza (41) overleden na ziekte]&lt;/ref&gt;

;28 april
* ''Vereinigde Sjtaote'', ''Weitesjap'': D'n Amerikaansen astronaut [[Michael Collins]], bekindj vanne Apollo 11-missie in juli [[1969]], sjtörf op 90-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/wetenschap/6130365/astronaut-eerste-maanlanding-michael-collins-90-overleden.html NU.nl - Astronaut eerste maanlanding Michael Collins (90) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': De door de regering ingesjtèlde [[aovendjklok]] löp aaf. Ouch winkele en terrasse gaon weer aop.

;25 april
* ''Kóns en cultuur'': De Franse modeóntwerper [[Alber Elbaz]] sjtörf op 59-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210425_93528339 De Standaard - Modeontwerper Alber Elbaz onverwacht overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Demi Vollering]] wintj [[Luuk-Bastenaoke-Luuk]] bie de vrouwluuj, en [[Tadej Pogačar]] bie de mansluuj.
* ''Sjport'': [[Racing Gènk]] wintj de [[Croky Cup]] daor in de finaal mit 1-2 van [[Standard Luuk]] te winne.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210425_97454948 De Standaard - Racing Genk klopt Standard in spannende bekerfinale]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': Bie de 93e [[Academy Awards]] weurt ''[[Nomadland]]'' bekroend tot bèste film, [[Anthony Hopkins]] tot bèsten acteur en [[Frances McDormand]] tot bèste actries.

;24 april
* ''Kóns en cultuur'': De Oesteriekse mezzosopraan [[Christa Ludwig]] sjtörf op 93-jäörige laeftied.

;21 april
* ''Zuudoes-Azië'': D'n Indonesischen [[óngerzieboot]] ''KRI Nanggala (402)'' raak mit 53 opvarendje vermis in de [[Balizie]]. Later bliek det ze gezónken is en daobie in drie sjtökker is gebraoke.
* ''Sjport'': [[Anna van der Breggen]] wintj veur de zevende kier de [[Welzje Piel]] bie de vrouwluuj, 'n absoluut record. [[Julian Alaphilippe]] wintj bie de mansluuj.&lt;ref&gt;Live-oetzenjinge NOS&lt;/ref&gt;

;20 april
* ''Vereinigde Sjtaote'': Derek Chauvin, de blauwe dae [[George Floyd]] bie 'n arrestatie haet verwörg, weurt sjöljig bevónge.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/us/live-news/derek-chauvin-trial-04-20-21/index.html CNN.com - Derek Chauvin guilty in death of George Floyd]&lt;/ref&gt;
* ''Afrika'': [[Idriss Déby Itno]], saer 1990 presidentj van [[Tsjaad]], sjtörf op 68-jäörige laetied, volgens officieel berichte aan oorlogswónje.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210420_94557859 De Standaard - President van Tsjaad overleden door oorlogsverwondingen, één dag na herverkiezing]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': Daor e verlees taege [[Arminia Bielefeld]] degradeert [[Schalke 04]] oet de [[Bundesliga (hierevoetbal)|Bundesliga]].&lt;ref&gt;[https://www.bild.de/sport/fussball/fussball/schalke-04-letzter-funke-hoffnung-weg-schalke-abgestiegen-76137172.bild.html Bild - Schalke abgestiegen!]&lt;/ref&gt;

;19 april
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer [[Willy van der Kuijlen]] sjtörf op 74-jäörige laeftied aan complicaties van de [[krenkde van Alzheimer]].&lt;ref&gt;[https://www.volkskrant.nl/sport/mister-psv-willy-van-der-kuijlen-op-74-jarige-leeftijd-overleden~b2272455/?utm_campaign=shared_earned&amp;utm_medium=social&amp;utm_source=twitter De Volkskrant - ‘Mister PSV’ Willy van der Kuijlen op 74-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De [[Mars (planeet)|Mars]]helikopter Ingenuity, deil van de [[Perseverance]]-missie, vluug euver 't oppervlaak van Mars. 't Is d'n ierste kier det e minsjelik tuug 'n gecontroleerde vlöch door 'n boetenaerdse atmosfeer deit.&lt;ref&gt;[https://www.nasa.gov/image-feature/jpl/ingenuity-s-first-black-and-white-image-from-the-air NASA - Ingenuity’s First Black-and-White Image From the Air]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinigde Sjtaote'': [[Walter Mondale]], van 1977 bis 1981 vice-presindentj ónger [[Jimmy Carter]], sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.axios.com/walter-mondale-dies-vice-president-f8b5bfaf-bec1-44c5-8120-811c6f1a664b.html?utm_source=twitter&amp;utm_medium=social&amp;utm_campaign=editorial&amp;utm_content=politics-breaking Axois - Former Vice President Walter Mondale dies at 93]&lt;/ref&gt;

;18 april
* ''Sjport'': [[Marianne Vos]] wintj de [[Amstel Gold Race 2021|Amstel Gold Race]] bie de vrouwluuj, en [[Wout Van Aert]] bie de mansluuj.
* ''Sjport'': [[AFC Ajax]] pak veur d'n twintigste kier de [[KNVB-beker (manslui)|KNVB-baeker veur mansluuj]] daor in de finale mit 2-1 te winne van [[SBV Vitesse]].
* ''Sjport'': Twelf Europese voetbalclubs prizzentere e plan veur de [[Super League]], 'n gesjlaote competitie die de [[UEFA Champions League]] zouw mótte vervange.&lt;ref&gt;[https://thesuperleague.nl/#landing_slides Officieel Website]&lt;/ref&gt; Direk denao kómme väöl luuj en organisaties mit koej reacties.

;16 april
* ''Naord-Amerika'': [[Raúl Castro]] sjtop es leier van de Communistische Partie op [[Cuba]]. Iejer sjtopde hae al es presidentj van 't landj.

;10 april
* ''Sjport'': De Ierse [[Rachael Blackmore]] wintj mit [[Minella Times]] de [[Grand National]]. Ze is de ierste vrouwelike ruter die dit evenemènt wintj.

;9 april
* ''Nederlands Limburg'': Gouvernäör [[Theo Bovens]] en 't Colleesj van [[Gedeputeerde Sjtaote]] sjtappe op in de naosjleip van de Vrehen-affair.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/gouverneur-theo-bovens-stapt-op-ruimte-voor-nieuwe-start?context=default 1Limburg - Gouverneur Theo Bovens stapt op: 'Ruimte voor nieuwe start']&lt;/ref&gt;
* ''Vereinig Keuninkriek'': De Britse [[prins-gemaal]] [[Philip van Griekelandj en Daenemarke|Philip]] sjtörf op 99-jäörige laeftied.
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse rapper Earl Simmons, baeter bekèndj es [[DMX]], sjtörf op 50-jäörige laeftied aan de dènkelike gevolge van 'nen [[euverdosis]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6126157/rapper-dmx-50-overleden-na-mogelijke-overdosis-drugs.html Nu.nl - Rapper DMX (50) overleden na mogelijke overdosis drugs]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinigde Sjtaote'': D'n Amerikaanse zjuris [[Ramsey Clark]] sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/ramsey-clark-dead/2021/04/10/70314e68-9949-11eb-a6d0-13d207aadb78_story.html Washington Post - Ramsey Clark, attorney general who became a critic of U.S. policies, dies at 93]&lt;/ref&gt;

;7 april
* ''Weitesjap'': De Nederlands-Limbörgse taalweitesjapper [[Pieter Muysken]] sjtörf op 70- of 71-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://neerlandistiek.nl/2021/04/overleden-pieter-muysken-1950-2021/ Neerlandistiek.nl - Overleden: Pieter Muysken (1950 – 2021)]&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}

;4 april
* ''Sjport'': D'n Daen [[Kasper Asgreen]] wintj de [[Runj van Vlaandere]] bie de mansluuj. [[Annemiek van Vleuten]] wintj bie de vrouwluuj.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;

;1 april
* ''Nederlandj'': 'n [[Motie van wantroewe]] weurt ingedeendj taege [[Mark Rutte]] en gesjteund door de ganse oppositie, naodet dudelik weurt det Rutte euver details oet de formatie haet gelaoge.

===miert===
;31 miert
* ''Belsj'': 'ne Brusselse richter verordonneert det de Belzje sjtaot alle maotraegele taege [[COVID-19]] binne de dartig daag mót sjrappe, of in 'ne baetere wèttelike basis deveur mót veurzeen.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210331_94032383 De Standaard - Rechter veroordeelt overheid tot opheffen alle coronamaatregelen]&lt;/ref&gt;

;29 miert
* ''Afrika'': De ''Ever Given'' weurt losgetrokke naodet ze 'n klein waek 't [[Suezkenaal]] haet geblokkeerd.
* ''Sjport'': De Nederlandse gehandicapdesnowboardster [[Bibian Mentel]] sjtörf op 48-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6120666/bibian-mentel-48-overleden-aan-gevolgen-kanker.html Nu.nl - Bibian Mentel (48) overleden aan gevolgen kanker]&lt;/ref&gt;

;28 miert
* ''Sjport'': [[Wout Van Aert]] wintj [[Gent-Wevelgem]] bie de mansluuj, en [[Marianne Vos]] bie de vrouwluuj.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;

;26 miert
* ''Nederlands Limburg'': De CDA-[[Gedeputeerde Staote|gedeputeerde]] [[Ger Koopmans]] en [[Hubert Mackus]] sjtappe op nao e sjendal róndj hunne partiegenoet [[Herman Vrehen]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6124164/cda-gedeputeerden-in-limburg-treden-per-direct-af-om-subsidieaffaire.html Nu.nl - CDA-gedeputeerden in Limburg treden per direct af om subsidieaffaire]&lt;/ref&gt;

;23 miert
* ''Afrika'', ''Economie'': 't Containersjeep de ''[[Ever Given]]'' sjtrand in 't [[Suezkenaal]], wat hiedaor lankdoerig weurt geblokkeerd.

;22 miert
* ''Sjport'': D'n Amerikaanse basketballer [[Elgin Baylor]] sjtörf op 86-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6123451/legendarische-basketballer-elgin-baylor-op-86-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Legendarische basketballer Elgin Baylor op 86-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;21 miert
* ''Belsj'': De [[SP.A]] verangert häöre naam officieel in [[Vooruit]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210321_93744731 De Standaard - SP.A is officieel Vooruit: ‘Definitief afstand van de stilstand’]&lt;/ref&gt;

;20 miert
* ''Sjport'': De Belsj [[Jasper Stuyven]] wintj [[Milaan-Sanremo]]. Hae blief daomit de favoriete veur.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210320_95657462 De Standaard - Jasper Stuyven wint Milaan-Sanremo]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': [[Astrid Roemer]] krieg es ierste Surinamer/se de [[Pries van de Nederlandse Lèttere]] toegekèndj.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210320_94897039 De Standaard - Astrid H. Roemer krijgt als eerste Surinaamse de Prijs der Nederlandse Letteren]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De [[Egypte|Egyptische]] sjriefster [[Nawal El Saadawi]] sjtörf op 89-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6123190/egyptische-schrijfster-en-feminist-nawal-el-saadawi-89-overleden.html Nu.nl - Egyptische schrijfster en feminist Nawal El Saadawi (89) overleden]&lt;/ref&gt;

;17 miert
* ''Nederlandj'': In Nederlandj zeen verkezinge veur de [[Twiede Kamer]]. De [[VVD]] van premier [[Mark Rutte]] hilt zich, [[D66]] weurt de twiede groetste, dewiel de extreemrechse partieë zoe groet waere es alle linkse partieë same. In totaal haole neet minder es zevetien partieë de Kamer.
* ''Afrika'': [[John Magufuli]], de zittende presidentj van [[Tanzania]], sjtörf op 61-jäörige laeftied; volgens officieel berichgaeving aan 'n hertkrenkde.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6122534/controversiele-president-van-tanzania-john-magufuli-61-overleden.html Nu.nl - Controversiële president van Tanzania John Magafuli (61) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De [[Abelpries]] veur 2021 weurt toegekèndj aan [[László Lovász]] en [[Avi Wigderson]] óm häör biedrage aan [[complexiteitstheorie|complixiteits-]] en [[grafetheorie]].&lt;ref&gt;[https://www.abelprize.no/c76389/seksjon/vis.html?tid=76390 Abel Prize - The Abel Prize Laureates 2021 International Page]&lt;/ref&gt;

;10 miert
* ''Vereinigde Sjtaote'': 't [[Hoes van Aafgevaerdigde (Vereinigde Sjtaote)|Hoes van Aafgevaerdigde]] sjtump in mit 't economisch sjteunpakkèt van 1,9 biljón dollar, in de geamendeerde vörm wie door de Senaot aongenom.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/politics/live-news/stimulus-house-vote-03-10-21 CNN.com - Congress passes Biden's Covid-19 stimulus bill]&lt;/ref&gt;

;9 miert
* ''Belsj'': Naodet 't de Belzje pelitie lök berichte versjleuteld mit [[SkyECC]] te krake, waere tientalle krimmenele opgepak en groete kwantiteite drugs en geld in besjlaag genome.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210309_95926061 De Standaard - Grote drugsoperatie in het hele land: 17 ton cocaïne en 1,2 miljoen euro in beslag genomen]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen dirizjènt [[James Levine]] sjtörf op 77-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210317_95760252 De Standaard - Beroemde Amerikaanse dirigent James Levine op 77-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;6 miert
* ''Sjport'': [[Mathieu van der Poel]] wint d'n Italiaanse fietsrenklassieker [[Strade Bianche]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210306_95623542 De Standaard - Superieure Van der Poel wint Strade Bianche]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinigde Sjtaote'': Nao 't Hoes van Aafgevaerdigde sjtump ouch de Senaat in mit 't ómvankriek COVID-sjteunplan van [[Joe Biden]], is 't dan ouch mit 'n paar aanpassinge.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2021/03/05/politics/senate-covid-relief-vote-a-rama/index.html CNN.com - Senate passes Biden's $1.9 trillion Covid relief plan after all-night votes]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De Nederlandsen oetvinder [[Lou Ottens]], dae bie [[Philips]] ónger mie 't [[cassettebendje]] bedach, sjtörf op 94-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.ed.nl/eindhoven/lou-ottens-philips-uitvinder-cassettebandje-overleden-we-waren-als-kleine-jongens-die-leuk-aan-het-spelen-waren~af8a81cd Eindhovens Dagblad - Lou Ottens, Philips-uitvinder cassettebandje, overleden: ‘We waren als kleine jongens die leuk aan het spelen waren’]&lt;/ref&gt;

;3 miert
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse cabaretier [[Jeroen van Merwijk]] sjtörf op 65-jäörige laeftied aan [[dermkanker]].&lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/show/cabaretier-jeroen-van-merwijk-65-overleden~a448347e/ AD - Cabaretier Jeroen van Merwijk (65) overleden]&lt;/ref&gt;

;1 miert
* ''Frankriek'': [[Lies vaan staotshoofde vaan Fraankriek|Ex-presidentj]] [[Nicolas Sarkozy]] weurt óm [[corruptie]] tot drie jaor gevangenis veroerdeild, wovan twie veurwaerdelik.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/politique/article/2021/03/01/nicolas-sarkozy-condamne-a-trois-ans-de-prison-dont-un-an-ferme-dans-l-affaire-des-ecoutes_6071580_823448.html Le Monde - Nicolas Sarkozy condamné à trois ans de prison dont un an ferme dans l’affaire des écoutes]&lt;/ref&gt;

===fibberwarie===
;27 fibberwarie
* ''Sjport'': [[Davide Ballerini]] wintj [[Omloop Het Nieuwsblad]] bie de mansluuj, en [[Anna van der Breggen]] bie de vrouwluuj.&lt;ref&gt;[https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20210227_96661845 Het Nieuwsblad - Daar is de nieuwe Ballerini]&lt;/ref&gt;

;26 fibberwarie
* ''Vereinigde Sjtaote'': 't [[Hoes van Aafgevaerdigde (Vereinigde Sjtaote)|Hoes van Aafgevaerdigde]] sjtump in mit e sjteunpakkèt aan 1,9 biljón [[Amerikaansen dollar|dollar]] veur door [[COVID-19]] en de daotaege getroffe maotregele geraakde sectore.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2021/02/26/politics/stimulus-package-covid-relief-house-vote/index.html CNN.com - House passes Biden's $1.9 trillion Covid relief package]&lt;/ref&gt;

;21 fibberwarie
* ''Sjport'': De Serf [[Novak Djokovic]] pak ziene negenden titel op de [[Australian Open (tennis)|Australian Open]] bie de mansluuj daor de Rus [[Dmitri Medvedev]] in drie sets (6-3, 6-4, 6-2) te versjlaon.

;20 fibberwarie
* ''Nederlands Limburg'': E vleegtuig op weeg vaan [[Mestreech Aoke Airport]] nao [[New York]] struit kort nao zien opstijge motoroonderdeile, die op [[Meersje|Meerse]] terechkoume.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/vliegtuig-verliest-metaaldelen-boven-meerssen?context=default 1Limburg - Vliegtuig verliest metaaldelen boven Meerssen]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Japanse [[Naomi Osaka]] wintj de [[Australian Open (tennis)|Australian Open]] bie de vrouwluuj door in twie sets (6-4, 6-3) van de Amerikaanse [[Jennifer Brady]] te winne.

;19 fibberwarie
* ''Belsj'': De Belzje politicus [[Leopold Lippens]] sjtörf op 79-jäörige laeftied aan [[leukemie]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210219_94461892 De Standaard - Burgemeester van Knokke-Heist Leopold Lippens overleden]&lt;/ref&gt;

;18 fibberwarie
* ''Nederlands Limburg'': De Nederlands-Limburgse politicus [[Jan Mans]] sjtörf op 80-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/oud-politicus-jan-mans-pvda-overleden?context=topstory 1Limburg - Oud-politicus Jan Mans (PvdA) overleden]&lt;/ref&gt;

;16 fibberwarie
* ''Nederlandj'': De [[aovendklok|aovendjklok]], die de regering hauw ingesjtèld óm de verbreiing van [[COVID-19]] taege te gaon, weurt op las van de richter per direk opgeluf. Dezelfden daag weurt dit besjluut in hoeger beroop weer opgesjort.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6116806/geen-avondklok-meer-en-toen-toch-wel-weer-dit-gebeurde-er-dinsdag.html Nu.nl - Geen avondklok meer, en toen toch wel weer: dit gebeurde er dinsdag]&lt;/ref&gt;

;15 fibberwarie
* ''Economie'': De Nigeriaanse [[Ngozi Okonjo-Iweala]] weurt tot ierste vrouwelike en ierste Afrikaanse veurzitter van de [[WHO]] gekoze.
* ''Kóns en cultuur'': D'n Dominicaanse muzikantj [[Johnny Pacheco]], pioneer van de [[salsa]], sjtörf op 85-jäörige laeftied aan complicaties van 'n lóngóntsjtaeking.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/music/2021/feb/16/johnny-pacheco-co-founder-new-york-latin-label-fania-dies-aged-85 The Guardian - Johnny Pacheco, co-founder of New York's Latin label Fania, dies aged 85]&lt;/ref&gt;

;14 fibberwarie
* ''Zuud-Amerika'': D'n Argentiense politicus [[Carlos Menem]], dae van 1989 bis 1999 presidentj van 't landj waor, sjtörf op 90-jäörige laeftied.

;13 fibberwarie
* ''Vereinigde Sjtaote'': De [[Senaat (Vereinigde Sjtaote)|Senaat]] sjprik ex-presidentj [[Donald Trump]] vrie van opsjteuke tot 'ne coup. Veur 'n veroerdeiling wier 'n twiedriede miejerheid nujig gewaes.

;10 fibberwarie
* ''Belsj'': De jezuïet en politicus [[Luc Verstreylen]], sjtichter van [[Groen|Agalev]], sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210210_97999786 De Standaard - Agalev-stichter Luc Versteylen (93) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen oetgaever [[Larry Flynt]], bekèndj van 't [[pornografie|pornoblaad]] ''[[Hustler]]'', sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2368182-amerikaanse-porno-uitgever-larry-flynt-78-overleden.html NOS.nl - Amerikaanse porno-uitgever Larry Flynt (78) overleden]&lt;/ref&gt;

;9 fibberwarie
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse jazzpianis [[Chick Corea]] sjtörf op 79-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://glidemagazine.com/253567/jazz-keyboard-legend-chick-corea-dies-at-79/ Glide Magazine - Jazz Keyboard Legend Chick Corea Dies at 79]&lt;/ref&gt;

;8 fibberwarie
* ''Sjport'': De Nederlandse loupster [[Els Vader]] sjtörf op 61-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.telegraaf.nl/sport/1202492278/voormalig-topatlete-els-vader-61-overleden De Telegraaf - Voormalig topatlete Els Vader (61) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse soulzengeres [[Mary Wilson]], bekèndj van [[The Supremes]], sjtörf op 76-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.foxla.com/news/mary-wilson-of-the-iconic-music-group-the-supremes-dies-at-76 Fox11 - Mary Wilson of the iconic music group, The Supremes, dies at 76]&lt;/ref&gt;

;7 fibberwarie
* ''Sjport'': De 55e editie van de [[Super Bowl]] weurt gewonne door de [[Tampa Bay Buccaneers]], die de [[Kansas City Chiefs]] mit 31-9 versjlaon.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6115040/tampa-bay-buccaneers-wint-super-bowl-zevende-titel-voor-tom-brady-43.html Nu.nl - Tampa Bay Buccaneers wint Super Bowl, zevende titel voor Tom Brady (43)]&lt;/ref&gt;

;5 fibberwarie
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse rockband [[Golden Earring]] sjtop per direk naodet bekèndj weurt det gitaris [[George Kooymans]] aan [[ALS]] liet en neet mie kan optrejje.&lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/show/ziekte-george-kooymans-betekent-einde-van-golden-earring-dit-is-een-doodsklap~aab3d5b1/ AD.nl - Ziekte George Kooymans betekent einde van Golden Earring: ‘Dit is een doodsklap’]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Canadesen acteur [[Christopher Plummer]] sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://variety.com/2021/film/news/christopher-plummer-dead-sound-of-music-1234901760/ Variety - Christopher Plummer, Legendary ‘Sound of Music’ Star, Dies at 91]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandsen [[hónkbal]]ler [[Hans Urbanus]] sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2367677-honkbalpionier-han-urbanus-op-93-jarige-leeftijd-overleden.html NOS.nl - Honkbalpionier Han Urbanus op 93-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;3 fibberwarie
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje zenger-sjriever [[Kris De Bruyne]] sjtörf op 70-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210204_93953579 De Standaard - Vlaamse muzieklegende Kris De Bruyne (70) overleden]&lt;/ref&gt;

;2 fibberwarie
* ''Vereinig Keuninkriek'': De Britse veteraan [[Tom Moore]] sjtörf op 100-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/uk-england-beds-bucks-herts-55881753 BBC News - Captain Sir Tom Moore dies in hospital with coronavirus]&lt;/ref&gt;

;1 fibberwarie
* ''Zuudoes-Azië'': 't Laeger in [[Myanmar]] begeit 'ne sjtaotsgreep en arresteert [[Aung San Suu Kyi]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6113620/leger-myanmar-pleegt-staatsgreep-omstreden-aung-san-suu-kyi-opgepakt.html Nu.nl - Leger Myanmar pleegt staatsgreep, omstreden Aung San Suu Kyi opgepakt]&lt;/ref&gt;

===jannewarie===
;30 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': De Britse elektronicamuzikant en producent [[SOPHIE]] kump op 34-jäörige laeftied óm.&lt;ref&gt;[https://mixmag.net/read/musician-sophie-died-news Mizmag - Musician SOPHIE has died]&lt;/ref&gt;

;28 jannewarie
* ''Weitesjap'': De Nederlandse sjemis [[Paul Crutzen]], dae in 1995 de [[Nobelpries]] in de Sjemie won óm zien óngerzeuk nao de [[ozonlaog]], sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2366382-nobelprijswinnaar-scheikunde-paul-crutzen-overleden.html NOS.nl - Nobelprijswinnaar scheikunde Paul Crutzen overleden]&lt;/ref&gt;

;23 jannewarie
* ''Sjport'': [[Tom Dumoulin]] zeet veur oonbepaolden tied te stoppe mèt fietsrenne.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/wielrennen/6107452/ongelukkige-dumoulin-30-stopt-voor-onbepaalde-tijd-met-wielrennnen.html?redirect=1 Nu.nl - Ongelukkige Dumoulin (30) stopt voor onbepaalde tijd met wielrennnen]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse talkshowprizzentator [[Larry King]], bekèndj van ónger mie [[CNN]], sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://twitter.com/kingsthings/status/1352960673978880000 Twitter - @kingsthings - officieel berich]&lt;/ref&gt;
* ''Róslandj'': In diverse sjtei demonstrere luuj taege de arrestatie van oppositieleier [[Aleksander Navalni]]. D'n ómvank van de proteste is veur Róslandj van óngekènde gruutde.
* ''Nederlandj'': Drek nao de inveuring van de aovendklok kump 't op [[Urk]] tot relle en versjendeleringe. De volgenden daag gief 't relle in gans 't landj.

;22 jannewarie
* ''Sjport'': D'n Amerikaansen [[hónkbal]]ler [[Hank Aaron]] sjtörf op 86-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6106202/amerikaanse-honkballegende-hank-aaron-op-86-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Amerikaanse honkballegende Hank Aaron op 86-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;21 jannewarie
* ''Nederlandj'': De [[Twiede Kamer]] sjtump in samesjpraok mit 't kabinèt veur 'n [[aovendklok]] tösje 21.00 en 4.30, die vanaaf 23 jannewarie mót ingaon. De maotraegel is gemeindj óm, in verbandj mit de COVID-19-pandemie, illegaal fieskes taege te gaon.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6103926/kamer-achter-avondklok-vanaf-zaterdag-binnenblijven-tussen-2100-en-430-uur.html Nu.nl - Kamer achter avondklok: vanaf zaterdag binnenblijven tussen 21.00 en 4.30 uur]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje sjtripteikenaer [[Jean Graton]] sjtörf op 97-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.michelvaillant.com/actualite.php?id=261 Michel Vaillant - Jean Graton nous a quittés]&lt;/ref&gt;

;20 jannewarie
* ''Vereinigde Sjtaote'': [[Joe Biden]] weurt beëidig es de 46e [[Lies van presidente van de Vereinigde Sjtaote|presidentj van de]] [[Vereinigde Sjtaote van Amerika]], en [[Kamala Harris]] es ziene vice-presidentj. Ze volge respectievelik [[Donald Trump]] en [[Mike Pence]] op.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[CNN]]&lt;/ref&gt;

;18 jannewarie
* ''Nederlandj'': [[Lilianne Ploumen]] weurt veurgedrage es nuie fractieveurzitster van de [[PvdA]]. Ze zouw in die functie [[Lodewijk Asscher]] mote opvolge.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6102573/lilianne-ploumen-voorgedragen-als-nieuwe-lijsttrekker-van-pvda.html Nu.nl - Lilianne Ploumen voorgedragen als nieuwe lijsttrekker van PvdA]&lt;/ref&gt;

;16 jannewarie
* ''Duutsjlandj'': De [[CDU]] keus zich [[Armin Laschet]] es nuje partieliejer. Hae geit [[Angela Merkel]] in die functie opvolge.&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/aktuell/politik/inland/kommentar-mit-armin-laschet-geht-die-cdu-auf-nummer-sicher-17149342.html Frankfurter Allgemeine - Mit Laschet auf Nummer Sicher]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse producentj [[Phil Spector]] sjtörf op 81-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.tmz.com/2021/01/17/phil-spector-dead-dies-81/ TMZ - Phil Spector dead at 81]&lt;/ref&gt;

;15 jannewarie
* ''Nederlandj'': 't [[Kabinèt-Rutte III]] treujt aaf óm de [[Toesjlage-affair]]. Ómdet de verkezinge al in 't versjeet ligke, is dit in de ierste plaatsj 'n symbolische daod.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/collectie/13855/artikel/2364513-kabinet-rutte-iii-gevallen-om-vernietigend-rapport-toeslagaffaire NOS.nl - Kabinet-Rutte III gevallen om vernietigend rapport toeslagaffaire]&lt;/ref&gt;
* ''Zuudoes-Azië'': Op [[Celebes]] vèntj 'nen aerdsjóddel plaats mit 'n krach van 6,2. Tientalle luuj kómme óm, väöl hóngerde rake gewóndj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6102362/ruim-800-gewonden-door-aardbeving-op-sulawesi-nog-vier-mensen-overleden.html Nu.nl - Ruim 800 gewonden door aardbeving op Sulawesi, nog vier mensen overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Franse motorcoureur [[Pierre Cherpin]] sjtörf op 52-jäörige laeftied, naodet hae vief daag iejer in de [[Dakarrally]] waor veróngelök.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport/6102102/franse-motorcoureur-cherpin-52-overlijdt-vijf-dagen-na-val-in-dakar-rally.html Nu.nl - Franse motorcoureur Cherpin (52) overlijdt vijf dagen na val in Dakar Rally]&lt;/ref&gt;

;14 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': D'n Duutsjen illusionis [[Siegfried Fischbacher]] (van 't duo [[Siegfried &amp; Roy]]) sjtörf op 81-jäörige laeftied aan [[sjlókdermkanker]].&lt;ref&gt;[https://www.focus.de/kultur/vermischtes/im-alter-von-81-jahren-nach-krebsdiagnose-star-magier-siegfried-fischbacher-ist-gestorben_id_12868600.html Focus.de - Nach Krebsdiagnose: Star-Magier Siegfried Fischbacher ist gestorben]&lt;/ref&gt;

;13 jannewarie
* ''Noord-Amerika'': [[Donald Trump]] weurt in 't [[Hoes van Aafgevaerdigde (Vereinigde Sjtaote)|Hoes van Aafgevaerdigde]] officieel aangeklaag óm de couppoging van 'n waek iejer. 't Is d'n twiede kier det 'n aafzèttingsproceduur taegen 'm in gank weurt gezat.

;9 jannewarie
* ''Zuuoes-Azië'': Kort nao 't opsjtiege sjtort vlöch 182 van [[Sriwijaya Air]], van [[Jakarta]] nao [[Pontianak]], in zie mit 62 luuj aan baord.

;8 jannewarie
* ''Vereinigde Sjtaote'': Sociaal medium [[Twitter]] blokkeert 't account van [[Donald Trump]] permanent. Es rae neump 't diverse geweldsverhierlikinge en greujende geweldsdreiging ónger zienen aanhank. Trump haet 't platform es presidentj geraegeld veur officieel bekèndjmakinge en communicatie gebroek.&lt;ref&gt;[https://blog.twitter.com/en_us/topics/company/2020/suspension.html Twitter Blog - Permanent suspension of @realDonaldTrump]&lt;/ref&gt;

;6 jannewarie
* ''Vereinigde Sjtaote'': Dewiel e debat veur de formeel verkezing van [[Joe Biden]] es presidentj löp, dringe demonsjtrante, aangevuurd door d'n oettraejende presidentj [[Donald Trump]], mit geweld 't [[Capitool (Washington)|Capitool]] in.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/politics/live-news/congress-electoral-college-vote-count-2021/h_827fbc8cf8d03aba895c3a2f858d12ec CNN - US Capitol on lockdown after escalating situation among demonstrators]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': In Nederlandj begintj de vaccinatie taege [[COVID-19]]. Door diverse probleme is ze in dit landj rillatief laat op gank gekómme.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6100359/coronavaccinatie-van-start-eerste-zorgmedewerker-ingeent-in-veghel.html Nu.nl - Coronavaccinatie van start: eerste zorgmedewerker ingeënt in Veghel]&lt;/ref&gt;

;5 jannewarie
* ''Sjport'': De Britse voetballer [[Colin Bell]] sjtörf op 74-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.mancity.com/news/mens/colin-bell-khaldoon-al-mubarak-63745469 Manchester City - Colin Bell: 1946-2021]&lt;/ref&gt;

;4 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse actries [[Lance O'Brien]] sjtörf op 65-jäörige laeftied nao complicaties van 'n blaasóntsjtaeking.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6100305/partner-van-bondgirl-tanya-roberts-bevestigt-haar-overlijden-na-misverstand.html Nu.nl - Partner van bondgirl Tanya Roberts bevestigt haar overlijden na misverstand]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': De Nederlandse natuurkónjige [[Martinus Veltman]] ([[Nobelpries]] in de Natuurkónde 1999) sjtörf op 89-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.uu.nl/nieuws/nobelprijswinnaar-martinus-veltman-overleden Nu.nl - Nobelprijswinnaar Martinus Veltman overleden]&lt;/ref&gt;

;3 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': De Britse beatzenger [[Gerry Marsden]], bekèndj van [[Gerry &amp; The Pacemakers]], sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6099991/youll-never-walk-alone-zanger-gerry-marsden-78-overleden.html Nu.nl - You'll Never Walk Alone-zanger Gerry Marsden (78) overleden]&lt;/ref&gt;

;2 jannewarie
* ''Afrika'': In [[Niger]], kortbie de grens mit [[Mali]], weurt 'nen aansjlaag op börgers geplaeg, woebie tientalle doeje valle.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210102_97541107 De Standaard - Zware aanslag in grensgebied van Niger]&lt;/ref&gt;

;1 jannewarie
* ''Kóns en cultuur'': De Portugese [[fado]]zenger [[Carlos do Carmo]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20210101_97502793 De Standaard - Portugal kondigt nationale dag van rouw af om ‘de stem van Lissabon’ te herdenken]&lt;/ref&gt;

==2020==
===december===
;29 december
* ''Zuudoes-Europa'': In [[Kroatië]] vèntj 'nen [[aerdsjóddel]] mit 'n krach van 6,4 plaats. Zeker zès luuj kómme hiebie óm en tientalle rake gewóndj. De sjók is bis in Duutsjlandj te veule.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6099248/zeker-zes-doden-en-tientallen-gewonden-na-aardbeving-in-kroatie.html Nu.nl - Zeker zes doden en tientallen gewonden na aardbeving in Kroatië]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Franse mode-óntwerper [[Pierre Cardin]] sjtörf op 98-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2020/12/29/le-couturier-francais-pierre-cardin-est-mort_6064748_3382.html Le Monde - Le couturier français Pierre Cardin est mort]&lt;/ref&gt;

;27 december
* ''Nederlands Limburg'': Veur 't hoes in [[Naer]] van Jos Emants, misdaodjournalis van [[De Limburger]], weurt 'nen handjgranaat gelag.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6098907/handgranaat-aangetroffen-voor-huis-misdaadjournalist-de-limburger.html Nu.nl - Handgranaat aangetroffen voor huis misdaadjournalist De Limburger]&lt;/ref&gt;

;24 december
* ''Europa, Vereinig Keuninkriek'': De [[EU]] en 't [[Vereinig Keuninkriek]] sjlete 'n hanjelsakkoord wat per 1 jannewarie mót ingaon. Dit akkoord waor nujig ómdet dan d'n euvergankstied vanaaf de [[Brexit]] aaflöp.
* ''Kóns en cultuur'': D'n Israëlische violis [[Ivry Gilits]] sjtörf op 98-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nporadio4.nl/podium/nieuws/7051-violist-ivry-gitlis-98-overleden NPO Radio 4 - Violist Ivry Gitlis (98) overleden]&lt;/ref&gt;

;23 december
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse rockmuzikantj [[Leslie West]] sjtörf op 75-jäörige laeftied aan 'nen hertaanval.&lt;ref&gt;[https://lflmagazine.nl/nieuws/in-memoriam-leslie-west-1945-2020 Lust for Life - In memoriam: Leslie West (1945-2020)]&lt;/ref&gt;

;22 december
* ''Belsj'': Op 't Belsj waere de ierste luuj taege [[COVID-19]] gevaccineerd.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201222_95373537 De Standaard - Jos Hermans (96) krijgt als eerste Vlaming coronavaccin: ‘Ik hoop honderd jaar te worden’]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': 't Brits model [[Stella Tennant]] sjtörf op 50-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.vogue.com/article/stella-tennant-obituary Vogue - Stella Tennant, the Iconic British Model, Has Died at 50]&lt;/ref&gt;

;19 december
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen acteur [[Bram van der Vlugt]] sjtörf op 86-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/media/6097691/acteur-bram-van-der-vlugt-op-86-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Acteur Bram van der Vlugt op 86-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Groet-Brittannië en Ierland'': De regering van 't [[Vereinig Keuninkriek]] lègk 't zuudoeste van 't landj zjwaor quarantainemaotraegele op naodet hie 'n nuuj, zier besjmettelike [[mutatie]] van 't [[SARS-CoV-2]] ('t virus wat [[COVID-19]] veroerzaak) hel óm zich haer griep. Versjillende lenj verbeeje of beperke reize van en nao 't landj.

;14 december
* ''Nederlandj'': De Nederlandse regering sjtèlt veur d'n twiede wiedgaonde quarantainemaotraegele in. Ónger mie neet-essentieel winkele waere gesjlaote.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6096677/rutte-vraagt-nederland-nogmaals-om-grote-offers-in-strijd-tegen-corona.html Nu.nl - Rutte vraagt Nederland nogmaals om grote offers in strijd tegen corona]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': 't [[KWPN|Nederlands]] dressuurpaerd [[Totilas]], veural bekèndj van zien kure mit [[Edward Gal]], sjtörf op 20-jäörige laeftied nao 'n [[koliek]]. Totilas weurt algemein gezeen es 't bèste dressuurpaerd oets.&lt;ref&gt;[https://www.bokt.nl/forums/viewtopic.php?f=11&amp;t=2013475 Bokt.nl - Dressuurlegende Totilas overleden]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.eurodressage.com/2020/12/15/totilas-global-dressage-sensation-passed-away Eurodressage - Totilas, Global Dressage Sensation, Passed Away]&lt;/ref&gt;

;12 december
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse [[country]]zenger [[Charley Pride]], d'n ierste groete zjwarte countrysjter, sjtörf op 86-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/music/news/charley-pride-dead-dies-country-music-legend-1234852402/ Variety.com - Charley Pride, Country Music’s First Black Superstar, Dies of COVID-19 at 86]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britsen oteur van sjpionageromans [[John le Carré]] sjtörf op 89-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/books/2020/dec/13/john-le-carre-author-of-tinker-tailor-soldier-spy-dies-aged-89 The Guardian - John le Carré, author of Tinker Tailor Soldier Spy, dies aged 89]&lt;/ref&gt;

;11 december
* ''Kóns en cultuur'', ''Nederlands Limburg'': De Mestreechter zenger en gitaris [[René Innemee]], oonder andere bekènd vaan [[The Press]] en The Revival Band, störf mèt 'ne leeftied vaan 69 jaor aajd.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/zanger-rene-innemee-overleden?context=topstory 1limburg - Zanger René Innemee overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Zuud-Koreaanse rezjisseur [[Kim Ki-duk]] sjtörf op 59-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6096121/zuid-koreaanse-regisseur-kim-ki-duk-59-overleden-aan-gevolgen-coronavirus.html Nu.nl - Zuid-Koreaanse regisseur Kim Ki-duk (59) overleden aan gevolgen coronavirus]&lt;/ref&gt;
* ''Economie'': De Belzjen óngernummer [[Roland D'Ieteren]] sjtörf op 78-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201211_93801891 De Standaard - Baron Roland D’Ieteren overleden]&lt;/ref&gt;

;10 december
* ''Sjport'': D'n Italiaanse voetballer [[Paolo Rossi]], algemeen gezeen es eine van de bèste sjpaelers van zie landj, sjtörf op 64-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6095752/legendarische-italiaanse-voetballer-paolo-rossi-64-overleden.html Nu.nl - Legendarische Italiaanse voetballer Paolo Rossi (64) overleden]&lt;/ref&gt;

;7 december
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse tillevisiemaeker [[Ursul de Geer]] sjtörf op 74-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/media/6095411/televisiemaker-en-regisseur-ursul-de-geer-op-74-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Televisiemaker en regisseur Ursul de Geer op 74-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse sjriever, oetgaever en mediafiguur [[Martin Ros]] sjtörf op 83-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6095460/schrijver-martin-ros-op-83-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Schrijver Martin Ros op 83-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;5 december
* ''Kóns en cultuur'': Op de [[Matinee op de Vrije Zaterdag]] geit ''May'' van [[Louis Andriessen]] in premièr. 't Weurt 't lèste werk van Andriessen, dae aan de krenkde van Alzheimer liet.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[NPO Radio 4]]&lt;/ref&gt;

;2 december
* ''Frankriek'': De Franse politicus [[Valéry Giscard d'Estaing]], [[Lies vaan staotshoofde vaan Fraankriek|presidentj]] van 1974 bis 1981, sjtörf op 94-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2020/12/02/valery-giscard-d-estaing-ancien-president-de-la-republique-est-mort_6061969_3382.html Le Monde - Valéry Giscard d’Estaing, ancien président de la République, est mort]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer en prizzentator [[Frank Kramer]] sjtörf op 73-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/media/6094127/presentator-en-oud-voetballer-frank-kramer-op-73-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Presentator en oud-voetballer Frank Kramer op 73-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;1 december
* ''Duutsjlandj'': In [[Trier]] veurt 'ne man expres in op winkelend pebliek. Hiebie kómme vief luuj óm.&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/aktuell/gesellschaft/kriminalitaet/trier-nach-der-amokfahrt-eine-versehrte-stadt-17081748.html Frankfurter Allgemeine - Eine versehrte Stadt]&lt;/ref&gt;

===november===
;28 november
* ''Kóns en cultuur'': De Britsen acteur [[David Prowse]], veural bekèndj in ziene rol van [[Darth Vader]], sjtörf op 85-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-55117704 BBC News - Dave Prowse: Darth Vader actor dies aged 85]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.thesun.co.uk/tvandshowbiz/13332754/darth-vader-actor-dave-prowse-died-of-covid/ The Sun - David Prowse dead – Darth Vader actor, 85, died of coronavirus after two-week hospital battle]&lt;/ref&gt;

;25 november
* ''Sjport'': D'n Argentiense voetballer [[Diego Maradona]], algemein gezeen es eine van de groetste voetballers oets, sjtörf op 60-jäörige laeftied aan 'nen hertsjtilsjtandj.&lt;ref&gt;[https://g1.globo.com/globonews/estudio-i/video/maradona-morre-aos-60-anos-9051206.ghtml GloboNews - Maradona morre aos 60 anos]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlands Limburg'', ''Natuur en Milieu'': Aan d'n [[Ezerbaak]] weurt 'n veur Nederlandj nuuj soort [[sjlekke|sjlek]] gevónge, ''[[Daudebardia rufa]]''.&lt;ref&gt;[https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=26970 Nature Today - Nieuwe Nederlandse halfnaaktslak]&lt;/ref&gt;

;23 november
* ''Vereinigde Sjtaote'': [[Donald Trump]] sjtump toe in 't beginne van de machseuverdrach nao [[Joe Biden]].
* ''Nederlandj'': [[Thierry Baudet]] sjtop es aanveurder es liestrèkker van 't [[Forum voor Democratie]], de partie die hae zelf haet opgerich. Aanleiing is e sjendal mit de jóngere-aafdeiling van de partie.&lt;ref&gt;[https://www.nrc.nl/nieuws/2020/11/23/thierry-baudet-stopt-als-lijsttrekker-en-leider-forum-voor-democratie-a4021092?utm_source=twitter&amp;utm_medium=social&amp;utm_campaign=twitter&amp;utm_content=&amp;utm_term=20201118 NRC Handelsblad - Thierry Baudet stopt als lijsttrekker en leider Forum voor Democratie]&lt;/ref&gt;

;20 november
* ''Nederlands Limburg'': Jos B. weurt tot 12 jaor gevangenissjtraof veroerdeild veur 't misbroeke en al of neet expres verwörge van [[Nicky Verstappen]], plus zès maondj veur 't bezit van [[kènjerporno]]. Hae zaet direk in hoeger beroop te gaon.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6091710/jos-b-krijgt-12-jaar-cel-voor-misbruiken-nicky-verstappen-met-fatale-afloop.html Nu.nl - Jos B. krijgt 12 jaar cel voor misbruiken Nicky Verstappen met fatale afloop]&lt;/ref&gt;

;19 november
* ''Weitesjap'': De [[radiotelescoop]] in de [[Puerto Rico|Puerto Ricaanse]] sjtad [[Arecibo]] weurt aafgesjreve. De sjaoj van diverse orkane bliek neet mie te ripperere.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/wetenschap/6091651/iconische-arecibo-radiotelescoop-in-puerto-rico-niet-meer-te-repareren.html Nu.nl - Iconische Arecibo-radiotelescoop in Puerto Rico niet meer te repareren]&lt;/ref&gt;

;18 november
* ''Sjport'': De Nederlandse voetbalkeeper [[Pim Doesburg]] sjtörf op 77-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6091262/oud-keeper-en-eredivisie-recordhouder-pim-doesburg-77-overleden.html Nu.nl - Oud-keeper en Eredivisie-recordhouder Pim Doesburg (77) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Belsj'': De Belzje politicus [[Willy Kuipers]] ([[Volksunie]], [[N-VA]]) sjtörf op 83-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201118_93926764 Volksunie-nestor Willy Kuijpers overleden]&lt;/ref&gt;

;16 november
* ''Sjport'': [[Harry van Raaij]], ex-veurzitter van [[PSV]], sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.psv.nl/nieuwspagina/artikel/harry-van-raaij-overleden-.htm PSV - Harry van Raaij overleden]&lt;/ref&gt;

;15 november
* ''Sjport'': [[Lewis Hamilton]] wintj de [[Grand Prix]] van Turkije en haolt hiemit ziene zevende waereldtitel. Hiemit kump hae op gelieke huugde mit [[Michael Schumacher]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/formule-1/6090550/hamilton-pakt-historische-zevende-wereldtitel-in-stijl-met-zege-in-turkije.html Nu.nl - Hamilton pakt historische zevende wereldtitel in stijl met zege in Turkije]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlands Limburg'': E protes tege Zwarte Piet op de [[Vriethof (Mestreech)|Vriethof]] weurt veurtijeg aofgebroke nao oonder mie dreiging vaan tegedemonstrante.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6090599/kozp-betogers-verlaten-maastricht-vanuit-geheime-locatie-na-onrustige-dag.html Nu.nl - KOZP-betogers verlaten Maastricht vanuit 'geheime locatie' na onrustige dag]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n [[India]]sen acteur [[Soumitra Chatterjee]] sjtörf op 85-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://indianexpress.com/article/lifestyle/life-style/soumitra-chatterjee-no-more-some-lesser-known-facts-about-the-acting-stalwart-7052381/#:~:text=a%20real%20competition.-,Apart%20from%20being%20a%20talented%20actor%2C%20Chatterjee%20was%20also%20known,Honneur%20%E2%80%93%20France's%20highest%20civilian%20honour. The Indian Express - Soumitra Chatterjee no more: Some lesser-known facts about the acting stalwart]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': 'ne Chinesen investeerder köp de Vlaamse [[doevesport|sjportdoef]] New Kim veur e recordbedraag van 1,6 miljón euro.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201115_94001084 De Standaard - New Kim uit Berlaar is ‘duurste duif ooit in Europa’ na veiling voor 1,6 miljoen euro]&lt;/ref&gt;
* ''Zuud-Amerika'': Zès daag nao 't óntsjlaag van Martin Vizcarra es presidentj van [[Peru]] lèk zienen opvolger Manuel Merino, es gevolg van zjwaor proteste wobie zelfs 'nen doeje vilt, 't werk alweer denaer.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201115_96389574 De Standaard - Peruaanse interimpresident Merino treedt af na dodelijke protesten]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje radiopresentatries [[Lutgart Simoens]] sjtörf op 92-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201115_97108348 De Standaard - Radiopresentatrice Lutgart Simoens overleden]&lt;/ref&gt;

;13 november
* ''Vereinig Keuninkriek'': De Britse massamaordenaer [[Peter Sutcliffe]], baeter bekèndj es de 'Yorkshire Ripper', sjtörf op 74-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/uk-england-54874713 BBC News - Yorkshire Ripper Peter Sutcliffe dies]&lt;/ref&gt;

;11 november
* ''Midde-Oeste'': Prins [[Chalifa bin Salman al-Chalifa]], premier van [[Bahrein]] saer de ónaafhenkelikheid in 1971, sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201111_94070289 De Standaard - Langstzittende premier ter wereld overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Oes-Azië'': De ganse prodemocratische oppositie van [[Hong Kong]] sjtap oet protes op naodet de Chinese regering veer van hun collega's haet óntsjlage.&lt;ref&gt;[https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3109454/mass-resignation-hong-kong-opposition-lawmakers-after South China Morning Post - Mass resignation of Hong Kong opposition lawmakers after Beijing rules on disqualification]&lt;/ref&gt;

;10 november
* ''Oes-Europa'': [[Armenië]], [[Azerbeidzjan]] en [[Róslandj]] sjlete 'n euvereinkóms veur 'n inj te make ane [[Kreeg in Hoeëg-Karabach (2020)|kreeg]] euvere betwisde regio [[Hoeg-Karabach]]. Presidentj [[Poetin]] sjik twiedoezend soldaote nao de frontlinie veur de vraej te beware.&lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/buitenland/woedende-armeniers-bestormen-regeringsgebouw-na-vredesdeal~a04effb0/ ''Woedende Armeniërs bestormen regeringsgebouw na vredesdeal''. AD - 10 november 2020]&lt;/ref&gt; 

;9 november
* ''Weitesjap'': Tesrizzeltate gaeve aan det 't [[vaccin]] taege [[COVID-19]] det de firma [[Pfizner]] óntwikkelt, veur 90% effectief is en gein groete biewirkinge kèntj.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/world/2020/nov/09/covid-19-vaccine-candidate-effective-pfizer-biontech The Guardian - Covid-19 vaccine candidate is 90% effective, says Pfizer]&lt;/ref&gt;
* ''Afrika'': Moslimextremiste vermaorde volgens sjtaotsmedia in 't naorde van [[Mozambique]] mie es 50 börgers.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/world-africa-54877202 BBC News - Militant Islamists 'behead more than 50' in Mozambique]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': 't Kabinèt kónjig aan 't aafsjtaeke van vuurwerk de kómmende jaorwisseling gans te verbeeje, óm d'n drök op de zörg in de COVID-19-pandemie neet wiejer te verhoege.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2355867-kabinet-komt-voor-dit-jaar-met-algeheel-vuurwerkverbod.html NOS.nl - Kabinet komt voor dit jaar met algeheel vuurwerkverbod]&lt;/ref&gt;
* ''Zuud-Amerika'': 't Parlemènt van [[Peru]] zèt de van [[corruptie]] besjöldigde presidentj [[Martín Vizcarra]] aaf.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6089395/peruaanse-president-vizcarra-afgezet-door-parlement.html Nu.nl - Peruaanse president Vizcarra afgezet door parlement]&lt;/ref&gt;

;8 november
* ''Sjport'': [[Primož Roglič]] wintj de [[Runj van Sjpanje]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing [[Langs de Lijn]] ([[NPO]] Radio 1)&lt;/ref&gt;

;7 november
* ''Midde-Oeste'': De [[Vereinigde Arabische Emirate]] make hun sjtraofrech liberaalder. [[Alcohol]]gebroek, [[samewoene]] en [[zelfmaord]] waere gedecriminaliseerd, en [[iervraak]] weurt vanaaf noe es maord behanjeld.&lt;ref&gt;[https://www.aljazeera.com/news/2020/11/7/uae-announces-relaxing-of-islamic-laws-for-personal-freedoms Al Jazeera English - UAE announces relaxing of Islamic laws for personal freedoms]&lt;/ref&gt;

;6 november
* ''Kóns en cultuur'': De Britsen acteur [[Geoffry Palmer]] sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54838209 BBC News - Geoffrey Palmer, TV and film actor, dies at 93]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen animator [[Ken Spears]], bekèndj van [[Scooby Doo]], sjtörf op 82-jäörige laeftied aan de gevolge van dementie.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6089387/scooby-doo-bedenker-ken-spears-82-overleden.html Nu.nl - Scooby-Doo-bedenker Ken Spears (82) overleden]&lt;/ref&gt;

;3 november
* ''Naord-Amerika'': Bie presidentsverkezinge in de [[Vereinigde Sjtaote]] wintj d'n Democratische kandidaat [[Joe Biden]] van zienen taegesjtenjer, de zittende presidentj [[Donald Trump]]. D'n oetsjlaag liet dagelank op zich wachte en Trump weigert zie verlees te erkènne.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/politics/live-news/trump-biden-election-results-11-07-20/index.html CNN - Liveblog verkezinge: Joe Biden elected president] (titel op 7 november óm 18.00 oer Midde-Europesen tied)&lt;/ref&gt;
* ''Natuur en milieu'', ''Midde-Amerika'': Orkaan Eta kump aan landj in [[Nicaragua]]. Hae zal de daag dao-op in dat landj zoewie in [[Guatemala]], [[Cuba]] en [[Florida]] veur zoe'n 250 doeje zörge.

;2 november
* ''Oosteriek'': In [[Wene]] kómme bie 'nen aansjlaag op 'n synagoog veer luuj óm, diverse rake gewóndj. [[IS]] eis d'n aansjlaag op.
* ''Zuud-Azië'': Bie 'n sjeetpartie op de campus van de universiteit van [[Kaboel]] waere 35 luuj doedgesjote.
* ''Kóns en cultuur'': 't Kènjerleedje ''[[Baby shark]]'' haolt ''[[Despacito]]'' in es meisbekeke video op [[YouTube]]. Allebei zeen ze op det memènt zoe'n 7 miljard kier bezeen.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/music/2020/nov/02/baby-shark-becomes-most-viewed-youtube-video-ever-beating-despacito The Guardian - Baby Shark becomes most viewed YouTube video ever, beating Despacito]&lt;/ref&gt;

;1 november
* ''Nederlands Limburg'': In de bösj bie [[Gäöl (dörp)|Gäöl]] weurt 'n illegaal fjès gehawte. De pelitie bekeurt zwa'n hóngerd luuj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6087537/politie-grijpt-in-bij-illegaal-feest-limburg-zon-100-bekeuringen-uitgedeeld.html Nu.nl - Politie grijpt in bij illegaal feest Limburg, zo'n 100 bekeuringen uitgedeeld]&lt;/ref&gt;
* ''Oes-Azië'': Orkaan Goni kump in de [[Filipiene]] aan landj. Hae zal oetènjelek 24 doeje eise en enorm materieel sjaoj veroerzake.

===oktober===
;31 oktober
* ''Kóns en cultuur'': De Britsen acteur [[Sean Connery]] sjtörf op 90-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54761824 BBC News - Sean Connery: James Bond actor dies aged 90]&lt;/ref&gt;
* ''Belsj Limburg/Nederlands Limburg'': D'n [[Hasselt|Hesselse]] [[YouTube]]r [[Kastiop]] weurt doed trökgevónge in [[Stein]]. Hae waor al saer 23 oktober vermis.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201031_95244332 De Standaard - Vermiste Youtuber Kastiop dood teruggevonden in Nederland]&lt;/ref&gt;
* ''Duutsjlandj'': [[Vleegveld Berlin-Brandenburg]] geit nao 'n vertraging van jaore en 'n enorm euversjreiing van 't budget ènjelek aop.&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/auto-verkehr/der-neue-hauptstadtflughafen-ber-ist-endlich-eroeffnet-17029631.html Frankfurter Allgemeine - Der BER ist endlich eröffnet]&lt;/ref&gt;

;30 oktober
* ''Belsj'': De federaal regering kunjig wiedgaondje quarantainemaotraegele aan, wo-ónger 't sjlete van alle neet-essientieel gesjefte. Premier De Croo zaet wiejer det de maximaal bezètting van de intensieve zörg bekans is bereik.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201030_95924664 De Standaard - Overlegcomité kondigt ‘verstrengde lockdown’ aan: ‘Als intensieve volzet is, gaat de deur op slot’]&lt;/ref&gt;
* ''Zuudoos-Europa'': [[Turkieë]] en [[Griekelandj]] waere geraak daor 'ne krachtigen [[aerdsjóddel]]. 116 luuj vènje d'n doed, de mieste in Turkieë.
* ''Sjport'': De Britse voetballer [[Nobby Stiles]], sjpaeler in 't [[Ingels voetbalèlftal|Èngels team]] wat in 1966 de [[Wereldkampioensjap hierevoetbal|waereldtitel]] pakde, sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/football/2020/oct/30/nobby-stiles-world-cup-winner-with-england-1966-manchester-united-dies The Guardian - https://www.theguardian.com/football/2020/oct/30/nobby-stiles-world-cup-winner-with-england-1966-manchester-united-dies]&lt;/ref&gt;

;29 oktober
* ''Frankriek'': Bie 'nen terroristischen aansjlaag op 'n kirk in [[Nice]] kómme drie luuj óm 't laeve.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/societe/article/2020/10/29/attaque-au-couteau-a-nice-au-moins-un-mort-et-plusieurs-blesses-l-auteur-interpelle_6057753_3224.html Le Monde - Ce que l’on sait de l’attentat de Nice qui a coûté la vie à trois personnes]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinig Keuninkriek'': De [[Arbeierspartie (Vereinig Keuninkriek)|Arbeierspartie]] sjors häöre veurmaolige veurzitter [[Jeremy Corbyn]] nao e rapport van de [[Equality and Human Rights Commission]] wat zier kritisch is euver de rol van [[antisemitisme]] in de partie ónger Corbyn zie leiersjap.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/uk-politics-54730425 BBC News - Labour suspends Jeremy Corbyn over reaction to anti-Semitism report]&lt;/ref&gt;

;28 oktober
* ''Duutsjlandj, Frankriek'': Zoewel de Duutsje es de Franse regering veure sjtrenger maotraegele in taege de aanzjwellende golf van [[COVID-19]]-besjmettinge.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/planete/article/2020/10/28/reconfinement-ecoles-ehpad-deplacements-teletravail-les-principales-annonces-d-emmanuel-macron_6057710_3244.html Le Monde - Reconfinement « à partir de vendredi », écoles, déplacements : les principales annonces d’Emmanuel Macron]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/aktuell/gesellschaft/gesundheit/coronavirus/merkel-verkuendet-einigung-auf-neue-corona-regeln-17024368.html Frankfurter Allgemeine - Merkel verkündet „nationale Kraftanstrengung“]&lt;/ref&gt;

;25 oktober
* ''Sjport'': [[Lewis Hamilton]] wintj de Grand Prix van Portimão (Portugal). 't Is zien 92e GP-wins; hiemit brik hae 't record van [[Michael Schumacher]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/formule-1/6079409/hamilton-overtreft-schumacher-met-92e-zege-in-formule-1.html Nu.nl - Hamilton overtreft Schumacher met 92e zege in Formule 1]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Brit [[Tao Geoghegan Hart]] wintj de [[Runj van Italië]] door in de aafsjletende tiedrit raozetriekodraeger [[Jai Hindley]] te versjlaon.&lt;ref&gt;Liveoetzenjing NOS (Langs de Lijn)&lt;/ref&gt;
* ''Economie'': De [[Zuud-Korea]]anse zakeman [[Lee Kun-hee]], topman van [[Samsung]], sjtörf op 78-jäörige laeftied.
* ''Duutsjlandj'': [[Thomas Oppermann]] ([[SPD]]), vice-veurzitter van de Bóndsdaag, sjtörf op 66-jäörige laeftied bie de opname van 'ne film.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6086368/vicevoorzitter-duitse-bondsdag-zakt-in-bij-tv-opname-en-overlijdt.html Nu.nl - Vicevoorzitter Duitse Bondsdag zakt in bij tv-opname en overlijdt]&lt;/ref&gt;

;24 oktober
* ''Sjport'': [[VVV-Venlo]] [[VVV–Ajax (2020)|verluus in eige hoes met 0-13]] van [[AFC Ajax]]. Dit is de groeëtsten oetslaag dae oeëts in de [[Ieredevisie (hierevoetbal)|Ieëredevisie]] is naergezat.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport/6086082/ajax-wint-met-0-13-van-vvv-en-boekt-grootste-zege-ooit-in-eredivisie.html Nu.nl - Ajax wint met 0-13 van VVV en boekt grootste zege ooit in Eredivisie]&lt;/ref&gt;

;21 oktober
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse jazzdrumster [[Viola Smith]] sjtörf op 107-jäörige laeftied.

;20 oktober
* ''Kóns en cultuur'': De Britse rockmuzikantj [[Spencer Davies]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.birminghammail.co.uk/whats-on/music-nightlife-news/sixties-music-legend-who-gave-19135505?_ga=2.251779017.1973318446.1603206662-1216877794.1603206662 Birmingham Mail - Sixties music legend who gave his name to chart-topping band dies]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': 't Amerikaans ruumdetuug [[OSIRIS-REx]] nump e mónster van de asteroïed [[101955 Bennu]]. 't Tuug mót dit mónster mit trök numme nao de Aerd, wo gelierde 't wille óngerzeuke.

;18 oktober
* ''Sjport'': [[Mathieu van der Poel]] wintj de [[Runj van Vlaandere]] bie de mansluuj, en [[Chantal van den Broek-Blaak]] bie de vrouwluuj.&lt;ref&gt;Liveoetzenjing NOS&lt;/ref&gt;

;17 oktober
* ''Oceanië'': Bie verkezinge in [[Nuuj-Zielandj]] lik de [[Arbeierspartie (Nuuj-Zielandj)|Arbeierspartie]] van de zittende premier [[Jacinda Ardern]] aaf te gaon op 'n [[absolute mierderheid]]. Dit is saer de inveuring van de aeveraejige vertrejjing in 't landj nog noets veurgekómme.

;16 oktober
* ''Belsj'': De [[regering-De Croo]] kunjig, nao 'nen explosieve greuj van 't aantal [[COVID-19]]-gevel, drastische maotregele aan, wo-ónger 't sjlete van allen horeca, 'n bepèrke van toegesjtange contakte tot eint en 'n aovendjklok tösje twelf en vief.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201016_96323785 De Standaard  - Overzicht | Dit zijn de nieuwe coronamaatregelen in België]&lt;/ref&gt;
* ''Frankriek'': In [[Conflans]] ([[Île-de-France]]) sjniet 'nen achteenjäörige moslimextremis de kop aaf van 'ne lierer dae cartoons van Mohammed zouw höbbe getuindj.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/societe/article/2020/10/16/un-homme-decapite-dans-les-yvelines-le-parquet-antiterroriste-saisi-de-l-enquete_6056350_3224.html Le Monde - Attentat de Conflans : neuf personnes en garde à vue, dont des parents d’élèves et des proches du meurtrier]&lt;/ref&gt;

;15 oktober
* ''Nederlands Limburg'', ''Economie'': [[BMW]] kónjig aan det 't per 2023 geit sjtoppe mit de productie in [[VDL NedCar]]. Dees besjlissing brèngk 5.000 jobs in gevaor.&lt;ref&gt;[https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/15/bmw-stopt-met-autoproductie-bij-nederlandse-producent-vdl-nedcar-a4016125?utm_source=twitter&amp;utm_medium=social&amp;utm_campaign=twitter&amp;utm_content=&amp;utm_term=20200916 NRC.nl - BMW stopt met autoproductie bij Nederlandse producent VDL Nedcar]&lt;/ref&gt;
* ''Centraal-Azië'': Nao waeke van politieke chaos treujt de [[Kirgizië|Kirgizische]] presidentj [[Sooronbaj Zjeenbekov]] aaf. [[Sadyr Zjaparov]] volg häöm veurluipig op.

;13 oktober
* ''Nederlandj'': Nao 'n sjterke greuj van 't aantal [[COVID-19]]-gevalle sjtèlt de regering 'n aantal wiedgaonde maatraegele in, die ónger mie d'n horeca, de cultuursector en d'n amateursjport hel rake.
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse actries [[Conchata Ferrell]] sjtörf op 77-jäörige laeftied aan 'nen [[hertsjtilsjtandj]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6083758/two-and-a-half-men-actrice-conchata-ferrell-77-overleden.html Nu.nl - Two and a Half Men-actrice Conchata Ferrell (77) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse [[sjaatse|sjaatscoach]] [[Ab Krook]] sjtörf op 76-jäörige laeftied aan de gevolge van 'n harre-imfark.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/schaatsen/6084120/oud-schaatscoach-ab-krook-76-overleden-aan-gevolgen-herseninfarct.html Nu.nl - Oud-schaatscoach Ab Krook (76) overleden aan gevolgen herseninfarct]&lt;/ref&gt;

;12 oktober
* ''Weitesjap'': De Nobelpries in de Economie weurt oetgereik aan [[Paul R. Milgrom]] en [[Robert B. Wilson]] &quot;veur verbaeteringe aan de [[veilingstheorie]] en de oetvènjing van nuuj veilingformate.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2020/summary/ Nobel Prize.org - The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2020]&lt;/ref&gt;
* ''Natuur en milieu'': D'r [[juchtleërkeëver]] ''(Osmoderma eremita)'' is vuur 't ieësj seër 1946 weër i Nederlank jezieë, en waal in d'r [[Jaiajaad]] i [[Kirchroa]].&lt;ref&gt;[https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=26742 Nature Today - De juchtleerkever, een verdwenen gewaande kluizenaar herontdekt]&lt;/ref&gt;

;11 oktober
* ''Sjport'': De Sjpanjool [[Rafael Nadal]] wintj [[Roland Garros (tennistoernooj)|Roland Garros]] bie de mansluuj door in 't finaal in drie sets (6-0, 6-2, 7-5) van de Serf [[Novak Đoković]] te winne. 't Is al Nadal zien daartiende wins van Roland Garros.
* ''Sjport'': [[Mads Pedersen]] wintj [[Gent-Wevelgem]] bie de mansluuj, en [[Jorien D'hoore]] bie de vrouwluuj.
* ''Afrika'': De [[Nigeria]]anse regering óntbèntj de [[Special Anti-Robbery Squad]] nao zjwaor proteste taege wiedverbreid machsmisbroek binne dat korps.

;10 oktober
* ''Wes-Azië'': [[Armenië]] en [[Azerbeidzjan]] kómme 'nen tiejeleke waopesjtilsjtandj euverein.
* ''Kóns en cultuur'': De Sjpaanse actries [[Carmen Miranda]] sjtörf op 89-jäörige laeftied aan de [[krenkde van Alzheimer]].&lt;ref&gt;[https://www.elnacional.cat/enblau/ca/televisio/mor-carmen-sevilla-alzheimer-90-anys_546165_102.html El Nacional - Mor Carmen Sevilla, malalta d'Alzheimer, cinc dies abans de fer 90 anys]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Poolse [[Iga Świątek]] wintj [[Roland Garros (tennistoernooj)|Roland Garros]] bie de vrouwluuj door in 't finaal in twie sets (6-4, 6-2) van de Amerikaanse [[Sofia Kenin]] te winne.

;9 oktober
* ''Politiek'': De Nobelpries veur de Vrei weurt toegekèndj aan 't [[Waereldveujingsprogram]] &quot;veur zien insjpanninge veur hónger te bekampe, veur zien biedraag aan de verbaetering van veurwaerde veur vrei in door conflik geraak gebeed en óm 't hanjele es drievende krach achter insjpanninge óm 't gebroek van hónger es waope in oerlog en conflik te veurkómme.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2020/summary/ Nobel Prize.org - The Nobel Peace Prize 2020]&lt;/ref&gt;

;8 oktober
* ''Kóns en cultuur'': De Nobelpries in de Literatuur weurt toegekèndj aan [[Louise Glück]] &quot;óm häör ónmiskènbaar poëtische sjtum die mit sjtrakke sjoenheid 't individueel besjtaon universeel maak.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2020/bio-bibliography/ Nobel Prize.org - Biobibliographical notes]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n [[Iran|Iraanse]] [[Perzische klassieke meziek|klassieke musicus]] [[Mohammed-Reza Shajarian]] sjtörf op 80-jäörige laeftied aan [[neerkanker]].&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/10/09/world/mohammad-reza-shajarian-iran-legendary-classical-singer-dies/index.html CNN.com - Iran's legendary classical singer and composer Mohammad-Reza Shajarian dies]&lt;/ref&gt;

;7 oktober
* ''Weitesjap'': De Nobelpries in de Sjemie weurt toegekèndj aan [[Emmanuelle Charpentier]] en [[Jennifer Doudna]] veur de oetvènjing van 'n methood veur genoomaanpassing.&lt;ref&gt;https://www.nobelprize.org/ Nobel Prize.org - Livestream]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Fransoos [[Julian Alaphilippe]] wintj de [[Braobentse Piel]].
* ''Weitesjap'': De Mexicaanse sjemicus [[Mario Molina]], dae in 1995 (mit) de Nobelpries in de Sjemie kreeg toegekèndj veur zien óngerzeuk nao 't laok in de ozonlaog, sjtörf op 77-jäörige laeftied.

;6 oktober
* ''Weitesjap'': De Nobelpries in de Natuurkónde weurt toegekèndj aan [[Roger Penrose]] &quot;óm de óntdèkking det de vörming van [[zwart look|zjwarte laoker]] 'n solide veursjpelling van de [[algemein relativiteitstheorie]] is&quot;, en aan [[Reinhard Gensel]] en [[Andrea Ghez]] &quot;óm de óntdèkking van e [[supermassief zjwart laok]] in 't midde van de Milkwaeg.&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2020/summary/ Nobel Prize.org - The Nobel Prize in Physics 2020]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlands-Amerikaanse gitaris [[Eddie van Halen]], bekèndj van d'n hardrockband [[Van Halen]], sjtörf op 65-jäörige laeftied aan kaelkanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6082296/rockster-eddie-van-halen-65-overleden-aan-gevolgen-keelkanker.html?redirect=1 Nu.nl - Rockster Eddie van Halen (65) overleden aan gevolgen keelkanker]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse [[rocksteady]]/proto-reggaezenger [[Johnny Nash]] sjtörf op 80-jäörige laeftied.

;5 oktober
* ''Weitesjap'': De [[Nobelpries]] in de Genaeskónde weurt toegekèndj aan [[Harvey J. Alter]], [[Michael Houghton]] en [[Charles M. Rice]] &quot;óm de óntdèkking van 't [[hepatitis-C]]-virus.&quot;&lt;ref&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2020/summary/ Nobel Prize.org - The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2020]&lt;/ref&gt;

;4 oktober
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen interieuróntwerper [[Jan des Bouvrie]] sjtörf op 78-jäörige laeftied aan prostaatkanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6081816/ontwerper-jan-des-bouvrie-op-78-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Ontwerper Jan des Bouvrie op 78-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Japanse modeóntwerper [[Kenzo Takada]] sjtörf  op 81-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20201004_96058048 De Standaard - Bezieler van modemerk Kenzo overleden aan het coronavirus]&lt;/ref&gt;
* ''Oceanië'': De bevolking van [[Nuuj-Caledonië]] sjtump in e twiede rifferendum opnuuj taege ónaafhenkelikheid van [[Frankriek]].
* ''Sjport'': De Sjloveen [[Primož Roglič]] wintj [[Luuk-Bastenake-Luuk]] bie de mansluuj; de Britse [[Lizzie Deignan]] wintj bie de vrouwluuj.

;3 oktober
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen acteur [[Thomas Jefferson Byrd]] weurt op 70-jäörige laeftied vermaord.&lt;ref&gt;[https://www.tmz.com/2020/10/04/spike-lee-films-actor-thomas-jefferson-byrd-murdered-atlanta/ TMZ -  Thomas Jefferson Byrd Spike Lee Films Actor Murdered ... Multiple Gunshot Wounds to the Back ]&lt;/ref&gt;

===september===
;30 september
* ''Belsj'': Nao 'n formatie van 493 daag kump 'n coalitie van [[CD&amp;V]], [[Open VLD]], [[SP.A]], [[Groen]], [[MR]], [[PS]] en [[Ecolo]] mit e regeerakkaord. [[Alexander De Croo]] (Open VLD) weurt de nuje premier.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200930_92302175 De Standaard - Wie worden de nieuwe ministers? Vivaldi lijkt frisse maar onervaren ploeg te worden]&lt;/ref&gt; D'n daag dao-op lègk de [[regering-De Croo]] d'n eid aaf.
* ''Sjport'': D'n [[Amstel Gold Race]], dae op 10 oktober zouw waere ingehaold, geit toch neet door naodet de Nederlandse regering sjtrenger maotraegele veur samekómste haet ingeveurd.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport/6080857/amstel-gold-race-geschrapt-vanwege-aangescherpte-coronamaatregelen.html?redirect=1 Nu.nl - Amstel Gold Race geschrapt vanwege aangescherpte coronamaatregelen]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Anna van der Breggen]] wintj de [[Welzje Piel]] bie de vrouwlui, de Zjwitser [[Marc Hirschi]] wintj bie de mansluuj.

;29 september
* ''Waereldwied'': 't Aantal gerezjistreerde doeje van [[COVID-19]] euversjtieg 't miljón.
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje sjriever [[Aster Berkhof]] sjtörf op 100-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200929_95812755 De Standaard - Schrijver Aster Berkhof (100) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Midde-oeste'': Emir [[Sabah al-Ahmad al-Jaber al-Sabah]] van [[Koeweit]] sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200929_95339050 De Standaard - 91-jarige emir van Koeweit overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': [[Timothy Ray Brown]] (o.b.e. 'D'n Berliense Patiënt'), d'n ierste persoen dee, mit grónjig doorgeveurde [[sjtamceltherapie]], van [[AIDS]] genaas, sjtörf op 54-jäörige laeftied aan [[leukemie]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200930_96760546 De Standaard - Eerste persoon die genas van hiv sterft op 54-jarige leeftijd]&lt;/ref&gt;

;28 september
* ''Nederlands Limburg'': In Mestreech begint de inhajdeleke behandeling vaan 't perces tege Jos B., dee verdach weurt vaan 't misbruke en vermaorde vaan [[Nicky Verstappen]].&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/live-dag-1-van-proces-tegen-verstappen-verdachte-jos-brech?context=topstory 1Limburg - Liveblog]&lt;/ref&gt;

;27 september
* ''Oes-Europa'': Nao oplejjendj geweld in [[Hoeg-Karabach]] kunjig [[Armenië]] de mobilisatie aaf.
* ''Sjport'': De Fransoos [[Julian Alaphilippe]] weurt kampión fietse op de waeg bie de mansluuj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/wielrennen/6080195/alaphilippe-soleert-in-italie-naar-wereldtitel-op-de-weg-dumoulin-veertiende.html Nu.nl - Alaphilippe soleert in Italië naar wereldtitel op de weg, Dumoulin veertiende]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[FC Bayern München]] verluus mit 4-1 van [[TSG 1899 Hoffenheim]]. 't Is veur 't iers saer 9 fibberwarie det Bayern neet wintj, en veur 't iers saer 7 december det de club verluus. In d'n tösjentied had de club 23 officieel matche op rie gewonne.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport/6080202/indrukwekkende-zegereeks-bayern-ten-einde-door-verlies-tegen-hoffenheim.html Nu.nl - Indrukwekkende zegereeks Bayern ten einde door verlies tegen Hoffenheim]&lt;/ref&gt;

;26 september
* ''Sjport'': De Nederlandse [[Anna van der Breggen]] weurt ouch waereldkampión fietse op de waeg bie de vrouwluuj.&lt;ref&gt;Liveoetzenjing NOS&lt;/ref&gt;

;25 september
* ''Sjport'': D'n Italiaan [[Filippo Ganna]] wintj 't WK tiedfietse veur mansluuj.&lt;ref&gt;Liveoetzenjing NOS&lt;/ref&gt;

;24 september
* ''Nederlandj'': 't Model [[Corine Spier-Rottschäfer]], in 1959 de ierste Nederlandse [[Miss World]], sjtörf  op 82-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/entertainment/6079510/eerste-nederlandse-miss-world-corine-spier-rottschafer-82-overleden.html?redirect=1 Nu.nl - Eerste Nederlandse Miss World Corine Spier-Rottschäfer (82) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse [[Anna van der Breggen]] pak de gouwe medalje in 't Waereldkampiónsjap tiedfietse veur vrouwluuj.&lt;ref&gt;Liveoetzenjing NOS&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[FC Bayern München]] wintj de 46e [[Europese Supercup]] door it 2-1 te winne van [[Sevilla FC]].&lt;ref&gt;Liveoetzenjing SBS 6&lt;/ref&gt;

;21 september
* ''Belsj'': De [[SP.A]] wilt neet mie wiejer óngerhanjele mit de [[MR]]. Hiedaor löp de formatie mit de 'Vivaldi-coalitie' (liberale, greune en socialiste) sjtök.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200630_92031890 De Standaard - Formatieblog]&lt;/ref&gt; De [[Filip vaan 't Belsj|Keuning]] weigert aevel 't óntsjlaag van de preformateurs.

;20 september
* ''Sjport'': De Sjloveen [[Tadej Pogačar]] wintj de [[Runj van Frankriek]].&lt;ref&gt;Liveoetzenjing [[NOS]]&lt;/ref&gt;

;19 september
* ''Sjport'': De Nederlandse [[Anna van der Breggen]] wintj veur de derde kier de [[Giro Rosa]].

;18 september
* ''Politiek'': De Amerikaanse opperrechter [[Ruth Bader Ginsburg]] sjtörf op 87-jäörige laeftied aan dermkanker.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/09/18/politics/ruth-bader-ginsburg-dead/index.html CNN.com - Justice Ruth Bader Ginsburg dead at 87]&lt;/ref&gt;

;16 september
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse sjriever [[Winston Groom]] sjtörf op 77-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/09/17/us/forrest-gump-winston-groom-death-trnd/index.html CNN - Winston Groom, author of &quot;Forrest Gump,&quot; has died]&lt;/ref&gt;

;15 september
* ''Kóns en cultuur'': De Brits-Nederlandse operazengeres [[Caroline Kaart]] sjtörf op 88-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nporadio4.nl/podium/nieuws/6208-zangeres-caroline-kaart-overleden-88 NPO Radio 4 - Zangeres Caroline Kaart overleden (88)]&lt;/ref&gt;

;14 september
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse filmcomponis [[Al Kasha]] sjtörf op 83-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6077488/oscar-winnende-componist-al-kasha-83-overleden.html Nu.nl - Oscar-winnende componist Al Kasha (83) overleden]&lt;/ref&gt;

;13 september
* ''Sjport'': D'n Oesterieker [[Dominic Thiem]] wintj de [[US Open]] bie de mansluuj door in vief sets (2-6, 4-6, 6-4, 6-3 en 7-6 (6)) te winne van [[Alexander Zverev]].

;12 september
* ''Kóns en cultuur'': De Jamaicaanse muzikantj [[Toots Hibbert]], pioneer van de [[reggae]], sjtörf op 77-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6076979/reggaelegende-toots-hibbert-77-overleden.html Nu.nl - Reggaelegende Toots Hibbert (77) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': De vieftig jaor iejer gedempde sjtadssingel van [[Utrech (stad)|Utrech]] is weer gans oetgegrave en weurt officieel geopend.&lt;ref&gt;[https://www.cu2030.nl/singel CU2030 - Singel]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'', ''Midde-Oeste'': D'n Iraanse worstelaer [[Navid Afkari]] weurt opgehange. De officieel verdènking is maord, meh väöl luuj gaon oet van e politiek perces.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/09/12/sport/iran-wrestler-navid-afkari-executed-intl/index.html CNN - Iranian champion wrestler Navid Afkari executed despite international campaign]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Naomi Osaka]] wint de US Open bie de vrouwluuj door in drie sets (1-6, 6-3, 6-3) van [[Victoria Azarenka]] te winne.

;10 september
* ''Kóns en cultuur'': De Britse actries [[Diana Rigg]] sjtörf op 82-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54106509 BBC News - Dame Diana Rigg: Avengers, Bond and Game of Thrones actress dies at 82]&lt;/ref&gt;

;9 september
* ''Zuud-Europa'': 't Vlöchtelingekamp [[Moria (vlöchtelingekamp)|Moria]] op [[Lesbos]] brentj bekans compleet oet. De doezende vlöchtelinge sjlaon op de vlöch.
* ''Belsj'': De [[SP.A]] besjlut häöre naam te verangere nao ''[[Vooruit]]''. De naamsverangering mót aan 't èndj van 't jaor ingaon.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200909_96050417 De Standaard - Vooruit nieuwe naam van SP.A]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Belzjen dirizjènt [[Patrick Davin]], wirkzaam aan de [[Muntopera]], sjtörf op 58-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200909_96193056 De Standaard - Dirigent van operahuis De Munt onverwacht overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse funk- en discomuzikantj [[Ronald Bell]], oprichter van [[Kool &amp; The Gang]], sjtörf op 68-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.spin.com/2020/09/ronald-khalis-bell-kool-and-the-gang-co-founder-dies-at-68/ Spin - Ronald ‘Khalis’ Bell, Kool &amp; the Gang Co-Founder, Dies at 68]&lt;/ref&gt;

;8 september
* ''Sjport'': [[Cristiano Ronaldo]] maak in 'ne match taege [[Zweeds hierevoetbalèlftal|Zjwaede]] zienen hóngersten interlandjgool.

;6 september
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse soulzenger [[Bruce Williamson]] sjtörf op 49-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200908_92605561 De Standaard - Vroegere Temptations-zanger Bruce Williamson aan covid-19 overleden]&lt;/ref&gt;

;4 september
* ''Kóns en cultuur'': D'n Turks-Duutsjen acteur [[Birol Ünel]] sjtörf op 59-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.focus.de/kultur/kino_tv/bekannt-aus-gegen-die-wand-schauspieler-birol-uenel-stirbt-mit-nur-59-jahren_id_12394903.html Focus - Schauspieler Birol Ünel stirbt mit nur 59 Jahren]&lt;/ref&gt;

;2 september
* ''Nederlandj'': [[Ad Simonis]], emiritus-aartsbisjop van [[aartsbisdóm Utrech|Utrech]], sjtörf op 88-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6074940/emeritus-aartsbisschop-van-utrecht-ad-simonis-88-overleden.html Nu.nl - Emeritus-aartsbisschop van Utrecht Ad Simonis (88) overleden]&lt;/ref&gt;

;1 september
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen dj [[Erick Morillo]], veural bekèndj van de waereldhit ''I like to move it'', weurt op 49-jäörige laeftied doed gevónge.&lt;ref&gt;[https://www.tmz.com/2020/09/01/i-like-to-move-it-dj-erick-morillo-dead-at-49/ TMZ - 'I Like to Move It' DJ Dead at 49]&lt;/ref&gt;

===augustus===
* ''Natuur en milieu'': Orkaan Laura raos euver 't [[Caribisch gebeed]] en de Vereinigde Sjtaote. Ze zal minstens 50 doeje en enorm materieel sjaoj veroerzake.

;30 augustus
* ''Nederlands Limburg'': Bie 'n staekpartie in [[Venlo]] kump eine man óm, 'nen andere raak zwaor gewónd.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6074105/dode-en-zwaargewonde-bij-steekincident-in-venlo.html Nu.nl - Dode en zwaargewonde bij steekincident in Venlo]&lt;/ref&gt;

;29 augustus
* ''Sjport'': De Britse [[Elizabeth Deignan]] wintj de zevende editie van [[La Course]], zjus veur [[Marianne Vos]]. Ze weurt zoedoonde de ierste neet-Nederlandse die de wins pak.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/wielrennen/6074007/marianne-vos-grijpt-net-naast-tweede-opeenvolgende-zege-in-la-course.html Nu.nl - Marianne Vos grijpt net naast tweede opeenvolgende zege in La Course]&lt;/ref&gt;

;28 augustus
* ''Oes-Azië'': De Japanse premier [[Shinzo Abe]] nump óm gezóndjheidsraejes óntsjlaag.
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen acteur [[Chadwick Boseman]] sjtörf op 43-jäörige laeftied aan [[dermkanker]].&lt;ref&gt;[https://twitter.com/chadwickboseman/status/1299530165463199747 Twitter - verklaoring van zien naobesjtaonde]&lt;/ref&gt;

;26 augustus
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen oteur [[Marieke Lucas Rijneveld]] weurt es ierste Nederlanjer bekroend mit d'n [[International Booker Prize]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6073398/marieke-lucas-rijneveld-eerste-nederlandse-winnaar-international-booker-prize.html Nu.nl - Marieke Lucas Rijneveld eerste Nederlandse winnaar International Booker Prize]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen animator [[Joe Ruby]], bedènker van de serie ''[[Scooby Doo]]'', sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/tv/news/joe-ruby-dies-dead-scooby-doo-1234750948/ Variety - Scooby-Doo Co-Creator Joe Ruby Dies at 87]&lt;/ref&gt;

;25 augustus
* ''Afrika'', ''Weitesjap'': De [[WHO]] verklaort det wilje [[polio]] in Afrika gans is oetgereujd.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6073148/who-afrika-officieel-vrij-van-wild-poliovirus.html Nu.nl - WHO: Afrika officieel vrij van wild poliovirus]&lt;/ref&gt;

;24 augustus
* ''Kóns en cultuur'': De Belzje filmrezjisseur [[Robbe De Hert]] sjtörf op 77-jäörige laeftied aan de gevolge van [[sókkerkrenkde]].&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200824_96199737 De Standaard - Regisseur Robbe De Hert (77) overleden, ‘Enfant terrible uit noodzaak’]&lt;/ref&gt;

;23 augustus
* ''Sjport'': [[Bayern München]] wintj de [[UEFA Champions League]] door mit 1-0 van [[Paris Saint-Germain]] te winne.&lt;ref&gt;Live-oetzenjing SBS6&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Mathieu van der Poel]] wintj mit groete veursjprunk 't Nederlands Kampiónsjap [[fietsrenne]] bie de mansluuj.&lt;ref&gt;Direkte oetzenjing NOS&lt;/ref&gt;

;22 augustus
* ''Sjport'': [[Anna van der Breggen]] pak 'k Nederlands Kampiónsjap fietsrenne bie de vrouwluuj.

;21 augustus
* ''Nederlandj'': De Nederlandse politicus en óngernummer [[Atzo Nicolaï]] sjtörf op 60-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/politiek/6072505/oud-minister-atzo-nicolai-op-zestigjarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Oud-minister Atzo Nicolaï op zestigjarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Sevilla FC]] wintj veur de zèsde kier de [[UEFA Europa League]] daor mit 3-2 van [[Inter Milan]] te winne.

;18 augustus
* ''Afrika'': [[Ibrahim Boubacar Keïta]] en [[Boubou Cissé]], presidentj en premier van [[Mali]], waere in 'ne coup door 't laeger aafgezat.&lt;ref&gt;[https://www.aljazeera.com/news/2020/08/soldiers-arms-mali-crisis-deepens-live-updates-200818124326841.html Al Jazeera - Mali president, PM held by mutinying soldiers: Live updates]&lt;/ref&gt;

;15 augustus
* ''Nederlandj'': De Nederlandse zjuris en topamtenaer [[Arthur Docters van Leeuwen]] sjtörf op 75-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2344334-voormalige-topambtenaar-arthur-docters-van-leeuwen-overleden.html NOS.nl - Voormalige topambtenaar Arthur Docters van Leeuwen overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinigde Sjtaote'': D'n Amerikaanse zakeman [[Robert Trump]], 't broor van presidentj Donald Trump, sjtörf op 71-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/08/15/politics/robert-trump-dead/index.html CNN - Robert Trump, the younger brother of President Donald Trump, dead at age 71]&lt;/ref&gt;

;14 augustus
* ''Belsj'': [[Bart De Wever]] ([[N-VA]]) en [[Paul Magnette]] ([[PS]]) gaeve hun opdrach es '[[preformateur]]s' aan de keuning trök. 't Is ze neet gelök veur 'n meugelike coalitie te vènje.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200814_93706180 De Standaard - Preformateurs gooien handdoek in de ring]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[FC Bayern München]] wintj mit 't historisch rizzeltaat van 2-8 van [[FC Barcelona]] en geit door nao de haaf finales van de [[UEFA Champions League]].&lt;ref&gt;Live-oetzenjing SBS6&lt;/ref&gt;

;13 augustus
* ''Midde-Oeste'': [[Israël]] en de [[Vereinegde Arabische Emiraote]] kundege aon hun betrèkkinge te normalisere.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/08/13/politics/israel-united-arab-emirates-normalization-trump/index.html CNN - Israel and the UAE establish 'full normalization of relations,' Trump says]&lt;/ref&gt;

;11 augustus
* ''Vereinigde Sjtaote'': [[Joe Biden]], d'n [[Democratische Partij (Vereinegde Staote)|Democratische]] kandidaat veur de [[Presidentsverkezinge 2020 (Vereinegde Staote)|Presidentsverkezinge]], keus zich [[Kamala Harris]] es kandidaat-vice-presidentj.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/politics/live-news/2020-election-biden-vp-pick/index.html CNN.com - Kamala Harris is Joe Biden's running mate]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse zenger en acteur [[Trini Lopez]] sjtörf op 81-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].

;9 augustus
* ''Oes-Europa'': In [[Wit-Róslandj]] waere presidentsverkezinge gehawwe, die de zittende presidentj [[Aleksandr Loekasjenko]] mit mie es tachetig percentj hej gewónne. De oppositie en diverse lenj vechte d'n oetsjlaag aan; pelitie en ordedeenste houwe daen opsjtandj hel denaer.

;5 augustus
* ''Midde-Oeste'': Bie twie zjwaor explosies inne have vanne [[Libanon|Libanese]] huidjstad [[Beiroet]] valle zikker 157 doeje en viefdoezend gewónde. De óntploffing woort veroerzaak door 'ne groete wieväölheid opgesjlage ammoniumnitraat.&lt;ref&gt;[https://www.aljazeera.com/news/2020/08/lebanon-orders-house-arrest-officials-beirut-blast-live-200805230752876.html Al Jazeera - 'LIVE: France's Macron says Lebanon aid won't go to the 'corrupt']&lt;/ref&gt;
* ''Zuud-Azië'': In [[Ayodhya]] lègk d'n Indiase premier [[Narendra Modi]] d'n ierste stein veur de Ram-tempel. De boew is extreem ómsjtraeje, ómdat d'n tempel kump op 'n plaatsj wo in 1992 'n moskee woort platgebrendj.

;4 augustus
* ''Belsj'': De Vlaomse politica [[Ilse Uyttersprot]] ([[CD&amp;V]]) weurt vermaord gevónge.

;1 augustus
* ''Sjport'': Mit de [[Strade Bianche]] weurt veur d'n ierste kier saer miert weer 'ne groete [[fietsrenne|fietsrenklassieker]] gevare. De Belsj [[Wout van Aert]] wintj bie de mansluuj, de Nederlandse [[Annemiek van Vleuten]] bie de vrouwluuj.
* ''Sjport'': [[Antwerp FC]] pak veur d'n driede kier de [[Croky Cup|Belzje hierevoetbalbaeker]] door mit 1-0 te winne van [[Club Brugge]].
* ''Sjport'': [[Arsenal F.C.]] wintj de [[FA Cup]] door mit 2-1 te winne van [[Chelsea FC]].

===juli===
;31 juli
* ''Economie'': De Nederlandse bankeer [[Wim Scherphuijzen Rom]], mit-oprichter van de [[Nederlandse Middenstandsbank]], sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/economie/6068028/ing-oprichter-wim-scherpenhuijsen-rom-87-overleden.html Nu.nl - ING-oprichter Wim Scherpenhuijsen Rom (87) overleden]&lt;/ref&gt;

;30 juli
* ''Nederland(s Limburg)'': D'n tribbenaal in Mestreech veroerdeilt [[Thijs H.]] tot 18 jaor gevangenis en [[tbs]] veur 't begaon van drie maorde op willekäörige wandelaere in [[Heële]] en [[Den Haag]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6067584/rechters-moorden-zijn-thijs-h-deels-aan-te-rekenen-18-jaar-cel-en-tbs.html Nu.nl - Rechters: Moorden zijn Thijs H. deels aan te rekenen, 18 jaar cel en tbs]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse sjriever [[Maarten Biesheuvel]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/voor-maarten-biesheuvel-was-de-wereld-een-grote-bedreiging-en-de-aanjager-van-zijn-wonderlijke-verbeelding~b23df82a/ De Volkskrant - Voor Maarten Biesheuvel was de wereld één grote bedreiging, en de aanjager van zijn wonderlijke verbeelding]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': 't Amerikaans ruumdetuug [[Mars Perseverance]] weurt gelanceerd.&lt;ref&gt;[https://blogs.nasa.gov/mars2020/ NASA.gov - Mars 2020]&lt;/ref&gt;

;27 juli
* ''Belsj'': Nao 'n oplaeving in 't aantal [[COVID-19]]-gevel sjerp de Belzje regering de diverse quarantainemaotraegele weer aan.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200727_92109165 De Standaard - Wilmès: ‘Vier weken heel streng zijn om virus terug te dringen’]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britse zangeres [[Denise Johnson]], bekèndj van [[Primal Scream]], sjtörf op 56-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/uk-england-manchester-53558346 BBC News - Denise Johnson: Primal Scream and New Order singer dies]&lt;/ref&gt;

;26 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse actries [[Olivia de Havilland]] sjtörf  op 104-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.hollywoodreporter.com/news/olivia-de-havilland-dead-gone-wind-adventures-robin-hood-star-was-104-720040 Hollywood Reporter - Olivia de Havilland, Sophisticated Star of Hollywood's Golden Age, Dies at 104]&lt;/ref&gt;
* ''Belsj'': De Belzje politicus [[Guy Lutgen]] sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200726_94433217 De Standaard - Oud-minister en voormalig burgemeester van Bastenaken Guy Lutgen overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': [[Juventus]] weurt veur de 36e kampión hierevoetbal van Italië.

;25 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Britse rockmuzikantj [[Peter Green]] (bekèndj van [[Fleetwood Mac]]) sjtörf op 73-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6066697/fleetwood-mac-medeoprichter-peter-green-73-overleden.html Nu.nl - Fleetwood Mac-medeoprichter Peter Green (73) overleden]&lt;/ref&gt;

;24 juli
* ''Belsj'': De Belzje politicus [[Jan Verroken]] ([[CVP]]) sjtörf op 103-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200724_95399466 De Standaard - Oud-politicus Jan Verroken (103) overleden]&lt;/ref&gt;

;21 juli
* ''Europa'': De lidsjtaote van de [[EU]] sjlete 'n akkoord euver e zier ómvankriek noedpakkèt wat de Europese economie nao de [[COVID-19]]-crisis weer op geng mót trèkke.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2341365-europa-heeft-een-akkoord-maar-wat-hebben-de-lidstaten-precies-afgesproken.html NOS.nl - Europa heeft een akkoord, maar wat hebben de lidstaten precies afgesproken?]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britse rockmuzikantj [[Tim Smith]], veurman van [[Cardiacs]], sjtörf op 59-jäörige laeftied.
* ''Kóns en cultuur'': De Japanse modeóntwerper [[Kansai Yamamoto]], ónger mie bekèndj óm de kostuums die 'r veur [[David Bowie]] maakde, sjtörf op 76-jäörige laeftied.

;20 juli
* ''Weitesjap'': 't [[Vereinegde Arabische Emiraote|Emiratisch]] ruumdetuug [[al-Amal (ruimtetuig)|al-Amal]], de ierste interplanetair missie oet de Arabische wereld, weurt gelanceerd. 't Tuug mót in fibberwarie 2021 bie [[Mars (planeet)|Mars]] aankómme.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/07/19/middleeast/uae-mars-hope-launch-intl-hnk-scn-scli/index.html CNN.com - The UAE has successfully launched the Arab world's first Mars mission]&lt;/ref&gt;

;17 juli
* ''Zuudoes-Azië'': [[India]] geit es driede landj euver de grens van mie es ei miljón [[COVID-19]]-gevalle.
* ''Vereinigde Sjtaote'': D'n Amerikaanse politicus en börgerrechteactivis [[John Lewis]] sjtörf op 80-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/07/17/politics/john-lewis-dead-at-80/index.html CNN - Civil rights legend Rep. John Lewis dead at 80]&lt;/ref&gt;

;16 juli
* ''Nederlands Limburg'', ''Natuur en milieu'': Bie mejwerke daor 't watersjap in de buurt van [[Postert]] weurt bie óngelök 't lèste laefgebeed van 't [[duuster pimpernelbluiwke]] verweus.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/dieren/6064909/enige-leefgebied-van-bijzondere-vlinder-in-nederland-vernield-door-waterschap.html Nu.nl - Enige leefgebied van bijzondere vlinder in Nederland vernield door Waterschap]&lt;/ref&gt;

;15 juli
* ''Nederlands Limburg'': Bie 'nen inval bie Geerlings Metaalrecycling in [[Venlo]] wuuert veur tieëntalle miljoene aan waerdevol veurwerpe gevónde. 't Bedrief blik 'nen dekmantel veur 'n groeëte witwesorganisatie.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/honderden-kilos-goud-gevonden-bij-recyclingbedrijf?context=topstory 1Limburg - Honderden kilo's goud gevonden bij recyclingbedrijf]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': D'n [[Èndjhaove]]se sjtraotpredikantj [[Arnol Kox]] sjtörf op 67-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.ed.nl/dossier-arnol-kox-overleden/laat-het-paradijs-maar-komen-stadsprediker-arnol-kox-67-overleden~aa325aac/ Eindhovens Dagblad - ‘Laat het paradijs maar komen', stadsprediker Arnol Kox (67) overleden]&lt;/ref&gt;

;12 juli
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer [[Wim Suurbier]] sjtörf op 75-jäörige laeftied aan de gevolge van 'n harrebleujing.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport/6050687/ajax-icoon-en-oud-international-wim-suurbier-75-overleden.html Nu.nl - Ajax-icoon en oud-international Wim Suurbier (75) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse actries [[Kelly Preston]] sjtörf op 57-jäörige laeftied aan boorskanker.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/07/13/entertainment/kelly-preston-dead/index.html CNN - Kelly Preston, actress and wife of John Travolta, has died following a two-year battle with breast cancer]&lt;/ref&gt;
* ''Midde-Europa'': De zittende presidentj van [[Pole]], [[conservatisme|conservatief]]-[[nationalisme|nationalis]] [[Andrzej Duda]] wintj mit 'n miniem miejerheid de Poolse presidentsverkezinge van de [[liberalisme|liberalere]] [[Rafał Trzaskowski]].

;10 juli
* ''Sjport'': De Nederlandse [[shorttrack]]ster [[Lara van Ruijven]] sjtörf op 27-jäörige laeftied aan 'n [[auto-immuunkrenkde]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport/6061748/shorttrackster-lara-van-ruijven-27-overleden-aan-gevolgen-auto-immuunziekte.html Nu.nl - Shorttrackster Lara van Ruijven (27) overleden aan gevolgen auto-immuunziekte]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinigde Sjtaote'': Presidentj [[Donald Trump]] verlient ziene vertroeweling [[Roger Stone]] gratie. Stone waor tot 40 maondj gevangenis veroerdeild ómdet hae in Trump zie veurdeil hauw geloge.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/07/10/politics/trump-stone-prison-clemency/index.html CNN - Trump commutes Roger Stone's sentence]&lt;/ref&gt;

;8 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse actries [[Naya Rivera]] verdrink op 33-jäörige laeftied in e maer.

;6 juli
* ''Kóns en cultuur'': D'n Italiaanse componis [[Ennio Morricone]] sjtörf op 91-jäörige laeftied nao 'ne val.&lt;ref&gt;[https://www.corriere.it/spettacoli/20_luglio_06/ennio-morricone-morto-bd5e35ce-bf52-11ea-84bc-345fb2bcafbe.shtml Corriere della Sera - È morto Ennio Morricone, aveva 91 anni]&lt;/ref&gt;

;4 juli
* ''Sjport'': De Belzje juniorerenner [[Niels De Vriendt]] kump op 20-jäörige laeftied óm in 'n valpartie.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200704_94559323 De Standaard - 20-jarige renner komt om het leven na valpartij in oefenkoers in Wortegem-Petegem]&lt;/ref&gt;

;3 juli
* ''Kóns en cultuur'': De Britsen acteur [[Earl Cameron]] sjtörf op 102-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6062394/britse-acteur-earl-cameron-102-overleden.html Nu.nl - Britse acteur Earl Cameron (102) overleden]&lt;/ref&gt;

;1 juli
* ''Oes-Azië'': In [[Hong Kong]] treujt de nuuj Veiligheidswèt in wirking. Direk waere teentalle luuj gearresteerd.
* ''Oes-Europa'': De euvergroete miejerheid van de Russe sjtump veur 'n nuuj gróndjwèt die ónger mie de presidentj in sjtaot sjtèlt ènjeloes aan de mach te blieve.

===juni===
;30 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Limburgse zenger en drummer [[Walter Nita]] is gestórve.&lt;ref&gt;[https://www.1limburg.nl/maastrichtse-zanger-walter-nita-overleden?context=topstory 1Limburg - Maastrichtse zanger Walter Nita overleden]&lt;/ref&gt;

;26 juni
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen animator [[Kelly Asbury]] sjtörf op 60-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/film/6060848/shrek-regisseur-kelly-asbury-overleden-op-60-jarige-leeftijd.html Nu.nl - Shrek-regisseur Kelly Asbury overleden op 60-jarige leeftijd]&lt;/ref&gt;

;25 juni
* ''Sjport'': [[Liverpool FC]] weurt door e verlees van [[Manchester City]] veur 't iers saer 1990 [[Premier League|kampión voetbal van Èngelandj]].

;20 juni
* ''Belsj'': [[Dirk De Fauw]], börgemeister van [[Brugge]], weurt in zie ketoer naergesjtaoke. Hae euverlaef d'n aansjlaag.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200620_04996547 De Standaard - Burgemeester van Brugge Dirk De fauw buiten levensgevaar: ‘hij heeft geluk gehad’]&lt;/ref&gt;

;19 juni
* ''Zuud-Amerika'': [[Brazilië]] haolt es twiede landj waereldwied mie es ei miljón geregistreerde gevel van [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://oglobo.globo.com/sociedade/coronavirus/brasil-ultrapassa-1-milhao-de-casos-sem-saber-real-dimensao-de-sua-epidemia-nem-ter-claro-quando-atingira-pico-dizem-especialistas-1-24488237 O Globo - Brasil ultrapassa 1 milhão de casos sem saber real dimensão de sua epidemia nem ter claro quando atingirá o pico, dizem especialistas]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Britsen acteur [[Ian Holmes]] sjtörf op 88-jäörige laeftied.

;18 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Britse zangeres [[Vera Lynn]] sjtörf op 103-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/music/2020/jun/18/dame-vera-lynn-dies-aged-103 The Guardian - Dame Vera Lynn, singer and 'forces' sweetheart', dies aged 103]&lt;/ref&gt;

;16 juni
* ''Sjport'': [[FC Bayern München]] weurt veur d'n achste kier op rie kampión hierevoetbal van Duutsjlandj.&lt;ref&gt;[https://www.faz.net/aktuell/sport/fussball/bundesliga/fussball-bundesliga-bayern-muenchen-ist-deutscher-meister-2020-16809640.html FAZ.net - Ein mühsames Münchner Meisterstück]&lt;/ref&gt;

;15 juni
* ''Naord-Amerika'': D'n Hoeggerichshaof van de Vereinigde Sjtaote verbeujt discriminatie op gróndj van seksueel geaardheid of gesjlachsidentiteit.
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse journalis en prizzentator [[Aad van den Heuvel]] sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/media/6057978/oud-journalist-en-ook-dat-nog-presentator-aad-van-den-heuvel-84-overleden.html Nu.nl - Oud-journalist en Ook dat nog!-presentator Aad van den Heuvel (84) overleden]&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}

;14 juni
* ''Sjport'': De Nederlandse judoka [[Ilona Lucassen]] sjtörf op 23-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6057947/nederlandse-judoka-ilona-lucassen-23-overleden.html Nu.nl - Nederlandse judoka Ilona Lucassen (23) overleden]&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}

;13 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse presentatries [[Tineke Verburg]] sjtörf op 64-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/media/6057941/oud-presentatrice-tineke-verburg-64-overleden.html Nu.nl - Oud-presentatrice Tineke Verburg (64) overleden]&lt;/ref&gt;

;9 juni
* ''Afrika'': [[Pierre Nkurunziza]], d'n oettraejende presidentj van [[Burundi]], sjtörf op 55-jäörige laeftied aan 'nen attak.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6056840/president-van-burundi-nkurunziza-overlijdt-na-hartaanval.html Nu.nl - President van Burundi Nkurunziza overlijdt na hartaanval]&lt;/ref&gt;

;8 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Amerikaanse soulzengeres [[Bonnie Pointer]] (bekèndj van de [[Pointer Sisters]]) sjtörf op 69-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.tmz.com/2020/06/08/bonnie-pointer-sisters-dead-dies/ TMZ - Bonnie Pointer Dead at 69]&lt;/ref&gt;

;7 juni
* ''Belsj'': 'n Demonsjtratie in [[Brussel]] [[Black Lives Matter|taege racisme en pelitiegeweld]] löp henjig oet de handj.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200607_04984181 De Standaard - Grimmige afloop na Black Lives Matter-protest in Brussel: plunderingen en waterkanon ingezet]&lt;/ref&gt;

;3 juni
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen theatermaeker, gehandicapdesjporter en dj [[Marc de Hond]] sjtörf op 42-jäörige laeftied aan blaoskanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6055676/theatermaker-marc-de-hond-op-42-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Theatermaker Marc de Hond op 42-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;

;2 juni
* ''Economie'': De Nederlandsen óngernummer [[Jan Zeeman]] sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/economie/6055489/zeeman-oprichter-jan-zeeman-78-overleden.html Nu.nl - Zeeman-oprichter Jan Zeeman (78) overleden]&lt;/ref&gt;

;1 juni
* ''Belsj Limburg'': D'n 13-jäörige jóng dae in april in [[Gènk]] waor óntveurd kump nao 42 daag vrie. In de oere dao-op waere zeve luuj gearresteerd.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200601_04977155 De Standaard - Zeven mensen opgepakt in ontvoeringszaak 13-jarige]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': De [[quarantaine]]maotraegele in verbandj mit de [[COVID-19]]-pandemie waere sjterk versóppeld. Zoe kanne kaffees en theaters, al is 't ónger sjtreng veurwaerde, weer aop.

===mei===
;31 mei
* ''Sjport'': De Belzje fietsrenner [[Roger Decock]] sjtörf op 93-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://sporza.be/nl/2020/05/27/roger-decock-de-oudste-winnaar-van-de-ronde-is-overleden~1590570707313/ Sporza - Roger Decock, de oudste winnaar van de Ronde, is overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Bólgaarse kónstenaer [[Christo]] sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200531_04977075 De Standaard - Kunstenaar Christo (84) is overleden]&lt;/ref&gt;

;30 mei
* ''Weitesjap'', ''Naord-Amerika'': Mit de lancering van 'n [[Falcon 9]]-rakèt haet [[SpaceX]] de primeur van de ierste bemande ruumdevlöch door e commercieel bedrief. 't Is veur 't iers in neuge jaor det de VS nog ens 'n bemande rakèt de ruumde in sjete.
* ''Sjport'': D'n Amerikaanse luiper en drievaudige Olympische kampión [[Bobby Joe Morrow]] sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6054900/drievoudig-olympisch-sprintkampioen-morrow-84-overleden.html Nu.nl - Drievoudig olympisch sprintkampioen Morrow (84) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse sjtripteikenaer [[Eric Schreurs]], veural bekèndj van ''[[Joop Klepzeiker]]'', sjtörf op 61-jäörige laeftied aan hertfale.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2335644-klepzeiker-tekenaar-eric-schreurs-overleden-beschermengelen-maakten-overuren.html NOS.nl - Klepzeiker-tekenaar Eric Schreurs overleden: 'Beschermengelen maakten overuren']&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}

;28 mei
* ''Oes-Azië'': 't [[Chinees Volkscongres]] käört 'n wèt good die [[China]] de vrie handj gief veur in de [[Hong Kong|Hongkongse]] veiligheidssituatie in te griepe.&lt;ref&gt;[https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3086489/two-sessions-2020-national-security-law-hong-kong-step South China Morning Post - Two Sessions 2020: national security law for Hong Kong a step closer after NPC endorses resolution]&lt;/ref&gt;

;27 mei
* ''Vereinigde Sjtaote'': 't Aantal bevestigde doeje aan [[COVID-19]] in de [[Vereinigde Sjtaote]] geit de 100.000 veurbie.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/05/28/health/us-coronavirus-thursday/index.html CNN.com - Coronavirus has killed more than 100,000 people in the US in less than four months]&lt;/ref&gt;
* ''Vereinigde Sjtaote'', ''Weitesjap'': De lancering van de ierste commercieel bemande rakèt weurt op 't lèste memènt oetgesjtèld óm sjlech waer.

;26 mei
* ''Midde-Amerika'': [[Costa Rica]] veurt op las van 'n gerichtelike oetsjpraok 't [[homohoewelik]] in.
* ''Economie'': D'n [[Hong Kong|Hongkongse]] zakeman [[Stanley Ho]], veural bekèndj óm 't opzètte van de späölindustrie in [[Macao]], sjtörf op 98-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.scmp.com/business/companies/article/2182745/stanley-ho-patriarch-asias-largest-casino-empire-and-king South China Morning Post - Stanley Ho, patriarch of Asia’s largest casino empire and the ‘King of Gambling’ for more than half a century, dies at 98]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse voetbalster [[Liesbeth Migchelsen]] sjtörf op 49-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6053949/voormalig-oranje-international-liesbeth-migchelsen-49-overleden.html Nu.nl - Voormalig Oranje-international Liesbeth Migchelsen (49) overleden]&lt;/ref&gt;

;25 mei
* ''Zuud-Amerika'': Temidde van groete chaos vènje in [[Suriname]] parlemèntsverkezinge plaatsj. De [[VHP]] van oppositieleier [[Chan Santokhi]] pak 20 zetele, dewiel de regerende [[NDP (Suriname)|NDP]] van presidentj [[Desi Bouterse]] zjwaor verluus en op 16 oetkump.&lt;ref&gt;[http://www.dwtonline.com/laatste-nieuws/2020/05/26/tien-dna-zetels-al-weg/ De Ware Tijd - Tien DNA-zetels al weg]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6053730/uitslag-surinaamse-verkiezingen-bekend-partij-van-bouterse-verliest.html?redirect=1 Nu.nl - Uitslag Surinaamse verkiezingen bekend: partij van Bouterse verliest]&lt;/ref&gt;
* ''Naord-Amerika'': In de Amerikaanse sjtad [[Minneapolis]] kump de neger George Floyd óm bie 'n helhenjige arrestie. De kómmende daag veurt dit tot zjwaor proteste.

;24 mei
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse jazzdrummer [[Jimmy Cobb]], veural bekèndj óm zie werk mit [[Miles Davis]], sjtörf op 91-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/music/2020/may/25/jimmy-cobb-dead-miles-davis-kind-of-blue The Guardian - Jimmy Cobb, drummer on Miles Davis's Kind of Blue, dies aged 91]&lt;/ref&gt;

;22 mei
* ''Zuud-Azië'': 'n Vlöch van [[Pakistan International Airlines]] mit 99 luuj aan baord sjtort denaer in [[Karachi]]. 97 van hun kómme daobie óm.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/05/22/asia/pakistan-plane-crash-intl/index.html CNN - Dozens killed as Pakistani airliner crashes in Karachi]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': D'n Australischen tennisser [[Ashley Cooper]] sjtörf op 83-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/tennis/6052978/australische-tennislegende-ashley-cooper-83-overleden.html Nu.nl - Australische tennislegende Ashley Cooper (83) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': D'n Amerikaanse basketcoach [[Jerry Sloan]] sjtörf op 78-jäörige laeftied aan de [[krenkde van Parkinson]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6053122/legendarische-nba-coach-jerry-sloan-78-overleden.html Nu.nl - Legendarische NBA-coach Jerry Sloan (78) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': Óngerzeukers aan de [[Universiteit Utrech]] make de óntdèkking van ''[[Gelrincola winterswijkensis]]'' bekèndj,  e [[meuleverkes|meuleverke]] det in 't [[Trias]] laefde en dem zie fossiel bie [[Winterswijk]] is gevónge.&lt;ref&gt;[https://www.uu.nl/nieuws/oudste-pissebed-van-nederland-gevonden Universiteit Utrecht - Oudste pissebed van Nederland gevonden]&lt;/ref&gt;

;20 mei
* ''Zuud-Azië'', ''Natuur en milieu'': De zjwaore cycloon [[Amphan]] kump in [[India]] en [[Bangladesh]] aan landj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6052838/dodental-door-cycloon-in-india-en-bangladesh-gestegen-naar-82.html Nu.nl - Dodental door cycloon in India en Bangladesh gestegen naar 82]&lt;/ref&gt;

;18 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Fransen acteur [[Michel Piccoli]] sjtörf op 94-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.rtl.fr/culture/cine-series/l-acteur-michel-piccoli-est-decede-a-l-age-de-94-ans-7800526204 RTL - L'acteur Michel Piccoli est décédé à l'âge de 94 ans]&lt;/ref&gt;

;16 mei
* ''Sjport'': De [[Bundesliga (hierevoetbal)|Bundesliga]] geit es ierste van alle sjtilgelagte [[voetbal]]competities in Europa weer van sjtart.

;15 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Britse popmuzikantj [[Phil May]], bekèndj van [[The Pretty Things]], sjtörf op 75-jäörige laeftied aan de gevolge van 'ne val.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/music/2020/may/15/phil-may-frontman-with-the-pretty-things-dies-aged-75 The Guardian - Phil May, frontman with the Pretty Things, dies aged 75]&lt;/ref&gt;

;11 mei
* ''Nederlandj, Belsj'': In Nederlandj gaon de sjole weer aop, en op 't Belsj de winkele.

;10 mei
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse soulzengeres [[Betty Wright]] sjtörf op 66-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/soullegende-betty-wright-66-overleden/ OOR - Souldiva Betty Wright (66) overleden]&lt;/ref&gt;

;9 mei
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse rock 'n roll-muzikantj [[Little Richard]] sjtörf op 87-jäörige laeftied aan knaokekanker.&lt;ref&gt;[https://www.rollingstone.com/music/music-news/little-richard-dead-48505/ Rolling Stone - Little Richard, Founding Father of Rock Who Broke Musical Barriers, Dead at 87]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': 't [[TNO]] maak de óntdèkking van [[Mulciber]] bekèndj, 'n doej [[vulkaan]] oet 't [[Jura (geologie)|Jura]] ónger 't Nederlands deil van de [[Noordzie]].&lt;ref&gt;[https://www.tno.nl/nl/tno-insights/artikelen/tno-brengt-dode-vulkaan-tot-leven/ TNO - TNO brengt dode vulkaan tot leven]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse rapper en meziekóngernummer [[Andre Harrell]] sjtörf op 59-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.billboard.com/articles/columns/hip-hop/9374701/andre-harrell-dead-uptown-records-59 Billboard - Andre Harrell, Founder of Uptown Records, Dies at 59]&lt;/ref&gt;

;8 mei
* ''Kóns en cultuur'': D'n Duutsj-Amerikaansen illusionis [[Roy Horn]] sjtörf op 75-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6050135/roy-horn-75-van-illusionistenduo-siegfried-roy-overleden-aan-covid-19.html Nu.nl - Roy Horn (75) van illusionistenduo Siegfried &amp; Roy overleden aan COVID-19]&lt;/ref&gt;

;6 mei
* ''Kóns en cultuur'': D'n Duutsje popmuzikantj [[Florian Schneider]], bekèndj van [[Kraftwerk]], sjtörf op 73-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.ouest-france.fr/culture/musiques/florian-schneider-une-legende-de-la-musique-electronique-est-decede-6826824 Ouest-France - Florian Schneider, une légende de la musique électronique, est décédé]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De [[Jamaica]]anse zengeres [[Millie Small]] sjtörf op 73-jäörige laeftied aan 'n [[slaagaanval|bereurte]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2332948-ska-zangeres-millie-small-my-boy-lollipop-overleden.html NOS.nl - https://nos.nl/artikel/2332948-ska-zangeres-millie-small-my-boy-lollipop-overleden.html]&lt;/ref&gt;

;4 mei
* ''Belsj'': De quarantainemaotraegele in verbandj mit [[COVID-19]] waere versóppeldj. Väöl bedrieve maoge bieveurbeeld weer aop.

;3 mei
* ''Kóns en cultuur'': De Britse rockmuzikantj [[Dave Greenfield]], bekèndj van [[The Stranglers]], sjtörf op 71-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[http://www.thestranglers.co.uk/?p=16131 The Stranglers - David Paul Greenfield (29/3/49-3/5/20)]&lt;/ref&gt;

===april===
;30 april
* ''Kóns en cultuur'': De Nigeriaansen drummer [[Tony Allen]] sjtörf op 79-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/tony-allen-79-de-architect-van-de-afrobeat-is-overleden/ OOR - Tony Allen (79), de architect van de afrobeat, is overleden]&lt;/ref&gt;

;29 april
* ''Kóns en cultuur'': De Zjwaedse detectivesjriefster [[Maj Sjöwall]] sjtörf op 84-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2332220-zweedse-detectiveauteur-maj-sjowall-van-per-wahloo-overleden.html NOS.nl - Zweedse detectiveauteur Maj Sjöwall (van Per Wahlöö) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De [[Letland|Letse]] sjpeerwerper [[Janis Lusis]], Olympisch kampioen in 1968 en mievaudig Europees kampioen, sjtörf op 80-jäörige laeftied aan kanker.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport-overig/6048067/beste-speerwerper-uit-geschiedenis-lusis-80-overleden.html Nu.nl - 'Beste speerwerper uit geschiedenis' Lusis (80) overleden]&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}
* ''Kóns en cultuur'': D'n [[India]]sen acteur [[Rishi Kapoor]] sjtörf op 67-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/news/world-asia-india-52482688 BBC - Rishi Kapoor: Bollywood's romantic hero dies at 67]&lt;/ref&gt;

;28 april
* ''Sjport'': De Nederlandse keeper [[Eddy Pieters Graafland]] sjtörf op 86-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2332113-legendarische-doelman-eddy-pieters-graafland-86-overleden.html NOS.nl - Legendarische doelman Eddy Pieters Graafland (86) overleden]&lt;/ref&gt;

;26 april
* ''Oes-Azië'': De Chinese regering meltj det de lèste [[COVID-19]]-patiënt in [[Wuhan]] oet 't hospitaal is óntsjlaoge.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6047314/china-geen-coronapatienten-meer-in-ziekenhuizen-van-wuhan.html Nu.nl - China: 'Geen coronapatiënten meer in ziekenhuizen van Wuhan']&lt;/ref&gt;

;25 april
* ''Kóns en cultuur'': De Zjwaedse sjriever [[Per Olov Enquist]] sjtörf op 85-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.aftonbladet.se/nyheter/a/wEOepG/forfattaren-po-enquist-ar-dod Aftonbladet - Författaren PO Enquist är död]&lt;/ref&gt;

;23 april
* ''Nederlands Limburg'': De brandj in De Meinweg kump ónger control. De inwoeners van Hèrkebósj kènne trök nao hoes.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6046765/grote-natuurbrand-limburg-geblust-4000-evacues-mogen-naar-huis.html Nu.nl - Grote natuurbrand Limburg geblust, 4.000 evacués mogen naar huis]&lt;/ref&gt; Ouch de brandj in de [[Deurzer Pieël]] kump later op d'n daag ónger control.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6046847/natuurbrand-in-deurnese-peel-onder-controle-nablussen-duurt-weken.html Nu.nl - Natuurbrand in Deurnese Peel onder controle, nablussen duurt weken]&lt;/ref&gt;
* ''Duutsjlandj, Oesteriek en Zjwitserlandj'': Norbert Blüm, veurmalig minister van Sociaal Zake, is op 84-jäörige laeftied gehiemeld.&lt;ref&gt;[https://www.welt.de/politik/deutschland/article207473083/Norbert-Bluem-ist-tot-Frueherer-Arbeitsminister-mit-84-Jahren-gestorben.html Die Welt - Früherer Arbeitsminister Norbert Blüm gestorben]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Belzjen dj [[DJ Smos]] sjtörf op 53-jäörige laeftied aan 'nen hertsjtilsjtandj.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200423_04932026 De Standaard - Bekende Antwerpse DJ Smos (53) overleden]&lt;/ref&gt;{{doedbekèndj}}

;22 april
* ''Nederlands Limburg'': 't Compleet dörp [[Hèrkebósj]] weurt oet veurzörg óntruump naodet 'ne natuurbrandj in [[De Meinweg]] zich sjterk haet oetgebreid.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6046373/4000-inwoners-limburgs-dorp-herkenbosch-geevacueerd-om-grote-natuurbrand.html Nu.nl - 4.000 inwoners Limburgs dorp Herkenbosch geëvacueerd om grote natuurbrand]&lt;/ref&gt;

;21 april
* ''Nederlandj'': De Nederlandse regering verlèngk de quarantainemaotraegele bis veurluipig 20 mei. Veur mènderjaorige waere ze versóppeld; zoe maoge basissjaole vanaaf 11 mei weer aop. Evenemènte waere bis 1 september gesjtreke; dit beteikentj ónger mie det [[Pinkpop]] definitief neet doorgeit en det de [[Ieredevisie 2019/20 (hierevoetbal)|Ieredevisie]] neet weurt opgepak.&lt;ref&gt;[https://www.rtlz.nl/algemeen/politiek/artikel/5097841/corona-coronamaatregelen-premier-rutte-covid-19-anderhalve-meter RTL Z - Kabinet: basisscholen op 11 mei open, meeste andere maatregelen met drie weken verlengd]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/sport/6046325/definitief-geen-betaald-voetbal-tot-1-september.html?redirect=1 Nu.nl - Definitief geen betaald voetbal tot 1 september]&lt;/ref&gt;

;20 april
* ''Nederlandj/Nederlands Limbörg'': In de [[Deurzer Pieël]] brik 'ne natuurbrandj oet, dae zal oetgreuje tot de groetste oets in Nederlandj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6046690/natuurbrand-in-deurnese-peel-grootste-in-nederland-ooit-800-hectare-in-de-as.html Nu.nl - Natuurbrand in Deurnese Peel grootste in Nederland ooit: 800 hectare in de as]&lt;/ref&gt;
* ''Economie'': Es gevolg van zoewel de COVID-19-crisis es de productiekreeg tösje Róslandj en Saoedi-Arabië weurt e vaat Amerikaanse [[aerdaolie]] veur 'ne negatieve pries verhanjeldj.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/04/20/investing/premarket-stocks-trading/index.html CNN.com - American oil crashes below $0 a barrel -- a record low]&lt;/ref&gt;
* ''Midde-Oeste'': In [[Israël]] vörmp de zittende premier [[Benjamin Netanyahu]] 'n noedcoaltie mit [[Benny Gantz]]. Hiemit kómp 'n èndj aan 'n lang politieke patsjtèlling.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200420_04928306 De Standaard - Netanyahu krijgt steun voor regering, maar moet volgend jaar macht afstaan]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Belzje voetbalclub [[Sporting Lokeren]] weurt failliet verklaord.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200420_04927890 De Standaard - Het doek valt over Sporting Lokeren: rechtbank bevestigt faillissement]&lt;/ref&gt;

;19 april
* ''Naord-Amerika'': Op versjillende plaatsje in [[Nova Scotia]] ([[Canada]]) sjöt 'ne man 22 willekäörige luuj doed. Hae weurt daonao zelf door de pelitie doedgesjote.&lt;ref&gt;[https://www.ctvnews.ca/mobile/canada/nova-scotia-rampage-results-in-18-victims-16-crime-scenes-1.4903398 CTV - Nova Scotia rampage results in 18 victims, 16 crime scenes]&lt;/ref&gt;

;17 april
* ''Sjport'': De Britse voetballer [[Norman Hunter]], dae 28 kier in 't [[Ingels hierevoetbalèlftal|Èngels ilftal]] sjpäölde, sjtörf op 76-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6045413/voormalig-engels-international-hunter-76-overleden-aan-covid-19.html Nu.nl - Voormalig Engels international Hunter (76) overleden aan COVID-19]&lt;/ref&gt;

;15 april
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse jazzsaxofonis [[Lee Konitz]] sjtörf op 92-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.npr.org/sections/coronavirus-live-updates/2020/04/15/835634362/lee-konitz-prolific-and-influential-jazz-saxophonist-has-died-at-92?utm_medium=RSS&amp;utm_campaign=music&amp;t=1587017620454 NPR - Lee Konitz, Prolific And Influential Jazz Saxophonist, Dies At 92]&lt;/ref&gt;

;12 april
* ''Sjport'': De Britsen autocoureur [[Stirling Moss]] sjtörf op 90-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/280178/video/stirling-moss-90-overleden-beelden-van-zijn-legendarische-carriere.html Nu.nl - Stirling Moss (90) overleden: beelden van zijn legendarische carrière]&lt;/ref&gt;

;11 april
* ''Weitesjap'': De Britse mattemetiker [[John Conway]] sjtörf op 82-jäörige laeftied.

;10 april
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandsen dichter [[Hans Verhagen]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.pzc.nl/zeeuws-nieuws/in-vlissingen-geboren-dichter-hans-verhagen-overleden-zonder-overdrijving-de-grootste-dichter-van-nederland~aefb1046/ PZC - In Vlissingen geboren dichter Hans Verhagen overleden: ‘Zonder overdrijving de grootste dichter van Nederland’]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer [[Frits Flinkevleugel]] sjtörf op 80-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6044199/voormalig-oranje-international-flinkevleugel-80-overleden.html Nu.nl - Voormalig Oranje-international Flinkevleugel (80) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse pianis [[Louis van Dijk]] sjtörf op 78-jäörige laeftied aan de [[krenkde van Alzheimer]].&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2330253-louis-van-dijk-klassiek-geschoolde-jazzpianist-overleden-78.html NOS.nl - Louis van Dijk, klassiek geschoolde jazzpianist, overleden (78)]&lt;/ref&gt;

;8 april
* ''Vereinigde Sjtaote'': [[Bernie Sanders]] trèk zich trök oet de verkezing veur de Democratische presidentskandidatuur. Dit beteikentj de facto det [[Joe Biden]] in november d'n Democratische presidentskandidaat weurt.&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2020/04/08/us/politics/bernie-sanders-drops-out.html?referringSource=articleShare New York Times - Bernie Sanders Drops Out of 2020 Democratic Race for President]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': Zeve Belzje voetbalclubs, wo-ónger [[Standard Luuk]], weurt de proflicentie óntzag. Es dit besjloet neet weurt herzeen, zalle dees clubs amateurvoetbal mótte gaon sjpaele. [[Racing Gènk]] is nog neet gans zaeker van licentie.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200408_04917119 De Standaard - Standard en Moeskroen grijpen verrassend naast proflicentie, amateurvoetbal dreigt]&lt;/ref&gt;

;7 april
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse folkzenger [[John Prine]] sjtörf op 73-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/entertainment/6043341/folkzanger-john-prine-73-overleden-aan-gevolgen-coronavirus.html Nu.nl - Folkzanger John Prine (73) overleden aan gevolgen coronavirus]&lt;/ref&gt;

;6 april
* ''Kóns en cultuur'': De Britse actries [[Honor Blackman]] sjtörf op 94-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/film/2020/apr/06/honor-blackman-james-bond-pussy-galore-avengers-dies-aged-94 The Guardian - Honor Blackman, James Bond's Pussy Galore, dies aged 94]&lt;/ref&gt;

;5 april
* ''Sjport'': Op d'n daag det de [[Runj van Vlaondere]] hej mótte plaatsvènje, weurt 'n 'virtueel runj' gevare, wobie de renners de lèste 32 kilometer op d'n hometrainer aafwirke. [[Greg Van Avermaet]] wintj dees óngebrukelike koers.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200405_04913674 De Standaard - Greg Van Avermaet wint virtuele Ronde van Vlaanderen]&lt;/ref&gt;

;4 april
* ''Weitesjap'': De Nederlandsen econoom [[Arnold Heertje]] sjtörf op 86-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/economie/6042735/econoom-en-schrijver-arnold-heertje-86-overleden.html Nu.nl - Econoom en schrijver Arnold Heertje (86) overleden]&lt;/ref&gt;

;2 april
* ''Sjport'': 't Belsj voetbalsezón weurt definitief beènjig. [[Club Brugge]] weurt oetgerope tot landskampión.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200402_04910664 De Standaard - Voetbalcompetitie wordt definitief stopgezet, Club Brugge is kampioen]&lt;/ref&gt;

;1 april
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse jazzmuzikantj [[Ellis Marsalis jr.]] sjtörf op 85-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2020/04/01/arts/music/ellis-marsalis-dead-virus.html New York Times - Ellis Marsalis Jr., Jazz Pianist and  Patriarch, Dies at 85]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse rockmuzikantj [[Adam Schlesinger]], fróntman van [[Foutains of Wayne]], sjtörf op 52-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2020/04/01/arts/music/adam-schlesinger-dead-coronavirus.html New York Times - Adam Schlesinger, Songwriter for Rock, Film and the Stage, Dies at 52]&lt;/ref&gt;

===miert===
;31 miert
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse jazztrompöttis [[Wallace Roney]] sjtörf op 59-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.npr.org/sections/coronavirus-live-updates/2020/03/31/824834455/jazz-trumpeter-wallace-roney-dies-from-covid-19-complications-at-age-59 NPR - Jazz Trumpeter Wallace Roney Dies From COVID-19 Complications At Age 59]&lt;/ref&gt;

;30 miert
* ''Sjport'': De Nederlandse zjwumster [[Petra Hillenius]] sjtörf op 52-jäörige laeftied aan [[ALS]].&lt;ref&gt;[https://www.knzb.nl/actueel/nieuws/bericht/1000048724/in_memoriam_petra_hillenius/ KNZB - In Memoriam: Petra Hillenius]&lt;/ref&gt;
* ''Belsj'': De Belzjen dokter en politicus  [[Dirk Van Duppen]] sjtörf op 63-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200331_04908006 De Standaard - Arts en politicus Dirk Van Duppen (63) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse soulzenger [[Bill Withers]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6042464/aint-no-sunshine-zanger-bill-withers-81-overleden.html Nu.nl - Ain't No Sunshine-zanger Bill Withers (81) overleden]&lt;/ref&gt;

;29 miert
* ''Kóns en cultuur'': De Poolse componis [[Krzysztof Penderecki]] sjtörf op 86-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://en.schott-music.com/krzysztof-penderecki-1933-2020-obituary/ Scott Music - Krzysztof Penderecki (1933–2020) – Obituary]&lt;/ref&gt;
* ''Frankriek'': De Franse politicus [[Patrick Devedjian]], dae ónger mie minister in de regering van [[Nicolas Sarkozy|Sarkozy]] waor, sjtörf op 75-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2020/03/29/patrick-devedjian-president-des-hauts-de-seine-et-ancien-ministre-est-mort-du-covid-19_6034811_3382.html Le Monde - Patrick Devedjian, président des Hauts-de-Seine et ancien ministre, est mort du Covid-19]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse muzikant en componis [[Alan Merrill]], veural bekèndj van 't nómmer ''I love rock 'n' roll'', sjtörf op 69-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/achterklap/6041113/componist-i-love-rock-n-roll-alan-merrill-69-overleden-aan-coronavirus.html Nu.nl - Componist I Love Rock 'n' Roll Alan Merrill (69) overleden aan coronavirus]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse countryzenger [[Joe Diffie]] sjtörf op 61-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/music/news/joe-diffie-coronavirus-country-star-died-dead-1203548295/ Variety - Joe Diffie, ’90s Country Music Star, Dies of Coronavirus at 61]&lt;/ref&gt;

;28 miert
* ''Zuud-Europa'': [[Italië]] geit es ierste landj op de waereld de grens van 10.000 sjterfgevel aan [[COVID-19]] veurbie.

;27 miert
* ''Nederlandj'', ''Kóns en cultuur'': 't Succesvol tv-program ''[[De wereld draait door]]'' weurt veur de lèste kier oetgezónje.
* ''Naord Amerika'': 't Amerikaans [[Hoes van Aafgevaerdigde (Vereinigde Sjtaote)|Hoes van Aafgevaerdigde]] sjtump in mit e noedpakkèt van 2 biljoen [[Amerikaansen dollar|dollar]]. Dees astronomische som is gemeindj óm de daor de coronacrisis geraakde bedrieve te óngersjteune.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/03/27/politics/coronavirus-stimulus-house-vote/index.html CNN.com - House passes historic $2 trillion stimulus despite objections from GOP lawmaker]&lt;/ref&gt;
* ''Zuudoes-Europa'': [[Naord-Macedonië]] kump es dertigste landj bie de [[NAVO]].&lt;ref&gt;[https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_174589.htm NATO - North Macedonia joins NATO as 30th Ally]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse sjriefster [[Carl Friedman]] sjtörf op 67-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6041363/twee-koffers-vol-schrijfster-carl-friedman-67-overleden.html Nu.nl - Twee koffers vol-schrijfster Carl Friedman (67) overleden]&lt;/ref&gt;

;26 miert
* ''Naord-Amerika'': De Vereinigde Sjtaote gaon China veurbie es 't landj mit de mieste COVID-19-besjmettinge.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/03/27/health/us-coronavirus-friday/index.html CNN - US has most known coronavirus cases worldwide, but experts say it's just the beginning of the battle]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Franse voetballer en trainer [[Michel Hidalgo]] sjtörf op 87-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.francebleu.fr/infos/societe/michel-hidalgo-emblematique-selectionneur-de-l-equipe-de-france-de-football-est-mort-1552045296 France Bleu - Michel Hidalgo, emblématique sélectionneur de l'équipe de France de football, est mort]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De Nederlandse voetballer [[Peter Kemper]] sjtörf op 77-jäörige laeftied aan hertfale.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6040547/oud-psver-en-drievoudig-oranje-international-kemper-77-overleden.html Nu.nl - Oud-PSV'er en drievoudig Oranje-international Kemper (77) overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaansen acteur [[Mark Blum]] sjtörf op 69-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.tmz.com/2020/03/26/mark-blum-dead-dies-coronavirus-complications-desperately-seeking-susan-you/ TMZ -  Actor Mark Blum Dead at 69 ... Complications From Coronavirus ]&lt;/ref&gt;

;25 miert
* ''Sjport'': [[Kees Bakker]], de vreugere veurzitter vaan [[SBV Vitesse]], sjtörf op 76-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/voetbal/6040399/voormalig-vitesse-voorzitter-kees-bakker-76-overleden-aan-covid-19.html Nu.nl - Voormalig Vitesse-voorzitter Kees Bakker (76) overleden aan COVID-19]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse zengeres [[Liesbeth List]] sjtörf op 78-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2328507-zangeres-liesbeth-list-78-overleden.html NOS.nl - Zangeres Liesbeth List (78) overleden]&lt;/ref&gt;

;24 miert
* ''Kóns en cultuur'': De Franse sjprikteikenaer [[Albert Uderzo]], veural bekèndj van ''[[Asterix]]'', sjtörf op 92-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/6039832/asterix-tekenaar-albert-uderzo-op-92-jarige-leeftijd-overleden.html Nu.nl - Asterix-tekenaar Albert Uderzo op 92-jarige leeftijd overleden]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Kameroens-Franse jazzmuzikantj [[Manu Dibango]] sjtörf op 86-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2020/03/24/le-saxophoniste-manu-dibango-est-mort-des-suites-du-covid-19-annoncent-ses-proches_6034197_3382.html Le Monde - Le saxophoniste Manu Dibango est mort des suites du Covid-19, annoncent ses proches]&lt;/ref&gt;
* ''Sjport'': De [[Olympische Zomerspeule 2021|Olympische Sjpaele]] waere definitief bis 2021 oetgesjtèldj. Versjillende NOC's, sjporters en regeringe hauwe dao al veur gevraog.
* ''Nederlandj'': 't Kabinèt sjrap de [[èndjexame]]s. Lierlinge die noe in de exameklas zitte, kriege e diploma op basis van [[sjaolexame]]s.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6039624/kabinet-schrapt-centrale-examens-schoolexamens-zijn-leidend.html Nu.nl - Kabinet schrapt centrale examens, schoolexamens zijn leidend]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Nederlandse componis en dirizjènt [[Gerard Schurmann]] sjtörf op 96-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nporadio4.nl/podium/nieuws/4943-componist-en-dirigent-gerard-schurmann-overleden NPO Radio 4 - Componist en dirigent Gerard Schurmann overleden]&lt;/ref&gt;

;23 miert
* ''Nederlandj'': De Nederlandse regering verbeujt alle opebaar biejeinkómste tot 1 juni. Ouch kriege gemeintes de beveugheid terrein aaf te sjlete en boetes oet te sjrieve.&lt;ref&gt;Livestream paerskónferensie kabinèt v.a. 19.00&lt;/ref&gt;

;22 miert
* ''Zuudoes-Europa'': In [[Kroatië]] vèntj 'nen [[aerdsjóddel]] plaats mit 'n krach van 5,3 op de [[Memènt-Magnitudesjaol]]. De hoofsjtad [[Zagreb]] laog kortbie 't epicentrum; me melt einen doeje en väöl materieel sjaoj.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/buitenland/6039387/dode-en-veel-schade-bij-krachtige-aardbeving-kroatische-hoofdstad-zagreb.html Nu.nl - Dode en veel schade bij krachtige aardbeving Kroatische hoofdstad Zagreb]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': [[Gabi Delgado]], zenger van de [[NDW]]-gróp [[Deutsch Amerikanische Freundschaft]] (DAF), sjtörf op 61-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.residentadvisor.net/news/72305 Residentadvisor - DAF vocalist Gabi Delgado-López dies at age 61]&lt;/ref&gt;

;21 miert
* ''Sjport'': [[Lorenzo Sanz]], de vreugere veurzitter van [[Real Madrid]], sjtörf op 76-jäörige laeftied aan COVID-19.&lt;ref&gt;[https://www.football-italia.net/151423/former-real-madrid-president-sanz-dies Football Italia - Former Real Madrid President Sanz dies]&lt;/ref&gt;

;20 miert
* ''Nederlandj'': [[Martin van Rijn]] ([[PvdA]]) volg Bruno Bruins op es minister veur Medische Zörg. 't Is hiel bezunger det emes van 'n oppositiepartie es minister tot 't kabinèt toetreujt.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2327735-pvda-er-martin-van-rijn-nieuwe-minister-voor-medische-zorg.html NOS.nl - PvdA'er Martin van Rijn nieuwe minister voor Medische Zorg]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': D'n Utrechsen tramsjötter [[Gökmen T.]] krieg laeveslank veur veer maorde en diverse poginge tot maord mit terroristisch motief.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/schietpartij-utrecht/6039024/gokmen-t-krijgt-levenslang-voor-aanslag-in-utrechtse-tram.html Nu.nl - Gökmen T. krijgt levenslang voor aanslag in Utrechtse tram]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse countryzenger [[Kenny Rogers]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.

;19 miert
* ''Oes-Azië'': Veur 't iers saer 't begin van de pandemie waere in [[China]] gein nuuj besjmèttinge mit [[COVID-19]] mie gemeldj.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/03/19/asia/coronavirus-covid-19-update-china-intl-hnk/index.html CNN - The coronavirus pandemic began in China. Today, it reported no new local infections for the first time]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': Einen daag naodet hae in de Twiede Kamer neet good waort, treujt [[Bruno Bruins]] aaf es minister veur Medische Zörg en Sjport. Zien take waere waorgenómme daor [[Hugo de Jonge]] (Vouksgezóndjheid, Waalzeen en Sjport).&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/algemeen/6038856/minister-bruins-voor-medische-zorg-treedt-af-de-jonge-tijdelijke-opvolger.html?redirect=1 Nu.nl - Minister Bruins voor Medische Zorg treedt af, De Jonge tijdelijke opvolger]&lt;/ref&gt;

;18 miert
* ''Sjport'': D'n [[Amstel Gold Race]] 2020, gepland veur 19 aprèl, weurt in verband mèt de COVID-19-pandemie aofgelas.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/wielrennen/6038415/ook-streep-door-amstel-gold-race-wegens-coronavirus.html Nu.nl - Ook streep door Amstel Gold Race wegens coronavirus]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De vieftigste editie van 't [[Glastonbury]]-festival, geplandj veur èndj juni, weurt aafgelas.&lt;ref&gt;[https://oor.nl/news/vrijwel-alle-concerten-en-festivals-afgelast-tot-31-maart/ OOR.nl - Live: Glastonbury 2020 gecanceld ''(sic!)'' door coronacrisis]&lt;/ref&gt; Ouch 't [[Songfestival]] weurt oetgesjtèld bis 2021.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6037596/songfestival-uitgesteld-tot-2021-vanwege-coronavirus.html Nu.nl - Songfestival uitgesteld tot 2021 vanwege coronavirus]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': 'n In 2000 in de [[Pietersberg]] opgegrave [[fossiel]] weurt besjreve es ''[[Asteriornis maastrichtiensis]]''. 't Bliek 't ajdste fossiel vaan 'nen [[Hoonderveugel|Hoondervogel]] en zoewiezoe ein vaan de ajdste oets vaan de modern veugel.&lt;ref&gt;[https://www.nature.com/articles/s41586-020-2096-0 Nature - Late Cretaceous neornithine from Europe illuminates the origins of crown birds]&lt;/ref&gt;
* ''Weitesjap'': D'n Amerikaansen astronaut [[Alfred Worden]], bemanningslid op de [[Apollo 15]], sjtörf op 88-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nasa.gov/feature/nasa-remembers-apollo-15-astronaut-al-worden NASA - NASA Remembers Apollo 15 Astronaut Al Worden]&lt;/ref&gt;

;17 miert
* ''Sjport'': 't [[Europees kampioensjap hierevoetbal 2020]] weurt verplaats nao [[2021]]. Dit hilt verbandj mit de [[COVID-19]]-pandemie. Meugelik kanne in de vriegekómmen tied de noe sjtilligkende nationaal competities waere aafgemaak. Óm logistieke raejes weurt noe 't [[Europees Kampioensjap damesvoetbal 2021]] nao [[2022]] verplaats.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/football/2020/mar/17/euro-2020-postponed-coronavirus-uefa-champions-league-europa-league?CMP=Share_iOSApp_Other The Guardian - Euro 2020 postponed for a year by Uefa because of coronavirus crisis]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Belzjen acteur [[Johny Voners]] sjtörf op 74-jäörige laeftied aan de kanker.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200317_04892870 De Standaard - Acteur Johny Voners (74) is overleden]&lt;/ref&gt;

;16 miert
* ''Frankriek'': De Franse presidentj [[Emmanuel Macron]] lèk 't landj wiedgaonde quarantainemaotraegele op, vergeliekbaar mit die in Italië en Sjpanje al gelle.&lt;ref&gt;[https://www.lemonde.fr/politique/live/2020/03/16/resultats-municipales-2020-en-direct-les-elections-marquees-par-l-epidemie-due-au-coronavirus_6033200_823448.html Le Monde - « Nous sommes en guerre sanitaire » : Macron annonce des mesures encore plus strictes pour réduire les déplacements dans toute la France dès le 17 mars]&lt;/ref&gt;
* ''Belsj'', ''Nederlandj'': keuning [[Filip van 't Belsj|Filip]] sjprik 't volk toe in 't Belsj, en premier [[Mark Rutte|Rutte]] in Nederlandj. 'n Officieel toesjpraok van de premier aan gans 't volk waor saer de [[Oliecrisis van 1973]] neet mie veurgekómme.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6037995/rutte-groot-deel-van-nederlanders-zal-besmet-raken-met-coronavirus.html Nu.nl - Rutte: Groot deel van Nederlanders zal besmet raken met coronavirus]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200316_04891454 De Standaard - Koning Filip spreekt de natie toe: 'Onze houding is essentieel en kan levens redden']&lt;/ref&gt;

;15 miert
* ''Kóns en cultuur'': D'n Italiaansen arsjitek [[Vittorio Gregotti]] sjtörf op 92-jäörige laeftied aan [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.corriere.it/cultura/20_marzo_15/quando-gregotti-disse-il-mio-rimpianto-morte-mio-fratello-d1244284-66be-11ea-a26c-9a66211caeee.shtml Corriere della Sera - Quando Gregotti disse: «Il mio rimpianto? La morte di mio fratello»]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlandj'': De regering deit noe ouch sjaole, horeca en sjportvereiniginge sjlete, baovenop de al iejer aangekunjigde maatraegele taege de COVID-19-pandemie. Daobie zal 't gans pakkèt zeker tot en mit 6 april blieve gelle, zès daag langer es iers gezag.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6037634/kabinet-scholen-kinderopvang-horeca-en-sportclubs-tot-6-april-dicht.html Nu.nl - Kabinet: Scholen, kinderopvang, horeca en sportclubs tot 6 april dicht]&lt;/ref&gt;
* ''Belsj'': Naodet de vörming van 'n noedregering is mislök, krieg de [[regering-Wilmès]] veur zès maondj de volmach óm de COVID-crisis aan te pakke.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200315_04890331 De Standaard - Regering-Wilmès krijgt volmachten om coronacrisis aan te pakken]&lt;/ref&gt;
* ''Frankriek'': In Frankriek vènje lokaal verkezinge plaats. 't Lök [[LREM]], de partie van presidentj Macron, neet óm veut aan de gróndj te kriege.

;14 miert
* ''Kóns en cultuur'': De Britse muzikantj en conceptuele kónstenaer [[Genesis P-Orridge]] sjtörf op 70-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://3voor12.vpro.nl/update~9445cd37-153f-4ed3-9b8d-b03a46cd3a22~levenskunstenaar-en-industrial-icoon-genesis-p-orridge-overleden~.html 3voor12 - Levenskunstenaar en industrial icoon Genesis P-Orridge overleden]&lt;/ref&gt;

;12 miert
* ''Belsj'': Op las van de regering gaon alle sjaole en [[horeca]] toe en waere peblieke evenemènte aafgelas. Dit deit me óm de versjpreiing van [[COVID-19]] taege te gaon.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200312_04887661 De Standaard - Alles op alles om Italiaanse situatie te vermijden]&lt;/ref&gt;

;11 miert
* ''Vereinigde Sjtaote'': Filmproducent [[Harvey Weinstein]] weurt tot 23 jaor gevangenis veroerdeild óm de aanrenjing en [[verkrachting]] van twie vrouwluuj.&lt;ref&gt;[https://edition.cnn.com/2020/03/11/us/harvey-weinstein-sentence/index.html CNN.com - Harvey Weinstein sentenced to 23 years in prison]&lt;/ref&gt;
* ''Nederlands Limburg'': D'n [[TEFAF]] weurt veurtijeg aofgebroke in verband mèt besmettingsgevaor vaan 't nui coronavirus.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6036781/internationale-kunstbeurs-tefaf-stopt-voortijdig-wegens-coronavirus.html Nu.nl]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse componis [[Charles Wuorinen]] sjtörf opn 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.gramophone.co.uk/features/article/contemporary-composer-charles-wuorinen Gramophone - Contemporary Composer: Charles Wuorinen]&lt;/ref&gt;

;10 miert
* ''Nederlandj/Zuudoes-Azië'': Keuning [[Willem-Alexander van de Nederlenj]] beujt op sjtaotsbezeuk in [[Indonesië]] excuses aan veur 't Nederlands geweld in de [[Politioneel Acties]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/binnenland/6036292/koning-willem-alexander-biedt-excuses-aan-voor-nederlands-geweld-in-indonesie.html Nu.nl - Koning Willem-Alexander biedt excuses aan voor Nederlands geweld in Indonesië]&lt;/ref&gt;

;8 miert
* ''Zuud-Europa'': De Italiaanse regering lègk wiedgaonde [[quarantaine]]maotraegele op aan diverse regio's in 't noorde. De maotraegele, die e kwart van de ganse bevolking treffe, zeen gemeindj óm de verbreiing van [[COVID-19]] taege te gaon.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200308_04880492 De Standaard - Italië breidt quarantainegebieden uit tot kwart van het land]&lt;/ref&gt; De volgenden daag waere die maotraegele van krach in gans 't landj.&lt;ref&gt;[https://www.repubblica.it/cronaca/2020/03/09/news/coronavirus_situazione_italia-250756249/?ref=RHPPTP-BL-I250789330-C12-P1-S1.12-T1 La Repubblica - Coronavirus, l'Italia diventa &quot;zona protetta&quot;: spostamenti vietati se non per comprovate necessità. Conte: &quot;Non c'è più tempo&quot;]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': De Zjwaedsen acteur [[Max von Sydow]] sjtörf op 90-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20200309_04882171 De Standaard - Acteur Max von Sydow overleden]&lt;/ref&gt;

;6 miert
* ''Nederlandj'': 'ne Man van 86 sjtörf es ierste Nederlanjer aan de nuuj krenkde [[COVID-19]].&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/coronavirus/6033984/eerste-nederlander-86-overleden-aan-gevolgen-coronavirus.html Nu.nl - Eerste Nederlander (86) overleden aan gevolgen coronavirus]&lt;/ref&gt;
* ''Kóns en cultuur'': D'n Amerikaanse jazzpianis [[McCoy Tyner]] sjtörf op 81-jäörige laeftied.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/muziek/6035710/jazzpianist-mccoy-tyner-81-overleden.html Nu.nl - Jazzpianist McCoy Tyner (81) overleden]&lt;/ref&gt;

{{nuujsarchief}}
[[Categorie:In 't nuujs|*]]

[[pt:Jornalismo#Notícia]]</text>
      <sha1>qa55fc687bip5f4pcykx2yijm1m1kw1</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>