Уикипедия kkwiki https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82 MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Таспа Арнайы Талқылау Қатысушы Қатысушы талқылауы Уикипедия Уикипедия талқылауы Сурет Сурет талқылауы МедиаУики МедиаУики талқылауы Үлгі Үлгі талқылауы Анықтама Анықтама талқылауы Санат Санат талқылауы Портал Портал талқылауы Жоба Жоба талқылауы TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Topic 0 3405 3058979 3058502 2022-08-09T18:12:55Z Kasymov 10777 [[Special:Contributions/Daniyal.aidarov5|Daniyal.aidarov5]] ([[User talk:Daniyal.aidarov5|т]]) өңдемелерінен [[User:Kasymov|Kasymov]] соңғы нұсқасына қайтарды wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Қала |атауы = Петропавл |сурет = |әкімшілік күйі = Облыс орталығы |елтаңба = Seal Petropavl.svg |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg= 54|lat_min= 53|lat_sec= |lon_deg= 69|lon_min= 13|lon_sec= |CoordAddon=type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасының өлшемi = 300 |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Солтүстік Қазақстан облысы |кестедегі облыс = Солтүстік Қазақстан облысы |ауданы = |кестедегі аудан = |мекен түрі = |мекені = |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |әкімі = Болат Серiкұлы Жұмабеков<ref>[http://petropavl.sko.gov.kz/page/read/bio.html?lang=kz]</ref> |құрылған уақыты = 1752 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = 1807 |жер аумағы = 221,6 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 219 011<ref>[https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT333984 Қазақстан Республикасы халқының облыстар және астана, қалалар, аудандар, аудан орталықтары және кенттер бөлінісіндегі жынысы бойынша саны]</ref> |санақ жылы = 2019 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = [[орыстар]] 60,00 % <br /> [[қазақтар]] 30,00 % <br /> [[татарлар]] 3,00% <br /> [[украиндар]] 2,00 % <br /> [[немістер]] 1,00% <br /> басқалары 4,00 %<ref name="stat.kz2">[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/Демография/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының ұлттық құрамы]</ref> |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = петропавлдық |телефон коды = 7152 |пошта индекстері = 150000 |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = Petropavl |сайты = http://sko.gov.kz/ |сайт тілі = kz |сайт тілі 2 = ru |сайт тілі 3 = en }} '''Петропавл''' ({{lang-ru|Петропавловск}}, қазақша кеңінен қолданылып жүрген атауы ''«Қызылжар»'') — [[Солтүстік Қазақстан облысы]]ның қаласы, облыс орталығы (1936 жылдан бері). Қаланың негізі [[Есіл]] өзенінің оң жағалауында 1752 жылы қаланған.<ref name="source1">«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы|Қазақ энциклопедиясы»]] Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, I том</ref> Петропавл автомобиль, әуе, өзен және темір жолдарының ірі торабы. [[Батыс Сібір жазығы|Батыс Сібір ойпатының]] оңтүстік-батысындағы Есіл жазығының орманды-дала белдемінде, Есіл өзенінің оң жағасындағы «Қызылжар» деп аталатын ежелгі қазақ қонысының орнында орналасқан. Тұрғыны 219 011<ref>[https://stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT333984 Қазақстан Республикасы халқының облыстар және астана, қалалар, аудандар, аудан орталықтары және кенттер бөлінісіндегі жынысы бойынша саны]</ref> адам (2019 ж.) <ref>[http://kz.sko.kz/Pasport_gPetropavlovska 2011 жылғы қаңтар-маусымдағы Петропавл қаласының әлеуметтік-экономикалық паспорты]{{Deadlink|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. == Тарихы == Қаланың іргесі 1752 жылы [[Ресей империясы|патшалық Ресей]]дің қазақ жерін отарлау саясатында әскери бекініс ретінде қаланған. Алғашында әскери форпост, кейіннен [[Сыбырлар|сібір татарларының]] (түркілердің) қаласы атанып, Ресейдің Солтүстік және Орталық Қазақстанды отарлау кезіндегі негізгі тірек пунктіне айналды. 1838 жылы Есіл округінің, 1868 жылы Ақмола облысының құрамына еніп, уездік қалаға айналды. 1868 жылдан кейін Петропавл Сібір мен Түркістан сауда жолының бойында орналасуына байланысты Ресей мен Орта Азия хандықтарының және қазақ даласы арасындағы сауда қатынасының ірі орталығы болды. Мұндай ірі сауда орталығына айналуына Абылай сұлтанның Орынбор және Сібір губернаторларынан Қызылжарда (қазіргі Петропавл қаласында) ірі сауда орталығын ашуға рұқсат алуы болды. Петропавлдегі сауда айналымы жылдан жылға ұлғая түсті және орыс көпестері мен [[Орта жүз]] қазақтары арасында сауда-саттық жүрді. 18 ғасырдың соңында шағын елді мекеннен (форштадт) ірі сауда орталығына айналды. Патша өкіметі Петропавлда сауданың дамуына көмек беріп, онда қалалық Қоғамдық банк ашты (1871). Кейін ол Мемлекеттік банк болды (1880). 1849 жылы 7 май, 7 былғары, 4 сабын, 17 кірпіш зауыты, диірмендер, т.б. кәсіпорындар жұмыс істеді. 1912 жылы мұнда 600-ге жуық сауда мекемесі болды. Қаланың одан әрі дамуына [[Сібір темір жолы|Транссібір темір жолы]]ның салынуы үлкен әсер етті. Егер 19 ғасырда қала сауда және әкімшілік пункт ретінде дамыса, 20 ғасырдың басында ауыл шаруашылығы және өнеркәсіптің басты орталықтарының бірі болды. Осы жылдары Ресейден жер аударылған шаруалар келіп қоныстана бастады. Олардың басым бөлігі қалаға көшіп келіп, жұмыс күшін көбейтті. Қалада [[қолөнер]] мен майда кәсіпкерлік дамыды. Қаланың экономикасына 1-дүниежүзілік соғыс пен [[Азамат соғысы]] кері әсер етті. Қала 1932 — 36 жылдары Қарағанды қаласының құрылысын басқаратын және ірі темір жол торабын салудағы негізгі орталыққа айналды. 1932 жылы «Казстройматериал» кірпіш зауыты іске қосылды. Мех. зауыт қайта жөндеуден өтті. Нәтижесінде қала кәсіпорындарының қатары өсіп, жұмысшылар саны 13 есеге ұлғайды. 2-дүниежүзілік соғыс алдында Петропавлда коммуналдық және электр көлігі шаруашылықтары қалыптасты. 2- дүниежүзілік соғыс жылдары КСРО-ның батыс аудандарынан көшірілген 20-ға жуық зауыт, фабрикалар қала экономикасын біршама көтерді. Соғыстан кейін қала жедел дами бастады. Әсіресе тың және тыңайған жерлерді игеру кезінде көптеген кәсіпорындар салынып, қаланың әлеуметтік-экономикалық, білім беру және мәдени-ағарту саласы қарқынды дамыды. 90-жылдары нарықтық экономикаға өтуге байланысты Петропавл қаласындағы ірі өнеркәсіп орындары өз жұмыстарын біршама баяулатты. Шаруашылық байланыстар үзіліп, кәсіпорындардың жұмысы тоқтай бастады. Тек 90-жылдардың соңынан бастап ел экономикасымен бірге Петропавл қаласының да экономикасы біршама жақсарды. == Географиясы == === Климаты === <div style="width:100%"> {{Қаланың ауа райы |Ені = |Жағдайы = |Жер_ілік = Петропавлдың |Дерекнама = [https://meteolabs.kz/қаз/климаты/петропавл/ Петропавл - ауа райы мен климаты] |Қаң_ор = -16.3 |Ақп_ор = -15.3 |Нау_ор = -8.0 |Сәу_ор = 4.1 |Мам_ор = 12.7 |Мау_ор = 18.2 |Шіл_ор = 19.5 |Там_ор = 17.2 |Қыр_ор = 11.0 |Қаз_ор = 3.7 |Қар_ор = -7.5 |Жел_ор = -13.7 |Жыл_ор =2.1 |Қаң_ор_мин = -20.3 |Ақп_ор_мин = -19.9 |Нау_ор_мин = -13.0 |Сәу_ор_мин = -1.1 |Мам_ор_мин = 6.2 |Мау_ор_мин = 11.9 |Шіл_ор_мин = 13.8 |Там_ор_мин = 11.4 |Қыр_ор_мин = 5.6 |Қаз_ор_мин = -0.7 |Қар_ор_мин = -11.3 |Жел_ор_мин = -17.6 |Жыл_ор_мин =-2.9 |Қаң_ор_макс = -12.3 |Ақп_ор_макс = -10.6 |Нау_ор_макс = -2.9 |Сәу_ор_макс = 9.3 |Мам_ор_макс = 19.2 |Мау_ор_макс = 24.4 |Шіл_ор_макс = 25.2 |Там_ор_макс = 22.9 |Қыр_ор_макс = 16.4 |Қаз_ор_макс = 8.1 |Қар_ор_макс = -3.7 |Жел_ор_макс = -9.8 |Жыл_ор_макс =7.2 |Қаң_а_макс = 2.8 |Ақп_а_макс = 6.7 |Нау_а_макс = 14.5 |Сәу_а_макс = 31.0 |Мам_а_макс = 37.2 |Мау_а_макс = 37.4 |Шіл_а_макс = 37.4 |Там_а_макс = 37.2 |Қыр_а_макс = 33.6 |Қаз_а_макс = 26.2 |Қар_а_макс = 21.0 |Жел_а_макс = 2.6 |Жыл_а_макс =37.4 |Қаң_а_мин = -43.0 |Ақп_а_мин = -39.7 |Нау_а_мин = -31.4 |Сәу_а_мин = -22.5 |Мам_а_мин = -6.9 |Мау_а_мин = -0.8 |Шіл_а_мин = 3.8 |Там_а_мин = -0.5 |Қыр_а_мин = -6.5 |Қаз_а_мин = -16.2 |Қар_а_мин = -37.5 |Жел_а_мин = -43.0 |Жыл_а_мин =-43.0 |Қаң_ор_ж-ш = 22.4 |Ақп_ор_ж-ш = 15.7 |Нау_ор_ж-ш = 14.8 |Сәу_ор_ж-ш = 18.9 |Мам_ор_ж-ш = 30.9 |Мау_ор_ж-ш = 39.2 |Шіл_ор_ж-ш = 67.5 |Там_ор_ж-ш = 49.0 |Қыр_ор_ж-ш = 33.1 |Қаз_ор_ж-ш = 30.7 |Қар_ор_ж-ш = 29.1 |Жел_ор_ж-ш = 25.7 |Жыл_ор_ж-ш =377.0 |}} </div> == Бүгінгі қала == [[Сурет:Petropavl mosque.jpg|thumb|left|Петропавл мешіті]] Қазіргі кезде Петропавл Қазақстандағы ірі өнеркәсіп орталықтарының біріне айналды. Қалада 174 кәсіпорын жұмыс істейді. Оның ішінде ірі кәсіпорындарға «Еуразия», «Вита», «Молочный союз» АІ-тары, нан комбинаты, ликер-арақ зауыты, «Сұлтан», «Тонус» т.б. жатады. Қала бюджеті қаржысының 10%-н шағын бизнес береді. Саудада еңбекпен қамтылғандардың үлесі 47,8%, өндірістік салада 17,4%, оның ішінде құрылыста 6,6% болды, 35 кәсіпорын ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдейді. Қалада 110 шағын құрылыс кәсіпорны, 49 көлік және байланыс кәсіпорындары жұмыс істейді. Жалпы білім беретін 49 мектеп, 2 муз., 5 спорт мектебі, 3 кәсіптік-техникалық мектеп, 5 арнайы оқу орны мен колледждер, одан басқа 2 мемлекеттік (Солтүстік Қазақстан университеті мен ҚР Ішкі істер министрлігінің әскери мектебі) жоғарғы оқу орны тіркелген. 12 аурухана, 10 емхана, 199 дәріхана халыққа қызмет көрсетеді. Петропавлда 3 театр, филармония, 3 мұражай, 3 кинотеатр, 4 мемлекеттік кітапхана, 5 мәдениет сарайы, т.б. жұмыс істейді. Қалада 4 стадион, 34 әр түрлі спорт ғимараттары бар. Облыстық және қалалық газеттер, жарнамалық басылымдар шығып тұрады. Сонымен бірге 3 телерадиокомпания жұмыс істейді. == Экономикасы == [[Сурет:Petropavlovsk railway station.jpg|thumb|right|250px|Петропавл темір жол вокзалы]] Солтүстiк Қазақстан облысының орталығы Петропавл қаласы 1752 жылы құрылды. Облыс орталығындағы халық саны 2010 жылғы 1 қаңтарға 195,2 мың адам болып, барлық облыс халқының 30,3%-ын құрады. Қалада жалпы бiлiм беретiн 47 күндiзгi мектеп жұмыс iстейдi, оларда 22,3 мың оқушы бiлiм алуда, сонымен қатар 10 колледж (13,0 мың оқушы), жоғарғы бiлiм беретiн 3 оқу орыны (11,0 мың студент) бар. Облыс орталығында 3 театр, 1 филармония, 3 мұражай, 8 кiтапхана, 3 клубтық мекеме бар. 2010 жылғы 1 қаңтарға 4 995 заңды тұлға тiркелген, оның iшiнде 94,8%-ы шағын (қамтылғандар саны 50 адамнан кем), 4,3 - орта (51-ден 250 адамға дейiн), 0,9%-ы - iрi (250 адамнан артық) кәсiпорындар. Кәсiпорындардың басым бөлiгi (88,8%) жеке меншiк нысанының кәсiпорындары. Кәсiпорындар мен ұйымдардың меншiгiндегi негiзгi құрал-жабдықтардың бастапқы құны 2009 жылғы 1 қаңтарға (жер құнын есепке алмай) 160,3 млрд.теңге құрады, тозу дәрежесi 40,0% болып, 2008 жылдың соңына баланстық құны 96,3 млрд.теңге болды. Қала өнеркәсiбiнде (қаржылық емес сектор) 2009 жылы 46 835,1 млн.теңгенiң өнiмi өндiрiлiп, 2008 жылғы деңгейден 4,0%-ға жоғары болды. Электр қуатын өндiру 2 371,1 млн.квт.сағ, жылу қуаты - 2 123,9 мың Гкал, сүт өнiмдерi 27,4 мың тонна, ұн - 100,9 мың тонна, нан - 12,7 мың тонна, макарон - 26,2 мың тонна, алкогольдi iшiмдiктерi 2 114,7 мың литр құрады. Құрылыс ұйымдарының өз күшiмен 8 530,1 млн.теңге сомасында мердiгерлiк жұмыстар орындалды. Өткен жылы облыс орталығында жалпы аумағы 27 223 шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берiлдi. 2009 жылы бөлшек саудада сауда кәсiпорындары және жеке кәсiпкерлермен 39 800,0 млн.теңгенiң тауары сатылды. Орташа бiр адамға шаққанда бөлшек сауда 203,9 мың теңге құрады. == Мәдениеті == === Театрлар === * С. Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстың қазақ сазды-драма театры * Солтүстік Қазақстан облыстың қуыршақ театры * Солтүстік Қазақстан облыстық Н. Погодин атындағы орыс драма театры === Мұражайлар === *Солтүстік Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайы *Облыстық бейнелеу өнері мұражайы *[[Абылай хан резиденциясы|«Абылай ханның резиденциясы» мұражай кешені]] * Манаш Қозыбаев атындағы СҚМУ тарихы мұражайы === Кітапханалар === * С.Мұқанов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы * Ғ. Мүсірепов атындағы облыстық балалар-жасөспірімдер кітапханасы * И. Шухов атындағы қалалық кітапхана == Бауырлас қалалары == * {{flagicon|Russia}} [[Омбы]], [[Ресей]] * {{flagicon|Russia}} [[Челябі]], [[Ресей]] * {{flagicon|Russia}} [[Новосібір]], [[Ресей]] * {{flagicon|Russia}} [[Екатеринбург]], [[Ресей]] * {{flagicon|Germany}} [[Ганновер]], [[Германия]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сыртқы сілтемелер == * [http://petropavl.sko.gov.kz/?lang=kz Петропавл қаласы әкімдігінің ресми сайты] {{ref-kk}}{{ref-ru}} * [http://www.petropavl.kz/ Бейресми сайт] {{Солтүстік Қазақстан облысы}} {{Қазақстан қалалары}} [[Санат:Петропавл|*]] qpynltpyfbtgqdidnfiko1pvuyfcyna 0 4608 3059091 3026527 2022-08-09T21:40:22Z Батыр көке 122368 wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қайраткер | түс = елбасы | Қазақша есімі = Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев | Шынайы есімі = | Суреті = Касым-Жомарт Токаев 06 (10-02-2022).jpg | Атауы = Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев (2022) | Титулы = [[Қазақстан Республикасының Президенті|Қазақстан Республикасының 2-ші Президенті]] | Ту = Flag of the President of Kazakhstan.svg | Ту2 = Symbol of the President of Kazakhstan.png | Басқара бастады = [[12 маусым]] [[2019 жыл]]дан бастап <br><small>(<abbr title="міндеттерін атқарушы" class="nowrap">м.&thinsp;а.</abbr> [[20 наурыз]] — [[12 маусым]] [[2019 жыл|2019]])</small> | Басқаруын аяқтады = | Ізашары = [[Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев|Нұрсұлтан Назарбаев]] | Титулы_2 = [[Қазақстан Парламентінің Сенаты|Қазақстан Парламенті Сенатының 6-шы Төрағасы]] | Ту_2 = Flag of Kazakhstan.svg | Ту2_2 = Emblem of Kazakhstan.svg | Реті_2 = 1 | Басқара бастады_2 = [[16 қазан]] [[2013 жыл]] | Басқаруын аяқтады_2 = [[20 наурыз]] [[2019 жыл]] | Ізашары_2 = [[Қайрат Әбдіразақұлы Мәми|Қайрат Мәми]] | Ізбасары_2 = [[Дариға Нұрсұлтанқызы Назарбаева|Дариға Назарбаева]] | Титулы_3 = БҰҰ бас хатшысының орынбасары | Ту_3 = Flag of the United Nations.svg | Ту2_3 = UN emblem blue.svg | Реті_3 = 13 | Басқара бастады_3 = [[12 наурыз]] [[2011 жыл]] | Басқаруын аяқтады_3 = [[16 қазан]] [[2013 жыл]] | Ізашары_3 = [[Сергей Александрович Орджоникидзе|Сергей Орджоникидзе]] | Ізбасары_3 = Микаэль Мёллер | Титулы_4 = [[Қазақстан Парламентінің Сенаты|Қазақстан Парламенті Сенатының 6-шы Төрағасы]] | Ту_4 = Flag of Kazakhstan.svg | Ту2_4 = | Реті_4 = 13 | Басқара бастады_4 = [[11 қаңтар]] [[2007 жыл]] | Басқаруын аяқтады_4 = [[15 сәуір]] [[2011 жыл]] | Ізашары_4 = [[Қайрат Әбдіразақұлы Мәми|Қайрат Мәми]] | Ізбасары_4 = [[Нұртай Әбіқайұлы Әбіқаев|Нұртай Әбіқаев]] | Титулы_5 = [[Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлері|Қазақстан Республикасының сыртқы істер министрі]] | Ту_5 = Flag of Kazakhstan.svg | Ту2_5 = | Реті_5 = 10 | Басқара бастады_5 = [[29 қаңтар]] [[2002 жыл]] | Басқаруын аяқтады_5 = [[11 қаңтар]] [[2007 жыл]] | Ізашары_5 = [[Ерлан Әбілфайызұлы Ыдырысов|Ерлан Ыдырысов]] | Ізбасары_5 = [[Марат Мұханбетқазыұлы Тәжин|Марат Тәжин]] | Титулы_6 = [[Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі|Қазақстан Республикасының 4-ші Премьер-Министрі]] | Ту_6 = Flag of Kazakhstan.svg | Ту2_6 = | Реті_6 = 8 | Басқара бастады_6 = [[12 қазан]] [[1999 жыл]] | Басқаруын аяқтады_6 = [[28 қаңтар]] [[2002 жыл]] | Ізашары_6 = [[Нұрлан Өтепұлы Балғымбаев|Нұрлан Балғымбаев]] | Ізбасары_6 = [[Иманғали Нұрғалиұлы Тасмағамбетов|Иманғали Тасмағамбетов]] | Титулы_7 = [[Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлері|Қазақстан Республикасының сыртқы істер министрі]] | Ту_7 = Flag of Kazakhstan.svg | Ту2_7 = | Реті_7 = 6 | Басқара бастады_7 = [[қазан]] [[1994 жыл]] | Басқаруын аяқтады_7 = [[12 қазан]] [[1999 жыл]] | Ізашары_7 = [[Қанат Бекмырзаұлы Саудабаев|Қанат Саудабаев]] | Ізбасары_7 = [[Ерлан Әбілфайызұлы Ыдырысов|Ерлан Ыдырысов]] | Туған күні = 17.5.1953 | Туған жері = {{туғанжері|Алматы|Алматыда}}, [[Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы|Қазақ КСР]] | Азаматтығы = {{USSR}}→{{KAZ}} | Қызмет еткен жылдары = 2019—қазіргі | Атағы = [[Сурет:Погон верховного главнокомандующего Казахстана.png|70px]] <br />Жоғарғы қолбасшы | Әскер түрі = [[Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері]] | Қайтыс болған күні = | Қайтыс болған жері = | Жерленді = | Діні = [[ислам]] | Әкесі = [[Кемел Тоқаев|Тоқаев Кемел]] | Анасы = Шабарбаева Тұрар | Балалары = Тимур Қасымжомартұлы Тоқаев | Партиясы = [[Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы|КОКП]]→[[Аманат (партия)|Аманат]] → [[Партиясыз жүйе|Партиясыз]] | Білімі = | Қолтаңбасы = | Commons = | Марапаттары = {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{Алтын Қыран ордені}} {{!}}} {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{Отан ордені}}{{!!}}{{Назарбаев ордені}}{{!!}}{{Парасат ордені}}{{!!}}{{Астана медалі}} {{!}}- {{!}} {{ҚР тәуелсіздігіне 10 жыл медалі}}{{!!}}{{ҚР Конституциясына 10 жыл}}{{!!}}{{ҚР парламентіне 10 жыл медалі}}{{!!}}{{Астанаға 10 жыл медалі}} {{!}}- {{!}} {{ҚР тәуелсіздігіне 20 жыл медалі}}{{!!}}{{ҚР тәуелсіздігіне 25 жыл медалі}}{{!!}}{{Астанаға 20 жыл медалі}}{{!!}}{{ҚР тәуелсіздігіне 30 жыл медалі}} {{!}}- {{!}} {{ҚР Конституциясына 20 жыл}}{{!!}}{{ҚР Конституциясына 25 жыл}} {{!}}} '''Басқа мемлекеттер:''' {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{III дәрежелі кінәз Ярослав Мудрый ордені}}{{!!}}{{I дәрежелі Серб туы ордені}} {{!}}- {{!}} {{Құрмет ордені (Ресей)}}{{!!}}{{Достық ордені (Ресей)}}{{!!}}{{Битараплык ордені}}{{!!}}{{Дуслык ордені}} {{!}}- {{!}} {{Достастық ордені}} {{!}}} | Сайты = [http://www.akorda.kz www.akorda.kz] }} '''Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев''' ([[17 мамыр]] [[1953 жыл]], [[Алматы]]) — [[Қазақстан|Қазақстанның]] және жүрген қаншық мемлекет және қоғам қайраткері, саяси ғылымдар докторы, 2019 жылдың 20-шы наурызынан бастап [[Қазақстан Республикасының Президенті]]. Қазақстан [[Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі|премьер-министрі]] (1999–2002), Қазақстан Республикасы [[Қазақстан Парламентінің Сенаты|Парламенті Сенатының]] Төрағасы (2013—2019). 2019 жылдың 9 маусымында өткен сайлауда 71% дауыспен жеңді. ==Өмірбаяны== [[File:Vladimir Putin with Kasymzhomart Tokayev-1.jpg|thumb|left|Кремльдегі [[Владимир Владимирович Путин|В. В. Путин]]мен кездесу (19 қаңтар 2000 ж.)]] Әкесі [[Кемел Тоқаев|Тоқаев Кемел Тоқайұлы]] (1923-1986), [[Ұлы Отан соғысы]]ның ардагері, белгілі қазақ жазушысы болған. Анасы Тұрар Шабарбаева (1931-2000), Алматы шет тілдер педагогикалық институтында жұмыс істеген. [[Ұлы жүз]]дің [[Жалайыр]] тайпасының [[Күшік руы|Күшік]] руынан<ref>https://sputniknews.kz/infographics/20190320/9633946/qasym-jomart-toqaev-qyzyqty-derekter.html</ref>. 1970 жылы Қ-Ж. Тоқаев КСРО Сыртқы істер министрлігі Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институтына түсті. 5-курста КСРО-ның ҚХР-дағы Елшілігіне диплом алдындағы жартыжылдық машықтамаға жіберілді. 1975 жылы КСРО Сыртқы істер министрлігіне жұмысқа кірісіп, [[Сингапур|Сингапур Республикасындағы]] кеңестік елшілікке жолданды. 1979 жылы КСРО Сыртқы істер министрлігінің аппаратына қайта оралып, 1983 жылы Пекин лингвистикалық институтындағы 10 айлық тіл курстарына қатысу үшін [[Қытай|Қытай Халықтық Республикасына]] аттанды. 1984-1985 жылдары КСРО Сыртқы істер министрлігінде қызметте болды. Одан кейін Пекиндегі кеңестік елшілікке жолданып, онда 1991 жылға дейін екінші хатшы, бірінші хатшы және кеңесші лауазымдарын атқарды. 1991 жылы Мәскеудегі КСРО Сыртқы істер министрлігінің Дипломатиялық академиясының дипломатиялық басшы кадрлардың біліктілігін арттыру курстарына түсті. 1992 жылы Қ-Ж.Тоқаев Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің орынбасары болып тағайындалды. Ол 1993 жылы Сыртқы істер министрінің бірінші орынбасары және 1994 жылы Сыртқы істер министрі болып тағайындалды. 1999 жылдың наурыз айында Премьер-министрдің орынбасары болды. 1999 жылдың қазан айында Парламенттің келісімімен Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес Премьер-министр лауазымына тағайындалды. 2002 жылдың қаңтарында отставкаға кетіп, кейін Мемлекеттік хатшы – Сыртқы істер министрі болып тағайындалды. 2007 жылдың қаңтарына дейін Сыртқы істер министрі ретінде жұмыс істеп, кейін Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Төрағасы болып сайланды. Сыртқы істер министрі лауазымында Қасым-Жомарт Тоқаев, тұтастай алғанда, 10 жыл еңбек етті (1994-1999, 2002-2007). Сыртқы істер министрі ретінде Тоқаев ядролық қаруды таратпау ісіне белсене атсалысты. Ядролық қаруды таратпау туралы шарттың 1995 және 2005 жылдардағы шолу конференцияларына қатысқан. Ол 1996 жылы Нью-Йоркте Ядролық сынақтарға жалпыға бірдей тыйым салу туралы шартқа (ЯСЖТШ), ал 2005 жылы Семейде – Орталық Азиядағы ядролық қарудан азат аймақ құру туралы шартқа (ОАЯҚААШ) қол қойды. 2003 жылы теңізге шығу мүмкіндіктері жоқ дамушы елдер министрлерінің Халықаралық конференциясына төрағалық етті. Конференцияда Алматы іс-қимылдар бағдарламасы әзірленді және теңізге шығу мүмкіндіктері жоқ дамушы елдердің Алматы декларациясы қабылданды. Қ-Ж.Тоқаев БҰҰ Бас Ассамблеясының он сессиясының жұмысына белсене атсалысқан, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы және Шанхай ынтымақтастық ұйымының Сыртқы істер министрлері Кеңестерінің Төрағасы болып сайланған, Төтенше және Өкілетті Елші дипломатиялық рангіне ие. Қазақстан Парламенті Сенатының Төрағасы ретінде 2008 жылы ЕҚЫҰ Парламенттік Ассамблеясының Вице-Президенті болып сайланған. 2011 жылғы наурызда Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Хатшысы Тоқаевты Бас хатшының орынбасары, Біріккен Ұлттар Ұйымының Женевадағы Бөлімшесінің Бас Директоры және Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас хатшысының Қарусыздандыру жөніндегі конференциядағы жеке өкілі етіп тағайындау туралы шешімін жария етті. Сонымен қатар, ол Қарусыздандыру жөніндегі конференцияның Бас хатшысы лауазымын иеленеді. Ол БҰҰ-ның Швейцариядағы қызметкерлерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты лауазымды тұлға болып табылады. 2013 жылдың 16 қазанында Қазақстан Республикасы Парламенті Сенаты Төрағасы болып сайланды. Қасым-Жомарт Тоқаев - саяси ғылымдар докторы. Халықаралық қатынастар мәселелері бойынша тоғыз кітап пен бірқатар мақалалардың авторы. Ол Бүкіәлемдік гуманитарлық және жаратылыс ғылымдары академиясының мүшесі, Мюнхен қауіпсіздік конференциясы «Даналар» кеңесінің мүшесі. Сондай-ақ, Шэньчжэнь университетінің құрметті профессоры (ҚХР), Ресей Федерациясының Сыртқы істер министрлігі Дипломатиялық академиясының құрметті профессоры және докторы әрі оның Қамқорлық кеңесінің мүшесі, Халықаралық қатынастар жөніндегі Қазақстан кеңесінің Құрметті президенті. Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезі хатшылығының басшысы, Женева дипломатия және халықаралық қатынастар мектебінің Құрметті деканы. Ол ҚР СІМ Нәзір Төреқұлов және РФ СІМ А.Горчаков атындағы естелік медальдарымен, Женева Университетінің «Академикус» грамотасымен, сондай-ақ, С.Н.Рерих атындағы естелік медалімен марапатталған. Орыс Биографиялық қоғамы Қ. Тоқаевты "Жыл адамы - 2018" лауреаттарының тізіміне енгізген. ==Саяси көзқарасы== Қазақстанның саяси құрылымына қатысты көзқарасы: «Күшті Президент, ықпалды Парламент, есеп беруші Үкімет» (2014 жылғы 24 қарашада Астанада өткен парламенттік конференцияда мәлімдеген). 2016 жылғы 29 сәуірде Сенатта өткен тыңдауларда Қазақстандағы жерді жалға беру мен сату жөнінде Жер кодексіне енгізілген даулы түзетулерге қатысты мәлімдемесінен: «Бұл орайда, жердің шетелдіктерге сатылмайтындығы туралы айтып қана қоймай, аталған талапты түрлі қитұрқы жолдармен «айналып өткісі келетіндерге» тосқауыл қою үшін заңның осы ережесін құқықтық тәсілдермен іске асыруды қамтамасыз ету қажет. Ең бастысы, Мемлекет басшысының жердің ұлттық юрисдикциясы мен жерді тиімді әрі ұтымды пайдалану туралы талабын міндетті түрде орындау қажет». Қазақ тілін латын графикасына көшіру мәселесіне қатысты 2017 жылғы 22 қыркүйекте өткен парламенттік тыңдауларда былай деген болатын: «Біздің алдымызда стратегиялық маңызы жоғары міндет - латын әліпбиіне көшу мәселесі тұр. Мемлекет басшысы атап көрсеткендей, қазақ тілін латын әліпбиіне көшіру – бұл жаһандық ғылым мен білім жүйесіне ықпалдасу үшін жасалған қадам әрі рухани тұтастығымыздың кепілі болып табылады. Бұл жұмысты біз ойластыра отырып, сатылы және жинақы түрде жасауымыз керек. Бірақ ұзаққа созудың да қажеті жоқ. Ең бастысы – біздің қателесуге құқығымыз жоқ». 2019 жылы 20 желтоқсанда Қ.Тоқаев Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысында келесі қадамдарды қамтитын саяси реформалар топтамасын заңнамалық тұрғыдан бекітуді ұсынды: Митингілер өткізу жөнінде алдын ала хабарлау қағидатын бекіту; Саси партиялар құру кезіндегі кедергілерді жою; Партиялық сайлау тізімдеріндегі жастарға және әйелдерге 30 пайыздық міндетті квота енгізу; Парламенттік оппозиция қалыптастыру үшін жағдай жасау. Сондай-ақ Қазақстан Президенті Сыртқы істер министрлігін Азаматтық және саяси құқықтар жөніндегі халықаралық пактінің Екінші қосымша хаттамасына қосылу жұмысын қолға алуды тапсырды. ҚР Қылмыстық кодексінің 174-бабын гуманизациялау ("әлеуметтік, ұлттық, рулық, нәсілдік, тайпалық және діни алауыздық тудыру") және Қылмыстық кодекстің 130-бабын ("Жала жабу") декриминизациялау туралы мәлімдеді. Соңғысы Әкімшілік кодекске ауыстырылады. Сонымен қатар, Президент ҰҚСК отырысында жерді ұтымды пайдалануға, мемлекеттік құрылымдардың айқын әрі ашық жұмысын, бюджет үрдісінің ашықтығын қамтамасыз етуге, әлеуметтік көмек беру тетіктерін жетілдіруге бағытталған кешенді шаралар қабылданатынын жариялады. 2020 жылы 29 ақпанда Мемлекет басшысы «Информбюро» ақпараттық-талдау порталына берген сұхбатында Мұхтар Жәкішевтің тағдырына қатысты былай деді: «Бұл тек соттың құзыретіндегі мәселе. Әрине, мен Жәкішевтің өз денсаулығына байланысты шартты түрде мерзімінен бұрын босату жөнінде бірнеше өтініш жасағанын білемін. 3 наурызда бірінші инстанция сотының отырысы өтеді. Соның шешімін күткеніміз жөн. Сот әділ шешім шығаратыны күмәнсіз». 2020 жылы 3 наурызда Семей қаласының соты 2009 жылдан бері түрмеде 14 жылдық мерзімін өтеп жатқан М.Жәкішевтің шартты түрде мерзімінен босату туралы өтінішін қанағаттандырды. 2021 жылғы 5 қаңтарда Президент Қ.Тоқаевтың «Egemen Qazaqstan» республикалық газетінде шыққан мақаласында былай делінген: Алдағы төртінші онжылдықтың бізге жүктейтін міндеті – қуатты елдің иесі және кемел халық болу; Біз әділетті қоғам мен тиімді мемлекет құруды көздеп отырмыз; біздің де шежіремізде ауқымды фильмдерге арқау болатын маңызды белестер мен оқиғалар баршылық; Көркем және деректі тарихи туындыларда мемлекеттілік және мемлекетшілдік идеясы әрдайым көрініс табуы қажет; Білікті мамандар жүйелі зерттеумен айналысып, соған сәйкес ашаршылық мәселесіне мемлекет тарапынан баға берілгені жөн; Қазақстанның академиялық үлгідегі жаңа тарихын жазуды дереу бастау керек; Бабалардан мұра болған қасиетті жеріміз – ең басты байлығымыз. Қазаққа осынау ұлан-ғайыр аумақты сырттан ешкім сыйға тартқан жоқ. Жалпы, тарихпен саясаткерлер емес, тарихшылар айналысуы керек; Қазір кім не айтса да, біздің екіжақты келісімдермен бекітіліп, халықаралық деңгейде танылған шекарамыз бар. Енді оған ешкім дауласа алмайды; Біз ұлттық мүддені аспен де, таспен де қорғауға дайын болуымыз қажеттігін тағы да баса айтқым келеді; Қазақстан – біртұтас мемлекет. Еліміз оңтүстік, солтүстік, батыс, шығыс деп бөлінбейді. Бұл – тек бағытты білдіретін шартты атаулар; Жерге байланысты бәріміз айқын білетін және бұлжымайтын ақиқат – қазақтың жері ешбір шетелдіктің меншігіне берілмейді, ешқашан сатылмайды. Осыны әр азаматымыз санасына берік сіңіруі қажет; Біз еңбек күші көп оңтүстік өңір тұрғындарының солтүстік және шығыс аймақтарға қоныстануына қолайлы жағдай жасап, осы жұмысты назарда ұстаймыз. Бұл – өте өзекті әрі еліміздің қауіпсіздігіне қатысты мәселе; Мемлекеттік тілді білу – Қазақстанның әрбір азаматының парызы; Тұтас буын алмасқан осы жылдарда қазақ тілін үйренгісі келген адам оны әлдеқашан біліп шығар еді; Бізді қай заманда да қиындықтардан аман алып келе жатқан басты құдірет – ел бірлігі. Ынтымағы жарасқан жұрттың қашанда ұпайы түгел; Түптеп келгенде, еліміздегі тұрақтылық пен береке-бірлік үшін барлығымыз бірдей жауаптымыз; халқымызды біріктіретін ортақ құндылықтарды барынша дәріптеп, ой-санаға берік орнықтыруымыз керек. Наурыз мейрамын атап өту тұжырымдамасын жасап, көктем мерекесінің мазмұнын байыта түскен жөн; Біз қазақтың қанына сіңген қасиет – келелі істі ақылдасып бірге шешу дәстүрін жалғастыра береміз; Бізде саяси көзқарастары әртүрлі партиялар бар. Олардың ұстанымдары консервативті, либералды, ұлтшыл, социалист және тағы басқа болуы мүмкін. Бұл – табиғи үдеріс; ел ішінде жастар шетелге кетіп жатыр деген алаңдаушылық бар. Мен жастарымыз білімін жетілдіріп, бәрібір елге оралады немесе шетелде жүріп-ақ Қазақстанның мүддесін қорғайды деп сенемін; «Тәуелсіздік бәрінен қымбат!» деген бір ауыз сөз мәңгі ұранымыз болуға тиіс. https://egemen.kz/article/260146-tauelsizdik-barinen-qymbat == Тоқаевтың президенттігі == === Ант қабылдау === 2019 жылы 19 наурыз күні Назарбаев халыққа үндеуі арқылы өзінің ҚР Президентінің өкілеттігін өз еркімен тоқтататынын мәлімдеді. Мұндай жағдайда ҚР Конституциясына сәйкес, ҚР Президенті болып Сенат Төрағасы тағайындалады. 20 наурыз күні Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Президентінің міндетін атқарушы ретінде ант қабылдады. Ант қабылдау рәсімінде Тоқаев өзінің алғашқы жарлығымен Н.Назарбаевты Халық қаһарманы мен Еңбек ері атақтарымен марапаттады. Сонымен бірге, Астана атауын Нұр-Сұлтанға ауыстырып, республикалық маңызы бар қалалар мен облыс орталықтарының орталық көшелерін Назарбаевтың атымен атауды ұсынды.<ref>[https://khabar.kz/kk/syuzhetter/item/111284-asym-zhomart-to-aev-aza-stan-khal-yna-ant-berdi Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына ант берді]</ref> 2019 жылғы 12 маусымдағы ант қабылдау кезінде сөйлеген сөзінде Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі құрылатыны жөнінде мәлімдеді. Билік пен қоғамның арасындағы диалогқа шақырды. === Жолдау === 2019 жылы 2 қыркүйекте қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан халқына Жолдауын арнап, мынадай мәлімдеме жасады: Еліміздің қоғамдық-саяси өмірін жаңғыртпай, табысты экономикалық реформаларды іске асыру мүмкін емес; Егер бейбіт акциялар заңның шеңберінен шықпайтын және азаматтарымыздың тыныштығын бұзбайтын болса, бұған түсіністікпен қарап, жиындарды өткізу үшін арнайы орын бөлу қажет. Мұндай орындар қаланың шетінде болмауы тиіс. Алайда, заңға қайшы және бұзақылық әрекеттерге шақыратын үндеулерге заң шеңберінде тосқауыл қойылады; Жеріміз шетелдіктерге сатылмайды. Жер – біздің ортақ байлығымыз және оны кім игерсе, соған тиесілі болуы тиіс. Елімізде «шөп қорыған иттің» кебін киген «латифундистер» көбейіп кетті. Пайдаланылмай жатқан ауыл шаруашылығы жерлері мемлекетке қайтарылады; Микро және шағын бизнес саласындағы компаниялар табысқа салынатын салықтан үш жылға босатылады; Жұмыс берушілердің зейнетақы қорына енгізетін 5 пайыздық қосымша төлеміне 3 жылға мораторий жарияланады; Жұмыс істейтін азаматтар өздерінің зейнетақы жинағының бір бөлігін белгілі бір мақсатқа, соның ішінде баспана сатып алуға немесе білім алу үшін пайдалануына рұқсат етіледі; Тиімсіз жоғары оқу орындарының санын қысқарту қажет; Квазимемлекеттік сектордың халықаралық бәсекеге қабілеттілігі күмән тудырады; Елімізді өңірдегі көшбасшы ретінде танытып, Орталық Азиядағы беделімізді арттыру – стратегиялық міндет. === Қосбилік === Қазақстан Республикасы Президентінің 2019 жылғы 9 қазандағы № 184 Жарлығына сәйкес, Тоқаев бірқатар маңызды мемлекеттік қызметшілерді ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасы, Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасының келісуімен ғана тағайындай алады.<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1900000184 Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы]</ref> Бұл жағдайды саясаттанушылар "қосбилік" деп атап жүр. Алайда Президент Назарбаев<ref>[https://www.kazpravda.kz/news/politika/dvoevlastie-v-kazahstane-rol-gorodov-millionnikov-novii-rabochii-grafik--o-chem-govoril-elbasi-v-intervu Двоевластие в Казахстане, роль городов-миллионников, новый рабочий график – о чем говорил Елбасы в интервью]</ref> пен Тоқаевтың кеңесшісі Ерлан Қарин <ref>[https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-almaty-erlan-karin-interview/30247412.html Ерлан Карин: президент, сформировавший Совет безопасности, может его и распустить]</ref> мен баспасөз хатшысы Берік Уәли<ref>[https://kaz.zakon.kz/4991716-so-y-shesh-md-nazarbaev-emes-to-aev.html Президенттің баспасөз хатшысы елді шулатқан "кадрлық өкім" дауына нүкте қойды]</ref> Қазақстанда қосбилік жоқ деп мәлімдеді. Саясаттанушы Досым Сәтбаевтың айтуынша, Қазақстандағы жағдайды билік транзит деп айтуға келмей, бұл жартылай транзит. "Нағыз билік транзиті Нұрсұлтан Назарбаев кеткен кезде болады"- деді Сәтбаев.<ref>[https://esquire.kz/kazahstanskiy-polutranzit-ili-na-kogo-delaty-stavku/ Казахстанский полутранзит, или На кого делать ставку?]</ref> 2020 жылғы 2 мамырда Президент өзінің Жарлығымен Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті Н.Назарбаевтың үлкен қызы, Сенат Төрағасы Д.Назарбаеваның Парламент Сенатының депутаты өкілеттігін тоқтатты. === Фотоларды өңдеу === Ақорданың ресми сайтында жарияланған Тоқаевтың фотолары өңделгенін журналистер мен блогер анықтаған. Өңделген суреттерде Тоқаевтың әжімдері мен иектегі артық еті алып тасталған.<ref>[https://www.azattyq.org/a/new-kazakh-leader-employs-heavy-retouching-to-photographs/29913196.html Тоқаевтың "фотошоп" бейнесі]</ref> === Коронавирус пандемиясымен күрес === 2020 жылы 15 наурызда Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев коронавирустың таралуына байланысты Қазақстан Республикасында төтенше жағдай енгізу туралы Жарлыққа қол қойды. Төтенше жағдай режимі 16 наурыз бен 11 мамыр аралығын қамтиды. 2020 жылы 16 наурызда Қ.Тоқаев Қазақстан халқына жолдаған үндеуінде әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету шаралары туралы арнайы Жарлыққа қол қойғаны жөнінде мәлімдеді. Аталған құжаттар биліктің және мемлекеттік органдардың ұтымды жұмыс істеуіне, қажетті шешімдерді жедел түрде қабылдауға мүмкіндік береді. Оның азаматтарға, шағын және орта бизнес, агроөнеркәсіптік кешенге көрсеткен көмек көлемі 6.5 трлн теңгені құрады. (13 млрд доллар) немесе жалпы ішкі өнімнің 8.5%. Қ.Тоқаев "Мен үшін әр азаматтың өмірінен қымбат ештеңе жоқ." деп мәлім етті. Оның пайымдауынша, «халықсыз экономика болмайды», сондықтан азаматтардың денсаулығы - үкімет жұмысының басым бағыты болып табылады. == Отбасы == * Ажырасқан. Бұрынғы әйелі: [[Надежда Давыдовна Тоқаева]] (1957) * Ұлы: Тимур Қасымжомартұлы Тоқаев (1984)<ref>https://kapital.kz/dossier/tokaev-kasym-zhomart/</ref> - саясаттану ғылымының кандидаты, бизнесмен. == Марапаттары: == * Отан ордені (2014) * Орден «Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев» ордені (2004)<ref>[http://www.nomad.su/?a=19-200412160521 Награды ко Дню независимости] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190327091441/http://nomad.su/?a=19-200412160521 |date=2019-03-27 }}</ref>. * Парасат ордені (1996)<ref>[http://kazakhstan.news-city.info/docs/sistemsk/dok_oedyli.htm Указ Президента Республики Казахстан от 9.12.1996 за №&nbsp;3266]</ref>. * Астана медалі * «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 25 жыл» медалі * «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 10 жыл» медалі * «Қазақстан Республикасы Парламентіне 10 жыл» медалі * Құрметі ордені (Ресей Федерациясы, 2017 жылғы 1 наурыз) — Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасы халықтарының арасындағы достық пен ынтымақтастықты нығайтуға қосқан мол үлесі үшін * Достық ордені (Ресей Федерациясы, 2004 жылғы 12 желтоқсан) — Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының арасындағы достық пен ынтымақтастықты нығайтуға қосқан мол үлесі үшін * ІІІ дәрежелі Ярослав Мудрый князь ордені (Украина, 2008) * «Достастық» ордені (ТМД ПАА, 2007) * 1 санатты Серб туы ордені (2016) * "Қоғамдық бедел" құрметті алмаз ордені (РФ) * «Федерация кеңесі. 20 жыл» мемрейтойлық медалі * «Достық ағашы» медалі (ТМД ПАА, 2003)<ref>[http://pravo.levonevsky.org/bazaby/org505/basic/text0128.htm Постановление Совета Межпарламентской Ассамблеи государств-участников Содружества Независимых Государств от 14 ноября 2003&nbsp;г. №&nbsp;47 "О награждении медалью «Древо дружбы»]</ref>. * ТМД Грамотасы * «Астанаға 20 жыл» мерейтойлық медалі (2018) * «Дуслык» ордені (Татарстан, 2022) — Қазақстан мен Татарстан арасындағы ынтымақтастықты дамытуға, екі ел арасындағы достық пен өзара түсіністікті нығайтуға қосқан елеулі үлесі үшін<ref>[https://ktk-kz.turbopages.org/ktk.kz/s/kz/newsfeed/article/2022/02/11/203174/ Татарстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевты «Дуслык» орденімен марапаттады.ktk-kz]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{commonscat|Kassym-Jomart Tokayev}} {{Қазақстан басшылары (1917 жылдан бастап)}} {{ТМД елдерінің басшылары}} {{Қазақстан үкіметі басшылары}} {{Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының VI шақырылым депутаттары}} [[Санат:Саясаттану ғылымының докторлары]] [[Санат:Қазақстан сыртқы істер министрлері]] [[Санат:Қазақстан дипломаттары]] [[Санат:Қазақстан премьер-министрлері]] [[Санат:Қазақстан мемлекет қайраткерлері]] [[Санат:Қазақстан саясаткерлері]] [[Санат:Қазақстан Парламенті Сенатының депутаттары]] [[Санат:Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институты түлектері]] [[Санат:Біріккен Ұлттар Ұйымының лауазымды адамдары]] [[Санат:ТМД грамотасының иегерлері]] [[Санат:Қазіргі мемлекет басшылары]] [[Санат:Қазақстан президенттері]] [[Санат:Нұр Отан мүшелері]] tbdsq9pavc85t7oz4yfcmqqn5nwmfw5 0 7720 3058980 3058473 2022-08-09T18:13:11Z Kasymov 10777 [[Special:Contributions/Тарики|Тарики]] ([[User talk:Тарики|т]]) өңдемелерінен [[User:Dimash Kenesbek|Dimash Kenesbek]] соңғы нұсқасына қайтарды wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қайраткер |Есімі = Мұстафа Шоқай |Шынайы есімі = |Сурет = Mustafa Shokay in youth (cropped).jpg |Сурет ені = 230 px |Сурет атауы = |Титулы = [[Түркістан автономиясы]]ның [[премьер-министр]]і |Ту = Flag of the Turkestan (Kokand) Autonomy.svg |Басқара бастады = 12 желтоқсан 1917 жыл |Басқаруын аяқтады = 19 ақпан 1918 жыл |Ізашары = [[Мұхамеджан Тынышпаев]] |Туған кездегі есімі = |Туған күні = 1890 |Туған жері = [[Сырдария губерниясы]], [[Наршоқы]] |Мансабы = [[публицист]], [[қоғам]] және [[мемлекет қайраткер]] |Азаматтығы = [[Түркістан автономиясы]] |Ұлты = [[Қазақ]] |Діні = [[Ислам]] ([[сүннет]]) |Қайтыс болған күні = 27 желтоқсан, 1941 (51 жас) |Қайтыс болған жері = [[Берлин]] |Әкесі = |Анасы = |Жұбайы = [[Мария Шоқай]] |Балалары = |Марапаттары = |Сайты = |Басқалары = |Commons = }} [[Сурет:Мұстафа Шоқай.jpeg|523 × 663px|нобай|оңға|Мұстафа Шоқай жұбайымен]] '''Мұстафа Шоқай''' (''[[25 желтоқсан]], [[1890 жыл]], [[Сырдария губерниясы]], [[Ақмешіт уезі]], [[Наршоқы]] — [[27 желтоқсан]], [[1941 жыл]], [[Берлин]]'') - көрнекті қоғам және [[мемлекет қайраткері]], [[Түркістан автономиясы]]ның жетекшісі. ==Өмірбаяны== [[Қыпшақ]] тайпасы [[Торы (ру)|Торы]] руы Бошай тармағынан шыққан.<ref>https://articlekz.com/kk/article/15529</ref> Тұлғалар. Алаш арыстары. Мұндай жандар туралы Елбасы Н.Назарбаев: “Ұлы тұлғаларын білмейінше, бірде-бір дәуірді дұрыстап тану мүмкін емес. Адам тарихының айнасынан біз тарих көшінің жүрісін ғана аңдап қоймаймыз, оның рухын, тынысын сезінеміз. Сондықтан халқы мен елінің алдындағы өздерінің перзенттік парызын айқын да анық түсінген, қандай да қиын-қыстау жағдайда оны адал орындаудан жалтармаған адамдар қай дәуірде өмір сүрсе де, дәйім жұртының азаматы болып қала бермек. Тарихтың қай кезеңінде болсын, олар өз ұлтының бетке ұстар мақтанышы болып келген”, дейді. Сондай тұлғалардың бірі – Мұстафа Шоқай. Ол – Алаш қозғалысының төл перзенті, Алаш идеялары мен мұраттары аясында қанаттанған, қазақ, өзбек және басқа да түркі халықтарының ұлттық бостандығы үшін күресінің стратегиясы мен тактикасын айқындаған қайраткер. 1910 жылы Санкт-Петербург университетіне оқуға түскен күнінен бастап М.Шоқай дүниетанымының қалыптасуы, бір жағынан, түркішілдік-мұсылмандық қозғалыстың (С.Жантөрин), екінші жағынан “батысшылдар” демократиялық-либералдық қозғалысының, Ә.Бөкейханов ықпалымен өтеді. 1914 жылдың көктемінде Мұстафа Петербургте оқып жүрген түркі жастарының патша өкіметінің ислам діні жөніндегі саясатына байланысты баспасөз бетінде жарияланған үндеуіне қатысады. Оған сол кезде империя астанасындағы 31 өзбек, татар, башқұрт, қазақ студенттері қол қояды. Мұның өзі Мұстафаның саяси қозғалысқа біржолата тартылуының, ұлттық мүдде жолындағы күрескерлер қатарынан берік орын алғандығын көрсетеді. Түркі халықтары тарапынан сөйлейтін бүркеншік діни құрылымдар мен басылымдарды ұйымдастыру арқылы патша өкі­метінің ұлт-азаттық қозғалысын іштен бүлдіруге бағытталған арандатушылық саясатының қауіптілігін жете түсінуі, ол жөнінде өз пікірін ашық білдіруі, М.Шоқайдың саяси ұйымының қалыптасып, шыңдала түскендігінің куәсі еді. ===Балалық шағы=== Ауыл молдасынан хат танығаннан кейін 1902 жылы Ташкенттегі ерлер гимназиясына оқуға қабылданады. 1912 жылы [[Санкт-Петербург]] Императорлық университетінің заң факультетін бітірген. Ағылшын, француз, түрік, өзбек, орыс тілдерін білген. Студенттік жылдары [[империя]] астанасындағы демократиялық қозғалыстарға қатысады. ===Мемлекеттік Думада жұмыс істеуі=== Ақпан төңкерісіне дейін Алаш көшбасшысы Ә.Бөкейханмен бірге Ресей Мемлекеттік Думасының мұсылман фракциясында хатшы қызметін атқарады. 1916 жылғы дүрбелең кезінде [[Түркістан]] және жалпы қазақ жеріндегі бассыздықтарды әшкерелеп, [[Мемлекеттік Дума]]ға арнайы құжатты мәліметтер ұсынады. Сөйтіп, осыған байланысты [[комиссия]] құруға себепші болады. 1917 жылы төңкерістер тұсында мықты [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] мемлекетін құру идеясын ұстанады. Ташкентте «Бірлік туы» газетін ашады. Орынбордағы [[Алаш]] қайраткерлерімен тығыз байланыс ұстайды. [[Алаш партиясы]] құрылатын бірінші жалпықазақ сиезінің де, [[Алаш автономиясы]] жарияланатын екінші жалпықазақ сиезінің де ұйымдастыру және өткізу жұмысына белсене қатысады. Алғашқы сиезде «Шора-и-ислам» жұмысына қатысатын 8 қазақ өкілінің бірі болып сайланады. Екінші сиезде Алашорда үкіметі - Ұлт кеңесіне [[Сырдария]] атынан кіреді. 1917 жылы Жаңа Марғұланда өткен өлкелік мұсылмандар кеңесінде қайраткер Бүкілтүркістандық мұсылмандардың құрылтайын [[Қоқан (қала)|Қоқан]] қаласына шақыру туралы бастама көтереді. Қарашада Қоқанда [[Түркістан автономиясы]]н жариялау шарасына бастан-аяқ қатысады. ==Мұсылмандарының IV төтенше құрылтайына қатысуы== Түркістан аймағы үшін осы ерекше жиын - 1917 жылы 26 қараша күні Қоқанға шақырылған өлке мұсылмандарының IV төтенше құрылтайы еді. Аталған [[құрылтай]] 26-27 қараша аралығында өтті (жаңаша ресейлік жыл санау бойынша 9-10 желтоқсан). Бұған [[Сырдария]], Закаспий, [[Самарқан]], [[Ферғана]], [[Жетісу]] облыстарынан 200-ден аса [[делегат]] қатысты. Олардың ұлттық құрамы да айрықша: қазақ, өзбек, түркімен, қырғыз, әзірбайжан, тәжік, орыс, украин, поляк, еврей т.б. Бұл оның халық деген ұғымды Түркістанның тарихи тағдырымен байланыста қарағанын көрсетеді. Осы жиын делегаттары 27 қараша күні'' «Түркістан территориялық автономиясын»'' жақтап, дауыс берді. Өз атымен айтсақ - [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] мұхтарияты. Аталған IV құрылтай [[Түркістан автономиясы|Түркістан автономиясының]] немесе [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] мұхтариятының «Халық кеңесін» (мұны бүгінгі парламентпен салыстыруға болады) сайлады. Оған 36 түркістандық (Түркістанның жергілікті халқынан шыққандар) және 18 өзге ұлт өкілдері енді. Халық кеңесінің төрағалығына - Серәлі Лапин, кеңес басшылығы құрамына - Мұстафа Шоқай, [[Убайдулла Хожаев]], [[Махмұтқожа Бехбуди]] сайланады. ==Түркістан үкіметінің мүшелері== [[File:Flag of the Turkestan (Kokand) Autonomy.svg|right|200 px|thumb|Түркістан автономиясының туы]] Түркістан автономиясының Халық кеңесі үкімет жасақтауды қолға алды. Мұны олар «[[уақытша үкімет]]» деп белгіледі. Сонымен [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] үкіметінің мүшелері мына тұлғалар: [[Мұхаметжан Тынышбайұлы]] - Үкімет төрағасы және ішкі істер министрі; Мұстафа Шоқай - Ұлттық кеңес төрағасы және сыртқы істер министрі; [[Шахислам Шахиахметов]] Үкімет төрағасының орынбасары және қаржы министрі; [[Әбдірахман Оразайұлы]] - кейінгі ішкі істер министрі; [[Убайдулла Ходжаев|Үбайдулла Хожаев]] - әскери істер министрі; [[Насырхан төре]] - халық ағарту министрі; Мірәділ Мырзахметов - әлеуметтік істер министрі; [[Хидаятбек Юрғули Ағаев]] - ауылшаруашылығы министрі; [[Әбитжан Махмұт]] - азық-түлік министрі; Саломон Гердфельд - азшылық ұлт өкілдерінің министрі. Осы кезде М.Шоқай бастаған зиялылар азшылық ұлт өкілдері көшбасшыларына ғасырлар бойы азаптанған [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] тағдырына және шөре-шөре болып қалған өз тағдырына ақыл көзімен қарауды сұрады. Осыған байланысты кейін бір еңбегінде Мұстафа 1917 жылы Петерборда болған бір пікірталасты есіне алыпты. Мәселе мынада екен, Уақытша үкімет Түркістанға жұмыс күшін апару жайын қарайды. Сонда түркістандықтар жағдайды ушықтырмау үшін алдағы 25 жылда өлкеге жұмысшыларды әкелуді сұраған. М.Шоқай ондай күш қажет болса, ''«орыстардың орнына татар мен башқұртты жіберу»'' мәселесін күн тәртібіне қояды... Ал енді М.Шоқай түркістандықтардан тек жақсылық көрді деу де ақылға сыйымсыз. «Бірлік туы» газетіне 1918 жылы 18 наурызда жарияланған «тау арасынан» жасырын жолданған әйгілі хатында оны Гаухана, Маймүбәрак, Құмбаста сарттары қалай өлтіре жаздағаны жазылған. [[Түркістан автономиясы]]н қырған большевиктік қара күш пен жергілікті бағдарсыз оспадар күштің айырмасы шамалы еді. ==Түркістан автономиясының үкімет басшысына сайлануы == 1918 жылы қаңтарда Түркістан автономиясының алғашқы үкімет басшысы М.Тынышбаев өз еркімен жұмыстан босағанда, М.Шоқай осы қызметке сайланады. Большевиктер бұл автономияны ақпанда қанды қырғынмен таратты. 1918 жылы қыркүйекте қайраткер Самарада бас қосқан Ресейдің азаттық жолындағы күрескерлерінің Құрушы мәжілісіне (Комуч) қатысады. 1919 жылы ақпанда [[Түркістан мемлекеті]] бағдарын одан әрі қозғау үшін Бұхар әмірлігі мен Закаспийдегі ағылшын корпусы басшылығымен келіссөзге Ашхабатқа келеді. Сол жылы [[Баку]] мен Тифлисте сәл аялдап, (гүржі жерінде'' «Яни дүния», «Шафак»'' атты газеттер шығарысып, ''«Вольный горец»'' басылымына атсалысады) Ыстамбұлга аттанады. ==Ел тәуелсіздігі жолындағы күрескен алаш азаматы - М.Шоқай== Әлемге аты мәлім қоғам қайраткері, саясаткер, ақиқат жолына бас тіккен, азаттық үшін тағдырдың азабы мен мазағын қатыспай көтерген, әділеттен басқа досы жоқ, адалдықтан басқа жолы жоқ Мұстафа Шоқайдың біртұтас Түркістан мемлекетін құрудағы қызметі, қайғысы, қасіреті, мақсат – мүддесі кешегі кеңес үкіметі кезінде құлып астындағы құпия болды. Күллі түрік миллетінің туыстық бірлігін сақтап, Түркістан автономиясын құру тұрғысындағы М.Шоқайдың жанкешті қызметін кеңес идеологтары жаулық әрекет сипатында көрсетті [1]. Мұстафаның інісі Нұртаза мен туысы Мырзеке Қалымбетұлы «халық жауымен» хандық қатысы болғаны үшін атылды [2]. Қалғандары қуғын-сүргінге түсті. Ал мемлекеттік тапсырыс бойынша отставкаға ҰҚК қызметкері Ж.Шәкібаев «Үлкен Түркістанның күйреуі» атты кітап жазып, М.Шоқайдың қоғам алдындағы жұмысын жоққа шығаруға тырысты. Ал Мұстафаның кінәсы - өз ұлтына деген шексіз сүйіспеншілігі еді. Айыбы – атамекенге, ана сүтіне адалдығы. М.Шоқай өле-өлгенше осы бағытынан айныған жоқ. Уақыттан асқан кемеңгер бар ма, қазақ зиялылары жан алып, жан беріскен ел егемендігі тарихи мерзімі жеткен күні өз аяғымен келді. М. Шоқайдың бүкіл өмірінің мәні мен мағынасы, арманы осы егемендік, өлмес рух елімен қайта табысты. Заман озады, өмірден тозбайтын ештене жоқ. Зат та, жер мен көк те, адамның аты да ескіреді. Бірақ, қараңғылық қойнауында жанған шамшырақтай Мұстафа есімі жыл өткен сайын жарқырай түсуде. Мұстафаның 1886 жылы 7 қаңтарда Сыр бойында Сұлутөбе секілді ауылда, кірпіштен салған қазақы үйде дүниеге келіп, саясаттың биік тұғырына көтерілуі көбіміз үшін таңғаларлық жағдай. Бала күнінен киіз қазақтың тәрбиесін алады [2]. Осылайша он төртке толар-толмас жасөспірім бейшараның көзіндегі жасты сүртіп, әділеттің ауылын нұсқауға жарап қалады. Ел ішіндегі әлеуметтік теңсіздіктерді танып біле бастайды. Түркістан халқының қамында бір қасиет пен кесапатты өмірге тоқиды. Өмірден осы кезде алған екінші сабағы – орыс өктемдігі. Ташкенттегі орыс ұлты мен жергілікті халық арасындағы әлеуметтік теңсіздікті, келіспеушілікті көзімен көрді. Ұлтжандылық сезімін оянуына алдымен орыс шовинизмі ықпал етті. Алғашында орыс алпауыттары мен патшаның Ресейдің отаршылық саясатына саналы түрде қарсы шыққан, интеллект түрінде қорғанды. Ауыл қазағының арыз-шағымын жазып, дауына араласу гимназиядағы сабағына көп кедергісін келтірді. Ауыл баласы әлеуметтік мәселемен генерал Самсонов алдына бірнеше мәрте барды. Ол барған сайын орыс озбырлығын Самсоновтың көзіне шығып көрсеткісі келеді. Алайда Самсоновтың жан дүниесі адалдық ауылынан алыс жатыр еді [1]. Ғалым Ә.Тәкенов пен М.Қойгелдиев жазғандай «Генерал іске тыңғылықты, орысша сауатты қазақ жігітін өз кеңесіне тілмаш етіп алмақшы болады». Бұл мәселенің бір қыры. Екіншісі – тіпті тереңде. Орыс өкілдері отарлау мен саясат ісінде өте тәжірибелі, жергілікті халық өкілдерінен шыққан талантты ноқталаудың сырт көз аңдамайтын нәзік жолдарын біледі. Тілмаштық Мұстафаға қимастық берген қызмет емес, дарынды жастың келешегін кесу еді. Себебі, ел арасындағы тілмаштар қоғамдық теңсіздікке араша түспей, ақша-пара жолымен азғындап, адамдық қасиеттерінен айырылып жатқанын сол кезде өмірдің өзі көрсетті. Сондықтан, Самсонов бұрқылдып шыққан қайнардың көзін көміп тастағысы келді. Өзара қырқысып жатқан орыс чиновниктері осы мәселеде бірауызды болатын. Генерал Самсонов сезімтал кісі екен, ол Мұстафаның келешегінен орыс отаршылдарына келер бір залалды сезді. Мұстафа Шоқайұлы Петербургке барып, оқуын жалғастырғысы келетінін айтып, - Заң факультетін қалаймын, - дегенде ішін тартып қалды. Петербургтегі заң университеті қазақтың баласы түгілі, орыстың қолына түспейтін оқу. Орыс отаршылары сауатысыз халыққа әділетті көрінуге ынталы, саналы, талантты қазақтың адамына аша таяқ қояды. «Тілмаш боласың ба?» - деп қамқорсыған Самсонов ақыры айтқаны болмағасын М.Шоқайға гимназиядан тиесілі алтын медалды, Зопрометов есімді орыс балаға бергізіп, бұған күміс медаль бермекші болады. Әділет жеңеді, адал азаматтар қолдауымен алтын медальін алған М.Шоқай орыс генералы қойған тосқауылмен өзі бетпе-бет кездеседі. Демек, Ташкенттің тұтқасын ұстап отырған генерал Самсоновтың Түркістан халықтарына деген пиғылы таза емес. Ал генерал орыс патшалығының өкілі. Бұдан Түркістанға Ресей жүргізіп отырған саясаттың күнгейі мен көлеңкесін бірдей аңғаруға болатын еді. М.Шоқайдың Петербург университетінің заң факультетіне түсуі сол кез үшін үлкен дәреже. Бұған Орынбор генералы – губернаторы Перовскийдің ұсыныс хаты көмек болады. Бәрі бір реакцияшыл көзқарастағы губернатор ішікі саясаттағы ерекшеліктерді есепке алды. Әділет үшін айту керек орыс мемлекетінің билеуші топтары Түркістан тұрғысындағы отарлық саясат жүргізсе де, Петербургтың ғылым төңірегіндегі зиялы қауымы таланттарды бағалай білді. М.Шоқай университетті 1917 жылы ақпан төңкерісіне бұрын бітірді. Зеректілігі арқылы универсиет қабырғасынан 7 тілді меңгеріп шықты. Оның ішінде қазақ, орыс, түрік, ағылшын, француз, неміс және поляк тілдері бар еді. Мұндай жетістік М.Шоқайдың мәдени көкжиегін кеңейте түскені мәлім. Ал, өмір тәжірибесінен, ұлтаралық саясаттың аса салмағын 1914 жылы думада Мұсылман фракциясына хатшы бола жүріп үйренді. Фракция Дума депутаты Әлихан Бөкейханның ұсынысымен келіп, А.Байтұрсынұлы, Ш.Кәрі секілді қазақ зиялыларымен жақын танысады. Мұндағы қызметі де өз жерлестерін отаршылардың зорлық-зомбылығынан қорғау болады. Жазықсызды жаладан сақтау, әлсізді қорғау Мұстафаның мақсатына айналады. Ресей патшалығының көзге көрініп тұрған бір зорлығы – қоныс аударған орыстарға көшпелі қазақтың жайылымы мен қыстауларын күшпен тартып алып бергені. Мұстафа мәселені сенатқа дейін апаратын. «Бастықтың пиғылы түзу болмаса, заңнан қайран жоқ» деп Бисмарк айтқандай, орыс мемлекетінің отарлау саясатына қарсы тұратын күш жоқ еді. Халық орыс патшасынан осы кезде күдер үзеді. кейін Марияға жазған хатында бала кезін еске алып: «Теміржол біздің ауылдан біраз қашық болатын. Жол басы телеграф бағаналары менжарысатынбыз. Үлкендер бізге осы сымдар арқылы орыс патшасы Николай тұратын қаламен сөйлесуге болатынын әңгіме қылып айтатын. Бар қолымыздан келетіні – бағаналарды қамшыларымызбен осып-осып жіберіп, патшаны сөгу ғана еді», - деп бала кездегі түйсігінің кейіннен расқа шыққанына таңданады. 1917 жылы университет бітіріп, кейбір тарихшылар «Ақпан төңкерісін қуаттап, ол еліне бостандық алып келеді деп түсінді. Эсерлер партиясына мүше болды» - деп жазғандай, Мұстафа Шоқай ұлттық саяси өмірдің тоқсан тарау айрығында тұр еді. Эсерлер партиясына мүше болғаны, болмағаны мұрағаттық деректер арқылы әлі ашылады. Бірақ патшалық Ресейдің аз санды ұлттарға қатысты саясатына М.Шоқай үзілді кесілді қарсы болды. Тарихшы-ғалымдар М. Қойгелдиев пен А. Нүсіпханның «М.Шоқай және Түркістан» мақаласында: «1916 жылы Түркістандағы ұлт азаттық қозғалысты аяусыз басып жаншыған кезде демократиялық топтар үкіметке қарсы оппозиция құрып талқылады. Осы мәселе бойынша ресми баяндама дайындау үшін Түркістанға арнайы сапармен келген депутат эсер А.Ф. Керенский және фракция жетекшісі К.М.Тевкеловпен бірге мұсылман фракциясының хатшысы М.Шоқай да болады» - деп жазады. Бұл М.Шоқайдың өз ұлтына араша түсудің бірден-бір жолы – түрлі партия, уақытша үкімет және эсер жұмысшы солдат кеңесімен түсінісу керек болады.Осының бәрі Орта Азияда өз тағдырын өзі шешетін Түркістан автономиясын құру мақсатында жасалған еді. Құрылтайшылары Түркістан автономиясы деп, оған Сырдария, Ферғана, Самарқан уәлияты толығымен қатысса да, орыс большевиктер кемсітіп, «Қоқан автономиясы» деп атаған аз күндік жаңа құрылым М. Шоқай идеясының түпкі мақсаты болатын. М.Шоқай Түркістан жамиғатының келешек өз тағдырын өзі анықтайтын жеке мемлекет болуын мақсат етіп қойды. Осы мақсатта ептеп уақытша үкіметтің аз айлық билігін пайдаланып қалғысы келді. Бірақ «ұлттың өзін-өзі билеу мүмкіндігін береміз» деген бірде бір орыс демократтарына сенген жоқ. «Олар үкімет басына келген соң сөзсіз айнып» кетеді деген пікірін сөз арасында түсіндірумен болды. Сондықтан Ресейден енші алуды қызбалыққа, үстірттікке, асығыстыққа ұрынбай жан жақты ойластырылған саясат жүргізу керек еді. Ресейдің «демократ» билеушілері іш тартып алмас үшін М. Шоқай «ұлттардың өз өзін билеуін», Ресеймен шекаралық, қаржылық және сыртқы саясатта бірлігін жоққа шығармайтынын дәлелдеп береді. «Қоқан автономиясының» келешегіне М.Шоқай күмәнсіз сенді ме, күмәні болды ма, бірақ ол адам қолынан жасау мүмкін емес тарихи төтенше оқиғалардан үміттенеді. Адамды үміт жетелейді, үміт апатқа да соқтырады. Соның бәріне Мұстафа бастаған ұлтжанды азаматар басы қиып еді. М.Шоқай Түркістан халқы арасындағы қоғамдық белсенділіктің, сауатың, ұйымшылдықтың, рулық жіктелетін қандай деңгейде екенін жақсы білді. Жаңа автономияда сот жүйесін қазылар алқасы, немесе шариғат жолымен жүзеге асыруды ұсынған кезде «руластық тамыр белен алып кетеді» деп бірден қарсы болған. Мұстафа түркі тектес халықтың психологиялық дәстүрлі ерекшелігін жақсы білетін. Сондықтан жалпы мемлекеттік сот құруын ұсынды. Қоқан автономиясының 1918 жылдың қаңтарында құлауына себеп көп. Жергілікті халықтан кең көлемде қолдау таппады. Уақытша үкіметпен сенімді байланыс жоқ. Ел ішінен іріткі салатын алуан түрлі қоғамдық қозғалыс өріс алды. Ең бастысы Петербургтен бастау алып, Ташкенде өрістеген жұмысшы-солдат депутаттарының үкіметі, Қоқан автономиясын Түркістан өңірінде қауіпті аймақтың бірі деп санап, көзін жаймаққа жанталаса кірісті. Ақыры, Қоқан автономиясы қанды қырғынға ұшырады. Соның салдарынан елде басшылық қозғалыс өріс алды. М. Шоқай сол күндер жайлы тарығып жазған бір мақаласында: «...Қоқан ұлттық үкіметінің большевиктерге қарсы күресі кезінде, яғни 1918 жылғы ақпанда, осыдан бір жыл бұрын Ақмешітте 1917 жылдағы мамыр айында орыс жұмысшы солдаттары қолына өліп кетсемші деп өкінгенім бар» деп жазады. Мақала көлеміне М. Шоқайдың тарих бетіне таңбалы із болып қалған барлық қызметін түгелдеп беру мүмкін емес.1918 жылы Грузияда одан Түркияда кейін Париж бен Берлинге ұласқан қоғам қайраткерінің өмір жолы бүгінгі ұрпақ үшін өнегелі жол. М. Шоқайға комунистік қоғам идеологтарының күллі Түркістанға жасап отырған зорлық-зомбылығы, қарапайым алаңда берген ақыреті оның өмірінің қайғысы, мұңы болды. Орыс демократтарына үміт артуы да үзілді кесілді тоқтады. Тіпті, сенімді деген Сұлтанбек Қожановтан «Қоқан автономиясының» мүшелеріне Кеңес үкіметі кешірім береді деген хабар тигенде де компартия басшыларына екіжүзділік саясатын күні ілгері біліп, елге оралмады. Грузияда «Вольный Горец», «Борьба», «На рубеже», Стамбулда «Жаңа Түркістан» кейіннен «Жас Түркістан»газет-журналдары арқылы күллі өмірін азаттық үшін күреске жұмсады. Ал, 1920 жылы Варшавада Сталиндік режимге қарсы Кеңес одағының қудалауына түскен ұлт зиялылары «Прометей» ұйымын құрған болатын. Ал, Варшавадағы шығыстану институты 1929 жылы «Кеңес одағының ішкі және сыртқы саясаты туралы» ғылыми теориялық конференция ұйымдастырды. «Сталин социализмі – тонаушылықты қамтамасыз ететін саяси жүйе» деген 1937 жылы жазған мақаласында Кеңес үкіметінің өз халқына жасаған тонаушылық саясатына экономикалық тұрғыдан талдау жасайды. Осылайша М. Шоқай Кеңес үкіметінің шетелдегі басты дұшпанына айналады. Білімі – терең, ақылы асқан қазақ перзенті түрік жамиғатының бірлігі мен коммунистік қоғамның халыққа тигізер ықпалы жөнінде ондаған мақала жазды. Мақала дерегі талдау мен таразылаудан тұрды. 1936 жылы КСРО конституциясындағы логикалық қайшылықтарды дәлме-дәл түсіндірді. Белсенді, саналы, ынталы азаматары ғана коммунистік ұйымдарға біріге алады» деген конституция бабын сөзбе-сөз жүйелей келе, «Компартияға кірмеген адамдар белсенді, ынталы және саналы болып саналмайды деген сөз. Ал КСРО-да коммунист емес адамдар халықтың 98 %» деп жазады. Сондай-ақ жеке адамның тарихтағы рөлін жоққа шығаратын марксизм идеяларын, Сталиннің жеке басқа табынушылығын атап көрсетіп береді. М.Шоқайдың өмір жолы өнегеге толы болды. Бүкіл түркі әлемінің тарихи тұлғасына айналған М.Шоқай 20 ғасыр кезеңінде адамзат баласының айтулы перзенті болды. Оның бойында біз біліп үлгірмеген, тарихымен таныспаған талай рухани қазыналар жатыр. Ол Түркістан халқын орыс диктатурасынан қорғауға күш салды, бірақ озық және адал ойлы славян халқының өкілдері Я.Газовский, И.Пильсудский, В.Чайкин, В.Наливкинге деген құрметі ерекше еді. Өмірлік досы Мария Яковқызы да орыс ұлтынан болатын. М.Шоқай осынау таза табиғи қалпымен, көптің көзі жетпейтін шың басындағы шынар секілді еді. Тамырын тасқа жайған шынар жалғыз өседі, жүзін күн сүйіп, жапырағын жел тарайды. Діні қатты болады. Шыңдағы шынар секілді М.Шоқай да жиырмасыншы ғасырдан өтіп, асыл ой, азаматтық қалпымен жиырма бірінші ғасырға келді. [[File:Надгробный памятник Мустафы Шокая в мусульманском кладбище (Шехитлик) в Берлине.jpg|300px|thumb|right|Мұстафа Шоқайын қабірі Берлинде]] ==Өмірінің соңғы жылдары== [[Түркия]] арқылы алғаш Германияға, сонан соң Францияға барып орнығады. Эмиграцияда ''«Жаңа Түркістан», «Жас Түркістан»'' журналдарын шығарып, кеңестің озбыр саясаты туралы зерттеулер жазады. Қайраткер 1941 жылы 27 желтоқсанда [[Берлин]]де жұмбақ жағдайда қайтыс болады. == Шоқай мен [[Үшінші рейх]] == Кеңестікке қарсы көзқарасы бар еуропалық саяси ортада осындай танымал адам шығыста үлкен жоспарлары бар фашистердің назарын аударады. Билікке келген Адольф Гитлер Кеңес Одағының аумағы есебінен «неміс өмір сүру кеңістігін» едәуір кеңейтуді жоспарлады және антисоветтік ұлттық кадрлардың маңыздылығын түсінді. Сонау 1933 жылы Шоқай Берлинге шақырылды, кейіннен басып алынған шығыс аумақтарының империялық министрлігінің саяси бөлімінің меңгерушісі, доктор Георг Лейббрандтпен кездесті. Кейіннен, Шоқай «Reichsleiter департаментімен тығыз байланыста жүргізу пайдасына сөз сөйледі Альфред Розенберг». Соғыстың алдында да Орта Азия эмиграциясының барлық өкілдері Шоқайға оң көзқараспен қараған жоқ. Осылайша, Николай Хан Ёмудский ( Түркістан легионын құруға қатысушы ) Шоқайды „Түркістанның жалғыз өкілі“ ретінде көрсетіп, «Германияның жауы» деп атады. 1939 жылға қарай фашистер миллиондаған болашақ кеңестік әскери тұтқындарды ұстау үшін бірнеше концлагерь дайындады. Шабуыл күні 22 маусымда 1941, жылы Фашистер Парижде көптеген көрнекті орыс эмигранттар тұтқындалып оларды түрмеге Компьен. Шоқай да сол жерде болды. Үш аптадан кейін оны Берлинге апарып, бір жарым ай өңдеп, Түркістан легионын басқаруды ұсынды, ол концлагерьлерде отырған тұтқындалған кеңес түріктерінен алынуы жоспарланған болатын. Немістер Шоқайдың билігіне сенді. Легион Кеңес әскерлеріне қарсы Шығыс майдандағы шайқастарда неміс бөлімшелерін ішінара алмастыруы керек еді. Шоқай оны осы лагерьлердегі отандастарының ұстау жағдайымен таныстыруды талап етті және тікенек сымның артындағы азиялықтардың адамгершілікке жатпайтын жағдайына таң қалды. 1941 жылдың күзінде Сувалки, Вустрау және Честочованың концлагерьлеріне барғаннан кейін Мұстафа: «Сталин мен Гитлер - зұлым адамдар» деп жазды. Жерлестерінің тағдырын қалай да жеңілдету және олардың өмірін құтқару үшін Шоқай неміс билігіне ымыраға келуді ұсынды.Ол өз шарттарын қойды: # Германияның оқу орындарында болашақ Түркістан мемлекетіне кадрлар дайындау; # Тұтқындағы отандастарының арасынан әскери құрылымдар құру, олар Түркістан шекарасына жақындағанда ғана қолданылуы тиіс. Осылайша ол нацизммен ықтимал ынтымақтастықтан Түркістанға аз да болса пайда алуға тырысты, бірақ бас тартты, өйткені Гитлер Түркістан легионына тек «зеңбірек жемі» ретінде қызығушылық танытты. Содан кейін ол Үшінші Рейх Сыртқы істер министрлігіне хат жазды Группенфюрер С.С. Йоахим фон Риббентроп, бұл жолдар қайда: <blockquote>«... Гете, Фейербах, Бах, Бетховен, Шопенгауэр сияқты данышпандарды тәрбиелеген ұлт өкілдерінің әскери тұтқындарға қалай қарайтынын көріп ... Түркістан легионын басқарып, одан әрі бас тарту туралы ұсынысты қабылдай алмаймын. ынтымақтастық. Мен шешімімнің барлық салдары туралы білемін.» </blockquote> Салдары тез келді. Шокайды қолдануға болмайтынын түсінген неміс басшылығы оны алып тастауды шешеді. 1941 жылы 22 желтоқсанда Гитлер Түркістан мен басқа ұлттық легиондарды құру туралы декретке қол қойды. Сондықтан Шоқайдың оларды жасауға еш қатысы жоқ. Ол сол кезде Берлиннің «Виктория» ауруханасында болған. 1941 жылы 27 желтоқсанда ол жоқ болды. Ресми есепте оның «іш сүзегінің дамуынан қан уланудан қайтыс болғаны» айтылады, ол концлагерьлерге барғанда жұқтыруы мүмкін еді. Бірақ улану кезінде де дәл осындай белгілер болуы мүмкін. Бұған қоса, Мария Горина-Шокай өз естеліктерінде Мұстафаның Түркістанда сүзекпен ауырғанын айтқан .және оның иммунитеті болуы керек еді. Шоқай 1942 жылы наурызда құрылған Түркістан легионын басқарған және Горинаның айтуы бойынша сәнді өмір салтын ұстанған өз серігі өзбек Вели Каюмды уландырды деп күдіктенді . Мұстафа Шоқай Берлиндегі түрік мұсылман (Осман) зиратында жерленген. М.Шоқайдың әйелі Мария Яковлевнаның өсиетімен қайтыс болған күннің астындағы құлпытаста үш латын әрпі мен төрт сан бар: JOH.15.13. Олар Джон Инжилінің он бесінші тарауының он үшінші тармағын көрсетеді, онда: <blockquote>«Достар үшін жанын берген адамнан артық махаббат жоқ.»</blockquote> ==Афоризмдері== * Ұлтқа пайдалы адам келсе, бәрiнен бұрын орыс өкiметiнiң атамекенiмiздегi жер саясатын мұқият зерттеп үйренуге тырысыңыз. Сiзге не iстеу керектiгiн осы саясаттың өзi-ақ көрсетiп бередi. * Бiз, әрине, өзiмiздiң атамекенiмiз Түркiстанды кеңестiк Ресейден де, басқа Ресейден де бiржола бөлiп алуды мақсат етемiз. Бұл – бiздiң ұлттық мұратымыз, ұлттық арман-мүддемiз. Бiз тек осы идея үшiн қызмет етемiз. Атамекенiмiздiң iшiндегi және сыртындағы барлық ұлттық күштерiмiздi осы идея төңiрегiнде топтастыруға барынша тырысамыз. * Ұлттық рухсыз ұлт тәуелсiздiгi болуы мүмкiн бе? Тарих ондайды көрген жоқ та, бiлмейдi де. Ұлт азаттығы – ұлттық рухтың нәтижесi. Ал ұлттық рухтың өзi ұлт азаттығы мен тәуелсiздiгi аясында өсiп-дамиды, жемiс бередi. * Ұлттық рухтың негiзi – ұлттық тiл. * Бiз құл болып тұра алмаймыз. Бiз ұлт азаттығымызды аламыз. * Әрбiр өсетiн адам басынан өткенiн балалық шағын еске алса да, сол балалыққа қайтқысы келмейдi. * Бәрiнен бұрын өз қатарымызды, түркiстандық бiрлiгiмiздi күшейтейiк. Түркiстанның жұдырықтай жұмылған ұлттық бiрлiгiн Ресейден айрылу үшiн күресiп жатқан басқа халықтардың ұлттық майдандармен тығыз үйлестiре отырып, орыс империализмiне қарсы қуатты күш ұйымдастырып, бiрге қимылдайық. Орыс империализмiне қарсы күрес майдандағылардың ұлтын, дiнiн, нәсiлiн, партиясын тергеп-тектемейiк, алаламайық. Тек осындай жол ғана бiздi ұлттық азаттыққа жеткiзе алады… Бұдан басқа жолдардың барлығы алдамшы, тұйық… Өзiнiң iшкi бiрлiгiн нығайта алған халықтар ғана тәуелсiздiгiне қол жеткiзе алады. Және оны қорғап қала алады. * Ағалар, қыпшақ деген ұлт болмайды, қазақ деген ұлт бар. Егер әрқайсымыз бөлiнiп, қыпшақтың көсемi, арғынның көсемi, үйсiннiң көсемi болып жатсақ, бiздiң халық азады. * Төлқұжат деген нәрсе «ұлт» бермейдi, оның «ұлтын» өзгерте алмайды. Төлқұжат деген нәрсе сол төлқұжат иесiнiң оны берушi үкiметке тәуелдi екенiн ғана куәландырады. * Ылғи да Отаныма қайту ойында жүремiн және соған жету үшiн тырысамын. Демек, атамекенiмдi құтқару үшiн күресемiн. * Кеңестiк ұлт саясаты бiздi «балғасымен» жаншып, «орағымен» орып тастады. * Сiздер, немiстер өздерiңiздi «Еуропадағы ең мәдениеттi халықпыз» деп санайсыздар. Егер сiздердiң мәдениеттерiңiз менiң көрiп жүргендерiм болса, онда мен сiздерге тұтқындардың шеккен азабын көрулерiңiздi тiлеймiн. Сiздер XX ғасырда өмiр сүре отырып, ХIII ғасырда Шыңғыс ханның жасаған зұлымдығынан асып түстiңiздер. Мәдениеттi халық екендiктерiңiздi айтуға хақыларыңыз жоқ. Егер, сiздер, осыған байланысты маған «ату» не «асу» жазасын берсеңiздер, қарсылығым жоқ. Мұндай мәдени қоғамда өмiр сүргеннен гөрi өлгенiм артық. * Бiз, Түркiстан тәуелсiздiгiн жақтаушылар, елiмiздiң еркi үшiн және жұртымыз Түркiстанның бодандықтан құтылуы үшiн күресемiз. Түркiстандықтарда бұдан басқа жол болмаған. Қазiр де жоқ және бұдан соң да болмайды… Бiздiң мұратымыз Түркiстанда түрi жағынан да, мазмұны жағынан да ұлттық болатын мемлекеттiк құрылымға қол жеткiзу болмақ. Сонда ғана халқымыз өз жерiнiң нағыз қожасы бола алады. * Қазақпын деп мақтануды ар көретiн, қазақтың тiлiнде сөйлеудi масқаралық көретiн салт қайдан шығып отыр? Балалардың көбi не қазақ, не орыс болып тәрбиеленбей, шөре-шөре бiрдеме болып өсiп жатқанын неге көрмейсiңдер? * Өзiнiң iшкi бiрлiгiн нығайта алған халықтар ғана тәуелсiздiгiне қол жеткiзе алады және оны қорғап қала алады. * … ұлттық еркiндiк пен азаттыққа талпыну табиғаттың болмай қоймайтын заңы тәрiздi нәрсе. * Бiз жеке тұлғалардан жоғары тұрған ұлттық мұраттарға сүйенемiз. * Жалпы адамгершiлiк және философиялық тұрғыдан алғанда жақсы халық, жаман халық деген ұғым жоқ, болмайды да. * Тарих рақымсыз. Ол – ғұламаны да, бiлгiрдi де, өнер иесiн де, хандар мен патшаларды да аямайды. Ол өз заңына қарсы келгендердiң бәрiн езiп-жаншып жүре бередi. Тарих заңдары керi қайтуды бiлмейдi және оны жаратпайды. * Атамекендi сүю – оның тұтас мүддесiне қызмет ету, осы жолда әрқашан қызмет етуге, керек болса жанпида қылуға дайын тұру болып табылады. * …ұлттық мүдде жеке топтар мүддесiнiң жиынтығынан тұрмайды. * Бiздiң шын жүректен және асыға күтерiмiз бiр ғана нәрсе, ол атамекенiмiздiң орыс пролетариаты диктатурасынан құтылуы. Бiз барлық жерлестерiмiздi осы ұлттық мұратымыз жолында бiр жан, бiр тән болып жұмылуға шақырамыз. * Тәуелдiлiгiн жалпы ұлт мүддесi тұрғысына сәйкес, ұлттың жалпы жағдайына үйлесетiн түзiм жолында құрбан ете бiлген адамдар ғана нағыз ұлттық патриот және ұлтқа пайдалы қызметшi бола алады. * Мақтаға қарсы күресте бидаймен қаруланыңыз. Шет ел үстемдiгiнен құтылудың алғашқы қадамы шет елге астық тәуелдiлiгiнен құтылу болмақ. * Атамекенiмiздiң ұлттық құқығы жолында жүргiзiп жатқан күресiмiз, тiптi, кейде «демократияның шекарасын» аттап кеткен күннiң өзiнде ешкiм бiздi шовинизммен айыптауға қақысы жоқ<ref>.Байбот Кошым-Ноғай Серiкбай-ұлы. "Мұстафа Шоқай. Түркістаннын қилы тағдыры". Алматы, "Жалын", 1992.</ref><ref>"Мұстафа Шоқай. Мария Шоқай. Естеліктер" (құрастырған Ә. Такенов, М. Койгельдиев), Ыстамбұл, 1997.</ref><ref>"Мұстафа Шоқай. Тандамалы" (аударып құрастырған Айтан Нүсіпхан), 1-2 том, Алматы, "Кайнар", 1998-1999.</ref> Д<ref>архан Кыдырәлі. "Мұстафа Шоқай: өмірі, танымы, күресі", Анкара, 2001 (түрік тілінде).</ref><ref>Әбдіуақап Қара. "Мұстафа Шоқай", Алматы, "Арыс", 2004.</ref><ref>Әким Тарази. "Мұстафа Шоқай". Алматы, "Жазушы", 2008.</ref><ref>Кошым Есмағамбетов. "Әлем таныған тұлға". Алматы, "Дайк-пресс", 2008.</ref><ref>«Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7</ref><ref>Қазақстанның қазіргі заман тарихы: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған окулық. 2-басылымы, өңделген. Жалпы редакциясын басқарған тарих ғылымының докторы, профессор Б. Ғ. Аяған. Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-933-9</ref> == Сілтемелер == * [http://abai.kz/content/ebdiuakap-kara-mystafa-shokaidy-karalaushylarga-zhauap-zhalgasy-0 Әбдіуақап Қара. Мұстафа Шоқайды қаралаушыларға жауап (жалғасы)] * [http://abai.kz/content/ebdiuakap-kara-mystafa-shokaidy-karalaushylarga-zhauap-basy Әбдіуақап Қара. Мұстафа Шоқайды қаралаушыларға жауап (басы)] == Дереккөздер == <references/> [[Санат:Қызылорда облысында туғандар]] [[Санат:Қазақстан қоғам қайраткерлері]] [[Санат:Берлинде қайтыс болғандар]] [[Санат:1941 жылы қайтыс болғандар]] [[Санат:1890 жылы туғандар]] [[Санат:Қазақстан министрлері]] [[Санат:Алаш Орда қайраткерлері]] 8lzn18oumijdnv7gda28zh4we5f7nc3 3059089 3058980 2022-08-09T21:34:50Z Qwerty2022suchki 122367 wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қайраткер |Есімі = Мұстафа Шоқай |Шынайы есімі = |Сурет = Mustafa Shokay in youth (cropped).jpg |Сурет ені = 230 px |Сурет атауы = |Титулы = [[Түркістан автономиясы]]ның [[премьер-министр]]і |Ту = Flag of the Turkestan (Kokand) Autonomy.svg |Басқара бастады = 12 желтоқсан 1917 жыл |Басқаруын аяқтады = 19 ақпан 1918 жыл |Ізашары = [[Мұхамеджан Тынышпаев]] |Туған кездегі есімі = |Туған күні = 1890 |Туған жері = [[Сырдария губерниясы]], [[Наршоқы]] |Мансабы = [[публицист]], [[қоғам]] және [[мемлекет қайраткер]] |Азаматтығы = [[Түркістан автономиясы]] |Ұлты = [[Қазақ]] |Діні = [[Ислам]] ([[сүннет]]) |Қайтыс болған күні = 27 желтоқсан, 1941 (51 жас) |Қайтыс болған жері = [[Берлин]] |Әкесі = |Анасы = |Жұбайы = [[Мария Шоқай]] |Балалары = |Марапаттары = |Сайты = |Басқалары = |Commons = }} [[Сурет:Мұстафа Шоқай.jpeg|523 × 663px|нобай|оңға|Мұстафа Шоқай жұбайымен]] '''Мұстафа Шоқай''' (''[[25 желтоқсан]], [[1890 жыл]], [[Сырдария губерниясы]], [[Ақмешіт уезі]], [[Наршоқы]] — [[27 желтоқсан]], [[1941 жыл]], [[Берлин]]'') - сатқын, фашист, алашорданың қаншығы. ==Өмірбаяны== [[Қыпшақ]] тайпасы [[Торы (ру)|Торы]] руы Бошай тармағынан шыққан.<ref>https://articlekz.com/kk/article/15529</ref> Тұлғалар. Алаш арыстары. Мұндай жандар туралы Елбасы Н.Назарбаев: “Ұлы тұлғаларын білмейінше, бірде-бір дәуірді дұрыстап тану мүмкін емес. Адам тарихының айнасынан біз тарих көшінің жүрісін ғана аңдап қоймаймыз, оның рухын, тынысын сезінеміз. Сондықтан халқы мен елінің алдындағы өздерінің перзенттік парызын айқын да анық түсінген, қандай да қиын-қыстау жағдайда оны адал орындаудан жалтармаған адамдар қай дәуірде өмір сүрсе де, дәйім жұртының азаматы болып қала бермек. Тарихтың қай кезеңінде болсын, олар өз ұлтының бетке ұстар мақтанышы болып келген”, дейді. Сондай тұлғалардың бірі – Мұстафа Шоқай. Ол – Алаш қозғалысының төл перзенті, Алаш идеялары мен мұраттары аясында қанаттанған, қазақ, өзбек және басқа да түркі халықтарының ұлттық бостандығы үшін күресінің стратегиясы мен тактикасын айқындаған қайраткер. 1910 жылы Санкт-Петербург университетіне оқуға түскен күнінен бастап М.Шоқай дүниетанымының қалыптасуы, бір жағынан, түркішілдік-мұсылмандық қозғалыстың (С.Жантөрин), екінші жағынан “батысшылдар” демократиялық-либералдық қозғалысының, Ә.Бөкейханов ықпалымен өтеді. 1914 жылдың көктемінде Мұстафа Петербургте оқып жүрген түркі жастарының патша өкіметінің ислам діні жөніндегі саясатына байланысты баспасөз бетінде жарияланған үндеуіне қатысады. Оған сол кезде империя астанасындағы 31 өзбек, татар, башқұрт, қазақ студенттері қол қояды. Мұның өзі Мұстафаның саяси қозғалысқа біржолата тартылуының, ұлттық мүдде жолындағы күрескерлер қатарынан берік орын алғандығын көрсетеді. Түркі халықтары тарапынан сөйлейтін бүркеншік діни құрылымдар мен басылымдарды ұйымдастыру арқылы патша өкі­метінің ұлт-азаттық қозғалысын іштен бүлдіруге бағытталған арандатушылық саясатының қауіптілігін жете түсінуі, ол жөнінде өз пікірін ашық білдіруі, М.Шоқайдың саяси ұйымының қалыптасып, шыңдала түскендігінің куәсі еді. ===Балалық шағы=== Ауыл молдасынан хат танығаннан кейін 1902 жылы Ташкенттегі ерлер гимназиясына оқуға қабылданады. 1912 жылы [[Санкт-Петербург]] Императорлық университетінің заң факультетін бітірген. Ағылшын, француз, түрік, өзбек, орыс тілдерін білген. Студенттік жылдары [[империя]] астанасындағы демократиялық қозғалыстарға қатысады. ===Мемлекеттік Думада жұмыс істеуі=== Ақпан төңкерісіне дейін Алаш көшбасшысы Ә.Бөкейханмен бірге Ресей Мемлекеттік Думасының мұсылман фракциясында хатшы қызметін атқарады. 1916 жылғы дүрбелең кезінде [[Түркістан]] және жалпы қазақ жеріндегі бассыздықтарды әшкерелеп, [[Мемлекеттік Дума]]ға арнайы құжатты мәліметтер ұсынады. Сөйтіп, осыған байланысты [[комиссия]] құруға себепші болады. 1917 жылы төңкерістер тұсында мықты [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] мемлекетін құру идеясын ұстанады. Ташкентте «Бірлік туы» газетін ашады. Орынбордағы [[Алаш]] қайраткерлерімен тығыз байланыс ұстайды. [[Алаш партиясы]] құрылатын бірінші жалпықазақ сиезінің де, [[Алаш автономиясы]] жарияланатын екінші жалпықазақ сиезінің де ұйымдастыру және өткізу жұмысына белсене қатысады. Алғашқы сиезде «Шора-и-ислам» жұмысына қатысатын 8 қазақ өкілінің бірі болып сайланады. Екінші сиезде Алашорда үкіметі - Ұлт кеңесіне [[Сырдария]] атынан кіреді. 1917 жылы Жаңа Марғұланда өткен өлкелік мұсылмандар кеңесінде қайраткер Бүкілтүркістандық мұсылмандардың құрылтайын [[Қоқан (қала)|Қоқан]] қаласына шақыру туралы бастама көтереді. Қарашада Қоқанда [[Түркістан автономиясы]]н жариялау шарасына бастан-аяқ қатысады. ==Мұсылмандарының IV төтенше құрылтайына қатысуы== Түркістан аймағы үшін осы ерекше жиын - 1917 жылы 26 қараша күні Қоқанға шақырылған өлке мұсылмандарының IV төтенше құрылтайы еді. Аталған [[құрылтай]] 26-27 қараша аралығында өтті (жаңаша ресейлік жыл санау бойынша 9-10 желтоқсан). Бұған [[Сырдария]], Закаспий, [[Самарқан]], [[Ферғана]], [[Жетісу]] облыстарынан 200-ден аса [[делегат]] қатысты. Олардың ұлттық құрамы да айрықша: қазақ, өзбек, түркімен, қырғыз, әзірбайжан, тәжік, орыс, украин, поляк, еврей т.б. Бұл оның халық деген ұғымды Түркістанның тарихи тағдырымен байланыста қарағанын көрсетеді. Осы жиын делегаттары 27 қараша күні'' «Түркістан территориялық автономиясын»'' жақтап, дауыс берді. Өз атымен айтсақ - [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] мұхтарияты. Аталған IV құрылтай [[Түркістан автономиясы|Түркістан автономиясының]] немесе [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] мұхтариятының «Халық кеңесін» (мұны бүгінгі парламентпен салыстыруға болады) сайлады. Оған 36 түркістандық (Түркістанның жергілікті халқынан шыққандар) және 18 өзге ұлт өкілдері енді. Халық кеңесінің төрағалығына - Серәлі Лапин, кеңес басшылығы құрамына - Мұстафа Шоқай, [[Убайдулла Хожаев]], [[Махмұтқожа Бехбуди]] сайланады. ==Түркістан үкіметінің мүшелері== [[File:Flag of the Turkestan (Kokand) Autonomy.svg|right|200 px|thumb|Түркістан автономиясының туы]] Түркістан автономиясының Халық кеңесі үкімет жасақтауды қолға алды. Мұны олар «[[уақытша үкімет]]» деп белгіледі. Сонымен [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] үкіметінің мүшелері мына тұлғалар: [[Мұхаметжан Тынышбайұлы]] - Үкімет төрағасы және ішкі істер министрі; Мұстафа Шоқай - Ұлттық кеңес төрағасы және сыртқы істер министрі; [[Шахислам Шахиахметов]] Үкімет төрағасының орынбасары және қаржы министрі; [[Әбдірахман Оразайұлы]] - кейінгі ішкі істер министрі; [[Убайдулла Ходжаев|Үбайдулла Хожаев]] - әскери істер министрі; [[Насырхан төре]] - халық ағарту министрі; Мірәділ Мырзахметов - әлеуметтік істер министрі; [[Хидаятбек Юрғули Ағаев]] - ауылшаруашылығы министрі; [[Әбитжан Махмұт]] - азық-түлік министрі; Саломон Гердфельд - азшылық ұлт өкілдерінің министрі. Осы кезде М.Шоқай бастаған зиялылар азшылық ұлт өкілдері көшбасшыларына ғасырлар бойы азаптанған [[Түркістан автономиясы|Түркістан]] тағдырына және шөре-шөре болып қалған өз тағдырына ақыл көзімен қарауды сұрады. Осыған байланысты кейін бір еңбегінде Мұстафа 1917 жылы Петерборда болған бір пікірталасты есіне алыпты. Мәселе мынада екен, Уақытша үкімет Түркістанға жұмыс күшін апару жайын қарайды. Сонда түркістандықтар жағдайды ушықтырмау үшін алдағы 25 жылда өлкеге жұмысшыларды әкелуді сұраған. М.Шоқай ондай күш қажет болса, ''«орыстардың орнына татар мен башқұртты жіберу»'' мәселесін күн тәртібіне қояды... Ал енді М.Шоқай түркістандықтардан тек жақсылық көрді деу де ақылға сыйымсыз. «Бірлік туы» газетіне 1918 жылы 18 наурызда жарияланған «тау арасынан» жасырын жолданған әйгілі хатында оны Гаухана, Маймүбәрак, Құмбаста сарттары қалай өлтіре жаздағаны жазылған. [[Түркістан автономиясы]]н қырған большевиктік қара күш пен жергілікті бағдарсыз оспадар күштің айырмасы шамалы еді. ==Түркістан автономиясының үкімет басшысына сайлануы == 1918 жылы қаңтарда Түркістан автономиясының алғашқы үкімет басшысы М.Тынышбаев өз еркімен жұмыстан босағанда, М.Шоқай осы қызметке сайланады. Большевиктер бұл автономияны ақпанда қанды қырғынмен таратты. 1918 жылы қыркүйекте қайраткер Самарада бас қосқан Ресейдің азаттық жолындағы күрескерлерінің Құрушы мәжілісіне (Комуч) қатысады. 1919 жылы ақпанда [[Түркістан мемлекеті]] бағдарын одан әрі қозғау үшін Бұхар әмірлігі мен Закаспийдегі ағылшын корпусы басшылығымен келіссөзге Ашхабатқа келеді. Сол жылы [[Баку]] мен Тифлисте сәл аялдап, (гүржі жерінде'' «Яни дүния», «Шафак»'' атты газеттер шығарысып, ''«Вольный горец»'' басылымына атсалысады) Ыстамбұлга аттанады. ==Ел тәуелсіздігі жолындағы күрескен алаш азаматы - М.Шоқай== Әлемге аты мәлім қоғам қайраткері, саясаткер, ақиқат жолына бас тіккен, азаттық үшін тағдырдың азабы мен мазағын қатыспай көтерген, әділеттен басқа досы жоқ, адалдықтан басқа жолы жоқ Мұстафа Шоқайдың біртұтас Түркістан мемлекетін құрудағы қызметі, қайғысы, қасіреті, мақсат – мүддесі кешегі кеңес үкіметі кезінде құлып астындағы құпия болды. Күллі түрік миллетінің туыстық бірлігін сақтап, Түркістан автономиясын құру тұрғысындағы М.Шоқайдың жанкешті қызметін кеңес идеологтары жаулық әрекет сипатында көрсетті [1]. Мұстафаның інісі Нұртаза мен туысы Мырзеке Қалымбетұлы «халық жауымен» хандық қатысы болғаны үшін атылды [2]. Қалғандары қуғын-сүргінге түсті. Ал мемлекеттік тапсырыс бойынша отставкаға ҰҚК қызметкері Ж.Шәкібаев «Үлкен Түркістанның күйреуі» атты кітап жазып, М.Шоқайдың қоғам алдындағы жұмысын жоққа шығаруға тырысты. Ал Мұстафаның кінәсы - өз ұлтына деген шексіз сүйіспеншілігі еді. Айыбы – атамекенге, ана сүтіне адалдығы. М.Шоқай өле-өлгенше осы бағытынан айныған жоқ. Уақыттан асқан кемеңгер бар ма, қазақ зиялылары жан алып, жан беріскен ел егемендігі тарихи мерзімі жеткен күні өз аяғымен келді. М. Шоқайдың бүкіл өмірінің мәні мен мағынасы, арманы осы егемендік, өлмес рух елімен қайта табысты. Заман озады, өмірден тозбайтын ештене жоқ. Зат та, жер мен көк те, адамның аты да ескіреді. Бірақ, қараңғылық қойнауында жанған шамшырақтай Мұстафа есімі жыл өткен сайын жарқырай түсуде. Мұстафаның 1886 жылы 7 қаңтарда Сыр бойында Сұлутөбе секілді ауылда, кірпіштен салған қазақы үйде дүниеге келіп, саясаттың биік тұғырына көтерілуі көбіміз үшін таңғаларлық жағдай. Бала күнінен киіз қазақтың тәрбиесін алады [2]. Осылайша он төртке толар-толмас жасөспірім бейшараның көзіндегі жасты сүртіп, әділеттің ауылын нұсқауға жарап қалады. Ел ішіндегі әлеуметтік теңсіздіктерді танып біле бастайды. Түркістан халқының қамында бір қасиет пен кесапатты өмірге тоқиды. Өмірден осы кезде алған екінші сабағы – орыс өктемдігі. Ташкенттегі орыс ұлты мен жергілікті халық арасындағы әлеуметтік теңсіздікті, келіспеушілікті көзімен көрді. Ұлтжандылық сезімін оянуына алдымен орыс шовинизмі ықпал етті. Алғашында орыс алпауыттары мен патшаның Ресейдің отаршылық саясатына саналы түрде қарсы шыққан, интеллект түрінде қорғанды. Ауыл қазағының арыз-шағымын жазып, дауына араласу гимназиядағы сабағына көп кедергісін келтірді. Ауыл баласы әлеуметтік мәселемен генерал Самсонов алдына бірнеше мәрте барды. Ол барған сайын орыс озбырлығын Самсоновтың көзіне шығып көрсеткісі келеді. Алайда Самсоновтың жан дүниесі адалдық ауылынан алыс жатыр еді [1]. Ғалым Ә.Тәкенов пен М.Қойгелдиев жазғандай «Генерал іске тыңғылықты, орысша сауатты қазақ жігітін өз кеңесіне тілмаш етіп алмақшы болады». Бұл мәселенің бір қыры. Екіншісі – тіпті тереңде. Орыс өкілдері отарлау мен саясат ісінде өте тәжірибелі, жергілікті халық өкілдерінен шыққан талантты ноқталаудың сырт көз аңдамайтын нәзік жолдарын біледі. Тілмаштық Мұстафаға қимастық берген қызмет емес, дарынды жастың келешегін кесу еді. Себебі, ел арасындағы тілмаштар қоғамдық теңсіздікке араша түспей, ақша-пара жолымен азғындап, адамдық қасиеттерінен айырылып жатқанын сол кезде өмірдің өзі көрсетті. Сондықтан, Самсонов бұрқылдып шыққан қайнардың көзін көміп тастағысы келді. Өзара қырқысып жатқан орыс чиновниктері осы мәселеде бірауызды болатын. Генерал Самсонов сезімтал кісі екен, ол Мұстафаның келешегінен орыс отаршылдарына келер бір залалды сезді. Мұстафа Шоқайұлы Петербургке барып, оқуын жалғастырғысы келетінін айтып, - Заң факультетін қалаймын, - дегенде ішін тартып қалды. Петербургтегі заң университеті қазақтың баласы түгілі, орыстың қолына түспейтін оқу. Орыс отаршылары сауатысыз халыққа әділетті көрінуге ынталы, саналы, талантты қазақтың адамына аша таяқ қояды. «Тілмаш боласың ба?» - деп қамқорсыған Самсонов ақыры айтқаны болмағасын М.Шоқайға гимназиядан тиесілі алтын медалды, Зопрометов есімді орыс балаға бергізіп, бұған күміс медаль бермекші болады. Әділет жеңеді, адал азаматтар қолдауымен алтын медальін алған М.Шоқай орыс генералы қойған тосқауылмен өзі бетпе-бет кездеседі. Демек, Ташкенттің тұтқасын ұстап отырған генерал Самсоновтың Түркістан халықтарына деген пиғылы таза емес. Ал генерал орыс патшалығының өкілі. Бұдан Түркістанға Ресей жүргізіп отырған саясаттың күнгейі мен көлеңкесін бірдей аңғаруға болатын еді. М.Шоқайдың Петербург университетінің заң факультетіне түсуі сол кез үшін үлкен дәреже. Бұған Орынбор генералы – губернаторы Перовскийдің ұсыныс хаты көмек болады. Бәрі бір реакцияшыл көзқарастағы губернатор ішікі саясаттағы ерекшеліктерді есепке алды. Әділет үшін айту керек орыс мемлекетінің билеуші топтары Түркістан тұрғысындағы отарлық саясат жүргізсе де, Петербургтың ғылым төңірегіндегі зиялы қауымы таланттарды бағалай білді. М.Шоқай университетті 1917 жылы ақпан төңкерісіне бұрын бітірді. Зеректілігі арқылы универсиет қабырғасынан 7 тілді меңгеріп шықты. Оның ішінде қазақ, орыс, түрік, ағылшын, француз, неміс және поляк тілдері бар еді. Мұндай жетістік М.Шоқайдың мәдени көкжиегін кеңейте түскені мәлім. Ал, өмір тәжірибесінен, ұлтаралық саясаттың аса салмағын 1914 жылы думада Мұсылман фракциясына хатшы бола жүріп үйренді. Фракция Дума депутаты Әлихан Бөкейханның ұсынысымен келіп, А.Байтұрсынұлы, Ш.Кәрі секілді қазақ зиялыларымен жақын танысады. Мұндағы қызметі де өз жерлестерін отаршылардың зорлық-зомбылығынан қорғау болады. Жазықсызды жаладан сақтау, әлсізді қорғау Мұстафаның мақсатына айналады. Ресей патшалығының көзге көрініп тұрған бір зорлығы – қоныс аударған орыстарға көшпелі қазақтың жайылымы мен қыстауларын күшпен тартып алып бергені. Мұстафа мәселені сенатқа дейін апаратын. «Бастықтың пиғылы түзу болмаса, заңнан қайран жоқ» деп Бисмарк айтқандай, орыс мемлекетінің отарлау саясатына қарсы тұратын күш жоқ еді. Халық орыс патшасынан осы кезде күдер үзеді. кейін Марияға жазған хатында бала кезін еске алып: «Теміржол біздің ауылдан біраз қашық болатын. Жол басы телеграф бағаналары менжарысатынбыз. Үлкендер бізге осы сымдар арқылы орыс патшасы Николай тұратын қаламен сөйлесуге болатынын әңгіме қылып айтатын. Бар қолымыздан келетіні – бағаналарды қамшыларымызбен осып-осып жіберіп, патшаны сөгу ғана еді», - деп бала кездегі түйсігінің кейіннен расқа шыққанына таңданады. 1917 жылы университет бітіріп, кейбір тарихшылар «Ақпан төңкерісін қуаттап, ол еліне бостандық алып келеді деп түсінді. Эсерлер партиясына мүше болды» - деп жазғандай, Мұстафа Шоқай ұлттық саяси өмірдің тоқсан тарау айрығында тұр еді. Эсерлер партиясына мүше болғаны, болмағаны мұрағаттық деректер арқылы әлі ашылады. Бірақ патшалық Ресейдің аз санды ұлттарға қатысты саясатына М.Шоқай үзілді кесілді қарсы болды. Тарихшы-ғалымдар М. Қойгелдиев пен А. Нүсіпханның «М.Шоқай және Түркістан» мақаласында: «1916 жылы Түркістандағы ұлт азаттық қозғалысты аяусыз басып жаншыған кезде демократиялық топтар үкіметке қарсы оппозиция құрып талқылады. Осы мәселе бойынша ресми баяндама дайындау үшін Түркістанға арнайы сапармен келген депутат эсер А.Ф. Керенский және фракция жетекшісі К.М.Тевкеловпен бірге мұсылман фракциясының хатшысы М.Шоқай да болады» - деп жазады. Бұл М.Шоқайдың өз ұлтына араша түсудің бірден-бір жолы – түрлі партия, уақытша үкімет және эсер жұмысшы солдат кеңесімен түсінісу керек болады.Осының бәрі Орта Азияда өз тағдырын өзі шешетін Түркістан автономиясын құру мақсатында жасалған еді. Құрылтайшылары Түркістан автономиясы деп, оған Сырдария, Ферғана, Самарқан уәлияты толығымен қатысса да, орыс большевиктер кемсітіп, «Қоқан автономиясы» деп атаған аз күндік жаңа құрылым М. Шоқай идеясының түпкі мақсаты болатын. М.Шоқай Түркістан жамиғатының келешек өз тағдырын өзі анықтайтын жеке мемлекет болуын мақсат етіп қойды. Осы мақсатта ептеп уақытша үкіметтің аз айлық билігін пайдаланып қалғысы келді. Бірақ «ұлттың өзін-өзі билеу мүмкіндігін береміз» деген бірде бір орыс демократтарына сенген жоқ. «Олар үкімет басына келген соң сөзсіз айнып» кетеді деген пікірін сөз арасында түсіндірумен болды. Сондықтан Ресейден енші алуды қызбалыққа, үстірттікке, асығыстыққа ұрынбай жан жақты ойластырылған саясат жүргізу керек еді. Ресейдің «демократ» билеушілері іш тартып алмас үшін М. Шоқай «ұлттардың өз өзін билеуін», Ресеймен шекаралық, қаржылық және сыртқы саясатта бірлігін жоққа шығармайтынын дәлелдеп береді. «Қоқан автономиясының» келешегіне М.Шоқай күмәнсіз сенді ме, күмәні болды ма, бірақ ол адам қолынан жасау мүмкін емес тарихи төтенше оқиғалардан үміттенеді. Адамды үміт жетелейді, үміт апатқа да соқтырады. Соның бәріне Мұстафа бастаған ұлтжанды азаматар басы қиып еді. М.Шоқай Түркістан халқы арасындағы қоғамдық белсенділіктің, сауатың, ұйымшылдықтың, рулық жіктелетін қандай деңгейде екенін жақсы білді. Жаңа автономияда сот жүйесін қазылар алқасы, немесе шариғат жолымен жүзеге асыруды ұсынған кезде «руластық тамыр белен алып кетеді» деп бірден қарсы болған. Мұстафа түркі тектес халықтың психологиялық дәстүрлі ерекшелігін жақсы білетін. Сондықтан жалпы мемлекеттік сот құруын ұсынды. Қоқан автономиясының 1918 жылдың қаңтарында құлауына себеп көп. Жергілікті халықтан кең көлемде қолдау таппады. Уақытша үкіметпен сенімді байланыс жоқ. Ел ішінен іріткі салатын алуан түрлі қоғамдық қозғалыс өріс алды. Ең бастысы Петербургтен бастау алып, Ташкенде өрістеген жұмысшы-солдат депутаттарының үкіметі, Қоқан автономиясын Түркістан өңірінде қауіпті аймақтың бірі деп санап, көзін жаймаққа жанталаса кірісті. Ақыры, Қоқан автономиясы қанды қырғынға ұшырады. Соның салдарынан елде басшылық қозғалыс өріс алды. М. Шоқай сол күндер жайлы тарығып жазған бір мақаласында: «...Қоқан ұлттық үкіметінің большевиктерге қарсы күресі кезінде, яғни 1918 жылғы ақпанда, осыдан бір жыл бұрын Ақмешітте 1917 жылдағы мамыр айында орыс жұмысшы солдаттары қолына өліп кетсемші деп өкінгенім бар» деп жазады. Мақала көлеміне М. Шоқайдың тарих бетіне таңбалы із болып қалған барлық қызметін түгелдеп беру мүмкін емес.1918 жылы Грузияда одан Түркияда кейін Париж бен Берлинге ұласқан қоғам қайраткерінің өмір жолы бүгінгі ұрпақ үшін өнегелі жол. М. Шоқайға комунистік қоғам идеологтарының күллі Түркістанға жасап отырған зорлық-зомбылығы, қарапайым алаңда берген ақыреті оның өмірінің қайғысы, мұңы болды. Орыс демократтарына үміт артуы да үзілді кесілді тоқтады. Тіпті, сенімді деген Сұлтанбек Қожановтан «Қоқан автономиясының» мүшелеріне Кеңес үкіметі кешірім береді деген хабар тигенде де компартия басшыларына екіжүзділік саясатын күні ілгері біліп, елге оралмады. Грузияда «Вольный Горец», «Борьба», «На рубеже», Стамбулда «Жаңа Түркістан» кейіннен «Жас Түркістан»газет-журналдары арқылы күллі өмірін азаттық үшін күреске жұмсады. Ал, 1920 жылы Варшавада Сталиндік режимге қарсы Кеңес одағының қудалауына түскен ұлт зиялылары «Прометей» ұйымын құрған болатын. Ал, Варшавадағы шығыстану институты 1929 жылы «Кеңес одағының ішкі және сыртқы саясаты туралы» ғылыми теориялық конференция ұйымдастырды. «Сталин социализмі – тонаушылықты қамтамасыз ететін саяси жүйе» деген 1937 жылы жазған мақаласында Кеңес үкіметінің өз халқына жасаған тонаушылық саясатына экономикалық тұрғыдан талдау жасайды. Осылайша М. Шоқай Кеңес үкіметінің шетелдегі басты дұшпанына айналады. Білімі – терең, ақылы асқан қазақ перзенті түрік жамиғатының бірлігі мен коммунистік қоғамның халыққа тигізер ықпалы жөнінде ондаған мақала жазды. Мақала дерегі талдау мен таразылаудан тұрды. 1936 жылы КСРО конституциясындағы логикалық қайшылықтарды дәлме-дәл түсіндірді. Белсенді, саналы, ынталы азаматары ғана коммунистік ұйымдарға біріге алады» деген конституция бабын сөзбе-сөз жүйелей келе, «Компартияға кірмеген адамдар белсенді, ынталы және саналы болып саналмайды деген сөз. Ал КСРО-да коммунист емес адамдар халықтың 98 %» деп жазады. Сондай-ақ жеке адамның тарихтағы рөлін жоққа шығаратын марксизм идеяларын, Сталиннің жеке басқа табынушылығын атап көрсетіп береді. М.Шоқайдың өмір жолы өнегеге толы болды. Бүкіл түркі әлемінің тарихи тұлғасына айналған М.Шоқай 20 ғасыр кезеңінде адамзат баласының айтулы перзенті болды. Оның бойында біз біліп үлгірмеген, тарихымен таныспаған талай рухани қазыналар жатыр. Ол Түркістан халқын орыс диктатурасынан қорғауға күш салды, бірақ озық және адал ойлы славян халқының өкілдері Я.Газовский, И.Пильсудский, В.Чайкин, В.Наливкинге деген құрметі ерекше еді. Өмірлік досы Мария Яковқызы да орыс ұлтынан болатын. М.Шоқай осынау таза табиғи қалпымен, көптің көзі жетпейтін шың басындағы шынар секілді еді. Тамырын тасқа жайған шынар жалғыз өседі, жүзін күн сүйіп, жапырағын жел тарайды. Діні қатты болады. Шыңдағы шынар секілді М.Шоқай да жиырмасыншы ғасырдан өтіп, асыл ой, азаматтық қалпымен жиырма бірінші ғасырға келді. [[File:Надгробный памятник Мустафы Шокая в мусульманском кладбище (Шехитлик) в Берлине.jpg|300px|thumb|right|Мұстафа Шоқайын қабірі Берлинде]] ==Өмірінің соңғы жылдары== [[Түркия]] арқылы алғаш Германияға, сонан соң Францияға барып орнығады. Эмиграцияда ''«Жаңа Түркістан», «Жас Түркістан»'' журналдарын шығарып, кеңестің озбыр саясаты туралы зерттеулер жазады. Қайраткер 1941 жылы 27 желтоқсанда [[Берлин]]де жұмбақ жағдайда қайтыс болады. == Шоқай мен [[Үшінші рейх]] == Кеңестікке қарсы көзқарасы бар еуропалық саяси ортада осындай танымал адам шығыста үлкен жоспарлары бар фашистердің назарын аударады. Билікке келген Адольф Гитлер Кеңес Одағының аумағы есебінен «неміс өмір сүру кеңістігін» едәуір кеңейтуді жоспарлады және антисоветтік ұлттық кадрлардың маңыздылығын түсінді. Сонау 1933 жылы Шоқай Берлинге шақырылды, кейіннен басып алынған шығыс аумақтарының империялық министрлігінің саяси бөлімінің меңгерушісі, доктор Георг Лейббрандтпен кездесті. Кейіннен, Шоқай «Reichsleiter департаментімен тығыз байланыста жүргізу пайдасына сөз сөйледі Альфред Розенберг». Соғыстың алдында да Орта Азия эмиграциясының барлық өкілдері Шоқайға оң көзқараспен қараған жоқ. Осылайша, Николай Хан Ёмудский ( Түркістан легионын құруға қатысушы ) Шоқайды „Түркістанның жалғыз өкілі“ ретінде көрсетіп, «Германияның жауы» деп атады. 1939 жылға қарай фашистер миллиондаған болашақ кеңестік әскери тұтқындарды ұстау үшін бірнеше концлагерь дайындады. Шабуыл күні 22 маусымда 1941, жылы Фашистер Парижде көптеген көрнекті орыс эмигранттар тұтқындалып оларды түрмеге Компьен. Шоқай да сол жерде болды. Үш аптадан кейін оны Берлинге апарып, бір жарым ай өңдеп, Түркістан легионын басқаруды ұсынды, ол концлагерьлерде отырған тұтқындалған кеңес түріктерінен алынуы жоспарланған болатын. Немістер Шоқайдың билігіне сенді. Легион Кеңес әскерлеріне қарсы Шығыс майдандағы шайқастарда неміс бөлімшелерін ішінара алмастыруы керек еді. Шоқай оны осы лагерьлердегі отандастарының ұстау жағдайымен таныстыруды талап етті және тікенек сымның артындағы азиялықтардың адамгершілікке жатпайтын жағдайына таң қалды. 1941 жылдың күзінде Сувалки, Вустрау және Честочованың концлагерьлеріне барғаннан кейін Мұстафа: «Сталин мен Гитлер - зұлым адамдар» деп жазды. Жерлестерінің тағдырын қалай да жеңілдету және олардың өмірін құтқару үшін Шоқай неміс билігіне ымыраға келуді ұсынды.Ол өз шарттарын қойды: # Германияның оқу орындарында болашақ Түркістан мемлекетіне кадрлар дайындау; # Тұтқындағы отандастарының арасынан әскери құрылымдар құру, олар Түркістан шекарасына жақындағанда ғана қолданылуы тиіс. Осылайша ол нацизммен ықтимал ынтымақтастықтан Түркістанға аз да болса пайда алуға тырысты, бірақ бас тартты, өйткені Гитлер Түркістан легионына тек «зеңбірек жемі» ретінде қызығушылық танытты. Содан кейін ол Үшінші Рейх Сыртқы істер министрлігіне хат жазды Группенфюрер С.С. Йоахим фон Риббентроп, бұл жолдар қайда: <blockquote>«... Гете, Фейербах, Бах, Бетховен, Шопенгауэр сияқты данышпандарды тәрбиелеген ұлт өкілдерінің әскери тұтқындарға қалай қарайтынын көріп ... Түркістан легионын басқарып, одан әрі бас тарту туралы ұсынысты қабылдай алмаймын. ынтымақтастық. Мен шешімімнің барлық салдары туралы білемін.» </blockquote> Салдары тез келді. Шокайды қолдануға болмайтынын түсінген неміс басшылығы оны алып тастауды шешеді. 1941 жылы 22 желтоқсанда Гитлер Түркістан мен басқа ұлттық легиондарды құру туралы декретке қол қойды. Сондықтан Шоқайдың оларды жасауға еш қатысы жоқ. Ол сол кезде Берлиннің «Виктория» ауруханасында болған. 1941 жылы 27 желтоқсанда ол жоқ болды. Ресми есепте оның «іш сүзегінің дамуынан қан уланудан қайтыс болғаны» айтылады, ол концлагерьлерге барғанда жұқтыруы мүмкін еді. Бірақ улану кезінде де дәл осындай белгілер болуы мүмкін. Бұған қоса, Мария Горина-Шокай өз естеліктерінде Мұстафаның Түркістанда сүзекпен ауырғанын айтқан .және оның иммунитеті болуы керек еді. Шоқай 1942 жылы наурызда құрылған Түркістан легионын басқарған және Горинаның айтуы бойынша сәнді өмір салтын ұстанған өз серігі өзбек Вели Каюмды уландырды деп күдіктенді . Мұстафа Шоқай Берлиндегі түрік мұсылман (Осман) зиратында жерленген. М.Шоқайдың әйелі Мария Яковлевнаның өсиетімен қайтыс болған күннің астындағы құлпытаста үш латын әрпі мен төрт сан бар: JOH.15.13. Олар Джон Инжилінің он бесінші тарауының он үшінші тармағын көрсетеді, онда: <blockquote>«Достар үшін жанын берген адамнан артық махаббат жоқ.»</blockquote> ==Афоризмдері== * Ұлтқа пайдалы адам келсе, бәрiнен бұрын орыс өкiметiнiң атамекенiмiздегi жер саясатын мұқият зерттеп үйренуге тырысыңыз. Сiзге не iстеу керектiгiн осы саясаттың өзi-ақ көрсетiп бередi. * Бiз, әрине, өзiмiздiң атамекенiмiз Түркiстанды кеңестiк Ресейден де, басқа Ресейден де бiржола бөлiп алуды мақсат етемiз. Бұл – бiздiң ұлттық мұратымыз, ұлттық арман-мүддемiз. Бiз тек осы идея үшiн қызмет етемiз. Атамекенiмiздiң iшiндегi және сыртындағы барлық ұлттық күштерiмiздi осы идея төңiрегiнде топтастыруға барынша тырысамыз. * Ұлттық рухсыз ұлт тәуелсiздiгi болуы мүмкiн бе? Тарих ондайды көрген жоқ та, бiлмейдi де. Ұлт азаттығы – ұлттық рухтың нәтижесi. Ал ұлттық рухтың өзi ұлт азаттығы мен тәуелсiздiгi аясында өсiп-дамиды, жемiс бередi. * Ұлттық рухтың негiзi – ұлттық тiл. * Бiз құл болып тұра алмаймыз. Бiз ұлт азаттығымызды аламыз. * Әрбiр өсетiн адам басынан өткенiн балалық шағын еске алса да, сол балалыққа қайтқысы келмейдi. * Бәрiнен бұрын өз қатарымызды, түркiстандық бiрлiгiмiздi күшейтейiк. Түркiстанның жұдырықтай жұмылған ұлттық бiрлiгiн Ресейден айрылу үшiн күресiп жатқан басқа халықтардың ұлттық майдандармен тығыз үйлестiре отырып, орыс империализмiне қарсы қуатты күш ұйымдастырып, бiрге қимылдайық. Орыс империализмiне қарсы күрес майдандағылардың ұлтын, дiнiн, нәсiлiн, партиясын тергеп-тектемейiк, алаламайық. Тек осындай жол ғана бiздi ұлттық азаттыққа жеткiзе алады… Бұдан басқа жолдардың барлығы алдамшы, тұйық… Өзiнiң iшкi бiрлiгiн нығайта алған халықтар ғана тәуелсiздiгiне қол жеткiзе алады. Және оны қорғап қала алады. * Ағалар, қыпшақ деген ұлт болмайды, қазақ деген ұлт бар. Егер әрқайсымыз бөлiнiп, қыпшақтың көсемi, арғынның көсемi, үйсiннiң көсемi болып жатсақ, бiздiң халық азады. * Төлқұжат деген нәрсе «ұлт» бермейдi, оның «ұлтын» өзгерте алмайды. Төлқұжат деген нәрсе сол төлқұжат иесiнiң оны берушi үкiметке тәуелдi екенiн ғана куәландырады. * Ылғи да Отаныма қайту ойында жүремiн және соған жету үшiн тырысамын. Демек, атамекенiмдi құтқару үшiн күресемiн. * Кеңестiк ұлт саясаты бiздi «балғасымен» жаншып, «орағымен» орып тастады. * Сiздер, немiстер өздерiңiздi «Еуропадағы ең мәдениеттi халықпыз» деп санайсыздар. Егер сiздердiң мәдениеттерiңiз менiң көрiп жүргендерiм болса, онда мен сiздерге тұтқындардың шеккен азабын көрулерiңiздi тiлеймiн. Сiздер XX ғасырда өмiр сүре отырып, ХIII ғасырда Шыңғыс ханның жасаған зұлымдығынан асып түстiңiздер. Мәдениеттi халық екендiктерiңiздi айтуға хақыларыңыз жоқ. Егер, сiздер, осыған байланысты маған «ату» не «асу» жазасын берсеңiздер, қарсылығым жоқ. Мұндай мәдени қоғамда өмiр сүргеннен гөрi өлгенiм артық. * Бiз, Түркiстан тәуелсiздiгiн жақтаушылар, елiмiздiң еркi үшiн және жұртымыз Түркiстанның бодандықтан құтылуы үшiн күресемiз. Түркiстандықтарда бұдан басқа жол болмаған. Қазiр де жоқ және бұдан соң да болмайды… Бiздiң мұратымыз Түркiстанда түрi жағынан да, мазмұны жағынан да ұлттық болатын мемлекеттiк құрылымға қол жеткiзу болмақ. Сонда ғана халқымыз өз жерiнiң нағыз қожасы бола алады. * Қазақпын деп мақтануды ар көретiн, қазақтың тiлiнде сөйлеудi масқаралық көретiн салт қайдан шығып отыр? Балалардың көбi не қазақ, не орыс болып тәрбиеленбей, шөре-шөре бiрдеме болып өсiп жатқанын неге көрмейсiңдер? * Өзiнiң iшкi бiрлiгiн нығайта алған халықтар ғана тәуелсiздiгiне қол жеткiзе алады және оны қорғап қала алады. * … ұлттық еркiндiк пен азаттыққа талпыну табиғаттың болмай қоймайтын заңы тәрiздi нәрсе. * Бiз жеке тұлғалардан жоғары тұрған ұлттық мұраттарға сүйенемiз. * Жалпы адамгершiлiк және философиялық тұрғыдан алғанда жақсы халық, жаман халық деген ұғым жоқ, болмайды да. * Тарих рақымсыз. Ол – ғұламаны да, бiлгiрдi де, өнер иесiн де, хандар мен патшаларды да аямайды. Ол өз заңына қарсы келгендердiң бәрiн езiп-жаншып жүре бередi. Тарих заңдары керi қайтуды бiлмейдi және оны жаратпайды. * Атамекендi сүю – оның тұтас мүддесiне қызмет ету, осы жолда әрқашан қызмет етуге, керек болса жанпида қылуға дайын тұру болып табылады. * …ұлттық мүдде жеке топтар мүддесiнiң жиынтығынан тұрмайды. * Бiздiң шын жүректен және асыға күтерiмiз бiр ғана нәрсе, ол атамекенiмiздiң орыс пролетариаты диктатурасынан құтылуы. Бiз барлық жерлестерiмiздi осы ұлттық мұратымыз жолында бiр жан, бiр тән болып жұмылуға шақырамыз. * Тәуелдiлiгiн жалпы ұлт мүддесi тұрғысына сәйкес, ұлттың жалпы жағдайына үйлесетiн түзiм жолында құрбан ете бiлген адамдар ғана нағыз ұлттық патриот және ұлтқа пайдалы қызметшi бола алады. * Мақтаға қарсы күресте бидаймен қаруланыңыз. Шет ел үстемдiгiнен құтылудың алғашқы қадамы шет елге астық тәуелдiлiгiнен құтылу болмақ. * Атамекенiмiздiң ұлттық құқығы жолында жүргiзiп жатқан күресiмiз, тiптi, кейде «демократияның шекарасын» аттап кеткен күннiң өзiнде ешкiм бiздi шовинизммен айыптауға қақысы жоқ<ref>.Байбот Кошым-Ноғай Серiкбай-ұлы. "Мұстафа Шоқай. Түркістаннын қилы тағдыры". Алматы, "Жалын", 1992.</ref><ref>"Мұстафа Шоқай. Мария Шоқай. Естеліктер" (құрастырған Ә. Такенов, М. Койгельдиев), Ыстамбұл, 1997.</ref><ref>"Мұстафа Шоқай. Тандамалы" (аударып құрастырған Айтан Нүсіпхан), 1-2 том, Алматы, "Кайнар", 1998-1999.</ref> Д<ref>архан Кыдырәлі. "Мұстафа Шоқай: өмірі, танымы, күресі", Анкара, 2001 (түрік тілінде).</ref><ref>Әбдіуақап Қара. "Мұстафа Шоқай", Алматы, "Арыс", 2004.</ref><ref>Әким Тарази. "Мұстафа Шоқай". Алматы, "Жазушы", 2008.</ref><ref>Кошым Есмағамбетов. "Әлем таныған тұлға". Алматы, "Дайк-пресс", 2008.</ref><ref>«Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7</ref><ref>Қазақстанның қазіргі заман тарихы: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған окулық. 2-басылымы, өңделген. Жалпы редакциясын басқарған тарих ғылымының докторы, профессор Б. Ғ. Аяған. Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-933-9</ref> == Сілтемелер == * [http://abai.kz/content/ebdiuakap-kara-mystafa-shokaidy-karalaushylarga-zhauap-zhalgasy-0 Әбдіуақап Қара. Мұстафа Шоқайды қаралаушыларға жауап (жалғасы)] * [http://abai.kz/content/ebdiuakap-kara-mystafa-shokaidy-karalaushylarga-zhauap-basy Әбдіуақап Қара. Мұстафа Шоқайды қаралаушыларға жауап (басы)] == Дереккөздер == <references/> [[Санат:Қызылорда облысында туғандар]] [[Санат:Қазақстан қоғам қайраткерлері]] [[Санат:Берлинде қайтыс болғандар]] [[Санат:1941 жылы қайтыс болғандар]] [[Санат:1890 жылы туғандар]] [[Санат:Қазақстан министрлері]] [[Санат:Алаш Орда қайраткерлері]] nl02bnjfdd8ium47avupovwtd2r34vr 0 7934 3059074 3055581 2022-08-09T21:12:25Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Махамбет |сурет = Махамбет ауылына кіре берістегі арка.jpg |әкімшілік күйі = аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =40|lat_sec = 00 |lon_deg =51|lon_min = 35|lon_sec =00 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Махамбет ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Махамбет |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1928 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Жаманқала форпосты, Жаманқала (Яманхалинка, Яманка)'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 9870 |санақ жылы = 2020 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Махамбет}} '''Махамбет''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]]ндағы ауыл, аудан және [[Махамбет ауылдық округі (Атырау облысы)|Махамбет ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == [[Атырау]] қаласынан солтүстікке қарай 68 км жерде, [[Жайық]] өзенінің оң жағасында орналасқан. <ref>Атырау Энциклопедиясы, Алматы 2000</ref>. == Тарихы == Негізі [[1928 жыл|1928]] жылы қаланған. [[1963 жыл|1963]] жылға дейін “Жаманқала (Яманка)" деп аталып, Бақсай ауданының орталығы болып келді. 1963 жылы Бақсай мен [[Есбол ауданы|Есбол]] аудандары біріктірілгеннен кейін, Махамбет ауданының орталығы болды. Қазіргі атауы [[Махамбет Өтемісұлы]] құрметіне берілген.<ref>Қазақ Энциклопедиясы, 6 том</ref> Ауылда 2 орта мектеп, мектеп-гимназия, мектеп-интернат, 6 балабақша, балалар саз мектебі, мешіт, мәдениет үйі, кітапхана, емхана мен аудандық аурухана бар. == Ауыл көшелері == [[Абай Құнанбайұлы|Абай Құнанбаев]], [[Махамбет Өтемісұлы]], [[Исатай Тайманұлы|Исатай Тайманов]], [[Жамбыл Жабайұлы|Жамбыл Жабаев]], [[Құрманғазы Сағырбайұлы]], [[Дина Кенжеқызы Нұрпейісова|Дина Нұрпейісова]], [[Аманкелді Үдербайұлы Иманов|Аманкелді Иманов]], [[Нұрмұхан Сейітахметұлы Жантөрин|Нұрмұхан Жантөрин]], [[Төле би]], [[Қазыбек би]], [[Әйтеке би]], [[Мұхтар Омарханұлы Әуезов|Мұхтар Әуезов]], [[Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев|Дінмұхамед Қонаев]], [[Нұрғиса Атабайұлы Тілендиев|Нұрғиса Тілендиев]], Құлшараф Өміршин, Зияда Наурызова, Мырзабай Жұмабаев, Мұхтар Рахметов, Қуаныш Сиранов, Дүйсенғали Төленов, Мырзабек Боранқұлов, [[Қафизолла Қуанышбаев|Қапизолла Қуанышбаев]], Алаш Тұржанов, Атабек Ахметжанов, Зәмзәм Есжанова, Мұрат Ерғалиев, Мұрат Шоқпаров, Аманғали Аслалиев, [[Мағзом Бижанұлы Сүндетов|Мағзом Сүндетов]], [[Георгий Федорович Канцев|Георгий Канцев]], [[Михаил Филиппович Харкин|Михаил Харкин]], [[Боран Нысанбаев]], Тымықбай Шырдабаев, Өтешқали Есмағамбетов, Жұмабай Қартқожақов, Қабдол Сарин, Құспан Олжабаев, Омар Төлешов, Уәли Жайықов, Дошу Шененов, Қисым Мырзағалиев, Құмар Қабенов, Оңай Шонаев, Өтеміс Ізболов, [[Ахмет Қуанұлы Жұбанов|Ахмет Жұбанов]], Айдын Оңайбаев, Қорқыт Байзақов, [[Сұлтанмахмұт Торайғыров]], [[Мұхит Мерәліұлы]], [[Ілияс Жансүгіров]], [[Ыбырай Алтынсарин]], [[Халел Досмұхамедов]], [[Мұқан Төлебаев]], [[Сырым Датұлы]], [[Мұрат Мөңкеұлы]], [[Әбілқайыр хан (Кіші жүз)|Әбілқайыр хан]], [[Мағжан Жұмабай|Мағжан Жұмабаев]] атындағы көшелер, [[Жайық шұғыласы]] газетінің 50 жылдығы, Жеңістің 30 жылдығы, [[Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні|Тәуелсіздік]], Жаңа құрылыс, Ақшолан көшелері. Ауыл аумағында Жаңа ауыл, Жайық, Жасыл белдеу, Мерей, Шаттық, Самал, Өткел, Құрылысшы, Бірлік, Ынтымақ, Игілік, Наркескен, Шұғыла секілді мөлтек аудандар бар. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 6685 адам (3191 ер адам және 3494 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 8012 адамды (3854 ер адам және 4158 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> 2020 жылдың басында тұрғындар саны 9870 адамды (4807 ер адам және 5063 әйел адам) құрады.<ref>[https://www.stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT354434 Қазақстан Республикасы халқының облыстар және астана, қалалар, аудандар, аудан орталықтары және кенттер бөлінісіндегі жынысы бойынша саны (2020 жылдың басына)]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == === Мектептер === * Есенбай Ағелеуов атындағы Махамбет орта мектебі – Жаманқала орта мектебі болып 1938 жылы құрылды. 1985 жылы жаңа мектеп үйіне көшірілді. 1999-2000 оқу жылынан бастап білім ордасына мектеп түлегі, профессор Есенбай Ағелеуов есімі берілді.<ref>[https://kundelik.kz/soc/wiki/view.aspx?network=1000000055000&pageTitle=%u0415%u0441%u0435%u043d%u0431%u0430%u0439%20%u0410%u0493%u0435%u043b%u0435%u0443%u043e%u0432%20%u0430%u0442%u044b%u043d%u0434%u0430%u0493%u044b%20%u041c%u0430%u0445%u0430%u043c%u0431%u0435%u0442%20%u043e%u0440%u0442%u0430%20%u043c%u0435%u043a%u0442%u0435%u0431%u0456 Есенбай Ағелеуов атындағы Махамбет орта мектебі]</ref> * Дүйсенғали Төленов атындағы мектеп-гимназия — 1938-1940 жылдары салынған. 1940-1949 жылдары Жаманқала балалар үйі, 1950-1960 жылдары пансионат болып, 1960-1961 оқу жылынан бастап Махамбет мектеп-интернаты болып құрылған. 1990-1992 жылдары мектеп-интернат жабылып, сол кездегі аудан әкімі Қ.Сирановтың шешімімен мектеп болып ашылған. 1993 жылы мектеп-гимназия статусын алып, 2000 жылдың 29 қаңтарында аталмыш оқу орнына бірнеше жыл директор болған Дүйсенғали Төленов есімі берілген.<ref>[https://tolenov.mahambet-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Д.Төленов мектеп-гимназиясының тарихы]</ref> * Оңай Шонаев атындағы орта мектеп — 1972 жылы 350 орынға арнап сегізжылдық мектеп ретінде салынып, батыр Оңай Шонаевтың есімі берілген. 1982 жылдан бері жалпы орта мектеп.<ref>[https://shonaev.mahambet-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html О.Шонаев орта мектебінің тарихы]</ref> * Атырау облыстық көмекші мектеп-интернаты – 1974 ж. мектеп-интернат іргетасы салынды. Сол жылы Новобогат ауданы Сағыз станциясынан облыстық ақыл-есінде ауытқушылығы бар балалар мектебі Махамбет ауданына көшіп, орналасты.<ref>[https://schools.kundelik.kz/school.aspx?school=1000007354988 Атырау облыстық көмекші мектеп-интернаты]</ref> * З.Ещанова атындағы балалар өнер мектебі – өз жұмысын 1973 жылы бастаған.<ref>[https://zh-shugylasy.kz/zhanalyqtar/bilim/otyz-zhyldy-e-bek-tili-bar-os-staz.html Отыз жылдық еңбек өтілі бар қос ұстаз]</ref> === Мектепке дейінгі білім === * "Алтын балық" бөбекжай-бақшасы — № 1 балабақша болып 1954 жылдан бастап жұмыс жасаған. 1980 жылы № 1 балабақша жаңа типтік жобамен салынған 140 орындық жаңа ғимаратқа көшірілген. Балабақшаға "Алтын балық" атауы осы жылдан бастап берілген.<ref>[https://mahambet-bb.kz/kz/bala-ba-shalar/altyn-balik.html Алтын балық]</ref> * "Жауқазын" бөбекжай-бақшасы – 1969 жылы 14 тамызда құрылған. 2000 жылы мектеп ғимараты бейімделіп, балабақша орнына берілген. Сыйымдылығы - 140 орын.<ref>[https://mahambet-bb.kz/kz/bala-ba-shalar/zhaykazn.html Жауқазын]</ref> * "Қызғалдақ" бөбекжай-бақшасы * "Шолпан" бөбекжай-бақшасы – балабақша ғимаратының негізі 1973 жылы қаланған. 2014 жылғы қараша айында  балабақша күрделі жөндеуден өтіп, қолданысқа берілді.<ref>[https://sholpan.mahambet-bb.kz/kz/mektep-turaly/balaba-sha-pasporty.html Балабақша паспорты]</ref> * "Алтын-Ай" бөбекжай-бақшасы – 2014 жылы 9 қазан күні салынып берілген. Бөбекжай 280 орындық типтік жобамен салынған.<ref>[https://mahambet-bb.kz/kz/bala-ba-shalar/altyn-ay.html Алтын-Ай]</ref> * "Нұршуақ" бөбекжай-бақшасы – 2016 жылы маусымнан бері жұмыс жасайды. Сыйымдылығы - 280 орын.<ref>[https://mahambet-bb.kz/kz/bala-ba-shalar/nurshuak.html Нұршуақ]</ref> === Мәдени және спорт мекемелері === * Махамбет тарихи-өлкетану мұражайы — 2003 жылы Махамбет Өтемісұлының 200 жылдығына орай Орталық алаңда ашылған. * Өнерпаз аудандық мәдениет үйі * Махамбет аудандық орталық кітапханасы * Аудандық балалар-жасөспірімдер спорт мектебі — алғаш 1969 жылы 12 тамызда ашылған. 2003 жылы жаңа ғимараты пайдалануға берілді. * Спорт кешені — 2022 жылы мамырда ашылды. Сыйымдылығы 160 орындық. <ref>[https://atyrautv.kz/kz/news/society/zhana-sport-kesheni-ashyldy-10 Жаңа спорт кешені ашылды]</ref> === Денсаулық сақтау === * Махамбет аудандық орталық ауруханасы – 2001 жылы жаңа екіқабатты ғимараты пайдалануға берілген.<ref>[https://zh-shugylasy.kz/zhanalyqtar/audan-tynysy/makhambet-audanynyn-30-zhyldagy-30-zhetistigi.html Махамбет ауданының 30 жылдағы 30 жетістігі]</ref> * Аудандық емхана – 2010 жылы желтоқсан айында ашылған. «100 мектеп, 100 аурухана» бағдарламасы бойынша бой көтерген үш қабатты емхана күніне 250 адамға қызмет көрсете алады.<ref>[https://www.inform.kz/kz/mahambet-kentinde-kunine-250-naukaska-kyzmet-korsete-alatyn-emhana-ashyldy-atyrau-oblysy_a2336773 Махамбет кентінде күніне 250 науқасқа қызмет көрсете алатын емхана ашылды]</ref> == Инфрақұрылымы == Сүт зауыты, Төменгі Жайық суландыру жүйесінің басқармасы, Нарын көгалдандыру-мелиорациялық стансасы, "Агротехника" өндірістік кооперативі бар. Махамбет ауылы арқылы Атырау - Орал электр желісі мен Атырау - Индербор - Самара мұнай құбыры өтеді<ref>Қазақ Энциклопедиясы, 6 том</ref>. 2018 жылы жаңа көпір ашылды.<ref>[https://lenta.inform.kz/ru/atyraudagy-mahambet-audanynda-elbasy-kunine-oray-zhana-kopir-ashyldy_a3471197 Елбасы күніне орай жаңа көпір ашылды]</ref> == Діни ұйымдар қызметі == * «Исатай-Махамбет» мешіті — 2003 жылы ашылған. Ұзындығы 25 метр, ені 15 метр, жалпы көлемі 80 шаршы метр. Биіктігі 22 метрлік бір мұнаралы, биіктігі 4 метрлік бір күмбезді. Ғимаратқа 150 шырағы бар аспалы шам ілінген. Мұнда бір мезгілде 130 ер және 30 әйел намаз оқи алады.<ref>[https://www.muftyat.kz/kk/mosque/2632/ «Исатай-Махамбет» мешіті]</ref> == Ауыл суреттері == {| class="wikitable" |- ! Орталық көше !! Аудандық сот үйі !! Орталық мешіт !! Қазақтелеком |- | [[Сурет:Махамбет. Орталық көше .jpg |орта|200px|]]|| [[Сурет:Махамбет. Аудандық сот үйі .jpg |орта|158px|]]||[[Сурет:Махамбет. Мешіт .jpg |орта|200px|]] ||[[Сурет:Махамбет. Қазақтелеком .jpg |орта|200px|]] |} {| class="wikitable" |- ! Аудандық әкімдік !! Sultan Palace салтанат сарайы |- |[[Сурет:Махамбет. Аудандық әкімдік.jpg|орта|150px|]] ||[[Сурет:Махамбет. Sultan Palace.jpg|орта|150px|]] |} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] 7fvtmqrrt0obgxxinp3i05rov1z52ka 0 8336 3059166 3033680 2022-08-10T10:51:08Z Malik Nursultan B 111493 Нашар жазылған мақала, аудармашыға салынып көшірілгендей жазылған wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қайраткер | түс = <!-- елбасы | мемлекет басшысы | үкімет басшысы | халықаралық | губернатор | перғауын | швейцарияның федерация кеңесі | елші | министр | монарх --> | Қазақша есімі = Владимир Владимирович Путин | Шынайы есімі = {{lang-ru|Владимир Владимирович Путин}} | Суреті = Vladimir Putin 17-11-2021 (cropped 2).jpg | Сурет ені = | Атауы = | Титулы = [[Ресей президенті]] | Ту = Standard of the President of the Russian Federation.svg | Ту2 = Coat of Arms of the Russian Federation.svg | Реті = -1 | Басқара бастады = [[7 мамыр]] [[2012 жыл]] | Басқаруын аяқтады = | Ізашары = [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] | Ізбасары = [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] | Президент = [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] | Премьер = [[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]]<br>[[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] | Титулы_2 = | Ту_2 = | Ту2_2 = | Реті_2 = -2 | Басқара бастады_2 = [[7 мамыр]] [[2000 жыл]] | Басқаруын аяқтады_2 = [[7 мамыр]] [[2008 жыл]]<br><small>(және. шамамен. 1999 жылғы 31 желтоқсаннан бастап)</small> | Ізашары_2 = [[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] | Ізбасары_2 = [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] | Президент_2 =[[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] | Премьер_3 = [[Михаил Михайлович Касьянов|Михаил Касьянов]]<br>[[Виктор Борисович Христенко|Виктор Христенко]] (и. о.)<br>[[Михаил Ефимович Фрадков|Михаил Фрадков]]<br>[[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]] | Титулы_3 = Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы | Ту_3 = Government.ru logo.svg | Ту2_3 = Flag of Russia.svg | Реті_3 = -3 | Басқара бастады_3 = [[8 мамыр]] [[2008 жыл]] | Басқаруын аяқтады_3 = [[7 мамыр]] [[2012 жыл]] | Ізашары_3 = [[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]] | Ізбасары_3 = [[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]] | Президент_3 =[[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] | Титулы_4 = | Ту_4 = | Ту2_4 = | Реті_4 = -4 | Басқара бастады_4 = [[16 тамыз]] [[1999 жыл]] | Басқаруын аяқтады_4 = [[7 мамыр]] [[2000 жыл]] | Ізашары_4 = [[Сергей Вадимович Степашин|Сергей Степашин]] | Ізбасары_4 = [[Михаил Михайлович Касьянов|Михаил Касьянов]] | Президент_4 =[[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] | Титулы_5 = Министрлер Кеңесінің Төрағасы [[Одағы мемлекет|Одағы мемлекет]] | Ту_5 = Flag of Russia.svg | Ту2_5 = Flag of Belarus.svg | Реті_5 = -5 | Басқара бастады_5 = [[27 мамыр]] [[2008 жыл]] | Басқаруын аяқтады_5 = [[18 шілде]] [[2012 жыл]] | Ізашары_5 = [[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]] | Ізбасары_5 = [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] | Титулы_6 = Төрағасы [[ТМД мемлекеттері басшыларының Кеңесі|ТМД мемлекеттері басшыларының кеңесі]] | Ту_6 = Flag of the CIS.svg | Ту2_6 = Emblem of CIS.svg | Реті_6 = -6 | Басқара бастады_6 = [[25 қаңтар]] [[2000 жыл]] | Басқаруын аяқтады_6 = [[29 қаңтар]] [[2003 жыл]] | Ізашары_6 = [[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] | Ізбасары_6 = [[Леонид Данилович Кучма|Леонид Кучма]] | Титулы_7 = | Ту_7 = | Ту2_7 = | Реті_7 = -7 | Басқара бастады_7 = [[16 қыркүйек]] [[2004 жыл]] | Басқаруын аяқтады_7 = [[20 мамыр]] [[2006 жыл]] | Ізашары_7 = [[Леонид Данилович Кучма|Леонид Кучма]] | Ізбасары_7 = [[Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев|Нұрсұлтан Назарбаев]] | Титулы_8 = | Ту_8 = | Ту2_8 = | Реті_8 = -8 | Басқара бастады_8 = [[1 қаңтар]] [[2017 жыл]] | Басқаруын аяқтады_8 = [[31 желтоқсан]] [[2017 жыл]] | Ізашары_8 = [[Алмазбек Сәрсенұлы Атамбаев|Алмазбек Атамбаев]] | Ізбасары_8 = [[Эмомали Шәріпұлы Рахмон|Эмомали Рахмон]] | Титулы_9 = [[Ресей Федерациясының Қауіпсіздік Кеңесі Ресей Федерациясы Қауіпсіздік Кеңесінің хатшысы]] | Ту_9 = Emblem Security Council of Russia.png | Ту2_9 = Coat of Arms of the Russian Federation.svg | Реті_9 = -9 | Басқара бастады_9 = [[29 наурыз]] [[1999 жыл]] | Басқаруын аяқтады_9 = [[9 тамыз]] [[1999 жыл]] | Ізашары_9 = [[Николай Николаевич Бордюжа|Николай Бордюжа]] | Ізбасары_9 = [[Сергей Борисович Иванов|Сергей Иванов]] | Президент_9 =[[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] | Титулы_10 = Ресей Федералдық қауіпсіздік қызметінің директоры | Ту_10 = | Ту2_10 = | Реті_10 = -10 | Басқара бастады_10 = [[25 шілде]] [[1998 жыл]] | Басқаруын аяқтады_10 = [[9 тамыз]] [[1999 жыл]] | Ізашары_10 = [[Николай Дмитриевич Ковалёв|Николай Ковалёв]] | Ізбасары_10 = [[Николай Платонович Патрушев|Николай Патрушев]] | Президент_10 =[[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] | Титулы_11 = | Ту_11 = | Ту2_11 = | Реті_11 = | Басқара бастады_11 = | Басқаруын аяқтады_11 = | Ізашары_11 = | Ізбасары_11 = | Туған күні =7.10.1952 | Туған жері = Ленинград, [[Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы|РКФСР]], [[КСРО]] |Азаматтығы = {{USSR}}→{{RUS}} | Қызмет еткен жылдары = 1975—1991 | Атағы = [[Сурет:ГБ-п-к.svg|30px]] Полковник | Әскер түрі = [[Сурет:Emblema KGB.svg|35px]] [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]] [[КСРО мемлекеттік қауіпсіздік комитеті|МҚК]] | Қайтыс болған күні = | Қайтыс болған жері = | Жерленді = | Діні = [[Православие]]<ref>{{публикация|статья|заглавие=Путин Владимир Владимирович|подзаголовок=[Досье]|ссылка=http://www.aif.ru/dossier/1369|архив=https://web.archive.org/web/20111221161702/http://www.aif.ru/dossier/1369|архив дата=2011-12-21|издание=[[Аргументы и факты]]}}{{v|6|1|2013}}</ref> | Әкесі =Владимир Спиридонович Путин | Анасы =Мария Ивановна Шеломова | Жұбайы = [[Людмила Александровна Путина|Людмила Александровна (Шкребнева)]](1983 — 2013) | Балалары = '''қыздары:''' Катерина және Мария<ref>[http://www.ng.ru/regions/2006-09-29/1_dochki.html Независимая газета: Привилегии и трудности дочек Путина в ВУЗе]{{ref-ru}}</ref> | Партиясы = 1991 жылға дейін[[Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы|КОКП]]-ның мүшесі, 1995 ж. «[[Наш дом — Россия|НДР»]] басшысы, 2008 жылдан бері[[Единая Россия|«Единая Россия»]] партиясының басшысы | Білімі = | Мамандығы = | Қолтаңбасы = Putin signature.svg | Сайты = [[kremlin.ru]] | Commons = Владимир Владимирович Путин | Марапаттары ='''Ресей және КСРО'''<br>{{Құрмет Белгісі ордені}}{{2 дәрежелі Мінсіз қызметі үшін медалі (КСРО)}}{{3 дәрежелі Мінсіз қызметі үшін медалі (КСРО)}}{{Құрмет ордені (Ресей)}}<br>'''Қазақстан және шетел'''<br>{{Алтын Қыран ордені}} {{Назарбаев ордені}} [[Сурет:BLR Order of Friendship of Peoples ribbon.svg|40px|link=Ұлттар Достастығы ордені (Беларусь)]] [[Сурет:Лента Ордена Уацамонга.png|40px|link=Уацамонга ордені]] [[Сурет:KRG Order Manas.png|50px|link=Манас ордені]] [[Сурет:Uzbek orden rib.png|40px|link=«Ерен еңбегі үшін» ордені (Өзбекстан)]] [[Сурет:Order Ismoili Somoni Rib.png|40px|link=Исмоил Сомони ордені]] |Басқарды=[[Сурет:Insignia of the Supreme Commander-in-Chief of the Russian Armed Forces.svg|35px]] [[Ресей Федарциясы Қарулы Күштері]]нің [[Жоғарғы Бас Қолбасшысы]]|Шайқасы=[[Екінші шешен соғысы]]<br>[[Орыс-грузин соғысы]]<br>[[Сирия азаматтық соғысы]]<br>[[Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы|ҰҚТШҰ]] күштерінің [[2022 жылғы Қазақстандағы наразылық шаралары|Қазақстандағы операциясы]]<br>[[Орыс-украин соғысы]]<br>[[Ресейдің Украинаға басып кіруі (2022)|Ресейдің Украинаға басып кіруі]]}} '''Владимир Владимирович Путин''' ({{lang-ru|Владимир Владимирович Путин}}; [[1952 жыл]] [[7 қазан]], [[Санкт-Петербург|Ленинград]]) — [[ресей|орыс]] саясаткері, Ресейдің 2-ші және 4-ші [[Ресей президенті|президенті]]. Бұрын [[Борис Николаевич Ельцин|Ельцин]] және [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Медведев]] президенттігі жылдарында [[Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы|Үкімет төрағасы]] болып жұмыс істеген. 1975 жылы Ленинград мемлекеттік университетінің заң факультетін бітіргеннен кейін мемлекет қауіпсіздігі органдарына жұмысқа жіберілген. 1985-1990 жылдар аралығында [[Германия Демократиялық Республикасы|ГДР]]-де қызмет етті. ЛГУ ректорының көмекшісі, қалалық кеңес төрағасының кеңесшісі, [[Санкт-Петербург|Ленинград]] мэрінің сыртқы байланыстар комитетінің төрағасы сияқты қызметтер атқарған. Владимир Путин [[1999 жыл]]дың тамызында [[Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы|Ресей Федерациясы үкіметінің төрағасы]] болып тағайындалған. Сол жылдың 31 желтоқсанынан Ресей Президентінің міндетін атқаруға кіріскен. Тұңғыш президент [[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]]нің отставкаға кетуінен кейін Путин оның қызметін уақытша орындаған. [[2000 жыл]]дың [[26 наурыз]]ында Ресей Федерациясының екінші президенті болып сайланды. [[Ресейдегі президенттік сайлау (2004)|2004]] және [[Ресейдегі президенттік сайлау (2012)|2012]] жылдары ол Мемлекет басшысының лауазымына қайта сайланды. 2018 жылы президенттік сайлауға қатысуға ниет білдірді. Резерв полковнигі (1999). 1 дәрежелі Ресей Федерациясының нақты мемлекеттік кеңесшісі (1997). [[Ғылым кандидаты]] (1997). [[Самбо]]дан спорт шебері (1973) және [[Дзюдо]]шы, Дзюдодағы Ленинград чемпионы ([[1976]]), Самбодан Ресейдің еңбек сіңірген жаттықтырушысы ([[1998]]). [[Неміс тілі]]н және [[Ағылшын тілі]]н еркін меңгерген. Оның президент ретіндегі бірінші мерзімінде экономикалық реформалар және мұнай мен газ бағасының бес есе өсуі нәтижесінде Ресей экономикасы жылына орта есеппен жеті пайызға өсті. Ол сондай-ақ [[Екінші шешен соғысы|шешен сепаратистеріне қарсы соғыс]] кезінде Ресейді басқарып, аймақты [[Шешен Республикасы|федералды бақылауға алды]]. [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Медведев]] президенттігі жылдарында премьер-министр ретінде ол әскери реформа мен полиция реформасын, сондай-ақ [[Орыс-грузин соғысы|Ресейдің Грузияға қарсы соғысындағы]] жеңісін қадағалады. Президент ретіндегі үшінші мерзімі кезінде Ресей [[Қырым аннексиясы|Қырымды аннексиялады]], [[Донбастағы соғыс|Украинаның шығысындағы соғысын]] қолдады, нәтижесінде халықаралық санкциялар астына түсіп, Ресейде қаржылық дағдарыс болды. Ол сондай-ақ [[Сирия|Сириядағы]] [[Сирия оппозициясы|көтерілісшілер мен жиһадтық]] топтарға қарсы әскери араласуға бұйрық берді. Төртінші президенттік мерзімінде ол Украина шекарасындағы әскери жинақты бастады, Путин Украина үкіметін орыстілді азшылыққа қарсы қатыгездік жасады деп жалған айыптап, 2022 жылдың ақпанында ол [[Ресейдің Украинаға басып кіруі (2022)|елге жаппай басып кіруге]] бұйрық берді, нәтижесінде кең ауқымды халықаралық айыптау, сондай-ақ кеңейтілген санкциялар мен Путинді соғыс қылмысы үшін айыптаумен қудалауға шақыруға әкелді. == Саясаттан бұрынғы өмірбаяны == [[Сурет:Vladimir Spiridonovich Putin.jpg|нобай|солға|Әкесі, Владимир Спиридович Путин]] Әкесі, Владимир Спиридович Путин (23 ақпан 1911 — 02 тамыз 1999), [[Ұлы Отан соғысы]]на қатысқан, 1941 жылғы 17 қараша күні сол жақ шырыш пен аяғынан ауыр жарақат алды. Мынадай медалдармен марапатталған: «Әскери қызметі үшін», «Ленинградты қорғағаны үшін», «Германияны жеңгені үшін».(b)1941-жылдан бастап КОКП мүшесі. Соғыстан кейін — [[Вагонмаш|Егорова атындағы зауыт]] шебері. 1-дәрежелі [[Отан соғысы ордені]]мен марапатталған. Путиннің анасы, Мария Ивановна (17 қазан 1911 — 06 маусым 1998)<ref name="М. И. Путина">[http://politike.ru/termin/putina-marija-ivanovna.html Национальная политическая энциклопедия. Путина Мария Ивановна]</ref>, зауытта жұмыс істеген, [[Ленинград шайқасы|Ленинград қоршауынан]] аман қалған, "Ленинградты қорғағаны үшін" медалымен марапатталған. Журналдағы өз мақаласында Владимир Путиннің айтуы бойынша анасы 1999 жылға дейін өмір сүрген, ал әкесі 1998 жылдың соңында қайтыс болды.<ref>{{Cite web|title =«Жизнь такая простая штука и жестокая»|url = http://ruspioner.ru/cool/m/single/4655|author=Путин В. В.|publisher = Русский пионер|date=2015-04-30|accessdate=2018-01-18}}</ref> Атасы, Спиридон Иванович Путин (19 желтоқсан 1879 — 1965) — белгілі аспаз, жоғары партияға және мемлекеттік қызметкерлерге жұмыс істеген. === Балалық және жастық шағы === [[Сурет:Vladimir Putin with his mother.jpg|нобай|солға|200px|Владимир Путин 6 жасында анасымен бірге. 1958]] [[Сурет:Immortal Regiment in Moscow (2017-05-09) 11.jpg|нобай|солға|180px|Путин наурызда майданда майдангердің портретімен суреттелді, Мәскеуде, 2017 жылы 9 мамырда]]. 1952 жылы 7 қазанда [[Санкт-Петербург|Ленинград]]та дүниеге келген, перзентханада. В.Ф. Снегирева Маяковский көшесінде<ref name="М. И. Путина" />. Владимир отбасындағы үшінші ұлы болды — оның екі ағасы болған, ол туғанға дейін қайтыс болған: Виктор (1940—1942) және Альберт (Ұлы Отан соғысы|Ұлы Отан соғысына дейін қайтыс болған). Виктор [[Ленинград шайқасы|Ленинград қоршауы]]нда [[дифтерия|дифтерия]]дан қайтыс болды және Пискаровское зиратында жерленген{{sfn|Медведев|2007}}. Путиннің отбасы Ленинградтағы Басков көшесінде (12-үй) ыңғайсыз коммуналдық пәтерде тұрды, Путин КСРО МҚК-да жұмыс істеді. Қазірдің өзінде президент бола отырып, Путин балалық шағынан скауттар туралы кеңес фильмдерін жақсы көріп, мемлекеттік қауіпсіздік органдарында жұмыс істеуді армандады. Құрметпен, қалыптасу және даму мүмкіндіктері, ол сол жылдары [[Кеңес үкіметі|кеңестік билік]]ке жас адамды берді. 1960-1965 жылдары Владимир Путин мектепте № 193 орта мектепте оқыды. Содан кейін ол № 281 орта мектебіне түсті (Технологиялық институт негізінде химиялық жағынан ерекшеленетін арнайы мектеп); ол 1970 жылы бітірді{{sfn|От первого лица|2000|loc=Гл. «Сын»}}. Жастарында Ленинградтық спортшылардың арасында Путин «Ленфильмде» атыс қаруына қатысып, «Ижора батальоны» әскери драматургиясында және «Блокада» эпосында атылды,<ref>{{cite web|url=https://www.gazeta.ru/culture/2017/12/14/a_11460620.shtml?updated|title=Путин в кино: почему не сложилась карьера актёра. Как каскадёр Владимир Путин снимался на «Ленфильме» в 1970-х|work=|publisher=Gazeta.ru|date=2017-12-14|accessdate=2018-01-02}}</ref>. 1970-1975 жылдары Ленинград мемлекеттік университетінің (Ленинград мемлекеттік университеті) заң факультетінің халықаралық бөлімінде оқыды. Ленинград мемлекеттік университетінде КОКП-қа кірді. Партиядан шықпады. Оқу барысында ол алдымен Анатолий Собчакпен, Сол кезде Ленинград мемлекеттік университетінің доценті. Дипломның тақырыбы - «Ең қолайлы ұлттың принципі» (жетекшісі Л. Н. Галенская, Халықаралық құқық кафедрасы)<ref>{{cite web|url=http://law.spbu.ru/AboutFaculty/History/Alumni/Executive.aspx|title=Путин Владимир Владимирович|work=Выпускники — Исполнительная власть|publisher=Юридический факультет Санкт-Петербургского университета|accessdate=2013-07-30|archiveurl=https://www.webcitation.org/6IqLubz5Z|archivedate=2013-08-13}}</ref>. === КСРО МҚК қызмет === 1975 жылы Ленинград мемлекеттік университетінің заң факультетін бітірді. Бөлу туралы Мемлекеттік қауіпсіздік комитетіне жіберілді. 1975 жылы Охтада («401-ші мектеп») жедел жұмыскерлерді оқыту курстарын бітірді, КСРО МҚК территориялық органдарының жүйесінде кіші офицер (аға лейтенант) куәландырады. 1977 жылдан кейін Ленинград КГБ басқармасының тергеу бөлімінде тергеу бөлімінде жұмыс істеді. 1979 жылы Мәскеудегі КГБ Жоғары мектебінде алты айлық қайта даярлау курстарында оқыды және Ленинградқа қайта оралды. [[Сурет:Vladimir Putin in KGB uniform.jpg|нобай|солға|160px|КГБ офицерінің жеке файлынан алынған фотосурет]] 1984 жылы Әділет майоры дәрежесінде ол КГБ-нің Қызыл Жарнама Институтының бір жылдық факультетінде оқиды, 1985 жылы «Сыртқы барлау». мамандығы бойынша бітірді. KИ-де КГБ Платовтың «мектебінің» атауы, мектеп бөлімінің меңгерушісі, неміс тілін оқыды. 1985-1990 жылдары [[Германия Демократиялық Республикасы|ҒДҚ]]-да жұмыс істеді. Ол Дрезденде КСРО-ДДР [[Дрезден]] достық үйінің директоры лауазымына сәйкес Дрездендегі аумақтық барлау қызметінде қызмет етті. Еңбек өтілі кезінде полиция подполковнигі лауазымына тағайындалды, ал кеңседе бөлім бастығының аға көмекшісі. 1989 жылы «ЖДҚ Ұлттық Халық армиясы үшін» медалімен марапатталды. Шетелдік саяхат аяқталғаннан кейін және КСРО-ға оралғаннан кейін, Путиннің айтуынша, Мәскеуде КСРО МҚК шетелдік барлау орталығының орталық аппаратына өз еркімен бас тартты. Ленинград КГБ дирекциясының бірінші бөлімінің (КСРО аумағынан барлау)<ref name="aif_putin" />. Путиннің айтуынша, Ленинград қаласының мэриясына жұмысқа ауысқаннан кейін ол КСРО-ның КГБ-нен жұмыстан босату туралы екі рет хабарлады<ref name="от первого лица"/>. 1991 жылдың 20 тамызында Анатолий Собчакдың Төтенше жағдайлар жөніндегі мемлекеттік комитетіне қарсы сөйлеген сөзінде, Лейтенант-полковник (басқа көздер бойынша - Әділет мэрі; әскери резервте болған кезде лейтенант полковник атағы берілді) Путин КГБ-ны босату туралы есеп жазды<ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/russian/russia/newsid_5265000/5265886.stm Хроника путча. Часть III]. Би-би-си, 19.8.2006.</ref>. === Санкт-Петербургтегі жұмыс === ''Тағы қара: [[Владимир Путиннің Ленинград пен Санкт-Петербургтің билік органдарындағы жұмысы]]'' 1990 жылдың көктемінің басынан бастап Ленинград мемлекеттік университеті (бұрынғы А.А. Жданов) жұмыс істеді. Ленинград мемлекеттік университетінде Путин халықаралық мәселелер бойынша ректордың көмекшісі Станислав Меркурев болды. Меркурьев Анатолий Собчак Путинді кейінірек атқарушы директор ретінде ұсынды<ref name=autogenerated6>[https://www.gazeta.ru/2001/02/27/biografiavla.shtml • Газета. Ru: Биография Владимира Владимировича Путина] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180306202835/https://www.gazeta.ru/2001/02/27/biografiavla.shtml |date=2018-03-06 }}</ref>. 1990 жылдың мамыр айынан бастап халық депутаттары кеңесінің Ленинград қалалық кеңесінің төрағасы Собчак. 1991 жылғы 28 маусымнан бастап, А.А. Собчакты мэрі лауазымына сайлағаннан кейін, — Төраға міндетін атқарушы және 15 шілдеден бастап, — Ленинград қалалық мәжілісінің сыртқы байланыстар жөніндегі комитетінің төрағасы (1992 жылғы 16 мамырдан бастап - Санкт-Петербург) Путиннің комитет төрағасы ретінде Санкт-Петербургтегі инвестицияларды тарту мәселелері, шетелдік компаниялармен ынтымақтастық, бірлескен кәсіпорындар ұйымдастыру, сондай-ақ туризмді дамыту және ойын бизнесін бақылау. Путин Санкт-Петербургтегі бірінші валюта айырбастау ұйымының кураторы болды және бірнеше ірі германдық фирмалардың қалаға келуіне үлес қосты. Путиннің қатысуымен Ресейдегі шетелдік капиталдың алғашқы банктерінің бірі ашылды — BNP-Drezdner Bank (Rossija)<ref name="g_bio"/>. Путин ресей-американдық «Goodwill Games» ұйымдастырушыларының бірі болды, Кейін ол БАҚ-та ірі американдық бизнесмен [[Тед Тернер]]мен кездесті. Сол уақыттан бері, Америкалық барлау агенттіктері [[Арнайы қызмет]] Путин туралы ақпарат жинай бастады. 1991 жылы режиссер Игорь Шадхан Путинмен алғашқы теледидарлық сұхбатының бірін жазды, онда болашақ президент бостандық пен [[тоталитаризм]] туралы айтады. 1993 жылдан бері Собчак қаласының басшысы шетелдік сапарлары кезінде Путинді өзіне алмастырушы ретінде қалдырды<ref name="g_bio">[https://www.gazeta.ru/2001/02/27/biografiavla.shtml] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180306202835/https://www.gazeta.ru/2001/02/27/biografiavla.shtml |date=2018-03-06 }} [https://web.archive.org/web/20110819003702/http://www.finmarket.ru/z/anl/anlpgv.asp?id=1114160]</ref>. 1994 жылғы наурызда [[Санкт-Петербург]] Үкіметінің Төрағасының бірінші орынбасары болып тағайындалды, Сыртқы байланыстар жөніндегі комитетінің басшысы қызметін атқарады. Путиннің Санкт-Петербор үкіметінің төрағасының орынбасары ретінде мэрияның жұмысын үйлестіру және құқық қорғау және қауіпсіздік органдарының аумақтық органдары (ГФВД, Ресей Қорғаныс министрлігі, Ресей Федералдық қауіпсіздік қызметі, прокуратура, соттар, кеден комитеті). сондай-ақ саяси және қоғамдық ұйымдар. Путин тіркеу палатасына басшылық етті, сондай-ақ мэрияның әкімшілігі: әділет, қоғамдық қатынастар туралы, әкімшілік органдар, қонақ үйлер. Путинді тіркеу - бұл тіркеу палатасы, сондай-ақ мэрияның әкімшілігі: әділет, қоғамдық қатынастар туралы, әкімшілік органдар, қонақ үйлер. 1995 жылы ҚДП партияның облыстық филиалын басқарды. Сыртқы байланыстар жөніндегі комитеттен басқа, Путин мэрияның операциялық мәселелер бойынша комиссиясын басқарды. 1992-1996 жылдары Путин Халықаралық қатынастар американдық ұлттық демократиялық институтының бағдарламасы бойынша «реформисттік саяси белсенділер» тренингтерінің қатарында болды (National Democratic Institute for International Affairs, NDI). Мәскеуде NDI кеңесшісі, АҚШ-тағы Ресейдегі АҚШ елшісі [[Майкл Макфол]] 2001 жылы Путинді сипаттады «ықтимал «орыс [[Слободан Милошевич|Милошевич]]“», Ресей президенті сайлауы АҚШ мүддесі үшін оң қадам емес. Кейіннен Путинмен бірге Санкт-Петербор қаласының мэриясында жұмыс істегендердің көпшілігі (И.И. Сечин, [[Дмитрий Анатольевич Медведев|Д.А. Медведев]], [[ Виктор Алексеевич Зубков|В.А. Зубков]], [[Алексей Леонидович Кудрин|А.Д. Кудрин]], [[Алексей Борисович Миллер|А.Б. Миллер]], [[Герман Оскарович Греф|Г.Г. Греф]], [[Дмитрий Николаевич Козак|Д.Н.Козак]], [[Виктор Петрович Иванов|В.П. Иванов]], [[Сергей Евгеньевич Нарышкин|С. Е. Нарышкин]], [[Виталий Леонтьевич Мутко|В.Л. Мутко]] және басқалар), 2000 жылдары Ресей үкіметінде, Ресей президенті әкімшілігінде және мемлекеттік компаниялардың басшылығында жауапты лауазымдарға ие болды. 1992 жылы Ленинград қалалық кеңесінің депутаты Марина Салли және Юрий Гладков басқарған жұмыс тобының депутаты (Салье Комиссиясы деп аталатын) Сыртқы экономикалық байланыстар комитетінің басшысы ретінде Путинге қарсы Санкт-Петерборға азық-түлікпен шикізатпен алмасу бағдарламасы бойынша алаяқтық жасады. Путиннің айтуынша, Шындығында, Сали ешқандай тергеу жүргізген жоқ, бірақ «ол үшін жауапты болмады». Путиннің айтуынша, Ленинград қалалық кеңесінің депутаттарының бұл жанжал бөлігі Собчакқа әсер ету үшін қолдануға тырысты, сондықтан ол оны жұмыстан босатты. 2008 жылдың маусым айында, [[Испания|Испанияда]]ғы бірқатар ресейлік азаматтарды полиция ұстау барысында. кейбір бұқаралық ақпарат құралдарының назарын бұрынғы басылымдарға қайтадан аудару, 1990 жылы Путиннің «Тамбов» ОПГ басшысы Владимир Кумаринмен байланыстарына арналған, 2007 жылдың тамызында осы қылмыстық топты басқарғаны үшін айыпталған және кейін сотталған. === Диссертация қорғау === 1997 жылы экономика ғылымдарының кандидаты дәрежесіне кандидаттық диссертация қорғады: «Нарықтық қатынастарды қалыптастыру жағдайында аймақтың минералды-шикізат базасын жаңғыртудың стратегиялық жоспарлауы (Санкт-Петербург және Ленинград облысы)». (08.00.05 мамандығы «Экономика және халық шаруашылығын басқару») [[Санкт-Петербург мемлекеттік тау-кен институтында]]. Диссертациялық жұмысында ол [[ұлттық чемпион]]дық идеяны білдірді. Кейіннен бұл идея Путиннің саясатының маңызды белгісіне айналды. Ғылыми кеңесшісі экономика ғылымдарының докторы, Профессор Владимир Федосеев - минералды шикізаттың экономикасы саласындағы танымал сарапшы. 2005 жылы [[Вашингтон]]дағы Брукингс институтының қызметкерлері Клиффорд Гадди мен Игорь Данченконың айтуынша, 20 беттен 20-ға дейін, ол Путиннің кандидаттық диссертациясының басым бөлігін бастайды, 1978 ж. жарияланған профессорлар Уильям Кинг және Дэвид Клиандтың «Стратегиялық жоспарлау және саясат» мақаласының нақты көшірмесін немесе жақын мәтінін білдіреді. Сондай-ақ, олар былай деді: Путиннің жұмысындағы алты диаграмма мен графика американдықтармен толығымен сәйкес келеді. Санкт-Петербургтың академиялық топтары Брукингс институтының қызметкерлерін айыптаудан бас тартты. Сондай-ақ шетелдік баспасөзде, тіпті Путин болашақ саясатының негіздерін де қалыптастырды. Slon.ru тілшісіне берген сұхбатында Илья Шелпин: «Ресейде Путиннің плагиаттары туралы жаңалықтар Интернеттен және Власта журналынан тыс шықпады». 2018 жылы Ольга Владимировна Литвиненко, Санкт-Петербор тау-кен университеті [[Владимир Стефанович Литвиненко|ректор]]ының қызы, оның әкесі Путинге диссертация жазуға мәжбүр болды. Президенттің баспасөз хатшысы [[Дмитрий Сергеевич Песков|Дмитрий Песков]] бұл жауаптың өтірік екеніне жауап берді. === [[Мәскеу]]де жұмыс === [[Сурет:RIAN archive 100306 Vladimir Putin, Federal Security Service Director.jpg|нобай|солға|Директор [[Ресей Федерациясының Федералды қауіпсіздік қызметі]] Владимир Путин. 1998 жыл.]] 1996 жылғы тамыздан бастап, губернаторлық сайлауда [[Анатолий Александрович Собчак|Анатолий Собчак]] жеңіліске ұшырағаннан кейін, Путинді Мәскеуде Ресей Федерациясы Президентінің басқарушы директорының орынбасары [[Павел Павлович Бородин|Павел Бородин]] жұмысына шақырды. Бұл жерде Путин ресейлік меншікті құқықтық басқаруды және басқаруды қадағалады. 1997 жылдың 26 наурызында Ресей президентінің әкімшілігі басшысының орынбасары болып тағайындалды — Ресей Федерациясы Президентінің Бас бақылау басқармасының бастығы, осы лауазымға [[Алексей Леонидович Кудрин|А.Л. Кудрин]]ді ауыстырды. Путиннің айтуынша, Бас бақылау басқармасы жүргізген тексеру нәтижелері, қорғаныс тапсырмасын орындауға байланысты, 1997 жылғы мамырда Ресейдің Қорғаныс министрі [[Игорь Николаевич Родионов|Игорь Родионов]]тың отставкаға кету себептерінің бірі болды. 1997 жылы Бас бақылау басқармасының бастығы ретінде ол ресейлік [[балық шаруашылығы]]ның тиімділігін тексеру үшін арнайы комиссия тапсырды. Комиссия жұмысының нәтижесінде анық болды: 1997 жылы жапондық кемелердің дрейф-торлы әдісімен 6,5 мың тонна сокетка лососьі (БҰҰ Бас Ассамблеясының 1991 жылғы қаулысымен тыйым салынған) және ресейлік кемелерде 3300 тонна балықтың бұл түрі, ғылыми бағдарламалар бойынша жұмыс істеу, Озерновское собак лососясын айналдыруға әкелді және іс жүзінде [[Камчатка облысы|Камчатка аймағы]]ндағы банк кәсіпорындарын жағаға шығарды, оның қорларын пайдалану ». Комиссия жұмысы аяқталғаннан кейін оның нәтижелері бойынша балық аулау учаскелерінің шекаралары өзгерді, ал келесі онжылдықта сокета лососясының аулау бірнеше рет - 2500-ден 20 000 тоннаға дейін артты. 1998 жылдың 25 мамырында Ресей Федерациясының президент әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары болып тағайындалды. өңірлермен жұмыс істеуге жауапты. Кездесу кезінде ол Кремльдегі ең ықпалды тұлғалардың бірі саналды. 1998 жылғы 25 шілдеден бастап - [[Ресей Федерациясының Федералды қауіпсіздік қызметі|Ресей Федерациясының Федералдық қауіпсіздік қызметі]]нің директоры. Оның орынбасарлары Путин генерал [[Николай Платонович Патрушев|Николай Патрушев]]ті тағайындады, [[Виктор Васильевич Черкесов|Виктор Черкесов]] пен [[Сергей Борисович Иванов|Сергей Иванов]], ол КГБ мен Санкт-Петербургтегі жұмысымен таныс болды. 1998 жылдың күзінде ол Ресейдің ФСБ-на айналды<ref name="Рой Медведев" />. ФСБ басшысы болған кезінде, ФСБ дирекциясының стратегиялық объектілерді экономикалық контрастын және қарусыздануды қолдау үшін таратқаны, оның орнына алты жаңа ФСБ дирекциясы құрылды. ФСБ-нің үздіксіз қаржыландыруына қол жеткізді, сондай-ақ кафедра қызметкерлерінің жалақысын көтеру (бұл жағынан олар Ресейдің СВР қызметкерлері мен ФАСПИ-мен теңестірілген)<ref>{{cite web|url=http://www.finmarket.ru/z/experts/view.asp?id=1114160&rid=1|title=Оқиға. Сегіз жыл Владимира Путин|date=2009-03-26|publisher=Финмаркет|accessdate=2012-02-28}}</ref>. Әскери лауазым полковник ФСБ директоры ретінде марапатталды, ФСБ директоры лауазымына тағайындалғанға дейін Ресей Федерациясының Президенті Ельцин Путинді оны генерал-майорға әскери тәртіпте көтеруді ұсынды, бірақ Путин ФСБ-дің алғашқы азаматтық директоры болуды ұсынды. 1999 жылдың 26 наурызынан бастап [[Ресей Федерациясының Қауіпсіздік Кеңесі|Ресей Федерациясының Қауіпсіздік Кеңесі]]нің хатшысы, ФСБ директорының лауазымын сақтап қалды. 1999 жылдың мамыр айының басында [[Борис Николаевич Ельцин|Ельцин]] өзінің билігін Путинге беру туралы жалпы шешім қабылдады. 5 тамызда Путинмен кездесуде Ельцин, ол Ресей үкіметінің төрағасы етіп тағайындағысы келеді. === 1999 жылдың қыркүйегінде Дагестандағы жауынгерлердің басып алынуы және көппәтерлі тұрғын үйлердің жарылуы === ''1999 жылғы 7 тамызда болған: [[Дағыстандағы жауынгерлерді басып алу]] [[Ресейдегі тұрғын үйлердің жарылысы]]'' 1999 жылғы 7 тамызда Басаев пен Хаттабтың Дагестанға жасаған жауынгерлері басып алынды. Дагестанның ислам шурасы Дагестан ислам мемлекетін құру туралы жариялады. 9 тамызда Владимир Путин премьер-министр болып тағайындалды. Путин қуатты ұйымдастырушы ретінде әрекет жасаған жауынгерлерге қарсы операцияны басқарды. 15 қыркүйекте боевиктер Дағыстаннан қуылды. 1999 жылдың қыркүйегінде террористік актілер сериясы болды - [[Буинакск]]е көп пәтерлі үйлердің жарылысы, Мәскеу және [[Волгодонск]], оның құрбандары 300-ден астам адам болды. Мәскеу қалалық сотының және Ресей Жоғарғы соты қаулысына сәйкес. Жарылыстар Қарашай мен Дагестанның Ваххабисіне араб әміршілерінің [[Амир ибн аль-Хаттаб|Амир Хаттаб]] пен Абу Омардың бұйрығы бойынша жасалды. Нұсқаулар ұсынылды, оған сәйкес Путин көпқабатты үйлерді жарып жіберді: сайлау алдындағы рейтингісін көтеру және президенттік сайлауда жеңісті қамтамасыз ету, Шешенстанға әскерлер енгізгенге дейін қолайлы қоғамдық пікір қалыптастыру, Атап айтқанда, Александр Литвиненко мен [[Юрий Георгиевич Фельштинский|Юрий Фелшинский]]дің кітабында «ФСБ Ресейді сілкіп жатыр», [[Ресей Федерациясының Федералды қауіпсіздік қызметі|ФСБ]] Путин мен Николай Патрушевті білетін көп пәтерлі үйлерді жарып жіберді. Путиннің өзі бұл нұсқаны нонсенс деп сипаттады. == Путиннің басқару нәтижесі == [[Сурет:Boris Yeltsin 31 December 1999.jpg|нобай|солға||200px|Президент әкімшілігінің басшысы Владимир Путин [[Александр Стальевич Волошин|Александр Волошин]] және [[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]], Кремльді тастап кетті. 31 желтоқсан 1999 жыл]] Елді Путин басқарғалы бергі сегіз жылдың басты олжасы – отаншылдықтың орасан артқаны. Путин Ресейдің біртұтастығын сақтауды салған беттен қатты қолға алды. Ол 2000 жылғы 26 наурыздағы президент сайлауынан кейін өз қызметіне ресми түрде 7 мамырда кірісті. Іле-шала 13 мамырда Путин жеті федералдық округ құру туралы ұсыныс жасап, ол округтарға өзінің өкілетті өкілдерін тағайындады, сөйтіп өңір басшыларына өзінің ықпалын күшейтті. Араға 10-ақ күн түскенде, 17 мамырда Парламенттің жоғарғы пала­та­сын жасақтаудың жаңа тәртібін енгізді. Оған дейін Федерация Кеңесі губернаторлардан құ­ра­латын, губернаторлар әрі орындаушылық, әрі заң шығарушылық құқықтарға ие болатын, енді олар Федерация Кеңесіне өз өкілдерін жіберетін болып белгіленеді. Сол күні Путин Орталық пен федерация субъектілерінің қарым-қатынасына байланысты тағы бір маңызды бастама көтереді, оның мәні негізінен өңірлік лидерлердің орынсыз дабырайтылған ықпалын кемітуге тірелетін. Бұл жолда Путин ештеңеден тайынған жоқ. Тіпті 2004 жылдың күзінде Бесланда болған лаңкестік шараны да өз мақсатына пайдалана білді: бірнеше күннен кейін-ақ Мемлекеттік Думаға губернатор сайлауларынан бас тарту туралы заң жобасын енгіздірді, губернаторлар есін жиып үлгергенше депутаттар заңды қабылдап та жібереді. Путин билікке келісімен-ақ басталған екінші чешен соғысы оның алған беттен қайтпайтынын анық көрсетті. Дубровкадағы Театр орталығында лаңкестер көрермендерді кепілдікке алып, қойылған шартқа келіспей тұрған тұста, тіпті, әлеует­ті күштер театр залына улы газ жіберіп, лаң­кестермен бірге залда қалған санаулы көрермендерді де амалсыз құрбандыққа шалуға дейін барды. 2005 жылғы 13 қарашада Нальчиктегі бүлікті қанға бөктіріп басу, 2005 жылғы 8 наурызда Аслан Масхадовтың, 2006 жылғы 10 шілдеде Шәміл Басаевтың көзін жою енді Ресей жерінде Буденновск қырғыны сияқты мас­қара жағдай, Хасавюрт келісімі сияқты шегініс бол­майтындығын бүкіл әлемге ашық айттырды. Мем­лекеттік Дума тиісті заңға қаза тапқан лаңкестердің денесін жер қойнына тапсыру үшін туған-туысқандарына беруге тыйым салатын түзетулер енгізді. Батыстағылардың адам құқы деп, жариялылық деп, сөз бостандығы деп шу көтергендеріне қарамай, Путин әкімшілігі Кавказдағы соғыс тақырыбын бұқаралық ақпарат құралдарында көрсетуге, жазуға іс жүзінде тыйым салды. Бұл орайда соғыс жағдайында БАҚ-тардың мүмкіндігі мемлекет тарапынан шектелетіндігі жөніндегі халықаралық құқық нормалары ептілікпен пайдаланылды. Осыдан сегіз жыл бұрын лаңкестер Дағыстанға басып кіріп, Ресейдің әр жеріндегі қалаларда үйлерді жарып жатқан еді. Бүгінде елдің ыдырауы толық тоқтатылды, Солтүстік Кавказдағы соғыс өрті өшірілді, Чешенстан федерацияның толыққанды субъектісіне айналды. Елді әкімшілік-территориялық және саяси орталықтандыру мәселесінің шешілуі Президентке бүкіл билікті біржолата бергізді әрі оның жауапкершілік жүгін де күрт арттырды. Федерациялық Ресейдің бұл жолдан бас тартуы унитарлық Қазақстанның жағдайында ел тағдырына эксперимент жасауға тіпті де болмайтынын анық ұғындырып берді. Путин елді басқарған алғашқы жылдардың өзінде билікті меншіктеуге тыйым салынды, билік олигархтар қолынан алынды, сөйтіп, халықтың мемлекетке сенімі қалпына келтірілді. Путин ақпараттық империялардың олигархтарға тәуелділігі жағдайында ешқандай да мемлекеттік идея көңілдегідей жүзеге асырылмайтынын әуел бастан-ақ айқын ұғынады. Ол істі Ельциннің тұсында қолға алмауының өзінен Путиннің ақылы мен айласы, арыны мен абайлағыштығы қатар жүретін сұңғыла саясаткерлігін көреміз. Ельцинді екінші рет таққа отырғызуға барын аямаған Борис Березовскиймен бетпе-бет келу Борис Николаевичке қарсы шығудай қабылданар еді. Чешенстандағы террорға қарсы операцияларды көрсетуге байланысты қойылған шектеулерді бұзған, Путиннің өзінің қадірін кетіруге арналған хабарлар дайындаған арналардың иелері – В.Гусинский мен Б.Березовский бірінен кейін бірі шетелге қашуға мәжбүр болады. Қалың қалталылардың саясатқа сұғынуы қандайлық қатер екенін анық білетін Путин келесі соққысын ЮКОС-тың иесі М.Ходорковскийге бағыттады. Ресей сарапшыларының жазуына қарағанда, Ходорковский 2003-2004 жылдардағы сайлау науқаны кезінде Думаға өтетін партияларды қаржыландыра бастаған. Қалай дегенде де, Путин өз оппоненттерін материалдық ресурстардан айырудың құқықтық тетіктерін дәл таба біледі. Ондаған миллиард долларлық жеке байлығы бар Гусинскийдің де, Березовскийдің де, Ходорковскийдің де табиғи монополияларындағы қисапсыз қаржының қайнар көзі жекешелендірудегі жөнсіздік екенін дәлелдеп, Ходорковскийді қамауға алып, артынша ЮКОС-ты қайта жеке­шелендіру Кремльдің ақшалы алпауыттармен айқасындағы айтулы жеңісіне айналды. Путин оларды ев­рей ұлтының өкілдері ретінде қудаламай, заңды белден басып байыған тойымсыздар ретінде қудалайды. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сыртқы сілтемелер == {{commons|Vladimir Putin}} * [http://www.kremlin.ru/ Официальный сайт Ресей президент] * [http://kremlin.ru/eng/articles/about_sp.shtml Speeches by the President] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071012164252/http://kremlin.ru/eng/articles/about_sp.shtml |date=2007-10-12 }} at the official [http://kremlin.ru/eng/ website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20030908005515/http://www.kremlin.ru/eng/ |date=2003-09-08 }}. * Artiom Malgin, Jaroslav Skvortsov, Alexandr Tchechevishnikov (Moscow State Institute of International Relations, MGIMO); published by the Foundation Institute for Eastern Studies, Warsaw: [http://www.forum-ekonomiczne.pl/page.php?p1=532b5f727bb6c829189a19b74e0865c1&uid=c237f3846ffa15542d54070ab2bdcf60 Aims, Priorities and Tasks: Attempt at a Systematic Analysis of the Presidential Speeches In Russia (2000 – 2005)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060927161900/http://www.forum-ekonomiczne.pl/page.php?p1=532b5f727bb6c829189a19b74e0865c1&uid=c237f3846ffa15542d54070ab2bdcf60 |date=2006-09-27 }}, XV Economic Forum Krynica 7-10 September, 2005 * [http://www.theatlantic.com/doc/200503/starobin The Accidental Autocrat], in [[The Atlantic Monthly]], Наурыз 2005 (may require subscription) * [http://www.atimes.com/atimes/Central_Asia/IB17Ag02.html Russia as friend, not foe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180119191316/http://www.atimes.com/atimes/Central_Asia/IB17Ag02.html |date=2018-01-19 }}, in [[Asia Times]] by Nicolai N. Petro, Ақпан 2007 * [http://www.saag.org/papers17/paper1682.html Russia's Foreign Policy in a resurgent mode: An Analysis] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061002171627/http://www.saag.org/papers17/paper1682.html |date=2006-10-02 }} * [https://web.archive.org/web/20071012164258/http://www.kremlin.ru/eng/speeches/2006/07/06/2312_type82917type84779_108352.shtml Transcript of the Interactive Webcast] with the President, [[6 шілде]], [[2006]] ([http://news.bbc.co.uk/2/hi/talking_point/5153854.stm BBC version]). * [http://www.russianspy.org/category/vladimir-putin/ RussianSpy: Vladimir Putin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071216000415/http://www.russianspy.org/category/vladimir-putin/ |date=2007-12-16 }} * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/415124.stm BBC – Vladimir Putin: Spy turned politician] * [http://www.fightingarts.com/content01/putin.html Putin and his judo activities] * [http://edition.cnn.com/TRANSCRIPTS/0009/08/lkl.00.html Transcript of an interview with Larry King, September 2000] * [http://www.guardian.co.uk/russia/article/0,,1834009,00.html?gusrc=rss&feed=1 Guardian — How I learned to love Vlad], by Nick P. Walsh * [https://web.archive.org/web/20071012185417/http://politicalworld.wordpress.com/2006/12/18/russia-to-be-feared-for-now/ Russia - To Be Feared... For Now] * [http://www.robertamsterdam.com/2007/04/putins_russia_riches_rights_ri_1.htm?Putin Putin's Russia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071012200843/http://robertamsterdam.com/2007/04/putins_russia_riches_rights_ri_1.htm?Putin |date=2007-10-12 }} * [http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/12/07/AR2006120701439.html/ That Murder in London] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110119225600/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/12/07/AR2006120701439.html |date=2011-01-19 }} * {{cite news|first= |last= |author=[[Anatol Lieven]] |url= http://www.iht.com/articles/2006/05/11/opinion/edlieven.php|title=Putin versus Cheney |work= |publisher= International Herald Tribune|pages= |page= |date=мамыр 11, 2006 |accessdate= |archiveurl=http://web.archive.org/web/20060602182317/http://www.iht.com/articles/2006/05/11/opinion/edlieven.php|archivedate=маусым 2, 2006}} * [http://www.frontpagemag.com/Articles/ReadArticle.asp?ID=19003 Putin's Duality]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} by [[Ion Mihai Pacepa]], [[FrontPageMag.com|FrontPageMagazine]], [[5 тамыз]], [[2005]] * Doug Sanders, [https://web.archive.org/web/20070604164912/http://www.theglobeandmail.com/servlet/story/RTGAM.20070602.wputin01/BNStory/International/home "Putin threatens to target Europe with missiles"], ''[[The Globe and Mail]]'', [[маусым 2]], [[2007]] * [http://www.dailymail.co.uk/pages/live/articles/news/news.html?in_article_id=483321&in_page_id=1770 Putin has been vilified by the West - but he is still a great leader], by [[John Laughland]], [[Daily Mail]], [[September 22]], [[2007]] {{Үлкен сегіздік басшылары|мемлекет=Ресей}} {{Үлкен жиырмалық басшылары|мемлекет=Ресей}} {{Ресейдің президенті}} {{ТМД елдерінің басшылары}} {{Жыл адамы (Тайм журналы бойынша) 2001—2025}} [[Санат:Санкт-Петербургте туғандар]] [[Санат:Ресей Федерациясы Президенттері]] [[Санат:Ресей экономистері]] [[Санат:Ресей заңгерлері]] [[Санат:КСРО заңгерлері]] [[Санат:КОКП мүшелері]] [[Санат:КСРО спорт шеберлері]] [[Санат:Тайм журналы нұсқасы бойынша Жыл адамдары]] [[Санат:Құрмет Белгісі орденінің иегерлері]] [[Санат:2 дәрежелі Қалтқысыз қызметі үшін медалінің иегерлері]] [[Санат:3 дәрежелі Қалтқысыз қызметі үшін медалінің иегерлері]] [[Санат:Экономика ғылымдарының кандидаттары]] [[Санат:Құрмет орденінің иегерлері]] [[Санат:Дағыстан Республикасы алдындағы еңбегі үшін орденінің иегерлері]] [[Санат:Құрмет легионы орденінің Үлкен крестінің иегерлері]] [[Санат:Ерен еңбегі үшін орденінің (Өзбекстан) иегерлері]] [[Санат:Исмоили Самони орденінің иегерлері]] [[Санат:1 сыныпты азат етуші орденінің иегерлері]] [[Санат:Әулие Карл орденінің Үлкен крестінің иегерлері]] [[Санат:Король Абдель-Азиз орденінің иегерлері]] [[Санат:Хо Ши Мин орденінің иегерлері]] [[Санат:Хосе Марти Ұлттық орденінің иегерлері]] [[Санат:Сербия Республикасы орденінің иегерлері]] [[Санат:Заид оредінің иегерлері]] [[Санат:Алтын Олимпия орденінің иегерлері]] [[Санат:Еңбек Ұлттық орденінің Үлкен крестінің (Гвинея) иегерлері]] [[Санат:I дәрежелі Манас орденінің иегерлері]] [[Санат:Халықтар Достығы орденінің (Беларусь) иегерлері]] [[Санат:I дәрежелі Абырой мен даңқ орденінің иегерлері]] [[Санат:Уацамонг орденінің иегерлері]] [[Санат:III дәрежелі Ұлттық Халықтық Армия алдандағы еңбегі үшін медалінің иегерлері]] [[Санат:Даңқ және абырой орденінің иегерлері]] [[Санат:Орыс православ шіркеуінің 1 дәрежелі әулие теңапостолді Ұлы князь Владимир орденінің иегерлері]] [[Санат:I дәрежелі мәртебелі Сергий Радонежский орденінің иегерлері]] [[Санат:Шейх-уль-ислам орденінің иегерлері]] [[Санат:Санкт-Петербургтің құрметті азаматтары]] [[Санат:Ресейдің еңбек сіңірген жаттықтырушылары]] [[Санат:Атаулы оқатар қару белгісінің (Украина) иегерлері]] [[Санат:Ресей қауіпсіздік кеңесі мүшелері]] [[Санат:Ресей президенттігіне үміткерлер (2000)]] [[Санат:Ресей президенттігіне үміткерлер (2004)]] [[Санат:Ресей президенттігіне үміткерлер (2012)]] [[Санат:Ресей президенттігіне үміткерлер (2018)]] [[Санат:Владимир Путин]] [[Санат:Ресей Федерациясы Үкіметі төрағаларының бірінші орынбасарлары]] [[Санат:Ресей Федерациясы Үкіметінің төрағалары]] [[Санат:Ресей қауіпсіздік кеңесі хатшылары]] [[Санат:Ресей президенті әкімшілігінің қызметкерлері]] [[Санат:Ресей Федерациясы федералдық қызметтерінің директорлары]] [[Санат:КСРО МҚК қызметкерлері]] [[Санат:ФҚК қызметкерлері]] [[Санат:Ресей қауіпсіздік органдары басшылары]] [[Санат:Қымбат жезл орденінің иегерлері]] [[Санат:КСРО дзюдошылары]] [[Санат:1 сыныпты Ресей Федерациясының мемлекеттік кеңесшілері]] [[Санат:КСРО барлаушылары]] [[Санат:XX ғасыр саясаткерлері]] [[Санат:Қазанның құрметті азаматтары]] [[Санат:Астраханның құрметті азаматтары]] [[Санат:Севастопольдің құрметті азаматтары]] [[Санат:Атаулы қарудың иегерлері]] [[Санат:А. М. Горчаков медалінің иегерлері]] [[Санат:Ереван университетінің құрметті докторлары]] [[Санат:Ресей филателистері]] [[Санат:КСРО филателистері]] [[Санат:Санкт-Петербург мемлекеттік университетінің заң факультеті түлектері]] [[Санат:МҚК-нің Қызылтулы институты түлектері]] [[Санат:КСРО МҚК Жоғарғы мектебі түлектері]] [[Санат:Наш дом — Россия партиясы мүшелері]] [[Санат:Единая Россия]] [[Санат:Қазіргі мемлекет басшылары]] [[Санат:XXI ғасырдағы Еуропа билеушілері]] [[Санат:Қырым дағдарысы тұлғалары]] [[Санат:Плагиатпен айыпталған адамдар]] [[Санат:РАХ құрметті мүшелері]] [[Санат:Санкт-Петербург мемлекеттік университетінің құрметті докторлары]] [[Санат:Әзірбайжан университеттерінің құрметті докторлары]] [[Санат:Афины университетінің құрметті докторлары]] [[Санат:Белград университетінің құрметті докторлары]] [[Санат:Пошта маркаларындағы тұлғалар]] t4k0vw055egc15p9ap932r5rslemtxl 0 9315 3059029 2769235 2022-08-09T18:44:42Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{мағына|Жұбанов}} {{Тұлға |Есімі = Құдайберген Жұбанов |Шынайы есімі = |Сурет = Жұбанов Құдайберген.jpg |Сурет ені =200px |Сурет атауы = |Туылған кездегі есімі = Құдайберген Қуанұлы Жұбанов |Туған күні = 19.12.1899 |Туған жері = Ақжар ауылы, {{туғанжері|Темір ауданы{{!}}Мұғалжар ауданы|Темір ауданында}}, [[Ақтөбе облысы]], [[Ресей империясы]] |Мансабы = түркітанушы, [[педагог]] |Азаматтығы = [[Сурет:Flag of Russia.svg|25px]] [[Ресей империясы]]→ <br /> [[Сурет:Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg|25px]] [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]] <br /> {{flag|Kazakh SSR|SSR|name=Қазақ КСР}} |Ұлты = [[Қазақтар|қазақ]] |Қайтыс болған күні = 25.2.1938 |Қайтыс болған жері = [[Жаңалық (Алматы облысы)|Жаңалық ауылы]], {{қайтысболғанжері|Талғар ауданы|Талғар ауданында}}, [[Алматы облысы]], [[Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы|Қазақ КСР]], [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]] |Әкесі = Қуан Жұбанов |Анасы = |Жұбайы = |Балалары = [[Есет Құдайбергенұлы Жұбанов|Есет]], [[Акраб Құдайбергенұлы Жұбанов|Акраб]], [[Асқар Құдайбергенұлы Жұбанов|Асқар]]; '''Қыздары''':[[Муслима Құдайбергенқызы Жұбанова|Муслима]], Қырмызы, Қызғалдақ |Марапаттары = |Сайты = |Басқалары = |Commons = }} '''Құдайберген Қуанұлы Жұбанов''' ([[19 желтоқсан]] [[1899 жыл]], [[Темір ауданы]], [[Ақтөбе облысы]] – [[25 ақпан]] [[1938 жыл]]) – тіл білімі саласындағы алғашқы қазақ [[профессор]]ы (1932), түркітанушы, [[педагог]] <ref>Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3</ref>. == Өмірбаяны == [[Әлімұлы]] тайпасының [[Шекті]] руынан шыққан<ref>{{cite web|author=Жауапты редакторлар:Филол.ғ.д., профессор А.Қ.Жұбанов, Филол.ғ.к., доцент С.Құлманов|title=ҰЛЫДАЛА ТҰЛҒАЛАРЫ: ҚҰДАЙБЕРГЕН ЖҰБАНОВ|url=https://termincom.kz/assets/pdf/fccc01431d3e67547942d7aa722f633c.pdf|website=termincom.kz|publisher=А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты|date=2013|accessdate=2020-05-28|lang=kk}}</ref>. Алғашқыда Оспан ишанның мешітінен дәріс алып, араб тілін үйренеді. 1918 жылы [[Елек]]тегі екі кластық орыс-қазақ училищесін бітірген. [[Темір-Орқаш болысы]]ның әуелі хатшысы, кейін төрағасы болады. 1920 жылы [[Орынбор]] қаласындағы [[Құсаиния медресесі|Құсаиния]] медресесін бітіреді. [[Араб тілі|Араб]], [[парсы тілі|парсы]], [[орыс тілі|орыс]], [[латын тілі|латын]], [[түрік тілі|түрік]], [[жапон тілі|жапон]], [[француз тілі|француз]], [[ағылшын тілі|ағылшын]], [[неміс тілі|неміс]] тілдерін меңгереді. 1920 жылы “[[Ай журналы|Ай]]” атты журнал ұйымдастырып, оның бетінде [[Максим Горький|М.Горькийдің]] “Сұңқар туралы жыр”, “Дауылпаз туралы жыр”, “Хан мен ұлы”, т.б. шығармаларын қазақ тіліне аударып жариялаған. Ақындық, жазушылық өнерімен де танылып, өлең, пьеса, т.б. жазған. Мысалы, “Мақпал – Сегіз” дастанының желісі бойынша Жұбанов Тілепбергеновпен бірігіп жазған пьесасы Ақтөбедегі кеңес-партия мектебінің, педагог техникум оқушыларының қатысуымен сахнаға шығарылып, қала жұртшылығына көрсетіледі. “Ай” деген өлеңі жоғарыда аталған журналдың беташары ретінде жарияланды. Көпшілік көкейіне тез қонатын сықақ, фельетондары сахнада, сауық кештерінде айтылып жүрсе, кейбіреулері “[[Еңбекші Қазақ газеті|Еңбекші Қазақ]]та” жарияланған. 1925 жылы Жұбановтың режиссерлігімен Ақтөбе қаласында [[Мұхтар Омарханұлы Әуезов|М.Әуезовтің]] “Еңлік – Кебек” пьесасы қойылады. 1920 – 22 жылдары ауылда мұғалім болып істейді. 1922 – 24 жылдары [[Темір уезі|Темір]] уездік оқу-ағарту бөлімінде басшы. 1924 – 29 жылдары [[Ақтөбе губерниясы]] оқу-ағарту бөлімінде басшы қызметтер атқарды, сонымен бір мезгілде [[Ақтөбе педагогикалық техникумы]]нда сабақ берді. Қызметтен қолы бос уақытта өз бетімен білімін толықтырған. Түркі тілдес республикалардың жаңа әліпбиге көшуіне арналып, 1925 жылы Мәскеуде өткізілген кеңеске қатысып, онда сөз сөйледі. Жаңа әліпбиді енгізу мәселелерімен айналысқан Әзірбайжан ғалымы Ағамалы оғлымен жиі хат жазысып тұрды. 1927 жылдан бастап Жұбанов [[Санкт-Петербург]]тегі орыс ғалымдарымен байланыс жасады. Түркі тілдерін зерттеуші академик А.Н. [[Александр Николаевич Самойлович|Самойлович]], шығыстанушы В.В. [[Василий Владимирович Бартольд|Бартольд]], тілші ғалым А.В. Щерба, т.б. еңбектерін алдырып оқыды. [[1928 жыл]]ы Санкт-Петербургтегі Шығыс тілдері институтының ([[Шығыстану институты]]) толық курсын бітірді. 1929 жылы осы институттың академигі Самойлович басқаратын “түркітану семинарийіне” оқуға түсті. [[1930 жыл]]ы КСРО Ғылым Академиясының Тіл білімі институтының аспиранты болды. Н.Я. Марр, И.И. [[Иван Иванович Мещанинов|Мещанинов]], А.В. Богородицкий, т.б. белгілі тілші ғалымдардан дәріс алды. 1932 – 37 жылдары ҚазПИ-де (қазіргі [[Алматы мемлекеттік университеті]]) [[профессор]], [[қазақ тілі]] мен әдебиеті кафедрасының меңгерушісі болды.<ref>Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған.</ref> == Еңбектері == Қазақ тіл білімінің дүниеге келуі мен оның қалыптасуын ауызға алғанда бар өмірін, күш-жігерін отандық ғылымға сарп еткен жандардың есімін зор ізет, құрметпен еске аламыз. Осындай есімдердің бірі – 20-30 жылдарда қазақ филологиясы саласында табысты еңбек еткен профессор Құдайберген Қуанұлы Жұбанов болатын. Қазақ лингвистикасының негізін салған деп ауыз толтырып айтарлық ірі ғалымдарымыздың қатарындағы терең білімдарлық пен зор дарын иесі, ірі оқымысты әрі қоғам қайраткері осы бір жанды шын мәнінде елдің бәрі біле бермейді. «Қазақ КСР тарихында» («Социализм дәуірі» деген кітапта) республикамыздағы 30-жылдардағы ғылым мен ағарту жұмыстарының жайы жөнінде кең мағлұмат берілген. Кітаптың осы бөлімінен мынандай бір жолдарды оқимыз: {{Дәйексөз|«Екінші бесжылдықтың тұсында Қазақтың Абай атындағы педагогтік институты ірі оқу орнына, маңызды мәдени ошаққа айналды... Қазақ әдебиеті мен тіл білімінің, Қазақ КСР тарихының көкейкесті мәселелері осында зерттелетін-ді. Институттың профессоры Қ. Қ. Жұбанов қазақ тілінің ерекшелігіне лайықталған жаңа қазақ жазуы мен емлесін түзіп, қалыптастыруда елеулі еңбек етті. Қазақ тілінің алғашқы оқулықтарын жазу, оның грамматикасы мен тарихын зерттеу Қ. Қ. Жұбанов қаламының үлесіне тиген-ді».}} Ол кезде мұсылман дінінің, оқуының қазақ арасындағы ықпалы зор болатын. Қ. Жұбанов мұны кейінірек былай деп түсіндірген: {{Дәйексөз|«Патшалық қазақты бұғауда ұстаудың бір амалы дін деп ұқты. Сондықтан да, ол халықты ислам дініне жанашырлық еткен боп алдарқатуды көздеді. Император екінші Екатерина 1781, 1784 жылдары қазақ сахарасында мешіттер мен медреселер салу туралы, қазақ балаларын мұсылманша оқыту туралы жарлық шығарды. 1797 жылы Петербургте баспахана ашып, онда құранды басып шығарып, оны қазақ арасына тегін таратып отырды».}} Әкесі берген ақыл-кеңес, ол ашқан мектеп қана Құдайбергенге ықпал етті деуден аулақпыз. Себебі ол кезде халық ағарту ісін прогреске жетелейтін жол деп ұққан жастар қазақ арасында бір шоғыр болып көріне бастады. Құдайбергеннің жас күніндегі жақын досы Жиенғали Тілепбергенов тек қазақ зиялылары арасында осындай бағыт ұстанған болатын. Ж. Тілепбергенов Құдайбергеннен ересектеу еді, ол кезде ол Ғалия медресесінде оқитын. Бұл – жастарға жоғары білім берген жақсы бір оқу орны саналатын. Сол кездегі Ақтөбе атырабындағы мәдени қауымға Ғалия медресесі зор ықпал етті. Ж. Тілепбергенов өзінің «Таңбалылар» дейтін повесінде төменгі қауым арасынан шыққан Қалман деген бас кейіпкері арқылы феодалдық дәуірдің тап арасына тигізетін қайшылықтарын сынап, кедей қауымды жақтаушы дара күрескердің бейнесін жасады. Бұдан кейінгі «Сүйіскендер» деп аталатын пьесасының бас кейіпкерінің прототипі етіп Құдайберген Жұбановты алған-ды. Бұл – Қ. Жұбанов өмірінің жарқын бір бейнесі іспетті шығарма болатын. Мұнда Құдайбергеннің қызыл штабта жұмыс істеп, жас кеңес үкіметін нығайту жолында Темір-Орқаш болысында белсене іс атқарып жүрген кезі суреттеледі. Кейін Орқаш ауылдық кеңесі аталған бұл қоныстың Құдайбергеннің құрметіне Жұбанов ауылы болып қайта аталғаны мәлім. Ж. Тілепбергеновтің пьесасы жергілікті сауыққойлардың күшімен 20-жылдардың басында Темір қаласында сахнаға шығарылды. Осы Ж. Тілепбергеновтің прогрестік көзқарасының Құдайбергенге белгілі дәрежеде ықпал еткені сөзсіз. Қ. Жұбанов 1914 жылы Орынбордағы Хұсайния медресесіне оқуға барып түсуіне, бәлки, осы кісінің берген ақыл-кеңесі де себепші болған шығар. Осында жүріп ол жалпы білім беретін пәндерді тереңірек үйреніп, орыс тілін жетік меңгере бастады және Шамғали Харесұлы Сарыбаев, Н. Манаев, Е. Жәрменов сынды абзал жолдастар тапты. Шамғали Сарыбаев кейін қазақ тілін оқыту әдістемесінің теориялық курсын жазған әдістеме ғалым атағына ие болды. Н. Манаев, Е. Жәрменов болса, халық ағарту саласында жемісті еңбек еткен белгілі қайраткерлер дәрежесіне көтерілді. 1917 жылы Жұрындағы екі класты орыс мектебін бітіргеннен кейін Құдайберген Орқаштағы бір кластық орыс мектебінің мұғалімі Құсайын Әшіғалиевтің кеңесімен Күйік Қалаға (қ. Илек) барып, ондағы екі кластық училищеге түсіп, білімін әрмен қарай жалғастырады. 1918 жылы Құдайберген осы училищенің 5-6 кластарын бір жыл ішінде үздік бітіріп шығады. Оспан ишанның мешітінен құран үйренуден бастап, Күйік қаладағы орыс училищесінен орта білім тәмамдаған Құдайбергеннің білім алу жолындағы қадамының алғашқы кезеңі осымен аяқталды десек те болады. Қ. Жұбановтың осы бастапқы білімі оның кейін тіл маманы болуына, тамаша лингвист аталуына ықпал етті деуімізге негіз бар. Ол сол бір жылдарда түркі тілдерімен түбегейлі айналыса жүріп, сонымен қатар өзге араб, парсы, орыс тілдерін де кәдіксіз игерді. Бұл тілдерде еркін сөйлеп, еркін жаза алатын еді ол кісі. Бала жасында Құдайберген көркем әдебиетке қатты елікті. Жоғарыда айтқанымыздай әкесі Қуан ескіше де, орысша да сауатты адам болған. Ол кісі сол кездегі газет-журналдарды, қазақша, татарша шыққан кітаптардың бәрін дерлік алдырып отыратын. Құдайберген әдеби шығармаларды, кітаптарды көп оқитын. Мұсылманша оқып, шығыс тілдерін жақсы игеруі оның Фердоусидің «Шахнамасы», Сағдидің «Гүлстаны», Низамидің «Ләйлә-Мәжнүні» сияқты шығыстың классикалық шығармаларын түпнұсқасынан оқуына көмектесті. Әсіресе Қазақтың Абай атындағы педагогикалық институтының профессоры болып істеген кезде, сондай-ақ шығыс халықтарының мәдениеті туралы өтіп жататын түрлі мәдени істерге белсене араласып, солардың басы-қасында жүруге тура келген кездерде араб, парсы тілдерін, сондай-ақ өзге де тілдерге жетіктігі ол кісіге мол көмек етті . Өз қаламының құдіретін ерте байқатқан алғашқы өлеңдері мен фельетон, мақалалары Қазан төңкерісінен бұрынғы басылымдарда Құдайберген «шекті», «Қараша бала» деген лақап атпен жариялаған болатын. Сонымен қатар Қ. Жұбанов жас қазақ зиялылары машық еткен бірнеше қолжазба журналдың шығуына ұйытқы болған көрінеді. Мәселен, Күйік Қалада жүріп ол «Тез», ал Темірде «Ай» деген қолжазба журналдар шығарған. Бұл журналдарда ол орыс әдебиетінің өкілдері М. Горькийдің, В. Г. Короленконың шығармаларын да жариялаған. Төңкерістен бұрынғы үлгілі романтизм шығармаларын халыққа жеткізуде, оны түсіндіріп беруде Құдайберген мен редакция алқасының мүшелері көп жұмыс атқарған. «Ай» деген эпиграфтың өзінен-ақ журналдың ол кездегі ағартушылық-демократиялық идеямен астасып жатқаны, нені мақсат тұтқаны айқын аңғарылатын. Әсіресе Сұлтанмахмұт Торайғыровтың шығармалары журнал идеясына дөп келетін. Қ. Жұбанов журналдың беташары етіп жазған шағын ғана «Ай» деген өлеңнен бұл журналдың көздегені – халықтың көзін ашып, көңілін ояту сияқты асыл іс екені елес береді. Толған айдай боп отанының бір түпкіріне өз жарығын түсіру – журналдың символикалық бейнесі есепті. Оқумен қабат Қ. Жұбанов өз бетімен ғылыммен шұғылданады: жалпы тіл білімі, түркология салаларымен айналысады. Латын әліпбиіне көшу жөніндегі барлық жұмыстарға белсене араласады. 1929 жылы ғылыми емле мәселесіне арналған мәслихатта ұзақ сөз сөйлеп, қазақ емлесінің негізгі принциптері қандай болмақ деген жайдан әңгіме қозғайды. Түсініксіз, қисынсыз ойлар туып кетпесі үшін осы жерде мына мәселенің басын аша кеткен жөн. Осы Қызылорда мәслихатына қатысқандар түркі тілдердің емле ережелері «морфологиялық» және «фонетикалық» принципке негізделу керек дегенді ұсынды. Бұл келісімдердің морфологиялық, фонетикалық деп атап отырғаны – бұл принциптер жөніндегі біздің қазіргі түсінігімізден мүлдем басқашалау еді. Морфологиялық принципті жақтаушылардың бірі Чобан-заде (Баку) бұл термин тек этимологиялық мән берді. Бірімен-бірі жарыса қолданылатын бір аффикстің әр түрлі фонетикалық нұсқаларының ішінен этимологиялық ең бастапқы нұсқа деген бір аффиксті ғана таңдап алып, соны ғана ережесімен заңдастырып, қалғандарын тек ауызша тілдің игілігі деп қана тану керек дегенді айтты. Құдайберген Жұбанов бұл ұсынысқа қарсы шығып, өз жобасын ұсынды, өзі ұсынған принципті ол фонетикалық принцип деп атады. Бұл терминге Құдайберген жүктеген мағына біздің қазіргі емлеміздің принципімен, соның мазмұнымен толық сәйкес келеді десек болады. Өз принципін фонетикалық деп атағанымен, бұл кісі ұстанған бағыт сөз ішіндегі дыбыстарды қалай естіп, қалай айтсақ, солай жазайық дегендік емес еді. Оның фонетикалық деп отырғаны сөзге жалғанатын қосымшалардың сингармонизм заңына бағынып құбылуын жазуда да сол күйінде сақтау болатын. Бұл жөніндегі пікірін ол кісі былай деп тұжырымдаған-ды: «Бір сөздің жазылу нұсқасында әрізділік болмасы үшін, морфологиялық принципке үнемі бас шұлғи берудің қажеті бола қоймас, сәл бір құбылуларын былай қойғанда, біздің тілімізде түбір аса үлкен құбылысқа түсе бермейді. Түбірден гөрі өзгеріске көбірек ұшырайтын қосымшалар. Сондықтан Чобан-заде айтқан сөздің түбірін сақтап жазу принципінен көз жазып қалмайық деген күдігінен келетін бәлендей қауіп жоқ. Өйткені түбір әлбетте этимологиялық дүниелік те, қосымша фонетикалық құбылмалы дүниелік». 1930 жылы Алматыда өткен Қазақстанның бірінші Өлкетану съезінде «Мағынасыз сөздердің мағынасы» деген тақырыпта баяндама жасады. Мұның өзі оның түркі текті тілдерді зерттеудегі ізденістерінің жан-жақты екенін аңғартқан еңбек болды. Мал шаруашылығына байланысты қолданылатын қазақ сөздерін өзге тілдердің дерегімен салыстыра отырып, бұл салада қолданылып жүрген сөздердің көпшілігінің құрамы күрделі екендігін, оларды құрайтын элементтердің әу баста дербес ұғымды білдірген сөздер болғандығын айқындап берді. Әсіресе автордың асыл тұқымды еркек малдың атын білдіретін сөздердің төркініне қатысты айтқан пікірлері аса көңіл аударарлық. Мәселен, қошқар (М.Қашқариде ) және айғыр (Орхон азбасында, көнеұйғыр жазбасында, хакас тілінде adsьr//asqьr, кот тілінде asqar, сақа тілінде atь:r, шуваш тілінде айaр. Әуелде бұлар екі сөзден тұрған: қошқар қо+қар, айғыр ай+ғыр. Мұндағы қош қой малына байланысты одағай сөз ретінде қазір де айтылады. Ол қошақан деген сөздің құрамында да бар. Қойдың қозысын білдіретін қозы дегендегі қоз да осы сөз. Бұл жердегі а редукцияға ұшырап ы дыбысына айналған да, қатаң ш ұяң з дауыссызымен алмасқан. Бұл ыңғайда қош, қозы дегендерді түрікпен тіліндегі қой мағынасындағы қош сөзімен салыстыруға болады – дейді Қ. Жұбанов. Ал айғыр сөзінің бірінші бөлігі ай дегенге келетін болсақ, мұны Жұбанов ат сөзінің бір нұсқасы деп біледі. Қазақтағы ат қыпшақ фонетикасының заңымен жасалған сөз, өзге түркі тілдерде ай бұдан басқашарақ фонетикалық үлгіде орныққан. Мәселен, орхон, көне ұйғыр, тува тілінде оның ад, аз деген де нұсқалары бар, хақас тілінде ат және тағысын-тағыша. Осы екі сөздің екеуінің соңғы бөлігіндегі қар (қошқар), ғыр (айғыр) дегендерді ғалым бір элементтің әр түрлі фонетикалық нұсқалары деп есептейді. Шуваш тілінде жуан айтылатын ар сөзі (еркек) – қазақ тіліндегі ер сөзімен бір сөз. Сонымен, – дейді зерттеуші, – қазақша қошқар деген мен айғыр дегендегі соңғы элементті малдың еркегін білдіретін сөз деп білсек, қошқарыңыз «еркек қой» болады да айғырыңыз «еркек жылқы (ат)» болады. Әрмен қарай өк (сиыр малын айдағанда айтылатын сөз), моһ (жылқыны суарғанда, шақырғанда айтылатын сөз), көс-көс немесе кәуіс-кәуіс (түйені шақырғанда айтылады) секілді одағайларға этимологиялық талдау жасап, тарихи тұрғыдан алғанда мұндағы өк дегеннің өгіз-өкір дегендермен, маһ дегеннің екінші әуендегі қытай сөзі маа (жылқы) дегенмен, ал көс-көс дегеннің түрікпен тіліндегі көшек (бота, тайлақ) сөзімен өзектес сөздер екенін айтады. Сөйтіп, бұл сияқты одағайлардың әуелде сол малдың өзінің атын білдіретін зат есімдер болғанын айтады. Бір әттеңі – бұл баяндама баспа жүзінде жария етілмеген күйінде қалды. Осы баяндамасының тағдыры жөнінде автор былай деп жазған еді: «Съездің қаулысы бойынша жариялауға тиісті болған бұл баяндама мен бастыруға берген жерде Қазақстанды зерттеу Қоғамының қағаздарының арасында жоғалып кетті. Бұл баяндаманы съездің алдында КСРО Ғылым академиясының Яфет институтында оқыған болатынмын. Н. Я. Маррдың оған жазбаша түрде берген пікірі менің Ғылым академиясының кадр комитетіндегі жеке ісімнің арасында тігулі тұр». Тағы бір әттеңі: бұл мақала кезінде бір рет жоғалып кеткен соң, кейін қайта жазылыпты. Алайда заман ағымына орай қайтадан жоғалады да оны автор қайта жазып шығуға мәжбүр болады. Қ. Жұбановтың көзі тірі кезінде ғалымның әр дәуірде әр тақырыпқа жазған еңбектері «Қазақ тілі бойынша зерттеулер» деген атпен жеке серия болып жариялана бастаған болатын. Автордың ойы бойынша онда ол кісінің он еңбегі қамтылмақшы екен. Солардың ол кезде екеуі ғана жарыққа шығып үлгеріп, қалғандары жариялауға жетпей ізім-қайым жоқ болған. Республика баспа орындарының архивінен Қ. Жұбановтың осы еңбектерін із салып іздестіргенімізбен еш жерден таба алмадық. Сонымен, ғалымның құнды-құнды еңбектерінен қазір көз жазып қалып отырған жайымыз бар. Автордың өзі қайта жазып шыққан «Мал шаруашылығы одағайлары» дейтін баяндама да сол еңбектердің ішінде болатын. Сондықтан қалған деректер мен автордың өзі келтірген дәлелдерге қарап отырып, ол кісінің лингвистикалық білімінің қаншалық терең болғанын, әр алған тақырыбын, жиған мәліметін ғылыми-теориялық тұрғыдан қалай қорытып, мазмұнын байытып, түйіндегенін көз алдыңызға айқын елестетесіз. Қ. Жұбановтың лингвистикалық мұраларын жиып, зерттеу жөніндегі Қазақ КСР Ғылым академиясы Тіл білімі институты жанынан құрған комиссияның қорында осы аталған еңбектерге сәйкес келетін біраз қолжазба материал бар көрінеді. Бұл жұмыстардың әлі жан-жақты талқылынбағандығына байланысты басын ашып анықтап айта қою әзір ертерек секілді. Кейбір мағлұматтар бойынша жоғарыдағы сериядан тыс 1937 жылы Қ. Жұбановтың: «Ғылыми грамматика материалдары» (І том, Фонетика), «Тағы да де етістігі хақында» деген еңбектері жарық көруге тиіс еді. Әзір бұл еңбектердің қандай күйге душар болғаны анықтала қойған жоқ. Қ. Жұбанов тек түрік және басқа тілдердің білгірі ғана емес, сонымен бірге ерекше публицист болатын. Оның «Күй» деген еңбегі мәселенің қойылысы тұрғысынан да, нақтылы деректерінің молдығы тұрғысынан да өте бір тың дүниелік болатын. Мұнда автор күй, домбыра, қобыз, жыр, толғау, бақсы, сыбызғы, ән, би тағы басқа музыкалық терминдерге тарихи-лингвистикалық талдау жасайды. Татар жұрты үшін ән де күй, күй де күй, ал қазақтар болса, тек домбыра мен қобызда тартылатын аспаптық музыка жанрын ғана күй деп біледі. Бұл сөздің өзге түркі тілдердегі фонетикалық нұсқасы да түрлі-түрлі. Мысалы, шағатай , ұйғыр тілдерінде, сондай-ақ анадолы түріктерінде ол көк деген нұсқада қолданылады. Мұның дәлелі үшін автор М. Қашқари сөздігінен Ол көк ләнәр деген мысал келтіріп, оны қазақша «Ол ән салып тұр» деп аударады. Қазақ сөзі ән дегеннің түріктердегі көк сөзімен мәндес келуі, қазақ музыкасында күй мен әннің бір-бірінен жігінің бірі аспаптық, бірі вокалдық жанрды білдіретін болып жіктеліске түсуі – кейінгі бір дәуірлердің жемісі екенін аңғартады дейді зерттеуші. Күйдің дербес музыка жанры болып қалыптасуы жөніндегі алғашқы деректі автор XVI ғасырда жазылған еңбектерден алған. Иран музыкашысы Әбдул-Қадыр Мұрағидың «Зүбдатил Әдвәр» деген кітабында сол XVI ғасырдың өзінде түрік-моңғол мелодиясы үш салаға бөлінетіндігін айтқан көрінеді. Олар: аспаптық түр – көк һа және вокалдық түр – ыр және дола. Осыларды келтіре отырып, Қ. Жұбанов олардың қазақша баламаларын көрсетеді. Көк һа – бұл күй сөзінің көпше тұлғадағы түрі, ыр қазақтағы жыр сөзімен сәйкес келеді (қырғыздар күні қазір де бұл сөзді ыр деп қолданады), дола – толғау (әндетіп айтатын өлең үлгісі). Қазақ тіліндегі жырламақ, толғамақ деген секілді жыр, толғау деген сөзден жасалған етістік тұлғасына кей түркі тілдерде, мәселен, түрік тілінде, даламақ етістігі тура келеді. Қазақ сөзі әнге келетін болсақ – дейді автор – ол түркі түбірлі сөз емес, ол – кейініректе иран тілінен енген кірме сөз. Оның алғашқы нұсқасы оһәник. Біздегі ән сөзінің басындағы ә қазақ тілінде кейіннен араб-иран кірмелері арқылы пайда болған, бұл – араб-иран сөзінің ассимиляциялық құбылуға ұшыраған түрі. Халықтық музыка жанрындағы терминдерді жүйелеу, талдау арқылы түркі тілдердің тарихи-лингвистикалық даму заңдылықтарына сүйене отырып, сондай-ақ Әбдул-Қадыр Мұрағи, Рауар Екта, Әл-Фараби, Кизеветтер, Беляев, Успенский, профессор Фитрат, профессор Оганезашвили сынды музыка зерттеушілерінің еңбектерінен дәлелдер келтіре отырып, Қ. Жұбанов бұл ыңғайда тек қана фонологтарға қажетті нәрселердің сыр-сипатын түсіндіріп қоймай, бүкіл музыка зерттеушілерге, өнер зерттеушілерге қажетті жаңалықтардың бетін ашып берді. Қазақ әдебиетінің классигі Абайдың қайтыс болғанына отыз жыл өтуіне байланысты ұлы ақынның тілі туралы жазған мақаласы танымдық жағынан маңызы аса зор тартымды да өзекті еңбек болды. Мұның өзі қазақтың әдебиеттану іліміне қосылған үлкен үлес-олжа болғаны кәміл. Мақала Абай өлеңдерінің өзгеден озық тұрған ерекшелігін тап баса көрсетіп берді. Абайдың халық тілін шеберлікпен пайдалана біліп, жаңалыққа оза шапқан оқшау тұрған даралығын ғалым айқын дәйектермен дәлелдеп шықты. Оқымысты мұнда Абай Құнанбаев қазақ мәдениеті тарихында алатын орнын дұрыс, дәл көрсете отырып, өзінің бүкіл әлем мәдениеті қазынасын, соның ішінде классикалық Шығысты керемет білетін білгір адам ретінде Абайдың өзгеден мойнының озықтығын көрсету мақсатында өткендегі мәдениет тарихына шолу жасағандай болады. Бұл жөнінде ол былай деп жазады: «Мұсылман күншығысының мәдени қалыбын бұзып, көнерген халық даналығының тар аумағынан шығып, әдебиет маңдайын жаңа арнаға қарай бұрған, жер жүзі әдебиетінің кеуде жеріне жетелеген ақын-жазушы ол кезде Орта Азия былай тұрсын, Ресей күншығысы ғана емес, мемлекетті ел – Түркияда да кем болатын... Абайды көрші елдердегі замандастары, бәсекелестерімен салыстырсақ, оған Мырза-Фаталиден басқа ешкім де шендесе алмайды. Ұлт тіліне, әдебиетіне сіңірген еңбегін бағамдасақ, ақындықтың шеңберінде толысқан сәтінде Абай бәрінен де озып шығады. Өйткені ол кезде таза халық тілімен жазып тұрып, ол жазғанын классик әдебиет үлгісімен шығарған ол елдерде адам болған жоқ. Абайдың бірқатар сыншылар ескермей жүрген бір оқшаулығы – осы. Абайды өзгеден бөліп тұратын оның тағы бір ерекшелігі бар: бұл – Тоқай мен Дәрдімәндей, Ғали Асқар Камал мен Фатих Әмірхандай, тіпті Маржани мен Насридай – кезінің қолайлы жағдайы жарыққа шығарған, өсіңкі тұрмыс тілегі тікелей тудырған адам емес. Ол – ояну дәуірінің толқынынан пайда болған неміс Лютері, француз Малербиі де емес. Сондықтан Ренессанстай ұлы нөсердің ірі жемістері: Леонардо да Винчи, Альбрехт Дюрер болуы да Абайға бұйырмаған» . Белгілі оқымысты қазақ лингвисінің бағалауындағы ұлы қазақ ақыны Абай осындай кісі болатын. Қ.Жұбанов – шын мәніндегі ірі зерттемпаз түрколог. Петербордың Шығыс институтында, одан кейін Яфетидология институтында (қазіргі КСРО Ғылым академиясы Тіл білімі институты) оқып жүрген кезінде-ақ байқағыштығы нәзік, шығысты жақсы білетін қарымды зерттеуші лингвист ретінде танылған-ды. Осы бір қазақ ғалымының дарыны мен қабілеті әсіресе Қазақтың Абай атындағы педагогтік институтында бірнеше жыл қатарынан сабақ беріп, қазақ тілі кафедрасының меңгерушісі болып істеп жүрген тұста мейлінше айқын да жарқын көрінген болатын. Жалпы тіл білімі, қазіргі қазақ тілі және түркология саласынан ол оқыған лекциялар тек студенттер ғана емес, қазақ зиялыларының қалың қауымының назарын өзіне кеңінен аударған еді. Қ. Жұбанов өз пәнін жетік білетін. Лекцияны оқудың да асқан шебері еді. Лекциялары түркі тілдердің қазіргі жайы мен өткенін баян ететін деректерге аса бай келетін. Ежелгі түркі жазбаларының тілін де еркін білетін, құлпы тастардағы орхон-енисей жазуларының сырына да жетік болатын, оның лексикалық, грамматикалық, фонетикалық белгілерінің бәрін бүге-шегесіне дейін игерген адам еді. Өзінің ұстаздық мамандығын қазақ тілі мен түркі тілдердің қыруар құбылыстарын тынымсыз зерттеумен ұштастырудан қол үзген емес. Оның қаламынан туған ғылыми зерттеулер өзінің нәрі мен мәнін, зәрулігін әлі күнге жоғалтқан жоқ. Ол кісінің «Из истории порядка слов в казахском предложении» (1936), «Заметки о вспомогательных и сложных глаголах», «Күй» деп аталатын сериясы, түрлі мәслихаттар мен съездерде сөйлеген сөздері, «Буын жігін қалай табуға болады», «Жаңа грамматиканың жаңалықтары жайында», шылаулар, қос сөздер, біріккен сөздер секілді қыруар зерттеулері арқылы мамандар арасында зор бедел, құрметке ие болғаны талассыз. Оның зерттеулеріне тән бір қасиет – салыстырмалы-тарихи деректердің мол болуы. Әрине, өз заманына тән Н. Я. Маррдың ілімінің жетегіне еріп кейде мүлт басқан жерлері де жоқ емес. Қазақ сөйлеміндегі сөздердің орналасу тәртібін зерттеуге арналған еңбегінде тіліміздің қазіргі синтаксистік құрылымындағы сөздердің орын тәртібін бар ынта-жігермен құлшына зерттеп, синтаксистің бұл саласының тарихи даму ерекшелігін, сөздердің орналасу тәртібінің қалыптасуы мен қазіргі жай-күйін бұлтартпас фактілермен талдап, түсіндіріп береді. Сөйлем мүшелерінің барша түркі тілдерге ортақ бұлжымас заңдылығын былай көрсетуге болады – деп жазады Қ.Жұбанов, – анықтауыш анықтайтын сөздің алдында, толықтауыш толықталатын сөздің алдында, ол сөйлемнің барлық мүшелері баяндауыштың алдында тұрады . Күн ұзаққа деген қазіргі сөйлеуімізде жиі қолданылатын екі сөздің тізбегін алатын болсақ, мұндағы сөздердің орналасу тәртібінің қазақ тіліне тән еместігін оңай байқаймыз, өйткені мұның анықтауыш сөзі анықталатын сөзден кейін тұр, егер қазақ синтаксисіндегі сөздердің тіркесу жөн-жосығына салсақ, мұндағы сөздер ұзақ күн болып орналасуы керек еді. Осы жерде автор жоғарыдағы күн ұзаққа деген тізбекпен синоним болып келетін ұзақты күн деген тіркеске де назар аударады. Бұл тіркесті күн ұзаққа деген тіркеспен синонимдес етіп тұрған -ты деген меншіктік аффикстің қызметі деп көрсетеді Қ. Жұбанов. Расында да, бұл жерде меншіктік аффиксті алып тастасақ, тіркесіміз ұзақ күн болып шығар еді. Бірақ ұзақты күн деген мен ұзақ күн дегендер – мағыналары басқа-басқа тіркестер. Кейінгі тіркес күннің ұзақтығын тек астрономиялық тұрғыда ғана білдіреді. Сөйтіп, автор күн ұзаққа деген тізбектің ұзақты күн деген сөз тізбегімен қатар өмір сүруіне назар аударта келіп: «Қазақ тілінде сөздердің орналасу тәртібі ертеректе қазіргіден басқашарақ болған, яғни анықтауыш сөз анықталатын сөздің алдында келмей, одан кейін тұрған. Ал мына күн ұзаққа деген тіркес болса, ол қазіргі тілімізде ескі тілдік заңдылықтың қалдығы ретінде сақталған». Әрине, авторды мұндай қорытындыға жетелеп отырған осы бір ғана мысалдың жай-жапсары емес. Ол қазақ тілінің қазіргі заңдылығына керісінше үлгіде құрылған мұндай сөз тізбектерінің талайын талдап барып, жоғарыдағы қорытындыға келген. Автордың зерттеуіндегі осындай кері үлгіде құрылған тіркестің бірі – адам тағы. Бұл – фольклорда кездесетін кейіпкер. Мұнда да тағы деген анықтауыш анықталатын адам сөзінен кейін тұр. Қазақтағы кісі аттарында жиі байқалатын, әсіресе әйел адамдардың аттарындағы Күн сұлу, Ай сұлу, Таң сұлу, сондай-ақ ер адамдардың есіміндегі Күн жарық, Ай жарық, Таң жарық дегендердегі күн, ай, таң сөздерінің сұлу, жарық деген сын есімдердің алдында келуін автор мысалға келтіреді. Бұл мысалдар да зерттеушінің болжамының дұрыстығын байқатып тұр. Ғалымның мысалдары көңілге қонымды, адамға ой салатын мысалдар екені сөзсіз. Ол өзінің қорытындысына тіліміздің қазіргі заңдылығынан ауытқи айтылатын фактілерді арқау еткен. Бірақ менің айтқаным ғана ақиқат, осыны ғана ұстанып, осыдан таймаңдар деген кеңес бермейді. Осы орайда ол былай деп жазады: «Сөздердің орналасуындағы көне тәртіптің мысалдары тілімізде, әрине некен саяқ қана. Олай болмаған жағдайда көне тәртіптің қазіргі тәртіпті ығыстырып шығаруы кәдік қой. Анықталатын сөздің анықтауыштан бұрын келуі біздің қазіргі грамматикалық түсінігіміз тұрғысынан алғанда оғаш көрінетіні рас. Сондықтан біздің анықталатын сөзді анықтауыш сөз деп қабылдай салуымызға таң қалуға да болмайды». Историзм болмаған жерде, тіл құбылысына ғылыми талдау жасау мүмкін емес. Алайда сол кездегі елдің бәрі әуестенген яфетидологиялық ілімге еліктеу – Қ. Жұбанов еңбегінің құнын түсіре алмаса керек. Бұл айтып отырған Қ. Жұбанов теориясының мәні жалғыз сөздердің орналасу тәртібін білу үшін ғана қажет болып қоймай, түркі тілдердің тарихын, этимологиялық сырын түсіндіруге қолғабыс етер теория екенін де атауымыз керек. Түркі тілдердің деректерін салыстырмалы-тарихи әдісті қолдана зерттеудің керектігі бұл жайлардан айқын аңғарылады. Көмекші етістіктер мен етістіктің күрделі зерттеуге арналған еңбектерінен автордың ана тілінің лексикалық, грамматикалық заңдылықтарын егжей-тегжейлі білетіндігі айқын елес береді . Қазақ лингвистикасы топырағында бірінші болып отыр, тұр, жатыр, жүр көмекші етістіктеріне ғылыми талдау жасаған адам – осы Қ. Жұбанов. Нақтылы да айқын деректерге сүйене отырып, аталған көмекші етістіктердің грамматикалық қызметін, олардың негізгі етістерге жапсарлас тәуелділігін ашып берген осы кісінің зерттеуі болатын. Жіктік жалғауы жалғанатын грамматикалық тұлға осы көмекші етістіктер болғандықтан лексикалық мағынаға ие негізгі етістіктердің өзі де бір жағынан оларға тәуелді сияқты боп көрінетіні бекер емес. Оның үстіне бұл көмекші етістіктердің сөйлемде дербес тұрып та предикаттық қызметте жұмсалатын кезі бар. Мысалы: отыр+мын, жүр+мін, тұр+мын, жатыр+сың т.б. Орта мектептің 5-6 кластарына арналған қазақ тілі оқулығын терген алғашқы авторлардың бірі осы кісі болғанын еске сала кетудің де орайы бар. Бұл кітабында автор қазақ тіліндегі сөздің құрылымын, фонетикалық құбылыстардың жай-жапсарын жүйелі түрде әңгіме етеді. Ғалымның бұл оқулығы қазақ тіліне арналған одан кейінгі оқулықтардың жасалуына игі ықпал етті. Грамматиканың пәнін түсіндіре келіп, Қ.Жұбанов мұнда қазақ синтаксисі жөнінде оқушыларға түсінікті тілде мәлімет береді, қазақ лексикасының негізіне талдау жасайды. Ең қажетті деген материалды оқушыларға қарапайым тілмен түсіндіріп береді. Осының арқасында кітап алғашқы еңбектердің ішіндегі маңыздысының бірі болды. Кітаптан республикадағы сол кездегі лингвистикалық білім берудің деңгейін, шама-шарқын аңғаруға болады. Қазақ фонетикасының өзі зерттеген өзекті мәселелерін де автор кітабында қамтуға тырысқан. Мұны қазақ фонетикасы саласындағы бас-аяғы бар тәмамдалған еңбек десек болады. Кітаптан үндестік заңы, екпіннің сөз ішіндегі орны туралы қысқа да болса нұсқа түсінік алуға болады. Қазақ тілінің дыбыстық құрылымын талдау барысында сөз дыбыстарының мағына ажыратуға қатысты жағын да назардан тыс қалдырмаған. Мағына жағынан сөздердің бір-бірінен дараланып тұруы үшін оның барлық дыбыстарының өзге сөзден түбегейлі өзгерісі болуы шарт емес, сөз құрамындағы бір ғана фонеманың өзге сөздікінен өзгеше болуы олардың семантикасын ажыратуымызға жетіп жатыр дейді Қ.Жұбанов. Мәселенің ғылыми жағына еш нұқсан келтірместен, фонеманың осындай қасиетін оқулығында шәкірттерге ұғымды тілмен түсіндіріп береді. Сөйтіп, Қ. Жұбанов жалпы фонологияның өзекті бір түйіні – фонеманың жай-жапсары туралы байыпты қорытынды жасайды. Ғалымның фонеманың сандық және сапалық құрамы жөнінде де айтқан сындарлы пікірлері бар. Қай тілді алсаңыз да сөз дыбысы атаулы сан жағынан толып жатыр, бірақ олардың бәрі бірдей фонемалық қасиетке ие емес. Сөздердің мағыналық тұрғыдан бір-бірінен ажырата көрсетуге қабілетті дыбыстар аса көп емес. Қ. Жұбановтың бұл тұжырымдары жалпы фонологияның принциптерімен сабақтасып жатыр. Оқулықтың авторы қазақ тілі дыбыстарының құрамын дауысты, дауыссыз және үнді (сонор) дыбыстар деп аталатын үш топқа бөледі. Тілдің сөйлеген кезде жоғары көтерілу, төмен түсу ыңғайына қарай а/ә, о/ө, е дауыстыларын толық дауысты, ы/і, ұ/ү дауыстыларын келте дауысты деп атайды. Yнсіз дауыссыздарды екі жікке ажыратып, б, д, ж, з, ғ, г дауыссыздарын ұяңдар тобына, п, т, ж, с, қ, к дауыссыздарын қатаңдар тобына жатқызады. Жасалу жолына қарай п-б, т-д, қ-ғ, к-г дегендерді үздікті дауыссыз, с-з, ш-ж дегендерді үздіксіз дауыссыз деп бөлген. Yнсіз дауыссыздарды жасалу орнына қарай көмей, тіс, ерін дауыссыздары деп аталатын үш топқа ажыратады. Оқушылардың түсінуіне жеңіл келу үшін дыбыстардың өзара жіктелісін әдейі қарапайым үлгіде жеткізуге тырысқандығы көрінеді. Yнді дауыссыздарды Қ.Жұбанов алдымен тура жолды сонорлар, айналма жолды сонорлар деп екі топқа бөліп, оның алғашқысына ү, и, кейінгісіне р, л, м, н, ң дауыссыздарын жатқызады. Соңғы топтағы сонорларды әрмен қарай ауыз жолды, мұрын жолды деп екіге айыра көрсетеді. Ұзын сөздің қысқасы, Қ.Жұбанов дыбыстардың жасалу жолдарын жан-жақты қарастыра келе, олардың толық топтастыру жүйесін жасап берген. Лингвист ғалым өзінің бір тиянақталған еңбегін қазақ сөзінің буынын зерттеуге арнады. Буын жасауға қатысатын дыбыстарды санына қарай қазақ тіліндегі буынды төртке, ал дыбыстардың буын ішінде орналасу тәртібіне қарай үшке бөледі. Қазақ сөзіндегі буын санының сөз ішіндегі дауыстылардың санымен бірдей болатындығы жөнінде толық мағлұмат береді. Буынның түрлері оның құрамына енетін дыбыстардың бір-бірімен тіркесу ыңғайына тәуелді. Буындардың бірімен-бірінің бірігіп, жымдасып кететіні де, бірімен-бірінің орындарының ауысып қолданылатын кездері де бар. Қазақ тілі буын құрылысының бұл да бір ерекшелігі деуімізге болады. Профессор Қ. Жұбанов бұл саладағы зерттеулерінде қазақ тіліндегі буындардың бірігуі немесе олардың орын алмастыруы, сондай-ақ екпін, әсіресе сингармонизм заңы секілді құбылыстардың һәммесі сөз элементтері арасында берік байланыстың болуы үшін қызмет ететін категориялар деген ғылыми қорытынды жасайды. Қ. Жұбанов қазақ фонетикасының пәнін анықтап, дыбыстардың жіктеліс жүйесін саралауда қисапсыз мол еңбек етті. Өзінің қазақ әліпбиі (алфавит), емлесі және өзге де қолданбалы салаларына арналған еңбектерінде сол кездегі фонологиялық ілімнің қағидаларына сүйенді. Грамматика оқулығынан тыс Қ. Жұбанов [[1936 жыл]]ы орта мектептің 5-7 кластарының қазақ тілі оқу бағдарламасын түзді. Бұл бағдарлама қазақ тілі пәнін ғылыми зерттеудің объектісіне айналдыруды көздеген алғаш жарық көрген құжаттардың бірі болды. Мұнда ғалымның құрмалас сөйлемнің синтаксисі жөніндегі көзқарасы мейлінше толық баяндалған болатын. Республикадағы ағарту ісі қайраткерлерінің аға өкілдерінің бірі А. Сытдықов бұл бағдарлама туралы былай деп жазған еді: «Жаңа бағдарлама қазақ тілінің өсу, кемелдену жайын ескеріп жасалған тың еңбек болды... Мұнда емлеміздің жаңа жазуымызға лайықталған нұсқасын жасау, қоғамдық-саяси терминдер мен жер-су аттарын жаңаша жазу мәселелері толық қамтылған». Халық ағарту ісіне жан-тәнімен берілген тамаша педагог Қ. Жұбанов көптеген мектеп мұғалімдерімен толассыз хат жазысып, хат алысып тұратын. Хаттарында методикалық кеңестер беретін, ана тілін қалай оқытудың әдістерін түсіндіретін, грамматиканың, методиканың, терминологиялық сан қилы мәселелері туралы сөз қозғайтын. Осындай хаттарының бірінде қазақ тіліндегі көнеріп, ізі өшіп кеткен тұлғаларды балаларға үйретудің жолын былай нұсқаған-ды. «Кейде оқыту ісіндегі қиындықтың оқулықтың кінәсіне байланысты болмай, мұғалімнің өз басына байланысты болатын кездері бар. Сенің оқулыққа қойып отырған кінәратың, маған кінә сенің өзіңнен емес пе екен деген ой салды, өйткені бұл жайында маған сенен бөтен ешкім жаза қойған жоқ. Қандай қиындықтарға душар болсаң да маған хат арқылы жазып тұр. Егер менен кеткен кемшіліктер болса, дәлелде, мен де өз дегеніме бұрып, қарыса бермеспін». Педагогтік институттың құрметті профессоры бір ауыл мұғаліміне жазған хатында осылай деген еді. Осындай бір үзік сырлар Қ.Жұбановтың қазақ мектептері тарихында алатын орнының ерекше екенін дәлелдесе керек. Әрине, әрбір зерттенімпаз ғылым жолында жүрген адамның ісінде кейде селкеу шығып жататын жайлардың да болып қалуы ғажап емес қой. Бұл да бір әр пендеге тән, заңды құбылыс па деп ойлаймыз. Өзі қамшы салдырмай бұрқыратып жазып жүрген кездерінде, тым тәуір-ақ еңбектерін бірінің үстіне бірін беріп, қазақ тілі жөніндегі ғылымның көсегесін көгертіп жүрген кезінде бірер жерде аяғының кібіртіктеп кеткен ыңғайы да байқалған кездері бар. Мәселен, әбден ет-еке боп елдің құлағына сіңіп кеткен терминдерді құбылтып басқаша қолдануын жөн дей алмаймыз; жұрнақ дегенді үстеу деп, жалғаулықты – жалғауыш дегеннен ештеме ұтып тұрмағанымыз кәдіксіз. Кезінде Қ.Жұбанов жазған оқулықтың мұғалімдер қауымынан жоғары баға алғаны белгілі. Бірақ кісінің жеке басына табыну етек алып тұрған кезде оның еңбектерінің орынсыз сынға ұшырағанын да білеміз. Қ. Жұбанов еңбектерінде ол ұсынған грамматикалық қағидаларда зиянкестік бар деп жазғандар да болды. Енді міне Қ. Жұбановтың құрметті есімі ақталып, аршылған тұста осы бір ғылым еңбекқорының еткен ісін елге таныту – біздердің борышымыз. Қ. Жұбановтың мақалалар сериясының енді бір тобының қазақ тілінің емле, терминология, методика сияқты практикалық мәселелеріне арналғаны мәлім. Ол кісі – республикадағы тілдік құрылыс''мәселесіне өте белсене араласқан адам. 30-жылдардағы қазақ емлесінің жайын әңгіме қылатын бір архив дерегінде былай делінген: ''Бөгде тілден енген сөздер мен терминологияның емлесінде'' күні қазірге дейін созылып келе жатқан ала-құлалықтар бұл мәселені мықтап қолға алу туралы Ағарту халық комиссариатына қозғау салғаны сөзсіз. Айталық, ''«коммунист немесе комиссарша»'' деген секілді сөздерді бес-алты үлгіде жазып келгеніміз белгілі. Мұны қалай да жөндеуіміз керек. Емле жобасын жасау, терминология ережелерін түзу жұмысы Қ. Жұбановқа тапсырылған болатын. Ол өз жобасын алдымен Өлкелік комитеттің үгіт-насихат бөлімінде талқылауға ұсынып, содан кейін оны Алматыдағы мәдениет қызметкерлерінің кең талқысына салды. Талқылау төрт күні ҚазПИ-де өтті. Талқылау өте қызу өтті, оған жергілікті халық өкілдері де, сондай-ақ студенттер де қатынасты. Бұл құжатта әрмен қарай Қ.Жұбановтың еткен еңбегінің ғылыми дәлелді екені, оның қисынсыз еместігі, ғалымның бұрыннан белгілі ізбен кетпегені айтылады. Өзінің ғылыми тұжырымдарының бәрін автор мұнда қазақ тілінің табиғатынан шығарып барып, оның фонемалық құрамын ескере отырып айтқан. Жобаның авторы ретінде Қ.Жұбанов қазақ тіліне шет тілден енген мұндай сөздерді бағзы қалпынан өзгертпей жазуды ұсынды. Бірақ бұлай жазу ол кездегі қазақ қауымы үшін аса қиындық келтіретін болғандықтан жоба қабылданбай қалды. Өйткені ол жылдарда мұны түсінерліктей теориялық дайындығы бар мұғалімдер, сондай-ақ өзге кадрлар республикамызда тым аз еді. Сондықтан жобаны, шет сөздерді жазу туралы ондағы ұсынылған ережелерді уақытша тоқтата тұруға тура келді. Қ. Жұбановтың бұл жобасын белгілі түрколог С.Е.Малов өте жоғары бағалады. Қазақстандағы мәдени құрылыс жұмысына арналған [[1935 жыл]]ғы мәслихатта: ''«Профессор Қ. Жұбановтың жобасы әрі ғылыми, әрі ол принциптік жағынан маңызды»'' – деп атады. Қ.Жұбанов ол жылдарда Республика үкіметі жанындағы терминология мен емлені үйлестіру орталығын ұйымдастырушылардың бірі болатын. Мәдени құрылыс жөніндегі съезд қарсаңында Қ. Жұбановтың басшылығымен Мемлекеттік терминкомның бюллетенінің төрт нөмірі басылып шықты. Бюллетень емле жобасы мен көп ғылым саласы бойынша қазақша терминдердің үлгісін жариялады. Қ.Жұбановтың өзі Бюллетень бетінде емле мен терминология мәселелерін сөз еткен бірнеше мақала жариялады. Олардың бәрінде терминдердің ерекшелігі, емле мәселелерін сөз етті. Бұл мақалалар мұғалімдер үшін әлі күнге маңызын жойған жоқ. Қ.Жұбанов емле ережелерін жүйелеу жағына қатты көңіл аударды. Емлені мектеп оқушыларын сауатты жазуға баулу мен республикадағы ересектерге хат білдіріп, қара танытуға қажетті құрал деп есептеді. Төңкеріске дейін берік дәстүрі болып көрмеген қазақ тілінің емлесі арқаны, негізінен фонетикалық принципке сүйеді. Ал морфологиялық принцип болса, ол да осы принципке қарайластырыла жүргізілді. Әрине, өзге белгілі ғалымдар сияқты Қ. Жұбанов та фонетикалық принциптің сөздің сыртқы пішініне сүйеніп жүргізілетін, ал морфологиялық принциптің түбір сөзді сақтауға байланысты болатынын жақсы түсінді. Өз зерттеулерінде осы екі принципті бір-біріне орайластыра, жабыстыра отырып пайдаланды. [[1938 жыл]]ы қазақ емлесінің кей мәселелері ішінара жүйеге түсірілгені мәлім. Қазақ әліпбиінде бұрын жоқ ф, х дауыссыздарының да енгізілгені осы кез болатын. Бұл латынға негізделген жазу емлемізді орыс емлесіне қарай бейімдей түсуге көмектесті. Асылында, ''ф'', ''х'' әріптерін ендіру жөніндегі идея да Қ. Жұбановтікі болатын, бірақ бір мәнәйі себептермен оны тоқтата тұруға тура келген-ді. Олай дейтініміз, Мемлекеттік терминология комиссиясының Ағарту халық комиссариаты жанындағы Бағдарлама-методика секторымен [[1934 жыл]]дың 27 қарашасында бірігіп өткізілген бір мәжілісінің бағдарламасында Қ. Жұбанов өзінің термин жасау мен оны бекітуге арнаған баяндамасында емле жобасын ұсынып, онда халықаралық терминдерді дұрыс жазу үшін қазақ әліпбиіне ''ф'', ''х'' дыбыстарының таңбасын ендірудің қажет екендігін айтты деп көрсетілген. Бірақ мәжіліс: «Өкілетті орындармен келісіп алғанға шейін ''ф'', ''х'' әріптерін қазақ жазуына ендіруді әзірге тоқтата тұру керек. Оған дейін бұл мәселе төңірегінде кең көлемді айтыс ұйымдастыру керек» – деп қаулы алып, ұсынысты қабылдамай қойды. у, и дыбыстарының жазылуын оңайлату жөніндегі ұсыныс та Қ. Жұбановтікі еді. Бұлардың әрқайсысы қосар әріппен белгіленіп келген болатын. Бұл идеяның тек [[1957 жыл]]ы ғана жүзеге асқанын бәріміз жақсы білеміз. Тіл құбылыстарын зерттеуге жаңа тұрғыдан келуі жағынан болсын, филология саласындағы мамандарды әзірлеуге белсенді араласуы жағынан болсын Қ. Жұбановты қазақ тіл білімінің негізін салушылардың бірі деп қарауға әбден болады. Осы бір ғана мақалада Қ. Жұбановтың тіл білімі саласындағы ойға түйген нәрселерінің, идеяларының қаншалықты жүзеге асқанын анықтап шығу, әрине, мүмкін емес. Қ. Жұбановтың тіліміздің грамматикасы, фонологиясы, лексикологиясы және қолданбалы мәселелері хақындағы айтқандары, тұжырым-толғамдары, қағидалары біздің дәуіріміздің зерттеушілерінің еңбектерінде жүзеге асып жатыр, солардың ғылыми жұмыстарында әр түрлі дәрежеде көрініс тауып жатыр десек, артық айтқан болмаймыз. Қ.Жұбанов идеялары мен айтқандарының біздің қазіргі ғылымымызда қаншалықты жүзеге асқанын анықтау – арнаулы зерттеулердің тақырыбы болуға әбден лайық. Біз Қ.Жұбановтың ғылымда кім екенін ел-жұртқа таныстырмақ болған ойымызға орай ол кісінің көзін көрген, қазақ тіл білімі саласында бірге қызмет істескен әріптесі ретінде Құдекеңнің жеке басына қатысты жайлардан оқушыларды хабардар ете кетсек пе деп отырмыз. Ең алдымен бұл кісінің нағыз еңбеккер адам болғанын айтқым келеді. Әріптестері мен шәкірттері ол кісіні қатты сыйлап, зор ізет, құрмет тұтатын. Өзі қаншалық зор білімдар, асқан мағлұматты адам болғанымен, өзін әлбетте пәс ұстайтын, ғажайып сыпайы адам болатын, бір нәрсеге дауысын қаттырақ көтеріп, күйгелек мінез көрсеткенін өз басым байқаған емен. Бірақ өз пікірін дәлелдеуге келгенде зор айтыскер адам еді. 20-30 жылдардағы қазақ тіл білімінің проблемалары жөніндегі барлық істің басы-қасында жүретін. Қазақ тіл білімінің практикалық мәселелері болсын, теориялық мәселелері болсын бұлардың дамуына бұл кісінің игі ықпалы мейлінше зор болды. Тіл жөніндегі айтыс-тартыстардың бәрінде де, түптеп келгенде, осы кісінің пікірі өтетін. Ешкіммен қатты сөзге бармай-ақ білімінің арқасында үнемі жеңіп шығатын. Ауызша сөйлегенде де, жазып сөйлесе де ойларын қысқа тұжыратын. Ойының дәлелділігінен болуы керек бұл кісімен сөз жарыстырған қарсыластары тез келісетін. Осы секілді қасиеттері мен зор білімдарлығы ол кісіні қазақ зиялылары арасында зор ізет-ілтипатқа ие етті. Қ.Жұбанов біреумен дүрдараздыққа еш уақыт барған адам емес. Кісіге еткен жақсылығын әсте міндет етіп көрген емес. Адамның білімге деген құштарлығы мен басына біткен қабілеті, дарыны – ол кісі нағыз қастер тұтатын нәрселер болатын. Бір жастың бойынан ғылымның, я өнердің бір саласына деген бейімділікті, талпынысты сезе қалса, соған көмектесуге, қалай да шылбыр ұшын беруге даяр тұратын. Ол үшін өзінің қолынан келгеннің бәрін істеп бағатын. Абай атындағы Қазақтың педагогтік институтында профессор болып істеп жүрген кезінде Ғ.Мұсабаев деген бір ізденгіш, тіл ғылымына бейімділігі бар студентті байқап қалып, ол баланың білім алуына, лингвистика саласына деген талабына қошеметті болып, көмектескенін әлі ұмытқан жоқпын. Ең соңғы курста оқып жүрген Мұсабаевты оқуын бітірмей жатып Ағарту халық комиссариатындағы бағдарлама-методика секторына нұсқаушы методист етіп жұмысқа алғызғаны бар. Бұл жөнінде кейін Қазақстан ғылым академиясының корреспондент мүшесі болған профессор Ғ.Мұсабаев былай деп айтып отырады: «Студент боп оқып жүрген кезімде, лекциядан босаған сәттерде Ағарту комиссариатына баратынмын, маған жетекші Қ.Жұбанов әр барған сайын топ-топ ғылыми кітап дайындап қойып, оқып шық, таныс дейтін. Оларды белгілі бір уақыт ішінде оқып шығуға тиіс болатынмын. Солармен әбден танысып болғаннан кейін, әлгі кісі не біліп, не қойғанымды тексеріп, менен бейне бір емтихан алып отырған адамша сұрақтар қоятын, әрмен қарай өзі түсіндіріп, өзі айтып кететін. Соның арқасында мен Пешковскийдің, Обнорскийдің, Бодуэн де Куртэнэ, Радлов, Мелиоранский, Казамбек еңбектерімен сол кезде-ақ таныс болдым». Қ. Жұбанов өзінің студенттерінің арасынан ең қабілетті дегендерін таңдап алып, осыдан бірдеме шығады-ау дегендерін ірі оқу орындарына орналастыруға көмектесетін. Осы кісінің көмегі арқасында республикамызға бұл күнде аты мәлім ғалымдар Қазақстан Ғылым академиясының корреспондент мүшесі, профессор М. Балақаев, филология ғылымының докторы, профессор М. Қаратаев Петерборға аспирантураға жіберілген еді. Жалғыз жастар ғана емес-ау, кім болса да, ғылымның қай саласымен айналысқысы келсе де Қ. Жұбанов үшін... бәрібір еді, ол елдің бәріне де көмектесуге әзір тұратын. Оның өнерге, техникаға ұмтылған адамдардың талайына ақыл-кеңес беріп, білімін әрмен қарай жалғастыруға септік еткен жайлары көп. Өзінің туған інісі Ахметтің музыкаға қабілетін ерте танып, өзімен бірге Петерборға ала кетіп, консерваторияға оқуға түсіреді. Ахмет Жұбанов қазақ халқы тарихында – музыкалық жоғары оқу орны – [[Санкт-Петербург]] консерваториясын бітірген тұңғыш қазақ болды. Өзіне жақындап кеткен бір ғана адам болса, Құдекең бәріне шарапатын тигізгенше асығатын. Оларды оқуға, білімге тартуды өзінің мойнына біреу міндеттеп қойғандай борыш санайтын. Кейіннен [[КСРО]] Архитектура академиясының мүшесі болған, ол кезде бала жігіт, белгілі қазақ архитекторы Төлеу Бәсеновтің Петербордағы инженерлік құрылыс институтына түсіп кетуіне тікелей көмек көрсеткен адам – осы Құдайберген болды. Қазақстанның еңбек сіңірген суретшісі Әубәкір Ысмайылов, Қазақстан өнеріне еңбек сіңірген қайраткер Асқар Тоқпанов, тағы басқа да осындай көп кісілер Қ. Жұбановты өзінің «әкесі» деп есептейді. Қазақтың белгілі жазушысы Хамза Есенжанов Қ. Жұбановты «әти» деп кеткен. Бұл – ол кісіге ерекше ілтипат білдіре айтқан «әке» деген сөз. Өзінің отбасы, ошақ қасына деген сүйіспеншілігі ғаламат болатын. Балаларына еміреніп тұратын. (Ол кісінің үш ұл, үш қызы бар). Балаларының бәрі де жоғары білім иелері. Олардың білім алып, ер жетуіне көп еңбек еткен адам – Құдайбергеннің зайыбы Раушан Жұбанова. Профессор Қ. Жұбановты қазақ зиялылары, ағарту саласының қызметкерлері өте жақсы білетін. И. И. Мещанинов, А. Н. Самойлович, В. В. Бартольд, С. Е. Малов, К. К. Юдахин, А. К. [[Александр Константинович Боровков|Боровков]] сынды ірі орыс оқымыстылары Қ. Жұбановты білікті ғалым, лингвист ретінде ерте танып бағалады. Жастарға деген аралас-құралас болған адамдарға деген шексіз бауырмал, жаны ашығыштығының үстіне Құдайберген Жұбанов оларға сын көзімен қарап, талап қоюды да есінен шығарған емес. Республиканың мәдени өмірінің бірде-бір саласы Қ. Жұбанов назарын өзіне аудармай кеткен емес. Ғылым адамдары, өнер адамдары, әдебиет саласының адамдары – бұлардың бәрі Қ. Жұбановтың білімдарлығын, адамгершілік іс-харакетін жақсы білетін, оны қадірлеп сыйлайтын. Қазақтың Абай атындағы педагогтік институтының қазақ тілі кафедрасының меңгерушісі, беделді профессоры Қ. Жұбанов Қазақ КСР Ағарту халық комиссариаты оқу-методикалық кеңесінің жетекшісі, КСРО Ғылым академиясының Қазақстан филиалы Лингвистика секторының меңгерушісі секілді аса абыройлы жұмыстарды қоса атқарғаны белгілі. Қазақ тілі жөніндегі тұңғыш монографиялық зерттеудің авторы, алғашқы мектеп оқулығы мен оқу бағдарламасының авторы ретінде қазақ тіл білімі тарихына аты алтын әріппен жазылатын есімдердің бірі – осы профессор Қ. Жұбанов. Қ. Жұбанов қазақ филологиясы кадрларын даярлап, түлетіп өсірудегі қызметі ұшан-теңіз. Республикамыздағы аты белгілі ірі-ірі ғалымдар өздерін Қ. Жұбановтың шәкіртімін дегенді мақтан тұтады. Ғылыми-педагогикалық жұмысымен қатар Қ. Жұбанов – қоғамдық істерге де белсене араласқан адам. Өткен дәуірлердегі ірі тұлғалар Фирдоусиге, Абайға арналған ғылыми конференцияларды шақыруға мұрындық болып, осы жиындарда мазмұнды баяндама жасаған адам да осы кісі. [[1935 жыл]]ы [[Қазақстан]] мәдени құрылысшылары съезінің ұйымдастыру комитетінің төрағасы болып, осындай ірі форумды өткізуге тікелей араласқан да осы кісі. Осыған іле-шала Кеңестердің бүкілресейлік XVI съезіне делегат болып, онда Татарстан мәдениеті жайлы патриоттық сарында сөз сөйлеген де осы кісі. Қ. Жұбанов Қазақ КСР Орталық Атқару Комитетінің мүшесі болды. Оның есімін біз қазақ лингвистикасының негізін салушылардың бірі ретінде бұл күнде ерекше құрметпен еске аламыз. ==Тіл біліміндегі еңбектері== Жұбанов тіл білімі мәселелерімен 1920 жылдан бастап шұғылдана бастады. Ол қазақ мектептері мен жоғары оқу орындары үшін қазақ тілін оқыту бағдарламаларын жасап, оқулықтар мен әдістемелік құралдар жазды. Сондай-ақ, оның “[[Қазақ тілі]]нің ғылыми грамматикасының материалдары” (1-том), “Фонетика” (орыс тілінде), “Қазақ тілі фонетикасының тарихын зерттеуге кіріспе”, “Қазақ тілінің ғылыми курсы жөнінен лекциялар”, “Буын жігін қалай табуға болады”, “Қазақ тілінде біріккен сөздің жазылуы”, “Қазақ сөйлеміндегі сөздердің орын тәртібі”, “Жаңа грамматиканың жаңалықтары жайынан”, т.б. іргелі ғылыми жұмыстары қазақ тіл білімін қалыптастыруға қосылған елеулі үлес болды. 20 ғасырдың 20 – 30-жылдарында Жұбанов қазақ халқының рухани-мәдени өмірінде саяси-әлеуметтік, халықтық мәні зор проблемалардың бірі – жазу, емле, термин мәселелерімен де шұғылданды. 1929 жылы Қызылордада өткізілген тұңғыш ғылыми-терминологиялық конференцияда Жұбанов қазақ тілінің емлесі жөнінде ғылыми негізделген ұсыныстар жасады. 1935 жылы қазақ әліпбиі мен емлесін жақсартудың жобасын ұсынды. Онда халықаралық және орыс тілінен енген терминдерді орысша жазылуына жақындатып таңбалау, кейбір қосар дыбыстарды жалаң әріппен беру, біріккен сөзді қосып жазу туралы пікір айтты. Жұбанов 1933 жылдан саяси қуғын-сүргінге ұшырағанға дейін Қазақстанның Мемлекеттік терминологиялық комиссиясының төрағасы болды. Бұл салада ол термин жасау ісіне мамандарды жұмылдырып, олардың дайындаған материалдарын ғылыми тұрғыдан реттеп, жұртшылық талқысына салып, тәжірибеге енгізуді қадағалады. Жұбанов – 1935 жылы Қазақстан мәдениет қызметкерлерінің съезіне Мемлекеттік терминкомның атынан ұсынылған жобаның негізгі авторы. Ол ұсынған принциптер қазақ терминологиясын жасаудың үлгісі ретінде әлі күнге дейін қолданылып келеді. 1936 жылы ғалымның “Қазақ сөйлем мүшелерінің орны тарихынан” деген кітабы баспадан шықты. Бұл кітабында ол қазақ тіліндегі сөйлем мүшелерінің тарихын басқа түркі тілдерінен бөліп қарамай, өзі еркін игерген түркі халықтары тілдерін бір-бірімен байланыстыра зерттеп, тарихи салыстырмалы әдісті шебер қолданды. Бұл еңбегімен Жұбанов қазақстандық түркітану ғылымының қалыптасуына зор үлес қосты. “Ауыл мұғалімі” (қазіргі “Қазақстан мектебі”) журналында мұғалімдерге арнап қазақ тілін оқыту әдістемесі туралы, кітапты қалай пайдалану, оқулықтағы материалдарды оқушыларға қалай нәтижелі игерту мәселелерін көтеріп отырды. Осы журналда “Жаңа грамматиканың жақсылықтары”, “Шылаулар”, “Қос сөздер”, “Біріккен сөздер”, “Әдіс, бағдарлама мәселелері”, т.б. мақалаларын жариялады. Жұбанов қазақ әдеби тілі мен музыкалық өнері туралы да келелі пікірлер айтты. Ол өзінің “[[Абай]] – қазақ әдебиетінің классигі” (“Әдебиет майданы”, 1934, №11 – 12) атты аяқталмай қалған әдеби-публицистикалық еңбегінде Абайдың қазақ әдеби тілін дамытудағы, әлеуметтік ой-санадағы орнын, ақындық шеберлігін, композиторлығы мен өлең құрылысына енгізген жаңалығын тұңғыш көрсетіп, әділ бағалады. “Қазақ музыкасында күй жанрының пайда болуы жөнінен” (1936) деген зерттеуінде “ән”, “би”, “бақсы”, “жыр”, “домбыра”, “күй”, “қобыз”, “сыбызғы”, “толғау” сөздерінің этимологиясын ашу арқылы қазақ музыка мәдениетінің тарихы ертеден басталатынын көрсетті. Жұбанов тек ғылыммен ғана шұғылданып қоймай, Қазақстанның Оқу-ағарту халық комиссариаты жанындағы әдістеме, бағдарлама, оқулықтар секторының меңгерушісі міндетін атқара жүріп, бар ынта-жігерін аз уақыттың ішінде қазақ мектептерін ғылыми негізде жазылған оқулықтармен қамтамасыз етуге жұмсады. Мұғалімдердің білімін жетілдіру курстарында, семинарларында дәріс оқып, ақыл-кеңес беріп отырды. Ол қазақ тіл білімі мамандарын баулып, тәрбиелеуде де мол еңбек сіңірді. Республикадағы көрнекті тіл мамандары М.Балақаев, Ғ.Мұсабаев, А.Ысқақов, Ә.Шәріпов, Т.Қордабаев, т.б. өздерін Жұбановтың шәкіртіміз деп санады. Жұбанов республикамыздың саяси-әлеуметтік өміріне де белсене қатысты. 1935 жылғы Қазақстанның мәдениет қызметкерлері съезін ұйымдастыру комитетінің төрағасы, 1935 жылдан Қазақстан КСР ОАК-нің мүшесі болды. 1937 жылы жалған саяси айыппен тұтқындалып, ату жазасына кесілді. 1957 жылы 3 қазанда КСРО Жоғарғы Соты Әскери алқасының шешімімен ақталды. Ақтөбе мемлекеттік университетіне, осы қаладағы бір көшеге Жұбанов есімі берілген.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 4 том; Әдеб.: Сыздықова Р., Ғалым-азамат, А., 1966; Құдайберген Жұбанов. Естеліктер, А., 1990.</ref><ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref> ==Өмірі мен еңбектері туралы әдебиет== === '''1937''' === * [[Ғали Орманов|Орманов]] Ғ. Профессор // Социалистік Қазақстан, 21 наурыз. * Балақаев М. Қазақ тілі грамматикасы туралы // Социалистік Қазақстан, 15 мамыр, № 109. * Жолымбетов Ө. Жұбановтың кітабындағы кейбір кемшіліктер (пікір алысу ретінде) // Социалистік Қазақстан, 27 сәуір. * Смайылов Е. Грамматикадағы анархия туралы // Социалистік Қазақстан, 30 қыркүйек. === '''1957''' === * Ауэзов М., Кенесбаев С. Основоположник казахской лингвистики // Учитель Казахстана, 5 желтоқсан, № 50. * Әуезов М., Кеңесбаев І. Қазақ лингвистикасының негізін қалаушы // Қазақстан мұғалімі, 5 желтоқсан, № 50. * Әуезов М., Кеңесбаев І. Ірі оқымысты // Қазақ әдебиеті, 5 желтоқсан, № 49. * Жолаев Ж. Друг сельских учителей // Учитель Казахстана, 5 желтоқсан, № 50. * Жолаев Ж. Ауыл мұғалімінің ақылшысы // Қазақстан мұғалімі, 5 желтоқсан, № 50. * Жұбанов А. Өнегелі өмір // Қазақ әдебиеті, 5 желтоқсан. * Мұсабаев Г. Скромный и требовательный // Учитель Казахстана, 5 желтоқсан, № 50. * Мұсабаев Ғ. Қадірлі ұстаз // Қазақстан мұғалімі, 5 желтоқсан. * Решетняк В. Народный интеллигент // Учитель Казахстана, 5 желтоқсан, № 50. * Решетняк В. Ұмытылмас дос // Қазақстан мұғалімі, 5 желтоқсан. * Ситдыков А. Ученый-педагог // Учитель Казахстана, 1957, 5 желтоқсан. * Сытдықов Ә. Педагог ғалым // Қазақстан мұғалімі, 5 желтоқсан, № 50. === '''1958''' === * Кеңесбаев І. Профессор Құдайберген Жұбанов және оның ғылыми-педагогикалық мұралары // Қазақ тілі мен әдебиеті, № 2. * Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Көрнекті ғалым // Жұлдыз, № 6. === '''1959''' === * Алпанов О. Құдайберген мұғалімдердің де қамқоршысы еді // Коммунизм жолы, 22 желтоқсан, № 122. * Әбілкәрімов А. Қазақтың тұңғыш профессоры // Коммунизм жолы, 22 желтоқсан, № 122. * Беркінов А. Зейінді шәкірт еді ол // Коммунизм жолы, 22 желтоқсан, № 122. * Қожабаев Н. Естелік // Коммунизм жолы, 22 желтоқсан, № 122. * Сабырқұлов Ә. Жұбанов Құдайбергеннің есімімен аталса екен // Коммунизм жолы, 22 желтоқсан, № 122. === '''1960''' === * Жанпейісов Е. Құдайберген Жұбанов // Білім және еңбек, № 11, 28-б. === '''1962''' === * Наурызғалиев С. Ғалым есімімен аталған мектеп // Коммунизм жолы, 21 ақпан, № 15. === '''1963''' === * История Казахской ССР (эпоха социализма). –Алма-Ата. === '''1964''' === * Есенов Қ. Тұңғыш филолог-профессор // Лениншіл жас, 24 желтоқсан. * Сыздықова Р. Құдайберген Жұбанов – тіл білімінің классигі // Қазақ әдебиеті, 25 желтоқсан. * Кенесбаев С. Видный казахский ученый-лингвист // Казахский университет, 23 желтоқсан, № 41-42. * Сыздықова Р. Проф. Қ.Жұбановтың ғылыми-педагогикалық мұрасы // Қазақ университеті, 23 желтоқсан, № 41-42. * Балақаев М. Ардагер ұстаз // Қазақ университеті, 23 желтоқсан, № 41-42. * Мұсабаев Ғ. Қ.Жұбанов – полиглот // Қазақ университеті, 23 желтоқсан, № 41-42. * Кенжебаев Б. Құдайберген жөніндегі есімдегілер // Қазақ университеті, 23 желтоқсан, № 41-42. * Әлімжанов Д. Ірі методист ғалым // Қазақ университеті, 23 желтоқсан, № 41-42. === '''1965''' === * Бержанов К. Русско-казахское содружество в развитии просвещения (Историко-педагогическое исследование). –Алма-Ата. * Ысқақов А. Жұбанов және қазақ тіл білімі // Қазақстан мектебі, № 3, –71-77-бб. === '''1966''' === * Кенесбаев С. Профессор Худайберген Куанович Жубанов // Жубанов Х. Исследования по казахскому языку. –Алма-Ата: Наука, 1966. – С.9-31. * Сыздықова Р. Ғалым-азамат. –Алматы, 72 б. * Есенов Қ. Қазақ тіл білімінің беташары // Жұлдыз, № 10, 137-141-бб. * Мұсабаев Ғ. Үлкен ғалымның бағалы еңбегі // Социалистік Қазақстан, 9 шілде, № 156. * Нұрқанов С. Профессор Құдайберген Жұбановтың қазақ тілі жөніндегі зерттеулері // Қазақстан мектебі, № 9, 94-96-бб. * Омарбеков С. Қазақ тіл білімінің бағалы қазынасы // Қазақстан коммунисі, № 12, 67-70-бб. * Серғалиев М. Ғалым мұрасы // Қазақ әдебиеті, 12 қараша. === '''1967''' === *Әлсейітов Ж. Қос бұлан // Коммунизм жолы, 30 маусым. === '''1968''' === *Серғалиев М. Қ. Жұбановтың терминологиялық еңбектері // Қазақстан мектебі, № 6. –77-79-бб. *Хайруллина Н. Профессор Қ. Жұбанов және алфавит мәселесі // Материалы Межвуз. науч.-теор. конференции. 16-19 қыркүйек 1967 ж. (Тезисы докладов). –Алма-Ата, 1968. –C. 75-76. '''1969''' *[[Данабике Байқадамова|Байқадамова]] Д. Қыран мен ұлан // Лениншіл жас, 24 желтоқсан. *Қ. Жұбановқа арналған ғылыми мәжіліс // Социалистік Қазақстан, 21 желтоқсан, № 296. *Қ. Жұбанов // Қазақстан мектебі, № 11, 94-б. *Есенжанов Х. Ғалымдар ағасы // Қазақ әдебиеті, 20 желтоқсан, № 51. *Ермеков Ә. Абзал жанды аяулы аға // Оңтүстік Қазақстан, 10 желтоқсан. '''1970''' *Ақшолақов Т. Педагог-ғалым // Қазақстан мұғалімі, 8 қаңтар. *Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Ұстаздардың ұстазы // Жұлдыз, № 1, 156-159-бб. '''1974''' *Жұбанов Құдайберген Қуанұлы // Қазақ Совет Энциклопедиясы, IV том (Док-Имантау). –Алматы, 492-493-бб. '''1975''' *Ибатов Ә. Құдайберген Жұбанов және қазақ тілі морфологиясының мәселелері // Қазақ тілі грамматикасы бойынша зерттеулер. Мақалалар жинағы. –Алматы, 81-86-бб. *Ибатов Ә. Құдайберген Жұбанов және тарихи морфология мәселелері // Қазақ тілі грамматикасы бойынша зерттеулер. Мақалалар жинағы. –Алматы, 106-112-бб. '''1979''' *Балмағамбетова Ж. Білімімен үлгі // Коммунизм жолы, 20 желтоқсан, № 243. *Бекниязов К. Мы помним его // Коммунист, 29 желтоқсан. *Қазиев Р. Үлкен дарын иесі // Коммунизм жолы, 20 желтоқсан, № 243. *Қалиев Ғ. Аса көрнекті ғалым педагог // Педагог, 13 желтоқсан. *Қожанов М. Көрнекті ғалым // Коммунизм жолы, 20 желтоқсан, № 243. *Оралбаева Н. Ғалымның мол мұрасы (Проф. Қ. Жұбановтың туғанына 80 жыл) // Қазақстан мұғалімі, 14 желтоқсан. *Сегізбаев Ж. Асыл азамат еді // Коммунизм жолы, 20 желтоқсан, № 243. *Тлегенов А. Незабываемая встреча // Коммунист, 29 желтоқсан. *Үтбаева А. Қ. Жұбановты еске алу // Педагог, 13 желтоқсан. '''1980''' *Баймолдин С. Ел есіндегі есім // Коммунизм жолы, 12 қаңтар, № 9. *Балақаев М. Көрнекті ғалым // Қазақ КСР Ғылым академиясының Хабарлары. Тіл-әдебиет сериясы, № 1, 35-37-бб. (Резюме орыс тілінде). *Жубанов Худайберген Куанович // Развитие казахского советского языкознания. –Алма-Ата, –C.177-178. *Казиев Р. Основоположник казахской лингвистики // Путь к коммунизму, 26 қаңтар. *Оралбаева Н. Құнды мұра // Қазақстан мектебі, № 9. '''1984''' *[[Данабике Байқадамова|Байқадамова]] Д. Сезімге адалдық // Қазақстан әйелдері, № 4, 16-17-бб. *Ибатов Ә., Сарғожин Р. Ғалым мұрасы (Қ. Қ. Жұбановтың туғанына 85 жыл) // Қазақстан мектебі, № 12, 65-67-бб. '''1985''' *Әуезов М. Ірі оқымысты // М. Әуезов. Жиырма томдық шығармалар жинағы, 20-том. Алматы, 358-363-бб. '''1986''' *Ысқақов А., Ибатов Ә. Көш басы (Қ. Жұбановтың «Қазақ тілі грамматикасына» – 50 жыл) // Қазақстан мектебі, №12. '''1987''' *Айтбаев У., Жубанов Е. Проф. Х. Жубанов и некоторые вопросы теории перевода // Лексико-стилистические вопросы перевода. –Алматы: «Наука», –С. 67-77. '''1988''' *Әлсейітов Ж. Халық перзенті // Коммунизм жолы, 30 наурыз. *Белботаев А. Ғалым-қайраткер // Қазақстан мұғалімі, 25 қараша, № 47. '''1989''' *Сыздықова Р. Профессор Құдайберген Жұбанов // Мәдениет және тұрмыс, № 1, 13-б. *Сыздықова Р. Впереди своего времени // Путь к коммунизму, 17 мамыр, № 93. *Сыздықова Р. Уақыт ақтаған азамат // Коммунизм жолы, 17 мамыр, № 93. *Афанасьев В. Незавершенная статья // Путь к коммунизму, 17 мамыр, № 93. *Меңдекеев Ә. Профессор Құдайберген Жұбанов // Қазақ әдебиеті, 10 ақпан. *Мырзахметов М. Абайтанудың сын сағатында // Коммунизм жолы, 17 мамыр, № 93. *Әлсейітов Ж. Ұмытылмас кездесулер // Коммунизм жолы, 17 мамыр, № 93. *Пангереев А. Аяулы ағамен қауышу // Коммунизм жолы, 17 мамыр, № 93. *Әнесов Ғ. Қаламгерлік пен қайраткерлік // Жалын, № 6, 77-78-бб. '''1990''' *Жұбанов Құдайберген. Шығармалар мен естеліктер. –Алматы «Өнер» баспасы, 12 б/т. *Әуезов М. Ірі оқымысты, 76-81-бб. *Жұбанов А. Өнегелі өмір, 81-86-бб. *Қаратаев М. Патриот профессор, 87-96-бб. *Есенжанов Х. Ғалымдар ағасы, 96-99-бб. *Орманов Ғ. Профессор, 99-103-бб. *Кеңесбаев І. Ұстаздардың ұстазы, 104-115-бб. *Сыздықова Р. Құдайберген Жұбанов – қазақ тіл біліміндегі аса зор тұлға, 115-124-бб. *Дербісалин Ә. Ұстаз-ғалым, 124-132-бб. *Решетняк В. Ұмытылмас дос, 132-135-бб. *Меңдібаев Қ. Асыл азамат еді, 135-140-бб. *Ермеков Ә. Абзал жанды аяулы аға, 140-147-бб. *Жұбановр Ақырап және Есет. Әке шаңырағының шырағы, 148-162-бб. *Жұбанова М. Менің әкем, 170-192-бб. *Жұбанова Р. Екі дүниеде естен кетпес серігім, 192-205-бб. ==90 жылдығына арналған ғылыми конференциялар== *А. Байтұрсынов атындағы Тіл білімі институтында өткен ғылыми-теориялық конференция *Қ. Жұбанов және қазақ совет тіл білімі. К. Жубанов и казахское советское языкознание. Ғылыми еңбектер жинағы. Сборник научных трудов. –Алматы: «Ғылым», 1990. –368 б. *Қайдаров Ә. Профессор Құдайберген Жұбанов, 9-16-бб. *Кайдаров А. Слово о профессоре Х.К.Жубанове, –С.16-20. '''І бөлім. Ғұлама келбеті''' *Ауэзов М., Кенесбаев С. Основоположник казахской лингвистики, –C.21-25. *Жұбанов А. Өнегелі өмір, 26-29-бб. *Сыздықова Р. Азамат-ғалым, 30-48-бб. *Әлсейітов Ж. Халық перзенті, 48-54-бб. '''ІІ бөлім. Қ.Жұбановтың ғылымдағы орны''' *Дербісалин Ә. Ұстаз-ғалым, 55-61-бб. *Оралбаева Н., Маралбаева С. Грамматика ілімінің бастау көздері, 61-69-бб. *Есенов Қ. Профессор Қ.Жұбанов және қазақ тілінің синтаксисі, 69-79-бб. *Серғалиев М. Синтаксистің кейбір мәселелері, 79-88-бб. *Әбілқасымов Б. Әдеби тіл хақындағы ауқымды ойлар, 88-100-бб. *Жанұзақов Т. Кісі аттарының байыпты зерттеушісі, 101-108-бб. *Бектаев Қ., Белботаев А., Смайылов Т. Қазақ тіл біліміндегі лингвистикалық статиканың алғашқы көріністері, 108-116-бб. *Исаев С. Қазақ тілі тарихи морфологиясының проблемалары, 116-127-бб. *Ибатов А. Сөздің тұлғалану процесін зерделеуші, 128-136-бб. *Мырзахметов М. Абайтанудың сын сағатында, 136-144-бб. *Айтбаев Ө. Термин және аужарма, 144-152-бб. *Молдажаров Ж. Унификатор лингвистической терминологии, 152-158-бб. *Есенғұлов А. Грамматикалық қатынастар мен ұғымдардың номинациясы, 158-169-бб. *Урекенова Р. Первый председатель Гостерминкома республики, 169-174-бб. *Әбдірахманов А. Қазақ терминологиясының түп қазығы, 174-180-бб. *Омарбеков С. Диалектілік құбылыстар төркінін тереңнен барлаушы, 180-191-бб. *Жүнісбеков Ә. Қазақ фонетикасының ғылыми курсын жасаушы, 191-196-бб. *Шакиева А. О семантическом синтаксисе сложных глаголов, 196-201-бб. *Уәлиев Н. Қазақ орфографиясының негізгі принциптері хақында, 201-208-бб. *Ақшолақов Т. Педагог-ғалым, 209-213-бб. '''ІІІ бөлім. Есімі ел есінде''' *Каратаев М. Испытание временем, –C. 214-218. *Балақаев М. Ұстаздың жарқын бейнесі, 218-223-бб. *Тәжібаев Ә. Аға туралы аз ғана сөз, 223-229-бб. *Орманов Ғ. Профессор, 229-232-бб. *Есенжанов Х. Ғалымдар ағасы, 233-235-бб. *Жұбанова Р. Кебенек киіп кетіп еді, 235-249-бб. *Ситдыков А. Ученый-педагог, –C.249-250. *Решетняк В. Народный интеллигент, –C.251-253. *Ермеков Ә. Абзал жанды аяулы аға, 253-259-бб. *Баскаков Н. Один из первых советских тюркологов, –C.259-262. *Карасаев Х. Кудайберген аганы эскерип (қырғыз тілінде), 263-267-бб. *Ысқақов А. Ақылгөй аға, ұлағатты ұстаз, 267-277-бб. *Кенжебаев Б. Құдайберген жөніндегі есімдегілер, 277-278-бб. *Шәріпов Ә. Аяулы ұстаз еді ол, 279-290-бб. *Әлімжанов Д. Ірі методист-ғалым, 290-291-бб. *Қазиев Р. Үлкен дарын иесі, 291-293-бб. *Маманов Ы. Қазақ тіл білімінің көш бастаушысы, 293-295-бб. *Мұсабаев Ғ. Қ. Жұбанов – полиглот, 296-296-бб. *Меңдібаев Х. Ағаны көріп іні өсер, 297-301-бб. *Беркінов А. Зейінді шәкірт еді ол, 301-302-бб. *Жолаева Ж. Ағалардың ақ жолынан айнымай, 302-311-бб. *Алпанов О. Құдайберген мұғалімдердің де қамқоршысы еді, 312-313-бб. *Балмағамбетова Ж. Білімімен үлгі, 313-314-бб. *Ержанов К. Жарыққа жетелегендер, 317-318-бб. *Бірманов Е. Асыл аға, 319-321-бб. *Бекниязов К. Мы помним его, –C.321-321. *Тлегенов А. Незабываемая встреча, –C.322-322. *Брусиловский Е. Таинственная сила памяти, –C.323-323. *Жулаев Ж. Друг сельских учителей, –C.324-324. *[[Данабике Байқадамова|Байқадамова]] Д. Жарқын жүзің жадымызда, жақсы аға, 325-333-бб. *Хаймулдин О. Бәрі де бүгінгідей сезіледі, 333-337-бб. *Дияров Н. Ғалымның туған жерінде, 337-340-бб. *Жұбанов Е. Ғалым мүшеліне арналған ғылыми-практикалық конференциялар, 340-353-бб. '''Қазақ КСР ҒА Халыққа білім беру министрлігі Абай атындағы Қазақ педагогика институтында өткен ғылыми конференция''' *Профессор Құдайберген Жұбановтың 90 жылдығына арналған ғылыми конференция (19 желтоқсан, 1989) материалдары. –Алматы: Полиграф. предприятие «Кітап», 5,7 п.л. *Шаяхметов Ш. Құрметті жолдастар, қадірлі ағайындар! (Кіріспе сөз). 3-5-бб. *Қайдаров Ә. Ел мақтаны, 5-11-бб. *Сыздықова Р. Құдайберген Жұбанов, 11-21-бб. *Оралбаева Н. Қазақ совет тіл білімінің негізін қалаушы, 21-29-бб. *Қалиев С. Оқу-ағарту ісінің ұйымдастырушысы, 29-32-бб. *Есенов Қ. Ғалымның синтаксис жайындағы ілімі, 32-35-бб. *Томанов М. Қазақ тілі тарихының кейбір мәселелері, 35-40-бб. *Әбілқасымов Б. Әдеби тіл мәселелері, 40-46-бб. *Исаев С. Қазақ тілінің тарихы мен тарихи грамматикасы мәселелері, 46-52-бб. *Айтбаев Ө. Ғалымның терминология мен аударма ғылымын қалыптастырудағы орны, 52-61-бб. *Мырзахметов М. Абай дүниетанымының бастамасында, 61-66-бб. *Жүнісбеков Ә., Уәлиев Н. Қазақ тілі фонетикасының проблемалары мен емлесінің ғылыми негіздері, 66-69-бб. *Ақшолақов Т. Ірі педагог, методист ғалым, 69-76-бб. *Шәкиева А. Көмекші және күрделі етістіктер хақында, 76-83-бб. *Жанұзақов Т. Атаулар жайлы сыр шерткен, 83-88-бб. *Мәжітаева Ш. Қазақ тіліндегі күрделі сөздердің бір типі жөнінде, 88-90-бб. '''1993''' *Терехова Ф. Х. Жубанов как лингвометодист. Записки группы «Структурно-семантический анализ языка», Вып. І, объем сб. – 111 м/п, –С.55-68. Актюбинский пед. институт им. Х.Жубанова, облысы типография. *Жұбанов Е. Проф. Қ. Жұбанов тартқан тілтану желілері. «Ақтөбе» газеті, № 169, 171, қазан. '''1994''' *Оралбай Ә. Абай және Қ. Жұбанов. «Ақтөбе» газеті, 19 наурыз. *Жұбанов Ақырап, Жұбанов Есет. Әке шаңырырағының шырашысы (деректі очерк). «Ақтөбе» газеті: № 43, 28 мамыр; № 44, 31 мамыр; № 45, 2 маусым; № 46, 6 маусым. *Жұбанов Е, Әнесов Ғ. Ғұлама тағылымы. «Ақтөбе» газеті, № 102, 13 қазан. *Тайжанов А. Қ. Жұбановтың қазақ халқының рухани мәдениетін дамытудағы орны. «Ақтөбе» газеті, 5 қараша. *Тайжанов А. Қ. Жұбанов және рухани мәдениет. «Серпін», № 16, «Ақтөбе» газеті, 11 қараша. *Асқаров И. «Сүйер ұлың болса, сен сүй...» (Абай) (Қ. Жұбанов күндері. Шолу). «Ақтөбе» газеті, № 117, 17 қараша. *[[Ертай Ашықбаев]]. Тіл кеспек жоқ (Ақтөбеде өткен Қ. Жұбановты еске алу кешінде оқылған өлең), «Қазақ әдебиеті» газеті, № 48, 2 желтоқсан. *[[Данабике Байқадамова|Байқадамова]] (Қаралдина) Д. Аруағыңа бас иемін, жақсы аға ... (Қ.Жұбанов күндеріне орай). «Ақтөбе» газеті, 20 желтоқсан. *Тектіғұлова Ж. Қ. Жұбанов және қазақ тілі тарихи грамматикасының проблемалары. –Алматы. Кандидаттық диссертацияның авторефераты, 22 бет. *Тектұғұлова Ж. Кейбір тілдік элементтердің этимологиялық табиғаты (Проф. Қ. Жұбановтың лингвистикалық концепциялары тұрғысынан. Лекциялар желісі). *Ақтөбе облысы типографиясы. 40 бет. '''1997''' *Ильясова А. Разработка Х. Жубановым вопросов педагогической теории. –Алматы, 1997, Республиканский издательский кабинет по учебной и методической литературе Министерства Образования и культуры Республики Казахстан, 1,2 п/л. *Бәкіров О. Дара тұлға (очерк). Жинақ: «Нәубет жылдары». –Алматы: Қазақ университеті, 16-25-бб. '''1998''' *Шәріпов Ә. Аяулы ұстаз еді // Көргенім, көңілге түйгенім. –Алматы, 1998. –23-32-бб. ==Профессор құдайберген жұбановтың 100 жылдығы қарсаңында== '''Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе университетінде өткен Республикалық Жұбанов оқулары''' *Материалы республиканских Жубановских чтений, посвященных актуальным проблемам современных гуманитарных наук (1989, 1994, 1996 годов) на казахском и русском языках. 10,5 печ. листов (47-мақала). Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе университетінің редакциялық-баспа бөлімінде теріліп, басылды. – Ақтөбе, 1998. *Кенжебаев К. Отыз жылдың олжасы, 3-6-бб. *Қайдаров Ә., Әбдірахманов Ә. Тіл білімінің тарланы, 7-13-бб. *Сыздықова Р. Қ. Жұбановтың лингвистикалық мұрасын танып-игеру проблемалары, 13-18-бб. *Копыленко М. Проблемы общего языкознания в трудах Х.К. Жубанова, 18-24-бб. *Серғалиев М. Профессор Қ. Жұбановтың синтаксистік зерттеулері, 24-29-бб. *Әбілқасымов Б. Профессор Қ. Жұбановтың тіл тарихына қатысты пікірлері жайында, 29-32-бб. *Есенов К. Профессор Қ. Жұбановтың синтаксис жайындағы ілімі, 32-34-бб. *Жүнісбеков Ә. Профессор Қ. Жұбанов қазақ фонетикасының ғылыми курсын жасаушы, 34-38-бб. *Уәлиев Н. Профессор Қ. Жұбанов қазақ орфографиясының негізгі принципі хақында, 38-43-бб. *Әнесов Ғ. Қаламгерлік пен қайраткерлік, 43-47-бб. *Негимов С. Қ. Жұбанов және қазақ фольклоры, 47-51-бб. *Жұбанов А.Қ. Профессор Қ. Жұбанов және қазақ тілін зерттеудің кейбір қолданбалы тәсілдері, 51-56-бб. *Омарбеков С. Профессор Қ. Жұбановтың қазақ тілінің диалектілік белгілері жөніндегі көзқарастары, 56-60-бб. *Оразов М. Көмекші етістіктер, 60-64-бб. *Жұбанов Е. Профессор Қ. Жұбановтың кейбір басылым көрмеген еңбектері хақында, 64-71-бб. *Берікұлы Н. Профессор Қ. Жұбанов және дидактика мәселелері, 71-76-бб. *Султангалиева Г. Х. Жубанов – видный деятель народного образования, -С. 81-85. *Манкеева Ж. Қ. Жұбанов және тарихи морфология мәселелері, 85-91-бб. *Шакиева А. Вопросы словообразования в трудах профессора Х.К. Жубанова, 91-93-бб. *Жубанова А. К проблеме фоновой и компонентной субституции в казахских фразеосочетаниях в аспекте жубановедения, 93-99-бб. *Тайжанов А. Мұхтар Әуезов профессор Қ. Жұбановтың қазақ халқының қоғамдық ойы мен мәдениетін дамытуға қосқан үлесі туралы, 99-104-бб. *[[Ботагөз Қазбекқызы Мурзалина|Мурзалина]] Б. Проблемы интонации в работах Х. Жубанова и их современное состояние, 104-108-бб. *Тектіғұлова Ж. Профессор Қ. Жұбанов предикаттық қатынастың қалыптасу тарихы хақында, 108-113-бб. *Алдашева Н. Қ. Жұбанов және сөзжасам мәселесі, 113-117-бб. *Садуақасов Н. Профессор Қ. Жұбанов – қазақ тілі фонетикасының негізін салушы, 117-122-бб. *Қарағұлова Б. Профессор Қ. Жұбанов – қазақ терминологиясының негізін қалаушы, 122-127-бб. *Байганина Н. Лингвистические исследования профессора Х. Жубанова в области казахской музыкальной терминологии (к проблеме «палеонтологии речи»), –С. 127-131. *Мұхтаров С. Қ. Жұбанов және қазақ тіл біліміндегі сөз таптастыру принциптері, 131-134-бб. *Жаманбаева К. Қ. Жұбанов және қазақ тілі пәнін оқыту мәселелері, 134-137-бб. *Кенжеғұлова А. Қ. Жұбановтың «Буын жігін қалай табуға болады?» деген мақаласындағы методикалық көзқарастары, 137-143-бб. *Бақытжанова А. Қ. Жұбанов және аударманың лексика-семантикалық проблемалары, 143-148-бб. *Борашев Б. Қ. Жұбанов және Шығыс әдебиеті, 148-151-бб. *Пангереев А. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі топономастикалық деректер, 151-156-бб. *Ниязова Ғ. Қ. Жұбанов пен Ж. Тілепбергенов арасындағы рухани сабақтастық, 156-163-бб. *Миров М. Қ. Жұбанов публицистикасындағы паремиялық қолданыстар, 163-167-бб. *Есқалиева Ж. Профессор Қ. Жұбановтың сөз тұлғалары жайындағы танымдары, 167-170-бб. *Тектіғұлова Ж. Қ. Жұбанов бір құрамды түбір негіздердің қазіргі тіліміздегі өлі түбірлерге қатысы жайында, 170-173-бб. *Сүлейменова З. Относительно заметок о сложных и вспомогательных глаголах профессора Х. К. Жубанова, 173-176-бб. *Байганина Н. Идеи профессора Х. Жубанова в области теории перевода и его роль в становлении казахской терминологии, 176-181-бб. *Тайжанов А., Толыбаев М. Профессор Х. Жубанов и духовная культура казахского народа, 181-185-бб. *Брязгалов Ю. К вопросу о формировании одаренности и таланта, 185-191-бб. *Нурадинов А. О психологических аспектах лингвистического учения профессора Х. К. Жубанова, 191-195-бб. *Жубанова А. Этнолингвистические воззрения профессора Х. К. Жубанова, 195-199-бб. *Бокаева А. Об одной малоизвестной работе профессора Х. К. Жубанова, 199-202-бб. *Сыздықова Р. Жеделхат. Құдайберген Жұбановтың туғанына 95 жыл толуына арналған ғылыми-теориялық конференцияға қатысушыларға, 202-203-бб. *Әлсейітов Ж. Өмірде өшпес ізі бар, 203-206-бб. *Сәдуақас Н. Қазақ тілінің дыбыс жүйесі туралы (Қ. Жұбановтың туғанына 100 жыл). «Ақтөбе университеті» газеті, № 4, сәуір. '''1999''' *Жұбанов Қ. Қазақ тілінің жоғарғы курсы: Лекциялар желісі. –Алматы: Қазақ университеті, 1999. –112 бет. ==100 жылдығына арналған ғылыми конференциялар== '''А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтында өткен республикалық ғылыми-теориялық конференция''' *Құдайберген Жұбанов және қазақ тіл білімі: Ғылыми мақалалар жинағы. –Алматы, «Арыс» баспасы, 1999. –376 бет. *Қошанов А. – ҚР Ұлттық ғылым академиясының вице-президенті, Қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар бөлімінің академик-хатшысы. Құттықтау сөз, 8-9-бб. *Сыздық Р. Ғылым көгінің жарық жұлдызы, 10-17-бб. *Әбілқасымов Б. Тіл тарихын зерттеудегі Қ. Жұбанов тағылымы, 18-22-бб. *Оралбай Н. Қ. Жұбанов – қазақ тілін ғылыми тұрғыдан зертгеуші ғалым, 23-29-бб. *Айтбайұлы Ө. Профессор Қ. Қ. Жұбанов және терминжасам принциптері, 30-41-бб. *Хасанұлы Б. Қ. Жұбановтың әлеуметтік-лингвистикалық пайымдаулары, 41-57-бб. *Хұсайын К. Қ. Жұбанов және қазақ тіл білімі, 58-66-бб. *Уәлиұлы Н. Профессор Қ. Жұбановтың буын туралы теориялық тұжырымдары, 66-72-бб. *Жанұзақов Т. Қ. Жұбановтың еңбектеріндегі жалқы есімдердің зерттелуі, 72-80-бб. *Жұбанов Е., Оралбай Ә. Профессор Қ. Жұбановтың қоғамдық, саяси және әлеуметтік ой-толғамдары, 80-86-бб. *Айғабылұлы А. Қ. Жұбанов және морфонология мәселесі, 86-92-бб. *Шалабай Б. Қ. Жұбанов – Абай поэзиясын лингвопоэтикалық тұрғыдан тұңғыш зерттеуші, 92-97-бб. *Жұбанова А. А. Профессор Құдайберген Жұбановтың терминологиялық принциптері негізінде қазақ биология терминдерін жасау, 97-102-бб. *Жұбанов А. Қ. Жұбанов және қазақ мәтін мазмұнын статистикалық тәсілмен анықтау, 102-108-бб. *Манкеева Ж. Қ. Жұбанов зерттеулерінде тілдің тілдік философисы тұрғысынан қарастырылуы, 108-113-бб. *Бүркіт О. Қ. Жұбановтың грамматикалық ілімін оқытудың ерекшеліктері, 113-118-бб. *Оразалин С. Қ. Қ. Жұбановтың қазақ тіл білімі жайлы ойлары, 139-142-бб. *Сәдуақас Н. Қ. Жұбановтың фонема заңдылықтары туралы көзқарастары, 143-152-бб. *Қасым Б. Профессор Қ. Жұбанов және күрделі сөз мәселелері, 152-157-бб. *Құрманова Н. Қ. Жұбанов грамматикалық құбылыстар туралы, 158-163-бб. *Қобыланова А. Қ. Жұбановтың буын теориясы және оның оқу-әдістемелік маңызы, 163-165-бб. *Карабалина А. Психологизмы, психологические понятия и слова-термины в наследии К. К. Жубанова, 165-172-бб. *Омарова А. Қ. Қ. Жұбановтың көмекші етістік туралы зерттеулері, 172-177-бб. *Нұржанқызы Ж. Қ. Жұбановтың ғылыми мұрасын студенттерге оқытып, үйретудің жолдары, 177-182-бб. *Ұлықпанова Ә. Қ. Жұбановтың абайтанымы, 182-190-бб. *Миров М. Қ. Жұбанов лингвистикалық терминдер хақында, 190-198-бб. *Макешева Ж. Профессор Қ. Жұбановтың терминологиялық принциптерінің қазақ іс жүргізу жүйесін қалыптастырудағы орны, 198-202-бб. *Шәріпжанова F. Қ. Жұбанов пен Ы.Маманов еңбектеріндегі қалып етістіктерінің көрінісі, 202-209-бб. '''1999''' '''Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетінде өткен ғылыми-теориялық конференция''' *Қазіргі қазақ тілі және лингводидактика мәселелері (2-шығуы). (Қ. Қ. Жұбановтың 100 жылдығына арналған Республикалық ғылыми-теориялық конференцияның материалдары). –Алматы, 1999. –138 бет *Оразбаева Ф. Құдайберген Жұбанов – қазіргі қазақ тілі кафедрасының негізін салушы, 3-5-бб. *Шалабай Б., Мүрсәлімов Т. Қ. Жұбановтың синтаксиске қатысты еңбектері, 6-10-бб. *Құрманова Н. Сөйлемнің ішкі құрылымы жасалуындағы синтагмалық мүшеленудің атқаратын қызметі және Қ. Қ. Жұбановтың сөздердің тіркесуі туралы пікірлеріндегі озық талдау үлгілері, 10-16-бб. *Балтабаева Ж. Құдайберген Жұбановтың әдістемелік көзқарастары туралы, 17-20-бб. *Тамаева Б. Профессор Қ. Жұбановтың этнолингвистика жөніндегі ой-пікірлері, 20-24-бб. *Қасым Б. Қ. Жұбанов күрделі сөз мәселелері жайында, 24-28-бб. *Ноғайбаева Ж. Қ. Жұбанов үндестік заңы жайында, 29-31-бб. *Сәменова С.Н. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі заттануға қатысты пікірлер және заттанудың жасалау жолдары, 31-37-бб. *Арынова Р. Қ. Жұбанов сын есім жайында, 37-40-бб. *Макешева Ж. Профессор Қ. Жұбановтың терминологиялық принциптерінің қазақ іс жүргізу жүйесін қалыптастырудағы орны, 40-44-бб. *Ибраимова И. Қ. Жұбановтың терминологияға қосқан үлесі, 44-47-бб. *Бердалина Т. Теңдесі жоқ тұлға, 47-50-бб. *Османова З.Ж. Құдайберген Жұбанов казақ поэзиясының көркемдігі туралы («Абай қазақ әдебиетінің классигі» мақаласы бойынша), 51-53-бб. *Жетпісбаева О. Жұбанов еңбектеріндегі терминология және аударма мәселесі, 109-112-бб. '''1999''' '''Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігі Тілдерді дамыту департаментінде өткен ғылыми-тәжірибелік конференция''' *Мемлекеттік тіл: терминология, іс қағаздары мен бұқаралық ақпарат құралдарының тілі (Қ.Жұбановтың 100 жылдығына арналған республикалық *ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары). –Астана, 1999. –464 бет. *Сәрсенбаев А. – Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрі. Кіріспе сөз, 5-7-бб. *Кекілбаев Ә. – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы. Ұлттық руханиятымыздың өзегі, 7-14-бб. *Хұсайын К. Қ. Жұбанов және қазақ тіл білімі, 30-34-бб. *Сыздық Р. Құдайберген Жұбанов – қазақ тіл білімінің теориялық негіздерін қалаушы, 43-50-бб. *Айтбайұлы Ө. Профессор Қ. Қ. Жұбанов және қазақ терминологиясының кейбір мәселелері, 60-69-бб. *Жубанов Е.К. Профессор Х. К. Жубанов и проблемы казахской терминологии, –С.99-109. *Негимов С. Құдайберген Жұбанов және ұлттық фольклор, 109-114-бб. *Жарықова Д. Қ. Жұбанов және қазіргі медицина тілі, 240-249-бб. *Жұбанов А. Проф. Құдайберген Жұбановтың буын теориясы және оның компьютерлік лингвистикадағы орны, 298-305-бб. '''1999''' '''А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтында өткен ғылыми-теориялық семинар''' *Қазақ тіл білімі: Ұрпақ жалғастығы мен дәстүр сабақтастығы: Ғылыми мақалалар жинағы (Профессор Құдайберген Қуанұлы Жұбановтың 100 жылдығына *арналған ғылыми-теориялық семинар материалдары). –Алматы: «Арыс» баспасы, 1999. –416 б. *Сыздықова Р. 1999 жыл – қазақ тіл білімі үшін Құдайберген Жұбанов жылы (жас ғалымдарға арнау сөз), 8-13-бб. *Айтбайұлы Ө. Профессор Қ. Қ. Жұбанов және терминжасам принциптері, 14-27-бб. *Салқынбай А. Қ. Жұбанов және тарихи грамматика мәселелері, 27-30-бб. *Жаманбаева Қ. Қ. Жұбанов – абайтанушы, 30-32-бб. *Садуақас Н. Профессор Қ. Жұбановтың қазақ тіліндегі буын туралы тұжырымдары, 32-39-бб. *Мүрсәлімов Т. Қ. Жұбановтың сөздердің байланысу формаларын жіктеу принциптері, 43-49-бб. *Мұхтаров С. Қ. Жұбанов қазақ тілі сөздерін таптастыру туралы, 49-55-бб. *Балтымова М. Аударма теориясына байланысты профессор Қ. Қ. Жұбановтың ой-тағылымдары, 56-62-бб. *Ержанова Ұ. Қ. Қ. Жұбановтың лингвистикалық терминологиясының ерекшеліктері, 62-65-бб. *Жубанова А. Общелингвистические взгляды Х. К. Жубанова, –С. 65-71. '''2000''' *Хасанұлы Б. Қ. Жұбанов мұралары – отандық жалпы тіл білімі, әлеуметтік лингвистика, психолингвистика бастаулары. Тіл саласындағы қуғын-сүргін. –Ақтөбе, 2000. –119 бет. *Хасанулы Б. Жубановедение: в контексте формирования общего языкознания, социолингвистики и психолингвистики в Казахстане. Репрессии в сфере языка. –Актобе, 2000. –120 с. '''2002''' '''Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университетінде өткен Республикалық ғылыми-теориялық конференция''' *Жұбанов тағылымы-V. Республикалық ғылыми-теориялық конференция материалдары. –Ақтөбе: Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университетінің *редакциялық-баспа бөлімі, 2002. –297 бет. *Мырзахметов М. Қ. Жұбанов – қайраткер, ойшыл ғалым, 15-20-бб. *Оразбаева Ф. Ұлылыққа тағзым, 20-23-бб. *Хасанулы Б. Концепция Х. К. Жубанова в контексте гендерной лингвистики, –С.23-28. *Сәдуақас Н. Қ. Жұбанов және қазақ тілі дыбыс жүйесі, 72-74-бб. *Баяндина С. Қ. Қ. Жұбанов мұрасындағы тіл қызметінің көрінісі, 77-79-бб. *Айтжанова С., Тоқтыманова F. Профессор Қ. Қ. Жұбанов еңбектері, 91-93-бб. *Кенжеғұлова А. Қ. Жұбанов тағлымы авторлық оқулықтарда, 93-98-бб. *Садирова К. Қ. Жұбанов лексика мен синтаксистің байланысы туралы, 98-101-бб. *Ниязова F. Қ. Жұбанов халық ағарту майданында, 101-104-бб. *Миров М. Қ. Жұбанов және ғылым тілі, 111-114-бб. *Қаңтарбай С. Қ. Жұбановтың оқу әрекетіндегі біртұтастық ұстанымы, 119-123-бб. *Оралбай Ә. Қ. Жұбановтың публицистік шеберлігі, 127-130-бб. *Аитова Н. Қ. Жұбановтың когнитивтік пайымдаулары, 150-153-бб. *Терекова Ф. Языковая личность профессора Х. К. Жубанова: аспекты к изучению вопроса, –С. 173-176. *Дүзмағамбетов Е. Қ. Жұбанов мұраларындағы «одағай» категориясының танымы, 176-178-бб. *Ұлықпанова Ә. Қ. Жұбанов Қожа Ахмет Яссауи толғауларының тарихи мәні жайында, 181-185-бб. *Кенжан А. Ұлы Ұстаз Қ. Жұбанов тұжырымдамаларының – келешек ұстаздар үшін құндылығы, 185-186-бб. *Балтымова М. Профессор Қ. Қ. Жұбановтың лингвистикалық еңбектеріндегі шығыстану мәселелері, 193-196-бб. *Сәтер А. Қ. Жұбанов және бүгінгі БАҚ: терминология мәселелері, 198-204-бб. *Асылбаева Р. Құдайберген Жұбановтың күрделі сөздер туралы ойлары, 226-228-бб. *Кенбай Ж. Тұғыры биік тұлғаның мүсіні қалай сомдалды, 237-240-бб. '''2003''' *Бүркіт О. Жұбановтану. Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің филология факультетінде оқытылатын арнаулы курстың бағдарламасы. –Алматы: «Арыс» баспасы, 2003. –48 бет ==105 жылдығына арналған ғылыми конференциялар== '''Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институтында өткен Республикалық ғылыми-теориялық конференция''' *Жұбанов тағылымы: IV Республикалық ғылыми-теориялық конференция материалдары. –Ақтөбе: Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институты, 2004. –316 бет. *Кенжебаев К. Ұлы адамның мүшелтойы, 5-6-бб. *Кенжебаев К., Хасанұлы Б.. Профессор Қ. Жұбанов және XXI ғасыр тіл білімі, 6-11-бб. *Нұрпейісов Ә. Халқымыздың рухани қазынасын жасаушылар, 11-12-бб. *Жұбанов Е. «Жұбанов тағылымдары» ғылым көгіне бастайды, 12-18-бб. *Оралбаева Н. Неоценимое научное значение трудов профессора Х. К. Жубанова, –С.18-23. *Құсайынов К. Қ. Жұбанов және қазақ тіл білімі, 23-30-бб. *Оралбаева Н. Ұлттық тіл біліміміздің теориялық негізін қалаушы, 30-37-бб. *Қасқабасов С. Құдайберген Жұбанов еңбектеріндегі фольклор теориясының мәселелері, 37-42-бб. *Хасанұлы Б. Қ. Жұбановтың әлеуметтік-лингвистикалық пайымдаулары, 42-55-бб. *Серғалиев М. Қ. Жұбанов және стилистика мәселелері, 55-60-бб. *Сайрамбаев Т. Қ. Жұбанов «тіркесімділік» мәселесі хақында, 60-65-бб. *Оразбаева Ф. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі тілге көзқарас, 65-68-бб. *Айталы А. Ұлттанушы ғұлама, 72-79-бб. *Молдаханов Ә. Дәстүр мен жалғастық, 79-84-бб. *Кенжебаев К., Сартабанов Ж. Қ. Жұбанов және математика терминологиясының қазақша қалыптасуы, 85-90-бб. *Айғабылұлы А. Қ. Жұбанов және қазақ тіліндегі буын жүйесі, 90-94-бб. *Шалабай Б. Қ. Жұбановтың синтаксиске қатысты еңбектері, 106-109-бб. *Жубанова А. Принципы и основные направления общелингвистических исследований Х. К. Жубанова, –С.116-122. *Ержанова Ұ. Қ. Жұбановтың лингвистикалық терминологиясының ерекшеліктері, 122-125-бб. *Миров М. Қ. Жұбановтың полемикалық стилі жайында, 125-128-бб. *Жубанова А. Топо-ономасиологические концепции М. О. Ауэзова как аспект жубановедения, –С.139-147. *Біләл Ш. Құдайберген Жұбановтың атаутаным принциптері хақында, 154-158-бб. *Қоянбекова С.Б. Көрнекті ғалым Қ. Жұбановтың сөйлем мүшелері жайындағы көзқарасы, 162-164-бб *Шоқым Г. Қ. Жұбанов және лингвопоэтика мәселелері, 167-171-бб. *Алдашев Н. Қ. Жұбановтың «қиюлы сөз» туралы ілімі, 171-176-бб. *Мұхтаров С. Қ. Жұбанов сөз таптары туралы, 179-183-бб. *Жазықова М. Қ. Жұбанов көркем аударманың лингвистикалық мәселелері туралы, 188-191-бб. *Бақтарбаев Қ. Қ. Жұбанов танымдарына сәйкес «сөз» ұғымының табиғаты, 191-194-бб. *Даулетова Б. Проф. Қ. Жұбанов сөз тіркесінің информативтік- коммуникативтік құрылымы туралы («О формах словосочетания слов в казахском языке» деген еңбегі бойынша), 194-200-бб. *Садулова Ж. Қ. Жұбанов танымы және байланыс саласындағы қазақ терминологиясы, 200-203-бб. *Шалабай Б. Қ. Жұбанов – Абай поэзиясын лингвопоэтикалық тұрғыдан тұңғыш зерттеуші, 206-210-бб. *Бораш Б. Түркі классиктері мен абай сабақтастығы Қ. Жұбанов көзқарасымен, 210-214-бб. *Пангереев А. Халықтық топономастиканың жалпы филологиялық аспектілері / Қ. Жұбанов ілімдері негізінде, 214-218-бб. *Ниязова F. Темір-орқаштан шыққан қос ағартушы, 218-226-бб. *Ұлықпанова Ә. Қ. Қ. Жұбановтың абайтанымы, 235-241-бб. *Оралбай Ә. Құдайберген Жұбанов публицистикасының ерекшеліктері, 241-247-бб. *Жаксыгарина М. К. Жубанов в экслибрисе художников мира, –С.247-253. *Меңкешев М., Меңкешева Т. Қ. Жұбановтың «Қазақ музыкасындағы күй жанрының пайда болуы жайлы» зерттеуі, 253-258-бб. *Бүркіт О. Қ. Жұбановтың грамматикалық ілімін оқытудың ерекшеліктері, 268-272-бб. *Қаңтарбай С. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі оқу әрекеті мәселелері, 272-275-бб. *Терекова Ф. Х. К. Жубанов как педагог-методист, –С.275-279. *Калюжный А. К. Жубанов и профессиональная подготовка учителя, –С.279-282. *Жубатканов К. Новая книга о нашем великом земляке, –С.282-287. *Нұржанова Ж. Қ. Жұбановтың қазақ тілін оқыту әдістемесі жайлы пікірлері, 287-290-бб. *Дауленова М. Роль принципов терминообразования К. Жубанова в формировании архивнои терминологии, –С.290-292. *Джабасова А. Специфика выражений определительных отношений в работе Х. Жубанова, –С.292-295. *Оралбай Ә. Ерекше есте қалған мерейтой, 304-311-бб. '''2004''' '''Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университеті''' *Жұбановтану жылнамасынан. Био-библиографиялық дерек көздері. –Ақтөбе: Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университеті редакциялық-баспа бөлімі. «Жұбановтану» зертханасының» еңбектері, 12-жарияланым, 2004. –186 бет (Профессор Құдайберген Жұбановтың туғанына 105 жыл толу мерейіне орай жинақталған дерек көздері). *Кудайберген Жубанов. История. Годы. Судьбы. Каяться некому? (Публикация этих материалов – возвращение к трагической судьбе казахского лингвиста *Худайбергена Жубанова), –С.6-13. *Орманов Ғ. Профессор, 15-18-бб. *Әуезов М. Ірі оқымысты, 18-22-бб. *Жұбанов А.Қ. Өмірі өнеге, еңбегі – үлгі, 22-25-бб. *Кеңесбаев I. Профессор Құдайберген Жұбанов және оның ғылыми-педагогикалық мұрасы, 25-34-бб. *Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Көрнекті ғалым (Профессор Құдайберген Жұбановтың өмірі мен мұралары туралы) , 34-42-бб. *Қаратаев М. Профессор-патриот, 42-48-бб. *Балақаев М. Ардақты ұстаздың жарқын жүзі есімде, 48-56-бб. *Ысқақов А. Профессор Қ. Жұбанов және қазақ тіл білімі (шәкірт лебізі), 56-65-бб. *Есенжанов X. Ғалымдар ағасы, 65-67-бб. *Әлсейітов Ж. Қазірден бастап қолға алсақ, 67-69-бб. *Байқадамқызы (Қаралдина) Д. Аруағыңа бас иемін, жақсы аға! 69-83-бб. *Жұбанова М. Әкелер заманының күнгейі мен теріскейі (дерекнама), 83-86-бб. *Жұбанова М. «Әке арманының шуағына жылынып...» (эссе), 86-95-бб. 86 *Варшавская Л. Кудайберген – богом данный (к 100-летию со дня рождения), –С.95-103. *Жұбанов Е.Қ., Оралбай Ә. Профессор Құдайберген Жұбановтың саяси памфлеттері, 103-108-бб. *Қайдари Ә. Т. Ел мақтаны, 109-114-бб. *Сыздық Р. Ғылым көгінің жарық жұлдызы (Аса ірі филолог, лингвист Құдайберген Жұбановтың туғанына – 100 жыл), 114-120-бб. *Оралбаева Н. Қ. Жұбановтың грамматика ілімі, 120-123-бб. *Кажибеков Е. После юбилея, или думы в межъюбилейные будни, –С.127-128. *Меңдекеев Ә. Сегіз қырлы, бір сырлы, 142-149-бб. *Великая двадцатка столетия, –С.158. ==Ақтөбелік ақындар Қ. Жұбановты жыр етті== *Құрманалин М. Ағайынды Жұбановтан көшесі, 159-б. *Жұбанова М. Ескерткіш болып келді әкем , 160-б. *Ашықбаев Е. Тіл кеспек жоқ, 161-162-бб. *Ашықбаев Е. Тіліммен сырласу (Құдайберген Жұбанов мүсіні түбінде), 163-б. *Елеусізова Ж. Жұбановты іздеу, 164-б. *Айжан Ж. Тіл туралы толғаныс, 166-б. *Сарышева Ф. Ағамен сырласу, 167-б. *Сатанов С. Құдайберген Жұбанов (толғау), 169-б. *Нұрғалиев О. Замана жұлдызы (Құдайбереен Жұбановқа арналады), 173-б. *Қауыс Ү. Есею, 175-б. *Ағайынды Жұбановтар (Сөзі: Е.Ашықбаев, Әні: Н.Жүсіпов), 178-б. *Әлімбаева Ш. Арнау, 179-б. *Балмаханұлы Н. Жұбановтар сөйлейді, 180-б. *Қалдина Г. Елім деп соққан жүрегі (Халқының біртуар ұлы Қ. Жұбановқа арнаймын), 181-б. *Қалдина Г. Асыл аға (Есет Құдайбергенұлы Жұбановтың 70 жылдығына арнаймын), 182-б. *Жұбанова М. Әкені еске алу (поэмадан үзінді), 183-б. '''2004''' '''Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінде өткен Республикалық ғылыми-практикалық конференция''' *Құдайберген Жұбанов тағылымы // Профессор Қ.Жұбановтың 105 жылдығына арналған Республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдарына арналған мақалалар жинағы. –Алматы, 2004. –150 бет. *Сыздықова Р. Азамат – ғалым, 5-19-бб. *Оразбаева Ф. Ұлылыққа тағзым, 19-24-бб. *Базарбаева З. Кудайберген Жубанов – первый профессор в области казахской филологии, –С.24-31. *Қасым Б. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі ғылыми бағыттар, 31-35-бб. *Қобланова А. Ғалымның дара тұлғасы, 35-40-бб. *Есенова Қ. Қ. Жұбанов зерттеулеріндегі мәтіннің дискурс ретіндегі сипаты, 40-49-бб. *Оразалиева Э. Қ. Жұбанов идеяларының паралингвистика мәселелерімен сабақтастығы, 43-49-бб. *Оразалиева Э. Қ. Жұбанов және шығыс елдерінің танымдық пәлсапасы, 49-55-бб. *Мұхамади Қ. Профессор Қ. Жұбанов және кейбір көмекші сөздер мәселесі 55 *Исабекова Ұ. Қ. Жұбановтың қазақ тілінің дыбыстық жүйесінің зерттелуіне қосқан үлесі, 59-62-б. *Қожабекова Ш. Араб теңеулерінің құрылымдық семантакалық типтері, 62-68-бб. *Уразбаева А. Қ. Жұбанов және қазақ тіл білімі, 70-72-бб. *Әлімбаев М. Профессор Қ. Жұбанов еңбектеріндегі дыбыстың физикалық сипаттамасы, 91-94-бб. *Аймұрзаев Ф. Қ. Жұбанов және дыбыс физиологиясы, 94-97-бб. *Тазабекова Д. Қ. Жұбанов және когнитивтік бағыт, 97-101-бб. *Оразбаева Ф. Қ. Жұбановтың педагогикалық мұрасы: лингводидактика және әдістеме, 101-105-бб. *Балтабаева Ж. Профессор Қ. Жұбанов септік жалғауларының бірде ашық, бірде жасырын келуі туралы, 105-108-бб. *Абдразақова Ф. Қ. Жұбанов сауаттылық жайында, 108-111-бб. *Рахметова Р. Құдайберген Жұбанов зерттеулеріндегі жаңа технологияның нышандары, 111-113-бб. *Ермағамбетова Л. Қ. Жұбановтың қазақ тілі синтаксисіне қатысты ой-тұжырымдары, 113-116-бб. *Байғонұсова Ф. Қ. Жұбанов және етістікті оқыту мәселесі, 139-144-бб. '''2005''' '''Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институтында өткен Халықаралық ғылыми-теориялық конференция''' *Жұбанов тағылымы: VI Халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары. –Ақтөбе, 2005. –530 б. *Нұрышев Р. Құдайберген Қуанұлы Жұбанов – ұстаз-ғалым, 3-4-бб. *Ақтөбе облысының әкімі Е.Н.Сағындықов мырзаның құттықтау сөзі, 4-7-бб. *Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрі Ж. Құлекеевтің «Жұбанов тағлымы» ғылыми-теориялық конференциясының кезекті VI мәжілісіне қатысушыларына құттықтау сөзі, 7-8-бб. *Жұбанов Е. «Тағлымға» тағзым еткен жұрт. Шолу (Алғы сөз орнына), 8-12-бб. *Жанұзақ Т. Дарынды ғалым – ұлағатты ұстаз, 12-15-бб. *Хасанов Б. Қ. Жұбановтың гендерлік жіктелімдер жөніндегі пайымдаулары, 15-24-бб. *Жұбанов А.Қ. Құдайберген Жұбанов және қазақ тіл біліміндегі статистикалық әдістің жетістіктері, 24-29-бб. *Оразбаева Ф. Қ. Жұбановтың педагогикалық мұрасы: лингводидактика және әдістеме, 29-32-бб. *Султангалиева Г. К. Жубанов и Общество изучения Казахстана, –С.32-35. *Бисенғали 3. Есет Жұбанов қазақ эпосы тілінің поэтикасы хақында, 35-39-бб. *Юсупов Р., Абсалямова Ю. Межэтнические контакты башкир и казахов в Восточном Оренбуржье, –С. 39-43. *Тектіғұл Ж. Профессор Қ. Жұбанов казақ тіліндегі қосымшалардың эволюциясы жайында, 43-48-бб. *Жубанова А.Е. Наши комментарии к переводу на русский язык ответного выступления Х. К. Жубанова, –С. 48-54. *Жанпеисова Н. Лингвистическое учение К. Жубанова в контексте антропоцентрического подхода к языку, –С. 54-58. *Берікұлы Н. Профессор Қ. Қ. Жұбановтың ұлттық дидактика мәселелерін дамытудағы рөлі, 60-71-бб. *Тайжанов А.Т. Құдайберген Жұбанов және мәдени мұра (Қ.Жұбановтың Хожа Ахмет Яссауиді тануы), 71-83-бб. *Оралбай Ә. Қ. Жұбановтың ғылыми-публицистикалық шығармашылығының кейбір кезеңдері, 83-87-бб. *Манкеева Ж. Қ. Жұбановтың ғылыми мұраларының академиялық танымы хақында, 90-93-бб. *Шоқым Г. А. Байтұрсынов пен Қ. Жұбанов шығармашылығындағы гендерлік тұжырымдамалар, 96-100-бб. *Оразалиева Э. Қ. Жұбанов идеяларының паралингвистика мәселелерімен сабақтастығы, 121-125-бб. *Жұмағалиева Н. Профессор Қ. Жұбанов қазақ тіл біліміндегі ерлер тілінің көрінісі жөнінде, 131-133-бб. *Дүзмағамбетов Е. Қ. Жұбанов ұстанымы және орман кодексіндегі ұғымдардың аударылу мәселесі, 133-136-бб. *Кемерова Ж. Профессор Қ. Жұбановтың когнитивтік пайымдаулары, тілдік негіздері, 136-139-бб. *Сұлтан Ж. Профессор Қ. Жұбанов өзіне дейінгі батыстық тілтанушылар туралы, 139-143-бб. *Негимов С. Құдайберген Жұбанов және ұлттық фольклор, 154-157-бб. *Жүнісбек Ә. Қ. Жұбанов және қазақ фонетикасы, 157-158-бб. *Базарбаева З. Құдайберген Жұбанов – қазақ тіл білімінің негізін қалаушы, 158-162-бб. *Жұбанов Е.Х. Межэтнические устно-поэтические связи тюрков как культурный наддиалект, –С.162-165. *Салқынбай А. Қ. Жұбанов және тіл тарихы, 165-168-бб. *Бейсенов Қ. Ағайынды Жұбановтар күй туралы, 168-172-бб. *Момын Б. Құдайберген Жұбанов қазақ тілінің мәдениеті жайында, 172-175-бб. *Ісімақова А. Құдайберген Жұбанов Абайдың мұрасын қалай жақтаған? 175-178-бб. *Мұхтаров С. Қ. Жұбанов одағай сөздердің категориялық белгілері туралы, 181-183-бб. *Баяндина С. Функции языковых единиц в творчестве К. К. Жубанова , –С.183-187. *Жаңабекова А. Профессор Құдайберген Жұбанов және қазақ грамматикасының кейбір мәселелері, 187-190-бб. *Сәдуақас Н. Қ. Жұбановтың қазақ жазуы мен әліпбиіне қатысты көзқарастары, 193-197-бб. *Имаханбетова Р. Байтұрсынов пен Қ. Жұбанов арасындағы байланыс, 197-200. *Нұрдаулетова Б. Қ. Жұбанов – «Диуани хикмет» тілін тұңғыш зерттеуші, 204-208-бб. *Миров М. Профессор Құдайберген Жұбановтың тілтанымы, 208-212-бб. *Мұратбек Б. Профессор Қ. Жұбанов стиль және тілмәдениеті жайында, 214-217-бб. *Баймұханов Б. Қ. Жұбанов және артикуляциялық база проблемасы , 220-224-бб. *Жексенеалиев Б. Қ. Жұбанов зерттеулері және қазіргі қазақ тілі фонетикасы терминологиясындағы жарыспалылық мәселесі, 224-226-бб. *Қарағұлова Б. Қ. Жұбановтың тіл тарихы туралы танымдары, 226-228-бб. *Алдашев Н. Қ. Жұбановтың «Жаңа грамматиканың жаңалықтары жайынан» атты еңбегіне қатысты кейбір ойлар, 233-235-бб. *Исқарина Ж. Ағайынды Құдайберген мен Ахмет Жұбановтар еңбектерінің тіліндегі стильдік-эстетикалық өзектестіктер, 242-249-бб. *Избагамбетова Г. Қ. Жұбановтың термин жасау принциптері және сауда саласындағы терминдердің қолданысы, 254-256-бб. *Қалиев Е. Қ. Жұбановтың сөз тіркесі танымы, 258-261-бб. *Меңкешев М., Меңкешева Т. Қ. Жұбанов – күйдің пайда болу тарихын зерттеу, 276-280-бб. *Новые сведения к библиографии Х. К. Жубанова, –С.280-286. *Қыдыршаев А. Ғалым шешен Құдайберген Жұбанов және шешендіктануды оқытудың ұстанымдарын таразылау мәселесі, 287-293-бб. *Жұбанова М. Әкелер заманынан келіп жеткен достық нышандары (Ғалым Құдайберген мен ақын Ілияс шығармашылығын зерделеуге септігін тигізген), 293-296-бб. *Бүркіт О. Профессор Қ. Жұбановтың ғылыми мұрасын оқытудың аспектілері, 296-299-бб. *Мұхамбетова С., Қарабалина А. Қ. Қ. Жұбановтың психологиялық идеяларының әдіснамалық негізі, 299-303-бб. *Өмірбаева К. Қ. Жұбанов және ұлттық дидактика мәселелері, 303-305-бб. *Макешова Ж. Профессор Қ. Жұбановтың буын жігін оңай табуға арналған әдісінің буын жүйесін оқытудағы орны, 315-317-бб. *Есқали Ж. Қазақ тілін оқыту әдістемесінің Қ. Жұбанов ілімімен сабақтастығы, 317-320-бб. *Алдашева Г. Профессор Қ. Жұбановтың «Қазақ тілі грамматикасы» атты еңбегіндегі дидактикалық көзқарастар, 344-345-бб. *Жазықова М. Профессор Қ. Жұбановтың әдістемелік мұралары және қазіргі заманғы оқыту технологиялары, 349-353-бб. *Абдоллаев Н. Қ. Жұбанов заманындағы мемлекеттік саясат ерекшелігі, 403-406-бб. *Алимбаева Б. Кудайберген Куанулы Жубанов и медресе «Хусаиния», –С.411-413. '''2006''' *Құдайберген Қуанұлы Жұбанов (Биобиблиографиялық көрсеткіш). –Ақтөбе, 2006. –68-б. ==110 жылдығына арналған ғылыми конференциялар== '''А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтында өткен халықаралық ғылыми-теориялық конференция''' *Қазақ тіл білімінің өзекті мәселелері (Профессор Құдайберген Жұбановтың 110 жылдығына арналған халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары) / Жауапты ред. С. Құлманов. –Алматы: «Кие» лингвоелтану инновациялық орталығы», 2009. –328 бет. *Сыздық Р. Құдайберген Жұбанов есімі мен еңбектерін тағы бір еске алсақ, 3-6-бб. *Оразбаева Ф. Өнегелі өмір, өрісті ғалым, 6-10-бб. *Садыков Т. Профессор К. Жубанов илимий жанаморфофоностатистика жөнүндө (Қырғызстан), 10-13-бб. *Жұбанова М. Құдайберген Жұбанов – қазақ тіл білімі тарихындағы ұлттық лингводидакт, 13-19-бб. *Жанұзақов Т. Профессор Қ. Жұбановтың лексика бойынша зерттеулерінің ғылыми – теориялык негізі, 19-23-бб. *Хасанов Б. Қ. Жұбановтың ділдік лингвистикалық ой-пікірлері, 23-24-бб. *Шалабай Б. Қ. Жұбанов және қазіргі қазақ тіл білімінің даму бағыттары, 24-27-бб. *Жұбанов А.Қ. Проф. Қ. Жұбанов және қолданбалы тіл білімінің жаңа бағыты, 27-32-бб. *Манкеева Ж. Профессор Қ. Жұбанов зерттеулеріндегі этнотаңбалық жүйе, 32-34-бб. *Базарбаева З. Профессор Құдайберген Жұбановтың еңбектеріндегі тарихи фонетика мәселелері, 34-38-бб. *Қосымова Г. Қ. Жұбановтың грамматикалық атаулар мен ереже-түсініктерді берудегі дүниетанымы, 38-41-бб. *Жүнісбек Ә. Проф. Қ. Жұбанов фонетикасы жайлы сілтемелер, 42-43-бб. *Қаршығаева А. Проф. Қ. Жұбановтың дыбыс жіктелімінің артикуляциялық талданымы, 83-86-бб. *Ерубаева Ш. Проф. Қ. Жұбанов сөздік екпін жайлы, 91-94-бб. *Бәйімбетова Ә., Молдашева А. Проф.Қ. Жұбанов еңбектеріндегі дыбыстардың үндесім/үйлесім түрленімі жайлы, 94-95-бб. *Сайрамбаев Т., Хамитова М. Профессор Қ. Қ. Жұбановтың оқшау сөздер туралы зерттеуі, 109-113-бб. *Садирова Қ. Профессор Қ. Жұбанов және қазіргі лингвистиканың кейбір мәселелері, 113-116-бб. *Жұбаева О. Қ.Жұбановтың қазақ тіліндегі шақ категориясын танудағы ұстанымдары, 120-125-бб. *Жаңабекова А. Қ. Жұбанов және функционалды бағыт (семантикалық шақ категориясы негізінде), 128-131-бб. *Құлманов С. Қ. Жұбанов зерттеулеріндегі функционалды грамматика мәселелерінің көріністері, 131-134-бб. *Жубанова А. О некоторых мифопоэтических и культурологических сведениях в трудах Х. К. Жубанова по истории языка, 182-186-бб. *Смағұлова Г. Қ. Жұбанов және тілдегі гендерлік оппозиция, 240-242-бб. *Сұлтан Ж. Қ. Жұбанов және лингвистикалық прогностика мәселесі, 255-257-бб. *Қалыбеков Б., Көшекеева Ж. Қ. Жұбанов және қолданбалы тіл білімі, 257-258-бб. *Нұрлыбаев Н., Нурадинова Г. Қазақ лингвостатистика ғылымында Қ. Жұбанов пен А. Қ. Жұбановтар еңбектерінің маңызы, 258-260-бб. *Көбденова Г. Профессор Қ. Жұбанов – қазақ тілі тарихын зерттеуші, 293-295-бб. *Әміржанова Н. Профессор Қ. Жұбановтың күрделі сөздердің орфограммасына қатысты тұжырымдары, 309-312-бб. '''2009''' '''Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университетінде өткен халықаралық ғылыми конференция материалдары''' *«Жұбанов тағылымы – VII» халықаралық ғылыми конференция материалдары (Қазақ тілінің теориялық негізін қалаған лингвист, қоғам қайраткері, профессор Қ. Қ. Жұбановтың 110 жылдық және белгілі лингвист ғалым, профессор Е. Қ. Жұбановтың 80 жылдық мерейтойларына арналған). І-ІІ томдар. –Ақтөбе, Қ. Жұбанов атындағы АқМУ РББ, 2009. І том – 370 бет; ІІ том – 264 бет. '''І том''' *Кенжебаев К. Дәстүрлі «Жұбанов тағылымы» VII халықаралық ғылыми конференциясының ашылу салтанатында сөйлеген сөзі, 3-4-бб. *Жұбанов А.Қ. Профессор Қ. Жұбанов зерттеулері – қолданбалы тіл білімі саласына бағыт-бағдар, 28-31-бб. *Шалабай Б. Қ. Жұбанов және қазақ тіл білімінің қазіргі кезеңі, 31-34-бб. *Бисенғали 3-F. Құдайберген Жұбанов және Абайтану, 34-39-бб. *Оразбаева Ф. Профессор Қ. Жұбановтың педагогикалық мұрасы, 39-42-бб. *Молдаханов Ә. Құдайберген Жұбанов және Абайтану проблемалары, 47-53-бб. *Осман А.Ә. Даналық дария иесі, аяулы аға! 57-59-бб. *Балтымова М. Қ. Жұбанов және шығыс тілдері мәселесі, 81-85-бб. *Қалиев Е. Қ. Жұбанов – когнитолог, 100-105-бб. *Тектіғұл Ж. Қ. Жұбанов күрделі есімдер синтаксисінің танымдық сипаты жайында, 125-129-бб. *Базарбаева З. Профессор Құдайберген Жұбановтың ғылыми мұрасындағы фонология және интонология проблемалары, 154-158-бб. *Дұзмағамбетпов Е. Қ. Жұбановтың тіл даму заңдылықтарына қатысты ойлары, 162-164-бб. *Есқұлова Қ. Қ. Жұбанов – қазақ фонетикасының ғылыми курсын жасаушы ғалым, 164-168-бб. *Жұбанова Е.Б. Қ. Жұбанов және қазақ тіліндегі буын жігін табу теориясы, 168-172-бб. *Жексенғалиев Б. Қ. Жұбановтың лингвистикалық терминологиясы, 182-187-бб. *Мамаділ Қ. Профессор Қ. Қ. Жұбанов және қазақ диалектологиясы мәселелері, 191-193-бб. *Мұхамбетов Ж. Лингвист-ғалым Құдайберген Жұбанов және қазақ тіл білімінің диалектілері туралы, 193-197-бб. *Садирова Қ. Профессор Қ. Жұбановтың қазақ тілі синтаксисіне қатысты пайымдаулары, 204-207-бб. *Сұлтан Ж. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі тіл синергетикасы, 218-221-бб. *Тектіғұл Ж. Қ. Жұбанов және синкретизм құбылысының сөз табы категориясының пайда болуына қатысы, 225-228-бб. *Абдуллина А. Жұбановтар еңбектеріндегі халықтың ежелгі наным сенімдеріне құрылған мифояогиялық әдебиет нұсқалары, 232-235-бб. *Екибасова Б. Халық поэзиясы және Қ. Жұбанов шығармашылығы, 271-276-бб. *Жонысова М. Профессор Қ. Жұбанов Қожа Ахмет Яссауидің тарихи тұлғасы хақында, 280-284-бб. *Қожахметова А. «Диуани Хикмет» – ақын Есенбай Дүйсенбайұлының көркем аудармасы мен Қ. Жұбанов зерттеулері бойынша, 295-298-бб. *Молдаханов Ә. Құдайберген Жұбанов және фольклор, 321-324-бб. *Ниязова F. Жұртын сүйген Жұбанов, 324-328-бб. *Ұлықпанова Ә. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі фольклордың бастау арналары туралы сөз, 351-356-бб. *Ұлықпанова Ә. Фольклортанудағы тың бағыт, терең тұжырымдар үндестігі (Ресей фольклортанушылары мен Қ. Жұбанов зерттеулері бойынша), 356-360-бб. '''ІІ том''' *Амангазиева М. Профессор Е. Қ. Жұбановтың «тәңірі» семантикасын талдаудағы көзқарасы, 7-11-бб. *Бораш Б. Құдайберген және Есет Жұбановтардың ғылымдағы өзіндік көзқарастары туралы бірер сөз, 13-15-бб. *Ерназарова Г. «Қазақ» этнонимі және халық әдебиеті (Е. Жұбановтың «Қазақ» атауының халық поэзиясындағы көріністерін зерделеу» мақаласы бойынша), 15-17-бб. *Жубанова А.Е. О роли межэтнических и внутренних общественных связей в развитии культурного наддиалекта, национального языка и диалектов в исследованиях Е. Х. Жубанова и Х. К. Жубанова, 17-23-бб. *Жұмаеалиева Р. Е. Қ. Жұбанов зерттеулеріндегі эпостанудың кейбір мәселелері, 23-27-бб. *Күшпаева М. Е. Қ. Жұбановтың көне жазу ескерткіштері тіліндегі фольклоризм көріністері туралы пікірлері , 27-29-бб. *Мұратбек Б. Профессор Е. Қ. Жұбановтың лингвистикалық мұраларындағы баға, бағалау компоненттері, 41-45-бб. *Оралбай Ә. Жұбановтанудың өзекті мәселелері және Есет Жұбанов тағылымы, 45-49-бб. *Жазықова М. Қ. Жұбанов еңбектеріндегі қазақ тілінің синтаксисін оқыту мәселесі, 96-100-бб. *Жазықова М. Қ. Жұбановтың әдістемелік еңбектеріндегі оқыту ұстанымдары және олардың қазіргі білім беру жүйесімен сабақтастығы, 100-103-бб. *Жұбанова М. Қ. Жұбанов және ұлттық тәрбие тарихы, 103-113-бб. *Карабалина А. Қ. Жұбановтың психологияның терминологиялық принциптерін құрастыру, 119-122-бб. *Күштаева М. Қ. Жұбанов және қазақ тілін оқыту бағдарламасы мәселесі, 131-133-бб. *Мұхамбетова С. Психологияны оқыту әдістемесі мен Қ. Жұбанов идеяларының үндестігі, 142-147-бб. *Уәлиұлы Н., Қобланова А. Профессор Қ. Қ. Жұбановтың буын теориясы және оның оқу-әдістемелік маңызы, 170-174-бб. *Жұбанов Е.Қ., Алдашев Н. Профессор Қ. Жұбановтың ғылыми-педагогикалық қызметіне қатысты тың деректер, 201-206-бб. *Құрманбеков Б. Құдайберген Жұбанов және Қазақстандағы 1916-жылғы ұлт-азаттық көтеріліс мәселелері, 229-231-бб. *Сауытбаева С. Вклад личности К. Жубанова в культуру Казахстан, 253-256-бб. '''2009''' '''Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінде өткен республикалық ғылыми-практикалық конференция''' *«Құдайберген Жұбанов тағылымы: ғылыми сабақтастық және жаңа бағыттар (Профессор Қ.Жұбановтың 110 жылдығына арналған республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдарына арналған мақалалар жинағы). –Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2009. –268 б. *Оразбаева Ф. Профессор Қ. Жұбановтың педагогикалық мұрасы, 30-36-бб. *Жұбанова М. Менің әкем, 36-46-бб *Жұбанова Қ. Өшпес өмір жалғасы, 47-63-бб. *Нысанбаев Ә., Тайжанов А. Құдайберген Жұбанов жапон иероглифін не үшін үйренген? 64-69-бб. *Жұбанова А.Қ. Проф. Қ. Жұбанов және қолданбалы тіл біліміндегі формалды модельдер, 70-76-бб. *Бекмағамбетов Ш. Қ. Жұбанов және тіл тарихының кейбір мәселелері, 77-84-бб. *Балтабаева Ж. Қ. Жұбанов оқулығының әдістемелік ерекшеліктері, 85-88-бб. *Рахметов Р. Құдайберген Жұбановтың қазақ тілі әдістемесіне қосқан үлесі, 89-92-бб. *Абдризахова Ф. Құдайберген Жұбановтың емле жайлы ой-тұжырымдары, 93-96-бб. *Қосылбаева А. Құдайберген Жұбанов еңбегіндегі қалып етістік мәселесі, 97-101-бб. ==Профессор Құдайберген Қуанұлы Жұбановжайлы қорғалған диссертациялар== *Сәдуақас Н. Ә. Профессор Құдайберген Жұбанов еңбектеріндегі қазақ тілі дыбыстары жіктелімінің фонологиялық жіктелемі: филол.ғыл.канд. ... дисс. автореф. 10.02.02 – қазақ тілі. –Алматы, 1999. –28 бет. *Омарова А. Қ. Профессор Қ. Қ. Жұбановтың етістіктер туралы ғылыми еңбегі, оның ғылымның кейінгі дамуына ықпалы: филол.ғыл.канд. ... дисс. автореф. 10.02.02 – қазақ тілі. –Алматы, 1999. –24 бет. *Жубанова А. А. Общелингвистическая концепция Х. К. Жубанова: Афтореф.дисс... канд.филол.наук. 10.02.19 – общее языкознание, социолингвистика, психолингвистика. –Алматы, 2000. –28 с. *Қарабалина А. Ә. Қ. Жұбановтың жалпылингвистикалық тұжырымдамаларындағы психологиялық ой-пікірлері: психология ғыл.канд. ... дисс. автореф. 19.00.01 –жалпы психология, жеке адам психологиясы, психология тарихы, этнопсихология. –Алматы, 2005. –24 бет. *Сұлтан Ж. И. Тілтанымдағы антропологиялық парадигманың Қ.Жұбанов мұраларындағы көрінісі: филол.ғыл.канд. ... дисс. автореф. 10.02.02 – қазақ тілі. –Алматы, 2007. –26 бет. *Оралбай Ә. Ә. Құдайберген Жұбановтың публицистикасы: филол.ғыл.канд. ... дисс. автореф. 10.01.10 –журналистика. –Алматы, 2007. –24 бет. ==Профессор Құдайберген Қуанұлы Жұбанов өмірінің негізгі кезеңдері== [[Ақтөбе]] губерниясы, Темір уезі (қазіргі Мұғаджар ауданы) 9-шы ауыл, Ақжар деген жерде [[1899 жыл]]ы желтоқсанның 19 күні дүниеге келген. Бастапқы білімін әкесі ашқан ауыл мектебінен алып, әрі қарай сол маңдағы Оспан ишанның мешітінде 3-4 жыл оқиды. Келесі бірнеше жыл жергілікті ауыл мектебінде өтеді. [[1914]]-[[1916 жыл]]дары Орынбор қаласындағы «Хұсайния» медресесінде оқуын жалғастырады, 1916-1917 жылдарда Жұрынның 2 кластық орыс мектебінің бірден 4-5 класына түсіп, оны үздік аяқтайды. Ал [[1917]]-[[1918 жыл]]дары Күйік қаладағы (Елек) екі кластық орыс училищесінің соңғы курсына қабылданып, орысша білімін жалғастырады. [[1928 жыл]]ы Ленинградтың шығыс тілдері институтын (экстерн ретінде) бітіріп, жоғарғы білімге ие болады. [[1929]]-[[1932 жыл]]дары Ленинградта аспирантурада оқиды: – 02.1929-09.1930 (1,5 жыл) шығыс тілдері институтында түрік тілдері мамандығы бойынша; – 10.1930-09.1932 (2 жыл) КСРО Ғылым Академиясында (жалпы тіл білімі бойынша). Анкетада өзінің көрсетуі бойынша мына тілдерді білген: неміс, араб, парсы, түрік, моңғол, чуваш, коми, грузин, түркі тілдері. ==Қызметі жөнінде мәлімет== # Темір аудандық, Құлжа-Темір болыстығы – әуелі хатшысы, кейін – председателі – 10.1918-04.1920 жж.; # Темір аудандық бақылау комитеті басқармасы – 1920-1922 жж.; # Темір аудандық атқару комитеті (РИК – мүшесі) – 1922-1923 жж.; # Темір уездік оқу бөлімінде – инспектор, 12.1925-09.1928 жж.; # Ақтөбе губерниялық оқу бөлімі – нұсқаушы методист – 12.1923-09.1925 жж.; # Қазақ Мемлекеттік университеті (бастапқыда осылай аталып, кейін ҚазПИ болған) – салыстырмалы түрік тілдері кафедрасында ғылыми қызметкер – 12.1928 ж.; # Қазақ педагогикалық институты (ҚазПИ), Алматы – қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының меңгерушісі – 01.09.1932-19.11.1937 жж.; # Ағарту Халық Коммисариаты – Коллегия мүшесі, программа, оқулықтар бөлімінің меңгерушісі, мемлекеттік терминология комиссиясының председателі, Мемлекеттік терминком бюллетенінің бас редакторы. 01.1933-19.11.1937 жж.; # КСРО Ғылым Академиясының қазақстандық филиалы – лингвистика секторының меңгерушісі, қазақ тілінің Академиялық сөздігінің бас редакторы, Қазақ филиалының Ғылыми советінің және Президиум мүшесі – 1936-19.11.1937 жж.; # Қазақстандық ұлт мәдениетін ғылыми-зерттеу институтының Ғылыми кеңесінің мүшесі – 1935-1936 жж.; # Бүкіл Одақтық жаңа әліп Орталық комитетінің Қазақстандық мүшесі – 1935-1937 жж.; '''Сайланған:''' #Темір аудандық атқару комитетіне (РИК) – 1922-1923 жж. #Қаз. ОАК мүшелігіне – 1935-1937 жж. #XVI Бүкіл ресейлік Советтер Съезіне делегат – 1935 ж. #«Қазақстанның 15 жылдығы» Құрмет белгісімен марапатталған (1935 ж.) #Қ. Қ. Жұбанов туралы қосымша мәлімет: #1937 жылы қарашаның 19-күні «Халық жауы» деген жаламен ұсталып (қамауға алынды), 1938 жылы ақпанның 25-күні «тройканың» үкімімен атылып кетті. #1957 жылы қазан айының 3-күні азаматтық тұрғыдан ақталды. 1958 жылы ақпанның 22-күні партиялық қалпына келтірілді. ==Еңбектерінің хронологиялық көрсеткіштері== '''1915''' # Өнегелі мұғалім (мақала) // Қазақ, 11 ақпан, № 103. (Ж. Тілепбергеновпен бірігіп жазған). '''1917''' # Наурыз құтты болсын (өлең) // Алаш, № 14. # Аянышты хал (фельетон) // Алаш, № 20. '''1924''' # Әйел теңдігі туралы (мақала) // Еңбекші қазақ, № 232. # Түс екен (оқшауша) // Еңбекші қазақ, 11 қыркүйек, № 243. # Yлгі алыңдар (мақала) // Еңбекші қазақ, № 254. '''1925''' #. Темір уезінің оқушылар тобы (мақала) // Еңбекші қазақ, 14 қаңтар, № 276. # Екі қой, бір тоқты киіт өтірік дейді (жауап сөз) // Кедей, 11 сәуір, № 41. # Ойыл коммуна мектебі кімге тиіс // Кедей, 14 қазан, № 62. # Сауатсыздықты жоятын нұсқаушы мектеп // Кедей, 14 қазан, № 62. # Халық ағарту ағысында төңкеріс толқыны //Кедей, 2 қараша, № 65. # Қазақ емлесі жөнінен // Тілші, 6 ақпан, № 156. '''1926''' # Коммуна мектептері жеті жылдық болсын //Еңбекші қазақ, № 10. # Біз де ұлт театрына қарай маңайладық // Еңбекші қазақ, № 11. # Аулақтан оқыту // Еңбекші қазақ, 19 қаңтар, № 14. # Газет көпке ортақ // Еңбекші қазақ, № 74. # Хат жолықпаған шығар (жауап) // Еңбекші қазақ, № 157. # Малды қауіпсіздендіру шаруаның ырысы // Кедей, шілде, № 94. # Мұғалімдер курстері тарады // Кедей, 31 тамыз, № 101. '''1927''' # Таңжарықтың қуанышы (әңгіме) // Кедей, 7 қараша, № 36. '''1928''' # Түпсіз астау, құдай және Ақтөбенің ілім-мәдениет орындары (фельтон) // Еңбекші қазақ, 21 тамыз, № 191. # Жаңа әліппені алу мәселесі туралы (баяндама сөздер) // Еңбекші қазақ, № 291. # Төрт қызық, мың бейнет, жарық өмір (әңгімесі) // Кедей, 4 қазан. # Жаңа әліппені үйрен! Жаңа әліппе сабақтары: жаңа әліппенің әріптері, бірінші сабақ, екінші сабақ. Жаңа кітаптар: 1. Жаңа әліппе туралы, 2. Жаңа әліппе сабағы. Губерния ішінде. Округтың жаңа әліппе комитетінде. Қ. Ж. «Кедей» газеті, № 35, 36, 1928 жыл, қараша. # Еңбек мектебінің он жылы // Кедей, 1928, 14 қазан, № 32. '''1929''' # Бас әріп керек пе? (жарыссөз) // Еңбекші қазақ, 2 желтоқсан, № 251. # Емле жайындағы пікірлер // Еңбекші қазақ, № 69. '''1930''' # Қазақстан жаңа әліппешілерінің тұңғыш конференциясы / (1928ж., желтоқсан 9-12). Жұбан ұлының сөзі (Ақтөбеден), 27–29 және 56–57 беттерде. Қазақстан баспасы – 1930ж., Қызыл-Орда, (ВЦКНТА заказы бойынша). # [Выступление на Научно-орфографической конференции] // Стенографический отчет Науч.-орфограф. конференции, созванной 2–4 шілде 1929 ж. науч.-метод. советом НКП и ЦК НКА. Кзыл-Орда, 1930, C. 51−58, 115. '''1931''' # [Выступление на IV пленуме ВЦКНА] // Стенографический отчет IV пленума Всесоюз. центр. комитета нового алфавита, проходившего в г.Алматы. (Л.,1931). C. 177, 201–204. '''1933''' # Қазақ тілінің ғылыми курсы жөнінен лекциялар. 1-кесек. Қазақ тілінің фонетикесі (Дыбыс жүйесі) // Политехникалық мектеп, № 7–8, 33−34-бб. '''1934''' # Буын жігін қалай табуға болады // Ауыл мұғалімі, № 2. # Әдіс бірлестіктері мен әдіс үйірмелерінде оқу жылының екінші жартысында талқыланатын әдіс, программа мәселелері // Ауыл мұғалімі, № 3, 25−28-бб. # Абай – қазақ әдебиетінің классигі // Әдебиет майданы, № 11–12, 29−44-бб. # Абай // Социалды Қазақстан, 26 желтоқсан, № 297, 28 желтоқсан, № 299. '''1935''' # Қосар ма, дара ма? ("uv", "yu", "ьj", "ij"-лердің емлесі жөнінен) // Қазақстанның оқыту істерін басқаратын Халық комиссариатының жанындағы Мемлекеттік терминология комиссиясының бюллетені. № 1, 5 мамыр, 26−28-бб. # К пересмотру казахской орфографии // Бюллетень государственной терминологической комиссии при Каз. Наркомпрос. № 1, 5 мамыр, C. 21−24. # Қазақ тілінің емлесі мен әліппесіне кіргізілетін өзгерістердің жобасы // Мем. термин. ком. бюллетені, № 1, 5 мамыр, 29 б. # Қазақ әдебиет тілінің терминдерді туралы // Мем. термин. ком. бюллетені, № 1, 5 мамыр, 1−2-бб. # О терминологии казахской орфографии и алфавита казахского языка // Там же, № 2, 15 мамыр, C. 2−3. # О специфике слов-терминов // Там же. C. 1–2. # Термин-сөздердің спецификасы жөнінде //... Мем. термин. ком. бюллетені, № 3, 20 мамыр, 1−2-бб. # Қазақ тілінің емлесін өзгерту жайлы // Мем. термин. ком. бюллетені. № 4, 25 мамыр, 1−3-бб. # Төңкеріс және қазақтың ұлт тілі // Қазақ әдебиеті, 20 қараша. # К постановке исследования истории фонетики казахского языка // Тр. Казахстанского НИИ национальной культуры. Алма-Ата; Москва, вып. І, C. 3−13. # Примечание к статье С.Аманжолова «Элементы флективности в казахском языке» // Там же, С. 155−158. # Примечание к статье Аманжолова «О языке перевода классиков марксизма-ленинизма» // Там же, С. 152−155. # Он үш жас күш // Лениншіл жас, 14 қаңтар. # Қазақ тілі туралы (баяндама) // Қазақ әдебиеті, 23−27 мамыр; Казахстанская правда, 21–30 мамыр. # Первый серьезный успех казахского драматического театра // Казахстанская правда, 16 қаңтар, № 14. '''1936''' # Қазақ тілінің грамматикасы. I бөлім. Сөздің жалпы құрылысы (Жалпы морфология). Орта мектептің V класына арналған. Алматы, 74 бет. # Қазақ тілінің програмы. Програмы. V-VII класқа арналған. Алматы, 29 бет. # Из истории порядка слов в казахском предложении: (Исследования по казахскому языку. Вып. I). Алма-Ата, 57 стр. # Заметки о вспомогательных и сложных глаголах: (Исследования по казахскому языку. Вып. II). Алма-Ата, 36 стр.. # Қазақ музыкасында күй жанрының пайда болуы (тіл мен тарих деректері). Қызылорда, 26 бет. # Қазақ әдебиет тілінің терминологиясы жөнінде. Мемлекеттік Термин комиссиясы қолданған (Мәдениет қызметкерлерінің съезі мақұлдаған) принциптер мыналар... // Қазақ тілінің терминдері, 1-кітап. Қызылорда. # Принципы терминологии казахского литературного языка, применяемые Гос. термин. комиссией (одобрено съездом культурных работников) // Қазақ тілінің терминдері, 1-кітап Қызылорда. # О Горьком: [Доклад] // Литературный Казахстан, № 3. # Соңғы екі-үш жылда // Қазақ әдебиеті, 31 шілде, № 29. '''1937''' # Жаңа грамматиканың жаңалықтары жайынан // Ауыл мұғалімі, № 1¬–2, 27−39-бб. # Шылаулар, қос сөздер, біріккен сөздер //Ауыл мұғалімі, № 3, 31−42-бб. # Пушкин туралы (сөйлеген сөз) // Социалистік Қазақстан, 10–11 ақпан; Казахстанская правда, 10-11 ақпан; Қазақ әдебиеті, 10-16 ақпан. '''1958''' # Жанғазы! (хат) // Қазақ тілі мен әдебиеті, № 2. # О специфике слов-терминов // Учитель Казахстана, 10 сәуір. # Термин сөздердің спецификасы жөнінде // Қазақстан мұғалімі, 1958, 10 сәуір. # Буын жігін қалай табуға болады // Қазақ тілі мен әдебиеті, № 8, 49−55-бб. # Қазақ музыкасында күй жанрының пайда болуы (тіл мен тарих деректері) // Жұлдыз, № 2. '''1966''' # Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы: «Ғылым», 1966. 362 б. Исследования по казахскому языку. Алма-Ата: «Наука», 362 с. '''I. Қазақ тілі грамматикасының мәселелері''' * Из истории порядка слов в казахском предложении. С. 32−75. * Заметки о вспомогательных и сложных глаголах. C. 76−90. * Образование сложных слов в казахском языке. C. 91−95. * О формах сочетания слов в казахском языке. C. 96−101. * О построении речи на казахском языке. C. 102−117. * Қазақ тілінің ғылыми курсы жөнінен лекциялар. C. 118−134. * Қазақ тілінің грамматикасы. 135-197 б.б. * Жаңа грамматиканың жаңалықтары жайынан. 198−228-бб. * Қазақ емлесі мен грамматикасының кейбір мәселелері. 229−237-бб. '''ІІ. Алфавит, орфография, терминология мәселелері''' *Проект казахского алфавита. C. 238−241. *К проекту реформы казахского алфавита. C. 242−244. *Қосар ма, дара ма? 245−253-бб. *Выступление на научно-терминологической конференции в г. Кзыл-Орде 2–4 маусым 1929 ж. 254−259 бб. *К пересмотру казахской орфографии. 260−269 бб. *Проект изменений орфографии и алфавита казахского языка. C.270−272. *О специфике слов-терминов. C. 273−277. *О терминологии казахского литературного языка. C. 278−282. *Принципы терминологии казахского литературного языка. C. 283−285. '''III. Қазақ әдеби тілі мәселелері''' *Абай – қазақ әдебиетінің классигі. 286−306-бб. '''IV. Мәдениет пен өнер мәселелері''' *Қазақ музыкасында күй жанрының пайда болуы жөнінен. 307−321-бб. *Выступление на съезде учителей-ударников Казахстана. C. 322−326. *Первый серъезный успех Казахского драматического театра. C. 327−329. '''V. Программа мен методика мәселелері''' * Буын жігін қалай табуға болады? 330−340-бб. * Қазақ тілінің програмы. 341−360-бб. '''1969''' * Еленбеген ерекшелік («Абай – қазақ әдебиетінің классигі» деген мақаланың бірінші бөлімі) // Қазақ әдебиеті, 20 желтоқсан. '''1971''' * Абай және шағатай әдебиеті // Жұлдыз, № 6. '''1986''' * Абай – қазақ әдебиетінің классигі. «Абай тағлымы», (әдеби-сын, мақалалар, зерттеулер), «Жазушы» баспасы, Алматы. 14−33-бб., (24 б/т). '''1987''' * Этюды к переводу трех стилей (название условное) // В сб.: «Лексико-стилистические вопросы перевода». Алматы, «Наука», 152 стр. (8 п/л), стр. 77−82. '''1989''' * Төңкеріс және қазақтың ұлт тілі // Жалын, № 6. 80−82-бб. * Төрт қызық, мың бейнет жарық өмір (әңгіме) // Жалын, № 6, 82−84-бб. '''1990''' # «Құдайберген Жұбанов», шығармалар мен естеліктер. Алматы, 12 б/т. # Қазақ музыкасында күй жанрының пайда болуы жайлы. 8−28-бб. # Абай – қазақ әдебиетінің классигі. 28−59-бб. # Төңкеріс және қазақтың ұлт тілі. 59−67-бб. # Қазақ драма театрының алғашқы күрделі жеңісі. 67−70-бб. # Он үш жас күш. 70−73-бб. # Біз де ұлт театрына қарай маңдайладық. 73−74-бб. '''1994''' # Әліппеміз бұқарашыл болсын. Ақтөбе газеті, 13-қазан. # Қазақ музыкасында күй жанрының пайда болуы. Ақтөбе газеті, 3-қараша. '''1997''' # К постановке исследований истории фонетики казахского языка // Вестник КазГУ, серия филологическая, № 12, стр. 5–12, объем 13,6 п/л., 162 с. Алматы. ==Қ.Жұбановтың баспаға тапсырылған, бірақ жоғалған еңбектері== # Смысл бессмысленных слов [Доклад]. # Скотоводческие междометия казахов [Доклад]. # Ғылыми грамматиканың материалдары, 1 т. Фонетика. 30 п. л. # Ғылыми грамматиканың материалдары, 2 т. Морфология. # Қазақ тілінің грамматикасы. II бөлім, 6-классқа арналған, 140 б. # О частях речи в казахском языке [Исследования по казахскому языку. Вып. 3]. # Двойные слова синонимического типа [Исследования по казахскому языку. Вып. 4]. # Возникновение фонематического различия глухих и звонких [Исследования по казахскому языку. Вып. 5]. # "Подражательные" слова как особые формы словообразования [Исследования по казахскому языку. вып. 6]. # Скотоводческие междометия казахов [Исследования по казахскому языку. Вып. 7]. # К природе и генезису залоговых форм в казахском языке [Исследования по казахскому языку. Вып. 8]. # Структура местоимений в казахском языке [Исследования по казахскому языку. Вып. 9]. # Элементы кинетической сигнализации в женской речи казахов [Исследования по казахскому языку. Вып. 10]. # Вопросы казахского языкознания. Сборник. Под ред. проф. Х.Жубанова. Книга 1 (3). # Еще раз о глаголе "де" // Вопросы казахского языкознания. Сборник. # Причины выпадения беглых гласных в казахском языке // Вопросы казахского языкознания: Сборник. 17. Қазақ тілінің академиялық сөздігі. 1-бөлім [А-Азу]. Академический словарь казахского языка. Вып. 1 / Под. ред. акад. А. Самойловича и проф. Х. Жубанова. Объяснения слов на каз. и рус. языках. ==Қ. Жұбановтың редакторлығымен басылған кітаптар== # Труды Казахстанского научно-исследовательского института национальной культуры. Вып. 1. Редакторы: Х.Жубанов – раздел лингвистики, С.Асфандияров – раздел историй, А.Алманов – раздел литературы и искусства. Алма-Ата–Москва, 1935. Вып. 1. 160 с. # Бюллетень № 1, гос. термин. комиссии... / Отв. ред. Х. Жубанов, 1935, 5 мамыр, 31 c. (на каз. и рус. языках). # Бюллетень № 2, гос. термин. комиссии... / Отв. ред. Х. Жубанов, 1935, 15 мамыр, 18 c. (на каз. и рус. языках). # Бюллетень № 3, гос. термин. комиссии... / Отв. ред. Х. Жубанов, 1935, 20 мамыр. 22 c. (на каз. и рус. языках). # Бюллетень № 4, гос. термин. комиссии... / Отв. ред. Х. Жубанов, 1935, 25 мамыр, 21 c. (на каз. и рус. языках). # Ермеков А. Ұлы матиматика курсы. Қызылорда, 1935. # Шонанов Т., Бегалиев Г., Жиенбаев С. Методика [преподавания] казахского языка в начальной школе. Кзыл-Орда, 1935. (на каз. и рус. языках). == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан филологтары]] [[Санат:Қазақстан ғалымдары]] [[Санат:Қазақстан педагогтары]] [[Санат:Сталиндік репрессия құрбандары]] [[Санат:КСРО-да қуғындалғандар]] [[Санат:КСРО-да атылғандар]] [[Санат:КСРО-да ақталғандар]] [[Санат:Қайтыс болғаннан соң ақталғандар]] [[Санат:1938 жылы өлтірілгендер]] {{Bio-stub}} qqpbgmtzebptwn5adfz56753u8c71n4 0 10934 3059009 2980191 2022-08-09T18:27:46Z Ұлы Тұран 120792 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Құйылған қымыз.jpg|thumb|240px|Дастарқан басында ұсынылған қымыз көрінісі]] '''Қымыз''' — [[бие]]нің [[сүт]]інен дайындалатын денсаулыққа шипалы әрі жұғымды [[сусындар|сусын]].<ref name="Shanyraq">[[Шаңырақ энциклопедиясы]]. Алматы, 1989 ж. 198-бет.</ref> Қымыз — түркі және моңғол көшпелі халықтарының бірнеше мыңжылдықтан бері пайдаланып келе жатқан сусыны.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7926235.stm Horses tamed earlier than thought] — [[Би-Би-Си]], 5.03.2009.</ref> Қымыз ашыған күні қымыздың алды ауыл адамдарына беріледі. Жазғытұрымда бие байланған кезден бастап, қазан айының басына дейін (бие ағытылғанша) қымыз үзілмейді. Қымыздың жақсы болуы ыдысына, ашытылуына, ұсталу бабына байланысты болады. Қымыздың шипалық, емдік маңызы зор.<ref>Қазақ совет энциклопедиясы, 7-том.</ref> == Тарихы == {{Quote box |quote = <br> ''Қы­мызды ойлап тапқан — көш­пен­­ділер. Көшпенді тұрмыста бұл жаңалыққа тап болу әсте қиын емес еді. Сауып алынған бие сүтін тері ыдысқа құйып, көшіп жүргенде ыстық күнде шайқалған сүт өзінен-өзі қымызға айналған. Шайқалған сүтті ішіп көрген көшпенді шөлін қанды­рып, жан сарайын ашып, денсаулығын нығайтып, көңілін көтергенін бай­қаған. Олар сөйтіп қымыз жасаудың әдістерін жетілдіре берген.'' <div align="right">[[Леонид Павлович Потапов|Л.П. Потапов]]<div/> |author = |width = 25% |bgcolor = #f0f0f0 }} Бие сүтінен даярланатын қымызды көптеген көшпелі халықтар — [[қазақтар]], [[қырғыздар]], [[башқұрттар]] баяғы заманнан білген. Оны даярлау әдістерін ежелгі [[скифтер]] де білген екен. Біздің заманымызға дейінгі V ғасырда грек тарихшысы [[Геродот]], көшпелі скифтер бие сүтінен қымыз даярлаған, деп жазды. Олар бие сүтін ағаш [[күбі]]ге құйып ашытқан. Сол Геродоттың айтуынша, көшпелілер сүтті ұзақ уақыт сақтау әдістерін құпия ұстаған. Ежелгі көшпелі халықтарда қымыздың кеңінен таралу себебі, жылқы олардың тек көлігі ғана емес, негізгі қорегі де еді, жылқының еті мен сүтін асқа пайдаланды. Алайда бие сүтін сол күйінде пайдаланғанда ішке жақпайтын болғандықтан, көшпелілер оны сусын ретінде [[ашыту]] әдістерін үйренді, сонда ол тез сіңетін болды, дәмі де жақсара түсті, әрі сүтке қарағанда ұзақ сақтауға болды. Қымызды даярлау, оның дәмі және адам ағзасына тигізетін әсері жөніндегі алғашқы жазба деректерді 1253 жылы татар жеріне саяхат жасаған [[Виллем Рубрук]] қалдырған. Ол өзінің естелігінде қымыздың адамның бойын қыздыратын және зәр айдайтын әсері бар екендігін атап көрсетті. Қымыз жөнінде Италия саяхатшысы [[Марко Поло]]ның да естеліктері бар, ол қымызды [[Татарлар|татар халқының]] ең нәрлі сусыны деп атады және қымыздың дәмділік қасиетін атап көрсете отырып, оны «ақ шарапқа» теңеді. Ипатьев шежіресінде князь [[Игорь Святославич|Игорь Северский]] [[қыпшақтар]] қолында тұтқында болған кезінде (1182 ж.) оның күзетшісі қымыз ішіп, мас болып қатты ұйықтап қалғаны, осы сәтті пайдаланған князь қашып құтылғаны жәйлі жазылады. Басқа бір шежіреде, Тверь князі [[Михаил Ярославич|Михаил]] [[Алтын Орда]]да татарлардың берген қымызын ішпегені үшін өлім жазасына кесілгендігі айтылады. XIII—XIV ғасырларда татар хандарында болған орыс елшілері өздеріне дәстүрлі сый ретінде қымыз ұсынғандығын айтады. Орыстың барлық көне шежірелерінде қымызды «сүт шарабы» деп атайды. Орыс патшасының сыртқы істер жөніндегі елшісі [[Алексей Ираклиевич Левшин|А.И. Лёвшин]] өзінің «Описание киргиз-кайсакских орд и степей» кітабында қымыздың басқа шипалы сусындарға қарағанда едәуір артықшылығы бар екендігін атап көрсетеді. Қазақтардың мәдениеті мен тұрмысын зерттей отырып, ол мынадай қорытындыға келді: олардың арасында кеуде, көкірек аурулары өте сирек кездеседі, бұл климаттың қолайлылығынан және сусын ретінде қымызды пайдалануынан болса керек.<ref name="book">''В. Черепанова, Ә. Хасенов, З. Сейітов, К. Дүйсенбаев, В. Белокобыленко.'' Қымыз және шұбат. Алматы: «Қайнар», 1971.</ref> XVIII–XIX ғасырларда көшпелі елдердің тұрмыс-тіршілігін бақылаған С. Т. Аксаков та, орыстың ұлы ақыны А. С. Пушкин де қымыз туралы өте жақсы пікірлерін білдірген, Ол деректер Ресей мұрағаттарының материалдары, көне басылымдар арқылы біздерге жетіп отыр. Біз С. Т. Аксаковтың да жазбаларымен нақты танысқанымызда, бір білгеніміз: ең алғаш қымыздың дәрілік қасиетін біліп, онымен емдеген Уфа қаласының дәрігерлері екен. Дәлірек айтқанда, дәрігер Авенариус. Жалпы қымыздың емдік қасиеттері жөнінде ХІХ ғасырдың бірінші жартысында орыстың медициналық журналдарында Н. Шванковскийдің, П. Скворцовтың, В. Дальдың да бірнеше мақалалары жарияланған болатын. Ұлы орыс жазушылары Л. Н. Толстой Самара қаласында, А. П. Чехов Андреевск санаторийінде қымызбен емделсе, ХІХ ғасырдың ортасында ғалым дәрігерлер С. П. Боткин, Г. А. Захарин, Н. В. Склифосовский де қымызбен емдеу мәселелерін қызу қолдапты. 1858 жылы Самара қаласынан 6 шақырым жерде ашылған қымызбен емдеу санаторийін Н. В. Постников 55 жыл бойы басқарып, қазақтың қасиетті қымызы арқылы мыңдаған ауруларды емдеп-жазды. Тек қазақ жерінде қымызбен емдейтін алғашқы емхана 1910 жылы Бурабайда ашылып, мұндағы сырқаттар үшін қымыз дәстүрлі қазақ әдісімен сабада ашытылады. Сол 1910 жылы Торғайда да темір жол қызметкерлерін емдейтін Берсүгір емханасы жұмыс істеді. Қазақстанда ең алғаш рет ашылған қымызбен емдейтін орталық – «Бурабай» санаторийі.<ref>[https://www.exclusive.kz/expertiza/obshhestvo/125519/ Секреты казахского кумыса] — Exclusive.kz, 03.09.2021.</ref><ref>https://infourok.ru/proekt-po-kazahskomu-yaziku-na-temu-imiz-617730.html</ref> == Дайындалуы == Қымыздың сапасы ең алдымен ''[[ұйытқы]]дан'' басталады. Қазiргi кезде қымыздың микрофлоры құрғақ түрде жақсы сақталады. Қымыздық ұйытқы ретiнде көктемде, қымыздық мезгiлдiң басында ұйытқы қолданылады. Ұйытқыны күзде дайындау үшiн қымызды бiрнеше тәулiкке қалдырады және ол екiге - жоғарғы мөлдiр және төменгi [[iрiмшiк]]тiк қабатқа бөледi. Бұл [[тұнба]]ны селдiр матада сығып алады да, күнге кептiредi және келесi маусымға (мамыр) дейiн жабық ыдыста, салқын жерде сақтайды. [[Сурет:Dimiscule making kumus.webm|thumb|240px|Қымыз пісіру]] Ұйытқыны тiрiлту үшiн ұнтаққа буландырылған [[бие]] сүтiн 3-4 ас қасығына есептей отырып, 5 литр сүтке араластырады және дүркiн-дүркiн араластырып отыру арқылы жылы жерде бiр тәулiк сақтайды. Бiр тәулiктен соң ұйытқыны қымыз дайындау үшiн пайдаланады. Одан әрi қарай қымызды жасап шығару үшiн ендi ұйытқыны емес, кәрi қымызды 1 литр қымызға 6-7 литр бие сүтiн есептей отырып пайдаланады. Қымызды әзiрлеу үшiн булы бие сүтiн ұйытқымен бiрге сабаға құяды да, түнге қалдырады. Келесi күнi әрбiр сауыннан аши бастаған сүтке бiрнеше жаңа бөлiктерiн қосады, жақсылап араластырады да, 10-15 сағат сақтайды. Дегенмен, мұндай әдiспен алынған қымыз әлi әлсiз және аз газдалған, қою, тағы да мұқият араластырады да бiр күн қоя тұрады. Мұндай өндеудiң нәтижесiнде екi күндiк орташа қымыз пайда болады. Дайын қымызды басқа ыдысқа құяды. Айта кету керек, сабадан барлығын емес, оның бөлiгiн (шамамен 1/5) қымызды ғана құйып алып, қалғанын ұйытқыға қалдырады. 10-15 күн өткеннен кейiн саба толығымен босатылады, қосымша сүрленедi және маймен сыланады. Сабаны қымыз дайындау үшiн бiр-ақ маусым пайдаланады. Сабада әзiрленген қымыз жоғары дәмдiк сапамен ерекшеленедi. Қазақтар қазымен үйлес майлы қымызды жақсы көредi.<ref>О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0</ref> == Құрамы == Бие сүтінде және қымызда адамның денсаулығына керекті барлық [[дәрумен]]дер бар. Әсіресе ол A, C және D дәрумендеріне бай. [[Сурет:Kumis.jpg|thumb|240px|Құтыға құйылған қымыз]] Бір литр қымыз құрамында 200-260 мг С дәрумені бар.<ref>[https://anatili.kazgazeta.kz/news/8723 Қымыздан асқан дәм бар ма?] — «Ана тілі», 15.03.2012.</ref> Сонымен қатар, B тобына жататын ең маңызды дәрумендер де бар: {| class="wikitable" ! B тобындағы дәрумендер ! Қымыздағы мөлшері, мкг/л<ref name="book"/> |- | [[Тиамин]] (B₁) | 203,4 |- | [[Рибофлавин]] (B₂) | 375 |- | [[Кобаламин|B₁₂]] | 2,1 |- | [[Пантотен қышқылы]] | 2010 |- | [[Фолий қышқылы]] | 265 |- | [[Биотин]] | 1,2 |} Қымыздың құрамында мынадай [[минералдық заттар]] бар: [[кальций тотығы]] — 48%, магний тотығы — 3,4%, фосфордың бес тотығы — 21,3%, хлор — 7,5%.<ref>[https://el.kz/news/archive/s-t_ta-amdaryny-_paydasy/ Сүт тағамдарының пайдасы] — El.kz, 15.10.2015.</ref>. Қымызды ашытқанда, бие сүтіндегі лактоза ұшпалы көмір қышқылына және спиртке айналады. == Сауылатын биелердің бөлінуі == «Ауруға ем, сауға қуат дәрі қымыз»,— деді [[Жамбыл Жабайұлы|Жамбыл Жабаев]]. Қымыз қазақ халқының ұлтық тағамдарының ішіндегі ең құрметті дастарқан дәмінің бірі. Ол тек қана бие сүтінен ашытылады. Әдетте сауылатын биелер сақа бие, қулық бие, қысырақ бие деп үшке бөлінеді. * Сақа бие — бірнеше кұлындаған, бұрыннан сауылып келген бие. * Қулық — құнажын немесе дөнежін жасында алғаш құлындаған бие. * Ал, қысырақ бие деп, өткен жылы кейбір себептермен қысыр қалған, құлын орнына тайы (былтырғы құлыны) еміп жүрген биелерді айтады. Биыл құлындамағанмен тайы еміп жүргендіктен ондай биелер сауыла береді. [[Сурет:Mare milking Suusamyr.jpg|thumb|240px| Сусамыр]] Жыл мезгілдеріне, шөп шығымына, малдың күйіне қарай сауылатын биелерді мал иесі мен жылқышы іріктеп алады. Онда биелердің ауру-сырқаудан амандығы, құлындардың ширақылығы еске алынады. Жадау биелер немесе қарақұлақ болып марқаймаған кұлындар белгілі бір мерзімге дейін байланбайды. Бие байлау деп енелері сауылатын құлындарды ноқталап, желіге байлап ұстауды айтады. Құлыны байланған биелер қашан құлыны ағытылғанға дейін ауыл маңына жайылады. Сондықтан тозған қоныс жиі-жиі ауыстырылып отырылады. Жыл сайын алғаш бие байлаған күн «Бие байлар». «Желі майлар» деген дәстүрмен мереке сияқты өткізілген. Әдетте бұл күні сүр асып, мол табақ тартылады, желінің қазығына, айғырдың жалына май жағылады. Бие байлау ел жазғы жайлауға шығып, шөптің нәрі толған кезде басталған. Дәлірек айтсақ бие байлау мерзімі — көкек (сәуір) айының аяғы мен мамырдың басы. Бұл кез кұлындар әбден марқайып жетіледі, 5—6 сағат байлауда ұсталады, сауым сайын емізіп, жетектеп жүріп сергітіледі. Көктемде және шілде айларында биелер жиі сауылады. Биені бие көнекке немесе ағаштан істеп ысталған бие шелекке сауады, әдетте бие саууға бұрыннан үйренген әйелдер ғана шығады. Жаңа сауылған бие сүтін сүзгіден өткізіп, жылы кезінде күбідегі немесе сабадағы саумалдын үстіне құяды. Содан сон оны міндетті түрде 30—40 минут пісіп аузын байлап не тығындап ұстаған. Алғаш рет қымыз ашытарда бие сүті сабаға арнаулы ашытқының немесе қордың үстіне құйылады. Ашытқыны көбінесе [[сүр жая]]ның, [[Қазы (тағам)|қазының]] сынық [[сүйек|сүйегін]] салып сүттен, ол жоқ болғанда сүтке [[нан]] ашытқысын езіп әзірлейді. Қор дегеніміз ескі қымыз, ол жақсы ашыған қымыздың саба түбінде қалатын, арнайы сақталған сарқыны. Сары қымыз дертке шипа, денеге күш. Қымыз ерекше дәмді, кұнарлы, жан сарайыңды ашып, адамның зауқын келтіретін хош иісті және өте сіңімді сусын. Оның бұлай болу себебі жылқы жануардың өзіне ғана тән асыл қасиетінен болса керек. Адымы кең, өрісі ұзақ [[сәйгүлік саңлақтар]] қазақ даласының кек байтақ жайлауын емін-еркіндеп, дәмдіден-дәмдіні, коректі мен құнарлыны ғана тереді, өсімдіктің шұрайлысын ғана үзеді. Сөйтіп кең даланың сан алуан гүл-бәйшешектері мен мың түрлі дәрі-дәрмектік шөптерінен жылқы жарықтық адамға шипалы, жағымды тамақтық заттар әзірлейтін болса керек. == Қымыздың түрлері == Көктем туып, құлындаған бие байланып, сауылады. Биенің ашымаған сүтін '''''[[саумал]]''''' дейді. Оған арнайы ашытқы қосылып, екі-үш күннен кейін ашиды. Алғашқы қымызды үй иесі өзі ішпейді, дәстүр бойынша үлкендерін шақырып, ауыз тигізіп, батасын алады. Мұны '''''[[қымызмұрындық]]''''' дейді. Қымыз дайындау шеберлігіне, сүттің тегіне, уақыт мезгіліне қарай бірнеше түрге бөлінеді. Осыған орай оның аталуы да алуан түрлі: * '''''Уыз қымыз''''' — биені алғаш байлағанда ашытылатын қымыз. Мұны ''бие бау'' деп те атайды. * '''''Бал қымыз''''' — әбден пісілген және бойына жылқының не қойдың майы сіңген бапты жұмсақ қымыз. Мұндай қымыздың өңі әдеттегі қымыздан көрі сары әрі қою болады. * '''''Бесті қымыз''''' — төрт түн асып, ашуы мейлінше жеткен қымыз. * '''''Дөнен қымыз''''' — үш түнегеннен кейін қотарылатын, мейлінше ашуы жеткен қымыз. * '''''Жуас қымыз''''' — үстіне саумал қосып жұмсартылған қымыз. Қымыз аса ашып кеткенше ішуге қолайлы болу үшін осылай істейді. * '''''Құнан қымыз''''' — екі түнегеннен кейін ғана қотарылатын қымыз. Бұл түнеме қымызға қарағанда күшті болады. * '''''Қысырақ қымыз''''' — бірінші рет құлындаған [[қулық бие]]нің сүтінен ашытылатын қымыз. Қулық биенің сүті жылда сауылып жүрген сары қарын мама биелердің сүтіне қарағанда әлдеқайда қуатты болады. Бұны ''ту қымыз'' деп те атайды. * '''''Қысырдың қымызы''''' — бие ағытылып кеткеннен кейін, жем, шөбі дайын адамдар қысыр биелерді іріктеп алып қалып, қыстай қолда ұстап сауады. Сондықтан оны қысырдың қымызы дейді. * '''''Сары қымыз''''' — шөп пісіп, биенің сүті қойылған кезде ашылатын қымыз. Бұл жазды күнгі қымызға қарағанда қою әрі өңі сары болады. * '''''Сірге жияр қымыз''''' — бие ағытылар кездегі ең соңғы қымыз. Бие алғаш байланып, уыз қымыз ішерде бір той болса, бие ағытылып, сірге жияр қымызды ішерде тағы бір той болады. * '''''Түнеме қымыз''''' — ескі қымыздың үстіне саумал құйылып, келесі күні қотарылған қымыз.<ref name="Shanyraq"/> Қымыздың бабы пісу мен сапыруға байланысты. Жиі-жиі піскен қымыздың дәмі кіре береді. Ал, пісуі жетпеген қымыз ірімтіктеніп, суы бір бөлек, тұнбасы бір бөлек болып, бұзылып, сапасын жояды. Көбірек пісілсе тіпті күшті деген қымыздың өзі жұмсап, ішуге сүйкімді бола береді. Бал татыған барқыт қымыз осындай баппен дәмді. == Қымыздың әлдендіретін қасиеті == Сиыр немесе бие сүтіне қарағанда қымыздың [[Ас қорыту жүйесі|ас қорыту]] жолдарындағы [[без]]дердің шырын бөлуіне өте күшті әсер ететіндігі қазіргі кезде толық анықталып отыр. [[Қарын]]ның шырын бөлуіне қымыз әсер етумен қатар, оның жиырылып-созылуына, яғни ондағы қорытылған астың дер кезінде шекке түсуіне ықпал етеді. Қымыздағы [[Сүт қышқылы|сүт қышқылдары]] тағам құрамына жататын ақуыздардың, майлардың, әртүрлі қанттардың жақсы сіңуіне әсер етеді. Ал ондағы [[Карбонат|көмір қышқылы]] мен алкогольдің аз мөлшерінің өзі ас қорыту бездеріне әсер етіп, қарын шырынының бөлінуін күшейтеді. Сол себепті қымыз ішкен адамның тәбеті ашылып, шек-қарын жолдарының қызметі жақсара түседі. Жалпы, қымыз ағзаға жан-жақты әсер етеді. Оның ас қорыту мүшелерінің қызметіне, [[Жүрек-қантамырлар жүйесі|жүрек-қантамырлары]] аппаратына, [[жүйке жүйесі]]не және басқа да дене мүшелеріне қолайлы әсері бар. Адамның бұрын қандай індетке шалдыққанына, операция жасалғанына, қара жұмыстан не ой еңбегінен қалжырағанына қарамастан, қымызды күрт жүдеп арықтағандарға, қаны азайғандарға және әлсірегенде ағзаның жалпы күйін ескере отырып қолдану ұсынылады.<ref name="book"/> == Емдік қасиеттері == {{Негізгі мақала|Қымызбен емдеу}} Бие сүті ең алдымен қазақтарды кеңінен жайлаған аурудың бірі болып отырған құрт ауруына бірден-бір ем. Қазіргі кезде қымыз бен шұбаттың көптеген ауруларды, атап айтқанда өкпе ауруларын емдеуде, қан айналу жүйесіндегі қан тамырларының жұмсақтығы мен беріктігін қамтамасыз ететіні, қандағы қызыл қан түйіршіктерімен (эритроцит) гемоглобин синтезіне әсер ететіні, ағзада жүретін зат алмасу процестерін жақсартып, жалпы иммунитетті күшейтетіні анықталған. == Қымызға арналған ыдыстар == [[Сурет:Kimiz toptama.jpg|thumb|240px|Қымыз ыдыстары]] Қымыздың атам заманнан бергі өзіне тән ыдысының бірі — қазақтың [[Саба (ыдыс)|қара сабасы]] тек қана жылқы терісінен тігіледі. Бұл бұдан бірнеше ғасыр бұрын, көшпелі дәуірде игерілген ыдыс болса керек. Сабаға ашытқан қымыз бір жағынан сүйкімді, дәмді болса, екінші жағынан көші-қон жағдайында алып жүруге өте қолайлы. Қымыз ыдыстарынын енді бір негізгі түрі — [[күбі]], ол отырықшылық жағдайға бейімделген. Күбі ауыз жағы тарлау, түп жағы кеңірек етіп еменнен жасалады. 60—70 және 100 литр кымыз сиғандай, әр түрлі мөлшерде болады. Оның іші де апта сайын жуып кептіріліп, сүр еттің майымен, қойдың құйрығымен майланып, тобылғы дүзгін, құлмұрын ағаштарының, қоғажай дейтін шөп түбінің түтінімен ысталып отырады. Күбіні баптай білген үйдің қымызы да дәмді болады. Қымыз еш уақытта темір ыдысқа құйылмайды. Саба, күбі [[Піспек|піспегінің]] басы аршаның қызылынан ойылып, саба да жақсы ағаштан жасалған және сүйек, күміспен өрнектелген. Піспек, бие сауатын шелек, қымыз тегене, шөміштер де жиі-жиі ысталып отырған. [[Торсық]] — қымыз, [[шұбат]], [[іркіт]] сияқты сүт тағамдарын құюға арналған, мал терісінен тігілетін ыдыс. Торсықтың түрлері көп: шимайторсық, өркешторсық, жанторсық, мүйізторсық, т.б. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == {{commons|Category:Kymyz|Қымыз}} * [https://el.kz/news/zdorove/ymyz_-_-yry-_auru-a_em/ Қымыз — қырық ауруға ем] * [https://zheruiyq.kz/12912/ymyz-haly-meditsinasyny-atasy/ Қымыз — халық медицинасының атасы] * [https://okzhetpes-burabay.kz/kumys-nabor-poleznyh-svojstv/ Қымыз — пайдалы дәрумендер жиынтығы] {{уики}} {{Сүт}} [[Санат:Сүт]] [[Санат:Сүт өнімдері]] [[Санат:Қазақ асханасы]] [[Санат:Қырғыз асханасы]] tfz886ue240dkt2e40u1fm1qp9fp8ic 0 12336 3059161 2954537 2022-08-10T09:37:23Z Malik Nursultan B 111493 wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қайраткер |түс=үкімет басшысы | Қазақша есімі = Дмитрий Анатольевич Медведев | Шынайы есімі = {{lang-ru|Дмитрий Анатольевич Медведев}} | Суреті =Dmitry Medvedev govru official photo 2.jpg | Сурет ені = | Премьер = | Атауы = |Титулы = [[Ресей Қауіпсіздік Кеңесі]] төрағасының орынбасары | Ту = Emblem Security Council of Russia.svg | Ту2 = Flag of Russia.svg | Реті = | Басқара бастады =[[16 қаңтар]] [[2020 жыл]] | Басқаруын аяқтады = | Ізашары = ''лауазым ұйымдастырылды'' | Ізбасары = | Президент = [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] | Титулы_2 = «[[Біртұтас Ресей]]» партиясының төрағасы | Ту_2 =ЕдРо (лог).svg | Ту2_2 = | Реті_2 = | Басқара бастады_2 =[[26 мамыр]] [[2012 жыл]] | Басқаруын аяқтады_2 = | Ізашары_2 = [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] | Ізбасары_2 = | Титулы_3 = Министрлер Кеңесінің Төрағасы — [[Одақтас мемлекет]]тің Жоғарғы Мемлекеттік Кеңесінің мүшесі | Ту_3 = Flag of Russia.svg | Ту2_3 = Flag of Belarus.svg | Реті_3 = | Басқара бастады_3 =[[18 шілде]] [[2012 жыл]] | Басқаруын аяқтады_3 =[[16 қаңтар]] [[2020 жыл]] | Ізашары_3 = [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] | Ізбасары_3 = [[Михаил Владимирович Мишустин|Михаил Мишустин]] | Президент_3 = [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] | Титулы_4 = [[Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы]] | Ту_4 = Government.ru logo.svg | Ту2_4 = Flag of Russia.svg | Реті_4 = | Басқара бастады_4 = [[8 мамыр]] 2012 | Басқаруын аяқтады_4 = [[16 қаңтар]] 2020<br><small>(<abbr title="міндеттерін атқарушы" class="nowrap">м.&thinsp;а.</abbr> 18 мамыр [[2012 жыл]] — [[16 қаңтар]] [[2020 жыл|2020]])</small> | Ізашары_4 = [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] | Ізбасары_4 = [[Михаил Владимирович Мишустин|Михаил Мишустин]] | Президент_4 = [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] | Титулы_5 = [[Ресей]]дің 3-ші [[Ресей президенті|Президенті]] | Ту_5 =Standard of the President of the Russian Federation.svg | Ту2_5 = Flag of Russia.svg | Реті_5 = 3 | Басқара бастады_5 = [[7 мамыр]] 2008 | Басқаруын аяқтады_5 = [[8 мамыр]] 2012 | Ізашары_5 = Владимир Путин | Ізбасары_5 = Владимир Путин | Титулы_6 = [[ТМД мемлекет басшыларының кеңесі]]нің төрағасы | Ту_6 = Emblem of CIS.svg | Ту2_6 = Flag of the CIS.svg | Реті_6 = | Басқара бастады_6 = [[1 қаңтар]] 2010 | Басқаруын аяқтады_6 = [[31 желтоқсан]] 2010 | Ізашары_6 = [[Михай Фёдорович Гимпу|Михай Гимпу]] | Ізбасары_6 =[[Эмомали Шәріпұлы Рахмон|Эмомали Рахмон]] | Титулы_7 = [[Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы|Премьер-министр]]дің орынбасары | Ту_7 = Coat of Arms of the Russian Federation.svg | Ту2_7 = Flag of Russia.svg | Реті_7 = | Басқара бастады_7 = [[14 қараша]] 2005 | Басқаруын аяқтады_7 = [[7 мамыр]] 2008 | Ізашары_7 = ''лауазым ұйымдастырылды'' | Ізбасары_7 =[[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]] | Титулы_8 = Ресей Федерациясы Президентінің Әкімшілігі | Ту_8 = Coat of Arms of the Russian Federation.svg | Ту2_8 = Flag of Russia.svg | Реті_8 = | Басқара бастады_8 = [[14 қараша]] 2005 | Басқаруын аяқтады_8 = [[7 мамыр]] 2008 | Ізашары_8 =[[Александр Стальевич Волошин|Александр Волошин]] | Ізбасары_8 =[[Сергей Семёнович Собянин|Сергей Собянин]] | Туған күні = 14.09.1965 | Туған жері = {{туғанжері|Санкт-Петербург|Санкт-Петербургта}}, [[Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы|РКФСР]], [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]] | Қайтыс болған күні = | Қайтыс болған жері = | Жерленді = | Діні = [[Православ шіркеуі|православие]] | Әкесі = Анатолий Афанасьевич Медведев | Анасы = Юлия Вениаминовна Шапошникова | Жұбайы = [[Светлана Владимировна Медведева|Светлана Медведева]] | Балалары = Илья Дмитриевич Медведев | Партиясы = [[Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы|КОКП]] (1991 ж. дейін); <br />«[[Біртұтас Ресей]]» (1991 ж. бастап) | Білімі = [[Санкт-Петербург мемлекеттік университетінің заң факультеті|Санкт-Петербург мемлекеттік университет]]і | Мамандығы = [[заңгер]] | Қолтаңбасы = Signature_of_Dmitry_Medvedev.svg | Сайты = [http://www.kremlin.ru Kremlin.ru] | Commons = Dmitry Medvedev | Марапаттары ={{Астанаға 10 жыл медалі}} [[File:Лента Ордена Уацамонга.png|30px]] [[File:Ribbon bar of Order of Glory.png|30px]] [[File:Ribbon bar of Order of Glory.png|30px]] [[File:KRG Order Danaker.png|30px]] [[File:VEN Order of the Liberator - Knight BAR.png|30px]] [[File:1000 anniversary of Kazan rib.png|30px]] |Премьер_5=[[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]]|Президент_8=Владимир Путин}} {{мағына|Медведев}} '''Дмитрий Анатольевич Медведев''' ({{audio-ru|Дми́трий Анато́льевич Медве́дев|Ru-DmitryMedvedev.ogg}}; {{IPA-ru|ˈdmʲitrʲɪj ɐnɐˈtolʲjɪvʲɪtɕ mʲɪˈdvʲedʲɪf}}; [[14 қыркүйек]], [[1965 жыл]], [[Санкт-Петербург|Ленинград]]) — [[Ресей]]дің мемлекет және [[Саясаткер|саясат]] қайраткері. [[2020 жыл]]дың 16 қаңтарынан бастап [[Ресей Қауіпсіздік Кеңесі]] төрағасының орынбасары.<ref>[https://sputniknews.kz/Russia/20200116/12558913/Putin-Medvedev.html Медведев Ресей Қауіпсіздік кеңесі басшысының орынбасары болды Әрі қарай оқу: 16.01.2020]</ref>. [[Ресей]]дің үшінші [[Ресей президенті|президенті]]. [[2008 жыл]]дың 2 наурызында өткен президент сайлауында Дмитрий Медведев халықтың 70,28% даусына ие болып, жеңіс тұғырына көтерілді. 42 жасқа аяқ басқан Медведев Ресейдің соңғы 100 жылғы тарихындағы ең жас басшы болып шықты. [[2012 жыл]]ғы 8 мамырдан бастап<ref>[https://sputniknews.kz/Russia/20200115/12550034/Medvedev-Resey-ukimeti.html Ресей үкіметі отставкаға кетті Әрі қарай оқу: 01.15.2020]</ref> [[2020 жыл]]ғы 15 қаңтарға дейін [[Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы]]<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/lib/14160889/|title=Медведев, Дмитрий — председатель правительства Российской Федерации|publisher=''[[Лента.ру]]''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/6HKcwU6tO?url=http://lenta.ru/lib/14160889/|archivedate=2013-06-12|accessdate=2006-12-22|deadlink=no}}</ref><ref>{{cite web|url=http://da-medvedev.ru/biography|title=Дмитрий Медведев — биография|publisher=''Личный сайт Дмитрия Анатольевича Медведева''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/6HKcxa8vv?url=http://da-medvedev.ru/biography|archivedate=2013-06-12|accessdate=2013-06-12|deadlink=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://premier.gov.ru/biography/|title=Биография премьер-министра России Д.А. Медведева|author=|website=|date=|publisher=premier.gov.ru|lang=ru|accessdate=2018-09-01}}</ref>. 2012 жылғы 26 мамырдан бастап «[[Біртұтас Ресей]]<nowiki/>» партиясының төрағасы. 2008 жылғы 7 мамырдан 2012 жылғы 7 мамырға дейін [[Ресей президенті|Ресей Федерациясының Президенті]]. 2000-2001, 2002-2008 жж - «Газпром» ААҚ Директорлар кеңесінің төрағасы. 2005 жылғы 14 қарашадан 2008 жылғы 7 мамырға дейін Ресей Федерациясы Премьер-министрінің бірінші орынбасары, ұлттық басым жобалардың кураторы болды. ==Өмірбаяны== ===Шығу тегі=== Әкесі, Медведев Анатолий Афанасьевич (1926-2004), Ленсовет атындағы Ленинград технологиялық институтының (қазіргі Санкт-Петербург мемлекеттік технологиялық институты) профессоры. [[Курск губерниясы]]ның шаруаларының ұрпағы, 1952 жылдан бастап [[Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы|БКО]] (б) мүшесі.<ref>{{Cite web |url=http://www.rost.ru/official/2008/01/240000_12571.shtml |title=Приоритетные национальные проекты / Стенограммы / Стенограмма беседы первого заместителя председателя Правительства Российской Федерации Дмитрия Медведева с представителями СМИ Центрального федерального округа… |accessdate=2008-02-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824030318/http://www.rost.ru/official/2008/01/240000_12571.shtml |archivedate=2011-08-24 |deadlink=yes }}</ref><ref name="medvedev.kremlin.ru">[https://web.archive.org/web/20090903083428/http://medvedev.kremlin.ru/biography Биография на персональном сайте] 1 сентября 2009</ref> Үлкен атасы Афанасий Федорович Медведев (1904 жылы Курск губерниясы, Щигровский ауданының Мансурово ауылында дүниеге келген, 1994 жылы 20 мамырда қайтыс болған) 1933 жылдан бастап партия қызметкері. Ұлы Отан соғысының қатысушысы, капитан. 1944 ж., № 231 бұйрығымен 30.12.1944 ж. 49-оқулық арқылы. Дивизия парағының капитаны А. Медведев «Кавказды қорғағаны үшін» медалімен марапатталды. 1946-1951 жылдары Павлов ауданындағы партияның аудандық комитетінің бірінші хатшысы, Краснодар өлкесі), 1955-1958 жылдары Кореновск қаласында КОКП Кореновский аудандық комитетінің хатшысы, кейін Краснодар облыстық комитетінде нұсқаушы болып жұмыс істеді. 1985 жылы 2-дәрежелі Отан соғысы орденімен марапатталған. Әжесі Надежда Васильевна Медведева үй шаруасындағы әйел, бала тәрбиелеп өсірді:<ref>{{Cite web|accessdate = 2015-12-03|title = Память народа :: Документ о награде :: Медведев Афанасий Федорович, Медаль «За оборону Кавказа»|url = https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1531134030/|publisher = pamyat-naroda.ru}}</ref> Светлана және Анатолия<ref>{{Cite web|accessdate = 2015-12-03|title = Память народа :: Документ о награде :: Медведев Афанасий Федорович, Орден Отечественной войны II степени|url = https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_yubileinaya_kartoteka1516595484/|publisher = pamyat-naroda.ru}}</ref>, 1990 жылы 24 мамырда қайтыс болды. Анасы, Юлия Вениаминовна (21 қараша 1939 жылы туған),<ref>{{Cite web|accessdate = 2015-12-03|title = Память народа :: Донесение о безвозвратных потерях :: Шапошников Вениамин Сергеевич, 14.07.1942, попал в окружение (освобожден),|url = https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_kartoteka79802482/|publisher = pamyat-naroda.ru}}</ref><ref>{{Cite web|accessdate = 2015-12-03|title = ОБД Мемориал|url = http://www.obd-memorial.ru/html/info.htm?id=79802482|publisher = www.obd-memorial.ru}}</ref> Вениамин Сергеевич Шапошниковтың қызы және Мелания Васильевна Ковалева; А. Герцен педагогикалық институтында сабақ берген филолог, кейінірек Павловскіде гид болып жұмыс істеді. Оның ата-бабалары - Сергей Иванович пен Екатерина Никитична Шапошниковтар, Василий Александрович және Анфия Филипповна Ковалев - Алексеевка аймағынан шыққан.<ref name="medvedev.kremlin.ru" /><ref>{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/articles/69272.shtml |title=Дмитрий Медведев о себе |accessdate=2009-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090813161532/http://kremlin.ru/articles/69272.shtml |archivedate=2009-08-13 |deadlink=yes }}</ref> ===Балалық және жастық шағы=== [[Сурет:Dmitry Medvedev baby photo.jpg|нобай|оңға|Дмитрий Медведев 1967 жылы (шамамен екі жасында)]] 1965 жылы 14 қыркүйекте [[Санкт-Петербург|Ленинградта]] дүниеге келді. Ол Ленинградтың «ұйықтайтын жері» Купчино ауданында (Бела Куна көшесі, 6) тұратын [[Отбасы|отбасындағы]] жалғыз бала болды.<ref>http://epic-hero.ru/2011/03/06/bg/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110310234406/http://epic-hero.ru/2011/03/06/bg/ |date=2011-03-10 }} № 74 // Статья о детстве и юности Медведева в Epic-Hero.ru</ref> Дмитрий Медведев өзінің бұрынғы № 305 мектебімен байланыста. Мұғалім Вера Смирнова былай деп еске алды: «Ол көп күш жұмсады, бар уақытын оқуға арнады. Оны көшеде жігіттермен кездестіру сирек болатын. Ол кішкентай қария сияқты еді ». Дмитрий Медведев университетке түскенде Николай Кропачевпен (қазір Санкт-Петербург мемлекеттік университетінің ректоры) кездесті,<ref name="who">[http://newtimes.ru/articles/detail/12733/ Президент Олбанской федерации. Who is Mr Medvedeff?] // Камышев Виталий, Колесников Андрей, «Новое время», 21 мая 2007 г.</ref> ол оны былай сипаттады: «Жақсы, мықты студент. Спортпен, [[Ауыр атлетика|ауыр атлетика]] мен айналысты. Тіпті факультет үшін бір нәрсе ұтып алды. Бірақ негізгі курста ол бәрімен бірдей болды. Тек өте ынталы » Ол туралы Мемлекеттік Дума төрағасының бірінші орынбасары Олег Морозов «жас, жігерлі, одан ештеңе шықпайды» деп айтқан.<ref>http://www.echo.msk.ru/news/411917.html Сегодня назван кандидатом в президенты от партии власти</ref> 1987 жылы А.Жданов атындағы Ленинград мемлекеттік университетінің заң факультетін, 1990 жылы Ленинград мемлекеттік университетін бітірген. Жас кезінен ол қатты рокты жақсы көреді, өзінің сүйікті топтарының арасында ол «Терең күлгін», «Қара сенбі» және «Лед Цеппелин» туралы айтады;<ref>[http://www.guardian.co.uk/world/2007/dec/10/russia Putin’s Purple reign man (Guardian)]</ref> осы және басқа топтардың жазбаларын жинайды (атап айтқанда, ол [[Deep Purple]] тобының толық жазбаларын жинаған). Сонымен қатар ол ресейлік рок-топтарды, атап айтқанда «Чайфты» тыңдайды. Студенттік жылдары ол фотографияны жақсы көрді, ауыр атлетикамен айналысты, өзінің салмақ дәрежесінде университетте ауыр атлетикадан жарыстарда жеңіске жетті. 1979 жылдан комсомол мүшесі.{{citation needed|date=Januari 2017}} Университетте Д. А. Медведев партияға қосылды, 1991 жылдың тамызына дейін КОКП мүшесі болды.<ref>[http://www.scilla.ru/works/pret08/medvedev.html Медведев Дмитрий Анатольевич («Претенденты-2008»)]</ref> Д.Медведев [[Тынық мұхиты мемлекеттік университеті|Тынық мұхиты университеті]]нің студенттеріне берген сұхбатында заң тәжірибесін бастамас бұрын, тазалаушы болып жұмыс істеп, айына 120 рубль, сонымен қатар 50 рубль стипендия алғанын айтты. Дмитрий Медведев КА-да қызмет етпеді (оның ЛМУ-дағы жас шоғыры, басқа университеттерден және сол ЛМУ-дың бірнеше жас ұрпақтарынан айырмашылығы, студенттердің кейінге қалдырылуын жаппай жою процесі әсер етпеді). Хухоямаки ([[Карелия Республикасы|Карелия]]) қаласында 1,5 айлық әскери дайындықтан өтті.<ref>[https://web.archive.org/web/20090124234447/http://www.mk.ru/blogs/MK/2008/01/17/society/333734/ Сержант из Хухоямяки — будущий главнокомандующий России] // [[Московский комсомолец]], 17 января 2008 г.</ref> Университетте оқып жүргенде ол теміржолда жүктерді күзетумен және алып жүрумен айналысатын студенттік отрядта болған (КСРО темір жол министрлігінің әскерилендірілген күзетінде)<ref>[http://www.kp.ru/daily/24342.4/532925 Медведев рассказал, как охранял железную дорогу]// [[Комсомольская правда]], 13 августа 2009 г., статья Елены Кривякиной</ref>. ===Оқыту және зерттеу=== 1988 жылдан бастап Ленинград мемлекеттік университетінің заң факультетінде, содан кейін Санкт-Петербург мемлекеттік университетінде [[Азаматтық құқық|азаматтық]] және [[Рим құқығы|рим құқығы]] пәнінен сабақ берді. Кандидаттық диссертациясының тақырыбы: «Мемлекеттік кәсіпорынның азаматтық-құқықтық тұлғасын жүзеге асыру мәселелері», заң ғылымдарының кандидаты (Л., 1990). А.П.Сергеев пен Ю.К.Толстой өңдеген үш томдық «Азаматтық құқық» оқулығының авторларының бірі ол үшін 4 бөлім жазды (мемлекеттік және коммуналдық кәсіпорындар, несие және есеп айырысу міндеттемелері, көлік құқығы, алименттік міндеттемелер туралы). Ол 1999 жылы Мәскеуге көшуіне байланысты сабақ беруді тоқтатты.<ref>[https://web.archive.org/web/20071213082922/http://www.echomsk.spb.ru/content/store/default.asp?shmode=2&ids=438&ida=62962&idt=news Эхо Москвы в Санкт-Петербурге — 91.5 FM]</ref> 2006 жылдың қыркүйегінен бастап Сколково Мәскеу басқару мектебінің Халықаралық қамқоршылық кеңесін басқарады. ===[[Санкт-Петербург]]тегі мансап=== 1990-1997 жылдары Санкт-Петербург мемлекеттік университетінде сабақ берді. Сонымен бірге, 1990-1995 жылдары ол Ленинград қалалық халық депутаттары кеңесі төрағасының кеңесшісі, содан кейін Владимир Путиннің төрағалығымен Санкт-Петербург мэриясының сыртқы байланыстар комитетінің сарапшысы болды. Смольныйда Медведев мәмілелерді, келісімшарттарды және әртүрлі инвестициялық жобаларды әзірлеуге және орындауға қатысты. [[Швеция]]да жергілікті [[Жергілікті өзін-өзі басқару|өзін-өзі басқару]] мәселелері бойынша тағылымдамадан өтті. Ұлттық стратегия институтының президенті Станислав Белковский Дмитрий Медведевті жұмсақ, психологиялық тұрғыдан тәуелді - Владимир Путин үшін әрқашан психологиялық тұрғыдан ыңғайлы деп сипаттайды. Басқа адамдардың пікірінше, Медведев «жұмсақ емес, бірақ өте үстем».<ref name="newtimes.ru">[https://web.archive.org/web/20070616185741/http://newtimes.ru/magazine/issue_46/article_5.htm Владимир Милов. ''Путин не сумеет сохранить власть''.] «[[The New Times]]» № 46 от 24 декабря 2007.</ref> Саясаттанушы Алексей Мухиннің пікірінше, Медведев Владимир Путинді 1992 жылы әкімнің сыртқы байланыстар жөніндегі комитеті тергеуінен кейін Владимир Путинді тағылған айыптардан қорғауға үлкен үлес қосты.<ref>[http://www.iamik.ru/?op=full&what=content&ident=39214 Медведев — добрый герой, изготовленный в Кремле]//Le Figaro</ref> 1993 ж. - «Финцелл» ЖАҚ құрылтайшысы, 50% қатысу үлесі. 1993-1998 жылдары ол «Илим Палп Интерпрайз» корпорациясының құқықтық мәселелер бойынша бірлескен құрылтайшысы және директоры, 20% қатысу үлесінің иесі болды. 1998 жылы «Братск ағаш өңдеу кешені» ААҚ Директорлар кеңесінде «Илим» компаниясының өкілі болды.<ref>http://kotlaslib.aonb.ru/doc/10_let.pdf</ref> 1994 жылы «Балфорт Консалтинг Фирмасы» ЖАҚ-ның тең құрылтайшысы болды.<ref>Иду на ВАС. — Профиль, 31.01.2005</ref> Бірнеше БАҚ-тың хабарлауынша, 1990 жылдан 1995 жылға дейін ол Санкт-Петербургтегі «Рус» акционерлік сақтандыру компаниясында адвокат болып жұмыс істеген, оны Владислав Резник басқарған.<ref>[http://www.zaks.ru/new/archive/view/15127-0/ Ху из ху: Владислав Матусович Резник: страховщик в медвежьей шкуре // ЗАКС.РУ 21 февраля 2005]</ref><ref>[http://lenta.ru/lib/14160410/ Резник, Владислав. Депутат Государственной Думы РФ // Лентапедия]</ref><ref name="NewIzv2001">[http://varhivah.net/gazety/politika-kak-samyjj-vygodnyjj-biznes.html Политика как самый выгодный бизнес // Новые известия 29.11.2001, электронная копия Вархивах.нет]</ref> [[1996 жыл]]ы сайлауда Анатолий Собчак жеңілгеннен кейін ол Смолныйда жұмысын тоқтатты<ref>Ирина Вьюнова. Кремлёвский Визирь. — Профиль, 01.11.2003. — № 43 (362)</ref>. ===[[Мәскеу]]дегі мансап=== [[File:Vladimir Putin with Dmitry Medvedev-3.jpg|thumb|250px|[[Дмитрий Анатольевич Медведев|Дмитрий Медведев]] пен Владимир Путин 2000 жылы 27 наурызда, Путин [[Ресейдегі президент сайлауы (2000)|президенттік сайлаудан]] жеңгеннен кейінгі екінші күні.]] 1999 жылғы қарашада ол Ресей Федерациясы Үкіметі Аппарат басшысының орынбасары болып тағайындалды; оны Ресей Федерациясының үкіметінің төрағасы етіп тағайындалған Владимир Путин Мәскеуге шақырды. 1999-2000 жылдары [[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] президент қызметінен кеткен соң, ол [[Ресей президенті|Ресей Федерациясының Президент]]і әкімшілігі басшысының орынбасары болды;<ref>[http://kremlin.ru/text/news/1999/12/119602.shtml Исполняющий обязанности президента России Владимир Путин назначил Александра Волошина руководителем Администрации президента России]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Недоступная ссылка|date=Август 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=060011 |title=Указ президента Российской Федерации от 31 декабря 1999 года № 1766 |accessdate=2009-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110603231545/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=060011 |archivedate=2011-06-03 |deadlink=yes }}</ref> Владимир Путиннің Александр Смоленскийге тиесілі Александр үйіндегі үгіт-насихат штабын басқарды, ол жерде сол кезде Герман Греф стратегиялық зерттеулер орталығы орналасқан; 2000 жылдың маусымында Владимир Путиннің президенттік сайлаудағы жеңісінен кейін Медведев президент әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары болды.<ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=16528 Владимир на шее. На прошлой неделе окончательно определился круг лиц, которые поведут Владимира Путина к заветному креслу.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080617093704/http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=16528 |date=2008-06-17 }} Журнал «Власть» № 7(358) от 22.02.2000</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20131126042739/http://putin2000.ru/05.html В. В. Путин: предвыборный штаб]</ref> Саяси сарапшы Станислав Белковскийдің айтуынша, сол кезде Александр Волошин мен [[Роман Аркадьевич Абрамович|Роман Абрамович]] Медведевтің кандидатурасын өздері ұсынған. Волошин 2003 жылы қазанда отставкаға кеткеннен кейін оның орнына Медведев келді.<ref>[http://kremlin.ru/text/news/2000/06/124485.shtml Владимир Путин своим указом назначил Дмитрия Медведева первым заместителем руководителя Администрации президента]{{Deadlink|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> 2000-2001 жылдары - «Газпром» директорлар кеңесінің төрағасы, 2001 жылы - «Газпром» директорлар кеңесі төрағасының орынбасары, 2002 жылғы маусымнан 2008 жылғы мамырға дейін - «Газпром» директорлар кеңесінің төрағасы. 2003 жылғы қазаннан 2005 жылғы қарашаға дейін Ресей Президенті Әкімшілігінің басшысы болды.<ref>[http://kremlin.ru/text/news/2003/10/54738.shtml Президент России подписал Указ о назначении Дмитрия Медведева Руководителем Администрации президента России]{{Deadlink|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> 2003 жылғы 12 қарашада Медведев Ресей Федерациясы Қауіпсіздік Кеңесінің мүшесі болып тағайындалды, 2004 жылдың сәуірінде ол Ресейдің Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты мүшесі мәртебесін алды.<ref>{{Cite web |url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=19928&PSC=1&PT=3&Page=1 |title=Указ президента Российской Федерации от 12 ноября 2003 года № 1342 |accessdate=2009-11-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110603231340/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=19928&PSC=1&PT=3&Page=1 |archivedate=2011-06-03 |deadlink=yes }}</ref> [[2005 жыл]]дың 21 қазанынан 2008 жылдың 10 шілдесіне дейін - Ұлттық басым жобаларды іске асыру және демографиялық саясат жөніндегі Президент кеңесі төрағасының бірінші орынбасары, ол іс жүзінде басым ұлттық жобаларды басқаруды бастады.<ref>{{Cite web |url=http://kremlin.ru/text/docs/2005/10/95791.shtml |title=Состав Совета при президенте Российской Федерации по реализации приоритетных национальных проектов |accessdate=2009-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070805042910/http://www.kremlin.ru/text/docs/2005/10/95791.shtml |archivedate=2007-08-05 |deadlink=yes }}</ref> 2005 жылғы 14 қарашада Ресей Федерациясы Премьер-министрінің бірінші орынбасары болып тағайындалды (<ref>{{Cite web |url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=030518 |title=Указ президента Российской Федерации от 14 ноября 2005 года № 1320 |accessdate=2009-11-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110603231509/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=030518 |archivedate=2011-06-03 |deadlink=yes }}</ref><ref name=autogenerated6>[https://web.archive.org/web/20071223024849/http://www.government.ru/archiv/government/minister/index.html-he_id_1069.htm Архив Сайта Правительства Российской Федерации]</ref>2007 жылғы 24 қыркүйекте осы лауазымға тағайындалды)<ref>{{Cite web |url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=041652 |title=Указ президента Российской Федерации от 24 сентября 2007 года № 1254 |accessdate=2009-11-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110603231355/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=041652 |archivedate=2011-06-03 |deadlink=yes }}</ref>. [[Сурет:Vladimir Putin 11 March 2008-1.jpg|thumb|right|200px|Медведев және Владимир Путин мен 2006 жыл]] 2006 жылғы 13 шілдеден 2008 жылғы 10 шілдеге дейін - басым ұлттық жобаларды іске асыру жөніндегі Кеңес Төралқасының төрағасы.<ref>{{Cite web |url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=34677&PSC=1&PT=3&Page=1 |title=Распоряжение президента Российской Федерации от 13 июля 2006 года № 323-рп |accessdate=2009-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110603231452/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=34677&PSC=1&PT=3&Page=1 |archivedate=2011-06-03 |deadlink=yes }}</ref> ==Ресейдегі президент сайлауына қатысу== {{main|Ресейдегі президент сайлауы (2008)}} [[File:Dmitry Medvedev 21 November 2009 1.jpg|thumb|200px|Дмитрий Медведевтің «[[Біртұтас Ресей]]» партиясының XI съезінде сөйлеген сөзі. 21 қараша, 2009 жыл]] * 2005 жылғы 14 қарашада Дмитрий Медведевтің ұлттық жобалар бойынша бірінші вице-премьер-министр лауазымына қайта тағайындалуымен<ref>[http://www.government.ru/archiv/government/minister/sphere.html-he_id_1076.htm Сфера ведения]{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070304182716/http://www.government.ru/government/governmentactivity/sferyvediniy/6082880.htm Сфера деятельности]</ref> (Юрий Ковальчуктың ұлы Борис Ковальчук<ref>[https://web.archive.org/web/20080508211050/http://www.government.ru/government/rfgovernment/rfgovernmentmanagement/structure/prioritetnih_nats_proektov/2a0644ba-7777-4326-a854-fda6823578a8.htm Директор Департамента приоритетных национальных проектов Правительства Российской Федерации Ковальчук Борис Юрьевич]</ref> Медведевтің көмекшісі және ұлттық жобалар департаментінің [http://medvedev2008.ru/ директоры болып тағайындалды]) [[Де-факто]] оның орталық телеарналардағы [[Қоғаммен қарым-қатынас|науқаны басталды]]. Сол жылы оның сайлау учаскесі тіркелді. * [[2006 жыл]]ғы ақпанда ресейлік баспасөз оны президенттік емес науқанның (президент Владимир Путиннің көзқарасы бойынша) сүйіктісі деп атады<ref>{{cite web|author=[[Быков, Дмитрий Львович|Дмитрий Быков]]|url=http://www1.sobesednik.ru/issues/104/rubr/1100/karyera/?3337|title=Плюшевый Медведев. Может ли Визирь стать преемником Путина?|publisher=[[Собеседник (газета)|Собеседник]]|datepublished=28 февраля 2006, № 08|accessdate=2009-01-12|description=« Пиаровская кампания против министра обороны России Сергея Иванова четко обозначила курс Кремля на победу другого путинского преемника — человека, известного под кличкой Визирь.»|deadlink=unknown-host}}{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>. * 2007 жылдың қаңтарында Дмитрий Медведев Ресей президенттігіне басты үміткер болды.<ref>{{Cite web |url=http://newsinfo.ru/news/2006/12/news1341658.php |title=Дмитрий Медведев — главный кандидат в президенты: NewsInfo |accessdate=2007-01-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070716215422/http://newsinfo.ru/news/2006/12/news1341658.php |archivedate=2007-07-16 |deadlink=yes }}</ref> Юрий Левада аналитикалық орталығының мәліметінше, президент сайлауының бірінші турында сайлаушылардың 33% Медведевке, екінші турда 54% дауыс беруге дайын болған.<ref>{{Cite web |url=http://www.levada.ru/press/2007012602.html |title=Левада-Центр > архив > пресс-выпуски |accessdate=2007-01-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080531004841/http://www.levada.ru/press/2007012602.html |archivedate=2008-05-31 |deadlink=yes }}</ref> * 2007 жылдың мамырында Дмитрий Медведев өз кандидатурасын биліктен басқа кандидат [[Сергей Борисович Иванов|Сергей Ивановқа]] берді. «Левада» орталығының сауалнамаларына сәйкес, респонденттердің 18% -ы бірінші турда Медведевке дауыс беруге дайын болса, 19% -ы Ивановқа дайын болған. Егер Иванов пен Медведев екеуі екінші раундқа шықса, онда сауалнамаға сәйкес, Ивановтың мүмкіндігі жақсырақ (ол үшін 55%)<ref name="autogenerated1">{{Cite web |url=http://www.levada.ru/press/2007050305.html |title=Левада-Центр > архив > пресс-выпуски |accessdate=2007-05-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080531004852/http://www.levada.ru/press/2007050305.html |archivedate=2008-05-31 |deadlink=yes }}</ref>. * 2007 жылдың 18 қазанынан бастап Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы [[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]] журналистерге арналған үкіметтік жиналыстарды тарату тәжірибесінен бас тартқаннан кейін Медведевтің үгіт-насихатының белсенді кезеңі басталды.<ref>[http://www.regnum.ru/news/904199.html Сергей Миронов поддерживает закрытость заседаний Правительства Российской Федерации — Новости России — ИА REGNUM]</ref> * [[2007 жыл]]дың [[10 желтоқсан]]ында Владимир Путин Дмитрий Медведевтің Ресей Федерациясының президенттігіне кандидатурасын қолдады . «Дмитрий Анатольевич Медведевтің кандидатурасына келетін болсақ, мен оны 17 жылдан астам уақыттан бері жақсы білемін және мен бұл кандидатураны толығымен және толық қолдаймын», - деп түсіндірді Президент Путин. «Біртұтас», «Әділетті Ресей», Аграрлық партия және «Азаматтық билік» партиялары Дмитрий Медведевті өз партияларынан жалғыз кандидат ретінде ұсынды. Алайда, қолданыстағы заңға сәйкес, президенттікке кандидатты тек бір саяси партия ғана ұсына алады. * [[2007 жыл]]дың [[10 желтоқсан]]ында Владимир Путин Дмитрий Медведевтің Ресей Федерациясының президенттігіне кандидатурасын қолдады. ''Дмитрий Анатольевич Медведевтің кандидатурасына келетін болсақ, мен оны 17 жылдан астам уақыттан бері жақсы білемін және мен бұл кандидатураны толығымен және толық қолдаймын''<ref>Сообщение агентства «Интерфакс» от 10.12.07</ref>, - деп түсіндірді Президент Путин. «[[Біртұтас Ресей]]», «[[Әділетті Ресей]]», Аграрлық партия және «Азаматтық билік»<ref>[https://ria.ru/politics/20071210/91655942.html «Единая Россия», эсеры, аграрии и «Гражданская сила» предлагают в кандидаты в президенты Дмитрия Медведева, Путин поддерживает] «РИА Новости», 10.12.2007</ref> партиялары Дмитрий Медведевті өз партияларынан жалғыз кандидат ретінде ұсынды. Алайда, қолданыстағы заңға сәйкес, президенттікке кандидатты тек бір саяси партия ғана ұсына алады. * 2007 жылы 11 желтоқсанда Дмитрий Медведев мемлекеттік теледидарда көрсеткен мәлімдемесінде: «Мен оған [Путинге] біздің елдің жаңа президенті сайланғаннан кейін Ресей үкіметін басқаруға түбегейлі келісім беруді сұрап өтініш білдіремін» деді.<ref>[http://newsru.com/russia/11dec2007/futureisclear.html Медведев попросил Путина стать премьером после выборов президента] NEWSru.com 11 декабря 2007 г.</ref> * 2007 жылғы 17 желтоқсанда Дмитрий Медведев «Біртұтас Ресей»<ref>[https://ria.ru/politics/20071210/91663566.html Единороссы официально выдвинут Медведева кандидатом в президенты на съезде 17 декабря] «РИА Новости», 10.12.2007</ref> партиясының съезінде Ресей президенттігіне үміткер ретінде ұсынылды. Жасырын дауыс беру кезінде Медведевке 478 делегат дауыс берсе, 1 делегат қарсы дауыс берді. * [[2007 жыл]]ғы 20 желтоқсанда Дмитрий Медведев Ресей Орталық сайлау комиссиясының кандидатурасын жариялады. * [[2008 жыл]]ғы [[28 қаңтар]]да Дмитрий Медведев өзінің сайлау алдындағы пікірсайысқа қатысудан бас тартқаны туралы хабарлады<ref>[http://www.lenta.ru/news/2008/01/28/medvedev/ Lenta.ru: Политика: Медведев отказался от участия в дебатах]</ref>. * [[2008 жыл]]ғы 2 наурызда Медведев президенттік сайлауда 70,28% дауыс жинап жеңіске жетті. Медведевтің кандидатура ретінде ұсынылуын бірнеше діни ұйымдардың ресми өкілдері қолдады: Орыс православие шіркеуі, [[Ресей мұсылмандары діни басқармасы|Ресейдің Еуропалық бөлігі мұсылмандары]] діни басқармасы, Ресейдің еврей [[Діни бірлестіктер|діни бірлестіктері]] мен ұйымдары конгресі<ref>[http://www.regions.ru/news/2114173/ REGIONS.RU — новости Федерации | Религиозные лидеры считают, что Путин и Медведев сработаются]</ref>. Дмитрий Медведев салмағын жоғалтты, бұл үшін оның кеңсесінде жүгіру жолы орнатылды<ref>[http://www.peoples.ru/state/minister/russia/dmitry_medvedev/ Дмитрий Анатольевич Медведев // Peoples.Ru]</ref><ref>[http://www.kp.ru/daily/23811/60137/ Как власть меняет человека // Комсомольская правда, 22 ноября 2006]</ref><ref>[http://www.kremlin.ru/dyn_images/img45498.jpg Фотография со страницы руководителя администрации президента России Дмитрия Медведева]{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>. [[Сурет:Dmitry Medvedev in Tatarstan, June 2011-9.jpeg|thumb|right|200px|Медведев сапарлары [[Татарстан]] Ресей Республикасы]] Халықаралық экономика институтының аға ғылыми қызметкері Петерсон (''The Peter G. Peterson Institute for International Economics'') [[Андерс Ослунд]] 2007 жылдың соңында Кремльдегі ұлтаралық ұлтаралық күрес аясында Дмитрий Медведевтің Кремльге жалғыз кандидат болып тағайындалуы алдын-ала тұжырым болған жоқ деп санайды.<ref>[http://www.inosmi.ru/translation/238444.html Андерс Ослунд (Anders Aslund). ''Путин — весь вечер на арене.''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080117114739/http://www.inosmi.ru/translation/238444.html |date=2008-01-17 }} русский перевод статьи в [[The Moscow Times]] от [[14 декабря]] [[2007 год]]а</ref> Ол сонымен бірге Медведевтің тағайындауынан кейін қалыптасқан жағдайды «төңкеріс қарсаңындағы классикалық жағдай» деп бағалады.<ref>[https://web.archive.org/web/20080110013334/http://www.inosmi.ru/stories/07/04/23/3507/238785.html Андерс Аслунд (Anders Aslund). ''Чистка или переворот?''] русский перевод статьи в [[The Moscow Times]] от [[9 января]] [[2008 год]]а</ref> ==Президенттік== ===Сайлау және қызметке кірісу=== [[File:Medvedev campaign poster.JPG|thumb|250px|Мәскеудегі [[Манежная алаңы (Мәскеу)|Манежная алаңында]] Ресей Федерациясының президенттігіне кандидат Д. Медведевтің 2008 жылғы президенттік сайлаудағы сайлау ұраны: «Біз бірге жеңеміз»]] [[File:Inauguration of Dmitry Medvedev, 7 May 2008-7.jpg|thumb|250px|[[Ресей президенті]] ретінде Дмитрий Медведевтің [[Инаугурация|ұлықтау]].]] [[2007 жыл]]ғы [[10 желтоқсан]]да «Біртұтас Ресей» партиясынан Ресей Федерациясының президенттігіне кандидат ретінде ұсынылды. Дәл сол күні Медведевтің кандидатурасын «Әділеті Ресей» партиясы, Ресейдің Аграрлық партиясы және Азаматтық билік партиясы қолдады. Мұндай шешім Президент Владимир Путиннің, Медведевтің, сонымен қатар Мемлекеттік Думаның төрағасы [[Борис Вячеславович Грызлов|Борис Грызловтың]], Федерация Кеңесінің төрағасы [[Сергей Михайлович Миронов|Сергей Мироновтың]] және Аграрлық партияның жетекшілері [[Владимир Николаевич Плотников|Владимир Плотников]] пен Азаматтық билік партиясының жетекшісі [[Михаил Юрьевич Барщевский|Михаил Барщевскийдің]] Кремльдегі кездесуінде қабылданды. Владимир Путин Медведевтің кандидатурасын мақұлдады, оның кандидатура бойынша ресми ұсынысы 2007 жылдың 17 желтоқсанында өтті. Медведев бұған дейін президент Путинмен бірге өзінің кандидатурасын талқылады.<ref name="medvedev.kremlin.ru" /> 2007 жылғы 20 желтоқсанда Ресей Федерациясының Орталық сайлау комиссиясына құжаттар тапсыру кезінде ол заңға сәйкес Ресей президенті болып сайланса,<ref>[http://echo.msk.ru/news/413688.html Радиостанция «Эхо Москвы» / Новости / Четверг, 20.12.2007 / Дмитрий Медведев сделал несколько заявлений]</ref> «Газпром» АҚ директорлар кеңесінің төрағасы қызметінен кететінін мәлімдеді. Дмитрий Медведевтің сайлауалды штабын Президент Әкімшілігінің басшысы [[Сергей Семёнович Собянин|Сергей Собянин]] басқарды, ол онда жұмыс істеген кезде демалыста болған. Науқанның негізгі тақырыптары мен ұрандары.<ref name=autogenerated6 /> * халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын көтеру, басым ұлттық жобалар бойынша жұмысты жалғастыру; * мемлекеттік саясаттың негізі ретінде «бостандық емес еркіндіктен гөрі» қағидатын қалыптастыру ... (V Красноярск экономикалық форумындағы «Ресей 2008-2020. Өсуді басқару» 2008 жылғы 15 ақпанда);<ref>[https://web.archive.org/web/20080203083933/http://www.medvedev2008.ru/program.htm Дмитрий Медведев. Официальный сайт кандидата на должность президента России. Программные выступления]</ref> * «... біздің еліміз үшін ең бастысы - тыныш және тұрақты дамуды жалғастыру. Тұрақты дамудың онжылдықтары жай қажет. ХХ ғасырда біздің елден айырылған нәрсе - бұл ондаған қалыпты өмір және мақсатты жұмыс »(II Бүкілресейлік Азаматтық форумда сөйлеген сөзі, 2008 ж., 22 қаңтар); * 2020 тұжырымдамасының идеяларын ұстана отырып - институттарды, инфрақұрылымды, инновацияларды, инвестицияларды дамыту, сондай-ақ ынтымақтастық пен бизнесті қолдау; * Ресейдің әлемдік держава мәртебесіне оралуы және оның әрі қарай дамуы, әлемдік қатынастарға интеграциялануы, барлық негізгі халықаралық мәселелер бойынша өзіндік ұстанымы, Ресей мүдделерін кеңінен қолдау. 2008 жылғы 2 наурызда ол Ресей Федерациясының Президенті болып сайланды. Үкімет мүшесі бола отырып, ол президенттік ұлықтау үшін Ресей Федерациясының ұлықтау Ресей Федерациясының дейін президенті болып сайланды. 2008 жылғы 3 наурызда Президент [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] «Ресей Федерациясының жаңадан сайланған және президент болып табылмайтын президентінің мәртебесі туралы» № 295 Жарлыққа қол қойды. [[Ресей Федерациясының Конституциясы|Конституцияға]] сәйкес, Д. А. Медведев Ресей Федерациясының Президенті лауазымын 2008 жылғы сайлау қорытындылары шығарылғаннан кейін 2 айдан кейін және Владимир Путиннің 2004 жылы ресми түрде тағайындалғанынан 4 жыл өткен соң - 2008 жылғы 7 мамырда (түнгі сағат 12-де 09 минут Мәскеу уақыты)<ref>{{Cite web |url=http://www.uznai-prezidenta.ru/index.php?p=6-5&v=fh2 |title=Президент России — гражданам школьного возраста |accessdate=2008-05-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120120072130/http://www.uznai-prezidenta.ru/index.php?p=6-5&v=fh2 |archivedate=2012-01-20 |deadlink=yes }}</ref><ref>[http://www.regnum.ru/news/966307.html Инаугурация нового президента России запланирована на 7 мая — Новости России — ИА REGNUM]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20080901195804/http://medvedev2008.ru/news_51.htm Сайт кандидата в президенты Медведева]</ref>. Өзінің кіріспе сөзінде ол «азаматтық және экономикалық бостандықтарды одан әрі дамыту, жаңа азаматтық мүмкіндіктер құру» жаңа лауазымның басымдығы болып саналатынын айтты. Мен бұл бағытты әлеуметтік салаға тікелей қатысты алғашқы жарлықтарға қол қою арқылы растадым. Атап айтқанда,</ref>. Подтвердил этот курс подписанием свои<ref>[http://www.rian.ru/politics/20080507/106773205.html Медведев назвал свои важнейшие задачи на посту президента]</ref><ref>[http://www.rian.ru/society/20080507/106804337.html Ветеранов обеспечат жильём до 2010 года]</ref><ref>[http://www.regnum.ru/news/997176.html Ветераны получат жильё через два года]</ref> алғашқы құжат - 2010 жылдың мамырына дейін жақсы тұрғын үйге мұқтаж [[Ұлы Отан соғысы|Ұлы Отан соғысының]] барлық ардагерлеріне федералды бюджет есебінен тұрғын үй беруді қарастыратын федералды заң болды. Тиісті инфрақұрылымды модернизациялау аясында «Тұрғын үй құрылысын дамыту жөніндегі шаралар туралы» келесі қаулы тұрғын үйді жылжытудың Федералды қорын құруды қарастырады. Оның негізгі мақсаты көбінесе жеке тұрғын үй құрылысын дамытуға жәрдемдесу болады: ол қол жетімді тұрғын үй нарығын қалыптастыру процесінде өтпелі буын ретінде қарастырылады және федералды жер учаскелерін болашақта жеке меншіктің одан әрі дамуына арналған аймақ ретінде пайдалану. Сонымен қатар, ғылымды, білім мен өндірісті біріктіру және инновациялық экономиканың ұзақ мерзімді қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін білікті кадрлар даярлау арқылы жоғары кәсіптік білімді жүйелі түрде жаңғыртуды жеңілдету мақсатында Федералды университеттер туралы жарлық білім беру процесінің,<ref>[http://www.rosbalt.ru/2008/05/07/481800.html В России появится Фонд содействия развитию жилищного строительства]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20080510080618/http://www.kremlin.ru/text/docs/2008/05/200298.shtml Указ президента РФ «О мерах по развитию жилищного строительства»]</ref> ғылыми зерттеулер мен зерттеулердің [[Жоғары оқу орындары|Жоо]] деңгейін қамтамасыз ететін федералды университеттер желісін құруды жалғастыруды жоспарлайды.<ref>{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/text/news/2008/05/200302.shtml |title=Указ президента Российской Федерации от 7 мая 2008 года «О федеральных университетах» |accessdate=2008-05-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080510190545/http://www.kremlin.ru/text/news/2008/05/200302.shtml |archivedate=2008-05-10 |deadlink=yes }}</ref><ref>[http://www.rian.ru/society/20080507/106807458.html РИА-Новости: в России появится новый федеральный университет]</ref> технологиялық әзірлемелер. Осы Жарлыққа сәйкес Президент Үкіметке бұрыннан құрылған [[Сібір федералды университеті|Сібір]] және [[Оңтүстік федералды университеті|Оңтүстік федералды университеттерімен]] қатар Қиыр Шығыс федералды университетін құруды қарастыруды тапсырды. [[2008 жыл]]дың 27 мамырында Дмитрий Медведев «Газпром» директорлар кеңесінің төрағасы қызметінен кетті,<ref>{{Cite web |url=http://kremlin.ru/appears/2008/05/27/1941_type63376type63378_201622.shtml |title=Начало встречи с членами совета директоров компании «Газпром» |accessdate=2009-11-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080630060230/http://www.kremlin.ru/appears/2008/05/27/1941_type63376type63378_201622.shtml |archivedate=2008-06-30 |deadlink=yes }}</ref> бір айдан кейін Медведевтің премьер-министрдің бірінші орынбасары ретінде Виктор Зубков оның мұрагері болады.<ref>[https://web.archive.org/web/20090707001730/http://old.gazprom.ru/subjects/29438.shtml Совет директоров ОАО «Газпром»]</ref> [[2008 жыл]]дың [[3 шілде]]сінде Д. А. Медведев жаңа «Ресей Федерациясының орыс казактарына қатысты мемлекеттік саясатының тұжырымдамасын» қабылдады, оның мақсаты орыс казактарының қайта тірілуі туралы Ресей Федерациясының мемлекеттік саясатын әзірлеу, Ресей Федерациясының мемлекеттік саясатының қағидаларын орыс казактары мен міндеттеріне қатысты жалпылау болып табылады. Мемлекеттік қызмет саласындағы казактар, казактар мен казак қоғамдастықтарының мемлекеттік және муниципалды органдармен өзара әрекеті. Осы тұжырымдамаға сәйкес «казактар тарихи маңызы бар және жергілікті дәстүрлерді ескере отырып, жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге белсенді атсалысады». Казактар саласындағы мемлекеттік саясаттың мақсаттары - бұл орыс казактарының мемлекетін және басқа да қызметтерін қалыптастыру және дамыту, орыс казактарының рухани және мәдени негіздерін қалпына келтіру және дамыту, олар үшін қаржылық, құқықтық, әдістемелік, ақпараттық және ұйымдастырушылық тетіктер мен барлық қажетті жағдайлар жасалады және жасалады. 2009 ж. [[10 қыркүйек|10 қыркүйегінде]] Интернетте «Ресей, алға!» Атты мақала жарияланды, онда ол Ресейдің болашағы туралы өз көзқарасын білдірді және технологиялық модернизацияның басым бағыттарын атады.<ref>[http://kremlin.ru/news/5413 Россия, вперёд! Статья Дмитрия Медведева]</ref> [[2011 жыл]]ғы [[24 қыркүйек]]те «Біртұтас Ресей» партиясының XII съезінде Дмитрий Медведев конгресс 2012 жылғы президенттік сайлауда Владимир Путиннің кандидатурасын қолдайтындығын және Ресейдің премьер-министрі болуға дайын екендігін мәлімдеді.<ref>[http://wra.ucoz.ru/news/medvedev_predlozhil_putina_na_post_prezidenta_rf/2011-09-24-335 Медведев предложил Путина на пост президента РФ — 24 Сентября 2011 — Информационно-развлекательный портал «WRA»<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> ===Инновациялық қызмет. Сколково=== [[Сурет:Medvedev in RIAN.jpeg|thumb|right|200px|2011 жылғы 23 маусымда Медведев Викимедиа [[Ортаққор|Commons]]-қа жеке фотосуретті жүктеді.]] [[File:Campus-night.jpg|thumb|Сколково мектебіндегі кампус жобасы]] Ресей Федерациясының Президентінің 2009 жылғы 12 қарашада жыл сайынғы жолдауында Д. А. Медведев: ''Ресейде барлық басым бағыттарды, атап айтқанда барлық салаларды қолдауға шоғырланған қуатты ғылыми-зерттеу орталығын құру туралы ұсыныстарды әзірлеуді аяқтау қажет. Бұл, егер сіз қаласаңыз, [[Силикон алқабы|Силикон алқабы]] және басқа да шетелдік орталықтардың үлгісімен жүретін заманауи технологиялық орталықты құру туралы''.<ref>{{cite web|url=http://www.kremlin.ru/transcripts/5979|title=Послание президента России Федеральному собранию|date=2009-11-12|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CSZzjuI|archivedate=2011-08-25}}</ref> Д.Медведев [[2009 жыл]]ғы 31 желтоқсанда «Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды дамыту және олардың нәтижелерін коммерциализациялау үшін географиялық тұрғыдан бөлек кешен құру жобасын әзірлеу жөніндегі жұмыс тобы туралы» № 889-А / қаулы шығарды.<ref>[http://text.document.kremlin.ru Распоряжение президента РФ от 31 декабря 2009 г. № 889-рп «О рабочей группе по разработке проекта создания территориально обособленного комплекса для развития исследований и разработок и коммерциализации их результатов»]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Недоступная ссылка|date=Май 2019 |bot=InternetArchiveBot }} (текст находится поиском «31 декабря 2009»)</ref> Жыл басында президент әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары, модернизациялау комиссиясы төрағасының орынбасары [[Владислав Юрьевич Сурков|Владислав Сурков]] жұмыс тобының жетекшісі болып тағайындалды. [[2010 жыл]]ғы [[18 наурыз]]да Олимпиаданың жеңімпаз студенттерімен кездесуде Д. А. Медведев Сколковода жаңа технологияларды дамыту және коммерциализациялау үшін Мәскеу басқару бизнес мектебінің негізінде Сколковода ультрадыбыстық ғылыми-технологиялық кешен құру туралы жоспарын жариялады.<ref>[http://www.rg.ru/printable/2010/03/19/vstrecha-olimp.html Президент учил жизни таланты]</ref><ref name="rian918">[http://www.rian.ru/science/20100318/215146918.html РИА Новости. Российская «Кремниевая долина» будет построена в Сколково — Медведев.]</ref> 23 наурызда Дмитрий Медведев [[Ханты-Мансийск]]іде Президенттік модернизациялау комиссиясының отырысында «[[Ренова]]» компаниялар тобының жетекшісі [[Виктор Феликсович Вексельберг|Виктор Вексельберг]] Сколководағы ресейлік инновациялық орталықты басқаратынын мәлімдеді.<ref>[http://www.pcweek.ru/themes/detail_print.php?ID=122579&print=Y На зависть Кампанелле]</ref> «Сколково инновациялық орталығы туралы» Ресей Федерациясының № 244-ФЗ Федералды заңына 2010 жылғы 28 қыркүйекте Президент Медведев қол қойған. Президент Медведевтің пікірінше, «Сколково» жобасы [[Инновация|инновацияны]] тудыратын халықаралық зияткерлік капиталды шоғырландыру үшін қолайлы жағдай жасауға бағытталған.<ref name="zakon"/> Медведев қордың қамқоршылар кеңесін басқарды,<ref name="zakon">[http://www.rg.ru/2010/09/30/skolkovo-dok.html ФЕДЕРАЛЬНЫЙ ЗАКОН от 28.09.2010 № 244-ФЗ «ОБ ИННОВАЦИОННОМ ЦЕНТРЕ „СКОЛКОВО“» (принят ГД ФС РФ 21.09.2010)]</ref> мұны Сколково идеясын Ресейде және шетелде кеңінен тарату қажеттілігімен түсіндірді: «Сколково тек жақсы бренд қана емес, сонымен бірге біздің қоғамның өмірін сақтайтын идеологияға айналуы керек». Президент жеке өзі жобаны шет елдерде насихаттап жүргенін, бұл туралы шетелдік жетекшілермен сөйлесетінін айтты.<ref>[http://президент.рф/news/11079 Совместное заседание Комиссии по модернизации и Попечительского совета фонда «Сколково»]</ref> Кейіннен, 2011 жылдың 18 мамырында Дмитрий Медведев Сколково Мәскеу басқару мектебінің аумағында баспасөз мәслихатын өткізді. Президент журналистермен кездесу орнын таңдауды елді модернизациялау қажеттілігімен түсіндірді: «Бірақ мен бұл туралы Сколковода сөйлескеніме өте қуаныштымын, өйткені бұл ... маңызды, маңызды мәнге ие арнайы платформа, өйткені жаңа технологиялар дамып жатқан жерде, Сколковский осында құрылды. университет, Сколково мектебі, инновациялық орталық болады ... Сколково модернизациядағы маңызды буын болады, ең бастысы, бірақ, әрине, жалғыз емес»<ref>[http://президент.рф/news/11259 Пресс-конференция Президента России//президент.рф, 18 мая 2011 года]</ref> ===Бес күндік соғыс=== {{main|Оңтүстік Осетиядағы қарулы қақтығыс (2008)|Оңтүстік Осетиядағы қарулы қақтығыстарға халықаралық реакция (2008))}} [[File:Medvedev interview "In August of 2008".ogg|thumb|250px|Медведевтің Оңтүстік Осетияда әскери қақтығыстың басталғаны туралы естеліктері]] [[File:Medvedev-Sarkozy.jpg|thumb|250px|Медведев пен Саркозидің Кремльдегі баспасөз конференциясы, 12 тамыз 2008 ж]] [[File:Medvedev meets with Kokoity and Bagapsh.jpg|thumb|250px|Дмитрий Медведев Кремльде Эдуард Кокойтты және Сергей Багапшпен кездесті, 14 тамыз 2008 жыл]] [[2008 жыл]]дың 7-8 тамызына қараған түні грузин әскерлері [[Оңтүстік Осетия]]ның астанасы Цхинвальды және оған жақын орналасқан аудандарды қарулы түрде атқылауға кірісті;<ref name="VlChron">[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1011909 Пятидневная война] {{Архивировано|url=https://www.webcitation.org/66D03jHFK?url=http://www.kommersant.ru/doc/1011909 |date=2012-03-16 }} Хроника грузино-российского конфликта с 7 по 14 августа в журнале «[[Коммерсантъ|Власть]]» № 32(785) от 18 августа 2008 г.</ref> бірнеше сағаттан кейін қала грузиндік бронды машиналар мен жаяу әскерлердің шабуылына ұшырады. Шабуыл нәтижесінде Ресейдің бітімгершілік күштерінің оннан астам әскери қызметшісі қаза тауып, ондаған адам жарақат алды.<ref name="news-bbc"> {{cite web |url = http://news.bbc.co.uk/hi/russian/international/newsid_7548000/7548633.stm |title = Красный Крест просит эвакуировать из Цхинвали раненых |publisher = http://news.bbc.co.uk |datepublished = 2008-08-08 |accessdate = 2008-08-18 |deadlink = no }} </ref> В результате атаки более десяти военнослужащих российских миротворческих сил было убито, несколько десятков — ранено. Официальным поводом для атаки на Цхинвал, по заявлениям грузинской стороны, послужило нарушение режима прекращения огня со стороны Южной Осетии, которая, в свою очередь, утверждает, что первой огонь открыла Грузия.<ref> {{cite web |datepublished = 2008-08-09 |url = http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1009540 |title = Первая миротворческая война |publisher = [[Коммерсантъ]] |accessdate = 2008-09-13 |deadlink = no }} </ref> [[Цхинвал]]ға жасалған шабуылдың ресми себебі,<ref name="SMIRokki">[http://newsru.com/russia/11sep2008/voshli.html СМИ: российские войска вошли в Южную Осетию ещё до начала боевых действий] [[NEWSru]] 11 сентября 2008 г.</ref> грузин тарапының пікірінше,</ref><ref>[http://newsru.com/russia/15sep2008/udaleno.html С сайта «Красной звезды» удалено интервью капитана Сидристого о вторжении российских войск в ЮО до нападения Грузии] [[NEWSru.com]] 15 сентября 2008 г.</ref> Оңтүстік Осетиямен атысты тоқтату бұзылған,<ref name="NYTFreshev">[https://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&ref=world&oref=slogin Georgia offers fresh evidence on war’s start] [[The New York Times]] 15 сентября 2008 г.</ref><ref name="NEWSRNYT">[http://newsru.com/world/16sep2008/razveddannye.html NYT: Грузия нашла факты, что Россия «начала первой». Запад не убежден, но разбирается] [[NEWSru.com]] 16 сентября 2008 г.</ref> бұл Грузия өз кезегінде бірінші болып оқ атқан деп мәлімдейді. Ресейдің бірнеше газеттеріндегі бірқатар хабарларға,<ref name="spiegel">[http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,578273,00.html Did Saakashvili lie?] // [[Spiegel]], 16 сентября 2008 ([https://web.archive.org/web/20080918092725/http://www.inosmi.ru/stories/06/06/13/3482/244054.html перевод inosmi.ru])</ref><ref name="Le Monde">Литтель Д. [https://web.archive.org/web/20081014005026/http://www.inosmi.ru/stories/06/06/13/3482/244584.html Путевые заметки из Грузии] // [[Le Monde]], 12 октября 2008 (перевод inosmi.ru)</ref><ref>[http://www.businessweek.com/globalbiz/blog/europeinsight/archives/2008/11/the_russia-geor.html The Russia-Georgia War revisited // Business Week, 10 ноября 2008]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.inosmi.ru/translation/245254.html |title=И снова к вопросу о войне России и Грузии // ИноСМИ, 11 ноября 2008 |accessdate=2009-03-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090823072032/http://www.inosmi.ru/translation/245254.html |archivedate=2009-08-23 |deadlink=yes }}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090103143908/http://www.inosmi.ru/stories/06/06/13/3482/245262.html Безрассудная Грузия] // [[ИноСМИ]], [[11 ноября]] [[2008]]</ref> сондай-ақ бір айдан кейін шыққан грузиндік барлау мәлімдемесіне сәйкес, 2008 жылдың қыркүйегінде Ресейдің 58-ші армиясының жекелеген бөлімшелері 2008 жылдың 7 тамызынан бастап Оңтүстік Осетияға орналастырылды. Алайда, ресейлік мәліметтерге, сондай-ақ бірқатар Батыс ақпарат құралдары мен саясаткерлерінің хабарламаларына сәйкес, грузин тарапының Ресей әскерін мерзімінен бұрын орналастыру туралы айыптары жалған болып табылады.<ref> {{cite web |author = |last = |first = |authorlink = |coauthors = |datepublished = 2008-08-08 |url = http://cominf.org/2008/08/08/print:page,1,1166477945.html |title = Президент Южной Осетии Эдуард Кокойты заявил о многочисленных жертвах среди мирных жителей Цхинвала |work = |publisher = [[Государственный комитет по информации и печати Республики Южная Осетия]] |accessdate = 2008-08-25 |lang = |description = |deadlink = yes |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080814021458/http://cominf.org/2008/08/08/print:page,1,1166477945.html |archivedate = 2008-08-14 }} </ref> Сол күні кешке Грузия мен Оңтүстік Осетияның жанжалға қатысушы тараптары бір-бірін атысты тоқтату ережелерін бұзды деп айыптады. 8 тамызда таңертең [[Грузия президенті]] Михаил Саакашвили теледидар арқылы жасаған мәлімдемесінде Цинагар және [[Знаурский район|Знаур аудандарының]], Дмениси, Громи және Хетагурово ауылдарының, сонымен қатар Цхинвалидің көп бөлігін Грузияның күш құрылымдары «босатылғанын» мәлімдеді; ол Ресейді Грузия территориясын бомбалады деп айыптап, оны «классикалық халықаралық агрессия» деп атады; Грузияда жалпы мобилизация жарияланды. Сол күні Оңтүстік Осетия президенті Эдуард Кокойтей Оңтүстік Осетияда бейбіт тұрғындар арасында көптеген шығындар болғанын хабарлады және Грузия президенті [[Михаил Николаевич Саакашвили|Михаил Саакашвилиді]] осетин халқының геноцидінде айыптады. Әскери қақтығыс кезінде екі тарап бір-бірін түрлі қылмыстар жасады деп айыптады. 2008 жылы 8 тамызда Президент Медведев мәлімдеді: {{дәйексөз|''«Бүгін түнде Оңтүстік Осетияда грузин әскерлері Ресей бітімгерлері мен бейбіт тұрғындарға қарсы агрессия жасады. <...> Біз отандастарымыздың жазасыз өлуіне жол бермейміз. Кінәлілер жазасын алады »<ref name=rg.makarychev>Макарычев М. [http://www.rg.ru/2008/12/29/2008-osetia.html Кавказский узел] // [[Российская газета]], 29 декабря 2008 г.</ref>''|date=2008-27-02}} Кейін Медведев атап өтті: {{дәйексөз|''«Сайып келгенде, біз біраз уақыт бойына бұл әлі де болса арандатудың бір түрі болмайды деп үміттенген едік. Бірақ зымыран мылтығы шынымен жұмыс істей бастаған сәтте, танктер атыла бастады, және менің азаматтарымыздың, оның ішінде бітімгерлердің қаза тапқаны туралы хабардар болдым, бір минуттан да тартынбадым және жеңіліске және жазалау шараларына бұйрық бердім »''<ref name=rg.makarychev>Макарычев М. [http://www.rg.ru/2008/12/29/2008-osetia.html Кавказский узел] // [[Российская газета]], 29 декабря 2008 г.</ref>.|date=2008-27-02}} [[9 тамыз]]да Дмитрий Медведев Қорғаныс министрі [[Анатолий Эдуардович Сердюков|Анатолий Сердюков]] пен және Қарулы Күштердің Бас штабының бастығы [[Николай Егорович Макаров|Н. Макаров]] пен кездесуді бастады: ''«Біздің бітімгерлеріміз және оларға бекітілген бөлімдер қазір грузиялық тарапты бейбітшілікке шақыру үшін операция жүргізуде»''. 58-ші армия мен басқа бөлімшелер жұмыс істей бастаған ресми құжат ([[Жоғарғы қолбасшы|Жоғарғы қолбасшының]] жарлығы немесе бұйрығы) туралы ақпарат жария етілмеді. Ресей Федерациясы Қарулы Күштері Бас штабы бастығының орынбасары генерал-полковник [[Анатолий Алексеевич Ноговицын|А.Ноговицынның]] [[2008 жыл]]ғы 9 тамыздағы мәлімдемесіне сәйкес, Ресей ол кезде Грузиямен соғысқан емес: ''Цхинвалиге келген 58-ші армияның барлық бөлімшелері мұнда қамтамасыз ету үшін осында жіберілді. «Грузия армиясының бөлімдерінің өз позицияларын жауып тастауы нәтижесінде ауыр шығынға ұшыраған Ресейдің бітімгершілік батальонына көмек''<ref name="Nogov">[http://www.rian.ru/defense_safety/20080809/150224350.html Россия не находится в состоянии войны с Грузией — Генштаб] [[РИА «Новости»]] 9 августа 2008 г.</ref>. [[12 тамыз]]да Медведев «Грузия билігін бейбітшілікке мәжбүрлеу» операциясын аяқтау туралы шешім қабылдағанын мәлімдеді.<ref>[http://www.rian.ru/osetia/20080812/150302824.html Россия завершает операцию по принуждению Грузии к миру — Медведев] [[РИА «Новости»]] 18 августа 2008 г.</ref> Сол күні Медведев [[Франция президенті]] [[Николя Саркози]] мен келіссөздер өткізді, Грузиядағы қарулы қақтығысты шешу жоспары (Медведев-Саркози жоспары) қабылданды,<ref>{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/appears/2008/08/12/2004_type63374type63377type63380type82634_205199.shtml |title=Заявления для прессы и ответы на вопросы журналистов по итогам переговоров с президентом Франции Николя Саркози, &#91;&#91;12 августа&#93;&#93; &#91;&#91;2008 год&#93;&#93;а, Москва, Кремль (текстовая расшифровка пресс-конференции, аудиозапись, видеозапись) |accessdate=2008-08-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090124231941/http://www.kremlin.ru/appears/2008/08/12/2004_type63374type63377type63380type82634_205199.shtml |archivedate=2009-01-24 |deadlink=yes }}</ref> Медведев грузин армиясының әрекетін грузин-оңтүстік осетин қақтығысы аймағында [[Геноцид|геноцид]] және [[Этникалық тазарту|этникалық тазарту]]<ref name="kremlin.ru">{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/appears/2008/08/12/2004_type63374type63377type63380type82634_205199.shtml |title=Заявления для прессы и ответы на вопросы журналистов по итогам переговоров с Президентом Франции Николя Саркози |accessdate=2008-08-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090124231941/http://www.kremlin.ru/appears/2008/08/12/2004_type63374type63377type63380type82634_205199.shtml |archivedate=2009-01-24 |deadlink=yes }}</ref> деп сипаттады. Медведев Саакашвилидің толық атысты тоқтату туралы мәлімдемесіне қарамастан, іс жүзінде ''«Грузия тарапында атысты тоқтату болған жоқ»'' және бейбітшілік күштері оқ атуды жалғастырды деп атап өтті. Бұл әрекеттерін сипаттай отырып, ол Грузия басшылығын «қан иісі бар қоқысшылармен» салыстырды.<ref name="kremlin.ru" /> Ресейдің көрші мемлекет аумағындағы әскери әрекеттері батыс мемлекеттерінің көпшілігінде жағымсыз баға мен сын туғызды. [[14 тамыз]]да (Грузиядағы белсенді соғыс қимылдары аяқталған кезде) Медведев Кремльде Абхазия Республикасының Президенті [[Сергей Васильевич Багапш|Сергей Багапш]] пен және Оңтүстік Осетия Республикасының Президенті [[Эдуард Джабеевич Кокойты|Эдуард Кокойты]] мен ресми түрде кездесті. Кездесу барысында Кокоиты мен Багапш бұған дейін Медведев пен Саркози әзірлеген грузин-оңтүстік осетин және грузин-абхаз қақтығысын реттеудің алты қағидасына қол қойды; танылмаған республикалардың президенттеріне Ресейдің Оңтүстік Осетия мен Абхазия мәртебесі туралы кез келген шешімді осы республикалардың халықтары қабылдайтынын қолдайтындығы туралы хабарланды.<ref>{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/appears/2008/08/14/1535_type63374type63377type82634type205158_205303.shtml |title=Встреча с Президентом Южной Осетии Эдуардом Кокойты и Президентом Абхазии Сергеем Багапшем |accessdate=2008-08-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080818213006/http://www.kremlin.ru/appears/2008/08/14/1535_type63374type63377type82634type205158_205303.shtml |archivedate=2008-08-18 |deadlink=yes }}</ref> 2008 ж. 23-24 тамызында жүргізілген POF сауалнамасына сәйкес, елдің әртүрлі аймақтарында сауалнамаға қатысқан ресейліктердің 80% -ы «қазіргі Ресейді ұлы держава деп атауға болады»; 69% Ресейдің сыртқы саясаты «өте тиімді» деп санайды; Сауалнамаға қатысқандардың басым көпшілігі - 82% «Ресей әлемдегі ең ықпалды ел болуға ұмтылуы керек» деп мәлімдеді. ҚПФ зерттеуінің деректерін талдай отырып, ФТ 2008 жылдың 23 қыркүйегінде: ''Ресей қоғамы, көбінесе, соғысты қолдайды, қатал саясаттың негізіне айналды'' деп жазды.<ref name="FTFOMEn">[https://web.archive.org/web/20090124015615/http://www.ft.com/cms/s/0/5b791c9a-8907-11dd-a179-0000779fd18c.html?nclick_check=1 Hardline stance backed as views of US hit new low] [[Financial Times]] 23 сентября 2008 г.</ref><ref name="FTFOMruss">[http://www.inopressa.ru/ft/2008/09/23/12:16:08/antiamericanisme Россияне поддерживают жесткий курс, неприязнь к США вновь бьет рекорды] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080925222230/http://www.inopressa.ru/ft/2008/09/23/12:16:08/antiamericanisme |date=2008-09-25 }} Русский перевод статьи на [[ИноСМИ.ру]]</ref> ===Әлеуметтік-экономикалық саясат=== 2008 жылғы мамырда Д. А. Медведев «Кәсіпкерлікке әкімшілік шектеулерді жою бойынша шұғыл шаралар туралы» қаулыға қол қойды, онда үкіметке федералды заңдардың жобаларын Мемлекеттік Думаға әзірлеу және ұсыну тапсырылды, атап айтқанда<ref name="turizm0508">[http://www.interfax.ru/tourism/tourisminf.asp?id=15489 Владимир Стржалковский, глава Федерального агентства по туризму: «Об эффективности обновлённого закона о туризме говорит возросшее число досудебных решений по конфликтным ситуациям»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110525094142/http://www.interfax.ru/tourism/tourisminf.asp?id=15489 |date=2011-05-25 }} // Интерфакс, 31 мая 2008</ref><ref>[http://www.rg.ru/2008/05/17/biznes-podderjka-dok.html Указ Президента Российской Федерации от 15 мая 2008 года № 797 «О неотложных мерах по ликвидации административных ограничений при осуществлении предпринимательской деятельности»] // Российская газета</ref>: * негізінен бизнесті бастау туралы хабарлама беру, оны жүзеге асыру үшін қажетті рұқсаттардың санын азайту, өндірушінің өнімнің сапасы туралы декларациялау (негізінен) ауыстыру; * қызметтің жекелеген түрлерін лицензиялауды міндетті сақтандыру немесе қаржылық кепілдіктермен алмастыру. [[2008 жыл]]ғы [[16 желтоқсан]]да Д. А. Медведев «Космотранс», «Космотранс», «Космотранс», «Космотранс», «Космотранс», «Космотранс», «ОКБ Вымпел», «Ғарыштық инфрақұрылым объектілерін пайдалану орталығы» федералды мемлекеттік унитарлық кәсіпорнын қайта құру туралы »Жарлыққа қол қойды.<ref name="rkp">[https://web.archive.org/web/20090804205242/http://www.tsenki.com/NewsDoSele.asp?NEWSID=590 О реорганизации ФГУП «ЦЭНКИ»]</ref> «[[Байқоңыр (ғарыш орталығы)|Байқоңыр» ФКК]]». Қайта құру ғарыштық және жерүсті жүйелерін құрудың федералды бағдарламасын іске асыру үшін ресейлік зымыран-ғарыш саласының зияткерлік, өндірістік және қаржылық ресурстарын сақтау, дамыту және пайдалануды оңтайландыру мақсатында жүргізілді.<ref name="rkp" /> ===Ауыл шаруашылығы=== Президент ретінде Д. Медведев В.В.Путиннің ауыл шаруашылығы саласындағы саясатын жалғастырды<ref name="lf1">[http://www.lefigaro.fr/matieres-premieres/2010/04/16/04012-20100416ARTFIG00408-la-russie-remporte-la-course-au-ble-devant-les-etats-unis-.php Россия обошла США по урожаю пшеницы] // Le Figaro, 19 апреля 2010, [http://www.inosmi.ru/economic/20100419/159413226.html перевод на русский]</ref> [[2009 жыл]]ғы 5 маусымда Медведев астық өндіруді басым бағыттардың бірі деп атады: «Интенсивті егіншілік әдістерін енгізумен, астық өсіру технологиясын ұстанумен және бидайдың орташа өнімділігін гектарына 24 центнерге дейін өсірумен (біз 2008 жылы қол жеткіздік), жылына 112-115 млн тонна астық шығара аламыз . Ал қосымша егіс алқаптарын енгізу арқылы - 133-136 миллион тонна»<ref name="lf1" />. 2010 жылдың сәуірінде Le Figaro газеті Ресейде бидай өндірісі тарихта алғаш рет АҚШ-тағы түсімнен асып түсуі мүмкін деп жазды,<ref name="lf1" /> газеттің мәліметі бойынша бұл көрсеткіш Ресейдің жаңа агроөнеркәсіптік стратегиясының нәтижесі.<ref name="lf1" /> Amundi Funds Global Agriculture басқарушы директоры Николас Фрагно 2010 жылы Ресей астықты үшінші ірі экспорттаушы бола алады және осы көрсеткіш бойынша Еуропалық Одаққа жақындай алады деп болжады.<ref name="lf1" /> ====2008 жылғы қаржы дағдарысы және Ресейдегі ішкі саяси ахуал==== {{main|Ресейдегі қаржы-экономикалық дағдарыс (2008–2010)}} Әлемдік қаржы дағдарысы Ресей экономикасының дамуына әсер етті. Медведевтің 2008 жылғы [[31 шілде]]дегі '''қорқынышты бизнесті тоқтату''' туралы талабын кейбір бақылаушылар «тікелей қақтығыста» деп бағалады, бірнеше күн бұрын (24 шілде) премьер-министр Владимир Путиннің [[Мечель]] басшылығына айтқан қатал мәлімдемесі. [[The Financial Times]] газетінің 2008 жылғы 18 қыркүйектегі Ресей экономикасын талдауға арналған материалында Ресейдің қор нарығының құлдырауының негізгі себептері, өтімділік дағдарысы және 2008 жылдың тамыз-қыркүйек айларындағы капиталдың кетуі елдің ішкі проблемаларына қатысты: «<...> ''Ресейдің қаржы секторы - ең мықты АҚШ-тағы несие дағдарысынан зардап шекті.<ref name="FTRetreat">[http://www.ft.com/cms/s/0/af5f1488-84e1-11dd-b148-0000779fd18c.html?nclick_check=1 Retreat from Moscow: Investors take flight as global fears stoke Russian crisis] [[Financial Times]] от 18 сентября 2008 г (дата бумажного номера газеты)</ref><ref name="InoReatreat">[http://inosmi.ru/translation/244123.html Бегство из Москвы. Инвесторы отступают, тревога нарастает, кризис подступает ближе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080922015625/http://inosmi.ru/translation/244123.html |date=2008-09-22 }} Перевод статьи на Иносми.ру</ref> Мәскеу биржалары мен банктері үшін халықаралық дағдарыс қалыптасқан дағдарыстық жағдайға байланысты шиеленісе түсті, оған негізінен ішкі факторлар, яғни тамыз-грузин соғысы себеп болды »''. 2008 жылғы [[19 қыркүйек]]те [[Standard & Poor's]] халықаралық рейтинг агенттігі Ресей Федерациясының тәуелсіз несиелік рейтингтерінің болжамын «Позитивтіден» «Тұрақтыға» қайта қарады; Шетел валютасындағы міндеттемелер (BBB +) және ұлттық валютадағы міндеттемелер (A-) бойынша ұзақ мерзімді несиелік рейтингтер, сондай-ақ қысқа мерзімді тәуелсіз несиелік рейтингтер (A-2) расталды.<ref name="SPNeUv">[http://www.finmarket.ru/z/nws/hotnews.asp?id=942635 Standard & Poor’s не уверено в будущем России, понизило прогноз рейтингов] Агентство Финмаркет 19 сентября 2008 г.</ref> [[1 қазан]]да Ресей премьер-министрі [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]] қаржы дағдарысының кінәсін АҚШ үкіметі мен «жүйеге» жүктеді және былай деді: {{дәйексөз|''«Бүгінгі таңда экономика және қаржы саласында болып жатқанның бәрі, АҚШ-та басталды. Көптеген экономикалар тап болған бүкіл дағдарыс және, ең өкініштісі, тиісті шешімдер қабылдай алмау - бұл енді нақты адамдардың жауапсыздығы емес, жүйенің жауапсыздығы. Көшбасшылықты талап ететін жүйе. Бірақ біз оның көшбасшылық қабілетті ғана емес, тіпті дағдарыстық құбылыстарды жеңу үшін қажетті, қажетті шешімдерді қабылдай алмайтындығын көреміз ».''<ref name="PutBlame"> [https://web.archive.org/web/20081007141507/http://www.government.ru/content/governmentactivity/mainnews/archive/2008/10/01/1254237.htm Председатель Правительства России В. В. Путин провел заседание Правительства Российской Федерации.] Официальный сайт Правительства РФ 1 октября 2008 г.</ref>|date=2008-27-02}} Үкіметтің сол отырысында кәсіпорындардың жалақы қорларына салық ауыртпалығын күрт арттыру туралы шешім қабылданды: 2010 жылдан бастап бірыңғай әлеуметтік салық (UST) 26% ставкамен жалақы қорының 34% құрайтын үш сақтандыру жарнасына ауыстырылуы керек.<ref name="KommESN">[http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1034382 Налог на добавленную пенсию] «[[Коммерсантъ]]» № 178(3995) от 2 октября 2008 г.</ref> UST-ны жою туралы шешім ресейлік бизнестің жағымсыз реакциясын тудырды; 2008 жылғы 2 қазанда «Бизнес Ресей» Путинге әлемдік нарықтардағы қаржы дағдарысы аяқталғанға дейін кез-келген салықтық инновацияларға мораторий жариялау туралы ұсыныс жасады. ҚДБ стратегиялық талдау департаментінің директоры Игорь Николаев тиімді мөлшерлемені 20-22% -дан 30% -ға дейін көтеру «өте көп» деп атап өтті:<ref name="ESNTitov">[https://web.archive.org/web/20081003234257/http://www.rbcdaily.ru/2008/10/03/focus/383594 Бизнесмены вступились за ЕСН] [[РБК Daily]] 3 октября 2008 г.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090124192933/http://www.deloros.ru/press/news/9319 «Деловая Россия» предлагает объявить мораторий на любые налоговые новации] На сайте общественной организации «Деловая Россия» 2 октября 2008 г.</ref> ''«Бұл өте нашар шешім, қор нарығындағы және жалпы экономикадағы мәселелер күшті ынталандырулармен толықтырылады. Біз экономикалық өсу қарқынын төмендетіп қана қоймай, келесі жылы нөлдік деңгейге көтереміз. Егер салық ауыртпалығын арттырудың ең сәтсіз сәтін таңдауға болатын болса, онда ол таңдалады»<ref name="ESNNikKom">[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1034382 Налог на добавленную пенсию] [[Коммерсантъ]] № 178 (3995) от 2 октября 2008 г.</ref>''. [[2008 жыл]]ғы [[6 қазан]]да РТС индексі төмендеді: тәулігіне 19,1% - 866,39 тармаққа дейін;<ref name="StockCr">[http://newsru.com/finance/06oct2008/stocks.html Российский фондовый рынок вновь рухнул, побив рекорд «черного вторника».] [[NEWSru]] 6 октября 2008 г.</ref> [[Лондон]]дағы сауда тоқтамады, ресейлік «көк фишкалар» 30-50% -ға арзандады)<ref name="VedFisch">[http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2008/10/07/163810 Биржи в коме] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090605220403/http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2008%2F10%2F07%2F163810 |date=2009-06-05 }} «[[Ведомости]]» № 189 (2211) от 7 октября 2008 г.</ref>. [[2008 жыл]]ғы 7 қазанда Д. А. Медведев үкіметтің экономикалық блогымен кездесуден кейін мемлекет Ресей банктеріне кемінде бес жыл мерзімге 950 млрд. Рубльге дейінгі реттелген несие беретіндігін жариялады. Бұл жаңалық қор нарығының уақытша өсуіне себеп болды.<ref name="Subcr">[http://newsru.com/finance/07oct2008/support2.html Медведев: Российским банкам предоставят кредит на 950 млрд рублей на пять лет] [[NEWSru]] 7 октября 2008 г.</ref> Дүниежүзілік банктің мәліметтері бойынша Ресейдің қаржы жүйесін нығайту шаралары «өтімділіктің тапшылығы жағдайында банк жүйесін тұрақтандыруға қол жеткізуге және халық арасында дүрбелеңнің алдын алуға мүмкіндік берді: банк жүйесінен депозиттердің таза ағымы тұрақтанды, шетел валютасындағы депозиттердің өсуі басталды,<ref name="NewsSack">[http://newsru.com/finance/08oct2008/gotsacked.html Российские компании начинают увольнять сотрудников, чтобы смягчить последствия экономического кризиса] [[NEWSru]] 8 октября 2008 г.</ref> ірі банктер арасында банкроттыққа жол берілмеді және банк секторын шоғырландыру процесі қайта басталды »<ref name="doklad18">[http://siteresources.worldbank.org/INTRUSSIANFEDERATION/Resources/rer18rus.pdf «Доклад об экономике России» № 18] // Всемирный банк</ref>. [[2008 жыл]]дың қазанында мұнай және газ алпауыттары ([[Лукойл]], [[Роснефть]], ТНК-ВР және [[Газпром]]) үкіметтен сыртқы қарыздар бойынша қарызды өтеу үшін қолдау сұрады.<ref name="Subcr" /> [[2008 жыл]]ы 8 қазанда Президент Медведев [[Эвьян-ле-Бен|Эвиандағы]] ([[Франция]]) Әлемдік саясат жөніндегі конференцияда сөйлеген сөзінде экономикалық дағдарыстың сипаты мен сабақтары туралы өз пікірін білдірді: оның пікірінше, «бірқатар елдердің экономикалық« эгоизмі »дағдарысқа әкелді.<ref name="KrFive">[http://kremlin.ru/appears/2008/10/08/1619_type63374type63377type82634_207422.shtml Выступление на Конференции по мировой политике] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081011044848/http://kremlin.ru/appears/2008/10/08/1619_type63374type63377type82634_207422.shtml |date=2008-10-11 }} На официальном сайте Президента Российской Федерации 8 октября 2008 г.</ref><ref name="NewsrFive">[http://newsru.com/finance/08oct2008/medvedev.html Медведев назвал 5 принципов выхода из кризиса и 5 принципов нового Договора о евробезопасности] [[NEWSru]] 8 октября 2008 г.</ref> Ол 5 тармақтан тұратын бағдарламаны ұсынды, оның біріншісі: «жаңа жағдайларда ұлттық және халықаралық реттеуші институттарды жетілдіріп, жүйеге енгізу керек». Сол күні ресейлік компаниялардың шенеуніктер мен уәделерге қайшы келетініне қарамастан, қысқарта бастағандығы туралы хабарлады. сарапшылардың болжамдары, сондай-ақ [[Горький автомобиль зауыты|ГАЗ]] конвейерлерін тоқтату және [[КамАЗ]]-да жұмыс күндерінің санын қысқарту.<ref name="GazKamaz">[http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1037547 Кризис вырулил на автозаводы // ГАЗ остановил конвейер, а КамАЗ уменьшил число рабочих дней] «Коммерсантъ» № 182 (3999) от 8 октября 2008 г.</ref> Мемлекеттік Думаның бірқатар заң жобаларын қабылдауына және В.Путиннің Даму Банкі (Внешэкономбанк),<ref name="Duma">[http://money.newsru.com/article/10Oct2008/gossredstva Госдума законодательно утвердила пакет мер по поддержке финансовой системы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170716143504/http://money.newsru.com/article/10Oct2008/gossredstva |date=2017-07-16 }} [[NEWSru]] 10 октября 2008 г.</ref> ол өзінің бақылау кеңесінің төрағасы болып, мемлекеттік қорларды (оның ішінде Ресей Ұлттық әл-ауқат қорының қаражатын) ресейлік акциялар мен облигацияларға орналастырудың операторы ретінде әрекет етеді, [[Ресейлік Newsweek]] газетінің 2008 жылғы 13 қазандағы хабарлауынша,<ref name="SelectBus">[http://runewsweek.ru/economics/25528/ Отборный бизнес] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081016104532/http://runewsweek.ru/economics/25528/ |date=2008-10-16 }} [[Русский Newsweek]] 13 октября 2008 г.</ref> ВЭБ кепілдікке ресейлік кәсіпорындардың кепілдікке алынған акцияларын қайтарып алады, бұл «ұлттандыру» және мүлікті қайта бөлу қаупін тудырады.<ref name="SelectBus"/> [[2008 жыл]]ғы 13 қазанда Д. А. Медведев жеке тұлғалардың банктік салымдарындағы кепілдіктерді 700 мың рубльге дейін арттыратын жарлыққа қол қойды<ref name="amrp">[http://www.rian.ru/crisis_spravki/20090914/185012904.html Антикризисные меры правительства России 2008-09 гг. Справка] // РИА Новости, 14 сентября 2009 г.</ref>. [[2008 жыл]]дың 4 желтоқсанында премьер-министрдің «тікелей жолынан» кейін Путин [[Би-Би-Си]]ге келесі президенттік сайлау 2012 жылы өткізілетінін және оның Медведевпен ынтымақтастығы «тиімді тандем<ref name="BBCTandem">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7765052.stm|title=Putin rules out early Kremlin bid|publisher=[[БиБиСи]]|datepublished=2008-12-04|accessdate=2008-12-05|description=Russian PM Vladimir Putin has ruled out an early return to the presidency|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CSatqY1?url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7765052.stm|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref>» екенін айтты; Телерадиокорпорация «тікелей желі» премьер-министр Путиннің (және президент Медведев емес) жүргізгенін «Путин президенттіктен кеткеннен бері нақты биліктен қол үзгенін» дәлелдеді. Путин мұны оның биліктегі партия төрағасы (Мемлекеттік Думадағы «[[Біртұтас Ресей]]» партиясының көпшілігіне сілтеме жасай отырып) деп түсіндірді. [[Федералды мемлекеттік статистикалық қызмет|Росстат]]тың [[2009 жыл]]ғы қаңтарда жарияланған мәліметтеріне сәйкес, желтоқсанда халықтың нақты қолдағы табысының төмендеуі қарашамен салыстырғанда екі есе артып, 11,6% -ды құрады (өткен жылдың желтоқсан айымен салыстырғанда)<ref name="BBCTandem"/>, нақты жалақы 4,6% -ға (+7,2) төмендеді. қарашада%), 4-тоқсандағы жұмыссыздардың орташа айлық өсу қарқыны ІІІ тоқсандағы 5,6% -бен салыстырғанда 23% құрады (2007 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда).<ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2009/01/28/178956|title=Социальный кризис|publisher=[[Ведомости]]|datepublished=2008-01-28|accessdate=2009-01-29|description=Экономика закончила год с минусом: в декабре упали капинвестиции, производство, реальные доходы и зарплаты, резко сократился рост торговли, отчитался Росстат. Эти показатели могут не выйти из минуса по итогам всего 2009 года|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110813203642/http://www.vedomosti.ru/newspaper/article/178956/|archivedate=2011-08-13}}</ref> [[2009 жыл]]дың 30 желтоқсанында [[Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы|Ресейдің Премьер-Министрі]] Владимир Путин Ресейдегі экономикалық дағдарыстың белсенді кезеңі еңсерілгенін мәлімдеді.<ref>[http://russian.people.com.cn/31520/6856672.html В. Путин: активная фаза кризиса преодолена, возобновился экономический рост] // Жэньминь Жибао, 31 декабря 2009 г.</ref> [[2010 жыл]]ғы наурыздағы Дүниежүзілік банктің есебінде Ресейдің экономикалық шығындары дағдарыс басталған кезде күтілгеннен аз болғандығы айтылды.<ref name="vb240310">[http://top.rbc.ru/economics/24/03/2010/383833.shtml Всемирный банк поверил в Россию] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140116084312/http://top.rbc.ru/economics/24/03/2010/383833.shtml |date=2014-01-16 }} // РБК, 24 марта 2010 г.</ref> Дүниежүзілік банктің мәліметі бойынша, бұл ішінара үкімет қабылдаған дағдарысқа қарсы ауқымды шаралармен байланысты болды.<ref name="vb240310" /> ====Протекционистік шаралар==== [[Сурет:Dmitry Medvedev in Germany, July 2011-19.jpeg|thumb|right|300px|Медведев [[Германия Федералдық канцлері|Германия канцлері]] [[Ангела Меркель]] мен [[Германия]]да 2011 жылдың шілдесінде]] [[2009 жыл]]ғы 12 қаңтарда Ресей Федерациясы Үкіметінің 2008 жылғы 5 желтоқсанда премьер-министр Владимир Путин қол қойған «Кейбір автомобильдер үшін кедендік тарифке өзгерістер енгізу туралы»<ref>[http://newsru.com/finance/12jan2009/poshliny.html Вступают в силу новые ставки таможенных пошлин на ввоз иномарок: они выросли в среднем на треть] NEWSru 12 января 2009.</ref><ref>{{cite web|url=http://www.rg.ru/2008/12/12/tamozh-dok.html|title=Постановление Правительства Российской Федерации от 5 декабря 2008 г. № 903 г. Москва «О внесении изменений в Таможенный тариф Российской Федерации в отношении некоторых моторных транспортных средств»|publisher=[[Российская газета]]|datepublished=2008-12-12|accessdate=2009-01-12}}</ref> қаулысына сәйкес жаңа әкелінгендерге [[Кедендік баж салығы|кедендік баж салығы]] артты.<ref>{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1098046|title=Перекати-пошлины|publisher=[[Коммерсантъ]]|datepublished=2008-12-22|accessdate=2009-01-12|description=«Новые акции протеста автомобилистов прошли по всей России»|deadlink=no}}</ref> [[Ресей]]ге, шетелдік жүк көліктері мен автомобильдер. Үкіметтің бұл шешімі Қиыр Шығыстағы, Сібірде және басқа да облыстарда 2008 жылдың желтоқсанында, негізінен саяси ұрандармен жалғасқан 2009 жылғы қаңтардың басында жалғасқан жаппай наразылықтарды тудырды.<ref>{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1101263|title=Автомобилисты спешились под знамена|publisher=[[Коммерсантъ]]|datepublished=2009-01-11|accessdate=2009-01-12|description=«К акциям протеста против повышения пошлин примкнули партии и движения»|deadlink=no}}</ref> 28 қаңтар 2009 ж. [[Бүкіләлемдік экономикалық форум|Давоста]] В.Путин өз сөзінде: «Сіз оқшаулану мен кеңейтілген экономикалық эгоизмге ене алмайсыз. G20 саммитінде әлемнің жетекші экономикаларының көшбасшылары әлемдік сауда мен капитал қозғалысына кедергілер жасаудан бас тартуға келісті. Ресей осы пікірлермен бөліседі. Тіпті, дағдарыс жағдайында протекционизмнің белгілі бір өсуі сөзсіз болып табылатын болса, біз оны, өкінішке орай, бүгінде көріп отырмыз, сондықтан бұл жерде бәрімізде пропорцияны білуіміз керек»<ref>[http://www.polit.ru/news/2009/01/29/davos.html Путин в Давосе: чрезмерное вмешательство государства не поможет в борьбе с кризисом] [[Polit.ru]] [[29 января]] 2009.</ref><ref>[http://www.rian.ru/mm/20090129/160467863.html Антикризисный рецепт от Владимира Путина. Выступление в Давосе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090201034320/http://www.rian.ru/mm/20090129/160467863.html |date=2009-02-01 }} [[РИА «Новости»]] [[29 января]] 2009.</ref>. ====Рецессия. Ішкі саясат (2009)==== Федералды мемлекеттік статистикалық қызмет 2009 жылғы қаңтарда жариялаған мәліметтерге сәйкес, 2008 жылғы желтоқсанда Ресейдегі өнеркәсіп өндірісінің төмендеуі 2007 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда (қарашада - 8,7%), бұл соңғы онжылдықтағы өндірістің ең терең құлдырауы болды; тұтастай алғанда, 2008 жылғы 4-тоқсанда өнеркәсіп өндірісінің төмендеуі 2007 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 6,1% құрады.<ref name="Plav">{{cite web|url=http://www.ng.ru/economics/2009-01-26/4_industry.html|title=Производство попало под обвал|publisher=[[Независимая газета]]|datepublished=2009-01-26|accessdate=2009-01-28|description=Промышленность расплачивается за плавную девальвацию рубля|deadlink=no}}</ref> 2009 жылдың қаңтар-қазан айлары бойынша өнеркәсіп өндірісінің индексі 2008 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 86,7% құрады (Ресей [[Ресей Федерациясының Экономикалық даму министрлігі|Экономика министрлігінің]] деректері)<ref name="Probilo">{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1108255|title=Программа «500 пунктов» выполнена|publisher=[[Коммерсантъ]]|datepublished=2009-01-24|accessdate=2009-01-24|description=Фондовый рынок упал на шесть лет назад|deadlink=no}}</ref>. Өнеркәсіптік өндірісті тұрақтандырудың кейбір белгілері 2009 жылдың соңына қарай айтарлықтай жақсаруға себеп бермейді, инфляцияны жылдың аяғында 8,8% деңгейіне дейін төмендетуді қоспағанда (Росстат мәліметтері). 2009 жылдың он айында ЖІӨ 9,6% төмендеді. ===2008 жылғы Президенттің жолдауы. Конституцияға өзгерістер енгізу туралы заң=== Ресей Федерациясының Президентінің [[2008 жыл]]ғы [[23 қазан]]да жоспарланған Федералды жиналысқа жыл сайынғы жолдауын жариялау белгісіз мерзімге кейінге қалдырылды<ref>{{cite web|url=http://newsru.com/russia/20oct2008/poslanie.html|title=В Послании Федеральному Собранию Медведев расскажет про финансовый кризис|publisher=[[NEWSru]]|datepublished=2008-10-20|accessdate=2008-10-23|deadlink=no}}</ref>; Медведев оған дағдарысқа қарсы түзетулер енгізуге ниетті екендігі туралы хабарлады. Дәл сол күні БАҚ сарапшылардың пікіріне сүйене отырып,<ref>{{cite web|url=http://www.svobodanews.ru/news/2008/10/23.html?id=470017|title=Сегодняшнее послание президента Медведева перенесено|publisher=[[Радио «Свобода»]]|datepublished=2008-10-23|accessdate=2008-10-23|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CSmIUvN?url=http://www.svobodanews.ru/content/news/470017.html|archivedate=2011-08-25|deadlink=yes}}</ref> «әлемдік қаржы дағдарысы Ресей азаматтарының өміріне әсер ете бастады» деп мәлімдеді.<ref>[http://newsru.com/finance/23oct2008/crisis.html Из-за кризиса россияне сократят разговоры по сотовым, потеряют в цене квартир и перестанут покупать новые авто] [[NEWSru]] 23 октября 2008 г.</ref> [[2008 жыл]]дың [[5 қараша]]сында [[Үлкен Кремль сарайы]]ның Әулие Георгий залында оқылған (барлығының бәрі Кремльдің Мәрмәр залында) Медведев Құрама Штаттарды сынға алды және Ресей Конституциясына өкілеттіктерді ұзартатын түзетулер енгізуді ұсынды («[[Ресей Конституциясына түзетулер|конституциялық түзету]]» деп аталады)<ref name="FullPosl">[http://kremlin.ru/appears/2008/11/05/1349_type63372type63374type63381type82634_208749.shtml Послание Федеральному Собранию Российской Федерации] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090819094940/http://kremlin.ru/appears/2008/11/05/1349_type63372type63374type63381type82634_208749.shtml |date=2009-08-19 }} На официальном сайте Президента России 5 ноября 2008 г.</ref>. Президент және Мемлекеттік Дума тиісінше алты және бес жылға дейін; Президенттің жаңа ұсынысы «тұрақты қолдаумен» қабылданды. Президент «саяси ахуалдың шиеленісуіне себеп болатындарға» «ескерту жасады»<ref name="Predlovats">[http://newsru.com/russia/05nov2008/6years.html Медведев продлевает полномочия себе и депутатам Госдумы] [[NEWSru]] 5 ноября 2008 г.</ref><ref name="Posl">[http://newsru.com/russia/05nov2008/poslanie1.html Медведев выступил с революционным Посланием: он ответил на ПРО США и увеличил срок президентства до 6 лет] 5 ноября 2008 г.</ref>: «Біз әлеуметтік және этникалық араздықты қоздыруға,<ref name="FullPosl"/> адамдарды алдап, оларды заңсыз әрекеттерге тартуға жол бермейміз». «Ведомости» газетінің аты аталмаған «президент әкімшілігіне жақын дереккөзге» сәйкес 6 қарашада «Путиннің басқару мерзімінің мерзімін 2007 жылға дейін ұзарту жоспары жасалды» және оның Кремльге ұзақ мерзімге оралуы қарастырылды;<ref name="Veddosr">{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2008/11/06/167527|title=Шесть лет Путину|publisher=[[Ведомости]]|datepublished=2008-11-06|accessdate=2008-11-06|description=«Медведев объявил об увеличении сроков полномочий президента и Госдумы. Реформа была задумана ещё при президентстве Путина, говорят в Кремле, ему и послужит.»|deadlink=no}}</ref> ақпарат көзі сценарий бойынша «Медведев өз өкілеттілігін мерзімінен бұрын отставкаға кетуі мүмкін,<ref>[http://runewsweek.ru/country/25849/ Дело особой срочности] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090125182300/http://runewsweek.ru/country/25849/ |date=2009-01-25 }} [[Русский Newsweek]] 10 ноября 2008 г.</ref> бұл Конституцияны өзгерту арқылы мүмкін» деп болжайды.<ref name="Veddosr"/> Осындай пікірді 10 қарашада ресейлік Newsweek журналы үкіметіндегі ақпарат көздері айтты. Ресей премьер-министрінің Владимир Путиннің өкілі [[Дмитрий Сергеевич Песков|Дмитрий Песков]] «Ведомости» газетіне: «Мен Путиннің келесі жылы президенттік қызметке оралуына ешқандай себеп таппаймын, өйткені қазіргі президент 2009 жылы жалғасады» деді.<ref name="Edrossmeet">[http://www.edinros.ru/news.html?id=147312 Партия реализует Послание Президента]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }} На официальном сайте «Единой России» 7 ноября 2008 г.</ref> 7 қараша күні кешке «Единая Россия» партиясының жетекшісі, премьер-министр Владимир Путин партия басшылығымен кездесуде, оған Ресей Президенті Әкімшілігі Аппараты басшысының бірінші орынбасары [[Владислав Юрьевич Сурков|Владимир Сурков]] және Ресей Үкіметі Аппаратының басшысы Сергей Собянин қатысты:<ref name="Edrossmeet"/><ref>[http://www.vesti.ru/doc.html?id=221599 Путин: «Единая Россия» должна обеспечить поддержку положений Послания президента] «[[Вести (телеканал)|Вести]]» 7 ноября 2008 г.</ref> «Менің ойымша, «[[Біртұтас Ресей]]» ''Президенттің ұстанымын қолдауы керек және оның саяси ресурсы есебінен Президенттің ұсыныстарын федералды парламент арқылы, қажет болған жағдайда заң шығарушы жиналыстар арқылы өткізуді қамтамасыз етуі керек. иондық''. Ұсыныс оппозиция мен адам құқығын қорғаушылардың наразылығын тудырды<ref name="ProtPopr">[http://newsru.com/russia/05nov2008/srok.html Предложение Медведева увеличить президентский срок требует изменения Конституции. Правозащитники протестуют] 5 ноября 2008 г.</ref>. [[2008 жыл]]ғы 11 қарашада Президент Медведев Ресей Федерациясы Конституциясының 134-бабына және «Ресей Федерациясының Конституциясына өзгертулерді қабылдау және күшіне енгізу тәртібі туралы» Федералды заңның 3-бабына сәйкес Мемлекеттік Думаға Ресей Федерациясының Конституциясына өзгерістер енгізу туралы заң жобаларын енгізді: «Мерзімді өзгерту туралы». Ресей Федерациясы Президентінің және Мемлекеттік Думаның өкілеттіктері »және« Ресей Федерациясының Үкіметіне қатысты Мемлекеттік Думаның бақылау өкілеттіктері туралы»<ref name="Vnespr">[http://newsru.com/russia/11nov2008/vnios.html Процесс пошел: Медведев внёс в Госдуму законы об увеличении президентского и депутатского сроков] [[NEWSru]] 11 ноября 2008 г.</ref>. [[File:Dmitry Medvedev 20 November 2008-4.jpg|thumb|250px|2008 жылғы 20 қарашада «Біртұтас Ресей» партиясының 10-шы съезінде]] [[2008 жыл]]ғы 13 қарашада Ресейдің кейбір бұқаралық ақпарат құралдары Мемлекеттік Думаның кейбір депутаттарының айтуынша, сол жылы 20 қарашада «Единая Россия» конгресінде Владимир Путин партияға кіріп, Мемлекеттік Думаның төрағасы бола алады; Парламенттің төменгі палатасына қайта сайлау мүмкіндігі жоққа шығарылмады<ref name="NGGD">[http://newsru.com/russia/13nov2008/putiner.html Чтобы спасти имидж, Путин может оставить премьерский пост и вступить в «Единую Россию»] [[NEWSru]] 13 ноября 2008 г</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2008/11/14/169012|title=На реформу дается месяц|publisher=«[[Ведомости]]»|datepublished=2008-11-14|accessdate=2008-11-14|description=«Партийное руководство рекомендовало региональным парламентариям одобрить поправки президента Дмитрия Медведева в конституцию до 23 декабря. Московские товарищи подсказывают регионалам, как составлять положительные отзывы на законопроект.»|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110813203355/http://www.vedomosti.ru/newspaper/article/169012/|archivedate=2011-08-13}}</ref>. 19 қарашада Мемлекеттік Думада Конституцияға түзетулер екінші оқылымда қабылданған кезде қарсы дауыс берген РФКП фракциясымен бірге [[Ресейдің либералды-демократиялық партиясы|РЛДП]] фракциясы Мемлекеттік Думаның конституциялық заңнама жөніндегі комитетінің РЛДП конституциялық бастамаларын талқылауға ұсынудан бас тартуына байланысты қатыспады.<ref>{{cite web|url=http://www.ng.ru/politics/2008-11-20/3_discussion.html|title=Дискуссию признали вредной|publisher=«[[Независимая газета]]»|datepublished=2008-11-20|accessdate=2008-11-20|description=«Второе чтение поправок к Конституции прошло по весьма оригинальной схеме.»|deadlink=no}}</ref> 12 желтоқсанда Ресей Федерациясының Президенті Дмитрий Медведевтің Мемлекеттік Кремль сарайында конституцияның 15 жылдығына арналған конференцияда сөйлеген сөзінде «Түзетулерден ұят!» Деп айқай-шу естілді. Қауіпсіздік бұл адамды залдан шығарды, дегенмен президент қол тигізбеуін өтінді. «Шын мәнінде, сіз еш жерде тазалаудың қажеті жоқ, оған қалуға және тыңдауға мүмкіндік беріңіз», - деді Медведев. Ол «конституция әркімнің өз көзқарасын білдіруге құқығы бар деп қабылданды» деп қосты. «Бұл да ұстаным, оны құрметтеуге болады», - деді РФ Президенті және залда шапалақтау естілді, деп хабарлайды агенттіктер. Бұл оқиға Бірінші арна мен Бүкілресейлік мемлекеттік телерадиокомпаниясының эфирінен алынды.<ref>[http://lenta.ru/news/2008/12/12/pozor/ Выступление Медведева в Кремле сопроводили выкриками «Позор!»]</ref> [[2008 жыл]]ғы [[30 желтоқсан]]да өзгерістер туралы заңға Медведев қол қойып, келесі күні күшіне енді<ref>{{cite web|url=http://www.rg.ru/2008/12/31/konstitucia-popravki-dok.html |title=Федеральный закон Российской Федерации о поправке к Конституции Российской Федерации от 30 декабря 2008 г. № 6-ФКЗ «Об изменении срока полномочий Президента Российской Федерации и Государственной Думы» |publisher=«[[Российская газета]]» |datepublished=2008-12-31|accessdate=2009-01-14}}</ref>. Американдық ''[[Freedom House]]'' ұйымы президенттік және парламенттік өкілеттіктердің артуы Ресейді «одан да азат елге айналдырды»<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc-y.aspx?DocsID=1102305|title=Российские свободы понесли военные потери|publisher=«[[Коммерсантъ]]»|datepublished=2008-01-14|accessdate=2009-01-14|deadlink=no}}</ref><ref>[http://newsru.com/russia/14jan2009/fhdoklad.html Правозащитники Freedom House вновь признали Россию несвободной страной] [[NEWSru]] 14 января 2009.</ref> деп сендірді.<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc-y.aspx?DocsID=1102305|title=Российские свободы понесли военные потери|publisher=«[[Коммерсантъ]]»|datepublished=2008-01-14|accessdate=2009-01-14|deadlink=no}}</ref><ref>[http://newsru.com/russia/14jan2009/fhdoklad.html Правозащитники Freedom House вновь признали Россию несвободной страной] [[NEWSru]] 14 января 2009.</ref> Ресей Мемлекеттік Думасының Коммунистік партия фракциясының депутаты [[Валерий Фёдорович Рашкин|Валерий Рашкин]] 2008 жылғы президенттік жолдауында айтылған бастамалар (Конституцияға енгізілген өзгерістерді қоспағанда) бос декларация болып қалғанын атап өтті. 2009 жылғы 7 мамырда Ресей Федерациясының Конституциялық Сотының Төрағасы Валерий Зоркин «Коммерсант» газетіне берген сұхбатында Дмитрий Медведевтің президенттігінің бірінші жылдығына орайластырылып, Конституциялық Сотқа Негізгі Заңға ұсынылған түзетулерді қабылданар алдында олардың заңдылығын тексеру құқығы берілуі керек деп мәлімдеді (Конституциялық Сотта қазір мұндай құқық бар) жоқ): {{quotation|—«Біздің ондай құқығымыз жоқ, сондықтан өзгерістерге байланысты барлық шығындарға саясаткерлер жауап береді, олар тіпті Конституция идеясын жоя алады. Ал Конституциялық сот өзіне бекітілген конституция аясында әрекет етуі керек. Ол оны түсіндіре алады, бірақ ол басқа конституция жасай алмайды. Менің ойымша, бүгін оған өзгертулер енгізу тетігі туралы заңға өзгеріс енгізетін кез келді ... Қоғам мен заң шығарушыны конституциялық емес норма қабылдаудан қорғау үшін жаңа түзетуді конституциялық бақылау органының көмегімен тексеру керек. Себебі ол қабылданған және бекітілген кезде оны ешкім тексере алмайды », - деп түсіндірді Зоркин|}} <ref>[http://lenta.ru/news/2009/05/07/amend/ Зорькин призвал проверять поправки в Конституцию в суде]</ref>. Зоркиннің ескертулеріне жауап ретінде Дмитрий Медведев келесі күні Мемлекеттік Думаға Конституциялық соттың төрағасын тағайындау тәртібін өзгертуді ұсынды. Президент парламентке ұсынған заң жобасына сәйкес, мемлекет басшысының ұсынысы бойынша Конституциялық сот төрағасы мен оның орынбасарларын Федерация кеңесі тағайындайды. Қазіргі уақытта судьялар төраға мен төрағаның орынбасарларын сайлайды.<ref>[http://lenta.ru/news/2009/05/08/court/ Медведев предложил отменить выборы главы Конституционного суда]</ref> ===Сыртқы саясат=== {{main|Оңтүстік Осетиядағы қарулы қақтығыстың салдары (2008)|Абхазия мен Оңтүстік Осетияның тәуелсіздік жариялауына халықаралық реакция}} ===2008 жыл=== [[File:Dmitry Medvedev address on 26 August 2008 regarding Abkhazia & South Ossetia.ogg|thumb|250px|Дмитрий Медведев Ресейдің Абхазия мен Оңтүстік Осетияның тәуелсіздігін мойындағанын жариялады]] 2008 жылғы 17 маусымда Дмитрий Медведев Латвия және [[Эстония]] азаматтары емес,<ref>{{Cite web |url=http://www.fmsrm.ru/doc_186.html |title=Указ Президента Российской Федерации от 17 июня 2008 г. № 977 «О порядке въезда в Российскую Федерацию и выезда из Российской Федерации лиц без гражданства, состоявших в гражданстве СССР и проживающих в Латвийской Республике или Эстонской Республике» |accessdate=2010-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090302105332/http://www.fmsrm.ru/doc_186.html |archivedate=2009-03-02 |deadlink=yes }}</ref> бұрынғы [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]] азаматтары Ресей Федерациясының шекарасын кесіп өтуге арналған визасыз режим туралы Жарлыққа қол қойды. 2008 жылғы 27 маусымда визасыз режим жұмыс істей бастады.<ref>[http://www.rg.ru/2008/06/27/granica-latviya-anons.html На латвийско-российской границе начал действовать безвизовый режим для неграждан Латвии] // Российская газета, 27 июня 2008 .</ref> [[2008 жыл]]ғы 12 шілдеде Дмитрий Медведев Ресейдің сыртқы саясатының жаңа тұжырымдамасын бекітті [[2008 жыл]]ғы 26 тамызда Дмитрий Медведев «[[Абхазия Республикасы]]н тану туралы» және «Оңтүстік Осетия республикасын тану туралы» жарлықтарға қол қойды, соған сәйкес Ресей Федерациясы екі республиканы «егемен және тәуелсіз мемлекет» деп таныды және олардың әрқайсысымен дипломатиялық қатынастар орнатуға міндеттеме алды. достық,<ref>[http://www.kremlin.ru/text/docs/2008/08/205759.shtml Указ «О признании Республики Абхазия».]{{Недоступная ссылка|date=Май 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[http://www.kremlin.ru/text/docs/2008/08/205758.shtml Указ «О признании Республики Южная Осетия».]{{Недоступная ссылка|date=Май 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> ынтымақтастық және өзара көмек туралы келісім жасаңыз. Ресейдің Грузия аймақтарының тәуелсіздігін мойындауы Батыс елдерінің көпшілігінің айыптауына әкелді; [[ТМД]]-ның басқа бірде-бір мемлекеті қолдаған жоқ. Бес күннен кейін, 2008 жылдың 31 тамызында, Ресейдің Сочидегі үш телеарнасына берген сұхбатында Медведев бес «ұстанымды» жариялады, ол Ресей Федерациясының сыртқы саясатын құруға ниет білдірді.<ref name="princ">[http://kremlin.ru/text/appears/2008/08/205991.shtml Интервью Дмитрия Медведева телеканалам «Россия», Первому, НТВ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081018130412/http://kremlin.ru/text/appears/2008/08/205991.shtml |date=2008-10-18 }} На официальном сайте Президента России 31 августа 2008 г.</ref> Ол «ұстанымдардың» біріншісі:<ref name="princ"/> ''Ресей өркениетті халықтар арасындағы қатынастарды анықтайтын [[Халықаралық құқықтың принциптері|халықаралық]] [[Халықаралық құқық|құқықтың негізгі]] қағидаттарының басымдылығын мойындайды'' деп мәлімдеді. Бесінші «ұстаным» жарияланды: «Ресей, әлемнің басқа елдері сияқты, артықшылықтары бар аймақтарға ие<ref name="princ"/>. мүдделері. Бұл аймақтарда бізде дәстүрлі достық, жылы қарым-қатынастар және тарихи ерекше қатынастар бар елдер бар<ref name="LaRep">[http://inopressa.ru/repubblica/2008/09/03/13:34:07/yalta Новая Ялта: сегодняшние правители и сферы влияния] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080905152610/http://inopressa.ru/repubblica/2008/09/03/13:34:07/yalta |date=2008-09-05 }} Русский перевод статьи в [[La Repubblica]] от 3 сентября 2008 г.</ref>. Біз осы аймақтарда мұқият жұмыс істейміз және осы мемлекеттермен, жақын көршілерімізбен осындай достық қарым-қатынасты дамыта береміз «. Итальяндық La Repubblica газеті 3 қыркүйектегі» Жаңа Ялта: бүгінгі билеушілер мен ықпал ету салалары «мақаласында Медведевтің соңғы» ұстанымын «былай түсіндірді. Ресейдің «орыс азшылықтары тұратын бұрынғы кеңестік аумақтардың бір бөлігін қамтыған» аймаққа деген талабы. Осы мақаладан бір күн бұрын Дмитрий Медведев Грузия Республикасының басшылығына өз көзқарасын білдірді: «Ал ше? tsya грузин органдары - АҚШ-тың өмір сүрмесе, ол «саяси мәйіті» ''Президент Михаил Саакашвили, біз үшін банкрот режимін міндетін атқарушы''<ref>[http://kremlin.ru/appears/2008/09/02/2155_type63379_206080.shtml Интервью итальянскому телеканалу РАИ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080903235149/http://kremlin.ru/appears/2008/09/02/2155_type63379_206080.shtml |date=2008-09-03 }} На официальном сайте Президента России 2 сентября 2008 г.</ref>. [[The Wall Street Journal]] журналында 2008 ж. 10 қыркүйектегі «Украина Ресейдің келесі нысанаға айналуы мүмкін» атты мақаласында Ресейдің зерттеу бағдарламасының директоры және American Enterprise Institute ғылыми қызметкері Леон Арон «Ресейдің Грузияға басып кіруі және елді одан әрі басып алуы»<ref name="WSLDoctrine">{{cite web|url=http://online.wsj.com/article/SB122100831438617621.html?mod=hps_us_at_glance_opinion|title=Russia's Next Target Could Be Ukraine|publisher=[[Wall Street Journal]]|datepublished=2008-09-10|accessdate=2008-09-10|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CSwaMC1?url=http://online.wsj.com/article/SB122100831438617621.html?mod=hps_us_at_glance_opinion|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref><ref>[http://www.inopressa.ru/wsj/2008/09/10/13:46:42/ukraina Следующей мишенью России может стать Украина] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080912085724/http://www.inopressa.ru/wsj/2008/09/10/13:46:42/ukraina |date=2008-09-12 }} вариант русского перевода на [[ИноСМИ.ру]] 10 сентября 2008 г.</ref> оқшауланған жағдай емес деп санайды. дегенмен, «ұлттық және сыртқы саясаттың әртүрлі және терең алаңдаушы доктринасының алғашқы көрінісі». Сол жылдың [[1 қыркүйек|1 қыркүйегінде]] [[Newsweek]] журналында Стэнфорд университетінің Халықаралық қатынастар институтының аға қызметкері (Stanford’s Institute for International Studies) Джозеф Джофф Президент Медведевтің басқаруындағы Ресейдің жаңа сыртқы саясаты туралы: {{дәйексөз|«Қырық жыл бұрын [[Брежневтің доктринасы]]:« Социалистік елдер социалистік болуды тоқтата алмайды »деп жариялады және бұл« Прага көктемін »басқан шабуылға сылтау болды. Біз Путиннің: «Ресейге тиесілі болған нәрсені оған тиесілі бола береміз бе?» Доктринасын аламыз ба?|date=2008-27-02}} [[Мәскеу]] мен [[Вашингтон]]ның Грузияға қатысты жанжалына байланысты, бақылаушылардың пікірінше, «Мәскеудің сыртқы саяси қызметі [[Латын Америкасы]]на айтарлықтай ауытқып кетті». 2008 жылдың қыркүйек айының ортасында Премьер-Министрдің орынбасары [[Игорь Иванович Сечин|Игорь Сечин]] бастаған Ресей делегациясының сапары тек экономикалық ынтымақтастық мәселелерін ғана емес,<ref name="KommVoyg">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1027436&NodesID=5|title=Игорь Сечин открыл союзную Америку|publisher=[[Коммерсантъ]]|datepublished=2008-09-18|accessdate=2008-09-18|deadlink=no}}</ref> сонымен бірге Венесуэла мен Кубамен одақтастық қатынастардың дамуы, бұл Мәскеудің көзқарасы бойынша «посткеңестік кеңістіктегі АҚШ-тың белсенді әрекетіне лайықты жауап болады». 18 қыркүйектегі «Ведомости» газеті Ресейдің пікірін келтіреді сарапшы: ''«[[Венесуэла]] мен әскери ынтымақтастықты дамыту - бұл Американың [[Грузия]]ны қолдағанына Мәскеудің жауабы»''. [[2008 жыл]]ғы [[18 қыркүйек]]те [[АҚШ Мемлекеттік хатшысы]] [[Кондолиза Райс]] Германия-Маршалл қорының Вашингтондағы өкілдігінде АҚШ-Ресей қарым-қатынасы туралы сөз сөйледі, атап айтқанда:<ref name="VedVoyg">{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2008/09/18/161558|title=Против США|publisher=[[Ведомости]]|datepublished=2008-09-18|accessdate=2008-09-18|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110813204430/http://www.vedomosti.ru/newspaper/article/161558/|archivedate=2011-08-13}}</ref> {{дәйексөз|«Ресейдің Грузияға басып кіруі ұзақ мерзімді стратегиялық мақсатқа жетпейді және қол жеткізе де алмайды. <...> Америка Құрама Штаттары мен Еуропа мұндай мінез-құлыққа және оны қолдайтындардың барлығына қарсы тұруы керек »<ref name="Ricespen">[https://web.archive.org/web/20080919223202/http://www.state.gov/secretary/rm/2008/09/109954.htm Secretary Rice Addresses U.S.-Russia Relations At The German Marshall Fund] Речь К.&nbsp;Райс 18 сентября 2008 года на сайте Госдепа США</ref><ref name="RiceNEWSru">[http://newsru.com/world/18sep2008/rice.html Госсекретарь Райс отчитала Россию: «анахроничная» демонстрация военной мощи не повернет вспять ход истории] [[NEWSru]] 18 сентября 2008 г.</ref>.|date=2008-27-02}} Медведевтің [[АҚШ Мемлекеттік хатшысы]]на сырттай жауап беруі, байқаушылардың пікірінше, ол келесі күні Кремльде «қоғамдық ұйымдардың өкілдерімен кездесуінде» айтқан, НАТО-ны Кавказ бен АҚШ-тағы қақтығысты қоздырды деп айыптады - ішкі істерге араласып кетті деп тезистері болды. Ресейлік істер, атап айтқанда:<ref name="MedKr">[http://kremlin.ru/appears/2008/09/19/1615_type63374type63376, на которой он обвинил НАТО в провоцировании конфликта на Кавказе и США — во вмешательстве во внутренние дела России, сказав, в частности:type82634_206639.shtml Встречи с представителями различных сообществ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080923022634/http://kremlin.ru/appears/2008/09/19/1615_type63374type63376type82634_206639.shtml |date=2008-09-23 }} На официальном сайте Президента России</ref> {{дәйексөз|«Кавказдағы оқиғалардан кейін үлкен еуропалық келісім жасасудың өзектілігі күн сайын арта түсуде. Мұны тіпті менімен жеке сөйлесулерде, жеке әңгімелерде ештеңе қажет емес деп айтқан адамдар да түсінеді: САКҰ бәрін қамтамасыз етеді, САКҰ бәрін шешеді. САКҰ қандай шешім қабылдады, ол нені қамтамасыз етті? Тек жанжал тудырды, бұдан басқа ештеңе жоқ. <...> Мен бүгін таңертең «сүйікті» Интернетті ашамын, қараңыз: американдық достарымыз біз Ресей Федерациясында мұғалімдерге, дәрігерлерге, ғалымдарға, кәсіподақ жетекшілеріне және судьяларға қолдау көрсетуді жалғастырамыз дейді. Мен үшін соңғысы ерекше болды. Бұл нені білдіреді, олар біздің судьяларды тамақтандырмақ па, олар жемқорлықты қолдай ма? Егер біз бірлескен бағдарламалар туралы айтатын болсақ, онда олар негізгі әлемдік процестерді қабылдауға жақын елдермен бірге жүзеге асырылады. Егер ол осылай жалғаса берсе, жақында олар бізді президенттерді таңдайды »<ref name="MedKr"/>.|date=2008-27-02}} [[Сурет:Dmitry Medvedev 8 October 2008-5.jpg|thumb|200px|[[Ресей президенті|Ресей Президенті]] Дмитрий Медведев 2008 жылдың 8 қазанында Францияның [[Эвиан-лес-Бенс]] қаласында өткен Әлемдік саясат жөніндегі конференцияда сөйлеген сөзінде.]] [[2008 жыл]]ғы 2 қазанда [[Петербордағы Диалог]] форумы аясында Германия канцлері [[Ангела Меркель]] мен кездесу барысында ол тағы да «еуропалық қауіпсіздік туралы заңды күші бар жаңа келісім» жасауға шақырды. Әлемдік қаржы дағдарысы тақырыбына тоқтала отырып, ол «бүгінгі таңда дамыған жүйе халықаралық қаржы жүйесін теңгерімді күйде ұстау бойынша ешқандай міндеттерді орындамайды» деген пікір білдірді.<ref>[http://kremlin.ru/appears/2008/10/02/2156_type63377type63380_207176.shtml Совместная пресс-конференция с Федеральным канцлером Германии Ангелой Меркель по итогам российско-германских межгосударственных консультаций] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081006025901/http://kremlin.ru/appears/2008/10/02/2156_type63377type63380_207176.shtml |date=2008-10-06 }} На официальном сайте Президента РФ 2 октября 2008 г.</ref><ref name="MedMerkPtb">[http://newsru.com/russia/02oct2008/dialog.html Медведев перед Меркель раскритиковал мировой порядок: не работают системы глобальной безопасности и финансовых сдержек] [[NEWSru]] 2 октября 2008 г.</ref> Медведев сонымен бірге әлемді [[Суық соғыс|қырғи қабақ соғысқа]] қайтарудың мүмкін еместігін атап өтті<ref name="Medvkhol">[http://newsru.com/russia/02oct2008/merkel.html Медведев и Меркель провели «петербургский диалог»: канцлер снова обвинила Россию в непропорциональных действиях на Кавказе] [[NEWSru]] 2 октября 2008 г.</ref>. [[2008 жыл]]ғы [[8 қазан]]да [[Франция]]ның [[Эвьян-ле-Бен|Эвиан]] қаласында өткен Дүниежүзілік саясат конференциясында ол АҚШ үкіметінің ғаламдық сыртқы саясатын «2001 жылдың 11 қыркүйегінен кейін» және «[[Ауғанстан]]дағы Талибан режимін құлатқаннан кейін»<ref name="KrFive" />, оның пікірінше, кездесті. «Біржақты әрекеттердің басталды», атап айтқанда: {{дәйексөз|«Содан кейін, өкінішке орай, Америка Құрама Штаттарының өзінің жаһандық үстемдігін« нығайтуға »ұмтылуының салдарынан халықаралық өмірді деидеологиялық тұрғыдан шешуге және шынымен демократиялық дүниежүзілік тәртіпті орнатуға тарихи мүмкіндік жіберіліп алынды. САКҰ-ның кеңеюі ерекше құмарлықпен жүзеге асырылады. Бүгін САҚҰ мен Грузияның САҚҰ-ға кіруі белсенді талқылануда. <...> Альянс өзінің әскери инфрақұрылымын еліміздің шекараларына жақындастырады және Еуропада қазір батыс және оңтүстік шекараларымызда жаңа «бөлуші сызықтар» тартады. Олардың айтпағанына қарамастан, біз бұл әрекеттерді бізге қарсы бағытталған іс-әрекеттер деп санайтынымыз табиғи»<ref name="InterFive">[http://www.interfax.ru/politics/txt.asp?id=38002 Мир нуждается в срочном ремонте] [[Интерфакс]] 8 октября 2008 г.</ref>.|date=2008-27-02}} [[Сурет:Dmitry Medvedev in Azerbaijan 3 July 2008-2.jpg|left|250px|thumb|Дмитрий Медведев [[Әзірбайжан президенті|Әзірбайжан Президенті]] [[Ильхам Хейдарұлы Әлиев|Ильхам Әлиев]] пен. [[Баку]], 2008 жыл.]] [[Сурет:Dmitry Medvedev in Turkmenistan 13 September 2009-1.jpg|250px|thumb|left|Жібек жолы ралли-2009 финалының салтанатты рәсімдерінде. [[Ресей президенті|Ресей Президенті]] Дмитрий Медведев, [[Түркіменстан президенті|Түркіменстан Президенті]] [[Құрбанқұлы Мәлікқұлыұлы Бердімұхамедов|Құрбанқұлы Бердімұхамедов]] (ортада) және [[Қазақстан Республикасының Президенті|Қазақстан Президенті]] [[Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев|Нұрсұлтан Назарбаев]].]] [[Сурет:Dmitry Medvedev in Turkmenistan December 2009-7.jpg|250px|thumb|Дмитрий Медведев және Түркіменстан Президенті [[Құрбанқұлы Мәлікқұлыұлы Бердімұхамедов|Құрбанқұлы Бердімұхамедов]].]] Медведевтің пікірінше, «біртұтас және қауіпсіздіктің кешенді жүйесін құруға» шақырылған жаңа Еуропалық қауіпсіздік туралы шарттың «элементтері» болды.<ref name="KrFive"/><ref name="InterFive"/> [[2008 жыл]]ғы 5 қарашада оқылған Федералды жиналысқа жолдаған хатында ол «нақты уақытта АҚШ әкімшілігінің Еуропадағы жаһандық зымыранға қарсы қорғаныс жүйесінің жаңа элементтеріне табанды түрде қарсы тұру үшін нақты шаралар қабылдауға ниет білдірген» нақты шараларды алғаш рет жариялады: үш зымыран полкін жоюдан бас тарту,<ref name="FullPosl"/><ref name="Otvetka">[http://newsru.com/russia/05nov2008/pro2008.html Россия отвечает на ПРО в Европе: отказ от ликвидации трёх ракетных полков и «Искандеры» под Калининградом] [[NEWSru]] 5 ноября 2008 г.</ref> [[Калининград облысы]]нда «[[Искандер (зымыран жүйесі)|Искандер]]» зымыран жүйелерін орналастыруға және американдық зымыранға қарсы қорғанысты электронды түрде тоқтатуға ниет білдірді.<ref name="Natocrit">[http://newsru.com/world/05nov2008/medved_reax.html В Европе обеспокоены намерением России разместить ракеты в Калининграде в ответ на ПРО США у её границ. Вашингтон «весьма огорчен»] [[NEWSru]] 5 ноября 2008 г.</ref><ref name="Natocrit"/> Медведевтің мәлімдемесін АҚШ үкіметі және САҚҰ-ға мүше басқа елдер сынға алды; Польшаның премьер-министрі [[Дональд Туск]], атап айтқанда: «Мен бұл декларацияларға тым көп мән бермеймін» деді.<ref>[http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1053113&NodesID=5 Оружие массового раздражения] [[Коммерсантъ]] от 7 ноября 2008 г № 202(4019)</ref> [[Еуропа одағы|Еуропалық Одақ]] пен Батыс ақпарат құралдары Мәскеудің әскери жоспарларын сынға алды,<ref name="pressctrit">[http://newsru.com/world/06nov2008/inopressa.html Западные СМИ: Медведев бросил вызов Обаме и российской Конституции] [[NEWSru]] 6 ноября 2008 г.</ref> олардың кейбіреулері оларды Америка Құрама Штаттарының сайланған президенті Б.Обамаға қарсы сынақ ретінде қабылдады.<ref name="Obamamail">{{cite web|url=http://www.themoscowtimes.com/article/1110/42/372422.htm|title=Medvedev Learned His PR Skills From Chavez|publisher=[[The Moscow Times]]|datepublished=2008-11-17|accessdate=2008-11-20|description=«By laying down this marker, Medvedev unintentionally made it much more difficult for Obama to back down from the missile-defense deployments»|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CT4psYP?url=http://www.themoscowtimes.com/opinion/article/medvedev-learned-his-pr-skills-from-chavez/372422.html|archivedate=2011-08-25|deadlink=yes}}</ref> Медведевтің «Обаманы ашық түрде шантаждау әрекеті» туралы жазған шолушылар [[Мәскеу]]дің оған зымыранға қарсы қорғаныс жоспарларынан бас тартуға кедергі келтіретінін атап өтті.<ref name="Obamamail" /><ref>{{cite web|url=http://www.iht.com/articles/2008/11/16/europe/russia.php|title=Medvedev sets bar high for better ties with U.S.|publisher=[[International Herald Tribune]]|datepublished=17 ноября 2008 (бумажная версия)|accessdate=2008-11-20|description=«But reversing the program now, after agreements had been negotiated with Poland and the Czech Republic, both NATO allies, could be seen as backing down in the face of Russian threats.»|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CT6jdnG?url=http://www.nytimes.com/2008/11/16/world/europe/16iht-russia.1.17858166.html|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref> Осыған байланысты саясаттанушы [[Александр Матвеевич Гольц|А.Гольц]] Медведев «Обама сайланған күндері Ресейдің АҚШ-пен бұрыннан шиеленіскен қатынастарының күрделілігі мен шиеленісін барынша көбейту мақсатын көздеді» деп санайды<ref name="Obamshant">{{cite web|url=http://www.moscowtimes.ru/article/1016/42/372282.htm|title=Medvedev's Missile Myth|publisher=[[The Moscow Times]]|datepublished=2008-11-11|accessdate=2008-11-20|description=«By convincing Medvedev to immediately go for the jugular the day Obama was elected president, the siloviki were probably hoping that by provoking the new U.S. president with the threat of Iskander missiles in Kaliningrad, this would force Obama to take a more hawkish stance toward Russia.»|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CT7QOMx?url=http://www.themoscowtimes.com/opinion/article/medvedevs-missile-myth/372282.html|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref>, бұл Ресейдің [[Силовики|силовики]] партиясы үшін пайдалы.<ref name="Obamshant"/> [[2008 жыл]]ғы [[13 қараша]]да [[Таллин]]де САҚҰ-ға мүше елдердің қорғаныс министрлерінің отырысында АҚШ Қорғаныс министрі [[Роберт Гейтс]] Медведевтің Ресейдің батыс шекараларына [[Польша]] мен [[Чехия]]ға АҚШ зымыранға қарсы қорғаныс элементтерін орналастырмаса, Ресейдің батыс шекараларына зымырандарды орналастырудан бас тарту туралы ұсынысын қабылдамады; Сонымен қатар<ref name="MedProp">{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/topNews/idUSTRE4AC1OD20081113|title=Medvedev: ready to respond if U.S. ends missile plan|publisher=[[Reuters]]|datepublished=2008-11-17|accessdate=2008-11-20|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CT9MiCS?url=http://www.reuters.com/article/2008/11/13/us-russia-medvedev-idUSTRE4AC1OD20081113|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref>, Гейтс: «Шынын айтсам, Калининградқа зымырандар қажет болатынына сенімді емеспін. Соңында Ресей шекарасындағы жалғыз нақты перспективалық қауіп Иран болып табылады және менің ойымша, «Искандер» зымырандары сол жерден [[Иран]]ға жете алмайды. Бұл сұрақ, әрине, біздің және орыстардың арасында. Неліктен олардың Еуропа елдеріне зымырандарды ұшырамын деп қорқытқаны мен үшін жұмбақ болып тұр ». Гейтс қарсаңында Балтық жағалауы елдерінен, Украинадан және Ресейдің басқа да көршілес елдеріндегі әріптестерін Америка өз мүдделерін сақтайды деп сендірді<ref name="GatesVOA">{{cite web|url=http://voanews.com/english/2008-11-13-voa21.cfm?rss=topstories|title=Gates Criticizes Latest Russian Missile Threats|publisher=[[Голос Америки]]|datepublished=2008-11-13|accessdate=2008-11-14|lang=en|deadlink=404}}{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090131055750/http://voanews.com/russian/2008-11-13-voa21.cfm Министр обороны США против предложения президента России] Русская версия материала Голоса Америки 13 ноября 2008 г.</ref> Накануне Гейтс заверил коллег из Балтии, Украины и других стран-соседей России, что Америка твёрдо стоит на страже их интересов<ref>[https://web.archive.org/web/20090125163335/http://voanews.com/russian/2008-11-12-voa13.cfm Роберт Гейтс выражает поддержку США бывшим республикам СССР] Служба новостей «Голоса Америки» 12 ноября 2008 г.</ref>. 2008 жылғы 15 қарашада Дмитрий Медведев Вашингтонда өткен [[G20 дағдарысқа қарсы саммиті|G20 саммиті]]нде [[Үлкен жиырмалық|қаржы жүйесінің]] барлық институттарын күрделі жөндеуді ұсынды; Ресей Федерациясы президентінің пікірінше жаңа құрылым «ашық, мөлдір және біркелкі, тиімді және заңды» болуы керек;<ref>[http://newsru.com/world/15nov2008/g20.html Медведев на саммите G20: надо перекроить всю финансовую систему] [[NEWSru]] 15 ноября 2008 г.</ref>; также сделал ряд иных предложений в своём выступлении<ref>[http://www.kremlin.ru/appears/2008/11/15/1421_type63374type63377_209229.shtml Выступление на рабочем заседании глав государств и правительств «Группы двадцати»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090419205020/http://www.kremlin.ru/appears/2008/11/15/1421_type63374type63377_209229.shtml |date=2009-04-19 }} На официальном сайте Президента РФ 15 ноября 2008 г.</ref> сонымен қатар өз сөзінде бірқатар басқа ұсыныстар айтты. Медведевтің Вашингтонда сөйлеген сөздеріне байланысты «[[Мәскеулік Эхо]]» газетінің редакторы [[Юлия Леонидовна Латынина|Ю.Латынинаның]] 17 қарашада: ''Медведев [[Вашингтон]]да не деді? Мұны талқылау мағынасыз. Вашингтонда олар бізді G8 тобынан шығарды. Ельциннің басшылығымен «жеті» «сегізге» дейін кеңейтілді, бірақ Мечелдегі дәрігерден, Грузиядағы танктерден және жарылған орыс көпіршігінен кейін бізді «жетіліктің» кездесуіне шақырмады, бірақ «жиырмалықтың» отырысына, [[Оңтүстік Африка Республикасы|ОАР]], [[Индонезия]] және [[Сауд Арабиясы]] мен бірге шақырды. Арабстан бойынша. Бізді нашар үлгергені үшін қуып жіберді, бірақ бізді жалпы жиналысқа шақырды. Үлгерімі нашар оқудан шығарылған студенттен не күтуге болады? Ол орнынан тұрып: «Мен өзімді математикадан аламын» дейді. Ол орнынан тұрып: «Менің деканаттың жұмысын қалай өзгерту керектігі туралы ойым бар», - деді. Бұл соншалықты күлкілі, мен Медведевтің қарғысы әдейі жасалды деп күдіктенемін''<ref>[http://ej.ru/?a=note&id=8575 Киндерсюрприз-2, или Экономика дуршлага] [[Латынина, Юлия Леонидовна|Ю. Л. Латынина]] ej.ru 17 ноября 2008.</ref>. 2008 жылғы 4 желтоқсанда Хельсинкиде өткен [[Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы|ЕҚЫҰ]] Сыртқы істер министрлері кеңесінің отырысында АҚШ пен Ұлыбританияның ресми тұлғалары Медведевтің сол жылғы шілдеде қолданыстағы құрылымдардың жеткіліктілігін негіздей отырып<ref>[http://newsru.com/world/09jul2008/medv_itog.html Медведев подвел черту саммиту G8: все конструктивно, но ПРО США в Чехии «нас огорчает»] [[NEWSru]] 9 июля 2008.</ref>, жаңа еуропалық қауіпсіздік архитектурасын құру туралы бастамасын қабылдамады.<ref>[http://newsru.com/world/04dec2008/eurobez.html Британия и США отказались от «медведевского» плана европейской безопасности] [[NEWSru]] 4 декабря 2008 г.</ref><ref>{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1090256|title=Инициатива отказуема|publisher=[[Коммерсантъ]]|datepublished=2008-12-06|accessdate=2008-12-06|description=«все позиции России сформулированы настолько нечетко, что никто не понимает, чего же в итоге хотят русские. Если Москва хочет быть услышанной, надо проявлять большую прозрачность и ясность.»|deadlink=no}}</ref> [[Сурет:Medvedev-obama1024.JPG|thumb|250px|Президенттер [[Барак Обама|Обама]] мен Медведев [[Мәскеу]]де [[2009 жыл]]ғы 6 шілде,]] ===2009–2010 жылдар=== [[АҚШ президенті]] [[Барак Обама]]ның 2009 жылғы 20 қаңтарда қабылдаған болжамына байланысты, ресейлік-американдық саясаттанушы [[Николай Васильевич Злобин|Николай Злобин]] Ведомостиде 2009 жылдың 28 қаңтарында: ''Обаманың сыртқы саясаты жеке психологияға, ұнататын және ұнамайтын негізге алынбайды, өйткені ол Тексан Бушпен, оның ішінде Путинмен достық қарым-қатынаста. Обама саясаттағы «ұл» қарым-қатынас стилі мен нормаларды қабылдамайды. Ол мұны эмоциялар мен «түсініктер» емес, ұтымды есептеулер негізінде жүргізеді''. [[2009 жыл]]ы 13-14 ақпанда Римде өткен [[Үлкен жиырмалық |G7]] елдерінің қаржы министрлерінің кездесуіне байланысты<ref>[http://newsru.com/finance/14feb2009/g7.html G7: кризис невозможно преодолеть без открытой системы мировой торговли] [[NEWSru]] 14 февраля 2009.</ref>, оған А. Кудрин шақырылды, Рейтер агенттігі Мәскеудің жетілікке қатысты бұрынғы амбициялары дағдарыс пен мұнай бағасының құлдырауына ықпал ете алмады деп хабарлайды<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/worldNews/idUSTRE51E1JL20090216?feedType=RSS&feedName=worldNews|title=Crisis leaves Russian ambitions thwarted at Rome G7|publisher=[[Reuters]]|datepublished=2009-02-15|accessdate=2009-02-16|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CTCSK5C?url=http://www.reuters.com/article/2009/02/16/us-g7-russia-idUSTRE51E1JL20090216?feedType=RSS|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref>. [[2009 жыл]]дың наурыз айының басында АҚШ-тың Президенті Обама Медведевтің [[The New York Times]] газетінде жарияланған «құпия» деп жарияланған хатының айналасында Ресей мен Америка баспасөзінде интрига пайда болды,<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2009/03/03/washington/03prexy.html?_r=1&scp=3&sq=Medvedev%20letter&st=cse|title=Obama Offered Deal to Russia in Secret Letter|publisher=[[New York Times]]|datepublished=2009-03-02|accessdate=2009-03-07|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CTD7y1Z?url=http://www.nytimes.com/2009/03/03/washington/03prexy.html?_r=1|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref> онда АҚШ-тың жаңа әкімшілігінің бас тартуы болуы мүмкін кейбір «алмасу» туралы ұсыныс болған. ракеталарға қарсы қорғаныс жүйесін Еуропада орналастыру. Сол жылы 3 наурызда Медведев өзінің АҚШ президентімен хабарлама алмасуына түсініктеме беріп: «Егер біз қандай-да бір айырбас немесе алмасу туралы сөйлесетін болсақ, мен сізге айта аламын, мәселе бұл жолмен қойылмаған, ол нәтижесіз». Осындай көзқарас білдірілді және айтылды Президент Обама. 7 наурыздағы ФТ-да Ресей жаңа АҚШ әкімшілігінің Ресейге жасаған бірқатар символдық жеңілдіктерін тізімге алып,<ref name="inosmi.ru/stories/08/11/05/3535/247774.html">https://web.archive.org/web/20090310010348/http://inosmi.ru/stories/08/11/05/3535/247774.html Команда Обамы стремится пересмотреть отношения с Россией («The Washington Post», США)</ref><ref name="inopressa.ru/article/03Mar2009/nytimes/obama.html">http://inopressa.ru/article/03Mar2009/nytimes/obama.html Питер Бейкер | The New York Times Секретное письмо Обамы: американский президент предложил российскому президенту сделку</ref><ref name="http://www.expert.ru/news/2009/03/03/pismo_obama">https://web.archive.org/web/20090306104411/http://www.expert.ru/news/2009/03/03/pismo_obama Секретное письмо</ref> оларды премьер-министр Путиннің адресаты деп санады:<ref>[http://newsru.com/russia/03mar2009/promedved.html Медведев: никаких «разменов» в области ПРО с США не будет, особенно по Ирану] [[NEWSru]] 3 марта 2009.</ref> «Әлем Владимир Путин алдын-ала болжанбайтын және иррационалды тұлға рөлінде қалғысы келетінін немесе ол ересек адам екенін білгісі келеді. ол әлемнің үлкен мәселелерін шешуге шынымен ұмтылады»<ref> {{cite web |url = http://kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1129614&NodesID=5 |title = Неразменное письмо |publisher = [[Коммерсантъ]] |datepublished = 2009-03-05 |accessdate = 2009-03-07 |description = Оба президента заявили, что речь в посланиях не шла о «каких-то разменах», но дали понять, что предмет для переговоров имеется |deadlink = no }} </ref>. [[2009 жыл]]ы маусымда Дмитрий Медведев пен [[Қытай Халық Республикасының Төрағасы|Қытай Халық Республикасының Төрағасы]] [[Ху Цзиньтао]] арасында келіссөздер өтті,<ref name="sdelk">[http://www.vesti.ru/doc.html?id=294361 Россия и Китай заключили «сделку века»] // Вести, 17 июня 2009 г.</ref> содан кейін Медведев энергетика саласындағы Ресей-Қытай келісімшартының шамамен 100 млрд. Бұл Ресей мен Қытай арасындағы қарым-қатынастар тарихындағы ең үлкен келісім.<ref name="sdelk" /> 2009 жылғы 6-8 шілдеде Дмитрий Медведев Мәскеуге ресми сапары кезінде [[Барак Обама]] мен келіссөздер өткізді<ref>[https://web.archive.org/web/20090708090335/http://www.america.gov/ru/obama_moscow.html Обама в России — начало новых отношений]</ref>. АҚШ әскери жүктерін Ресей аумағы арқылы Ауғанстанға транзиті туралы екіжақты келісімдерге қол қойылды, стратегиялық шабуылдаушы қаруды қысқарту жөніндегі нұсқаулықтар баяндалды. [[Сурет:Obama and Medvedev sign Prague Treaty 2010.jpeg|thumb|300px|[[Барак Обама]] мен Дмитрий Медведев, [[Прага бекініс|Прага сарайында]] [[СНВ-III]]-ге қол қойғаннан кейін, 8 сәуір, 2010 жыл]] 2009 жылғы [[28 қараша]]да Д.Медведев, Беларусь Президенті [[Александр Григорьевич Лукашенко|А.Г.Лукашенко]] және Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаев [[Минск]]іде 2010 жылдың 1 қаңтарында [[Еуразиялық экономикалық одақ аясындағы кеден одағы|Ресей, Беларусь және Қазақстанда бірыңғай кедендік кеңістік]] құру туралы келісімге қол қойды. 2010 жылдың шілдесінде Беларусь, Қазақстан және Ресейдің Кеден одағы жұмыс істей бастады. Кейбір бағалауларға сәйкес, Кеден одағын құру экономикалық дамуды ынталандырады және қатысушы елдердің ЖІӨ-ге 2015 жылға қарай қосымша 15% қамтамасыз етуі мүмкін<ref>[https://stud.kz/referat/show/73861 Қазақстанның дамуы және еуразиялық интеграция.]</ref>. 2009 жылдың желтоқсан айының басында Дмитрий Медведев Ватиканға қысқа жұмыс сапарымен барды, сапар барысында президент [[Папалық|Рим папасы]] [[XVI Бенедикт|Бенедикт XVI]]-мен бірге аудиторияда болды. 2009 жылғы 9 желтоқсанда Ресей мен Ватикан арасында [[Елшілік|елшілік]] деңгейінде дипломатиялық қатынастар орнату туралы жарлыққа қол қойылды (1990 жылдың наурызынан бастап қатынастар тұрақты миссиялардың көмегімен жүзеге асырылды)<ref name="RIAN2009">{{cite news|url=http://www.ivgorod.ru/news/3578|title=Медведев начал новый этап в отношениях РФ и Ватикана|date=2009-12-04|publisher=[[РИА Новости]]|accessdate=2014-05-02}}</ref><ref name="РБК">{{cite web |author = |authorlink = |coauthors = |date = |url = http://top.rbc.ru/politics/22/03/2010/382909.shtml |title = В Ватикане откроется посольство России |format = |work = |publisher = РБК |accessdate = 2013-04-02 |lang = ru |description = |deadlink = yes |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140503072826/http://top.rbc.ru/politics/22/03/2010/382909.shtml |archivedate = 2014-05-03 }}</ref>. 2010 жылы 8 сәуірде [[Ресей президенті]] Дмитрий Медведев пен [[АҚШ президенті]] [[Барак Обама]] [[Прага]]да 10 жылдық [[СНВ-III|стратегиялық шабуылдаушы қаруды қысқарту туралы келісімге қол қойды]]<ref name="Медведев и Обама подписали новое соглашение о СНВ">{{cite web|datepublished=2010-04-08|url=http://www.lenta.ru/news/2010/04/08/start3/|title=Медведев и Обама подписали новое соглашение о СНВ|accessdate=2010-04-08|lang=рус|deadlink=no}}</ref>. Д.А.Медведев келісімге қол қою «Ресей мен АҚШ-тың қауіпсіздігін ғана емес, сонымен бірге бүкіл әлемдік қауымдастықтың қауіпсіздігін нығайтты» деді. Сондай-ақ, президенттің пікірінше, «келісім АҚШ-тың зымыранға қарсы қорғаныс жүйесінің мүмкіндіктері сандық және сапалық түрде қалыптаспаған жағдайда ғана жарамды және өміршең болады». Ресей Қарулы Күштері армиясы [[Ресей Федерациясы Қарулы Күштерінің Бас штабы|Бас штабының бастығы генерал]] Николай Макаровтың пайымдауынша, «III СНВ-те қол жеткізілген келісімдер өзара алаңдаушылықты жояды және толығымен.<ref name="НАТО зовет Россию под общую крышу">{{cite web|url=http://www.newsru.com/world/08apr2010/snw.html|title=НАТО зовет Россию под общую крышу|accessdate=2010-04-08|lang=рус|deadlink=no}}</ref> Ресейдің қауіпсіздік мүдделеріне сай келеді ». Федерация Кеңесінің Халықаралық істер жөніндегі комитетінің төрағасы [[Михаил Витальевич Маргелов|Михаил Маргеловтың]] айтуынша, СНВ III Ресейге «қару-жарақтың модернизациясын баяулатпай, жеткізіліп жатқан көлік құралдарын қайта жарақтандыруда миллиардтаған доллар үнемдеуге» мүмкіндік береді.<ref name="Сенатор Маргелов считает, что Договор СНВ сэкономит России миллиарды долларов">{{cite web|datepublished=2010-04-08|url=http://www.newsru.com/finance/08apr2010/margelov.html|title=Сенатор Маргелов считает, что Договор СНВ сэкономит России «миллиарды долларов»|accessdate=2010-04-08|lang=рус|deadlink=no}}</ref> 2010 жылдың сәуірінде Д.А. Медведев Украина Президенті [[Віктор Федорович Янукович|В.Ф. Янукович]] пен келіссөздер өткізді, содан кейін [[Харьков келісімдері]]не қол қойылып, Ресейдің [[Қара теңіз флоты]]н 2017 жылдан кейін Қырымда орналастыруды жалғастыру туралы келісім жасалды.<ref>[http://www.rian.ru/politics/20100421/225089320.html Украина разрешила ЧФ оставаться в Крыму после 2017 года] // РИА Новости, 21 апреля 2010</ref> [[Сурет:Medvedev on the missile defense system in Europe.jpeg|left|thumb|Президенттің Еуропадағы САКҰ елдерінің зымыранға қарсы қорғаныс жүйесі төңірегінде қалыптасқан жағдай туралы мәлімдемесі]] [[2011 жыл]]ғы 23 қарашада Дмитрий Медведев Ресей азаматтарына үндеу тастап, САКҰ-ның Еуропада зымыранға қарсы қорғаныс жүйесін орналастыруды жоспарлап отырғанына алаңдаушылық білдірді. Ол Ресей өзінің мүдделерін қорғауға дайын және жауап беруге дайын екенін айтты. Сонымен бірге Ресей Еуропа үшін «келіссөздер есігін жауып отырған жоқ» және Ресейдің ұлттық мүдделерін ескере отырып, диалогқа дайын.<ref>[http://www.1tv.ru/news/polit/191766 Россия примет жесткие меры в ответ на развёртывание США системы ПРО в Европе] // Первый канал, 23 ноября 2011</ref><ref>[http://kremlin.ru/news/13637 Заявление Президента в связи с ситуацией, которая сложилась вокруг системы ПРО стран НАТО в Европе] // Kremlin.ru, 23 ноября 2011</ref> ===Сталинге деген көзқарас=== Көптеген шетелдік БАҚ Медведевтің Ресейдегі сталинизмді жеңу керектігін мәлімдегеніне назар аударды<ref>[http://inosmi.ru/politic/20100523/160084240.html Как Медведев взялся за Сталина («SME», Словакия) Александре Гайдамацкий]</ref>. Кейбір шетелдік бұқаралық ақпарат құралдары бұл «қоғам назарын басқа проблемалардан алшақтатады» деген пікірде. Басқалары президенттің әрекетін жоғары бағалайды.<ref>[http://www.boston.com/bostonglobe/editorial_opinion/editorials/articles/2010/05/17/medvedev_putting_stalin_in_proper_perspective/ Medvedev: Putting Stalin in proper perspective//The Boston Globe, May 17, 2010]</ref> Отандық оппозициялық БАҚ-та бақылаушылар бұл «жоғарыдағы» келісімдердің көрінісі ме,<ref>[http://www.ng.ru/columnist/2009-10-30/100_presidente.html Президент сказал: «Хватит!» Станислав Минин — обозреватель НГ.]</ref> әлде бұл оның жеке бастамасы ма екен деп ойлайды. Саясаттанушы [[Дмитрий Борисович Орешкин|Дмитрий Орешкин]] «Сталин шынымен болған нәрсе ешқандай рөл атқармайды. Бұл қазіргі саяси күрес»<ref name=autogenerated2>[http://www.inosmi.ru/social/20091031/156466354.html Слова Медведева о Сталине — сигнал обществу?(«BBCRussian.com», Великобритания)]</ref>. Құқық қорғаушы [[Людмила Михайловна Алексеева|Людмила Алексеева]] Медведевтің бастамасын жоғары бағалады: «Медведев өз блогында сталинизмге баға бергеніне қуаныштымын»<ref name=autogenerated2 />.. Медведев сонымен қатар Ресейде Иосиф Сталин бейнеленген плакаттар болмайтынын айтты.<ref>[http://www.grani.ru/Society/History/m.177788.html Медведев: Ренессанса сталинизма не будет.]</ref> Осыдан кейін Мәскеу мэрі Сталинге арналған плакаттардан бас тартты, бірақ Санкт-Петербургте жеке [[Автобус жеңіс|автобус]] пен Сталинді [[Невский даңғылы]] жүгіріп бара жатқан Сталиннің портреті бейнеленген.<ref>[http://www.grani.ru/Society/History/m.177788.html Медведев: Ренессанса сталинизма не будет.]</ref> Медведевпен сұхбат берген журналист [[Николай Карлович Сванидзе|Сванидзе]] Медведевтің Сталин туралы пікірін ұзақ уақыт бойы халықтан жасырғанын айтады, өйткені көпшілік Сталинде [[Екінші дүниежүзілік соғыс|Екінші дүниежүзілік соғыстың]] жеңімпазы ғана емес, сонымен бірге экономикалық жетістікке жеткен жақсы мемлекет қайраткерін көреді: «[[КСРО-да индустрияландыру|индустрияландыру]], қалыптасу супер державалар, өмірді болжау »және оған құрмет пен жанашырлықпен қарау<ref>[https://web.archive.org/web/20100617032829/http://inosmi.ru/social/20100512/159877431.html Сванидзе: «В глазах большинства Сталин остается победителем»(«Der Spiegel», Германия) 'In the Eyes of the Majority, Stalin Is a Winner' 05/06/2010]</ref>. ===Әскери құрылыс=== {{main|Ресей Қарулы Күштерін реформалау (2008–2020)}} [[File:Дмитрий Медведев за пулемётом Максим.jpg|thumb|left|282px|[[Ресей президенті]] Дмитрий Медведев [[Мәскеу]]ге жақын жерде ([[Серпухов]] маңында) [[Максим пулеметі|Максим пулеметінен]] оқ атуда]] [[Сурет:Dmitry Medvedev in Cyprus 7 October 2010-14.jpeg|thumb|right|200px|Кипрдің [[Никосия]]дағы Ресей-[[Кипр]] келіссөздерінен кейінгі баспасөз конференциясы]] 2008 жылдың қыркүйегінде үкімет үш жылдық бюджетті әскери шығындардың едәуір өсуіне байланысты түзету туралы шешім қабылдады: 2009 жылы қорғаныс шығыстарын қаржыландырудың өсуі шамамен 27% құрады.<ref name="MilitRBC">[https://web.archive.org/web/20080926102430/http://www.rbcdaily.ru/2008/09/26/focus/382227 Танки против самолётов] [[РБК Daily]] 26 сентября 2008 г.</ref> «Новая газетаның» әскери шолушысы Владимир Мухин 2008 жылдың қазан айының басында әскери шығындардың ұлғаюына қарамастан «армияны модернизациялауға арналған қаражат келесі үш жылдық бюджетке кірмейді» деп сенген.<ref name="NGNoCash">[http://www.ng.ru/politics/2008-10-08/3_kartblansh.html Перевооружения не будет. Военный бюджет не предусматривает модернизации армии и флота] «[[Независимая газета|НГ]]» 8 октября 2008 г.</ref> Ресей Федерациясының жаңа Қарулы Күштерін құрудың «параметрлерінің» бірі, Президент 2008 жылғы 15 қыркүйекте бекіткен тұжырымдама бойынша, 2012 жылға дейінгі кезең үшін жедел әрекет ету күштерін құру болуы керек.<ref>[http://newsru.com/russia/01oct2008/fastforce.html Россия вслед за НАТО тоже создает Силы быстрого реагирования] [[NEWSru]] 1 октября 2008 г.</ref><ref name="NGreduct">[http://www.ng.ru/politics/2008-10-09/2_ofitsery.html Революционные шаги Сердюкова. Офицерский корпус будет сокращен вдвое] «[[Независимая газета|НГ]]» 9 октября 2008 г.</ref> 2008 жылғы 8 қыркүйекте Қорғаныс министрі А.Сердюков Ресей Федерациясының Қарулы Күштерінің саны 2012 жылға қарай 1 миллион адамға дейін - 1 миллион 134 мың 800 адамнан; Бұған дейін Қорғаныс министрлігінің орталық аппаратында,<ref name="MilRed">[http://newsru.com/russia/08oct2008/1mln2012.html Армию России к [[2012 год]]у сократят до 1 миллиона военнослужащих] [[NEWSru]] 8 октября 2008 г.</ref> оның ішінде Бас штабтың негізгі бөлімдерінде айтарлықтай қысқартулар басталды деп хабарланған болатын.<ref name="StaffRed">[http://newsru.com/russia/01oct2008/genshtab.html Армии России уменьшат «голову»: Генштаб сократят на 50 %] [[NEWSru]] 1 октября 2008 г.</ref> Министр алдына міндет қойды: «енді Ресей Федерациясының Қарулы Күштері негізінен тұрақты дайындық бөліктерінен тұрады»<ref name="NGreduct"/>. 2008 жылғы [[14 қазан]]да Қорғаныс министрі Анатолий Сердюков алдағы реформалар туралы егжей-тегжейлі айтты: бір уақытта кіші офицерлер санының өсуі, командалық құрамның қайта құрылуы және әскери білім беру жүйесіндегі түбегейлі өзгеріспен қатар аға және аға офицерлердің саны едәуір қысқарды. Атап айтқанда,<ref name="GenerRed">[http://newsru.com/russia/14oct2008/reformer.html Глава Минобороны намерен сократить 200 генералов] [[NEWSru]] 14 октября 2008 г.</ref> «әскерлерді жедел басқару және бақылауды жетілдіру» үшін дәстүрлі төрт деңгейлі құрылымнан (әскери округ - [[Әскер|әскер]] - дивизия - полк) үш деңгейлі құрылымға ([[Әскери округ|әскери округ]] - жедел басқару - бригада) көшу жоспарланған.<ref name="GenerRed"/><ref name="NGTryokhzv">[http://www.ng.ru/politics/2008-10-15/1_army.html?mthree=1 Разукрупнить и разофицерить. Таких реформ Российская армия не знала с 1990-х] «[[Независимая газета|НГ]]» 15 октября 2008 г.</ref> 2012 жылға қарай генералдар санын 1100-ден 900-ге дейін қысқарту керек<ref name="GenerRed"/>; кіші офицерлердің саны (лейтенанттар мен аға лейтенанттар) - 50 мыңнан 60 мыңға дейін. 2008 жылғы 1 қарашада Коммунистік партиядан шыққан Мемлекеттік Думаның депутаттары Медведевке қарулы күштерді реформалау тұжырымдамасын қабылдамауға шақырып,<ref name="GenerRed"/> оны «қымбат және ойластырылған кадрлық реформа» деп атады; Мемлекеттік думаның депутаты, [[Әскерді қолдау қозғалысы|Әскерді қолдау қозғалысының жетекшісі]] [[Виктор Иванович Илюхин|Виктор Илюхин]]: «Біз сенімдіміз:<ref name="KPRFProtiv">[http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2008/11/05/167354 КПРФ ополчилась на министра] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090519045919/http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2008%2F11%2F05%2F167354 |date=2009-05-19 }} «[[Ведомости]]» № 209 (2231) 5 ноября 2008 г.</ref> бұл қарулы күштерді жоюдың соңғы кезеңі», - деді.<ref name="KPRFProtiv"/><ref>[http://kprf.ru/rus_soc/59588.html Депутат Госдумы Виктор Илюхин назвал реформу Вооружённых Сил провальной и предложил министру обороны А. Сердюкову уйти в отставку] Сайт КПРФ 10 сентября 2008 г.</ref> 2008 жылғы [[29 қараша]]да «[[Коммерсант]]<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=1085793|title=Перестройку армии проведут без гласности|publisher=«[[Коммерсантъ]]»|datepublished=2008-11-29|accessdate=2008-11-29|description=«О военной реформе разболтали много лишнего»|deadlink=no}}</ref>» газеті сол жылдың 11 қарашасында Бас штабтың бастығы Николай Макаровтың «Ресей Федерациясының Қарулы Күштерін реформалау туралы ақпараттың жария етілуіне жол бермеу туралы» директивасына қол қойғанын хабарлады; Басылым сонымен бірге «Қорғаныс министрлігіндегі дереккөздерге» сілтеме жасап, жұмыстан босату туралы есепті [[Бас штабтың Бас дирекциясы|ББД]] бастығы, армия генералы [[Валентин Владимирович Корабельников|Валентин Корабельников]] және тағы бірнеше аға генералдар ұсынғанын куәландырады. Жұмыстан босатылғаны туралы ақпаратты сол күні Ресей қорғаныс министрлігі баспасөз қызметі мен ақпарат басқарушысы полковник Дробышевский ақпараты жоққа шығарды.<ref>[http://newsru.com/russia/29nov2008/lozh.html Минобороны: сообщения об отставках высших военачальников — «гнусная ложь»] [[NEWSru]] 29 ноября 2008.</ref> [[File:Медведев, Высоцкий, Сердюков.jpeg|thumb|right|300px|Дмитрий Медведев [[Ресей Федерациясының Әскери-теңіз күштері|Ресей әскери-теңіз күштерінің бас қолбасшысы]] [[Владимир Сергеевич Высоцкий|Владимир Высоцкий]] мен және қорғаныс министрі [[Анатолий Эдуардович Сердюков|Анатолий Сердюков]] пен]] 22 қаңтардағы «[[Ресей газеті]]» әскерде басталған қайта құру «кеңестік де, орыс тарихын да білмейтінін» және «біз мүлдем жаңа қарулы күштерді құрып жатырмыз» деп мәлімдеді. 2009 жылы [[17 наурыз]]да министр Сердюков президент Медведевтің қатысуымен Ресей қорғаныс министрлігінің кеңейтілген алқа мәжілісінде сөйлеген сөзінде [[2025 жыл]]ға дейінгі кезеңге Қарулы Күштердің қолбасшылық жүйесін дамыту тұжырымдамасы бекітілді;<ref>[http://newsru.com/russia/17mar2009/serduk.html Глава Минобороны Сердюков рассказал об армии, реформе и растущих опасностях] [[NEWSru]] 17 марта 2009.</ref> Өз сөзінде Медведев «күн тәртібінде барлық жауынгерлік бөлімдер мен құрамаларды тұрақты дайындық санатына ауыстыру туралы» айтты.<ref>[http://newsru.com/russia/17mar2009/army.html Медведев заявил о необходимости повысить боеготовность и модернизировать российскую армию] [[NEWSru]] 17 марта 2009.</ref> ===Сыбайлас жемқорлықпен күрес=== 2008 жылдың мамырында Медведев сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі кеңесті құру туралы жарлыққа қол қойды<ref>[http://ria.ru/politics/20080519/107769989.html Медведев подписал указ о мерах по противодействию коррупции | РИА Новости<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. Сол жылдың шілде айында ол сыбайлас жемқорлықтың алдын алу жөніндегі бірқатар шараларды қамтитын Сыбайлас жемқорлыққа қарсы жоспарға қол қойды. Желтоқсан айында Медведев сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңдар пакетіне қол қойды.<ref>[http://ria.ru/politics/20080731/115336045.html Медведев сообщил, что подписал план по противодействию коррупции | РИА Новости]</ref><ref>[http://ria.ru/spravka/20120404/615122656.html История борьбы с коррупцией в современной России | РИА Новости<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>[http://www.rg.ru/2008/08/05/plan-dok.html Национальный план противодействия коррупции — Российская Газета<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>[http://ria.ru/politics/20081225/158088414.html Медведев подписал пакет антикоррупционных законов | РИА Новости]</ref> ''[[Transparency International ұйымы|Transparency International]]''<ref name="TrIntern">[http://rian.ru/politics/20080923/151518478.html Россия вошла в число наиболее коррумпированных стран] [[РИА «Новости»]] 23 сентября 2008 г.</ref> халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі халықаралық үкіметтік емес ұйымның 2008 жылғы 23 қыркүйекте жарияланған есебіне сәйкес Ресей сыбайлас жемқорлық деңгейі жоғары елдердің бірі болып табылады;<ref name="TrIntern">[http://rian.ru/politics/20080923/151518478.html Россия вошла в число наиболее коррумпированных стран] [[РИА «Новости»]] 23 сентября 2008 г.</ref> 2008 жылы Ресей [[Сыбайлас жемқорлықты түйсіну индексі бойынша елдер тізімі|рейтинг]]те 147 орынға ие болды (сыбайлас жемқорлық деңгейі он балдық шкала бойынша бағаланды, он балл ең төменгі деңгей) - оның индексі 2,1 тармақты құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 0,2 тармаққа аз. ел 143 орынға ие болды. Ресейдің жоғары лауазымды шенеуніктері 2008 жылдың қыркүйегінде елдегі сыбайлас жемқорлық деңгейіне ұқсас баға берді.<ref name="MzdNar">[http://newsru.com/russia/24sep2008/korrupz.html Российские правоохранители: Уровень коррупции в России зашкаливает, раскрываемость — низкая, до суда доходит лишь мелочь] [[NEWSru]] 24 сентября 2008 г.</ref><ref name="NarKorr">[http://newsru.com/russia/28sep2008/na.html «Масштабы коррупции в России достигли таких размеров, что терпеть больше нельзя», — заявил Нарышкин] [[NEWSru]] 28 сентября 2008 г</ref> Сыбайлас жемқорлыққа қарсы кеңестің 2008 жылғы 30 қыркүйектегі отырысында сөйлеген сөзінде Медведев өзінің кіріспе сөзінде, атап айтқанда: ''«Біздің елімізде сыбайлас жемқорлық тек кең ауқымды емес, ауқымды сипатқа ие болды, ол біздің өмірімізді сипаттайтын таныс, күнделікті құбылыс болды»''<ref>[http://kremlin.ru/appears/2008/09/30/1625_type63374type63378type82634_207054.shtml Вступительное слово на заседании Совета по противодействию коррупции] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081006025818/http://kremlin.ru/appears/2008/09/30/1625_type63374type63378type82634_207054.shtml |date=2008-10-06 }} На официальном сайте Президента России 30 сентября 2008 года</ref>. [[2010 жыл]]ы Ресей индексі 2,1 балмен 180-тің 154-ші орнын алды. Transparency International Ресейдің бас директоры Елена Панфилова: «Өткен жылы Ресей бұл рейтингте 146-шы орынды иеленді. Қорытынды - бір жыл ішінде рейтингтегі көршілерден басқа - Папуа Жаңа Гвинея, Кения, Лаос және Тәжікстаннан басқа ештеңе өзгерген жоқ ». Алайда, 2011 жылы Ресей Transparency International рейтингісіндегі орнын сәл жақсартып, 182 елдің ішінен 143 орынға көтерілді<ref>[http://www.rian.ru/infografika/20101027/289524140.html Рейтинг восприятия коррупции в странах мира] {{V|28|1|2011}}</ref>. Однако, в 2011 году Россия несколько улучшила свои позиции в рейтинге Transparency International, поднявшись на 143 место из 182 стран<ref>[http://ria.ru/society/20111201/503135867.html Уровень коррупции в РФ за год снизился — Transparency International | РИА Новости]</ref>. [[2011 жыл]]дың соңында [[PricewaterhouseCoopers]] халықаралық консалтингтік компаниясы Ресейде сыбайлас жемқорлықтың төмендейтіні туралы есеп жариялады. PWC баяндамасында «осы тақырып тудыратын кең қоғамдық резонанс және Ресей үкіметінің құқықтық салада қабылдаған шаралары, сонымен қатар компаниялардың ішінде сәйкестік жүйесін нығайту және қызметкерлер арасында этикалық мінез-құлықты қалыптастыру бойынша жұмыс жасау, барлығы өз жемісін береді» делінген »<ref>[http://www.pwc.ru/ru/forensic-services/crime-survey-2011.jhtml Россия, Всемирный обзор экономических преступлений 2011] // PWC; [http://www.pwc.ru/en_RU/ru/forensic-services/assets/Economic-survey-2011-Russia-ru.pdf]</ref>. [[2012 жыл]]дың көктемінде жүргізілген британдық [[Ernst & Young]] аудиторлық компаниясының зерттеуіне сәйкес, 2011 жылы Ресейде сыбайлас жемқорлық тәуекелі едәуір төмендеді және көп жағдайда әлемдік деңгейден төмен болды. «Эрнст энд Янг» зерттеуіне 43 елдің 1500-ден астам топ-менеджерлері қатысты. Мәселен, егер 2011 жылы Ресейде сауалнамаға қатысқан менеджерлердің 39% -ы бизнесті қорғау немесе корпоративті пайда алу үшін қолма-қол ақшамен пара беру керектігін айтқан болса, 2012 жылы 16% болды.<ref>[http://www.vedomosti.ru/career/news/1794687/ey_korrupciya_v_rossii_padaet ВЕДОМОСТИ — Ernst & Young отметила снижение коррупционных рисков в России]</ref> 2012 жылғы наурызда Медведев Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың 2012-2013 жылдарға арналған ұлттық жоспарын бекітті, оған сәйкес мемлекеттік қызметшілердің шығындарын бақылау күшейтілді<ref>{{Cite web |url=http://top.rbc.ru/politics/13/03/2012/641550.shtml |title=Собственность нечестных чиновников отнимут в пользу государства:: Политика:: Top.rbc.ru |accessdate=2012-11-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120620143655/http://top.rbc.ru/politics/13/03/2012/641550.shtml |archivedate=2012-06-20 |deadlink=yes }}</ref>. 2016 жылдың қазан айында Ресей үкіметінің бірінші орынбасары [[Игорь Иванович Шувалов|Игорь Шувалов]] (2015 жылы Медведевтен 8,76 миллионға қарсы 97,2 миллион рубль тапқан) Медведевтің президенттігі кезінде ол «сыбайлас жемқорлық тақырыбын асырып, оған назар аударған» деген пікір білдірді. шамадан тыс »<ref>{{cite news|first=|last=|title=Шувалов: Медведев, будучи президентом, "чрезмерно" много внимания привлек к теме коррупции|url=http://www.newsru.com/russia/27oct2016/shuvalov.html|publisher=NEWSru.com|date=2016-10-27|accessdate=2016-10-27}}</ref>. ===Афоризмдер=== Медведев өзінің формализмімен мақтанады: «[[Ақша жоқ, бірақ сіз ұстайсыз|Ақша жоқ, бірақ сен оны ұстап тұр!]]», «2007 жылы ешкім ешқашан оралмайды», «Менің айтқандарымның бәрі гранитке құйылған». Оның ең маңыздыларының бірі - Медведевтің 2008 жылғы ақпанда Красноярск экономикалық форумында президенттікке кандидат ретінде үлкен бағдарламалық баяндамамен сөйлеген сөзі - «Бостандық емес еркіндікке қарағанда жақсы»<ref>[https://ria.ru/politics/20120505/641550536.html РИА Новости, 5 мая 2012. «Отлитые в граните»: 10 цитат президента Медведева]</ref>. ===ІІМ реформасы=== {{main|Ресей Ішкі істер министрлігінің реформасы}}<br />{{main|«Полиция туралы» Федералдық заң}} [[2008 жыл]]ғы 6 қыркүйекте «Ресей Федерациясының Ішкі істер министрлігінің кейбір мәселелері туралы» № 1316 қаулысымен ол Ұйымдасқан қылмыспен және терроризммен күрес департаментін<ref>{{Cite web |url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=47712&PSC=1&PT=3&Page=1 |title=Указ Президента РФ от 06.09.2008 № 1316 |accessdate=2009-05-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111101052806/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=47712&PSC=1&PT=3&Page=1 |archivedate=2011-11-01 |deadlink=yes }}</ref>, сондай-ақ Ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес департаментінің бүкіл аймақтық жүйесін таратты. [[2011 жыл]]ғы 7 ақпанда Дмитрий Медведев «[[«Полиция туралы» Федералдық заң|Полиция туралы]]» Федералдық заңға қол қойды.<ref name="PoliceLaw">[http://news.kremlin.ru/media/events/files/41d353ffa2cb21213c58.pdf Федеральный закон о полиции] PDF-версия закона на [[kremlin.ru]]</ref><ref name="PoliceLawNews">[http://kremlin.ru/news/10256 Дмитрий Медведев подписал Федеральный закон «О полиции»] На официальном сайте Президента РФ 7 февраля 2011 г.</ref> 2011 жылғы 1 наурызда Ресей Федерациясында полиция ресми түрде тоқтатты. Қызметкерлерді қайта аттестациялау Ішкі істер министрлігінің орталық аппараты мен аумақтық органдарының басшыларынан басталды, содан кейін ішкі істер органдарының аға, орта және кіші командалық құрамы оны өткізе бастады. Аттестаттаудан өтпеген немесе оны тапсырудан бас тартқан қызметкерлер ІІМ қатарынан шығарылды. ===2012 жылғы Президент сайлауы=== {{main|Ресейдегі президент сайлауы (2012)}} [[File:Dmitry Medvedev United Russia Congress September 2011-4.jpeg|thumb|left|Дмитрий Медведев пен Владимир Путин «Біртұтас Ресей» конгресінде, 2011 жылғы 24 қыркүйек]] 24 қыркүйек 2011 жылы «Единая Россия» партиясының съезінде Владимир Путин 2012 жылы президенттікке үміткер болатыны және Дмитрий Медведев жеңіске жетсе, үкіметті басқаратыны айтылды. Президент Медведев премьер-министр [[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путиннің]] Думадағы сайлауда «[[Біртұтас Ресей]]» партиясын басқару туралы ұсынысын қабылдады және 2012 жылы Владимир Путин президенттік сайлауға түсуі керек деді.<ref name="Путин подтвердил своё выдвижение на президентских выборах">[http://lenta.ru/news/2011/09/24/putinprez/ Путин подтвердил своё выдвижение на президентских выборах]</ref> Делегаттар тұрғанда бұл мәлімдемені қол шапалақтады.<ref name="Путин уверен в победе «Единой России»">{{Cite web |url=http://inotv.rt.com/2011-09-24/Putin-uveren-v-pobede-Edinoj |title=Путин уверен в победе «Единой России» |accessdate=2011-09-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130927103852/http://inotv.rt.com/2011-09-24/Putin-uveren-v-pobede-Edinoj |archivedate=2013-09-27 |deadlink=yes }}</ref> Медведев дереу жауап беріп, қол шапалақтау Путиннің халық арасында танымал екендігін дәлелдейді дейді.<ref name="Медведев возглавит список Единой России">{{Cite web |url=http://inotv.rt.com/2011-09-24/Medvedev-vozglavit-spisok-Edinoj-Rossii |title=Медведев возглавит список «Единой России» |accessdate=2011-09-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130927103856/http://inotv.rt.com/2011-09-24/Medvedev-vozglavit-spisok-Edinoj-Rossii |archivedate=2013-09-27 |deadlink=yes }}</ref> Медведевтің сөйлеген сөзі отырысқа он мыңға жуық қатысушыны тыңдады<ref name="Медведев рекомендовал Путина в президенты">{{Cite web |url=http://inotv.rt.com/2011-09-24/Medvedev-rekomendoval-Putina-v-prezidenti |title=Медведев рекомендовал Путина в президенты |accessdate=2011-09-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130929015541/http://inotv.rt.com/2011-09-24/Medvedev-rekomendoval-Putina-v-prezidenti |archivedate=2013-09-29 |deadlink=yes }}</ref>. Медведевтің сайлауға қатыспау туралы шешімі кейбір ресейліктердің теріс пікірін тудырды. [[Twitter]]-де 2011 жылдың күзінен бастап #бақытсыз [[Хештег|хештег]] таралды. 2012 жылғы 7 желтоқсанда ол Twitter-дің әлемдік трендтерінде екінші орынға ие болды, оған премьер-министр Дмитрий Медведевтің бес телеарна өкілдеріне берген сұхбаты себеп болды<ref name="Л">[http://lenta.ru/news/2012/12/07/jalky/ Хештег «#жалкий» вышел в лидеры мировых трендов Twitter]</ref>. ==Үкімет төрағасы (2012–2020)== {{main|Бірінші Медведев үкіметі}} 2012 жылғы 7 мамырда [[Ресей президенті|Ресей Федерациясының Президенті]] Владимир Путин Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы болып тағайындалуға келісім алу үшін Думаға Дмитрий Медведевтің кандидатурасын ұсынды. Келісім 8 мамырда алынды (Медведевтің кандидатурасын «Единая Россия», [[РЛДП]] және «Әділеті Ресей» фракциясының 5 депутаты қолдады,<ref name=autogenerated3>{{Cite web |url=http://xn--d1abbgf6aiiy.xn--p1ai/%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8/15230 |title=Владимир Путин внёс кандидатуру Дмитрия Медведева на пост председателя Правительства |accessdate=2019-08-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130420170130/http://xn--d1abbgf6aiiy.xn--p1ai/%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8/15230 |archivedate=2013-04-20 |deadlink=yes }}</ref> ал 54 спортшы мен Коммунистік партия фракциясы қарсы дауыс берді). Дмитрий Медведевтің төрағалығымен Ресей Федерациясының Үкіметі 21 мамырда құрылды.<ref>[http://ria.ru/politics/20120508/644171181.html Госдума поддержала назначение Медведева премьер-министром России.]</ref> Үкімет құрамы Ресей Федерациясы Президентінің 2012 жылғы 21 мамырдағы № 636 Жарлығымен бекітілген. 2012 жылғы 26 мамырда Д. Медведев «Біртұтас Ресей» партиясының төрағасы болып сайланды<ref name=autogenerated4>[http://www.vesti.ru/doc.html?id=804994 Дмитрий Медведев избран председателем «Единой России»], 26.05.2012, Vesti.ru</ref>. {{main|Екінші Медведев үкіметі}} 2018 жылғы [[7 мамыр]]да Ресейдің қазіргі президенті Владимир Путин Ресей Федерациясы Үкіметінің төрағасы болып тағайындалуға келісім алу үшін қайтадан Дмитрий Медведевтің кандидатурасын Ресейдің Мемлекеттік Думасына ұсынды. 2018 жылғы 8 мамырда Мемлекеттік Дума келісімін берді («[[Біртұтас Ресей]]<ref>{{cite web|url=http://kremlin.ru/acts/news/57432|title=Президент назначил Дмитрия Медведева Председателем Правительства. Владимир Путин подписал Указ «О Председателе Правительства Российской Федерации»|date=2018-05-08|publisher=[[Kremlin.ru]]|lang=ru|accessdate=2018-05-08}}</ref>» мен [[РЛДП]] 374 депутаты Медведевтің премьер-министр болып тағайындалуына дауыс берді, ал «Әділет Ресей» мен Коммунистік партияның 56 депутаты қарсы дауыс берді). Медведевтің екінші үкіметі ақыры 2018 жылы 18 мамырда құрылды<ref>{{cite web|url=http://www.duma.gov.ru/news/26901/|title=Государственная Дума согласовала Дмитрия Медведева на пост Председателя Правительства РФ. Кандидатуру Дмитрия Медведева Государственной думе представил Президент РФ Владимир Путин. Депутаты по итогам пленарного заседания поддержали его большинством голосов|date=2018-05-08|publisher=Сайт «[[Государственная Дума Федерального Собрания Российской Федерации|Государственной Думы РФ]]»|lang=ru|accessdate=2018-05-08}}</ref>. 2018 жылдың [[8 мамыр]]ында Медведев премьер-министр лауазымына үміткер ретінде алғашқы сөзінде зейнетақы реформасы туралы [[Ресейдегі зейнетақы реформасы туралы заң жобасы (2018 ж.)|заң]] жобасын тезірек Мемлекеттік Думаға енгізуге уәде берді. Ол мұндай заң жобасын 14 маусымда ресейліктерге ұсынды, ал екі күннен кейін оны Думаға ұсынды. Халықтың наразылығына қарамастан, заң жазда және қыркүйекте қаралды және 3 қазанда қабылданды. [[Ресейдегі зейнетақы реформасы (2019-2028 жж.<ref>{{cite web|url=https://www.rbc.ru/politics/08/05/2018/5af07c3c9a794736a9af9694|title=Госдума утвердила Медведева в должности премьера|publisher=[[РБК]]|lang=ru|date=2018-05-08|accessdate=2018-05-08}}</ref>)|Реформа]] 2019 жылдың 1 қаңтарында басталды.<ref>{{Cite news|title=Утвержден состав нового правительства РФ|url=http://www.interfax.ru/russia/613286|work=Interfax.ru|date=2018-05-18|accessdate=2018-05-18|language=ru-RU}}</ref> {{main|Ресейдегі зейнетақы реформасы (2019-2028 жж.)}} Зейнетақы туралы заң жобасымен бір уақытта, 2018 жылдың 14 маусымында премьер-министр Дмитрий Медведев ҚҚС 20% -ға дейін ұлғайтылатынын мәлімдеді. 24 шілдеде Мемлекеттік Дума ҚҚС туралы заңды қорытынды оқылымда қабылдады, содан кейін оны Федерация Кеңесі мақұлдады. ҚҚС өсіру туралы жаңа заң 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді<ref>[https://www.rbc.ru/economics/14/06/2018/5b2237879a79474a23f0b576 Медведев объявил о повышении НДС в России]</ref>. [[2020 жыл]]дың [[15 қаңтар]]ында Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путиннің [[Ресей Президентінің Федералдық жиналысқа жолдауы|Федералды жиналысқа жолдауын]] жариялағаннан екі сағат өткен соң, Медведев үкіметтің толықтай биліктен кететінін жариялап<ref>[https://24.kz/kz/zha-aly-tar/lemde/item/367681-resej-kimeti-otstavka-a-ketti Ресей үкіметі отставкаға кетті 2020.15.01]</ref>, президент осы жолдауда [[Ресей Федерациясының Конституциясы|Конституцияға]] енгізілген түбегейлі өзгерістер аясында осындай шешім қабылдады. Путин ескі құрамға жаңа үкімет тағайындалғанға дейін міндеттерді орындауды тапсырды және Дмитрий Медведевті оған арнайы құрылған Ресей Қауіпсіздік кеңесі төрағасының орынбасары қызметіне тағайындауды ұсынды. ==Ресей Қауіпсіздік кеңесі төрағасының орынбасары== Президенттің 2020 жылғы 16 қаңтардағы [[Ресей Президентінің Жарлығы|жарлығы]] мен ол [[Ресей Федерациясының Қауіпсіздік Кеңесі|Ресей Федерациясының Қауіпсіздік кеңесі]] төрағасының орынбасары болып тағайындалды<ref>[https://www.trt.net.tr/kazakh/liem/2020/01/16/riesiei-ukimieti-otstavkag-a-kietti-1341540 Ресей премьер-министрі Дмитрий Медведев үкіметтің отставкаға кеткенін жариялады. TRT 2020.16.01]</ref> ==Бизнес== 1993 жылы ол Финцелл негізін салушылардың бірі болды, ол көп ұзамай Ресейдің ағаш ісі алыптарының бірі - «[[Илим (компания)|Илим]] пульп кәсіпорны» [[Мемлекеттік емес акционерлік қоғам|ЖАҚ]] құрды. Жаңа серіктестікте Медведев құқықтық мәселелер жөніндегі директор болды. Сонымен бірге Медведев «Финцелл» ЖАҚ-да 50%, ал «Илим пульп» кәсіпорнында 20% иелік етеді.<ref>''Ольга Проскурнина, Мария Рожкова, Ирина Резник''. Самый человечный преемник // Ведомости, № 234 (2008), [[11 декабря]] 2007 г.</ref> 1998 жылы ол компанияның иелігіндегі ең ірі кәсіпорындардың бірі - Братск ағаш өңдеу зауытының директорлар кеңесіне кірді. Президент Медведев қызметінен кеткен соң, саясаттанушы [[Станислав Александрович Белковский|Белковскийдің]] пікірінше, ол «Илим пульп» кәсіпорнындағы маңызды үлесті сақтап қалды. Ол сонымен қатар компанияны [[Олег Владимирович Дерипаска|Дерипаска]]ның шабуылдарынан құтқарды, ол оны бақылауға алғысы келді, бірақ компанияның бір бөлігі (Байкал целлюлоза және қағаз фабрикасы) жоғалды. Екінші жағынан, BLPK2 бас директорының қоғаммен байланыс жөніндегі бұрынғы орынбасары Сергей Беспалов «оның айтуынша, Медведевтің Илим Пульпке үлесі жоқ» деп мәлімдеді<ref name=who />. ==Ақпараттық технологиялар саласында== [[File:Dmitry Medvedev on laptop.jpg|thumb|250px|Дмитрий Медведев, әлемдік қаржы дағдарысына арналған бейне-хабарлама кезінде, 23 қазан 2008 ж.]] Дмитрий Медведев - ақпараттық технологиялардың үлкен жанкүйері, өз сөздерінде компьютерлер мен Интернет<ref>{{cite web|url=http://izvestia.ru/pobeda/article3141617/|title=Дмитрий Медведев: «Нам не надо стесняться рассказывать правду о войне — ту правду, которую мы выстрадали»|date=2010-05-07|work=[[Известия]]|accessdate=2010-05-07|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CTyNndv?url=http://izvestia.ru/news/361448|archivedate=2011-08-25|deadlink=no}}</ref>, [[Электронды кітап (құрылғы)|электрондық кітаптар]] туралы жиі айтады. ===Бірінші компьютер=== Медведев өміріндегі алғашқы компьютер [[Кеңестік компьютерлік жүйелер тізімі|кеңестік]] [[Компьютерлік технологияның жиынтық жүйесі|М-6000]] компьютері болды, ол әкесімен [[Санкт-Петербург мемлекеттік технологиялық институты|Технологиялық институтта]] жұмыс істеген кезде, Ленинград мемлекеттік университетінің заң факультетінде бірінші курс студенті, заңгер ретінде жұмыс істеген<ref>[http://www.itogi.ru/Paper2008.nsf/Article/Itogi_2008_02_17_01_1958.html № 8 (610) Простые истины]</ref>. ===Әлеуметтік желілер, сайттар және блог=== Дмитрий Медведев [[Twitter|Твиттер]]де, [[ВКонтакте]]де тіркелген және өзінің жеке блогы бар. Ол - Ресейдің алғашқы президенті, ол адамдармен бейне блог арқылы байланыс орната бастады, ол бастапқыда блог емес, өйткені оған [[Бейнелогтар]] немесе мәтіндік түсініктеме қалдыру мүмкін болмады. Кейінірек жеке '''blog.kremlin.ru''' сайтын құрғаннан кейін түсініктеме қосу мүмкіндігі қосылды<ref>[http://lenta.ru/news/2008/10/07/videoblog/ Дмитрий Медведев стал видеоблогером]</ref>, бірақ блогқа жіберілмес бұрын пікірлер модерацияланады.<ref>[http://lenta.ru/news/2009/01/12/comments/ Медведев разрешил оставлять комментарии в своем блоге]</ref> [[Тірі Журнал]]-да «Дмитрий Медведевтің блогы» атты қоғамдастық бар, ол Президенттің ресми бейне блогындағы эфир аккаунты, ал Тірі Журнал пайдаланушылары Медведевтің видео және мәтіндік хабарламаларын талқылауға мүмкіндік алады.<ref name="blogLJ">[http://community.livejournal.com/blog_medvedev/profile blog_medvedev — Community Profile<!-- Название сгенерировано ботом -->]</ref><ref>[http://lenta.ru/news/2009/04/21/blogmedvedev/ Дмитрий Медведев завел ЖЖ]</ref> Саясаткер [[Instagram]] әлеуметтік желісінде де тіркелген, онда фотосуреттер мен бейнелерді жариялаумен қатар, басқа адамдардың посттарына да түсініктеме береді. 2017 жылдың қыркүйек айында ол жерде 2,8 миллионнан астам жазылушы болды.<ref>[https://meduza.io/shapito/2017/09/25/medvedevu-rasskazali-chto-u-nego-bolshe-podpischikov-v-instagrame-chem-u-navalnogo-on-obradovalsya Медведеву рассказали, что у него больше подписчиков в инстаграме, чем у Навального. Он обрадовался 😜] «Meduza», 25.09.2017</ref><ref>[https://meduza.io/shapito/2017/03/10/okazyvaetsya-dmitriy-medvedev-otreagiroval-na-rassledovanie-fbk-tolko-etogo-pochti-nikto-ne-zametil Оказывается, Дмитрий Медведев отреагировал на расследование ФБК. Только этого почти никто не заметил] «Meduza», 10.03.2017</ref><ref>[http://www.rosbalt.ru/like/2017/09/26/1648722.html Медведев вышел на тропу войны с Навальным в Instagram] «Росбалт», 26.09.2017</ref> Мемлекеттік басқару блогы мен '''government.ru/government.rf''' сайтынан басқа Медведевтің үш сайты бар: '''medvedev-da.ru, d-a-medvedev.ru''' және президенттікке үміткердің '''medvedev2008.ru''' сайты. Соңғысының домені 2005 жылы тіркелген<ref>[http://www.who.is/whois/medvedev2008.ru/ REGISTRY WHOIS FOR MEDVEDEV2008.RU]</ref>. ===Дмитрий Медведев және еркін бағдарламалық қамтамасыз ету=== Бұрын Дмитрий Медведев [[Тегін бағдарламалық қамтамасыз ету|тегін]] OC Linux-ны ([[Linux|GNU / Linux]]) сынға алды. Алайда<ref>[http://www.3dnews.ru/news/pravitelstvo_rf_nemereno_borotsya_s_piratskim_softom/ Правительство РФ намерено бороться с пиратским софтом | Новости Hardware — 3DNews — Daily Digital Digest<!-- Название сгенерировано ботом -->] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200128140130/https://3dnews.ru/news/pravitelstvo_rf_nemereno_borotsya_s_piratskim_softom/ |date=2020-01-28 }}</ref>, 2007 жылдан бастап Дмитрий Медведев Ресейде бағдарламалық қамтамасыз ету проблемаларын үш жылдан кейін шешеді деп үміттеніп, Ресейдің мемлекеттік және оқу [[Тегін бағдарламалық қамтамасыздандыру|орындарында]] ақысыз бағдарламалық жасақтамаға көшуді қолдаушылардың бірі болды. Атап айтқанда, лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз етуі қымбат [[Microsoft]] коммерциялық компаниясының қызметтерінен біртіндеп бас тартуға және [[GNU|GNU]] / Linux негізіндегі ақысыз бағдарламалық қамтамасыздандыру өнімдерін біртіндеп енгізуге байланысты<ref>{{cite web|url=http://replay.waybackmachine.org/20090125171755/http://www.minsvyaz.ru/news/?id_news=6386|title=Новости|date=2007-09-21|work=Официальный сайт|publisher=Министерство связи и массовых коммуникаций РФ|accessdate=2011-04-08}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gzt.ru/topnews/business/136463.html?comment=399546|title=Форточка Медведева|author=Андрей Лавров, Андрей Бирюков|date=2007-09-23|publisher=GZT.RU|accessdate=2011-04-08|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110520132853/http://www.gzt.ru/topnews/business/136463.html?comment=399546|archivedate=2011-05-20}}</ref>. ===Желілік қауымдастықтың өзекті мәселелеріне көзқарас=== [[Рунет]]-те Дмитрий Медведев пен Медведевтің [[Мем]] [[Превед]] мемлекетінен байланысы мем болып қалды, бұл тақырыпта [[Карикатура|карикатуралар]] мен «фото-моншақтар» жиі кездеседі. Интернеттегі субмәдениеттерге,<ref name="medved-e1">[http://www.e1.ru/news/spool/news_id-284136.html «Екатеринбург Он-Лайн», 10 декабря 2007]</ref> атап айтқанда, өрескелдікке деген қарым-қатынас туралы сұрағанда, Медведев ол құбылысты жақсы білетінін және оның өмір сүруге құқығы бар деп санайтынын айтты<ref>[https://web.archive.org/web/20071225082159/http://www.themoscowtimes.com/stories/2007/11/02/001.html A Soft-Spoken, 'Smart-Kid' Lawyer], The Moscow Times, [[2 ноября]] [[2007]].</ref><ref>{{Ref-ru}} [http://lenta.ru/news/2007/03/05/medved/ Дмитрий Медведев: учите олбанский!], Lenta.ru, [[5 марта]] [[2007]].</ref><ref>{{Ref-ru}} [http://www.polit.ru/event/2007/12/10/medvedev1.html Превед, Медвед], Polit.ru, [[18 декабря]] [[2007]].</ref>. [[29 наурыз]] 2019 жылы Дмитрий Медведев Рунеттің 25 жылдығына арналған ресейлік Mail.ru Group және Яндекс интернет-компанияларының топ-менеджерлерімен кездесу өткізді. Премьер-Министр Ресейдің цифрлық экономикасы жылына 15% өсіп келе жатқанын, бұл жалпы Ресей экономикасының өсімінен едәуір жоғары екенін айтты. Медведев мемлекет цифрлық экономикаға шамамен 2 трлн рубль инвестиция салуға ниетті екенін айтты. Сонымен бірге ол Интернет-индустрияның мемлекет үшін бірқатар сұрақтары бар екеніне назар аударды және үкіметтің араласуын «кез-келген бизнеске қатысты ең күшті қару» деп атады<ref>{{Cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/3929785|title=Медведев встретился с руководством Mail.ru Group и «Яндекса»|date=2019-03-29|publisher=www.kommersant.ru|lang=ru|accessdate=2019-03-31}}</ref>. ===Дмитрий Медведевпен VKLive=== 2019 жылы 29 наурызда премьер-министр Медведев [[ВКонтакте]] әлеуметтік желісінде бірінші эфирге шықты, ол барысында қолданушылардың сұрақтарына жауап берді<ref>[https://vk.com/dmlive #VKLive c Дмитрием Медведевым]</ref><ref>[https://www.vedomosti.ru/politics/news/2019/03/23/797212-medvedev-otvetit-na-voprosi Медведев впервые в прямом эфире ответит на вопросы пользователей «В контакте»]</ref><ref>[https://ria.ru/20190323/1552053111.html Медведев ответит на вопросы пользователей «ВКонтакте» в прямом эфире]</ref>. ===СЖҚ айыптаулары және одан кейінгі наразылықтар=== {{main|Ол Димон емес}} [[2016 жыл]]дың 15 қыркүйегінде [[Алексей Анатольевич Навальный|Алексей Навальный]] Медведевтің [[Жазғы үй|жазғы]] резиденциясы - 2008 жылдан бері қолданып келе жатқан [[Плёс (қала)|Плёс]] қаласындағы ескі [[Миловка (жылжымайтын мүлік)|Миловка]] ғимараты туралы жазылған [[Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қор|сыбайлас жемқорлыққа қарсы]] қордың тергеуін жариялады. Аэрофототүсірілім жариялаған Навальныйдың айтуынша,{{citation needed|date=June 2016}} [[Еділ]]ге жақын орналасқан кешен аумағында жеке пирстер, шаңғы базасы, үш тікұшақ, бірнеше үй, қонақ үй, жабық және ашық бассейндер мен басқа да ғимараттар орналасқан, оның жалпы ауданы 80 га құрайды. Меншік қоршаумен қоршалған, негізгі үй үйі басқа, ішкі қоршаумен қоршалған. СЖҚ жылжымайтын мүлікті және құрылыстың қалған бөлігін қалпына келтіруді 25-30 миллиард рубльге бағалады. Оның болжамына сәйкес, Дар қоры аумақты сатып алды, [[Новатэк]] акционерлері қайырымдылыққа бөлген 33 миллиард рубль сайтты сатып алуға және көркейтуге кетті. 2011 жылдан кейін кешен «Тарихи-мәдени мұраны сақтау қорына» берілді - осылайша резиденция Медведевтің меншігінде емес, бірақ ол үнемі осында тұрады. Медведевтің ерлі-зайыпты Дар-қорының аумақты иемденуінде Алексей Навальный сыбайлас жемқорлықтың белгілерін көреді. Тергеу жарияланғаннан кейін екі күн өткеннен кейін Навальный мүліктің үстіндегі әуе кеңістігі рейстер үшін жабылды деп мәлімдеді.<ref>[https://meduza.io/news/2016/09/15/fbk-ulichil-medvedeva-v-remonte-dachi-na-blagotvoritelnye-dengi ФБК рассказал о секретной даче Дмитрия Медведева] // ''Meduza'', 15 сентября 2016.</ref>. Через два дня после публикации расследования Навальный заявил, что воздушное пространство над имением было закрыто для полётов<ref>[http://www.svoboda.org/a/27997293.html Навальный: над «дачей Медведева» закрыто воздушное пространство] // «Радио Свобода», 17 сентября 2016.</ref> [[2017 жыл]]ғы 2 наурызда Алексей Навальный мен оның [[Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қор|сыбайлас жемқорлыққа қарсы қоры]] «[[Ол Димон емес|Ол сен үшін димон емес]]» тергеу фильмін жариялады. Фильм Дмитрий Медведевтің болжалды меншігі туралы баяндайды. Фильм авторларының айтуынша, қайырымдылық қорлары мен заңды түрде Медведевтің сенімді адамдарында тіркелген ұйымдар (оның ішінде туыстары мен сыныптастары) олигархтардан және [[Газпромбанк|Газпромбанк]] несиелерінен сатып алынған деген болжаммен қымбат жылжымайтын мүлікке иелік етеді. Медведев Навальныйдың айыптауларын «саяси алаяқтардың жалған өнімі» деп атады.<ref>[http://www.rbc.ru/society/02/03/2017/58b7f3959a79474158912948 Фонд борьбы с коррупцией рассказал о «тайной недвижимости» Медведева] // РБК, 2 марта 2016</ref>. Медведев назвал обвинения Навального «лживыми продуктами политических проходимцев»<ref>[https://ria.ru/politics/20170419/1492569984.html Медведев о нападках Навального: «лживые продукты политических проходимцев»]</ref> [[Сурет:CPRF demonstration 1 may 2017.jpg|thumb|250px|2017 жылғы 1 мамырдағы демонстрациядағы ұран.]] 22 наурызда Мемлекеттік Думаның Коммунистік партиядан шыққан депутаты [[Валерий Фёдорович Рашкин|Валерий Рашкин]] [[Ресейдің тергеу комитеті|Ресейдің тергеу комитетінің]] басшысына, сондай-ақ [[Ресей Федерациясының Федералды қауіпсіздік қызметі|ФҚҚ]], [[Ресей Федерациясының Ішкі істер министрлігі|ІІМ]] және [[Ресей Федерациясының прокуратурасы|Бас прокуратура]] басшыларына СЖҚ тергеуінде сипатталған Дмитрий Медведевтің сыбайлас жемқорлық әрекеті туралы деректерді тексеруді сұрап,<ref>[http://www.rbc.ru/politics/22/03/2017/58d228b29a7947b85300c9ef Депутат от КПРФ попросил Чайку проверить расследование ФБК о Медведеве]</ref> 2017 жылдың 20 сәуірінде РФ СК Ол оған фильмде көрсетілген фактілер тергеуді бастау үшін негіз болып табылмайтынын айтты және оның үндеуі Бас прокурорға жолданды.<ref>{{Cite news|author=Анна Трунина|title=СКР не нашел оснований для проверки сведений из фильма ФБК о Медведеве|url=http://www.rbc.ru/politics/21/04/2017/58fa27889a7947d7b1ad18e5|work=[[РБК]]|accessdate=2017-04-21}}</ref> 2017 жылғы [[26 наурыз]]да Ресейдің 100 қаласында «Ол сен үшін емес Димон» фильмінде жарияланған [[2017 жылғы 26 наурызда Ресейде сыбайлас жемқорлыққа қарсы наразылық|биліктің жоғарғы эшелондарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы жиналыстар өтті]]. Олар өз сөздерінде премьер-министрге тағылған айыптарға жауап беруді талап етті. «Дмитрий Медведев бұл күнді қалай өткізді?» Деген сұраққа Үкімет басшысы өзінің Инстаграмдағы блогында «Жаман емес, мен шаңғы тебдім» деп жауап берді, бұл бұқаралық ақпарат құралдарында сыни реакция тудырды.<ref>[http://www.bbc.com/russian/news-39401681?ocid=socialflow_facebook Медведев рассказал, что делал в день массовых акций протеста] BBC</ref><ref>[http://www.rosbalt.ru/russia/2017/03/27/1602151.html Медведев рассказал, чем занимался в день массовых протестов в России] РОСБАЛТ</ref><ref>[http://echo.msk.ru/blog/day_photo/1951606-echo/ «Неплохо, на лыжах покатался»] Эхо Москвы</ref><ref>[http://www.mk.ru/politics/2017/03/27/na-lyzhakh-pokatalsya-medvedev-otvetil-na-massovye-protesty.html «На лыжах покатался»: Медведев ответил на массовые протесты] MK.RU</ref> 2017 жылғы 5 сәуірде Ресей Мемлекеттік Думасы Алексей Навальныйдың Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қорының Дмитрий Медведевке арналған материалдарын тексеру туралы РКПФ ұсынысын қабылдамады<ref>[http://www.bbc.com/russian/news-39508152 «Госдума отказалась проверять расследование Навального о Медведеве»], BBC Russian, 5.04.2017</ref>. 2017 жылдың 11 сәуірінде [[Әлішер Бұрханұлы Усманов|Әлішер Усманов]] «Ол сен үшін Димон емес» фильмінде ұсынылған «ар-намыс пен қадір-қасиетті қорлайтын» ақпаратты жариялағаны үшін Навальный мен СЖҚ-ке жала жапқаны үшін сотқа жүгінді<ref>[https://web.archive.org/web/20120515101631/http://da-medvedev.ru/svetlana-medvedeva/biography Дмитрий Медведев — личный сайт<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. 2017 жылдың 31 мамырында Мәскеудің Люблин аудандық соты бұл талапты қанағаттандырды және сотталушыға фильмдегі барлық бейнелер мен материалдарды алып тастауды<ref>{{Cite web|url=http://www.rbc.ru/society/31/05/2017/592e5f559a79479e9ee6768a?from=main|title=Суд обязал Навального удалить фильм о Медведеве|website=[[РБК]]|date=2017-05-31|publisher=}}</ref>, сондай-ақ теріске шығаруды жариялауды бұйырды, бірақ бұл жасалмады және фильмді әлі де [[YouTube]] және басқа видео хостинг сайттарында көруге болады. ==Жеке өмірі== ===Отбасы=== [[Сурет:Dmitry Medvedev and his wife Svetlana Medvedeva.jpg|250px|thumb|Дмитрий Медведев жұбайы [[Светлана Владимировна Медведева|Светлана]] мен]] Ол [[1993 жыл]]ы сол мектепте оқыған [[Светлана Владимировна Медведева|Светлана Линникке]] үйленді. Менің әйелім [[Санкт-Петербург мемлекеттік экономика университеті|ЛФЭИ]] бітірді, Мәскеуде жұмыс істейді және Санкт-Петербургте әлеуметтік шаралар ұйымдастырады. Баласы Илья (1995 ж.т.)<ref>[https://web.archive.org/web/20120502020012/http://medvedev.kremlin.ru/biography Дмитрий Медведев — личный сайт]</ref>, «адал кастингтен» өтіп, 2007 және 2008 жылдары өз атымен [[Ералаш|Ералаш]] телехикаясында шықты (№ 206 және № 219 шығарылым)<ref>[http://www.eralash.ru/library/2007/206 «Ералаш», выпуск № 206]</ref> и 2008<ref>[http://www.eralash.ru/library/2008/219 «Ералаш», выпуск № 219]</ref>. 2012 жылдың жазында Илья Медведев Ресейдің үш университетіне ([[Мәскеу мемлекеттік университеті|ММУ]], [[Санкт-Петербург мемлекеттік университеті|СПМУ]] және [[Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институты|ММХҚИ]]) өтініш бергені туралы хабарланды, бірақ ол оқу үшін [[Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институты|ММХҚИ]]-ны таңдады.<ref>[http://www.km.ru/news/prezidentskii-eralash-ili-chastnaya-zhizn-pervogo-litsa Президентский «Ералаш», или Частная жизнь первого лица], ''km.ru'', 14 октября 2011</ref> Тамыздың соңында Илья Медведев [[Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институты|ММХҚИ]])-ның Халықаралық құқық факультетінде оқитын студенттер тізіміне енгізілді. Бұл тізімде Илья конкурсқа жалпы негізде түскені көрсетілген ([[Бірыңғай мемлекеттік емтихан|БМЕ]] бағалар - ағылшын тілі - 94 балл<ref>[http://www.vedomosti.ru/politics/news/2541621/syn_dmitriya_medvedeva_vybral_mgimo Сын Дмитрия Медведева выбрал МГИМО]</ref>, әлеуметтік ғылымдар - 83 балл, орыс тілі - 87 балл, қосымша емтихан - 100 мүмкіндіктен 95 балл)<ref>{{Cite web |url=http://abiturient.mgimo.ru/1kurs2012/MO-MO(Byudzhetnoe).xml.xls |title=Списки зачисленных в МГИМО по приказу с 1 сентября из числа рекомендованных приёмной комиссией лиц, прошедших по конкурсу (2012) |accessdate=2012-08-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130121135714/http://abiturient.mgimo.ru/1kurs2012/MO-MO(Byudzhetnoe).xml.xls |archivedate=2013-01-21 |deadlink=yes }}</ref>. Тәтесі (әкесінің әпкесі) - Медведева Светлана Афанасьевна, «Халықтар достығы» орденінің иегері, КСРО-ның құрметті студенті, Ресей Федерациясының еңбек сіңірген мұғалімі, Ресей Жазушылар мен Журналистер одағының мүшесі, тоғыз өлең жинағының авторы, оның екеуі әндер (композитор Игорь Корчмарскиймен бірлесіп жазылған) ) [[Краснодар]]да тұрады.<ref>{{Cite web |url=http://korvesti.ru/201102061601/Novosti/Obschestvo/Svetlana_Medvedeva_otmetila_svoy_yubiley.html |title=Светлана Медведева отметила свой юбилей |accessdate=2012-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130621194535/http://korvesti.ru/201102061601/Novosti/Obschestvo/Svetlana_Medvedeva_otmetila_svoy_yubiley.html |archivedate=2013-06-21 |deadlink=yes }}</ref> Үй жануарларының ішінде Медведевтер отбасында ақшыл сұр [[Сібір мысығы|Нева Маскарадтың]] мысықтары Дорофей және төрт ит бар: жұп ағылшын сетерлері (ағасы мен әпкесі - Дэниел мен Джоли), Альдо алтын іздеуші және ортаазиялық шопан. Медведев көрмеде бірінші және екінші орындарды иеленді.<ref>[http://www.trud.ru/article/05-01-2000/5_kot_dorofej_vyshel_v_svet.html Газета «Труд» о коте Медведева]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.newizv.ru/lenta/86577 |title=Газета «Новые известия» о коте Медведева |accessdate=2010-07-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101121202140/http://www.newizv.ru/lenta/86577 |archivedate=2010-11-21 |deadlink=yes }}</ref><ref>[http://www.aif.ru/politic/article/16692 Журнал «Тайны звёзд» и газета «Аргументы и факты» о коте Медведева]</ref><ref>[http://www.kotdorofey.ucoz.ru «Персональный сайт первого кота России»]</ref> и четыре собаки: пара английских сеттеров (брат и сестра — Дэниэл и Джоли), золотистый ретривер Альду и среднеазиатская овчарка. Сеттеры Медведева занимали первое и второе места на выставках<ref>[http://www.newsru.com/russia/02mar2009/dogsout.html Домашние питомцы Медведева поучаствовали в выставке собак]</ref><ref>[http://www.newsru.com/russia/04nov2008/setter.html У кота-кастрата Дорофея не получилось быть преемником Кони: Медведев предпочел выводить в свет английского сеттера ]</ref> ===Жеке меншік=== Орталық сайлау комиссиясы 2007 жылғы желтоқсанда оған табыс туралы декларацияға сәйкес Медведевтің 367,8 шаршы метр пәтері бар; [[2006 жыл]]ғы кірістер 2 миллион 235 мың рубльді құрады.<ref>[http://www.gazeta.ru/politics/elections2008/2007/12/21_a_2456622.shtml Элина Билевская. ''Преемник богаче Путина''.] gazeta.ru 21 декабря 2007 г.</ref> «[[Новая газета]]ның» 2008 жылғы 10 қаңтардағы хабарлауынша,<ref name="NGazMed">[http://www.novayagazeta.ru/data/2008/01/00.html Сергей Канев. ''По следам налоговых деклараций кандидатов в президенты. Часть I. Кандидат Д. Медведев: «Золотые ключи-1», Тихвинская, д. 4.''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080116080528/http://www.novayagazeta.ru/data/2008/01/00.html |date=2008-01-16 }} [[Новая газета]] № 01 от 10 января 2008 г.</ref> 2000 жылғы 22 тамыздан бастап Минская көшесі, 1 А, пәтер мекен-жайы бойынша «Золотые ключи-1» тұрғын үй кешеніндегі көп пәтерде 364,5 м² болатын жеке пәтерде тіркелген. 38. «Новая газетаның» хабарлауынша, 2005 жылғы үй иелерінің бірыңғай тізілімінен алынған мәліметтерге сәйкес Дмитрий Медведев Мәскеуде Тихвинская көшесі, №4 үй, пәтер мекен-жайы бойынша тағы бір пәтерге ие болды. 35; жалпы ауданы - 174 м²<ref name="NGazMed"/>. [[2008 жыл]]ғы 18 қыркүйектегі '''vsedoma.ru''' сайтының хабарлауынша, Медведевтер іс жүзінде бұған дейін [[Борис Николаевич Ельцин|Борис Ельцин]] мен оның жанұясымен бірге тұрған [[Горки-9]] президенттік резиденциясында тұрған.<ref name="VsedomaMedv">[http://realty.newsru.com/article/23sep2008/medvedev Какой недвижимостью владеет Дмитрий Медведев] [[NEWSru]] 23 сентября 2008 г.</ref>{{citation needed|date=June 2008}} 2008 жылдан бастап Медведев және оның жанұясы жазғы демалыста [[Еділ]] бойындағы [[Плёс (қала)|Плёс]] қаласындағы Миловка үйін, Медведев ''[[Financial Times]]'' деп атайды.<ref name="ЛП">[http://www.lenpravda.ru/today/277298.html Поместье четы Медведевых в Плёсе (ФОТО)]</ref><ref>[http://www.inopressa.ru/article/08Jul2013/ft/dacha.html Dacha моей мечты]</ref><ref>[http://flb.ru/infoprint/48862.html Тихий Плёс президента. Медведев.]</ref><ref>[http://rublev-museum.livejournal.com/346931.html rublev_museum: Светлана Медведева — новая «царица» Плёса]</ref> [[2010 жыл]]ы [http://news.kremlin.ru/news/10897 Дмитрий Медведевтің табысы] 3 378 673,63 рубльді құрады. Банктік шоттар 4 961 528,98 рубльді құрайды. Жалға беру шартымен Ресейде 4700 м² жер телімі бар. Сонымен қатар, Дмитрий Медведевтің 1948 жылғы ГАЗ 20 Победа жеңіл автокөлігі бар. Дмитрий Медведевтің әйелі мен ұлы 2010 жылы ешқандай кіріс жарияламады және банктік шоттарда ақша жоқ.{{citation needed|date=June 2010}} [[2018 жыл]]ғы кіріс 9,917 миллион рубльді құрады<ref>{{Cite web|url =https://ria.ru/20190412/1552649799.html|title =Путин в 2018 году заработал более восьми миллионов рублей|publisher = РИА «Новости»|date = 2019-04-12|accessdate=2019-04-12}}</ref>. ===Хобби=== [[File:Dmitry Medvedev Zenit.jpg|250 px|thumb|Дмитрий Медведев «Зенит» - «Шахтер» матчында, 2 қараша, 2011 жыл]] [[File:Sergey Skachkov Zemlyane + Dmitriy Medvedev prezident Russia, 21.01.2012(1).jpg|250px|thumb|[[Сергей Ростиславович Скачков|Сергей Скачков]], «[[Земляне (тобы)|Земляне]]» тобы Дмитрий Медведев, Сочи, 21 қаңтар, 2012 жыл]] БАҚ-тың хабарлауынша (2007 жылғы желтоқсанда) Дмитрий Медведев бала кезінен қатты [[Хард-рок|рокты жақсы]] көрді<ref>[http://www.guardian.co.uk/russia/article/0,,2225307,00.html Putin’s Purple reign man] Guardian Unlimited, December 10, 2007</ref>, [[Жүзу|жүзу]] мен және [[Йога|йога]] мен айналысқан. Дмитрий Медведев [[Apple]] өнімдерінің белсенді қолданушысы ретінде танымал. Мәселен<ref>[http://www.echo.msk.ru/inopress/510709-echo.html «Серые» телефоны iPhone пользуются спросом у российской элиты]</ref>, Дмитрий Медведев бұл телефон Ресейге ресми түрде жеткізілмеген және сертификатталмаған кезде де [[iPhone|Apple iPhone]]-ны пайдаланды және 2010 жылы Ресей президенті iPad-тың иесі болды, дегенмен ол кезде бұл құрылғылар Ресейде сатылмаған болатын.<ref>[http://www.lenta.ru/news/2010/05/18/ipad/ У Дмитрия Медведева появился iPad]</ref> Сондай-ақ,<ref>{{Cite web |url=http://apple-ria.ru/articles/023.php |title=MacBook президента РФ Дмитрия Медведева |accessdate=2008-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090328172925/http://apple-ria.ru/articles/023.php |archivedate=2009-03-28 |deadlink=yes }}</ref> Ресей Президентінің веб-сайтында бейнелерді қарау кезінде Apple [[MacBook Pro|MacBook Pro]] ноутбуктері және [[MacBook Black]]-дің бюджеттік нұсқасы бар Президенттік мекен-жайлардың бейнелері табылды. Сонымен қатар, [[Стив Джобс]] (Apple басшысы) Дмитрий Медведевке 2010 жылдың маусымында АҚШ дүкендер сөрелерінде пайда болғанға дейін iPhone 4 сыйлады.<ref>[https://archive.is/20120912091951/www.rbcdaily.ru/2010/06/24/media/489226 Джобс подарил президенту России iPhone 4]</ref> Санкт-Петербургтегі «[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]<ref>{{Cite web |url=http://www.dni.ru/sport/2008/5/15/142401.html |title=Как Дмитрий Медведев болел за «Зенит» |accessdate=2008-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080923225513/http://www.dni.ru/sport/2008/5/15/142401.html |archivedate=2008-09-23 |deadlink=yes }}</ref><ref>[http://www.gazeta.spb.ru/413724-0/ Дмитрий Медведев: «„Зенит“ всегда был для меня особым клубом»]</ref>» кәсіби [[Футбол]] клубының жанкүйері ретінде белгілі, ол бүкіл өмірі үшін жанкүйер болды. [[Deep Purple]] тобы - Қою күлгін.<ref>{{Cite web |url=http://www.dni.ru/sport/2008/5/15/142401.html |title=Как Дмитрий Медведев болел за «Зенит» |accessdate=2008-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080923225513/http://www.dni.ru/sport/2008/5/15/142401.html |archivedate=2008-09-23 |deadlink=yes }}</ref><ref>[http://www.gazeta.spb.ru/413724-0/ Дмитрий Медведев: «„Зенит“ всегда был для меня особым клубом»]</ref><ref>{{cite news|url=http://ria.ru/photolents/20090420/168686649.html|title=Deep Purple — любимая группа Дмитрия Медведева в российском клубе|publisher=РИА Новости|accessdate=2011-10-12}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.lifenews.ru/news/54298|title=Медведев встретился с Deep Purple|date=2011-03-23|publisher=LifeNews|accessdate=2011-10-12}}</ref><ref>{{cite news|url=http://lenta.ru/news/2011/03/23/deeppurple/|title=Дмитрий Медведев выпил чаю с Deep Purple|date=2011-03-23|publisher=Лента.ру|accessdate=2011-10-12}}</ref> Кейде Дмитрий Медведев [[Linkin Park]]-тің музыкасын тыңдайды: оның жанкүйері Дмитрий Анатольевич Ильяның ұлы.<ref>[http://lenta.ru/news/2009/12/24/linkinftw/ Сын Медведева приучил отца слушать Linkin Park] Lenta.ru</ref> Сондай-ақ, олардың бірлескен музыкалық талғамдарының арасында: «[[Машина времени]]», «[[Сплин]]», «Земляне» сияқты ресейлік орындаушылар.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=8-vWxJIgm2k Дмитрий Медведев слушает Linkin Park // Источник: Youtube.com]</ref> Медведев фотографияға қызығушылық танытады. Ол бала кезінен [[Смена-8М]] камерасында суретке түсе бастады.<ref name="photocameras">[http://kremlin.ru/news/6824 Дмитрий Медведев: «Смысл фотографии — в особой печали о той частичке времени, которая уже никогда не вернётся»]</ref> Президент ретінде ол 2010 жылдың наурыз айында Мәскеудегі Тверьский бульварында өткен «Әлем Ресейдің көзімен» атты ашық аспан астындағы фотокөрмеге қатысты.<ref name="like-photo">{{Cite web |url=http://mediasmi.com/2010/05/23/president-photo/ |title=Президент, по совместительству — фотограф |accessdate=2010-06-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110714070330/http://mediasmi.com/2010/05/23/president-photo/ |archivedate=2011-07-14 |deadlink=yes }}</ref> Бүгінгі таңда Медведевтің арсеналында [[Leica]], [[Nikon]] және [[Canon]] камералары бар.<ref name="photocameras" /> Медведевтің өзі суретке деген құштарлығы туралы айтты: {{дәйексөз|Әрине, мен адамдарды суретке түсіргенді ұнатамын. Бірақ адамдарды ату мен үшін оңай емес. Шынында да, менің жұмысым бір сәтте камерамен жүгіріп, біреуді суретке түсіре бастасам, таңқаларлық болып көрінеді. Адамдар мені түсінбейді деп қорқамын<ref name="like-photo" />|date=2010-27-02}} Ол өзінің төртінші курсында темекіні тастады, бұған дейін ол күніне 5-7 темекі шегетін<ref>{{Cite web |url=http://top.rbc.ru/politics/07/12/2012/835556.shtml |title=Д. Медведев о следователях: Козлы они, конечно, что приходят в 7 утра:: Политика:: Top.rbc.ru<!-- Заголовок добавлен ботом --> |accessdate=2012-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121209085816/http://top.rbc.ru/politics/07/12/2012/835556.shtml |archivedate=2012-12-09 |deadlink=yes }}</ref>. Медведев [[Блогосфера|блогосфера]]да таралған Димонның үндеуіне мейіріммен қарайды және оны Интернет үшін жұмсақ деп санайды. Сондай-ақ, талғамға байланысты сыныптастар мен сыныптастар оған жүгіне алады.<ref>{{Cite web |url=http://top.rbc.ru/society/26/05/2013/859202.shtml |title=Д. Медведев рассказал, для кого он — Димон:: Общество:: Top.rbc.ru<!-- Заголовок добавлен ботом --> |accessdate=2013-05-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130531103552/http://top.rbc.ru/society/26/05/2013/859202.shtml |archivedate=2013-05-31 |deadlink=yes }}</ref> ===Дін және ұлттық сұраққа қатынасы=== [[File:Dmitry Medvedev 1 October 2009-2.jpg|thumb|250px|Дмитрий Медведев, [[Курск]] [[Знаменский соборы (Курск)|Знаменский соборында]], 1 қазан 2009 ж]] Өзінің мойындауы бойынша Дмитрий Медведев [[Орыстар|орыс]]<ref name="video.obra.den.znan.">[https://www.youtube.com/watch?v=nmjlOyquZ_M Видеообращение к школьникам 2:05]</ref>, 23 жаста, өзінің шешімі бойынша «[[Православие]] [[Шомылдыру рәсімі|шомылдыру рәсімін]] Санкт-Петербургтегі орталық соборлардың бірінде» қабылдады, содан кейін, оның пікірінше, «ол үшін тағы бір өмір басталды »<ref>[http://www.itogi.ru/Paper2008.nsf/Article/Itogi_2008_02_17_01_1958.html Андрей Ванденко. ''Простые истины''.] Интервью с кандидатом на пост президента России «[[Итоги (журнал)|Итоги]]» No. 8 (610) 24 февраля 2008 г.</ref>. Жұбайы Светлана Медведева - Хегумен Киприан (Ященко) басқаратын «Ресейдің жас ұрпағының рухани-адамгершілік мәдениеті» мақсатты кешенді бағдарламасының қамқоршылар кеңесінің басшысы.<ref>[http://portal-credo.ru/site/?act=news&id=59106&topic=554 Православная программа, которой руководят супруга Дмитрия Медведева и иеромонах [[РПЦ]] МП, может получить новое развитие, считает эксперт.] [[Портал-Credo.Ru]] 14 декабря 2007 г.</ref><ref>[http://www.ogoniok.com/5028/16/ Александр Солдатов. ''Духовные внуки''.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110924211210/http://www.ogoniok.com/5028/16/ |date=2011-09-24 }} [[Огонёк (журнал)|Огонёк]] 24—30 декабря 2007 года.</ref><ref>[http://www.dnkrus.ru/issue.shtml/oprog/ О программе.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120527054205/http://www.dnkrus.ru/issue.shtml/oprog/ |date=2012-05-27 }} на сайте целевой комплексной программы «Духовно-нравственная культура подрастающего поколения России».</ref> 2007 жылғы қарашада [[Қазан]]да болған кезде Дмитрий Медведев: «Діни білімді арттыру - мемлекеттің, діни бірлестіктердің және отандық білім беру жүйесінің міндеті»<ref>[http://www.newsru.com/religy/12nov2007/medvedev.html В России необходимо развивать собственную полноценную систему исламского образования, считает Дмитрий Медведев] [[NEWSru.com]] [[12 ноября]] 2007 года</ref>, - деді. Онда ол «теологиялық білім беру ұйымдарына өздерінің білім беру бағдарламаларын мемлекеттік стандарттарға сәйкес аккредиттеу құқығын беру туралы ұсынысты» қолдады. Ол Мемлекеттік Думаның жаңа құрамы,<ref>[http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=21358 Медведев поддерживает идею предоставления духовным учебным заведениям права выдавать дипломы гособразца.] Интерфакс.ru 12 ноября 2007 года</ref> бірінші кезекте, мемлекеттік емес, оның ішінде діни, оқу орындары үшін білім беру бағдарламаларын мемлекеттік аккредиттеу туралы заң қабылдайды деп үміттенеді.<ref>[http://www.rian.ru/society/education/20071205/90998519.html Медведев выступает за госаккредитацию религиозных учебных заведений.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071213140623/http://www.rian.ru/society/education/20071205/90998519.html |date=2007-12-13 }} РИАН 05.12.2007.</ref> Сондай-ақ, Қазанда ол мұсылман ұйымдары өкілдерінің Ресейдегі дәстүрлі діндердің жетекшілеріне федералды телеарналарда сөйлеу құқығын беру туралы ұсынысын қолдады<ref>[http://www.rosbalt.ru/2007/11/13/430590.html Медведев и религия.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080319023313/http://www.rosbalt.ru/2007/11/13/430590.html |date=2008-03-19 }} [[Росбалт]] 13.11.2007.</ref>. Армияда діни лидерлердің болуы орынды деп санайды<ref>[http://www.regions.ru/news/science/2113078/ Дмитрий Медведев выступил за признание «религиозных» дипломов и за армейское духовенство] regions.ru 05.12.2007.</ref>. Ол дін қайраткерлеріне Ресей азаматтығын берудің жеңілдетілген тетіктерін жасауды жақтайды<ref>[http://religion.sova-center.ru/events/13B742E/13CC9F1/A3E9074 СОВА / SOVA. Религия в светском обществе / Religion in Secular Society // Д. Медведев считает необходимым создать особый механизм предоставления российского гражданства религио…]</ref>. 24 тамызда, 2009 ж., [[Иволгинский дацан]]да, ол [[Тара (буддизм)|Ақ Тараның]] бейнесі - [[Буддизм|буддизмдегі]] [[Бодхисаттва]]аның жоғары мәртебелі нұсқасы деп жарияланды. Бастау рәсімі ешқандай рәсімсіз өтті, Дмитрий Медведев былай деді: {{дәйексөз|Салт-дәстүрлеріңізді құрметтеңіз|date=2009-27-02}} ===Денсаулық жағдайы=== [[2018 жыл]]дың [[23 тамыз]]ында Кремльдегі ақпарат көздеріне сілтеме жасай отырып,<ref>[https://tjournal.ru/75413-proekt-so-ssylkoy-na-istochniki-v-kremle-soobshchil-o-propazhe-medvedeva «Проект» со ссылкой на источники в Кремле сообщил о пропаже Медведева]</ref> Жобаның жариялануы премьер-министр Медведевтің Камчаткаға [[11 тамыз]]да жасаған соңғы сапарынан кейін қоғамдық кеңістіктен жоғалып кеткені туралы хабарлады. Премьер-министрдің барлық кездесулері соңғы сәтте тоқтатылды, бірақ алдын-ала емес. Кейін Ресей Үкіметі Төрағасының баспасөз қызметі оның спорттық жарақат алғанын және қазіргі уақытта қағазбастылықпен айналысып жатқанын хабарлады. 28 тамызда Медведев алдымен Нижний Новгород облысының губернаторы Никитинмен кездесуде көпшілік алдында көрінді. Алайда, әлеуметтік желіні қолданушылар премьер-министрдің баяу сөйлей бастағанын, дауысы өзгергенін байқады.<ref>[https://www.rbc.ru/society/23/08/2018/5b7ee2319a7947665b0e118b Правительство объяснило «пропажу» Медведева]</ref> Сонымен қатар, үкімет басшысының оң жақ қасы сол жаққа қарағанда жоғары көтерілгені айтылды<ref>[https://ura.news/news/1052348825 СМИ: после травмы Медведев начал говорить странно]</ref><ref>[https://www.bfm.ru/news/393516?from=popular_1 Странный голос Дмитрия Медведева]</ref>. == Фильмография == * [[Шырша (фильм)]] ''[[Камео]]''<ref>[http://www.imdb.com/title/tt1782568/fullcredits#cast Ёлки — в ролях] на [[IMDB]]</ref> * 2017 — «[[Ол Димон емес|Ол сен үшін Димон емес]]», СЖҚ тергеу фильмі<ref>[https://dimon.navalny.com/#mansurovo Он вам не Димон. Дворцы, яхты и виноградники — тайная жизнь Дмитрия Медведева]</ref> ==Атақтар, марапаттар, атақтар== ===Мараптаттар=== '''Ресей Марапаттары''' [[File:Dmitry Medvedev receives the Saint Sava award from Serbian Orthodox Church.jpg|thumb|250px|Дмитрий Медведев Сербия православ шіркеуінің жоғары наградасының - 1 дәрежелі Әулие Сава орденінің иегері болды.]] * I дәрежелі «Отанға сіңірген еңбегі үшін» ордені (14 қыркүйек 2015 ж.) - ''мемлекетке сіңірген еңбегі, Ресей Федерациясының әлеуметтік-экономикалық дамуына қосқан үлесі үшін''<ref>[http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201510140046 Указ Президента Российской Федерации от 14.09.2015 № 459 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ I степени Медведева Д. А.» ]</ref><ref name="орден">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/russia/473442|title=Медведев награждён орденом "За заслуги перед Отечеством" I степени|publisher=[[Интерфакс]]|date=2015-10-14}}</ref>. * II дәрежелі «Отанға сіңірген еңбегі үшін» ордені (2005)<ref>[http://premier<ref.gov.ru/biography/ Биография Д. А. Медведева на сайте Правительства Российской Федерации]</ref> * «Қазанның 1000 жылдығына арналған» медалі.<ref>[http://gimyrf.ru/persona/medvedev_dmitrij_anatolevich/ Медведев Дмитрий Анатольевич — ГиМУ в России]</ref> * Ресей Федерациясы Президентінің Алғыс хаты (20 мамыр 2002 ж.) -'' Ресей Федерациясы Президентінің 2002 жылғы Ресей Федерациясы Федералды Жиналысына Жолдауын дайындауға белсенді қатысқаны үшін''<ref>[http://www.kremlin.ru/acts/bank/18097 Распоряжение Президента Российской Федерации от 20 мая 2002 года № 222-рп «О поощрении активных участников подготовки Послания Президента Российской Федерации Федеральному Собранию Российской Федерации на 2002 год»]</ref> * Ресей Федерациясы Президентінің Алғыс хаты (8 шілде 2003 ж.) - Ресей Федерациясы Президентінің 2003 жылға арналған Федералдық жиналысқа Жолдауын дайындауға белсенді қатысқаны үшін<ref>[https://archive.is/20120907030517/www.pravoteka.ru/pst/850/424527.html Распоряжение Президента Российской Федерации от 8 июля 2003 года № 343-рп «О поощрении активных участников подготовки Послания Президента Российской Федерации Федеральному Собранию на 2003 год»]</ref>. * 2001 ж. Ресей Федерациясы Үкіметінің білім саласындағы сыйлығының лауреаты (2002 ж. 30 тамыз) -'' жоғары кәсіби білім беру оқу орындарына арналған «Азаматтық құқық» оқулығын жасағаны үшін''.<ref>[https://web.archive.org/web/20070729003245/http://www.government.ru/government/governmentactivity/rfgovernmentdecisions/archive/2002/09/02/imported-news6653.htm Постановление Правительства Российской Федерации от 30 августа 2002 года № 647 «О присуждении премий Правительства Российской Федерации в области образования за 2001 год»]</ref> Горчаковтың естелік медалі (Ресей СІМ, 2008 ж.) * Крапове Берет - ішкі әскерлердің арнайы құрамын құруға қосқан үлесі үшін (жеткізу күні белгісіз)<ref>[http://www.mid.ru/Nsite-sv.nsf/arh/8C333072E2CCBCA1C3257488004CEE25?OpenDocument Дипломаты наградили Президента (16 июля 2008 года, «Время новостей»)]</ref> '''Шетелдік марапаттар''' * [[Перу Күні ордені]]нің гауһарымен Ұлы Крест кавалері (2008)<ref>[http://www.rian.ru/world/20081124/155794510.html Президент Перу наградил Медведева Орденом Солнца]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090126231821/http://www.cronicaviva.com.pe/content/view/64274/36/ Se inicia reunión entre García y Medvédev en Palacio de Gobierno]{{ref-es}}</ref>. * Либератор орденінің үлкен тізбегі (Венесуэла, 2008)<ref>[http://www.interfax.ru/news.asp?id=47990 Президент Венесуэлы наградил Медведева Орденом освободителя]. [[Интерфакс]]. 27 ноября 2008 года</ref><ref>[http://www.vtv.gob.ve/videos-destacadas-en-video/11924 Condecorado Presidente Medvedev con la Orden Libertador]{{Недоступная ссылка|date=Сентябрь 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>. * Юбилейная [[медаль «10 лет Астане»]] ([[Казахстан]], 2008 год)<ref>[https://web.archive.org/web/20091002131157/http://www.uniformius.ru/index/kazahstan/nagradikaz/nagradigoskaz/kazmed013.htm Медеаль Казахстана «10 жыл Астана» (10 лет Астане)]</ref>. * [[File:Medal10Astana.png|50px]] «[[Астанаға 10 жыл (медаль)|Астананың 10 жылдығы» мерейтойлық медалі]] ([[Қазақстан]], 2008)<ref>[https://web.archive.org/web/20091002131157/http://www.uniformius.ru/index/kazahstan/nagradikaz/nagradigoskaz/kazmed013.htm Медеаль Казахстана «10 жыл Астана» (10 лет Астане)]</ref>. * «Атаулы атыс қаруы» ерекшелігі (10 тамыз 2010 ж., Украина)<ref>Указ Президента Украины № 803/2010 от 10 августа 2010 г.; см. [http://ukranews.com/publication/1857-oruzhye-ot-prezydenta-polnyy-spysok-vladelcev-ymennykh-pystoletov Оружие от президента. Полный список владельцев именных пистолетов] // Александр Хорольский, Денис Иванеско / ІнА «Українські Новини», 8 декабря 2016 г.</ref> * Құрметті «атыс қаруы» (1 қыркүйек 2011 ж., Украина)<ref>Указ Президента Украины № 897/2011 от 1 сентября 2011 г.; см. [http://ukranews.com/publication/1857-oruzhye-ot-prezydenta-polnyy-spysok-vladelcev-ymennykh-pystoletov Оружие от президента. Полный список владельцев именных пистолетов] // Александр Хорольский, Денис Иванеско / ІнА «Українські Новини», 8 декабря 2016 г.</ref> * Палестина жұлдызының ордені (Палестина ұлттық басқармасы, 2011)<ref>[http://www.b-port.com/news/item/49486.html Медведеву вручен орден «Звезда Палестины»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170715045421/http://www.b-port.com/news/item/49486.html |date=2017-07-15 }}</ref><ref>[http://www.kp.ru/daily/25622/789635/ Медведев открыл русский парк-музей на библейской земле]</ref> * Даңқ ордені (Армения, 4 қазан 2011 ж.) - Армения мен Ресей халықтары арасындағы дәстүрлі достық қатынастарды нығайтуға, Армения Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы одақтас стратегиялық қатынастарды тереңдетуге және * кеңейтуге, сонымен қатар бейбітшілік пен халықаралық қауіпсіздікті қорғауға қосқан жеке үлесі үшін.<ref>[https://www.president.am/hy/decrees/item/641/ Указ Президента Республики Армения от 4 октября 2011 года «О награждении Президента Российской Федерации Д. А. Медведева орденом Славы»]</ref><ref>{{Cite web |url=http://top.rbc.ru/politics/05/10/2011/618747.shtml |title=Президент Армении наградил Д. Медведева орденом Славы |accessdate=2011-10-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111005194516/http://top.rbc.ru/politics/05/10/2011/618747.shtml |archivedate=2011-10-05 |deadlink=yes }}</ref> * «Данакер» ордені (Қырғызстан, 12 қыркүйек 2015 ж.) - Қырғыз Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы стратегиялық ынтымақтастықты дамытуға қосқан елеулі үлесі үшін, сондай-ақ екі елдің халықтары арасындағы жан-жақты байланыстарды нығайтқаны үшін.<ref>[http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/68891 Указ Президента Кыргызской Республики от 12 сентября 2015 года УП № 182 «О награждении орденом „Данакер“ Д. А. Медведева»]</ref><ref>[http://www.news-asia.ru/view/politics/politics/8710 Дмитрий Медведев удостоен почётной награды «Данакер»]</ref> * «Уацамонга» ордені (Оңтүстік Осетия, 2018) - «Грузияның Оңтүстік Осетия Республикасына жасаған агрессиясын жоюдағы ерекше еңбегі», сонымен қатар «Оңтүстік Осетия Республикасының тәуелсіздігін бекітуге қосқан жеке үлесі үшін»<ref>[https://www.kp.ru/online/news/3215124/ Президент РФ Владимир Путин и премьер-министр Дмитрий Медведев удостоились высшей государственной награды Южной Осетии — ордена «Уацамонга»]</ref>. ====Конфессиялық марапаттар==== * Қасиетті Апостол Маркының Жұлдызы (Александрия Православие шіркеуі, 2009)<ref>[http://www.mospat.ru/index.php?page=45242 Президент России встретился с Блаженнейшим Патриархом Александрийским]</ref>. * Бірінші дәрежелі Сент-Сава ордені (Серб православие шіркеуі, 2009)<ref>[http://www.regions.ru/news/2245624/ Сербская Церковь наградила Дмитрия Медведева своим высшим орденом]</ref>. ====Құрметті академиялық атақтар==== * Құрметті заң ғылымдарының докторы, заң факультеті, Санкт-Петербург мемлекеттік университеті.<ref>.[http://www.law.edu.ru/person/person.asp?persID=1120638 RELP. Дмитрий Анатольевич Медведев]</ref> * Өзбекстан СІМ жанындағы Әлемдік экономика және дипломатия университетінің құрметті докторы (2009 ж.) - Ресей мен Өзбекстан арасындағы қатынастарды, достық пен ынтымақтастықты дамыту мен нығайтуға қосқан үлесі үшін. * Баку мемлекеттік университетінің құрметті докторы (Әзірбайжан, 3 қыркүйек 2010 ж.) - білім беруді дамытудағы және Ресей-Әзірбайжан қатынастарын нығайтудағы сіңірген еңбегі үшін.<ref>[http://www.lifenews.ru/news/36422 Медведев стал почётным доктором БГУ]</ref> * Құрметті заң ғылымдарының докторы, Корея университеті (Корея Республикасы, 2010)<ref>[http://www.pravo.ru/interpravo/news/view/41844/ Дмитрий Медведев стал почётным доктором юридических наук]</ref>. ====Жүлде==== * 2007 жылы «Мемлекеттік қызмет» номинациясындағы Фемис сыйлығының лауреаты ''Азаматтық кодекстің төртінші бөлігін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және заң жобасын Мемлекеттік Думада жеке көрсеткені үшін''<ref>[http://www.vsluh.ru/news/politics/134533.html Дмитрий Медведев не встретится с «Фемидой» до 2 марта.]</ref>. * «Православие халықтарының бірлігі халықаралық қоры» сыйлығының лауреаты. «Православие халықтарының бірлігін нығайту жолындағы ерен еңбегі үшін». Христиандық құндылықтарды қоғам өмірінде мақұлдағаны және насихаттағаны үшін »2009 жылғы Әулие Патриарх Алексий II атындағы (2010 жылғы 21 қаңтар)<ref>[http://www.itar-tass.com/level2.html?NewsID=14739976 К вручению премий Фонда единства православных народов]//[[ИТАР-ТАСС]], 21.01.2010, 07.48</ref><ref>[http://www.patriarchia.ru/db/text/1046209.html Святейший Патриарх Московский и всея Руси Кирилл возглавил X церемонию вручения премий Международного фонда единства православных народов]</ref>. ====Басқа марапаттар==== * Ұжымдық [[Ұжымдық қауіпсіздік келісімі|қауіпсіздік туралы шарт ұйымының]] Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің Құрмет грамотасы (2011 жылғы 20 желтоқсан) - ''Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы аясындағы әскери-саяси ынтымақтастықты дамыту және тереңдету бойынша белсенді және нәтижелі жұмысы үшін''. * Сенаттың және Генерал Кортес Конгресінің алтын медалдері (Испания, 3 наурыз 2009 ж.). * Мадридтің алтын кілті (Испания, 2 наурыз 2009 ж.). * «Ғылым белгісі» медалі (2007). ====Салқындату дәрежесі==== * 2000 жылғы 17 қаңтардан бастап - Ресей Федерациясының мемлекеттік кеңесшісі, 1-сынып<ref>{{Cite web |url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=003306 |title=Указ Президента Российской Федерации от 17 января 2000 года № 59 |accessdate=2009-01-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110603231531/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=003306 |archivedate=2011-06-03 |deadlink=yes }}</ref>. ====Әскери атағы==== * Қор полковнигі<ref>[http://www.aif.ru/politic/dontknow/2391 …Какое у Медведева звание?] // АиФ № 30 от 22 июля 2009</ref>. ====Деректер==== * 2009 жылы [[Лондон]]да өткен [[Үлкен жиырмалық|G-20]] саммиті кезінде Дмитрий Медведевтің телефонына американдық барлау телефон соғылды.<ref>[http://runews24.ru/politics/wiretapping-dmitry-medvedev.html Разведка США прослушивала телефон Медведева в 2009 году]</ref> * 2012 жылы қаңтарда Дмитрий Медведевтің құрметіне [[Палестина]]ның [[Иерихон]] көшелерінің біріне есім берілді.<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2012/1/20/555110.html|title=В честь Медведева названа улица в одном из древнейших городов мира|date=2012-01-20|publisher=Взгляд|accessdate=2012-01-20|deadlink=no}}</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер|2}} {{навигация|Портал = Ресей}} {{s-start}} {{s-off}} {{s-bef|before=[[Александр Стальевич Волошин|Александр Волошин]]}} {{s-ttl|title=Президент Әкімшілігінің Басшысы|years=2003 – 2005}} {{s-aft|after=[[Сергей Семёнович Собянин|Сергей Собянин]]}} {{s-new|reason=Пошта құрылды}} {{s-ttl|title=Әкімшілік басшысы Ресей Федерациясының Президенті<br /><small>since [[2007]] with [[Сергей Борисович Иванов|Сергей Иванов]]</small>|years=2005 – 2008 }} {{s-aft|after=[[Виктор Алексеевич Зубков|Виктор Зубков]]<br />[[Игорь Иванович Шувалов|Игорь Шувалов]]}} {{s-bef|before=[[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]]}} {{s-ttl|title=[[Ресей президенті]]|years=2008 – 2012}} {{s-aft|after=[[Владимир Владимирович Путин|Владимир Путин]]}} {{s-end}} {{Ресейдің президенті}} [[Санат:Санкт-Петербургте туғандар]] [[Санат:Санкт-Петербург мемлекеттік университеті түлектері]] [[Санат:Заң ғылымдарының кандидаттары]] [[Санат:Ресей Федерациясы президенттері]] [[Санат:КСРО заңгерлері]] [[Санат:Ресей заңгерлері]] [[Санат:1 дәрежелі Отан алдындағы қызметі үшін орденінің иегерлері]] [[Санат:Қазанның 1000 жылдығынан естелік медалінің иегерлері]] [[Санат:Білім беру саласындағы РФ Үкіметі сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Даңқ орденінің (Армения) иегерлері]] [[Санат:Перу Күні орденінің Үлкен крестінің иегерлері]] [[Санат:Азат етуші орденінің Үлкен шынжырының иегерлері]] [[Санат:Палестина Жұлдызы орденінің иегерлері]] [[Санат:Данакер орденінің иегерлері]] [[Санат:Уацамонг орденінің иегерлері]] [[Санат:Астанаға 10 жыл медалінің иегерлері]] [[Санат:Атаулы оқ ататын қару белгісінің (Украина) иегерлері]] [[Санат:Санкт-Петербург мемлекеттік университеті оқытушылары]] [[Санат:Ресей президенттігіне (2008) үміткерлер]] [[Санат:Ресей Федерациясы президенті әкімшілігінің басшылары]] [[Санат:Ресей қауіпсіздік кеңесі мүшелері]] [[Санат:Ресей премьер-министрлері]] [[Санат:Ресей Федерациясы үкіметі төрағаларының орынбасарлары]] [[Санат:А. М. Горчаков медалінің иегерлері]] [[Санат:Дмитрий Медведев]] [[Санат:Санкт-Петербург мемлекеттік университетінің құрметті докторлары]] [[Санат:XXI ғасыр саясаткерлері]] [[Санат:Газпром директорлар кеңесі мүшелері]] [[Санат:КОКП мүшелері]] [[Санат:Единая Россия мүшелері]] [[Санат:Баку мемлекеттік университетінің құрметті докторлары]] [[Санат:XXI ғасырдағы Еуропа билеушілері]] [[Санат:Қырым дағдарысы тұлғалары]] [[Санат:Құқықтану оқулықтарының авторлары]] rfjuwxh90zw4llzv0oo1nmiobycm5u7 0 13383 3059014 3058803 2022-08-09T18:31:53Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki <div class="thumb tright" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid #CCCCCC; margin:0.5em;"> {| border="0" cellpadding="10" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: 1px solid #CCCCCC; margin: 0.3em;" |valign="top"|[[Сурет:EscherichiaColi NIAID.jpg|90px|''Escherichia coli'']] |valign="top"|[[Сурет:Tree Fern.jpg|90px|Tree fern]] |- |valign="------"|[[Сурет:Goliathus goliatus dos.jpg|90px|Goliath beetle]] |valign="------"|[[Сурет:Thompson's Gazelle.jpeg|90px|Gazelle]] |} <div style="border: none; width:200px;"><div class="thumbcaption">Биология тіршіліктің сан-алуан қисынын зерттейді ''(сағаттың тілімен жоғарыдан төмен қарай)'' ''[[E. coli]]'', [[папоротник]], [[газель]], [[Goliathus|Голиаф қоңызы]]</div></div></div> '''Биология''' — тіршілікті зерттейтін [[Жаратылыстану ғылымдары|жаратылыстану ғылымы]].<ref name="campbell">{{cite book|last1 = Urry | first1 = Lisa | last2 = Cain | first2 = Michael | last3 = Wasserman | first3 = Steven | last4 = Minorsky | first4 = Peter | last5 = Reece | first5 = Jane | chapter = Evolution, the themes of biology, and scientific inquiry | title = Campbell Biology | publisher = Pearson | edition = 11 | date = 2017 | location = New York | беттері = 2–26 | isbn = 978-0134093413}}</ref> Биология тіршілік иелерін, олардың шығу тегін, [[эволюция]]сын, құрылымы мен қызметін, таралуы мен дамуын, тіршіліктің қоршаған ортасымен әрекеттесуін қарастырады.<ref>{{Кітап|жыл=2019|авторы=Ш.Құрманбайұлы, С.Исақова, Б.Мизамхан, Г.Әлімбек, Г.Мамырбекова, Д.Боранбаев.|тақырыбы=Қазақ тілінің кірме сөздер сөздігі|орны=Алматы|баспасы=«Ұлттық аударма бюросы» қоғамдық қоры|барлық беті=596|isbn=378-601-7943-72-1}}</ref> Биологияның барлық салаларын байланыстыратын тақырыптар бар. Мысалы, барлық тірі [[ағза]] [[жасуша]]дан құралып, [[тұқым қуалаушылық]] қабілетін [[ген]]дер арқылы іске асырады.<ref name="campbell"/> Олар [[эволюция]]ға ұшырайды, сондықтан барлық ағза бір-біріне ұқсас әрі бір-бірінен ерекше.<ref name="campbell"/> Сонымен қатар, тіршілік иелері [[метаболизм|энергия өңдеп]], [[гомеостаз|ішкі тұрақтылығ]]ын сақтайды.<ref name="campbell"/> Биологиямен айналысатын ғалым [[биолог]] деп аталады.<ref>{{Кітап|ref=аааа|жыл=2011|авторы=Б.Сүйерқұлова, Т.Жанұзақ, О.Жұбаева және т.б.|тақырыбы=Қазақ әдеби тілінің сөздігі|орны=Алматы|баспасы=Тіл білімі институты|томы=3|барлық беті=744|isbn=978-601-7293-14-7}}</ref> Биология сөзі ежелгі грекше βίος (''bíos'', тіршілік) және -λογία (''-logía'', -логия, білім саласы) сөздерінен құрылған. == Тарихы == {{Толықтыру}} [[Сурет:Tree of life by Haeckel.jpg|нобай| alt=A.| Хеккелдің "Тіршілік ағашы" (1879).]] "Биология" терминін ғылымға алғаш 1797 ж. неміс ғалымы [[Т. Руз]] енгізген. Биология Оңтүстік-шығыс Азия елдерінде ([[Қытай]], [[Жапония]], [[Үндістан]]) б.з.б. VI—I ғасырларда дами бастағанымен, тіршілік құбылыстарына жүйелі түрде сипаттама берген [[грек]] және [[рим]] философтары мен дәрігерлері болды. Соның ішінде [[Гиппократ]] (б.з.б. 460—370 жж.) алғаш адам мен жануарлардың анатомиялық және морфологиялық құрылысына жүйелі түрде сипаттама беріп, оларда болатын түрлі аурулардың қалыптасуындағы сыртқы орта мен тұқымқуалаушылықтың рөлін атап көрсеткен. [[Аристотель]] (б.з.б. 384—322 жж.) өз еңбектерінде жануарларды құрылысы мен тіршілік әрекеттеріне қарай 4 топқа бөлді. Сонымен қатар адамның анатомиялық-морфологиялық құрылыс ерекшеліктерін, ой-өрісінің дамуын да зерттеді.{{Citation needed}} Анатомиялық зерттеулер жүргізу арқылы адамның ішкі мүшелерін, көздің тор қабығын сипаттап жазған александриялық ғалымдар: [[Герофил]] (б.з.б. 340—320 жж.) алғаш рет [[артерия]] және вена [[қан тамырлары]]ның арасындағы айырмашылықты ажыратса, ал [[Эрасистрат]] (б.з.б. 300—240 жж.) мидың құрылысына сипаттама берген. Римдік [[Гай Плиний]] (24—79 жж.) құрастырған ''"Табиғи тарих"'' атты 37 томдық энциклопедия орта ғасырға дейін табиғат жайлы білімдердің негізгі қайнар көзі болып келді. Көне заманның тағы бір ұлы зерттеушісі [[К. Гален]] сүтқоректілерге көптеген тәжірибелер жүргізіп, олардың орталық және шеткі жүйке жүйесі жайлы құнды мәліметтер қалдырып, [[анатомия]] мен [[физиология]]ның дамуына үлкен ықпалын тигізді.{{Citation needed}} == Қазіргі биологияның негіздері == Қазірде биологияның барлық тармақтарын біріктіретін бес принцип бар.<ref>{{cite book |author=Avila, Vernon L. |title=Biology: investigating life on earth |publisher=Jones and Bartlett |location=Boston |year=1995 |pages=11—18|isbn=0-86720-942-9 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref>: * [[Жасуша теориясы]]. Жасушаға қатысы бар нәрсенің бәрін зерттейтін ілім. Барша тірі организмдер ең кемінде бір жасушадан,күллі жандылардағы функциялаудың бірлігінен, тұрады. Сонымен қатар барлық тірі организмдерде жасушаның маңызды механизмдері мен химиясы ұқсас келеді және жаңа жасушалар тек бұрынғы жасушалардың бөлуінуінен пайда болады. [[Жасуша]] теориясы жасушалардың қалай пайда болатынын, қалай көбейетінін,қоршаған ортасымен қалай араласатынын, олардың қандай заттардан құралатынын, жасушаның құрамдас бөліктерінің қалай жұмыс атқаратынын және жасушаның басқа бөлімдерімен қалай қатынаста болатыны сияқты мәселелерді қамтиды. * [[Эволюция]]. Популяциялардың тұқым қуалайтын қасиеттері ұрпақтан-ұрпаққа [[табиғи сұрыпталу]] мен [[генетикалық дрифт]] нәтижесінде өзгеріске ұшырайды. * [[Ген теориясы]]. Тірі организмнің сипаттары мен белгілері геннің түпкі компонентінде - оның [[ДНҚ|ДНҚ-сында]] генетикалық код түрінде жазылған. Және белгілі бір [[организм]]ге тән сипаттар осы гендер арқылы бір ұрпақтан келесі ұрпаққа өтіп отырады. Барлық мәлімет [[генотип]]тен организмнің көзге байқалатын, яғни көрінетін физикалық немесе химиялық ерекшеліктері - фенотипте көрініс табады. [[Ген экспрессиясы]] арқылы пайда болған [[фенотип]] организмнің қоршаған ортасына қарай бейімделуі мүмкін. Алайда мұндай жағдайда жаңа мәлімет гендерге қарай кері бармайды. Гендер [[қоршаған орта]]ға жауап ретінде тек [[эволюция процессі]] арқылы өзгереді. * [[Гомеостаз]]. Организмнің қоршаған ортаға қарамастан өзінің ішкі ортасын қалыпты жағдайын ұстап тұруға бағытталған физиологиялық процесс. * [[Организмнің өзін-өзі ұстауы]]. Барлық жанды нәрселер стимул-жауап қасиетіне ие. * [[Нейробиология]]. Нейробиология - бұл жүйке жүйесін ғылыми зерттеу. Бұл нейрондар мен нейрондық тізбектердің негізгі және пайда болатын қасиеттерін түсіну үшін физиологияны, анатомияны, молекулалық биологияны, даму биологиясын, цитологияны, информатиканы және математикалық модельдеуді біріктіретін пәнаралық ғылым. [[Сурет:Epithelial-cells.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Жасуша]]''.]] === Жасуша теориясы === {{main|Жасуша теориясы}} Жасуша тіршіліктің негізгі әрі ең кішкентай бірлігі. [[Жасуша теориясы]] бойынша барлық тірі организмдер бір немесе одан да көп жасушалардан құралады немесе олардың [[түзілу|түзген]] заттарынан құралады. Мысалы, [[бақалшық]], [[сүйек]] және [[тері]]. Жаңа жасуша алдыңғысынан жасуша бөлінуі арқылы пайда болады және көпжасушалы организмдердің денесіндегі әрбір жасуша ұрықтанған аналық жасушадан, яғни жалғыз бір жасушадан шығады. Бұған қоса жасуша организмдегі адам санасы жетпес зор процесстердің негізгі бөлігі саналады.<ref>{{cite journal|author=Mazzarello, P|title=A unifying concept: the history of cell theory|journal=Nature Cell Biology|volume=1|pages=E13–E15|date=1999|doi=10.1038/8964}}</ref> === Эволюция === {{main|Эволюция}} Биологиядағы маңызды түсініктердің бірі тіршіліктің [[эволюция]] арқылы өзгеріп дамитындығы және қазіргі тіршіліктің барша түрінің ортақ тегінің болуында. Бұл алдыңғы секцияларда көрсетілген бірліктер мен процесстердің таңқаларлық ұқсастығына алып келді. 1809 жылы [[Жан-Батист де Ламарк]] ғылыми лексиконға таныстырған эволюцияның негізін жарты ғасырдан соң [[Чарльз Дарвин]] қалады. Ч.Дарвин эволюцияның қозғаушы күші ретінде табиғи [[сұрыпталу]] процессін атап көрсетті. [[Альфред Уоллес]] те бұл теорияны жасаушылардың бірі ретін де танылады, себебі, ол зерттеу жұмыстары мен тәжірибелерде көмек көрсеткен екен. Дарвин түрлер [[табиғи сұрыпталу]] және [[жасанды сұрыпталу]] немесе [[селектив бридинг]] нәтижесінде дамиды деп тұжырым жасады.<ref>Darwin, Charles (1859). On the Origin of Species, 1st, John Murray</ref> Қазіргі теорияның жасалуында эволюциялық дамудың қосымша механизмі ретінде [[генетикалық дрифт]] қабылданды. Дамып шыққан сан алуан түрлерінің қасиеттерін сипаттайтын түрлердің эволюциялық тарихы мен белгілі бір түрдің басқа әр түрге генеалогиялық туыстығы оның [[филогениясы]] деп аталады. Биологиядағы бір-біріне ұқсамайтын әдістемелер филогения туралы мәліметтер үшін таптырмас қайнар көз болып табылады. Олардың қатарына [[молекуляр биология]] я болмаса [[геномикада]] жасалатын [[ДНҚ тізбектерін]] салыстыру және [[палеонтология]]дағы [[фосил]]дерді немесе көне организмдердің басқа да іздерін салыстыру бар. Биологтар эволюциялық қатынастарды [[филогенетика]], [[фенетика]] және [[кладистика]] сияқты әдістерді қолдана отырып қалыптастырады және [[анализ]] жасайды. [[Тіршілік]] эволюциясындағы негізгі оқиғалардың қысқаша баяндамасы үшін эволюциялық уақытнаманы қараңыз.<br clear="right"> ХІХ ғасырға дейін тіршілік формалары белгілі шарттар аясында спонтанды түрде пайда бола алуы мүмкін деген түсінік болды. Бұған [[Уильям Гарвей]] келіспеді және ол бұған ''"бар өмір жұмыртқадан"'' ( латыншадан "[[Omne vivum ex ovo]]") деген кәламмен қарсы шықты. Бұл қағида қазіргі биологияның түпкі негізі. Ол қарапайым ғана тілмен тіршіліктің үзілмейтін жалғастығын баяндаса керек. === Ген теориясы === [[Сурет:DNA-structure-and-bases.png|thumb|Негізгі [[генетикалық материал]] - [[ДНҚ]]-ның схематикалық кескіні.]] {{main|Ген}} Биологиялық [[форма]] мен функция мирастың негізгі бірлігі болып табылатын гендерден бастау алады және келесі ұрпаққа да осы гендер арқылы өтеді. Организмнің ішкі ортасына деген физиологиялық бейімділік оның гендерінде код түрінде жазулы болуы және оның ұрпағына тұқым қуалауы мүмкін емес. Сан алуан организмдер - [[бактериялар]], өсімдіктер, жануарлар және саңырауқұлақтарда ДНҚ-ның көшірілу мен протеиндерге аударылу механизмдерінің бір-бірінен аумайтыны таңдай қақтырады. Мысалы, адам ДНҚ-сы салынған бактерия сәйкес протеиндерді түзеді. Организмдегі немесе жасушадағы гендердің жиынтығы оның [[геномы]] болмақ. Ол бір я болмаса одан да көп [[хромосома]]ларда сақталады. Хромосома - организмге байланысты мыңдаған гендер код түрінде жазулы болатын жалғыз,ұзын ДНҚ шүйкесі. Ген белсендік танытқан жағдайда [[ДНҚ]] кодтары транскрипция арқылы геннің РНҚ көшірмесіне өтеді. Кейіннен рибосома [[РНҚ]] трансляциясын жасап құрамдас(структурал) [[протеин]] немесе [[фермент|каталитик протеин]] түзіп шығарады. === Нейробиология === Уақыт өте келе нейробиология саласы кеңейіп, жүйке жүйесін әртүрлі масштабта зерттеу үшін қолданылатын әртүрлі тәсілдер мен нейробиологтар қолданатын әдістер едәуір кеңейді: жеке нейрондардың молекулалық және жасушалық зерттеулерінен бастап мидың сенсорлық, моторлы және танымдық міндеттерін визуализациялауға дейін. == Биологиялық ғылымдар == Көптеген биологиялық ғылымдар өздеріне тән ерекшеліктері бар арнайы ілімдер. Әдеттегідей олар зерттелетін тірі организмдерге байланысты [[ботаника]] - өсімдіктер ғылымы, [[зоология]] - жануарлар ғылымы және [[микробиология]] - микроорганизмдер ғылымы болып жіктеледі. Биология салалары одан әрі қарай организмдердің зерттелу ауқымдылығы мен зерттеу әдістеріне қарай бөлінеді. *[[биохимия]] - тіршіліктің химиялық негізі ілімі; *[[Молекуляр биология|молекулярлық биология]] - биологиялық молекулалар жүйелерінің бір-бірімен күрделі арақатынастарын зерттейді; *[[цитология | жасуша биологиясы]] - барлық жанды нәрселердің құрушы бөлігі - жасушаны зерттейді; *[[физиология]] - организмнің ұлпалары мен мүшелерінің химиялық және физикалық функциясын қарастырады; *[[экология]] - әртүрлі организмдердің қоршаған орталарымен байланысын саралайтын ілім. *[[зоология]] - Жануарлар әлемін зерттейтін ғылым. *[[орнитология]] - зоология ғылымының құстарды зерттейтін саласы. *[[Арахнология]]- зоология ғылымының өрмекшілерді зерттейтін саласы. *[[анатомия]]- тірі ағзалардың ішкі және сыртқы құрылыстарын зерттейтін биология ғылымы. *[[Бриология]]- мүктерді зерттейтін ботаника ғылымының саласы. == Дереккөздер == {{Дереккөздер|2}} {{wikify}} [[Санат:Биология]] [[Санат:Жаратылыстану ғылымдары]] kl6ott9nns97bl8vrmgdl28hqne1tc5 0 13524 3059070 2998805 2022-08-09T20:20:35Z Sparrow Academy 108337 кыргызча wikitext text/x-wiki '''Мүшел''' — 12 жылдық айналым (цикл). Жыл басы қазақша көктемде күн мен түн теңелуінен саналады ([[наурыздың 22]]). Айналым [[Тышқан жылы]]нан басталады. Мүшел жыл санау күнтізбесі көне түркі мәдениетінен алынып, қытай, тибет халықтарына тараған. == Жер тарауы == Бұл {{lang-zh|地支 dìzhī}} — Жер тарауы делінеді. {| class="wikitable standard" align="center" |+ ! № || Таңбасы/<br />[[Пінин]] || Хайуан<br />таңбасы || Мүшел<br />жылдары || Қырғыз<br/>тілінде || Өзбек<br/>тілінде || Орыс<br/>тілінде |------ | 1 || '''子''' (zǐ) || 鼠 || [[Тышқан жылы]] || Чычкан жылы || kalamush || Год мыши |------ | 2 || '''丑''' (chǒu) || 牛 || [[Сиыр жылы]] || Уй жылы || sigir || Год коровы |------ | 3 || '''寅''' (yín) || 虎 || [[Барыс жылы]]<ref>Қытай күнтізбесінде ''Жолбарыс жылы''.</ref> || Барс жылы || yoʻlbars || Год тигра |------ | 4 || '''卯''' (mǎo) || 兔 || [[Қоян Жылы|Қоян жылы]]|| Коен жылы || quyon || Год зайца |------ | 5 || '''辰''' (chén) || 龍 || [[Ұлу жылы]]<ref>''Ұлу'' — кірме сөз (қытайша ''Лұн'' — айдаһар), ''ұлу'' деген моллюскпен шатастырмау жөн.</ref> || Улуу жылы || ajdaho || Год дракона |------ | 6 || '''巳''' (sì) || 蛇 || [[Жылан жылы]] || Жылан жылы || ilon || Год змеи |------ | 7 || '''午''' (wǔ) || 馬 || [[Жылқы жылы]] || Жылкы жылы || ot || Год лошади |------ | 8 || '''未''' (wèi) || 羊 || [[Қой жылы]]<ref>Қытай күнтізбесінде ''Ешкі жылы''.</ref> || Кой жылы || qoʻy || Год овцы |------ | 9 || '''申''' (shēn) || 鷄 || [[Мешін Жылы|Мешін жылы]]<ref>''Мешін'' сөзінің негізгі мағынасы — адам тәрізді маймыл, бірақ қазақтар кейбір қоңыстанған өңірлерде ''мешін'' деп су кенесін атайды.</ref> || Мечин жылы || maymun || Год обезьяны |------ | 10 || '''酉''' (yǒu) || 鷄 || [[Тауық жылы]] || Тоок жылы || tovuq || Год петуха |------ | 11 || '''戌''' (xū) || 狗 || [[Ит Жылы|Ит жылы]]|| Ит жылы || it || Год собаки |------ | 12 || '''亥''' (hài) || 猪 || [[Доңыз жылы]] || Доңуз жылы || choʻchqa || Год свиньи |} == Жыл сәйкесі кестесі == {| class="wikitable standard" align="center" |+ ! |Мүшел<br />жылдары ! colspan="5" |Күнтізбе жылдары |------ | '''[[Тышқан жылы]]''' | 1960 | 1972 | 1984 | 1996 | 2008 |------ | '''[[Сиыр жылы]]''' | 1961 | 1973 | 1985 | 1997 | 2009 |------ | '''[[Барыс жылы]]''' | 1962 | 1974 | 1986 | 1998 | 2010 |------ | '''[[Қоян Жылы|Қоян жылы]]''' | 1963 | 1975 | 1987 | 1999 | 2011 |------ | '''[[Ұлу жылы]]''' | 1964 | 1976 | 1988 | 2000 | 2012 |------ | '''[[Жылан жылы]]''' | 1965 | 1977 | 1989 | 2001 | 2013 |------ | '''[[Жылқы жылы]]''' | 1966 | 1978 | 1990 | 2002 | 2014 |------ | '''[[Қой жылы]]''' | 1967 | 1979 | 1991 | 2003 | 2015 |------ | '''[[Мешін Жылы|Мешін жылы]]''' | 1968 | 1980 | 1992 | 2004 | 2016 |------ | '''[[Тауық жылы]]''' | 1969 | 1981 | 1993 | 2005 | 2017 |------ | '''[[Ит Жылы|Ит жылы]]''' | 1970 | 1982 | 1994 | 2006 | 2018 |------ | '''[[Доңыз жылы]]''' | 1971 | 1983 | 1995 | 2007 | 2019 |+ |} == Тағы қараңыз == * [[Мүшел жас]] * [[Мүшелтой]] == Түсіріндірмелер == <references /> {{Мүшел жылдары}} [[Санат:Күнтізбе]] aypph84nd7sqp0u48gnrm9jrynu6o0n 0 16095 3059118 3036768 2022-08-10T07:37:04Z Mashkawat.ahsan 84465 Бейнежазба #WPWP wikitext text/x-wiki {{Infobox Language |name = Украин тілі |nativename = Українська мова |states = [[Украина]], [[Ресей]], [[Польша]], [[Канада]], [[Беларусь]], [[Словакия]], [[АҚШ]] |region = [[Еуропа]] |speakers = 27 300 000 адам ([[2019]])<ref>{{Cite web|lang=en|url=https://www.ethnologue.com/language/ukr|title=Ukrainian|website=Ethnologue|access-date=2022-05-28}}</ref> |iso1 = uk |iso2 = ukr |iso3 = ukr |familycolor = Indo-European |fam1 = |fam2 = |fam3 = |script = [[кириллица]] |rank =22 |nation = [[Украина]], [[Еуропа Одағы]] |agency = [[Украин тілінің комиссиясы]] }} '''Украин тілі''' (''українська мова'')<ref group="~">ХХ ғасырдың басына дейін украин тілінің «кіші орыс диалектісі» және «кіші [[Орыс тілі|орыс тілі»]] сияқты атаулары қолданылды; сонымен қатар, ХХ ғасырдың басына дейін Батыс Украинада өз тіліне қатысты атау сақталды — «орыс» (''руський''); XIX ғасырдың кейбір ғылыми еңбектеріне тән «оңтүстік орыс тілі» термині де белгілі.</ref>{{sfn|Жовтобрюх, Молдован|2005|с=513}} — [[Славян тілдері|славян тілдерінің]] бірі, [[Украиндар|украиндардың]] ұлттық тілі. Шығыс славян тілдер тобына біріктірілген [[Беларус тілі|беларус]] және [[Орыс тілі|орыс]] тілдеріне жақын. Негізінен [[Украина]] аумағында, онымен қоса [[Ресей]], [[Беларусь]], [[Қазақстан]], [[Польша]], [[Словакия]], [[Румыния]], [[Молдавия]], [[Сербия]], [[Мажарстан]] және [[Канада]], [[АҚШ]], [[Аргентина]], [[Аустралия]] және басқа елдердегі эмигранттардың ұрпақтары арасында таралған<ref name="Українська енциклопедія. Українська мова">''Русанівський В. М.''. [http://izbornyk.org.ua/ukrmova/um123.htm Українська мова] //{{V|18|5|2013}}</ref><ref name="ЛЭС. Украинский язык">''Пилинский Н. Н.'' [http://tapemark.narod.ru/les/533b.html Украинский язык]</ref>{{sfn|Жовтобрюх, Молдован|2005|с=513—515}}. [[Украина|Украинаның]] [[Ресми тіл|мемлекеттік тілі]] болып табылады<ref>[https://archive.is/20120805123243/www.president.gov.ua/ru/content/chapter01.html Украина конституциясы // 10-шы мақала]</ref>. [[Сурет:Ukrainian lang.png|thumb|Украин тілінің таралуы]] [[Сурет:Ukr lang rus 2001.jpg|thumb|Украин тілінің аймақтар бойынша таралуы ([[2001 жыл]]ғы халық санағының нәтижелері бойынша)]] [[File:WIKITONGUES- Vira speaking Ukrainian.webm|thumb|250px|Украин тілі]] == Әліпби == {| {{Prettytable}} |- align=center style=height:2.5em |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[А (кирил)|Аа]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Б|Бб]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[В (кирил)|Вв]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Г|Гг]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ґ|Ґґ]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Д|Дд]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Е (кирил)|Ее]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Є|Єє]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ж|Жж]] |- align=center style=height:2.5em |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[З|Зз]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[И|Ии]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[І (кирил)|Іі]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ї (кирил)|Її]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Й|Йй]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[К (кирил)|Кк]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Л|Лл]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[М (кирил)|Мм]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Н (кирил)|Нн]] |- align=center style=height:2.5em |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[О (кирил)|Оо]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[П|Пп]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Р (кирил)|Рр]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[С (кирил)|Сс]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Т (кирил)|Тт]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[У (кирил)|Уу]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ф|Фф]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Х (кирил)|Хх]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ц|Цц]] |- align=center style=height:2.5em |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ч|Чч]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ш|Шш]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Щ|Щщ]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ь|Ьь]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Ю|Юю]] |style="font-family:sans-serif; font-size:1.8em; width:2.5em" | [[Я|Яя]] |} == Дереккөздер == === Деректер === <references group="~"/> === Сілтемелер === {{дереккөздер}} {{stub}} {{Slavic languages‎}} [[Санат:Шығыс славян тілдері]] [[Санат:Украин тілі]] [[Санат:Тілдер]] 962rzy9y6be27oog4qmlvz637i7td39 0 20633 3059018 2804232 2022-08-09T18:38:14Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Жамбыл ауданы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 10 |lat_sec =40 |lon_dir = E |lon_deg = 76 |lon_min = 09 |lon_sec = 43 |облысы = Алматы облысы |аудан орталығы = [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]] |ауылдық округтер саны =24 |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = 61 |қалалар саны = |әкімі = |әкімдіктің мекенжайы = |құрылған уақыты = 1928 |жер аумағы = 19,3 мың |жер аумағы бойынша орны = |тұрғыны = 166347<ref>[http://www.stat.gov.kz/dinamika/dinamikadem.htm Алматы облысының Статистика департаменті. 01.07.2019]</ref> |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = 2019 |тығыздығы = |тығыздығы бойынша орны = |ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (85,48%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (6,88%)}}, {{nobr|[[түріктер]] (1,51%)}}, {{nobr|[[ұйғырлар]] (2,59%)}}, {{nobr|басқалары (3,54%)}}<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2019">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref> |телефон коды = |пошта индексі =040600-040632<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/02/17.html Қазақстан почталық индекстері]</ref> |сайты = |карта = |әкімшілік бірліктің картасы = Zhambyl District Kazakhstan.png |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Жамбыл ауданы}} '''Жамбыл ауданы''' — [[Алматы облысы]]ның оңтүстік-батысында орналасқан әкімшілік бірлік. Аудан [[1928 жыл|1928]] жылы құрылған. Аудан орталығы – [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]] ауылы. == Жер бедері == Аулан [[Іле Алатауы]] сілемдерінің оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан, оңтүстігін [[Іле Алатауы]]ның батыс, оңтүстік-батысын [[Шу-Іле таулары]]<nowiki/>ның шығыс сілемдері алып жатыр. Солтүстікке қарай аудан жері жазыққа ұласып, мұнда [[Бозой үстірті]] мен Қараой аңғары, одан әрі Аңырақай, [[Жусандала (дала)|Жусандала]] жазығымен, Тауқұм құмының Сарытауқұм, Қорғанқұм құмды алқаптарымен шектеледі. Кен байлықтарынан түсті металдар, әктас, құрылысқа жарамды тас, т.б. кездеседі. == Климаты == Климаты континенттік, оңтүтігінде қысы біршама жұмсақ және қысқа. Қаңтар айының жылдық орташа температурасы оңтүстігінде –8°С, солтүстігінде –12°С, шілдеде оңттүстігінде 20°С, солттүстігінде 25°С. Тау етегінде жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 500 мм, солтүстігінде 200 – 300 мм шамасында. Таулардан Күрті өзенінің алабына кіретін бірнеше өзен бастау алады (Қарғалы, Ұзынағаш, Қарақастек, Қастек, Жаманты, Балажан, Ақтерек, Ырғайты, Ұзын Қарғалы, Шолақ Қарғалы, Ақсеңгір, Қарасу, Жиренайғыр, Самсы, Тарғап, Қопа). Бұлардың кейбірі жазда тартылып қалады. Өзендерінің егін суғару, шабындықты суландыру және электр қуатын өндіру үшін маңызы зор. == Топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесі == Жері оңтүстіктен солтүстікке қарай шалғынды қара топырақты, қызғылт қоңыр, қоңыр, сұр, құмдақты сұр, сортаң топырақты келеді. Оны көбінесе бетеге, боз, жусан, изен, ебелек басым әр түрлі астық тұқымдас шөптесіндер көмкерген. Солт-ндегі құмды алқапта сексеуіл тоғайы, өзен аңғарларында бұталы тоғай шоғырлары кездеседі. Жабайы аңдардан арқар, таутеке, елік, ақ бөкен, қарақұйрық, қасқыр, түлкі, қоян, суыр, борсық; құстардан бүркіт, лашын, бөктергі, бөдене, сулы жерде тырна, дуадақ, қаз, үйрек мекендейді. Ауданның а. ш-на жарамды жерінің аумағы 1,7 млн. га (2008), оның ішінде жыртылған жерлері 131 мың га, шабындығы 12,8 мың га, жайылымы 1,6 млн. га. Ауданда Ұзынағаш, Шілбастау, Қопа т. ж. ст-лары бар. Аудан жері арқылы Алматы – Бішкек автомобиль жолы өтеді. Ж. а-нда 900-ге жуық тарихи-археол. ескерткіш мемлекет қарауына алынған. == Халқы == Аудан халқының саны 166 347 адам ([[2019 жыл|2019]]), 30-дан астам ұлт өкілдері тұрады: оның ішінде: [[қазақтар]] (85,48%), [[орыстар]] (6,88%), [[түріктер]] (1,51%), [[ұйғырлар]] (2,59%), [[әзірбайжандар]] (0,73%), [[күрдтер]] (0,23%), [[татарлар]] (0,42%), [[шешендер]] (0,24%), [[қырғыздар]] (0,25%), [[немістер]] (0,30%), [[корейлер]] (0,11%), [[өзбектер]] (0,30%), [[украиндар]] (0,05%), басқалары (0,91%). == Ауылдық округтер == Аудандағы 61 елді мекен 24 ауылдық округтерге біріктірілген: * [[Айдарлы ауылдық округі (Жамбыл ауданы)|Айдарлы ауылдық округі]] * [[Аққайнар ауылдық округі (Алматы облысы)|Аққайнар ауылдық округі]] * [[Ақсеңгір ауылдық округі]] * [[Ақтерек ауылдық округі]] * [[Беріктас ауылдық округі]] * [[Бозой ауылдық округі (Алматы облысы)|Бозой ауылдық округі]] * [[Дегерес ауылдық округі]] * [[Жамбыл ауылдық округі (Жамбыл ауданы, Алматы облысы)|Жамбыл ауылдық округі]] * [[Қарақастек ауылдық округі]] * [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу ауылдық округі]] * [[Қарғалы ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарғалы ауылдық округі]] * [[Мәтібұлақ ауылдық округі]] * [[Мыңбаев ауылдық округі]] * [[Самсы ауылдық округі]] * [[Сарытауқұм ауылдық округі]] * [[Талап ауылдық округі (Алматы облысы)|Талап ауылдық округі]] * [[Таран ауылдық округі]] * [[Теміржол ауылдық округі (Алматы облысы)|Теміржол ауылдық округі]] * [[Ұзынағаш ауылдық округі]] * [[Үлгілі ауылдық округі (Алматы облысы)|Үлгілі ауылдық округі]] * [[Үлкен ауылдық округі]] * [[Үңгіртас ауылдық округі]] * [[Шиен ауылдық округі]] * [[Шолаққарғалы ауылдық округі]] == Тарихы == [Уақыт пен кеңістік сахнасындагы сан жылдар бойғы сарғайған мұрағаттарға зер салсақ, біздің ауданның ең алғашқы орталығы - Тарғап қыстағы деп есептеледі. Себебі, ол 1890 жылы Жетісу уезінің Қастек болысына қарасты Верный-Қарабалта пошта-байланыс жолында бекет болып ашылған және «Жетісу» естелік кітабында жазылғандай, сол жылы Сәке Ниязбекұлы болыс сайланып, ол өңірдің Батыс-Қастек болысы атанғанын көреміз. Осы кезеңде орыс келімсектері мен «қара шекпенділері» ойсырата орнығып, біржолата бекінген Ұзынағаш та өзінің ежелгі атауынан айрылып, Казанско-Богородское станицасы болып шыға келеді... «Жердің аты - тарихтың хаты» демекші, атамекенге сұқты көзін қадаған сыртқы жауларға қарсы қаншама қаһарман бабаларымыздың әділетті соғыс жүргізгені белгілі. Әрине, олардың арасында даңқты Қарасай баба мен оның ерлік дәстүрін лайықты жалғастырған Қараш, Қастек, Қазыбек бек, Қасқары, Наурызбай, Өтеген, Райымбек, Ботбай, Сәмен, Көкбарақ, Саурық, Сұраншы, Сыпатай, Бекболаттың есімдері бүгінгі ұрпақ үшін ұранға айналып, рухы ұлы істерге ұмтылдыруда. Алматы облысы мемлекеттік мұрағатының жәдігерлеріне жүгінсек, Жетісу губерниялық атқару комитеті төралқасының 1928 жылғы наурыздың 27-29 күндері өткен кезекті мәжілістің II хаттамасында «Аудандастыру жобасын анықтау туралы» мәселе қаралған. Онда Қордай ауданын Қордай және Қастек аудандарына бөліп, Қастек ауданына 1-7 ауылдарды, Майтөбе болыстығының Қарабұлақ, ауылын, Ұзынқарғалы болыстығының 1-5 және 10-12 ауылдарын қалдыру, сондай-ақ Қастек ауданының орталығы – Тарғап қыстағы деп белгілеу туралы айтылған. Тағы бір деректе Қастек ауданының 1928 жылғы қыркүйектің 3-індегі Қазақстан Орталық Атқару Комитетінің арнайы Жарлығымен құрылып, шекаралары бекітілгені жайлы бұрынғы құжаттарға сілтеме жасалған. Негізінен алғанда, қыркүйектің 3-ші жұлдызын ауданның ресми түрде құрылған күні деп санаған дұрыс сияқты. Арада тура он жыл өткеннен кейін, яғни 1938 жылы ұлы жырау – бабамыз Жамбылдың шығармашылық қызметіне 75 жыл толуы құрметіндегі мерейтойға байланысты Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Орталық Атқару Комитеті Төралқасының 1938 жылғы мамырдың 19-дағы Қаулысымен Қастек ауданының атауы Жамбыл ауданы болып өзгертілген.] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Алматы облысы}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы)]] jf233olq7p0laxgz61t83uifg1nhp76 0 22382 3059101 2953175 2022-08-10T00:48:24Z Daniyar Sundetbai 122369 wikitext text/x-wiki '''Арынғазы Әбутәліпұлы Егеубаев''' (7 мамыр 1941 жылы туған, [[Қостанай облысы]], [[Қостанай ауданы]], Тұңғыш ауылы) – ауыл шаруашылығы ғылымының докторы (1995), [[профессор]] (1997), Қазақ КСР-і Халық ағарту ісінің еңбек сіңірген қызметкері, [[Қазақстан|Қазақстан Республикасы]] [[Жаратылыстану]] ғылыми академиясының академигі (1995). [[Тарақты]] тайпасынан шыққан. <ref>{{кітап |авторы = Яһуда Амандықов |бөлімі = |бөлім сілтемесі = |тақырыбы = |шынайы атауы = Орта жүздің Ноқта ағасы Тарақты шежіресі |сілтеме = |уикитека = |жауапты = |басылым = |орны = Алматы |баспасы = Комплекс |жыл = 2009 |томы = |беттері = |барлық беті = 1120 |сериясы = |isbn = 965-611-88-2 |тиражы = 2000 }}</ref> Алматы зоотехникалық-малдәрігерлік институтын (1968) және [[аспирантура]]сын (1974) бітірген. Еңбек жолын [[веттехник]] (1961–63) болумен бастаған Егеубаев институтта комсомол комитетітінің [[хатшы]]сы, ассистент, аға оқытушы, [[доцент]] (1975–86), кафедра меңгерушісі, [[декан]], [[проректор]] (1986–96) қызметтерін атқарды. 1996 жылдан [[Қазақ ұлттық аграрлық университеті]]нде кафедра меңгерушісі, Жоғары фермерлер мектебінің жетекшісі. 1995 ж. «''Микроминеральное питание жвачных животных в никеловой биогеохимической провинции Республики Казахстан''» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғады. Егеубаев 80-нен астам ғылыми-зерттеу еңбектің авторы.<ref>Қазақ Энциклопедиясы</ref> {{Суретсіз мақала}} ==Дереккөздер== <references/> {{wikify}} [[Санат:1941 жылы туғандар]] [[Санат:Қостанай ауданында туғандар]] [[Санат:Қазақстан зоологтары]] [[Санат:Қазақстан ғалымдары]] [[Санат:Профессорлар]] [[Санат:Қазақстан білім беру ісінің үздіктері]] [[Санат:Қазақстан Ұлттық ғылым академиясы академиктері]] {{stub}} my6b69t5qagnte4pktq1dgnct98rrc0 0 23548 3058983 2743814 2022-08-09T18:19:54Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Исалық''' – [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауының оңтүстік бөлігіндегі [[қыстау]]. [[Қарағанды облысы]], [[Ұлытау ауданы]], [[Қорғасын (ауыл)|Қорғасын]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 25 км жерде. [[Теңіз]] деңгейінен 500 метрдей жоғары орналасқан. Маңында [[Елқонды]] бұлағы, [[Қызылқұдық]] құдығы, Жамантас, Итауыз, Аққоян, Құласу қыстаулары бар. Солтүстігінен Бозай, оңтүстігінен Тамды өзендері ағып өтеді. Қыстау мал жайылымына пайдаланылады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Қыстаулар]] ru9ahrbswbh9t5ng0628x1mpozyudjm 0 25227 3059149 2674498 2022-08-10T09:00:15Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Ақжайқын |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 44/54/30/N/67/47/00/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = 130 |Ұзындығы = |Ені = |Ауданы = 48,2 |Көлемі = |Жағалау сызығының ұзындығы = |Тереңдігі = 3 |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = |Құятын өзендер = Шу (өзен) |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Түркістан облысы |Аудан = Созақ ауданы |Позициялық карта = Қазақстан |Позициялық карта 1 = Қазақстан Түркістан облысы |Ортаққордағы санаты = }} '''Ақжайқын''' – [[Түркістан облысы]] [[Созақ ауданы]]ның солтүстік-батысындағы тұзды көл. [[Созақ]] ауылынан 100 км жерде. == Аумағы == Орташа аумағы 48,2 км², тереңдігі 3 м. Жағалауы жазық. Суы сортаң. Көлден балық ауланады.<ref>АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Түркістан облысы көлдері]] [[Санат:Сарысу су алабы]] c5w58q38rxiep3756ndbpmkymecieaf 0 29870 3058996 2926325 2022-08-09T18:24:55Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Темірбек Жүргенов ауылы → Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Құлназар'''<ref name="source1">“Қазақ Энциклопедиясы”, VI-том</ref> [[ақын]] ([[1860]], қазіргі [[Қызылорда облысы]] [[Жалағаш ауданы]] Мақпалкөл (қазіргі [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]]) ауылы – [[1918]], сонда) – [[ақын]], [[жырау]]. Кіші жүздің [[Шөмекей]] руының Сарыбай атасынан шыққан. Құлназар ақын діни сауатты болған, Шығыс қиссаларын жатқа айтқан. “Хужжаш патшаның хикаясы” атты дастаны бар. Құлназар ақын алғашқылардың бірі болып ‘’Қорқыт атаны’’ жырға қосқан. Шегебай Бектасұлы мен Ырысты қыздың жұмбақ айтысын шешуге қатысқан. Уақ Баймұрзаұлына арнауы, “Шолжаң қоңыр”, “Кербез кезең”, “Аз да болса, тола көптей” аталатын жырлары халық арасына кеңінен тараған. ==Дереккөздер</span>== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Тұлғалар]] {{stub}} befrrfxjiza4w034dovhbtne6wgqvqw 0 30288 3058970 2731376 2022-08-09T18:07:33Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Молалы |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ оралығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 27|lat_sec = 01 |lon_deg =78|lon_min = 18|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Молалы ауылдық округі{{!}}Молалы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1930 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 213 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Молалы''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, темір жол бекеті, [[Молалы ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 100 км-дей жерде, Үшқара тауының шығыс жағында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 430 адам (227 ер адам және 203 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 213 адамды (117 ер адам және 96 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[1930 жыл]]ы [[Түрксіб]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Молалыда және округке қарасты [[Алажиде]] темір жол стансасында, ''Орманов'' ауылында және [[Қайрақты (Алматы облысы)|Қайрақты]], [[Қараой (Ақсу ауданы)|Қараой]] темір жол бекеттерінде [[1997 жыл]]дан ЖШС және бірнеше шаруа қожалығы құрылды. Молалыдағы темір жол стансасының бір сарынды жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Молалы арқылы [[Алматы]] – [[Өскемен]] темір жолы өтеді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 889liwza1anaebr6tal6col08ib4yv9 3059025 3058970 2022-08-09T18:42:37Z Kasymov 10777 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Молалы |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ оралығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 27|lat_sec = 01 |lon_deg =78|lon_min = 18|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Молалы ауылдық округі{{!}}Молалы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1930 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 213 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Молалы''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, темір жол бекеті, [[Молалы ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 100 км-дей жерде, Үшқара тауының шығыс жағында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 430 адам (227 ер адам және 203 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 213 адамды (117 ер адам және 96 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[1930 жыл]]ы [[Түрксіб]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Молалыда және округке қарасты [[Алажиде]] темір жол стансасында, ''Орманов'' ауылында және [[Қайрақты (Жетісу облысы)|Қайрақты]], [[Қараой (Жетісу облысы)|Қараой]] темір жол бекеттерінде [[1997 жыл]]дан ЖШС және бірнеше шаруа қожалығы құрылды. Молалыдағы темір жол стансасының бір сарынды жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Молалы арқылы [[Алматы]] – [[Өскемен]] темір жолы өтеді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] j8id2v1n0bu2e0o81kl53t2rdjhb8as 0 31567 3058818 3055959 2022-08-09T12:32:27Z Мағыпар 100137 үлгі, сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тереңөзек |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 03|lat_sec =07 |lon_deg =64|lon_min = 58|lon_sec =50 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) |кестедегі аудан = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы){{!}}Сырдария |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тереңөзек кенттік әкімдігі{{!}}Тереңөзек |ішкі бөлінісі = |әкімі = Сыздықов Жеңісбек Шәкімбайұлы |құрылған уақыты = 1906 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 1153,0 гектар |климаты = шұғылконтинентті |тұрғыны =9132 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = -724-36 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тереңөзек}} '''Тереңөзек''' – [[Қызылорда облысы]] [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]]ндағы ауыл, аудан және [[Тереңөзек кенттік әкімдігі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы – [[Қызылорда]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 52 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 9408 адам (4708 ер адам және 4700 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 9132 адамды (4604 ер адам және 4528 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы, шаруашылықтары == Іргесі [[1906 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Кент [[1995 жыл]]ға дейін өзімен аттас мал бордақылайтын кеңшардың орталығы болған. Одан басқа Жаңадария орман шаруашылығы аудандық тұрмыстық қызмет көрсету комбинатының №10 кәсіптік-техникалық мектебінің орталығы болды. Нарықтық экономикаға өтуге байланысты бұрынғы шаруашылықтар мен кәсіпорындар жекешелендірілді. Олардың негізінде (заңды тұлғалар бойынша) Т-те 11 ЖШС, 1 шаруа қожалығы, 5 АҚ, өнеркәсіп бағытындағы кәсіпорындар құрылды. Сонымен қатар, аграрлық секторда А. ш. құрылымдары 5 АҚ, 26 ЖШС, 2 серіктестік, 2 ӨК, 30-дан астам біріккен шаруашылықтар бар. == Инфрақұрылымы == Кентте 3 орта, 1 бастауыш, 1 кәсіптік-техн. мектеп, 3 кітапхана, 1 музей, мәдениет үйі, стадион, 3 спортзалы, аудандық аурухана, емхана, фельдшер-акушерлік пункт, санаторий-профилакторийі бар. Тереңөзекте 2 қонақүй орналасқан. == Кәсіпорындары == Су құбырларының жалпы ұзындығы 14,5 км. 160-қа жуық шағын кәсіпкершілік нысандар жұмыс істейді. Ірі кәсіпорындарына «КРЭК» АҚ бөлімшесі, «Асар», «Шапағат-Лимитед», «Гүл-Дастан» ЖШС-тері, «Тереңөзек мұнай өнімдері», «Тұмар» АҚ-тары, «Қазпошта», «Қазақтелеком», орман ш., су ш., «Қайнар» мемлекеттік коммуналды кәсіпорны, т.б. аудандық бюджеттік мекемелер жатады. Кенттегі темір жол стансасының ғимараты архитектуралық ескерткіштер тізіміне енгізілген. ==Тереңөзек халық театры== Тереңөзек халық театры – кәсіпқой сахналық-концерттік мекеме. Сырдария ауданы мәдениет үйі жанынан драма үйірмесі ретінде ашылған. [[1988 жыл]]ы халық театры атағын алған. Театр ұжымы Ш. Құсайыновтың «Есірген ерке» үш актілі драмасын (1990), Ә.Әбішевтың «Мәди» спектаклін (1992), Абайдың 150 жылдығына және 2-дүниежүзілік соғыстағы жеңістің 50 жылдығына, А.Тоқмағамбетовтың 90 жылдығына (1995) арналған театрландырылған көріністерді, Т.Ахтановтың «Күшік күйеу» спектаклін (1999) сахналады. 1996 жылы [[Жаңақорған]] кентінде өткен облысы халық театрлары байқауында Қ. Мұхамеджановтың «Өзіме де сол керек» спектаклін қойып, жүлделі 2-орынды жеңіп алды. 1998 жылы Қызылорда қаласында өткен Сырдария ауданының мәдениеті мен өнері күндерінде Ә. Ақпанбетовтің «Түнгі көбелектер» спектаклін сахнаға шығарды. == Кент суреттері == <gallery> Теренозек. Ж.д.станция IMG 20220625 144630.jpg|Темір жол стансасы </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Сырдария ауданы елді мекендері}} [[Санат:Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) елді мекендері]] {{жаңарту}} m7gnowvc562b84urzkcbxx7oxt6f4zy 3058819 3058818 2022-08-09T12:32:55Z Мағыпар 100137 /* Кент суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тереңөзек |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 03|lat_sec =07 |lon_deg =64|lon_min = 58|lon_sec =50 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) |кестедегі аудан = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы){{!}}Сырдария |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тереңөзек кенттік әкімдігі{{!}}Тереңөзек |ішкі бөлінісі = |әкімі = Сыздықов Жеңісбек Шәкімбайұлы |құрылған уақыты = 1906 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 1153,0 гектар |климаты = шұғылконтинентті |тұрғыны =9132 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = -724-36 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тереңөзек}} '''Тереңөзек''' – [[Қызылорда облысы]] [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]]ндағы ауыл, аудан және [[Тереңөзек кенттік әкімдігі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы – [[Қызылорда]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 52 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 9408 адам (4708 ер адам және 4700 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 9132 адамды (4604 ер адам және 4528 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы, шаруашылықтары == Іргесі [[1906 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Кент [[1995 жыл]]ға дейін өзімен аттас мал бордақылайтын кеңшардың орталығы болған. Одан басқа Жаңадария орман шаруашылығы аудандық тұрмыстық қызмет көрсету комбинатының №10 кәсіптік-техникалық мектебінің орталығы болды. Нарықтық экономикаға өтуге байланысты бұрынғы шаруашылықтар мен кәсіпорындар жекешелендірілді. Олардың негізінде (заңды тұлғалар бойынша) Т-те 11 ЖШС, 1 шаруа қожалығы, 5 АҚ, өнеркәсіп бағытындағы кәсіпорындар құрылды. Сонымен қатар, аграрлық секторда А. ш. құрылымдары 5 АҚ, 26 ЖШС, 2 серіктестік, 2 ӨК, 30-дан астам біріккен шаруашылықтар бар. == Инфрақұрылымы == Кентте 3 орта, 1 бастауыш, 1 кәсіптік-техн. мектеп, 3 кітапхана, 1 музей, мәдениет үйі, стадион, 3 спортзалы, аудандық аурухана, емхана, фельдшер-акушерлік пункт, санаторий-профилакторийі бар. Тереңөзекте 2 қонақүй орналасқан. == Кәсіпорындары == Су құбырларының жалпы ұзындығы 14,5 км. 160-қа жуық шағын кәсіпкершілік нысандар жұмыс істейді. Ірі кәсіпорындарына «КРЭК» АҚ бөлімшесі, «Асар», «Шапағат-Лимитед», «Гүл-Дастан» ЖШС-тері, «Тереңөзек мұнай өнімдері», «Тұмар» АҚ-тары, «Қазпошта», «Қазақтелеком», орман ш., су ш., «Қайнар» мемлекеттік коммуналды кәсіпорны, т.б. аудандық бюджеттік мекемелер жатады. Кенттегі темір жол стансасының ғимараты архитектуралық ескерткіштер тізіміне енгізілген. ==Тереңөзек халық театры== Тереңөзек халық театры – кәсіпқой сахналық-концерттік мекеме. Сырдария ауданы мәдениет үйі жанынан драма үйірмесі ретінде ашылған. [[1988 жыл]]ы халық театры атағын алған. Театр ұжымы Ш. Құсайыновтың «Есірген ерке» үш актілі драмасын (1990), Ә.Әбішевтың «Мәди» спектаклін (1992), Абайдың 150 жылдығына және 2-дүниежүзілік соғыстағы жеңістің 50 жылдығына, А.Тоқмағамбетовтың 90 жылдығына (1995) арналған театрландырылған көріністерді, Т.Ахтановтың «Күшік күйеу» спектаклін (1999) сахналады. 1996 жылы [[Жаңақорған]] кентінде өткен облысы халық театрлары байқауында Қ. Мұхамеджановтың «Өзіме де сол керек» спектаклін қойып, жүлделі 2-орынды жеңіп алды. 1998 жылы Қызылорда қаласында өткен Сырдария ауданының мәдениеті мен өнері күндерінде Ә. Ақпанбетовтің «Түнгі көбелектер» спектаклін сахнаға шығарды. == Кент суреттері == <gallery> Теренозек. Ж.д.станция IMG 20220625 144630.jpg|Темір жол стансасы Теренозек. Станция IMG 20220625 145018.jpg |Станса </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Сырдария ауданы елді мекендері}} [[Санат:Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) елді мекендері]] {{жаңарту}} s97shwo8b0w1htkmcr1ugl9plxoe9ni 3058821 3058819 2022-08-09T12:33:26Z Мағыпар 100137 /* Кент суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тереңөзек |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 03|lat_sec =07 |lon_deg =64|lon_min = 58|lon_sec =50 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) |кестедегі аудан = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы){{!}}Сырдария |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тереңөзек кенттік әкімдігі{{!}}Тереңөзек |ішкі бөлінісі = |әкімі = Сыздықов Жеңісбек Шәкімбайұлы |құрылған уақыты = 1906 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 1153,0 гектар |климаты = шұғылконтинентті |тұрғыны =9132 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = -724-36 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тереңөзек}} '''Тереңөзек''' – [[Қызылорда облысы]] [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]]ндағы ауыл, аудан және [[Тереңөзек кенттік әкімдігі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы – [[Қызылорда]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 52 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 9408 адам (4708 ер адам және 4700 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 9132 адамды (4604 ер адам және 4528 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы, шаруашылықтары == Іргесі [[1906 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Кент [[1995 жыл]]ға дейін өзімен аттас мал бордақылайтын кеңшардың орталығы болған. Одан басқа Жаңадария орман шаруашылығы аудандық тұрмыстық қызмет көрсету комбинатының №10 кәсіптік-техникалық мектебінің орталығы болды. Нарықтық экономикаға өтуге байланысты бұрынғы шаруашылықтар мен кәсіпорындар жекешелендірілді. Олардың негізінде (заңды тұлғалар бойынша) Т-те 11 ЖШС, 1 шаруа қожалығы, 5 АҚ, өнеркәсіп бағытындағы кәсіпорындар құрылды. Сонымен қатар, аграрлық секторда А. ш. құрылымдары 5 АҚ, 26 ЖШС, 2 серіктестік, 2 ӨК, 30-дан астам біріккен шаруашылықтар бар. == Инфрақұрылымы == Кентте 3 орта, 1 бастауыш, 1 кәсіптік-техн. мектеп, 3 кітапхана, 1 музей, мәдениет үйі, стадион, 3 спортзалы, аудандық аурухана, емхана, фельдшер-акушерлік пункт, санаторий-профилакторийі бар. Тереңөзекте 2 қонақүй орналасқан. == Кәсіпорындары == Су құбырларының жалпы ұзындығы 14,5 км. 160-қа жуық шағын кәсіпкершілік нысандар жұмыс істейді. Ірі кәсіпорындарына «КРЭК» АҚ бөлімшесі, «Асар», «Шапағат-Лимитед», «Гүл-Дастан» ЖШС-тері, «Тереңөзек мұнай өнімдері», «Тұмар» АҚ-тары, «Қазпошта», «Қазақтелеком», орман ш., су ш., «Қайнар» мемлекеттік коммуналды кәсіпорны, т.б. аудандық бюджеттік мекемелер жатады. Кенттегі темір жол стансасының ғимараты архитектуралық ескерткіштер тізіміне енгізілген. ==Тереңөзек халық театры== Тереңөзек халық театры – кәсіпқой сахналық-концерттік мекеме. Сырдария ауданы мәдениет үйі жанынан драма үйірмесі ретінде ашылған. [[1988 жыл]]ы халық театры атағын алған. Театр ұжымы Ш. Құсайыновтың «Есірген ерке» үш актілі драмасын (1990), Ә.Әбішевтың «Мәди» спектаклін (1992), Абайдың 150 жылдығына және 2-дүниежүзілік соғыстағы жеңістің 50 жылдығына, А.Тоқмағамбетовтың 90 жылдығына (1995) арналған театрландырылған көріністерді, Т.Ахтановтың «Күшік күйеу» спектаклін (1999) сахналады. 1996 жылы [[Жаңақорған]] кентінде өткен облысы халық театрлары байқауында Қ. Мұхамеджановтың «Өзіме де сол керек» спектаклін қойып, жүлделі 2-орынды жеңіп алды. 1998 жылы Қызылорда қаласында өткен Сырдария ауданының мәдениеті мен өнері күндерінде Ә. Ақпанбетовтің «Түнгі көбелектер» спектаклін сахнаға шығарды. == Кент суреттері == <gallery> Теренозек. Ж.д.станция IMG 20220625 144630.jpg|Темір жол стансасы Теренозек. Станция IMG 20220625 145018.jpg |Станса Теренозек. Вид села. IMG 20220625 145136.jpg|Тереңөзек </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Сырдария ауданы елді мекендері}} [[Санат:Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) елді мекендері]] {{жаңарту}} dfb033izygiyc62m3dqhwayowuyw0bf 3058822 3058821 2022-08-09T12:34:04Z Мағыпар 100137 /* Кент суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тереңөзек |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 03|lat_sec =07 |lon_deg =64|lon_min = 58|lon_sec =50 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) |кестедегі аудан = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы){{!}}Сырдария |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тереңөзек кенттік әкімдігі{{!}}Тереңөзек |ішкі бөлінісі = |әкімі = Сыздықов Жеңісбек Шәкімбайұлы |құрылған уақыты = 1906 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 1153,0 гектар |климаты = шұғылконтинентті |тұрғыны =9132 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = -724-36 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тереңөзек}} '''Тереңөзек''' – [[Қызылорда облысы]] [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]]ндағы ауыл, аудан және [[Тереңөзек кенттік әкімдігі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы – [[Қызылорда]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 52 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 9408 адам (4708 ер адам және 4700 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 9132 адамды (4604 ер адам және 4528 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы, шаруашылықтары == Іргесі [[1906 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Кент [[1995 жыл]]ға дейін өзімен аттас мал бордақылайтын кеңшардың орталығы болған. Одан басқа Жаңадария орман шаруашылығы аудандық тұрмыстық қызмет көрсету комбинатының №10 кәсіптік-техникалық мектебінің орталығы болды. Нарықтық экономикаға өтуге байланысты бұрынғы шаруашылықтар мен кәсіпорындар жекешелендірілді. Олардың негізінде (заңды тұлғалар бойынша) Т-те 11 ЖШС, 1 шаруа қожалығы, 5 АҚ, өнеркәсіп бағытындағы кәсіпорындар құрылды. Сонымен қатар, аграрлық секторда А. ш. құрылымдары 5 АҚ, 26 ЖШС, 2 серіктестік, 2 ӨК, 30-дан астам біріккен шаруашылықтар бар. == Инфрақұрылымы == Кентте 3 орта, 1 бастауыш, 1 кәсіптік-техн. мектеп, 3 кітапхана, 1 музей, мәдениет үйі, стадион, 3 спортзалы, аудандық аурухана, емхана, фельдшер-акушерлік пункт, санаторий-профилакторийі бар. Тереңөзекте 2 қонақүй орналасқан. == Кәсіпорындары == Су құбырларының жалпы ұзындығы 14,5 км. 160-қа жуық шағын кәсіпкершілік нысандар жұмыс істейді. Ірі кәсіпорындарына «КРЭК» АҚ бөлімшесі, «Асар», «Шапағат-Лимитед», «Гүл-Дастан» ЖШС-тері, «Тереңөзек мұнай өнімдері», «Тұмар» АҚ-тары, «Қазпошта», «Қазақтелеком», орман ш., су ш., «Қайнар» мемлекеттік коммуналды кәсіпорны, т.б. аудандық бюджеттік мекемелер жатады. Кенттегі темір жол стансасының ғимараты архитектуралық ескерткіштер тізіміне енгізілген. ==Тереңөзек халық театры== Тереңөзек халық театры – кәсіпқой сахналық-концерттік мекеме. Сырдария ауданы мәдениет үйі жанынан драма үйірмесі ретінде ашылған. [[1988 жыл]]ы халық театры атағын алған. Театр ұжымы Ш. Құсайыновтың «Есірген ерке» үш актілі драмасын (1990), Ә.Әбішевтың «Мәди» спектаклін (1992), Абайдың 150 жылдығына және 2-дүниежүзілік соғыстағы жеңістің 50 жылдығына, А.Тоқмағамбетовтың 90 жылдығына (1995) арналған театрландырылған көріністерді, Т.Ахтановтың «Күшік күйеу» спектаклін (1999) сахналады. 1996 жылы [[Жаңақорған]] кентінде өткен облысы халық театрлары байқауында Қ. Мұхамеджановтың «Өзіме де сол керек» спектаклін қойып, жүлделі 2-орынды жеңіп алды. 1998 жылы Қызылорда қаласында өткен Сырдария ауданының мәдениеті мен өнері күндерінде Ә. Ақпанбетовтің «Түнгі көбелектер» спектаклін сахнаға шығарды. == Кент суреттері == <gallery> Теренозек. Ж.д.станция IMG 20220625 144630.jpg|Темір жол стансасы Теренозек. Станция IMG 20220625 145018.jpg |Станса Теренозек. Вид села. IMG 20220625 145136.jpg|Тереңөзек Теренозек. Вид села. IMG 20220625 144601.jpg|Тереңөзек </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Сырдария ауданы елді мекендері}} [[Санат:Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) елді мекендері]] {{жаңарту}} bx9mzhrvyxwezlwudk32kspxqs7ap5k 3058824 3058822 2022-08-09T12:34:54Z Мағыпар 100137 /* Кент суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тереңөзек |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 03|lat_sec =07 |lon_deg =64|lon_min = 58|lon_sec =50 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) |кестедегі аудан = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы){{!}}Сырдария |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тереңөзек кенттік әкімдігі{{!}}Тереңөзек |ішкі бөлінісі = |әкімі = Сыздықов Жеңісбек Шәкімбайұлы |құрылған уақыты = 1906 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 1153,0 гектар |климаты = шұғылконтинентті |тұрғыны =9132 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = -724-36 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тереңөзек}} '''Тереңөзек''' – [[Қызылорда облысы]] [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]]ндағы ауыл, аудан және [[Тереңөзек кенттік әкімдігі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы – [[Қызылорда]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 52 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 9408 адам (4708 ер адам және 4700 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 9132 адамды (4604 ер адам және 4528 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы, шаруашылықтары == Іргесі [[1906 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Кент [[1995 жыл]]ға дейін өзімен аттас мал бордақылайтын кеңшардың орталығы болған. Одан басқа Жаңадария орман шаруашылығы аудандық тұрмыстық қызмет көрсету комбинатының №10 кәсіптік-техникалық мектебінің орталығы болды. Нарықтық экономикаға өтуге байланысты бұрынғы шаруашылықтар мен кәсіпорындар жекешелендірілді. Олардың негізінде (заңды тұлғалар бойынша) Т-те 11 ЖШС, 1 шаруа қожалығы, 5 АҚ, өнеркәсіп бағытындағы кәсіпорындар құрылды. Сонымен қатар, аграрлық секторда А. ш. құрылымдары 5 АҚ, 26 ЖШС, 2 серіктестік, 2 ӨК, 30-дан астам біріккен шаруашылықтар бар. == Инфрақұрылымы == Кентте 3 орта, 1 бастауыш, 1 кәсіптік-техн. мектеп, 3 кітапхана, 1 музей, мәдениет үйі, стадион, 3 спортзалы, аудандық аурухана, емхана, фельдшер-акушерлік пункт, санаторий-профилакторийі бар. Тереңөзекте 2 қонақүй орналасқан. == Кәсіпорындары == Су құбырларының жалпы ұзындығы 14,5 км. 160-қа жуық шағын кәсіпкершілік нысандар жұмыс істейді. Ірі кәсіпорындарына «КРЭК» АҚ бөлімшесі, «Асар», «Шапағат-Лимитед», «Гүл-Дастан» ЖШС-тері, «Тереңөзек мұнай өнімдері», «Тұмар» АҚ-тары, «Қазпошта», «Қазақтелеком», орман ш., су ш., «Қайнар» мемлекеттік коммуналды кәсіпорны, т.б. аудандық бюджеттік мекемелер жатады. Кенттегі темір жол стансасының ғимараты архитектуралық ескерткіштер тізіміне енгізілген. ==Тереңөзек халық театры== Тереңөзек халық театры – кәсіпқой сахналық-концерттік мекеме. Сырдария ауданы мәдениет үйі жанынан драма үйірмесі ретінде ашылған. [[1988 жыл]]ы халық театры атағын алған. Театр ұжымы Ш. Құсайыновтың «Есірген ерке» үш актілі драмасын (1990), Ә.Әбішевтың «Мәди» спектаклін (1992), Абайдың 150 жылдығына және 2-дүниежүзілік соғыстағы жеңістің 50 жылдығына, А.Тоқмағамбетовтың 90 жылдығына (1995) арналған театрландырылған көріністерді, Т.Ахтановтың «Күшік күйеу» спектаклін (1999) сахналады. 1996 жылы [[Жаңақорған]] кентінде өткен облысы халық театрлары байқауында Қ. Мұхамеджановтың «Өзіме де сол керек» спектаклін қойып, жүлделі 2-орынды жеңіп алды. 1998 жылы Қызылорда қаласында өткен Сырдария ауданының мәдениеті мен өнері күндерінде Ә. Ақпанбетовтің «Түнгі көбелектер» спектаклін сахнаға шығарды. == Кент суреттері == <gallery> Теренозек. Ж.д.станция IMG 20220625 144630.jpg|Темір жол стансасы Теренозек. Станция IMG 20220625 145018.jpg |Станса Теренозек. Вид села. IMG 20220625 145136.jpg|Тереңөзек Теренозек. Вид села. IMG 20220625 144601.jpg|Тереңөзек Теренозек. Вид села. IMG 20220625 145216.jpg|Тереңөзек </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Сырдария ауданы елді мекендері}} [[Санат:Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) елді мекендері]] {{жаңарту}} 734sefq5r7uqi9nyasiur6k29duws3v 3058825 3058824 2022-08-09T12:35:24Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тереңөзек |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 03|lat_sec =07 |lon_deg =64|lon_min = 58|lon_sec =50 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) |кестедегі аудан = Сырдария ауданы (Қызылорда облысы){{!}}Сырдария |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тереңөзек кенттік әкімдігі{{!}}Тереңөзек |ішкі бөлінісі = |әкімі = Сыздықов Жеңісбек Шәкімбайұлы |құрылған уақыты = 1906 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 1153,0 гектар |климаты = шұғылконтинентті |тұрғыны =9132 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = -724-36 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = Кызылординская область |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тереңөзек}} '''Тереңөзек''' – [[Қызылорда облысы]] [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]]ндағы ауыл, аудан және [[Тереңөзек кенттік әкімдігі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы – [[Қызылорда]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 52 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 9408 адам (4708 ер адам және 4700 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 9132 адамды (4604 ер адам және 4528 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы, шаруашылықтары == Іргесі [[1906 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолының салынуына байланысты қаланған. Кент [[1995 жыл]]ға дейін өзімен аттас мал бордақылайтын кеңшардың орталығы болған. Одан басқа Жаңадария орман шаруашылығы аудандық тұрмыстық қызмет көрсету комбинатының №10 кәсіптік-техникалық мектебінің орталығы болды. Нарықтық экономикаға өтуге байланысты бұрынғы шаруашылықтар мен кәсіпорындар жекешелендірілді. Олардың негізінде (заңды тұлғалар бойынша) Т-те 11 ЖШС, 1 шаруа қожалығы, 5 АҚ, өнеркәсіп бағытындағы кәсіпорындар құрылды. Сонымен қатар, аграрлық секторда А. ш. құрылымдары 5 АҚ, 26 ЖШС, 2 серіктестік, 2 ӨК, 30-дан астам біріккен шаруашылықтар бар. == Инфрақұрылымы == Кентте 3 орта, 1 бастауыш, 1 кәсіптік-техн. мектеп, 3 кітапхана, 1 музей, мәдениет үйі, стадион, 3 спортзалы, аудандық аурухана, емхана, фельдшер-акушерлік пункт, санаторий-профилакторийі бар. Тереңөзекте 2 қонақүй орналасқан. == Кәсіпорындары == Су құбырларының жалпы ұзындығы 14,5 км. 160-қа жуық шағын кәсіпкершілік нысандар жұмыс істейді. Ірі кәсіпорындарына «КРЭК» АҚ бөлімшесі, «Асар», «Шапағат-Лимитед», «Гүл-Дастан» ЖШС-тері, «Тереңөзек мұнай өнімдері», «Тұмар» АҚ-тары, «Қазпошта», «Қазақтелеком», орман ш., су ш., «Қайнар» мемлекеттік коммуналды кәсіпорны, т.б. аудандық бюджеттік мекемелер жатады. Кенттегі темір жол стансасының ғимараты архитектуралық ескерткіштер тізіміне енгізілген. ==Тереңөзек халық театры== Тереңөзек халық театры – кәсіпқой сахналық-концерттік мекеме. Сырдария ауданы мәдениет үйі жанынан драма үйірмесі ретінде ашылған. [[1988 жыл]]ы халық театры атағын алған. Театр ұжымы Ш. Құсайыновтың «Есірген ерке» үш актілі драмасын (1990), Ә.Әбішевтың «Мәди» спектаклін (1992), Абайдың 150 жылдығына және 2-дүниежүзілік соғыстағы жеңістің 50 жылдығына, А.Тоқмағамбетовтың 90 жылдығына (1995) арналған театрландырылған көріністерді, Т.Ахтановтың «Күшік күйеу» спектаклін (1999) сахналады. 1996 жылы [[Жаңақорған]] кентінде өткен облысы халық театрлары байқауында Қ. Мұхамеджановтың «Өзіме де сол керек» спектаклін қойып, жүлделі 2-орынды жеңіп алды. 1998 жылы Қызылорда қаласында өткен Сырдария ауданының мәдениеті мен өнері күндерінде Ә. Ақпанбетовтің «Түнгі көбелектер» спектаклін сахнаға шығарды. == Кент суреттері == <gallery> Теренозек. Ж.д.станция IMG 20220625 144630.jpg|Темір жол стансасы Теренозек. Станция IMG 20220625 145018.jpg |Станса Теренозек. Вид села. IMG 20220625 145136.jpg|Тереңөзек Теренозек. Вид села. IMG 20220625 144601.jpg|Тереңөзек Теренозек. Вид села. IMG 20220625 145216.jpg|Тереңөзек </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Сырдария ауданы елді мекендері}} [[Санат:Сырдария ауданы (Қызылорда облысы) елді мекендері]] {{жаңарту}} 6sh6umb05zx04adfla5gtxg4qb8mllj 0 33179 3058984 3058546 2022-08-09T18:19:56Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Тау |Түрі = Жота |Атауы = Зортүлкі |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет өлшемі = |Сурет атауы = |lat_dir = N |lat_deg =49 |lat_min =08 |lat_sec =11 |lon_dir = E |lon_deg =67 |lon_min =27 |lon_sec =51 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}} [[Ұлытау облысы]] [[Ұлытау ауданы]] |Пайда болған кезеңі = [[Девон кезеңі|Девон]], [[Карбон кезеңі|тас көмір]] |Аумағы = |Ұзындығы = 20 |Ені = 7 |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 736 |Биіктік көзі = |Салыстырмалы биіктік = |Алғашқы шыңға шығу = |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = Қазақстан Қарағанды облысы |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} '''Зортүлкі''' – [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауларының шығысындағы жота. == Географиялық орны == [[Ұлытау облысы]] [[Ұлытау ауданы]]нда орналасқан. == Жер бедері == Абсолюттік биіктігі 736 м. Батыстан шығысқа қарай ендік бағытта 20 км-ге созылып жатыр, енді жері 7 км. Жотаның беткейлері көлбеуленіп, бірте-бірте аласарып, төңірегіндегі жазыққа ұласады. Зортүлкі жотасынан [[Қаракеңгір өзені|Қаракеңгір]], [[Сарыкеңгір]] өзендерінің көптеген салалары бастау алады. Солтүстігін Бүршіктікөл, [[Ащыкөл (көл, Ұлытау облысы)|Ащыкөл]], батысын Басбайтал көлдері алып жатыр. Зортүлкінің етегінде бұлақтар бар. == Географиялық құрылымы == [[Девон кезеңі|Девон]] мен [[Карбон кезеңі|тас көмір]] жыныстарынан түзілген. == Өсімдігі == Беткейлерінің қоңыр, бозғылт қоңыр топырақ жамылғысында селеу, бетеге, қылқан селеу, жусан, тобылғы, т.б. өсімдіктер мен бұталар өседі. Етегі мал жайылымына қолайлы.<ref>АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Ұлытау облысы таулары]] [[Санат:Ұлытау ауданы географиясы]] rvqdphtayiv270jk488z2cz2ehim3n4 0 33705 3058878 3045452 2022-08-09T17:07:00Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Көкөзек''' сөзі мынадай мағыналар білдіруі мүмкін: '''Елді мекендер:''' * [[Көкөзек (Абай облысы)|Көкөзек]] – [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Көкөзек (Алматы облысы)|Көкөзек]] – [[Алматы облысы]] [[Қарасай ауданы]]ндағы ауыл. * [[Көкөзек (Жамбыл облысы)|Көкөзек]] – [[Жамбыл облысы]] [[Байзақ ауданы]]ндағы ауыл. * [[Көкөзек (Ақсу ауданы)|Көкөзек]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. * [[Көкөзек (Сарқан ауданы)|Көкөзек]] – [[Жетісу облысы]] [[Сарқан ауданы]]ндағы ауыл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Көкөзек ауылдық округі]] * [[Көкөзек бөгені]] * [[Көкөзек (қыстау)]] * [[Көкөзек өзені]] {{айрық}} g377qwgap2s7m4sdvm9g0y0zi3uufvs 0 34782 3058921 3058164 2022-08-09T17:40:21Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Ақсу ауданы |елтаңба = Aksuaudanigerb.gif |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |lat_dir = N |lat_deg = 45 |lat_min = 23 |lat_sec = 19 |lon_dir = E |lon_deg = 79 |lon_min = 30 |lon_sec = 08 |облысы = Жетісу облысы |аудан орталығы = [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] |ауылдық округтер саны =17 |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = 49 |қалалар саны = |әкімі = |әкімдіктің мекенжайы = |құрылған уақыты = 1930 |жер аумағы = 12,6 мың |жер аумағы бойынша орны = |тұрғыны = 39675<ref>[http://www.stat.gov.kz/dinamika/dinamikadem.htm Алматы облысының Статистика департаменті. 01.07.2019]</ref> |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = 2019 |тығыздығы = |тығыздығы бойынша орны = |ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (95,74%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (3,05%)}}, {{nobr|[[немістер]] (0,11%)}}, {{nobr|[[шешендер]] (0,16%)}}, {{nobr|[[татарлар]] (0,43%)}}, {{nobr|[[ұйғырлар]] (0,13%)}}, {{nobr|басқалары (0,41%)}}<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2019">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref> |телефон коды = |пошта индексі = 040100-040124<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/02/17.html Қазақстан почталық индекстері]</ref> |сайты = |карта = |әкімшілік бірліктің картасы = Aksu District Kazakhstan.png |ортаққордағы санаты = }} '''Ақсу ауданы ''' — [[Жетісу облысы]]ның солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан әкімшілік бөлініс. Аудан орталығы – [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылы. == Географиялық орны, жер бедері мен су жүйесі == Ақсу ауданы [[Балқаш-Алакөл ойысы|Балқаш–Алакөл]] ойысы мен [[Жетісу Алатауы]] аралығын алып жатыр. Шығысы [[Қытай]] мемлекетімен, қалған бөлігі облыстың [[Сарқан ауданы|Сарқан]], [[Алакөл ауданы|Алакөл]], [[Қаратал ауданы|Қаратал аудан]]дарымен шектеседі. Жерінің оңтүстік-шығысын Жетісу Алатауының [[Қоңыртау (тау, Алматы облысы)|Қоңыртау]], [[Қайрақкөл]], [[Желдіқарағай]], [[Ешкіөлмес (тау, Ақсу ауданы)|Ешкіөлмес]] таулары, солтүстік, солтүстік-шығыс және батыс бөлігінде Тораңғықұм, Кемерқұм, Сымбатқұм, [[Күшікжал]] және [[Жалқұм]] құмды алқаптары алып жатыр. Ақсу өзенінің салалары мен тармақтары ауданның біршама жерін кесіп өтеді. Ірі өзендері: [[Бүйен (өзен)|Бүйен]], [[Бұрхан]], [[Сарқан өзені|Сарқан]], [[Қарасу (Іле алабындағы өзен)|Қарасу]], [[Қапал (өзен)|Қапал]], [[Қызылағаш (өзен)|Қызылағаш]]. == Климаты == Климаты қатаң континенттік. Қысы суық. Қаңтар айының орташа температурасы –10 – 15°С, шілдеде 20 – 23°С. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлшері жазық жерлерде 150 – 250 мм, таулы аймақтарда 400 – 600 мм. Топырағының басым бөлігі шөлейттік сұр топырақ. Тау етектері мен тау аңғарларында қоңыр топырақ қалыптасқан. Өзен аңғарлары мен жайылмаларда шалғынды-далалы топырақ басым. Құмды алқаптарда сор, сортаң кездеседі. == Өсімдігі мен жануарлар дүниесі == Даласында жусан, ебелек, изен, қияқ, т.б. өсімдіктер өседі. Аудан аумағында «Лепсі» қорықшасы (33,0 мың га) орналасқан. Аңдардан қасқыр, түлкі, қоян, борсық, қабан, ондатр; құстардан үйрек, қаз, тырна, т.б. мекендейді. Кен байлықтарынан Ілдерсай барит кені, Арасан гранит және мәрмәр кен орындары бар. Ауданның ауыл шаруашылығына пайдаланатын жерінің ауданы 1,17 млн. га, оның ішінде жыртылуға жарамды жері 56,6 мың га, жайылымы 1,03 млн. га, шабындығы 55,2 мың га (2006). Ақсу ауданы аумағында Матай, Молалы, Алажиде темір жол стансалары орналасқан. Аудан жері арқылы Алматы – Өскемен мемлекеттік маңызы бар автомобиль жолы өтеді. == Халқы == Тұрғындар саны – 39675 ([[2019 жыл|2019]]). * ұлттық құрамы – [[қазақтар]] (95,74%), [[орыстар]] (3,05%), [[немістер]] (0,11%), [[шешендер]] (0,16%), [[татарлар]] (0,43%), [[ұйғырлар]] (0,13%), басқалары (0,41%). == Ауылдық округтер == Аудандағы 49 елді мекен 17 ауылдық округтерге біріктілген: * [[Ақсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Ақсу ауылдық округі]] * [[Арасан ауылдық округі]] * [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі]] * [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу ауылдық округі]] * [[Есеболат ауылдық округі]] * [[Жансүгіров ауылдық округі]] * [[Жаңалық ауылдық округі]] * [[Көшкентал ауылдық округі]] * [[Қаракөз ауылдық округі]] * [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу ауылдық округі]] * [[Қарашілік ауылдық округі]] * [[Қапал ауылдық округі]] * [[Қызылағаш ауылдық округі (Ақсу ауданы)|Қызылағаш ауылдық округі]] * [[Матай ауылдық округі]] * [[Молалы ауылдық округі]] * [[Ойтоған ауылдық округі]] * [[Суықсай ауылдық округі]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Алматы облысы}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы]] fh1tjjivtarf9yj8pza77vy6r9rvj2c 3058968 3058921 2022-08-09T18:06:04Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауданы |ауданның атауы = Ақсу ауданы |елтаңба = Aksuaudanigerb.gif |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |lat_dir = N |lat_deg = 45 |lat_min = 23 |lat_sec = 19 |lon_dir = E |lon_deg = 79 |lon_min = 30 |lon_sec = 08 |облысы = Жетісу облысы |аудан орталығы = [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] |ауылдық округтер саны =17 |кенттік әкімдіктер саны = |қалалық әкімдіктер саны = |ауылдар саны = 49 |қалалар саны = |әкімі = |әкімдіктің мекенжайы = |құрылған уақыты = 1930 |жер аумағы = 12,6 мың |жер аумағы бойынша орны = |тұрғыны = 39675<ref>[http://www.stat.gov.kz/dinamika/dinamikadem.htm Алматы облысының Статистика департаменті. 01.07.2019]</ref> |халық саны бойынша орны = |санақ жылы = 2019 |тығыздығы = |тығыздығы бойынша орны = |ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (95,74%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (3,05%)}}, {{nobr|[[немістер]] (0,11%)}}, {{nobr|[[шешендер]] (0,16%)}}, {{nobr|[[татарлар]] (0,43%)}}, {{nobr|[[ұйғырлар]] (0,13%)}}, {{nobr|басқалары (0,41%)}}<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2019">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref> |телефон коды = |пошта индексі = 040100-040124<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/02/17.html Қазақстан почталық индекстері]</ref> |сайты = |карта = |әкімшілік бірліктің картасы = Aksu District Kazakhstan.png |ортаққордағы санаты = }} '''Ақсу ауданы ''' — [[Жетісу облысы]]ның солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан әкімшілік бөлініс. Аудан орталығы – [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылы. == Географиялық орны, жер бедері мен су жүйесі == Ақсу ауданы [[Балқаш-Алакөл ойысы|Балқаш–Алакөл]] ойысы мен [[Жетісу Алатауы]] аралығын алып жатыр. Шығысы [[Қытай]] мемлекетімен, қалған бөлігі облыстың [[Сарқан ауданы|Сарқан]], [[Алакөл ауданы|Алакөл]], [[Қаратал ауданы|Қаратал аудан]]дарымен шектеседі. Жерінің оңтүстік-шығысын Жетісу Алатауының [[Қоңыртау (тау, Алматы облысы)|Қоңыртау]], [[Қайрақкөл]], [[Желдіқарағай]], [[Ешкіөлмес (тау, Ақсу ауданы)|Ешкіөлмес]] таулары, солтүстік, солтүстік-шығыс және батыс бөлігінде Тораңғықұм, Кемерқұм, Сымбатқұм, [[Күшікжал]] және [[Жалқұм]] құмды алқаптары алып жатыр. Ақсу өзенінің салалары мен тармақтары ауданның біршама жерін кесіп өтеді. Ірі өзендері: [[Бүйен (өзен)|Бүйен]], [[Бұрхан]], [[Сарқан өзені|Сарқан]], [[Қарасу (Іле алабындағы өзен)|Қарасу]], [[Қапал (өзен)|Қапал]], [[Қызылағаш (өзен)|Қызылағаш]]. == Климаты == Климаты қатаң континенттік. Қысы суық. Қаңтар айының орташа температурасы –10 – 15°С, шілдеде 20 – 23°С. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлшері жазық жерлерде 150 – 250 мм, таулы аймақтарда 400 – 600 мм. Топырағының басым бөлігі шөлейттік сұр топырақ. Тау етектері мен тау аңғарларында қоңыр топырақ қалыптасқан. Өзен аңғарлары мен жайылмаларда шалғынды-далалы топырақ басым. Құмды алқаптарда сор, сортаң кездеседі. == Өсімдігі мен жануарлар дүниесі == Даласында жусан, ебелек, изен, қияқ, т.б. өсімдіктер өседі. Аудан аумағында «Лепсі» қорықшасы (33,0 мың га) орналасқан. Аңдардан қасқыр, түлкі, қоян, борсық, қабан, ондатр; құстардан үйрек, қаз, тырна, т.б. мекендейді. Кен байлықтарынан Ілдерсай барит кені, Арасан гранит және мәрмәр кен орындары бар. Ауданның ауыл шаруашылығына пайдаланатын жерінің ауданы 1,17 млн. га, оның ішінде жыртылуға жарамды жері 56,6 мың га, жайылымы 1,03 млн. га, шабындығы 55,2 мың га (2006). Ақсу ауданы аумағында Матай, Молалы, Алажиде темір жол стансалары орналасқан. Аудан жері арқылы Алматы – Өскемен мемлекеттік маңызы бар автомобиль жолы өтеді. == Халқы == Тұрғындар саны – 39675 ([[2019 жыл|2019]]). * ұлттық құрамы – [[қазақтар]] (95,74%), [[орыстар]] (3,05%), [[немістер]] (0,11%), [[шешендер]] (0,16%), [[татарлар]] (0,43%), [[ұйғырлар]] (0,13%), басқалары (0,41%). == Ауылдық округтер == Аудандағы 49 елді мекен 17 ауылдық округтерге біріктілген: * [[Ақсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Ақсу ауылдық округі]] * [[Арасан ауылдық округі]] * [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі]] * [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу ауылдық округі]] * [[Есеболат ауылдық округі]] * [[Жансүгіров ауылдық округі]] * [[Жаңалық ауылдық округі]] * [[Көшкентал ауылдық округі]] * [[Қаракөз ауылдық округі]] * [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу ауылдық округі]] * [[Қарашілік ауылдық округі]] * [[Қапал ауылдық округі]] * [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] * [[Матай ауылдық округі]] * [[Молалы ауылдық округі]] * [[Ойтоған ауылдық округі]] * [[Суықсай ауылдық округі]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Алматы облысы}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы]] qyq0qkwrn0jecnjdxqhyf5bv8quxmg5 0 35283 3059144 2755827 2022-08-10T08:54:59Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Ащыкөл |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 43/30/39/N/70/36/21/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = |Ұзындығы = 10 |Ені = 8 |Ауданы = 31-67 |Көлемі = |Жағалау сызығының ұзындығы = |Тереңдігі = 5 |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = |Құятын өзендер = Көктал (өзен, Жамбыл облысы) |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Жамбыл облысы |Аудан = Талас ауданы/Сарысу ауданы |Позициялық карта = Қазақстан |Позициялық карта 1 = Қазақстан Жамбыл облысы |Ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Ащыкөл}} '''Ащыкөл''' – [[Жамбыл облысы]] [[Талас ауданы|Талас]], [[Сарысу ауданы|Сарысу]] аудандарының аумағында, [[Ақкөл (Жамбыл облысы)|Ақкөл]] ауылының солтүстік-батысында 12 км жерде орналасқан көл. == Аумағы == Ұзындығы 10 км, ені 8 км, жылдық жауын-шашын мөлшеріне байланысты аумағы 31-67 км² аралығында өзгереді. Тереңдігі 5 м-ге жуық. == Жер бедері, өсімдігі == Көлдің солтүстік жағалауы тік жарқабақты (биікт. 6 – 8 м), шығысы жазық, құмдауытты, оңтүстігі сазды, жағалауында [[қамыс]], [[қоға]] өседі. Көлге оңтүстік-батыстан [[Көктал (өзен, Жамбыл облысы)|Көктал]], шығысынан [[Аса өзені|Аса]] өзенінің бір тармағы құяды. Желтоқсанның аяғында суы қатып, наурыздың аяғында ериді. Көлде [[қаз]], [[үйрек]], т.б. су құстары мекендейді.<ref>АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Талас ауданы көлдері]] [[Санат:Сарысу ауданы көлдері]] d45l37twb51uxah9lrj42u2ix0ff7x0 3059145 3059144 2022-08-10T08:55:45Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Ащыкөл |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 43/30/39/N/70/36/21/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = |Ұзындығы = 10 |Ені = 8 |Ауданы = 67 |Көлемі = |Жағалау сызығының ұзындығы = |Тереңдігі = 5 |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = |Құятын өзендер = Көктал (өзен, Жамбыл облысы) |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Жамбыл облысы |Аудан = Талас ауданы/Сарысу ауданы |Позициялық карта = Қазақстан |Позициялық карта 1 = Қазақстан Жамбыл облысы |Ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Ащыкөл}} '''Ащыкөл''' – [[Жамбыл облысы]] [[Талас ауданы|Талас]], [[Сарысу ауданы|Сарысу]] аудандарының аумағында, [[Ақкөл (Жамбыл облысы)|Ақкөл]] ауылының солтүстік-батысында 12 км жерде орналасқан көл. == Аумағы == Ұзындығы 10 км, ені 8 км, жылдық жауын-шашын мөлшеріне байланысты аумағы 31-67 км² аралығында өзгереді. Тереңдігі 5 м-ге жуық. == Жер бедері, өсімдігі == Көлдің солтүстік жағалауы тік жарқабақты (биікт. 6 – 8 м), шығысы жазық, құмдауытты, оңтүстігі сазды, жағалауында [[қамыс]], [[қоға]] өседі. Көлге оңтүстік-батыстан [[Көктал (өзен, Жамбыл облысы)|Көктал]], шығысынан [[Аса өзені|Аса]] өзенінің бір тармағы құяды. Желтоқсанның аяғында суы қатып, наурыздың аяғында ериді. Көлде [[қаз]], [[үйрек]], т.б. су құстары мекендейді.<ref>АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Талас ауданы көлдері]] [[Санат:Сарысу ауданы көлдері]] 180xp4p6xmj6q6w0i1x2b8hgwvzt3ka 0 35801 3059120 2836505 2022-08-10T07:49:38Z Салиха 17167 Салиха [[Боқтықарын]] бетін [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] бетіне жылжытты: Атауын өзгерту wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Боқтықарын өзені |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 123 |су алабының ауданы = |су алабы = [[Сарысу өзені|Сарысу]] |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]] көлі |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec = |m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |еңістігі = |ел = Қазақстан |аймақ = [[Түркістан облысы]] [[Созақ ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} '''Боқтықарын ''' – [[Сарысу өзені|Сарысу]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Түркістан облысы]] [[Созақ ауданы]] [[Бетпақдала]]ның батыс бөлігімен солтүстіктен оңтүстікке қарай ағады. == Гидрологиясы == Ұзындығы 123 км. Суы мол жылдары [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]]ге құяды. Қар суымен толығатындықтан, өзеннің [[көктем]]де ғана тұрақты ағыны болады, [[жаз]]да арнасының ойыс жерлерінде қарасуларға бөлініп қалады. Өзен суы мал суаруға пайдаланылады.<ref name="source1">[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Түркістан облысы өзендері]] [[Санат:Сарысу су алабы]] ghde0q6oxv7wmolwio5crj0wpvlue29 3059128 3059120 2022-08-10T08:17:02Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Боқтықарын өзені |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 123 |су алабының ауданы = |су алабы = [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]] көлі |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = 45|m_lat_min =10|m_lat_sec =34 |m_lon_dir = |m_lon_deg = 67|m_lon_min =17|m_lon_sec =26 |еңістігі = |ел = Қазақстан |аймақ = [[Жамбыл облысы]] [[Сарысу ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} '''Боқтықарын ''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Жамбыл облысы]] [[Сарысу ауданы]] [[Бетпақдала]]ның батыс бөлігімен солтүстіктен оңтүстікке қарай ағады. == Гидрологиясы == Ұзындығы 123 км. Суы мол жылдары [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]]ге құяды. Қар суымен толығатындықтан, өзеннің көктемде ғана тұрақты ағыны болады, жазда арнасының ойыс жерлерінде қарасуларға бөлініп қалады. Өзен суы мал суаруға пайдаланылады.<ref name="source1">[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Жамбыл облысы өзендері]] [[Санат:Сарысу су алабы]] sv6o3ugi8k3d3q7kg6plbylhuf52807 3059129 3059128 2022-08-10T08:17:49Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Боқтықарын өзені |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 123 |су алабының ауданы = |су алабы = [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]] көлі |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = 45|m_lat_min =10|m_lat_sec =34 |m_lon_dir = |m_lon_deg = 67|m_lon_min =17|m_lon_sec =26 |еңістігі = |ел = Қазақстан |аймақ = [[Жамбыл облысы]] [[Сарысу ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Боқтықарын}} '''Боқтықарын ''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Жамбыл облысы]] [[Сарысу ауданы]] [[Бетпақдала]]ның батыс бөлігімен солтүстіктен оңтүстікке қарай ағады. == Гидрологиясы == Ұзындығы 123 км. Суы мол жылдары [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]]ге құяды. Қар суымен толығатындықтан, өзеннің көктемде ғана тұрақты ағыны болады, жазда арнасының ойыс жерлерінде қарасуларға бөлініп қалады. Өзен суы мал суаруға пайдаланылады.<ref name="source1">[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Жамбыл облысы өзендері]] [[Санат:Сарысу су алабы]] 3t3qzduak10tzw41lj9ykvsl8hzotdv 3059133 3059129 2022-08-10T08:41:21Z Салиха 17167 Салиха [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] бетін [[Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы)]] бетіне жылжытты: Атауын өзгерту wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Боқтықарын өзені |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 123 |су алабының ауданы = |су алабы = [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]] көлі |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = 45|m_lat_min =10|m_lat_sec =34 |m_lon_dir = |m_lon_deg = 67|m_lon_min =17|m_lon_sec =26 |еңістігі = |ел = Қазақстан |аймақ = [[Жамбыл облысы]] [[Сарысу ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Боқтықарын}} '''Боқтықарын ''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Жамбыл облысы]] [[Сарысу ауданы]] [[Бетпақдала]]ның батыс бөлігімен солтүстіктен оңтүстікке қарай ағады. == Гидрологиясы == Ұзындығы 123 км. Суы мол жылдары [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]]ге құяды. Қар суымен толығатындықтан, өзеннің көктемде ғана тұрақты ағыны болады, жазда арнасының ойыс жерлерінде қарасуларға бөлініп қалады. Өзен суы мал суаруға пайдаланылады.<ref name="source1">[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Жамбыл облысы өзендері]] [[Санат:Сарысу су алабы]] 3t3qzduak10tzw41lj9ykvsl8hzotdv 3059139 3059133 2022-08-10T08:44:44Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Боқтықарын өзені |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 123 |су алабының ауданы = |су алабы = [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]] көлі |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = 45|m_lat_min =10|m_lat_sec =34 |m_lon_dir = |m_lon_deg = 67|m_lon_min =17|m_lon_sec =26 |еңістігі = |ел = Қазақстан |аймақ = [[Түркістан облысы]] [[Созақ ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Боқтықарын}} '''Боқтықарын ''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Түркістан облысы]] [[Созақ ауданы]] [[Бетпақдала]]ның батыс бөлігімен солтүстіктен оңтүстікке қарай ағады. == Гидрологиясы == Ұзындығы 123 км. Суы мол жылдары [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]]ге құяды. Қар суымен толығатындықтан, өзеннің көктемде ғана тұрақты ағыны болады, жазда арнасының ойыс жерлерінде қарасуларға бөлініп қалады. Өзен суы мал суаруға пайдаланылады.<ref name="source1">[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Түркістан облысы өзендері]] [[Санат:Сарысу су алабы]] 51td3nhhwor2k05kvyezw73bhnn88bj 0 35895 3058962 2609791 2022-08-09T18:02:30Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Будённый жылқысы ''' — салт мінілетін [[жылқы]] тұқымы. 1921 — 48 жылы [[Ресей]]дің [[Ростов облысы]]ның С.М. Буденный атындағы және 1-атты Армия атындағы жылқы зауыттарында таза тұқымды [[Дон]] мініс жылқысы мен [[Қара теңіз]] жағалауының жылқыларын [[будандастыру]] арқылы шығарылған. Буденный жылқысы ірі, дене бітісі мығым келеді. Басы етсіз, қаз мойын, шоқтығы биік, аяғы сіңірлі, тұяғы берік. Шоқтығына дейінгі орташа биікт. 163 — 166 см, кеуде орамы 190 — 195 см; жіліншік орамы 20—21 см. [[Айғыр]]ының салм. 550 кг, биесінікі — 500 кг. Жаңа туған құлынының салм. 50 кг. Буденный жылқысының ұшқырлығы 1200 м-де 1 мин 16 с; 2000 м-де 2 мин 36 с; 3600 м-де — 3 мин 29 с. [[Қазақстан]]да [[Буденный жылқысы]]н жетілдірумен [[Алматы облысы]]ндағы [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] жылқы зауыты шұғылданады.<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы</ref> == Дереккөздер== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Жылқы тұқымдары]] {{stub}} rfy2ipmarad20huk6u96e6ah7n91yrs 0 36261 3058885 2731051 2022-08-09T17:13:24Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Егінсу ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Егінсу (Алматы облысы)|Егінсу]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 598 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Егінсу ауылдық округі}} '''Егінсу ауылдық округі''' – [[Жетісу облысы]], [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Егінсу (Алматы облысы)|Егінсу]] ауылы, [[Құмтөбе]] темір жол бекеті кіреді. Орталығы – Егінсу ауылы. ==Жер бедері, климаты== Егінсу аумағы шөл, шөлейтті болып келеді. Шағыл-шағыл құм арасы құрғақшылыққа төзімді сексеуіл, тораңғы, жиде, шеңгел, жыңғыл сияқты бұтақты ағаштарға бай. Жазық жерлер мен ойдым-ойдым саздауыт ойпаттар еркек шөп, теріскен, ран, көкпек, изен-жусан, көк шалғынды. Көктем айларында қар суы кең жайылып, ояң жерлерде шабындық шөптің қаулап өсуіне жағдай туады. Шөл-шөлейт аймақтың қысы суық, аязды келеді, қар қалың түспейді, жазы ыстық, көктем, күз айларында құм үйірген қара құйын соққанда кейде көз аштырмайды. Солай дегенмен шағыл-шағыл жалаңбас құм төбешіктер қыс айларында ашық жататындықтан мал отарлауға қолайлы. Даласы елік, ақ бөкен, қара құйрық, жабайы шошқа, қоян, сары шұнақ, тағы басқа аңдарға, қырғауыл, шіл, қаз-үйрек сияқты құстарға бай. Сондықтан ел арасында “бұта түбі - бір асым ет” деген мақал қалған. Ертеде бұл жерлерде құлан, жолбарыс болғанын аңыз етеді. Бәрі жойылып біткен. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 598 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] qv0gm8j9s937nsm2q7xmw2xvineiv99 3058888 3058885 2022-08-09T17:15:59Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Егінсу ауылдық округі (Алматы облысы)]] бетін [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Егінсу ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Егінсу (Алматы облысы)|Егінсу]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 598 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Егінсу ауылдық округі}} '''Егінсу ауылдық округі''' – [[Жетісу облысы]], [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Егінсу (Алматы облысы)|Егінсу]] ауылы, [[Құмтөбе]] темір жол бекеті кіреді. Орталығы – Егінсу ауылы. ==Жер бедері, климаты== Егінсу аумағы шөл, шөлейтті болып келеді. Шағыл-шағыл құм арасы құрғақшылыққа төзімді сексеуіл, тораңғы, жиде, шеңгел, жыңғыл сияқты бұтақты ағаштарға бай. Жазық жерлер мен ойдым-ойдым саздауыт ойпаттар еркек шөп, теріскен, ран, көкпек, изен-жусан, көк шалғынды. Көктем айларында қар суы кең жайылып, ояң жерлерде шабындық шөптің қаулап өсуіне жағдай туады. Шөл-шөлейт аймақтың қысы суық, аязды келеді, қар қалың түспейді, жазы ыстық, көктем, күз айларында құм үйірген қара құйын соққанда кейде көз аштырмайды. Солай дегенмен шағыл-шағыл жалаңбас құм төбешіктер қыс айларында ашық жататындықтан мал отарлауға қолайлы. Даласы елік, ақ бөкен, қара құйрық, жабайы шошқа, қоян, сары шұнақ, тағы басқа аңдарға, қырғауыл, шіл, қаз-үйрек сияқты құстарға бай. Сондықтан ел арасында “бұта түбі - бір асым ет” деген мақал қалған. Ертеде бұл жерлерде құлан, жолбарыс болғанын аңыз етеді. Бәрі жойылып біткен. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 598 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] qv0gm8j9s937nsm2q7xmw2xvineiv99 3058897 3058888 2022-08-09T17:20:10Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Егінсу ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 598 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Егінсу ауылдық округі}} '''Егінсу ауылдық округі''' – [[Жетісу облысы]], [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] ауылы, [[Құмтөбе]] темір жол бекеті кіреді. Орталығы – Егінсу ауылы. ==Жер бедері, климаты== Егінсу аумағы шөл, шөлейтті болып келеді. Шағыл-шағыл құм арасы құрғақшылыққа төзімді сексеуіл, тораңғы, жиде, шеңгел, жыңғыл сияқты бұтақты ағаштарға бай. Жазық жерлер мен ойдым-ойдым саздауыт ойпаттар еркек шөп, теріскен, ран, көкпек, изен-жусан, көк шалғынды. Көктем айларында қар суы кең жайылып, ояң жерлерде шабындық шөптің қаулап өсуіне жағдай туады. Шөл-шөлейт аймақтың қысы суық, аязды келеді, қар қалың түспейді, жазы ыстық, көктем, күз айларында құм үйірген қара құйын соққанда кейде көз аштырмайды. Солай дегенмен шағыл-шағыл жалаңбас құм төбешіктер қыс айларында ашық жататындықтан мал отарлауға қолайлы. Даласы елік, ақ бөкен, қара құйрық, жабайы шошқа, қоян, сары шұнақ, тағы басқа аңдарға, қырғауыл, шіл, қаз-үйрек сияқты құстарға бай. Сондықтан ел арасында “бұта түбі - бір асым ет” деген мақал қалған. Ертеде бұл жерлерде құлан, жолбарыс болғанын аңыз етеді. Бәрі жойылып біткен. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 598 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] mer3iaxxbuaxopg0imnjtz8tseeo3gn 0 36291 3058985 2846353 2022-08-09T18:19:59Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Елқонды ''' – [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] жотасының оңтүстік-батысындағы [[бұлақ]]. [[Қарағанды облысы]] [[Ұлытау ауданы]]нда. Маңында Бозай, Қоянды, Аққоян, Тілеген, Итауыз [[қыстау]]лары бар. Солтүстігінен Бекет өзені ағып өтеді. Оңтүстігінде [[Ұлытау таулары]] орналасқан. Бұлақ мал жайылымына пайдаланылады. {{Суретсіз мақала}} <ref name="test">Қазақ энцклопедиясы</ref> ==Дереккөздер== <references /> {{wikify}} [[Санат:Қазақстан бұлақтары]] {{stub}} 2jumu2k4co0sb3kuxxqmkniyl0i81iq 0 38483 3058849 3058240 2022-08-09T16:38:46Z Kasymov 10777 [[Special:Contributions/Nurbekovanurly|Nurbekovanurly]] ([[User talk:Nurbekovanurly|т]]) өңдемелерінен [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] соңғы нұсқасына қайтарды wikitext text/x-wiki {{Азаматтық кеме |Қазақша атауы = «Титаник» |Шынайы атауы = RMS Titanic |Сурет = RMS Titanic 3.jpg |Кеменің түрі = [[Кеме|Жолаушылар кемесі]] |Мемлекет = {{Flagicon|United Kingdom}} [[Ұлыбритания|Құрама Патшалық]] |Айлақ = [[Ливерпуль]] |Класс = «Олимпик» |ИМО нөмірі = 401 |Қысқаша атауы = MUC (MGY) |Операторы = |Мекеме = [[White Star Line]] |Соғушы = «[[Harland and Wolff]]» верфі |Суға түсірілді = [[31 мамыр]] [[1911 жыл]] |Қолданысқа берілді = [[10 сәуір]] [[1912 жыл]] |Қолданыстан шықты = [[15 сәуір]] [[1912 жыл]] |Қазіргі уақытта = Батып кеткен |Салмағы = 52&nbsp;310 [[Тонна|т]] |Ұзындығы = 269,06 [[Метр|м]] |Ені = 28,19 [[Метр|м]] |Биіктігі = 18,4 [[Метр|м]] (ватерсызықтан бастап жоғарғы палубаға шейін) |Шөгуі = 10,54 [[Метр|м]] |Қозғалтқыштар = 2 төрт цилиндрлі көлемі үш есе ұлғайтылған булы машина және булы турбина |Винттер = 3 |Қуаттылығы = 55&nbsp;000 [[Ат күші|а. к.]] |Жылдамдығы = 24—25 [[Түйін (өлшем бірлігі)|түйін]] |Экипаж = 885<ref name=Crew>[http://www.titanicinquiry.org Detailed Description of Crew and Passengers]</ref> |Жолаушылар сыйымдылығы = '''2,453 жолаушы:''' * 833 Бірінші класс * 614 Екінші класс * 1,006 Үшінші класс |Жүк сыйымдылығы = }} '''Ти­таник''' (''RMS Titanic'') — [[XX ғасыр|20-шы ғасырдың]] басында салынған алып кеме. Британ кеме құру компаниясы «[[White Star Line]]»-ның «[[Олимпик класы|Олимпик»]] класындағы үш кеменің екіншісі. Ол 1909 — 1911 жылдар аралығында Белфасттағы «Харланд энд Вольф» верфінде соғылған. Сыйымдылығы 2224 адам. Жолаушылар құрамында әлемнің ауқатты адамдары [[IV Джон Джекоб Астор]], [[Бенджамин Гуггенхайм]] және [[Исидор Штраус]] сияқты миллионерлер, сол сияқты Америкаға жаңа өмір іздеп шыққан Ирландия мен Скандинавиядан келген мыңдаған эмигранттар болды. Кеме гимнастика залы, шомылу бассейні, кітапхана, жоғары классты мейрамхана және сәнді каюталарымен ерекшеленді. 1912 ж. 10 сәуірде Саутгемптоннан шыққаннан кейін лайнер [[Франция]]дағы Шербур және [[Ирландия]]дағы Квинстаунға жол салып, содан кейін батысқа қарай [[Нью-Йорк]]ке аттанады.<ref>{{cite web|title=Titanic Ship Listing |url=http://www.chriscunard.com/titanic.php|publisher=Chris' Cunard Page|accessdate=12 April 2012}}</ref> Төрт күн жүзгеннен кейін, 1912 ж. 14 сәуірде Ньюфаундленд маңынан 375 миль жерде сағат 11:40-та (кеме уақыты:UTC-3) кеме [[Мұзтау|айсбергке]] соғылады. Кеменің 16 қалқасының 5-не су кіріп, екі жарым сағаттан кейін кеме екіге бөлініп, өзімен бірге мыңдаған адамды су түбіне алып кетеді. Мұхит бетінде қалған жолаушылар тастай судан қатып өледі. Аман қалған шлюпкадағы 710 жолаушыны [[Карпатия]] бірнеше сағаттан кейін алып кетеді. Апат бүкіләлемді аңыртып тастады. Қоғамдағы туындаған сұрақтардан кейін Ұлыбритания мен АҚШ теңіз қауіпсіздігін жетілдіруді қажетсінді. Соның бірі қазіргі уақытқа шейін ең сәтті қолданып келе жатқан 1914 ж. құрылған Теңіздегі Қауіпсіз Өмір туралы Халықаралық Конвенция (СОЛАС). Тірі қалғандардың көбісі ақшаларынан, меншікті заттарынан, Саутгемптоннан шыққан экипаж мүшелерінің отбасылары күнделікті табыс көзін жоғалтады. Оларға мейірбан жандар мен қайырымды адамдар ақшалай көмектесті. Кейбір тірі қалған адамдар соның ішінде бортта қалған әйелдер мен балаларды күтпей, шлюпкаға отырып кеткен [[White Star Line|Уайт Стар Лайнның]] төрағасы [[Джозеф Брюс Исмей|Дж. Брюс Исмейді]] қоғам [[остракизм]]мен қарсы алды. 1985 ж. 3 784 метр тереңдіктен Титаниктің қалдығы табылады. Теңіз бетіне көтерілген мыңдаған жәдігерлер әлемнің түрлі мұражайларына қойылады. Оған арнап бірнеше кітап, фильм шығарылады, көрмелер мен ескерткіштер ашылады. == Тарихы == Титаник Олимпик класындағы үш лайнердің екіншісі — басқалары [[Олимпик]] және [[Британик]] (бастапқы аты «Гигантик»).{{sfn|Chirnside|2004|p=319}}1912 ж. 29 кемесі мен сауды саттығы бар Уайт Стар Лайн флотындағы бұлар ең үлкені болып табылды.{{sfn|Beveridge|Hall|2011|p=27}} 1907 ж. ортасында Уайт Стардың директоры Брюс Исмей және Уайт Стар Лайнның басшы компаниясы IMMC-дің төрағасы [[Джон Пирпонт Морган|Пирпонт Морганмен]] үш кеменің жобасын талқылайды. Уайт Стар Лайнның ең басты қарсыласы [[Cunard Line|Кунард]] [[Лузитания]] және [[Мавритания]] атты ең жылдам кемелерін қолданысқа береді, сонымен қатар Германияның Гамбург-Америка және Солтүстік Герман Ллойдтың флоттары да кеңейе түседі. Исмейдің пікірінше жаңа класстағы лайнерлердің жылдамдығына емес, үлкендігіне, ыңғайлығына және сәнділігіне баса назар аудару керектігін айтты.{{sfn|Bartlett|2011|p=26}} 1867 жылдан бері әріптес болып келе жатқан Белфасттағы «[[Harland and Wolff|Харланд энд Вольф»]] верфінде кемелердің құрылысы жүзеге асатын болды.{{sfn|Bartlett|2011|p=25}} Харланд энд Вольф Олимпик класындағы кемелердің жобасын қолға алады. Уайт Стар директоры Лорд Пирри, Харланд энд Вольфтың жоба бөлімінің атқарушы директоры, әрі теңіз сәулетшісі [[Томас Эндрюс]], кеме жобасының есебіне, беріктілігі мен ұқыптылығына жауапты Эдвард Уилдинг және басты сызбашы және верфтің бас менеджері Александр Карлизл сияқтылар жобаға ат салысады.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=14}} Әрлеу жұмыстары, жабдықтар мен тиімді құтқару қайықтар жобасын іске асыру Карлизлдің негізгі міндетіне кірді. 29 шілдеде 1908 ж. Харланд энд Вольф Брюс Исмей мен Уайт Стар Лайнның басқа да басшыларына кеменің сызбасын көрсетеді. Исмей жобаны қолдап, үш «келісім хатына» қол қояды. Екі күннен кейін құрылыс басталады.{{sfn|Eaton|Haas|1995|p=55}} Кейіннен [[Олимпик]] аталған алғашқы кеме басында атауы берілмегендіктен осы верфтің төрт жүзінші корпусына байланысты ''400'' деген номер беріледі. Келесі кемеге ''401'' деген номер беріледі, ол болашақ Титаник еді.{{sfn|Eaton|Haas|1995|p=56}} == Сипаттамасы == [[Сурет:Titanic side plan 1911.png|center|600px|thumb|Титаниктің бүйір жағынан қарағандағы жоспары]] Титаниктің ұзындығы 269,06 м, ал ені 28,19 м болды. Оның жалпы биіктігі 32 м құрады.{{sfn|McCluskie|1998|p=22}} Оның салмағы 46,328 регистр тонна, ал орташа шөгімі 10,54 м болды.{{sfn|Chirnside|2004|p=319}} Барлық Олимпик класындағы үш кеме 10 палубадан тұрды, оның ішінде сегізі жолаушылар үшін қолданылды. Олар келесі палубалар болды: [[Сурет:Titanic cutaway diagram.png|thumb|Титаниктің ортаңғы тұсынан қимасы]] * '''Шлюпкалы палуба''' — осы жерде құтқару қайықтары, капитан мінбесі, экипаж мүшелерінің каюталары, бірінші классқа арналған гимнастика залы, салтанатты баспалдақтың дәлізі орналасты. Едені ағашпен жабылған бұл палубаның екі жағынан бойлай шлюпкалар орналасты.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=47}}{{sfn|Gill|2010|p=229}} * '''A палубасы''' — сонымен қатар '''Серуендейтін палуба''' деп аталған бұл палу 166 м дейін созылып жатты. A палубасы тек қана бірінші класстағы жолаушыларға арналды. Осында олардың каюталары, қонақ бөлмелері, темекі тартатын бөлмесі, оқу залы және Пальмалы корт орналасты.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=47}} * '''C палубасы''' — үшінші класстың екі серуендеу палубасы, бөлмелері мен экипаждың каюталары орын тепті. Палубаның ортаңғы тұсында бірінші класстың каютасы мен екінші класстың кітапханасы орын алып жатты.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=48}}{{sfn|Gill|2010|p=233}} * '''D палубасы''' — үш ірі үлкен зал осында болды: бірінші класстың қабылдау бөлмесі, Үлкен қонақасы және екінші класстың қонақасы залдары. Бірінші, екінші, үшінші класстағы жолаушыларға арналған каюталарда осында болды.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=48}}{{sfn|Gill|2010|p=235}} * '''E палубасы''' — барлық класстағы жолаушыларға арналды, сонымен қатар теңізшілерге, аспазшылар мен стюардтарға арналған каюталар болды.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=48}}{{sfn|Gill|2010|p=236}} * '''F палубасы''' — негізінен үшінші классқа арналды. Мұнда екінші класстың кейбір каюталары мен экипаждың бөлмелері, үшінші класстың асханасы, жүзу бассейні және Түрік моншасы орналасты.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=48}}{{sfn|Gill|2010|p=236}} * '''G палубасы''' — ең төменде орналасты, мұндағы каюталардың иллюминаторлары ватерсызыққа жақын өте төмен орналасты. Пошта бөлімі осында болды. Тамақ та осында сақталды. Палуба қазандық, инженерлік және турбина бөлмелері сияқты бөліктерге бөлінді.{{sfn|Hutchings|de Kerbrech|2011|p=48}}{{sfn|Gill|2010|p=237}} == Кеменің сипаттамасы == === Техникалық сипаттамасы === * Кеменің ұзындығы — 269,1 [[Метр|м]] * Ені — 28 [[Метр|м]] * Биіктігі — 53.3 [[Метр|м]] (кильден бастап құбырдың төбесіне шейін) * Машина бөлімі — 29 қазандық, 159 көмірмен жағатын пеш * Кемені батпайтындай етіп трюмінде 15 су жібермейтін қалқалармен жабдықталған<ref>http://titanic-photographs.ru/materials/9 «Титаниктің» техникалық сипаттамасы</ref>. === Қалқалар === [[Сурет:RMS Titanic ready for launch, 1911.jpg|thumb|right|«Титаник» суға түсіру алдында, Белфаст, 1911 жыл]] Кемедегі қалқаларды «A»-дан «P»-ге шейін әріппен белгілеп шыққан. Кемеде барлығы 15 қалқа болған, сәйкесінше кеменің трюмі 16 отсектен құралған. Олар кеменің тұмсығынан бастап артына дейін орналасты. Қалқалардың берік болғаны соншалық, олар кез-келген соққының қысымына шыдас беруі тиіс еді. Кеменің тұмсығындағы алғашқы екі отсек және артқы жағындағы соңғы отсегі тұтастай ашық болған, ал қалғандарында герметикалық есіктер болды. «D» — «O» қалқаларында машина бөлімі мен қазандықтар орналасты. Мұнда 12 жабылмалы вертикалды есік орын тепкен. Егер апатты жағдай орын алса, капитан немесе кезекші офицер қажет деп санаса, мінбеден келген дабыл бойынша электромагнит барлық 12 есіктің ілмектерін жібереді. Есіктер өздерінің салмағымен төмен түсіп, отсектер герметикалық болып жабылып қалады. Тек электр жетегінен қуатты өшіргеннен кейін, есіктерді қайта ашуға болады. Әрбір отсектің жоғарғы жағында қосымша люк орналасты. Есік жабылғанда үлгермей қалған адамдар осы люк арқылы темір сатымен жоғары көтеріле алатын. === Құтқару қайықтары === Сол уақыттағы Британ Кодексіне сәйкес әрбір кемеде 20 құтқару қайығы болуға тиіс еді, яғни 1178 адамға шақталған, ал бұл кемедегі болған жолаушылардың тек 50% ғана сыйдыра алады. Титаниктің алғашқы сапарында бортта 20 құтқару қайығы болды. Олардың бірнеше түрі болды:<ref name=Appliances> [http://www.titanicinquiry.org Titanic's life saving appliances]</ref> * 1-ші және 2-ші құтқару қайықтары: ұзындықтары — 7,62 м, ені — 2,13 және көлемі — 9,25 м³ немесе сыйымдылығы 40 адам<ref name=Appliances/> * 3 — 16 құтқару қайықтары: ұзындықтары — 9,1 м, ені — 2,74 және көлемі — 18,55 м³ немесе сыйымдылығы 65 адам<ref name=Appliances/> * A, B, C және D құтқару қайықтары: ұзындықтары — 8,3 м, ені — 2,43 және көлемі — 10,66 м³ немесе сыйымдылығы 47 адам<ref name=Appliances/> === Палубалар === Титаникте 8 болат палуба болды. Әрқайсысының биіктігі 2,5—3,2 м<ref>http://500.webww.net.ru/biblio/3/4/411.php {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120828161521/http://500.webww.net.ru/biblio/3/4/411.php |date=2012-08-28 }} 100 великих — 100 великих чудес техники{{ref-ru}}</ref>. Ең жоғарыдағы шлюпкалы палуба болды, оның астында қалған жеті палуба орналасты. Олар жоғарыдан төмен қарай «A» — «G» әріптерімен белгіленді. Тек «C», «D», «E» және «F» палубалары ғана кеменің бүкіл ұзындығын алып жатты. Ал шлюпкалы және «A», «B» палубалары не кеменің тұмсығына, не артына дейін жетпейтін. «G» палубасы алдыңғы тұмсығында және артқы жағында ғана болды. Бортты бойлай серуендеу палубасы орналасты. Ұзындығы 150 метр құрайтын «A» [[палуба]]сы тек бірінші классқа арналған. «B» палубасының алдынғы жағында «C» палубасын көре алатын ашық кеңістік орналасты. Ары тұмсығына қарай ұзындығы 37 м болатын кеменің қызмет қондырмаларымен жалғасып кетеді. «C» палубасында борттың негізі екі зәкірі үшін зәкірлі шығыр және [[теңізші]]лер мен пеш жағушыларға арналған камбуз бен асхана орналасты. Үшінші классқа арналған кеменің тұмсығында (алдыңғы қондырмамен «B» палубасының екі ортасы) ұзындығы 15 метрлік серуендеу палубасы болды. Тағы «D» палубасында үшінші классқа арналған оңашаланған серуендеу палубасы болды. «Е» палубасының бүкіл ұзындығын бірінші және екінші класстың, сонымен қатар стюардтар мен механиктердің каюталары орын алып жатты. «F» палубасының алдыңғы жағында екінші класстың 64 каютасы және үшінші класстың негізгі тұрғын жайлары орналасты. Мұнда екі үлкен салон, үшінші классқа арналған асхана, кір жуатын орын, [[бассейн]] және [[хаммам|түрік моншасы]] болды. Ұзындығы 58 м болатын «G» палубасының тұмсық жағында үшінші класстың 106 жолаушы сыйатын 26 каюта, ал қалған бос орындарда көмір салынған бункер, бірінші класстың багаж бөлімі, кеме поштасы және доп ойнайтын зал орналасты. Артқы жағындағы палуба ұзындығы 65 м құрайтын қойма, үшініш классқа арналған 186 жолаушы сыйатын 60 каюта орын тепті. === Діңгектері === Титаникте екі діңгек болды. Біріншісі кеменің тұмсығында, екіншісі артқы жағында орналасты. Әрқайсысы болаттан, ал ұштары тиктен жасалды. Алдыңғы діңгектің биіктігі ватерсызықтың бойымен санағанда 29 м. Мұнда «қарға ұясы» орналасты, оған діңгектің ішіндегі темір сатымен жоғары көтерілуге болатын. === Қозғалтқыш күштері === [[Сурет:Olympic rudder before launch.jpg|thumb|right| «Титаниктің» винттері]] Булы машина мен турбиналардың жалпы қуаттылығы 50 мың [[Ат күші|а.к.]] тең. Турбина кеменің артқы жағындағы бесінші отсекте, ал келесі отсекте булы машина және тұмсық жағына қарай алты отсекте жиырма төрт екі ағымды және бес бір ағымды қазандықтар орын алып жатты. Осы қазандықтар басты машинаға, турбинаға, генераторға және қосалқы механизмдерге бу шығарып тұрды. Әрбір қазандықтың диаметрі 4,79 м болды. Екі ағымды қазандықтардың ұзындықтары — 6,08 м, бір ағымдағы — 3,57 м құрады. Әр екі ағымдағы қазандықтарда 6 пеш, ал бір ағымдағы қазандықтарда 3 пеш болды. Кемеде әрқайсысының қуаттылығы 400 киловаттық қосалқы төрт генератормен жабдықталды. Олар кернеуі 100 вольттік энергия өндіреді. Тағы олардың жанында 30 киловаттық екі генератор орналасты. === Құбырлары === Титаникте төрт құбыр болған. Олардың диаметрлері — 7,3 м, биіктіктері — 18,5 м. Алғашқы үш құбыр қазандықтан шыққан түтінді шығару үшін қызмет істеген, ал соңғы төртінші құбыр желдеткіш қызметін атқарған. Бұған асхананың түтіндігі жалғанып тұрды. Басқаша айтқанда соңғы құбыр жалған болған. Сол замандағы көпшіліктің ойы бойынша «төрт құбырлы кеме» байсалдылық пен сенімділік тудырады деп есептеген деген пікірлер бар. === Электрмен қамтамасыз ету === Тарату желісіне 10 мың шам, 562 электр жылытқыш (ең алдымен бірінші класстағы каюталарға), 153 электромотор, соның ішінде жүк көтерімділігі 18 тонна болатын сегіз кранға, жүк көтерімділігі 750 кг болатын жүкшығырға, әрқайсысы 12 адамға шақталған 4 лифтке арналған электр тартпалар болды. Одан басқа телефон станциясы мен радио байланысқа, қазандық пен машина бөліміндегі желдеткіштерге, гимнастика залындағы аппараттарға, асханалардың бірнеше құрылғылары мен машиналарына электр керек болды. === Байланысы === [[Сурет:Gym.jpg|thumb|«Титаниктің» гимнастика залы]] Телефон коммутаторы 50 желіге қызмет жасаған. Лайнерде радио құрылғылар ең соңғы жабдықтармен жабдықталған болатын. Негізгі таратқыштың қуаттылығы 5 киловатт. Ол қуатты электргенератордан алды. Ал екінші қосалқы таратқыш қуат көзін батареядан алды. Екі діңгектің арасында 4 антенна орнатылды. Кейбіреулерінің биіктіктері 75 м дейін жеткен. Радио белгінің тарау аймағы 250 [[миль]]ді құрады. Күндіз қолайлы ауа-райы болған кезде 400 мильге дейін, ал түнде 2000 мильге дейін байланыс орнатуға болатын. 2 сәуірде кемеге «[[Гульельмо Маркони|Маркони»]] фирмасынан радио құрылғылар әкелінген болатын. == Интерьері == [[Сурет:1st Class Aft Grand Staircase.jpg|thumb|«Титаниктің» «Салтанатты баспалдақ» залы]] [[Сурет:RMS Olympic's first class dining room.jpg|thumb|Бірінші класстың қонақасы залы]] Титаниктің дизайны мен конструкциясы сәнді де салтанатты еді. Кемеде телефон жүйесі, кітапхана, шаштараз болды.<ref>Wels (1997: 34)</ref>Жолаушылардың ыңғайлылығы үшін кемені лифттермен жабдықтады. Бірінші классқа арналған жүзу бассейні, гимнастика залы, [[хаммам|түрік моншасы]] және «Веранда кафесі», сонымен қатар күн жарығы түсетін жіңішке торлармен сәнделген «Париж кафесі» де жұмыс істеді.<ref>[http://www.nmni.com/titanic/On-Board/Eating/1st-Class-Cafe-Parisien.aspx www.nmni.com]</ref> Бірінші класстың қонақасы залы кемедегі ең үлкен бөлме болды. Зал Стюарт династия дәуіріндегі стилімен сәнделген және 532 жолаушыны сыйдыра алатын. Тағы салтанатты бөлмелердің бірі шылым шегетін зал. Бөлме қабырғалары қараңғы түсті, үстел беті жасыл матамен жабылған және ыңғайлы орындықтары бар бұл зал карта ойнауға таптырмас орын болып табылатын. Кеменің алдыңғы жағында «Салтанатты баспалдақ» орын тепті. Бұл кемедегі ең назар аударарлық орын болып табылды. == Олимпиктен айырмашылығы == == Кеменің тарихы == === Алғашқы саяхаты === '''Айсбергтер маусымы''' «Титаниктің» сапарын 62 жастағы капитан – [[Эдвард Джон Смит|Эдвард Смит]] басқарды. Бұл оның зейнетке шығар алдындағы соңғы теңіз сапары екенін де ескеру қажет. Тағы да баса айтып өтетін жайт – оның көмекшілерінің көбі мұндай теңіздегі ірі сапардан тәжірибесіздер болатын. Тіпті осы рейске шығардан не бары 4 күн ғана бұрын компанияға жұмысқа кірген теңізшілер де бар еді... Сонымен, алып кеме 1912 жылы 10-сәуір күні түсте сапарға шықты. Орнынан қозғала бере [[Саутгемптон]] портында тұрған «Нью-Йорк» кемесімен соқтығысып қала жаздады. Осылайша ол алғашқы адымын ебедейсіз бастаған. Мұны жаман ырымға балағандар болды ма, жоқ па, белгісіз. Әуелі Францияның Шербурн, сосын Ирландияның Квинстаун порттарына аялдаған «Титаник» 11-сәуір күнгі сағат 11.30-да Атлант мұхитына шығады. Көктем мезгілі болғандықтан, мұхиттағы қыс бойы құрсанып жатқан мұздықтар еріп, Лабрадор ағысының бойы қаптаған айсбергтерге, сеңдерге толы болды. «Титаниктің» байланыс кабинетіне мұхиттағы осынау хал-ахуал жайлы хабарламалар мен ескертпелер үздіксіз қоңыраулатып келіп жатты. Ол кезде де мұхитты кезген алып кемелер бір-бірімен әуе толқындары арқылы тығыз байланыста болған. 12-сәуірде-ақ су бетінде қалқыған айсбергтердің тым көптігі жайлы хабарлар радиотелеграф толқындары бойынша келіп түсе бастайды. Кеменің Джек Филипс бастаған радистері ескертулерге құлақ асу орнына кеменің сапарға шыққанын жаңалық ретінде әлемнің басылымдарына ақпарат түрінде жеткізумен әуреленеді. Бұны да қателік демеске лаж жоқ. Мұздықтар жайлы барлаушыларды құлақтандырып отыру мәселесі екінші орынға ығысады. 14-сәуір күні 13:45-те «Америка» кемесі Ньюфаулендтен 620 шақырым қашықтықта тым үлкен айсбергтердің барын қатаң ескертеді (сарапшылар «Титаниктің» түбіне жеткен айсберг дәл осылардың бірі екенін сеніммен айтады). Бұл хабарлама белгісіз себептермен «Титаниктің» радистеріне жетпей қалады. Мүмкін жеткен де болар, бірақ барлаушылар бұл ескертуді естімегендері жайлы айтудан танбайды. «Хабарлама тым көп келді. Қайсысын айтып, қайсысын айтпағанымызды да білмей шатастық» дейді радистердің бірі. Бәлкім, осы қырсыздықтары апатқа себеп болды, сірә... === Апатқа ұшырау === 22:00-де кеме қызметкерлері кезек ауысады. Вахтаға капитанның көмекшісі Чарльз Лайтоллердің орнына Ульям Мёрдок келеді. Апатқа ұшырардан алдыңғы соңғы ескерту 22:30-да келіп түседі. «Раппаханнок» параходы қаптап жатқан айсбергтерден әзер аман өткені жайлы бұларды құлағдар етеді. Сағат 23-тен асқанда кемедегілердің алды ұйқыға кете бастайды. Кеменің алдында барлаушы қызметін атқарып Фредерик Флит пен Реджинальд Ли тұрған-ды. 23:30-да бұл екеуі алдан ағарған әлденені көздері шалғандай болады, алайда мән бере қоймайды. Арада тоғыз минут өткенде, яғни 23:39-да Флит кеменің қақ алдынан, шамамен 650 метр қашықтықтан түксиіп тұрған алып айсбергті байқайды. Дереу дабылды үш рет қағады да, телефон арқылы алтыншы көмекші Джеймс Мудиге жалма-жан хабарласады. – Кім бар?! – Не болды? Бірдеңе байқадың ба? – Қарсы алдымызда айсберг! – Рахмет! Муди келесі сәтте [[Уильям Макмастер Мердок|Ульям Мёрдокқа]] хабар береді, Мердок абдырап қалды ма, кім білсін, рульді ұстаушы Роберт Хитченске бұйрықты жаудырады. '''«Дереу оңға бұр!»''' дейді де, '''«Жоқ! Солға бұр!»''' дейді. Бұл екі бұйрықтың арасын 10 секундтай уақыт бөліп тұрды. Осы сәтте кеме барынша жылдамдықпен жүзіп келе жатқан-ды. Егерде дереу кемені оңға бұрғанда кім біледі, ғасыр апаты орын алмай, «Титаник» сап-сау өтер ме еді... Білгірлердің пікірінше, 650 метр жердің өзі қаншалықты жылдам келе жатса да, қашып, сытылып үлгеруге жеткілікті көрінеді. Кеме тізгінін ұстаушы Роберт Хитченске берген бұйрығы да қазір ғана жазғанымыздай 10 секундтың ішінде түрліше болып өзгерді. Шамасы, қай жаққа қарай қашып шығу керектігін сол сәтте аңдай алмаған. Кемедегі 2000-нан аса пенденің тағдырын шешуге осы он секундқа ғана созылған қателіктің өзі жеткілікті еді, екінші бұйрықтан соң, арада 30 секунд өтер-өтпесте алып «Титаниктің» оң бүйірін айсберг жырып өтеді. «Сол қателіктің өзінде кемедегілер орны толмас 30 секундты жоғалтты» деседі сарапшылар. Рас, оңға бұрылып алып, артынша солға қарай жалт беру де оңай шаруа емес. «Титаник» маневр жасап үлгере алмайды. Сағат 23:40-та осылайша «Титаниктің» оң бүйірі айсбергке сырылып өтеді. Бұл контакт 9 секундқа созылады. Былай қарасаң ол көп те уақыт емес, алайда кеменің оң жаны опырылып қалады да, ішіне мұхиттың суы топан болып кіріп кетеді. Апаттан тірі қалған Дафф Гордон сол сәтті '''«әлде біреу үлкен ғаламат саусақпен кемені тырнап өткендей болды»''' деп еске алады. Ал, сол сәтте төменгі палубада болған Уолтер Херст '''«оң қапталдың дірілдегенінен оянып кеттім. Ешкім де ә дегенде қауіптене қойған жоқ, бірақ әлдебір соқтығыстың болғанын түсіне қойдым»''' дейді. ===Жанталас=== Бірнеше минуттан соң «Титаниктің» двигательтері тоқтады. Ең әуелі №6 жылыту ошағы суға көміледі. Ол жерде жұмыс жасап жатқан қызметшілер апаттың ең алғашқы құрбандарына айналады. Ә дегенде дүрбелең туа қоймайды. Жер сілкінгендей болып, көптеген жолаушылар әлденеден шошынғандарымен, оларға істің мән-жайын түсіндіруге ешкім де асықпайды. Тіпті, судың жоғарыға көтерілуін баяулату үшін төменгі қабаттардың есіктері тарс жабылады. Дегенмен, кеме басшылары іске кіріседі. Әуелі әйелдер мен балаларды құтқарып қалу үшін қайықтарды суға түсіруге әрекет жасайды. «Титаниктің» бақытсыздыққа тап болып, құрдымға кеткелі жатқаны жайлы өзге кемелерге хабар жіберіледі. Бұл жерде тіпті кәнігі теңізшілердің өзі апатқа ұшыраған нүктенің координаттарын дәл айта алмай дал болады. Бұл да көмекке келетін кемелердің тез жетуіне кедергі болады. Дүрбелең төменгі жақтан басталады. Бір сұмдықтың болғанын сезген жолаушылар құтқарушы жилеттерін киіп алып, жоғарыға қашады. Осылай бір бірінен естіп, көп адам бұл жәйттен хабардар болады да, енді кеме басшыларына бұл қауіпті жасырып отыруға еш амалы қалмайды. === Шлюпкаларды суға жіберу === Капитан Эдвард Смиттің өзі 2000-нан аса адамды 16 қайықпен құтқару мүмкін еместігін түсінеді. Оған уақыттың да тіптен тар екенін ұғынады. 00:40-та алғашқы құтқарушы қайық жөнелтілді. Оған не бары 28 адам ғана отырғызылды (әйтпесе әр қайық 65 адамға лайықталған, тіпті, сығылысып отырса 75-80 адамды да сыйғызып жіберуге болады). Сағат 1:00-де нағыз дүрбелең басталды. Жандарын сақтап қалуға ұмтылған жолаушылар дәліздерде әрлі-берлі зыр қағып жүгіріп, жоғарыға шығатын жолдар іздеді. Ол есіктерді таппай қаншама адам тұншығып та өледі. Осы кезде ғана бүкіл кемедегілер түгелге дерлік кеменің суға шөгіп бара жатқанынан хабардар болды. Жан-жаққа тоқтаусыз сигналдар жөнелтіліп жатты. Фейерверктер атылды. Кеме суға шөгуге жақындаған сайын адамдардың жанталасы да күшейе түсті. Адамда жан тәтті екенін осы кезде аңғаруға болады: енді капитандардың «әйелдер мен балалар ғана құтқарылсын» дегеніне де құлақ аспай, қолынан келгендері кемеге еш рұқсатсыз отырып та алады. Капитандар дүрліккен жұртты сабырға шақыру үшін аспанға оқ атуға мәжбүр болды, бірақ онысына ешкім назар аудармады да. Кеме қызметкерлері адамдарды құтқаруға барынша жанталасты. Сағат 2:05-да соңғы құтқарушы қайық төменге түсірілді. Бұл кезде «Титаниктің» 80 пайызы су астына кетіп қалған-ды. === Соңғы уақыты === Капитан Смит осы кезде қайықтар тұрған палубаға келеді де, ''«қызметтерің бітті, енді өздеріңді құтқаратын әрекеттеріңді жасаңдар!»'' ғұмырындағы соңғы бұйрықты береді. Осы кезде радистер де өз бөлмелерін тастап қашады. Бірақ бәрі бірдей өлімнен құтыла алмайды. Сағат 2:15-те кемедегі жарық атаулы сөнеді. Кеме айсбергке соғылған сәттен бастап суға толығымен шөккенше кеменің өн-бойына 65 мың тонна су кірген деседі. Осы кезде дифферент 23 градусқа жетеді. Арада үш минут өткен соң кеме ортасынан қақ бөлінеді. Артқы жағы аспанға тік көтеріледі де, қайтадан гүрс етіп жайына түседі. Арада екі минут өткен соң суға мәңгілік шөгіп, 3750 метр тереңдікке барып жай табады. Өзімен бірге 1400-дей адамды су түбіне алып кетеді. Кеме сүңгіген орында 100 шақты адам тыпырлап судың бетінде қалады. Баз біреулері ағаштың сынықтарын қармап тірі қалуға әрекет жасайды (әлі де құтқарушылар келіп қалар деген үмітпен). Ауа-райының тым суықтығына (сол сәтте мұхиттың суының температурасы -2 градус болған көрінеді, ал мұндай суыққа тап болған тірі жан ары кетсе жарты сағат қана өмір сүре алады) байланысты көбі тоңып өледі. Апаттан тірі қалған Чарльз Лайтоллер кейін өзінің естелігінде ''«Су бетінде қалып кеткен адамдардың кейбірі жүрек талмасынан қайтыс болған. «Титаник» көз алдарында суға кетіп бара жатқанда айтып келе жатқан ажалды қарсы алуға дәттері шыдамаған»'' деп жазады. Бесінші көмекші Гарольд Лоу бастаған шағын құтқарушы топ қайықта аман қалған адамдарды бір-біріне ауыстырып, босатылған қайықпен шөгіп кеткен кеменің орнында өліммен арпалысып жатқан адамдарды құтқаруға беттейді. Жансыз қалған сансыз мүрделердің арасынан тірі қалғандарды табу да оңайға түспейді. Бұл құтқару операциясы шамамен 40 минутқа созылады. Нәтижесінде санаулы ғана адамның бағы жанып, аман қалады. Қайықта тірі қалған адамдар көкжиекке телмірумен болады. Сағат 3.30-да «Карпатия» кемесі көмекке келіп жетеді де, аман қалған жолаушыларды кемеге мінгізеді. Десе де оның бәрін бірдей қуанышты, бақытты деу бекер болатын, туыстарынан, достарынан айырылғандар жеткілікті болды. Қаншама әйел жесір атанса, қаншама балалар, сәбилер әкесіз жетім қалды... ==Апаттың себептері== *Ол түні ай қараңғы болды. Әйтпегенде мұхиттың төсінде ағарып тұрған айсбергті аңғаруға болар еді. Оның үстінде су бетінде жеңілдеу тұман да бар болатын. Бұл да айсбергті дер кезінде байқауға кедергі болған. *Басқа кемелерден келген толассыз ескертулерге қарамастан кеме барынша жылдамдықпен келе жатты. Теңізде жүзудің қауіпсіздік ережесіне бас та ауыртпаған. Қауіпті аймақта басқа кемелерден келген хабарламаларды жүре тыңдаған, елемеген. *«Уайн Харт Лайн» компаниясының басшылары «сенсация жасау үшін, кемені барынша жылдамдықпен айдап, Америкаға тез жетіңдер» деген бұйрық береді. Кеменің жылдамдығын кеме компаниясының басшыларының бірі, осы сапарда жолаушы ретінде жолған шыққан Брюс Исмей қадағалаумен болған. Эвакуация кезінде ол бас сауғалап, кемелердің біріне жайғасып та алады. Мақтаншақ басшылардың мұнысы әрине, өрескел қателік-тұғын. *Баз біреулер «құтқарушы қайықтардың жетіспеушілігінен» дейді, алайда кемеде 30-35 қайық болған күнде 160 минут ішінде 2208 жолаушыны оған отырғызып үлгере алар ма еді?.. *Егерде... айсберг көрінген сәтте солға бұруға бұйрық берілмегенде, кеме тұмсығымен келіп соғылар еді, ал кеменің тұмсығы ондай қақтығысқа аздап зақымданғанымен тесіле қоймайтын еді дейді енді біреулер. Соған қарағанда кеменің оң бүйірінен гөрі тұмсық тұсы мықтырақ болу керек. == Зардабы == == Тірі қалғандар мен қайтыс болғандардың тізімі == == Зерттеулер мен күдіктер == == Ескерткіштер == == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [http://loveopium.ru/katastrofy/titanic.html Фотографиялар] * [http://daypic.ru/history/176520 Фотографиялар]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131021164211/http://daypic.ru/history/176520 |date=2013-10-21 }} * [https://www.encyclopedia-titanica.org/ Encyclopedia Titanica]{{ref-en}} {{Сыртқы сілтемелер}} {{Commonscat|Titanic}} [[Санат:Кемелер]] [[Санат:Титаник]] [[Санат:Суға батқан кемелер]] 3mbcvtoyp2qf4yrfmnhjzsesaan73pl 0 39641 3058986 2743819 2022-08-09T18:20:01Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Ұлытау антиклинорийі''' - [[Ұлытау таулары|Ұлытау]]дан [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауына дейінгі 400 километрге созылған каледондық қатпарлы құрылым. Құрылымының өзегі меридиандық бағытқа созылған, күшті қатпарлануға шалынған және қуатты метаморфтану салдарынан гнейстерге, кристалдық тақтатастарға айналған төм. және ортаңғы [[протерозой]]дың жанартаулық-шөгінді тау жыныстарының қалың қабаттары мен гранит интрузияларынан құралған.Ұлытау антиклинорийінің қанаттарында жоғ. [[Протерозой]] мен төм, [[палеозой]]дың жанартаулық, миогеосинклиналдық [[кремний]]лі-терригендік шөгінділері дамыған. Бойлық <br/>бағыттағы ірі жарылымдармен тілінген бұл құрылым: *Майтөбе *[[Ұлытау]] антиклинорийлеріне *[[Байқоңыр]] *[[Қарсақпай]] синклинорийлеріне бөлінеді. Соңғылары көлденең грабендер арқылы бірнеше блоктарға бөлінген және девон мен төм. [[Карбон]]ның терригендік-карбонаттық шөгінділерімен толған. [[Протерозой]] тау жыныстарында [[темір]], кембрий <br/>шөгінділерінде алюмофосфат кендері бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, IX том</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Ұлытау ауданы географиясы]] [[Санат:Қазақстан кенді аудандары]] ombreowybqvnrnd18rn9e7se2svdv06 0 41169 3059164 2576724 2022-08-10T10:15:35Z Ultşı1465 122377 Мәзімұлының туған жылы мен туған жері түзету wikitext text/x-wiki '''Мәзмұлы Ікей'''<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы</ref> (1911, [https://mn.m.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D1%81%D1%83%D0%BC_(%D0%91%D0%B0%D1%8F%D0%BD-%D3%A8%D0%BB%D0%B3%D0%B8%D0%B9) Бұлғын ауданы] — 24.7.1939, [[Халхин-Гол]], [[Моңғолия]]) — Моңғолия қазақтары арасында “Моңғолияның Халық батыры” (18.08.1979) атағын алған тұңғыш қазақ. 1931 ж. [[Тұлба]] бастауыш мектебінде, кейіннен Қобда қаласындағы моңғол мектебінде оқыды. [[Ұланбатыр]] қаласындағы әскери мектепті бітірген соң арнаулы дивизияға жіберіледі. 1939 жылы шілдеде жапон басқыншыларына қарсы Халхин-Голда болған шайқасқа қатысты. Мәзмұлы басқарған бөлімше ұөлөгт-Манхан биіктігіне жасалған шабуылда ерекше көзге түсті. Мәзмұлының өзі әскери тапсырманы орындау барысында ерлік көрсетіп, қаза тапты. Мәзмұлы Жауынгерлік [[Қызыл Ту ордені]]мен және медальдармен марапатталған. Өлгий қаласындағы қазақ орталық алаңында Мәзмұлына арнап ескерткіш орнатылған. ==Дереккөздер== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Мәдениет]] [[Санат:Жауынгерлік Қызыл Ту орденінің иегерлері]] {{stub}} ehn33a3j9rpvagjkgwe1ig2l7a91wch 3059165 3059164 2022-08-10T10:18:39Z Ultşı1465 122377 wikitext text/x-wiki '''Мәзмұлы Ікей'''<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы</ref> (1911, [https://mn.m.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D1%81%D1%83%D0%BC_(%D0%91%D0%B0%D1%8F%D0%BD-%D3%A8%D0%BB%D0%B3%D0%B8%D0%B9) Бұлғын ауданы] — 24.7.1939, [[Халхин-Гол]], [[Моңғолия]]) — Моңғолия қазақтары арасында “Моңғолияның Халық батыры” (18.08.1979) атағын алған тұңғыш қазақ. 1931 ж. [[Тұлба]] бастауыш мектебінде, кейіннен Қобда қаласындағы моңғол мектебінде оқыды. [[Ұланбатыр]] қаласындағы әскери мектепті бітірген соң арнаулы дивизияға жіберіледі. 1939 жылы шілдеде жапон басқыншыларына қарсы Халхин-Голда болған шайқасқа қатысты. Мәзмұлы басқарған бөлімше ұөлөгт-Манхан биіктігіне жасалған шабуылда ерекше көзге түсті. Мәзмұлының өзі әскери тапсырманы орындау барысында ерлік көрсетіп, қаза тапты. Мәзмұлы Жауынгерлік [[Қызыл Ту ордені]]мен және медальдармен марапатталған. Өлгий қаласындағы орталық алаңында Мәзмұлына арнап ескерткіш орнатылған. ==Дереккөздер== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Мәдениет]] [[Санат:Жауынгерлік Қызыл Ту орденінің иегерлері]] {{stub}} ne39b486lsx100hnvwzhl72z3qekuwd 0 42231 3059010 2731305 2022-08-09T18:28:27Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Жаңалық |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45|lat_min =45|lat_sec = 08 |lon_deg =79|lon_min =40|lon_sec =48 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Жаңалық ауылдық округі{{!}}Жаңалық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1962 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Басқан совхозы'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =900 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Жаңалық (айрық)}} '''Жаңалық''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Жаңалық ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 47 км жерде, [[Басқан өзені]]нің жағалауында, бұта, ши аралас селеу, боз, жусан теріскен басым өскен сұр, шалғынды сұр топырақты қуаң шөлейт белдемде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 995 адам (490 ер адам және 505 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 900 адамды (462 ер адам және 438 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[1962 жыл]]ы “Басқан” қой өсіру кеңшарын құруға байланысты қаланды. Оның негізінде [[1997 жыл]]дан Жаңалықта шаруа қожалықтары жұмыс істейді. == Инфрақұрылымы == Орта мектеп, клуб, кітапхана, фельдшерлік-акушерлік пункт бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады. == Тарихи дерек== Жаңалық - [[20 ғасыр]]дың 30-40 - жылдары сталиндік [[саяси қуғын-сүргін]]ге ұшырап, жазықсыз атылған адамдар жерленген азалы жер ([[Алматы]] қаласынан Іле станциясы арқылы [[Талдықорған]]ға қарай өтетін ескі жолдың бойы (қазіргі Жаңалық ауылы орналасқан жер)). [[1937 жыл|1937]]-[[1938 жыл|1938]] жылдары сталиндік жазықсыз жазалауға ұшырап, [[КСРО ішкі істер халық комиссариаты|НКВД-ның]] жер асты қапастарында атылған мыңдаған адамдардың мәйіті түн қараңғысында осында тасып жеткізілген. Бұл қорымға жұмысшы, шаруа, малшы, әскерилер мен дін қызметкерлері, жазушылар мен әртістер, дәрігерлер мен ғалымдар, мемлекет қайраткерлері, тіпті оқушы жастар мен егде тартқан адамдар да жерленген. Олардың арасында қазақ халқының арасынан шыққан саяси және қоғам қайраткерлері, зиялы қауым өкілдері бар деп есептеледі. Сондай-ақ, мұнда жерленгендер арасында орыс, еврей, грузин, украин, корей, молдаван, ұйғыр және т.б. ұлттың өкілдері бар. Бұл жерден [[Ресей]] мен [[Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы|ТМД]]-да, [[Аустрия]]да, [[Болгария]]да, [[Корея]]да, [[Польша]]да, [[Иран]]да, [[Мажарстан|Венгрия]]да, [[Сирия]]да, [[Нидерланд|Голландия]]да, [[Франция]]да, [[Финляндия]]да, [[Германия]]да, [[Израиль]]де, [[Қытай Халық Республикасы|Қытай]]да, [[Түркия]]да, [[Чехия]]да туғандарға да топырақ бұйырған.<ref>"[[Қазақ энциклопедиясы]]"</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] ha7llfsonljvpzbf7jibkq5kyxtizip 0 43268 3058998 2724260 2022-08-09T18:25:06Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Темірбек Жүргенов ауылы → Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Мақсұт Нұрылдаев''' (1927, [[Жалағаш ауданы]] Мақпалкөл (қазіргі [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]]) ауылы – 24.11.2004, сонда) – еңбек ардагері. [[Қазақстан]]ның ауыл шаруашылығына еңбек сіңірген қайраткері (1971). [[Қызылорда]] ауыл шаруашылық техникумын (1947), [[Шымкент]] партия-кеңес мектебін (1961) бітірген. 1941 – 45 жылдары «Еңбекші» ұжымшарында есепші, 1948 – 50 жылдары [[Қаракеткен]] ''МТС''-нда агроном қызметтерін атқарған. 1952 – 57 жылдары «Ленин» ұжымшарында агроном әрі бастауыш партия ұйымының хатшысы болды. 1961 – 77, 1981 – 87 жылдары «Жаңаталап» кеңшарында бас агроном, ауылдық кеңестің төрағасы, агроном қызметтерін атқарған. 1977 – 81 жылдары «Коммунизм» кеңшарының директоры болды. «Ленин» орденімен (1971) марапатталған. == Сілтемелер == Қазақ энциклопедиясы {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Әдебиет]] {{stub}} e4c9fu8f04aidqrz0r8cxz59q9d2ncy 0 44030 3058999 2724261 2022-08-09T18:25:14Z Kasymbot 15834 clean up, replaced: Темірбек Жүргенов ауылы → Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Әбдікәрім Оңалбаев''' (5.12. 1901, [[Жалағаш ауданы]] Мақпалкөл (қазіргі [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]]) ауылы – 6.4.1964, [[Қызылорда]] қаласы) – ақын. Коммунистік [[журналистика]] институтын бітірген (1938). Өлең-жырлары баспасөз бетінде 1930 жылдан бастап жарық көрген. 1940 – 43 жылдары ''«Әдебиет және искусство» («Жұлдыз»)'' [[журнал]]ында жауапты хатшы, 1943 – 64 жылдары «[[Ленин жолы]]» («[[Сыр бойы]]») [[газет]]інде бөлім меңгерушісі қызметін атқарған. Ақынның'' «[[Сыр бойы]]» (1951), «[[Таң алдында]]» (1963), «[[Өсиет]]» (1969), «[[Атамекен]]» (1981), «[[Туған жер]]» (1992)'' атты жыр жинақтары жарық көрген. 1991 жылы Мақпалкөл ауылындағы орта мектепке ''Оңалбаевтың'' есімі берілді.<ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref><ref>Қазақ энциклопедиясы</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} {{stub}} 3z51had3thk5pkq05d3nw0a1dmrtx0a 0 45183 3058867 2735072 2022-08-09T16:56:02Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Самсы |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 43|lat_min = 19|lat_sec = 10 |lon_deg = 76|lon_min = 05|lon_sec = 48 |CoordScale = 25000 |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Жамбыл ауданы (Алматы облысы) |кестедегі аудан = Жамбыл ауданы (Алматы облысы){{!}}Жамбыл |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Самсы ауылдық округі{{!}}Самсы |ішкі бөлінісі = |әкімі = Қартаңбаев Ермек Мұсаханұлы |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары =Самсы жығылған |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 1259 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Самсы''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]]ндағы ауыл, [[Самсы ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 23 км жерде, Самсы өзені жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 1217 адам (617 ер адам және 600 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1259 адамды (616 ер адам және 643 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == [[1930 жыл|1930]]-[[1997 жыл|1997]] жылдары қой өсіретін “Қастек” кеңшарының бөлімшесі болды. Самсыда және округке қарасты [[Қопа (Алматы облысы)|Қопа]], [[Тарғап]] ауылдарында [[Жауапкершілігі шектеулі серіктестік|ЖШС]] жұмыс істейді. Ауыл [[1916 жыл|1916]] жылы [[Жетісу]] өлкесіндегі ұлт-азаттық қозғалыстың орталығы болған. Қозғалыс Самсы көтерілісі ([[Ботбай]] көтерілісі) деген атпен белгілі. Самсының маңында [[Сәмен Дөненұлы|Сәмен]] батырға ескерткіш орнатылған.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]], 7 том</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) елді мекендері]] 7fuqg80yt3j3o2xxjl83v8jueudoawa 0 45542 3058826 2782214 2022-08-09T12:48:11Z Ortaiakya 119233 мәліметтерді жаңарту wikitext text/x-wiki [[Сурет:D274.jpg|thumb|200px|[[Рояль]]]] [[File:De Pianoles door Henriëtte Ronner-Knip.jpg|thumb]] '''Фортепиано''' ({{lang-it|fortepіano}}, ''forte'' — қатты және ''pіano'' — ақырын) — ішекті соқпалы-клавишті [[рояль]] мен [[пианино]] музыкалық аспабының жалпы атауы.<ref>Қазақ Энциклопедиясы|«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том</ref> Фортепианоның алғашқы үлгісін Италияда [[Кристофори Бартоломео|Б.Кристофори]] 1709 — 11 ж. жасап шығарды. Фортепианоның екі түрі (рояль мен пианино) бар. Осы заманғы клавишті механикасы бар рояльды 19 ғасырдың басында С.[[Эрар]] (Парижде) ойлап тапқан. Фортепианоның екі педалі болады, ол дыбысты қатты немесе жайлап шығару үшін қолданылады; дыбыс көлемі 7 октава. Фортепианоның дыбыс шығаратын соқпалы балғашықтары мен ішектері сырт кескіні құстың қанатындай типылданған сандық ішіне орналастырылады. Фортепианоның ұзындығы 150-ден 270 см-ге дейін, ал ені 150 см болады. Фортепианода ойнау үшін арнайы көптеген музыкалық шығармалар (мысалы, [[Людвиг ван Бетховен|Л. ван Бетховен]], “[[Апассионата]]” сонатасы; [[Шуберт Франц|Ф.Шуберт]], “Фантазия”; [[Шуманн Роберт|Р.Шуман]], “Симфониялық этюдтер”; Ф.Лист, “Кезбешілік жылдары”, т.б.) жазылды. Музыкалық орындаушылық өнерде үздік пианиношылар есімі белгілі. Олардың қатарында: Лист (Венгрия), Э.Г. [[Гилельс]], А.Б. [[Гольденвейзер]], К.Н. Игумно, Л.Н. [[Оборин]], С.Т. Рихтер, В.Д. [[Ашкенази]] (Ресей), [[Әубәкірова Жанар Жақияқызы|Ж.Әубәкірова]], [[Гүлжәмилә Ихсанқызы Қадырбекова|Г.Қадырбекова]] (Қазақстан), т.б. бар.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> ==Аспапта ойнау== Фортепиано музыкада көптеген міндеттерді атқару үшін пайдаланылады. Фортепианода жеке шығармалар орындалады, фортепиано мен оркестр үшін концерттер ойнайды. Көбіне, пианист скрипка, виолончель, домра, үрмелі аспаптар (мыс , сондай-ақ ағаш ) сияқты басқа аспаптарда сүйемелдеу рөлін атқарады. Фортепианода ойнау — көп жылдық жаттығуларды, назар аударуды және берілуді қажет ететін қажырлы жұмыс. Кез-келген басқа музыкалық аспаптағы сияқты, фортепианода да ноталар , есту немесе импровизация арқылы ойнауға болады. Әдетте, барлық пианистер гамма ойнайды. Гамма — бұл жоғары асқақтап немесе төмен түсіп отыратын дыбыстық қатар, мұнда көрші дыбыстар олардың арасында үн немесе жартылай үн пайда болатындай етіп орналасады. Гаммалармен және бүкіл гаммалық кешенмен жұмыс істеу пианисті тәрбиелеудің қажетті құрамдас бөлігі болып табылады.<ref>{{Cite web|title=What are Piano Scales?|url=https://www.libertyparkmusic.com/what-are-piano-scales/|accessdate=2022-08-09|work=libertyparkmusic.com}}</ref> Бастапқы оқу кезеңінде пианист техникасының негізі қаланады, аспапта ойнау дағдылары қалыптасады және жетілдіріліп отырады. Гаммаларды ойнау шапшаңдық, ептілік, дыбыс шығарудың анықтығы мен дәлдігі, күш пен төзімділік, саусақ қимылдарының тәуелсіздігі мен дербестігі, екі қолдың партияларындағы қимылдарды үйлестіру сияқты техникалық қасиеттерді дамытады, аппликатуралық әдеттерді пысықтайды.<ref>{{Cite web|title=A guide to the piano blues scale for beginners|url=https://www.skoove.com/blog/piano-blues-scale/|accessdate=2022-08-09|work=skoove.com}}</ref> Тар техникалық мәселелерді шешуден басқа, гаммаларды зерттеу фортепиано техникасының белгілі бір формулаларын игеруге мүмкіндік береді, өйткені, өзімізге белгілі болғандай, гаммалық кешен классикалық шығармалар құрылымының негізі болып табылады.<ref>{{Cite web|title=Which piano scales should you learn first?|url=https://www.musicradar.com/how-to/which-piano-scales-should-you-learn-first|accessdate=2022-08-09|work=musicradar.com}}</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{commons|Category:Pianos}} [[Санат:Фортепиано]] cuegr5hsyhy1gemmla4ofyld6p0k3ex 3059016 3058826 2022-08-09T18:34:40Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki [[Сурет:D274.jpg|thumb|200px|[[Рояль]]]] [[File:De Pianoles door Henriëtte Ronner-Knip.jpg|thumb]] '''Фортепиано''' ({{lang-it|fortepіano}}, ''forte'' — қатты және ''pіano'' — ақырын) — ішекті соқпалы-клавишті [[рояль]] мен [[пианино]] музыкалық аспабының жалпы атауы.<ref>Қазақ Энциклопедиясы|«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том</ref> Фортепианоның алғашқы үлгісін Италияда [[Кристофори Бартоломео|Б.Кристофори]] 1709 — 11 ж. жасап шығарды. Фортепианоның екі түрі (рояль мен пианино) бар. Осы заманғы клавишті механикасы бар рояльды 19 ғасырдың басында С.[[Эрар]] (Парижде) ойлап тапқан. Фортепианоның екі педалі болады, ол дыбысты қатты немесе жайлап шығару үшін қолданылады; дыбыс көлемі 7 октава. Фортепианоның дыбыс шығаратын соқпалы балғашықтары мен ішектері сырт кескіні құстың қанатындай типылданған сандық ішіне орналастырылады. Фортепианоның ұзындығы 150-ден 270 см-ге дейін, ал ені 150 см болады. Фортепианода ойнау үшін арнайы көптеген музыкалық шығармалар (мысалы, [[Людвиг ван Бетховен|Л. ван Бетховен]], “[[Апассионата]]” сонатасы; [[Шуберт Франц|Ф.Шуберт]], “Фантазия”; [[Шуманн Роберт|Р.Шуман]], “Симфониялық этюдтер”; Ф.Лист, “Кезбешілік жылдары”, т.б.) жазылды. Музыкалық орындаушылық өнерде үздік пианиношылар есімі белгілі. Олардың қатарында: Лист (Венгрия), Э.Г. [[Гилельс]], А.Б. [[Гольденвейзер]], К.Н. Игумно, Л.Н. [[Оборин]], С.Т. Рихтер, В.Д. [[Ашкенази]] (Ресей), [[Әубәкірова Жанар Жақияқызы|Ж.Әубәкірова]], [[Гүлжәмилә Ихсанқызы Қадырбекова|Г.Қадырбекова]] (Қазақстан), т.б. бар.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{commons|Category:Pianos}} [[Санат:Фортепиано]] bmkeufc1dmwc3gezbb3xh98mgw5wmqd 0 46293 3059000 2724262 2022-08-09T18:25:26Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Темірбек Жүргенов ауылы → Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Елді мекен:''' * Мақпалкөл [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]] ауылы болып өзгерді – [[Қызылорда облысы]] [[Жалағаш ауданы]]ндағы ауыл. '''Көл:''' * [[Мақпалкөл (көл)|Мақпалкөл]] – [[Түркістан облысы]] [[Қазығұрт ауданы]]ндағы көл. {{айрық}} eo81te7jaefvim0booyn6n65n6zlgxu 0 47613 3058814 3055938 2022-08-09T12:05:38Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тартоғай |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 26|lat_sec = 51 |lon_deg =66|lon_min = 14|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тартоғай ауылдық округі{{!}}Тартоғай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1803 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тартоғай}} '''Тартоғай''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл, темір жол стансасы, [[Тартоғай ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Шиелі (Қызылорда облысы)|Шиелі]] кентінен солтүстік-батысқа қарай 51 км-дей жерде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2219 адам (1205 ер адам және 1014 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1803 адамды (920 ер адам және 883 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор-Ташкент темір жолы]]н салуға байланысты қаланған. Тартоғайда темір жолға қызмет көрсететін бірнеше шағын кәсіпорындар мен мекемелер бар. Тартоғай жанынан “Баспақ” каналы өтеді. Тұрғындары бау-бақша өсірумен, мал бағумен айналысады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> ТартогайIMG 20220625 115920.jpg|Тартоғай </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] sbbobrog6tmx64guziai4n8thwugx69 3058815 3058814 2022-08-09T12:06:22Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тартоғай |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 26|lat_sec = 51 |lon_deg =66|lon_min = 14|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тартоғай ауылдық округі{{!}}Тартоғай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1803 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тартоғай}} '''Тартоғай''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл, темір жол стансасы, [[Тартоғай ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Шиелі (Қызылорда облысы)|Шиелі]] кентінен солтүстік-батысқа қарай 51 км-дей жерде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2219 адам (1205 ер адам және 1014 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1803 адамды (920 ер адам және 883 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор-Ташкент темір жолы]]н салуға байланысты қаланған. Тартоғайда темір жолға қызмет көрсететін бірнеше шағын кәсіпорындар мен мекемелер бар. Тартоғай жанынан “Баспақ” каналы өтеді. Тұрғындары бау-бақша өсірумен, мал бағумен айналысады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> ТартогайIMG 20220625 115920.jpg|Тартоғай Тартогай. ж.д.станция IMG 20220625 115727.jpg|темір жол статансасы </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 0svp3f429tsvizjznni84eil3b73p1v 3058816 3058815 2022-08-09T12:06:59Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Тартоғай |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 26|lat_sec = 51 |lon_deg =66|lon_min = 14|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Тартоғай ауылдық округі{{!}}Тартоғай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1803 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = Кызылординская область |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Тартоғай}} '''Тартоғай''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл, темір жол стансасы, [[Тартоғай ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Шиелі (Қызылорда облысы)|Шиелі]] кентінен солтүстік-батысқа қарай 51 км-дей жерде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2219 адам (1205 ер адам және 1014 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1803 адамды (920 ер адам және 883 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114010423/http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-11-14 }}</ref> == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор-Ташкент темір жолы]]н салуға байланысты қаланған. Тартоғайда темір жолға қызмет көрсететін бірнеше шағын кәсіпорындар мен мекемелер бар. Тартоғай жанынан “Баспақ” каналы өтеді. Тұрғындары бау-бақша өсірумен, мал бағумен айналысады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> ТартогайIMG 20220625 115920.jpg|Тартоғай Тартогай. ж.д.станция IMG 20220625 115727.jpg|темір жол статансасы </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 5cglq3t8bjhe8a0no1zc4ygbv7i0xbh 0 48670 3059068 3051173 2022-08-09T20:07:05Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Жарсуат |сурет =Жарсуат. Стелла.jpeg |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 48 |lat_min =15 |lat_sec = 55 |lon_deg = 51 |lon_min =35 |lon_sec = 46 |CoordAddon = |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Жарсуат ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Жарсуат |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1930 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = 2-ауыл |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 1887 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = |сайт тілі 2 = |сайт тілі 3 = |сайт тілі 4 = |сайт тілі 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} {{мағына|Жарсуат}} '''Жарсуат''' — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]]ндағы ауыл, [[Жарсуат ауылдық округі (Атырау облысы)|Жарсуат ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Индербор]] кентінен оңтүстікке қарай 38 км жерде, [[Жайық]] өзенінің сол жағалауында шөл белдемінде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 1648 адам (823 ер адам және 825 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 1887 адамды (957 ер адам және 930 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> ==Тарихы == Іргесі [[1930 жыл]]дардың бас кезінде ауыл шаруашылығын ұжымдастыру кезінде қаланды. [[1963 жыл]]дан Жамбыл атындағы қаракөл қой кеңшарының орталығы болды. [[1996 жыл]]дан оның негізінде “Махамбет” акционерлік қоғамы құрылды. Тұрғындары көрші елді мекендермен [[автомобиль]] жолы арқылы қатынасады.<ref>"Қазақ Энциклопедиясы"</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == Жарсуатта [[орта мектеп]], [[балабақша]], мәдениет үйі, [[кітапхана]], дәрігерлік-амбулаториялық пункт бар.<ref>Индер ауданы, «Арыс» баспасы Алматы, 2006 ISBN 9965-17-273-0</ref> * Махамбет атындағы орта мектеп — 1927 ж. Жарсуат бастауыш мектебі болып аталып, 1930 ж. оған үй салынып, 1939-40 ж. орталау мектепке айналды. 1984 ж. 624 орындық мектеп үйі пайдалауға берілді. * "Жауқазын" бөбекжай бақшасы == Ауыл көшелері == [[Абай Құнанбаев]], [[Махамбет Өтемісұлы]], [[Мұрат Мөңкеұлы]], [[Құрманғазы Сағырбайұлы]], Меңдіғали Дауталиев, Мағзом Жаналисов, Қалу Қалбағаев, Қуан Жәңгіров, Жәрдем Қазиев, Мақпал Мусина, Салих Ділмұхашев, Борис Жанғалиев атындағы көшелер, [[Тәуелсіздік күні|Тәуелсіздік]], [[Наурыз мейрамы|Наурыз]], [[Шағала]] көшелері. == Діни ұйымдар қызметі == * Жарсуат ауылдық мешіті == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] qdfa32d4du8b1cvsqbrrjgusku1jysl 0 49293 3058987 2743804 2022-08-09T18:20:03Z Kasymbot 15834 clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Тау |Түрі = Тау |Атауы = Қаражыланды тауы |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = |lat_deg = 48|lat_min = 54|lat_sec = 50 |lon_dir = |lon_deg = 66 |lon_min =46|lon_sec = 5 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}}, [[Қарағанды облысы]] [[Ұлытау ауданы]] |Тау жүйесі = [[Ұлытау таулары|Ұлытау]] |Пайда болған кезеңі = |Аумағы = |Ұзындығы = 2,5 |Ені = 1,5 |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 586 |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} '''Қаражыланды''' – [[Ұлытау таулары|Ұлытау]] және [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауларының аралығындағы оқшауланған шоқылы тау. == Географиялық орны == [[Қарағанды облысы]] [[Ұлытау ауданы]] [[Сарлық]] ауылының солтүстік-шығысында 18 км жерде орналасқан. == Жер бедері == Абсолюттік биіктігі 586 м. Солтүстіктен оңтүстікке қарай бойлық бағытта 2,5 км-ге созылып жатыр, енді жері 1,5 км шамасында. Беткейлері тіктеу, пішіні дөңгелек тәрізді келген. Солтүстігінде Құлан, шығысында Борлы, оңтүстігінде Қаратал, батысында Қазыбек қыстаулары орналасқан. == Өсімдігі == Қоңыр топырақ жамылғысында қылқан [[селеу]], [[бетеге]], [[жусан]], [[тобылғы]], т.б. өсімдіктер мен бұталар өседі. Етегінен өзімен аттас өзен бастау алады.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қарағанды облысы таулары]] 618ig0q5hboa8rjj96uwatgelrtgsw8 0 50007 3059002 2915954 2022-08-09T18:25:35Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Темірбек Жүргенов ауылы → Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы) (2) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Тұлға |Есімі = Еспанов Ұзақ |Шынайы есімі = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |Туылған кездегі есімі = |Туылған күні =15.12.1928 |Туылған жері = {{KAZ}}, [[Қызылорда облысы]], [[Жалағаш ауданы]] Мақпалкөл (қазіргі [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]]) ауылы |Мансабы = [[ақын]] |Азаматтығы = |Ұлты = |Қайтыс болған күні = |Қайтыс болған жері = |Әкесі = |Анасы = |Жұбайы = |Балалары = |Марапаттары = * Октябрь революциясы * [[Ленин ордені]] * 2 рет [[Еңбек Қызыл Ту ордені]] * [["Орақ пен Балға" алтын медалі]] * [[Социалистік Еңбек Ері]] ([[1973]]) * [[Жалағаш ауданы]]ның құрметті азаматы |Сайты = |Басқалары = |Commons = }} '''Еспанов Ұзақ'''<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref> – [[ақын]], [[Социалистік Еңбек Ері]] ([[1973]]). [[1928]] жылы [[15 желтоқсан]] [[Қызылорда облысы]], [[Жалағаш ауданы]] Мақпалкөл (қазіргі [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]]) ауылында туған. == Еңбек жолы мен жетістігі == * Еңбек жолын [[1944]] жылы бастаған. * [[1951]] жылы Қызылорда педагогикалық институтының филология факультетін бітірген. * [[1951]] – [[1963]] жылдары [[Қызыл октябрь]], [[Бірінші май]], Мақпалкөл [[мектеп]]терінде мұғалім, [[Жалағаш ауданы]] оқу бөлімін басқарды. Жалағаш пен [[Қармақшы ауданы]]ның партия комитетінде, «Қазақстанның 20 жылдығы», «Мәдениет және еңбек» [[ұжымшар]]ларында директор болды. * [[ҚазССР]] Жоғарғы Кеңесінің депутаты ([[1985]] – [[1990]]) * 6 рет Бүкілодақтық [[ауыл шаруашылығы]] [[көрме]]сіне қатысқан. == Наградалары == * Октябрь революциясы * [[Ленин ордені]] * 2 рет [[Еңбек Қызыл Ту ордені]] * [["Орақ пен Балға" алтын медалі]] * [[Социалистік Еңбек Ері]] ([[1973]]) * [[Жалағаш ауданы]]ның құрметті азаматы == Еңбектері == * «Сыр күріші – ел ырысы» * «Өрелі өзгерістер» * "Көңілім-көктем" * "Шуақты күн" == Тағы қараңыз == * [[Социалистік еңбек ерлері]] == Дереккөздер == <references/> * [http://zhalagash-kitap.kz/olketanu/262-espanov-uzak.html Ұзақ Еспанов] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161203000846/http://zhalagash-kitap.kz/olketanu/262-espanov-uzak.html |date=2016-12-03 }} [[Санат:Социалистік еңбек ерлері]] hyrgq6gax8xqhxjgopob2s287cgssn7 0 50494 3058906 3044336 2022-08-09T17:31:46Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Қарасу ауылдық округі (Абай облысы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Абай облысы]] [[Жарма ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Казталов ауданы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Батыс Қазақстан облысы]] [[Казталов ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Жамбыл облысы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Жамбыл облысы]] [[Қордай ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Амангелді ауданы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Қостанай облысы]] [[Амангелді ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Қарасу ауданы)|Қарасу ауылдық округі]] – Қостанай облысы [[Қарасу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Солтүстік Қазақстан облысы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Солтүстік Қазақстан облысы]] [[Уәлиханов ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Түркістан облысы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Түркістан облысы]] [[Сайрам ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қарасу ауылдық округі (Шығыс Қазақстан облысы)|Қарасу ауылдық округі]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Тарбағатай ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. {{айрық}} 1bhhy03dgqtv6zkwygde17oblzo0p9v 0 50995 3059130 3058539 2022-08-10T08:19:59Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Ащыкөл (Ақмола облысы)|Ащыкөл]] – [[Ақмола облысы]] [[Атбасар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ащыкөл (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ащыкөл]] – [[Солтүстік Қазақстан облысы]] [[Ақжар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ащыкөл (Түркістан облысы)|Ащыкөл]] – [[Түркістан облысы]] [[Келес ауданы]]ндағы ауыл. '''Көлдер:''' * [[Ащыкөл (көл, Ақкөл ауданы)|Ащыкөл]] – [[Ақмола облысы]] [[Ақкөл ауданы]]ндағы тұзды көл. * [[Ащыкөл (көл, Ерейментау ауданы)|Ащыкөл]] – [[Ақмола облысы]] [[Ерейментау ауданы]]ндағы тұзды көл. * [[Ащыкөл (көл, Батыс Қазақстан облысы)|Ащыкөл]] – [[Ойыл (өзен)|Ойыл]] өзенінің сағасындағы көл. * [[Ащыкөл (көл, Жамбыл облысы)|Ащыкөл]] – [[Жамбыл облысы]] [[Талас ауданы|Талас]], [[Сарысу ауданы|Сарысу]] аудандарының аумағындағы көл. * [[Ащыкөл (көл, Ұлытау облысы)|Ащыкөл]] – [[Ұлытау облысы]] [[Ұлытау ауданы]]ның солтүстігіндегі тұйық, тұзды көл. * [[Ащыкөл (көл, Қостанай облысы)|Ащыкөл]] – [[Қостанай облысы]] [[Қарабалық ауданы]]нда орналасқан көл. * [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]] – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]]дың төменгі бөлігі [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)|Боқтықарын]] өзенінің құйылысындағы көл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Ащыкөл ойысы|Ащыкөл]] – ойыс. * [[Ащыкөл (тау)|Ащыкөл]] – [[Шарықты]] тауының шығыс сілеміндегі күмбез пішінді тау. * [[Ащыкөл тоғаны|Ащыкөл]] – тоған. {{айрық}} jfsk8x5qfdvoaqdlwxxyrd0esyrkwde 3059138 3059130 2022-08-10T08:43:39Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Ащыкөл (Ақмола облысы)|Ащыкөл]] – [[Ақмола облысы]] [[Атбасар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ащыкөл (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ащыкөл]] – [[Солтүстік Қазақстан облысы]] [[Ақжар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ащыкөл (Түркістан облысы)|Ащыкөл]] – [[Түркістан облысы]] [[Келес ауданы]]ндағы ауыл. '''Көлдер:''' * [[Ащыкөл (көл, Ақкөл ауданы)|Ащыкөл]] – [[Ақмола облысы]] [[Ақкөл ауданы]]ндағы тұзды көл. * [[Ащыкөл (көл, Ерейментау ауданы)|Ащыкөл]] – [[Ақмола облысы]] [[Ерейментау ауданы]]ндағы тұзды көл. * [[Ащыкөл (көл, Батыс Қазақстан облысы)|Ащыкөл]] – [[Ойыл (өзен)|Ойыл]] өзенінің сағасындағы көл. * [[Ащыкөл (көл, Жамбыл облысы)|Ащыкөл]] – [[Жамбыл облысы]] [[Талас ауданы|Талас]], [[Сарысу ауданы|Сарысу]] аудандарының аумағындағы көл. * [[Ащыкөл (көл, Ұлытау облысы)|Ащыкөл]] – [[Ұлытау облысы]] [[Ұлытау ауданы]]ның солтүстігіндегі тұйық, тұзды көл. * [[Ащыкөл (көл, Қостанай облысы)|Ащыкөл]] – [[Қостанай облысы]] [[Қарабалық ауданы]]нда орналасқан көл. * [[Ащыкөл (Сарысу алабы)|Ащыкөл]] – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]]дың төменгі бөлігі [[Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы)|Боқтықарын]] өзенінің құйылысындағы көл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Ащыкөл ойысы|Ащыкөл]] – ойыс. * [[Ащыкөл (тау)|Ащыкөл]] – [[Шарықты]] тауының шығыс сілеміндегі күмбез пішінді тау. * [[Ащыкөл тоғаны|Ащыкөл]] – тоған. {{айрық}} o9pqfvysxxrdgscx4cul4z496umsofe 0 51120 3058887 3044490 2022-08-09T17:15:31Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Егінсу ауылдық округі (Абай облысы)|Егінсу ауылдық округі]] – [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу ауылдық округі]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Егінсу ауылдық округі (Ұлан ауданы)|Егінсу ауылдық округі]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Ұлан ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. {{айрық}} b5ymml3rl0wybo9gdw5yoxavddqyskb 0 51473 3058928 3044052 2022-08-09T17:47:04Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Қызылағаш ауылдық округі (Абай облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] – [[Абай облысы]] [[Жарма ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. * [[Қызылағаш ауылдық округі (Аққулы ауданы)|Қызылағаш ауылдық округі]] – [[Павлодар облысы]] [[Аққулы ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. {{айрық}} 3rv12hgftr2vsg91gqb7feqgmdaj38s 0 51733 3058961 2609793 2022-08-09T18:01:54Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Құрманова Күләш Байсейханқызы''' (1.1.1941 ж.т.,[[Алматы облысы]] Қапал ауданы [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] ауылы) — [[ғалым]], [[медицина ғылымдарының докторы]] (1990), [[профессор]] (1994). [[Алматы медицина институты]]н (қазіргі Қазақ ұлттық медицина университеті) бітірген (1966). 1970 — 91 ж. [[Эпидемиология]], [[микробиология]] және [[жұқпалы ауру]]лар ғылыми-зерттеулер институтында, 1991 жылдан Дәрігерлер білімін жетілдіру институтында ғылыми-педагогикалық қызметтер атқарды. Ол жұқпалы ауруларды емдеу әдістерін жетілдіру мәселесі бойынша [[докторлық диссертация]] қорғаған тұңғыш қазақ ғалымы. Негізгі ғылыми бағыты [[сарып ауруы]]ның белгісін анықтау және оны емдеу әдістерін жетілдіруге арналған. Ол клиникалық және теориялық инфектологияның дамуына үлкен үлес қосты. Сарып, [[лептоспироз]], [[оба аурулары]]ның клиникалық-эпидемиологиялық аспектілерін зерттеді. 270-тен аса ғылыми еңбектің, 2 авторлық куәліктің авторы. Денсаулық сақтау ісінің үздігі.<ref name="source1">Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref> == Дереккөздер == <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Тұлғалар]] {{stub}} odwub83yneh7t5c7was39g1ma28se0c 0 51910 3059094 3051144 2022-08-09T21:57:51Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сарытоғай |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =43|lat_sec = 27 |lon_deg =51|lon_min = 35|lon_sec =04 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы =Атырау облысы |кестедегі облыс =Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ |мекені = Махамбет ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Махамбет |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1932 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 1752 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Сарытоғай}} '''Сарытоғай''' — [[Атырау облысы]], [[Махамбет ауданы]] құрамындағы ауыл, бұрынғы [[Сарытоғай ауылдық округі (Атырау облысы)|Сарытоғай ауылдық округінің]] орталығы. == Географиясы == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан солтүстікке қарай 5 км-дей жерде, [[Жайық]] өзенінің оң жақ жағалауында орналасқан. == Халқы == 2004 жылы ауылда халық саны 1,7 мың адам<ref>Қазақ Энциклопедиясы, 7 том</ref> болса, 2009 жылғы санақ бойынша ауылда 1752 адам тұрды<ref>[stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 - 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref>. == Тарихы == Өткен ғасырдың басында алма бағының орнындағы жер үйлерде Әбдірахман, Жеміс, Оразалы, Нұрха, Иманғазы ағалар аз ғана шаруашылығымен тұрып, арпа, тары еккен мекенге халық 1932- 36 жылдан бастап қоныстана бастаған. Қосалқы шаруашылық негізінен егін, бау-бақша өсірумен айналысқан. Алғашқы шаруашылық құрылған жылдары 30 шамалы үй, 150-дей тұрғын болған. Қосалқы шаруашылық алғашқы егінін Ақшоландағы «Бекқали» талында егіп, кейіннен Сарытоғайға көшіп, осы жерге жайғасты. 1941 жылдары «Ембімұнайгаз» кәсіпорнының жұмысшыларын жеміс-жидек, көкөніспен, етпен қамтамасыз ету мақсатында осы жерден шаруашылық ашқан. «№1 қосалқы шаруашылық» деп аталып, ол жерде алма бағын сала бастаған. Сонымен қоса картоп, қырыққабат, қияр, қызанақ секілді көкөністерді де салған. Кейін шошқа, жылқы, түйе ұстады. Шаруашылықтың адам саны [[Ұлы Отан соғысы]] аяқталғаннан кейін жер аударылып келген орыс, поляк, неміс, болгар, венгр, түрік, шешен, қырым татарларымен толықты. Алдымен ауылдың орталығындағы жер терең етіп қазылып, соған барак салынған. Әрбір үйге жер бөлініп беріліп, олар шаруашылығын жүргізді. Халықтың әл-ауқатын көтеру үшін ауылдан мәдениет үйі, наубайхана, типтік монша, медпункт ашылды. Шаруашылықтың экономикасын, тұрғындардың әлеуметтік жағдайын жақсартуда 1957-1971 жылдары басшы болған, кезінде [[Гурьев]], [[Форт-Шевченко]] қалалық, [[Махамбет ауданы|Махамбет аудандық]] партия комитеттері хатшысы, [[Индер ауданы|Есбол аудандық]] кеңесі атқару комитеті төрағасы қызметтерін атқарған Кенжеғали Досжановтың еңбегі ерекше. Тәртіп қатаң сақталып, еңбек мәдениеті көтерілді. Ауылдағы үйлердің 40 пайызы сол кезде салынды. Тұрғындар ардагер ағаның еңбегін ұмытпай, ауылдың бір көшесіне есімін берді. 1955 жылы өкпе аурулар ауруханасы салынып, оны білікті дәрігер Жолдас Сиджанов басқарды. 1956 жылы типтік жобада мәдениет үйі, 1958 жылы орта мектеп үйі, интернат ғимараты пайдалануға берілді. Орта мектеп алғашында Жаманқала орта мектебінің бастауыш сыныптар филиалы ретінде ашылды. Сарытоғай ауылдық кеңесі 1967 жылы ашылып, жұмыс істей бастады. 1971 жылы қосалқы шаруашылық «Орал» кеңшары болып қайта құрылды. 1997 жылы кеңшар жауапкершілігі шектеулі кәсіпорын болып құрылып, Ахмат Берғалиев, Жанар Кенжахметовтер басшылық жасады. Сарытоғай 1994 жылы ауылдық округ болып құрылды. 2001 жылы ауылға табиғи газ келсе, 2006 жылы таза су қондырғысы іске қосылды. Ал 2013 жылдан бастап 5 шақырым қашықтықта орналасқан [[Махамбет ауданы]] орталығының құрамына енгізілген. Қазір елді мекенді ауыл адамдары «Ескі Сарытоғай», «Орталық», «Жаңа ауыл» («Пятигорск») және «Қазақ ауылы» деп шағын 4 бөлікке бөледі. Бүгінде мұнда 368 түтін бар. Ауылда мектеп, мәдениеті үйі, кітапхана, бөбекжай, дәрігерлік емхана, 4 азық-түлік дүкені, «Арай» демалыс лагері, ресми тіркелген 31 шаруа қожалықтың 19-ы жұмыс жасайды. «Арай» лагері күрделі жөндеуден өтіп, былтыр толықтай пайдалануға берілді.<ref>[https://zh-shugylasy.kz/zhanalyqtar/audan-tynysy/bul-zherdin-aty-sarytogaj-eken-ezhelden.html Бұл жердің аты Сарытоғай екен ежелден...]</ref> == Ауыл көшелері == [[Исатай Тайманов]], [[Махамбет Өтемісұлы]], [[Абай Құнанбаев]], [[Тоқтар Әубәкіров]], [[Мәншүк Мәметова]], [[Әлия Молдағұлова]], [[Ыбырай Алтынсарин]], Қарабай Қалыбеков, Кенжеғали Досжанов, Жолдас Жаскеленов, [[Тәуке хан]], [[Қабанбай батыр]], Дмитрий Стамов атындағы көшелер, [[Бурабай]], [[Елорда]], Жастар, [[Медеу]] көшелері. == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Қ.Қалыбеков атындағы орта мектеп * «Балбөбек» бөбекжай-бақшасы * «Сарытоғай» ауылдық мәдениет үйі == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{kz-geo-stub}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] ls9u7bgpotvnrp0mhezp5iobq2u4sh3 0 52406 3058860 2734762 2022-08-09T16:50:38Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қопа (Жамбыл ауданы)]] бетін [[Қопа (Алматы облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қопа |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min = 31|lat_sec = 37 |lon_deg =75|lon_min = 48|lon_sec =19 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Жамбыл ауданы (Алматы облысы) |кестедегі аудан = Жамбыл ауданы (Алматы облысы){{!}}Жамбыл |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Самсы ауылдық округі{{!}}Самсы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 570 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қопа}} '''Қопа''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]], [[Самсы ауылдық округі]] құрамындағы ауыл, темір жол бекеті. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]] ауылынан солүстік-батысқа қарай 53 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 531 адам (260 ер адам және 271 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 570 адамды (299 ер адам және 271 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[Түрксіб|Түркістан-Сібір темір жолы]]ның салынуына байланысты қаланған. Қопада астық қабылдау пункті, т.б. мәдени-тұрмыстық мекемелер бар. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 2lvf66qaxh5mt9elg4k5pima0htwe3x 10 53482 3059153 906930 2022-08-10T09:03:29Z СеніңШешең 121905 wikitext text/x-wiki ^{[''[[Уикипедия:Дереккөзі жоқ|дереккөзі жоқ]]'']}<includeonly></includeonly><noinclude> {{doc}} {{nobots}} </noinclude> 80smdabui7jcfecklqq06hy461hy1pu 0 53877 3059028 3037406 2022-08-09T18:44:00Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{main|Жұмахан Күдерин}} '''Жұмақан Маусымбайұлы Күдерин''' - (20.9.[[1891]], бұрынғы [[Семей облысы (Ресей империясы)|Семей]], қазіргі [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Аягөз]] қаласы – 7.3.[[1938]], [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]] [[Жаңалық (Алматы облысы)|Жаңалық]] ауылы) – қазақтың алғашқы биолог ғалымдарының бірі, қоғам қайраткері. *[[1911]] жылы ауыл мектебін, *[[1913]]–[[1917]] жылдары Қапал ауыл шаруашылық мектебін бітірген. Лепсі қаласында Кеңестердің 1-съезіне делегат (1918) және Жер комиссары болып сайланған. *[[1920]] жылы «Қытайға кеткен қазақтарды қайтару» комиссиясында жұмыс істеп, Күдериннің тікелей араласуымен Қытайдан 6 мың отбасы еліне қайтып оралды. Күдерин [[1921]] жылы [[Жетісу]] өңірін жайлаған тырысқақ індетіне қарсы емдеу жұмыстарына қатысты. Ташкент қаласындағы Орта Азия мемлекеттік университетін бітірген ([[1930]]). Осы университетте оқып жүріп, Түркістанның табиғи ресурстары мен осы өңірді аудандарға бөлуді зерттеумен айналысқан экспедицияға қатысты. Сондай-ақ осы жылдары Күдериннің «Қытайдағы босқындар өмірі» (1920), «Қазақтардың ата-тегі туралы материалдар» (1930) деген этнографиялық еңбектері, «Ботаника» (1927), «Қой мен оның жүні» (1930), «Кендір» (1931), т.б. биол. еңбектері жарық көрді. Ең құнды еңбектері – араб және латын жазуымен тұңғыш рет қазақ тілінде жарық көрген «Орта Азиядағы жыландар түрі» (1925) мен «Өсімдіктану» оқулығы. *[[1930]] жылы 20 қыркүйекте Күдерин тұтқындалып, Ресейдің Воронеж қ-на жер аударылады. *[[1935]] жылы тұтқыннан босап шығып, Алматыға оралады. [[Қазақ КСР]]-і Жер халкомының Мал шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтында аға ғылыми қызметкер (1935–36), «Каучуконос» тресінде нұсқаушы агроном (1936–37) болып қызмет атқарған. *[[1937]] жылы 22 мамырда қайтадан тұтқынға алынып, *[[1938]] жылы 7 наурызда ату жазасына кесілді. *[[1990]] жылы маусымда ақталды. Алматыда бір көше Күдерин есімімен аталады.<ref>Қазақстан Республикасының Ғылым Энциклопедиясы</ref> == Дереккөздер== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Қазақстан биологтары]] {{stub}} 5c5q695ql7fgn6e9rsl1u76izfho3mf 0 54270 3059036 2745623 2022-08-09T18:47:48Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі|Атауы=Панфилов ауылдық округі|Облысы=Алматы облысы|Ауданы=[[Талғар ауданы]]|Құрылған уақыты=|Орталығы=[[Панфилово (Алматы облысы)|Панфилово]]|Енеді=7 ауыл|Тұрғыны=20321|Санақ жылы=[[2009 жыл|2009]]|Тығыздығы=|Жер аумағы=|Әкімі=|Телефон коды=|Пошта индексі=}} {{мағына|Панфилов ауылдық округі}} '''Панфилов ауылдық округі''' — [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Панфилово (Алматы облысы)|Панфилово]], [[Арқабай (ауыл)|Арқабай]], [[Каменское плато (ауыл)|Каменское плато]], [[Қарабұлақ (Талғар ауданы)|Қарабұлақ]], [[Қызылту (Алматы облысы)|Қызылту]], [[Төңкеріс (Алматы облысы)|Төңкеріс]], [[Түзусай]] ауылдары кіреді. Орталығы – Панфилово ауылы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 20321 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}}{{Талғар ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Талғар ауданы ауылдық округтері]] krgmsaqc3ukuxna9zi684klc5tqokcc 0 54351 3058866 2734757 2022-08-09T16:53:09Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Самсы ауылдық округі |Облысы = Алматы облысы |Ауданы = [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Самсы]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 1259 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Самсы ауылдық округі''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Самсы]], [[Қопа (Алматы облысы)|Қопа]], [[Тарғап]] ауылдары кіреді. Орталығы – Самсы ауылы.<ref>"Қазақ энциклопедиясы", X том</ref> == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1259 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы (Алматы облысы) ауылдық округтері}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) ауылдық округтері]] 4z3d0yyoyjn1qrta6prr2pryhh5ed9c 0 57362 3059071 3051178 2022-08-09T20:25:15Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Өрлік |сурет = Өрлік. Стелла.jpg |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =16 |lat_sec = 03 |lon_deg =51 |lon_min = 31|lon_sec = 27 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Өрлік ауылдық округі{{!}}Өрлік |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Орлов форпосты, Орловская станицасы'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 2741 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = 060206 |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Өрлік''' — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]]ндағы ауыл, [[Өрлік ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Индербор]] кентінен оңтүстік-батысқа қарай 33 км-дей жерде, [[Жайық]]тың оң аңғарында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 2598 адам (1318 ер адам және 1280 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 2741 адамды (1393 ер адам және 1348 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Ауыл [[1929 жыл|1929]]–[[1997 жыл|1997]] жылы қаракөл қойын өсіретін кеңшардың орталығы болған. Кеңшар негізінде Өрлікте және округтегі Жиек ауылында ЖШС және бірнеше шаруа қожалықтары жұмыс істеді. Өрлікте Индер жоғарғы вольтты электр желісінің станциясы, жылыту жүйесі, т.б. кәсіпорындар бар. Өрлік арқылы Атырау – Орал автомагистралі өтеді.<ref>"Қазақ Энциклопедиясы"</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == Ауылда монша, [[орта мектеп]], [[балабақша]], кинотеатр, [[емхана]] т.б. бар.<ref>Индер ауданы, «Арыс» баспасы Алматы, 2006 ISBN 9965-17-273-0</ref> * Қ.Абақанов атындағы орта мектеп — 1923 жылы ұйымдастырылған. * "Болашақ" бөбекжай-бақшасы == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] s2nawpbeipgbnel9capzp1juizlozq3 0 58476 3058923 2731531 2022-08-09T17:43:21Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Кеңжыра |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 30|lat_sec = 29 |lon_deg =79|lon_min = 44|lon_sec =53 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 661 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Кеңжыра''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 22 км-дей жерде, [[Сарқан өзені|Сарқан]] өзенінің жағалауындағы жусан аралас астық тұқымдас шөптер өскен қоңыр, қызыл қоңыр топырақты тау алдының құрғақ жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 957 адам (489 ер адам және 468 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 661 адамды (353 ер адам және 308 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == [[1963 жыл|1963]] – [[1997 жыл|97]] жылдары Ленин атынддағы қызылша өсіретін кеңшардың орталығы болып келген. Оның негізінде 1997 жылдан шаруа қожалықтары ұйымдастырылды. == Инфрақұрылымы == Орта мектеп, клуб, кітапхана, фельдшер-акушерлік пункт, т.б. мекемелер бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады.<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 6zzb0f5yvwkx6srb5s76cgn48p6sobi 0 59940 3059003 2724265 2022-08-09T18:25:42Z Kasymbot 15834 clean up, replaced: Темірбек Жүргенов ауылы → Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы) (2) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Мақпалкөл ауылдық округі |Облысы = Қызылорда облысы |Ауданы = [[Жалағаш ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]] |Енеді = 1 ауыл |Тұрғыны = 1921 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Мақпалкөл ауылдық округі''' – [[Қызылорда облысы]] [[Жалағаш ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]] ауылы кіреді. Орталығы – Мақпалкөл ауылы.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, Х том</ref> == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1921 адамды құрады.<ref>[https://stat.gov.kz/getImg?id=WC16200032719 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жалағаш ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Жалағаш ауданы ауылдық округтері]] a67nfz2docjbgxd3ht3t9bqsr70thug 0 60500 3059004 2724264 2022-08-09T18:25:52Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Темірбек Жүргенов ауылы → Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Шамшат Аужанұлы Әлібеков ''' (12.2.1928 жылы туған, [[Қармақшы ауданы|Қармақшы]] кенті) – әдебиеттанушы ғалым, педагог, филология ғылымының докторы (1993), профессор Қызылорда педагогикалық институтының ([[Қызылорда Мемлекеттік Университеті|Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті]]) филология факультетін бітірген (1949). 1949 – 56 жылы [[Жалағаш ауданы]] Мақпалкөл (қазіргі [[Темірбек Жүргенов ауылы (Қызылорда облысы)|Темірбек Жүргенов]]) орта мектебінде мұғалім, мектеп директоры болған. [[Шымкент педагогикалық институты]]нда, кейін Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтының ([[ҚазҰПУ]]) философия кафедрасында қызметтер атқарған. Ғылыми еңбектерді [[поэма]] жанрын, Абай шығармашылығын, қазақ фольклорының эстетикалық мәселелерін зерттеуге арнаған. Әлібеков «[[Қазақ фольклорының эстетикасы]]» кітабының, 100-ден аса әдеби, ғылыми-зертуған мақалаларының авторы.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref><ref>“ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{Stub: Қазақ әдебиеті}} {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Тұлғалар]] h0kxmh756m089rq4jlijwv1my3myyw5 0 71680 3058916 3058354 2022-08-09T17:37:16Z Kasymov 10777 [[Special:Contributions/Turar kausar|Turar kausar]] ([[User talk:Turar kausar|т]]) өңдемелерінен [[User:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] соңғы нұсқасына қайтарды wikitext text/x-wiki '''Ф. М.Достоевский және Шоқан Уәлиханов'''(«Ф . М . Достоевский и Чокан Валиханов»), жазушының мақаласы. Алғаш рет «Дружба народов» журналының 1956 жылғы 3-санында жарияланған. Бұдан кейін Әуезовтің «Мысли разных лет» (1961) жинағында, 5 томдық шығармалар жинағының 5-томында ([[Мәскеу]], 1975), 20 томдық шығармалар жинағының 20-томында (1985) қайталанып басылды. Ф. М. Достоевский 1854 жылдың [[наурыз]] айынан бастап, 1859 жылдың 2 шілдесіне дейін [[Семей]] қаласында тұрды. Ол әуелде 7-[[Сібір]] шебі батальонында қатардағы солдаты боп қызмет етті, кейіннен [[унтер-офицер]] дәрежесіне көтерілді. Жергілікті [[қазақ]] көпесі, Құнанбайдың күйеу баласы Меңлібай Тінібаевтың үйіне қонаққа барып, [[қымыз]] ішіп, аңға шығып жүрген. Семейде Достоевский М. Д. Исаеваға үйленген. «Степанчиково селосы және оның тұрғындары», «Ағайдың түсі» атты шығармаларын осы Семей қаласында жазған. Шоқан Уәлиханов [[Құлжа]], [[Қашқар]] сапарына барып-қайтқан кезінде Семейде ұзақ аялдап, Достоевскиймен етене сырласқан. Мақалада Ә. осы деректерді келтіре отырып. Ф. М. Достоевский мен Ш.Уәлихановтың 1854 жылдан бастап қалыптасқан достық қарым-қатынасын, бір-біріне идеялық тұрғыдан жасаған ықпалын, сол кездегі әлеуметтік-саяси жағдай туралы пікір алысуларын, Достоевскийдің Шоқанға деген ыстық ықыласын жазушының хаттары арқылы кеңінен талдап көрсетеді. Сол кездегі Ресейдің озық ойлы зиялыларының отар елдердегі ұлттық езгіге қарсы болған- дығын жене оның қазақ даласына да Достоевский сияқты ойшыл-күрескерлер арқылы тарағандығын баяндайды. Әуезов орыстың ұлы жазушысы Ф. М. Достоевскийдің өзі көкейкесті ойлары мен толғаныстарын қазақ халқының озық өкілімен бөліскенін сезіну - біз үшін аса зор ілтипат деп жазды. Әуезовтің кезінде жасаған ұсынысы кейіннен жүзеге асты, мақалада көрсетілген Семей қаласындағы екі қабатты шағын үй Ф. М. Достоевскийдің мұражай- үйіне айналды. Алдына Ш. Уәлиханов пен Ф. Достоевскийдің ескерткіші қойылды.<ref>Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Тұлғалар]] [[Санат:Қазақстан әдебиеті]] {{Stub}} i685zm9ubmdkkyq2j08e7g40j6kndsn 0 82269 3059050 3050669 2022-08-09T18:55:52Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Тау |Түрі = Тау сілемі |Атауы = Ешкіөлмес тауы |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = |lat_deg = 45|lat_min =09 |lat_sec =15 |lon_dir = |lon_deg = 78|lon_min =51 |lon_sec =20 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}}, [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] |Тау жүйесі = [[Жетісу Алатауы|Жетісу (Жоңғар) Алатауы]] |Пайда болған кезеңі = |Аумағы = |Ұзындығы = 35 |Ені = |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 1672 |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = Қазақстан Алматы облысы |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Ешкіөлмес}} '''Ешкіөлмес''', ''Күреңбел'' – [[Жетісу Алатауы|Жетісу (Жоңғар) Алатауы]]ның тұтас бір сілемі. == Географиялық орны == [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы, [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]] ауылының оңтүстік-батысында орналасқан. Абсолюттік биіктігі 1672 м. == Тарихи деректер == Күреңбел туралы [[Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов|Ш. Уалиханов]] "Бүкіл [[Орта Азия]]да бұған тендес жер жоқ" деп толғанған. Ешкіөлмес Күреңбелдің күнгейін қыстап, қөрек көрген ешкілер қыстан аман-есен шығып, төлдерімен өсіп өнеді. Бұны көрген халық қандай қақаған аяз, жұттан ешкі өлмей қыстап шығатын "Ешкіөлмес жер" деп атап кеткен. Осы жотаның баурайындағы "Тоғыз құмалақ" мекенінде [[1895 жыл]]ы [[Біржан Қожағұлұлы|Біржан сал]] мен ақын [[Сара Тастанбекқызы]]ның айтысы өткен.<ref>Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3</ref> == Жер бедері == Батысында [[Ақешкі (өзен)|Ақешкі]], шығысында Қопалы ([[Қапал (өзен)|Қапал]]) өзендері жатыр. Ендік бағытта 35 км-ге созылған жотаның солтүстік беткейлері тіктеу, оңтүстік жайпақ келген. Ол сай-жыралармен тілімденген. Баурайынан Ақешкі, Қопалы, [[Қызылағаш (өзен)|Қызылағаш]], Сарыбұлақ, т.б. өзендер бастау алады. Суы шипалы бұлақтар жиі кездеседі. == Өсімдігі == Беткейлері мен шатқалдарында терек, тал, жеміс ағаштары аралас астық тұқымдас шөптесіндер өскен. Етегінде далаға тән өсімдіктер өседі. == Елді мекендері == Ешкіөлмес баурайында Тамбала, ақын Сара, Көшкентал, Ақешкі, Қапал, оңтүстік етегінде Қоңыр, т.б. елді мекендер орналасқан. Шығысында Қорымбел қонысы [[Баянжүрек]] тауына дейін созылып жатыр.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Алматы облысы таулары]] [[Санат:Ақсу ауданы географиясы]] mc3d120jti9xymap0h1uje6dv5dpep9 0 83124 3059019 2733702 2022-08-09T18:39:33Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қаражота |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min = 38|lat_sec = 42 |lon_deg =78|lon_min = 10|lon_sec =40 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Еңбекшіқазақ ауданы |кестедегі аудан = Еңбекшіқазақ ауданы{{!}}Еңбекшіқазақ |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қаражота ауылдық округі{{!}}Қаражота |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 3728 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қаражота''' — [[Алматы облысы]] [[Еңбекшіқазақ ауданы]]ндағы ауыл, [[Қаражота ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы — [[Есік]] қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 81 км-дей жерде, [[Шілік (өзен)|Шілік]] өзенінің атырауында, жусан, ши, баялыш, сарсазан, көде, құрақ, қамыс өскен сортанды сұр, шалғынды сұр топырақты жазьгқ далада орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2737 адам (1410 ер адам және 1327 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 3728 адамды (1875 ер адам және 1853 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Ауыл [[1962 жыл|1962]]-[[1997 жыл|97]] жылдары қой өсіретін "Қызылжиде" кеңшарының орталығы болды. Оның негізінде Қаражотада және округ аумағындағы [[Ақтоған (Алматы облысы)|Ақтоған]], [[Сарыбұлақ (Еңбекшіқазақ ауданы)|Сарыбұлақ]] ауылыдарыңда бірнеше серіктестік пен шаруа қожалығы құрылды. == Инфрақұрылымы == Әлеуметтік құрылымда 3 орта мектеп, 3 кітапхана, мәдениет үйі, 2 фельдшер-акушерлік пункт, 1 фельдшер пункт бар. Тұрғындары басқа елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады.<ref>Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Еңбекшіқазақ ауданы елді мекендері}} [[Санат:Еңбекшіқазақ ауданы елді мекендері]] tdwq4b0bpk67n9ervb3t1oh72bp7xai 0 83253 3058909 2735113 2022-08-09T17:33:30Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сарыбай би ауылы |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min =11|lat_sec = 41 |lon_deg =76|lon_min = 13|lon_sec =48 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Жамбыл ауданы (Алматы облысы) |кестедегі аудан = Жамбыл ауданы (Алматы облысы){{!}}Жамбыл |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Қарасу'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1648 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Сарыбай би ауылы''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]]ндағы ауыл, [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]] ауылынан батысқа қарай 8 км жерде, [[Қарасу (Күрті алабы)|Қарасу]] өзенінің жағалауында, [[Майтөбе (тау, Қастек жотасы)|Майтөбе]] тауының солтүстік баурайында, боз, бетеге, сұлыбас, т.б. астық тұқымдас шөптесш өскен қоңыр, қызғылт қоңыр топырақты тауалдының құрғақ жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 1444 адам (721 ер адам және 723 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1648 адамды (802 ер адам және 846 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Ауыл [[1956 жыл|1956]]-[[1997 жыл|97]] жылдары сүт өндіретін "Ұзынағаш" кеңшарының бөлімшесі болды. Оның негізінде [[1997 жыл]]дан Қарасуда және округке қарасты [[Еңбекшіарал]], [[Қайназар (Жамбыл ауданы)|Қайназар]], [[Қарасай (Жамбыл ауданы)|Қарасай]] және [[Қызылсоқ (ауыл)|Қызылсоқ]] ауылдарында "Қарасу" ЖШС-і және 189 шаруа қожалығы құрылды. == Инфрақұрылымы == Ауылдарда 2 орта, 1 бастауыш мектеп, 2 кітапхана, 2 фельдшер-акушерлік пункт, т.б. мекемелер бар. Тұрғындары басқа елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады.<ref>Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) елді мекендері]] 3dtdkd34uy8nwhy21gdkylgurr4z369 0 84445 3058937 2733701 2022-08-09T17:50:45Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Ақтоған (Еңбекшіқазақ ауданы)]] бетін [[Ақтоған (Алматы облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Ақтоған |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min = 44|lat_sec = 37 |lon_deg =78|lon_min = 14|lon_sec =38 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Еңбекшіқазақ ауданы |кестедегі аудан = Еңбекшіқазақ ауданы{{!}}Еңбекшіқазақ |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қаражота ауылдық округі{{!}}Қаражота |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары =''Қызылжиде'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 1281 |санақ жылы = 2002 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақтоған}} '''Ақтоған''' — [[Алматы облысы]] [[Еңбекшіқазақ ауданы]], [[Қаражота ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Есік]] қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 89 км-дей, округ орталығы — [[Қаражота]] ауылынан 14 км-дей жерде. [[Шілік (өзен)|Шілік]] өзенінің төмен алабындағы ши, бұта, жусан аралас қамыс, құрақ, тағы басқа шөптесін өскен шалғынды-сазды топырақты шөлді жазықта орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 998 адам (509 ер адам және 489 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1281 адамды (653 ер адам және 628 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == [[1995 жыл]]ға дейін ауыл "Қызылжиде" деп аталған. [[1962 жыл|1962]]-[[1997 жыл|1997]] жылдары "Қызылжиде" кеңшарының бөлімшесі болды. Оның негізінде Ақтоғанда шаруа қожалықтары құрылды. == Инфрақұрылымы == Орта мектеп, клуб, кітапхана, фельдш.-акушерлік пункт бар. Тұрғындары басқа елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады.<ref>Жетісу. Энциклопедия. - [[Алматы]]: «Арыс» баспасы, [[2004]]. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Еңбекшіқазақ ауданы елді мекендері}} [[Санат:Еңбекшіқазақ ауданы елді мекендері]] b7wdh9pslb9u90hbblwhu8uoqs7yfh1 0 84976 3058898 2731381 2022-08-09T17:20:52Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Темір жол бекеті |атауы =Алажиде |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =26|lat_sec = 29 |lon_deg =78|lon_min =24|lon_sec =40 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Молалы ауылдық округі{{!}}Молалы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = "44 разъезд" |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =309 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Алажиде''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], Үштөбе-Талдықорған темір жолы бойындағы темір жол бекеті, [[Молалы ауылдық округі]] құрамында. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 87 км-дей жерде, [[Молалы]]-[[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] бекеттерінің аралығында, облыс орталығы - [[Талдықорған]]нан солтүстікке қарай 45 км-дей жерде орналасқан. == Тарихы == Алажиде [[1958 жыл]]ға дейін "44 разъезд" деп аталған. Стансада [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Сарқан ауданы|Сарқан]] аудандарынан жеткізілген астық қабылданады және мекемелерге тапсырыспен келген жүкті түсіріп беру жүзеге асырылады. <ref>Жетісу. Энциклопедия. - [[Алматы]]: «Арыс» баспасы, [[2004]]. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3</ref> == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 497 адам (242 ер адам және 255 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 309 адамды (161 ер адам және 148 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] r9oc3y8dln78ntfwynv5vrgz9y6998d 0 87642 3058963 3023717 2022-08-09T18:03:03Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Әділбек Ыбырайымұлы''' (18.4.[[1965]] жылы туған, [[Ақсу ауданы]], [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] ауылы) — ақын, жазушы, [[Қазақстан]] Жазушылар одағының мүшесі (2001). == Тағы қараңыз == [[1965 жыл]]ы [[18 сәуір]]де [[Алматы облысы]] [[Ақсу ауданы]]ның Қызылағаш ауылында туған. Ол 8 жылдық Қапал мектеп-интернатында тәрбиеленіп, 9-10-шы сыныпты Ілияс Жансүгіров атындағы орта мектепте бітіреді. Отан алдындағы борышын өтеп қайтқаннан кейін С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне оқуға түсті. [[1990 жыл]]ы «Лениншіл жас» («Жас Алаш») газетіне жұмысқа тұрды. Өмірдің әр саласынан мақала, очерктер жазып, тілшілік кәсіптің қыр-сырын тереңірек ұғынып, жорналшылыққа мейлінше машықты. Әрі публицистикамен қатар әдебиетшіліктен де қол үзбеді. «Жұлдыз», «Жалын» журналдарында өлеңдері жарияланды. [[1994 жыл]]ы «Матай» инвестициялық жекешелендіру қоры басқармасының орынбасарлығы лауазымына бекітілді. Ал, 1996 жылы кәсіби мамандығына қайтып оралып, қазақ-түрік халықаралық еркін басылым: «Заман-Қазақстан» («Қазақстан-Заман») газеті бас редакторының бірінші орынбасары қызметін атқарды. Келер жылдары мемлекеттік қызметке қабылданып, [[Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі]] Ақпараттық талдау және жоспарлау басқармасының екінші хатшылығына тағайындалады. Араға шамалы уақыт салып, бірінші хатшылыққа көтеріледі. [[1999 жыл]]ы [[Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары]] - Ауыл шаруашылығы министрінің баспасөз хатшысы міндеті жүктеледі. Көп ұзамай [[Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі агенттігі]] төрағасының баспасөз хатшысы болады. Осы аралықта Қазақ мемлекеттік заң университетін бітіреді. Кейіннен мемлекеттік мұнай тасымалдау компаниясы - «ҚазТрансОйл» акционерлік қоғамында менеджер, бас менеджер; «Мұнайлы ел» журналының бас редакторы; «Астана қ. телевизиясы» жаңалықтар қызметінің продюсері; «Рауан» баспа үйінің бас директоры - «Нұр Астана» газетінің бас редакторы; «Астана қ. телевизиясының» бас редакторы қызметтерін атқарады. [[2009 жыл]]ы сәуірде [[Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Кеңсесі|Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі Кеңсесі]]нде Бақылау және құжаттамалық қамтамасыз ету бөлімі меңгерушісінің орынбасары лауазымына тағайындалады. Бүгінде [[Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі|Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі]]нің Ішкі саясат бөлімінің инспекторы. == Шығармалары == * Мерейлі мекен. Ұжымдық жинақ. А., «Жалын», 1992 ж.; * Жігіттің үш жұрты. Ұжымдық жинақ. А., «Қайнар», 1994 ж.; * Пір мен пырақ. Жыр мен дастан жинағы. А., «Шартарап», 1996 ж.; * Көктемсіз жыл. Жыр жинағы. А., «Шартарап», 1997 ж.; * Адам-айуан. Роман. А., «Жазушы», 1999 ж.; * Ақкекіл. Хикаят пен әңгімелер, А., «Сөздік-словарь», 2001 ж.; * Ұяластар. Роман. Аст., «Фолиант», 2005 ж; * Сүмбіле шуағы. Жыр кітабы. А., «Қазығұрт», 2011 ж == Марапаттары == * [[Қазақстан жастар одағы]] сыйлығының лауреаты (1997).<ref>Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3</ref> * Баубек Бұлқышев атындағы сыйлығының иегері * Халықаралық әдеби «Алаш» сыйлығының лауреаты ==Дереккөздер== <references/> == Дереккөздер == <references/>http://kazakhadebieti.kz/index.php?option=com_chronocontact&Itemid=23&authorid=224 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131004222839/http://kazakhadebieti.kz/index.php?option=com_chronocontact&Itemid=23&authorid=224 |date=2013-10-04 }} {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:1965 жылы туғандар]] [[Санат:Алматы облысында туғандар]] [[Санат:Қазақстан ақындары]] [[Санат:Қазақстан жазушылары]] [[Санат:Халықаралық Алаш әдеби сыйлығының иегерлері]] {{Stub}} sj2sviwydayzrpi6w758a60fhok6d8m 3058982 3058963 2022-08-09T18:15:49Z Ерқанат Рыскулбеков 70798 /* Дереккөздер */[[Санат:Қазақстан жазушылар одағы мүшелері]] wikitext text/x-wiki '''Әділбек Ыбырайымұлы''' (18.4.[[1965]] жылы туған, [[Ақсу ауданы]], [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] ауылы) — ақын, жазушы, [[Қазақстан]] Жазушылар одағының мүшесі (2001). == Тағы қараңыз == [[1965 жыл]]ы [[18 сәуір]]де [[Алматы облысы]] [[Ақсу ауданы]]ның Қызылағаш ауылында туған. Ол 8 жылдық Қапал мектеп-интернатында тәрбиеленіп, 9-10-шы сыныпты Ілияс Жансүгіров атындағы орта мектепте бітіреді. Отан алдындағы борышын өтеп қайтқаннан кейін С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне оқуға түсті. [[1990 жыл]]ы «Лениншіл жас» («Жас Алаш») газетіне жұмысқа тұрды. Өмірдің әр саласынан мақала, очерктер жазып, тілшілік кәсіптің қыр-сырын тереңірек ұғынып, жорналшылыққа мейлінше машықты. Әрі публицистикамен қатар әдебиетшіліктен де қол үзбеді. «Жұлдыз», «Жалын» журналдарында өлеңдері жарияланды. [[1994 жыл]]ы «Матай» инвестициялық жекешелендіру қоры басқармасының орынбасарлығы лауазымына бекітілді. Ал, 1996 жылы кәсіби мамандығына қайтып оралып, қазақ-түрік халықаралық еркін басылым: «Заман-Қазақстан» («Қазақстан-Заман») газеті бас редакторының бірінші орынбасары қызметін атқарды. Келер жылдары мемлекеттік қызметке қабылданып, [[Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі]] Ақпараттық талдау және жоспарлау басқармасының екінші хатшылығына тағайындалады. Араға шамалы уақыт салып, бірінші хатшылыққа көтеріледі. [[1999 жыл]]ы [[Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары]] - Ауыл шаруашылығы министрінің баспасөз хатшысы міндеті жүктеледі. Көп ұзамай [[Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі агенттігі]] төрағасының баспасөз хатшысы болады. Осы аралықта Қазақ мемлекеттік заң университетін бітіреді. Кейіннен мемлекеттік мұнай тасымалдау компаниясы - «ҚазТрансОйл» акционерлік қоғамында менеджер, бас менеджер; «Мұнайлы ел» журналының бас редакторы; «Астана қ. телевизиясы» жаңалықтар қызметінің продюсері; «Рауан» баспа үйінің бас директоры - «Нұр Астана» газетінің бас редакторы; «Астана қ. телевизиясының» бас редакторы қызметтерін атқарады. [[2009 жыл]]ы сәуірде [[Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Кеңсесі|Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі Кеңсесі]]нде Бақылау және құжаттамалық қамтамасыз ету бөлімі меңгерушісінің орынбасары лауазымына тағайындалады. Бүгінде [[Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі|Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі]]нің Ішкі саясат бөлімінің инспекторы. == Шығармалары == * Мерейлі мекен. Ұжымдық жинақ. А., «Жалын», 1992 ж.; * Жігіттің үш жұрты. Ұжымдық жинақ. А., «Қайнар», 1994 ж.; * Пір мен пырақ. Жыр мен дастан жинағы. А., «Шартарап», 1996 ж.; * Көктемсіз жыл. Жыр жинағы. А., «Шартарап», 1997 ж.; * Адам-айуан. Роман. А., «Жазушы», 1999 ж.; * Ақкекіл. Хикаят пен әңгімелер, А., «Сөздік-словарь», 2001 ж.; * Ұяластар. Роман. Аст., «Фолиант», 2005 ж; * Сүмбіле шуағы. Жыр кітабы. А., «Қазығұрт», 2011 ж == Марапаттары == * [[Қазақстан жастар одағы]] сыйлығының лауреаты (1997).<ref>Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3</ref> * Баубек Бұлқышев атындағы сыйлығының иегері * Халықаралық әдеби «Алаш» сыйлығының лауреаты ==Дереккөздер== <references/> == Дереккөздер == <references/>http://kazakhadebieti.kz/index.php?option=com_chronocontact&Itemid=23&authorid=224 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131004222839/http://kazakhadebieti.kz/index.php?option=com_chronocontact&Itemid=23&authorid=224 |date=2013-10-04 }} {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:1965 жылы туғандар]] [[Санат:Алматы облысында туғандар]] [[Санат:Қазақстан ақындары]] [[Санат:Қазақстан жазушылары]] [[Санат:Халықаралық Алаш әдеби сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Қазақстан жазушылар одағы мүшелері]] {{Stub}} npx1m4yimvootmtvbwwefetc1rwkdrc 0 90149 3058964 2731514 2022-08-09T18:03:28Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Өтепберген Ақыпбекұлы''' - 8 қазанда [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылы]], Қапал ауданы (қазіргі [[Ақсу ауданы|Ақсу]]), Талдықорған (қазіргі [[Алматы облысы|Алматы]]) облысында туған. Алматы жоғары партия мектебінің журналистика бөлімін бітірген. Еңбек жолын туған ауданындағы [[Абай]] атындағы кеңшарда тракторшы, клуб меңгерушісі, комсомол комитетінің хатшысы болып бастайды. 1973-1985 жылдары Қапал аудандық «Қадал еңбеккер!» газетінде тілші, аға тілші, бөлім меңгерушісі, Бас редактордың орынбасары, кейіннен облыстық «Октябрь туы» газетінде жауапты хатшының орынбасары, бөлім меңгерушісі қызметтерін атқарады. 1985 — 1995 жылдары республикалық «Қазақ әдебиеті», «Жалын», «Денсаулық», «Жанашыр», «Халық Конгресі» газет, журналдарында аға тілші, бөлім меңгерушісі, бөлім редакторы, жауапты хатшы, Бас редактордың орынбасары болып қызмет істеді. 1995— 1998 жылдары Республикалық «Казгидромет» агенттігінде, ҚР Парламенті Мәжілісінде, ҚР Ұлттық Банкінде аға референт, кеңесші, ҚР Әділет министрлігінің басқарма бастығы қызметтерін атқарды. Бірнеше дүркін Қазақстан Жазушылар одағы, Қазақстан ЛКЖО Орталық комитеті мен «Жалын» баспасының бірлескен дәстүрлі конкурсының және республикалық, халықаралық мүшәйралардың жүлдегері атанды. Әр жылдары: «Доп», «Футболшы боламын», «Жарыс», «Жарыс-тан соң жарыс», «Жылдың төрт мезгілі», «Балабақтың бір күні»,. « Экологиялық әліппе », Қырық қызық», «Балдай тәтті әліппе», «Ажарлы Астана», «Қызықты әліппе», «Алдындағы әліппе», «Керек кітап», «Мен таңдайтын мамандық», т.б. балаларға арналған өлең кітаптары мен кітапшалары жарық көрген.<ref>Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Тұлғалар]] s6px64uqckblnzro6sthwjf4pbdja3o 0 97114 3059102 2953173 2022-08-10T01:21:59Z Daniyar Sundetbai 122369 /* Өмірбаяны */ wikitext text/x-wiki '''Бүркіт Ибрагимұлы Ысқақов''' (4.11.1924, [[Қарағанды облысы]] [[Нүра ауданы]] Көкмөлдір ауылы - 22.1.1991, [[Алматы]]) — ақын, филология ғылым кандидаты (1970). [[Екінші Дүниежүзілік соғыс|2-дүниежүзілік соғысқа]] қатысқан. ҚазҰУ-ды бітірген (1948). * 1946 - 1949 жылдары "Пионер" (қазіргі "Ақжелкен") журналы, * 1949 - 1960 "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газеті, * 1960 - 1969 жылдары "Білім және еңбек" (қазіргі "Зерде") журналында қызметкер, * 1969 - 1991 жылдары Әдебиет және өнер институтында ғылыми қызметтер атқарған. Өлеңдері баспасөзде 1938 жылдан жариялана бастаған. Тұңғыш кітабы "Сенің Отаның" 1958 жылы жарық көрген. "Қарлығаштың құйрығы неге айыр?" ертегісі негізінде мультфильм жасалған. Ысқақов көптеген мәтіндерінің авторы. А.С. Пушкин, М.Ю.Лермонтов, И.Я. Франко, В.Маяковский, Н.Хикмет, С.Вургу т.б. ақындардың шығармалары қазақ тіліне аударуға қатысқан. Өлеңдері орыс, өзбек, түрікмен татар, т.б. тілдерге аударылған. Әр дәрежелі Отан соғысы орденімен және медальдармен марапатталған.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref> == Өмірбаяны == [[Тарақты]] тайпасынан шыққан. <ref>{{кітап |авторы = Яһуда Амандықов |бөлімі = |бөлім сілтемесі = |тақырыбы = |шынайы атауы = Орта жүздің Ноқта ағасы Тарақты шежіресі |сілтеме = |уикитека = |жауапты = |басылым = |орны = Алматы |баспасы = Комплекс |жыл = 2009 |томы = |беттері = |барлық беті = 1120 |сериясы = |isbn = 965-611-88-2 |тиражы = 2000 }}</ref> [[1924]] жылы 4 қарашада [[Қарағанды облысы]]ның, [[Нұра ауданы]]на қарасты "Көкмөлдір" деген жерде туған. Ол жастайынан қиялшыл, арманшыл болған екен. Зерек жас ел аузындағы қисса дастандарды зейін қоя тыңдап, жаттап алып жүреді. Соның әсері болса керек, кейін өзі де өлең шығара бастайды. Оның ең алғашқы өлеңі "Ана туралы жыр" деп аталады. Одан соң "Қарағанды комсомолы" газетінде әр түрлі тақырыпқа жазған өлеңдері жарық көре бастайды. Сондай өлеңдерінің бірі ақынның туған жерге арнаған "Көкмөлдір" деген жыры. Ысқақовтың шығармашылық өмірге кең құлаш ұруы [[1940]] жылы [[Қарағанды мұғалімдер институты]]на түсуінен басталады. Сол жылдары жазған өлеңдері "Советтік Қарағанды", "Қарағанды комсомолы" газеттерінде үзбей жарияланып тұрады да, оқуын бітірген соң [[1942]] жылы "Советтік Қарағанды" газетіне қызметке келеді. Сол жылы әскерге алынып, соғысқа аттанады. [[1946]] жылы еліне жеңіспен оралған жауынгер ақын еңбек жолын бұрынғы өзі істеген газетте жалғастырады да, көп ұзамай, Алматыға барып, "Пионер", "Білім және еңбек" журналында, "Лениншіл жас" газетінде тілші, бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы қызметтерін атқарады. [[1948]] жылы [[Қазақ мемлекеттік университеті]]н бітіріп, [[Ғылым Академиясы]]ның аспиратурасына түседі. Бүркіт Ысқақов саяси көзқарасы үшін қудалауға ұшырады. Айыптау үкіметінде Ысқақовтың ертеректе "Жас қалам" үйірмесі мен "ЕСЕП-ке" (елін сүйген ерлер партиясы) қатысына қосымша, "Үндістан" деген өлеңді С.Сейфуллиннің "Азия", І.Жансүгіровтың "Гималай" өлеңдеріне еліктеп жазғансың деп кінәлаған. Содан [[1951]] жылы жаппай қуғын-сүргін тұсында "Үкіметке қарсы үгіт жүргізіп жүр" деген жаламен жазықсыз жазаланып, 25 жылға бас еркінен айырылады. Сөйтіп 27 жасар жігіт 30 жылдық жазаны арқалап кете барады. Лагерьде, тозақ отының төрінде жер қазып, шаң жұтып, шаршап–шалдығып, титықтап жүрсе де өлеңді қоймайды, өлең-жыр өңешінен түйдік-түйдік құйылды. Ол қазақ поэзиясында "Тұтқын жыры", "Лагерьдегі өлеңдер" деп аталатын поэзияның жаңа түрін бастады. Ұлы соғыстың оты мен суығынан аман оралған ақын қапаста көрген қайғы-қасіретін бүркемей, бүкіл үнімен шырқап жүрді. "Тас өзеннің ызғары" өлеңдер циклі оқырманның ойынан шыққан дүние. Ақылды ағамыз, академик М.Қаратаевтың "Ақындарымыздың абақтыда отырып жазған өлеңдері бізге жеткен жоқ, сол олқылықтың орнын олардың ақын ұрпағы – Ысқақовты жырлары торлтырғандай. Оның бұл өлеңдерінен Сәкеннің сыры, Бейімбеттің мұңы, Ілиястың үні естілгендей болады" деуі тегін емес. Қапаста бес жыл қасірет шеккен Ысқақов [[КСРО Жоғарғы соты]]ның [[1956]] жылы 20 қарашадағы қаулысы бойынша толық ақталып, еркін өмірге оралды да, сүйікті кәсібін жалғастырды. Журналистика, әдебиет, ғылым саласында жемісті қызмет атқарды. Қазақ КСРО Ғылым Академиясының М.О.Ауезов атындағы әдебиет және өнер институтында аға ғылыми қызметкер болып, [[1991]] жылы дүниеден өткенге шейін ұзақ жылдар еңбек етті. Ақынның шығармалары [[1938]] жылдан бастады. [[1951]] жылында [[репрессия]]ға ұшырап, [[1956]] жылында ақталған. == Шығармалары == * Сенің Отаның. Өлеңдер. A., [[1959]]; * Кішкене театр. Мектеп сахнасына арналған пьеса. А., 1959; * [[Москва]]ні тыңдаймын. Өлеңдер. А., 1962; * Өнерпаз болсаң... Өлеңдер. А., 1965; * Кішкен көмекші. Суретті кітапша. А., 1966; * Қарлығаштың құйрығы неге айыр. А., 1966; * Өлеңдер, балладалар, ертегілер. А., 1974; * Қазақ татар байланысы. Монография. A., 1976; * Жылдар жырлайды. Өлеңдер. А. 1979; * [[Шабыт]] шуағы. Өлеңдер мен поэма А., 1984; * Жеткіншек. Өлеңдер мен дастандар. А., 1985.<ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref> == Дереккөздер == <references/> {{wikify}} [[Санат:1924 жылы туғандар]] [[Санат:1991 жылы қайтыс болғандар]] [[Санат:Қазақстан жазушылары]] [[Санат:Қазақстан ақындары]] [[Санат:Қазақстан филологтары]] 401ksyr0o5d31ft910yy3582bk1whxo 3059103 3059102 2022-08-10T01:22:48Z Daniyar Sundetbai 122369 wikitext text/x-wiki '''Бүркіт Ибрагимұлы Ысқақов''' (4.11.1924, [[Қарағанды облысы]] [[Нұра ауданы]] Көкмөлдір ауылы - 22.1.1991, [[Алматы]]) — ақын, филология ғылым кандидаты (1970). [[Екінші Дүниежүзілік соғыс|2-дүниежүзілік соғысқа]] қатысқан. ҚазҰУ-ды бітірген (1948). * 1946 - 1949 жылдары "Пионер" (қазіргі "Ақжелкен") журналы, * 1949 - 1960 "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газеті, * 1960 - 1969 жылдары "Білім және еңбек" (қазіргі "Зерде") журналында қызметкер, * 1969 - 1991 жылдары Әдебиет және өнер институтында ғылыми қызметтер атқарған. Өлеңдері баспасөзде 1938 жылдан жариялана бастаған. Тұңғыш кітабы "Сенің Отаның" 1958 жылы жарық көрген. "Қарлығаштың құйрығы неге айыр?" ертегісі негізінде мультфильм жасалған. Ысқақов көптеген мәтіндерінің авторы. А.С. Пушкин, М.Ю.Лермонтов, И.Я. Франко, В.Маяковский, Н.Хикмет, С.Вургу т.б. ақындардың шығармалары қазақ тіліне аударуға қатысқан. Өлеңдері орыс, өзбек, түрікмен татар, т.б. тілдерге аударылған. Әр дәрежелі Отан соғысы орденімен және медальдармен марапатталған.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref> == Өмірбаяны == [[Тарақты]] тайпасынан шыққан. <ref>{{кітап |авторы = Яһуда Амандықов |бөлімі = |бөлім сілтемесі = |тақырыбы = |шынайы атауы = Орта жүздің Ноқта ағасы Тарақты шежіресі |сілтеме = |уикитека = |жауапты = |басылым = |орны = Алматы |баспасы = Комплекс |жыл = 2009 |томы = |беттері = |барлық беті = 1120 |сериясы = |isbn = 965-611-88-2 |тиражы = 2000 }}</ref> [[1924]] жылы 4 қарашада [[Қарағанды облысы]]ның, [[Нұра ауданы]]на қарасты "Көкмөлдір" деген жерде туған. Ол жастайынан қиялшыл, арманшыл болған екен. Зерек жас ел аузындағы қисса дастандарды зейін қоя тыңдап, жаттап алып жүреді. Соның әсері болса керек, кейін өзі де өлең шығара бастайды. Оның ең алғашқы өлеңі "Ана туралы жыр" деп аталады. Одан соң "Қарағанды комсомолы" газетінде әр түрлі тақырыпқа жазған өлеңдері жарық көре бастайды. Сондай өлеңдерінің бірі ақынның туған жерге арнаған "Көкмөлдір" деген жыры. Ысқақовтың шығармашылық өмірге кең құлаш ұруы [[1940]] жылы [[Қарағанды мұғалімдер институты]]на түсуінен басталады. Сол жылдары жазған өлеңдері "Советтік Қарағанды", "Қарағанды комсомолы" газеттерінде үзбей жарияланып тұрады да, оқуын бітірген соң [[1942]] жылы "Советтік Қарағанды" газетіне қызметке келеді. Сол жылы әскерге алынып, соғысқа аттанады. [[1946]] жылы еліне жеңіспен оралған жауынгер ақын еңбек жолын бұрынғы өзі істеген газетте жалғастырады да, көп ұзамай, Алматыға барып, "Пионер", "Білім және еңбек" журналында, "Лениншіл жас" газетінде тілші, бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы қызметтерін атқарады. [[1948]] жылы [[Қазақ мемлекеттік университеті]]н бітіріп, [[Ғылым Академиясы]]ның аспиратурасына түседі. Бүркіт Ысқақов саяси көзқарасы үшін қудалауға ұшырады. Айыптау үкіметінде Ысқақовтың ертеректе "Жас қалам" үйірмесі мен "ЕСЕП-ке" (елін сүйген ерлер партиясы) қатысына қосымша, "Үндістан" деген өлеңді С.Сейфуллиннің "Азия", І.Жансүгіровтың "Гималай" өлеңдеріне еліктеп жазғансың деп кінәлаған. Содан [[1951]] жылы жаппай қуғын-сүргін тұсында "Үкіметке қарсы үгіт жүргізіп жүр" деген жаламен жазықсыз жазаланып, 25 жылға бас еркінен айырылады. Сөйтіп 27 жасар жігіт 30 жылдық жазаны арқалап кете барады. Лагерьде, тозақ отының төрінде жер қазып, шаң жұтып, шаршап–шалдығып, титықтап жүрсе де өлеңді қоймайды, өлең-жыр өңешінен түйдік-түйдік құйылды. Ол қазақ поэзиясында "Тұтқын жыры", "Лагерьдегі өлеңдер" деп аталатын поэзияның жаңа түрін бастады. Ұлы соғыстың оты мен суығынан аман оралған ақын қапаста көрген қайғы-қасіретін бүркемей, бүкіл үнімен шырқап жүрді. "Тас өзеннің ызғары" өлеңдер циклі оқырманның ойынан шыққан дүние. Ақылды ағамыз, академик М.Қаратаевтың "Ақындарымыздың абақтыда отырып жазған өлеңдері бізге жеткен жоқ, сол олқылықтың орнын олардың ақын ұрпағы – Ысқақовты жырлары торлтырғандай. Оның бұл өлеңдерінен Сәкеннің сыры, Бейімбеттің мұңы, Ілиястың үні естілгендей болады" деуі тегін емес. Қапаста бес жыл қасірет шеккен Ысқақов [[КСРО Жоғарғы соты]]ның [[1956]] жылы 20 қарашадағы қаулысы бойынша толық ақталып, еркін өмірге оралды да, сүйікті кәсібін жалғастырды. Журналистика, әдебиет, ғылым саласында жемісті қызмет атқарды. Қазақ КСРО Ғылым Академиясының М.О.Ауезов атындағы әдебиет және өнер институтында аға ғылыми қызметкер болып, [[1991]] жылы дүниеден өткенге шейін ұзақ жылдар еңбек етті. Ақынның шығармалары [[1938]] жылдан бастады. [[1951]] жылында [[репрессия]]ға ұшырап, [[1956]] жылында ақталған. == Шығармалары == * Сенің Отаның. Өлеңдер. A., [[1959]]; * Кішкене театр. Мектеп сахнасына арналған пьеса. А., 1959; * [[Москва]]ні тыңдаймын. Өлеңдер. А., 1962; * Өнерпаз болсаң... Өлеңдер. А., 1965; * Кішкен көмекші. Суретті кітапша. А., 1966; * Қарлығаштың құйрығы неге айыр. А., 1966; * Өлеңдер, балладалар, ертегілер. А., 1974; * Қазақ татар байланысы. Монография. A., 1976; * Жылдар жырлайды. Өлеңдер. А. 1979; * [[Шабыт]] шуағы. Өлеңдер мен поэма А., 1984; * Жеткіншек. Өлеңдер мен дастандар. А., 1985.<ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref> == Дереккөздер == <references/> {{wikify}} [[Санат:1924 жылы туғандар]] [[Санат:1991 жылы қайтыс болғандар]] [[Санат:Қазақстан жазушылары]] [[Санат:Қазақстан ақындары]] [[Санат:Қазақстан филологтары]] 791jv7i2n42elyh4wgaghfvytlbkoze 3059112 3059103 2022-08-10T03:25:28Z Ерқанат Рыскулбеков 70798 Санаттар wikitext text/x-wiki '''Бүркіт Ибрагимұлы Ысқақов''' (4.11.1924, [[Қарағанды облысы]] [[Нұра ауданы]] Көкмөлдір ауылы - 22.1.1991, [[Алматы]]) — ақын, филология ғылымдарының кандидаты (1970). [[Екінші Дүниежүзілік соғыс|2-дүниежүзілік соғысқа]] қатысқан. ҚазҰУ-ды бітірген (1948). * 1946 - 1949 жылдары "Пионер" (қазіргі "Ақжелкен") журналы, * 1949 - 1960 "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газеті, * 1960 - 1969 жылдары "Білім және еңбек" (қазіргі "Зерде") журналында қызметкер, * 1969 - 1991 жылдары Әдебиет және өнер институтында ғылыми қызметтер атқарған. Өлеңдері баспасөзде 1938 жылдан жариялана бастаған. Тұңғыш кітабы "Сенің Отаның" 1958 жылы жарық көрген. "Қарлығаштың құйрығы неге айыр?" ертегісі негізінде мультфильм жасалған. Ысқақов көптеген мәтіндерінің авторы. А.С. Пушкин, М.Ю.Лермонтов, И.Я. Франко, В.Маяковский, Н.Хикмет, С.Вургу т.б. ақындардың шығармалары қазақ тіліне аударуға қатысқан. Өлеңдері орыс, өзбек, түрікмен татар, т.б. тілдерге аударылған. Әр дәрежелі Отан соғысы орденімен және медальдармен марапатталған.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref> == Өмірбаяны == [[Тарақты]] тайпасынан шыққан. <ref>{{кітап |авторы = Яһуда Амандықов |бөлімі = |бөлім сілтемесі = |тақырыбы = |шынайы атауы = Орта жүздің Ноқта ағасы Тарақты шежіресі |сілтеме = |уикитека = |жауапты = |басылым = |орны = Алматы |баспасы = Комплекс |жыл = 2009 |томы = |беттері = |барлық беті = 1120 |сериясы = |isbn = 965-611-88-2 |тиражы = 2000 }}</ref> [[1924]] жылы 4 қарашада [[Қарағанды облысы]]ның, [[Нұра ауданы]]на қарасты "Көкмөлдір" деген жерде туған. Ол жастайынан қиялшыл, арманшыл болған екен. Зерек жас ел аузындағы қисса дастандарды зейін қоя тыңдап, жаттап алып жүреді. Соның әсері болса керек, кейін өзі де өлең шығара бастайды. Оның ең алғашқы өлеңі "Ана туралы жыр" деп аталады. Одан соң "Қарағанды комсомолы" газетінде әр түрлі тақырыпқа жазған өлеңдері жарық көре бастайды. Сондай өлеңдерінің бірі ақынның туған жерге арнаған "Көкмөлдір" деген жыры. Ысқақовтың шығармашылық өмірге кең құлаш ұруы [[1940]] жылы [[Қарағанды мұғалімдер институты]]на түсуінен басталады. Сол жылдары жазған өлеңдері "Советтік Қарағанды", "Қарағанды комсомолы" газеттерінде үзбей жарияланып тұрады да, оқуын бітірген соң [[1942]] жылы "Советтік Қарағанды" газетіне қызметке келеді. Сол жылы әскерге алынып, соғысқа аттанады. [[1946]] жылы еліне жеңіспен оралған жауынгер ақын еңбек жолын бұрынғы өзі істеген газетте жалғастырады да, көп ұзамай, Алматыға барып, "Пионер", "Білім және еңбек" журналында, "Лениншіл жас" газетінде тілші, бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы қызметтерін атқарады. [[1948]] жылы [[Қазақ мемлекеттік университеті]]н бітіріп, [[Ғылым Академиясы]]ның аспиратурасына түседі. Бүркіт Ысқақов саяси көзқарасы үшін қудалауға ұшырады. Айыптау үкіметінде Ысқақовтың ертеректе "Жас қалам" үйірмесі мен "ЕСЕП-ке" (елін сүйген ерлер партиясы) қатысына қосымша, "Үндістан" деген өлеңді [[Сәкен Сейфуллин|С.Сейфуллиннің]] "Азия", [[Ілияс Жансүгіров|І.Жансүгіровтың]] "Гималай" өлеңдеріне еліктеп жазғансың деп кінәлаған. Содан [[1951]] жылы жаппай қуғын-сүргін тұсында "Үкіметке қарсы үгіт жүргізіп жүр" деген жаламен жазықсыз жазаланып, 25 жылға бас еркінен айырылады. Сөйтіп 27 жасар жігіт 30 жылдық жазаны арқалап кете барады. Лагерьде, тозақ отының төрінде жер қазып, шаң жұтып, шаршап–шалдығып, титықтап жүрсе де өлеңді қоймайды, өлең-жыр өңешінен түйдік-түйдік құйылды. Ол қазақ поэзиясында "Тұтқын жыры", "Лагерьдегі өлеңдер" деп аталатын поэзияның жаңа түрін бастады. Ұлы соғыстың оты мен суығынан аман оралған ақын қапаста көрген қайғы-қасіретін бүркемей, бүкіл үнімен шырқап жүрді. "Тас өзеннің ызғары" өлеңдер циклі оқырманның ойынан шыққан дүние. Ақылды ағамыз, академик М.Қаратаевтың "Ақындарымыздың абақтыда отырып жазған өлеңдері бізге жеткен жоқ, сол олқылықтың орнын олардың ақын ұрпағы – Ысқақовты жырлары торлтырғандай. Оның бұл өлеңдерінен Сәкеннің сыры, Бейімбеттің мұңы, Ілиястың үні естілгендей болады" деуі тегін емес. Қапаста бес жыл қасірет шеккен Ысқақов [[КСРО Жоғарғы соты]]ның [[1956]] жылы 20 қарашадағы қаулысы бойынша толық ақталып, еркін өмірге оралды да, сүйікті кәсібін жалғастырды. Журналистика, әдебиет, ғылым саласында жемісті қызмет атқарды. Қазақ КСРО Ғылым Академиясының М.О.Ауезов атындағы әдебиет және өнер институтында аға ғылыми қызметкер болып, [[1991]] жылы дүниеден өткенге шейін ұзақ жылдар еңбек етті. Ақынның шығармалары [[1938]] жылдан бастады. [[1951]] жылында [[репрессия]]ға ұшырап, [[1956]] жылында ақталған. == Шығармалары == * Сенің Отаның. Өлеңдер. A., [[1959]]; * Кішкене театр. Мектеп сахнасына арналған пьеса. А., 1959; * [[Москва]]ні тыңдаймын. Өлеңдер. А., 1962; * Өнерпаз болсаң... Өлеңдер. А., 1965; * Кішкен көмекші. Суретті кітапша. А., 1966; * Қарлығаштың құйрығы неге айыр. А., 1966; * Өлеңдер, балладалар, ертегілер. А., 1974; * Қазақ татар байланысы. Монография. A., 1976; * Жылдар жырлайды. Өлеңдер. А. 1979; * [[Шабыт]] шуағы. Өлеңдер мен поэма А., 1984; * Жеткіншек. Өлеңдер мен дастандар. А., 1985.<ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref> == Дереккөздер == <references/> {{wikify}} [[Санат:1924 жылы туғандар]] [[Санат:1991 жылы қайтыс болғандар]] [[Санат:Қазақстан жазушылары]] [[Санат:Қазақстан ақындары]] [[Санат:Қазақстан филологтары]] [[Санат:Филология ғылымдарының кандидаттары]] [[Санат:Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті түлектері]] skpbsxnvmc444dzz73gmhbzu1eyfnlz 3059113 3059112 2022-08-10T03:38:45Z Ерқанат Рыскулбеков 70798 Сілтеме wikitext text/x-wiki '''Бүркіт Ибрагимұлы Ысқақов''' (4.11.1924, [[Қарағанды облысы]] [[Нұра ауданы]] Көкмөлдір ауылы - 22.1.1991, [[Алматы]]) — ақын, филология ғылымдарының кандидаты (1970). [[Екінші Дүниежүзілік соғыс|2-дүниежүзілік соғысқа]] қатысқан. [[Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті|ҚазҰУ]]-ды бітірген (1948). * 1946 - 1949 жылдары "Пионер" (қазіргі "Ақжелкен") журналы, * 1949 - 1960 "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газеті, * 1960 - 1969 жылдары "Білім және еңбек" (қазіргі "Зерде") журналында қызметкер, * 1969 - 1991 жылдары Әдебиет және өнер институтында ғылыми қызметтер атқарған. Өлеңдері баспасөзде 1938 жылдан жариялана бастаған. Тұңғыш кітабы "Сенің Отаның" 1958 жылы жарық көрген. "Қарлығаштың құйрығы неге айыр?" ертегісі негізінде мультфильм жасалған. Ысқақов көптеген мәтіндерінің авторы. [[Александр Сергеевич Пушкин|А.С. Пушкин]], [[Михаил Юрьевич Лермонтов|М.Ю.Лермонтов]], И.Я. Франко, [[Владимир Владимирович Маяковский|В.Маяковский]], [[Назым Хикмет Ран|Н.Хикмет]], С.Вургу т.б. ақындардың шығармалары қазақ тіліне аударуға қатысқан. Өлеңдері орыс, өзбек, түрікмен татар, т.б. тілдерге аударылған. Әр дәрежелі Отан соғысы орденімен және медальдармен марапатталған.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref> == Өмірбаяны == [[Тарақты]] тайпасынан шыққан. <ref>{{кітап |авторы = Яһуда Амандықов |бөлімі = |бөлім сілтемесі = |тақырыбы = |шынайы атауы = Орта жүздің Ноқта ағасы Тарақты шежіресі |сілтеме = |уикитека = |жауапты = |басылым = |орны = Алматы |баспасы = Комплекс |жыл = 2009 |томы = |беттері = |барлық беті = 1120 |сериясы = |isbn = 965-611-88-2 |тиражы = 2000 }}</ref> [[1924]] жылы 4 қарашада [[Қарағанды облысы]]ның, [[Нұра ауданы]]на қарасты "Көкмөлдір" деген жерде туған. Ол жастайынан қиялшыл, арманшыл болған екен. Зерек жас ел аузындағы қисса дастандарды зейін қоя тыңдап, жаттап алып жүреді. Соның әсері болса керек, кейін өзі де өлең шығара бастайды. Оның ең алғашқы өлеңі "Ана туралы жыр" деп аталады. Одан соң "Қарағанды комсомолы" газетінде әр түрлі тақырыпқа жазған өлеңдері жарық көре бастайды. Сондай өлеңдерінің бірі ақынның туған жерге арнаған "Көкмөлдір" деген жыры. Ысқақовтың шығармашылық өмірге кең құлаш ұруы [[1940]] жылы [[Қарағанды мұғалімдер институты]]на түсуінен басталады. Сол жылдары жазған өлеңдері "Советтік Қарағанды", "Қарағанды комсомолы" газеттерінде үзбей жарияланып тұрады да, оқуын бітірген соң [[1942]] жылы "Советтік Қарағанды" газетіне қызметке келеді. Сол жылы әскерге алынып, соғысқа аттанады. [[1946]] жылы еліне жеңіспен оралған жауынгер ақын еңбек жолын бұрынғы өзі істеген газетте жалғастырады да, көп ұзамай, Алматыға барып, "Пионер", "Білім және еңбек" журналында, "Лениншіл жас" газетінде тілші, бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы қызметтерін атқарады. [[1948]] жылы [[Қазақ мемлекеттік университеті]]н бітіріп, [[Ғылым Академиясы]]ның аспиратурасына түседі. Бүркіт Ысқақов саяси көзқарасы үшін қудалауға ұшырады. Айыптау үкіметінде Ысқақовтың ертеректе "Жас қалам" үйірмесі мен "ЕСЕП-ке" (елін сүйген ерлер партиясы) қатысына қосымша, "Үндістан" деген өлеңді [[Сәкен Сейфуллин|С.Сейфуллиннің]] "Азия", [[Ілияс Жансүгіров|І.Жансүгіровтың]] "Гималай" өлеңдеріне еліктеп жазғансың деп кінәлаған. Содан [[1951]] жылы жаппай қуғын-сүргін тұсында "Үкіметке қарсы үгіт жүргізіп жүр" деген жаламен жазықсыз жазаланып, 25 жылға бас еркінен айырылады. Сөйтіп 27 жасар жігіт 30 жылдық жазаны арқалап кете барады. Лагерьде, тозақ отының төрінде жер қазып, шаң жұтып, шаршап–шалдығып, титықтап жүрсе де өлеңді қоймайды, өлең-жыр өңешінен түйдік-түйдік құйылды. Ол қазақ поэзиясында "Тұтқын жыры", "Лагерьдегі өлеңдер" деп аталатын поэзияның жаңа түрін бастады. Ұлы соғыстың оты мен суығынан аман оралған ақын қапаста көрген қайғы-қасіретін бүркемей, бүкіл үнімен шырқап жүрді. "Тас өзеннің ызғары" өлеңдер циклі оқырманның ойынан шыққан дүние. Ақылды ағамыз, академик М.Қаратаевтың "Ақындарымыздың абақтыда отырып жазған өлеңдері бізге жеткен жоқ, сол олқылықтың орнын олардың ақын ұрпағы – Ысқақовты жырлары торлтырғандай. Оның бұл өлеңдерінен Сәкеннің сыры, Бейімбеттің мұңы, Ілиястың үні естілгендей болады" деуі тегін емес. Қапаста бес жыл қасірет шеккен Ысқақов [[КСРО Жоғарғы соты]]ның [[1956]] жылы 20 қарашадағы қаулысы бойынша толық ақталып, еркін өмірге оралды да, сүйікті кәсібін жалғастырды. Журналистика, әдебиет, ғылым саласында жемісті қызмет атқарды. Қазақ КСРО Ғылым Академиясының М.О.Ауезов атындағы әдебиет және өнер институтында аға ғылыми қызметкер болып, [[1991]] жылы дүниеден өткенге шейін ұзақ жылдар еңбек етті. Ақынның шығармалары [[1938]] жылдан бастады. [[1951]] жылында [[репрессия]]ға ұшырап, [[1956]] жылында ақталған. == Шығармалары == * Сенің Отаның. Өлеңдер. A., [[1959]]; * Кішкене театр. Мектеп сахнасына арналған пьеса. А., 1959; * [[Москва]]ні тыңдаймын. Өлеңдер. А., 1962; * Өнерпаз болсаң... Өлеңдер. А., 1965; * Кішкен көмекші. Суретті кітапша. А., 1966; * Қарлығаштың құйрығы неге айыр. А., 1966; * Өлеңдер, балладалар, ертегілер. А., 1974; * Қазақ татар байланысы. Монография. A., 1976; * Жылдар жырлайды. Өлеңдер. А. 1979; * [[Шабыт]] шуағы. Өлеңдер мен поэма А., 1984; * Жеткіншек. Өлеңдер мен дастандар. А., 1985.<ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6</ref> == Дереккөздер == <references/> {{wikify}} [[Санат:1924 жылы туғандар]] [[Санат:1991 жылы қайтыс болғандар]] [[Санат:Қазақстан жазушылары]] [[Санат:Қазақстан ақындары]] [[Санат:Қазақстан филологтары]] [[Санат:Филология ғылымдарының кандидаттары]] [[Санат:Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті түлектері]] o1yu86irqj35vp296z8dlwxkfgiun0o 3 122375 3058842 3058731 2022-08-09T16:29:21Z Kasymov 10777 /* Үлгі:Метро */ wikitext text/x-wiki {{Мұрағат|қыркүйек 2011 — қаңтар 2015|қаңтар 2015 — 2016 қаңтар|қаңтар 2016 — қаңтар 2017|қаңтар 2017 — сәуір 2019|маусым 2019 — желтоқсан 2020|ақпан 2021 — қаңтар 2022}} {{астынан}} == Кері байланыс == {{@|Madi Dos}}, {{@|Аrysтanbek}} телеграмда бармын, менде уақыт тығыз, оны түсіндіріп отыратын уақытым болмайды. Сосын нені түсіндермін? ''Болмасаңда ұқсап бақ'' демекші үлгілерді мен көбіне орыс, кейде ағылшын уикиден қарап жасаймын. Madi Dos қатысушыға дені дұрыс мақала, санаттарға қарап көрсеңіз болады деп түсіндіргенмін. Өзіміз де уикипедияны солай ізденіп, сұрап үйренгенбіз. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:01, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :Елдің бәрі бірдей емес Касымов мырза. Жарайсыз, үйренгеніңіз жақсы екен. Алайда уикиді түсінбейтін, бірақ мақала қосып өңдегісі келетін, үлес қосқысы келетін адамдар бар. Сондай энтуазистердің бетін бұрып бағыт сілтеп жіберуге қазіргі зымыраған уақытта уики беті жеткіліксіз сияқты.Ал мессенжерлерге, Телеграмға адамдар жедел кіріп сұрақтарына жауап алуға ыңғайлы. Топқа кіргіңіз келмегенді мен сізді "ұрының арты қуыс" дегендей басқаша түсіндім. :''Сосын нені түсіндіремін?'' Уикиде жетеді түсіндіретін нәрсе. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 01:13, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) ::@[[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] мырза бізде онсызда белсенді қатысушыдар өте аз, жеке басына тиісіп белсенділерді Уикипедиядан суытып алуымыз мүмкін, бізге арбаны да сындырмайтын, өгізді де өлтірмейтін бейтарап жолды ұстану керек. Қараңыз: [[Уикипедия:Сыпайылық]] <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 07:39, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) :::{{@|Madi Dos}} мен оны жазып көрсете алмаймын, осында н/е телеграмда қандай айырмашылық бар? ''Энтуазистер'' мысалы ретінде таңдаулы/жақсы мақалаларды қараса болады, тегі болмай жатса басқа дамыған уикилерді қарап көрсің. Кезінде жоғарыда айтып кеткендей басқа уикиден қарап, қиналсақта біршама нәрсені үйрендік (біраз қатысушылар солай жасады). Қазір қайта көптеген үлгі, санаттар, жақсы көлемді мақалалар жетіп тұр ғой. Егер шын ыңталары болса, менің (өзіне көп алатын админ сымақ демекші) көмегім шамалы болады-ау. Түсінгенім мен оларға түсіндірмегендіктен дамуыларына кедергі жасап жүрсіз деген сізден сондай ой келді, бұл еркін тегін, әркім өз ыңтасы мен шабытына байланысты дамитын жоба негізі. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:34, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) == Мәліметті неге өшірдің? == <s>[https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80&action=history Зергерлік өнер мақаласындағы мәліметті] неге өшірдің? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:30, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :Айдын мырза екеуі мүлдем бөлек тақырыптар ғой. Зергерлік өнер ол дереккіз зат еcім, зергерлік бұйымдар деректі зат есім, яғни қолға ұстап көзбен көріп, тістеп иіскеп көруге болатын заттар. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:47, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :: Arystanbek, мақаланы дұрыс қалыпқа келтіргеніңіз үшін рақмет! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:54, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :{{@|Arystanbek}} алты жыл бұрынғы нәрсе екен, тәжірибе аз болғаннан дұрыс біріктірмеген екенмін, интеруики мен санатты қойып шығу керек. Маған сілтей бермей --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:21, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06)</s> == Бұрыс белсенділік == <s>[[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы]] деген мақаланы қандай мақсатпен жойып тастағансың? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:58, 2022 ж. қаңтардың 28 (+06) *Әй, админсымақ, сұраққа неге жауап бермей жүрсің? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:15, 2022 ж. ақпанның 11 (+06)</s> == Неге Ғабдул-Ғани деген адамқа бан бермейсіз? == Неге осы адамға бан бермейсіз? Ол жалайыр тайпасы туралы өтірік деректер қоса береді! Наймандар жайлы өтірік қоса береді! Бұл деген таза ақымақтық! Уикипедия админдары қайда қарап жүр? [[Қатысушы:Zhursin|Zhursin]] ([[Қатысушы талқылауы:Zhursin|талқылауы]]) 16:09, 2022 ж. ақпанның 4 (+06) == Үлгі:Кино→ |Жыл == Қайырлы кеш Kasymov! Сізге жүгінбегелі біраз уақыт болыпты, 2020 жылдағыдай сіздің талқылауыңызға жиі жазған кездерді сағынып кетіппін, шынында!:) Іске келер болсақ, [[:Үлгі:Кино]] үлгісіндегі Жыл бөлімінде автоматты сілтемені дұрыстау керек сияқты, өйткені қандай да бір фильмнің шыққан жылын мысалы 2007 деп жазғанда тек сол жазған 2007 ге ғана сілтейді, ал «2007» дегеніміз «2007 жыл» деген мақалаға айдау беті болып табылады, сондықтан мақаланың үлгісінде жасыл сілтеме пайда болады. Сол жасыл сілтеме пайда болмайтындай, автоматты түрде «???? жыл» дегенге сілтейтіндей жөндесеңіз.--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 18:10, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) :@[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] [[Арнайы:Diff/2982636|осылай жазса]] жетпей ме? Осылай дұрыс сияқты. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) ::{{@|Nurtenge}} жасалды, тек санмен көрсету керек: '''2009''', {{@|Arystanbek}} мырза олай жасаса санат шықпай қалады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:27, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) :::Рахмет көп-көп! [[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 21:38, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) == Туған күнге байланысты санатты неге алып тастадың(ыз)??? == Мысалы, 5 мамырда туғандар деген санатты алып тастапсыз, не үшін? Олар басты бетте бүгін туғандар деген бетте шығып тұрмай ма??? Қандай себеппен алып тастадыңыз. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 20:44, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) :{{@|Madi Dos}} Нақтырақ қай мақалада алынып тастады? Дәлірек көрсетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:28, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) ::[[:Санат:5 мамырда туғандар|Санат:5 мамырда туғандар]] осы санатты кеше [[Ілияс Жансүгіров]] бетінен аластапсың. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:21, 2022 ж. ақпанның 7 (+06): :::{{@|Madi Dos}} иә алдым, себебі үлгіні дұрыс толтырса ондай санаттың қажеттілігі шамалы. Егер ''туған/қайтыс болған күні'' параметрін дұрыс толтырса автоматты түрде туған жылы және күні бойынша санаттар пайда болады. Сондай нәрсе туған/қайтыс болған жері және мамандықтары бойынша арналған үлгілер бар. Асықпай дұрыстап қарасаңыз, ''5 мамырда туғандар'' санат ешқайда кеткен жоқ. Түсінген шығарсыз деген ойдамын. Бір данышпан кісі ұқсап шайып кетпейтіңізге үміттемін) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:21, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) == Тағы қате үлгі == [[Ричард Брэнсон]] дегенді жедел жоюға ұсыныпсың, еш түзетпей. Жою үлгісін қате қойғансың, аударманың сапасына байланысты арнайы үлгілер бар. Ондай есуастықты қою керек, Kasymov. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:19, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) :мына мақаланың аудармасы шынында да мағынасыз болып кеткен екен, бұлай өтірік санын көбейткенше, аз да болса саз аударып мағыналы қылып салу керек еді. Менің ойым. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:24, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) :мынаны түзетпей ақ жаңасын бастай салған дұрыс сияқты қайтадан. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:26, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) * Kasymov, сен қате қойған үлгіні Nurkhan деген саналы қатысушы алып тастаған. Содан үйреніп жүр... --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:11, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) == Дереккөздерді жою вандализмге жатады == [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%9A%D1%8B%D0%BC%D1%8B%D0%B7&type=revision&diff=2949388&oldid=2946292 Мына өңдемемен] сен [[Қымыз]] мақаласындағы дереккөзді жойып тастағансың. Бұл қатеңді мен өшірдім. Администратордан вандализмді ешкім күтпейді, бірақ сен шын администратор емес екенін түсінемін. Ескерту ретінде қалсын. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:29, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) :Сол өте мықты дереккөзді пдф немесе скан нұсқасында ''Қазақ совет энциклопедиясы, 7-том.'' '''Қымыздың шипалық, емдік маңызы зор''' деген сөзін көрсетуіңзді өтінемін, және кітаптың авторы мен жылы қай бетте алынғаны баспасын көрсетуді сұраймын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:53, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) :: Сен осы мықты дереккөзді өміріңде көрмегенсің ба? Онда [[Қазақ Кеңес энциклопедиясы|мына мақаланы]] оқып шық. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:39, 2022 ж. ақпанның 16 (+06) == Мақаланы жою себебі == Сәлеметсіз бе, өзімнің жеке кеңістігіме жарияланған мақалалар неге жойылды? Себебін айтсаңыз [[Қатысушы:Aubakirova Aisana|Aubakirova Aisana]] ([[Қатысушы талқылауы:Aubakirova Aisana|талқылауы]]) 23:20, 2022 ж. ақпанның 20 (+06) :Саламатсыз, {{@|Aubakirova Aisana}} мақаланы зертханаңызда немесе инкубатор арқылы бастасаңыз дұрыс болар еді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:28, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) == Өңдемені өшіру == Қайырлы күн! Неліктен DariaUrinbasarova21nis есімді қолданушының соңғы өңдемелерін шегіндірдіңіз? Соңғы өңдемелері: [[Мұхтар Омарханұлы Әуезов]], [[Криштиану Роналду]], [[Мұхаммед Фетхуллаһ Гүлен]]. --[[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]]) 23:37, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) :Қайырлы кеш, себебі мақаланы тізім арқылы толтырып жатыр. Әрлеу жағынан әдемі емес көрінеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:47, 2022 ж. ақпанның 23 (+06) == Имам Шамиль == Сәлеметсіз бе. [[Шәміл]] мен [[Имам Шамиль]] деген мақалаларды байланыстыру (біріктіру десе де болады?) керек еді. Егер мүмкіндігіңіз болса, біріктіре аласыз ба? Кейбір қатысушылардан ұсыныс келіп жатқан еді. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 19:28, 2022 ж. ақпанның 27 (+06) :Жасалынды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:35, 2022 ж. ақпанның 28 (+06) == Өндемені жою. == Сәлеметсізбе Қасымов! Сіз неге менің өндемемді алып тастап жатсыз онда не қателік бар ма не мен бәрін дұрыс істеген едімғо немесе карточка дұрыс қойылмаған ба? [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 17:58, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :қатысушы дегенге жылжытыпсыз, зертхана немес инкубаторға бастасаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:06, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Қатысушы деген бетке жылжытсам өзімнің бетіме жылжыттымғо онда не қателік Нұрлан Қоянбаевты сонда жасап жатырмын ғой қате болғаннан кейін өзім өндеп қайтіп аударып аламғо. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 18:20, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :{{@|J.J.Portman}} қолданыстан шығып кеткен, әрі қате жоюлыға ұсынылған үлгілерді қойып жатырсыз. Сонымен қатар оның қойған өзінінде де толтырмай жатсыз. Сондықтан кері қайтарылды. Қазуикиде тұлғаларға арналған әртүрлі үлгілер бар --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:25, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Жарайды ал мақұл енді оны нестей алам оны тіпті менің зертхана қатысушы черновигінен алып тастасаңыз мен нені өзгерте аламын. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :Зертхана бетіңізге көшірдім. Үстіңгі сол жақта орналасқан --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:33, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Жарайды ниетіңізге рахмет қазір кіріп көрем сосын жақын арада өңдеп сізге тексеруге жіберем жасап біткен соң сіз соны тексеріп талаптарға сай келсе негізгі кеңістікке аударасыз келмесе аяғына дейін жөндеп ережеге сай етіп қайта жасаймын. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 23:36, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) == Жаңа бастама == Қайырлы түн, Kasymov! Мүмкін менің идеям сізге орынсыз немесе абсурд болып көрінер, бірақ мен оған назар аударуыңызды сұраймын. Өзіңіз білетіндей, қазақша Уикипедиясындағы мақалалардың сапасы шетелдік бөлімдерден айтарлықтай артта қалып отыр. Көптеген мақалалар қысқа, сапасыз, және әшейін, қалай болса солай жазылған. Мен қазақша бөліміндегі мақаладар сапасын көтеру үшін орыс бөлімінің үлгісі бойынша мақалалар жазу арқылы түзетуге тырысып жатырмын. Алайда, көбірек сапалы мақалаларды жазуға уақыт жетпейді. Сол себепті, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|Сенімді дереккөздерге]] сүйене отырып, нақты, сапалы мақалалар жаза алатын кем дегенде 5-10 адамнан тұратын топты жинау керек. Менің ойымша, мақала жазуды толығымен реформалау керек: ағылшын тіліндегі үлгіге сәйкес сенімді дереккөздермен сапалы мақалалар жазу. Уикипедия — әркім өз өзгерістерін жасай алатын бос орын. Тәуелсіз сауатты қатысушылар белгілі бір «альянсқа» құрылуы болатын еді. Сондықтан Мен сізге осы жобаны құрметті администратор ретінде қарастыруды ұсынамын! Сізден нұсқаулар, кеңестер мен сын беруіңізді сұраймын. Сұрақтарыңыз болса сұрай беріңіз! Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 23:33, 2022 ж. наурыздың 12 (+06) :{{@|Айвентадор}} Рахмет, осыны Салиха, Мықтыбек мырзаларға да жазыңыз. Мен қолымнан келгенше көмектесуге тырысамын. Кеңесім мақаланың мазмұнын сапалы, мағыналы болуын тілеймін. Себебі, көп қатысушы аудару функциясы арқылы орыс немесе ағылшын уикидің дубликатын жасап жатыр, әрі кейбіреулерінің мағыналары қызық шығып жатады. Ьастысы соған назар аударса, менен жетіспейтін үлгілерді жасауға тырысамын) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:27, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) * Кеңесіңізге үлкен рақмет! Мықтыбек мырза мен Салиха ханымға жаздым. Жауап күтудемін. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 10:51, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) * Қайырлы кеш, Kasymov мырза! Жобаны іске асыру процессі созылып кеткенінен кешірім сұраймын (алдында айтқандай, уақытым өте шектеулі. Бүгінгі күні демалыс басталғаннан соң жазып отырмын). Қазір менде жобамның бағдарламасы және негізгі принциптері жазылған «Уикипедия:Альянс» деген атты мақала дайындамасы бар. Жазуға рұқсат ете аласыз ба? (Мақаламды орынсыз деп өшіріп тастайды деп ойлап отырмын). Қазір администрация мүшелеріне және тәжірибелі қатысушыларға ұсыныс тастаудамын. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 23:45, 2022 ж. наурыздың 18 (+06) == Анықтауға көмектесіңіз, мен жаңа қызмын == Сәлеметсіз бе, құрметті Kasymov. Өкінішке орай, мен мақаланы негізгі бөлімге қалай аударуға болатынын түсінбедім (барлығы оқиды). Мақала орыс википедиясынан аударылған. Олар маңыздылығын растады.Менің зертханадағы мақалам, Intis Telecom деп аталады.[[Қатысушы:Technoperi|Technoperi]] ([[Қатысушы талқылауы:Technoperi|талқылауы]]) 23:43, 2022 ж. наурыздың 23 (+06)Technoperi == Санат:Ергежейлі ғаламшарлар == Қазақша Уикипедияда [[:Санат:Шағын ғаламшарлар]] және [[:Санат:Ергежейлі планеталар]] деген екі санат бар екен. Әдейі істегендей, біріншісінің бірінші сөзі қазақ тіліне келмесе, екіншісінің екінші сөзі қазақ тіліне келмейді :) Яғни, екеуі де «Карликовые планеты» деген сөздің аудармасы, бірақ қазақи-ғылыми тұрғыда Карлик — Ергежейлі болса, Планета — Ғаламшар емес пе? Яғни, «Категория:Карликовые планеты» дегеннің қазақша дұрыс атауы [[:Санат:Ергежейлі ғаламшарлар]]. Тіпті орыс тіліне қарамаймыз дегеннің өзінде ағылшын тілінде де атауы осыны білдіреді. Енді, алдыңғы екеуін соңғы дұрыс санатқа қалай біріктірсе болады? Сол үшеуін біріктіріп берсеңіз--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 17:23, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) :Екеуін жойғаннан басқа амал жоқ, меніңше --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:41, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) ::Ең бірінші санатты дұрыс атауға аудардым, яғни бірінші санатты аман алып қалайық, не дегенмен 2008 жылы пайда болды:) Ал екінші санат пен «Шағын ғаламшарлар» деген айдау бетін жойсаңыз--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 22:30, 2022 ж. наурыздың 25 (+06) :::Ок, сұрақты дұрыс түсінбеген сияқтымын ғой) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. наурыздың 26 (+06) == Ақтөбедегі Мейірімді Бақташының Ғибадатханасы == Саламатсызба! [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8F_%D0%B2_%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B1%D0%B5 Храм Доброго Пастыря в Актобе] менде осы бетінің қазақ мәтін бар, бірақ маған бетінді жанадан бастау болмайды. Сізден кешірім сұрап, мақала бастауыңызды өтінемін. Бірінші абзац осындай: "Ақтөбедегі Мейірімді Бақташының Ғибадатханасы - Атырау Апостол Әкімшілігіне қарасты Ақтөбе қаласындағы (Ақтөбе облысы) Рим-католик Ғибадатханасы."--[[Қатысушы:Dmitriymoroz1006|Dmitriymoroz1006]] ([[Қатысушы талқылауы:Dmitriymoroz1006|талқылауы]]) 21:30, 2022 ж. наурыздың 28 (+06) :Саламатсыз, менен '''неге кешірім сұрап жатырсыз'''? Менің жеке энциклопедиям емес қой. Бастай беріңіз, кейінерек тексерістен өткізіп аламыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:36, 2022 ж. наурыздың 28 (+06) == Сіз әдейі істейсізбе? == Менің өңдеген бетімді неге жоққа шығарып, өшіріп тастап жатырсыз? Себебі не ешқандай бұзушылық көріп тұрған жоқпын өзімнен. [[Қатысушы:Taragtybalasy|Taragtybalasy]] ([[Қатысушы талқылауы:Taragtybalasy|талқылауы]]) 08:50, 2022 ж. наурыздың 29 (+06) :{{@|Taragtybalasy}}, сіз ешқандай дереккөздерсіз руды өзгертіп жатырсыз. Оған күмән туындағандықтан, кері қайтарып жатырмын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:49, 2022 ж. наурыздың 31 (+06) == Кавилл, Генри мақаласын ретке келтіріңіз == [[Кавилл, Генри]] мақаласын аударып бастапсыз, бірақ аударма аяқталмаған. Осындай секілді басқа да мақалаларыңыз болса дұрыстап ретке келтіруіңізді сұраймын. Бастаған соң аяқтамайсыз ба. Шала пұла , шала жансар мақалалармен қазақ Уикипедиясына ешкім кірмей қашып кетер. Одан да аз да болса, мақалаңызды мән-мағыналы қылып ретке келтіріп қойсаңыз сол дұрыс болады. Рахмет. [[--[[Қатысушы:Nurkhan|Nureke]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurkhan|талқылауы]]) 07:32, 2022 ж. наурыздың 31 (+06)]] :{{@|Nurkhan}} ''[[Кавилл, Генри]]'' деген мақала бастаған емеспін, мен бастаған мақала '''[[Генри Кавилл]]'''. Иә дұрыс айтасыз, қазуикидің сапасы сын көтермей тұр, өкінішке орай. Мен админ болғандықтан жуықтағы өзгерістерді тексерумен және де елді-мекен, әкімшілік бірлік бойынша үлгілерді қазақша нұсқасымен алмастыру жұмыстарынан қол босамай тұр. Өзімде ой да бар негізі --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:46, 2022 ж. наурыздың 31 (+06) == Разрешение на публикацию статьи == Добрый день! Извините, что пишу на русском, я из России. Хочу создать статью про один из районов Дагестана. Дайте, пожалуйста, разрешение на публикацию. С правилами знаком, уже 10 лет как редактирую в Википедии. С уважением, --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 18:29, 2022 ж. сәуірдің 11 (+06) :{{@|Buntarion}} Добрый вечер, добро пожаловать) Если честно я не знаю как это делается, наверно бюрократы решает этот вопрос. Свяжетесь с {{@|Arystanbek}}, {{@|Нұрлан Рахымжанов}} или {{@|Batyrbek.kz}} --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:21, 2022 ж. сәуірдің 13 (+06) ::Хорошо. Благодарю Вас! --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 23:52, 2022 ж. сәуірдің 13 (+06) == Қорытынды шығару == <s>[[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] бетіне қорытынды шығару керек. Негізі, бұл админнің жұмысы. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 20:44, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) :Арыстанбек, Нұрлан мырзаларға айтып көріңізші. Осыға дейін қорытынды жасап көрмедім, әрі ол жерде 50/50 болып тұрған сияқты --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:56, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) ::Қап, админ емес екеніңді білдім ғой. Санау қабілетің де бүртүрлі екен: 7 дауыс қолдады, 1 дауыс қарсы болды — бұл 50/50 емес қой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:59, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) :::1 қарсы дауыс, 3 қалыс олардың айтылғаны түзетілді ме екен? Және бір қызығы қолдаған дауыстардың арасында да комментариялар жазған екен. Шешімді бюрократтарға тапсырдым. Меніңше кішкене болсын дереккөздер көбейтіліп, қазіргі уақыттағы жағдайын жазып кетсе жақсы болар еді. Сондықтан мен қалыс қойып отырмын. Ренжімеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:20, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06)</s> == [[Уикипедия: Арбитражды комитет|Арбитражды комитет]] == Сәлеметсіз бе? Қазіргі уақытта [[Уикипедия: Арбитражды комитет|Арбитражды комитет]] жұмыс істеуде ме? Ренжімеңіз, бірақ Сіз және [[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|сіздің оппоненттіңіздің]] араларыңызда жарты жылға созылған ұрыстарыңыз шеттен бір түрлі көрінеді. Мен, әрине, сіздердің жеке қарым-қатынастарыңызға араласқым келмейді, бірақ кішкентай балалар сияқты ұрыса бергенше, Арбитражда шешерсіз? Бір жағынан, басқа қатысушыларға өздерінің мәселелерін шешуге көмектесер. Қазіргі уақытта комитеттің бетін өңдеп жатырмын, өтініш, ресімдеуге көмектесесіз бе? (Өтінімдер (заявки) мен шешімдер, арбитражға қабылданбаған өтінімдер мұрағаты және т.б.). Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 09:35, 2022 ж. мамырдың 2 (+06) :Саламатсыз, {{@|Айвентадор}}. Иә өкінішке орай сондай түсініксіз жағдай туындап жатыр. Себебі белсенді қатысушылар аз (болғанын өзінде тек өз жұмыстарынан ары аспайды), ережелердің толық немес шала жазылуы, содан анархия туындап жатыр. Жалпы уикипедияғы қатысты ережелер мен жобаларға аса қызығушылық жоқ еді) Ұсыныстар мен ережелер дайын болып жатса, өз тарапынан пікір мен дауыс беруге дайынмын. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:27, 2022 ж. мамырдың 2 (+06) == Админге тән емес салақтық == <s>[[Қатысушы талқылауы:Абай Кенжетай|Мына бетте]] сен ''«Мақалаларға мән-мағынасыз сөздерді қосуыңызды сұраймын»'' деп жазыпсың, бұл қатеңді тек бір жарым айдан кейін түзеп алдың. Ал сол ''мән-мағынасыз сөздердің'' қосылған-қосылмағанын тексердің ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:41, 2022 ж. мамырдың 4 (+06) :{{@|Ерден Карсыбеков}} Мені тінтіп жүргенше, өзің де қазуикидің дамуына үлес қоспайсың ба? Қырағы екенсің, сол соңғы өзгерістерді қадағалап жөндеп отырсаң, үлкен көмек болар еді. Мен нақты айта аламын: жуықтағы өзгерістерді менен басқа ешкім өкінішке орай тексерістен өткізбей отыр, қаншама боқ-ауыз сөздер жазылып, интернеттен дайын нәрсені мақаланың ортасына тыға салып, тағы сол сияқты көптеген өңдемелер болып жатыр. Соның бәрін тексерістен өткізу 2-3 адамға үлкен салмақ түседі. Содан '''сұраймын''' деген қателік кетіп жатыр. Аталған қатысушы: ''болған екен'' орнына ''болған'' немесе керісінше өңдемелер жасап жатыр. Ондай мазмұнды толықтырмайтын өңдемелер қаншалықты қажетті? 7-8 өңдеме болса болар еді, жүйелі түрде болып тұр. Орыс уикиден келдіңіз ғой, жалғыз админдер емес сіз сияқты қырағы, жауап қайтара алатын тәжірибелі қатысушылар да автопатруль жасай алады. Жалғыз админдерге бүкіл сынды лақтыра бермей. '''Бір айдан кейін''' де өзің де жоғарғы жаққа түсініксіз жауып жазыпсың ғой. Сосын неге сенде жаңа жазылған мақалалар да бір ғана санаттан болып жатыр, мысалға ''алфавит бойынша әндер''. Автор өзі бастаған мақаласын мейлінше мазмұны толығырақ және санаттар қоюға тырысу керек. Сосын талқылау бетімді қайта-қайта кері қайтарып, басқаларға шағымданып еді, қатарынан екі тақырыпты алып тастапсың) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:57, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) * Көмек сұрасаң, дұрыстап сұра, есуастанбай. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) : {{@|Arystanbek}}, бұл қатысушы бір емес бірнеше рет балағат сөздер жазып, компьютердың артынан клавиатура қаһарманы болып отыр. Бір шара қолданбаса болмайды. Мен уақытымды бөліп қазуикиге жұмыс жасап жатсам, артымнан тінтіп болмашы нәрселерге мазаны алып жатыр. Енді келіп мен көмек сұрап жатыр деп, мәселені басқа жағынан айналдырып шықты. О, Алла танымайтын біреудің соншама қадалғаны өте қызық екен. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:56, 2022 ж. мамырдың 5 (+06)</s> == Одан да Уикипедияға үлес қоспайсың ба? == Kasymov, сен болмашы нәрседен ұрыс-керісті іздей бермей, одан да Уикипедияға үлес қоспайсың ба? Сен былтыр <big>0</big> мақала жазған екенсің, биыл да әлі <big>0</big> мақала болып тұр. Есің дұрыс болса, менен үлгі алып, жетіспейтін материалдарды жазсаш. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 10:40, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :МММ, аман бол {{@|Ерден Карсыбеков}}. Өзі соқтығысып, енді ұрыспай жөнімен жүр деген нәрсесі қызық екен --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:10, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :: Жаза алмасаң — солай айт, балақай. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:41, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :::мммм, көп жасағаннан емес, көпті көргеннен сұрау керек екен деген осы екен ғой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:44, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :::: Мақалдағаның орынды емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:48, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) == Үлгі:Шатастырмау == Қайырлы күн! «Үлгі:Шатастырмау» (орыс тілінде: «''Шаблон:Не путать''») санатын жасай аласыз ба? [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 08:50, 2022 ж. мамырдың 7 (+06) :Уақыт тапсам, тырысып көрейін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:05, 2022 ж. мамырдың 10 (+06) == Беттерді жою туралы == * Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы * <s>Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы/зертхана </s>* Қатысушы талқылауы:Тұран Нұрәліұлы - Осы беттерді жойып беруіңізді сұраймын. Себебі, бұлар менің қатысушы атымды өзгетркен кезде қалып қалған беттер болатын. Көп уақытыңызды алмайды деп ойлаймын. Сіз админдердің бірі болғандықтан сізге жүгініп отырмын. Алдын-ала рахмет! [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:05, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) :Тек екіншісін ғана жоя алдым, қалғандары басқалардың талқылау беттеріне сілтеп тұр. Жалпы қала берсін. Қатысушы атын өзгерткенде ондай нәрсе болып тұрады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:19, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) == Goodbye == Hi Kasymov, I'm going to block globally because I made the bad translations.--[[Қатысушы:Martorellpedro|Martorellpedro]] ([[Қатысушы талқылауы:Martorellpedro|талқылауы]]) 00:48, 2022 ж. мамырдың 16 (+06) == Сенің ауытқуыңды басқа қатысушылар да байқапты == <s>[[Талқылау:Cоңғы кесу (фильм, 2022)|Мұнда]] сенің басқа қатысушылардың еңбегіне жармасатыныңды бекерден бекер сынап тұрған жоқ. Бұдан дұрыс түйін шығаруың керексің, бұрыс белсенділікті қою керек. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:48, 2022 ж. мамырдың 22 (+06) :Сен де жағаласпашы, жауап жаздым (қандай қате кеткенін оқи алатын шығарсың) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2022 ж. мамырдың 22 (+06) ::Балақай, өтірік соқпасаш, сен кіріскенге дейін ол жерде еш қате болған жоқ. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:21, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] қателеспейтін адам болмайды, мен де тәжірибелі қатысушы болсам да қателесемін. Кішкентай қате үшін жерден алып жерге салудың қажеті жоқ. Менен де мыңдаған қате табылады, мені неге осылай жерден алып жерге салмайсыз? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:03, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Мәселе қателердің тым көп болуында және оларды мойындамауда. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:48, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] сенен бір қате: <s>шығаруың керексің</s> деген сөз қайдан шыққан? Дұрысы <code>шығаруың керек</code> --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:11, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Бұл қате емес, екінші нұсқаны да пайдалануға болады. Мысалы, [https://taraztv.kz/kz/news/society/zhurekke-ota-zhasaudan-sheberlik-synyby-otti мына сілтемедегі] жетінші абзацта сондай сөз тіркесі кездеседі. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:48, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) Қате, бұны БАҚ қате қалыптасытырып жіберді, әдеби тілде бұл өрескел қателік. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:51, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :Уикипедия әдеби сайт болмаған соң, мұнда басқа стильдердің сөз байлығын қажетінше пайдалануға болады. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:26, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::'''Мәселе қателердің тым көп болуында:''' соны алғашқысынан бастап соңғы нәрсеге шейін тізбектеп көрсетуіңді '''міндеттеймін'''. Өзіне қатысы жоқ мәселеге кірісіп, бәле іздеген біреу екенсің. Әлі күнге дейін таң қаламын, танымайтын біреуге қастасып, балағаттап, дөрекі сөйлеп, ашуын менен алып жүргеніне. Сол жерде сенің атын немесе саған қатысты нәрсе айтылды ма? Соған да жауап берші? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:25, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] әдепсіздерге арналған сайт бар шығар? Ал біз әдеби, ғылыми стилде жазамыз, бұл өз қолымызда. Әдепсіздер Уикипедияға әдепсіз жазды екен деп бізде әдепсіз жазбайтын шығармыз? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:04, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Әдепсіздікті не үшін айттыңыз? Менің қандай да бір сөзіме ренжігенсіз ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:55, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) Осы оқиғаға араласып жатқаным үшін кешірім сұраймын, алайда өзімнің пікірімді айтып кетуді орынды көремін. Мен үшін, зайырлы '''энциклопедиялық''' сайтта «үлкен» кісілер бір-бірімен кішкентай балалар сияқты ұрысып жатқаны бір түрлі көрінеді. Ашуға салмай және дұрыс емес түсініп қалмаңыз, @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден мырза]], сіз мен үшін — осы бөлімдегі ең алғашқы қол ұшын берген адамсыз, және мен сізге үлкен ризамын. Алайда, сіздің іс-қылығыңыз (нақтырақ айтқанда — бейтаныс адаммен [[Уикипедия:Сыпайылық|дөрекі түрде сөйлеу]], және ізінен қалмай қудалау) үшін сізге административті істі ашу — өте жеңіл. Сол себепті, бұның алдын-алу үшін, мәселені үлкен адамдар сияқты өзара шешімге келіп, немесе, [[Уикипедия:Арбитражды комитет|Арбитражды]] жаңа сайлап, сол жақта мәселені шешу керек деген ойдамын. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 00:28, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) : Бұл талқылауға пікір қосқаныңыз орынды емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:38, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) ::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]], орынды болсын, болмасын, дөрекілікті еш жерде (әсіресе әлеуметтік желілерде) құптамайды. Егер бір нәрсемен келіспесеңіз, немесе өзіңіздің пікіріңізді жеткізгіңіз келсе, агрессиясыз, [[Уикипедия: Сыпайылық|сыпайы түрде]] жеткізіңіз. Бұл этикеттің қарапайым ережелері: ''басқалардың өзіңе қандай қарым – қатынаста болсын десең, басқаларға да сондай қарым – қатынаста бол''. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 17:49, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) ::: Бірінші қатеңіз міні: бұл жер — әлеуметтік желі емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:30, 2022 ж. маусымның 28 (+06)</s> == Қате үлгі == Мен [[Жәнібек Әлімханұлы]] мақаласында статистиканы өзгертіп едім. Үлгі:Инфобокс деп қызыл болып шығып тұр. Сосын Үлгі:Боксшы қарасам сіз жаңа ғана өзгертіпсіз. Айтайын дегенім неге олай болып тұр, сондықтан мен өзгерткеңізді жоққа шығардым, сонда да қате. Үлгіні қалпына келтріңізші, өтініш -- [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:35, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :{{@|TuranNur}} Мен '''Инфобокс''' үлгісін жойып тастадым. Жоғарыда ''ұрыс іздеп жүрген немесе Альфи мырзалар'' өздері мықты қырағы білімдерімен соны ағылшын немесе орыс уикиден аударып, жасап шықсың. Соларға айтсаңыз болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:27, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::Инфобокс үлгісін не үшін жойып тастадыңыз, соны түсінбедім? [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 23:13, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::Жоғарыда себебін жазып көрсеттім, менің жасаған нәрселерім ылғи да қате әрі қазуикиге пайдасы жоқ екен. (бұдан басқа көптеген үлгілер бар, оларды жою жоспары тұр) Аталған кісілер өздері жасап шығарсың, ''инфобокс-2'' немесе ''карточка'' деп --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:23, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) == Қатысушыны бұғаттау == '''Гранқа Түсіпкеткір Диас''' осы қатысушыны 1 айға болса да бұғаттай аласыз ба? [https://kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D2%9B%D0%B0_%D0%A2%D2%AF%D1%81%D1%96%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D1%80_%D0%94%D0%B8%D0%B0%D1%81 Өңдеген өңдемелерінен] қарасаңыз көресіз. Ерігіп жүрген біреу ғой, осындайларды алдын алмаса бұзғыншылық жасап жүре береді. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 00:07, 2022 ж. мамырдың 25 (+06) == Үлгі:Боксшы == Боксшы үлгісінде boxrec_id сілтемесін дұрыстайын деп едім, бетті қорғап тастапсыз. BoxRec сайтына кіргенде профилі көрініп тұру керек қой. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 00:43, 2022 ж. мамырдың 25 (+06) :{{@|TuranNur}} қорғағам себебім, әркім өзгерістер жасай бермеу үшін. Көбісі үлгіні түсінбейді. ''boxrec_id сілтемесін'' үлгіден емес, мақалада қосу керек (жасап қойдым) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. мамырдың 26 (+06) ::'''Мысалы''': [[Жәнібек Әлімханұлы]] мақаласындағы ''Қызметтік тізімі (boxrec)'' деп тұрған көк сілтемені бассаңыз BoxRec профилі шықпай тұр, соны көрсеңіз. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:35, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) :::{{@|TuranNur}} түзетілді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:17, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == [[Украин тілі]] == «[[Украин тілі]]» мақаласын [https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA орыс тіліндегі нұсқаға] сәйкес бірге қайта жазуды ұсынамын! [[Сурет:Smile-big.svg|30px]] [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 11:29, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) :Рахмет, ұсынысыңызға. Бірақ мен қазір қазуикиде бар үлгілерді тексерістен өткізіп, инфобокс үлгісін алмастыру жұмыстары мен айналысып жатырмын. Сондықтан көмектесе алмаймын( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:27, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == Севилья == == Севилья == Мен [[Севилья]] мақаласын [[Севилья (футбол клубы)]] деп ауыстыруды ұсынамын. Ал, [[Севилья]] мақаласы Севилья мақаласына сілтену керек деп ойлаймын. Ойыңызды [[Талқылау:Севилья]] бетіне білдірсеңіз.--[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 14:01, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) :{{@|TuranNur}}, Мықтыбек мырзаға айтасыз ғой деймін. ''Севилья'' сөзіне көптеген мақалалар сілтеніп тұр. Оның бәрін түзетіп шығу керек--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:06, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) == Сәлеметсізбе == [[Kazman322]] деген қатысушыға бан беруіңізді сұраймын. Руларды өңдеуін, беттерді бүлдіруді қоймайды. Вандализм жасап жатыр. [[Қатысушы:Granttka tus Diyas|Granttka tus Diyas]] ([[Қатысушы талқылауы:Granttka tus Diyas|талқылауы]]) 14:52, 2022 ж. маусымның 6 (+06) * [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:Kazman322&oldid=3039671 1] [[Қатысушы:Kazman322|Kazman322]] ([[Қатысушы талқылауы:Kazman322|талқылауы]]) 14:56, 2022 ж. маусымның 6 (+06) :Мына боқтығыңызға қарағанда сізді бұғаттау керек сияқты ғой <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:46, 2022 ж. маусымның 6 (+06) == Сүзгі == Бүгін [[Үлгі:АҚШ саясаты]] жасадым, алғашында үлгі түгел дайын болып, оны бір ғана өңдемемен жарыққа шығаруға болатын еді. Бірақ сүзгі оны жібермей, қай жерден кеткенін іздеу үшін бөліп-бөліп 8 өңдемемен жүктеуге тура келді. Сондағысы жібермей тұрғаны мына мақаланың [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D0%BD,_%D0%AD%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8] атауы екен🤦‍♂️ Тіпті қазірдің өзінде сілтеме ретінде жазғанның өзін өткізбей тұр. Осы мақаланың атауы үлгідегі "Сытқы саясат"→"Мемлекеттік хатшы:" деген жерге қойып беріңізші! [[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 15:30, 2022 ж. маусымның 9 (+06) :{{@|Nurtenge}} сол сүзгіні қателеспесем Арыстанбек мырза қойды, сол кісіге өтініп көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:11, 2022 ж. маусымның 11 (+06) ::Болды, қойылды, рахмет) Тағы бір рет тексерейінші деп қойып көрсем қойылды. Сүзгі қуып тұрған ғой шамасы))--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 13:49, 2022 ж. маусымның 11 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Сауатсыз == <s>Терминология — бұл терминдердің жиынтығы. [[Мизансцена|Мына мақалада]] сен ''терминология'' орнына ''терминологиялар'' дегенді қолданыпсың. Қатеңді түзеп шық. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:29, 2022 ж. маусымның 11 (+06) :Түзетілді, сондағы қазуикиге анда-сонда кіріп менің өңдемелерімді андып отыру ма? 3 облыс пайда болды, соған қатысты мақалаларды ретке келтіруге көмек ұшын берсеңіз, одан да пайдалы жұмыс болар еді. Әттең орыс уики маңыздырақ((( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:59, 2022 ж. маусымның 12 (+06) :: Сен қате жасамай жүре алмайды екенсің. Өзің '''0''' мақала жазып, қалай ғана ақыл бермекші болып жүрсің?! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:49, 2022 ж. маусымның 12 (+06) * Сен «анда-санда» дегенді де дұрыс жаза алмағаның тіпті масқара ғой админ үшін. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:52, 2022 ж. маусымның 12 (+06) :Бұл жер талқылау беті, яғни еркін түрде жазуға болады. Менің жерімде ағаларға ''тәте'' деп атайды, анда-санда немесе анда-сонда деп айтады, енді уикипедияны тастап менің қалай сөйлетініме тиісе бастадың ба? Сосын 0 мақала жазатын кісі қазуикиде өңдеу жағынан 2 орында, көрші елдің уикиін дамыта бергенше осында кезінде келгенде мүмкін сенде алғашқылардың қатары болар ма едің. 12 жылда қазуикиге 4000-ға жуық өңдеу жасау аз енді. * Талқылау бетімді өз бетінше өзгертуді доғарыңыз, бітікшілерге хабарлама тастап, талқылау бетімді өзге қатысушының өзгерткені үшін бұғаттауға ұсынатын боламын. Соңғы ескертуім --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:39, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Ештеңені де түсіндірмей-ақ қойшы, сауатсыз екеніңді баяғыдан білемін. Одан да өзің жойған [[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы|осы мақаланы]] қалпына келтірші және оқып шықшы, мүмкін қателерің де азаятын шығар. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 06:42, 2022 ж. маусымның 13 (+06)</s> == Қате қойған үлгіңді жойдым == <s>Пайдалы мақалаларды жоюға тырысып, Қазақ Уикипедиясына қиянат жасаудан тайынбағаның жаман болды. [[Қайта жаңғырту]] деген мақаланы жоймақшы болдың, бірақ сенің жою үлгісін қайта мен жойдым. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:06, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Сен неге басқа адамдардың пікірлерін жойып жүрсің? Вандализмге ұрынған нағыз сорлы болдың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 20:56, 2022 ж. маусымның 13 (+06) **Тағы да жасаған нәрсемді кері қайтарсаң, мен дауысқа салмай бұғаттай саламын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:40, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Ие, "ақымаққа айтқан сөз далаға атқан оқпен тең" деген осы екен. Саған сөзім жоқ. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:23, 2022 ж. маусымның 29 (+06) ::{{@|Ерден Карсыбеков}} деген мырзаның іші пысып, не естерін білмей жүр екен? {{@|Білгіш Шежіреші}} мырза, {{@|Салиха}} ханым бәлкім осы кісі ''Көкпекті және Самар ауданындағы ауылдарды'' қалай бөлгенін білетін шығар. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:19, 2022 ж. маусымның 29 (+06) :::Сенің қателерің бітпейді екен. Осы "естер" деген сөзді қайдан алып жүрсің?! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:42, 2022 ж. маусымның 29 (+06) ::::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] Неге админмен сіз деп сөйлеспейсіз, ұят емес пе? Қателеспейтін адам жоқ, бәріміз де қателесеміз. Әрі бұл жай ғана талқылау ғой. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 21:54, 2022 ж. маусымның 29 (+06) Біледі деп ойламаймын. Есесіне [[Қатысушы:Салиха|Салиха]] ханым Көкпекті ауданы әкімдігіне шейін хабарласып, ауылдарды қалай бөлгенін біліп алыпты👍 [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 18:12, 2022 ж. маусымның 29 (+06)</s> == Жаңа облыстар туралы == Қайырлы күн! Сізге екі облысты өңдеуде (Ұлытау, Жетісу) көмек керек болса айтыңыз, көмектесеміз, нақтылап берсеңіз болды. [[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] де көмектесуге сұранып отыр. [[Абай облысы]]нан [[Көкпекті ауданы]] елді мекендері ғана қалды, ертең бітіремін. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 15:19, 2022 ж. маусымның 21 (+06) :{{@|Салиха}} мен сіздерге көмектесіп жатқанмын) Меніңше екі облысты да бастай беріңіз, үш жақтан жабылып тез аяқтап жібереміз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:10, 2022 ж. маусымның 21 (+06) ::Жақсы онда, [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]]мен бөліп алармыз. [[Көкпекті ауданы]]н өңдеуде қиындық туындап тұр, ауылдар аудандар арасында (Самар ауданымен) қалай бөлінгені белгісіз, еш жерден таба алмадым. Сізге белгілі ақпарат бар ма? [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:34, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :::Кеш жарық, [[Қатысушы:Салиха|Салиха]]! Аққаладан басқа ауылдық округтердің қай ауданға жататынын таптым. :::* [[Көкпекті ауданы]]: Биғаш, Көкжайық, '''Көкпекті''', Қ. Аухадиев, Тассай, Теректі, Үлгілі Малшы, Үлкен Бөкен, Шұғылбай. :::* [[Самар ауданы]]: Бастаушы, Құлынжон, Мариногор, Миролюбов, Палатцы, '''Самар''', Сарыбел. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 22:01, 2022 ж. маусымның 23 (+06) ::Рахмет: Көкпекті ауданы әкімшілігіне хабарласып, анықтап алғанмын. [[Қатысушы:Салиха|Салиха]]--Салиха 15:39, 2022 ж. маусымның 26 (+06) Сонда да бір қателіктер кеткен сияқты. Себебі Самарда 8, Көкпектіде 9 а/о болуы керек еді. Тіпті Көкпектінің 1 а/о Самар ауданының ішінде тұр. Түсініксіздеу [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:19, 2022 ж. маусымның 29 (+06) == Кент пе, облыс па == Мырза, [[Қызылжар (Жаңаарқа ауданы)]] бетін [[Қызылжар (Ұлытау облысы)]] деп пе, әлде [[Қызылжар (кент)]] деп өзгерте ме? Себебі Қызылжар деген кент Қазақстанда жалғыз екен. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:18, 2022 ж. маусымның 24 (+06) :{{@|Білгіш Шежіреші}} ''Қызылжар (Ұлытау облысы)'' деген дұрыс, осыға дейін қаншама кенттерді облыс немесе аудандарын көрсетіп атадық --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2022 ж. маусымның 26 (+06) Жарайды, рахмет [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:48, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Тағы да сұрарым, жаңадан жасаған "Қазақстан кенттері" санатын кенттердің мақалаларына қосу үшін "... облысы кенттері" деген подкатегория жасау керек пе? Немесе кенттерге "Қазақстан кенттері" санатын тікелей қоса берейін бе? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:04, 2022 ж. маусымның 27 (+06) :Нақты жауап бере алмадым, Нұрлан немесе Батырбек мырзадан сұрап көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:06, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Сәлеметсіз бе, мына айдағыш бетті [[Балықшы ауылдық округі (Атырау)]] жойып жібере аласыз ба [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 19:40, 2022 ж. шілденің 10 (+06) == Жаңа облыстар картасы == Қайырлы күн! Үлгілер үшін (мысалы,тау) жаңа облыстардың картасын жасап берсеңіз жақсы болар еді. Үлгілер картамен көркем әрі әсерлі шығады. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 17:19, 2022 ж. маусымның 30 (+06) :Саламатсыз, {{@|Салиха}}. Иә ол туралы ойлап жүр едім. Бірақ та ондай әрлеу жағын білмедім, Арыстанбек мырза айтып көріңіз, ол кісі жаңа Қазақстанның әкімішілік картасын ортаққорға жүктеу алатын қатысушыны тауып қалар. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 13:25, 2022 ж. шілденің 2 (+06) == Конкурс мақаласы == Kasymov мырза, неге логотивті өшіре бересіз, конкурсқа ұсынылған мақалалар осы логотивпен жазылып жатыр, білмесеңіз басқа уикипедиялардағы ұсынылып жатырған мақалаларды қараңыз. [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 23:36, 2022 ж. шілденің 4 (+06) :{{@|Мағыпар}} Меніңше мақалаға емес, сол конкурс жобасына немесе өзіңіздің жеке бетіңізге тізімдеп көрсеткен дұрыс болар. Кейін конкурс аяқталғанда жаңағы үлгілеріңізді кім алады? Уайымдамаңыз, мен немесе басқа да қатысушылар кішігірім өңдеу жасап кетсе де, авторы ылғи да сіз боласыз. Егер сол жағын ойлап жатсаңыз. Ең дұрысы жоба бетіне көрсеткен дұрыс-ау) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:43, 2022 ж. шілденің 4 (+06) == Тәулік суреті == Армысыз, ''Kasymov''. Қазір уақытыңыз болса, басты беттегі ''тәулік суретін'' жөндеп қойсаңыз дұрыс болар еді. Рақмет! [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:35, 2022 ж. шілденің 7 (+06) :Ертең жасауға тырысамын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:43, 2022 ж. шілденің 7 (+06) == Хауа == «[[Хауа Ана]]» және «[[Хауа ана]]» деген мақалаларды біріктіріп, атын жәй ғана «Хауа» дегенге ауыстыруды жөн көремін. Өтініш, біріктіре аласыз ба? [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 14:38, 2022 ж. шілденің 11 (+06) == Дұрыс тұрған санатты неге алып тастадың? == <s>[[Фрэнсис Бэкон]] мақаласын шұқылап, ондағы [[:Санат:Англия философтары]] деген сілтемені жойғанда, мақсатың не еді? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:18, 2022 ж. шілденің 16 (+06)</s> == Мақаланы қалпына келтір == <s>Әй, саған Ахмет Байтұрсынов не жамандық істеді? [[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы|Мына мақаланы]] қандай мақсатпен жойдың? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:12, 2022 ж. шілденің 18 (+06)</s> == Мән-мағынасыз үлес қосқанды қоймадың-ә == [[Алан Менкен|Мына мақалаға]] жағаласып, шағын өңдеме жасапсың. Бірақ сол өңдеменің өзі мағынасыз болып шықты. Kasymov, есуастықтан арылу керек. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 16:06, 2022 ж. шілденің 25 (+06) :{{@|Ерден Карсыбеков}}, Ол үлгіні МЕН жасадым, есуас болмасан {{tl|музыкант}} үлгісіне кіріп <code>Фон</code> параметрін қалай толтыру керектігі көрсетілген. Көзі ашық, әріп танитын жансын ғой. Одан да жуықтағы өзгерістерді тексерістен өткізіп отырсан пайдасы 1000 есе болар еді, менімен базардағы сатушылар ұқсап салғыласып, артымнан қалмай --[[Арнайы:Үлесі/95.82.126.85|95.82.126.85]] 00:35, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :: Балақай, үлгіні ешкім айтып отырған жоқ. Оқи алмасаң, мұғаліміңе айтып жібер, есуастанбай. Мен жазған мақалаларыма қызғанып жүрсің ба әлде, артымнан бір есалаң бала сияқты қалмай отырсың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 00:45, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :::{{@|Ерден Карсыбеков}} Мен не деймін, домбырам не дейді. Мақаланың мазмұнын біреу өзгертті ма? Есуастықты қойып қандай өзгеріс жасағанды көзіңді ашып, асықпай қара! --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:53, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :::: Иә, мақаланың мазмұны еш өзгерген жоқ. Мен саған соны айтып отырмын ғой, сен еш мағынасыз үлес қосып жүрсің, еріккен бір сандалбай болдың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:07, 2022 ж. шілденің 26 (+06) == Кино мен математиканы шатастырған баланы бірінші рет көріп тұрмын == [[Операторлық өнер]] деген мақаланы жедел жоюға ұсынғаның қате. Ұсыну себебінде сен оған дубликат мақала бар деп көрсетіпсің. Енді [[Операторлар|сол мақаланы]] ашып қарамайсың ба?! Ол математикалық операторлар туралы ғой, ал анау кино жайында. Сен өзің неше сынып бітіргенсің??? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:33, 2022 ж. шілденің 26 (+06) == Жедел жою == * Коммунистическая (метро бекеті) * <s>Философские труды Королевского общества</s> * <s>Әбдіжәміл кәрімұлы нұрпейісов</s> Осы беттерді жедел жоюды сұраймын. Ойланбай-ақ жоя салуға болады ғой. Өзіңіз қарап көрерсіз. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 13:09, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) :{{@|Ұлы Тұран}} екеуін жойдым, метро бекеті керек болып қалуы мүмкін--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:40, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) == Үлгі:Метро == Қайырлы кеш, метро деген үлгіні қолдана алмадым, тіпті оны қою мүмкін емес! Алматы қаласының метро бекеттері туралы мақалаларға үлгі қойып шықсам ба деп едім, осы үлгі ауадай қажет боп тұр. Үлгіні қазақшаға аударып, түзетіп, дұрыстасаңыз. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 20:41, 2022 ж. тамыздың 8 (+06) :Енді керек емес сияқты, Ерден Карсыбеков мырза Метро бекеті үлгісін жасап қойыпты. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 09:46, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) ::{{@|Ұлы Тұран}}Өте дұрыс болыпты, жалпы үлгілерді өздеріңіз де жасап үйренсеңіздер жақсы болып кетер еді) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) 2vyg72q7vkm4clanj6dq85a20mxyuga 3059116 3058842 2022-08-10T06:58:05Z SSHTALBI 122299 /* Lada */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki {{Мұрағат|қыркүйек 2011 — қаңтар 2015|қаңтар 2015 — 2016 қаңтар|қаңтар 2016 — қаңтар 2017|қаңтар 2017 — сәуір 2019|маусым 2019 — желтоқсан 2020|ақпан 2021 — қаңтар 2022}} {{астынан}} == Кері байланыс == {{@|Madi Dos}}, {{@|Аrysтanbek}} телеграмда бармын, менде уақыт тығыз, оны түсіндіріп отыратын уақытым болмайды. Сосын нені түсіндермін? ''Болмасаңда ұқсап бақ'' демекші үлгілерді мен көбіне орыс, кейде ағылшын уикиден қарап жасаймын. Madi Dos қатысушыға дені дұрыс мақала, санаттарға қарап көрсеңіз болады деп түсіндіргенмін. Өзіміз де уикипедияны солай ізденіп, сұрап үйренгенбіз. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:01, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :Елдің бәрі бірдей емес Касымов мырза. Жарайсыз, үйренгеніңіз жақсы екен. Алайда уикиді түсінбейтін, бірақ мақала қосып өңдегісі келетін, үлес қосқысы келетін адамдар бар. Сондай энтуазистердің бетін бұрып бағыт сілтеп жіберуге қазіргі зымыраған уақытта уики беті жеткіліксіз сияқты.Ал мессенжерлерге, Телеграмға адамдар жедел кіріп сұрақтарына жауап алуға ыңғайлы. Топқа кіргіңіз келмегенді мен сізді "ұрының арты қуыс" дегендей басқаша түсіндім. :''Сосын нені түсіндіремін?'' Уикиде жетеді түсіндіретін нәрсе. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 01:13, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) ::@[[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] мырза бізде онсызда белсенді қатысушыдар өте аз, жеке басына тиісіп белсенділерді Уикипедиядан суытып алуымыз мүмкін, бізге арбаны да сындырмайтын, өгізді де өлтірмейтін бейтарап жолды ұстану керек. Қараңыз: [[Уикипедия:Сыпайылық]] <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 07:39, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) :::{{@|Madi Dos}} мен оны жазып көрсете алмаймын, осында н/е телеграмда қандай айырмашылық бар? ''Энтуазистер'' мысалы ретінде таңдаулы/жақсы мақалаларды қараса болады, тегі болмай жатса басқа дамыған уикилерді қарап көрсің. Кезінде жоғарыда айтып кеткендей басқа уикиден қарап, қиналсақта біршама нәрсені үйрендік (біраз қатысушылар солай жасады). Қазір қайта көптеген үлгі, санаттар, жақсы көлемді мақалалар жетіп тұр ғой. Егер шын ыңталары болса, менің (өзіне көп алатын админ сымақ демекші) көмегім шамалы болады-ау. Түсінгенім мен оларға түсіндірмегендіктен дамуыларына кедергі жасап жүрсіз деген сізден сондай ой келді, бұл еркін тегін, әркім өз ыңтасы мен шабытына байланысты дамитын жоба негізі. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:34, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) == Мәліметті неге өшірдің? == <s>[https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80&action=history Зергерлік өнер мақаласындағы мәліметті] неге өшірдің? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:30, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :Айдын мырза екеуі мүлдем бөлек тақырыптар ғой. Зергерлік өнер ол дереккіз зат еcім, зергерлік бұйымдар деректі зат есім, яғни қолға ұстап көзбен көріп, тістеп иіскеп көруге болатын заттар. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:47, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :: Arystanbek, мақаланы дұрыс қалыпқа келтіргеніңіз үшін рақмет! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:54, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :{{@|Arystanbek}} алты жыл бұрынғы нәрсе екен, тәжірибе аз болғаннан дұрыс біріктірмеген екенмін, интеруики мен санатты қойып шығу керек. Маған сілтей бермей --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:21, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06)</s> == Бұрыс белсенділік == <s>[[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы]] деген мақаланы қандай мақсатпен жойып тастағансың? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:58, 2022 ж. қаңтардың 28 (+06) *Әй, админсымақ, сұраққа неге жауап бермей жүрсің? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:15, 2022 ж. ақпанның 11 (+06)</s> == Неге Ғабдул-Ғани деген адамқа бан бермейсіз? == Неге осы адамға бан бермейсіз? Ол жалайыр тайпасы туралы өтірік деректер қоса береді! Наймандар жайлы өтірік қоса береді! Бұл деген таза ақымақтық! Уикипедия админдары қайда қарап жүр? [[Қатысушы:Zhursin|Zhursin]] ([[Қатысушы талқылауы:Zhursin|талқылауы]]) 16:09, 2022 ж. ақпанның 4 (+06) == Үлгі:Кино→ |Жыл == Қайырлы кеш Kasymov! Сізге жүгінбегелі біраз уақыт болыпты, 2020 жылдағыдай сіздің талқылауыңызға жиі жазған кездерді сағынып кетіппін, шынында!:) Іске келер болсақ, [[:Үлгі:Кино]] үлгісіндегі Жыл бөлімінде автоматты сілтемені дұрыстау керек сияқты, өйткені қандай да бір фильмнің шыққан жылын мысалы 2007 деп жазғанда тек сол жазған 2007 ге ғана сілтейді, ал «2007» дегеніміз «2007 жыл» деген мақалаға айдау беті болып табылады, сондықтан мақаланың үлгісінде жасыл сілтеме пайда болады. Сол жасыл сілтеме пайда болмайтындай, автоматты түрде «???? жыл» дегенге сілтейтіндей жөндесеңіз.--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 18:10, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) :@[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] [[Арнайы:Diff/2982636|осылай жазса]] жетпей ме? Осылай дұрыс сияқты. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) ::{{@|Nurtenge}} жасалды, тек санмен көрсету керек: '''2009''', {{@|Arystanbek}} мырза олай жасаса санат шықпай қалады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:27, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) :::Рахмет көп-көп! [[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 21:38, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) == Туған күнге байланысты санатты неге алып тастадың(ыз)??? == Мысалы, 5 мамырда туғандар деген санатты алып тастапсыз, не үшін? Олар басты бетте бүгін туғандар деген бетте шығып тұрмай ма??? Қандай себеппен алып тастадыңыз. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 20:44, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) :{{@|Madi Dos}} Нақтырақ қай мақалада алынып тастады? Дәлірек көрсетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:28, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) ::[[:Санат:5 мамырда туғандар|Санат:5 мамырда туғандар]] осы санатты кеше [[Ілияс Жансүгіров]] бетінен аластапсың. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:21, 2022 ж. ақпанның 7 (+06): :::{{@|Madi Dos}} иә алдым, себебі үлгіні дұрыс толтырса ондай санаттың қажеттілігі шамалы. Егер ''туған/қайтыс болған күні'' параметрін дұрыс толтырса автоматты түрде туған жылы және күні бойынша санаттар пайда болады. Сондай нәрсе туған/қайтыс болған жері және мамандықтары бойынша арналған үлгілер бар. Асықпай дұрыстап қарасаңыз, ''5 мамырда туғандар'' санат ешқайда кеткен жоқ. Түсінген шығарсыз деген ойдамын. Бір данышпан кісі ұқсап шайып кетпейтіңізге үміттемін) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:21, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) == Тағы қате үлгі == [[Ричард Брэнсон]] дегенді жедел жоюға ұсыныпсың, еш түзетпей. Жою үлгісін қате қойғансың, аударманың сапасына байланысты арнайы үлгілер бар. Ондай есуастықты қою керек, Kasymov. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:19, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) :мына мақаланың аудармасы шынында да мағынасыз болып кеткен екен, бұлай өтірік санын көбейткенше, аз да болса саз аударып мағыналы қылып салу керек еді. Менің ойым. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:24, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) :мынаны түзетпей ақ жаңасын бастай салған дұрыс сияқты қайтадан. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:26, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) * Kasymov, сен қате қойған үлгіні Nurkhan деген саналы қатысушы алып тастаған. Содан үйреніп жүр... --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:11, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) == Дереккөздерді жою вандализмге жатады == [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%9A%D1%8B%D0%BC%D1%8B%D0%B7&type=revision&diff=2949388&oldid=2946292 Мына өңдемемен] сен [[Қымыз]] мақаласындағы дереккөзді жойып тастағансың. Бұл қатеңді мен өшірдім. Администратордан вандализмді ешкім күтпейді, бірақ сен шын администратор емес екенін түсінемін. Ескерту ретінде қалсын. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:29, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) :Сол өте мықты дереккөзді пдф немесе скан нұсқасында ''Қазақ совет энциклопедиясы, 7-том.'' '''Қымыздың шипалық, емдік маңызы зор''' деген сөзін көрсетуіңзді өтінемін, және кітаптың авторы мен жылы қай бетте алынғаны баспасын көрсетуді сұраймын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:53, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) :: Сен осы мықты дереккөзді өміріңде көрмегенсің ба? Онда [[Қазақ Кеңес энциклопедиясы|мына мақаланы]] оқып шық. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:39, 2022 ж. ақпанның 16 (+06) == Мақаланы жою себебі == Сәлеметсіз бе, өзімнің жеке кеңістігіме жарияланған мақалалар неге жойылды? Себебін айтсаңыз [[Қатысушы:Aubakirova Aisana|Aubakirova Aisana]] ([[Қатысушы талқылауы:Aubakirova Aisana|талқылауы]]) 23:20, 2022 ж. ақпанның 20 (+06) :Саламатсыз, {{@|Aubakirova Aisana}} мақаланы зертханаңызда немесе инкубатор арқылы бастасаңыз дұрыс болар еді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:28, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) == Өңдемені өшіру == Қайырлы күн! Неліктен DariaUrinbasarova21nis есімді қолданушының соңғы өңдемелерін шегіндірдіңіз? Соңғы өңдемелері: [[Мұхтар Омарханұлы Әуезов]], [[Криштиану Роналду]], [[Мұхаммед Фетхуллаһ Гүлен]]. --[[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]]) 23:37, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) :Қайырлы кеш, себебі мақаланы тізім арқылы толтырып жатыр. Әрлеу жағынан әдемі емес көрінеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:47, 2022 ж. ақпанның 23 (+06) == Имам Шамиль == Сәлеметсіз бе. [[Шәміл]] мен [[Имам Шамиль]] деген мақалаларды байланыстыру (біріктіру десе де болады?) керек еді. Егер мүмкіндігіңіз болса, біріктіре аласыз ба? Кейбір қатысушылардан ұсыныс келіп жатқан еді. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 19:28, 2022 ж. ақпанның 27 (+06) :Жасалынды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:35, 2022 ж. ақпанның 28 (+06) == Өндемені жою. == Сәлеметсізбе Қасымов! Сіз неге менің өндемемді алып тастап жатсыз онда не қателік бар ма не мен бәрін дұрыс істеген едімғо немесе карточка дұрыс қойылмаған ба? [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 17:58, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :қатысушы дегенге жылжытыпсыз, зертхана немес инкубаторға бастасаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:06, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Қатысушы деген бетке жылжытсам өзімнің бетіме жылжыттымғо онда не қателік Нұрлан Қоянбаевты сонда жасап жатырмын ғой қате болғаннан кейін өзім өндеп қайтіп аударып аламғо. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 18:20, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :{{@|J.J.Portman}} қолданыстан шығып кеткен, әрі қате жоюлыға ұсынылған үлгілерді қойып жатырсыз. Сонымен қатар оның қойған өзінінде де толтырмай жатсыз. Сондықтан кері қайтарылды. Қазуикиде тұлғаларға арналған әртүрлі үлгілер бар --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:25, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Жарайды ал мақұл енді оны нестей алам оны тіпті менің зертхана қатысушы черновигінен алып тастасаңыз мен нені өзгерте аламын. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :Зертхана бетіңізге көшірдім. Үстіңгі сол жақта орналасқан --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:33, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Жарайды ниетіңізге рахмет қазір кіріп көрем сосын жақын арада өңдеп сізге тексеруге жіберем жасап біткен соң сіз соны тексеріп талаптарға сай келсе негізгі кеңістікке аударасыз келмесе аяғына дейін жөндеп ережеге сай етіп қайта жасаймын. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 23:36, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) == Жаңа бастама == Қайырлы түн, Kasymov! Мүмкін менің идеям сізге орынсыз немесе абсурд болып көрінер, бірақ мен оған назар аударуыңызды сұраймын. Өзіңіз білетіндей, қазақша Уикипедиясындағы мақалалардың сапасы шетелдік бөлімдерден айтарлықтай артта қалып отыр. Көптеген мақалалар қысқа, сапасыз, және әшейін, қалай болса солай жазылған. Мен қазақша бөліміндегі мақаладар сапасын көтеру үшін орыс бөлімінің үлгісі бойынша мақалалар жазу арқылы түзетуге тырысып жатырмын. Алайда, көбірек сапалы мақалаларды жазуға уақыт жетпейді. Сол себепті, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|Сенімді дереккөздерге]] сүйене отырып, нақты, сапалы мақалалар жаза алатын кем дегенде 5-10 адамнан тұратын топты жинау керек. Менің ойымша, мақала жазуды толығымен реформалау керек: ағылшын тіліндегі үлгіге сәйкес сенімді дереккөздермен сапалы мақалалар жазу. Уикипедия — әркім өз өзгерістерін жасай алатын бос орын. Тәуелсіз сауатты қатысушылар белгілі бір «альянсқа» құрылуы болатын еді. Сондықтан Мен сізге осы жобаны құрметті администратор ретінде қарастыруды ұсынамын! Сізден нұсқаулар, кеңестер мен сын беруіңізді сұраймын. Сұрақтарыңыз болса сұрай беріңіз! Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 23:33, 2022 ж. наурыздың 12 (+06) :{{@|Айвентадор}} Рахмет, осыны Салиха, Мықтыбек мырзаларға да жазыңыз. Мен қолымнан келгенше көмектесуге тырысамын. Кеңесім мақаланың мазмұнын сапалы, мағыналы болуын тілеймін. Себебі, көп қатысушы аудару функциясы арқылы орыс немесе ағылшын уикидің дубликатын жасап жатыр, әрі кейбіреулерінің мағыналары қызық шығып жатады. Ьастысы соған назар аударса, менен жетіспейтін үлгілерді жасауға тырысамын) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:27, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) * Кеңесіңізге үлкен рақмет! Мықтыбек мырза мен Салиха ханымға жаздым. Жауап күтудемін. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 10:51, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) * Қайырлы кеш, Kasymov мырза! Жобаны іске асыру процессі созылып кеткенінен кешірім сұраймын (алдында айтқандай, уақытым өте шектеулі. Бүгінгі күні демалыс басталғаннан соң жазып отырмын). Қазір менде жобамның бағдарламасы және негізгі принциптері жазылған «Уикипедия:Альянс» деген атты мақала дайындамасы бар. Жазуға рұқсат ете аласыз ба? (Мақаламды орынсыз деп өшіріп тастайды деп ойлап отырмын). Қазір администрация мүшелеріне және тәжірибелі қатысушыларға ұсыныс тастаудамын. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 23:45, 2022 ж. наурыздың 18 (+06) == Анықтауға көмектесіңіз, мен жаңа қызмын == Сәлеметсіз бе, құрметті Kasymov. Өкінішке орай, мен мақаланы негізгі бөлімге қалай аударуға болатынын түсінбедім (барлығы оқиды). Мақала орыс википедиясынан аударылған. Олар маңыздылығын растады.Менің зертханадағы мақалам, Intis Telecom деп аталады.[[Қатысушы:Technoperi|Technoperi]] ([[Қатысушы талқылауы:Technoperi|талқылауы]]) 23:43, 2022 ж. наурыздың 23 (+06)Technoperi == Санат:Ергежейлі ғаламшарлар == Қазақша Уикипедияда [[:Санат:Шағын ғаламшарлар]] және [[:Санат:Ергежейлі планеталар]] деген екі санат бар екен. Әдейі істегендей, біріншісінің бірінші сөзі қазақ тіліне келмесе, екіншісінің екінші сөзі қазақ тіліне келмейді :) Яғни, екеуі де «Карликовые планеты» деген сөздің аудармасы, бірақ қазақи-ғылыми тұрғыда Карлик — Ергежейлі болса, Планета — Ғаламшар емес пе? Яғни, «Категория:Карликовые планеты» дегеннің қазақша дұрыс атауы [[:Санат:Ергежейлі ғаламшарлар]]. Тіпті орыс тіліне қарамаймыз дегеннің өзінде ағылшын тілінде де атауы осыны білдіреді. Енді, алдыңғы екеуін соңғы дұрыс санатқа қалай біріктірсе болады? Сол үшеуін біріктіріп берсеңіз--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 17:23, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) :Екеуін жойғаннан басқа амал жоқ, меніңше --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:41, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) ::Ең бірінші санатты дұрыс атауға аудардым, яғни бірінші санатты аман алып қалайық, не дегенмен 2008 жылы пайда болды:) Ал екінші санат пен «Шағын ғаламшарлар» деген айдау бетін жойсаңыз--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 22:30, 2022 ж. наурыздың 25 (+06) :::Ок, сұрақты дұрыс түсінбеген сияқтымын ғой) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. наурыздың 26 (+06) == Ақтөбедегі Мейірімді Бақташының Ғибадатханасы == Саламатсызба! [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8F_%D0%B2_%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B1%D0%B5 Храм Доброго Пастыря в Актобе] менде осы бетінің қазақ мәтін бар, бірақ маған бетінді жанадан бастау болмайды. Сізден кешірім сұрап, мақала бастауыңызды өтінемін. Бірінші абзац осындай: "Ақтөбедегі Мейірімді Бақташының Ғибадатханасы - Атырау Апостол Әкімшілігіне қарасты Ақтөбе қаласындағы (Ақтөбе облысы) Рим-католик Ғибадатханасы."--[[Қатысушы:Dmitriymoroz1006|Dmitriymoroz1006]] ([[Қатысушы талқылауы:Dmitriymoroz1006|талқылауы]]) 21:30, 2022 ж. наурыздың 28 (+06) :Саламатсыз, менен '''неге кешірім сұрап жатырсыз'''? Менің жеке энциклопедиям емес қой. Бастай беріңіз, кейінерек тексерістен өткізіп аламыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:36, 2022 ж. наурыздың 28 (+06) == Сіз әдейі істейсізбе? == Менің өңдеген бетімді неге жоққа шығарып, өшіріп тастап жатырсыз? Себебі не ешқандай бұзушылық көріп тұрған жоқпын өзімнен. [[Қатысушы:Taragtybalasy|Taragtybalasy]] ([[Қатысушы талқылауы:Taragtybalasy|талқылауы]]) 08:50, 2022 ж. наурыздың 29 (+06) :{{@|Taragtybalasy}}, сіз ешқандай дереккөздерсіз руды өзгертіп жатырсыз. Оған күмән туындағандықтан, кері қайтарып жатырмын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:49, 2022 ж. наурыздың 31 (+06) == Кавилл, Генри мақаласын ретке келтіріңіз == [[Кавилл, Генри]] мақаласын аударып бастапсыз, бірақ аударма аяқталмаған. Осындай секілді басқа да мақалаларыңыз болса дұрыстап ретке келтіруіңізді сұраймын. Бастаған соң аяқтамайсыз ба. Шала пұла , шала жансар мақалалармен қазақ Уикипедиясына ешкім кірмей қашып кетер. Одан да аз да болса, мақалаңызды мән-мағыналы қылып ретке келтіріп қойсаңыз сол дұрыс болады. Рахмет. [[--[[Қатысушы:Nurkhan|Nureke]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurkhan|талқылауы]]) 07:32, 2022 ж. наурыздың 31 (+06)]] :{{@|Nurkhan}} ''[[Кавилл, Генри]]'' деген мақала бастаған емеспін, мен бастаған мақала '''[[Генри Кавилл]]'''. Иә дұрыс айтасыз, қазуикидің сапасы сын көтермей тұр, өкінішке орай. Мен админ болғандықтан жуықтағы өзгерістерді тексерумен және де елді-мекен, әкімшілік бірлік бойынша үлгілерді қазақша нұсқасымен алмастыру жұмыстарынан қол босамай тұр. Өзімде ой да бар негізі --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:46, 2022 ж. наурыздың 31 (+06) == Разрешение на публикацию статьи == Добрый день! Извините, что пишу на русском, я из России. Хочу создать статью про один из районов Дагестана. Дайте, пожалуйста, разрешение на публикацию. С правилами знаком, уже 10 лет как редактирую в Википедии. С уважением, --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 18:29, 2022 ж. сәуірдің 11 (+06) :{{@|Buntarion}} Добрый вечер, добро пожаловать) Если честно я не знаю как это делается, наверно бюрократы решает этот вопрос. Свяжетесь с {{@|Arystanbek}}, {{@|Нұрлан Рахымжанов}} или {{@|Batyrbek.kz}} --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:21, 2022 ж. сәуірдің 13 (+06) ::Хорошо. Благодарю Вас! --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 23:52, 2022 ж. сәуірдің 13 (+06) == Қорытынды шығару == <s>[[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] бетіне қорытынды шығару керек. Негізі, бұл админнің жұмысы. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 20:44, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) :Арыстанбек, Нұрлан мырзаларға айтып көріңізші. Осыға дейін қорытынды жасап көрмедім, әрі ол жерде 50/50 болып тұрған сияқты --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:56, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) ::Қап, админ емес екеніңді білдім ғой. Санау қабілетің де бүртүрлі екен: 7 дауыс қолдады, 1 дауыс қарсы болды — бұл 50/50 емес қой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:59, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) :::1 қарсы дауыс, 3 қалыс олардың айтылғаны түзетілді ме екен? Және бір қызығы қолдаған дауыстардың арасында да комментариялар жазған екен. Шешімді бюрократтарға тапсырдым. Меніңше кішкене болсын дереккөздер көбейтіліп, қазіргі уақыттағы жағдайын жазып кетсе жақсы болар еді. Сондықтан мен қалыс қойып отырмын. Ренжімеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:20, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06)</s> == [[Уикипедия: Арбитражды комитет|Арбитражды комитет]] == Сәлеметсіз бе? Қазіргі уақытта [[Уикипедия: Арбитражды комитет|Арбитражды комитет]] жұмыс істеуде ме? Ренжімеңіз, бірақ Сіз және [[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|сіздің оппоненттіңіздің]] араларыңызда жарты жылға созылған ұрыстарыңыз шеттен бір түрлі көрінеді. Мен, әрине, сіздердің жеке қарым-қатынастарыңызға араласқым келмейді, бірақ кішкентай балалар сияқты ұрыса бергенше, Арбитражда шешерсіз? Бір жағынан, басқа қатысушыларға өздерінің мәселелерін шешуге көмектесер. Қазіргі уақытта комитеттің бетін өңдеп жатырмын, өтініш, ресімдеуге көмектесесіз бе? (Өтінімдер (заявки) мен шешімдер, арбитражға қабылданбаған өтінімдер мұрағаты және т.б.). Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 09:35, 2022 ж. мамырдың 2 (+06) :Саламатсыз, {{@|Айвентадор}}. Иә өкінішке орай сондай түсініксіз жағдай туындап жатыр. Себебі белсенді қатысушылар аз (болғанын өзінде тек өз жұмыстарынан ары аспайды), ережелердің толық немес шала жазылуы, содан анархия туындап жатыр. Жалпы уикипедияғы қатысты ережелер мен жобаларға аса қызығушылық жоқ еді) Ұсыныстар мен ережелер дайын болып жатса, өз тарапынан пікір мен дауыс беруге дайынмын. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:27, 2022 ж. мамырдың 2 (+06) == Админге тән емес салақтық == <s>[[Қатысушы талқылауы:Абай Кенжетай|Мына бетте]] сен ''«Мақалаларға мән-мағынасыз сөздерді қосуыңызды сұраймын»'' деп жазыпсың, бұл қатеңді тек бір жарым айдан кейін түзеп алдың. Ал сол ''мән-мағынасыз сөздердің'' қосылған-қосылмағанын тексердің ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:41, 2022 ж. мамырдың 4 (+06) :{{@|Ерден Карсыбеков}} Мені тінтіп жүргенше, өзің де қазуикидің дамуына үлес қоспайсың ба? Қырағы екенсің, сол соңғы өзгерістерді қадағалап жөндеп отырсаң, үлкен көмек болар еді. Мен нақты айта аламын: жуықтағы өзгерістерді менен басқа ешкім өкінішке орай тексерістен өткізбей отыр, қаншама боқ-ауыз сөздер жазылып, интернеттен дайын нәрсені мақаланың ортасына тыға салып, тағы сол сияқты көптеген өңдемелер болып жатыр. Соның бәрін тексерістен өткізу 2-3 адамға үлкен салмақ түседі. Содан '''сұраймын''' деген қателік кетіп жатыр. Аталған қатысушы: ''болған екен'' орнына ''болған'' немесе керісінше өңдемелер жасап жатыр. Ондай мазмұнды толықтырмайтын өңдемелер қаншалықты қажетті? 7-8 өңдеме болса болар еді, жүйелі түрде болып тұр. Орыс уикиден келдіңіз ғой, жалғыз админдер емес сіз сияқты қырағы, жауап қайтара алатын тәжірибелі қатысушылар да автопатруль жасай алады. Жалғыз админдерге бүкіл сынды лақтыра бермей. '''Бір айдан кейін''' де өзің де жоғарғы жаққа түсініксіз жауып жазыпсың ғой. Сосын неге сенде жаңа жазылған мақалалар да бір ғана санаттан болып жатыр, мысалға ''алфавит бойынша әндер''. Автор өзі бастаған мақаласын мейлінше мазмұны толығырақ және санаттар қоюға тырысу керек. Сосын талқылау бетімді қайта-қайта кері қайтарып, басқаларға шағымданып еді, қатарынан екі тақырыпты алып тастапсың) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:57, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) * Көмек сұрасаң, дұрыстап сұра, есуастанбай. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) : {{@|Arystanbek}}, бұл қатысушы бір емес бірнеше рет балағат сөздер жазып, компьютердың артынан клавиатура қаһарманы болып отыр. Бір шара қолданбаса болмайды. Мен уақытымды бөліп қазуикиге жұмыс жасап жатсам, артымнан тінтіп болмашы нәрселерге мазаны алып жатыр. Енді келіп мен көмек сұрап жатыр деп, мәселені басқа жағынан айналдырып шықты. О, Алла танымайтын біреудің соншама қадалғаны өте қызық екен. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:56, 2022 ж. мамырдың 5 (+06)</s> == Одан да Уикипедияға үлес қоспайсың ба? == Kasymov, сен болмашы нәрседен ұрыс-керісті іздей бермей, одан да Уикипедияға үлес қоспайсың ба? Сен былтыр <big>0</big> мақала жазған екенсің, биыл да әлі <big>0</big> мақала болып тұр. Есің дұрыс болса, менен үлгі алып, жетіспейтін материалдарды жазсаш. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 10:40, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :МММ, аман бол {{@|Ерден Карсыбеков}}. Өзі соқтығысып, енді ұрыспай жөнімен жүр деген нәрсесі қызық екен --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:10, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :: Жаза алмасаң — солай айт, балақай. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:41, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :::мммм, көп жасағаннан емес, көпті көргеннен сұрау керек екен деген осы екен ғой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:44, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :::: Мақалдағаның орынды емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:48, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) == Үлгі:Шатастырмау == Қайырлы күн! «Үлгі:Шатастырмау» (орыс тілінде: «''Шаблон:Не путать''») санатын жасай аласыз ба? [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 08:50, 2022 ж. мамырдың 7 (+06) :Уақыт тапсам, тырысып көрейін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:05, 2022 ж. мамырдың 10 (+06) == Беттерді жою туралы == * Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы * <s>Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы/зертхана </s>* Қатысушы талқылауы:Тұран Нұрәліұлы - Осы беттерді жойып беруіңізді сұраймын. Себебі, бұлар менің қатысушы атымды өзгетркен кезде қалып қалған беттер болатын. Көп уақытыңызды алмайды деп ойлаймын. Сіз админдердің бірі болғандықтан сізге жүгініп отырмын. Алдын-ала рахмет! [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:05, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) :Тек екіншісін ғана жоя алдым, қалғандары басқалардың талқылау беттеріне сілтеп тұр. Жалпы қала берсін. Қатысушы атын өзгерткенде ондай нәрсе болып тұрады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:19, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) == Goodbye == Hi Kasymov, I'm going to block globally because I made the bad translations.--[[Қатысушы:Martorellpedro|Martorellpedro]] ([[Қатысушы талқылауы:Martorellpedro|талқылауы]]) 00:48, 2022 ж. мамырдың 16 (+06) == Сенің ауытқуыңды басқа қатысушылар да байқапты == <s>[[Талқылау:Cоңғы кесу (фильм, 2022)|Мұнда]] сенің басқа қатысушылардың еңбегіне жармасатыныңды бекерден бекер сынап тұрған жоқ. Бұдан дұрыс түйін шығаруың керексің, бұрыс белсенділікті қою керек. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:48, 2022 ж. мамырдың 22 (+06) :Сен де жағаласпашы, жауап жаздым (қандай қате кеткенін оқи алатын шығарсың) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2022 ж. мамырдың 22 (+06) ::Балақай, өтірік соқпасаш, сен кіріскенге дейін ол жерде еш қате болған жоқ. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:21, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] қателеспейтін адам болмайды, мен де тәжірибелі қатысушы болсам да қателесемін. Кішкентай қате үшін жерден алып жерге салудың қажеті жоқ. Менен де мыңдаған қате табылады, мені неге осылай жерден алып жерге салмайсыз? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:03, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Мәселе қателердің тым көп болуында және оларды мойындамауда. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:48, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] сенен бір қате: <s>шығаруың керексің</s> деген сөз қайдан шыққан? Дұрысы <code>шығаруың керек</code> --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:11, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Бұл қате емес, екінші нұсқаны да пайдалануға болады. Мысалы, [https://taraztv.kz/kz/news/society/zhurekke-ota-zhasaudan-sheberlik-synyby-otti мына сілтемедегі] жетінші абзацта сондай сөз тіркесі кездеседі. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:48, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) Қате, бұны БАҚ қате қалыптасытырып жіберді, әдеби тілде бұл өрескел қателік. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:51, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :Уикипедия әдеби сайт болмаған соң, мұнда басқа стильдердің сөз байлығын қажетінше пайдалануға болады. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:26, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::'''Мәселе қателердің тым көп болуында:''' соны алғашқысынан бастап соңғы нәрсеге шейін тізбектеп көрсетуіңді '''міндеттеймін'''. Өзіне қатысы жоқ мәселеге кірісіп, бәле іздеген біреу екенсің. Әлі күнге дейін таң қаламын, танымайтын біреуге қастасып, балағаттап, дөрекі сөйлеп, ашуын менен алып жүргеніне. Сол жерде сенің атын немесе саған қатысты нәрсе айтылды ма? Соған да жауап берші? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:25, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] әдепсіздерге арналған сайт бар шығар? Ал біз әдеби, ғылыми стилде жазамыз, бұл өз қолымызда. Әдепсіздер Уикипедияға әдепсіз жазды екен деп бізде әдепсіз жазбайтын шығармыз? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:04, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Әдепсіздікті не үшін айттыңыз? Менің қандай да бір сөзіме ренжігенсіз ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:55, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) Осы оқиғаға араласып жатқаным үшін кешірім сұраймын, алайда өзімнің пікірімді айтып кетуді орынды көремін. Мен үшін, зайырлы '''энциклопедиялық''' сайтта «үлкен» кісілер бір-бірімен кішкентай балалар сияқты ұрысып жатқаны бір түрлі көрінеді. Ашуға салмай және дұрыс емес түсініп қалмаңыз, @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден мырза]], сіз мен үшін — осы бөлімдегі ең алғашқы қол ұшын берген адамсыз, және мен сізге үлкен ризамын. Алайда, сіздің іс-қылығыңыз (нақтырақ айтқанда — бейтаныс адаммен [[Уикипедия:Сыпайылық|дөрекі түрде сөйлеу]], және ізінен қалмай қудалау) үшін сізге административті істі ашу — өте жеңіл. Сол себепті, бұның алдын-алу үшін, мәселені үлкен адамдар сияқты өзара шешімге келіп, немесе, [[Уикипедия:Арбитражды комитет|Арбитражды]] жаңа сайлап, сол жақта мәселені шешу керек деген ойдамын. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 00:28, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) : Бұл талқылауға пікір қосқаныңыз орынды емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:38, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) ::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]], орынды болсын, болмасын, дөрекілікті еш жерде (әсіресе әлеуметтік желілерде) құптамайды. Егер бір нәрсемен келіспесеңіз, немесе өзіңіздің пікіріңізді жеткізгіңіз келсе, агрессиясыз, [[Уикипедия: Сыпайылық|сыпайы түрде]] жеткізіңіз. Бұл этикеттің қарапайым ережелері: ''басқалардың өзіңе қандай қарым – қатынаста болсын десең, басқаларға да сондай қарым – қатынаста бол''. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 17:49, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) ::: Бірінші қатеңіз міні: бұл жер — әлеуметтік желі емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:30, 2022 ж. маусымның 28 (+06)</s> == Қате үлгі == Мен [[Жәнібек Әлімханұлы]] мақаласында статистиканы өзгертіп едім. Үлгі:Инфобокс деп қызыл болып шығып тұр. Сосын Үлгі:Боксшы қарасам сіз жаңа ғана өзгертіпсіз. Айтайын дегенім неге олай болып тұр, сондықтан мен өзгерткеңізді жоққа шығардым, сонда да қате. Үлгіні қалпына келтріңізші, өтініш -- [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:35, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :{{@|TuranNur}} Мен '''Инфобокс''' үлгісін жойып тастадым. Жоғарыда ''ұрыс іздеп жүрген немесе Альфи мырзалар'' өздері мықты қырағы білімдерімен соны ағылшын немесе орыс уикиден аударып, жасап шықсың. Соларға айтсаңыз болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:27, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::Инфобокс үлгісін не үшін жойып тастадыңыз, соны түсінбедім? [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 23:13, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::Жоғарыда себебін жазып көрсеттім, менің жасаған нәрселерім ылғи да қате әрі қазуикиге пайдасы жоқ екен. (бұдан басқа көптеген үлгілер бар, оларды жою жоспары тұр) Аталған кісілер өздері жасап шығарсың, ''инфобокс-2'' немесе ''карточка'' деп --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:23, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) == Қатысушыны бұғаттау == '''Гранқа Түсіпкеткір Диас''' осы қатысушыны 1 айға болса да бұғаттай аласыз ба? [https://kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D2%9B%D0%B0_%D0%A2%D2%AF%D1%81%D1%96%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D1%80_%D0%94%D0%B8%D0%B0%D1%81 Өңдеген өңдемелерінен] қарасаңыз көресіз. Ерігіп жүрген біреу ғой, осындайларды алдын алмаса бұзғыншылық жасап жүре береді. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 00:07, 2022 ж. мамырдың 25 (+06) == Үлгі:Боксшы == Боксшы үлгісінде boxrec_id сілтемесін дұрыстайын деп едім, бетті қорғап тастапсыз. BoxRec сайтына кіргенде профилі көрініп тұру керек қой. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 00:43, 2022 ж. мамырдың 25 (+06) :{{@|TuranNur}} қорғағам себебім, әркім өзгерістер жасай бермеу үшін. Көбісі үлгіні түсінбейді. ''boxrec_id сілтемесін'' үлгіден емес, мақалада қосу керек (жасап қойдым) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. мамырдың 26 (+06) ::'''Мысалы''': [[Жәнібек Әлімханұлы]] мақаласындағы ''Қызметтік тізімі (boxrec)'' деп тұрған көк сілтемені бассаңыз BoxRec профилі шықпай тұр, соны көрсеңіз. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:35, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) :::{{@|TuranNur}} түзетілді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:17, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == [[Украин тілі]] == «[[Украин тілі]]» мақаласын [https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA орыс тіліндегі нұсқаға] сәйкес бірге қайта жазуды ұсынамын! [[Сурет:Smile-big.svg|30px]] [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 11:29, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) :Рахмет, ұсынысыңызға. Бірақ мен қазір қазуикиде бар үлгілерді тексерістен өткізіп, инфобокс үлгісін алмастыру жұмыстары мен айналысып жатырмын. Сондықтан көмектесе алмаймын( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:27, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == Севилья == == Севилья == Мен [[Севилья]] мақаласын [[Севилья (футбол клубы)]] деп ауыстыруды ұсынамын. Ал, [[Севилья]] мақаласы Севилья мақаласына сілтену керек деп ойлаймын. Ойыңызды [[Талқылау:Севилья]] бетіне білдірсеңіз.--[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 14:01, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) :{{@|TuranNur}}, Мықтыбек мырзаға айтасыз ғой деймін. ''Севилья'' сөзіне көптеген мақалалар сілтеніп тұр. Оның бәрін түзетіп шығу керек--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:06, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) == Сәлеметсізбе == [[Kazman322]] деген қатысушыға бан беруіңізді сұраймын. Руларды өңдеуін, беттерді бүлдіруді қоймайды. Вандализм жасап жатыр. [[Қатысушы:Granttka tus Diyas|Granttka tus Diyas]] ([[Қатысушы талқылауы:Granttka tus Diyas|талқылауы]]) 14:52, 2022 ж. маусымның 6 (+06) * [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:Kazman322&oldid=3039671 1] [[Қатысушы:Kazman322|Kazman322]] ([[Қатысушы талқылауы:Kazman322|талқылауы]]) 14:56, 2022 ж. маусымның 6 (+06) :Мына боқтығыңызға қарағанда сізді бұғаттау керек сияқты ғой <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:46, 2022 ж. маусымның 6 (+06) == Сүзгі == Бүгін [[Үлгі:АҚШ саясаты]] жасадым, алғашында үлгі түгел дайын болып, оны бір ғана өңдемемен жарыққа шығаруға болатын еді. Бірақ сүзгі оны жібермей, қай жерден кеткенін іздеу үшін бөліп-бөліп 8 өңдемемен жүктеуге тура келді. Сондағысы жібермей тұрғаны мына мақаланың [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D0%BD,_%D0%AD%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8] атауы екен🤦‍♂️ Тіпті қазірдің өзінде сілтеме ретінде жазғанның өзін өткізбей тұр. Осы мақаланың атауы үлгідегі "Сытқы саясат"→"Мемлекеттік хатшы:" деген жерге қойып беріңізші! [[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 15:30, 2022 ж. маусымның 9 (+06) :{{@|Nurtenge}} сол сүзгіні қателеспесем Арыстанбек мырза қойды, сол кісіге өтініп көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:11, 2022 ж. маусымның 11 (+06) ::Болды, қойылды, рахмет) Тағы бір рет тексерейінші деп қойып көрсем қойылды. Сүзгі қуып тұрған ғой шамасы))--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 13:49, 2022 ж. маусымның 11 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Сауатсыз == <s>Терминология — бұл терминдердің жиынтығы. [[Мизансцена|Мына мақалада]] сен ''терминология'' орнына ''терминологиялар'' дегенді қолданыпсың. Қатеңді түзеп шық. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:29, 2022 ж. маусымның 11 (+06) :Түзетілді, сондағы қазуикиге анда-сонда кіріп менің өңдемелерімді андып отыру ма? 3 облыс пайда болды, соған қатысты мақалаларды ретке келтіруге көмек ұшын берсеңіз, одан да пайдалы жұмыс болар еді. Әттең орыс уики маңыздырақ((( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:59, 2022 ж. маусымның 12 (+06) :: Сен қате жасамай жүре алмайды екенсің. Өзің '''0''' мақала жазып, қалай ғана ақыл бермекші болып жүрсің?! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:49, 2022 ж. маусымның 12 (+06) * Сен «анда-санда» дегенді де дұрыс жаза алмағаның тіпті масқара ғой админ үшін. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:52, 2022 ж. маусымның 12 (+06) :Бұл жер талқылау беті, яғни еркін түрде жазуға болады. Менің жерімде ағаларға ''тәте'' деп атайды, анда-санда немесе анда-сонда деп айтады, енді уикипедияны тастап менің қалай сөйлетініме тиісе бастадың ба? Сосын 0 мақала жазатын кісі қазуикиде өңдеу жағынан 2 орында, көрші елдің уикиін дамыта бергенше осында кезінде келгенде мүмкін сенде алғашқылардың қатары болар ма едің. 12 жылда қазуикиге 4000-ға жуық өңдеу жасау аз енді. * Талқылау бетімді өз бетінше өзгертуді доғарыңыз, бітікшілерге хабарлама тастап, талқылау бетімді өзге қатысушының өзгерткені үшін бұғаттауға ұсынатын боламын. Соңғы ескертуім --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:39, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Ештеңені де түсіндірмей-ақ қойшы, сауатсыз екеніңді баяғыдан білемін. Одан да өзің жойған [[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы|осы мақаланы]] қалпына келтірші және оқып шықшы, мүмкін қателерің де азаятын шығар. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 06:42, 2022 ж. маусымның 13 (+06)</s> == Қате қойған үлгіңді жойдым == <s>Пайдалы мақалаларды жоюға тырысып, Қазақ Уикипедиясына қиянат жасаудан тайынбағаның жаман болды. [[Қайта жаңғырту]] деген мақаланы жоймақшы болдың, бірақ сенің жою үлгісін қайта мен жойдым. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:06, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Сен неге басқа адамдардың пікірлерін жойып жүрсің? Вандализмге ұрынған нағыз сорлы болдың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 20:56, 2022 ж. маусымның 13 (+06) **Тағы да жасаған нәрсемді кері қайтарсаң, мен дауысқа салмай бұғаттай саламын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:40, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Ие, "ақымаққа айтқан сөз далаға атқан оқпен тең" деген осы екен. Саған сөзім жоқ. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:23, 2022 ж. маусымның 29 (+06) ::{{@|Ерден Карсыбеков}} деген мырзаның іші пысып, не естерін білмей жүр екен? {{@|Білгіш Шежіреші}} мырза, {{@|Салиха}} ханым бәлкім осы кісі ''Көкпекті және Самар ауданындағы ауылдарды'' қалай бөлгенін білетін шығар. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:19, 2022 ж. маусымның 29 (+06) :::Сенің қателерің бітпейді екен. Осы "естер" деген сөзді қайдан алып жүрсің?! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:42, 2022 ж. маусымның 29 (+06) ::::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] Неге админмен сіз деп сөйлеспейсіз, ұят емес пе? Қателеспейтін адам жоқ, бәріміз де қателесеміз. Әрі бұл жай ғана талқылау ғой. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 21:54, 2022 ж. маусымның 29 (+06) Біледі деп ойламаймын. Есесіне [[Қатысушы:Салиха|Салиха]] ханым Көкпекті ауданы әкімдігіне шейін хабарласып, ауылдарды қалай бөлгенін біліп алыпты👍 [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 18:12, 2022 ж. маусымның 29 (+06)</s> == Жаңа облыстар туралы == Қайырлы күн! Сізге екі облысты өңдеуде (Ұлытау, Жетісу) көмек керек болса айтыңыз, көмектесеміз, нақтылап берсеңіз болды. [[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] де көмектесуге сұранып отыр. [[Абай облысы]]нан [[Көкпекті ауданы]] елді мекендері ғана қалды, ертең бітіремін. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 15:19, 2022 ж. маусымның 21 (+06) :{{@|Салиха}} мен сіздерге көмектесіп жатқанмын) Меніңше екі облысты да бастай беріңіз, үш жақтан жабылып тез аяқтап жібереміз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:10, 2022 ж. маусымның 21 (+06) ::Жақсы онда, [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]]мен бөліп алармыз. [[Көкпекті ауданы]]н өңдеуде қиындық туындап тұр, ауылдар аудандар арасында (Самар ауданымен) қалай бөлінгені белгісіз, еш жерден таба алмадым. Сізге белгілі ақпарат бар ма? [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:34, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :::Кеш жарық, [[Қатысушы:Салиха|Салиха]]! Аққаладан басқа ауылдық округтердің қай ауданға жататынын таптым. :::* [[Көкпекті ауданы]]: Биғаш, Көкжайық, '''Көкпекті''', Қ. Аухадиев, Тассай, Теректі, Үлгілі Малшы, Үлкен Бөкен, Шұғылбай. :::* [[Самар ауданы]]: Бастаушы, Құлынжон, Мариногор, Миролюбов, Палатцы, '''Самар''', Сарыбел. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 22:01, 2022 ж. маусымның 23 (+06) ::Рахмет: Көкпекті ауданы әкімшілігіне хабарласып, анықтап алғанмын. [[Қатысушы:Салиха|Салиха]]--Салиха 15:39, 2022 ж. маусымның 26 (+06) Сонда да бір қателіктер кеткен сияқты. Себебі Самарда 8, Көкпектіде 9 а/о болуы керек еді. Тіпті Көкпектінің 1 а/о Самар ауданының ішінде тұр. Түсініксіздеу [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:19, 2022 ж. маусымның 29 (+06) == Кент пе, облыс па == Мырза, [[Қызылжар (Жаңаарқа ауданы)]] бетін [[Қызылжар (Ұлытау облысы)]] деп пе, әлде [[Қызылжар (кент)]] деп өзгерте ме? Себебі Қызылжар деген кент Қазақстанда жалғыз екен. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:18, 2022 ж. маусымның 24 (+06) :{{@|Білгіш Шежіреші}} ''Қызылжар (Ұлытау облысы)'' деген дұрыс, осыға дейін қаншама кенттерді облыс немесе аудандарын көрсетіп атадық --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2022 ж. маусымның 26 (+06) Жарайды, рахмет [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:48, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Тағы да сұрарым, жаңадан жасаған "Қазақстан кенттері" санатын кенттердің мақалаларына қосу үшін "... облысы кенттері" деген подкатегория жасау керек пе? Немесе кенттерге "Қазақстан кенттері" санатын тікелей қоса берейін бе? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:04, 2022 ж. маусымның 27 (+06) :Нақты жауап бере алмадым, Нұрлан немесе Батырбек мырзадан сұрап көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:06, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Сәлеметсіз бе, мына айдағыш бетті [[Балықшы ауылдық округі (Атырау)]] жойып жібере аласыз ба [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 19:40, 2022 ж. шілденің 10 (+06) == Жаңа облыстар картасы == Қайырлы күн! Үлгілер үшін (мысалы,тау) жаңа облыстардың картасын жасап берсеңіз жақсы болар еді. Үлгілер картамен көркем әрі әсерлі шығады. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 17:19, 2022 ж. маусымның 30 (+06) :Саламатсыз, {{@|Салиха}}. Иә ол туралы ойлап жүр едім. Бірақ та ондай әрлеу жағын білмедім, Арыстанбек мырза айтып көріңіз, ол кісі жаңа Қазақстанның әкімішілік картасын ортаққорға жүктеу алатын қатысушыны тауып қалар. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 13:25, 2022 ж. шілденің 2 (+06) == Конкурс мақаласы == Kasymov мырза, неге логотивті өшіре бересіз, конкурсқа ұсынылған мақалалар осы логотивпен жазылып жатыр, білмесеңіз басқа уикипедиялардағы ұсынылып жатырған мақалаларды қараңыз. [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 23:36, 2022 ж. шілденің 4 (+06) :{{@|Мағыпар}} Меніңше мақалаға емес, сол конкурс жобасына немесе өзіңіздің жеке бетіңізге тізімдеп көрсеткен дұрыс болар. Кейін конкурс аяқталғанда жаңағы үлгілеріңізді кім алады? Уайымдамаңыз, мен немесе басқа да қатысушылар кішігірім өңдеу жасап кетсе де, авторы ылғи да сіз боласыз. Егер сол жағын ойлап жатсаңыз. Ең дұрысы жоба бетіне көрсеткен дұрыс-ау) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:43, 2022 ж. шілденің 4 (+06) == Тәулік суреті == Армысыз, ''Kasymov''. Қазір уақытыңыз болса, басты беттегі ''тәулік суретін'' жөндеп қойсаңыз дұрыс болар еді. Рақмет! [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:35, 2022 ж. шілденің 7 (+06) :Ертең жасауға тырысамын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:43, 2022 ж. шілденің 7 (+06) == Хауа == «[[Хауа Ана]]» және «[[Хауа ана]]» деген мақалаларды біріктіріп, атын жәй ғана «Хауа» дегенге ауыстыруды жөн көремін. Өтініш, біріктіре аласыз ба? [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 14:38, 2022 ж. шілденің 11 (+06) == Дұрыс тұрған санатты неге алып тастадың? == <s>[[Фрэнсис Бэкон]] мақаласын шұқылап, ондағы [[:Санат:Англия философтары]] деген сілтемені жойғанда, мақсатың не еді? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:18, 2022 ж. шілденің 16 (+06)</s> == Мақаланы қалпына келтір == <s>Әй, саған Ахмет Байтұрсынов не жамандық істеді? [[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы|Мына мақаланы]] қандай мақсатпен жойдың? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:12, 2022 ж. шілденің 18 (+06)</s> == Мән-мағынасыз үлес қосқанды қоймадың-ә == [[Алан Менкен|Мына мақалаға]] жағаласып, шағын өңдеме жасапсың. Бірақ сол өңдеменің өзі мағынасыз болып шықты. Kasymov, есуастықтан арылу керек. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 16:06, 2022 ж. шілденің 25 (+06) :{{@|Ерден Карсыбеков}}, Ол үлгіні МЕН жасадым, есуас болмасан {{tl|музыкант}} үлгісіне кіріп <code>Фон</code> параметрін қалай толтыру керектігі көрсетілген. Көзі ашық, әріп танитын жансын ғой. Одан да жуықтағы өзгерістерді тексерістен өткізіп отырсан пайдасы 1000 есе болар еді, менімен базардағы сатушылар ұқсап салғыласып, артымнан қалмай --[[Арнайы:Үлесі/95.82.126.85|95.82.126.85]] 00:35, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :: Балақай, үлгіні ешкім айтып отырған жоқ. Оқи алмасаң, мұғаліміңе айтып жібер, есуастанбай. Мен жазған мақалаларыма қызғанып жүрсің ба әлде, артымнан бір есалаң бала сияқты қалмай отырсың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 00:45, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :::{{@|Ерден Карсыбеков}} Мен не деймін, домбырам не дейді. Мақаланың мазмұнын біреу өзгертті ма? Есуастықты қойып қандай өзгеріс жасағанды көзіңді ашып, асықпай қара! --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:53, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :::: Иә, мақаланың мазмұны еш өзгерген жоқ. Мен саған соны айтып отырмын ғой, сен еш мағынасыз үлес қосып жүрсің, еріккен бір сандалбай болдың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:07, 2022 ж. шілденің 26 (+06) == Кино мен математиканы шатастырған баланы бірінші рет көріп тұрмын == [[Операторлық өнер]] деген мақаланы жедел жоюға ұсынғаның қате. Ұсыну себебінде сен оған дубликат мақала бар деп көрсетіпсің. Енді [[Операторлар|сол мақаланы]] ашып қарамайсың ба?! Ол математикалық операторлар туралы ғой, ал анау кино жайында. Сен өзің неше сынып бітіргенсің??? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:33, 2022 ж. шілденің 26 (+06) == Жедел жою == * Коммунистическая (метро бекеті) * <s>Философские труды Королевского общества</s> * <s>Әбдіжәміл кәрімұлы нұрпейісов</s> Осы беттерді жедел жоюды сұраймын. Ойланбай-ақ жоя салуға болады ғой. Өзіңіз қарап көрерсіз. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 13:09, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) :{{@|Ұлы Тұран}} екеуін жойдым, метро бекеті керек болып қалуы мүмкін--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:40, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) == Үлгі:Метро == Қайырлы кеш, метро деген үлгіні қолдана алмадым, тіпті оны қою мүмкін емес! Алматы қаласының метро бекеттері туралы мақалаларға үлгі қойып шықсам ба деп едім, осы үлгі ауадай қажет боп тұр. Үлгіні қазақшаға аударып, түзетіп, дұрыстасаңыз. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 20:41, 2022 ж. тамыздың 8 (+06) :Енді керек емес сияқты, Ерден Карсыбеков мырза Метро бекеті үлгісін жасап қойыпты. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 09:46, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) ::{{@|Ұлы Тұран}}Өте дұрыс болыпты, жалпы үлгілерді өздеріңіз де жасап үйренсеңіздер жақсы болып кетер еді) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) == Lada == @[[Қатысушы талқылауы:Kasymov]] Неліктен сіз Lada парақшасын жойдыңыз? Мақала ретінде құрғым келді, бірақ қазақша Уикипедияға 100 рет өңдеу жасауым керек болды. Қазақша Уикипедияда Lada үшін мақала жасай аласыз ба? рахмет [[Қатысушы:SSHTALBI|SSHTALBI]] ([[Қатысушы талқылауы:SSHTALBI|талқылауы]]) 12:58, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) md9mg6ir9wdy8ciw3sxhcmpjdgd2il4 3059117 3059116 2022-08-10T07:00:40Z SSHTALBI 122299 /* Lada */ wikitext text/x-wiki {{Мұрағат|қыркүйек 2011 — қаңтар 2015|қаңтар 2015 — 2016 қаңтар|қаңтар 2016 — қаңтар 2017|қаңтар 2017 — сәуір 2019|маусым 2019 — желтоқсан 2020|ақпан 2021 — қаңтар 2022}} {{астынан}} == Кері байланыс == {{@|Madi Dos}}, {{@|Аrysтanbek}} телеграмда бармын, менде уақыт тығыз, оны түсіндіріп отыратын уақытым болмайды. Сосын нені түсіндермін? ''Болмасаңда ұқсап бақ'' демекші үлгілерді мен көбіне орыс, кейде ағылшын уикиден қарап жасаймын. Madi Dos қатысушыға дені дұрыс мақала, санаттарға қарап көрсеңіз болады деп түсіндіргенмін. Өзіміз де уикипедияны солай ізденіп, сұрап үйренгенбіз. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:01, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :Елдің бәрі бірдей емес Касымов мырза. Жарайсыз, үйренгеніңіз жақсы екен. Алайда уикиді түсінбейтін, бірақ мақала қосып өңдегісі келетін, үлес қосқысы келетін адамдар бар. Сондай энтуазистердің бетін бұрып бағыт сілтеп жіберуге қазіргі зымыраған уақытта уики беті жеткіліксіз сияқты.Ал мессенжерлерге, Телеграмға адамдар жедел кіріп сұрақтарына жауап алуға ыңғайлы. Топқа кіргіңіз келмегенді мен сізді "ұрының арты қуыс" дегендей басқаша түсіндім. :''Сосын нені түсіндіремін?'' Уикиде жетеді түсіндіретін нәрсе. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 01:13, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) ::@[[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] мырза бізде онсызда белсенді қатысушыдар өте аз, жеке басына тиісіп белсенділерді Уикипедиядан суытып алуымыз мүмкін, бізге арбаны да сындырмайтын, өгізді де өлтірмейтін бейтарап жолды ұстану керек. Қараңыз: [[Уикипедия:Сыпайылық]] <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 07:39, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) :::{{@|Madi Dos}} мен оны жазып көрсете алмаймын, осында н/е телеграмда қандай айырмашылық бар? ''Энтуазистер'' мысалы ретінде таңдаулы/жақсы мақалаларды қараса болады, тегі болмай жатса басқа дамыған уикилерді қарап көрсің. Кезінде жоғарыда айтып кеткендей басқа уикиден қарап, қиналсақта біршама нәрсені үйрендік (біраз қатысушылар солай жасады). Қазір қайта көптеген үлгі, санаттар, жақсы көлемді мақалалар жетіп тұр ғой. Егер шын ыңталары болса, менің (өзіне көп алатын админ сымақ демекші) көмегім шамалы болады-ау. Түсінгенім мен оларға түсіндірмегендіктен дамуыларына кедергі жасап жүрсіз деген сізден сондай ой келді, бұл еркін тегін, әркім өз ыңтасы мен шабытына байланысты дамитын жоба негізі. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:34, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) == Мәліметті неге өшірдің? == <s>[https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80&action=history Зергерлік өнер мақаласындағы мәліметті] неге өшірдің? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:30, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :Айдын мырза екеуі мүлдем бөлек тақырыптар ғой. Зергерлік өнер ол дереккіз зат еcім, зергерлік бұйымдар деректі зат есім, яғни қолға ұстап көзбен көріп, тістеп иіскеп көруге болатын заттар. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:47, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :: Arystanbek, мақаланы дұрыс қалыпқа келтіргеніңіз үшін рақмет! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:54, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) :{{@|Arystanbek}} алты жыл бұрынғы нәрсе екен, тәжірибе аз болғаннан дұрыс біріктірмеген екенмін, интеруики мен санатты қойып шығу керек. Маған сілтей бермей --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:21, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06)</s> == Бұрыс белсенділік == <s>[[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы]] деген мақаланы қандай мақсатпен жойып тастағансың? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:58, 2022 ж. қаңтардың 28 (+06) *Әй, админсымақ, сұраққа неге жауап бермей жүрсің? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:15, 2022 ж. ақпанның 11 (+06)</s> == Неге Ғабдул-Ғани деген адамқа бан бермейсіз? == Неге осы адамға бан бермейсіз? Ол жалайыр тайпасы туралы өтірік деректер қоса береді! Наймандар жайлы өтірік қоса береді! Бұл деген таза ақымақтық! Уикипедия админдары қайда қарап жүр? [[Қатысушы:Zhursin|Zhursin]] ([[Қатысушы талқылауы:Zhursin|талқылауы]]) 16:09, 2022 ж. ақпанның 4 (+06) == Үлгі:Кино→ |Жыл == Қайырлы кеш Kasymov! Сізге жүгінбегелі біраз уақыт болыпты, 2020 жылдағыдай сіздің талқылауыңызға жиі жазған кездерді сағынып кетіппін, шынында!:) Іске келер болсақ, [[:Үлгі:Кино]] үлгісіндегі Жыл бөлімінде автоматты сілтемені дұрыстау керек сияқты, өйткені қандай да бір фильмнің шыққан жылын мысалы 2007 деп жазғанда тек сол жазған 2007 ге ғана сілтейді, ал «2007» дегеніміз «2007 жыл» деген мақалаға айдау беті болып табылады, сондықтан мақаланың үлгісінде жасыл сілтеме пайда болады. Сол жасыл сілтеме пайда болмайтындай, автоматты түрде «???? жыл» дегенге сілтейтіндей жөндесеңіз.--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 18:10, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) :@[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] [[Арнайы:Diff/2982636|осылай жазса]] жетпей ме? Осылай дұрыс сияқты. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) ::{{@|Nurtenge}} жасалды, тек санмен көрсету керек: '''2009''', {{@|Arystanbek}} мырза олай жасаса санат шықпай қалады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:27, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) :::Рахмет көп-көп! [[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 21:38, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) == Туған күнге байланысты санатты неге алып тастадың(ыз)??? == Мысалы, 5 мамырда туғандар деген санатты алып тастапсыз, не үшін? Олар басты бетте бүгін туғандар деген бетте шығып тұрмай ма??? Қандай себеппен алып тастадыңыз. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 20:44, 2022 ж. ақпанның 5 (+06) :{{@|Madi Dos}} Нақтырақ қай мақалада алынып тастады? Дәлірек көрсетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:28, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) ::[[:Санат:5 мамырда туғандар|Санат:5 мамырда туғандар]] осы санатты кеше [[Ілияс Жансүгіров]] бетінен аластапсың. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:21, 2022 ж. ақпанның 7 (+06): :::{{@|Madi Dos}} иә алдым, себебі үлгіні дұрыс толтырса ондай санаттың қажеттілігі шамалы. Егер ''туған/қайтыс болған күні'' параметрін дұрыс толтырса автоматты түрде туған жылы және күні бойынша санаттар пайда болады. Сондай нәрсе туған/қайтыс болған жері және мамандықтары бойынша арналған үлгілер бар. Асықпай дұрыстап қарасаңыз, ''5 мамырда туғандар'' санат ешқайда кеткен жоқ. Түсінген шығарсыз деген ойдамын. Бір данышпан кісі ұқсап шайып кетпейтіңізге үміттемін) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:21, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) == Тағы қате үлгі == [[Ричард Брэнсон]] дегенді жедел жоюға ұсыныпсың, еш түзетпей. Жою үлгісін қате қойғансың, аударманың сапасына байланысты арнайы үлгілер бар. Ондай есуастықты қою керек, Kasymov. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:19, 2022 ж. ақпанның 6 (+06) :мына мақаланың аудармасы шынында да мағынасыз болып кеткен екен, бұлай өтірік санын көбейткенше, аз да болса саз аударып мағыналы қылып салу керек еді. Менің ойым. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:24, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) :мынаны түзетпей ақ жаңасын бастай салған дұрыс сияқты қайтадан. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 11:26, 2022 ж. ақпанның 7 (+06) * Kasymov, сен қате қойған үлгіні Nurkhan деген саналы қатысушы алып тастаған. Содан үйреніп жүр... --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:11, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) == Дереккөздерді жою вандализмге жатады == [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%9A%D1%8B%D0%BC%D1%8B%D0%B7&type=revision&diff=2949388&oldid=2946292 Мына өңдемемен] сен [[Қымыз]] мақаласындағы дереккөзді жойып тастағансың. Бұл қатеңді мен өшірдім. Администратордан вандализмді ешкім күтпейді, бірақ сен шын администратор емес екенін түсінемін. Ескерту ретінде қалсын. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:29, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) :Сол өте мықты дереккөзді пдф немесе скан нұсқасында ''Қазақ совет энциклопедиясы, 7-том.'' '''Қымыздың шипалық, емдік маңызы зор''' деген сөзін көрсетуіңзді өтінемін, және кітаптың авторы мен жылы қай бетте алынғаны баспасын көрсетуді сұраймын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:53, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) :: Сен осы мықты дереккөзді өміріңде көрмегенсің ба? Онда [[Қазақ Кеңес энциклопедиясы|мына мақаланы]] оқып шық. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:39, 2022 ж. ақпанның 16 (+06) == Мақаланы жою себебі == Сәлеметсіз бе, өзімнің жеке кеңістігіме жарияланған мақалалар неге жойылды? Себебін айтсаңыз [[Қатысушы:Aubakirova Aisana|Aubakirova Aisana]] ([[Қатысушы талқылауы:Aubakirova Aisana|талқылауы]]) 23:20, 2022 ж. ақпанның 20 (+06) :Саламатсыз, {{@|Aubakirova Aisana}} мақаланы зертханаңызда немесе инкубатор арқылы бастасаңыз дұрыс болар еді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:28, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) == Өңдемені өшіру == Қайырлы күн! Неліктен DariaUrinbasarova21nis есімді қолданушының соңғы өңдемелерін шегіндірдіңіз? Соңғы өңдемелері: [[Мұхтар Омарханұлы Әуезов]], [[Криштиану Роналду]], [[Мұхаммед Фетхуллаһ Гүлен]]. --[[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]]) 23:37, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) :Қайырлы кеш, себебі мақаланы тізім арқылы толтырып жатыр. Әрлеу жағынан әдемі емес көрінеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:47, 2022 ж. ақпанның 23 (+06) == Имам Шамиль == Сәлеметсіз бе. [[Шәміл]] мен [[Имам Шамиль]] деген мақалаларды байланыстыру (біріктіру десе де болады?) керек еді. Егер мүмкіндігіңіз болса, біріктіре аласыз ба? Кейбір қатысушылардан ұсыныс келіп жатқан еді. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 19:28, 2022 ж. ақпанның 27 (+06) :Жасалынды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:35, 2022 ж. ақпанның 28 (+06) == Өндемені жою. == Сәлеметсізбе Қасымов! Сіз неге менің өндемемді алып тастап жатсыз онда не қателік бар ма не мен бәрін дұрыс істеген едімғо немесе карточка дұрыс қойылмаған ба? [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 17:58, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :қатысушы дегенге жылжытыпсыз, зертхана немес инкубаторға бастасаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:06, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Қатысушы деген бетке жылжытсам өзімнің бетіме жылжыттымғо онда не қателік Нұрлан Қоянбаевты сонда жасап жатырмын ғой қате болғаннан кейін өзім өндеп қайтіп аударып аламғо. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 18:20, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :{{@|J.J.Portman}} қолданыстан шығып кеткен, әрі қате жоюлыға ұсынылған үлгілерді қойып жатырсыз. Сонымен қатар оның қойған өзінінде де толтырмай жатсыз. Сондықтан кері қайтарылды. Қазуикиде тұлғаларға арналған әртүрлі үлгілер бар --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:25, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Жарайды ал мақұл енді оны нестей алам оны тіпті менің зертхана қатысушы черновигінен алып тастасаңыз мен нені өзгерте аламын. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) :Зертхана бетіңізге көшірдім. Үстіңгі сол жақта орналасқан --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:33, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) Жарайды ниетіңізге рахмет қазір кіріп көрем сосын жақын арада өңдеп сізге тексеруге жіберем жасап біткен соң сіз соны тексеріп талаптарға сай келсе негізгі кеңістікке аударасыз келмесе аяғына дейін жөндеп ережеге сай етіп қайта жасаймын. [[Қатысушы:J.J.Portman|J.J.Portman]] ([[Қатысушы талқылауы:J.J.Portman|талқылауы]]) 23:36, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) == Жаңа бастама == Қайырлы түн, Kasymov! Мүмкін менің идеям сізге орынсыз немесе абсурд болып көрінер, бірақ мен оған назар аударуыңызды сұраймын. Өзіңіз білетіндей, қазақша Уикипедиясындағы мақалалардың сапасы шетелдік бөлімдерден айтарлықтай артта қалып отыр. Көптеген мақалалар қысқа, сапасыз, және әшейін, қалай болса солай жазылған. Мен қазақша бөліміндегі мақаладар сапасын көтеру үшін орыс бөлімінің үлгісі бойынша мақалалар жазу арқылы түзетуге тырысып жатырмын. Алайда, көбірек сапалы мақалаларды жазуға уақыт жетпейді. Сол себепті, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|Сенімді дереккөздерге]] сүйене отырып, нақты, сапалы мақалалар жаза алатын кем дегенде 5-10 адамнан тұратын топты жинау керек. Менің ойымша, мақала жазуды толығымен реформалау керек: ағылшын тіліндегі үлгіге сәйкес сенімді дереккөздермен сапалы мақалалар жазу. Уикипедия — әркім өз өзгерістерін жасай алатын бос орын. Тәуелсіз сауатты қатысушылар белгілі бір «альянсқа» құрылуы болатын еді. Сондықтан Мен сізге осы жобаны құрметті администратор ретінде қарастыруды ұсынамын! Сізден нұсқаулар, кеңестер мен сын беруіңізді сұраймын. Сұрақтарыңыз болса сұрай беріңіз! Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 23:33, 2022 ж. наурыздың 12 (+06) :{{@|Айвентадор}} Рахмет, осыны Салиха, Мықтыбек мырзаларға да жазыңыз. Мен қолымнан келгенше көмектесуге тырысамын. Кеңесім мақаланың мазмұнын сапалы, мағыналы болуын тілеймін. Себебі, көп қатысушы аудару функциясы арқылы орыс немесе ағылшын уикидің дубликатын жасап жатыр, әрі кейбіреулерінің мағыналары қызық шығып жатады. Ьастысы соған назар аударса, менен жетіспейтін үлгілерді жасауға тырысамын) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:27, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) * Кеңесіңізге үлкен рақмет! Мықтыбек мырза мен Салиха ханымға жаздым. Жауап күтудемін. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 10:51, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) * Қайырлы кеш, Kasymov мырза! Жобаны іске асыру процессі созылып кеткенінен кешірім сұраймын (алдында айтқандай, уақытым өте шектеулі. Бүгінгі күні демалыс басталғаннан соң жазып отырмын). Қазір менде жобамның бағдарламасы және негізгі принциптері жазылған «Уикипедия:Альянс» деген атты мақала дайындамасы бар. Жазуға рұқсат ете аласыз ба? (Мақаламды орынсыз деп өшіріп тастайды деп ойлап отырмын). Қазір администрация мүшелеріне және тәжірибелі қатысушыларға ұсыныс тастаудамын. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 23:45, 2022 ж. наурыздың 18 (+06) == Анықтауға көмектесіңіз, мен жаңа қызмын == Сәлеметсіз бе, құрметті Kasymov. Өкінішке орай, мен мақаланы негізгі бөлімге қалай аударуға болатынын түсінбедім (барлығы оқиды). Мақала орыс википедиясынан аударылған. Олар маңыздылығын растады.Менің зертханадағы мақалам, Intis Telecom деп аталады.[[Қатысушы:Technoperi|Technoperi]] ([[Қатысушы талқылауы:Technoperi|талқылауы]]) 23:43, 2022 ж. наурыздың 23 (+06)Technoperi == Санат:Ергежейлі ғаламшарлар == Қазақша Уикипедияда [[:Санат:Шағын ғаламшарлар]] және [[:Санат:Ергежейлі планеталар]] деген екі санат бар екен. Әдейі істегендей, біріншісінің бірінші сөзі қазақ тіліне келмесе, екіншісінің екінші сөзі қазақ тіліне келмейді :) Яғни, екеуі де «Карликовые планеты» деген сөздің аудармасы, бірақ қазақи-ғылыми тұрғыда Карлик — Ергежейлі болса, Планета — Ғаламшар емес пе? Яғни, «Категория:Карликовые планеты» дегеннің қазақша дұрыс атауы [[:Санат:Ергежейлі ғаламшарлар]]. Тіпті орыс тіліне қарамаймыз дегеннің өзінде ағылшын тілінде де атауы осыны білдіреді. Енді, алдыңғы екеуін соңғы дұрыс санатқа қалай біріктірсе болады? Сол үшеуін біріктіріп берсеңіз--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 17:23, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) :Екеуін жойғаннан басқа амал жоқ, меніңше --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:41, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) ::Ең бірінші санатты дұрыс атауға аудардым, яғни бірінші санатты аман алып қалайық, не дегенмен 2008 жылы пайда болды:) Ал екінші санат пен «Шағын ғаламшарлар» деген айдау бетін жойсаңыз--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 22:30, 2022 ж. наурыздың 25 (+06) :::Ок, сұрақты дұрыс түсінбеген сияқтымын ғой) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. наурыздың 26 (+06) == Ақтөбедегі Мейірімді Бақташының Ғибадатханасы == Саламатсызба! [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8F_%D0%B2_%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B1%D0%B5 Храм Доброго Пастыря в Актобе] менде осы бетінің қазақ мәтін бар, бірақ маған бетінді жанадан бастау болмайды. Сізден кешірім сұрап, мақала бастауыңызды өтінемін. Бірінші абзац осындай: "Ақтөбедегі Мейірімді Бақташының Ғибадатханасы - Атырау Апостол Әкімшілігіне қарасты Ақтөбе қаласындағы (Ақтөбе облысы) Рим-католик Ғибадатханасы."--[[Қатысушы:Dmitriymoroz1006|Dmitriymoroz1006]] ([[Қатысушы талқылауы:Dmitriymoroz1006|талқылауы]]) 21:30, 2022 ж. наурыздың 28 (+06) :Саламатсыз, менен '''неге кешірім сұрап жатырсыз'''? Менің жеке энциклопедиям емес қой. Бастай беріңіз, кейінерек тексерістен өткізіп аламыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:36, 2022 ж. наурыздың 28 (+06) == Сіз әдейі істейсізбе? == Менің өңдеген бетімді неге жоққа шығарып, өшіріп тастап жатырсыз? Себебі не ешқандай бұзушылық көріп тұрған жоқпын өзімнен. [[Қатысушы:Taragtybalasy|Taragtybalasy]] ([[Қатысушы талқылауы:Taragtybalasy|талқылауы]]) 08:50, 2022 ж. наурыздың 29 (+06) :{{@|Taragtybalasy}}, сіз ешқандай дереккөздерсіз руды өзгертіп жатырсыз. Оған күмән туындағандықтан, кері қайтарып жатырмын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:49, 2022 ж. наурыздың 31 (+06) == Кавилл, Генри мақаласын ретке келтіріңіз == [[Кавилл, Генри]] мақаласын аударып бастапсыз, бірақ аударма аяқталмаған. Осындай секілді басқа да мақалаларыңыз болса дұрыстап ретке келтіруіңізді сұраймын. Бастаған соң аяқтамайсыз ба. Шала пұла , шала жансар мақалалармен қазақ Уикипедиясына ешкім кірмей қашып кетер. Одан да аз да болса, мақалаңызды мән-мағыналы қылып ретке келтіріп қойсаңыз сол дұрыс болады. Рахмет. [[--[[Қатысушы:Nurkhan|Nureke]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurkhan|талқылауы]]) 07:32, 2022 ж. наурыздың 31 (+06)]] :{{@|Nurkhan}} ''[[Кавилл, Генри]]'' деген мақала бастаған емеспін, мен бастаған мақала '''[[Генри Кавилл]]'''. Иә дұрыс айтасыз, қазуикидің сапасы сын көтермей тұр, өкінішке орай. Мен админ болғандықтан жуықтағы өзгерістерді тексерумен және де елді-мекен, әкімшілік бірлік бойынша үлгілерді қазақша нұсқасымен алмастыру жұмыстарынан қол босамай тұр. Өзімде ой да бар негізі --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:46, 2022 ж. наурыздың 31 (+06) == Разрешение на публикацию статьи == Добрый день! Извините, что пишу на русском, я из России. Хочу создать статью про один из районов Дагестана. Дайте, пожалуйста, разрешение на публикацию. С правилами знаком, уже 10 лет как редактирую в Википедии. С уважением, --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 18:29, 2022 ж. сәуірдің 11 (+06) :{{@|Buntarion}} Добрый вечер, добро пожаловать) Если честно я не знаю как это делается, наверно бюрократы решает этот вопрос. Свяжетесь с {{@|Arystanbek}}, {{@|Нұрлан Рахымжанов}} или {{@|Batyrbek.kz}} --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:21, 2022 ж. сәуірдің 13 (+06) ::Хорошо. Благодарю Вас! --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 23:52, 2022 ж. сәуірдің 13 (+06) == Қорытынды шығару == <s>[[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] бетіне қорытынды шығару керек. Негізі, бұл админнің жұмысы. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 20:44, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) :Арыстанбек, Нұрлан мырзаларға айтып көріңізші. Осыға дейін қорытынды жасап көрмедім, әрі ол жерде 50/50 болып тұрған сияқты --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:56, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) ::Қап, админ емес екеніңді білдім ғой. Санау қабілетің де бүртүрлі екен: 7 дауыс қолдады, 1 дауыс қарсы болды — бұл 50/50 емес қой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:59, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06) :::1 қарсы дауыс, 3 қалыс олардың айтылғаны түзетілді ме екен? Және бір қызығы қолдаған дауыстардың арасында да комментариялар жазған екен. Шешімді бюрократтарға тапсырдым. Меніңше кішкене болсын дереккөздер көбейтіліп, қазіргі уақыттағы жағдайын жазып кетсе жақсы болар еді. Сондықтан мен қалыс қойып отырмын. Ренжімеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:20, 2022 ж. сәуірдің 23 (+06)</s> == [[Уикипедия: Арбитражды комитет|Арбитражды комитет]] == Сәлеметсіз бе? Қазіргі уақытта [[Уикипедия: Арбитражды комитет|Арбитражды комитет]] жұмыс істеуде ме? Ренжімеңіз, бірақ Сіз және [[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|сіздің оппоненттіңіздің]] араларыңызда жарты жылға созылған ұрыстарыңыз шеттен бір түрлі көрінеді. Мен, әрине, сіздердің жеке қарым-қатынастарыңызға араласқым келмейді, бірақ кішкентай балалар сияқты ұрыса бергенше, Арбитражда шешерсіз? Бір жағынан, басқа қатысушыларға өздерінің мәселелерін шешуге көмектесер. Қазіргі уақытта комитеттің бетін өңдеп жатырмын, өтініш, ресімдеуге көмектесесіз бе? (Өтінімдер (заявки) мен шешімдер, арбитражға қабылданбаған өтінімдер мұрағаты және т.б.). Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 09:35, 2022 ж. мамырдың 2 (+06) :Саламатсыз, {{@|Айвентадор}}. Иә өкінішке орай сондай түсініксіз жағдай туындап жатыр. Себебі белсенді қатысушылар аз (болғанын өзінде тек өз жұмыстарынан ары аспайды), ережелердің толық немес шала жазылуы, содан анархия туындап жатыр. Жалпы уикипедияғы қатысты ережелер мен жобаларға аса қызығушылық жоқ еді) Ұсыныстар мен ережелер дайын болып жатса, өз тарапынан пікір мен дауыс беруге дайынмын. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:27, 2022 ж. мамырдың 2 (+06) == Админге тән емес салақтық == <s>[[Қатысушы талқылауы:Абай Кенжетай|Мына бетте]] сен ''«Мақалаларға мән-мағынасыз сөздерді қосуыңызды сұраймын»'' деп жазыпсың, бұл қатеңді тек бір жарым айдан кейін түзеп алдың. Ал сол ''мән-мағынасыз сөздердің'' қосылған-қосылмағанын тексердің ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:41, 2022 ж. мамырдың 4 (+06) :{{@|Ерден Карсыбеков}} Мені тінтіп жүргенше, өзің де қазуикидің дамуына үлес қоспайсың ба? Қырағы екенсің, сол соңғы өзгерістерді қадағалап жөндеп отырсаң, үлкен көмек болар еді. Мен нақты айта аламын: жуықтағы өзгерістерді менен басқа ешкім өкінішке орай тексерістен өткізбей отыр, қаншама боқ-ауыз сөздер жазылып, интернеттен дайын нәрсені мақаланың ортасына тыға салып, тағы сол сияқты көптеген өңдемелер болып жатыр. Соның бәрін тексерістен өткізу 2-3 адамға үлкен салмақ түседі. Содан '''сұраймын''' деген қателік кетіп жатыр. Аталған қатысушы: ''болған екен'' орнына ''болған'' немесе керісінше өңдемелер жасап жатыр. Ондай мазмұнды толықтырмайтын өңдемелер қаншалықты қажетті? 7-8 өңдеме болса болар еді, жүйелі түрде болып тұр. Орыс уикиден келдіңіз ғой, жалғыз админдер емес сіз сияқты қырағы, жауап қайтара алатын тәжірибелі қатысушылар да автопатруль жасай алады. Жалғыз админдерге бүкіл сынды лақтыра бермей. '''Бір айдан кейін''' де өзің де жоғарғы жаққа түсініксіз жауып жазыпсың ғой. Сосын неге сенде жаңа жазылған мақалалар да бір ғана санаттан болып жатыр, мысалға ''алфавит бойынша әндер''. Автор өзі бастаған мақаласын мейлінше мазмұны толығырақ және санаттар қоюға тырысу керек. Сосын талқылау бетімді қайта-қайта кері қайтарып, басқаларға шағымданып еді, қатарынан екі тақырыпты алып тастапсың) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:57, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) * Көмек сұрасаң, дұрыстап сұра, есуастанбай. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) : {{@|Arystanbek}}, бұл қатысушы бір емес бірнеше рет балағат сөздер жазып, компьютердың артынан клавиатура қаһарманы болып отыр. Бір шара қолданбаса болмайды. Мен уақытымды бөліп қазуикиге жұмыс жасап жатсам, артымнан тінтіп болмашы нәрселерге мазаны алып жатыр. Енді келіп мен көмек сұрап жатыр деп, мәселені басқа жағынан айналдырып шықты. О, Алла танымайтын біреудің соншама қадалғаны өте қызық екен. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:56, 2022 ж. мамырдың 5 (+06)</s> == Одан да Уикипедияға үлес қоспайсың ба? == Kasymov, сен болмашы нәрседен ұрыс-керісті іздей бермей, одан да Уикипедияға үлес қоспайсың ба? Сен былтыр <big>0</big> мақала жазған екенсің, биыл да әлі <big>0</big> мақала болып тұр. Есің дұрыс болса, менен үлгі алып, жетіспейтін материалдарды жазсаш. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 10:40, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :МММ, аман бол {{@|Ерден Карсыбеков}}. Өзі соқтығысып, енді ұрыспай жөнімен жүр деген нәрсесі қызық екен --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:10, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :: Жаза алмасаң — солай айт, балақай. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:41, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :::мммм, көп жасағаннан емес, көпті көргеннен сұрау керек екен деген осы екен ғой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:44, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) :::: Мақалдағаның орынды емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:48, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) == Үлгі:Шатастырмау == Қайырлы күн! «Үлгі:Шатастырмау» (орыс тілінде: «''Шаблон:Не путать''») санатын жасай аласыз ба? [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 08:50, 2022 ж. мамырдың 7 (+06) :Уақыт тапсам, тырысып көрейін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:05, 2022 ж. мамырдың 10 (+06) == Беттерді жою туралы == * Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы * <s>Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы/зертхана </s>* Қатысушы талқылауы:Тұран Нұрәліұлы - Осы беттерді жойып беруіңізді сұраймын. Себебі, бұлар менің қатысушы атымды өзгетркен кезде қалып қалған беттер болатын. Көп уақытыңызды алмайды деп ойлаймын. Сіз админдердің бірі болғандықтан сізге жүгініп отырмын. Алдын-ала рахмет! [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:05, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) :Тек екіншісін ғана жоя алдым, қалғандары басқалардың талқылау беттеріне сілтеп тұр. Жалпы қала берсін. Қатысушы атын өзгерткенде ондай нәрсе болып тұрады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:19, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) == Goodbye == Hi Kasymov, I'm going to block globally because I made the bad translations.--[[Қатысушы:Martorellpedro|Martorellpedro]] ([[Қатысушы талқылауы:Martorellpedro|талқылауы]]) 00:48, 2022 ж. мамырдың 16 (+06) == Сенің ауытқуыңды басқа қатысушылар да байқапты == <s>[[Талқылау:Cоңғы кесу (фильм, 2022)|Мұнда]] сенің басқа қатысушылардың еңбегіне жармасатыныңды бекерден бекер сынап тұрған жоқ. Бұдан дұрыс түйін шығаруың керексің, бұрыс белсенділікті қою керек. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:48, 2022 ж. мамырдың 22 (+06) :Сен де жағаласпашы, жауап жаздым (қандай қате кеткенін оқи алатын шығарсың) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2022 ж. мамырдың 22 (+06) ::Балақай, өтірік соқпасаш, сен кіріскенге дейін ол жерде еш қате болған жоқ. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:21, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] қателеспейтін адам болмайды, мен де тәжірибелі қатысушы болсам да қателесемін. Кішкентай қате үшін жерден алып жерге салудың қажеті жоқ. Менен де мыңдаған қате табылады, мені неге осылай жерден алып жерге салмайсыз? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:03, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Мәселе қателердің тым көп болуында және оларды мойындамауда. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:48, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] сенен бір қате: <s>шығаруың керексің</s> деген сөз қайдан шыққан? Дұрысы <code>шығаруың керек</code> --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:11, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Бұл қате емес, екінші нұсқаны да пайдалануға болады. Мысалы, [https://taraztv.kz/kz/news/society/zhurekke-ota-zhasaudan-sheberlik-synyby-otti мына сілтемедегі] жетінші абзацта сондай сөз тіркесі кездеседі. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:48, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) Қате, бұны БАҚ қате қалыптасытырып жіберді, әдеби тілде бұл өрескел қателік. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:51, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :Уикипедия әдеби сайт болмаған соң, мұнда басқа стильдердің сөз байлығын қажетінше пайдалануға болады. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:26, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::'''Мәселе қателердің тым көп болуында:''' соны алғашқысынан бастап соңғы нәрсеге шейін тізбектеп көрсетуіңді '''міндеттеймін'''. Өзіне қатысы жоқ мәселеге кірісіп, бәле іздеген біреу екенсің. Әлі күнге дейін таң қаламын, танымайтын біреуге қастасып, балағаттап, дөрекі сөйлеп, ашуын менен алып жүргеніне. Сол жерде сенің атын немесе саған қатысты нәрсе айтылды ма? Соған да жауап берші? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:25, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::: @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] әдепсіздерге арналған сайт бар шығар? Ал біз әдеби, ғылыми стилде жазамыз, бұл өз қолымызда. Әдепсіздер Уикипедияға әдепсіз жазды екен деп бізде әдепсіз жазбайтын шығармыз? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:04, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::: Әдепсіздікті не үшін айттыңыз? Менің қандай да бір сөзіме ренжігенсіз ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:55, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) Осы оқиғаға араласып жатқаным үшін кешірім сұраймын, алайда өзімнің пікірімді айтып кетуді орынды көремін. Мен үшін, зайырлы '''энциклопедиялық''' сайтта «үлкен» кісілер бір-бірімен кішкентай балалар сияқты ұрысып жатқаны бір түрлі көрінеді. Ашуға салмай және дұрыс емес түсініп қалмаңыз, @[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден мырза]], сіз мен үшін — осы бөлімдегі ең алғашқы қол ұшын берген адамсыз, және мен сізге үлкен ризамын. Алайда, сіздің іс-қылығыңыз (нақтырақ айтқанда — бейтаныс адаммен [[Уикипедия:Сыпайылық|дөрекі түрде сөйлеу]], және ізінен қалмай қудалау) үшін сізге административті істі ашу — өте жеңіл. Сол себепті, бұның алдын-алу үшін, мәселені үлкен адамдар сияқты өзара шешімге келіп, немесе, [[Уикипедия:Арбитражды комитет|Арбитражды]] жаңа сайлап, сол жақта мәселені шешу керек деген ойдамын. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 00:28, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) : Бұл талқылауға пікір қосқаныңыз орынды емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:38, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) ::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]], орынды болсын, болмасын, дөрекілікті еш жерде (әсіресе әлеуметтік желілерде) құптамайды. Егер бір нәрсемен келіспесеңіз, немесе өзіңіздің пікіріңізді жеткізгіңіз келсе, агрессиясыз, [[Уикипедия: Сыпайылық|сыпайы түрде]] жеткізіңіз. Бұл этикеттің қарапайым ережелері: ''басқалардың өзіңе қандай қарым – қатынаста болсын десең, басқаларға да сондай қарым – қатынаста бол''. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 17:49, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) ::: Бірінші қатеңіз міні: бұл жер — әлеуметтік желі емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 17:30, 2022 ж. маусымның 28 (+06)</s> == Қате үлгі == Мен [[Жәнібек Әлімханұлы]] мақаласында статистиканы өзгертіп едім. Үлгі:Инфобокс деп қызыл болып шығып тұр. Сосын Үлгі:Боксшы қарасам сіз жаңа ғана өзгертіпсіз. Айтайын дегенім неге олай болып тұр, сондықтан мен өзгерткеңізді жоққа шығардым, сонда да қате. Үлгіні қалпына келтріңізші, өтініш -- [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:35, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :{{@|TuranNur}} Мен '''Инфобокс''' үлгісін жойып тастадым. Жоғарыда ''ұрыс іздеп жүрген немесе Альфи мырзалар'' өздері мықты қырағы білімдерімен соны ағылшын немесе орыс уикиден аударып, жасап шықсың. Соларға айтсаңыз болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:27, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) ::Инфобокс үлгісін не үшін жойып тастадыңыз, соны түсінбедім? [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 23:13, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :::Жоғарыда себебін жазып көрсеттім, менің жасаған нәрселерім ылғи да қате әрі қазуикиге пайдасы жоқ екен. (бұдан басқа көптеген үлгілер бар, оларды жою жоспары тұр) Аталған кісілер өздері жасап шығарсың, ''инфобокс-2'' немесе ''карточка'' деп --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:23, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) == Қатысушыны бұғаттау == '''Гранқа Түсіпкеткір Диас''' осы қатысушыны 1 айға болса да бұғаттай аласыз ба? [https://kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D2%9B%D0%B0_%D0%A2%D2%AF%D1%81%D1%96%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D1%80_%D0%94%D0%B8%D0%B0%D1%81 Өңдеген өңдемелерінен] қарасаңыз көресіз. Ерігіп жүрген біреу ғой, осындайларды алдын алмаса бұзғыншылық жасап жүре береді. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 00:07, 2022 ж. мамырдың 25 (+06) == Үлгі:Боксшы == Боксшы үлгісінде boxrec_id сілтемесін дұрыстайын деп едім, бетті қорғап тастапсыз. BoxRec сайтына кіргенде профилі көрініп тұру керек қой. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 00:43, 2022 ж. мамырдың 25 (+06) :{{@|TuranNur}} қорғағам себебім, әркім өзгерістер жасай бермеу үшін. Көбісі үлгіні түсінбейді. ''boxrec_id сілтемесін'' үлгіден емес, мақалада қосу керек (жасап қойдым) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. мамырдың 26 (+06) ::'''Мысалы''': [[Жәнібек Әлімханұлы]] мақаласындағы ''Қызметтік тізімі (boxrec)'' деп тұрған көк сілтемені бассаңыз BoxRec профилі шықпай тұр, соны көрсеңіз. [[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:35, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) :::{{@|TuranNur}} түзетілді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:17, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == [[Украин тілі]] == «[[Украин тілі]]» мақаласын [https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA орыс тіліндегі нұсқаға] сәйкес бірге қайта жазуды ұсынамын! [[Сурет:Smile-big.svg|30px]] [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 11:29, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) :Рахмет, ұсынысыңызға. Бірақ мен қазір қазуикиде бар үлгілерді тексерістен өткізіп, инфобокс үлгісін алмастыру жұмыстары мен айналысып жатырмын. Сондықтан көмектесе алмаймын( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:27, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == Севилья == == Севилья == Мен [[Севилья]] мақаласын [[Севилья (футбол клубы)]] деп ауыстыруды ұсынамын. Ал, [[Севилья]] мақаласы Севилья мақаласына сілтену керек деп ойлаймын. Ойыңызды [[Талқылау:Севилья]] бетіне білдірсеңіз.--[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 14:01, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) :{{@|TuranNur}}, Мықтыбек мырзаға айтасыз ғой деймін. ''Севилья'' сөзіне көптеген мақалалар сілтеніп тұр. Оның бәрін түзетіп шығу керек--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:06, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) == Сәлеметсізбе == [[Kazman322]] деген қатысушыға бан беруіңізді сұраймын. Руларды өңдеуін, беттерді бүлдіруді қоймайды. Вандализм жасап жатыр. [[Қатысушы:Granttka tus Diyas|Granttka tus Diyas]] ([[Қатысушы талқылауы:Granttka tus Diyas|талқылауы]]) 14:52, 2022 ж. маусымның 6 (+06) * [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:Kazman322&oldid=3039671 1] [[Қатысушы:Kazman322|Kazman322]] ([[Қатысушы талқылауы:Kazman322|талқылауы]]) 14:56, 2022 ж. маусымның 6 (+06) :Мына боқтығыңызға қарағанда сізді бұғаттау керек сияқты ғой <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:46, 2022 ж. маусымның 6 (+06) == Сүзгі == Бүгін [[Үлгі:АҚШ саясаты]] жасадым, алғашында үлгі түгел дайын болып, оны бір ғана өңдемемен жарыққа шығаруға болатын еді. Бірақ сүзгі оны жібермей, қай жерден кеткенін іздеу үшін бөліп-бөліп 8 өңдемемен жүктеуге тура келді. Сондағысы жібермей тұрғаны мына мақаланың [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D0%BD,_%D0%AD%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8] атауы екен🤦‍♂️ Тіпті қазірдің өзінде сілтеме ретінде жазғанның өзін өткізбей тұр. Осы мақаланың атауы үлгідегі "Сытқы саясат"→"Мемлекеттік хатшы:" деген жерге қойып беріңізші! [[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 15:30, 2022 ж. маусымның 9 (+06) :{{@|Nurtenge}} сол сүзгіні қателеспесем Арыстанбек мырза қойды, сол кісіге өтініп көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:11, 2022 ж. маусымның 11 (+06) ::Болды, қойылды, рахмет) Тағы бір рет тексерейінші деп қойып көрсем қойылды. Сүзгі қуып тұрған ғой шамасы))--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 13:49, 2022 ж. маусымның 11 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Сауатсыз == <s>Терминология — бұл терминдердің жиынтығы. [[Мизансцена|Мына мақалада]] сен ''терминология'' орнына ''терминологиялар'' дегенді қолданыпсың. Қатеңді түзеп шық. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:29, 2022 ж. маусымның 11 (+06) :Түзетілді, сондағы қазуикиге анда-сонда кіріп менің өңдемелерімді андып отыру ма? 3 облыс пайда болды, соған қатысты мақалаларды ретке келтіруге көмек ұшын берсеңіз, одан да пайдалы жұмыс болар еді. Әттең орыс уики маңыздырақ((( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:59, 2022 ж. маусымның 12 (+06) :: Сен қате жасамай жүре алмайды екенсің. Өзің '''0''' мақала жазып, қалай ғана ақыл бермекші болып жүрсің?! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:49, 2022 ж. маусымның 12 (+06) * Сен «анда-санда» дегенді де дұрыс жаза алмағаның тіпті масқара ғой админ үшін. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:52, 2022 ж. маусымның 12 (+06) :Бұл жер талқылау беті, яғни еркін түрде жазуға болады. Менің жерімде ағаларға ''тәте'' деп атайды, анда-санда немесе анда-сонда деп айтады, енді уикипедияны тастап менің қалай сөйлетініме тиісе бастадың ба? Сосын 0 мақала жазатын кісі қазуикиде өңдеу жағынан 2 орында, көрші елдің уикиін дамыта бергенше осында кезінде келгенде мүмкін сенде алғашқылардың қатары болар ма едің. 12 жылда қазуикиге 4000-ға жуық өңдеу жасау аз енді. * Талқылау бетімді өз бетінше өзгертуді доғарыңыз, бітікшілерге хабарлама тастап, талқылау бетімді өзге қатысушының өзгерткені үшін бұғаттауға ұсынатын боламын. Соңғы ескертуім --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:39, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Ештеңені де түсіндірмей-ақ қойшы, сауатсыз екеніңді баяғыдан білемін. Одан да өзің жойған [[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы|осы мақаланы]] қалпына келтірші және оқып шықшы, мүмкін қателерің де азаятын шығар. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 06:42, 2022 ж. маусымның 13 (+06)</s> == Қате қойған үлгіңді жойдым == <s>Пайдалы мақалаларды жоюға тырысып, Қазақ Уикипедиясына қиянат жасаудан тайынбағаның жаман болды. [[Қайта жаңғырту]] деген мақаланы жоймақшы болдың, бірақ сенің жою үлгісін қайта мен жойдым. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:06, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Сен неге басқа адамдардың пікірлерін жойып жүрсің? Вандализмге ұрынған нағыз сорлы болдың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 20:56, 2022 ж. маусымның 13 (+06) **Тағы да жасаған нәрсемді кері қайтарсаң, мен дауысқа салмай бұғаттай саламын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:40, 2022 ж. маусымның 13 (+06) * Ие, "ақымаққа айтқан сөз далаға атқан оқпен тең" деген осы екен. Саған сөзім жоқ. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:23, 2022 ж. маусымның 29 (+06) ::{{@|Ерден Карсыбеков}} деген мырзаның іші пысып, не естерін білмей жүр екен? {{@|Білгіш Шежіреші}} мырза, {{@|Салиха}} ханым бәлкім осы кісі ''Көкпекті және Самар ауданындағы ауылдарды'' қалай бөлгенін білетін шығар. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:19, 2022 ж. маусымның 29 (+06) :::Сенің қателерің бітпейді екен. Осы "естер" деген сөзді қайдан алып жүрсің?! --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:42, 2022 ж. маусымның 29 (+06) ::::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] Неге админмен сіз деп сөйлеспейсіз, ұят емес пе? Қателеспейтін адам жоқ, бәріміз де қателесеміз. Әрі бұл жай ғана талқылау ғой. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 21:54, 2022 ж. маусымның 29 (+06) Біледі деп ойламаймын. Есесіне [[Қатысушы:Салиха|Салиха]] ханым Көкпекті ауданы әкімдігіне шейін хабарласып, ауылдарды қалай бөлгенін біліп алыпты👍 [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 18:12, 2022 ж. маусымның 29 (+06)</s> == Жаңа облыстар туралы == Қайырлы күн! Сізге екі облысты өңдеуде (Ұлытау, Жетісу) көмек керек болса айтыңыз, көмектесеміз, нақтылап берсеңіз болды. [[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] де көмектесуге сұранып отыр. [[Абай облысы]]нан [[Көкпекті ауданы]] елді мекендері ғана қалды, ертең бітіремін. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 15:19, 2022 ж. маусымның 21 (+06) :{{@|Салиха}} мен сіздерге көмектесіп жатқанмын) Меніңше екі облысты да бастай беріңіз, үш жақтан жабылып тез аяқтап жібереміз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:10, 2022 ж. маусымның 21 (+06) ::Жақсы онда, [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]]мен бөліп алармыз. [[Көкпекті ауданы]]н өңдеуде қиындық туындап тұр, ауылдар аудандар арасында (Самар ауданымен) қалай бөлінгені белгісіз, еш жерден таба алмадым. Сізге белгілі ақпарат бар ма? [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:34, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :::Кеш жарық, [[Қатысушы:Салиха|Салиха]]! Аққаладан басқа ауылдық округтердің қай ауданға жататынын таптым. :::* [[Көкпекті ауданы]]: Биғаш, Көкжайық, '''Көкпекті''', Қ. Аухадиев, Тассай, Теректі, Үлгілі Малшы, Үлкен Бөкен, Шұғылбай. :::* [[Самар ауданы]]: Бастаушы, Құлынжон, Мариногор, Миролюбов, Палатцы, '''Самар''', Сарыбел. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 22:01, 2022 ж. маусымның 23 (+06) ::Рахмет: Көкпекті ауданы әкімшілігіне хабарласып, анықтап алғанмын. [[Қатысушы:Салиха|Салиха]]--Салиха 15:39, 2022 ж. маусымның 26 (+06) Сонда да бір қателіктер кеткен сияқты. Себебі Самарда 8, Көкпектіде 9 а/о болуы керек еді. Тіпті Көкпектінің 1 а/о Самар ауданының ішінде тұр. Түсініксіздеу [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:19, 2022 ж. маусымның 29 (+06) == Кент пе, облыс па == Мырза, [[Қызылжар (Жаңаарқа ауданы)]] бетін [[Қызылжар (Ұлытау облысы)]] деп пе, әлде [[Қызылжар (кент)]] деп өзгерте ме? Себебі Қызылжар деген кент Қазақстанда жалғыз екен. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:18, 2022 ж. маусымның 24 (+06) :{{@|Білгіш Шежіреші}} ''Қызылжар (Ұлытау облысы)'' деген дұрыс, осыға дейін қаншама кенттерді облыс немесе аудандарын көрсетіп атадық --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2022 ж. маусымның 26 (+06) Жарайды, рахмет [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:48, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Тағы да сұрарым, жаңадан жасаған "Қазақстан кенттері" санатын кенттердің мақалаларына қосу үшін "... облысы кенттері" деген подкатегория жасау керек пе? Немесе кенттерге "Қазақстан кенттері" санатын тікелей қоса берейін бе? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:04, 2022 ж. маусымның 27 (+06) :Нақты жауап бере алмадым, Нұрлан немесе Батырбек мырзадан сұрап көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:06, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Сәлеметсіз бе, мына айдағыш бетті [[Балықшы ауылдық округі (Атырау)]] жойып жібере аласыз ба [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 19:40, 2022 ж. шілденің 10 (+06) == Жаңа облыстар картасы == Қайырлы күн! Үлгілер үшін (мысалы,тау) жаңа облыстардың картасын жасап берсеңіз жақсы болар еді. Үлгілер картамен көркем әрі әсерлі шығады. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 17:19, 2022 ж. маусымның 30 (+06) :Саламатсыз, {{@|Салиха}}. Иә ол туралы ойлап жүр едім. Бірақ та ондай әрлеу жағын білмедім, Арыстанбек мырза айтып көріңіз, ол кісі жаңа Қазақстанның әкімішілік картасын ортаққорға жүктеу алатын қатысушыны тауып қалар. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 13:25, 2022 ж. шілденің 2 (+06) == Конкурс мақаласы == Kasymov мырза, неге логотивті өшіре бересіз, конкурсқа ұсынылған мақалалар осы логотивпен жазылып жатыр, білмесеңіз басқа уикипедиялардағы ұсынылып жатырған мақалаларды қараңыз. [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 23:36, 2022 ж. шілденің 4 (+06) :{{@|Мағыпар}} Меніңше мақалаға емес, сол конкурс жобасына немесе өзіңіздің жеке бетіңізге тізімдеп көрсеткен дұрыс болар. Кейін конкурс аяқталғанда жаңағы үлгілеріңізді кім алады? Уайымдамаңыз, мен немесе басқа да қатысушылар кішігірім өңдеу жасап кетсе де, авторы ылғи да сіз боласыз. Егер сол жағын ойлап жатсаңыз. Ең дұрысы жоба бетіне көрсеткен дұрыс-ау) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:43, 2022 ж. шілденің 4 (+06) == Тәулік суреті == Армысыз, ''Kasymov''. Қазір уақытыңыз болса, басты беттегі ''тәулік суретін'' жөндеп қойсаңыз дұрыс болар еді. Рақмет! [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:35, 2022 ж. шілденің 7 (+06) :Ертең жасауға тырысамын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:43, 2022 ж. шілденің 7 (+06) == Хауа == «[[Хауа Ана]]» және «[[Хауа ана]]» деген мақалаларды біріктіріп, атын жәй ғана «Хауа» дегенге ауыстыруды жөн көремін. Өтініш, біріктіре аласыз ба? [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 14:38, 2022 ж. шілденің 11 (+06) == Дұрыс тұрған санатты неге алып тастадың? == <s>[[Фрэнсис Бэкон]] мақаласын шұқылап, ондағы [[:Санат:Англия философтары]] деген сілтемені жойғанда, мақсатың не еді? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 22:18, 2022 ж. шілденің 16 (+06)</s> == Мақаланы қалпына келтір == <s>Әй, саған Ахмет Байтұрсынов не жамандық істеді? [[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы|Мына мақаланы]] қандай мақсатпен жойдың? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:12, 2022 ж. шілденің 18 (+06)</s> == Мән-мағынасыз үлес қосқанды қоймадың-ә == [[Алан Менкен|Мына мақалаға]] жағаласып, шағын өңдеме жасапсың. Бірақ сол өңдеменің өзі мағынасыз болып шықты. Kasymov, есуастықтан арылу керек. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 16:06, 2022 ж. шілденің 25 (+06) :{{@|Ерден Карсыбеков}}, Ол үлгіні МЕН жасадым, есуас болмасан {{tl|музыкант}} үлгісіне кіріп <code>Фон</code> параметрін қалай толтыру керектігі көрсетілген. Көзі ашық, әріп танитын жансын ғой. Одан да жуықтағы өзгерістерді тексерістен өткізіп отырсан пайдасы 1000 есе болар еді, менімен базардағы сатушылар ұқсап салғыласып, артымнан қалмай --[[Арнайы:Үлесі/95.82.126.85|95.82.126.85]] 00:35, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :: Балақай, үлгіні ешкім айтып отырған жоқ. Оқи алмасаң, мұғаліміңе айтып жібер, есуастанбай. Мен жазған мақалаларыма қызғанып жүрсің ба әлде, артымнан бір есалаң бала сияқты қалмай отырсың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 00:45, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :::{{@|Ерден Карсыбеков}} Мен не деймін, домбырам не дейді. Мақаланың мазмұнын біреу өзгертті ма? Есуастықты қойып қандай өзгеріс жасағанды көзіңді ашып, асықпай қара! --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:53, 2022 ж. шілденің 26 (+06) :::: Иә, мақаланың мазмұны еш өзгерген жоқ. Мен саған соны айтып отырмын ғой, сен еш мағынасыз үлес қосып жүрсің, еріккен бір сандалбай болдың ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:07, 2022 ж. шілденің 26 (+06) == Кино мен математиканы шатастырған баланы бірінші рет көріп тұрмын == [[Операторлық өнер]] деген мақаланы жедел жоюға ұсынғаның қате. Ұсыну себебінде сен оған дубликат мақала бар деп көрсетіпсің. Енді [[Операторлар|сол мақаланы]] ашып қарамайсың ба?! Ол математикалық операторлар туралы ғой, ал анау кино жайында. Сен өзің неше сынып бітіргенсің??? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 08:33, 2022 ж. шілденің 26 (+06) == Жедел жою == * Коммунистическая (метро бекеті) * <s>Философские труды Королевского общества</s> * <s>Әбдіжәміл кәрімұлы нұрпейісов</s> Осы беттерді жедел жоюды сұраймын. Ойланбай-ақ жоя салуға болады ғой. Өзіңіз қарап көрерсіз. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 13:09, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) :{{@|Ұлы Тұран}} екеуін жойдым, метро бекеті керек болып қалуы мүмкін--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:40, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) == Үлгі:Метро == Қайырлы кеш, метро деген үлгіні қолдана алмадым, тіпті оны қою мүмкін емес! Алматы қаласының метро бекеттері туралы мақалаларға үлгі қойып шықсам ба деп едім, осы үлгі ауадай қажет боп тұр. Үлгіні қазақшаға аударып, түзетіп, дұрыстасаңыз. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 20:41, 2022 ж. тамыздың 8 (+06) :Енді керек емес сияқты, Ерден Карсыбеков мырза Метро бекеті үлгісін жасап қойыпты. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 09:46, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) ::{{@|Ұлы Тұран}}Өте дұрыс болыпты, жалпы үлгілерді өздеріңіз де жасап үйренсеңіздер жақсы болып кетер еді) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) == Lada == @[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]] Неліктен сіз Lada парақшасын жойдыңыз? Мақала ретінде құрғым келді, бірақ қазақша Уикипедияға 100 рет өңдеу жасауым керек болды. Қазақша Уикипедияда Lada мақала жасап бере аласыз ба?[[Қатысушы:SSHTALBI|SSHTALBI]] ([[Қатысушы талқылауы:SSHTALBI|талқылауы]]) 13:00, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) рахмет [[Қатысушы:SSHTALBI|SSHTALBI]] ([[Қатысушы талқылауы:SSHTALBI|талқылауы]]) 12:58, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) sk91upvjdjc50z72xp1615mdq8nby5j 1 186400 3058946 2614056 2022-08-09T17:53:16Z 176.64.20.25 /* 9 тамыз 2022 кезіндегі өңдеу сұранысы (Қорғалған) */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki {{Қазақстан жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} {{Абай Құнанбайұлы жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} == 17 сәуір 2018 кезіндегі өңдеу сұранысы (Қорғалған) == {{өңделуі қорғалған|Ұйғырлар|jauap_berilgen=жоқ}} <!-- Сұраныстың бас жағы. --> Суреттердің атауларын өзгерту қажет, ақпаратты оқыған адамды шатастырады, орфографиялық қатенің үстіне суреттердің атаулары дұрыс берілмеген. Басқа тілдердегі аудармамен салыстырғанда айырмашылығы көзге ұрып тұр. <!-- Сұраныстың соңы --> [[Арнайы:Үлесі/89.218.80.130|89.218.80.130]] 15:19, 2018 ж. сәуірдің 17 (+06) == 9 тамыз 2022 кезіндегі өңдеу сұранысы (Қорғалған) == {{өңделуі қорғалған|Ұйғырлар|jauap_berilgen=жоқ}} <!-- Сұраныстың бас жағы. --> <!-- Сұраныстың соңы --> [[Арнайы:Үлесі/176.64.20.25|176.64.20.25]] 23:53, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) thrm6h4vhfur0dhl06f1dingq65ba24 0 188247 3058988 3055459 2022-08-09T18:20:10Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Сурет:Erte3.jpg|thumb|right|300px]] '''Ерте Темір дәуіріңдегі [[Орталық Қазақстан]]''' Ескерткіштер топографиясы. Бұл кезде [[Орталық Қазақстанда]] ең көп таралғаны - обалы қорымдар. Ең ірі обалар: [[Бұғылы (тау, Қарағанды облысы)|Бұғылы]], [[Қызыларай]], [[Қарқаралы таулары|Қарқаралы]], [[Баянауыл тауы|Баянауыл]], [[Қызылтас таулары|Қызылтас]], [[Кент тауы|Кент]], Арқарлы, [[Қу тауы (Сарыарқа)|Қу]], Қызылтау, [[Ортау]], Ақтау таулары мен сілемдері аудандарында шоғырланған. Олар [[Ұлытау]], [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]], Желдіадыр тауларының бөктерлерінде, Желдітауда, Тайатқанда, Шұнақта жақсы мәлім, [[Солтүстік Бетпақдалаға]] дейін жетіп жатыр. [[Балқаш]] өңірінің шөлді аймағында обалар [[Қотанемел]], [[Тесіктас]], [[Қайрақтас]], [[Жалғызтау]], [[Жорға]], [[Көксеңгір (тау, Қарағанды облысы)|Көксеңгір]] тауларында шоғырланып, шығысында Шыңғыс жотасына дейін жетеді. Солтүстік-шығыста обалы қорымдар [[Шідерті өзені|Шідерті]], Өлеңті өзендері мен олардың салалары жағалауындағы жарқабақты тегіс аймақтарда, солтүстікте Ерейментау таулы жазығына және Сілеті өзенінің бас жағына орналасқан. Мыс, алтын және басқа металдар өндіру ертедегі темір дәуіріне жатады, олар сонау қола дәуірінде пайда болған. Бұлар — Солтүстік Балқаш өңіріндегі (Тесіктас, Кенелі, [[Саяқ]], Ақоба, [[Қызылтас]], [[Сорқұдық]]), [[Нұра]] өзенінің бас жағындағы ([[Алтынсу]], [[Бесшоқы (тау, Қарағанды облысы)|Бесшоқы]]), [[Атасу]] өзеніндегі, [[Баянауыл]] және [[Қарқаралы]] далаларындағы, [[Ұлытау]] мен [[Имантаудағы]], ақырында, [[Жезқазған]] кенді аймағынын көптеген кеніштеріндегі мыс кенін өндіретін орындар. Есіл өзенінде, [[Көкшетау]] тауларында және [[Бетпақдала]]ның солтүстік алқаптарында қалайы өндірілген орындар мәлім. [[Степняк алтын кен орны|Степняк]], [[Бестөбе алтын кен орны|Бестөбе]], [[Майқайың алтын кен орны|Майқайың]], Жосалы аудандарының кеніштері алтын өндіретін негізгі орталықтар болған. [[Орталық Қазақстан]]ның ертедегі темір дәуіріне тән көрнекілік — жартасқа салынған суреттер-петроглифтер. Олардың көпшілігі тастардың жалаңаш тегіс бетгеріне қашап салынған және жануарлардың, адамдардың әр түрлі тұлғаларын бейнелейді. Көптеген петроглифтер аңшылыктың, садақшылар шайқасының күрделі композициялық көріністері, аңды жан-жақтан қамалап аулау сюжеттері. Бұл сюжеттерден жайылып жүрген жабайы және үй хайуандарын, түйе керуендері мен түйе жегілген қос доңғалақты арбаларды көруге болады. Жартас бетіндегі гравюралар Ұлытау таулары өңірінен, Қалмаққырылган тауларынан, Сарысу өзенінің оң жағалауынан, Абыралы, [[Шұнак]], Дегелең тауларынан, Нұраның жоғаргы және Өлеңтінің орта ағысынан, [[Баянауыл]] тауларынан, [[Балқаш]] маңынан және Солтүстік Бетпақдаланың басқа аудандарынан табылды. Тасмола мәдениеті. Ертедегі темір дәуіріндегі Орталық Қазақстанның ежелгі малшыларының мәдениеті неғұрлым көлемді археологиялык қазба жұмыстары жүргізілген Тасмола койнауының атына сәйкес Тасмола мәдениеті деп аталды. Оны ерекше бөліп алуға тастар тізбегі бар обалар — «мұртты» обалар деп аталатын ерекше үлгідегі ескерткіштер себеп болды. Мұндай ескерткіштер қазактың ұсақ шоқылы өңірінен тыс жерлерден, мы- салы, Қазақстаннын шығыс және оңтүстік облыстарынан ([[Оба]], Көктал, [[Ащысай]] және [[Еділ]] бойы («Үш ағайынды» аңғары) кездеседі, бірақ олардың кең тараған негізгі өңірі Орталық Қазақстан болып табылады. «[[Мұртты oбалар]]дың түрлері көп, бірақ олардың барлығы дерлік біртұтас сәулет өнері кешеніне кіреді. Үйілген топырақ астында өлікті жерлеу үшін қазылған терең сопақша шұнқыры бар үлкен оба оның негізін құрайды. Үлкен үйіндіге жақын, әдетте шығыс жағынан, кіші оба салынатын болған. Оның астына, сол заманғы жердің бетіне, жанына қыш ыдыс қойылып, ат жерленген. Сонан соң кіші обадан шығысқа қарай бағытталып, шет жақтарында дөңгелек тас құрылыстары бар, доға тәрізді тас тізбектері қаланған. «Мұртты» обалардың архитектуралық кешені қола дәуірі тайпаларының табынушылық құрылыс өнерінің дәстүрлерін айқын бейнеледі, бірақ сонымен бірге бұл б. з. б. VII—VI ғасырларға және онан кейінгі кезендерге де тән жаңа кұбылыс. Бұрынғы аттың терісі мен басын жерлеу ғұрпынан айырмашылығы — тасты тізбектері бар обалардан өлген адамның аяқ жағына көмілген жылқы қаңқасы табылды. Атын кұрбандыққа шалатын бұл ғұрып күнге табынушылыққа байланысты болса керек. Тасты тізбектері бар обалар кешенінің элементтерінен Күн-құдайға атты немесе оның белгілі бір мүшесін құрбан ету, үнемі «кірер аузы» шығысқа, таңертеңгі күнге қаратып салынатын тас тізбектері сияқты күнге табынушылықтың ерекше белгілері деп топшылауга негіз бар. Ал доға тәрізді тас соқпактар, алыста қалған, Ригведаға сәйкес, күнге арнап Варуна құдай дайындайтын сүрлеумен байланысты болса керек. Тізбектердің ұштарындағы дөңгелек тас кұрылыстар ішіне бата қылу кезінде жағылған оттардың іздері де күнге табынушылықпен байланысты екені шүбәсіз. Өлікке жылқы малын арнау және Күн-кұдайға атты құрбандыққа шалу ғұрыптары көбінесе діни ұгымдардың негізі ретінде Орталық Қазакстанның ежелгі малшылары арасына кеңтараган. Археологиялык деректер және ішінара жазбаша деректерден алынған үзінді мәліметтер Тасмола мәдениеті тайпалары сақтайпаларының қуатты одағы құрамына кіргенін көрсетеді. Қазақстан аумағының басқа аудандарының көпшілігіндегі сияқты, Арал-Ертіс суайрығы аумағын мекендеген тайпалардың да нақты этнонимін анықтау қиын. Дегенмен де ертедегі темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан тайпаларың негізінен Аристей Проконесский жылқыға, қой мен егіздер табыньша бай сансыз көп және даңқты жауынгерлер деп сипаттаған исседондар деп жорамалдауга болады. Басқа авторлар, атап айтқанда, Гекатей Милетский, олардың шығыс скифтеріне немесе сақтарға жататынын атап көрсетеді. Обаларды қазғандағы материалдар бойынша Тасмола мәдениеті тайпаларының үш даму кезеңі шартты түрде бөлінген. Бірінші кезең б. з. б. VII—VI ғасырларды қамтиды. Бұл кезен туралы Тасмола-1—5, Қарамұрын-1, Нұрманбет- 4 қорымдары неғұрлым толық мәліметтер береді. Екібастұздан солтүстік-батысқа карай, далалық Шідерті өзенінің оң жағасындағы әр түрлі кезде жерленген Тасмола-1 құрылыстар тобында 19-обаның бейіті мейлінше назар аударарлық болып шықты. Жерден қазылған қабір шүңқырында төселген қамыс үстінде кола айнасы, темір пышағы және қайрақ тасы бар әйел жатты. Осында аттың басы, жауырыны және екі қойдың басы табылды. Аттың басында жүгені бар, ал қайыс жүген әр түрлі қола бұйымдармен сәнделген. Басқа бір обаға (Тасмола-5, 2) жерленген адамның аяқ жағына жеті жылқының терісі мен басы қойылған. Осы жерден ат ауыздығының бай жиынтығы, таутеке мүсіні түрінде қоладан жасалған әшекей заттар, салмакты қоңыраулар табылды. Алайда бұл жай ғана құрбан шалу, не арнау ғұрпы емес, қайта жеті ат жегілген «аспан арбасын» жабдықтау салты. Бір ғажабы, Ригведада күн-құдай Сурья нақ жеті алтын түсті бие жегілген күймемен жүреді. Қарамұрын қорымынан (5-оба) жебелердің б. з. б. VII—VI ғасырларға тән жиынтығы, нақ содан — Қазақстан аумағындағы ең ертедегі шұңқырдың бір бүйірін үңгіп қою деп аталатын жерлеу құрылысы табылды, ол неғұрлым кейінгі кезде де таралған. Обага жерленген жауынгерге қоса қайын сапты және екі түрлі — қос канатты ұңғылы және үш қалақты келте қола ұшы бар 46 жебе салынған, жылқы терісінен жасалған қорамсақ көмілген. Нұрмамбет- 4 қойнауындағы жауынгер жерленген бейітте (1-оба) тасмолалық ескерткіштерге тән жер лақат ішінен тақтатастармен шегенделген. Бұл арадан бір бума жебе, мүсінді сабы бар қоладан жасалған ауыр ақинақ- қанжар мен сабы сақиналы пышақ ілінген, металдан жасалған құрастыр- малы шомбал белдік табылды. Тасмола мәдениетінің алғашқы кезеңінің обаларынан табылған заттар жиынтығы тұрақты болып келеді; ұңғылы, кос қанатты және үш қалақты жебе ұштары, сабының жоғарғы ұшы кесек немесе саңыраукұлақтәріздес қол жылжымас үшін жасалгған қаптамасы бар ақинақ-қанжарлардың айрықша түрі тек осы кезеңге ғана тән. Ұштары кішкене үзеңгі тәрізді қола ауыздығы және қоладан не мүйізден жасалған үш тесікті айшықтары бар, құрылымы ерекше жүген де сол уақыттарға тән. Қолданбалы өнерге басын бері бұрып тұрған жолбарыстардың алтыннан соғылган мүсіндері, қос доңғалақты арбаны безендіріп тұрган таутекелердің қола мүсіндері, қола айнаға бедерлеп салынған қабан мен бұланның мүсіндері, бұратылып жатқан қабандар түріндегі сүйектен және мүйізден жасалған тоғалар тоң болып келеді. Б. з. б. VI гасырдың аяғына таман «зоологиялық шытырман» стиліндегі көп мүсінді композициялар пайда бола бастайды. Тасмола-5 қорымындагы 3-обадан табылған мүйіз тағадағы бұл сюжет Еуразияда өте-мөте сирек кездеседі және бұган алыстағы Туваның сол уақыттардагы Алды-бел ескерткіштерінен табылған заттар ғана ұксас келуі мүмкін. Түйірлеу мен көмкерудің күрделі де нәзік әдісімен безендірілген жаңа зергерлік бұйымдар пайда болды (Жыланды, Шілікті, Арасан-1). Кейінірек Тынық мұхитган Шығыс Еуропаға дейінгі орасан зор аумаққа тараған полихромды стиль деп аталатын стильдің техникасы шыға бастады. Археологиялык материал Орталық Қазақстан тайпаларының Тасмола мәдениетінің бастапқы кезеңінде-ақ темірмен таныс болғандығын көрсетеді. Қақтау әдісімен темірден сабы сақиналы және түзу сапты пышақтар, сондай-ақ айшықтар және жүгеннің бастырмалары соғылды. Екінші кезенде (б. з. б. V—III ғасырлар) Тасмола тайпаларының мәдениеті көбінесе өзінен бұрынғылардың дәстүрлерін жалғастырды. Жерлеу жоралғыларының кейбір бөліктері ғана өзгерді, атап айтқанда, өлікке ат арнап, бірге көму ғүрпы жойылды. Қару-жарақ, шаруашылық және тұрмыстық қажетке арналған заттарды жасауда неғұрлым елеулі өзгерістер болды. Садақтың күрделірек және алысқа ататын құрылымына байланысты жебелердің бұрынғы түрлерінің орнына қоладан жасаған ұңғылы, канды басы үш қырлы стандартты жебе ұштары шықты. Темір анағұрлым кең пайдаланыла бастады. Одан бәйегі мүйізше сияқтанған семсерлер, ұштары иіліп дөңгелетілген ауыздықтар жасалынды. Б. з. б. III ғасырда қарудың ең көп тараған түрі жебенің ұшын жасауда да темір қоланы ығыстыра бастады. Дөңгелегінің кенересінде биік жиекшесі бар, қоладан жасалған шомбал айна енді болмайды. Олардың орнына сабы бар және дөңгелегі тегіс, шағын айналар шықты, айналардың саптары мен басқа да іс кажетгеріне арналған заттар «аң» стилінде жасалынған бейнелермен безендірілген. Көп мүсінді композиция дамыды, негізгі сюжеттік желінің бірі — андардың таласуы, жыртқыштардың шабуыл жасау көріністері болып, жануарлар дүниесінің реалистік бейнелерін стильдік және схемалық тұрғыдан бейнелеу терендей түсті. Қорғантас қойнауынан табылған тікбүрышты қола тоғадагы барақ итгің бұғыны бас салып жатқан кезін бейнелейтін сурет көз тартарлық орнекке айналдырылған. Сонымен бірге жерлеу кешендерінде негұрлым ерте кезде тараған бүйымдар тобы сақталып калды. Олардың ішінде қыш ыдыстар, тастан жасалған құрбандық кұралдары және қайрақтастар ерекше көрінеді. Орталық Қазақстандагы ежелгі малшылар тұрмысында ағаш және металл ыдыстар кең орын алған болуы ықтимал. Тас тізбекті обалар кешендерінде қыш ыдыстар кездеспейді деуге болады. Мұндай ыдыстар жиынтығы Қазақстан аумағының басқа аудандарының ертедегі керамикасынан мүлде өзгеше және сонымен бірге Тасмола мәдениетінің барлық кезендері үшін дәстүрлі. Таспалап жапсыру өдісімен істелген, түбі жайпақ үлкен ыдыстар ғұрыптық ыдыстар болған және жерлеу ғұрпы үшін арнайы жасалған деп топшыланады. Тастан жасалган құрбандық ыдыстары мен қайрақтар Тасмола мәдениетінің бастапқы кезендеріне де, одан кейінгі кезендеріне де тон, олар тек әйелдерді жерлеуге байланысты болады. Олар сопақша бітімді, аласа жиекті құмдак тастан істелген шағын табақ түрінде қырналып жасалады, тегіс келген түбінде тұғырлары, не аяқтары болмайды. Белдікке іліп қоятын тесігі бар құмдақтас қайрақтардың түрі тікбұрышты және ірі келеді. Б. з. б. Ill—I ғасырларда обалардың дәстүрлі түрі сақталган. Алайда жерлеу ғұрпында тасмолалықтарға тән емес ерекшеліктер пайда болды. Бұл Нұрмамбет-1, Қарамұрын-2 қорымдарындагы үш құрылыстан айқын көрінеді. Жерленгендердің басын оңтүстікке каратьш салу, түбі жайпақ, түрі домалаңқы керамикалық ыдыстар жиынтығы, алебастрдан жасалған, темекі салып тартатын ыдыс үлгілері — бұлардың бәрі б. з. б. IV—II ғасырларда Оңтүстік Жайықөңірі мен Батыс Қазақстанды мекендеген сармат тайпаларының жерлеу ғұрпына жақын. Сармат тайпаларының топтары, кейбір зертгеушілердің топшылайтынындай", тек Орта Азияға ғана емес, Солтүстік Қазақстан аумағына да жылжуы мүмкін. Керісінше, Орталық Қазақстанның оңтүстік-шығыс аудандары Жетісуды ертедегі мекендеушілердің ықпалына ұшырады. Олардың қабірлерді ендік бағытта қазып, өліктердің бас жағына қыш ыдыстар, қой еті мен темір пышақтар қойып жерлеу ғұрпы Балқаштың солтүстік-шығыс өңірінің бірқатар ескерткіштерінде (Қайрақтас, Құрбақанас, Жалғызтау) байқалады. Олардан оңтүстік-шығыс аудандарына тән кеселер мен алмұрт бітімдес құмыратүріндегі қыш ыдыстар табылды. Б. з. б. Ill—I ғасырлардың бірқатар ескерткіштерінің тасмолалық шығу тегін керсететін тұтас топ Қараоба және Қорғантас қорымдарының обалары болып табылады. Оларға ортақ сипат: жерленгендерді меридиандық бағытта салу, қабірдің бір бөлігін кұрбандыққа шалынатын малдың сүйектеріне арнап бос қою. Жерлеу ғұрыптарындағы осыншама ала-құлалық пен қарама-кайшы корініс б. з. б. I мыңжылдыктың соңғы ғасырларында аймақта орын алған кұрделі, бірақ бөрі бірдей әлі де айқын емес саяси жағдайды бейнелейді. Малшы тайпалар Орталық Азияның батысы мен шығысына көптеп қоныс аударды.<ref>«Қазақстан тарихы» (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық. 1-том. — Алматы: Атамұра, 2010.—59 ISBN 978-601-282-026-3</ref> == Дереккөздер == <references/> [[Санат:Тарих]] mxjtl04vl3se8ks8xfq5gd35cz63m60 0 211175 3059154 2899463 2022-08-10T09:06:50Z Gliwi 67438 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen wilgartswiesen.jpg]] → [[File:DEU Wilgartswiesen COA.svg]] JPG → SVG wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = муниципалитет |қазақша атауы = Вильгартсвизен |шынайы атауы = Wilgartswiesen |сурет = Wilgartswiesen-06-vom Bahnhof-2019-gje.jpg |жағдайы = |ел = Германия |елтаңба = DEU Wilgartswiesen COA.svg |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir=N |lat_deg=49 |lat_min=12 |lat_sec=33 |lon_dir=E |lon_deg=7 |lon_min=52 |lon_sec=46 |CoordAddon = |CoordScale = |шекара түрі = |кестедегі шекара = |ел картасының өлшемi = |аймақ картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |аймақ түрі = Германия жерлері{{!}}Жер |аймағы = Рейнланд-Пфальц |кестедегі аймақ = Рейнланд-Пфальц |аудан түрі = Германия ауданы{{!}}Ауданы |ауданы = Оңтүстік-батыс Пфальц |кестедегі аудан = Оңтүстік-батыс Пфальц (аудан){{!}}Оңтүстік-батыс Пфальц |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = Юрген Брёдель |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы =  58,34 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = 220 |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 1072 |санақ жылы = 2010 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +1 |DST = бар |телефон коды = 06392 |пошта индексі = 76848 |пошта индекстері = |автомобиль коды = PS |идентификатор түрі = Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды{{!}}Ресми коды |сандық идентификаторы = 07 3 40 057 |ортаққордағы санаты = Wilgartswiesen |сайты = http://www.wilgartswiesen.de/ |сайт тілі = de }} '''Вильгартсвизен''' ({{lang-de|Wilgartswiesen}}) — [[Германия|Германия Федеративтік Республикасының]] [[Рейнланд-Пфальц]] [[Германия жерлері|жерінде]] орналасқан [[муниципалитет]]. [[Оңтүстік-батыс Пфальц (аудан)|Оңтүстік-батыс Пфальц]] ауданының құрамына енеді. Муниципалитеттің тұрақты тұрғындарының саны 1072 адамды құрайды (31 желтоқсан 2010 жыл).<ref>[http://www.statistik.rlp.de/fileadmin/dokumente/berichte/A1033_201022_hj_G.pdf Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz – Bevölkerung der Gemeinden am 31. Dezember 2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120131082852/http://www.statistik.rlp.de/fileadmin/dokumente/berichte/A1033_201022_hj_G.pdf |date=2012-01-31 }} (PDF; 727 KB)</ref> Алып жатқан жер аумағы  58,34 км² шамасында. Мемлекет ішінде бекітілген [[Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды|ресми коды]] — ''07 3 40 057''. Муниципалитеттің басшысы — Юрген Брёдель. == Дереккөздер == {{reflist}} == Сыртқы сілтемелер == * [http://www.wilgartswiesen.de/ Ресми сайты] {{Рейнланд-Пфальц аудандары}} {{Германия:Оңтүстік-батыс Пфальц ауданы:Қалалар}} {{RhinelandPalatinate-geo-stub}} [[Санат:Рейнланд-Пфальц елді мекендері]] tkr3api1vofe4l0h4438ooi92yloeg2 0 211454 3058917 3058349 2022-08-09T17:37:51Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = муниципалитет |қазақша атауы = Луг (Пфальц) |шынайы атауы = Lug (Pfalz) |сурет = Lug-Kirche Allerheiligen-26-Orgel-2019-gje.jpg |жағдайы = |ел = Германия |елтаңба = DEU Lug COA.svg |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir=N |lat_deg=49 |lat_min=10 |lat_sec=57 |lon_dir=E |lon_deg=7 |lon_min=53 |lon_sec=39 |CoordAddon = |CoordScale = |шекара түрі = |кестедегі шекара = |ел картасының өлшемi = |аймақ картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |аймақ түрі = Германия жерлері{{!}}Жер |аймағы = Рейнланд-Пфальц |кестедегі аймақ = Рейнланд-Пфальц |аудан түрі = Германия ауданы{{!}}Ауданы |ауданы = Оңтүстік-батыс Пфальц |кестедегі аудан = Оңтүстік-батыс Пфальц (аудан){{!}}Оңтүстік-батыс Пфальц |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = Винфрид Шефер |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 2,32 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = 210-250 |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 609 |санақ жылы = 2010 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +1 |DST = бар |телефон коды = 06392 |пошта индексі = 76848 |пошта индекстері = |автомобиль коды = PS |идентификатор түрі = Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды{{!}}Ресми коды |сандық идентификаторы = 07 3 40 030 |ортаққордағы санаты = Lustadt |сайты = http://www.lug-pfalz.de/ |сайт тілі = de }} '''Луг (Пфальц)''' ({{lang-de|Lug (Pfalz)}}) — [[Германия|Германия Федеративтік Республикасының]] [[Рейнланд-Пфальц]] [[Германия жерлері|жерінде]] орналасқан [[муниципалитет]]. [[Оңтүстік-батыс Пфальц (аудан)|Оңтүстік-батыс Пфальц]] ауданының құрамына енеді. Муниципалитеттің тұрақты тұрғындарының саны 609 адамды құрайды (31 желтоқсан 2010 жыл).<ref>[http://www.statistik.rlp.de/fileadmin/dokumente/berichte/A1033_201022_hj_G.pdf Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz – Bevölkerung der Gemeinden am 31. Dezember 2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120131082852/http://www.statistik.rlp.de/fileadmin/dokumente/berichte/A1033_201022_hj_G.pdf |date=2012-01-31 }} (PDF; 727 KB)</ref> Алып жатқан жер аумағы 2,32 км² шамасында. Мемлекет ішінде бекітілген [[Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды|ресми коды]] — ''07 3 40 030''. Муниципалитеттің басшысы — Винфрид Шефер. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сыртқы сілтемелер == * [http://www.lug-pfalz.de/ Ресми сайты] {{Германия:Оңтүстік-батыс Пфальц ауданы:Қалалар}} {{RhinelandPalatinate-geo-stub}} [[Санат:Рейнланд-Пфальц елді мекендері]] q5c7e5g9b2e3wez2qpcyqeug6htbg2n 0 212504 3059156 1827284 2022-08-10T09:10:07Z Gliwi 67438 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen von Ebensfeld.png]] → [[File:Wappen Ebensfeld.svg]] PNG → SVG wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = муниципалитет |қазақша атауы = Эбенсфельд |шынайы атауы = Ebensfeld |сурет = |жағдайы = |ел = Германия |елтаңба = Wappen Ebensfeld.svg |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir=N |lat_deg=50 |lat_min=4 |lat_sec=0 |lon_dir=E |lon_deg=10 |lon_min=56 |lon_sec=59 |CoordAddon = |CoordScale = |шекара түрі = |кестедегі шекара = |ел картасының өлшемi = |аймақ картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |аймақ түрі = Германия жерлері{{!}}Жер |аймағы = Бавария |кестедегі аймақ = Бавария |аудан түрі = Германия ауданы{{!}}Ауданы |ауданы = Лихтенфельс |кестедегі аудан = Лихтенфельс (аудан){{!}}Лихтенфельс |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = Бернхард Шторат |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 68,73 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = 255 |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 5638 |санақ жылы = 2010 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +1 |DST = бар |телефон коды = 09573 |пошта индексі = 96250 |пошта индекстері = |автомобиль коды = LIF |идентификатор түрі = Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды{{!}}Ресми коды |сандық идентификаторы = 09 4 78 120 |ортаққордағы санаты = Ebensfeld |сайты = http://www.ebensfeld.de |сайт тілі = de }} '''Эбенсфельд''' ({{lang-de|Ebensfeld}}) — [[Германия|Германия Федеративтік Республикасының]] [[Бавария]] [[Германия жерлері|жерінде]] орналасқан [[муниципалитет]]. [[Жоғарғы Франкония (округ)|Жоғарғы Франкония]] [[Әкімшілік округ (Германия)|әкімшілік округіне]] бағынады. [[Лихтенфельс (аудан)|Лихтенфельс]] ауданының құрамына енеді. Муниципалитеттің тұрақты тұрғындарының саны 5638 адамды құрайды (31 желтоқсан 2010 жыл).<ref>[https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online?language=de&sequenz=tabelleErgebnis&selectionname=12411-009r&sachmerkmal=QUASTI&sachschluessel=SQUART04&startjahr=2010&endjahr=2010 Bayerisches Landesamt für Statistik und Datenverarbeitung – Fortschreibung des Bevölkerungsstandes, Quartale (hier viertes Quartal, Stichtag zum Quartalsende)]</ref> Алып жатқан жер аумағы 68,73 км² шамасында. Мемлекет ішінде бекітілген [[Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды|ресми коды]] — ''09 4 78 120''. Муниципалитеттің басшысы — Бернхард Шторат. == Дереккөздер == {{reflist}} == Сыртқы сілтемелер == * [http://www.ebensfeld.de Ресми сайты] {{Бавария аудандары}} {{Германия:Лихтенфельс ауданы:Қалалар}} {{Bavaria-geo-stub}} [[Санат:Бавария елді мекендері]] 7faddz0vu2vtcq0voxdsuzjliok58gl 0 213630 3058843 3058102 2022-08-09T16:31:55Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = муниципалитет |қазақша атауы = Фельденц |шынайы атауы = Veldenz |сурет = Schloss Veldenz BW 1.jpg |жағдайы = |ел = Германия |елтаңба = Wappen Veldenz.svg |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir=N |lat_deg=49 |lat_min=53 |lat_sec=26 |lon_dir=E |lon_deg=7 |lon_min=01 |lon_sec=33 |CoordAddon = |CoordScale = |шекара түрі = |кестедегі шекара = |ел картасының өлшемi = |аймақ картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |аймақ түрі = Германия жерлері{{!}}Жер |аймағы = Рейнланд-Пфальц |кестедегі аймақ = Рейнланд-Пфальц |аудан түрі = Германия ауданы{{!}}Ауданы |ауданы = Бернкастель-Витлих |кестедегі аудан = Бернкастель-Витлих (аудан){{!}}Бернкастель-Витлих |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = 2 ішкі аудан |басшының түрi = |басшысы = Норберт Шпрос |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 14,41 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = 170 |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 889 |санақ жылы = 2010 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +1 |DST = бар |телефон коды = 06534 |пошта индексі = 54472 |пошта индекстері = |автомобиль коды = WIL |идентификатор түрі = Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды{{!}}Ресми коды |сандық идентификаторы = 07 2 31 126 |ортаққордағы санаты = Veldenz |сайты = http://www.veldenz.de |сайт тілі = de }} '''Фельденц''' ({{lang-de|Veldenz}}) — [[Германия|Германия Федеративтік Республикасының]] [[Рейнланд-Пфальц]] [[Германия жерлері|жерінде]] орналасқан [[муниципалитет]]. [[Бернкастель-Витлих (аудан)|Бернкастель-Витлих]] ауданының құрамына енеді. Муниципалитеттің тұрақты тұрғындарының саны 889 адамды құрайды (31 желтоқсан 2010 жыл).<ref>[http://www.statistik.rlp.de/fileadmin/dokumente/berichte/A1033_201022_hj_G.pdf Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz – Bevölkerung der Gemeinden am 31. Dezember 2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120131082852/http://www.statistik.rlp.de/fileadmin/dokumente/berichte/A1033_201022_hj_G.pdf |date=2012-01-31 }} (PDF; 727 KB)</ref> Алып жатқан жер аумағы 14,41 км² шамасында. Мемлекет ішінде бекітілген [[Өзін-өзі басқару субъектісінің идентификациялық коды|ресми коды]] — ''07 2 31 126''. Муниципалитеттің басшысы — Норберт Шпрос. Муниципалитеттің өзі әкімшілік құрылымы бойынша 2 қалалық ауданға бөлінеді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сыртқы сілтемелер == * [http://www.veldenz.de Ресми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130726161039/http://www.veldenz.de/ |date=2013-07-26 }} {{Германия:Бернкастель-Витлих ауданы:Қалалар}} {{RhinelandPalatinate-geo-stub}} [[Санат:Рейнланд-Пфальц елді мекендері]] 6qk6kx0rhnfn3j6zlpiibia3fr5yytd 1 264100 3058939 2391862 2022-08-09T17:50:46Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Талқылау:Ақтоған (Еңбекшіқазақ ауданы)]] бетін [[Талқылау:Ақтоған (Алматы облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Қазақстан жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} 7b4a4gnp600p6hvugjf7l8p5ds53yku 1 264220 3058862 2469889 2022-08-09T16:50:39Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Талқылау:Қопа (Жамбыл ауданы)]] бетін [[Талқылау:Қопа (Алматы облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Қазақстан жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} 7b4a4gnp600p6hvugjf7l8p5ds53yku 1 266675 3059122 1324533 2022-08-10T07:49:38Z Салиха 17167 Салиха [[Талқылау:Боқтықарын]] бетін [[Талқылау:Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] бетіне жылжытты: Атауын өзгерту wikitext text/x-wiki {{Ресей жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} {{Қазақстан жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} iyqq6rdgt9xkrfpji6felttzqgm78r3 3059135 3059122 2022-08-10T08:41:22Z Салиха 17167 Салиха [[Талқылау:Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] бетін [[Талқылау:Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы)]] бетіне жылжытты: Атауын өзгерту wikitext text/x-wiki {{Ресей жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} {{Қазақстан жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} iyqq6rdgt9xkrfpji6felttzqgm78r3 1 267226 3058890 2348591 2022-08-09T17:15:59Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Талқылау:Егінсу ауылдық округі (Алматы облысы)]] бетін [[Талқылау:Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Қазақстан жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} 7b4a4gnp600p6hvugjf7l8p5ds53yku 0 273376 3058902 3058289 2022-08-09T17:28:57Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = муниципалитет |қазақша атауы = Витория (Эспириту-Санту) |шынайы атауы = Vitória (Espírito Santo) |сурет = Vixxx45454.JPG |жағдайы = |ел = Бразилия |елтаңба = Brasão de Vitória, Espírito Santo.svg |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir=S |lat_deg=20 |lat_min=19 |lat_sec=08 |lon_dir=W |lon_deg=40 |lon_min=20 |lon_sec=16 |CoordAddon = |CoordScale = |шекара түрі = |кестедегі шекара = |ел картасының өлшемi = |аймақ картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |аймақ түрі = Бразилия әкімшілік бөлінісі{{!}}Штаты |аймағы = Эспириту-Санту |кестедегі аймақ = |аудан түрі = Бразилия әкімшілік бөлінісі{{!}}Мезорегионы |ауданы = <!-- Орталық Эспириту-Санту (мезорегион){{!}}Орталық Эспириту-Санту --> |кестедегі аудан = |қауым түрі = Бразилия әкімшілік бөлінісі{{!}}Микрорегионы |қауым = <!-- Витория (микрорегион){{!}}Витория --> |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = Мэр{{!}}Мэрі |басшысы = Жуан Карлус Козер |құрылған уақыты = 1551 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 93,381 |биiктiктiң түрi = Биіктігі |орталығының биiктігі = 12 |климаты = тропиктік |ресми тілі = |тұрғыны = 314042 |санақ жылы = 2007 |тығыздығы = 3.363 |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = -3 |DST = бар |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Витория (Эспириту-Санту)''' ({{lang-pt|Vitória (Espírito Santo)}}) — [[Бразилия]]дағы [[муниципалитет]], [[Эспириту-Санту (штат)|Эспириту-Санту]] штатында орналасқан. [[Орталық Эспириту-Санту (мезорегион)|Орталық Эспириту-Санту]] мезорегионының құрамдас бөлігі болып табылатын [[Витория (микрорегион)|Витория]] экономика-статистикалық микрорегионының құрамына кіреді. [[2007 жыл]]ғы мәліметтер бойынша тұрғындарының саны 314042 адамды құрайды. Алып жатқан жер аумағы 93,381 км² шамасында. Халық тығыздығы — 3.363 адам/км². == Тарихы == Қала [[1551 жыл]]ы құрылған. {{Витория микрорегионының муниципалитеттері}} {{brazil-geo-stub}} [[Санат:Эспириту-Санту елді мекендері]] fm96mrm87do704ral1f21p9r1molbs3 3 287851 3058828 3027137 2022-08-09T12:51:48Z MediaWiki message delivery 28897 /* Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki {{Welcome|--[[Қатысушы:BolatbekBot|BBot]] ([[Қатысушы талқылауы:BolatbekBot|talk]]) 19:44, 2012 ж. қыркүйектің 6 (ALMT)}} == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal|Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianneW+Appeal&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-10-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:14, 2012 ж. қазанның 23 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-10-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Update: New facts banners ___URGENT___</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:01, 2012 ж. қазанның 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, September 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, September 2012|Wikimedia Highlights, September 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+September+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from September. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [http://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:34, 2012 ж. қарашаның 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-11-21. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:59, 2012 ж. қарашаның 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-11-21. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:42, 2012 ж. қарашаның 15 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:12, 2012 ж. қарашаның 28 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:44, 2012 ж. желтоқсанның 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:09, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:55, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:17, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:54, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:10, 2012 ж. желтоқсанның 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:01, 2012 ж. желтоқсанның 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 12:36, 2012 ж. желтоқсанның 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:15, 2012 ж. желтоқсанның 6 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2012|Wikimedia Highlights, November 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:46, 2012 ж. желтоқсанның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FOrabile+Mudongo+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:44, 2012 ж. желтоқсанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FErlan+Vega+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Editor video captions</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:06, 2012 ж. желтоқсанның 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianne+Wadewitz+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-24. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_of_Wikipedia_Adrianne_Wadewitz.webm Video link for reference</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:18, 2012 ж. желтоқсанның 18 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FHoward+Morland+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-24. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File%3AThe_Impact_of_Wikipedia_Howard_Morland.webm Video link for reference</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:04, 2012 ж. желтоқсанның 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)|Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FWEB+documentary+clip+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WEB_Clip.webm</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:57, 2012 ж. желтоқсанның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDumisani+Ndubane+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:20, 2012 ж. желтоқсанның 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Guidelines on potential conflicts of interest == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Guidelines on potential conflicts of interest|Guidelines on potential conflicts of interest]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Guidelines+on+potential+conflicts+of+interest&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2013-01-08. <div lang="en" class="mw-content-ltr">We are asking for community consultation on five proposed guidelines relating to potential conflicts of interest when people ask for resources belonging to the Wikimedia movement. We are hoping to get as much international involvement here as possible. Your assistance in translating this for your communities would be much appreciated! The [[Legal and Community Advocacy]] Team</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:20, 2012 ж. желтоқсанның 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, December 2012|Wikimedia Highlights, December 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:05, 2013 ж. қаңтардың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ . If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:03, 2013 ж. ақпанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ . If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:39, 2013 ж. ақпанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2013|Wikimedia Highlights, January 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 10:43, 2013 ж. ақпанның 18 (ALMT)</div> == Translation notification: Template:OurProjects == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Template:OurProjects|Template:OurProjects]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AOurProjects&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. The deadline for translating this page is 2013-03-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:26, 2013 ж. ақпанның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-1 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-1|FDC portal/CentralNotice2013-1]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-1&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This banner will invite logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase about funding requests by 4 Wikimedia organizations. Around 2.6 million US dollars of donation money are available in this FDC round. (Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 12:41, 2013 ж. наурыздың 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-03-30. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The thank you letter has been had minor formatting changes and some changes to the text however the work is only minor and shouldn't :) Thank you again</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:27, 2013 ж. наурыздың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-03-28. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Minor update to this translation with some changes in formatting. Should be fairly minor changes needed. Thanks guys :)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:32, 2013 ж. наурыздың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, February 2013|Wikimedia Highlights, February 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 10:26, 2013 ж. наурыздың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-2 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-2|FDC portal/CentralNotice2013-2]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-2&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">These banners are for a "last call" inviting logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase (until March 31) about funding requests by 4 Wikimedia organizations, for around 1.3 million US dollars of donation money. (Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:44, 2013 ж. наурыздың 27 (ALMT)</div> == Translation notification: Turning off outdated skins == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Turning off outdated skins|Turning off outdated skins]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Turning+off+outdated+skins&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-04-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please translate to help inform non-English-language users about some important changes that will affect some users across all of our wikis. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:16, 2013 ж. наурыздың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Free knowledge based on Creative Commons licenses == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Free knowledge based on Creative Commons licenses|Free knowledge based on Creative Commons licenses]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Free+knowledge+based+on+Creative+Commons+licenses&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hello, please translate this very important brochure to explain the free content nature of Wikimedia projects. You can take your time to translate it, but your translation can have a long-term impact.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:21, 2013 ж. сәуірдің 10 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, March 2013|Wikimedia Highlights, March 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:46, 2013 ж. сәуірдің 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013|Wikimedia Foundation elections 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-04-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please translate to help inform non-English-language users about the important upcoming Wikimedia Foundation elections, including those for the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Board Board of Trustees ] and the [https://meta.wikimedia.org/wiki/FDC Funds Dissemination Committee ]. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:32, 2013 ж. сәуірдің 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message|Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Requests+for+comment%2FActivity+levels+of+advanced+administrative+rights+holders%2FGlobal+message&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-04-23. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Using [[Global message delivery]], this message will be sent to all Wikimedia community discussion pages.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:55, 2013 ж. сәуірдің 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement/Personal announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Single User Login finalisation announcement/Personal announcement|Single User Login finalisation announcement/Personal announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPersonal+announcement&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-05-13. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:22, 2013 ж. мамырдың 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2013|Wikimedia Highlights, April 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:47, 2013 ж. мамырдың 26 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail|Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FVoter+e-mail&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-03. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:06, 2013 ж. мамырдың 28 (ALMT)</div> == Translation notification: User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate|User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3ASamoaBot%2FWikidata+Summary%2Ftranslate&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. <div lang="en" class="mw-content-ltr">It is a new and improved version of [[User:Addbot/Wikidata Summary]], featuring full support for "plural" directives and a new "$user" variable. We are working on enabling these summaries for all "new-generation" interwiki bots.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:55, 2013 ж. мамырдың 28 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-06. <div lang="en" class="mw-content-ltr">We could greatly use your help doing some quick translations for the SecurePoll (voting) interface that will be used for this years [[m:Wikimedia Foundation elections 2013|Board and FDC elections]]. The translation consists of a short, 2 sentence, intro for the vote and 3 short 'titles' saying which vote or question they will be on. The page also lists the candidates for each election which do '''not''' need to be translated but can be transliterated if that makes sense for your language/script. Thank you! If you have any questions please feel free to ask on the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections 2013|Elections talk page]].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:27, 2013 ж. маусымның 3 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-06. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please accept my apologies for the second notification. Because of the importance of the election and 2 new sentences that need to be translated we decided it was worth it to message everyone again. Please double check to make sure everything in your language is translated! If you can please also translate the Central Notice banners that will alert people that the election has started (and when results are ready). So that we do not have to send out another notice you can find those translations: [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_voting_starts&amp;language=en&amp;filter=%21translated&amp;action=translate Here (for the voting banner)] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_winners&amp;language=en&amp;filter=%21translated&amp;action=translate Here (for the results banner)]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:05, 2013 ж. маусымның 6 (ALMT)</div> == Translation notification: Announcement Universal Language Selector == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Announcement Universal Language Selector|Announcement Universal Language Selector]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Announcement+Universal+Language+Selector&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2013-06-11. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:36, 2013 ж. маусымның 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2013|Wikimedia Highlights, May 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:35, 2013 ж. маусымның 14 (ALMT)</div> == Translation notification: PRISM == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:PRISM|PRISM]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-PRISM&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-18. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi translators, the Wikimedia Foundation legal team has just published this page, asking the Wikimedia community to comment on whether they should take any action with regards to the recently uncovered PRISM surveillance scandal. I'll greatly appreciate your involvement &amp; contributions to have this page translated into as many languages as possible as well as popularised as widely as possible — please let your communities know about this so we can make the most use of this consultation period.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:20, 2013 ж. маусымның 15 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-07-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:54, 2013 ж. шілденің 16 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-07-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:55, 2013 ж. шілденің 16 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, June 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, June 2013|Wikimedia Highlights, June 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+June+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:44, 2013 ж. шілденің 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders|Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+inactive+right+holders&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-08-10. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:43, 2013 ж. тамыздың 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, July 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, July 2013|Wikimedia Highlights, July 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+July+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:29, 2013 ж. тамыздың 31 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Dear translators, I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate. Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary. Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world. Thank you for your valuable efforts! Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:59, 2013 ж. желтоқсанның 3 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Dear translators, I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate. Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary. Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world. Thank you for your valuable efforts! Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:01, 2013 ж. желтоқсанның 3 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2013|Wikimedia Highlights, November 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2013&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:35, 2013 ж. желтоқсанның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20131202 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20131202|Fundraising/Translation/Thank you email 20131202]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20131202&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2014-01-02. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Thank you for your help translating this 'Thank you letter' from the Wikimedia Foundation's Executive Director Sue Gardner into your language. If you have any questions, please post them on my talk page https://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:Jrobell </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:33, 2013 ж. желтоқсанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Privacy policy == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Privacy policy|Privacy policy]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Privacy+policy&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new privacy policy is ending on January 15. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends. The main text of the privacy policy is contained in the following pages, please click "Translate" on each of them: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy Privacy policy] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-summary Summary] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Mylanguage/Privacy_policy/what_policy_doesn%27t_cover What the policy doesn't cover] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-Definitions Definitions] Please also consider translating the FAQ and other supplementary material, which can be found (along with the main text) here: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate/agg-Privacy_policy_2014_draft ]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:41, 2014 ж. қаңтардың 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Data retention guidelines == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Data retention guidelines|Data retention guidelines]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Data+retention+guidelines&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new data retention guidelines is ending on February 14. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends. Please click "Translate" on both of these pages: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines/Introduction Introduction explaining the discussion phase] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines Main text of the guidelines]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 11:17, 2014 ж. ақпанның 10 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Board Service == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Board Service|Wikimedia Blog/Drafts/Board Service]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FBoard+Service&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the second in a series of blogs posts by the Wikimedia Foundation Board of Trustees, explaining the work of the Board Governance Committee. It is planned to be published at https://blog.wikimedia.org/ on Friday, February 28. Translations are also still welcome for the first post in the series, titled "Introduction to the Wikimedia Foundation Board of Trustees", where Vice Chair Phoebe Ayers explains the Board, its mandate, and its work within the community. It will hopefully remain a useful reference for a long time to come. It can be translated at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FIntroduction+to+the+Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees ]. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:35, 2014 ж. ақпанның 27 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2014|Wikimedia Highlights, January 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from January. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. Translations are also still welcome for the recently published December Highlights, at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2013 ]. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 15:18, 2014 ж. наурыздың 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2|Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FProposals%2F2012-2013+round2%2FStaff+summary%2FProgress+report+form%2FQ2&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This report is written by FDC Staff and is intended for the FDC, FDC grantees, and the larger movement. It includes a summary table of financial information from this past quarter, and summaries of each entity’s progress report in this past quarter.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:35, 2014 ж. наурыздың 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed|Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FHeartbleed&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the text of a just published [https://blog.wikimedia.org/2014/04/10/wikimedias-response-to-the-heartbleed-security-vulnerability/ blog post] summarizing the actions taken to protect users of Wikimedia sites against the recently discovered "Heartbleed" security vulnerability. (The post explains that users will need to re-login the next time they use their accounts and suggests to change passwords as a standard precautionary measure, but it is currently not intended to enforce a password change for all users.) Completed translations will be added to the blog post.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:14, 2014 ж. сәуірдің 11 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2014|Wikimedia Highlights, April 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:52, 2014 ж. мамырдың 26 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20140606 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20140606|Fundraising/Translation/Thank you email 20140606]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20140606&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2014-06-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help us translate our Thank You email that is sent to our donors on behalf of the Wikimedia Foundation's new executive director Lila Tretikov. We would highly appreciate your help on this in order to make sure the letter is available for our donors to read in their native language. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:54, 2014 ж. маусымның 6 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014|Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:57, 2014 ж. маусымның 11 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2014|Wikimedia Highlights, May 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from May. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:39, 2014 ж. шілденің 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Mailing lists/List info == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Mailing lists/List info]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Mailing+lists%2FList+info&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">We are re-designing our mailing list information pages and we would very much appreciate if you could please translate a few short phrases so that non-English speakers are able to easily sign up to our [https://meta.wikimedia.org/wiki/Mailing_lists Mailing lists]. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:09, 2014 ж. тамыздың 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FRenameUser+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2014-09-08. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Translators, I (Keegan) am sending a message on behalf of Stewards and WMF engineering to inform communities about local renaming being turned off in the middle of September as usernames start moving global. Please translate this message so I can deliver it in a proper, localized form. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:59, 2014 ж. қыркүйектің 3 (ALMT)</div> == Translation notification: File metadata cleanup drive/How to fix metadata == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[File metadata cleanup drive/How to fix metadata]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-File+metadata+cleanup+drive%2FHow+to+fix+metadata&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">There is a new initiative to [[File metadata cleanup drive|clean up file information pages]] across Wikimedia wikis. In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help to translate a few pages. In addition to the one linked above, there are two short pages: * [[File metadata cleanup drive]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive direct translation link]) * [[Template:File metadata cleanup header]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AFile+metadata+cleanup+header direct translation link]) We have done our best to prepare the pages to minimize the work for translators, and if you notice anything else we could do to make translation easier, please do let us know. [[User:Guillaume (WMF)|Guillaume]] is also happy to answer any questions you might have while translating the documents.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:28, 2014 ж. қазанның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Global AbuseFilter/2014 announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Global AbuseFilter/2014 announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">[[Special:Mylanguage/Global AbuseFilter|Global AbuseFilters]] were recently enabled on many Wikimedia projects. As we'd like to notify the affected wikis about it, we've created a page for announcing this: [[Special:MyLanguage/Global AbuseFilter/2014 announcement|Global AbuseFilter/2014 announcement]]. We'd like to make the [[Global AbuseFilter/2014 announcement|announcement]] accessible to as many users as possible and therefore would like to ask for your help in translating the announcement. In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help in translating the following mass message which will be sent to the affected wikis as well: *[[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement+%28condensed%29 translate]) The message will be sent in about three days time from now (on 13 November) so if you are planning on translating the message, please make sure that [[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] is translated before the deadline.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:12, 2014 ж. қарашаның 10 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014%2FED+Response&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:05, 2014 ж. қарашаның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2014-2015+round1&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:59, 2014 ж. қарашаның 22 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, October 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:55, 2014 ж. желтоқсанның 2 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 5 January 2015. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Single-user login finalization will finally take place in April 2015. There are some small changes to the text in this page to say this as well as mentioning local renaming is no longer possible. Please help update the translation to this page before accounts that are going to be affected are notified. Also updated with a very small change that needs translated is this page: &lt; https://meta.wikimedia.org/wiki/Single_User_Login_finalisation_announcement/Personal_announcement >. This text will be sent or linked to every account that will be affected, please help make sure it is ready to be sent out in your language(s).</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:03, 2014 ж. желтоқсанның 9 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/2014/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+communities&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:10, 2014 ж. желтоқсанның 22 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+inactive+right+holders&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:36, 2014 ж. желтоқсанның 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Stewards/Elections 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Stewards/Elections 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Stewards%2FElections+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">I apologize for the delay, but the 2015 Steward election banners are now available for translation. They consist of two banners with a few short phrases: *Banner displayed to sysops regarding nominations ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-stewnoms direct translation link]''') *Banner displayed to users regarding voting ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-stewvote direct translation link]''') If you have any questions or require any assistance, feel free to ask on [[Talk:Stewards/Elections 2015]] or drop by <span dir="ltr" id=wikimedia-stewards-elections>[[irc:wikimedia-stewards-elections|<span style="font-family: monospace,Courier; white-space: nowrap;">#wikimedia-stewards-elections</span>]]^{<span class="plainlinks">[http://webchat.freenode.net/?channels=#wikimedia-stewards-elections <span style="color: green;">connect</span>]</span>}</span> channel on the freenode IRC network.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 10:35, 2015 ж. қаңтардың 11 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, December 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:58, 2015 ж. ақпанның 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, January 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from January, covering Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:32, 2015 ж. наурыздың 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Oversight policy == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Oversight policy]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Oversight+policy&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">[[Oversight policy]], an important global policy page, was recently migrated to the Translate extension system along with other updates to the page. You are invited to participate in the translation of this page and and a few other related pages. *[[Oversight policy]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Oversight+policy&amp;action=page '''direct translation link''']) *[[Oversight policy/Requests for oversight]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Oversight+policy%2FRequests+for+oversight&amp;action=page '''direct translation link''']) *[[Template:Oversight info]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AOversight+info&amp;action=page '''direct translation link''']) *[[Template:Local oversight]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3ALocal+oversight&amp;action=page '''direct translation link'''])</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:30, 2015 ж. наурыздың 7 (ALMT)</div> == Translation notification: User:Keegan (WMF)/Quicktranslate == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[User:Keegan (WMF)/Quicktranslate]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3AKeegan+%28WMF%29%2FQuicktranslate&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-03-19. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hello, A very important sentence to the message that is being sent to users that may be renamed due to single-user login finalization has been added. Please take a moment to translate this one sentence, it's very important.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:21, 2015 ж. наурыздың 19 (ALMT)</div> == Translation notification: User:Keegan (WMF)/Rename confusion message == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[User:Keegan (WMF)/Rename confusion message]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3AKeegan+%28WMF%29%2FRename+confusion+message&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-03-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">During the messaging to 2.8 million accounts begin affected by [[Single User Login finalisation announcement|SUL finalization]], about 10,000 accounts across the wikis, mainly Commons, were incorrectly notified about their account needing to be renamed. This message is for those accounts, and it needs to be delivered as soon as possible.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:16, 2015 ж. наурыздың 28 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, February 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from last month, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:04, 2015 ж. наурыздың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement/Post-rename notice == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement/Post-rename notice]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPost-rename+notice&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is a short message for accounts that will be renamed next week as part of [[Single User Login finalisation announcement|single-user login finalisation]]. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:35, 2015 ж. сәуірдің 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-16. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please check new and updated paragraphs, in particular make sure that the correct daye for the finalisation (15th April 2015 and following days) is mentioned, as in English source.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:24, 2015 ж. сәуірдің 16 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2FBoard+elections%2F2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">As we draw very close to launching the call for candidates for the 2015 Wikimedia Foundation Elections I'd like to ask you to take some time to translate the main pages for each election as well as the first Banner. The linked page is for the Board election specific page but you an find all of them on [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;language=en&amp;group=agg-2015_Wikimedia_Elections&amp;filter=%21translated&amp;action=translate this translation group] and you can find the banner [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2015_Submission&amp;filter= at this link]. Please let us know on the [[Talk:Wikimedia_Foundation_elections_2015/Translation|Translation talk page]] if you have any issues.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:21, 2015 ж. сәуірдің 17 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2FBoard+elections%2F2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">As we draw very close to launching the call for candidates for the 2015 Wikimedia Foundation Elections I'd like to ask you to take some time to translate the main pages for each election as well as the first Banner. The linked page is for the Board election specific page but you an find all of them on [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;language=en&amp;group=agg-2015_Wikimedia_Elections&amp;filter=%21translated&amp;action=translate this translation group] and you can find the banner [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2015_Submission&amp;filter= at this link]. Please let us know on the [[Talk:Wikimedia_Foundation_elections_2015/Translation|Translation talk page]] if you have any issues.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:51, 2015 ж. сәуірдің 17 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, March 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from March, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:04, 2015 ж. мамырдың 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, April 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from April 2015, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:58, 2015 ж. мамырдың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, May 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from May, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:11, 2015 ж. маусымның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, October 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from October, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:32, 2015 ж. қарашаның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikipedia 15/Knowledge is joy == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikipedia 15/Knowledge is joy]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia+15%2FKnowledge+is+joy&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">For [[Wikipedia 15]], we'd like these three words translated into as many languages as possible!! Thank you all!!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:35, 2015 ж. қарашаның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2015-2016 round1 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2015-2016 round1]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2015-2016+round1&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:16, 2015 ж. қарашаның 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, November 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from November, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:22, 2015 ж. желтоқсанның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Requests+for+comment%2FPassword+policy+for+users+with+certain+advanced+permissions%2Fmassmessage&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:42, 2015 ж. желтоқсанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: 2015 Community Wishlist Survey == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[2015 Community Wishlist Survey]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-2015+Community+Wishlist+Survey&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:05, 2015 ж. желтоқсанның 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FAndroid+app+is+a+Google+Play+Best+App+of+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Google has named the Wikipedia Android app a "Best App of 2015," featuring the app in the Google Play Stores of Russia, India, Mexico, Japan, and Indonesia. We have published a blog post about this accomplishment and would appreciate help with translations. Thank you in advance for any help you can provide! Either way, let's celebrate. :-)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:41, 2015 ж. желтоқсанның 22 (ALMT)</div> == Translation notification: Template:StrategyButton2016/editintro/Communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Template:StrategyButton2016/editintro/Communities]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AStrategyButton2016%2Feditintro%2FCommunities&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2016-01-18. <div lang="en" class="mw-content-ltr">- This is the part of a series of community consultation pages. The WMF Community Advocacy team has put together a list at https://meta.wikimedia.org/wiki/2016_Strategy/Translations. We're hoping to launch the consultation on January 18th. Realizing getting all translations in place before the launch of the consultation may not be possible (and that people will likely help with translations after the launch), I'd be really grateful for any assistance especially that you can give in translating the templates at that Meta page link, like this one. It'll probably be harder for casual translators to help out with those! - Text should be stable at this point. I've just made what I hope will be the last modification to those pages! - Thank you for all you do, and I hope you will not only assist in translation (if you are able) but also take part in the consultation. Your input will be very welcome. - Questions or concerns? Please let me know at mdennis@wikimedia.org. Thanks! Maggie </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:06, 2016 ж. қаңтардың 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, December 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:51, 2016 ж. қаңтардың 26 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+communities&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">* The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that we're going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:58, 2016 ж. ақпанның 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/Notice to inactive right holders == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+inactive+right+holders&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that are going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:00, 2016 ж. ақпанның 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, January 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from January, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:47, 2016 ж. ақпанның 23 (ALMT)</div> == Translation notification: User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. The deadline for translating this page is 2016-03-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">If you have time this weekend, please help translate this page to inform communities about improvement to search.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:55, 2016 ж. наурыздың 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikipedia == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikipedia]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:14, 2016 ж. наурыздың 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, February 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from February, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:21, 2016 ж. наурыздың 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Tech/Server switch 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Tech/Server switch 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2016-04-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help translate this message about planned maintenance for the servers. Editors and other contributors will not be able to save their changes or upload images for about 30 minutes on both Tuesday, 19 April and Thursday, 21 April. This will affect ALL the WMF wikis, not just Wikipedia. I will send this message to hundreds of wikis before this event, and I hope that your languages will be included.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:34, 2016 ж. наурыздың 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Interface editors == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Interface editors]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Interface+editors&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:47, 2016 ж. наурыздың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, March 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from March, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:21, 2016 ж. сәуірдің 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, April 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from April, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:45, 2016 ж. мамырдың 18 (+06)</div> == Translation notification: Template:Usurpation requested == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AUsurpation+requested&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:27, 2016 ж. қыркүйектің 6 (+06)</div> == Translation notification: Template:Usurpation requested == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AUsurpation+requested&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:29, 2016 ж. қыркүйектің 6 (+06)</div> == Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role|Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FToolkit%2FDiscussion+Coordinator+Role&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:33, 2017 ж. наурыздың 10 (+06)</div> == Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing|Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FProcess%2FBriefing&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:19, 2017 ж. наурыздың 11 (+06)</div> == Translation notification: Meta:Babylon/Translators newsletter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Meta:Babylon/Translators newsletter|Meta:Babylon/Translators newsletter]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Meta%3ABabylon%2FTranslators+newsletter&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This page explains a new service: to keep translators posted about messages that need a particular effort, we have created a new newsletter. that newsletter is distributed on wiki as a notification and does not requires an email to subscribe. This message is both to kindly suggest you to translate the page explaining that new process, and also to invote you to subscribe to that newsletter. :)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:15, 2017 ж. қарашаның 22 (+06)</div> == Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2020/July == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2020/July|VisualEditor/Newsletter/2020/July]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2020%2FJuly&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is the end of this week. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:26, 2020 ж. шілденің 7 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Whatamidoing (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Trust and Safety/Case Review Committee/Charter == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Trust and Safety/Case Review Committee/Charter|Trust and Safety/Case Review Committee/Charter]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Trust+and+Safety%2FCase+Review+Committee%2FCharter&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:33, 2020 ж. шілденің 8 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Samuele2002@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Tech/News/2020/32 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Tech/News/2020/32|Tech/News/2020/32]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FNews%2F2020%2F32&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 11:27, 2020 ж. шілденің 31 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Path slopu@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Tech/Server switch 2020 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Tech/Server switch 2020|Tech/Server switch 2020]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2020&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:03, 2020 ж. тамыздың 15 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Path slopu@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia CH == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia CH|Wikimedia CH]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+CH&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:43, 2020 ж. желтоқсанның 17 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Eihel@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Project wiki representatives == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Project wiki representatives|Project wiki representatives]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Project+wiki+representatives&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2021-02-14. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The five year old strategy process has resulted in recommendations. After Global Conversations the number one priority is to establish an Interim Global Council, who will draft a Movement Charter, which will lead to the formation of a Global Council. Please help in translating the concise page "Project wiki representatives" which asks contributor to select for each project wiki a representative, who will help in implementing the first strategic priority.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:10, 2021 ж. ақпанның 6 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Ad Huikeshoven@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2021/June == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2021/June|VisualEditor/Newsletter/2021/June]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2021%2FJune&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2021-06-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This short newsletter is good news about posting comments on wiki. You can try out the "Discussion tools" in the Beta Features here at Meta-Wiki, too: [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]]. Thank you! </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:16, 2021 ж. маусымның 16 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Whatamidoing (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:InternetArchiveBot header == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:InternetArchiveBot header|Template:InternetArchiveBot header]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AInternetArchiveBot+header&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr">The InternetArchiveBot team has come up with a new header for its documentation and user pages designed to make important links as easy to find as possible. We use this header on the bot's global user page, and we have it set up to show the labels in your interface language, meaning that the labels will appear in Russian on Russian Wikipedia (unless you override the interface language). In order for this feature to work, we need translations of those labels. There are only six labels: * About the Bot * Report Problem * Contact Us * Documentation * Configure * Disable Bot If you know how to say those things in another language, you can help! And your work will make it easier for non-English speakers to use InternetArchiveBot. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:20, 2021 ж. маусымның 29 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Harej@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: InternetArchiveBot/Problem == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:InternetArchiveBot/Problem|InternetArchiveBot/Problem]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-InternetArchiveBot%2FProblem&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Thank you to everyone who translated "Template:InternetArchiveBot header". The template is now available in 64 languages (including variants)! Now when people visit the bot's user page on those language wikis, they will be greeted with navigation options in their language. (We have since added one more link to the header – "Translate" – translations are appreciated!) This page I am requesting translations for is the "report problem" page for InternetArchiveBot, directing the user to different places depending on the kind of problem they are having. There are a total of 17 terms to translate, consisting of short phrases and sentences. This page is directly linked from the header on InternetArchiveBot's global user page, so your work will likely be seen.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:15, 2021 ж. шілденің 13 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Harej@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/Voting == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|Wikimedia Foundation elections/2021/Voting]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2FVoting&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:22, 2021 ж. тамыздың 2 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:KCVelaga (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Hack4OpenGLAM == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM|Hack4OpenGLAM]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Hack4OpenGLAM&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-09-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Welcome to translate the messages of the Hack4OpenGLAM hackathon, taking place at the Creative Commons Summit 20–24 September! Your work is appreciated!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:25, 2021 ж. тамыздың 10 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wiki Loves Children == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wiki Loves Children|Wiki Loves Children]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wiki+Loves+Children&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:39, 2021 ж. тамыздың 10 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:MdsShakil@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Hack4OpenGLAM/Messages == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM/Messages|Hack4OpenGLAM/Messages]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Hack4OpenGLAM%2FMessages&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-09-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is an additional set of messages for Hack4OpenGLAM: instructions (the contents of the newsletter) and latest tweets that can be used in several languages. Thank you for your work, it has already been amazing!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:21, 2021 ж. тамыздың 11 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short|Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2F2021-09-07%2F2021+Election+Results%2FShort&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2021-09-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This short text (125 words) is meant to announce the results of the board elections on September, 7 to as much communities and volunteers as possible on such short notice in their native tongue. Please help us to make that happen! </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:04, 2021 ж. қыркүйектің 7 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FSet+Up+Process&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2021-09-17. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The Movement Charter Drafting Committee election is coming soon. We have just put out a page to inform as many communities on the election. This requires many translations as we want to reach out to as many people as possible in their respective language. So we ask kindly for your support. Any questions? Please contact [[User:DBarthel (WMF)]]. Thanks for your help!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:09, 2021 ж. қыркүйектің 13 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Lingua Libre == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Lingua Libre|Lingua Libre]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Lingua+Libre&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2021-11-30. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:34, 2021 ж. қыркүйектің 18 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:WikiLucas00@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Election translation == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Election translation|Movement Charter/Drafting Committee/Election translation]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElection+translation&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-08. <div lang="en" class="mw-content-ltr">2 sentences, 21 words! Movement Charter Drafting Committee Elections are coming. Translating the voting tool SecurePoll in as many native tongues is crucial for this. But: there are two sentences we need to be translated for this. Please support the effort to make this a global experience. Thank you for helping out!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:04, 2021 ж. қазанның 6 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FMCDC+Voter+Email+short+12-10-2021&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-11. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The Movement Charter Drafting Committee Election starts next Monday. We would like to send eligible voters an email, letting them know that now is the time to vote. Of course this should happen in the respective language of the voter. It is only 195 words, a few minutes of work with a great impact! Any language is highly appreciated, we appreciate your help a lot. Thank you and have a great weekend! :)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:50, 2021 ж. қазанның 8 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message|Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AMSIG%2FAnnouncements%2F2021%2FGlobal+message&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi everbody! The [[Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] is announcing a Movement Strategy Implementation Grants program to the communities. We want to reach out to as many communities as possible, calling out volunteers globally. Please support us and help translating the announcement in all the languages you speak, '''it is only 50 words'''. We will send it out as a mass message later. Beyond this: if you would like to, please check out the program and spread the word. We would appreciate your help in sharing this news in social media channels of your community. We are grateful for all your support, you are awesome!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:24, 2021 ж. қазанның 21 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElections%2FResults%2FAnnouncement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The announcement of the members of the Movement Charter Drafting Committee is coming close. We would like to announce the results in as many languages as possible and kindly ask for your support. It is '''less than 100 words''', we would appreciate your help a lot and it is just a few minutes. Thank you for your continuous support! </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:31, 2021 ж. қазанның 29 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-01-10. <div lang="en" class="mw-content-ltr">''This year four seats of the WMF Board of Trustees are to be newly filled and there will be a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022.'' ''The [[Movement Strategy and Governance]] team is supporting this Call for Feedback. For widest outreach across the Wikiverse we kindly ask you to support this by helping us out with additional translations.'' '''Postscriptum: During the last year many of you have helped us a lot to reach out to many different communities by translating in dozens of languages. We are utterly grateful for this - thanks to all of you for your ongoing support! You are the best!''' </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:25, 2022 ж. қаңтардың 7 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections%2FCall+for+Feedback+about+the+Board+of+Trustees+elections+is+now+open%2FShort&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-01-13. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi all, the [[Movement Strategy and Governance]] team is asking you for your help. We want to invite communities globally to a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022. We want to send out a message next Friday to all communities in as many languages as possible. It is '''only 130 words'''! Your help is very much appreciated! Thank you for your time!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:02, 2022 ж. қаңтардың 12 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:Education/News/Contents == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Contents|Template:Education/News/Contents]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FContents&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:48, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:Education/News/Drafts == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 15:00, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:Education/News/Drafts == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:33, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Education/Newsletter/January 2022/Headlines == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022/Headlines|Education/Newsletter/January 2022/Headlines]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022%2FHeadlines&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2022-01-24. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:26, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Education/Newsletter/January 2022 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022|Education/Newsletter/January 2022]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:29, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Leadership+Development+Task+Force%2FCall+for+Feedback+Announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-02-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Good day to you from [[Movement Strategy and Governance]]! The coming weeks see a Call for Feedback concerning the creation of a movementwide [[Leadership_Development_Task_Force]]. We are announcing it by a short message of '''only 60 words''' to be distributed globally on Tuesday. Global distribution asks for native language support, so we kindly ask for your help to have as many translations as possible available. It should be a few minutes of work only. Thank you very much for your help, [[Қатысушы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Қатысушы талқылауы:MediaWiki message delivery|талқылауы]]) 16:13, 2022 ж. ақпанның 4 (+06)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:13, 2022 ж. ақпанның 4 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: ContribuLing 2022 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022|ContribuLing 2022]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:05, 2022 ж. ақпанның 12 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:WikiLucas00@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:18, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Ericliu1912@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Ukraine's Cultural Diplomacy Month == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Ukraine's Cultural Diplomacy Month|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Ukraine%27s+Cultural+Diplomacy+Month&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:50, 2022 ж. наурыздың 2 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Juan90264@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoting%2FTranslations&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-03-06. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Next Monday the ratification for the UCoC Enforcement Guidelines starts, an important step concerning an important document. We would like to invite people from all the global communities to take part in this process. To make the voting available in as many native languages as possible, we would appreciate your help in translations! '''This is 189 words only''', just a few minutes of simple work and it is an important contribution to strengthen your community's voice. Thank you very much for your help, [[User:DBarthel (WMF)|DBarthel (WMF)]] </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:51, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: ContribuLing 2022/Program == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022/Program|ContribuLing 2022/Program]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2022-03-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:49, 2022 ж. наурыздың 26 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:WikiLucas00@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: GLAM School/Questions == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-GLAM+School%2FQuestions&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-12-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">GLAM School is a project by AvoinGLAM to chart out, uncover, and support practices that help GLAM professionals, GLAM-Wiki volunteers, Open GLAM advocates and others to be more empowered to contribute to Wikimedia and other open projects. In 2022 we are conducting surveys, chats, and interviews across organizations and networks involved in providing Open Access to cultural heritage. This page lists the questions that are used in the survey and the interviews.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:53, 2022 ж. сәуірдің 26 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: GLAM School/Questions == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-GLAM+School%2FQuestions&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-12-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Thank you for the wonderful work you are doing! I have made a couple of small modifications to the existing text and added one new section. I hope you would be willing to have a look at those. Thank you again! Cheers, Susanna</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:07, 2022 ж. сәуірдің 29 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: GLAM School == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:GLAM School|GLAM School]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-GLAM+School&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-12-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The GLAM School main page is ready for translation. I hope the syntax still remained correct after I changed the page a lot. Thank you for your amazing help!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:20, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email|Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi all! The community vote of this year's Board Elections are close. As always voter mails will be sent out. To invite as many community members as possible in their native tongue your help is very much appreciated. While there are already plenty of translations we would appreciate you to check for languages still missing and to contribute translations for these. The mails are short, just a bit about two times '''200 words''', a few minutes of work. Your support is very important as it helps communities to learn about the election and to cast their vote. Best, Denis Barthel (WMF) (Movement Strategy and Governance)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:51, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> 81kqk8k217rfnaeeyq3zlzh21848he9 3059092 3058828 2022-08-09T21:51:16Z MediaWiki message delivery 28897 /* Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki {{Welcome|--[[Қатысушы:BolatbekBot|BBot]] ([[Қатысушы талқылауы:BolatbekBot|talk]]) 19:44, 2012 ж. қыркүйектің 6 (ALMT)}} == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal|Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianneW+Appeal&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-10-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:14, 2012 ж. қазанның 23 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-10-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Update: New facts banners ___URGENT___</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:01, 2012 ж. қазанның 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, September 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, September 2012|Wikimedia Highlights, September 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+September+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from September. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [http://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:34, 2012 ж. қарашаның 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-11-21. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:59, 2012 ж. қарашаның 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-11-21. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:42, 2012 ж. қарашаның 15 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:12, 2012 ж. қарашаның 28 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:44, 2012 ж. желтоқсанның 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:09, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:55, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:17, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:54, 2012 ж. желтоқсанның 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm If you have any questions, post: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:10, 2012 ж. желтоқсанның 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:01, 2012 ж. желтоқсанның 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 12:36, 2012 ж. желтоқсанның 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:15, 2012 ж. желтоқсанның 6 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2012|Wikimedia Highlights, November 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:46, 2012 ж. желтоқсанның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FOrabile+Mudongo+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:44, 2012 ж. желтоқсанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FErlan+Vega+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Editor video captions</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:06, 2012 ж. желтоқсанның 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianne+Wadewitz+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-24. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_of_Wikipedia_Adrianne_Wadewitz.webm Video link for reference</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:18, 2012 ж. желтоқсанның 18 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FHoward+Morland+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-24. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File%3AThe_Impact_of_Wikipedia_Howard_Morland.webm Video link for reference</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:04, 2012 ж. желтоқсанның 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)|Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FWEB+documentary+clip+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WEB_Clip.webm</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:57, 2012 ж. желтоқсанның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions) == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDumisani+Ndubane+video+%28captions%29&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2012-12-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:20, 2012 ж. желтоқсанның 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Guidelines on potential conflicts of interest == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Guidelines on potential conflicts of interest|Guidelines on potential conflicts of interest]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Guidelines+on+potential+conflicts+of+interest&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2013-01-08. <div lang="en" class="mw-content-ltr">We are asking for community consultation on five proposed guidelines relating to potential conflicts of interest when people ask for resources belonging to the Wikimedia movement. We are hoping to get as much international involvement here as possible. Your assistance in translating this for your communities would be much appreciated! The [[Legal and Community Advocacy]] Team</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:20, 2012 ж. желтоқсанның 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2012 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, December 2012|Wikimedia Highlights, December 2012]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2012&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:05, 2013 ж. қаңтардың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ . If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:03, 2013 ж. ақпанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ . If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:39, 2013 ж. ақпанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2013|Wikimedia Highlights, January 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 10:43, 2013 ж. ақпанның 18 (ALMT)</div> == Translation notification: Template:OurProjects == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Template:OurProjects|Template:OurProjects]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AOurProjects&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. The deadline for translating this page is 2013-03-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:26, 2013 ж. ақпанның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-1 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-1|FDC portal/CentralNotice2013-1]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-1&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This banner will invite logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase about funding requests by 4 Wikimedia organizations. Around 2.6 million US dollars of donation money are available in this FDC round. (Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 12:41, 2013 ж. наурыздың 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-03-30. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The thank you letter has been had minor formatting changes and some changes to the text however the work is only minor and shouldn't :) Thank you again</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:27, 2013 ж. наурыздың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-03-28. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Minor update to this translation with some changes in formatting. Should be fairly minor changes needed. Thanks guys :)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:32, 2013 ж. наурыздың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, February 2013|Wikimedia Highlights, February 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 10:26, 2013 ж. наурыздың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-2 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-2|FDC portal/CentralNotice2013-2]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-2&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">These banners are for a "last call" inviting logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase (until March 31) about funding requests by 4 Wikimedia organizations, for around 1.3 million US dollars of donation money. (Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:44, 2013 ж. наурыздың 27 (ALMT)</div> == Translation notification: Turning off outdated skins == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Turning off outdated skins|Turning off outdated skins]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Turning+off+outdated+skins&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-04-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please translate to help inform non-English-language users about some important changes that will affect some users across all of our wikis. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:16, 2013 ж. наурыздың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Free knowledge based on Creative Commons licenses == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Free knowledge based on Creative Commons licenses|Free knowledge based on Creative Commons licenses]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Free+knowledge+based+on+Creative+Commons+licenses&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hello, please translate this very important brochure to explain the free content nature of Wikimedia projects. You can take your time to translate it, but your translation can have a long-term impact.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:21, 2013 ж. сәуірдің 10 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, March 2013|Wikimedia Highlights, March 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:46, 2013 ж. сәуірдің 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013|Wikimedia Foundation elections 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-04-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please translate to help inform non-English-language users about the important upcoming Wikimedia Foundation elections, including those for the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Board Board of Trustees ] and the [https://meta.wikimedia.org/wiki/FDC Funds Dissemination Committee ]. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:32, 2013 ж. сәуірдің 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message|Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Requests+for+comment%2FActivity+levels+of+advanced+administrative+rights+holders%2FGlobal+message&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-04-23. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Using [[Global message delivery]], this message will be sent to all Wikimedia community discussion pages.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:55, 2013 ж. сәуірдің 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement/Personal announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Single User Login finalisation announcement/Personal announcement|Single User Login finalisation announcement/Personal announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPersonal+announcement&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-05-13. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:22, 2013 ж. мамырдың 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2013|Wikimedia Highlights, April 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:47, 2013 ж. мамырдың 26 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail|Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FVoter+e-mail&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-03. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:06, 2013 ж. мамырдың 28 (ALMT)</div> == Translation notification: User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate|User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3ASamoaBot%2FWikidata+Summary%2Ftranslate&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. <div lang="en" class="mw-content-ltr">It is a new and improved version of [[User:Addbot/Wikidata Summary]], featuring full support for "plural" directives and a new "$user" variable. We are working on enabling these summaries for all "new-generation" interwiki bots.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:55, 2013 ж. мамырдың 28 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-06. <div lang="en" class="mw-content-ltr">We could greatly use your help doing some quick translations for the SecurePoll (voting) interface that will be used for this years [[m:Wikimedia Foundation elections 2013|Board and FDC elections]]. The translation consists of a short, 2 sentence, intro for the vote and 3 short 'titles' saying which vote or question they will be on. The page also lists the candidates for each election which do '''not''' need to be translated but can be transliterated if that makes sense for your language/script. Thank you! If you have any questions please feel free to ask on the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections 2013|Elections talk page]].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:27, 2013 ж. маусымның 3 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-06. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please accept my apologies for the second notification. Because of the importance of the election and 2 new sentences that need to be translated we decided it was worth it to message everyone again. Please double check to make sure everything in your language is translated! If you can please also translate the Central Notice banners that will alert people that the election has started (and when results are ready). So that we do not have to send out another notice you can find those translations: [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_voting_starts&amp;language=en&amp;filter=%21translated&amp;action=translate Here (for the voting banner)] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_winners&amp;language=en&amp;filter=%21translated&amp;action=translate Here (for the results banner)]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:05, 2013 ж. маусымның 6 (ALMT)</div> == Translation notification: Announcement Universal Language Selector == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Announcement Universal Language Selector|Announcement Universal Language Selector]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Announcement+Universal+Language+Selector&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2013-06-11. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:36, 2013 ж. маусымның 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2013|Wikimedia Highlights, May 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:35, 2013 ж. маусымның 14 (ALMT)</div> == Translation notification: PRISM == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:PRISM|PRISM]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-PRISM&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2013-06-18. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi translators, the Wikimedia Foundation legal team has just published this page, asking the Wikimedia community to comment on whether they should take any action with regards to the recently uncovered PRISM surveillance scandal. I'll greatly appreciate your involvement &amp; contributions to have this page translated into as many languages as possible as well as popularised as widely as possible — please let your communities know about this so we can make the most use of this consultation period.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:20, 2013 ж. маусымның 15 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-07-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:54, 2013 ж. шілденің 16 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-07-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:55, 2013 ж. шілденің 16 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, June 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, June 2013|Wikimedia Highlights, June 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+June+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:44, 2013 ж. шілденің 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders|Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+inactive+right+holders&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2013-08-10. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:43, 2013 ж. тамыздың 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, July 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, July 2013|Wikimedia Highlights, July 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+July+2013&language=kk-kz translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:29, 2013 ж. тамыздың 31 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Dear translators, I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate. Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary. Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world. Thank you for your valuable efforts! Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:59, 2013 ж. желтоқсанның 3 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Dear translators, I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate. Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary. Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world. Thank you for your valuable efforts! Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:01, 2013 ж. желтоқсанның 3 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2013 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2013|Wikimedia Highlights, November 2013]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2013&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:35, 2013 ж. желтоқсанның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20131202 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20131202|Fundraising/Translation/Thank you email 20131202]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20131202&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2014-01-02. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Thank you for your help translating this 'Thank you letter' from the Wikimedia Foundation's Executive Director Sue Gardner into your language. If you have any questions, please post them on my talk page https://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:Jrobell </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:33, 2013 ж. желтоқсанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Privacy policy == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Privacy policy|Privacy policy]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Privacy+policy&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new privacy policy is ending on January 15. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends. The main text of the privacy policy is contained in the following pages, please click "Translate" on each of them: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy Privacy policy] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-summary Summary] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Mylanguage/Privacy_policy/what_policy_doesn%27t_cover What the policy doesn't cover] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-Definitions Definitions] Please also consider translating the FAQ and other supplementary material, which can be found (along with the main text) here: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate/agg-Privacy_policy_2014_draft ]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:41, 2014 ж. қаңтардың 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Data retention guidelines == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Data retention guidelines|Data retention guidelines]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Data+retention+guidelines&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new data retention guidelines is ending on February 14. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends. Please click "Translate" on both of these pages: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines/Introduction Introduction explaining the discussion phase] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines Main text of the guidelines]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 11:17, 2014 ж. ақпанның 10 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Board Service == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Board Service|Wikimedia Blog/Drafts/Board Service]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FBoard+Service&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the second in a series of blogs posts by the Wikimedia Foundation Board of Trustees, explaining the work of the Board Governance Committee. It is planned to be published at https://blog.wikimedia.org/ on Friday, February 28. Translations are also still welcome for the first post in the series, titled "Introduction to the Wikimedia Foundation Board of Trustees", where Vice Chair Phoebe Ayers explains the Board, its mandate, and its work within the community. It will hopefully remain a useful reference for a long time to come. It can be translated at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FIntroduction+to+the+Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees ]. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:35, 2014 ж. ақпанның 27 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2014|Wikimedia Highlights, January 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from January. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. Translations are also still welcome for the recently published December Highlights, at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2013 ]. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 15:18, 2014 ж. наурыздың 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2|Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FProposals%2F2012-2013+round2%2FStaff+summary%2FProgress+report+form%2FQ2&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This report is written by FDC Staff and is intended for the FDC, FDC grantees, and the larger movement. It includes a summary table of financial information from this past quarter, and summaries of each entity’s progress report in this past quarter.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:35, 2014 ж. наурыздың 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed|Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FHeartbleed&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is the text of a just published [https://blog.wikimedia.org/2014/04/10/wikimedias-response-to-the-heartbleed-security-vulnerability/ blog post] summarizing the actions taken to protect users of Wikimedia sites against the recently discovered "Heartbleed" security vulnerability. (The post explains that users will need to re-login the next time they use their accounts and suggests to change passwords as a standard precautionary measure, but it is currently not intended to enforce a password change for all users.) Completed translations will be added to the blog post.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:14, 2014 ж. сәуірдің 11 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2014|Wikimedia Highlights, April 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:52, 2014 ж. мамырдың 26 (ALMT)</div> == Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20140606 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20140606|Fundraising/Translation/Thank you email 20140606]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20140606&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2014-06-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help us translate our Thank You email that is sent to our donors on behalf of the Wikimedia Foundation's new executive director Lila Tretikov. We would highly appreciate your help on this in order to make sure the letter is available for our donors to read in their native language. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:54, 2014 ж. маусымның 6 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014|Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:57, 2014 ж. маусымның 11 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2014|Wikimedia Highlights, May 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from May. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:39, 2014 ж. шілденің 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Mailing lists/List info == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Mailing lists/List info]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Mailing+lists%2FList+info&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">We are re-designing our mailing list information pages and we would very much appreciate if you could please translate a few short phrases so that non-English speakers are able to easily sign up to our [https://meta.wikimedia.org/wiki/Mailing_lists Mailing lists]. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:09, 2014 ж. тамыздың 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FRenameUser+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2014-09-08. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Translators, I (Keegan) am sending a message on behalf of Stewards and WMF engineering to inform communities about local renaming being turned off in the middle of September as usernames start moving global. Please translate this message so I can deliver it in a proper, localized form. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:59, 2014 ж. қыркүйектің 3 (ALMT)</div> == Translation notification: File metadata cleanup drive/How to fix metadata == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[File metadata cleanup drive/How to fix metadata]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-File+metadata+cleanup+drive%2FHow+to+fix+metadata&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr">There is a new initiative to [[File metadata cleanup drive|clean up file information pages]] across Wikimedia wikis. In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help to translate a few pages. In addition to the one linked above, there are two short pages: * [[File metadata cleanup drive]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive direct translation link]) * [[Template:File metadata cleanup header]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AFile+metadata+cleanup+header direct translation link]) We have done our best to prepare the pages to minimize the work for translators, and if you notice anything else we could do to make translation easier, please do let us know. [[User:Guillaume (WMF)|Guillaume]] is also happy to answer any questions you might have while translating the documents.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:28, 2014 ж. қазанның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Global AbuseFilter/2014 announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Global AbuseFilter/2014 announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">[[Special:Mylanguage/Global AbuseFilter|Global AbuseFilters]] were recently enabled on many Wikimedia projects. As we'd like to notify the affected wikis about it, we've created a page for announcing this: [[Special:MyLanguage/Global AbuseFilter/2014 announcement|Global AbuseFilter/2014 announcement]]. We'd like to make the [[Global AbuseFilter/2014 announcement|announcement]] accessible to as many users as possible and therefore would like to ask for your help in translating the announcement. In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help in translating the following mass message which will be sent to the affected wikis as well: *[[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement+%28condensed%29 translate]) The message will be sent in about three days time from now (on 13 November) so if you are planning on translating the message, please make sure that [[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] is translated before the deadline.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:12, 2014 ж. қарашаның 10 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014%2FED+Response&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:05, 2014 ж. қарашаның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2014-2015+round1&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:59, 2014 ж. қарашаның 22 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, October 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:55, 2014 ж. желтоқсанның 2 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 5 January 2015. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Single-user login finalization will finally take place in April 2015. There are some small changes to the text in this page to say this as well as mentioning local renaming is no longer possible. Please help update the translation to this page before accounts that are going to be affected are notified. Also updated with a very small change that needs translated is this page: &lt; https://meta.wikimedia.org/wiki/Single_User_Login_finalisation_announcement/Personal_announcement >. This text will be sent or linked to every account that will be affected, please help make sure it is ready to be sent out in your language(s).</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:03, 2014 ж. желтоқсанның 9 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/2014/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+communities&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:10, 2014 ж. желтоқсанның 22 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+inactive+right+holders&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:36, 2014 ж. желтоқсанның 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Stewards/Elections 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Stewards/Elections 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Stewards%2FElections+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">I apologize for the delay, but the 2015 Steward election banners are now available for translation. They consist of two banners with a few short phrases: *Banner displayed to sysops regarding nominations ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-stewnoms direct translation link]''') *Banner displayed to users regarding voting ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-stewvote direct translation link]''') If you have any questions or require any assistance, feel free to ask on [[Talk:Stewards/Elections 2015]] or drop by <span dir="ltr" id=wikimedia-stewards-elections>[[irc:wikimedia-stewards-elections|<span style="font-family: monospace,Courier; white-space: nowrap;">#wikimedia-stewards-elections</span>]]^{<span class="plainlinks">[http://webchat.freenode.net/?channels=#wikimedia-stewards-elections <span style="color: green;">connect</span>]</span>}</span> channel on the freenode IRC network.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 10:35, 2015 ж. қаңтардың 11 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2014 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, December 2014]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2014&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:58, 2015 ж. ақпанның 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, January 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from January, covering Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:32, 2015 ж. наурыздың 1 (ALMT)</div> == Translation notification: Oversight policy == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Oversight policy]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Oversight+policy&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">[[Oversight policy]], an important global policy page, was recently migrated to the Translate extension system along with other updates to the page. You are invited to participate in the translation of this page and and a few other related pages. *[[Oversight policy]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Oversight+policy&amp;action=page '''direct translation link''']) *[[Oversight policy/Requests for oversight]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Oversight+policy%2FRequests+for+oversight&amp;action=page '''direct translation link''']) *[[Template:Oversight info]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AOversight+info&amp;action=page '''direct translation link''']) *[[Template:Local oversight]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3ALocal+oversight&amp;action=page '''direct translation link'''])</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:30, 2015 ж. наурыздың 7 (ALMT)</div> == Translation notification: User:Keegan (WMF)/Quicktranslate == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[User:Keegan (WMF)/Quicktranslate]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3AKeegan+%28WMF%29%2FQuicktranslate&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-03-19. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hello, A very important sentence to the message that is being sent to users that may be renamed due to single-user login finalization has been added. Please take a moment to translate this one sentence, it's very important.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:21, 2015 ж. наурыздың 19 (ALMT)</div> == Translation notification: User:Keegan (WMF)/Rename confusion message == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[User:Keegan (WMF)/Rename confusion message]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3AKeegan+%28WMF%29%2FRename+confusion+message&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-03-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">During the messaging to 2.8 million accounts begin affected by [[Single User Login finalisation announcement|SUL finalization]], about 10,000 accounts across the wikis, mainly Commons, were incorrectly notified about their account needing to be renamed. This message is for those accounts, and it needs to be delivered as soon as possible.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:16, 2015 ж. наурыздың 28 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, February 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from last month, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:04, 2015 ж. наурыздың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement/Post-rename notice == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement/Post-rename notice]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPost-rename+notice&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-12. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is a short message for accounts that will be renamed next week as part of [[Single User Login finalisation announcement|single-user login finalisation]]. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:35, 2015 ж. сәуірдің 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Single User Login finalisation announcement == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Single User Login finalisation announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-16. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please check new and updated paragraphs, in particular make sure that the correct daye for the finalisation (15th April 2015 and following days) is mentioned, as in English source.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:24, 2015 ж. сәуірдің 16 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2FBoard+elections%2F2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">As we draw very close to launching the call for candidates for the 2015 Wikimedia Foundation Elections I'd like to ask you to take some time to translate the main pages for each election as well as the first Banner. The linked page is for the Board election specific page but you an find all of them on [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;language=en&amp;group=agg-2015_Wikimedia_Elections&amp;filter=%21translated&amp;action=translate this translation group] and you can find the banner [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2015_Submission&amp;filter= at this link]. Please let us know on the [[Talk:Wikimedia_Foundation_elections_2015/Translation|Translation talk page]] if you have any issues.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:21, 2015 ж. сәуірдің 17 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2FBoard+elections%2F2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2015-04-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">As we draw very close to launching the call for candidates for the 2015 Wikimedia Foundation Elections I'd like to ask you to take some time to translate the main pages for each election as well as the first Banner. The linked page is for the Board election specific page but you an find all of them on [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;language=en&amp;group=agg-2015_Wikimedia_Elections&amp;filter=%21translated&amp;action=translate this translation group] and you can find the banner [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2015_Submission&amp;filter= at this link]. Please let us know on the [[Talk:Wikimedia_Foundation_elections_2015/Translation|Translation talk page]] if you have any issues.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can change your notification preferences [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:51, 2015 ж. сәуірдің 17 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, March 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from March, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 09:04, 2015 ж. мамырдың 4 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, April 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from April 2015, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:58, 2015 ж. мамырдың 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, May 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from May, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:11, 2015 ж. маусымның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, October 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from October, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:32, 2015 ж. қарашаның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikipedia 15/Knowledge is joy == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikipedia 15/Knowledge is joy]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia+15%2FKnowledge+is+joy&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">For [[Wikipedia 15]], we'd like these three words translated into as many languages as possible!! Thank you all!!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:35, 2015 ж. қарашаның 20 (ALMT)</div> == Translation notification: Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2015-2016 round1 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2015-2016 round1]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2015-2016+round1&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:16, 2015 ж. қарашаның 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, November 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from November, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:22, 2015 ж. желтоқсанның 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Requests+for+comment%2FPassword+policy+for+users+with+certain+advanced+permissions%2Fmassmessage&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 17:42, 2015 ж. желтоқсанның 13 (ALMT)</div> == Translation notification: 2015 Community Wishlist Survey == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[2015 Community Wishlist Survey]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-2015+Community+Wishlist+Survey&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:05, 2015 ж. желтоқсанның 21 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FAndroid+app+is+a+Google+Play+Best+App+of+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Google has named the Wikipedia Android app a "Best App of 2015," featuring the app in the Google Play Stores of Russia, India, Mexico, Japan, and Indonesia. We have published a blog post about this accomplishment and would appreciate help with translations. Thank you in advance for any help you can provide! Either way, let's celebrate. :-)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:41, 2015 ж. желтоқсанның 22 (ALMT)</div> == Translation notification: Template:StrategyButton2016/editintro/Communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Template:StrategyButton2016/editintro/Communities]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AStrategyButton2016%2Feditintro%2FCommunities&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2016-01-18. <div lang="en" class="mw-content-ltr">- This is the part of a series of community consultation pages. The WMF Community Advocacy team has put together a list at https://meta.wikimedia.org/wiki/2016_Strategy/Translations. We're hoping to launch the consultation on January 18th. Realizing getting all translations in place before the launch of the consultation may not be possible (and that people will likely help with translations after the launch), I'd be really grateful for any assistance especially that you can give in translating the templates at that Meta page link, like this one. It'll probably be harder for casual translators to help out with those! - Text should be stable at this point. I've just made what I hope will be the last modification to those pages! - Thank you for all you do, and I hope you will not only assist in translation (if you are able) but also take part in the consultation. Your input will be very welcome. - Questions or concerns? Please let me know at mdennis@wikimedia.org. Thanks! Maggie </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:06, 2016 ж. қаңтардың 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2015 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, December 2015]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2015&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:51, 2016 ж. қаңтардың 26 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/Notice to communities == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+communities&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">* The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that we're going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:58, 2016 ж. ақпанның 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Admin activity review/Notice to inactive right holders == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Admin activity review/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+inactive+right+holders&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that are going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:00, 2016 ж. ақпанның 8 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, January 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from January, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:47, 2016 ж. ақпанның 23 (ALMT)</div> == Translation notification: User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is low. The deadline for translating this page is 2016-03-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">If you have time this weekend, please help translate this page to inform communities about improvement to search.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:55, 2016 ж. наурыздың 5 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikipedia == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikipedia]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 08:14, 2016 ж. наурыздың 12 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, February 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from February, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:21, 2016 ж. наурыздың 19 (ALMT)</div> == Translation notification: Tech/Server switch 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Tech/Server switch 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2016-04-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please help translate this message about planned maintenance for the servers. Editors and other contributors will not be able to save their changes or upload images for about 30 minutes on both Tuesday, 19 April and Thursday, 21 April. This will affect ALL the WMF wikis, not just Wikipedia. I will send this message to hundreds of wikis before this event, and I hope that your languages will be included.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:34, 2016 ж. наурыздың 24 (ALMT)</div> == Translation notification: Interface editors == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Interface editors]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Interface+editors&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:47, 2016 ж. наурыздың 29 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, March 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from March, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:21, 2016 ж. сәуірдің 14 (ALMT)</div> == Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2016 == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[Wikimedia Highlights, April 2016]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2016&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from April, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:45, 2016 ж. мамырдың 18 (+06)</div> == Translation notification: Template:Usurpation requested == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AUsurpation+requested&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:27, 2016 ж. қыркүйектің 6 (+06)</div> == Translation notification: Template:Usurpation requested == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AUsurpation+requested&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:29, 2016 ж. қыркүйектің 6 (+06)</div> == Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role|Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FToolkit%2FDiscussion+Coordinator+Role&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:33, 2017 ж. наурыздың 10 (+06)</div> == Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing|Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FProcess%2FBriefing&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:19, 2017 ж. наурыздың 11 (+06)</div> == Translation notification: Meta:Babylon/Translators newsletter == <div lang="kk-kz" class="mw-content-ltr">Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Meta:Babylon/Translators newsletter|Meta:Babylon/Translators newsletter]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Meta%3ABabylon%2FTranslators+newsletter&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr">This page explains a new service: to keep translators posted about messages that need a particular effort, we have created a new newsletter. that newsletter is distributed on wiki as a notification and does not requires an email to subscribe. This message is both to kindly suggest you to translate the page explaining that new process, and also to invote you to subscribe to that newsletter. :)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:15, 2017 ж. қарашаның 22 (+06)</div> == Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2020/July == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2020/July|VisualEditor/Newsletter/2020/July]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2020%2FJuly&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is the end of this week. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 02:26, 2020 ж. шілденің 7 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Whatamidoing (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Trust and Safety/Case Review Committee/Charter == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Trust and Safety/Case Review Committee/Charter|Trust and Safety/Case Review Committee/Charter]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Trust+and+Safety%2FCase+Review+Committee%2FCharter&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:33, 2020 ж. шілденің 8 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Samuele2002@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Tech/News/2020/32 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Tech/News/2020/32|Tech/News/2020/32]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FNews%2F2020%2F32&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 11:27, 2020 ж. шілденің 31 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Path slopu@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Tech/Server switch 2020 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Tech/Server switch 2020|Tech/Server switch 2020]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2020&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:03, 2020 ж. тамыздың 15 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Path slopu@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia CH == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia CH|Wikimedia CH]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+CH&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:43, 2020 ж. желтоқсанның 17 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Eihel@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Project wiki representatives == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан)‎ on Meta. The page [[:metawikipedia:Project wiki representatives|Project wiki representatives]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Project+wiki+representatives&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)‎] The deadline for translating this page is 2021-02-14. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The five year old strategy process has resulted in recommendations. After Global Conversations the number one priority is to establish an Interim Global Council, who will draft a Movement Charter, which will lead to the formation of a Global Council. Please help in translating the concise page "Project wiki representatives" which asks contributor to select for each project wiki a representative, who will help in implementing the first strategic priority.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:10, 2021 ж. ақпанның 6 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Ad Huikeshoven@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2021/June == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2021/June|VisualEditor/Newsletter/2021/June]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2021%2FJune&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2021-06-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This short newsletter is good news about posting comments on wiki. You can try out the "Discussion tools" in the Beta Features here at Meta-Wiki, too: [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]]. Thank you! </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 06:16, 2021 ж. маусымның 16 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Whatamidoing (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:InternetArchiveBot header == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:InternetArchiveBot header|Template:InternetArchiveBot header]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AInternetArchiveBot+header&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr">The InternetArchiveBot team has come up with a new header for its documentation and user pages designed to make important links as easy to find as possible. We use this header on the bot's global user page, and we have it set up to show the labels in your interface language, meaning that the labels will appear in Russian on Russian Wikipedia (unless you override the interface language). In order for this feature to work, we need translations of those labels. There are only six labels: * About the Bot * Report Problem * Contact Us * Documentation * Configure * Disable Bot If you know how to say those things in another language, you can help! And your work will make it easier for non-English speakers to use InternetArchiveBot. </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:20, 2021 ж. маусымның 29 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Harej@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: InternetArchiveBot/Problem == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:InternetArchiveBot/Problem|InternetArchiveBot/Problem]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-InternetArchiveBot%2FProblem&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr">Thank you to everyone who translated "Template:InternetArchiveBot header". The template is now available in 64 languages (including variants)! Now when people visit the bot's user page on those language wikis, they will be greeted with navigation options in their language. (We have since added one more link to the header – "Translate" – translations are appreciated!) This page I am requesting translations for is the "report problem" page for InternetArchiveBot, directing the user to different places depending on the kind of problem they are having. There are a total of 17 terms to translate, consisting of short phrases and sentences. This page is directly linked from the header on InternetArchiveBot's global user page, so your work will likely be seen.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 05:15, 2021 ж. шілденің 13 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Harej@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/Voting == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|Wikimedia Foundation elections/2021/Voting]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2FVoting&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:22, 2021 ж. тамыздың 2 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:KCVelaga (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Hack4OpenGLAM == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM|Hack4OpenGLAM]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Hack4OpenGLAM&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-09-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Welcome to translate the messages of the Hack4OpenGLAM hackathon, taking place at the Creative Commons Summit 20–24 September! Your work is appreciated!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:25, 2021 ж. тамыздың 10 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wiki Loves Children == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wiki Loves Children|Wiki Loves Children]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wiki+Loves+Children&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:39, 2021 ж. тамыздың 10 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:MdsShakil@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Hack4OpenGLAM/Messages == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM/Messages|Hack4OpenGLAM/Messages]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Hack4OpenGLAM%2FMessages&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-09-20. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This is an additional set of messages for Hack4OpenGLAM: instructions (the contents of the newsletter) and latest tweets that can be used in several languages. Thank you for your work, it has already been amazing!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 04:21, 2021 ж. тамыздың 11 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short|Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2F2021-09-07%2F2021+Election+Results%2FShort&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2021-09-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">This short text (125 words) is meant to announce the results of the board elections on September, 7 to as much communities and volunteers as possible on such short notice in their native tongue. Please help us to make that happen! </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 01:04, 2021 ж. қыркүйектің 7 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FSet+Up+Process&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2021-09-17. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The Movement Charter Drafting Committee election is coming soon. We have just put out a page to inform as many communities on the election. This requires many translations as we want to reach out to as many people as possible in their respective language. So we ask kindly for your support. Any questions? Please contact [[User:DBarthel (WMF)]]. Thanks for your help!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 22:09, 2021 ж. қыркүйектің 13 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Lingua Libre == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Lingua Libre|Lingua Libre]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Lingua+Libre&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2021-11-30. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:34, 2021 ж. қыркүйектің 18 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:WikiLucas00@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Election translation == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Election translation|Movement Charter/Drafting Committee/Election translation]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElection+translation&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-08. <div lang="en" class="mw-content-ltr">2 sentences, 21 words! Movement Charter Drafting Committee Elections are coming. Translating the voting tool SecurePoll in as many native tongues is crucial for this. But: there are two sentences we need to be translated for this. Please support the effort to make this a global experience. Thank you for helping out!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:04, 2021 ж. қазанның 6 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FMCDC+Voter+Email+short+12-10-2021&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-11. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The Movement Charter Drafting Committee Election starts next Monday. We would like to send eligible voters an email, letting them know that now is the time to vote. Of course this should happen in the respective language of the voter. It is only 195 words, a few minutes of work with a great impact! Any language is highly appreciated, we appreciate your help a lot. Thank you and have a great weekend! :)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:50, 2021 ж. қазанның 8 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message|Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Grants%3AMSIG%2FAnnouncements%2F2021%2FGlobal+message&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-26. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi everbody! The [[Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] is announcing a Movement Strategy Implementation Grants program to the communities. We want to reach out to as many communities as possible, calling out volunteers globally. Please support us and help translating the announcement in all the languages you speak, '''it is only 50 words'''. We will send it out as a mass message later. Beyond this: if you would like to, please check out the program and spread the word. We would appreciate your help in sharing this news in social media channels of your community. We are grateful for all your support, you are awesome!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:24, 2021 ж. қазанның 21 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElections%2FResults%2FAnnouncement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2021-10-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The announcement of the members of the Movement Charter Drafting Committee is coming close. We would like to announce the results in as many languages as possible and kindly ask for your support. It is '''less than 100 words''', we would appreciate your help a lot and it is just a few minutes. Thank you for your continuous support! </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:31, 2021 ж. қазанның 29 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-01-10. <div lang="en" class="mw-content-ltr">''This year four seats of the WMF Board of Trustees are to be newly filled and there will be a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022.'' ''The [[Movement Strategy and Governance]] team is supporting this Call for Feedback. For widest outreach across the Wikiverse we kindly ask you to support this by helping us out with additional translations.'' '''Postscriptum: During the last year many of you have helped us a lot to reach out to many different communities by translating in dozens of languages. We are utterly grateful for this - thanks to all of you for your ongoing support! You are the best!''' </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:25, 2022 ж. қаңтардың 7 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections%2FCall+for+Feedback+about+the+Board+of+Trustees+elections+is+now+open%2FShort&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-01-13. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi all, the [[Movement Strategy and Governance]] team is asking you for your help. We want to invite communities globally to a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022. We want to send out a message next Friday to all communities in as many languages as possible. It is '''only 130 words'''! Your help is very much appreciated! Thank you for your time!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:02, 2022 ж. қаңтардың 12 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:Education/News/Contents == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Contents|Template:Education/News/Contents]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FContents&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:48, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:Education/News/Drafts == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 15:00, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Template:Education/News/Drafts == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 20:33, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Education/Newsletter/January 2022/Headlines == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022/Headlines|Education/Newsletter/January 2022/Headlines]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022%2FHeadlines&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. The deadline for translating this page is 2022-01-24. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:26, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Education/Newsletter/January 2022 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022|Education/Newsletter/January 2022]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 23:29, 2022 ж. қаңтардың 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:ZI Jony@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Leadership+Development+Task+Force%2FCall+for+Feedback+Announcement&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-02-07. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Good day to you from [[Movement Strategy and Governance]]! The coming weeks see a Call for Feedback concerning the creation of a movementwide [[Leadership_Development_Task_Force]]. We are announcing it by a short message of '''only 60 words''' to be distributed globally on Tuesday. Global distribution asks for native language support, so we kindly ask for your help to have as many translations as possible available. It should be a few minutes of work only. Thank you very much for your help, [[Қатысушы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Қатысушы талқылауы:MediaWiki message delivery|талқылауы]]) 16:13, 2022 ж. ақпанның 4 (+06)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 16:13, 2022 ж. ақпанның 4 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: ContribuLing 2022 == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022|ContribuLing 2022]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:05, 2022 ж. ақпанның 12 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:WikiLucas00@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:18, 2022 ж. ақпанның 22 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Ericliu1912@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Ukraine's Cultural Diplomacy Month == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Ukraine's Cultural Diplomacy Month|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Ukraine%27s+Cultural+Diplomacy+Month&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 07:50, 2022 ж. наурыздың 2 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Juan90264@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoting%2FTranslations&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-03-06. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Next Monday the ratification for the UCoC Enforcement Guidelines starts, an important step concerning an important document. We would like to invite people from all the global communities to take part in this process. To make the voting available in as many native languages as possible, we would appreciate your help in translations! '''This is 189 words only''', just a few minutes of simple work and it is an important contribution to strengthen your community's voice. Thank you very much for your help, [[User:DBarthel (WMF)|DBarthel (WMF)]] </div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 19:51, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: ContribuLing 2022/Program == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022/Program|ContribuLing 2022/Program]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is medium. The deadline for translating this page is 2022-03-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr"></div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 21:49, 2022 ж. наурыздың 26 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:WikiLucas00@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: GLAM School/Questions == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-GLAM+School%2FQuestions&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-12-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">GLAM School is a project by AvoinGLAM to chart out, uncover, and support practices that help GLAM professionals, GLAM-Wiki volunteers, Open GLAM advocates and others to be more empowered to contribute to Wikimedia and other open projects. In 2022 we are conducting surveys, chats, and interviews across organizations and networks involved in providing Open Access to cultural heritage. This page lists the questions that are used in the survey and the interviews.</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 14:53, 2022 ж. сәуірдің 26 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: GLAM School/Questions == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-GLAM+School%2FQuestions&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-12-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Thank you for the wonderful work you are doing! I have made a couple of small modifications to the existing text and added one new section. I hope you would be willing to have a look at those. Thank you again! Cheers, Susanna</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 13:07, 2022 ж. сәуірдің 29 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: GLAM School == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:GLAM School|GLAM School]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-GLAM+School&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The deadline for translating this page is 2022-12-31. <div lang="en" class="mw-content-ltr">The GLAM School main page is ready for translation. I hope the syntax still remained correct after I changed the page a lot. Thank you for your amazing help!</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 00:20, 2022 ж. мамырдың 5 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:Susannaanas@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email|Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi all! The community vote of this year's Board Elections are close. As always voter mails will be sent out. To invite as many community members as possible in their native tongue your help is very much appreciated. While there are already plenty of translations we would appreciate you to check for languages still missing and to contribute translations for these. The mails are short, just a bit about two times '''200 words''', a few minutes of work. Your support is very important as it helps communities to learn about the election and to cast their vote. Best, Denis Barthel (WMF) (Movement Strategy and Governance)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 18:51, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email == Hello Anime707, You are receiving this notification because you signed up as a translator to қазақша (Қазақстан) on Meta. The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email|Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email]] is available for translation. You can translate it here: * [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&language=kk-kz&action=page translate to қазақша (Қазақстан)] The priority of this page is high. <div lang="en" class="mw-content-ltr">Hi all! The community vote of this year's Board Elections are close. As always voter mails will be sent out. To invite as many community members as possible in their native tongue your help is very much appreciated. While there are already plenty of translations we would appreciate you to check for languages still missing and to contribute translations for these. The mails are short, just a bit about two times '''200 words''', a few minutes of work. Your support is very important as it helps communities to learn about the election and to cast their vote. Best, Denis Barthel (WMF) (Movement Strategy and Governance)</div> Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function as a truly multilingual community. You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences]. Thank you! Meta translation coordinators&lrm;, 03:51, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators тізімін пайдаланып User:DBarthel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> id8x6lbvgppy5p1ncmvtmm0cs9v8w57 1 336440 3059168 1634848 2022-08-10T11:44:32Z Malik Nursultan B 111493 /* Мешіттің атауы ресми түрде өзгерді. Мақала атын да өзгерту керек қой? 🤔 */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki {{Ислам жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} {{Астана жобасының мақаласы|деңгейі=|маңыздылығы=}} == Мешіттің атауы ресми түрде өзгерді. Мақала атын да өзгерту керек қой? 🤔 == Атағанда «Әбу Насыр әл-Фараби мешіті» деп аталсын ба, әлде «Әбу Насыр әл-Фараби (мешіт)» деп аталсын ба? [[Қатысушы:Malik Nursultan B|Malik Nursultan B]] ([[Қатысушы талқылауы:Malik Nursultan B|талқылауы]]) 17:44, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) 6qwv4u2whbfmttafwkfnkjtekbcdbpj 0 482971 3059066 3057598 2022-08-09T20:04:57Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Аққала |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min =37 |lat_sec = 09 |lon_deg = 51 |lon_min = 45 |lon_sec = 30 |CoordAddon = |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Елтай ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Елтай |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Индерские горы (Индер) бекінісі, Го́ры'' |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 825 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = |сайт тілі 2 = |сайт тілі 3 = |сайт тілі 4 = |сайт тілі 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} {{мағына|Аққала (айрық)}} '''Аққала''' (1993 ж. дейін ''Горы'') — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]], [[Елтай ауылдық округі (Атырау облысы)|Елтай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == [[Жайық]] өзенінің оң жағасында, аудан орталығы [[Индербор]] кентінен солтүстікке қарай 5 шақырым жерде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 733 адам (380 ер адам және 353 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 825 адамды (411 ер адам және 414 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Аққала орта мектебі — 1923 жылы ұйымдастырылып, ол мектеп бастауыш орыс мектебі болған. Кейін аралас жеті жылдық мектеп болып қайта құрылған. 1990-1991 жылғы оқу жылында Горы орта мектебіне айналдырылып, 1993 жылы Аққала орта мектебі деп аталды.<ref>[http://akkala.inderoo.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Аққала орта мектебінің қысқаша тарихы]</ref> 2017 жылы жаңа мектеп ғимараты пайдалануға берілді. == Ауыл көшелері == Тілеген Жылысов, Қабдол Жұмалиев, Орайхан Құспанғалиев, Қосжан Есқалиев, Есмұрат Құсусанов, Жұмажан Сағындықов, Иван Махорин, Нығмет Құлбаев атындағы көшелер. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] 9gwasrfm4dcz3vi3hvw88wdhpgctqop 0 482972 3059073 3051176 2022-08-09T20:27:51Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Көктоғай |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 48|lat_min =07 |lat_sec = 56 |lon_deg =51 |lon_min =32 |lon_sec = 04 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көктоғай ауылдық округі{{!}}Көктоғай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Зелёнов форпосты, Зелёное'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 2418 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 71234 |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көктоғай}} '''Көктоғай''' (2007 жылға дейін ''Зелёное''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V07T0002483 Индер ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]]ндағы ауыл, [[Көктоғай ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == [[Жайық]] өзенінің оң жағалауында, аудан орталығы – [[Индербор]] кентінен оңтүстік-батысқа қарай 47 км жерде, теңіз деңгейінен 23 м төмен ойыста, [[шөлейт]] белдемде орналасқан. [[Сурет:Көктоғай .jpg|thumb|солға|200px|Көктоғай ауылы]] == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 2378 адам (1245 ер адам және 1133 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 2418 адамды (1249 ер адам және 1169 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Кейбір деректер бойынша, Зеленый ауылы орналасқан тұста 15 ғ-дың аяқ кезінен бастап Көктоғай атты ескі қоныс болған. [[1928 жыл|1928]] жылы ауыл шаруашылығын ұжымдастыруға сәйкес мұнда “Красный Октябрь” балықшылар ұжымшары құрылып, өзімен аттас ауылдық кеңестің орталығы болды. [[1962 жыл|1962]] жылы ұжымшар “Путь Ильича” атты қаракөл қой кеңшарына айналды. [[1997 жыл|1997]] жылы Зеленыйда шаруа (фермер) қожалықтары құрылды. == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == Ауылда мектеп-интернат, [[кітапхана]], [[емхана]] мен [[аурухана]], [[балабақша]], мәдениет үйі, байланыс бөлімшесі т.б. бар.<ref>Индер ауданы, «Арыс» баспасы Алматы, 2006 ISBN 9965-17-273-0 </ref> [[Кеңес Одағының Батыры]] [[Боран Нысанбаев]]қа арналған ескерткіш орнатылған. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль және су жолымен қатынасады. * Б.Нысанбаев атындағы орта мектеп * "Гүлдәурен" бөбекжай-бақшасы == Ауыл көшелері == [[Боран Нысанбаев]], [[Әлия Молдағұлова]], [[Сәкен Сейфуллин]], Әбдірахман Кәрентаев, Мұқанәлі Дүйсенбиев, Ақжайық, Зәнеш Бисенов, Ишахат Құспанов, Бағыт Айманақұмов, Өтешқали Атамбаев, Оңғаден Айтбаев, Мүнира Тұрғалиева, Қадим Сапуанов, Шәши Еділбаев, Хайрош Тастайбеков, [[Бауыржан Момышұлы]] атындағы көшелер, Ынтымақ, [[Қазақстан]], Ақжайық көшелері. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] 2qh658t1jcpsnfkavgs0jxnc00odbj7 0 487500 3058957 3044057 2022-08-09T17:59:48Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Қызылағаш (Абай облысы)|Қызылағаш]] – [[Абай облысы]] [[Жарма ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылағаш (Бурабай ауданы)|Қызылағаш]] – [[Ақмола облысы]] [[Бурабай ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылағаш (Зеренді ауданы)|Қызылағаш]] – [[Ақмола облысы]] [[Зеренді ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылағаш (Батыс Қазақстан облысы)|Қызылағаш]] – [[Батыс Қазақстан облысы]] [[Сырым ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылағаш (Қостанай облысы)|Қызылағаш]] – [[Қостанай облысы]] [[Алтынсарин ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылағаш (Павлодар облысы)|Қызылағаш]] – [[Павлодар облысы]] [[Ертіс ауданы]]ндағы ауыл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Қызылағаш (өзен)|Қызылағаш]] – [[Қаратал (өзен, Балқаш алабы)|Қаратал]] алабындағы өзен. {{айрық}} s4b85gnxcpqz0y70xd4w2j74chccp6a 4 492279 3058813 3058575 2022-08-09T12:02:27Z Jembot 36112 Bot: Рейтингті жаңарту wikitext text/x-wiki {{/begin|200}} |- | 1 || [[User:Мағыпар|Мағыпар]] || [[Special:Contributions/Мағыпар|{{formatnum:1199}}]] || {{Permissions|Мағыпар}} |- | 2 || [[User:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] || [[Special:Contributions/Білгіш Шежіреші|{{formatnum:840}}]] || {{Permissions|Білгіш Шежіреші}} |- | 3 || [[User:Салиха|Салиха]] || [[Special:Contributions/Салиха|{{formatnum:515}}]] || {{Permissions|Салиха}} |- | 4 || [[User:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] || [[Special:Contributions/Ұлы Тұран|{{formatnum:505}}]] || {{Permissions|Ұлы Тұран}} |- | 5 || [[User:Kasymov|Kasymov]] || [[Special:Contributions/Kasymov|{{formatnum:366}}]] || {{Permissions|Kasymov}} |- | 6 || [[User:Kas77777|Kas77777]] || [[Special:Contributions/Kas77777|{{formatnum:198}}]] || {{Permissions|Kas77777}} |- | 7 || [[User:Орел Карл|Орел Карл]] || [[Special:Contributions/Орел Карл|{{formatnum:163}}]] || {{Permissions|Орел Карл}} |- | 8 || [[User:Malik Nursultan B|Malik Nursultan B]] || [[Special:Contributions/Malik Nursultan B|{{formatnum:132}}]] || {{Permissions|Malik Nursultan B}} |- | 9 || [[User:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] || [[Special:Contributions/Мықтыбек Оразтайұлы|{{formatnum:129}}]] || {{Permissions|Мықтыбек Оразтайұлы}} |- | 10 || [[User:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] || [[Special:Contributions/Ерден Карсыбеков|{{formatnum:85}}]] || {{Permissions|Ерден Карсыбеков}} |- | 11 || [[User:Dimash Kenesbek|Dimash Kenesbek]] || [[Special:Contributions/Dimash Kenesbek|{{formatnum:83}}]] || {{Permissions|Dimash Kenesbek}} |- | 12 || [[User:NusrTansj|NusrTansj]] || [[Special:Contributions/NusrTansj|{{formatnum:77}}]] || {{Permissions|NusrTansj}} |- | 13 || [[User:Madi Dos|Madi Dos]] || [[Special:Contributions/Madi Dos|{{formatnum:72}}]] || {{Permissions|Madi Dos}} |- | 14 || [[User:Kristianmusic|Kristianmusic]] || [[Special:Contributions/Kristianmusic|{{formatnum:70}}]] || {{Permissions|Kristianmusic}} |- | 15 || [[User:Didar.Bayan21NS|Didar.Bayan21NS]] || [[Special:Contributions/Didar.Bayan21NS|{{formatnum:64}}]] || {{Permissions|Didar.Bayan21NS}} |- | 16 || [[User:Alphy Haydar|Alphy Haydar]] || [[Special:Contributions/Alphy Haydar|{{formatnum:54}}]] || {{Permissions|Alphy Haydar}} |- | 17 || [[User:Ерқанат Рыскулбеков|Ерқанат Рыскулбеков]] || [[Special:Contributions/Ерқанат Рыскулбеков|{{formatnum:42}}]] || {{Permissions|Ерқанат Рыскулбеков}} |- | 18 || [[User:Doc Taxon|Doc Taxon]] || [[Special:Contributions/Doc Taxon|{{formatnum:42}}]] || {{Permissions|Doc Taxon}} |- | 19 || [[User:Wolfgang1212|Wolfgang1212]] || [[Special:Contributions/Wolfgang1212|{{formatnum:40}}]] || {{Permissions|Wolfgang1212}} |- | 20 || [[User:Nurbekovanurly|Nurbekovanurly]] || [[Special:Contributions/Nurbekovanurly|{{formatnum:37}}]] || {{Permissions|Nurbekovanurly}} |- | 21 || [[User:СеніңШешең|СеніңШешең]] || [[Special:Contributions/СеніңШешең|{{formatnum:30}}]] || {{Permissions|СеніңШешең}} |- | 22 || [[User:DariaUrinbasarova21nis|DariaUrinbasarova21nis]] || [[Special:Contributions/DariaUrinbasarova21nis|{{formatnum:19}}]] || {{Permissions|DariaUrinbasarova21nis}} |- | 23 || [[User:Қайсар Қылышбек|Қайсар Қылышбек]] || [[Special:Contributions/Қайсар Қылышбек|{{formatnum:17}}]] || {{Permissions|Қайсар Қылышбек}} |- | 24 || [[User:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] || [[Special:Contributions/Нұрлан Рахымжанов|{{formatnum:16}}]] || {{Permissions|Нұрлан Рахымжанов}} |- | 25 || [[User:B25es|B25es]] || [[Special:Contributions/B25es|{{formatnum:15}}]] || {{Permissions|B25es}} |- | 26 || [[User:Сәуір 1|Сәуір 1]] || [[Special:Contributions/Сәуір 1|{{formatnum:14}}]] || {{Permissions|Сәуір 1}} |- | 27 || [[User:Arris17|Arris17]] || [[Special:Contributions/Arris17|{{formatnum:14}}]] || {{Permissions|Arris17}} |- | 28 || [[User:Jimmy&Friends 2|Jimmy&Friends 2]] || [[Special:Contributions/Jimmy&Friends 2|{{formatnum:13}}]] || {{Permissions|Jimmy&Friends 2}} |- | 29 || [[User:Gerelyi|Gerelyi]] || [[Special:Contributions/Gerelyi|{{formatnum:13}}]] || {{Permissions|Gerelyi}} |- | 30 || [[User:Нұрлыжол|Нұрлыжол]] || [[Special:Contributions/Нұрлыжол|{{formatnum:12}}]] || {{Permissions|Нұрлыжол}} |- | 31 || [[User:Gliwi|Gliwi]] || [[Special:Contributions/Gliwi|{{formatnum:12}}]] || {{Permissions|Gliwi}} |- | 32 || [[User:Kazman322|Kazman322]] || [[Special:Contributions/Kazman322|{{formatnum:10}}]] || {{Permissions|Kazman322}} |- | 33 || [[User:Abayconvict|Abayconvict]] || [[Special:Contributions/Abayconvict|{{formatnum:10}}]] || {{Permissions|Abayconvict}} {{/end}} fu8rs9pxy0wafmzti2cfbvshizhcgbe 0 502548 3058935 2731773 2022-08-09T17:49:39Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Ақтоған (Алматы облысы)|Ақтоған]] – [[Алматы облысы]] [[Еңбекшіқазақ ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ақтоған (Жуалы ауданы)|Ақтоған]] – [[Жамбыл облысы]] [[Жуалы ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ақтоған (Меркі ауданы)|Ақтоған]] – [[Жамбыл облысы]] [[Меркі ауданы]]ндағы ауыл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Ақтоған (өзен)|Ақтоған]] – [[Іле]] алабындағы өзен. {{айрық}} knj1o9t815dftbnj1mkgrurlmkx5slf 3058936 3058935 2022-08-09T17:50:14Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Ақтоған (Алматы облысы)|Ақтоған]] – [[Алматы облысы]] [[Еңбекшіқазақ ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ақтоған (Жуалы ауданы)|Ақтоған]] – [[Жамбыл облысы]] [[Жуалы ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ақтоған (Меркі ауданы)|Ақтоған]] – [[Жамбыл облысы]] [[Меркі ауданы]]ндағы ауыл. * [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Ақтоған (өзен)|Ақтоған]] – [[Іле]] алабындағы өзен. {{айрық}} 6oqvi9wjlmqz9820o5urfbmx84qszfa 0 503502 3059110 2910988 2022-08-10T03:18:01Z CommonsDelinker 165 «[[:File:Movimento_Popular_de_Libertação_de_Angola_(bandeira).svg]]» деген «[[:File:Flag_of_MPLA.svg]]» дегенмен алмастырылды. wikitext text/x-wiki {{Байрақтар |атауы = Ангола |субъект = |орталық = <!-- қалалық және ауылдық қоныстарға арналған --> |аудан = |аумақ = |мемлекет = Ангола |сурет = Flag of Angola.svg |анықтама = |қабылданған = 11 қараша 1975 |жойылды = |қайта қабылданған = |күшін жойды = |қолдануы = |пропорция = 2:3 |авторлар = |автор = |идея = |жоба = |түзетулер = |суретші = |дизайн = Қызыл және қара түсті тігінен орналасқан жолақтардан құралған тудың ортасында алтын түстес тіктісті доңғалақ, мачете және жұлдыз орналасқан. |кеңесші = |символика = |сурет1 = |анықтама1= |пропорция1 = |сурет2 = |анықтама2 = |пропорция2 = |автор2 = |сурет3 = |анықтама3 = }} [[Ангола |Ангола мемлекеті]]ның [[мемлекеттік ту]]ы 1975 жылдың 11 қарашашында тәуелсіздік алғаннан кейін қолданысқа енгізілді.Ту жоғарғы жағы қызыл, ал төменгі жағы қара екі бөліктен құралады. ==Тарихы== Африканың басқа да елдерінің туы секілді Ангола туы басқарған партияның туының түрлендуінен пайда болған.Партизан қозғалысы, содан кейін Анголаның тәуелсіздігі жолындағы ұлттық қозғалысы (МПЛА) ортасында алтын жұлдыз орналасқан тудың дизайнын қолданды.Қызыл түс социализды, қара түс Африканы білдірсе, ал жұлдыз МПЛА-ға демеу көрсеткен Кеңес одағының жүлдызының үлгісі болып табылады. Кейінірек 2010 жылдың 5 ақпанында Ангола конституцяиясында ту төмендегідей суреттелді: «[[Мемлекеттік ту]] жоғарғы жолағы қызыл түсті, төменгі жолағы қара түсті екі жолақтан құралған алтын түстес тіктісті доңғалақ, мачете және жұлдыз орналаслуы тиіс. *қызыл түс — отаршылық қысым, азаттық жолындағы күрес және отанды қорғау кезінде анголалықтардың қанын; *қара түс — Африка құрлығын білдіреді. *тіктісті доңғалақ — жұмысшылардың және өнеркәсіп өндірісінің нышаны. *мачете — ауыл шаруашылық және қарулы күштің нышаны. *жұлдыз — халықаралық ынтымастақтық пен ілгеріліктің бейнесі. *алтын түстес — мемлекет байлыығын көрсетеді. == Жаңа тудың жобасы == 2003 жылы Ангола парламенті жаңа тудың жобасын қабылдауға ұсыныс жасады.Пропорциясы 2:3 жаңа тудың жобасы көлденең орналасқан бес жолақтан құралады.Жоғарғы және төменгі қою көк түсті жолақ бейбітшілік, әділдік және ынтымақтастықты білдіреді.Аралықтағы ақ түсті жолақтар татулық және бірліктің нышаны.Ал ортадағы қызыл жолақ тұрақтылық, ерлік және азаттық жолында қаза тапқан құрбандарды білдіреді. Ортаңғы қызыл жолақтың ортасында тарихи және мәдени ерекшеліктің белгісі — 15 сәуле таралған, үш шоғырлас шеңберлерден құралған сары күн бейнеленген.Анголадағы Намибе ауданында, Читундо-Хулу ({{lang-pt|Tchitundo-Hulu}}) үңгірінде орналасқан [[неолит|неолит дәуір]]нің жартасқа салынған суретінің көшірмесі еді. <ref>[http://www.crwflags.com/fotw/flags/ao!.html Angola - proposal for a new flag<!-- Bot generated title -->]</ref> Алайда, Конституциялық ассамблея және Конституциялық трибунал 1975 жылғы туды өзгеріссіз қалдырды. ==Gallery== <center> <gallery> File:Flag of Portuguese West Africa (proposal).svg|Теңіздің ар жағындағы Ангола ауданы туының жобасы (1967). File:Flag of MPLA.svg|Анголаның тәуелсіздігі жолындағы ұлттық қозғалысының туы. File:Proposed Flag of Angola (1996).svg|Ангола туының ұсынылған жобасы (1996). File:Flag of Angola (2003 proposal).svg|Ангола туының ұсынылған жобасы (2003). </gallery> </center> ==Дереккөздер== {{reflist}} ==Сыртқы сілтемелер== *{{FOTW|id=ao|title=Ангола}} *http://www.angola.org/referenc/proposed_flag.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040622113124/http://www.angola.org/referenc/proposed_flag.html |date=2004-06-22 }} [[Санат:Мемлекеттік тулар]] ed337480q5biarvp02gdzcrbc0vcn65 0 509816 3058965 2821703 2022-08-09T18:03:52Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Ramazanova.jpg|нобай|оңға|Бижамал Рамазанова]] '''Бижамал Рамазанова ''' (21.6.[[1927 жыл|1927]], [[Алматы облысы]], [[Ақсу ауданы]], [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] ауылы - 8.11.2020, [[Алматы]]) - қоғам қайраткері, ғалым, философия ғылымдарының кандидаты (1970). ==Өмірбаяны== * 1942 жылы Түрген педагогикалық училищесінің қысқа мерзімді курсын бітірген. * 1959 жылы ҚазПИ-ді бітірген. * Еңбек жолын 1942 жылы бұрынғы Гвардия ауданының [[Шанханай]] орта мектебінде бастауыш сынып мұғалімі ретінде бастаған. * [[Қаратал ауданы]] комсомол комитетінде (1945-1959) лауазымды қызметтер атқарды. * [[Талдықорған]] қалалық комсомол комитетінде (1945-1959) лауазымды қызметтер атқарды. * Талдықорған қалалық, Талдықорған облыстық атқару комитеттерінде лауазымды қызметтер атқарды. * [[Алматы облысы]] партия комитетінде (1959-1963) лауазымды қызметтер атқарды. * Қазақ ҚСР Жоғарғы Кеңес Төралқасында (1963-1975) лауазымды қызметтер атқарды. * республикалық Министірлер Кеңесінде (1975-1982) лауазымды қызметтер атқарды. * Зейнет демалысына шыққан соң Мәдениет қызметкерлерінің білім деңгейін көтеру институтында, Алматы жол құрылысы институтында дәріс оқыды. * Өмірінің соңына дейін Алматы облысы Ардагерлер кеңесі төралқасының мүшесі болды және Алматы қалалық жастарды патриоттық тәрбиелеу секторын басқарды. ==Қоғамдық қызметтері== * 1963–76 жылдары аралығында Азия және Африка елдері ынтымақтастығы Қазақ комитеті төрағасы, Кеңестік ынтымақтастық комитеті төралқасының мүшесі болды. * 1964-76 жылдары Кеңес әйелдері комитетінің мүшелігіне сайланды. * Бірнеше рет [[Кеңес одағы|Кеңес Одағы]] қоғамдық ұйымдарының [[Азия]] және [[Африка]] елдеріне делегациясын бастап барып, халықаралық форумдарға қатысты. ==Ғылыми жұмыстары== * 4 монографияның авторы. ==Марапаттары== 2 мәрте "''Қызыл Ту''" және 2 мәрте "''Құрмет белгісі''" ордендерімен, бірнеше медальмен марапатталған.<ref>Жетісу энциклопедиясы. - Алматы: "Арыс" баспасы, 2004.</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:21 маусымда туғандар]] [[Санат:1927 жылы туғандар]] [[Санат:Ақсу ауданында туғандар]] [[Санат:Қазақстан философтары]] [[Санат:Философия ғылымдарының кандидаттары]] [[Санат:Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті түлектері]] [[Санат:Қазақстан қоғам қайраткерлері]] [[Санат:Қызыл Ту орденінің иегерлері]] [[Санат:Құрмет Белгісі орденінің иегерлері]] [[Санат:2020 жылы қайтыс болғандар]] rp5cbbz52gq9dr0oqx7jgdjlezrn13i 0 525845 3058859 3041307 2022-08-09T16:49:51Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Қопа (Қопа ауылдық округі)|Қопа]] – [[Абай облысы]] [[Аягөз ауданы]]ндағы ауыл, Қопа ауылдық округінің орталығы. * [[Қопа (Тарлаулы ауылдық округі)|Қопа]] – [[Абай облысы]] [[Аягөз ауданы]], [[Тарлаулы ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. * [[Қопа (Байғанин ауданы)|Қопа]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Байғанин ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қопа (Кеңесту ауылдық округі)|Қопа]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Темір ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қопа (Сарыкөл ауылдық округі)|Қопа]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Темір ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қопа (Хромтау ауданы)|Қопа]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Хромтау ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қопа (Алматы облысы)|Қопа]] – [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қопа (Жетісу облысы)|Қопа]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қопа (Солтүстік Қазақстан облысы)|Қопа]] – [[Солтүстік Қазақстан облысы]] [[Айыртау ауданы]]ндағы ауыл. '''Өзен-көлдер:''' * [[Қопа (Іле алабындағы өзен)|Қопа]] – [[Іле]] алабындағы өзен. * [[Қопа (Тайшық алабындағы өзен)|Қопа]] – [[Қарағанды облысы]] [[Қарқаралы ауданы]]ндағы өзен. * [[Қопа (көл)|Қопа]] – [[Ертіс]] алабындағы көл. * [[Қопа жазығы]] {{айрық}} rtxrl2cj63habb6spxl0ndoew35r078 0 527545 3058966 2843554 2022-08-09T18:04:24Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki ‎{{Су қоймасы |Атауы = Қызылағаш бөгені |Шынайы атауы = |Сурет = |Координаттары = 45/17/19/N/78/46/4/E |CoordScale = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Алматы облысы/Ақсу ауданы/ |Теңiз деңгейiнен биіктігі = |Ұзындығы = 12 |Ені = 10 |Ауданы = |Көлемі = |Жағалық сызықтың ұзындығы = |Ең терең жері = |Орташа тереңдігі = |Мөлдірлігі = |Су жинайтын орынның аумағы = |Құйылатын су ағындары = |Шығатын су ағындары = |Толтырылған жылы = 1993 |Бөгет биіктігі = |Ортаққордағы санаты = }} '''Қызылағаш бөгені''' — [[Алматы облысы]] [[Ақсу ауданы]] [[Қызылағаш (өзен)|Қызылағаш]] бойында, [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 8 км-дей жерде орналасқан. Пайдалануға [[1993 жыл|1993]] жылы берілді. == Гидрологиялық сипаты == Су сыйымдылығы 42 млн. м³, ұзындығы 12 км, енді жері бөгеннің жоғарғы бөлігінде 10 км-ге жетеді. Қызылағаш бөгенінде [[1996 жыл|1996]] жылы 1420 га жерге күрделі тегістеу және су жүйелерін қайта жаңғыртып салу жұмыстары жүргізілді. == Шаруашылықтағы маңызы == Қайта жаңғырту нәтижесінде [[20 ғасыр]]дың соңында аудандағы суғармалы жердің аумағы 3,3 мың га-ға ұлғайды, 5,1 мың га жердің суландыру жүйелері қайтадан жаңарды, 5,5 мың га жерге күрделі тегістеу жұмыстары жүргізілді. Суды үнемдеу мақсатында 250 км-ден астам канал темір-бетонмен қапталған. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан бөгендері]] [[Санат:Алматы облысы гидрографиясы]] 5lb9ni9j730czhitl1gbon9uiwmhmfj 0 527607 3059072 3057577 2022-08-09T20:26:33Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Есбол |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 48 |lat_min =22 |lat_sec = 05 |lon_deg = 51 |lon_min =33 |lon_sec =27 |CoordAddon = |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есбол ауылдық округі (Индер ауданы){{!}}Есбол |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1744<ref>[http://www.hrono.ru/land/russ/kulagina_krep.html Кулагин бекінісі]</ref> |алғашқы дерек = 1740 |бұрынғы атаулары = ''Кулагин бекінісі, Кулагинская станицасы, Кулагино'' |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 4524 |санақ жылы = 2022 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = |сайт тілі 2 = |сайт тілі 3 = |сайт тілі 4 = |сайт тілі 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} {{мағына|Есбол}} '''Есбол''' (2007 ж. дейін ''Кулагино''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V07T0002483 Индер ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]]ндағы ауыл, [[Есбол ауылдық округі (Индер ауданы)|Есбол ауылдық округі]] орталығы. Жайықтың оң жақ бетіндегі тарихи елді мекендердің бірі. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Индербор]] кентінен оңтүстік-батысқа қарай 22 км-дей жерде. Ірі елді мекендер арасы асфальт жолдармен жалғасқан. == Тарихы == [[Сурет:Есбол ауылы.jpg|thumb|солға|200px|Есбол ауылы]] «Ақжар» деп аталатын биік жар қабағынан салынған әскери бекіністі [[1740 жыл]]ы Орынбор губернаторы [[Иван Иванович Неплюев|И. И. Неплюев]]тің бұйрығымен кеңейтіп қайта салу ісі қолға алынады. Бекініс 1744 жылы Жайық өзенінің оң жағалауынан салынады. Осы қамалдағы ішкі шаруашылықты басқаратын А.И. Кулагин деген кісінің есімі бірте-бірте ауылдың атына айналып, қазақтың Ақжар атауы ұмыт қалады<ref>Атырау: Энциклопедия. -Алматы: Атамұра, 2000 ISBN 5-7667-9129-1</ref>. 1933-1963 жылдары [[Есбол ауданы]]ның орталығы болды. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 4189 адам (2108 ер адам және 2081 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 4307 адамды (2174 ер адам және 2133 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> 2022 жылы тұрғындар саны 4524 адамды құрады.<ref>[https://www.facebook.com/photo/?fbid=1750501108623040&set=pcb.1750501128623038 Есбол ауылдық округі туралы ақпарат]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == === Мектептер === * Есбол орта мектебі — 26 сәуір 1993 жылы Кулагино ұлттық гимназиясы болып құрылған. Кейін жай орта мектепке айналдырылған.<ref>https://esbol.inderoo.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Есбол орта мектебінің тарихы</ref> * Қалам Есқалиев атындағы орта мектеп — Мектептің іргетасы 1936 жылы қаланған. 2016 жылы «Қалам Есқалиев атындағы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі атауы берілді.<ref>https://eckaliev.inderoo.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Мектеп тарихы</ref> * Жамбыл атындағы орта мектеп — 1928-29 ж. алғаш қазақ балалары үшін ашылған мектеп. 1937 ж. орта мектепке айналды. === Мектепке дейінгі білім === * "Қарлығаш" бөбекжай-бақшасы * "Балапан" бөбекжай-бақшасы == Кәсіпорындар == Мұнда орман шаруашылығы, агроөнеркәсіптік техникалық жабдықтау бөлімі, байланыс бөлімі, тұтынушылар қоғамы сияқты мекемелер мен кәсіпорындар бар.<ref>Атырау: Энциклопедия. -Алматы: Атамұра, 2000 ISBN 5-7667-9129-1</ref> == Діни ұйымдар қызметі == * '''Есбол ауылдық мешіті''' == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] 2xv5m7sshf6f2dt01cojs0ytjlsfls9 0 529923 3058896 2945340 2022-08-09T17:19:17Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Құрөзек |шынайы атауы = |сурет = Құрөзек өзені (Ақсу алабы).jpg |сурет ені = |сурет атауы = Ақсу алабындағы Құрөзек өзенінің орта ағысы |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 41 |су алабының ауданы = |су алабы = Ақсу өзені |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] ауылынан жоғарыда Көлденең өзенінен бөлініп шығады |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Үшкөл]] -1 (Сораяқкөл) көлі |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec = |m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |еңістігі = |ел = [[Қазақстан]] |аймақ =[[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы|Ақсу]] және [[Қаратал ауданы|Қаратал]] аудандары |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Құрөзек}} '''Құрөзек''' – [[Ақсу (өзен, Алматы облысы)|Ақсу]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы|Ақсу]] және [[Қаратал ауданы|Қаратал]] аудандары жерімен ағады. Ұзындығы 41 км, шағын 4 саласы бар. == Бастауы == [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] ауылынан жоғарыда Көлденең өзенінен бөлініп шығып, [[Үшкөл]] -1 (Сораяқкөл) көліне құяды. == Гидрологиясы == Өзен арнасы құм төбелер арасымен өтеді. Орта және төменгі ағысында сол жағалаулық аңғары сортаң топырақты жазық. Төменгі ағысында Қоянды қонысы орналасқан. Арнасымен тек көктем айларында 10-15 күн су жүреді. Жылдың басқа мезгілінде құрғап қарасуларға бөлініп қалады. Алабы мал жайылымына пайдаланылады.<ref>Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Алматы облысы өзендері]] obh2qxg03mgvmcxzswia5i4cwlshzrd 0 530445 3058989 3045313 2022-08-09T18:20:12Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) (2) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{мағына|Қызылтау}} {{Тау |Түрі = Тау сілемі |Атауы = Қызылтау |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = N |lat_deg = 49|lat_min =54|lat_sec =02 |lon_dir = E |lon_deg = 67|lon_min =43|lon_sec =41 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}}, [[Қарағанды облысы]] [[Нұра ауданы]] [[Терісаққан (Ұлытау облысы)|Терісаққан]] ауылынан ([[Ұлытау ауданы|Ұлытау]]) 25 жерде |Тау жүйесі = [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] |Пайда болған кезеңі = [[Силур кезеңі|Силур]] |Аумағы = |Ұзындығы = 18 |Ені = 4 |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 492 |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = Қазақстан Қарағанды облысы |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} '''Қызылтау''' – [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауларының солтүстік-шығысындағы шоқылы тау. == Географиялық орны == [[Қарағанды облысы]] [[Нұра ауданы]] [[Терісаққан (Ұлытау облысы)|Терісаққан]] ауылынан ([[Ұлытау ауданы|Ұлытау]]) 25 жерде орналасқан. [[Терісаққан (өзен)|Терісаққан]] өзені аңғарында. == Геологиялық құрылымы == [[Силур кезеңі|Силур]]дың интрузивтік жыныстарынан түзілген. == Жер бедері == Абсолюттік биіктігі 492 м. Солтүстік-батыстан оңтүстікке қарай доға тәріздес созылған таудың ұзындығы 18 км шамасында. Енді жері 4 км. Беткейлері көлбеу келген көптеген ұсақ шоқылардан тұрады. Оңтүстігінде түпкі тау жыныстары жер бетіне шығып жатыр. == Өсімдігі == Қызғылт қоңыр карбонатты топырақ жамылғысында жусан, селеу, бұталар өседі.<ref>Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қарағанды облысы таулары]] e9fyj4u3i1y6epqwyaz3wfgbg9gom2t 0 531435 3058922 3058430 2022-08-09T17:42:40Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{уики}} '''«Үлкен көздер»''' ({{Lang-en|Big Eyes}}) — 2014 жылы режиссер [[Тим Бёртон]] түсірген американдық өмірбаяндық драмалық фильм. == Сюжеті == Маргарет есімді суретші әйел 1950 жылдары көздері ерекше үлкен балалардың портреттерін салумен айналысады. Өз атынан жариялауға ұялған әйел, авторы ретінде күйеуі Уолтер Кинді көрсетіп жүреді. Екеуі танымал бола бастағанда ажырасуға мәжбүр болады. Осы кезде үлкен мәселе туындайды: картиналардың авторын дәлелдеу қиынға соғады. == Сілтемелер == * {{imdb title|id=1126590}} * {{Rotten Tomatoes|big_eyes_2014}} * {{Metacritic film|big-eyes}} * {{Amg title|556305}} * {{Mojo title|bigeyes}} [[Санат:АҚШ фильмдері]] phu93bv00letk1ndk45tdcr8hwdve9z 0 534462 3058836 3058772 2022-08-09T14:50:04Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Сайран |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Sairan Station.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[18 сәуір]] [[2015 жыл|2015]] |Жобалық атауы = |Түрі = |Тереңдігі = 11 |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15 м |Сәулетшілер = |Әрлеушілер = |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский көшесі]], [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} {{copyedit}} '''«Сайран»''' — [[Алматы метросы]]ның бекеті. Бірінші жолда [[Алатау (метро бекеті)|«Алатау»]] және [[Мәскеу (метро бекеті, Алматы)|«Мәскеу» ]]бекеттерінің арасында орналасқан. Бекет 2015 жылдың 18 сәуірінде пайдалануға берілді. Абай даңғылы, Брусиловский және Тілендиев көшелерінің қиылысында орналасқан.<ref>{{cite web|url=https://forbes.kz/photostory/nazarbaev_otkryil_stantsii_metro_sayran_i_moskva_v_almatyi|title=Назарбаев открыл станции метро «Сайран» и «Москва» в Алматы|author=|date=18 сәуір 2015|work=|publisher=[[Forbes]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Бекет аттас суқоймасының есімімен аталған, ол бекеттен бір шақырым жерде орналасқан. == Құрылысы == * Сәуір 2013 жыл — Айналма жолдың құрылысы жүріп жатты. * 1 желтоқсан 2014 жыл — қала басшысы, Алматы қаласының әкімі барып көрді.<ref>http://www.zakon.kz/4671973-stancii-sajjran-i-moskva-almatinskogo.html Станции "Сайран" и "Мәскеу" алматинского метро будут сданы в эксплуатацию в 2015 ж. только после испытаний</ref> * 18 сәуір 2015 жыл — метро бекеті толықтай бітіп, пайдалануға берілді.<ref>http://7kun.kz/8277/almatyda-zha-adan-eki-metro-beketi-ashyldy.html{{Deadlink|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Алматыда жаңадан екі метро бекеті ашылды</ref> == Іске қосылуы == Іске қосу 2014 жылғы 1 желтоқсанға жоспарланған, бірақ 2014 жылдың қыркүйек айында, ол 2015 жылдың басында өтеді деп хабарланды<ref>http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/zapusk-novyih-stantsiy-metro-almatyi-perenositsya-na-2015-god-261405/</ref>. Кейінірек, станциясының пайдалануға дәл уақытысында тапсырылатыны мәлім болды.<ref>{{Cite web|url = http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/stantsii-metro-almatyi-moskva-i-sayran-otkroyut-1-dekabrya-260084/|title = [4]|author = |date = |publisher = }}</ref> Метро бекеті толықтай бітіп, 2015 жылы 18 сәуірде пайдалануға берілді. == Архитектурасы == [[Сурет:Станция Сайран - Путевая стена.jpg|200px|нобай|Сайран метро бекетінің қабырғасы]] Бекет ашық түстермен безендірілген. Бағандар сарғыш гранитпен безендірілген. Жол қабырғаларында [[Таңбалы петроглифтері|Тамғалыға]] ұқсайтын кемпірқосақ пен петроглифтер бейнеленген. Дизайн Алматы маңындағы тарихи нысанға да, балалық шағына да қатысты болуы керек, бұл жақын маңдағы Н.Сац атындағы жас көрермендер театры және Сайран су қоймасы — жазда тұрғындардың шомылатын орнына байланысты. == Сілтемелер == * [http://almapage4.blogspot.com/2007/12/blog-post.html Метро Алматыға қажет-ақ] * [http://megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi Транспорттық перспективалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014103406/http://www.megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi |date=2013-10-14 }} * [http://www.metroalmaty.kz/?q=node/178 Қалаға 5 метро бекеті, тұрғындарға жұмыс орны] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] d3anlvqalpxwtnxpeakzkywq7q665gd 3058837 3058836 2022-08-09T14:55:40Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Сайран |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Sairan Station.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[18 сәуір]] [[2015 жыл|2015]] |Жобалық атауы = |Түрі = |Тереңдігі = 11 |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15 м |Сәулетшілер = |Әрлеушілер = |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский көшесі]], [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} {{copyedit}} '''«Сайран»''' — [[Алматы метросы]]ның бекеті. Бірінші жолда [[Алатау (метро бекеті)|«Алатау»]] және [[Мәскеу (метро бекеті, Алматы)|«Мәскеу» ]]бекеттерінің арасында орналасқан. Бекет 2015 жылдың 18 сәуірінде пайдалануға берілді. Абай даңғылы, Брусиловский және Тілендиев көшелерінің қиылысында орналасқан.<ref>{{cite web|url=https://forbes.kz/photostory/nazarbaev_otkryil_stantsii_metro_sayran_i_moskva_v_almatyi|title=Назарбаев открыл станции метро «Сайран» и «Москва» в Алматы|author=|date=18 сәуір 2015|work=|publisher=[[Forbes]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Бекет аттас суқоймасының есімімен аталған, ол бекеттен бір шақырым жерде орналасқан. == Құрылысы == * Сәуір 2013 жыл — Айналма жолдың құрылысы жүріп жатты. * 1 желтоқсан 2014 жыл — қала басшысы, Алматы қаласының әкімі барып көрді.<ref>http://www.zakon.kz/4671973-stancii-sajjran-i-moskva-almatinskogo.html Станции "Сайран" и "Мәскеу" алматинского метро будут сданы в эксплуатацию в 2015 ж. только после испытаний</ref> * 18 сәуір 2015 жыл — метро бекеті толықтай бітіп, пайдалануға берілді.<ref>http://7kun.kz/8277/almatyda-zha-adan-eki-metro-beketi-ashyldy.html{{Deadlink|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Алматыда жаңадан екі метро бекеті ашылды</ref> == Іске қосылуы == Іске қосу 2014 жылғы 1 желтоқсанға жоспарланған, бірақ 2014 жылдың қыркүйек айында, ол 2015 жылдың басында өтеді деп хабарланды<ref>http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/zapusk-novyih-stantsiy-metro-almatyi-perenositsya-na-2015-god-261405/</ref>. Кейінірек, станциясының пайдалануға дәл уақытысында тапсырылатыны мәлім болды.<ref>{{мақала|авторы=|тақырыбы=Станции метро Алматы "Москва" и "Сайран" откроют 1 декабря|шынайы атауы=|сілтеме=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/stantsii-metro-almatyi-moskva-i-sayran-otkroyut-1-dekabrya-260084/|тілі=| жауапты=|баспа авторы=|басылым=|түрі=|орны=|баспасы=|жыл=}}</ref> Метро бекеті толықтай бітіп, 2015 жылы 18 сәуірде пайдалануға берілді. == Архитектурасы == [[Сурет:Станция Сайран - Путевая стена.jpg|200px|нобай|Сайран метро бекетінің қабырғасы]] Бекет ашық түстермен безендірілген. Бағандар сарғыш гранитпен безендірілген. Жол қабырғаларында [[Таңбалы петроглифтері|Тамғалыға]] ұқсайтын кемпірқосақ пен петроглифтер бейнеленген. Дизайн Алматы маңындағы тарихи нысанға да, балалық шағына да қатысты болуы керек, бұл жақын маңдағы Н.Сац атындағы жас көрермендер театры және Сайран су қоймасы — жазда тұрғындардың шомылатын орнына байланысты. == Сілтемелер == * [http://almapage4.blogspot.com/2007/12/blog-post.html Метро Алматыға қажет-ақ] * [http://megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi Транспорттық перспективалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014103406/http://www.megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi |date=2013-10-14 }} * [http://www.metroalmaty.kz/?q=node/178 Қалаға 5 метро бекеті, тұрғындарға жұмыс орны] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] n8nuelfr4tdqx3cup00rgvqbdvay59d 3059060 3058837 2022-08-09T19:17:32Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Сайран |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Sairan Station.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[18 сәуір]] [[2015 жыл|2015]] |Жобалық атауы = |Түрі = |Тереңдігі = 11 |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15 м |Сәулетшілер = |Әрлеушілер = |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский көшесі]], [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} {{copyedit}} '''«Сайран»''' — [[Алматы метросы]]ның бекеті. Бірінші жолда [[Алатау (метро бекеті)|«Алатау»]] және [[Мәскеу (метро бекеті, Алматы)|«Мәскеу» ]]бекеттерінің арасында орналасқан. Бекет 2015 жылдың 18 сәуірінде пайдалануға берілді. Абай даңғылы, Брусиловский және Тілендиев көшелерінің қиылысында орналасқан.<ref>{{cite web|url=https://forbes.kz/photostory/nazarbaev_otkryil_stantsii_metro_sayran_i_moskva_v_almatyi|title=Назарбаев открыл станции метро «Сайран» и «Москва» в Алматы|author=|date=18 сәуір 2015|work=|publisher=[[Forbes|Forbes Kazakhstan]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Бекет аттас суқоймасының есімімен аталған, ол бекеттен бір шақырым жерде орналасқан. == Құрылысы == * Сәуір 2013 жыл — Айналма жолдың құрылысы жүріп жатты. * 1 желтоқсан 2014 жыл — қала басшысы, Алматы қаласының әкімі барып көрді.<ref>{{cite web|url=http://www.zakon.kz/4671973-stancii-sajjran-i-moskva-almatinskogo.html|title=Станции "Сайран" и "Москва" алматинского метро будут сданы в эксплуатацию в 2015 году только после испытаний|author=|date=1 желтоқсан 2014|work=|publisher=zakon.kz|accessdate=|lang=ru}}</ref> * 18 сәуір 2015 жыл — метро бекеті толықтай бітіп, пайдалануға берілді.<ref>{{cite web|url=http://7kun.kz/8277/almatyda-zha-adan-eki-metro-beketi-ashyldy.html|title=Алматыда жаңадан екі метро бекеті ашылды|author=|date=|work=|publisher=7kun.kz|accessdate=|lang=}}{{Deadlink|date=September 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> == Іске қосылуы == Іске қосу 2014 жылғы 1 желтоқсанға жоспарланған, бірақ 2014 жылдың қыркүйек айында, ол 2015 жылдың басында өтеді деп хабарланды<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/zapusk-novyih-stantsiy-metro-almatyi-perenositsya-na-2015-god-261405/|title=Запуск новых станций метро Алматы переносится на 2015 год|author=|date=8 қыркүйек 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Кейінірек, станциясының пайдалануға дәл уақытысында тапсырылатыны мәлім болды.<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/stantsii-metro-almatyi-moskva-i-sayran-otkroyut-1-dekabrya-260084/|title=Станции метро Алматы "Москва" и "Сайран" откроют 1 декабря|author=|date=12 тамыз 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref> Метро бекеті толықтай бітіп, 2015 жылы 18 сәуірде пайдалануға берілді. == Архитектурасы == [[Сурет:Станция Сайран - Путевая стена.jpg|200px|нобай|Сайран метро бекетінің қабырғасы]] Бекет ашық түстермен безендірілген. Бағандар сарғыш гранитпен безендірілген. Жол қабырғаларында [[Таңбалы петроглифтері|Тамғалыға]] ұқсайтын кемпірқосақ пен петроглифтер бейнеленген. Дизайн Алматы маңындағы тарихи нысанға да, балалық шағына да қатысты болуы керек, бұл жақын маңдағы Н.Сац атындағы жас көрермендер театры және Сайран су қоймасы — жазда тұрғындардың шомылатын орнына байланысты. == Сілтемелер == * [http://almapage4.blogspot.com/2007/12/blog-post.html Метро Алматыға қажет-ақ] * [http://megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi Транспорттық перспективалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014103406/http://www.megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi |date=2013-10-14 }} * [http://www.metroalmaty.kz/?q=node/178 Қалаға 5 метро бекеті, тұрғындарға жұмыс орны] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] md7wkcy1g9k1stlvqk4q5nmi5vzgsh6 3059061 3059060 2022-08-09T19:25:07Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Сайран |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Sairan Station.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[18 сәуір]] [[2015 жыл|2015]] |Жобалық атауы = |Түрі = |Тереңдігі = 11 |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15 м |Сәулетшілер = |Әрлеушілер = |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский көшесі]], [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} {{copyedit}} '''«Сайран»''' — [[Алматы метросы]]ның 8-ші бекеті. [[Бірінші бағыт (Алматы)|Бірінші бағытта]] «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» және «[[Мәскеу (метро бекеті, Алматы)|Мәскеу]]<nowiki/>» бекеттерінің арасында орналасқан. Бекет 2015 жылдың 18 сәуірінде пайдалануға берілді. [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылының]] бойында, [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский]] және [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев]] көшелерінің қиылысында орналасқан<ref>{{cite web|url=https://forbes.kz/photostory/nazarbaev_otkryil_stantsii_metro_sayran_i_moskva_v_almatyi|title=Назарбаев открыл станции метро «Сайран» и «Москва» в Алматы|author=|date=18 сәуір 2015|work=|publisher=[[Forbes|Forbes Kazakhstan]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Бекет [[Сайран|аттас суқоймасының]] есімімен аталған, ол бекеттен бір шақырым жерде орналасқан. == Құрылысы == * ''2013 жылғы сәуір'' — айналма жолдың құрылысы жүріп жатты. * ''2014 жылғы 1 желтоқсан'' — қала басшысы, Алматы қаласының әкімі барып көрді.<ref>{{cite web|url=http://www.zakon.kz/4671973-stancii-sajjran-i-moskva-almatinskogo.html|title=Станции "Сайран" и "Москва" алматинского метро будут сданы в эксплуатацию в 2015 году только после испытаний|author=|date=1 желтоқсан 2014|work=|publisher=zakon.kz|accessdate=|lang=ru}}</ref> * ''2015 жылғы 18 сәуір'' — метро бекеті толықтай бітіп, пайдалануға берілді.<ref>{{cite web|url=http://7kun.kz/8277/almatyda-zha-adan-eki-metro-beketi-ashyldy.html|title=Алматыда жаңадан екі метро бекеті ашылды|author=|date=|work=|publisher=7kun.kz|accessdate=|lang=}}{{Deadlink|date=September 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> == Іске қосылуы == Іске қосу 2014 жылғы 1 желтоқсанға жоспарланған, бірақ 2014 жылдың қыркүйек айында, ол 2015 жылдың басында өтеді деп хабарланды<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/zapusk-novyih-stantsiy-metro-almatyi-perenositsya-na-2015-god-261405/|title=Запуск новых станций метро Алматы переносится на 2015 год|author=|date=8 қыркүйек 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Кейінірек, бекетті пайдалануға дәл уақытысында тапсырылатыны мәлім болды<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/stantsii-metro-almatyi-moskva-i-sayran-otkroyut-1-dekabrya-260084/|title=Станции метро Алматы "Москва" и "Сайран" откроют 1 декабря|author=|date=12 тамыз 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Метро бекеті толықтай бітіп, 2015 жылы 18 сәуірде пайдалануға берілді. == Архитектурасы == [[Сурет:Станция Сайран - Путевая стена.jpg|200px|нобай|Сайран метро бекетінің қабырғасы]] Бекет ашық түстермен безендірілген. Бағандар сарғыш гранитпен безендірілген. Жол қабырғаларында [[Таңбалы петроглифтері|Тамғалыға]] ұқсайтын кемпірқосақ пен петроглифтер бейнеленген. Дизайн Алматы маңындағы тарихи нысанға да, балалық шағына да қатысты болуы керек, бұл жақын маңдағы Н.Сац атындағы жас көрермендер театры және [[Сайран|Сайран су қоймасы]] — жазда тұрғындардың шомылатын орнына байланысты. == Сілтемелер == * [http://almapage4.blogspot.com/2007/12/blog-post.html Метро Алматыға қажет-ақ] * [http://megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi Транспорттық перспективалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014103406/http://www.megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi |date=2013-10-14 }} * [http://www.metroalmaty.kz/?q=node/178 Қалаға 5 метро бекеті, тұрғындарға жұмыс орны] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] 924o0c01iry8bt03qx627dblziobk8m 3059062 3059061 2022-08-09T19:27:43Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Сайран |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Sairan Station.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[18 сәуір]] [[2015 жыл|2015]] |Жобалық атауы = |Түрі = |Тереңдігі = 11 м |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15 м |Сәулетшілер = |Әрлеушілер = |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский көшесі]], [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} {{copyedit}} '''«Сайран»''' — [[Алматы метросы]]ның 8-ші бекеті. [[Бірінші бағыт (Алматы)|Бірінші бағытта]] «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» және «[[Мәскеу (метро бекеті, Алматы)|Мәскеу]]<nowiki/>» бекеттерінің арасында орналасқан. Бекет 2015 жылдың 18 сәуірінде пайдалануға берілді. [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылының]] бойында, [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский]] және [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев]] көшелерінің қиылысында орналасқан<ref>{{cite web|url=https://forbes.kz/photostory/nazarbaev_otkryil_stantsii_metro_sayran_i_moskva_v_almatyi|title=Назарбаев открыл станции метро «Сайран» и «Москва» в Алматы|author=|date=18 сәуір 2015|work=|publisher=[[Forbes|Forbes Kazakhstan]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Бекет [[Сайран|аттас суқоймасының]] есімімен аталған, ол бекеттен бір шақырым жерде орналасқан. == Құрылысы == * ''2013 жылғы сәуір'' — айналма жолдың құрылысы жүріп жатты. * ''2014 жылғы 1 желтоқсан'' — қала басшысы, Алматы қаласының әкімі барып көрді.<ref>{{cite web|url=http://www.zakon.kz/4671973-stancii-sajjran-i-moskva-almatinskogo.html|title=Станции "Сайран" и "Москва" алматинского метро будут сданы в эксплуатацию в 2015 году только после испытаний|author=|date=1 желтоқсан 2014|work=|publisher=zakon.kz|accessdate=|lang=ru}}</ref> * ''2015 жылғы 18 сәуір'' — метро бекеті толықтай бітіп, пайдалануға берілді.<ref>{{cite web|url=http://7kun.kz/8277/almatyda-zha-adan-eki-metro-beketi-ashyldy.html|title=Алматыда жаңадан екі метро бекеті ашылды|author=|date=|work=|publisher=7kun.kz|accessdate=|lang=}}{{Deadlink|date=September 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> == Іске қосылуы == Іске қосу 2014 жылғы 1 желтоқсанға жоспарланған, бірақ 2014 жылдың қыркүйек айында, ол 2015 жылдың басында өтеді деп хабарланды<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/zapusk-novyih-stantsiy-metro-almatyi-perenositsya-na-2015-god-261405/|title=Запуск новых станций метро Алматы переносится на 2015 год|author=|date=8 қыркүйек 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Кейінірек, бекетті пайдалануға дәл уақытысында тапсырылатыны мәлім болды<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/stantsii-metro-almatyi-moskva-i-sayran-otkroyut-1-dekabrya-260084/|title=Станции метро Алматы "Москва" и "Сайран" откроют 1 декабря|author=|date=12 тамыз 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Метро бекеті толықтай бітіп, 2015 жылы 18 сәуірде пайдалануға берілді. == Архитектурасы == [[Сурет:Станция Сайран - Путевая стена.jpg|200px|нобай|Сайран метро бекетінің қабырғасы]] Бекет ашық түстермен безендірілген. Бағандар сарғыш гранитпен безендірілген. Жол қабырғаларында [[Таңбалы петроглифтері|Тамғалыға]] ұқсайтын кемпірқосақ пен петроглифтер бейнеленген. Дизайн Алматы маңындағы тарихи нысанға да, балалық шағына да қатысты болуы керек, бұл жақын маңдағы Н.Сац атындағы жас көрермендер театры және [[Сайран|Сайран су қоймасы]] — жазда тұрғындардың шомылатын орнына байланысты. == Сілтемелер == * [http://almapage4.blogspot.com/2007/12/blog-post.html Метро Алматыға қажет-ақ] * [http://megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi Транспорттық перспективалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014103406/http://www.megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi |date=2013-10-14 }} * [http://www.metroalmaty.kz/?q=node/178 Қалаға 5 метро бекеті, тұрғындарға жұмыс орны] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] 6v11e2xf1smqxtz8o460xsk9bnnajj7 3059115 3059062 2022-08-10T06:39:47Z Madi Dos 18369 wikitext text/x-wiki {{Метро бекеті |Атауы = Сайран |Бағыт = [[Бірінші бағыт (Алматы)]] |сурет = Sairan Station.jpg |өлшемі = |Сурет атауы = |Орналасуы = [[Алмалы ауданы]], [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] |Ашылған күні = [[18 сәуір]] [[2015 жыл|2015]] |Жобалық атауы = |Түрі = |Тереңдігі = 11 м |Платформалар саны = 1 |Платформалар түрі = аралдық, тік |Платформалар ұзындығы = 104 м |Платформалар ені = 15 м |Сәулетшілер = |Әрлеушілер = |Кіру-шығу = [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылы]], [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский көшесі]], [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев көшесі]] |Жұмыс уақыты = 06:20—00:00 |Ортаққорда = }} {{copyedit}} [[Сурет:Станция Сайран - Путевая стена.jpg|200px|нобай|Сайран метро бекетінің қабырғасы|солға]] '''«Сайран»''' — [[Алматы метросы]]ның 8-ші бекеті. [[Бірінші бағыт (Алматы)|Бірінші бағытта]] «[[Алатау (метро бекеті)|Алатау]]<nowiki/>» және «[[Мәскеу (метро бекеті, Алматы)|Мәскеу]]<nowiki/>» бекеттерінің арасында орналасқан. Бекет 2015 жылдың 18 сәуірінде пайдалануға берілді. [[Абай даңғылы (Алматы)|Абай даңғылының]] бойында, [[Брусиловский атындағы көше (Алматы)|Брусиловский]] және [[Тілендиев көшесі (Алматы)|Тілендиев]] көшелерінің қиылысында орналасқан<ref>{{cite web|url=https://forbes.kz/photostory/nazarbaev_otkryil_stantsii_metro_sayran_i_moskva_v_almatyi|title=Назарбаев открыл станции метро «Сайран» и «Москва» в Алматы|author=|date=18 сәуір 2015|work=|publisher=[[Forbes|Forbes Kazakhstan]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Бекет [[Сайран|аттас суқоймасының]] атымен аталған, ол бекеттен бір шақырым жерде орналасқан. == Құрылысы == * ''2013 жылғы сәуір'' — айналма жолдың құрылысы жүріп жатты. * ''2014 жылғы 1 желтоқсан'' — қала басшысы, Алматы қаласының әкімі барып көрді.<ref>{{cite web|url=http://www.zakon.kz/4671973-stancii-sajjran-i-moskva-almatinskogo.html|title=Станции "Сайран" и "Москва" алматинского метро будут сданы в эксплуатацию в 2015 году только после испытаний|author=|date=1 желтоқсан 2014|work=|publisher=zakon.kz|accessdate=|lang=ru}}</ref> * ''2015 жылғы 18 сәуір'' — метро бекеті толықтай бітіп, пайдалануға берілді.<ref>{{cite web|url=http://7kun.kz/8277/almatyda-zha-adan-eki-metro-beketi-ashyldy.html|title=Алматыда жаңадан екі метро бекеті ашылды|author=|date=|work=|publisher=7kun.kz|accessdate=|lang=}}{{Deadlink|date=September 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> == Іске қосылуы == Іске қосу 2014 жылғы 1 желтоқсанға жоспарланған, бірақ 2014 жылдың қыркүйек айында, ол 2015 жылдың басында өтеді деп хабарланды<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/zapusk-novyih-stantsiy-metro-almatyi-perenositsya-na-2015-god-261405/|title=Запуск новых станций метро Алматы переносится на 2015 год|author=|date=8 қыркүйек 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Кейінірек, бекетті пайдалануға дәл уақытысында тапсырылатыны мәлім болды<ref>{{cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/stantsii-metro-almatyi-moskva-i-sayran-otkroyut-1-dekabrya-260084/|title=Станции метро Алматы "Москва" и "Сайран" откроют 1 декабря|author=|date=12 тамыз 2014|work=|publisher=[[Tengrinews.kz]]|accessdate=|lang=ru}}</ref>. Метро бекеті толықтай бітіп, 2015 жылы 18 сәуірде пайдалануға берілді. == Архитектурасы == Бекет ашық түстермен безендірілген. Бағандар сарғыш гранитпен безендірілген. Жол қабырғаларында [[Таңбалы петроглифтері|Тамғалыға]] ұқсайтын кемпірқосақ пен петроглифтер бейнеленген. Дизайны Алматы маңындағы тарихи нысанға да, балалық шаққа да қатысты безендірілген, бұл жақын маңдағы Н.Сац атындағы жас көрермендер театры және жазда тұрғындардың шомылатын орны - [[Сайран|Сайран су қоймасына]] байланысты. == Сілтемелер == * [http://almapage4.blogspot.com/2007/12/blog-post.html Метро Алматыға қажет-ақ] * [http://megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi Транспорттық перспективалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014103406/http://www.megapolis.kz/art/Almati_i_dorogi |date=2013-10-14 }} * [http://www.metroalmaty.kz/?q=node/178 Қалаға 5 метро бекеті, тұрғындарға жұмыс орны] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Бірінші бағыт (Алматы)}} [[Санат:Алматы метрополитені]] 1o61h0xfpfbnmt8cnicipe1zfwefhwe 0 536276 3059069 3052663 2022-08-09T20:10:04Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Ынтымақ |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 48|lat_min =30 |lat_sec = 19 |lon_deg =51 |lon_min =36 |lon_sec = 28 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есбол ауылдық округі (Индер ауданы){{!}}Есбол |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Гребенщиков форпосты, Гребенщик(ово)'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 603 |санақ жылы = 2022 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ынтымақ}} '''Ынтымақ''' (2007 жылға дейін ''Гребенщик'', ''Гребенщиково''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V07T0002483 Индер ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]], [[Есбол ауылдық округі (Индер ауданы)|Есбол ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == [[Жайық]] өзенінің оң аңғарында орналасқан. Аудан орталығы - [[Индербор]] кентінен оңтүстік-батысқа қарай 9 км жерде. [[Сурет:Ынтымақ ауылы.jpg|thumb|солға|250px|Ынтымақ ауылы]] == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 756 адам (403 ер адам және 353 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 501 адамды (265 ер адам және 236 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> 2022 жылы тұрғындар саны 603 адамды құрады.<ref>[https://www.facebook.com/photo/?fbid=1750501108623040&set=pcb.1750501128623038 Есбол ауылдық округі туралы ақпарат]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Әбіш Кекілбайұлы атындағы орта мектеп — 1936 ж. орыс-қазақ бастауыш мектебі, 1937-38 ж. 7 жылдық мектеп, 2017-2018 оқу жылында 120 орындық, екі қабатты жаңа мектеп пайдалануға берілді. 2019 жылы 24 қаңтарда Гребенщик орта мектебіне Әбіш Кекілбайұлының есімі берілді.<ref>https://grebenshinkov.inderoo.kz/kz/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210929070058/https://grebenshinkov.inderoo.kz/kz/ |date=2021-09-29 }} Бiз туралы</ref> * «Ынтымақ-Мәдениет» ауылдық клубы == Ауыл көшелері == Бертілеу Бозекенов, Сиғуат Сейітов, Қабдыраш Төремұратов атындағы көшелер. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] gbxgxejgkp2iwpd0utgph28tgk9x8x6 3059082 3059069 2022-08-09T21:25:45Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Ынтымақ |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 48|lat_min =30 |lat_sec = 19 |lon_deg =51 |lon_min =36 |lon_sec = 28 |CoordAddon = type:city(8100)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = 300 |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есбол ауылдық округі (Индер ауданы){{!}}Есбол |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Гребенщиков форпосты, Гребенщик (Гребенщиково)'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 603 |санақ жылы = 2022 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ынтымақ}} '''Ынтымақ''' (2007 жылға дейін ''Гребенщик''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V07T0002483 Индер ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]], [[Есбол ауылдық округі (Индер ауданы)|Есбол ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == [[Жайық]] өзенінің оң аңғарында орналасқан. Аудан орталығы - [[Индербор]] кентінен оңтүстік-батысқа қарай 9 км жерде. [[Сурет:Ынтымақ ауылы.jpg|thumb|солға|250px|Ынтымақ ауылы]] == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 756 адам (403 ер адам және 353 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 501 адамды (265 ер адам және 236 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> 2022 жылы тұрғындар саны 603 адамды құрады.<ref>[https://www.facebook.com/photo/?fbid=1750501108623040&set=pcb.1750501128623038 Есбол ауылдық округі туралы ақпарат]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Әбіш Кекілбайұлы атындағы орта мектеп — 1936 ж. орыс-қазақ бастауыш мектебі, 1937-38 ж. 7 жылдық мектеп, 2017-2018 оқу жылында 120 орындық, екі қабатты жаңа мектеп пайдалануға берілді. 2019 жылы 24 қаңтарда Гребенщик орта мектебіне Әбіш Кекілбайұлының есімі берілді.<ref>https://grebenshinkov.inderoo.kz/kz/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210929070058/https://grebenshinkov.inderoo.kz/kz/ |date=2021-09-29 }} Бiз туралы</ref> * «Ынтымақ-Мәдениет» ауылдық клубы == Ауыл көшелері == Бертілеу Бозекенов, Сиғуат Сейітов, Қабдыраш Төремұратов атындағы көшелер. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] ro7lswbuttpk49ayfpds34u27lb4e5d 0 539151 3059045 2731310 2022-08-09T18:54:03Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Көшкентал |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 45|lat_min = 12|lat_sec = 47 |lon_deg = 78|lon_min =47 |lon_sec = 59 |CoordScale = 25000 |регион = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көшкентал ауылдық округі{{!}}Көшкентал |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |тұрғыны = ↘ 892<ref name="stat">{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы|publisher=Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі|archiveurl=http://www.webcitation.org/6EkePwOI3|archivedate=2013-02-27}}</ref> |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = 040116<ref>{{cite web | url=http://www.karmakshy.gov.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=100&Itemid=91&lang=kz | title=Қармақшы ауданы әкімдігінің ресми интернет-ресурсы}}</ref> |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = |сайт тілі 2 = |сайт тілі 3 = |сайт тілі 4 = |сайт тілі 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} {{мағына|Көшкентал}} '''Көшкентал''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Көшкентал ауылдық округі]] орталығы. Код КАТО — 193247100<ref>{{cite web|url=http://www.stat.kz/klassifikacii/DocLib/государственные/katonew1.xls|title=База КАТО|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=http://www.webcitation.org/6F0XRLRTT|archivedate=2013-03-10}}</ref>. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 88 км-дей жерде. Бұл жерде ағаштың түрі көп өседі. Әсіресе терек, қарағаш, түрлі жеміс ағаштары өте көп. Ұлы Отан соғысы жылдары ауып келген әр ұлт өкілдері отынның тапшылығынан сол ағаштарды тып-типыл етіп шауып, отқа жағып көп ағаштар жойылып кеткен. Орнында тұрған ағаштар қоныс аударғандай теп тегіс жазық далаға айналған. Сондықтан да бұл жерді халық “Көшкентал” деп атап кеткен. Алайда қазір ол ағаштардың орнына жас ағаштар егіліп жайқалып жатқан ауылдардың бірі.<ref>«Жеріңнің аты - Еліңнің хаты.» Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: Аруна Ltd., 2006 - 808 бет. ISBN 9965-26-174-1</ref> == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 1110 адам (558 ер адам және 552 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 892 адамды (458 ер адам және 434 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 8p95586w60b5gyjai8bes8c8p7x19r7 3059047 3059045 2022-08-09T18:54:52Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Көшкентал (Алматы облысы)]] бетін [[Көшкентал (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = ауыл |атауы = Көшкентал |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 45|lat_min = 12|lat_sec = 47 |lon_deg = 78|lon_min =47 |lon_sec = 59 |CoordScale = 25000 |регион = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көшкентал ауылдық округі{{!}}Көшкентал |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |тұрғыны = ↘ 892<ref name="stat">{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы|publisher=Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі|archiveurl=http://www.webcitation.org/6EkePwOI3|archivedate=2013-02-27}}</ref> |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = 040116<ref>{{cite web | url=http://www.karmakshy.gov.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=100&Itemid=91&lang=kz | title=Қармақшы ауданы әкімдігінің ресми интернет-ресурсы}}</ref> |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = |сайт тілі 2 = |сайт тілі 3 = |сайт тілі 4 = |сайт тілі 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} {{мағына|Көшкентал}} '''Көшкентал''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Көшкентал ауылдық округі]] орталығы. Код КАТО — 193247100<ref>{{cite web|url=http://www.stat.kz/klassifikacii/DocLib/государственные/katonew1.xls|title=База КАТО|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=http://www.webcitation.org/6F0XRLRTT|archivedate=2013-03-10}}</ref>. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 88 км-дей жерде. Бұл жерде ағаштың түрі көп өседі. Әсіресе терек, қарағаш, түрлі жеміс ағаштары өте көп. Ұлы Отан соғысы жылдары ауып келген әр ұлт өкілдері отынның тапшылығынан сол ағаштарды тып-типыл етіп шауып, отқа жағып көп ағаштар жойылып кеткен. Орнында тұрған ағаштар қоныс аударғандай теп тегіс жазық далаға айналған. Сондықтан да бұл жерді халық “Көшкентал” деп атап кеткен. Алайда қазір ол ағаштардың орнына жас ағаштар егіліп жайқалып жатқан ауылдардың бірі.<ref>«Жеріңнің аты - Еліңнің хаты.» Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: Аруна Ltd., 2006 - 808 бет. ISBN 9965-26-174-1</ref> == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 1110 адам (558 ер адам және 552 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 892 адамды (458 ер адам және 434 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 8p95586w60b5gyjai8bes8c8p7x19r7 0 540118 3059007 3044001 2022-08-09T18:27:01Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Қызылқайың (Абай облысы)|Қызылқайың]] – [[Абай облысы]] [[Жарма ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылқайың (Алакөл ауданы)|Қызылқайың]] – [[Жетісу облысы]] [[Алакөл ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылқайың (Ақсу ауданы)|Қызылқайың]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылқайың (Қарағанды облысы)|Қызылқайың]] – [[Қарағанды облысы]] [[Бұқар жырау ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қызылқайың (Қызылорда облысы)|Қызылқайың]] – [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл. '''Өзен:''' * [[Қызылқайың (өзен)|Қызылқайың]] — [[Ақтөбе облысы]] [[Хромтау ауданы]]ндағы өзен. {{айрық}} d0c15ew7zc4i5a2dooyl8i77e4orssb 0 547677 3058990 3058533 2022-08-09T18:20:14Z Kasymbot 15834 /* Географиялық орны */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Қоскөл |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 49/31/17/N/67/3/14/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = 443 |Ұзындығы = 2,8 |Ені = 2,2 |Ауданы = 5 |Көлемі = 7 млн. |Жағалау сызығының ұзындығы = 8,2 |Тереңдігі = 2,3 |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = 56 |Құятын өзендер = |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Ұлытау облысы |Аудан = Ұлытау ауданы |Позициялық карта = |Позициялық карта 1 = |Ортаққордағы санаты = }} '''Қоскөл''' — [[Қараторғай өзені|Қараторғай]] алабындағы көл. == Географиялық орны == [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауларының солтүстік-батыс бөлігінде. [[Ұлытау облысы]] [[Ұлытау ауданы]] [[Қорғасын (ауыл)|Қорғасын]] ауылының солтүстік-шығысында 43 км жерде орналасқан. Теңіз деңгейінен 443 м биіктікте жатыр. == Гидрографикасы == Аумағы 5 км², ұзындығы 2,8 км, енді жері 2,2 км, жағалау бойының ұзындығы 8,2 км, ең терең жері 2,3 м, су көлемі 7 млн. м³, су жиналатын алабы 56 км². [[Қараша]] айында суы қатып, сәуірде ериді. [[Атмосфералық жауын-шашын|Жауын-шашын]] және [[Жер асты суы|жер асты]] суларыменг толығады. Мал суаруға пайдаланылады. == Жағалау сипаты == Жағалауы жазық, [[қамыс]], [[құрақ]] өскен. Солтүстігінде [[Күмістікөл|Қамыстыкөл]] көлі, шығысында Ханым, оңтүстігінде Сарыадыр, батысында [[Қайыңдышоқы]] таулары бар.<ref>Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Ұлытау ауданы көлдері]] [[Санат:Торғай су алабы]] 22hyhkdggtwv4s7hulrxqtvtlg2oldi 0 548150 3058892 2731052 2022-08-09T17:17:05Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Егінсу |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 34|lat_sec = 30 |lon_deg =78|lon_min = 31|lon_sec =25 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Егінсу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 579 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Егінсу}} '''Егінсу''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 78 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 700 адам (352 ер адам және 348 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 579 адамды (304 ер адам және 275 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] hxp5v6c3qkkf56ybfdz04sfb1bm8weq 3058893 3058892 2022-08-09T17:17:29Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Егінсу (Алматы облысы)]] бетін [[Егінсу (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Егінсу |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 34|lat_sec = 30 |lon_deg =78|lon_min = 31|lon_sec =25 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Егінсу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 579 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Егінсу}} '''Егінсу''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 78 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 700 адам (352 ер адам және 348 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 579 адамды (304 ер адам және 275 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] hxp5v6c3qkkf56ybfdz04sfb1bm8weq 0 550534 3058914 3058361 2022-08-09T17:37:07Z Kasymov 10777 [[Special:Contributions/Turar kausar|Turar kausar]] ([[User talk:Turar kausar|т]]) өңдемелерінен [[User:Erboldilyara|Erboldilyara]] соңғы нұсқасына қайтарды wikitext text/x-wiki Абай өлең жазуды 10 жасында («Кім екен деп келіп ем түйе қуған...») бастаған. Одан басқа ертеректе жазылған өлеңдері — «Йузи-рәушән», екіншісі — «Физули, Шәмси». «Сап, сап, көңілім», «Шәріпке», «Абралыға», «Жақсылыққа», «Кең жайлау» өлеңдері 1870 — 80 жылдар аралығында жазылған. Ақындық қуатын танытқан үлкен шығармасы — «Қансонарда» 1882 ж. жазылған. Алайда жасы қырыққа келгеннен кейін ғана көркем әдебиетке шындап ықылас қойып, көзқарасы қалыптасып, сөз өнерінің халық санасына тигізер ықпалын түсінеді. Шығармалары үш жүйемен өрбиді: бірі — өз жанынан шығарған төл өлеңдері; екіншісі — ғақлия (немесе Абайдың қара сөздері) деп аталатын прозасы; үшіншісі — өзге тілдерден, әсіресе орысшадан аударған өлеңдері.Абай өлеңдері түгел дерлік лирикадан құралады, поэма жанрына көп бой ұрмағаны байқалады. Қысқа өлеңдерінде табиғат бейнесін, адамдар портретін жасауға, ішкі-сыртқы қылық-қасиеттерін, мінез-бітімдерін айқын суреттермен көрсетуге өте шебер. Қай өлеңінен де қазақ жерінің, қазақтың ұлттық сипатының ерекшеліктері көрініп тұрады. Ислам діні тараған Шығыс елдерінің әдебиетімен жақсы танысу арқылы өзінің шеберлік — шалымын одан әрі шыңдайды. Шығыстың екі хикаясын «Масғұт» және «Ескендір» деген атпен өлеңге айналдырады. Ислам дініне өзінше сенген діни таным жайындағы философиялық көзқарастарын да өлеңмен жеткізеді. Абайдың дүниетанудағы көзқарасы XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақ халқының экономикасы мен ой-пікірінің алға ұмтылу бағытта даму ықпалымен қалыптасты. Дүниетану жолында сары-орыстың төңкерісшіл демократтарының шығармаларын оқып, өз дәуірінің алдыңғы қатарлы ой-пікірін қорытып, басқаларға қазақ өміріндегі аса маңызды мәселелерді түсіндіруге қолданады. Дүниетану өңірінде екі қасиеттің — сезім мен қыйсынның , түйсік пен ақылдың қатынасын таразылайды. Сондықтан да: «Ақыл сенбей сенбеңіз, Бір іске кез келсеңіз» деп жазады. Кез келген халықтың тарих сахнасына шығуы — жүйеге бейімделген біртектес өмір салттың ғана нәтижесі емес, сонымен бірге қасиеттік деп саналатын- арман-аңсардың (идеал) да біртұтастығына айғақ. Олай болса Абай сынының тәлкегіне түскен еріншектік, дарақылық, жалқаулық, күншілдік, өтірікшілік, өсекшілдік, мақтаншақтық, жағымпаздық, жікшілдік сияқты қасиеттер қазақ баласының кейбірінің бойындағы туа біткен кемшілік емес, сол Абай өмір сүрген қоғамдағы саяси әлеуметтік қатынастардың нәтижесі екеніне ден қою қажет. Сонда, Абай бұрынғы бабаларымыздың бойынан көрген «кемшіліктерді» себеп ретінде емес, сол замандағы саяси-әлеуметтік қатынастардың салдары ретінде қарастыруға жол ашқан. {{Суретсіз мақала}} {{уики}} [[Санат:Абай Құнанбайұлы]] e8y5ucjfqocpdi06gxfan1xfxowwnu3 0 551769 3058911 2735100 2022-08-09T17:35:19Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Еңбекшіарал |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min =13|lat_sec = 04 |lon_deg =76|lon_min = 15|lon_sec =11 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Жамбыл ауданы (Алматы облысы) |кестедегі аудан = Жамбыл ауданы (Алматы облысы){{!}}Жамбыл |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =599 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Еңбекшіарал''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]], [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]]тан батысқа қарай шамамен 2,5 км жерде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 532 адам (261 ер адам және 271 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 599 адамды (308 ер адам және 291 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) елді мекендері]] jkabhy5mrl2hjnnqjds7tzvez86tzpo 0 551770 3058912 2735101 2022-08-09T17:36:01Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қайназар |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min =12|lat_sec = 02 |lon_deg =76|lon_min = 16|lon_sec =08 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Жамбыл ауданы (Алматы облысы) |кестедегі аудан = Жамбыл ауданы (Алматы облысы){{!}}Жамбыл |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1241 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қайназар}} '''Қайназар''' - [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]], [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]]тан оңтүстік-батысқа қарай 1 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 569 адам (274 ер адам және 295 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1241 адамды (642 ер адам және 599 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) елді мекендері]] so9rl4hepnopf8umyiqlp6vpte88822 0 551771 3058913 2735102 2022-08-09T17:36:39Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Қарасай |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min =13|lat_sec = 40 |lon_deg =76|lon_min = 12|lon_sec =44 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Жамбыл ауданы (Алматы облысы) |кестедегі аудан = Жамбыл ауданы (Алматы облысы){{!}}Жамбыл |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =285 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қарасай}} '''Қарасай''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]], [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]]тан батысқа қарай 6 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 190 адам (89 ер адам және 101 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 285 адамды (141 ер адам және 144 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) елді мекендері]] qghnii1es3href1b3p14kuipywxr5ya 0 554728 3059132 2836141 2022-08-10T08:37:06Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Ащыкөл |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 45/4/42/N/67/22/19/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = |Ұзындығы = |Ені = |Ауданы = 74,2 |Көлемі = |Жағалау сызығының ұзындығы = |Тереңдігі = |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = |Құятын өзендер =Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы) |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Жамбыл облысы |Аудан = Сарысу ауданы |Позициялық карта = Қазақстан |Позициялық карта 1 = Қазақстан Жамбыл облысы |Ортаққордағы санаты = }} '''Ащыкөл''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]]дың төменгі бөлігі [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)|Боқтықарын]] өзенінің құйылысындағы көл. == Географиялық орны == [[Жамбыл облысы]] [[Сарысу ауданы]] жерінде орналасқан. Солтүстігі [[Бетпақдала]], оңтүстігі [[Мойынқұм (құмды алқап, Түркістан, Жамбыл облыстары)|Мойынқұм]]ға жалғасады. == Гидрографикасы == Аумағы 74,2 км². Жағасы жайпақ, құмды келген. Жалпы ойысында [[Телікөл]], [[Ақжайқын]] және Ащыкөл шаралары қалыптасқан. Ойыстың шығысын [[Тоғызкентау]], оңтүстігін [[Қатыншоқай]] құм массиві алып жатыр. Атырабы – мал жайылымы.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор [[Нысанбаев Әбдімәлік|Ә. Нысанбаев]] – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Сарысу су алабы]] [[Санат:Сарысу ауданы көлдері]] g8j7s0i4do92g071c8nx7omskq7bygi 3059140 3059132 2022-08-10T08:51:00Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Ащыкөл |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 45/4/42/N/67/22/19/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = |Ұзындығы = |Ені = |Ауданы = 74,2 |Көлемі = |Жағалау сызығының ұзындығы = |Тереңдігі = |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = |Құятын өзендер =Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы) |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Қызылорда облысы |Аудан = Сарысу ауданы |Позициялық карта = Қазақстан |Позициялық карта 1 = Қазақстан Қызылорда облысы |Ортаққордағы санаты = }} '''Ащыкөл''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]]дың төменгі бөлігі [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)|Боқтықарын]] өзенінің құйылысындағы көл. == Географиялық орны == [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]] жерінде орналасқан. Солтүстігі [[Бетпақдала]], оңтүстігі [[Мойынқұм (құмды алқап, Түркістан, Жамбыл облыстары)|Мойынқұм]]ға жалғасады. == Гидрографикасы == Аумағы 74,2 км². Жағасы жайпақ, құмды келген. Жалпы ойысында [[Телікөл]], [[Ақжайқын]] және Ащыкөл шаралары қалыптасқан. Ойыстың шығысын [[Тоғызкентау]], оңтүстігін [[Қатыншоқай]] құм массиві алып жатыр. Атырабы – мал жайылымы.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор [[Нысанбаев Әбдімәлік|Ә. Нысанбаев]] – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Сарысу су алабы]] [[Санат:Шиелі ауданы көлдері]] pz98pqurzlf920xit3mrdaz3eqdlqwp 3059142 3059140 2022-08-10T08:51:40Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Ащыкөл |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 45/4/42/N/67/22/19/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = |Ұзындығы = |Ені = |Ауданы = 74,2 |Көлемі = |Жағалау сызығының ұзындығы = |Тереңдігі = |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = |Құятын өзендер =Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы) |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Қызылорда облысы |Аудан = Сарысу ауданы |Позициялық карта = Қазақстан |Позициялық карта 1 = Қазақстан Қызылорда облысы |Ортаққордағы санаты = }} '''Ащыкөл''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]]дың төменгі бөлігі [[Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы)|Боқтықарын]] өзенінің құйылысындағы көл. == Географиялық орны == [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]] жерінде орналасқан. Солтүстігі [[Бетпақдала]], оңтүстігі [[Мойынқұм (құмды алқап, Түркістан, Жамбыл облыстары)|Мойынқұм]]ға жалғасады. == Гидрографикасы == Аумағы 74,2 км². Жағасы жайпақ, құмды келген. Жалпы ойысында [[Телікөл]], [[Ақжайқын]] және Ащыкөл шаралары қалыптасқан. Ойыстың шығысын [[Тоғызкентау]], оңтүстігін [[Қатыншоқай]] құм массиві алып жатыр. Атырабы – мал жайылымы.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор [[Нысанбаев Әбдімәлік|Ә. Нысанбаев]] – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Сарысу су алабы]] [[Санат:Шиелі ауданы көлдері]] do362dsq3ee3vqrv1geegj16av2o67l 3059146 3059142 2022-08-10T08:56:31Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Көл |Атауы = Ащыкөл |Төл атауы = |Сурет = |Сурет тақырыбы = |Координаттары = 45/4/42/N/67/22/19/E |CoordScale = |Теңiз деңгейiнен биіктігі = |Ұзындығы = |Ені = |Ауданы = 74,2 |Көлемі = |Жағалау сызығының ұзындығы = |Тереңдігі = |Орташа тереңдігі = |Судың тұздылығы = |Судың мөлдірлігі = |Суды жинау ауданы = |Құятын өзендер =Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы) |Шығатын өзендер = |Ел = Қазақстан |Аймақ = Қызылорда облысы |Аудан = Сарысу ауданы |Позициялық карта = Қазақстан |Позициялық карта 1 = Қазақстан Қызылорда облысы |Ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Ащыкөл}} '''Ащыкөл''' – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]]дың төменгі бөлігі [[Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы)|Боқтықарын]] өзенінің құйылысындағы көл. == Географиялық орны == [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]] жерінде орналасқан. Солтүстігі [[Бетпақдала]], оңтүстігі [[Мойынқұм (құмды алқап, Түркістан, Жамбыл облыстары)|Мойынқұм]]ға жалғасады. == Гидрографикасы == Аумағы 74,2 км². Жағасы жайпақ, құмды келген. Жалпы ойысында [[Телікөл]], [[Ақжайқын]] және Ащыкөл шаралары қалыптасқан. Ойыстың шығысын [[Тоғызкентау]], оңтүстігін [[Қатыншоқай]] құм массиві алып жатыр. Атырабы – мал жайылымы.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор [[Нысанбаев Әбдімәлік|Ә. Нысанбаев]] – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Сарысу су алабы]] [[Санат:Шиелі ауданы көлдері]] 7568osrmq4kof7d88ko7ofdqllcsvdh 10 555152 3058925 3058380 2022-08-09T17:44:13Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{wikidata|{{{1|}}}|{{{2|}}}|plain={{{plain|true}}}|from={{{from|}}}|somevalue={{{somevalue|}}}|novalue={{{novalue|}}}}}|мәліметтер көрсетілмеген|={{{4|}}}|#default={{{3}}}}}<noinclude> {{doc}} [[Санат:Үлгілер:Уикидеректер]] </noinclude> 1t1hadpdzpe2xeeem67umglytmqkbc5 0 555939 3058934 2731551 2022-08-09T17:48:55Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Ақтоған |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =23|lat_sec = 37 |lon_deg =78|lon_min =45|lon_sec =12 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қызылағаш |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =481 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақтоған}} '''Ақтоған''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 59 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 483 адам (251 ер адам және 232 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 481 адамды (252 ер адам және 229 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 668vsb3otb7gp9lyh9cg2mjrpfcmn1b 3058943 3058934 2022-08-09T17:53:04Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Ақтоған (Ақсу ауданы)]] бетін [[Ақтоған (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Ақтоған |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =23|lat_sec = 37 |lon_deg =78|lon_min =45|lon_sec =12 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қызылағаш |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =481 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақтоған}} '''Ақтоған''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 59 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 483 адам (251 ер адам және 232 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 481 адамды (252 ер адам және 229 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 668vsb3otb7gp9lyh9cg2mjrpfcmn1b 0 557385 3058839 2403927 2022-08-09T15:41:20Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Тағы қараңыз */ wikitext text/x-wiki '''[[Исатай Тайманұлы]]''' — қазақ батыры, қолбасшы. == Елді мекендер == * [[Исатай (Атырау облысы)|Исатай]] — Атырау облысы, [[Исатай ауданы]]ндағы елді мекен. == Тағы қараңыз == * [[Исатай ауданы]] * [[Исатай ауданы (Ақтөбе облысы)]] * [[Исатай ауылдық округі]] {{айрық}} 2vwjx86etbuokxvs0cbacb11217ur0z 0 557972 3059064 2465797 2022-08-09T19:53:17Z InternetArchiveBot 105421 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Ресей |статусы = ауыл |қазақша атауы = Саловка |шынайы атауы = Саловка |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir = N |lat_deg = 54|lat_min = 17|lat_sec = 36 |lon_dir = |lon_deg = 32|lon_min = 49|lon_sec = 8 |CoordAddon = type:city(22)_region:RU |CoordScale = |ел картасы = |аймақ картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |аймақ картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |аймағы = Смоленск облысы |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = Починковск ауданы |кестедегі аудан = |мекен түрі = Ауылдық мекен |мекені = Шмаковск ауылдық мекені |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 0,25 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 22 |санақ жылы = 2007 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 48149 |пошта индексі = 216479 |пошта индекстері = |автомобиль коды = 67 |сандық идентификаторы = 66233897013 |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = |сайт тілі 2 = |сайт тілі 3 = |сайт тілі 4 = |сайт тілі 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} {{мағына|Саловка}} '''Саловка''' — [[Ресей]]дің [[Смоленск облысы]], [[Починковск аудыны]]ндағы ауыл. Шмаковск ауылдық мекенінің құрамына кіреді. [[2007 жыл|2007 жылдың]] санағы бойынша халық саны саны 22 адам. Облыстың орталық бөлігінде, [[Починок]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 25 км, А141 [[Орёл]] — [[Витебск]] тас жолынан шығысқа қарай 23 км жерде, [[Стомятка]] өзенінің жағасында орналасқан. Ауылдан 16 км батысқа қарай темір жол Васьково станциясы бар. ОКАТО коды — 66 233 897 013. == Тарихы == [[1941 жыл|1941 жылы]] шілдеде [[Ұлы Отан соғысы]] кезінде Гитлер әскерінің қол астына өтіп,[[1943 жыл|1943 жылдың]] қыркүйегінде ғана азат етілген болатын<ref>[http://www.admin-smolensk.ru/~websprav/history/raion/book/-Ov-.htm Освобождение Смоленщины./Энциклопедия Смоленской области] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160827132942/http://websprav.admin-smolensk.ru/history/raion/book/-Ov-.htm |date=2016-08-27 }}{{ref-ru}}</ref>. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Смоленск облысы елді мекендері]] m0pg3sc4cxoc5g5qehhxialjpmfc3vu 0 559704 3059067 3051185 2022-08-09T20:05:34Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ақтаң |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg = 48 |lat_min =12 |lat_sec = 55 |lon_deg = 51 |lon_min =35 |lon_sec = 10 |CoordAddon = |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Индер ауданы |кестедегі аудан = Индер ауданы{{!}}Индер |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Жарсуат ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Жарсуат |кестедегі мекен = |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 56 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 71234 |пошта индексі = |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = |сайт тілі 2 = |сайт тілі 3 = |сайт тілі 4 = |сайт тілі 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} '''Ақтаң''', ''Ақтан'' — [[Атырау облысы]] [[Индер ауданы]], [[Жарсуат ауылдық округі (Атырау облысы)|Жарсуат ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Индербор]] кентінен оңтүстік-батысқа қарай 37 км-дей жерде, [[Жайық]] өзенінің оң жағалауында шөл белдемінде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 106 адам (56 ер адам және 50 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 56 адамды (29 ер адам және 27 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Индер ауданы елді мекендері}} [[Санат:Индер ауданы елді мекендері]] itteq9spcv5uyv2iiu9ob092sfaul6u 0 559853 3059084 3056402 2022-08-09T21:33:06Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ақжайық |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =52|lat_sec = 50 |lon_deg =51|lon_min = 39|lon_sec =30 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Ақжайық ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Ақжайық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''8-ауыл'', ''Қызылүй'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 1179 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ақжайық}} '''Ақжайық''' — [[Атырау облысы]], [[Махамбет ауданы]]ндағы ауыл, [[Ақжайық ауылдық округі (Атырау облысы)|Ақжайық ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан солтүстікке қарай 23 км-дей жерде, [[Жайық]] өзенінің сол жақ жағалауында Атырау—Индер тас жолының бойында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 1214 адам (640 ер адам және 574 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 1179 адамды (627 ер адам және 552 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Қызылүй орта мектебі — 1880-1890 жылдарда патшалық Ресей үкіметі қазақ балаларын орысша оқытып, қызметке пайдалану үшін, әр жерден орыс-қазақ бастауыш білім беретін мектептер салдыра бастады. Солардың бірі Есбол Қызылүйі аталған мектеп. Оның негізі 1881 жылы қаланды. Есбол қазіргі кездегі 7 және 8 ауылдың ортасындағы Есбол сайының жағасынан жергілікті азаматтар кірпіш құйып, күйдіріп дайындаған. Мектеп құрылысы негізгі екі оқу корпусынан, жатаханадан, асханадан, моншадан және мұғалімдерге арналған екі пәтерден тұрған. Азамат соғысы жылдарындағы аласапыранда мектепте оқу процесі уақытша тоқтаған. 1924 жылдан бастап қайтадан жұмыс жасаған. 1929 жылдан бастап мектеп «Есбол шаруа жастарының жеті жылдық мектебі» болып қайта аталған. 1934-1940 жылдары мектеп орталау деп аталып, 1940 жылдан соң орта мектепке айналған. 1944 жылы су тасуға байланысты «Есбол» деген жерде орналасқан «Қызылүй» маңындағы ел жаңа қонысқа – осы күнгі «Ақжайық» (№8 ауыл) ауылының орталығына көшуге орай сол жердегі (бұрынғы ескі ауыл) бастауыш мектеп үйіне көшіріліп, жыл сайын қосымша сынып бөлмелері салынып кеңейтілді. Сонымен жаңа орынға көшірілген мектеп 1957 жылдан 1977 жылға дейін сегіз жылдық мектеп ретінде жұмыс жасайды. 1978-1979 оқу жылынан бастап Қызылүй қайтадан орта білім ордасына айналды. Бүгінгі таңда Қызылүй орта мектебінде 217 оқушы білім алып, 39 мұғалім дәріс беруде. Мектеп 2012-2013 оқу жылында күрделі жөндеуден өтіп, кабинеттер бүгінгі заман талабына сай безендірілген.<ref>[https://kyzylui.mahambet-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Қызылүй тарихы]</ref> * "Арай" бөбекжай-бақшасы * "Ақжайық" мәдениет үйі * Балалар-жасөспірімдер спорт кешені — 2019 жылы қыркүйекте ашылды. Кешеннің сыйымдылығы - 160 адам. == Ауыл көшелері == [[Махамбет Өтемісұлы]], Мұхтар Рахметов, Ғұбайдолла Бердиев, Көшқали Ыбыраев атындағы көшелер, Ақжайық, Ақтөбе, Есбол, Қарашығанақ, Қызылүй, Тәуелсіздік көшелері. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] 6j4n2yimkkqxuqmt1lljcus7eb7xfj9 0 559876 3059075 3051147 2022-08-09T21:15:45Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Аққайың |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =24|lat_sec = 56 |lon_deg =51|lon_min = 49|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Бейбарыс ауылдық округі{{!}}Бейбарыс |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Сорочин форпосты, Сорочинко, Сорочинка'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 89 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Аққайың}} '''Аққайың''' (2006 ж. дейін – ''Сорочинко''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V06T0002473 Махамбет ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Бейбарыс ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 31 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 130 адам (60 ер адам және 70 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 89 адамды (46 ер адам және 43 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] juu4qp9ghp9fpfla4d3r9gy7ox9orbw 0 559890 3059093 3053677 2022-08-09T21:53:03Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Таңдай |сурет =Тандай 2011 ж.jpeg |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =32|lat_sec = 57 |lon_deg =51|lon_min = 30|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Бақсай ауылдық округі{{!}}Бақсай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 1913 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Таңдай (айрық)}} '''Таңдай''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]]ндағы ауыл, [[Бақсай ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 10 км-дей жерде, [[Бақсай (өзен, Атырау облысы)|Бақсай]] каналының жағалауында Махамбет—Новобогат тас жолының бойында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 2086 адам (1055 ер адам және 1031 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 1913 адамды (957 ер адам және 956 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Таңдай селосының табан тасы «Бақсай» кеңшарының құрамымен бірге қаланды. 1930-шы жылдардың басында селода жаңадан тұрғын үйлер салу жедел қарқындады. Сарайшықтағы бұрынғы орыс байларының үйлері бұзылып, құрылыс материалдары Таңдайға өгізбен, түйемен жеткізілген. Селоның Таңдай аталуы жайында сөз етер болсақ өз кезінде аты шыққан Бабыл есімді байдың Айдай және Таңдай деген екі сұлу қызы болған. Үлкені Айдайға атақты Бала Ораз Өтебайұлы ғашық болыпты. «Салайын сол Ораздың Айдайына» деп келетін өлең жолдары осыны аңғартады. Айдайдың сіңлісі Таңдай қайтыс болып, биік төбеге жерленген. Осы жер қазіргі Таңдай селосы. Ауылда 2000 жылы 624 орындық жаңа мектеп үйі пайдалануға берілсе, мектеп жанында 75 орындық интернат жұмыс істейді. 40-қа жуық бүлдіршін тәрбиеленетін «Райхан гүлі» балабақшасы 2004 жылдан бері жылдық жүйеге көшірілген.<ref>[https://zh-shugylasy.kz/zhanalyqtar/audan-tynysy/ba-y-zhan-an-ba-saj.html Бағы жанған Бақсай]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Қ.Ахмедияров атындағы орта мектеп – 2000 жылы білім күні қарсаңында 624 орындық мектептің жаңа ғимараты пайдалануға берілді. 2017 жылы 15 маусымда Таңдай орта мектебіне Қаршымбай Ахмедияровтың есімі берілді. * "Райхан гүлі" бөбекжай-бақшасы == Діни ұйымдар қызметі == * Таңдай ауылдық мешіті == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] lzvckewhf7fu32d76frqdz8ujivivba 0 559892 3059079 3051166 2022-08-09T21:18:25Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Өтешқали Атамбаев |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =59|lat_sec = 32 |lon_deg =51|lon_min = 37|lon_sec =28 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Ақтоғай ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Ақтоғай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Топайлы бекінісі, Топайлы (Тополи)'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 71 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Өтешқали Атамбаев ауылы''' (2006 ж. дейін – ''Топайлы''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V06T0002473 Махамбет ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Ақтоғай ауылдық округі (Атырау облысы)|Ақтоғай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан солтүстікке қарай 34 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 94 адам (55 ер адам және 39 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 71 адамды (38 ер адам және 33 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] sy7andkzebgn0ajt1oo7ao2ux7wrkwr 0 559893 3059077 3051156 2022-08-09T21:17:09Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Кеңөріс |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =53|lat_sec = 05 |lon_deg =51|lon_min = 35|lon_sec =21 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Ақтоғай ауылдық округі (Атырау облысы){{!}}Ақтоғай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Карманов форпосты, Карманово'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 57 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Кеңөріс''' (2006 ж. дейін – ''Карманово''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V06T0002473 Махамбет ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Ақтоғай ауылдық округі (Атырау облысы)|Ақтоғай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан солтүстікке қарай 23 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 62 адам (30 ер адам және 32 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 57 адамды (32 ер адам және 25 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] 6uttlcdendxdyywm1yx5f6ago3zga5l 0 559895 3059078 3052733 2022-08-09T21:17:45Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Талдыкөл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =20|lat_sec = 30 |lon_deg =51|lon_min = 52|lon_sec =42 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Бейбарыс ауылдық округі{{!}}Бейбарыс |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Редут форпосты, Редут'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 871 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Талдыкөл}} '''Талдыкөл''' (2006 ж. дейін – ''Редут''<ref>[http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V06T0002473 Махамбет ауданының кейбір әкімшілік-аумақтық бірліктерін қайта атау туралы]</ref>) — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Бейбарыс ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 751 адам (368 ер адам және 383 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 871 адамды (415 ер адам және 456 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Талдыкөл орта мектебі — 1920 жылы Редутта 2 кластық орыс және қазақ мектебі ашылған. 1931 жылдан бастап Редут бастауыш мектебі 7 жылдық орыс-қазақ мектебі болып үлкейтілді. 1962 жылы Редут сегіз жылдық мектебі болып атала бастады. Мектеп үйі Шампалов Федордың (орыс көпесі) ағаштан тұрғызылған үйіне көшірілді. 2001 жылдан бастап Редут негізгі мектебі орта мектеп болып құрылды. 2006 жылдан бастап Редут орта мектебі Талдыкөл орта мектебі деп атала бастады. 2010 жылы ауылымызда 250 орындық «100 мектеп, 100 аурухана» мемлекеттік бағдарламасы бойынша жаңа үлгідегі мектеп салынды. 2012 жылдан бастап мектеп жанынан 50 орындық балабақша ашылып, Талдыкөл мектеп-балабақша кешені деп атала бастады. <ref>[https://taldykol.mahambet-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Талдыкөл білім ордасының тарихы]</ref> * "Айналайын" бөбекжай-бақшасы * «Талдыкөл» ауылдық мәдениет үйі == Діни мекемелері == [[Сурет:Талдыкөл. Жәмил мешіті.jpg|солға|200px|]] * '''«Жәмил» мешіті''' — 2022 жылы сәуірде пайдалануға берілді. Мешіттің сыйымдылығы 300 орындық.<ref>[https://zh-shugylasy.kz/zhanalyqtar/qogam/makhambet-audanynda-300-oryndy-meshit-ashyldy.html Махамбет ауданында 300 орындық мешіт ашылды]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] evj2i9w4ldnue338lc9wlrw01870k0f 0 559899 3059097 3052233 2022-08-09T22:03:18Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көздіқора |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =35|lat_sec = 14 |lon_deg =51|lon_min = 21|lon_sec =34 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Бақсай ауылдық округі{{!}}Бақсай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Бақсай кеңшары №2 бөлімшесі'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 185 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Көздіқора''', ''Көздіқара'' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Бақсай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 17 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 241 адам (120 ер адам және 121 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 185 адамды (89 ер адам және 96 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] gn151cy5ltdj5lhjgwpgsn3awkc8w3f 3059099 3059097 2022-08-09T22:05:57Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көздіқора |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =35|lat_sec = 14 |lon_deg =51|lon_min = 21|lon_sec =34 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Бақсай ауылдық округі{{!}}Бақсай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Бақсай кеңшары №2 бөлімшесі'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 185 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Көздіқора''', ''Көздіқара'' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Бақсай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 17 км-дей жерде, [[Бүгілөзек|Нарын]] каналының жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 241 адам (120 ер адам және 121 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 185 адамды (89 ер адам және 96 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] tf1igjiayxhrpzoouoexhr6o3sit5zo 0 559901 3059096 3051153 2022-08-09T22:02:06Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Есмахан |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =28|lat_sec = 29 |lon_deg =51|lon_min = 27|lon_sec =44 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Бақсай ауылдық округі{{!}}Бақсай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 200 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Есмахан''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Бақсай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 20 км-дей жерде, [[Бақсай (өзен, Атырау облысы)|Бақсай]] өзенінің жағалауында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 170 адам (86 ер адам және 84 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 200 адамды (105 ер адам және 95 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] 4t64yum7o3yn2bi1dlqkp007aed9wak 0 559902 3059088 3051142 2022-08-09T21:34:38Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ортақшыл |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =38|lat_sec = 10 |lon_deg =51|lon_min = 39|lon_sec =00 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы){{!}}Есбол |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 1322 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = 060708 |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ортақшыл}} '''Ортақшыл''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]]ндағы ауыл, [[Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы)|Есбол ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4,5 км-дей жерде, [[Жайық]] өзенінің сол жақ жағалауында Атырау—Индер тас жолының бойында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 1403 адам (698 ер адам және 705 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 1322 адамды (681 ер адам және 641 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Қосарал орта мектебі * "Балақай" бөбекжай-бақшасы * «Самал» мәдениет үй" * Заурал селолық учаскелік ауруханасы == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] qdw8z22msh31ti5axkk72tj7m08mksl 3059095 3059088 2022-08-09T22:00:51Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ортақшыл |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =38|lat_sec = 10 |lon_deg =51|lon_min = 39|lon_sec =00 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы){{!}}Есбол |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 1322 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = 060708 |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Ортақшыл}} '''Ортақшыл''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]]ндағы ауыл, [[Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы)|Есбол ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 10 км-дей жерде, [[Жайық]] өзенінің сол жақ жағалауында Атырау—Индер тас жолының бойында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 1403 адам (698 ер адам және 705 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 1322 адамды (681 ер адам және 641 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Қосарал орта мектебі * "Балақай" бөбекжай-бақшасы * «Самал» мәдениет үй" * Заурал селолық учаскелік ауруханасы == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] ncpe4sdzsetji5aqxvxatia4upc9a1s 0 559903 3059086 3051154 2022-08-09T21:34:01Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Еңбекшіл |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =32|lat_sec = 19 |lon_deg =51|lon_min = 44|lon_sec =04 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы){{!}}Есбол |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''15-ші ауыл'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 272 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Еңбекшіл}} '''Еңбекшіл''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы)|Есбол ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 16 км-дей жерде, [[Жайық]] өзенінің сол жақ жағалауында Атырау—Индер тас жолының бойында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 427 адам (230 ер адам және 197 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 272 адамды (142 ер адам және 130 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Еңбекшіл ауылының негізгі мектебі — 1990-1991 оқу жылында ашылған. Мектептің жаңа 80 орындық ғимараты 2019 жылы салынып, пайдалануға берілді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] jswtnr8dkq5t0gxmf1ufnfdsoj101fy 0 559917 3059085 3052704 2022-08-09T21:33:41Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Географиялық орны */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Есбол |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =42|lat_sec = 12 |lon_deg =51|lon_min = 38|lon_sec =13 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы){{!}}Есбол |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''11-ауыл'', ''Октябрьское'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 761 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Есбол}} '''Есбол''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Есбол ауылдық округі (Махамбет ауданы)|Есбол ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 3 км-дей жерде, [[Жайық]] өзенінің сол жақ жағалауында Атырау—Индер тас жолының бойында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 733 адам (373 ер адам және 360 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 761 адамды (384 ер адам және 377 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == * Есбол орта мектебі — 1931-32 жылдан Есбол жеті жылдық мектебі, 1972-73 оқу жылында Есбол сегізжылдық мектебі болып қайта құрылды. 2001 ж. екі қатарлы 250 орындық мектеп үйі салынып пайдалануға берілді.<ref>[https://esbol.mahambet-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Білім ұясының тарихы]</ref> * "Айгүл" бөбекжай-бақшасы — ең алғашқы табаны 1957 жылдың маусым айында құрылды. Бөбекжайдың алғашқы атауы Есбол балабақшасы болды. Балабақша алғаш 5 балалық болып ашылды. 1957 жылы Есбол ауылындағы аурухана Бақсай ауданының орталығына көшіріліп, сол жерден бір бөлмесі балабақшаға берілген. Кейіннен аурухана орны Д.Фурманов орта мектебіне беріліп, Есбол балабақшасы 1958 жылы басқа мекенжайға көшірілді. 1960 жылы бала санының көбеюіне орай кеңейтілген жерге көшірілді. 1986 жылғы қаңтар айында Есбол балабақшасы екі пәтерлік тұрғын үйге көшірілді. 1999 жылы Есбол балабақшасы атауы «Айгүл» балабақшасы болып өзгертілді. 2016 жылдың қаңтар айынан бастап «Айгүл» балабақшасы атауы «Айгүл» бөбекжайы болып өзгертілді.<ref>[https://aigul.mahambet-bb.kz/kz/mektep-turaly/tarikhy.html Балабақша тарихы]</ref> * Есбол ауылдық клубы == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] bqt71bqn2lkno6uj0vmz63rdo5mrf55 0 559922 3059080 3051143 2022-08-09T21:20:17Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сарайшық |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =30|lat_sec = 15 |lon_deg =51|lon_min = 43|lon_sec =07 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сарайшық ауылдық округі{{!}}Сарайшық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Опытное (поле)'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 1900 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Сарайшық (айрық)}} '''Сарайшық''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]]ндағы ауыл, [[Сарайшық ауылдық округі]] орталығы. Ауыл жанында [[Сарайшық]] көне қаласының орны орналасқан. 1993 жылға дейін ''Опытное'' деп аталған. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 18 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 1939 адам (970 ер адам және 969 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 1900 адамды (910 ер адам және 990 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == === Мектеп === * Қ.Қарашаұлы атындағы Сарайшық орта мектебі === Мектепке дейінгі білім === * "Бүлдіршін" бөбекжай-бақшасы === Колледж === * Махамбет көп бейінді ауыл-шаруашылық колледжі === Мәдени мекемелер === * «Сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы * Сарайшық ауылдық мәдениет үйі == Діни ұйымдар қызметі == * Сарайшық ауылдық мешіті == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] 7k494vywqnnz7ccjrg7tdhkf0ibsl7s 3059081 3059080 2022-08-09T21:23:46Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сарайшық |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =30|lat_sec = 15 |lon_deg =51|lon_min = 43|lon_sec =07 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сарайшық ауылдық округі{{!}}Сарайшық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Опытное поле (Опытное)'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{құлдырау}} 1900 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Сарайшық (айрық)}} '''Сарайшық''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]]ндағы ауыл, [[Сарайшық ауылдық округі]] орталығы. Ауыл жанында [[Сарайшық]] көне қаласының орны орналасқан. 1993 жылға дейін ''Опытное'' деп аталған. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 18 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 1939 адам (970 ер адам және 969 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 1900 адамды (910 ер адам және 990 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Мәдени-әлеуметтік мекемелері == === Мектеп === * Қ.Қарашаұлы атындағы Сарайшық орта мектебі === Мектепке дейінгі білім === * "Бүлдіршін" бөбекжай-бақшасы === Колледж === * Махамбет көп бейінді ауыл-шаруашылық колледжі === Мәдени мекемелер === * «Сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы * Сарайшық ауылдық мәдениет үйі == Діни ұйымдар қызметі == * Сарайшық ауылдық мешіті == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] h23a8bsy2jgtxs2y420z35f70uvpsyn 0 559925 3059076 3051151 2022-08-09T21:16:25Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ескі Сарайшық |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =29|lat_sec = 57 |lon_deg =51|lon_min = 44|lon_sec =21 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сарайшық ауылдық округі{{!}}Сарайшық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Сарайшық бекінісі, Сарайшық'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 662 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Ескі Сарайшық''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Сарайшық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. Ауыл жанында [[Сарайшық]] көне қаласының орны орналасқан. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 20 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 573 адам (282 ер адам және 291 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 662 адамды (328 ер адам және 334 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] 8lm05eoacik0gtr0yh5l3c4yi3t7aww 3059083 3059076 2022-08-09T21:29:11Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Ескі Сарайшық |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =47 |lat_min =29|lat_sec = 57 |lon_deg =51|lon_min = 44|lon_sec =21 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Атырау облысы |кестедегі облыс = Атырау облысы{{!}}Атырау |ауданы = Махамбет ауданы |кестедегі аудан = Махамбет ауданы{{!}}Махамбет |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сарайшық ауылдық округі{{!}}Сарайшық |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = ''Сарайшық бекінісі, Сарайшық станицасы, Сарайшық'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = {{өсім}} 662 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Ескі Сарайшық''' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]], [[Сарайшық ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. Ауыл жанында [[Сарайшық]] көне қаласының орны орналасқан. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Махамбет (Атырау облысы)|Махамбет]] ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 20 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 573 адам (282 ер адам және 291 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 662 адамды (328 ер адам және 334 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Махамбет ауданы елді мекендері}} [[Санат:Махамбет ауданы елді мекендері]] [[Санат:Жайық казак әскерінің елді мекендері]] 6xr5z6emltuh8qjmlcpifs0h13ch5jt 10 562616 3058899 3051499 2022-08-09T17:26:20Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Атырау облысы]] [[Мақат ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Бәйгетөбе]] •}} {{nobr| [[Ескене (темір жол стансасы)|Ескене]] •}} {{nobr| [[Доссор]] •}} {{nobr| '''[[Мақат]]''' }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Атырау облысы|Мақат ауданы]] </noinclude> k874x2yhrtbjp95hschdjnvl8audxmx 0 565717 3058995 3058616 2022-08-09T18:23:10Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Burka-01.jpg|150px|thumb|left|Шешенстан Республикасы мұражайында сақталған бурқа]] '''Жамыш''' ({{lang-az|yapıncı}}, {{lang-krc|жамычы, джамычы}}<ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://www.elbrusoid.org/dictionary/?direction=1&str=%25E1%25F3%25F0%25EA%25E0|title=Эльбрусоид :: Сөздік|website=www.elbrusoid.org|accessdate=2020-07-06|archive-date=2020-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200706104335/http://www.elbrusoid.org/dictionary/?direction=1&str=%25E1%25F3%25F0%25EA%25E0|deadlink=no}}</ref>, {{lang-av|буртина}}<ref>{{Cite web |url=https://dalang.ru/translate#av/ru/буртина%0A |title=Дағыстан тілдерінің онлайн аудармашысы, авар тілінің онлайн аудармасы |access-date=2019-03-29 |archive-date=2019-03-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190329124750/https://dalang.ru/translate/#av/ru/буртина%0A |deadlink=no }}</ref>, {{lang-ady|кIакIо}}, {{lang-hy|այծենակաճ (айценакач)}}, {{lang-ka|ნაბადი (набади)}}, {{lang-inh|ферта}}<ref>{{кітап |авторы =Оздоев И. А.|бөлімі = |бөлім сілтемесі = |тақырыбы = Орысша-ингуш сөздігі|шынайы атауы = |сілтеме = |уикитека = |жауапты = |басылым = |орны = Мәскеу|баспасы = «Русский язык»|жыл = 1980|томы = |беттері =57|барлық беті =832 |сериясы = |isbn = |тиражы = }}</ref>, {{lang-kbd|щIакIуэ}}, {{Lang-lez|баркьар, лит, япунжи}}<ref>https://ru.glosbe.com/ru/lez/бурка</ref>, {{lang-ce|верта}}<ref>Карасаев А. Т., Мациев А. Г. Орыс-шешен сөздігі. — М.: Русский язык, 1978. — 728 б. — Б. 48</ref>) — киізден тоқитын ақ, қара немесе қоңыр түсті жеңсіз жамылғы. Көбінесе [[Кавказ]]да таралған. Бурқаның шабандоз арналған (ұзын, қылшықты, тігісті) және жаяу адамға арналған (қысқа, жатық, тігіссіз) үлгілері бар. Кавказ бақташылары мен аңшыларына керек киім. Ең жақын досына Кавказияда бурка<ref name="Shavlaeva">{{кітап |авторы = Шавлаева Т. М. |бөлімі = Из истории развития шерстяного промысла у чеченцев в XIX – начале XX в. |бөлім сілтемесі = |сілтеме = |уикитека = |тақырыбы = ХЗ |орны = Нальчик |баспасы = ГП КБР «Республиканский полиграфкомбинат им. Революции 1905 г.» |жыл = 2009 |беттері = 70-86 |барлық беті = 204 |isbn = 978-5-88195-989-0 |тиражы = 500 }}</ref> берген. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{толықтыру}}{{уики}} f09ae8t6zdlinsy7uo2xdw4ian2e723 10 565964 3058864 3040071 2022-08-09T16:51:29Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Айдарлы (Жамбыл ауданы)|Айдарлы]] •}} {{nobr| [[Ақдала (Жамбыл ауданы)|Ақдала]] •}} {{nobr| [[Аққайнар (Алматы облысы)|Аққайнар]] •}} {{nobr| [[Ақсеңгір (Жамбыл ауданы)|Ақсеңгір]] •}} {{nobr| [[Ақтерек (Алматы облысы)|Ақтерек]] •}} {{nobr| [[Арқарлы (Жамбыл ауданы)|Арқарлы]] •}} {{nobr| [[Ащысу (Алматы облысы)|Ащысу]] •}} {{nobr| [[Балғабек Қыдырбекұлы ауылы]] •}} {{nobr| [[Беріктас (Жамбыл ауданы)|Беріктас]] •}} {{nobr| [[Бесмойнақ]] •}} {{nobr| [[Бозой (Алматы облысы)|Бозой]] •}} {{nobr| [[Бұрған (ауыл)|Бұрған]] •}} {{nobr| [[Бұлақ (Алматы облысы)|Бұлақ]] •}} {{nobr| [[Бірлік (Жамбыл ауданы)|Бірлік]] •}} {{nobr| [[Дегерес (ауыл)|Дегерес]] •}} {{nobr| [[Еңбекшіарал]] •}} {{nobr| [[Еспе (Алматы облысы)|Еспе]] •}} {{nobr| [[Жайлау (Жамбыл ауданы)|Жайлау]] •}} {{nobr| [[Жайсаң (Алматы облысы)|Жайсаң]] •}} {{nobr| [[Жамбыл (Жамбыл ауданы, Алматы облысы)|Жамбыл]] •}} {{nobr| [[Жаңақұрылыс (Алматы облысы)|Жаңақұрылыс]] •}} {{nobr| [[Жартас (Алматы облысы)|Жартас]] •}} {{nobr| [[Жиренайғыр]] •}} {{nobr| [[Көкдала (Жамбыл ауданы)|Көкдала]] •}} {{nobr| [[Көкқайнар (Жамбыл ауданы)|Көкқайнар]] •}} {{nobr| [[Қазыбек бек ауылы|Қазыбек бек]] •}} {{nobr| [[Қайназар (Жамбыл ауданы)|Қайназар]] •}} {{nobr| [[Қаншеңгел]] •}} {{nobr| [[Қараарша]] •}} {{nobr| [[Қарабастау (Алматы облысы)|Қарабастау]] •}} {{nobr| [[Қарақастек]] •}} {{nobr| [[Қарасай (Жамбыл ауданы)|Қарасай]] •}} {{nobr| [[Қарғалы (Жамбыл ауданы)|Қарғалы]] •}} {{nobr| [[Қастек (ауыл)|Қастек]] •}} {{nobr| [[Қасымбек]] •}} {{nobr| [[Қоғамшыл]] •}} {{nobr| [[Қопа (Алматы облысы)|Қопа]] •}} {{nobr| [[Қызыләскер (Алматы облысы)|Қызыләскер]] •}} {{nobr| [[Қызылсоқ (ауыл)|Қызылсоқ]] •}} {{nobr| [[Қызылтаң (Алматы облысы)|Қызылтаң]] •}} {{nobr| [[Мәтібұлақ]] •}} {{nobr| [[Мыңбаев]] •}} {{nobr| [[Саз (станция)|Саз]] •}} {{nobr| [[Самсы]] •}} {{nobr| [[Сарыбай би ауылы|Сарыбай би]] •}} {{nobr| [[Сарыбастау (Жамбыл ауданы)|Сарыбастау]] •}} {{nobr| [[Саурық батыр ауылы|Саурық батыр]] •}} {{nobr| [[Сұңқар (Жамбыл ауданы)|Сұңқар]] •}} {{nobr| [[Сұраншы батыр ауылы|Сұраншы батыр]] •}} {{nobr| [[Таңбалытас]] •}} {{nobr| [[Тарғап]] •}} {{nobr| [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]] •}} {{nobr| [[Үлгілі (Жамбыл ауданы)|Үлгілі]] •}} {{nobr| [[Үлкен (Жамбыл ауданы)|Үлкен]] •}} {{nobr| [[Үмбетәлі Кәрібаев ауылы|Үмбетәлі Кәрібаев]] •}} {{nobr| [[Үңгіртас]] •}} {{nobr| [[Үшбұлақ (Жамбыл ауданы)|Үшбұлақ]] •}} {{nobr| [[Шиен]] •}} {{nobr| [[Шилібастау (Алматы облысы)|Шилібастау]] •}} {{nobr| [[Шолаққарғалы]] •}} {{nobr| [[Ынтымақ (Жамбыл ауданы)|Ынтымақ]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Алматы облысы|Жамбыл ауданы]] </noinclude> 22fn1wpp9fb1jriusw66i0gey6l1dy0 10 566029 3058870 3058238 2022-08-09T16:57:51Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ақөзек (Ақсу ауданы)|Ақөзек]] •}} {{nobr| [[Ақсу (Жетісу облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Ақтөбе (Ақсу ауданы)|Ақтөбе]] •}} {{nobr| [[Ақтоған (Ақсу ауданы)|Ақтоған]] •}} {{nobr| [[Алажиде]] •}} {{nobr| [[Алтынарық (Жетісу облысы)|Алтынарық]] •}} {{nobr| [[Арасан (ауыл)|Арасан]] •}} {{nobr| [[Арасан-Қапал]] •}} {{nobr| [[Ащыбұлақ (Ақсу ауданы)|Ащыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Баласаз]] •}} {{nobr| [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]] •}} {{nobr| [[Бәйтерек (Жетісу облысы)|Бәйтерек]] •}} {{nobr| [[Береке (Ақсу ауданы)|Береке]] •}} {{nobr| [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Еңбек (Ақсу ауданы)|Еңбек]] •}} {{nobr| [[Есеболат]] •}} {{nobr| [[Жаңалық (Ақсу ауданы)|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] •}} {{nobr| [[Жасқазақ]] •}} {{nobr| [[Кеңжыра]] •}} {{nobr| [[Кеңқарын]] •}} {{nobr| [[Көкжайдақ]] •}} {{nobr| [[Көкөзек (Ақсу ауданы)|Көкөзек]] •}} {{nobr| [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] •}} {{nobr| [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]] •}} {{nobr| [[Қазақстан (Ақсу ауданы)|Қазақстан]] •}} {{nobr| [[Қайрақты (Жетісу облысы)|Қайрақты]] •}} {{nobr| [[Қапал (Жетісу облысы)|Қапал]] •}} {{nobr| [[Қаракөз (ауыл)|Қаракөз]] •}} {{nobr| [[Қараой (Ақсу ауданы)|Қараой]] •}} {{nobr| [[Қарашілік (Жетісу облысы)|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қопа (Жетісу облысы)|Қопа]] •}} {{nobr| [[Қопалы (Жетісу облысы)|Қопалы]] •}} {{nobr| [[Құмтөбе]] •}} {{nobr| [[Құрақсу]] •}} {{nobr| [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] •}} {{nobr| [[Қызылжар (Ақсу ауданы)|Қызылжар]] •}} {{nobr| [[Қызылқайың (Ақсу ауданы)|Қызылқайың]] •}} {{nobr| [[Матай]] •}} {{nobr| [[Молалы]] •}} {{nobr| [[Ойтоған]] •}} {{nobr| [[Өнім (Ақсу ауданы)|Өнім]] •}} {{nobr| [[Сағабүйен]] •}} {{nobr| [[Сағакүрес]] •}} {{nobr| [[Суықсай]] •}} {{nobr| [[Тарас]] •}} {{nobr| [[Таусамалы]] •}} {{nobr| [[Үлгілі (Ақсу ауданы)|Үлгілі]] •}} {{nobr| [[Шолақөзек (Жетісу облысы)|Шолақөзек]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Жетісу облысы|Ақсу ауданы]] </noinclude> mj9kybk4tvez1t58myt5dpuj6pi28ab 3058947 3058870 2022-08-09T17:53:37Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ақөзек (Ақсу ауданы)|Ақөзек]] •}} {{nobr| [[Ақсу (Жетісу облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Ақтөбе (Ақсу ауданы)|Ақтөбе]] •}} {{nobr| [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]] •}} {{nobr| [[Алажиде]] •}} {{nobr| [[Алтынарық (Жетісу облысы)|Алтынарық]] •}} {{nobr| [[Арасан (ауыл)|Арасан]] •}} {{nobr| [[Арасан-Қапал]] •}} {{nobr| [[Ащыбұлақ (Ақсу ауданы)|Ащыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Баласаз]] •}} {{nobr| [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]] •}} {{nobr| [[Бәйтерек (Жетісу облысы)|Бәйтерек]] •}} {{nobr| [[Береке (Ақсу ауданы)|Береке]] •}} {{nobr| [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Еңбек (Ақсу ауданы)|Еңбек]] •}} {{nobr| [[Есеболат]] •}} {{nobr| [[Жаңалық (Ақсу ауданы)|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] •}} {{nobr| [[Жасқазақ]] •}} {{nobr| [[Кеңжыра]] •}} {{nobr| [[Кеңқарын]] •}} {{nobr| [[Көкжайдақ]] •}} {{nobr| [[Көкөзек (Ақсу ауданы)|Көкөзек]] •}} {{nobr| [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] •}} {{nobr| [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]] •}} {{nobr| [[Қазақстан (Ақсу ауданы)|Қазақстан]] •}} {{nobr| [[Қайрақты (Жетісу облысы)|Қайрақты]] •}} {{nobr| [[Қапал (Жетісу облысы)|Қапал]] •}} {{nobr| [[Қаракөз (ауыл)|Қаракөз]] •}} {{nobr| [[Қараой (Ақсу ауданы)|Қараой]] •}} {{nobr| [[Қарашілік (Жетісу облысы)|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қопа (Жетісу облысы)|Қопа]] •}} {{nobr| [[Қопалы (Жетісу облысы)|Қопалы]] •}} {{nobr| [[Құмтөбе]] •}} {{nobr| [[Құрақсу]] •}} {{nobr| [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] •}} {{nobr| [[Қызылжар (Ақсу ауданы)|Қызылжар]] •}} {{nobr| [[Қызылқайың (Ақсу ауданы)|Қызылқайың]] •}} {{nobr| [[Матай]] •}} {{nobr| [[Молалы]] •}} {{nobr| [[Ойтоған]] •}} {{nobr| [[Өнім (Ақсу ауданы)|Өнім]] •}} {{nobr| [[Сағабүйен]] •}} {{nobr| [[Сағакүрес]] •}} {{nobr| [[Суықсай]] •}} {{nobr| [[Тарас]] •}} {{nobr| [[Таусамалы]] •}} {{nobr| [[Үлгілі (Ақсу ауданы)|Үлгілі]] •}} {{nobr| [[Шолақөзек (Жетісу облысы)|Шолақөзек]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Жетісу облысы|Ақсу ауданы]] </noinclude> 2pzwnomyrlryivinxi5r3n2u51oodwy 3058955 3058947 2022-08-09T17:58:02Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ақөзек (Ақсу ауданы)|Ақөзек]] •}} {{nobr| [[Ақсу (Жетісу облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Ақтөбе (Ақсу ауданы)|Ақтөбе]] •}} {{nobr| [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]] •}} {{nobr| [[Алажиде]] •}} {{nobr| [[Алтынарық (Жетісу облысы)|Алтынарық]] •}} {{nobr| [[Арасан (ауыл)|Арасан]] •}} {{nobr| [[Арасан-Қапал]] •}} {{nobr| [[Ащыбұлақ (Ақсу ауданы)|Ащыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Баласаз]] •}} {{nobr| [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]] •}} {{nobr| [[Бәйтерек (Жетісу облысы)|Бәйтерек]] •}} {{nobr| [[Береке (Ақсу ауданы)|Береке]] •}} {{nobr| [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Еңбек (Ақсу ауданы)|Еңбек]] •}} {{nobr| [[Есеболат]] •}} {{nobr| [[Жаңалық (Ақсу ауданы)|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] •}} {{nobr| [[Жасқазақ]] •}} {{nobr| [[Кеңжыра]] •}} {{nobr| [[Кеңқарын]] •}} {{nobr| [[Көкжайдақ]] •}} {{nobr| [[Көкөзек (Ақсу ауданы)|Көкөзек]] •}} {{nobr| [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] •}} {{nobr| [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]] •}} {{nobr| [[Қазақстан (Ақсу ауданы)|Қазақстан]] •}} {{nobr| [[Қайрақты (Жетісу облысы)|Қайрақты]] •}} {{nobr| [[Қапал (Жетісу облысы)|Қапал]] •}} {{nobr| [[Қаракөз (ауыл)|Қаракөз]] •}} {{nobr| [[Қараой (Ақсу ауданы)|Қараой]] •}} {{nobr| [[Қарашілік (Жетісу облысы)|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қопа (Жетісу облысы)|Қопа]] •}} {{nobr| [[Қопалы]] •}} {{nobr| [[Құмтөбе]] •}} {{nobr| [[Құрақсу]] •}} {{nobr| [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] •}} {{nobr| [[Қызылжар (Ақсу ауданы)|Қызылжар]] •}} {{nobr| [[Қызылқайың (Ақсу ауданы)|Қызылқайың]] •}} {{nobr| [[Матай]] •}} {{nobr| [[Молалы]] •}} {{nobr| [[Ойтоған]] •}} {{nobr| [[Өнім (Ақсу ауданы)|Өнім]] •}} {{nobr| [[Сағабүйен]] •}} {{nobr| [[Сағакүрес]] •}} {{nobr| [[Суықсай]] •}} {{nobr| [[Тарас]] •}} {{nobr| [[Таусамалы]] •}} {{nobr| [[Үлгілі (Ақсу ауданы)|Үлгілі]] •}} {{nobr| [[Шолақөзек (Жетісу облысы)|Шолақөзек]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Жетісу облысы|Ақсу ауданы]] </noinclude> hnl7yf0scl1qfk5c7jmattkt79z6dno 3058981 3058955 2022-08-09T18:14:06Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ақөзек (Ақсу ауданы)|Ақөзек]] •}} {{nobr| [[Ақсу (Жетісу облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Ақтөбе (Ақсу ауданы)|Ақтөбе]] •}} {{nobr| [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]] •}} {{nobr| [[Алажиде]] •}} {{nobr| [[Алтынарық (Жетісу облысы)|Алтынарық]] •}} {{nobr| [[Арасан (ауыл)|Арасан]] •}} {{nobr| [[Арасан-Қапал]] •}} {{nobr| [[Ащыбұлақ (Ақсу ауданы)|Ащыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Баласаз]] •}} {{nobr| [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]] •}} {{nobr| [[Бәйтерек (Жетісу облысы)|Бәйтерек]] •}} {{nobr| [[Береке (Ақсу ауданы)|Береке]] •}} {{nobr| [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Еңбек (Ақсу ауданы)|Еңбек]] •}} {{nobr| [[Есеболат]] •}} {{nobr| [[Жаңалық (Ақсу ауданы)|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] •}} {{nobr| [[Жасқазақ]] •}} {{nobr| [[Кеңжыра]] •}} {{nobr| [[Кеңқарын]] •}} {{nobr| [[Көкжайдақ]] •}} {{nobr| [[Көкөзек (Ақсу ауданы)|Көкөзек]] •}} {{nobr| [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] •}} {{nobr| [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]] •}} {{nobr| [[Қазақстан (Ақсу ауданы)|Қазақстан]] •}} {{nobr| [[Қайрақты (Жетісу облысы)|Қайрақты]] •}} {{nobr| [[Қапал (Жетісу облысы)|Қапал]] •}} {{nobr| [[Қаракөз (ауыл)|Қаракөз]] •}} {{nobr| [[Қараой (Жетісу облысы)|Қараой]] •}} {{nobr| [[Қарашілік (Жетісу облысы)|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қопа (Жетісу облысы)|Қопа]] •}} {{nobr| [[Қопалы]] •}} {{nobr| [[Құмтөбе]] •}} {{nobr| [[Құрақсу]] •}} {{nobr| [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] •}} {{nobr| [[Қызылжар (Ақсу ауданы)|Қызылжар]] •}} {{nobr| [[Қызылқайың (Ақсу ауданы)|Қызылқайың]] •}} {{nobr| [[Матай]] •}} {{nobr| [[Молалы]] •}} {{nobr| [[Ойтоған]] •}} {{nobr| [[Өнім (Ақсу ауданы)|Өнім]] •}} {{nobr| [[Сағабүйен]] •}} {{nobr| [[Сағакүрес]] •}} {{nobr| [[Суықсай]] •}} {{nobr| [[Тарас]] •}} {{nobr| [[Таусамалы]] •}} {{nobr| [[Үлгілі (Ақсу ауданы)|Үлгілі]] •}} {{nobr| [[Шолақөзек (Жетісу облысы)|Шолақөзек]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Жетісу облысы|Ақсу ауданы]] </noinclude> tet28phj81wgrf4tu7bgsbf66b1lhnx 10 566240 3058941 3058227 2022-08-09T17:51:16Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Алматы облысы]] [[Еңбекшіқазақ ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ават (Еңбекшіқазақ ауданы)|Ават]] •}} {{nobr| [[Азат (Алматы облысы)|Азат]] •}} {{nobr| [[Ақбастау (Еңбекшіқазақ ауданы)|Ақбастау]] •}} {{nobr| [[Ақжал (Алматы облысы)|Ақжал]] •}} {{nobr| [[Ақтоғай (Алматы облысы)|Ақтоғай]] •}} {{nobr| [[Ақтоған (Алматы облысы)|Ақтоған]] •}} {{nobr| [[Ақши (Еңбекшіқазақ ауданы)|Ақши]] •}} {{nobr| [[Алға (Алматы облысы)|Алға]] •}} {{nobr| [[Алмалы (Алматы облысы)|Алмалы]] •}} {{nobr| [[Амангелді (Еңбекшіқазақ ауданы)|Амангелді]] •}} {{nobr| [[Арна (Еңбекшіқазақ ауданы)|Арна]] •}} {{nobr| [[Асысаға]] •}} {{nobr| [[Ащыбұлақ (Еңбекшіқазақ ауданы)|Ащыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Ащысай (Алматы облысы)|Ащысай]] •}} {{nobr| [[Әймен]] •}} {{nobr| [[Базаркелді]] •}} {{nobr| [[Байсейіт]] •}} {{nobr| [[Балтабай]] •}} {{nobr| [[Баяндай]] •}} {{nobr| [[Бәйдібек би ауылы|Бәйдібек би]] •}} {{nobr| [[Бәйтерек (Еңбекшіқазақ ауданы)|Бәйтерек]] •}} {{nobr| [[Бөлек]] •}} {{nobr| [[Бірлік (Еңбекшіқазақ ауданы)|Бірлік]] •}} {{nobr| [[Диқан (Алматы облысы)|Диқан]] •}} {{nobr| [[Достық (Еңбекшіқазақ ауданы)|Достық]] •}} {{nobr| [[Екпінді (Еңбекшіқазақ ауданы)|Екпінді]] •}} {{nobr| [[Еңбек (Еңбекшіқазақ ауданы)|Еңбек]] •}} {{nobr| [[Есік]] •}} {{nobr| [[Жаңашар]] •}} {{nobr| [[Жаңашаруа (Алматы облысы)|Жаңашаруа]] •}} {{nobr| [[Жолдыбай Қайыпов ауылы|Жолдыбай Қайыпов]] •}} {{nobr| [[Көкпек (ауыл)|Көкпек]] •}} {{nobr| [[Көктөбе (Еңбекшіқазақ ауданы)|Көктөбе]] •}} {{nobr| [[Көлді (Еңбекшіқазақ ауданы)|Көлді]] •}} {{nobr| [[Космос (ауыл)|Космос]] •}} {{nobr| [[Күш (ауыл)|Күш]] •}} {{nobr| [[Қазатком]] •}} {{nobr| [[Қазақстан (Алматы облысы)|Қазақстан]] •}} {{nobr| [[Қазтай Ұлтарақов ауылы|Қазтай Ұлтарақов]] •}} {{nobr| [[Қайназар (Еңбекшіқазақ ауданы)|Қайназар]] •}} {{nobr| [[Қайнар (Еңбекшіқазақ ауданы)|Қайнар]] •}} {{nobr| [[Қайрат (Ақши ауылдық округі)|Қайрат]] (Ақши а.о.) •}} {{nobr| [[Қайрат (Аса ауылдық округі)|Қайрат]] (Аса а.о.) •}} {{nobr| [[Қаражота]] •}} {{nobr| [[Қаракемер (Алматы облысы)|Қаракемер]] •}} {{nobr| [[Қарасай (Еңбекшіқазақ ауданы)|Қарасай]] •}} {{nobr| [[Қаратұрық (ауыл)|Қаратұрық]] •}} {{nobr| [[Қойшыбек]] •}} {{nobr| [[Қорам]] •}} {{nobr| [[Құлжа (ауыл)|Құлжа]] •}} {{nobr| [[Қызылжар (Еңбекшіқазақ ауданы)|Қызылжар]] •}} {{nobr| [[Қызылшарық (Алматы облысы)|Қызылшарық]] •}} {{nobr| [[Қырбалтабай]] •}} {{nobr| [[Лавар]] •}} {{nobr| [[Майское (Алматы облысы)|Майское]] •}} {{nobr| [[Малыбай (Алматы облысы)|Малыбай]] •}} {{nobr| [[Нұра (Еңбекшіқазақ ауданы)|Нұра]] •}} {{nobr| [[Нұрлы]] •}} {{nobr| [[Өрікті]] •}} {{nobr| [[Өрнек (Алматы облысы)|Өрнек]] •}} {{nobr| [[Рахат (Еңбекшіқазақ ауданы)|Рахат]] •}} {{nobr| [[Сазы]] •}} {{nobr| [[Саймасай]] •}} {{nobr| [[Сарыбұлақ (Еңбекшіқазақ ауданы)|Сарыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Сарытау (Алматы облысы)|Сарытау]] •}} {{nobr| [[Сатай (Алматы облысы)|Сатай]] •}} {{nobr| [[Талдыбұлақ (Еңбекшіқазақ ауданы)|Талдыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Тауқаратұрық]] •}} {{nobr| [[Таусүгір]] •}} {{nobr| [[Таутүрген]] •}} {{nobr| [[Ташкенсаз]] •}} {{nobr| [[Тескенсу]] •}} {{nobr| [[Төле би (Алматы облысы)|Төле би]] •}} {{nobr| [[Толқын (ауыл)|Толқын]] •}} {{nobr| [[Торғайбаза]] •}} {{nobr| [[Түрген (Алматы облысы)|Түрген]] •}} {{nobr| [[Хұсайын Бижанов ауылы|Хұсайын Бижанов]] •}} {{nobr| [[Шалқар (Еңбекшіқазақ ауданы)|Шалқар]] •}} {{nobr| [[Шелек (ауыл)|Шелек]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Алматы облысы|Еңбекшіқазақ ауданы]] </noinclude> m91sh38ybkhnk01s34dq48hm8ymbqeu 10 566846 3059013 3058114 2022-08-09T18:30:39Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ақбұлақ (Алматы облысы)|Ақбұлақ]] •}} {{nobr| [[Ақдала (Талғар ауданы)|Ақдала]] •}} {{nobr| [[Ақтас (Алматы облысы)|Ақтас]] •}} {{nobr| [[Алмалық (Алматы облысы)|Алмалық]] •}} {{nobr| [[Алтындән]] •}} {{nobr| [[Амангелді (Талғар ауданы)|Амангелді]] •}} {{nobr| [[Арқабай (ауыл)|Арқабай]] •}} {{nobr| [[Әлмерек]]* •}} {{nobr| [[Байбұлақ]] •}} {{nobr| [[Белбұлақ]] •}} {{nobr| [[Береке (Талғар ауданы)|Береке]] •}} {{nobr| [[Бесағаш (Талғар ауданы)|Бесағаш]] •}} {{nobr| [[Бесқайнар (Алматы облысы)|Бесқайнар]] •}} {{nobr| [[Бірлік (Талғар ауданы)|Бірлік]] •}} {{nobr| [[Гүлдала]] •}} {{nobr| [[Дәулет (Алматы облысы)|Дәулет]] •}} {{nobr| [[Достық (Талғар ауданы)|Достық]] •}} {{nobr| [[Еламан (Алматы облысы)|Еламан]] •}} {{nobr| [[Еңбекші (Талғар ауданы)|Еңбекші]] •}} {{nobr| [[Еркін (Талғар ауданы)|Еркін]] •}} {{nobr| [[Жалқамыс]] •}} {{nobr| [[Жаңаарна (Талғар ауданы)|Жаңаарна]] •}} {{nobr| [[Жаңалық (Алматы облысы)|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Жаңа Қуат]] •}} {{nobr| [[Каменксое плато (ауыл)|Каменское плато]] •}} {{nobr| [[Кеңдала (Алматы облысы)|Кеңдала]] •}} {{nobr| [[Кіші Байсерке]] •}} {{nobr| [[Көктал (Талғар ауданы)|Көктал]] •}} {{nobr| [[Қайнар (Талғар ауданы)|Қайнар]] •}} {{nobr| [[Қарабұлақ (Талғар ауданы)|Қарабұлақ]] •}} {{nobr| [[Қаратоған (Талғар ауданы)|Қаратоған]] •}} {{nobr| [[Қотырбұлақ (Алматы облысы)|Қотырбұлақ]] •}} {{nobr| [[Қызылқайрат]] •}} {{nobr| [[Қызылту (Алматы облысы)|Қызылту]] •}} {{nobr| [[Нұра (Талғар ауданы)|Нұра]] •}} {{nobr| [[Орман (ауыл)|Орман]] •}} {{nobr| [[Өстемір]] •}} {{nobr| [[Панфилово (Алматы облысы)|Панфилово]] •}} {{nobr| [[Рысқұлов]] •}} {{nobr| [[Сақтан]] •}} {{nobr| [[Талғар]] •}} {{nobr| [[Талдыбұлақ (Талғар ауданы)|Талдыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Тереңқара]] •}} {{nobr| [[Төңкеріс (Алматы облысы)|Төңкеріс]] •}} {{nobr| [[Туғанбай]] •}} {{nobr| [[Тұздыбастау]] •}} {{nobr| [[Түзусай]] •}} {{nobr| [[Шымбұлақ (Талғар ауданы)|Шымбұлақ]] }} <hr /> '''*''' Алматы қаласының құрамына өткен елді мекендер (шағынаудандар) }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Алматы облысы|Талғар ауданы]] </noinclude> fcgbuj13us5ycweohosc5q1jvycv8e9 3059035 3059013 2022-08-09T18:46:53Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Ақбұлақ (Алматы облысы)|Ақбұлақ]] •}} {{nobr| [[Ақдала (Талғар ауданы)|Ақдала]] •}} {{nobr| [[Ақтас (Алматы облысы)|Ақтас]] •}} {{nobr| [[Алмалық (Алматы облысы)|Алмалық]] •}} {{nobr| [[Алтындән]] •}} {{nobr| [[Амангелді (Талғар ауданы)|Амангелді]] •}} {{nobr| [[Арқабай (ауыл)|Арқабай]] •}} {{nobr| [[Әлмерек]]* •}} {{nobr| [[Байбұлақ]] •}} {{nobr| [[Белбұлақ]] •}} {{nobr| [[Береке (Талғар ауданы)|Береке]] •}} {{nobr| [[Бесағаш (Талғар ауданы)|Бесағаш]] •}} {{nobr| [[Бесқайнар (Алматы облысы)|Бесқайнар]] •}} {{nobr| [[Бірлік (Талғар ауданы)|Бірлік]] •}} {{nobr| [[Гүлдала]] •}} {{nobr| [[Дәулет (Алматы облысы)|Дәулет]] •}} {{nobr| [[Достық (Талғар ауданы)|Достық]] •}} {{nobr| [[Еламан (Алматы облысы)|Еламан]] •}} {{nobr| [[Еңбекші (Талғар ауданы)|Еңбекші]] •}} {{nobr| [[Еркін (Талғар ауданы)|Еркін]] •}} {{nobr| [[Жалқамыс]] •}} {{nobr| [[Жаңаарна (Талғар ауданы)|Жаңаарна]] •}} {{nobr| [[Жаңалық (Алматы облысы)|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Жаңа Қуат]] •}} {{nobr| [[Каменское плато (ауыл)|Каменское плато]] •}} {{nobr| [[Кеңдала (Алматы облысы)|Кеңдала]] •}} {{nobr| [[Кіші Байсерке]] •}} {{nobr| [[Көктал (Талғар ауданы)|Көктал]] •}} {{nobr| [[Қайнар (Талғар ауданы)|Қайнар]] •}} {{nobr| [[Қарабұлақ (Талғар ауданы)|Қарабұлақ]] •}} {{nobr| [[Қаратоған (Талғар ауданы)|Қаратоған]] •}} {{nobr| [[Қотырбұлақ (Алматы облысы)|Қотырбұлақ]] •}} {{nobr| [[Қызылқайрат]] •}} {{nobr| [[Қызылту (Алматы облысы)|Қызылту]] •}} {{nobr| [[Нұра (Талғар ауданы)|Нұра]] •}} {{nobr| [[Орман (ауыл)|Орман]] •}} {{nobr| [[Өстемір]] •}} {{nobr| [[Панфилово (Алматы облысы)|Панфилово]] •}} {{nobr| [[Рысқұлов]] •}} {{nobr| [[Сақтан]] •}} {{nobr| [[Талғар]] •}} {{nobr| [[Талдыбұлақ (Талғар ауданы)|Талдыбұлақ]] •}} {{nobr| [[Тереңқара]] •}} {{nobr| [[Төңкеріс (Алматы облысы)|Төңкеріс]] •}} {{nobr| [[Туғанбай]] •}} {{nobr| [[Тұздыбастау]] •}} {{nobr| [[Түзусай]] •}} {{nobr| [[Шымбұлақ (Талғар ауданы)|Шымбұлақ]] }} <hr /> '''*''' Алматы қаласының құрамына өткен елді мекендер (шағынаудандар) }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Алматы облысы|Талғар ауданы]] </noinclude> 72u76isd4uljnh70p7k5hp92rsvrd22 10 566854 3058881 3045257 2022-08-09T17:08:31Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Алматы облысы]] [[Қарасай ауданы]] елді мекендері |мазмұны = {{nobr| [[Абай (Алматы облысы)|Абай]] •}} {{nobr| [[Айқым (ауыл)|Айқым]] •}} {{nobr| [[Ақжар (Қарасай ауданы)|Ақжар]]* •}} {{nobr| [[Ақсеңгір (Қарасай ауданы)|Ақсеңгір]] •}} {{nobr| [[Алатау (Алматы облысы)|Алатау]]* •}} {{nobr| [[Алғабас (Қарасай ауданы)|Алғабас]]* •}} {{nobr| [[Алмалыбақ]] •}} {{nobr| [[Әйтей (Алматы облысы)|Әйтей]] •}} {{nobr| [[Батан (ауыл)|Батан]] •}} {{nobr| [[Бекболат Әшекеев ауылы|Бекболат Әшекеев]] •}} {{nobr| [[Береке (Қарасай ауданы)|Береке]] •}} {{nobr| [[Бұлақты (Қарасай ауданы)|Бұлақты]] •}} {{nobr| [[Долан (ауыл)|Долан]] •}} {{nobr| [[Елтай (Алматы облысы)|Елтай]] •}} {{nobr| [[Еңбекші (Қарасай ауданы)|Еңбекші]] •}} {{nobr| [[Жалпақсай]] •}} {{nobr| [[Жамбыл (Қарасай ауданы)|Жамбыл]] •}} {{nobr| [[Жаңатұрмыс (Алматы облысы)|Жаңатұрмыс]] •}} {{nobr| [[Жандосов ауылы|Жандосов]] •}} {{nobr| [[Жармұхамбет]] •}} {{nobr| [[Жыңғылды (Алматы облысы)|Жыңғылды]] •}} {{nobr| [[Исаево (Қазақстан)|Исаево]] •}} {{nobr| [[Кемертоған]] •}} {{nobr| [[Көкөзек (Алматы облысы)|Көкөзек]] •}} {{nobr| [[Көксай (Қарасай ауданы)|Көксай]] •}} {{nobr| [[Көктөбе (Қарасай ауданы)|Көктөбе]] •}} {{nobr| [[Көктоған]] •}} {{nobr| [[Көкшоқы (Алматы облысы)|Көкшоқы]] •}} {{nobr| [[Көліащы]] •}} {{nobr| [[Көлді (Қарасай ауданы)|Көлді]] •}} {{nobr| [[Қайнар (Қарасай ауданы)|Қайнар]] •}} {{nobr| [[Қайрат (Қарасай ауданы)|Қайрат]] •}} {{nobr| [[Қарағайлы (Қарасай ауданы)|Қарағайлы]]* •}} {{nobr| [[Қаратөбе (Алматы облысы)|Қаратөбе]] •}} {{nobr| [[Қаскелең]] •}} {{nobr| [[Қошмәмбет]] •}} {{nobr| [[Құмарал]] •}} {{nobr| [[Құмтоған]] •}} {{nobr| [[Құрқұдық]] •}} {{nobr| [[Қырғауылды]] •}} {{nobr| [[Мерей (Алматы облысы)|Мерей]] •}} {{nobr| [[Райымбек ауылы|Райымбек]] •}} {{nobr| [[Сауыншы (Әйтей ауылдық округі)|Сауыншы (Әйтей а.о.)]] •}} {{nobr| [[Сауыншы (Первомай ауылдық округі)|Сауыншы (Первомай а.о.)]] •}} {{nobr| [[Тастыбұлақ (Алматы облысы)|Тастыбұлақ]]* •}} {{nobr| [[Тұрар]] •}} {{nobr| [[Ұлан (Алматы облысы)|Ұлан]] •}} {{nobr| [[Үштерек (Алматы облысы)|Үштерек]] •}} {{nobr| [[Шалқар (Қарасай ауданы)|Шалқар]] •}} {{nobr| [[Шамалған (ауыл)|Шамалған]] •}} {{nobr| [[Шамалған (станция)|Шамалған]] (станция) •}} {{nobr| [[Іргелі]] •}} {{nobr| [[№71-темір жол айрығы]] }} <hr /> '''*''' Алматы қаласының құрамына өткен елді мекендер (шағынаудандар) }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудан бойынша елді мекендер:Алматы облысы|Қарасай ауданы]] </noinclude> 00o51qh9mxnvml05wsxs2aekkbsygkb 0 573894 3058905 3058282 2022-08-09T17:30:02Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Кино |Қазақша атауы = Фантастикалық мақұлықтар және олар мекендейдейтін аймақтар |Шынайы атауы = Fantastic Beasts and Where to Find Them |Суреті Фантастикалық мақұлықтар және олар мекендейтін аймақтар .jpg |Сурет ені = |Жанры = [[Шытырман фильм|шытырман]]<br>[[Отбасылық фильм|отбасылық]]<br>[[фэнтези]] |Режиссёрі = [[Дэвид Йейтс]] |Продюсері = [[Дэвид Хейман]]<br>[[Дж. К. Роулиң]]<br>[[Стив Кловз]]<br>[[Лайонел Уигрэм]] |Сценарист = [[ Ж.К.Роулиң ]] |Актерлер = [[Эдди Редмэйн]]<br>[[Кэтрин Уотерстон]]<br>[[Колин Фаррелл]]<br>[[Дэн Фоглер]] |Операторы = [[Филипп Русло]] |Композиторы = [[Джеймс Ньютон Ховард]] |Компания = [[Warner Bros.]]<br>[[Heyday Films]] |Бюджеті = 180 млн [[АҚШ доллары|$]] |Түсім = 797 671 325 $<ref>[http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=fantasticbeasts.htm Fantastic Beasts and Where To Find Them]</ref> |Мемлекет = {{UK}}<br>{{USA}} |Тілі = [[ағылшын тілі]] |Ұзақтығы = 133 мин |Жыл = 2016 |Премьера = <small>Әлемдік</small><br/>24 қаңтар 2016<br/><small>{{KAZ}}</small><br/>28 шілде 2016 |Алдыңғы фильм = |Келесі фильм = [[Фантастикалық мақұлықтар: Гринделвалдтің қылмысы.]] (2018) |imdb_id = }} '''«Фантастикалық мақұлықтар және олар мекендейтін аймақтар»'''<ref>{{YouTube|Aa36_g2uuBk|Фантастикалық мақұлықтар және олар мекендейтін аймақтар — бірінші трейлер}}</ref> ({{lang-en|Fantastic Beasts and Where to Find Them}}) — режиссері [[Дэвид Йейтс]], фильм [[Жоан Роулиң|Жоан Кэтлин Роулиң]] [Фантастикалық мақұлықтар және олар мекендейтін аймақтар|кітабының]] желісімен түсірілді. [[Хәрри Поттер]] туралы серияның [[Спин-офф|спин-оффы]]. Басты сагадан 65 жыл бұрынғы оқиға суреттеледі<ref>[http://lenta.ru/news/2015/12/15/fantastic_beasts/ Желіге «Хәрри Поттердің» спин-оффының алғашқы тизері шықты]</ref>. Фильмнің әлемдік тұсаукесері АҚШ-та 10 қараша 2016 жылы болды. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170116192655/https://kinostan.kz/film/view?id=1720 |date=2017-01-16 }}</ref><ref>[http://www.rg.ru/2015/03/04/potter-site-anons.html Новый фильм во вселенной Гарри Поттера выйдет в 2016 году]</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt3183660/releaseinfo?ref_=tt_ov_inf|title=Fantastic Beasts and Where to Find Them|author=David Yates|coauthors=Ezra Miller, Eddie Redmayne, Colin Farrell, Ron Perlman|date=2016-11-18|accessdate=2016-05-25}}</ref>. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} hcy4l7khjtz0avjwxc78vk513gq19q1 0 581894 3058884 2731321 2022-08-09T17:12:32Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Матай ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Матай]] |Енеді = 5 ауыл |Тұрғыны = 4347 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Матай ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Матай]], [[Құрақсу]] ауылдары, [[Ақөзек (Ақсу ауданы)|Ақөзек]], [[Береке (Ақсу ауданы)|Береке]], [[Жасқазақ]] темір жол айрықтары кіреді. Орталығы - Матай ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 4347 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] 18gy82niy9eyk063seeedx1cu6xrtuy 0 582360 3058950 2731558 2022-08-09T17:55:00Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қопалы (Алматы облысы)]] бетін [[Қопалы]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қопалы |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =17|lat_sec = 05 |lon_deg =78|lon_min =48|lon_sec =42 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қызылағаш ауылдық округі (Ақсу ауданы){{!}}Қызылағаш |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =72 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қопалы''' — [[Алматы облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Қызылағаш ауылдық округі (Ақсу ауданы)|Қызылағаш ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 53 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 251 адам (131 ер адам және 120 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 72 адамды (37 ер адам және 35 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] ksqo7k1144xpmvyrtb57b1kadlmsmk9 3058953 3058950 2022-08-09T17:56:35Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қопалы |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =17|lat_sec = 05 |lon_deg =78|lon_min =48|lon_sec =42 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қызылағаш |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =72 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қопалы''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 53 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 251 адам (131 ер адам және 120 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 72 адамды (37 ер адам және 35 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] k16chai6brbtygnyp2yxscsgtzw4ibw 0 582361 3058956 2731548 2022-08-09T17:59:16Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қызылағаш |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =22|lat_sec = 59 |lon_deg =78|lon_min =43|lon_sec =36 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қызылағаш |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =2146 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қызылағаш}} '''Қызылағаш''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 60 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2256 адам (1099 ер адам және 1157 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 2146 адамды (1097 ер адам және 1049 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 90unfiqqh7mafim6eh0sakf8g8ma59e 3058958 3058956 2022-08-09T18:00:18Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қызылағаш (Алматы облысы)]] бетін [[Қызылағаш (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қызылағаш |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =22|lat_sec = 59 |lon_deg =78|lon_min =43|lon_sec =36 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қызылағаш |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =2146 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қызылағаш}} '''Қызылағаш''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 60 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2256 адам (1099 ер адам және 1157 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 2146 адамды (1097 ер адам және 1049 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 90unfiqqh7mafim6eh0sakf8g8ma59e 0 582363 3058929 2731545 2022-08-09T17:47:24Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қызылағаш ауылдық округі (Ақсу ауданы)]] бетін [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қызылағаш ауылдық округі |Облысы = Алматы облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Қызылағаш (Алматы облысы)|Қызылағаш]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 2699 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қызылағаш ауылдық округі}} '''Қызылағаш ауылдық округі''' — [[Алматы облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Қызылағаш (Алматы облысы)|Қызылағаш]], [[Ақтоған (Ақсу ауданы)|Ақтоған]], [[Қопалы (Алматы облысы)|Қопалы]] ауылдары кіреді. Орталығы - Қызылағаш ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2699 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] jwjj6lvrk47mj4rc1kmwa9ywjzk56f4 3058932 3058929 2022-08-09T17:48:02Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қызылағаш ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 2699 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қызылағаш ауылдық округі}} '''Қызылағаш ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Қызылағаш (Алматы облысы)|Қызылағаш]], [[Ақтоған (Ақсу ауданы)|Ақтоған]], [[Қопалы (Алматы облысы)|Қопалы]] ауылдары кіреді. Орталығы - Қызылағаш ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2699 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] k0hcwszi3n220be11x8wab85rjtslxo 3058949 3058932 2022-08-09T17:54:17Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қызылағаш ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 2699 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қызылағаш ауылдық округі}} '''Қызылағаш ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Қызылағаш (Алматы облысы)|Қызылағаш]], [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]], [[Қопалы (Алматы облысы)|Қопалы]] ауылдары кіреді. Орталығы - Қызылағаш ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2699 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] jev7csbat1ol7m076ptn34cokmpbwg4 3058952 3058949 2022-08-09T17:55:40Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қызылағаш ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 2699 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қызылағаш ауылдық округі}} '''Қызылағаш ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Қызылағаш (Алматы облысы)|Қызылағаш]], [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]], [[Қопалы (Жетісу облысы)|Қопалы]] ауылдары кіреді. Орталығы - Қызылағаш ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2699 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] juzaqcysw7k9y7ydlws2l7xh9dv368r 3058954 3058952 2022-08-09T17:57:02Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қызылағаш ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 2699 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қызылағаш ауылдық округі}} '''Қызылағаш ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Қызылағаш (Алматы облысы)|Қызылағаш]], [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]], [[Қопалы]] ауылдары кіреді. Орталығы - Қызылағаш ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2699 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] fe6os3tr5oc8c6eqwwfxqb0f91sy2s4 3058960 3058954 2022-08-09T18:01:23Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қызылағаш ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 2699 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қызылағаш ауылдық округі}} '''Қызылағаш ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Қызылағаш (Жетісу облысы)|Қызылағаш]], [[Ақтоған (Жетісу облысы)|Ақтоған]], [[Қопалы]] ауылдары кіреді. Орталығы - Қызылағаш ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2699 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] owbq5isv6lld6mciyoj3p7m35rf0a8u 0 582469 3058971 2731384 2022-08-09T18:08:49Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Темір жол айрығы |атауы =Қайрақты |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =25|lat_sec = 11 |lon_deg =78|lon_min =08|lon_sec =33 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Молалы ауылдық округі{{!}}Молалы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =31 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қайрақты}} '''Қайрақты''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Молалы ауылдық округі]] құрамындағы темір жол айрығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 109 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28 адам (15 ер адам және 13 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 31 адамды (15 ер адам және 16 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол айрықтары]] e06zghdkdciuqfoa9g9sh5smqnteh08 3058973 3058971 2022-08-09T18:10:05Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қайрақты (Алматы облысы)]] бетін [[Қайрақты (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Темір жол айрығы |атауы =Қайрақты |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =25|lat_sec = 11 |lon_deg =78|lon_min =08|lon_sec =33 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Молалы ауылдық округі{{!}}Молалы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =31 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қайрақты}} '''Қайрақты''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Молалы ауылдық округі]] құрамындағы темір жол айрығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 109 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28 адам (15 ер адам және 13 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 31 адамды (15 ер адам және 16 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол айрықтары]] e06zghdkdciuqfoa9g9sh5smqnteh08 0 582471 3058975 2731388 2022-08-09T18:11:21Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Темір жол айрығы |атауы =Қараой |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =26|lat_sec = 47 |lon_deg =78|lon_min =14|lon_sec =22 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Молалы ауылдық округі{{!}}Молалы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =28 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қараой}} '''Қараой''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Молалы ауылдық округі]] құрамындағы темір жол айрығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 103 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28 адам (12 ер адам және 16 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 28 адамды (14 ер адам және 14 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол айрықтары]] 1nl5eiqin3f4r3r2etl4f46nrkxdq7t 3058977 3058975 2022-08-09T18:12:44Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қараой (Ақсу ауданы)]] бетін [[Қараой (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Темір жол айрығы |атауы =Қараой |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =26|lat_sec = 47 |lon_deg =78|lon_min =14|lon_sec =22 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Молалы ауылдық округі{{!}}Молалы |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =28 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қараой}} '''Қараой''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Молалы ауылдық округі]] құрамындағы темір жол айрығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 103 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28 адам (12 ер адам және 16 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 28 адамды (14 ер адам және 14 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол айрықтары]] 1nl5eiqin3f4r3r2etl4f46nrkxdq7t 0 582472 3058969 2731371 2022-08-09T18:07:05Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Молалы ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Молалы]] |Енеді = 4 ауыл |Тұрғыны = 581 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Молалы ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Молалы]] ауылы, [[Алажиде]] темір жол бекеті, [[Қайрақты (Алматы облысы)|Қайрақты]], [[Қараой (Ақсу ауданы)|Қараой]] темір жол айрықтары кіреді. Орталығы - Молалы ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 581 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] a6k8ly9rirvggqsxawjhvaki0hgunrb 3059023 3058969 2022-08-09T18:42:06Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Молалы ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Молалы]] |Енеді = 4 ауыл |Тұрғыны = 581 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Молалы ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Молалы]] ауылы, [[Алажиде]] темір жол бекеті, [[Қайрақты (Алматы облысы)|Қайрақты]], [[Қараой (Жетісу облысы)|Қараой]] темір жол айрықтары кіреді. Орталығы - Молалы ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 581 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] 0zypcmffz7fzp5ucreyd6poqbpsojto 3059024 3059023 2022-08-09T18:42:20Z Kasymov 10777 /* Әкімшілік құрамы */ wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Молалы ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Молалы]] |Енеді = 4 ауыл |Тұрғыны = 581 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Молалы ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Молалы]] ауылы, [[Алажиде]] темір жол бекеті, [[Қайрақты (Жетісу облысы)|Қайрақты]], [[Қараой (Жетісу облысы)|Қараой]] темір жол айрықтары кіреді. Орталығы - Молалы ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 581 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] lkhiujk3al83bcvtglopksff3h3x1ps 0 582473 3058873 2731064 2022-08-09T17:03:07Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Алтынарық |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =26|lat_sec = 03 |lon_deg =79|lon_min =22|lon_sec =52 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Жансүгіров ауылдық округі{{!}}Жансүгіров |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =705 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Алтынарық}} '''Алтынарық''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Жансүгіров ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 9 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 822 адам (419 ер адам және 403 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 705 адамды (357 ер адам және 348 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] qqprlvv5utpkmbikuhbdlft5faxlv47 3058875 3058873 2022-08-09T17:04:12Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Алтынарық (Алматы облысы)]] бетін [[Алтынарық (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Алтынарық |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =26|lat_sec = 03 |lon_deg =79|lon_min =22|lon_sec =52 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Жансүгіров ауылдық округі{{!}}Жансүгіров |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =705 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Алтынарық}} '''Алтынарық''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Жансүгіров ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 9 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 822 адам (419 ер адам және 403 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 705 адамды (357 ер адам және 348 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] qqprlvv5utpkmbikuhbdlft5faxlv47 0 582474 3058877 2731069 2022-08-09T17:05:08Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Көкөзек |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =27|lat_sec = 07 |lon_deg =79|lon_min =29|lon_sec =17 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Жансүгіров ауылдық округі{{!}}Жансүгіров |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =781 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көкөзек}} '''Көкөзек''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Жансүгіров ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстікке қарай 5 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 996 адам (504 ер адам және 492 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 781 адамды (396 ер адам және 385 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] pupoyqd8w212t4qcpz61qquwusiglqd 0 582475 3058872 2731058 2022-08-09T17:01:01Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Жансүгіров ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 9774 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Жансүгіров ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]], [[Алтынарық (Алматы облысы)|Алтынарық]], [[Көкөзек (Ақсу ауданы)|Көкөзек]] ауылдары кіреді. Орталығы - Жансүгіров ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 9774 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] 58nfcrp3gsuk2wq6hzwet63qzfzf8zy 3058883 3058872 2022-08-09T17:10:22Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Әкімшілік құрамы */ wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Жансүгіров ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 9774 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Жансүгіров ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]], [[Алтынарық (Жетісу облысы)|Алтынарық]], [[Көкөзек (Ақсу ауданы)|Көкөзек]] ауылдары кіреді. Орталығы - Жансүгіров ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 9774 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] jxncdzk9lwx3ak7xy65mrakesbte48o 0 582581 3058854 2730703 2022-08-09T16:45:09Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Арасан-Қапал |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =16|lat_sec = 33 |lon_deg =79|lon_min =21|lon_sec =51 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Арасан ауылдық округі{{!}}Арасан |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =69 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Арасан-Қапал''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Арасан ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 14 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 269 адам (142 ер адам және 127 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 69 адамды (38 ер адам және 31 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] dlasv73pqy1grdmzkvixkqcj378a9sm 0 582582 3058852 3058235 2022-08-09T16:43:56Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Арасан ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Арасан (ауыл)|Арасан]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 1963 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Арасан ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Арасан (ауыл)|Арасан]], [[Арасан-Қапал]], [[Қызылжар (Ақсу ауданы)|Қызылжар]] ауылдары кіреді. Орталығы - Арасан ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1963 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] jy6rrqwnpqi3xo5prm6a1jh7etyxxir 0 582583 3058856 2730792 2022-08-09T16:47:38Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Барлыбек Сырттанов ауылы |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =32|lat_sec = 58 |lon_deg =79|lon_min =16|lon_sec =34 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Барлыбек Сырттанов ауылдық округі{{!}}Барлыбек Сырттанов |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =997 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Барлыбек Сырттанов ауылы''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 24 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 1448 адам (771 ер адам және 677 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 997 адамды (511 ер адам және 486 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] hnu1ramh0bc46z75fmsy9erdlxipbe4 0 582584 3058855 2730791 2022-08-09T16:46:49Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Барлыбек Сырттанов ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 1576 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Барлыбек Сырттанов ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]], [[Қопа (Ақсу ауданы)|Қопа]] ауылдары кіреді. Орталығы - Барлыбек Сырттанов ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1576 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] 3l81q5l0d4rhjjc38x32a2jrcuqmx0b 3058871 3058855 2022-08-09T16:59:20Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Барлыбек Сырттанов ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 1576 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Барлыбек Сырттанов ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Барлыбек Сырттанов ауылы|Барлыбек Сырттанов]], [[Қопа (Жетісу облысы)|Қопа]] ауылдары кіреді. Орталығы - Барлыбек Сырттанов ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1576 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] k1m857ttrm5tlnwgr8ya547ax7wcu19 0 582585 3058900 2731054 2022-08-09T17:28:16Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Темір жол бекеті |атауы =Құмтөбе |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 39|lat_sec = 58 |lon_deg =78|lon_min = 35|lon_sec =48 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Егінсу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 19 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|}} '''Құмтөбе''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу ауылдық округі]] құрамындағы темір жол бекеті. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 76 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 43 адам (23 ер адам және 20 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 19 адамды (14 ер адам және 5 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 2u27wiihl888g0fwgesjng0jzsesn64 3058901 3058900 2022-08-09T17:28:47Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Темір жол бекеті |атауы =Құмтөбе |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 39|lat_sec = 58 |lon_deg =78|lon_min = 35|lon_sec =48 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Егінсу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 19 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Құмтөбе''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу ауылдық округі]] құрамындағы темір жол бекеті. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 76 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 43 адам (23 ер адам және 20 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 19 адамды (14 ер адам және 5 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 0v0gqx8j09p1y13p7znjo0229guz957 0 582586 3058924 2731532 2022-08-09T17:44:01Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Еңбек |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 27|lat_sec = 50 |lon_deg =79|lon_min = 43|lon_sec =33 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 330 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Еңбек}} '''Еңбек''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 18 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 425 адам (232 ер адам және 193 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 330 адамды (169 ер адам және 161 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] md4unogcdfw2n885uxoppubypy1zqz7 0 582587 3058926 2731533 2022-08-09T17:45:20Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Тарас |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 26|lat_sec = 34 |lon_deg =79|lon_min = 47|lon_sec =31 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 325 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Тарас''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 22 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 439 адам (228 ер адам және 211 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 325 адамды (163 ер адам және 162 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] eqilpa6ae6p854ar2ikckgi19xs4x4r 0 582588 3058904 2731529 2022-08-09T17:29:56Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қарасу ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Кеңжыра]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 1316 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қарасу ауылдық округі}} '''Қарасу ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Кеңжыра]], [[Еңбек (Ақсу ауданы)|Еңбек]], [[Тарас]] ауылдары кіреді. Орталығы - Кеңжыра ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1316 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] mqk9nab71m9ha5onsqp7ouwl8vfjueo 3058918 3058904 2022-08-09T17:38:32Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қарасу ауылдық округі (Ақсу ауданы)]] бетін [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қарасу ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Кеңжыра]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 1316 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қарасу ауылдық округі}} '''Қарасу ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Кеңжыра]], [[Еңбек (Ақсу ауданы)|Еңбек]], [[Тарас]] ауылдары кіреді. Орталығы - Кеңжыра ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1316 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] mqk9nab71m9ha5onsqp7ouwl8vfjueo 0 582618 3059001 2731062 2022-08-09T18:25:30Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Есеболат |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 24|lat_sec = 56 |lon_deg =79|lon_min = 35|lon_sec =13 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есеболат ауылдық округі{{!}}Есеболат |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 1329 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Есеболат''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл, [[Есеболат ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 5 км-дей жерде. [[Қайрақкөл]] тауының солтүстік бөктеріндегі, бұта аралас сұлыбас, бетеге, қылқан селеу, жусан өскен қоңыр топырақты қуаң далалық белдемде орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 1437 адам (748 ер адам және 689 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1329 адамды (668 ер адам және 661 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы== 1963—97 жылы қызылша өсірумен айналысатын “Діңгек” кеңшарының орталығы болған. Оның негізінде 1997 жылы шаруа қожалықтары құрылған. == Инфрақұрылымы == Ауылда орта мектеп, дәрігерлік-амбулаторлық пункт, клуб, т.б. мекемелер бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 5ac1bkjstkgjid35osfm8m4bobsbghr 0 582619 3059005 2731061 2022-08-09T18:26:05Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Таусамалы |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 23|lat_sec = 02 |lon_deg =79|lon_min = 35|lon_sec =17 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есеболат ауылдық округі{{!}}Есеболат |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 211 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Таусамалы''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Есеболат ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан шығысқа қарай 2 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 272 адам (146 ер адам және 126 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 211 адамды (112 ер адам және 99 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 06djelyztd15lax4oajdnlbtchfibv2 0 582620 3058997 2731055 2022-08-09T18:25:04Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Есеболат ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Есеболат]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 1793 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Есеболат ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Есеболат]], [[Қызылқайың (Ақсу ауданы)|Қызылқайың]], [[Таусамалы]] ауылдары кіреді. Орталығы - Есеболат ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1793 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] 74f8mf9q4b4u3lv1tqb70xip01t02xk 0 582621 3059008 2731301 2022-08-09T18:27:38Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Жаңалық ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Жаңалық (Ақсу ауданы)|Жаңалық]] |Енеді = 1 ауыл |Тұрғыны = 900 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Жаңалық ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Жаңалық (Ақсу ауданы)|Жаңалық]] ауылы кіреді. Орталығы - Жаңалық ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 900 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] i9bn1yz4zj36od0ajoxe3dz4k9dq7uu 0 582626 3059039 2731309 2022-08-09T18:49:27Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Көлтабан |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =24|lat_sec = 17 |lon_deg =78|lon_min =38|lon_sec =44 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көшкентал ауылдық округі{{!}}Көшкентал |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =204 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көлтабан}} '''Көлтабан''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Көшкентал ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 66 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 282 адам (141 ер адам және 141 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 204 адамды (109 ер адам және 95 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] kaf1bpe1iveguevcnb8eh50l87prtyz 3059040 3059039 2022-08-09T18:50:25Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Көлтабан |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =24|lat_sec = 17 |lon_deg =78|lon_min =38|lon_sec =44 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көшкентал ауылдық округі{{!}}Көшкентал |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =204 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көлтабан (айрық)}} '''Көлтабан''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Көшкентал ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 66 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 282 адам (141 ер адам және 141 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 204 адамды (109 ер адам және 95 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] t5r292mf32mv2jr1v1g41yfx7ovqp1b 3059043 3059040 2022-08-09T18:53:02Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Көлтабан (Алматы облысы)]] бетін [[Көлтабан (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Көлтабан |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =24|lat_sec = 17 |lon_deg =78|lon_min =38|lon_sec =44 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Көшкентал ауылдық округі{{!}}Көшкентал |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =204 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көлтабан (айрық)}} '''Көлтабан''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Көшкентал ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан батысқа қарай 66 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 282 адам (141 ер адам және 141 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 204 адамды (109 ер адам және 95 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] t5r292mf32mv2jr1v1g41yfx7ovqp1b 0 582627 3059038 2731306 2022-08-09T18:49:03Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көшкентал ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көшкентал (Алматы облысы)|Көшкентал]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 1096 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көшкентал ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Көшкентал (Алматы облысы)|Көшкентал]], [[Көлтабан (Алматы облысы)|Көлтабан]] ауылдары кіреді. Орталығы - Көшкентал ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1096 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] duerk5ao6e6fscx38l3pfnllwnnwcj5 3059052 3059038 2022-08-09T18:57:12Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көшкентал ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көшкентал (Алматы облысы)|Көшкентал]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 1096 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көшкентал ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]], [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] ауылдары кіреді. Орталығы - Көшкентал ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1096 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] 7otceeeceg3v2alqv7quw0rqj2ddkik 3059053 3059052 2022-08-09T18:57:23Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Көшкентал ауылдық округі |Облысы = Жетісу облысы |Ауданы = [[Ақсу ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]] |Енеді = 2 ауыл |Тұрғыны = 1096 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Көшкентал ауылдық округі''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]], [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] ауылдары кіреді. Орталығы - Көшкентал ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1096 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Ақсу ауданы ауылдық округтері]] eqsfj28gcbqs6lh2vozkcze9qg5150o 0 582664 3058857 2730793 2022-08-09T16:48:18Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қопа |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =36|lat_sec = 34 |lon_deg =79|lon_min =04|lon_sec =38 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Барлыбек Сырттанов ауылдық округі{{!}}Барлыбек Сырттанов |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =579 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қопа}} '''Қопа''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 39 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 765 адам (369 ер адам және 396 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 579 адамды (278 ер адам және 301 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 261ay38272c6jbfml0isckvc3vd6ht4 3058868 3058857 2022-08-09T16:57:10Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қопа (Ақсу ауданы)]] бетін [[Қопа (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қопа |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min =36|lat_sec = 34 |lon_deg =79|lon_min =04|lon_sec =38 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Барлыбек Сырттанов ауылдық округі{{!}}Барлыбек Сырттанов |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =579 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қопа}} '''Қопа''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-батысқа қарай 39 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 765 адам (369 ер адам және 396 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 579 адамды (278 ер адам және 301 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] 261ay38272c6jbfml0isckvc3vd6ht4 0 582667 3059006 2731060 2022-08-09T18:26:43Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қызылқайың |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =45 |lat_min = 28|lat_sec = 41 |lon_deg =79|lon_min = 35|lon_sec =52 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Жетісу облысы |кестедегі облыс = Жетісу облысы{{!}}Жетісу |ауданы = Ақсу ауданы |кестедегі аудан = Ақсу ауданы{{!}}Ақсу |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Есеболат ауылдық округі{{!}}Есеболат |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 253 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қызылқайың}} '''Қызылқайың''' — [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]], [[Есеболат ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Жансүгіров ауылы|Жансүгіров]] ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 11 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 271 адам (147 ер адам және 124 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 253 адамды (132 ер адам және 121 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Ақсу ауданы елді мекендері}} [[Санат:Ақсу ауданы елді мекендері]] ccy8m2y3gwxw4dp3nt2j8sbm09f7tfe 0 583344 3058942 2733699 2022-08-09T17:51:50Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қаражота ауылдық округі |Облысы = Алматы облысы |Ауданы = [[Еңбекшіқазақ ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Қаражота]] |Енеді = 3 ауыл |Тұрғыны = 6692 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} '''Қаражота ауылдық округі''' — [[Алматы облысы]] [[Еңбекшіқазақ ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Ақтоған (Алматы облысы)|Ақтоған]], [[Қаражота]], [[Сарыбұлақ (Еңбекшіқазақ ауданы)|Сарыбұлақ]] ауылдары кіреді. Орталығы - Қаражота ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 6692 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Еңбекшіқазақ ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Еңбекшіқазақ ауданы ауылдық округтері]] lp798358f65ery3jrg2fzi9b8rfse8z 0 583695 3058907 2735114 2022-08-09T17:32:43Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Қарасу ауылдық округі (Жамбыл ауданы)]] бетін [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі |Атауы = Қарасу ауылдық округі |Облысы = Алматы облысы |Ауданы = [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]] |Құрылған уақыты = |Орталығы = [[Сарыбай би ауылы|Сарыбай би]] |Енеді = 5 ауыл |Тұрғыны = 3967 |Санақ жылы = [[2009 жыл|2009]] |Тығыздығы = |Жер аумағы = |Әкімі = |Телефон коды = |Пошта индексі = }} {{мағына|Қарасу ауылдық округі}} '''Қарасу ауылдық округі''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Сарыбай би ауылы|Сарыбай би]], [[Еңбекшіарал]], [[Қайназар (Жамбыл ауданы)|Қайназар]], [[Қарасай (Жамбыл ауданы)|Қарасай]], [[Қызылсоқ (ауыл)|Қызылсоқ]] ауылдары кіреді. Орталығы - Сарыбай би ауылы. == Халқы == [[2009 жыл]]ғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 3967 адамды құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы (Алматы облысы) ауылдық округтері}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) ауылдық округтері]] 5kzf2tz7shkozln4kmvklghjymqlirg 3 583892 3058845 3058146 2022-08-09T16:34:27Z Kasymov 10777 /* Қарағанды облысы */ wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Білгіш Шежіреші}} -- [[Қатысушы:Абылай|Абылай]] ([[Қатысушы талқылауы:Абылай|талқылауы]]) 23:39, 2017 ж. маусымның 26 (+06) == Болыс == Өзініздің ата-бабаларыныз мекендеген болыстар туралы мақала жаза аласыз ба? Мысалы манадай: [[Ақшатау болысы]]--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 17:13, 2017 ж. қыркүйектің 17 (+06) == [[Қазақстан газеттері тізімі]] == Өз облысыңыздың аудандық газеттерін тізімге қосуға шақырамын.--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 13:12, 2018 ж. қазанның 22 (+06) == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 20:18, 2019 ж. қыркүйектің 6 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19352602 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! '''Your voice matters to us.''' Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 21:05, 2019 ж. қыркүйектің 20 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19395157 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, There are only a few weeks left to take the Community Insights Survey! We are 30% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! With this poll, the Wikimedia Foundation gathers feedback on how well we support your work on wiki. It only takes 15-25 minutes to complete, and it has a direct impact on the support we provide. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:57, 2019 ж. қазанның 4 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19433647 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Марафон == {{WAM |header = [[meta:m:Turkic_Marathon_2021|Түркі марафоны 2021]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikimedians of Turkic Languages User Group Logo.svg|150px|link=meta:Түркі тілді Уикимедиа конференциясы]]</div> |subheader = Түркі марафоны 2021 — 2021 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. '''Марапаттар''' * 1 орын: Meloman дүкендер желісінен 75 АҚШ доллары ( ≈ 32 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 2 орын: Meloman дүкендер желісінен 60 АҚШ доллары ( ≈ 25 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 3 орын: Meloman дүкендер желісінен 50 АҚШ доллары ( ≈ 21 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 4 орын: Meloman дүкендер желісінен 40 АҚШ доллары ( ≈ 17 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 5 орын: Meloman дүкендер желісінен 25 АҚШ доллары ( ≈ 10 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. Қазақша Уикипедияға үлес қосқысы келетін кез келген адам жоба бетіне өтіп қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт! <center>{{Clickable button 2|Жоба:Түркі_марафоны_2021|Жарысқа қатысу|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2885974 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Таңдаулы мақалаға үміткер == {{WAM |header = [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Goldenwiki 2.png|100px|link=Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]]</div> |subheader = Қарақұрдым мақаласының таңдаулы мақалаға үміткерлігі. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = [[Қара құрдым]] мақаласы таңдаулы мақалаға толық лайық деп санаймын. Мұл мақалыны жазған өзім емес {{@|Alphy Haydar}} мырза жеті жылдан бері қазақша Уикипедияға үлес қосып келеді. Мақала тілі өте жаттық, әрі ғылыми стилде жазылған. Қанша жылдан бері [[Басты бет]]тегі таңдаулы мақала өзгерген жоқ. Енді өзгерттетін кез келді. Сонымен қоса осы уақытқа дейін ғылымға қатысты мақалалар таңдаулы мақала статусын көп алған жоқ. Ғылымға басымдық бере отырып осы мақаланы таңдаулы мақала деңгейіне көтерейік. <center>{{Clickable button 2|Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым|Дауыс беру|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2970000 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Индербор == Саламатсыз, Индербор мақаласына мәлімет қосыпсыз. Меніңше ауыл үшін ауыл көшелерін құр тізбектеп көрсеткен дұрыс емес, артық нәрсе. Оның үстіне сілтемелер тым көп болып кетті, көшеге емес кісі есімдерге сілтеп тұр. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:42, 2022 ж. сәуірдің 27 (+06) Саламатсыз ба. Меніңше, көше аттарының болуы мақаланы оқушыларға жақсы бағдар болатын еді. Есесіне өздерінің тұратын ауылдарының көшелері қандай адамдардың атында екенінен хабардар болады. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 13:45, 2022 ж. сәуірдің 28 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Жетісу облысы == Кеш жарық, Жетісу облысын асықпай атын өзгерту керек еді. Себебі аталған ескі атауға көптеген мақалалар сілтеніп тұр. Ал қазір тарихи облыстың орнына қазіргі жаңа облысқа сілтеніп кетеді. Осыны Арыстанбек пен Нұрлан мырзаға айтып көріңізші [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:23, 2022 ж. маусымның 12 (+06) Кеш жарық. Жарайды, айтайын [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:42, 2022 ж. маусымның 12 (+06) == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:05, 2022 ж. маусымның 14 (+06) == Өтініш == Қайырлы түн! Мен [[Абай облысы]]н басынан бастап өңдеп жатырмын, сіз қатарласып кетіпсіз. Бүгін Елтай ауылдық округінің атауын өзгерткен екенсіз, жоятын сілтемені қалдырып кетіпсіз. Біріміздің артымыздан біріміз қосарланып жүргенше (кім нені өңдегені түсініксіз болмас үшін), маған мүмкіндік беріңіз, бұл облысты аяғына дейін жеткізуге. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 23:05, 2022 ж. маусымның 19 (+06) Саламатсыз ба. Жарайды онда. Сонда қалған 2 облысты істей берсем болады ғой? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 23:57, 2022 ж. маусымның 19 (+06) Сосын "Қазақстан кенттері" деген санатты жасауға бола ма? Әлде қажет емес пе? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:02, 2022 ж. маусымның 20 (+06) ::Ұлытау мен Жетісу облыстарын [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] алған өңдеуге, өңдемесі көп екі облыстың, сондықтан сізбен бір облысты бөлісер. Санатты да Kasymovпен ақылдасыңыз, жалпы керек екен ондай санат. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:37, 2022 ж. маусымның 20 (+06) Kasymov мырзадан сұрадым, бірақ нақты айта алмаймын деп, сізге сілтеді. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 18:16, 2022 ж. маусымның 20 (+06) ::Қазақстан кенттері санатын жасай беріңіз, ал облыстар туралы [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]]тан нақтылайын (көмектің қажет, қажет еместігін).[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 15:07, 2022 ж. маусымның 21 (+06) Санатты жасадым. Жарайды [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 15:55, 2022 ж. маусымның 21 (+06) ::Жылдам! Тамаша! Сіз енді Шығыс Қазақстан облысындағы өзгерістерді өңдей беріңіз.[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:12, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :[[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] екі облысты да ([[Жетісу облысы|Жетісу]], [[Ұлытау облысы|Ұлытау]]) өңдей беріңіздер дейді, сондықтан біреуін алып өңдей беріңіз.[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:57, 2022 ж. маусымның 22 (+06) Ұлытаудың тек 1 ауданы қалып еді (Жаңаарқа), соны жасайын. Сосын Жетісу облысына көшермін. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 14:30, 2022 ж. маусымның 22 (+06) ::Жақсы, іске сәт! Мен Көкпекті ауданын өңдей алмай отырмын, ауылдардың қайсысы қай ауданға ауысқаны немесе қалғаны туралы ақпарат жоқ. Әзірге (ақпарат табылғанша) Шығыс Қазақстан облысын өңдеп бітіре берейін. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] --Салиха 15:26, 2022 ж. маусымның 22 (+06) Рахмет, өзіңізге де. Мен де соны іздеп таба алмадым. Еш жерде жоқ. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 15:54, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :Білгіш Шежіреші, ''Жаңаарқа ауданы елді мекендері'' үлгісінде сіз жылжытқан мақалаларды реттеп, ескі атауын жойып жатырмын. Енді мәселе мұнда: тек ''Қарағанды облысы → Ұлытау облысы'' деп өзгертпей, сонымен қатар ''Жаңаарқа ауданы'' деп тұрған елді мекендерді бір тексеріп шығу керек (себебі ондай аттас ауыл жаңа облыста жалғыз болса '''ауданның орнына облысы''' жазылады). Сосын ауылдық округтер де дәл сондай жағдай. Тағы сосын аталған облысқа өткен аудандардың ауылдық округтерін, елді мекендерін және ауданның өзін, Қарағанды облысы орнына Ұлытау облысы деп ''мақалаға'' және ''Елді-мекен үлгісіне'' де өзгерістер жасау керек. Және соңғысы Қарағандыда қалып қойған аудандар атауын тексеріп шығу керек, мысалы ''Ақбұлақ (Жаңаарқа ауданы)'', ''Ақбұлақ (Осакаров ауданы)'', біріншісі Ұлытау облысы, екіншісі Қарағанды облысы деп өзгертіледі. Тағы айтамын егер облыста жалғыз аттас болып жатса. Түсіндірдім деп ойлаймын. Мен де жақын аралықта кірісемін, осындай жағдай Алматы облысында күтіп тұр. {{@|Салиха}} ханым меніңше екі облысты да солай ретке келтіріп жатқанға ұқсайды. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:28, 2022 ж. маусымның 24 (+06) Иә, ол ережелерді өткенде бір рет ескерткенде қаперге алғанмын. Өзгерткенде алдымен мақаланың айрық бетін, сосын сол мақалаға сілтейтін беттерді өзгертіп, соңынан мақаланың атауын өзгертіп жатырмын. Мақаланың атауы өзгергеннен кейін, үлгіні дұрыстап жатырмын. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:20, 2022 ж. маусымның 24 (+06) :Рахмет, сізге және Салиха ханымға ''AutoWikiBrowser'' жүктеп, бітікшілерден рұқсат алып, бот арқылы осындай жұмыс жасауға болар еді. Менің ''Kasymbot'' қазіргі үлестерін салыстырып қарап көріңіз, жұмысты біраз жеңілтетеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:35, 2022 ж. маусымның 24 (+06) Сөздерді алмастыруға нағыз керек бағдарлама екен. Кеңесіңізге рахмет [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:12, 2022 ж. маусымның 24 (+06) ::Қайырлы күн! Жаңа облыстардан өңдеуге көмек керек болса айтыңыз, мен Абай мен ШҚ облыстары елді мекендерінің ауыс-күйісін бітірген сияқтымын, енді географиясына көшемін. Бүгін денсаулыққа байланысты "больничный" (көз ауырып) алдым [[File:Face-smile.svg|23px]]. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:15, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Қайырлы күн. Жарайды, өзгеріс болса айтармын. Сауығып кетіңіз [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 14:13, 2022 ж. маусымның 27 (+06) == Санаттарға интеруики қою == Саламатсыз, жаңадан бастаған санаттарға интеруикиді қоюды ұмытпаңыз, мысалға казактар [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:42, 2022 ж. шілденің 12 (+06) Амансыз ба, дәл қазір қойып шықтым. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:56, 2022 ж. шілденің 12 (+06) == Санат:Сібір казак әскерінің елді мекендері‎ == Кеш жарық, аталған санатты Қазақ елді мекендерге қою қаншалықты маңызды? Бұдан түсініксіздік туындауы мүмкін, сонда басқа ұлттар тұрмайды ма, әлде казактар құрған елді мекен бе? Меніңше алып тастау керек және осы оған ұқсас тағы да санаттар қойған сияқтысыз, оларды да алып тастау керек. Менімен келіспесеңіз Нұрлан, Батырбек мырзалардан сұрап көріңіз. [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:55, 2022 ж. шілденің 26 (+06) Қайырлы түн. Иә, мен қойған санаттардағы елді мекендердің негізін казактар қалаған. Санаттарды алып тастаудың керегі жоқ деп ойлаймын. Тек санаттардың атауын "----- казак әскерінің '''тарихи''' елді мекендері" деп өзгерткен жөн секілді. Сонда түсініксіздік туындай қоймас. :Жарайды, бірақ та сол казактар қалаған екен деп елді-мекендерге санат қойғаныңыз әлі ұнамай отыр( Айтпақшы санат атын өзгертіпсіз, алайда жаңа санатқа ешқандай мақала сілтенбей тұр.--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:55, 2022 ж. шілденің 29 (+06) Иә, үшеуінің біреуін өзгертіп қойдым. Енді мақалалардағы санатты өзгерту маған көп жұмыс болып тұр. Сол үшін ботпен жұмыс жасауға рұқсат сұрап едім, бітікшілер әлі жауап бермеді. Енді рұқсат берсе істеймін. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 03:46, 2022 ж. шілденің 30 (+06) == Қарағанды облысы == Саламатсыз, Білгіш Шежіреші. Сұрақ/өтініш: ''Қарағанды мен Ұлытау облыстары'' елді мекендер бойынша өзгерістер (атауы, мазмұны, үлгілер) толық бітті ме? Егер бітсе, Алматы облысы бойынша сіз, мен, Салиха ханыммен бірге жұмыс жасасақ) [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:51, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) Сәлеметсіз бе, біткен болуы керек. Бірге жасауға қарсы емеспін, тек қай ауданды кім жасайтынын шешіп алайық. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 03:24, 2022 ж. тамыздың 2 (+06) :Жақсы, уақыт болғанда айтармын. Қолыңыз бос болса '''А''' әрпінен бастай беріңіз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:53, 2022 ж. тамыздың 6 (+06) Жарайды, онда [[Ақсу ауданы]]н жасай бастайын. Сосын [[Көксу ауданы]]н аяқтап едім, айдағыш беттерді жоя қоярсыз. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 21:52, 2022 ж. тамыздың 6 (+06) :Айтпақы айдатқыштарды жою керек деп белгілемей-ақ қойыңыз) (екі жұмыс жасап) Соңғы өзгерістерді бақылап отырмын. Тек соған сілтенген беттерді түзетіп шыға кетсеңіщ болды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:34, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) cbf28pylfh7e462h5uudokcbtmldbym 3058850 3058845 2022-08-09T16:41:35Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Білгіш Шежіреші}} -- [[Қатысушы:Абылай|Абылай]] ([[Қатысушы талқылауы:Абылай|талқылауы]]) 23:39, 2017 ж. маусымның 26 (+06) == Болыс == Өзініздің ата-бабаларыныз мекендеген болыстар туралы мақала жаза аласыз ба? Мысалы манадай: [[Ақшатау болысы]]--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 17:13, 2017 ж. қыркүйектің 17 (+06) == [[Қазақстан газеттері тізімі]] == Өз облысыңыздың аудандық газеттерін тізімге қосуға шақырамын.--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 13:12, 2018 ж. қазанның 22 (+06) == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 20:18, 2019 ж. қыркүйектің 6 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19352602 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! '''Your voice matters to us.''' Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 21:05, 2019 ж. қыркүйектің 20 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19395157 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, There are only a few weeks left to take the Community Insights Survey! We are 30% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! With this poll, the Wikimedia Foundation gathers feedback on how well we support your work on wiki. It only takes 15-25 minutes to complete, and it has a direct impact on the support we provide. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:57, 2019 ж. қазанның 4 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19433647 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Марафон == {{WAM |header = [[meta:m:Turkic_Marathon_2021|Түркі марафоны 2021]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikimedians of Turkic Languages User Group Logo.svg|150px|link=meta:Түркі тілді Уикимедиа конференциясы]]</div> |subheader = Түркі марафоны 2021 — 2021 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. '''Марапаттар''' * 1 орын: Meloman дүкендер желісінен 75 АҚШ доллары ( ≈ 32 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 2 орын: Meloman дүкендер желісінен 60 АҚШ доллары ( ≈ 25 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 3 орын: Meloman дүкендер желісінен 50 АҚШ доллары ( ≈ 21 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 4 орын: Meloman дүкендер желісінен 40 АҚШ доллары ( ≈ 17 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 5 орын: Meloman дүкендер желісінен 25 АҚШ доллары ( ≈ 10 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. Қазақша Уикипедияға үлес қосқысы келетін кез келген адам жоба бетіне өтіп қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт! <center>{{Clickable button 2|Жоба:Түркі_марафоны_2021|Жарысқа қатысу|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2885974 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Таңдаулы мақалаға үміткер == {{WAM |header = [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Goldenwiki 2.png|100px|link=Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]]</div> |subheader = Қарақұрдым мақаласының таңдаулы мақалаға үміткерлігі. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = [[Қара құрдым]] мақаласы таңдаулы мақалаға толық лайық деп санаймын. Мұл мақалыны жазған өзім емес {{@|Alphy Haydar}} мырза жеті жылдан бері қазақша Уикипедияға үлес қосып келеді. Мақала тілі өте жаттық, әрі ғылыми стилде жазылған. Қанша жылдан бері [[Басты бет]]тегі таңдаулы мақала өзгерген жоқ. Енді өзгерттетін кез келді. Сонымен қоса осы уақытқа дейін ғылымға қатысты мақалалар таңдаулы мақала статусын көп алған жоқ. Ғылымға басымдық бере отырып осы мақаланы таңдаулы мақала деңгейіне көтерейік. <center>{{Clickable button 2|Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым|Дауыс беру|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2970000 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Индербор == Саламатсыз, Индербор мақаласына мәлімет қосыпсыз. Меніңше ауыл үшін ауыл көшелерін құр тізбектеп көрсеткен дұрыс емес, артық нәрсе. Оның үстіне сілтемелер тым көп болып кетті, көшеге емес кісі есімдерге сілтеп тұр. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:42, 2022 ж. сәуірдің 27 (+06) Саламатсыз ба. Меніңше, көше аттарының болуы мақаланы оқушыларға жақсы бағдар болатын еді. Есесіне өздерінің тұратын ауылдарының көшелері қандай адамдардың атында екенінен хабардар болады. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 13:45, 2022 ж. сәуірдің 28 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Жетісу облысы == Кеш жарық, Жетісу облысын асықпай атын өзгерту керек еді. Себебі аталған ескі атауға көптеген мақалалар сілтеніп тұр. Ал қазір тарихи облыстың орнына қазіргі жаңа облысқа сілтеніп кетеді. Осыны Арыстанбек пен Нұрлан мырзаға айтып көріңізші [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:23, 2022 ж. маусымның 12 (+06) Кеш жарық. Жарайды, айтайын [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:42, 2022 ж. маусымның 12 (+06) == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:05, 2022 ж. маусымның 14 (+06) == Өтініш == Қайырлы түн! Мен [[Абай облысы]]н басынан бастап өңдеп жатырмын, сіз қатарласып кетіпсіз. Бүгін Елтай ауылдық округінің атауын өзгерткен екенсіз, жоятын сілтемені қалдырып кетіпсіз. Біріміздің артымыздан біріміз қосарланып жүргенше (кім нені өңдегені түсініксіз болмас үшін), маған мүмкіндік беріңіз, бұл облысты аяғына дейін жеткізуге. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 23:05, 2022 ж. маусымның 19 (+06) Саламатсыз ба. Жарайды онда. Сонда қалған 2 облысты істей берсем болады ғой? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 23:57, 2022 ж. маусымның 19 (+06) Сосын "Қазақстан кенттері" деген санатты жасауға бола ма? Әлде қажет емес пе? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:02, 2022 ж. маусымның 20 (+06) ::Ұлытау мен Жетісу облыстарын [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] алған өңдеуге, өңдемесі көп екі облыстың, сондықтан сізбен бір облысты бөлісер. Санатты да Kasymovпен ақылдасыңыз, жалпы керек екен ондай санат. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:37, 2022 ж. маусымның 20 (+06) Kasymov мырзадан сұрадым, бірақ нақты айта алмаймын деп, сізге сілтеді. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 18:16, 2022 ж. маусымның 20 (+06) ::Қазақстан кенттері санатын жасай беріңіз, ал облыстар туралы [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]]тан нақтылайын (көмектің қажет, қажет еместігін).[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 15:07, 2022 ж. маусымның 21 (+06) Санатты жасадым. Жарайды [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 15:55, 2022 ж. маусымның 21 (+06) ::Жылдам! Тамаша! Сіз енді Шығыс Қазақстан облысындағы өзгерістерді өңдей беріңіз.[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:12, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :[[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] екі облысты да ([[Жетісу облысы|Жетісу]], [[Ұлытау облысы|Ұлытау]]) өңдей беріңіздер дейді, сондықтан біреуін алып өңдей беріңіз.[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:57, 2022 ж. маусымның 22 (+06) Ұлытаудың тек 1 ауданы қалып еді (Жаңаарқа), соны жасайын. Сосын Жетісу облысына көшермін. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 14:30, 2022 ж. маусымның 22 (+06) ::Жақсы, іске сәт! Мен Көкпекті ауданын өңдей алмай отырмын, ауылдардың қайсысы қай ауданға ауысқаны немесе қалғаны туралы ақпарат жоқ. Әзірге (ақпарат табылғанша) Шығыс Қазақстан облысын өңдеп бітіре берейін. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] --Салиха 15:26, 2022 ж. маусымның 22 (+06) Рахмет, өзіңізге де. Мен де соны іздеп таба алмадым. Еш жерде жоқ. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 15:54, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :Білгіш Шежіреші, ''Жаңаарқа ауданы елді мекендері'' үлгісінде сіз жылжытқан мақалаларды реттеп, ескі атауын жойып жатырмын. Енді мәселе мұнда: тек ''Қарағанды облысы → Ұлытау облысы'' деп өзгертпей, сонымен қатар ''Жаңаарқа ауданы'' деп тұрған елді мекендерді бір тексеріп шығу керек (себебі ондай аттас ауыл жаңа облыста жалғыз болса '''ауданның орнына облысы''' жазылады). Сосын ауылдық округтер де дәл сондай жағдай. Тағы сосын аталған облысқа өткен аудандардың ауылдық округтерін, елді мекендерін және ауданның өзін, Қарағанды облысы орнына Ұлытау облысы деп ''мақалаға'' және ''Елді-мекен үлгісіне'' де өзгерістер жасау керек. Және соңғысы Қарағандыда қалып қойған аудандар атауын тексеріп шығу керек, мысалы ''Ақбұлақ (Жаңаарқа ауданы)'', ''Ақбұлақ (Осакаров ауданы)'', біріншісі Ұлытау облысы, екіншісі Қарағанды облысы деп өзгертіледі. Тағы айтамын егер облыста жалғыз аттас болып жатса. Түсіндірдім деп ойлаймын. Мен де жақын аралықта кірісемін, осындай жағдай Алматы облысында күтіп тұр. {{@|Салиха}} ханым меніңше екі облысты да солай ретке келтіріп жатқанға ұқсайды. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:28, 2022 ж. маусымның 24 (+06) Иә, ол ережелерді өткенде бір рет ескерткенде қаперге алғанмын. Өзгерткенде алдымен мақаланың айрық бетін, сосын сол мақалаға сілтейтін беттерді өзгертіп, соңынан мақаланың атауын өзгертіп жатырмын. Мақаланың атауы өзгергеннен кейін, үлгіні дұрыстап жатырмын. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:20, 2022 ж. маусымның 24 (+06) :Рахмет, сізге және Салиха ханымға ''AutoWikiBrowser'' жүктеп, бітікшілерден рұқсат алып, бот арқылы осындай жұмыс жасауға болар еді. Менің ''Kasymbot'' қазіргі үлестерін салыстырып қарап көріңіз, жұмысты біраз жеңілтетеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:35, 2022 ж. маусымның 24 (+06) Сөздерді алмастыруға нағыз керек бағдарлама екен. Кеңесіңізге рахмет [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:12, 2022 ж. маусымның 24 (+06) ::Қайырлы күн! Жаңа облыстардан өңдеуге көмек керек болса айтыңыз, мен Абай мен ШҚ облыстары елді мекендерінің ауыс-күйісін бітірген сияқтымын, енді географиясына көшемін. Бүгін денсаулыққа байланысты "больничный" (көз ауырып) алдым [[File:Face-smile.svg|23px]]. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:15, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Қайырлы күн. Жарайды, өзгеріс болса айтармын. Сауығып кетіңіз [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 14:13, 2022 ж. маусымның 27 (+06) == Санаттарға интеруики қою == Саламатсыз, жаңадан бастаған санаттарға интеруикиді қоюды ұмытпаңыз, мысалға казактар [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:42, 2022 ж. шілденің 12 (+06) Амансыз ба, дәл қазір қойып шықтым. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:56, 2022 ж. шілденің 12 (+06) == Санат:Сібір казак әскерінің елді мекендері‎ == Кеш жарық, аталған санатты Қазақ елді мекендерге қою қаншалықты маңызды? Бұдан түсініксіздік туындауы мүмкін, сонда басқа ұлттар тұрмайды ма, әлде казактар құрған елді мекен бе? Меніңше алып тастау керек және осы оған ұқсас тағы да санаттар қойған сияқтысыз, оларды да алып тастау керек. Менімен келіспесеңіз Нұрлан, Батырбек мырзалардан сұрап көріңіз. [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:55, 2022 ж. шілденің 26 (+06) Қайырлы түн. Иә, мен қойған санаттардағы елді мекендердің негізін казактар қалаған. Санаттарды алып тастаудың керегі жоқ деп ойлаймын. Тек санаттардың атауын "----- казак әскерінің '''тарихи''' елді мекендері" деп өзгерткен жөн секілді. Сонда түсініксіздік туындай қоймас. :Жарайды, бірақ та сол казактар қалаған екен деп елді-мекендерге санат қойғаныңыз әлі ұнамай отыр( Айтпақшы санат атын өзгертіпсіз, алайда жаңа санатқа ешқандай мақала сілтенбей тұр.--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:55, 2022 ж. шілденің 29 (+06) Иә, үшеуінің біреуін өзгертіп қойдым. Енді мақалалардағы санатты өзгерту маған көп жұмыс болып тұр. Сол үшін ботпен жұмыс жасауға рұқсат сұрап едім, бітікшілер әлі жауап бермеді. Енді рұқсат берсе істеймін. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 03:46, 2022 ж. шілденің 30 (+06) == Қарағанды облысы == Саламатсыз, Білгіш Шежіреші. Сұрақ/өтініш: ''Қарағанды мен Ұлытау облыстары'' елді мекендер бойынша өзгерістер (атауы, мазмұны, үлгілер) толық бітті ме? Егер бітсе, Алматы облысы бойынша сіз, мен, Салиха ханыммен бірге жұмыс жасасақ) [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:51, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) Сәлеметсіз бе, біткен болуы керек. Бірге жасауға қарсы емеспін, тек қай ауданды кім жасайтынын шешіп алайық. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 03:24, 2022 ж. тамыздың 2 (+06) :Жақсы, уақыт болғанда айтармын. Қолыңыз бос болса '''А''' әрпінен бастай беріңіз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:53, 2022 ж. тамыздың 6 (+06) Жарайды, онда [[Ақсу ауданы]]н жасай бастайын. Сосын [[Көксу ауданы]]н аяқтап едім, айдағыш беттерді жоя қоярсыз. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 21:52, 2022 ж. тамыздың 6 (+06) :Айтпақы айдатқыштарды жою керек деп белгілемей-ақ қойыңыз) (екі жұмыс жасап) Соңғы өзгерістерді бақылап отырмын. Тек соған сілтенген беттерді түзетіп шыға кетсеңіщ болды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:34, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) Жарайды, рахмет. Әйтпесе белгілеп шаршап кетіп едім) [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 22:41, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) ania3ih3ojvdwfxq5yioiftbkkfkxoy 3059015 3058850 2022-08-09T18:34:11Z Kasymov 10777 /* Қарағанды облысы */ wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Білгіш Шежіреші}} -- [[Қатысушы:Абылай|Абылай]] ([[Қатысушы талқылауы:Абылай|талқылауы]]) 23:39, 2017 ж. маусымның 26 (+06) == Болыс == Өзініздің ата-бабаларыныз мекендеген болыстар туралы мақала жаза аласыз ба? Мысалы манадай: [[Ақшатау болысы]]--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 17:13, 2017 ж. қыркүйектің 17 (+06) == [[Қазақстан газеттері тізімі]] == Өз облысыңыздың аудандық газеттерін тізімге қосуға шақырамын.--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 13:12, 2018 ж. қазанның 22 (+06) == Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 20:18, 2019 ж. қыркүйектің 6 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19352602 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! '''Your voice matters to us.''' Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 21:05, 2019 ж. қыркүйектің 20 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19395157 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Reminder: Community Insights Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Share your experience in this survey''' Hi {{PAGENAME}}, There are only a few weeks left to take the Community Insights Survey! We are 30% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! With this poll, the Wikimedia Foundation gathers feedback on how well we support your work on wiki. It only takes 15-25 minutes to complete, and it has a direct impact on the support we provide. Please take 15 to 25 minutes to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(asiawps,act2) give your feedback through this survey]'''. It is available in various languages. This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English). Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey. Sincerely, </div> [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:57, 2019 ж. қазанның 4 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(asia_wps,act2)&oldid=19433647 тізімін пайдаланып User:RMaung (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Марафон == {{WAM |header = [[meta:m:Turkic_Marathon_2021|Түркі марафоны 2021]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikimedians of Turkic Languages User Group Logo.svg|150px|link=meta:Түркі тілді Уикимедиа конференциясы]]</div> |subheader = Түркі марафоны 2021 — 2021 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. '''Марапаттар''' * 1 орын: Meloman дүкендер желісінен 75 АҚШ доллары ( ≈ 32 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 2 орын: Meloman дүкендер желісінен 60 АҚШ доллары ( ≈ 25 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 3 орын: Meloman дүкендер желісінен 50 АҚШ доллары ( ≈ 21 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 4 орын: Meloman дүкендер желісінен 40 АҚШ доллары ( ≈ 17 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. * 5 орын: Meloman дүкендер желісінен 25 АҚШ доллары ( ≈ 10 000 теңге) мөлшеріндегі сыйлық ваучері. Қазақша Уикипедияға үлес қосқысы келетін кез келген адам жоба бетіне өтіп қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт! <center>{{Clickable button 2|Жоба:Түркі_марафоны_2021|Жарысқа қатысу|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2885974 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Таңдаулы мақалаға үміткер == {{WAM |header = [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Goldenwiki 2.png|100px|link=Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]]</div> |subheader = Қарақұрдым мақаласының таңдаулы мақалаға үміткерлігі. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = [[Қара құрдым]] мақаласы таңдаулы мақалаға толық лайық деп санаймын. Мұл мақалыны жазған өзім емес {{@|Alphy Haydar}} мырза жеті жылдан бері қазақша Уикипедияға үлес қосып келеді. Мақала тілі өте жаттық, әрі ғылыми стилде жазылған. Қанша жылдан бері [[Басты бет]]тегі таңдаулы мақала өзгерген жоқ. Енді өзгерттетін кез келді. Сонымен қоса осы уақытқа дейін ғылымға қатысты мақалалар таңдаулы мақала статусын көп алған жоқ. Ғылымға басымдық бере отырып осы мақаланы таңдаулы мақала деңгейіне көтерейік. <center>{{Clickable button 2|Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым|Дауыс беру|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2970000 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Индербор == Саламатсыз, Индербор мақаласына мәлімет қосыпсыз. Меніңше ауыл үшін ауыл көшелерін құр тізбектеп көрсеткен дұрыс емес, артық нәрсе. Оның үстіне сілтемелер тым көп болып кетті, көшеге емес кісі есімдерге сілтеп тұр. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:42, 2022 ж. сәуірдің 27 (+06) Саламатсыз ба. Меніңше, көше аттарының болуы мақаланы оқушыларға жақсы бағдар болатын еді. Есесіне өздерінің тұратын ауылдарының көшелері қандай адамдардың атында екенінен хабардар болады. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 13:45, 2022 ж. сәуірдің 28 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Жетісу облысы == Кеш жарық, Жетісу облысын асықпай атын өзгерту керек еді. Себебі аталған ескі атауға көптеген мақалалар сілтеніп тұр. Ал қазір тарихи облыстың орнына қазіргі жаңа облысқа сілтеніп кетеді. Осыны Арыстанбек пен Нұрлан мырзаға айтып көріңізші [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:23, 2022 ж. маусымның 12 (+06) Кеш жарық. Жарайды, айтайын [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:42, 2022 ж. маусымның 12 (+06) == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:05, 2022 ж. маусымның 14 (+06) == Өтініш == Қайырлы түн! Мен [[Абай облысы]]н басынан бастап өңдеп жатырмын, сіз қатарласып кетіпсіз. Бүгін Елтай ауылдық округінің атауын өзгерткен екенсіз, жоятын сілтемені қалдырып кетіпсіз. Біріміздің артымыздан біріміз қосарланып жүргенше (кім нені өңдегені түсініксіз болмас үшін), маған мүмкіндік беріңіз, бұл облысты аяғына дейін жеткізуге. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] Салиха 23:05, 2022 ж. маусымның 19 (+06) Саламатсыз ба. Жарайды онда. Сонда қалған 2 облысты істей берсем болады ғой? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 23:57, 2022 ж. маусымның 19 (+06) Сосын "Қазақстан кенттері" деген санатты жасауға бола ма? Әлде қажет емес пе? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:02, 2022 ж. маусымның 20 (+06) ::Ұлытау мен Жетісу облыстарын [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] алған өңдеуге, өңдемесі көп екі облыстың, сондықтан сізбен бір облысты бөлісер. Санатты да Kasymovпен ақылдасыңыз, жалпы керек екен ондай санат. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:37, 2022 ж. маусымның 20 (+06) Kasymov мырзадан сұрадым, бірақ нақты айта алмаймын деп, сізге сілтеді. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 18:16, 2022 ж. маусымның 20 (+06) ::Қазақстан кенттері санатын жасай беріңіз, ал облыстар туралы [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]]тан нақтылайын (көмектің қажет, қажет еместігін).[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 15:07, 2022 ж. маусымның 21 (+06) Санатты жасадым. Жарайды [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 15:55, 2022 ж. маусымның 21 (+06) ::Жылдам! Тамаша! Сіз енді Шығыс Қазақстан облысындағы өзгерістерді өңдей беріңіз.[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:12, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :[[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] екі облысты да ([[Жетісу облысы|Жетісу]], [[Ұлытау облысы|Ұлытау]]) өңдей беріңіздер дейді, сондықтан біреуін алып өңдей беріңіз.[[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:57, 2022 ж. маусымның 22 (+06) Ұлытаудың тек 1 ауданы қалып еді (Жаңаарқа), соны жасайын. Сосын Жетісу облысына көшермін. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 14:30, 2022 ж. маусымның 22 (+06) ::Жақсы, іске сәт! Мен Көкпекті ауданын өңдей алмай отырмын, ауылдардың қайсысы қай ауданға ауысқаны немесе қалғаны туралы ақпарат жоқ. Әзірге (ақпарат табылғанша) Шығыс Қазақстан облысын өңдеп бітіре берейін. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]] --Салиха 15:26, 2022 ж. маусымның 22 (+06) Рахмет, өзіңізге де. Мен де соны іздеп таба алмадым. Еш жерде жоқ. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 15:54, 2022 ж. маусымның 22 (+06) :Білгіш Шежіреші, ''Жаңаарқа ауданы елді мекендері'' үлгісінде сіз жылжытқан мақалаларды реттеп, ескі атауын жойып жатырмын. Енді мәселе мұнда: тек ''Қарағанды облысы → Ұлытау облысы'' деп өзгертпей, сонымен қатар ''Жаңаарқа ауданы'' деп тұрған елді мекендерді бір тексеріп шығу керек (себебі ондай аттас ауыл жаңа облыста жалғыз болса '''ауданның орнына облысы''' жазылады). Сосын ауылдық округтер де дәл сондай жағдай. Тағы сосын аталған облысқа өткен аудандардың ауылдық округтерін, елді мекендерін және ауданның өзін, Қарағанды облысы орнына Ұлытау облысы деп ''мақалаға'' және ''Елді-мекен үлгісіне'' де өзгерістер жасау керек. Және соңғысы Қарағандыда қалып қойған аудандар атауын тексеріп шығу керек, мысалы ''Ақбұлақ (Жаңаарқа ауданы)'', ''Ақбұлақ (Осакаров ауданы)'', біріншісі Ұлытау облысы, екіншісі Қарағанды облысы деп өзгертіледі. Тағы айтамын егер облыста жалғыз аттас болып жатса. Түсіндірдім деп ойлаймын. Мен де жақын аралықта кірісемін, осындай жағдай Алматы облысында күтіп тұр. {{@|Салиха}} ханым меніңше екі облысты да солай ретке келтіріп жатқанға ұқсайды. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:28, 2022 ж. маусымның 24 (+06) Иә, ол ережелерді өткенде бір рет ескерткенде қаперге алғанмын. Өзгерткенде алдымен мақаланың айрық бетін, сосын сол мақалаға сілтейтін беттерді өзгертіп, соңынан мақаланың атауын өзгертіп жатырмын. Мақаланың атауы өзгергеннен кейін, үлгіні дұрыстап жатырмын. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:20, 2022 ж. маусымның 24 (+06) :Рахмет, сізге және Салиха ханымға ''AutoWikiBrowser'' жүктеп, бітікшілерден рұқсат алып, бот арқылы осындай жұмыс жасауға болар еді. Менің ''Kasymbot'' қазіргі үлестерін салыстырып қарап көріңіз, жұмысты біраз жеңілтетеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:35, 2022 ж. маусымның 24 (+06) Сөздерді алмастыруға нағыз керек бағдарлама екен. Кеңесіңізге рахмет [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 02:12, 2022 ж. маусымның 24 (+06) ::Қайырлы күн! Жаңа облыстардан өңдеуге көмек керек болса айтыңыз, мен Абай мен ШҚ облыстары елді мекендерінің ауыс-күйісін бітірген сияқтымын, енді географиясына көшемін. Бүгін денсаулыққа байланысты "больничный" (көз ауырып) алдым [[File:Face-smile.svg|23px]]. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 11:15, 2022 ж. маусымның 27 (+06) Қайырлы күн. Жарайды, өзгеріс болса айтармын. Сауығып кетіңіз [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 14:13, 2022 ж. маусымның 27 (+06) == Санаттарға интеруики қою == Саламатсыз, жаңадан бастаған санаттарға интеруикиді қоюды ұмытпаңыз, мысалға казактар [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:42, 2022 ж. шілденің 12 (+06) Амансыз ба, дәл қазір қойып шықтым. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:56, 2022 ж. шілденің 12 (+06) == Санат:Сібір казак әскерінің елді мекендері‎ == Кеш жарық, аталған санатты Қазақ елді мекендерге қою қаншалықты маңызды? Бұдан түсініксіздік туындауы мүмкін, сонда басқа ұлттар тұрмайды ма, әлде казактар құрған елді мекен бе? Меніңше алып тастау керек және осы оған ұқсас тағы да санаттар қойған сияқтысыз, оларды да алып тастау керек. Менімен келіспесеңіз Нұрлан, Батырбек мырзалардан сұрап көріңіз. [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:55, 2022 ж. шілденің 26 (+06) Қайырлы түн. Иә, мен қойған санаттардағы елді мекендердің негізін казактар қалаған. Санаттарды алып тастаудың керегі жоқ деп ойлаймын. Тек санаттардың атауын "----- казак әскерінің '''тарихи''' елді мекендері" деп өзгерткен жөн секілді. Сонда түсініксіздік туындай қоймас. :Жарайды, бірақ та сол казактар қалаған екен деп елді-мекендерге санат қойғаныңыз әлі ұнамай отыр( Айтпақшы санат атын өзгертіпсіз, алайда жаңа санатқа ешқандай мақала сілтенбей тұр.--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:55, 2022 ж. шілденің 29 (+06) Иә, үшеуінің біреуін өзгертіп қойдым. Енді мақалалардағы санатты өзгерту маған көп жұмыс болып тұр. Сол үшін ботпен жұмыс жасауға рұқсат сұрап едім, бітікшілер әлі жауап бермеді. Енді рұқсат берсе істеймін. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 03:46, 2022 ж. шілденің 30 (+06) == Қарағанды облысы == Саламатсыз, Білгіш Шежіреші. Сұрақ/өтініш: ''Қарағанды мен Ұлытау облыстары'' елді мекендер бойынша өзгерістер (атауы, мазмұны, үлгілер) толық бітті ме? Егер бітсе, Алматы облысы бойынша сіз, мен, Салиха ханыммен бірге жұмыс жасасақ) [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:51, 2022 ж. тамыздың 1 (+06) Сәлеметсіз бе, біткен болуы керек. Бірге жасауға қарсы емеспін, тек қай ауданды кім жасайтынын шешіп алайық. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 03:24, 2022 ж. тамыздың 2 (+06) :Жақсы, уақыт болғанда айтармын. Қолыңыз бос болса '''А''' әрпінен бастай беріңіз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:53, 2022 ж. тамыздың 6 (+06) Жарайды, онда [[Ақсу ауданы]]н жасай бастайын. Сосын [[Көксу ауданы]]н аяқтап едім, айдағыш беттерді жоя қоярсыз. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 21:52, 2022 ж. тамыздың 6 (+06) :Айтпақшы айдатқыштарды жою керек деп белгілемей-ақ қойыңыз) (екі жұмыс жасап) Соңғы өзгерістерді бақылап отырмын. Тек соған сілтенген беттерді түзетіп шыға кетсеңіз болды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:34, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) Жарайды, рахмет. Әйтпесе белгілеп шаршап кетіп едім) [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 22:41, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) g9eiiucsn4xk4uvjjo8drk6pgairdwr 0 585008 3059030 2745822 2022-08-09T18:44:56Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі|Атауы=Қайнар ауылдық округі|Облысы=Алматы облысы|Ауданы=[[Талғар ауданы]]|Құрылған уақыты=|Орталығы=[[Еркін (Талғар ауданы)|Еркін]]|Енеді=11 ауыл|Тұрғыны=10154|Санақ жылы=[[2009 жыл|2009]]|Тығыздығы=|Жер аумағы=|Әкімі=|Телефон коды=|Пошта индексі=}} {{мағына|Қайнар ауылдық округі}} '''Қайнар ауылдық округі''' — [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Дәулет (Алматы облысы)|Дәулет]], [[Достық (Талғар ауданы)|Достық]], [[Еламан (Алматы облысы)|Еламан]], [[Еркін (Талғар ауданы)|Еркін]], [[Жалқамыс]], [[Жаңаарна (Талғар ауданы)|Жаңаарна]], [[Жаңалық (Алматы облысы)|Жаңалық]], [[Көктал (Талғар ауданы)|Көктал]], [[Қайнар (Талғар ауданы)|Қайнар]], [[Сақтан]], [[Тереңқара]] ауылдары кіреді. Орталығы – Еркін ауылы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 10154 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Талғар ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Талғар ауданы ауылдық округтері]] jmk4mu162acgz5khdy86hn3jxdyo96u 0 585026 3059032 2745638 2022-08-09T18:46:21Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Каменксое плато (ауыл)]] бетін [[Каменское плато (ауыл)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Каменское плато |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min = 31|lat_sec = 23 |lon_deg =77|lon_min = 09|lon_sec =54 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Талғар |кестедегі аудан = Талғар ауданы{{!}}Талғар |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Панфилов ауылдық округі (Алматы облысы){{!}}Панфилов |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 121 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Каменское плато''' — [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]], [[Панфилов ауылдық округі (Алматы облысы)|Панфилов ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Талғар]] қаласынан солтүстікке қарай 24 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 144 адам (74 ер адам және 70 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 121 адамды (62 ер адам және 59 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Талғар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Талғар ауданы елді мекендері]] oprnonvhc1br32fbmujxem9s0s98dfx 0 585045 3059011 2559886 2022-08-09T18:29:13Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Жаңалық (Талғар ауданы)]] бетін [[Жаңалық (Алматы облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Жаңалық |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min = 34|lat_sec = 51 |lon_deg =77|lon_min = 03|lon_sec =24 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы |ауданы = Талғар |кестедегі аудан = Талғар ауданы |мекен түрі = |мекені = |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 1378 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Жаңалық''' — [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]]ндағы ауыл, [[Қайнар ауылдық округі (Талғар ауданы)|Қайнар ауылдық округі]] құрамында. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Талғар]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 34 км-дей жерде. == Халқы == Тұрғыны 1378 адам ([[2009 жыл|2009]]). {{Талғар ауданы елді мекендері}} [[Санат:Талғар ауданы елді мекендері]] srfl12tsjdb9p528ir5rlyqppzsud19 0 585111 3058879 3045235 2022-08-09T17:07:32Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Көкөзек (Қарасай ауданы)]] бетін [[Көкөзек (Алматы облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көкөзек |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43 |lat_min =20|lat_sec =55 |lon_deg =76|lon_min = 46|lon_sec =06 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Қарасай |кестедегі аудан = Қарасай ауданы{{!}}Қарасай |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Елтай ауылдық округі (Алматы облысы){{!}}Елтай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =1519 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көкөзек}} '''Көкөзек''' — [[Алматы облысы]] [[Қарасай ауданы]], [[Елтай ауылдық округі (Алматы облысы)|Елтай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Қаскелең]] қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 19 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 675 адам (342 ер адам және 333 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 1519 адамды (782 ер адам және 737 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Қарасай ауданы елді мекендері}} [[Санат:Қарасай ауданы елді мекендері]] ikvhee1vy2itm6d86rfsffe12nlh1eq 0 585115 3058882 3044711 2022-08-09T17:09:14Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Қазақстан ауылдық округі|Атауы=Елтай ауылдық округі|Облысы=Алматы облысы|Ауданы=[[Қарасай ауданы]]|Құрылған уақыты=|Орталығы=[[Береке (Қарасай ауданы)|Береке]]|Енеді=7 ауыл|Тұрғыны=10066|Санақ жылы=[[2009 жыл|2009]]|Тығыздығы=|Жер аумағы=|Әкімі=|Телефон коды=|Пошта индексі=}} {{мағына|Елтай ауылдық округі}} '''Елтай ауылдық округі ''' — [[Алматы облысы]] [[Қарасай ауданы]]ндағы әкімшілік бірлік. == Әкімшілік құрамы == Құрамына [[Береке (Қарасай ауданы)|Береке]], [[Ақсеңгір (Қарасай ауданы)|Ақсеңгір]], ‎[[Жармұхамбет]], [[Елтай (Алматы облысы)|Елтай]], [[Исаево (Қазақстан)|Исаево]], [[Көкөзек (Алматы облысы)|Көкөзек]], [[Көктоған]] ауылдары, [[№71-темір жол айрығы]] кіреді. Орталығы – Береке ауылы. == Халқы == [[2009 жыл|2009 жылғы]] санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 10066 адамды құрайды.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}}{{Қарасай ауданы ауылдық округтері}} [[Санат:Қарасай ауданы ауылдық округтері]] pls30pe7hhdjjj9zaaidii55egemag6 0 588076 3059042 2773055 2022-08-09T18:52:25Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Көлтабан |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =50 |lat_min = 03|lat_sec = 16 |lon_deg =56|lon_min = 16|lon_sec =07 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Ақтөбе облысы |кестедегі облыс = Ақтөбе облысы{{!}}Ақтөбе |ауданы = Алға ауданы |кестедегі аудан = Алға ауданы{{!}}Алға |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Ақай ауылдық округі (Ақтөбе облысы){{!}}Ақай |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 167 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Көлтабан (айрық)}} '''Көлтабан''' — [[Ақтөбе облысы]] [[Алға ауданы]], [[ Ақай ауылдық округі (Ақтөбе облысы)|Ақай ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Алға]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 78 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 257 адам (137 ер адам және 120 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 167 адамды (89 ер адам және 78 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Алға ауданы елді мекендері}} [[Санат:Алға ауданы елді мекендері]] 1dmtb20eh7to6hk3a2bx4xh6un4aoi6 0 603145 3058972 2663294 2022-08-09T18:09:21Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Қайрақты (Ақмола облысы)|Қайрақты]] – [[Ақмола облысы]] [[Жақсы ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қайрақты (Ақтөбе облысы)|Қайрақты]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Қарғалы ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қайрақты (Жетісу облысы)|Қайрақты]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы темір жол айрығы. * [[Қайрақты (Қарағанды облысы)|Қайрақты]] – [[Қарағанды облысы]] [[Шет ауданы]]ндағы ауыл. '''Таулар:''' * [[Қайрақты (Дегелең тау)|Қайрақты]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Абай ауданы (Шығыс Қазақстан облысы)|Абай ауданы]]ндағы тау. * [[Қайрақты (тау)|Қайрақты]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Аягөз ауданы]]ндағы тау. '''Өзендер:''' * [[Қайрақты өзені (Ақмола облысы)|Қайрақты]] – [[Ақмола облысы]]ндағы өзен. * [[Қайрақты өзені (Қарағанды облысы)|Қайрақты]] – [[Қарағанды облысы]]ндағы өзен. '''Басқа мағыналар:''' * [[Қайрақты (асу)|Қайрақты]] – асу. * [[Қайрақты кен-металлургия комбинаты|Қайрақты]] – кен-металлургия комбинаты. * [[Қайрақты кен орыны|Қайрақты]] – көне кен орны. * [[Қайрақты қорғасын кен орны|Қайрақты]] – қорғасын кен орны. * [[Қайрақты орамы (Астана)|Қайрақты]] – орам. {{айрық}} gha0zwpa5fst3eyianmz52drejmj7ye 0 605647 3059026 3044677 2022-08-09T18:42:37Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Жаңалық]] – бұқаралық ақпарат құралдары өнімі; жалпы ғылыми өлшем. '''Елді мекендер:''' * [[Жаңалық (Ақмола облысы)|Жаңалық]] – [[Ақмола облысы]] [[Біржан сал ауданы]]ндағы ауыл. * [[Жаңалық (Алматы облысы)|Жаңалық]] – [[Алматы облысы]] [[Талғар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Жаңалық (Ақсу ауданы)|Жаңалық]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. * [[Жаңалық (Ескелді ауданы)|Жаңалық]] – [[Жетісу облысы]] [[Ескелді ауданы]]ндағы ауыл. * [[Жаңалық (Кербұлақ ауданы)|Жаңалық]] – [[Жетісу облысы]] [[Кербұлақ ауданы]]ндағы ауыл. * [[Жаңалық (Шығыс Қазақстан облысы)|Жаңалық]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Тарбағатай ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} 9iqt2j4c7ne0rhdepq6t90ghb2lejq1 0 609643 3058976 2788700 2022-08-09T18:12:09Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki '''Елді мекендер:''' * [[Қараой (Ақтөбе облысы)|Қараой]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Ойыл ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Балқаш ауданы)|Қараой]] – [[Алматы облысы]] [[Балқаш ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Іле ауданы)|Қараой]] – [[Алматы облысы]] [[Іле ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Батыс Қазақстан облысы)|Қараой]] – [[Батыс Қазақстан облысы]] [[Тасқала ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Жамбыл облысы)|Қараой]] – [[Жамбыл облысы]] [[Талас ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Жетісу облысы)|Қараой]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Қарағанды облысы)|Қараой]] – [[Қарағанды облысы]] [[Нұра ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Павлодар облысы)|Қараой]] – [[Павлодар облысы]] [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Түркістан облысы)|Қараой]] – [[Түркістан облысы]] [[Жетісай ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Күршім ауданы)|Қараой]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Күршім ауданы]]ндағы ауыл. * [[Қараой (Тарбағатай ауданы)|Қараой]] – [[Шығыс Қазақстан облысы]] [[Тарбағатай ауданы]]ндағы ауыл. '''Басқа мағыналар:''' * [[Қараой (Қаратал алабындағы өзен)|Қараой]] – [[Қаратал (өзен, Балқаш алабы)|Қаратал]] алабындағы өзен. * [[Қараой үстірті]] – [[Іле]] өзенінің сол жағалауындағы үстіртті тау. {{айрық}} k0hiu0xq46u5tq77iw1emalewhzqadt 0 611720 3059065 3058262 2022-08-09T19:54:16Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * ''Чкалово'' — [[Атырау облысы]] [[Махамбет ауданы]]ндағы [[Бейбарыс (ауыл)|Бейбарыс]] ауылының 2006 жылға дейінгі атауы. * [[Чкалово (Қарағанды облысы)|Чкалово]] – [[Қарағанды облысы]] [[Бұқар жырау ауданы]]ндағы ауыл. * [[Чкалово (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чкалово]] – [[Солтүстік Қазақстан облысы]] [[Тайынша ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} 220gthni2pmyr7nedt88nqjftvfyqfo 0 612003 3058827 2984731 2022-08-09T12:50:08Z CommonsDelinker 165 «[[:File:C-130-3-view.png]]» деген «[[:File:Lockheed_C-130_Hercules_3-view.png]]» дегенмен алмастырылды. wikitext text/x-wiki {{Ұшу аппараты|атауы=C-130 Hercules|типі=әскери-көліктік|өндірушісі={{Мемлекет туы|АҚШ}} [[Lockheed Corporation]]<br>{{Мемлекет туы|АҚШ}} [[Lockheed Martin Corporation]]|мемлекеті=|суреті=Lockheed C-130 Hercules.jpg|қолтаңба=|жобалаушысы=|конструкторы=|алғашқы ұшуы=[[23 тамыз]], [[1954 жыл]]|эксплуатация басталуы=[[1956 жыл]]|эксплуатация аяқталуы=|статусы=|негізгі эксплуатанты=[[Алжир]], [[Ангола]], [[Аргентина]], [[Аустралия]], [[Аустрия]], [[Бангладеш]], [[Бельгия]], [[Боливия]], [[Ботсвана]], [[Бразилия]]|басқа эксплуатанттары=|өндіріс жылдары=[[1955 жыл]]дан бастап|шығарылған бірліктері=2300-ден көп (2009 жылға)|жобалау құны=|бірлігінің құны=$30,1 млн (C-130H, 1998), $66.5 млн (C-130J)<ref>[https://archive.is/20120801025956/http://www.af.mil/information/factsheets/factsheet.asp?id=92 C-130 HERCULES] [http://www.af.mil/information/factsheets/factsheet.asp?id=92|id=20091014}} (U.S. Air Force Factsheets)]</ref>|базалық моделі=|бөлек мақалалары бар нұсқалар=[[Lockheed AC-130]], [[Lockheed EC-130V]]|ортаққордағы санаты=C-130 Hercules}} '''Локхид C-130 Геркулес''' ({{lang-en|Lockheed C-130 Hercules}}) — орта және үлкен қашықтықтағы [[АҚШ авиациалық өнеркәсіп|америкалық]] [[әскери-көліктік ұшақ]]. АҚШ, [[НАТО]] елдері және басқа да бірқатар елдердің негізгі әскери-көліктік ұшағы. 2014 жылы әлемдегі ең көп таралған әскери-көліктік ұшақ болып табылады<ref>World Air Forces 2015, p.8</ref>. == Тарихы == [[Сурет:Lockheed_C-130_Hercules_-Canadian_Forces_Base_Greenwood,_Nova_Scotia,_Canada-7Aug2013.jpg|нобай|309x309 нүкте|Канада Қарулы Күштерінің Гринвуд (Жаңа Шотландия) базасынан С-130]] [[Сурет:C-130_airdrop.jpg|нобай|Сору парашютінің көмегімен шекті-кіші биіктіктен С-130 Шериданын M551 шығаруы (LAPES десанттау жүйесі)]] Ұшақты жобалауы [[АҚШ ӘӘК]] тапсырысы бойынша басталды, ол ескірген тасымалдаушыларға [[C-119 Flying Boxcar]], [[C-47 Skytrain]], және [[C-46 Commando]] алмастыруды іздеген. АҚШ ӘӘК қолбасшылығының пікірінше, [[Корей соғысы]] тәжірибесінде тұжырымдалған жаңа машина жауынгерлік іс-қимылдарды жүргізудің өзгерген шарттарына жауап беруі тиіс болатын. Тапсырыс берушілер жобаға мынадай талаптар қойды: ұшақ 92 жолаушыны немесе толық жарақтармен және қарумен 72 сарбазды немесе қарумен 64 [[парашютші]] а қарумен, жарақтармен және парашютпен сыйдыруы тиіс. 1100 ұшу қашықтығы [[теңіз милі]] және бір қозғалтқыштың істен шығуы кезінде ұшуды жалғастыру мүмкіндігі талап етілді. Жеке талаппен дайындалмаған далалық [[әуе айлақ]]тардан ұшып шығу мүмкіндігі болды. C-130-тің бірінші ұшуы [[23 шілде]] [[1954 жыл]]ы жасалынған — [[Бербанк (Калифорния)|Бербанк]], [[Калифорния]], өскемен технологиялық жабдықтар «[[Эдвардс (база)|Эдвардс»]]. Ұшу 61 минутқа созылды. Осыдан кейін «Локхид» фирмасы ұшақтың [[сериялы өндіріс]] тапсырысына ие болды. С-130 түрлі модификациялары Вьетнам соғысынан бастап (Ливиядағы Каддафи күштерінің бомбалауынан басқа) АҚШтың қатысуымен барлық соғыстар мен әскери қақтығыстарда қолданылған. [[1984 жыл]]ы '''НТТВ''' бағдарламасы бойынша эксперименталды ұшақ алғашқы ұшуын жасады. Бұдан әрі, осы бағдарлама бойынша атқарымдар негізінде қазіргі уақытта өндірілетін және пайдаланылатын терең жаңғыртылған С-130J «Супер Геркулес» (немесе «Геркулес-2») көліктік c-130J құрылды. 2000 жылы Boeing компаниясы борттық электронды жабдықтарды ауыстыруға және С-130 ескі модификациялар ресурсын ұзарту бойынша жұмыстарға 198-ге жуық машина («АМР» бағдарламасы) тапсырыс алды. 2010 жылға қарай АҚШ Қорғаныс министрлігінде өңдеу жиынтығының сметасы бекітілді, жұмыс құны 14 млн долларға, жалпы шығындар 1,4 млрд долларға бағаланады. Азаматтық тапсырыс берушілер үшін «Локхид L-100» индексіндегі ұшақтың демилитаризацияланған нұсқасы жасалды. «Геркулестер» — 65 елде пайдаланылатын орташа жүк көтергіштігі ең көп таралған көлік ұшақтары — «Локхид» фирмасымен 50 жылдан астам уақыт салынуда. Осы уақыт ішінде (2009 жылғы жағдай бойынша) 2300-ден астам С-130 әскери-көлік және әртүрлі модификациядағы азаматтық L-100 шығарылды, оның ішінде АҚШ үшін шамамен 1170. Өзінің жақын аналогтарынан айырмашылығы - [[Ан-12]] және «[[Transport Allianz C. 160 Transall|Трансаль» С. 160]], «Геркулес» сериялық салынып жатыр және әлемдік нарықта тұрақты сұранысқа ие.<ref>{{cite web|url=http://myrt.ru/news/kudishin/438-lokkhid-martin-s-130-gerkules.html|title=Тактикалық әскери-көліктік ұшақ|accessdate=2011-04-12|archiveurl=https://www.webcitation.org/65jaBRhsR?url=http://myrt.ru/news/kudishin/438-lokkhid-martin-s-130-gerkules.html|archivedate=2012-02-26|deadurl=yes}}</ref>. == Конструкциясы == [[Сурет:Lockheed_Hercules_interior.jpg|нобай|250x250 нүкте|C-130-ның жүк кабинасы]] Ұшақ көлік ұшақтары үшін классикалық схема бойынша салынған — [[жоғары жоспарлы]], төрт [[турбовинттік қозғалтқыш]]тармен, жоғары орналасқан [[артқы қанатшасы]]мен. [[Фюзеляж]] артқы бөлігінде үлкен [[Тиеу-түсіру жұмыстары|тиеу люгі]] қима жоспарында дөңгелек. [[Шасси]]і үш тіректі, алдыңғы тірегімен: доңғалақтардың алдыңғы жұпына, негізгі тіреулерде да екі доңғалақтан, бірақ жұптасып емес, тандемді. Десант - көлік нұсқасында ұшақ экипажы екі ұшқыштан, штурманнан, борттық техника мен тиеу және десантациялау техникасынан тұрды. Бұдан әрі экипаж құрамы нақты модификацияға байланысты, 2-3 (C-130J) бастап 13 (AC-130U) дейін. === Күштік қондырғы === [[Сурет:C-130_wing_2006-06-05_F-0994L-526.jpg|нобай|250x250 нүкте|Қозғалтқыштар мен бұрандалар]] Ұшақ үшін арнайы жаңа турбовинттік қозғалтқышы [[Allison T56]], сериялы өндірісі 1954 жылы басталды. Т-56 өндіріс уақытында бірнеше ондаған модификациялардан өтті. С-130-дан басқа, бірқатар ұшақтар мен тікұшақтарға, сондай-ақ АҚШ ӘТК жауынгерлік кемелеріне «501K» индексіндегі автономды энергия торабы ретінде орнатылды. Коммерциялық әуе кемелеріне арналған қозғалтқыштың азаматтық нұсқасы «501-D» деп аталады. С-130 жаңа модификацияларында [[Rolls-Royce plc|Rolls-Royce]] AE 2100 қозғалтқыштары орнатылады. Ұшақ ұзақ уақыт бойы шығарылады және тек жалпы компонентті сақтай отырып, бір-бірімен айтарлықтай ерекшеленетін түрлі модификациялар массасы бар. Атап айтқанда, шасси, отын жүйесі пысықталды, оның ішінде ауада жанармай құю жүйесі орнатылды. Электрондық жабдықтар бірнеше рет өзгерді, неғұрлым жетілдірілген қозғалтқыштар орнатылды. Ұшақтың бірнеше мамандандырылған модификациялары шығарылды, көліктен басқа — іздестіру-құтқару, май құюшылар, ретрансляторлар, барлаушылар, кедергілер қоюлары, атыс қолдауы, зымырандар телеметриясының ұшағы және т.б. [[Сурет:C-130J_Co_Pilot's_Head-up_display.jpg|нобай|250x250 нүкте|C-130J екінші пилотының ӘӘИы (оңжағында)]] Қару-жарақта тұрған '''C-130J''' көлік нұсқасының ең жетілдірілген модификациясы алты жақты әуе бұрандалары бар жаңа күш қондырғыларын, толық жаңартылған электрондық жабдықты алды,соның ішінде спутниктік навигация жүйесі орнатылды. Ұшақты басқару үшін енді екі пилот жеткілікті, кабинада көпфункционалды ҚЖБЖ-дисплейлер және алдыңғы шыныда индикация жүйесі орнатылған. Базадан тыс әуеайлақта ұшаққа техникалық қызмет көрсетуді оңайлату бойынша кешенді жұмыстар жүргізілді, бұл экипаж құрамынан техниканы алып тастауға мүмкіндік берді, атап айтқанда, әуеайлақтық қызмет көрсету құралдарынсыз шасси дөңгелектерін ауыстыруға болады. Десант-көлік және тиеу жабдықтары модификацияланған. Базалық нұсқадан айырмашылығы, C-130J ұшақты басқарудың дистанциялық жүйесі толық құрастырылды [[ЭСБЖ]], рульдік беттер біршама жетілдірілді, қанатшасы өзгертілді, екі жақты [[жабулар]] және [[Спойлер (авиация)|спойлерлер қолданылған]]. == Модификациялары == * '''С-130А''' — Lockheed Model 82 прототипі негізіндегі бірінші модификация. * '''[[Lockheed AC-130|AС-130А]]''' — Gunship II класты ЈС-130А базасындағы соққы ұшағы 4 7,62-мм алты оқпанды MXU-5470 Minigun пулеметтері және 4 20-мм алты оқпанды M61A1 Vulcan пушкалары. [[РЛС]] F-15A-1 NASAAR базасындағы қаруды басқару жүйесімен. [[Сурет:AC-130H_Spectre_jettisons_flares.jpg|нобай|309x309 нүкте|[[Lockheed AC-130]]H. Жылу ұстағыштарды ату.]] * '''AС-130А Plain Jane''' — РЛС APQ-136, AWG-13 қару басқару жүйесі бар соққы ұшағы. * '''AС-130А Surprise Package''' — РЛС APN-59N, APQ-133 және AVQ-17, ASD-5 Black Crow көлігін іздеу жүйесімен, теледидардық, лазерлік және ИҚ бағыттау жүйелерімен. Қару-жарақ-2 40-мм Bofors зеңбірек. * '''AС-130А Pave Pronto''' — SUU-42A/A шағылыстырғыштарының [[РЭК]] ALQ-87 және 2 ПУ жүйесі бар соққы ұшағы. * '''АС-130E Pave Aegis''' — 1971 жылы салынған соққы ұшағы екі 7,62-мм Minigun пулеметтері, екі 20-мм зеңбірек М61А1 және екі 40-мм зеңбірек Bofors немесе 105-мм қалдықсыз гаубицамен. * '''АС-130E Pave Spectre I''' — РЛС APN-59N және AVQ-17, ASQ-5 Black Crow және APQ-150 көлігін іздеу жүйесімен, теледидар, лазерлік және ИК бағыттау жүйелерімен, APQ-18 қашықтығын анықтау жүйесімен және РЭБ ALQ-87 жүйесімен айдауылдарды жоюға арналған соққы ұшағы. * '''С-130А-II''' — электрондық барлау жүргізу үшін модификацияланған С-130А ұшақтарын белгілеу.. * '''DC-130A '''(ерте''' GC-130A''') — [[ҰҰА|ұшқышсыз]] іске қосу үшін қайта жабдықталған C-130А ұшағын белгілеу. * '''JC-130A''' — зымырандарды бақылау үшін модификацияланған С-130А ұшақтарын белгілеу. * '''NS-130A''' — арнайы сынақтар үшін пайдаланылатын С-130А ұшақтарының белгіленуі. * '''RC-130A''' — [[Аэрофотосурет|фотобарлау]] мақсаттары үшін жабдықталған С-130А ұшағын белгілеу. * '''ТС-130А''' — С-130А оқу-жаттығу ұшағының белгіленуі. * '''С-130В''' — отынның ұлғайтылған көлемі мен ұшу салмағы бар екінші сериялық нұсқа. * '''С-130В-II '''(кейін''' RC-130B''') — электрондық барлау үшін модификацияланған С-130В ұшақтарын белгілеу. * '''HC-130B''' — [[АҚШ жағалау күзеті]]нің 12 іздестіру және құтқару ұшақтарын белгілеу. * '''JC-130B''' — ғарыштан түсетін капсулаларды табу үшін жабдықталған С-130В ұшақтарын белгілеу. * '''КС-130В''' — екі С-130В ұшағын оттық құюшы ұшақтарға қайта жабдықталған белгілеу. * '''VC-130B''' — JC-130B бір штабтық ұшағын уақытша белгілеу. [[Сурет:USAF_Lockheed_LC-130_Hercules_1.jpg|нобай|Арктикалық (дөңгелекті-шаңғы шассиінде) С-130, Анкоридждегі Эльмендров-Ричардсон біріккен авиабазасы, 21-ші аралас қанаттың 17-ші тактикалық көліктік эскадрилья. Ашық есік күніне арналған статистикалық экспозиция]] * '''WC-130B''' — [[ауа райы]]н барлау үшін қайта жабдықталған ұшақтардың белгіленуі. * '''С-130D''' — [[Арктика]]да пайдалану үшін [[шаңғы шасси]]імен жабдықталған ұшақты белгілеу. * '''С-130Е''' — қуаты 3020 кВт (4050 а. с.) Аллисон Т56-а-7 турбовинтті қозғалтқышпен жабдықталған отынның ішкі және сыртқы қоры ұлғайтылған ұшақтың үшінші сериялық нұсқасы. * '''АС-130Е''' — С-130Е ұшақтарын оларды қару-жарақпен жабдықтағаннан кейін белгілеу. * '''DC-130E''' — ұшқышсыз іске қосу үшін С-130Е ұшақтарын белгілеу. * '''HC-130E''' — авиациялық-ғарыштық құтқару қызметінің құрамында экипажды жеткізу үшін жабдықталған с-130Е ұшақтарын белгілеу. * '''JC-130E''' — сынау үшін бір С-130Е ұшағын уақытша белгілеу. * '''MC-130Е''' — құпия пайдалану үшін қайта жабдықталғаннан кейін НС-130Е ұшақтарын белгілеу. * '''NC-130E''' — сынауға арналған С-130Е ұшақтарының бірін уақытша белгілеу. * '''NC-130H''' — [[Радио табу және бағыттау авиациялық кешені|АРАЖ]] [[Grumman E-2 Hawkeye]] ұшағының жаңа буынына арналған РЛС APS-145 сынауға арналған қайта жабдықталған ЕС-130V ұшу зертханасы<ref>{{cite web|url=http://www.navy.mil/view_single.asp?id=3052|title=An NC-130H provides an in-flight test bed for a Radar Modernization Program (RMP)|publisher=Official Website of the United States Navy|accessdate=2013-04-30|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GYFPnJPM?url=http://www.navy.mil/view_single.asp?id=3052|archivedate=2013-05-12|deadurl=yes}}</ref>. * '''WC-130E''' — ауа-райын барлауға арналған С-130Е ұшақтарын белгілеу. * '''С-130F''' — АҚШ ӘТК жалпы мақсаттағы көлік ұшағы, с-130В аналогы, алдымен GV-1U белгісімен жеткізілген. * '''КС-130F''' — GV-1 белгісіне қойылған және қуаты 3661 кВт (4910 а.к.) Аллисон Т56-а-16 турбовинтті қозғалтқышпен жабдықталған [[АҚШ теңіз-жаяу әскерлерінің корпусы|АҚШ теңіз корпусына]] арналған құюшы ұшақтың нұсқасы. * '''LC-130F''' — Арктикада пайдалану үшін шаңғы шассиімен және т56-а-16 қозғалтқыштарымен жабдықталған төрт ұшақ; UV-1L белгісімен АҚШ ӘТК сатып алынды. * '''С-130G''' — АҚШ ӘТК төрт көлік ұшағы; С-130Е сияқты, бірақ т56-а-16 қозғалтқыштары бар. * '''ЕС-130G''' — С-130G төрт ұшағын [[Радиорелелік байланыс|радиорелелік]] төмен жиілікті байланыс станциясына қайта жабдықтағаннан кейін белгілеу. * '''С-130Н''' — сериялық нұсқа, С-130Е аналогы, бірақ планер мен жүйелердің жетілдірулері және Т56-А-15 қозғалтқыштары бар, ұшуда 3362 кВт (4508 а.с.) біліктегі қуатты дамытатын. * '''С-130Н(СТ)''' — Т56-А-15 қозғалтқыштарын орнатқаннан кейін MС-130Е ұшақтарының белгіленуі. * '''С-130Н-МР '''(кейін''' РС-130Н''') — теңіздік патрульдеу және іздестіру-құтқару жұмыстары үшін С-130Н ұшағының нұсқасы. * '''C-130H(S)''' — L-100-30 ұшағының ұзын фюзеляжы бар С-130Н ұшағының әскери сериялық нұсқасы. [[Сурет:AC-130H_Spectre_(2152189791).jpg|нобай|300x300 нүкте|«Геркулестің» басты соққы модификациясы — AC-130]] * '''АС-130Н''' — АС-130Е ұшақтарының Т56-А-15 қозғалтқыштарын орнатқаннан кейін белгіленуі және ауада қосымша құю мүмкіндігін қамтамасыз ету. * '''DC-130H''' — ұшқышсыз іске қосу үшін қайта жабдықталған бір С-130Н ұшағын белгілеу. * '''ЕС-130Н''' — Т56-А-15 қозғалтқыштарын орнатқаннан кейін ЕС-130Е ұшақтарын белгілеу. * '''НС-130Н''' — атмосфераның тығыз қабаттарында бақылау радары және ғарыш экипаждарын іздеу жүйесі бар құтқару ұшағы. * '''КС-130Н''' — жанармай құюшы ұшақ * '''JHC-130H''' — Жерсеріктердегі деректері бар капсулаларды табу үшін қайта жабдықталған НС-130Н екі ұшақтың белгіленуі. * '''VC-130H''' — аса маңызды тұлғалар үшін көлікке қайта жабдықталған НС-130Н екі ұшағын белгілеу (VIP). * '''WC-130H''' — ауа-райын барлау үшін қайта жабдықталғаннан кейін НС-130Н 15 ұшағын белгілеу. * '''[[Lockheed Martin C-130J Super Hercules|С-130J Super Hercules]]''' — C-130Е одан әрі дамуы ұшақ Жаңа тежегіш жүйесімен, IV сериялы т56 қуатты қозғалтқышпен, борттық электронды-өлшеу аппаратурасы бар екі орындық кабинамен жабдықталған (EFIS)<ref>Әскери-көліктік ұшақ C-130J // «[[Зарубежное военное обозрение|Зарубежное военное обозрение»]], № 6, 1990. стр.76</ref>. Википедияның ағылшын бөлігінде бұл ұшақ жеке мақала арналған: [[Lockheed Martin C-130J Super Hercules|C-130J Super Hercules]]. Lockheed Martin ресми сайтында ұшақ «белсенді өнімдер» ұсынысында көрсетілген.<ref>[http://www.lockheedmartin.com/us/products/c130/c-130j-variants/c-130j-super-hercules.html C-130J Super Hercules] // Lockheed Martin</ref>. * '''С-130К''' — Геркулес С. Mk 1 деген белгімен Ұлыбритания ӘӘК үшін Аллисон Т56-А-15 қозғалтқыштары бар опция; ұзартылған фюзеляжбен опция Геркулес С. Mk 3 деп белгіленген. * '''НС-130N''' — экипаждары бар қону капсулаларын табу үшін 15 іздестіру-құтқару ұшақтарын белгілеу. * '''НС-130Р''' — іздеу тікұшақтарының ауасында қосымша құю үшін жабдықталған НС-130Н аналогы. * '''ЕС-130Q''' — АҚШ ӘТК-де ЕС-130G ұшағының жақсартылған нұсқасы релелік төмен жиілікті радиостанция ретінде жабдықталған. * '''КС-130R''' — АҚШ Теңіз корпусы үшін жанармай құюшының нұсқасы, КС-130Н аналогы. * '''LC-130R''' — С-130Н алты ұшағын шаңғы шассиі бар АҚШ ӘТК белгілеу. * '''RC-130S''' — түнгі уақытта іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған интенсивті жарық беру құралдарымен жабдықталған екі JC-130А ұшағын белгілеу. * '''КС-130Т''' — жанармай құюшы-ұщақ. КС-130R аналогы, бірақ жетілдірілген авионикой қоса алғанда, өндірістің инерциялық навигациялық жүйесі, Омега, Такан, түрлі-түсті радар, жаңа автопилот және командалық-ұшу-навигациялық құрал. * '''КС-130Т-30Н''' — КС-130Т ұшағы, бірақ С-130Н-30 ұшағының фюзеляжы бар, ішкі отын бактарының сыйымдылығын арттыруға мүмкіндік беретін 4.5 м (15 фут) ұзартылған. Екі машина 1991 жылдың соңында қойылды. * '''АС-130U''' — АҚШ ӘӘК арнайы мақсаттағы 16-ші эскадрилья үшін MC-130Н Қарулы ұшағының нұсқасы. * '''[[Lockheed EC-130V|ЕС-130V]]''' — қайта жабдықталған (General Dynamics) НС-130Н ұшақтың планеры. Фюзеляждың үстінен ағытқышта есірткіні тасымалдаушыларды ұстап алу мүмкіндігі үшін хауки (AN/APS-145) аэронавигациялық импульстік іздестіру радары орнатылған. * '''L-100''' — қуаты 3020 кВт (4050 л. с) Аллисон 501-D22 турбовинтті қозғалтқыштары бар С-130 азаматтық көлік ұшағының нұсқасы. * '''L-100-20''' — 2.54 м (8 фут 4 дюйм) ұзартылған L-100 ұшағының нұсқасы фюзеляжбен және қуаты 3362 кВт (4508 а.к.) Аллисон 501-D22 немесе 501-D22А турбовинтті қозғалтқышпен. * '''L-100-30''' — L-100-20 аналогы, бірақ фюзеляжы 2,03 м (6 фут 8 дюйм) ұзартылған. L-100F Супер Геркулес: алты қабатты композициялық бұрандаларды қозғалысқа әкелген Аллисон GMA 2100 турбовинтті қозғалтқышпен жабдықталған азаматтық ұшақтың нұсқасы отын шығынын (17%-ға), неғұрлым жоғары (15% - ға) крейсерлік жылдамдықты азайтуды қамтамасыз етті және L-100F ұшағына салмағы 21000 кг (46300 фунт) 3200 км (1990 миль) астам қашықтыққа жүк тасымалдауға мүмкіндік берді. * '''НТТВ''' — жоғары технологиялардың сынау стендінің нұсқасы — L-100-20 ұшағы. Қуаты 3915 кВт (5250 а.к.) IV сериялы Аллисон 501D қозғалтқышымен жабдықталған, қысқа ұшу және қону (STOL) ұшуларын зерттеу және дамытуға арналған. 1989 жылдың қарашасында ұшақ 53000 кг (130073 фунт) жүкімен 365 м (1198 фут) отырғызудан кейінгі жүрісті көрсетті. * '''MС-130E Combat Talon I''' — арнайы мақсаттағы күштер ұшағы. * '''MC-130H Combat Talon II''' — арнайы мақсаттағы күштің ұшағы ұлғайтылған жүктемемен. * '''MC-130Р Combat Shadow''' — С-130 Hercules көп мақсатты көлік ұшағы негізінде әзірленген ерекше мақсаттағы күштердің көліктік ұшағы. Ұшақтың негізгі міндеттері-арнайы мақсаттағы күштерді түнгі жабдықтау, жау тылына терең ену топтарын іздеу және құтқару және арнайы мақсаттағы күштер тікұшақтарын қосымша құю. Ұшақ 1986 жылы қарулануға қабылданды. 1996 жылға дейін ұшақ НС-130 N/P деп белгіленген. [[Сурет:World_operators_of_the_C-130_Hercules.svg|оңға|нобай|300x300 нүкте|C-130 әскери пайдаланушылары. Көк қазіргі операторлар, жасыл — бұрынғы.]] == Жауынгерлік қолдану == [[Сурет:C-130_60528_MiG.JPG|солға|нобай|[[МиГ-17]] нысанасында америкалық C-130 барлауы. 1958 жыл]] Барлау ұшағының нұсқасында С-130 [[Армения]] аумағының үстінен шпиондық ұшу кезінде МиГ-17 кеңес жойғыштарымен қағып, 1958 жылдың 2 қыркүйегінде [[Ереван]]ның солтүстік-батысына қарай 54 километрде құлап кетті.<ref>[http://www.nsa.gov/about/cryptologic_heritage/vigilance_park/shootdown_flight60528.shtml National Vigilance Park (The Shootdown of Flight 60528) — NSA/CSS]</ref>. === Вьетнамдағы соғыс === [[Сурет:KD_C-130_wreckage.jpg|нобай|250x250 нүкте|[[Кхамдықта C-130 апат|Вьетнамда соғылған С-130 сынығытары]]]] [[Сурет:Vietnam_war_museum_Ho_Chinh_Vietnamwar_City_bombs.jpg|нобай|250x250 нүкте|1975 жылы, ДРВ, сегіз C-130A-ға қосымша, CBU-55 кластерлік бомбаларын және 7-тонналық BLU-82-ны, соғыс кезінде қолданылатын ең қуатты бомбаларды алды]] Америкалық С-130 Вьетнамдағы соғыс кезінде шабуылшы авиацияға арналған тасымалдаушылар, барлаушылар және бағыттаушылар ретінде, жанармай құюшылар және Солтүстік Вьетнамның бомбалауы кезінде ауыр стратегиялық бомбалаушылар үшін әуе командалық пункттер, сондай-ақ жер үсті әскерлерінің тікелей атыс қолдауының ұшақтары (АС-130 Spectre нұсқасы) ретінде пайдаланылды. Вьетнамда C-130 орындалған ең ерекше тапсырмалардың бірі 6804-кг бомбаны BLU-82 «Daisy Cutter» бомбасын бомбалау болды<ref>Әлемдік Авиация 143</ref>. 15 мамыр 1975 америкалық C-130 [[Маягуэс оқиғасы|«Маягуэс» оқиғасында]] BLU-82 бомбасын («қызыл кхмерлерге») соңғы рет лақтырды. «Геркулес» 37-мм снарядтың екі тиуінен сынған жағдай белгілі. Соғыс уақытында америкалық тарап 55 C-130, 6 [[Lockheed AC-130|AC-130]] және 4 KC-130 жоғалтты (көп бөлігі-жауынгерлік жоғалту). Оңтүстік Вьетнамға C-47 ұшақтарын ауыстыру үшін 32 C-130A орнатылды <ref>C-130 Hercules: A History. Martin W Bowman. Pen and Sword Aviation, 2017</ref>. Олар сондай-ақ 6804-кг бомба BLU-82 және 340-кг CBU-55 кассеталық позицияларға лақтыру үшін пайдаланды. Оңтүстік Вьетнам жағы жауынгерлік және техникалық себептер бойынша 9 Геркулестерді жоғалтты және 8 C-130 Тан Сон Нат авиабазасында [[трофей]] ретінде Солтүстік вьетнамалықтар жаулап алды <ref>Vietnam Air Losses: United States Air Force, Navy and Marine Corps fixed-wing aircraft losses in Southeast Asia 1961—1973 / Chris Hobson</ref><ref>[http://aviation-safety.net/database/types/Lockheed-C-130-Hercules/losses/2 ASN Aviation Safety Database]</ref><ref>Toperczer, Istvan. MiG-21 Units of the Vietnam War. Osprey 2001, No. 29. стр. 80-81</ref>. Америкалық өндірістің басып алынған C-130 және басқа ұшақтарынан 918-ші көлік авиаполк құрылды<ref>[http://www.scramble.nl/orbats/vietnam/summary Vietnam] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181017082328/http://www.scramble.nl/orbats/vietnam/summary |date=2018-10-17 }}</ref>. === Одан әрі қызметі === АҚШтың ӘӘК 35-ші эскадрильяның С-130 ұшақтары 1963 жылдың екінші жартысында КХДР үстінен насихаттау парақшаларын шашу үшін ұшуларды орындады. Алғашқы ұшулардың бірінде, 1963 жылдың 6 тамызы солтүстіккорейлік жойғыш ұшқыштар С-130 35-ші әуе барлау, 6 адамнан тұратын экипаж қайтыс болды<ref>[http://www.sammcgowan.com/sops.html No explanation is given for the gap of more than a year and a half, but it is likely that it was because one of the first C-130 missions was shot down by North Korean fighters in August, 1963. Special Ops]</ref>. 1964 жылда Франциядан ұшып шыққан 464-ші көлік қанатының Геркулестері бельгиялық десантниктерді [[Кисангани|Стенливильдің]] орнында ақ кепілдіктерінің босату кезінде бельгиялық [[Конго Республикасы|Конгода]] отырғызған. === Индонезия-малайзиялық конфронтация === Индонезиялық C-130 [[Индонезия-малазиялық конфронтация|Малайзиядағы ұрыс]] қимылдары кезінде десанттық операциялар жүргізді. 1964 жылы 3 қыркүйекте C-130B T-1307, Британдық [[Gloster Javelin|«Джавелин»]] ұшағымен жойылып, 55 адам қаза тапты. 1965 жылдың 16 қыркүйегі C-130B T-1306 «достық атумен» соғылды. Қаза болған жоқ<ref>[https://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8127/ Airframe Details for C-130 #3598]</ref>. === 1965 жылдың Үнді-пәкістандық соғыс === Пәкістандық C-130 1965 жылы [[Үндістан мен Пәкістан қарым-қатынастары|Үндістан-Пәкістан]] соғысына қатысты<ref>[http://www.orbat.info/cimh/iaf/IAF_1965war_kills.pdf IAF Combat Kills of Indo-Pak Air War 1965. B. Harry. 2006]</ref>. 18 тамызда пәкістандық «Геркулес» әуе айлағынан ұшқан кезде құлады<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19650818-0 Wednesday 18 August 1965]</ref>. 7 қыркүйек күні [[Dassault Mystère IV|Mystere-IVA]] Үнді жойғыш ұшқыштарының ұшқыштары [[Саргодха]] авиабазасына ұшу кезінде 57 мм НҮРС көмегімен екі C-130 құртқан, Пәкістан бұл жағдайды растамады. 11 қыркүйекте пәкістандық «Геркулес» ұшқыштары Патханкотқа МиГ-21 Үнді жойғыш зеңбірегінен оқ атқан, ұшақ қона алды.<ref>[http://www.acig.org/artman/publish/article_327.shtml Indian Air-to-Air Victories since 1948]</ref>. === 1971 жылдың Үнді-пәкістандық соғыс === C-130 Пәкістан мен Иран және басқа да достас Пәкістан елдері қолданған. Үнді деректері бойынша (фото бақылау деректері негізінде) соғыс барысында үш «Геркулес» аэродромдарында жойылып, екеуі зақымдалды. Олардың екеуі жойылды және екеуі [[Hawker Hunter|«Хантерлермен»]] зақымдалып, біреуі [[Су-7|Су-7БМК]] соққысымен жойылды.<ref>[http://www.orbat.info/cimh/iaf/IAF_1971_kills_rev1.pdf IAF Combat Kills — 1971 Indo-Pak Air War. B. Harry. 2006]</ref>. === Одан әрі қызметі === * 1972 жылдың 20 қыркүйегі Суданның ӘӘК әуе кеңістігін бұзған үшін, бес Ливиялық әскери-көлік С-130 ұшақтары [[МиГ-21|МиГ-21МФ]] ұшақтарды [[Хартум]]ына қонуға мәжбүр етті. 399 Ливиялық сарбаз ұсталды<ref>Sudan, Civil War after 1955. Tom Cooper</ref>. * 1973 жылы 21 наурызда C-130B [[ӘӘК АҚШ]] [[Триполитания]]ның солтүстігінде бес [[Dassault Mirage 5|Mirage 5]] [[Ливия]]лық жойқын жойқын күштерімен тұтқындалды. Тәртіп бұзушы зеңбірекпен оқ атылды, бірақ Ливияның аумағына қонуға мәжбүр болған жоқ<ref>[http://www.acig.info/CMS/?option=com_content&task=view&id=222&Itemid=47 Libyan Wars, 1980—1989, Part 1]</ref>. * 1975 жылдың 8 тамызы Аргентинадағы аэродромнан ұшқаннан кейін, аргентиналық C-130E «Геркулес» бортында бомба жарылған, ұшақ жерге құлады. 14 экипаж мүшесінің 4-уі қаза тапты<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19750828-0 Thursday 28 August 1975] // aviation-safety.net</ref>. * 1975 жылдың 25 қарашасы Эль-Ариш Египет қаласынан 56 шақырым жерде израильдік C-130H тауға соғылды, бортта болған барлық 20 адам қаза тапты<ref>[https://news.google.com/newspapers?id=iAlPAAAAIBAJ&sjid=PQIEAAAAIBAJ&dq=egypt%20plane&pg=5682%2C1769910 Toledo Blade — Nov 27, 1975]</ref>. * 1976 жылы үш «Геркулес» [["Энтеббе" операциясы|Энтеббе рейдіне]] кезінде израиль спецназымен пайдаланды. * 1979 жылдың 7 сәуірі Ливияның C-130 [[Уганда]] аэродромынан ұшуда Танзания әскерлерімен [[РПГ-7]] арқылы құлатты<ref>[http://www.acig.info/CMS/index.php?option=com_content&task=view&id=144&Itemid=1 Uganda and Tansania, 1972—1979]</ref>. === Батыс Сахарасындағы соғыс === Марокко жағы пайдаланды. [[Полисарио]]ның көтерілісшілері 1976 жылдың 4 желтоқсаны өзінің бірінші Геркулесті қағып кетті. 1980 жылы Полисарио жауынгерлерінің мәлімдемелері бойынша тағы бір С-130-ны қағып кетті. Қалыпты барлаудың болмауы Марокко әскерін Алжир шекарасында барлаушы ретінде C-130 пайдалануға мәжбүр етті. Полисарио жауынгерлері гуэльт үшін шайқастың бірінші күнінде 1981 жылдың 12 қазандары әуе командалық пост ретінде қолданылған C-130H қағып, бортта болған барлық қаза тапты<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19761204-0 Saturday 4 December 1976]</ref><ref>[http://www.acig.info/CMS/index.php?option=com_content&task=view&id=228&Itemid=47 Morocco, Mauritania & West Sahara since 1972]</ref>. === Ларнака әуежайындағы күрес === 1978 жылдың 19 ақпанында [[Никосия]] Кипр қаласының қонақ үйінде екі [[террорист]] [[Мысыр|Мысыр азаматын]] атып, 11 адамды [[кепіл]]ге алды,содан кейін елден ұшып кету үмітінде оларды қалалық аэродромға алып келді. Әуежайда оларға төрт экипаж мүшесі бар [[Douglas DC-8|DC-8]] ұшағы берілді. Бұл уақытта Мысырдан көмек үшін C-130H 78 [[коммандос]]ы бар ұшып кетті. Киприоттар мысырлықтарды олардың рұқсатынсыз белсенді әрекет жасамауға шақырды. Кипр әуежайына қонғаннан кейін Египет коммандос лаңкестері бар ұшаққа шабуыл жасады. Жауап ретінде Кипр әскерлері Египет коммандосы бойынша от ашты; Кипр С-130-ға [[Танкіге қарсы басқарылатын зымыран|танкіге қарсы зымыранды]] іске қосты. Жарылыстан ұшақ қирады, ал сынықтар ішіндегі үш экипаж мүшелерін қаза тапқызды<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19780219-1 Sunday 19 February 1978]</ref><ref name="Египетско-Ливийский конфликт">[http://www.skywar.ru/libeg.html Египетско-Ливийский конфликт]</ref>. === «Бүркіттің тырнағы» операциясы === АҚШ-тың ӘӘК «Геркулестер» 1980 жылдың 24 сәуірі [[«Бүркіттің тырнағы» операциясы]]ның кезінде [[Иран]]ның аумағында пайдаланылды. Оның барысында жер бетінде тұрған EC-130E жанармай құюшысы америкалық [[Sikorsky CH-53 Sea Stallion|RH-53D]] тікұшағымен соғылды. Нәтижесінде «Геркулес» және тікұшақ толығымен жойылып, экипаждың бес адам қаза болды. === Иран-ирактық соғыс === [[Сурет:C-130_Iran_1988_DN-SN-89-02586.JPEG|нобай|C-130 Иран ӘӘК. 1988 жыл]] Иран Иран-иракты соғысында «Геркулес» пайдаланды. Соғыс басталар алдында оның түрлі модификациядағы 52 ұшағы болды<ref>[http://www.airwar.ru/history/locwar/persg/iraniraq/iraniraq.html ВВС в первой Ирано-Иракской войне]</ref>. {{Жасырын|Рамкасы=1px dashed #666666|Сілтеме=left|Тақырыпша_орны=left|Тақырыпша=белгісіз шығындар тізімі|Мәтін_еңістігі=normal|Тақырыпша_фоны=white|Мазмұны=[[1980 жыл]]дың [[22 қыркүйек|22 қыркүйегі]], соғыстың бірінші күні Мехрабад аэродромында, Ирак жойғыш-бомбалаушылардың соққы нәтижесінде [[МиГ-23|МиГ-23БН]] ирандық С-130E жойылды.<ref>[http://www.acig.info/CMS/index.php?option=com_content&task=view&id=183&Itemid=47 Early MiG-23M/MS Floggers in Action]</ref>. [[1980 жыл]]дың [[8 желтоқсан]]ында ирандық C-130 Сенандаджге, [[Керманшах]] провинциясында қону кезінде өздерінің зенитшілерімен қателікпен қағып кетті. Барлық экипаж қайтыс болды. [[1981 жыл]]дың [[6 қаңтар]]ында ирандық C-130 Керманшах провинциясында апатқа ұшырады<ref>[http://www.skywar.ru/IRIAF8088.html Потери ВВС Ирана]</ref>. 1981 жылдың [[29 қыркүйек|29 қыркүйегінде]] Кахрисак маңында ирандық C-130H қирады. Апат салдарынан қорғаныс министрі мен басқа да әскери өкілдерді қоса алғанда, 80 адам қаза болды<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19810929-0 Tuesday 29 September 1981]</ref>. [[1983 жыл]]дың ақпан айында ирандық C-130 [[МиГ-25]]-тың Ирак ұстаушысымен шығарылған ракетамен жойылды. Сол жылы Ирак мәлімдемелері бойынша ирандық C-130 Ирактағы МиГ-21 жойқын жойқын жойқыны қағып кетті. «Геркулеc» шын мәнінде сенімді және әуеайлаққа оралды. [[1984 жыл]]ы бір ирандық C-130 Ирактағы [[Dassault Mirage F1|Mirage F1]]. жойқын шабуылшысы болды. [[1986 жыл]]дың 23 ақпанында Ирактағы МиГ-25 ұшағын ирандық EC-130E «Khoofash» радио-электрондық күрес ұшағын қағып кетті.<ref>[http://www.airwar.ru/history/locwar/bv/mig25iraq/mig25_iraq.html МиГ-25 в Ираке]</ref>. 15 қазан 1986, Ирак соққы ұшақтарының [[Бомбалау|бомбалық соққысының]] нәтижесінде 23 ирандық C-130 «Геркулес» жойылды» «Геркулес»<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19861015-0 Wednesday 15 October 1986]</ref>. 1986 жылы 2 қарашада, Захеданнан 11 км жерде, тауға әскерді тасымалдайтын ирандық С-130 соғылды. Апат салдарынан 88-ші бронетанкалық дивизияның басым бөлігі экипаждың 7 мүшесі мен 96 сарбаз қаза болды<ref>Military aviation disasters: significant losses since 1908 / D. Gero, 1999</ref><ref>[https://news.google.com/newspapers?id=9KRAAAAAIBAJ&sjid=paUMAAAAIBAJ&dq=zahedan&pg=1535%2C598719] // The Glasgow Herald — Nov 4, 1986</ref>. [[1987 жыл]]ы Ирак мәлімдемелері бойынша, ирандық C-130 [[Hawker Hunter|«Хантер»]] Ирак жойқын-ұшағымен жойылды. «Геркулес» шындығында сенімді және әуежайға оралды<ref>[http://www.acig.info/CMS/index.php?option=com_content&task=view&id=37&Itemid=47 Iraqi Air-to-Air Victories since 1967]</ref>.}} Соғыс барысында Иран америкалық өндірістің «Геркулес» 32 ұшағын жоғалтты, онда қорғаныс министрі, ӘӘК қолбасшысы және бас штаб бастығын қоса алғанда, жүздеген адам қаза тапты. Соғыс соңында Иранда 20 C-130 қалды. === Анголадағы азаматтық соғыс === C-130 «Геркулес» ұшақтары әр түрлі модификацияларда қақтығыстың барлық жақтары белсенді қолданылды. «Геркулестерді» ОББ белсенді пайдаланды және олардың ұшақтары екі соғысты жақтарын жабдықтады<ref>[http://www.acig.org/artman/publish/article_184.shtml Angola: Claims & Reality about SAAF Losses]</ref>. {{Жасырын|Рамкасы=1px dashed #666666|Сілтеме=|Тақырыпша_орны=left|Тақырыпша=белгісіз шығандар тізімі|Мәтін_еңістігі=normal|Тақырыпша_фоны=white|Мазмұны=1981 жылдың 16 мамырында, Менонжаның жанында, жылу ракетасы анголдық L-100-20 «Геркулесты» қағып кетті. Барлық экипаж, төрт адам қаза тапты<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19810516-1 Saturday 16 May 1981]</ref>. 1983 жылдың 27 тамызы Дундодан 50 шақырым жерде дизельді отынды тасымалдайтын америкалық L-100-30 құлады. Барлық экипаж, жеті адам, қаза тапты<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19830827-0 Saturday 27 August 1983]</ref>. 1984 жылы 29 желтоқсанда Кафунфо әуежайындағы көтерілісшілер америкалық L-100-30 «Геркулесті» жойды. Қаза болған жоқ<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19841229-0 Saturday 29 December 1984]</ref>. 1986 жылдың 8 маусымында L-100-20 анголдық әуежелілері, Дундо әуеайлағынан ұшуда Жер-Ауа зымыранымен жойылды. Ешкім қаза болған жоқ<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19860608-0 Sunday 8 June 1986]</ref>. 1987 жылдың 14 қазанында, аэродромдан [[Куито]]ға ұшып көтерілгеннен кейін, жерден отпен швейцариялық L-100-30 қағып кетті. Падающий ұшақ құлады сегіз үй ауылда Канкао, нәтижесінде экипаж мерт болды, алты адам мерт болып, тағы екі адам қаза тапты жер бетіндегі<ref>Schlussbericht der Eidgenössischen Flugunfall-Untersuchungskommission über den Unfall des Flugzeuges Lockheed 382G-44K-30 "Hercules" HB-ILF vom 14. Oktober 1987 40km W Kuito (Angola), Nr. 1987/A 26 1366</ref>. 1989 жылдың 8 сәуірінде трансафрикандық L-100-20 [[Луэна]]да отырғызуға мәжбүр болды. Содан кейін өрт салдарынан жойылып, атыс қаруынан болуы мүмкін. Ұшақта ешкім қаза болған жоқ<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19890408-1 Saturday 8 April 1989]</ref>. Джамба әуежайының жанында 1989 жылдың 27 қарашасы ОББ-дан [[Ангола толық тәуелсіздігі үшін ұлттық одақ|УНИТ]] содырларына дейін әскери жүктерді апаруға тырысқан америкалық L-100-20 құлады. Барлық экипаж, бес адам, қаза тапты <ref>Flight International 13-19.12.1989</ref><ref>NRC Handelsblad 30.11.1989</ref>. 1990 жылдың 5 қаңтары, [[Маланже]]дағы аэродромнан ұшқаннан кейін, ангол көлік L-100-30 «жер-ауа» ракетасымен зақымдалды. Ұшақ апатқа ұшыраған аэродромға орала алды. Қаза болған жоқ<ref>Scramble Vol.11, nr.08</ref>. 1991 жылдың 16 наурызында [[Ангола толық тәуелсіздігі үшін ұлттық одақ|УНИТТІҢ]] боевикасынан 32км Маланжедан трансафрикандық L-100-30 [[FIM-92 Stinger|«Стингермен»]] қағып кетті, барлық экипаж, 9 адам қаза тапты<ref>Krant op Zondag 24.03.1991 (стр.11)</ref>. Луанда-4 ангол әуежайындағы 1991 жылдың 10 маусымы америкалық C-130A сынған, қару тасымалдаған<ref>Scramble Vol.13, nr.04</ref>. 1994 жылдың 7 сәуірі, ұшу желісі бойынша көшу кезінде Маланжедағы әуежайда көлік ангольский L-100-30 сынған, қаза болған жоқ<ref>Flight International 18-24.1.95</ref>. 1998 жылдың 26 желтоқсанында ХУМАБОДАН 25 шақырым жерде, [[Ангола толық тәуелсіздігі үшін ұлттық одақ|УНИТ]] жауынгерлері мен үкімет әскерлері арасындағы ұрыс қимылдарының аймағында L-100-30 [[БҰҰ]] құлады. Барлық экипаж, 14 адам қаза тапты<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19981226-0 Saturday 26 December 1998]</ref>. 1999 жылдың 2 қаңтарында Хуамбодан 80 шақырым жерде [[Ангола толық тәуелсіздігі үшін ұлттық одақ|УНИТ]] содырлары L-100-30 [[БҰҰ]]-ны қағып кетті. Барлық экипаж, тоғыз адам қаза тапты<ref>» Criminal Acts Against Civil Aviation 1999 / FAA, Office of Civil Aviation Security</ref>. 1999 жылдың 28 желтоқсаны лузанда ангол әуежайына ұшып көтерілу кезінде сызықтан тыс шығып, дизель отынын тасымалдайтын трансафрикандық L-100-30 сынған, ешкім қаза болған жоқ<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19991228-2 Tuesday 28 December 1999]</ref>.}} Анголадағы азаматтық соғыс барысында барлығы кем дегенде 14 әр түрлі модификациядағы C-130 «Геркулес» жоғалтты, олардың 8-ден 10-ға дейін жерге құлады немесе жойылды. === Фолкленд соғысы === С-130 аргентиналық С-130 1982 жылдың [[Фолкленд соғысы]]нда аралдарда гарнизондарды қамтамасыз ете отырып түнгі ұшуларды орындады, сондай-ақ ағылшын кемелеріне шабуыл жасаған аргентиналық [[Douglas A-4 Skyhawk|«Скайхоктар»]] және [[«Супер Этандар»]] үшін жанармай құюшылар жұмыс істеді. Бір аргентиналық "Геркулес" Британдық [[British Aerospace Sea Harrier|Harrier]] жойғыш ұшағымен қағылып кетті. 7 адам қаза тапты<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19820601-0 Tuesday 1 June 1982] // aviation-safety.net</ref>. === Одан әрі қызметі === 1985 жылы 3 наурызда [[Эритрея]]да француздық «Геркулес» тоғыз жауынгер басып алды. Бір күннен кейін ұшақ босатылды<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19850303-0 Sunday 3 March 1985]</ref>. Чадтағы соғыс барысында, Чадтың ӘӘК-і екі ұшақ С-130A жоғалтты, біріншісін 1986 жылдың 7 наурызында, екіншісін 1987 жылдың 16 қарашасында<ref>[https://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/mishaps-and-accidents/airforce/FAT/ C-130 Accidents & Mishaps for the Chad Air Force]</ref>. 1994 жылдың 17 наурызында Арцахтың «Жабайы ара» ЗЗК-сы ЗЗ Степанакерттің жанында Иранның Әскери-Әуе Күштерінің С-130H-ін қағып кетті, әуе кеңістігін бұзғаннан кейін ұшақ сигналдарға жауап бермеді, оған қоса ол Әзірбайжан бомбалаушы үшін қабылданды. Барлық экипаж 32 адам қаза тапты<ref>[http://www.yerkramas.org/ru/article/60038/evolyuciya-azerbajdzhanskogo-terrorizma История азербайджанского терроризма]</ref>. === Судандағы екінші Азаматтық соғыс === Судан ӘӘК С-130H-і 1987 жылдың 11 мамыры Вао жанында құлады, барлық экипаж бес адам қаза болды. Pelita Air Service әуекомпаниясының Индонезиялық L-100-30 әуекомпаниясының 1989 жылдың 10 шілдесінде Вао аэродромына қону кезінде ұшып көтерілу жолағының шегінен шығып, елеулі зақым алды. Ешкім зардап шеккен жоқ. 1990 жылдың 8 ақпаны Суданның С-130H ӘӘК-ін қағылып кетті, борттағы барлық адам қаза тапты. Ұшақ [[Зимбабве]]ден [[Оңтүстік Судан]]ға ұшып, Судан терреториясында жойылды<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19900208-0 Thursday 8 February 1990]</ref>. Southern Air Transport авиакомпаниясының америкалық L-100-30 1990 жылдың 12 тамызы Джуба аэродромына қону кезінде ұшу жолағының шегінен шығып кетті. Ұшақ қалпына келтірілуі тиіс емес, ешкім зардап шеккен жоқ. Southern Air Transport авиакомпаниясының америкалық L-100-30 1991 жылдың 2 қыркүйегі Вао әуеайлағына қону кезінде минада жарылған. Ұшақ қалпына келтірілуі тиіс емес, ешкім зардап шеккен жоқ. 1992 жылдың 25 шілдесінде С-130H ӘДС Судан Джубаның жанында құлады. Экипаждың тағдыры белгісіз. 1996 жылдың 26 ақпанында С-130H ӘДС Судан Джабал Авилияның жанында құлап кетті. Куәгерлер хабарлаған «Геркулес» төмендегені объятый жалынмен. Барлық экипаж 91 адам қаза тапты<ref>[http://www.aviation-safety.net/wikibase/dblist.php?AcType=C130 Lockheed C-130 Hercules — Aviation Safety Network Wikibase. Page 3]</ref>. === Парсы шығанақтағы соғыс === [[Сурет:C-130_-_Explosive_wing_separation_-_080707-F-2171A-1315.jpg|нобай|309x309 нүкте|Иракта С-130 авариялық жерге қонатын жердегі тоб ұшақты фрагментациялау және кейіннен бөліктер бойынша ауыстыру мақсатында басқарылатын жарылыстар сериясын орындайды.]] 1990 жылы Ирак армиясынан [[Кувейтке басып кіруі|Кувейттің сәтсіз қорғанысы]] кезінде, бір L-100-ды Ирак трофей ретінде басып алды. Антирак коалициясының әскері [[«Шөл даладағы боран» операциясы|«Шөл даладағы боран»]] және [[«Шөл қалқаны» операциясы|«Шөл қалқаны»]] операциялары кезінде «Геркулестерді» пайдаланды. Бір америкалық AC-130 Ирак зениттік ракеталарының сынған және бір зақымданған болды, тағы бір Сауд С-130 соғыс аяқталғаннан кейін сынған, ұшақ Ирак армиясының Кувейт мұнай ұңғымаларын өртеп алған қалың түтіннен құлап кетті. Британдық [[Blackburn Buccaneer|«Бакэнирлердің»]] соққысынан кейін, ирактылар жер бетінде бір L-100 жоғалтты. «Геркулесте» жүзден астам америкалық, сенегал және сауд жауынгерлері қаза тапты<ref>[http://www.acig.org/artman/publish/article_213.shtml Iraqi Invasion of Kuwait; 1990]</ref><ref>[http://www.dstorm.eu/pages/en/other/losses.html Damaged and lost allied planes and helos]</ref>. === Есірткі бизнесімен күрес, Перудағы инцидент === [[Перу]]андық Су-22 1992 жылдың 24 сәуірінде АҚШ ӘӘК-нің С-130 ұстап, мұхиттан ұшқан есірткі лабораторияны барлауды жүргізіп, әуе кеңістігін бұзды. Іс жүзінде ұшақ Перу аумағына 12 мильге жақын келмеді, алайда Перу [[Халықаралық теңіз құқығы|халықаралық құқыққа]] қарамастан өзінің аумақтық суларымен 12 емес, 200 мильге аймақты жариялады<ref>[http://www.newsweek.com/spy-mission-gone-wrong-193254 A Spy Mission Gone Wrong] // newsweek</ref>. Перуан пилоты зеңбіректен кезек берді, соның салдарынан ауыр зақымдалған ұшақ қонуға мәжбүр болды. C-130-да ұстап алу кезінде экипаждың екі мүшесі жарақат алып, тағы біреуі ашық люкктен түсіп кетті<ref>[http://www.acig.org/artman/publish/article_166.shtml Central & South American Air-to-Air Victories]</ref><ref>[http://skywar.ru/altacenepa.html Эквадоро-Перуанский конфликт]</ref>. === БҰҰ-ның Сомалиде бітімгершілік операциясы === Сомали аумағында [[БҰҰ-ның Сомалиде бітімгершілік операциясы|«үмітті жаңғырту»]] операциясына қатысты. Кем дегенде бір америкалық AC-130H белгісіз себеппен жоғалтты (зеңбіректе 105-мм снаряд жарылды), экипаждың 14 адамнан 8 қаза болды<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19940314-0 Monday 14 March 1994]</ref>. === Югославиядағы соғыс (1999) === [[Югославияның бомбалауы (1999)|Югославияның НАТО бомбалауы]] барысында пайдаланылды. 1999 жылдың 11 маусымында албандық әуеайлақтан ұшуда британдық C. 1 «Геркулес» құлады<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19990611-0 Friday 11 June 1999]</ref>. === Ирактағы және Ауғандағы соғыс === {{Жасырын|Рамкасы=1px dashed #666666|Сілтеме=left|Тақырыпша_орны=left|Тақырыпша=белгісіз шығындар тізімі|Мәтін_еңістігі=normal|Тақырыпша_фоны=white|Мазмұны=2002 жылдың 3 ақпанында Ауғанстанда америкалық MC-130P нашар көріну салдарынан қыратқа соғылды<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20020213-0 Wednesday 13 February 2002] // aviation-safety.net</ref>. 2002 жылдың 12 маусымында Гардез ауғандық қаласынан 56 шақырым жерде импровизацияланған аэродромнан ұшып көтерілгенде америкалық MC-130H құлады. Ұшақ жүк көтергіштігінен асып кеткендігінен құлады деп айтылады. 2 ұшқыш пен 1 жолаушы қаза тапты<ref>Executive summary accident investigation board MC-130H, 84-0475 Band E Sardeh Dam, Afghanistan 12 June 2002</ref>. 11 қыркүйек [[2004]] жылы Ирактағы аэродромнан ұшуда америкалық C-130H, бірінші қозғалтқыш жерден отты зақымдады. Ұшақ қайта оралып, жөнделді<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20040911-0 Saturday 11 September 2004] // aviation-safety.net</ref>. 29 желтоқсан 2004 жылы, [[Мосул]] маңындағы әуеайлаққа қонуға кіру кезінде арнайы мақсаттағы америкалық әскерлердің MC-130H құлады<ref>[http://www.cargolaw.com/2005nightmare_c130.html 2004 Nightmare C-130 Iraq]</ref>. 30 қаңтар [[2005]] Британдық C-130K-ні Ирак партизандары [[ЗУ-23|ЗУ-23-2]] атуымен қағып, 10 британдықтарды өлтірді<ref>[http://www.abc.net.au/news/2005-05-17/anti-aircraft-fire-blamed-for-iraq-plane-downing/1572416 Anti-aircraft fire blamed for Iraq plane downing: report]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4221521.stm Ten feared dead in Hercules crash]</ref>. 24 мамыр [[2006]] ауғандық Лашкар-Гар Британдық C. 1 "Геркулес" әуе кемесінің ұшуы кезінде ұшып көтерілу желісінде жерленген [[Танкіге қарсы миналар|танкіге қарсы минада]] жарылған.<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20060524-0 Wednesday 24 May 2006] // aviation-safety.net</ref>. 11 ақпан [[2007 жылы]] британдық C-130J Майсан Ирак провинциясына қонуға бет алған, ұшу желісінде салынған [[қолдан жасалған бомба|қолдан жасалған екі бомбадан]] жарылды<ref>{{cite news|url=http://www.mfaw.net/letters-a-articles-mainmenu-28/1-latest-news/396-mod-covered-up-truth-about-hercules|title=MoD covered up truth about Hercules|date=19 May 2008|accessdate=16 July 2010|quote=The Ministry of Defence covered up the full truth about the destruction of an RAF Hercules aircraft by Iraqi insurgents to stop the enemy claiming a high-profile propaganda victory, a new report discloses. The C-130J transport aircraft was struck by two bombs planted by militants as it landed on a temporary runway in Maysan Province in south-eastern Iraq on February 12 last year. All 64 people on board escaped to safety but the Hercules was so badly damaged it had to be destroyed by coalition explosives experts.|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110723205500/http://www.mfaw.net/letters-a-articles-mainmenu-28/1-latest-news/396-mod-covered-up-truth-about-hercules|archivedate=2011-07-23}}</ref>. 2007 жылы 29 тамызда Хелманд провинциясында (Ауғанстан) британдық C-130K-ның ауыр қонысын жасады. Жасырын жабдықтың талибтерге жетуіне жол бермеу үшін ұшақ жарылды.<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20070829-0 Wednesday 29 August 2007] // aviation-safety.net</ref>. 27 маусым [[2008 жыл]]ы америкалық C-130 [[Бағдат(әуежайы)|Бағдад халықаралық әуежайына]] қонуға бет алу кезінде құлады<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20080627-3 Friday 27 June 2008] // aviation-safety.net</ref><ref>[https://archive.is/20120718203420/http://www.af.mil/news/story.asp?id=123104556 C-130 makes emergency landing in Baghdad field]</ref>. 5 тамыз 2008 жылы Кабул әуежайында гуманитарлық көмек тасымалдайтын Біріккен Араб Әмірліктерінің С-130H қирады<ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20080805-0 Tuesday 5 August 2008] // aviation-safety.net</ref>. [[2010 жыл]]ы 4 маусымда Шаран әуеайлағына қону кезінде трансафрикалық L-100-30 құлады, экипаж зардап шеккен жоқ<ref>[https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20100604-0 Friday 4 June 2010]</ref>. 2010 жылдың 12 қазанында Кабул әуежайынан 30 шақырым жерде НАТО әскерлеріне арналған керек-жарақтарды Пәкістаннан тасымалдайтын трансафрикандық L-100-20 құлады. Барлық экипаж 8 адам қаза тапты<ref>[http://www.aljazeera.com/news/asia/2010/10/2010101216612944551.html Cargo plane crashes near Kabul (AlJazeera, 12-10-2010)]</ref><ref>[http://www.pajhwok.com/en/2010/10/12/9-believed-dead-kabul-plane-crash 9 believed dead in Kabul plane crash (PAN, 12-10-2010)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141219232152/http://www.pajhwok.com/en/2010/10/12/9-believed-dead-kabul-plane-crash |date=2014-12-19 }}</ref>. [[2011 жыл]]ы 19 тамызда америкалық C-130 Ауғанстан үстінен RQ-7 америкалық БПЛҒА соғылды. ҰҰА соқтығысуының нәтижесінде «Геркулес» қайта оралып, жөнделді<ref>AUVSI: RQ-7 likely not to blame for C-130 collision. Stephen Trimble</ref>. Белибтер тобының [[2012 жыл]]дың 14 қыркүйегі Кэмп Бастионда бір C-130 «Геркулесті» қоса америкалық ұшақтардың үлкен санын жойды»<ref>[https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/taliban-inflicted-biggest-loss-of-us-aircraft-since-vietnam-at-camp-bastion-8859903.html Taliban inflicted biggest loss of US aircraft since Vietnam at Camp Bastion]</ref>. [[2013 жыл]]ы 19 мамырда америкалық C-130J-30 Логар провинциясында (Ауғанстан) қонуға кіру кезінде құлады<ref>[http://www.stripes.com/news/middle-east/no-injuries-as-c-130-makes-hard-landing-in-afghanistan-1.221629 No injuries as C-130 makes hard landing in Afghanistan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191014081349/https://www.stripes.com/news/middle-east/no-injuries-as-c-130-makes-hard-landing-in-afghanistan-1.221629 |date=2019-10-14 }}</ref><ref>[https://medium.com/@daxe/damn-this-afghan-airstrip-practically-eats-american-planes-b5811e2523e8 Damn, this Afghan Airstrip Practically Eats American Planes]</ref>. [[2014 жыл]]ы 22 шілдеде Кратада әуеайлаққа қону кезінде итальяндық C-130J құлады, экипаж зардап шеккен жоқ<ref>[https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20140722-0 Tuesday 22 Jule 2014]</ref>. [[2015 жыл]]ы 15 Шілдеде Багдад халықаралық әуежайында америкалық C-130H қонуы кезінде өрт шықты, экипаж ұшақты тастап кетті<ref>[https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20150707-1 Tuesday 15 Jule 2015]</ref>. 2015 жылы 2 қазанда америкалық С-130J-30 Джалалалабад аэродромынан ұшқан кезде барлық америкалық экипаж 11 адам қаза тапты, сондай-ақ күзет мұнарасында 3 ауғандық қаза тапты<ref>[https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20151002-2 Friday 2 October 2015]</ref>. Осы соғыстар барысында 4 «Геркулес» күтпеген себептер бойынша қақтығыстарда зақымдалып, жөнделді.}} Иракта және Ауғанстанда барлығы кем дегенде 8 америкалық, 4 Британдық, 2 Transafric Airlines авиакомпаниясы, 1 итальян және 1 БАЭ «Геркулес» жоғалтты, 3 Британдық және 1 америкалық жаудың отпен жойылды. Бір жаудың атуымен тағы бес адам жарақат алды.<ref>[http://www.altair.com.pl/news/view?news_id=4055 Załoga Herculesa o krok od śmierci]</ref><ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20060717-0 Monday 17 July 2006] // aviation-safety.net</ref><ref>[http://aviation-safety.net/database/record.php?id=20100604-0 Friday 4 June 2010] // aviation-safety.net</ref>. Ирак үкіметінің құлауынан кейін АҚШ жаңа [[Ирак ӘӘК]] үшін С-130 жеткізіле бастады<ref>[http://www.airwar.ru/history/af/iraq/iraq.html История ВВС Ирака]</ref>. === Ливиядағы Азаматтық соғыс === 2017 жылдың 3 қаңтарында «Ливия таңбасының» [[МиГ-21|МиГ-21МФ]] жойқын шабуылшысы Джафрдағы ұшу жолағында тұрған Ливия ұлттық армиясының C-130H «Геркулес» (н/н 118) ұшағына зақым келтірген, 1 адам қаза тауып, 2 жараланды<ref>{{Cite news|title=A New Civil War Could Break Out in Libya|url=https://www.warisboring.com/a-new-civil-war-could-break-out-in-libya|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref>. Ливияның Шарар мұнай кен орнынан кеткеннен кейін 2018 жылы 29 сәуірде Ливияның ӘӘК C-130H-30 құлады, 4 экипаж мүшесінің 3-і қайтыс болды<ref name=":1">{{Cite news|title=Three killed in Libya cargo plane crash|url=https://www.news24.com/Africa/News/three-killed-in-libya-cargo-plane-crash-20180429|work=News24|accessdate=2018-10-17|language=en}}</ref>. === Сириядағы Азаматтық соғыс === 2017 жылдың тамыз айында Сирия аумағындағы операциядан кейін Иракта Британдық C-130J-30 (ZH873 с/н) қону кезінде апатқа ұшырады, экипаж аман қалды, ұшақ қирап, қалпына келтірілуі тиіс емес<ref name=":0">[https://www.janes.com/article/81404/raf-lost-c-130j-in-iraq RAF lost C-130J in Iraq. Tim Ripley. IHS Jane’s Defence Weekly. June 29, 2018]</ref>. == Әуекөтергіштен қону және ұшу == С-130 «Геркулес» әуе кемесі қонған және ұшқан ең үлкен және ауыр ұшақ болып табылады. 1963 жылдың қазан-қараша айларында АҚШ теңіз жаяу әскерлері корпусының KC-130F (отын құюшы) 29 жанасулар, аэрофинишердің көмегінсіз толық тоқтаумен 21 қону және Форрестол әуе кемесінің бортындағы катапульттің көмегінсіз 21 ұшу жүргізді. Ұшақ 38,5 тонна жүктеме кезінде барлығы 82 метр толық тоқтағанға дейін өтті. «Геркулес» барынша жүктеумен ұшу үшін 227 метр қажет болды. Тест көрсеткендей, С-130 4000 км қашықтыққа 11,34 тонна жүк тасымалдай алады және авианосецке қауіпсіз отыра алады. Ұшақта «Форрестолға» отырғызу үшін шассиді күшейтті және пысықталған курсо-глиссадник қойды, авианосцада палубадан барлық Тростар мен шлангтарды алып тастады, қону жолақтары ортасының ақ сызықтарын салды. Осы сынақтар кезінде ұшақ 38555 — 54885 кг масса диапазонында, яғни қалыпты ұшу массасының жартысынан бастап 2/3-ге дейін отырды және ұшып кетті. Бірінші қону іс жүзінде бос ұшақпен (38 тонна) жүргізілді. [[«Форрестол»]] желге қарсы 28 торапты жылдамдыққа дейін қыздырды — нәтижесінде артқы жақтық кесіндіде қарсы жел 40 торапқа дейін (яғни шамамен 72 км/сағат) белгіленді. Ұшақ конвейермен бірнеше өткелдерді орындады, содан кейін ауылдарды (гаксыз және тростарсыз), 81-82 метр жүгірді және тоқтады(бұранда және дөңгелекті тежегіштердің реверсі ғана есебінен). Бұл ретте Қанаттың ұшынан бастап қондырма-Аралға дейінгі қашықтық 3,5 м-ден аспауы тиіс. Барлығы 21 ұшу-қону орындалды. Жалпы салмағы 25 мың фунт (шамамен ~ 10 тонна) аспайтын жүкті жеткізу мүмкіндігі қорытынды жасалды. Бірақ идеядан «зергерлік ұшудың» талаптарына байланысты бас тартты-ұшақтың сынаушы ұшқыштарын отырғызған бір ісі, екіншісі — саптық ұшқыштар. Сонымен қатар, ұшақ (шектеулер), әуе кемесі бойынша көптеген талаптар болды (мысалы, оны әр уақытта толық жүріске дейін және ауа райы бойынша қозғалу керек болды). Палубаға тесттік отырғызуларды басқарған [[Джеймс Флэтли]] ұшқышы [[ұшқыштар еңбегінің Кресті]]мен марапатталды және кейіннен адмиралға дейін қызмет етті<ref>[http://newsparky.livejournal.com/1699939.html Уникальный рекорд транспортника C-130 — посадка и взлёт с авианосца]</ref>. == Өртке қарсы пайдалану == 1980-жылдардың соңында орман өрттерімен күресу үшін, АҚШ-тың Орман қызметіне бірнеше сақтаулы С-130-лар берілді. Бірақ олардың біреуі құлаған кезде, 2004 жылы ұшулар тоқтатылды<ref>[http://www.motoart.com/aviation-history/aircraft-history-c-130 Aircraft History of the C-130 | Motoart]</ref>. == Әйдап әкетулер == 1969 жылдың 23 мамыры мас америкалық сержант Пауль Авамс Мейер британдық Минделхолл аэродромынан С-130E әскери-көліктік ұшағын айдап кетті. Екі британдық жойғыш ұшақтар [[North American F-100 Super Sabre|«Супер Сейбр»]] және екі [[English Electric Lightning|«Лайтнинг»]] жоғалған ұшақты ұстап алуға ұшып кетті. Ағылшын арығынан «Геркулесті» қуып жетіп, атып түсірді. Америкалық, ұщақты айдап кеткен, қайтыс болды<ref>USAF Accident Incident Report 695-23-1, June 22, 1969, стр.1-3.</ref><ref>Davies, Hugh, and Bramwell, Christopher, «''U.S. Airman Vanishes in Giant Plane — 'I’ve got trouble' -then silence''», The Times, London, UK, Saturday May 24, 1969.</ref><ref>Hoyer, Bob, U.K. Bureau Chief, «''Sergeant Steals C130''», The Stars and Stripes, Saturday May 24, 1969, Volume 28, Number 37, стр.1,2</ref>. Ливияның L-100-30 ӘӘК 1987 жылдың 3 наурызында Чадтағы Ливиялық әскерлердің контингенті үшін жүгі бар рутинді ұшуды орындаған Ливия ӘӘК Абу-Симбель авиабазасына [[Мысыр]]ға әйдап әкету болды. Экипаж төрт адамнан тұрды: командир п/п-к Бешір Рахман Эль-Шішни, бортинженер л-т Мұстафа Эль-Шарек аль-Джабу, Мұхаммед Эль-Хинди, Ахмед Имбарак және Фати Эль-Зэйбак. Командирі мен бортинженер Мысырда саяси баспана сұрады, «Геркулес» Ливияға қайтарылған жоқ<ref name="Египетско-Ливийский конфликт"/><ref>[https://news.google.com/newspapers?id=m2ELAAAAIBAJ&sjid=l1IDAAAAIBAJ&pg=3336,1651887&dq=libyan+pilot+defection&hl=en Three Libyans seek asylum third defection in 5 months]</ref>. == Жоғалтулар == [[Сурет:Eagle_Claw_wrecks_at_Desert_One_April_1980.jpg|нобай|Америкалық [[Sikorsky CH-53 Sea Stallion|CH-53]] тікұшақпен соқтығысқан америкалық C-130 сынықтары]] 2012 жылдың 1 шілдесіне C-130 әскери модификациясының 295 ұшақтары жоғалтты (3103 адам қаза болды)<ref>[http://aviation-safety.net/database/type/type.php?type=335-C ASN Aviation Safety Database. Lockheed C-130 Hercules]</ref> және 46 азаматтық модификациялы машиналар L-100 (254 адам қайтыс болды)<ref>[http://aviation-safety.net/database/type/type.php?type=335 ASN Aviation Safety Database. Lockheed C-130 & L-100 Hercules]</ref>. * [[2012 жыл]]ы [[1 шілде]]де С-130H2 (с/н 5363; р/н 93-1458) АҚШ ӘӘК 156-ші әуе эскадриліне тіркелген [[Оңтүстік Дакота]] оңтүстік-батысында [[«Modular Airborne FireFighting System»]] бағдарламасы бойынша орман өрттерін сөндіру жөніндегі миссияны орындау кезінде апатқа ұшырады. Экипаж 6 адамнан тұрды, екі адам аман қалды<ref>{{Cite news|title=Firefighting C-130 Crashes In SD; 2 Dead|url=https://www.thedenverchannel.com/news/firefighting-c-130-crashes-in-sd-2-dead|work=7NEWS|date=2012-07-02|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|title=Four dead in fire-fighting plane crash|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/four-dead-in-fire-fighting-plane-crash-7904492.html|work=The Independent|accessdate=2018-10-17|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title=Report: NC Air Guard crew misjudged flight conditions before crash|first=Alicia Banks /|last=abanks@shelbystar.com|url=http://www.shelbystar.com/20121114/report-nc-air-guard-crew-misjudged-flight-conditions-before-crash/311149775|work=Shelby Star|accessdate=2018-10-17|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/7780/|title=Airframe Details for C-130 #5363|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20120701-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130H Hercules 93-1458 Edgemont, SD|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2012 жылдың [[22 шілде]]сінде C-130J-30 (с/н 5530; р/н MM62190) [[Италия ӘӘК|Италияның ӘӘК]] Авганистанның батысындағы Герат провинциясында [[Шинданд|«Шинданд»]] авиабазасына қатты қонды. Ұшақ есептен шығарылды<ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/7975/|title=Airframe Details for C-130 #5530|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[2013 жыл]]ы [[19 мамыр]]да С-130J-30 (с/н 5560; р/н 04-3144), [[АҚШ ӘӘК]] 41-ші әуе эскадриліне тіркелген, Ауғанстандағы «[[Шанк]]<nowiki/>» ұшу-қону жолағынан тыс кетті. Экипаж және 3 жолаушы аман қалды. Ұшақ есептен шығарылды<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20150516121136/http://usaf.aib.law.af.mil/ExecSum2013/C-130J-30,%20FOB%20Shank,%2019%20May%2013.pdf|title=Wayback Machine|date=2015-05-16|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8575/|title=Airframe Details for C-130 #5560|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[6 тамыз]] 2013 жылы [[Эфиопия ӘӘК|Эфиопияның ӘӘК]] C-130B қатты қонды. Экипаждың екі мүшесі аман қалды және ауруханаға жатқызылды. Ұшақ есептен шығарылды<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20130830144449/http://www.sodere.com/profiles/blogs/ethiopia-military-plane-crashed-in-dire-dawa-three-days-before-an|title=Ethiopia: Military plane crashed in Dire Dawa three days before another plane crashed in Mogadisho - Sodere: Ethiopian Social Media Network Video News Drama Music|date=2013-08-30|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/wikibase/wiki.php?id=159338|title=Accident Lockheed C-130B Hercules 1563, 06 Aug 2013|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[2014 жыл]]ы [[11 ақпан]]да C-130H-30 (с/н 4919; р/н 7T-WHM) [[Алжир ӘӘК]] Константинның әуежайынан оңтүстікке қарай шамамен 30 шақырым жерде Ум-эль-Буаги вилайетіндегі Аин-Керш қаласынан алыс емес таулы жерде апатқа ұшырады. Бортта 4 экипаж мүшесі және 72 жолаушы болған, бір адам аман қалды<ref>{{Cite news|title=Algeria plane crash 'kills dozens'|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-26138101|work=BBC News|date=2014-02-11|accessdate=2018-10-17|language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8428/|title=Airframe Details for C-130 #4919|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20140211-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130H-30 Hercules 7T-WHM Aïn Kercha|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2014 жылы [[28 наурыз]]да C-130J-30 (с/н 5640; р/н KC-3803) [[Үндістан ӘӘК|Үндістанның ӘӘК]] жаттығу ұшуы кезінде [[Мадхья-Прадеш]] штатындағы [[Гвалиор]] қаласының маңында апатқа ұшырады. Экипаж 5 адамнан тұрды, барлығы қаза болды<ref>{{Cite news|title=‘Wake turbulence’ led to C-130 J aircraft crash|url=https://indianexpress.com/article/india/india-others/wake-turbulence-led-to-c-130-j-aircraft-crash/|work=The Indian Express|date=2014-04-23|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|title=Военно-транспортный самолет разбился в Индии, пять человек погибли|url=http://www.ria.ru/world/20140328/1001418738.html|work=РИА Новости|date=20140328T1156+0400Z|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8664/|title=Airframe Details for C-130 #5640|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2014 жылы [[21 қыркүйек]]те [[Египет ӘӘК|Египеттің ӘӘК]] C-130H (с/н 4809; р/н SU-BAT/1287) жаттығу ұшуы кезінде апатқа ұшырады. Экипаждың 7 мүшесінен 6 қаза болды<ref>{{Cite web|url=http://www.shorouknews.com/news/view.aspx?cdate=21092014&id=2e9b74be-c828-4f20-8f19-9e159613aed8|title=وزير الدفاع يتقدم جنازة ضحايا الطائرة العسكرية التي سقطت بالفيوم - بوابة الشروق|lang=ar-eg|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://english.ahram.org.eg/NewsContent/1/64/111309/Egypt/Politics-/Six-killed-in-military-aircraft-crash-in-southern-.aspx|title=Six killed in military aircraft crash in southern Egypt|publisher=Ahram Online|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20140921-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130H Hercules SU-BAT/1287 Kom Ashwin, Fayoum|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2014 жылы [[27 қараша]]да С-130H (с/н 4441; р/н 2470) [[Бразилия ӘӘК]] Кениент Марш атындағы әуежайға [[Кинг-Джордж]] аралында қатты қонды. Ұшақ қону кезінде оң борттың шассиін жұлып алған шығыңқы тас ілініп, ұшу-қону жолағына түсіп, оң бортқа жабылып, одан әрі есептен шығарылды<ref>{{Cite web|url=https://www.9news.com.au/world/2017/01/20/17/08/brazil-to-remove-aircraft-from-antarctica-more-than-two-years-after-crash|title=Brazil to remove aircraft from Antarctica more than two years after crash|publisher=www.9news.com.au|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8207/|title=Airframe Details for C-130 #4441|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20141127-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130M Hercules 2470 Teniente Rodolfo Marsh Martin Air Base, King George Island|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[2015 жыл]]ы 13 сәуірде KC-130F (с/н 3627; р/н 148897), [[АҚШ ӘТК]] [[30-шы сынау-бағалау эскадрилі]]не тіркелген, кенеттен бұрылып, [[Мугу Поинтына]] жердегі күштік агрегатқа соққы жасады. Ұшақ есептен шығарылды<ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/7874/|title=Airframe Details for C-130 #3627|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20150413-2|title=ASN Aircraft accident Lockheed NC-130F Hercules 148897 Port Hueneme-Point Mugu NAS, CA (NTD)|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2015 жылғы [[21 сәуір]]де AC-130J (с/н 5710; р/н 09-5710), [[АҚШ ӘӘК]] [[413-ші сынау эскадрилі]]не тіркелген, «[[Эглин]]<nowiki/>» авиябазасынан оңтүстікке қарай бақыланбайтын ұшуға кірді. Бақылау қалпына келтірілді және қауіпсіз қону жасалды. Экипаж аздаған жарақат алды. Апаттан кейінгі техникалық талдау ұшақ конструкцияға шекті жүктемені көтергенін көрсетті, бұл оны одан әрі пайдалану үшін қауіпсіз етеді. Бағалау бойынша шығындар 115,6 млн долларды құрайды. Ұшақ есептен шығарылды<ref>{{Cite news|title=Ghostrider gunship scrapped after inverted flight scare|url=https://www.flightglobal.com/news/articles/ghostrider-gunship-scrapped-after-inverted-flight-sc-419208/|work=Flightglobal.com|date=2015-11-17|accessdate=2018-10-17|language=en-GB}}</ref><ref name="Airframe Details for C-130 #5710">{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8713/|title=Airframe Details for C-130 #5710|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref name="Airframe Details for C-130 #5710"/>. * 2015 жылы [[30 маусым]]да KC-130B (с/н 3616; р/н A-1310) [[Индонезия ӘӘК]] 32-ші эскадриліне тіркелген, көп ұзамай «[[Суондо]]<nowiki/>» әуе базасынан ұшқан соң, [[Медан]] қаласының тұрғын ауданына құлап кетті. Бортта 12 адам экипаж және 110 жолаушы болған, олардың барлығы 17 адамнан кем емес, қаза тапты<ref>{{Cite news|title=Scores dead in Indonesia plane crash|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-33323419|work=BBC News|date=2015-06-30|accessdate=2018-10-17|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title=Dozens dead after Indonesian military plane crashes in residential area|url=https://www.abc.net.au/news/2015-06-30/indonesian-military-plane-crashes-residential-area-dozens-dead/6584602|work=ABC News|date=2015-06-30|accessdate=2018-10-17|language=en-AU}}</ref><ref>[http://news.liga.net/news/incident/6101930-krushenie_samoleta_v_indonezii_chislo_zhertv_dostiglo_140_chelovek.htm Крушение самолёта в Индонезии: число жертв достигло 140 человек] </ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8131/|title=Airframe Details for C-130 #3616|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20150630-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130B Hercules A-1310 Medan-Soewondo Air Force Base (MES)|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[2 қазан]] 2015 жылы С-130J-30 (с/н 5648; р/н 08-3174), [[АҚШ ӘӘК]] [[744-ші экспедициялық әуе эскадрилі]]не тіркелген [[Ауғанстан]] шығысында [[Джелалабад]] қаласының әуежайында ұшқаннан кейін бірден апатқа ұшырады. Тергеу көрсеткендей, апатқа ұшыраудың себебі штурвал мен аспапты тақтаның арасында түсірілген түнгі көру көзілдіріктерінен кеме командирі ұмытып кеткен футляр болды. Бортта 11 адам болған, олардың барлығы, сондай-ақ апат орнында 3 адам қаза тапты<ref>{{Cite news|title=C-130 crash in Afghanistan was not enemy action, Air Force says|first=Jeff|last=Schogol|url=https://www.airforcetimes.com/news/your-air-force/2015/10/01/c-130-crash-in-afghanistan-was-not-enemy-action-air-force-says/|work=Air Force Times|date=2017-08-07|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref><ref>[http://www.gazeta.ru/army/2016/04/21/8187953.shtml?pasas «Геркулес» упал из-за футляра для очков] // Газета. Ру, 21.04.2016</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8678/|title=Airframe Details for C-130 #5648|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[11 шілде]] [[2016 жыл]]<nowiki/>ы C-130H (с/н 4777; р/н 16804) [[Португалияның ӘӘК]] үздік авиабазадан ұшу кезінде апатқа ұшырады: 5 ауыстырылмады. Құлағаннан кейін ұшақ жанып кетті. Бортта жеті адам болған, үш адам қаза тауып, тағы біреуі ауыр жарақат алды<ref>{{Cite web|url=http://jornaleconomico.sapo.pt/|title=Jornal Económico|publisher=O Jornal Económico|lang=pt-PT|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://observador.pt/2016/07/11/c130-caiu-na-base-do-montijo-e-fez-tres-mortos/|title=Acidente com C-130 fez três mortos na base do Montijo|author=Rita Tavares, Ana Cristina Marques, Vítor Matos|publisher=Observador|lang=pt-PT|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite news|title=Porque terá este C-130 saído da pista à descolagem?|url=https://expresso.sapo.pt/sociedade/2016-07-18-Porque-tera-este-C-130-saido-da-pista-a-descolagem-#gs.E_zS1SM|work=Jornal Expresso|accessdate=2018-10-17|language=pt-PT}}</ref><ref>[http://www.fontanka.ru/2016/07/11/111/ Военно-транспортный самолёт разбился в Португалии] // [[Фонтанка.ру]], 11.07.2017</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/7432/|title=Airframe Details for C-130 #4777|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20160711-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130H Hercules 16804 Montijo Air Base|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2016 жылдың [[18 желтоқсан]]ы C-130HS (с/н 4785; р/н A-1334) [[Индонезия ӘӘК]] [[32-эскадрилі]]не тіркелген [[Вамен]]а қаласы маңындағы тауларда апатқа ұшырады:[[Папуа провинциясы]]нда 5 ауыстырылмады. Бортта экипаждың 12 мүшесі және 1 жолаушы болды, барлығы қаза болды<ref>{{Cite news|title=13 Korban Pesawat Hercules Jatuh di Wamena Akan Diterbangkan ke Malang|first=Muhammad|last=Aminuddin|url=https://news.detik.com/berita/d-3374375/13-korban-pesawat-hercules-jatuh-di-wamena-akan-diterbangkan-ke-malang|work=detiknews|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite news|title=Hercules Plane Crashes in Jayawijaya Regency, Papua|url=https://en.tempo.co/read/news/2016/12/18/055828686/Hercules-Plane-Crashes-in-Jayawijaya-Regency-Papua|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|title=Semua jenazah korban Hercules diterbangkan ke Malang - ANTARA News|last=antaranews.com|url=https://www.antaranews.com/berita/602184/semua-jenazah-korban-hercules-diterbangkan-ke-malang|work=Antara News|accessdate=2018-10-17|language=id-ID}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8359/|title=Airframe Details for C-130 #4785|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20161218-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130H Hercules A-1334 Wamena Airport (WMX)|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[2017 жыл]]ы [[10 шілде]]де KC-130T (5303 с/н, 165000 р/н) [[Солтүстік Каролина]]дағы [[«Черри Поинт»]] авиациялық станциясынан ұшып шыққан [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] теңіз жаяу әскерлері корпусының [[452-көлік эскадрилі]]не тіркелген [[Миссисипи (штат)|Миссисипи]] штатының [[Лифлор|Лифлор округіндегі]] соя алаңында апатқа ұшырады. Құлағаннан кейін ұшақ жарылды. Бортта 16 адам болды, барлығы қаза болды<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170711140032/http://www.marines.mil/News/Press-Releases/Press-Release-Display/Article/1242769/marine-corps-aircraft-crashes-killing-16|title=Marine Corps aircraft crashes, killing 16 > The Official United States Marine Corps Public Website > Press Release Display|date=2017-07-11|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite news|title=16 dead after Marine Corps KC-130 plane from Cherry Point crashes in Mississippi|first=Jeff|last=Schogol|url=https://www.militarytimes.com/2017/07/11/16-dead-after-marine-corps-kc-130-plane-from-cherry-point-crashes-in-mississippi/|work=Military Times|date=2017-08-08|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|title=Marine Plane Had Emergency at High Altitude, General Says|url=https://www.nytimes.com/2017/07/12/us/mississippi-marine-transport-plane-crash.html|accessdate=2018-10-17|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title=UPDATE: 16 people on board military C-130 killed in LeFlore County plane crash|first=Waverly|last=McCarthy|url=http://www.msnewsnow.com/story/35851293/update-army-c-130-out-of-memphis-crashes-on-lefloresunflower-county-line-four-bodies-recovered|accessdate=2017-07-11|language=en}}</ref><ref>[https://rg.ru/2017/07/11/reg-ufo/video-v-aviakatastrofe-v-ssha-pogibli-16-morpehov.html В авиакатастрофе в США погибли 16 морпехов] // РГ, 11.07.2017 (+видео)</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8538/|title=Airframe Details for C-130 #5303|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20170710-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed KC-130T Hercules 165000 Itta Bena, MS|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2017 жылдың [[27 тамыз]]ында [[Ұлыбритания ӘӘК]] Ирактағы «Эрбиль» авиябазасында қатаң қону жасады. Ұшақ есептен шығарылды<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/7929/|title=Airframe Details for C-130 #5457|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[2018 жыл]]дың [[29 сәуір]]інде [[Ливия ӘӘК|Ливияның ӘӘК]] С-130H-30 «[[Эль-Шарара]]<nowiki/>» мұнай кен орнындағы жолақтан ұшып шыққаннан кейін апатқа ұшырады. Экипаж 4 адамнан тұрды, бір аман қалды<ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url=http://noc.ly/index.php/en/new-4/3557-a-statement000|title=المؤسسة الوطنية للنفط - A statement|author=mohamed maghrbi|publisher=noc.ly|lang=en-gb|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20180430114041/https://af.reuters.com/article/libyaNews/idAFL8N1S60EE|title=UPDATE 3-Three dead after transport plane crashes at Libya oilfield {{!}} News by Country {{!}} Reuters|date=2018-04-30|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8108/|title=Airframe Details for C-130 #4992|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20180429-1|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130H-30 Hercules registration unknown Sharara Airstrip|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * 2018 жылдың [[2 мамыр]]ында WC-130H (с/н 4110; р/н 65-0968), [[Пуэрто-Рико Ұлттық гвардиясы]]ның 156 әуе эскадриліне тіркелген, көп ұзамай «Саванна / Хилтон-Хед» халықаралық әуежайынан ұшқаннан кейін апатқа ұшырады. Бортта 9 адам болды, барлығы қаза болды<ref>{{Cite news|title=Puerto Rico WC-130 crashes in Georgia with 9 on board|first=Tara|last=Copp|url=https://www.airforcetimes.com/news/your-military/2018/05/02/puerto-rico-c-130-crashes-in-georgia-with-5-onboard-guard-says/|work=Air Force Times|date=2018-05-02|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|title=9 dead after Puerto Rican National Guard plane crashes in Georgia|url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/military-c-130-plane-crashes-near-airport-savannah-georgia-n870786/|work=NBC News|accessdate=2018-10-17|language=en-US}}</ref><ref>[http://tass.ru/proisshestviya/5173142 СМИ: все находившиеся на борту разбившегося в США С-130 Hercules погибли] // ТАСС, 03.05.2018</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/7038/|title=Airframe Details for C-130 #4110|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20180502-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed WC-130H Hercules 65-0968 Savannah/Hilton Head International Airport, GA (SAV)|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[3 маусым]] 2018 жылы C-130H (с/н 4911; р/н 7T-WHT) [[Алжир ӘӘК]] парашютшілер десанторларынан кейін [[Бискра]] қаласының әуежайына қатты қонды. Ұшақ үш бөлікке бөлініп, экипаж мүшелерінің бірі ауруханаға жатқызылғаннан кейін қайтыс болды<ref>{{Cite news|title=A LA UNE - Urgent / Un avion militaire fait une sortie de piste à Biskra    sur Algerie Focus|url=https://www.algerie-focus.com/2018/06/urgent-un-avion-militaire-fait-une-sortie-de-piste-a-biskra/|work=Algerie Focus|date=2018-06-03|accessdate=2018-10-17|language=fr}}</ref><ref>{{Cite news|title=Exclusif- L'Hercules C-130 s'est brisé en deux à Biskra (Photo) - ALG24|url=https://www.alg24.net/exclusif-hercules-brise-biskra-photo/|work=ALG24|date=2018-06-03|accessdate=2018-10-17|language=fr}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/aircraft-database/C-130/airframe-profile/8423/|title=Airframe Details for C-130 #4911|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-10-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20180603-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed C-130H Hercules 7T-WHT Biskra Airport (BSK)|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-10-17}}</ref>. * [[АҚШ ӘӘК]] [[744-ші экспедициялық әуе эскадрилі]]не тіркелген C-130J 2018 жылдың [[30 қыркүйек|30 қыркүйегі]] Ауғанстанның шығыс бөлігіндегі Джелалабад аэродромында апатқа ұшырады. Ауғанстандағы [[Солтүстік Атлантикалық Келісім Ұйымы|НАТО]]-ның 6 экипаж мүшесі мен 5 қызметкері қаза тапты.<ref>{{Cite news|title=​6 U.S. service members among 11 dead in Afghan plane crash|url=https://www.cbsnews.com/news/6-us-service-members-among-11-dead-in-afghan-plane-crash/|accessdate=2018-10-20|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|title=В Афганистане погиб транспортный самолет ВВС США C-130J «Геркулес»|url=https://regnum.ru/news/accidents/2494009.html|work=ИА REGNUM|accessdate=2018-10-20|language=ru-RU}}</ref> * 2018 жылы [[9 қараша]]да [[Пәкістанның ӘӘК]] [[Пәкістанның 6-шы эскадрилі|6-шы эскадриліне]] тіркелген C-130E (с/н 4180; р/н 65-12904) «[[Нұр Хан]]<nowiki/>» авиабазасына апатты қонуға мәжбүр болды. Қону кезінде шина жарылып, ұшақ қону жолағынан шығып, қабырғаға соғылып, жанған, қатты бүлінген және жөндеуге жатпайды.<ref>{{Cite web|url=http://www.c-130.net/g3/c-130-photos/Asian-C-130-Photos/Pakistan-C-130-Photos/PAF-ISB2|title=PAF ISB2 photos {{!}} C-130.net|publisher=www.c-130.net|lang=en|accessdate=2018-11-15}}</ref>. * 2018 жылдың [[6 желтоқсан]]ында [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]]-тың KC-130J КМП [[F/A-18 Hornet]] жойғыш-бомбалаушы қақтығысы салдарынан [[Жапония]] жағалауларында апатқа ұшырады. Ұшақтар [[Ямагути]] префектурасында [[Ивакуни (АҚШ КМП әуеация станциясы)|«Ивакуни»]] авиациялық станциясынан ұшып шығып, ауада жанармай құю бойынша жаттығуды орындады. Әуе кемелерінің бортында 7 әскери қызметкер болған, біреуі құтқара алды.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/USMC/status/1070440210293506049|title=Search and rescue operations continue for a KC-130 and an F/A-18 that were involved in a mishap off of the coast of Japan around 2:00 a.m. Dec. 6. The circumstances of the mishap are currently under investigation. Media can contact @IIIMEF at IIIMEFMEDIA@usmc.mil.|author=U. S. Marines|date=2018-12-05|publisher=@USMC|lang=en|accessdate=2018-12-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.marinecorpstimes.com/news/your-marine-corps/2018/12/05/search-and-rescue-off-japanese-coast-underway-after-marine-corps-c-130-and-fa-18-fighter-jet-crash/|title=Search off Japanese coast underway for missing Marines after Corps C-130 and F/A-18 fighter jet crash|author=Geoff Ziezulewicz, Shawn Snow|date=2018-12-06|publisher=Marine Corps Times|lang=en-US|accessdate=2018-12-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.thedrive.com/the-war-zone/25327/marine-f-a-18-and-kc-130-collide-during-refueling-sending-both-into-waters-off-japan|title=U.S. F/A-18 And KC-130 Collide During Refueling Sending Both Into Waters Off Japan (Updated)|author=Tyler Rogoway|publisher=The Drive|accessdate=2018-12-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://abcnews.go.com/Politics/search-rescue-underway-marine-corps-aircraft-missing-off/story?id=59635876|title=Marines identify killed F/A-18 pilot as search continues for 5 missing|author=A. B. C. News|date=2018-12-07|publisher=ABC News|lang=en|accessdate=2018-12-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/2-marine-corps-aircraft-crash-during-refueling-in-japan-2018-12|title=2 Marine Corps aircraft were involved in a 'mishap' over Japan, and a search-and-rescue operation is underway|author=Christopher Woody, David Choi|publisher=Business Insider|accessdate=2018-12-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/tosv2.html?vid=&uuid=6653a710-f923-11e8-ae0d-05599adee804&url=L25ld3MvYXJ0aWNsZXMvMjAxOC0xMi0wNS91LXMtbWFyaW5lLWYtYS0xOC1rYy0xMzAtY3Jhc2gtaW4tc2VhLW9mZi1qYXBhbg==|title=Bloomberg - Are you a robot?|publisher=www.bloomberg.com|accessdate=2018-12-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://sputniknews.com/military/201812061070424758-us-marines-search-rescue-japan/|title=US Marines Launch Search and Rescue Effort After Two Planes Crash Near Japan|author=Sputnik|publisher=sputniknews.com|lang=en|accessdate=2018-12-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/proisshestviya/5876910|title=Два самолета ВМС США потерпели крушение у берегов Японии|publisher=ТАСС|accessdate=2018-12-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20181206/amerikanskijj-istrebitel-stolknulsja-s-samoletom-130-u-poberezhja-japonii-1543701063.html|title=Американский истребитель столкнулся с самолетом KC-130 у побережья Японии - РИА Новости, 06.12.2018|publisher=РИА Новости|lang=ru|accessdate=2018-12-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://aviation-safety.net/database/record.php?id=20181206-0|title=ASN Aircraft accident Lockheed Martin KC-130J registration unknown Muroto Cape, Japan|author=Harro Ranter|publisher=aviation-safety.net|accessdate=2018-12-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://lostarmour.info/aflosses/item.php?id=19770|title=Lostarmour ID - 19770, KC-130J, Pacific Ocean|publisher=lostarmour.info|accessdate=2018-12-08}}</ref> == Тактикалық-техникалық сипаттамалары == [[Сурет:Lockheed C-130 Hercules 3-view.png|нобай|300x300 нүкте|C-130-нің проекциясы]] [[Сурет:C-130J_Hercules_cleaning.jpg|нобай|300x300 нүкте|«Геркулестің» жууы]] Келтірілген сипаттамалар '''C-130J''' модификациясына сәйкес келеді. {{кітап|авторы=|бөлімі=Ұшақ|бөлім сілтемесі=|тақырыбы=Jane's All The World's Aircraft 2004-2005|шынайы атауы=|сілтеме=|уикитека=|жауапты=Paul Jackson|басылым=|орны=|баспасы=Jane's Infromation Group|жыл=2004|томы=|беттері=700-702|барлық беті=860|сериясы=|isbn=0-7106-2614-2|тиражы=}} '''Техникалық сипаттамалары''' * Экипаж: 2 пилот * Жолаушылар сыйымдылығы: 72 жауынгер немесе 64 парюшютші или 74 екі еріп жүруші бар зембілде жараланғандар * Жүк көтергіштігі: 18 955 кг (+2.5g кезінде) * Ұзындығы: 29,79 м * Қанат құлауы: 40,41 м * Биіктігі: 11,84 м * Қанат алаңы: 162,12 м² * '''Қанаттың ұзару коэффиценті''': 10,1 * Шасси шоғыры: 4,34 м * Қанаттың түбірі: NACA 64A318 қанаттың түбірі, NACA 64A412 аяқтамасы * Бос массасы: 34 274 кг * Жарақталған массасы: 53 230 кг (+2.5g кезінде) * Қалыпты ұшу салмағы: 70 305 кг (типтік жүктеме кезінде) * Максималды ұшу салмағы: 79 380 кг * Ішкі бактардағы отынның массасы: 20 819 кг (+ 8506 кг в ПТБ) * '''Отын бақтарының көлемі''': 25 552 л (+ 2×5220 л ПТБ) * Күштік қондырғы: 4 × ТВҚ Rolls-Royce AE 2100D3 * Қозғалтқыштардың қуаты: 4 × 4591 а. к. (4 × 3424 кВт) * Әуе винті: алты қабатты Dowty Aerospace R391 * Винттің диаметрі: 4.11 м '''Жүк кабинасының габариттері''' * '''Ұзындығы''': 12,19 м * '''Ені''': 3,12 м * '''Биіктігі''': 2,74 м * '''Пайдалы көлем''': 128,9 м³ '''Ұшу сипаттамалары''' * Ең жоғары рұқсат етілетін жылдамдық: 700 км/сағат 3050 м-ге * Ең жоғарғы жылдамдық: 645 км/сағат * Крейсерлік жылдамдық: 628 км/сағат * Құлау жылдамдығы: 185 км/сағат * Практикалық қашықтық: 5250 км (18 144 кг салмақты жүкпен) * Практикалық төбесі: 9315 м (ұшу салмағы 66 680 кг кезінде) * Жылдам көтеру: 10,7 м/с * '''Биіктік алу уақыты''': 6100 м 14 мин-та. * Қанатқа жүктеме: 433,7 кг/м² (қалыпты ұшу салмағы кезінде) * Тарту қарусыздануы: 194,6 Вт/кг (қалыпты ұшу салмағы кезінде) * Екпін ұзындығы: 1433 м (15 м биіктікке дейін) * Жүріс ұзындығы: 777 м (қону салмағы 58 967 кг кезінде 15 м биіктіктен) == Аналогтарымен салыстыру == {| class="wikitable" style="width:100%; text-align:center" ! !{{Мемлекет туы|Украина}} [[Ан-70]]<ref>[http://www.antonov.com/products/air/transport/AN-70/its.xml Основные летно-технические характеристики Ан-70] [https://web.archive.org/web/20100130072759/http://www.antonov.com/products/air/transport/AN-70/its.xml%7Cdate=2010-01-30].</ref><ref>[http://www.airwar.ru/enc/craft/an70.html Ан-70 на сайте airwar.ru].</ref> ![[Сурет:Flag_of_Europe.svg|25x25 нүкте]][[Еуропалық Одақ]] [[Airbus A400M]]<ref>[http://www.airwar.ru/enc/craft/fla.html A400M Grizzly].</ref><ref>[http://www.airbusmilitary.com/Aircraft/A400M/A400MAbout.aspx A400M на сайте производителя] [https://web.archive.org/web/20140701075336/http://www.airbusmilitary.com/Aircraft/A400M/A400MAbout.aspx date=2014-07-01].</ref> !{{Мемлекет туы|АҚШ}} C-130J-30<ref>[https://archive.is/20120801025956/http://www.af.mil/information/factsheets/factsheet.asp?id=92 C-130 HERCULES].</ref><ref>[http://www.airwar.ru/enc/craft/c130j.html C-130J Super Hercules].</ref> !{{Мемлекет туы|Қытай}} [[Shaanxi Y-9]]<ref>[http://www.globalsecurity.org/military/world/china/y-9.htm Shaanxi Y-9 (Yun-9)].</ref><ref>[http://lenta.ru/news/2011/07/28/y9/ Китай начал летные испытания нового транспортника].</ref><ref>[http://www.sinodefence.com/airforce/airlift/y9.asp Yun-9 Multipurpose Transport Aircraft] [https://web.archive.org/web/20131103072354/http://www.sinodefence.com/airforce/airlift/y9.asp date=2013-11-03].</ref> |- !Сыртқы келбеті |[[Сурет:An-70_takeoff.jpg|170x170 нүкте]] |[[Сурет:Airbus_A400M_EC-404_MSN_004_at_Seville.jpg|150x150 нүкте]] |[[Сурет:Hercules-au-Gabon.jpg|150x150 нүкте]] |[[Сурет:Shaanxi_Y-9_at_2014_Zhuhai_Air_Show.jpg|170x170 нүкте]] |- !Бірінші ұшуы, жыл |1994 |2009 |1996 |2011 |- !Қару-жараққа қабылданды, жыл |2015 |— |1999 |2012 |- !Әзірлеушісі |{{Мемлекет туы|Украина}} [[АҒТК Антонов|АҒТК «Антонов»]] |[[Сурет:Flag_of_Europe.svg|25x25 нүкте]][[Еуропалық Одақ]] [[Airbus Military]] |{{Мемлекет туы|АҚШ}} [[Lockheed Martin]] |{{Мемлекет туы|Қытай}} [[Shaanxi Aircraft Corporation|Shaanxi Aircraft Corp.]]<br /> {{Мемлекет туы|Украина}} [[АҒТК Антонов]] |- !Өндірушісі |{{Мемлекет туы|Украина}} [[«Антонов» сериялық зауыт]] |[[Сурет:Flag_of_Europe.svg|25x25 нүкте]][[Еуропалық Одақ]] [[Airbus Military]] |{{Мемлекет туы|АҚШ}} [[Lockheed Martin]] |{{Мемлекет туы|Қытай}} [[Shaanxi Aircraft Corporation|Shaanxi Aircraft Corp.]] |- !Қанат құлауы, м |44,06 |42,40 |39,7 |38,015 |- !Ұзындығы, м |40,73 |45,10 |34,69 |33,109 |- !Қанат алаңы, м² |204,0 |221,50 |162,1 |121.7 |- !Бос салмақ, т |73,0 |76,5 |34,3 |39,0 |- !Жүк көтергіштігі, т |47,0 |37,0 |21,8 |25,0 |- !Жүк кабинасының габариттері (ұ × е × б), м |22,4 × 4,8 × 4,1 |17,7 × 4,0 × 3,8 |12,2 × 3,1 × 2,7 |13,5 × 3,5 × 2,6 |- !Ішкі отын, т |38,0 |50,5 |20,5 |а/ж |- !Макс. ұшу салмағы, т |135,0 |141,0 |74,4 |77,0 |- !Макс. жылдамдығы, км/сағат |780 |780 |670 |650 |- !Крейсерлік жылдамдығы, км/сағат |700—750 |780 |640 |550—600 |- !Макс. төбесі, м |12 000 |11 300 |12 300 |10 500 |- !Практикалық қашықтығы, км |6600 (20 т жүкпен) |6400 (20 т жүкпен) |3150 (16 т жүкпен) |5700 |- !Ажырататын қашықтығы, км |8000 |8700 |5250 |7800 |- !Қозғалтқыштары |4 × [[ТВВҚ]] «[[ЗМКБ «Прогресс» ат. А. Г. Ивченко академикке|Ивченко-Прогресс»]] [[Д-27]] |4 × [[ТВҚ]] [[Europrop TP400]] |4 × [[ТВҚ]] [[Rolls-Royce AE 2100|Rolls-Royce AE2100D3]] |4 × [[ТВҚ]] Wojiang WJ-6C |- !Қуаты, а. к. |4 × 13 880 |4 × 11 000 |4 × 4700 |4 × 4250 |- !Құны |67,0 млн [[АҚШ доллары|USD]] (2012 жыл) |145,0 млн [[Еуро|EUR]] (2012 жыл) |65 млн [[АҚШ доллары|USD]] (2008 жыл) |— |} [[C-130|C-130 Hercules]] және Shaanxi Y-9 (жүк көтергіштігі және жүк кабинасының габариті бойынша [[Ан-12]]-нің терең жаңғыртуы, сондай-ақ негізгі [[ТТХ]], [[Ан-12]], [[Ан-178]], [[Ил-214]], [[Transall C-160]] и [[Embraer KC-390]] сынып ұшақтарына ұқсас. == Тағыда қараңыз == ; Ұқсас өнімдер : * [[Lockheed AC-130]] ; Аналогтар : * [[Ан-12]] * [[Ан-178]] * [[Ил-214]] * [[Blackburn Beverley]] * [[Embraer KC-390]] * [[Shaanxi Y-8]] * [[Shaanxi Y-9]] * [[Short Belfast]] * [[Transport Allianz C.160 Transall]] * [[Kawasaki C-2]] ; Тізімдер : * [[Ұшақтардың тізімі]] == Дереккөздер == {{Дереккөздер|3}} == Әдебиет == * {{мақала|авторы=С. Кедров|тақырыбы=Сол «Геркулес». Lockheed C-130-ны құру тарихы мен модификациялары|өндіруші=«[[Крылья Родины]]»|түрі=журнал|жыл=2000|нөмірі=3|беттері=13—16|issn=0130-2701}} * {{мақала|авторы=О. Пиунов|тақырыбы=АҚШ ӘӘК арнайы операциялар күштерінің «Геркулес» С-130 типті ұшақтары|өндіруші=«[[Зарубежное военное обозрение]]»|түрі=журнал|жыл=2011|нөмірі=11|беттері=59—71|issn=}} * {{мақала|авторы=О. Пиунов|тақырыбы=АҚШ ӘӘК арнайы операциялар күштерінің "Геркулес" С-130 типті ұшақтары (Жалғасы)|өндіруші=«[[Зарубежное военное обозрение]]»|түрі=журнал|жыл=2011|нөмірі=12|беттері=52—54|issn=}} == Сілтемелер == * [http://www.lockheedmartin.com/us/100years/stories/hercules.html C-130 Hercules] (Lockheed Martin компанияның ресми сайты) * [http://lockheedmartin.com/us/products/c130/History.html Variants] (Lockheed Martin компанияның ресми сайты) * [http://www.lockheedmartin.com/us/products/c130/c-130j-variants.html C-130 Hercules] (Lockheed Martin компанияның ресми сайты) * [http://www.armstrade.org/includes/periodics/news/2012/0208/163011519/detail.shtml Жаңа Зеландияның ӘӘК алғашқы екі C-130H «Геркулес» әскери-техникалық жабдықтарына ие болды.] // armstrade.org, шілде 2012 * [http://www.inforupor.ru/news/oshibka-pilotov-privela-k-aviakatastrofe-v-severnoj-shvecii.html Пилоттардың қате арқасында, Швецияның солтүстігіндегі ұшақ апатқа ұшырады]{{Deadlink|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} // inforupor.ru * [http://inforupor.ru/news/zona-avarii-norvezhskogo-samoljota-javljaetsja-zapovednoj.html Норвегия ұшағының апат аймағы сақталған]{{Deadlink|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Lockheed Martin ҰА}} [[Санат:АҚШ ұшақтары]] [[Санат:Lockheed ұшақтары]] [[Санат:Әскери-көліктік ұшақтар]] [[Санат:Вьетнам соғысының ұшақтары]] [[Санат:Жоғарықанаттар]] gb5k798jw3sm41d90jhndyh49m25mz0 0 616008 3058991 2743801 2022-08-09T18:20:16Z Kasymbot 15834 clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) (2) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы =Бозай |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 46 |су алабының ауданы = |су алабы = |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауының оңтүстік бөлігіндегі жартасты тау аңғары |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Қараторғай өзені]] |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec = |m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |еңістігі = |ел = {{KZ}} |аймақ =[[Қарағанды облысы]], [[Ұлытау ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Бозай}} '''Бозай ''' – [[Қараторғай өзені]]нің сол саласы. == Географиялық орны == [[Қарағанды облысы]], [[Ұлытау ауданы]] жерімен ағады. Ұзындығы 46 км. ==Бастауы == [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауының оңтүстік бөлігіндегі жартасты тау аңғарынан бастау алып, жазықты кесіп өтіп Қараторғай өзеніне құяды. == Гидрологиясы == Өзен бойында қайың, терек, бұта аралас тоғай өскен. Бозайдың кішігірім 8 саласы (Дүйсен, Шилі, Қоғалы, т.б.) бар.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қарағанды облысы өзендері]] rsspo4bvsh3uj7l3ahy4c18rxidarxb 0 621672 3059046 3041333 2022-08-09T18:54:23Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Көшкентал (Абай облысы)|Көшкентал]] – [[Абай облысы]] [[Аягөз ауданы]], [[Аягөз қалалық әкімдігі]] құрамындағы темір жол айрығы. * [[Көшкентал (Жетісу облысы)|Көшкентал]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} camakuoslpakmt7h69rebfgfofakxhi 0 624562 3058895 3044466 2022-08-09T17:17:49Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Егінсу (Абай облысы)|Егінсу]] – [[Абай облысы]] [[Үржар ауданы]]ндағы ауыл. * [[Егінсу (Жетісу облысы)|Егінсу]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} ecgetv36m6lqcqliz9smy33ahkpi2kw 0 631976 3058874 2731065 2022-08-09T17:03:48Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki * [[Алтынарық (Жамбыл облысы)|Алтынарық]] – [[Жамбыл облысы]] [[Меркі ауданы]]ндағы ауыл. * [[Алтынарық (Жетісу облысы)|Алтынарық]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} rs1wp4wpekdfykikpk0jz5kgnejiep1 10 632145 3058886 3058163 2022-08-09T17:14:26Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] ауылдық округтері |мазмұны = {{nobr| [[Ақсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Арасан ауылдық округі|Арасан]] •}} {{nobr| [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі|Барлыбек Сырттанов]] •}} {{nobr| [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Есеболат ауылдық округі|Есеболат]] •}} {{nobr| [[Жансүгіров ауылдық округі|Жансүгіров]] •}} {{nobr| [[Жаңалық ауылдық округі|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Көшкентал ауылдық округі|Көшкентал]] •}} {{nobr| [[Қаракөз ауылдық округі|Қаракөз]] •}} {{nobr| [[Қарасу ауылдық округі (Ақсу ауданы)|Қарасу]] •}} {{nobr| [[Қарашілік ауылдық округі|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қапал ауылдық округі|Қапал]] •}} {{nobr| [[Қызылағаш ауылдық округі (Ақсу ауданы)|Қызылағаш]] •}} {{nobr| [[Матай ауылдық округі|Матай]] •}} {{nobr| [[Молалы ауылдық округі|Молалы]] •}} {{nobr| [[Ойтоған ауылдық округі|Ойтоған]] •}} {{nobr| [[Суықсай ауылдық округі|Суықсай]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудандар бойынша ауылдық округтер:Жетісу облысы|Ақсу ауданы]] </noinclude> 6unrdlom7i02y6lyunhek7yfsu3zdgf 3058920 3058886 2022-08-09T17:39:07Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] ауылдық округтері |мазмұны = {{nobr| [[Ақсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Арасан ауылдық округі|Арасан]] •}} {{nobr| [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі|Барлыбек Сырттанов]] •}} {{nobr| [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Есеболат ауылдық округі|Есеболат]] •}} {{nobr| [[Жансүгіров ауылдық округі|Жансүгіров]] •}} {{nobr| [[Жаңалық ауылдық округі|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Көшкентал ауылдық округі|Көшкентал]] •}} {{nobr| [[Қаракөз ауылдық округі|Қаракөз]] •}} {{nobr| [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу]] •}} {{nobr| [[Қарашілік ауылдық округі|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қапал ауылдық округі|Қапал]] •}} {{nobr| [[Қызылағаш ауылдық округі (Ақсу ауданы)|Қызылағаш]] •}} {{nobr| [[Матай ауылдық округі|Матай]] •}} {{nobr| [[Молалы ауылдық округі|Молалы]] •}} {{nobr| [[Ойтоған ауылдық округі|Ойтоған]] •}} {{nobr| [[Суықсай ауылдық округі|Суықсай]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудандар бойынша ауылдық округтер:Жетісу облысы|Ақсу ауданы]] </noinclude> 95mlej7yjgsm1i2zv5452yxjsbowo46 3058967 3058920 2022-08-09T18:05:30Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]] ауылдық округтері |мазмұны = {{nobr| [[Ақсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Ақсу]] •}} {{nobr| [[Арасан ауылдық округі|Арасан]] •}} {{nobr| [[Барлыбек Сырттанов ауылдық округі|Барлыбек Сырттанов]] •}} {{nobr| [[Егінсу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Егінсу]] •}} {{nobr| [[Есеболат ауылдық округі|Есеболат]] •}} {{nobr| [[Жансүгіров ауылдық округі|Жансүгіров]] •}} {{nobr| [[Жаңалық ауылдық округі|Жаңалық]] •}} {{nobr| [[Көшкентал ауылдық округі|Көшкентал]] •}} {{nobr| [[Қаракөз ауылдық округі|Қаракөз]] •}} {{nobr| [[Қарасу ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қарасу]] •}} {{nobr| [[Қарашілік ауылдық округі|Қарашілік]] •}} {{nobr| [[Қапал ауылдық округі|Қапал]] •}} {{nobr| [[Қызылағаш ауылдық округі (Жетісу облысы)|Қызылағаш]] •}} {{nobr| [[Матай ауылдық округі|Матай]] •}} {{nobr| [[Молалы ауылдық округі|Молалы]] •}} {{nobr| [[Ойтоған ауылдық округі|Ойтоған]] •}} {{nobr| [[Суықсай ауылдық округі|Суықсай]] }} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудандар бойынша ауылдық округтер:Жетісу облысы|Ақсу ауданы]] </noinclude> b4j8xhhojoil6w25v9nqyhrxtzqic74 0 632945 3058915 2735106 2022-08-09T17:37:14Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Қызылсоқ |сурет = |әкімшілік күйі = |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =43|lat_min =15|lat_sec = 28 |lon_deg =76|lon_min = 15|lon_sec =08 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Алматы облысы |кестедегі облыс = Алматы облысы{{!}}Алматы |ауданы = Жамбыл ауданы (Алматы облысы) |кестедегі аудан = Жамбыл ауданы (Алматы облысы){{!}}Жамбыл |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы){{!}}Қарасу |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =194 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Қызылсоқ}} '''Қызылсоқ''' — [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]], [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу ауылдық округі]] құрамындағы ауыл. == Географиялық орны == Аудан орталығы - [[Ұзынағаш (Алматы облысы)|Ұзынағаш]]тан солтүстік-батысқа қарай 4,8 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 141 адам (74 ер адам және 67 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 194 адамды (101 ер адам және 93 әйел адам) құрады.<ref name="source1">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Жамбыл ауданы елді мекендері (Алматы облысы)}} [[Санат:Жамбыл ауданы (Алматы облысы) елді мекендері]] jhq7uih6eiw1sfyncvestyms7yzdtie 0 632956 3058865 2735198 2022-08-09T16:52:17Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Тау |Түрі = Тау сілемі |Атауы = Қызылсай |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}},[[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]] |Тау жүйесі = |Пайда болған кезеңі = |Аумағы = |Ұзындығы = 2 |Ені = 1 |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 813 |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Қызылсай}} '''Қызылсай''' – Сорбұлақ көлінің солтүстік-батысындағы шоқы. == Географиялық орны == [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]], [[Қопа (Алматы облысы)|Қопа]] ауылының солтүстік-шығысында 38 км жерде орналасқан. == Жер бедері == Абсолюттік биіктігі 813 м. Солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км-ге созылған, енді жері 1 км. Беткейі көлбеу. Солтүстігінде [[Дауластышоқы]] шоқысы, шығысында [[Күрті бөгені]], оңтүстік-шығысында Ұзынсайбас, Баулық төбелері, оңтүстік-батысында Қалыптас тауы жатыр. == Өсімдігі == Қоңыр топырақ жамылғысында [[бетеге]], [[Боз (астық)|боз]], [[жусан]], [[изен]], [[ебелек]] аралас астық тұқымдас өсімдіктер өседі.<ref>Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Алматы облысы таулары]] r2f34nrf5rp2nm4g7kj52f3wth55qi5 10 633138 3058910 2736225 2022-08-09T17:34:36Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)]] ауылдық округтері |мазмұны = {{nobr| [[Айдарлы ауылдық округі (Жамбыл ауданы)|Айдарлы]] •}} {{nobr| [[Аққайнар ауылдық округі (Алматы облысы)|Аққайнар]] •}} {{nobr| [[Ақсеңгір ауылдық округі|Ақсеңгір]] •}} {{nobr| [[Ақтерек ауылдық округі|Ақтерек]] •}} {{nobr| [[Беріктас ауылдық округі|Беріктас]] •}} {{nobr| [[Бозой ауылдық округі (Алматы облысы)|Бозой]] •}} {{nobr| [[Дегерес ауылдық округі|Дегерес]] •}} {{nobr| [[Жамбыл ауылдық округі (Жамбыл ауданы, Алматы облысы)|Жамбыл]] •}} {{nobr| [[Қарақастек ауылдық округі|Қарақастек]] •}} {{nobr| [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу]] •}} {{nobr| [[Қарғалы ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарғалы]] •}} {{nobr| [[Мәтібұлақ ауылдық округі|Мәтібұлақ]] •}} {{nobr| [[Мыңбаев ауылдық округі|Мыңбаев]] •}} {{nobr| [[Самсы ауылдық округі|Самсы]] •}} {{nobr| [[Сарытауқұм ауылдық округі|Сарытауқұм]] •}} {{nobr| [[Талап ауылдық округі (Алматы облысы)|Талап]] •}} {{nobr| [[Таран ауылдық округі|Таран]] •}} {{nobr| [[Теміржол ауылдық округі (Алматы облысы)|Теміржол]] •}} {{nobr| [[Ұзынағаш ауылдық округі|Ұзынағаш]] •}} {{nobr| [[Үлгілі ауылдық округі (Алматы облысы)|Үлгілі]] •}} {{nobr| [[Үлкен ауылдық округі|Үлкен]] •}} {{nobr| [[Үңгіртас ауылдық округі|Үңгіртас]] •}} {{nobr| [[Шиен ауылдық округі|Шиен]] •}} {{nobr| [[Шолаққарғалы ауылдық округі|Шолаққарғалы]]}} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудандар бойынша ауылдық округтер:Алматы облысы|Жамбыл ауданы (Алматы облысы)]] </noinclude> k0evm6vztt4hk8b5pjzg973d7gzsgni 3059017 3058910 2022-08-09T18:37:23Z Kasymov 10777 wikitext text/x-wiki {{Навигациялық жол |state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> |navbar = plain |түс = {{түс|Қазақстан}} |сурет = |сурет2 = |жасыру = |тақырыбы = [[Алматы облысы]] [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл ауданы]] ауылдық округтері |мазмұны = {{nobr| [[Айдарлы ауылдық округі (Жамбыл ауданы)|Айдарлы]] •}} {{nobr| [[Аққайнар ауылдық округі (Алматы облысы)|Аққайнар]] •}} {{nobr| [[Ақсеңгір ауылдық округі|Ақсеңгір]] •}} {{nobr| [[Ақтерек ауылдық округі|Ақтерек]] •}} {{nobr| [[Беріктас ауылдық округі|Беріктас]] •}} {{nobr| [[Бозой ауылдық округі (Алматы облысы)|Бозой]] •}} {{nobr| [[Дегерес ауылдық округі|Дегерес]] •}} {{nobr| [[Жамбыл ауылдық округі (Жамбыл ауданы, Алматы облысы)|Жамбыл]] •}} {{nobr| [[Қарақастек ауылдық округі|Қарақастек]] •}} {{nobr| [[Қарасу ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарасу]] •}} {{nobr| [[Қарғалы ауылдық округі (Алматы облысы)|Қарғалы]] •}} {{nobr| [[Мәтібұлақ ауылдық округі|Мәтібұлақ]] •}} {{nobr| [[Мыңбаев ауылдық округі|Мыңбаев]] •}} {{nobr| [[Самсы ауылдық округі|Самсы]] •}} {{nobr| [[Сарытауқұм ауылдық округі|Сарытауқұм]] •}} {{nobr| [[Талап ауылдық округі (Алматы облысы)|Талап]] •}} {{nobr| [[Таран ауылдық округі|Таран]] •}} {{nobr| [[Теміржол ауылдық округі (Алматы облысы)|Теміржол]] •}} {{nobr| [[Ұзынағаш ауылдық округі|Ұзынағаш]] •}} {{nobr| [[Үлгілі ауылдық округі (Алматы облысы)|Үлгілі]] •}} {{nobr| [[Үлкен ауылдық округі|Үлкен]] •}} {{nobr| [[Үңгіртас ауылдық округі|Үңгіртас]] •}} {{nobr| [[Шиен ауылдық округі|Шиен]] •}} {{nobr| [[Шолаққарғалы ауылдық округі|Шолаққарғалы]]}} }} <noinclude> [[Санат:Навигациялық үлгілер:Аудандар бойынша ауылдық округтер:Алматы облысы|Жамбыл ауданы (Алматы облысы)]] </noinclude> ruc8twrt9h30tmuczcd6jbnd37fzkkz 3 634326 3059108 2742232 2022-08-10T03:05:19Z QueerEcofeminist 75287 QueerEcofeminist [[Қатысушы талқылауы:KarenWunderkind]] бетін [[Қатысушы талқылауы:Karenchik Kasabian]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/KarenWunderkind|KarenWunderkind]]" to "[[Special:CentralAuth/Karenchik Kasabian|Karenchik Kasabian]]" wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=KarenWunderkind}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 19:33, 2020 ж. ақпанның 3 (+06) eqtncu9m9vww7sqh84gnnsnjuzi1lyr 0 639479 3059127 3054703 2022-08-10T07:56:25Z Салиха 17167 /* Өзендері */ wikitext text/x-wiki '''Атырау облысының''' жер беті суы Еділ өзенінің сол жақ тармақтарынан, [[Жайық]], [[Ойыл (өзен)|Ойыл]], [[Жем (өзен)|Жем]], [[Сағыз өзені|Сағыз]] өзендерінің төменгі ағыстарынан және үлкенді-кішілі көлдерден турады. == Өзендері == Атырау облысының өзендері тұйық алапқа жатады. Облыс аумағында жетпістен астам ірілі-ұсақты өзендер мен олардың салалары ағып өтеді. Облыс өзендері негізінен қар суымен ғана қоректенеді. Ал ішінара ғана жер асты суымен толығады. Сондай-ақ күзгі жаңбыр да өзен суларының деңгейінің толығуына жағдай жасайды. Өзендер көктем басында арнасынан шыға тасып, көбі жаз кезінде суалып көлшіктерге бөлініп, ал кейбіреулері жаз ортасында кеуіп, орындарында бос арналар ғана қалады. [[Сурет:Жайық өзені.jpg|thumb|right|200px|Жайық өзені Атырау аймағында]] Өзендердің жинайтын суларының тек 10-20 % ғана облыс аумағынан, ал қалған суын басқа аймақтан әкеледі.<ref>Е.Қаженбаев Атырау облысының географиясы ISBN 9965-741-14-х</ref> [[Жайық|'''Жайық өзені''']] – облыстың басты су көзі болып табылады. Облыс аумағына Жайықгың төменгі сағасындағы 300 шақырымнан астам бөлігі ғана енеді. Бастауында жер бетінің деңгейі 637 м. биіктікте, ал оның Каспий теңізіне қуяр жері теңіз деңгейінен 28 м. төмен жатыр. Облыс көлемінде Жайық өзені егістік жерлерді суаруға, кеме арқылы әр түрлі жүк және жолаушы тасымалдауға пайдаланылады. [[Жем (өзен)|'''Жем''']] – Атырау облысындағы үлкендігі жөнінен екінші өзен. Ол Мұғаджар тауының солтүстік-шығысынан басталады. Ұзындығы 650 шақырым, орташа жылдық су шығымы шамамен 90 текше м/сек. Негізінен қар суымен толығады. Жылдық орташа ағысы (Дүйсеке ағысы тұсында) 488 млн. м³, орташа жылдық су ағымы Жанбике ағысы тұсында 11,3 м³/с. Қарашада суы қатып, сәуірде ериді. Өзенде алабұға, сазан, қамыс-қорысты жерде ондатр кездеседі. Жағасында Құлсары , Ақкиізтоғай елді мекендері орналасқан. Минералдылығы көктемде 400 мг/л, ең төменгі деңгейі кезінде 1500 мг/л. Жем ауыз су ретінде шабындық суғаруға, жайылым суландыруға пайдаланылады. Бастауынан сағаға дейінгі жалпы құламасы 390 м. Су ағынының 96%-ы, өзен сағасында 100%-ға дейінгі мөлшері су тасуы кезінде қалыптасады.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 3 том</ref> [[Ақсай (өзен, Атырау облысы)|'''Ақсай''']] – облыста Индер, Махамбет аудандарында орналасқан. Ұзындығы 110 км. Өзен оң жағалауынан Бағырлай каналын суландырады. Төменгі ағысы жаз айларында құрғап қалады. Жағалауында ұсақ көлдер кездеседі.<ref>Атамекен: Географиялық энциклопедия. Алматы, 2011. ISBN 9965-893-70-5</ref> [[Ащыағар (өзен)|'''Ащыағар''']] – [[Доңызтау]]дың оңтүстігіндегі [[Жылыой ауданы]]ның аумағымен ағып өтеді. Ұзындығы 13-15 км. Атауы мұндағы судың ащы екенін көрсетеді <ref>Топономика Казахстана, «Аруана» Алматы, 2010. ISBN 9965-26-330-2</ref> '''[[Бағырлай]]''' – Жайықтың оң жақ тармағы. Батыс Қазақстан облысының Ақжайық және Атырау облысының Индер аудандары арқылы өтеді. Ұзындығы 239 км, су жиналатын алабы 2 мың км2. Аңғары мен арнасы кең, батыс жағасы жарлы болып келеді. Жылдық орташа ағыны 2,1 м3 /с. Жайылмасы шабындыққа пайдаланылады. '''[[Бағырлайсай]]'''- Жайықтың оң жақ тармағы. [[Махамбет ауданы]] арқылы өтеді. Ұзындығы 132 км, су жиналатын алабы 904 км². Ақжайық ауылы тұсында Жайықтан бөлініп шығады да оңтүстік-батысқа қарай ағып, [[Жалтыр (көл, Атырау облысы)|Жалтыр]] көліне құяды. Жауын-шашын және Жайықтың жайылма суымен толығады. Аңғары кең, оң жағасы тік жарлы. Желтоқсан — сәуір айларында бетіне мұз қатады. Суы тұщы. Жайылмасында шабындық алқаптар бар. [[Бақсай (өзен, Атырау облысы)|'''Бақсай''']] – [[Махамбет ауданы]] арқылы ағады. Ұзындығы 106 км, су жиналатын алабы 1204 км². [[Жалғансай]] ауылы тұсында Жайықтан бөлініп шығып, Каспий теңізіне жетпей құмға сіңіп кетеді. Батыс жағасы тік жарлы, шығысы жайпақ. Сәуір – мамыр айларында арнасы суға толығады. Осы мезгілдегі су ағымы 60 м³/с-қа дейін жетеді, орташа жылдық су ағымы 0,8 – 1,5 м³/с. Суы қараша айының соңында қатып, сәуірдің басында ериді. Жайылымдарды суландыруға, егін суғаруға пайдаланылады. Өзен бойында Бақсай суландыру жүйесі салынған. [[Боқтықарын (өзен, Атырау облысы)|'''Боқтықарын''']] – Жем алабындағы өзен. [[Жылыой ауданы]] жерімен ағады. '''[[Бүгілөзек]]''', ''Өзекбүгіл'' – Жайық алабындағы өзен. [[Махамбет ауданы|Махамбет]] және [[Исатай ауданы|Исатай]] аудандары жерімен ағады. Ұзындығы 124 км, су жиналатын алабы 892 км². Бастауын [[Жайық]] өзенінің сол жағалауында Бақсай елді мекені тұсынан алып, [[Хамит Ерғалиев ауылы|Х.Ерғалиев ауылының]] солтүстік- батысындағы [[Жалтыр (көл, Атырау облысы)|Жалтыр]] көліне құяды. Арнасы кең, батыс жағалауы жарлы болып келеді. Жер асты, жауын-шашын суларымен толығады. Көктемде суы арнасынан асып, жазда қарасуларға бөлініп қалады. Алабын [[Махамбет ауданы]]ның шаруашылықтары жайылымға пайдаланады. [[Бұрмасай (өзен)|'''Бұрмасай''']] – Сағыз өзені алабындағы өзен. [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Ұзындығы 57 км. '''[[Жақсы Қарасай]]''' – [[Атырау облысы]]ның Жылыой және Маңғыстау облысының Бейнеу аудандары шекарасымен ағады. Ұзындығы 84 км, су жиналатын алабы 937 км². Каспий маңы ойпатының шығыс жағындағы Желтау (221 м) және Көлеңкелі (198 м) тауларынан бастау алады да, Манайсор ойысына құяды. Қар және бұлақ суымен толығады. Тар арнасы шөлейт жазыққа шыға кеңейеді, жайылмасы енді келеді. Жылдық орташа су ағыны 0,09 м³/с. Шілде айынан бастап тартылып, ойдым-ойдым жылғаларға бөлініп қалады. Суын мал ішеді, алабы жайылым және көктемгі шабындық. '''[[Жаманша]]''' – [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Ұзындығы 73 км. Ойыл алабындағы өзен. [[Тайсойған құмы|Тайсойған]] құмындағы [[Жарыпшыққан (өзен)|Жарыпшыққан]] өзенінен Тайсойған ауылының тұсында бөлініп шығып, Каспий маңы ойпатындағы [[Бөлекаяқ]] көліне құяды. Жауын-шашын және [[Ойыл (өзен)|Ойыл]] өзені суымен толығады. Табаны кең әрі тегіс, таяз. Арнасының басым бөлігі желдің әсерінен құмға толған. Құм төбелер мен құм шағылдары арнасына өте жақын. [[Жарыпшыққан (өзен)|'''Жарыпшыққан''']] – [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағып өтеді. Ұзындығы 244 км. Ойыл алабындағы өзен. Бастауын Қамыстыкөл аулының тұсындағы Ойыл өзенінен алып, Миялы аулынанан төмен 7 км жерде Ойылдан тармақталып шығып Тайсойған құмын кесіп өтіп, Бөлекаяқ көліне құяды. Арнасы ауысып отырады, орта ағысында бірнеше тармаққа бөлінеді. Суы кермектеу келеді. Жағасында Қарабау ауылы орналасқан. Көктемде қар ерігенде суы көтеріледі, жазда қарасуларға бөлініп қалады. Өзенді Қызылқоға ауданының шаруашылықтары пайдаланады. [[Қайнар (Жем алабындағы өзен)|'''Қайнар''']] – [[Жылыой ауданы]] жерімен ағып өтеді. Ошан тауының солтүстік етегіндегі бұлақтан бастау алады. ұзындығы 144 км, су жиналатын алабы 3160 км². Арнасы тік жарлы. Негізінен еріген қар және жер асты суларымен толығады. Өзенге ұзындығы 10 км-ден аспайтын бірнеше кішігірім салалары қосылады. Көктемде ағыны 7 – 10 күндей үзіліссіз болады. Суы ащы. Кей жылдары өзен суы тартылып қалады. [[Қарабау (өзен)|'''Қарабау''']] – [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Ұзындығы 47 км. Бастауын Ойыл өзенінің тармағы – Жарыпшыққан өзенінің Қарабау ауылы тұсынан алып Айғыркөл көліне құяды. Аңғары сор, сортаңды өңірмен өтеді. Орта ағысындағы (Қошқар, Жалын қыстаулары) енсіз алабы шалшықты-батпақты келген. Онда шөлді, шөлейтті сораң шөптер өседі. Өзенге Қарабау ауылынан жоғарыда Шеткөл саласы құяды. Алабы жайылымға және шабындыққа пайдаланылады. [[Қиғаш (өзен)|'''Қиғаш''']] – [[Құрманғазы ауданы]]ның батыс бөлігімен ағады. Жағалауында шілік талы, қамыс, құрақ өскен. Маңында Д.Нұрпейісова, Жыланды, Шортанбай, Жаңаауыл, Котяевка, т.б. елді мекендер орналасқан. Ұзындығы 100 км. Шортанбай ауылы тұсында бірнеше тармақтарға бөлінеді. Ірісі - Шарон тармағы. Арнасында жыл бойы су болады және оның деңгейі Еділ өзенімен тығыз байланысты. [[Құздықара (өзен, Атырау облысы)|'''Құздықара''']] – [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Ұзындығы 65 км. Ойыл алабындағы өзен. Бастауын Жасқайрат ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 8 км жерде Ойыл өзенінен бөлініп шығып, Байтақ, Қаттыкөл көлдеріне құяды. Жоғары ағысында Орлы көлі орналасқан. Жоғарғы және орта ағысы сортаңды шалғынды жазық жермен ағады. Қосқұлақ қыстауынан төменде құмтөбелер арқылы өтеді. Арнасында жыл бойы су болады. Сағасына таяу жерде бірнеше шағын тұзды көлдер жатыр. Арна суы Ойыл өзеніне тікелей байланысты. Жағалау бойы, әсіресе төменгі және жоғарғы ағысы шабындыққа пайдаланылады. '''[[Құройыл]]''' – [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Ойыл алабындағы өзен. Ұзындығы 130 км, жалпы ұзындығы 18 км болатын 3 саласы бар. Ірісі – Тіксай. Арнасында жыл бойы дерлік су болады. Құройылдың сол жағалауынан (Ақши қыстауы маңында) Шеткөл тармағы бөлініп шығып, Қарабау ауданына жетпей сорға сіңіп кетеді. Орта және төменгі ағысында көптеген, шағын көлдер жатады. Өзен арнасы төбелі құмдар, жазық сортаң жерлерімен өтеді. Осыған байланысты суы біршама ашқылтым келеді. Алабы мал жайылымына және шабындыққа пайдаланылады. [[Мұқыр (өзен)|'''Мұқыр''']] – Сағыз алабындағы өзен. Ұзындығы 94 шақырым, су жиналатын алабы 1780 км². 50-дей жылғасы бар. [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Бастауын Аққұдық қыстауының батысындағы жонды белестердегі Найзабекқұдық құдығы маңынан алып, Сағыз өзеніне сол жағалауынан құяды. Аңғары кең, арнасы кейбір бөліктерінде тік жарлы. Жер асты, жауын-шашын суларымен толығады. Көктем айларында ғана су болады. Жазда өзен қара суларға бөлініп тартылып қалады. [[Ноғайты (өзен)|'''Ноғайты''']] – [[Сағыз өзені|Сағыз]] алабындағы өзен. [[Атырау облысы]] [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Ұзындығы 65 км, су жинайтын алабының аумағы 931 км². Өзен бастауын [[Ақтөбе облысы]] [[Байғанин ауданы]]ндағы Ноғайты аулының шығысынан алып, [[Сағыз (ауыл)|Сағыз]] темір жол стансасы тұсында Сағыз өзеніне құяды. Аңғары кең, арнасы тік жарлы. [[Жер асты суы|Жер асты]] және [[Атмосфералық жауын-шашын|жауын-шашын]] суымен толығады. Көктемде қар суымен оншақты күндей тасып, жазда қарасуларға бөлініп кетеді. Суы ащы. Алабы – мал жайылымы. [[Ойыл (өзен)|'''Ойыл''']] – Жайық алабындағы өзен. Ақтөбе, Атырау және Батыс Қазақстан облыстары жерімен ағады. Ақтөбе облысындағы Қандыағаш темір жол станциясының солтүстік-батысында 50 км жерден басталып, Тайсойған құмында (Атырау облысы) бірнеше тармаққа бөлініп, Каспий маңы ойпатындағы Жалтыркөл, Ақтөбе көлдері аралығындағы Қаракөл қонысы тұсында тартылып қалады (ертеде Жайық өзеніне құйған). Ұзындығы 800 км, су жиналатын алабы 31 мың км². [[Сағыз (өзен)|'''Сағыз''']] – Ақтөбе, Атырау облыстары жерімен ағады. Ұзындығы 511 км. Су жиналатын алабы 19,4 мың км². Мұғалжар тауының батысынан (Байсары тауынан) басталып, Каспий теңізіне 60-70 км жетпей Тентексор тұсындағы Бер төбекшіктерінде (Атырау облысы Мақат ауданы) жерге сіңіп кетеді. '''[[Топырақшашты]]''', ''Топырақшашпақ'' – Сағыз алабындағы өзен. [[Қызылқоға ауданы]] жерімен ағады. Ұзындығы 59 км, су жиналатын алабы 1000 км². Бастауын [[Ақтөбе облысы]] жеріндегі Ащыкөл көлінің батысынан алып, [[Сағыз (өзен)|Сағыз]] өзеніне құяды. Аңғары түйетайлы, екі жағында жайылмасы бар. Еріген қар суымен толығады. Көп жылдық орташа су ағымы 0,15 м³/с. Облыс аумағында Еділ өзенінің сағасындағы атырауларының тармақтары Ахтуба, Бозан, Шарон, Тереңөзек (Демидов), Қарашекпен, Бажан сияқты т.б. кішігірім өзендер бар. == Көлдері == Облыс климатының құрғақшылығына қарамастан облыс аумағында екі мыңнан астам көлдер бар. Олардың жалпы көлемі 800 шаршы шақырым шамасында. Облыс көлдері тұйық, ағынсыз болып келеді. Көлдердің негізгі қоректенуі жаңбыр және қар суынан. Көлдердің қазан шұңқырлары әртүрлі жолмен пайда болған. Облыста дүние жүзіндегі ең ірі көл - [[Каспий теңізі]] бар. Республика аумағындағы жағалау сызығының ұзындығы 2340 ш. Оның жартысына жуығы Атырау облысына тиеді. Көлдің Қазақстан бөлігіндегі тереңдігі жағалауында бірнеше метр болады да, ортасына қарай 200 м-ге дейін жетеді. [[Индер (көл)|'''Индер көлі''']] – көлемі жағынан келесі үлкен көл. Каспий маңы ойпатында Жайық өзенінің сол жағалауында 10 ш. жерде Индер тауының етегіне орналасқан орналасқан тұйық көл. Аумағы 110 км². Ұзындығы 13,5 км, ені 11 км, ең терең жері 0,7 м, жағалау сызығының ұзындығы 40 км. Негізгі толығу көзі айналасындағы саздардан шығатын тұзды бұлақтар. Көктемде Индер тауынан басын алатын шағын жылғалар әкелген су есебінен ұлғайып, жазда таяздайды. [[Сурет:Қамыскөл Жылой ауданы.jpg|thumb|right|200px|Қамыскөл көлі]] [[Жалтыр (көл, Атырау облысы)|'''Жалтыр көлі''']] Бұзанай мен Мыңтөбе құмдарының шығысындағы уақ көлдердің ірілеуі. Аумағы 93 км², ұзындығы 13,4 км, енді жері 8,3 км. Жауын-шашын және Жайықтың жайылма суымен толысады. Көлге Жайықтың Бағырлай тармағы құяды, көктемде Бақсай өзенінің жайылмасымен ұласады. Жағасы жайпақ, батпақты, сортаң, құмды келеді. [[Ақтөбе (көл)|'''Ақтөбе''']] – Индер ауданында, теңіз деңгейінен 5 м төменде орналасқан. Аумағы 5,5 км². Ұзындығы 5,1 км, енді жері 2,8 км. Көлге маусымдық ағынсу құяды. Су деңгейі көктемде көтеріліп, жазға қарай тартылады, батпақты жағасында қамыс, құрақ өседі '''[[Бартылдақты]]''' – Жылыой ауданы, Шоқпартоғай ауылынан солтүстік-батысқа қарай 21 км жерде орналасқан көл. Аумағы 6,4 км², теңіз деңгейінен 22,7 м биіктікте жатыр. Ұзындығы 5,0 км, енді жері 1,9 км, жағалау бойының ұзындығы 13,5 км. Су жиналатын алабы батпақты сор. Көктемгі қар, жауын-шашын суларымен толысады. '''[[Бөлекаяқ]]''' – Индер ауданында Қарабау ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 30 км жерде орналасқан. Көл теңіз деңгейінен 17,5 м төмен жатыр. Аумағы 13,5 км². Ұзындығы 9,5 км. Жазда құрғап қалады. Суы кермек. Бөлекаяқтан өзі аттас өзен ағып шығады. Көл алабы мал жайылымына пайдаланылады. '''[[Маше]]''' – [[Жылыой ауданы]]нда орналасқан көл. [[Шоқпартоғай]] ауылының солтүстік батысында 12 шақырым жерде. [[Жем (өзен)|Жем]] өзенінің жайылмасында орналасқан. Аумағы 11,6 км², ұзындығы 6,5 км, ені 2,8 км.<ref>Топонимика Казахстана. Алматы,2000</ref> Теңіз деңгейінен 20 м. төменде жатыр. Су жиналатын алабы батпақты сор. Көктемгі қар, жауын-шашын суларымен толысады. Жазда толықтай тартылып қалады. Солтүстігінде [[Бартылдақты]], оңтүстік шығысында Қоскөл көлдері, маңында Оспансор, Құдықсай қыстаулары бар.<ref>Атамекен. Географиялық энциклопедия Алматы 2011</ref> '''[[Отаркөл]]''' – Ойыл алабындағы ағынды көл. [[Индер ауданы]], [[Кетебай (Атырау облысы)|Кетебай]] ауылының шығысында 26 км жерде орналасқан. Теңіз деңгейінен 8,5 м төмен жатыр. Аумағы 3 км², ұзындығы 3,4 км, енді жері 1,4 км, жағалау бойының ұзындығы 11,8 км. Көлге солтүстігінен Бұлқияқ өзені құяды. Көктемде еріген қар және жер асты суларымен толысады. Жағалауы жайпақ, түбі лайлы. Солтүстігінде [[Ақтөбе (көл)|Ақтөбе]], оңтүстік батысында Қарасор көлдері бар. Жазда тартылып жағалауы сор батпаққа айналады.<ref>Қазақстан табиғаты 4-том. «Қазақстан энциклопедиясы» Алматы, 2012 ISBN 9965-893-84-5</ref> Атырау облысы аумағында жоғарыда аталғандардан басқа екі мыңнан астам шағын көлдер бар деп есептеледі. Олар: Айғыркөл, Ақкөл, Байтақ, Бейбіт, Дәулет, Қазыбай, Қамыскөл, Қарасор, Қарасу, Кеңөзек, Қоғалы, Құбакөл, Құрқұшақ, Мешер, Орлы, Отаркөл, Сорелі, Тоғыз, Толағай-сор, Тұманды, Үшфонтан, Шонет, Шұқыркөл т.б. жаз кезінде құрғап қалатын уақытша көлдер бар. == Каналдар == Облыс территориясын суландыру мақсатында аудандарда су жүйелері салынып іске қосылды. Каналдардың нақты сипаттары төмендегідей. {| class="wikitable" |- ! каналдар !! ұзындығы км.!! орналасқан аймақтары |-style="background-color:#c0ffff" | Бақсай|| 90|| Махамбет, Исатай аудандарының елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" | Нарын || 152 || Махамбет, Исатай аудандарыны елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" | Құрсай || 51 || Махамбет ауданының елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" |7-ауыл-Айсары ||125 || Махамбет ауданы шаруашылықтарының жерлерін қамтиды |-style="background-color:#c0ffff" | Есбол-Қозыбай || 42 || Махамбет ауданы шаруашылықтарының жерлерін қамтиды. |-style="background-color:#c0ffff" | Терең өзек|| 52 || Махамбет ауданы шаруашылықтарының жерлерін қамтиды |-style="background-color:#c0ffff" | Бағырлай || 112 || Индер ауданының елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" | Алғабас-Жорық || 102 || Индер ауданының елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" | Ақсай || 155|| Махамбет, Индер аудандарының елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" | Құрайлы сай || 80 || Индер, Махамбет аудандарының елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" | Қаракөл || 78|| Құрманғазы, Исатай аудандарының шаруашылықтарының жерлерін қамтиды |-style="background-color:#c0ffff" | Сборный || 40 || Құрманғазы, Исатай аудандарының жерлері |-style="background-color:#c0ffff" | Сары-өзек || 50|| Махамбет ауданының елді мекендері мен жайылымдары орналасқан |-style="background-color:#c0ffff" |Соколок || 85 || қала маңындағы шаруашылықтарды қамтиды.<ref>Атырау табиғаты және оны қорғау, №5-7667 0607-3.</ref> |} == Жер асты сулары. == Облыс аумағында жер асты су қорларынан барлығы алты су кен орны ашылған. Оның төртеуінің суы пайдаланылуда. Олардың ішіндегі ең үлкен, қоры мол үш кен орны Тайсойған, Бүйрек (облыстың солтүстік-шығысында) және Қоянды (облыстың солтүстік-батысында) құмдарында орналасқан. Жылыой ауданында Сағыз кен орны зерттелген. Су жатқан қабаттың тереңдігі 50-120 м.. қалыңдығы 30-70 м. Ащы сулардың техника саласында қолданылатын су кен орыдарының саны 12, оның ішінде екеуінің суы пайдаланылуда. Оардың ішіндегі ең үлкені -Жаңасу кен орны. Оның қоры тәулігіне 119,0 мың текше метр. Облыста минералдық су кен орындары да зерттелген. Олардың ішіндегі үлкені - Били, қоры тәулігіне 8,64 мың текше метр. Атырау қаласының шетіндегі Жайық өзенінің сол жақ жағасындағы «Геолог» елді мекенінің маңынан қазылған №19 скважинадан табылған жоғары минералды бромды судың ерекше емдік қасиеті бар. Ол су 500 тереңдікте орналасқан. Оның құрамында тұз мөлшері 191 г/л хлорлы натрий бар. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы өзендері]] 96vguv1soasvf1pg1ynulon90sw7up9 10 642442 3059111 2775077 2022-08-10T03:18:20Z CommonsDelinker 165 «[[:File:Movimento_Popular_de_Libertação_de_Angola_(bandeira).svg]]» деген «[[:File:Flag_of_MPLA.svg]]» дегенмен алмастырылды. wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|байрақ/ту</noinclude>}}} | өлшемі = {{{өлшемі|}}} | alias = Ангола | flag alias = Flag of Angola.svg | variant = {{{variant|}}} | flag alias-МПЛА = Flag of MPLA.svg | flag alias-ФНЛА = Bandeira da FNLA.svg | flag alias-УНИТА = Flag of UNITA.svg | var1 = МПЛА | var2 = ФНЛА | var3 = УНИТА }} dbt16r5namd49n5dyl9zswc6bmlufwf 3 642948 3058851 3058077 2022-08-09T16:42:28Z Kasymov 10777 /* Үлгі:Байрақ */ wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Kas77777}} -- [[Қатысушы:Sibom|Sibom]] ([[Қатысушы талқылауы:Sibom|талқылауы]]) 11:43, 2020 ж. шілденің 16 (+06) == Үлгіні дұрыс көрсету == Кітап үлгісін дұрыс жасамай жатсыз. Сондықтан мақалаларыңыздан алып тастап жатырмын. {{tl|кітап}} деген қазақша нұқсасы бар, елді мекендерді де дұрыс сілтеп жатқан жоқсыз. Ендігі уақытта ескеретін болыңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:37, 2020 ж. тамыздың 4 (+06) == Дубликат санат == Неге дубликат санатттар қойып жатсыз? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:01, 2021 ж. сәуірдің 30 (+06) == Үлгі:Байрақ == Байрақ немесе ту деген қазақша үлгі бар, сәйкесінше мемлекет атауы да қазақша. Соларды қоюды өтінемін. Немесе еңбектеріңіз кері қайтарылады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:17, 2021 ж. мамырдың 3 (+06) == Бұғатталасыз == Байрақ/ту үлгісін қоймай, мақалаларға ағылшын тілін қойып толық аудармай, одан әрі мақала сапасын төмендеткені үшін бір аптаға бұғатталасыз! --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:54, 2021 ж. мамырдың 11 (+06) Қайда мақалада ағылшын тілі? Керісінше мен қазақшаға аударып жытырмын. Ескі мақалаларды толықтырамын [[Қатысушы:Kas77777|Kas77777]] ([[Қатысушы талқылауы:Kas77777|талқылауы]]) 11:02, 2021 ж. мамырдың 11 (+06) * {{tl|Байрақ}} үлгісін пайдалануды өтінемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:58, 2021 ж. маусымның 8 (+06) :Сіз қазақша жақсы сөйлеп, түсінесіз бе?? Жауап қатыңыз. Сізге '''қазақша нұсқада жасалған Байрақ/ту үлгісін''' пайдалануды өтіндім. Сіз пысқырмай, ескі ағылшынша үлгіні пайдалануды доғармай келе жатырсыз, сонымен қатар енді орысшаны қолданыпсыз. Жасаған нәрселерді түзетіп, келесі уақытта ескеруіңізді өтінемін. Немесе 1 айға бұғаттаймын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:03, 2021 ж. шілденің 10 (+06) * Футбол құрамасына қатысты да үлгі бар. Алдыңғы жасаған өңдеуіңізді тағы жоққа шығардым --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:00, 2021 ж. шілденің 11 (+06) == Интеруики == Саламатсыз, жаңадан жазылған мақалаларға интеруикиді қоюды ұмытпаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:17, 2021 ж. қыркүйектің 8 (+06) * Осыны тағы қайталап айтамын, интеруикиді қоюды ұмытпаңыз. (игнор жасамай) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:06, 2021 ж. қазанның 30 (+06) == infobox football tournament == '''infobox football tournament''' деген үлгі барлық спорт түрлеріне арналмаған, сіз оны күрескеде, хоккейге де тықпалап жатсыз. Олай болмайды, арнайы болу керек болмаса ағылшын немесе орыс уикиден қарап жаңа үлгі жасап шығарыңыз. Рахмет, әрі сөзімді игнор жасамауыңызды өтінемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:42, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:06, 2022 ж. маусымның 14 (+06) == Үлгі:Байрақ == Саламатсыз''', Байрақ''' пайдалану керек <s>''Flagicon''</s> немесе <s>''Flag''</s> үлгісін емес [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:05, 2022 ж. тамыздың 6 (+06) :Сіз тыңдамағандықтан, игнор жасағандықтан сізді '''15 тамыздан бастап 2 аптаға бұғаттаймын'''. Ренжімеңіз, бірнеше рет осы үлгі жайлы айтып едім. Сіз қазақша жақсы білесіз бе??? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:42, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) g0kfsinq53xwpevlzvsbqq54asy64ey 0 651342 3058832 2826332 2022-08-09T13:26:28Z CommonsDelinker 165 «[[:File:Presidential_Standard_of_Peru.svg]]» деген «[[:File:Insignia_of_the_President_of_Peru.svg]]» дегенмен алмастырылды. wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қайраткер |түс=үкімет басшысы | Қазақша есімі = Мануэль Артуро Мерино де Лама | Шынайы есімі = {{lang-es|Manuel Arturo Merino de Lama}} | Суреті =Manuel Merino de Lama (cropped).jpg | Сурет ені = | Премьер = | Атауы = |Титулы = Перу президенті | Ту = Insignia of the President of Peru.svg | Ту2 = Flag of Peru.svg | Реті = | Басқара бастады =[[10 қараша|10]] | Басқаруын аяқтады = [[15 қараша]] [[2020 жыл]] | Ізашары = [[Мартин Вискарра]] | Ізбасары = [[Франсиско Сагасти]] | Президент = | Премьер = | Титулы_2 = Перу Конгресінің президенті | Ту_2 =Flag of Peru.svg | Ту2_2 = | Реті_2 = | Басқара бастады_2 =[[16 наурыз]] | Басқаруын аяқтады_2 =[[10 қараша]] [[2020 жыл]] | Ізашары_2 = Педро Олаэчеа | Ізбасары_2 = Франсиско Сагасти | Титулы_3 = Перу конгресі төрағасының бірінші орынбасары | Ту_3 =Flag of Peru.svg | Ту2_3 = | Реті_3 = | Басқара бастады_3 =[[25 шілде]] [[2011 жыл]] | Басқаруын аяқтады_3 =[[26 шілде]] [[2012 жыл]] | Ізашары_3 = Алехандро Агинана | Ізбасары_3 = Марко Фалькони | Президент_3 = | Титулы_4 = Тумбес аймағынан Перу Конгрессінің мүшесі | Ту_4 =Flag of Peru.svg | Ту2_4 = | Реті_4 = | Басқара бастады_4 = [[16 наурыз]] [[2020 жыл]] | Басқаруын аяқтады_4 = | Ізашары_4 = | Ізбасары_4 = | Президент_4 = | Титулы_5 = | Ту_5 = | Ту2_5 = | Реті_5 = | Басқара бастады_5 = [[25 шілде]] [[2011 жыл]] | Басқаруын аяқтады_5 = [[26 шілде]] [[2016 жыл]] | Ізашары_5 = | Ізбасары_5 = | Титулы_6 = | Ту_6 = | Ту2_6 = | Реті_6 = | Басқара бастады_6 = [[25 шілде]] [[2001 жыл]] | Басқаруын аяқтады_6 = [[26 шілде]] [[2006 жыл]] | Ізашары_6 = | Ізбасары_6 = | Титулы_7 = | Ту_7 = | Ту2_7 = | Реті_7 = | Басқара бастады_7 = | Басқаруын аяқтады_7 = | Ізашары_7 = | Ізбасары_7 = | Титулы_8 = | Ту_8 = | Ту2_8 = | Реті_8 = | Басқара бастады_8 = | Басқаруын аяқтады_8 = | Ізашары_8 = | Ізбасары_8 = | Туған күні = 20.08.1961 | Туған жері = [[Тумбес]], [[Перу]] | Қайтыс болған күні = | Қайтыс болған жері = | Түсініктемелер = | Жерленді = | Діні = | Әкесі = | Анасы = | Жұбайы = [[Мэри Пенья]] | Балалары = | Партиясы = [[Халық әрекет]] | Білімі = | Мамандығы = | Қолтаңбасы = | Сайты = | Commons = Manuel Merino | Марапаттары = }} '''Мануэль Артуро Мерино де Лама''' — [[Перу]]дың саяси қайраткері, [[2020 жыл|2020]] жылдың 10 мен 15 қарашасы аралығында Перу [[Президент|Президенті]] болған. Ол [[2020 жыл|2020]] жылдың 16 наурызынан 9 қарашасына дейін Перу Конгресінің президенті қызметін атқарды. Бұған дейін ол 2020-2021 жылдарға арналған Тумбесті білдіретін Конгресстің мүшесі, Халықтық Әрекет партиясының мүшесі болған. Ол бұған дейін 2001-2006 және 2011-2016 жылдары Конгрессте қызмет еткен.<ref>http://www4.congreso.gob.pe/comisiones/2001/pesqueria/mmerino.htm</ref> 2020 жылы 9 қарашада Перу Конгресі президент Мартина Вискарра пара алды деген айыппен қызметінен босатты. Келесі күні Перу Конгресінің президенті ретінде Мерино елдің конституциясына сәйкес Перудың жаңа президенті болды. Популярлық емес Мериноның тағайындалуына байланысты 2000 жылдардың басынан бастап бүкіл Перудағы ең үлкен жаппай наразылықтар бүкіл елде басталды, наразылық білдірушілер қауіпсіздік қызметкерлерімен қақтығыста қаза тапты. 2020 жылы 15 қарашада Мерино қызметінен кетті. <ref>https://andina.pe/agencia/noticia-manuel-merino-lama-conoce-perfil-del-presidente-de-republica-820951.aspx</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Перу президенттері]] [[Санат:XXI ғасырдағы мемлекет басшылары]] [[Санат:Перу дипломаттары]] kr5tlii2bhxoem1j16m68i3jtfk9ss5 4 670263 3059049 3024635 2022-08-09T18:55:10Z Ұлы Тұран 120792 /* Қымыз */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ == [[Қымыз]] == === Қолдаймын === <s># --[[Қатысушы:Сауле.Ж|Сауле.Ж]] ([[Қатысушы талқылауы:Сауле.Ж|талқылауы]]) 15:11, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06)</s> # {{Қолдаймын}} -- алайда әлі де толықтыратын тұстары көп деп ойлаймын. Мысалы, грамматикалық қателері бар әрі дереккөздері аз сияқты көрініп тұр. Жеке пікірім. Басқалар не дейді екен? [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) #:: Әрине, бұл мақала әлі толықтырылатын болады және талай рет тексерістен өтеді. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:47, 2021 ж. қарашаның 8 (+06) # {{Қолдаймын}} -- Қымыз қазақтың дәстүрлі өнімі. Сондықтан қымыздың барынша насихатталғанын қалаймын. Жақсы мақалаға лайық деп есептеймін. Бірақ та мақаланы Уикипедия талаптарына сай дамыту керек. [[Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы|Тұран Нұрәліұлы]] #:: Керекті сілтемелер қосылды. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 10:55, 2021 ж. қарашаның 11 (+06) # {{Қолдаймын}} -- Мен осы мақалаға дауыс беремін! [[Қатысушы:Dimash Kenesbek|Dimash Kenesbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Dimash Kenesbek|талқылауы]]) 23:27, 2021 ж. желтоқсанның 17 (+06) # {{Қолдаймын}} -- Мақала сапалы жазылған, бұндайды қазақ Уикипедиясында өте сирек көресің. Онымен қоса, қымыз — қазақтың дәстүрлі сусыны. Сол үшін, '''қазақ''' Уикипедиясында '''қазақтың''' дәстүрлі сусыны туралы мақала болу керек деп ойлаймын! [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 09:41, 2021 ж. желтоқсанның 19 (+06) # {{Қолдаймын}} -- Мақала қызықты және мазмұнды. --[[Қатысушы:Don-Doka|Don-Doka]] ([[Қатысушы талқылауы:Don-Doka|талқылауы]]) 13:51, 2021 ж. желтоқсанның 19 (+06) # {{Қолдаймын}} қазіргі мақаланың жағдайы қауымдастықтың деңгейіне сай келеді, жақсы мақала бола алады, жақсы мақала болғаннан кейін де толықтырыла береді. Бірақ бұл энциклопедия болғандықтан жыраудың жырын қосқан қаншалықты дұрыс? Орысша және моңғолшадан біраз аударатын дұниелер бар сияқты, орысшада видео бар екен соны қосып қою керек --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:11, 2022 ж. қаңтардың 16 (+06) #:: Рақмет. Бір видео қосулы тұр. Ал жыраудың сөзі онсыз да негізгі мәтіннен бөлек етіп келтірілген, сондықтан энциклопедиялық стандартқа бөгет жасамас. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 19:30, 2022 ж. қаңтардың 17 (+06) #:::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] мақала бейтарапталып ғылыми стилде жазылмаса дауысымды қарсы дауысқа кем дегенде нейтрал дауысқа өзгертемін. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:41, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) #:::: Сүт өнімі туралы мақала неге міндетті түрде ғылыми стильде жазылуы керек? Осыны түсіндірсеңіз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 19:53, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) #:::::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] Уикипедия көркем сөзді сапыратын жер емес, Уикипедия энциклопедия, энцикопедия ғылыми стилде жазылуы керек. Сүт өнімі не үшін ғылыми стилде жазылмауы керек? Әрине құрамы органикалық заттардан тұра ма тұрады, қымыз ашыту кезінде химиялық проссестер жүре ме жүреді, физика заңдары орындала ма әрине, қымыздың тарихы бар ма бар. Тарих ғылымға жата ма әлбетте. Қымыз өндіру статистикасы бар ма? Статистика қателеспесем математиканың ішіне кіреді. Тіпті қымыздың ішіндегі бактериялардың аз көптігі қымыздың тәтті ащылығын анықтайды. Қымызды дайындайтын саумалды басқа малдың сүті сияқты пысырмай бірден ішуге болатынын неге жазбасқа, тіпті саумалды шайға қосып кәдімгі сүтті шәй ішуге болатынын неге жазбасқа? <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:34, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) #:::::: Жалпы, мақаланың біраз бөлімдері онсыз да ғылыми стильмен жазылған болып көрінеді маған. Ал бейтараптылық жағын қазір тағы қарап шығайын. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 09:21, 2022 ж. қаңтардың 28 (+06) # {{Қолдаймын}} -- Мақала талаптарға негізінен сай келеді.--[[Қатысушы:Alphy Haydar|Alphy Haydar]] ([[Қатысушы талқылауы:Alphy Haydar|талқылауы]]) 12:36, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) # {{Қолдаймын}} -- Жақсы жазылған мақала екен. Тағы да толықтырылады деп сенемін. Басты беттегі жақсы мақаланы ауыстыру керек деп ойлаймын. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:50, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) === Қарсымын === * {{Қарсымын}} әзірше қарсымын, материал толықтыруды қажет етеді. Жазылуы қарапайым, қымыздың маңыздылығын арттыру үшін ғылыми тілдегі түсіндірме (немесе терминдер) жетіспей тұр. Мысалы, қымыздың органолептикалық, биохимиялық қасиеттері және сапасындағы морфологиялық және органикалық қасиеттері туралы ғылыми тұжырымдамалар керек-ақ. Сонымен қатар мал күтіміндегі санитарлық-зоогигиеналық нормалар жайлы мағлұмат енгізілсе, өйткені ол қымыз сапасының ең басты көрсеткіші. Кей бөлімдерге қымыздың дәмі мен күші үшін қосылатын заттар, қымыздың ашытқыларының түрлері және сабаны ыстау туралы мағлұматтар жетіспейді. Ұнтақталған қымыз өнімі туралы да мәлімет бере кеткен жөн. Материал толыққанды болуы үшін тек интернет желісіндегі сілтемелерге ғана емес ғылыми зерттеулерге (ғылыми әдебиеттерге) сүйенген жөн. Қазір қымыз қасиетіне бүкіл дүние жүзі тәнті, сондықтан іздегендер ол туралы қарапайым емес ғылыми тұрғыда жазылған толыққанды материалмен танысқандары дұрыс. [[Қатысушы талқылауы:Салиха]]--Салиха 13:24, 2022 ж. қаңтардың 25 (+06) :: Салиха, сіз шатасып тұрсыз, мұнда біз қымыздың маңыздылығын арттырып отырған жоқпыз, сондықтан «органолептикалық» деген сөздің болмауы мақаланың сапасына әсер етпейді. Ал биохимиялық қасиеттері туралы ақпарат толып жатқан сияқты. Мал күтімі ол мүлдем басқа тақырып, керек десеңіз, ол туралы жеке мақала да жазуыңызға болады. Ғылыми әдебиеттердің мақалада келтірілгенін көре алмасаңыз, онда сөз жоқ, сіз туралы бәрі де түсінікті. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 13:39, 2022 ж. қаңтардың 25 (+06) === Қалыс қалдым === # {{Қалыс қалдым}} - себебі мақалада бейтараптық сақталмаған (''халқымыздың, Қазақтар қазымен үйлес майлы қымызды жақсы көредi''). Дереккөздер мүлдем аз, жақсы мақала таңдаулы сияқты мінсіз болмаса да содан сәл ғана төмен сатыда тұру керек (өз ойым). Мақаланы сәлде болсын дамытып, дереккөздерді толықтырса дұрыс болар еді. Әзірше лайық емес деп ойлаймын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:55, 2021 ж. қарашаның 11 (+06) :::Әй, сен админ ретінде бұларды неге түзетпей жүрсің? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 10:52, 2021 ж. қарашаның 11 (+06) ::::Саған кім айтты таңдаулы/жақсы мақаланы админдер түзету керек екендігін? Маған ережесін тауып беріңіз. Ұсынған адам өзі соны толық өңдеп шығу керек, қиналып жатса көмек сұрау керек қалған қатысушылардан. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:35, 2021 ж. қарашаның 12 (+06) :::::Түсіндім, сен санаттарды бүлдірумен ғана айналысатын админ екенсің. Ондай да болады десеш. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 10:27, 2021 ж. қарашаның 12 (+06) ::::::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] сізге сосын бейтараптап жазып шығу керек, сосын қымызды тек қазақ емес, басқа халықтар да қырғыздар, моңғолдар да пайдаланады. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:18, 2022 ж. қаңтардың 16 (+06) ::::::: Ия, толықтырулар болады. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 19:30, 2022 ж. қаңтардың 17 (+06) :::::: Қалыс қалдым қайтадан, себеп: 7 дереккөз аз жақсы мақала үшінде, тағы нақты дереккөздер немесе әдебиеттер қосылса мықты болар еді, мақаланың екінші сөйлемі бейтараптылық сақталмаған (мақалада қазақтың деп бір жақты көрсетілген). Сосын қазіргі жағдайы туралы жазып кетсе, қателеспесем ұнтақ түрде пайдалану жайлы. Иә, ұлттық сусын бірақ қазақтың бренді екен деп уикипедияның жақсы мақала талабына қарамай қоя берген дұрыс емес меніңше. (Kasymov) ::::::: Екі рет қалыс қалғаның біртүрлі екен. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 19:30, 2022 ж. қаңтардың 17 (+06) # {{Қалыс қалдым}} Жана дереккөздер аз. Можно добавить статистику про производству и не только по Казахстану (https://www.fao.org/faostat/en/#data/QC -данные оон по годам, там есть кобылье молоко, может и кымыз есть. по Казахстану можешь на статгове посмотреть)--[[Қатысушы:Sibom|Sibom]] ([[Қатысушы талқылауы:Sibom|талқылауы]]) 23:23, 2021 ж. желтоқсанның 14 (+06) ::: Жаңа дереккөздер қосылды. Но указанная ссылка не отображает информацию. Кроме того, про кобылье молоко должна иметься отдельная статья. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 12:25, 2021 ж. желтоқсанның 15 (+06) ::::Мынау қарашы [[Уикипедия:Жақсы мақала критерийлері]], посмотри на других языках, на русском, на английском. Много что можно добавить, тема не раскрыта. Какое содержание алкоголя в кымызе? Сколько производится литров в Казахстане, других странах, какая доля ЛПХ. Какие есть производителе в Казахстане (добавить фото брендов). А также кымыз делают не только в Казахстане и соответствующие обычаи, традиции и прочая информация должна быть про Монголию, Россию (Башкирия, Татарстан, др области), Европа. Современные десерты в ресторанах (ен вики) Ну из свежего: немецкий патент на кымыз, а также тема кымыз и коронавирус. [[Қатысушы:Sibom|Sibom]] ([[Қатысушы талқылауы:Sibom|талқылауы]]) 23:25, 2021 ж. желтоқсанның 20 (+06) ::::: Точно так же, как в русской статье "Молоко" или в английской статье "Kefir" нету данных о конкретных производителях этих продуктов, так же нет необходимости указывать и производителей кумыса. Этот аргумент не имеет смысла. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 16:11, 2021 ж. желтоқсанның 21 (+06) # {{Қалыс қалдым}} Дереккөздер аз көрсетілген. Сақтар да дайындаған делінген, алайда оны қайда кім жазыпты? Ғұндар ше? Соңына дейін оқымадым, тек кіріспе бөлігін оқыдым, ары қарай тек көз жүгіртіп шықтым. Кіріспедегі мына сөйлемдер Уикипедияның бейтараптық талаптарына сай емес деп санаймын: "Ол тек тағам емес, сонымен қатар халықтың қасиетін, дәулетін, салтанатын, байлығын, мырзалығын, дастарқан берекесін білдіретін ырыс белгісі. Қымыз ашыған күні қымыздың алды ауыл адамдарына беріледі." Сондай-ақ жоғарыдағы қарсы пікірлермен келісем.--<font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 20:21, 2022 ж. қаңтардың 25 (+06) ::: Өкінішке орай, Kasymov біраз дереккөздерді жойып тастапты. Сонда да, бар дереккөздердің саны тым аз емес. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 21:29, 2022 ж. қаңтардың 25 (+06) :::: Қандай '''біраз дереккөздерді''' алып тастадым {{@|Ерден Карсыбеков}}? Өтірікші деп мені өзіңіз өтірікші болдыңыз ғой. ПС: егер осы жайлы айтып тұрсаңыз ''Қазақ совет энциклопедиясы, 7-том.'' қалай сенімді дереккөз болады, қай беттен алынғаны, авторы көрсетілмесе? Егер қырағы болсаңыз осындай дереккөз сымақтарды барлық жерден алып жатырмын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:24, 2022 ж. қаңтардың 26 (+06) ::::: Kasymov, дереккөз жойғаныңды мойындауың біртүрлі екен. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 19:53, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) ::::::Тіпті қатысушы бетіне сілтеу де жасай алмай отырсыз, кездейсоқ көріп қалдым {{@|Ерден Карсыбеков}}. Менімен әйелдерше (өзің жазған сияқты) салғыласқанша, жоғарыда жазылған кемшіліктерді жоюға жұмсаңызды күшті. Қарсы/нейтралды дауыстар көп болған жағдайда, лайықтыға орын теппейді-ау. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:42, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) ::::::: Өй, ақымағым, саған сілтеме жасау деген мақсат болған жоқ менде. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 09:21, 2022 ж. қаңтардың 28 (+06) ** «Тарихы» бөліміндегі ақпараттың бәрі (соңғы абзацтан басқа) ''Қымыз және шұбат. Алматы: «Қайнар», 1971'' деген кітаптан алынды. Сақтар мен ғұндар туралы айтсақ... --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 09:21, 2022 ж. қаңтардың 28 (+06) === Қорытынды === oyhqz3xwfcfgsxajpcucqsdmnlv4lcl 0 671386 3059098 2937597 2022-08-09T22:05:05Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Бүгілөзек |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = 124 |су алабының ауданы = 892 |су алабы = |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = Бақсай елді мекені |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = [[Жалтыр (көл, Атырау облысы)|Жалтыр]] көлі |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec = |m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |еңістігі = |ел = {{KZ}} |аймақ = [[Атырау облысы]], [[Махамбет ауданы|Махамбет]], [[Исатай ауданы|Исатай]] аудандары |ортаққордағы санаты = }} '''Бүгілөзек''', ''Өзекбүгіл (Нарын)'' — Жайық алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Атырау облысы]], [[Махамбет ауданы|Махамбет]] және [[Исатай ауданы|Исатай]] аудандары жерімен ағады. == Сипаттамасы == Ұзындығы 124 км, су жиналатын алабы 892 км². Бастауын [[Жайық]] өзенінің сол жағалауында Бақсай елді мекені тұсынан алып, [[Хамит Ерғалиев ауылы|Х.Ерғалиев ауылының]] солтүстік- батысындағы [[Жалтыр (көл, Атырау облысы)|Жалтыр]] көліне құяды. Арнасы кең, батыс жағалауы жарлы болып келеді. Жер асты, жауын-шашын суларымен толығады. Көктемде суы арнасынан асып, жазда қарасуларға бөлініп қалады. Алабын [[Махамбет ауданы]]ның шаруашылықтары жайылымға пайдаланады.<ref>Қазақстан табиғаты 4-том. «Қазақстан энциклопедиясы» Алматы, 2012 ISBN 9965-893-84-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы өзендері]] [[Санат:Махамбет ауданы өзендері]] [[Санат:Исатай ауданы өзендері]] [[Санат:Жайық су алабы өңірі өзендері]] 3cq8ysu04j6g9b4wgij5japkcj5zjmp 0 672747 3059125 2942260 2022-08-10T07:54:54Z Салиха 17167 Салиха [[Боқтықарын (өзен)]] бетін [[Боқтықарын (өзен, Атырау облысы)]] бетіне жылжытты: Атауын өзгерту wikitext text/x-wiki '''Боқтықарын''' — Жем алабындағы өзен. [[Атырау облысы]] [[Жылыой ауданы]] жерімен ағады.<ref>Топонимика Казахстана. Энциклопедический справочник. Издательство «АРУАНА» Алматы, 2010 ISBN 9963-26-330-2</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы өзендері]] {{stub}} 9io315yhh0ee99pahow1ncfqgdgc7md 3059158 3059125 2022-08-10T09:18:57Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Боқтықарын өзені |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = |су алабының ауданы = |су алабы = [[Жем (өзен)|Жем]] |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = Намазтақыр |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = 47|m_lat_min =10|m_lat_sec =55 |m_lon_dir = |m_lon_deg = 54|m_lon_min =55|m_lon_sec =00 |еңістігі = |ел = Қазақстан |аймақ = [[Атырау облысы]] [[Жылыой ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Боқтықарын}} '''Боқтықарын''' – [[Жем (өзен)|Жем]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Атырау облысы]] [[Жылыой ауданы]] жерімен ағады.<ref>Топонимика Казахстана. Энциклопедический справочник. Издательство «АРУАНА» Алматы, 2010 ISBN 9963-26-330-2</ref> == Бастауы == Бастауын [[Ақтолағай қырқасы|Ақтолоғай]] қырқасының оңтүстігінен алып Жем өзеніне жетпей Намазтақыр құмды шатқалына сіңіп кетеді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы өзендері]] [[Санат:Жем су алабы]] hiyaw35dg1g2rjkmgx2pb58pwob9r0n 3059159 3059158 2022-08-10T09:20:56Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki {{Өзен |атауы = Боқтықарын өзені |шынайы атауы = |сурет = |сурет ені = |сурет атауы = |карта = |карта ені = |карта атауы = |ұзындығы = |су алабының ауданы = |су алабы = [[Жем (өзен)|Жем]] |өзендердің су алабы = |су шығыны = |өлшеу орны = |бастауы = |бастауының орны = |бастауының биіктігі = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |сағасы = Намазтақыр |сағасының орны = |сағасының биіктігі = |m_lat_dir = |m_lat_deg = 47|m_lat_min =10|m_lat_sec =55 |m_lon_dir = |m_lon_deg = 54|m_lon_min =55|m_lon_sec =00 |еңістігі = |ел = Қазақстан |аймақ = [[Атырау облысы]] [[Жылыой ауданы]] |ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Боқтықарын}} '''Боқтықарын''' – [[Жем (өзен)|Жем]] алабындағы өзен. == Географиялық орны == [[Атырау облысы]] [[Жылыой ауданы]] жерімен ағады.<ref>Топонимика Казахстана. Энциклопедический справочник. Издательство «АРУАНА» Алматы, 2010 ISBN 9963-26-330-2</ref> == Бастауы == Бастауын [[Ақтолағай қырқасы|Ақтолағай]] қырқасының оңтүстігінен алып Жем өзеніне жетпей Намазтақыр құмды шатқалына сіңіп кетеді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Атырау облысы өзендері]] [[Санат:Жем су алабы]] 8we8wtnvlcp3423d5dvdnx7beor2188 0 675009 3058992 3045314 2022-08-09T18:20:17Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Тау |Түрі = Тау сілемі |Атауы = Сарыжал |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = |lat_deg = 49|lat_min = 35|lat_sec = 14 |lon_dir = |lon_deg = 67|lon_min = 35|lon_sec = 54 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}}, [[Қарағанды облысы]] [[Ұлытау ауданы]] |Тау жүйесі = |Пайда болған кезеңі = |Аумағы = |Ұзындығы = 4 |Ені = 1,5 |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 589 |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Сарыжал}} '''Сарыжал''' – [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] мен [[Қағыл]] тауларының аралығындағы аласа тау. == Географиялық орны == [[Қарағанды облысы]] [[Ұлытау ауданы]] [[Терісаққан (Ұлытау облысы)|Терісаққан]] ауылының оңтүстігінде 18 км жерде орналасқан. == Жер бедері == Абсолюттік биіктігі 589 м. Солтүстіктен оңтүстікке қарай бойлық бағытта 4 кмге созылған, енді жері 1,5 км. Беткейі жайпақ. Солтүстігінде [[Егізен]], батысында Сандыбай, оңтүстік-шығысында [[Желдіадыр]] таулары жатыр. == Өсімдігі == Қиыршықтасты бозғылт қоңыр топырақ жамылғысында қараған, бетеге, жусан, селеу, т.б. өсімдіктер өседі.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қарағанды облысы таулары]] 4zyc0xsh5slaz6gbv531r7jdnrorr44 0 675011 3058993 3041346 2022-08-09T18:20:20Z Kasymbot 15834 /* top */clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Елді мекен:''' * [[Сарыжал (ауыл)|Сарыжал]] – [[Абай облысы]] [[Абай ауданы (Абай облысы)|Абай ауданы]]ндағы ауыл. '''Таулар:''' * [[Сарыжал (тау, Нұра ауданы)|Сарыжал]] – [[Желдіадыр]] тауларының шығыс бөлігіндегі ұсақ шоқылы таулар. * [[Сарыжал (тау, Ұлытау ауданы)|Сарыжал]] – [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] мен [[Қағыл]] тауларының аралығындағы аласа тау. * [[Сарыжал (жота, Қалба жотасы)|Сарыжал]] – [[Қалба жотасы|Қалба]] жотасының оңтүстігіндегі таулы жота. * [[Сарыжал (тау, Қалба жотасы)|Сарыжал]] – [[Қалба жотасы|Қалба]] жотасының солтүстік-батыс бөлігіндегі тау. {{айрық}} jrlgc10y4fpvb006vslqvfime713mgi 3 683094 3058903 3052402 2022-08-09T17:29:44Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ұлы Тұран}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:29, 2022 ж. маусымның 1 (+06) == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы түн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) c536o699a5750d7ge2e06fo9y8uu6a9 3059021 3058903 2022-08-09T18:40:47Z Ұлы Тұран 120792 /* Жақсы мақалаға дауыс беру */ Жауап беру wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ұлы Тұран}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:29, 2022 ж. маусымның 1 (+06) == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы түн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) :Қайырлы кеш, мақала жақсы жазылған, бірақ та әлі де болса толықтыруды қажет етеді. Мысалы, орысша уикипедияда ''[[:ru:Кумыс#%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5|Современное производство и потребление]]'' бөлімін қосуды ([https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D0%9A%D1%83%D0%BC%D1%8B%D1%81.webm?uselang=ru видеосымен] бірге) ұсынар едім. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:40, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) h2khst4rmc3dv2blio7uhrob581cu5r 3059055 3059021 2022-08-09T19:01:52Z Ұлы Тұран 120792 /* Жақсы мақалаға дауыс беру */ Жауап беру wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ұлы Тұран}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:29, 2022 ж. маусымның 1 (+06) == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы түн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) :Қайырлы кеш, мақала жақсы жазылған, бірақ та әлі де болса толықтыруды қажет етеді. Мысалы, орысша уикипедияда ''[[:ru:Кумыс#%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5|Современное производство и потребление]]'' бөлімін қосуды ([https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D0%9A%D1%83%D0%BC%D1%8B%D1%81.webm?uselang=ru видеосымен] бірге) ұсынар едім. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:40, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) ::Сосын [[:es:Kumis|испанша уикиде]] де жақсы жазылыпты. Сол жерден біраз мәлімет алса болады. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 01:01, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) eizl2ndfgaf354chj42pg06f5md756q 0 683612 3058817 3058710 2022-08-09T12:28:36Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Қайта аталған аудандар */ wikitext text/x-wiki 1991 жылдың 16 желтоқсанынан бері Қазақстанның таратылған, жаңадан құрылған, атауы өзгерген аудандары мен аудан орталықтарының тізімі == Ақмола (Целиноград) облысы == * [[Сілеті ауданы]] — [[Сілеті (Ақмола облысы)|Сілеті]] ауылы ** 1997 жылы [[Ерейментау ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003370_ Ақмола облысының Сiлетi ауданын тарату туралы]</ref> == Ақтөбе облысы == * [[Ақтөбе ауданы]] — [[Ақтөбе]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақтөбе қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003550_ Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Қызылорда және Қостанай облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] — [[Қарабұтақ (Әйтеке би ауданы)|Қарабұтақ]] ауылы ** 1997 жылы Бөгеткөл ауданына қосылып, Бөгеткөл ауданына [[Әйтеке би ауданы|Әйтеке би]] есімі берілді.<ref name="Д3" /> * [[Исатай ауданы (Ақтөбе облысы)|Исатай ауданы]] — [[Ақырап]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Қобда ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003427_ Ақтөбе облысының Исатай ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мұғалжар ауданы (Қазақ КСР)|Мұғалжар ауданы]] — [[Ембі]] қаласы ** 1966 жылы құрылып, 1997 жылы [[Мұғалжар ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> == Алматы облысы == * [[Кеген ауданы]] — [[Кеген (ауыл)|Кеген]] ауылы ** 1997 жылы [[Райымбек ауданы]]на қосылып, Райымбек ауданының орталығы [[Нарынқол]]дан Кегенге көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003528_ Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Солтүстiк Қазақстан облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref><ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000653 Алматы облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Күрті ауданы]] — [[Ақши (Іле ауданы)|Ақши]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Балқаш ауданы|Балқаш]], [[Іле ауданы|Іле]], [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Шелек ауданы]] — [[Шелек (ауыл)|Шелек]] ауылы ** 1997 жылы [[Еңбекшіқазақ ауданы|Еңбекшіқазақ]] ауданына қосылды.<ref name="Д1" /> == Атырау (Гурьев) облысы == * [[Балықшы ауданы]] — [[Балықшы кенті|Балықшы]] кенті ** 1997 жылы [[Атырау қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003515_ Атырау облысының Балықшы ауданын тарату туралы]</ref> == Батыс Қазақстан (Орал) облысы == * [[Ақжайық ауданы (Қазақ КСР)|Ақжайық ауданы]] — [[Ақжайық (Батыс Қазақстан облысы)|Ақжайық]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Теректі ауданы]]на қосылды.<ref name="Д2">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003489_ Батыс Қазақстан облысының Ақжайық және Тайпақ аудандарын тарату, Чапаев ауданын қайта атау туралы]</ref> * [[Жалпақтал ауданы]] — [[Жалпақтал]] ауылы. ** 1997 жылы [[Казталов ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Приурал ауданы]] — [[Дарьинское]] ауылы ** 1997 жылы [[Бәйтерек ауданы|Зеленов ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Тайпақ ауданы]] — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжайық ауданы|Чапаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д2" /> == Жезқазған облысы == * [[Ақадыр ауданы]] — [[Ағадыр|Ақадыр]] кенті ** 1997 жылы [[Шет ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Жезді ауданы]] — [[Жезді (кент)|Жезді]] кенті ** 1997 жылы [[Ұлытау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] — [[Шашубай|Озерный]] кенті ** 1997 жылы [[Ақтоғай ауданы (Қарағанды облысы)|Ақтоғай ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> == Көкшетау облысы == * [[Арықбалық ауданы]] — [[Арықбалық]] ауылы ** 1997 жылы [[Айыртау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003482_ Көкшетау облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Келлер ауданы]] — [[Келлеровка]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Көкшетау ауданы]] — [[Көкшетау]] қаласы ** 1997 жылы [[Зеренді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Ленинград ауданы]] — [[Ленинградское (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленинградское]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжар ауданы|Ленин ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Рузаев ауданы]] — [[Рузаевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Рузаевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Уәлиханов ауданы (Көкшетау облысы)|Уәлиханов ауданы]] — [[Уәлиханов (Біржан сал ауданы)|Уәлиханов]] ауылы ** 1970 жылы құрылып, 1997 жылы жері Қызылту, [[Біржан сал ауданы|Еңбекшілдер]] аудандарына қосылып, Қызылту ауданына [[Уәлиханов ауданы|Уәлиханов]] есімі берілді.<ref name="Д5" /> * [[Чистопол ауданы|Чистополье ауданы]] — [[Чистополье (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чистополье]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Чкалов ауданы]] — [[Чкалово (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чкалово]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> == Қарағанды облысы == * [[Молодежный ауданы]] — [[Молодежный (Қарағанды облысы)|Молодежный]] кенті ** 1997 жылы [[Осакаров ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] — [[Егіндібұлақ (Қарағанды облысы)|Егіндібұлақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарқаралы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Телман ауданы|Тельман ауданы]] — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Токаревка]] кенті ** 1997 жылы [[Бұқар жырау ауданы|Ульянов ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Теңіз ауданы]] — [[Баршын (ауыл)|Баршын]] ауылы ** 1997 жылы [[Нұра ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қызылорда облысы == * [[Сырдария ауданы (Қазақ КСР)|Сырдария ауданы]] — [[Тасбөгет]] кенті ** 1997 жылы бір бөлігі [[Қызылорда қалалық әкімдігі]]не, бір бөлігі Тереңөзек ауданына қосылып, Тереңөзек ауданы [[Сырдария ауданы]] болып қайта аталды.<ref name="Д3" /> == Павлодар облысы == * [[Ақсу ауданы (Павлодар облысы)|Ақсу ауданы]] — [[Ақсу]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақсу қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003490_ Павлодар облысының Ақсу және Екiбастұз аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Екібастұз ауданы]] — [[Екібастұз]] қаласы ** 1997 жылы [[Екібастұз қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8" /> == Семей облысы == * [[Абыралы ауданы (Семей облысы)|Абыралы ауданы]] — [[Қайнар (Абай облысы)|Қайнар]] ауылы ** 1997 жылы [[Семей қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Ақсуат ауданы]] — [[Ақсуат (Абай облысы)|Ақсуат]] ауылы<ref name="Д11">[https://akorda.kz/kz/kazakstan-respublikasynyn-akimshilik-aumaktyk-kurylysynyn-keybir-maseleleri-turaly-445742 Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысының кейбір мәселелері туралы]</ref> ** 1997 жылы [[Тарбағатай ауданы]]на қосылып, Тарбағатай ауданының орталығы [[Ақжар (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақжардан]] Ақсуатқа көшті. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /> * [[Жаңасемей ауданы]] — [[Семей]] қаласы ** 1996 жылы жері [[Семей қалалық әкімдігі]], [[Бесқарағай ауданы|Бесқарағай]], [[Бородулиха ауданы|Бородулиха]] аудандарына берілді.<ref name="Д4">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003089_ Семей облысының Жаңасемей ауданын, Шымкент қаласындағы аудандарды тарату және Оңтүстiк Қазақстан облысының Леңгiр қаласын аудандық маңызы бар қалалардың санатына жатқызу туралы]</ref> * [[Жаңа Шүлбі ауданы]] — [[Жаңа Шүлбі]] ауылы ** 1997 жылы [[Бородулиха ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003335_ Семей облысының Новошульба ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мақаншы ауданы]] — [[Мақаншы]] ауылы ** 1997 жылы [[Үржар ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Таскескен ауданы]] — [[Таскескен (Абай облысы)|Таскескен]] ауылы ** 1996 жылы жері [[Аягөз ауданы|Аягөз]], [[Үржар ауданы|Үржар]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003164_ Семей облысының Таскескен ауданын тарату туралы]</ref> * [[Шар ауданы]] — [[Шар (қала)|Шар]] қаласы ** 1997 жылы [[Жарма ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Шұбартау ауданы]] — [[Баршатас]] ауылы ** 1997 жылы [[Аягөз ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Солтүстік Қазақстан облысы == * [[Возвышенка ауданы]] — [[Возвышенка (Мағжан Жұмабаев ауданы)|Возвышенка]] ауылы ** 1997 жылы [[Мағжан Жұмабаев ауданы|Булаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Мәскеу ауданы]] — [[Корнеевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Корнеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленин ауданына]] қосылды.<ref name="Д6">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003461_ Солтүстiк Қазақстан облысының Москва және Соколов аудандарын тарату, Бескөл және Ленин аудандарын қайта атау туралы]</ref> * [[Преснов ауданы]] — [[Пресновка (Жамбыл ауданы)|Пресновка]] ауылы ** 1997 жылы [[Жамбыл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Жамбыл ауданына]] қосылып, Жамбыл ауданының орталығы [[Благовещенка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Благовещенкадан]] Пресновкаға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Соколов ауданы]] — [[Соколовка (Қызылжар ауданы)|Соколовка]] ауылы ** 1997 жылы [[Қызылжар ауданы|Бескөл ауданына]] қосылды.<ref name="Д6" /> == Талдықорған облысы == * [[Бөрілітөбе ауданы]] — [[Лепсі (Сарқан ауданы)|Лепсі]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Қапал ауданы|Қапал]], [[Қаратал ауданы|Қаратал]], [[Сарқан ауданы|Сарқан]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003371_ Талдықорған облысының Бөрлiтөбе ауданын тарату туралы]</ref> * [[Гвардия ауданы]] — [[Қоғалы (Алматы облысы)|Қоғалы]] ауылы ** 1997 жылы [[Кербұлақ ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қапал ауданы]] — [[Қапал (Алматы облысы)|Қапал]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Ескелді ауданы|Талдықорған]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Үйгентас ауданы]] — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы ** 1997 жылы [[Алакөл ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Торғай облысы == * [[Амантоғай ауданы]] — [[Жалдама (ауыл)|Жалдама]] ауылы ** 1990 жылы құрылып, 1997 жылы [[Амангелді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Арқалық ауданы]] — [[Родина (Қостанай облысы)|Родина]] ауылы ** 1997 жылы [[Арқалық қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Жаңадала ауданы]] — [[Тасты-Талды]] ауылы ** 1997 жылы [[Жарқайың ауданы|Державин ауданына]] қосылды.<ref name="Д7">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003604_ Ақмола облысының Жаңадала және Қима аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Қима ауданы]] — [[Жаңақима]] ауылы ** 1997 жылы [[Жақсы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д7" /> * [[Октябрь ауданы (Қостанай облысы)|Октябрь ауданы]] — [[Октябрьское (Қарасу ауданы)|Октябрьское]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарасу ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> == Түркістан (Шымкент, Оңтүстік Қазақстан) облысы == * [[Арыс ауданы]] — [[Арыс]] қаласы ** 2008 жылы [[Арыс қалалық әкімдігі]]не қосылды. * [[Асықата ауданы]] — [[Асықата]] ауылы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылды.<ref name="Д9">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003474_ Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысының кейбiр мәселелерi туралы]</ref> * [[Жетісай ауданы]] — [[Жетісай]] қаласы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылып, Мақтаарал ауданының орталығы [[Мырзакент]]тен Жетісайға көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000698 Оңтүстік Қазақстан облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Келес ауданы]] — [[Абай (Келес ауданы)|Абай]] ауылы ** 1997 жылы [[Сарыағаш ауданы]]на қосылды. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12" /> * [[Түркістан ауданы]] — [[Түркістан (қала)|Түркістан]] қаласы ** 1997 жылы Түркістан қалалық әкімдігіне қосылды.<ref name="Д9" /> == Шығыс Қазақстан облысы == * [[Большенарым ауданы]] — [[Үлкен Нарын|Большенарым]] ауылы ** 1997 жылы [[Катонқарағай ауданы|Катонқарағай ауданына]] қосылып, Катонқарағай ауданының орталығы [[Катонқарағай]]дан Большенарымға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Марқакөл ауданы]] — [[Марқакөл (ауыл)|Алексеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Күршім ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Самар ауданы]] — [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылы ** 1997 жылы [[Көкпекті ауданы]]на қосылды. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /><ref name="Д11" /> * [[Таврия ауданы]] — [[Таврическое (Шығыс Қазақстан облысы)|Таврическое]] ауылы ** 1997 жылы [[Ұлан ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қалалық аудандар == === [[Ақтөбе]] === * Пролетар ауданы (1988 жыл) * Фрунзе ауданы (1988 жыл) === [[Алматы]] === * Алатау ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003342_ Алматы қаласының Алатау мен Мәскеу аудандарын тарату туралы]</ref> * Мәскеу ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10" /> === [[Қарағанды]] === * Железнодорожный ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды * Киров ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> * Ленин ауданы (1997 жыл) ** [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Совет ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> === [[Өскемен]] === * Левобережный ауданы * Октябрь ауданы * Үлбі ауданы === [[Павлодар]] === * Ильич ауданы (1999 жыл) * Индустриальный ауданы (1999 жыл) === [[Семей]] === * Әуезов ауданы (1994 жыл) * Ленин ауданы (1994 жыл) === [[Тараз]] (Жамбыл) === * Заводской ауданы * Центральный ауданы === [[Шымкент]] === * Абай ауданы (1996 жыл)<ref name="Д4" /> ** 2004 жылы қайтадан құрылды == Жаңадан құрылған аудандар == * [[Түпқараған ауданы]] — [[Форт-Шевченко]] қаласы ** 1992 жылы [[Форт-Шевченко қалалық әкімдігі]] аумағынан құрылды. * [[Мұнайлы ауданы]] — [[Маңғыстау (ауыл)|Маңғыстау]] ауылы ** 2007 жылы құрылды. * [[Алатау ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Есіл ауданы (Астана)|Есіл ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Наурызбай ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Қаратау ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Алматы ауданы (Ақтөбе қаласы)|Алматы ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Астана ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Байқоңыр ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Сауран ауданы]] — [[Шорнақ]] ауылы ** 2021 жылы құрылды. * [[Тұран ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2022 жылы құрылды. == Қайта аталған аудандар == # Қызылқұм ауданы — [[Отырар ауданы]] (1991 жыл) # Леңгір ауданы — [[Төле би ауданы]] (1991 жыл) # Обаған ауданы — [[Алтынсарин ауданы]] (1991 жыл) # Ермак ауданы — [[Ақсу ауданы]] (1992 жыл) # Жымпиты ауданы — [[Сырым ауданы]] (1992 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P920001700_ О переименовании Джамбейтинского района Западно-Казахстанской области в Сырымский район]</ref> # Андреев ауданы — [[Үйгентас ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930004000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Боровской ауданы — [[Меңдіқара ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Бөген ауданы — [[Ордабасы ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Володар ауданы — [[Айыртау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Дзержинский ауданы — [[Әл-Фараби ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Егіндібұлақ ауданы — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ембі ауданы — [[Жылыой ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930007000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ералиев ауданы — [[Қарақия ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Каменка ауданы — [[Тасқала ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Киров ауданы (бұр. Талдықорған облысы) — [[Көксу ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Комсомол ауданы (Ақтөбе облысы) — Бөгеткөл ауданы (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауданы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Қарабұтақ ауданы — [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ленин ауданы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Нарынқол ауданы — [[Райымбек ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Новороссийск ауданы — [[Хромтау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Приозёрный ауданы — [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Теңіз ауданы — [[Құрманғазы ауданы]] (1993 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930006000_ О пеpеименовании Денгизского pайона Атыpауской области]</ref> # Фурманов ауданы — [[Жалпақтал ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д16">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930001000_ О пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ленин ауданы (Алматы қаласы) — [[Жетісу ауданы]] (1995 жыл) # Октябрь ауданы (Алматы қаласы) — [[Түрксіб ауданы]] (1995 жыл) # Свердлов ауданы — [[Байзақ ауданы]] (1995 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U950002696_ Жамбыл облысындағы Свердлов ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Совет ауданы (Алматы қаласы) — [[Алмалы ауданы]] (1995 жыл) # Фрунзе ауданы — [[Медеу ауданы]] (1995 жыл) # Алғабас ауданы — [[Бәйдібек ауданы]] (1996 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003149_ Оңтүстiк Қазақстан облысы Алғабас ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Киров ауданы (Түркістан облысы) — [[Асықата ауданы]] (1996 жыл) # Алексеев ауданы — [[Ақкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003759_ Ақмола облысындағы жекелеген әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктердi қайта атау және олардың транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Балкашин ауданы — [[Сандықтау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Бескөл ауданы — [[Қызылжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Бөгеткөл ауданы — [[Әйтеке би ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Вишнёв ауданы — [[Аршалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Державин ауданы — [[Жарқайың ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Калинин ауданы — [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] (1997 жыл) # Камышный ауданы — [[Қамысты ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Комсомол ауданы (Қостанай облысы) — [[Қарабалық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Красноармейск ауданы — [[Тайынша ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Краснознамен ауданы — [[Егіндікөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Куйбышев ауданы — Целинный ауданы (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Қызылту ауданы — [[Уәлиханов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (бұр. Көкшетау облысы) — [[Ақжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Есіл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Ленин ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Қарғалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Ленин ауданы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Макин ауданы — [[Бұланды ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Мичурин ауданы — [[Абай ауданы (Қарағанды облысы)|Абай ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Октябрь ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Мұғалжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауданы — [[Денисов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Семиозёрный ауданы — [[Әулиекөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Тереңөзек ауданы — [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]] (1997 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003627_ Қызылорда облысының Тереңөзек ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ульянов ауданы — [[Бұқар жырау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Урицкий ауданы — [[Сарыкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Чапаев ауданы — [[Ақжайық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д2" /> # Қаскелең ауданы — [[Қарасай ауданы]] (1998 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U980004053_ Алматы облысының Қаскелең ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ленин ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Алматы ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы)|Алматы ауданы]] (1998 жыл) # Совет ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Сарыарқа ауданы]] (1998 жыл) # Луговой ауданы — [[Тұрар Рысқұлов ауданы]] (1999 жыл) <ref name="Д17">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U990000082_ Жамбыл және Солтүстік Қазақстан облыстарындағы жекелеген әкімшілік-аумақтық бірлік атауларын қайта атау және Актюбинск қаласы атауының транскрипциясын өзгерту туралы]</ref> # Сергеев ауданы — [[Шал ақын ауданы]] (1999 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V99S000058_ Солтүстік Қазақстан облысының Сергеев ауданын Шал ақын ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Совет ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Аққайың ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17" /> # Булаев ауданы — [[Мағжан Жұмабаев ауданы]] (2000 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V00S000156_ Булаев ауданын Мағжан Жұмабаев ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Орда ауданы — [[Бөкей ордасы ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U000000356_ Ақтөбе, Алматы және Батыс Қазақстан облыстарының жекелеген әкімшілік-аумақтық бірліктерінің атауларын қайта атау және транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Талдықорған ауданы — [[Ескелді ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18" /> # Совет ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Қазыбек би ауданы]] (2001 жыл) # Целинный ауданы — [[Ғабит Мүсірепов ауданы]] (2002 жыл) # Щучье ауданы — [[Бурабай ауданы]] (2009 жыл) # Еңбекшілдер ауданы — [[Біржан сал ауданы]] (2017 жыл) # Қашыр ауданы — [[Тереңкөл ауданы]] (2018 жыл) # Лебяжі ауданы — [[Аққулы ауданы]] (2018 жыл) # Зелёнов ауданы — [[Бәйтерек ауданы]] (2019 жыл) # Зырян ауданы — [[Алтай ауданы]] (2019 жыл) # Таран ауданы — [[Бейімбет Майлин ауданы]] (2019 жыл) # Октябрь ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Әлихан Бөкейхан ауданы]] (2021 жыл) == Қайта аталған аудан орталықтары == # Белые Воды ауылы — [[Ақсукент]] ауылы (1990) # Алексеевка ауылы — Теректі ауылы (1992) # Андреевка ауылы — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы (1992) # Белогорье ауылы — [[Көктөбе (Май ауданы)|Көктөбе]] ауылы (1992) # Бурное ауылы — [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]] ауылы (1992) # Луговое ауылы — [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылы (1992) # Михайловка ауылы — [[Сарыкемер]] ауылы (1992) # Новотроицкое ауылы — [[Төле би (Жамбыл облысы)|Төле би]] ауылы (1992) # Байқадам ауылы — [[Саудакент]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ванновка ауылы — [[Тұрар Рысқұлов ауылы (Түркістан облысы)|Тұрар Рысқұлов]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ералиев кенті — [[Құрық (ауыл)|Құрық]] кенті (1993)<ref name="Д14" /> # Ермак қаласы — [[Ақсу]] қаласы (1993)<ref name="Д14" /> # Калмыково ауылы — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауылы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ленинское ауылы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Фурманово ауылы — [[Жалпақтал]] ауылы (1993)<ref name="Д16" /> # Кировский кенті (Түркістан облысы) — [[Асықата]] кенті (1994) # Георгиевка ауылы (Жамбыл облысы) — [[Қордай]] ауылы (1995) # Славянка кенті — [[Мырзакент]] кенті (1995) # Лебяжье ауылы — Аққу ауылы (1996) # Новоказалинск кенті — [[Әйтеке би кенті|Әйтеке би кент]]<nowiki/>і (1996) # Алексеевка қаласы — [[Ақкөл (қала)|Ақкөл]] қаласы (1997) # Володарское ауылы — [[Саумалкөл (Володар ауылдық округі)|Саумалкөл]] ауылы (1997) # Камышное ауылы — [[Қамысты (Қостанай облысы)|Қамысты]] ауылы (1997) # Комсомолец кенті — [[Қарабалық (кент)|Қарабалық]] кенті (1997) # Красноармейск қаласы — [[Тайынша]] қаласы (1997) # Қызылту ауылы — [[Кішкенекөл]] ауылы (1997) # Ленинское ауылы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл (Қостанай облысы)|Ұзынкөл]] ауылы (1997) # Никитинка ауылы — [[Бозанбай]] ауылы (1997) # Новоалексеевка ауылы — [[Қобда (ауыл)|Қобда]] ауылы (1997) # Октябрьск қаласы — [[Қандыағаш]] қаласы (1997)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауылы — [[Денисовка (Қостанай облысы)|Денисовка]] ауылы (1997) # Семиозёрное ауылы — [[Әулиекөл]] ауылы (1997) # Ульяновский кенті — [[Ботақара (кент, Ботақара кенттік әкімдігі)|Ботақара]] кенті (1997) # Урицкий кенті — [[Сарыкөл (Сарыкөл ауданы)|Сарыкөл]] кенті (1997) # Фурмановка ауылы — [[Мойынқұм (Мойынқұм ауданы)|Мойынқұм]] ауылы (1997) # Вишнёвка кенті — [[Аршалы (Ақмола облысы)|Аршалы]] кенті (1998) # Кировский кенті (Алматы облысы) — [[Балпық би (ауыл)|Балпық би]] кенті (1998) # Докучаевка ауылы — [[Қарамеңді]] ауылы (1999) # Краснознаменское ауылы — [[Егіндікөл (Ақмола облысы)|Егіндікөл ауыл]]<nowiki/>ы (1999) # Энергетический кенті — [[Өтеген батыр]] кенті (1999) # Куйбышевский кенті — [[Новоишим|Новоишимский]] кенті (2000) # Токаревка кенті — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Ғабиден Мұстафин]] кенті (2002) # Байғанин ауылы — [[Қарауылкелді (ауыл)|Қарауылкелді ауылы (]]2006) # Озёрный кенті — [[Шашубай]] кенті (2006) # Большая Владимировка ауылы — [[Бесқарағай (Абай облысы)|Бесқарағай]] ауылы (2007) # Георгиевка ауылы (Абай облысы) — [[Қалбатау]] ауылы (2007) # Малиновка ауылы — [[Ақмол]] ауылы (2007) # Качиры ауылы — [[Тереңкөл (Тереңкөл ауданы)|Тереңкөл]] ауылы (2008) # Большенарымское ауылы — [[Үлкен Нарын]] ауылы (2009) # Молодёжный кенті — [[Қасым Қайсенов кенті|Қасым Қайсенов]] кенті (2011) # Теректі ауылы — [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]] ауылы (2016) # Киевка кенті — [[Нұра (Нұра ауданы)|Нұра]] кенті (2017) # Аққу ауылы — [[Аққулы (ауыл)|Аққулы]] ауылы (2018) # Ганюшкино ауылы — [[Құрманғазы (Құрманғазы ауданы)|Құрманғазы]] ауылы (2018) # Тарановское ауылы — [[Әйет (Бейімбет Майлин ауданы)|Әйет]] ауылы (2018) # Зыряновск қаласы — [[Алтай (қала)|Алтай]] қаласы (2019) # Каменка ауылы — [[Тасқала (Батыс Қазақстан облысы)|Тасқала]] ауылы (2019) # Атасу кенті — [[Жаңаарқа]] кенті (2020) # Затобольск кенті — [[Тобыл (қала)|Тобыл]] қаласы (2020) # Комсомольское ауылы — [[Темірбек Жүргенов ауылы (Ақтөбе облысы)|Темірбек Жүргенов]] ауылы (2020) # Фёдоровка ауылы — [[Теректі (Батыс Қазақстан облысы)|Теректі]] ауылы (2022) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан аудандары]] [[Санат:Қазақстанның таратылған аудандары]] n1lq305ojemwqpl1373ccgw0pm7cpn5 3058820 3058817 2022-08-09T12:33:24Z Білгіш Шежіреші 68287 wikitext text/x-wiki 1991 жылдың 16 желтоқсанынан бері Қазақстанның таратылған, жаңадан құрылған, атауы өзгерген аудандары мен аудан орталықтарының тізімі == Ақмола (Целиноград) облысы == * [[Сілеті ауданы]] — [[Сілеті (Ақмола облысы)|Сілеті]] ауылы ** 1997 жылы [[Ерейментау ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003370_ Ақмола облысының Сiлетi ауданын тарату туралы]</ref> == Ақтөбе облысы == * [[Ақтөбе ауданы]] — [[Ақтөбе]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақтөбе қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003550_ Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Қызылорда және Қостанай облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] — [[Қарабұтақ (Әйтеке би ауданы)|Қарабұтақ]] ауылы ** 1997 жылы Бөгеткөл ауданына қосылып, Бөгеткөл ауданына [[Әйтеке би ауданы|Әйтеке би]] есімі берілді.<ref name="Д3" /> * [[Исатай ауданы (Ақтөбе облысы)|Исатай ауданы]] — [[Ақырап]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Қобда ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003427_ Ақтөбе облысының Исатай ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мұғалжар ауданы (Қазақ КСР)|Мұғалжар ауданы]] — [[Ембі]] қаласы ** 1966 жылы құрылып, 1997 жылы [[Мұғалжар ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> == Алматы облысы == * [[Кеген ауданы]] — [[Кеген (ауыл)|Кеген]] ауылы ** 1997 жылы [[Райымбек ауданы]]на қосылып, Райымбек ауданының орталығы [[Нарынқол]]дан Кегенге көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003528_ Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Солтүстiк Қазақстан облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref><ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000653 Алматы облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Күрті ауданы]] — [[Ақши (Іле ауданы)|Ақши]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Балқаш ауданы|Балқаш]], [[Іле ауданы|Іле]], [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Шелек ауданы]] — [[Шелек (ауыл)|Шелек]] ауылы ** 1997 жылы [[Еңбекшіқазақ ауданы|Еңбекшіқазақ]] ауданына қосылды.<ref name="Д1" /> == Атырау (Гурьев) облысы == * [[Балықшы ауданы]] — [[Балықшы кенті|Балықшы]] кенті ** 1997 жылы [[Атырау қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003515_ Атырау облысының Балықшы ауданын тарату туралы]</ref> == Батыс Қазақстан (Орал) облысы == * [[Ақжайық ауданы (Қазақ КСР)|Ақжайық ауданы]] — [[Ақжайық (Батыс Қазақстан облысы)|Ақжайық]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Теректі ауданы]]на қосылды.<ref name="Д2">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003489_ Батыс Қазақстан облысының Ақжайық және Тайпақ аудандарын тарату, Чапаев ауданын қайта атау туралы]</ref> * [[Жалпақтал ауданы]] — [[Жалпақтал]] ауылы. ** 1997 жылы [[Казталов ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Приурал ауданы]] — [[Дарьинское]] ауылы ** 1997 жылы [[Бәйтерек ауданы|Зеленов ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Тайпақ ауданы]] — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжайық ауданы|Чапаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д2" /> == Жезқазған облысы == * [[Ақадыр ауданы]] — [[Ағадыр|Ақадыр]] кенті ** 1997 жылы [[Шет ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Жезді ауданы]] — [[Жезді (кент)|Жезді]] кенті ** 1997 жылы [[Ұлытау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] — [[Шашубай|Озерный]] кенті ** 1997 жылы [[Ақтоғай ауданы (Қарағанды облысы)|Ақтоғай ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> == Көкшетау облысы == * [[Арықбалық ауданы]] — [[Арықбалық]] ауылы ** 1997 жылы [[Айыртау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003482_ Көкшетау облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Келлер ауданы]] — [[Келлеровка]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Көкшетау ауданы]] — [[Көкшетау]] қаласы ** 1997 жылы [[Зеренді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Ленинград ауданы]] — [[Ленинградское (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленинградское]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжар ауданы|Ленин ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Рузаев ауданы]] — [[Рузаевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Рузаевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Уәлиханов ауданы (Көкшетау облысы)|Уәлиханов ауданы]] — [[Уәлиханов (Біржан сал ауданы)|Уәлиханов]] ауылы ** 1970 жылы құрылып, 1997 жылы жері Қызылту, [[Біржан сал ауданы|Еңбекшілдер]] аудандарына қосылып, Қызылту ауданына [[Уәлиханов ауданы|Уәлиханов]] есімі берілді.<ref name="Д5" /> * [[Чистопол ауданы|Чистополье ауданы]] — [[Чистополье (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чистополье]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Чкалов ауданы]] — [[Чкалово (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чкалово]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> == Қарағанды облысы == * [[Молодежный ауданы]] — [[Молодежный (Қарағанды облысы)|Молодежный]] кенті ** 1997 жылы [[Осакаров ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] — [[Егіндібұлақ (Қарағанды облысы)|Егіндібұлақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарқаралы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Телман ауданы|Тельман ауданы]] — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Токаревка]] кенті ** 1997 жылы [[Бұқар жырау ауданы|Ульянов ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Теңіз ауданы]] — [[Баршын (ауыл)|Баршын]] ауылы ** 1997 жылы [[Нұра ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қызылорда облысы == * [[Сырдария ауданы (Қазақ КСР)|Сырдария ауданы]] — [[Тасбөгет]] кенті ** 1997 жылы бір бөлігі [[Қызылорда қалалық әкімдігі]]не, бір бөлігі Тереңөзек ауданына қосылып, Тереңөзек ауданы [[Сырдария ауданы]] болып қайта аталды.<ref name="Д3" /> == Павлодар облысы == * [[Ақсу ауданы (Павлодар облысы)|Ақсу ауданы]] — [[Ақсу]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақсу қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003490_ Павлодар облысының Ақсу және Екiбастұз аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Екібастұз ауданы]] — [[Екібастұз]] қаласы ** 1997 жылы [[Екібастұз қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8" /> == Семей облысы == * [[Абыралы ауданы (Семей облысы)|Абыралы ауданы]] — [[Қайнар (Абай облысы)|Қайнар]] ауылы ** 1997 жылы [[Семей қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Ақсуат ауданы]] — [[Ақсуат (Абай облысы)|Ақсуат]] ауылы<ref name="Д11">[https://akorda.kz/kz/kazakstan-respublikasynyn-akimshilik-aumaktyk-kurylysynyn-keybir-maseleleri-turaly-445742 Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысының кейбір мәселелері туралы]</ref> ** 1997 жылы [[Тарбағатай ауданы]]на қосылып, Тарбағатай ауданының орталығы [[Ақжар (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақжардан]] Ақсуатқа көшті. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /> * [[Жаңасемей ауданы]] — [[Семей]] қаласы ** 1996 жылы жері [[Семей қалалық әкімдігі]], [[Бесқарағай ауданы|Бесқарағай]], [[Бородулиха ауданы|Бородулиха]] аудандарына берілді.<ref name="Д4">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003089_ Семей облысының Жаңасемей ауданын, Шымкент қаласындағы аудандарды тарату және Оңтүстiк Қазақстан облысының Леңгiр қаласын аудандық маңызы бар қалалардың санатына жатқызу туралы]</ref> * [[Жаңа Шүлбі ауданы]] — [[Жаңа Шүлбі]] ауылы ** 1997 жылы [[Бородулиха ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003335_ Семей облысының Новошульба ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мақаншы ауданы]] — [[Мақаншы]] ауылы ** 1997 жылы [[Үржар ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Таскескен ауданы]] — [[Таскескен (Абай облысы)|Таскескен]] ауылы ** 1996 жылы жері [[Аягөз ауданы|Аягөз]], [[Үржар ауданы|Үржар]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003164_ Семей облысының Таскескен ауданын тарату туралы]</ref> * [[Шар ауданы]] — [[Шар (қала)|Шар]] қаласы ** 1997 жылы [[Жарма ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Шұбартау ауданы]] — [[Баршатас]] ауылы ** 1997 жылы [[Аягөз ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Солтүстік Қазақстан облысы == * [[Возвышенка ауданы]] — [[Возвышенка (Мағжан Жұмабаев ауданы)|Возвышенка]] ауылы ** 1997 жылы [[Мағжан Жұмабаев ауданы|Булаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Мәскеу ауданы]] — [[Корнеевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Корнеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленин ауданына]] қосылды.<ref name="Д6">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003461_ Солтүстiк Қазақстан облысының Москва және Соколов аудандарын тарату, Бескөл және Ленин аудандарын қайта атау туралы]</ref> * [[Преснов ауданы]] — [[Пресновка (Жамбыл ауданы)|Пресновка]] ауылы ** 1997 жылы [[Жамбыл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Жамбыл ауданына]] қосылып, Жамбыл ауданының орталығы [[Благовещенка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Благовещенкадан]] Пресновкаға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Соколов ауданы]] — [[Соколовка (Қызылжар ауданы)|Соколовка]] ауылы ** 1997 жылы [[Қызылжар ауданы|Бескөл ауданына]] қосылды.<ref name="Д6" /> == Талдықорған облысы == * [[Бөрілітөбе ауданы]] — [[Лепсі (Сарқан ауданы)|Лепсі]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Қапал ауданы|Қапал]], [[Қаратал ауданы|Қаратал]], [[Сарқан ауданы|Сарқан]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003371_ Талдықорған облысының Бөрлiтөбе ауданын тарату туралы]</ref> * [[Гвардия ауданы]] — [[Қоғалы (Алматы облысы)|Қоғалы]] ауылы ** 1997 жылы [[Кербұлақ ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қапал ауданы]] — [[Қапал (Алматы облысы)|Қапал]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Ескелді ауданы|Талдықорған]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Үйгентас ауданы]] — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы ** 1997 жылы [[Алакөл ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Торғай облысы == * [[Амантоғай ауданы]] — [[Жалдама (ауыл)|Жалдама]] ауылы ** 1990 жылы құрылып, 1997 жылы [[Амангелді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Арқалық ауданы]] — [[Родина (Қостанай облысы)|Родина]] ауылы ** 1997 жылы [[Арқалық қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Жаңадала ауданы]] — [[Тасты-Талды]] ауылы ** 1997 жылы [[Жарқайың ауданы|Державин ауданына]] қосылды.<ref name="Д7">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003604_ Ақмола облысының Жаңадала және Қима аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Қима ауданы]] — [[Жаңақима]] ауылы ** 1997 жылы [[Жақсы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д7" /> * [[Октябрь ауданы (Қостанай облысы)|Октябрь ауданы]] — [[Октябрьское (Қарасу ауданы)|Октябрьское]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарасу ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> == Түркістан (Шымкент, Оңтүстік Қазақстан) облысы == * [[Арыс ауданы]] — [[Арыс]] қаласы ** 2008 жылы [[Арыс қалалық әкімдігі]]не қосылды. * [[Асықата ауданы]] — [[Асықата]] ауылы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылды.<ref name="Д9">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003474_ Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысының кейбiр мәселелерi туралы]</ref> * [[Жетісай ауданы]] — [[Жетісай]] қаласы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылып, Мақтаарал ауданының орталығы [[Мырзакент]]тен Жетісайға көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000698 Оңтүстік Қазақстан облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Келес ауданы]] — [[Абай (Келес ауданы)|Абай]] ауылы ** 1997 жылы [[Сарыағаш ауданы]]на қосылды. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12" /> * [[Түркістан ауданы]] — [[Түркістан (қала)|Түркістан]] қаласы ** 1997 жылы Түркістан қалалық әкімдігіне қосылды.<ref name="Д9" /> == Шығыс Қазақстан облысы == * [[Большенарым ауданы]] — [[Үлкен Нарын|Большенарым]] ауылы ** 1997 жылы [[Катонқарағай ауданы|Катонқарағай ауданына]] қосылып, Катонқарағай ауданының орталығы [[Катонқарағай]]дан Большенарымға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Марқакөл ауданы]] — [[Марқакөл (ауыл)|Алексеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Күршім ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Самар ауданы]] — [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылы ** 1997 жылы [[Көкпекті ауданы]]на қосылды. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /><ref name="Д11" /> * [[Таврия ауданы]] — [[Таврическое (Шығыс Қазақстан облысы)|Таврическое]] ауылы ** 1997 жылы [[Ұлан ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қалалық аудандар == === [[Ақтөбе]] === * Пролетар ауданы (1988 жыл) * Фрунзе ауданы (1988 жыл) === [[Алматы]] === * Алатау ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003342_ Алматы қаласының Алатау мен Мәскеу аудандарын тарату туралы]</ref> * Мәскеу ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10" /> === [[Қарағанды]] === * Железнодорожный ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды * Киров ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> * Ленин ауданы (1997 жыл) ** [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Совет ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> === [[Өскемен]] === * Левобережный ауданы * Октябрь ауданы * Үлбі ауданы === [[Павлодар]] === * Ильич ауданы (1999 жыл) * Индустриальный ауданы (1999 жыл) === [[Семей]] === * Әуезов ауданы (1994 жыл) * Ленин ауданы (1994 жыл) === [[Тараз]] (Жамбыл) === * Заводской ауданы * Центральный ауданы === [[Шымкент]] === * Абай ауданы (1996 жыл)<ref name="Д4" /> ** 2004 жылы қайтадан құрылды == Жаңадан құрылған аудандар == * [[Түпқараған ауданы]] — [[Форт-Шевченко]] қаласы ** 1992 жылы [[Форт-Шевченко қалалық әкімдігі]] аумағынан құрылды. * [[Мұнайлы ауданы]] — [[Маңғыстау (ауыл)|Маңғыстау]] ауылы ** 2007 жылы құрылды. * [[Алатау ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Есіл ауданы (Астана)|Есіл ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Наурызбай ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Қаратау ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Алматы ауданы (Ақтөбе қаласы)|Алматы ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Астана ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Байқоңыр ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Сауран ауданы]] — [[Шорнақ]] ауылы ** 2021 жылы құрылды. * [[Тұран ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2022 жылы құрылды. == Қайта аталған аудандар == # Қызылқұм ауданы — [[Отырар ауданы]] (1991 жыл) # Леңгір ауданы — [[Төле би ауданы]] (1991 жыл) # Обаған ауданы — [[Алтынсарин ауданы]] (1991 жыл) # Ермак ауданы — [[Ақсу ауданы]] (1992 жыл) # Жымпиты ауданы — [[Сырым ауданы]] (1992 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P920001700_ О переименовании Джамбейтинского района Западно-Казахстанской области в Сырымский район]</ref> # Андреев ауданы — [[Үйгентас ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930004000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Боровской ауданы — [[Меңдіқара ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Бөген ауданы — [[Ордабасы ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Володар ауданы — [[Айыртау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Дзержинский ауданы — [[Әл-Фараби ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Егіндібұлақ ауданы — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ембі ауданы — [[Жылыой ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930007000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ералиев ауданы — [[Қарақия ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Каменка ауданы — [[Тасқала ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Киров ауданы (бұр. Талдықорған облысы) — [[Көксу ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Комсомол ауданы (Ақтөбе облысы) — Бөгеткөл ауданы (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауданы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Қарабұтақ ауданы — [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ленин ауданы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Нарынқол ауданы — [[Райымбек ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Новороссийск ауданы — [[Хромтау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Приозёрный ауданы — [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Теңіз ауданы — [[Құрманғазы ауданы]] (1993 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930006000_ О пеpеименовании Денгизского pайона Атыpауской области]</ref> # Фурманов ауданы — [[Жалпақтал ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д16">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930001000_ О пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ленин ауданы (Алматы қаласы) — [[Жетісу ауданы]] (1995 жыл) # Октябрь ауданы (Алматы қаласы) — [[Түрксіб ауданы]] (1995 жыл) # Свердлов ауданы — [[Байзақ ауданы]] (1995 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U950002696_ Жамбыл облысындағы Свердлов ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Совет ауданы (Алматы қаласы) — [[Алмалы ауданы]] (1995 жыл) # Фрунзе ауданы — [[Медеу ауданы]] (1995 жыл) # Алғабас ауданы — [[Бәйдібек ауданы]] (1996 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003149_ Оңтүстiк Қазақстан облысы Алғабас ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Киров ауданы (Түркістан облысы) — [[Асықата ауданы]] (1996 жыл) # Алексеев ауданы — [[Ақкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003759_ Ақмола облысындағы жекелеген әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктердi қайта атау және олардың транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Балкашин ауданы — [[Сандықтау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Бескөл ауданы — [[Қызылжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Бөгеткөл ауданы — [[Әйтеке би ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Вишнёв ауданы — [[Аршалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Державин ауданы — [[Жарқайың ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Калинин ауданы — [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] (1997 жыл) # Камышный ауданы — [[Қамысты ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Комсомол ауданы (Қостанай облысы) — [[Қарабалық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Красноармейск ауданы — [[Тайынша ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Краснознамен ауданы — [[Егіндікөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Куйбышев ауданы — Целинный ауданы (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Қызылту ауданы — [[Уәлиханов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (бұр. Көкшетау облысы) — [[Ақжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Есіл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Ленин ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Қарғалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Ленин ауданы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Макин ауданы — [[Бұланды ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Мичурин ауданы — [[Абай ауданы (Қарағанды облысы)|Абай ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Октябрь ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Мұғалжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауданы — [[Денисов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Семиозёрный ауданы — [[Әулиекөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Тереңөзек ауданы — [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]] (1997 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003627_ Қызылорда облысының Тереңөзек ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ульянов ауданы — [[Бұқар жырау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Урицкий ауданы — [[Сарыкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Чапаев ауданы — [[Ақжайық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д2" /> # Қаскелең ауданы — [[Қарасай ауданы]] (1998 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U980004053_ Алматы облысының Қаскелең ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ленин ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Алматы ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы)|Алматы ауданы]] (1998 жыл) # Совет ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Сарыарқа ауданы]] (1998 жыл) # Луговой ауданы — [[Тұрар Рысқұлов ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U990000082_ Жамбыл және Солтүстік Қазақстан облыстарындағы жекелеген әкімшілік-аумақтық бірлік атауларын қайта атау және Актюбинск қаласы атауының транскрипциясын өзгерту туралы]</ref> # Сергеев ауданы — [[Шал ақын ауданы]] (1999 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V99S000058_ Солтүстік Қазақстан облысының Сергеев ауданын Шал ақын ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Совет ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Аққайың ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17" /> # Булаев ауданы — [[Мағжан Жұмабаев ауданы]] (2000 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V00S000156_ Булаев ауданын Мағжан Жұмабаев ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Орда ауданы — [[Бөкей ордасы ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U000000356_ Ақтөбе, Алматы және Батыс Қазақстан облыстарының жекелеген әкімшілік-аумақтық бірліктерінің атауларын қайта атау және транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Талдықорған ауданы — [[Ескелді ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18" /> # Совет ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Қазыбек би ауданы]] (2001 жыл) # Целинный ауданы — [[Ғабит Мүсірепов ауданы]] (2002 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U020000890_ Солтүстік Қазақстан облысының Целинный ауданын қайта атау туралы]</ref> # Щучье ауданы — [[Бурабай ауданы]] (2009 жыл) # Еңбекшілдер ауданы — [[Біржан сал ауданы]] (2017 жыл) # Қашыр ауданы — [[Тереңкөл ауданы]] (2018 жыл) # Лебяжі ауданы — [[Аққулы ауданы]] (2018 жыл) # Зелёнов ауданы — [[Бәйтерек ауданы]] (2019 жыл) # Зырян ауданы — [[Алтай ауданы]] (2019 жыл) # Таран ауданы — [[Бейімбет Майлин ауданы]] (2019 жыл) # Октябрь ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Әлихан Бөкейхан ауданы]] (2021 жыл) == Қайта аталған аудан орталықтары == # Белые Воды ауылы — [[Ақсукент]] ауылы (1990) # Алексеевка ауылы — Теректі ауылы (1992) # Андреевка ауылы — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы (1992) # Белогорье ауылы — [[Көктөбе (Май ауданы)|Көктөбе]] ауылы (1992) # Бурное ауылы — [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]] ауылы (1992) # Луговое ауылы — [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылы (1992) # Михайловка ауылы — [[Сарыкемер]] ауылы (1992) # Новотроицкое ауылы — [[Төле би (Жамбыл облысы)|Төле би]] ауылы (1992) # Байқадам ауылы — [[Саудакент]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ванновка ауылы — [[Тұрар Рысқұлов ауылы (Түркістан облысы)|Тұрар Рысқұлов]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ералиев кенті — [[Құрық (ауыл)|Құрық]] кенті (1993)<ref name="Д14" /> # Ермак қаласы — [[Ақсу]] қаласы (1993)<ref name="Д14" /> # Калмыково ауылы — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауылы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ленинское ауылы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Фурманово ауылы — [[Жалпақтал]] ауылы (1993)<ref name="Д16" /> # Кировский кенті (Түркістан облысы) — [[Асықата]] кенті (1994) # Георгиевка ауылы (Жамбыл облысы) — [[Қордай]] ауылы (1995) # Славянка кенті — [[Мырзакент]] кенті (1995) # Лебяжье ауылы — Аққу ауылы (1996) # Новоказалинск кенті — [[Әйтеке би кенті|Әйтеке би кент]]<nowiki/>і (1996) # Алексеевка қаласы — [[Ақкөл (қала)|Ақкөл]] қаласы (1997) # Володарское ауылы — [[Саумалкөл (Володар ауылдық округі)|Саумалкөл]] ауылы (1997) # Камышное ауылы — [[Қамысты (Қостанай облысы)|Қамысты]] ауылы (1997) # Комсомолец кенті — [[Қарабалық (кент)|Қарабалық]] кенті (1997) # Красноармейск қаласы — [[Тайынша]] қаласы (1997) # Қызылту ауылы — [[Кішкенекөл]] ауылы (1997) # Ленинское ауылы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл (Қостанай облысы)|Ұзынкөл]] ауылы (1997) # Никитинка ауылы — [[Бозанбай]] ауылы (1997) # Новоалексеевка ауылы — [[Қобда (ауыл)|Қобда]] ауылы (1997) # Октябрьск қаласы — [[Қандыағаш]] қаласы (1997)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауылы — [[Денисовка (Қостанай облысы)|Денисовка]] ауылы (1997) # Семиозёрное ауылы — [[Әулиекөл]] ауылы (1997) # Ульяновский кенті — [[Ботақара (кент, Ботақара кенттік әкімдігі)|Ботақара]] кенті (1997) # Урицкий кенті — [[Сарыкөл (Сарыкөл ауданы)|Сарыкөл]] кенті (1997) # Фурмановка ауылы — [[Мойынқұм (Мойынқұм ауданы)|Мойынқұм]] ауылы (1997) # Вишнёвка кенті — [[Аршалы (Ақмола облысы)|Аршалы]] кенті (1998) # Кировский кенті (Алматы облысы) — [[Балпық би (ауыл)|Балпық би]] кенті (1998) # Докучаевка ауылы — [[Қарамеңді]] ауылы (1999) # Краснознаменское ауылы — [[Егіндікөл (Ақмола облысы)|Егіндікөл ауыл]]<nowiki/>ы (1999) # Энергетический кенті — [[Өтеген батыр]] кенті (1999) # Куйбышевский кенті — [[Новоишим|Новоишимский]] кенті (2000) # Токаревка кенті — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Ғабиден Мұстафин]] кенті (2002) # Байғанин ауылы — [[Қарауылкелді (ауыл)|Қарауылкелді ауылы (]]2006) # Озёрный кенті — [[Шашубай]] кенті (2006) # Большая Владимировка ауылы — [[Бесқарағай (Абай облысы)|Бесқарағай]] ауылы (2007) # Георгиевка ауылы (Абай облысы) — [[Қалбатау]] ауылы (2007) # Малиновка ауылы — [[Ақмол]] ауылы (2007) # Качиры ауылы — [[Тереңкөл (Тереңкөл ауданы)|Тереңкөл]] ауылы (2008) # Большенарымское ауылы — [[Үлкен Нарын]] ауылы (2009) # Молодёжный кенті — [[Қасым Қайсенов кенті|Қасым Қайсенов]] кенті (2011) # Теректі ауылы — [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]] ауылы (2016) # Киевка кенті — [[Нұра (Нұра ауданы)|Нұра]] кенті (2017) # Аққу ауылы — [[Аққулы (ауыл)|Аққулы]] ауылы (2018) # Ганюшкино ауылы — [[Құрманғазы (Құрманғазы ауданы)|Құрманғазы]] ауылы (2018) # Тарановское ауылы — [[Әйет (Бейімбет Майлин ауданы)|Әйет]] ауылы (2018) # Зыряновск қаласы — [[Алтай (қала)|Алтай]] қаласы (2019) # Каменка ауылы — [[Тасқала (Батыс Қазақстан облысы)|Тасқала]] ауылы (2019) # Атасу кенті — [[Жаңаарқа]] кенті (2020) # Затобольск кенті — [[Тобыл (қала)|Тобыл]] қаласы (2020) # Комсомольское ауылы — [[Темірбек Жүргенов ауылы (Ақтөбе облысы)|Темірбек Жүргенов]] ауылы (2020) # Фёдоровка ауылы — [[Теректі (Батыс Қазақстан облысы)|Теректі]] ауылы (2022) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан аудандары]] [[Санат:Қазақстанның таратылған аудандары]] djs8atqki849464x7okfa8j70t9e6pd 3058829 3058820 2022-08-09T12:58:13Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Қайта аталған аудандар */ wikitext text/x-wiki 1991 жылдың 16 желтоқсанынан бері Қазақстанның таратылған, жаңадан құрылған, атауы өзгерген аудандары мен аудан орталықтарының тізімі == Ақмола (Целиноград) облысы == * [[Сілеті ауданы]] — [[Сілеті (Ақмола облысы)|Сілеті]] ауылы ** 1997 жылы [[Ерейментау ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003370_ Ақмола облысының Сiлетi ауданын тарату туралы]</ref> == Ақтөбе облысы == * [[Ақтөбе ауданы]] — [[Ақтөбе]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақтөбе қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003550_ Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Қызылорда және Қостанай облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] — [[Қарабұтақ (Әйтеке би ауданы)|Қарабұтақ]] ауылы ** 1997 жылы Бөгеткөл ауданына қосылып, Бөгеткөл ауданына [[Әйтеке би ауданы|Әйтеке би]] есімі берілді.<ref name="Д3" /> * [[Исатай ауданы (Ақтөбе облысы)|Исатай ауданы]] — [[Ақырап]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Қобда ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003427_ Ақтөбе облысының Исатай ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мұғалжар ауданы (Қазақ КСР)|Мұғалжар ауданы]] — [[Ембі]] қаласы ** 1966 жылы құрылып, 1997 жылы [[Мұғалжар ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> == Алматы облысы == * [[Кеген ауданы]] — [[Кеген (ауыл)|Кеген]] ауылы ** 1997 жылы [[Райымбек ауданы]]на қосылып, Райымбек ауданының орталығы [[Нарынқол]]дан Кегенге көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003528_ Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Солтүстiк Қазақстан облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref><ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000653 Алматы облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Күрті ауданы]] — [[Ақши (Іле ауданы)|Ақши]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Балқаш ауданы|Балқаш]], [[Іле ауданы|Іле]], [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Шелек ауданы]] — [[Шелек (ауыл)|Шелек]] ауылы ** 1997 жылы [[Еңбекшіқазақ ауданы|Еңбекшіқазақ]] ауданына қосылды.<ref name="Д1" /> == Атырау (Гурьев) облысы == * [[Балықшы ауданы]] — [[Балықшы кенті|Балықшы]] кенті ** 1997 жылы [[Атырау қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003515_ Атырау облысының Балықшы ауданын тарату туралы]</ref> == Батыс Қазақстан (Орал) облысы == * [[Ақжайық ауданы (Қазақ КСР)|Ақжайық ауданы]] — [[Ақжайық (Батыс Қазақстан облысы)|Ақжайық]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Теректі ауданы]]на қосылды.<ref name="Д2">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003489_ Батыс Қазақстан облысының Ақжайық және Тайпақ аудандарын тарату, Чапаев ауданын қайта атау туралы]</ref> * [[Жалпақтал ауданы]] — [[Жалпақтал]] ауылы. ** 1997 жылы [[Казталов ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Приурал ауданы]] — [[Дарьинское]] ауылы ** 1997 жылы [[Бәйтерек ауданы|Зеленов ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Тайпақ ауданы]] — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжайық ауданы|Чапаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д2" /> == Жезқазған облысы == * [[Ақадыр ауданы]] — [[Ағадыр|Ақадыр]] кенті ** 1997 жылы [[Шет ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Жезді ауданы]] — [[Жезді (кент)|Жезді]] кенті ** 1997 жылы [[Ұлытау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] — [[Шашубай|Озерный]] кенті ** 1997 жылы [[Ақтоғай ауданы (Қарағанды облысы)|Ақтоғай ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> == Көкшетау облысы == * [[Арықбалық ауданы]] — [[Арықбалық]] ауылы ** 1997 жылы [[Айыртау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003482_ Көкшетау облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Келлер ауданы]] — [[Келлеровка]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Көкшетау ауданы]] — [[Көкшетау]] қаласы ** 1997 жылы [[Зеренді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Ленинград ауданы]] — [[Ленинградское (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленинградское]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжар ауданы|Ленин ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Рузаев ауданы]] — [[Рузаевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Рузаевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Уәлиханов ауданы (Көкшетау облысы)|Уәлиханов ауданы]] — [[Уәлиханов (Біржан сал ауданы)|Уәлиханов]] ауылы ** 1970 жылы құрылып, 1997 жылы жері Қызылту, [[Біржан сал ауданы|Еңбекшілдер]] аудандарына қосылып, Қызылту ауданына [[Уәлиханов ауданы|Уәлиханов]] есімі берілді.<ref name="Д5" /> * [[Чистопол ауданы|Чистополье ауданы]] — [[Чистополье (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чистополье]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Чкалов ауданы]] — [[Чкалово (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чкалово]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> == Қарағанды облысы == * [[Молодежный ауданы]] — [[Молодежный (Қарағанды облысы)|Молодежный]] кенті ** 1997 жылы [[Осакаров ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] — [[Егіндібұлақ (Қарағанды облысы)|Егіндібұлақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарқаралы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Телман ауданы|Тельман ауданы]] — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Токаревка]] кенті ** 1997 жылы [[Бұқар жырау ауданы|Ульянов ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Теңіз ауданы]] — [[Баршын (ауыл)|Баршын]] ауылы ** 1997 жылы [[Нұра ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қызылорда облысы == * [[Сырдария ауданы (Қазақ КСР)|Сырдария ауданы]] — [[Тасбөгет]] кенті ** 1997 жылы бір бөлігі [[Қызылорда қалалық әкімдігі]]не, бір бөлігі Тереңөзек ауданына қосылып, Тереңөзек ауданы [[Сырдария ауданы]] болып қайта аталды.<ref name="Д3" /> == Павлодар облысы == * [[Ақсу ауданы (Павлодар облысы)|Ақсу ауданы]] — [[Ақсу]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақсу қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003490_ Павлодар облысының Ақсу және Екiбастұз аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Екібастұз ауданы]] — [[Екібастұз]] қаласы ** 1997 жылы [[Екібастұз қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8" /> == Семей облысы == * [[Абыралы ауданы (Семей облысы)|Абыралы ауданы]] — [[Қайнар (Абай облысы)|Қайнар]] ауылы ** 1997 жылы [[Семей қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Ақсуат ауданы]] — [[Ақсуат (Абай облысы)|Ақсуат]] ауылы<ref name="Д11">[https://akorda.kz/kz/kazakstan-respublikasynyn-akimshilik-aumaktyk-kurylysynyn-keybir-maseleleri-turaly-445742 Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысының кейбір мәселелері туралы]</ref> ** 1997 жылы [[Тарбағатай ауданы]]на қосылып, Тарбағатай ауданының орталығы [[Ақжар (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақжардан]] Ақсуатқа көшті. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /> * [[Жаңасемей ауданы]] — [[Семей]] қаласы ** 1996 жылы жері [[Семей қалалық әкімдігі]], [[Бесқарағай ауданы|Бесқарағай]], [[Бородулиха ауданы|Бородулиха]] аудандарына берілді.<ref name="Д4">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003089_ Семей облысының Жаңасемей ауданын, Шымкент қаласындағы аудандарды тарату және Оңтүстiк Қазақстан облысының Леңгiр қаласын аудандық маңызы бар қалалардың санатына жатқызу туралы]</ref> * [[Жаңа Шүлбі ауданы]] — [[Жаңа Шүлбі]] ауылы ** 1997 жылы [[Бородулиха ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003335_ Семей облысының Новошульба ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мақаншы ауданы]] — [[Мақаншы]] ауылы ** 1997 жылы [[Үржар ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Таскескен ауданы]] — [[Таскескен (Абай облысы)|Таскескен]] ауылы ** 1996 жылы жері [[Аягөз ауданы|Аягөз]], [[Үржар ауданы|Үржар]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003164_ Семей облысының Таскескен ауданын тарату туралы]</ref> * [[Шар ауданы]] — [[Шар (қала)|Шар]] қаласы ** 1997 жылы [[Жарма ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Шұбартау ауданы]] — [[Баршатас]] ауылы ** 1997 жылы [[Аягөз ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Солтүстік Қазақстан облысы == * [[Возвышенка ауданы]] — [[Возвышенка (Мағжан Жұмабаев ауданы)|Возвышенка]] ауылы ** 1997 жылы [[Мағжан Жұмабаев ауданы|Булаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Мәскеу ауданы]] — [[Корнеевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Корнеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленин ауданына]] қосылды.<ref name="Д6">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003461_ Солтүстiк Қазақстан облысының Москва және Соколов аудандарын тарату, Бескөл және Ленин аудандарын қайта атау туралы]</ref> * [[Преснов ауданы]] — [[Пресновка (Жамбыл ауданы)|Пресновка]] ауылы ** 1997 жылы [[Жамбыл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Жамбыл ауданына]] қосылып, Жамбыл ауданының орталығы [[Благовещенка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Благовещенкадан]] Пресновкаға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Соколов ауданы]] — [[Соколовка (Қызылжар ауданы)|Соколовка]] ауылы ** 1997 жылы [[Қызылжар ауданы|Бескөл ауданына]] қосылды.<ref name="Д6" /> == Талдықорған облысы == * [[Бөрілітөбе ауданы]] — [[Лепсі (Сарқан ауданы)|Лепсі]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Қапал ауданы|Қапал]], [[Қаратал ауданы|Қаратал]], [[Сарқан ауданы|Сарқан]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003371_ Талдықорған облысының Бөрлiтөбе ауданын тарату туралы]</ref> * [[Гвардия ауданы]] — [[Қоғалы (Алматы облысы)|Қоғалы]] ауылы ** 1997 жылы [[Кербұлақ ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қапал ауданы]] — [[Қапал (Алматы облысы)|Қапал]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Ескелді ауданы|Талдықорған]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Үйгентас ауданы]] — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы ** 1997 жылы [[Алакөл ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Торғай облысы == * [[Амантоғай ауданы]] — [[Жалдама (ауыл)|Жалдама]] ауылы ** 1990 жылы құрылып, 1997 жылы [[Амангелді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Арқалық ауданы]] — [[Родина (Қостанай облысы)|Родина]] ауылы ** 1997 жылы [[Арқалық қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Жаңадала ауданы]] — [[Тасты-Талды]] ауылы ** 1997 жылы [[Жарқайың ауданы|Державин ауданына]] қосылды.<ref name="Д7">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003604_ Ақмола облысының Жаңадала және Қима аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Қима ауданы]] — [[Жаңақима]] ауылы ** 1997 жылы [[Жақсы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д7" /> * [[Октябрь ауданы (Қостанай облысы)|Октябрь ауданы]] — [[Октябрьское (Қарасу ауданы)|Октябрьское]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарасу ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> == Түркістан (Шымкент, Оңтүстік Қазақстан) облысы == * [[Арыс ауданы]] — [[Арыс]] қаласы ** 2008 жылы [[Арыс қалалық әкімдігі]]не қосылды. * [[Асықата ауданы]] — [[Асықата]] ауылы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылды.<ref name="Д9">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003474_ Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысының кейбiр мәселелерi туралы]</ref> * [[Жетісай ауданы]] — [[Жетісай]] қаласы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылып, Мақтаарал ауданының орталығы [[Мырзакент]]тен Жетісайға көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000698 Оңтүстік Қазақстан облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Келес ауданы]] — [[Абай (Келес ауданы)|Абай]] ауылы ** 1997 жылы [[Сарыағаш ауданы]]на қосылды. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12" /> * [[Түркістан ауданы]] — [[Түркістан (қала)|Түркістан]] қаласы ** 1997 жылы Түркістан қалалық әкімдігіне қосылды.<ref name="Д9" /> == Шығыс Қазақстан облысы == * [[Большенарым ауданы]] — [[Үлкен Нарын|Большенарым]] ауылы ** 1997 жылы [[Катонқарағай ауданы|Катонқарағай ауданына]] қосылып, Катонқарағай ауданының орталығы [[Катонқарағай]]дан Большенарымға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Марқакөл ауданы]] — [[Марқакөл (ауыл)|Алексеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Күршім ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Самар ауданы]] — [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылы ** 1997 жылы [[Көкпекті ауданы]]на қосылды. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /><ref name="Д11" /> * [[Таврия ауданы]] — [[Таврическое (Шығыс Қазақстан облысы)|Таврическое]] ауылы ** 1997 жылы [[Ұлан ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қалалық аудандар == === [[Ақтөбе]] === * Пролетар ауданы (1988 жыл) * Фрунзе ауданы (1988 жыл) === [[Алматы]] === * Алатау ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003342_ Алматы қаласының Алатау мен Мәскеу аудандарын тарату туралы]</ref> * Мәскеу ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10" /> === [[Қарағанды]] === * Железнодорожный ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды * Киров ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> * Ленин ауданы (1997 жыл) ** [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Совет ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> === [[Өскемен]] === * Левобережный ауданы * Октябрь ауданы * Үлбі ауданы === [[Павлодар]] === * Ильич ауданы (1999 жыл) * Индустриальный ауданы (1999 жыл) === [[Семей]] === * Әуезов ауданы (1994 жыл) * Ленин ауданы (1994 жыл) === [[Тараз]] (Жамбыл) === * Заводской ауданы * Центральный ауданы === [[Шымкент]] === * Абай ауданы (1996 жыл)<ref name="Д4" /> ** 2004 жылы қайтадан құрылды == Жаңадан құрылған аудандар == * [[Түпқараған ауданы]] — [[Форт-Шевченко]] қаласы ** 1992 жылы [[Форт-Шевченко қалалық әкімдігі]] аумағынан құрылды. * [[Мұнайлы ауданы]] — [[Маңғыстау (ауыл)|Маңғыстау]] ауылы ** 2007 жылы құрылды. * [[Алатау ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Есіл ауданы (Астана)|Есіл ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Наурызбай ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Қаратау ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Алматы ауданы (Ақтөбе қаласы)|Алматы ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Астана ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Байқоңыр ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Сауран ауданы]] — [[Шорнақ]] ауылы ** 2021 жылы құрылды. * [[Тұран ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2022 жылы құрылды. == Қайта аталған аудандар == # Қызылқұм ауданы — [[Отырар ауданы]] (1991 жыл) # Леңгір ауданы — [[Төле би ауданы]] (1991 жыл) # Обаған ауданы — [[Алтынсарин ауданы]] (1991 жыл) # Ермак ауданы — [[Ақсу ауданы]] (1992 жыл) # Жымпиты ауданы — [[Сырым ауданы]] (1992 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P920001700_ О переименовании Джамбейтинского района Западно-Казахстанской области в Сырымский район]</ref> # Андреев ауданы — [[Үйгентас ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930004000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Боровской ауданы — [[Меңдіқара ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Бөген ауданы — [[Ордабасы ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Володар ауданы — [[Айыртау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Дзержинский ауданы — [[Әл-Фараби ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Егіндібұлақ ауданы — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ембі ауданы — [[Жылыой ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930007000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ералиев ауданы — [[Қарақия ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Каменка ауданы — [[Тасқала ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Киров ауданы (бұр. Талдықорған облысы) — [[Көксу ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Комсомол ауданы (Ақтөбе облысы) — Бөгеткөл ауданы (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауданы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Қарабұтақ ауданы — [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ленин ауданы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Нарынқол ауданы — [[Райымбек ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Новороссийск ауданы — [[Хромтау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Приозёрный ауданы — [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Теңіз ауданы — [[Құрманғазы ауданы]] (1993 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930006000_ О пеpеименовании Денгизского pайона Атыpауской области]</ref> # Фурманов ауданы — [[Жалпақтал ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д16">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930001000_ О пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ленин ауданы (Алматы қаласы) — [[Жетісу ауданы]] (1995 жыл) # Октябрь ауданы (Алматы қаласы) — [[Түрксіб ауданы]] (1995 жыл) # Свердлов ауданы — [[Байзақ ауданы]] (1995 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U950002696_ Жамбыл облысындағы Свердлов ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Совет ауданы (Алматы қаласы) — [[Алмалы ауданы]] (1995 жыл) # Фрунзе ауданы — [[Медеу ауданы]] (1995 жыл) # Алғабас ауданы — [[Бәйдібек ауданы]] (1996 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003149_ Оңтүстiк Қазақстан облысы Алғабас ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Киров ауданы (Түркістан облысы) — [[Асықата ауданы]] (1996 жыл) # Алексеев ауданы — [[Ақкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003759_ Ақмола облысындағы жекелеген әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктердi қайта атау және олардың транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Балкашин ауданы — [[Сандықтау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Бескөл ауданы — [[Қызылжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Бөгеткөл ауданы — [[Әйтеке би ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Вишнёв ауданы — [[Аршалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Державин ауданы — [[Жарқайың ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Калинин ауданы — [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] (1997 жыл) # Камышный ауданы — [[Қамысты ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Комсомол ауданы (Қостанай облысы) — [[Қарабалық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Красноармейск ауданы — [[Тайынша ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Краснознамен ауданы — [[Егіндікөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Куйбышев ауданы — Целинный ауданы (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Қызылту ауданы — [[Уәлиханов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (бұр. Көкшетау облысы) — [[Ақжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Есіл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Ленин ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Қарғалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Ленин ауданы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Макин ауданы — [[Бұланды ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Мичурин ауданы — [[Абай ауданы (Қарағанды облысы)|Абай ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Октябрь ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Мұғалжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауданы — [[Денисов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Семиозёрный ауданы — [[Әулиекөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Тереңөзек ауданы — [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]] (1997 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003627_ Қызылорда облысының Тереңөзек ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ульянов ауданы — [[Бұқар жырау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Урицкий ауданы — [[Сарыкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Чапаев ауданы — [[Ақжайық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д2" /> # Қаскелең ауданы — [[Қарасай ауданы]] (1998 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U980004053_ Алматы облысының Қаскелең ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ленин ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Алматы ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы)|Алматы ауданы]] (1998 жыл) # Совет ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Сарыарқа ауданы]] (1998 жыл) # Луговой ауданы — [[Тұрар Рысқұлов ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U990000082_ Жамбыл және Солтүстік Қазақстан облыстарындағы жекелеген әкімшілік-аумақтық бірлік атауларын қайта атау және Актюбинск қаласы атауының транскрипциясын өзгерту туралы]</ref> # Сергеев ауданы — [[Шал ақын ауданы]] (1999 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V99S000058_ Солтүстік Қазақстан облысының Сергеев ауданын Шал ақын ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Совет ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Аққайың ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17" /> # Булаев ауданы — [[Мағжан Жұмабаев ауданы]] (2000 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V00S000156_ Булаев ауданын Мағжан Жұмабаев ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Орда ауданы — [[Бөкей ордасы ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U000000356_ Ақтөбе, Алматы және Батыс Қазақстан облыстарының жекелеген әкімшілік-аумақтық бірліктерінің атауларын қайта атау және транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Талдықорған ауданы — [[Ескелді ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18" /> # Совет ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Қазыбек би ауданы]] (2001 жыл) # Целинный ауданы — [[Ғабит Мүсірепов ауданы]] (2002 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U020000890_ Солтүстік Қазақстан облысының Целинный ауданын қайта атау туралы]</ref> # Щучье ауданы — [[Бурабай ауданы]] (2009 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U090000862_ Ақмола облысының Щучье ауданын қайта атау туралы]</ref> # Еңбекшілдер ауданы — [[Біржан сал ауданы]] (2017 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1700000605 Ақмола облысының Еңбекшілдер ауданын қайта атау туралы]</ref> # Қашыр ауданы — [[Тереңкөл ауданы]] (2018 жыл)<ref name="Д19">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000724 Павлодар облысының Качир, Лебяжі аудандарын қайта атау туралы]</ref> # Лебяжі ауданы — [[Аққулы ауданы]] (2018 жыл)<ref name="Д19" /> # Зелёнов ауданы — [[Бәйтерек ауданы]] (2019 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000820 Батыс Қазақстан облысының Зеленов ауданын қайта атау туралы]</ref> # Зырян ауданы — [[Алтай ауданы]] (2019 жыл)<ref name="Д20">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000821 Шығыс Қазақстан облысының Зырян ауданын және Зырян қаласын Шығыс Қазақстан облысының Алтай ауданы және Алтай қаласы деп қайта атау туралы]</ref> # Таран ауданы — [[Бейімбет Майлин ауданы]] (2019 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U190000029U Қостанай облысының Таран ауданын қайта атау туралы]</ref> # Октябрь ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Әлихан Бөкейхан ауданы]] (2021 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V21K0026419 Қарағанды облысының Қарағанды және Балқаш қалаларының кейбір құрамдас бөліктерін қайта атау туралы]</ref> == Қайта аталған аудан орталықтары == # Белые Воды ауылы — [[Ақсукент]] ауылы (1990) # Алексеевка ауылы — Теректі ауылы (1992) # Андреевка ауылы — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы (1992) # Белогорье ауылы — [[Көктөбе (Май ауданы)|Көктөбе]] ауылы (1992) # Бурное ауылы — [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]] ауылы (1992) # Луговое ауылы — [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылы (1992) # Михайловка ауылы — [[Сарыкемер]] ауылы (1992) # Новотроицкое ауылы — [[Төле би (Жамбыл облысы)|Төле би]] ауылы (1992) # Байқадам ауылы — [[Саудакент]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ванновка ауылы — [[Тұрар Рысқұлов ауылы (Түркістан облысы)|Тұрар Рысқұлов]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ералиев кенті — [[Құрық (ауыл)|Құрық]] кенті (1993)<ref name="Д14" /> # Ермак қаласы — [[Ақсу]] қаласы (1993)<ref name="Д14" /> # Калмыково ауылы — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауылы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ленинское ауылы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Фурманово ауылы — [[Жалпақтал]] ауылы (1993)<ref name="Д16" /> # Кировский кенті (Түркістан облысы) — [[Асықата]] кенті (1994) # Георгиевка ауылы (Жамбыл облысы) — [[Қордай]] ауылы (1995) # Славянка кенті — [[Мырзакент]] кенті (1995) # Лебяжье ауылы — Аққу ауылы (1996) # Новоказалинск кенті — [[Әйтеке би кенті|Әйтеке би кент]]<nowiki/>і (1996) # Алексеевка қаласы — [[Ақкөл (қала)|Ақкөл]] қаласы (1997) # Володарское ауылы — [[Саумалкөл (Володар ауылдық округі)|Саумалкөл]] ауылы (1997) # Камышное ауылы — [[Қамысты (Қостанай облысы)|Қамысты]] ауылы (1997) # Комсомолец кенті — [[Қарабалық (кент)|Қарабалық]] кенті (1997) # Красноармейск қаласы — [[Тайынша]] қаласы (1997) # Қызылту ауылы — [[Кішкенекөл]] ауылы (1997) # Ленинское ауылы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл (Қостанай облысы)|Ұзынкөл]] ауылы (1997) # Никитинка ауылы — [[Бозанбай]] ауылы (1997) # Новоалексеевка ауылы — [[Қобда (ауыл)|Қобда]] ауылы (1997) # Октябрьск қаласы — [[Қандыағаш]] қаласы (1997)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауылы — [[Денисовка (Қостанай облысы)|Денисовка]] ауылы (1997) # Семиозёрное ауылы — [[Әулиекөл]] ауылы (1997) # Ульяновский кенті — [[Ботақара (кент, Ботақара кенттік әкімдігі)|Ботақара]] кенті (1997) # Урицкий кенті — [[Сарыкөл (Сарыкөл ауданы)|Сарыкөл]] кенті (1997) # Фурмановка ауылы — [[Мойынқұм (Мойынқұм ауданы)|Мойынқұм]] ауылы (1997) # Вишнёвка кенті — [[Аршалы (Ақмола облысы)|Аршалы]] кенті (1998) # Кировский кенті (Алматы облысы) — [[Балпық би (ауыл)|Балпық би]] кенті (1998) # Докучаевка ауылы — [[Қарамеңді]] ауылы (1999) # Краснознаменское ауылы — [[Егіндікөл (Ақмола облысы)|Егіндікөл ауыл]]<nowiki/>ы (1999) # Энергетический кенті — [[Өтеген батыр]] кенті (1999) # Куйбышевский кенті — [[Новоишим|Новоишимский]] кенті (2000) # Токаревка кенті — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Ғабиден Мұстафин]] кенті (2002) # Байғанин ауылы — [[Қарауылкелді (ауыл)|Қарауылкелді ауылы (]]2006) # Озёрный кенті — [[Шашубай]] кенті (2006) # Большая Владимировка ауылы — [[Бесқарағай (Абай облысы)|Бесқарағай]] ауылы (2007) # Георгиевка ауылы (Абай облысы) — [[Қалбатау]] ауылы (2007) # Малиновка ауылы — [[Ақмол]] ауылы (2007) # Качиры ауылы — [[Тереңкөл (Тереңкөл ауданы)|Тереңкөл]] ауылы (2008) # Большенарымское ауылы — [[Үлкен Нарын]] ауылы (2009) # Молодёжный кенті — [[Қасым Қайсенов кенті|Қасым Қайсенов]] кенті (2011) # Теректі ауылы — [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]] ауылы (2016) # Киевка кенті — [[Нұра (Нұра ауданы)|Нұра]] кенті (2017) # Аққу ауылы — [[Аққулы (ауыл)|Аққулы]] ауылы (2018) # Ганюшкино ауылы — [[Құрманғазы (Құрманғазы ауданы)|Құрманғазы]] ауылы (2018) # Тарановское ауылы — [[Әйет (Бейімбет Майлин ауданы)|Әйет]] ауылы (2018) # Зыряновск қаласы — [[Алтай (қала)|Алтай]] қаласы (2019) # Каменка ауылы — [[Тасқала (Батыс Қазақстан облысы)|Тасқала]] ауылы (2019) # Атасу кенті — [[Жаңаарқа]] кенті (2020) # Затобольск кенті — [[Тобыл (қала)|Тобыл]] қаласы (2020) # Комсомольское ауылы — [[Темірбек Жүргенов ауылы (Ақтөбе облысы)|Темірбек Жүргенов]] ауылы (2020) # Фёдоровка ауылы — [[Теректі (Батыс Қазақстан облысы)|Теректі]] ауылы (2022) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан аудандары]] [[Санат:Қазақстанның таратылған аудандары]] j9xkv2mjixgmc5b2m48d4qed4a2tjxp 3058830 3058829 2022-08-09T12:59:36Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Қайта аталған аудан орталықтары */ wikitext text/x-wiki 1991 жылдың 16 желтоқсанынан бері Қазақстанның таратылған, жаңадан құрылған, атауы өзгерген аудандары мен аудан орталықтарының тізімі == Ақмола (Целиноград) облысы == * [[Сілеті ауданы]] — [[Сілеті (Ақмола облысы)|Сілеті]] ауылы ** 1997 жылы [[Ерейментау ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003370_ Ақмола облысының Сiлетi ауданын тарату туралы]</ref> == Ақтөбе облысы == * [[Ақтөбе ауданы]] — [[Ақтөбе]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақтөбе қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003550_ Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Қызылорда және Қостанай облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] — [[Қарабұтақ (Әйтеке би ауданы)|Қарабұтақ]] ауылы ** 1997 жылы Бөгеткөл ауданына қосылып, Бөгеткөл ауданына [[Әйтеке би ауданы|Әйтеке би]] есімі берілді.<ref name="Д3" /> * [[Исатай ауданы (Ақтөбе облысы)|Исатай ауданы]] — [[Ақырап]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Қобда ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003427_ Ақтөбе облысының Исатай ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мұғалжар ауданы (Қазақ КСР)|Мұғалжар ауданы]] — [[Ембі]] қаласы ** 1966 жылы құрылып, 1997 жылы [[Мұғалжар ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> == Алматы облысы == * [[Кеген ауданы]] — [[Кеген (ауыл)|Кеген]] ауылы ** 1997 жылы [[Райымбек ауданы]]на қосылып, Райымбек ауданының орталығы [[Нарынқол]]дан Кегенге көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003528_ Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Солтүстiк Қазақстан облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref><ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000653 Алматы облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Күрті ауданы]] — [[Ақши (Іле ауданы)|Ақши]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Балқаш ауданы|Балқаш]], [[Іле ауданы|Іле]], [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Шелек ауданы]] — [[Шелек (ауыл)|Шелек]] ауылы ** 1997 жылы [[Еңбекшіқазақ ауданы|Еңбекшіқазақ]] ауданына қосылды.<ref name="Д1" /> == Атырау (Гурьев) облысы == * [[Балықшы ауданы]] — [[Балықшы кенті|Балықшы]] кенті ** 1997 жылы [[Атырау қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003515_ Атырау облысының Балықшы ауданын тарату туралы]</ref> == Батыс Қазақстан (Орал) облысы == * [[Ақжайық ауданы (Қазақ КСР)|Ақжайық ауданы]] — [[Ақжайық (Батыс Қазақстан облысы)|Ақжайық]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Теректі ауданы]]на қосылды.<ref name="Д2">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003489_ Батыс Қазақстан облысының Ақжайық және Тайпақ аудандарын тарату, Чапаев ауданын қайта атау туралы]</ref> * [[Жалпақтал ауданы]] — [[Жалпақтал]] ауылы. ** 1997 жылы [[Казталов ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Приурал ауданы]] — [[Дарьинское]] ауылы ** 1997 жылы [[Бәйтерек ауданы|Зеленов ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Тайпақ ауданы]] — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжайық ауданы|Чапаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д2" /> == Жезқазған облысы == * [[Ақадыр ауданы]] — [[Ағадыр|Ақадыр]] кенті ** 1997 жылы [[Шет ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Жезді ауданы]] — [[Жезді (кент)|Жезді]] кенті ** 1997 жылы [[Ұлытау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] — [[Шашубай|Озерный]] кенті ** 1997 жылы [[Ақтоғай ауданы (Қарағанды облысы)|Ақтоғай ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> == Көкшетау облысы == * [[Арықбалық ауданы]] — [[Арықбалық]] ауылы ** 1997 жылы [[Айыртау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003482_ Көкшетау облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Келлер ауданы]] — [[Келлеровка]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Көкшетау ауданы]] — [[Көкшетау]] қаласы ** 1997 жылы [[Зеренді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Ленинград ауданы]] — [[Ленинградское (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленинградское]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжар ауданы|Ленин ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Рузаев ауданы]] — [[Рузаевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Рузаевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Уәлиханов ауданы (Көкшетау облысы)|Уәлиханов ауданы]] — [[Уәлиханов (Біржан сал ауданы)|Уәлиханов]] ауылы ** 1970 жылы құрылып, 1997 жылы жері Қызылту, [[Біржан сал ауданы|Еңбекшілдер]] аудандарына қосылып, Қызылту ауданына [[Уәлиханов ауданы|Уәлиханов]] есімі берілді.<ref name="Д5" /> * [[Чистопол ауданы|Чистополье ауданы]] — [[Чистополье (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чистополье]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Чкалов ауданы]] — [[Чкалово (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чкалово]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> == Қарағанды облысы == * [[Молодежный ауданы]] — [[Молодежный (Қарағанды облысы)|Молодежный]] кенті ** 1997 жылы [[Осакаров ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] — [[Егіндібұлақ (Қарағанды облысы)|Егіндібұлақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарқаралы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Телман ауданы|Тельман ауданы]] — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Токаревка]] кенті ** 1997 жылы [[Бұқар жырау ауданы|Ульянов ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Теңіз ауданы]] — [[Баршын (ауыл)|Баршын]] ауылы ** 1997 жылы [[Нұра ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қызылорда облысы == * [[Сырдария ауданы (Қазақ КСР)|Сырдария ауданы]] — [[Тасбөгет]] кенті ** 1997 жылы бір бөлігі [[Қызылорда қалалық әкімдігі]]не, бір бөлігі Тереңөзек ауданына қосылып, Тереңөзек ауданы [[Сырдария ауданы]] болып қайта аталды.<ref name="Д3" /> == Павлодар облысы == * [[Ақсу ауданы (Павлодар облысы)|Ақсу ауданы]] — [[Ақсу]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақсу қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003490_ Павлодар облысының Ақсу және Екiбастұз аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Екібастұз ауданы]] — [[Екібастұз]] қаласы ** 1997 жылы [[Екібастұз қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8" /> == Семей облысы == * [[Абыралы ауданы (Семей облысы)|Абыралы ауданы]] — [[Қайнар (Абай облысы)|Қайнар]] ауылы ** 1997 жылы [[Семей қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Ақсуат ауданы]] — [[Ақсуат (Абай облысы)|Ақсуат]] ауылы<ref name="Д11">[https://akorda.kz/kz/kazakstan-respublikasynyn-akimshilik-aumaktyk-kurylysynyn-keybir-maseleleri-turaly-445742 Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысының кейбір мәселелері туралы]</ref> ** 1997 жылы [[Тарбағатай ауданы]]на қосылып, Тарбағатай ауданының орталығы [[Ақжар (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақжардан]] Ақсуатқа көшті. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /> * [[Жаңасемей ауданы]] — [[Семей]] қаласы ** 1996 жылы жері [[Семей қалалық әкімдігі]], [[Бесқарағай ауданы|Бесқарағай]], [[Бородулиха ауданы|Бородулиха]] аудандарына берілді.<ref name="Д4">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003089_ Семей облысының Жаңасемей ауданын, Шымкент қаласындағы аудандарды тарату және Оңтүстiк Қазақстан облысының Леңгiр қаласын аудандық маңызы бар қалалардың санатына жатқызу туралы]</ref> * [[Жаңа Шүлбі ауданы]] — [[Жаңа Шүлбі]] ауылы ** 1997 жылы [[Бородулиха ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003335_ Семей облысының Новошульба ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мақаншы ауданы]] — [[Мақаншы]] ауылы ** 1997 жылы [[Үржар ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Таскескен ауданы]] — [[Таскескен (Абай облысы)|Таскескен]] ауылы ** 1996 жылы жері [[Аягөз ауданы|Аягөз]], [[Үржар ауданы|Үржар]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003164_ Семей облысының Таскескен ауданын тарату туралы]</ref> * [[Шар ауданы]] — [[Шар (қала)|Шар]] қаласы ** 1997 жылы [[Жарма ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Шұбартау ауданы]] — [[Баршатас]] ауылы ** 1997 жылы [[Аягөз ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Солтүстік Қазақстан облысы == * [[Возвышенка ауданы]] — [[Возвышенка (Мағжан Жұмабаев ауданы)|Возвышенка]] ауылы ** 1997 жылы [[Мағжан Жұмабаев ауданы|Булаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Мәскеу ауданы]] — [[Корнеевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Корнеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленин ауданына]] қосылды.<ref name="Д6">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003461_ Солтүстiк Қазақстан облысының Москва және Соколов аудандарын тарату, Бескөл және Ленин аудандарын қайта атау туралы]</ref> * [[Преснов ауданы]] — [[Пресновка (Жамбыл ауданы)|Пресновка]] ауылы ** 1997 жылы [[Жамбыл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Жамбыл ауданына]] қосылып, Жамбыл ауданының орталығы [[Благовещенка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Благовещенкадан]] Пресновкаға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Соколов ауданы]] — [[Соколовка (Қызылжар ауданы)|Соколовка]] ауылы ** 1997 жылы [[Қызылжар ауданы|Бескөл ауданына]] қосылды.<ref name="Д6" /> == Талдықорған облысы == * [[Бөрілітөбе ауданы]] — [[Лепсі (Сарқан ауданы)|Лепсі]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Қапал ауданы|Қапал]], [[Қаратал ауданы|Қаратал]], [[Сарқан ауданы|Сарқан]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003371_ Талдықорған облысының Бөрлiтөбе ауданын тарату туралы]</ref> * [[Гвардия ауданы]] — [[Қоғалы (Алматы облысы)|Қоғалы]] ауылы ** 1997 жылы [[Кербұлақ ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қапал ауданы]] — [[Қапал (Алматы облысы)|Қапал]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Ескелді ауданы|Талдықорған]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Үйгентас ауданы]] — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы ** 1997 жылы [[Алакөл ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Торғай облысы == * [[Амантоғай ауданы]] — [[Жалдама (ауыл)|Жалдама]] ауылы ** 1990 жылы құрылып, 1997 жылы [[Амангелді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Арқалық ауданы]] — [[Родина (Қостанай облысы)|Родина]] ауылы ** 1997 жылы [[Арқалық қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Жаңадала ауданы]] — [[Тасты-Талды]] ауылы ** 1997 жылы [[Жарқайың ауданы|Державин ауданына]] қосылды.<ref name="Д7">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003604_ Ақмола облысының Жаңадала және Қима аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Қима ауданы]] — [[Жаңақима]] ауылы ** 1997 жылы [[Жақсы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д7" /> * [[Октябрь ауданы (Қостанай облысы)|Октябрь ауданы]] — [[Октябрьское (Қарасу ауданы)|Октябрьское]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарасу ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> == Түркістан (Шымкент, Оңтүстік Қазақстан) облысы == * [[Арыс ауданы]] — [[Арыс]] қаласы ** 2008 жылы [[Арыс қалалық әкімдігі]]не қосылды. * [[Асықата ауданы]] — [[Асықата]] ауылы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылды.<ref name="Д9">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003474_ Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысының кейбiр мәселелерi туралы]</ref> * [[Жетісай ауданы]] — [[Жетісай]] қаласы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылып, Мақтаарал ауданының орталығы [[Мырзакент]]тен Жетісайға көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000698 Оңтүстік Қазақстан облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Келес ауданы]] — [[Абай (Келес ауданы)|Абай]] ауылы ** 1997 жылы [[Сарыағаш ауданы]]на қосылды. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12" /> * [[Түркістан ауданы]] — [[Түркістан (қала)|Түркістан]] қаласы ** 1997 жылы Түркістан қалалық әкімдігіне қосылды.<ref name="Д9" /> == Шығыс Қазақстан облысы == * [[Большенарым ауданы]] — [[Үлкен Нарын|Большенарым]] ауылы ** 1997 жылы [[Катонқарағай ауданы|Катонқарағай ауданына]] қосылып, Катонқарағай ауданының орталығы [[Катонқарағай]]дан Большенарымға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Марқакөл ауданы]] — [[Марқакөл (ауыл)|Алексеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Күршім ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Самар ауданы]] — [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылы ** 1997 жылы [[Көкпекті ауданы]]на қосылды. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /><ref name="Д11" /> * [[Таврия ауданы]] — [[Таврическое (Шығыс Қазақстан облысы)|Таврическое]] ауылы ** 1997 жылы [[Ұлан ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қалалық аудандар == === [[Ақтөбе]] === * Пролетар ауданы (1988 жыл) * Фрунзе ауданы (1988 жыл) === [[Алматы]] === * Алатау ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003342_ Алматы қаласының Алатау мен Мәскеу аудандарын тарату туралы]</ref> * Мәскеу ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10" /> === [[Қарағанды]] === * Железнодорожный ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды * Киров ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> * Ленин ауданы (1997 жыл) ** [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Совет ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> === [[Өскемен]] === * Левобережный ауданы * Октябрь ауданы * Үлбі ауданы === [[Павлодар]] === * Ильич ауданы (1999 жыл) * Индустриальный ауданы (1999 жыл) === [[Семей]] === * Әуезов ауданы (1994 жыл) * Ленин ауданы (1994 жыл) === [[Тараз]] (Жамбыл) === * Заводской ауданы * Центральный ауданы === [[Шымкент]] === * Абай ауданы (1996 жыл)<ref name="Д4" /> ** 2004 жылы қайтадан құрылды == Жаңадан құрылған аудандар == * [[Түпқараған ауданы]] — [[Форт-Шевченко]] қаласы ** 1992 жылы [[Форт-Шевченко қалалық әкімдігі]] аумағынан құрылды. * [[Мұнайлы ауданы]] — [[Маңғыстау (ауыл)|Маңғыстау]] ауылы ** 2007 жылы құрылды. * [[Алатау ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Есіл ауданы (Астана)|Есіл ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Наурызбай ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Қаратау ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Алматы ауданы (Ақтөбе қаласы)|Алматы ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Астана ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Байқоңыр ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Сауран ауданы]] — [[Шорнақ]] ауылы ** 2021 жылы құрылды. * [[Тұран ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2022 жылы құрылды. == Қайта аталған аудандар == # Қызылқұм ауданы — [[Отырар ауданы]] (1991 жыл) # Леңгір ауданы — [[Төле би ауданы]] (1991 жыл) # Обаған ауданы — [[Алтынсарин ауданы]] (1991 жыл) # Ермак ауданы — [[Ақсу ауданы]] (1992 жыл) # Жымпиты ауданы — [[Сырым ауданы]] (1992 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P920001700_ О переименовании Джамбейтинского района Западно-Казахстанской области в Сырымский район]</ref> # Андреев ауданы — [[Үйгентас ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930004000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Боровской ауданы — [[Меңдіқара ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Бөген ауданы — [[Ордабасы ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Володар ауданы — [[Айыртау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Дзержинский ауданы — [[Әл-Фараби ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Егіндібұлақ ауданы — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ембі ауданы — [[Жылыой ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930007000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ералиев ауданы — [[Қарақия ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Каменка ауданы — [[Тасқала ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Киров ауданы (бұр. Талдықорған облысы) — [[Көксу ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Комсомол ауданы (Ақтөбе облысы) — Бөгеткөл ауданы (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауданы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Қарабұтақ ауданы — [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ленин ауданы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Нарынқол ауданы — [[Райымбек ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Новороссийск ауданы — [[Хромтау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Приозёрный ауданы — [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Теңіз ауданы — [[Құрманғазы ауданы]] (1993 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930006000_ О пеpеименовании Денгизского pайона Атыpауской области]</ref> # Фурманов ауданы — [[Жалпақтал ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д16">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930001000_ О пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ленин ауданы (Алматы қаласы) — [[Жетісу ауданы]] (1995 жыл) # Октябрь ауданы (Алматы қаласы) — [[Түрксіб ауданы]] (1995 жыл) # Свердлов ауданы — [[Байзақ ауданы]] (1995 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U950002696_ Жамбыл облысындағы Свердлов ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Совет ауданы (Алматы қаласы) — [[Алмалы ауданы]] (1995 жыл) # Фрунзе ауданы — [[Медеу ауданы]] (1995 жыл) # Алғабас ауданы — [[Бәйдібек ауданы]] (1996 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003149_ Оңтүстiк Қазақстан облысы Алғабас ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Киров ауданы (Түркістан облысы) — [[Асықата ауданы]] (1996 жыл) # Алексеев ауданы — [[Ақкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003759_ Ақмола облысындағы жекелеген әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктердi қайта атау және олардың транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Балкашин ауданы — [[Сандықтау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Бескөл ауданы — [[Қызылжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Бөгеткөл ауданы — [[Әйтеке би ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Вишнёв ауданы — [[Аршалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Державин ауданы — [[Жарқайың ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Калинин ауданы — [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] (1997 жыл) # Камышный ауданы — [[Қамысты ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Комсомол ауданы (Қостанай облысы) — [[Қарабалық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Красноармейск ауданы — [[Тайынша ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Краснознамен ауданы — [[Егіндікөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Куйбышев ауданы — Целинный ауданы (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Қызылту ауданы — [[Уәлиханов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (бұр. Көкшетау облысы) — [[Ақжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Есіл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Ленин ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Қарғалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Ленин ауданы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Макин ауданы — [[Бұланды ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Мичурин ауданы — [[Абай ауданы (Қарағанды облысы)|Абай ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Октябрь ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Мұғалжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауданы — [[Денисов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Семиозёрный ауданы — [[Әулиекөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Тереңөзек ауданы — [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]] (1997 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003627_ Қызылорда облысының Тереңөзек ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ульянов ауданы — [[Бұқар жырау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Урицкий ауданы — [[Сарыкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Чапаев ауданы — [[Ақжайық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д2" /> # Қаскелең ауданы — [[Қарасай ауданы]] (1998 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U980004053_ Алматы облысының Қаскелең ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ленин ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Алматы ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы)|Алматы ауданы]] (1998 жыл) # Совет ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Сарыарқа ауданы]] (1998 жыл) # Луговой ауданы — [[Тұрар Рысқұлов ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U990000082_ Жамбыл және Солтүстік Қазақстан облыстарындағы жекелеген әкімшілік-аумақтық бірлік атауларын қайта атау және Актюбинск қаласы атауының транскрипциясын өзгерту туралы]</ref> # Сергеев ауданы — [[Шал ақын ауданы]] (1999 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V99S000058_ Солтүстік Қазақстан облысының Сергеев ауданын Шал ақын ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Совет ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Аққайың ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17" /> # Булаев ауданы — [[Мағжан Жұмабаев ауданы]] (2000 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V00S000156_ Булаев ауданын Мағжан Жұмабаев ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Орда ауданы — [[Бөкей ордасы ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U000000356_ Ақтөбе, Алматы және Батыс Қазақстан облыстарының жекелеген әкімшілік-аумақтық бірліктерінің атауларын қайта атау және транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Талдықорған ауданы — [[Ескелді ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18" /> # Совет ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Қазыбек би ауданы]] (2001 жыл) # Целинный ауданы — [[Ғабит Мүсірепов ауданы]] (2002 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U020000890_ Солтүстік Қазақстан облысының Целинный ауданын қайта атау туралы]</ref> # Щучье ауданы — [[Бурабай ауданы]] (2009 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U090000862_ Ақмола облысының Щучье ауданын қайта атау туралы]</ref> # Еңбекшілдер ауданы — [[Біржан сал ауданы]] (2017 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1700000605 Ақмола облысының Еңбекшілдер ауданын қайта атау туралы]</ref> # Қашыр ауданы — [[Тереңкөл ауданы]] (2018 жыл)<ref name="Д19">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000724 Павлодар облысының Качир, Лебяжі аудандарын қайта атау туралы]</ref> # Лебяжі ауданы — [[Аққулы ауданы]] (2018 жыл)<ref name="Д19" /> # Зелёнов ауданы — [[Бәйтерек ауданы]] (2019 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000820 Батыс Қазақстан облысының Зеленов ауданын қайта атау туралы]</ref> # Зырян ауданы — [[Алтай ауданы]] (2019 жыл)<ref name="Д20">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000821 Шығыс Қазақстан облысының Зырян ауданын және Зырян қаласын Шығыс Қазақстан облысының Алтай ауданы және Алтай қаласы деп қайта атау туралы]</ref> # Таран ауданы — [[Бейімбет Майлин ауданы]] (2019 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U190000029U Қостанай облысының Таран ауданын қайта атау туралы]</ref> # Октябрь ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Әлихан Бөкейхан ауданы]] (2021 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V21K0026419 Қарағанды облысының Қарағанды және Балқаш қалаларының кейбір құрамдас бөліктерін қайта атау туралы]</ref> == Қайта аталған аудан орталықтары == # Белые Воды ауылы — [[Ақсукент]] ауылы (1990) # Алексеевка ауылы — Теректі ауылы (1992) # Андреевка ауылы — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы (1992) # Белогорье ауылы — [[Көктөбе (Май ауданы)|Көктөбе]] ауылы (1992) # Бурное ауылы — [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]] ауылы (1992) # Луговое ауылы — [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылы (1992) # Михайловка ауылы — [[Сарыкемер]] ауылы (1992) # Новотроицкое ауылы — [[Төле би (Жамбыл облысы)|Төле би]] ауылы (1992) # Байқадам ауылы — [[Саудакент]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ванновка ауылы — [[Тұрар Рысқұлов ауылы (Түркістан облысы)|Тұрар Рысқұлов]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ералиев кенті — [[Құрық (ауыл)|Құрық]] кенті (1993)<ref name="Д14" /> # Ермак қаласы — [[Ақсу]] қаласы (1993)<ref name="Д14" /> # Калмыково ауылы — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауылы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ленинское ауылы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Фурманово ауылы — [[Жалпақтал]] ауылы (1993)<ref name="Д16" /> # Кировский кенті (Түркістан облысы) — [[Асықата]] кенті (1994) # Георгиевка ауылы (Жамбыл облысы) — [[Қордай]] ауылы (1995) # Славянка кенті — [[Мырзакент]] кенті (1995) # Лебяжье ауылы — Аққу ауылы (1996) # Новоказалинск кенті — [[Әйтеке би кенті|Әйтеке би кент]]<nowiki/>і (1996) # Алексеевка қаласы — [[Ақкөл (қала)|Ақкөл]] қаласы (1997) # Володарское ауылы — [[Саумалкөл (Володар ауылдық округі)|Саумалкөл]] ауылы (1997) # Камышное ауылы — [[Қамысты (Қостанай облысы)|Қамысты]] ауылы (1997) # Комсомолец кенті — [[Қарабалық (кент)|Қарабалық]] кенті (1997) # Красноармейск қаласы — [[Тайынша]] қаласы (1997) # Қызылту ауылы — [[Кішкенекөл]] ауылы (1997) # Ленинское ауылы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл (Қостанай облысы)|Ұзынкөл]] ауылы (1997) # Никитинка ауылы — [[Бозанбай]] ауылы (1997) # Новоалексеевка ауылы — [[Қобда (ауыл)|Қобда]] ауылы (1997) # Октябрьск қаласы — [[Қандыағаш]] қаласы (1997)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауылы — [[Денисовка (Қостанай облысы)|Денисовка]] ауылы (1997) # Семиозёрное ауылы — [[Әулиекөл]] ауылы (1997) # Ульяновский кенті — [[Ботақара (кент, Ботақара кенттік әкімдігі)|Ботақара]] кенті (1997) # Урицкий кенті — [[Сарыкөл (Сарыкөл ауданы)|Сарыкөл]] кенті (1997) # Фурмановка ауылы — [[Мойынқұм (Мойынқұм ауданы)|Мойынқұм]] ауылы (1997) # Вишнёвка кенті — [[Аршалы (Ақмола облысы)|Аршалы]] кенті (1998) # Кировский кенті (Алматы облысы) — [[Балпық би (ауыл)|Балпық би]] кенті (1998) # Докучаевка ауылы — [[Қарамеңді]] ауылы (1999) # Краснознаменское ауылы — [[Егіндікөл (Ақмола облысы)|Егіндікөл ауыл]]<nowiki/>ы (1999) # Энергетический кенті — [[Өтеген батыр]] кенті (1999) # Куйбышевский кенті — [[Новоишим|Новоишимский]] кенті (2000) # Токаревка кенті — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Ғабиден Мұстафин]] кенті (2002) # Байғанин ауылы — [[Қарауылкелді (ауыл)|Қарауылкелді ауылы (]]2006) # Озёрный кенті — [[Шашубай]] кенті (2006) # Большая Владимировка ауылы — [[Бесқарағай (Абай облысы)|Бесқарағай]] ауылы (2007) # Георгиевка ауылы (Абай облысы) — [[Қалбатау]] ауылы (2007) # Малиновка ауылы — [[Ақмол]] ауылы (2007) # Качиры ауылы — [[Тереңкөл (Тереңкөл ауданы)|Тереңкөл]] ауылы (2008) # Большенарымское ауылы — [[Үлкен Нарын]] ауылы (2009) # Молодёжный кенті — [[Қасым Қайсенов кенті|Қасым Қайсенов]] кенті (2011) # Теректі ауылы — [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]] ауылы (2016) # Киевка кенті — [[Нұра (Нұра ауданы)|Нұра]] кенті (2017) # Аққу ауылы — [[Аққулы (ауыл)|Аққулы]] ауылы (2018) # Ганюшкино ауылы — [[Құрманғазы (Құрманғазы ауданы)|Құрманғазы]] ауылы (2018) # Тарановское ауылы — [[Әйет (Бейімбет Майлин ауданы)|Әйет]] ауылы (2018) # Зыряновск қаласы — [[Алтай (қала)|Алтай]] қаласы (2019)<ref name="Д20"> # Каменка ауылы — [[Тасқала (Батыс Қазақстан облысы)|Тасқала]] ауылы (2019) # Атасу кенті — [[Жаңаарқа]] кенті (2020) # Затобольск кенті — [[Тобыл (қала)|Тобыл]] қаласы (2020) # Комсомольское ауылы — [[Темірбек Жүргенов ауылы (Ақтөбе облысы)|Темірбек Жүргенов]] ауылы (2020) # Фёдоровка ауылы — [[Теректі (Батыс Қазақстан облысы)|Теректі]] ауылы (2022) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан аудандары]] [[Санат:Қазақстанның таратылған аудандары]] absfls1g5l9ky76fxqd6dy977f7nop9 3058831 3058830 2022-08-09T13:03:14Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Қайта аталған аудан орталықтары */ wikitext text/x-wiki 1991 жылдың 16 желтоқсанынан бері Қазақстанның таратылған, жаңадан құрылған, атауы өзгерген аудандары мен аудан орталықтарының тізімі == Ақмола (Целиноград) облысы == * [[Сілеті ауданы]] — [[Сілеті (Ақмола облысы)|Сілеті]] ауылы ** 1997 жылы [[Ерейментау ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003370_ Ақмола облысының Сiлетi ауданын тарату туралы]</ref> == Ақтөбе облысы == * [[Ақтөбе ауданы]] — [[Ақтөбе]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақтөбе қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003550_ Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Қызылорда және Қостанай облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] — [[Қарабұтақ (Әйтеке би ауданы)|Қарабұтақ]] ауылы ** 1997 жылы Бөгеткөл ауданына қосылып, Бөгеткөл ауданына [[Әйтеке би ауданы|Әйтеке би]] есімі берілді.<ref name="Д3" /> * [[Исатай ауданы (Ақтөбе облысы)|Исатай ауданы]] — [[Ақырап]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Қобда ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003427_ Ақтөбе облысының Исатай ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мұғалжар ауданы (Қазақ КСР)|Мұғалжар ауданы]] — [[Ембі]] қаласы ** 1966 жылы құрылып, 1997 жылы [[Мұғалжар ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> == Алматы облысы == * [[Кеген ауданы]] — [[Кеген (ауыл)|Кеген]] ауылы ** 1997 жылы [[Райымбек ауданы]]на қосылып, Райымбек ауданының орталығы [[Нарынқол]]дан Кегенге көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003528_ Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Солтүстiк Қазақстан облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref><ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000653 Алматы облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Күрті ауданы]] — [[Ақши (Іле ауданы)|Ақши]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Балқаш ауданы|Балқаш]], [[Іле ауданы|Іле]], [[Жамбыл ауданы (Алматы облысы)|Жамбыл]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Шелек ауданы]] — [[Шелек (ауыл)|Шелек]] ауылы ** 1997 жылы [[Еңбекшіқазақ ауданы|Еңбекшіқазақ]] ауданына қосылды.<ref name="Д1" /> == Атырау (Гурьев) облысы == * [[Балықшы ауданы]] — [[Балықшы кенті|Балықшы]] кенті ** 1997 жылы [[Атырау қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003515_ Атырау облысының Балықшы ауданын тарату туралы]</ref> == Батыс Қазақстан (Орал) облысы == * [[Ақжайық ауданы (Қазақ КСР)|Ақжайық ауданы]] — [[Ақжайық (Батыс Қазақстан облысы)|Ақжайық]] ауылы ** 1977 жылы құрылып, 1997 жылы [[Теректі ауданы]]на қосылды.<ref name="Д2">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003489_ Батыс Қазақстан облысының Ақжайық және Тайпақ аудандарын тарату, Чапаев ауданын қайта атау туралы]</ref> * [[Жалпақтал ауданы]] — [[Жалпақтал]] ауылы. ** 1997 жылы [[Казталов ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Приурал ауданы]] — [[Дарьинское]] ауылы ** 1997 жылы [[Бәйтерек ауданы|Зеленов ауданына]] қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Тайпақ ауданы]] — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжайық ауданы|Чапаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д2" /> == Жезқазған облысы == * [[Ақадыр ауданы]] — [[Ағадыр|Ақадыр]] кенті ** 1997 жылы [[Шет ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Жезді ауданы]] — [[Жезді (кент)|Жезді]] кенті ** 1997 жылы [[Ұлытау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] — [[Шашубай|Озерный]] кенті ** 1997 жылы [[Ақтоғай ауданы (Қарағанды облысы)|Ақтоғай ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> == Көкшетау облысы == * [[Арықбалық ауданы]] — [[Арықбалық]] ауылы ** 1997 жылы [[Айыртау ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003482_ Көкшетау облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы]</ref> * [[Келлер ауданы]] — [[Келлеровка]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Көкшетау ауданы]] — [[Көкшетау]] қаласы ** 1997 жылы [[Зеренді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Ленинград ауданы]] — [[Ленинградское (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленинградское]] ауылы ** 1997 жылы [[Ақжар ауданы|Ленин ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Рузаев ауданы]] — [[Рузаевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Рузаевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Уәлиханов ауданы (Көкшетау облысы)|Уәлиханов ауданы]] — [[Уәлиханов (Біржан сал ауданы)|Уәлиханов]] ауылы ** 1970 жылы құрылып, 1997 жылы жері Қызылту, [[Біржан сал ауданы|Еңбекшілдер]] аудандарына қосылып, Қызылту ауданына [[Уәлиханов ауданы|Уәлиханов]] есімі берілді.<ref name="Д5" /> * [[Чистопол ауданы|Чистополье ауданы]] — [[Чистополье (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чистополье]] ауылы ** 1997 жылы [[Ғабит Мүсірепов ауданы|Куйбышев ауданына]] қосылды.<ref name="Д5" /> * [[Чкалов ауданы]] — [[Чкалово (Солтүстік Қазақстан облысы)|Чкалово]] ауылы ** 1997 жылы [[Тайынша ауданы|Красноармейск ауданы]]на қосылды.<ref name="Д5" /> == Қарағанды облысы == * [[Молодежный ауданы]] — [[Молодежный (Қарағанды облысы)|Молодежный]] кенті ** 1997 жылы [[Осакаров ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] — [[Егіндібұлақ (Қарағанды облысы)|Егіндібұлақ]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарқаралы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Телман ауданы|Тельман ауданы]] — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Токаревка]] кенті ** 1997 жылы [[Бұқар жырау ауданы|Ульянов ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Теңіз ауданы]] — [[Баршын (ауыл)|Баршын]] ауылы ** 1997 жылы [[Нұра ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қызылорда облысы == * [[Сырдария ауданы (Қазақ КСР)|Сырдария ауданы]] — [[Тасбөгет]] кенті ** 1997 жылы бір бөлігі [[Қызылорда қалалық әкімдігі]]не, бір бөлігі Тереңөзек ауданына қосылып, Тереңөзек ауданы [[Сырдария ауданы]] болып қайта аталды.<ref name="Д3" /> == Павлодар облысы == * [[Ақсу ауданы (Павлодар облысы)|Ақсу ауданы]] — [[Ақсу]] қаласы ** 1997 жылы [[Ақсу қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003490_ Павлодар облысының Ақсу және Екiбастұз аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Екібастұз ауданы]] — [[Екібастұз]] қаласы ** 1997 жылы [[Екібастұз қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д8" /> == Семей облысы == * [[Абыралы ауданы (Семей облысы)|Абыралы ауданы]] — [[Қайнар (Абай облысы)|Қайнар]] ауылы ** 1997 жылы [[Семей қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Ақсуат ауданы]] — [[Ақсуат (Абай облысы)|Ақсуат]] ауылы<ref name="Д11">[https://akorda.kz/kz/kazakstan-respublikasynyn-akimshilik-aumaktyk-kurylysynyn-keybir-maseleleri-turaly-445742 Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысының кейбір мәселелері туралы]</ref> ** 1997 жылы [[Тарбағатай ауданы]]на қосылып, Тарбағатай ауданының орталығы [[Ақжар (Шығыс Қазақстан облысы)|Ақжардан]] Ақсуатқа көшті. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /> * [[Жаңасемей ауданы]] — [[Семей]] қаласы ** 1996 жылы жері [[Семей қалалық әкімдігі]], [[Бесқарағай ауданы|Бесқарағай]], [[Бородулиха ауданы|Бородулиха]] аудандарына берілді.<ref name="Д4">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003089_ Семей облысының Жаңасемей ауданын, Шымкент қаласындағы аудандарды тарату және Оңтүстiк Қазақстан облысының Леңгiр қаласын аудандық маңызы бар қалалардың санатына жатқызу туралы]</ref> * [[Жаңа Шүлбі ауданы]] — [[Жаңа Шүлбі]] ауылы ** 1997 жылы [[Бородулиха ауданы]]на қосылды.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003335_ Семей облысының Новошульба ауданын тарату туралы]</ref> * [[Мақаншы ауданы]] — [[Мақаншы]] ауылы ** 1997 жылы [[Үржар ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Таскескен ауданы]] — [[Таскескен (Абай облысы)|Таскескен]] ауылы ** 1996 жылы жері [[Аягөз ауданы|Аягөз]], [[Үржар ауданы|Үржар]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003164_ Семей облысының Таскескен ауданын тарату туралы]</ref> * [[Шар ауданы]] — [[Шар (қала)|Шар]] қаласы ** 1997 жылы [[Жарма ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Шұбартау ауданы]] — [[Баршатас]] ауылы ** 1997 жылы [[Аягөз ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Солтүстік Қазақстан облысы == * [[Возвышенка ауданы]] — [[Возвышенка (Мағжан Жұмабаев ауданы)|Возвышенка]] ауылы ** 1997 жылы [[Мағжан Жұмабаев ауданы|Булаев ауданына]] қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Мәскеу ауданы]] — [[Корнеевка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Корнеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Ленин ауданына]] қосылды.<ref name="Д6">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003461_ Солтүстiк Қазақстан облысының Москва және Соколов аудандарын тарату, Бескөл және Ленин аудандарын қайта атау туралы]</ref> * [[Преснов ауданы]] — [[Пресновка (Жамбыл ауданы)|Пресновка]] ауылы ** 1997 жылы [[Жамбыл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Жамбыл ауданына]] қосылып, Жамбыл ауданының орталығы [[Благовещенка (Солтүстік Қазақстан облысы)|Благовещенкадан]] Пресновкаға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Соколов ауданы]] — [[Соколовка (Қызылжар ауданы)|Соколовка]] ауылы ** 1997 жылы [[Қызылжар ауданы|Бескөл ауданына]] қосылды.<ref name="Д6" /> == Талдықорған облысы == * [[Бөрілітөбе ауданы]] — [[Лепсі (Сарқан ауданы)|Лепсі]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Қапал ауданы|Қапал]], [[Қаратал ауданы|Қаратал]], [[Сарқан ауданы|Сарқан]] аудандарына берілді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003371_ Талдықорған облысының Бөрлiтөбе ауданын тарату туралы]</ref> * [[Гвардия ауданы]] — [[Қоғалы (Алматы облысы)|Қоғалы]] ауылы ** 1997 жылы [[Кербұлақ ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Қапал ауданы]] — [[Қапал (Алматы облысы)|Қапал]] ауылы ** 1997 жылы жері [[Ақсу ауданы|Ақсу]], [[Ескелді ауданы|Талдықорған]] аудандарына берілді.<ref name="Д1" /> * [[Үйгентас ауданы]] — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы ** 1997 жылы [[Алакөл ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Торғай облысы == * [[Амантоғай ауданы]] — [[Жалдама (ауыл)|Жалдама]] ауылы ** 1990 жылы құрылып, 1997 жылы [[Амангелді ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Арқалық ауданы]] — [[Родина (Қостанай облысы)|Родина]] ауылы ** 1997 жылы [[Арқалық қалалық әкімдігі]]не қосылды.<ref name="Д3" /> * [[Жаңадала ауданы]] — [[Тасты-Талды]] ауылы ** 1997 жылы [[Жарқайың ауданы|Державин ауданына]] қосылды.<ref name="Д7">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003604_ Ақмола облысының Жаңадала және Қима аудандарын тарату туралы]</ref> * [[Қима ауданы]] — [[Жаңақима]] ауылы ** 1997 жылы [[Жақсы ауданы]]на қосылды.<ref name="Д7" /> * [[Октябрь ауданы (Қостанай облысы)|Октябрь ауданы]] — [[Октябрьское (Қарасу ауданы)|Октябрьское]] ауылы ** 1997 жылы [[Қарасу ауданы]]на қосылды.<ref name="Д3" /> == Түркістан (Шымкент, Оңтүстік Қазақстан) облысы == * [[Арыс ауданы]] — [[Арыс]] қаласы ** 2008 жылы [[Арыс қалалық әкімдігі]]не қосылды. * [[Асықата ауданы]] — [[Асықата]] ауылы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылды.<ref name="Д9">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003474_ Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысының кейбiр мәселелерi туралы]</ref> * [[Жетісай ауданы]] — [[Жетісай]] қаласы ** 1997 жылы [[Мақтаарал ауданы]]на қосылып, Мақтаарал ауданының орталығы [[Мырзакент]]тен Жетісайға көшті. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000698 Оңтүстік Қазақстан облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы өзгерістер туралы]</ref> * [[Келес ауданы]] — [[Абай (Келес ауданы)|Абай]] ауылы ** 1997 жылы [[Сарыағаш ауданы]]на қосылды. 2018 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д9" /><ref name="Д12" /> * [[Түркістан ауданы]] — [[Түркістан (қала)|Түркістан]] қаласы ** 1997 жылы Түркістан қалалық әкімдігіне қосылды.<ref name="Д9" /> == Шығыс Қазақстан облысы == * [[Большенарым ауданы]] — [[Үлкен Нарын|Большенарым]] ауылы ** 1997 жылы [[Катонқарағай ауданы|Катонқарағай ауданына]] қосылып, Катонқарағай ауданының орталығы [[Катонқарағай]]дан Большенарымға көшті.<ref name="Д1" /> * [[Марқакөл ауданы]] — [[Марқакөл (ауыл)|Алексеевка]] ауылы ** 1997 жылы [[Күршім ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> * [[Самар ауданы]] — [[Самарское (Шығыс Қазақстан облысы)|Самарское]] ауылы ** 1997 жылы [[Көкпекті ауданы]]на қосылды. 2022 жылы қалпына келтірілді.<ref name="Д1" /><ref name="Д11" /> * [[Таврия ауданы]] — [[Таврическое (Шығыс Қазақстан облысы)|Таврическое]] ауылы ** 1997 жылы [[Ұлан ауданы]]на қосылды.<ref name="Д1" /> == Қалалық аудандар == === [[Ақтөбе]] === * Пролетар ауданы (1988 жыл) * Фрунзе ауданы (1988 жыл) === [[Алматы]] === * Алатау ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003342_ Алматы қаласының Алатау мен Мәскеу аудандарын тарату туралы]</ref> * Мәскеу ауданы (1993 жыл)<ref name="Д10" /> === [[Қарағанды]] === * Железнодорожный ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды * Киров ауданы (1997 жыл) ** [[Әлихан Бөкейхан ауданы|Октябрь ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> * Ленин ауданы (1997 жыл) ** [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Совет ауданына]] қосылды<ref name="Д1" /> === [[Өскемен]] === * Левобережный ауданы * Октябрь ауданы * Үлбі ауданы === [[Павлодар]] === * Ильич ауданы (1999 жыл) * Индустриальный ауданы (1999 жыл) === [[Семей]] === * Әуезов ауданы (1994 жыл) * Ленин ауданы (1994 жыл) === [[Тараз]] (Жамбыл) === * Заводской ауданы * Центральный ауданы === [[Шымкент]] === * Абай ауданы (1996 жыл)<ref name="Д4" /> ** 2004 жылы қайтадан құрылды == Жаңадан құрылған аудандар == * [[Түпқараған ауданы]] — [[Форт-Шевченко]] қаласы ** 1992 жылы [[Форт-Шевченко қалалық әкімдігі]] аумағынан құрылды. * [[Мұнайлы ауданы]] — [[Маңғыстау (ауыл)|Маңғыстау]] ауылы ** 2007 жылы құрылды. * [[Алатау ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Есіл ауданы (Астана)|Есіл ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2008 жылы құрылды. * [[Наурызбай ауданы]] ([[Алматы]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Қаратау ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2014 жылы құрылды. * [[Алматы ауданы (Ақтөбе қаласы)|Алматы ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Астана ауданы]] ([[Ақтөбе]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Байқоңыр ауданы]] ([[Нұр-Сұлтан]]) ** 2018 жылы құрылды. * [[Сауран ауданы]] — [[Шорнақ]] ауылы ** 2021 жылы құрылды. * [[Тұран ауданы]] ([[Шымкент]]) ** 2022 жылы құрылды. == Қайта аталған аудандар == # Қызылқұм ауданы — [[Отырар ауданы]] (1991 жыл) # Леңгір ауданы — [[Төле би ауданы]] (1991 жыл) # Обаған ауданы — [[Алтынсарин ауданы]] (1991 жыл) # Ермак ауданы — [[Ақсу ауданы]] (1992 жыл) # Жымпиты ауданы — [[Сырым ауданы]] (1992 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P920001700_ О переименовании Джамбейтинского района Западно-Казахстанской области в Сырымский район]</ref> # Андреев ауданы — [[Үйгентас ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930004000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Боровской ауданы — [[Меңдіқара ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Бөген ауданы — [[Ордабасы ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Володар ауданы — [[Айыртау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Дзержинский ауданы — [[Әл-Фараби ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Егіндібұлақ ауданы — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды облысы)|Қазыбек би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ембі ауданы — [[Жылыой ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930007000_ Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ералиев ауданы — [[Қарақия ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Каменка ауданы — [[Тасқала ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Киров ауданы (бұр. Талдықорған облысы) — [[Көксу ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Комсомол ауданы (Ақтөбе облысы) — Бөгеткөл ауданы (1993 жыл)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауданы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Қарабұтақ ауданы — [[Қарабұтақ ауданы|Әйтеке би ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Ленин ауданы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Нарынқол ауданы — [[Райымбек ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Новороссийск ауданы — [[Хромтау ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Приозёрный ауданы — [[Приозерный ауданы|Тоқырауын ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д14" /> # Теңіз ауданы — [[Құрманғазы ауданы]] (1993 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930006000_ О пеpеименовании Денгизского pайона Атыpауской области]</ref> # Фурманов ауданы — [[Жалпақтал ауданы]] (1993 жыл)<ref name="Д16">[https://adilet.zan.kz/rus/docs/P930001000_ О пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан]</ref> # Ленин ауданы (Алматы қаласы) — [[Жетісу ауданы]] (1995 жыл) # Октябрь ауданы (Алматы қаласы) — [[Түрксіб ауданы]] (1995 жыл) # Свердлов ауданы — [[Байзақ ауданы]] (1995 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U950002696_ Жамбыл облысындағы Свердлов ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Совет ауданы (Алматы қаласы) — [[Алмалы ауданы]] (1995 жыл) # Фрунзе ауданы — [[Медеу ауданы]] (1995 жыл) # Алғабас ауданы — [[Бәйдібек ауданы]] (1996 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U960003149_ Оңтүстiк Қазақстан облысы Алғабас ауданының атын өзгерту туралы]</ref> # Киров ауданы (Түркістан облысы) — [[Асықата ауданы]] (1996 жыл) # Алексеев ауданы — [[Ақкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003759_ Ақмола облысындағы жекелеген әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктердi қайта атау және олардың транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Балкашин ауданы — [[Сандықтау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Бескөл ауданы — [[Қызылжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Бөгеткөл ауданы — [[Әйтеке би ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Вишнёв ауданы — [[Аршалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Державин ауданы — [[Жарқайың ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Калинин ауданы — [[Бостандық ауданы (Алматы)|Бостандық ауданы]] (1997 жыл) # Камышный ауданы — [[Қамысты ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Комсомол ауданы (Қостанай облысы) — [[Қарабалық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Красноармейск ауданы — [[Тайынша ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Краснознамен ауданы — [[Егіндікөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Куйбышев ауданы — Целинный ауданы (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Қызылту ауданы — [[Уәлиханов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (бұр. Көкшетау облысы) — [[Ақжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д5" /> # Ленин ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)|Есіл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д6" /> # Ленин ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Қарғалы ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Ленин ауданы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Макин ауданы — [[Бұланды ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д13" /> # Мичурин ауданы — [[Абай ауданы (Қарағанды облысы)|Абай ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Октябрь ауданы (Ақтөбе облысы) — [[Мұғалжар ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауданы — [[Денисов ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Семиозёрный ауданы — [[Әулиекөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Тереңөзек ауданы — [[Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)|Сырдария ауданы]] (1997 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003627_ Қызылорда облысының Тереңөзек ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ульянов ауданы — [[Бұқар жырау ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д1" /> # Урицкий ауданы — [[Сарыкөл ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д3" /> # Чапаев ауданы — [[Ақжайық ауданы]] (1997 жыл)<ref name="Д2" /> # Қаскелең ауданы — [[Қарасай ауданы]] (1998 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U980004053_ Алматы облысының Қаскелең ауданын қайта атау туралы]</ref> # Ленин ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Алматы ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы)|Алматы ауданы]] (1998 жыл) # Совет ауданы (Нұр-Сұлтан қаласы) — [[Сарыарқа ауданы]] (1998 жыл) # Луговой ауданы — [[Тұрар Рысқұлов ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U990000082_ Жамбыл және Солтүстік Қазақстан облыстарындағы жекелеген әкімшілік-аумақтық бірлік атауларын қайта атау және Актюбинск қаласы атауының транскрипциясын өзгерту туралы]</ref> # Сергеев ауданы — [[Шал ақын ауданы]] (1999 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V99S000058_ Солтүстік Қазақстан облысының Сергеев ауданын Шал ақын ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Совет ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы) — [[Аққайың ауданы]] (1999 жыл)<ref name="Д17" /> # Булаев ауданы — [[Мағжан Жұмабаев ауданы]] (2000 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V00S000156_ Булаев ауданын Мағжан Жұмабаев ауданы деп қайта атау туралы]</ref> # Орда ауданы — [[Бөкей ордасы ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U000000356_ Ақтөбе, Алматы және Батыс Қазақстан облыстарының жекелеген әкімшілік-аумақтық бірліктерінің атауларын қайта атау және транскрипцияларын өзгерту туралы]</ref> # Талдықорған ауданы — [[Ескелді ауданы]] (2000 жыл)<ref name="Д18" /> # Совет ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Қазыбек би ауданы (Қарағанды)|Қазыбек би ауданы]] (2001 жыл) # Целинный ауданы — [[Ғабит Мүсірепов ауданы]] (2002 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U020000890_ Солтүстік Қазақстан облысының Целинный ауданын қайта атау туралы]</ref> # Щучье ауданы — [[Бурабай ауданы]] (2009 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U090000862_ Ақмола облысының Щучье ауданын қайта атау туралы]</ref> # Еңбекшілдер ауданы — [[Біржан сал ауданы]] (2017 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1700000605 Ақмола облысының Еңбекшілдер ауданын қайта атау туралы]</ref> # Қашыр ауданы — [[Тереңкөл ауданы]] (2018 жыл)<ref name="Д19">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000724 Павлодар облысының Качир, Лебяжі аудандарын қайта атау туралы]</ref> # Лебяжі ауданы — [[Аққулы ауданы]] (2018 жыл)<ref name="Д19" /> # Зелёнов ауданы — [[Бәйтерек ауданы]] (2019 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000820 Батыс Қазақстан облысының Зеленов ауданын қайта атау туралы]</ref> # Зырян ауданы — [[Алтай ауданы]] (2019 жыл)<ref name="Д20">[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000821 Шығыс Қазақстан облысының Зырян ауданын және Зырян қаласын Шығыс Қазақстан облысының Алтай ауданы және Алтай қаласы деп қайта атау туралы]</ref> # Таран ауданы — [[Бейімбет Майлин ауданы]] (2019 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U190000029U Қостанай облысының Таран ауданын қайта атау туралы]</ref> # Октябрь ауданы (Қарағанды қаласы) — [[Әлихан Бөкейхан ауданы]] (2021 жыл)<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V21K0026419 Қарағанды облысының Қарағанды және Балқаш қалаларының кейбір құрамдас бөліктерін қайта атау туралы]</ref> == Қайта аталған аудан орталықтары == # Белые Воды ауылы — [[Ақсукент]] ауылы (1990) # Алексеевка ауылы — Теректі ауылы (1992) # Андреевка ауылы — [[Қабанбай (Алматы облысы)|Қабанбай]] ауылы (1992) # Белогорье ауылы — [[Көктөбе (Май ауданы)|Көктөбе]] ауылы (1992) # Бурное ауылы — [[Бауыржан Момышұлы ауылы|Бауыржан Момышұлы]] ауылы (1992) # Луговое ауылы — [[Құлан (Жамбыл облысы)|Құлан]] ауылы (1992) # Михайловка ауылы — [[Сарыкемер]] ауылы (1992) # Новотроицкое ауылы — [[Төле би (Жамбыл облысы)|Төле би]] ауылы (1992) # Байқадам ауылы — [[Саудакент]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ванновка ауылы — [[Тұрар Рысқұлов ауылы (Түркістан облысы)|Тұрар Рысқұлов]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ералиев кенті — [[Құрық (ауыл)|Құрық]] кенті (1993)<ref name="Д14" /> # Ермак қаласы — [[Ақсу]] қаласы (1993)<ref name="Д14" /> # Калмыково ауылы — [[Тайпақ (Батыс Қазақстан облысы)|Тайпақ]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Краснокутск ауылы — [[Ақтоғай ауданы (Павлодар облысы)|Ақтоғай]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Ленинское ауылы (Түркістан облысы) — [[Қазығұрт]] ауылы (1993)<ref name="Д15" /> # Фурманово ауылы — [[Жалпақтал]] ауылы (1993)<ref name="Д16" /> # Кировский кенті (Түркістан облысы) — [[Асықата]] кенті (1994) # Георгиевка ауылы (Жамбыл облысы) — [[Қордай]] ауылы (1995) # Славянка кенті — [[Мырзакент]] кенті (1995) # Лебяжье ауылы — Аққу ауылы (1996) # Новоказалинск кенті — [[Әйтеке би кенті|Әйтеке би кент]]<nowiki/>і (1996) # Алексеевка қаласы — [[Ақкөл (қала)|Ақкөл]] қаласы (1997) # Володарское ауылы — [[Саумалкөл (Володар ауылдық округі)|Саумалкөл]] ауылы (1997) # Камышное ауылы — [[Қамысты (Қостанай облысы)|Қамысты]] ауылы (1997) # Комсомолец кенті — [[Қарабалық (кент)|Қарабалық]] кенті (1997) # Красноармейск қаласы — [[Тайынша]] қаласы (1997) # Қызылту ауылы — [[Кішкенекөл]] ауылы (1997) # Ленинское ауылы (Қостанай облысы) — [[Ұзынкөл (Қостанай облысы)|Ұзынкөл]] ауылы (1997) # Никитинка ауылы — [[Бозанбай]] ауылы (1997) # Новоалексеевка ауылы — [[Қобда (ауыл)|Қобда]] ауылы (1997) # Октябрьск қаласы — [[Қандыағаш]] қаласы (1997)<ref name="Д3" /> # Орджоникидзе ауылы — [[Денисовка (Қостанай облысы)|Денисовка]] ауылы (1997) # Семиозёрное ауылы — [[Әулиекөл]] ауылы (1997) # Ульяновский кенті — [[Ботақара (кент, Ботақара кенттік әкімдігі)|Ботақара]] кенті (1997) # Урицкий кенті — [[Сарыкөл (Сарыкөл ауданы)|Сарыкөл]] кенті (1997) # Фурмановка ауылы — [[Мойынқұм (Мойынқұм ауданы)|Мойынқұм]] ауылы (1997) # Вишнёвка кенті — [[Аршалы (Ақмола облысы)|Аршалы]] кенті (1998) # Кировский кенті (Алматы облысы) — [[Балпық би (ауыл)|Балпық би]] кенті (1998) # Докучаевка ауылы — [[Қарамеңді]] ауылы (1999) # Краснознаменское ауылы — [[Егіндікөл (Ақмола облысы)|Егіндікөл]] ауылы (1999) # Энергетический кенті — [[Өтеген батыр]] кенті (1999) # Куйбышевский кенті — [[Новоишим|Новоишимский]] кенті (2000) # Токаревка кенті — [[Ғабиден Мұстафин кенті|Ғабиден Мұстафин]] кенті (2002) # Байғанин ауылы — [[Қарауылкелді (ауыл)|Қарауылкелді]] ауылы (2006) # Озёрный кенті — [[Шашубай]] кенті (2006) # Большая Владимировка ауылы — [[Бесқарағай (Абай облысы)|Бесқарағай]] ауылы (2007) # Георгиевка ауылы (Абай облысы) — [[Қалбатау]] ауылы (2007) # Малиновка ауылы — [[Ақмол]] ауылы (2007) # Качиры ауылы — [[Тереңкөл (Тереңкөл ауданы)|Тереңкөл]] ауылы (2008) # Большенарымское ауылы — [[Үлкен Нарын]] ауылы (2009) # Молодёжный кенті — [[Қасым Қайсенов кенті|Қасым Қайсенов]] кенті (2011) # Теректі ауылы — [[Марқакөл (ауыл)|Марқакөл]] ауылы (2016) # Киевка кенті — [[Нұра (Нұра ауданы)|Нұра]] кенті (2017) # Аққу ауылы — [[Аққулы (ауыл)|Аққулы]] ауылы (2018) # Ганюшкино ауылы — [[Құрманғазы (Құрманғазы ауданы)|Құрманғазы]] ауылы (2018) # Тарановское ауылы — [[Әйет (Бейімбет Майлин ауданы)|Әйет]] ауылы (2018) # Зыряновск қаласы — [[Алтай (қала)|Алтай]] қаласы (2019)<ref name="Д20" /> # Каменка ауылы — [[Тасқала (Батыс Қазақстан облысы)|Тасқала]] ауылы (2019) # Атасу кенті — [[Жаңаарқа]] кенті (2020) # Затобольск кенті — [[Тобыл (қала)|Тобыл]] қаласы (2020) # Комсомольское ауылы — [[Темірбек Жүргенов ауылы (Ақтөбе облысы)|Темірбек Жүргенов]] ауылы (2020) # Фёдоровка ауылы — [[Теректі (Батыс Қазақстан облысы)|Теректі]] ауылы (2022) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстан аудандары]] [[Санат:Қазақстанның таратылған аудандары]] iutic61tdm6pl2f86jv13cy6ky9c6py 3 683670 3059104 3042560 2022-08-10T02:31:44Z QueerEcofeminist 75287 QueerEcofeminist [[Қатысушы талқылауы:Bada Kaji]] бетін [[Қатысушы талқылауы:बडा काजी]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Bada Kaji|Bada Kaji]]" to "[[Special:CentralAuth/बडा काजी|बडा काजी]]" wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Bada Kaji}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 05:36, 2022 ж. маусымның 14 (+06) bmkcwjv6patu4m2hs323n99yz21pefd 0 685911 3058994 3057654 2022-08-09T18:20:21Z Kasymbot 15834 clean up, replaced: Арғанаты (тау, Қарағанды облысы) → Арғанаты (тау, Ұлытау облысы) using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Тау |Түрі = Тау сілемі |Атауы = Сандыбай |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = |lat_deg = 49|lat_min = 34|lat_sec = 27 |lon_dir = |lon_deg = 67|lon_min = 24|lon_sec = 37 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}}, [[Ұлытау облысы]] [[Ұлытау ауданы]] |Тау жүйесі = |Пайда болған кезеңі = |Аумағы = |Ұзындығы = 3,5 |Ені = 1,5 |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 543 |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = Қазақстан Ұлытау облысы |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} '''Сандыбай''' – [[Арғанаты (тау, Ұлытау облысы)|Арғанаты]] тауларының солтүстік-шығысындағы оқшау тау. == Географиялық орны == [[Ұлытау облысы]] [[Ұлытау ауданы]] [[Терісаққан (Ұлытау облысы)|Терісаққан]] ауылының оңтүстігінде 17 км жерде орналасқан. == Жер бедері == Абсолюттік биіктігі 543 м. Солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай 3,5 км-ге созылған, енді жері 1,5 км. Солтүстік беткейі тіктеу, оңтүстігіне қарай еңістеніп ұсақ шоқылықтарға ұласады. Батысынан Ұлжан, шығысынан [[Терісаққан (өзен)|Терісаққан]] өзендері ағып өтеді. == Өсімдігі == Бозғылт қоңыр топырақ жамылғысында бұта аралас қылқан селеу, сұлыбас, қылша, көкпек, дегелең өсімдіктері өседі.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Ұлытау облысы таулары]] [[Санат:Ұлытау ауданы географиясы]] cuk28wtdowfbwo457egwkk725cmsjpy 828 686024 3058931 3058396 2022-08-09T17:47:28Z Kasymov 10777 Scribunto text/plain local p = {} function p.categorizeIfNoParams(frame) local topFrame = frame while topFrame:getParent() do topFrame = topFrame:getParent() end for _ in pairs( topFrame.args ) do return end return "[[Санат:Уикипедия:Параметрсіз инфобокстар]]" end return p guxq5o1u5pqm8msmqwa0uc8qn3l51fd 828 686025 3058933 3058398 2022-08-09T17:48:05Z Kasymov 10777 Kasymov [[Module:Universal-infocard]] бетін [[Module:Universal infocard]] бетіне жылжытты (айдатқыш қалдырмады) Scribunto text/plain --[[ Lua code for universal infocard. ]] local isConfig, config = pcall( require, 'Module:Universal infocard/config' ); if isConfig == false then config = { skipPropertyIds = { P31 = true, P279 = true, } }; end local p = {}; local lang = mw.getContentLanguage(); local entityId = nil; -- CSS classes. local classes = {}; if config and config.classes then for key, value in pairs( config.classes ) do classes[ key ] = value; end end function getClassString( type ) local class; if classes[type] then class = classes[type]; elseif type ~= '' then class = 'infobox-' .. type; else class = 'infobox'; end if class == '' then return ''; end return ' class="'.. class .. '"'; end function getTemplate( propertyId ) if config and config.templates and config.templates[ propertyId ] then return config.templates[ propertyId ]; end if propertyId == 'title' then return '{{PAGENAME}}'; end if propertyId == 'map' then return getMap; end if config and config.templates and config.templates.default then return config.templates.default; end if string.match( propertyId, '^P%d+$' ) then return '#statements:' .. propertyId; end return nil; end function expandTemplate( frame, title, args ) if not title then return ''; elseif type( title ) == 'function' then args.frame = frame; return title( args ) elseif type( title ) == 'string' then if string.match( title, '^#' ) then return frame:callParserFunction{ name = title, args = args }; elseif string.match( title, '^{' ) then return frame:preprocess( title ); else return frame:expandTemplate{ title = title, args = args }; end elseif type( title ) == 'table' then local realTitle = title[ 1 ]; table.remove( title, 1 ) return expandTemplate( frame, realTitle, title ) end end function splitLine( value1, value2 ) local result = ''; if ( value1 and string.len( value1 ) ~= 0 ) or ( value2 and string.len( value2 ) ~= 0 ) then result = '<tr>'; if ( value1 and string.len( value1 ) ~= 0 ) then local colspan = ''; if ( not value2 or string.len( value2 ) == 0 ) then colspan = 'colspan="2"'; end result = result .. '<td ' .. colspan .. getClassString( 'split' ) .. '>'; result = result .. value1; result = result .. '</td>'; end if ( value2 and string.len( value2 ) ~= 0 ) then local colspan = ''; if ( not value1 or string.len( value1 ) == 0 ) then colspan = 'colspan="2"'; end result = result .. '<td ' .. colspan .. getClassString( 'split' ) .. '>'; result = result .. value2; result = result .. '</td>'; end result = result .. '</tr>\n'; end return result; end function getLine( value, class, header ) local result = ''; local tag = header and 'th scope="colgroup"' or 'td'; if ( value and string.len( value ) ~= 0 ) then result = result .. '<tr><' .. tag .. ' colspan="2"'.. getClassString( class ) .. '>'; result = result .. value; result = result .. '</' .. tag .. '></tr>\n'; return result; end return result; end function getValue( label, value ) local result = ''; if ( value ~= nil and string.len( value ) ~= 0 ) then if label then result = result .. '<tr><th scope="row"' .. getClassString( 'label' ) .. '>' .. label .. '</th>'; result = result .. '<td' .. getClassString( 'text' ) .. '>\n'; else result = result .. '<tr><td colspan="2"' .. getClassString( 'text' ) .. '>'; end result = result .. value; result = result .. '</td></tr>\n'; return result; end return result; end function getMap( args ) local entityId = args.entityId or mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage(); local statements = mw.wikibase.getBestStatements( entityId, 'P625' ); if not statements or not statements[ 1 ] or not statements[ 1 ].mainsnak or statements[ 1 ].mainsnak.snaktype ~= 'value' or statements[ 1 ].mainsnak.datavalue.value.globe ~= 'http://www.wikidata.org/entity/Q2' then return ''; end local coord = statements[ 1 ].mainsnak.datavalue.value; local title = expandTemplate( args.frame, getTemplate( 'title' ), { from = entityId } ); local mapContent = [[ { "type": "Feature", "geometry": { "type": "Point", "coordinates": [ ]] .. coord['longitude'] .. [[, ]] .. coord['latitude'] .. [[ ] }, "properties": { "title": "]] .. title .. [[", "marker-symbol": "star", "marker-color": "#3366cc" } }, { "type": "ExternalData", "service": "geoline", "ids": "]] .. entityId .. [[", "properties": { "stroke": "#FF9999" } }, { "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "ids": "]] .. entityId .. [[", "properties": { "fill": "#FF0000", "fill-opacity": 0.1, "stroke": "#FF9999" } } ]]; return args.frame:extensionTag{ name = 'mapframe', content = '[' .. mapContent .. ']', args = { 'frameless', align = 'center', latitude = coord['latitude'], longitude = coord['longitude'], zoom = 11, width = 300, height = 250, } }; end function renderValue( frame, propertyId, args ) local tplArgs = { propertyId, from = entityId, entityId = entityId, nocat = frame.args['nocat'] }; if args then local k = nil; repeat k = next( args, k ); if k then tplArgs[ k ] = args[ k ]; end until not k end return expandTemplate( frame, getTemplate( propertyId ), tplArgs ); end -- Filter deprecated claims and returning only preferred ones if present. function filterClaims( entity, propertyId ) if ( entity.claims == nil or entity.claims[ propertyId ] == nil ) then return {}; end local all = entity.claims[ propertyId ]; local normal = {}; local preferred = {}; for _, claim in pairs( all ) do local rank = claim.rank or 'normal'; if ( rank == 'normal' ) then table.insert( normal, claim ); end if ( rank == 'preferred' ) then table.insert( preferred, claim ); end end if ( #preferred > 0 ) then return preferred; end return normal; end -- Filter deprecated claims and returning only preferred ones if present. function propertyHasEntity( claims, itemId ) if not claims then return false; end for _, claim in pairs( claims ) do if claim.mainsnak and claim.mainsnak.datavalue and claim.mainsnak.datavalue.value and claim.mainsnak.datavalue.value.id and claim.mainsnak.datavalue.value.id == itemId then return true; end end return false; end function propertyLabel( propertyId ) local label, labelLang = mw.wikibase.getLabelWithLang( propertyId ); label = lang:ucfirst( label ); if labelLang ~= lang:getCode() then label = '[[d:Property:' .. propertyId .. '|' .. label .. ']]'; end return label; end function simpleLabel( entityId ) local label = mw.wikibase.label( entityId ); label = lang:ucfirst( label ); return label; end function getErrorMessage( message ) local result = '<table' .. getClassString( 'error' ) .. '>\n'; result = result .. '<tr><td colspan="2">' .. message .. '</td></tr>\n'; result = result .. '</table>'; return result; end function p.render( frame ) local i18n_error_emptyWikidataEntity = ''; local i18n_error_noWikidataEntity = ''; if config and config.i18n and config.i18n.error then if config.i18n.error.emptyWikidataEntity then i18n_error_emptyWikidataEntity = config.i18n.error.emptyWikidataEntity; end if config.i18n.error.noWikidataEntity then i18n_error_noWikidataEntity = config.i18n.error.noWikidataEntity; end end local result = '<table' .. getClassString( '' ); if config and config.i18n and config.i18n.dataName then result = result .. ' data-name="' .. config.i18n.dataName .. '"'; end result = result .. '>\n'; local localImage = nil; if ( frame ~= nil and frame:getParent() ~= nil ) then local p_frame = frame:getParent(); if p_frame.args ~= nil then -- image under FU only in local localImage = p_frame.args.image; if p_frame.args.from ~= nil and p_frame.args.from ~= '' then entityId = p_frame.args.from; elseif p_frame.args[ 1 ] ~= nil and string.gmatch( p_frame.args[ 1 ], '^Q\d+$' ) then entityId = p_frame.args[ 1 ]; end end end local wdStatus, entity = pcall( mw.wikibase.getEntity, entityId ); if wdStatus ~= true or entity == nil then return getErrorMessage( i18n_error_noWikidataEntity ); elseif entity.claims == nil then return getErrorMessage( i18n_error_emptyWikidataEntity ); end -- TODO: Need to consider how to display class properties (P31, P279, P361, ...). local skipPropertyIds = {}; if config.skipPropertyIds then skipPropertyIds = mw.clone( config.skipPropertyIds ); end local claims = entity.claims; local order = mw.wikibase.getPropertyOrder() or {}; -- Header. local entityLabel, entityLabelLang = entity:getLabelWithLang( lang:getCode() ); local label; ---- Name. local titleTemplate = getTemplate( 'title' ); -- TODO: Make it possible to specify a template for any value, not just Q5. if propertyHasEntity( claims.P31, 'Q5' ) then local titleTemplateQ5 = getTemplate( 'title_Q5' ); if titleTemplateQ5 then titleTemplate = titleTemplateQ5; end end if entityLabelLang == lang:getCode() then label = expandTemplate( frame, titleTemplate, { wdLabel, from = entityId } ); else label = expandTemplate( frame, titleTemplate, { from = entityId } ); end result = result .. getLine( label, 'above', true ); ---- Original name. if claims.P1559 ~= nil then result = result .. getLine( expandTemplate( frame, getTemplate( 'P1559' ), { from = entityId } ), 'original' ); elseif claims.P1705 ~= nil then result = result .. getLine( expandTemplate( frame, getTemplate( 'P1705' ), { from = entityId } ), 'original' ); end ---- Flag and COA. if claims.P41 or claims.P94 then local flag = nil; local flagLabel = nil; local coa = nil; local coaLabel = nil; if claims.P41 then flag = renderValue( frame, 'P41' ); if claims.P163 then flagLabel = renderValue( frame, 'P163', { text = simpleLabel( 'Q14660' ) } ); else flagLabel = simpleLabel( 'Q14660' ); end end if claims.P94 then coa = renderValue( frame, 'P94' ); if claims.P163 then coaLabel = renderValue( frame, 'P237', { text = simpleLabel( 'Q14659' ) } ); else coaLabel = simpleLabel( 'Q14659' ); end end result = result .. splitLine( flagLabel, coaLabel ); result = result .. splitLine( flag, coa ); end -- Body. local propertyIds = {}; for propertyId, claim in pairs( entity.claims ) do table.insert( propertyIds, propertyId ); end local orderedProperties = mw.wikibase.orderProperties( propertyIds ) local shownProperties = 0 for i, propertyId in ipairs( orderedProperties ) do local propertyClaims = claims[ propertyId ]; if not skipPropertyIds[ propertyId ] and propertyClaims and propertyClaims[ 1 ] and propertyClaims[ 1 ].mainsnak and propertyClaims[ 1 ].mainsnak.datatype and propertyClaims[ 1 ].mainsnak.datatype ~= 'external-id' and propertyClaims[ 1 ].mainsnak.datatype ~= 'tabular-data' and propertyClaims[ 1 ].mainsnak.datatype ~= 'wikibase-property' then local label = propertyLabel( propertyId ); if propertyClaims[ 1 ].mainsnak.datatype == 'commonsMedia' then result = result .. getLine( renderValue( frame, propertyId, { alt = label } ), 'image' ); else result = result .. getValue( label, renderValue( frame, propertyId ) ); end skipPropertyIds[ propertyId ] = true shownProperties = shownProperties + 1 end end -- Footer. ---- Map. if claims.P625 ~= nil then result = result .. getLine( renderValue( frame, 'map' ), 'text' ); end ---- Commons. if claims.P373 ~= nil then result = result .. getLine( expandTemplate( frame, getTemplate( 'P373' ), { from = entityId } ), 'below' ); end result = result .. '</table>'; -- Coords. if claims.P625 ~= nil then result = result .. renderValue( frame, 'P625', { display = 'title' } ); end -- Tracking category. if config and config.categories and config.categories['few-properties-shown'] then if shownProperties < 4 then result = result .. '[[Category:' .. config.categories['few-properties-shown'] .. '|' .. shownProperties .. ']]' end end return result; end return p; esbsi49inwtowsqi3btxkyfqufy5k6n 0 686109 3059167 3058801 2022-08-10T11:30:54Z Didar.Bayan21NS 120910 wikitext text/x-wiki {{Тексерілмеген мақала|date=тамыз 2022}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> '''Айбек (шын есімі Әділбек) Нәби '''- (1985 жылы 19 қазанда Қызылорда облысы Қазалы ауданы Әйтеке би кентінде дүниеге келген) - автор, аудармашы, филолог. [[File:Фото из сотки.jpg|thumb|Айбек Нәби]] == Білімі == *2007 жылы Қазақ Ұлттық Университетінің Филология факультетін тәмамдаған. *2012 жылы Халықаралық Қазақ-Түрік Университетінде Дінтану факультетінің магистратурасын бітірген. *2022 жылы Мәскеу Психоанализ институтында "Экзистенция психологиясы және логотерапия" бойынша магистратурада білім алуда == Еңбек жолы == *2007 жылы Қызылорда облысы Ішкі саясат басқармасынан бастады. *2008-2010 жылдары Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінде, Ақпарат және Байланыс министрлігінде қызмет атқарған. *2010 жылы «Әзірет Сұлтан» тарихи-мәдени қорық-мұражайында ғылыми қызметкер болды. == Кітаптары == *2012 жылы «Отбасы хрестоматиясы» сериясымен кітаптар шығарып бастады. *2013 жылы «Әлдиден эпосқа дейін»; *2014 жылы «Салт-дәстүр сөйлейді»; *2015 жылы «Сияр Шәріп»; *2016 жылы «Логотерапия және өмірге құштарлық»; *2017 жылы «Яссауи феномені»; *2018 жылы «Махабаттың мәні»; *2019 жылы «Экософия немесе киелі табиғат», «Мың сұрақ» кітаптарын құрастырып шығарды. *2020 жылдан бастап «Шетел әдебиеті» сериясымен жиырмаға жуық кітап әзірледі. *2021 жылы «Бейсен және Болмыс», 2022 жылы «Қисса сүл-әнбия» кітаптарын құрастырды.<ref>https://otbasy.com/about</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} k8ff97sv84ymkk9hys0jtl2n14ozqrv 3 686111 3058812 2022-08-09T12:02:12Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=KaiserinAdah}} -- [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 18:02, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) oz6vy6p9yw2174kmeqkme8ioyokk6jp 3 686112 3058823 2022-08-09T12:34:46Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Adik bro9}} -- [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 18:34, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) mk9sh8cqa91tze58fxdnmapcmrhsltx 3 686113 3058833 2022-08-09T13:48:48Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=ElsaAnnaArendellian}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 19:48, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) e9bctv8z9jh3jfxicfa6hg7dz1dm9w8 3 686114 3058834 2022-08-09T14:34:18Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=CuriosidadesWikl}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 20:34, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) k37a7rp3jhwmcrbdhirikdg5babnaek 3 686115 3058835 2022-08-09T14:39:48Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=GnazE}} -- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>Fани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 20:39, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) lrczmnmb5axla5b1q1ezola6rpe59sx 0 686116 3058838 2022-08-09T15:35:53Z Білгіш Шежіреші 68287 Жаңа бетте: {{Әкімшілік бірлік |Түс1 = {{түс|КСРО}} |Қазақша атауы = Исатай ауданы |Шынайы атауы = |Суреті = |Сурет атауы = |Елтаңба = |Ту = |Елтаңбаның ені = |Тудың ені = |Елтаңбаның аты = |Тудың аты = |Ел = Қазақ КСР |lat_dir = |lat_deg = |lat_min... wikitext text/x-wiki {{Әкімшілік бірлік |Түс1 = {{түс|КСРО}} |Қазақша атауы = Исатай ауданы |Шынайы атауы = |Суреті = |Сурет атауы = |Елтаңба = |Ту = |Елтаңбаның ені = |Тудың ені = |Елтаңбаның аты = |Тудың аты = |Ел = Қазақ КСР |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |type = |деңгей = |CoordScale = |Әнұраны = |Статусы = Аудан |Кіреді = [[Ақтөбе облысы]] |Әкімшілік құрылыстың түрі = |Кіреді1 = |Әкімшілік құрылыстың түрі1 = |Кіреді2 = |Әкімшілік құрылыстың түрі2 = |Енеді = |Төменгі әкімшілік құрылыстың түрі = |Астанасы = [[Ақырап]] |Астана түрі = |Ірі қаласы = |Ірі қалалары = |Құрылды = 1977 |Таратылған уақыты = 1997 |Басшысы = |Басшының түрі = |Басшысы2 = |Басшының түрі2 = |ЖІӨ = |ЖІӨ жылы = |ЖІӨ жан басына шаққанда = |ЖІӨ бойынша орны = |Жан басына шаққанда ЖІӨ орны = |Тілі = |Тілдері = |Тұрғыны = |Санақ жылы = |Пайызы = |Халық саны бойынша орны = |Тығыздығы = |Тығыздығы бойынша орны = |Ұлттық құрамы = |Конфессиялық құрамы = |Жер аумағы = |Жер аумағының пайызы = |Жер аумағы бойынша орны = |Максималды биіктігі = |Орташа биіктігі = |Минималды биіктігі = |Карта = |Карта ені = |Әкімшілік бірліктің картасы = |Әкімшілік бірлік картасының ені = |Уақыт белдеуі = |Аббревиатура = |ISO = |Сандық идентификаторы = |Идентификатор түрі = |Сандық идентификаторы2 = |Идентификатор түрі2 = |Сандық идентификаторы3 = |Идентификатор түрі3 = |FIPS = |Телефон коды = |Пошта индекстері = |Интернет-үйшігі = |Автомобиль коды = |Сайты = |Сайт тілі = |Commons санаты = |Кірістірме = |Түсініктемелер = }} '''Исатай ауданы''' — 1977-1997 жылдары [[Ақтөбе облысы]]ның құрамында болған әкімшілік-аумақтық бірлік. Орталығы — [[Ақырап]] ауылы. == Тарихы == 1977 жылы 15 ақпанда [[Ақтөбе облысы]]ның құрамында құрылды. 1997 жылы 25 наурызда таратылып, аумағы [[Қобда ауданы]]ның құрамына енді.<ref>[https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U970003427_ Ақтөбе облысының Исатай ауданын тарату туралы]</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Қазақстанның таратылған аудандары]] 8exuik2r0f10t5niqqlbe622wu12c9k 0 686117 3058840 2022-08-09T16:17:53Z Kas77777 100404 Жаңа бетте: {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007<br />IAAF World Championships Osaka 2007 |Эмблема = 2007 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Осака]], {{JPN}} |Елдер = 200 |Қатысушылар = 1978 |Меда... wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007<br />IAAF World Championships Osaka 2007 |Эмблема = 2007 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Осака]], {{JPN}} |Елдер = 200 |Қатысушылар = 1978 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[24 тамыз]] [[2007]] |Жабылуы = [[2 қыркүйек]] [[2007]] |Стадион = [[Нагай (стадион)]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005|2005]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2009|2009]] }} '''Жеңіл атлетикадан XI әлем чемпионаты''' [[Жапония]], [[Осака]] қаласында [[2007 жыл]]дың [[24 тамыз]] - [[2 қыркүйек]] күндері аралығында өткізілді.<ref>{{cite news | title=Beijing to host 2015 World Athletics Championships | publisher=BBC Sport | url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm |date=20 November 2010| access-date=20 November 2010 | archive-url= https://web.archive.org/web/20101125052231/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm| archive-date= 25 November 2010 | url-status= live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iaaf.org/aboutiaaf/news/newsid=58752.html |title=Beijing selected to host 2015 World Championships |publisher=iaaf.org |date=2010-11-20 |access-date=2011-09-03}}</ref> Жарыстар «[[Нагай]]» стадионында өтті. jpedsyeka8c1l8run052rcu0bhdixee 3058841 3058840 2022-08-09T16:20:23Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007<br />IAAF World Championships Osaka 2007 |Эмблема = 2007 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Осака]], {{JPN}} |Елдер = 200 |Қатысушылар = 1978 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[24 тамыз]] [[2007]] |Жабылуы = [[2 қыркүйек]] [[2007]] |Стадион = [[Нагай (стадион)]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005|2005]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2009|2009]] }} '''Жеңіл атлетикадан XI әлем чемпионаты''' [[Жапония]], [[Осака]] қаласында [[2007 жыл]]дың [[24 тамыз]] - [[2 қыркүйек]] күндері аралығында өткізілді.<ref>{{cite news | title=Beijing to host 2015 World Athletics Championships | publisher=BBC Sport | url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm |date=20 November 2010| access-date=20 November 2010 | archive-url= https://web.archive.org/web/20101125052231/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm| archive-date= 25 November 2010 | url-status= live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iaaf.org/aboutiaaf/news/newsid=58752.html |title=Beijing selected to host 2015 World Championships |publisher=iaaf.org |date=2010-11-20 |access-date=2011-09-03}}</ref> Жарыстар «[[Нагай]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Джастин Гэтлин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Неста Картер]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Уоррен Уир]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Кёртис Митчелл]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | '''10''' | style="background:#DCE5E5;" | '''6''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |22 |- align=center | 2 | align=left|{{JAM}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |11 |- align=center |rowspan="2"| 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | align=left|{{POL}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | 6 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |8 |- align=center |7 | align=left|{{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |7 |- align=center |8 | align=left|{{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |9 | align=left|{{ZAF}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |- align=center | 10 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |6 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''47''' | style="background:#DCE5E5;" |'''48''' | style="background:#FFDAB9;" |'''47''' | '''142''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20080611093459/http://osaka2007.iaaf.org/results/bydiscipline/index.html#disciplineType=0 Results from IAAF.org] *[https://web.archive.org/web/20080725091320/http://osaka2007.iaaf.org/ 11th IAAF World Championships in Athletics Osaka Official Site] [[Санат:2007 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] 8asd49ptt1x2kvtvio28pfatvejvjxr 0 686118 3058844 2022-08-09T16:33:04Z Kas77777 100404 Жаңа бетте: {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005<br />IAAF World Championships Helsinki 2005 |Эмблема = 2005 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Хельсинки]], {{FIN}} |Елдер = 196 |Қатысушылар = 1891... wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005<br />IAAF World Championships Helsinki 2005 |Эмблема = 2005 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Хельсинки]], {{FIN}} |Елдер = 196 |Қатысушылар = 1891 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[6 тамыз]] [[2005]] |Жабылуы = [[14 тамыз]] [[2005]] |Стадион = [[Олимпиалық]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007|2007]] }} '''Жеңіл атлетикадан X әлем чемпионаты''' [[Финляндия]] астанасы [[Хельсинки]] қаласында [[2005 жыл]]дың [[6 тамыз]] - [[14 тамыз]] күндері аралығында өткізілді.<ref>{{cite news | title=Beijing to host 2015 World Athletics Championships | publisher=BBC Sport | url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm |date=20 November 2010| access-date=20 November 2010 | archive-url= https://web.archive.org/web/20101125052231/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm| archive-date= 25 November 2010 | url-status= live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iaaf.org/aboutiaaf/news/newsid=58752.html |title=Beijing selected to host 2015 World Championships |publisher=iaaf.org |date=2010-11-20 |access-date=2011-09-03}}</ref> Жарыстар «[[Олимпиалық]]» стадионында өтті. 7dn0ga1n8o9m287hk1uw5u5j652bo27 3058847 3058844 2022-08-09T16:35:04Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005<br />IAAF World Championships Helsinki 2005 |Эмблема = 2005 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Хельсинки]], {{FIN}} |Елдер = 196 |Қатысушылар = 1891 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[6 тамыз]] [[2005]] |Жабылуы = [[14 тамыз]] [[2005]] |Стадион = [[Олимпиалық]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007|2007]] }} '''Жеңіл атлетикадан X әлем чемпионаты''' [[Финляндия]] астанасы [[Хельсинки]] қаласында [[2005 жыл]]дың [[6 тамыз]] - [[14 тамыз]] күндері аралығында өткізілді.<ref>{{cite news | title=Beijing to host 2015 World Athletics Championships | publisher=BBC Sport | url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm |date=20 November 2010| access-date=20 November 2010 | archive-url= https://web.archive.org/web/20101125052231/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/athletics/9212714.stm| archive-date= 25 November 2010 | url-status= live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iaaf.org/aboutiaaf/news/newsid=58752.html |title=Beijing selected to host 2015 World Championships |publisher=iaaf.org |date=2010-11-20 |access-date=2011-09-03}}</ref> Жарыстар «[[Олимпиалық]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Джастин Гэтлин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Неста Картер]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Уоррен Уир]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Кёртис Митчелл]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | '''10''' | style="background:#DCE5E5;" | '''6''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |22 |- align=center | 2 | align=left|{{JAM}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |11 |- align=center |rowspan="2"| 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | align=left|{{POL}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | 6 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |8 |- align=center |7 | align=left|{{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |7 |- align=center |8 | align=left|{{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |9 | align=left|{{ZAF}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |- align=center | 10 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |6 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''47''' | style="background:#DCE5E5;" |'''48''' | style="background:#FFDAB9;" |'''47''' | '''142''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2005 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] bx75ndb575tqwx52e57gk07pkj18jd1 3058848 3058847 2022-08-09T16:38:45Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005<br />IAAF World Championships Helsinki 2005 |Эмблема = 2005 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Хельсинки]], {{FIN}} |Елдер = 196 |Қатысушылар = 1891 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[6 тамыз]] [[2005]] |Жабылуы = [[14 тамыз]] [[2005]] |Стадион = [[Олимпиалық]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007|2007]] }} '''Жеңіл атлетикадан X әлем чемпионаты''' [[Финляндия]] астанасы [[Хельсинки]] қаласында [[2005 жыл]]дың [[6 тамыз]] - [[14 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Олимпиалық]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Джастин Гэтлин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Неста Картер]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Уоррен Уир]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Кёртис Митчелл]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | '''10''' | style="background:#DCE5E5;" | '''6''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |22 |- align=center | 2 | align=left|{{JAM}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |11 |- align=center |rowspan="2"| 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | align=left|{{POL}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | 6 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |8 |- align=center |7 | align=left|{{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |7 |- align=center |8 | align=left|{{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |9 | align=left|{{ZAF}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |- align=center | 10 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |6 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''47''' | style="background:#DCE5E5;" |'''48''' | style="background:#FFDAB9;" |'''47''' | '''142''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2005 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] 8p1bkt9ctmsscuxt7x2c01vpvjdf2y1 3058927 3058848 2022-08-09T17:46:41Z Kas77777 100404 /* Сыртқы сілтемелер */ wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005<br />IAAF World Championships Helsinki 2005 |Эмблема = 2005 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Хельсинки]], {{FIN}} |Елдер = 196 |Қатысушылар = 1891 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[6 тамыз]] [[2005]] |Жабылуы = [[14 тамыз]] [[2005]] |Стадион = [[Олимпиалық]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007|2007]] }} '''Жеңіл атлетикадан X әлем чемпионаты''' [[Финляндия]] астанасы [[Хельсинки]] қаласында [[2005 жыл]]дың [[6 тамыз]] - [[14 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Олимпиалық]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Джастин Гэтлин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Неста Картер]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Уоррен Уир]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Кёртис Митчелл]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | '''10''' | style="background:#DCE5E5;" | '''6''' | style="background:#FFDAB9;" | '''6''' |22 |- align=center | 2 | align=left|{{JAM}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |13 |- align=center | 3 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |11 |- align=center |rowspan="2"| 4 | align=left|{{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | align=left|{{POL}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |9 |- align=center | 6 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |8 |- align=center |7 | align=left|{{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 3 |7 |- align=center |8 | align=left|{{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |4 |- align=center |9 | align=left|{{ZAF}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |- align=center | 10 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |6 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''47''' | style="background:#DCE5E5;" |'''48''' | style="background:#FFDAB9;" |'''47''' | '''142''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2005 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] 1gfasiz9yh9zzj12jax9vvrv1st74zx 3058945 3058927 2022-08-09T17:53:05Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005<br />IAAF World Championships Helsinki 2005 |Эмблема = 2005 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Хельсинки]], {{FIN}} |Елдер = 196 |Қатысушылар = 1891 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[6 тамыз]] [[2005]] |Жабылуы = [[14 тамыз]] [[2005]] |Стадион = [[Олимпиалық]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007|2007]] }} '''Жеңіл атлетикадан X әлем чемпионаты''' [[Финляндия]] астанасы [[Хельсинки]] қаласында [[2005 жыл]]дың [[6 тамыз]] - [[14 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Олимпиалық]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Джастин Гэтлин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Неста Картер]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Уоррен Уир]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Кёртис Митчелл]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | '''14''' | style="background:#DCE5E5;" | '''8''' | style="background:#FFDAB9;" | '''3''' |25 |- align=center | 2 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |18 |- align=center | 3 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |9 |- align=center |rowspan="2"| 4 | align=left|{{CUB}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |7 |- align=center | align=left|{{FRA}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |8 |- align=center | 6 | align=left|{{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |3 |- align=center |7 | align=left|{{BHR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |2 |- align=center |8 | align=left|{{JAM}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |8 |- align=center |9 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |7 |- align=center | 10 | align=left|{{MAR}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''47''' | style="background:#DCE5E5;" |'''48''' | style="background:#FFDAB9;" |'''47''' | '''142''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2005 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] fxfetkms9nacms3ujbjkllyaxogb7pj 3058948 3058945 2022-08-09T17:54:01Z Kas77777 100404 /* Медальдық есеп */ wikitext text/x-wiki {{Жеңіл атлетикалық жарыс |Атауы = Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2005<br />IAAF World Championships Helsinki 2005 |Эмблема = 2005 World Championships in Athletics logo.png |Өлшемі = 200px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Хельсинки]], {{FIN}} |Елдер = 196 |Қатысушылар = 1891 |Медальдар = 47 |Ашылуы = [[6 тамыз]] [[2005]] |Жабылуы = [[14 тамыз]] [[2005]] |Стадион = [[Олимпиалық]] |Алдыңғы = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2003|2003]] |Келесі = [[Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаты 2007|2007]] }} '''Жеңіл атлетикадан X әлем чемпионаты''' [[Финляндия]] астанасы [[Хельсинки]] қаласында [[2005 жыл]]дың [[6 тамыз]] - [[14 тамыз]] күндері аралығында өткізілді. Жарыстар «[[Олимпиалық]]» стадионында өтті. == Жеңімпаздар мен жүлдегерлер == === Ерлер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" |100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,77<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Джастин Гэтлин]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 9,85<br />{{SB}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Неста Картер]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 9,95 |- |200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Усэйн Болт]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,66<br />{{WL}} | {{flagicon|Jamaica}} [[Уоррен Уир]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 19,79<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Кёртис Митчелл]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 20,04 |-bgcolor="#EFEFEF" |400 метр | {{flagicon|USA}} [[Лашон Мерритт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 43.74<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Тони Маккей]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 44.40<br />{{PR}} | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Лугелин Сантос]]<br /> <small>[[Доминикан Республикасы]]</small> || 44.52<br />{{SB}} |- |800 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Мохаммед Аман]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 1:43.31<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Ник Симмондс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:43.55<br />{{SB}} | {{flagicon|Djibouti}} [[Аянлех Сулейман]]<br /> <small>[[Джибути]]</small> || 1:43.76 |-bgcolor="#EFEFEF" |1500 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Асбель Кипроп]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 3:36,28 | {{flagicon|USA}} [[Мэттью Центровиц]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 3:36,78 | {{flagicon|South Africa}} [[Йохан Кронье]]<br /><small>[[ОАР]]</small> || 3:36,83 |- |5000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 13:26,98 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Хагос Гебрхивет]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 13:27,26 | {{flagicon|Kenya}} [[Исиа Коэч]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 13:27,26 |-bgcolor="#EFEFEF" |10 000 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Мо Фарах]]<br /><small>[[Ұлыбритания]]</small> || 27:21.71<br />{{SB}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Ибрахим Джейлан]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 27:22.23<br />{{SB}} | {{flagicon|Kenya}} [[Пол Тануи]]<br /><small>[[Кения]]</small> || 27:22.61 |- |Марафон | {{flagicon|Uganda}} [[Стивен Кипротич]]<br /><small>[[Уганда]]</small> || 2:09,51<br />{{WL}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[Лелиса Десиса]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,12 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тадесе Тола]]<br /><small>[[Эфиопия]]</small> || 2:10,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |110 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Дэвид Оливер]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,00<br />{{WL}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уилсон]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 13,13 | {{flagicon|Russia}} [[Сергей Шубенков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 13,24 |- |400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[Джехуе Гордон]]<br /> <small>[[Тринидад және Тобаго]]</small> || 47,69<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Майкл Тинсли]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 47,70<br />{{PR}} | {{flagicon|Serbia}} [[Эмир Бекрич]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 48,05<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Эзекиль Кембой]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,01<br />{{PR}} | {{flagicon|Kenya}} [[Консеслус Кипруто]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 8.06,37<br />{{SB}} | {{flagicon|France}} [[Махидин Мехисси-Бенаббад]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 8.07,86<br />{{SB}} |- |20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Иванов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:20:58<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Чэнь Дин]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:21:09<br />{{SB}} | {{flagicon|Spain}} [[Мигель Анхель Лопес]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1:21:21<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |50 км жүру | {{flagicon|Ireland}} [[Роберт Хеффернан]]<br /> <small>[[Ирландия]]</small> || 3:37:56<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Михаил Рыжов]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 3:38:58<br />{{PR}} | {{flagicon|Australia}} [[Джаред Таллент]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 3:40:03<br />{{SB}} |- | Эстафета 4x100 м | {{JAM}}<br />[[Неста Картер]]<br />[[Кемар Бэйли-Коул]]<br />[[Никель Ашмид]]<br />[[Усэйн Болт]]<br />''[[Уоррен Уир]]''<br />''[[Ошан Бейли]]'' || 37,36<br />{{WL}} | {{USA}}<br />[[Чарльз Силмон]]<br />[[Майк Роджерс]]<br />[[Муки Салаам]]<br />[[Джастин Гэтлин]] || 37,66 | {{CAN}}<br />[[Гэвин Смелли]]<br />[[Аарон Браун]]<br />[[Донтае Ричардс-Квок]]<br />[[Джастин Уорнер]] || 37,92<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4x400 м | {{USA}}<br />[[Давид Вербург]]<br>[[Тони Маккей]]<br>[[Арман Холл]]<br>[[Лашон Мерритт]]<br>''[[Джошуа Менс]]''<br>''[[Джеймс Харрис]]'' || 2.58,71<br />{{WL}} | {{JAM}}<br />[[Рушин МакДональд]]<br>[[Эдино Стил]]<br>[[Омар Джонсон]]<br>[[Джавон Фрэнсис]]<br>''[[Джавер Белл]]'' || 2.59,88 | {{RUS}}<br />[[Максим Дылдин]]<br>[[Лев Мосин]]<br>[[Сергей Петухов]]<br>[[Владимир Краснов]] || 2.59,90 |- |Биіктікке секіру | {{flagicon|Ukraine}} [[Богдан Бондаренко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 2,41<br />{{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Qatar}} [[Мутаз Эсса Баршим]]<br /> <small>[[Катар]]</small> || 2,38 | {{flagicon|Canada}} [[Дерек Друэн]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 2,38<br />{{NR}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Сырықпен секіру | {{flagicon|Germany}} [[Рафаэль Хольцдеппе]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,89 | {{flagicon|France}} [[Рено Лавиллени]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 5,89 | {{flagicon|Germany}} [[Бьёрн Отто]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 5,82 |- |Ұзындыққа секіру | {{flagicon|Russia}} [[Александр Меньков]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 8,56<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Игнисиус Гайса]]<br /><small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 8,29<br />{{NR}} | {{flagicon|Mexico}} [[Луис Ривера]]<br /><small>[[Мексика]]</small> || 8,27 |-bgcolor="#EFEFEF" |Үштік секіру | {{flagicon|France}} [[Тедди Тамго]]<br /><small>[[Франция]]</small> || 18,04<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Педро Пичардо]]<br /><small>[[Куба]]</small> || 17,68 | {{flagicon|USA}} [[Уилл Клэй]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 17,52<br />{{SB}} |- |Ядро лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Давид Шторль]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 21,73<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Райан Уитинг]]<br /><small>[[АҚШ]]</small> || 21,57 | {{flagicon|Canada}} [[Дилан Армстронг]]<br /><small>[[Канада]]</small> || 21,34<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" |Диск лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Роберт Хартинг]]<br /><small>[[Германия]]</small> || 69.11 | {{flagicon|Poland}} [[Пётр Малаховский]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 68.36 | {{flagicon|Estonia}} [[Герд Кантер]]<br /><small>[[Эстония]]</small> || 65.19 |- |Найза лақтыру | {{flagicon|Czech Republic}} [[Витезслав Веселы]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 87,17 | {{flagicon|Finland}} [[Теро Питкямяки]]<br /><small>[[Финляндия]]</small> || 87,07 | {{flagicon|Russia}} [[Дмитрий Тарабин]]<br /><small>[[Ресей]]</small> || 86,23 |-bgcolor="#EFEFEF" |Балға лақтыру | {{flagicon|Poland}} [[Павел Файдек]]<br /><small>[[Польша]]</small> || 81,97<br />{{WL}}, {{PR}} | {{flagicon|Hungary}} [[Кристиан Парш]]<br /><small>[[Венгрия]]</small> || 80,30 | {{flagicon|Czech Republic}} [[Лукаш Мелих]]<br /><small>[[Чехия]]</small> || 79,36 |- |Онсайыс | {{flagicon|USA}} [[Эштон Итон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 8809<br />{{WL}} | {{flagicon|Germany}} [[Михаэль Шрадер]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 8670<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Дамиан Уорнер]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 8512<br />{{PR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} === Әйелдер === {| class="wikitable" border="1" style="font-size:100%" |- ! scope=col style="width:120px; background: #efefef;"| Бағдарлама түрі ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: gold;" | Алтын ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: silver;" | Күміс ! scope=col colspan=2 style="width:200px; background: #cc9966;" | Қола |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 10,71<br />{{WL}} | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]]<br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 10,93 | {{flagicon|USA}} [[Кармелита Джетер]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 10,94 |- | 200 метр | {{flagicon|Jamaica}} [[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]]<br /> <small>[[Ямайка]]</small> || 22,17 | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Мюриэль Ауре]] <br /> <small>[[Кот-д’Ивуар]]</small> || 22,32 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 22,32 |-bgcolor="#EFEFEF" | 400 метр | {{flagicon|Great Britain}} [[Кристин Охуруогу]] <br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 49,41<br />{{NR}} | {{flagicon|Botswana}} [[Амантле Мончхо]] <br /> <small>[[Ботсвана]]</small> || 49,41 | {{flagicon|Russia}} [[Антонина Кривошапка]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 49,78 |- | 800 метр | {{flagicon|Kenya}} [[Юнис Джепкоэч Сум]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 1:57,38<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Савинова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:57,80<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Бренда Мартинес]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 1:57,91<br />{{PR}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 1 500 метр | {{flagicon|Sweden}} [[Абеба Арегави]]<br /> <small>[[Швеция]]</small> || 4.02,67 | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Симпсон]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4.02,99 | {{flagicon|Kenya}} [[Хеллен Обири]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 4.03,86 |- | 5 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Месерет Дефар]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:50,19 | {{flagicon|Kenya}} [[Мерси Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 14:51,22 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Алмаз Айана]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 14:51,33 |-bgcolor="#EFEFEF" | 10 000 метр | {{flagicon|Ethiopia}} [[Тирунеш Дибаба]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:43,35 | {{flagicon|Kenya}} [[Глэйдис Чероно]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 30:45,17 | {{flagicon|Ethiopia}} [[Белайнеш Олджира]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 30:46,98 |- | Марафон | {{flagicon|Kenya}} [[Эдна Киплагат]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 2:25:44 | {{flagicon|Italy}} [[Валерия Странео]]<br /> <small>[[Италия]]</small> || 2:25:58<br />{{SB}} | {{flagicon|Japan}} [[Кайоко Фукуси]]<br /> <small>[[Жапония]]</small> || 2:27:45 |-bgcolor="#EFEFEF" | Эстафета 4×100 метр |{{JAM}} <br />[[Кери Рассел]] <br />[[Керрон Стюарт]] <br />[[Скиллони Калверт]] <br />[[Шелли-Энн Фрейзер-Прайс]] || 41,29<br />{{WL}}, {{CR}} |{{USA}}<br />[[Дженеба Тармо]] <br />[[Александрия Андерсон]] <br />[[Инглиш Гарднер]] <br />[[Октавиус Фриман]] || 42,75 |{{GBR}}<br />[[Дина Ашер-Смит]] <br />[[Эшли Нельсон]] <br />[[Аннабель Льюис]] <br />[[Хейли Джонс]] || 42.87 |- | Эстафета 4×400 метр |{{RUS}}<br />[[Юлия Гущина]] <br />[[Татьяна Фирова]]<br />[[Ксения Рыжова]] <br />[[Антонина Кривошапка]] <br /> ''[[Наталья Антюх]]'' || 3:20,19<br />{{WL}} |{{USA}}<br />[[Джессика Бирд]] <br />[[Наташа Хастингс]] <br />[[Эшли Спенсер]] <br />[[Франсена Маккорори]]<br /> ''[[Джоанна Эткинс]]'' || 3:20,41<br />{{SB}} |{{GBR}}<br />[[Эйлид Чайлд]] <br />[[Шана Кокс]] <br />[[Маргарет Адеойе]] <br />[[Кристин Охуруогу]] || 3:22,61<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | 100 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|USA}} [[Брианна Роллинс]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 12,44 | {{flagicon|Australia}} [[Салли Пирсон]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 12,50<br />{{SB}} | {{flagicon|Great Britain}} [[Тиффани Портер]]<br /> <small>[[Ұлыбритания]]</small> || 12,55<br />{{PR}} |- | 400 м/{{Tooltip|б|Барьер}} | {{flagicon|Czech Republic}} [[Зузана Гейнова]]<br /> <small>[[Чехия]]</small> || 52,83<br />{{WL}}, {{NR}} | {{flagicon|USA}} [[Далила Мухаммад]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,09 | {{flagicon|USA}} [[Лашинда Димус]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 54,24 |-bgcolor="#EFEFEF" | 3000 м/{{Tooltip|к|Кедергі}} | {{flagicon|Kenya}} [[Милка Чемос Чейва]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:11,65<br />{{WL}} | {{flagicon|Kenya}} [[Лидия Чепкуруи]]<br /> <small>[[Кения]]</small> || 9:12,55<br />{{PR}} | {{flagicon|Ethiopia}} [[София Ассефа]]<br /> <small>[[Эфиопия]]</small> || 9:12,84<br />{{SB}} |- | 20 км жүру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Лашманова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:09 | {{flagicon|Russia}} [[Анися Кирдяпкина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 1:27:11 | {{flagicon|China}} [[Лю Хун]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 1:28:10 |-bgcolor="#EFEFEF" | Биіктікке секіру | {{flagicon|Russia}} [[Светлана Школина]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 2,03<br />{{PR}} | {{flagicon|USA}} [[Бриджитта Барретт]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 2,00 | {{flagicon|Russia}} [[Анна Чичерова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small><hr /> {{flagicon|Spain}} [[Рут Бейтиа]]<br /> <small>[[Испания]]</small> || 1,97<br />1,97 |- | Сырықпен секіру | {{flagicon|Russia}} [[Елена Исинбаева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 4,89<br />{{SB}} | {{flagicon|USA}} [[Дженнифер Сур]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 4,82 | {{flagicon|Cuba}} [[Ярислей Сильва]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 4,82 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ұзындыққа секіру | {{flagicon|USA}} [[Бриттни Риз]]<br /> <small>[[АҚШ]]</small> || 7,01 | {{flagicon|Nigeria}} [[Блессинг Окагбаре]]<br /> <small>[[Нигерия]]</small> || 6,99 | {{flagicon|Serbia}} [[Ивана Шпанович]]<br /> <small>[[Сербия]]</small> || 6,82<br />{{NR}} |- | Үштік секіру | {{flagicon|Colombia}} [[Катрин Ибаргуен]]<br /> <small>[[Колумбия]]</small> || 14.85<br />{{WL}} | {{flagicon|Russia}} [[Екатерина Конева]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 14.81 | {{flagicon|Ukraine}} [[Ольга Саладуха]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 14.65 |-bgcolor="#EFEFEF" | Ядро лақтыру | {{flagicon|New Zealand}} [[Валери Адамс]]<br /> <small>[[Жаңа Зеландия]]</small> || 20,88 | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Шваниц]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 20,41<br />{{PR}} | {{flagicon|China}} [[Гун Лицзяо]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 19,95 |- | Диск лақтыру | {{flagicon|Croatia}} [[Сандра Перкович]]<br /> <small>[[Хорватия]]</small> || 67,99 | {{flagicon|France}} [[Мелина Робер-Мишон]]<br /> <small>[[Франция]]</small> || 66,28<br />{{NR}} | {{flagicon|Cuba}} [[Ярелис Барриос]]<br /> <small>[[Куба]]</small> || 64,96 |-bgcolor="#EFEFEF" | Найза лақтыру | {{flagicon|Germany}} [[Кристина Обергфёлль]]<br /> <small>[[Германия]]</small> || 69,05<br />{{SB}} | {{flagicon|Australia}} [[Кимберли Микл]]<br /> <small>[[Австралия]]</small> || 66,60<br />{{PR}} | {{flagicon|Russia}} [[Мария Абакумова]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 65,09 |- | Балға лақтыру | {{flagicon|Russia}} [[Татьяна Лысенко]]<br /> <small>[[Ресей]]</small> || 78,80<br />{{WL}}, {{CR}}, {{NR}} | {{flagicon|Poland}} [[Анита Влодарчик]]<br /> <small>[[Польша]]</small> || 78,46<br />{{NR}} | {{flagicon|China}} [[Чжан Вэньсю]]<br /> <small>[[Қытай]]</small> || 75,58<br />{{SB}} |-bgcolor="#EFEFEF" | Жетісайыс | {{flagicon|Ukraine}} [[Анна Мельниченко]]<br /> <small>[[Украина]]</small> || 6586<br />{{PR}} | {{flagicon|Canada}} [[Брианн Тейсен-Итон]]<br /> <small>[[Канада]]</small> || 6530<br />{{PR}} | {{flagicon|Netherlands}} [[Дафна Схипперс]]<br /> <small>[[Нидерланд]]ылар</small> || 6477<br />{{NR}} |- bgcolor= e8e8e8 |colspan=7|{{Спорттық рекордтардың қысқартулары}} |} ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align=center | 1 | align=left|{{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | '''14''' | style="background:#DCE5E5;" | '''8''' | style="background:#FFDAB9;" | '''3''' |'''25''' |- align=center | 2 | align=left|{{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |18 |- align=center | 3 | align=left|{{ETH}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |9 |- align=center |rowspan="2"| 4 | align=left|{{CUB}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |7 |- align=center | align=left|{{FRA}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |8 |- align=center | 6 | align=left|{{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 1 |3 |- align=center |7 | align=left|{{BHR}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 0 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |2 |- align=center |8 | align=left|{{JAM}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |8 |- align=center |9 | align=left|{{KEN}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |7 |- align=center | 10 | align=left|{{MAR}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |3 |-align=center |colspan="2"|'''Барлығы''' | style="background:#F7F6A8;" |'''47''' | style="background:#DCE5E5;" |'''48''' | style="background:#FFDAB9;" |'''46''' | '''141''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[https://web.archive.org/web/20120721042031/http://www.iaaf.org/history/WCH/season%3D2005/eventCode%3D3365/results/bydiscipline/index.html Results from the IAAF web site] [[Санат:2005 жылғы жеңіл атлетика]] [[Санат:Жеңіл атлетикадан әлем чемпионаттары]] bknlkdbd6hxmin0jzcs6hcbat5om011 3 686119 3058846 2022-08-09T16:34:45Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Md Revyat}} -- [[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]] 22:34, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) f7hpln7fqdsspdc73x5x13al3s8ifec 3 686120 3058853 2022-08-09T16:45:04Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ozzmosis91}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:45, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) 8t9rec2hppnvgipaedd09jn0mzgdq1z 3 686121 3058858 2022-08-09T16:49:13Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=BazarbaevAbai}} -- [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:49, 2022 ж. тамыздың 9 (+06) bftrjoigdf89x99t15wi243rn99b79e 0 686141 3059020 2022-08-09T18:40:27Z Мағыпар 100137 Жаңа бетте: '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми) — Памир халықтарының бірі. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми) — Памир халықтарының бірі. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ow7jlah16z42st9ecrtih59lva3v31w 3059022 3059020 2022-08-09T18:41:36Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> — Памир халықтарының бірі. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ooz8hitaf1txfszvm4r4fkd5ofpve5t 3059027 3059022 2022-08-09T18:43:30Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} mpwmdmbqk7ubul8q8tr3m24dpc6z56o 3059034 3059027 2022-08-09T18:46:48Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> [[Тәжікстан]]ның [[Таулы Бадахшан автономиялы облысы]]сында (Пянж өзенінің оң жағалауында Рын, Нют, Сумджин, Мулводждр ауылдарында) және Ауғанстанда (Пянж өзенінің жоғарғы ағысының сол жағалауында 17 ауыл) тұрады. Саны 2,5 мың адам деп есептелінеді (2006). == Дереккөздер == {{дереккөздер}} dj39phqo230fwsvx7wdiiccik76uakg 3059037 3059034 2022-08-09T18:48:00Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> [[Тәжікстан]]ның [[Таулы Бадахшан автономиялы облысы]]сында (Пянж өзенінің оң жағалауында Рын, Нют, Сумджин, Мулводждр ауылдарында) және Ауғанстанда (Пянж өзенінің жоғарғы ағысының сол жағалауында 17 ауыл) тұрады. Саны 2,5 мың адам деп есептелінеді (2006).<ref>Ишкашимцы https://megabook.ru/article/%D0%98%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 2rksmi134csz2dyhfl7y6qxu22qs21o 3059051 3059037 2022-08-09T18:56:43Z Мағыпар 100137 wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> [[Тәжікстан]]ның [[Таулы Бадахшан автономиялы облысы]]сында (Пянж өзенінің оң жағалауында Рын, Нют, Сумджин, Мулводждр ауылдарында) және [[Ауғанстан]]да (Пянж өзенінің жоғарғы ағысының сол жағалауында 17 ауыл) тұрады. Саны 2,5 мың адам деп есептелінеді (2006).<ref>Ишкашимцы https://megabook.ru/article/%D0%98%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} mwk6g2zd4pih6jjuf26yr55tqvimgdk 3059054 3059051 2022-08-09T18:59:47Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> [[Тәжікстан]]ның [[Таулы Бадахшан автономиялы облысы]]сында (Пянж өзенінің оң жағалауында Рын, Нют, Сумджин, Мулводждр ауылдарында) және [[Ауғанстан]]да (Пянж өзенінің жоғарғы ағысының сол жағалауында 17 ауыл) тұрады. Саны 2,5 мың адам деп есептелінеді (2006).<ref>Ишкашимцы https://megabook.ru/article/%D0%98%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> == Тілі == Тілі - [[ишқашым тілі]]. [[Тәжік тілі|Тәжік]], [[Орыс тілі|орыс]], парсы тілдері де жиі кездеседі. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} tvuhx7bncphts00gzez151k6byy17gz 3059056 3059054 2022-08-09T19:02:01Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> [[Тәжікстан]]ның [[Таулы Бадахшан автономиялы облысы]]сында (Пянж өзенінің оң жағалауында Рын, Нют, Сумджин, Мулводждр ауылдарында) және [[Ауғанстан]]да (Пянж өзенінің жоғарғы ағысының сол жағалауында 17 ауыл) тұрады. Саны 2,5 мың адам деп есептелінеді (2006).<ref>Ишкашимцы https://megabook.ru/article/%D0%98%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> == Тілі == Тілі - [[ишқашым тілі]]. [[Тәжік тілі|Тәжік]], [[Орыс тілі|орыс]], парсы тілдері де жиі кездеседі. == Діні == Сенушілер [[Шииттер|мұсылман-шииттер]] (исмаилит) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3afvxvxbtfgkwlc0fdix4ng6unpnd3s 3059057 3059056 2022-08-09T19:02:51Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> [[Тәжікстан]]ның [[Таулы Бадахшан автономиялы облысы]]сында (Пянж өзенінің оң жағалауында Рын, Нют, Сумджин, Мулводждр ауылдарында) және [[Ауғанстан]]да (Пянж өзенінің жоғарғы ағысының сол жағалауында 17 ауыл) тұрады. Саны 2,5 мың адам деп есептелінеді (2006).<ref>Ишкашимцы https://megabook.ru/article/%D0%98%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> == Тілі == Тілі - [[ишқашым тілі]]. [[Тәжік тілі|Тәжік]], [[Орыс тілі|орыс]], парсы тілдері де жиі кездеседі.<ref>Ишкашимцы http://www.hrono.ru/etnosy/etnos_i/ishkashim.php</ref> == Діні == Сенушілер [[Шииттер|мұсылман-шииттер]] (исмаилит) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} b8vwpfztzy6ovfuyji28nw2svvy42bu 3059058 3059057 2022-08-09T19:03:37Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Тәжікстан халықтары|Тәжікстан халықтары]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki '''Ишкашымдықтар''' (өз атауы ишкошими, ишкошуми)<ref>Значение слова ишкашимцы https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> — Памир халықтарының бірі.<ref>Значение слова ИШКАШИМЦЫ в Современном толковом словаре, БСЭ https://slovar.cc/rus/bse/493257.html</ref> [[Тәжікстан]]ның [[Таулы Бадахшан автономиялы облысы]]сында (Пянж өзенінің оң жағалауында Рын, Нют, Сумджин, Мулводждр ауылдарында) және [[Ауғанстан]]да (Пянж өзенінің жоғарғы ағысының сол жағалауында 17 ауыл) тұрады. Саны 2,5 мың адам деп есептелінеді (2006).<ref>Ишкашимцы https://megabook.ru/article/%D0%98%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%86%D1%8B</ref> == Тілі == Тілі - [[ишқашым тілі]]. [[Тәжік тілі|Тәжік]], [[Орыс тілі|орыс]], парсы тілдері де жиі кездеседі.<ref>Ишкашимцы http://www.hrono.ru/etnosy/etnos_i/ishkashim.php</ref> == Діні == Сенушілер [[Шииттер|мұсылман-шииттер]] (исмаилит) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Тәжікстан халықтары]] id7av6xjgrohx0kmi94clgdt1xi4hz1 3 686142 3059031 2022-08-09T18:45:59Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Bearpig}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 00:45, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) bdfosx2rqcjb15axwtpo0iqpjidqws0 0 686143 3059033 2022-08-09T18:46:21Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Каменксое плато (ауыл)]] бетін [[Каменское плато (ауыл)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Каменское плато (ауыл)]] sejx840nv35x3hjc4o5ovww0d2xqlsi 0 686144 3059041 2022-08-09T18:51:52Z Білгіш Шежіреші 68287 Жаңа бетте: * [[Көлтабан (Ақтөбе облысы)|Көлтабан]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Алға ауданы]]ндағы ауыл. * [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} wikitext text/x-wiki * [[Көлтабан (Ақтөбе облысы)|Көлтабан]] – [[Ақтөбе облысы]] [[Алға ауданы]]ндағы ауыл. * [[Көлтабан (Жетісу облысы)|Көлтабан]] – [[Жетісу облысы]] [[Ақсу ауданы]]ндағы ауыл. {{айрық}} 8k6eah1yqb8x76tvv62w8146mge88ar 0 686145 3059044 2022-08-09T18:53:02Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Көлтабан (Алматы облысы)]] бетін [[Көлтабан (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Көлтабан (Жетісу облысы)]] 6tqoykn0jfj6uko14lu4hyw72ujd8lz 0 686146 3059048 2022-08-09T18:54:52Z Білгіш Шежіреші 68287 Білгіш Шежіреші [[Көшкентал (Алматы облысы)]] бетін [[Көшкентал (Жетісу облысы)]] бетіне жылжытты wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Көшкентал (Жетісу облысы)]] cng56uy4pj3rbzw3icd6ll7bu7wjfmb 3 686147 3059059 2022-08-09T19:08:17Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Субин}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:08, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) npq6htrb1c7vbvdg8g35qy5hgqx7s6c 3 686148 3059063 2022-08-09T19:33:27Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=0deboy}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 01:33, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) hfbwi7h8uvkcmhlirl82j7ixlx130si 3 686149 3059087 2022-08-09T21:34:19Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Qwerty2022suchki}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 03:34, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) okv1msk2vutbaq9v29gjl9avohde3gq 3 686150 3059090 2022-08-09T21:38:18Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Батыр көке}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 03:38, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) lb7i3emujv3o3478xurkds1u9arbqzu 3 686151 3059100 2022-08-10T00:44:41Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Daniyar Sundetbai}} -- [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 06:44, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) ta0caaslamsg46383mfbyvhbv0060vb 3 686152 3059105 2022-08-10T02:31:44Z QueerEcofeminist 75287 QueerEcofeminist [[Қатысушы талқылауы:Bada Kaji]] бетін [[Қатысушы талқылауы:बडा काजी]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Bada Kaji|Bada Kaji]]" to "[[Special:CentralAuth/बडा काजी|बडा काजी]]" wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Қатысушы талқылауы:बडा काजी]] qvfsq34hk1rflfihrypcvi13zmqmqi6 3 686153 3059106 2022-08-10T02:54:12Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=テピョンギョ}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 08:54, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) 2kbo9l2s2h6rxx1ec87y1ajxege02l5 3 686154 3059107 2022-08-10T03:02:48Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Tigergod8}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 09:02, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) aynohg3thr7h2zte566h116cmn9qubm 3 686155 3059109 2022-08-10T03:05:19Z QueerEcofeminist 75287 QueerEcofeminist [[Қатысушы талқылауы:KarenWunderkind]] бетін [[Қатысушы талқылауы:Karenchik Kasabian]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/KarenWunderkind|KarenWunderkind]]" to "[[Special:CentralAuth/Karenchik Kasabian|Karenchik Kasabian]]" wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Қатысушы талқылауы:Karenchik Kasabian]] 4xqif7gta7lwkjopvnbnrtg771irnlk 3 686156 3059114 2022-08-10T04:33:39Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Shakhruz Sharipov}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 10:33, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) iu8sdevzfe5jnh41qvqn1nrq8go88vs 3 686157 3059119 2022-08-10T07:39:32Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Tima2004.5}} -- [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 13:39, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) fwgqnodvkg6g40jthl7qrdgx6r8x08i 0 686158 3059121 2022-08-10T07:49:38Z Салиха 17167 Салиха [[Боқтықарын]] бетін [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] бетіне жылжытты: Атауын өзгерту wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] p9nt2c10pvrks5x9w8zjgzpw7mprscg 3059124 3059121 2022-08-10T07:54:18Z Салиха 17167 Removed redirect to [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] wikitext text/x-wiki '''Өзендер:''' * [[Боқтықарын (өзен, Атырау облысы)|Боқтықарын]] – [[Жем (өзен)|Жем]] алабындағы өзен. * [[Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)|Боқтықарын]] – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] алабындағы өзен. '''Тау:''' * [[Боқтықарын (тау)|Боқтықарын]] – [[Аққұм (құм, Ақтөбе облысы)|Аққұм]] құмының батысындағы тау. {{айрық}} 1i32kmlawy2sya033enzi9eajmtfpcw 3059137 3059124 2022-08-10T08:42:28Z Салиха 17167 wikitext text/x-wiki '''Өзендер:''' * [[Боқтықарын (өзен, Атырау облысы)|Боқтықарын]] – [[Жем (өзен)|Жем]] алабындағы өзен. * [[Боқтықарын (өзен, Түркістан облысы)|Боқтықарын]] – [[Сарысу (өзен)|Сарысу]] алабындағы өзен. '''Тау:''' * [[Боқтықарын (тау)|Боқтықарын]] – [[Аққұм (құм, Ақтөбе облысы)|Аққұм]] құмының батысындағы тау. {{айрық}} 8xelj5j93blynhaias6ci5ay3ezh792 1 686159 3059123 2022-08-10T07:49:38Z Салиха 17167 Салиха [[Талқылау:Боқтықарын]] бетін [[Талқылау:Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] бетіне жылжытты: Атауын өзгерту wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Талқылау:Боқтықарын (өзен, Жамбыл облысы)]] 9aqocn7lkcqhummtvcdznsimvwqe86t 3 686161 3059131 2022-08-10T08:35:44Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Бауыржан3546}} -- [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 14:35, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) 38p07p523t0eipwhqqcs8cewyhsxvnu 3 686164 3059141 2022-08-10T08:51:37Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Twwillyy}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 14:51, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) e3pb7enz7minnae4466b0x514tibzti 14 686165 3059143 2022-08-10T08:52:31Z Салиха 17167 Жаңа бетте: [[Санат:Шиелі ауданы]] [[Санат:Қызылорда облысы көлдері]] wikitext text/x-wiki [[Санат:Шиелі ауданы]] [[Санат:Қызылорда облысы көлдері]] 5dizgih8rgpa7h7ilfdc6up5s4qptbf 4 686166 3059147 2022-08-10T08:57:32Z СеніңШешең 121905 Жаңа бетте: Уикипедия сенімді ақпарат көзі болуы үшін барлық ақпаратқа дереккөздер келтірілуі керек. Мақалаларға жаңа ақпарат қосқыңыз келсе, міндетті түрде қосқан ақпаратыңыздың дереккөзін де келтіріңіз. Дереккөзді Уикипедияның өңдеу мәзіріндегі Сурет:Дереккөзін... wikitext text/x-wiki Уикипедия сенімді ақпарат көзі болуы үшін барлық ақпаратқа дереккөздер келтірілуі керек. Мақалаларға жаңа ақпарат қосқыңыз келсе, міндетті түрде қосқан ақпаратыңыздың дереккөзін де келтіріңіз. Дереккөзді Уикипедияның өңдеу мәзіріндегі [[Сурет:Дереккөзін көрсету.png|150px]] батырмасын басып қосуға болады. Мақаланың қайнарын өңдесеңіз, дереккөзді <code><nowiki><ref></nowiki></code> және <code><nowiki></ref></nowiki></code> тәгтері арқылы қолдан қосуға болады. Дереккөзі жоқ ақпаратты белгілегіңіз келсе, <code><nowiki>{{Citation needed}}</nowiki></code> үлгісін қолдана аласыз. :'''Мысал:''' Қасым-Жомарт Тоқаев әлемнің президенті.{{Citation needed}} 8vchh9uqbtac2kflw4710ba3svagjns 3059150 3059147 2022-08-10T09:00:28Z СеніңШешең 121905 «[[Санат:Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар|Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki Уикипедия сенімді ақпарат көзі болуы үшін барлық ақпаратқа дереккөздер келтірілуі керек. Мақалаларға жаңа ақпарат қосқыңыз келсе, міндетті түрде қосқан ақпаратыңыздың дереккөзін де келтіріңіз. Дереккөзді Уикипедияның өңдеу мәзіріндегі [[Сурет:Дереккөзін көрсету.png|150px]] батырмасын басып қосуға болады. Мақаланың қайнарын өңдесеңіз, дереккөзді <code><nowiki><ref></nowiki></code> және <code><nowiki></ref></nowiki></code> тәгтері арқылы қолдан қосуға болады. Дереккөзі жоқ ақпаратты белгілегіңіз келсе, <code><nowiki>{{Citation needed}}</nowiki></code> үлгісін қолдана аласыз. :'''Мысал:''' Қасым-Жомарт Тоқаев әлемнің президенті.{{Citation needed}} [[Санат:Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар]] sfm2fzjygpllk7oe1zequhap4b4xpbu 3059151 3059150 2022-08-10T09:01:16Z СеніңШешең 121905 «[[Санат:Уикипедия:Анықтама|Уикипедия:Анықтама]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki Уикипедия сенімді ақпарат көзі болуы үшін барлық ақпаратқа дереккөздер келтірілуі керек. Мақалаларға жаңа ақпарат қосқыңыз келсе, міндетті түрде қосқан ақпаратыңыздың дереккөзін де келтіріңіз. Дереккөзді Уикипедияның өңдеу мәзіріндегі [[Сурет:Дереккөзін көрсету.png|150px]] батырмасын басып қосуға болады. Мақаланың қайнарын өңдесеңіз, дереккөзді <code><nowiki><ref></nowiki></code> және <code><nowiki></ref></nowiki></code> тәгтері арқылы қолдан қосуға болады. Дереккөзі жоқ ақпаратты белгілегіңіз келсе, <code><nowiki>{{Citation needed}}</nowiki></code> үлгісін қолдана аласыз. :'''Мысал:''' Қасым-Жомарт Тоқаев әлемнің президенті.{{Citation needed}} [[Санат:Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар]] [[Санат:Уикипедия:Анықтама]] 6r2vbcy6mu2d6zkoub12wq02unvfjzf 3059152 3059151 2022-08-10T09:02:51Z СеніңШешең 121905 wikitext text/x-wiki Уикипедия [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|сенімді ақпарат көзі]] болуы үшін барлық ақпаратқа дереккөздер келтірілуі керек. [[Уикипедия:Мақала|Мақала]]ларға жаңа ақпарат қосқыңыз келсе, міндетті түрде қосқан ақпаратыңыздың дереккөзін де келтіріңіз. Дереккөзді Уикипедияның өңдеу мәзіріндегі [[Сурет:Дереккөзін көрсету.png|150px]] батырмасын басып қосуға болады. Мақаланың қайнарын өңдесеңіз, дереккөзді <code><nowiki><ref></nowiki></code> және <code><nowiki></ref></nowiki></code> тәгтері арқылы қолдан қосуға болады. Дереккөзі жоқ ақпаратты белгілегіңіз келсе, <code><nowiki>{{Citation needed}}</nowiki></code> үлгісін қолдана аласыз. :'''Мысал:''' Қасым-Жомарт Тоқаев әлемнің президенті.{{Citation needed}} [[Санат:Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар]] [[Санат:Уикипедия:Анықтама]] md5ktatcxsh7jezrxm6l4ub9pwj05ci 3059155 3059152 2022-08-10T09:10:03Z СеніңШешең 121905 wikitext text/x-wiki {{shortcut|УП:ДЖ}} Уикипедия [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|сенімді ақпарат көзі]] болуы үшін барлық ақпаратқа дереккөздер келтірілуі керек. [[Уикипедия:Мақала|Мақала]]ларға жаңа ақпарат қосқыңыз келсе, міндетті түрде қосқан ақпаратыңыздың дереккөзін де келтіріңіз. Дереккөзді Уикипедияның өңдеу мәзіріндегі [[Сурет:Дереккөзін көрсету.png|150px]] батырмасын басып қосуға болады. Мақаланың қайнарын өңдесеңіз, дереккөзді <code><nowiki><ref></nowiki></code> және <code><nowiki></ref></nowiki></code> тәгтері арқылы қолдан қосуға болады. Дереккөзі жоқ ақпаратты белгілегіңіз келсе, <code><nowiki>{{Citation needed}}</nowiki></code> үлгісін қолдана аласыз. :'''Мысал:''' Қасым-Жомарт Тоқаев әлемнің президенті.{{Citation needed}} [[Санат:Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар]] [[Санат:Уикипедия:Анықтама]] ta7vsb9czpa3rohtnikqhltr80lqy6m 3059157 3059155 2022-08-10T09:10:47Z СеніңШешең 121905 [[Арнайы:Үлесі/СеніңШешең|СеніңШешең]] ([[Қатысушы талқылауы:СеніңШешең|талқылауы]]) істеген нөмір 3059155 нұсқасын [[Уикипедия:Жоққа шығару|жоққа шығарды]] wikitext text/x-wiki Уикипедия [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|сенімді ақпарат көзі]] болуы үшін барлық ақпаратқа дереккөздер келтірілуі керек. [[Уикипедия:Мақала|Мақала]]ларға жаңа ақпарат қосқыңыз келсе, міндетті түрде қосқан ақпаратыңыздың дереккөзін де келтіріңіз. Дереккөзді Уикипедияның өңдеу мәзіріндегі [[Сурет:Дереккөзін көрсету.png|150px]] батырмасын басып қосуға болады. Мақаланың қайнарын өңдесеңіз, дереккөзді <code><nowiki><ref></nowiki></code> және <code><nowiki></ref></nowiki></code> тәгтері арқылы қолдан қосуға болады. Дереккөзі жоқ ақпаратты белгілегіңіз келсе, <code><nowiki>{{Citation needed}}</nowiki></code> үлгісін қолдана аласыз. :'''Мысал:''' Қасым-Жомарт Тоқаев әлемнің президенті.{{Citation needed}} [[Санат:Уикипедия:Ережелер мен нұсқаулар]] [[Санат:Уикипедия:Анықтама]] md5ktatcxsh7jezrxm6l4ub9pwj05ci 3 686167 3059148 2022-08-10T09:00:01Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Олжас Тлеубердинов}} -- [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 15:00, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) c1f3yv8bc5bkj2kkokqbhdipy5bc32z 0 686168 3059160 2022-08-10T09:36:08Z Салиха 17167 Жаңа бетте: {{Тау |Түрі = Тау сілемі |Атауы = Боқтықарын |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = |lat_deg = 48|lat_min = 53|lat_sec = 35 |lon_dir = |lon_deg = 57|lon_min = 02|lon_sec = 58 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}}, Ақтөбе... wikitext text/x-wiki {{Тау |Түрі = Тау сілемі |Атауы = Боқтықарын |Шынайы атауы = |Сурет = |Сурет ені = |Сурет атауы = |lat_dir = |lat_deg = 48|lat_min = 53|lat_sec = 35 |lon_dir = |lon_deg = 57|lon_min = 02|lon_sec = 58 |region = |CoordScale = |Орналасуы = {{KAZ}}, [[Ақтөбе облысы]] [[Темір ауданы]] |Тау жүйесі = |Пайда болған кезеңі = |Аумағы = |Ұзындығы = |Ені = |Ең биік шыңы = |Биіктігі = 276 |Карта = |Позициялық карта 1 = Қазақстан |ПозКарта 1 ені = |crosses180 = |Позициялық карта 2 = Қазақстан Ақтөбе облысы |ПозКарта 2 ені = |Ортаққордағы санаты = }} {{мағына|Боқтықарын}} '''Боқтықарын''' – [[Аққұм (құм, Ақтөбе облысы)|Аққұм]] құмының батысында 12 км жердегі тау. == Географиялық орны == [[Ақтөбе облысы]] [[Темір ауданы]] жерінде орналасқан. == Жер бедері == Абсолюттік биіктігі 276 м. Солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай созылып жатыр. Беткейі тік, оқшаулау келген тау массивінен тұрады. Шығысынан Темір өзені ағып өтеді. == Өсімдігі == Сұрғылт қоңыр, сортаңды қызғылт топырағында қара жусан, көкпек, бұйырғын өседі.<ref>АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Ақтөбе облысы таулары]] [[Санат:Темір ауданы географиясы]] 116c1itqil3rwj3oxprmazh10ozhh9q 14 686169 3059162 2022-08-10T09:37:24Z Салиха 17167 Жаңа бетте: [[Санат:Темір ауданы]] [[Санат:Ақтөбе облысы географиясы]] wikitext text/x-wiki [[Санат:Темір ауданы]] [[Санат:Ақтөбе облысы географиясы]] 9xt4x6zkrrapht6df5xc5bdq44ywtu4 3 686170 3059163 2022-08-10T10:11:31Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ultşı1465}} -- [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] ([[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|талқылауы]]) 16:11, 2022 ж. тамыздың 10 (+06) 8bchvhkdjapu1vtoitsavxiysq3m9uz