Уикипедия kkwiki https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82 MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Таспа Арнайы Талқылау Қатысушы Қатысушы талқылауы Уикипедия Уикипедия талқылауы Сурет Сурет талқылауы МедиаУики МедиаУики талқылауы Үлгі Үлгі талқылауы Анықтама Анықтама талқылауы Санат Санат талқылауы Портал Портал талқылауы Жоба Жоба талқылауы TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Topic 0 7168 3059764 2816779 2022-08-12T17:32:23Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki {{Көне қалашық |Атауы = Отырар |сурет = Ovidio Guaita 16.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Мәртебесі = |Елі = Қазақстан |Облыс = Түркістан облысы |Қалануы = VII ғасыр |Қалаушы = |Деректерде аталана бастады = |Басқаша атаулары = Фараб, Тұрар, Тұрарбанд, Тарбанд |Халық саны = |Қиралды = XIII ғасыр |Қиралу себебі = [[Моңғол шапқыншылығы]] |Орналасуы = |lat_dir = N |lat_deg = 42|lat_min = 51|lat_sec = 05 |lon_dir = E |lon_deg = 68|lon_min = 18|lon_sec = 10 |region = |CoordScale = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = |ПозКарта 2 ені = |асты = }}{{Мағына|Отырар (айрық)}} [[File:Otrar-rev.jpg|thumb| alt=A.]] '''Отырар''' ''(Тұрарбанд, Тұрар, Тарбанд, Фараб)'' – ортағасырлық қала орны. [[Түркістан облысы]] [[Отырар ауданы]]ның Темір темір жол стансасынан солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде орналасқан. Отырар 8 ғасырдың басынан [[Тарбанд]] (Трабан) деген атаумен белгілі. Бұл атау [[Күлтегін]] және [[Білге қаған]] құрметіне арналған көне түркі жазбаларда кездеседі. 8 ғ-дағы араб географы [[Якут]] “Тарбанд, Тұрар, Тұрарбанд пен Отырар – бір қала” деп жазады. Араб тарихшысы [[Мұхаммед ибн Джәрир әт-Табари|Табаридің]] Отырар патшасын [[әл-Мамун]] халифтың жауларының бірі деп атағанына қарағанда, Отырар 9 ғ-дың өзінде-ақ ірі қала болған. 10 ғ. жазбаларында [[Кедер]] деген орталық қаласы бар [[Фараб]] аймағы аталады. [[Ал Фараб]] [[Кедер]]ден көне қала екені [[әл-Мақдиси]]дің (10 ғ-дың аяғы) еңбегінде жазылған. Оның айтуынша, бас қала аймақ есімімен Фараб аталған. 10 ғ-дан кейін Кедер тарихи және географиялық жазбаларда аталмайды, оның орнына астана да, аймақ та Фараб делінген. Отырар 5 – 15 ғ-ларда [[Арал]] бойындағы көшпелі тайпалармен сауда жасайтын [[Иран]] мен [[Орта Азия]]дан [[Сібір]]ге, [[Моңғолия]]ға және [[Қытай]]ға қатынайтын сауда жолындағы маңызды қала болды. Кейбір зерттеушілердің пікірінше, қалада сол кезде әлемдегі аса ірі кітапхана және көптеген мешіт-медреселер болған. ==Отырар апаты== 1218 жылы [[Хорезмшаһ Мұхаммед]]тің Отырардағы билеушісі [[Қайыр хан|Қайырханның]] әмірімен [[Шыңғыс хан]] керуенінің саудагерлері өлтіріледі. Бұл Шыңғыс ханның Орталық Азияға шапқыншылық жасауына сылтау болды. Тарихи әдебиеттерде бұл қырғын “[[Отырар апаты]]” деген атпен белгілі. 1219 жылы күзде моңғол әскерлері Отырарға жетті. Моңғол шапқыншылығы салдарынан Отырар қиратылып, қала тұрғындары қырғынға ұшырады. Бірақ 1219 жылғы апаттан кейін Отырар қайта жанданды. 1255 жылы армян саяхатшысы Отырарды [[Сырдария]] бойындағы ірі қалалар қатарында атайды. Отырар дүниежүзілік саудада бұрынғысынша делдалдық рөл атқарды. Қала туралы 1320 жылы [[Флоренция]] көпесі [[Пеголотти]]дің [[Азов теңізі]]нен Қиыр Шығысқа дейінгі сауда жолы туралы жазбаларында да баса айтылған. 14 ғасырда [[Ақ Орда (мемлекет)|Ақ Орда]] хандары мұнда [[медресе]]лер, [[ханака]]лар, [[мешіт]]тер, кеңселер салдырды. 14 ғасырдың аяғында Отырар [[Әмір Темір]] мемлекетінің құрамына кірді. Әмір Темір мұнда бірнеше рет болып, Шығыс жорығына дайындығы қызған кезде ([[1405 жыл|1405]]) осында қайтыс болды. Әмір Темір мирасқорлары мен [[Мұхаммед Шайбани]] әулетінің қазақ хандарымен күресі барысында Отырар тағдыры тағы да сынға түсті. 16 ғасырдың 2-жартысынан бастап қала қазақтардың билігіне біржолата көшіп, шамамен 18 ғасырдың басына дейін болған. Отырарда археологиялық қазба жұмыстары кең көлемде 1969 жылы Қазақстан ҒА-ның [[К.Ақышев]] басқарған Отырар археологиялық экспедиция ұйымдастырылғаннан кейін басталды. ==Отырардың сипаты== Қазіргі уақытта Отырар – бесбұрыш тәріздес төбе. Өлшемдері: оңт. жағы – 380 м, оңт.-батысы – 145 м, батысы – 400 м, солт.-шығысы – 380 м және шығысы – 350 м. Төбенің ең биік жері іргесінен 18 м. Жалпы аумағы 200 га. Қала дуалмен қоршалған. Оның солт.-шығыс және шығыс жақтағы құрылыстары жақсы сақталған. Негізгі төбені айналдыра қазған орлардың орны бар. Қаланың үш қақпасы болған. Орт. қақпа оңт. жағына орналасқан. Археологиялық қазба жұмыстары қала орнындағы мәдени қабаттарды анықтап, олардың қай уақытта болғанын, құрылыс орындарын кезеңге бөліп, талдау жасауға мүмкіндік берді. Қаланың мәдени қабаты 16 м. Ол 7 мәдени қабаттан тұрады. *1-қабаттан (б.з. 1-6 ғасырлары) зат (қолдан жасалған құмыра сынықтары) аз табылды; *2-қабаттың (7-8 ғасырлар) қалыңдығы 3 м-ге жуық; *3-қабаттан (қалыңдығы 1 м-дей, 9-10 ғасырлар) қабырғалары шикі кірпіштен (422210 см) қаланған тұрғын үйлердің орны, қола білезіктер мен алқалардың жұрнақтары, темір бұйымдардың сынықтары, шарап құятын ыдыстар табылды; *4-қабатқа (қалыңдығы 1,5 м, 11-13 ғасырдың басы) қайта жоспарланып салынған құрылыстар тән, сонымен бірге бұл қабаттан семсердің сынығы, қола сақина, шыны ыдыстардың сынықтары, әр түрлі шыныдан жасалған алқалар, т.б. заттар алынды; *5-қабаттан (қалыңдығы 1,5 м, 13-14 ғасырлар) қабырғасы күйдірілген кірпішпен (24244 см) қаланған құрылыстардың орны, іргесінен тандырдың, шаруашылыққа арналған шұңқырлардың, зат қоймасының (одан темір пышақ, ер-тұман әбзелінің қалдықтары, темір ине, қола алқалар, т.б. заттар табылды) қалдықтары ашылды; *6-қабаттан (қалыңдығы 1,5 м, 15-16 ғасырлар) қырлы темір пышақ, зергерлердің сүйектен жасалған балғасы, ат мүсіні, т.б. заттар іріктеп алынды; *7-қабатының қалыңдығы 0,7-0,8 м (17-18 ғасырлар). Бұл қабат қаланың құлдырап, төмендей бастаған кезеңіне жатады. 1971-74 жылы аралығында Отырар аумағының бестен бір бөлігі (4 га) аршылды. Бойлық және ендік бағытымен салынған көшелердің болғаны анықталды. Көшелердің ені 2-3,5 м. Көшелер аралығында салынып бітпеген алаңдар немесе аулалар бар. Мұндағы тұрғын үйлер біртектес, біріне-бірі өте жақын салынған бір, екі немесе үш бөлмелі, ал көп бөлмелі үйлер сирек кездеседі. Жалғыз немесе орталық бөлменің көлемі 20-35 м2. Қабырғалары шикі кірпіштен (30209 см, 27167 см) жалпағынан және еңістеу етіліп қырынан қаланған. Қысы қатаң жерлерде кірпішті бұлайша қырынан қалау төбесі қалың топырақпен жабылған үйлерге тән тәсіл. Мұндай тәсіл [[Қазақстан]]ның оңтүстігіндегі тұрғын үйлер құрылысында қазір де кездеседі. Үй ішіне еден арасына биіктігі 20-30 см үй жылытатын тандыр салынған. [[Тандыр]]дың от жағатын бөлігі күйдірілген кірпішпен жабылған және түтін шығатын мойны қабырғаға жапсырыла салынған. От жағатын бөлігінің асты шұңқыр. Оның едені мен қабырғалары күйдірілген кірпішпен немесе оның сынықтарымен қапталған. Осы жерден тас диірмен және оның сынықтары, әр түрлі тас келсаптар шықты, сондай-ақ бөлмелер ішінен қыштан жасалған астық сақтайтын хұмдар мен құмыралар, ұралар, шаруашылыққа арналған шұңқырлар кездеседі. Көп бөлмелі үйлерге қос тандыр салынған. Олар үйлердің әр бұрышына орналастырылған, түтін шығатын ортақ мұржасы бар. Аршылған құрылыс кешендері 16-18 ғасырларға жатады. Бұлардың осы кезеңге жататындығын [[нумизмат]] материалдар (120-ға жуық тиындар) дәлелдеп береді. Осы кезеңде өрт болғандығы байқалады, кейбір бөлмелерде өрт іздері сақталған. Ыдыстардың түбінде [[тамға]]лы белгілер салынған. Ыдыстарды күйдіргенге дейін салынған мұндай белгілер оның тек түбінде ғана емес, төменгі бөлігінде де кездеседі. Бұлар қазақтың [[керей]] және [[қыпшақ]] руларының [[таңба]]ларына сәйкес келеді. Отырарда археол. қазба жұмыстары әлі де жүріп жатыр. <ref>Бернштам А.Н., Древний Отрар, “Изв. АН КазССР”, Серия археологии, 1951, ғ 108; Акишев К.А., Байпаков К.М., Древний Отрар, А.-А., 1972; Ежелгі Отрар, А., 1997. К. Байпақов</ref> [[File:Arystan-Baba.jpg|thumb| alt=A.|[[Арыстанбаб]]]] ==Отырар-Қаратау мәдениеті== '''Отырар-Қаратау мәдениеті''' – [[Оңтүстік Қазақстан]] өлкелерін мекендеген қаңлы тайпаларының көне мәдениеті (б.з.б. 1-мыңжылдықтың соңы). Ескерткіштердің негізгі тараған аумағы [[Сырдария]]ның орта ағысын қамтиды. Қалалар мен қоныстар, зираттар жақсы зерттелген. Олардың аса ірі шоғырлану орт. Отырар шұраты; [[Арыс]] өз-нің солт. жағасында [[Мардан]], [[Мардан-Күйік]], [[Қостөбе]], [[Шаштөбе]], [[Сейтмантөбе]], [[Ақайтөбе]], [[Шөлтөбе]], т.б. ірі қалалары болған. ===Тарихы=== 1940 ж. [[Александр Натанович Бернштам|А.Н. Бернштам]] жетекшілік еткен археол. экспед. барысында алғашқы деректер алынып, ол [[кангюй-қаратау мәдениеті]] болып аталды. Кейінірек бұл өңірді Е.И. Аргеева, Г.И. Пацевич, [[Кемел Ақышұлы Ақышев|К.Ақышев]], [[Карл Молдахметұлы Байпақов|К.Байпақов]], [[Лев Борисович Ерзакович|Л.Б. Ерзакович]], Л.М. Левина, [[[[Александр Николаевич Подушкин|А.Н. Подушкин]] зерттеді. Аса ірі ескерткіштерінің бірі – [[Көкмардан (көне қала)|Көкмардан]]. О.-Қ. м. қалаларының үйлері ерте кезеңнен-ақ кварталдық жүйемен тұрғызылған. Әдетте 4 – 6 үй бір кварталды құрайды. Құнды ерекшеліктерге қыш ыдыстарға салынған 100-ге тарта таңба-белгілер жатады. Белгілердің негізгі тобы ру-тайпалық таңбалар. Зерттеуші ғалымдардың пайымдауынша бұлар соңғы орта ғасырдағы таңбаларға өте жақын. Бір ерекшелігі, мұнда қазақтың үш жүзіне де кіретін ру-тайпалардың таңбалары бар. О.-Қ. м. тайпалары мал ш-мен бірге жоғары дамыған егіншілік бағытты ұстанған, ұсталық және зергерлік қолөнер жақсы дамыған. Тұрғындар ата-баба рухына, тәңірге табынған. Халқы [[Сыр]] бойына көршілес [[Жетіасар]] және [[Қауыншы]] мәдениеттерінің тайпаларымен бірге тарихи [[Қаңлы]] мемлекетінің құрамына кірген. Б.з. 3 – 4 ғ-ларында заттық мәдениет ерекшеліктері мен антропол. деректер О.-Қ. м-н қалдырған тайпаларға ғұндар келіп араласқандығын көрсетеді. Осы кезеңде түркі мәдениеті мен тілі қалыптасқан, түркі-соғды синтезі дамыған. [[Ғұн]] тайпалары келіп қосылған кезеңнен бастап О.-Қ. м. тайпаларының үлкен бөлігі жетіасарлықтармен бірге Сырдың жоғ. ағысына, [[Орта Азия]]ға қарай жылжыды. 6 – 7 ғ-ларда О.-Қ. м-нің дамуы тоқтап, басқа тайпалармен бірге Сыр мен [[Әмудария]]ның төм. ағысына топтасты да, [[Кедер]] мәдениетін құрады. Қалған тұрғындар Отырар шұратында құрылған [[Қаңғар]] бірлестігіне кірген. ==Отырар медресесі== '''Отырар медресесі''' – Отырар қаласында болған ортағасырлық діни оқу орны. 8 ғ-дың аяғында құрылып, моңғол шапқыншылығына дейін жұмыс істеген. Медреседе жан-жақтан білім іздеп келген шәкірттер 10 жыл бойы тәрбиеленді. Оларға бесінге дейін сабақ берілсе, бесіннен кейін медресе жұмысына салынды (аула сыпыру, ас пісіру, бау-бақша суару, т.б.). Ал екіндіден кейін шәкірттер өз жұмыстарымен айналысты. О. м-нде алғашқы 5 жылда сол заманғы әлемдік үш тіл: түркі-қыпшақ, парсы, араб тілдері оқытылды. 5 жылдан кейін шәкірттерге діни сабақтармен қатар астрономия, геометрия, музыка, т.б. ілімдер бойынша жан-жақты білім берілді. Тіпті бұрнағы заманда жойылып кеткен әліппелер (мыс., Финикия әліппесі) үйретілді. О. м-нде ғұлама ғалым Әбу Наср әл-Фараби оқыған. <ref> Машанов А., Әл-Фараби, А., 1970.</ref> ==Отырар мемлекеттік археологиялық қорық музейі== [[Отырар мемлекеттік археологиялық қорық музейі]], 1967 ж. Оңт. Қазақстан облысы Отырар ауданы Темір станциясында ашылған. Алғашқыда мектеп музейі, 1973 жылдан бастап аудандық музей қызметін атқарса, 1979 ж. О. м. а. қ. м. болып құрылды. Музейдің негізгі мақсаты [[Отырар]] өңіріндегі археол., архит. ескерткіштерді қорғау, ғыл.-зерттеу, мәдени-ағартушылық жұмыстармен айналысу. О. м. а. қ. м. құрамына Отырар қ., Арыстан баб кесенесі және осы өңірдегі барлық ежелгі қала орындары, қорғандар, суландыру жүйелері, шеберханалар енеді және бұлар көрермендерге экспозиц. қызмет атқарады. Музейде бірнеше бөлімдер және кітапхана жұмыс істейді. [[1993]] ж. музей қарамағына 110 тарихи ескерткіш бекітіліп берілді, қорғау аймағы 11547 га болып ұлғайды. Қазіргі кезде Отырар өңірінде 160-тан астам тарихи-мәдени ескерткіш бар.<ref name="source1"> "Қазақ Энциклопедиясы"</ref>. == Пайдаланған әдебиет== <references/> == Тағы қараңыз == * [[Отырар алқабының тарихы]] * [[Отырардың зерттелу тарихы]] {{wikify}} [[Санат:Қазақстан көне қалалары]] [[Санат:Жібек жолының бойындағы қалалар]] 1w28hzumc4j0f44h7ca215psnyoftkl 3059884 3059764 2022-08-13T11:07:40Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki {{Көне қалашық |Атауы = Отырар |сурет = Ovidio Guaita 16.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Мәртебесі = |Мемлекет = [[Қарахан мемлекеті]],<br>[[Хорезмшах мемлекеті]] |Қазіргі жері = {{KAZ}}, [[Түркістан облысы]] |Қалануы = VII ғасыр |Қалаушы = |Деректерде аталана бастады = |Басқаша атаулары = Фараб, Тұрар, Тұрарбанд, Тарбанд |Халық саны = |Қиралды = XIII ғасыр |Қиралу себебі = [[Моңғол шапқыншылығы]] |Орналасуы = |lat_dir = N |lat_deg = 42|lat_min = 51|lat_sec = 05 |lon_dir = E |lon_deg = 68|lon_min = 18|lon_sec = 10 |region = |CoordScale = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Облыс картасы = Түркістан облысы |Ортаққордағы санаты = }}{{Мағына|Отырар (айрық)}} [[File:Otrar-rev.jpg|thumb| alt=A.]] '''Отырар''' — ортағасырлық қала орны. [[Түркістан облысы]] [[Отырар ауданы]]ның Темір темір жол стансасынан солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде орналасқан. Отырар 8 ғасырдың басынан '''Тарбанд''' (Трабан) деген атаумен белгілі. Бұл атау [[Күлтегін]] және [[Білге қаған]] құрметіне арналған көне түркі жазбаларда кездеседі. 8 ғ-дағы араб географы [[Якут]] “Тарбанд, Тұрар, Тұрарбанд пен Отырар – бір қала” деп жазады. Араб тарихшысы [[Мұхаммед ибн Джәрир әт-Табари|Табаридің]] Отырар патшасын [[Мамун|әл-Мамун халифтың]] жауларының бірі деп атағанына қарағанда, Отырар 9 ғ-дың өзінде-ақ ірі қала болған. 10 ғ. жазбаларында [[Кедер]] деген орталық қаласы бар '''Фараб''' аймағы аталады. [[Ал Фараб]] [[Кедер]]ден көне қала екені [[Әбу Шама әл-Мақдиси|әл-Мақдисидің]] (10 ғ-дың аяғы) еңбегінде жазылған. Оның айтуынша, бас қала аймақ есімімен Фараб аталған. 10 ғ-дан кейін Кедер тарихи және географиялық жазбаларда аталмайды, оның орнына астана да, аймақ та Фараб делінген. Отырар 5 – 15 ғ-ларда [[Арал]] бойындағы көшпелі тайпалармен сауда жасайтын [[Иран]] мен [[Орта Азия]]дан [[Сібір]]ге, [[Моңғолия]]ға және [[Қытай]]ға қатынайтын сауда жолындағы маңызды қала болды. Кейбір зерттеушілердің пікірінше, қалада сол кезде әлемдегі аса ірі кітапхана және көптеген мешіт-медреселер болған. ==Отырар апаты== 1218 жылы [[Мұхаммед Хорезмшах]]тың Отырардағы билеушісі [[Қайыр хан|Қайырханның]] әмірімен [[Шыңғыс хан]] керуенінің саудагерлері өлтіріледі. Бұл Шыңғыс ханның Орталық Азияға шапқыншылық жасауына сылтау болды. Тарихи әдебиеттерде бұл қырғын “[[Отырар апаты]]” деген атпен белгілі. 1219 жылы күзде моңғол әскерлері Отырарға жетті. Моңғол шапқыншылығы салдарынан Отырар қиратылып, қала тұрғындары қырғынға ұшырады. Бірақ 1219 жылғы апаттан кейін Отырар қайта жанданды. 1255 жылы армян саяхатшысы Отырарды [[Сырдария]] бойындағы ірі қалалар қатарында атайды. Отырар дүниежүзілік саудада бұрынғысынша делдалдық рөл атқарды. Қала туралы 1320 жылы [[Флоренция]] көпесі [[Пеголотти]]дің [[Азов теңізі]]нен Қиыр Шығысқа дейінгі сауда жолы туралы жазбаларында да баса айтылған. 14 ғасырда [[Ақ Орда (мемлекет)|Ақ Орда]] хандары мұнда [[медресе]]лер, [[ханака]]лар, [[мешіт]]тер, кеңселер салдырды. 14 ғасырдың аяғында Отырар [[Әмір Темір]] мемлекетінің құрамына кірді. Әмір Темір мұнда бірнеше рет болып, Шығыс жорығына дайындығы қызған кезде ([[1405 жыл|1405]]) осында қайтыс болды. Әмір Темір мирасқорлары мен [[Мұхаммед Шайбани]] әулетінің қазақ хандарымен күресі барысында Отырар тағдыры тағы да сынға түсті. 16 ғасырдың 2-жартысынан бастап қала қазақтардың билігіне біржолата көшіп, шамамен 18 ғасырдың басына дейін болған. Отырарда археологиялық қазба жұмыстары кең көлемде 1969 жылы Қазақстан ҒА-ның [[Кемел Ақышұлы Ақышев|К.Ақышев]] басқарған Отырар археологиялық экспедиция ұйымдастырылғаннан кейін басталды. ==Отырардың сипаты== Қазіргі уақытта Отырар – бесбұрыш тәріздес төбе. Өлшемдері: оңт. жағы – 380 м, оңт.-батысы – 145 м, батысы – 400 м, солт.-шығысы – 380 м және шығысы – 350 м. Төбенің ең биік жері іргесінен 18 м. Жалпы аумағы 200 га. Қала дуалмен қоршалған. Оның солт.-шығыс және шығыс жақтағы құрылыстары жақсы сақталған. Негізгі төбені айналдыра қазған орлардың орны бар. Қаланың үш қақпасы болған. Орт. қақпа оңт. жағына орналасқан. Археологиялық қазба жұмыстары қала орнындағы мәдени қабаттарды анықтап, олардың қай уақытта болғанын, құрылыс орындарын кезеңге бөліп, талдау жасауға мүмкіндік берді. Қаланың мәдени қабаты 16 м. Ол 7 мәдени қабаттан тұрады. *1-қабаттан (б.з. 1-6 ғасырлары) зат (қолдан жасалған құмыра сынықтары) аз табылды; *2-қабаттың (7-8 ғасырлар) қалыңдығы 3 м-ге жуық; *3-қабаттан (қалыңдығы 1 м-дей, 9-10 ғасырлар) қабырғалары шикі кірпіштен (422210 см) қаланған тұрғын үйлердің орны, қола білезіктер мен алқалардың жұрнақтары, темір бұйымдардың сынықтары, шарап құятын ыдыстар табылды; *4-қабатқа (қалыңдығы 1,5 м, 11-13 ғасырдың басы) қайта жоспарланып салынған құрылыстар тән, сонымен бірге бұл қабаттан семсердің сынығы, қола сақина, шыны ыдыстардың сынықтары, әр түрлі шыныдан жасалған алқалар, т.б. заттар алынды; *5-қабаттан (қалыңдығы 1,5 м, 13-14 ғасырлар) қабырғасы күйдірілген кірпішпен (24244 см) қаланған құрылыстардың орны, іргесінен тандырдың, шаруашылыққа арналған шұңқырлардың, зат қоймасының (одан темір пышақ, ер-тұман әбзелінің қалдықтары, темір ине, қола алқалар, т.б. заттар табылды) қалдықтары ашылды; *6-қабаттан (қалыңдығы 1,5 м, 15-16 ғасырлар) қырлы темір пышақ, зергерлердің сүйектен жасалған балғасы, ат мүсіні, т.б. заттар іріктеп алынды; *7-қабатының қалыңдығы 0,7-0,8 м (17-18 ғасырлар). Бұл қабат қаланың құлдырап, төмендей бастаған кезеңіне жатады. 1971-74 жылы аралығында Отырар аумағының бестен бір бөлігі (4 га) аршылды. Бойлық және ендік бағытымен салынған көшелердің болғаны анықталды. Көшелердің ені 2-3,5 м. Көшелер аралығында салынып бітпеген алаңдар немесе аулалар бар. Мұндағы тұрғын үйлер біртектес, біріне-бірі өте жақын салынған бір, екі немесе үш бөлмелі, ал көп бөлмелі үйлер сирек кездеседі. Жалғыз немесе орталық бөлменің көлемі 20-35 м2. Қабырғалары шикі кірпіштен (30209 см, 27167 см) жалпағынан және еңістеу етіліп қырынан қаланған. Қысы қатаң жерлерде кірпішті бұлайша қырынан қалау төбесі қалың топырақпен жабылған үйлерге тән тәсіл. Мұндай тәсіл [[Қазақстан]]ның оңтүстігіндегі тұрғын үйлер құрылысында қазір де кездеседі. Үй ішіне еден арасына биіктігі 20-30 см үй жылытатын тандыр салынған. [[Тандыр]]дың от жағатын бөлігі күйдірілген кірпішпен жабылған және түтін шығатын мойны қабырғаға жапсырыла салынған. От жағатын бөлігінің асты шұңқыр. Оның едені мен қабырғалары күйдірілген кірпішпен немесе оның сынықтарымен қапталған. Осы жерден тас диірмен және оның сынықтары, әр түрлі тас келсаптар шықты, сондай-ақ бөлмелер ішінен қыштан жасалған астық сақтайтын хұмдар мен құмыралар, ұралар, шаруашылыққа арналған шұңқырлар кездеседі. Көп бөлмелі үйлерге қос тандыр салынған. Олар үйлердің әр бұрышына орналастырылған, түтін шығатын ортақ мұржасы бар. Аршылған құрылыс кешендері 16-18 ғасырларға жатады. Бұлардың осы кезеңге жататындығын [[нумизмат]] материалдар (120-ға жуық тиындар) дәлелдеп береді. Осы кезеңде өрт болғандығы байқалады, кейбір бөлмелерде өрт іздері сақталған. Ыдыстардың түбінде [[тамға]]лы белгілер салынған. Ыдыстарды күйдіргенге дейін салынған мұндай белгілер оның тек түбінде ғана емес, төменгі бөлігінде де кездеседі. Бұлар қазақтың [[керей]] және [[қыпшақ]] руларының [[таңба]]ларына сәйкес келеді. Отырарда археол. қазба жұмыстары әлі де жүріп жатыр. <ref>Бернштам А.Н., Древний Отрар, “Изв. АН КазССР”, Серия археологии, 1951, ғ 108; Акишев К.А., Байпаков К.М., Древний Отрар, А.-А., 1972; Ежелгі Отрар, А., 1997. К. Байпақов</ref> [[File:Arystan-Baba.jpg|thumb| alt=A.|[[Арыстанбаб]]]] ==Отырар-Қаратау мәдениеті== '''Отырар-Қаратау мәдениеті''' – [[Оңтүстік Қазақстан]] өлкелерін мекендеген қаңлы тайпаларының көне мәдениеті (б.з.б. 1-мыңжылдықтың соңы). Ескерткіштердің негізгі тараған аумағы [[Сырдария]]ның орта ағысын қамтиды. Қалалар мен қоныстар, зираттар жақсы зерттелген. Олардың аса ірі шоғырлану орт. Отырар шұраты; [[Арыс]] өз-нің солт. жағасында [[Мардан]], [[Мардан-Күйік]], [[Қостөбе]], [[Шаштөбе]], [[Сейтмантөбе]], [[Ақайтөбе]], [[Шөлтөбе]], т.б. ірі қалалары болған. ===Тарихы=== 1940 ж. [[Александр Натанович Бернштам|А.Н. Бернштам]] жетекшілік еткен археол. экспед. барысында алғашқы деректер алынып, ол [[кангюй-қаратау мәдениеті]] болып аталды. Кейінірек бұл өңірді Е.И. Аргеева, Г.И. Пацевич, [[Кемел Ақышұлы Ақышев|К.Ақышев]], [[Карл Молдахметұлы Байпақов|К.Байпақов]], [[Лев Борисович Ерзакович|Л.Б. Ерзакович]], Л.М. Левина, [[Александр Николаевич Подушкин|А.Н. Подушкин]] зерттеді. Аса ірі ескерткіштерінің бірі – [[Көкмардан (көне қала)|Көкмардан]]. О.-Қ. м. қалаларының үйлері ерте кезеңнен-ақ кварталдық жүйемен тұрғызылған. Әдетте 4 – 6 үй бір кварталды құрайды. Құнды ерекшеліктерге қыш ыдыстарға салынған 100-ге тарта таңба-белгілер жатады. Белгілердің негізгі тобы ру-тайпалық таңбалар. Зерттеуші ғалымдардың пайымдауынша бұлар соңғы орта ғасырдағы таңбаларға өте жақын. Бір ерекшелігі, мұнда қазақтың үш жүзіне де кіретін ру-тайпалардың таңбалары бар. О.-Қ. м. тайпалары мал ш-мен бірге жоғары дамыған егіншілік бағытты ұстанған, ұсталық және зергерлік қолөнер жақсы дамыған. Тұрғындар ата-баба рухына, тәңірге табынған. Халқы [[Сыр]] бойына көршілес [[Жетіасар]] және [[Қауыншы]] мәдениеттерінің тайпаларымен бірге тарихи [[Қаңлы]] мемлекетінің құрамына кірген. Б.з. 3 – 4 ғ-ларында заттық мәдениет ерекшеліктері мен антропол. деректер О.-Қ. м-н қалдырған тайпаларға ғұндар келіп араласқандығын көрсетеді. Осы кезеңде түркі мәдениеті мен тілі қалыптасқан, түркі-соғды синтезі дамыған. [[Ғұн]] тайпалары келіп қосылған кезеңнен бастап О.-Қ. м. тайпаларының үлкен бөлігі жетіасарлықтармен бірге Сырдың жоғ. ағысына, [[Орта Азия]]ға қарай жылжыды. 6 – 7 ғ-ларда О.-Қ. м-нің дамуы тоқтап, басқа тайпалармен бірге Сыр мен [[Әмудария]]ның төм. ағысына топтасты да, [[Кедер]] мәдениетін құрады. Қалған тұрғындар Отырар шұратында құрылған [[Қаңғар]] бірлестігіне кірген. ==Отырар медресесі== '''Отырар медресесі''' – Отырар қаласында болған ортағасырлық діни оқу орны. 8 ғ-дың аяғында құрылып, моңғол шапқыншылығына дейін жұмыс істеген. Медреседе жан-жақтан білім іздеп келген шәкірттер 10 жыл бойы тәрбиеленді. Оларға бесінге дейін сабақ берілсе, бесіннен кейін медресе жұмысына салынды (аула сыпыру, ас пісіру, бау-бақша суару, т.б.). Ал екіндіден кейін шәкірттер өз жұмыстарымен айналысты. О. м-нде алғашқы 5 жылда сол заманғы әлемдік үш тіл: түркі-қыпшақ, парсы, араб тілдері оқытылды. 5 жылдан кейін шәкірттерге діни сабақтармен қатар астрономия, геометрия, музыка, т.б. ілімдер бойынша жан-жақты білім берілді. Тіпті бұрнағы заманда жойылып кеткен әліппелер (мыс., Финикия әліппесі) үйретілді. О. м-нде ғұлама ғалым Әбу Наср әл-Фараби оқыған. <ref> Машанов А., Әл-Фараби, А., 1970.</ref> == Пайдаланған әдебиет== <references/> == Тағы қараңыз == * [[Отырар алқабының тарихы]] * [[Отырардың зерттелу тарихы]] * [[Отырар мемлекеттік археологиялық қорық музейі]] {{wikify}} {{Қазақстанның көне қалалары}} [[Санат:Қазақстан көне қалалары]] [[Санат:Жібек жолының бойындағы қалалар]] omxnec39h792xh7s9bsqexwp7eziaxi 0 9952 3059821 2880530 2022-08-13T06:33:43Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{мағына|Достық (айрық)}} [[Сурет:El cuentito.jpg|нобай|Достық]] * '''Достық'''<ref>Жантану атауларының түсіндірме сөздігі. — Алматы: "Сөздік-Словарь", 2006. - 384 бет. ISBN 9965-409-98-6</ref> — [[адам]]дардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ [[көзқарас]]та болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Дос-жарандардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Мысалы, біреуінде қызбалық не шабандық, екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Қазақтың дәстүрлі әдеп жүйесінде достыққа үлкен көңіл бөлінеді. [[Халық]] арасында достық туралы [[мақал-мәтелдер]] жеткілікті: “Дос жылатып, дұшпан күлдіріп айтады”, “Досы жақсының, өзі де жақсы”, “Дүниеде адамның жалғыз қалғаны — өлгені, қайғының бәрі соның басында”. Достыққа қарама-қарсы ұғым — қастық пен күншілдік. Мұндай сезімге ерік алдырғандар басқаның қуаныш-қызығын, ырыс-бағын көтере алмайды, дос дегеннің не екендігін білмейді. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі; Саясаттанудағы Достық ұғымы мемлекеттер арасындағы саяси, экономикалық, мәдени мүдде тұрғысынан ынтымақтастық орнату шараларын бейнелеу үшін қолданылып жүр.<ref>Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3</ref> Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиын-шылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{уики}} [[Санат:Психология]] [[Санат:Жантану]] qtgyi0mkq0wtcrxz150jul5c87nhxby 14 11157 3059756 2279187 2022-08-12T16:31:24Z Kaiyr 3134 wikitext text/x-wiki {{maincat|Қазақстан кітапханалары}} [[Санат:Елдер бойынша кітапханалар]] [[Санат:Қазақстан мәдениеті]] [[Санат:Қазақстандағы білім]] hwc82nzt9zsbrxf49xq5fg0mjcshqry 3059757 3059756 2022-08-12T16:31:39Z Kaiyr 3134 wikitext text/x-wiki {{main|Қазақстан кітапханалары}} [[Санат:Елдер бойынша кітапханалар]] [[Санат:Қазақстан мәдениеті]] [[Санат:Қазақстандағы білім]] 32pbimyodqftcdsgcy4maykxy0u1oib 0 11748 3059859 3023197 2022-08-13T09:20:29Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Bayerische Motoren Werke AG |логотипі = BMW logo (gray).svg |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі = {{Fwb|DE0005190003|BMW}}, {{isx|BMW}} |қызметі = |ұраны = «The Ultimate Driving Machine» |құрылды = [[1916]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = {{Ту|Германия}} [[Германия]], [[Мюнхен]] |басты адамдары = [[Норберт Райтхофер]] (директорлар кеңесінің төрағасы) |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = [[Автомобиль|Автомобильдер]], [[мотоцикл]]дер |айналым = {{Өсім}} €53 млрд ([[2008 жыл]]) |операциялық кіріс = |таза табысы = {{Өсім}} €330 млн ([[2008 жыл]]) |қызметкерлер саны = 100 041 ([[2008 жыл]]) |басшы компания = |бағынышты компания = [[Mini]], [[Rolls-Royce Motor Cars|Rolls-Royce]] |аудитор = KPMG |сайты = [http://www.bmw.com/ bmw.com] }} '''Bayerische Motoren Werke''', BMW (''баварлық мотор зауыты'') — [[Германия]]ның мотор және автомобиль жасап шығарататын компаниясы. == Тарихы == 1913 жылы Мюнхеннің солтүстік төңірегінде Карл Рапп және Густо Отто, двигательдің ішкі жануын ойлап тапқан Николаус Августа Оттаның ұлы, екі шағын авиамотор фирмасын жарыққа шығарады. Бірінші бүкіл әлемдік соғысының басталуы бірден көптеген самолеттің двигательдарына тапсырыс береді. Рапп пен Отто бір авиамоторлық заводта бірге жұмыс істеуін шешеді. Сөйтіп Мюнхенде авиациалық двигательдер заводы ашылады, 1917 жылдың шілде айында Bayerische Motoren Werke («Баварлық мотор заводы») — BMW деген атпен тіркеледі. Осы күн BMW -ның жарыққа шыққан күні деп есептеледі, ал Карла Раппа мен Густава Отто оның иелері болды. 1917 жылы ең бірінші қабылданған танымбелгіде айналып тұрған пропеллердің суреті бейнеленген. Бірақ танымбелгі өте қиын және ұсақ болды, сондықтан 1920 жылы пропеллер көп өзгерістерге ұшырады. Пропеллердің шеңберін төрт бөлікке бөлді, ақ және көгілдір секторлар қара дөңгелектің ішінде кезектесіп орналасты. Бірінші дүниежүзілік соғысында, Германия жеңіледі. Версаль келісімі бойынша, Германияға әскери ұшақтарын өңдеуге тыйым салынған.БМВ ұшақтардың пропеллерлерін өңдеуді тастап, темір жолға арналған саймандарды өңдеуге басталды. 1923 жылы БМВ-нің алғашқы мотоциклі өндірілген. 1928 жылдан бастап, БМВ автокөліктерді өңдеу басталды. Алғашқы моделі DIXI еді. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін, Алмания екіге бөлінді, Батыс Алманиясының экономикасы қарқындап даму басталды. БМВ - "алман экономикалық ғажабы" нышандарының бірі еді. 1965 жылы шығарылған седанді Алманияның канцлері Конрад Аденауердің өзі қатты ұнатқан. [[Сурет:BMW-Gebäude.jpg|thumb|275px|Мюнхендегі BMW бас пәтері.]] === Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін === Өнеркәсіптік фирманы Карл Фридрих Рапп 1916 жылы қазанда құрды, BMW ресми түрде 1917 жылы 20 шілдеде тіркелді, бірақ бастапқыда Bayerische Flugzeug-Werke ұшақ қозғалтқышының өндірушісі ретінде. Мюнхена - Милбертшофен ауданы Flugmaschinenfabrik Отто, Густавға жақын болғандықтан таңдалды - ұшақтар неміс өндірушісі. 1916 жылы компания Австрия-Венгрия үшін V12 қозғалтқыштарын өндіруге келісім-шартқа отырды. Қосымша қаржыландыруды қажет ететін Рапп Camillo Castiglioni және Max Fritz қолдауын алады, компания Bayerische Motoren Werke GmbH болып қайта құрылды. 1917 жылы компанияның қарқынды өсуі біраз қиындықтар туғызды, содан кейін Рапп компанияны тастап кетті, басқару австриялық өнеркәсіпші Франц Йозеф Поппқа өтіп, 1918 жылы кәсіпорын атауы өзгертілді. BMW AG. == Соғыс аралық кезең == 1919 жылы Франц Димер BMW-мен жүретін ұшақпен 9760 метр биіктікке ұшып, бірінші әлемдік рекорд BMW-ны орнатты. [[Бірінші дүниежүзілік соғыс]]тан кейін 1919 жылғы [[Версаль]] шарттарына сәйкес Германияда ұшақ шығаруға тыйым салынды, нәтижесінде Густав Отто өз зауытын жауып тастады, ал BMW ауыстырылды. ауылшаруашылық машиналарын, тұрмыстық заттарды және пойыздар үшін тежегіштерін өндіруге. 1922 жылы Мюнхен Обервизенфельд әуежайының шығысында BMW өзінің қазіргі негізгі ғимаратын (қазіргі қаланың Олимпиада орталығы) салды. 1923 жылы Мюнхен зауытында алғашқы BMW Motorrad шығарылды. 1924 жылы BMW көлігімен жүретін ұшақ [[Иран|Парсы]]ға алғашқы құрлықаралық рейс жасады. 1926 жылы BMW VI қозғалтқышы бар Rohrbach Ro VII гидроұшағы бес әлемдік рекорд орнатты. 1927 жылы 87 әлемдік авиация рекорды орнатылды, оның 29-ы BMW ұшағында. 1928 жылы BMW Эйзенах (Тюрингия қаласындағы Эйзенах автомобиль зауыты сатып алады және онымен бірге Дикси деп аталатын шағын автокөлікті өндіруге лицензия алады. Компания американдық авиақозғалтқыштар өндірушісімен Pratt & Whitney радиалды қозғалтқыштардың құрылысына лицензиялық келісім жасайды. Дикси - алғашқы BMW көлігінің атауы. Оны 1929 жылы Ostin Motor Company әзірледі, бірақ машиналар Эйзенахта қырқыншы жылдарға дейін жасалды. Сол жылы BMW мінген мотоциклдегі Эрнст Хенне әлемдегі ең жылдам мотоциклші атанды. 1939 жылы маусымда Siemens өзінің инженерлік еншілес кәсіпорнын BMW-ге сатты. Мәміле нәтижесінде барлық өндірістік және техникалық құжаттамалармен, өнеркәсіптік үлгілер, патенттер, өндіріс орындары мен ғылыми-зерттеу мекемелері, бүкіл жұмыс күші және инженер-техникалық персонал BMW компаниясының меншігі болды. BMW сонымен қатар, Niederbarnim, Basdorf және Sülsdorf зауыттарын, зертханалары мен сынақ алаңдарын өз иелігіне алды және онда бірнеше ондаған мың қызметкерлер жұмыс істейді (кейіннен Басдорф пен Сухлсдорфтағы бұрынғы зауыттардың орнында Niederbarnimer Flugmotorenwerke GmbH ұшақ қозғалтқыштарын шығаратын компания құрылды). Сатып алынған кәсіпорындар негізінде жұмыс істеп тұрған қозғалтқыш зауыттарынан басқа мыналар құрылды: Зымыран және зымыран қозғалтқыштары зауыты (Flugzeugturbinenfabrik) және Зымырандық технологиялар және зымырандық қару-жарақ бөлімшесі (BMW-Raketenabteilung) Сюльсдорф және ғылыми-зерттеу орталығы бар. Шпандаудағы өндіріс. 1940 жылдың күзіне қарай Спандау мен Нидербарнимдегі BMW зымыран зауыттарында бар болғаны 10 000 неміс азаматы жұмыс істеді. 1930 жылдардың ортасына қарай компания бұрын-соңды болмаған көлемде өсті және Еуропадағы ең ірі өнеркәсіптік концернге айналды, Бавариядағы BMW зауыттары ірі өнеркәсіптік конгломерат болды. Ол кезде компанияда бақылау және атқарушы кеңестер болды және оның бас директорынан іс жүзінде тәуелсіз болды, оның үстіне бақылау кеңесі негізінен Попппен және оның корпоративтік саясатымен қарама-қайшы болды. == Өнімдері == Алғашқы өнімі - DIXI 1929 жылы шығарылған. Қуат пен эстетика 5 сериялы седанда іске асырылды. Осы автокөлікті жасаудың негізі — «Рульдегі рахат» BMW концепсиясын терең меңгеру. Ал қуатты двигателі бар инновациялық седанның өзін жеңіл алып жүруі демалудың жаңа бір бөлігін ашады. BMW 5 сериясының әр элементі жолдағы автокөлікке деген сенімділікті айғақтайды. BMW-ның 7 сериясы ең қарқынды, әрі премиум классының сәнді автокөлігі болып табылады. BMW-ның жаңа 7 сериясының сыртқы кескіні таңқаларлық әдемі, ол басқа көліктерден жылдам әрі жеңіл. Бұл көліктің түрі — шексіз қуат көзі. Ол сәнді әрі өзіндік стилімен ерекшеленеді. BMW-ның 7 сериясы 1990-ларда, әсіресе, бұрынғы Кеңес одағының республикаларында - Ресей мен ТМД мемлекеттерінде, оның ішінде Қазақстанда да, жаңа байып кеткен жас кәсіпкерлердің, тіпті рэкетирлердің қатты ұнататын автокөлік еді. Жұрт ішінде оны "бумер" деп атаған. BMW X5 моделі бұл тау-тасты жерді оңай жүріп өтетін және спорт автокөлігіне кіретін автокөлік. Бұл көлікте: қуат, жайлылық, жылдамдық, сапа және жоғары бедел бар. BMW X5 белсенді демалысқа арналған спорт автокөлігі. [[Сурет:Alpina B5 Biturbo Touring IMG 0752.jpg|нобай|BMW Alpina B5 Biturbo Touring]] Жаңа 6 сериялы BMW купесі аңызға айналған GT қатарындағы автокөліктерінің салтын жалғастырушы спорттық және жеңіл айдалатын автокөліктердің бірі. HAMANN MOTORSPORT тюнинг-ательесінің мамандары 6 серияны жетілдіріп, таңқалдыратын HAMANN 645Ci HM 5.2 спорттық купесін дүниеге әкелді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Сурет:Рисунок1.jpg|thumb|BMW-ның бесінші сериялы седан ]] [[Сурет:BMW motorbike F 650 GS in Gdansk.jpg|thumb|BMW F 650 GS Dakar (2004)]] {{cleanup}} {{уики}} [[Санат:Германия автомобиль жасау компаниялар]] dzyumrvhta9n7eht8gb5z1dzaesx2v2 0 15925 3059815 3059583 2022-08-13T06:12:01Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Мұхтар Әуезов атындағы театры |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Станция Театр имени Ауэзова - Алматы.jpg |өлшемі = 300px |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]],<br>[[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[1 желтоқсан]] [[2011 жыл|2011]] |Жобалық атауы = Тұлпар |Түрі = бағаналы, үшкүмбезді, терең |Тереңдігі = 30 м |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15,2 м |Сәулетшілер = Т. С. Әбілда,<br>Б. К. Мұсырғалиев,<br>А. М. Жүнісов |Әрлеушілер = Г. А. Ешкенов,<br>А. Ж. Жамхан |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]],<br>[[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} '''«Мұхтар Әуезов атындағы театры»''' — [[Алматы метросы]]ның 6-шы бекеті. [[Бірінші бағыт (Алматы)|Бірінші бағытта]] «[[Байқоңыр (метро бекеті)|Байқоңыр]]<nowiki/>» және «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бекеттерінің арасында, [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]] мен [[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесінің]] қиылысында орналасқан. == Тарихы мен атауы == Бекеттің ашылуы [[2011 жыл]]ғы [[1 желтоқсан]]да өтті. Ол [[Алматы метросы]]ның іске қосылатын «[[Райымбек батыр (метро бекеті)|Райымбек батыр]]<nowiki/>» — «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бірінші кезегінің бөлігінде болды. Бекет атауын жақын маңдағы [[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|Мұхтар Әуезов атындағы қазақ драма театрынан]] алды. Жобада "Тұлпар" атауы болды. == Құрылыс барысы == '''Басталуы 2008 жыл''' - төнель жолымен төмен қарай 54-тің 37 тюбингі өтті. Абай мен Весновка даңғылдарының қиылысындағы баған үстіндегі құрылыс жұмысы көрсетілді. '''Мамыр, 2008 жыл''' - венткиоскыларды салу басталды. == Архитектурасы мен безендірілуі == "Мұхтар Әуезов атындағы театры" бекеті "Тұлпар" атты ертегі кейіпкерінің бейіміне ұқсатылған, қанатты аттың суреті бейнеленген. Бекеттің ішкі көрінісі гиперпласттан жасалған. Ұлттық ою-өрнекпен және көшпенділердің тұрмысынан көріністермен безендірілген көлемді медальондары бар травертин плиткалары мен бағаналарынан жасалған (16 көрініс — залдың әр жағынан 8-ден). Қабырғалар сонымен қатар жасанды тастан жасалған, карниз профилімен безендірілген. Едендері үлкен өрнегі бар гранитпен қарапайым түрде қапталған. Платформаның ұшында спектакльден көрініс бейнеленген көркем мозаикалық [[панно]] орналасқан. <gallery> Kazakhstan P9241001 02 (40261130682).jpg|Бекеттің соңындағы панно Kazakhstan P9240999 14 (39408862405).jpg|Бекеттегі медальон Станция Театр имени Ауэзова.jpg|Ішкі интерьері Almaty Auezov Theater metro entrance vc.jpg|Кіреберістердің бірі ALA teatr Auezova Metro Tulpar.JPG|Бекет құрылысы Kazakhstan P9240998 02 (26433841618).jpg|Баспалдақтан қарағандағы көрінісі </gallery> == Сілтемелер == * {{cite web|url=http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|title=«Мұхтар Әуезов атындағы театры» бекеті|publisher=metroalmaty.kz|accessdate=|description=|deadlink=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220404190504/http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|archivedate=13-08-2022}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] 5414svn8imph18b2a1zg2k5rrx1mfpb 3059820 3059815 2022-08-13T06:27:13Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Мұхтар Әуезов атындағы театры |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Станция Театр имени Ауэзова - Алматы.jpg |өлшемі = 300px |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]],<br>[[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[1 желтоқсан]] [[2011 жыл|2011]] |Жобалық атауы = Тұлпар |Түрі = бағаналы, үшкүмбезді, терең |Тереңдігі = 30 м |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15,2 м |Сәулетшілер = Т. С. Әбілда,<br>Б. К. Мұсырғалиев,<br>А. М. Жүнісов |Әрлеушілер = Г. А. Ешкенов,<br>А. Ж. Жамхан |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]],<br>[[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} '''«Мұхтар Әуезов атындағы театры»''' — [[Алматы метросы]]ның 6-шы бекеті. [[Бірінші бағыт (Алматы)|Бірінші бағытта]] «[[Байқоңыр (метро бекеті)|Байқоңыр]]<nowiki/>» және «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бекеттерінің арасында, [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]] мен [[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесінің]] қиылысында орналасқан. == Тарихы мен атауы == Бекеттің ашылуы [[2011 жыл]]ғы [[1 желтоқсан]]да өтті. Ол [[Алматы метросы]]ның іске қосылатын «[[Райымбек батыр (метро бекеті)|Райымбек батыр]]<nowiki/>» — «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бірінші кезегінің бөлігінде болды. Бекет атауын жақын маңдағы [[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|Мұхтар Әуезов атындағы қазақ драма театрынан]] алды. Жобада "Тұлпар" атауы болды. == Құрылыс барысы == '''Басталуы 2008 жыл''' - төнель жолымен төмен қарай 54-тің 37 тюбингі өтті. Абай мен Весновка даңғылдарының қиылысындағы баған үстіндегі құрылыс жұмысы көрсетілді. '''Мамыр, 2008 жыл''' - венткиоскыларды салу басталды. == Архитектурасы мен безендірілуі == "Мұхтар Әуезов атындағы театры" бекеті "Тұлпар" атты ертегі кейіпкерінің бейіміне ұқсатылған, қанатты аттың суреті бейнеленген. Бекеттің ішкі көрінісі гиперпласттан жасалған. Ұлттық ою-өрнекпен және көшпенділердің тұрмысынан көріністермен безендірілген көлемді медальондары бар травертин плиткалары мен бағаналарынан жасалған (16 көрініс — залдың әр жағынан 8-ден). Қабырғалар сонымен қатар жасанды тастан жасалған, карниз профилімен безендірілген. Едендері үлкен өрнегі бар гранитпен қарапайым түрде қапталған. Платформаның ұшында спектакльден көрініс бейнеленген көркем мозаикалық [[панно]] орналасқан. <gallery> Kazakhstan P9241001 02 (40261130682).jpg|Бекеттің соңындағы панно Kazakhstan P9240999 14 (39408862405).jpg|Бекеттегі медальон Станция Театр имени Ауэзова.jpg|Ішкі интерьері Almaty Auezov Theater metro entrance vc.jpg|Кіреберістердің бірі ALA teatr Auezova Metro Tulpar.JPG|Бекет құрылысы Kazakhstan P9240998 02 (26433841618).jpg|Баспалдақтан қарағандағы көрінісі </gallery> == Жақын орналасқан нысандар​ == * [[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|М. Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры]] * [[Қазақ Циркі]] * [[Неке сарайы]] * [[Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті]] * [[Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы|ҚР мемлекеттік Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы]] * [[Орталық стадион (Алматы)|Алматы қаласының орталық стадионы]] == Сілтемелер == * {{cite web|url=http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|title=«Мұхтар Әуезов атындағы театры» бекеті|publisher=metroalmaty.kz|accessdate=|description=|deadlink=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220404190504/http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|archivedate=13-08-2022}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] e1ejo4ech2zs788au3zlgbnnxbr6vol 3059831 3059820 2022-08-13T07:15:41Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Мұхтар Әуезов атындағы театры |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Станция Театр имени Ауэзова - Алматы.jpg |өлшемі = 300px |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]],<br>[[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[1 желтоқсан]] [[2011 жыл|2011]] |Жобалық атауы = Тұлпар |Түрі = бағаналы, үшкүмбезді, терең |Тереңдігі = 30 м |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15,2 м |Сәулетшілер = Т. С. Әбілда,<br>Б. К. Мұсырғалиев,<br>А. М. Жүнісов |Әрлеушілер = Г. А. Ешкенов,<br>А. Ж. Жамхан |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]],<br>[[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} '''«Мұхтар Әуезов атындағы театры»''' — [[Алматы метросы]]ның 6-шы бекеті. [[Бірінші бағыт (Алматы)|Бірінші бағытта]] «[[Байқоңыр (метро бекеті)|Байқоңыр]]<nowiki/>» және «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бекеттерінің арасында, [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]] мен [[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесінің]] қиылысында орналасқан. == Тарихы мен атауы == Бекеттің ашылуы [[2011 жыл]]ғы [[1 желтоқсан]]да өтті. Ол [[Алматы метросы]]ның іске қосылатын «[[Райымбек батыр (метро бекеті)|Райымбек батыр]]<nowiki/>» — «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бірінші кезегінің бөлігінде болды. Бекет атауын жақын маңдағы [[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|Мұхтар Әуезов атындағы қазақ драма театрынан]] алды. Жобада "Тұлпар" атауы болды. == Құрылыс барысы == '''Басталуы 2008 жыл''' - төнель жолымен төмен қарай 54-тің 37 тюбингі өтті. Абай мен Весновка даңғылдарының қиылысындағы баған үстіндегі құрылыс жұмысы көрсетілді. '''Мамыр, 2008 жыл''' - венткиоскыларды салу басталды. == Архитектурасы мен безендірілуі == "Мұхтар Әуезов атындағы театры" бекеті "Тұлпар" атты ертегі кейіпкерінің бейіміне ұқсатылған, қанатты аттың суреті бейнеленген. Бекеттің ішкі көрінісі гиперпласттан жасалған. Ұлттық ою-өрнекпен және көшпенділердің тұрмысынан көріністермен безендірілген көлемді медальондары бар травертин плиткалары мен бағаналарынан жасалған (16 көрініс — залдың әр жағынан 8-ден). Қабырғалар сонымен қатар жасанды тастан жасалған, карниз профилімен безендірілген. Едендері үлкен өрнегі бар гранитпен қарапайым түрде қапталған. Платформаның ұшында спектакльден көрініс бейнеленген көркем мозаикалық [[панно]] орналасқан. <gallery> Kazakhstan P9241001 02 (40261130682).jpg|Бекеттің соңындағы панно Kazakhstan P9240999 14 (39408862405).jpg|Бекеттегі медальон Станция Театр имени Ауэзова.jpg|Ішкі интерьері Almaty Auezov Theater metro entrance vc.jpg|Кіреберістердің бірі ALA teatr Auezova Metro Tulpar.JPG|Бекет құрылысы Kazakhstan P9240998 02 (26433841618).jpg|Баспалдақтан қарағандағы көрінісі </gallery> == Жақын орналасқан нысандар​ == * [[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|М. Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры]] * [[Қазақ мемлекеттік циркі]] * [[Неке сарайы]] * [[Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті]] * [[Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы|ҚР мемлекеттік Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы]] * [[Орталық стадион (Алматы)|Алматы қаласының орталық стадионы]] == Сілтемелер == * {{cite web|url=http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|title=«Мұхтар Әуезов атындағы театры» бекеті|publisher=metroalmaty.kz|accessdate=|description=|deadlink=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220404190504/http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|archivedate=13-08-2022}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] ct5j5klfjbxjnvia17kp952zz31ezqc 3059844 3059831 2022-08-13T07:42:31Z Ұлы Тұран 120792 /* Жақын орналасқан нысандар​ */ wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Мұхтар Әуезов атындағы театры |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Станция Театр имени Ауэзова - Алматы.jpg |өлшемі = 300px |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]],<br>[[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[1 желтоқсан]] [[2011 жыл|2011]] |Жобалық атауы = Тұлпар |Түрі = бағаналы, үшкүмбезді, терең |Тереңдігі = 30 м |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15,2 м |Сәулетшілер = Т. С. Әбілда,<br>Б. К. Мұсырғалиев,<br>А. М. Жүнісов |Әрлеушілер = Г. А. Ешкенов,<br>А. Ж. Жамхан |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]],<br>[[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} '''«Мұхтар Әуезов атындағы театры»''' — [[Алматы метросы]]ның 6-шы бекеті. [[Бірінші бағыт (Алматы)|Бірінші бағытта]] «[[Байқоңыр (метро бекеті)|Байқоңыр]]<nowiki/>» және «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бекеттерінің арасында, [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]] мен [[Байзақов көшесі (Алматы)|Байзақов көшесінің]] қиылысында орналасқан. == Тарихы мен атауы == Бекеттің ашылуы [[2011 жыл]]ғы [[1 желтоқсан]]да өтті. Ол [[Алматы метросы]]ның іске қосылатын «[[Райымбек батыр (метро бекеті)|Райымбек батыр]]<nowiki/>» — «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» бірінші кезегінің бөлігінде болды. Бекет атауын жақын маңдағы [[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|Мұхтар Әуезов атындағы қазақ драма театрынан]] алды. Жобада "Тұлпар" атауы болды. == Құрылыс барысы == '''Басталуы 2008 жыл''' - төнель жолымен төмен қарай 54-тің 37 тюбингі өтті. Абай мен Весновка даңғылдарының қиылысындағы баған үстіндегі құрылыс жұмысы көрсетілді. '''Мамыр, 2008 жыл''' - венткиоскыларды салу басталды. == Архитектурасы мен безендірілуі == "Мұхтар Әуезов атындағы театры" бекеті "Тұлпар" атты ертегі кейіпкерінің бейіміне ұқсатылған, қанатты аттың суреті бейнеленген. Бекеттің ішкі көрінісі гиперпласттан жасалған. Ұлттық ою-өрнекпен және көшпенділердің тұрмысынан көріністермен безендірілген көлемді медальондары бар травертин плиткалары мен бағаналарынан жасалған (16 көрініс — залдың әр жағынан 8-ден). Қабырғалар сонымен қатар жасанды тастан жасалған, карниз профилімен безендірілген. Едендері үлкен өрнегі бар гранитпен қарапайым түрде қапталған. Платформаның ұшында спектакльден көрініс бейнеленген көркем мозаикалық [[панно]] орналасқан. <gallery> Kazakhstan P9241001 02 (40261130682).jpg|Бекеттің соңындағы панно Kazakhstan P9240999 14 (39408862405).jpg|Бекеттегі медальон Станция Театр имени Ауэзова.jpg|Ішкі интерьері Almaty Auezov Theater metro entrance vc.jpg|Кіреберістердің бірі ALA teatr Auezova Metro Tulpar.JPG|Бекет құрылысы Kazakhstan P9240998 02 (26433841618).jpg|Баспалдақтан қарағандағы көрінісі </gallery> == Жақын орналасқан нысандар​ == * [[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|М. Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры]] * [[Қазақ мемлекеттік циркі]] * [[Неке сарайы (Алматы)|Неке сарайы]] * [[Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті]] * [[Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы|ҚР мемлекеттік Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы]] * [[Орталық стадион (Алматы)|Алматы қаласының орталық стадионы]] == Сілтемелер == * {{cite web|url=http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|title=«Мұхтар Әуезов атындағы театры» бекеті|publisher=metroalmaty.kz|accessdate=|description=|deadlink=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220404190504/http://metroalmaty.kz/?q=kk/node/732|archivedate=13-08-2022}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] 0i5pr7it8gg1jh1n77d8xx9zipic52p 0 20056 3059759 2585068 2022-08-12T17:05:16Z Kaiyr 3134 wikitext text/x-wiki '''Семейдің Абай атындағы ғылыми-әмбебап кітапханасы''' 1883 жылы құрылып Қазақстандағы ең алғашқы [[кітапхана]]лардың бірі болып табылады. Кітапхананың ең бірінші оқырмандарының бірі [[Абай Құнанбаев]]. Ғылыми ақпарат пен кітап сақтаудағы ірі орталық. Кітап қоры 362 мың сақтау бірлігін құрайды, бұған қоса 5900-ден астам ХVII-XIX ғ. басылымдары бар. Әр түрлі кезеңдегі қазақ және орыс тілдеріндегі сирек кездесетін басылымдар бар. Кітапхана интернет жүйесіне қосылған. Ол үлкен халықаралық байланыстар жасайды, алыс жақын шет елдердердің ірі кітапханаларымен ынтымақтастықта. == Кітапхана тарихы == [[Сурет:КІТАП1.jpg|thumb|300px]] Қазақстандағы ең көне кітапханалардың бірі – Семей қаласындағы [[Шығыс Қазақстан облыстық Абай атындағы әмбебап кітапханасы]]. Мыңдаған оқырмандардың ыстық ықыласына бөленген мәдениет ошағының шаңырақ көтергеніне ғасырдан артық уақыт өтті. 1992 жылы Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің шешімі бойынша кітапханаға қазақтың кемеңгер ақыны Абай есімі берілді. Себебі, Семей тарихы мен мәдениетінің жарқын беттерінен маңызды орын алатын кітапхана тарихы ұлы ақынның есімімен тығыз байланысты еді. ХIХ ғасырдың екінші жартысында Семей жері патшалық Ресей үшін саяси айыптыларды жазалау орындарының біріне айналғаны тарихтан мәлім. Қалада саяси жер аударылғандардың болуы қаланың мәдени - рухани өміріне тың өзгерістер әкелді. Саяси жер аударылғандар Е.П. Михаэлис, П.Д.Лобановский, Н.И.Долгополов, С.С.Гросс, А.Л.Леонтьев, А.Блектердің Семей қаласының рухани өміріне сіңірген еңбектері бір төбе. 1869 жылы Е.П.Михаэлис Семей қаласына жер аударылып келеді. Ол жазасын өтей жүріп үлкен әлеуметтік жұмыстармен айналысып, түрлі зерттеу жұмыстарын жүргізеді. Зерттеулерінің нәтижесін мақала етіп, Орыс география қоғамының «Известиясына» бастырып отырған. Е.П.Михаэлистің ұсынысымен 1878 жылы Семей қаласында Облыстық санақ комитеті ұйымдастырылады. Бұл комитет қазақ өлкесіндегі экономика, тарих, шаруашылық және табиғат мәселесін зерттейтін ғылыми мекеме болды. Евгений Петрович сол комитеттің тұңғыш секретары болып қызмет атқарады. 1883 жылы ресми түрде қазан айында Облыстық санақ комитетінің жанынан Е.П.Михаэлис бастаған саяси жер аударылғандардардың ұйымдастыруымен кітапхананың негізі қаланды. Кітапхананың ең алғашқы кітапханашысы саяси жер аударылған тарихшы, этнограф [Н.Я.Коншин] болды. Кітапхана туралы деректерге көз жүгіртсек, алғаш ашылған уақытында небәрі 274 дана кітап болып, оны 130 оқырман пайдаланған көрінеді. Әр жылдары кітапханаға қала тұрғындары мен П.Плещеев, Г.В.Юдин, А.И.Деров сияқты ауқатты көпестер қайырымдылық көмек көрсетіп, оның іргелі мәдениет ошағына айналуына ықпал етті. Өлке тарихына байланысты жарық көрген[[Императорлық Орыс Географиялық қоғамы]] Батыс-Сібір бөлімінің Семей Бөлімшесінің Запискилерінде қала тарихы мен мәдениеті туралы өте қызықты да маңызды мәліметтерді табуға болады. Мысалы, кітапхана қорында сақталған «Семипалатинский областной статический комитетъ за 1894 год» деп аталатын кітапқа назар аударсақ: «Бастауыш білім беру қоғамының 1893/94 жылдарғы жұмыс есебінде» кітапханадағы 130 оқырманның 30-ы жоғары білімді, оның ішінде 3-еуі әйел адам; 38-і орта білімді, оның ішінде 13-і әйел, әйел адам болған көрінеді. 130 оқырманның 111-і орыс, 9-ы поляк, 1-еуі неміс, 5-еуі еврей, 4-еуі қазақ ұлтынан екен. == Абай және кітапхана == Кітапхананы пайдаланушылардың бірі – қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбаев болды. 1959 жылы «Қазақ мемлекет баспасынан» жарық көрген Ә.Жиреншиннің «Абай және орыстың революцияшыл демократтары» атты кітапта мынадай мағлұматтар берілген: «Михаэлис пен Абай тұңғыш рет осы кітапханада кездесіп танысады. Алғашқы рет Михаэлис пен Абай өте бір қызық есте қаларлық жағдайда кездеседі. Абай Семейдегі кітапханаға келіп, Л.Н.Толстойдың бір шығармасын сұрайды. Ол кітап Михаэлистің қолында еді, Абайдың сұрағанын көріп, Михаэлис Абайға келіп кітапты оған беріп, тұңғыш рет екеуі танысып, тіл қатады. Олардың алғашқы танысулары кітапхана ішінен басталады. Ол кезде кітапхана Семей жұртшылығының үлкен мәдениет ошағына айналып еді. Абай орыстың, батыстың классикалық әдебиетімен осы кітапханада танысады. Михаэлиспен кездесу Абайдың өмірге, дүниеге деген көзқарасын шыңдай түседі, ал Евгений Петрович оның танып оқуға, білім алуға деген зор талабын көріп, кітапты көп оқуға кеңес береді. Абайдың өмірбаянын жазған Кәкітай Ысқақұлы былай дейді: «Абайды орыстың белгілі жазушылары Пушкин, Лермонтов, Некрасов, Салтыков-Щедрин, Тургенов, Белинский, Добролюбов және Писаревтың шығармаларымен таныстырған адам Михаэлис еді. Ол туған әкемнен де артық еңбек етіп, менің дүниеге көзімді ашты деп отырушы еді». Абай мен Е.П. Михаэлистің бұл танысуы зор достыққа айналып, ақын өмірінде өшпес із қалдырды. Ғұлама ақынның қоғамдық кітапхананың оқырманы болғанын тарихта қалдырып, әлемге әйгілеген Ресей түрмелерін зерттеу мақсатында Сібір мен Алтайға саяхат жасаған американ публицисі [[Дж.Кеннан]] болды. XIX ғасырдың аяғында Патшалық Россияда әр түрлі тәсілдермен жер аударылған саяси қайраткерлерді көзбен көріп, материал жинап, кітап жазбақ болған тәуелсіз журналист - жазушы Джордж Кеннан 1864-1890 жылдар аралығында Сібір, Алтай өлкесіне 4-5 мәрте саяхат жасайды. 1885 жылдың жазында Дж.Кеннан суретші Фрост екеуі Семейге келіп, Сібірдің алыс бір түпкіріндегі құм басқан қала ортасында, шағын ағаш үйде орналасқан қорында Спенсер, Бокль, Льюис, Милль, Тэйлор, Уоллэс шығармаларымен әлемдік көркем әдебиеттің тамаша үлгілері бар кітапхана көргенін, сот мекемесінде қызмет ететін А.А.Леонтьевпен әңгімелесіп, кітапхананы жергілікті қазақтар да пайдаланатынын естіген. Осы сапардан кейін жазылған, 1906 жылы[ «Сибирь және ссылка»] деген атпен орыс тіліне аударылған кітабында Дж. Кенан Семейге жер аударылғандармен бетпе-бет жүздескенін, қазақ даласына айдалған орыс революционерлерінің тұрмысы, қызметі туралы жазады. Сондай-ақ, бұл кітапта Абай Құнанбаев туралы қызықты деректер де бар. Аталған кітапта Семейде Леонтьевтің үйінде қонақ болған кезіндегі әңгімесінде ол былай дейді: «...Менің кейбір сұрақтарыма жауап бере отырып, Леонтьев маған Семей қаласы кітапханасының қалай жұмыс істей бастағанын баян етті. Кітапхананың жер аударылып келген мұңдықтарға ғана уаныш емес екенін, қала халқының ой-өрісін кеңейтерлік рухани азығына айналғанын айтып өтті». == Сирек басылымдар қоры == Халыққа ғасырдан артық қызмет көрсетіп, әр оқырманның жанына рухани азық беріп келе жатқан бұл рухани білім ордасында сақталған әр кітаптың өз тарихы бар. Кітапхананың сирек басылымдар қорында сақталған 4 500 ге жуық әдебиеттер қоры кітапхананың алтын қорын құрайды. Кітапхананың сирек басылымдар қоры XVIII ғасырдың 2-ші жартысынан бастап XX ғасырдың бас кезіндегі Ресейлік кітап баспа туындыларынан, XX ғасырдың бас кезіндегі өлкетану әдебиеттерінен, XIX ғасыр мен XX ғасырдың басында жарық көрген ресейлік және өлкемізге қатысты Императорлық Орыс Географиялық қоғамы Батыс-Сібір бөлімінің Семей Бөлімшесінің Запискилері мен кеңестік дәуірдегі мерзімді басылымдардан тұрады. Кітапхананың сирек қоры ұлы жазушылар шығармаларымен және қазақ зиялылары туындыларымен ерекше құнды. Сирек қордан Абай үшін таным баспалдақтары болаған Г.Спенсер, Милль, Дж. Г.Льюисъ, А.Уоллэсъ В.Уэвелль сынды батыс Еуропа ойшылдарының еңбектерін, Семей өңірін зерттеген зерттеушілер Б.Герасимовтың, Е.П.Михаэлистің, Н.Я.Коншиннің, Г.Н.Потаниннің, Ф.Зобниннің, А.Седельниковтың, Е.Шмурлоның, В.Сапожниковтың, қазақ зиялылары Ә.Бөкейхановтың, Ж.Ақпаевтың т.б. ғылыми-зерттеу мақалаларын табуға болады. Батыс классикалық әдебиетімен, орыс әдебиеті алтын ғасырындағы жазушылардың бай туындалары, кезінде солақай саясаттың құрбаны болған Е.Бекмаханов, С.Асфендияровтай ұлт зиялыларының ірі ғылыми монографиялық еңбектері мен қазақ әдебиетінің алтын ғасырын құраған қоғам қайраткерлері С.Сейфуллин, Б.Майлин, І.Жансүгіров, Ә.Ермеков, Х.Досмұхамедов, Ж.Күдериннің көзі тірісінде жарық көрген еңбектері кітапхана сөрелерінде сақталған. Сонымен қатар, ресейлік «Современник», «Вестник Европы», «Русский Вестник», «Педагогический сборник», өлкетануға байланысты «Социалды Шығыс», «Екпінді», т.б. мерзімді басылымдардың бай қоры сақталынып отыр. == Кітапхананың бүгінгі қызметі == Сонау XIX ғасырдан бері ғұламалар мұрасын ғасырдан ғасырға дейін сақтап, талай оқырман үшін білім ордасы болған киелі шаңырақ бүгінде жаңа заман талаптарына сай қызмет көрсетуде. Бүгінгі кітапхананың мақсаты қала жұртшылығының сұранысын қамтамасыз ету үшін өз ақпараттық әлеуетін нығайту, оқырман қауымның ақпараттарды білуге деген талап-тілектеріне қолдау көрсету, электрондық ресурстарды тиімді қолдануға үйрету. Жалпы оқырман сұранымына жауап беретін ақпараттық орталық ретінде кітапхананың алар орны ерекше. Қазір кітапхананың кітап қоры 340 мыңнан асып, оны 17 000-ға жуық оқырман пайдаланады. Жыл сайын 400 мыңға жуық кітап өз оқырманын тауып, кітапханаға келушілер саны 176 000 оқырманды құрап отыр. Жылына кітапхана 200 тарта мерзімді басылымдарды жаздырып алады. == Кітапхана жетістіктері == *1961 жылы Қазақ ССР Мәдениет министрлігі және Қазақстан ЛКЖО Орталық комитеті «Үлгілі кітапхана» деген атақ берді және дипломмен марапаттады. *1983 ж. кітапхананың негізі қаланғанына 100 жыл толуына байланысты Қазақ ССР Жоғары Советінің Құрмет грамотасымен марапатталды. *1993 ж. «Қазіргі әлеуметтік және экономикалық жағдайдағы Қазақстанның ұлттық библиографиясы» атты республикалық зерделі кеңес өткізілді. *1995 ж. IFLA – халықаралық кітапханалық Ассоциациясының мүшесі болды. *1995-2008 ж. кітапхана Түркия, Норвегия, Оңтүстік Корея, Канада елдеріндегі IFLA-ның халықаралық кітапханалық конференцияларына қатысты. *1996 ж. «Сорос-Қазақстан» қорының грантын жеңу арқылы кітапхана Интернет желісіне қосылды. *1997 ж. Қырымдағы «Библиотеки и ассоциации в меняющемся мире: новые технологии и новые формы сотрудничества» тақырыбында халықарлық конференцияға қатысты. *2000-2009 ж. кітапханалық автоматтандырылған ақпараттық жүйе іске аса бастады. ( АБИС), (ИРБИС), (РАБИС). *2002 жылы Айрекс /АҚШ/ ұйымының IATP бағдарламасы бойынша Интернет орталығы ашылды. *2004 ж. кітапхананың «Абай атындағы әмбебап кітапхана» (http://semeylib.kz.iatp.net) атты wев-сайты ашылды. *2004 ж. «АҚШ кітапханаларының менеджменті» атты халықаралық бағдарламаға қатысты. *2005 ж. Қазақстан Республикасы Ұлттық Академиялық кітапханасының Астана қаласында ашылуына қатысты. *2006-2007 ж. Интернет орталығы жеңіп алған гранттар арқылы кітапханаға жаңа компьютерлік технологиялар бөлінді. *2007 ж. «Абай атындағы кітапхананың өлкетану қоры» (http://abaykray.kz.iatp.net) атты өлкетану сайты құрылды. *2009 ж. «Америка мәдени бұрышы» АҚШ елшілігі Қоғаммен байланыс бөлімінің грантымен ашылды. ==Дереккөз== [http://www.arhiv.vko.gov.kz/kz/region_01.htm| Шығыс Қазақстан облысының мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасының сайты]{{Deadlink|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} == Әдебиеттер == 1. «Семипалатинский областной статический комитетъ за 1894 год» 2. Жиреншин Ә. Абай және орыстың ұлы революцияшыл демократтары. Алматы, Қазақ мемлекет баспасы, 1959 ж. 3. Әуезов М. Уақыт және суреткер. Алматы, Қазақтың мемлекеттік көркем әдебиет баспасы, 1962 жыл [[Санат:1883 жыл]] [[Санат:Семей]] [[Санат:Қазақстан кітапханалары]] hl1ek2jnd7sbqunx2nnx57f6evmi0n4 0 20121 3059889 2308393 2022-08-13T11:27:05Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki '''Акура''' (Acura) — спорттық және өкілетті типтегі автокөліктерді шығаруға мамандандырылған [[Honda]] концернінің солтүстікамерикалық бөлімшесі. {{Компания |атауы = Acura |логотипі = Acura logo.svg |түрі = |биржадағы листингі = |қызметі = |құрылды = [[1986]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = {{flagicon|USA}} Торранс, [[Калифорния]] |басты адамдары = Джон Икеда (директорлар кеңесінің төрағасы) |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = [[Автомобиль|Автомобильдер]], қозғалтқыштар |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = Honda |бағынышты компания = |аудитор = |сайты = [https://www.acura.com acura.com] }} Жинау зауыты [[American Honda Motor Co.]] [[1986]] жылдың 27 наурызда [[Калифорния|Калифорнияда]] ашылған болатын. Акура атауы [[1989]] жылы пайда болып, [[АҚШ]]-та сатылатын [[Honda]]-ның аса престижді модельдеріне жатқызылады. Акура маркасы автокөліктерінің тактикалық-техникалық сипаттамалары әдетте, [[Honda]] фирмасы модельдерінің арақатынасты параметрлерінен аса ерекшеленбейді. Бұған қарамастан модельдерінің атауы ұқсас болып та келеді. Модельдерінің көпшілігі тікелей Солтүстік Америкада өндіріліп ([[Acura TL|TL]] мен [[Acura CL|CL]] сериялары), ал бөлек модельдер — [[Acura RL|RL]] мен [[Acura NSX|NSX]] аса аз сұраныс себебінен Жапониядан әкелінеді. Акураның тек қана америкалық модельдерінің шығарылуы [[1999]] жылы 101,3 мың данаға жетті. [[Сурет:1st-Acura-Legend.jpg||thumb|right|1987 жылғы [[Acura Legend]].]] Акура маркасы модельдерінің барабар [[Honda]] автокөліктерінен негізгі ерекшелігі — спорттық кейіпі мен сериялық жабдықталуының әлдеқайда жоғарғы деңгейде болуы. Осыдан басқа, Акура [[Honda]]-ның америкалықтарға ұсынбайтын [[АҚШ]]-та аса престижді модельдер [[Acura TL|TL]] мен [[Acura RL|RL]]-ға өкілеттік етеді. [[Сурет:04-06 Acura MDX.jpg|thumb|Бірінші буынды Acura MDX]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:АҚШ автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:1986 жылы құрылған компаниялар]] t9jipqv2ztrykz2i9urjki9g4d7kcdi 0 20274 3059793 3059502 2022-08-12T20:49:36Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Әкімшілік бөлінісі */ wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Көкпекті ауданы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |lat_dir = N |lat_deg = 48 |lat_min = 45 |lat_sec =27 |lon_dir = E |lon_deg = 82 |lon_min = 22 |lon_sec =54 |облысы = Абай облысы |аудан орталығы = [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] |ауылдық округтер саны = 17 |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = 56 |қалалар саны = |әкімі = Сейтканов Раджан Кайрканулы |әкімдіктің мекенжайы = |құрылған уақыты = 1932 |жер аумағы = 14,6 |жер аумағы бойынша орны = |тұрғыны = 14 275<ref>[http://www.kokpekti.gov.kz/dinamika/dinamikadem.htm Шығыс Қазақстан облысының Статистика департаменті. 01.07.2019]</ref> |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = 2019 |тығыздығы = |тығыздығы бойынша орны = |ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (76,23%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (19,80%)}}, {{nobr|[[татарлар]] (1,52%)}}, {{nobr|[[немістер]] (1,39%)}}, {{nobr|басқа ұлт өкілдері (1,06%)}}<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2019">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref> |телефон коды = |пошта индексі = |сайты = |карта = Kokpekti District Kazakhstan.png |әкімшілік бірліктің картасы = East Kazakhstan Province Kokpekti.png |ортаққордағы санаты = }} '''Көкпекті ауданы''' — [[Абай облысы]]ның оңтүстік-шығыс бөлігіндегі әкімшілік бөлік. Алғаш рет [[1932 жыл|1932]] жылы құрылды. [[1997 жыл|1997]] жылы аудан құрамына Самар ауданы енді. Жер аумағы 14,6 мың км². == Географиялық орны, жер бедері == Ауданның жер бедері күрделі. Солтүстік бөлігін түгелдей [[Қалба жотасы]]ның шығыс жағы, оңтүстік бөлігін [[Зайсан қазаншұңқыры]]ның солтүстік бөлігі алып жатыр. Қалба жотасының екі беткейі де [[Ертіс]] өзенінің салаларымен тілімденген. Ауданның ең биік жері – [[Қаражал (тау, Қалба жотасы)|Қаражал]] (1606 м). Зайсан қазаншұңқыры жалпы жазық болып келсе де оның әр жерінде шоқылар кездеседі. Олардың ең ірілері: Ұзынбұлақ (818 м), Ақшоқы] (907 м), [[Қарақия (тау, Абай облысы)|Қарақия]] (823 м), Толағай (721 м). Кен байлықтарынан ауданның жер қойнауында түсті металдардың, құрылыс материалдарының (әктас, қиыршықтас) мол қоры бар. Таз шоқысы түгелдей дерлік әктастан тұрады. == Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі == Ауданның климаты тым континенттік: қысы суық, жазы ыстық, қуаң (Зайсан қазаншұңқырында). Қаңтарда ауаның орташа температурасы –20,9°С, шілдеде 20,4°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 200 мм-ден (қазаншұңқырда) 350 – 400 мм-ге дейін барады (Қалба жотасында). Қалба мен оның оңтүстік-батыс сілемінен [[Зайсан (көл)|Зайсан]] көлі мен Ертіс өзеніне Қарабұғаз, Қурайлы, [[Көкпекті (өзен, Абай облысы)|Көкпекті]] (салалары Шегелек, Талды, Қосағаш, Кіндікті), [[Үлкен Бөкен өзені|Үлкен Бөкен]] (салалары: Тасмөңке, Тентек, Кішібөкен), Құлажон, т.б. өзендер құяды. Солтүстік-батыстағы Ақсу, Қурайлы өзендері Зайсан көліне жетпей, оның жағасындағы құмға сіңіп кетеді. Ауданның оңтүстік және оңтүстік-шығыс жағын Зайсан көлі мен Ертіс өзеніндегі [[Бұқтырма (бөген)|Бұқтырма бөгені]] алып жатыр. Аудан жерінің топырағы, негізінен, бозғылт қоңыр. Қалба тауында және өзен аңғарларында қара топырақ тараған. Далалы өңірде бетеге, көде, сарыбас жоңышқа, ұсақ шоқылы жерлерде қараағаш, тобылғы өседі. Тау ішіндегі ылғалды жерлерде шалғын, Қалба жотасында қылқан және жалпақ жапырақты орман, оның сілемдерінің бойында шоқ қайың, терек, мойыл, долана, қарақат, әр түрлі шөптер өседі. Жануарлар дүниесінен қасқыр, түлкі, аю, күзен, қоян, тиін, бұғы, елік, құстардың сан алуан түрі (қаз, үйрек, аққу, шағала, қызғыш, бүркіт, қаршыға, лашын, ителгі, кезқұйрық, тұрымтай, т.б.) тараған. Көлдер мен өзендерде әр түрлі балықтар мекендейді. == Халқы == Тұрғындары 14 275 адам ([[2019 жыл|2019]]). Ұлттық құрамы: [[қазақтар]] – 76,23%, [[орыстар]] – 19,80%, [[татарлар]] – 1,52%, [[немістер]] – 1,39%, басқа ұлт өкілдері – 1,06%. == Әкімшілік бөлінісі == 28 елді мекен 9 ауылдық округке біріктірілген: * [[Биғаш ауылдық округі]] * [[Көкжайық ауылдық округі]] * [[Көкпекті ауылдық округі (Абай облысы)|Көкпекті ауылдық округі]] * [[Қойгелді Аухадиев ауылдық округі]] * [[Тассай ауылдық округі (Шығыс Қазақстан облысы)|Тассай ауылдық округі]] * [[Теректі ауылдық округі (Абай облысы)|Теректі ауылдық округі]] * [[Үлгілі Малшы ауылдық округі]] * [[Үлкен Бөкен ауылдық округі]] * [[Шұғылбай ауылдық округі]] == Ауыл шаруашылығы == Ауыл экономикасының негізін а. ш. құрайды. Ауданда 235,8 мың га-дан астам а. ш. жері бар, 73,7 мың га егістік жер, 36,5 мың га шабындық, 125,6 мың га жайылым. Аудан жері арқылы солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай респ. маңызы бар Павлодар – Семей – Георгиевка – Көкпекті – Зайсан – Майқапшағай ([[Қытай]]мен шекараға дейін) және облыстық маңызы бар Өскемен – Жарма автомобильдік жолдары өтеді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Абай облысы}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы]] nyelab8oupaniu966a785ixsji12uqe 0 20296 3059854 2813795 2022-08-13T08:09:24Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Федоров ауданы |елтаңба = Fedorov awdanınıñ tañbası.png |елтаңба аты = |карта = Fyodorov District Kazakhstan.png |әкімшілік бірліктің картасы = |lat_dir = N |lat_deg = 53 |lat_min = 37 |lat_sec = 53 |lon_dir = E |lon_deg = 62 |lon_min = 42 |lon_sec = 28 |облысы = Қостанай облысы |құрылған уақыты = 1928 жыл |тұрғыны = 26 698<ref name="Stat2016">{{Cite web|url = http://stat.gov.kz/getImg?id=ESTAT118979|title = 2016 жыл басына Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны|publisher = Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті|accessdate = 2016-09-29}}</ref> |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = 2016 |ұлттық құрамы = [[орыстар]] (38,68%)<br /> [[украиндар]] (25,93%)<br /> [[қазақтар]] (17,72%)<br /> [[немістер]] (8,17%)<br /> [[беларустар]] (2,28%)<br /> [[татарлар]] (1,58%)<ref name="Stat2016"/> |жер аумағы = 7,2 мың |жер аумағы бойынша орны = |тығыздығы = |телефон коды = |пошта индексі = |аудан орталығы = [[Федоровка (Федоров ауданы)|Федоровка]] |ауылдық округтер саны = 13 |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = 49 |қалалар саны = |әкімдіктің мекенжайы = |әкімі = Исабаев Тәуба Қайыржанұлы<ref name="Akim">{{Cite web|accessdate = 2017-01-06|title = Аудан әкімі|url = http://fedorovka.kostanay.gov.kz/kz/apparat-akima/akim-rayona/|publisher = Федоров ауданы әкімінің ресми интернет-ресурсы}}</ref> |сайты = [http://fedorovka.kostanay.gov.kz fedorovka.kostanay.gov.kz] }} '''Федоров ауданы''' — [[Қостанай облысы]]ның солтүстік-батысындағы әкімшілік бөлініс. Аудан [[1928 жыл|1928]] жылғы 17 қаңтарда құрылды. Орталығы — [[Федоровка (Федоров ауданы)|Федоров]] ауылы (1900 жылы құрылған). Аудан аумағы 7,2 мың шаршы метрді құрайды. == Халқы == Тұрғындар саны – 25 543 адам ([[2019 жыл|2019]]). Ұлттық құрамы: [[орыстар]] – 39,18%, [[украиндар]] – 25,56%, [[қазақтар]] – 17,34%, [[немістер]] – 8,27%, [[беларустар]] – 2,33%, [[татарлар]] – 1,62%, [[әзірбайжандар]] – 0,97%, [[башқұрттар]] – 0,92%, [[молдовандар]] – 0,69%, [[ингуштар]] – 0,44%, [[поляктар]] – 0,35%, [[мордвалар]] – 0,32%, [[ұдмұрттар]] – 0,28%, басқа ұлт өкілдері – 1,73%. == Әкімшілік бөлінісі == 49 елді мекен 12 ауылдық округтерге біріктірілген: * [[Баннов ауылдық округі]] * [[Вишневый ауылдық округі]] * [[Воронеж ауылдық округі]] * [[Камышин ауылдық округі]] * [[Костряков ауылдық округі]] * [[Қоржынкөл ауылдық округі (Қостанай облысы)|Қоржынкөл ауылдық округі]] * [[Қосарал ауылдық округі]] * [[Ленин ауылдық округі (Қостанай облысы)|Ленин ауылдық округі]] * [[Новошумный ауылдық округі]] * [[Первомай ауылдық округі (Федоров ауданы)|Первомай ауылдық округі]] * [[Пешков ауылдық округі]] * [[Федоров ауылдық округі (Федоров ауданы)|Федоров ауылдық округі]] Аудан бойынша тұрғындар тығыздығы — шамамен 1 шаршы метрге 3,74 адам. Экономикалық белсенді тұрғындар — 16,8 мың адам, олардың ішінде: жұмыспен қамтылған тұрғындар — 15,93 мың адам, оның ішінде, өзін-өзі жұмыспен қамтыған тұрғындар — 8,6 мың адам. Жұмыссыздар саны — 970, олардың ішінде ресми тіркеуден өткен — 128 адам. Жұмыссыздықтың ресми деңгейі — экономикалық белсенді тұрғындар санынан 0,8%. Жалпы жұмыссыздық деңгейі — 5,7%. Зейнеткерлер саны — 3941. ҰОС қатысушылары — 42, оның ішінде 8 — ҰОС мүгедектер. Мүгедекетер — 977, олардың ішінде балалар — 80. Ауылшаруашылық алқаптар алаңы — 656,3 мың га. Оның ішінде: * егістік — 416,1 мың га, * жайылым — 227,5 мың га. Саяси партиялар мен қоғамдық бірлестіктер: Саяси партиялар: «Нұр Отан» халықтық-демократиялық партиясының аудандық филиалы — 1763 адам, бастапқы ұйымдар — 23. «Ауыл» партия облыстық өкілеттігінің аудандық филиалы — 628 адам. Ұлттық-мәдени орталықтар — 5: қазақ — 2, славян — 2, татар-башқұрт — 1. Қоғамдық бірлестіктер — 23. Аудандық ардагерлер кеңесі — 1. «Жүргізушілер одағы» ҚБ — 1. «Аңшылар мен балық аулаушылар одағы» ҚБ — 1. Аудандық кәсіптік одақтар — 3. Қоғамдық қорлар — 15. «Федоров ауданының жастар орталығы» ҚБ — 1. «Мұрагер» облыстық балалар ұйымының аудандық филиалы — 1. ==Әлеуметтік сала== Әлеуметтік саладағы барлығы мекемелер — 135. Білім беру мекемелер — 45 (4526 оқушы). Жалпы білім беретін мектептер — 39 (3552): орта мектептер — 17 (3131 оқушы), негізгі мектептер — 5 (246 оқушы), бастауыш мектептер — 17 (175 оқушы), мектепалды даярлау сыныптар — 41 (341 тәрбиеші), шағын орталықтар — 35 (615 тәрбиеші), мектепке дейінгі мекемелер — 2 (165 орын). Мектепке дейінгі тәрбиелеумен қамтылу — 91,4%. Ауданда жұмыс істейтін барлығы педагогтар саны — 495 адам. Жоғары білімді — 354 (71,5%). Орта кәсіптік білімді — 141 (28,5%). Жоғары санатты — 43 (8,6%). 1 санатты — 127 (25,7%). 2 санатты — 177 (35,8%). Санатсыз — 148 (29,9%). ҰБТ — 78,53. Сапа — 27,88%. Мектептердің 100% телефондандырылған. Мектептердің 100% Интернетке қосыла алады. 1 компьютерге келетін оқушылар саны — 7,8. Тамақтандыру — 100%. Ыстық тамақ — 93%. Буфеттік тамақ — 7%. Логопунктер — 3. Түзеу сыныптар — 11 (85 оқушы). Жазғы демалыспен сауықтырылған — балалардың 73% (4054,0 мың теңге). «Жан-Ана» акциясы — 320 бала (2769,0 мың теңге). «Мектепке жол» — 257 оқушы (1309,5 мың теңге). Ағымдағы жөндеуге 53371,2 теңге, оның ішінде бюджеттік қаражаттардан 85243,8 мың теңге және тартылған қаржаттардан 63720,0 мың теңге бөлінді. Материалдық техникалық жабдықтандыру — 44707,5 мың теңге. Педагогтардың орташа айлық жалақы — 45,2 мың теңге. Өнер мектебі — 1: оқушылар саны — 260, оқытушылар саны — 1. БЖСП — 1: оқушылар саны — 574, оқытушылар саны — 18. Қосымша біліммен қамтылу — 23,1%. №14 кәсіптік лицей — 1: оқушылар саны — 140, оқытушылар саны — 22. Балалар үйі — 1: тұратын тәрбиешілер саны — 37. Жыл ішінде ұстауға бөлінетін қаражаттар көлемі — 28259 мың теңге (облыстық бюджет), оның ішінде ағымдағы жөндеу мен ауласын абаттандыруға — 1093 мың теңге. Қызметкерлер саны — 24. Денсаулық сақтау мекемелер — 47: аудандық орталық ауруханасы (120 төсек-орын) — 1, емхана (ауысымда 250 келіп-кетулер үшін) — 1, аудандық орталық ауруханасы жанындағы дәріхана — 1, ауданаралық туберкулезге қарсы аурханасы (30 төсек-орын) — 1, дәрігерлік амбулаториялар — 12, медициналық пунктер — 31, жеке меншікті гинекологиялық кабинеті — 1, дәріханалық пунктер — 22, адандық емхана мен дәрігерлік амбулаториялар жанындағы күндізгі стационарлар — 9, ауданаралық орталықтар — 2, оның ішінде: ауданаралық жоспарлы және жедел хирургиясы орталығы (жылына 1200 операция) — 1, ауданаралық перинатальдық орталығы — 1; жұмыс істейтін барлығы медицина қызметкерлері — 389 адам, олардың ішінде: Дәрігерлер саны — 40. Орта медициналық қызметкерлер саны — 182. Медицина қызметкерлерінің орташа жалақының мөлшері: * дәрігерлер — 95128 теңге, * орта медқызметкерлер — 46130 теңге. 2009 жылға арналған қаржыландыру жоспары — 310 млн. теңге. 2009 жылы меджабдықтарға қаржы бөлінген жоқ. Амбулаториялық ауруларды тегін және жеңілдікпен берілетін дәрі-дәрмектермен қамтамасыз етуге бөлінген трансферттердің 16 млн теңгеден 8,5 млн теңге пайдаланылды Мәдениет мекемелері — 41. Клубтық мекемелер — 20, олардың ішінде: аудандық Мәдениет үйі — 1, селолық клубтар — 19, олардың ішінде: ведомстволық клубтар — 4, кітапханалар — 21, олардың ішінде: орталық — 1, балалар кітапханасы — 1, селолық — 19. Клубтық мекемелерде жұмыс істейтін қызмтекерлер саны — 71 адам. Оның ішінде мамандар саны — 29 адам. Жұмыс істейтін барлығы кітапхана қызметкерлері — 29 адам. Спорт мекемелері — 2, оның ішінде: Балалар-жасөспірімдер спорт мектебі — 1, оның: оқушылар саны — 574 қызметкерлер саны — 41, жаттықтырушылар саны — 16, спорт түрлері бойынша — 7. Спорт объектілері — 131: спорт кешендері — 2, «Атлет» стадионы — 1, жабық хоккей алаңдары — 2, ашық хоккей алаңдары — 2. жалпақ құрылыстар — 82, спорт залдар — 32, ішінде салынған спорт залдар — 4, атыс тирлер — 6. Спортпен шұғылданатындар саны — 3597 адам. Спорт мекемелерінде жұмыс істейтін қызметкерлер саны — 46 адам . Мектептерде жұмыс істейтін мұғалімдер саны — 30 адам. Әлеуметтік қорғау мекемелер — 2. Қарттар мен мүгедектерге арналған жалпы үлгідегі үй-интернаты — 1. Тұратындар саны — 46 адам; жыл ішінде ұстауға бөлінетін қаражаттар көлемі — 74,913 млн теңге (облыстық бюджет). Жұмыс істейтін қызметкерлер саны — 37. Пешков психоневрологиялық үй-интернаты — 1. Тұратындар саны — 179 адам, жыл ішінде ұстауға бөлінетін қаражаттар көлемі — 127,676 млн теңге (облыстық бюджет), оның ішінде аымдағы жөндеуге – 15,0 млн теңге. Жұмыс істейтін қызметкерлер саны — 93. Адандағы әлеуметтік қызметкерлер саны — 35. 132 адамға, олардың ішінде 30 мүгедек балаға қызмет көрсетіледі. ==Ауыл шаруашылығы== ЖШС — 26. Шаруа қожалықтар — 877. «Капитал» ауыл несие серіктестігі жұмыс істейді — 1. Өңдеуде болған барлығы жер алаңы — 484 мың га. Оның ішінде: шаруа қожалығының өңдеудегі — 205 мың га. ЖШС өңдеудегі — 252,8 мың га. 2009 жылғы сүрі жерлер алаңы — 88,7 мың га. 2009 жылы аудан бойынша жазғы егістер алаңы — 368,7 мың га. Олардың ішінде: ЖШС — 202,2 мың га, ШҚ — 166,5 мың га. 2009 жылғы 1 шілде жағдайына мал мен құс саны (басы): * ірі қара мал — 32441, оның ішінде сиыр басы — 16930, * шошқа — 12873, * қой, ешкі — 9321, * жылқы — 1698, * құс — 88291. Мал шаруашылығының жалпы өнімі: * ет — 1254,9 тонна, * сүт — 2246,4 тонна, * жұмыртқа — 715 мың дана. ЖШС бойынша жалақы орташа алғанда 38530 мың теңге құрады, бұл өткен жылғы көрсеткіштерден 17%-ға артық. ==Өнеркәсіп== Өнекәсіп 10 кәсіпорынмен, оның ішінде 2 ірі кәсіпорынмен ұсынылған: * «Пешков НӨК» ЖШС, * «Шын» ЖШС. Қолданыстағы бағаларда 840,6 млн теңге сомасында өнеркәсіп өнімдері өндірілді. Физикалық көлемінің индексі 91,9% құрады. ==Инженерлік инфрақұрылым== * «Теплоцентр» МКК Барлық қазандық саны — Қазандық шаруашылықты ағымдағы жөндеуден өткізуге бөлінетін қаржы — 15 млн теңге. Жылу трассасын жөндеу (жылыту) — 1 млн теңге. * «Федоров су құбырлар басқармасы» МКК Су құбырының жалпы ұзындығы — 53,7 км. Оның ішінде: магистральдық желілер — 19,2 км, тарату желілер — 34,5 км. Федоров ауылындағы су құбырының тарату желіліерін қайта жаңарту: 2008 жылында 102 млн 461 мың теңге сомасына желілердің 10 км жөндеуден өткізілді. 2009 жылғы 1 шілде жағдайына Федоров ауылындағы су құбырының тарату желіліерін қайта жаңартудың (2-кезек) ЖСҚ әзірлеу жөніндегі 18 млн теңгені құратын көлемінің 9,0 млн теңге сомасына іс-шаралар өткізілді. «ФСҚБ» МКК үшін облыстық бюджеттен 16,6 млн теңге қаражат бөлінді, экскаваторды сатып алу жөнінде 15,77 млн теңгені құратын конкурсы өткізілді. Экскаватор сатып алынды. ==Шағын бизнес== Ауданда қызмет атқарады: Шағын кәсіпкерлік сбъектілер саны — 1267, оларда 2705 адам жұмыс істейді, оның ішінде шағын кәсіпорындар саны 44, оларда 315 адам жұмыс істейді. Кәсіпкерлік белсенділігі 1 мың тұрғындарға 43 субъектісін құрады. Ауылшаруашылық өнімдерін қайта өңдеу цехтер бар. Оның ішінде: * жартылай дайындалған ет өнімдерді шығару цехі — 5, * шұжық цехі — 2, * өсімдік май шығару цехі — 2, * диірмен — 2, * наубайхана — 12 (шағын наубайханасын ашылу жоспарланып жатыр), оның ішінде шағын наубайханалар — 8, * кондитерлік цехі — 1, * сүт қабылдау пунктері — 7, * ІҚМ терін қабылдау пунктер — 2. 2009 жылғы 1 шілде жағдайына инвестициялар көлемі 321,9 млн теңгені құрады, бұл 2008 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда 27,8%-ды құрады (754,4 млн теңгеге төмендеу). == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Қостанай облысы}} {{Федоров ауданы елді мекендері}} [[Санат:Федоров ауданы]] 05wn84wxhcnq5aurtr22qakuzi4jj9g 0 20302 3059804 2831576 2022-08-12T21:15:32Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Әкімшілік бөлінісі */ wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Жәнібек ауданы |елтаңба = Jänibek seal.jpg |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |lat_dir = N |lat_deg = 49 |lat_min = 24 |lat_sec = 39 |lon_dir = E |lon_deg = 47 |lon_min = 44 |lon_sec = 18 |облысы = Батыс Қазақстан облысы |аудан орталығы = [[Жәнібек (Батыс Қазақстан облысы)|Жәнібек]] |ауылдық округтер саны =9 |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = 18 |қалалар саны = |әкімі = |әкімдіктің мекенжайы = |құрылған уақыты = 1922 |жер аумағы = 8,2 мың |жер аумағы бойынша орны = |тұрғыны = 16 147<ref>[http://www.akmola.stat.kz/dinamika/dinamikadem.htm Батыс Қазақстан облысының Статистика департаменті. 01.07.2019]</ref> |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = 2019 |тығыздығы = |тығыздығы бойынша орны = |ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (98,09%)}}, {{nobr|басқалары (1,46%)}}<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2019">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref> |телефон коды = |пошта индексі = 090500- 090508<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/09/0.html Қазақстан почталық индекстері]</ref> |сайты = |карта = KazakhstanDzhanybekDistrict.png |әкімшілік бірліктің картасы = West Kazakhstan Region Zhanybek District.svg |ортаққордағы санаты = }} '''Жәнібек ауданы''' — [[Батыс Қазақстан облысы]]ның батысында орналасқан әкімшілік бөлік. == Географиялық орны == Шығысында [[Казталов ауданы|Казталов]], оңтүстігінде [[Бөкей ордасы ауданы|Бөкейорда]], батысында Ресейдің [[Волгоград облысы|Волгоград]] (Паллас ауданы) , солтүстігінде Саратов облыстарымен (Новоузен ауданы) шектеседі. Аудан орталығы - [[Жәнібек (Батыс Қазақстан облысы)|Жәнібек]]. Аудан [[1922 жыл|1922]] жылыы құрылған. Аудан аумағы 8,2 мың шаршы шақырым. == Халқы == Халқының саны [[2019 жыл|2019]] жылы 16 147 адамды құрады. Ұлттық құрамы: қазақтар — 98,09%, орыстар — 1,46%. == Әкімшілік бөлінісі == 18 елді мекен 9 ауылдық округтерге біріктірілген: {| class="wikitable" |- ! Ауылдық округ/қала !! Халқы (2009) !! Елді мекендері |- | [[Ақоба ауылдық округі]] || 891 || [[Ақоба (Жәнібек ауданы)|Ақоба]] ауылы |- | [[Борсы ауылдық округі]] || 954 || [[Борсы]], [[Тегісшіл (Батыс Қазақстан облысы)|Тегісшіл]] ауылдары |- | [[Жақсыбай ауылдық округі]] || 1 396 || [[Жақсыбай (ауыл)|Жақсыбай]], [[Ақадыр (Батыс Қазақстан облысы)|Ақадыр]] ауылдары |- | [[Жәнібек ауылдық округі]] || 7 460 || [[Жәнібек (Батыс Қазақстан облысы)|Жәнібек]] ауылы |- | [[Күйгенкөл ауылдық округі]] || 1 246 || [[Жасқайрат (Батыс Қазақстан облысы)|Жасқайрат]], [[Қолтабан]], [[Құрсай (Батыс Қазақстан облысы)|Құрсай]], [[Өнеге (ауыл)|Өнеге]] ауылдары |- | [[Қамысты ауылдық округі (Батыс Қазақстан облысы)|Қамысты ауылдық округі]] || 1 464 || [[Қамысты (Батыс Қазақстан облысы)|Қамысты]] ауылы |- | [[Талов ауылдық округі]] || 986 || [[Таловка (Батыс Қазақстан облысы)|Таловка]], [[Майтүбек (Батыс Қазақстан облысы)|Майтүбек]] ауылдары |- | [[Тау ауылдық округі]] || 1 398 || [[Тау (ауыл)|Тау]], [[Жігер (Жәнібек ауданы)|Жігер]], [[И. Жұмаев атындағы ауыл|И. Жұмаев]] ауылдары |- | [[Ұзынкөл ауылдық округі (Жәнібек ауданы)|Ұзынкөл ауылдық округі]] || 1 032 || [[Ұзынкөл (Жәнібек ауданы)|Ұзынкөл]], [[Еңбекші (Батыс Қазақстан облысы)|Еңбекші]] ауылдары |} == Шаруашылығы == Шаруашылығының негізгі бағыты мал шаруашылығы болып табылса, соның ішінде етті мал және етті-жүнді қой шаруашылығы. Мал шаруашылығымен қатар тауар өнімдерінің белгілі бөлігін егін шаруашылығы бағытындағы өнімдер құрайды. === Инфрақұрылымы === Ауданда 17 жалпы білім беретін мектеп, олардың 10 жалпы орта білім беретін, 2 негізгі және 5 бастауыш мектеп жұмыс жасайды.<ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8</ref><ref>"Қазақ Энциклопедиясы"</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Батыс Қазақстан облысы}} {{Жәнібек ауданы елді мекендері}} [[Санат:Жәнібек ауданы]] qvxj8gu4i0uq3387cgtysdcu9ljaxeo 0 20644 3059746 3053297 2022-08-12T13:12:30Z Мағыпар 100137 үлгі, нақтылау wikitext text/x-wiki {{Халық |атауы = Әзірбайжандар |сурет = Pht-Vugar Ibadov eurovision (8).jpg |сурет тақырыбы = |саны = |аймақ = |аймақ1 = {{IRI}} |саны1 = 15 млн. |түсініктемелер1 = |аймақ2 = {{AZE}} |саны2 = 8 172 809 (2009) |түсініктемелер2 = |аймақ3 = {{RUS}} |саны3 = 603 070 (2010) |түсініктемелер3 = |аймақ4 = {{TUR}} |саны4 = 700 000 |түсініктемелер4 = |аймақ5 = {{IRQ}} |саны5 = 300 000-1,3 млн |түсініктемелер5 = |аймақ6 = {{GEO}} |саны6 = 233 024 (2014) |түсініктемелер6 = |аймақ7 = {{KAZ}} |саны7 = 98 600 (2014) |түсініктемелер7 = |аймақ8 = {{UZB}} |саны8 = 50 000 |түсініктемелер8 = |аймақ9 = {{UKR}} |саны9 = 45 176 (2001) |түсініктемелер9 = |аймақ10 = {{KGZ}} |саны10 = 17 267 (2009) |түсініктемелер10 = |аймақ11 = {{GER}} |саны11 = 15 219 (2006) |түсініктемелер11 = |аймақ12 = {{BLR}} |саны12 = 6001 (2019) |түсініктемелер12 = |аймақ13 = |саны13 = |түсініктемелер13 = |тілдері = [[әзірбайжан тілі]] |діні = [[шиизм]], [[суннизм]] |этникалық топтары = |ескертпелер = }} '''Әзірбайжандар''' (әзірб. azərbaycanlılar, azərilər, azəri türkləri<ref>[http://gilarbeg.com/print.php?content=1140 Bəşər tarixini Azəri türkləri yazmışlar]</ref>) — этнос және ұлт, [[Әзірбайжан]]ның байырғы және негізгі халқы. Әлемде шамасында 45 млн. адам құрайды. == Таралу аймағы == Халықтың басым бөлігі [[Әзірбайжан]]да тұрады, бұл ел халқының 91,6% құрайды. Ұлт өкілдерінің едәуір бөлігі солтүстік-батыс И[[ран]] территориясын алып жатыр: кейбір мәліметтер бойынша әзірбайжандардың саны мемлекет халқының үштен бірін құрайды. [[Ресей]]де әзірбайжандар негізінен Оңтүстік [[Дағыстан]]да тұрады, бірақ көшіп келген немесе жұмысқа келген ұлт өкілдері елдің кез келген өңірінде кездеседі. Сонымен қатар [[Грузия]]да (оңтүстік және оңтүстік-шығыста), [[Түркия]]да және [[Түрікменстан]]да айтарлықтай әзірбайжан диаспоралары бар. КСРО ыдырағаннан кейін көпшілігі ТМД елдеріне, Америкаға, Еуропаға қоныс аударды. Өткен ғасырдың 70-жылдары [[Армения]]да 180 мыңнан астам әзірбайжандар тұрған. Қарабақ қақтығысына ұласқан ұлтаралық қақтығыстардан кейін олардың басым көпшілігі елден кеткен. Мұнда олардың бірнеше жүзі ғана тұрақты тұрады деп есептеледі. == Тілі == {{Толық мақала|Әзірбайжан тілі}} [[Сурет:Ana Dili.JPG |нобай|оңға|200px|Нахичевань қаласындағы Ана тіліне ескерткіш]] [[Әзірбайжан тілі]] түркілердің үлкен тобына жатады, оның оңтүстік-батыс немесе оғыз тобын білдіреді. Оған түркімен, түрік, ғағауыз тілдері де кіреді, құмық тілі фонетикалық жағынан жақын. Тіл ерте орта ғасырларда оғыз тайпалары парсы жерлерін басып алғаннан кейін қалыптасты. Бұл өлкенің байырғы халқына тән араб және парсы тілдерінің әсері зор. Жазуы ежелгі дәуірден бері бар, ал алғашқы сақталған ескерткіштер XIII ғасырға жатады. Ол соңғы формаларды XV - XVIII ғасырларда алды. XX ғасырда әліпби КСРО халықтарына тән схемаға сәйкес үш рет өзгерді: арабтан латынға, содан кейін кириллицаға көшті. Әзірбайжан тілінің қазіргі әліпбиі тұратын аймақтарға байланысты ерекшеленеді. Дағыстанда [[кириллица]] қалды, Иранда [[араб тілі]] қолданылады, Әзірбайжанда жаңа нұсқасы жасалды: түрікше латын. == Діні == Әзірбайжандар көпшілігі мұсылмандар. Әзірбайжанда ислам дінін ұстанатындардың 90%-ға жуығы [[Шииттер|мұсылман-шииттер]], бірақ өздерін [[сунниттер]] деп санайтындар да осында тұрады, бұл парсы ықпалының бір көрінісі. Мұнда [[Христиандық|христиандарды]] да, кез келген басқа дінді ұстанушыларды да кездестіреуге болады. Бұл осы елдің аумағында тұратын адам қандай діни бағытты ұстануды таңдауға құқылы және ешкім оның сенімдеріне әсер етуге құқылы жоқ.<ref>Азербайджанцы: история и современность кавказского народа https://tanci-kavkaza.ru/azerbaydzhancy/</ref> == Ұлтқа сипаттама == Ғылымдар қазіргі әзірбайжан халқын Үнді-Памир антропологиялық нәсіліне жақын еуропалық Каспий типіне жатқызады. Гендерлік белгілері бойынша оларды ата-бабаларынан ең жақсысын алған тартымды адамдар деп атауға болады: *әдемі қоңыр көздері; *берік ақ тістері; *ақшыл-сарғыш терісі; *ұқыпты мұрындары; *етжеңді ерні; *қалыпты бет сүйегі; *биік қастары; *қалың шаштары. Олар Кавказдың басқа өкілдеріне ұқсамайды, Әзірбайжандардың бет-әлпетінде дөрекі және көрнекті идентификаторлар жоқ, сондықтан көптеген адамдар оларды әдемі үнділермен, ирандықтармен кейде тіпті сығандармен шатастырады.<ref>Азербайджан https://azerbaijangid.ru/kto-takie-azerbaydzhane/</ref> == Этногенезі == [[Сурет:Azerbaijani girl in national costume.jpg |нобай|оңға|150px|Әзірбайжан қызы]] Әзірбайжан этносы ерте заманда қалыптаса бастаған, сондықтан ұлттың өте терең, ғасырлық тамыры бар. Ұлы Жібек жолы туралы деректерді талдай отырып, тарихшылар әзірбайжандардың аралас көшпелі халықтардың тірегіне айналған ежелгі шығысқа қатысы бар деген қорытындыға келді. Саудагерлер маршрут бойынша [[Азия]]ны [[Еуропа]]мен байланыстырды, транзиттік желілер [[Иран]]ның солтүстік-батыс жерлерінен және Шығыс Закавказьеден өтті. Оған Әзірбайжанда археологиялық қазба жұмыстары кезінде табылған көне жәдігерлер дәлел болады: *Інжу-маржаннан жасалған Үнді моншақтары; *Византия монеталары; *Піл сүйегінен жасалған Жапон статуэткалары; *Мысырлық кулондар мен тұмарлар; *Грек фибулалары - киімге арналған бекіткіштер; *Рим [[бюст]]ілері; *Қытай [[фаянс]]ы, жібек қалдықтары. Бұл ұлттардың өкілдері басқа да көптеген симбиоздарды құрады. Этнос түпкілікті 15 ғасырда қалыптасты. == Тарихы == Ежелгі дәуірде ұлттың қазіргі қоныстанған аумақтарын кавказдық және каспийлік антропологиялық типтегі көшпелі тайпалар алып жатты. Кейін олар дербес өмір сүрген 26 көшпелі және жартылай көшпелі тайпалардың одағы болған [[Кавказ Албаниясы]]на ресми түрде біріктірілді. Біздің дәуірімізге дейінгі IV ғасырда Александр Македонский аймаққа келіп, [[Атропатена|Мидиялық Атропатена]] мемлекетін құрды. Одан ұлттың атауы және оны орналастырудың негізгі аймағының аумақтық шекаралары пайда болды. Мемлекет біздің дәуіріміздің VIII ғасырына дейін созылды, оны исламды әкелген қуатты [[Халифат|Араб халифаты]] жаулап алып, ғасырлар бойы үстемдік еткен [[зороастризм]]ді алмастырды. Зерттеушілер әзірбайжандарды ұлт ретінде бөлуді қарастыратын келесі кезең-XI-XIII ғасырлар болды. Түркі тілінде сөйлейтін оғыз тайпалары аймаққа белсенді түрде ене бастады: татар-моңғолдар билігі кезінде ағын күшейді. Этникалық топтың қалыптасуына соңғы әсер Орталық Азиядан келген [[түрікмендер]] болды. XV ғасырға қарай қазіргі Иран мен Әзірбайжан территорияларының тұрғындары өздерін бір халық деп санап бір тілде сөйледі. XVI-XVIII ғасырлар аралығында күшті [[Сефевид әулеті]] билік етті, бұл кезеңде империя гүлденіп, көрші аймақтарға алым-салық салып, жат жерлерге басып кірді. Содан кейін мемлекет ыдырап, көптеген хандықтарға бөлінді (орыстар, ирандықтар, ауғандар, Осман халифаты). 1805-13 ж. және 1826-28 ж. орыс-Иран соғыстары барысында Ресей мен Иран арасында жасалған Гүлстан (1813), Түркменчай (1828) шарттарына сай елдің Солтүстік бөлігі Ресейге қосылды. Революциядан кейін Әзірбайжан КСР құрылып, 1991 жылы елдің тәуелсіздігі қалпына келтірілді. Иранда ұлт өкілдері ұзақ уақыт бойы кемсітушілікке ұшырады, бірақ бүгінде көптеген мемлекеттік орындарда әзірбайжандар отыр.<ref>Анна Семенова Азербайджанцы — народ без названия, но с древними корнями https://travelask.ru/articles/azerbaydzhantsy-narod-bez-nazvaniya-no-s-drevnimi-kornyami</ref> == Кәсібі == [[Сурет:Cotton plants (5822948140) (2).jpg |нобай|оңға|200px|Мақта егісі]] Дәстүрлі кәсібі - кілем тоқу, зергерлік, мыстан ыдыс-аяқ соғу, құмыра жасау, ағаш, тас өңдеу, жібек, жүн, мақта маталарын тоқу, тері өңдеу. Баспаналары - таулы және жазық жерлерде ағаштан, балшықтан салынып, төбесі шошақ немесе күмбезден жабылған қаратам, сакля. Бақташыларда киіз үй - алачыг деп аталады. Жазық жерлерде тұратын әзірбайжандардың негізгі кәсібі [[егіншілік]]пен байланысты болды. Олар [[бидай]], [[сұлы]], қара бидай, [[жүгері]], [[арпа]], [[күріш]] өсірді, [[мақта]], [[жүзім]], бау-бақшамен айналысты. Ірі қара мал және қой шаруашылығы маңызды рөл атқарды. Дәстүрлі қолөнері металдарды өңдеумен байланысты болды: мыс, алтын, күміс. Жергілікті қолөнершілер жасаған зергерлік бұйымдар, өрнектері бар соғылған [[сандық]]тар кеңінен танымал болды, оларды қалыңдықтың жасауына жинады. Ұлттық нақыштағы жергілікті кілемдер әлі күнге дейін әлемге әйгілі. Қара, көк және қызыл [[реңк]]тегі барқытқа жібек жіптермен кестелеу ерекше құнды қолөнер болып саналды. == Өмір салты == === Отбасылық өмір, әдет-ғұрыптары === [[Сурет:Azerigirl.jpg|thumb|солға|150px|]] Отбасылар мен рулық елді мекендерде ең бастысы – ақсақалдар атанған қарттар болды. Олар барлық қоғамдық шешімдерді қабылдады, олардан ақыл-кеңес сұрады, дауларды, шаруашылық мәселелерді шешуге қатыстырылды, келіссөздер кезінде көмек сұрады. Кішкентай отбасыларда оның басшысы шешуші сөзге ие болды, балалары, әйелі, апалары мен ағалары оған бағынбады. Қыздардың некеге тұру жасы 15-17 жаста болды, кейде олар одан да ерте күйеуге берілді. Үйлену тойынан кейін қалыңдық күйеуінің үйіне келеді. Дәстүр бойынша, бұл кезде ата-анасы ұлына жеке баспана дайындайтын, бірқатар ауылдарда ата-анасымен бірге тұру әдетке айналған. Келіннің қайын атасымен бірінші сөйлесуіне тыйым салынды, сөйлесу болған жағдайда ауызды орамалдың бір бұрышымен жабу талап етілді. Баланың, әсіресе ұлдың дүниеге келуі нағыз мереке. Дәстүр бойынша, кіндік кесілгеннен кейін оны таза және батыл ету үшін тұзды суға шомылдырып, осыдан кейін оны анасына береді.(7-10 жасқа дейін анасымен бірге болады). Бала есімін қою әдетте басқа балаларының есімдеріне ұйқас болуын қамтиды, көбінесе аталарының немесе әжелерінің есімдері берілді. Әзірбайжандардың дәстүрлері біздің заманымызда белгілі болғанға дейін ұзақ тарихи жолдан өтті. Әзірбайжан әдет-ғұрыптары бүгінде осы халықтың мінезінің, жан дүниесінің, көңіл-күйінің және тарихының көрінісі. Көптеген ғасырлар бойы Әзірбайжан өзінің ұлттық дәстүрлерін қасиетті түрде сақтады, ал қазіргі уақытта аз өзгерді. Қасиетті орындарға құрметпен қарау, қоғамдық нормаларды сақтау дәстүрлі болып табылады. Жергілікті тұрғындар ғана емес, Әзірбайжанға келген туристер де сыртқы келбетіне қатысты қатаң ережелерді ұстануы керек, қарапайым жабық киімге артықшылық берген жөн. Әзірбайжандардың қонақжайлылығы туралы қасиет халықтың салт-дәстүрінде айқын көрініс тапқан. Оның өкілдері үшін қонақ - маңызды адам, оны ұлылықпен және мейірімділікпен қабылдау керек. Егер сізді қонаққа шақырса, сіз бас тарта алмайсыз - мұндай әрекет Әзірбайжанда силамаушылық болып саналады.<ref>Традиции азербайджанцев – тайны чаепития и праздничные комики https://musaget.ru/traditsii-azerbaydzhantsev-kultura-i-obychai-naroda</ref> === Мәдениеті === {{Толық мақала|Әзірбайжан халқының мәдениеті}} Әзірбайжан мәдениеті иран және араб мәдениетімен тығыз байланыста дамыды. Әзірбайжан халқының аса бай ауыз әдебиеті нұсқалары, көп жанрлы фольклоры сақталған. Көне заманнан ғасырлар бойы қалыптасқан еңбек пен тұрмыс-салт әндері, аңыздар, дастандар, ертегілер, мақал-мәтелдер халықтың өмірлік тәжрибесіне, таным түсінігіне, тәлім-тәрбиесіне, арман-мүддесіне негізделген. Әзірбайжандар мәдени мұрасына олардың халықтық дәстүрлері ғана емес, сонымен қатар көптеген [[дәстүрлі қолөнер түрлер]]ін жатқызуға болады – мұнда кілем тоқу, тас пен сүйекті көркем өңдеу ертеден дамып, халық зергерлерінің қолынан шыққан алтын бұйымдар кеңінен танымал болған. [[Сурет:Azeri 7.jpg|thumb|оңға|220px|Әзірбайжан музыканттары]] Көп жағдайда дәстүрлі [[үйлену тойы]] басқа Кавказ этникалық топтарында қолданылатын үйлену рәсімдеріне ұқсас. Әзербайжандықтардың үйлену тойы көп жағынан исламның классикалық рәсімдеріне ұқсайды. Мұнда қалыңдықтың бетін орамалмен немесе жұқа пердемен жауып, той күйеу жігіттің үйінде де, қалыңдықтың үйінде де ұйымдастырылады. Әзірбайжанның фольклорлық музыкасы әрқашан этникалық музыкалық аспаптарды пайдалану болып табылады. Ал қазіргі мотивтер көп жағынан әлі күнге дейін халықтық дәстүрлерге ұқсайды, сондықтан әзірбайжандардың әндері ерекше музыкалық үндестігімен ерекшеленеді және [[ашуғ]] шығармашылығы ретінде [[Стильдеу|стильдендіріледі]]. Музыка аспаптары үш топқа бөлінеді. Саз аталатын сегіз металл шекті аспабы кең тараған. 11 шекті тар аспабы гитараға ұқсас. Скрипка тәрізді [[кеманча]]ның төрт шекті пернесі болады. Соқпалы аспабына [[барабан]], литавра, бубен, екі түрлі үрмелі аспабының флейта тобына свирельге ұқсас тутек. Гобой тобына зурна жатады. Ұлттық нақыш әрқашан би өнерінде байқалады. Әзірбайжандардың халық биіне тоқталсақ, оның өзіндік ырғағы бар. Олар анық ырғақты немесе бірқалыпты қозғалыста болуы мүмкін. Бидің бүкіл өрнегі, оның құрылымы ырғақты қатаң сақтауға негізделген. Ежелгі дәстүрлерден бастау алатын билер көбінесе Әзірбайжанға тән өсімдіктер мен жануарлардың аттарымен аталады. === Дәстүрлі киімдері === Әйелдердің ұлттық киімі көптеген құрамдас бөліктерден тұрды: - кең көйлек кейнек, аймаққа байланысты етегінен ерекшеленетін [[белдемше]], кең шалбар ''джютбалаг'' немесе тар ''дарбалаг''. Сыртқы киімдері әр түрлі болды. Міндетті элементтер - бұл үстіңгі көйлек пен ''архалуг'', денеге ыңғайлай түсетін биік жағалы қысқа шекпен. Шеки және Гянджа аймақтарында оны ''леббаде'' алмастырады: кесте және өрілген бай әшекейленген қысқа жеңі бар жағасыз иық киім. Архалук былғарыдан, күмістен немесе алтыннан жасалған белдіктермен толықтырылған, аяқтарына түрлі-түсті ұзын шұлықтар (гетра) мен иілген ұшы бар аяқ киім киді. Тастан жасалған жарқын аксессуарларға ерекше назар аударылды. Басына кішкене қалпақ киіп, үстіне дәстүрлі баспа үлгісімен орамал (кялагаи) жамылған. Ерлер костюмі кең шалбар мен белбеуі бар архалугадан тұратын көйлек пен кальсоннан тұрды, суық аймақтарда олар қойдың [[тон]]дарын немесе [[Жамыш (ер киімі)|буркаларды]] киді. Қысқы киімнің кең таралған нұсқасы - жалған жеңдері бар ұзын тон. === Тағамдары === {{Толық мақала|Әзірбайжан асханасы}} [[Сурет:Lula kebab 2.jpg |нобай|оңға|150px|Люля-кебаб]] Дәстүрлі ұлттық тағамдарының негізі ұн, сүт және ет өнімдері болды: бидай, арпа, тары наны, бәліш (гутаб), еттен істелген қуырдық (говурма), люля-кебаб, долма бар. Күнделікті өмірде олар қой етінен мол сорпалар – бозбаш пен пити жеген. Палауға деген көзқарас ерекше болды: ұлттық тағамдарда оның 30-дан астам рецепті бар. Посткеңестік кеңістікте долма және кәуап сияқты әзірбайжан тағамдары танымал. Асхананың негізгі компоненттері елдің табиғи ерекшеліктеріне байланысты: таулы және субтропиктік климатта әзірбайжан асханасында қой еті, құс еті, өзендік және теңіздік балықтардың, жеміс пен көкөністің жиі қолданылуына әсер етті. Онымен қоса әзірбайжан асханасында әртүрлі дәмдеуіштер мен хош иісті шөптер: вазари, жасыл және қара рейхан, ащы бұрыш, тмин, кинза, шафран, сумахи кең қолданылады. Сусындары - шәй, шербет, айран, жеміс шырыны. == Қазақстандағы әзірбайжандар == Әзірбайжандарды Қазақстанға және Орта Азия елдеріне күштеп қоныстандыруды тарихи ретпен үш кезеңге бөлуге болады. Бірінші кезең, 1929 жылы жаппай ұжымдастыру кезінде жүрді. Сол уақытта бай-кулак көптеген адамды көшіріп әкелді. Екінші кезең, 1932 жылға тура келді. Кеңес билігі Арал ауданына 600 әзірбайжан отбасын көшірді. Арал теңізі маңына келіп түскен халық мұндағы қыстың қақаған аязына шыдамай, жаппай қырыла бастады. Ақырында бар-жоғы 200 әзірбайжан отбасы қалады. Оларды кейіннен Жамбыл облысы мен Қырғызстанға көшірді. Ол кез – қазақ даласында аштық жайлаған уақыт. Тұтас ауылдар аштықтан қырылып жатты. Көптеген әзірбайжандар кейін қарай өз Отандарына қашқанымен, оларды ұстап алып, түрмеге жапты. Үшінші кезең, 1937 жылы жүрді. Сол жылы саяси репрессия шегіне жетті. Қазақ жеріне көршілес елдерден вагондармен депортацияға ілінген халықты әкеліп жатты. Репрессия жылдарынан кейін, бертінде экономикалық себептермен Қазақстанға көшкен әзірбайжандар да болды. Өткен ғасырдың 50-60 жылдарында Әзірбайжан ССР-нен Қазақстанға 15 мың адам көшіп келген. Олардың басым бөлігі тың игерушілер еді.<ref>«Оңтүстік Рабат», №21, 27.05.2015. https://kz.otyrar.kz/2015/06/o%D2%A3t%D2%AFstikte-32-my%D2%A3-%D3%99zirbajzhan-t%D2%B1rady/</ref> Қазіргі таңда әзірбайжандар Түркістан, Жамбыл, Алматы, Қызылорда облыстарында тұрады. Қазақстандағы әзірбайжандардың саны 98 600 адам (2014).<ref>Қазақстан халқы. Энциклопедия. /Бас.ред. Ж.Н.Тойбаева./Құраст.Ғ.Жандыбаев., Г.Егеубаева.- Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2016. 118-бет ISBN 978-601-7472-88-7</ref> == Тұлғалар == * [[Физули Мұхаммед Сүлейманоғлы]] * [[Гусейн Хан Нахичеванский]] * [[Вагиф Молла Панах]] * [[Узеир Абдул-Гусейн оглы Гаджибеков]] * [[Рашид Маджидоглы Бейбутов]] * [[Мүслім Магомаев]] * [[Мирза Фатали Ахундов]] * [[Мирза Шафи Вазех]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Әлем халықтары}} [[Санат:Түркі этникалық топтары]] 7sc7hh0pzyytlazhnpnyb9xs5wtyyxw 0 29246 3059824 2667586 2022-08-13T07:09:04Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Ғимарат | ғимараттың аты = Қазақ мемлекеттік циркі | шынайы аты = | бұрынғы атауы = | балама аты = | статусы = | суреті = Kazakhstan P9200599 14 (39253139165).jpg | ені = 300px | сурет атауы = | позициялық карта = Қазақстан |lat_dir = N|lat_deg = 43|lat_min = 14|lat_sec = 20.8 |lon_dir = E|lon_deg = 76|lon_min = 55|lon_sec = 02.2 | карта атауы = | карта ені = | ғимараттың үлкен жетістігі = | ізашары = | ізбасары = | ғимарат түрі = | сәулет стилі = | қолданылуы = | орналасуы = {{байрақ|Қазақстан}} | мекен жайы = [[Алматы]], [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], 50 | қала = | мемлекет = | қазіргі жалдаушы = | ғимараттың маңыздылығы = | құрылысы басталды = | құрылысы аяқталды = | ашылған уақыты = 1970 | жөнделген уақыты = | жабылған уақыты = | бұзылған уақыты = | құны = | жөндеу құны = | биіктігі = | төбесі = | антеннаның төбесі = | шатыры = | ең соңғы қабат = | обсерватория = | құрылыс материалы = | көлемі = | диаметрі = | басқа да өлшемдері = | қабаттар саны = | ғимараттың ішкі ауданы = | лифтілер = | тапсырыс беруші = | иемденуші = | басқарушы орган = | сәулетшісі = | сәулет фирмасы = | салушы = | инженері = | инженер-құрылысшы = | басқа да дизайнерлер = | сметашы = | бас мердігер = | марапаттары = | дүкендер саны = | бөлмелер саны = | көлік тұрағы = | сайты = [http://circusalmaty.kz/kk/bastyi-bet circusalmaty.kz] | Commons = Almaty National Circus }} [[File:Zirkus Artisten Cuba Schleuderbrett Truppe Scala Sturz.JPG|thumb| alt=A.| ''[[суретке атау беріңіз]]''.]] '''Қазақ Циркі''', [[Қазақ]] Мемлекеттік циркі – кәсіби ұлттық өнер ұжымы. Қазақ циркі [[ҚазКСР-інің]] халық арт. [[Г.Ғалиеваның]] жетекшілігімен [[1970]] жылы ұйымдастырылды. [[1972]] жылы Қазақ циркінің жаңа ғимараты салтанатты түрде ашылып, пайдалануға берілді, бұл Қазақ циркі өнерінің өркендеуіне игі ықпал етті. Қазақ циркі [[1972]] – 78 жылы ұлттық бояуы қанық үш бағдарлама дайындады. Оның негізгі бағдарламаларына: “[[Жылқышылар]]”, “[[Қыз қуу]]”, “[[Ат ойыны]]”, “[[Жер жәннаты]]”, “[[Байқоңыр]]”, “[[Атамекен]]”, “[[Космос симфониясы]]”, т.б. жатады. Қазақ циркі репертуарынан, сонымен қатар, “[[Түйелер мен аюлар]]” аттракционы, “[[Шығыс ойыны]]” (режылы [[А.Ысмағұлов]]), “[[Акробатикалық аңыз]]” (режылы Н.К. Винник) нөмірлері, “[[Тың]]”, “[[Медеу]]”, т.б. новеллалар орын алды. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақ циркі “[[Сиқырлы киіз үй]]”, “[[Азия жұлдыздары]]”, “[[Аяз Атаның компьютерлік ойындары]]”, “[[Цирк қойыртпағы]]”, “[[Жаңа жылдық думан]]” және “[[Үш жуан]]” атты бағдарламаларын қойды.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> Цирк ұжымы [[1978]] – 82 жылы Бүкілодақтық цирк өнерінің байқауында жеңімпаз атанды, оның қуақылары [[Мұрат]] және [[Елизавета Жұмағалиевтер]] [[1983]] жылы Прага қаласында өткен халықар. байқаудың [[Эдуарде Бассе]] атынд. бас жүлдесін жеңіп алды. Кеңес Одағының көптеген қ-ларында, шет елдерде (Кубада, 1977, Чехияда, 1983, Болгарияда және Югославияда, 1986) болды. 90 жылдарда гастрольдік сапармен әлденеше рет [[Қытай]], [[Польша]], [[Франция]], [[Бельгия]], [[Жапония]], [[Германия]], [[АҚШ]], [[Австралия]] елдерінде болып қайтты. Досбатыровтар [[Верона]] ([[Италия]]), [[Бельгия]], [[Монте-Карло]] мен Қытайдағы халықар. цирк өнері фестивальдерінің жеңімпазы атанса, [[Т.Трестин]] мен [[жылыБәкенова]] Польшадағы еур. байқауда алтын жүлдеге ие болды. [[А.Кириченко]] жетекшілігіндегі “[[Әуеде ұшу]]” (1993) нөмерінің артистері, [[К.Күнғожинов]] тобы, [[В.Гашута]] орындауындағы “Рен дөңгелектері” нөмірі, Р.Симоненко тобы Қытайда өткен байқаудың жеңімпаздары мен жүлдегерлері атанды. [[Қ.Шалабаев]] бастаған қазақ шабандоз жігіттері АҚШ цирктерінде, [[Серік Әбішев]] бастаған танымал топ [[Австралия]] циркінде табысты өнер көрсетті. [[2000]] жылы цирк аумағында “[[Арлекино]]” балалар ойын-сауық кешені ашылды. [[2001]] жылы осында атқа салт мініп жүру (жетек. К.Күнғожинов) мектебі құрылды. Қазақ циркінің жанында [[А.Р. Измаилова]] жетекшілік ететін “[[Ерке]]” ұлттық би ансамблі жұмыс істейді. Олар бірінші халықар. “[[Айналайын]]” жас дарындар фестивалінің жеңімпазы ([[1996]] жылы), Халықар. “[[Nets Carnaval club]]” фестивалінің дипломанты ([[Франция]], [[1999]]), Халықар. “[[Азия дауысы]]” байқауының жүлдегері атағына ие болды. 1999 жылы цирк өнерінің тәжірибе мектебі ұйымдастырылды (жетек. М.В. Хуватов). Осы жылы көптеген байқаулардың жеңімпазы болған Фарандоль” цирк балеті (жетек. М.Редько), үш ұжымды: “Бэби-Дэнс” тобын (“Азия дауысы” байқауының үздігі), “Дэнс-класс” және “Просто Так” шоу-балеттерін біріктірген би мектебі (жетек. Е.Рудикова), “Әнші балапан” және “Азия дауысы” байқауларында жеңіске жеткен “Мюзик-холл “Улыбка” балалар эстрада театры ашылды (жетек. Қ.А. Бөлебеков, 2002 жылдан). 2003 жылдан “Шапито” атты жазғы шатырлы цирк жұмыс жасауда. Қазақ циркі ғимаратының (арх. В.З. Кацев, И.В. Слонов) архит. шешімінен қазіргі үлгі мен ұлттық сәулет өнерінің үндестігі аңғарылады. Шеңберленіп келген ғимарат төбесі күмбезделіп жабылған. Цирк амфитеатрын (2160 орынды) көмкерген 2 қабатты фойеде киім ілгіш пен дәмханалар, ал әкімш.-тұрмыс ғимаратында артистер бөлмелері, жаттығу манежі, асхана, хайуанаттар қорасы, т.б. орналасқан. Хайуанаттарды серуендетуге арналған ішкі ауласы бар.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> ==Тағы қараңыз== [[Қазақ цирк өнері]] ==Дереккөздер== <references/> {{Stub: Қазақ мәдениеті}} {{wikify}} [[Санат:Цирк]] 4jtu87he34lq6wtaaostv1q9nfn3x6b 3059826 3059824 2022-08-13T07:12:34Z Ұлы Тұран 120792 Ұлы Тұран [[Қазақ Циркі]] бетін [[Қазақ мемлекеттік циркі]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Ғимарат | ғимараттың аты = Қазақ мемлекеттік циркі | шынайы аты = | бұрынғы атауы = | балама аты = | статусы = | суреті = Kazakhstan P9200599 14 (39253139165).jpg | ені = 300px | сурет атауы = | позициялық карта = Қазақстан |lat_dir = N|lat_deg = 43|lat_min = 14|lat_sec = 20.8 |lon_dir = E|lon_deg = 76|lon_min = 55|lon_sec = 02.2 | карта атауы = | карта ені = | ғимараттың үлкен жетістігі = | ізашары = | ізбасары = | ғимарат түрі = | сәулет стилі = | қолданылуы = | орналасуы = {{байрақ|Қазақстан}} | мекен жайы = [[Алматы]], [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], 50 | қала = | мемлекет = | қазіргі жалдаушы = | ғимараттың маңыздылығы = | құрылысы басталды = | құрылысы аяқталды = | ашылған уақыты = 1970 | жөнделген уақыты = | жабылған уақыты = | бұзылған уақыты = | құны = | жөндеу құны = | биіктігі = | төбесі = | антеннаның төбесі = | шатыры = | ең соңғы қабат = | обсерватория = | құрылыс материалы = | көлемі = | диаметрі = | басқа да өлшемдері = | қабаттар саны = | ғимараттың ішкі ауданы = | лифтілер = | тапсырыс беруші = | иемденуші = | басқарушы орган = | сәулетшісі = | сәулет фирмасы = | салушы = | инженері = | инженер-құрылысшы = | басқа да дизайнерлер = | сметашы = | бас мердігер = | марапаттары = | дүкендер саны = | бөлмелер саны = | көлік тұрағы = | сайты = [http://circusalmaty.kz/kk/bastyi-bet circusalmaty.kz] | Commons = Almaty National Circus }} [[File:Zirkus Artisten Cuba Schleuderbrett Truppe Scala Sturz.JPG|thumb| alt=A.| ''[[суретке атау беріңіз]]''.]] '''Қазақ Циркі''', [[Қазақ]] Мемлекеттік циркі – кәсіби ұлттық өнер ұжымы. Қазақ циркі [[ҚазКСР-інің]] халық арт. [[Г.Ғалиеваның]] жетекшілігімен [[1970]] жылы ұйымдастырылды. [[1972]] жылы Қазақ циркінің жаңа ғимараты салтанатты түрде ашылып, пайдалануға берілді, бұл Қазақ циркі өнерінің өркендеуіне игі ықпал етті. Қазақ циркі [[1972]] – 78 жылы ұлттық бояуы қанық үш бағдарлама дайындады. Оның негізгі бағдарламаларына: “[[Жылқышылар]]”, “[[Қыз қуу]]”, “[[Ат ойыны]]”, “[[Жер жәннаты]]”, “[[Байқоңыр]]”, “[[Атамекен]]”, “[[Космос симфониясы]]”, т.б. жатады. Қазақ циркі репертуарынан, сонымен қатар, “[[Түйелер мен аюлар]]” аттракционы, “[[Шығыс ойыны]]” (режылы [[А.Ысмағұлов]]), “[[Акробатикалық аңыз]]” (режылы Н.К. Винник) нөмірлері, “[[Тың]]”, “[[Медеу]]”, т.б. новеллалар орын алды. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақ циркі “[[Сиқырлы киіз үй]]”, “[[Азия жұлдыздары]]”, “[[Аяз Атаның компьютерлік ойындары]]”, “[[Цирк қойыртпағы]]”, “[[Жаңа жылдық думан]]” және “[[Үш жуан]]” атты бағдарламаларын қойды.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> Цирк ұжымы [[1978]] – 82 жылы Бүкілодақтық цирк өнерінің байқауында жеңімпаз атанды, оның қуақылары [[Мұрат]] және [[Елизавета Жұмағалиевтер]] [[1983]] жылы Прага қаласында өткен халықар. байқаудың [[Эдуарде Бассе]] атынд. бас жүлдесін жеңіп алды. Кеңес Одағының көптеген қ-ларында, шет елдерде (Кубада, 1977, Чехияда, 1983, Болгарияда және Югославияда, 1986) болды. 90 жылдарда гастрольдік сапармен әлденеше рет [[Қытай]], [[Польша]], [[Франция]], [[Бельгия]], [[Жапония]], [[Германия]], [[АҚШ]], [[Австралия]] елдерінде болып қайтты. Досбатыровтар [[Верона]] ([[Италия]]), [[Бельгия]], [[Монте-Карло]] мен Қытайдағы халықар. цирк өнері фестивальдерінің жеңімпазы атанса, [[Т.Трестин]] мен [[жылыБәкенова]] Польшадағы еур. байқауда алтын жүлдеге ие болды. [[А.Кириченко]] жетекшілігіндегі “[[Әуеде ұшу]]” (1993) нөмерінің артистері, [[К.Күнғожинов]] тобы, [[В.Гашута]] орындауындағы “Рен дөңгелектері” нөмірі, Р.Симоненко тобы Қытайда өткен байқаудың жеңімпаздары мен жүлдегерлері атанды. [[Қ.Шалабаев]] бастаған қазақ шабандоз жігіттері АҚШ цирктерінде, [[Серік Әбішев]] бастаған танымал топ [[Австралия]] циркінде табысты өнер көрсетті. [[2000]] жылы цирк аумағында “[[Арлекино]]” балалар ойын-сауық кешені ашылды. [[2001]] жылы осында атқа салт мініп жүру (жетек. К.Күнғожинов) мектебі құрылды. Қазақ циркінің жанында [[А.Р. Измаилова]] жетекшілік ететін “[[Ерке]]” ұлттық би ансамблі жұмыс істейді. Олар бірінші халықар. “[[Айналайын]]” жас дарындар фестивалінің жеңімпазы ([[1996]] жылы), Халықар. “[[Nets Carnaval club]]” фестивалінің дипломанты ([[Франция]], [[1999]]), Халықар. “[[Азия дауысы]]” байқауының жүлдегері атағына ие болды. 1999 жылы цирк өнерінің тәжірибе мектебі ұйымдастырылды (жетек. М.В. Хуватов). Осы жылы көптеген байқаулардың жеңімпазы болған Фарандоль” цирк балеті (жетек. М.Редько), үш ұжымды: “Бэби-Дэнс” тобын (“Азия дауысы” байқауының үздігі), “Дэнс-класс” және “Просто Так” шоу-балеттерін біріктірген би мектебі (жетек. Е.Рудикова), “Әнші балапан” және “Азия дауысы” байқауларында жеңіске жеткен “Мюзик-холл “Улыбка” балалар эстрада театры ашылды (жетек. Қ.А. Бөлебеков, 2002 жылдан). 2003 жылдан “Шапито” атты жазғы шатырлы цирк жұмыс жасауда. Қазақ циркі ғимаратының (арх. В.З. Кацев, И.В. Слонов) архит. шешімінен қазіргі үлгі мен ұлттық сәулет өнерінің үндестігі аңғарылады. Шеңберленіп келген ғимарат төбесі күмбезделіп жабылған. Цирк амфитеатрын (2160 орынды) көмкерген 2 қабатты фойеде киім ілгіш пен дәмханалар, ал әкімш.-тұрмыс ғимаратында артистер бөлмелері, жаттығу манежі, асхана, хайуанаттар қорасы, т.б. орналасқан. Хайуанаттарды серуендетуге арналған ішкі ауласы бар.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> ==Тағы қараңыз== [[Қазақ цирк өнері]] ==Дереккөздер== <references/> {{Stub: Қазақ мәдениеті}} {{wikify}} [[Санат:Цирк]] 4jtu87he34lq6wtaaostv1q9nfn3x6b 0 30062 3059816 2757353 2022-08-13T06:12:29Z Мағыпар 100137 үлгі, сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Луговой |сурет = Луговой. Жамбыл облысы.jpg |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 42|lat_min = 56|lat_sec = 39 |lon_deg = 72|lon_min = 45|lon_sec = 05 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жамбыл облысы |кестедегі облыс = Жамбыл облысы{{!}}Жамбыл |ауданы = Тұрар Рысқұлов ауданы |кестедегі аудан = Тұрар Рысқұлов ауданы{{!}}Тұрар Рысқұлов |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Луговой ауылдық округі{{!}}Луговой |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1924 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =10,2 мың |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Луговой''' — [[Жамбыл облысы]] [[Тұрар Рысқұлов ауданы]]ндағы ауыл, ірі темір жол бекеті, [[Луговой ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 2,5 км-дей жерде, [[Қорағаты өзені|Қорағаты]] өзенінің бойында орналасқан. == Тарихы == Іргесі [[1924 жыл]]ы Бурное (қазіргі [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]])-Фрунзе (қазіргі [[Бішкек]]) темір жолын салуға байланысты қаланған. == Халқы == * 9,8 мың адам ([[2002 жыл|2002]]); * 10,2 мың адам ([[2009 жыл|2009]]). Луговойда вагон жөндеу шеберханасы, ауданы тұрмыс қажетін өтейтін комб. бөлімшесі, мұнай базасы, астық қоймасы, т.б. әлеуметтік-ағарту мекемелері жұмыс істейді. == Ауыл суреттері == <gallery> Лугогвой. Район ж.д.вокзала 20210806 181727.jpg|Луговой </gallery> {{Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері}} [[Санат:Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 92h87898jrdzja5tj04aoxrb5l7v671 3059817 3059816 2022-08-13T06:13:09Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Луговой |сурет = Луговой. Жамбыл облысы.jpg |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 42|lat_min = 56|lat_sec = 39 |lon_deg = 72|lon_min = 45|lon_sec = 05 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жамбыл облысы |кестедегі облыс = Жамбыл облысы{{!}}Жамбыл |ауданы = Тұрар Рысқұлов ауданы |кестедегі аудан = Тұрар Рысқұлов ауданы{{!}}Тұрар Рысқұлов |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Луговой ауылдық округі{{!}}Луговой |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1924 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =10,2 мың |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Луговой''' — [[Жамбыл облысы]] [[Тұрар Рысқұлов ауданы]]ндағы ауыл, ірі темір жол бекеті, [[Луговой ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 2,5 км-дей жерде, [[Қорағаты өзені|Қорағаты]] өзенінің бойында орналасқан. == Тарихы == Іргесі [[1924 жыл]]ы Бурное (қазіргі [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]])-Фрунзе (қазіргі [[Бішкек]]) темір жолын салуға байланысты қаланған. == Халқы == * 9,8 мың адам ([[2002 жыл|2002]]); * 10,2 мың адам ([[2009 жыл|2009]]). Луговойда вагон жөндеу шеберханасы, ауданы тұрмыс қажетін өтейтін комб. бөлімшесі, мұнай базасы, астық қоймасы, т.б. әлеуметтік-ағарту мекемелері жұмыс істейді. == Ауыл суреттері == <gallery> Лугогвой. Район ж.д.вокзала 20210806 181727.jpg|Луговой Лугогвой. Общий вид 20210806 182327.jpg|Луговой </gallery> {{Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері}} [[Санат:Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] hfle7a397t5q9l8v1z6cs7op43d9664 3059818 3059817 2022-08-13T06:13:54Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Луговой |сурет = Луговой. Жамбыл облысы.jpg |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 42|lat_min = 56|lat_sec = 39 |lon_deg = 72|lon_min = 45|lon_sec = 05 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жамбыл облысы |кестедегі облыс = Жамбыл облысы{{!}}Жамбыл |ауданы = Тұрар Рысқұлов ауданы |кестедегі аудан = Тұрар Рысқұлов ауданы{{!}}Тұрар Рысқұлов |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Луговой ауылдық округі{{!}}Луговой |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1924 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =10,2 мың |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Луговой''' — [[Жамбыл облысы]] [[Тұрар Рысқұлов ауданы]]ндағы ауыл, ірі темір жол бекеті, [[Луговой ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 2,5 км-дей жерде, [[Қорағаты өзені|Қорағаты]] өзенінің бойында орналасқан. == Тарихы == Іргесі [[1924 жыл]]ы Бурное (қазіргі [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]])-Фрунзе (қазіргі [[Бішкек]]) темір жолын салуға байланысты қаланған. == Халқы == * 9,8 мың адам ([[2002 жыл|2002]]); * 10,2 мың адам ([[2009 жыл|2009]]). Луговойда вагон жөндеу шеберханасы, ауданы тұрмыс қажетін өтейтін комб. бөлімшесі, мұнай базасы, астық қоймасы, т.б. әлеуметтік-ағарту мекемелері жұмыс істейді. == Ауыл суреттері == <gallery> Лугогвой. Район ж.д.вокзала 20210806 181727.jpg|Луговой Лугогвой. Общий вид 20210806 182327.jpg|Луговой Лугогвой. почта 20210806 181736.jpg|Пошта </gallery> {{Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері}} [[Санат:Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] s1unt5oy9rw0ubdvw2gf82g1x56qiqp 3059819 3059818 2022-08-13T06:14:59Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Луговой |сурет = Луговой. Жамбыл облысы.jpg |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 42|lat_min = 56|lat_sec = 39 |lon_deg = 72|lon_min = 45|lon_sec = 05 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жамбыл облысы |кестедегі облыс = Жамбыл облысы{{!}}Жамбыл |ауданы = Тұрар Рысқұлов ауданы |кестедегі аудан = Тұрар Рысқұлов ауданы{{!}}Тұрар Рысқұлов |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Луговой ауылдық округі{{!}}Луговой |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1924 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =10,2 мың |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = Жамбылская область |сайты = |сайт тілі = }} '''Луговой''' — [[Жамбыл облысы]] [[Тұрар Рысқұлов ауданы]]ндағы ауыл, ірі темір жол бекеті, [[Луговой ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 2,5 км-дей жерде, [[Қорағаты өзені|Қорағаты]] өзенінің бойында орналасқан. == Тарихы == Іргесі [[1924 жыл]]ы Бурное (қазіргі [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]])-Фрунзе (қазіргі [[Бішкек]]) темір жолын салуға байланысты қаланған. == Халқы == * 9,8 мың адам ([[2002 жыл|2002]]); * 10,2 мың адам ([[2009 жыл|2009]]). Луговойда вагон жөндеу шеберханасы, ауданы тұрмыс қажетін өтейтін комб. бөлімшесі, мұнай базасы, астық қоймасы, т.б. әлеуметтік-ағарту мекемелері жұмыс істейді. == Ауыл суреттері == <gallery> Лугогвой. Район ж.д.вокзала 20210806 181727.jpg|Луговой Лугогвой. Общий вид 20210806 182327.jpg|Луговой Лугогвой. почта 20210806 181736.jpg|Пошта </gallery> {{Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері}} [[Санат:Тұрар Рысқұлов ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] iu2g5f7spf1frqyymees42qy84q7ob6 0 39993 3059751 2357987 2022-08-12T15:17:21Z Kazman322 116706 wikitext text/x-wiki '''Алаш милициясы''', халықтық [[милиция]] — 1917 ж. желтоқсанның 5-13 күндері [[Орынбор]]да өткен 2-жалпықазақ съезінің шешіміне сәйкес құрылған [[Алаш автономиясы]]ның қарулы жасақтары.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х</ref> [[File:Alash Militia in Semipalatinsk (1919).jpg|thumb|left|Алаш милициясы, 1919 ж.]] Съездің күн тәртібіндегі 10 мәселенің төртіншісі “милиция туралы” болды. Осы мәселе бойынша Алаш қозғалысының белгілі өкілі [[Халел Ғаббасов]] [[баяндама]] жасады. Съезд Алаш автономиясы аталған ұлттық мемлекеті аяғынан тік тұрғызу үшін және тек кеңестік негіздегі автономияларды ғана қорғап-қолдауға бейім тұрған “бостандықтың жауы — болшевизммен күресу үшін” “халықтық милиция” атанған ұлттық [[әскер]] құру бағдарламасын бекітті. Осыған сәйкес Алаш автономиясына кіретін облыстар мен уездерде құрылуға тиісті милиция бөлімдерінің саны анықталып, оларды соғыс өнеріне үйрету, қажетті қару-жарақпен және киім-кешекпен қамтамасыз ету жолдары айқындалды. Негізінен атты әскер түрінде жасақталатын халықтық милиция қатарына әскери қызметті атқаруға жарамды 20 мен 35 жастың арасындағы ер азаматтар алынатын болды. [[Бөкей Ордасы|Бөкей]], [[Орал облысы|Орал]], [[Торғай облысы|Торғай]], [[Ақмола облысы|Ақмола]], [[Семей]] және [[Жетісу]] облыстарындағы милиция қызметкерлерінің жалпы саны 13500 болсын делініп, әр облыс бойынша әскер қатарына шақырылғандар саны мына мөлшерде белгіленді: * Бөкейде — 1000 * Оралда — 2000 * Торғайда — 3000 * Ақмолада — 4000 * Семейде — 1500 * Жетісу облысында — 2000 Милицияға қару-жарақ пен оқ-дәріні [[Алашорда]]ның ұлттық қорынан алу белгіленді. Милиционерлерді әскери тәртіп пен өнерге үйрету үшін офицерлер мен нұсқаушыларды: 100 милиционерге 1 [[офицер]], 50 милиционерге бір нұсқаушы шақырылатын болды. Қазақ офицерлерін даярлау үшін [[Орынбор]] [[қазақ]] әскерінің тәжірибесі мен көмегін пайдалану қажеттігі съезд шешімдерінде баса көрсетілді. Милицияны ұйымдастыруға байланысты жұмсалатын шығын 68960000 сом болып анықталды. Бұл қаражат аталған 6 облысты мекендеген қазақтар есебінен жиналатын болды. Съезд қарарларына сәйкес халықтық милиция жасақтарын құру ісі көп кешікпей басталып, осы бағыттағы жұмыстар 1918 жылдың жазынан, елде азамат соғысы басталуына байланысты жаңа қарқын алды. [[Алашорда немесе Уақытшы Ұлттық Кеңес|Алашорда үкіметі]] бұл бағыттағы жұмыстарды тек қана Орынбор қазақ әскерінің басшылығымен ғана емес, сонымен қатар Самарадағы [[Құрылтай]] жиналысы мүшелерінен тұратын үкіметпен (“Комуч”) және Омбыдағы Уақытша Сібір үкіметімен (1918 ж. қарашадан — Колчак үкіметімен) бірлесе, соңғыларының көмегіне сүйеніп жүргізді. Алашорданың батыс бөлімшелерінің жетекшілері [[Жанша Досмұхамедов]] және [[Халел Досмұхамедов]] “КОМУЧ” үкіметінің есебінен 600 винтовка, бір пулемет алса, Алашорданың Торғай бөлімшесі 300 мылтық, 20 мың патронға ие болды. Орынбор казак әскерлерінің атаманы [[Дутов Александр Ильич|Дутов]]тың тікелей көмегімен Қостанай және Ырғыз уездерінде екі атты полкті жасақтау жүзеге асырылды. 1918 ж. тамыздың 12-нде Алашорданың әскери бөлімінің бастығы капитан (кейбір деректерде подполковник) [[Хамит Тоқтамышев]] Уақытша Сібір үкіметінің соғыс министрінің атына жазған хатында Семейде құрамында 750 жауынгер мен 38 офицері бар [[Алаш]] полкінің құрылғанын баяндай келіп, Зайсанда халықтық милицияның 200 адамнан, Павлодарда 150, Қарқаралыда 250 және Өскеменде 250 адамнан тұратын әскери құрамалар жасақталғанын хабарлап, Қазақстанның әртүрлі аудандарында қызылдарға қарсы соғысқа тікелей кіріскендігі туралы жазады. Ә.[[Бөкейханов Әлихан Нұрмұхамедұлы|Бөкейханов]]тың 1919 жылғы ақпанның 11-нде [[Колчак]] үкіметінің ресми делегациясымен жүргізген келіссөздерінде келтірілген мәліметтеріне қарағанда сол кезде азамат соғысы майдандарында [[Қызыл Армия]]ға қарсы күреске қатысқан Алаш қарулы күштерінің саны 3000-нан асқан. Осы келіссөздің барысында Алашорда делегациясының басшысы Бөкейханов Сібір үкіметі өкілінің “Милицияны қалай түсінуге болады?” — деген сұрағына “Милиция — біздің әскеріміз. Ол қазір іс жүзінде бар: 700 жігітіміз Жетісу майданында, 540 адам Троицк түбінде, 2000 адам Орал облысында соғыс әрекеттеріне қатынасуда”, — деп жауап берді. Бұл мәліметтерге Алашорданың батыс бөлімшесі ұйымдастырған әскери құрамаларды қоссақ, “халықтық милиция” атты Алаш автономиясы әскерінің қатарында бес мыңға жуық адам болған. Нашар қаруланған, соғыс тәжірибесі жоқ “халықтық милиция” бөлімдері Қазақстандағы азамат соғысының барысына ықпал ете алған жоқ. Алашорданың таратылуымен бірге ол құрған “халықтық милиция” бөлімдері де таратылды.<ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Алаш қозғалысы]] {{stub}} 65q4m849yp9ofhg5rbg0ouwwjnqyu4o 0 41642 3059848 2879333 2022-08-13T07:44:10Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki '''Меңдіқұлов Малбағар''' (10.11.1909, [[Орынбор облысы]], [[Адамовка ауданы]] – 17.8.1986, [[Алматы]]) – архитектор, сәулет өнері ғылымының профессоры (1976), Қазақстанның еңбек сіңірген сәулетшісі (1970).<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref>, Алматы қаласының тұңғыш бас архитекторы, [[КСРО]] құрылыс және архитектура академиясының корреспондент мүшесі (1957). {{cleanup}} {{Инфобокс қажет}} {{суретсіз мақала}} == Биографиясы == * 1936 жылы [[Ташкент]]тегі Орта Азия индустрия институтын бітірген. * 1937 – 1941, 1945 – 1947 жылы [[Ташкент]]те қызмет еткен. * 1941 – 1945 жылдары [[Екінші Дүниежүзілік соғыс|2-дүниежүзілік соғысқа]] қатысқан. * 1953 – 1955 жылдары [[Қазақстан]] ҰА-ның Архитектура, құрылыс және құрылыс материалдары институтының директоры. * 1955 – 1956 жылдары [[Қазақ КСР]] Министрлік Кеңесінің жанындағы архитектура істері басқармасының бастығы. * 1957 – 1962 жылдары [[КСРО]] Құрылыс және архитектура академиясы қазақ бөлімшесінің жетекшісі. * 1964 – 1971 жылдары Алматы қаласының бас архитекторы. * 1971 – 1981 жылдары [[Қазақ политехникалық институты]] архитектура тарихы кафедрасының меңгерушісі қызметтерін атқарды. == Еңбектері == Архитектура саласындағы басты еңбектері: * Ташкенттегі газет-журнал компанияның үйі мен Науаи даңғылы(1959, телавтор). * Ташкент каналының [[Ангрен дюкері]] (1941). * Алматыдағы шарап зауыты үйі мен [[Неке сарайы (Алматы)|Неке сарайы]] (1958, телавтор). * Ж.Жабаев пен М.Әуезовтың ескерткіштері.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> 1967 – 1968 жылдары Алматы қаласы орталық бөлігінің жоспарын жасау жөніндегі Бүкілодақтық жабық бәйгеде 2-орын алды. Сонымен бірге [[Батыс Қазақстан]]дағы сәулет өнерінің қайталанбас туындылары – мемориалды мешіт-ғимараттарды бір жүйеге келтіріп, ғылыми тұрғыда зерттеудің негізін қалады. Меңдіқұловтың ғылыми-зертеу жұмыстарының нәтижесінде [[Шопан Ата]], [[Бекет Ата]], [[Асан Қожа]], [[Сейсен Ата]], т.б. кесене-кешендері жайлы құнды бірегей басылымдар жарық көрді. Қазақ архитектурасын өркендету, зерттеу саласында 70-тен астам ғылыми еңбек, 4 монография, "Қазақ архитектурасының тарихы" деген екі томдық кітап жазған. [[Жауынгерлік Қызыл Ту]], 1, 2-дәрежелі [[Отан соғысы]], [[Қызыл Жұлдыз]], “[[Құрмет Белгісі]]” ордендерімен, медальдармен марапатталған.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref>. {{Суретсіз мақала}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Жауынгерлік Қызыл Ту орденінің иегерлері]] [[Санат:1909 жылы туғандар]] [[Санат:1986 жылы қайтыс болғандар]] [[Санат:Қазақстан сәулетшілері]] 7i4ht52yfe7j6a6da26chzgt3up90fz 0 42916 3059838 2132461 2022-08-13T07:37:16Z Ұлы Тұран 120792 Ұлы Тұран [[Неке сарайы]] бетін [[Неке сарайы (Алматы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki [[Сурет:Неке сарайы.jpeg|800 × 574px|нобай|оңға|Алматыдағы «Жас отау» неке сарайы]] '''Неке сарайы''', 1971 ж. [[Алматы]] қаласында (архитектор- М.Меңдіқұлов, А.А. Леппик, инжинер- Н.Оразымбетов) салынған. Композиция құрылымына бірінің үстіне бірі орнатылған сақина іспетті 3 шеңбер қабат алынған. Ортаңғы шеңбер қабат (диаметірі 34 м) радиусын бойлай екі қатар бағаналар тізбегі тартылған. Еңселі кең вестибюльден көтерілетін салтанат басқышы 2-қабаттағы некелесу залына апарады. 2-қабаттағы бөлмелер тұтас айналма галареямен жалғасқан. Ғимарат интерьерінің әсемделуі мен шеңберлі керегесінен дәстүрлі [[қазақ]] [[киіз үй]]іне ұқсас ұлттық нақыш көрінеді. Оның қабырғасын тұтастай шынымен қаптау, айналдыра өрнекті күнқағар шілтер ұстау ғимаратқа әсем сипат берген. Құрылыс ісінде мәрмәр, гранит, габбро, емен қолданылған.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{Stub: Қазақ мәдениеті}} {{wikify}} [[Санат:Алматы қаласының ғимараттары]] ktvt9x6eps60br2y5u93q2aoxnoyuus 0 44980 3059808 2846006 2022-08-12T22:27:52Z Білгіш Шежіреші 68287 Шешімді шұбыртып жазудың керегі жоқ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы =Ауыл |атауы = Әлжан ана |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min =06 |lat_sec = 44 |lon_deg = 74|lon_min =38 |lon_sec = 24 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жамбыл облысы |кестедегі облыс = Жамбыл облысы{{!}}Жамбыл |ауданы = Қордай ауданы |кестедегі аудан = Қордай ауданы{{!}}Қордай |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қасық ауылдық округі{{!}}Қасық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 3378 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 726 36 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Әлжан ана''' — [[Жамбыл облысы]] [[Қордай ауданы]]ндағы ауыл, [[Қасық ауылдық округі]] орталығы. [[2017 жыл|2017]] жылы ауылдың Қасық атауы Әлжан ана болып өзгертілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V17G0003575 Жамбыл облысы Қордай ауданы Қасық ауылдық округінің Қасық ауылын Әлжан ана ауылы деп қайта атау туралы]</ref> == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Қордай]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 15 км жерде, боз жусан, баялыш, күйреуік, т.б. эфемерлі өсімдіктер өскен сұр, бозғылт сұр топырақты тау алдының төбелі-жонды келген қоңыржай қуаң агроклиматты белдемінде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 2968 адам (1436 ер адам және 1532 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 3378 адамды (1603 ер адам және 1775 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == [[1965 жыл|1965]]-[[1997 жыл|1997]] жылдары өндірістік кооператив және 20-дан астам шаруа қожалықтары құрылды. == Инфрақұрылымы == Орта және орталау мектеп, клуб, кітапхана, отбасылық дәрігерлік амбулатория, т.б. мекемелер бар. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Қордай ауданы елді мекендері}} [[Санат:Қордай ауданы елді мекендері]] 5577wx7is4y6p61rm629r2brvy3l0cl 0 46960 3059762 2831949 2022-08-12T17:06:07Z Kaiyr 3134 wikitext text/x-wiki '''АҚМОЛА ОБЛЫСТЫҚ ҒЫЛЫМИ ӘМБЕБАП КІТАПХАНАСЫ (М.ЖҰМАБАЕВ АТЫНДАҒЫ)''' — қызмет көрсету көлемі мен дәрежесі жағынан оқырмандарға арналған облыстағы негізгі кітапхана. Мұнда соңғы жылдары кешенді жаңарту барысында жаңа басылымдар пайда болды. Олар: кітапхананың инновациялық дамуы, жаңа технологияларды енгізу, кітапхана қызметкерлерінің қызмет көрсету мәдениетін арттыру. [[АОҒӘК]]-ның қоры ''300 мыңдай дананы құрайды. Жылына 15 000-ға жуық оқырмандарға қызмет көрсетеді''. Кітапхананың негізгі оқырмандары: қызметкерлер, студенттер, оқытушылар, жұмысшылар мен зейнеткерлер болып табылады. «М.Жұмабаев атындағы Ақмола облысының әмбебап ғылыми кітапханасы» [[Көкшетау облысы|Көкшетау облыстық]] кітапханасы 1946 жылы құрылған. Типтік екі қабатты, кірпіш ғимарат 1971 жылы салынған. 1992 жылдан бастап [[Мағжан Жұмабаев]]тың атымен аталып келеді. Жалпы көлемі – 2997,9 кв.м., негізгі көлемі – 1568.2 кв.м.. Баланстық құны – 76042104 теңге. Баспасөз клубы, Интернет залы ашылды, екінші қабатта көрме және оқырмандарға демалыс залы орналастырылды. Кітап қоры - 330133 дана, оның ішінде 54790 дана мемлекеттік тілде. Штаттық бірлік – 71, жоғарғы біліммен – 50, оның ішінде кітапханалық қызметкерлер – 42. Кітапханалық жоғары – 30 адам, орта кітапханалық білімімен – 7. 1985 жыл кітапхананы компьютермен жабдықтай бастаудың бірінші кезеңі болды, 1994 жылы «РАБИС» бағдарламасының «Оқырмандарды тіркеу», «Каталогизатор», «Поиск-Іздеу», «Заказ-Тапсырыс» модульдері енгізілді. Транспорттық құралдар саны -1 (Газель – баргузин). Қаржыландыру: 2008 – 41080, 0 мың т. 2009 жыл – 42513,0 мың т. 2010 жыл – 49186,0 мың т. Директор: Бердалин Арман Тілектесұлы, 1983 жылы 10 желтоқсанда дүниеге келген. Көкшетау мемлекеттік университетінде оқып білім алған. 2010 жылдың қыркүйек айынан бастап М.Жұмабаев атындағы АОӘҒК директоры. Танымал ақын, республикалық айтыстардың жеңімпазы, «Қазақ пен арақ» кітабының және осы кітап негізінде түсірілген деректі фильм авторы. Облыстық кітапханада қызмет жасайтын 11 бөлім бар: *1. Есепке алу және бақылау бөлімі *2. Толықтыру және әдебиеттерді өндеу бөлімі *3. Негізгі қорды сақтау бөлімі *4. Абонемент бөлімі *5. Автоматтандыру және жаңа технологиялар бөлімі *6. Өнер әдебиеттері бөлімі *7. Ақпараттық-библиографиялық бөлім *8. Оқу залы *9. Маркетинг және инновациялық-әдістемелік жұмыстар бөлімі *10. Көпшілік іс-шаралар және қоғаммен байланыс *11. Шетел тіліндегі әдебиеттер бөлім Негізгі міндеттері: - Кітапхананы білімді, ақпаратты, мәдени орталық ретінде рөлін көтеру, модернизациялау және ақпараттық қызметті жетілдіру мақсатында Қазақстанның бірыңғай ақпараттық кеңістігіне ену; - Қазақстанның халықтарының салт-дәстүрлерін, мәдениетін, тарихын, тілін, өнерін, қоғамдық рухын нығайту; - Азаматтардың конституциялық құқығы бойынша жеке адамның ақпараттық білім алуына шексіз қызмет ету; - Облыс кітапханалары қызметінің ғылыми-әдістемелік жүйесін жетілдіруді қамтамасыздандыру; - Кітапхана пайдаланушыларының ақпараттық және мәдени сұраныстарын қанағаттандыру үшін қажетті жағдайлар жасау. – Ақмола аймағының ағартушылық, ғылыми және рухани дамуының мүмкіншілігін жетілдіруге ат салысу, оқырмандарға бүгінгі заман талабына сай қызмет көрсету == Дереккөздер == [[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]] {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Ақмола облысы]] [[Санат:Қазақстан кітапханалары]] {{stub}} 81h86oa3xwfo6kom4yb5m94xktm8iuj 0 49976 3059765 3046770 2022-08-12T17:37:32Z Uvuvwevwevwe Onyetenvewve Ugwemubwem Ocac 122212 wikitext text/x-wiki '''Айнұр Тұрсынбаева''' (1977 ж.туған, [[Абай облысы]], [[Ақсуат ауданы]], [[Көкжыра (Абай облысы)|Көкжыра]] ауылы) – [[айтыс]]кер ақын. [[Найман]] руынан шыққан. Онжылдық мектепті 1994 ж. [[Мойынқұм ауданы]]нда бітірген. Айтыс өнерінде алғаш 1991 ж. [[Қайрат Рысқұлбеков]]ке арналған облысаралық ақындар сайысында көзге түсті. [[Төле би]]дің 330 жылдық мерейтойында жүлделі екінші орынды жеңіп алды. 1994 ж. [[Семей]]де Абайға арналған мектеп оқушыларының айтысында бас жүлдесін алып, Абайдың 150 жылдық мерейтойында өткен республикалық ақындар айтысының да жүлдегері (7 орын) болған жас талант. Жамбылдың туғанына 150 жыл толуына арналған ақындардың республикалық айтысында 2-орынды иеленді. Айнұр Тұрсынбаева тек өзіне ғана тән сыпайы ойын асықпай, жұмсақ қоңыр үнімен тыңдаушының көкірегіне сәуле құярлық етіп, толғантып-тебірентіп жеткізеді. Кейінгі жылдардағы «[[Айтыс]]та» бірнеше рет бас жүлдені жеңіп алды.<ref>Тараз энциклопедиясы</ref> == Дереккөздер == <references/> {{Суретсіз мақала}} {{wikify}} [[Санат:Айтыс ақындары]] 3yf1qb1gts1du8krw5t4zadge9lvcl1 0 50716 3059732 3051109 2022-08-12T12:32:31Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Жұмыскер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =04|lat_sec = 29 |lon_deg =51|lon_min =51|lon_sec =37 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Атырау қалалық әкімдігі |кестедегі аудан = Атырау қалалық әкімдігі{{!}}Атырау |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Жұмыскер ауылдық округі{{!}}Жұмыскер |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1970 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны ={{өсім}}9498 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = 060021 |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Жұмыскер}} '''Жұмыскер''' — [[Атырау облысы]] [[Атырау қалалық әкімдігі]]не бағынышты [[Жұмыскер ауылдық округі]] орталығы болған ауыл, 2018 жылы таратылған.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 4 том; </ref> 1980 жылдан 2000 жылдарға дейін кент болған. == Географиясы == Атырау қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай, [[Жайық]] өзенінің оң жағалауында, [[Балықшы кенті]]не қарсы жағада орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 4702 адам (2263 ер адам және 2439 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 9498 адамды (4732 ер адам және 4766 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[1970 жыл|1970]] жылы “Каспий” көкөніс кеңшарын құруға байланысты қаланды. 1980 жылы кентке айналды. 1996 жылы кеңшар таратылғаннан кейін мұнда шаруа (фермер) қожалықтары құрылды. == Инфрақұрылымы == Жұмыскерде байланыс бөлімі, өзен айлағы, 2 орта мектеп, клуб, кітапхана, 2 аурухана бар. Атырау қаласымен автомобиль және өзен жолы арқылы қатынасады. == Ауыл суреттері == <gallery> Жумыскер.jpg Жумыскер 1.jpg </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Атырау қалалық әкімдігі елді мекендері}} [[Санат:Атырау қалалық әкімдігінің таратылған елді мекендері]] hzrmkxz4wn2zemgfdxinz84vkq2vpua 0 50960 3059715 3059698 2022-08-12T12:12:27Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Үлкен Бөкен ауылдық округі |Облысы = Абай облысы |Ауданы = [[Көкпекті ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Үлкен Бөкен]] |Енеді = 4 ауыл |Тұрғыны = 2019 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Үлкен Бөкен ауылдық округі''' – [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Үлкен Бөкен]], [[Ақтас (Көкпекті ауданы)|Ақтас]], [[ Жалсары]], [[Тентек (Абай облысы)|''Тентек'']] ауылдары кіреді. Орталығы – Үлкен Бөкен ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2019 адамды құрайды.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Көкпекті ауданы ауылдық округтері]] 0xkcfr2ispekc9oenfsspxlujej440y 0 51222 3059718 3059487 2022-08-12T12:17:07Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көкжайық |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =33|lat_sec =03 |lon_deg =82|lon_min = 47|lon_sec =53 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Ивановка'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1060 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Көкжайық''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл, [[Көкжайық ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 64 км, [[Зайсан (көл)|Зайсан]] көлінен солтүстік-батысқа қарай 10 км жерде, [[Көкпекті (өзен, Абай облысы)|Көкпекті өзені]]нің сол жағасындағы құрғақ дала белдемінде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 1648 адам (803 ер адам және 845 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1060 адамды (519 ер адам және 541 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Тарихы == Iргесі [[20 ғасыр]]дың бас кезінде қаланды. [[1997 жыл]]ға дейін ''Ивановка'' деп аталып келді. 20 ғасырдың 30-жылдарының басындағы ауыл шаруашылығын ұжымдастыру кезінде ұжымшар және Көкпекті ауылдық кеңесінің орталығы болды. [[1961 жыл]]ы тың жерлерді игеру кезінде ұжымшар негізінде ұйымдастырылған Буденный атындағы сүт бағытындағы сиыр өсіру кеңшарының орталығына айналды. 1997 жылы кеңшар негізінде “Диқаншы” ЖШС-і құрылды. == Инфрақұрылымы == Ауылда байланыс бөлімшесі, орта мектеп, мәдениет үйі, кітапхана, аурухана бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] [[Санат:XX ғасырда құрылған елді мекендер]] nfepqp1fkafe28s96zbaopkvok1gve1 3059719 3059718 2022-08-12T12:17:40Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көкжайық |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =33|lat_sec =03 |lon_deg =82|lon_min = 47|lon_sec =53 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Ивановка'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1060 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Көкжайық''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл, [[Көкжайық ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 64 км, [[Зайсан (көл)|Зайсан]] көлінен солтүстік-батысқа қарай 10 км жерде, [[Көкпекті (өзен, Абай облысы)|Көкпекті өзені]]нің сол жағасындағы құрғақ дала белдемінде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 1648 адам (803 ер адам және 845 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1060 адамды (519 ер адам және 541 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Тарихы == Iргесі [[20 ғасыр]]дың бас кезінде қаланды. [[1997 жыл]]ға дейін ''Ивановка'' деп аталып келді. 20 ғасырдың 30-жылдарының басындағы ауыл шаруашылығын ұжымдастыру кезінде ұжымшар және Көкпекті ауылдық кеңесінің орталығы болды. [[1961 жыл]]ы тың жерлерді игеру кезінде ұжымшар негізінде ұйымдастырылған Буденный атындағы сүт бағытындағы сиыр өсіру кеңшарының орталығына айналды. 1997 жылы кеңшар негізінде “Диқаншы” ЖШС-і құрылды. == Инфрақұрылымы == Ауылда байланыс бөлімшесі, орта мектеп, мәдениет үйі, кітапхана, аурухана бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] [[Санат:XX ғасырда құрылған елді мекендер]] i2finv9k604tj81129qs0d0h41i8zci 3059720 3059719 2022-08-12T12:19:19Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көкжайық |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =33|lat_sec =03 |lon_deg =82|lon_min = 47|lon_sec =53 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Ивановка'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1060 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Көкжайық''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл, [[Көкжайық ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 52 км, [[Зайсан (көл)|Зайсан]] көлінен солтүстік-батысқа қарай 10 км жерде, [[Көкпекті (өзен, Абай облысы)|Көкпекті өзені]]нің сол жағасындағы құрғақ дала белдемінде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 1648 адам (803 ер адам және 845 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1060 адамды (519 ер адам және 541 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Тарихы == Iргесі [[20 ғасыр]]дың бас кезінде қаланды. [[1997 жыл]]ға дейін ''Ивановка'' деп аталып келді. 20 ғасырдың 30-жылдарының басындағы ауыл шаруашылығын ұжымдастыру кезінде ұжымшар және Көкпекті ауылдық кеңесінің орталығы болды. [[1961 жыл]]ы тың жерлерді игеру кезінде ұжымшар негізінде ұйымдастырылған Буденный атындағы сүт бағытындағы сиыр өсіру кеңшарының орталығына айналды. 1997 жылы кеңшар негізінде “Диқаншы” ЖШС-і құрылды. == Инфрақұрылымы == Ауылда байланыс бөлімшесі, орта мектеп, мәдениет үйі, кітапхана, аурухана бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] [[Санат:XX ғасырда құрылған елді мекендер]] 1s4vqzt1x84tovcuvs85wgzjdq72gin 0 54581 3059823 3059361 2022-08-13T06:45:46Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Үштөбе қалалық әкімдігі''' — [[Жетісу облысы]] [[Қаратал ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Ойсаз]], [[Үшкөмей (Жетісу облысы)|Үшкөмей]], [[Достық (Қаратал ауданы)|Достық]] ауылдары кіреді. Орталығы – [[Үштөбе (қала)|Үштөбе]] қаласы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 27516 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}}{{Қаратал ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Жетісу облысы қалалық әкімдіктері]] [[Санат:Қазақстан облыстары бойынша қалалық әкімдіктер]] iw7kzzq6ckub4g21konmlzicys2pkrm 0 54923 3059805 3052198 2022-08-12T22:04:33Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Халқы */ wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көктоғай ауылдық округі |Облысы = Атырау облысы |Ауданы = [[Индер ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көктоғай (Атырау облысы)|Көктоғай]] |Енеді = 1 ауыл |Тұрғыны = 2418 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = Мәмбетқали Жолдасқалиұлы Құсайынов |Әкімдіктің мекенжайы = Көктоғай ауылы, Сейфуллин көшесі, №17 |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көктоғай ауылдық округі''' — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамындағы жалғыз елді мекен әрі әкімшілік орталығы — [[Көктоғай (Атырау облысы)|Көктоғай]] ауылы<ref>"Қазақ энциклопедиясы", X том</ref>. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2418 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Әкімдері == * Әзен Өтеу 1994-2011 * Мәмбетқали Құсайынов 2011 == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Индер ауданы ауылдық округтері]] ta9ckxh9lndlsarhap7kmx45icezuo9 3059806 3059805 2022-08-12T22:05:09Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көктоғай ауылдық округі |Облысы = Атырау облысы |Ауданы = [[Индер ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көктоғай (Атырау облысы)|Көктоғай]] |Енеді = 1 ауыл |Тұрғыны = 2418 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = Мәмбетқали Жолдасқалиұлы Құсайынов |Әкімдіктің мекенжайы = Көктоғай ауылы, Сейфуллин көшесі, №17 |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көктоғай ауылдық округі''' — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамындағы жалғыз елді мекен әрі әкімшілік орталығы — [[Көктоғай (Атырау облысы)|Көктоғай]] ауылы<ref>"Қазақ энциклопедиясы", X том</ref>. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2418 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Әкімдері == * Әзен Өтеу 1994-2011 * Мәмбетқали Құсайынов 2011- == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Индер ауданы ауылдық округтері]] 0y1dirm1ykymjcrg20ufoeos9flli7q 0 56104 3059829 2452536 2022-08-13T07:14:06Z Ұлы Тұран 120792 /* Тағы қараңыз */ wikitext text/x-wiki [[File:Pferdedressur Italien FRATELL GIONA.JPG|thumb| alt=A.| ''[[цирк]]''.]] '''Қазақ цирк өнері''' – сахналық-эстрадалық [[өнер]] саласы. Өз бастауын көшпелі өмір салтынан, мал шаруашылығымен байланысты тұрмыс-тіршілігінен алады. Ат құлағында ойнап өнер көрсету, айтар ойды ыммен білдіріп, түрлі дене қимылдарымен жұртты күлдіру, [[салдық]] құрып, ел аралау, [[қуақы]], әзіл-[[әжуа]] сөздермен көпшілік көңілін көтеру, [[бақсылық]] құру, т.б. салт-жораларда [[цирк өнері]]нің алғашқы нышандары көрініс берді. Мініс атын тек көлік ретінде пайдаланып қоймай [[шабандоздар]] оған сан алуан қозғалыс-жүрістер (бөгет пен ордан секіру, артқы екі аяғымен тік тұру, бір орында шыр айналу, жорғалау, аяңдау, бүлкілдеп, желе жортып жүру, т.б.) жасатқан. Шауып келе жатып, ат үстінен найза, қылыш, шоқпар сермеп, садақ тарту, қарсыласымен жекпе-жекке түсіп, алысып-тартысу, жау оғын дарытпау үшін оқыс еңкейіп, атының бауырына түсу, жерге түсіп кеткен құралын ат үстінен еңкейіп, іліп алып кету, т.б. соғыс өнерінде қолданылатын әдіс-тәсілдерге үнемі машықтанып, меңгеру жаугершілік замандағы ел қорғаны ерге тән қасиет еді. Осыған орай ат үстінде орындалатын қимыл-жаттығулар қалыптасып, олар сайыс, аударыспақ, теңге алу, көкпар тарту, т.б. ұлттық ойындардың негізін қалады. Қазіргі цирктегі ат ойынының көптеген белгілері өз бастауын осы ұлттық ойындардан алады. Халық палуандарды, ауыр салмақ көтеретін алып күш иелерін, таңғажайып қимыл-әрекет жасаушыларды аңыз әңгімелерге, жырларға арқау етті. Өзі жерде жатып, үстіне тегіс тақтай төсеп, сонымен түйе жүргізу, ауыр заттарды көтеру, бұлшық ет ойнату, белдесіп күш сынасу, доңғалақтың ішкі жағына керіліп тұрып айналу, қойны-қонышынан қас қағым сәтте әр түрлі заттарды (орамал, жұмыртқа, балапан, т.б.) шығарып, жұртты таңқалдыру, үстіне теріс айналдырған тон киіп немесе аяғына бақан байлап өнер көрсету секілді ойын түрлері ерте заманнан қалыптасқан. Бұл цирк өнерінің алғашқы нышандарын білдіреді. Белгілі қазақ палуандары [[Қажымұқан Мұңайтпасұлы]], [[Балуан Шолақ]], т.б. цирк аренасында өнер көрсетіп, цирк өнерінің алғашқы қадамдарын жасады. Сол сияқты, халық арасында Ағашаяқ деген атпен белгілі болған әнші, домбырашы [[Берікбол Көпенұлы]]да ([[1861]] – [[1932]]) цирк өнерінің кейбір белгілерін оңтайлы пайдаланды. [[1901]] ж. Қажымұқан орыс палуаны И.М. Поддубныймен танысып, оның көмегімен [[Санкт-Петербург]]тегі И.В. Лебедевтің мектебінде оқыды. Аталмыш мектепте цирк артисінің өнерін үйреніп, бітірген соң И.М. Зайкин, Поддубныймен бірге көптеген елдерде өнер көрсетті. 20 ғ-дың 20-жылдары Алматыда ([[1919]], жетек. А.И. Сосин), [[Семей]]де ([[1923]], жетек. В.Феррони) цирк ұжымдары жұмыс істеді. Бұл ұжымдардың репертуарынан бірнеше пантомима, акробатикамен қатар қуақылық өнердің кейбір түрлері орын алды. Осы жылдары Қоянды жәрмеңкесінде, әр түрлі жиын-тойларда Қажымұқан, [[Зәрубай Күлсейітұлы]], [[Шашубай Қошқарбайұлы]], т.б. ойын көрсетті. Қ. ц. ө. бұғанасы қатайып, одан әрі дамуына [[1965]] ж. ұйымдасқан [[Алматы эстрада-цирк өнері]] студиясының ықпалы мол болды. 60-жылдары ұйымдасқан “[[Достық]]” ([[1962]], қазір [[Шымкент]] халық циркі), “[[Балдырған]]” ([[1968]], қазіргі [[Астана]] циркі) атты цирк ұжымдары кейіннен халықтық ұжым атағын алып, Бүкілодақтық, халықар. фестивальдардың жеңімпаздары болды. Цирк өнерінің сахнаға лайықты түрлері Шымкент, Астана, [[Қарағанды]], т.б. қ-лардағы, облыстардағы филармониялардың репертуарларынан орын алды. [[1969]] ж. цирк өнеріне икемі бар, қабілетті жастар жиналды. Саратовта арнаулы білім алған қазақ жастарына цирк өнерінің таңдаулы мамандары – реж. Г.В. Перкун, атпен және хайуанаттармен орындалатын нөмірлерді үйретуші Г.Т. Тоқаев пен А.В. Соколов, гимнастик. және акробатик. жаттығуларға баптаушы В.А. Ревякин, т.б. ұстаздық етті. Х.Бегенов, Р.Ескенова, Қ.Қоржынбаев, А.Смағұлов, У.Шалабаев, Қ.Ақышева, т.б. гимнастикамен және акробатикамен шұғылданса, Қ.Бөлебеков, О.Құрманбаевтар ат спортымен, ал Е.Шыныбеков, Г.Бәйкенова, Қ.Сақтағанова, Ш.Қожамбердиевалар аю, қасқыр, түйе, таутеке, бүркіт, түлкі, пони, т.б. хайуанаттарды үйретуге жаттықты. Олар [[1970]] ж. Алматыдағы Спорт сарайында тұңғыш рет өнер көрсетті. 1972 ж. Алматыда соңғы техника жетістіктерімен салынған Қазақ циркінің жаңа ғимараты пайдалануға беріліп, тұңғыш кәсіби цирк ұжымы қалыптасты. Оның негізін [[Мәскеу]], [[Саратов]] және Алматы эстрада-цирк өнері студиясының түлектері құрады. Мәскеуден Н.К. Винник, Г.В. Федоренко, В.М. Карп сияқты мамандар келіп, жергілікті кадрлерді даярлауға ат салысты (қ. Қазақ циркі). 1983 ж. Қарағанды қаласында жергілікті цирктің ашылуы – республикадағы цирк өнерінің даму барысына игі ықпал етті.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том</ref> == Тағы қараңыз == * [[Қазақ мемлекеттік циркі]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан өнері]] [[Санат:Цирк]] kumlb7mi3iv3u83uvimayyjtzqauj3l 0 100090 3059849 2432077 2022-08-13T07:45:45Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki '''Александр Арнольдович Леппик''' (21.9.1909 жылы туған, [[Ресей]], Тверь облысы Внучки селосы) - архитектор. [[Ленинград]] (қазіргі [[Санкт-Петербург]]) қаласындағы құрылыс инженерлері институтын бітірген (1936). 2-дүниежүзілік соғысқа қатысқан. 1937 жылдан [[Алматы]] қаласында тұрып, архитекторлық қызметпен шұғылданды. Ол 1937 -38 ж. [[Қазақстан Халық Ағарту Комиссариаты]]ның архитектура жобалау бюросында, 1938 - 60 ж. Қазақ қала құрылысын жобалау институтында жобалау бөлімінің басшы архитектор болып жұмыс атқарды. Оның қатысуымен Алматы қаласында салынған сәулет өнері саласындағы негізгі еңбектері: қазіргі Қазақ филармониясы (1954), Қазақстан Жазушылар одағының үйі (1959), қазіргі [[Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ мемлекеттік балалар мен жасөспірімдер театры|Қазақ академиялық балалар мен жасөспірімдер театры]] (1961), [[Неке сарайы (Алматы)|Неке сарайы]] (1971, басқалармен бірге), т.б.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{Stub: Қазақ мәдениеті}} {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} 5j63g2mf6bz5vjopu784j7ac821zxqn 0 104809 3059755 3026769 2022-08-12T16:10:45Z Uvuvwevwevwe Onyetenvewve Ugwemubwem Ocac 122212 wikitext text/x-wiki {{Музыкант |Есімі = Толқын Қалиқызы Забирова |Толық аты = |сурет = |Фон = |Туған күні = 17.10.1970 |Туған жері = {{туғанжері|Аягөз|Аягөзде}} |Белсенділік жылдары = [[1992]] - осы уақыт |Мемлекет = {{KAZ}} |Қайтыс болған күні = |Қайтыс болған жері = |Мамандығы = {{әнші|Қазақстан}} <br /> педагог - [[профессор]] |Аспаптары = [[Фортепиано]] |Жанрлары = [[эстрада]] <br /> [[опера (музыка)| опера]] <br /> [[камералық музыка]] |Ұжымдары = [[Қазақ ұлттық өнер академиясы]]ның [[профессор]]ы |Марапаттары = {{{!}} {{!}}{{Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері}} {{!}}} }} '''Толқын Қалиқызы Забирова''' ([[1970 жыл]]ы [[17 қазан]]да Семей облысы Аягөз қаласында туған) — қазақ эстрадасына опералық музыканы әкелген тұңғыш [[әнші]]. [[Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері]] (2008). Өнертану ғылымдарының кандидаты. [[Қазақ ұлттық өнер академиясы]]ның [[профессор]]ы. [[Орта жүз]] [[Найман]] тайпасынан шыққан. == Білімі == * Қазақ және орыс тілдерін біледі. * 1979 - 1988 жылдары А. Жұбанов атындағы Республикалық музыка мектебінің дирижерлік классын «Хорға дирижерлік ету» мамандығы бойынша бітірген. * 1988 - 1993 жылдары [[Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы]]ның вокал-хор факультетінің "жеке ән салу" мамандығы бойынша Социолистік Еңбек Ері, КСРО халық артисі, КСРО мемлекеттік сыйлығының иегері, педагог-профессор [[Бибігүл Ахметқызы Төлегенова]]ның класын үздік бітірген. * 1998 жылы [[Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы]]ның асперантурасын бітірген. == Толығырақ == * Толқын Қалиқызы [[1970 жыл]]ы [[17 қазан]]да Семей облысы Аягөз қаласында дүниеге келген. * Анасы - Забирова Зухра Қалиқызы, зейнеткер, «ҚТЖ» ҰК» АҚ жұмыс істеген. * 1993 жылдан [[Қазақ мемлекеттік филармониясы]]ның солисті. * 1995 жылдан - Құрманғазы атындағы Алматы мемлекеттік консерваториясы вокал кафедрасының вокалдық-педагогикалық тәжірибе оқытушысы. * 2004 жылдан бері [[Қазақ ұлттық өнер академиясы]]ның эстрадалық вокал оқытушысы, доценті қазіргі таңда профессоры. ==Ғылыми шығармашылығы== * 1994 жылы «Қазақ опералық-концерттік әншілерін оқыту әдістемесінің өзекті мәселелері» * 2007 жылы «Қазақ ұлттық әншілік мектебін қалыптастырудың заманауи мәселелері» * 2008 жылы «Әншілік дауысты қалыптастыру» * 2008 жылы «Қазақстандық опералық-концерттік әншілерде қазақ тілінің әншілік фонетикасы дағдыларын қалыптастыру қажеттілігі туралы» * 2008 жылы «Қазіргі заманғы вокалдық педагогиканың эмпиризмі» * 2008 жылы «Әншілік дауысты қалыптастырудың үлгісі» * 2009 жылы «Тарихи-мәдени талдау ұлттық вокал мектебінің жаңа парадигмасының әдіснамалық негізі ретінде» * 2010 жылы «Опералық әншінің вокалдық-техникалық жұмысының жаңа парадигмасы» * 2010 жылы «Фонациялық үдеріс энергетикалық үлгілеу: әдістеме негіздері» атты мақалалар мен баяндамалардың авторы. * 2010 жылы «Ұлттық әншілік мектепті қалыптастыру: жаңа парадигманы іздеу» монографиясы; * 2010 жылы «Қазақстанның опералық мәдениеті контекстіндегі әншілік дауысты қалыптастырудың жаңа парадигмалық негіздері» атты Кандидаттық диссертациясын қорғап: '''Өнертану ғылымдарының канидадаты''' және [[Доцент]] құрметті ғылыми атағымен марапатталды. * 2016 жылы '''Өнертану ғылымдарының профессоры''' құрметті ғылыми атағы берілді. == Марапаттары == * 1996 жылы «Янтарный соловей» ([[Калининград]]), «Әлібек Дінішевтың театры» ([[Алматы]], 1998) халықаралық конкурстарының лауреаты. * 2008 жылы елбасының жарлығымен "[[Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері]]" құрметті атағымен марапатталды. * 2010 жылы Өнертану ғылымдарының кандидаты * 2010 жылы [[доцент]] * 2012 жылы ҚР тұңғыщ президенті елбасы қоры сыйлығының иегері * 2015 жылы Қазақстан халқы ассамблиясының құрмет грамотасы * 2016 жылы [[профессор]] құрметті атағы берілді. == Жеке қасиеттері == * Діни көзқарастары - ұстамды ислам. * Саяси қайраткер ретіндегі идеалы - М. Ганди. * Қазақстанның болашағы туралы болжамы - «Ресеймен одақ құру». * Сүйіп оқитын әдебиеті - А.С. Пушкин, В. Пикуль. Ф. Саган. == Жеке өмірі == * Тұрмыс құрған. Жұбайы - Бабаев Сафар Ядулаевич (1956 ж.т.), продюсер. * Ұлдары - Бабаев Шахрияр (2001 ж.т.), Бабаев Дияр (2004 ж.т.), Бабаев Санжар (2006 ж.т.).<ref>Қазақстан Республикасында кімнің кім екені . Екі томдық анықтамалық. Алматы, 2011 жыл. ISBN 978-601-278-473-2</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткерлері]] [[Санат:Қазақстан опера әншілері]] [[Санат:Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы түлектері]] [[Санат:Қазақ ұлттық өнер академиясының профессорлары]] [[Санат:Өнертану ғылымдарының кандидаттары]] [[Санат:Қазақстан тұңғыш президенті қоры сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Қазақстан музыка педагогтары]] {{Bio-stub}} esli8d5ic7ww2z6d71o2y5dyiih2xc3 0 106708 3059830 3051645 2022-08-13T07:15:07Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki [[Image:Abay Monument Almaty.jpg|thumb|200px|Абай даңғылындағы Абай ескерткіші]] '''Абай даңғылы''' — [[Алматы]] қаласының [[Әуезов ауданы|Әуезов]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық]], [[Медеу ауданы|Медеу]], [[Алмалы ауданы|Алмалы]] аудандарында орналасқан даңғыл. Даңғыл — шығыстан батысқа қарай, [[Достық даңғылы (Алматы)|Достық даңғылынан]] [[Момышұлы атындағы көше (Алматы)|Момышұлы көшесіне]] дейінгі аралықта созылып жатқан қаланың басты [[магистраль]]дарының бірі. Даңғыл екі бағытты жол болып есептеледі, екі бағыттың ортасын ағаш, гүл, газон көмкерген алаңқай бөліп жатыр. Даңғылдың ұзындығы - 9400 метр. Абай даңғылы бойында республикадағы ең ірі кітапхана — [[Қазақстан Республикасының ұлттық кітапханасы]] орналасқан.<ref name="anyktama">Алматы көшелері. Анықтамалық энциклопедия. – Алматы: «ИП Волошин» баспасы, 2009. ISBN 978-601-7157-18-0</ref> == Атауы == Даңғылға [[Қазақтар|қазақтың]] ұлы ақыны, философ, қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы [[Абай Құнанбайұлы]]ның есімі берілген<ref>Алматы атқару комитетінің [[23 ақпан|23.02.]][[1955]] жылы №8 шешімі бойынша</ref>. Бұрынғы атаулары: Арычная көшесі, Мичурин көшесі. == Қиылысатын көшелері == *[[Достық даңғылы (Алматы)|Достық]], *[[Уәлиханов көшесі (Алматы)|Уәлиханов]], *[[Фурманов көшесі (Алматы)|Фурманов]], *[[Бәйсейітова атындағы көше (Алматы)|Байсейітова]], *[[Желтоқсан көшесі (Алматы)|Желтоқсан]], *[[Наурызбай батыр көшесі (Алматы)|Наурызбай батыр]], *[[Сейфуллин атындағы даңғыл(Алматы)|Сейфуллин]], *[[Масанчи атындағы көше (Алматы)|Масанчи]], *[[Байтұрсынұлы атындағы көше (Алматы)|Байтұрсынұлы]], *[[Байзақов атындағы көше (Алматы)|Байзақов]], *[[Жандосов атындағы көше (Алматы)|Жандосов]], *[[Абылай хан атындағы даңғыл|Абылай хан]], *[[Әуезов атындағы көше (Алматы)|Әуезов]], *[[Манас атындағы көше (Алматы)|Манас]], *[[Жароков көшесі (Алматы)|Жароков]], *[[Айманов атындағы көше (Алматы)|Айманов]], *[[Гагарин даңғылы (Алматы)|Гагарин]], *[[Розыбакиев атындағы көше (Алматы)|Розыбакиев]], *[[Тұрғыт Өзал көшесі (Алматы)|Тұрғыт Өзал]], *[[Түркебаев көшесі (Алматы)|Түркебаев]], *[[Өтеген батыр көшесі (Алматы)|Өтеген батыр]], *[[Алтынсарин даңғылы (Алматы)|Алтынсарин]], *[[Сайын атындағы көше (Алматы)|Саин]], *[[Момышұлы атындағы көше (Алматы)|Момышұлы]] ==Даңғыл бойында== #[[Республика Сарайы]] (1970 жылы Сәулетшілер: В.Ю.Алле, В.Н.Ким, [[Юрий Григорьевич Ратушный|Ю.Г.Ратушный]], Н.И.Рипинский, [[Ухоботов Лев Леонидович|Л.Л.Ухоботов]]); #[[Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы]] - (1966 жылы Сәулетшілер: [[Владимир Зеликович Кацев|В.Кацев]], О.Наумова); #Орталық стадион - (1955-1967 жылдары, сәулетшілер: [[Адамбек Кәдірбекұлы Қапанов|А.Қ.Қапанов]], А.Я.Косов); #[[Неке сарайы]]. (1971 жылы Сәулетшілер: A.Леппик, [[Меңдіқұлов Малбағар|М.Меңдіқұлов]]); #Ю.Лермонтов атындағы орыс драма театры (1969 жылы Сәулетшілер: B,П.Давыденко, Г.П.Горлышков); #[[Қазақ мемлекеттік циркі]] (1972 жылы Сәулетші: [[Владимир Зеликович Кацев|В.З.Кацев]]); #[[Қазақ академиялық драма театры|М.О.Әуезов атындағы қазақ драма театры]] (1980 жылы Сәулетшілер: [[Баймырзаев Орысбай Жұбайұлы|О.Ж.Баймырзаев]], [[Жақсылықов Марат Файзуллаұлы|М.Ф.Жақсылықов]], [[Арыстан Сайлаубайұлы Қайнарбаев|А.С.Қайнарбаев]]) орналасқан. === Оқу орындар === #ҚМЭБИ (КИМЭП) - Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институты. (1978 жылы Сәулетшілер: Б.Воронин, Ким-Досен, Д.Мельников); #Қазақ Аграрлық университеті (1934 жылы Сәулетші: В.Бирюкова), #[[Халықаралық бизнес академиясы]], #[[Қазақтың спорт және туризм академиясы]], #С.Асфендияров атындағы Қазақ мемлекеттік медицина институты. === Ескерткіштер === #[[Абай ескерткіші]] (Мүсіншісі: [[Хакімжан Исмаханұлы Наурызбаев]], 1960 жыл), #[[Мұқан Төлебаев]] ескерткіші, #[[Әуезов ескерткіші|Мұхтар Әуезов ескерткіші]]. (Мүсіншісы: [[Ескен Аманжолұлы Сіргебаев]], 1980 жыл). #Спортшы қыз бен жігіттің ескерткіші (1967 жылы)<ref name="anyktama" /> ==Дереккөздер== <references/> [[Санат:Алматы көшелері]] 83886wy48yankm207yqe4k2llm55fn4 3059850 3059830 2022-08-13T07:50:19Z Ұлы Тұран 120792 /* Даңғыл бойында */ wikitext text/x-wiki [[Image:Abay Monument Almaty.jpg|thumb|200px|Абай даңғылындағы Абай ескерткіші]] '''Абай даңғылы''' — [[Алматы]] қаласының [[Әуезов ауданы|Әуезов]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық]], [[Медеу ауданы|Медеу]], [[Алмалы ауданы|Алмалы]] аудандарында орналасқан даңғыл. Даңғыл — шығыстан батысқа қарай, [[Достық даңғылы (Алматы)|Достық даңғылынан]] [[Момышұлы атындағы көше (Алматы)|Момышұлы көшесіне]] дейінгі аралықта созылып жатқан қаланың басты [[магистраль]]дарының бірі. Даңғыл екі бағытты жол болып есептеледі, екі бағыттың ортасын ағаш, гүл, газон көмкерген алаңқай бөліп жатыр. Даңғылдың ұзындығы - 9400 метр. Абай даңғылы бойында республикадағы ең ірі кітапхана — [[Қазақстан Республикасының ұлттық кітапханасы]] орналасқан.<ref name="anyktama">Алматы көшелері. Анықтамалық энциклопедия. – Алматы: «ИП Волошин» баспасы, 2009. ISBN 978-601-7157-18-0</ref> == Атауы == Даңғылға [[Қазақтар|қазақтың]] ұлы ақыны, философ, қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы [[Абай Құнанбайұлы]]ның есімі берілген<ref>Алматы атқару комитетінің [[23 ақпан|23.02.]][[1955]] жылы №8 шешімі бойынша</ref>. Бұрынғы атаулары: Арычная көшесі, Мичурин көшесі. == Қиылысатын көшелері == *[[Достық даңғылы (Алматы)|Достық]], *[[Уәлиханов көшесі (Алматы)|Уәлиханов]], *[[Фурманов көшесі (Алматы)|Фурманов]], *[[Бәйсейітова атындағы көше (Алматы)|Байсейітова]], *[[Желтоқсан көшесі (Алматы)|Желтоқсан]], *[[Наурызбай батыр көшесі (Алматы)|Наурызбай батыр]], *[[Сейфуллин атындағы даңғыл(Алматы)|Сейфуллин]], *[[Масанчи атындағы көше (Алматы)|Масанчи]], *[[Байтұрсынұлы атындағы көше (Алматы)|Байтұрсынұлы]], *[[Байзақов атындағы көше (Алматы)|Байзақов]], *[[Жандосов атындағы көше (Алматы)|Жандосов]], *[[Абылай хан атындағы даңғыл|Абылай хан]], *[[Әуезов атындағы көше (Алматы)|Әуезов]], *[[Манас атындағы көше (Алматы)|Манас]], *[[Жароков көшесі (Алматы)|Жароков]], *[[Айманов атындағы көше (Алматы)|Айманов]], *[[Гагарин даңғылы (Алматы)|Гагарин]], *[[Розыбакиев атындағы көше (Алматы)|Розыбакиев]], *[[Тұрғыт Өзал көшесі (Алматы)|Тұрғыт Өзал]], *[[Түркебаев көшесі (Алматы)|Түркебаев]], *[[Өтеген батыр көшесі (Алматы)|Өтеген батыр]], *[[Алтынсарин даңғылы (Алматы)|Алтынсарин]], *[[Сайын атындағы көше (Алматы)|Саин]], *[[Момышұлы атындағы көше (Алматы)|Момышұлы]] ==Даңғыл бойында== #[[Республика Сарайы]] (1970 жылы Сәулетшілер: В.Ю.Алле, В.Н.Ким, [[Юрий Григорьевич Ратушный|Ю.Г.Ратушный]], Н.И.Рипинский, [[Лев Леонидович Ухоботов|Л.Л.Ухоботов]]); #[[Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы]] - (1966 жылы Сәулетшілер: [[Владимир Зеликович Кацев|В.Кацев]], О.Наумова); #Орталық стадион - (1955-1967 жылдары, сәулетшілер: [[Адамбек Кәдірбекұлы Қапанов|А.Қ.Қапанов]], А.Я.Косов); #[[Неке сарайы (Алматы)|Неке сарайы]]. (1971 жылы Сәулетшілер: A.Леппик, [[Малбағар Меңдіқұлов|М.Меңдіқұлов]]); #Ю.Лермонтов атындағы орыс драма театры (1969 жылы Сәулетшілер: B,П.Давыденко, Г.П.Горлышков); #[[Қазақ мемлекеттік циркі]] (1972 жылы Сәулетші: [[Владимир Зеликович Кацев|В.З.Кацев]]); #[[Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры|М.О.Әуезов атындағы қазақ драма театры]] (1980 жылы Сәулетшілер: [[Орысбай Жұбайұлы Баймырзаев|О.Ж.Баймырзаев]], [[Марат Файзуллаұлы Жақсылықов|М.Ф.Жақсылықов]], [[Арыстан Сайлаубайұлы Қайнарбаев|А.С.Қайнарбаев]]) орналасқан. === Оқу орындар === #ҚМЭБИ (КИМЭП) - Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институты. (1978 жылы Сәулетшілер: Б.Воронин, Ким-Досен, Д.Мельников); #Қазақ Аграрлық университеті (1934 жылы Сәулетші: В.Бирюкова), #[[Халықаралық бизнес академиясы]], #[[Қазақтың спорт және туризм академиясы]], #С.Асфендияров атындағы Қазақ мемлекеттік медицина институты. === Ескерткіштер === #[[Абай ескерткіші]] (Мүсіншісі: [[Хакімжан Есімханұлы Наурызбай|Хакімжан Исмаханұлы Наурызбаев]], 1960 жыл), #[[Мұқан Төлебаев]] ескерткіші, #[[Әуезов ескерткіші|Мұхтар Әуезов ескерткіші]]. (Мүсіншісы: [[Ескен Аманжолұлы Сіргебаев]], 1980 жыл). #Спортшы қыз бен жігіттің ескерткіші (1967 жылы)<ref name="anyktama" /> ==Дереккөздер== <references/> [[Санат:Алматы көшелері]] lrg2rxylo89n4o4qukzo5qjg2due37y 0 157626 3059876 3050055 2022-08-13T10:12:54Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki '''Nissan Motor Co., Ltd.''' (''жапонша'' 日産自動車株式会社, ниссан дзидо:ся кабусикигайся) – әлемдегі ірі жапон автомобиль шығарушы компания. Компания негізі [[1933 жыл]]ы қаланған. [[2010 жыл]]ы «Ниссан» компаниясы әлем рейтингісінде (жапон автомобиль шығарушыларының ішінде [[Toyota]] мен [[Honda]]-дан кейінгі 3-орында) автомобиль шығарушы компаниялардың ішінде 8-орынға шығады. [[Штаб-пәтер]]і [[Токио]]да орналасқан. [[2010 жыл]]ы [[Йокогама]]ға көшіру жоспарланады. {{Компания |атауы = Nissan |логотипі = Nissan wall sign 2021.jpg |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі = |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1933]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = Йокохама, [[Жапония]] |басты адамдары = Макото Учида ([[CEO]])<br/>Ясуши Кимура (директорлар кеңесінің төрағасы) |саласы = [[Машина жасау]] |өнімі = автомобильдер<br/>спорттық автомобильдер<br/>Жүк автомобильдері<br/>[[автобус]]тар |айналым = €90,863 млрд (2020 жыл) |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = 136 134 |басшы компания = |бағынышты компания = |сайты = {{URL|nissan.com}} }} == Иемденушілер мен басшылық == Компания [[акция]]сының 44,4 %-ы [[Renault S.A..]] француз компаниясына тиесілі. Nissan Motor Co., Ltd. Компаниясының президенті және аға орындаушы директоры – [[Карлос Гон]]. == Қызметі == «Ниссан» маркасымен жеңіл және коммерциялық автомобильдер көптеп шығады. Сонымен қатар компания «[[Infiniti]]» маркасындағы «люкс» класс автомобильдерін сатады. [[1983 жыл]]ға дейін және де [[1997 жыл]]дан бастап «[[Datsun]]» маркасындағы автомобильдер шығарады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат: Компаниялар]] ima9fje3zilt461sj6v9lamqskym7n4 0 157632 3059865 2822147 2022-08-13T09:36:20Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki '''Renault S.A.''' (Рено́ С. А.) — француз автомобиль шығарушы корпорациясы. Компанияның штаб-пәтері [[Париж|Парижге]] жақын Булонне-Билланкурда орналасқан. Бұл Renault - Nissan - Mitsubishi Альянсының мүшесі. {{Компания |атауы = Renault |логотипі = Renault Logo.svg |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі = |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1899]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Луи Рено<br/>Марсел Рено<br/>Фернанд Рено |орналасуы = Булон-Биланкур, [[Франция]] |басты адамдары = |саласы = [[Машина жасау]] |өнімі = автомобильдер<br/>спорттық автомобильдер<br/>Жүк автомобильдері<br/>[[автобус]]тар |айналым = €46,21 млрд (2021 жыл) |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = 170 158 |басшы компания = |бағынышты компания = |сайты = {{URL|renault.fr}} }} ==Иемденушілер мен басшылық== Компанияның ірі [[акционер]]лері – [[Франция]] үкіметі (15,01 %) және [[Nissan]] (15 %). Директорлар кеңесінің төрағасы – [[Луи Швейцер]], бас директор және президент – [[Карлос Гон]]. ==Қызметі== [[Сурет:Renault Logan side view near SPIIRAS.JPG|thumb|220px|[[Renault Logan]]]] [[Корея]]ның [[Samsung Motors]] (80,1 %), және [[Румыния]]ның [[Dacia]] (99,43 %) компаниялары Renault-тың бақылауында. Сонымен қатар, компания жапон [[Nissan Motors]] компаниясының 44,3 % , [[Daimler]] компаниясының 30 % және швед [[AB Volvo]] компаниясының 20,5 % акцияларын иемденуде. [[Альянс Renault]] және Nissan (Renault Nissan Alliance) әлем бойынша автомобиль шығарудан 4-орында. ==Дереккөздер== <references/> [[Санат:Компаниялар]] kgyx58bjplii4b0pdc6pb5q6epa64sz 0 157633 3059882 2309544 2022-08-13T10:41:21Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki '''Honda Motor Co., Ltd.''' (''жапонша'' 本田技研工業株式会社 хонда гикэн ко:гё кабусики гайся?) – [[автомобиль]] және [[мотоцикл]] шығаратын халықаралық өндірістік компания. {{Компания |атауы = Honda |логотипі = Honda logo.svg |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі = |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1948]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = [[Токио]], [[Жапония]] |басты адамдары = Тошихиро Мибе ([[CEO]]) |саласы = [[Машина жасау]] |өнімі = автомобильдер, спорттық автомобильдер |айналым = €111,7 млрд (2019 жыл) |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = 215 638 |басшы компания = |бағынышты компания = |сайты = {{URL|honda.com}} }} == Тарихы == Компания негізін [[1948 жыл]]ы қалаған – [[Соитиро Хонда]] (жапонша 本田 宗一郎 Хонда Со:итиро:?). Honda [[1960 жыл]]дарға дейін (қазір де) мотоцикл шығарумен айналысады. [[1973 жыл]]ғы дағдарыстан (мұнай бағасының өсіп кеткен кезі) кейін Honda жанармай үнемдеуіш автомобильдері [[АҚШ]] және [[Еуропа]] нарықтарында үлкен сұранысқа ие болады. == Қызметі == '''Өнімдері''' – [[жеңіл автомобиль]]дер, жүк көліктері, [[ұшақ]]тар, мотоциклдер, [[скутер]]лер, [[электрогенератор]]лар, [[мотопомп]]тар, [[робот]]тар және т.б. Алдағы жоспарда [[Био-жанармай]] ([[этанол]]), [[фотоэлектр]]лік элементтер шығару бар. == Басшылық == '''Президенттер''' * [[Соитиро Хонда]] (1948–1973) * [[Киёси Кавасима]] (1973–1983) * [[Тадаси Кумэ]] (1983–1990) * [[Нобухико Кавамото]] (1990–1998) * [[Хироюки Ёсино]] (1998–2004) * [[Такэо Фукуи]] (2004–2009) * [[Таканобу Ито]] (2009– қазіргі кезде) == Дереккөздер == <references/> [[Санат:Жапония автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:1948 жылы құрылған компаниялар]] [[Санат:Honda]] ci69x3fmylxxusx8w6b4wx2ferslznc 0 159557 3059893 3038729 2022-08-13T11:33:59Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki '''Лексус''' (Лексас деп айтылады) ─ жапон корпорациясы шығаратын «премиум» класты көліктерді әлемге әйгілі өндірушісі. {{Компания |атауы = Lexus |логотипі = Lexus-cars-logo-emblem.jpg |түрі = |биржадағы листингі = |қызметі = |құрылды = [[1989]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = {{flagicon|Japan}} Нагойя, [[Жапония]] |басты адамдары = Коджи Сато ([[CEO]]) |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = [[Автомобиль|Автомобильдер]], қозғалтқыштар |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = Toyota |бағынышты компания = |аудитор = |сайты = [https://discoverlexus.com/lexus-in-your-region discoverlexus.com] }} [[Сурет:Lexus LFA Geneva Autosalon 2010.jpg|thumb|Lexus LFA|thumb|right|200px|]] [[Сурет:Lexus GS460 Facelift 20090529 front.JPG|thumb|right|[[Lexus GS 450h]]|200px|]] [[Сурет:Lexus IS 250 C 20090809 front.JPG|[[Lexus IS 250]]|thumb|right|200px|]] [[Сурет:2007-Lexus-ES350-1.jpg|thumb|right|200px|]] [[Сурет:Lexus Walnut Gray ES 350 interior.jpg|thumb|right|200px|]] [[Сурет:2007 Lexus LS 460 Starfire Pearl.jpg|thumb|right|200px|]] [[Сурет:Lexus LS-h 1001.jpg|thumb|right|200px|]] [[Сурет:Lexus LX 570 20090620 front.JPG|thumb|right|200px|]] [[Сурет:Lexus RX 300 black vr.jpg|thumb|right|200px|]] ==Тарихы== Toyota Motor Corporation жаңа брендінің ресми жарық көрген мерзімі [[1983 жыл]]дың маусым айында люкс-класты автомобильдің шығарылуымен байланысты. Лексус жыл сайын әлемде 400 мыңға жуық көлік сатады. Сатылымның басым бөлігі Солтүстік [[Америка]]да ─ шамамен 70%, Еуропада ─ 10%, [[Жапония]], [[Азия]] және басқа елдерде ─ 20. ==Lexus гибридті жетегі== Лексус гибридті жетек қозғалыс кезінде жұмсақ, әрі еш дыбыссыз жүрісті, кез келген жүргізу жағдайда, электрлі мотормен болсын, бензинді қозғалтқышымен немесе екеуін де қолдана отырып тыныштықта қозғалғанда басқа жетектерден асып түседі. Алғашқы 50% тежегіш күш беретін рекуперативті тежеу жүйесі нәтижесінде Лексус гибридті жетектің тежеу жүйесі аса ұзаққа шыдайтынын көрсетеді. Алдыңғы тежегіш колодкалары 100 000 километрде бір рет ауыстыруды қажет етеді, ал артқы тежеу колодкалары және барлық тежегіш дискілері ауыстыруды мүлде қажет етпейді. ==Лексус Қазақстанда== [[2010 жыл]]ы Лексус компаниясы [[Қазақстан]]да ресми қызметін бастады. Лексус Қазақстан Қазақстан Республикасы мен Қырғыз Республикасы аумағында Лексус көліктерін, осы марка көліктеріне арналған қосалқы бөлшектер және аксессуарларын таратумен айналысатын, сонымен қатар оларға кепілдік беретін «Тойота Мотор Қазақстан» ЖСШ-нің бөлімшесі болып табылады. [[Алматы]]да ресми қызмет ететін «Лексус Қазақстан» компаниясы гибридті жетегі бар автокөліктер желісін іске қосты. ==Модельдік қатар== ===Lexus GS (Toyota Aristo=== GS 450h─ әлемдегі алғашқы Toyota автомобильқұрастырушы корпорациясы шығаратын артқы жетекті әлемдегі алғашқы гибрид седан. Lexus GS 50h 2006 жылдың жазынан бастап Еуропа бойынша сатылымға шығарылады. Автомобиль электрмоторымен байланысты 3,5 литрлі V6 бензин қозғалтқышымен жабдықталған. ===Lexus IS (Toyota Altezza)=== Lexus IS ─ шағын бизнес-класты Toyota Motor Corporation компаниясының «люкс» категориялы автомобилі. Сондай-ақ автомобиль Жапонияда Toyota Altezza деген маркамен де шығарылады. Altezza-ның алғашқы буыны [[1998 жыл]]дың қазан айында Жапонияда шығарылады. [[1999 жыл]]ы көлік Еуропада Lexus IS 200 маркасымен, 2001 жылы Солтүстік Америкада Lexus IS 300 маркасымен пайда болады. Altezza-ның алғашқы түрі үш нұсқада шығарылды. [[2005 жыл]]ы автомобильдің екінші буыны шығарыла бастайды. Жаңа IS 250 V үлгісіндегі 4GR-FSE қозғалтқышымен жабдықталған. Тетіктерді қозғалысқа келтіретін құрылғысы артқы дөңгелегінде орналасқан. Lexus IS Америкада кең қолданысқа ие, сонымен қатар Батыс Еуропада неміс бәсекелестері көшбасшы болып табылады. ===Lexus ES (Toyota Windom)=== Lexus ES ─ АҚШ-та 1989 жылы шығарылған Mersedes-Benz E350, Infiniti M35, Lexus GS-пен бәсекелес, бағасы шамамен 70 000 $ орта топты орташа өлшемді премиум-седан. ES нұсқасы «Executive Sedan» сөзінен қысқартылып алынған. Жапонияда Фукуокадағы Кюсю зауытының Toyota Camry платформасында шығарылады. ''Буындары'': *1-ші буын: ES 250 (1989-1991) *2-ші буын: ES 300 (1991-1996) *3-ші буын: ES 300 (1996-2001) *4-ші буын: ES 300, ES 330 (2001-2006) *5-ші буын: ES 350 (2007) ===Lexus LS (Toyota Celsior)=== ''Toyota Celsior буындары'': *Бірінші буыны (1989-1994) *Екінші буыны (1995-2000) *Үшінші буыны (08. 2000-2006) *Төртінші буыны (2006-...) Toyota Celsior-дің екінші буыны сиымдылығы 4 литр қозғалтқышпен жабдықталған. Toyota Celsior-дің үшінші буыны (Жапониядан тыс жерде ─ Toyota LS 430) 2000 жылдың тамыз айында шығарылды. Қозғалтқыштың сиымдылығы 4,3 литрге дейін көтерілді. 2006 жылдан бастап 5 литрлі V8 бензин қозғалтқыш пен электрмоторлы гибрид Lexus LS 600h шығарыла бастайды. ===Lexus (Toyota Land Cruiser)=== Lexus LX ─ Lexus компаниясы «премиум» класының толық өлшемді 8 орынды SUV. Қазіргі уақытта жолтаңдамайтын көліктің екінші буыны шығарылып жатыр. ===Lexus RX (Toyota Harrier)=== Lexus RX ─ 1997 жылдан бастап жапондық Toyota компаниясы шығарады Солтүстік [[Америка]]да, [[Еуропа]]да, [[Азия]]ның кейбір мемлекеттерінде Lexus маркасымен сатылады. Toyota Harrier ─ экспорттық нұсқасы Lexus RX (RX 300, RX 330, RX 350) серияларының атымен шығарылды. Lexus RX 400h ─ бензин және электр қуатымен жұмыс істейтін әлемдегі бірінші толық гибридті автокөлік ─ толық жетекті жол талғамайтын көлігі. ===Lexus RX 350=== Автокөлік Солтүстік Америкадағы автосалонда бірінші рет шықты. Жаңа жабдықтың ішінде әуе суспензиясы бар.<ref>[https://skolkomasla.ru/v-variatore-leksus-rh-350/ Lexus RX 350 тарихы.]</ref> == Дереккөздер == <references/> {{Toyota}} [[Санат:Жапония автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:Lexus]] [[Санат:Lexus автокөліктері]] kf9uvt0jolcm1jl4lpg4x7si41avw44 0 479045 3059860 2868573 2022-08-13T09:20:50Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = |логотипі = Audi-Logo 2016.svg |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі= {{Fwb|DE0006757008|NSU}} |ұраны = «Vorsprung durch Technik»<br />(қаз. «Технология арқылы өрлеу») |құрылды = [[1909 жыл]]ы |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = [[Аугуст Хорьх]] (''August Horch'') |орналасуы = {{Flag|Германия}}: [[Ингольштадт]] |басты адамдары = Мартин Винтеркорн (директорлар кеңесінің төреғасы) |саласы = [[Автомобиль өндірісі]] |өнімі = [[Автомобиль|Жеңіл автомобиль]] |айналым = {{Өсім}} €35,44 млрд.([[2010]])<ref name="Finance 2010">{{cite web | title = Қаржылық есеп | url = http://www.audi-club.ru/forum/showthread.php?t=234708 | archiveurl = http://www.webcitation.org/68d9iWgGw | archivedate = 2012-06-23 }}</ref> |операциялық кіріс = {{Өсім}} €3,63 млрд. ([[2010]])<ref name="Finance 2010"/> |таза табысы = {{Өсім}} €2,63 млрд. ([[2010]])<ref name="Finance 2010"/> |қызметкерлер саны = |басшы компания = [[Volkswagen Group]] |бағынышты компания= |сайты = {{URL|www.audi.kz}} }} '''Audi AG''' — [[Volkswagen Group]] концерні құрамындағы Audi маркасы негізінде [[автомобиль|жеңіл автомобиль]] шығарумен айналысатын неміс компаниясы. Штаб-пәтері [[Ингольштадт]] қаласында ([[Германия]]). Директорлар кеңесінің төреғасы — Мартин Винтеркорн (''Martin Winterkorn''). [[2010 жыл]]ғы өндіріс көлемі шамамен 1 148 791 автомобильді құрады ([[2009 жыл]]мен салыстырғанда 23,4 %-ға өскен). == Тарихы == == Маркетинг == [[2009 жыл]]ы Audi [[Мәскеу]]де өткен [[тау шаңғы спорты]] бойынша Чемпиондар кубогының [[FIS]] титулдық спонсоры атанды<ref>http://thebestphotos.ru/archives/2952 Москва готовит международный AUDI кубок чемпионов FIS по горнолыжному спорту</ref>. == Автоспорт == [[Сурет:Audi R8.jpg|thumb|[[Audi R8]]]] === Audi Sport === {{main|Audi (WRC командасы)}} '''Audi Sport''' — Audi компаниясының ралли командасы. 1983 және 1984 жылдары екі рет чемпион атанған. * 1991 Formula Junior — 1-ші орын * 1992 Formula Junior — 1-ші орын, Немістік Formula 3 — 1-ші орын * 1995 Formula Junior — 3-ші орын * 1996 Formula Junior — 1-ші орын, Немістік Super Touring Cars Privateers — 1-ші орын, STW — 4-ші орын * 1997 Немецкий Super Touring Cars Privateers — 1-ші орын, STW — 10-шы орын * 1999 STW — 1-ші орын * 2000 DTM * 2001 DTM — 4-ші орын * 2002 DTM — 2-ші орын * 2003 DTM — 3-ші орын, Нюрбургрингтің 24 сағаты — 2-ші орын * 2004 DTM — 1-ші орын * 2005 DTM — 2-ші орын * 2006 DTM — 3-ші орын * 2007 DTM — 1-ші орын * 2008 DTM — 1-ші орын Ле-Манның 24 сағаты: 2000, 2001, 2002, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011. 1991 Deutsche Tourenwagen Meisterschaft сезоны: * 5 мамыр — Audi V8 Quattro * 30 маусым — Audi V8 Quattro * 4 тамыз — Audi V8 Quattro * 15 қыркүйек — Audi V8 Quattro * 29 қыркүйек — Audi V8 Quattro * 20 қазан — Audi V8 Quattro Audi V8 Quattro — 174 ұпай Төзімділік жарыстары 1999: * 1999 — Audi R8R LMP * 2000 — Audi Sport Team Joest * 2001 — Audi Sport Team Joest * 2002 — Audi Sport Team Joest * 2003 — Ret Audi Sport UK * 2004 — Audi Sport * 2005 — Champion Racing * 2006 — Audi Sport Team Joest * 2007 — Audi Sport North America * 2008 — Audi Sport North America Формула Палмер Ауди — 2007 === Audi Sport Team Joest === {{main|Audi Sport Team Joest}} '''Audi Sport Team Joest''' — Төзімділік жарыстарына қатысатын командасы, мысалы [[Ле-Манның 24 сағаты]], [[Le Mans Series|LMS]] және [[ALMS]]. Команда LM P1 классының прототипін құрады. == Модельдер және типтер == [[Сурет:2008 Audi S8 front.JPG|thumb|[[Audi A8]]]] === Кіші автокөліктер === [[Сурет:Audi A5 Coupé S line.JPG|thumb|[[Audi A5]] Coupé S]] * [[Audi 50]] (Typ 86) ([[1975]]—[[1978]]) * [[Audi A2]] (Typ 8Z) ([[1999]]—[[2005]]) * [[Audi 60]] (F 103) ([[1965]]—[[1972]]) === Орта классты автокөліктер === * [[Audi 80]] (B1/Typ 80) ([[1972]]—[[1976]]) * [[Audi 80]] (B1/Typ 82) ([[1976]]—[[1978]]) * [[Audi 80]] (B2/Typ 81/85) ([[1978]]—[[1984]]) * [[Audi 80]] (B2/Typ 81/85) ([[1984]]—[[1986]]) * [[Audi 90]] (B2/Typ 81/85) ([[1984]]—[[1986]]) * [[Audi 80]] (B3/Typ 89/8A) ([[1986]]—[[1991]]) * [[Audi 90]] (B3/Typ 89/8A) ([[1987]]—[[1991]]) * [[Audi 80|Audi 80/Audi 80 Avant]] (B4/Typ 8C) ([[1991]]—[[1995]]) * [[Audi A4|Audi A4/Audi A4 Avant]] (B5/Typ 8D) ([[1995]]—[[2000]]) * [[Audi A4|Audi A4/Audi A4 Avant]] (B6/Typ 8E) ([[2000]]—[[2004]]) * [[Audi A4|Audi A4/Audi A4 Avant]] (B7/Typ 8EC) ([[2004]]—[[2007]]) * [[Audi A4|Audi A4/Audi A4 Avant]] (B8/Typ 8K) ([[2007]]—қазіргі уақыт) * Audi A5 Coupe/Sportback (2007-қазіргі уақыт) === 1-ші классты автокөліктер=== * [[Audi 100]] (C1) ([[1968]]—[[1976]]) * [[Audi 100|Audi 100/100 Avant]] (C2/Typ 43) ([[1976]]—[[1984]]) * [[Audi 100|Audi 200]] (C2/Typ 43) ([[1979]]—[[1982]]) * [[Audi 100|Audi 100/100 Avant]] (C3/Typ 44) ([[1982]]—[[1991]]) * [[Audi 100|Audi 200/200 Avant]] (C3/Typ 44) ([[1983]]—[[1991]]) * [[Audi 100|Audi 100/100 Avant]] (C4/Typ 4A) ([[1991]]—[[1994]]) * [[Audi A6|Audi A6/A6 Avant]] (C4/Typ 4A) ([[1994]]—[[1997]]) * [[Audi A6 C5|Audi A6/A6 Avant]] (C5) ([[1997]]—[[2004]]) * [[Audi A6 A6/A6 Avant]] (C6) ([[2004]]—[[2011]]) * [[Audi A6]] (C7) ([[2011]]—қазіргі уақыт) === Люкс === * [[Audi V8]] (D1/Typ 4C) ([[1989]]—[[1994]]) * [[Audi A8]] (D2/Typ 4D) ([[1994]]—[[2002]]) * [[Audi A8]] (D3/Typ 4E) ([[2002]]—[[2010]]) * [[Audi A8]] (D4/Typ 4H) ([[2010]]—қазіргі уақыт) * [[Audi A7]] ([[2010]]—қазіргі уақыт) === Купе === * [[Audi 100 S Coupe]] (C1) ([[1969]]—[[1975]]) * [[Audi Coupe|Audi Coupe GL/GT]] (B2/Typ 85) ([[1980]]—[[1984]]) * [[Audi Coupe|Audi Coupe GT/quattro]] (B2/Typ 85) ([[1984]]—[[1987]]) * [[Audi Quattro]] (B2/Typ 85) ([[1980]]—[[1991]]) * [[Audi Sport Quattro]] (B2/Typ 85) ([[1984]]) * [[Audi Coupe]] (B3/Typ 8B) ([[1988]]—[[1991]]) * [[Audi Coupe]] (B4/Typ 8B) ([[1991]]—[[1995]]) * [[Audi TT]] (Typ 8N) ([[1998]]—[[2006]]) * [[Audi TT]] (Typ 8J) ([[2006]]—қазіргі уақыт) * [[Audi A5|Audi A5/S5/RS5]] ([[2007]]—қазіргі уақыт), RS5 ([[2010]]—қазіргі уақыт) === Спорткупе === * [[Audi Quattro Q30]] ([[2010]]) === [[Кабриолет]]тер === * [[Audi Quattro Cabriolet]] (Typ 85) Прототип * [[Audi Cabriolet]] (Typ 89/8G) ([[1991]]—[[2000]]) * [[Audi A4|Audi A4 Cabriolet]] (B6/Typ 8H) ([[2002]]—[[2006]]) * [[Audi A4|Audi A4 Cabriolet]] (B7/Typ 8H) ([[2006]]—қазіргі уақыт) * [[Audi A5/S5|Audi A5 Cabriolet]] ([[2007]]—қазіргі уақыт) * [[Audi TT|Audi TT Roadster]] (Typ 8N) ([[1998]]—[[2006]]) * [[Audi TT|Audi TT Roadster]] (Typ 8J) ([[2006]]—қазіргі уақыт) * [[Audi A3|Audi A3 Cabriolet]] (Typ 8P) ([[2007]]—қазіргі уақыт) * [[Audi A3 Sportback]] ([[2004]]—[[2005]]) === Кроссовер === * [[Audi Allroad]] (Typ 4B) ([[2000]]—[[2005]]) * [[Audi Allroad]] (Typ 4F) ([[2006]]—қазіргі уақыт) * [[Audi Q7]] (Typ 4L) ([[2005]]—қазіргі уақыт) * [[Audi Q5]] ([[2008]]—қазіргі уақыт) * [[Audi Q3]] ([[2011]]—қазіргі уақыт) === «S» және «RS» модельдері === * [[Audi A3|Audi S3]] ([[1998]]—[[2003]]) * [[Audi A3|Audi S3]] ([[2006]]—қазіргі уақыт) * [[Audi 80|Audi 80 S2/80 S2 Avant]] * [[Audi A4|Audi S4/ S4 Avant]] ([[1997]]—[[2001]]) * [[Audi A4|Audi S4/ S4 Avant]] ([[2003]]—[[2004]]) * [[Audi A4|Audi S4/ S4 Avant]] ([[2004]]—қазіргі уақыт) * [[Audi A5|Audi S5]] ([[2007]]—қазіргі уақыт) * [[Audi 80|Audi S2]] ([[1991]]—[[1995]]) * [[Audi 100|Audi 100 S4/100 S4 Avant]] ([[1992]]—[[1994]]) * [[Audi A6|Audi S6/ S6 Avant]] ([[1994]]—[[1997]]) * [[Audi A6|Audi S6/ S6 Avant]] ([[1998]]—[[2004]]) * [[Audi A6|Audi S6/ S6 Avant]] ([[2006]]—қазіргі уақыт) * [[Audi A8|Audi S8]] (D2) ([[1996]]—[[2002]]) * [[Audi A8|Audi S8]] (D3) ([[2005]]—қазіргі уақыт) * [[Audi TTRS coupe]] ([[2008]]-қазіргі уақыт) * [[Audi RS2|Audi RS2 Avant]] ([[1994]]—[[1996]]) * [[Audi RS3]] * [[Audi RS4 B5|Audi RS4 Avant]] ([[2000]]—[[2001]]) * [[Audi A4|Audi RS4/RS4 Avant/RS4 Cabrio]] ([[2005]]—қазіргі уақыт) * [[Audi RS5]] ([[2010]]—қазіргі уақыт) * [[Audi RS6|Audi RS6/RS6 Avant]] * [[Audi R8]] ([[2007]]—қазіргі уақыт) == Ағымдағы шығарылу көліктері == * [[Audi S5 Cabriolet]] ([[2011]]—[[2012]]) * [[Audi S7 Sportback]] ([[2011]]—[[2012]]) * [[Audi S5 Sportback]] ([[2011]]—[[2012]]) == Концепт-көліктер == * 2010: [[Audi E-Tron Spyder]] * 2009: [[Audi e-tron]] * 2009: [[Audi Sportback]] * 2008: [[Audi TT clubsport quattro]] * 2007: [[Audi metroproject quattro]] * 2007: [[Audi TT clubsport quattro]] * 2007: [[Audi Cross Cabriolet quattro]] * 2007: [[Audi Cross Coupe quattro]] * 2006: [[Audi Roadjet]] * 2005: [[Audi Shooting Brake]] * 2004: [[Audi RSQ]] * 2003: [[Audi Pikes Peake quattro]] * 2003: [[Audi Nuvolari quattro]] * 2003: [[Audi Le Mans quattro]] * 2001: [[Audi Avantissimo]] * 2000: [[Audi Steppenwolf]] * 2000: [[Audi Rosemeyer]] * 1991: [[Audi quattro Spyder]] * 1991: [[Audi Avus quattro]] * 1989: [[Audi Duo]] * 1981: [[Audi Studie Auto 2000]] * 1981: [[Audi Quartz]] * 1973: [[Audi Karmann Asso di Picche]] == Тағы қараңыз == {{commons|Category:Audi}} * [[Audi модельдерінің тізімі]] == Дереккөздер == <references/> == Сыртқы сілтемелер == * {{Ресми сайты|www.audi.ru}} * {{Ресми сайты|www.audi.com}} {{ref-en}} {{Audi}} {{VW AG}} [[Санат:Audi|*]] [[Санат:Германия автомобиль жасау компаниялары]] 1btdx27qrmrlm0uov8vu1n6zvgdvy8c 0 480851 3059731 3046763 2022-08-12T12:32:00Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер''': * [[Жұмыскер (Абай облысы)|Жұмыскер]] – [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл, 2009 жылы таратылған. * [[Жұмыскер (Атырау облысы)|''Жұмыскер'']] – [[Атырау облысы]] [[Атырау қалалық әкімдігі]]не қарасты болған таратылған ауыл. * [[Жұмыскер (Қарағанды облысы)|Жұмыскер]] – [[Қарағанды облысы]] [[Шет ауданы]]ндағы ауыл. * [[Жұмыскер (Павлодар облысы)|Жұмыскер]] – [[Павлодар облысы]] [[Май ауданы]]ндағы ауыл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Жұмыскер (қыстау)|Жұмыскер]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Үржар ауданы]]ндағы қыстау. {{айрық}} 565wxtjgsyyk2697o0024zyvih6vb0s 0 489470 3059857 2675005 2022-08-13T09:19:26Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Dr. Ing. h.c. F. Porsche AG |логотипі = Porsche logo.png |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі = |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1931]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = [[Фердинанд Порше]] |орналасуы = [[Штутгарт]], [[Германия]] |басты адамдары = |саласы = [[Машина жасау]] |өнімі = спорттық автомобильдер, дегдарлы автомобильдер |айналым = €7,79 млрд (2010 жыл)<ref name="multiple"> http://www.drive.ru/porsche/comnews/2010/09/29/3618362.html Рекордный оборот Porsche</ref> |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = 12 722 |басшы компания = |бағынышты компания = |сайты = {{URL|porsche.com}} }} '''Dr. Ing. h.c. F. Porsche AG''' (айтылуы ''По́рше'', толық атауы '''Doktor Ingenieur honoris causa Ferdinand Porsche Aktiengesellschaft''' — ''Инженерлік ғылымдар құрметті докторы Фердинанд Порше акционерлік қоғамы'') — [[Германия|германиялық]] инжиниринг компаниясы. Негізін 1931 жылы (25 сәуір) атақты конструктор [[Фердинанд Порше]] қалаған. Штаб-пәтері және мануфактура [[Германия]]ның [[Штутгарт]] қаласында орналасқан. Негізгі акционері - Порше әулеті. Porsche әлемдегі ең жоғары табысты автомобильдік компания (әрбір сатылған машинаға шаққан табыс бойынша - $22 160 (2012 ж.)) болып табылады. 2010 жылы Porsche автомобильдері ең сенімді ретінде мойындалған. <ref>{{cite web | url=http://www.dw.de/porsche-emerges-as-worlds-most-profitable-carmaker/a-16727077 | title=Porsche emerges as world's most profitable carmaker}}</ref> == Кейбір танымал модельдері == <gallery> Сурет:2013 Porsche Boxster -- 2012 NYIAS.JPG|Porsche Boxster Сурет:Porsche Panamera (970) – Frontansicht, 17. April 2011, Düsseldorf.jpg|Porsche Panamera Сурет:Porsche Cayenne S (92A) – Frontansicht, 10. Oktober 2011, Wülfrath.jpg|Porsche Cayenne Сурет:Porsche Boxster Concept IMG 0832.jpg|Porsche Boxster Сурет:2006FOS 1970Porsche917L.jpg|Porsche 917L </gallery> == Дереккөздер == <references /> [[Санат:Германия автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:Porsche]] p94lahxuk9abq9vp2cbdocyswvtsy34 0 490558 3059744 3046807 2022-08-12T13:03:10Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Абитуриент|Талапкер]] ({{lang-la|Abituriens (abiturentis)}} кеткелі жатқан) – орта мектеп түлегі; орта және жоғары оқу орнына түсетін адам.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын- Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006 жыл. - 430 б. ISBN 9965-808-78-3</ref> '''Елді мекендер:''' * [[Талапкер (Абай облысы)|Талапкер]] – [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл, 2009 жылы таратылған. * [[Талапкер (Ақмола облысы)|Талапкер]] – [[Ақмола облысы]] [[Целиноград ауданы]]ндағы ауыл. * [[Талапкер (Қарабалық ауданы)|Талапкер]] – [[Қостанай облысы]] [[Қарабалық ауданы]]ндағы ауыл. * [[Талапкер (Қостанай ауданы)|Талапкер]] – [[Қостанай облысы]] [[Қостанай ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} f4n6as61imkw8h4vamqnxo73871boka 4 492279 3059707 3059575 2022-08-12T12:02:30Z Jembot 36112 Bot: Рейтингті жаңарту wikitext text/x-wiki {{/begin|200}} |- | 1 || [[User:Мағыпар|Мағыпар]] || [[Special:Contributions/Мағыпар|{{formatnum:1224}}]] || {{Permissions|Мағыпар}} |- | 2 || [[User:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] || [[Special:Contributions/Білгіш Шежіреші|{{formatnum:1030}}]] || {{Permissions|Білгіш Шежіреші}} |- | 3 || [[User:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] || [[Special:Contributions/Ұлы Тұран|{{formatnum:469}}]] || {{Permissions|Ұлы Тұран}} |- | 4 || [[User:Салиха|Салиха]] || [[Special:Contributions/Салиха|{{formatnum:439}}]] || {{Permissions|Салиха}} |- | 5 || [[User:Kasymov|Kasymov]] || [[Special:Contributions/Kasymov|{{formatnum:331}}]] || {{Permissions|Kasymov}} |- | 6 || [[User:Kas77777|Kas77777]] || [[Special:Contributions/Kas77777|{{formatnum:183}}]] || {{Permissions|Kas77777}} |- | 7 || [[User:Орел Карл|Орел Карл]] || [[Special:Contributions/Орел Карл|{{formatnum:135}}]] || {{Permissions|Орел Карл}} |- | 8 || [[User:Malik Nursultan B|Malik Nursultan B]] || [[Special:Contributions/Malik Nursultan B|{{formatnum:134}}]] || {{Permissions|Malik Nursultan B}} |- | 9 || [[User:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] || [[Special:Contributions/Мықтыбек Оразтайұлы|{{formatnum:129}}]] || {{Permissions|Мықтыбек Оразтайұлы}} |- | 10 || [[User:Dimash Kenesbek|Dimash Kenesbek]] || [[Special:Contributions/Dimash Kenesbek|{{formatnum:88}}]] || {{Permissions|Dimash Kenesbek}} |- | 11 || [[User:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] || [[Special:Contributions/Ерден Карсыбеков|{{formatnum:84}}]] || {{Permissions|Ерден Карсыбеков}} |- | 12 || [[User:NusrTansj|NusrTansj]] || [[Special:Contributions/NusrTansj|{{formatnum:77}}]] || {{Permissions|NusrTansj}} |- | 13 || [[User:Didar.Bayan21NS|Didar.Bayan21NS]] || [[Special:Contributions/Didar.Bayan21NS|{{formatnum:70}}]] || {{Permissions|Didar.Bayan21NS}} |- | 14 || [[User:Kristianmusic|Kristianmusic]] || [[Special:Contributions/Kristianmusic|{{formatnum:70}}]] || {{Permissions|Kristianmusic}} |- | 15 || [[User:Madi Dos|Madi Dos]] || [[Special:Contributions/Madi Dos|{{formatnum:48}}]] || {{Permissions|Madi Dos}} |- | 16 || [[User:Ерқанат Рыскулбеков|Ерқанат Рыскулбеков]] || [[Special:Contributions/Ерқанат Рыскулбеков|{{formatnum:43}}]] || {{Permissions|Ерқанат Рыскулбеков}} |- | 17 || [[User:Wolfgang1212|Wolfgang1212]] || [[Special:Contributions/Wolfgang1212|{{formatnum:40}}]] || {{Permissions|Wolfgang1212}} |- | 18 || [[User:Nurbekovanurly|Nurbekovanurly]] || [[Special:Contributions/Nurbekovanurly|{{formatnum:38}}]] || {{Permissions|Nurbekovanurly}} |- | 19 || [[User:СеніңШешең|СеніңШешең]] || [[Special:Contributions/СеніңШешең|{{formatnum:30}}]] || {{Permissions|СеніңШешең}} |- | 20 || [[User:Doc Taxon|Doc Taxon]] || [[Special:Contributions/Doc Taxon|{{formatnum:28}}]] || {{Permissions|Doc Taxon}} |- | 21 || [[User:DariaUrinbasarova21nis|DariaUrinbasarova21nis]] || [[Special:Contributions/DariaUrinbasarova21nis|{{formatnum:18}}]] || {{Permissions|DariaUrinbasarova21nis}} |- | 22 || [[User:Қайсар Қылышбек|Қайсар Қылышбек]] || [[Special:Contributions/Қайсар Қылышбек|{{formatnum:17}}]] || {{Permissions|Қайсар Қылышбек}} |- | 23 || [[User:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] || [[Special:Contributions/Нұрлан Рахымжанов|{{formatnum:16}}]] || {{Permissions|Нұрлан Рахымжанов}} |- | 24 || [[User:B25es|B25es]] || [[Special:Contributions/B25es|{{formatnum:15}}]] || {{Permissions|B25es}} |- | 25 || [[User:Gliwi|Gliwi]] || [[Special:Contributions/Gliwi|{{formatnum:14}}]] || {{Permissions|Gliwi}} |- | 26 || [[User:Сәуір 1|Сәуір 1]] || [[Special:Contributions/Сәуір 1|{{formatnum:13}}]] || {{Permissions|Сәуір 1}} |- | 27 || [[User:Jimmy&Friends 2|Jimmy&Friends 2]] || [[Special:Contributions/Jimmy&Friends 2|{{formatnum:13}}]] || {{Permissions|Jimmy&Friends 2}} |- | 28 || [[User:Нұрлыжол|Нұрлыжол]] || [[Special:Contributions/Нұрлыжол|{{formatnum:12}}]] || {{Permissions|Нұрлыжол}} |- | 29 || [[User:AlibiKazken|AlibiKazken]] || [[Special:Contributions/AlibiKazken|{{formatnum:11}}]] || {{Permissions|AlibiKazken}} |- | 30 || [[User:Kazman322|Kazman322]] || [[Special:Contributions/Kazman322|{{formatnum:10}}]] || {{Permissions|Kazman322}} |- | 31 || [[User:Abayconvict|Abayconvict]] || [[Special:Contributions/Abayconvict|{{formatnum:10}}]] || {{Permissions|Abayconvict}} {{/end}} b9kbnv1vizapinsrut9hs8pkqna03u8 0 499131 3059887 2685286 2022-08-13T11:18:32Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = McLaren Automotive Limited |логотипі = McLaren Automotive logo.svg |түрі = [[Жеке компания]] |биржадағы листингі= |ұраны = |құрылды = [[1989 жыл]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Брюс Макларен |орналасуы = {{Flag|Ұлыбритания}}: Уокинг |басты адамдары = |саласы = Автомобиль өндірісі |өнімі = [[Автомобиль|Спорттық автомобиль]] |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = McLaren Technology Group Limited |бағынышты компания= |сайты = {{URL|cars.mclaren.com}} }} '''McLaren Automotive Limited''' (бұрынғы атауы '''McLaren Cars Limited''') — McLaren ({{lang-kk|МакЛарен}}) маркалы спорттық автомобильдерін өндіретін британиялық жекеменшік компания. McLaren Racing Limited және т.б. технологиялық компаниялармен қоса McLaren Technology Group Limited құрамына кіреді. == Тарихы == [[Сурет:McLarenBruce.jpg|нобай|Брюс Макларен]] === Бастау (1963–1989) === McLaren компаниясының негізін 1963 жылы жаңа зеландиялық Формула-1 автошабандозы Брюс Макларен мен американдық Тед Майер қалады. Олар Жаңа Зеландияда өткізілетін Тасман автожарыс сериясына қатысу мақсатымен Bruce McLaren Motor Racing Ltd командасын тіркеді. 1963 жылы Брюс Макларен чемпионатта жеңіске жетті, ал келесі екі жылда Формула-1-де Купер командасының пилоты болды. 1966 жылы Монако гран-приінде McLaren командасы Формула-1 жарыстарында алғаш рет сайысқа түсті. 1970 жылғы маусым команда үшін қайғылы аяқталды - 2 маусымда өткізілген американдық CanAm жарысына арналған жаңа автомобильді сынағы кезінде Брюс Макларен апатқа ұшырап, қаза тапты. Келесі бірнеше жылдар ішінде команда Формула-1 және т.б. жарыстарда шамалы табысқа жетті. 1979 жылы кезегінен үш жыл болған сәтсіз маусымдар нәтижесінде McLaren командасы американдық серияларға қатыспау туралы шешім қабылдап, тек қана Формула-1 жарыстарына көңіл бөлді. 1980 жылы McLaren және Project 4 Racing жарыс командалары бірікті. Нәтижесін командаға конструктор Джон Барнард келді. Оның басқаруымен McLaren әлемде алғашқы болып шыны талшықтан жасалынған алғашқы монокок (біртұтас) [[Шанақ|шанағын]] жасап шығарды; бұрын бұл материал негізінен әуе-ғарыш саласында ғана қолданылған болатын. === Қазіргі уақытта (1989-…) === 1989 жылы McLaren өз автокөліктерінің құрастыру бойынша жұмыстарын бастады және 1992 жылы өзінің алғашқы моделін — McLaren F1-ді жасап шығарды. Атауында тұрғандай, бұл модельде Формула-1 технологиялары кеңінен қолданылды. Барлығы 6 жыл ішінде 106 дана өндірілді. 2003 жылы McLaren және Mercedes-Benz бірігіп Mercedes-Benz SLR McLaren спорткарын жасап шығарды. Бұл уақытта Mercedes бірнеше жыл қатарынан McLaren болидтерін қозғалтқыштармен қаматмасыз ететін және команданың 40 пайызына ие болатын. Алғашқы жоспар бойынша алдағы 7 жыл ішінде жылына 500 дана автомобиль өндірілуі керек болатын. Алайда 6 жыл ішінде шамамен 2000 дана өндіріліп, 2009 жылы жоба жабылды. McLaren-нің келесі моделі McLaren MP4-12C (2011–2014) спорткары болды. Оның негізінде кейінрек McLaren 650S және оның бірнеше нұсқасы шығарылды. Одан бөлек компанияның модельдік қатары қол жетімді McLaren 570S спорттық автокөлігімен және "қалалық" 540C нұсқасымен толықтырылды. 2013 жылы McLaren өзінің алғашқы гибридті спорткары — McLaren P1 моделін жарыққа шығарды. == McLaren F1 == [[Сурет:McLaren F1.jpg|thumb|250px|right|[[McLaren F1]]]] 1994 жылдан 2005 жылға дейін көшеде қолдануға болатын ең жылдам автомобиль статусын ұстап тұрды. Формула 1 Vodafone McLaren Mercedes командасымен басқаратын британдық McLaren Group компаниясының бөлімі болып табылатын McLaren Automotive компаниясы жобалап құрастырып шығарған. 107 дана шығарылды. Оның 65-і көше нұсқасы (F1) болса, 5-еуі Брюс Макларенге арналып шығарылған нұсқа (LM), 3-еуі эксклюзивті (GT), 5-еуі прототип (XP), 28-і жарысқа арналған нұсқа (GTR), және 1 прототип LM (XP LM). Автомобиль өнідірісі 1992–1998 жж. аралығында болды. == McLaren MP4-12C == [[Сурет:Mclaren mp4-12c goodwood festival of speed 2010.jpg|thumb|250px|[[McLaren MP4-12C]]|alt=]] Әлемдік премьерасы [[2010 жыл]]ы [[Франкфурт автосалоны|Франкфурт автосалонында]] өтті. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Ұлыбритания автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:1989 жылы құрылған компаниялар]] [[Санат:Спорттық автомобильдер өндірушілері]] llwja2186eja4q52yezjjhemd662nu2 0 499423 3059880 2569708 2022-08-13T10:31:48Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki Ferrari S.p.A. (қысқаша: {{lang-it|Ferrari }}— қаз. «Ферра́ри») —Маранеллода орналасқан спорттық машиналарды шығаратын итальяндық компания. 1928 жылы Энцо Феррари осы компанияны ашты. 1947 жылға дейін жарысқа қатысушыларды демеп, спорттық машиналарды шығарды. Ал 1947 жылдан бастап осы күнге дейін қала өміріне арналған спорттық машиналарды шығарады. Қазіргі кезде Феррари компаниясы [[Формула-1]] жарысына қатысады. [[Сурет:Ferrari 599 GTB front.JPG|нобай]] ==Акционерлері== Феррари компаниясының акциясының 93,4% пайызын Fiat компаниясы сатып алған. ==Әрекеті== 2008 жылы компания 662 машина шығарды (2007 жылдан 1,2% көп).Ал өнім 1,921 млрд евроны құрды.(2007 жылдан 15,2% артық) «Скудерия Феррари» ({{lang-it|Scuderia Ferrari}}) Формула-1 жарысындағы ең сәтті команда. ==Тарихы== ===1930-1950=== [[Сурет:Ferrari 125.jpg|нобай]] Компанияның бастапқы аты Auto Avio Costruzioni болды. 1929 жылы жарыскермен, «Альфа-Ромео» автокомпаниясының конструкторы, сынаушысы Энцо Ферраримен ашылды. Ал бірінші автомобиль компания 1946 жала шығарды. Ол алюминийдан жасалған 12 цилиндрлік Ferrari 125 болды. 1948-49 жылдары Милле-Милья жне Тарга-Флорио жарыстарын жеңді. ===1950—1960=== [[Сурет:SC06 1958 Ferrari 250 GT California Spyder.jpg|нобай]] 1951 жылы бастапқыда Ferrari GT машинасына арналған 4,1 литрлік моторлы 340 America спорттық машинасы шықты. 1953 жылы осы машина жаңа 3,5 литрлік мотормен жабдықталады да аты 375 America өзгереді. 1954 жылдың басында Энцо Феррари 200-дей эксклюзивті және 250 спорттық модельдерді шығарды. ==Модельдері== ===Суперкарлар=== * [[Ferrari Dino|Dino 206/246/208/308]] ([[1967]]—[[1980]]) * [[Ferrari Mondial|Ferrari Mondial 8/QV/Cabriolet]] ([[1981]]—[[1990]]) * [[Ferrari 308|Ferrari 308/208]] ([[1975]]—[[1985]]) * [[Ferrari 328]] ([[1985]]—[[1989]]) * [[Ferrari 348|Ferrari 348 TB/TB/GTB/GTS/Spider/Speziale/GT Competizione]] (1989—1995) * [[Ferrari F355|Ferrari 355 Berlinetta/GTS/Spider/F1 Spider Serie Fiorano]] (1995—1999) * [[Ferrari 360|Ferrari 360 Modena/Spider]] ([[1999]]—[[2005]]) * [[Ferrari 430]] (2006—2009) * [[Ferrari California|California]] (с [[2010]]) * [[Ferrari 458 Italia]] (с [[2011]]) * [[Ferrari 125]] (1947) * [[Ferrari 159]] (1947) * [[Ferrari 166]] (1948—1953) * [[Ferrari 195]] (1950—1952) * [[Ferrari 212]] (1951/52) * [[Ferrari 250]] (1952—1966) * [[Ferrari 275]] (1964—1967) * [[Ferrari 330]] (1963—1970) * [[Ferrari 340|Ferrari 340 America]] (1951) * [[Ferrari 340|Ferrari 342 America]] (1952/53) * [[Ferrari 365|Ferrari 365 GT/GT4 2+2/GT4/BB/GTB/GTS/GTC/California Cabriolet]] (1966—1976) * [[Ferrari 375|Ferrari 375 America]] (1953—1955) * [[Ferrari 512 BB]] (1976—1984) * [[Ferrari Testarossa|Ferrari Testarossa, 512 TR, 512 M]] (1984—1996) * [[Ferrari 550|Ferrari 550 Maranello]] ([[1996]]—[[2001]]) * [[Ferrari 575|Ferrari 575 Maranello]] ([[2002]]—[[2006]]) * [[Ferrari 365|Ferrari 365 GT 2+2, GT4 2+2]] ([[1966]]—[[1976]]) * [[Ferrari 400 Superamerica]] ([[1959]]—[[1964]]) * [[Ferrari 400]]i ([[1976]]—[[1985]]) * [[Ferrari 410 Superamerica]] (1955-[[1959]]) * [[Ferrari 412]] ([[1985]]—[[1989]]) * [[Ferrari 456|Ferrari 456 GT/MGT]] ([[1993]]—[[2004]]) * [[Ferrari 500 Superfast]] ([[1964]]—[[1966]]) * [[Ferrari 612 Scaglietti]] ([[2004]]-2011) * [[Ferrari 599 GTB]] ([[2006]]-2012) * [[Ferrari 599 GTO]] ([[2010]]-2012) * [[Ferrari 288 GTO]] (1984—1986) * [[Ferrari F40]] ([[1987]]—[[1992]]) * [[Ferrari F50]] ([[1996]]—[[1997]]) * [[Ferrari Enzo]] ([[2002]]—[[2005]]) * [[Ferrari FXX]] ([[2005]]—[[2006]]) * [[Ferrari F12berlinetta]] (с [[2012]]) * [[LaFerrari]] (с [[2013]]) === Жарыс автомобильдері === * [[Auto Avio Costruzioni|AAC 815]] ([[1940]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 166P/206P]] ([[1966]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 196S]] ([[1959]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 196SP]] ([[1962]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 206S]] ([[1958]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 206S/246P]] ([[1966]]—[[1967]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 246S]] ([[1960]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 246SP]] (1961) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 286SP]] (1962) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 296S]] ([[1958]]) * [[Ferrari 225S]] ([[1952]]) * [[Ferrari 248SP]] ([[1962]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250S]] ([[1952]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250MM]] ([[1952]]—[[1953]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250 Monza]] (1954) * [[Ferrari 250 Testa Rossa|250 Testa Rossa]] ([[1957]]—[[1962]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250P]] ([[1963]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250LM]] ([[1963]]—[[1966]]) * [[Ferrari 250#Rennsportwagen|Ferrari 250S/MM/LM]] (1952/53-1963/66) * [[Ferrari 250 GTO]] (1961—1964) * [[Ferrari 268SP]] (1962) * [[Ferrari 275S]] (1950) * [[Ferrari 275P]] (1964) * [[Ferrari 290]] (1956/57) * [[Ferrari 306S]] (1955) * [[Ferrari 312S]] (1958) * [[Ferrari 312P|Ferrari 312P/PB]] (1969—1973) * [[Ferrari 315]] (1957) * [[Ferrari 330|Ferrari 300TR/LM]] (1962) * [[Ferrari 330|Ferrari 330 LMB]] (1963) * [[Ferrari 330]]P/P4 (1964—1967) * [[Ferrari 335 Sport]] (1957) * [[Ferrari 340|Ferrari 340 Mexico]] (1953) * [[Ferrari 340|Ferrari 340MM]] (1952) * [[Ferrari 365P]] (1965—1966) * [[Ferrari 375|Ferrari 375MM/375 Plus]] (1954) * [[Ferrari 376S]] (1955) * [[Ferrari 410]] (1955—1956) * [[Ferrari 446S]] (1955) * [[Ferrari 500|500 Mondial/Testa Rossa]] (1954—1956) * [[Ferrari 512S]] (1970—1971) * [[Ferrari 625]] (1953—1956) * [[Ferrari 735S]] (1953) * [[Ferrari 750 Monza]] (1954—1955) * [[Ferrari 860 Monza]] (1955—1956) === Түпнұсқалар === * [[Ferrari 250 GT|250 GT Zagato 3Z]] * [[Ferrari 250|250P5]] (1968) * [[Ferrari 360|360 Barchetta]] * [[Ferrari 365|365 GTC4 Spider]] * [[Ferrari 512 BB|512 BB]] * [[Ferrari F50|F50 GT]] * [[Ferrari FX|FX]] * [[Ferrari GG50|GG50]] * [[Ferrari 512 S Modulo|512 S Modulo]] (1970) * [[Ferrari Mythos|Mythos]] * [[Pininfarina Pinin|Pinin]] (1976) * [[Ferrari PPG Pace Car|PPG Pace Car]] (1987) * [[Ferrari Rosso|Rosso]] * [[Ferrari Superfast|Superfast I—IV (1956—1962)]] === Grand-Prix және F1 купелер === * [[Ferrari 125|125GP]] (1948/49) * [[Ferrari 125|125F1]] (1949/50) * [[Ferrari 275F1]] (1950) * [[Ferrari 375F1]] (1950/51) * [[Ferrari 212F1]] (1951) * [[Ferrari 500]] (1952/53) * [[Ferrari 625F1]] (1954/55) * [[Ferrari 553 Squalo]] (1953/54) * [[Ferrari 555 Supersqualo]] (1955) * [[Ferrari D50]] (1956) * [[Ferrari 801]] (1957) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 246F1]] (1957) * [[Ferrari 156|Ferrari 156F1]] (1961—1964) * [[Ferrari 158F1]] (1964/65) * [[Ferrari 1512F1]] (1964/65) * [[Ferrari 312F1]] (1966—1969) * [[Ferrari 246F1]] (1966) * [[Ferrari 312B|Ferrari 312B/B2/B3]] (1970—1974) * [[Ferrari 312T|Ferrari 312T/T2/T3/T4/T5]] (1974—1980) * [[Ferrari 126C|Ferrari 126C/C2/3/C4]] (1980—1984) * [[Ferrari 156|Ferrari 156/85]] (1985) * [[Ferrari F1/8x|F1/86&nbsp;— F1/88]] (1986—1988) * [[Ferrari F1 64x|F1 640/641/642/643]] (1989—1991) * [[Ferrari F9xA|F92A + F93A]] (1992—1993) * [[Ferrari 412T|412 T1/T1B/T2]] (1994—1995) * [[Ferrari F310|F310/F310B/]][[Ferrari F300|F300/]][[Ferrari F399|F399]] (1996—1999) * [[Ferrari F1-2000|F1-2000]] (2000) * [[Ferrari F2001|F2001]][[Ferrari F2002|F2002/]][[Ferrari F2003-GA|F2003-GA/]][[Ferrari F2004|F2004/]][[Ferrari F2005|F2005]] (2001—2005) * [[Ferrari 248 F1|248 F1]] (2006) * [[Ferrari F2007|F2007]] (2007) * [[Ferrari F2008|F2008]] (2008) * [[Ferrari F60|F60]] (2009) * [[Ferrari F10|F10]] (2010) * [[Ferrari F150th Italia|F150th Italia]] (2011) * [[Ferrari F2012]] (2012) * [[Ferrari F138]] (2013) === 2 орындық купе === * [[Ferrari 166|166F2]] (1948—1950) * [[Ferrari 500F2]] (1952/53) * [[Ferrari 553F2 Squalo]] (1953) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 156F2]] (1957—1960) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 166F2]] (1967—1970) === басқа модельдер === * [[Ferrari 166|166FL]] (1949—1950) * [[Ferrari 125|Ferrari 125F1 Special]] (1951—1954) * [[Ferrari 375|Ferrari 375 Indianapolis]] (1952—1954) * [[Ferrari 625|Ferrari 625/750]] (1954—1960) * [[Ferrari 625|Ferrari 625 Tasman]] (1957—1960) * [[Ferrari 555|Ferrari 555/860]] (1956/57) * [[Ferrari 296|Ferrari 296MI]] (1958) * [[Ferrari 412MI]] (1958) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 246F1/250TR]] (1960—1962) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 246 Tasman]] (1969/70) == Жолға арналғжан Ferrari == {| class="wikitable" style="font-size:90%; width:70%" |- !Год !Модель |- |width=20% align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1948]]''' |width=80% bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 166 Inter|166 Inter]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1951]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 195 Inter|195 Inter]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1951]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 212 Inter|212 Inter]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1952]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 342 America|342 America]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1953]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 Europa|250 Europa]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1953]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 375 America|375 America]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1954]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT|250 GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1956]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 410 Superamerica|410 Superamerica]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1957]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT California|250 GT California]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1959]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT Cabriolet|250 GT Cabriolet]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1960]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400 Superamerica|400 Superamerica]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1960]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT 2+2|250 GT 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1962]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 250 GTL|250 GTL]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTB|275 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTS|275 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 330 GT 2+2|330 GT 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 500 Superfast|500 Superfast]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTB/4|275 GTB/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTS/4|275 GTS/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''{{чистить}}' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 330 GTC|330 GTC]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 330 GTS|330 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 P Speciale|365 P Speciale]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 California|365 California]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1967]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GT 2+2|365 GT 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1967]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Dino 206 GT|Dino 206 GT]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1968]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GTC|365 GTC]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1968]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GTS|365 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1968]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Daytona|Ferrari 365 GTB/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1969]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GTS/4|365 GTS/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1969]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Dino 246 GT|Dino 246 GT]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1969]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Dino 246 GTS|Dino 246 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1971]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 365 GTC4|365 GTC4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1971]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 365 GT4 BB|365 GT4 BB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1972]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 246 GTS|246 GTS]] |- | width=20% align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1972]]''' |width=80% bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 365 GT4 2+2|365 GT4 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1973]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari Dino 308 GT4|Dino 308 GT4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1975]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari Dino 208 GT4|Dino 208 GT4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1975]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTB|308 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GT4|308 GT4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400 Automatic|400 Automatic]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400 GT|400 GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 512 BB|512 BB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1977]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTS|308 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1979]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400i Automatic|400i Automatic]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1979]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400i GT|400i GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 208 GTB|208 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 208 GTS|208 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTBi|308 GTBi]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTSi|308 GTSi]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari Mondial 8|Mondial 8]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1981]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 512 BBi|512 BBi]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 208 GTB Turbo|208 GTB Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 208 GTS Turbo|208 GTS Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 308 GTB Quattrovalvole|308 GTB Quattrovalvole]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 308 GTS Quattrovalvole|308 GTS Quattrovalvole]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial Quattrovalvole|Mondial Quattrovalvole]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1983]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial QV Cabriolet|Mondial QV Cabriolet]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1984]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari GTO|GTO]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1984]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Testarossa|Testarossa]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 328 GTB|328 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 328 GTS|328 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 412 Automatic|412 Automatic]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 412 GT|412 GT]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial 3.2 GTB|Mondial 3.2 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial 3.2 GTS|Mondial 3.2 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1986]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari GTB Turbo|GTB Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1986]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari GTS Turbo|GTS Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1987]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F40|F40]] |- |width=20% align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' |width=80% bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 348 TB|348 TB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 348 TS|348 TS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial T|Mondial T]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial T Cabriolet|Mondial T Cabriolet]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1991]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 512 TR|512 TR]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1992]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456 GT|456 GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1992]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456 GTA|456 GTA]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1993]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 348 GTB|348 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1993]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 348 GTB|348 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1993]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 348 GTS|348 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1994]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 Berlinetta|F355 Berlinetta]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1994]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 GTS|F355 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1994]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 GTS|F355 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1995]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F50|F50]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1995]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 Spider|F355 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1996]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 550 Maranello|550 Maranello]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1997]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 355 F1 Berlinetta|355 F1 Berlinetta]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1997]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 355 F1 GTS|355 F1 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1997]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 355 F1 Spider|355 F1 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1998]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456M GT|456M GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1998]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456M GTA|456M GTA]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1999]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 360|360 Modena]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[2000]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 360|360 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2001]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 550 Barchetta|550 Barchetta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2002]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 575M Maranello|575M Maranello]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2002]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Enzo|Enzo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2003]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 360 Challenge Stradale|360 Challenge Stradale]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2004]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 612 Scaglietti|612 Scaglietti]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2004]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F430|F430]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2005]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F430|Ferrari F430 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2005]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 575 Superamerica|575 Superamerica]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2005]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari FXX|FXX]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2006]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 612 Kappa|612 Kappa]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2006]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari P4/5|P4/5]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2007]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 GTB Fiorano|599 GTB Fiorano]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2007]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 612 Scaglietti|612 Sessanta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari SP1]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 430 Scuderia]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari California|California]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F430|Scuderia Spider 16M]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2009]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 GTB Fiorano|599XX]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2009]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 458 Italia|458 Italia]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2010]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari P540 Superfast Aperta|P540 Superfast Aperta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2010]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 SA Aperta|599 SA Aperta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2010]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 GTO|599 GTO]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2011]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari FF]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2011]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Superamerica 45]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2011]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 458 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2012]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F12berlinetta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2013]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[LaFerrari]] |} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ==Тағы қараңыз == * [[LaFerrari]]&nbsp; * [[Ferrari World]]&nbsp; == Сілтемелер == {{commonscat|Ferrari}} * [http://brand.podfm.ru/323/] * [http://ferrariworld.com ] [[Санат:1947 жылы құрылған компаниялар]] [[Санат:Италия автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:Fiat]] q7xpphknuo20rqsn0tmgrta9ymuvp3i 3059886 3059880 2022-08-13T11:14:48Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki Ferrari S.p.A. (қысқаша: {{lang-it|Ferrari }}— қаз. «Ферра́ри») —Маранеллода орналасқан спорттық машиналарды шығаратын итальяндық компания. 1928 жылы Энцо Феррари осы компанияны ашты. 1947 жылға дейін жарысқа қатысушыларды демеп, спорттық машиналарды шығарды. Ал 1947 жылдан бастап осы күнге дейін қала өміріне арналған спорттық машиналарды шығарады. Қазіргі кезде Феррари компаниясы [[Формула-1]] жарысына қатысады. {{Компания |атауы = Ferrari |логотипі = Ferrari logo 2.jpg |түрі = |биржадағы листингі = |қызметі = |құрылды = [[1939]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = {{flagicon|Italy}} Маранелло, [[Италия]] |басты адамдары = Бенедетто Вигна ([[CEO]]) <br/>Джон Элканн (директорлар кеңесінің төрағасы) |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = [[Автомобиль|Автомобильдер]], қозғалтқыштар |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = |бағынышты компания = |аудитор = |сайты = [https://www.ferrari.com ferrari.com] }} [[Сурет:Ferrari 599 GTB front.JPG|нобай]] ==Акционерлері== Феррари компаниясының акциясының 93,4% пайызын Fiat компаниясы сатып алған. ==Әрекеті== 2008 жылы компания 662 машина шығарды (2007 жылдан 1,2% көп).Ал өнім 1,921 млрд евроны құрды.(2007 жылдан 15,2% артық) «Скудерия Феррари» ({{lang-it|Scuderia Ferrari}}) Формула-1 жарысындағы ең сәтті команда. ==Тарихы== ===1930-1950=== [[Сурет:Ferrari 125.jpg|нобай]] Компанияның бастапқы аты Auto Avio Costruzioni болды. 1929 жылы жарыскермен, «Альфа-Ромео» автокомпаниясының конструкторы, сынаушысы Энцо Ферраримен ашылды. Ал бірінші автомобиль компания 1946 жала шығарды. Ол алюминийдан жасалған 12 цилиндрлік Ferrari 125 болды. 1948-49 жылдары Милле-Милья жне Тарга-Флорио жарыстарын жеңді. ===1950—1960=== [[Сурет:SC06 1958 Ferrari 250 GT California Spyder.jpg|нобай]] 1951 жылы бастапқыда Ferrari GT машинасына арналған 4,1 литрлік моторлы 340 America спорттық машинасы шықты. 1953 жылы осы машина жаңа 3,5 литрлік мотормен жабдықталады да аты 375 America өзгереді. 1954 жылдың басында Энцо Феррари 200-дей эксклюзивті және 250 спорттық модельдерді шығарды. ==Модельдері== ===Суперкарлар=== * [[Ferrari Dino|Dino 206/246/208/308]] ([[1967]]—[[1980]]) * [[Ferrari Mondial|Ferrari Mondial 8/QV/Cabriolet]] ([[1981]]—[[1990]]) * [[Ferrari 308|Ferrari 308/208]] ([[1975]]—[[1985]]) * [[Ferrari 328]] ([[1985]]—[[1989]]) * [[Ferrari 348|Ferrari 348 TB/TB/GTB/GTS/Spider/Speziale/GT Competizione]] (1989—1995) * [[Ferrari F355|Ferrari 355 Berlinetta/GTS/Spider/F1 Spider Serie Fiorano]] (1995—1999) * [[Ferrari 360|Ferrari 360 Modena/Spider]] ([[1999]]—[[2005]]) * [[Ferrari 430]] (2006—2009) * [[Ferrari California|California]] (с [[2010]]) * [[Ferrari 458 Italia]] (с [[2011]]) * [[Ferrari 125]] (1947) * [[Ferrari 159]] (1947) * [[Ferrari 166]] (1948—1953) * [[Ferrari 195]] (1950—1952) * [[Ferrari 212]] (1951/52) * [[Ferrari 250]] (1952—1966) * [[Ferrari 275]] (1964—1967) * [[Ferrari 330]] (1963—1970) * [[Ferrari 340|Ferrari 340 America]] (1951) * [[Ferrari 340|Ferrari 342 America]] (1952/53) * [[Ferrari 365|Ferrari 365 GT/GT4 2+2/GT4/BB/GTB/GTS/GTC/California Cabriolet]] (1966—1976) * [[Ferrari 375|Ferrari 375 America]] (1953—1955) * [[Ferrari 512 BB]] (1976—1984) * [[Ferrari Testarossa|Ferrari Testarossa, 512 TR, 512 M]] (1984—1996) * [[Ferrari 550|Ferrari 550 Maranello]] ([[1996]]—[[2001]]) * [[Ferrari 575|Ferrari 575 Maranello]] ([[2002]]—[[2006]]) * [[Ferrari 365|Ferrari 365 GT 2+2, GT4 2+2]] ([[1966]]—[[1976]]) * [[Ferrari 400 Superamerica]] ([[1959]]—[[1964]]) * [[Ferrari 400]]i ([[1976]]—[[1985]]) * [[Ferrari 410 Superamerica]] (1955-[[1959]]) * [[Ferrari 412]] ([[1985]]—[[1989]]) * [[Ferrari 456|Ferrari 456 GT/MGT]] ([[1993]]—[[2004]]) * [[Ferrari 500 Superfast]] ([[1964]]—[[1966]]) * [[Ferrari 612 Scaglietti]] ([[2004]]-2011) * [[Ferrari 599 GTB]] ([[2006]]-2012) * [[Ferrari 599 GTO]] ([[2010]]-2012) * [[Ferrari 288 GTO]] (1984—1986) * [[Ferrari F40]] ([[1987]]—[[1992]]) * [[Ferrari F50]] ([[1996]]—[[1997]]) * [[Ferrari Enzo]] ([[2002]]—[[2005]]) * [[Ferrari FXX]] ([[2005]]—[[2006]]) * [[Ferrari F12berlinetta]] (с [[2012]]) * [[LaFerrari]] (с [[2013]]) === Жарыс автомобильдері === * [[Auto Avio Costruzioni|AAC 815]] ([[1940]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 166P/206P]] ([[1966]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 196S]] ([[1959]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 196SP]] ([[1962]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 206S]] ([[1958]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 206S/246P]] ([[1966]]—[[1967]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 246S]] ([[1960]]) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 246SP]] (1961) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 286SP]] (1962) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennsportwagen|Dino 296S]] ([[1958]]) * [[Ferrari 225S]] ([[1952]]) * [[Ferrari 248SP]] ([[1962]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250S]] ([[1952]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250MM]] ([[1952]]—[[1953]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250 Monza]] (1954) * [[Ferrari 250 Testa Rossa|250 Testa Rossa]] ([[1957]]—[[1962]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250P]] ([[1963]]) * [[Ferrari 250#Rennsportmodelle|Ferrari 250LM]] ([[1963]]—[[1966]]) * [[Ferrari 250#Rennsportwagen|Ferrari 250S/MM/LM]] (1952/53-1963/66) * [[Ferrari 250 GTO]] (1961—1964) * [[Ferrari 268SP]] (1962) * [[Ferrari 275S]] (1950) * [[Ferrari 275P]] (1964) * [[Ferrari 290]] (1956/57) * [[Ferrari 306S]] (1955) * [[Ferrari 312S]] (1958) * [[Ferrari 312P|Ferrari 312P/PB]] (1969—1973) * [[Ferrari 315]] (1957) * [[Ferrari 330|Ferrari 300TR/LM]] (1962) * [[Ferrari 330|Ferrari 330 LMB]] (1963) * [[Ferrari 330]]P/P4 (1964—1967) * [[Ferrari 335 Sport]] (1957) * [[Ferrari 340|Ferrari 340 Mexico]] (1953) * [[Ferrari 340|Ferrari 340MM]] (1952) * [[Ferrari 365P]] (1965—1966) * [[Ferrari 375|Ferrari 375MM/375 Plus]] (1954) * [[Ferrari 376S]] (1955) * [[Ferrari 410]] (1955—1956) * [[Ferrari 446S]] (1955) * [[Ferrari 500|500 Mondial/Testa Rossa]] (1954—1956) * [[Ferrari 512S]] (1970—1971) * [[Ferrari 625]] (1953—1956) * [[Ferrari 735S]] (1953) * [[Ferrari 750 Monza]] (1954—1955) * [[Ferrari 860 Monza]] (1955—1956) === Түпнұсқалар === * [[Ferrari 250 GT|250 GT Zagato 3Z]] * [[Ferrari 250|250P5]] (1968) * [[Ferrari 360|360 Barchetta]] * [[Ferrari 365|365 GTC4 Spider]] * [[Ferrari 512 BB|512 BB]] * [[Ferrari F50|F50 GT]] * [[Ferrari FX|FX]] * [[Ferrari GG50|GG50]] * [[Ferrari 512 S Modulo|512 S Modulo]] (1970) * [[Ferrari Mythos|Mythos]] * [[Pininfarina Pinin|Pinin]] (1976) * [[Ferrari PPG Pace Car|PPG Pace Car]] (1987) * [[Ferrari Rosso|Rosso]] * [[Ferrari Superfast|Superfast I—IV (1956—1962)]] === Grand-Prix және F1 купелер === * [[Ferrari 125|125GP]] (1948/49) * [[Ferrari 125|125F1]] (1949/50) * [[Ferrari 275F1]] (1950) * [[Ferrari 375F1]] (1950/51) * [[Ferrari 212F1]] (1951) * [[Ferrari 500]] (1952/53) * [[Ferrari 625F1]] (1954/55) * [[Ferrari 553 Squalo]] (1953/54) * [[Ferrari 555 Supersqualo]] (1955) * [[Ferrari D50]] (1956) * [[Ferrari 801]] (1957) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 246F1]] (1957) * [[Ferrari 156|Ferrari 156F1]] (1961—1964) * [[Ferrari 158F1]] (1964/65) * [[Ferrari 1512F1]] (1964/65) * [[Ferrari 312F1]] (1966—1969) * [[Ferrari 246F1]] (1966) * [[Ferrari 312B|Ferrari 312B/B2/B3]] (1970—1974) * [[Ferrari 312T|Ferrari 312T/T2/T3/T4/T5]] (1974—1980) * [[Ferrari 126C|Ferrari 126C/C2/3/C4]] (1980—1984) * [[Ferrari 156|Ferrari 156/85]] (1985) * [[Ferrari F1/8x|F1/86&nbsp;— F1/88]] (1986—1988) * [[Ferrari F1 64x|F1 640/641/642/643]] (1989—1991) * [[Ferrari F9xA|F92A + F93A]] (1992—1993) * [[Ferrari 412T|412 T1/T1B/T2]] (1994—1995) * [[Ferrari F310|F310/F310B/]][[Ferrari F300|F300/]][[Ferrari F399|F399]] (1996—1999) * [[Ferrari F1-2000|F1-2000]] (2000) * [[Ferrari F2001|F2001]][[Ferrari F2002|F2002/]][[Ferrari F2003-GA|F2003-GA/]][[Ferrari F2004|F2004/]][[Ferrari F2005|F2005]] (2001—2005) * [[Ferrari 248 F1|248 F1]] (2006) * [[Ferrari F2007|F2007]] (2007) * [[Ferrari F2008|F2008]] (2008) * [[Ferrari F60|F60]] (2009) * [[Ferrari F10|F10]] (2010) * [[Ferrari F150th Italia|F150th Italia]] (2011) * [[Ferrari F2012]] (2012) * [[Ferrari F138]] (2013) === 2 орындық купе === * [[Ferrari 166|166F2]] (1948—1950) * [[Ferrari 500F2]] (1952/53) * [[Ferrari 553F2 Squalo]] (1953) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 156F2]] (1957—1960) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 166F2]] (1967—1970) === басқа модельдер === * [[Ferrari 166|166FL]] (1949—1950) * [[Ferrari 125|Ferrari 125F1 Special]] (1951—1954) * [[Ferrari 375|Ferrari 375 Indianapolis]] (1952—1954) * [[Ferrari 625|Ferrari 625/750]] (1954—1960) * [[Ferrari 625|Ferrari 625 Tasman]] (1957—1960) * [[Ferrari 555|Ferrari 555/860]] (1956/57) * [[Ferrari 296|Ferrari 296MI]] (1958) * [[Ferrari 412MI]] (1958) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 246F1/250TR]] (1960—1962) * [[Ferrari Dino#Dino-Rennwagen|Dino 246 Tasman]] (1969/70) == Жолға арналғжан Ferrari == {| class="wikitable" style="font-size:90%; width:70%" |- !Год !Модель |- |width=20% align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1948]]''' |width=80% bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 166 Inter|166 Inter]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1951]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 195 Inter|195 Inter]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1951]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 212 Inter|212 Inter]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1952]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 342 America|342 America]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1953]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 Europa|250 Europa]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1953]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 375 America|375 America]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1954]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT|250 GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1956]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 410 Superamerica|410 Superamerica]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1957]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT California|250 GT California]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1959]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT Cabriolet|250 GT Cabriolet]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1960]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400 Superamerica|400 Superamerica]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1960]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 250 GT 2+2|250 GT 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1962]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 250 GTL|250 GTL]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTB|275 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTS|275 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 330 GT 2+2|330 GT 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1964]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 500 Superfast|500 Superfast]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTB/4|275 GTB/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 275 GTS/4|275 GTS/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''{{чистить}}' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 330 GTC|330 GTC]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 330 GTS|330 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 P Speciale|365 P Speciale]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1966]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 California|365 California]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1967]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GT 2+2|365 GT 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1967]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Dino 206 GT|Dino 206 GT]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1968]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GTC|365 GTC]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1968]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GTS|365 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1968]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Daytona|Ferrari 365 GTB/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1969]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 365 GTS/4|365 GTS/4]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1969]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Dino 246 GT|Dino 246 GT]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1969]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Dino 246 GTS|Dino 246 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1971]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 365 GTC4|365 GTC4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1971]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 365 GT4 BB|365 GT4 BB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1972]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 246 GTS|246 GTS]] |- | width=20% align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1972]]''' |width=80% bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 365 GT4 2+2|365 GT4 2+2]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1973]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari Dino 308 GT4|Dino 308 GT4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1975]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari Dino 208 GT4|Dino 208 GT4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1975]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTB|308 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GT4|308 GT4]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400 Automatic|400 Automatic]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400 GT|400 GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1976]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 512 BB|512 BB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1977]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTS|308 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1979]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400i Automatic|400i Automatic]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1979]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 400i GT|400i GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 208 GTB|208 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 208 GTS|208 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTBi|308 GTBi]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 308 GTSi|308 GTSi]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1980]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari Mondial 8|Mondial 8]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1981]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 512 BBi|512 BBi]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 208 GTB Turbo|208 GTB Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 208 GTS Turbo|208 GTS Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 308 GTB Quattrovalvole|308 GTB Quattrovalvole]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 308 GTS Quattrovalvole|308 GTS Quattrovalvole]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1982]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial Quattrovalvole|Mondial Quattrovalvole]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1983]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial QV Cabriolet|Mondial QV Cabriolet]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1984]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari GTO|GTO]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1984]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Testarossa|Testarossa]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 328 GTB|328 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 328 GTS|328 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 412 Automatic|412 Automatic]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 412 GT|412 GT]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial 3.2 GTB|Mondial 3.2 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1985]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial 3.2 GTS|Mondial 3.2 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1986]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari GTB Turbo|GTB Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1986]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari GTS Turbo|GTS Turbo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1987]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F40|F40]] |- |width=20% align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' |width=80% bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 348 TB|348 TB]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 348 TS|348 TS]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial T|Mondial T]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[1989]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Mondial T Cabriolet|Mondial T Cabriolet]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1991]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 512 TR|512 TR]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1992]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456 GT|456 GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1992]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456 GTA|456 GTA]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1993]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 348 GTB|348 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1993]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 348 GTB|348 GTB]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1993]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 348 GTS|348 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1994]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 Berlinetta|F355 Berlinetta]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1994]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 GTS|F355 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1994]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 GTS|F355 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1995]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F50|F50]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1995]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari F355 Spider|F355 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1996]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 550 Maranello|550 Maranello]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1997]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 355 F1 Berlinetta|355 F1 Berlinetta]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1997]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 355 F1 GTS|355 F1 GTS]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1997]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 355 F1 Spider|355 F1 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1998]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456M GT|456M GT]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1998]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 456M GTA|456M GTA]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[1999]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 360|360 Modena]] |- | align="center" bgcolor="#F9F4E3"|'''[[2000]]''' | bgcolor="#F9F4E3" |[[Ferrari 360|360 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2001]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 550 Barchetta|550 Barchetta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2002]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 575M Maranello|575M Maranello]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2002]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Enzo|Enzo]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2003]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 360 Challenge Stradale|360 Challenge Stradale]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2004]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 612 Scaglietti|612 Scaglietti]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2004]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F430|F430]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2005]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F430|Ferrari F430 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2005]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 575 Superamerica|575 Superamerica]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2005]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari FXX|FXX]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2006]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 612 Kappa|612 Kappa]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2006]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari P4/5|P4/5]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2007]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 GTB Fiorano|599 GTB Fiorano]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2007]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 612 Scaglietti|612 Sessanta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari SP1]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 430 Scuderia]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari California|California]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2008]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F430|Scuderia Spider 16M]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2009]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 GTB Fiorano|599XX]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2009]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 458 Italia|458 Italia]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2010]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari P540 Superfast Aperta|P540 Superfast Aperta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2010]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 SA Aperta|599 SA Aperta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2010]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 599 GTO|599 GTO]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2011]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari FF]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2011]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari Superamerica 45]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2011]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari 458 Spider]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2012]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[Ferrari F12berlinetta]] |- | align="center" bgcolor="#FFFFFF"|'''[[2013]]''' | bgcolor="#FFFFFF" |[[LaFerrari]] |} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ==Тағы қараңыз == * [[LaFerrari]]&nbsp; * [[Ferrari World]]&nbsp; == Сілтемелер == {{commonscat|Ferrari}} * [http://brand.podfm.ru/323/] * [http://ferrariworld.com ] [[Санат:1947 жылы құрылған компаниялар]] [[Санат:Италия автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:Fiat]] a0om75h8mcotxwzteuszar1qp5tw0kh 0 505899 3059868 2989424 2022-08-13T09:45:41Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki [[Сурет:2011 Kia Optima EX -- 02-24-2011.jpg|нобай|оңға|Kia Optima]] '''Kia Motors Corporation''' ({{lang-ko|기아자동차 주식회사 / 起亞自動車株式會社}}) — корейлік автомобиль құрастыру компаниясы, [[Оңтүстік Корея]]ның екінші ірі авто-өндірушісі. 2012 жылы 2,7 миллионнан астам автомобиль сатқан <ref name="kia_12">[http://www.kia.ru/press/news/item3234573.php KIA-нің әлемдік нарықтағы нәтижелері] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140208120435/http://www.kia.ru/press/news/item3234573.php |date=2014-02-08 }} // kia.ru</ref>. Компанияның негізгі ұраны - ''«The Power to Surprise»'' («Таңқалдару құдіреті»). {{Компания |атауы = Kia Motors |логотипі = KIA logo3.svg |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі = |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1944]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Ким Чеол Хо |орналасуы = [[Сеул]], [[Оңтүстік Корея]] |басты адамдары = |саласы = [[Машина жасау]] |өнімі = автомобильдер<br/>спорттық автомобильдер<br/>[[автобус]]тар |айналым = 50 млрд (2019 жыл) |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = 52 488 |басшы компания = |бағынышты компания = |сайты = [https://worldwide.kia.com/int/sustainability kia.com] }} Компанияның 32,8% Hyundai Motor компаниясының еншісінде. <ref>{{cite web | url=worldwide.hyundai.com/wcm/idc/groups/sggeneralcontent/@hmc/documents/sitecontent/mdaw/mdyx/~edisp/hw061087.zip | title=Hyundai Motor Company 2011 annual report".}}</ref>2020 жылы KIA дизельді қозғалтқышта жаңа автомобиль ұсынды.<ref>[https://kia-seltos24.ru/news/kia-seltos-prinimaet-zakazy-na-modeli-s-dizelnym-dvizhkom-1-5-litra.html KIA Seltos.]</ref> == Дереккөздер == <references/> [[Санат:Оңтүстік Корея автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:1944 жылы құрылған компаниялар]] [[Санат:Hyundai]] 5q4zwigckptqmjn4jgy20r6btkjqhsc 0 508799 3059760 2968367 2022-08-12T17:05:21Z Kaiyr 3134 «[[Шығыс Қазақстан облыстық Абай атындағы әмбебап кітапханасы]]» дегенге [[Уикипедия:Айдатқыштар|бағыттады]] wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Шығыс Қазақстан облыстық Абай атындағы әмбебап кітапханасы]] 7li8o52s5gwsl70ha4c8zd957i26w96 0 511006 3059794 3050963 2022-08-12T20:52:27Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Лайлы |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 38 |су алабының ауданы =321 |су алабы = [[Көкпекті (өзен, Абай облысы)|Көкпекті]] өзені |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = [[Қайындышоқ|Қайыңдышоқ]] орманының (қонысының) оңтүстігіндегі бұлақтар |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Құлажон]] өзенінің сол жағы |сағасының орны = Казнаковка ауылы маңы |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec = |m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |еңістігі = |ел = [[Қазақстан]] |аймақ = [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} '''Лайлы''' – [[Көкпекті (өзен, Абай облысы)|Көкпекті]] алабындағы [[өзен]]. == Географиялық орны == [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]] жерімен ағады. Ұзыңдығы 38 км, су жиналатын алабы 321 км², жалпы ұзындығы 36 км болатын 30-дан астам саласы бар. Ірілері: Оразбай, Жуандық. == Бастауы == Бастауын [[Қайындышоқ|Қайыңдышоқ]] орманының (қонысының) оңтүстігіндегі бұлақтардан алып, [[Құлынжон]] ауылы маңында [[Құлажон]] өзеніне сол жағынан құяды. == Гидрологиясы == Лайлы қыстауына дейінгі арнасы жарқабақты, жарлауытты, одан төмеңде аңғары кеңейіп сайлы-жыралы өңірмен өтеді. Арнасында жыл бойы су болады. Негізінен жер асты және жауын-шашын суларымен толығады. Кей жылдары жазда [[Көкжыра (Самар ауданы)|Көкжыра]] ауылынан төменде ағысы қарасуларға бөлініп қалады. [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылы маңында өзенге шағын бөген салынған. Алабының басым бөлігі техникалық дақылдарға арнап жыртылған, сондай-ақ өзен алабы шабындыққа және мал жайылымына пайдаланылады.<ref>Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Абай облысы өзендері]] [[Санат:Көкпекті ауданы географиясы]] 2ayw2ek1qo2cfnwm5nhtvojwpbocuxy 0 515138 3059855 2884817 2022-08-13T08:58:31Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Mercedes-Benz |логотипі = Mercedes benz logo1989.png |түрі = |биржадағы листингі = |қызметі = |құрылды = [[1926]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = {{flagicon|Germany}} [[Германия]], [[Штутгард]] |басты адамдары = [[Дитер Цетше]] (директорлар кеңесінің төрағасы) |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = [[Автомобиль|Автомобильдер]], [[Жүк автомобиль]]дері, [[автобус]]тар, [[қозғалтқыштар]] |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = Daimler AG |бағынышты компания = |аудитор = KPMG |сайты = [http://www.mercedes-benz.de/content/germany/mpc/mpc_germany_website/de/home_mpc/passengercars.flash.skipintro.html mercedes-benz.de] }} '''Mercedes-Benz''' (''Мерседе́с-Бенц'') - [[Германия]]ның автомобиль жасайтын компаниясы.Негізгі өнімдері - жоғарғы классты автомобильдер,жүк автомобильдері, автобустар және т.б. көліктер.«Daimler AG» автомобильдер концернінің бөлігі. 2013 жылы '''Mercedes-Benz''' брендінің бағасы 61,9 млрд доллар болған.Автомобильдер өндірушілерден "Toyota" компаниясынан кейін 2-ші орын алып, әлемдегі бүкіл брендтер арасында 11-ші орында. Компания 1926 жылы Германиядағы сол кездері екі автоөндіруші - «Даймлер-Моторен-Гезелльшафт» және «Бенц» компанияларының бірігуі нәтижесінде пада болды. == Модельдері<ref>[http://mercedes.infocar.com.ua/catalog_mercedes.html Все модели Mercedes - Мерседес :]</ref> == <center> <gallery> File:Mercedes 170 DS.JPG|W191 (1949—1955) File:300scoupe.jpg|Купе W188 «300S» File:W128 220SE.JPG|220SE W128 (1958—1961) File:1955 Mercedes-Benz 300SL Gullwing Coupe 34 right.jpg|300SL W198 (1954—1957) File:EM Mercedes 5849.jpg|W113 (1963—1971) File:Mercedes strichacht l sst.jpg|V114 (1968—1975) File:Mercedes-Benz 500SE.jpg|W126 (1979—1991) File:1995 Mercedes W124 Wagon rear.jpg|S124 (1984—1996) File:Mercedes W168 front 20071109.jpg|W168 A-класс (1997—2004) File:Mercedes s klasse 1 sst2.jpg|V220 (1998—2005) File:Mercedes-Benz W164 M-Class.jpg|W164 (2005-) File:Mercedes R320CDI L 4Matic rear.JPG|V251 R-класс (2005-) File:Mercedes SL II.Facelift front.jpg|(2008-) File:2011 Mercedes E350 Convertible.jpg|A107 E-кабриолет (2010-) File:Mercedes-Benz S600L.jpg|W221 (2005-) File:Písek, centrum, autobus Mercedes Citaro.JPG|Mercedes-Benz Citaro File:2010 Mercedes-Benz Sprinter 2500 Passenger Van (W906).jpg|Mercedes-Benz Sprinter </center> </gallery> ==Дереккөздер== <references/> t3xp07smhoybplvy5vb0xqjga7j71rw 0 515142 3059872 2721106 2022-08-13T09:52:55Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Chevrolet |логотипі = Chevrolet-logo.png |түрі = GM бөлшегі |биржадағы листингі = |қызметі = |құрылды = [[1911]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = {{flagicon|USA}} [[АҚШ]], [[Детройт]] |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = Жеңіл және жүк автокөліктер |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = General Motors |бағынышты компания = |сайты = [http://www.chevrolet.com/ chevrolet.com] }} '''Chevrolet''' («Шевроле́»)&nbsp;— [[АҚШ]]-ның ірі автомобиль өндірушісі. [[General Motors]] корпорациясының бөлімшесі. General Motors концерніндегі ең танымал марка. Компания 2007 жылы 2,6 миллион автомобиль шығарған. Компания 1911 жылы 3 қарашада құрылған. Негізін салушылар - [[Уильям Дюрант]] және [[Луи Шевроле]]<ref>[http://www.americansights.ru/made-in-usa/amcars/chevrolet История Шевроле (Chevrolet)]</ref>. == Модельдері<ref>[http://www.infocar.com.ua/catalog/Chevrolet_17.html Все модели Chevrolet :]</ref> == [[File:'08 Chevrolet Tahoe (Montreal).jpg|thumb|Chevrolet Tahoe]] [[File:Chevrolet Impala 1959 1.jpg|thumb|220px|Chevrolet Impala]] [[file:Chevrolet Matiz SE front.jpg|thumb|220px|Chevrolet Spark]] === Жеңіл автомобильдер === * [[Chevrolet 210]] * [[Chevrolet Alero]] * [[Chevrolet Astra]] * [[Chevrolet Astra Sedan]] * [[Chevrolet Aveo]] * [[Chevrolet Bel Air]] * [[Chevrolet Beretta]] * [[Chevrolet Biscayne]] * [[Chevrolet C2]] * [[Chevrolet Celta]] * [[Chevrolet Celebrity]] * [[Chevrolet Chevelle]] * [[Chevrolet Camaro]] * [[Chevrolet Caprice]] * [[Chevrolet Captiva]] * [[Chevrolet Cavalier]] * [[Chevrolet Citation]] * [[Chevrolet Classic]] * [[Chevrolet Cobalt]] * [[Chevrolet Corvair]] * [[Chevrolet Corsica]] * [[Chevrolet Corvette]] * [[Chevrolet Cruze]] * [[Chevrolet Lova]] * [[Chevrolet Lumina]] * [[Chevrolet Impala]] * [[Chevrolet Malibu]] * [[Chevrolet Master]] * [[Chevrolet Monte Carlo]] * [[Chevrolet Monza]] * [[Chevrolet National]] * [[Chevrolet Nova]] * [[Chevrolet Sail]] * [[Chevrolet Sprint]] * [[Chevrolet Tavera]] * [[Chevrolet Transcar]] * [[Chevrolet Vega]] * [[Chevrolet Viva]] * [[Chevrolet Volt]] === Пикаптар мен джиптер === * [[Chevrolet Avalanche]] * [[Chevrolet Blazer]] * [[Chevrolet C/K]] * [[Chevrolet Colorado]] * [[Chevrolet Cheyenne]] * [[Chevrolet El Camino]] * [[Chevrolet Equinox]] * [[Chevrolet Niva]] * [[Chevrolet Pick Up]] * [[Chevrolet Silverado]] * [[Chevrolet Spectrum]] * [[Chevrolet SSR]] * [[Chevrolet Suburban]] * [[Chevrolet Tahoe]] * [[Chevrolet TrailBlazer]] * [[Chevrolet Traverse]] === Микроавтобустар === * [[Chevrolet Astro]] * [[Chevrolet Express]] * [[Chevrolet G10]] * [[Chevrolet G20]] * [[Chevrolet G30]] * [[Chevrolet HHR]] (auch in Europa) * [[Chevrolet Trans Sport]] * [[Chevrolet Uplander]] * [[Chevrolet Van]] * [[Chevrolet Venture]] ==Дереккөздер== <references/> [[Санат:Chevrolet автомобильдері]] [[Санат:АҚШ автомобиль жасау компаниялары]] g7ekgbw6fm3went0twmt6flyl8ofsgj 0 518327 3059761 2155696 2022-08-12T17:06:04Z Kaiyr 3134 «[[Ақмола облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы]]» дегенге [[Уикипедия:Айдатқыштар|бағыттады]] wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Ақмола облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы]] 67x8nav8c0on0woevg9pqunfjkc81cq 0 534953 3059870 2843849 2022-08-13T09:50:12Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Mitsubishi Group<br /> 三菱グループ |логотипі = Mitsubishi logo.svg |түрі = Жекеменшік компания |биржадағы листингі = |қызметі = Көлік жасау |ұраны = Қозғалыс және жер (Drive and Earth) |құрылды = [[1870]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = [[Ивасаки Ятаро]] |орналасуы ={{JPN}}, [[Токио]] |басты адамдары = |саласы = машина құрылыс |өнімі = Көлік құрастыру, <br />[[девелопмент]] |айналым = |операциялық кіріс = {{Өсім}} $7,2 млрд (2010 жыл) |таза табысы = {{Өсім}} $248,6 млрд (2010 жыл) |қызметкерлер саны = 350 мың (2010 жыл) |басшы компания = |бағынышты компания = |сайты = [http://www.mitsubishi.com www.mitsubishi.com] }} '''Мицубиси''','''Mitsubishi''' — [[Жапония]]ның жетекші финанс-өнеркәсіптік монополиялық тобы. [[1870 жыл]]ы Ивасаки семьялық көнцерні негізінде құрылды. Мицубиси тобының дамуы империалистік Жапонияның басқыншылық соғыстарымен тығыз байланысты. Мицубиси соғыс заказын орындау және [[Азия]]ның басып алған елдерін тонау арқылы орасан зор пайдаға кенелді. [[1945 жыл]]ы империалистік Жапонияның талқандалуына байланысты бірсыпыра уақыт дзайбацу әлсіреді, дегенмен көпшілік компанияларды езінің орталық банкісінің айналасына топтастырды. Мицубиси [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] монополияларымен тығыз байланыс жасайды. Мицубиси тобына Мицубиси банкісі және «Мицубиси сёдзи» сауда фирмасы басшылық етеді. Мицубисидің жоғары органы — президент жиналысы. Мицубисидің басты тірегі — «Мицубиси хэви индастрис» машина жасау компаниясы. Ол Жапонияның мұнай өңдеу, химия, шыңы өнеркәсібінде, сақтық ісінде де жетекші орын алады. Мицубисидің электротехника, электроника, металлургия, синтетикалық талшық өндіру, атом, цемент т. б. өндіріс салаларында ықпалы күшті. Мицубиси қару-жарақ жасаумен де шұғылданады.<ref>Қазақ Совет Энциклопедиясы,8 том</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Жапония автомобиль жасау компаниялары]] fgn524f2vjaluzq1fqvab4jybpn3ohx 0 535126 3059856 3032471 2022-08-13T09:12:04Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki '''Volkswagen''' (аталуы: ''Фольксваген'') — германиялық көлік шығарушы компания. Бұл көлік түрінен 2007 жылы 15 миллион 20 мыңдай қаржы тапты. Орналасуы Вольфсбургте. {{Компания |атауы = Volkswagen |логотипі = Volkswagen logo 2019.svg |түрі = |биржадағы листингі = |қызметі = |құрылды = [[1937]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы = {{flagicon|Germany}} [[Германия]], [[Вольфсбург-Ункерода|Вольфсбург]] |басты адамдары = Ральф Брандстаеттер ([[CEO]]) <br/>Томас Шафер (директорлар кеңесінің төрағасы) |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = [[Автомобиль|Автомобильдер]], қозғалтқыштар |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = Volkswagen Group |бағынышты компания = |аудитор = |сайты = [https://www.volkswagen.de volkswagen.de] }} == Тарихы == Volkswagen тарихы 1933 жылы Берлинде басталды. Әңгімелесушілер үшеу болды: [[Адольф Гитлер]] ({{lang-de|Adolf Hitler}}), [[Якоб Верлин]] ({{lang-de|Jacob Werlin}}) және [[Фердинанд Порше]] ({{lang-de|Ferdinand Porsche}}). Гитлер неміс халқы үшін қатты, төзімді көлік жасауын ұсынды. Және көлікті құрғанда жаңа құралдарды пайдаланып Германияның тегін көтеретіндей арнайы заводтарда істелу керегін айтты. Ол кішкене парақшаға көліктің суретін салып беріп, сол жұмысты жақсы атқаратын адамды іздеді. [[Якоб Верлин]] Фердинанда Поршені ұсынды. Сөйтіп көлік — «Volks-Wagen» деп аталды. [[17 қаңтар]] [[1934 жыл]]ы Фердинанд Порше Германияға өзінің Porshe көлігінің жұмыс суретін жіберді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Алфавит бойынша компаниялар]] [[Санат:Volkswagen]] [[Санат:Германия автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:1937 жылы құрылған компаниялар]] 5cpq9yb7v153bux61efjcvrpih7ul13 0 535132 3059888 2822148 2022-08-13T11:19:45Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Dodge logo.svg|thumb|right|200px|]] {{Компания |атауы = Dodge |логотипі = |түрі = Chrysler компаниясы |биржадағы листингі = |қызметі = |ұраны = Өмірдің мүйізінен ұста«Grab Life By The Horns» |құрылды = [[1900]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы =Ljl; f5fks-3y3kth |орналасуы ={{flagcountry|USA}}: Оберн-Хиллс, [[Мичиган]] |басты адамдары = Серджио Маркионне (директор) <br />Ральф Джиллес (Dodge директоры) |саласы = көлік құрылысы |өнімі = жеңіл көліктер |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания =Chrysler |бағынышты компания = |сайты = [http://dodge.com/ dodge.com] }} '''Dodge''' ({{IPA|ˈdoːʤ}}) — [[Chrysler]] компаниясы шығаратын, АҚШтағы ең ірі көлік компаниялардың бірі. Dodge маркасы атынан жеңіл, қоғамдық көліктер шығып жатыр. Компания [[1900 жыл]]ы Додж ағайындыларынан қаланған. [[1914 жыл]]ы өздері көлік шығара бастады. Dodge компаниясы [[1928 жыл]]ы Chrysler басқармасына сатылды, [[1997 жыл]]дан [[2008 жыл]]ға дейін DaimlerChrysler альянс мүшесі болды, алқазір Fiat-Chrysler LLC компаниясының қалаушылары. Dodge көлігінің логотипі жаңа екі қызыл жолмен «Dodge» сөзі жазылған. Ескі логотип [[Ram]] көліктерінде қолданылады. == Тарихы == === 1900—1942 === Dodge негізін 1900 жылы ағайынды Джон мен Гораций Додж қалаған. Оның негізгі қызметі өсіп келе жатқан автомобиль өнеркәсібіне арналған компоненттерді шығару болды. Осы салада сәттілікке қол жеткізген ағайынды Додждар өздерінің жеке көліктерін шығаратын уақыт келді деп шешті. Бірінші Dodge Brothers көлігі, кейінірек әзіл-сықақпен Кәрі ханым Бетси деген лақап атпен 1914 жылы 14 қарашада зауыттан шықты - содан кейін жыл соңына дейін Dodge дәл осындай автомобильдердің 249-ын шығарды. 1920 жылға қарай компания Фордтан кейінгі екінші ірі автомобиль өндірушісі болды, бірақ сол 1920 жылы екі ағасы да қайтыс болды, Фред Дж. Хейнс компанияның жаңа басшысы болды. Ағайынды Додждың дәулеті берік болды - әрқайсысы 20 миллион доллардан астам. Сонымен қатар, бауырластардың мұрагерлері (және оларда жесірлерден басқа ешкім қалмады) әрқайсысы жарғылық капиталдың 50% -ын алды. Бірақ екі жесірде де кәсіпкерлік таланттар болмады, ал компанияның бизнесі құлдырай бастады. Компания олардың жесірлеріне тиесілі болды, олар 1925 жылы оны Dillon, Read & Co инвестициялық тобына 146 миллион долларға сатты. Жаңа қожайындардың күш-жігеріне қарамастан, Dodge өз позициясын жоғалтты және инвесторлар компанияға сатып алушы іздей бастады. Бұл адам Вальтер Крайслер болды, ал 1928 жылы компания Chrysler корпорациясының құрамына кірді. === 1942—1945 === Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Додж бірінші кезекте ауыр жол талғамайтын көліктер шығарумен (WC және WF сериялары), сондай-ақ авиациялық қозғалтқыштар шығарумен айналысқан. Dodge WC КСРО-ға Ленд-Лиз бойынша жеткізіліп, жүк көтергіштігі 750 кг болғандықтан («ГАЗ-ММ» -дің ұқсастығы бойынша) жүргізушілердің жаргонында «Dodge three quarter» деп аталды. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Chrysler]] [[Санат:АҚШ автомобиль жасау компаниялары]] qisjfejzrtool9gc4ahggcg5s3d72cd 0 535173 3059858 2894902 2022-08-13T09:20:02Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Adam Opel AG |логотипі = Opel Logo 2021.svg |түрі = [[Акционерлік қоғам]] |биржадағы листингі = |қызметі = |ұраны = Біз көлікпен өмір сүреміз (Wir leben Autos) |құрылды = [[1862]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = |орналасуы =[[Рюссельсхайм]] [[Германия]] |басты адамдары = Карл-Томас Нойманн компания президенті |саласы = көлік құрылысы |өнімі =жеңіл көліктер |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = 5 мың адам (2012) |басшы компания =[[General Motors]] |бағынышты компания = |сайты = {{URL|www.opel.ru}} }} '''Adam Opel AG''' ({{IPA|ˈ´oːpəl}})&nbsp;- [[General Motors]] құрамына кіретін Германиядағы жеңіл көлік шығарушы компания. Басты орындары [[Рюссельсхайм]] [[Германия]]да. Компания [[21 қаңтар]] [[1862 жыл]]ы ашылды және [[1899 жыл]]ы көлік шығаруға кірісті. [[Сурет:Vauxhall-Opel Insignia.jpg|[[Opel Insignia]]|thumb|232px]] [[Сурет:Opel Vectra C front 20080331.jpg|[[Opel Vectra]]|thumb|232px]] [[Сурет:Opel Omega front 20080118.jpg|[[Opel Omega]]|thumb|232px]] [[Сурет:Opel Frontera front 20080730.jpg|[[Opel Frontera]]|thumb|232px]] == Модельдік қатар == * [[Opel Corsa]] * [[Opel Kadett]] * [[Opel Astra]] * [[Opel Ascona]] * [[Opel Vectra]] * [[Opel Insignia]] * [[Opel Signum]] * [[Chevrolet Volt]] * [[Opel Adam]] * [[Opel Rekord]] * [[Opel Commodore]] * [[Opel Omega]] * [[Opel Senator]] * [[Opel Tigra]] * [[Opel Manta]] * [[Opel Calibra]] * [[Opel Speedster]] * [[Opel GT]] * [[Opel Agila]] * [[Opel Meriva]] * [[Opel Zafira]] * [[Opel Sintra]] * [[Opel Frontera]] * [[Opel Antara]] * [[Opel Monterey]] * [[Opel Combo]] * [[Opel Arena]] * [[Opel Vivaro]] * [[Opel Movano]] * [[Opel Bedford]] бұл тағы [[Opel Blitz]] * [[Opel P4]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Opel]] [[Санат:Германия автомобиль жасау компаниялары]] bzwjuip8fyz00t5cy59en3fzv0ic422 0 535184 3059869 2769338 2022-08-13T09:49:43Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Mazda Motor Corporation<br /> マツダ株式会社 |логотипі = Mazda logo.svg |түрі = көпшілік компания |биржадағы листингі = 7261 |қызметі = |ұраны = Zoom-Zoom |құрылды = [[1920]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы =Дзюдзиро Мацуда |орналасуы =Хиросима [[Жапония]] |басты адамдары = * Кадзухидэ Ватанабэ * Хисакадзу Имаки |саласы =автоқұрылыс |өнімі =көлік |айналым =$23,306 млрд (2010 жылдың 31 наурыз) |операциялық кіріс = |таза табысы = $-69,8&nbsp;млн (2010 жылдың 31 наурыз) |қызметкерлер саны = 38,99 мың |басшы компания = |бағынышты компания = |сайты = [http://www.mazda.ru/ www.mazda.ru]{{ref-ru}} }} [[Сурет:Mazda 6 front 20080312.jpg|thumb|right|200px|]] {{nihongo|'''Mazda Motor Corporation'''|マツダ株式会社|мацуда кабусикигайся}}, қысқасы: '''Mazda'''&nbsp;— {{lang-ru|«Ма́зда»}}) &nbsp;— Жапондық Mazda шығарушы көлік компаниясы. Орналасқан орны Хиросима. == Тарихы == 1920 жылы бір топ инвесторлармен бірге Abemaki банкрот құрылыс компаниясын қарапайым балықшының ұлы Джужиро Мацуда сатып алды (Жап. 松田 重 次郎 Matsuda Ju: jiro:, 1875-1952). Кәсіпорынның негізгі өнімдері бальса ағаштан жасалған бұйымдар болды, компания Toyo Cork Kogyo Ltd деп аталды, ал 1921 жылы Мацуда оның президенті болды. 1920 жылдары компания нарықта онша танымал емес мотоциклдердің бірнеше сынақ топтамаларын шығарды [көзі 1034 күн көрсетілмеген], ал негізгі өнімдері - инженерлік жабдықтар. 1930 жылы Toyo Kogyo мотоциклдерінің бірі («Қорқыт» - «тығын» - 1927 жылы атауынан алынып тасталды) жарыста жеңіске жетті, бұл өндірушінің көліктеріне қызығушылық тудырды. 1930 жылдары компания негізінен шетелдік модельдерді көшіретін үшбұрыштарды шығара бастады. 1931 жылы компанияның атауы «Мазда» болып өзгертілді - концерннің негізін салушының есімімен үндесетін жоғары зороастрлық құдай Ахур Мазда. 1932 жылы коммерциялық велосипедтің Қытайға экспорты басталды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі ұқсас машиналар Жапония армиясына жеткізілді. 1948 жылы американдық бомбалаудан кейін қалпына келтірілген Мазда фабрикасы үш доңғалақты жүк машиналарын шығаруға қайта оралды, бір жылдан кейін концерннің директорлар кеңесінің төрағасы негізін қалаушы Тенужи Мацуда болды. 1960 жылы өндірушінің алғашқы көлігі пайда болды - артқы қозғалтқышы бар төрт орындық Mazda R360 купесі. Бір жылдан кейін, Proceed B сериясындағы 1500 жүк машинасы пайда болды, ал 1962 жылы екі және төрт есікті Carol 360 және Carol 600 седандары пайда болды. Феликс Ванкельдің жұмыстарының RPD-лерін жасауға және дамытуға айрықша құқықтары бар НММ-мен іскерлік байланыс соңғы үлгілерді шығаруға көмектесті. 1963 жыл алғашқы Mazda ротациялық қозғалтқышының пайда болуымен ерекшеленді. Шетелдегі автомобильдердің экспорты Mazda Familia станциясының вагонын Жаңа Зеландияға сатудан басталды, дәл сол автомобиль 1967 жылы еуропалық нарыққа шықты. Содан кейін RPD бар компанияның алғашқы автомобильі Mazda Cosmo Sport шығарыла бастады. 1970 жылға қарай Mazda осы қозғалтқышы бар 100 000 автомобиль шығарды. 1967 жылы Mazda Savanna RX-7 спорттық купесі дебют болды, сонымен бірге жапондық автомобиль өндірушінің 25% акцияларын Ford Motor концерні сатып алды (іс жүзінде акциялардың 25% Форд тек 1979 жылы сатып алған). Бірінші үлкен ауқымды бірлескен жоба 1983 жылы Мазда Бонго отбасы болды. 1984 жылы концерннің ресми атауы Mazda Motor Corporation болып өзгертілді. 1989 жылы әлемге әйгілі Mazda MX-5 роудстерінің бірінші буыны енгізілді, ал 1991 жылы Ле-Манның 24 сағаттық тарихында жалғыз айналмалы поршендік қозғалтқышы бар Mazda 787B автокөлігі жеңіп алды. 1995 жылы Mazda Demio хэтчбектің бірінші буыны өзінің алғашқы дебютін жасады, сол кезде Форд жапондық концерндегі үлесін 33,4 пайызға дейін арттырды. 2007 жылғы мәліметтер бойынша концерннің құрастыру кәсіпорындары 21 елде жұмыс істеді, ал автомобильдер 120-дан астам елге экспортталды [2]. 2010 жылдың 30 тамызында Миланда Mazda Shinari концептуалды автомобильінің тұсаукесері өтті, ол дизайнның басқа бағытын, брендтің жаңа келбетін сүйемелдеді. Жаңа корпоративті идентификация Kodo деп аталды, ол еркін аудармада «қозғалу рухы» дегенді білдіреді, оның орнын соңғы бірнеше жыл бойы айналысып келе жатқан Нагаре алмастырды [3]. Компанияның мәліметінше, 2019 жылы Mazda электромобильдерін шығаруды бастайды [4]. Алғашқы электр машинасы Mazda MX-30 болды. == Суреттер == <gallery> Mazda2 2.Generation 1.jpg|[[Mazda 2]] 2007-Mazda3-Sedan.jpg|[[Mazda 3]] Mazda 6 front 20080312.jpg|[[Mazda 6]] Mazda RX-8 grey.JPG|[[Mazda RX-8]] Mazda 5 front 20080312.jpg|[[Mazda 5]] 2007 Mazda CX-7.jpg|[[Mazda CX-7]] </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{commons|Category:Mazda}} [[Санат:Жапония автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:Mazda]] [[Санат:Токио қор биржасында листинг акциясы бар компаниялар]] [[Санат:Хиросима компаниялары]] [[Санат:Sumitomo]] 24cx5onobh5ssqmqo1i1kmf4y1w4g1c 0 554136 3059810 2380047 2022-08-13T01:36:02Z Xqbot 3358 Бот: исправление перенаправления на перемещенную целевую страницу [[Теңіз (көл, Қорғалжын ауданы)]] wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Теңіз (көл, Қорғалжын ауданы)]] b3sipvsy2zmjfwp9juwpiryaanzkuwu 0 558822 3059862 2971357 2022-08-13T09:28:36Z Ryanag 16495 wikitext text/x-wiki {{Тексерілмеген мақала|date=ақпан 2016}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> Елордада орналасқан «Сәдуақас қажы Ғылмани» мешіті еліміздегі тарихы тереңде жатқан мешіттердің бірі. Ақмолалық жамағат 1943-1944 жылдары Құсайын деген азаматтың екі бөлмелі шағын үйін сатып алып, жөндеп мешіт еткен. Ол Ақмола өңіріндегі ең алғашқы мешіт болатын. Бұл мешіт жергілікті мұсылмандардың имандылыққа бет бұрып, өңірде Ислам дінінің қанат жаюы жолында жарты ғасырдан астам халық игіліне пайдаланылды. Еліміз егемендік алып, сол кездегі Ақмола қаласы ел астанасы болғаннан кейін бұл өңірдің бет-бейнесінде адам айтса нанғысыз ғажайып өзгерістер болғаны белгілі. Сол өзгерістердің алғашқы легінде қаладағы ескі мешіт ауласында еңселі құлшылық ордасы бой көтерді. == Ашылуы == Бүгінде ескі мешіттің орнында тұрған Алла үйінің құрылысы 1991 жылы басталып, 1996 жылы аяқталды. Ашылу салтына Елбасымыз [[Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев]] қатысты. Сонымен «Сәдуақас қажы Ғылмани» мешіті Елордамыздағы алғаш салынған мешіт ретінде тарих бетінде қалды. Жаңа мешіттің өзіндік архитектуралық әсемдігі мұсылмандарды өзіне тартып қана қоймай, Астана қаласындағы сәулет өнерінің озық үлгілерінің біріне айналды. Жаңа мешіттің бой көтеруі Ақмола өңіріндегі Ерементау, Ақкөл, Қорғалжын секілді бірнеше ауданда мешіттердің салынуына да оң ықпалын тигізді. Алғашында Ақмола, кейінне Астана мұсылмандарының діни-рухани орталығы болып келген мешітке 2005 жылы Кеңес үкіметі тұсында 20 жыл (1952-1972) Қазақстан мұсылмандарының қазиы болған, Сарыарқа өңірінің тумасы, дін ғұламасы С[[адуақас қажы Ғылмани]] (Сәкен қалпе) аты берілді. == Көлемі == Екі қабатты мешіт құрылысы өзіндік сәулет үлгілерімен ерекшеленеді. Алыстан көз тартатын 42 метрлік мұнарасы мен үлкенді-кішілі 5 күмбезі бар. Ең үлкен күмбездің биіктігі 22,5, қалған төртеуінің биіктіктері 14,5 метр. Бірінші қабатта үлкен зал, вестибюль, Құран оқитын, неке қиятын және имам бөлмелері жайғасқан. Алла үйінің вестибюлінің ер-әйелдерге арналған екі баспалдақ арқылы екінші қабатқа көтерілуге болады. Бұдан басқа мешіт ғимараты ішінде кітапхана, сүндетке отырғызу кәбинеті, сондай-ақ мешіт қызметкерлеріне арналған шағын асхана жұмыс істейді. Имандылық ордасының айналасына 4500 шаршы метр аумаққа тас кілем, 100 ш.м жерге еден плита төселіп, 1500 ш.м. көгалдандырылған. Мешіт ғимаратының 180 ш.метрлік алдыңғы беті ақ мәрмәр таспен қапталған. Мешіт ауласына жасыл шыршалар мен қайындар отырғызылып жасыл желекпен көмкелірген. Намаз оқитын жамағаттың көбейуне байланысты жыл сайын мешітті кеңейту жұмыстары жүргізілуде. Мысалы, екінші қабатта орналасқан үлкен үш бөлмені қосып, 200 орындық намазхана, мешіт жертөлесінің бір бөлігі күрделі жөндеуден өткізіліп, 400 орындық намазхана жасалды. Қазір мешіт ішінде 1600 кісі емін-еркін намаз оқи алады. Мешіт жанынан жаңадан ер-әйелдер дәретханасы, қасапхана, дін қайреткері Сәдуақас қажы Ғылмани мұраларының көргізбе орталығы салынды. == Толықтай мәлімет == Мешітте тұрақты түрде «Діни сауат ашу» курсы жұмыс істейді. Онда Құран, діни сенім, шариғат мәселелері бойынша сабақ оқытылады. Жастарға барлық жағдай жасалған. Орта және жоғары оқу орындарында оқушылармен, студенттермен кездесулер және әр түрлі семинарлар, қайырымдылық іс-шаралар өткізіліп тұрады. ==Cілтемелер== [http://sunna.kz/kz/page/view?id=37 Мешіттің ресми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160323181132/http://sunna.kz/kz/page/view?id=37 |date=2016-03-23 }} [[Санат:Нұр-Сұлтан мешіттері]] sk2wui5o5n37hntaumk0ka9ea3ypr3r 3059863 3059862 2022-08-13T09:29:01Z Ryanag 16495 /* Ашылуы */ wikitext text/x-wiki {{Тексерілмеген мақала|date=ақпан 2016}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> Елордада орналасқан «Сәдуақас қажы Ғылмани» мешіті еліміздегі тарихы тереңде жатқан мешіттердің бірі. Ақмолалық жамағат 1943-1944 жылдары Құсайын деген азаматтың екі бөлмелі шағын үйін сатып алып, жөндеп мешіт еткен. Ол Ақмола өңіріндегі ең алғашқы мешіт болатын. Бұл мешіт жергілікті мұсылмандардың имандылыққа бет бұрып, өңірде Ислам дінінің қанат жаюы жолында жарты ғасырдан астам халық игіліне пайдаланылды. Еліміз егемендік алып, сол кездегі Ақмола қаласы ел астанасы болғаннан кейін бұл өңірдің бет-бейнесінде адам айтса нанғысыз ғажайып өзгерістер болғаны белгілі. Сол өзгерістердің алғашқы легінде қаладағы ескі мешіт ауласында еңселі құлшылық ордасы бой көтерді. == Ашылуы == Бүгінде ескі мешіттің орнында тұрған Алла үйінің құрылысы 1991 жылы басталып, 1996 жылы аяқталды. Ашылу салтына Елбасымыз [[Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев]] қатысты. Сонымен «Сәдуақас қажы Ғылмани» мешіті Елордамыздағы алғаш салынған мешіт ретінде тарих бетінде қалды. Жаңа мешіттің өзіндік архитектуралық әсемдігі мұсылмандарды өзіне тартып қана қоймай, Астана қаласындағы сәулет өнерінің озық үлгілерінің біріне айналды. Жаңа мешіттің бой көтеруі Ақмола өңіріндегі Ерементау, Ақкөл, Қорғалжын секілді бірнеше ауданда мешіттердің салынуына да оң ықпалын тигізді. Алғашында Ақмола, кейінне Астана мұсылмандарының діни-рухани орталығы болып келген мешітке 2005 жылы Кеңес үкіметі тұсында 20 жыл (1952-1972) Қазақстан мұсылмандарының қазиы болған, Сарыарқа өңірінің тумасы, дін ғұламасы [[Садуақас қажы Ғылмани]] (Сәкен қалпе) аты берілді. == Көлемі == Екі қабатты мешіт құрылысы өзіндік сәулет үлгілерімен ерекшеленеді. Алыстан көз тартатын 42 метрлік мұнарасы мен үлкенді-кішілі 5 күмбезі бар. Ең үлкен күмбездің биіктігі 22,5, қалған төртеуінің биіктіктері 14,5 метр. Бірінші қабатта үлкен зал, вестибюль, Құран оқитын, неке қиятын және имам бөлмелері жайғасқан. Алла үйінің вестибюлінің ер-әйелдерге арналған екі баспалдақ арқылы екінші қабатқа көтерілуге болады. Бұдан басқа мешіт ғимараты ішінде кітапхана, сүндетке отырғызу кәбинеті, сондай-ақ мешіт қызметкерлеріне арналған шағын асхана жұмыс істейді. Имандылық ордасының айналасына 4500 шаршы метр аумаққа тас кілем, 100 ш.м жерге еден плита төселіп, 1500 ш.м. көгалдандырылған. Мешіт ғимаратының 180 ш.метрлік алдыңғы беті ақ мәрмәр таспен қапталған. Мешіт ауласына жасыл шыршалар мен қайындар отырғызылып жасыл желекпен көмкелірген. Намаз оқитын жамағаттың көбейуне байланысты жыл сайын мешітті кеңейту жұмыстары жүргізілуде. Мысалы, екінші қабатта орналасқан үлкен үш бөлмені қосып, 200 орындық намазхана, мешіт жертөлесінің бір бөлігі күрделі жөндеуден өткізіліп, 400 орындық намазхана жасалды. Қазір мешіт ішінде 1600 кісі емін-еркін намаз оқи алады. Мешіт жанынан жаңадан ер-әйелдер дәретханасы, қасапхана, дін қайреткері Сәдуақас қажы Ғылмани мұраларының көргізбе орталығы салынды. == Толықтай мәлімет == Мешітте тұрақты түрде «Діни сауат ашу» курсы жұмыс істейді. Онда Құран, діни сенім, шариғат мәселелері бойынша сабақ оқытылады. Жастарға барлық жағдай жасалған. Орта және жоғары оқу орындарында оқушылармен, студенттермен кездесулер және әр түрлі семинарлар, қайырымдылық іс-шаралар өткізіліп тұрады. ==Cілтемелер== [http://sunna.kz/kz/page/view?id=37 Мешіттің ресми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160323181132/http://sunna.kz/kz/page/view?id=37 |date=2016-03-23 }} [[Санат:Нұр-Сұлтан мешіттері]] p6rj18513qlisgp4s3tqbkfifinh3jz 3059864 3059863 2022-08-13T09:30:10Z Ryanag 16495 /* Ашылуы */ wikitext text/x-wiki {{Тексерілмеген мақала|date=ақпан 2016}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> Елордада орналасқан «Сәдуақас қажы Ғылмани» мешіті еліміздегі тарихы тереңде жатқан мешіттердің бірі. Ақмолалық жамағат 1943-1944 жылдары Құсайын деген азаматтың екі бөлмелі шағын үйін сатып алып, жөндеп мешіт еткен. Ол Ақмола өңіріндегі ең алғашқы мешіт болатын. Бұл мешіт жергілікті мұсылмандардың имандылыққа бет бұрып, өңірде Ислам дінінің қанат жаюы жолында жарты ғасырдан астам халық игіліне пайдаланылды. Еліміз егемендік алып, сол кездегі Ақмола қаласы ел астанасы болғаннан кейін бұл өңірдің бет-бейнесінде адам айтса нанғысыз ғажайып өзгерістер болғаны белгілі. Сол өзгерістердің алғашқы легінде қаладағы ескі мешіт ауласында еңселі құлшылық ордасы бой көтерді. == Ашылуы == Бүгінде ескі мешіттің орнында тұрған Алла үйінің құрылысы 1991 жылы басталып, 1996 жылы аяқталды. Ашылу салтына Елбасымыз [[Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев]] қатысты. Сонымен «Сәдуақас қажы Ғылмани» мешіті Елордамыздағы алғаш салынған мешіт ретінде тарих бетінде қалды. Жаңа мешіттің өзіндік архитектуралық әсемдігі мұсылмандарды өзіне тартып қана қоймай, Астана қаласындағы сәулет өнерінің озық үлгілерінің біріне айналды. Жаңа мешіттің бой көтеруі Ақмола өңіріндегі Ерементау, Ақкөл, Қорғалжын секілді бірнеше ауданда мешіттердің салынуына да оң ықпалын тигізді. Алғашында Ақмола, кейінне Астана мұсылмандарының діни-рухани орталығы болып келген мешітке 2005 жылы Кеңес үкіметі тұсында 20 жыл (1952-1972) Қазақстан мұсылмандарының қазиы болған, Сарыарқа өңірінің тумасы, дін ғұламасы [[Сәдуақас Ғылмани|Сәдуақас қажы Ғылмани]] (Сәкен қалпе) аты берілді. == Көлемі == Екі қабатты мешіт құрылысы өзіндік сәулет үлгілерімен ерекшеленеді. Алыстан көз тартатын 42 метрлік мұнарасы мен үлкенді-кішілі 5 күмбезі бар. Ең үлкен күмбездің биіктігі 22,5, қалған төртеуінің биіктіктері 14,5 метр. Бірінші қабатта үлкен зал, вестибюль, Құран оқитын, неке қиятын және имам бөлмелері жайғасқан. Алла үйінің вестибюлінің ер-әйелдерге арналған екі баспалдақ арқылы екінші қабатқа көтерілуге болады. Бұдан басқа мешіт ғимараты ішінде кітапхана, сүндетке отырғызу кәбинеті, сондай-ақ мешіт қызметкерлеріне арналған шағын асхана жұмыс істейді. Имандылық ордасының айналасына 4500 шаршы метр аумаққа тас кілем, 100 ш.м жерге еден плита төселіп, 1500 ш.м. көгалдандырылған. Мешіт ғимаратының 180 ш.метрлік алдыңғы беті ақ мәрмәр таспен қапталған. Мешіт ауласына жасыл шыршалар мен қайындар отырғызылып жасыл желекпен көмкелірген. Намаз оқитын жамағаттың көбейуне байланысты жыл сайын мешітті кеңейту жұмыстары жүргізілуде. Мысалы, екінші қабатта орналасқан үлкен үш бөлмені қосып, 200 орындық намазхана, мешіт жертөлесінің бір бөлігі күрделі жөндеуден өткізіліп, 400 орындық намазхана жасалды. Қазір мешіт ішінде 1600 кісі емін-еркін намаз оқи алады. Мешіт жанынан жаңадан ер-әйелдер дәретханасы, қасапхана, дін қайреткері Сәдуақас қажы Ғылмани мұраларының көргізбе орталығы салынды. == Толықтай мәлімет == Мешітте тұрақты түрде «Діни сауат ашу» курсы жұмыс істейді. Онда Құран, діни сенім, шариғат мәселелері бойынша сабақ оқытылады. Жастарға барлық жағдай жасалған. Орта және жоғары оқу орындарында оқушылармен, студенттермен кездесулер және әр түрлі семинарлар, қайырымдылық іс-шаралар өткізіліп тұрады. ==Cілтемелер== [http://sunna.kz/kz/page/view?id=37 Мешіттің ресми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160323181132/http://sunna.kz/kz/page/view?id=37 |date=2016-03-23 }} [[Санат:Нұр-Сұлтан мешіттері]] pj4cvu0reefza6ss9w067spddivviak 0 560733 3059836 2882970 2022-08-13T07:32:29Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Дереккөздер */ wikitext text/x-wiki '''Құлсары қалалық әкімдігі''' — [[Атырау облысы]], [[Жылыой ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Әкімшілік орталығы әрі құрамындағы жалғыз елді мекен — [[Құлсары]] қаласы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 51097 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы ауылдық округтері]] [[Санат:Атырау облысы қалалық әкімдіктері]] 6dhfrbwjlw36mysq86te2hbaqfm42e6 3059837 3059836 2022-08-13T07:36:16Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Құлсары қалалық әкімдігі''' — [[Атырау облысы]], [[Жылыой ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Әкімшілік орталығы әрі құрамындағы жалғыз елді мекен — [[Құлсары]] қаласы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 51097 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Жылыой ауданы ауылдық округтері]] [[Санат:Атырау облысы қалалық әкімдіктері]] 4y0g1f2i42o1d8819o9llaa93e3b5bk 0 564554 3059781 3047553 2022-08-12T20:21:55Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Ақжар ауылдық округі |Облысы = Абай облысы |Ауданы = [[Үржар ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Ақжар (Абай облысы)|Ақжар]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 1734 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Ақжар ауылдық округі}} '''Ақжар ауылдық округі''' – [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Ақжар (Абай облысы)|Ақжар]], [[Амангелді (Абай облысы)|Амангелді]], [[Қарамойыл (Үржар ауданы)|Қарамойыл]] ауылдары кіреді. Орталығы – Ақжар ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1734 адамды құрады.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Үржар ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Үржар ауданы ауылдық округтері]] 3u1x5u63i7m7xf0y04x96xg42x8y2mb 0 565071 3059725 3059499 2022-08-12T12:22:23Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көкжайық ауылдық округі |Облысы = Абай облысы |Ауданы = [[Көкпекті ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көкжайық]] |Енеді = 6 ауыл |Тұрғыны = 2075 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көкжайық ауылдық округі''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Көкжайық]], [[Ақой (Абай облысы)|Ақой]], [[Жұмыскер (Шығыс Қазақстан облысы)|''Жұмыскер'']], [[Қарағандыкөл]], [[Қарамойыл (Шығыс Қазақстан облысы)|Қарамойыл]], [[Талапкер (Шығыс Қазақстан облысы)|''Талапкер'']] ауылдары кіреді. Әкімшілік орталығы – Көкжайық ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2075 адамды құрайды.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Көкпекті ауданы ауылдық округтері]] 73bmunxu250pucm5x52cgnj380yt5bj 3059735 3059725 2022-08-12T12:34:37Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көкжайық ауылдық округі |Облысы = Абай облысы |Ауданы = [[Көкпекті ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көкжайық]] |Енеді = 6 ауыл |Тұрғыны = 2075 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көкжайық ауылдық округі''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Көкжайық]], [[Ақой (Абай облысы)|Ақой]], [[Жұмыскер (Абай облысы)|''Жұмыскер'']], [[Қарағандыкөл]], [[Қарамойыл (Шығыс Қазақстан облысы)|Қарамойыл]], [[Талапкер (Шығыс Қазақстан облысы)|''Талапкер'']] ауылдары кіреді. Әкімшілік орталығы – Көкжайық ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2075 адамды құрайды.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Көкпекті ауданы ауылдық округтері]] o9tyistpdj18cvkgm1q4ogpw3lfu6wj 3059774 3059735 2022-08-12T20:17:38Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көкжайық ауылдық округі |Облысы = Абай облысы |Ауданы = [[Көкпекті ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көкжайық]] |Енеді = 6 ауыл |Тұрғыны = 2075 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көкжайық ауылдық округі''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Көкжайық]], [[Ақой (Абай облысы)|Ақой]], [[Жұмыскер (Абай облысы)|''Жұмыскер'']], [[Қарағандыкөл]], [[Қарамойыл (Шығыс Қазақстан облысы)|Қарамойыл]], [[Талапкер (Абай облысы)|''Талапкер'']] ауылдары кіреді. Әкімшілік орталығы – Көкжайық ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2075 адамды құрайды.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Көкпекті ауданы ауылдық округтері]] i79a3sbg1modp23428kebnkot8x8ng5 3059786 3059774 2022-08-12T20:27:17Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көкжайық ауылдық округі |Облысы = Абай облысы |Ауданы = [[Көкпекті ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көкжайық]] |Енеді = 6 ауыл |Тұрғыны = 2075 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көкжайық ауылдық округі''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Көкжайық]], [[Ақой (Абай облысы)|Ақой]], [[Жұмыскер (Абай облысы)|''Жұмыскер'']], [[Қарағандыкөл]], [[Қарамойыл (Көкпекті ауданы)|Қарамойыл]], [[Талапкер (Абай облысы)|''Талапкер'']] ауылдары кіреді. Әкімшілік орталығы – Көкжайық ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2075 адамды құрайды.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Көкпекті ауданы ауылдық округтері]] ozcokxh0w1t2qoyu4pbepasx9y1gn8c 10 566238 3059710 3044216 2022-08-12T12:09:11Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Күршім ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ақбұлақ (Күршім ауданы)|Ақбұлақ]] •}} {{nobr| [[Ақжайлау (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақжайлау]] •}} {{nobr| [[Ақсуат (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақсуат]] •}} {{nobr| [[Ақши (Күршім ауданы)|Ақши]] •}} {{nobr| [[Алғабас (Күршім ауданы)|Алғабас]] •}} {{nobr| [[Алтай (Күршім ауданы)|Алтай]] •}} {{nobr| [[Аманат (Шығыс Қазақстан облысы)|Аманат]] •}} {{nobr| ''[[Ашалы]]'' •}} {{nobr| [[Балықтыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Барақ батыр ауылы|Барақ батыр]] •}} {{nobr| [[Бірлік (Күршім ауданы)|Бірлік]] •}} {{nobr| [[Боран (ауыл)|Боран]] •}} {{nobr| [[Бұғымүйіз (ауыл)|Бұғымүйіз]] •}} {{nobr| [[Былғары-Табыты]] •}} {{nobr| [[Бурабай (Күршім ауданы)|Бурабай]] •}} {{nobr| [[Діңгек (ауыл)|Діңгек]] •}} {{nobr| [[Егіндібұлақ (Шығыс Қазақстан облысы)|Егіндібұлақ]] •}} {{nobr| [[Жаңаауыл (Күршім ауданы)|Жаңаауыл]] •}} {{nobr| [[Жиделі (Шығыс Қазақстан облысы)|Жиделі]] •}} {{nobr| ''[[Жоғарғы Еловка]]'' •}} {{nobr| [[Жолнұсқау]] •}} {{nobr| [[Жылытау]] •}} {{nobr| [[Игілік (Шығыс Қазақстан облысы)|Игілік]] •}} {{nobr| [[Күнгей-Бөкенбай]] •}} {{nobr| [[Күршім]] •}} {{nobr| [[Қазақстан (Күршім ауданы)|Қазақстан]] •}} {{nobr| [[Қайнар (Күршім ауданы)|Қайнар]] •}} {{nobr| [[Қайнарлы (Шығыс Қазақстан облысы)|Қайнарлы]] •}} {{nobr| [[Қайыңды (Күршім ауданы)|Қайыңды]] •}} {{nobr| [[Қалжыр (ауыл)|Қалжыр]] •}} {{nobr| [[Қарабұлақ (Күршім ауданы)|Қарабұлақ]] •}} {{nobr| ''[[Қарағайлыбұлақ]]'' •}} {{nobr| [[Қараой (Күршім ауданы)|Қараой]] •}} {{nobr| [[Қаратоғай (Шығыс Қазақстан облысы)|Қаратоғай]] •}} {{nobr| [[Қарашілік (Шығыс Қазақстан облысы)|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қойтас (Күршім ауданы)|Қойтас]] •}} {{nobr| [[Құйған (Күршім ауданы)|Құйған]] •}} {{nobr| [[Қыстау-Күршім]] •}} {{nobr| ''[[Майтерек]]'' •}} {{nobr| [[Мальковое]] •}} {{nobr| [[Маралды (Күршім ауданы)|Маралды]] •}} {{nobr| [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]] •}} {{nobr| ''[[Матабай]]'' •}} {{nobr| [[Мойылды (Күршім ауданы)|''Мойылды'']] •}} {{nobr| [[Мөнекей]] •}} {{nobr| [[Оң жақ Қалжыр]] •}} {{nobr| [[Сарыөлең (Күршім ауданы)|Сарыөлең]] •}} {{nobr| ''[[Сарытау (Шығыс Қазақстан облысы)|Сарытау]]'' •}} {{nobr| [[Тақыр (Шығыс Қазақстан облысы)|Тақыр]] •}} {{nobr| [[Тасқайың]] •}} {{nobr| ''[[Тентек (Шығыс Қазақстан облысы)|Тентек]]'' •}} {{nobr| [[Теректібұлақ]] •}} {{nobr| [[Теріскей-Бөкенбай]] •}} {{nobr| [[Топтерек]] •}} {{nobr| [[Төсқайың]] •}} {{nobr| [[Ұрынқай]] •}} {{nobr| [[Үшбұлақ (Күршім ауданы)|Үшбұлақ]] •}} {{nobr| [[Шағанатты]] •}} {{nobr| [[Шеңгелді (Күршім ауданы)|Шеңгелді]] •}} {{nobr| [[Шердіаяқ]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Шығыс Қазақстан облысы|Күршім ауданы]] </noinclude> puu1tfjgkcmn3rprxrykmp7b3ce469l 0 566651 3059708 2859732 2022-08-12T12:08:22Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Тентек (Күршім ауданы)]] бетін [[Тентек (Шығыс Қазақстан облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тентек |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =28|lat_sec = 47 |lon_deg =85|lon_min =40|lon_sec =48 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Күршім ауданы |кестедегі аудан = Күршім ауданы{{!}}Күршім |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Марқакөл ауылдық округі{{!}}Марқакөл |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =64 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тентек}} '''Тентек''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Күршім ауданы]], [[Марқакөл ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2019 жыл|2019]] жылы таратылған<ref>[http://ernur.kz/kazakstan/shyghys-kazakstan-oblysynda-10-auyl-taratyldy Шығыс Қазақстан облысында 10 ауыл таратылды]</ref>. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Күршім]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 147 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 106 адам (51 ер адам және 55 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 64 адамды (37 ер адам және 27 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Күршім ауданы елді мекендері}} [[Санат:Күршім ауданының таратылған елді мекендері]] jpk4xlwvfjwdyecy56s8r8jgumknm8h 0 566653 3059711 2859714 2022-08-12T12:09:57Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Марқакөл ауылдық округі |Облысы = Шығыс Қазақстан облысы |Ауданы = [[Күршім ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]] |Енеді = 7 ауыл |Тұрғыны = 5124 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Марқакөл ауылдық округі''' – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Күршім ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]], [[Ақжайлау (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақжайлау]], ''[[Ашалы]]'', [[Былғары-Табыты]], [[Қарашілік (Шығыс Қазақстан облысы)|Қарашілік]], [[Қараой (Күршім ауданы)|Қараой]], [[Қайнарлы (Шығыс Қазақстан облысы)|Қайнарлы]], ''[[Матабай]]'', [[Мойылды (Күршім ауданы)|''Мойылды'']], [[Тентек (Шығыс Қазақстан облысы)|''Тентек'']] ауылдары кіреді. Орталығы – Марқакөл ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 5124 адамды құрады.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Күршім ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Күршім ауданы ауылдық округтері]] ii2876419emt2wspa85sk5u83epxj9k 10 566692 3059741 3059571 2022-08-12T12:59:22Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ажа (ауыл)|Ажа]] •}} {{nobr| [[Ақой (Абай облысы)|Ақой]] •}} {{nobr| [[Ақсу (Абай облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Ақтас (Көкпекті ауданы)|Ақтас]] •}} {{nobr| [[Биғаш (Абай облысы)|Биғаш]] •}} {{nobr| ''[[Дәулетбай (Абай облысы)|Дәулетбай]]'' •}} {{nobr| [[Егінбұлақ (Көкпекті ауданы)|Егінбұлақ]] •}} {{nobr| [[Жалсары]] •}} {{nobr| [[Жұмыскер (Абай облысы)|''Жұмыскер'']] •}} {{nobr| [[Каменка (Абай облысы)|''Каменка'']] •}} {{nobr| [[Комсомол (Абай облысы)|''Комсомол'']] •}} {{nobr| [[Көкжайық]] •}} {{nobr| [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] •}} {{nobr| [[Кіші Бөкен (ауыл)|''Кіші Бөкен'']] •}} {{nobr| [[Қайнар (Көкпекті ауданы)|Қайнар]] •}} {{nobr| [[Қарағандыкөл]] •}} {{nobr| [[Қарғалы (Абай облысы)|''Қарғалы'']] •}} {{nobr| [[Қызылжұлдыз (Көкпекті ауданы)|''Қызылжұлдыз'']] •}} {{nobr| [[Мамай (Абай облысы)|Мамай]] •}} {{nobr| [[Мелитополь (Абай облысы)|Мелитополь]] •}} {{nobr| [[Нұра (Абай облысы)|Нұра]] •}} {{nobr| [[Өрнек (Абай облысы)|''Өрнек'']] •}} {{nobr| [[Преображенка (Абай облысы)|Преображенка]] •}} {{nobr| ''[[Самық]]'' •}} {{nobr| ''[[Сарышығанақ (Абай облысы)|Сарышығанақ]]'' •}} {{nobr| [[Сүлеймен (ауыл)|Сүлеймен]] •}} {{nobr| [[Тассай (Абай облысы)|Тассай]] •}} {{nobr| [[Тентек (Абай облысы)|''Тентек'']] •}} {{nobr| [[Теректі (Абай облысы)|Теректі]] •}} {{nobr| [[Толағай (ауыл)|Толағай]] •}} {{nobr| [[Ұзынбұлақ (Абай облысы)|Ұзынбұлақ]] •}} {{nobr| [[Үкіліқыз]] •}} {{nobr| [[Үлгілі Малшы]] •}} {{nobr| [[Үлкен Бөкен]] •}} {{nobr| [[Үшкөмей (Абай облысы)|Үшкөмей]] •}} {{nobr| [[Черноярка (Абай облысы)|Черноярка]] •}} {{nobr| [[Шәріптоғай]] •}} {{nobr| [[Шұғылбай]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Абай облысы|Көкпекті ауданы]] </noinclude> oiid5tx6qha22i0ffjav48y3iy2gn0j 3059787 3059741 2022-08-12T20:30:27Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ажа (ауыл)|Ажа]] •}} {{nobr| [[Ақой (Абай облысы)|Ақой]] •}} {{nobr| [[Ақсу (Абай облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Ақтас (Көкпекті ауданы)|Ақтас]] •}} {{nobr| [[Биғаш (Абай облысы)|Биғаш]] •}} {{nobr| ''[[Дәулетбай (Абай облысы)|Дәулетбай]]'' •}} {{nobr| [[Егінбұлақ (Көкпекті ауданы)|Егінбұлақ]] •}} {{nobr| [[Жалсары]] •}} {{nobr| [[Жұмыскер (Абай облысы)|''Жұмыскер'']] •}} {{nobr| [[Каменка (Абай облысы)|''Каменка'']] •}} {{nobr| [[Комсомол (Абай облысы)|''Комсомол'']] •}} {{nobr| [[Көкжайық]] •}} {{nobr| [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] •}} {{nobr| [[Кіші Бөкен (ауыл)|''Кіші Бөкен'']] •}} {{nobr| [[Қайнар (Көкпекті ауданы)|Қайнар]] •}} {{nobr| [[Қарағандыкөл]] •}} {{nobr| [[Қарамойыл (Көкпекті ауданы)|Қарамойыл]] •}} {{nobr| [[Қарғалы (Абай облысы)|''Қарғалы'']] •}} {{nobr| [[Қызылжұлдыз (Көкпекті ауданы)|''Қызылжұлдыз'']] •}} {{nobr| [[Мамай (Абай облысы)|Мамай]] •}} {{nobr| [[Мелитополь (Абай облысы)|Мелитополь]] •}} {{nobr| [[Нұра (Абай облысы)|Нұра]] •}} {{nobr| [[Өрнек (Абай облысы)|''Өрнек'']] •}} {{nobr| [[Преображенка (Абай облысы)|Преображенка]] •}} {{nobr| ''[[Самық]]'' •}} {{nobr| ''[[Сарышығанақ (Абай облысы)|Сарышығанақ]]'' •}} {{nobr| [[Сүлеймен (ауыл)|Сүлеймен]] •}} {{nobr| [[Талапкер (Абай облысы)|''Талапкер'']] •}} {{nobr| [[Тассай (Абай облысы)|Тассай]] •}} {{nobr| [[Тентек (Абай облысы)|''Тентек'']] •}} {{nobr| [[Теректі (Абай облысы)|Теректі]] •}} {{nobr| [[Толағай (ауыл)|Толағай]] •}} {{nobr| [[Ұзынбұлақ (Абай облысы)|Ұзынбұлақ]] •}} {{nobr| [[Үкіліқыз]] •}} {{nobr| [[Үлгілі Малшы]] •}} {{nobr| [[Үлкен Бөкен]] •}} {{nobr| [[Үшкөмей (Абай облысы)|Үшкөмей]] •}} {{nobr| [[Черноярка (Абай облысы)|Черноярка]] •}} {{nobr| [[Шәріптоғай]] •}} {{nobr| [[Шұғылбай]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Абай облысы|Көкпекті ауданы]] </noinclude> fiaj3i4tzf1sa07hqmez9sq9wxgmcin 0 566719 3059795 3057275 2022-08-12T20:52:52Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көкжота |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =49|lat_sec =47 |lon_deg =83|lon_min = 17|lon_sec =26 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Бастаушы ауылдық округі{{!}}Бастаушы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =362 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Көкжота''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Бастаушы ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 20 км жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 516 адам (255 ер адам және 261 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 362 адамды (179 ер адам және 183 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] 1wq7raotpuofrn7x2t3rzpnckrohb2i 0 566729 3059791 3059702 2022-08-12T20:42:10Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ақтас |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =51|lat_sec =31 |lon_deg =82|lon_min = 27|lon_sec =26 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Үлкен Бөкен ауылдық округі{{!}}Үлкен Бөкен |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =151 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақтас}} '''Ақтас''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Үлкен Бөкен ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 13 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 261 адам (136 ер адам және 125 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 151 адамды (83 ер адам және 68 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] 1sp36t4n6gy455448959qs6ftln0aj6 0 566731 3059712 3059703 2022-08-12T12:10:55Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Тентек (Самар ауданы)]] бетін [[Тентек (Абай облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тентек |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =55 |lon_deg =82|lon_min = 46|lon_sec =38 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Үлкен Бөкен ауылдық округі{{!}}Үлкен Бөкен |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =11 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тентек}} '''Тентек''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Үлкен Бөкен ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2009 жыл]]ы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 51 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 11 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданының таратылған елді мекендері]] ij83mw8s4pcw2jr5r9wtd95aqzeukom 3059716 3059712 2022-08-12T12:13:00Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тентек |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =55 |lon_deg =82|lon_min = 46|lon_sec =38 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Үлкен Бөкен ауылдық округі{{!}}Үлкен Бөкен |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =11 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тентек}} '''Тентек''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Үлкен Бөкен ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2009 жыл]]ы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 51 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 11 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданының таратылған елді мекендері]] m6cy9uvjgakp00h2fu89gmwqq0ifn92 3059790 3059716 2022-08-12T20:40:41Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тентек |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =55 |lon_deg =82|lon_min = 46|lon_sec =38 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Үлкен Бөкен ауылдық округі{{!}}Үлкен Бөкен |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =11 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тентек}} '''Тентек''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Үлкен Бөкен ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2009 жыл]]ы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан шығысқа қарай 44 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 11 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданының таратылған елді мекендері]] a7bzxo736fl1pahu9ftvxw7v3ig5svi 0 566734 3059721 3047107 2022-08-12T12:20:50Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ақой |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =43|lat_sec =01 |lon_deg =82|lon_min = 42|lon_sec =13 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =282 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақой}} '''Ақой''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 57 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 396 адам (203 ер адам және 193 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 282 адамды (132 ер адам және 150 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] he0fouh7f4kvinfz86jv0u9aqxceiao 3059723 3059721 2022-08-12T12:21:45Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Ақой (Шығыс Қазақстан облысы)]] бетін [[Ақой (Абай облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ақой |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =43|lat_sec =01 |lon_deg =82|lon_min = 42|lon_sec =13 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =282 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақой}} '''Ақой''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 57 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 396 адам (203 ер адам және 193 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 282 адамды (132 ер адам және 150 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] he0fouh7f4kvinfz86jv0u9aqxceiao 3059726 3059723 2022-08-12T12:24:09Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ақой |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =43|lat_sec =01 |lon_deg =82|lon_min = 42|lon_sec =13 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =282 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақой}} '''Ақой''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 32 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 396 адам (203 ер адам және 193 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 282 адамды (132 ер адам және 150 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] 9a91bzogtfg1pmcd1ra4zih3atcfksd 3059727 3059726 2022-08-12T12:24:33Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Дереккөздер */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ақой |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =43|lat_sec =01 |lon_deg =82|lon_min = 42|lon_sec =13 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =282 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақой}} '''Ақой''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 32 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 396 адам (203 ер адам және 193 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 282 адамды (132 ер адам және 150 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] jy9iw8q1cznv219cis6amfbhwh9hqen 0 566741 3059739 3056246 2022-08-12T12:42:29Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарамойыл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =26 |lon_deg =82|lon_min = 41|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =286 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қарамойыл}} '''Қарамойыл''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 57 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 310 адам (152 ер адам және 158 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 286 адамды (152 ер адам және 134 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] t3o91lj6hebar38dqr4uvoqmgnmtl04 3059775 3059739 2022-08-12T20:19:03Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарамойыл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =26 |lon_deg =82|lon_min = 41|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =286 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қарамойыл}} '''Қарамойыл''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 57 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 310 адам (152 ер адам және 158 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 286 адамды (152 ер адам және 134 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] 7oa34wjtez8588cedgcl5o1xdajqi30 3059782 3059775 2022-08-12T20:25:18Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарамойыл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =26 |lon_deg =82|lon_min = 41|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =286 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қарамойыл}} '''Қарамойыл''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Абай]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 29 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 310 адам (152 ер адам және 158 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 286 адамды (152 ер адам және 134 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] 5wza1y41xw2yqppd71zs8jgsvsg3sds 3059783 3059782 2022-08-12T20:25:31Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарамойыл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =26 |lon_deg =82|lon_min = 41|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =286 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қарамойыл}} '''Қарамойыл''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 29 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 310 адам (152 ер адам және 158 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 286 адамды (152 ер адам және 134 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] esxsp39l6l145felofiw4vw64bdblma 3059784 3059783 2022-08-12T20:26:01Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қарамойыл (Шығыс Қазақстан облысы)]] бетін [[Қарамойыл (Көкпекті ауданы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарамойыл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =44|lat_sec =26 |lon_deg =82|lon_min = 41|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =286 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қарамойыл}} '''Қарамойыл''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 29 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 310 адам (152 ер адам және 158 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 286 адамды (152 ер адам және 134 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] esxsp39l6l145felofiw4vw64bdblma 0 566742 3059742 3047115 2022-08-12T13:01:47Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Талапкер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =37|lat_sec =59 |lon_deg =82|lon_min = 54|lon_sec =23 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =21 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Талапкер}} '''Талапкер''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, 2009 жылы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 52 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 21 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданының таратылған елді мекендері]] kwouo73k4guizn98yihzfukh5085ejf 3059743 3059742 2022-08-12T13:02:10Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Талапкер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =37|lat_sec =59 |lon_deg =82|lon_min = 54|lon_sec =23 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =21 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Талапкер}} '''Талапкер''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, 2009 жылы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 52 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 21 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданының таратылған елді мекендері]] 4y8xwatgb7xgs9zkzv2yk1j6iaubkum 3059772 3059743 2022-08-12T20:17:14Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Талапкер (Шығыс Қазақстан облысы)]] бетін [[Талапкер (Абай облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Талапкер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =37|lat_sec =59 |lon_deg =82|lon_min = 54|lon_sec =23 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =21 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Талапкер}} '''Талапкер''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, 2009 жылы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 52 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 21 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданының таратылған елді мекендері]] 4y8xwatgb7xgs9zkzv2yk1j6iaubkum 3059792 3059772 2022-08-12T20:44:13Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Талапкер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =37|lat_sec =59 |lon_deg =82|lon_min = 54|lon_sec =23 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =21 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Талапкер}} '''Талапкер''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, 2009 жылы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 64 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 21 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданының таратылған елді мекендері]] knt0zi3zcsv8gps03alvalk717msj82 0 566750 3059733 3059492 2022-08-12T12:33:39Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Жұмыскер (Шығыс Қазақстан облысы)]] бетін [[Жұмыскер (Абай облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Жұмыскер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =38|lat_sec =39 |lon_deg =82|lon_min = 50|lon_sec =54 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =20 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Жұмыскер}} '''Жұмыскер''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2009 жыл]]ы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 55 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 20 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданының таратылған елді мекендері]] j5ya49mm97q6bfmp2d63kf1bwejlhti 3059736 3059733 2022-08-12T12:35:35Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Жұмыскер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =38|lat_sec =39 |lon_deg =82|lon_min = 50|lon_sec =54 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =20 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Жұмыскер}} '''Жұмыскер''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2009 жыл]]ы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 55 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 20 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданының таратылған елді мекендері]] 2bhox3548rxierwm6iowncp1h53qe0i 3059737 3059736 2022-08-12T12:36:05Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Жұмыскер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =38|lat_sec =39 |lon_deg =82|lon_min = 50|lon_sec =54 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =20 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Жұмыскер}} '''Жұмыскер''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2009 жыл]]ы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 55 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 20 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданының таратылған елді мекендері]] itlt28x6yfael5l6zp0hbvkaz9reju1 3059738 3059737 2022-08-12T12:37:24Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Жұмыскер |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =38|lat_sec =39 |lon_deg =82|lon_min = 50|lon_sec =54 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =20 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Жұмыскер}} '''Жұмыскер''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамында болған ауыл, [[2009 жыл]]ы таратылған. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 63 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 20 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданының таратылған елді мекендері]] 84z2qvsoiujyco2pypt888g4cdq607f 0 566822 3059796 3047095 2022-08-12T20:53:22Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Аққала |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =51|lat_sec =32 |lon_deg =82|lon_min =58|lon_sec =29 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Аққала ауылдық округі{{!}}Аққала |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Белое'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =961 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Аққала (айрық)}} '''Аққала''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]]ндағы ауыл, [[Аққала ауылдық округі]] орталығы. Ауыл [[2017 жыл]]ға дейін "Белое" деп аталды. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 32 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 1136 адам (565 ер адам және 571 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 961 адамды (486 ер адам және 475 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] 240hc0x28vgtnxc9m716b3zsd2479rc 0 566823 3059803 3047097 2022-08-12T20:56:14Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Жаңажол |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =50|lat_sec =23 |lon_deg =83|lon_min= 02|lon_sec =14 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Аққала ауылдық округі{{!}}Аққала |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =207 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Жаңажол}} '''Жаңажол''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Аққала ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 30 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 331 адам (162 ер адам және 169 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 207 адамды (102 ер адам және 105 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] 6dl85j16u2814ys6pxazz0g4v88zfta 0 566824 3059802 3056266 2022-08-12T20:55:52Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қараөткел |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =39|lat_sec =23 |lon_deg =83|lon_min= 07|lon_sec =18 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Аққала ауылдық округі{{!}}Аққала |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =202 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қараөткел}} '''Қараөткел''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Аққала ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 42 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 390 адам (205 ер адам және 185 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 202 адамды (103 ер адам және 99 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] ja5rj3g0rofo72tupb2ciqbcy45w7nt 0 566825 3059801 3056277 2022-08-12T20:55:29Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қойтас |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =46|lat_sec =55 |lon_deg =82|lon_min= 50|lon_sec =04 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Аққала ауылдық округі{{!}}Аққала |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =190 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қойтас (айрық)}} '''Қойтас''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Аққала ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 46 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 268 адам (139 ер адам және 129 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 190 адамды (97 ер адам және 93 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] cs5vm3xzbbuetlc6rbxm078arj7ji9z 0 566826 3059800 3057040 2022-08-12T20:55:08Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Жұмба |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =49 |lat_min =00|lat_sec =32 |lon_deg =82|lon_min= 48|lon_sec =10 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Мариногор ауылдық округі{{!}}Мариногор |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =360 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Жұмба''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Мариногор ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан батысқа қарай 40 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 559 адам (283 ер адам және 276 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 360 адамды (189 ер адам және 171 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] 6mhv8l6tdnlkhcy8fz3vix2wehmvz38 0 566827 3059799 3057427 2022-08-12T20:54:45Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Мойылды |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =55|lat_sec =58 |lon_deg =83|lon_min= 09|lon_sec =44 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Мариногор ауылдық округі{{!}}Мариногор |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Московка'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =232 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Мойылды}} '''Мойылды''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Мариногор ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 16 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 317 адам (159 ер адам және 158 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 232 адамды (120 ер адам және 112 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] 74gwloj0gswj24m1w56jso3dl1w4n5t 0 566840 3059798 3057276 2022-08-12T20:54:18Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көкжыра |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =55|lat_sec =34 |lon_deg =83|lon_min= 23|lon_sec =02 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Құлынжон ауылдық округі{{!}}Құлынжон |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =716 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көкжыра}} '''Көкжыра''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]], [[Құлынжон ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстікке қарай 8 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 1006 адам (503 ер адам және 503 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 716 адамды (351 ер адам және 365 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] 08wubnz3md561g70pgd7idp76vdinj1 0 566841 3059797 3056313 2022-08-12T20:53:48Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Құлынжон |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =53|lat_sec =07 |lon_deg =83|lon_min= 20|lon_sec =05 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Шығыс Қазақстан облысы{{!}}Шығыс Қазақстан |ауданы = Самар ауданы |кестедегі аудан = Самар ауданы{{!}}Самар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Құлынжон ауылдық округі{{!}}Құлынжон |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Казнаковка'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =823 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Құлынжон''' — [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]]ндағы ауыл, [[Құлынжон ауылдық округі]] орталығы. [[2013 жыл]]ға дейін "Казнаковка" деп аталды. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылынан оңтүстікке қарай 13 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 1052 адам (513 ер адам және 539 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 823 адамды (401 ер адам және 422 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] l1qluolok9hnet1nquw9g1cc1z2p8lg 0 566858 3059728 3056257 2022-08-12T12:28:02Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарағандыкөл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =28|lat_sec =16 |lon_deg =82|lon_min = 56|lon_sec =57 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =406 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарағандыкөл''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 66 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 894 адам (474 ер адам және 420 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 406 адамды (216 ер адам және 190 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы елді мекендері]] neswhdrgbkkz3icui29qsa8yydmirda 3059729 3059728 2022-08-12T12:28:21Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарағандыкөл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =28|lat_sec =16 |lon_deg =82|lon_min = 56|lon_sec =57 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =406 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарағандыкөл''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 66 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 894 адам (474 ер адам және 420 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 406 адамды (216 ер адам және 190 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] c2xopkw5siz5iq3ebqazyaarsz2eauc 3059730 3059729 2022-08-12T12:29:29Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарағандыкөл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =28|lat_sec =16 |lon_deg =82|lon_min = 56|lon_sec =57 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Көкпекті ауданы |кестедегі аудан = Көкпекті ауданы{{!}}Көкпекті |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көкжайық ауылдық округі{{!}}Көкжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =406 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарағандыкөл''' — [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]], [[Көкжайық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Көкпекті (Абай облысы)|Көкпекті]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 65 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 894 адам (474 ер адам және 420 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 406 адамды (216 ер адам және 190 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513004943/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-05-13 }}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Көкпекті ауданы елді мекендері}} [[Санат:Көкпекті ауданы елді мекендері]] e2ajuul5jww60gkrm4ptsc9jsdmx36h 10 567757 3059780 3059470 2022-08-12T20:21:17Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Айтбай ауылы (Абай облысы)|Айтбай]] •}} {{nobr| [[Ақжар (Абай облысы)|Ақжар]] •}} {{nobr| [[Ақшоқы (Үржар ауданы)|Ақшоқы]] •}} {{nobr| [[Алтыншоқы (ауыл)|Алтыншоқы]] •}} {{nobr| [[Амангелді (Абай облысы)|Амангелді]] •}} {{nobr| [[Барқытбел]] •}} {{nobr| [[Барлық-Арасан (ауыл)|Барлық-Арасан]] •}} {{nobr| [[Батпақты (Абай облысы)|Батпақты]] •}} {{nobr| [[Бақты (Абай облысы)|Бақты]] •}} {{nobr| [[Бекет (Абай облысы)|Бекет]] •}} {{nobr| [[Бестерек (Абай облысы)|Бестерек]] •}} {{nobr| [[Благодатное (Абай облысы)|Благодатное]] •}} {{nobr| [[Бургон]] •}} {{nobr| [[Бұғыбай (ауыл)|Бұғыбай]] •}} {{nobr| [[Егінсу (Абай облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Елтай (Абай облысы)|Елтай]] •}} {{nobr| [[Жанай]] •}} {{nobr| [[Жаңатілек (Абай облысы)|Жаңатілек]] •}} {{nobr| [[Жоғарғы Егінсу]] •}} {{nobr| [[Келдемұрат]] •}} {{nobr| [[Көкөзек (Абай облысы)|Көкөзек]] •}} {{nobr| [[Көктерек (Абай облысы)|Көктерек]] •}} {{nobr| [[Көктал (Абай облысы)|Көктал]] •}} {{nobr| [[Көлденең]] •}} {{nobr| [[Қабанбай (Бестерек ауылдық округі)|Қабанбай]] (Бестерек а.о.) •}} {{nobr| [[Қабанбай (Қабанбай ауылдық округі)|Қабанбай]] (Қабанбай а.о.) •}} {{nobr| [[Қазымбет]] •}} {{nobr| [[Қайыңды (Абай облысы)|Қайыңды]] •}} {{nobr| [[Қарабұйрат]] •}} {{nobr| [[Қарабұлақ (Үржар ауданы)|Қарабұлақ]] •}} {{nobr| [[Қарабұта]] •}} {{nobr| [[Қаракөл (Үржар ауданы)|Қаракөл]] •}} {{nobr| [[Қарамойыл (Үржар ауданы)|Қарамойыл]] •}} {{nobr| [[Қаратал (Абай облысы)|Қаратал]] •}} {{nobr| [[Қаратұма (Абай облысы)|Қаратұма]] •}} {{nobr| [[Қызылбұлақ (Абай облысы)|Қызылбұлақ]] •}} {{nobr| [[Қызыл Жұлдыз (Үржар ауданы)|Қызыл Жұлдыз]] •}} {{nobr| [[Қызылту (Абай облысы)|Қызылту]] •}} {{nobr| [[Лайбұлақ]] •}} {{nobr| [[Мақаншы]] •}} {{nobr| [[Малақ]] •}} {{nobr| [[Науалы]] •}} {{nobr| [[Некрасовка (Абай облысы)|Некрасовка]] •}} {{nobr| [[Подгорное (Абай облысы)|Подгорное]] •}} {{nobr| [[Сағат (ауыл)|Сағат]] •}} {{nobr| [[Сарытерек (Абай облысы)|Сарытерек]] •}} {{nobr| [[Сегізбай]] •}} {{nobr| [[Тасарық (Абай облысы)|Тасарық]] •}} {{nobr| [[Таскескен (Абай облысы)|Таскескен]] •}} {{nobr| [[Текебұлақ]] •}} {{nobr| [[Үржар (ауыл)|Үржар]] •}} {{nobr| [[Үшбұлақ (Абай облысы)|Үшбұлақ]] •}} {{nobr| [[Ферма 1 Абай]] •}} {{nobr| [[Ферма 3 (Абай облысы)|Ферма 3]] •}} {{nobr| [[Шолпан (ауыл)|Шолпан]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Абай облысы|Үржар ауданы]] </noinclude> qhiibz7iidh81wo2mv3ouqp92xelhwf 0 567762 3059778 3046787 2022-08-12T20:20:38Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қарамойыл (Абай облысы)]] бетін [[Қарамойыл (Үржар ауданы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қарамойыл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =06|lat_sec = 10 |lon_deg =81|lon_min = 32|lon_sec =39 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Абай облысы |кестедегі облыс = Абай облысы{{!}}Абай |ауданы = Үржар ауданы |кестедегі аудан = Үржар ауданы{{!}}Үржар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Ақжар ауылдық округі (Абай облысы){{!}}Ақжар |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 167 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қарамойыл}} '''Қарамойыл''' — [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]], [[Ақжар ауылдық округі (Абай облысы)|Ақжар ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Үржар (ауыл)|Үржар]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы жергілікті тұрғындар саны 194 адам (101 ер адам және 93 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 167 адамды (85 ер адам және 82 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Үржар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Үржар ауданы елді мекендері]] jsoidth6xwk3qtd5x9dx1cvcki7z45w 0 577069 3059833 2869264 2022-08-13T07:28:53Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Арқалық қалалық әкімдігі''' — [[Қостанай облысы]]ның оңтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бірлік. == Әкімшілік құрамы == Аумағындағы 13 ауылдық округте 19 елді мекен (18 ауыл, 1 қала) бар: * [[Аңғар ауылдық округі]] * [[Ашутасты ауылдық округі]] * [[Восточный ауылдық округі (Арқалық қаласы)|Восточный ауылдық округі]] * [[Екідің ауылдық әкімдігі]] * [[Жалғызтал ауылдық округі]] * [[Жаңақала ауылдық округі (Қостанай облысы)|Жаңақала ауылдық округі]] * [[Көктау ауылдық округі (Қостанай облысы)|Көктау ауылдық округі]] * [[Қайыңды ауылдық округі (Қостанай облысы)|Қайыңды ауылдық округі]] * [[Молодежный ауылдық округі (Қостанай облысы)|Молодежный ауылдық округі]] * [[Родина ауылдық округі (Қостанай облысы)|Родина ауылдық округі]] * [[Үштөбе ауылдық округі (Қостанай облысы)|Үштөбе ауылдық округі]] * [[Фурманов ауылдық округі (Қостанай облысы)|Фурманов ауылдық округі]] * [[Целинный ауылдық әкімдігі]] Әкімшілік орталығы – [[Арқалық (қала)|Арқалық]] қаласы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша әкімдіктегі халық саны 40803 адамды құрады.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Арқалық]] [[Санат:Қостанай облысы ауылдық округтері]] [[Санат:Қостанай облысы қалалық әкімдіктері]] osioq36mhy1bjq0hx0izm2z2zemzc7t 0 579806 3059740 3059595 2022-08-12T12:56:49Z Ерқанат Рыскулбеков 70798 Фильмдер тізімі wikitext text/x-wiki {{Кинематограф |есімі =Александр Скарсгорд |шынайы есімі ={{lang-sv|Alexander Skarsgård}} |сурет =Alexander Skarsgard (29485267411) (cropped).jpg |сурет ені = |сурет атауы =Скарсгорд 2016 жылы |туған кездегі есімі =Александр Йохан Ялмар Скарсгорд |туған күні =25.08.1976 |туған жері ={{туғанжері|Стокгольм|Стокгольмде}}, [[Швеция]] |қайтыс болған күні = |қайтыс болған жері = |мамандығы ={{актер|XX ғасыр|XXI ғасыр}} |азаматтығы ={{Байрақ|Швеция}} |белсенді жылдары =1984—қазіргі күн |бағыты = |киностудия = |марапаттары =[[Алтын глобус]] (2018) |imdb_id =0002907 |сайты = |ортаққор =Alexander Skarsgård }} '''Александр Йохан Ялмар Скарсгорд''', дұрысы&nbsp;— '''Скашгод''' ({{lang-sv|Alexander Johan Hjalmar Skarsgård}} {{IPA|ˈskɑːʂɡoːɖ}}; [[25 тамыз]] [[1976 жыл|1976]], [[Стокгольм]], [[Швеция]]) — [[шведтер|швед]] [[актер]]і, режиссері және сценаристі. == Өмірбаян == Александр Скарсгорд 1976 жылы 25 тамызда, [[Стокгольм|Стокгольмде]] дүниеге келген. Оның анасы Мю Гюнтер (My Guenther) - дәрігер, ал әкесі Стеллан Скарсгорд - танымал швециялық актер. Александр Скарсгордта төрт інісі бар - Густаф (1980), [[Билл Скарсгорд|Билл]] (1990) - актерлер, Сэм (1982), Вальтер (1995), қарындасы Эия (1992), екі қандас інілері - Оссиан (2009) және Кольбейн (2012). Киноге түсуді Александр 8 жасынан бастаған. Оның бірінші жұмысы "Оке және оның әлемі" болған. 1989 жылы осындай танымал өмір оған жарамайтының түсінді. Өте жас кезінде оған папараццияның және басқа адамдардың назары ұнаған жоқ, сондықтан ол Стокгольмда [[Сәулет|архитектураны]] оқысы келген. Осы кезде ол өз актерлік мансабын тоқтатты. Жылдар өте Скарсгорд политология бағытындағы колледге түсті. 19 жасында ол жедел Швецияның әскери-теңіз күштерінде жедел қызметке барды. Осы жерде ол 15 ай жаға артиллерияның антитеррористік бөлшегінде қызмет етті. Қызметте Александр актерлік жұмыспен айналасуды шешті. 1996 жылы ол Ұлыбританиның Лидс қаласына аттанды. Онда ол Лидстің Қалалық университетінде, ағылшын тілін зерттеу бағытында оқи бастады. 1997 жылы [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]]-қа, [[Нью-Йорк]]ке көшіп келді. «Мэримаунт Манхэттан» колледжінде актерлік шеберлік курстарына қатысты. Алты айдан кейін романтикалық қарым-қатынастар актерді туған жеріне қайтарады, алайда кейін қарым-қатынастар тоқтатылады. Осылайша, Александр [[Швеция]]да қалып, кино және телевидениеде рөлдерді ойнайды. 2009 жылдан бастап америкалық актриса және модель Кейт Босуортпен қарым-қатынасты бастайды, алайда 2011 жылы актерлер айырылысқанын айтады. 2011 жылы 20 сәуірде ол Лидс университетінде оқуын бітіреді және өнер докторы жәрежесін алады. Қазіргі кезде британдық тележүргізуші және модель Алекса Чангпен қарым-қатынаста. == Фильмдер тізімі == ===== Актер ===== {| class="wikitable" width="90%" |- !Жыл ! |||Қазақ тіліндегі атауы||Түпнұсқа атауы||Рөл |- |1984 | || || Åke och hans värld || ''Kalle Nubb'' |- |1987 | || || Idag röd || ''Fred, pojken'' |- |1989 | || || Hunden som log || ''Jojjo'' |- |rowspan="2" |1999 | || || Vita lögner || ''Marcus Englund'' |- | | || Happy End || ''Bamse Viktorsson'' |- |rowspan="7" |2000 | || || D-dag&nbsp;— Lise || ''Lise’s papsøn'' |- | | || D-dag || ''Lise’s papsøn'' |- | | || Dykaren || ''Ingmar'' |- | | || Judith || ''Ante Lindström'' |- | | || Järngänget || ''Anders'' |- | | || Vingar av glas || ''Johan'' |- | | || Hundtricket || ''Micke'' |- |rowspan="3" |2001 | || || Drakarna över Helsingfors || ''Robin Åström'' |- | | || Zoolander || ''Meekus'' |- | ||| D-dag&nbsp;— Den færdige film || ''Lise’s papsøn'' |- |2002 | || || Hundtricket || ''Micke'' |- |2004 | || || Hjärtslag || ''Piloten'' |- |rowspan="4"|2005 | || || Som man bäddar… || ''Nisse'' |- | | || Revelations || ''Gunnar Eklind'' |- | | || The Last Drop || ''Lt Jürgen Voller'' |- | | || Om Sara || ''Калле'' |- |rowspan="4"|2006 | || || Never Be Mine || ''Christopher'' |- | | || Kill Your Darlings || ''Geert'' |- | | || Cuppen || ''Micke'' |- | | || Exit || ''Фабиан фон Клеркин/Fabian von Klerking'' |- |rowspan="2"|2007 | || || Leende guldbruna ögon || ''Boogey Knights Sångare'' |- | | || Järnets änglar || ''Stefan'' |- |2008 | || || Generation Kill || ''сержант Брэд «Айсман» Колберт'' |- |2008—2014 | || || True blood || ''Эрик Нортман'' |- |rowspan="3"|2009 | || || Paparazzi || ''The Boyfriend'' |- | | || Metropia || ''Стефан Юнг, дауысы'' |- | | || Beyond the Pole || ''Terje'' |- |rowspan="4"| 2010 | || || 13 || ''Джек'' |- | | || A Drop of True Blood || ''Эрик Нортман'' |- | | || Muumi ja punainen pyrstötähti || '' Moomintroll, дауыс'' |- | | || Puss || ''Alex'' |- |rowspan="2"|2011 | || || Straw Dogs || ''Чарли Веннер'' |- | | || Melancholia || ''Майкл'' |- |rowspan="3"| 2012 | || || Battleship || ''Стоун Хоппер'' |- | | || What Maisie Knew || ''Линкольн'' |- | | || Disconnect || ''Дерек Халл'' |- |2013 | || || The East || ''Бенджи'' |- |2014 | || || The Giver || ''Джонастың әкесі'' |- |rowspan="2"| 2015 | || || Hidden || ''Рэй'' |- | | || The Diary of a Teenage Girl || ''Монро'' |- |rowspan="3"| 2016 | || ||Zoolander 2|| ''Адам'' |- | | Тарзан. Аңыз||The Legend of Tarzan|| ''Тарзан'' |- | | ||War on Everyone|| ''Терри Монро'' |- |2017 — 2019 |с | Үлкен кіші өтірік||Big Little Lies|| ''Перри Райт'' |- |2018 |ф |Қараңғылықты ұста |''Hold the Dark'' | |- |2018 |ф | Мылқау||Mute|| ''Лео Байлер'' |- |2018 |<small>с</small> |Кішкентай барабаншы |''The Little Drummer Girl'' |<abbr>Гади Беккер</abbr> |- | rowspan="" |2018 |<small>ф</small> |«Колибри» операциясы |''The Hummingbird Project'' |Антон Залески |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Әсерлері |''The Aftermath'' |Стефан Люберт |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Сол жұп |''Long Shot'' |Джеймс Стюарт |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Өлтіру командасы |''The Kill Team'' |сержант Дикс |- |2019 |<small>с</small> |Орталық Флоридада қалай құдай болуға болады |''On Becoming a God in Central Florida'' |Трэвис Стаббс |- |2020 |<small>с</small> |Қарсыласу |''The Stand'' |Рэндалл Флэгг |- | rowspan="" |2021 |<small>ф</small> |Идентичность |''Passing'' |Джон Беллью |- | rowspan="" |2021 |<small>ф</small> |Годзилла Конгқа қарсы |''Godzilla vs. Kong'' |доктор Нейтан Линд |- |2021 |<small>с</small> |Мұрагерлер |''Succession'' |Лукас Матссон |- | rowspan="" |2022 |<small>ф</small> |Варяг |''The Northman'' |Амлет |- | rowspan="" | |<small>ф</small> |Шексіз бассейні |''Infinity Pool'' |Джеймс Фостер |} ===== Режиссер ===== Att döda ett barn 2003 (қысқа фильм) == Сілтемелер == * {{imdb name|0002907}} [[Санат:Швеция телевидениесі актерлері]] [[Санат:Эмми сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Алтын глобус сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Гильдия сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Телевизиялық сын таңдауы сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Швеция феминизмі қайраткерлері]] [[Санат:Скарсгардтар]] [[Санат:Швеция киноактерлері]] iuu4d3ic47f873ztmlcwek4exlqry89 3059832 3059740 2022-08-13T07:16:58Z Ерқанат Рыскулбеков 70798 Фильмдер тізімі қазақшаға аудару wikitext text/x-wiki {{Кинематограф |есімі =Александр Скарсгорд |шынайы есімі ={{lang-sv|Alexander Skarsgård}} |сурет =Alexander Skarsgard (29485267411) (cropped).jpg |сурет ені = |сурет атауы =Скарсгорд 2016 жылы |туған кездегі есімі =Александр Йохан Ялмар Скарсгорд |туған күні =25.08.1976 |туған жері ={{туғанжері|Стокгольм|Стокгольмде}}, [[Швеция]] |қайтыс болған күні = |қайтыс болған жері = |мамандығы ={{актер|XX ғасыр|XXI ғасыр}} |азаматтығы ={{Байрақ|Швеция}} |белсенді жылдары =1984—қазіргі күн |бағыты = |киностудия = |марапаттары =[[Алтын глобус]] (2018) |imdb_id =0002907 |сайты = |ортаққор =Alexander Skarsgård }} '''Александр Йохан Ялмар Скарсгорд''', дұрысы&nbsp;— '''Скашгод''' ({{lang-sv|Alexander Johan Hjalmar Skarsgård}} {{IPA|ˈskɑːʂɡoːɖ}}; [[25 тамыз]] [[1976 жыл|1976]], [[Стокгольм]], [[Швеция]]) — [[шведтер|швед]] [[актер]]і, режиссері және сценаристі. == Өмірбаян == Александр Скарсгорд 1976 жылы 25 тамызда, [[Стокгольм|Стокгольмде]] дүниеге келген. Оның анасы Мю Гюнтер (My Guenther) - дәрігер, ал әкесі Стеллан Скарсгорд - танымал швециялық актер. Александр Скарсгордта төрт інісі бар - Густаф (1980), [[Билл Скарсгорд|Билл]] (1990) - актерлер, Сэм (1982), Вальтер (1995), қарындасы Эия (1992), екі қандас інілері - Оссиан (2009) және Кольбейн (2012). Киноге түсуді Александр 8 жасынан бастаған. Оның бірінші жұмысы "Оке және оның әлемі" болған. 1989 жылы осындай танымал өмір оған жарамайтының түсінді. Өте жас кезінде оған папараццияның және басқа адамдардың назары ұнаған жоқ, сондықтан ол Стокгольмда [[Сәулет|архитектураны]] оқысы келген. Осы кезде ол өз актерлік мансабын тоқтатты. Жылдар өте Скарсгорд политология бағытындағы колледге түсті. 19 жасында ол жедел Швецияның әскери-теңіз күштерінде жедел қызметке барды. Осы жерде ол 15 ай жаға артиллерияның антитеррористік бөлшегінде қызмет етті. Қызметте Александр актерлік жұмыспен айналасуды шешті. 1996 жылы ол Ұлыбританиның Лидс қаласына аттанды. Онда ол Лидстің Қалалық университетінде, ағылшын тілін зерттеу бағытында оқи бастады. 1997 жылы [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]]-қа, [[Нью-Йорк]]ке көшіп келді. «Мэримаунт Манхэттан» колледжінде актерлік шеберлік курстарына қатысты. Алты айдан кейін романтикалық қарым-қатынастар актерді туған жеріне қайтарады, алайда кейін қарым-қатынастар тоқтатылады. Осылайша, Александр [[Швеция]]да қалып, кино және телевидениеде рөлдерді ойнайды. 2009 жылдан бастап америкалық актриса және модель Кейт Босуортпен қарым-қатынасты бастайды, алайда 2011 жылы актерлер айырылысқанын айтады. 2011 жылы 20 сәуірде ол Лидс университетінде оқуын бітіреді және өнер докторы жәрежесін алады. Қазіргі кезде британдық тележүргізуші және модель Алекса Чангпен қарым-қатынаста. == Фильмдер тізімі == ===== Актер ===== {| class="wikitable" width="90%" |- !Жыл ! |||Қазақ тіліндегі атауы||Түпнұсқа атауы||Рөл |- |1984 | || || Åke och hans värld || ''Kalle Nubb'' |- |1987 | || || Idag röd || ''Fred, pojken'' |- |1989 | || || Hunden som log || ''Jojjo'' |- |rowspan="2" |1999 | || || Vita lögner || ''Marcus Englund'' |- | | || Happy End || ''Bamse Viktorsson'' |- |rowspan="7" |2000 | || || D-dag&nbsp;— Lise || ''Lise’s papsøn'' |- | | || D-dag || ''Lise’s papsøn'' |- | | || Dykaren || ''Ingmar'' |- | | || Judith || ''Ante Lindström'' |- | | || Järngänget || ''Anders'' |- | | || Vingar av glas || ''Johan'' |- | | || Hundtricket || ''Micke'' |- |rowspan="3" |2001 | || || Drakarna över Helsingfors || ''Robin Åström'' |- | | || Zoolander || ''Meekus'' |- | ||| D-dag&nbsp;— Den færdige film || ''Lise’s papsøn'' |- |2002 | || || Hundtricket || ''Micke'' |- |2004 | || || Hjärtslag || ''Piloten'' |- |rowspan="4"|2005 | || || Som man bäddar… || ''Nisse'' |- | | || Revelations || ''Gunnar Eklind'' |- | | || The Last Drop || ''Lt Jürgen Voller'' |- | | || Om Sara || ''Калле'' |- |rowspan="4"|2006 | || || Never Be Mine || ''Christopher'' |- | | || Kill Your Darlings || ''Geert'' |- | | || Cuppen || ''Micke'' |- | | || Exit || ''Фабиан фон Клеркин/Fabian von Klerking'' |- |rowspan="2"|2007 | || || Leende guldbruna ögon || ''Boogey Knights Sångare'' |- | | || Järnets änglar || ''Stefan'' |- |2008 | || || Generation Kill || ''сержант Брэд «Айсман» Колберт'' |- |2008—2014 | || || True blood || ''Эрик Нортман'' |- |rowspan="3"|2009 | || || Paparazzi || ''The Boyfriend'' |- | | || Metropia || ''Стефан Юнг, дауысы'' |- | | || Beyond the Pole || ''Terje'' |- | rowspan="3" | 2010 | || он үш|| 13 || ''Джек'' |- | | || A Drop of True Blood || ''Эрик Нортман'' |- |ф | Сүйісу|| Puss || ''Alex'' |- |2011 | ф|| Сабан иттер|| Straw Dogs || ''Чарли Веннер'' |- |2011 |ф | Меланхолия|| Melancholia || ''Майкл'' |- | rowspan="3" | 2012 | ф|| Теңіз шайқасы|| Battleship || ''Стоун Хоппер'' |- |ф | Мэйзи не білді?|| What Maisie Knew || ''Линкольн'' |- |ф | Байланыс жоқ|| Disconnect || ''Дерек Халл'' |- |2013 | ф|| «Шығыс» тобы|| The East || ''Бенджи'' |- |2014 | ф|| Арналған|| The Giver || ''Джонастың әкесі'' |- | rowspan="2" | 2015 | ф|| Жасырын|| Hidden || ''Рэй'' |- |ф | Жасөспірім қыздың күнделігі|| The Diary of a Teenage Girl || ''Монро'' |- | rowspan="3" | 2016 | ф|| Үлгілі еркек||Zoolander 2|| ''Адам'' |- |ф | Тарзан. Аңыз||The Legend of Tarzan|| ''Тарзан'' |- |ф | Бәріне соғыс||War on Everyone|| ''Терри Монро'' |- |2017 — 2019 |с | Үлкен кіші өтірік||Big Little Lies|| ''Перри Райт'' |- |2018 |ф |Қараңғылықты ұста |''Hold the Dark'' | |- |2018 |ф | Мылқау||Mute|| ''Лео Байлер'' |- |2018 |<small>с</small> |Кішкентай барабаншы |''The Little Drummer Girl'' |<abbr>Гади Беккер</abbr> |- | rowspan="" |2018 |<small>ф</small> |«Колибри» операциясы |''The Hummingbird Project'' |Антон Залески |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Әсерлері |''The Aftermath'' |Стефан Люберт |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Сол жұп |''Long Shot'' |Джеймс Стюарт |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Өлтіру командасы |''The Kill Team'' |сержант Дикс |- |2019 |<small>с</small> |Орталық Флоридада қалай құдай болуға болады |''On Becoming a God in Central Florida'' |Трэвис Стаббс |- |2020 |<small>с</small> |Қарсыласу |''The Stand'' |Рэндалл Флэгг |- | rowspan="" |2021 |<small>ф</small> |Идентичность |''Passing'' |Джон Беллью |- | rowspan="" |2021 |<small>ф</small> |Годзилла Конгқа қарсы |''Godzilla vs. Kong'' |доктор Нейтан Линд |- |2021 |<small>с</small> |Мұрагерлер |''Succession'' |Лукас Матссон |- | rowspan="" |2022 |<small>ф</small> |Варяг |''The Northman'' |Амлет |- | rowspan="" | |<small>ф</small> |Шексіз бассейні |''Infinity Pool'' |Джеймс Фостер |} ===== Режиссер ===== Att döda ett barn 2003 (қысқа фильм) == Сілтемелер == * {{imdb name|0002907}} [[Санат:Швеция телевидениесі актерлері]] [[Санат:Эмми сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Алтын глобус сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Гильдия сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Телевизиялық сын таңдауы сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Швеция феминизмі қайраткерлері]] [[Санат:Скарсгардтар]] [[Санат:Швеция киноактерлері]] 4qmu957jy4d7ufwu732lnevmlqsuent 3059867 3059832 2022-08-13T09:44:20Z Ерқанат Рыскулбеков 70798 Фильм қазақшаға аудару wikitext text/x-wiki {{Кинематограф |есімі =Александр Скарсгорд |шынайы есімі ={{lang-sv|Alexander Skarsgård}} |сурет =Alexander Skarsgard (29485267411) (cropped).jpg |сурет ені = |сурет атауы =Скарсгорд 2016 жылы |туған кездегі есімі =Александр Йохан Ялмар Скарсгорд |туған күні =25.08.1976 |туған жері ={{туғанжері|Стокгольм|Стокгольмде}}, [[Швеция]] |қайтыс болған күні = |қайтыс болған жері = |мамандығы ={{актер|XX ғасыр|XXI ғасыр}} |азаматтығы ={{Байрақ|Швеция}} |белсенді жылдары =1984—қазіргі күн |бағыты = |киностудия = |марапаттары =[[Алтын глобус]] (2018) |imdb_id =0002907 |сайты = |ортаққор =Alexander Skarsgård }} '''Александр Йохан Ялмар Скарсгорд''', дұрысы&nbsp;— '''Скашгод''' ({{lang-sv|Alexander Johan Hjalmar Skarsgård}} {{IPA|ˈskɑːʂɡoːɖ}}; [[25 тамыз]] [[1976 жыл|1976]], [[Стокгольм]], [[Швеция]]) — [[шведтер|швед]] [[актер]]і, режиссері және сценаристі. == Өмірбаян == Александр Скарсгорд 1976 жылы 25 тамызда, [[Стокгольм|Стокгольмде]] дүниеге келген. Оның анасы Мю Гюнтер (My Guenther) - дәрігер, ал әкесі Стеллан Скарсгорд - танымал швециялық актер. Александр Скарсгордта төрт інісі бар - Густаф (1980), [[Билл Скарсгорд|Билл]] (1990) - актерлер, Сэм (1982), Вальтер (1995), қарындасы Эия (1992), екі қандас інілері - Оссиан (2009) және Кольбейн (2012). Киноге түсуді Александр 8 жасынан бастаған. Оның бірінші жұмысы "Оке және оның әлемі" болған. 1989 жылы осындай танымал өмір оған жарамайтының түсінді. Өте жас кезінде оған папараццияның және басқа адамдардың назары ұнаған жоқ, сондықтан ол Стокгольмда [[Сәулет|архитектураны]] оқысы келген. Осы кезде ол өз актерлік мансабын тоқтатты. Жылдар өте Скарсгорд политология бағытындағы колледге түсті. 19 жасында ол жедел Швецияның әскери-теңіз күштерінде жедел қызметке барды. Осы жерде ол 15 ай жаға артиллерияның антитеррористік бөлшегінде қызмет етті. Қызметте Александр актерлік жұмыспен айналасуды шешті. 1996 жылы ол Ұлыбританиның Лидс қаласына аттанды. Онда ол Лидстің Қалалық университетінде, ағылшын тілін зерттеу бағытында оқи бастады. 1997 жылы [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]]-қа, [[Нью-Йорк]]ке көшіп келді. «Мэримаунт Манхэттан» колледжінде актерлік шеберлік курстарына қатысты. Алты айдан кейін романтикалық қарым-қатынастар актерді туған жеріне қайтарады, алайда кейін қарым-қатынастар тоқтатылады. Осылайша, Александр [[Швеция]]да қалып, кино және телевидениеде рөлдерді ойнайды. 2009 жылдан бастап америкалық актриса және модель Кейт Босуортпен қарым-қатынасты бастайды, алайда 2011 жылы актерлер айырылысқанын айтады. 2011 жылы 20 сәуірде ол Лидс университетінде оқуын бітіреді және өнер докторы жәрежесін алады. Қазіргі кезде британдық тележүргізуші және модель Алекса Чангпен қарым-қатынаста. == Фильмдер тізімі == ===== Актер ===== {| class="wikitable" width="90%" |- !Жыл ! |||Қазақ тіліндегі атауы||Түпнұсқа атауы||Рөл |- |1984 | || || Åke och hans värld || ''Kalle Nubb'' |- |1987 | || || Idag röd || ''Fred, pojken'' |- |1989 | || || Hunden som log || ''Jojjo'' |- |rowspan="2" |1999 | || || Vita lögner || ''Marcus Englund'' |- | | || Happy End || ''Bamse Viktorsson'' |- | rowspan="6" |2000 | || || D-dag&nbsp;— Lise || ''Lise’s papsøn'' |- | | || D-dag || ''Lise’s papsøn'' |- | | || Dykaren || ''Ingmar'' |- | | || Järngänget || ''Anders'' |- | | || Vingar av glas || ''Johan'' |- | | || Hundtricket || ''Micke'' |- |2001 | | || D-dag || ''Lise’s papsøn'' |- |2001 |с | Юдифь|| Judith || ''Ante Lindström'' |- |2001 | ф|| Хельсинки әуе жерлері|| Drakarna över Helsingfors || ''Robin Åström'' |- |2001 |ф | Үлгілі еркек|| Zoolander || ''Meekus'' |- |2002 | ф|| Ит әдісі|| Hundtricket || ''Micke'' |- |2004 | қыс|| Жүрек соғысы|| Hjärtslag || ''Piloten'' |- | rowspan="2" |2005 | ф|| || Som man bäddar… || ''Nisse'' |- |ф | Сара туралы|| Om Sara || ''Калле'' |- | rowspan="5" |2006 | қыс|| Ешқашан менікі болмайсың|| Never Be Mine || ''Christopher'' |- |ф | Соңғы қону|| The Last Drop || ''Lt Jürgen Voller'' |- |ф | Сүйіктілерді өлтіру|| Kill Your Darlings || ''Geert'' |- |тф | Нәтиже|| Cuppen || ''Micke'' |- |ф | Шығу|| Exit || ''Фабиан фон Клеркин/Fabian von Klerking'' |- |2007 |ф | Металл құдайлары|| Järnets änglar || ''Stefan'' |- |2008 — 2008 | с|| Өлтіруші ұрпақ|| Generation Kill || ''сержант Брэд «Айсман» Колберт'' |- |2008—2014 | с|| Нағыз қан|| True blood || ''Эрик Нортман'' |- | rowspan="2" |2009 |мф | Метропия|| Metropia || ''Стефан Юнг, дауысы'' |- |ф | Полюстің екінші жағында|| Beyond the Pole || ''Terje'' |- | rowspan="2" | 2010 | || он үш|| 13 || ''Джек'' |- |ф | Сүйісу|| Puss || ''Alex'' |- |2011 | ф|| Сабан иттер|| Straw Dogs || ''Чарли Веннер'' |- |2011 |ф | Меланхолия|| Melancholia || ''Майкл'' |- | rowspan="3" | 2012 | ф|| Теңіз шайқасы|| Battleship || ''Стоун Хоппер'' |- |ф | Мэйзи не білді?|| What Maisie Knew || ''Линкольн'' |- |ф | Байланыс жоқ|| Disconnect || ''Дерек Халл'' |- |2013 | ф|| «Шығыс» тобы|| The East || ''Бенджи'' |- |2014 | ф|| Арналған|| The Giver || ''Джонастың әкесі'' |- | rowspan="2" | 2015 | ф|| Жасырын|| Hidden || ''Рэй'' |- |ф | Жасөспірім қыздың күнделігі|| The Diary of a Teenage Girl || ''Монро'' |- | rowspan="3" | 2016 | ф|| Үлгілі еркек 2||Zoolander 2|| ''Адам'' |- |ф | Тарзан. Аңыз||The Legend of Tarzan|| ''Тарзан'' |- |ф | Бәріне соғыс||War on Everyone|| ''Терри Монро'' |- |2017 — 2019 |с | Үлкен кіші өтірік||Big Little Lies|| ''Перри Райт'' |- |2018 |ф |Қараңғылықты ұста |''Hold the Dark'' | |- |2018 |ф | Мылқау||Mute|| ''Лео Байлер'' |- |2018 |<small>с</small> |Кішкентай барабаншы |''The Little Drummer Girl'' |<abbr>Гади Беккер</abbr> |- | rowspan="" |2018 |<small>ф</small> |«Колибри» операциясы |''The Hummingbird Project'' |Антон Залески |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Әсерлері |''The Aftermath'' |Стефан Люберт |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Сол жұп |''Long Shot'' |Джеймс Стюарт |- | rowspan="" |2019 |<small>ф</small> |Өлтіру командасы |''The Kill Team'' |сержант Дикс |- |2019 |<small>с</small> |Орталық Флоридада қалай құдай болуға болады |''On Becoming a God in Central Florida'' |Трэвис Стаббс |- |2020 |<small>с</small> |Қарсыласу |''The Stand'' |Рэндалл Флэгг |- | rowspan="" |2021 |<small>ф</small> |Идентичность |''Passing'' |Джон Беллью |- | rowspan="" |2021 |<small>ф</small> |Годзилла Конгқа қарсы |''Godzilla vs. Kong'' |доктор Нейтан Линд |- |2021 |<small>с</small> |Мұрагерлер |''Succession'' |Лукас Матссон |- | rowspan="" |2022 |<small>ф</small> |Варяг |''The Northman'' |Амлет |- | rowspan="" | |<small>ф</small> |Шексіз бассейні |''Infinity Pool'' |Джеймс Фостер |} ===== Режиссер ===== Att döda ett barn 2003 (қысқа фильм) == Сілтемелер == * {{imdb name|0002907}} [[Санат:Швеция телевидениесі актерлері]] [[Санат:Эмми сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Алтын глобус сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Гильдия сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Телевизиялық сын таңдауы сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Швеция феминизмі қайраткерлері]] [[Санат:Скарсгардтар]] [[Санат:Швеция киноактерлері]] qbnovzc07dnm0t1gohhmz964bm83snv 0 585419 3059822 3059284 2022-08-13T06:44:47Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Дереккөздер */ wikitext text/x-wiki '''Қонаев қалалық әкімдігі''' — [[Алматы облысы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Аумағындағы 11 елді мекен [[Заречный ауылдық округі (Алматы облысы)|Заречный]] және [[Шеңгелді ауылдық округі|Шеңгелді]] ауылдық округтеріне біріктірілген. Орталығы - [[Қонаев (қала)|Қонаев]] қаласы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 51848 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Алматы облысы қалалық әкімдіктері]] [[Санат:Қазақстан облыстары бойынша қалалық әкімдіктер]] nt7kxyy8zlymmvw7dnptkjr7682vvyc 0 587853 3059873 2922422 2022-08-13T09:57:07Z SSHTALBI 122299 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы=Cadillac Motor Car Division |логотипі=Cadillac logo.svg |түрі=Бөлім<br> |foundation={{Start date and age|1902|08|22}} [[Детройт, Мичиган]], АҚШ |құрылды=<span style="background-color: rgb(248, 249, 250);">1902 жылғы 22 тамызда; 115 жыл бұрын Детройте, Мичиган, АҚШ</span> |құрушы= * Уильям Мерфи * Лемуил Боуэн * Генри М. Лилэнд |орналасуы=Нью-Йорк Сити, Нью-Йорк, Америка Құрама Штаттары<br> |key_people=Йохан де Ниссен, президент Cadillac |басты адамдары=Йохан де Ниссен, президент Cadillac |industry=Автокөлік<br> |саласы=АҚШ, Канада, Мексика, Еуропа, Таяу Шығыс (мысалы, Иран), Қытай (Тайваны қоса), Оңтүстік Корея, Жапония |products=Сәнді көлік құралдары<br> |өнімі=Сәнді көлік құралдары<br> |басшы компания=[[General Motors]] |homepage={{URL|www.cadillac.com/}} }} '''Cadillac''' /ˈKædɪlæK '/, формальды '''Cadillac Motor Car Division''', бұл сәнді автомобильдер шығаратын АҚШ-тың [[General Motors|"Дженерал Моторс"]] (ГМ) бөлімі. Оның негізгі нарықтары АҚШ, Канада және Қытай, бірақ Кадиллак-фирмалық көлік құралдары бүкіл әлем бойынша 34 қосымша нарықтарға бөлінеді. Тарихи келер болсақ Cadillac автомобильдері сәнді нарықта әркез жоғарғы бөлігінде орын алады.<ref>{{Cite web|title=Cadillac Develops New Strategy In Europe|url=http://www.autonews.com/article/20111130/BLOG06/111139981/1131|author=Rick Kranz|last=Rick Kranz|publisher=Automotive News|date=30 November 2011|accessdate=27 December 2011}}</ref> 2016 Cadillac АҚШ-та 170,006 құралдарын саттты<ref>{{Cite web|title=Chevrolet and GM Lead U.S. Retail Sales and Share Gains for 2016|url=http://media.gm.com/media/us/en/gm/home.detail.html/content/Pages/news/us/en/2017/jan/0104-gmsales.html|publisher=Media.gm.com|date=2017-01-04|accessdate=2017-01-04}}</ref> және оның жаһандық сатылымы 308,692 құралдарын құрады.<ref>{{Cite web|title=Cadillac Annual Sales Reach Highest Mark in Decades|url=http://media.cadillac.com/media/us/en/cadillac/news.detail.html/content/Pages/news/us/en/2017/jan/0105-cadillac-sales.html|publisher=Media.cadillac.com|date=2017-01-05|accessdate=2017-01-05}}</ref> Cadillac - әлемдегі ең ескі автомобиль брендтерінің бірі, Америкада екінші оның алдында GM "Buick" маркасы. Фирма Генри Фордтың 1902 жылғы компаниясының қалдығынан құрылды.<ref>{{Cite web|title=Cars That Built GM: An Album of Historic General Motors Cars|url=https://www.gmheritagecenter.com/docs/gm-heritage-archive/historical-brochures/Milestones/Cars-That-Built-GM.pdf|author=General Motors|last=General Motors|year=1954|accessdate=12 October 2014}}</ref> ол Антуан де ла мот Кадиллак құрметіне аталды, ол [[Детройт]], [[Мичиган|Мичиган штаты]] негізін қалаған. Кадиллак кресті оның [[Елтаңба|елтаңбасына]] негізделген. Уақыт өте, "Дженерал Моторз" компаниясы 1909 жылы сатып алды, "Кадиллак" өзін Америка әсем көліктерін өндіруші ретінде көрсете білді. Оның бөліктерінің толық өзара алмасушылық дәлдігі, қазіргі жаппай автомобильдер өндірісінің негізін қалауға мүмкіндік берді. Ол, толық электр жүйесін, баспалдақсыз механикалық беріліс қорабы және болат шатырын енгізу арқылы алдыңғы қатарлы техникалық прогресс жасалды. Брендке үш қозғалтқыш, V8 стандарты қозғалтқыш американдық автомобиль өнеркәсібі үшін әзірленді. Кадиллак Корольдік Автомобиль клубынан Ұлыбритания Дьюар Трофиін ұтып алған бірінші американдық автокөлік, оның құрамдас бөліктерінің өзара ауыстырымдылық сынақтар барысында сенімділігін 1908 жылы сәтті көрсетті; бұл фирманың ұраны "Әлем стандартын" тудырды. Ол трофейді қайтадан 1912 жылы электрлік іске қосқаны және автомобиль өндірісін жарықтандырғаны үшін жеңіп алды.<ref>{{Cite web|title=Cars That Built GM: An Album of Historic General Motors Cars|url=http://www.gmheritagecenter.com/docs/gm-heritage-archive/historical-brochures/Milestones/Cars-That-Built-GM.pdf|author=General Motors|last=General Motors|year=1954|accessdate=12 June 2014}}</ref> == Ерте тарихы == === Негіздері === Cadillac Генри Фордтың компаниясының қалдығынан құрылды. [[Генри Форд]] және оның инвесторлары арасындағы даудан кейін, Форд компанияны бірнеше өзінің негізгі серіктестерімен бірге 1902 жылы наурызда тастап кетті. Фордтың қаржылық қолдаушылары, Уильям Мерфи және Лемюэль Боуэн инженер Генри М. Лиландты, Leland & Faulconer Manufacturing Company-дан компанияның зауытын көтеру және жабдық дайындау аясында активтерді жою үшін шақырды. Оның орнына Лиланд екеуін Лиландтың тексерілген бір цилиндрі бар қозғалтқышын пайдалана отырып, автомобиль өндірісін жалғастыруға сендірді. Жаңа компания Cadillac Automobile Company ("Кадиллак" автомобиль компаниясы) деп аталатын 1902 жылы 22 тамызда, Генри Форд компаниясының Кэсс-стрит және Амстердам-Авенюдегі фабрикасын қайта бейіндеу арқылы құрылды. Ол француз зерттеушісі Антуан Ломе де ла Мот, сьер де Кадиллактың құрметіне аталды, ол Детройтта 1701 жылы негізін қалады.<ref>{{Cite web|title=Cadillac, Antoine de la Mothe, Sieur de|url=http://www.s9.com/Biography/Cadillac-Antoine-De-La-Mothe-Sieur-De|publisher=S9.com|date=11 September 2007|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref>''Granzo T [http://www.historydetroit.com/people/antoine_cadillac.asp History of Detroit]''</ref> === Алғашқы автомобильдер === Cadillac бірінші автокөліктері, Runabout and Tonneau, 1902 жылы қазан айында аяқталды. Олар екі-орынды көлік-арба 10 а.к. (7 кВТ) бар бір цилиндрі қозғалтқышпен жабдықталған. Олар іс жүзінде 1903 Ford Model A-ге дейін бірдей болды. Көптеген ақпарат көздері, бірінші автомобиль зауыттан 17 қазанда шыққанын айтады; Генри Лиланд ''Шеберлік, дәлдік'' кітабында, 20 қазан күні; басқа сенімді көзде нөмірі үшінші автокөлік 16 қазанда жасалынғанын көрсетілді. Кадиллак пайда болаған жаңа автокөлікті Нью-Йорктегі автосалонда 1903 жылғы қаңтарда көрермендерді тобырымен таңдандырды, олар жинау үшін 2000-нан астам тапсырыс алған. Кадиллак үлкен сату нүктесі өндіріс дәлдігі және сенімділігі болды; Кадиллак жай ғана оның бәсекелестері қарағанда жақсы автокөлік еді. :; Шағын литражды <gallery> File:Cadillac Model A 1902 (6829591487).jpg|1902 File:Cadillac 1904 6.5 HP Rear-entrance tonneau on London to Brighton VCR 2010.jpg|6½ а. к. 1904 File:Cadillac K (1907) at Autoworld Brussels (8394291773).jpg|1907 File:Cadillac Model K Runabout (6037133022).jpg|1907 1908 Cadillac Model S runabout (6105143017).jpg|1908 ашық дикки орындығымен </gallery> :; Артқы кірісті тоно <gallery> File:Cadi-1903.jpg|Бір мың тоғыз жүз үш File:Cadillac 1903 Rear Entrance Tonneau Auto on London to Brighton Veteran Car Run 2009.jpg|6½ а. к. 1903 File:Cadillac 8.25 HP Tonneau 1904 07-11-2010 14-17-57.JPG|8¼ а. к. 1904 File:Cadillac 1904 Tonneau on London to Brighton VCR 2010.jpg|8¼ а. к. Суррей-топ 1904 File:Cadillac 10HP Tonneau 1904 03-11-2013 08-32-24.jpg|10 а. к. 1904 </gallery> :; Арнайы шанақтар <gallery> Cadillac Special Delivery 19040220.jpg|Delivery 1903 File:Cadillac 1904 8.25 HP tonneau on London to Brighton VCR 2010.jpg|8½ а. к. туринг 1904 File:Cadillac 1904 8.25 HP Detachable-Top Limousine on London to Brighton VCR 2010 15-39-05.jpg|8¼ а. к. шатыры алмалы-салмалы лимузин 1904 File:Cadillac 9HP Limousine 07-11-2010 15-52-37.JPG|9 а. к. лимузин Cadillac 1907 Model M Coupe.jpg|Купе 1907 File:1908 Cadillac Model S Tulip Roadster, Medow Brook Concours 2005.jpg|1908 Cadillac Model S </gallery> === Оқиғалар === Кадиллак автомобиль компаниясы Leland & Faulconer Manufacturing-пен (Лиландом және Фолконер өндірісі) Кадиллак мотор компаниясының қалыптастыра отырып, 1905 жылы бірікті.<ref name="Wagner">"Cadillac: A Century of Excellence" by Rob Leicester Wagner ({{ISBN|978-1-58663-168-0}})</ref> Ерте кезден бастап, Кадиллак дәлдік инженериясына және әрлеу стиліне бағытталған, нәтижесінде оның автомобильдері Америка Құрама Штаттарында ең үздіктердің бірі. "Кадиллак", 1906 жылы бірінші көлемі толығымен жабық автомобильдер өндіруші. Кадиллак 1908 Корольдігіндегі өзара алмасушылық төтенше сынағына қатысты және Дьюар Трофи автомобиль өнеркәсібінде жылдың ең маңызды жетістігі үшін марапатталған. 1912 жылы Cadillac іске қосу, от алдыру және жарықтандыруды қосу үшін мүмкіндік беретін электр жүйесін қолданған бірінші алғашқы көлік шығарушы.<ref>{{Cite web|title=The Continual Innovation and History of Cadillac|url=http://gearheads.org/history-of-cadillac/|last=Nazario|publisher=GearHeads|date=17 May 2012|accessdate=14 June 2012}}</ref><ref name="pm">{{Cite news|title=100 Years of Cadillac History|last=Laam|first=Michael|url=http://www.popularmechanics.com/automotive/reader_rides/1267556.html|work=Popular Mechanics|date=January 2002}}</ref> === "Дженерал Моторс" сатып алды === "Кадиллакты" [[General Motors|"Дженерал Моторс"]] (GM) конгломераты 1909 жылы сатып алды.<ref>{{Cite web|title=1909, Cadillac Enters the Fold|url=http://history.gmheritagecenter.com/wiki/index.php/1909,_Cadillac_Enters_the_Fold|work=Generations of GM History|publisher=GM Heritage Center|accessdate=26 July 2011}}</ref> Кадиллак - "Дженерал Моторс" престиж бөлімі болды, үлкен люкс көліктерді өндіруге арналған. Кадиллак желісі тағы GM әдепкі "коммерциялық шасси" институционалдық құралдар үшін каперасы, [[Өкілеттік лимузин|лимузиндар]], жедел жәрдем машиналары, катафалкалар және жерлелу бюросы гүлді автомобильдері, соңғы үшеуі тапсырыс болды қызмет послепродажного обслуживания өндірушілер сияқты болды. Ол GM автомобиль иерархиясының жоғарғы бөлігінде орналасқан, Бьюик, Олдсмобиль, Оклендтен жоғары және [[Chevrolet|Шевроледен]] кейінірек. === 1910-1941 === 1915 жылы Cadillac 90 градус, тегіс V8 қозғалтқыш таныстырды, ол 2400 айналым минутына кезінде 70 а.к (52 кВт) және 180 фунт күш-фут (240 Н · м) [[Күш моменті|айналу моментінде]] өзінің автомобильдеріне, 65 миль сағатына (105 км / сағ) қол жеткізуге мүмкіндік береді. Бұл көпшілігі жолдар мүмкін қыла алатын жылдамдықтан тезірек. Кадиллак алғаш рет екі жазықтықта иін білікті V8 1918 жылы ұсынды. 1928 ж. Кадиллак бірінші clashless Синхро-торы [[Берілістер қорабы|механикалық беріліс қорабын]] тұрақты тор берілісті пайдалана отырып таныстырды. 1930 ж. Кадиллак, бірінші V-16 қозғалтқышты жүзеге асырылды, 45 градус қақпақтардың жоғарғы орналасуымен, 452 текше дюйм (7,41 литр) және 165 ат күші (123 кВт), Америка Құрама Штаттарында ең қуатты және тыныш қозғалтқыштардың бірі еді. V8, V16 және V-12 әзірлеу және енгізу Кадиллакты "Әлем стандарты" жасауға көмектесті. Одан кейінгі V8 қозғалтқыштың моделі, қақпақтардың жоғарғы орналасуымен, бүкіл американдық автомобиль өнеркәсібіне 1949 жылы стандартын орнатты. [[Сурет:Cadillac_adv_1921.jpg|оңға|нобай|1921 жылғы "Кадиллак" хабарландыруы.]] 1917 жылдың шілде айында, [[АҚШ әскері|АҚШ армиясының]] сенімді штабтық автокөлік қажет болды және Мексика шекарасындағы мұқият тестілеуден кейін Cadillac Type 55 Touring Mode таңдаған. 2 350 машиналар Францияға америкалық экспедициялық корпусы [[Екінші дүниежүзілік соғыс|Бірінші дүниежүзілік соғыста]] офицерлер пайдалану үшін жеткізілді.<ref>Bentley, John ''The Old Car Book'', Fawcett Books (1952) p 12</ref> Канада "Дженерал Моторс" 1923-1936 жылдары Кадиллактар жасады да 1927 жылдан 1935 жылға дейін LaSalles жасап шығарды.<ref>GM Heritage Center, http://history.gmheritagecenter.com/wiki/index.php/Canada_Only_General_Motors_Cars {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130805012053/http://history.gmheritagecenter.com/wiki/index.php/Canada_Only_General_Motors_Cars |date=2013-08-05 }}</ref> Екінші Дүниежүзілік Соғысқа дейін Кадиллактар жақсы жасалды, қуатты, люкс автокөліктер жоғарғы-классқа жаппай өндіру бағытталған. 1930-шы жылдары Кадиллак желісіне V12 және v16 нұсқасындағы автомобильдерін қосты, олардың көпшілігі арнайы шанақта жасалынған .<ref name="1930–1939 Cadillac">{{cite web|title=1930–1939 Cadillac|url=http://auto.howstuffworks.com/1930-1939-cadillac.htm|accessdate=29 June 2011}}</ref> 1926 жылы, Кадиллак стилист Харли Эрлді бір реттік консультациялық әлеуеті үшін жалдады, бірақ оның жұмысы ұзағырақ созылды: 1928 жылы, Эрл жаңа көркем және түсті бөлімінің басшысы болды, және ол, сайып келгенде, GM-де ол 30 жылдан кейін зейнетке шыққанша жұмыс істейді. Бірінші ол құрастырған LaSalle, жаңа кішірек "companion" маркалы автокөлік басқа француз зерттеуші және Детройттың негізін қалаушы, Рене-Робер Кавелье, Сьер де ла Сальдың есімімен аталған. Бұл капер өндірісте 1940 жылға дейін қалды.<ref>{{Cite web|title=Earl, Harley J. GM's First Design Chief|url=http://history.gmheritagecenter.com/wiki/index.php/Earl,_Harley_J.|work=Generations of GM History}}</ref> Cadillac дизайнерлік стильде шанақ (авто-инженерияға қарама қарсы) 1927 жылы ұсынды. Ол соққыға төзімді [[Триплекс|шыныны]] 1926 жылы орнатылды. Cadillac, сондай-ақ "тарррет топты" таныстырды, бірінші кезектегі болат шатырлы жеңіл автомобиль. Бұрын, автокөлік төбесі мата жабылған ағаштан жасалды. Ұлы депрессия автомобиль өнеркәсібін жалпы алғанда үзді, әсем көліктер нарығында артықшылық әлдеқайда күрт қысқарады; 1928 және 1933 арасында, Cadillac сату 84%-ға дейін 6,736 көлік құралдарына қысқарды.<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/John_Steele_Gordon Gordon, John Steele]{{Cite journal|date=30 April 2009|title=The Man Who Saved The Cadillac|url=https://www.forbes.com/2009/04/30/1930s-auto-industry-business-cadillac.html,_The_Man_Who_Saved_The_Cadillac|journal=Forbes|access-date=23 October 2011|accessdate=23 October 2011}}</ref> Cadillac брендін афроамерикандықтарға сатуды тежеуге ықпал ету саясаты көрсететін уақыттар, сату көрсеткіштері одан сайын ушықтырды.<ref name="Gordon">Gordon.</ref> Ник Дрейстадт, механик және Кадиллак ұлттық жетекшісі комитет шақырды, ол Кадиллак өмір сүре ме деген сұрақты шешудің жолын анықтау үшін – осы саясатты күшін жою болды. Кейін саясат жойылды, марканы сату 70%-ға 1934 жылы өсті және Дрейстадт барлық Кадиллак басшылығына тағайындалды. 1940 жылы "Кадиллак" сату көлемі 1934 жылмен салыстырғанда он есе көтерілді. 1936 жылы, Дрейстадт 60 сериясын шығарды, Cadillac орташа баға бойынша автомобиль нарығында енгізілген үлесі еді. Ол 1939 жылы 61 сериясымен ауыстырылды, бірақ осыдан алынған танымал модель, Sixty Special, 1993 жылға дейін жалғасты. Таяудағы 5 жылдағы Кадиллак өсуіне өсуіне ықпал еткен тағы бір фактор: жинау желісі технологиясындағы революция. 1934 жылы Генри Ф. Филлипс [[Бұранда|Филлипс бұрандасын]] және бұрағышын нарығында таныстырды. Ол Дженерал Моторспен келіссөздерге кірісті және "Кадиллак" сауда тобын оның жаңа бұрандалары жинау уақытын жеделдететініне, демек, пайда ұлғайтынына сендірді. Cadillac Филлипс технологияларын пайдаланған 1937 жылы бірінші алғашқы көлік шығарушы, ол 1940 жылы кеңінен қабылданды.<ref>{{Cite web|title=The Beginning of the Phillips Screw Company|url=http://www.phillips-screw.com/history_about_phillips.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110710103538/http://www.phillips-screw.com/history_about_phillips.htm|archivedate=10 July 2011|publisher=Phillips Screw Company|accessdate=3 June 2011}}</ref> Көп жылдар ішінде алғаш рет компанияда жасалынған барлық автомобильдер, бірдей негізгі қозғалтқыш және трансмиссияны, 1941 жылы бөлісті.<ref>Bonsall, p. 17</ref> 1941 жылы әлем сондай-ақ қосымша Hydra-Matic көрді, бұл бірінші сериялық толық автоматты беріліс қорабы, алдыңғы жылы Олдсмобильде ұсынылды.<gallery title="Cadillac" becomes="" part="" of="" general="" motors=""> File:1921 Cadillac Suburban.jpg|1921 Cadillac Suburban File:1929-cadillac-archives.jpg|1929 Cadillac File:Cadillac.fleetwood.v8.arp.750pix.jpg|1929 Cadillac Fleetwood File:'31 Cadillac Phaeton (Auto classique Salaberry-De-Valleyfield '11).JPG|1931 Cadillac Phaeton File:1932 Cadillac 355B V8 Sedan.jpg|1932 Cadillac 355B V8 седан File:1936 Cadillac Series 70 4 door Convertible V8.jpg|1936 Cadillac Series 70 4 4 есікті кабриолет V8 File:Cadillac V8 Sedan.jpg|1939 Cadillac Series 75 Town car File:1940 Cadillac 90.JPG|1940 Cadillac 90 Town Car </gallery> === Екінші Дүниежүзілік Соғыстан Кейін === [[Сурет:Cadillac_1948.jpg|нобай|Cadillac 1948]] Соғыстан кейінгі Cadillac автомобильдері көптеген сәндеу ерекшеліктері ашылды, ол 1940-шы соңынан бастап және 1950-ші жылдардағы американдық автомобиль өнеркәсібімен синонимдес келді. Сол кездегі [[General Motors|"Дженерал Моторс"]] бас стиль директоры Харли Джей Эрл көптеген идеяларын қамтитын, олардың ішіне балық құйрықтары, ретке келтірілген жел шынысы, хромды кеңінен пайдалану кірді. Балық, алғаш рет 1948 жылы қосылды және өзінің шарықтау шегіне 1959 жылы жетеді. 1960 жылдан 1964 жылға дейін олар жыл сайын қысқарды, олар 1965 жылы модельден жоғалып кетті (тек vestigialy моделінде қалған, 1965 сериясының 75 шасси шектеулі шығарылым, 1964 жылдан бастап көшірілді). Кадиллак стайлинг басқа ерекшелік атрибуты оның алдыңғы бампері. Бұл соғыстан кейін артиллериялық снаряд-тәрізді қорғаныш ретінде басталды, 1950-ші жылдары алдыңғы дизайнға көтерілді. Дагмар бамперлері ретінде олардың толық төсті 1950-ші жылдары тележүргізуші ұқсастығынан белгілі болған, олар 1958 кемітіліп келесі жылы жоғалып кетті. 1956 жыл бағанасыз төрт есікті седан жиналмалы қатты шатырдың кіріспесін көрді, "седан девиль" ретінде қаралады; бір жылдан кейін бұл функция барлық стандартты Кадиллактарда пайда болды. ''"Мотор тренд"'' жас автомобиль журналы Cadillac-ты "Motor Trend Car of the Year" 1949 жылы марапаттады, бұл оған өзінің инновациялық жоғары клапанды V8 қозғалтқышы үшін берілді. Ал компания бастапқыда намысын таптағанымен, ол енді "Жыл автомобилі" жарнамалық материалдарын жеңгенімен мақтанышпен сілтеме жасайды.<ref>Flory, J. "Kelly", Jr. ''American Cars 1946-1959'' (Jefferson, NC: McFarland & Coy, 2008), p. 190.</ref><ref name="media.cadillac.com">{{cite web|url=http://media.cadillac.com/media/us/en/cadillac/news.detail.html/content/Pages/news/us/en/2013/Nov/1107-cts-coty.html|title=Cadillac CTS Scores Second Motor Trend Car of the Year® Award|publisher=Media.cadillac.com|date=2013-11-07|accessdate=2016-07-16}}</ref> 25 қараша 1949 жылы Кадиллак миллионыншы, 1950 Coupe de Ville көлігін шығарды.<ref name="Flory, p.255">Flory, p. 255.</ref> Сондай-ақ, ол жаңа 100 000 автокөлік сату мақсатын белгіледі, бұл 1950 және 1951 жылдарға сәйкес келеді.<ref>Flory, p.323.</ref> Сондай-ақ, 1949 жылы "Бьюик" кіріспесімен алғашқы сериялық [[хардтоп]] купе сатылымын көрді, жабық шанақты B типті пиллар. Купе-де-Вилль ретінде қаралатын, ол Кадиллактың көптеген жылдар бойы ең танымал моделіне айналады. 1951 жылы "Кадиллак" М41 Walker Bulldog әскери танк өндірісін бастады, ол [[Корей соғысы|Корей]] және [[Вьетнам соғысы|Вьетнам]] соғыстарында қызмет көрсетті. 1953 жылы "Autronic Eye" енгізілді. Бұл мүмкіндік автобустың келе жатқан автокөліктерінің қауіпсіздігі үшін жоғары жарық сәулелерін автоматты түрде кішірейтеді.<ref>''80 Years of Cadillac LaSalle'' by Walter M.P. McCall, Motorbooks International, Osceola WI, 1992, p. 298</ref> 1957 жылы, "Кадиллак" сапаны жаңа деңгейіне, 70 Эльдорадо Брогам қолмен құрастыру сериясының шығаруға жағдай жасай отырып тырысты.<ref>{{Cite web|title=Archived copy|url=http://cadillacdatabase.com/Dbas_txt/brg02.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150226163922/http://cadillacdatabase.com/Dbas_txt/brg02.htm|archivedate=26 February 2015|accessdate=2015-01-25}}</ref><!-- , бұл көрсетті самовыравнивающейся алқасымен, "жады орындықтардың функциялары" және транзистор сигнал-ищу радиоқабылдағыш, ол жасалды - "Дженерал Моторс" Мәмілелері радио және ол қол жетімді стандартты жабдық ретінде үшін 1957 Эльдорадо Брогам модельдер.<ref name="GM Heritage Center">{{Cite web|title=1957 & 58 Cadillac Eldorado Brougham|url=http://history.gmheritagecenter.com/wiki/index.php/1957_%26_58_Cadillac_Eldorado_Brougham|work=Generations of GM History|publisher=GM Heritage Center|accessdate=26 July 2011}}</ref><ref>1956 GM Year-End Annual Report, 1957 Cadillac Eldorado Brougham car model introduction announcement, pg 15</ref><ref>''Radio & TV News'', August 1957, "Delco's All-Transistor Auto Radio", pg 60</ref><ref>The Cadillac Serviceman, Volume XXXI, No.4, April 1957 issue, Pg 34</ref> , ал автомобиль көрсетті Кадиллак техникалық прогресс, ол тек сатқан 904 бірлікті құрады. [[Сурет:Cadillac_Eldoradio_Brougham_all-transistor_car_radio-1957_dash.JPG|нобай|Эльдорадио Кадиллак Брогам толық транзистор автомобиль радиоқабылдағыш-1957 черточки]] [[Сурет:INSTALLING_TRANSMISSION_ON_THE_CADILLAC_ASSEMBLY_LINE_-_NARA_-_549720.jpg|оңға|нобай|Орнату берілістер "Кадиллак" [[Вайн (Мичиган)|Уэйн, Мичиган штаты]], 1973]] Екі резервуар тежегіш цилиндрі, бөлек алдыңғы және артқы гидравликалық жүйелер енгізілді, 1962 жылы, алты жыл алда федералдық талаптар. Тұңғыш толық автоматты отопитель-[[Ауа кондициялау|кондиционер]] жүйесі пайда болды, бірақ үш-жылдамдығы Турбо-hydramatic автоматты беріліс қорабы; ол айналады ГМ стандартты моделі бірнеше ондаған жылдар бойы. Соңынан бастап 1960-жылдардың Кадиллак ұсынылды талшықты-оптикалық жүйесі ескерту{{Citation needed}} ескерту үшін жүргізуші үшін шамдар. Пайдалану қалың ақшыл-экстерьері және интерьері, сондай-ақ төмендеді, жыл сайын кейін 1959 жылы. 1966 модельдік, тіпті артқы бамперлер тоқтатса барлық хром – үлкен үлгі болды жазылған, оның ішінде фар жиектеу. 1966 жылы "Кадиллак" атты өзінің ең үздік жылдық сатылым көлемі кемінде, 192,000 бірлік (142,190 оның ішінде-де-Виль),<ref>{{citation|last=Flory|first=J. "Kelly", Jr.|title=American Cars 1960–1972|location=Jefferson, NC|publisher=McFarland & Coy|date=2004|pages=423, 425–428|ref=Kflory}}</ref> ұлғаюы 60% астам.<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Cadillac#Kflory Flory], p. 423</ref> бұл арттық мөлшерде 1968 ж. Кадиллак асып 200 000 бірлік.<ref>Flory, p. 570. Karl Ludvigsen's "Cadillac: The Great American Dream Come True", in Northey, Tom, ed. ''World of Automobiles'' (London: Orbis, 1974), Vol. 3, p. 297, mistakenly dates this to 1967.</ref> 1967 және 1968 жылдары пайда болды көптеген федералдық мандат, қауіпсіздік функцияларын, соның ішінде энергопоглощающей рульдік колонка мен дөңгелектер жұмсақ, интерьер және аспаптар панелі, қаламдар және үстіңгі, алдыңғы белдіктер қауіпсіздік трехточечным бекіте отырып, көлемдік және бүйірлік оттар. "Переднеприводный "Эльдорадо" іске қосылды 1967 жылы белгілей отырып, жаңа стандарт үшін жеке авто. Оның қарапайым, талғампаздығы дизайн молықтыруға жете қойған жоқ құйрығының шектен хром 1950-шы жылдардың. Кадиллак табысы өсті қарсы қарсыластарын Линкольн және Империал, сату Бөлімі әрлейтін барлық Крайслер алғаш рет 1970 жылы.<ref>Flory, p. 721.</ref> жаңа {{Convert|472|cid|l|1|abbr=on}} қозғалтқыш, ол дебютін 1968 модельдік жылғы арналған түпкілікті ыдыстар әлеуеті {{Convert|600|cid|l|1|abbr=on}},<ref>{{Convert|4|in|mm|abbr=on}}</ref> дейін өсіруге {{Convert|500|cid|l|1|abbr=on}} үшін 1970 Эльдорадо. Ол қабылданды модельдік қатар, 1975 жылғы. Жүргізушінің қауіпсіздік жастықтары болды ұсынылатын кейбір үлгілерде Cadillac 1974 1976 жыл. "[[Хардтоп|Бесстолпной]] купе deville аяқталды 1973 жылдан бастап модельдері, седан девиль қалды бесстолпная бойынша 1976. 1970-ші жаңа шектен в роскошном автомобильде және мөлшері. 1972 Флитвуд болды қандай - {{Convert|1.7|in|mm|abbr=on}} ұзын да доңғалақты және {{Convert|4|in|mm|abbr=on}} , тұтастай алғанда, салыстырғанда 1960 Серия 75 Флитвуд; бастауыш деңгейдегі 1972 Кале болды {{Convert|2.4|in|mm|1|abbr=on}} артық эквивалентті 1960 Серия 62, сол дөңгелекті.<ref>Flory, pp. 20, 23, 878, & 880.</ref> моделін сатып алдық қалпы барысын ал салмағы көлік құралының стандартты жабдықтар, қозғалтқыш көлемі ұлғайтылды. Кадиллак тәжірибелі рекордтық сату 1973 және қайтадан 1970-шы жылдардың. 1977 бастан осындай "қысқарту", және қалған ГМ "B" және "C" работоспособных машиналар. Девиль моделін жоғалған жүздеген фунт алды Сыртқы мөлшері шағын және қозғалтқыштар, бірақ алынған жоғары терезелер. Отынды үнемдеу және басқарушылығы жақсарды. 1980-ші жылдары көріп, қысқарту көптеген модельдерді, сондай-ақ енгізу брендінің бірінші переднеприводный жинақы, Симаррон. Детройт құрастыруға арналған Кларк-стриттегі [[Детройт|Бөлініп]], "Кадиллаки" жасалды 1921 жылы, жабық 1987 жылы. 1990-шы жылдардың, Кадиллак шығарды өзінің алғашқы жазба өсіп келе жатқан жол талғамайтын көлік сегменті. " Эскалейденгізілді 1999 жылы нарықта, бәсекеге Линкольн навигатор және сәнді көліктер әр түрлі импорттық маркаларды.<gallery title="Cadillac" in="" the="" postwar="" years=""> File:Cadillac 1948.jpg|1948 Cadillac File:Cadillac Convertible .jpg|1954 Cadillac Eldorado File:Cadillac DeVille Convertible 1968.jpg|1968 Cadillac DeVille File:Cadillac Eldorado.jpg|1967-70 Cadillac Eldorado File:1972 Cadillac Sedan de Ville.jpg|1972 Cadillac DeVille File:1976 Cadillac Coupe Deville D’Elegance fvl.jpg|1976 Cadillac DeVille File:1978 Cadillac Sedan de Ville -- 06-18-2011.jpg|1978 Cadillac DeVille File:Cadillac Seville (11695707603).jpg|1980 Cadillac Seville File:85-88 Cadillac Coupe de Ville.jpg|1987 Cadillac DeVille File:1989-93 Cadillac DeVille.jpg|1991 Cadillac DeVille File:1994-1996 Cadillac Deville -- 01-28-2010.jpg|1999 Cadillac DeVille File:Cadillac Deville -- 10-30-2009.jpg|2000 Cadillac DeVille File:Cadillac CTS front.JPG|2008 Cadillac CTS - coupe, sedan, and wagon File:06-07 Cadillac DTS.jpg|2007 Cadillac DTS - full-size sedan File:Cadillac CTS-V 1 -- 08-25-2009.jpg|2009 Cadillac CTS-V - sports coupe, sedan, and wagon File:2010 Cadillac SRX -- 10-30-2009.jpg|2010 Cadillac SRX - crossover File:3rd Cadillac Escalade -- 08-16-2010.jpg|2010 Cadillac Escalade - sports utility vehicle File:2013 Cadillac ATS -- 2012 DC.JPG|2013 Cadillac ATS - sedan File:Cadillac XTS 01 China 2014-04-14.jpg|2013 Cadillac XTS - full-size sedan File:Cadillac Converj 1 -- 2010 DC.jpg|2014 Cadillac ELR - electric-hybrid coupe </gallery> === Өнер және ғылым дәуірі === Cadillac таныстырды жаңа дизайн философия үшін 21 ғасыр "атты өнер және ғылым"<ref name="nytimes.com">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1999/11/12/business/media-business-advertising-cadillac-redesigning-its-image-before-its-retooled.html|title=THE MEDIA BUSINESS: ADVERTISING; Cadillac is redesigning its image before its retooled cars appear.|accessdate=28 June 2010|author=Robyn Meredith|work=The New York Times|format=The New York Times|date=12 November 1999}}</ref> , бұл бекітеді "қамтиды өткір, ашық нысандары мен нақты өлкенің нысаны-лексика, ол білдіреді батыл, жоғары технологиялық дизайн және тудырады қолданылатын технология әзірлеу үшін осы". Бұл жаңа дизайн тілі тарады бірі түпнұсқа CTS "және" Кадиллак XLR үшін родстера. Кадиллак модельдік қатарын, негізінен, қамтиды артқы және полноприводные седаны, родстеры, кроссоверлер мен жол талғамайтын көліктер. Жалғыз басқа болды Жетек және алдыңғы доңғалақтар Кадиллак BLS (ол сатылмайды Солтүстік Америкада)<ref name="Car And Driver Article On Cadillac BLS Debut">{{Cite web|title=2006 Cadillac BLS – Car News|url=http://www.caranddriver.com/reviews/hot_lists/car_shopping/entry_luxury/2006_cadillac_bls_car_news|publisher=Car and Driver|accessdate=9 June 2010}}</ref> және Кадиллак КҚД, бірде-бір, әлі де жүргізу. Екінші буын CTS-V болып табылады тікелей бәсекелес BMW М5.<ref>{{Cite web|title=2009 Cadillac CTS-V vs. 2008 BMW M5 SMG|url=http://www.roadandtrack.com/tests/comparison/2009-cadillac-cts-v-vs.-2008-bmw-m5-smg|work=Road & Track}}</ref> автоматты нұсқа бірі CTS-V және лакал Нюрбургринга 7:59.32, рекорд өндіру седанов.<ref name="worldcarfans.com">{{cite web|url=http://www.worldcarfans.com/10805091340/cadillac-cts-v-blisters-the-ring-in-under-8-minutes|title=Cadillac CTS-V Blisters the Ring in Under 8 Minutes|accessdate=28 June 2010|work=worldcarfans.com}}</ref><gallery title="Concept" cadillacs=""> File:Cadillac Ciel (concept) - Flickr - skinnylawyer.jpg|Кадиллак Сиель тұжырымдамасы. File:Cadillac Cien (front angle).jpg|Кадиллак Сиен тұжырымдамасы. </gallery> --> == Моделі == '''Қазіргі заманғы модельдері''' * 1999–қазіргі уақыт Escalade ** 1999–қазіргі уақыт Escalade ** 2003–қазіргі уақыт Escalade ESV * 2003–қазіргі уақыт CTS ** 2003–қазіргі уақыт CTS седан * 2004–қазіргі уақыт CTS-V ** 2004–қазіргі уақыт СТЅ-V седан * 2013–қазіргі уақыт ATS ** 2013–қазіргі уақыт ATS универсал ** 2015–осы уақытқа дейі ATS купе ** 2016–қазіргі уақытта АТС-V купе ** 2016–қазіргі уақытта АТС-V седан * 2013–қазіргі уақыт XTS * 2016–қазіргі уақыт CT6 * 2017 XT5 <gallery> File:2014 Canadian International AutoShow 0211 (12646138553).jpg|Cadillac ATS Coupe File:Cadillac ATS-L China 2016-04-04.jpg|Cadillac ATS-L (China) File:Cadillac ATS in Red at NAIAS 2012.jpg|Cadillac ATS Sedan File:SLY 5733 (15215547273).jpg|Cadillac ATS-V Coupe File:SLY 5740 (15811335906).jpg|Cadillac ATS-V.R File:SLY 5735 (15649834087).jpg|Cadillac ATS-V Sedan File:Cadillac CT6 01 China 2016-04-10.jpg|Cadillac CT6 File:Cadillac CTS 2.0 Turbo Luxury (III) – Frontansicht, 5. September 2015, Düsseldorf.jpg|Cadillac CTS File:2015-03-03 Geneva Motor Show 5826.JPG|Cadillac CTS-V File:Cadillac Escalade IV 01 China 2015-04-14.jpg|Cadillac Escalade File:Cadillac Escalade ESV 2016.jpg|Cadillac Escalade ESV File:Cadillac XT5 01 China 2016-04-16.jpg|Cadillac XT5 File:Cadillac XTS 01 China 2014-04-14.jpg|Cadillac XTS </gallery> == Cadillac АТС-V == ХХ ғасыр дерлік американдық автомобильдер Американың күшті ішкі нарығына ғана қарап дамыды. Бұл олардың ерекше рухы мен стилін тудырды, бірақ кейін қазіргі әлемде жұмыс істемеді. Қазір өндірушілер барлық нарықтардың сұраныстарын бір уақытта қанағаттандыра отырып, өз машиналарын бүкіл жер шарына сатуға тырысады. Әрине, бір жағынан, Еуропалық, жапон немесе американдық өнімдердің фирмалық белгілері жоғалатыны туралы ностальгиялық тұрғыдан кебуге болады. Өйткені импорттық көліктермен бәсекелестіктің арқасында барлық маркаларға жалпы әлемдік тұтыну сапасының стандарттарына сәйкес келуге тура келеді.<ref>[http://atlanticexpress.com.ua/kak-pravilno-kupit-cadillac-ats-s-aukciona-v-ssha-rukovodstvo-pokupatelja/ CADILLAC ATS.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190627173042/http://atlanticexpress.com.ua/kak-pravilno-kupit-cadillac-ats-s-aukciona-v-ssha-rukovodstvo-pokupatelja/ |date=2019-06-27 }}</ref> == Құрастыру зауыттары == * Detroit/Hamtramck Assembly, [[Мичиган|Мичиган штаты]], АҚШ ** Cadillac CT6 * Lansing Grand River Assembly, [[Мичиган]], АҚШ ** Cadillac ATS, Cadillac ATS-V, Cadillac CTS, Cadillac CTS-V<br> * Arlington Assembly, Texas, [[Техас|Техас штаты]], АҚШ ** Cadillac Escalade, Cadillac Escalade ESV<br> * Spring Hill Manufacturing, [[Теннесси]], АҚШ ** Cadillac XT5 * Oshawa Car Assembly, Ошава, [[Канада]] ** Cadillac XTS * Shanghai GM, [[Қытай Халық Республикасы|Қытай]] ** Cadillac ATS, Cadillac CT6, Cadillac CTS, Cadillac XT5, Cadillac XTS<br> Сонымен қатар, ресейлік компания "Автотор" жүргізеді жинау үшін Кадиллак CTS "және" Кадиллак Эскалейд модельдерді [[Калининград]].<ref>{{Cite web|title=Автотор - GM|url=http://www.avtotor.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=118&Itemid=524}}</ref> == Хабарландыру == <gallery> File:Cadillac-auto 1906 ad.jpg|1906 "Кадиллак" хабарландыруы, тамыз 1906 File:Cadillac 1911-0131.jpg|1911 Кадиллак жарнама мәтіні: "Тек жақсы тәжірибе" – Сиракьюс Пост-Стандарт, 31 қаңтар 1911 File:Cadillac 1917-0930.jpg|1917 Кадиллак жарнама мәтіні: "Стиль, үнемділік, комфорт" – Сиракьюс Геральд, 30 қыркүйек 1917 жылғы File:Cadillac 1919-1019.jpg|1919 Кадиллак жарнама мәтіні: Фаэтон, 4-орынды туринг – Сиракьюс Геральд, 30 қыркүйек 1917 жылғы File:Cadillac_1921-0707_logo.png|1921 жылғы Логотипі File:Caddynew.png|2003-14 жылдары пайдаланылған Логотипі </gallery> == Марапаттары == Кадиллак ''Motor Trend'' Жыл автокөлігі марапатын бес рет ұтып алды: : 2014 Cadillac CTS<ref name="lieberman">{{Cadillac timeline 1980 to date}}</ref> : 2008 Cadillac CTS : 1992 Cadillac Seville Touring Sedan : 1952 Cadillac Motor Division : 1949 Cadillac Motor Division - жоғарыклапанд V8 қозғалтқышы бар конструкцияларындағы инновациясы үшін <!-- == Автоспорт == Басталғанға дейін [[Екінші дүниежүзілік соғыс|Екінші Дүниежүзілік Соғыс]], Кадиллак (көпшілігі сияқты өндірушілер) қатысты әр түрлі түрлері автоспорт. Көптеген Аллард автомобильдер, пайдаланылатын қозғалтқыштардың Cadillac. 1950-ші, Кадиллак (барлық американдық өндірушілер өз уақытында) қатысты NASCAR сериялы ұлы Ұлттық сериясы. Бренді жоғалып из сериала 1960-шы жылдардың. Кадиллак тамақтану Кадиллак Нордстар ЛМП " Ле-мане есеп, прототип алғашқы жылдары американдық сериясы Ле-Мана 2000 жылдан бастап 2002 жылға дейін. Кезде прототипі болды сәтсіз, Кадиллак шығарды из сериала. Кадиллак ең табысты кәсіпорын автоспорте соңғы жылдары болды пайдалану, карат- бұл әлемдік проблемалар scca Гранд туринг-сынып оқушысы. --> == Сондай-ақ, == == Дереккөздер == {{Дереккөздер|30em}} == Әрі қарай оқу == * {{cite book|last=Bonsall |first=Thomas E.|title=The Cadillac Story: The Postwar Years |publisher=[[Stanford University Press]] |year=2004 |isbn=978-0-8047-4942-8}} == Сілтемелер == * [http://forum.cadillacamerica.com Официальный Кадиллак Америка Форумы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150531054443/http://forum.cadillacamerica.com/ |date=2015-05-31 }} * [http://www.car-specs.za.net/cadillac-car-specs.aspx Кадиллак Автомобильдің Техникалық Сипаттамасы] {{Cadillac}} {{Үлкен детройттық үштік}} [[Санат:АҚШ автомобиль жасау компаниялары]] [[Санат:General Motors автомобильдері]] jf2e24rp0t358mxnnhrnqkice6m104a 0 587854 3059879 2585611 2022-08-13T10:30:39Z SSHTALBI 122299 мәлімет қостым wikitext text/x-wiki '''Jaguar '''(британдық ағылшын: /ˈdʒæɡjuː.ər/ JAG-ew-ər, американдық ағылшын: /ˈdʒæɡwɑːr/ JAG-wɑɹ) - бұл Jaguar Land Rover сәнді автомобиль маркалары, Британдық транс[[Трансұлттық корпорация|ұлтты]] [[Автомобиль өнеркәсібі|автоөндірісі]], штаб-пәтері Уитли, Ковентри, Ұлыбританияда, [[Tata Motors|Тата Моторс]] үнді компаниясына 2008 жылдан бастап тиесілі. {{Компания |атауы = Jaguar Cars |логотипі = Jaguar logo.jpg |түрі = |биржадағы листингі = |қызметі = |құрылды = [[1935]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Уильям Лионс |орналасуы = {{flagicon|United Kingdom}} [[Ұлыбритания]], Уайтли |басты адамдары = |саласы = Машина өнеркәсібі |өнімі = [[Автомобиль|Автомобильдер]], қозғалтқыштар |айналым = |операциялық кіріс = |таза табысы = |қызметкерлер саны = |басшы компания = Jaguar Land Rover |бағынышты компания = |аудитор = |сайты = [https://www.jaguar.com/market-selector.html jaguar.com] }} Jaguar бизнесі Swallow Sidecar Company компаниясы ретінде 1922 жылы құрылған, бастапқыда жеңіл автомобильдер әзірлеуге дейін тіркемесі бар мотоциклдер шығарған. S. S. Cars Limited меншігінде бизнес автомобильдер жасауда бәседе кеңіп мен Standard Motor Co-мен қауымдастықта, көптеген мойынтірегі ''Jaguar'' атауымен модельдер шығарды. Ұйымның атауы, S. S. Cars-тан Jaguar Cars болып 1945 жылы өзгертілген. British Motor Corporation біріктіру, содан кейін 1966 жылы, нәтижесінде компания қазіргі уақытта "Бритиш Мотор Холдингс" кәсіпорнына (ВМН) ұлғайтылған, ол 1968 жылы Лейланд Мотор Корпорейшнпен бірікті және Бритиш Лейланд аталды, өзі 1975 жылы тиіс [[Национализация|мемлекеттендірілді]]. Jaguar британдық British Leyland-тан бөлініп шықты және Лондон қор биржасына 1984 жылы тіркелген, FTSE 100 Индексі құрамдас бөлігі атанып, ол [[Ford]]пен 1990 жылы сатып алынды. Jaguar, соңғы жылдары [[Ұлыбритания премьер-министрі|британ премьер-министрі]] үшін автокөлік шығаруды жөнге келтіріп, соңғы жеткізу маштабы XJ 2010 жылдың мамыр айында болған. Сондай-ақ компания [[II Елизавета|Елизавета II]] королевасынан және [[Чарльз, Уэльс ханзадасы|ханзада Чарльзден]] Корольдік тағайындау туралы кепілдік алған. Jaguar бүгін Уитли зауытының Jaguar Land Rover инжинирингтік орталықтарында, Ковентриде және Гейдон жерінде Уорикширде жиналып, Касл Бромвич және Solihull зауыттарында тіркеледі. 2013 жылғы қыркүйекте Jaguar Land Rover компаниясы 100 млн. [[Фунт стерлинг|фунт]] (160&#x20;млн. [[АҚШ доллары|доллар]]) Ковентри Уоруик университетінде ғылыми-зерттеу орталығын ашу жоспарлары туралы жариялады, бұл жаңа автомобиль технологияларын құру үшін іске аспақ. Автоөндірісінде 1000-ға жуық ғалымдар мен инженерлер жұмыс істейді, және бұл құрылыс 2014 жылы басталады. == Тарихы == === Машиналардың өмірге келуі === Swallow Sidecar Company компаниясы 1922 жылы екі мотоцикл Энтузиастардың, Уильям Лайонс және Уильям Уолмслидің бірігуінен құрылды. 1934 жылы Уолмсли сатылым үшін сайланды, ол Суоллоуды сатып алу үшін (бірақ ол компания жойылды) Лион S.S. Cars Limited жаңа капитал құя отырып акциялар шығару арқылы қалыптастырды. {| style="margin-bottom: 10px;" |[[Сурет:Mr_Wyatt's_New_Jaguar_(3408151811).jpg|солға|нобай|SS Jaguar 2½-литрлік спорттық седан]] '''Jaguar''' бірінші 1935 жылдың қыркүйекте пайда болды, модельдік атауы SS 2½-литрлік спорттық седан. тиісті ашық екі орындық спорт моделі 3½-литрлік қозғалтқышты SS Jaguar 100 деп аталды. |} 23 ақпан, 1945 жылы S. S. Cars акционерлері жалпы жиналыста компанияның атауын Jaguar Cars Limited деп өзгертуге шешім қабылдады. Уильям Лайонтың айтуынша ''S. S. атына қарағанда Jaguar-дың айырмашылығы ерекшелейді және қандай да бір осындай шетсөзбен шатастырылуы немесе байланыстырылуы мүмкін емес."'' Дегенмен бес жыл кейінге қалдырылған сұранысты үлкен саны сатып алушылар өнімнің материалдарды жетіспеушілігінен қиын қамтамасыз етілетін болды, атап айтқанда, берілген өндірушілер 1950-ші жылдарға дейін орталық органы жоспарлау қатаң мемлекеттік бақылауда. Jaguar сатылады панельдер, штампованный корпус производственная компания соңында 1930-шы жылдардың болды, және компоненттері өндіруші Рабери Оуэн, және "Jaguar" купил у Джон қараотырып, Стандартты мотор Компани зауыты, онда стандартты себебі Jaguar шестицилиндровых қозғалтқыштардың осы уақыттан Бастап автомобильдері Jaguar толығымен тәуелді, оларды дененің сыртқы жеткізушілерден, атап айтқанда, онда тәуелсіз орамдағы қалыпталған болаттан және 1966 жылы, оларды BMC, BMH және British Leyland-қа қосты. [[Сурет:S_S_Jaguar_drophead_coupe_1940_(8679189922).jpg|солға|нобай|SS Jaguar 3½-литрлік, 125&#x20;а. к.<br> автомобиль купе 1940]] Jaguar табысты тартымды спорттық автомобильдер сериясын өндіру арқасында атын жасады, Jaguar XK120 (1948-54), Jaguar XK140 (1954-57), Jaguar XK150 (1957-61), Jaguar Е-Түрі (1961-75) барлығы Лайонның мантрасын іске асырған "ақша құндылығы". Спорттық автомобильдер халықаралық мотоспортта табысты болды, бұл жолға 1950-ші жылдары компанияның техникалық өнімдерінің тұтастығын дәлелдеу үшін түсті. Jaguar сату ұраны көптеген жылдар бойы "Грация, кеңістік, ырғақ", рекордтық сатылымға қол жеткізген MK VII, ІХ, Мks I және II салондар және кейінірек XJ6 мантрасы еді.{{Citation needed}} Кезінде осы ұран қолданылды, бірақ дәлме-дәл мәтіні әр түрлі. Билл Лайонс ядросы Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі жетістігі егіз-камералы алты цилиндрлі қатар қозғалтқыш соғысқа дейін және инженерлер Ковентри зауытындағы уақытын отты көру мен жобалау арасында бөлінген кезде ойластырған. Ол жартысфералы тоғыспалы ток головкасы цилиндр клапанды тігінен иілген; бастапқыда 30&#x20;градус (кіре берісте) және 45&#x20;градус (пайдаланған газында) және одан жоғары екеуіне де кіре берісте де және пайдаланған газында 45 градусқа стандартталған. Отын ретінде [[Октан|октан]] рейтингі 1948 жылдан бастап салыстырмалы төмен болды, үш поршеньді конфигурация ұсынылды: күмбездік (жоғары октанды сан), жалпақ (орташа октан) және шығыңқы (төмен октан). Бас дизайнері, Уильям "Билл" Хейнес, Уолтер "Уолли Хасанның көмегімен, қос ОНС блокты дамытуға жауапты болды. Билл Лайонс Хасаннан қауіптермен келісті. Бұрын үнемі жарнамалауға тура келетін және салмақты көлемді салон машиналары өндірісіне жарыс немесе төмен томдық және міншіл қозғалтқыш деп есептелетін нәрсені алу қауіпті еді. Кейінгі қозғалтқыш (әр түрлі нұсқаларында) Jaguar қуатты тірегі болды, ол ХК 120де пайдаланылды, Mk VII Saloon, МК I және II салондары мен XK 140 және 150. Ол сондай-ақ, Е Түрінде жалданды, өзін-өзі дамыту жарыс ұтудан Ле-манеге C және D типті спорт жарыс автомобильдерін жаулап алғанға дейін, қысқа ғұмырлы таңдаулы ретінде XKSS саналды, жол-құқықтық D-типті. Бірнеше типті қозғалтқыштар мұндай жер-жерде болушылық және төзімділік көрсетті: Jaguar Twin OHC ''XK Engine'', белгілі болғандай, Jaguar XJ6 салонында 1969 жылдан 1992 жылға дейін, қолданылған J60 нұсқасында электр қуаты қондырғысының осындай алуан түрлі құралдарында, британдық әскери жауынгерлік барлау машиналарында (шынжыр табанды) автомобильдерінде, сондай-ақ Fox бронтанкылы барлау машинасында, Scout Ferret машинасында, Stonefield барлық жетегі бар толық жетекті жүк көлігінде пайдаланды. Тиісінше, ХК қозғалтқыш өндіріс стандарты пайдалы 200 000 мильге жетеді. Автоспорттағы Jaguar ұзына ұзақ тарихында екі ең мақтан тұтатын сәттер 24 сағат Ле-Манқа қатысып, ұтып алуы болған еді, бірінші рет, 1951 жылы және қайтадан 1953-те. 1955 жылғы жеңісін Ле Ман тарихтағы автоспорттағы ең ауыр апат көлеңкесі жауып кетті. Кейінірек шотландиялық Ecurie Ecosse жарыс тобының қолына тағы 1956 және 1957 жылдардағы екі жеңіс қосылды. Мұндай нәтижелі бағдарға қарамастан, ол Лайонның бизнес құру үшін өндірісте әлемдік деңгейдегі спорттық автомобильдер нарығы қолдай алатынға спорттық седандарды көп мөлшерде қарағанда әрқашан ниеті болды. Jaguar қаржылық тұрақтылығын мен беделін сәнді салондар, ол 3-литрлік және 3 ½ - литрлік автомобильдер, Марк VII, VIII және IX, шағын Марк I және 2-XJ6 және XJ12 сериясымен байланысты қамтамасыз етті. Барлығы, ыңғайлы жүрісімен, жақсы басқарылуы, жоғары өнімділік және тамаша стилімен өте жақсы деп саналды. ХК 120, ХК 140, серия XK 150 үрдісі-параметрлерімен ұштастыра отырып спорттық автомобильдері, сондай-ақ Е-Түрі, Jaguar шапшаңдығы беделді автомобильдер өндіруші ретінде қарсыластары аз болды. Компания соғыстан кейінгі, Ұлыбританияның бюджет тапшылығы (Жабдықтау Министрлігі әлі де шикізат бөлді) және металлургия дамуының жай-күйін ескере отырып жетістіктері таңқаларлық. 1950 жылы Jaguar Жабдықтау министрлігімен Daimler Shadow 2, Браунс Лэйн, Аллеслей, Ковентри зауыттын жалға алу туралы келісімге келді, ол сол кезде Daimler компаниясымен қолданылған және Foleshill-ге алдағы 12 ай ішінде жаңа орынға көшіп келді. "Jaguar" 1960 жылы "Daimler"-ді, "Даймлер-Бенц" және [[Daimler AG]]-мен шатастыруға болмайды — BSA-дан сатып алды. 1960-жылдардың соңынан бастап Jaguar Daimler маркасын бренд ретінде ең салтанатты седандары үшін пайдаланды. === Тәуелсіздік жолының соңы === Pressed Steel Company Limited компаниясы барлық Jaguar автомобильдерін (монокок) шанақтарын жасады, Jaguar-ға тек механикалық құралдарды қамтамасыз ету және орнатуды қалдырды. 1965 жылдың ортасында Бритиш Мотор Корпорейшн (BMC), Остин-Моррис комбинаты Pressed Steel-ді сатып алды. Лионды "Jaguar" болашағы туралы алаңдата бастады, бір жағынан шанақтарды жеткізілімдерден жалғасатын қауіп және бір жағынан, оның жасының және мұрагердің болмағаны. Сондықтан ол BMC Jaguar-мен біріктіріп British Motor (Holdings) Limited түріндегі құру ұсынысын қабылдады. 1965 жылы 11 шілдедегі баспасөз конференциясында Лондон үлкен Шығыс отелінде, Лионс және BMC төрағасы Джордж Харриман мәлімдеді: "Jaguar компаниялар Тобы Бритиш мотор Корпорейш Лтд.-мен бірігеді, бірінші қадамы ретінде бірлескен "Бритиш Мотор" (Холдингз) Лимитед" деп аталатын холдингін құру. Өз уақытында BMC өз атауын Британ Мотор Холдингз деп 1966 жылдың соңында өзгертті. Үкімет ВМН Лейланд Мотор Корпорейшн Лимитедпен бірігуге итермелеген, ол Leyland-да автобус пен жүк көлігін өндіруші, Стандарт-Триумф және, 1967 жылдан бастап, Rover көлік құралдары. Нәтижесінде Бритиш Лейланд Мотор Корпорейшн, жаңа холдингтік компаниясы 1968 жылы пайда болды, бірақ бірігу табысты болмады. Кеңестің әлсіз үйлесімді шешімдері қаржылық қиындықтармен қатар, әсіресе, Austin-Morris бөлімі (бұрын BMC) Райдер баяндамасына және тиімді 1975 жылы мемлекет иелігіне алуға әкелді.{{Citation needed}} === Тәуелсіздікке уақытша қайтару === Алдағы бірнеше жыл ішінде-ақ, топтың жаңа модельдерін әзірлеу және өндірісін бастауға төмен болуына қатысты көптеген тауарлар тобының жеткіліксіз капитал ұсынылуы мүмкін, оның ішінде Jaguar-дың, әсіресе, егер Jaguar топтың бөлігі қалуға тиіс болса түсінікті болды. 1984 жылы шілдеде, "Jaguar" қор нарығында жеке компания болып орналасты&#x20;– бұл [[Маргарет Тэтчер|Тэтчер]] үкіметінің көптеген [[Жекешелендіру|жекешелендіру мәмілелерінің]] бірі – өз қызметтік тізімін құруға қатысты іске асты. Орналастырылған төрағасы ретінде 1980 жылы сэр Джон Иганды Jaguar үшін - бірден жекешелендіруден кейін соңды болып көрмеген гүлденумен байланыстырады. 1986 жылдың басында Иган, ол қолындағы Jaguar сатылымнан оралған машиналардың проблемаларын - сапасын бақылау, жеткізу мерзімін артыру, төмен өнімділік арқылы шешумен айналысамын деген мәлімдед. Ол компанияның шамамен үштен бірін шамамен 10 000 қызметкерді, шығындарын азайту үшін жұмыстан босатты. Комментаторлар кейінірек ол модельдік қатарды егде адамдарға арнаған (оған барлық дамыту шығындар игерілген) және бағасын көтерді деді. Ол сондай-ақ Jaguar-дың жетілдіруді жандандырды. АҚШ-та бағаның өсуі тиімді бағам бойынша бетперде болды. === Форд мотор компани дәуірі === [[Сурет:2001_Jaguar_S-Type.JPG|нобай|Jaguar s-түрі, Форд DEW98 платформасына негізделген]]<!-- [[Ford|Форд]] ұсынды Jaguar АҚШ және Ұлыбритания туралы акционерлерге оларды сатып алған акцияларды қарашада 1989; Jaguarа листинг Лондон қор биржасында жойылған 28 ақпан 1990 ж.). 1999 жылы ол бөлігі болды Фордтың жаңа премьер-Автомобиль Тобы бірге [[Aston Martin|Астон Мартин]], автомобильдер Volvo ал , 2000, Ленд Ровер. Астында Фордтың меншік, Jaguar ешқашан алмаған пайдасы. Астында Фордтың меншік Jaguarа кеңейтті ассортиментін іске қосылуымен s-типті 1999-м, Х-үлгідегі 2001 жылы. Кейін ленд ровера мамыр 2000 жылғы сатып алу Форд, ол тығыз байланысты Jaguarом. Көптеген елдерде олар жалпы желісі сату және тарату (соның ішінде жалпы дилерлер), ал кейбір модельдер жалпы компоненттерін, бірақ тек жалпы өндірістік нысан Халвуд, шанақ жинау, x-типті және Фрилендер 2. Алайда, жедел жағдайға қатысты екі компанияның тиімді интеграциялануы жалпы құрылымын басқару компанияның Ford НСГ. 11 маусым 2007 жылғы Ford компаниясы жариялады, деп планирует продать Jaguar қатар, Ленд Ровер мен қызметтерін пайдаландық банк "Голдман Сакс", "Морган Стэнли" және [[HSBC|HSBC банкінің]] мәміле бойынша. Сату бастапқыда күтіледі жарияланған 2007 жылдың қыркүйек айында, бірақ кейінге дейін наурыз 2008 жыл. Жеке инвестициялық компаниялар сияқты Алхимия серіктестері Ұлыбритания, ТПГ капитал, сол ripplewood кәсіпорын (оның жалдамалы бұрынғы Форд Еуропа атқарушы сэр Ник Шееле үшін басшылық өзінің өтінімін), Цербер Кэпитал Менеджмент және бір тең серіктестер (принадлежит [[JPMorgan Chase|Джей-пи Морган Чейз]] және мас бұрынғы Форд атқарушы Жак Насер) АҚШ, [[Tata Motors|Тата Моторс]] Үндістан мен консорциум қамтитын компанияның mahindra және mahindra (автомобиль өндіруші Үндістан) және Аполло басқарудың барлық бастапқыда қызығушылық білдіріп, сатып алуға таңбаларды Форд мотор Компани. Сату алдында жарияланса, Энтони Бэмфордтөрағасы, британдық өндіруші экскаватор погрузчик JCB қызығушылық білдіріп, сатып алуға компанияның 2006 жылғы тамызда , бірақ бас тартты естіп, сату, сондай-ақ қамтуы Ленд Ровер, ол келмеді сатып алу. Рождество қарсаңында, 2007 жылдың Махиндра мен Махиндра шықты жарыс үшін екі брендтер сілтеме жасай отырып, күрделілігі мәміле. === Тата Моторс дәуірі === 1 қаңтар 2008 жылғы Форд деп ресми түрде мәлімдеді Тата жеңімпаз атанды. [[Tata Motors|"Тата Моторз"]] , сондай-ақ игерді, көлік және жалпы жұмыс (TGWU)-консультант комбинатының , сондай-ақ Ford. ережелері бойынша аукцион процесс, бұл хабарлама автоматты түрде дисквалифицирует кез-келген басқа әлеуетті күйеу. Алайда, Форд (сондай-ақ өкілдері бірігуге) енді мүмкіндігі болуы кіруге егжей-тегжейлі талқылау Тата мәселелері бойынша бастап, еңбек қамқорлық (және зейнетақымен қамсыздандыру), технологиялар (ақпараттық жүйелер және қозғалтқыштың өндіру) және зияткерлік меншікті, , сондай-ақ түпкілікті сату бағасы. Форд ашады оның кітаптары үшін толық сақтық Жесін. 18 наурыз 2008 жыл, [[Рейтер|Reuters агенттігі]] хабарлады американдық банкирлер корпорациясының Citigroup және [[JPMorgan Chase|JP Morgan]] қаржыландыратын болады мәміле АҚШ-пен 3 [[1000000000 (сан)|млрд]] кредит. 26 наурыз 2008 жылғы Форд жариялады, ол келісті сатуға өз Jaguar және операцияларды Ленд Ровер Тата Моторс Үндістан, және олар үміттенеді аяқтау сатуға соңына қарай екінші тоқсанының 2008 жылғы. мәміле қамтиды құқығын басқа үш британдық брендтердің Jaguar өз Даймлер, сондай-ақ жұмыс істемей тұрған екі брендтердің Ланчестер және Ровер. 2-маусым 2008 жылғы сату Тата күні аяқталды құны бойынша £1.7&#x20;миллиард. === Құрастыру зауыты === Ласточка арба (ССК) бастапқыда орналасқан қалада Блэкпул , бірақ содан кейін көшіп Холбрук Лейн, Ковентри 1928 жылы, қашан сұраныс Остин жұтып біртұтас бөлшегіне айнала берді үшін тым үлкен зауыт қуаты. , 1951 жылы, перерастая өзіндік Ковентри сайтында олар көшіп Браунс Лейн, соғыс уақытында фабрикасы "көлеңке" қарамағындағы компанияның Daimler. Бүгін, Jaguarы жиналады Касл Бромвич Бирмингем үздік part time. Тарихи Браунс Лейн зауыты тоқтатты қиып алу және Қорытынды операциялар, 2005 жылы өсуі x350 XJ бұл қазірдің өзінде көшіп Касл Бромвич екі жыл бұрын қалдырып кеткен ХК және s-Типі өндірісті Касл Бромвич 2000 жылы Форд айналдырды оның Халвуд зауыт Jaguar тоқтатылғаннан кейін ұзақ сүйемелдеу да жаңа Jaguar x-түрі моделі. Бұл кейінірек қосылды екінші буын Ленд Ровер Фрилендер 2, 2007. Jaguarы болудан қалды өндірілді halewood 2009 жылы күші жойылғаннан кейін х-типті; Халвуд енді айналуда Ленд Ровер жалғыз зауыт. Азайтылған сайтында Браунс Лейн жұмыс істейді бүгін, өндіру қаптауға арналған Jaguar және Land Rover және басқа да инженерлік құрылыстар. Жаңа құрастыру зауыты ашылған жеңіліс тапты, [[Үндістан]] 2011 жылдың сәуір айында. Автомобиль Jaguar instagram автомобиль Jaguar хе - ауыстыру үшін x-типті ленд ровера" Солихалле өсімдіктер 2015 жылы алғашқы нөмірі-4х4 жеңіл автокөлік жүргізілуі тиіс зауытта Ровером у sd1 соңында 1970-шы жылдардың. == Қазіргі заманғы автомобиль модельдері == === F-Түрі === [[Сурет:Jaguar_F-Type_V8_S_Cabriolet_–_Frontansicht,_12._Juli_2014,_Düsseldorf.jpg|солға|нобай|Jaguar F-Түрі]] "F-типті кабриолет шығарылды" 2012 жылы Париж автосалонда, кейін оның көрсету Гудвудском фестивалінде жылдамдығын 2012 жылдың маусымында, , және мәлімделген ізбасары ретінде аты аңызға айналған электронды типті. Шын мәнінде, Сериясы III Е-Түрі болды және ізбасары түрінде xjs арқылы, ол, өз кезегінде, ауыстырылды XK8 және озық технологиялармен танысты. F-Түрі, дегенмен, қайтарылады 2-орынды жоспары " жоғалған енгізе отырып, сериясы III Е-типті, ол тек 2+2-орынды конфигурациясы. Ол әзірленді кейін оң реакция Jaguar-х16 концепт-кара 2011 жылы Франкфуртском автосалонда. Сату басталады 2013 жылы үш таңдау қозғалтқыштар, екі нұсқасы AJ126 Бензин қозғалтқыш V6 мен AJ133 V8 Бензин қозғалтқыш. === ХE === [[Сурет:Jaguar_XE_2016_front_three-quarter.jpg|солға|нобай|Jaguar хе]] Бұл модель XE - бірінші шағын өкілдік Jaguar 2009 модельдік жылғы х-үлгідегі және бірінші бірнеше Jaguar моделін салынуға тиіс пайдалана отырып, Jaguarа жаңа модульдік алюминий сәулет,{{Citation needed}} переезд компания Форд алынған платформалар қолданылған өткен үшін типті X және XF. Пайдалану Jaguarа жеке Платформа мүмкіндік береді XE " ерекшелігі не заднеприводной немесе полноприводной кескіндемеде, және бұл бірінші автомобиль өз сегментінде алюминий монококовой конструкциялары. бастапқыда болғандай, 2014 жылы Женевском автосалонда сату, 2015 жылға жоспарланған. === На XF === [[Сурет:All-New_Jaguar_XF_Revealed_in_Dramatic_‘High-Wire’_Journey_(16737709379).jpg|солға|нобай|Jaguar XF]] "Jaguar XF - бұл среднеразмерный өкілдік автомобилі ұсынылды 2008 жылы ауысымына s-типті. Қаңтар 2008 жылғы XF ие болды ''қандай?'' 'Автомобиль" және " өкілдік Автомобилі жылғы марапаттары. Серия XF сондай-ақ көлік мінді жылғы 2008 ''қандай дизельдің?'' журналы. Қозғалтқыштар қол жетімді XF құрайды 2,2-литрлік 4 және 3,0 литрлік V6 бастап дизельді қозғалтқышпен немесе 3.0-литрлік V6 5,0-литрлік V8 қозғалтқышы орнатылған бензиновыми қозғалтқыштары бар. "5.0-литрлік қозғалтқыш қол жетімді наддувом нысан компанияның қызметі xfr. 2011 жылғы 2,2-литрлік дизельді қозғалтқыш от Ленд Ровер Фрилендер қосылды ассортиментіне аясында фейслифтинга. === Маштаб XJ === [[Сурет:Jaguar_XJ_3.0_D-S_Supersport_(X351)_–_Frontansicht,_30._Juni_2013,_Münster.jpg|солға|нобай|Jaguar XJ]] "Jaguar XJ білдіреді толық керемет седан. Бұл үлгі өндірісінде 1968 жылдың бірінші буынның соңғы автомобилі Jaguar шығармашылық үлесі компанияның негізін қалаушы сэр Уильям Лайонс. 2003 жылдың басында, үшінші буын XJ келді автосалондар және сол уақытта сыртқы түрі, автомобильдің және интерьер дизайны қалды дәстүрлі сыртқы түрі, машинасы толығымен жаңартылды. Оның стилі тартады көптеген сыншылар тарапынан көптеген автомобиль журналистер бұл теорияға машина болған старомодно сәл астам қазіргі заманғы қарағанда, оның ізашары, тіпті көбісі сілтеме жасап, онда " 'Лайонс желісі' болды жоғалған ауыстыру жылғы Марк 2 Марк 3 ХЈ, дегенмен астында снаряд лег жоғары технологиялы конструкциясы, алюминийден жасалған, не фар өте жақын жоғарғы бөлігінде өз сыныпта. Jaguar сынына жауап берді-шараларын енгізе отырып, төртінші буын XJ, 2009 жылы шығарылған. Оның сыртқы дизайн білдіреді ауытқу алдыңғы xjs арқылы, жас, қазіргі заманғы ұстанымды, кейін дизайн ығысу күшіне енген бұрын компанияның моделін XF және XK Нөмірі моделі. 5-литрлік қозғалтқыш V8 да XJ сыныпта supersport қабілетті үдетуге автомобиль от {{Convert|0|to-|60|mph|abbr=on}} үшін 4,7&#x20;секундта, ал Ұлыбритания со{{CO2}} шығарындылары рейтингі 289&#x20;г/км қанағаттандыру Үшін лимузин нарықтың барлық XJ модельдер ұзын дөңгелек базасы (ұзын база) опция ретінде арттырады, ол аяққа арналған кеңістік артқы. == R модельдері == [[Сурет:Jaguar_XKR-S_-_Goodwood_Festival_of_Speed.jpg|солға|нобай|Jaguar жылдам]] Компания Jaguar шығара бастады модельдер R 1995 жылы пайда бірінші жас рейтингі. Қорек наддувом 6-цилиндрлі қозғалтқыш, автомобиль, өндірілетін шамамен-322 ат күші. Жаңартылған сызғышпен қозғалтқыштар, күштік қондырғы негізделеді сегіз-цилиндрлі қозғалтқышқа нагнетателем 1997 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін. "1997-2003 жас рейтинг өндірілді {{Convert|370|hp|kW|0}} және {{Convert|385|lbft|Nm}} айналу моментін ескере отырып, автокөлік - {{Convert|60|mi/h|km/h|abbr=on}} 5 секунд ішінде. Жаңа алюминий шанақ 2004 жылдан 2009 жылға арттырды қуаты {{Convert|400|hp|kW|0|abbr=on}} және жетілдірілген компьютерлік жүйелердің азаюы уақыт {{Convert|60|mi/h|km/h|abbr=on}} дейін 4,8 секунд. 2000 жылдан бастап, XJRs жабдықталған автомобильдер Jaguar мысықтарды (компьютер Подвеска технологиясы), ол көмектесті фирма сапарымен келді спорттық жүргізу үшін залалсыз жайлылық кезінде күнделікті пайдалану. * Jaguar XFР&#x20;&#x20;{{Convert|510|hp|kW|0|abbr=on}}&#x20;среднеразмерный седан * Jaguar озық технологиялармен&#x20;&#x20;{{Convert|510|hp|kW|0|abbr=on}}&#x20;купе және кабриолеты * Jaguar компанияның қызметі xfr-S бастап&#x20;&#x20;{{Convert|550|hp|kW|0|abbr=on}}&#x20;среднеразмерный седан * Jaguar тез&#x20;&#x20;{{Convert|550|hp|kW|0|abbr=on}}&#x20;купе және кабриолеты * Jaguar-каменогорск * Jaguar Ф-Түрі R&#x20;&#x20;{{Convert|550|hp|kW|0|abbr=on}}&#x20;купе == Болашақ моделі == Кейін көптеген жылдар алыпсатарлық, дизайнер Jaguarа Ян Каллум растады 2012 жылдың басында, бұл мүмкін емес еді Jaguar жол талғамайтын көлік, бірақ бұл ұсынды, ол мүмкін құрастыруға кроссовер үшін Jaguar. 2013 жылы компания Jaguar туралы жариялады -Х17 тұжырымдамасын және 2015 жылдың қаңтар айында жариялады Jaguar Ф-Пэйс, 2015 дебют дейін поступания сатылымға 2016 жылы. Ол қамтиды көптеген көшірмелерді жасаған бірі-C-x17 тұжырымдамасы ретінде бірінші кроссовер Jaguar. == Алдыңғы модельдер == === Соңғы === [[Сурет:X-type_Jaguar_in_British_Racing_Green,_model_Casini.jpg|нобай|260x260 нүкте|X-Типі Jaguar металл британ жарысқа арналған жасыл]] "Jaguar s-Тип, алғаш рет пайда болды 1999 жылы тоқтатты өндірісі 2008 жылы. Ол ауыстырылды Jaguar XF. Басында s-тәрізді зардап шеккен проблемаларды сенімділік, бірақ бұл, негізінен, шешілді 2004 модельдік. "Jaguar x-Түрі болды жинақы атқару автокөлік шығарылды 2001 жылы компания басшылығымен Форд меншік. Делить платформа 2000 Форд Мондео, х-Түрі өндіріс қысқартылды 2009 жылы. "Jaguar ХК - бұл сәнді Гранд-туреры енгізілген 2006 жылы ол алмастырды XK8. ХК таныстырды алюминий монокок шанақ, және қол жетімді, екі есікті, екі есікті купе және кабриолет/кабриолет. Өндірісі тоқтатылды 2014 жылы. === Тарихи === [[Сурет:Jaguar_Mk_V_Drophead_Coupe.jpg|нобай|Марка 1948 автомобиль купе кабриолет]] Переименованный Jaguar бастады, өндіріс довоенным 1.5, 2.5 және 3.5-литрлік моделі қолданылған қозғалтқыштар әзірленген стандартты мотор компания. 1,5 литрлік төрт цилиндрлі қозғалтқыш болды, әлі де жеткізіледі Стандартты, бірақ екі үлкен шестицилиндровых жасалды. Бұл автомобильдер белгілі болды бейресми ретінде Марк УҰИ. Бірінші соғыстан кейінгі моделі құрылды қыркүйекте 1948 жылы Марк V қол жетімді 2.5 - 3.5-литровыми қозғалтқыштары бар. Ол сәл астам обтекаемый түрі, ол соғысқа дейінгі модельдер, бірақ маңызды болды өзгерту торсионной тәуелсіз алдыңғы алқасымен және гидравликалық тежегіштермен жабдықталуы тиіс.{{Citation needed}} Көктемде 1948 жылы Лион оралып, АҚШ-тан даралық есеп Jaguarа және воспринимаемое сапасы таңданысын тудырды американдық сатып алушылар, привыкших - виртуалды біркелкілігін олардың үй құралдары. [[Сурет:1950_Jaguar_XK120_34.jpg|солға|нобай|1948 XK120 серпіліс болды үшін Jaguarа және соғыстан кейінгі спорттық автомобильдер]] Бірінші үлкен ұмтылыс болды іске қосу қазан 1948 жылғы жаңа рекордтық конструкциясы қозғалтқыш XK120 спорткар ауыстыруға соғыс алдындағы Jaguar СС 100. Бұл келтірілген осы екі жоғарғы тарату білігі (DOHC) 3.5-литрлік қозғалтқышы бар hemi бастығы- алты цилиндрлі қозғалтқыш жобалаған Уильям Heynes, Уолтер Хассан және Клод Бейли. "XK100 4-цилиндрлі 2 литрлік нұсқасы дайын побила рекорд Бельгия, саяхаттайтын 177&#x20;миль / сағ. Бұл қозғалтқыш XK әзірленді түнгі уақытта, соғыс кезінде, олар отта смотреть зауыттық шарттары. Кейін бірнеше рет соңғы дизайн қол жеткізілді. Яғни, әзірше иесі Уильям Лайонс деді жасау "тыныш". Спорттық автокөлік сипатқа консолін х бастапқыда қолға алынған ретінде қысқа моделін өндіру шамамен 200 автокөлік. Сынақ полигоны үшін қозғалтқыштың, оның болжамды үйлер, жаңа Марк VII седан, дайын болды.{{Citation needed}} [[Сурет:Jaguar_Mark_VII_reg_1954_3442_cc_grey_amended.jpg|нобай|1950 ''"благодати . . . Кеңістік . . . Темп – Jaguar"'' Марк VII]] Екінші үлкен серпіліс болды үлкен Марк VII седан 1950 жылы, автокөлік үшін арнайы американдық нарық, Jaguar болды завален тапсырыстармен. Марк VII және оның ізбасарлары жинап, шаттанған пікірлерін журналдар сияқты ''жолдар & трассасының'' және ''мотор''. 1956 жылы Марк VII жеңіп, беделді ралли Монте-Карло. "XK120 ерекше қабылдау күні 1954 жылы жақсартуға XK140 содан кейін мамыр айында 1957 жылы толығымен қайта қаралған XK150. [[Сурет:1962_Jaguar_MK_II_3.8_Saloon_(16162061878).jpg|солға|нобай|1960-жылдардың Марк 2 бірі болды ең танымал модельдер компанияның Jaguar бірі бұрын-соңды құрылған]] 1955 жылы, ''екі-нүкте-төрт'' немесе 2,4-литрлік седан (энтузиастами 2.4 Маркасы 1) бірінші монокок (унитарлық) автомобильдің Jaguar.{{Citation needed}} Оның 2,4-литрлік короткоходным нұсқасы қозғалтқыш XK жағдайда {{Convert|100|mph|abbr=on}} өнімділігі. 1957 жылы, 3,4-литрлік нұсқасы диск тежегішінің, электр сымдары, дөңгелектер және басқа нұсқаларды пайдалануға берілді, ең жоғары жылдамдықпен {{Convert|120|mph|abbr=on}}. 1959 жылдың мұқият қайта қаралған нұсқасы автомобильдің кең терезелермен және 2.4, 3.4 және 3.8-литрлік қозғалтқыш болды Марк 2. "3.8 Марк 2" атты танымал британдық полиция күштері үшін өзінің шағын мөлшерін және {{Convert|125|mph|abbr=on}} өнімділігі. Марк VIII 1956 жылғы Марк IX 1958 жылы айтарлықтай жаңарту Марк VII, бірақ үлкейтілген мөлшерін Марк X 1961 жылы толығымен жаңа дизайн үлкен салон барлық дөңгелек тәуелсіз подвеску және таза конструкциясы. [[Сурет:1963_Jaguar_XK-E_Roadster.jpg|оңға|нобай|1963 жылы ашылған екі-орынды E-Түрі]] Тәуелсіз артқы аспа жылғы Марк x құрылды 1963 s-Типі, Маркасы 2 созылады, ұстау үшін, күрделі артқы салпыншақ, ал 1967 жылы Марк 2 Атауы құлап, кезде шағын салондары болды 240/340 диапазоны. " 420 1966 жылғы, сондай-ақ ретінде сатылады Даймлер Соверенқойған жаңа алдыңғы s-Түрі болғанымен, екі машиналар жалғастырды дейін параллельді s-типті тоқтатылды (1968). Баяу-сату Марк х айналды 420Г 1966 жылы тоқтатылды соңында онжылдықта. Jaguar құтқарылып, өзінің жаңа осындай құнды, бірақ өте қатты триммер жаңа xj6 арналған. [[Сурет:1970_Jaguar_XJ6_4.2_Series_1_-_Flickr_-_The_Car_Spy_(14).jpg|солға|нобай|Арналған xj6-ғақаралады көптеген соңғы Jaguar салоны]] Соңғы седанов, ең маңызды болып табылады ХЈ (1968-1992). Бастап 1968 жылғы, Серия XJ ДА көрдім аздаған өзгерістер алғаш рет 1973 жылы (II-серия), 1979 (Сериясы III), толық редизайн үшін 1986/1987 " XJ40, одан әрі өзгерістер 1995 жылы (Х300), 1997 жылы V8-қуаты (X308) және ірі жетістік 2003 жылы бірінші саласы бойынша алюминий монокок-шасси (x350 электрондық). Ең керемет XJ моделін жүзеге асырылады не Ванден Плас (АҚШ) немесе "Даймлер" (әлемнің Қалған) шильдики. 1972 жылы 12-цилиндрлі қозғалтқыш енгізілді XJ, онда бір мезгілде, электрондық түрі. [[Сурет:JaguarXJ220.jpg|оңға|нобай|"XJ220—ең жылдам әлемдегі сериялық автокөлік 1992 жылы]] Осы жылдар ішінде көптеген модельдері Jaguar резвились атақты хромдалған прыгающего Jaguarа дәстүрлі бөлігі болып табылатын қақпағы, радиатор. Ретінде белгілі "секіруші" бұл аты аңызға айналған тұмар нысанасы дауларды соңғы кезде, тыйым тұрғысынан қауіпсіздік, автомобильдер, жеткізілетін Еуропаға, ал ол жалғастырды белгіленуі автомобильдерге арналған, АҚШ, Таяу Шығыста және Қиыр Шығыста. Енді барлық соңғы Jaguar модельдер, бірақ кейбір клиенттер оны қосу car ретінде параметрлері. --> === Толық он-ап === <div style="float:left;width:50%;" class=""> ==== Үлкен атқару ==== * 1935-1955 2½ литр седан * 1937-1948 3½ литрлік седан * 1948-1951 Марк V * 1951-1957 Марк VII (& VIIM) * 1957-1959 Марк VIII * 1959-1961 Марк IX * 1961-1966 Марк X * 1966-1970 420G * 1968-1987 XJ6 1, 2 & 3 сериясы * 1972-1992 XJ12 с * 1986-1994 XJ6 (XJ40) * 1993-1994 XJ12 (XJ81) * 1995-1997 XJ6 & XJ12 (Х300 & X301) * 1998-2003 XJ8 (X308) * 2004-2007 XJ (x350) * 2008-2009 XJ (X358) * 2009 жылы ХЈ (x351) ==== Шағын атқарушы ==== * 1935-1949 1½ литр седан * 1955-1959 Марк 1 * 1959-1967 Марк 2 * 1963-1968 s-Типі * 1966-1968 420 * 1966-1968 240 & 340 * 1999-2008 S-Типі * 2001-2009 X-Типі * 2008–қазіргі уақытқа дейін XF * 2015–осы уақытқа дейін XE </div><div style="float:right;width:50%;" class=""> ==== Спорт ==== [[Сурет:Jaguar-xk-120.jpg|нобай|{{Ubl}}]] * 1948-1954 XK120 * 1954-1957 XK140 * 1957-1961 XK150 * 1961-1974 E-Түрі * 1975-1996 ХЈ- * 1992-1994 XJ220 * 1997-2006 XK8/тез (Х100) * 2006-2014 ХК (Х150) * 2013–қазіргі F-типті * 2016(жарнамаланған) F-Pace ==== Жарыс өтті ==== * 1950-ші C типті * 1950-ші D-типті * 1960-шы жылдары жеңіл E-Түрі * 1985-1992 XJR-5 - XJR-17 * 2009 XFR Бонневиль Солт Флэтс жылдамдық рекорды * 2010 Jaguar RSR XKR GT2 </div> === Тұжырымдамасы мен моделін === * Е1А – 1950-E-типті концепт-кар * Е2 – екінші E-типті тұжырымдамалық автокөлік Леманс және АҚШта жарысты * Pirana (1967) – Bertone әзірленген * XJ13 (1966) – құрылған жарыстар үшін " Лемане, ешқашан іске * XK 180 (1998) – родстер тұжырымдамасы, негізделген XK8 * F-Түрі (2000) – родстер ұқсайтын XK8, бірақ аз * R-купе (2001) – үлкен четырехместным купе * Fuore XF 10 (2003) * R-D6 (2003) – шағын төрт-орынды купе * XK-RR – жоғары өнімді нұсқа соңғы буын ХК купе * XK-RS – тағы бір ХК кабриолет соңғы буын перфоманс-арнайы нұсқа * Cегізінші концепті (2004) – ұзын дөңгелек базалы ХЈ моделі супер-люкс нұсқасын * С-ХF (2007) – XF седан моделін өндіру үшін ізбасар * С-Х75 (2010) – Гибридно-электрлі спорттық автокөлік, бастапқыда өндіруге арналған, бірақ бұзылса, 2012 жылы * С-Х16 (2011) – F-типті моделі сериясы ізбасары * С-Х17 (2013) – бұрын соңғы Jaguar жол талғамайтын тұжырымдамасы * 7 жоба – 542&#x20;а. к. V8 қозғалтқышы бар спидстер негізінде F-типті және рухтандырылған D-типті (2013) == Қозғалтқыштар == Компания Jaguar үйінде алты қозғалтқыштар буынын әзірледі. * Тарихи қозғалтқыштар: ** XK6— Inline-6 ** V12— 60° V12 ** AJ6/AJ16— 22° Inline-6 ** AJ-V6— 60° V6 (Форд жасаған Jaguarда өзгертілген)<br> * Қазіргі қозғалтқыштары: ** AJ-V8— 90°  ** V8 AJ126— 90°  ** V6 AJD-V6— 60°  ** V6 (Форд жасаған) ** Ingenium— Inline-4<br> <!-- == Автоспорт == [[Сурет:Jaguar_XJS_TWR_1984.jpg|нобай| Jaguar XJ-S және жеңіп алды 1984 жылы Еуропа чемпионатында кузовном ]] [[Сурет:Webber_usgp_2004.jpg|нобай|"Jaguar Р5 гонят Марк Уэббер 2004 командасы өткен маусымда [[Формула-1|Ф1]]]] Компанияның иелігінде үлкен жетістік жарыстарда спорттық автомобильдерде, әсіресе Ле-мане есеп 24 сағат. Жеңіс добыты" 1951 және 1953 жылдан c-түрі, одан кейін 1955, 1956 және 1957 , С , D-типті. Менеджер жарыс команда осы кезеңде, абыройлы Англия, кейінірек бас директоры атанды Jaguar 1970 жылдың басында-шы жылдардың. Дегенмен прототипі сайтқа xj13 салынды ортасында, 1960-жылдардың ол ешқашан гонялся, және атақты жарыстан кейін қалдырылды көптеген жылдар бойы. 1982 жылы, табысты қарым-қатынас , оның Walkinshawбастап адвокаттық не нотариаттық қызметпен команда басталды СГ- бәсекелес Еуропалық кузовном чемпионатында, ол жеңіп алды 1984 жылы. 1985 жылы адвокаттық не нотариаттық қызметпен маштаб XJ-s выйграл Батерст 1000 нәсілі. Ортасында 1980-жылдардың адвокаттық не нотариаттық қызметпен басталды жобалау және дайындау Jaguar V12 қозғалтқышпен тобында автомобильдер әлемде спорт прототиптерді Чемпионаты жарыс. Команда жеңу үнемі 1987 жылдан бастап, жеңіске жетті Ле-мане есеп 1988 және 1990 жылдары жас рейтинг сериясы спорттық автомобильдер. " Jaguar құрамында-14 "атты соңғысы XJRs ұтып ала отырып, 1991 жылы Әлем Чемпионатының спорткаров. 1999 жылы Ford деп шешті Jaguar болады корпорациясының [[Формула-1|Формуласы бір]] жазба. Форд выкупил Милтон Кейнснегізінде Стюарт Гран-При команданың ребрендинг бұл Jaguar жарыс 2000 маусымы. Jaguar Ф1 бағдарламасы өте емес, өте табысты, алайда, қол жеткізе отырып, тек екі подиум бес мінсіз бәсекелестік арасындағы 2000 және 2004. 2004 жылдың соңында, бұл ретте құны, монтаждау және Ford пайда қысқарады, Ф1 командасы ретінде қарастырылады ненужный шығыны және сатылды "Ред Булл" энергетикалық сусындар иесі Дитрих Матешиц, және ол Ред Булл. 15 желтоқсан 2015 жылғы болғандай, Jaguar қайтып автоспорт ескере отырып, үшінші маусымда Формулалар Е. Елеулі Jaguar спорт шабандоздары: * Jaguar C-Типті (1951-1953) * Автомобиль Jaguar D-Типті (1954-1957) * Jaguar Жеңіл E-Түрі * Jaguar сайтқа xj13 * Jaguar жас рейтинг спорттық автомобильдер * Jaguar жас рейтинг-9 (1988) * XJ220 (1988) * Жас рейтинг-15 (1990) == Электр көлік құралдары == Lotus автомобильдерді қосылды Jaguar, әлем Лтд және Капаро туралы керемет гибридтік седан өкілдік "атты жобасын Лимо-жасыл"қаржыландыратын Үкіметі арасындағы Ұлыбритания технологиялық стратегияны Кеңес. Автомобиль сериясы Plug-гибридті. == Объектілері == Jaguar Ленд Ровер операциялар арасында бөлінеді бірнеше сайттармен, олардың көпшілігі үшін пайдаланылады жұмыс ретінде "Jaguar" және "маркалы Ленд Ровер". === Ағымдағы зауыттар === * Уитли Инженерный центр - Jaguarа ленд ровера штаб-пәтері және ғылыми-зерттеу орталығы. Ескі бөлігі осы зауыттың сатып алынды у Пежо 1980 жылдары, ал бұрын Бірінші Дүниежүзілік Соғыс әуеайлақ, авиациялық зауыт, содан кейін зымыран зауыты алдындағы сатуға арналған Rootes тобының (кейінірек "Крайслер Еуропа"). * Гейдон Инженерный центр - Jaguar Ленд Ровер және басқа да ғылыми-зерттеу орталығы. Бұрын bomber базасын британдық ВВС-ге дейін алынды британдық leyland жақсартылды " көлік құралдары конструкциясының және тестілеу орталығы. Осы сайтты, сондай-ақ, [[Aston Martin|Астон Мартин]] штаб-пәтері, зерттеу орталығы және зауыт. * Касл Бромвич - Jaguar Ленд Ровер негізгі Jaguar құрастыру зауыты қосылып, моделін XF, XJ F-типті керек. Бастапқыда авиация зауыты Екінші Дүниежүзілік Соғыс кезінде - "Спитфайры" салынды, онда кейінірек, ол сатып алынды табақ болатты Фишер болды кузовное монтаж жұмыстарын, ол көшті қамқорлығымен "Jaguar" бірігу жолымен bmc 1960-шы жылдары. * Солихалл - Jaguarа ленд ровера негізгі Ленд Ровер құрастыру зауыты. Бұл бастапқыда зауытта авиациялық қозғалтқыштарды Екінші Дүниежүзілік Соғыс кезінде пайдаланылады ретінде Ровер зауыт соғыстан кейін. 2014 жылы компания Jaguar хе бірінші Jaguar қажет жиналды зауытында, содан кейін Jaguar Ф-ЕКПА-ның 2016 жылы. * Халвуд, Мерсисайд - қазір пайдаланылады Jaguar Ленд Ровер үшін Ленд Ровер. Бастапқыда Форд құрастыру зауыты (" Форд Эскорт оның ең плодовитых моделі) берілді Jaguar 2000 жылы өндіру үшін х-типті. Ford әлі де меңгерген өндірістік беру жұмыс Халвуд. * Вулверхэмптон мотор зауыты - £500&#x20;млн. объектінің орналасқан и54 сайтында Стаффордшире жанында Вулверхэмптон, Ингениум отбасы модульдік дизельді және бензинді қозғалтқыштардың салынуда. Зауыты ресми түрде ашылды, оның величеством Ханшайымы Елизавета II бейсенбі, 30 қазан 2014 жыл. --> === Болашақ зауытттар === * Райтон-ол-Дансмор - Jaguar және Land Rover жаңа арнайы көлік құралдары операцияларын әзірлеу орталығын 2016 жылы салатынын жариялады. Бұрын Rootes дүниежүзілік соғыс уақытысында ұшақ өндірісі бойынша зауыт ретінде пайдаланылған, кейінірек 2006 жылға дейін Rootes/Крайслер/Пежо автомобиль зауыты болды, содан бері толық бұзылып, тазартылды. === Бұрыңғы Jaguar зауыттары === * Holbrooks Lane, Ковентри - уақытысында Swallow Sidecar Company ''Jaguarа'' атын қолдана бастады, олар Блэкпулдан Holbrooks Lane-ге Ковентриге көшті. * Browns Lane - Jaguar үшін 1951 жылдан бастап өндірген ең танымал орын, ол бірте-бірте құлдырап, Касл Бромвичпен ауыстырылды. Зауыттың басым бөлігі қазірдің өзінде бұзылып, енді Jaguar Land Rover мұра орталығы үйі. * Рэдфорд - бастапқыда Даймлер автобус зауыты, бірақ кейінірек Jaguar қозғалтқыш және ось зауыты болды. Форд 1997 жылы жапты, Jaguar қозғалтқыш өндірісіне Бридженд объектісіне көшіп барды. == Jaguar және өнер == [[Сурет:JaguarSzczesnyShadowsculpture_SaintTropez.jpg|нобай|Jaguar Өнер Жобасы "Shadows" (Қабақтар), Сен-Тропез, 2011 жыл]] Біраз уақыт Jaguar компаниясы өнер халықаралық аренасында белсенді жұмыс істеді. Атап айтқанда, компания суретші Стефан Щеснимен бірге, ірі арт-жобаларды іске асыру бойынша серіктес болды. 2011 жылы Jaguar компаниясы көрмеде "Shadows" сериясын ұсынды, бұнда Щеснидің көлеңке мүсіндерін Санкт-Мориц, Зюльт және Сен-Тропезде орнату ескерілді. 2012 жылы, көптеген мүсіндер, керамика және суреттер Франкфуртте (және негізінен Франкфурт-На-Майнде) көрсетілді. - Щеснимен ынтымақтастық шеңберінде, Jaguar "Jaguar Art Collection" өнер коллекциясын шығарды. == Сондай-ақ, == * Құрама Корольдігі автокөлік өндірушілерінің тізімі == Сілтемелер == * {{cite|30em |title=UK Technology Strategy Board (TSB) to Award $45M to 16 Low-Carbon Vehicle Projects |url=http://www.greencarcongress.com/2008/05/uk-technology-s.html |publisher=Green Car Congress |date=8 May 2008 |accessdate=8 May 2008}} * [http://www.jaguarheritage.org/ Jaguar мұрасы ресми сайты] * {{dmoz|/Recreation/Autos/Makes_and_Models/Jaguar/}} [[Санат:Ұлыбритания автомобиль жасау компаниялары]] e7e6rduv51poiy1voqwkbvk31o611hv 0 604325 3059847 3056952 2022-08-13T07:44:04Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Дереккөздер */ wikitext text/x-wiki '''Екібастұз қалалық әкімдігі''' – [[Павлодар облысы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамындағы 28 елді мекен 1 қалалық, 2 кенттік әкімдігі, 9 ауылдық округтерге біріктірілген: * [[Ақкөл ауылдық округі (Павлодар облысы)|Ақкөл ауылдық округі]] * [[Әлкей Марғұлан ауылдық округі]] * [[Бәйет ауылдық округі]] * [[Екібастұз ауылдық округі]] * [[Қоянды ауылдық округі (Павлодар облысы)|Қоянды ауылдық округі]] * [[Сарықамыс ауылдық округі]] * [[Солнечный кенттік әкімдігі]] * [[Теміржол ауылдық округі (Павлодар облысы)|Теміржол ауылдық округі]] * [[Төртқұдық ауылдық округі]] * [[Шиқылдақ ауылдық округі]] * [[Шідерті кенттік әкімдігі]] Орталығы - Екібастұз қаласы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 142511 адамды құрады.<ref>[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Екібастұз қалалық әкімдігі ауылдық округтері]] [[Санат:Павлодар облысы қалалық әкімдіктері]] rlyl46u03m0fmv0ac34layf9ujrazu0 0 613176 3059722 3046755 2022-08-12T12:21:24Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Ақой (Абай облысы)|Ақой]] – [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ақой (Қарағанды облысы)|Ақой]] – [[Қарағанды облысы]] [[Шет ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} fv2frpgnynrj4aeoptj5okzjx7v61ai 0 620440 3059788 3059503 2022-08-12T20:35:52Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Самар ауданы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |lat_dir = N |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = E |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |аудан орталығы = [[Самар (ауыл)|Самар]] |ауылдық округтер саны = |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = |қалалар саны = |әкімі = |әкімдіктің мекенжайы = |құрылған уақыты = 1928—1930, 1935—1997, 2022 |жер аумағы = |жер аумағы бойынша орны = |тұрғыны = 24 713 адам ([[1989 жыл|1989]]), 20 404 адам ([[2009 жыл|2009]]) |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = |тығыздығы = |тығыздығы бойынша орны = |ұлттық құрамы = |телефон коды = |пошта индексі = |сайты = |карта = |әкімшілік бірліктің картасы = East Kazakhstan Province_Samar.png |ортаққордағы санаты = }} '''Самар ауданы''' — [[Шығыс Қазақстан облысы|Шығыс Қазақстан облысының]] оңтүстік-батысында орналасқан әкімшілік-аумақтық бірлік. == Тарихы == Орталығы [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылы болып [[Семей округі]] құрамында 1928 жылдың 17 шілдесінде [[Семей губерниясы]]ндағы [[Бұқтырма уезі]]нің [[Тимофеев болысы]], [[Зайсан уезі]]нің [[Көкпекті болысы]], [[Өскемен уезі]]нің [[Бөкен болысы]] бірігуімен құрылды<ref>Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша анықтамалық (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) Алматы, 1956 ж. 200 бет</ref>. Оның құрамына 24 ауылдық Кеңес (Александов, Батан, Братск, Бөкен, Қазынақ, [[Көкпекті]], Малороссиск, Мариногорск, Меновновск, Миролюб, Мәскеу, Ново-Архангельск, Олегов, Пантелеймонов, Петропавловск, Подгорный, Преображенский, Прохладненский, Розовск, Самар, Славянск, Тимофеев, [[Шігілексай]], Чистоярск) кірді<ref>Шығыс қазақстан облыстық мемлекеттік мұрағаты, 752 қор, 2 тізімдеме, 489 іс, 35 бет</ref>. 1930 жылы 23 шілдеде Бүкілресейлік орталық атқару комитетінің қаулысымен [[Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қазақстан автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы]]ндағы округтік бөлініс жойылып, ірілендірілген аудандық бөліністер құрылды. Самар ауданы таратылып, оның аумағы 1930 жылғы 17 желтоқсаннан республикалық бағыныштылықтағы [[Көкпекті ауданы|Көкпекті]] және [[Күршім ауданы|Күршім]] аудандары құрамына енді<ref>Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша анықтамалық (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) Алматы, 1956 ж. 212 бет</ref>. Шығыс Қазақстан облыстық атқару комитетінің 1935 жылғы 24 ақпандағы қаулысымен Көкпекті және Күшім аудандарын ірілендіру барысында құрамында 15 ауылдық кеңесі бар Самар ауданы қайта құрылды.<ref>Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша анықтамалық (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) Алматы, 1956 ж. 226 бет</ref><ref>Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты, 544 қор, 16 тізімдеме, 220 іс, 92,97 беттер</ref> Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының 1954 жылғы 13 тамыздағы Жарлығымен ауылдық кеңестерді ірілендіру жұмыстары жүрді<ref>Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты, 1109 қор, 5 тізімдеме, 511 іс, 104 бет</ref>. Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының 1963 жылғы 2 қаңтардағы Жарлығымен Өнеркәсіптік және ауылдық жерлерді бөлу бойынша әкімшілік-аумақтық реформа аясында құрамында сегіз ауылдық кеңесі бар Самар ауылдық ауданы болып қайта құрылды<ref>Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесінің тізімдемелері, 1963, №12, 272 бет</ref>. Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 23 мамырдағы Жарлығымен Самар ауданы таратылып, оның аумағы Көкпекті ауданының құрамына енді<ref>«Казахстанская правда», 24 мамыр 1997, №121</ref>. 2022 жылғы 7 маусымда президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың жарлығымен Көкпекті ауданы құрамынан бөліну арқылы Самар ауданы қайта құрылды. == Әкімшілік бөлінісі == 22 елді мекен 8 ауылдық округке біріктірілген: * [[Аққала ауылдық округі]] * [[Бастаушы ауылдық округі]] * [[Құлынжон ауылдық округі]] * [[Мариногор ауылдық округі]] * [[Миролюбов ауылдық округі]] * [[Палатцы ауылдық округі]] * [[Самар ауылдық округі (Шығыс Қазақстан облысы)|Самар ауылдық округі]] * [[Сарыбел ауылдық округі (Шығыс Қазақстан облысы)|Сарыбел ауылдық округі]] == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [http://e-arhiv.vko.gov.kz/ru/Page/Index/1500 Самара ауданы.] [http://e-arhiv.vko.gov.kz/ru/Page/Index/1500 Әкімшілік өзгерістер] {{Шығыс Қазақстан облысы}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы]] dzkped9bawcm3d35gvl7m12qxthblsq 3059789 3059788 2022-08-12T20:38:48Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Самар ауданы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |lat_dir = N |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = E |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |облысы = Шығыс Қазақстан облысы |аудан орталығы = [[Самар (ауыл)|Самар]] |ауылдық округтер саны = |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = |қалалар саны = |әкімі = |әкімдіктің мекенжайы = |құрылған уақыты = 1928—1930, 1935—1997, 2022 |жер аумағы = |жер аумағы бойынша орны = |тұрғыны = 24 713 адам ([[1989 жыл|1989]]), 16 304 адам ([[2009 жыл|2009]]) |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = |тығыздығы = |тығыздығы бойынша орны = |ұлттық құрамы = |телефон коды = |пошта индексі = |сайты = |карта = |әкімшілік бірліктің картасы = East Kazakhstan Province_Samar.png |ортаққордағы санаты = }} '''Самар ауданы''' — [[Шығыс Қазақстан облысы|Шығыс Қазақстан облысының]] оңтүстік-батысында орналасқан әкімшілік-аумақтық бірлік. == Тарихы == Орталығы [[Самар (ауыл)|Самар]] ауылы болып [[Семей округі]] құрамында 1928 жылдың 17 шілдесінде [[Семей губерниясы]]ндағы [[Бұқтырма уезі]]нің [[Тимофеев болысы]], [[Зайсан уезі]]нің [[Көкпекті болысы]], [[Өскемен уезі]]нің [[Бөкен болысы]] бірігуімен құрылды<ref>Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша анықтамалық (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) Алматы, 1956 ж. 200 бет</ref>. Оның құрамына 24 ауылдық Кеңес (Александов, Батан, Братск, Бөкен, Қазынақ, [[Көкпекті]], Малороссиск, Мариногорск, Меновновск, Миролюб, Мәскеу, Ново-Архангельск, Олегов, Пантелеймонов, Петропавловск, Подгорный, Преображенский, Прохладненский, Розовск, Самар, Славянск, Тимофеев, [[Шігілексай]], Чистоярск) кірді<ref>Шығыс қазақстан облыстық мемлекеттік мұрағаты, 752 қор, 2 тізімдеме, 489 іс, 35 бет</ref>. 1930 жылы 23 шілдеде Бүкілресейлік орталық атқару комитетінің қаулысымен [[Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қазақстан автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы]]ндағы округтік бөлініс жойылып, ірілендірілген аудандық бөліністер құрылды. Самар ауданы таратылып, оның аумағы 1930 жылғы 17 желтоқсаннан республикалық бағыныштылықтағы [[Көкпекті ауданы|Көкпекті]] және [[Күршім ауданы|Күршім]] аудандары құрамына енді<ref>Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша анықтамалық (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) Алматы, 1956 ж. 212 бет</ref>. Шығыс Қазақстан облыстық атқару комитетінің 1935 жылғы 24 ақпандағы қаулысымен Көкпекті және Күшім аудандарын ірілендіру барысында құрамында 15 ауылдық кеңесі бар Самар ауданы қайта құрылды.<ref>Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша анықтамалық (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) Алматы, 1956 ж. 226 бет</ref><ref>Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты, 544 қор, 16 тізімдеме, 220 іс, 92,97 беттер</ref> Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының 1954 жылғы 13 тамыздағы Жарлығымен ауылдық кеңестерді ірілендіру жұмыстары жүрді<ref>Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты, 1109 қор, 5 тізімдеме, 511 іс, 104 бет</ref>. Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының 1963 жылғы 2 қаңтардағы Жарлығымен Өнеркәсіптік және ауылдық жерлерді бөлу бойынша әкімшілік-аумақтық реформа аясында құрамында сегіз ауылдық кеңесі бар Самар ауылдық ауданы болып қайта құрылды<ref>Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесінің тізімдемелері, 1963, №12, 272 бет</ref>. Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 23 мамырдағы Жарлығымен Самар ауданы таратылып, оның аумағы Көкпекті ауданының құрамына енді<ref>«Казахстанская правда», 24 мамыр 1997, №121</ref>. 2022 жылғы 7 маусымда президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың жарлығымен Көкпекті ауданы құрамынан бөліну арқылы Самар ауданы қайта құрылды. == Әкімшілік бөлінісі == 22 елді мекен 8 ауылдық округке біріктірілген: * [[Аққала ауылдық округі]] * [[Бастаушы ауылдық округі]] * [[Құлынжон ауылдық округі]] * [[Мариногор ауылдық округі]] * [[Миролюбов ауылдық округі]] * [[Палатцы ауылдық округі]] * [[Самар ауылдық округі (Шығыс Қазақстан облысы)|Самар ауылдық округі]] * [[Сарыбел ауылдық округі (Шығыс Қазақстан облысы)|Сарыбел ауылдық округі]] == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [http://e-arhiv.vko.gov.kz/ru/Page/Index/1500 Самара ауданы.] [http://e-arhiv.vko.gov.kz/ru/Page/Index/1500 Әкімшілік өзгерістер] {{Шығыс Қазақстан облысы}} {{Самар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Самар ауданы]] 9i9ouffcsjkok8b0u1uj8ms53ras8ir 3 620669 3059877 2688958 2022-08-13T10:18:51Z Cabayi 54188 Cabayi [[Қатысушы талқылауы:TheWearWolf]] бетін [[Қатысушы талқылауы:LonLangLin]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/TheWearWolf|TheWearWolf]]" to "[[Special:CentralAuth/LonLangLin|LonLangLin]]" wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=TheWearWolf}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 21:12, 2019 ж. мамырдың 8 (+06) ig6jqxlf7j93uq1mhbgup20olxxzb3j 0 621682 3059851 2700669 2022-08-13T07:51:34Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Кино |Қазақша атауы = Ғажайып күн |Шынайы атауы = Необычный день |Суреті = |Сурет ені = 300px |Жанры = [[драма]] |Режиссёрі = [[Юрий Андреевич Шиллер|Юрий Шиллер]] |Продюсері = |Сценарист = [[Лаврентий Дядюнович Сон|Лаврентий Сон]] |Актерлер = [[Сәтімжан Санбаев]], [[Роман Захарьевич Хомятов|Роман Хомятов]] |Операторы = [[Игорь Александрович Вовнянко|Игорь Вовнянко]] |Композиторы = [[Юрий Сергеевич Саульский|Юрий Саульский]] |Компания = [[Қазақфильм]] |Бюджеті = |Түсім = |Мемлекет = {{USSR}} |Тілі = орыс |Ұзақтығы = |Жыл = 1971 |Алдыңғы фильм = |Келесі фильм = |imdb_id = }} '''«Ғажайып күн»''' — толық метражды [[көркем фильм]]. 1971 ж. [[Қазақфильм]] студиясы шығарған. == Сюжеті == Бұл фильм - киностудияның [[ғарыш]] тақырыбы бойынша дебюты. [[Күн белсенділігі]] жағдайын бақылайтын, бір кешенді [[ионосфера]]лық [[ғарыш станциясы]]ның қызметкерлері туралы. Картинадағы басты конфликт — адамдарға, ғылымға, іске деген тәсілдердің араздығы. Екі орталық кейіпкер де - кешенді ғарыш станциясының басшысы Алтай да, эксперимент жетекшісі Андрей де — ғылымға адал адамдар. Бірақ Алтай — эмоциялық құрылымдағы, адамдарға қамқорлықпен қарайтын, оларға кішкентай кемшіліктер мен қателіктерін кешіретін адам. Андрей салқын, кейде қызметкерлермен дөрекі адам. Оның жұмысқа батуы дереу эгоизмен шектеседі. Космостанцияның өмірі ғылыми шабуылдың қауырт кезеңінен алынған. Адамның ашық ғарышқа алғашқы шығуы жүзеге асырылуда. Ғалымдардың деректерінен [[эксперимент]]тің табыстылығы, [[ғарышкер]]лердің тағдыры шешілуі мүмкін. Әсем мен Алтайдың үйлену тойы кейінге қалдырылады — оны неке сарайыннан тікелей шақырады. Адам ғарышта. Біздің уақыттағы ең батырлық, ең қауіпті еңбек. Бұл [[майдан]]. Майданға ғарышкердің әрбір қадамын үйлестіретін "[[тыл]]да" жауапты. Өлтіретін [[мөлшер]] алып келу мүмкін күннің күтпеген [[жарқыл]]ын, одан да басқа проблемаларды — Жер бетіндегі ғалымдар алдын-ала болжай алуы тиіс. Ғарышқа ұшу сағаттары мен күндері — Жер бетіндегі қырағы [[вахта]] күндері мен сағаттарына тең<ref>[http://kazakhfilmstudios.kz/movies/6161/ Необычный день]</ref>. == Рөлдерде == *Алтай — [[Сәтімжан Санбаев]] *Андрей — [[Роман Захарьевич Хомятов|Роман Хомятов]] *Ирина — [[Валентина Васильевна Асланова|Валентина Асланова]] *Тома — [[Мария Александровна Стерникова|Мария Стерникова]] *Митя — [[Юрий Баталов]] *Жанбек — [[Әубәкір Ысмайылов]] *Бақыт — [[Құман Тастанбеков]] *ақсақал — [[Елубай Өмірзақов]] == Дереккөздер == [[Санат:КСРО драма фильмдері]] [[Санат:Қазақфильм фильмдері]] 5vs8p8atfcuavuv457b1l14cjv8o34e 3059874 3059851 2022-08-13T09:59:42Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Кино |Қазақша атауы = Ғажайып күн |Шынайы атауы = Необычный день |Суреті = |Сурет ені = 300px |Жанры = [[драма]] |Режиссёрі = [[Юрий Андреевич Шиллер|Юрий Шиллер]] |Продюсері = |Сценарист = [[Лаврентий Дядюнович Сон|Лаврентий Сон]] |Актерлер = [[Сәтімжан Қамзеұлы Санбаев|Сәтімжан Санбаев]], [[Роман Захарьевич Хомятов|Роман Хомятов]] |Операторы = [[Игорь Александрович Вовнянко|Игорь Вовнянко]] |Композиторы = [[Юрий Сергеевич Саульский|Юрий Саульский]] |Компания = [[Қазақфильм]] |Бюджеті = |Түсім = |Мемлекет = {{байрақ|КСРО}} |Тілі = [[Орыс тілі|орысша]] |Ұзақтығы = |Жыл = 1971 |Алдыңғы фильм = |Келесі фильм = |imdb_id = }} '''«Ғажайып күн»''' — толық метражды [[көркем фильм]]. 1971 ж. [[Қазақфильм]] студиясы шығарған. == Сюжеті == Бұл фильм - киностудияның [[ғарыш]] тақырыбы бойынша дебюты. [[Күн белсенділігі]] жағдайын бақылайтын, бір кешенді [[ионосфера]]лық [[ғарыш станциясы]]ның қызметкерлері туралы. Картинадағы басты конфликт — адамдарға, ғылымға, іске деген тәсілдердің араздығы. Екі орталық кейіпкер де - кешенді ғарыш станциясының басшысы Алтай да, эксперимент жетекшісі Андрей де — ғылымға адал адамдар. Бірақ Алтай — эмоциялық құрылымдағы, адамдарға қамқорлықпен қарайтын, оларға кішкентай кемшіліктер мен қателіктерін кешіретін адам. Андрей салқын, кейде қызметкерлермен дөрекі адам. Оның жұмысқа батуы дереу эгоизмен шектеседі. Космостанцияның өмірі ғылыми шабуылдың қауырт кезеңінен алынған. Адамның ашық ғарышқа алғашқы шығуы жүзеге асырылуда. Ғалымдардың деректерінен [[эксперимент]]тің табыстылығы, [[ғарышкер]]лердің тағдыры шешілуі мүмкін. Әсем мен Алтайдың үйлену тойы кейінге қалдырылады — оны неке сарайыннан тікелей шақырады. Адам ғарышта. Біздің уақыттағы ең батырлық, ең қауіпті еңбек. Бұл [[майдан]]. Майданға ғарышкердің әрбір қадамын үйлестіретін "[[тыл]]да" жауапты. Өлтіретін [[мөлшер]] алып келу мүмкін күннің күтпеген [[жарқыл]]ын, одан да басқа проблемаларды — Жер бетіндегі ғалымдар алдын-ала болжай алуы тиіс. Ғарышқа ұшу сағаттары мен күндері — Жер бетіндегі қырағы [[вахта]] күндері мен сағаттарына тең.<ref>[http://kazakhfilmstudios.kz/movies/6161/ Необычный день]</ref> == Рөлдерде == * Алтай — [[Сәтімжан Қамзеұлы Санбаев|Сәтімжан Санбаев]] * Андрей — [[Роман Захарьевич Хомятов|Роман Хомятов]] * Ирина — [[Валентина Васильевна Асланова|Валентина Асланова]] * Тома — [[Мария Александровна Стерникова|Мария Стерникова]] * Митя — [[Юрий Баталов]] * Жанбек — [[Әубәкір Ысмайылов]] * Бақыт — [[Құман Нұрмағанұлы Тастанбеков|Құман Тастанбеков]] * ақсақал — [[Елубай Өмірзақов]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:КСРО драма фильмдері]] [[Санат:Қазақфильм фильмдері]] sq53og1pc3xc2lq1tyg7k2rtvtymzmb 0 624022 3059776 3046786 2022-08-12T20:19:57Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Қарамойыл (Үржар ауданы)|Қарамойыл]] – [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қарамойыл (Көкпекті ауданы)|Қарамойыл]] – [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} e3qnjm7ztpbd6pibd3aywzl2ux3kir7 3059777 3059776 2022-08-12T20:20:09Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Қарамойыл (Көкпекті ауданы)|Қарамойыл]] – [[Абай облысы]] [[Көкпекті ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қарамойыл (Үржар ауданы)|Қарамойыл]] – [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} b1zxml4fyjf37jqysunxjafmskpbpuc 0 627294 3059845 2715445 2022-08-13T07:43:07Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Ақтау қалалық әкімдігі''' – Ақтау қаласы әкімдігі аумағындағы бірлік. Құрамына Ақтау қаласы, Өмірзақ ауылы кіреді. Тұрғыны 180 мыңнан аса адам. Орталығы – Ақтау қаласы. == Әкімдік құрамы == Әкімдік құрамына екі елді мекен кіреді: * [[Ақтау]] (183097 адам) * [[Өмірзақ (Маңғыстау облысы)|Өмірзақ]] (4593 адам) == Халқы == Тұрғыны: * 171633 адам (86759 ер және 84874 әйел адам) ([[1989 жыл|1989]])<ref name="source2">[https://books.google.kz/books?hl=ru&id=N-7rAAAAMAAJ&dq=%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D1%81%D1%81%D1%81%D1%80+1989&focus=searchwithinvolume&q=%D1%88%D0%B5%D1%82%D0%BF%D0%B5 - 1989 жылғы Бүкіл кеңестік халық санағының қорытындылары. Мичиган университеті 2009. 1 том]</ref> * 144798 адам (70503 ер және 74295 әйел адам) ([[1999 жыл|1999]])<ref name="source3">[http://www.stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 - 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref>; * 169809 адам (81366 ер және 88443 әйел адам) ([[2009 жыл|2009]])<ref name="source3"></ref>; * 187690 адам (90221 ер және 97469 әйел адам) ([[2019 жыл|2019]]). == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Ақтау]] [[Санат:Маңғыстау облысы қалалық әкімдіктері]] 33t81dwek1uzkq5rhx3spf760kam1op 0 636651 3059834 3052598 2022-08-13T07:31:29Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Дереккөздер */ wikitext text/x-wiki '''Атырау қалалық әкімдігі''' – [[Атырау облысы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына 7 ауылдық округ кіреді. Орталығы - [[Атырау]] қаласы. {| class="wikitable" |- ! Ауылдық округ !! Халқы (2009) !! Елді мекендері |- | [[Ақсай ауылдық округі (Атырау облысы)|Ақсай ауылдық округі]] || 5 008 || [[Ақсай (Атырау облысы)|Ақсай]], [[Ақжар (Атырау облысы)|Ақжар]] ауылдары |- | [[Алмалы ауылдық округі (Атырау облысы)|Алмалы ауылдық округі]] || 3 208 || [[Алмалы (Атырау облысы)|Алмалы]], [[Береке (Атырау облысы)|Береке]] ауылдары |- | [[Атырау ауылдық округі]] || 6 822 || [[Қызыл балық (ауыл)|Қызыл балық]], [[Жаңаталап (Атырау облысы)|Жаңаталап]], [[Құрманғазы (Атырау қалалық әкімдігі)|Құрманғазы]] ауылдары |- | [[Дамба ауылдық округі]] || 3 043 || [[Дамба (ауыл)|Дамба]], [[Амангелді (Атырау қалалық әкімдігі)|Амангелді]] ауылдары |- | [[Еркінқала ауылдық округі]] || 5 138 || [[Еркінқала]], [[Ракуша]] ауылдары |- | [[Кеңөзек ауылдық округі]] || 2 971 || [[Тасқала (Атырау облысы)|Тасқала]] ауылы |- | [[Қайыршақты ауылдық округі]] || 6 992 || [[Томарлы]], [[Бесікті (ауыл)|Бесікті]], [[Талқайран]] ауылдары |} == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 243788 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қостанай облысы ауылдық округтері]] [[Санат:Атырау облысы қалалық әкімдіктері]] 1ms2rd8d91cxnjm0c74839pf56b97k7 3059835 3059834 2022-08-13T07:32:06Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Атырау қалалық әкімдігі''' – [[Атырау облысы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына 7 ауылдық округ кіреді. Орталығы - [[Атырау]] қаласы. {| class="wikitable" |- ! Ауылдық округ !! Халқы (2009) !! Елді мекендері |- | [[Ақсай ауылдық округі (Атырау облысы)|Ақсай ауылдық округі]] || 5 008 || [[Ақсай (Атырау облысы)|Ақсай]], [[Ақжар (Атырау облысы)|Ақжар]] ауылдары |- | [[Алмалы ауылдық округі (Атырау облысы)|Алмалы ауылдық округі]] || 3 208 || [[Алмалы (Атырау облысы)|Алмалы]], [[Береке (Атырау облысы)|Береке]] ауылдары |- | [[Атырау ауылдық округі]] || 6 822 || [[Қызыл балық (ауыл)|Қызыл балық]], [[Жаңаталап (Атырау облысы)|Жаңаталап]], [[Құрманғазы (Атырау қалалық әкімдігі)|Құрманғазы]] ауылдары |- | [[Дамба ауылдық округі]] || 3 043 || [[Дамба (ауыл)|Дамба]], [[Амангелді (Атырау қалалық әкімдігі)|Амангелді]] ауылдары |- | [[Еркінқала ауылдық округі]] || 5 138 || [[Еркінқала]], [[Ракуша]] ауылдары |- | [[Кеңөзек ауылдық округі]] || 2 971 || [[Тасқала (Атырау облысы)|Тасқала]] ауылы |- | [[Қайыршақты ауылдық округі]] || 6 992 || [[Томарлы]], [[Бесікті (ауыл)|Бесікті]], [[Талқайран]] ауылдары |} == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 243788 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы ауылдық округтері]] [[Санат:Атырау облысы қалалық әкімдіктері]] a66hkmc6i2jxj3h6ttwpgtrq7suvofb 3059841 3059835 2022-08-13T07:39:59Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Атырау қалалық әкімдігі''' – [[Атырау облысы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына 7 ауылдық округ кіреді. Орталығы - [[Атырау]] қаласы. {| class="wikitable" |- ! Ауылдық округ !! Халқы (2009) !! Елді мекендері |- | [[Ақсай ауылдық округі (Атырау облысы)|Ақсай ауылдық округі]] || 5 008 || [[Ақсай (Атырау облысы)|Ақсай]], [[Ақжар (Атырау облысы)|Ақжар]] ауылдары |- | [[Алмалы ауылдық округі (Атырау облысы)|Алмалы ауылдық округі]] || 3 208 || [[Алмалы (Атырау облысы)|Алмалы]], [[Береке (Атырау облысы)|Береке]] ауылдары |- | [[Атырау ауылдық округі]] || 6 822 || [[Қызыл балық (ауыл)|Қызыл балық]], [[Жаңаталап (Атырау облысы)|Жаңаталап]], [[Құрманғазы (Атырау қалалық әкімдігі)|Құрманғазы]] ауылдары |- | [[Дамба ауылдық округі]] || 3 043 || [[Дамба (ауыл)|Дамба]], [[Амангелді (Атырау қалалық әкімдігі)|Амангелді]] ауылдары |- | [[Еркінқала ауылдық округі]] || 5 138 || [[Еркінқала]], [[Ракуша]] ауылдары |- | [[Кеңөзек ауылдық округі]] || 2 971 || [[Тасқала (Атырау облысы)|Тасқала]] ауылы |- | [[Қайыршақты ауылдық округі]] || 6 992 || [[Томарлы]], [[Бесікті (ауыл)|Бесікті]], [[Талқайран]] ауылдары |} == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 243788 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы қалалық әкімдіктері]] dygocbd2hhljruka20bcp382nrtluij 0 646235 3059842 2882964 2022-08-13T07:41:48Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Дереккөздер */ wikitext text/x-wiki '''Форт-Шевченко қалалық әкімдігі''' – [[Маңғыстау облысы]] [[Түпқараған ауданы]] әкімдігі аумағындағы бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Форт-Шевченко]] қаласы кіреді. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 4888 адамды құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Түпқараған ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Түпқараған ауданы ауылдық округтері]] [[Санат:Маңғыстау облысы қалалық әкімдіктері]] 2jwj70n469yomsi3saklemwr5qtngdv 3059843 3059842 2022-08-13T07:42:27Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Форт-Шевченко қалалық әкімдігі''' – [[Маңғыстау облысы]] [[Түпқараған ауданы]] аумағындағы бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Форт-Шевченко]] қаласы кіреді. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 4888 адамды құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Түпқараған ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Түпқараған ауданы ауылдық округтері]] [[Санат:Маңғыстау облысы қалалық әкімдіктері]] o00s19kbzapvrd0l5ew6v0r7kk898xr 0 679378 3059749 3034450 2022-08-12T13:19:29Z Мағыпар 100137 үлгі, нақтылау wikitext text/x-wiki {{Этникалық топ |атауы = Бай |төл атауы = bairt‧zix [pɛ42‧tsi33 пэ-ци]; қыт. 白族, пиньинь báizú — «ақ адамдар»; 1956 жылға дейін — миньцзя. |сурет = [[Сурет:Lago-erhai-mercado-c01.jpg|орта|300px|]] |сурет тақырыбы = |саны = 2,2 млн.(2005) |аймақ = {{CHN}} |аймақ1 = |саны1 = |түсініктемелер1 = |аймақ2 = |саны2 = |түсініктемелер2 = |аймақ3 = |саны3 = |түсініктемелер3 = |аймақ4 = |саны4 = |түсініктемелер4 = |аймақ5 = |саны5 = |түсініктемелер5 = |аймақ6 = |саны6 = |түсініктемелер6 = |аймақ7 = |саны7 = |түсініктемелер7 = |аймақ8 = |саны8 = |түсініктемелер8 = |аймақ9 = |саны9 = |түсініктемелер9 = |аймақ10 = |саны10 = |түсініктемелер10 = |аймақ11 = |саны11 = |түсініктемелер11 = |аймақ12 = |саны12 = |түсініктемелер12 = |аймақ13 = |саны13 = |түсініктемелер13 = |тілдері = [[Бай тілі]], [[Қытай тілі]] |діні = [[буддизм]], [[даосизм]] |этникалық топтары = |ескертпелер = }} '''Бай''' ''миньцзя'' (өз атауы — ''байцзы'', ''байхо'')<ref>Бай (народ в КНР) https://pandia.ru/148151/</ref> — Қытайдың Дали автономиялық округінде тұратын халық. Сонымен қатар Юньнань, Сычуань, Хунань және Гуйчжоу провинцияларында тұрады. Саны 2,2 млн. адам (2005).<ref>Большая российская энциклопедия. https://bigenc.ru/ethnology/text/1845750</ref> == Тілі == Бай ұлтының өз [[бай тілі]] бар, қытай-тибет тіл семьясының тибет-бирман тармағына жатады, бірақ оның өзіндік жазба тілі жоқ, олар қытай таңбаларын пайдаланады. Ұлттық тілде білім алмайды, балалардың барлығы [[путунхуа тілі]]нде оқиды.<ref>Немного о народности бай (Дали и окрестности) https://www.liveinternet.ru/users/4206960/post198542616/</ref> 1950 жылдары латын графикасы негізінде жазу жасалды. Үш [[диалект]]ісі бар: оңтүстік, орталық және солтүстік. Бай халқының көпшілігі жергілікті ұлттар мен [[қытай тілі]]нде сөйлей алады. == Діні == [[Сурет:Yunnan xingjiao temple.jpg |нобай|оңға|200px|Буддадық құдай]] Сенушілер негізінен [[будда]]лар, [[даосизм]] де кең таралған. Сонымен бірге бай ауылдарында анимистік нанымдар, тайпа көсемінің рухына табынушылық сақталған. Ағаш культінің қалдықтары сақталған. Үлкен ескі ағаш (көбінесе баньян ағашы) әдетте ата-баба ғибадатханасы орналасқан ауылдың орталығында өсті, бұл ағашты ауыл тұрғындарының бәрі қастерлейді. Өзінің этникалық тобы туралы жазған байлардың сол өкілдері ауыл құдайларына табынуды бай мәдениетінің құрамдас бөлігі ретінде сипаттайды. Бірақ бұл ұлттың қарапайым тұрғындарының көпшілігі, ауыл құдайларына табынуды өз ұлтының ерекшелігі деп санамай, тұрғылықты мекенмен байланыстырады.<ref>Бай (народ) https://gnezdoparanoika.ru/stati/21190-bay-narod.html</ref> == Таралуы == Байлар негізінен Дали аймағында (Қытайдың оңтүстік-батысындағы Юньнань провинциясы) тұрады.<ref>Народность бай http://kitaeved.com/istoriya-kitaya-kul-tura-traditscii/narodnost-bai.html</ref> Сонымен қатар Дэнчуань, Эрюань, Юнлун, Цзяньчуань, Ланпин уездерін мекендейді. Байдың негізгі бөлігі Дали-Цзяньчуань аймағында қоныстанған. Бай осы провинцияның басқа уездерінде де тұрады, мысалы, Нуцзян аймағындағы Бинцзян уезінде. 1956 жылы Дали автономиялық округі құрылды. Олар ойпаттар мен тауларды мекендейді, бұл ұлттың саны шамамен 570 мың адамды құрайды. Байлардың өз атауы — байцзы, байко; шамамен 30 мың адамнан тұратын бай тобы өздерін байк деп атайды, олардың бір бөлігі Нуцзян ауданында, ішінара Ланьпин уезінің бір бөлігінде тұрады. Қытайлар оларды бай деп атайды. Бұрынғы минъцзя атауы қазір қолданыстан шығып қалды. Көршілері оларды әртүрлі атайды. == Тарихы == [[Сурет:Bai Woman, Yunnan. (in explore) - Flickr - Rod Waddington.jpg |нобай|оңға|200px|Бай әйелі]] Қытай ғалымдары арасында байдың шығу тегі туралы бірнеше көзқарастар болған. Олар [[тайлар]]мен, цяндармен, [[қытайлар]]мен және т.б. байланысты болды. Байлар қазіргі қоныстанған жердің тұрғындары болып есептеледі. Біздің заманымызға дейін Эрхай көлі аймағында байдың ата-бабалары саналатын тайпалар мекендеген, бұл тайпалардың шаруашылығында мал шаруашылығы маңызды рөл атқарған. Біздің заманымыздың III-ші ғасырында егіншілік бұл тайпалардың негізгі кәсібіне айналды. Шамамен сол уақытқа тайпалық одақтың құрылуы жатады. Біздің заманымыздың VII-IX ғасырларында Сиер өзені аңғарындағы халық хэман немесе михебайман деп аталды. Осы дәуірден бастап жазықта өмір сүрген ежелгі байлардың негізгі кәсібі [[егіншілік]] болды. Өндіргіш күштердің кейінгі дамуы жазықтағы бай ру-тайпалық қатынастардың ыдырауына әкелді. Көптеген қытай зерттеушілерінің пікірінше, Наньчжао мемлекеті тұсындағы бай қоғамында құл иеленушілік өмір салты белгілі бір рөл атқарған. Біздің дәуірімізге дейінгі VIII ғасырда Дали ауданы ежелгі ицзу және басқа да туыстас халықтар құрған Наньчжао мемлекетінің құрамына кірді. VIII ғасырдан бастап байдың ауылшаруашылық құралдары, соның ішінде соқалары бар. Олар буйволдарды пайдаланып, соқалы егіншілікке көше бастайды. Сол кезден бастап бай қоғамында [[Феодализм|феодалдық құрылымның]] қалыптасуы басталады. 902 жылы Наньчжао құлап, 937 жылы бай халқы Дали мемлекетіне біріктірілді, оның өмір сүруі [[егіншілік]]тің, [[қолөнер]]дің, [[сауда]]ның және қалалардың одан әрі өсуімен ерекшеленді. Далидегі феодалдық қатынастар одан әрі дамыды, бірақ [[құлдық]] әлі де берік ұстанымдарды сақтап қалды. Дали мемлекеті 1253 жылы құлдырап, [[Құбылай хан|Құбылай]] жеңілді. Қытайды билеген [[Юань Империясы|Юань әулеті]] кезінде Дали аймағында аудан құрылды. Одан кейінгі кезеңдерде [[Қытай]]дың құрамына енген Дали аймағы батыстағы Юньнань провинциясының саяси, экономикалық және мәдени орталығына айналды. XIII ғасырдан кейін алқаптарда өмір сүрген бай қоғамының феодализациясы аяқталды. Сол кезде байлар бір жағынан ірі жер иелері-феодалдар, екінші жағынан — қауымдық шаруалар болды. Қалаларда кәсіби қолөнершілер мен саудагерлер өмір сүрді, сауда дүкендері пайда болды, шағын қолөнер кәсіпорындары ашылды, кеніштер дами бастады. Сягуань қаласы маңызды сауда орталығына айналды. Бұл аудандардың дамуына байлардың басқа халықтармен тығыз байланысы ықпал етті. XIV-XVI ғасырларда қытайлардың Юньнаньға қоныс аударуы қарқынды болды, бұл осы аудандардағы қытайлардың ықпалын одан әрі күшейтті. ХХ ғасырдың басынан бастап бай қоғамында [[Капитализм|капиталистік құрылымның]] нышандары пайда болады. Кейбір бай иелері өз капиталын саудаға және жергілікті өнеркәсіпке сала бастайды. Кедей шаруалар арасынан осы шағын кәсіпорындарда жалдамалы жұмыс істейтін [[Пролетариат|пролетарийлер]] қабаты шыға бастады. Бірақ капиталистік қатынастардың қалыптасу процесі байлар арасында жеткілікті түрде дамымай, [[ҚХР]] құрылған кезде бай қоғамы негізінен феодалдық болып қала берді. Сонымен бірге таулы аймақтарда алғашқы қауымдық қатынастардың күшті қалдықтары 20 ғасырдың ортасына дейін сақталды. [[Гоминьдан]] үстемдігі кезінде бай шаруалары екі жақты езгіге ұшырады – олардың феодалдары мен қытай шенеуніктері. Сондықтан 1949 жылдың басында-ақ бай басқа ұлт өкілдерімен бірге Юньнанның солтүстік-батысында революциялық бекіністер құрып, Чан Кай-чекистерге қарсы ашық соғыс бастады. [[Қытай халық–азаттық армиясы (ҚХАА)]] Далидің оңтүстігін азат еткенде, байлар көрші халықтармен бірге қарулы көтеріліске шығып, ҚХАА бөлімшелерінің көмегімен азаттыққа қол жеткізді.<ref>Китайский информационный Интернет-центр Народность бай https://www.abirus.ru/content/564/623/624/639/642/1157.html</ref> 1956 жылы қарашада Юньнаньда Дали-бай автономиялық округі құрылды.<ref>Бай (白族) https://shansbooks.ru/spravochnik-kitaista/bay-/</ref> == Кәсібі == [[Сурет:Lago-erhai-cormoranes-c02.jpg |нобай|оңға|200px|Балық аулау]] Негізгі кәсібі – [[ауыл шаруашылығы]]. Ол айқын аймақтық сипатқа ие: белгілі бір дақылдарды өсіру теңіз деңгейінен ауданның биіктігімен анықталады. Алқаптағы шаруалар негізінен су басқан алқаптарда [[күріш]] өсіреді. Басқа дақылдардан [[таро]], қант қамысы, шай, [[кендір]] өсіріледі, [[Жібек құртын өсіру|жібек құрты]] да өсіріледі. Шаруалар әртүрлі көкөністерді ([[пияз]], [[сарымсақ]]) өсіреді, жеміс ағаштарын ([[шабдалы]], [[қара өрік]]) отырғызады. Тауда тұратын бай халқы тауда [[күріш]], [[бидай]], [[сұлы]], [[арпа]], [[қарақұмық]] егеді. Олар жырту жұмыстарына жеңіл [[соқа]] пайдаланады. Байлар егіншілікпен қатар, [[мал шаруашылығы]]мен де айналысады, әсіресе таулы аймақтарда жиі кездеседі. [[Буйвол]]дар (биік тауларда оларды зебу типті өркешті бұқалар ауыстырады), [[жылқы]]лар, [[қой]]лар, [[ешкі]]лер, [[шошқа]]лар, сондай-ақ құстар (алқаптарда) өсіріледі. Ерхай көлінің жағасын мекендеген байлар балық аулаумен де айналысады. Бай халқы қолөнерінің бұрыннан келе жатқан дәстүрі бар. Наньчжао заманында олар тоқу, әртүрлі металдарды (соның ішінде темір) өңдеуді білген. Наньчжаода іргесі қаланған Дали, Сягуань, Нангуан Дэнчжоу қалалары ол кезде [[қолөнер]] мен [[сауда]]ның орталығы болған. Қолөнер әсіресе Дали мемлекеті тұсында дамыды. Дали қаласы мәрмәр өңдеу орталығы болып табылады. Бай шеберлері бұл тастан бұйымдар (құлпытас т.б.) жасағанда мәрмәрдің табиғи үлгісін шебер пайдаланады. Бай халқы [[индиго]] өндірумен, [[тұз]] өнеркәсібімен де айналысады. == Өмір салты == ХХ ғасырға қарай жазықтағы бай халқы арасында феодалдық қатынастар дамып, таулардағы байларда қауымдық меншік және оны ұжымдық пайдалану сақталды. ХХ ғасырдың ортасына дейін 3-5 ұрпақты біріктіретін үлкен матрилокалды отбасылар болды, бұл қазіргі заманғы мекен-жайының құрылымында (туыстық патрилокалды шағын отбасылар тұратын топ), көбінесе ортақ ас үй мен үй-жайларда көрініс тапты.<ref>Әлем халықтарының энциклопедиясы. Бай. http://www.etnolog.ru/people.php?id=BAYC</ref> Елді мекендер (жазық жерлерде олар кейде бірнеше жүз үй шаруашылықтарын құрайды) ағаш немесе тас қоршаулармен қоршалған үй-жайлардан тұрады. Мекен-жайда бір топ әкелік туыстар тұратын бірнеше үй бар, әдетте мұржасы бар бір жазғы ас үй бар, онда үлкен отбасылық қауымдастықтың барлық шағын отбасыларының иелері тамақ дайындады. Мекен-жай аумағында кейде бөлінбеген, кейде бөліктерге бөлінген сарай, құс қорасы да болды. Бірақ қауымдастықтың біртұтас экономикасы 1948-1949 жылдары ыдырап кетті. === Тұрғын жәйы === [[Сурет:Lago-erhai-casa-bai-c03.jpg|нобай |оңға|200px|Әшекейлі үй]] Дәстүрлі Бай тұрғын үйі - балшық немесе шикі кірпіштен жасалған қабырғалары бар, бағыналы-қаңқалы үй. [[Кірпіш]]тен салынған үйлер де бар, таулы аймақтарда кей жерлерде ағаш үйлер сақталған, төбесі [[жабынқыш]]. Көбінесе үйдің [[қасбет]]інің бойымен [[галерея]] салынады. Үй әдетте екі қабатты, астыңғы жағы үш бөлмеден тұрады. Үстіңгі бөлменің төбесі жоқ және бөлімдермен бөлінбейді. Көптеген үйлер шебер салынып, әдемі безендірілген. Бұл Цин әулетінің (1644-1911) дәуіріндегі сәулет өнерінің тамаша үлгілері. Ежелгі ғимараттар ерекше пішінге ие, сырты картиналармен, мәрмәр элементтермен безендірілген. Үйдің жанында аула мен бақша міндетті түрде реттеледі. Бай халқының төрт үлкен руы бар: Ян, Дун, Ян және Чжао. Әр отбасы өз үйлерін ерекше етіп салып, безендірді. === Дәстүрлі киімдері === [[Сурет:Bai woman hemp, shell-ornamented clothes - Yunnan Nationalities Museum - DSC04339.JPG |нобай|солға|200px|Дәстүрлі киімдері]] [[Сурет:Bai female costumes.JPG|нобай|оңға|200px|Дәстүрлі киімдегі Бай әйелдері]] Бай халқының ұлттық киімдерінің тарихы тереңнен басталады. 1800 жыл бұрын бай халқы киім тігу үшін «тунхуа» деп аталатын матаның өз түрін пайдаланған. Наньчжао және Дали мемлекеттері тұсында бай халқы өздерінің киім үлгілерін жасаған, олар бүгінгі күнге дейін қолданылады. Бай халқының киімдері жарқыраған және үйлесімді түстермен, сондай-ақ түрлі кестелермен ерекшеленеді. Олардың киімдері әдетте камелия гүлдерімен безендірілген, өйткені байлар бұл гүлдерді сұлулықтың символы деп санайды. Киім стилі осы түстерге деген сүйіспеншілікке баса назар аударады: қызыл шарф пен ақ түспен үйлесуі камелияның гүлденуін білдіреді. Ақ түс - Бай халқының сүйікті түсі. Олар ақ түс қадір-қасиет пен жоғары әлеуметтік мәртебені бейнелейді деп есептейді, сондықтан киімде бұл түс басым. Бұл әсіресе ерлер костюміне тән, мұнда сыртқы киім мен шалбар толығымен ақ түсті. Қыздар мен әйелдер киімдерінде көбірек түстерді пайдаланады. Олар ақ, ашық көк немесе қызғылт түсті сырт киім және қызғылт, күлгін немесе қара жилет кигенді ұнатады. Тұрмысқа шықпаған қыздар әрқашан шаштарын өріп, қызыл лентамен тоқылған, содан кейін шаш өрімдерін басына орап алады. Қыздар да кестелі алжапқыш киеді. Әйелдер жұмсақ жиекке өрнектелген кесте, моншақ немесе [[шашақ]]тар тігілген арнайы бас киім киеді.<ref>Народность Бай https://www.chinahighlights.ru/culture/bai-minority.htm</ref> Ер адамдар түзу кесілген [[күрте]]ше, кең адым [[шалбар]] киеді. Әйелдер киімі негізінен оң жағына оралған күртеше мен халаттан тұрады. Ұлттық киім элементтерінің ішінен ерлер де, әйелдер де киетін [[киіз]]ден, теріден немесе жүннен жасалған қысқа шапандарды атап өтуге болады. Суық мезгілде ерлер де, әйелдер де жүннен жасалған жеңсіз күртеше киеді. [[Аяқ киім]]нен сандалдар мен матадан жасалған табаны тігілген жабық аяқ киім киеді. === Тағамдары === Бай тағамының едәуір бөлігін жаңа піскен көкөністер мен маринадталған қиярлар алады, сондықтан бай халқы әртүрлі [[тұздық]]тарды және [[соус]]тарды дайындауда шебер. Ерхай көлінің маңында тұратын адамдар балдырдан тағамдар әзірлейді. [[Шошқа еті]] бай диетасындағы негізгі ет болып табылады. Одан әртүрлі тағамдар дайындалады: ветчина, [[Шұжық (тағам)|шұжықтар]], ысталған шошқа бауыры және ысталған шошқа ішектері. Қыста олар [[шалғам]], [[шалқан]] және [[пияз]] қосылған сиыр сорпасын пайдаланады. Көлдер мен өзендерге жақын тұратын адамдар балық тағамдарын пісіреді. [[Шай]] ең танымал сусын болып табылады. Олар әдетте күніне екі рет шай ішеді: таңертең және түсте. Таңертеңгі уақытта ішілетін шайды «таңертеңгі шай» немесе «ояту шайы» деп атайды. Түсте ішілетін шай «тыныштандыратын шай» немесе «қанағат шайы» деп аталады. Бай халқы шайға шөптердің немесе сүттің белгілі бір түрлерін жиі қосады. === Әдет-ғұрыптары === [[Сурет: Bai Tea Serving Ceremonial Ground.JPG|нобай|оңға|200px|Шай беру салтанатты алаңы]] Бай халқы өте қонақжай, қонақтарды әрқашан жылы қабылдап, жомарттықпен қарсы алады. Шәй беру рәсімі бай халқының қонақжайлылығының тамаша үлгісі болып табылады. Олар қонақтарды алкогольді ішуге мәжбүрлемейді, қонақтар қалағанынша іше алады. Қонақтар жылы қарсы алуға жауап ретінде үй иелеріне алғыс айтулары керек. Ежелгі дәстүр бойынша байлар қарттарды құрметтейді. Жастар әрқашан қарттармен амандасады, орындарын береді, сонымен қатар шәй мен темекімен сыйлайды. Бірінші шыны шай әрқашан отбасының ең үлкен мүшелеріне беріледі. Жастар бағыныштылықты сақтауы керек, сондықтан үлкендердің алдында дөрекі сөйлеуге болмайды. === Мерекелері === [[Сурет:Bai 3.JPG |нобай|солға|250px|Мерекеге қатысушылар]] Дәстүр бойынша наурыз айында бай халқының өкілдері мерекелік [[жәрмеңке]] өткізеді. Ол әдетте ай күнтізбесі бойынша үшінші айдың 15-інен 20-на дейін Дали қаласының батыс бөлігінде орналасқан «Наурыз алаңында» ұйымдастырылады. Бастапқыда оның діни құрамдас бөлігі болса, кейін бірте-бірте мерекелік жәрмеңкеге айналды. Мин және Цин әулеттері тұсында Сычуань, Цзянсу, Чжэцзян провинцияларынан, Тибеттен сауда жасау үшін саудагерлер келді. Қытай Халық Республикасы құрылғаннан кейін наурыз жәрмеңкесі жыл сайын өткізіле бастады. Түрлі тауарларды саудалап, ұсынып қана қоймай, ұлттық спорттық жарыстар мен өнерпаздардың қойылымдарын да өткізеді. Бай ұлтының тағы бір мерекесі – әр жазда 25 маусымда атап өтілетін Алау мерекесі. Бұл күні барлық дәнді дақылдардан мол өнім, мол өмір мен мықты денсаулық сұралады. Осы күні кешке әр ауланың кіреберісінде алау жағылады, ал ауылға кіре берісте үлкен алау қойылады, оның үстіне әл-ауқат және барлық жақсы сөздер жазылған қызыл және жасыл қағаз баннерлер ілінеді.<ref>Культура и обычаи народности бай http://russian.cri.cn/travel/folk/394/20190620/304412.html</ref> {{stub}} {{Әлем халықтары}} [[Санат:Қытай этникалық топтары]] hg0c4wqsikk2q34z4w50sig5ukd972m 0 680098 3059747 3033669 2022-08-12T13:17:16Z Мағыпар 100137 үлгі, нақтылау wikitext text/x-wiki {{Халық |атауы = Багоболар |сурет = [[Сурет:Bagobo woman.jpg|орта|150px|]] |сурет тақырыбы = |саны = 50 000 |аймақ = {{PHI}} |аймақ1 = |саны1 = |түсініктемелер1 = |аймақ2 = |саны2 = |түсініктемелер2 = |аймақ3 = |саны3 = |түсініктемелер3 = |аймақ4 = |саны4 = |түсініктемелер4 = |аймақ5 = |саны5 = |түсініктемелер5 = |аймақ6 = |саны6 = |түсініктемелер6 = |аймақ7 = |саны7 = |түсініктемелер7 = |аймақ8 = |саны8 = |түсініктемелер8 = |аймақ9 = |саны9 = |түсініктемелер9 = |аймақ10 = |саны10 = |түсініктемелер10 = |аймақ11 = |саны11 = |түсініктемелер11 = |аймақ12 = |саны12 = |түсініктемелер12 = |аймақ13 = |саны13 = |түсініктемелер13 = |тілдері = [[багобо тілі]], [[Билаан тілі]], [[тагал тілі]] |діні = Дәстүрлі нанымдарды ұстанады, [[христиандық]] |этникалық топтары = |ескертпелер = }} '''Багоболар''' (өз атауы ''багобо'', ''гианга'')<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%B1%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B1%D0%BE</ref> — [[Филиппин]]дегі халық, олар [[Минданао]] аралының орталық және оңтүстік-батыс бөлігінде тұрады. Жалпы саны 50 мың адамды құрайды.<ref> Әлем халықтары мен діндері. http://www.cyclopedia.ru/89/193/2664590.html</ref> Олар екі этникалық топқа бөлінеді, обо және это. == Тілі == Олар [[багобо тілі]]нде сөйлейді. Диалектілер: багобо, гианга, обо. [[Билаан тілі]] мен тагал тілдері де кең таралған.<ref>Әлем халықтарының энциклопедиясы. Багоболар http://www.etnolog.ru/people.php?id=BAGO</ref> == Діні == Дәстүрлі нанымдарды ұстанады, кейбіреулері [[Христиандық|христиандар]]. == Кәсібі == Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын егін шаруашылығы (күріш, тәтті картоп – камот), мал шаруашылығы (жылқы, ит, жағалау маңындағы багоба – буйвол-карабао), аңшылық, терімшілік, жағалауда балық аулау. Қолөнерден – керамика, абака талшықтарынан өру, тоқу, металл өңдеу, маталарды бояу дамыған.<ref>Словари и энциклопедии на Академике https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1281701</ref> Дәстүрлі қарулары – садақтар мен жебелер, жарты ай тәрізді пышақтар, әдемі безендірілген төртбұрышты ағаш қалқандар. == Өмір салты == Багоболарда мүлікті саралау бар, ал бұрын құлдық, құрбандық шалу және [[бас аулау]] болған. Жетекші рөлді көшбасшы (дато) атқарады. Отбасы – шағын, қалыңдыққа қалың мал құны сақталған. Елді мекеннің орналасуы негізінен қарапайым; тұрғын үй бір бөлмелі, ағаш немесе бамбук, шатыр төбесі бар. Фольклор, мифтер, аңыздар, өз эпосы – Тува-анг бар. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{stub}} {{Әлем халықтары}} [[Санат:Филиппин этникалық топтары]] i3yad6xhhhtxef5z54moyzhr2qcei4t 10 680664 3059885 3059383 2022-08-13T11:13:32Z Мағыпар 100137 үлгі, нақтылау wikitext text/x-wiki {{Навигациялық кесте | аты = Әлем халықтары | state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> | тақырып = [[Әлем халықтарының тізімі|Әлем халықтары]] | бөлім1 = [[Азия]] халықтары | тізім1 = [[Абунгтер]] • [[Айндар]] • [[Алас (халық)|Алас]] • [[Алоро-Пантар халықтары]] • [[Алорлар]] • [[Алтайлықтар]] • [[Алундар]] • [[Алюторлар]] • [[Амбелаундар]] • [[Амбон-Тимор халықтары]] • [[Амбондықтар]] • [[Андамандықтар]] • [[Апайо]] • [[Апатани]] • [[Арабтар]] • [[Армяндар]] • [[Ассамдықтар]] • [[Ассириялықтар]] • [[Асуралар]] • [[Ауғандықтар]] • [[Афридилер]] • [[Ачандар]] • [[Ачех]] • [[Аэталар]] • [[Әзірбайжандар]] • [[Багоболар]] • [[Бадагалар]] • [[Баджолар]] • [[Бадуйлар]] • [[Бай (халық)|Бай]] • [[Байга (халық)|Байга]] • [[Балантак]] • [[Балиліктер]] • [[Балти]] • [[Банар]] • [[Банджарлар]] • [[Баоань]] • [[Бартангтар]] • [[Батиндер]] • [[Батуаса]] • [[Бахрейндіктер]] • [[Бахтиарлар]] • [[Белудждер]] • [[Бенгалдықтар]] • [[Бесая]] • [[Биак]] • [[Бикол (халық)|Бикол]] • [[Билаан]] • [[Бима-Сумбан халықтары]] • [[Бирхорлар]] • [[Бихарлықтар]] • [[Болаанг-монгондоу]] • [[Бонток]] • [[Брагуи]] • [[Бру]] • [[Бугистер]] • [[Буи]] • [[Буид (халық)|Буид]] • [[Букиднон]] • [[Булан]] • [[Бунак]] • [[Бунгку]] • [[Буриш]] • [[Буруандар]] • [[Бутунг]] • [[Буряттар]] • [[Бхилдер]] • [[Бхумидж]] • [[Ва]] • [[Вандамен]] • [[Варопен]] • [[Ватубелдер]] • [[Вахандар]] • [[Веддалар]] • [[Вемал (халық)|Вемал]] • [[Ветарлар]] • [[Висайя]] • [[Вьетнамдықтар]] • [[Вьеттер]] • [[Гадаба]] • [[Гаддандар]] • [[Гайо]] • [[Галела]] • [[Галештер]] • [[Гаошань]] • [[Гаро (халық)|Гаро]] • [[Гилзай]] • [[Гиляндар]] • [[Гондтар]] • [[Горонтало]] • [[Грузиндер]] • [[Гуджар]] • [[Гуджараттар]] • [[Гурунг]] • [[Гэлао]] • [[Дархаттар]] • [[Даур]] • [[Дафла]] • [[Даяктар]] • [[Дан (халық)]] • [[Дербеттер]] • [[Джакун]] • [[Джат]] • [[Джарава (халық)|Джарава]] • [[Джемшид]] • [[Джуанг]] • [[Догра]] • [[Долғандар]] • [[Донголар]] • [[Друкпа]] • [[Дулун]] • [[Дұң ұлты]] • [[Дүңгендер]] • [[Дунсян]] • [[Еврейлер]] • [[Жапондар]] • [[Захчиндер]] • [[Зярай]] • [[Ибандар]] • [[Иватандар]] • [[Инибалои]] • [[Иорданиялықтар]] • [[Ирактықтар]] • [[Ирула]] • [[Ителмендер]] • [[Ифугао]] • [[Ицзу]] • [[Ишкашымдықтар]] • [[Йемендіктер]] • [[Кадазан]] • [[Кайелдер]] • [[Калинга]] • [[Канканаи]] • [[Каннара]] • [[Капауку]] • [[Карендер]] • [[Катарлықтар]] • [[Катулар]] • [[Качарлар]] • [[Качин]] • [[Кашмирліктер]] • [[Каялар]] • [[Каян]] • [[Кей]] • [[Келабиттер]] • [[Кемактар]] • [[Керинчилер]] • [[Кет]] • [[Клемантан]] • [[Кодагу]] • [[Конкандар]] • [[Корейлер]] • [[Корку]] • [[Коряктар]] • [[Кота]] • [[Кубу]] • [[Куи]] • [[Кулу]] • [[Күрдтер]] • [[Курумба]] • [[Кусунда]] • [[Кхамти]] • [[Кханг]] • [[Кхаси]] • [[Кхмерлер]] • [[Кхму]] • [[Кхо]] • [[Кхонд]] • [[Қажарлар]] • [[Қазақтар]] • [[Қалмақтар]] • [[Қарақалпақтар]] • [[Қытайлар]] • [[Қырғыздар]] • [[Ладакхи]] • [[Лактар]] • [[Ламахолот]] • [[Ламет]] • [[Лао]] • [[Лати]] • [[Лахалар]] • [[Лаху]] • [[Лепча]] • [[Летилер]] • [[Лимбу]] • [[Лио]] • [[Лису]] • [[Лобалар]] • [[Лоинанг]] • [[Лубу]] • [[Лы]] • [[Ма]] • [[Мааньян]] • [[Магарлар]] • [[Магинданао]] • [[Мадурлар]] • [[Макасар]] • [[Малайлар]] • [[Малаяли]] • [[Малер]] • [[Мальдивтер]] • [[Мамак]] • [[Манг]] • [[Манггараи]] • [[Мангиан]] • [[Мандайя]] • [[Мандар]] • [[Манипури]] • [[Манобо]] • [[Мансилер]] • [[Манусела]] • [[Маньчжурлар]] • [[Маонань]] • [[Маранао]] • [[Маратхи]] • [[Маринд-Аним]] • [[Маронене]] • [[Меланау]] • [[Ментавайлар]] • [[Месхетин түріктері]] • [[Мизо]] • [[Микир]] • [[Минангкабау]] • [[Минахас]] • [[Мнонг]] • [[Моголдар]] • [[Моңғолдар]] • [[Монгорлар]] • [[Мондар]] • [[Мулао]] • [[Муна]] • [[Мундалар]] • [[Мунжандар]] • [[Мыонг]] • [[Мэньба]] • [[Мяо]] • [[Нага]] • [[Наге]] • [[Нанайлар]] • [[Наси]] • [[Нгада]] • [[Нгаджу]] • [[Нганасандар]] • [[Ндау]] • [[Неварлар]] • [[Негидалдар]] • [[Ненецтер]] • [[Непалдықтар]] • [[Ниастар]] • [[Нивхтар]] • [[Никобарлар]] • [[Ну]] • [[Нунг]] • [[Нұрыстандықтар]] • [[Ойраттар]] • [[Омандықтар]] • [[Ониндер]] • [[Ораондар]] • [[Ориялар]] • [[Ороктар]] • [[Орочтар]] • [[Орочондар]] • [[Отданум]] • [[Өзбектер]] • [[Палавеньо]] • [[Палаунг]] • [[Палестиналық арабтар|Плестиналықтар]] • [[Памир халқы]] • [[Пампанган]] • [[Пангасинан ]] • [[Пенджабдықтар]] • [[Парсылар]] • [[Пасемах]] • [[Пахарилер]] • [[Пашаи]] • [[Пуми]] • [[Пунан]] • [[Реюньондар]] • [[Ротиандықтар]] •[[Савара]] • [[Саларлар]] • [[Самаль]] • [[Самбал]] • [[Сангирлер]] • [[Санзиу]] • [[Санталдар]] • [[Сантяй]] • [[Сасактар]] • [[Саудиялықтар]] • [[Сахалар]] • [[Солтүстік Халмахер халықтары]] • [[Седанг]] • [[Сейшелдіктер]] • [[Селькуптар]] • [[Семангтар]] • [[Сеноилар]] • [[Сибо]] •[[Сикка]] • [[Сикхи]] • [[Сингалдар]] • [[Синдхи]] • [[Синьмун]] • [[Сириялықтар]] • [[Сихуле]] • [[Срэ]] • [[Стиенг]] • [[Суай]] • [[Субанон]] • [[Суи]] • [[Сула]] • [[Сулу]] • [[Сумбавтар]] • [[Сумбандар]] • [[Сунварлар]] • [[Сундтар]] • [[Тагакаоло]] • [[Тагал]] • [[Тагбануа]] • [[Тәжіктер]] • [[Тай]] • [[Таи (Вьетнам)]] • [[Таймендер]] • [[Талыштар]] • [[Тамангилер]] • [[Тамилдер]] • [[Тамангилер]] • [[Таойлар]] • [[Таттар]] • [[Теймури]] • [[Теленгиттер]] • [[Телеуіттер]] • [[Телугулер]] • [[Тенгерлер]] • [[Тернатандар]] • [[Тетумдер]] • [[Тёро]] • [[Тибеттіктер]] • [[Тидорлықтар]] • [[Тингиан]] • [[Типпера]] • [[Тит]] • [[Тоала]] • [[Тобело]] • [[Тогутил]] • [[Тода]] • [[Томини]] • [[Тораджи]] • [[Торгуттар]] • [[Тофалар]] • [[Тулу]] • [[Тубалар]] • [[Туцзя]] • [[Түріктер]] • [[Түрікмендер]] • [[Тхай]] • [[Тхакали]] • [[Тхару]] • [[Тхо]] • [[Тывалар]] • [[Тям]] • [[Удиндер]] • [[Узумчиндер]] • [[Урали]] • [[Ұйғырлар]] • [[Үдэгей]] • [[Филиппиндіктер]] • [[Фирузкухтер]] • [[Хаву]] • [[Хазарлар (Ауғанстан)|Хазарлар]] • [[Хакастар]] • [[Халха]] • [[Хамнигандар]] • [[Хандар]] • [[Ханты]] • [[Хелонги]] • [[Хиндустандықтар]] • [[Хо]] • [[Хотогойттар]] • [[Хошуттар]] • [[Хрэ]] • [[Хуэй]] • [[Хиналугтар]] • [[Хэчжэ]] • [[Цахуры]] • [[Цзино]] • [[Цзяжун]] • [[Цян]] • [[Чакма]] • [[Чантель]] • [[Аймақ (Ауғанстан)|Чараймактар]] • [[Чахарлар]] • [[Чепанг]] • [[Чжуан]] • [[Чин]] • [[Чувандар]] • [[Чукчалар]] • [[Чуру]] • [[Шан]] • [[Шахсевендер]] • [[Шерпа]] • [[Шина]] • [[Шорлар]] • [[Шугнандар]] • [[Шуй]] • [[Шұлымдар]] • [[Шэ]] • [[Эвенкілер]] • [[Эвендер]] • [[Эде (халық)|Эде]] • [[Эйну]] •м[[Энггандар]] • [[Энде]] • [[Энцы]] • [[Эстондар]] • [[Юан]] • [[Юйгу]] • [[Юкагирлер]] • [[Юте]] • [[Ючи]] • [[Явалықтар]] • [[Ягнобилер]] • [[Язгулям (халық)|Язгулям]] • [[Яо]] • [[Яунде]] | бөлім2 = [[Африка]] халықтары | тізім2 = [[Ағаулар]] • [[Адангмелер]] • [[Акандар]] • [[Аквапимдер]] • [[Алжирлықтар]] • [[Алурлар]] • [[Амбунду]] • [[Амхаралар]] • [[Ангас]] • [[Англоафрикалықтар]] • [[Ануак]] • [[Аргоббалар]] • [[Данакиль|Афарлар]] • [[Африканерлер]] • [[Ачемдер]] • [[Ачоли]] • [[Ашантилар]] • [[Ашантилар]] • [[Багалар]] • [[Багирмилер]] • [[Баделер]] • [[Бадуйлар]] • [[Бакве]] • [[Баланте]] • [[Бамбара]] • [[Бамилеке]] • [[Бамум]] • [[Бангилер]] • [[Банда (халық)|Банда]] • [[Банди]] • [[Бантулар]] • [[Барбалар]] • [[Бари (Африка)]] • [[Басалар]] • [[Бассарлар]] • [[Батақтар]] • [[Бауле]] • [[Беджа]] • [[Бемба]] • [[Бена]] • [[Берберлер]] • [[Берберлер]] • [[Берберлер]] • [[Бете]] • [[Биафада]] • [[Бидього]] • [[Бини (халық)|Бини]] • [[Биралар]] • [[Биром]] • [[Бисалар]] • [[Боа]] • [[Бобо]] • [[Бозо]] • [[Боки]] • [[Болева]] • [[Бонголар]] • [[Бони]] • [[Буби]] • [[Буллом]] • [[Буралар]] • [[Бурун]] • [[Буса]] • [[Бутунг]] • [[Бушмендер]] • [[Ваи]] • [[Вала]] • [[Венда]] • [[Видекум]] • [[Волоф]] • [[Вуте]] • [[Га (халық)|Га]] • [[Гандалар]] • [[Гбайя]] • [[Гбари]] • [[Гвере]] • [[Герелер]] • [[Гереро]] • [[Гибралтарлықтар]] • [[Гимирра]] • [[Гишу]] • [[Гого]] • [[Гола]] • [[Гонга (халық)|Гонга]] • [[Гонжа]] • [[Грустар]] • [[Гуан]] • [[Гураге]] • [[Гурма]] • [[Гусилер]] • [[Дагари]] • [[Даго]] • [[Дагомба]] • [[Дамара]] • [[Дани]] • [[Дасанеч]] • [[Джагга]] • [[Джанджэро]] • [[Джерава]] • [[Джукун]] • [[Диалонке]] • [[Динка]] • [[Диола]] • [[Догон]] • [[Дуала]] • [[Дюла]] • [[Загава]] • [[Занде]] • [[Зарамо]] • [[Зенага]] • [[Зулу]] • [[Ибибио]] • [[Ивбиосакон]] • [[Игала]] • [[Игбира]] • [[Игбо]] • [[Иджо]] • [[Идома]] • [[Ила (халық)|Ила]] • [[Илоктар]] • [[Инеме]] • [[Ираку]] • [[Ирамба]] • [[Итсекири]] • [[Ишан]] • [[Йеен]] • [[Йорубалар]] • [[Кабилдер]] • [[Кабовердтер]] • [[Кабие]] • [[Каколе]] • [[Календжин]] • [[Камба]] • [[Камбари]] • [[Карамоджонг]] • [[Каре]] • [[Катаб]] • [[Кваву]] • [[Квени]] • [[Кемант]] • [[Кикуйю]] • [[Кинга]] • [[Кисси ]] • [[Коалиб]] • [[Комолар]] • [[Баконго|Конго]] • [[Конзо]] • [[Конкомба]] • [[Коно]] • [[Консо]] • [[Кордофандар]] • [[Коса]] • [[Котоко]] • [[Кпелле]] • [[Креолдар]] • [[Кру (халық)|Кру]] • [[Кубалықтар]] • [[Кувейттіктер]] • [[Куки]] • [[Куланго]] • [[Кунама]] • [[Куранко]] • [[Куриа]] • [[Кусаси]] • [[Кушиттер]] • [[Ланго]] • [[Ландума]] • [[Либериялықтар]] • [[Ливиялықтар]] • [[Лимба]] • [[Лоби]] • [[Лози]] • [[Лома]] • [[Лотуко]] • [[Луба]] • [[Лундалар]] • [[Луо]] • [[Лур]] • [[Лухя]] • [[Лучази]] • [[Луэна]] • [[Маба]] • [[Маврикийлер]] • [[Маврлар]] • [[Мазендерандар]] • [[Мака]] • [[Маконде]] • [[Макуа]] • [[Малагасилер]] • [[Малинке]] • [[Мампрустер]] • [[Мандара]] • [[Манджак]] • [[Мандинго]] • [[Мандинка]] • [[Мано]] • [[Марги]] • [[Мароккалықтар]] • [[Маса]] • [[Масаи]] • [[Матабеле]] • [[Мба]] • [[Мбете]] • [[Мбоши]] • [[Мбунда]] • [[Менде]] • [[Мерулер]] • [[Миджикенда]] • [[Моба]] • [[Монго]] • [[Мори]] • [[Моро]] • [[Моси]] • [[Мпонгве]] • [[Муби]] • [[Мумуйе]] • [[Мурле]] • [[Набдам]] • [[Налу]] • [[Нанайлар]] • [[Нанкансе]] • [[Нанумба]] • [[Нгбанди]] • [[Нгонилер]] • [[Нгунди]] • [[Нзима]] • [[Нилоттар]] • [[Нубиялықтар]] • [[Нупе]] • [[Нуэр]] • [[Нуэр]] • [[Ньоро]] • [[Ньямвези]] • [[Ньянколе]] • [[Ньятуру]] • [[Овамбо]] • [[Овимбунду]] • [[Огони]] • [[Огони]] • [[Омето]] • [[Оромо]] • [[Педи]] • [[Пигмеи]] • [[Пуну]] • [[Рега]] • [[Руанда (ньяруанда)]] • [[Рунди]] • [[Саката]] • [[Само]] • [[Самуко]] • [[Сандаве]] • [[Сантомилер]] • [[Сара (халық)|Сара]] • [[Сахо]] • [[Свазилер]] • [[Сенуфо]] • [[Сере-мунду]] • [[Серер]] • [[Сидамо]] • [[Сисала]] • [[Собо]] • [[Сога]] • [[Сомалиліктер]] • [[Сомбалар]] • [[Сонгайлар]] • [[Сонинке]] • [[Суахилилер]] • [[Суба]] • [[Судандықтар]] • [[Сукума]] • [[Сусу]] • [[Суто]] • [[Таита]] • [[Талленси]] • [[Теке (халық)|Теке]] • [[Тем (халық)|Тем]] • [[Темне]] • [[Тенда]] • [[Тесо]] • [[Тетела]] • [[Тив]] • [[Тиграи]] • [[Тигре]] • [[Тикар]] • [[Торолар]] • [[Тсаанги]] • [[Тсвана]] • [[Тсонга]] • [[Туареги]] • [[Тубу]] • [[Тукулер]] • [[Тунистіктер]] • [[Туркана]] • [[Ұдмұрттар]] • [[Фанг]] • [[Фанти]] • [[Фернандино]] • [[Фипа]] • [[Фон]] • [[Фульбе]] • [[Фур]] • [[Ха]] • [[Хадза]] • [[Хасонке]] • [[Хауса]] • [[Хехе]] • [[Хопи]] • [[Чамба]] • [[Чанга]] • [[Челкандар]] • [[Чига]] • [[Чокве]] • [[Шамбала]] • [[Шиллук]] • [[Шона]] • [[Эве]] • [[Экои]] • [[Этсако]] • [[Эфик]] • [[Якё]] | бөлім3 = [[Солтүстік Америка]] халықтары | тізім3 = [[Агуакатектер]] • [[Алгонкиндер]] • [[Алеуттер]] • [[Америкалықтар]] • [[Амусго]] • [[Англоканадалықтар]] • [[Антигуандар]] • [[Антильдіктер]] • [[Апачилер]] • [[Аргоббалар]] • [[Арикаралар]] • [[Ассинибоиндер]] • [[Атапасклер]] • [[Афроамерикалықтар]] • [[Ацтектер]] • [[Багамдықтар]] • [[Барбадостықтар]] • [[Белиздер]] • [[Бороро]] • [[Борука]] • [[Брибри]] • [[Вашо]] • [[Вийот]] • [[Винту]] • [[Гавайлықтар]] • [[Гаитилықтар]] • [[Гарифуна]] • [[Гватемалалықтар]] • [[Гондурастар]] • [[Гуаими]] • [[Гуатусо]] • [[Гурондар]] • [[Делаварлар]] • [[Доминикандықтар]] • [[Доминиктер]] • [[Зуни]] • [[Ирокез (тайпа)|Ирокездер]] • [[Ишили]] • [[Йокутс]] • [[Кабекар]] • [[Кайова]] • [[Какчикели]] • [[Канадалықтар]] • [[Канза]] • [[Канхобали]] • [[Квакиутл]] • [[Кикапу]] • [[Килиуа]] • [[Киче]] • [[Команчилер]] • [[Кора]] • [[Костарикалықтар]] • [[Кри]] • [[Крики]] • [[Кроу]] • [[Куапо]] • [[Куикатектер]] • [[Куна]] • [[Кэддо]] • [[Лакандондар]] • [[Луисено]] • [[Майду]] • [[Майо]] • [[Майя]] • [[Маках]] • [[Маме]] • [[Мандандар]] • [[Масатеки]] • [[Масахуа]] • [[Мексикалықтар]] • [[Меномини]] • [[Мивок]] • [[Микмаки]] • [[Михе]] • [[Миштектер]] • [[Могикандар]] • [[Мочо]] • [[Мурле]] • [[Мускоги]] • [[Навахо]] • [[Натчи]] • [[Не-персе]] • [[Никарагуалықтар]] • [[Нутка]] • [[Огони]] • [[Опата]] • [[Оседж]] • [[Отоми]] • [[Пайют]] • [[Панамалықтар]] • [[Папаго]] • [[Пауни]] • [[Пима]] • [[Пипили]] • [[Покомандар]] • [[Покомчи]] • [[Помо]] • [[Понка]] • [[Пополоктар]] • [[Пополуктар]] • [[Пуэбло]] • [[Пуэрторикандықтар]] • [[Рама]] • [[Салиш]] • [[Сальвадорлықтар]] • [[Сапотектер]] • [[Сахаптиндер]] • [[Семинолдар]] • [[Сери]] • [[Сиу]] • [[Слэйвилер]] • [[Соке]] • [[Танаина]] • [[Тараски]] • [[Тарахумара]] • [[Тепехуа]] • [[Тепехуано]] • [[Тлапанеки]] • [[Тлинкиттер]] • [[Тотонактар]] • [[Тохолабали]] • [[Уичита]] • [[Уичоли]] • [[Успантектер]] • [[Үндістер]] • [[Хайда]] • [[Хакалтектер]] • [[Хикаке]] • [[Хока]] • [[Хопи]] • [[Хуаве]] • [[Хуастектер]] • [[Хупа]] • [[Цельтали]] • [[Цимшиан]] • [[Цоцили]] • [[Цутухили]] • [[Чатиныдер]] • [[Чейенны]] • [[Чикасо]] • [[Чилкотиндер]] • [[Чинантектер]] • [[Чинук]] • [[Чипевайан]] • [[Чероки]] • [[Чоко]] • [[Чокто]] • [[Чоли]] • [[Чонтали]] • [[Чорти]] • [[Чочо]] • [[Чухи]] • [[Шайендер]] • [[Шауни]] • [[Шошондар]] • [[Эскимостар]] • [[Яки]] • [[Ямайкалықтар]] | бөлім4 = [[Оңтүстік Америка]] халықтары | тізім4 = [[Аймаралар]] • [[Алакалуфтар]] • [[Амауака]] • [[Андоке]] • [[Аравактар]] • [[Араукандар]] • [[Аргентиналықтар]] • [[Банива]] • [[Бари (Оңтүстік Америка)]] • [[Боливиялықтар]] • [[Боралар]] • [[Ботокуда]] • [[Бразилиялықтар]] • [[Вай-вай]] • [[Ваорандар]] • [[Вапишана]] • [[Варрау]] • [[Венесуэлалықтар]] • [[Гуамбиа]] • [[Гуарайю]] • [[Гуарайю]] • [[Гуато]] • [[Гуахибо]] • [[Гуахиро]] • [[Гуаяки]] • [[Итонама]] • [[Кайнганг]] • [[Кайнгуа]] • [[Кайтаггтар ]] • [[Кампа]] • [[Канела]] • [[Каража]] • [[Карибтіктер]] • [[Карихона]] • [[Кашинауа]] • [[Каяпо]] • [[Кечуа (халық)|Кечуа]] • [[Кильясинга]] • [[Коайкер]] • [[Кокама]] • [[Колумбиялықтар]] • [[Корегуахе]] • [[Кофан]] • [[Кофан]] • [[Кубео]] • [[Ленгуа]] • [[Ленка]] • [[Майоруна]] • [[Макиритаре]] • [[Макуши]] • [[Матако]] • [[Мачигенга]] • [[Мискито]] • [[Мосетене]] • [[Мохо]] • [[Мундуруку]] • [[Намбиквара]] • [[Она]] • [[Панаре]] • [[Пано]] • [[Паэс]] • [[Пемон]] • [[Перуліктер]] • [[Пиароа]] • [[Пуинаве]] • [[Рапануи]] • [[Самуко]] • [[Самуко]] • [[Сирионо]] • [[Суринамдар]] • [[Суя]] • [[Такана]] • [[Техуэльче]] • [[Тирийо]] • [[Тукано]] • [[Тукуна]] • [[Тунебо]] • [[Тупи-гуарани]] • [[Уаяна]] • [[Уитото]] • [[Уру-чипайа]] • [[Уругвайлықтар]] • [[Хакару]] • [[Хибаро]] • [[Хоти]] • [[Чама]] • [[Чибча]] • [[Чилиліктер]] • [[Чиригуано]] • [[Чулуптар]] • [[Шаванте]] • [[Шеренте]] • [[Шингуано]] • [[Эквадорлықтар]] • [[Юпа]] • [[Юракаре ]] • [[Ягандар]] • [[Яномама]] • [[Яруро]] | бөлім5 = [[Еуропа]] халықтары | тізім5 = [[Абазиндер]] • [[Абхаздар]] • [[Аварлар]] • [[Агулдер]] • [[Ағылшындар]] • [[Адыгейлер]] • [[Албандар]] • [[Андийлер]] • [[Андорралықтар]] • [[Андий-цез халықтары]] • [[Аромундар]] • [[Аршиндер]] • [[Аустриялықтар]] • [[Багулалдар]] • [[Малқарлар|Балқарлар]] • [[Баскілер]] • [[Башқұрттар]] • [[Бежтиндер]] • [[Беларустар]] • [[Бесермяне]] • [[Бұлғарлар]] • [[Босниялықтар]] • [[Ботлихтер]] • [[Бретондықтар]] • [[Валлиліктер]] • [[Валлондар]] • [[Вепстер]] • [[Вод]] • [[Галисиялықтар]] • [[Гинухтар]] • [[Годобериндер]] • [[Голландтар]] • [[Гректер]] • [[Гунзибтер]] • [[Гаэльдер]] • [[Ғағауыздар]] • [[Даргиндер]] • [[Даттықтар]] • [[Дидой]] • [[Ижорлықтар]] • [[Ингуштар]] • [[Ирландықтар]] • [[Ирландықтар]] • [[Исландиялықтар]] • [[Испандар]] • [[Италиялықтар]] • [[Кабардалар]] • [[Каратиндер]] • [[Карельдер]] • [[Каталондар]] • [[Коми-зыряндар|Коми]] • [[Коми-пермяктар]] • [[Корсикалықтар]] • [[Кряшендер]] • [[Кубачиндер]] • [[Қарайымдар]] • [[Қарақашандар]] • [[Қарашайлар]] • [[Қашқайлар]] • [[Қытайлар]] • [[Қырымшақтар]] • [[Құмықтар]] • [[Ладиндер]] • [[Латыштар]] • [[Лезгиндер]] • [[Литвандар]] • [[Ливтер]] • [[Лихтенштейндіктер]] • [[Люксембургтер]] • [[Мажарлар]] • [[Македондықтар]] • [[Мальталықтар]] • [[Марилер]] • [[Молдовандар]] • [[Монегаски]] • [[Мордвалар]] • [[Нагайбаки]] • [[Немістер]] • [[Ноғайлар]] • [[Норвегтер]] • [[Олстерлер]] • [[Орыстар]] • [[Осетиндер]] • [[Поляктар]] • [[Португалдар]] • [[Реторомандықтар]] • [[Романшилар]] • [[Румындар]] • [[Рутулдар]] • [[Саамдар]] • [[Санмариналықтар]] • [[Сардиниялықтар]] • [[Сербтер]] • [[Словактар]] • [[Словендер]] • [[Сығандар]] • [[Табасарандар]] • [[Татарлар]] • [[Тиндиндер]] • [[Кавказ түрікмендері|Трухмендер]] • [[Украиндар]] • [[Улчилер]] • [[Фарерліктер]] • [[Финдер]] • [[Фламандтықтар]] • [[Француздар]] • [[Фриздер]] • [[Фриулдар]] • [[Хваршины]] • [[Хорваттар]] • [[Чамалалдар]] • [[Черкестер]] • [[Черногориялықтар]] • [[Чехтар]] • [[Чуваштар]] • [[Шапсугтер]] • [[Шведтер]] • [[Швейцариялықтар]] • [[Шешендер]] • [[Шотландтықтар]] • [[Эльзастықтар]] | бөлім6 = [[Аустралия]] және [[Океания]] халықтары | тізім6 = [[Абеламдар]] • [[Англоаустралиялықтар]] • [[Англо Жаңазеландиялықтар]] • [[Атони]] • [[Аустралиялықтар]] • [[Бенабена]] • [[Бонгу]] • [[Канаки]] • [[Киваи]] • [[Кирибати]] • [[Косраэ]] • [[Макасаи]] • [[Мамбаилар]] • [[Мангарева]] • [[Маори]] • [[Маркиздер]] • [[Маршалдықтар]] • [[Медлпа]] • [[Меланезиялықтар]] • [[Микронезиялықтар]] • [[Наурулар]] • [[Ниуэ]] • [[Ниуэ]] • [[Папуастар]] • [[Паумоту]] •[[Питкэрндіктер]] • [[Полинезия тұрғындары мен мұхиттықтар|Полинезиялықтар]] • [[Понапе]] • [[Ротума]] • [[Самоалықтар]] • [[Таитилықтар]] • [[Токелауандықтар]] • [[Тробиандықтар]] • [[Труктер]] • [[Тубуайлар]] • [[Увеа]] • [[Фаталуку]] • [[Фиджилықтар]] • [[Форе]] • [[Футуна]] • [[Чаморро]] • [[Чимбу]] • [[Яп]] • [[Ятмул]] | бөлім7 = [[Түркілер|Түркі тілдес халықтар]] | тізім7 = [[Алтайлықтар]] • [[Әзірбайжандар]] • [[Малқарлар|Балқарлар]] • [[Башқұрттар]] • [[Ғағауыздар]] • [[Долғандар]] • [[Қаджарлар]] • [[Қазақтар]] • [[Қарайымдар]] • [[Қарақалпақтар]] • [[Қарашайлар]] • [[Қашқайлар]] • [[Қырғыздар]] • [[Қырым татарлары]] • [[Қырымшақтар]] • [[Құмықтар]] • [[Месхетин түріктері]] • [[Ноғайлар]] • [[Өзбектер]] • [[Саларлар]] • [[Сахалар]] • [[Татарлар]] • [[Теленгиттер]] • [[Телеуіттер]] • [[Тофалар]] • [[Кавказ түрікмендері|Трухмендер]] • [[Тубалар]] • [[Түріктер]] • [[Түрікмендер]] • [[Тывалар]] • [[Ұйғырлар]] • [[Хакастар]] • [[Челкандар]] • [[Чуваштар]] • [[Шорлар]] • [[Шұлымдар]] }} <noinclude>[[Санат:Навигациялық үлгілер:Халықтар|Әлем халықтары]]</noinclude> 1jvzgpuv1qvf69q451gwswtd2a2ov11 0 681014 3059748 3033732 2022-08-12T13:18:25Z Мағыпар 100137 үлгі, нақтылау wikitext text/x-wiki {{Халық |атауы = Баджолар |сурет = [[Сурет:Vinta Boat of the Bajau Laut people.jpg|орта|200px|]] |сурет тақырыбы = |саны = 700 000 |аймақ = |аймақ1 = {{PHI}} |саны1 = 470 000 |түсініктемелер1 = |аймақ2 = {{Индонезия}} |саны2 = 152 000 |түсініктемелер2 = |аймақ3 = {{MAS}} |саны3 = 62 300 |түсініктемелер3 = |аймақ4 = |саны4 = |түсініктемелер4 = |аймақ5 = |саны5 = |түсініктемелер5 = |аймақ6 = |саны6 = |түсініктемелер6 = |аймақ7 = |саны7 = |түсініктемелер7 = |аймақ8 = |саны8 = |түсініктемелер8 = |аймақ9 = |саны9 = |түсініктемелер9 = |аймақ10 = |саны10 = |түсініктемелер10 = |аймақ11 = |саны11 = |түсініктемелер11 = |аймақ12 = |саны12 = |түсініктемелер12 = |аймақ13 = |саны13 = |түсініктемелер13 = |тілдері = баджо (баджао) тілі, пилипино, бугис тілдері |діні = [[суннизм]], дәстүрлі сенімдер |этникалық топтары = |ескертпелер = }} '''Баджолар (баджао)''' (теңіз көшпенділері, теңіз сығандары) — [[Малайзия]]да, [[Индонезия]]да және [[Филиппин]]де тұратын этникалық топ. Олар шексіз [[Үнді мұхиты]]нда еркін жүріп, көшпелі өмір сүреді. Олар жағаға тек жерлеу рәсімдері кезінде, балықтарын сатуға, тұщы су жинауға немесе қайықты жөндеуге келеді. Жалпы халық саны: шамамен 700 мың адам (Филиппинде 470 мың, Индонезияда 152 мың, Малайзияда 62,3 мың, [[Бруней]]де 11 мың). == Тілі == [[Сурет:Sama Bajau birau dugout canoe.jpg|нобай|солға|200px|Баджолар]] Тілі аустронезиялық отбасының батыс аустронезия тобына жататын баджо (баджао) тілдері мен [[диалект]]ілері. [[Оңтүстік Қытай теңізі]] бассейніндегі Баджао малай диалектінде сөйлейді. Пилипино, бугис және басқа тілдер де кең таралған. == Діні == Діни ұстанымдары: [[Сунниттер|мұсылман-сүнниттер]], дәстүрлі сенімдерді ұстанушылар бар.<ref>Баджао. http://www.etnolog.ru/people.php?id=BADZ</ref> == Кәсібі == Негізгі дәстүрлі кәсібі - [[балық аулау]] және теңіз қолөнері. Бұрын көптеген баджолар [[қарақшылық]]пен айналысқан.<ref>Әлем халықтарының энциклопедиясы. Баджао http://www.etnolog.ru/people.php?id=BADZ</ref> == Өмір салты == Баджолар әріптерді танымайды, олар [[жазу]]ды және [[оқу]]ды білмейді - себебі олар бұл дағдыларды қажет етпейді. Олар судың үстіне салынған және қадалармен бекітілген шағын үйшіктерде тұрып, отбасылық тіршіліктерін жалғастыруда. Үйлер бір-бірімен көпірлер арқылы жалғасады. Балалар өте ерте жастан (5 жастан бастап) қайықпен жүзуді және [[балық аулау]]ды үйрене бастайды. [[Сурет:Limau-Limauan Sabah Stilt-houses-01.jpg|нобай|оңға|300px|Баджо халқының тұрғын үйлері]] Теңіз сығандары «лепа-лепа» деп аталатын ерекше [[қайық]]тарда жүреді. Бұл қолмен жасалған қайықтарда жататын орын, ауыз су мен азық-түлік қоры, ас үй ыдыстары, керосин шамдары және т.б. бар. Бүкіл отбасымен қоныстанып, қайықтармен көшіп жүреді. Бір таңқаларлығы, дәл осы қайықтардың арқасында бұл адамдар 2004 жылы жүздеген мың адамның өмірін қиған әйгілі [[цунами]]ден аман қалды. Баджо халқы ерте жастан бастап су астындағы мекендеушілерді аулауға және үлкен тереңдікке сүңгуге үйретілген. 30 метр тереңдікте [[акваланг]] құралдарын қолданбай ақ сүңгиді. Көбінесе банджолардың құлақ қалқандары зақымдалады, кейде табиғи түрде су астындағы қысымның айырмашылығынан немесе олар терең және кенеттен сүңгу кезінде ауырсынуды сезінбеу үшін әдейі тесіледі. Қазіргі дәуір, дегенмен, өз өзгерістерін әкеліп жатыр, кейбір баджолар жағалаудағы арал белдеуінің жерін мекендеуге тырысуда. Баджолардың жас ұрпағы да ата-бабаларының ережелері бойынша өмір сүргісі келмей, құрлыққа көбірек көшуде. Жастар жұмыс іздеп, қалыпты оқу жағдайын жасап, қарапайым өмірге араласуда. Дегенмен, сумен байланыс әлі де жойылған жоқ, ал балық аулау олардың негізі кәсібі болып қала береді. Бұл халық басқа елдер мен ұлттардың тұрғындары деп танылмайды, дегенмен қазіргі барлық «теңіз» халқының жалпы саны 400 мыңға жуық адамды құрайды. Баджолар өздерін бүкіл әлемнің еркін азаматтары деп санайды, сондықтан олар шекаралас елдердің барлық теңіз аймақтарында ерікті түрде қозғалады. Өкінішке орай, [[браконьерлік]] пен дәстүрлі емес өмір салтына байланысты баджо мәдениеті мен өмір салтын жоғалту қаупі бар. Соңғы кездері билік пен қоршаған ортаны қорғау қызметтерінің барлық түрлері адамдарға теңіз әлеміне араласу деңгейін төмендетіп, құрлыққа толығымен көшуді талап етуде.<ref>Теңіз сығандары - баджо. http://proboating.ru/articles/people-and-sea/sea-gypsies-badzho/</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{stub}} {{Әлем халықтары}} [[Санат:Индонезия этникалық топтары]] [[Санат:Малайзия халықтары]] [[Санат:Филиппин этникалық топтары]] hdrft3cb1qg5eaez8dp4umolha6rux6 10 684265 3059714 3059697 2022-08-12T12:11:38Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Аққала (Шығыс Қазақстан облысы)|Аққала]] •}} {{nobr| [[Ақой (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақой]] •}} {{nobr| [[Бастаушы]] •}} {{nobr| ''[[Глазуново]]'' •}} {{nobr| ''[[Добролюбовка]]'' •}} {{nobr| [[Жаңажол (Шығыс Қазақстан облысы)|Жаңажол]] •}} {{nobr| [[Жұмба]] •}} {{nobr| ''[[Жұмыскер (Шығыс Қазақстан облысы)|Жұмыскер]]'' •}} {{nobr| [[Көкжайық]] •}} {{nobr| [[Көкжота (ауыл)|Көкжота]] •}} {{nobr| [[Көкжыра (Самар ауданы)|Көкжыра]] •}} {{nobr| [[Қайыңды (Самар ауданы)|Қайыңды]] •}} {{nobr| [[Қарағандыкөл]] •}} {{nobr| [[Қаракөл (Шығыс Қазақстан облысы)|Қаракөл]] •}} {{nobr| [[Қарамойыл (Шығыс Қазақстан облысы)|Қарамойыл]] •}} {{nobr| [[Қараөткел (Шығыс Қазақстан облысы)|Қараөткел]] •}} {{nobr| [[Қойтас (Самар ауданы)|Қойтас]] •}} {{nobr| [[Құлынжон]] •}} {{nobr| [[Мариногорка]] •}} {{nobr| [[Миролюбовка (Шығыс Қазақстан облысы)|Миролюбовка]] •}} {{nobr| [[Мойылды (Самар ауданы)|Мойылды]] •}} {{nobr| [[Новостройка (Шығыс Қазақстан облысы)|Новостройка]] •}} {{nobr| [[Палатцы]] •}} {{nobr| [[Песчанка (Шығыс Қазақстан облысы)|Песчанка]] •}} {{nobr| [[Подгорное (Шығыс Қазақстан облысы)|Подгорное]] •}} {{nobr| [[Раздольное (Шығыс Қазақстан облысы)|Раздольное]] •}} {{nobr| [[Самар (ауыл)|Самар]] •}} {{nobr| [[Сарыбел (Шығыс Қазақстан облысы)|Сарыбел]] •}} {{nobr| ''[[Талапкер (Шығыс Қазақстан облысы)|Талапкер]]'' •}} {{nobr| [[Шұбарқайың]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Шығыс Қазақстан облысы|Самар ауданы]] </noinclude> 8xnvcv683cwfmuxh7hcnlel8tts6146 3059717 3059714 2022-08-12T12:15:36Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Самар ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Аққала (Шығыс Қазақстан облысы)|Аққала]] •}} {{nobr| [[Бастаушы]] •}} {{nobr| ''[[Глазуново]]'' •}} {{nobr| ''[[Добролюбовка]]'' •}} {{nobr| [[Жаңажол (Шығыс Қазақстан облысы)|Жаңажол]] •}} {{nobr| [[Жұмба]] •}} {{nobr| [[Көкжота (ауыл)|Көкжота]] •}} {{nobr| [[Көкжыра (Самар ауданы)|Көкжыра]] •}} {{nobr| [[Қайыңды (Самар ауданы)|Қайыңды]] •}} {{nobr| [[Қаракөл (Шығыс Қазақстан облысы)|Қаракөл]] •}} {{nobr| [[Қараөткел (Шығыс Қазақстан облысы)|Қараөткел]] •}} {{nobr| [[Қойтас (Самар ауданы)|Қойтас]] •}} {{nobr| [[Құлынжон]] •}} {{nobr| [[Мариногорка]] •}} {{nobr| [[Миролюбовка (Шығыс Қазақстан облысы)|Миролюбовка]] •}} {{nobr| [[Мойылды (Самар ауданы)|Мойылды]] •}} {{nobr| [[Новостройка (Шығыс Қазақстан облысы)|Новостройка]] •}} {{nobr| [[Палатцы]] •}} {{nobr| [[Песчанка (Шығыс Қазақстан облысы)|Песчанка]] •}} {{nobr| [[Подгорное (Шығыс Қазақстан облысы)|Подгорное]] •}} {{nobr| [[Раздольное (Шығыс Қазақстан облысы)|Раздольное]] •}} {{nobr| [[Самар (ауыл)|Самар]] •}} {{nobr| [[Сарыбел (Шығыс Қазақстан облысы)|Сарыбел]] •}} {{nobr| [[Шұбарқайың]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Шығыс Қазақстан облысы|Самар ауданы]] </noinclude> aphxr7xm3231j5jcwoffz51p6gxvl4c 0 685709 3059871 3056338 2022-08-13T09:51:33Z Malik Nursultan B 111493 wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қызмет|қызметі=Кыргыз Республикасының Министрлер Кабинетінің төрағасы|шынайы атауы={{lang-ky|Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин төрагасы}}|ел={{байрақ|Қырғызстан}}|эмблема=Emblem of Kyrgyzstan.svg|эмблеманың аты=[[Қырғызстан елтаңбасы]]|қазіргі=[[Ақылбек Үсенбекұлы Жапаров|Ақылбек Жапаров]]|портреті=Акылбек Жапаров (19-11-2021).jpg|портреттің тақырыбы=|ұсынылады=[[Қырғызстан президенті]]мен|резиденция="Ала-Арча" мемлекеттік резиденциясы, [[Бішкек]]|айлығы=жыл сайын 870 000 [[қырғыз сомы|сом]]|пайда болды=21 қаңтар 1991 (премьер-министр атымен)<br>2021 (қызметтің қазіргі түрі)|біріншісі=[[Насирдин Исанұлы Исанов|Насирдин Исанов]] (қазіргі түрдегі қызметтің тұңғышы: [[Ұлықбек Асамидинұлы Мәріпов|Ұлықбек Мәріпов]])|тағайындалған=12 қазан 2021 жылы тағайындалды}} '''Қырғыз Республикасының Министрлер Кабинетінің Төрағасы''' ({{Lang-ky|Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин төрагасы}}) (2021 жылға дейін '''Қырғызстан премьер-министрі''' деп аталатын) [[Қырғызстан|Қырғыз Республикасының]] [[Қырғызстан Министрлер Кабинеті|Министрлер Кабинетіне]] төрағалық етеді. 2010 жылға дейін [[Қырғызстан президенті|президенттің]] премьер-министрмен салыстырғанда құқығы көбірек болды. Алайда [[2010 жылғы Қырғыз конституциялық референдумы|2010 жылғы конституциялық референдум]] нәтижесінде Қырғызстан басқару түрі конституциялық республикаға айналды. Парламент президенттен жоғары болды. 2021 жылы, [[2021 жылғы Қырғыз конституциялық референдумы|тағы бір конституциялық референдумнен]] кейін бұл өзгерістен Қырғыз үкіметі бас тартты.<ref>[https://ria.ru/20210505/naznachenie-1731201722.html Главой Кабинета министров Кыргызстана стал Улукбек Марипов] (орысша) ''РИА Новости (20210505T1510). 5 мамыр 2021.''</ref> == Лауазым иеленушілердің тізімі == {| class="wikitable" style="text-align:center" !Нөм. !Суреті !Есімі ! colspan="2" |Лауазым иеленуі !Саяси партиясы |- ! 1 |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Насирдин Исанұлы Исанов|Насирдин Исанов]] |21 қаңтар 1991 |29 қараша 1991 |Партиясыз |- ! — |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Андрей Андреевич Иордан|Андрей Иордан]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |29 қараша 1991 |10 қаңтар 1992 |Партиясыз |- ! 2 |[[Сурет:Турсунбек_Чынгышев_1993-1.png|113x113 нүкте]] |[[Тұрсынбек Чынғышұлы Чынғышев|Тұрсынбек Чынғышев]] |10 ақпан 1992 |13 желтоқсан 1993 |Партиясыз |- ! — |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Алманбет Матұрбраимұлы Матұрбраимов|Алманбет Матұрбраимов]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |13 желтоқсан 1993 |14 желтоқсан 1993 |Партиясыз |- ! 3 |[[Сурет:Apas_Jumagulov.png|119x119 нүкте]] |[[Апас Жұмағұлұлы Жұмағұлов|Апас Жұмағұлов]] |14 желтоқсан 1993 |14 наурыз 1998 |Партиясыз |- ! 4 |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Құбанычбек Мырзабекұлы Жұмалиев|Құбанычбек Жұмалиев]] |14 наурыз 1998 |23 желтоқсан 1998 |Партиясыз |- ! — |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Борис Иванович Силаев|Борис Силаев]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |23 желтоқсан 1998 |25 желтоқсан 1998 |Партиясыз |- ! 5 |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Жұмабек Ибраимұлы Ибраимов|Жұмабек Ибраимов]] |25 желтоқсан 1998 |4 сәуір 1999 |Партиясыз |- ! — |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Борис Иванович Силаев|Борис Силаев]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |4 сәуір 1999 |12 сәуір 1999 |Партиясыз |- ! 6 |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Амангелді Мұрсадықұлы Мұралиев|Амангелді Мұралиев]] |12 сәуір 1999 |21 желтоқсан 2000 |Партиясыз |- ! 7 |[[Сурет:Kurmanbek_Bakiyev_2006.jpg|101x101 нүкте]] |[[Құрманбек Сәлиұлы Бәкиев|Құрманбек Бәкиев]] |21 желтоқсан 2000 |22 мамыр 2002 |Партиясыз |- ! 8 |[[Сурет:Николай_Танаев.jpg|122x122 нүкте]] |[[Николай Тимофеевич Танаев|Николай Танаев]] |22 мамыр 2002 |25 наурыз 2005 |Партиясыз |- ! — | rowspan="2" |[[Сурет:Kurmanbek_Bakiyev_2006.jpg|101x101 нүкте]] | rowspan="2" |[[Құрманбек Сәлиұлы Бәкиев|Құрманбек Бәкиев]] |25 наурыз 2005 |28 наурыз 2005 | rowspan="2" |[[Қырғызстан Халық Қозғалысы]] |- ! <small>(7)</small> |28 наурыз 2005 |20 маусым 2005 |- ! — |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Медетбек Темірбекұлы Керімқұлов|Медетбек Керімқұлов]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |20 маусым 2005 |10 шілде 2005 |Партиясыз |- ! <small>(7)</small> |[[Сурет:Kurmanbek_Bakiyev_2006.jpg|101x101 нүкте]] |[[Құрманбек Бәкиев]] |10 шілде 2005 |15 тамыз 2005 |[[Қырғызстан Халық Қозғалысы]] |- ! — | rowspan="2" |[[Сурет:Felix_Kulov_22_September_2010.jpg|129x129 нүкте]] | rowspan="2" |[[Феликс Сәрсенбайұлы Кулов|Феликс Кулов]] |15 тамыз 2005 |1 қыркүйек 2005 | rowspan="2" |[[Ар-Намыс (партия)|Ар-Намыс]] |- ! 9 |1 қыркүйек 2005 |29 қаңтар 2007 |- ! 10 |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Әзімбек Бейсенбайұлы Исабеков|Әзімбек Исабеков]] |29 қаңтар 2007 |29 наурыз 2007 |[[Ар-Намыс (партия)|Ар-Намыс]] |- ! 11 |[[Сурет:2012-03-20_Almazbek_Atambayev.jpeg|112x112 нүкте]] |[[Алмазбек Атамбаев]] |29 наурыз 2007 |28 қараша 2007 |[[Социал-Демократиялық партия (Қырғызстан)|Социал-Демократиялық]] |- ! — |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Ескендірбек Рысбекұлы Айдарәлиев|Ескендірбек Айдарәлиев]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |28 қараша 2007 |24 желтоқсан 2007 |Партиясыз |- ! 12 |[[Сурет:Igor_Chudinov.jpg|120x120 нүкте]] |[[Игорь Витальевич Чудинов|Игорь Чудинов]] |24 желтоқсан 2007 |21 қазан 2009 |[[Ақ Жол (Қырғызстан)|Ақ Жол]] |- ! 13 | |[[Данияр Үсенов]] |21 қазан 2009 |7 сәуір 2010 |[[Ақ Жол (Қырғызстан)|Ақ Жол]] |- | colspan="6" align="center" |''Бос (7 сәуір – 17 желтоқсан 2010)'' |- ! <small>(11)</small> |[[Сурет:2012-03-20_Almazbek_Atambayev.jpeg|112x112 нүкте]] |[[Алмазбек Сәрсенұлы Атамбаев|Алмазбек Атамбаев]] |17 желтоқсан 2010 |23 қыркүйек 2011 |[[Социал-Демократиялық партия (Қырғызстан)|Социал-Демократиялық]] |- ! — |[[Сурет:Omurbek_Babanov,_October_2011.jpeg|80x80 нүкте]] |[[Өмірбек Бабанов]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |23 қыркүйек 2011 |14 қараша 2011 |[[Республика (Қырғызстан партиясы)|Республика]] |- ! <small>(11)</small> |[[Сурет:2012-03-20_Almazbek_Atambayev.jpeg|112x112 нүкте]] |[[Алмазбек Сәрсенұлы Атамбаев|Алмазбек Атамбаев]] |14 қараша 2011 |1 желтоқсан 2011 |[[Социал-Демократиялық партия (Қырғызстан)|Социал-Демократиялық]] |- ! — | rowspan="2" |[[Сурет:Omurbek_Babanov,_October_2011.jpeg|80x80 нүкте]] | rowspan="2" |[[Өмірбек Бабанов]] |1 желтоқсан 2011 |24 желтоқсан 2011 | rowspan="2" |[[Республика (Қырғызстан партиясы)|Республика]] |- ! 14 |24 желтоқсан 2011 |1 қыркүйек 2012 |- ! — |[[Сурет:No_image.png|80x80 нүкте]] |[[Аалы Азымұлы Қарашев|Аалы Қарашев]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |1 қыркүйек 2012 |6 қыркүйек 2012 |[[Республика (Қырғызстан партиясы)|Республика]] |- ! 15 |[[Сурет:Zhantoro_Satybaldiyev.jpg|136x136 нүкте]] |[[Жантөрө Жолдошұлы Сатыбалдиев|Жантөрө Сатыбалдиев]] |6 қыркүйек 2012 |25 наурыз 2014 |Партиясыз |- ! — | rowspan="2" |[[Сурет:Djoomart_Otorbaev_(32216191388).jpg|116x116 нүкте]] | rowspan="2" |[[Жоомарт Қайыпұлы Оторбаев|Жоомарт Оторбаев]] |25 наурыз 2014 |3 сәуір 2014 | rowspan="2" |[[Ата-Мекен Социалистік партиясы]] |- ! 16 |3 сәуір 2014 |1 мамыр 2015 |- ! 17 |[[Сурет:Temir_Sariev_in_August_2017.jpg|116x116 нүкте]] |[[Темір Аргембайұлы Сариев|Темір Сариев]] |1 мамыр 2015 |13 сәуір 2016 |[[Ақшумқар]] |- ! 18 |[[Сурет:Sooronbay_Jeenbekov_at_the_Eurasian_Intergovernmental_Council_meeting,_7_March_2017.jpg|127x127 нүкте]] |[[Сауранбай Шәріпұлы Жиенбеков|Сауранбай Жиенбеков]] |13 сәуір 2016 |22 тамыз 2017 |[[Социал-Демократиялық партия (Қырғызстан)|Социал-Демократиялық]] |- ! — |[[Сурет:Mukhammedkalyi_Abylgaziev_2018_(cropped).jpg|110x110 нүкте]] |[[Мұхамметқалый Дүйшекеұлы Абылғазиев|Мұхамметқалый Абылғазиев]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |22 тамыз 2017 |26 тамыз 2017 |Партиясыз |- ! 19 |[[Сурет:Sapar_Isakov_(2017-10-11)_(cropped).jpg|127x127 нүкте]] |[[Сапар Жұмақадірұлы Исаков|Сапар Исаков]] |26 тамыз 2017 |19 сәуір 2019 |[[Социал-Демократиялық партия (Қырғызстан)|Социал-Демократиялық]] |- ! 20 |[[Сурет:Mukhammedkalyi_Abylgaziev_2018_(cropped).jpg|110x110 нүкте]] |[[Мұхамметқалый Дүйшекеұлы Абылғазиев|Мұхамметқалый Абылғазиев]] |20 тамыз 2018 |15 маусым 2020 |Партиясыз |- ! 21 |[[Сурет:Kubatbek_Boronov_(2017-08-24).jpg|106x106 нүкте]] |[[Құбатбек Айылчиұлы Боронов|Құбатбек Боронов]] |17 маусым 2020 |6 қазан 2020 |Партиясыз |- ! — | rowspan="2" |[[Сурет:President_of_Kyrgyzstan_Sadyr_Japarov.jpg|114x114 нүкте]] | rowspan="2" |[[Садыр Нұрғожаұлы Жапаров|Садыр Жапаров]] |6 қазан 2020 |10 қазан 2020 | rowspan="2" |[[Мекенчил]] |- ! 22 |10 қазан 2020 |14 қараша 2020 |- ! — |[[Сурет:Vice_Prime_Minister_of_Kyrgyzstan_Artyom_Novikov.png|113x113 нүкте]] |[[Артём Эдуардович Новиков|Артём Новиков]]<small>''Уақытша премьер-министр''</small> |14 қараша 2020 |3 ақпан 2021 |Партиясыз |- ! 23 |[[Сурет:Prime_Minister_of_Kyrgyzstan_Ulukbek_Maripov_(cropped_2).jpg|111x111 нүкте]] |[[Ұлықбек Асамидинұлы Мәріпов|Ұлықбек Мәріпов]] |3 ақпан 2021 |5 мамыр 2021 |Партиясыз |- | colspan="6" |'''''Қырғызстан премьер-министрі''' '''Министрлер Кабинетінің төрағасы''''' болып '''өзгертілді''' |- ! 1 |[[Сурет:Prime_Minister_of_Kyrgyzstan_Ulukbek_Maripov.png|111x111 нүкте]] |[[Ұлықбек Асамидинұлы Мәріпов|Ұлықбек Мәріпов]] |5 мамыр 2021 |12 қараша 2021 |Партиясыз |- ! 2 |[[Сурет:Акылбек_Жапаров_(19-11-2021).jpg|110x110 нүкте]] |[[Ақылбек Үсенбекұлы Жапаров|Ақылбек Жапаров]] |12 қараша 2021 |Қазіргі |[[Ар-Намыс (партия)|Ар-Намыс]] |} == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} [[Санат:Қырғызстан премьер-министрлері]] [[Санат:Премьер-министрлер тізімдері]] 9glegj3ot4qs19wdtkuioyg4iytndvn 0 686191 3059752 3059615 2022-08-12T15:49:44Z Kas77777 100404 /* Ерлер */ wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2001<br />IAAF World Championships Edmonton 2001 |Эмблема = 2001 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Эдмонтон]], {{CAN}} |Елдер = 189 |Қатысушылар = 1602 |Медальдар = 46 |Ашылуы = [[3 тамыз]] [[2001]] |Жабылуы = [[12 тамыз]] [[2001]] |Стадион = [[Достастық стадионы]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 1999|1999]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] }} '''Жеңіл атлетикадан VIII әлем чемпионаты''' [[Канада]], [[Эдмонтон]] қаласында [[2001 жыл]]дың [[3 тамыз]] - [[12 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Достастық стадионы]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{байрақ|АҚШ}} [[Морис Грин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{байрақ|АҚШ}} [[Бернард Уильямс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{байрақ|Тринидад жəне Тобаго}} [[Ато Болдон]]<br /> <small>[[Тринидад жəне Тобаго]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{байрақ|Грекия}} [[Константинос Кентерис]]<br /> <small>[[Грекия]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{байрақ|Ямайка}} [[Кристофер Уильямс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{байрақ|Сент-Китс и Невис}} [[Ким Коллинс]]<br /> <small>[[Сент-Китс и Невис]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | '''5''' | style="background:#DCE5E5;" | '''7''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |'''18''' |- align=center | 2 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |8 |- align=center | 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |7 |- align=center |5 | align=left|{{CUB}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |6 |- align=center | 6 | align=left|{{BAH}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |7 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |8 |- align=center |rowspan="2"|8 |align=left|{{BLR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | align=left|{{ROM}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | 10 | align=left|{{MAR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''46''' | style="background:#DCE5E5;" |'''47''' | style="background:#FFDAB9;" |'''46''' | '''139''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2001 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] kabs94cpxsq4jsdfc4ufcgdc5ykeow4 3059753 3059752 2022-08-12T15:55:04Z Kas77777 100404 /* Ерлер */ wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2001<br />IAAF World Championships Edmonton 2001 |Эмблема = 2001 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Эдмонтон]], {{CAN}} |Елдер = 189 |Қатысушылар = 1602 |Медальдар = 46 |Ашылуы = [[3 тамыз]] [[2001]] |Жабылуы = [[12 тамыз]] [[2001]] |Стадион = [[Достастық стадионы]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 1999|1999]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] }} '''Жеңіл атлетикадан VIII әлем чемпионаты''' [[Канада]], [[Эдмонтон]] қаласында [[2001 жыл]]дың [[3 тамыз]] - [[12 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Достастық стадионы]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{байрақ|АҚШ}} [[Морис Грин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{байрақ|АҚШ}} [[Бернард Уильямс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{байрақ|Тринидад жəне Тобаго}} [[Ато Болдон]]<br /> <small>[[Тринидад жəне Тобаго]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{байрақ|Грекия}} [[Константинос Кентерис]]<br /> <small>[[Грекия]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{байрақ|Ямайка}} [[Кристофер Уильямс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{байрақ|Сент-Китс жəне Невис}} [[Ким Коллинс]]<br /> <small>[[Сент-Китс жəне Невис]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | '''5''' | style="background:#DCE5E5;" | '''7''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |'''18''' |- align=center | 2 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |8 |- align=center | 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |7 |- align=center |5 | align=left|{{CUB}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |6 |- align=center | 6 | align=left|{{BAH}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |7 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |8 |- align=center |rowspan="2"|8 |align=left|{{BLR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | align=left|{{ROM}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | 10 | align=left|{{MAR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''46''' | style="background:#DCE5E5;" |'''47''' | style="background:#FFDAB9;" |'''46''' | '''139''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2001 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] l719qzjj7rjh7o5p3u3ouj034n1tqnl 3059768 3059753 2022-08-12T18:50:54Z Kas77777 100404 /* Ерлер */ wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2001<br />IAAF World Championships Edmonton 2001 |Эмблема = 2001 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Эдмонтон]], {{CAN}} |Елдер = 189 |Қатысушылар = 1602 |Медальдар = 46 |Ашылуы = [[3 тамыз]] [[2001]] |Жабылуы = [[12 тамыз]] [[2001]] |Стадион = [[Достастық стадионы]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 1999|1999]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] }} '''Жеңіл атлетикадан VIII әлем чемпионаты''' [[Канада]], [[Эдмонтон]] қаласында [[2001 жыл]]дың [[3 тамыз]] - [[12 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Достастық стадионы]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{байрақ|АҚШ}} [[Морис Грин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{байрақ|АҚШ}} [[Бернард Уильямс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{байрақ|Тринидад жəне Тобаго}} [[Ато Болдон]]<br /> <small>[[Тринидад жəне Тобаго]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{байрақ|Грекия}} [[Константинос Кентерис]]<br /> <small>[[Грекия]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{байрақ|Ямайка}} [[Кристофер Уильямс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{байрақ|Сент-Китс жəне Невис}} [[Ким Коллинс]]<br /> <small>[[Сент-Китс жəне Невис]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{байрақ|Багамы}} [[Авард Монкур]]<br /> <small>[[Багамы]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{байрақ|Германия}} [[Инго Шульц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{байрақ|Ямайка}} [[Грэг Хаугтон]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{байрақ|Швейцария}} [[Андре Бюше]]<br /> <small>[[Швейцария]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{байрақ|Кения}} [[Уилфред Бунгей]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{байрақ|Польша}} [[Павел Чапивский]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | '''5''' | style="background:#DCE5E5;" | '''7''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |'''18''' |- align=center | 2 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |8 |- align=center | 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |7 |- align=center |5 | align=left|{{CUB}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |6 |- align=center | 6 | align=left|{{BAH}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |7 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |8 |- align=center |rowspan="2"|8 |align=left|{{BLR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | align=left|{{ROM}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | 10 | align=left|{{MAR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''46''' | style="background:#DCE5E5;" |'''47''' | style="background:#FFDAB9;" |'''46''' | '''139''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2001 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] d3cv8hlxw0ebn3b1dnzowewao0d5nv4 3059769 3059768 2022-08-12T18:57:37Z Kas77777 100404 /* Ерлер */ wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2001<br />IAAF World Championships Edmonton 2001 |Эмблема = 2001 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Эдмонтон]], {{CAN}} |Елдер = 189 |Қатысушылар = 1602 |Медальдар = 46 |Ашылуы = [[3 тамыз]] [[2001]] |Жабылуы = [[12 тамыз]] [[2001]] |Стадион = [[Достастық стадионы]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 1999|1999]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] }} '''Жеңіл атлетикадан VIII әлем чемпионаты''' [[Канада]], [[Эдмонтон]] қаласында [[2001 жыл]]дың [[3 тамыз]] - [[12 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Достастық стадионы]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{байрақ|АҚШ}} [[Морис Грин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{байрақ|АҚШ}} [[Бернард Уильямс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{байрақ|Тринидад жəне Тобаго}} [[Ато Болдон]]<br /> <small>[[Тринидад жəне Тобаго]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{байрақ|Грекия}} [[Константинос Кентерис]]<br /> <small>[[Грекия]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{байрақ|Ямайка}} [[Кристофер Уильямс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{байрақ|Сент-Китс жəне Невис}} [[Ким Коллинс]]<br /> <small>[[Сент-Китс жəне Невис]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{байрақ|Багам аралдары}} [[Авард Монкур]]<br /> <small>[[Багам аралдары]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{байрақ|Германия}} [[Инго Шульц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{байрақ|Ямайка}} [[Грэг Хаугтон]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{байрақ|Швейцария}} [[Андре Бюше]]<br /> <small>[[Швейцария]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{байрақ|Кения}} [[Уилфред Бунгей]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{байрақ|Польша}} [[Павел Чапивский]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | '''5''' | style="background:#DCE5E5;" | '''7''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |'''18''' |- align=center | 2 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |8 |- align=center | 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |7 |- align=center |5 | align=left|{{CUB}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |6 |- align=center | 6 | align=left|{{BAH}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |7 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |8 |- align=center |rowspan="2"|8 |align=left|{{BLR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | align=left|{{ROM}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align=center | 10 | align=left|{{MAR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''46''' | style="background:#DCE5E5;" |'''47''' | style="background:#FFDAB9;" |'''46''' | '''139''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2001 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] 7fcf9zumpy9cbac9ap12coh2v9iu7pv 10 686252 3059866 3059665 2022-08-13T09:40:39Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс |дене_стиль = |үсті = {{{Атауы|{{PAGENAME}}}}} |үсті_стиль = |үсті2 = {{{Шынайы атауы|}}} |сурет = {{#if:{{{сурет|}}}|[[Сурет:{{{сурет}}}|{{#if:{{{өлшемі|}}}|{{{өлшемі}}}|285px}}]]}} |сурет_атауы = {{{сурет атауы|}}} |белгі_стиль = width:40%; white-space:nowrap; |мәтін_стиль = width:60%; |белгі1 = Мәртебесі |мәтін1 = {{{Мәртебесі<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі2 = Мемлекет |мәтін2 = {{{Мемлекет<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі3 = Қазіргі жері |мәтін3 = {{автосілтеме|{{{Қазіргі жері<includeonly>|</includeonly>}}}}} |викидерек3 = p17 |белгі4 = Қалануы |мәтін4 = {{{Қалануы<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі5 = Қалаушы |мәтін5 = {{{Қалаушы<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі6 = Деректерде аталана бастады |мәтін6 = {{{Деректерде аталана бастады<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі7 = Басқаша атаулары |мәтін7 = {{{Басқаша атаулары<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі8 = Халық саны |мәтін8 = {{{Халық саны<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі9 = Қиралды |мәтін9 = {{{Қиралды<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі10 = Қиралу себебі |мәтін10 = {{{Қиралу себебі<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі11 = Орналасуы |мәтін11 = {{#if: {{{lat_deg|}}} | {{nowrap|{{#ifeq:{{{Аспан денесі|}}}|Ай|{{Mooncoord|{{{lat_deg|}}}|{{{lat_min|}}}|{{{lat_sec|}}}|{{{lat_dir|}}}|{{{lon_deg|}}}|{{{lon_min|}}}|{{{lon_sec|}}}|{{{lon_dir|}}}|map=infrared|display=title|scale={{{scale|}}}}}{{Mooncoord|{{{lat_deg|}}}|{{{lat_min|}}}|{{{lat_sec|}}}|{{{lat_dir|}}}|{{{lon_deg|}}}|{{{lon_min|}}}|{{{lon_sec|}}}|{{{lon_dir|}}}|map=infrared|display=inline|scale={{{scale|}}}}}|{{coord|1={{{lat_deg|}}}|2={{{lat_min|}}}|3={{{lat_sec|}}}|4={{#if:{{{lat_dir|}}}|{{{lat_dir}}}|N}}|5={{{lon_deg|}}}|6={{{lon_min|}}}|7={{{lon_sec|}}}|8={{#if:{{{lon_dir|}}}|{{{lon_dir}}}|E}}|9=type:town{{#if:{{{Биіктігі|}}}|{{#iferror:{{#expr:{{Formatnum:{{{Биіктігі}}}|R}}}}||({{Formatnum:|{{{Биіктігі}}}|R}})}}}}{{#if:{{{region|}}}_region:{{{region}}}}}|scale={{#if:{{{CoordScale|}}}|{{{CoordScale}}}|100000}}|format=dms|display=title,inline|yandex=1}}{{Карта/Бк|2|{{Координаттар бойынша карта|{{{lat_deg|}}}|{{{lat_min|}}}|{{{lat_sec|}}}|{{{lat_dir|}}}|{{{lon_deg|}}}|{{{lon_min|}}}|{{{lon_sec|}}}|{{{lon_dir|}}}}}}}}}}}}} |мәтін12 = {{{Карта|}}} |мәтін13 = {{#if:{{{lat_deg|}}}|{{#if:{{{Позициялық карта 1|}}} |{{ПозКарта|{{{Позициялық карта 1|}}} |label={{{Атауы|}}} |position= |width={{#if:{{{ПозКарта 1 ені|}}}|{{{ПозКарта 1 ені}}}|280}} |lat_deg={{{lat_deg}}}|lat_min={{#if:{{{lat_min|}}}|{{{lat_min}}}|0}}|lat_sec={{#if:{{{lat_sec|}}}|{{{lat_sec}}}|0}}|lat_dir={{#if:{{{lat_dir|}}}|{{{lat_dir}}}|N}} |lon_deg={{#if:{{{lon_deg|}}}|{{{lon_deg}}}|0}}|lon_min={{#if:{{{lon_min|}}}|{{{lon_min}}}|0}}|lon_sec={{#if:{{{lon_sec|}}}|{{{lon_sec}}}|0}}|lon_dir={{#if:{{{lon_dir|}}}|{{{lon_dir}}}|E}} |float=center |mark=City locator 24.svg |caption = |alt=physical |areas=physical }} }} }} |белгі14 = Аймақ картасы |мәтін14 = {{{облыс картасы|}}} |асты_стиль = background:#fcf75e; font-weight:bold; |асты = {{#if:{{{ортаққор|}}}|[[Сурет:Commons-logo.svg|15px|link={{{ортаққор}}}]] '''[[:commons:Category:{{{ортаққор}}}|{{{аты}}}]]''' [[Ортаққор]]да}} }} <noinclude> {{doc}} </noinclude> dq5w7t911ic7tzobn8n9x2list15d0g 3059881 3059866 2022-08-13T10:40:02Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс |дене_стиль = |үсті = {{{Атауы|{{PAGENAME}}}}} |үсті_стиль = |үсті2 = {{{Шынайы атауы|}}} |сурет = {{#if:{{{сурет|}}}|[[Сурет:{{{сурет}}}|{{#if:{{{өлшемі|}}}|{{{өлшемі}}}|285px}}]]}} |сурет_атауы = {{{сурет атауы|}}} |белгі_стиль = width:40%; white-space:nowrap; |мәтін_стиль = width:60%; |белгі1 = Мәртебесі |мәтін1 = {{{Мәртебесі<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі2 = Мемлекет |мәтін2 = {{{Мемлекет<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі3 = Қазіргі жері |мәтін3 = {{автосілтеме|{{{Қазіргі жері<includeonly>|</includeonly>}}}}} |викидерек3 = p17 |белгі4 = Қалануы |мәтін4 = {{{Қалануы<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі5 = Қалаушы |мәтін5 = {{{Қалаушы<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі6 = Деректерде аталана бастады |мәтін6 = {{{Деректерде аталана бастады<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі7 = Басқаша атаулары |мәтін7 = {{{Басқаша атаулары<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі8 = Халық саны |мәтін8 = {{{Халық саны<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі9 = Қиралды |мәтін9 = {{{Қиралды<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі10 = Қиралу себебі |мәтін10 = {{{Қиралу себебі<includeonly>|</includeonly>}}} |белгі11 = Орналасуы |мәтін11 = {{#if: {{{lat_deg|}}} | {{nowrap|{{#ifeq:{{{Аспан денесі|}}}|Ай|{{Mooncoord|{{{lat_deg|}}}|{{{lat_min|}}}|{{{lat_sec|}}}|{{{lat_dir|}}}|{{{lon_deg|}}}|{{{lon_min|}}}|{{{lon_sec|}}}|{{{lon_dir|}}}|map=infrared|display=title|scale={{{scale|}}}}}{{Mooncoord|{{{lat_deg|}}}|{{{lat_min|}}}|{{{lat_sec|}}}|{{{lat_dir|}}}|{{{lon_deg|}}}|{{{lon_min|}}}|{{{lon_sec|}}}|{{{lon_dir|}}}|map=infrared|display=inline|scale={{{scale|}}}}}|{{coord|1={{{lat_deg|}}}|2={{{lat_min|}}}|3={{{lat_sec|}}}|4={{#if:{{{lat_dir|}}}|{{{lat_dir}}}|N}}|5={{{lon_deg|}}}|6={{{lon_min|}}}|7={{{lon_sec|}}}|8={{#if:{{{lon_dir|}}}|{{{lon_dir}}}|E}}|9=type:town{{#if:{{{Биіктігі|}}}|{{#iferror:{{#expr:{{Formatnum:{{{Биіктігі}}}|R}}}}||({{Formatnum:|{{{Биіктігі}}}|R}})}}}}{{#if:{{{region|}}}_region:{{{region}}}}}|scale={{#if:{{{CoordScale|}}}|{{{CoordScale}}}|100000}}|format=dms|display=title,inline|yandex=1}}{{Карта/Бк|2|{{Координаттар бойынша карта|{{{lat_deg|}}}|{{{lat_min|}}}|{{{lat_sec|}}}|{{{lat_dir|}}}|{{{lon_deg|}}}|{{{lon_min|}}}|{{{lon_sec|}}}|{{{lon_dir|}}}}}}}}}}}}} |мәтін12 = {{{Карта|}}} |мәтін13 = {{#if:{{{lat_deg|}}}|{{#if:{{{Позициялық карта 1|}}} |{{ПозКарта|{{{Позициялық карта 1|}}} |label={{{Атауы|}}} |position= |width={{#if:{{{ПозКарта 1 ені|}}}|{{{ПозКарта 1 ені}}}|280}} |lat_deg={{{lat_deg}}}|lat_min={{#if:{{{lat_min|}}}|{{{lat_min}}}|0}}|lat_sec={{#if:{{{lat_sec|}}}|{{{lat_sec}}}|0}}|lat_dir={{#if:{{{lat_dir|}}}|{{{lat_dir}}}|N}} |lon_deg={{#if:{{{lon_deg|}}}|{{{lon_deg}}}|0}}|lon_min={{#if:{{{lon_min|}}}|{{{lon_min}}}|0}}|lon_sec={{#if:{{{lon_sec|}}}|{{{lon_sec}}}|0}}|lon_dir={{#if:{{{lon_dir|}}}|{{{lon_dir}}}|E}} |float=center |mark=City locator 24.svg |caption = |alt=physical |areas=physical }} }} }} |белгі14 = Аймақ картасы |мәтін14 = {{{облыс картасы|}}} |асты_стиль = background:#fcf75e; font-weight:bold; |асты = {{#if:{{{Commons|}}}|<div>[[Ортаққор]]дағы санаты: '''[[commons:Category:{{{Commons}}}{{!}}{{#if:{{{Атауы|}}}|{{{Атауы}}}|{{{Commons}}}}}]]''' </div>}} }} <noinclude> {{doc}} </noinclude> n11yv7cxci9sw8g9ucygd7jw9npxfle 10 686254 3059883 3059667 2022-08-13T10:44:18Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki == Қолданылуы == <pre>{{Көне қалашық |Атауы = |Шынайы атауы = |сурет = |өлшемі = |Сурет атауы = |Мәртебесі = |Мемлекет = |Қазіргі жері = |Қалануы = |Қалаушы = |Деректерде аталана бастады = |Басқаша атаулары = |Халық саны = |Қиралды = |Қиралу себебі = |Орналасуы = |lat_dir = N |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = E |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |CoordScale = |Позициялық карта 1 = |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Облыс картасы = |Ортаққордағы санаты = }}</pre> <includeonly> [[Санат:Үлгілер-инфобокстар:Географиялық объектілер]] </includeonly> igra0kuc7zqbmk25zv5w54w6c0z55dl 3 686263 3059745 2022-08-12T13:12:21Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=АЛАША-ХАН}} -- [[Қатысушы:Sibom|Sibom]] ([[Қатысушы талқылауы:Sibom|талқылауы]]) 19:12, 2022 ж. тамыздың 12 (+06) 1ln3m1gydhvarkwylqgmhpzizq1ss2s 3 686264 3059750 2022-08-12T13:34:42Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Hamedabspr}} -- [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 19:34, 2022 ж. тамыздың 12 (+06) 9q1jbeusnwrwlaygv0bsk70wmoqyjus 3 686265 3059754 2022-08-12T16:09:49Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Flørwar}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:09, 2022 ж. тамыздың 12 (+06) 7ombeo5a2ajkptyobm5fsq9m9wwn3vo 0 686266 3059758 2022-08-12T17:04:00Z Kaiyr 3134 Жаңа бетте: '''Республикалық және облыстық кітапханалар 2022 жылға.''' == Қысқартылған сөздер == * ОӘҒК – Облыстық әмбебап ғылыми кітапхана * ОӘК – Облыстық әмбебап кітапхана * ОК – Облыстық кітапхана == Тізім == {| class="wikitable collapsible sortable" ! № !! Кітапхана атауы !! Қала !! Мекен-жайы !! Т... wikitext text/x-wiki '''Республикалық және облыстық кітапханалар 2022 жылға.''' == Қысқартылған сөздер == * ОӘҒК – Облыстық әмбебап ғылыми кітапхана * ОӘК – Облыстық әмбебап кітапхана * ОК – Облыстық кітапхана == Тізім == {| class="wikitable collapsible sortable" ! № !! Кітапхана атауы !! Қала !! Мекен-жайы !! Түрі/типі (әмбебап, ғылыми, балалар-жасөспірімдер, арнаулы) |- | 1 || [[Семейдің Абай атындағы ғылыми-әмбебап кітапханасы|Абай облысы Абай атындағы ОӘК]] || Семей қ., || Абая көшесі, 86 || Әмбебап |- | 2 || [[Ақмола облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы|М. Жұмабаев атындағы Ақмола ОӘҒК]] || Көкшетау қ., || Абай көшесі, 111 || Әмбебап, ғылыми |- | 3 || [[Ақтөбе облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|С.Бәйішев атындағы Ақтөбе ОӘҒК]]|| Ақтөбе қ.,|| 11 шағын ауданы, 112 үй «Е», секциясы || Әмбебап, ғылыми |- | 4 || Ақтөбе облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнайы кітапхана || Ақтөбе қ.,|| Орынбор к., 11 үй || Арнаулы |- | 5 || [[С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы|С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы]] || Ақтөбе қ., || М.С. Прохоров к.,11 үй || Жасөспірімдер кітапханасы |- | 6 || Н.Байғанин атындағы Ақтөбе облыстық балалар кітапханасы || Ақтөбе қ., || Кериева к., 2 үй || Балалар кітапханасы |- | 7 || [[Алматы Облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы|С. Сейфуллин атындағы Алматы ОӘК]]|| Алматы қ.,|| Медеу шағын ауд., С. Тәтібек к., 27 үй || Әмбебап |- | 8 || Ғ.Сланов атындағы Атырау ОҒӘК|| Атырау қ.,|| Әбілхайырхан даңғылы, 52 үй || Әмбебап, ғылыми |- | 9 || «Атырау облыстық балалар кітапханасы» КММ || Атырау қ.,|| Студенттер даңғылы, құрылыс 31 || Балалар кітапханасы |- | 10 || [[Батыс Қазақстан облыстық ғылыми кітапханасы|Ж.Молдағалиев атындағы Батыс Қазақстан ОӘҒК]] || БҚО, Орал қ,|| Карев көшесі, 47 || Әмбебап, ғылыми |- | 11 || [[Балалар мен жасөспірімдер кітапханасы(Орал қаласы)|Хамза Есенжанов атындағы облыстық балалар және жасөспірімдер кітапханасы]] || БҚО, Орал қ. || Н.Ә.Назарбаев к.,166/2 || Балалар және жасөспірімдер кітапханасы |- | 12 || Батыс Қазақстан облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнайы кітапхана || БҚО, Орал қ. || Солтүстік – Шығыс шағын ауданы, 2/2 || Арнаулы |- | 13 || [[Жамбыл облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы|Ш.Уәлиханов атындағы Жамбыл ОӘҒК]]|| Тараз қ.,|| Сүлейменов көшесі, 17 а || Әмбебап, ғылыми |- | 14 || Жамбыл облыстық көзі көрмейтін және әлсіз көретін азаматтар кітапханасы || Тараз қ.,|| Аққозиева к., 5 үй || Арнаулы |- | 15 || Д.А.Конаев атындагы Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер китапханасы || Тараз қ., || Д.А.Қонаев к., 4 || Балалар және жасөспірімдер кітапханасы |- | 16 || Жетісу облыстық кітапханасы|| Талдықорған қ., || Н.Ә.Назарбаев даңғылы, 91-99 || Әмбебап |- | 17 || [[Н.В. Гоголь атындағы Қарағанды облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Н.В.Гоголь атындағы Қарағанды ОҒӘК]] || Қарағанды қ., || С.Ерубаев көшесі, 44. || Әмбебап, ғылыми |- | 18 || Қарағанды облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнайы кітапханасы || Қарағанды қ.,|| Коммуны к., 1 || Арнаулы |- | 19 || [[Абай атындағы Қарағанды облыстық балалар кітапханасы]] || Қарағанды қ.,|| Бұхар жырау даңғылы, 30 үй || Балалар кітапханасы |- | 20 || Ж. Бектұров атындағы Қарағанды облыстық жасөспірімдер кітапханасы || Қарағанды қ., || Ержанов көшесі 8а || Жасөспірімдер кітапханасы |- | 21 || [[Л.Н.Толстой атындағы Қостанай облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Л.Н.Толстой атындағы Қостанай ОӘҒК]]|| Қостанай қ.,|| Алтынсарин көшесі, 111 || Әмбебап, ғылыми |- | 22 || Арқалық қаласындағы облыстық № 2 әмбебап ғылыми кітапханасы|| Қостанай облысы, Аркалық қ., || Абай даңғылы, 62 || Әмбебап, ғылыми |- | 23 || [[Ы. Алтынсарин атындағы Қостанай облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы|Ы. Алтынсарин атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдерге арналған кітапханасы]] || Қостанай қ., || Қасымхан к., 74 үй || Жасөспірімдер кітапханасы |- | 24 || [[Ә.Тәжібаев атындағы Қызылорда облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Ә.Тәжібаев атындағы Қызылорда ОӘҒК]] || Қызылорда қ., || Абай даңғылы н/з || Әмбебап, ғылыми |- | 25 || Қызылорда облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнаулы кітапханасы || Қызылорда қ., || Жүргенов к., 64 «А» || Арнаулы |- | 26 || [[Маңғыстау облыстық әмбебап кітапханасы|Қ.Сыдиықов Маңғыстау ОӘК]] || Актау қ., || 19 А шағын ауд., 1/1 ғимарат || Әмбебап |- | 27 || С.Торайғыров атындағы Павлодар облыстық бірлескен ӘҒК|| Павлодар қ., || Ак. Сәтбаев көшесі, 104 || Әмбебап, ғылыми |- | 28 || Көзі көрмейтін және нашар көретін азаматтарға арналған облыстық арнайы кітапханасы || Павлодар қ.,|| Амангелді, 17/1 || Арнаулы |- | 29 || [[С.Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|С.Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан ОӘҒК]] || Петропавл қ., || Конституция к., 25 || Әмбебап, ғылыми |- | 30 || [[Ғ.Мүсірепов атындағы Облыстық балалар-жасөспірімдер кітапханасы|Ғ. Мүсірепов атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы]] || СҚО, Петропавл қ.,|| Пушкин к., 57 үй || Балалар мен жасөспірімдер кітапханасы |- | 31 || [[А.С.Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Түркістан облысының А.С.Пушкин атындағы ОӘҒК]] || Түркістан қ., || Әмір Темір, 28 || Әмбебап, ғылыми |- | 32 || Ы.Алтынсарин атындағы Түркістан облыстық балалар кітапханасы || Шымкент қ.|| Әл-Фараби к., 1 || |- | 33 || Ұлытау облыстық кітапханасы|| Жезқазған қ. || || Әмбебап |- | 34 || А.С.Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан ОК || Өскемен к., || Қазақстан көшесі, 102 || Әмбебап |- | 35 || Шығыс Қазақстан облыстық зағиптар мен көзі нашар көретін азаматтардың арнаулы кітапханасы || ШҚО, Өскемен қ.,|| Новаторов к., 11/1 || Арнаулы |- | 36 || Шығыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы || ШҚО, Өскемен қ.,|| Ғарышкерлер, 6/2 || Балалар мен жасөспірімдер кітапханасы |- | 37 || [[Қазақстан Республикасының Ұлттық академиялық кітапханасы]] || Нұр-Сұлтан қ.,|| Достық к., 11 үй || Республикалық, әмбебап |- | 38 || [[Қазақстан Республикасы зағип және көру қабілеті төмен азаматтарға арналған кітапхана|Зағип және нашар көретін азаматтарға арналған республикалық кітапхана]] || Алматы қ.,|| Бөгенбай батыр көшесі, 214. || Республикалық, арнаулы |- | 39 || [[Қазақстан Республикасының ұлттық кітапханасы|Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасы]] || Алматы қ.,|| Абай даңғылы, 14 үй || Республикалық, әмбебап |} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан кітапханалары]] kx32mgyf6qoobffjae2dmc9w1chi4ac 3059763 3059758 2022-08-12T17:08:30Z Kaiyr 3134 «[[Санат:Тізімдер|Тізімдер]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki '''Республикалық және облыстық кітапханалар 2022 жылға.''' == Қысқартылған сөздер == * ОӘҒК – Облыстық әмбебап ғылыми кітапхана * ОӘК – Облыстық әмбебап кітапхана * ОК – Облыстық кітапхана == Тізім == {| class="wikitable collapsible sortable" ! № !! Кітапхана атауы !! Қала !! Мекен-жайы !! Түрі/типі (әмбебап, ғылыми, балалар-жасөспірімдер, арнаулы) |- | 1 || [[Семейдің Абай атындағы ғылыми-әмбебап кітапханасы|Абай облысы Абай атындағы ОӘК]] || Семей қ., || Абая көшесі, 86 || Әмбебап |- | 2 || [[Ақмола облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы|М. Жұмабаев атындағы Ақмола ОӘҒК]] || Көкшетау қ., || Абай көшесі, 111 || Әмбебап, ғылыми |- | 3 || [[Ақтөбе облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|С.Бәйішев атындағы Ақтөбе ОӘҒК]]|| Ақтөбе қ.,|| 11 шағын ауданы, 112 үй «Е», секциясы || Әмбебап, ғылыми |- | 4 || Ақтөбе облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнайы кітапхана || Ақтөбе қ.,|| Орынбор к., 11 үй || Арнаулы |- | 5 || [[С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы|С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы]] || Ақтөбе қ., || М.С. Прохоров к.,11 үй || Жасөспірімдер кітапханасы |- | 6 || Н.Байғанин атындағы Ақтөбе облыстық балалар кітапханасы || Ақтөбе қ., || Кериева к., 2 үй || Балалар кітапханасы |- | 7 || [[Алматы Облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы|С. Сейфуллин атындағы Алматы ОӘК]]|| Алматы қ.,|| Медеу шағын ауд., С. Тәтібек к., 27 үй || Әмбебап |- | 8 || Ғ.Сланов атындағы Атырау ОҒӘК|| Атырау қ.,|| Әбілхайырхан даңғылы, 52 үй || Әмбебап, ғылыми |- | 9 || «Атырау облыстық балалар кітапханасы» КММ || Атырау қ.,|| Студенттер даңғылы, құрылыс 31 || Балалар кітапханасы |- | 10 || [[Батыс Қазақстан облыстық ғылыми кітапханасы|Ж.Молдағалиев атындағы Батыс Қазақстан ОӘҒК]] || БҚО, Орал қ,|| Карев көшесі, 47 || Әмбебап, ғылыми |- | 11 || [[Балалар мен жасөспірімдер кітапханасы(Орал қаласы)|Хамза Есенжанов атындағы облыстық балалар және жасөспірімдер кітапханасы]] || БҚО, Орал қ. || Н.Ә.Назарбаев к.,166/2 || Балалар және жасөспірімдер кітапханасы |- | 12 || Батыс Қазақстан облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнайы кітапхана || БҚО, Орал қ. || Солтүстік – Шығыс шағын ауданы, 2/2 || Арнаулы |- | 13 || [[Жамбыл облыстық ғылыми әмбебап кітапханасы|Ш.Уәлиханов атындағы Жамбыл ОӘҒК]]|| Тараз қ.,|| Сүлейменов көшесі, 17 а || Әмбебап, ғылыми |- | 14 || Жамбыл облыстық көзі көрмейтін және әлсіз көретін азаматтар кітапханасы || Тараз қ.,|| Аққозиева к., 5 үй || Арнаулы |- | 15 || Д.А.Конаев атындагы Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер китапханасы || Тараз қ., || Д.А.Қонаев к., 4 || Балалар және жасөспірімдер кітапханасы |- | 16 || Жетісу облыстық кітапханасы|| Талдықорған қ., || Н.Ә.Назарбаев даңғылы, 91-99 || Әмбебап |- | 17 || [[Н.В. Гоголь атындағы Қарағанды облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Н.В.Гоголь атындағы Қарағанды ОҒӘК]] || Қарағанды қ., || С.Ерубаев көшесі, 44. || Әмбебап, ғылыми |- | 18 || Қарағанды облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнайы кітапханасы || Қарағанды қ.,|| Коммуны к., 1 || Арнаулы |- | 19 || [[Абай атындағы Қарағанды облыстық балалар кітапханасы]] || Қарағанды қ.,|| Бұхар жырау даңғылы, 30 үй || Балалар кітапханасы |- | 20 || Ж. Бектұров атындағы Қарағанды облыстық жасөспірімдер кітапханасы || Қарағанды қ., || Ержанов көшесі 8а || Жасөспірімдер кітапханасы |- | 21 || [[Л.Н.Толстой атындағы Қостанай облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Л.Н.Толстой атындағы Қостанай ОӘҒК]]|| Қостанай қ.,|| Алтынсарин көшесі, 111 || Әмбебап, ғылыми |- | 22 || Арқалық қаласындағы облыстық № 2 әмбебап ғылыми кітапханасы|| Қостанай облысы, Аркалық қ., || Абай даңғылы, 62 || Әмбебап, ғылыми |- | 23 || [[Ы. Алтынсарин атындағы Қостанай облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы|Ы. Алтынсарин атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдерге арналған кітапханасы]] || Қостанай қ., || Қасымхан к., 74 үй || Жасөспірімдер кітапханасы |- | 24 || [[Ә.Тәжібаев атындағы Қызылорда облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Ә.Тәжібаев атындағы Қызылорда ОӘҒК]] || Қызылорда қ., || Абай даңғылы н/з || Әмбебап, ғылыми |- | 25 || Қызылорда облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнаулы кітапханасы || Қызылорда қ., || Жүргенов к., 64 «А» || Арнаулы |- | 26 || [[Маңғыстау облыстық әмбебап кітапханасы|Қ.Сыдиықов Маңғыстау ОӘК]] || Актау қ., || 19 А шағын ауд., 1/1 ғимарат || Әмбебап |- | 27 || С.Торайғыров атындағы Павлодар облыстық бірлескен ӘҒК|| Павлодар қ., || Ак. Сәтбаев көшесі, 104 || Әмбебап, ғылыми |- | 28 || Көзі көрмейтін және нашар көретін азаматтарға арналған облыстық арнайы кітапханасы || Павлодар қ.,|| Амангелді, 17/1 || Арнаулы |- | 29 || [[С.Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|С.Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан ОӘҒК]] || Петропавл қ., || Конституция к., 25 || Әмбебап, ғылыми |- | 30 || [[Ғ.Мүсірепов атындағы Облыстық балалар-жасөспірімдер кітапханасы|Ғ. Мүсірепов атындағы облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы]] || СҚО, Петропавл қ.,|| Пушкин к., 57 үй || Балалар мен жасөспірімдер кітапханасы |- | 31 || [[А.С.Пушкин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы|Түркістан облысының А.С.Пушкин атындағы ОӘҒК]] || Түркістан қ., || Әмір Темір, 28 || Әмбебап, ғылыми |- | 32 || Ы.Алтынсарин атындағы Түркістан облыстық балалар кітапханасы || Шымкент қ.|| Әл-Фараби к., 1 || |- | 33 || Ұлытау облыстық кітапханасы|| Жезқазған қ. || || Әмбебап |- | 34 || А.С.Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан ОК || Өскемен к., || Қазақстан көшесі, 102 || Әмбебап |- | 35 || Шығыс Қазақстан облыстық зағиптар мен көзі нашар көретін азаматтардың арнаулы кітапханасы || ШҚО, Өскемен қ.,|| Новаторов к., 11/1 || Арнаулы |- | 36 || Шығыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы || ШҚО, Өскемен қ.,|| Ғарышкерлер, 6/2 || Балалар мен жасөспірімдер кітапханасы |- | 37 || [[Қазақстан Республикасының Ұлттық академиялық кітапханасы]] || Нұр-Сұлтан қ.,|| Достық к., 11 үй || Республикалық, әмбебап |- | 38 || [[Қазақстан Республикасы зағип және көру қабілеті төмен азаматтарға арналған кітапхана|Зағип және нашар көретін азаматтарға арналған республикалық кітапхана]] || Алматы қ.,|| Бөгенбай батыр көшесі, 214. || Республикалық, арнаулы |- | 39 || [[Қазақстан Республикасының ұлттық кітапханасы|Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасы]] || Алматы қ.,|| Абай даңғылы, 14 үй || Республикалық, әмбебап |} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан кітапханалары]] [[Санат:Тізімдер]] blxa8dphzr2u9nu4pbcsgc21xz2g2xz 0 686267 3059766 2022-08-12T17:55:44Z Ерден Карсыбеков 3744 Жаңа бетте: '''Отырар''' сөзі келесі мәндерге ие болуы мүмкін: * Отырар (Фараб) — ортағасырлық [[Қазақстанның көне қалалары тізімі|қала орны]], моңғол шапқыншылығына дейін Орталық Азиядағы ең ірі қалалардың бірі. * [[Отырар (ауыл)|Отырар]] — [[Түркістан облысы]]ндағы ауылдардың... wikitext text/x-wiki '''Отырар''' сөзі келесі мәндерге ие болуы мүмкін: * Отырар (Фараб) — ортағасырлық [[Қазақстанның көне қалалары тізімі|қала орны]], моңғол шапқыншылығына дейін Орталық Азиядағы ең ірі қалалардың бірі. * [[Отырар (ауыл)|Отырар]] — [[Түркістан облысы]]ндағы ауылдардың бірі. * [[Отырар ауданы]] — Түркістан облысы аудандарының бірі. * [[Отырар ауылдық округі]] {{Айрық}} 7xe9cy4hrrbdnutvjgbnem4jf52vs41 3 686268 3059767 2022-08-12T18:04:42Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Singular goose}} -- [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] ([[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|талқылауы]]) 00:04, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) b9rqwst4p7i5vo760ziy5gk2zyhc1qr 3 686269 3059770 2022-08-12T19:02:06Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Sigmanexus6}} -- [[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]] 01:02, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) f1fqoxggdc9fbqf3gt5stibbutsvqa2 3 686270 3059771 2022-08-12T19:07:08Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ssg}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:07, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) nvhkyjsqk6w5hynttmz5lmydue0mj8c 3 686274 3059807 2022-08-12T22:11:33Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Straldzhanec}} -- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>Fани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 04:11, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) ntlbttwf1y5h3m7iouocbz6qu06isw9 3 686275 3059809 2022-08-13T01:30:55Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Zhomart78}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 07:30, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) 6ycvoi91hnz2p5qydw8qdn4eo3rywkr 3 686276 3059812 2022-08-13T02:11:47Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Keith Senters Jr.}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:11, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) 4r3kbxlkrrzj34pdwogfnhs2wsdtutj 3 686277 3059813 2022-08-13T02:39:27Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Andreicuax}} -- [[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]] 08:39, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) gqe4f2x9dmv7hjdhiv173rnd10ax9g0 0 686278 3059814 2022-08-13T06:07:38Z Didar.Bayan21NS 120910 Жаңа бетте: {{Тексерілмеген мақала|date={{subst:#time:F Y}}}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> '''Сейілбек Мырзабай Саттарұлы''' - ұстаз,тарихшы,автор == Өмірбаяны == Мырзабай Сейілбек Саттарұлы – Түркістан облысы, Сарыағаш ауданы, Жаскешу ауылының тумасы. *Абай а... wikitext text/x-wiki {{Тексерілмеген мақала|date=тамыз 2022}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> '''Сейілбек Мырзабай Саттарұлы''' - ұстаз,тарихшы,автор == Өмірбаяны == Мырзабай Сейілбек Саттарұлы – Түркістан облысы, Сарыағаш ауданы, Жаскешу ауылының тумасы. *Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университетінің тарих факультетін тәмамдаған (2004-2008). *Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің әлеуметтік ғылымдар магистрі (2009-2011). *Тұран университетінің психологы (2017-2019) болды. == Еңбек жолы == *Еңбек жолын 2010 жылы Түркістан қаласы “Дарын” колледжінде мұғалім болып бастады. *2014-2016 жылдары “Азат Еуропа/Азаттық Радиосы” халықаралық медиа компаниясының Қазақ қызметінің вебсайтының журналистеріне ағылшын тілінен сабақ берді. *2017 жылдан бастап “Отбасы Хрестоматиясы” қоғамдық қорының жұмысына кірісті. *“Рухани жаңғыру” аясында елордада және еліміздің өңірлерінде мектеп мұғалімдері мен ата-аналарға, оқушыларға, студенттерге лекциялар оқыды. *2013 жылы “OtukenEnglish” жеке оқу орталығын ашып, балаларға ағылшын тілін үйретіп, жалпы адамзаттық құндылықтарды насихаттап жүр. == Кітаптары == 2021 жылы “Балалықтан даналыққа” кітабының авторы. == Сыртқы сілтемелер == #https://semeylib.kz/?p=23010&ysclid=l6rgf7pq8e246535401 #https://atrmgu.kz/seminar_dlya_pedagogovpsixologov.html?lang=kz kzh1nflzvdfkw5hruo61numu0omvml9 3 686279 3059825 2022-08-13T07:10:37Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Thành 155}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 13:10, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) 64t2qew5mvg4f2twk634anpejfwcn3c 3 686282 3059846 2022-08-13T07:43:49Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=ViseMoD}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:43, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) knu44htflw5f844k6lxiwuk5u9sfkov 3 686283 3059861 2022-08-13T09:21:25Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Dennis21212}} -- [[Қатысушы:Салиха|Салиха]] ([[Қатысушы талқылауы:Салиха|талқылауы]]) 15:21, 2022 ж. тамыздың 13 (+06) 0g9tub71v3s755nye7ovxtaulttc8yj 3 686284 3059878 2022-08-13T10:18:51Z Cabayi 54188 Cabayi [[Қатысушы талқылауы:TheWearWolf]] бетін [[Қатысушы талқылауы:LonLangLin]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/TheWearWolf|TheWearWolf]]" to "[[Special:CentralAuth/LonLangLin|LonLangLin]]" wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Қатысушы талқылауы:LonLangLin]] drl2k87ga91dsvy1zlibqqj6ehf5r4a 0 686285 3059890 2022-08-13T11:27:55Z Мағыпар 100137 Жаңа бетте: '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} rvwf5hhht16tjshrdpej611b6frtzth 3059891 3059890 2022-08-13T11:32:12Z Мағыпар 100137 толықтыру, дереккөз wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} agttsk8ky1j0ogd7eoymotj9bwbk19a 3059892 3059891 2022-08-13T11:33:12Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} j7utrzopu7yj0woq7b82c45lk6idt31 3059894 3059892 2022-08-13T11:37:41Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} okfb9getz0cqtz1isqsgyx4o4vva7l0 3059895 3059894 2022-08-13T11:41:05Z Мағыпар 100137 /* Тілі */ толықтыру wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} rvcq4hujshvsp4ofja1205cd605evsg 3059896 3059895 2022-08-13T11:45:20Z Мағыпар 100137 толықтыру, дереккөз wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} itzv92fwbfh9dmhk8he3wxrcpi1eznu 3059897 3059896 2022-08-13T11:49:21Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Тарихы == Кайелдердің этникалық негізін XVI ғасырдың ортасында Голландия бекінісінің бақылауындағы буруандық тайпалық көсемдердің рулары құраған. Кейіннен олар амбондықтармен және Шығыс Индонезияның басқа аралдарынан келген иммигранттармен араласып кетті. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} bir0e1yufg6st1u395uem2pj71f2nyr 3059898 3059897 2022-08-13T11:51:18Z Мағыпар 100137 /* Тарихы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Тарихы == Кайелдердің этникалық негізін XVI ғасырдың ортасында Голландия бекінісінің бақылауындағы буруандық тайпалық көсемдердің рулары құраған. Кейіннен олар амбондықтармен және Шығыс Индонезияның басқа аралдарынан келген иммигранттармен араласып кетті.<ref name="Reference1">народы мира / Кайели http://www.etnolog.ru/people.php?id=KAYE</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} khuxyigq4ou3ugzercc9o1bkqv2oehl 3059899 3059898 2022-08-13T11:52:42Z Мағыпар 100137 толықтыру, дереккөз wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Тарихы == Кайелдердің этникалық негізін XVI ғасырдың ортасында Голландия бекінісінің бақылауындағы буруандық тайпалық көсемдердің рулары құраған. Кейіннен олар амбондықтармен және Шығыс Индонезияның басқа аралдарынан келген иммигранттармен араласып кетті.<ref name="Reference1">народы мира / Кайели http://www.etnolog.ru/people.php?id=KAYE</ref> == Кәсібі == Шаруашылығының негізі – [[балық аулау]], саго өндіру және эфир майын жасау.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 4eaiiyfmii15pvutznkzmofdxo9nisn 3059900 3059899 2022-08-13T11:53:18Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Индонезия этникалық топтары|Индонезия этникалық топтары]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Тарихы == Кайелдердің этникалық негізін XVI ғасырдың ортасында Голландия бекінісінің бақылауындағы буруандық тайпалық көсемдердің рулары құраған. Кейіннен олар амбондықтармен және Шығыс Индонезияның басқа аралдарынан келген иммигранттармен араласып кетті.<ref name="Reference1">народы мира / Кайели http://www.etnolog.ru/people.php?id=KAYE</ref> == Кәсібі == Шаруашылығының негізі – [[балық аулау]], саго өндіру және эфир майын жасау.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Индонезия этникалық топтары]] epmf8thesh0nd10la923a0f9nxh186c 3059901 3059900 2022-08-13T11:56:03Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Этникалық топ |атауы = Кайелдер |төл атауы = Suku Kayeli |сурет = |сурет тақырыбы = |саны = |аймақ = |аймақ1 = |саны1 = |түсініктемелер1 = |аймақ2 = |саны2 = |түсініктемелер2 = |аймақ3 = |саны3 = |түсініктемелер3 = |аймақ4 = |саны4 = |түсініктемелер4 = |аймақ5 = |саны5 = |түсініктемелер5 = |аймақ6 = |саны6 = |түсініктемелер6 = |аймақ7 = |саны7 = |түсініктемелер7 = |аймақ8 = |саны8 = |түсініктемелер8 = |аймақ9 = |саны9 = |түсініктемелер9 = |аймақ10 = |саны10 = |түсініктемелер10 = |аймақ11 = |саны11 = |түсініктемелер11 = |аймақ12 = |саны12 = |түсініктемелер12 = |аймақ13 = |саны13 = |түсініктемелер13 = |тілдері = |діні = |этникалық топтары = |ескертпелер = }} '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Тарихы == Кайелдердің этникалық негізін XVI ғасырдың ортасында Голландия бекінісінің бақылауындағы буруандық тайпалық көсемдердің рулары құраған. Кейіннен олар амбондықтармен және Шығыс Индонезияның басқа аралдарынан келген иммигранттармен араласып кетті.<ref name="Reference1">народы мира / Кайели http://www.etnolog.ru/people.php?id=KAYE</ref> == Кәсібі == Шаруашылығының негізі – [[балық аулау]], саго өндіру және эфир майын жасау.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Индонезия этникалық топтары]] a7o2vs3hn0bio7chutewehybqufnnz6 3059902 3059901 2022-08-13T11:57:19Z Мағыпар 100137 үлгі, сурет қою wikitext text/x-wiki {{Этникалық топ |атауы = Кайелдер |төл атауы = Suku Kayeli |сурет = COLLECTIE TROPENMUSEUM Het lossen van een schip van de KPM op het strand bij Kajeli TMnr 60018564.jpg |сурет тақырыбы = |саны = |аймақ = |аймақ1 = |саны1 = |түсініктемелер1 = |аймақ2 = |саны2 = |түсініктемелер2 = |аймақ3 = |саны3 = |түсініктемелер3 = |аймақ4 = |саны4 = |түсініктемелер4 = |аймақ5 = |саны5 = |түсініктемелер5 = |аймақ6 = |саны6 = |түсініктемелер6 = |аймақ7 = |саны7 = |түсініктемелер7 = |аймақ8 = |саны8 = |түсініктемелер8 = |аймақ9 = |саны9 = |түсініктемелер9 = |аймақ10 = |саны10 = |түсініктемелер10 = |аймақ11 = |саны11 = |түсініктемелер11 = |аймақ12 = |саны12 = |түсініктемелер12 = |аймақ13 = |саны13 = |түсініктемелер13 = |тілдері = |діні = |этникалық топтары = |ескертпелер = }} '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Тарихы == Кайелдердің этникалық негізін XVI ғасырдың ортасында Голландия бекінісінің бақылауындағы буруандық тайпалық көсемдердің рулары құраған. Кейіннен олар амбондықтармен және Шығыс Индонезияның басқа аралдарынан келген иммигранттармен араласып кетті.<ref name="Reference1">народы мира / Кайели http://www.etnolog.ru/people.php?id=KAYE</ref> == Кәсібі == Шаруашылығының негізі – [[балық аулау]], саго өндіру және эфир майын жасау.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Индонезия этникалық топтары]] ktx92mnwu1r2x5063u3pgc1liyh6xjc 3059903 3059902 2022-08-13T11:58:38Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Этникалық топ |атауы = Кайелдер |төл атауы = Suku Kayeli |сурет = COLLECTIE TROPENMUSEUM Het lossen van een schip van de KPM op het strand bij Kajeli TMnr 60018564.jpg |сурет тақырыбы = |саны = 800 |аймақ = {{Индонезия}} |аймақ1 = |саны1 = |түсініктемелер1 = |аймақ2 = |саны2 = |түсініктемелер2 = |аймақ3 = |саны3 = |түсініктемелер3 = |аймақ4 = |саны4 = |түсініктемелер4 = |аймақ5 = |саны5 = |түсініктемелер5 = |аймақ6 = |саны6 = |түсініктемелер6 = |аймақ7 = |саны7 = |түсініктемелер7 = |аймақ8 = |саны8 = |түсініктемелер8 = |аймақ9 = |саны9 = |түсініктемелер9 = |аймақ10 = |саны10 = |түсініктемелер10 = |аймақ11 = |саны11 = |түсініктемелер11 = |аймақ12 = |саны12 = |түсініктемелер12 = |аймақ13 = |саны13 = |түсініктемелер13 = |тілдері = |діні = |этникалық топтары = |ескертпелер = }} '''Кайелдер''' (индон. ''Suku Kayeli'') — [[Индонезия]]ның Буру аралының шығыс бөлігінде, негізінен Каели шығанағының жағалауында тұратын халық.<ref>Современная энциклопедия КАЙЕЛИ </ref> Жалпы саны 800 адам,<ref>Значения слов каели https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> кейбір деректерде 5 мың адам.<ref>Современная энциклопедия - кайели http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kayeli</ref><ref>Кайели https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/201016-kayeli/</ref> == Тілі == Этногенез процесінде Кайел тілі лингвистикалық жағынан [[буруан тілі]]не және серам кіші тобының кейбір басқа тілдеріне жақын [[каел тілі]]н дамытты. Тіл аясында бес диалектіге бөлінеді. == Діні == Дінге сенушілердің діни байланысы: [[Сунниттер|сүнниттік мұсылмандар]].<ref>Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B8</ref> == Тарихы == Кайелдердің этникалық негізін XVI ғасырдың ортасында Голландия бекінісінің бақылауындағы буруандық тайпалық көсемдердің рулары құраған. Кейіннен олар амбондықтармен және Шығыс Индонезияның басқа аралдарынан келген иммигранттармен араласып кетті.<ref name="Reference1">народы мира / Кайели http://www.etnolog.ru/people.php?id=KAYE</ref> == Кәсібі == Шаруашылығының негізі – [[балық аулау]], саго өндіру және эфир майын жасау.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Индонезия этникалық топтары]] e7tp9qs76t1l4wifq2f4zrg9hltdag5