Уикипедия kkwiki https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82 MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Таспа Арнайы Талқылау Қатысушы Қатысушы талқылауы Уикипедия Уикипедия талқылауы Сурет Сурет талқылауы МедиаУики МедиаУики талқылауы Үлгі Үлгі талқылауы Анықтама Анықтама талқылауы Санат Санат талқылауы Портал Портал талқылауы Жоба Жоба талқылауы TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Topic 1 6259 3054077 2538449 2022-07-23T16:44:05Z 95.82.83.144 /* РФ мен Украина соғыс 2022 */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki {{ТМ}} == Назар салыңыз: сурет жоюы == Келесі суреттер Ортаққордан жойылған, немесе жоюға белгіленген. Осы суреттерді мақалалардан аластатыңыз, не Ортаққордағы талқылауға қосылыңыз. ''Бұл хабарлар өздік түрде [[Уикипедия:CommonsTicker|CommonsTicker]] құралымен жасалған. <div class="tickerList"> * {{TickerEntry |status= |editor= |notice= |page=Image:Russia_coa.svg |image=Russia_coa.svg |user=Siebrand |type=deleted |action=deleted |action2= |comment=Dupe of Image:Coat of Arms of the Russian Federation.svg }}<!-- ticker-id: 723127 --> <!-- timestamp: 20080525220014 --> </div> -- [[Қатысушы:CommonsTicker|CommonsTicker]] 04:39, 2008 ж. мамырдың 26 (ALMT) == Қазақстани мен рф арасындағы қарым-қатынас жайында ақпарат қосу == РФ, Қазақстан жасаған ықпалы мен отаршылдық саясаты жөнінде терең жазылуы абзал. Қазіргі таңдағы қатынас пен неоотаршылдық саясаты да енгізілуі тиіс --АК 16:09, 2013 ж. наурыздың 2 (ALMT) == РФ мен Украина соғыс 2022 == РФ мен Украина арасындағы соғыс нәтижесінде тек Донецкі облысы жартылай ғана алынды бірақ РФ-президентті Владимир Путин Киев қаласын 48сағатта аламыз деген еді. [[Арнайы:Үлесі/95.82.83.144|95.82.83.144]] 22:44, 2022 ж. шілденің 23 (+06) mcluo7jug667066we1db5i1ckz84ehe 0 9553 3054243 2813443 2022-07-24T09:43:50Z СеніңШешең 121905 «[[Адам]]» дегенге [[Уикипедия:Айдатқыштар|бағыттады]] wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Адам]] lricfs0rmso5yspw4mq64mfn5fhm8z1 1 12181 3054024 2227295 2022-07-23T12:49:12Z 95.82.83.144 /* Украина Донбасс соғыс нәтижесі */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki {{ТМ}} == Украина Донбасс соғыс нәтижесі == Украина қарсы тараптың экономикасына зиян тигізді [[Арнайы:Үлесі/95.82.83.144|95.82.83.144]] 18:49, 2022 ж. шілденің 23 (+06) cbxanmdyc5v7ip9amhhvjoumoxe2rur 0 12508 3054222 2724753 2022-07-24T09:04:06Z Mashkawat.ahsan 84465 сурет #WPWP wikitext text/x-wiki [[File:Sheikh Hasina in New York - 2018 (44057292035) (cropped).jpg|right|200px]] '''Хасина Шайһ Уазед'''(1947ж.), — [[Бангладеш]]тің премьер-министрі (1996 - 2001 жж.), "Авами лиг" партиясының жетекшісі. Гопалгонж деген жерде дүниеге келген. Бангладештің бірінші президенті, "ұлттың атасы" саналанатын Шайһ Муджибур Рахманның қызы. 1969 жылында Даккада болған студенттердің наразы білдіретін көтерілісте қатысқан. Бангладештің тәуелсіздігі үшін соғыс кезінде1971 жылында Пәкістан оккупациялық әскерімен тұтқынға алынған еді. 1975 жылында әкесі Муджибур Рахманды және оның 20 туысқандарын өлтірген кезінде, Хасина [[Германия]]да жүрген еді. 1981 жылында "Авами лиг" партиясының жетекшісі болып кетті. Баңладешке оралып, сол кезде мемлекетті билеген Эршадқа оппозициясында болды. 1991 жылы Эршадтың кеткеннен кейін өткен сайлауда Халеда Зия Бегумның партиясына жеңілді. 1996 жылында сайлауын "Авами лиг" партиясы жеңді, Хасина Шайһ Уазед Бангладештің премьер-министрі болып кетті. Хасина Шайһ Уазед премьер-министр болған кезде Үндістанмен қарым-қатынастарын жақсартып, Ганг суларын бөліну мәселесін шешілген. Бірақ экономикалық дамытуының темпі төмендеп кеткен. 2001 жылында өткен сайлауда жеңіліп, орнынан кетті. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Бангладеш премьер-министрлері]] [[Санат:Бангладеш саясаткерлері]] [[Санат:1947 жылы туғандар]] cli63whc6c0hf9j82mglebeu47hyqom 0 13217 3054234 2996293 2022-07-24T09:39:22Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki {{Спорт түрі |Атауы = Волейбол |Фото = Volleyball game.jpg |Қашықтық = |Қол қою = 4-ші бөлімді блоктайды. |Санап = Доппен ойнау |Әлемде_тіркелген_ойыншылар = 33 млн |Топтағы_ойыншылардың саны = 6 |Жабдық = [[Волейбол добы]] |Олимпиадалық_ойындар = 1964 |Әлем_чемпионаты = 1949 |Европа_чемпионаты = 1948 |Халықаралық_федерация = [[Халықаралық волейбол федерациясы |FIVB]] |Құрылған_жылы = 1947 |Федерация_басшысы = [[Ари Граса]] |Портал = Волейбол }} '''Волейбол'''<ref name="source1">Балалар энциклопедиясы, III-том</ref>({{lang-en|volleyball}}, volley — «қалқып ұру», ball — «доп») ) — [[спорт]] түрі, анығырақ айтқанда, командалық спорт түрі. Мұнда 2 команда тордың екі жағына бөлініп тұрып, әр команда өздеріне тиесілі арнайы алаңда ойнайды. Ойынның мақсаты - волейбол добын команда өкілдері өздерінің алаңдарына түсіріп алмау керек, керісінше, қарсылас команданың белгіленген алаңына түсіріп, ұпай алу қажет. Егер команда өкілдерінің біреуіне доп тиіп, ол доп аутқа кететін болса, қарсылас команда ұпай еншілейді. Сондықтан қарсыласты қателестіру арқылы ұпай алуға болады. Доп белгілі бір команданың алаңында болған кезде, ол командадан тек үш ойыншы ғана допты келесі жаққа асыруға көмек ете алады, яғни, үш реттен артық допқа қол тигізуге болмайды (блок қойған жағдайда ғана төртінші рет допты алаңда ұстауға болады). <br /> Волейболдың ережелерін бекітіп, басқа да волейболға қатысты маңызды істермен айналысатын басты кеңес - [[Халықаралық волейбол федерациясы]], [[FIVB]]{{ref-en}}. <br/> Волейбол - комбинациялық спорт түрі. Волейбол алаңында әрбір спортшы маңызды рөл атқарады. Волейбол ойыншысы биіктікке секіру қабілеті жоғары, реакциясы мықты, командаластарымен еркін түсінесетін, физикалық әлеуетін соққы жасау кезінде орынды пайдаланатын ойыншы болғаны жөн. </br> Волейбол ойнаушы адамдардың бұл ойынды ұнатуының басты себептері: салауатты өмір салтын ұнату, ережелерінің оңай болуы және волейбол ойнау үшін көп құралдың қажет болмауы. </br> Волейболдың бірнеше түрі бар: [[жағажай волейболы]], мини-волейбол, пионербол, саябақтағы (парктегі) волейбол (1998 жылы [[Токио]]дағы FIVB кеңесінде бекітілген). == Тарих беттерінен == [[1995]] жылы әлемдік спорт шеберлері волейболдың 100 жылдық мерейтойын тойлады. Бұл ойынның ресми туған күні [[1985]] жыл деп есептелінеді. [[АҚШ]]-тың [[Массачусетс]] штатындағы белгілі Гелиокс колледжінде дене шынықтыру пәнінен сабақ берген американдық азамат Уильям Дж. [[1897]] жылы волейболдың 10 шартын ұсынған. Оның басты қағидалары төмендегідей: <br />[[File:Voleibol Femenino.jpg|thumb|alt=A.| ''Волейбол''.]] * Алаңның ауқымы белгіленуі тиіс. * Алаң аумағы: 25х50 фут (7,6х15,1 метр). * Себеттің көлемі 2х27 фут (0,61х8,2 метр). * Биіктігі: 6,5 фут (198 сантиметр). * Доп резіңке теріден жасалуы керек. Оның салмағы - 340 грамм Уильям Дж. Морган бұл ойынды «МИНТОНЕТ» деп атаған екен. Негізінен волейболдың тарихы он тоғызыншы ғасырдан бастау алады. Кейбір ақпараттарға сүйенсек, [[Еуропа]], [[Орталық Америка|Орталық]] және [[Оңтүстік Америка]] халықтары осы тектес ойынды мыңдаған жыл бұрын ермекке айналдырған көрінеді. [[Ежелгі Рим]] жылнамаларында да біздің заманға дейін III ғасырда волейбол сынды фаустбол ойын түрі ұйымдастырылып тұрған. Олар әр командада 3-6 ойыншыдан бөлініп, допты алса қабырғадан лақтыруға тырысқан. Фаустбол ойыны әсіресе, Еуропа халықтарына кеңінен танылған. Ойын 15 минуттан 2 таимға созылған. <br /> Десе де, волейболдың ресми күні [[1895]] жыл деп белгіленді. Оны алғаш ойлап тапқан- У. Дж. Морган. <br /> Арада бір жыл өткен соң, яғни [[1896]] жылы "минтонет" ойыны Спрингфилде ( АҚШ, Массачусетс штаты) Христиан Жастар Одағының конференциясында назарға ұсынылды. Аталмыш одақ волейболдың бастамашылары бола білді.<br /> Кейіннен тас қамалдан емес, арнайы тордан допты лақтыру мүмкіндігі пайда болған кезде профессор Альфред Хальстед "минтонетті" "волейбол" атауымен алмастыру қажет деп мәлімдеме жасады. [[1897]] жылы Христиан жастары қауымдастығы волейболдың ресми шарттарын айқындап, арнайы анықтама ретінде шағын кітапша басып шығарды. <br /> [[1900]] жылы волейбол танымалдығы жағынан АҚШ-тың шеңберінен шығып, әлемнің өзге елдеріне таныла бастады. Ойынға алғашында [[Канада]], кейін [[Үндістан]] және [[Азия]] елдерін қызығушылық танытқан. 1905 жылы [[Куба]], 1906 жылы [[Қытай]], 1908 жылы Жапонияда волейбол құрамалары құрылды. [[1909]] жылдан бастап [[Пуэрто-Рико]]да бұқаралық ақпарат құралдырында волейбол матчынан репортаждар беріледі бастады. Мысалы, [[1910]] жылы [[Перу]] мен [[Филиппин]]де, [[1912]] жылы [[Уругвай]] да, [[1914]] жылы [[Англия]]да, [[1917]] жылы [[Мексика]] мен [[Франция]]да, [[1918]] жылы [[Италия]]да, [[1919]] жылы [[Чехословакия]]да, [[1923]] жылы [[Африка]] құрлығындағы [[Мысыр]], [[Тунис]], [[Марокко]], ал [[1924]] жылы [[Испания]] мен [[Огославия]]да, [[1925]] жылы [[Голландия]]да Жастар Христиан Қауымдастығының бастамасымен арнайы командалар пайда болды.<br /> [[1900]] жылы АҚШ-тың «Spalding» фирмасы алғашқы волейболдық доп жасап шығарды. Бүгінде ресми жарыстарда допты дайындауды жапондық "Mikasa" корпорациясы мен ағылшындық "Molten" "Wilson" фирмасы жауапкершілікке алып отыр. 1900 жылы ойынның алғашқы ресми 12 ережесі қарастырылған. Оның ресми регламенті 20 жылдары қолданысқа енді. Сол кезде биресми халықаралық турнирлер өтіп тұрған болатын. [[1913]] жылы 16 ерлер командасымен Азия ойындары өтті. Оған Қытай мен Филиппин қатысты. <br /> 1913 жылы Манилда [[Қиыр Шығыс]] елдерінің ойын бағдарламаларына волейбол енгізілді. І-дүниежүзілік соғысқа дейін американдық әскерилер волейболды уақытты тиімді өткізудің бір әдісі ретінде ойнаған. <br /> [[1921]] жылы Қиыр Шығыста өткен чемпионат [[Азия]] мен [[Жапония]]да ерлер командалары арасында өткен алғашқы жоғары дәрежеде көрсетілді. <br /> Ал, [[1922]] жылы Канада мен АҚШ-та Христиан Жастар Қауымдастығы жетекшілерінің қолдауымен волейболдан алғашқы ойын өткізілді. <br /> Осы жылы Чехословакияда ерлер құрамасы арасында ұлттық чемпионат ұйымдастырылды. 1929 жылы Орталық Америкадағы олимпиадалық ұлттық комитет ерлер волейбол құрамасын [[Куба]]да өтетін олимпиадалық аймақтық ойындар тізіміне қосты. Осы жылы АҚШ пен Польшада алғашқы ұлттық чемпионат өтті. Сонымен қатар біріншілік ойындары Еуропада, нақтырақ айтсақ, Англия, АҚШ, Франция мен [[Польша]] командалары өзара бәсекелесті. <br /> Бірте-бірте волейбол халықаралық дәрежеге жетті. 1922 жылы АҚШ-та волейболды олимпиада ойындарына қосу туралы ұсыныс жасалды. <br /> [[1932]] жылы әйелдерден құралған волейбол командасы [[Сальвадор]]да өткен аймақтық олимпиада жарысында өнер көрсетті. <br /> Ал, [[1936]] жылы [[Стокгольм]]да [[гандбол]]дан халықаралық федерация мен Польша өкілдігі волейболды гандболдың бір түрі ретінде санау керектігі туралы бастама көтерген. Сол кезде Еуропадан 13, Америка елдерінен 5 және Азия мемлекеттерінен 4 елден арнайы комиссия құрылды. <br /> 1936 жылы волейболдан халықаралық федерацияның қолдауымен жарыстар өткізіліп тұрды. Алайда, [[Берлин]]де өтуі тиіс олимпидалық ойын екінші дүниежүзілік соғыс салдарынан үзіліс жасады. Әскери іс-қимыл аяқталған кезде, [[1944]] пен [[1946]] жылдары волейболдан әлем чемпионаты [[Бразилия]]да өткізілді. <br /> [[1947]] жылдың 18 мен 20 сәуір аралығында [[Париж]]де 14 елдің қатысуымен (Белгия, Бразилия, [[Мажарстан]], Голландия, [[Мысыр]], Италия, Польша, [[Португалия]], [[Румыния]], АҚШ, Уругуай, Франция, Чехословакия және [[Югославия]]) Federation Internationale de Volleyball (FIVB - [[ФИВБ]]) Халықаралық волейбол федерациясы құрылды. Бұл волейболдың халықаралық деңгейде беделін арттыруға көп септігін тигізді. <br /> 80 жылдары ФИВБ-ға мүше болған елдер қатарын 156-ға өсті. [[1984]] жылы жаттықтыру курсының 100 жылдық мерейтойы. ==Қазақстандағы волейбол== [[Сурет:Bulgaria-serbia volley 2012.jpg|thumb|right|388px]] Қазақстанда алғашқы жарыс 1926 жылы [[Қызылорда]]да ұйымдастырылды. [[Қазақстан]] волейболы 20 ғасырдың 60-жылдары жақсы дамыған. Ол спорт шебері, КСРО-ның еңбек сіңірген жаттықтырушысы Октябрь Жарылғаповтың есіміне тікелей байланысты. Оның құрған «Буревестник» ерлер командасы 1969 жылы КСРО-ның, 1970 – 71 жылы Еуропа чемпиондарының кубогін жеңіп алды. Қазақстанда тәрбиеленген Валерий Кравченко, Олег Антропов, Надежда Смолеева 1968 жылы Мексикада өткен 19-Олимпиялық ойындардың, 1969 жылы Жәнібек Саурамбаев Еуропаның чемпионы атанды. Мұндай табысқа 1988 жылы С[[еул]]дегі 26-Олимпиялық ойындарда Ольга Кривошеева, Елена Чебукина, Татьяна Меньшовалар жетті. [[Алматы]]ның АДК әйелдер волейбол командасы 1984 жылы КСРО-ның чемпионы атанды. Волейболшылардың халықаралық одағы 1924 жылы құрылған; 1992 жылдан осы одаққа [[Қазақстан Республикасы]]ның Волейбол федерациясы мүше. == Дереккөздер== *Балалар энциклопедиясы <references/> ==Сыртқы сілтемелер== * [http://Malimetter.kz/volejbol/ Malimetter.kz Волейбол реферат] (қазақша) {{wikify}} [[Санат:Волейбол|*]] {{stub}} jvd7kdiu0dxatgy9il0err85dfb4l5q 0 19844 3054029 2993865 2022-07-23T13:29:51Z Malik Nursultan B 111493 wikitext text/x-wiki {{Мемлекет |Қазақша атауы = Англия |Шынайы атауы = {{lang-en|England}} |Атау септігі = Англия |Елтаңба = Royal Arms of England (1198-1340).svg{{!}}border |Байрақ = Flag_of_England.svg |Ұраны = [[Dieu et mon droit]]»&nbsp;«(Құдайым және құқығым) |Әнұранның аты = God Save the Queen/King |Аудио = Reinounido.ogg |lat_dir = N|lat_deg = 53|lat_min = 33|lat_sec = 0 |lon_dir = W|lon_deg = 2|lon_min = 26|lon_sec = 0 |region = |CoordScale = |Картада = |карта тақырыбы = Europe_location_ENG2.png |Картада2 = |Үкімет түрі = [[Парламенттік монархия|Конституциялық монархияның]] бөлшегі |Құрылды = [[1 мамыр]] [[1707 жыл|1707]] |Тәуелсіздік күні = |Тәуелсіздігін алды = |Тілі = [[Ағылшын тілі|ағылшын]] <!-- |Тілдері = --> |Мемлекеттік діні = [[Христиандық]]тың [[англикандық]] ағымы |Астанасы = [[Лондон]] |Ірі қалалары = Лондон, [[Бирмингем]], [[Глазго]], [[Белфаст]], [[Манчестер]], [[Эдинбург]], [[Ливерпуль]] <!-- |Ірі қаласы = --> |Басшы қызметі = [[Британ монархиясы|Монархы]]<br>[[Ұлыбритания премьер-министрі|Премьер-министрі]] |Басшылары = [[II Елизавета]]<br />[[Борис Джонсон]] |Басшы қызметі_2 = [[Британия королевасы|Монарх]] |Жер аумағы = 243 809 |Жер аумағы бойынша орны = 77-ші |Судың үлесі = 1,34% |Этнохороним = |Жұрты = 62 698 362<ref name=cia>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html|title=Ұлыбритания|accessdate=2011-11-03|work=[[The World Factbook]]|publisher=CIA}}{{ref-en}}</ref> |Халық саны бойынша орны = 2006 |Сарап жылы = |Санақ бойынша халық саны = 50,762,900 |Санақ жылы = |Халық тығыздығы = 388,7 |Тығыздық бойынша орны = 48-ші |ЖІӨ = |ЖІӨ сараптаған жылы = |ЖІӨ бойынша орны = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша орны = |ЖІӨ (АҚТ) = 2,172 трлн<ref name=GDP>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=112&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=25&pr.y=6|title=United Kingdom|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2011-06-30}}</ref> |ЖІӨ (АҚТ) сараптаған жылы = 2010 |ЖІӨ (АҚТ) орны = 7-ші |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) = 34 919<ref name=GDP/> |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) орны = 18-ші |ЖІӨ (номинал) = 2,247 трлн<ref name=GDP/> |ЖІӨ (номинал) сараптаған жылы = 2010 |ЖІӨ (номинал)бойынша орны = 6-шы |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) = 36 119<ref name=GDP/> |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) орны = 20-шы |АДИ = {{Өсім}} 0,863<ref>{{cite web | url = http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Complete.pdf | title = Human Development Report 2011 | accessdate = 2011-11-06 | year = 2011 | publisher = United Nations Development Program | lang = en }}</ref> |АДИ жылдық есебі = 2011 |АДИ бойынша орны = 28-ші |АДИ деңгейі = <span style="color:#090;">өте жоғары</span> |Әуе компаниясы = [[British Airways]] |Валютасы = [[фунт стерлинг]] |Интернет үйшігі = [[.uk]] <!-- |Интернет үйшіктері = --> |ISO = GB |Телефон коды = 44 |Уақыт белдеуі = +0 <!-- |Уақыт белдеулері = --> |Түсініктемелер = <!-- |Тусыз және елтаңбасыз =* --> <!-- |Әнұрансыз =* --> }} '''Англия''' ({{lang-en|England}} {{IPA|[ˈɪŋɡlənd]}}) — [[Ұлыбритания|Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Құрама Патшалығының]] ең ірі және әкімшілік бөлігі. [[Шотландия]] мен [[Уэльс|Уэльспен]] қатар [[Ұлыбритания (арал)|Ұлыбритания аралында]] орналасқан ({{Lang-en|mainland}}). Ұлыбританияның халқының 83 % Англияда тұрады. Халқы 68 млн адам. [[927]] жылы Англия бірнеше жергілікті графстволардың бірігу нәтижесінде пайда болды. Өз атын V-VI ғасырда құрылған англ деген герман тайпасынан алады. Ал Англия астанасы [[Лондон]] [[Еуропалық одақ|Еуроодақтағы]] ең үлкен қала болып саналады. Англия — қазіргі көптеген жаһанды нәрселердің шыққан жері. Олардың ішінде ағылшын тілі, [[Англия шіркеуі|Англикан шіркеуі]], [[Парламент]] негіздері. Ол Өндірістік революциясының отаны болып саналады. == Аты == [[Сурет:Gaius Cornelius Tacitus.jpg|thumb|left|150px|Тацит]]Англия деген аты герман тайпаларының бірінен шыққан. Бұл тайпа 5-6 ғасырларда пайда болған. Ғалымдар оларды Ангелн түбегінен шыққан деп ойлайды. Бұл түбек қазіргі [[Дания]] және [[Германия]] жерінде орналасқан. Англдар туралы бірінші жазбаша құжаттар 98 жылы шыққан. Оны сол кездің тарих зерттеушісі Тацит өзінің «Германия» деген кітабында жазған. Ал Ұлыбританиядағы англдар туралы бірінші рет 897 жылы жазған. Бұл мәлімет [[Оксфорд]]тың ағылшын тілі сөздігінде бар. Өкінішке орай Англия деген сөзді жалпы Ұлыбританияға қолданылады. Бұл жай елдің басқа ұлттарын ренжітіп, көптеген қайшылықтарға алып келеді. == Жері == Англия Ұлыбритания аралының үштен екі бөлігін алып тұр. Солтүстігінде Шотландиямен шекаралы болса, батысында [[Уэльс]] орналасқан. [[Сурет:EnglandSubdivisions.png|thumb|right|150px|Англияның әкімшілік бөлінуі]] Жер көлемі аз болғанымен, Англияда бірнеше үлкен қалалар бар. Олар: [[Лондон]], [[Бирмингем]], [[Лидс]], [[Шеффилд]], [[Ливерпуль]] және [[Манчестер]]. == Тарихы == Б.ғ.д. 55 жылда [[Юлий Цезарь]] қазіргі Англия жеріне шабуыл жасаған. Ол кезде сол аумақта көптеген [[кельттер|кельт]] тайпалары тұрған. Олар өздерін бритт деп атаған. Сол кездерден бастап қазіргі Англия және Уэльс аумақтары [[Рим империясы]]ның құрамына кірген. Рим империясының құлдырауы Англия тұрғындарына басқа мәселелер тудырды. Көптеген көршілес тайпалар Англия жеріне басып кіре бастады. Олар ішінде герман, кельт тайпалары болған. Шабуылшылар бұл жерде өздерінің кішкене мемлекеттерін құра бастады. Сондықтан, Англияның түгелдей қосылған дәл уақытын атау өте қиын. Бірақ Англия патшасы деген титул Ұлы Альфред (871—899) кезінде пайда болған. Тарихшылардың біреулері Англия билеушілерін 1066 жылы норман шабуылынан санап бастайды. Патшалардың нөмірлерін де бұл оқиғадан бастап санайды (мысалы, ХІІІ ғасырдағы Эдуард І 1066 жылдан бастап бірінші Эдуард есімді патша болған) Бірақ Шапқыншы Вильгельм мемлекетті құрып, біріктірген емес. Ол тек бар Англия жаулап алып, оған франк-романдық басқару қойған. ХІІІ ғасырдың соңында Уэльс княздігі жаулап алынып, Англия патшалығының құрамына түгелдей кірді. Тәуелсіз Англия тарихы Орта ғасыр және Жандану ғасырдан кейінгі Тюдор әулетінің Елизавета І-ден басталады. 1707 жылы Англия мен [[Шотландия]] одақ құрып, Ұлыбритания Патшалығының негізі қаланды. == Саяси құрылымы == 1990-шы жылдарда Солтүстік Ирландия, Уэльс және Шотландия елдерінде өз парламенті мен үкіметін құрып алды. [[Сурет:Davidcameron.jpg|thumb|140px|left|[[Дэвид Кэмерон]]]]Ал Англия қазіргі уақытқа дейін өз парламенті мен үкіметін құрмай, олардың міндеттерін Ұлыбритания парламенті мен үкіметі жасайды. Англия өз парламентін және үкіметін құруды қалайтын қозғалыстар бар. Атқарушы үкіметтің жұмысын Ұлыбритания премьер-министры істейді. Қазір үкімет басында Консерваторлар партиясының өкілі Дэвид Кэмерон отыр. == Әкімшілік бөлінуі == Қазіргі уақытта Англия 45 графтықтан құрылған. Оған қоса Үлкен Лондон бар. Осы ел тарихында басқа түрлі бөлімдер болған. Англия құрамында, мысалы, патшалықтар (Сассекс және Эссекс), герцогтық (Йоркшир, Корнуолл және Ланкашир) және басқа бөліну түрлері болған. == Мәдениет == ===Салт-дәстүрлері=== Ағылшындықтар "Ескі- демек сенімді. Ескі сөзі күмәнсіздікті білдіреді. Жаңа ой- күдікті, жаңа технология- сенімсіз." деп есептейді.[[Ағылшындар]]дың неше мың жыл бұрынғы салт-дәстүрлері әлі күнге дейін сақталған. Оның дәлелі ағылшындықтар әлі күнге дейін тойды ескі дәстүр бойынша өткізеді. [[Неке]]нің алдында атастыру (яғни уәделесу) көптеген елдерде орындалады.Англияда атастыру рәсімі алдында күйеу жігіт пен келінге әр түрлі сынақтар жүргізіледі.Атап айтар болсақ, жігіт қыз айтқан, қалаған нәрсенің барлығын орындайды. Ал келін болса бір қолымен ескі сандықтың қақпағын ұстау қажет. Ағылшындықтарда тағы бір қызықты мынандай салт-дәстүр бар. Тойға келіннің 10 құрбысы мен күйеу жігіттің 10 құрдасы міндетті түрде күйеу жігіт пен қалыңдық киімін киіп шығады. Яғни ағылшындықтардың діни- сенімі бойынша, жаман ниетті жын шайтан 10 жұп ішінен нағыз күйеу жігіт пен қалыңдықты таба алмайды және өз жаман ниетін жүзеге асыра алмайды екен. ХVІІ ғасырда тойларда қалыңдық әртүрлі түстердегі киімді киетін болған. Ал Англия ханшайымы [[Виктория]] алғаш рет тойға ақ көйлек киген. Содан бастап ақ көйлек кию дәстүрлі түрде жалғасқан. Ақ көйлек пәктікті, тазалықты білдіреді. === Ұлттық киім === Англияның бай ұлттық дәстүрлер болғанына қарамастан, бұл халықта өз ұлттық киім жоқ. Тек қана моррис халық биін билегенде, бірдей киім киетіні бар. Қазір де Англияның үлкен қаладарын да моррис киіміне ұқсайтын киім киіп жүрген кісілерді кездестіруге болады.Бұл киімді тігудің кейбір ерекшеліктер бар. Негізінен бұл би жерге қатысты [[магия]]лық белгімен байланысты. Оған қоса Англияда ортағасырлық дәстүрлерге сай бірнеше шараларда ескі киімдерді киеді. Олардың ішінде: патша отбасы, парламент үшелері, сот кезінде, ежелгі университеттердің профессорлары мен студенттері және Патша гвардиясы. === Моррис === Морристі ауылдарда жазда билейді. Бұрын оны діни мақсаттармен билеген. Бірнеше кісі ақ шалбар, ақ көйлек киіп, аяғына қоңырау байлап, басына сабан қалпақ киіп, ортаға шығады. Бұл биді бұрын тек ер кісілер билесе, қазіргі уақытта әйелдер де билеп жүр. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Құрама Патшалық}} [[Санат:Англия]] [[Санат:Ұлыбритания аймақтары]] [[Санат:Британ аралдарындағы тарихи елдер]] [[Санат:Ағылшын тілді елдер мен аумақтар]] cxahfwdfjjscz1zc29vfbyz22lugxfu 0 20337 3054263 2881701 2022-07-24T10:00:30Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Телефон аппараты.jpg|нобай|alt=1968 жылдан бері шығарылған айналмалы тергіші бар кеңестік телефон аппараты ТА-68|1968 жылдан бері шығарылған айналмалы тергіші бар кеңестік телефон аппараты ТА-68]] '''Телефон''' (теле грекше ''τῆλε'' - "алыс" және ''phone'' – "дауыс, [[дыбыс|дыбыс"]]) — қашықтықтан дыбысты таратуға және қабылдауға арналған құрылғы. [[Сурет:AT&T push button telephone western electric model 2500 dmg black.jpg|нобай|324x324 нүкте|Western Electric өндірген , [[AT&T Inc.|AT&T]] батырмалы телефоны, 2500 DMG моделі, қара түсті, [[1980 жыл|1980]] ж.]] [[микрофон|Телефоннан]] шыққан [[электр]] тербелістерін дыбыс тербелістеріне түрлендіруге арналған [[электракустика|электроакустика]]лық аспап. Қазіргі заманғы телефондар электр сигналдарының көмегімен алыс қашықтықтардан сигнал алмасуға мүмкіндік береді. '''Телефон''' деген кеңінен таралған қысқарған атауы патент берген сәттен бастан, бірден қолданысқа еніп кетті.<ref>https://www.etymonline.com/word/phone#etymonline_v_46245</ref> Телефонда [[электр]] тербелістерін дыбыс тербелістеріне, [[дыбыс]] тербелістерін электр тербелістеріне түрлендіру [[микрофон]] көмегімен атқарылады. Телефон электромагниттік, [[электрдинамика]]лық және [[пьезоэлектр]]лік болып бөлінеді. Қазіргі кезде электронды есте сақтау құрылғысымен жабдықталған телефон аппараттары бар. [[1878 жыл]]ы әлемде алғашқы болып [[телефон]] сигналы [[Ағылшын]] сарайынан тартылды. 1876 жылы [[Александр Грэхэм Белл]] [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ-]]<nowiki/>та адам дауысын басқа құрылғыда анық естіліп жеткізілетін құрылғы жасап шыққан, патент алған алғашқы адам болды.<ref>https://telhistory.ru/telephone_history/inostrannye-izobretateli/aleksandr-greyam-bell/</ref> Бұл құрылғыны жасап шығаруға тырысқан өнертапқыштар көп еді, ойлап табылғаннан кейін бизнесте, үй шаруашылығында, жалпы тұрмыста кеңінен сипат алып таптырмас көмекшіге айналды. Телефонның маңызды элементтеріне мыналар жатады: сөйлесуге болатын [[микрофон]] (''таратқыш'') ; алыс қашықтықтан ойнатылған дауысты қабылдап алатын [[құлаққап]] (''қабылдағыш'').Телефонның маңызды элементтері — сөйлесуге болатын микрофон ( таратқыш) және қашықтан  дауысты ойнататын құлақаспап ( қабылдағыш). Сонымен қатар, телефондардың көпшілігінде кіріс телефон қоңырауы туралы ескерту қоңырауы және басқа телефон қоңырау шалғанда телефон нөмірін көрсететін дисплейі мен нөмір енгізуге арналған пернетақтасы бар. Қабылдағыш пен таратқыш әдетте телефон түтігіне орнатылған, ол сөйлесу кезінде аузына және құлағына жеткізіледі. Дискіні түтікке немесе ол қосылған негізгі блокқа орналастыруға болады. Таратқыш дыбыстық толқындарды телефон желісі арқылы қабылдайтын телефонға жіберілетін электр сигналдарына айналдырады, ол сигналдарды қабылдағышта немесе кейде динамикте естілетін дыбысқа айналдырады . Телефондар [[дуплексті байланыс]] құрылғылары болып табылады, яғни телефонмен бір мезетте екі бағытта да деректерді жіберуге мүмкіндік береді.[[Сурет:1896 telephone.jpg|нобай|1896 жылғы телефон аппараты ([[Швеция]])|257x257 нүкте]]Алғашқы телефондар бір-бірімен кеңседен немесе бір клиенттің тұрғылықты жерінен басқа клиенттің орналасқан жеріне тікелей байланысты болды. Бірнеше тұтынушылар үшін бұл жүйелер тез арада орталықтандырылған қолмен басқарылатын коммутаторлармен алмастырылды . Бұл станциялар көп ұзамай бір-біріне қосылып, ақырында жалпыға ортақ пайдаланылатын автоматтандырылған бүкіл әлем бойынша коммутацияланған телефон желісін құрады . Үлкен ұтқырлық үшін 20 ғасырдың ортасында кемелер мен автомобильдердегі мобильді станциялар арасында тарату үшін әртүрлі радио жүйелері жасалды. Портативті [[ұялы телефон]]<nowiki/>дар [[1973 жыл]]<nowiki/>дан бастап әр жеке адам пайдалана алатындай қызмет ете алатын болды. Келесі онжылдықтарда олардың аналогтық ұялы жүйесі мүмкіндіктері кеңейіп әрі құны төмен цифрлық желілерге алмастыра бастады. Конвергенция қазіргі заманғы ұялы телефондардың көпшілігіне қарапайым дауыстық байланыс шеңберінен шығуға мүмкіндік берді. Олардың көпшілігі барлық ұялы байланыс пен көптеген есептеу тапсырмаларын біріктіретін [[смартфон]]<nowiki/>дар. [[Сурет:Actor portraying Alexander Graham Bell in an AT&T promotional film (1926).jpg|нобай|356x356px|[[Александр Грэхэм Белл|Белл]]<nowiki/>дің 1876 жылы жасаған алғашқы телефон таратқышы, 50 жылдан кейінгі жаңартылуы |солға]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Телекоммуникация}} [[Санат:Телекоммуникациялар]] [[Санат:Байланыс]] [[Санат:1878 жыл]] e7aytlx81vlatppmcaoki6blnrb2qbp 0 20564 3054117 3039655 2022-07-23T23:34:28Z Wolfgang1212 24174 /* Матчтары */ 2022/23 wikitext text/x-wiki {{мағына|Астана (айрық)}} {{Футбол клубы |атауы = {{ту|Қазақстан}} Астана |логотипі = FC Astana Logo new.png |толық атауы = Астана футбол клубы |лақап аты = ''«Сары-көктер»'', ''«Астаналықтар»'', ''«Қалалықтар»'' |құрылған = 2009 |стадионы = [[Астана Арена]] |сыйымдылығы = 30 200 |президенті = {{ту|Қазақстан}} [[Михаил Ильич Гурман|Михаил Гурман]] |бас директоры = {{ту|Қазақстан}} [[Давид Григорьевич Лория|Давид Лория]] |жаттықтырушы = {{ту|Сербия}} [[Срджан Благоевич]] |капитаны = {{ту|Қазақстан}} [[Абзал Талғатұлы Бейсебеков|Абзал Бейсебеков]] |жарыс = [[Қазақстан Премьер Лигасы]] |маусым = [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2021|2021]] |орын = '''2-ші орын''' |демеушісі = [[Самұрық-Қазына]] |бюджеті = 10 млн еуро |сайты = {{URL|fcastana.kz}} | pattern_la1 = _astana20h | pattern_b1 = _astana20h | pattern_ra1 = _astana20h | pattern_sh1 = _astana20h | pattern_so1 = _astana19h | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = FFFFFF | socks1 = fff200 | pattern_la2 = _astana20a | pattern_b2 = _astana20a | pattern_ra2 = _astana20a | pattern_sh2 = _astana20a | pattern_so2 = _astana19a | leftarm2 = FFFFFF | body2 = FFFFFF | rightarm2 = FFFFFF | shorts2 = FFFFFF | socks2 = 87cefa | pattern_la3 = | pattern_b3 = | pattern_ra3 = | pattern_sh3 = | pattern_so3 = | leftarm3 = | body3 = | rightarm3 = | shorts3 = | socks3 = }} '''Астана футбол клубы''' — қазақстандық кәсіби футбол клубы. 2009 жылы құрылған. [[Нұр-Сұлтан|Астана]] қаласының [[Астана Арена]] стадионы клубтың базасы болып табылады. Астана клубы 2015-16 жылғы Еуро-кубоктар маусымында кипрлық АПОЕЛ-ды 2-1 жалпы есебімен жеңіп, [[УЕФА Чемпиондар Лигасы|Еуропа Чемпиондар Лигасының]] топтық кезеңіне жолдама алған Қазақстан тарихындағы алғашқы клуб аталды. == Тарихы == 2009 жылы [[Алматы (футбол клубы)|"Алматы"]] мен [[Мегаспорт (футбол клубы)|"Мегаспорт]]" клубтарының қосылуымен пайда болды. Клубтың тұңғыш жаттықтырушысы [[Вахид Юнусұлы Масудов|Вахид Масудов болды]]. Одан кейін клубты [[Сергей Николаевич Юран|Сергей Юран]] жаттықтырды. Алғашқы маусымда клуб сапында [[Егор Ильич Титов|Егор Титов]], Андрей Тихонов (кейін клубқа бапкер де болды) секілді ресейлік ардагер футболшылармен бірге қазақстандық [[Андрей Владимирович Карпович|Андрей Карпович]], [[Мақсат Дүйсенбекұлы Байжанов|Мақсат Байжанов]], [[Жамбыл Мұхитұлы Көкеев|Жамбыл Көкеев]], [[Давид Григорьевич Лория|Давид Лория]], өзбекстандық [[Максим Александрович Шацких|Максим Шацких]] секілді футболшылар ойнады. [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2009|2009 жылғы Қазақстан чемпионатының]] бірінші айналымын клуб Алматыда өткізді. одан кейін клубтың базасы болып Астанада жаңадан салынған [[Астана Арена|"Астана Арена"]] стадионына ауысты. Маусым қорытындысында клуб екінші орын алды. Бірақ жалақыны уақытында ала алмағандықтан Сергей Юранмен бірге бірнеше легионерлер клубтан кетті. Күміс жүлде иеленгеніне қарамастан клуб 2010/11 жылғы Еуропа лигасына УЕФА-ның "үш жыл ережесі" бойынша қатыса алмады (еурокубоктерге ұлттық біріншілікте кемінде үш маусым ойнаған клуб қана қатыса алады). 2014 жылғы маусым айында клуб бапкері боп болгариялық [[Станимир Стоилов]] тағайындалды. [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2014|Осы маусымда]] тұңғыш рет Қазақстан чемпионы атанды. 2015 жылы 26 тамыз күні [[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2015/16|Чемпиондар лигасының]] іріктеу кезеңінде Кипрде жергілікті [[АПОЭЛ (футбол клубы)|АПОЭЛ]] клубымен тең түсті (өз алаңында 1:0 есебімен ұтқан-ды). Екі ойын қорытындысы бойынша Чемпиондар лигасының топтық кезеңіне өтті. Қазақстан атынан [[УЕФА Чемпиондар Лигасы|Чемпиондар лигасының]] топтық кезеңіне шыққан алғашқы клуб атанды.<ref>http://kaz.tengrinews.kz/football/astana-tungyish-ret-chempiondar-ligasyinyin-toptyik-kezenne-264455</ref> Топтық кезеңде "[[Галатасарай]]", "[[Атлетико Мадрид]]", [[Бенфика|"Бенфика]]" клубтарымен бір топқа түсті. Бұл жылы топтық турнирде жеңіс тойын тойлай алмады, алты кездесудің төртеуінде тең ойнап, төртінші орында қалды. Тек сырт алаңда "Бенфика" мен "Атлетикодан" ұтылды. 2016/17 жылғы маусымда тұңғыш рет [[УЕФА Еуропа лигасы 2016/17|УЕФА Еуропа Лигасының]] топтық турниріне жолдама алды. Бұл жолы да төртінші орында қалды. [[УЕФА Еуропа лигасы 2017/18|2017/18 жылғы Еуропа Лигасында]] тұңғыш рет көктемгі плей-офф кезеңдеріне дейін жетіп, 1/16 финалда "[[Спортинг Лиссабон|Спортинг Лиссабоннан]]" ұтылды (үйде 1:3, сыртта 3:3). Осы матчтан соң бас бапкер [[Станимир Стоилов|Станимир Стойлов]] командадан кетіп, орнына [[Григорий Константинович Бабаян|Григорий Бабаян]] келді. 2019 жылдың басында команда тізгінін украиналық бапкер [[Роман Иосифович Григорчук|Роман Григорчук]] ұстады. Григорчуктың басқаруымен клуб тағы да [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2019|Қазақстан чемпионы]] атанды және [[УЕФА Еуропа лигасы 2019/20|Еуропа лигасының]] топтық турниріне шықты. Бірақ Еуропа лигасының топтық турнирінде клуб бір рет қана жеңіске жетті ("[[Манчестер Юнайтед|Манчестер Юнайтедті]]" 2:1 есебімен ұтты), осы себеппен 2020 жылдың басында Григорчук қызметтен босады. 2020 жылдың басында клуб тізгінін сол кездегі [[Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы|Қазақстан Ұлттық құрамасының]] бапкері [[Михал Билек]] ұстады. [[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2020/21|2020/21 жылғы чемпиондар лигасында]] клуб бірінші раундта-ақ [[Динамо Брест|"Динамо Брест"]] клубынан 3-6 есебімен ұтылып, [[УЕФА Еуропа лигасы 2020/21|Еуропа лигасына]] түсіп қалды. Осы жеңілістен соң ұзамай Билек орнын босатты, оның орнына келген Пол Эшуорт та клубтың құлдырауын тоқтата алмады, чемпионатта "Қайратты" турнир кестесінде өздерінен ұзатып алды, Еуропа лигасында "[[Будучност (футбол клубы, Подгорица)|Будучностан]]" ұтылып қалды да, соңғы алты жылда бірінші рет клуб еуротурнирлерде топтық кезеңге шыға алмады. Қыркүйек айының соңында енді тізгінді ресейлік маман Андрей Тихонов ұстады. Бірақ клуб [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2020|2020 жылғы чемпионатты]] үшінші орынмен қорытындылады. [[Сурет:Lokoastana.png|250px|нобай|Логотип 2009-2011 жж.]] [[Сурет:FC Astana Logo.svg|250px|нобай|2014 — 2019 жж. логотипі]] [[Сурет:FC Astana Logo new.png|250px|нобай|2020 жылдан бергі логотип]] == Ойыншылар == ''2021 маусым'' {| class="wikitable" style="font-size: 95%" !№ !Қақпашылар !Туған күні !Азаматтығы |- |1 |[[Дмитрий Михайлович Непогодов|Дмитрий Непогодов]] |17.02.1988 |Қазақстан |- |55 |[[Александр Александрович Заруцкий|Александр Заруцкий]] |26.08.1993 |Қазақстан |- !№ !Қорғаушылар !Туған күні !Азаматтығы |- |2 |[[Антонио Рукавина]] |26.01.1984 |Сербия |- |2 |[[Вараздат Аршакович Ароян|Вараздат Ароян]] |24.08.1992 |Армения |- |6 |[[Жарко Томашевич]] |22.02.1990 |Черногрия |- |15 |[[Абзал Талғатұлы Бейсебеков|Абзал Бейсебеков]] |30.11.1992 |Қазақстан |- |18 |[[Сағи Сенімұлы Совет|Сағи Совет]] |15.03.2000 |Қазақстан |- |19 |[[Лев Сквортцов]] |02.02.2000 |Қазақстан |- |21 |[[Кадете]] |24.06.1994 |Испания |- |24 |[[Лука Шимунович]] |05.06.1990 |Қазақстан |- |33 |[[Жарко Томашевич]] |22.02.1990 |Черногрия |- !№ !Жартылай қорғаушылар !Туған жері !Азаматтығы |- |8 |[[Исламбек Ержанұлы Қуат|Исламбек Қуат]] |12.01.1993 |Қазақстан |- |9 |[[Дорин Ротариу]] |29.07.1995 |Румыния |- |92 |[[Валерий Николаевич Чуперка|Валерий Чуперка]] |12.01.1992 |Ресей |- |14 |[[Марин Томасов]] |31.08.1987 |Қазақстан |- |7 |[[Макс Эбонг]] |26.08.1999 |Беларусь |- |29 |Мәди Жақыпбаев |21.03.2000 |Қазақстан |- |70 |Сұлтан Сағынаев |14.01.2000 |Қазақстан |- |81 |[[Рамазан Ерікұлы Кәрімов|Рамазан Кәрімов]] |05.07.1999 |Қазақстан |- |5 |[[Марк Михаилович Гурман|Марк Гурман]] |19.02.1989 |Қазақстан |- !№ !Шабуылшылар !Туған жері !Азаматтығы |- |45 |[[Роман Валерьевич Муртазаев|Роман Муртазаев]] |10.09.1993 |Қазақстан |- |11 |[[Тигран Ашотұлы Барсегян|Тигран Барсегян]] |22.09.1993 |Армения |- |17 |[[Абат Қайратұлы Айымбетов|Абат Айымбетов]] |07.08.1995 |Қазақстан |- |99 |Самир Смайгалич |18.09.1998 |Босния және Герцеговина |- |80 |Владислав Прокопенко |01.07.2000 |Қазақстан |- |} == Жетістіктері == ==== Қазақстан чемпионатында ==== * [[Қазақстан Премьер Лигасы|Қазақстан чемпионы]] (6): [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2015|2014]], 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 * [[Қазақстан Премьер Лигасы|Қазақстанның күміс жүлдегері]] (1): [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2009|2009]] * [[Қазақстан Премьер Лигасы|Қазақстанның қола жүлдегері]] (1): [[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2020|2020]] *Қазақстан кубогы (3): 2010, 2012, 2016. *Қазақстан суперкубогы (4): 2011, 2015, 2018, 2019. ==== Ең үлкен жеңісі ==== Қазақстан чемпионаты *[[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2009|2009]] — 4:0 ([[Тобыл (футбол клубы)|«Тобыл»]], [[Қостанай]]) *[[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2009|2009]] — 4:0 ([[Қайсар (футбол клубы)|«Қайсар»]], [[Қызылорда]]) *[[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2010|2010]] — 4:0 ([[Шахтер (футбол клубы, Қарағанды)|«Шахтер»]], [[Қарағанды]]) *[[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2010|2010]] — 4:0 ([[Оқжетпес (футбол клубы)|«Оқжетпес»]], [[Көкшетау]]) *[[Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2009|2009]] — 5:1 ([[Оқжетпес (футбол клубы)|«Оқжетпес»]], [[Көкшетау]]) == Еуропадағы өнері == Астана клубы УЕФА чемпиондар лигасындағы Ыстамбұлдың "Галатасарайымен" Астанада 2-2 тең түсіп алғашқы ұпайын алады. 2015-2016 жылғы маусымда өз алаңында ұтылып көрмеді: === Матчтары === {| class="wikitable" ! Маусым ! Жарыс ! Раунд ! Қарсылас ! Үйде ! Сыртта ! Жалпы |- |2013/14 |[[УЕФА Еуропа лигасы 2013/14|УЕФА Еуропа Лигасы]] |align="center"|I КР | align="center" |[[Ботев (футбол клубы, Пловдив)|Ботев]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:5 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:6 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="4"|2014/15 |rowspan="4"|[[УЕФА Еуропа лигасы 2014/15|УЕФА Еуропа Лигасы]] |align="center"|I КР | align="center" |[[Пюник (футбол клубы)|Пюник]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|6:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|II КР | align="center" |[[Хапоэль (футбол клубы, Тель-Авив)|Хапоэль Тель-Авив]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|III КР | align="center" |[[АИК (футбол клубы)|АИК]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|Плей-офф | align="center" |[[Вильярреал (футбол клубы)|Вильярреал]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:3 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:4 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:7 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="6"|2015/16 |rowspan="6"|[[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2015/16|УЕФА Чемпиондар Лигасы]] |align="center"|II КР | align="center" |[[Марибор (футбол клубы)|Марибор]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:2 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|III КР | align="center" |[[ХИК]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:3 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|0:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:3 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|Плей-офф | align="center" |[[АПОЭЛ (футбол клубы)|АПОЭЛ]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:0 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center" rowspan="3"|С тобы | align="center" |[[Бенфика]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|2:2 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:2 |align="center" rowspan="3" bgcolor="#ffdddd"|4 орын [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |align="center"|[[Атлетико Мадрид]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|0:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:4 |- |align="center"|[[Галатасарай]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|2:2 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |- |rowspan="6"|2016/17 |rowspan="2"|[[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2016/17|УЕФА Чемпиондар Лигасы]] |align="center"|II КР | align="center" |[[Жальгирис (футбол клубы)|Жальгирис]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|0:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|III КР | align="center" |[[Селтик]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:2 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|2:3 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="4"|[[УЕФА Еуропа лигасы 2016/17|УЕФА Еуропа Лигасы]] |align="center"|Плей-офф | align="center" |[[БАТЭ (футбол клубы)|БАТЭ]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:0 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|2:2 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:2 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center" rowspan="3"|В тобы | align="center" |[[Олимпиакос (футбол клубы)|Олимпиакос]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:4 |align="center" rowspan="3" bgcolor="#ffdddd"|4 орын [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- | align="center" |[[Янг Бойз]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|0:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:3 |- | align="center" |[[АПОЭЛ (футбол клубы)|АПОЭЛ]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:2 |- |rowspan="7"|2017/18 |rowspan="3"|[[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2017/18|УЕФА Чемпиондар Лигасы]] |align="center"|II КР | align="center" |[[Спартак (футбол клубы, Юрмала)|Спартак Юрмала]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|III КР | align="center" |[[Легия (футбол клубы)|Легия]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:2 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|Плей-офф |align="center"|[[Селтик]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:3 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:5 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|4:8 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="4"|[[УЕФА Еуропа лигасы 2017/18|УЕФА Еуропа Лигасы]] |align="center" rowspan="3"|А тобы | align="center" |[[Маккаби (футбол клубы, Тель-Авив)|Маккаби Тель-Авив]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:0 |align="center" rowspan="3" bgcolor="#ddffdd"|2 орын [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- | align="center" |[[Славия (футбол клубы, Прага)|Славия Прага]] |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:0 |- | align="center" |[[Вильярреал (футбол клубы)|Вильярреал]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|2:3 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:3 |- |align="center"|1/16 | align="center" |[[Спортинг Лиссабон|Спортинг]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:3 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|3:3 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|4:6 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="7" align="center"|2018/19 |rowspan="3" align="center"|[[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2018/19|УЕФА Чемпиондар Лигасы]] |align="center"|I КР | align="center" |[[Сутьеска (футбол клубы)|Сутьеска]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:0 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|II КР | align="center" |[[Мидтьюлланд|Мидтьюлланн]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|0:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|III КР | align="center" |[[Динамо (футбол клубы, Загреб)|Динамо Загреб]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:2 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:3 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="4"|[[УЕФА Еуропа лигасы 2018/19|УЕФА Еуропа Лигасы]] |align="center"|Плей-офф | align="center" |[[АПОЭЛ (футбол клубы)|АПОЭЛ]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:1 (2:1)[[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center" rowspan="3"|К тобы | align="center" |[[Динамо (футбол клубы, Киев)|Динамо Киев]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|2:2 |align="center" rowspan="3" bgcolor="#ffdddd"|3 орын [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- | align="center" |[[Ренн (футбол клубы)|Ренн]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:2 |- | align="center" |[[Яблонец (футбол клубы)|Яблонец]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |- |rowspan="7" align="center"|2019/20 |rowspan="1" align="center"|[[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2019/20|УЕФА Чемпиондар Лигасы]] |align="center"|I КР | align="center" |[[ЧФР (футбол клубы, Клуж)|ЧФР Клуж]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|1:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:3 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|2:3 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="6"|[[УЕФА Еуропа лигасы 2019/20|УЕФА Еуропа Лигасы]] |align="center"|II КР | align="center" |[[Санта-Колома (футбол клубы)|Санта-Колома]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:1 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|0:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|III КР | align="center" |[[Валлетта (футбол клубы)|Валлетта]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|5:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|4:0 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|9:1 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|Плей-офф | align="center" |[[БАТЭ (футбол клубы)|БАТЭ]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:2 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:2 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center" rowspan="3"|L тобы |align="center"|[[Манчестер Юнайтед]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:1 |align="center" rowspan="3" bgcolor="#ffdddd"|4 орын [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- | align="center" |[[Партизан (футбол клубы, Белград)|Партизан]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:6 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:5 |- | align="center" |[[АЗ Алкмаар|АЗ]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:2 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:4 |- |rowspan="2" align="center"|2020/21 |rowspan="1" align="center"|[[УЕФА Чемпиондар Лигасы 2020/21|УЕФА Чемпиондар Лигасы]] |align="center"|I КР | align="center" |{{Flagicon|Беларусь}} [[Динамо Брест]] |align="center" |— |align="center" bgcolor="#ffdddd"|3:6 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|3:6 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="1"|[[УЕФА Еуропа лигасы 2019/20|УЕФА Еуропа Лигасы]] |align="center"|II КР | align="center" |{{ту|Черногория}} [[Будучност (футбол клубы, Подгорица)|Будучность]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 |align="center" |— |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:1 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="2" align="center"|[[УЕФА Конференциялары лигасы 2021/22|2021/22]] |rowspan="2" align="center"|[[УЕФА Конференциялары лигасы]] |align="center"|II КР | align="center" |{{flagicon|Грекия}} [[Арис (футбол клубы, Салоники)|Арис]] |align="center" bgcolor="#ddffdd"|2:0 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|1:2 |align="center" bgcolor="#ddffdd"|3:2 [[File:Symbol keep vote.svg|17px]] |- |align="center"|III КР | align="center" | {{ту|Финляндия}} [[КуПС]] |align="center" bgcolor="#ffdddd"|3:4 |align="center" bgcolor="#ffffdd"|1:1 |align="center" bgcolor="#ffdddd"|4:5 [[File:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |rowspan="1" align="center"|[[УЕФА Конференциялары лигасы 2022/23|2022/23]] |rowspan="1" align="center"|[[УЕФА Конференциялары лигасы]] |align="center"|II КР | align="center" | {{ту|Польша}} [[Ракув (футбол клубы)|Ракув]] |align="center" |? |align="center" bgcolor="#ffdddd"|0:5 |align="center" |? |} ;Notes * І КР: Бірінші квалификациялық раунды * ІІ КР: Екінші квалификациялық раунды * ІІІ КР: Үшінші квалификациялық раунды == Дереккөздер == <references/> == Сілтемелер == * [https://fcastana.kz/ Ресми сайты] {{ref-ru}} {{ref-en}} {{ref-kk}} {{Қазақстан Футболы}} {{Қазақстан Премьер Лигасы 2019}} [[Санат:Қазақстан футбол клубтары]] [[Санат:Астана спорт клубтары]] [[Санат:Астана ФК]] jiix7i3jo0pikqmc9oo1zdubu395h28 0 22595 3054293 2999448 2022-07-24T11:22:41Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Red Clock.jpg|thumb|Механикалық үстел сағаты.]] '''Сағат''' — тәуліктiң ағымдағы уақытын анықтайтын және бір тәуліктен кіші уақыт аралықтарының ұзақтығын бірліктермен өлшейтін құрал. [[Сурет:Қалта сағаты.jpg|нобай|alt=Қалта сағаты|Қалта сағаты]] == Тарихы == Жүректің соғуы, теңіз суының көтерілуі мен қайтуы, күннің шығуы мен батуы, жыл мезгілдерінің алмасуы, т.б. Осылардың бәрі белгілі бір уақыт аралығында үздіксіз қайталанып отырады. Күн мен түннің алмасуын, Күн мен Айдың қозғалысын бақылай отырып, адам баласы жылды айларға, айды күндерге, ал күнді бұдан анағұрлым қысқа уақыт бөліктері сағаттарға бөле бастаған. Бұрын уақытты күннің көмегімен анықтаған. Мұндай сағат – күн сағаты деп аталады. Сағат тілінің орнына таяқша пайдаланады. Таяқшаны айнала шеңбер сызылады. Шеңберді 12 сағатқа бөледі. Бірақ мұндай сағаттар бұлтты күндері немесе түнде уақыт көрсете алмайды. Сондықтан да адамдар уақыт анықтаудың басқа жолдарын қарастыра бастаған. Сөйтіп су сағаты ойлап табылған. == Топтастырылуы == [[Сурет:Wooden hourglass 3.jpg|thumb|right|200px|Құм сағаты]] [[Сурет:Ancient Chinese Water Clock1.gif|thumb|right|200px|Қытай су сағаттары]] [[Сурет:Radio-with-Alarm clock.jpg|thumb|right|200px|Қоңыраулы үстел сағаты]] [[Сурет:St. Andrew's Catholic Church (Pasadena, California).JPG|thumb|right|200px|Мұнаралы сағат]] Өлшемі мен ыңғайлылығына қарай: * қалта сағаттары; * қол сағаттар; * күйме сағаттары; * үстелге қоятын сағаттар; * қабырға сағаттары; * жерде тұратын сағаттар; * мұнаралы сағаттар. Өлшеу механизмдері бойынша: * күн сағаттары; * жалынды сағаттар; * құмсағаттар; * сағаттар су перiлерi; * механикалық сағаттар; * камертон сағаттары; * кварц сағаттары; * электрондық сағаттар; * астрономиялық сағаттар; * атом сағаттары. == Су сағаттары == Су сағаттары немесе [[клепсидра]]. Негізгі механизмі құм сағаттар тәрізді<ref>Су, құм және от сағаттар таймен ретінде қолданыла алмайды</ref>. Су сағатында су бір ыдыстан екінші ыдысқа бірқалыпты тамшылап құйылып тұратын. Мұндайда көрсеткіш тілі бар қалтқы жоғары көтеріліп немесе төмен түсіп, уақыттың дәл мезгілін білдірген. Бұл сағат уақытты күндіз де, түнде де көрсете беретін - тек суын еселеп отыруды ұмытпасаң, болғаны. Ал құм сағаты болса, осы заманға дейін пайдаланылып келеді. == Құм сағат == Мұнда құм екі шыны сауыттан олардың тұтасқан тар мойыны арқылы бір-біріне алма-кезек сыздықтап, сусып ағып тұрады. Физиотерапиялық емшараларды мөлшерлеуде жиі қолданылады. == Механикалық сағаттар == Механикалық сағаттар жөніндегі алғашқы деректі ғалымдар ежелгі византиялық қолжазба нұсқалардан тапты. Бұл кезең 578 жылмен тұспа-тұс келеді. Алғашқы мехникалық сағаттардың тек бір ғана - сағаттық тілі болған. Сағатты майлаған кезде майдың қоюлануы, механизмнің кірлеуі серіппелердің босаңсуы салдарынан сағаттың жүріс дәлдігі төмендейді, сол себепті механикалық сағаттарда (2-3 жылда бір рет) тазалап, майлап отыру керек. 1404 жылы Мәскеуде Кремльде тұңғыш мұнара сағаты орнатылады. Көп кешікпей мұнара сағаттары басқа да көптеген қалаларда пайда болды. Шамамен, мұнан жүз жылдан кейін Еуропада алғашқы қалта сағаттары пайда бола бастады. == Маятникті сағаттар == Голландиялық ғалым Х. Гюйгенс 1657 жылы маятникті сағат ойлап тапты. Маятник (ұзынша салмасы бар ұзын шыбықша) бірқалыпты тербеледі. Яғни, оның әр тербелісі бірдей уақыт аралығында қайталанады. Маятниксіз сағаттар күніне уақыттан 15 минут артта қалып, немесе озып кете беретін. Ал қазіргі маятникті сағаттардың дәл уақыттан ауытқуы бір секундтан аспайды. Маятник сағаттың жүрісін реттеп отырады. Уақытты сақтауға арналған маятниктің артықшылығы - бұл гармоникалық осциллятор: Ол ұзындыққа байланысты нақты уақыт аралығында алға-артқа бұрылады және басқа жылдамдықтарда тербеліске қарсы тұрады. Маятникті сағаттар жұмыс істеу үшін стационар болуы керек. Кез келген қозғалыс немесе үдеулер маятниктің қозғалысына әсер етеді, дәлсіздіктер туғызады, сондықтан портативті сағатта қолданудың басқа механизмдері қажет болады. Бұған қоса, сағаттың барлығында да энергия көзі болып табылатын ең қажетті бөлшек болуға тиіс. Ол - салма тас, не болат серіппе, немесе электр батареясы. == Қазіргі заман сағаттары == Соңғы бірнеше жылдарға дейін барлық сағатқа тән маңызды тетіктер - сағаттық, минуттық, секундтық уақыт бірліктерін көрсететін тілдері болып келеді. Ал бүгінгі таңда мұның басқа да түрлері кең тарай бастады, яғни, уақытты көрсететін тілі мен сандық межелері жоқ сағаттар шықты. Мұның орнына бетіндегі әйнекшелерден сағаттық, минуттық, секундтық, белгілерді санмен, санмен көрсетіп тұратын кішкене сағаттар дүниеге келді. Ал, кейбір сағаттар, сонымен бірге, жылдың айы мен күнін, аптаның қай күнін де көрсете алады. == Кварц сағаты == Қазіргі заманғы ғылым мен техника сағаттан механикалық маятниктің мүмкіндігі жетпейтін анағұрлым жоғары дәлдікті талап ете бастады. Осыған орай енді кварц сағаты жасалды. Мұнда "маятниктің"қызметін электр тогының әсерімен тербеліске келетін кварц пластинкасы атқарады. Кварц "маятникті" сағаттар отыз жыл ішінде бір секундқа ғана қателесуі мүмкін. Уақытты бұдан да дәлірек көрсететін "маятниктер" іздеу барысында ғылым өте күрделі тербеліс қимылдарын жүзеге асыратын молекулалар мен атомдарға назар аударды. Қазіргі кезде уақытты ең дәл көрсететін де осы атомдық және молекулалық сағаттар.тКварцтық сағат айына 40 секундқа дейін қателессе, механикалық сағат тәулік сайын 4-6 секундқа қалып кетеді. {{уики}} {{Уақытты өлшеу және уақыт стандарттары}} [[Санат:Сағаттар]] q5htu89pidmikmo51l5acwqh8leeqqv 3054294 3054293 2022-07-24T11:23:15Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Red Clock.jpg|thumb|Механикалық үстел сағаты.]] '''Сағат''' — тәуліктiң ағымдағы уақытын анықтайтын және бір тәуліктен кіші уақыт аралықтарының ұзақтығын бірліктермен өлшейтін құрал. == Тарихы == Жүректің соғуы, теңіз суының көтерілуі мен қайтуы, күннің шығуы мен батуы, жыл мезгілдерінің алмасуы, т.б. Осылардың бәрі белгілі бір уақыт аралығында үздіксіз қайталанып отырады. Күн мен түннің алмасуын, Күн мен Айдың қозғалысын бақылай отырып, адам баласы жылды айларға, айды күндерге, ал күнді бұдан анағұрлым қысқа уақыт бөліктері сағаттарға бөле бастаған. Бұрын уақытты күннің көмегімен анықтаған. Мұндай сағат – күн сағаты деп аталады. Сағат тілінің орнына таяқша пайдаланады. Таяқшаны айнала шеңбер сызылады. Шеңберді 12 сағатқа бөледі. Бірақ мұндай сағаттар бұлтты күндері немесе түнде уақыт көрсете алмайды. Сондықтан да адамдар уақыт анықтаудың басқа жолдарын қарастыра бастаған. Сөйтіп су сағаты ойлап табылған. == Топтастырылуы == [[Сурет:Wooden hourglass 3.jpg|thumb|right|200px|Құм сағаты]] [[Сурет:Ancient Chinese Water Clock1.gif|thumb|right|200px|Қытай су сағаттары]] [[Сурет:Radio-with-Alarm clock.jpg|thumb|right|200px|Қоңыраулы үстел сағаты]] [[Сурет:St. Andrew's Catholic Church (Pasadena, California).JPG|thumb|right|200px|Мұнаралы сағат]] Өлшемі мен ыңғайлылығына қарай: * қалта сағаттары; * қол сағаттар; * күйме сағаттары; * үстелге қоятын сағаттар; * қабырға сағаттары; * жерде тұратын сағаттар; * мұнаралы сағаттар. Өлшеу механизмдері бойынша: * күн сағаттары; * жалынды сағаттар; * құмсағаттар; * сағаттар су перiлерi; * механикалық сағаттар; * камертон сағаттары; * кварц сағаттары; * электрондық сағаттар; * астрономиялық сағаттар; * атом сағаттары. == Су сағаттары == Су сағаттары немесе [[клепсидра]]. Негізгі механизмі құм сағаттар тәрізді<ref>Су, құм және от сағаттар таймен ретінде қолданыла алмайды</ref>. Су сағатында су бір ыдыстан екінші ыдысқа бірқалыпты тамшылап құйылып тұратын. Мұндайда көрсеткіш тілі бар қалтқы жоғары көтеріліп немесе төмен түсіп, уақыттың дәл мезгілін білдірген. Бұл сағат уақытты күндіз де, түнде де көрсете беретін - тек суын еселеп отыруды ұмытпасаң, болғаны. Ал құм сағаты болса, осы заманға дейін пайдаланылып келеді. == Құм сағат == Мұнда құм екі шыны сауыттан олардың тұтасқан тар мойыны арқылы бір-біріне алма-кезек сыздықтап, сусып ағып тұрады. Физиотерапиялық емшараларды мөлшерлеуде жиі қолданылады. == Механикалық сағаттар == Механикалық сағаттар жөніндегі алғашқы деректі ғалымдар ежелгі византиялық қолжазба нұсқалардан тапты. Бұл кезең 578 жылмен тұспа-тұс келеді. Алғашқы мехникалық сағаттардың тек бір ғана - сағаттық тілі болған. Сағатты майлаған кезде майдың қоюлануы, механизмнің кірлеуі серіппелердің босаңсуы салдарынан сағаттың жүріс дәлдігі төмендейді, сол себепті механикалық сағаттарда (2-3 жылда бір рет) тазалап, майлап отыру керек. 1404 жылы Мәскеуде Кремльде тұңғыш мұнара сағаты орнатылады. Көп кешікпей мұнара сағаттары басқа да көптеген қалаларда пайда болды. Шамамен, мұнан жүз жылдан кейін Еуропада алғашқы қалта сағаттары пайда бола бастады. == Маятникті сағаттар == Голландиялық ғалым Х. Гюйгенс 1657 жылы маятникті сағат ойлап тапты. Маятник (ұзынша салмасы бар ұзын шыбықша) бірқалыпты тербеледі. Яғни, оның әр тербелісі бірдей уақыт аралығында қайталанады. Маятниксіз сағаттар күніне уақыттан 15 минут артта қалып, немесе озып кете беретін. Ал қазіргі маятникті сағаттардың дәл уақыттан ауытқуы бір секундтан аспайды. Маятник сағаттың жүрісін реттеп отырады. Уақытты сақтауға арналған маятниктің артықшылығы - бұл гармоникалық осциллятор: Ол ұзындыққа байланысты нақты уақыт аралығында алға-артқа бұрылады және басқа жылдамдықтарда тербеліске қарсы тұрады. Маятникті сағаттар жұмыс істеу үшін стационар болуы керек. Кез келген қозғалыс немесе үдеулер маятниктің қозғалысына әсер етеді, дәлсіздіктер туғызады, сондықтан портативті сағатта қолданудың басқа механизмдері қажет болады. Бұған қоса, сағаттың барлығында да энергия көзі болып табылатын ең қажетті бөлшек болуға тиіс. Ол - салма тас, не болат серіппе, немесе электр батареясы. == Қазіргі заман сағаттары == Соңғы бірнеше жылдарға дейін барлық сағатқа тән маңызды тетіктер - сағаттық, минуттық, секундтық уақыт бірліктерін көрсететін тілдері болып келеді. Ал бүгінгі таңда мұның басқа да түрлері кең тарай бастады, яғни, уақытты көрсететін тілі мен сандық межелері жоқ сағаттар шықты. Мұның орнына бетіндегі әйнекшелерден сағаттық, минуттық, секундтық, белгілерді санмен, санмен көрсетіп тұратын кішкене сағаттар дүниеге келді. Ал, кейбір сағаттар, сонымен бірге, жылдың айы мен күнін, аптаның қай күнін де көрсете алады. == Кварц сағаты == Қазіргі заманғы ғылым мен техника сағаттан механикалық маятниктің мүмкіндігі жетпейтін анағұрлым жоғары дәлдікті талап ете бастады. Осыған орай енді кварц сағаты жасалды. Мұнда "маятниктің"қызметін электр тогының әсерімен тербеліске келетін кварц пластинкасы атқарады. Кварц "маятникті" сағаттар отыз жыл ішінде бір секундқа ғана қателесуі мүмкін. Уақытты бұдан да дәлірек көрсететін "маятниктер" іздеу барысында ғылым өте күрделі тербеліс қимылдарын жүзеге асыратын молекулалар мен атомдарға назар аударды. Қазіргі кезде уақытты ең дәл көрсететін де осы атомдық және молекулалық сағаттар.тКварцтық сағат айына 40 секундқа дейін қателессе, механикалық сағат тәулік сайын 4-6 секундқа қалып кетеді. {{уики}} {{Уақытты өлшеу және уақыт стандарттары}} [[Санат:Сағаттар]] jkxir3o73d5pmpr4l4klg32pb53wsnq 3054299 3054294 2022-07-24T11:38:52Z Nurbekovanurly 121316 /* Топтастырылуы */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Red Clock.jpg|thumb|Механикалық үстел сағаты.]] '''Сағат''' — тәуліктiң ағымдағы уақытын анықтайтын және бір тәуліктен кіші уақыт аралықтарының ұзақтығын бірліктермен өлшейтін құрал. == Тарихы == Жүректің соғуы, теңіз суының көтерілуі мен қайтуы, күннің шығуы мен батуы, жыл мезгілдерінің алмасуы, т.б. Осылардың бәрі белгілі бір уақыт аралығында үздіксіз қайталанып отырады. Күн мен түннің алмасуын, Күн мен Айдың қозғалысын бақылай отырып, адам баласы жылды айларға, айды күндерге, ал күнді бұдан анағұрлым қысқа уақыт бөліктері сағаттарға бөле бастаған. Бұрын уақытты күннің көмегімен анықтаған. Мұндай сағат – күн сағаты деп аталады. Сағат тілінің орнына таяқша пайдаланады. Таяқшаны айнала шеңбер сызылады. Шеңберді 12 сағатқа бөледі. Бірақ мұндай сағаттар бұлтты күндері немесе түнде уақыт көрсете алмайды. Сондықтан да адамдар уақыт анықтаудың басқа жолдарын қарастыра бастаған. Сөйтіп су сағаты ойлап табылған. == Топтастырылуы == Өлшемі мен ыңғайлылығына қарай: [[Сурет:Wooden hourglass 3.jpg|thumb|right|200px|Құм сағаты]] * қалта сағаттары; [[Сурет:Ancient Chinese Water Clock1.gif|thumb|right|200px|Қытай су сағаттары]] * қол сағаттар; [[Сурет:Radio-with-Alarm clock.jpg|thumb|right|200px|Қоңыраулы үстел сағаты]] * күйме сағаттары; [[Сурет:St. Andrew's Catholic Church (Pasadena, California).JPG|thumb|right|200px|Мұнаралы сағат]] * үстелге қоятын сағаттар; [[Сурет:Қол сағат.jpg|нобай|alt=Қол сағат|Қол сағат]] * қабырға сағаттары; * жерде тұратын сағаттар; * мұнаралы сағаттар. [[Сурет:Күн сағат.jpg|нобай|alt=Күн сағат|Күн сағат]] Өлшеу механизмдері бойынша: * күн сағаттары; * жалынды сағаттар; * құмсағаттар; * сағаттар су перiлерi; * механикалық сағаттар; * камертон сағаттары; * кварц сағаттары; * электрондық сағаттар; * астрономиялық сағаттар; * атом сағаттары. == Су сағаттары == Су сағаттары немесе [[клепсидра]]. Негізгі механизмі құм сағаттар тәрізді<ref>Су, құм және от сағаттар таймен ретінде қолданыла алмайды</ref>. Су сағатында су бір ыдыстан екінші ыдысқа бірқалыпты тамшылап құйылып тұратын. Мұндайда көрсеткіш тілі бар қалтқы жоғары көтеріліп немесе төмен түсіп, уақыттың дәл мезгілін білдірген. Бұл сағат уақытты күндіз де, түнде де көрсете беретін - тек суын еселеп отыруды ұмытпасаң, болғаны. Ал құм сағаты болса, осы заманға дейін пайдаланылып келеді. == Құм сағат == Мұнда құм екі шыны сауыттан олардың тұтасқан тар мойыны арқылы бір-біріне алма-кезек сыздықтап, сусып ағып тұрады. Физиотерапиялық емшараларды мөлшерлеуде жиі қолданылады. == Механикалық сағаттар == Механикалық сағаттар жөніндегі алғашқы деректі ғалымдар ежелгі византиялық қолжазба нұсқалардан тапты. Бұл кезең 578 жылмен тұспа-тұс келеді. Алғашқы мехникалық сағаттардың тек бір ғана - сағаттық тілі болған. Сағатты майлаған кезде майдың қоюлануы, механизмнің кірлеуі серіппелердің босаңсуы салдарынан сағаттың жүріс дәлдігі төмендейді, сол себепті механикалық сағаттарда (2-3 жылда бір рет) тазалап, майлап отыру керек. 1404 жылы Мәскеуде Кремльде тұңғыш мұнара сағаты орнатылады. Көп кешікпей мұнара сағаттары басқа да көптеген қалаларда пайда болды. Шамамен, мұнан жүз жылдан кейін Еуропада алғашқы қалта сағаттары пайда бола бастады. == Маятникті сағаттар == Голландиялық ғалым Х. Гюйгенс 1657 жылы маятникті сағат ойлап тапты. Маятник (ұзынша салмасы бар ұзын шыбықша) бірқалыпты тербеледі. Яғни, оның әр тербелісі бірдей уақыт аралығында қайталанады. Маятниксіз сағаттар күніне уақыттан 15 минут артта қалып, немесе озып кете беретін. Ал қазіргі маятникті сағаттардың дәл уақыттан ауытқуы бір секундтан аспайды. Маятник сағаттың жүрісін реттеп отырады. Уақытты сақтауға арналған маятниктің артықшылығы - бұл гармоникалық осциллятор: Ол ұзындыққа байланысты нақты уақыт аралығында алға-артқа бұрылады және басқа жылдамдықтарда тербеліске қарсы тұрады. Маятникті сағаттар жұмыс істеу үшін стационар болуы керек. Кез келген қозғалыс немесе үдеулер маятниктің қозғалысына әсер етеді, дәлсіздіктер туғызады, сондықтан портативті сағатта қолданудың басқа механизмдері қажет болады. Бұған қоса, сағаттың барлығында да энергия көзі болып табылатын ең қажетті бөлшек болуға тиіс. Ол - салма тас, не болат серіппе, немесе электр батареясы. == Қазіргі заман сағаттары == Соңғы бірнеше жылдарға дейін барлық сағатқа тән маңызды тетіктер - сағаттық, минуттық, секундтық уақыт бірліктерін көрсететін тілдері болып келеді. Ал бүгінгі таңда мұның басқа да түрлері кең тарай бастады, яғни, уақытты көрсететін тілі мен сандық межелері жоқ сағаттар шықты. Мұның орнына бетіндегі әйнекшелерден сағаттық, минуттық, секундтық, белгілерді санмен, санмен көрсетіп тұратын кішкене сағаттар дүниеге келді. Ал, кейбір сағаттар, сонымен бірге, жылдың айы мен күнін, аптаның қай күнін де көрсете алады. == Кварц сағаты == Қазіргі заманғы ғылым мен техника сағаттан механикалық маятниктің мүмкіндігі жетпейтін анағұрлым жоғары дәлдікті талап ете бастады. Осыған орай енді кварц сағаты жасалды. Мұнда "маятниктің"қызметін электр тогының әсерімен тербеліске келетін кварц пластинкасы атқарады. Кварц "маятникті" сағаттар отыз жыл ішінде бір секундқа ғана қателесуі мүмкін. Уақытты бұдан да дәлірек көрсететін "маятниктер" іздеу барысында ғылым өте күрделі тербеліс қимылдарын жүзеге асыратын молекулалар мен атомдарға назар аударды. Қазіргі кезде уақытты ең дәл көрсететін де осы атомдық және молекулалық сағаттар.тКварцтық сағат айына 40 секундқа дейін қателессе, механикалық сағат тәулік сайын 4-6 секундқа қалып кетеді. {{уики}} {{Уақытты өлшеу және уақыт стандарттары}} [[Санат:Сағаттар]] 2rogdhtd4pmzj88fxukzqnblggvxucr 0 32012 3054089 2921840 2022-07-23T18:12:16Z Мағыпар 100137 сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Шиелі |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 10|lat_sec = 44 |lon_deg =66|lon_min = 43|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Шиелі ауылдық округі{{!}}Шиелі |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 32480 |санақ жылы = 2021 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 72432 |пошта индексі = |пошта индекстері = 120700—120703 |Автомобиль коды = 11 |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Шиелі}} '''Шиелі''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]дағы ауыл, аудан ([[1938 жыл]]дан) және [[Шиелі ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы - [[Қызылорда]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 128 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің оң жағалық жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28621 адам (14046 ер адам және 14575 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 29632 адамды (14602 ер адам және 15030 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> [[2019 жыл]]дың басында тұрғындар саны 31691 адам (15805 ер адам және 15886 әйел адам) болды. == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолын салуға байланысты қаланған. Кентте ғ6 кен басқармасы, барлау экспедицияларының басқармасы, Шиеліастық, т.б. АҚ-тар бар. == Ауыл суреттері == <gallery> Шиелі.jpg |Шиелі </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] ax9w3zisn9rq6w7y2d5dygoa5xojo9u 3054090 3054089 2022-07-23T18:13:10Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Шиелі |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 10|lat_sec = 44 |lon_deg =66|lon_min = 43|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Шиелі ауылдық округі{{!}}Шиелі |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 32480 |санақ жылы = 2021 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 72432 |пошта индексі = |пошта индекстері = 120700—120703 |Автомобиль коды = 11 |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Шиелі}} '''Шиелі''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]дағы ауыл, аудан ([[1938 жыл]]дан) және [[Шиелі ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы - [[Қызылорда]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 128 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің оң жағалық жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28621 адам (14046 ер адам және 14575 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 29632 адамды (14602 ер адам және 15030 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> [[2019 жыл]]дың басында тұрғындар саны 31691 адам (15805 ер адам және 15886 әйел адам) болды. == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолын салуға байланысты қаланған. Кентте ғ6 кен басқармасы, барлау экспедицияларының басқармасы, Шиеліастық, т.б. АҚ-тар бар. == Ауыл суреттері == <gallery> Шиелі.jpg |Шиелі Шиелі. Ресторан Бес Жұлдыз.jpg| "Бес Жұлдыз" мейрамханасы </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] gg4ilbgkkkdqk4izcsvumz8afvwbbtf 3054091 3054090 2022-07-23T18:13:37Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Шиелі |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 10|lat_sec = 44 |lon_deg =66|lon_min = 43|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Шиелі ауылдық округі{{!}}Шиелі |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 32480 |санақ жылы = 2021 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 72432 |пошта индексі = |пошта индекстері = 120700—120703 |Автомобиль коды = 11 |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Шиелі}} '''Шиелі''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]дағы ауыл, аудан ([[1938 жыл]]дан) және [[Шиелі ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы - [[Қызылорда]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 128 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің оң жағалық жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28621 адам (14046 ер адам және 14575 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 29632 адамды (14602 ер адам және 15030 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> [[2019 жыл]]дың басында тұрғындар саны 31691 адам (15805 ер адам және 15886 әйел адам) болды. == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолын салуға байланысты қаланған. Кентте ғ6 кен басқармасы, барлау экспедицияларының басқармасы, Шиеліастық, т.б. АҚ-тар бар. == Ауыл суреттері == <gallery> Шиелі.jpg |Шиелі Шиелі. Ресторан Бес Жұлдыз.jpg| "Бес Жұлдыз" мейрамханасы Шиелі. Музей.jpg|Музей </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] dclxxlfxvkau3bhoxu0s4xri354j6c4 3054092 3054091 2022-07-23T18:14:17Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Шиелі |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 10|lat_sec = 44 |lon_deg =66|lon_min = 43|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Шиелі ауылдық округі{{!}}Шиелі |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 32480 |санақ жылы = 2021 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 72432 |пошта индексі = |пошта индекстері = 120700—120703 |Автомобиль коды = 11 |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Шиелі}} '''Шиелі''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]дағы ауыл, аудан ([[1938 жыл]]дан) және [[Шиелі ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы - [[Қызылорда]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 128 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің оң жағалық жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28621 адам (14046 ер адам және 14575 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 29632 адамды (14602 ер адам және 15030 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> [[2019 жыл]]дың басында тұрғындар саны 31691 адам (15805 ер адам және 15886 әйел адам) болды. == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолын салуға байланысты қаланған. Кентте ғ6 кен басқармасы, барлау экспедицияларының басқармасы, Шиеліастық, т.б. АҚ-тар бар. == Ауыл суреттері == <gallery> Шиелі.jpg |Шиелі Шиелі. Ресторан Бес Жұлдыз.jpg| "Бес Жұлдыз" мейрамханасы Шиелі. Музей.jpg|Музей Шиелі. Ж.д.вокзал.jpg |Темір жол вокзалы </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] 9c4jyot8269npiwk0vnndqndlj0u1qb 3054093 3054092 2022-07-23T18:14:52Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Шиелі |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 10|lat_sec = 44 |lon_deg =66|lon_min = 43|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Шиелі ауылдық округі{{!}}Шиелі |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 32480 |санақ жылы = 2021 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 72432 |пошта индексі = |пошта индекстері = 120700—120703 |Автомобиль коды = 11 |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Шиелі}} '''Шиелі''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]дағы ауыл, аудан ([[1938 жыл]]дан) және [[Шиелі ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы - [[Қызылорда]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 128 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің оң жағалық жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28621 адам (14046 ер адам және 14575 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 29632 адамды (14602 ер адам және 15030 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> [[2019 жыл]]дың басында тұрғындар саны 31691 адам (15805 ер адам және 15886 әйел адам) болды. == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолын салуға байланысты қаланған. Кентте ғ6 кен басқармасы, барлау экспедицияларының басқармасы, Шиеліастық, т.б. АҚ-тар бар. == Ауыл суреттері == <gallery> Шиелі.jpg |Шиелі Шиелі. Ресторан Бес Жұлдыз.jpg| "Бес Жұлдыз" мейрамханасы Шиелі. Музей.jpg|Музей Шиелі. Ж.д.вокзал.jpg |Темір жол вокзалы Шиелі 20210806 080825.jpg|Шиелі </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] s48dbupkueic4dga82rgrtc5vavb8ys 3054094 3054093 2022-07-23T18:15:23Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Шиелі |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 10|lat_sec = 44 |lon_deg =66|lon_min = 43|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Шиелі ауылдық округі{{!}}Шиелі |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 32480 |санақ жылы = 2021 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 72432 |пошта индексі = |пошта индекстері = 120700—120703 |Автомобиль коды = 11 |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Шиелі}} '''Шиелі''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]дағы ауыл, аудан ([[1938 жыл]]дан) және [[Шиелі ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы - [[Қызылорда]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 128 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің оң жағалық жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28621 адам (14046 ер адам және 14575 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 29632 адамды (14602 ер адам және 15030 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> [[2019 жыл]]дың басында тұрғындар саны 31691 адам (15805 ер адам және 15886 әйел адам) болды. == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолын салуға байланысты қаланған. Кентте ғ6 кен басқармасы, барлау экспедицияларының басқармасы, Шиеліастық, т.б. АҚ-тар бар. == Ауыл суреттері == <gallery> Шиелі.jpg |Шиелі Шиелі. Ресторан Бес Жұлдыз.jpg| "Бес Жұлдыз" мейрамханасы Шиелі. Музей.jpg|Музей Шиелі. Ж.д.вокзал.jpg |Темір жол вокзалы Шиелі 20210806 080825.jpg|Шиелі Шиелі 20210806 080145.jpg|Шиелі </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] 8y4wcpvgmi4vnbg53d5q35as4bkm02z 3054095 3054094 2022-07-23T18:16:14Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы =Шиелі |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 10|lat_sec = 44 |lon_deg =66|lon_min = 43|lon_sec =58 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Шиелі ауылдық округі{{!}}Шиелі |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1904 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 32480 |санақ жылы = 2021 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = 72432 |пошта индексі = |пошта индекстері = 120700—120703 |Автомобиль коды = 11 |ортаққордағы санаты = Кызылординская область |сайты = |сайт тілі = }} {{мағына|Шиелі}} '''Шиелі''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]дағы ауыл, аудан ([[1938 жыл]]дан) және [[Шиелі ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Облыс орталығы - [[Қызылорда]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 128 км жерде, [[Сырдария]] өзенінің оң жағалық жазығында орналасқан. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 28621 адам (14046 ер адам және 14575 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 29632 адамды (14602 ер адам және 15030 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> [[2019 жыл]]дың басында тұрғындар саны 31691 адам (15805 ер адам және 15886 әйел адам) болды. == Тарихы == Іргесі [[1904 жыл]]ы [[Орынбор]] – [[Ташкент]] темір жолын салуға байланысты қаланған. Кентте ғ6 кен басқармасы, барлау экспедицияларының басқармасы, Шиеліастық, т.б. АҚ-тар бар. == Ауыл суреттері == <gallery> Шиелі.jpg |Шиелі Шиелі. Ресторан Бес Жұлдыз.jpg| "Бес Жұлдыз" мейрамханасы Шиелі. Музей.jpg|Музей Шиелі. Ж.д.вокзал.jpg |Темір жол вокзалы Шиелі 20210806 080825.jpg|Шиелі Шиелі 20210806 080145.jpg|Шиелі </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] 9jj7mrrpo9zzdpmdxv2azyud29brxs7 0 43035 3054096 2755923 2022-07-23T18:22:01Z PlanespotterA320 66358 wikitext text/x-wiki [[File:Mirzo Tursunzoda portrait.jpg|thumb]] '''ТҰРСЫН-ЗАДЕ''' ''Мирзо''<ref name="source1">«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том</ref> (2.5. 1911, [[Тәжікстан]], Регар ауданы Қаратаг ауылы – 24.9.1977, [[Душанбе]]) – [[тәжік]] жазушысы, қоғам қайраткері. Тәжікстанның халық ақыны (1961), [[Cоциалистік Еңбек Ері]] (1967). Алғашқы туындыларын 1930 жылдан жаза бастаған. “Жеңіс туы” атты тұңғыш өлеңдер жинағы 1932 жылы шыққан. “Үкім” [[пьеса]]сы (1935), “Ел күні” (1936), “Күз бен көктем” (1937) поэмалары, “Жырлар” атты жинағы (1939) жарияланған. Тұрсын-Заде [[поэзия]]сына өзгеше мәнер, асқақ пафос, [[патриот]]тық әуен тән. “Отан үшін” (1941, А.Дехотимен бірге), “Отан ұлы” (1942) поэмаларында 2-дүниежүзілік соғыстың ауыртпалығын, соғыс жылдарындағы халықтар достығын жырлады. Соғыстан кейінгі дәуір [[ақын]] шығармашылық үшін ерекше өрлеу кезеңі болды. “Мәскеуден келген қалыңдық” поэмасы (1945), “Үндістан қиссасы” (1947 – 48, КСРО Мемлекеттік сыйл., 1948), “Мен азат Шығыстанмын” (1950) атты өлеңдер топтамасы, “Хасан – арбакеш” (1954), “[[Азия]] дауысы” (1956, екеуі де Лениндік сыйл., 1960), “Мәңгі шұғыла” (1957), “Қымбаттым менің” (1960), т.б. поэмалары жарық көрген. Ол “Азаматтық лирика туралы ойлар” (1954), “Әдебиет пен өмір” (1959), т.б. бірнеше әдеби-сын еңбектерін жариялаған. Тұрсын-Заде шығармалары дүние жүзінің көптеген тілдеріне аударылған. [[Қазақ]] тілінде “Үндістан қиссасы” (1950), “Өлеңдер мен [[поэма]]” (1972) атты жеке кітаптары шыққан. Тұрсын-Заде Тәжікстанның Рудаки атындағы Мемлекеттік сыйл-ның (1963) және Үндістанның Дж.Неру атынд. ұлттық сыйл-ның иегері, 2 – 9-сайланған КСРО Жоғарғы Кеңесінің [[депутат]]ы, Дүниежүзілік Бейбітшілік кеңесі төралқасының мүшесі болған. 4 мәрте [[Ленин]] орденімен және көптеген орден-медальдармен марапатталған. == Дереккөздер== {{дереккөздер}} {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Тұлғалар]] [[Санат:Социалистік еңбек ерлері]] {{stub}} 7t9h1ytcoafbjcapi8rdh8to1sw7lkr 0 45501 3054047 2773815 2022-07-23T15:14:30Z Мағыпар 100137 сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы =Ауыл |атауы = Қарауылкелді |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min = 41|lat_sec = 54 |lon_deg =55|lon_min = 52|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Ақтөбе облысы |кестедегі облыс = Ақтөбе облысы{{!}}Ақтөбе |ауданы = Байғанин ауданы |кестедегі аудан = Байғанин ауданы{{!}}Байғанин |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарауылкелді ауылдық округі{{!}}Қарауылкелді |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1940 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары =''Байғанин'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 7862 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарауылкелді''' ([[2006 жыл|2006]]-жылға дейін - ''Байғанин'') — [[Ақтөбе облысы]]ның оңтүстік-батысындағы ірі аудан - [[Байғанин ауданы]]ның және [[Қарауылкелді ауылдық округі]] орталығы. Бастапқыда "Адай уезі" кейінірек Ақтөбе облысына енген. == Географиялық орны == [[Ақтөбе]] қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 246 км-дей жерде, [[Жарлы өзені (Ақтөбе облысы)|Жарлы өзені]]нің бойында, Қарауылкелді темір жол станцияның жанында орналасқан. == Тұлғалары == Сонымен қатар бұл өлкеден қазаққа аты шыққан тұлға ақын - [[Ақтан Керейұлы]] дүниеге келген. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 8212 адам (4167 ер адам және 4045 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 7862 адамды (3924 ер адам және 3938 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[XX ғасыр|20 ғасырдың]] 40-жылдарының бас кезінде [[Атырау]] - Орск мұнай құбырының құрылысына байланысты қаланған. == Инфрақұрылымы == Байғанинде оқу-тәрбие, мәдени-ағарту, денсаулық сақтау мекемелері, кірпіш зауыты бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы [[Қазақ энциклопедиясы]] Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Қарауылкелді 20210805 140434.jpg|Қарауылкелді </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Байғанин ауданы елді мекендері}} [[Санат:Байғанин ауданы елді мекендері]] oxye2qh4ac2eff1aozjrbi6or3ezlag 3054048 3054047 2022-07-23T15:15:06Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы =Ауыл |атауы = Қарауылкелді |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min = 41|lat_sec = 54 |lon_deg =55|lon_min = 52|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Ақтөбе облысы |кестедегі облыс = Ақтөбе облысы{{!}}Ақтөбе |ауданы = Байғанин ауданы |кестедегі аудан = Байғанин ауданы{{!}}Байғанин |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарауылкелді ауылдық округі{{!}}Қарауылкелді |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1940 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары =''Байғанин'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 7862 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарауылкелді''' ([[2006 жыл|2006]]-жылға дейін - ''Байғанин'') — [[Ақтөбе облысы]]ның оңтүстік-батысындағы ірі аудан - [[Байғанин ауданы]]ның және [[Қарауылкелді ауылдық округі]] орталығы. Бастапқыда "Адай уезі" кейінірек Ақтөбе облысына енген. == Географиялық орны == [[Ақтөбе]] қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 246 км-дей жерде, [[Жарлы өзені (Ақтөбе облысы)|Жарлы өзені]]нің бойында, Қарауылкелді темір жол станцияның жанында орналасқан. == Тұлғалары == Сонымен қатар бұл өлкеден қазаққа аты шыққан тұлға ақын - [[Ақтан Керейұлы]] дүниеге келген. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 8212 адам (4167 ер адам және 4045 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 7862 адамды (3924 ер адам және 3938 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[XX ғасыр|20 ғасырдың]] 40-жылдарының бас кезінде [[Атырау]] - Орск мұнай құбырының құрылысына байланысты қаланған. == Инфрақұрылымы == Байғанинде оқу-тәрбие, мәдени-ағарту, денсаулық сақтау мекемелері, кірпіш зауыты бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы [[Қазақ энциклопедиясы]] Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Қарауылкелді 20210805 140434.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 20210805 140359.jpg|Қарауылкелді </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Байғанин ауданы елді мекендері}} [[Санат:Байғанин ауданы елді мекендері]] 7vrwbxn8p6lkzfs04h4mfbbhpbwvk5c 3054049 3054048 2022-07-23T15:15:37Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы =Ауыл |атауы = Қарауылкелді |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min = 41|lat_sec = 54 |lon_deg =55|lon_min = 52|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Ақтөбе облысы |кестедегі облыс = Ақтөбе облысы{{!}}Ақтөбе |ауданы = Байғанин ауданы |кестедегі аудан = Байғанин ауданы{{!}}Байғанин |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарауылкелді ауылдық округі{{!}}Қарауылкелді |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1940 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары =''Байғанин'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 7862 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарауылкелді''' ([[2006 жыл|2006]]-жылға дейін - ''Байғанин'') — [[Ақтөбе облысы]]ның оңтүстік-батысындағы ірі аудан - [[Байғанин ауданы]]ның және [[Қарауылкелді ауылдық округі]] орталығы. Бастапқыда "Адай уезі" кейінірек Ақтөбе облысына енген. == Географиялық орны == [[Ақтөбе]] қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 246 км-дей жерде, [[Жарлы өзені (Ақтөбе облысы)|Жарлы өзені]]нің бойында, Қарауылкелді темір жол станцияның жанында орналасқан. == Тұлғалары == Сонымен қатар бұл өлкеден қазаққа аты шыққан тұлға ақын - [[Ақтан Керейұлы]] дүниеге келген. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 8212 адам (4167 ер адам және 4045 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 7862 адамды (3924 ер адам және 3938 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[XX ғасыр|20 ғасырдың]] 40-жылдарының бас кезінде [[Атырау]] - Орск мұнай құбырының құрылысына байланысты қаланған. == Инфрақұрылымы == Байғанинде оқу-тәрбие, мәдени-ағарту, денсаулық сақтау мекемелері, кірпіш зауыты бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы [[Қазақ энциклопедиясы]] Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Қарауылкелді 20210805 140434.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 20210805 140359.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 2 2017.jpg|Қарауылкелді </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Байғанин ауданы елді мекендері}} [[Санат:Байғанин ауданы елді мекендері]] 1sj0v3x29csa7dgsscrn15aswa16zbj 3054050 3054049 2022-07-23T15:16:10Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы =Ауыл |атауы = Қарауылкелді |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min = 41|lat_sec = 54 |lon_deg =55|lon_min = 52|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Ақтөбе облысы |кестедегі облыс = Ақтөбе облысы{{!}}Ақтөбе |ауданы = Байғанин ауданы |кестедегі аудан = Байғанин ауданы{{!}}Байғанин |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарауылкелді ауылдық округі{{!}}Қарауылкелді |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1940 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары =''Байғанин'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 7862 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарауылкелді''' ([[2006 жыл|2006]]-жылға дейін - ''Байғанин'') — [[Ақтөбе облысы]]ның оңтүстік-батысындағы ірі аудан - [[Байғанин ауданы]]ның және [[Қарауылкелді ауылдық округі]] орталығы. Бастапқыда "Адай уезі" кейінірек Ақтөбе облысына енген. == Географиялық орны == [[Ақтөбе]] қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 246 км-дей жерде, [[Жарлы өзені (Ақтөбе облысы)|Жарлы өзені]]нің бойында, Қарауылкелді темір жол станцияның жанында орналасқан. == Тұлғалары == Сонымен қатар бұл өлкеден қазаққа аты шыққан тұлға ақын - [[Ақтан Керейұлы]] дүниеге келген. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 8212 адам (4167 ер адам және 4045 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 7862 адамды (3924 ер адам және 3938 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[XX ғасыр|20 ғасырдың]] 40-жылдарының бас кезінде [[Атырау]] - Орск мұнай құбырының құрылысына байланысты қаланған. == Инфрақұрылымы == Байғанинде оқу-тәрбие, мәдени-ағарту, денсаулық сақтау мекемелері, кірпіш зауыты бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы [[Қазақ энциклопедиясы]] Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Қарауылкелді 20210805 140434.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 20210805 140359.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 2 2017.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 1 2017.jpg|Қарауылкелді </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Байғанин ауданы елді мекендері}} [[Санат:Байғанин ауданы елді мекендері]] omj2eszwygd82hf7r4qyk3wlpfgn2m6 3054051 3054050 2022-07-23T15:16:39Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы =Ауыл |атауы = Қарауылкелді |сурет = |әкімшілік күйі = Аудан орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =48 |lat_min = 41|lat_sec = 54 |lon_deg =55|lon_min = 52|lon_sec =55 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Ақтөбе облысы |кестедегі облыс = Ақтөбе облысы{{!}}Ақтөбе |ауданы = Байғанин ауданы |кестедегі аудан = Байғанин ауданы{{!}}Байғанин |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Қарауылкелді ауылдық округі{{!}}Қарауылкелді |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = 1940 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары =''Байғанин'' |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны = 7862 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = Актюбинская область |сайты = |сайт тілі = }} '''Қарауылкелді''' ([[2006 жыл|2006]]-жылға дейін - ''Байғанин'') — [[Ақтөбе облысы]]ның оңтүстік-батысындағы ірі аудан - [[Байғанин ауданы]]ның және [[Қарауылкелді ауылдық округі]] орталығы. Бастапқыда "Адай уезі" кейінірек Ақтөбе облысына енген. == Географиялық орны == [[Ақтөбе]] қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 246 км-дей жерде, [[Жарлы өзені (Ақтөбе облысы)|Жарлы өзені]]нің бойында, Қарауылкелді темір жол станцияның жанында орналасқан. == Тұлғалары == Сонымен қатар бұл өлкеден қазаққа аты шыққан тұлға ақын - [[Ақтан Керейұлы]] дүниеге келген. == Халқы == [[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 8212 адам (4167 ер адам және 4045 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 7862 адамды (3924 ер адам және 3938 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Тарихы == Іргесі [[XX ғасыр|20 ғасырдың]] 40-жылдарының бас кезінде [[Атырау]] - Орск мұнай құбырының құрылысына байланысты қаланған. == Инфрақұрылымы == Байғанинде оқу-тәрбие, мәдени-ағарту, денсаулық сақтау мекемелері, кірпіш зауыты бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы [[Қазақ энциклопедиясы]] Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Қарауылкелді 20210805 140434.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 20210805 140359.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 2 2017.jpg|Қарауылкелді Қарауылкелді 1 2017.jpg|Қарауылкелді </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Байғанин ауданы елді мекендері}} [[Санат:Байғанин ауданы елді мекендері]] 4kkf14k48bl4jogjvi2ubztx7bmp2vw 0 49665 3054110 2984036 2022-07-23T19:28:55Z Malik Nursultan B 111493 wikitext text/x-wiki {{Мемлекет |Қазақша атауы = Палестина |Шынайы атауы = {{lang-ar|دولة فلسطين}}<br><small>(Да́улят Филасты́н)</small> |Септік = Палестина мемлекеті |Елтаңба = Coat of arms of Palestine.svg |Байрақ =Flag of Palestine.svg |Ұраны = |Әнұранның аты = Билади |Аудио = National Anthem of Palestine (Vocal).ogg |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |CoordScale = |Картада = State_of_Palestine_(orthographic_projection).svg |карта тақырыбы = Палестина өзіндікі етіп мойындаған аумақ (жасыл) [[Израиль]] өзіндікі етіп мойындаған аумақ (ашық жасыл) |Картада2 = |Үкімет түрі = [[Унитарлы мемлекет|Унитарлы]] [[Аралас республика|семи-президенттік]] [[республика]] |Құрылды = |Тәуелсіздік күні = [[1988 жыл]], [[15 қараша]] |Тәуелсіздігін алды = [[Израиль]] |Тілі = [[Араб тілі|арабша]] <!-- |Тілдері = --> |Мемлекеттік діні = [[Ислам]] дінінің [[суннизм|сүнниттік бағыты]] |Астанасы =[[Иерусалим]] (толық мойындалмаған астанасы)<br>[[Рамалла]] (әкімшілік орталығы) |Ірі қалалары = <!-- |Ірі қаласы = --> |Басшы қызметі = |Басшылары = |Жер аумағы = |Жер аумағы бойынша орны = |Судың үлесі = |Этнохороним = |Жұрты = |Халық саны бойынша орны = |Сарап жылы = |Санақ бойынша халық саны = |Санақ жылы = |Халық тығыздығы = |Тығыздық бойынша орны = |ЖІӨ = |ЖІӨ сараптаған жылы = |ЖІӨ бойынша орны = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша орны = |ЖІӨ (АҚТ) = |ЖІӨ (АҚТ) сараптаған жылы = |ЖІӨ (АҚТ) орны = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) орны = |ЖІӨ (номинал) = |ЖІӨ (номинал) сараптаған жылы = |ЖІӨ (номинал) бойынша орны = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) = |Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) орны = |АДИ = |АДИ жылдық есебі = |АДИ бойынша орны = |АДИ деңгейі = |Әуе компаниясы = |Валютасы =[[Мысыр фунты]] ([[ISO 4217|EGP]])<br>[[Жаңа Израиль шекелі]] (₪)<br>[[Иордания динары]] (JOD) |Интернет үйшігі = <!-- |Интернет үйшіктері = --> |ISO = |Телефон коды = 970 |Уақыт белдеуі = +2 <!-- |Уақыт белдеулері = --> |Түсініктемелер = <!-- |Тусыз және елтаңбасыз =* --> <!-- |Әнұрансыз =* --> |Статусы=[[Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер|жартылай мойындалған мемлекет]], БҰҰ бақылаушы мемлекеті, 138 БҰҰ мүшелерімен мойындалған}} '''Палестина мемлекеті''' ({{Lang-ar|دولة فلسطين‎}}) — Батыс Азияда орналасқан ''[[де-юре]]'' [[Егемендік|егемен мемлекет]]. Ресми түрде [[Палестинаны Азат Ету Ұйымы]]мен басқарылғанымен, Палестина жері дәл қазір 1967 жылғы [[Алты күндік соғыс]]тан бері де-факто [[Израиль]]мен басып алынған. Жер аумағы 6,2 мың км². Халқы 5,2 млн. (2021). Ресми тілі – [[араб тілі]]. Діні – [[Сунниттер|сунниттік]] [[ислам]] және [[иудаизм]]. Палестина астанасы етіп [[Иерусалим]] қаласын мойындағанымен, бұл қала [[Израиль]] басқарылуында. Палестина мемлекетінің егемендігін 193 [[Біріккен Ұлттар Ұйымы|БҰҰ]] мүшелері ішінен 138-і мойындайды; 2012 жылдан бері ол БҰҰ бақылаушы мемлекеті болып келеді. Палестина — [[Араб Лигасы]]ның, [[Ислам Әріптестік Ұйымы]]ның, [[G77]]-нің, [[Халықаралық Олимпиада комитеті]]нің, [[ЮНЕСКО]]-ның және [[ЮНКТАД]]-тың мүшесі. == Палестина мемлекетінің тарихы == 1947 жылы [[Біріккен Ұлттар Ұйымы]] шешімімен Палестина даулы аумағының екі мемлекетке ([[еврейлер|еврей]] және [[арабтар|араб]]) бөлінуі жоспары қабылданды. Бұл жоспарды еврей басшылығы қабылдады, бірақ араб басшылары қабылдамады, және Ұлыбритания бұл жоспарды жүзеге асырудан бас тартты. Ұлыбританияның түпкілікті кетуі қарсаңында [[Давид Бен-Гурион]] басқаруындағы [[Еврей агенттігі]] [[Біріккен Ұлттар Ұйымы|БҰҰ]]-ның ұсынған жоспарына сәйкес [[Израиль|Израиль мемлекетінің]] құрылғанын жариялады. [[Араб Жоғарғы Комитеті]] өз мемлекетін жарияламады және оның орнына [[Трансиордания әмірлігі]], [[Мысыр]] және сол кездегі [[Араб лигасы]]ның басқа мүшелерімен бірге [[1948 жылғы Араб-Израиль соғысына]] әкеліп соқтырған әскери әрекеттерді бастады. Соғыс кезінде Израиль БҰҰ жоспары бойынша араб мемлекетінің құрамына кіретін аумақтарын басып алды. Мысыр [[Газа секторы]]н, ал Трансиордания кейінірек Батыс жағалауды аннексиялады. Мысыр бастапқыда Бүкіл Палестина үкіметін құруды қолдады, бірақ 1959 жылы оны таратты. Трансиордания оны ешқашан мойындамады және оның орнына [[Иордания]]ны құру үшін Батыс жағалауды өз территориясымен біріктіруді ұйғарды. Аннексия 1950 жылы ратификацияланды, бірақ халықаралық қауымдастық оны қабылдамады. 1967 жылы Израиль Мысырға, Иорданияға және [[Сирия]]ға қарсы соғысқан [[алты күндік соғыс]] Израильдің басқа аумақтардан басқа Батыс жағалау мен Газа секторын басып алуымен аяқталды. 1964 жылы Батыс жағалауды Иордания басқарған кезде, Израильге қарсы тұру мақсатымен сол жерде [[Палестинаны Азат Ету Ұйымы]] құрылды. Палестина ұлттық хартиясы Палестинаның шекарасын мандаттың қалған бүкіл аумағы, соның ішінде Израильдің өзін де анықтайды. Алты күндік соғыстан кейін ПАЕҰ Иорданияға көшті, бірақ кейінірек 1971 жылы [[Ливан]]ға көшті. 1974 жылдың қазан айында өткен Араб Лигасының саммиті ПАЕҰ-ны «Палестина халқының жалғыз заңды өкілі» ретінде белгіледі және «олардың тәуелсіз төтенше жағдай орнату құқығын» растады. 1974 жылы қарашада [[БҰҰ Бас Ассамблеясы]]ның оларға «мемлекеттік емес ұйым» ретінде бақылаушы мәртебесін берді. 1988 жылғы Тәуелсіздік Декларациясынан кейін БҰҰ Бас Ассамблеясы бұл мәлімдемені ресми түрде мойындады және БҰҰ-да «Палестинаны азат ету ұйымының» орнына «Палестина» атауын қолдану туралы шешім қабылдады. Осы шешімге қарамастан, Палестина ұйымы Палестина мемлекетінің үкіметі ретінде БҰҰ-ға қатыспады. 1979 жылы Кэмп-Дэвид келісімі бойынша Мысыр Газа секторындағы өзіндікі қылып мойындаған жерін де-юре түрде қайтарды. 1988 жылдың шілдесінде Иордания Батыс Шерияға өзінің мойындаған жерін (Харам әл-Шарифке (Ғибадатхана тауы) қамқоршылықты қоспағанда) Палестиналық ұйымға қайтарып берді. 1988 жылы қарашада Палестиналық ұйымның заң шығарушы органы қуғында жүргенде «Палестина мемлекетінің» құрылғанын жариялады. Келесі айда оны көптеген мемлекеттер, соның ішінде Мысыр мен Иордания тез мойындады. Палестинаның Тәуелсіздік Декларациясында Палестина мемлекеті «Палестина аумағында» құрылған деп сипатталған, әрі қарай нақты айтылмаған. Осыған байланысты Палестина мемлекетін мойындаған кейбір елдер мойындау туралы мәлімдемелерінде «1967 жылғы шекараларға» сілтеме жасайды, осылайша оның территориясы Израильді емес, басып алынған Палестина территориясын ғана мойындайды. Палестина мемлекеті ұсынған БҰҰ-ға мүшелік өтініші де оның «1967 жылғы шекараларға» негізделгенін көрсетті. Осло келісімдері бойынша келіссөздер кезінде Палестиналық ұйым Израильдің өмір сүру құқығын мойындады, ал [[Израиль]] Палестина ұйымының Палестина халқының өкілі деп таныды. 1988 жылғы Палестинаның Тәуелсіздік Декларациясында [[Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесі|БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің]] кейінірек «Тарихи ымыра» деп аталып кеткен 242 резолюциясы негізінде көпжақты келіссөздер жүргізуге ПАЕҰ шақыруы кірді, бұл екі мемлекетті шешімді қабылдауды білдіреді және бұдан былай Израиль мемлекетінің заңдылығына күмән келтірмейді. Израиль Иорданиядан Батыс жағалауды және Мысырдан Газа секторын басып алғаннан кейін сол жерде Израиль елді мекендерін құруға кірісті. Бұл аумақтар бұрын араб халқының басқаруында еді. 1993 жылы Осло келісімдерінде Израиль Палестиналық ұйымның келіссөздер тобын «Палестина халқының өкілі» ретінде мойындады, оның орнына Палестиналық ұйым Израильдің бейбітшілікте өмір сүру құқығын мойындады. Нәтижесінде, 1994 жылы Палестиналық ұйым Батыс жағалау мен Газа секторының бөліктерінде кейбір үкіметтік функцияларды жүзеге асыратын [[Палестина ұлттық әкімшілігі]]н аумақтық әкімшілігін құрды. 2007 жылы Хамас Газа секторын басып алуы палестиналықтарды саяси және аумақтық тұрғыдан екіге бөлді, [[Маһмуд Аббас]]тың [[ФАТХ]] тобы негізінен Батыс жағалауды басқаруды бастады және халықаралық деңгейде ресми түрде Газа секторы Палестинаның территориясы болып танылды. 2011 жылдың сәуірінде палестиналық тараптар татуласу келісіміне қол қойды, бірақ оны жүзеге асыру 2014 жылдың 2 маусымында бірлік үкіметі құрылғанға дейін тоқтап қалды. Осло келісімдерінде қарастырылғандай, Израиль Палестиналық ұйымға Палестина территорияларында уақытша әкімшілік институттар құруға рұқсат берді, олар [[Палестина ұлттық әкімшілігі]] түрінде келді. Оған В аймағында азаматтық бақылау, А аймағында азаматтық және қауіпсіздік бақылауы берілсе, С аймағында қатысусыз қалды. 2005 жылы Израильдің біржақты қарудан шығу жоспарын жүзеге асырғаннан кейін, ПҰӘ оның шекаралары, әуе кеңістігі және аумақтық суларын қоспағанда, Газа секторын толық басқаруға алды. 2006 жылы Палестина аралық қақтығыстан кейін Хамас Газа секторын басқаруын бастады, ал Фатх Батыс жағалауды басып алды. 2007 жылдан бастап Газа секторын Хамас, ал Батыс жағалауды ФАТХ басқарып жатыр. == Географиясы == Палестина жерлері [[Жерорта теңізі]]нің шығыс жағалауын алып жатыр. Жері таулы, үстіртті. Климаты ыстық. Жазы құрғақ, қысы жылы, жаңбырлы. Шөлден ыстық, құрғақ хамсин желі соғады. Орташа температурасы жазда 27 – 30°С, қаңтарда 7 – 12°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшемі 500 мм. Оңтүстігіне қарай кесіп өтетін [[Иордан|Иордан өзені]] [[Өлі теңіз]]ге құяды. Табиғаты өте жұтаң. Кішірек ағаштар мен бұталар ғана өседі. == Халықаралық мойындалуы == [[Сурет:Palestine recognition only.png|thumb|left|Палестинаның мойындалуы]] Палестина мемлекетін БҰҰ-ның 193 мүшесінің 138-і мойындады және 2012 жылдан бастап Біріккен Ұлттар Ұйымында мүше емес, бақылаушы мемлекет мәртебесіне ие болды. [[Қазақстан|Қазақстан Республикасы]] Палестина мемлекетін 1992 жыл 6 сәуірден бері мойындайды және екі мемлекет арасында дипломатиялық қатынастар бар.<ref>https://egemen.kz/article/172375-qazaqstan-palestina-arasyndaghy-yntymaqtastyq-qarqyndy-damyp-keledi</ref> == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} {{Жерорта теңізімен шектесетін елдер}} {{Араб мемлекеттері Лигасы}} {{Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер}} [[Санат:Жартылай мойындалған мемлекеттер]] [[Санат:Палестина]] {{stub}} mlrcryzh6ir3apqb63rsi2iw9l8uxkp 0 52271 3054264 2827678 2022-07-24T10:06:00Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Заманауи планшет.jpg|нобай|alt=Заманауи планшет|Заманауи планшет]] [[Сурет:Tablet.jpeg|thumb|right|Планшет]] '''Планшет''' ({{lang-fr|planchette}} тақтайша) — #[[топография]]лық суретке , түсіруге арналған аспаптар жиынтығына кіретін тегіс төрт бұрышты ағаш тақта және тақтаны үш аяқты мосыға бекітуге арналған құрылғы; #Далалық топографиялық суретке түсіру кезіндегі [[карта]] бетінің түпнұсқасы; #[[Графикалық сызбалар]] мен олар бойынша есептеулер жүргізуге арналған тендес көрсеткішпен қосылатын [[сызық]] торлары бар [[географиялық карта]] (сызба қағазының парағы) бекітілген тақта. Бұлар [[артиллериялық атыс]], гидрографикалық жұмыстар жүргізуде және басқа жағдайларда қолданылады; #Әуедегі және теңіздегі жағдайларды суреттеуге, [[маневр]] жасау міндеттерін орындауға, нысананы көрсетіп беруге және т.б. арналған [[әскери-теңіз флоты]] (ӘТФ) және [[әуе]] шабуылына қарсы қорғаныс (ӘШҚҚ) авиацияларындағы басшылық пункттерінің жауынгерлік-ақпараттық постарындағы арнайы құрылғы. Координаттың тік бұрышты немесе полярлы жүйесінде орындалған ашық (мөлдір) негізді [[координаталық тор]] оның құрама бөлігі болып табылады. Бұл құрылғылар механикаландырылған немесе автоматтандырылған болуы мүмкін.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ , 2001 жыл</ref> ==Дереккөздер== <references/> {{stub:Әскери іс}} {{wikify}} {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Әскери іс]] [[Санат:Аспаптар]] efrmxmsxh83lxege01nuu8552b3whvn 0 82823 3054200 2795233 2022-07-24T06:31:28Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Balance à tabac 1850.JPG|150px|right|thumb]] '''Таразы''' - [[дененің массасы]]н оған әсер етуші [[ауырлық күші]]нің көмегімен анықтайтын құрал.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0</ref> Таразының [[үй]] жағдайында пайдалану үшін қолға ұстайтын, қабырғала ілетін және стол не еденге қоятын түрлері шығарылады. Пайдалануға ыңғайлы, ықшам, құрылымы қарапайым келеді. Дегенмен, [[лаборатория]] немесе дүкен таразыларымен салыстырғанда дәлдігі төмендеу болады. Тұрмыстық таразылардың серіппелі және иінді түрлері көбірек тараған. Серіппелі таразының негізіне жазық не цилиндр спиральді серіппе алынады. Оның қызметі өлшенетің заттық салмағы мен сығылған не созылған [[серіппе]] күшін теңестіруге негізделеді; таразының көрсетуін шкала бойынша есептейді. Ал, шкала бойымен серіппе арқылы жалғасқан көрсеткіш жыл жын отырады. Серіппелі қол таразысы 6 немесе 10 килограмдық (шкаласы 200 г және 250 г-дық бөліктерге бөлінген) болып шығарылады. Тамақ дайындағанда не қайнатпа әзірлегенде қажетті өнім мөлшерін білу үшін серіппелі стол немесе қабырға тарамысы.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref> == Тарихы == [[Сурет:Таразы.jpg|нобай|alt=Таразы|Таразы]] Археологтар тапқан алғашқы таразылар біздің дәуірімізге дейінгі 5 мыңжылдыққа жатады. д., олар Месопотамияда қолданылған. 19-шы әулеттің (шамамен б.з.б. 1250 ж.) папирусында таразылар анық көрінеді. Ежелгі Мысырдың «Өлгендер кітабына» сәйкес,[[Анибус]], жер асты әлеміне кіре берісте әрбір өлген адамның жүрегі арнайы таразыларда өлшенеді, онда құдайдың әділдік қауырсыны [[Маат]] салмақ рөлін атқарады. 1 мыңжылдықтағы тас стела. e. (Түркия) тепе-теңдік салмағының ілгегінің орнына өз саусағын қолданып тұрған хетти бейнелейді. Тарихшылар римдіктерге салмақты өлшеудің түбегейлі жаңа жүйесінің ойлап табылуын жатқызады - онда салмақ қозғалады, ал тірек нүктесі мен салмақ көтеру орны өзгеріссіз қалады. Ең алғашқы болат балқыту орындарының бірі Помпейде табылған. Римдік құрылғының қазіргіден айырмашылығы, екі таразы және екі ілмек тәрізді тұтқасы болды. '''Таразы'''- әсер ететін ауырлық күші бойынша дененің салмағын немесе массасын анықтауға арнапған аспап.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.</ref> == Серіппелі таразы == Серіппелі таразы - серіппенің серпімді [[деформация]]лануын тудыратын күшке байланысты дене салмағын өлшейтін құрал. == Дереккөздер == <references/> {{wikify}} [[Санат:Механика]] [[Санат:Тұрмыс]] {{stub}} pd7l0q055o8zqf9wvzvb4p93p3dr4o2 0 91562 3054244 2812662 2022-07-24T09:44:03Z СеніңШешең 121905 «[[Адам]]» дегенге [[Уикипедия:Айдатқыштар|бағыттады]] wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Адам]] lricfs0rmso5yspw4mq64mfn5fhm8z1 0 92576 3054306 2995473 2022-07-24T11:49:05Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki {{Unreferenced}} [[Сурет:Kochi fishermen.jpg|thumb|200px|Үндістанның Кочи порттық қаласындағы балықшы]] [[Сурет:Fishing in Seychelles.jpg|thumb|Сейшель аралдарындағы балық аулау]] '''Балық аулау''' — тіршілік қамымен немесе емдік дәрі үшін [[Балықтар|балық]] ұстау. [[Мал шаруашылығы]]мен айналысқан қазақ халқы ертеде балық аулауды арнайы кәсіпке айналдырмағанымен, үлкен [[дария]] мен [[теңіз]], көл жағасындағылар қарапайым тәсілдермен балық аулағандығы туралы бізге жеткен деректерде айтылады.{{citation needed}} Олар қарапайым құрал түрлерімен, [[Шанышқы|шанышқымен]], [[Қармақ|қармақ сапу]], [[Найза|найзамен]] түйреу, [[Ілмек|ілме]] салу, тоспа, сүзу сияқты тәсілдермен аулаған. Балық аулауға сере, шанышқы, тартпа (шаппа) сияқты шаншып аулау құралдарын, қармақты пайдапанған. Сонымен қатар ұзын таяққа аттың құйрық қылын бекітіп жасаған ілмені суға салып, балық түсуін асықпай күтіп, ілме қозғалғанда оны тартып алып ұстайтын болған. Қармақтың түрі көп, соған орай құраушы бөлшектері де сан алуан: ине қармақ, әттік, жебе, темелек, жұтпа, шортан қармақ, жалтырауық, топтап салған бір етек қармақ, шаппа қармақ, салма қармақ т.б. Қазақтар орыс қоныстанушыларынан ау құрудың, көл ортасына «ыспамен» жетудің жолдарын үйренген. Балықшылық кәсібіне үйренген қазақтар малға айырбастап қайық сатып ала бастады. [[Ташкент]] темір жолы жүргізілген соң балық аулау одан әрі дами түсті. Балық аулауға сәуір мен маусым аралығы және қыркүйек пен қазан айының бірінші жартысы ыңғайлы деп есептелген. [[Балық уылдырығы|Балықтың уылдырық]] шашар кезі су жылып, өзен тасыған маусым-шілде айларында болады. Өзендер тасып арнасынан асқан кезде, жайылма суларға да уылдырық шашады. Бұл кезде балық ауланбайды. Балық мәселесін арнайы зерттеген Л.С. Бергтің жазуына қарағанда 1930 жылдары Аралда көктем мен күзде құрма, тоспа аулармен, [[бекіре]] мен [[ақ қайран]], [[сазан]], [[Торта балық|торта]], [[шортан]], [[көксерке]], [[ақмарқа]], [[жайын]] ауланған. Қаяз бен бекіреге ақан аулар салады. Сүзгі аулармен өзен суларынан ұсақ қаяз, тісті және ақмарқа аулайды. Қазақтар итбалықты еті мен майы үшін қыстыгүні аулаған. Балық аулаудың күрделі түрі желі қармақпен балық аулау әдісі. Желі қармақ ұзындығы 50-60 м кендір арқанның бойына 2 м сайын 20-30 қармақ, бір жерге 40- 60 желі қатарынан жалғастырылып құрылатын құрылғы. Жүз елудей қармақ байланған алты кішкене желінің қосындысын балықшылар «сүре» деп атайды. Сүрелердің аралығына байлап, су түбіне тасталатын салмағы 20 кг-дай ауыртпалық желілерді бір орында қозғалтпай ұстап тұрады. Су бетінде жиырма шақты қалтқыдан тұратын көтергі оны батырмай көтеріп тұрады. Ертедегі қарапайым желінің ұзындығы 11-13 құлаш, желі аралары 18 см етіп байланған, бауы қысқалау бір қарыс қана кендірден жасалған. Бекіре, шоқыр, қорытпа аулаудың бір әдісі - қарашағырмаққа кендірден желі жасап, жіптің бойына 8-10 см сайын қара қармақтар байлау. == Сөздің шығу тегі == Бұрынғы заманда «балық аулау» деген мағынаны білдірсе, кейбір диалектілерде әлі күнге дейін балық ауламайтын, балықшы дегенді білдіреді. == Қамап аулау == '''Балықты қамап аулау''' - судың арнасын жырып жасаған жасанды айырықтан бөгеу (қарабура) жасап, айырықтың соңына тоғанша істеп, қамалған балықты аулау әдісі. Сондай-ақ иірімдегі балықты атпен, құрал көмегімен таяз қайраңға қаумалап айдап, жондары көрініп қашқан балықты таяқ, сабау, серемен соғып алады. == Қыстыгүні аулау == '''Балықты қыстыгүні аулау''' - қыстыгүні балық жиналатын орынды - балық қазанын тауып, самал деп аталатын құралмен мұзын ойып, «үкіжасап», жылымды су түбіне салады. Ойылған «үкінің» біріншісінен екіншісіне қарай жылымның қанатын нәрелмен (ұзын сырықпен) айдап отырады. Егер кішілеу ay болса, үкі аралығын сегіз метрдей етіп ояды да, астаумен байланыстырып қойып, ауды бір ойықтан салып, екінші жағынан түскен балықтарды майлық ыдысқа тоғытып ала береді. Мұз ойып, аумен балық сүзіп алуды «үкі сүзу» деп атайды. Жылымды қыстыгүні мұз астына құлақ / жетек арқанмен тартып жылжытып отырады да, мұз бетіне шығарар кезде айыр ағаш тәпекпен оның екі қанатын қосып, арасынан балық шығып кетуін бөгейді. Аудың қатқан мұзын шаулап қайтадан суға салып отырады. Жылымды тек қыста ғана салып отыратын болса, алты-жеті жылға, ұдайы қолданса екі жыл ғана қолдануға жарайды.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> == Балық аулауда қолданылатын құрал-жабдықтар == # Ақпа - үлкен өзендерге пайдаланылатын аудың бір түрі. # Ақан ау - қызылбалық аулайтын ау. # Жорамал - ұстаған балықты тізетін жіп. # Жұтпа - балық жұтып қоятын қармақ. # Жылым - теңізден балық аулау үшін қолданылатын ау. # Ине қармақ - инеден иіп жасалған қармақ. # Керме - балық аулайтын тор, ау. # Қабадан - талдан тоқып жасалған балық аулайтын құрал. # Қаза - балық ұстау үшін нар қамыстан тоқыған қоршау. # Қама - қамыстан буып я тоқып жасаған ау. # Қармақ - балық аулауға арналған қарапайым құрал. # Қоржын ау - балық аулайтын екі бөлімді ау. # Құрма ау - балық аулайтын үлкен ау. # Сүзгі - судағы балықты сүзіп алатын ау. # Сүймен - балық аулауда қолданылатын құрал. # Сүңгі - балық аулайтын құрал. # Тартым - балық аулайтын аудың бір түрі. # Тор - балық аулайтын ау. # Шанышқы - балық ұстайтын үш айыр істігі бар құрал. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{wikify}} {{Балық аулау}} [[Санат:Балық аулау]] 68n04zpjfgg17mq9hz9poh0lcqpf7ob 3054307 3054306 2022-07-24T11:51:19Z Nurbekovanurly 121316 /* Дереккөздер */ wikitext text/x-wiki {{Unreferenced}} [[Сурет:Kochi fishermen.jpg|thumb|200px|Үндістанның Кочи порттық қаласындағы балықшы]] [[Сурет:Fishing in Seychelles.jpg|thumb|Сейшель аралдарындағы балық аулау]] '''Балық аулау''' — тіршілік қамымен немесе емдік дәрі үшін [[Балықтар|балық]] ұстау. [[Мал шаруашылығы]]мен айналысқан қазақ халқы ертеде балық аулауды арнайы кәсіпке айналдырмағанымен, үлкен [[дария]] мен [[теңіз]], көл жағасындағылар қарапайым тәсілдермен балық аулағандығы туралы бізге жеткен деректерде айтылады.{{citation needed}} Олар қарапайым құрал түрлерімен, [[Шанышқы|шанышқымен]], [[Қармақ|қармақ сапу]], [[Найза|найзамен]] түйреу, [[Ілмек|ілме]] салу, тоспа, сүзу сияқты тәсілдермен аулаған. Балық аулауға сере, шанышқы, тартпа (шаппа) сияқты шаншып аулау құралдарын, қармақты пайдапанған. Сонымен қатар ұзын таяққа аттың құйрық қылын бекітіп жасаған ілмені суға салып, балық түсуін асықпай күтіп, ілме қозғалғанда оны тартып алып ұстайтын болған. Қармақтың түрі көп, соған орай құраушы бөлшектері де сан алуан: ине қармақ, әттік, жебе, темелек, жұтпа, шортан қармақ, жалтырауық, топтап салған бір етек қармақ, шаппа қармақ, салма қармақ т.б. Қазақтар орыс қоныстанушыларынан ау құрудың, көл ортасына «ыспамен» жетудің жолдарын үйренген. Балықшылық кәсібіне үйренген қазақтар малға айырбастап қайық сатып ала бастады. [[Ташкент]] темір жолы жүргізілген соң балық аулау одан әрі дами түсті. Балық аулауға сәуір мен маусым аралығы және қыркүйек пен қазан айының бірінші жартысы ыңғайлы деп есептелген. [[Балық уылдырығы|Балықтың уылдырық]] шашар кезі су жылып, өзен тасыған маусым-шілде айларында болады. Өзендер тасып арнасынан асқан кезде, жайылма суларға да уылдырық шашады. Бұл кезде балық ауланбайды. Балық мәселесін арнайы зерттеген Л.С. Бергтің жазуына қарағанда 1930 жылдары Аралда көктем мен күзде құрма, тоспа аулармен, [[бекіре]] мен [[ақ қайран]], [[сазан]], [[Торта балық|торта]], [[шортан]], [[көксерке]], [[ақмарқа]], [[жайын]] ауланған. Қаяз бен бекіреге ақан аулар салады. Сүзгі аулармен өзен суларынан ұсақ қаяз, тісті және ақмарқа аулайды. Қазақтар итбалықты еті мен майы үшін қыстыгүні аулаған. Балық аулаудың күрделі түрі желі қармақпен балық аулау әдісі. Желі қармақ ұзындығы 50-60 м кендір арқанның бойына 2 м сайын 20-30 қармақ, бір жерге 40- 60 желі қатарынан жалғастырылып құрылатын құрылғы. Жүз елудей қармақ байланған алты кішкене желінің қосындысын балықшылар «сүре» деп атайды. Сүрелердің аралығына байлап, су түбіне тасталатын салмағы 20 кг-дай ауыртпалық желілерді бір орында қозғалтпай ұстап тұрады. Су бетінде жиырма шақты қалтқыдан тұратын көтергі оны батырмай көтеріп тұрады. Ертедегі қарапайым желінің ұзындығы 11-13 құлаш, желі аралары 18 см етіп байланған, бауы қысқалау бір қарыс қана кендірден жасалған. Бекіре, шоқыр, қорытпа аулаудың бір әдісі - қарашағырмаққа кендірден желі жасап, жіптің бойына 8-10 см сайын қара қармақтар байлау. == Сөздің шығу тегі == Бұрынғы заманда «балық аулау» деген мағынаны білдірсе, кейбір диалектілерде әлі күнге дейін балық ауламайтын, балықшы дегенді білдіреді. == Қамап аулау == '''Балықты қамап аулау''' - судың арнасын жырып жасаған жасанды айырықтан бөгеу (қарабура) жасап, айырықтың соңына тоғанша істеп, қамалған балықты аулау әдісі. Сондай-ақ иірімдегі балықты атпен, құрал көмегімен таяз қайраңға қаумалап айдап, жондары көрініп қашқан балықты таяқ, сабау, серемен соғып алады. == Қыстыгүні аулау == '''Балықты қыстыгүні аулау''' - қыстыгүні балық жиналатын орынды - балық қазанын тауып, самал деп аталатын құралмен мұзын ойып, «үкіжасап», жылымды су түбіне салады. Ойылған «үкінің» біріншісінен екіншісіне қарай жылымның қанатын нәрелмен (ұзын сырықпен) айдап отырады. Егер кішілеу ay болса, үкі аралығын сегіз метрдей етіп ояды да, астаумен байланыстырып қойып, ауды бір ойықтан салып, екінші жағынан түскен балықтарды майлық ыдысқа тоғытып ала береді. Мұз ойып, аумен балық сүзіп алуды «үкі сүзу» деп атайды. Жылымды қыстыгүні мұз астына құлақ / жетек арқанмен тартып жылжытып отырады да, мұз бетіне шығарар кезде айыр ағаш тәпекпен оның екі қанатын қосып, арасынан балық шығып кетуін бөгейді. Аудың қатқан мұзын шаулап қайтадан суға салып отырады. Жылымды тек қыста ғана салып отыратын болса, алты-жеті жылға, ұдайы қолданса екі жыл ғана қолдануға жарайды.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> == Балық аулауда қолданылатын құрал-жабдықтар == # Ақпа - үлкен өзендерге пайдаланылатын аудың бір түрі. # Ақан ау - қызылбалық аулайтын ау. # Жорамал - ұстаған балықты тізетін жіп. # Жұтпа - балық жұтып қоятын қармақ. # Жылым - теңізден балық аулау үшін қолданылатын ау. # Ине қармақ - инеден иіп жасалған қармақ. # Керме - балық аулайтын тор, ау. # Қабадан - талдан тоқып жасалған балық аулайтын құрал. # Қаза - балық ұстау үшін нар қамыстан тоқыған қоршау. # Қама - қамыстан буып я тоқып жасаған ау. # Қармақ - балық аулауға арналған қарапайым құрал. # Қоржын ау - балық аулайтын екі бөлімді ау. # Құрма ау - балық аулайтын үлкен ау. # Сүзгі - судағы балықты сүзіп алатын ау. # Сүймен - балық аулауда қолданылатын құрал. # Сүңгі - балық аулайтын құрал. # Тартым - балық аулайтын аудың бір түрі. # Тор - балық аулайтын ау. # Шанышқы - балық ұстайтын үш айыр істігі бар құрал. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{wikify}} {{Балық аулау}} [[Санат:Балық аулау]] {{дереккөздер}} {{Балық аулау}} [[Санат:Балық аулау]] sqygj36latv2z0yhacutm46fg315mdt 0 158243 3054187 2510117 2022-07-24T05:45:52Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Етик киген мысық.jpg|нобай|alt=Етік киген мысық|Етік киген мысық]] «'''Етікті мысық'''» ({{lang-fr|Le Maître chat ou le chat botté}}) – француз жазушысы [[Шарль Перро]]ның танымал ертегілерінің бірі. «Етікті мысық» ертегісі [[XVII ғасыр]]да жазылып, арада ғасырлар өткенімен де балалардың сүйікті ертегісі болып қала бермек. == Сюжеті == Диірменші кіші ұлына мұра ретінде мысық қалдырады. Ал басқасын ағаларына қалдырады. Кіші ұлы мұраға қанағаттанады, себебі мысық ерекше болады. Мысықтың іскерлік икемінің және де қулығының арқасында иесі армандағанының бәріне жетеді. Олар: мәртебе, қамал, байлық және де ғажайып ханшайымның махаббаты. == Дереккөздер == <references/> {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Француз әдебиеті]] [[Санат:Шарль Перроның ертегілері]] [[Санат:Ойдан шығарылған мысықтар]] [[Санат:Етік киген мысық]] ee699rbytokzp3jijl6kk7cxn2gg0x1 3054189 3054187 2022-07-24T05:47:57Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[[[File:Етік киген мысық.jpg|thumb|мысық]]|нобай|alt=Етік киген мысық|Етік киген мысық]] «'''Етікті мысық'''» ({{lang-fr|Le Maître chat ou le chat botté}}) – француз жазушысы [[Шарль Перро]]ның танымал ертегілерінің бірі. «Етікті мысық» ертегісі [[XVII ғасыр]]да жазылып, арада ғасырлар өткенімен де балалардың сүйікті ертегісі болып қала бермек. == Сюжеті == Диірменші кіші ұлына мұра ретінде мысық қалдырады. Ал басқасын ағаларына қалдырады. Кіші ұлы мұраға қанағаттанады, себебі мысық ерекше болады. Мысықтың іскерлік икемінің және де қулығының арқасында иесі армандағанының бәріне жетеді. Олар: мәртебе, қамал, байлық және де ғажайып ханшайымның махаббаты. == Дереккөздер == <references/> {{Суретсіз мақала}} [[Санат:Француз әдебиеті]] [[Санат:Шарль Перроның ертегілері]] [[Санат:Ойдан шығарылған мысықтар]] [[Санат:Етік киген мысық]] 7b6q1zipv8tx4d7c5b141djyl5fcs28 0 162000 3054231 3042730 2022-07-24T09:30:05Z СеніңШешең 121905 /* Температурасы */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Black hole - Messier 87 crop max res.jpg|thumb|240x240px|Қара құрдымның тұңғыш тікелей суреті, [[Messier 87]]<ref>{{cite journal |author=Oldham, L. J. |author2=Auger, M. W. |title=Galaxy structure from multiple tracers – II. M87 from parsec to megaparsec scales |date=March 2016 |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume=457 |issue=1 |pages=421–439 |doi=10.1093/mnras/stv2982 |arxiv=1601.01323 |bibcode=2016MNRAS.457..421O|s2cid=119166670 }}</ref>]] '''Қара құрдым''' ({{Lang-en|Black hole}}) — жойқын тартылыс күші арқылы бүкіл материя мен жарық нұрын еш жібермей, өзіне тартып ала алатын, массасы өте ауыр [[жұлдыз]] дене (үңгір емес). Массасы белгілі шамадан жоғары тұрақты жұлдыз өзінің [[Термоядролық реакциялар|термоядролық реакция]]сына қажетті отыны таусылған соң тартылыс күшінің әсерінде ішіне қарай шұғыл жемірілуден деформацияланып қара құрдым пайда болады. Қара құрдымның массасы өте жоғары, тартылыс күшінің өрісі тым жойқын болғандықтан, ешқандай материя, магнитті толқын, жарық жылдамдығында қозғалады делінетін жарық радиациясы одан қашып құтыла алмайды (оның бетіне түскен жарық ешқашан кері шағылыспайды), сыртқа еш жарық шығармайды. Құрдымның "қара" деп аталу себебі: ол [[оқиға көкжиегі]]не түскен бүкіл жарықты сорып алады, жарық шағылыспағандықтан, оны термодинамикадағы абсолютті қара дене ретінде қарастыруға болады. Демек, ол қап-қара дене болып ештеңені, тіпті өзін де көрсетпейтіндіктен, "қара үңгір" деген мағынада "Black hole" деп аталған. Қазақша "құрдым" сөзі "біткен, құрыған, жоғалтушы, жоюшы, тауысушы, ақырластырушы" мағынасында айтылған. [[Сурет:BH LMC.png|нобай|оңға|300px|Үлкен Магеллан тұмандығындағы қара құрдымның ұқсатылған суреті, күшті тартылыс күшінен кеңістік иілген]] Қара құрдымның айналысында математикалық жолмен дәлелденген оқиға көкжиегі деген қабат бар, ол оқиғалардың енді ары қарай айқындалмайтын, оның ар жағын күзету мүмкін емес шек-шекарасы өңірі есептеледі. [[Квант физикасы|Квант өрісі теориясы]] оқиға көкжиегі радиация бөлетінін дәлелдейді, сонымен қатар айрықша температуға да ие болатыны айқындалған. Осы температура Қара құрдымның массасына кері пропорционал болғандықтан, олардан бөлінетін радиацияның мөлшерін анықтау қиынға соғады. Жұлдыздық дене [[Ғаламатжұлдыз]] ретінде жарылыс жасағанда [[нейтрон]]дар арасындағы өзара тебу күші сыртқы қысу күшінен асып кетеді де, ол жоғары тығыздыққа ие [[нейтрон жұлдыз]]ына айналады. Сол кезде осынау жойқын қысым күшіне ештеңе төтеп бере алмайды да, жұлдыз үздіксіз кішірейіп, ең соңында Қара құрдымға айналады. Қазірге дейін ең кішкене қара құрдым 3.8 күн массасына тең. [[Сурет:Black hole lensing web.gif|400px|frame|alt=Schwarzschild black hole|[[Гравитациялық линза]] арқылы ұқсатылған қара құрдым, жұлдыздың артқы көрінісіндегі деформацияны да байқауға болады.]] Қара құрдымды тіке күзету мүмкін емес, бірақ жанама тәсілдер арқылы оның бар екенін, шамасын, оның басқаларға қаншалық күш түсіріп жатқанын зерттеуге болады. Зат (жұлдыз) әдетте жұтылудан бұрын жоғары температураға ие ультракүлгін сәулесі мен рентген сәулесін төңірегіне шығара бастағанда, оның Қара құрдымның ырқына құлай бастағаны белгілі болады. Қара құрдымның белгісі тұрақты жұлдыздар мен галактикалардың, тұмандықтар мен жұлдыздар тобының Қара құрдым төңірегінде үйіріліп, өз орны мен массасынан айырыла бастағанда, жанама түрде Қара құрдымның бар екендігі айқындалады. [[Сурет:Einstein rings zoom.gif|нобай|оңға|200px|Шварцшильда Қара құрдымы айналасындағы Эйнштейн сақинасын шолу.]] Қара құрдым — қазіргі физика тарихында жұрттың жаппай назарын аударған тақырыптардың бірі. Фантазиялық әдебиетте, кинода, тіпті [[Бұқаралық ақпарат құралдары|БАҚ]]-тарда Қара құрдым туралы айтылымдар көп кездеседі. Бүгінге дейін Қара құрдымды астрономия, физика және астрофизика саласындағы көптеген зерттеушілер бірдей қолдады және ол туралы көптеген есептеулер мен күзету қорытындыларын жариялады. == Аса алып Қара құрдымның тұңғыш суреті == [[Сурет:Black hole - Messier 87 crop max res.jpg|thumb|right|300px|Аса алып [[эллиптикалық галактика]] [[Мессье 87]]-нің өзегіндегі алып қара құрдым. Үлкендігі [[күн]]нен 7 млрд есе үлкен, суретті тұңғыш рет [[Оқиға Көкжиегі Телескопы]] (10 сәуір, 2019ж.) жария етті.]] Адамзат баласы аса алып қара құрдымның кескініне тұңғыш рет көз салды.<ref>Сілтеме: https://www.theverge.com/2019/4/10/18303661/first-picture-black-hole-sagittarius-event-horizon-telescope</ref> Бұл суперкомпьютердің, бес құрлыққа орналасқан сегіз телескоптың, жүздеген ғалымдар мен аса ауқымды деректер қорының нәтижесі. Бұл зерттеу жобасы - Оқиға Көкжиегі Телескопы (the Event Horizon Telescope. EHT) деп аталып, тікелей эфирде 10.04.2019ж. халықаралық баспасөз конференциясын өткізді. Бұл сурет әлемдегі астрономия оқулықтарына тіке материал ретінде еңгізілетін болады. Ол Эйншейннің Жалпы мағынадағы салыстырмалы теориясын тағы дәлелдеді, астрофизикаға жаңа бет ашып, ғарыш туралы түсінігімізге жаңа мазмұн қосты. Қара Құрдым өте тылсым ғарыштық құбылыс екені белгілі. Осыған дейін ол теория жүзінде дәлелденгенімен, галакиткалар өзегінде болуы мүмкін деп болжанғанымен, бірақ нақты мынау деп расталған жоқ болатын. Ал, бұл суреттегі айналасын атқылаған жарық қоршаған қара шар аса жойқын Месье 87 (M87) галактикасының өзегінде орналасқан болып, жер шарынан 53 млн жарық жылы қашықтықта жайласқан. ЕНТ зерттеушілерінің есептеуі бойынша, бұл қара құрдымның массасы біздің күніміздің массасынан кем дегенде 7 млрд есе үлкен екен. М87 галактикасы соған дейін де ғарышты телескоппен шарлаушылардың қызығуын оятқан еді. Кейбір алғашқы суреттер бойынша оның орталығынан үлкен плазмалық ағын бүркіліп жатқандай көрініпті. Ғалымдар бұл бүркуді Қара Құрдымдық оқиға көкжиегіне қатысты деп жорамалдайды. М87 қара құрдымының жоғары жылдамдығы субатом бөлшектеріне жоғары жылдамдық сыйлап, олар ғарышқа атылып шығып, сол арқылы оны ғарыштан байқауға мүмкіндік туады. Сөйтіп айналасына шашыраған субатомдар жалыны оны алыстағы ортасы қараңғы астрономиялық жарық шоғына айналдырған. ЕНТ телескопы дәстүрлі формадағы телескоп емес, ол бес құрлықтағы сегіз радиотелескопты біріктірген телескоптар торабы. Бұл сурет көпке жарияланардан бұрын қатысты сала мамандарының күрделі сараптауынан өткен болатын. Ақыры, қара құрдым суретін түсіру алғаш рет сәтті болғаны расталды. Зерттеушілер қара құрымның қалай өсуін және қандай материалдар қара құрдымның оқиға көкжиегіне сіңіп жатқанын білгісі келеді. Бұл зерттеу сондай-ақ біздің Құс жолы галактикасының ортасындағы Мерген А Қара құрдымын түсіндіруге де көмектесері анық. Әсіресе, бұл зерттеу Эйнштейн теориясын дәлелдеуге де көмек береді. Оның гравитациялық толқынды түсіндіретін жалпы мағынадағы салыстырмалы теориясының өмірге келгеніне 100 жылдан асты.<ref>Сілтеме: https://www.youtube.com/watch?v=hMsNd1W_lmE</ref><ref>Сілтеме: https://www.youtube.com/watch?v=9DILtg_9dcU</ref> == Қара құрдымның жаңа суреттері == [[Сурет:Black hole's accretion disk.jpg|нобай|оңға|250px|Қара құрдым жүйесі (ағылшынша)]] Таяуда алып қара құрдымның жаңа фотолары жарияланды.<ref>https://edition.cnn.com/2021/03/24/world/black-hole-magnetic-field-image-scn/index.html</ref> 6,5 миллиард күн массасындай, диаметрі 38 миллиард километр келген алып қара құрдымның поляризацияланған жаңа фотосын 2021 жылы 24 наурызда "Astrophysical journal"-ында жарияланды, кейінгі байқағандай ол [[магнит өрісі]] сызықтары болуы мүмкін. Бұл қара үңгір жершарынан 55 миллион жарық жылы алыстағы алып галактиканың ортасында орналасқан, галактика ішінде кем дегенде 1 триллион жұлдыз бар дейді, диаметрі 120000 жарық жылы келеді екен. 2019 жылы сәуірдің 10-ы алғашқы қара құрдым байқалған еді, онда фото бұлыңғыр болатын, қазіргі фотода сызықтар алма-кезек орналасқан. Бұны жершарының әр жерінде орналасқан 8 радио телескоптан құралған The Event Horizon Telescope байқаған. Айтпақшы, егер диаметрі 1300000 километр болған күн кездейсоқ қара үңгірге айналса, онда ол диаметрі тек 3,5 километрге кішірейюі керек болады. Әдетте қара құрдымнан жарық құтыла алмайды, бірақ Stephen Hawking қара құрдым қара емес, ол сұр, одан аз мөлшердегі бөлшектер ұзақ уақыттан кейін құтыла алады деген еді. ==Екінші Қара Құрдым болуы мүмкін бе?== [[File:BBH gravitational lensing of gw150914.webm|alt=A simulation of two black holes colliding to form a super massive black hole|thumb|Екі қара құрдымның соқтығысу моделі]] Қара құрдым көлеңкесінің алғашқы кескінін алған Оқиға Көкжиегі Телескопы (EHT) коллаборациясы 2021 жылы 1 сәуірде Бикештегі M87 галактикасының кеңейтілген кескінін жариялады. Жаңа деректерге сәйкес, галактика орталығында қара құрдымға ұқсас екінші нысан бар болып шықты! Алайда жалпы салыстырмалылық теориясына сәйкес, бұл екі нысан, гравитациялық толқындар шығара отырып, бірігіп кетуі тиіс. Сондықтан бұл көлеңкелерді қара құрдымдар емес, басқа ғарыштық нысан, мысалы қараңғы материядан түзілген алып шарлар түсіруі ықтимал. Әрине, мұндай құрылым осы уақытқа дейін ешқашан бақыланбады, дегенмен бүгінгі күні бәрі де мүмкін. Бейресми ақпарат бойынша, Швед корольдік ғылым академиясы, қара құрдымдардың түзілуі жалпы салыстырмалылық теориясының салдары екенін ашқаны үшін 2020 жылғы [[Нобель сыйлығы]]н иеленген физик [[Роджер Пенроуз]]ға, мәселенің мән-жайы анықталғанша сыйлықты кері өткізе тұруға ұсыныс жасаған. 89 жастағы ардагер ғалымның қандай жауап бергені белгісіз. == Құс жолы центріндегі жойқын қара құрдым == Қара құрдым көлеңкесінің тарихтағы алғашқы кескінін алған Оқиға Көкжиегі Телескобы (EHT) коллаборациясы [[2022]] жылы 12 мамырда баспасөз мәслихатын өткізді. Онда адамзат өмір сүретін [[Күн жүйесі]] орналасқан [[Құс жолы]] галактикасының орталығындағы [[Мерген A*]] (Sagittarius A*) аса ауыр қара құрдымының кескіні жұрт назарына ұсынылды.<ref>1st image of supermassive black hole at the center of Milky Way galaxy revealed Ashley Strickland-Profile-Image By Ashley Strickland, CNN https://edition.cnn.com/2022/05/12/world/milky-way-center-black-hole-image-scn/index.html</ref><ref>TECH & SCIENCE Major Mystery Announcement About Milky Way to Be Revealed Thursday https://www.newsweek.com/nsf-milky-way-galaxy-black-hole-announcement-sagittarius-image-1704853</ref><ref>https://www.wionews.com/photos/in-pics-nasa-shares-amazing-pictures-of-22-black-holes-in-milky-way-476489#what-is-a-black-hole-476484</ref><ref>'Groundbreaking Result' of Milky Way's Black Hole Coming Soon https://www.cnet.com/science/space/groundbreaking-result-of-milky-ways-black-hole-coming-this-week/</ref><ref>Zooming into the black hole at the centre of our galaxy https://www.youtube.com/watch?v=dXAU0gzsPOw</ref> Құс Жолының орталығындағы Мерген A* аса ауыр қара құрдымы [[Күн]]нен 4,3 миллион еседей ауыр, және бізден 27 000 жарық жылы қашықтықта. Салыстырмалы түрде айтсақ, Мессье 87 (M87) галактикасы — Бикеш шоқжұлдызында болып, ол бізден 55 миллион жарық жылы қашықтықта орналасқан. Оның орталығындағы M87* аса ауыр қара құрдымының массасы — 6,5 миллиард Күн массасындай. Бұл шамалар жақында ғана дәлірек өлшенген болатын.<ref>Supermassive Black Hole Sagittarius A* https://www.nasa.gov/mission_pages/chandra/multimedia/black-hole-SagittariusA.html</ref><ref>Black Hole Image Reveals the Beast Inside the Milky Way’s Heart https://www.quantamagazine.org/black-hole-image-reveals-sagittarius-a-20220512/</ref> Мерген А* қара құрдымының [[оқиға көкжиегі]]нің радиусы 12 млн км шамасында. Бұл санның мағынасын түсіну үшін салыстырмалы түрде айтсақ, Күн диаметрі 1,4 млн км, Меркурий орбитасының радиусы 58 млн км, Плутон орбитасының радиусы 6 млрд км, ал Вояджер-1 ғарыш аппараты орбитасының радиусы 23,4 млрд км.<ref>First Sagittarius A* Event Horizon Telescope Results. I. The Shadow of the Supermassive Black Hole in the Center of the Milky Way Kazunori Akiyama1,2,3, Antxon Alberdi4, Walter Alef5, Juan Carlos Algaba6, Richard Anantua3,7,8, Keiichi Asada9, Rebecca Azulay5,10,11, Uwe Bach5, Anne-Kathrin Baczko5, David Ball12 https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ac6674</ref> == Теориялық негіздеу тарихы == [[Сурет:M87 jet.jpg|нобай|[[Хаббл ғарыш телескопы|Хабл телескопының]] көмегімен алынған кескін: M87 белсенді галактикасы. Галактиканың ядросында тұжырым бойынша қара құрдым орналасқан. Суреттен 5 мың [[жарық жылы]] қашықтықтағы [[релятивистік ағын]] да байқалады.]] Жарықты кері шағылыстырмайтын, үлкен тартылыс күшке ие, массасы өте тығыз денелердің болу мүмкіндігі туралы ең алғаш айтқан XVIII ғасырда ағылшын геологі [[Джон Митчел]] (''John Michell)'' болды. Ол 1788 жылы [[Генри Кавендиш]]ке жазған бір хатында осы идеяны алға қойған. Оның айтуынша, күнмен тең салмақтағы аспан денесінің радиусы тек 3км ғана болса, онда бұл аспан денесі көрінбейді, нұр атаулыны түгел өзіне жұтып қояды. 1796 жылы әйгілі француз ғалымы [[Пьер-Симон Лаплас]]: "салмағы 250 күнге тең келетін, диаметрі жер шарындай тұрақты жұлдыз тартылыс күшінің әсерінде ешқандай жарықты сыртына қоя бермейді. Сол себепті әлемде үлкен жарық шығаратын денені біз байқай алмаймыз," — деп жазды. Лаплас [[Исаак Ньютон|Ньютон]]ның [[бүкіл әлемдік тартылыс заңы]]н негіз етіп, Қара құрдымның радиусын есептеуге талпынды. Оның есептеуінше, бұл аспан денесінің бетіндегі тарту жылдамдығы — жарық жылдамдығынан жоғары болған аспан денесі. Әрқандай зат егер бұл жылдамдықтан төмен жылдамдықпен қозғалса, онда ол осы денені айналуды айтпағанда, алысқа ұзап кете алмайды, егер бетіндегі тарту жылдамдығы жарық жылдамдығынан зор болса, онда ешқандай жарық сәулесі құтыла алмайды. Бетінен еш жарық шықпаған соң, енді ол бүкілдей қара дене болып көрінеді." "Вlack hole" терминін тұңғыш рет 1968 жылы АҚШ астрофизигі [[Джон Уилер]] қолданғанымен, Лапластың жоғарыда баяндаған аспан денесі дәл осы Қара құрдым екені айқын. [[Сурет:Spacetime curvature.png|thumb|left|400px|Жер шары және ол иген кеңістік]] 1915 жылы желтоқсанда [[Альберт Эйнштейн]] кең мағынадағы салыстырмалы теориясын жариялаған соң бір айдан кейін (1916), неміс астрономы [[Карл Шваршильд]] [[Эйнштейннің өріс теңдеулері]]нің нақты шешімін беріп, нүктелік сапа мен сфералық сапа туғызған тартылыс күш өрісін түсіндірді, [[Шваршильд метрикасы]] және [[Шваршильд радиусы]] қатарлы ұғымдарды қалыптастырды. Бұл есептеулер бойынша, егер мәлім аспан денесінің бүкіл массасы өте кішкентай "тартылыс күші радиусы" аумағына дейін сығылса, барлық материя мен энергия ішінде қамалып қалады да, ол сыртқа қарата қараңғы болмысқа айналады, сөйтіп Қара құрдым пайда болады. Бұл қара құрдымның алғашқы толық сипаттамасы болып, оның шамасы салыстырмалық теориясы арқылы есептелді. 1934 жылы неміс астрономы [[Вальтер Бадер]] мен Швейцария астрономы [[Фриц Цвикки]]дің зерттеулері бойынша, қартайған үлкен массаға ие тұрақты жұлдыздардың өзегі енді қайтып термоядролық реакция арқылы жоғары энергия туғыза алмағанда, тартылыс күшінің әсерінен сыртынан ішіне қарай жемірілу басталады, ол Нейтрон жұлдызға не қара құрдымға айналады. 1939 жылы АҚШ астрономы Оппенгеймер салмағы күн массасының 3 есесіндей (“[[оппенгеймер шегі]]” деп аталады), бірақ ешқандай теромоядролық күші жоқ “[[суыған тұрақты жұлдыз]]” өзінің тартылыс күшінің әсерінде ішіне қарай жеміріле құлап Қара құрдымға айналады, яғни ол жұлдыз енді өлі қаңқаға айналады. 1974 жылы [[Ұлыбритания]] ғалымы [[Стивен Хокинг]] "Қара құрдымның булануы" ұғымын ұсынды. Ол бойынша, қара құрдым төңірегінде [[Виртуалды бөлшек]] пайда болу сәтінде төрт түрлі мүмкіндік болады: Тікелей жойылу, Қара құрдымға сіңу, [[оң бөлшек]] Қара құрдымға құлап, [[теріс бөлшек]]тен қашып құтылу, теріс бөлшек Қара құрдымға құлап, оң бөлшек қашып құтылу. Бұлардың ішінде төртіншісінің мүмкіндігі өте кіші. Хокинг сондай-ақ Миниатюралық қара құрдым (алғашқы қара құрдым) ұғымын да ұсынды. :<math> R_{\mu\nu} - {\textstyle 1 \over 2}R\,g_{\mu\nu} + \Lambda\ g_{\mu\nu} = \frac{8\pi G}{c^{4}}\, T_{\mu\nu} </math> ''Эйнштейннің [[Жалпы салыстырмалылық теориясы]]'' Қазіргі заман физикасында Қара құрдым теориясы [[Жалпы салыстырмалылық теориясы]] негізінде қалыптасқан. Онда жарық жұтылатындықтан біз оны тіке бақылап зерттей алмаймыз. Бірақ оның айналасындағы табиғи денелерге түсірген әсері мен ықпалы арқылы оны өлшей аламыз. Мысалы, [[жұлдыз|тұрақты жұлдыз]] қара құрдым жағынан тартылғанда онда сорылу ағыны пайда болып, ондағы құрамдардың қозғалысы шұғыл үдейді және [[рентген сәулесі]]н тарқатады. Бұл рентген сәулесін зерттеуге сүйеніп, Қара құрдымның қайсы аумақта болғанын және оның шамасын мөлшерлей аламыз. Қара құрдымдар қалыптасқан соң оның массасы мен көлемі ұлғаяды, себебі айналасындағы бүкіл [[материя]]ны өзіне тартып алады. Олар басқа жұлдыздарды өзіне қосып алып немесе басқа қара құрдымдармен бірігіп, күннің массасынан миллиардтаған есе үлкен, жоғары сатыдағы құрдымға айналады. Сондықтан қара құрдымдар көбінесе галактикалардың орналасып орналасып, бүкіл галактикалардың сол Қара құрдымға тартыла үйіріліп айналуын туғызады.<ref name="Elements">[http://www.nasa.gov/gallery NASA. Astronomy 21 century (author V.G.Sydrin). V.L.Ginzburg Theoretical Physics] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081011180727/http://www.nasa.gov/gallery |date=2008-10-11 }}</ref> == Қара құрдымның қалыптасуы == [[File:BlackHole.jpg|250px|thumb|Қара құрдымның ұқсатылған суреті]] Тұрақты жұлдыз атаулының тіршілік периоды бар, ол үздіксіз термоядролық реакция арқылы энергиясын сақтап, өз бойындағы тартылыс күштің шамасының асып кетуіне төтеп береді. Сутегі элементінің бірігуінен басталған бір тұрақты жұлдыз басқа да ауыр элементтерді жасау барысында үздіксіз кеңейе береді. Ал, қандай элементті қалыптастыруы әр тұрақты жұлдыздың өз ерекшелігіне байланысты болады. Мысалы, күн 9 млрд жылдық сутегінің термоядролық реакциясын, 1 млрд жылдық гелийдің термоядролық реакциясын бастан кешірді. Егер салмағы жеткілікті мөлшерде жоғары болса, тіпті де жоғары деңгейдегі теромядролық реакция тіпті де ауыр элементтерді қалыптастырады. Бірақ тіпті салмағы қанша зор болса да (Күн массасының 8 есесіндей) [[жұлдыз]]дың теромядролық реакциясы Протон саны 26 болатын темір элементін жасаумен болады. Ал, темір термоядролық реакцияның отыны емес. Бұл оның ақырласуға да жетіп баратынын көрсетеді. Егер жұлдыздың салмағы өте зор болса, оның өмірі де сонша қысқа болады. Егер бір жұлдыздың салмағы екіншісінен 3 еседей үлкен болса, өмірі алдыңғысының 1/750 ғана болады. Жұлдыз өзінің соңғы өміріне жетіп барғанда, ендіқайтып жоғары деңгейдегі термоядролық реакцияның болмауынан тартылыс күші барлығын ішіне қарай тартып құлатып, "күйреу" туғызады. Күйреудің нәтижесі массаның үлкен-кішілігі туғызған тартылыс күші айырмалығына қарай әртүрлі болады: мысалы күн күйресе [[Ақ ергежейлі]]ге айналады. Күннен массасы үш еседей алып жұлдыз күйресе Қара құрдымға айналады. Кезекте көпшілік мойындаға теориялар бойынша, Қара құрдым үш түрлі физикалық шама бойынша өлшенеді: масса, заряды, бұрыштық моменті. Егер бір Қара құрдымның бұл үш түрлі физикалық шамасы белгілі болса, онда оның өзі де айқындалған есептеледі де, бұл Қара құрдымның шашсыз теориясы (No Hair Theorem) делінеді. Қара құрдым қалыптасқан соң оның алдында қалыптастырған физика заңдары түгелдей күшін жятындықтан, оның бетінде тік төртбұрыш, өзара итерісу, шашырау, томпақ бет секілді пішіндер болмайтды. Бұл Қара құрдымның [[шашсыз теориясы]]ның (No Hair Theorem) тағы бір түрлі айтылымы. Дегенмен, бұл теория классикалық түсіндірулер аясындағы заңдар ғана Қара құрдымда күшін жоюы мүмкін, бірақ басқа жаңа мағынадағы кванттық зарядталу болуы мүмкін. Сондықтан, Қара құрдым бірполярлы үлкен доменмен, немесе [[Ғарыштық желі]]мен бірдей өмір сүреді. және үлкен доменді кванттық зарядтандырады. Қара құрдымда тасу күші бар. Кіші қара құрдымдардың тасу күші де үлкен болады, үлкен құрдымның тасу күші кішірек болады. Айналу күйіндегі қара құрдымда ішкі көкжиек және сыртқы көкжиек болады, және оның сингулярлық сақинасы болады. Оқиға көкжиегінен өтіп кеткен нәрсенің бәрі [[Гравитациялық синглярлық]]қа (singularity) түседі. == Массасы мен көлемі == [[Сурет:Black Hole Milkyway.jpg|thumb|right|300px|Құс жолына жақын қашықтықтағы массасы 10 күнге тең келетін Қара құрдымның ұқсатылған суреті]] "Оппенгеймер шегі" бойынша, массасы күн массасының үш есесінен асып кеткен, бірақ ешқандай термоядролық реакциясы жоқ "суыған тұрақты жұлдыз" өз тартылыс күшінің әсерінде ішке қарай жеміріле кеусеп, атышулы Қара құрдымды өмірге әкеледі. Демек Қара құрдым дегеніміз алып тұрақты жұлдыздың өлген қаңқасы. Анығырақ айтқанда, алып массаға ие аспан денесі өзінің соңғы сәттерінде өзегінің кеусеу массасы күн массасының 3.2 есесіндей болғанда, тартылыс күшін жеңетін ішкі қарсылықтың болмауына өзегінің жемірілуі шексіз жүріліп, Қара құрдымға айналады. (Мұндай жағдайда, ядросы күн массасының 1.4 есесінен кішілер [[Кіші ергежейлі]]ге айналады, 3.2 мен 1.4 аралығындағылар [[Нейтрон жұлдыз]]ға айналады.) Астрономдардың бақылап-өлшеуі көрсеткендей, [[Құс жолы]]н, [[Андромеда галактикасы]]н қамтыған көптеген алып галактикалардың орталығында ерепайсыз жойқын массаға ие алып Қара құрдым бар, олардың массасы неше миллионнан он неше миллиардқа дейінгі күн массасының қосындысына тең болады. Эйнштейннің кең мағынадағы салыстырмалық теориясы Қара құрдымның болуын теориялық тұрғыда мөлшерледі. Олардың арасындағы ең қарапайымы сфералық симметриялық шешілім бойынша [[Шварцшильда көрсеткіші]]н құрайды. Ол Карл Шварцшильда 1915 жылы байқаған Эйнштейн теориясының шешілім көрсеткіші. [[Сурет:Galaxie 4261.jpg|thumb|left|300px|Суық газ бен тозаңнан құралған NGC 4261 галактикасында Қарa құрдым болуы мүмкін.]] Шварцшильда көрсеткіші бойынша, егер бір ауыр салмақты аспан денесінің радиусы мәлім бір арнаулы шамадан төмен болса, онда ол аспан денесі өз-өзіне жеміріле күйрей бастайды. Осы радиус — [[Шварцшильда радиусы]] делінеді. Осы радиустан төмен аспан денелері кеңістікті барынша иіп деформациялайды да атқылаған барлық жарық сәулелері мейлі қайсы бағытқа болса да осы жұлдыздық дененің өзегіне қарай сорылып, жұтылып отырады. [[Салыстырмалық теориясы]]ның көрсетуінше, барша тұрақты көрсеткі тұғырлар бойынша материяның әрқандай қозғалыс жылдамдығы бостық вакуумдағы жарық жылдамдығынан (3*10⁵Км/секунд) асып кетпейді. Шварцшильда радиусы деңгейіндегі аспан денесі өзінің ішкі өзегін құрта бастайды. Кең мағынадағы салыстырмалы теориясының айқындауы бойынша, Қара құрдымда шексіз жоғары тығыздықтағы "ауырлық күш [[ерекнүкте]]сі (Singularity)" болады, оны "Құдай да жек көретін тыржалаңаш [[Ерекнүкте]]" деп атайды. Шварцшильда радиусы ішінде Қара құрдым ерекнүктесі өте үлкен массадан қалыптасқан ғаламат жойқын тартылыс күшінен қалыптасатындықтан, басқаны айтпағанда [[фотон]]ның өзі Қара құрдымнан қашып шыға алмайды. Қара құрдымның "қаралығы" мен "құрдымдығы" міне осыдан болады. [[Сурет:Black Holes - Monsters in Space.jpg|thumb|right|300px|Тәжді қара құрдым, Рентген қайнары, ұқсатылған сурет]] Шварцшильда радиусы төмендегі формулада көрсетілген: <blockquote><math>R_s=\frac{2GM}{c^2}</math></blockquote> Мұнда, G бүкіл әлемдік тартылыс күш тұрақтысы, М аспан денесінің массасы, c жарық жылдамдығы. Егер, мысалы жер шарымен шамалас ауырлықтағы аспан денесі бар десек, оның Шварцшильда радиусы тек 9 миллиметр ғана болады. == Температурасы == :<math>T=\frac{\hbar c^3}{8\pi kGM}</math> Радиациялық спектріне негізделгенде, Қара құрдым мен темпратурасы бар зат негізінен бірдей. Қара құрдымның өзіндік температурасы Қара құрдым көкжиегіндегі тартылыс күш шамасына [[Кері пропорционал шамалар|кері пропорционалды]] болады. Былайша айтқанда оның температурасы оның үлкен-кішілігіне байланысты болады. Егер Қара құрдым күннің 9 есесіндей болса, оның температурасы таза (абсолютты) нөл градустан 100 миллионнан 1 градусқа дейін болады. Ал, егер Қара құрдымның массасы бұдан зорайса, оның температурасы жалғасты төмендейді. Сондықтан, бұл түрдегі Қара құрдым туғызған кванттық радиация [[Жойқын жарылыс]] қалдырған 2.7K радиациясын (әлемнің артқы радиациясы) бүкілдей жауып кетеді. == Оқиға көкжиегі == [[Сурет:RXTE Detects Heartbeat Of Smallest Black Hole Candidate.ogv|thumb|right|300px|Бұл анимациялық видеода GRS 1915 және IGR J17091 қатарлы екі Қара құрдымның одақтас жұлдыздың газын сорған кездегі рентгендік "жүрек соғысы" салыстырылады.]] ''Оқиға көкжиегі'' кейде "Қара құрдым көкжиегі" деп те аталады. Оқиға көкжиегі сыртындағы күзетуші оқиға көкжиегінің ішіндегі әрқандай іс туралы еш ақпарат ала алмайды, немесе аталған көкжиек шекарасы сыртындағы істер ішіндегі істерден келіп шығып жатқанын да сезіне алмайды. Оқиға көкжиегі Қара құрдымның қара құрдым болуының түп себебі. Ол Қара құрдымның ең сыртқы қабаты есебінде оның ішіндегі барлық жарық пен ақпарты сыртына жібермей тұрады. Астрономдар 2012 жылы шілде айында жер шарынан 500 млн жарық жылы қашықтықтан жұлдыздық таңбасы 3C 279 жұлдыздығын байқады. Онда күн массасынан 1 млрд есе үлкен Қара құрдым бар көрінеді. Ол оқиға көкжиегі туралы тұңғыш ақпаратты беруші есептеледі. == Фотон шары == ''Фотон шары'' қалыңдығы 0 шамаға тең шар пішінді шекара. Қара құрдымның ауырлық күші ауырлық күш үдеуін туғызады да, бірбөлім фотондар шар пішінді орбитада Қара құрдымды айнала қозғалады. Өзі айналмайтын Қара құрдым үшін фотон шары Шварцшильда радиусының 1.5 есесіндей болады. Бұл орбита тұрақсыз болғандықтан Қара құрдымның өсуіне ілесіп өзгеріп отырады. Қара құрдым сыртын қоршап тұрғаны Фотон шар қабаты деп елестетіледі, егер жарық сәулесі фотон шар қабатынан жанай кесіп өтсе, онда тартылыс күші фотонды ұстап алады да, ол фотон қабатында Қара құрдымды бейне жер серігі секілді шексіз айналып жүреді. Басқа [[Нейтрон жұлдыз]]ы, [[Кварктер|Кварк]] (Quark) жұлдызы секілді тығыздығы жоғары жұлдыздарда да фотон шары қабаты болады. == Эргосфера == [[Сурет:Ergosphere of a rotating black hole.svg|240px|нобай|Эргосфера (event horizon = оқиға көкжиегі)]] [[Эргосфера]]（Ergosphere), немесе [[Лензе Тирринга әсері]] (Lense Thirring Effect, немесе Frame Dragging) деп те аталады, айналу күйіндегі масса өз төңірегіндегі уақыт пен кеңістікке сүйрелеу, шектеу құбылысын туғызады, бұл құбылысты анықтаушы жүйенің анықталушыға әсері деп те атайды.<ref>Darling, David [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/L/Lense-Thiring_effect.html "Lense-Thiring Effect"]</ref> "Айналу күйіндегі Қара құрдымның" бойында айналуға қатысуы түрліше сипатқа ие аймақтары болады. Мысалы, Қара құрдымның екі полюсы мен экваторының уақыт-кеңістіктік эффекті ұқсамайды. Бұл өзгеше эффекттер нақты Қара құрдымның кейбір қасиеттерін айқындауға көмегі тиеді. Күзетуші [[қоралану]] эффектісі мен айналу шеңберін нысан ретінде таңдай алады, оған енген және қашқан фотондардың қозғалысы арқылы жанама ақпараттарды иелейді. Мысалы, бөлшектер құрамының жайласуын, яғни [[Пенроуза процессі]]н тани алады.<ref>Bhat, Manjiri ; Dhurandhar, Sanjeev & Dadhich, Naresh [http://www.ias.ac.in/jarch/jaa/6/85-100.pdf "Energetics of the Kerr-Newman Black Hole by the Penrose Process"] қаңтар 10, 1985</ref> Айналған Қара құрдымның [[энергия]] ағыту шамасына қарай ауырлық күштің тарқалу ауқымын аңғарып, сол арқылы айналуға кеткен шығынды мөлшерлеуге болады. Дегенмен, бұл тәсілді тек екіден артық өзара айналу нысаны бар [[Қосаржұлдыз]]дық жүйені зерттегенде ғана қолдануға болады. [[File:A star is consumed by a black hole.ogv|thumb|upright=1.2|Қара құрдым жұлдыздарды қалай жұтады（Компьютерлік ұқсатылған нұсқасы）]] Қара құрдымның төңірегіндегі кеңістікте тартылыс күш кеңістікті иетіндіктен, "уақыттың бөгделігі" құбылысы туады. Бұл төңірегіндегі санасушы нысаның және оқиға көкжиегінің әсерін де қамтиды. Дегенмен, [[уақыт физикасы]] пәні әлі толық даму жолына түсе қоймағандықтан, Қара құрдымдағыға ұқсап кететін жағдайда уақыт мәнін жоғалтып, бұзылып, ұзарып, қысқарып, бөтен, бөгде мінез танытқанына қарата қазіргі теориялық физика әлі толық жүйелі жауап бере алмай отыр! == Қара құрдымның бірігуі == Қара құрдымның бірігуі күшті тартылыс күш толқынын туғызады, жаңа Қара құрдым әуелгі галактикалық орталық өзектегі орнын ауыстырады. Егер жылдамдық тым жоғары болса, тіпті ол Галактика денесінен ажырап кетуі мүмкін. == Қара құрдым түрлері == {| class="wikitable" style="float:right; margin:0 0 0.5em 1em;" |+ Қара құрдым түрлері |- ! түрі !! массасы !! көлемі |- | Аса салмақты Қара құрдым || style="text-align: center;"| ~10⁵–10¹⁰ [[Күн массасы|''M''_Күн]] || style="text-align: center;"| ~0.001–400 [[Астрономиялық бірлік|AU]] |- | Орташа салмақты Қара құрдым || style="text-align: center;"| ~10³ ''M''_Күн || style="text-align: center;"| ~10³ км ≈ [[Жер радиусы|''R''_{Жер шары}]] |- | Жұлдыз салмақты Қара құрдым || style="text-align: center;"| ~10 ''M''_Күн || style="text-align: center;"| ~30&nbsp;км |- | Ұсақ Қара құрдым || style="text-align: center;"| up to ~''M''_{[[Ай (серік)|Ай]]} || style="text-align: center;"|up to ~0.1&nbsp;mm |} '''Түрге бөлудің бірінші тәсілі:''' # Аса салмақты қара құрдым: Қазірге дейін белгілі болған [[галактика]]лардың орталық өңіріне жайғасқаны байқалады. Олардың массасы миллионнан 17 миллиардқа дейінгі күн массасына тең келеді екен. Қазіргі біршама белгілі аса ауыр салмақты қара құрдым [[NGC 1277]] галактикасының өзегінде орналасқан, массасы күн массасының 17 млрд есесіндей қара құрдым есептеледі.<ref name=UTexas>{{cite web |title=Astronomers Measure Most Massive, Most Unusual Black Hole |url=http://mcdonaldobservatory.org/news/releases/2012/1128.html |publisher=McDonald Observatory, University of Texas at Austin |accessdate=28 Nov 2012}}</ref><ref name=vandenBosch>{{cite journal |last1=van den Bosch |first1=Remco C. E. |last2=Gebhardt |first2=Karl |last3=Gültekin |first3=Kayhanl |last4=van de Ven |first4=Glenn |last5=van der Wel |first5=Arjen |display-authors=1 |year=2012 |title=An over-massive black hole in the compact lenticular galaxy NGC 1277 |url=http://www.nature.com/nature/journal/v491/n7426/full/nature11592.html |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |volume=491 |issue=7426 |pages=729–731 |date=29 Nov 2012 |doi=10.1038/nature11592 |accessdate=29 Nov 2012|arxiv = 1211.6429 |bibcode = 2012Natur.491..729V }}</ref> # Орташа салмақты қара құрдым: Массасы тұрақты жұлдыздың орташа массасынан асып кеткен (шамамен күннің 10 неше есесіне тура келеді), бірақ аса ауыр салмақтағы қара құрдымнан (күннің массасынан мииллион есе үлкен) кіші қара құрдымдар. Ол [[ғаламатжұлдыз]]дар жарылып, қалған қалдығының массасы күн массасының 3-15 есесіндей болған жағдайда қалыптасқан Қара құрдым. Теориялық есептеулерге негізделгенде, күн массасының 40 есесіндей үлкен ғаламатжұлдыз жарылғанда осы түрдегі Қара құрдым пайда болады.<ref>{{cite journal |first1=E. |last1=Vesperini |first2=S. L. W. |last2=McMillan |first3=A. |last3=D'Ercole |first4=F. |last4=D'Antona |display-authors=3 |title=Intermediate-Mass Black Holes in Early Globular Clusters |journal=The Astrophysical Journal Letters |volume=713 |issue=1 |pages=L41–L44 |year=2010 |doi=10.1088/2041-8205/713/1/L41 |arxiv=1003.3470 |bibcode = 2010ApJ...713L..41V }}</ref> # Жұлдыз салмақты қара құрдым: Үлкен салмақты тұрақты жұлдыз (күннің 20 есесіндей ауыр) тартылыс күшінің ішкі тартылысынан кеусей жеміріліп қалыптасқан қара құрдым. Оны гамма сәулесінің атқылауы арқылы, немесе көрінбей кеткен [[ғаламатжұлдыз]] арқылы мөлшерлеуге болады. Егер тығыздығы жоғары жұлдыздың массасы соңғы шектен (Pro intermediate value) өтіп кеткенде тартылыс жеміруі жалғасып, қара құрдым пайда болады. Әрине, әлі күнге [[нейтрон жұлдыз]]ды алып массаға ие Қара құрдым бар екені толық анықталмаса да, күн массасының үш есесіндей массадағысы бар екені сипатталған. Қазірге дейін белгілі болғандай, массасы ең кіші қара құрдымның өзі күн салмағынан 3.8 есесіндей үлкен екен.<ref>{{cite web|url=http://www.nasa.gov/centers/goddard/news/topstory/2008/smallest_blackhole.html |title=NASA Scientists Identify Smallest Known Black Hole |date=2008-04-01}}</ref> [[Сурет:CMS Higgs-event.jpg|thumb|right|200px|CMS детекторындағы күшті қақтығыс Ұсақ қара құрдым жасауы мүмкін.]] # Ұсақ қара құрдым: Ол кейде кванттық қара құрдым, немесе кішкентай қара құрдым деп те аталады. Кванттық қара құрдым дейтін себебі осы өлшем көлемінде оған кванттық күштің әсері негізгі рөл ойнайды. Ұсақ қара құрдым пайда болуының ең басты себебін үлкен адронды коллайдер аясында байқалатын құбылыстармен ғана түсіндіру мүмкін.<ref name="carr">B.J. Carr and S.B. Giddings, "Quantum black holes,"[http://www.sciam.com/article.cfm?id=quantum-black-holes Scientific American 292N5 (2005) 30.]</ref><ref name="carr"/><ref name="giddings">{{Cite journal |first=S. B. |last=Giddings |lastauthoramp=yes |first2=S. D. |last2=Thomas |year=2002 |title=High-energy colliders as black hole factories: The End of short distance physics |journal=Phys. Rev. D |volume=65 |issue=5 |pages=056010 |doi=10.1103/PhysRevD.65.056010 |id= |arxiv=hep-ph/0106219|bibcode = 2002PhRvD..65e6010G }}</ref> '''Түрге бөлудің екінші тәсілі:''' Қара құрдымның өз физикалық ерекшелігі бойынша (массасы, заряды, бұрыштық моментті) арқылы түрге бөлу. # Айналмайтын, зарядсыз қара құрдым. Оның уақыт-кеңістіктік құрылымын Шварцшильда ашып, Шварцшильда қара құрдымы деп аталады. # Айналмайтын зарядты қара құрдым. Рейснер-Нордстрем (Reissner-Nordström) қара құрдымы деп те аталады. Уақыт-кеңістік құрылымын 1916-1918 жылдары Рейснер мен Нордстрем айқындаған. # Айналатын зарядсыз қара құрдым. Керр қара құрдымы деп те аталады. Уақыт-кеңістік құрылымын 1963 жылы Керр анықтаған. # Жай қара құрдым, Керр-Ньюмен қара құрдымы деп аталады. Оны 1965 жылы Ньюмен анықтаған. == Әуелгі қара құрдым == [[Сурет:Barack Obama speaks to Stephen Hawking.jpg|thumb|right|300px|ХХғ. әйгілі астроном [[Стивен Хокинг]] және АҚШ президенті [[Барак Обама]]]] Әуелгі қара құрдым — Қара құрдым туралы жорамалдардың бірі болып, әлі күнге дейін оның бар екендігі нақты дәлелденбеді. Жорамал бойынша, [[әлем]] [[Жойқын жарылыс]]тың алғашқы кезеңінде тұрған кезде, әлемнің алғашқы дүмпуі қарсаңында кейбір өңірлердің тығыздығы өте зор болып, әлемде жойқын жарылыс болған соң да бұл өңірдің тығыздығы айырықша жоғары болып, тіке қара үңгір пайда болады, бұл қара үңгір Әуелгі қара құрдым деп аталады. Әуелгі қара құрдымның массасы біркелкі өлшемде болмайтын тығыздыққа байланысты. Сондықтан, Әуелгі қара құрдымның массасы жұлдыздардың тартылыс күші жеміруімен пайда болған қара құрдымдардың массасынан кішірек болады. [[Стивен Хокинг|Хокинг]] теориясы бойынша, Қара құрдымның массасы кіші болған сайын оның булануы да (сыртында ақпарат шығаруы да) артады. Массасы кіші Әуелгі қара құрдым әлдеқашан "буланып" кеткен енді "булана" бастайтын болады. Ал, Тұрақты жұлдыздар мен ғаламат жұлдыздардың тартылыс күш әсерінде өз-өзіне кеусеп жемірілуінен пайда болған қара құрдымның булануы әлемнің бүгінге дейінгі уақытынан әлдеқайда ұзақ. [[Астроном]]дар кейбір Әуелгі қара құрдымның "буланған" сәтінде сыртына бүріккен жоғары [[гамма сәулесі]]н ұстап алуға үміттенеді.<ref name="әуелгі">{{cite web | language = zh-cn | publisher = Stop.Doubting.Me | title = Әуелгі қара құрдым және Үлкен жарылыстың алдындағы қара құрдым| url = http://keep.doubting.me/2011/05/primordial-black-holes-and-the-black-hole-before-the-big-bang/ | author = znithy | date = 2011-05-05 | accessdate = 2013ж8а25к }}</ref> == Астрономиялық бақылау-өлшеу == [[Сурет:Images of gas cloud being ripped apart by the black hole at the centre of the Milky Way ESO.jpg|thumb|right|200px|Құс жолы галактикасы өзегіндегі жұлдызаралық тұмандықтардың қара құрдым жағынан жұлғылану көрінісі<ref>{{cite news|title=Ripped Apart by a Black Hole|url=http://www.eso.org/public/news/eso1332/|accessdate=19 July 2013|newspaper=ESO Press Release}}</ref>]] Қара құрдым қалыптасқан соң оның айналасындағылары Қара құрдымға жұтылып, ал Қара құрдым еш байқалмай, оның тіпті өмір сүретінін де дәлелдеу қиынға соғады. Дегенмен, [[қосаржұлдыз]]дың бірі қара құрдым болғанда, екінші жұлдыздың тұмандықтары қара құрдымға құйылып, темпратурасы күрт артып, Рентген сәулесінің жарқырауы үдеп, қара құрдым өмір сүретінінен жанама ақпарат береді. Қара құрдымның өмір сүруін бақылау мен өлшеудің нақты қиындығына байланысты, кейбір галактикалардың құрамында қара құрдым бар деп түсіндіргенімен, Қара құрдым болуының көптеген шарты қанағаттанбай, шындап оның қара құрдым ба, емес пе екені айқындалмайды да, оларды [[Қара құрдымға үміткер]] деп атайды. Адамзат қара құрдымды дәлелдеу үшін үздіксіз ізденгенімен, нәтиже соншылық мол емес. Тек ХХғ. 70 жылдары бар болғаны 4 Қара құрдымға үміткер байқалды. 90 жылдардан кейін 6 рентген сәулесін шашатын [[қосаржұлдыз]]ды Қара құрдымға үміткер етіп белгіледі. Олардың екеуі Магеллан галактикасына орналасқан. 8 қара құрдымға үміткер құс жолы жүйесі ішіне жайласқан. 2000 жылдардан кейін 7 сондай үміткер тіркелді. Кейбіреулердің есептеуі бойынша, өткен 10 млрд жылда Құс жолы жүйесі ішінде 100 жыл сайын бір Ғаламатжұлдыз жарылып, олардың 100 інің бірі Қара құрдым болып қалыптасса, онда Құс жолы галактикасы ішінде шамамен 1 миллион [[Жұлдыз салмақты қара құрдым]] бар болуға тиіс екен. Дегенмен 2007 жылға дейін бар болғаны 17 Қара құрдым үміткері ғана тіркеліпті. Ең әйгілі Қара құрдымға үміткерлер: # Құс жолы галактикасы өзегіндегі [[Мерген А жұлдызы]]; # [[Аққу шоқжұлдызы]]ндағы X-1 # [[SN 1979C]] #[[Сомбреро галактикасы]]ның (М104) өзегі == Қара құрдымды зерттеудің жаңа беталысы == Әлемдік аспантанушылар Галактика кіндігіндегі қара құрдымның фотосын түсіру үшін бірігу үстінде. Бұл үшін Event Horizon Telescope жобасы әзірленіп, ол бойынша Жердің әр түкпірінде жайғасқан 50 [[радиотелескоп]]ты біріктіру қолға алынбақ. «Галатика құрдымы аса қашықта. Оны көру үшін өлшемі Жердей қондырғы қажет. Ондай қондырғыны құрудың жалғыз жолы - ғаламшардың өзін телескопқа айналдыру», - дейді зерттеушілер. Қазір сарапшылар алдағы үш жылдық жоспарын талқылап жатыр. «Біз қатты толқудамыз. Екі жыл бұрын бұндай ой қиял сияқты болып көрінген болар еді, енді шынайы іске айналып жатыр», - деген Аризона университеті обсерваториясының қызметкері Димитриос Псалтистің қуанышында шек жоқ. Құрдымды Жер бетінен көру мүмкін емес. Оны қоршаған [[гравитация]]лық өрістің тығыздығынан жарықтың өзі оралмайтын көрінеді. Сондықтан шетелдік астрономдар «оқиғалар көкжиегі» (жоба да сондай атауға ие) аталатын қара құрдымның шекарасынан тыс бақылауды қолға алмақ. Құрдым әлдебір жұтқыншаққа сорылып жатқан шаң мен газдан тұрады, оған қараудың мүмкіндігі жоқ. Ал, қолдағы физика заңдары онда не болып жатқанын сипаттай алмайды. Аса тығыз үйкелістен шаң мен газдың қызуы миллиардттаған градусқа көтеріліп, одан жарық бөлінеді. Сондықтан да құрдымның сақинасы көрінетіндей жағдайда. «Біз материяның жұтылу үдерісін болып жатқан күйінде түсіруді ойластырудамыз. Құрдымның қалай қоректенетінін ұғуға мүмкіндік алармыз деген үміттеміз», - дейді Псалтис. Оның айтуынша, 26 мың жарық жылдамдығындай қашықтағы оқиғалар көкжиегін фотолау, - Айдан алма іздеумен парапар. Дегенмен, зерттеушілердің құлшынысында шек жоқ, оның үстіне Аризона обсерваториясында өткізілген алғашқы тәжірибелер сәтті шыққан. Бұдан басқа, оқымыстылар Эйнштейннің [[Салыстырмалылық теориясы|Салыстырмалықтың жалпы теориясы]]н тексерумен де жұмыстанбақ. Аңыз-ғалым алғаш рет уақыт пен кеңістіктің өз кіндігін айнала майысуы турасында айта келіп, қара құрдымды сипаттаған болатын. Егер де оқиғалар көкжиегі барынша дөңгелек келсе, онда - Эйнштейннің қателеспегені. Басқа жағдайда қалыптасқан тұжырымды түзетуге тура келмек. Ғалымдар бұл жобаның сәттілігіне сеніп отыр, себебі, бірнеше күн бұрын [[әлем]]ді біріктіріп тұрған сусымалы жұмбақ субстанцияның түсірімін алу жүзеге асқан.Ол түсірімдерден ғалымдар ғарыштағы күңгірт материаның таралу панорамасын түзіп жатыр. Бұл астрофизика саласындағы адам сенбес алға басу, өйткені, күңгірт материя туралы бұрынғы мәлім нәрселер бар болғаны компьютерлік үлгілерге ғана негізделіп келген еді. Енді зерттеушілер қолында шынайы түсірілімдер бар. Құпия субстанция физиктер үшін әлі де жұмбақ күйінде қалып отыр. Әзір көзбен көру болмаса, оның неден тұратынын білу ешкімге мүмкін болмай тұр. Бар жорамал бойынша, бұл материя жұлдыздардың шоғырлануын біріктіре ұстап тұрады да, Ғаламның шашылуын болдырмайтын көрінеді. Оның бар екендігін тартылыс әсерінен байқауға болады. Көрінбейтін нәрселер шалғайдағы галактикалардан келетін жарықты майыстырады. Жуырда алынған түсірілімдерде жарықтың осы майысымдары әсерленген болатын. Бұл түсірім үшін ғалымдар Гавай аралында орналасқан CFHC Telescope телескопқа 340-мегапикселдік MegaCam камерасын орнатыпты. Түсірім бес жыл бойы жүргізілген. Нәтижесінде енапат панорамалық түсірім алынған. Онда біздің Жерден 6 млрд жарық жылындай қашықтағы шамамен 10 млн галактика түсіріліпті. Олардың әрқайсысы жарық шығарады да, оның барлығын күңгірт материя ғарыш кеңістігінен өтерде майыстырады. Осылайша, ғалымдар жарық сәулесінің Ғаламның қай нүктелерінде сынуы басталатынын, яғни, құпия материя ғарыш кеңісінде қалай таралатынын көре алды.<ref>http://old.abai.kz/node/12343 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150214184623/http://old.abai.kz/node/12343 |date=2015-02-14 }} Қара құрдым</ref> == Ақ құрдым == Бұған дейiн ғылымда ғарышта Қара құрдымның бар екенi белгiлi болса, ендi ғалымдар оған антипод [[Ақ құрдым]] да бар екенін анықтапты. Қара құрдым – ғарыштағы гравитациялық тартылысы күштi кеңiстiк аумағы. Ондағы тартылыстың күштiлiгi сонша, ешбiр нәрсе, тiптi сәуле бұл құрдымнан шыға алмайды. Қара құрдымдағы денелер үшiн ғарыштық жылдамдық жарық жылдамдығынан да жоғары болса, ол денелер құрдымнан шыға алар едi. Алайда жарық жылдамдығынан асатын жылдамдықтың болуы мүмкiн емес. Қара құрдымнан дене түгiл, жарықтың да шықпайтыны сондықтан. Қара құрдым қайда және неден пайда болатынына қатысты ғылымда түрлi болжам айтылған-ды. Ақыры ғалымдар Қара құрдым алып салмақты жұлдыз ядросының коллапсы нәтижесiнде пайда болады дескен. Жұлдыз қойнауында ядролық отын таусылмайынша, онда [[Термоядролық реакциялар|термоядролық реакция]] жүредi. Алайда уақыт өте келе ядролық отын таусылып, жұлдыз сығылады. Осыдан кейiн термоядролық реакция аяқталып, жұлдыз сөне бастайды. Қысқасы, Қара құрдым – бұл жұлдыздың соңғы эволюциясы. Қара ойықтан ешбiр дене шыға алмаса, ақ құрдым керiсiнше, ештеңе ене алмайды. Егер бұрын ақ құрдым теория жүзiнде ғана айтылып келсе, ендi ғалымдар оның шын мәнiнде ғарышта бар екенiне көз жеткiзген. Израильдiк астрофизиктер Алон Реттер мен Шломо Хеллер 2006 жылғы GRB 060614 гамма-жарқылы ақ құрдым әсерiнен пайда болды деп есептейдi. GRB 060614 Жерден 1,6 мил­лион жыл қашықтықтағы Үндiс шоқжұлдызында орналасқан. 2006 жылдың 14 маусымында жарқ еткен жарқыл ұзақ уақыт бойы жарық шығарып тұрған. Сондықтан астономдар жарқылдың нақты қайда пайда болғанын дәл анықтаған. Ғалымдар гамма-жарқылдың екi-ақ түрiн бiледi: ұзақ және қысқа. Сөйтсе, әлгi жарқыл осы екi түрiне де ұқсас болмай шыққан. Бұған дейiн ғалымдар ұзақ гамма-жарқылдар алып жұлдыздардың коллапсы нәтижесiнде туып, Қара құрдым айналады, ал қысқа гамма-жарқылдар екi [[нейтрон жұлдыз]] немесе нейтрон жұлдыздары мен Қара құрдым қосылуы нәтижесiнде туа­ды да, тағы да Қара құрдымға айналады деп келген. Бiрақ бұл жол­ғы жарқыл бақандай 102 секундқа созылған. Әдетте мұндай ұзақ жар­қылдың арқасында жаңа материя пайда болуы тиiс. Алайда GRB 060614 нәтижесiнде ештеңе пайда болмаған. Ғалымдар осы кезде бәлкiм, жарқылдың нәтижесiнде Қара құрдым туған шығар дедi де қойды. Бiрақ бiраз уақыт өткен соң Реттер мен Хеллер мұның қыр-сырын ашыпты. Астрофизиктер Қара құрдым заттардың атқылап шығуы нәтижесiнде Ақ құрдым пайда болады деген қорытынды шығарды. Алайда сол Қара құрдым басқа уақыт өлшемiнде болуы тиiс. Сөйтiп, бос кеңiстiкте аймақ пайда болады. Сәлден соң осы аймақ жарылады да, оның бүкiл денелерi мен сәулелерi сыртқа атылады. Қара құрдым өзiне бүкiл заттарды тартып алса, Ақ құрдым керiсiнше, бәрiн сырт­қа шығарады. Реттер мен Хеллер GRB 060614-тi ақ құрдымның кiшi жарылысы деген болжам айтты. Ғалымдар бос кеңiстiкте жоқ жерден пайда болған Ақ құрдым сол мезетте жарқылмен бiрге ыдырап кеткен дейдi. Бұл процесс [[Жойқын жарылыс]] (Big Bang) тәрiздi. Дәл осындай жарылыс нәтижесiнде бiздiң Ғалам пайда болған. Алайда жарылыс орнында ештеңе тумағандықтан, израильдiк астрофизиктер оны [[Кiшi жарылыс]] (Small Bang) деп атады. Қайсыбiр болжамдарға қарағанда, Ақ құрдым – Қара құрдымның терiс жағы. Ақ және қара құрдымдар бұл туннельге кiрiп-шығатын есiктер. Туннельдiң бiр басы шаңсорғыш тәрiздi материяның барлық бөлшегiн өзiне тартып алады да, екiншi жағы оны сыртқа шығарады. Ойықтар Ғаламда бiр-бiрiнен алшақ жатқан бөлiктердi жалғастыруы мүмкiн. Кейбiр ғалымдар осы құрдым ойықтары арқылы миллиондаған жылдарға созылған қашықтықтарға немесе өзге уақыт өлшемiне оп-оңай өтуге болады деп есептейдi. Егер бұлай болатын болса, онда өркениетi бiзден көш iлгерi [[бөгде ғаламшарлық]]тар [[әлем]]де жүрiп-тұру үшiн осы туннельдердi пайдалануы мүмкiн деп пайымдауға болар. 1986 жылы американдық астроном Харрис гамма-жарқылдар [[антиматерия]]да қозғалып жүрген ғарыштық ұшу аппараттарының қозғалысы нәтижесiнде пайда болады деген болжам айтқан. Ұшу аппараты қозғалысқа қажеттi энергияны алған кезде осындай жар­қылдар шығарады дегендi алға тартқан. Харрис бiр бағытта жатқан гамма-жарқылдардың траекторияларын зерттеп, бұл бөгде ғаламшарлықтар кемесiнiң қозғалу траекториясы деп түйген.<ref>Ғалымдар ақ ойықты анықтады: Жас Алаш №46 (15608) 14 маусым, сейсенбі 2011 http://zhasalash.kz/mbm/4765.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150518094852/http://zhasalash.kz/mbm/4765.html |date=2015-05-18 }} , кей ұғымдар ауыстырылды.</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Ішкі-сыртқы сілтемелер == * [[Ғарыштық желі]] * [http://www.bbc.co.uk/programmes/p00547f4 Қара құрдым - қара үңгір, BBC сайты, "біздің заманда"] * [http://plato.stanford.edu/entries/spacetime-singularities/ Стэнфорд философия энциклопедиясы//Қара құрдым және Ерекнүкте] * [http://www.scholarpedia.org/article/Black_hole Қара құрдым] * [http://hubblesite.org/explore_astronomy/black_holes/ Қара құрдым туралы бейнежазба] * [http://apod.nasa.gov/htmltest/gifcity/bh_pub_faq.html Қара құрдым туралы сұрақтар] {{Жұлдыздар}} {{Таңдаулы мақала}} [[Санат:Болжамды астрономиялық нысандар]] [[Санат:Астрофизика]] [[Санат:Салыстырмалылық теориясы]] [[Санат:Галактикалар]] [[Санат:Қара құрдымдар]] mwz4qxzjpcqtm4dwbpdvveoynytl87i 0 176923 3054267 2433898 2022-07-24T10:09:34Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Starbucks Corporation |логотипі = Starbucks Corporation Logo 2011.svg |түрі = [[Қоғамдық компания]] |биржадағы листингі = {{NASDAQ|SBUX}} |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1971 жыл|1971]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Джерри Болдуин, Гордон Боукер және Зев Сигл |орналасуы = {{flagicon|USA}} [[Сиэтл]], [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] |басты адамдары = [[Говард Шульц]] |саласы = [[Кофехана]] |өнімі = [[кофе]], [[шай]], смузи (жеміс-жидектен жасалған сусын), дәмді пісірілген нан |айналым = {{gain}}$13,29 млрд (2012 жыл) |операциялық кіріс = |таза табысы = {{gain}} $1,38 млрд (2012 жыл) |қызметкерлер саны = 149 мың, (2011 жыл)<ref>[http://www.hoovers.com/company/Starbucks_Corporation/rhkchi-1.html The Search Engine that Does at InfoWeb.net<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> |басшы компания = |бағынышты компания = |аудитор = Deloitte |сайты = {{URL|starbucks.com}}{{ref-en}} }} '''Starbucks''' («Ста́рбакс» деп оқылады) — клиенттеріне [[кофе]] сусындарын ұсынып, сатуға бағытталған және де [[кофехана]]лар атауы болып келетін американдық [[компания]]. Басқарушы компания - Starbucks Corporation болып табылады. Starbucks - дүниежүзіндегі ең ірі кофеханалар ұстайтын компания болып табылады. Starbacks компаниясы 64 елдегі 20,5 мың кофехананың ,оның ішіндегі 12 781 АҚШ-тың,1241 Канаданың ,62 Жапонияның, 976 Ұлыбританияның және 99 Ресейдің кофеханалырың иесі болып табылады.Starbucks [[эспрессо]], [[капучино]], [[латте макиато]] және өзге де ыстық және салқын кофе сусындарын, ыстық және салқын [[сэндвич]]терді, [[бәліш]]терді, шайнамаларды, стақан мен шыны-аяқтарды да сатумен айналысады. Компанияның штаб-пәтері - [[Сиэтл]]де, [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] штатында орналасқан. == Тарихы == 1971 ж. ағылшын тілінің мұғалімі [[Джерри Болдуин]], тарих пәнінің мұғалімі [[Зев Сигл]] және [[Гордон Боукер]] атты жазушы 1350 доллардан жинап, тағы 5000-ын қарызға алып, кофе мен оның [[кофе дәндері|дән]]дерін сатуға арналған [[дүкен]]ді ашады. Ол Сиэтле қаласында, [[Вашингтон штаты]]нда болған болатын. Дүкеннің атауын [[Германа Мелвилл]]дің «[[Моби Дик (роман)|Моби Дик]]» атты романындағы персонаж Ахава капитанының бірінші көмекшісінің атымен қояды; логотипінде - [[сирена]]ның суреті қойылады. Сорттарды таңдау мен кофенің дәндерін дұрыс қуыруды олар Peet’s Coffee компаниясының басшысы Альфред Питтен үйренеді. Starbucks алғашқы 9 ай бойы дәндерді Peet’s Coffee компаниясынан сатып алып жүреді, кейін серіктестер өздерінің дүкендеріне жаңадан қуыратын [[пеш]] орнатып, екінші дүкен ашады. 1981 ж. 5 дүкендей орнатып, кофені қуыратын кішкене [[фабрика]] және кофе дәндерін [[бар]]лар, [[кафе]]лер, [[мейрамхана]]ларға тасымалдауға арнайы сату бөлімі жұмыс істейді. 1979 ж. Starbucks иелері Peet’s Coffee компаниясын сатып алады. 1987 ж. Starbucks дүкендері Il Giornale (Starbucks-тың бұрынғы қызметкері) кофейняларының иесі Говард Шульцке 4 млн. доллар шамасында сатылады. Өздерінің кофйеняларын ол Starbucks деп, ал компаниясын «Starbucks Corporation» деп өзгертеді. 1988 ж. компания [[пошта]] бойынша сатуды жүзеге асырып, өздерінің өнімдерінің бірінші каталогын жасап, АҚШ-тың әр түрлі штаттарындағы 33 дүкендермен байланыстарын орнатады. 1996 ж. АҚШ-тан тыс ең бірінші кофейня [[Жапония]]да ашылады. 1990 ж. Starbucks әр жұмыс күні жаңа дүкен ашып отырған, осы концепциясын компания 2000 ж.-ға дейін ұстап отырды. == Иелері мен басшылығы == [[File:Original Starbucks.jpg|thumb| Сиэтл, Вашингтон штаты]] 2011 жылдың көктеміндегі компанияның аса ірі акционерлері: Fidelity Investments (11,1 %), BlackRock (5,7 %), Capital World Investors (5,4 %), компания менеджменті (4,8 %). Starbucks Corporation-нің директорлар кеңесінің төрағасы, бас басқарушы мен президенті — Говард Шульц (Howard Schultz). == Қызметі == 2007 ж. қорытындылары бойынша, Starbucks дүниежүзінің 43 елінде 15 700-ден астам кофейнялар ашқан, оның 7500-дейі Starbucks Corporation-ге тиесілі, ал қалғандары [[лицензия]] мен [[франчайзинг]] бойынша ашылған болатын. Starbucks Entertainment департаменті мен Hear Music брендінің көмегімен компания кітаптар, музыкалық жинақтар мен видеофильмдерді таратады. Ондай тауарлардың көбісі маусымдық және белгілі бір салада сатуға арналған. Starbucks-тың фирмалық балмұздағы және кофені азық-түлік сататын дүкендер де бар. Желінің жалпы персоналының саны - 140 мың. адам. Компанияның 2010 ж.табысы 10,7 млрд.$-ды құрады, оның ішінде таза табысы 945 млн. болды. == Қызықты айғақтар == Starbucks кофейняларына орын таңдаған кезде негізгі бір талап бар ( дегенмен, ол әрқашанда орындала бермейді): кіре беріс есік шығыс немесе оңтүстікке қарауы тиіс, тек солтүстікке ғана емес. Starbucks брендінің негізін қалағандардың бірі Сиотт Берберидің айтуы бойынша, бұл талап мәні - келушілер тек қана түскі күншуақпен ғана рахаттануы тиіс, дегенмен оның барысында күн олардың беттеріне түспеуі керек. 2006 ж. компаниямен сатылған кофенің 1,36 кг.-ның 6% Fair trade болып сертификацияланды. '''Starbucks''' - өмірдің соншалықты қарапайым әдеті болып кеткен, ол тіпті көптеген әзілдердің тақырыбына айналып отыр. Мысалы, "Шрек 2" мультфильмінде Farbucks атты кофейнялар желісі жұмыс істейді. Brandchannel компаниясының бағалауы бойынша, Starbucks дүниежүзіндегі ең ірі әрі танымал деген 10 брендтің қатарына кіреді. Бәрінен қызығы, компания ешқашан маркетинг пен жарнамаға қаражат бөлмеген. 90 ж. ортасында Starbucks шетелдік нарықтарға кіре бастаған кезінде, оның жылдық жарнамалық бюджеті небәрі 15 млн.$ құраған, ал Coca-Cola жарнамаға күніне одан да көп қаражат жұмсайды<ref name="source1">http://www.intellectinvest.ru</ref>. '''Starbucks''' дәмді сусынды ұнататын адамдарға жаңа қызмет көрсетудің стандартын енгізген болатын: барлық кофейняларды коф картондық станқандарда ұсыныла бастады<ref name="source2">http://morecoffee.ru/</ref>. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} d0f52p45b7gxjaadpwz8ocv89qpfr7e 3054271 3054267 2022-07-24T10:17:23Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Starbucks Corporation |логотипі = Starbucks Corporation Logo 2011.png |түрі = [[Қоғамдық компания]] |биржадағы листингі = {{NASDAQ|SBUX}} |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1971 жыл|1971]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Джерри Болдуин, Гордон Боукер және Зев Сигл |орналасуы = {{flagicon|USA}} [[Сиэтл]], [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] |басты адамдары = [[Говард Шульц]] |саласы = [[Кофехана]] |өнімі = [[кофе]], [[шай]], смузи (жеміс-жидектен жасалған сусын), дәмді пісірілген нан |айналым = {{gain}}$13,29 млрд (2012 жыл) |операциялық кіріс = |таза табысы = {{gain}} $1,38 млрд (2012 жыл) |қызметкерлер саны = 149 мың, (2011 жыл)<ref>[http://www.hoovers.com/company/Starbucks_Corporation/rhkchi-1.html The Search Engine that Does at InfoWeb.net<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> |басшы компания = |бағынышты компания = |аудитор = Deloitte |сайты = {{URL|starbucks.com}}{{ref-en}} }} '''Starbucks''' («Ста́рбакс» деп оқылады) — клиенттеріне [[кофе]] сусындарын ұсынып, сатуға бағытталған және де [[кофехана]]лар атауы болып келетін американдық [[компания]]. Басқарушы компания - Starbucks Corporation болып табылады. Starbucks - дүниежүзіндегі ең ірі кофеханалар ұстайтын компания болып табылады. Starbacks компаниясы 64 елдегі 20,5 мың кофехананың ,оның ішіндегі 12 781 АҚШ-тың,1241 Канаданың ,62 Жапонияның, 976 Ұлыбританияның және 99 Ресейдің кофеханалырың иесі болып табылады.Starbucks [[эспрессо]], [[капучино]], [[латте макиато]] және өзге де ыстық және салқын кофе сусындарын, ыстық және салқын [[сэндвич]]терді, [[бәліш]]терді, шайнамаларды, стақан мен шыны-аяқтарды да сатумен айналысады. Компанияның штаб-пәтері - [[Сиэтл]]де, [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] штатында орналасқан. == Тарихы == 1971 ж. ағылшын тілінің мұғалімі [[Джерри Болдуин]], тарих пәнінің мұғалімі [[Зев Сигл]] және [[Гордон Боукер]] атты жазушы 1350 доллардан жинап, тағы 5000-ын қарызға алып, кофе мен оның [[кофе дәндері|дән]]дерін сатуға арналған [[дүкен]]ді ашады. Ол Сиэтле қаласында, [[Вашингтон штаты]]нда болған болатын. Дүкеннің атауын [[Германа Мелвилл]]дің «[[Моби Дик (роман)|Моби Дик]]» атты романындағы персонаж Ахава капитанының бірінші көмекшісінің атымен қояды; логотипінде - [[сирена]]ның суреті қойылады. Сорттарды таңдау мен кофенің дәндерін дұрыс қуыруды олар Peet’s Coffee компаниясының басшысы Альфред Питтен үйренеді. Starbucks алғашқы 9 ай бойы дәндерді Peet’s Coffee компаниясынан сатып алып жүреді, кейін серіктестер өздерінің дүкендеріне жаңадан қуыратын [[пеш]] орнатып, екінші дүкен ашады. 1981 ж. 5 дүкендей орнатып, кофені қуыратын кішкене [[фабрика]] және кофе дәндерін [[бар]]лар, [[кафе]]лер, [[мейрамхана]]ларға тасымалдауға арнайы сату бөлімі жұмыс істейді. 1979 ж. Starbucks иелері Peet’s Coffee компаниясын сатып алады. 1987 ж. Starbucks дүкендері Il Giornale (Starbucks-тың бұрынғы қызметкері) кофейняларының иесі Говард Шульцке 4 млн. доллар шамасында сатылады. Өздерінің кофйеняларын ол Starbucks деп, ал компаниясын «Starbucks Corporation» деп өзгертеді. 1988 ж. компания [[пошта]] бойынша сатуды жүзеге асырып, өздерінің өнімдерінің бірінші каталогын жасап, АҚШ-тың әр түрлі штаттарындағы 33 дүкендермен байланыстарын орнатады. 1996 ж. АҚШ-тан тыс ең бірінші кофейня [[Жапония]]да ашылады. 1990 ж. Starbucks әр жұмыс күні жаңа дүкен ашып отырған, осы концепциясын компания 2000 ж.-ға дейін ұстап отырды. == Иелері мен басшылығы == [[File:Original Starbucks.jpg|thumb| Сиэтл, Вашингтон штаты]] 2011 жылдың көктеміндегі компанияның аса ірі акционерлері: Fidelity Investments (11,1 %), BlackRock (5,7 %), Capital World Investors (5,4 %), компания менеджменті (4,8 %). Starbucks Corporation-нің директорлар кеңесінің төрағасы, бас басқарушы мен президенті — Говард Шульц (Howard Schultz). == Қызметі == 2007 ж. қорытындылары бойынша, Starbucks дүниежүзінің 43 елінде 15 700-ден астам кофейнялар ашқан, оның 7500-дейі Starbucks Corporation-ге тиесілі, ал қалғандары [[лицензия]] мен [[франчайзинг]] бойынша ашылған болатын. Starbucks Entertainment департаменті мен Hear Music брендінің көмегімен компания кітаптар, музыкалық жинақтар мен видеофильмдерді таратады. Ондай тауарлардың көбісі маусымдық және белгілі бір салада сатуға арналған. Starbucks-тың фирмалық балмұздағы және кофені азық-түлік сататын дүкендер де бар. Желінің жалпы персоналының саны - 140 мың. адам. Компанияның 2010 ж.табысы 10,7 млрд.$-ды құрады, оның ішінде таза табысы 945 млн. болды. == Қызықты айғақтар == Starbucks кофейняларына орын таңдаған кезде негізгі бір талап бар ( дегенмен, ол әрқашанда орындала бермейді): кіре беріс есік шығыс немесе оңтүстікке қарауы тиіс, тек солтүстікке ғана емес. Starbucks брендінің негізін қалағандардың бірі Сиотт Берберидің айтуы бойынша, бұл талап мәні - келушілер тек қана түскі күншуақпен ғана рахаттануы тиіс, дегенмен оның барысында күн олардың беттеріне түспеуі керек. 2006 ж. компаниямен сатылған кофенің 1,36 кг.-ның 6% Fair trade болып сертификацияланды. '''Starbucks''' - өмірдің соншалықты қарапайым әдеті болып кеткен, ол тіпті көптеген әзілдердің тақырыбына айналып отыр. Мысалы, "Шрек 2" мультфильмінде Farbucks атты кофейнялар желісі жұмыс істейді. Brandchannel компаниясының бағалауы бойынша, Starbucks дүниежүзіндегі ең ірі әрі танымал деген 10 брендтің қатарына кіреді. Бәрінен қызығы, компания ешқашан маркетинг пен жарнамаға қаражат бөлмеген. 90 ж. ортасында Starbucks шетелдік нарықтарға кіре бастаған кезінде, оның жылдық жарнамалық бюджеті небәрі 15 млн.$ құраған, ал Coca-Cola жарнамаға күніне одан да көп қаражат жұмсайды<ref name="source1">http://www.intellectinvest.ru</ref>. '''Starbucks''' дәмді сусынды ұнататын адамдарға жаңа қызмет көрсетудің стандартын енгізген болатын: барлық кофейняларды коф картондық станқандарда ұсыныла бастады<ref name="source2">http://morecoffee.ru/</ref>. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 226mbob61twcre216jfj42m17zt19uz 3054280 3054271 2022-07-24T10:51:15Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Starbucks Corporation |логотипі = Starbucks Corporation Logo 2011.png |түрі = [[Қоғамдық компания]] |биржадағы листингі = {{NASDAQ|SBUX}} |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1971 жыл|1971]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Джерри Болдуин, Гордон Боукер және Зев Сигл |орналасуы = {{flagicon|USA}} [[Сиэтл]], [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] |басты адамдары = [[Говард Шульц]] |саласы = [[Кофехана]] |өнімі = [[кофе]], [[шай]], смузи (жеміс-жидектен жасалған сусын), дәмді пісірілген нан |айналым = {{өсім}} 29,1 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021">{{cite web|url=https://s22.q4cdn.com/869488222/files/doc_financials/2021/ar/Starbucks-Fiscal-2021-Annual-Report.pdf|title=Starbucks Corporation Annual Report 2021|author=|date=|work=|publisher=|accessdate=|lang=en}}</ref> |операциялық кіріс = {{өсім}} 4,87 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |таза табысы = {{өсім}} 4,2 млрд $<br>(3 қазан 2021)<ref name="Starbucks2021"/> |қызметкерлер саны = {{өсім}} 383 000 адам<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |меншікті капиталы = −5,32 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |басшы компания = |бағынышты компания = |аудитор = [[Deloitte]] |сайты = {{URL|starbucks.com}}{{ref-en}} }} '''Starbucks''' («Ста́рбакс» деп оқылады) — клиенттеріне [[кофе]] сусындарын ұсынып, сатуға бағытталған және де [[кофехана]]лар атауы болып келетін американдық [[компания]]. Басқарушы компания - Starbucks Corporation болып табылады. Starbucks - дүниежүзіндегі ең ірі кофеханалар ұстайтын компания болып табылады. Starbacks компаниясы 64 елдегі 20,5 мың кофехананың ,оның ішіндегі 12 781 АҚШ-тың,1241 Канаданың ,62 Жапонияның, 976 Ұлыбританияның және 99 Ресейдің кофеханалырың иесі болып табылады.Starbucks [[эспрессо]], [[капучино]], [[латте макиато]] және өзге де ыстық және салқын кофе сусындарын, ыстық және салқын [[сэндвич]]терді, [[бәліш]]терді, шайнамаларды, стақан мен шыны-аяқтарды да сатумен айналысады. Компанияның штаб-пәтері - [[Сиэтл]]де, [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] штатында орналасқан. == Тарихы == 1971 ж. ағылшын тілінің мұғалімі [[Джерри Болдуин]], тарих пәнінің мұғалімі [[Зев Сигл]] және [[Гордон Боукер]] атты жазушы 1350 доллардан жинап, тағы 5000-ын қарызға алып, кофе мен оның [[кофе дәндері|дән]]дерін сатуға арналған [[дүкен]]ді ашады. Ол Сиэтле қаласында, [[Вашингтон штаты]]нда болған болатын. Дүкеннің атауын [[Германа Мелвилл]]дің «[[Моби Дик (роман)|Моби Дик]]» атты романындағы персонаж Ахава капитанының бірінші көмекшісінің атымен қояды; логотипінде - [[сирена]]ның суреті қойылады. Сорттарды таңдау мен кофенің дәндерін дұрыс қуыруды олар Peet’s Coffee компаниясының басшысы Альфред Питтен үйренеді. Starbucks алғашқы 9 ай бойы дәндерді Peet’s Coffee компаниясынан сатып алып жүреді, кейін серіктестер өздерінің дүкендеріне жаңадан қуыратын [[пеш]] орнатып, екінші дүкен ашады. 1981 ж. 5 дүкендей орнатып, кофені қуыратын кішкене [[фабрика]] және кофе дәндерін [[бар]]лар, [[кафе]]лер, [[мейрамхана]]ларға тасымалдауға арнайы сату бөлімі жұмыс істейді. 1979 ж. Starbucks иелері Peet’s Coffee компаниясын сатып алады. 1987 ж. Starbucks дүкендері Il Giornale (Starbucks-тың бұрынғы қызметкері) кофейняларының иесі Говард Шульцке 4 млн. доллар шамасында сатылады. Өздерінің кофйеняларын ол Starbucks деп, ал компаниясын «Starbucks Corporation» деп өзгертеді. 1988 ж. компания [[пошта]] бойынша сатуды жүзеге асырып, өздерінің өнімдерінің бірінші каталогын жасап, АҚШ-тың әр түрлі штаттарындағы 33 дүкендермен байланыстарын орнатады. 1996 ж. АҚШ-тан тыс ең бірінші кофейня [[Жапония]]да ашылады. 1990 ж. Starbucks әр жұмыс күні жаңа дүкен ашып отырған, осы концепциясын компания 2000 ж.-ға дейін ұстап отырды. == Иелері мен басшылығы == [[File:Original Starbucks.jpg|thumb| Сиэтл, Вашингтон штаты]] 2011 жылдың көктеміндегі компанияның аса ірі акционерлері: Fidelity Investments (11,1 %), BlackRock (5,7 %), Capital World Investors (5,4 %), компания менеджменті (4,8 %). Starbucks Corporation-нің директорлар кеңесінің төрағасы, бас басқарушы мен президенті — Говард Шульц (Howard Schultz). == Қызметі == 2007 ж. қорытындылары бойынша, Starbucks дүниежүзінің 43 елінде 15 700-ден астам кофейнялар ашқан, оның 7500-дейі Starbucks Corporation-ге тиесілі, ал қалғандары [[лицензия]] мен [[франчайзинг]] бойынша ашылған болатын. Starbucks Entertainment департаменті мен Hear Music брендінің көмегімен компания кітаптар, музыкалық жинақтар мен видеофильмдерді таратады. Ондай тауарлардың көбісі маусымдық және белгілі бір салада сатуға арналған. Starbucks-тың фирмалық балмұздағы және кофені азық-түлік сататын дүкендер де бар. Желінің жалпы персоналының саны - 140 мың. адам. Компанияның 2010 ж.табысы 10,7 млрд.$-ды құрады, оның ішінде таза табысы 945 млн. болды. == Қызықты айғақтар == Starbucks кофейняларына орын таңдаған кезде негізгі бір талап бар ( дегенмен, ол әрқашанда орындала бермейді): кіре беріс есік шығыс немесе оңтүстікке қарауы тиіс, тек солтүстікке ғана емес. Starbucks брендінің негізін қалағандардың бірі Сиотт Берберидің айтуы бойынша, бұл талап мәні - келушілер тек қана түскі күншуақпен ғана рахаттануы тиіс, дегенмен оның барысында күн олардың беттеріне түспеуі керек. 2006 ж. компаниямен сатылған кофенің 1,36 кг.-ның 6% Fair trade болып сертификацияланды. '''Starbucks''' - өмірдің соншалықты қарапайым әдеті болып кеткен, ол тіпті көптеген әзілдердің тақырыбына айналып отыр. Мысалы, "Шрек 2" мультфильмінде Farbucks атты кофейнялар желісі жұмыс істейді. Brandchannel компаниясының бағалауы бойынша, Starbucks дүниежүзіндегі ең ірі әрі танымал деген 10 брендтің қатарына кіреді. Бәрінен қызығы, компания ешқашан маркетинг пен жарнамаға қаражат бөлмеген. 90 ж. ортасында Starbucks шетелдік нарықтарға кіре бастаған кезінде, оның жылдық жарнамалық бюджеті небәрі 15 млн.$ құраған, ал Coca-Cola жарнамаға күніне одан да көп қаражат жұмсайды<ref name="source1">http://www.intellectinvest.ru</ref>. '''Starbucks''' дәмді сусынды ұнататын адамдарға жаңа қызмет көрсетудің стандартын енгізген болатын: барлық кофейняларды коф картондық станқандарда ұсыныла бастады<ref name="source2">http://morecoffee.ru/</ref>. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 5a868mtsasfnwlhpk3v3opa2xydze6p 3054287 3054280 2022-07-24T11:11:56Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Starbucks Corporation |логотипі = Starbucks Corporation Logo 2011.png |түрі = [[Қоғамдық компания]] |биржадағы листингі = {{NASDAQ|SBUX}} |қызметі = |ұраны = |құрылды = [[1971 жыл|1971]] |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Джерри Болдуин, Гордон Боукер және Зев Сигл |орналасуы = {{flagicon|USA}} [[Сиэтл]], [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] |басты адамдары = [[Говард Шульц]] |саласы = [[Кофехана]] |өнімі = [[кофе]], [[шай]], смузи (жеміс-жидектен жасалған сусын), дәмді пісірілген нан |айналым = {{өсім}} 29,1 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021">{{cite web|url=https://s22.q4cdn.com/869488222/files/doc_financials/2021/ar/Starbucks-Fiscal-2021-Annual-Report.pdf|title=Starbucks Corporation Annual Report 2021|author=|date=|work=|publisher=|accessdate=|lang=en}}</ref> |операциялық кіріс = {{өсім}} 4,87 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |таза табысы = {{өсім}} 4,2 млрд $<br>(3 қазан 2021)<ref name="Starbucks2021"/> |қызметкерлер саны = {{өсім}} 383 000 адам<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |меншікті капиталы = −5,32 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |басшы компания = |бағынышты компания = |аудитор = [[Deloitte]] |сайты = {{URL|starbucks.com}}{{ref-en}} }} '''Starbucks''' («Ста́рбакс» деп оқылады) — клиенттеріне [[кофе]] сусындарын ұсынып, сатуға бағытталған және де [[кофехана]]лар атауы болып келетін американдық [[компания]]. Басқарушы компания - Starbucks Corporation болып табылады. Starbucks - дүниежүзіндегі ең ірі кофеханалар ұстайтын компания болып табылады. Starbacks компаниясы 64 елдегі 20,5 мың кофехананың ,оның ішіндегі 12 781 АҚШ-тың,1241 Канаданың ,62 Жапонияның, 976 Ұлыбританияның және 99 Ресейдің кофеханалырың иесі болып табылады.Starbucks [[эспрессо]], [[капучино]], [[латте макиато]] және өзге де ыстық және салқын кофе сусындарын, ыстық және салқын [[сэндвич]]терді, [[бәліш]]терді, шайнамаларды, стақан мен шыны-аяқтарды да сатумен айналысады. Компанияның штаб-пәтері - [[Сиэтл]]де, [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] штатында орналасқан. == Тарихы == 1971 ж. ағылшын тілінің мұғалімі [[Джерри Болдуин]], тарих пәнінің мұғалімі [[Зев Сигл]] және [[Гордон Боукер]] атты жазушы 1350 доллардан жинап, тағы 5000-ын қарызға алып, кофе мен оның [[кофе дәндері|дән]]дерін сатуға арналған [[дүкен]]ді ашады. Ол Сиэтле қаласында, [[Вашингтон штаты]]нда болған болатын. Дүкеннің атауын [[Германа Мелвилл]]дің «[[Моби Дик (роман)|Моби Дик]]» атты романындағы персонаж Ахава капитанының бірінші көмекшісінің атымен қояды; логотипінде - [[сирена]]ның суреті қойылады. Сорттарды таңдау мен кофенің дәндерін дұрыс қуыруды олар Peet’s Coffee компаниясының басшысы Альфред Питтен үйренеді. Starbucks алғашқы 9 ай бойы дәндерді Peet’s Coffee компаниясынан сатып алып жүреді, кейін серіктестер өздерінің дүкендеріне жаңадан қуыратын [[пеш]] орнатып, екінші дүкен ашады. 1981 ж. 5 дүкендей орнатып, кофені қуыратын кішкене [[фабрика]] және кофе дәндерін [[бар]]лар, [[кафе]]лер, [[мейрамхана]]ларға тасымалдауға арнайы сату бөлімі жұмыс істейді. 1979 ж. Starbucks иелері Peet’s Coffee компаниясын сатып алады. 1987 ж. Starbucks дүкендері Il Giornale (Starbucks-тың бұрынғы қызметкері) кофейняларының иесі Говард Шульцке 4 млн. доллар шамасында сатылады. Өздерінің кофйеняларын ол Starbucks деп, ал компаниясын «Starbucks Corporation» деп өзгертеді. 1988 ж. компания [[пошта]] бойынша сатуды жүзеге асырып, өздерінің өнімдерінің бірінші каталогын жасап, АҚШ-тың әр түрлі штаттарындағы 33 дүкендермен байланыстарын орнатады. 1996 ж. АҚШ-тан тыс ең бірінші кофейня [[Жапония]]да ашылады. 1990 ж. Starbucks әр жұмыс күні жаңа дүкен ашып отырған, осы концепциясын компания 2000 ж.-ға дейін ұстап отырды. == Иелері мен басшылығы == [[Сурет:Original Starbucks.jpg|230px|нобай|Вашингтон штаты Сиэтл қаласында 1977 жылы ашылған кофехана]] 2011 жылдың көктеміндегі компанияның аса ірі акционерлері: Fidelity Investments (11,1 %), BlackRock (5,7 %), Capital World Investors (5,4 %), компания менеджменті (4,8 %). Starbucks Corporation-нің директорлар кеңесінің төрағасы, бас басқарушы мен президенті — Говард Шульц (Howard Schultz). == Қызметі == [[Сурет:Starbuckscenter.jpg|250px|нобай|оңға|Компанияның Сиэтлдегі штаб-пәтері]] 2007 ж. қорытындылары бойынша, Starbucks дүниежүзінің 43 елінде 15 700-ден астам кофейнялар ашқан, оның 7500-дейі Starbucks Corporation-ге тиесілі, ал қалғандары [[лицензия]] мен [[франчайзинг]] бойынша ашылған болатын. Starbucks Entertainment департаменті мен Hear Music брендінің көмегімен компания кітаптар, музыкалық жинақтар мен видеофильмдерді таратады. Ондай тауарлардың көбісі маусымдық және белгілі бір салада сатуға арналған. Starbucks-тың фирмалық балмұздағы және кофені азық-түлік сататын дүкендер де бар. Желінің жалпы персоналының саны - 140 мың. адам. Компанияның 2010 ж.табысы 10,7 млрд.$-ды құрады, оның ішінде таза табысы 945 млн. болды. == Қызықты айғақтар == Starbucks кофейняларына орын таңдаған кезде негізгі бір талап бар ( дегенмен, ол әрқашанда орындала бермейді): кіре беріс есік шығыс немесе оңтүстікке қарауы тиіс, тек солтүстікке ғана емес. Starbucks брендінің негізін қалағандардың бірі Сиотт Берберидің айтуы бойынша, бұл талап мәні - келушілер тек қана түскі күншуақпен ғана рахаттануы тиіс, дегенмен оның барысында күн олардың беттеріне түспеуі керек. 2006 ж. компаниямен сатылған кофенің 1,36 кг.-ның 6% Fair trade болып сертификацияланды. '''Starbucks''' - өмірдің соншалықты қарапайым әдеті болып кеткен, ол тіпті көптеген әзілдердің тақырыбына айналып отыр. Мысалы, "Шрек 2" мультфильмінде Farbucks атты кофейнялар желісі жұмыс істейді. Brandchannel компаниясының бағалауы бойынша, Starbucks дүниежүзіндегі ең ірі әрі танымал деген 10 брендтің қатарына кіреді. Бәрінен қызығы, компания ешқашан маркетинг пен жарнамаға қаражат бөлмеген. 90 ж. ортасында Starbucks шетелдік нарықтарға кіре бастаған кезінде, оның жылдық жарнамалық бюджеті небәрі 15 млн.$ құраған, ал [[Кока-кола|Coca-Cola]] жарнамаға күніне одан да көп қаражат жұмсайды. '''Starbucks''' дәмді сусынды ұнататын адамдарға жаңа қызмет көрсетудің стандартын енгізген болатын: барлық кофейняларды коф картондық станқандарда ұсыныла бастады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 0py4pi07ta2z263zdcfngbj9j7y1lxt 3054288 3054287 2022-07-24T11:12:45Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Компания |атауы = Starbucks Corporation |логотипі = Starbucks Corporation Logo 2011.png |түрі = [[Қоғамдық компания]] |биржадағы листингі = {{NASDAQ|SBUX}} |қызметі = |ұраны = |құрылды = 1971 |жабылды = |жабылуының себебі = |ізбасары = |бұрынғы атауы = |құрушы = Джерри Болдуин, Гордон Боукер және Зев Сигл |орналасуы = {{flagicon|USA}} [[Сиэтл]], [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] |басты адамдары = [[Говард Шульц]] |саласы = [[Кофехана]] |өнімі = [[кофе]], [[шай]], смузи (жеміс-жидектен жасалған сусын), дәмді пісірілген нан |айналым = {{өсім}} 29,1 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021">{{cite web|url=https://s22.q4cdn.com/869488222/files/doc_financials/2021/ar/Starbucks-Fiscal-2021-Annual-Report.pdf|title=Starbucks Corporation Annual Report 2021|author=|date=|work=|publisher=|accessdate=|lang=en}}</ref> |операциялық кіріс = {{өсім}} 4,87 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |таза табысы = {{өсім}} 4,2 млрд $<br>(3 қазан 2021)<ref name="Starbucks2021"/> |қызметкерлер саны = {{өсім}} 383 000 адам<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |меншікті капиталы = −5,32 млрд $<br>([[3 қазан]] [[2021 жыл|2021]])<ref name="Starbucks2021"/> |басшы компания = |бағынышты компания = |аудитор = [[Deloitte]] |сайты = {{URL|starbucks.com}}{{ref-en}} }} '''Starbucks''' («Ста́рбакс» деп оқылады) — клиенттеріне [[кофе]] сусындарын ұсынып, сатуға бағытталған және де [[кофехана]]лар атауы болып келетін американдық [[компания]]. Басқарушы компания - Starbucks Corporation болып табылады. Starbucks - дүниежүзіндегі ең ірі кофеханалар ұстайтын компания болып табылады. Starbacks компаниясы 64 елдегі 20,5 мың кофехананың ,оның ішіндегі 12 781 АҚШ-тың,1241 Канаданың ,62 Жапонияның, 976 Ұлыбританияның және 99 Ресейдің кофеханалырың иесі болып табылады.Starbucks [[эспрессо]], [[капучино]], [[латте макиато]] және өзге де ыстық және салқын кофе сусындарын, ыстық және салқын [[сэндвич]]терді, [[бәліш]]терді, шайнамаларды, стақан мен шыны-аяқтарды да сатумен айналысады. Компанияның штаб-пәтері - [[Сиэтл]]де, [[Вашингтон (штат)|Вашингтон]] штатында орналасқан. == Тарихы == 1971 ж. ағылшын тілінің мұғалімі [[Джерри Болдуин]], тарих пәнінің мұғалімі [[Зев Сигл]] және [[Гордон Боукер]] атты жазушы 1350 доллардан жинап, тағы 5000-ын қарызға алып, кофе мен оның [[кофе дәндері|дән]]дерін сатуға арналған [[дүкен]]ді ашады. Ол Сиэтле қаласында, [[Вашингтон штаты]]нда болған болатын. Дүкеннің атауын [[Германа Мелвилл]]дің «[[Моби Дик (роман)|Моби Дик]]» атты романындағы персонаж Ахава капитанының бірінші көмекшісінің атымен қояды; логотипінде - [[сирена]]ның суреті қойылады. Сорттарды таңдау мен кофенің дәндерін дұрыс қуыруды олар Peet’s Coffee компаниясының басшысы Альфред Питтен үйренеді. Starbucks алғашқы 9 ай бойы дәндерді Peet’s Coffee компаниясынан сатып алып жүреді, кейін серіктестер өздерінің дүкендеріне жаңадан қуыратын [[пеш]] орнатып, екінші дүкен ашады. 1981 ж. 5 дүкендей орнатып, кофені қуыратын кішкене [[фабрика]] және кофе дәндерін [[бар]]лар, [[кафе]]лер, [[мейрамхана]]ларға тасымалдауға арнайы сату бөлімі жұмыс істейді. 1979 ж. Starbucks иелері Peet’s Coffee компаниясын сатып алады. 1987 ж. Starbucks дүкендері Il Giornale (Starbucks-тың бұрынғы қызметкері) кофейняларының иесі Говард Шульцке 4 млн. доллар шамасында сатылады. Өздерінің кофйеняларын ол Starbucks деп, ал компаниясын «Starbucks Corporation» деп өзгертеді. 1988 ж. компания [[пошта]] бойынша сатуды жүзеге асырып, өздерінің өнімдерінің бірінші каталогын жасап, АҚШ-тың әр түрлі штаттарындағы 33 дүкендермен байланыстарын орнатады. 1996 ж. АҚШ-тан тыс ең бірінші кофейня [[Жапония]]да ашылады. 1990 ж. Starbucks әр жұмыс күні жаңа дүкен ашып отырған, осы концепциясын компания 2000 ж.-ға дейін ұстап отырды. == Иелері мен басшылығы == [[Сурет:Original Starbucks.jpg|230px|нобай|Вашингтон штаты Сиэтл қаласында 1977 жылы ашылған кофехана]] 2011 жылдың көктеміндегі компанияның аса ірі акционерлері: Fidelity Investments (11,1 %), BlackRock (5,7 %), Capital World Investors (5,4 %), компания менеджменті (4,8 %). Starbucks Corporation-нің директорлар кеңесінің төрағасы, бас басқарушы мен президенті — Говард Шульц (Howard Schultz). == Қызметі == [[Сурет:Starbuckscenter.jpg|250px|нобай|Компанияның Сиэтлдегі штаб-пәтері]] 2007 ж. қорытындылары бойынша, Starbucks дүниежүзінің 43 елінде 15 700-ден астам кофейнялар ашқан, оның 7500-дейі Starbucks Corporation-ге тиесілі, ал қалғандары [[лицензия]] мен [[франчайзинг]] бойынша ашылған болатын. Starbucks Entertainment департаменті мен Hear Music брендінің көмегімен компания кітаптар, музыкалық жинақтар мен видеофильмдерді таратады. Ондай тауарлардың көбісі маусымдық және белгілі бір салада сатуға арналған. Starbucks-тың фирмалық балмұздағы және кофені азық-түлік сататын дүкендер де бар. Желінің жалпы персоналының саны - 140 мың. адам. Компанияның 2010 ж.табысы 10,7 млрд.$-ды құрады, оның ішінде таза табысы 945 млн. болды. == Қызықты айғақтар == Starbucks кофейняларына орын таңдаған кезде негізгі бір талап бар ( дегенмен, ол әрқашанда орындала бермейді): кіре беріс есік шығыс немесе оңтүстікке қарауы тиіс, тек солтүстікке ғана емес. Starbucks брендінің негізін қалағандардың бірі Сиотт Берберидің айтуы бойынша, бұл талап мәні - келушілер тек қана түскі күншуақпен ғана рахаттануы тиіс, дегенмен оның барысында күн олардың беттеріне түспеуі керек. 2006 ж. компаниямен сатылған кофенің 1,36 кг.-ның 6% Fair trade болып сертификацияланды. '''Starbucks''' - өмірдің соншалықты қарапайым әдеті болып кеткен, ол тіпті көптеген әзілдердің тақырыбына айналып отыр. Мысалы, "Шрек 2" мультфильмінде Farbucks атты кофейнялар желісі жұмыс істейді. Brandchannel компаниясының бағалауы бойынша, Starbucks дүниежүзіндегі ең ірі әрі танымал деген 10 брендтің қатарына кіреді. Бәрінен қызығы, компания ешқашан маркетинг пен жарнамаға қаражат бөлмеген. 90 ж. ортасында Starbucks шетелдік нарықтарға кіре бастаған кезінде, оның жылдық жарнамалық бюджеті небәрі 15 млн.$ құраған, ал [[Кока-кола|Coca-Cola]] жарнамаға күніне одан да көп қаражат жұмсайды. '''Starbucks''' дәмді сусынды ұнататын адамдарға жаңа қызмет көрсетудің стандартын енгізген болатын: барлық кофейняларды коф картондық станқандарда ұсыныла бастады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3svnd1pcua7isj7ew77k99mx6d0b72w 0 192166 3054275 2976999 2022-07-24T10:30:47Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Айфон 13 про макс.jpg|нобай|alt=Айфон 13 про макс|Айфон 13 про макс]] {{lowercase}} {{Ұялы телефон |аты = iPhone |логотипі = IPhonelogo.svg |логотип_ені = 100px |сурет =IPhone_7_Jet_Black.svg |сурет_ені = 200 |сурет_тақырыбы = iPhone 7 |өндіруші = [[Apple Inc.]] |желілер = '''(бірінші) iPhone''': [[GSM]]/[[EDGE]]: 850/900/1800/1900 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[Wi-Fi]] 802.11b/g<br /> [[Bluetooth]] 2.0 + EDR<br /> [[USB]] 2.0<br /> '''iPhone 3G, 3GS''':<br /> [[GSM]]/[[EDGE]]: 850/900/1800/1900 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[UMTS]]/[[HSDPA]] 3.6: 850/1900/2100 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[Wi-Fi]] 802.11[[802.11b|b]]/[[802.11g|g]]<br /> [[Bluetooth]] 2.0/2.1 + EDR<br /> [[GPS]]<br /> [[A-GPS]]<br /> [[USB]] 2.0<br /> '''iPhone 4''':<br /> [[GSM]]/[[EDGE]]: 850/900/1800/1900 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[UMTS]]/[[HSDPA]]/[[HSUPA]] 7.2: 850/900/1900/2100 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[CDMA]]/[[EV-DO]] Rev.<ref name=rev>«Rev.» - {{lang-en|revision}} сөзінен қысқартылған, «темір» нұсқасының нөмірі.</ref> A 800/1900 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[Wi-Fi]] [[802.11]][[802.11b|b]]/[[802.11g|g]]/[[802.11n|n]] (802.11n только 2,4 [[гига-|Г]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]])<br /> [[Bluetooth]] 2.1 + EDR<br /> [[A-GPS]]<br /> [[USB]] 2.0<br /> '''iPhone 4S''':<br /> [[GSM]]/[[EDGE]]: 850/900/1800/1900 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[UMTS]]/[[HSDPA]]/[[HSUPA]] 14.4: 850/900/1900/2100 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[CDMA]]/[[EV-DO]] Rev.<ref name=rev /> A 800/1900[[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[Wi-Fi]] [[802.11]][[802.11b|b]]/[[802.11g|g]]/[[802.11n|n]] (802.11n только 2,4 [[гига-|Г]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]])<br /> [[Bluetooth]] 4.0<br /> [[GPS]] и [[ГЛОНАСС]]<br /> [[A-GPS]]<br /> [[USB]] 2.0<br /> '''iPhone 5''':<br /> [[GSM]]/[[EDGE]]: 850/900/1800/1900 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[UMTS]]/[[HSPA+]]/DC-[[HSDPA]]: 800/850/900/1700/1900/2100 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[CDMA]]/[[EV-DO]] Rev.<ref name=rev /> A/Rev. B 800/1900/2100 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[LTE]] (полосы 1, 2, 3, 4, 5, 13, 17, 25)<br /> [[A-GPS]] и [[ГЛОНАСС]]<br /> [[Wi-Fi]] 802.11a/b/g/n (802.11n — 2,4 [[гига-|Г]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]] и 5 [[гига-|Г]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]])<br /> [[Bluetooth]] 4.0<br /> [[USB]] 3.0<br /> '''iPhone 5s, 5c''':<br /> [[GSM]]/[[EDGE]]: 850/900/1800/1900 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[UMTS]]/[[HSPA+]]/DC-[[HSDPA]]: 850/900/1700/1900/2100 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[CDMA]]/[[EV-DO]] Rev.<ref name=rev /> A/Rev. B 800/1700/1900/2100 [[мега-|М]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]]<br /> [[LTE]] (полосы 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 13, 17, 18, 19, 20, 25, 26)<br /> FDD-LTE (полосы 1, 2, 3, 5, 7 , 8, 20)<br /> TD-LTE (полосы 38, 39, 40)<br /> [[A-GPS]] и [[ГЛОНАСС]]<br /> [[Wi-Fi]] 802.11a/b/g/n (802.11n — 2,4 [[гига-|Г]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]] и 5 [[гига-|Г]][[Герц (өлшем бірлік)|Гц]])<br /> [[Bluetooth]] 4.0<br /> [[USB]] 3.0|сату_датасы = '''бірінші iPhone''': [[2007 жыл]] <br /> '''3G''': [[2008 жыл]]<br /> '''3GS''': [[2009 жыл]]<br /> '''4''': [[2010 жыл]] <br /> '''4S''': [[2011 жыл]]<br /> '''5''': [[2012 жыл]]<br /> '''5c/5s''': [[2013 жыл]]<br/> '''6/6 Plus''': [[2014 жыл]]|оперативтік_зерде = '''бірінші/3G''': 128 MB<br /> '''3GS''': 256 MB<br /> '''4/4S''': 512 MB<ref>{{cite news|url=http://www.mobi.ru/News/10929/Apple_iPhone_4_obladaet_512_Mb_OZU.htm | title=Apple iPhone 4 обладает 512 Мб [[Оперативная память|ОЗУ]] | publisher=mobi.ru | date=18 маусым 2010 | accessdate=10 шілде 2010 | archiveurl=http://archive.is/20120918/http://www.mobi.ru/News/10929/Apple_iPhone_4_obladaet_512_Mb_OZU.htm | archivedate=2012-09-18}}</ref><br /> '''5/5s/5c''': 1024 MB<br /> '''6/6 Plus''': 1024 MB|жады = '''бірінші''': 4, 8 немесе 16 GB<br /> '''3G''': 8 немесе 16 GB<br /> '''3GS''': 8, 16 немесе 32 GB<br /> '''4''': 8, 16 немесе 32 GB<br /> '''4S''': 8, 16, 32 немесе 64 GB<br /> '''5''': 16, 32 немесе 64 GB<br /> '''5s''': 16, 32 немесе 64 GB<br /> '''5c''': 8, 16 немесе 32 GB<br /> '''6/6 Plus''': 16, 64 немесе 128 GB|операциялық_жүйе = '''бірінші''': [[iOS|iPhone OS]] 3.1.3<br /> '''3G''': [[iOS]] 4.2.1<ref>{{cite news|url=http://support.apple.com/kb/DL1472?viewlocale=ru_RU|title=Обновление ПО iOS 4.3.5|publisher=www.apple.com|date=10 қараша 2011|accessdate=10 қараша 2011 |archiveurl=http://archive.is/20120918/http://support.apple.com/kb/DL1472?viewlocale=ru_RU |archivedate=2012-09-18}}</ref><br /> '''3GS''': [[iOS]] 6.1.6<br /> '''4''': [[iOS]] 7.1.2<br /> '''4S/5/5s/5c/6/6 Plus''': [[iOS]] 8.4<br />|ввод = [[Сенсорлық экран#Проекциялау-ауқымды сенсорлы экрандар|проектициялы-ауқымдық сенсорлық]]|өлшемдері = '''бірінші''': 115,5×61×11,6 [[Миллиметр|мм]]<br /> '''3G, 3GS''': 115,5×62,1×12,3 [[Миллиметр|мм]]<br /> '''4, 4S''': 115,2×58,6×9,3 [[Миллиметр|мм]]<br /> '''5/5s''': 123,8×58,6×7.6 [[Миллиметр|мм]]<br /> '''6''': 138,1×67×6,9 [[Миллиметр|мм]]<br /> '''6 Plus''': 158,1×77,8×7,1 [[Миллиметр|мм]]|камера = '''бірінші/3G''': 2 [[мегапиксель|Мп]]<br /> '''3GS''': 3 [[мегапиксель|Мп]] [[автофокус]]мен <br /> '''4''': 5 [[Мегапиксель|Мп]] [[Ажыратымдылығы жоғары теледидар#Форматтары|HD-видео 720p]] жазу кезінде автофокусы бар, және бейне қоңыраулар үшін 0,3 [[Мегапиксель|Мп]] алдыңғы камера бар<br /> '''4S''': 8 [[Мегапиксель|Мп]] [[Ажыратымдылығы жоғары теледидар#Форматтары|HD-видео 1080p]] жазу кезінде автофокусы бар, және бейне қоңыраулар үшін 0,3 [[Мегапиксель|Мп]] алдыңғы камера бар<br /> '''5/5s/5c''': 8 [[Мегапиксель|Мп]] [[Ажыратымдылығы жоғары теледидар#Форматтары|HD-видео 1080p]] жазу кезінде автофокусы бар, және бейне қоңыраулар үшін 1,2 [[Мегапиксель|Мп]] алдыңғы камера бар|аккумулятор = ауыстырылмайтын [[Li-Ion]]<br /> '''бірінші''': 3,7 [[вольт|В]], 1400 [[милли-|м]][[Ампер-сағатат|А·с]]<br /> '''3G''': 3,7 [[вольт|В]], 1150 [[милли-|м]][[Ампер-сағат|А·с]]<br /> '''3GS''': 3,7 [[вольт|В]], 1219 [[милли-|м]][[Ампер-сағат|А·с]]<ref name="3GS teardown">{{cite web | url= http://www.ifixit.com/Teardown/iPhone-3G-S/817/2 | title= iPhone 3GS Teardown | date= 19 маусым 2009 | publisher= iFixit.com | pages= 2 | accessdate= 14 сәуір 2010 | archiveurl= http://www.webcitation.org/651EH5jjL | archivedate= 2012-01-28}}</ref><br /> '''4''': 3,7 [[вольт|В]], 1420 [[милли-|м]][[Ампер-сағат|А·с]]<ref>{{cite web | url= http://www.ifixit.com/Teardown/iPhone-4-Teardown/3130 | title= iPhone 4 Teardown | date= 24 маусым 2010 | publisher= iFixit.com | pages= 1 | archiveurl= http://www.webcitation.org/651EI0qlR | archivedate= 2012-01-28}}</ref><br /> '''4S''': 3,7 [[вольт|В]], 1432 [[милли-|м]][[Ампер-сағат|А·с]]<br /> '''5''': 3,8 [[вольт|В]], 1440 [[милли-|м]][[Ампер-сағат|А·с]]<br /> '''5s''': 3,8 [[вольт|В]], 1560 [[милли-|м]][[Ампер-сағат|А·с]]|цпу = '''бірінші''': [[Samsung]] S3C6400 [[ARM (архитектура)|ARM]] 620 [[мега-|M]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]] (программно снижена до 412 [[мега-|M]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]]<ref name='overclock'>{{cite news|url=http://www.xard.ru/post/18530/default.asp |title=Айфон немесе Ipod Touch процессорын оңай бағдарламалық үдеткіш жолы табылды |date=8 мамыр 2010 |accessdate=20 маусым 2010 |archiveurl=http://archive.is/20120918/http://www.xard.ru/post/18530/default.asp |archivedate=2012-09-18}}</ref>)<br /> '''3G''': [[Samsung]] S3C6400 [[ARM (архитектура)|ARM]] 620 [[мега-|M]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]] (бағдарламалы түрде 412 [[мега-|M]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]] дейін төмендетілді <ref name=overclock/>)<br /> '''3GS''': [[Samsung]] S5PC100 [[ARM (архитектура)|ARM]] 833 [[мега-|M]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]] (бағдарламалы түрде 600 [[мега-|M]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]] дейін төмендетілді <ref name=overclock/>)<br /> '''4''': [[Apple A4]] APL0398 [[ARM (архитектура)|ARM]] 1 [[гига-|G]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]] (бағдарламалы түрде 800 [[мега-|M]][[Герц (өлшем бірлік)|Hz]] дейін төмендетілді <ref name=overclock/>)<br /> '''4S''': [[Apple A5]] <br /> '''5''': [[Apple A6]]<br /> '''5s''': [[Apple A7]] (64-[[Бит|bit]]), со-процессор [[Apple M7|M7]]<br/> '''6/6 Plus''': [[Apple A8]] (64-[[Бит|bit]]), сопроцессор [[Apple M7|M8]]|экран = [[Сенсорлық экран#Проекциялау-ауқымды сенсорлы экрандар|проектициялы-ауқымдық сенсорлық экран]]<br /> '''бірінші/3G/3GS/4/4S''' - 3,5[[дюйм|″]]<br /> '''5/5s/5c''' - 4[[дюйм|″]]<br /> '''бірінші/3G/3GS''': [[Жұқақабықты транзистор|TFT]] 320 × 480<br /> '''4/4S''': [[Retina]] 640 × 960<br /> '''5/5s''': [[Retina]] 640 × 1136<br/> '''6''': [[Retina]] HD 750 × 1334; 4,7[[дюйм|″]]<br /> '''6 Plus''': [[Retina]] HD 1080 × 1920; 5,5[[дюйм|″]]|салмағы = '''бірінші''': 135 [[Грамм|г]]<br /> '''3G''': 133 [[Грамм|г]]<br /> '''3GS''': 135 [[Грамм|г]]<br /> '''4''' : 137 [[Грамм|г]]<br /> '''4S''' : 140 [[Грамм|г]]<br /> '''5/5s''': 112 [[Грамм|г]]<br /> '''6''': 129 [[Грамм|г]]<br /> '''6 Plus''': 172 [[Грамм|г]] }} {{IPhone_модельдері}} [[File:3frontiphoneviews.jpg|thumb|300px|right|Солдан оңға қарай: iPhone, iPhone 3G, iPhone 4]] '''iPhone''' — [[Apple]] компаниясының төрт диапазонды мультимедиалық [[смартфон]]дары. Смартфондар iPod плеерінің, коммуникатордың және интернет-планшеттің қызметін атқарады. Mac OS X операциялық жүйесінің аздап жеңілдетілген түрі Apple iOS операциялық жүйесінде жұмыс істейді.<ref name=Original_release>{{cite news |url=http://www.mp3newswire.net/stories/7002/iphone-line.html|title=Steve iPhone: Hundreds Come, Lines Orderly |publisher=[[MP3 Newswire]] |date=29 маусым 2007 |accessdate=31 мамыр 2010}}</ref><br /> '''3G''': [[11 маусым]] [[2008 жыл]]<ref name="tuaw">{{cite web | url = http://www.tuaw.com/2008/06/09/iphone-3g-announced/ | title = iPhone 3G announced&nbsp;— The Unofficial Apple Weblog (TUAW) | accessdate = 31 мамыр 2010 | date = 6 қыркүйек 2008 | author = Robert PalmerFiled | archiveurl = http://www.webcitation.org/651EGEFaI | archivedate = 2012-01-28 }}</ref> iPhone алғаш рет [[9 қаңтар]] [[2007 жыл]]ы MacWorldExpo конференциясында көпшілікке таныстырылды. [[29 маусым]] [[2007 жыл]]ы саудаға түсіп, [[АҚШ]]-тағы смартфондар саудасының едәуір бөлігін жаулап алды.<ref name="3G_S_PR">{{cite news |url=http://www.apple.com/pr/library/2009/06/08iphone.html |title=Apple Announces the New iPhone 3GS—The Fastest, Most Powerful iPhone Yet |date=6 тамыз 2009 |accessdate=31 мамыр 2010}}</ref> 2008 жылы 10 маусымда WWDC 2008 конференциясында бағдарламалық және аппараттық кемшіліктері жойылған телефонның саудаға түскеннен бергі үшінші моделі - iPhone 3G таныстырылды. Бұл модель операциялық жүйенің жаңа нұсқасы iPhone OS 2.0 платформасында жұмыс істейді.<ref name='4geniphone'>{{cite web | url = http://www.apple.com/iphone/notify-me/ | title = iPhone 4. Pre-order starts маусым 15. Available маусым 24. | date = | accessdate = 7 маусым 2010 | deadlink = 404 }}</ref> Сондай-ақ, iPhone 3G, Ресейде сатылған және орыс тілінде қолдау алған бірінші iPhone болды. [[2008 жыл]]ы iPhone [[PC World]] басылымының нұсқасы бойынша қазіргі заманғы ең пайдалы технологиялар рейтингінде екінші орынға шықты<ref>{{cite news |url = http://lenta.ru/articles/2008/05/28/top100/|title = Қазіргі уақытта пайдаланылатын технологиялардың ішінен ең пайдалыларының рейтингісі құрылды|publisher = Lenta.ru|date = 28 мамыр 2008|accessdate = 7 наурыз 2014|archiveurl = http://archive.is/iXhbs|archivedate = 2014-03-07}}</ref>. [[2009 жыл]]ы [[8 маусым]]да қатарынан үшінші телефон моделі, келесі буыны — Iphone 3GS, таныстырылды, бұл iPhone 3G жетілдірілген нұсқасы еді. iPhone 3GS, [[Жедел жадтау құрылғысы|оперативті жады]] екі есе үлкейтілді, жұмыс істеу жылдамдығы өсті, және 32 ГБ [[ROM|ішкі жадпен]] және [[IOS|iPhone OS 3.0]] операциялық жүйесімен жабдықталған, алдыңғы үлгілердегі бағдарламалық қамтамасыз етілуіндегі кемшіліктерінің елеулі бөлігі жойылған және қосымша функциялармен қамтамасыз етілген: [[Қиып алу, көшіру, қою|көшіру және қою]], [[MMS]] жіберу мүмкіндігі, [[Spotlight (бағдарламалық қамтамасыз ету)|Spotlight]], Speak Notes, iPhoneға телешоу, сазды видео, фильмдер және аудиокітаптарды тікелей жүктеу мүмкіндігі, Find My iPhone, [[SMS]] жіберу/жою және т.б. [[2010 жыл]]ы [[7 маусым]]да жаңартылған операциялық жүйесі бар (осы күні iPhone OS жаңа - iOS атауын алды) бар [[iPhone 4]] таныстырылды, ізашардың елеулі бірқатар артықшылықтары бар, соның ішінде неғұрлым қуатты [[Apple A4]] процессорі, ажыратымдылығы 640 × 960 пиксель IPS-матрицалы СК-дисплей, 5 мегапиксельді камера, және [[Видеотелефония|бейнетелефония]] үшін камера (0,3 мегапиксель). [[2011 жыл]]ы [[4 қазан]]да iOS 5 операциялық жүйесімен [[iPhone 4S]] (келесі күні, 2011 жылы 5 қазанда, [[Стив Джобс]] қайтыс болды). Жаңартылған телефон [[iPad 2]] [[Apple A5]] процессорін алды, 8-Мп камера және GSM/CDMA гибридті жүйесімен қамтамасыз етілді. Сондай-ақ WWDC 2012-ге дейін [[Voice Control|Voice Control-]]мен бірге келген, [[Siri]] дауыстық көмекшісі, тек iPhone 4Sте қол жетімді болды. [[2012 жыл]]дың [[шілде]]сіне дейін 250 млннан аса iPhone сатылды<ref>{{cite news |url = http://www.macrumors.com/2012/06/27/iphone-turning-five-years-old-with-250-million-units-sold-150-billion-in-revenue/|title = iPhone-ға бес жыл толды|publisher = Mac Rumours|date = 28 маусым 2012|accessdate = 22 наурыз 2013}}</ref>. 2012 жылы 19 қыркүйекте компания әдеттегі жаңартылған буынды — [[iPhone 5]] таныстырды. Бұл модель біршама «биік» экранымен (экран диагоналі 3,5 дюмдік алдыңғыларға қарағанда 4 дюймдік экранмен шықты), бұл iPhone пайда болғаннан бергі өндірістегі ең елеулі өзгеріс болды. Сондай-ақ, жаңа [[IOS 6]] таныстырылды. 2013 жылдың маусым айында [[Apple]] компаниясы оның АҚШ-тағы пайдаланушылар үшін айырмашылық бағасы үшін қосымша төлей отырып ескісін жаңа телефонға алмасу мүмкіндігін енгізді<ref>[http://runews24.ru/technology/exchange-of-old-phones-iphone.html Apple қосымша төлей отырып, жаңасына ескі телефондарды алмасуды енгізеді]</ref>. 2013 жылы 10 қыркүйекте [[IPhone 5S|iPhone 5s]] таныстырылды. Телефон 64-разрядты А7/М7 процессорін, дактилоскопиялық сенсор, жаңартылған Lightning ұясын алды. Сондай-ақ, неғұрлым арзанырақ поликарбонаттан жасалған және саусақ сенсор жоқ [[IPhone 5C|iPhone 5c]] таныстырды. 2014 жылы 9 қыркүйекте ұлғайтылған жақсартылған экранымен [[iPhone 6]] және [[IPhone 6|iPhone 6 Plus]] таныстырылды, А8/М8 жаңа процессорымен, фазалық назар аудару жүйесімен камерамен жабдықталды. 2017 жылы 18 қарашада [[IPhone 8]] шықты. == Өнімдерді салыстыру == === Батареядан жұмыс жасауы, с === {| class="wikitable" style="text-align: center; width: auto;" id="mwBEo" ! rowspan="2" style="width:12em;" id="mwBE0" | Модель ! colspan="12" | iPhone |- id="mwBE8" ! id="mwBFA" | [[IPhone 2G|2G]] ! id="mwBFI" | [[IPhone 3G|3G]] ! id="mwBFQ" | [[IPhone 3GS|3GS]] ! id="mwBFY" | [[IPhone 4|4]] ! id="mwBFg" | [[IPhone 4S|4S]] ! id="mwBFo" | [[IPhone 5|5]]<ref>{{Cite web|url = http://appleinsider.ru/iphone/realnye-rezultaty-testov-batarei-iphone-5-ogorchayut.html|title = Реальные результаты тестов батареи iPhone 5 огорчают|author = |date = |publisher = }}</ref> ! id="mwBF0" | [[IPhone 5c|5c]] ! id="mwBF8" | [[IPhone 5s|5s]] ! id="mwBGE" | [[IPhone 6|6]]<ref>{{Cite web|url = http://ukrainianiphone.com/10/09/2014/189832|title = Предварительный обзор iPhone 6 и iPhone 6 Plus|author = |date = |publisher = }}</ref> ! id="mwBGQ" | [[IPhone 6|6 Plus]] ![[IPhone 6s|6s]]<ref name=":0">{{Cite web|accessdate = 2015-09-10|title = Apple|url = https://www.apple.com/ru/iphone-6s/specs/|publisher = Apple}}</ref> ![[IPhone 6s|6s Plus]]<ref name=":0" /> |- id="mwBGU" ! id="mwBGY" | [[Бейне]] | id="mwBGg" | 7 | id="mwBGk" | 7 | id="mwBGo" | 10 | id="mwBGs" | 10 | id="mwBGw" | 10 | id="mwBG0" | 10 | id="mwBG4" | 10 | id="mwBG8" | 11 | id="mwBHA" | 14 | id="mwBHE" | 10 |11 |14 |- id="mwBHI" ! id="mwBHM" | [[Музыка]] | id="mwBHU" | 24 | id="mwBHY" | 24 | id="mwBHc" | 30 | id="mwBHg" | 40 | id="mwBHk" | 40 | id="mwBHo" | 40 | id="mwBHs" | 40 | id="mwBHw" |40 | id="mwBH0" | 50 | id="mwBH4" | 80 |50 |80 |- id="mwBH8" ! id="mwBIA" | Веб-парақшаларды қарау: [[Wi-Fi]] | id="mwBII" | 6 | id="mwBIM" | 6 | id="mwBIQ" | 9 | id="mwBIU" | 10 | id="mwBIY" | 9 | id="mwBIc" | 10 | id="mwBIg" | 10 | id="mwBIk" | 11 | id="mwBIo" | 12 | id="mwBIs" | 10 |11 |12 |- id="mwBIw" ! id="mwBI0" | Веб-парақшаларды қарау: [[3G]] | {{n/a}} | id="mwBJE" | 5 | id="mwBJI" | 5 | id="mwBJM" | 6 | id="mwBJQ" | 6 | id="mwBJU" | 8 | id="mwBJY" | 8 | id="mwBJc" | 10 | id="mwBJg" | 12 | id="mwBJk" | 8 |10 |12 |- id="mwBJo" ! id="mwBJs" | Веб-парақшаларды қарау: [[LTE]] | {{n/a}} || {{n/a}} || {{n/a}} || {{n/a}} || {{n/a}} | id="mwBKc" | 8 | id="mwBKg" | 10 | id="mwBKk" | 10 | id="mwBKo" | 10 | id="mwBKs" | 12 |10 |12 |- id="mwBKw" ! id="mwBK0" | [[2.5G|2G]] 3G сөйлесу уақыты | id="mwBK8" | 8 | id="mwBLA" | 10 | id="mwBLE" | 12 | id="mwBLI" | 14 | id="mwBLM" | 14 | id="mwBLQ" | 8 | id="mwBLU" | 10 | id="mwBLY" | 10 | id="mwBLc" | 14 | id="mwBLg" | 24 |14 |24 |- id="mwBLk" ! id="mwBLo" | Күту режимінде | id="mwBLs" | 250 | id="mwBLw" | 300 | id="mwBL0" | 300 | id="mwBL4" | 300 | id="mwBL8" | 200 | id="mwBMA" | 225 | id="mwBME" | 250 | id="mwBMI" | 250 | id="mwBMM" | 250 | id="mwBMQ" | 400 |240 |384 |} === Жад === {| class="wikitable" style="text-align: center; width: auto;" id="mwBMY" ! rowspan="2" style="width:12em;" id="mwBMk" | Модель ! colspan="15" id="mwBMo" | iPhone |- id="mwBMs" ! id="mwBMw" | [[IPhone 2G|2G]] ! id="mwBM4" | [[IPhone 3G|3G]] ! id="mwBNA" | [[IPhone 3GS|3GS]] ! id="mwBNI" | [[IPhone 4|4]] ! id="mwBNQ" | [[IPhone 4S|4S]] ! id="mwBNY" | [[IPhone 5|5]] ! id="mwBNg" | [[IPhone 5C|5C]] ! id="mwBNo" | [[IPhone 5S|5S]] ! id="mwBNw" | [[IPhone 6|6]] ! id="mwBN4" | [[IPhone 6 Plus|6 Plus]] ! id="mwBN5" | [[IPhone 6S|6s]] ! id="mwBN6" | [[IPhone 6s Plus|6s Plus]] ! id="mwBN7" | [[IPhone SE|SE]] ! id="mwBN8" | [[IPhone 7|7]] ! id="mwBN9" | [[IPhone 7 Plus|7 Plus]] |- id="mwBOA" ! id="mwBOE" | 4 ГБ | style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} |- id="mwBOw" ! id="mwBO0" | 8 ГБ | style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} |- id="mwBPg" ! id="mwBPk" | 16 ГБ | style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || {{No}} |- id="mwBQQ" ! id="mwBQU" | 32 ГБ | {{No}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} |- id="mwBRA" ! id="mwBRE" | 64 ГБ | {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || {{No}} |- id="mwBRw" ! id="mwBR0" | 128 ГБ | {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} |- ! id="mwBR1" | 256 ГБ | {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || {{No}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} || style="background:#90ff90; color:black;" class="table-yes"|{{{1|Иә}}} |} == iPhone сатылымдар географиясы == Төменде Apple IPhone ресми түрде сатылатын елдердің тізімі<ref name="geogr">{{cite web |url = http://www.apple.com/choose-your-country/|title = Выбор страны или региона на сайте Apple|archiveurl = http://archive.is/20120721/http://www.apple.com/choose-your-country/|archivedate = 2012-07-21}}</ref>. [[Сурет:IPhone_3G_Availability.svg|left|thumb|180x180px|IPhone сатылатын елдер: {{legend|#305ba3|бірінші буыннан бастап}} {{legend|#7e98ce|екінші буыннан бастап}} {{legend|#52cf0a|жақын арада күтілуде}}]] {{Multicol|70%}} * {{Байрақ|АҚШ}} * {{Байрақ|Аустралия}} * {{Байрақ|Аустрия}} * {{Байрақ|Аргентина}} * {{Байрақ|Армения}} * {{Байрақ|Әзірбайжан}} * {{Байрақ|Біріккен Араб Әмірліктері}} * {{Байрақ|Бельгия}} * {{Байрақ|Болгария}} * {{Байрақ|Бразилия}} * {{Байрақ|Венесуэла}} * {{Байрақ|Вьетнам}} * {{Байрақ|Гватемала}} * {{Байрақ|Германия}} * {{Байрақ|Гондурас}} * {{Байрақ|Гонконг}} * {{Байрақ|Грекия}} * {{Байрақ|Грузия}} * {{Байрақ|Дания}} {{Multicol-break}} * {{Байрақ|Доминикан Республикасы}} * {{Байрақ|Жапония}} * {{Байрақ|Израиль}} * {{Байрақ|Индонезия}} * {{Байрақ|Ирландия}} * {{Байрақ|Испания}} * {{Байрақ|Италия}} * {{Байрақ|Камерун}} * {{Байрақ|Канада}} * {{Байрақ|Тайвань}} * {{Байрақ|Колумбия}} * {{Байрақ|Қытай}} * {{Байрақ|Латвия}} * {{Байрақ|Литва}} * {{Байрақ|Лихтенштейн}} * {{Байрақ|Люксембург}} * {{Байрақ|Мадагаскар}} * {{Байрақ|Македония}} * {{Байрақ|Малайзия}} {{Multicol-break}} * {{Байрақ|Мысыр}} * {{Байрақ|Марокко}} * {{Байрақ|Мексика}} * {{Байрақ|Молдова}} * {{Байрақ|Нигер}} * {{Байрақ|Нидерланд}} * {{Байрақ|Жаңа Зеландия}} * {{Байрақ|Норвегия}} * {{Байрақ|ОАР}} * {{Байрақ|Парагвай}} * {{Байрақ|Перу}} * {{Байрақ|Польша}} * {{Байрақ|Португалия}} * {{Байрақ|Оңтүстік Корея}} * {{Байрақ|Ресей}} * {{Байрақ|Румыния}} * {{Байрақ|Сальвадор}} * {{Байрақ|Сингапур}} * {{Байрақ|Словакия}} {{Multicol-break}} * {{Байрақ|Тринидад және Тобаго}} * {{Байрақ|Тунис}} * {{Байрақ|Түркия}} * {{Байрақ|Уганда}} * {{Байрақ|Украина}} * {{Байрақ|Уругвай}} * {{Байрақ|Ұлыбритания}} * {{Байрақ|Үндістан}} * {{Байрақ|Филиппиндер}} * {{Байрақ|Финляндия}} * {{Байрақ|Франция}} * {{Байрақ|Хорватия}} * {{Байрақ|Чехия}} * {{Байрақ|Черногория}} * {{Байрақ|Чили}} * {{Байрақ|Швейцария}} * {{Байрақ|Швеция}} * {{Байрақ|Эквадор}} * {{Байрақ|Эстония}} {{Multicol-end}} {{навигация}} == IPhone таймлайны == {{Timeline of iPhone models}} == Дереккөздер == <references/> {{бастама}} {{уики}} == Сыртқы сілтемелер == * [http://www.apple.com/ru/iphone/ iPhone] Apple ресми сайтында {{ref-ru}} {{commons|iPhone}} {{Commonscat}} {{iPhone}} {{Apple}} {{Apple компаниясының бағдарламалық қамтамасыз етуі}} {{Ақпараттық технологиялармен айналысатын компаниялар}} [[Санат:IPhone]] [[Санат:Apple]] [[Санат:Ұялы телефондар]] eqltppxjemckzz53b00y88yhmaj6ybn 0 198846 3054235 2998189 2022-07-24T09:41:23Z СеніңШешең 121905 wikitext text/x-wiki '''Адам''': * [[Адам ата]] — [[Ибраһимдік діндер]] бойынша [[Құдай]]дың өз құдіретімен жаратқан ең алғашқы еркек адамның аты, иудей, христиан және ислам сенімдерінде кездеседі. * [[Адам Мекебаев]] — қазақ жазушысы. Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері. * [[Адам Сэндлер]] — америкалық актер, музыкант, сценарист, кино продюссер. * Адам — тірі жүйелер эволюциясының дамуының ең жоғарғы сатысы. Һомо Саписенстер. {{айрық}} p4kxf9e3zpsqibz2ce9tpxv1ls190at 3054238 3054235 2022-07-24T09:42:16Z СеніңШешең 121905 СеніңШешең [[Адам]] бетін [[Адам (айрық)]] бетіне жылжытты: басты мақаласы һомо һетеро емес, адамша Адам деп аталсын wikitext text/x-wiki '''Адам''': * [[Адам ата]] — [[Ибраһимдік діндер]] бойынша [[Құдай]]дың өз құдіретімен жаратқан ең алғашқы еркек адамның аты, иудей, христиан және ислам сенімдерінде кездеседі. * [[Адам Мекебаев]] — қазақ жазушысы. Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері. * [[Адам Сэндлер]] — америкалық актер, музыкант, сценарист, кино продюссер. * Адам — тірі жүйелер эволюциясының дамуының ең жоғарғы сатысы. Һомо Саписенстер. {{айрық}} p4kxf9e3zpsqibz2ce9tpxv1ls190at 3054246 3054238 2022-07-24T09:44:55Z СеніңШешең 121905 wikitext text/x-wiki '''Адам''': * [[Адам ата]] — [[Ибраһимдік діндер]] бойынша [[Құдай]]дың өз құдіретімен жаратқан ең алғашқы еркек адамның аты, иудей, христиан және ислам сенімдерінде кездеседі. * [[Адам Мекебаев]] — қазақ жазушысы. Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері. * [[Адам Сэндлер]] — америкалық актер, музыкант, сценарист, кино продюссер. * [[Адам]] — тірі жүйелер эволюциясының дамуының ең жоғарғы сатысы. Һомо Саписенстер. {{айрық}} p2up3174hox3avnsdt35or4f3jlwonr 4 492279 3054023 3053782 2022-07-23T12:02:46Z Jembot 36112 Bot: Рейтингті жаңарту wikitext text/x-wiki {{/begin|200}} |- | 1 || [[User:Мағыпар|Мағыпар]] || [[Special:Contributions/Мағыпар|{{formatnum:946}}]] || {{Permissions|Мағыпар}} |- | 2 || [[User:Салиха|Салиха]] || [[Special:Contributions/Салиха|{{formatnum:769}}]] || {{Permissions|Салиха}} |- | 3 || [[User:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] || [[Special:Contributions/Білгіш Шежіреші|{{formatnum:677}}]] || {{Permissions|Білгіш Шежіреші}} |- | 4 || [[User:Kasymov|Kasymov]] || [[Special:Contributions/Kasymov|{{formatnum:380}}]] || {{Permissions|Kasymov}} |- | 5 || [[User:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] || [[Special:Contributions/Ұлы Тұран|{{formatnum:356}}]] || {{Permissions|Ұлы Тұран}} |- | 6 || [[User:Kas77777|Kas77777]] || [[Special:Contributions/Kas77777|{{formatnum:287}}]] || {{Permissions|Kas77777}} |- | 7 || [[User:Орел Карл|Орел Карл]] || [[Special:Contributions/Орел Карл|{{formatnum:262}}]] || {{Permissions|Орел Карл}} |- | 8 || [[User:Қайсар Қылышбек|Қайсар Қылышбек]] || [[Special:Contributions/Қайсар Қылышбек|{{formatnum:156}}]] || {{Permissions|Қайсар Қылышбек}} |- | 9 || [[User:TuranNur|TuranNur]] || [[Special:Contributions/TuranNur|{{formatnum:112}}]] || {{Permissions|TuranNur}} |- | 10 || [[User:NusrTansj|NusrTansj]] || [[Special:Contributions/NusrTansj|{{formatnum:101}}]] || {{Permissions|NusrTansj}} |- | 11 || [[User:Ерқанат Рыскулбеков|Ерқанат Рыскулбеков]] || [[Special:Contributions/Ерқанат Рыскулбеков|{{formatnum:97}}]] || {{Permissions|Ерқанат Рыскулбеков}} |- | 12 || [[User:Хомелка|Хомелка]] || [[Special:Contributions/Хомелка|{{formatnum:90}}]] || {{Permissions|Хомелка}} |- | 13 || [[User:Dimash Kenesbek|Dimash Kenesbek]] || [[Special:Contributions/Dimash Kenesbek|{{formatnum:87}}]] || {{Permissions|Dimash Kenesbek}} |- | 14 || [[User:Malik Nursultan B|Malik Nursultan B]] || [[Special:Contributions/Malik Nursultan B|{{formatnum:81}}]] || {{Permissions|Malik Nursultan B}} |- | 15 || [[User:Madi Dos|Madi Dos]] || [[Special:Contributions/Madi Dos|{{formatnum:53}}]] || {{Permissions|Madi Dos}} |- | 16 || [[User:Alphy Haydar|Alphy Haydar]] || [[Special:Contributions/Alphy Haydar|{{formatnum:53}}]] || {{Permissions|Alphy Haydar}} |- | 17 || [[User:Nurkhan|Nurkhan]] || [[Special:Contributions/Nurkhan|{{formatnum:48}}]] || {{Permissions|Nurkhan}} |- | 18 || [[User:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] || [[Special:Contributions/Ерден Карсыбеков|{{formatnum:36}}]] || {{Permissions|Ерден Карсыбеков}} |- | 19 || [[User:Arris17|Arris17]] || [[Special:Contributions/Arris17|{{formatnum:34}}]] || {{Permissions|Arris17}} |- | 20 || [[User:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] || [[Special:Contributions/Мықтыбек Оразтайұлы|{{formatnum:33}}]] || {{Permissions|Мықтыбек Оразтайұлы}} |- | 21 || [[User:Didar.Bayan21NS|Didar.Bayan21NS]] || [[Special:Contributions/Didar.Bayan21NS|{{formatnum:28}}]] || {{Permissions|Didar.Bayan21NS}} |- | 22 || [[User:Мият|Мият]] || [[Special:Contributions/Мият|{{formatnum:23}}]] || {{Permissions|Мият}} |- | 23 || [[User:Arystanbek|Arystanbek]] || [[Special:Contributions/Arystanbek|{{formatnum:23}}]] || {{Permissions|Arystanbek}} |- | 24 || [[User:Aseltengebaeva21nis|Aseltengebaeva21nis]] || [[Special:Contributions/Aseltengebaeva21nis|{{formatnum:23}}]] || {{Permissions|Aseltengebaeva21nis}} |- | 25 || [[User:Asantashanov|Asantashanov]] || [[Special:Contributions/Asantashanov|{{formatnum:22}}]] || {{Permissions|Asantashanov}} |- | 26 || [[User:Doc Taxon|Doc Taxon]] || [[Special:Contributions/Doc Taxon|{{formatnum:22}}]] || {{Permissions|Doc Taxon}} |- | 27 || [[User:Gerelyi|Gerelyi]] || [[Special:Contributions/Gerelyi|{{formatnum:21}}]] || {{Permissions|Gerelyi}} |- | 28 || [[User:Айвентадор|Айвентадор]] || [[Special:Contributions/Айвентадор|{{formatnum:20}}]] || {{Permissions|Айвентадор}} |- | 29 || [[User:Сәуір 1|Сәуір 1]] || [[Special:Contributions/Сәуір 1|{{formatnum:19}}]] || {{Permissions|Сәуір 1}} |- | 30 || [[User:B25es|B25es]] || [[Special:Contributions/B25es|{{formatnum:19}}]] || {{Permissions|B25es}} |- | 31 || [[User:Coffee86|Coffee86]] || [[Special:Contributions/Coffee86|{{formatnum:17}}]] || {{Permissions|Coffee86}} |- | 32 || [[User:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] || [[Special:Contributions/Нұрлан Рахымжанов|{{formatnum:16}}]] || {{Permissions|Нұрлан Рахымжанов}} |- | 33 || [[User:Шілбай Амандық|Шілбай Амандық]] || [[Special:Contributions/Шілбай Амандық|{{formatnum:16}}]] || {{Permissions|Шілбай Амандық}} |- | 34 || [[User:TheWikipedian1250|TheWikipedian1250]] || [[Special:Contributions/TheWikipedian1250|{{formatnum:12}}]] || {{Permissions|TheWikipedian1250}} |- | 35 || [[User:Kazman322|Kazman322]] || [[Special:Contributions/Kazman322|{{formatnum:11}}]] || {{Permissions|Kazman322}} |- | 36 || [[User:Gliwi|Gliwi]] || [[Special:Contributions/Gliwi|{{formatnum:11}}]] || {{Permissions|Gliwi}} {{/end}} e1gwfj2t1lmb97jr120ipyde2zz1otc 3 492668 3054106 3053833 2022-07-23T18:50:50Z Білгіш Шежіреші 68287 /* Кенттік және қалалық әкімдік үлгілерін құру */ Жауап беру wikitext text/x-wiki <!-- {{Уики-демалыс|тамыздың ортасы}}--~~~~ --> <div class="scrollingtext"> <p>Проблемалар сені депрессияға емес, әрекет етуге итермелеуі керек. (с) [[Бернард Шоу]]</p> </div> <div style="position: fixed; top: 70px; right: 0; transparency: 1; z-index: 100;">[[Сурет:Kz tu.jpg|160px]]</div> <div align="center" class="usermessage">Егер мен сіздің талқылау бетіңізге жазсам, [[Арнайы:Талқылауым|талқылау бетіңізде]] жауап беріңіз;<br /> Егер сіз менің талқылау бетіме жазсаңыз, менің талқылау бетімде жауап беремін.<br /> Жайдан жай сұрамаңыз, сұрауға тұрарлық {{Тақырып қосу|нәрсе сұраңыз!|section=new{{{link|}}}}} ([[Уикипедия:Администраторлар|админдерге]] және тәжірибелі қатысушыларға қатыссыз ескертпе) {{{!}} style="border:0; margin:0 auto; width:94%; background:transparent" {{!}} style="valign:center;text-align:center;padding-right:0.5em;padding-left:0.25em;width:47%;" {{!}} '''{{color|white|Жаңа талқылау бастау:}}''' <inputbox> type=commenttitle page=Қатысушы талқылауы:Arystanbek width=60 placeholder=Жаңа бөлім атын енгізіңіз preload=Қатысушы_талқылауы:Arystanbek/Preload editintro=Қатысушы_талқылауы:Arystanbek/Editintro buttonlabel=Тақырып қосу </inputbox> {{!}}} </div> {{User:box/Көмек көрсету}} <!--{{User:Box/Хат жіберу}}--> [[Санат:Уикипедия:Көмек көрсетуге дайын қатысушылар]] {{Мұрағат|2012 жылғы талқылаулар|2013 жылғы талқылаулар|2014 жылғы талқылаулар|2015 жылғы талқылаулар|2016 жылғы талқылаулар}} {{астынан}} {{User:Box/Боқтық сөздерге қарсы}} {{User:Box/Telegram қолданушы}} {{user:box/buttons}} == Нав. үлгілер == Нав. үлгілер қайтадан өткеннен бері дұрыс істемей тұр --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:43, 2016 ж. желтоқсанның 27 (+06) :Мысал ретінде сілтеме берші. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 07:47, 2016 ж. желтоқсанның 29 (+06) ::Кез келген мақаланы ашып қараңыз, мысалы ретінде Салиха ханым жазып жатқан елді мекендерді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:56, 2016 ж. желтоқсанның 29 (+06) Мені жаңа жыл тойлатып кетті деп ойлап қалмаңыздар, мен үшін жаңа жыл маңызды емес, әрбір жаңа күн маңызды, әрбір күнімді қуанып оянамын. Маған тұмау тиіп көңіл бөле алмай жатырмын, оңалғасын көрейін. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:54, 2016 ж. желтоқсанның 30 (+06) {{@|Kasymov}} Қателік [[МедиаУики:Common.css]] бетінде болған екен, Арыстанбек мырза басқа қателіктерді жөндеймін деп, сіз айтқан пробеламны жоятын функцияны жойып жіберіпті. --<font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 16:48, 2017 ж. қаңтардың 2 (+06) :Мен өңдеу аумағындағы қаріпін өзгертемін деп <span class="plainlinks">[https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=МедиаУики:Common.css&action=edit&oldid=2507367 7-мен 10 аралығындағы кодты алып тасаймын деп 7-мен 14 аралығындағы кодты алып тастаппын]</span>. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:49, 2017 ж. қаңтардың 2 (+06) == Таңдаулы мақалаға жаңа үміткер == {{Сәлем}} {{u|Arystanbek}} мырза! [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Корея Республикасы|Мында]] өз пікіріңізді білдірсеңіз --<font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 13:42, 2017 ж. қаңтардың 8 (+06) == Request == Hello. Could you create the article [[:en:Foreign relations of Azerbaijan]] in Kazakh? Thank you. == Жуықтағы өзгерістер == Арыстанбек мырза жуықтағы өзгерістердегі ''1 апталық'' өңдеулерді көрсетуге бола ма? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 03:53, 2017 ж. ақпанның 12 (+06) == Маңқыстау көтерілісі == Бұл бетті жоюыңызды сұраймын - [[Маңқыстау көтерілісі]]. Себебі - бұл көтеріліске арналған басқа бет бар ([[Маңғыстау көтерілісі]]). Маңызды ақпараттарды мен біріктірдім. == [[Уикипедия:Гаджеттер/Cat-a-lot]] == Ассалаумағалейкум! [[Уикипедия:Гаджеттер/Cat-a-lot]] менде істемей тұр. Себебін тауып бере аласыз ба? --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 15:58, 2017 ж. қыркүйектің 6 (+06) :{{@|Нұрлан Рахымжанов}} енді істей бастады, қолдана берсеңіз болады. Аудармаларын дұрыстап қою керек, анықтама бетін жазу керек болды --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:06, 2019 ж. қаңтардың 23 (+06) ::Мың болыңыз! --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 21:55, 2019 ж. қаңтардың 23 (+06) == Болыс == Өзініздің ата бабаларыныз мекендеген болыстар туралы мақала жаза аласыз ба? Мысалы манадай: [[Ақшатау болысы]]--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 12:13, 2017 ж. қыркүйектің 16 (+06) == Бөлім тақырыбы == --[[Қатысушы:Mira03|Mira03]] ([[Қатысушы талқылауы:Mira03|талқылауы]]) 11:00, 2017 ж. желтоқсанның 12 (+06) Арыстанбек мырза, Уикипедя жайы сзге белгілі. осыны көпшілік алдында фейсбукте жандандырсақ қалай болады? :Бөлім тақырыбын қоюды ұмытпаңыз. Сосын сауаттырақ жазсаңыз. Қазақша Уикипедияның фейсбуқта парақшасы бар, админ {{@|Qarakesek}} соңғы бірнеше жыл не өзі жүргізбеді не тізгінді басқаға бермеді: https://www.facebook.com/KazakhWikipedia/ Нөлден бастап дамыту қиын. Кезінде Wikibilim иемденген парақшаны да сұрағанда бермеген. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:09, 2017 ж. желтоқсанның 12 (+06) == көмек керек!!! == Сәлеметсіз бе, Арыстанбек! Хокинс округі (Огайо штаты) деген мақала еш жарияланбай жатыр. Көре аласыз ба? == Sabulak == Hello, I am looking for a village called "Sabulak". This village is at the river Syrdarja a few kilometers from Qysylorda, which I found both. In the 1920s, people from Austria went there an built up a new village called "Uhlfeld", but it was too difficult to live there so they gave up. This village was next to Sabulak. After this, Uhlfeld bekame a Komsomol camp. Can you please help me to find Sabulak or Uhlfeld. Details can be found in [https://de.wikipedia.org/wiki/Uhlfeldkolonie] --[[Арнайы:Үлесі/178.190.50.137|178.190.50.137]] 06:19, 2018 ж. наурыздың 17 (+06) == Туған күні == Арыстанбек мырза қалайсыз? Тұлғалар жайлы үлгісіне көптеген бергі сұрағым бар еді. Нұрлан мен Батырбек мырзаға жазғанман-ды. Мәселе санатта: яғни туған күнінде айдың жалғауы дұрыс болмай жатыр, уикипедияның өзінен шығып тұр. Бір шешімін айтасыңыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:09, 2019 ж. қаңтардың 4 (+06) :Жақсы өзіңіз қалайсың. Көптеген нәрсе дұрыс істемей қалғанын көрдім. Ескі ноутбугым баяу жасап жүр, жаңа ноутбукқа қол жеткізсем қарап көрейін. Қазір интернетке смартфонмен ғана кіріп жүрмін, шындығына келгенде смартфонның жылдамдығына үйреніп алып ноутбукқа жолағым келмей жүр [[File:Face-smile.svg|23px]]. Негізі адамдардың еңбегі еш кеткенін менде қаламаймын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 07:45, 2019 ж. қаңтардың 5 (+06) * Туған күнін санатын қай уақытта қарай аласыз, Арыстанбек мырза? Сосын нав. үлгіні кезінде Амангелді дизайын жаңартып еді, сол кезде сол жақтағы қарау, өңдеу, талқылау дегендер кетіп, түсініксіз суреттер пайда болған. Сол жерін қайтадан қайтарса, бірақ дизайны қала берсін (қазақша параметрлері де) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:06, 2019 ж. қаңтардың 14 (+06) :Мен біраз тірліктерімді реттеп алайын. Бір екі айға қайта орала алмайтын шығармын. Сосын көрейік, мендегі үлкен шектеу ноутбук өте баяулап жүр. Әйтпесе қазір-ақ қолдан келетін жеңілдерін жасай салар едім. Әр бет жүктелуін 10 секунт күтіп шаршатып жібереді, жылдам ноутбукпен жұмыс істеп жаман үйреніп қалпын, өз ноутыма өзім үйрене алмай жүрмін. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:57, 2019 ж. қаңтардың 14 (+06) ::{{Ok}} --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:30, 2019 ж. қаңтардың 14 (+06) {{@|Kasymov}} жалғаулардың қате шығып жатқаны аудармаға байланысты сияқты қара: https://translatewiki.net/w/i.php?title=MediaWiki:March-gen/kk-cyrl. наурыз'''дың''', ақпан'''ның''' деп қана аударылған. Кеңейтілген аударуды қажет етеді, ол үшін phabricator-да [https://phabricator.wikimedia.org/source/mediawiki/browse/master/languages/messages/MessagesRu.php;215f0327fe5dc3f5e66c7acf92789e5f6be4f5d4$393 мынандай кеңейтілген аударма қоймасын жасау керек.]. 30 наурыз'''да''' туғандар дегендегі ''-да, -де, -та, -те'' жалғауларын ешқандай үлгіден жасаған жоқсың ғой солай ма? Демек аутоматты түрде қазақша айға ауысатын сиқырлы сөздер көмегімен жасағансың. Бұны реттеу біршама уақытты талап етеді. Комп қатып жынға тиіп тұр. Кейін жасармын. Әзірге осылай қатемен тұра берсін. Төменде сиқырлы сөздердің нәтижесін қара: <tt><nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki></tt> → <tt>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</tt> <tt><nowiki>{{LOCALMONTHNAMEGEN}}</nowiki></tt> → <tt>{{LOCALMONTHNAMEGEN}}</tt> Екінші нав үлгі туралы сұрағың нав үлгі ойдағыдай тұрған сияқты ғой: https://ibb.co/Zxrjm33 --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 23:13, 2019 ж. қаңтардың 22 (+06) : Иә менде осы <nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki> үлгіден екенін білдім, егер осыны алып үлгіден алып тастап орнына туғанкүні үшін үлгі жасасам бола ма? әлде сізді күтейін бе? Бұл үлгі жуықтағы өзгерістергеде қолданылады ғой деймін. Нав. үлгі бойынша дәл солай маған ұнамайды сурет болып тұрғаны, бұрынғыша '''қ.т.ө.''' дегенді қойса --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:43, 2019 ж. қаңтардың 23 (+06) :: Әрине жасасаң жақсы болар еді, әрқайсысына жеке өз жалғауы жалғанатындай етіп. Ал нав үлгіні қалай жасалғанын толық білмеймін, сондықтан істеп тұрған нәрсені бүлдіріп алғым келмейді. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:56, 2019 ж. қаңтардың 23 (+06) * Жуықтағы өзгерістердегі гаджеттер ағылшынша соларды қазақша аударсаңыз дұрыс болар еді. Сосын жоғарыдан баннер шыға береді соларды алып тастасаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:07, 2019 ж. қаңтардың 23 (+06) :Жуықтағы өзгерістердегі гаджеттер емес [[File:Face-tongue.svg|23px]], ол MediaWiki-дің жаңа кеңейтілімі. Менің жеке өз ресурстарым барлығына жетпейтінін түсінгем, менің ойым сол аударуды ниеті барларға үйреткім келеді. Бұйырса Алматыда жиналармыз, сонда үйретермін. Webinar өткізуді де ойлап жүрмін, оныда өзім ғана өткізбей саған, Нұрлан, Батырбек, Салиха тағы басқа аты аталмаған кісілерге үйреткім келеді. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:16, 2019 ж. қаңтардың 23 (+06) * Қысқасы жасай алмаймын сізді күтейік (туған күн санаты бойынша). Жуықтағы өзгерістерге кеңейтілімді қазақша аударсаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:39, 2019 ж. қаңтардың 31 (+06) :<s>Жасырын санат қылып жасай тұрған дұрыс шығар.</s> Қатеден көз ашпайтын болдық, сайттарда, әлеуметтік желілерде қателер өріп жүргенінен бе ми дұрыс сөздерді қате оқитын жағдайға жетіп қалды, жұмыскерлер дегенді қылмыскерлер, жекешелендіріп дегенді жезөкшелендіріп деп оқитын болдым, бұл ауру 4-5 жылдан бері пайда болды. Әлде осы сөздерге қатысты жаңалықтар тым көбейгенен бе білмеймін [[File:SMirC-facepalm.svg|20px]] --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:44, 2019 ж. қаңтардың 31 (+06) ::{{@|Kasymov}} көптеген мәселенің шешімі табан астында табылмайды екен. Басқа бір мәселенің шешімін іздеп отырғанда алдыңғы мәселелердің шешімі табылып жатады. Мүмкін басқа да шешімдерін тауып қалатын шығармыз. Біз көптеген уикилерден алға кеттік, қалып қойған жағымызда жетерлік. Ең басты мәселе белсенді қатысушыларды артыру. Одан кейінгі екі үлкен мәселе телефонға арналған нұсқасындағы басты бет мүлдем быт-шыт. Соны дұрыстау керек. Сосын латынға көшу мәселесі. Аударуға арнайы отырып жүйке талшықтарымен жұмыс жасау керек. Аудару атүсті қарайтын нәрсе емес, аударушылардан жаңғыз қалып көптеген аударманы дұрыс мағынасын келтіре алмай қиналған едім. Бірігіп аударатын қауымдастық керек-ақ. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 06:23, 2019 ж. ақпанның 8 (+06) :::Иә дұрыс айтасыз, бірақ көп уақыт қажет етеді. Байқасаңыз соңғы екі апта қатты белсенді болып жүрмін: жұмыста қазір қолым босағандықтан құр отырмай үлгілерді түзетіп, жаңасын жасап, жаңартып жүрмін. Байқағаным көп уикилер викидатамен жұмыс істейтін болыпты. Мен оны қақпаймын, соның кесірінен ''Санат:Уикипедия:Карта базада жоқ'' осындай пайда болыпты (викидатадан болу керек). Туған күні санаты әлі шешілмейтін сияқты ғой) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:19, 2019 ж. ақпанның 8 (+06) Уикидерек маған да күрделі, түсініксіз көрінді. Арнайы уақыт бөліп кіріспеген едім. Вандализмді қалай барынша азайтуға болады деп соған көп уақытымды жұмсадым да жаңадан пайда болған уикидерекке шыныкерек жүрегім дауаламады. Туған күн санатын үлгіден жасап көру керек, дәл қазір шеше салам деп уәде бере алмаймын. Мін байдың қызында да болады деп, мына енуикидегі қызықты қараңдар: https://ibb.co/QXGSYky 1.25 trillion Kazakhs дейді [[File:Face-smile.svg|23px]] --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 14:18, 2019 ж. ақпанның 8 (+06) == Атырау НЗМ оқушыларымен кездесу == Сәлем! Ертең Атыраудағы Назарбаев мектебінің оқушыларымен кездеспекпін. Ойыңызды қосып жіберсеңіз. Өзіңіз болғанда қандай ұсыныс, кеңес айтар едіңіз?--[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 10:39, 2019 ж. ақпанның 8 (+06) :Сәлем. Өте дұрыс, кейде жас балаларға артық сын айтып қоятын сияқтымын. Сын оларға емес үлкендерге айтылуы керек сияқты. Жастар деген қалай бағыттасаң солай кетеді. Дұрыс бағыт бағдар көрсету керек. Мүмкіндігің болса барлығын телеграмға тіркеп бір топ құру керек, Ортақ топ емес сол НЗМ оқушыларына ғана арнап, кейін ортақ топ аша алып жатсақ оларды ортақ топқа құя салу қиын емес. Сосын интерактив тақтамен көрсететін мүмкіндігің болса негізгі іс әрекет, ұғымдармен таныстырып шықсаң, терең кетудің қажеті жоқ, олар көп жылдық қатысушылар емес қой. Сосын ол топты қызықтырып Webinar ұйымдастырсаң жақсы болар еді. Сосын мақала жазуға ғана шабыттандырмай уикидегі басқа да қызықты боларлық нәрселерді де қоса кету керек. Олардың санасында Уикипедия деген мақала жариялайтын жер ғана деген түсінік қалыптастырмау керек. Алдыңғыларда солай болды. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 14:00, 2019 ж. ақпанның 8 (+06) == Әкімшілік бірлік == {{tl|Әкімшілік бірлік}} үлгісінде ''максималды биіктігі, орташа биіктігі'' деген параметрде қате болып жатыр түзете аласыз ба? [[Борго-Маджоре]] деген мақалада '''биіктігі''' параметрінде орташа биіктігі арасы алшақтап тұр( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:12, 2019 ж. наурыздың 10 (+06) :Енді қарап көрші, анау айтқандай өзгеріс жасамадым: [[Арнайы:Diff/2678369]]. Мүмкін дұрыс түсінбеген шығармын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 12:58, 2019 ж. наурыздың 11 (+06) ::Болмады, егер үшеуінде толтырса дұрыс шықпайды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:57, 2019 ж. наурыздың 15 (+06) Кейін асықпай қарамаса, оған аударатын назарым болмай тұр. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:30, 2019 ж. наурыздың 17 (+06) == Уикипедиядағы қателер == Pages using Timeline деген санат пайда болыпты неліктен? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:30, 2019 ж. наурыздың 23 (+06) :Ол ешқандай қате емес: [[:en:Category:Pages using Timeline]] бұны қазақша шығатын етіп жасаса болды. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 09:33, 2019 ж. наурыздың 23 (+06) == AutoWikiBrowser == AutoWikiBrowser-да аты ауысқан және жойылған үлгілерді қалай қойып шығуға болады. Әр мақаланы түртіп шаршап кеттім. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:27, 2019 ж. наурыздың 27 (+06) :Кәдімгі алмастырумен болмай ма? Біраз ұмытып қаппын. Есіме түсірсем. Мен скринкаст түсірейін --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:30, 2019 ж. наурыздың 28 (+06) ::{{@|Kasymov}} арнайы сен үшін скринкаст түсірдім: https://www.youtube.com/watch?v=-Kdy-dRb64A. Дауыстан комплекс байқап қалсаң қатты сөге көрме [[File:Face-smile.svg|23px]]. Скринкаст түсіріп жүргеніме көп болған жоқ. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:16, 2019 ж. наурыздың 29 (+06) :::Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:22, 2019 ж. наурыздың 29 (+06) == Аударма == Басқа тілден аударатын функцияны өшірсе болмай ма? Соның кесірінен қалай болса солай асығып жазылған шала-мақалалар қаптап жатыр. Оны тексеріп/жойып жатқан ешкімде жоқ --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:16, 2019 ж. сәуірдің 19 (+06) :NIS дегене пәлені тоқтату керек. Дипломдық жоба деген не пәле? phabricator-ға сұраныс жіберу керек. Ол біраз уақыт алады. Мен өңдеме сүзгісі арқылы тоқтататын жолын қарастырып көрейін. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:37, 2019 ж. сәуірдің 19 (+06) ::{{@|Kasymov}} дұрыс жұмыс жасаса жаңа тіркелген қатысушылар қолдана алмайтындай етіп жасап қойдым. Басқа тәжірибелі қолданушылар бұрыңғыдай қолдана береді. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 14:09, 2019 ж. сәуірдің 19 (+06) :::Ок --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:19, 2019 ж. сәуірдің 19 (+06) == Arystanbek == Kajet bolsa ozin durystap alshish, ne magan kelip dirildep otsyn, levchik! Men jumystagy adammyn, sen siakty komputerge kuirygy jabysyp kalgan adam emespin alarris 19:44, 2019 ж. сәуірдің 19 (+06) == [[Іле_Қазақ_автономиялық_облысы#Басшылары]] == Сәлем! Осы облыстың басшыларының тізімің жасауға көмектесесіз бе?--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 17:23, 2019 ж. сәуірдің 27 (+06) :Қазір уақытым шектеулі болып тұр. Көмектесе аламын деп өтірік уәде бере алмаймын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 09:39, 2019 ж. сәуірдің 28 (+06) :: Жасап қойдым. Бірінші хатшылары ханзулар шығар ылғы ШҰАР-дағындай.--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 16:29, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) Бұрындары тек қазақтар болған. Қазір қытайлардың саны басым болып бара жатыр. Бұрын біртіндеп қытайландырып келді, енді жаппай қытайландырып жатыр. Қытай қазақтарына қысым күшейді. Серікжан Білаштан ғана біліп отырған жоқпын, сол жақтан келген қазақтар да растап отыр, жағдай қыиындап кетті дейді. Қытайдың алдыңғы басшысы жұмсақ еді, қазіргісі өте зұлым адам сияқты. Дереккөздерді тәжірибелі қатысушылар сияқты келтірсеңші. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:02, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) * Дереккөздерді жасадым. Мынаны толықтуру керек болып жатыр: [[Баян-Өлгей_аймағы#Басшылары]]--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 13:58, 2019 ж. мамырдың 2 (+06) Саған бұйрық түсті ме неге бәрін толтырғыш болып кеттің? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:04, 2019 ж. мамырдың 2 (+06) == Жуықтағы өзгерістер 2 == Жуықтағы өзгерістерде неге 1000-ға көрсетпейтін болған? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:00, 2019 ж. мамырдың 14 (+06) :Көрсетеді, менде көрсетіп тұр. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:01, 2019 ж. мамырдың 14 (+06) ::Егер бір айда 1000-нан аз өңдеме жасалса әрине мыңнан азы ғана көрсетіледі. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:03, 2019 ж. мамырдың 14 (+06) :::Жоқ, кешегі өзім тоқталған жерге бара алмады, 500-ге жетіп тұр --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:15, 2019 ж. мамырдың 14 (+06) Баптауларыңды қарап көрсеңші, Нұрлан мырза да мыңғы жуық өңдеме жасаған екен, менде кешегі күннің [[Арнайы:Diff/2689999|15:08]] бергі көзгерістер көрсетіліп тұр. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:28, 2019 ж. мамырдың 14 (+06) :Баптауда 1000 өзгеріс, күнге 30 қойғанмын. Бәрібірде түнгі 3-48 уақытқа дейін барып тұр --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:16, 2019 ж. мамырдың 14 (+06) ::Screencast түсіріп жібере аласың ба? Obs studio қолданып. Қай жерден екенін табуым керек. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 12:48, 2019 ж. мамырдың 14 (+06) == Дауыс беру == Сәлем! Егер лайықтымын деп ойласаңыз, [[Уикипедия:Форум/Жаңалықтар#Wikimedia CEE Meeting 2019|Мында]] дауыс беруіңізді сұраймын. --[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 16:46, 2019 ж. шілденің 17 (+06) == Санат:Pages using Timeline == [https://translatewiki.net/wiki/MediaWiki:Timeline-tracking-category/en Аударма бетінде] '''Pages using Timeline''' деген сөзді '''Уақытша диаграммалар пайдаланылатын беттер''' деп ауыстыру керек еді. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 15:14, 2019 ж. тамыздың 6 (+06) == NBbox == '''NBbox''' үлгісі не үшін жасалынған --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:05, 2019 ж. қазанның 8 (+06) :Не үшін жасалғанын қайдан білейін? [[File:Face-grin.svg|23px]]. Не үшін жасағанымды сол кездегі ойым ғана біледі. Қажеті жоқ болса өшірсең өшіре бер --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:37, 2019 ж. қазанның 12 (+06) == Тексерілмеген мақалалар == [[:Санат:Уикипедия:Тексерілмеген мақалалар]] бетінде бүгінгі таңда 1681 тексерілмеген мақала бар екен. Тексерілмеген мақаланың басы 2016 жылдан бастап қалыптасқан, яғни 4 жыл уақыт болды деген сөз. Осы санаттағы мақалаларды бәріміз жабылып 2016 жылғы мақаланы түгелге жуық тексеріп шықсақ қалай болады? Ай-айға бөліп алсақ. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 00:03, 2020 ж. қаңтардың 9 (+06) :Қазір мен кіріп көмектесем деп айта алмаймын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:48, 2020 ж. ақпанның 21 (+06) == Бірнеше өтініш/мәселе == Арыстанбек мырза қалайсыз. Кезінде туған күні санатын дұрыстап беремін дегеңіз, әлі ұмытпадым (жасап кетсеңіз). Түркі уикипедия жобасының шақыру билеттері кесіренен келесі талқылаулар сонымен бірге жалғасып кетіп жатыр. Сосын қазуикидің интерфейсі қазақша аударылмай басқа уикилерден артта қалып жатыр. Осы айтылғандарды түзетіп/жөңдеп кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:15, 2020 ж. маусымның 7 (+06) :Туғандар санатындағы қате туралы админдер форумында айттым, оны бір адам ғана жасау қиын, уақытым болса жасар едім. Сосын аудармаға қатысты да уақытым шектеулі, биыл қысқа қарай болмаса. Басқа уикилерде аударманы қауымдастық болып бірге аударады, ал бізде болса бір адамның басына үйіп төгіп қояды, мақала тексеруді де бір бірнеше адам ғана жасап жатыр екен. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:30, 2020 ж. маусымның 7 (+06) Бәрін өзі ғана аударып жатқан ешкімді көрмейсің. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:33, 2020 ж. маусымның 7 (+06) ::Иә бәрін түсінем, менде де сол жағдай. Бірақ та асықпай жасай беріңіз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 13:36, 2020 ж. маусымның 10 (+06) :::Солай біртіндеп жасамаса, қазір мүлдем уақытым болмай жүр. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:23, 2020 ж. маусымның 11 (+06) == Жою == Сіз біршама мақала жойыпсыз, олардың шын мәнінде маңыздылығы төмен бе, мысалы елді мекендер? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:05, 2020 ж. тамыздың 1 (+06) :{{@|Kasymov}} сол мақаланың иесі менің жазғандарымды беталды жойса, менің жазғандарымды маңыздылығы төмен десе, менің еңбегімді төмен бағаласа менде ол кісінің еңбегін іске алғысыз деп бағалаймын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 23:29, 2020 ж. тамыздың 1 (+06) :: Өкінішке орай егер де осылай ережені бұзып себепсіз мақалалар жоя берсеңіз бұғаттауға тура келеді.--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 14:18, 2020 ж. тамыздың 2 (+06) Нұрлан мырзамен жеке сөйлестік, мәселені арықарай ушықтырмай біржақты етуге келістік. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:37, 2020 ж. тамыздың 3 (+06) :Өте дұрыс болыпты, енді қалпына келтірілген мақалалардың интеруикиін қойып шығыңыз (міндетті түрде) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:59, 2020 ж. тамыздың 4 (+06) ::Қалпына келтірдім, өзің тексеріп шықсаң болады, осындай қатаң талап қоя алатын қатысушысы бар Уикидің болашағынан үміт күтуге болады. Жоқтаушысы жоқ уики емес жоқтаушысы бар уики екен. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:55, 2020 ж. тамыздың 4 (+06) == Module:Infocards == күні орнына жылды қойып шықтым, ''туған жылы белгісіздер''. Сосын суффикстер бар екен, кейбір санаттар аударылмаған әлі де. Сосын жылдар дұрыс сілтенбей тұр (жасыл болмау керек қой) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:54, 2020 ж. тамыздың 14 (+06) :{{Орындалды}} --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:51, 2020 ж. тамыздың 14 (+06) ::Жақсы, алайда Крис Эванс мақаласын ашып қараңызшы: туған жылы параметрінде жылы көрсетілмей тұр, бірақ жасыл болмай тұр. Сосын орыстар да параметрлерді толтырмаса автоматты түрде пайда болады, бізде ондай нәрсе жасамай тұр. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:36, 2020 ж. тамыздың 17 (+06) {{@|Kasymov}} сен тұлға үлгісі сияқты үлгілердің барлығын осылай ([[Арнайы:Diff/2784515]]) жасап шыққан жоқсың өзгеріс болмау себебі сол. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:58, 2020 ж. тамыздың 17 (+06) :Кейін қарап көрейін, қазір үйқым келіп тұр --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 23:01, 2020 ж. тамыздың 17 (+06) ::Жоқ түсінбедіңіз, білемін ол үлгіге түзету енгізбегенімді. Салыстырып айттым, жылы көрсетілмей тұрады және бос болса автоматты түрде толтырылмайды дедім --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:50, 2020 ж. тамыздың 19 (+06) Уақытым болғанда қарап көрейін. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:03, 2020 ж. тамыздың 21 (+06) ::Жылды түзеттім, тірі тұлғалар деген санат пайда болыпты. Қалғандарда бар ма екен, болса жасырын шығар? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:18, 2020 ж. тамыздың 21 (+06) :::Тірі тұлғалар санаты бола берсе қалай болады? Көптеген уикилерде бар екен. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:51, 2020 ж. тамыздың 21 (+06) ::::Тірі тұлғаларды жасырын санат қылдым. Тағы басқа да санаттар бар екен, оларды санаттап, интеруикиін қойып шықсаңың). Сосын Мықтыбек мырза ''Үлгі:Үлгі:Байрақ/Англия'' деп бар үлгіні жылжытып быт-шыты шығып кетті мен үлгіні қалпына келтірдім, бірақ аталған үлгі:үлгіге масқара мақала сілтеніп тұр, соларды түзете алмай жатырмын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:28, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) Неге жасырын? Басқа Уикилерде ашық санат болып тұр ғой, енуикиді қарашы. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:18, 2020 ж. тамыздың 27 (+06) * Жасырын болған дұрыс артық санат, қалған жаңадан пайда болған санаттарды да солай болсын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:50, 2020 ж. тамыздың 28 (+06) == Үлгі:Country data England == Үлгі:Country data England үлгісін бұрынғы қалпын қайтарып беріңізші --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:02, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) :[[Үлгі:Country data England]] қарап көрші, өзің жойып тастап, маған қарап отырсың [[File:Face-tongue.svg|23px]] --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 00:17, 2020 ж. тамыздың 31 (+06) ::Оны мен емес менің алдымда Мықтыбек мырза жойды, дәл сол кісі жойған нұсқасын қайтара алмай жатырмын. '''Үлгі:Үлгі:Байрақ/Англия''' не үшін қайтардыңыз, бар ғой ондай сосын үлгі:үлгі деген болмайды ғой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:41, 2020 ж. тамыздың 31 (+06) == Транскрипция == [[Талқылау:Кек алушылар: Финал|Мұнда]] ойларыңызды жазып кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:45, 2020 ж. қыркүйектің 18 (+06) * Сосын тағы өтініш: уикипедияның интерфейсін қазақша аударып, жасыл сілтемелерді өзгертіп, жаңартып шықсаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:26, 2020 ж. қыркүйектің 18 (+06) :Өтірік уәде бергім келмейді, дәл қазірден бастап емес осы қыста деген уәдені де бергім келмей тұр. Өйткені уәде беріп алып орындалмай қалса екі сөйлеген сияқты болып қалады, бәрі уақыт уақытымен болады, біраз күту керек. Сосын қандай жасыл сілтемелерді айтасың? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:18, 2020 ж. қыркүйектің 19 (+06) ::Енді уақыт тауып жатқанда түзетілер, жасыл сілтеме ''арнайы:санақ'' деген бөлімде, сосын оң жақ бұршатағы УПт деген нәрсе де қателеспесем (уикипедияға қатысты жобаларға кіргенде) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:14, 2020 ж. қыркүйектің 21 (+06) Жасыл сілтеме ол сондай жаман нәрсе емес, бағыттау беттерін басқа беттерден ажырату үшін ғана қосқам, қайтадан алып тастауға да болады. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 15:14, 2020 ж. қыркүйектің 22 (+06) :Жоқ, білемін ғой баяғыдан ондай нәрсені. Сізге айтқаным ''[[Арнайы:Санақ]]'' бетінде боттар тағы сол сияқты сөздер жасыл сілетеме болып тұр, Уикипедияның арнайы беттерінде ''лақап'' деген қорапшалар жасыл сілтеме болып тұр. Соларды түзетіп шықсаңыз, қанша дегенмен мақала емес тұрақты Уикипедияның беттері ғой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:24, 2020 ж. қыркүйектің 25 (+06) ::{{@|Kasymov}} [[Арнайы:Санақ]] бетіндегі жасыл сілтемелерді көкке өзгертіп қойдым. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:45, 2020 ж. қыркүйектің 27 (+06) :::Ок --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:12, 2020 ж. қыркүйектің 29 (+06) == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[Қатысушы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Қатысушы талқылауы:MediaWiki message delivery|талқылауы]]) 00:52, 2020 ж. қыркүйектің 26 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 тізімін пайдаланып User:Samuel (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Аудару == Аудару функциясын өшіру керек сияқты немесе өңдеу саны мыңнан асқандарға рұқстан беру керек. Әйтпесе әркім бар мақаланы өздеріңше ерленіп орысшаның шала қазақша нұсқасын жасап жүр, әрі кері шегіндерсең бетпақтырмай жоққа шығарады еңбегім менің деп. Соны сізден талап етемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:37, 2020 ж. желтоқсанның 19 (+06) Кейінірек қарап көрейін <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:54, 2020 ж. желтоқсанның 21 (+06) == "Лос Анджелес" == [[Лос Анжелес]] мақаласында қаланың аты дұрыс жазылмаған. "Лос Анджелес" деген болады [[Қатысушы:Ergeshow|Ergeshow]] ([[Қатысушы талқылауы:Ergeshow|талқылауы]]) 23:14, 2021 ж. қаңтардың 29 (+06) :Анжелес неге дұрыс емес? <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:27, 2021 ж. сәуірдің 29 (+06) == Интерфейс == Қалайсыз? Көрінбей кеттіңіз ғой. Арыстанбек мырза уикипедияның интерфейсін қазақша аударсаңыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:23, 2021 ж. сәуірдің 13 (+06) :Жақсы, өзің қалайсың? Уақытым болғанда аударармын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:37, 2021 ж. сәуірдің 28 (+06) == [[phab:T266584]] == Hi. I see that a couple of your filters are due for updates in line with this ticket. [[Қатысушы:Billinghurst|Billinghurst]] ([[Қатысушы талқылауы:Billinghurst|талқылауы]]) 14:30, 2021 ж. мамырдың 10 (+06) == Алтай Уикипедия == Салеметсіз бе? Сіз Алтай уикипедиясы коса аласыз ба [[:Үлгі:Түркі тілдеріндегі Уикипедиялар статистикасы]] |- | [[УП:УТ|{{Үлгі:Уикипедия/Мақала саны бойынша орны|alt}}]] | [[Алтай Уикипедия|Алтай]] | [[:alt:|alt]] | [[2021]] | [[:alt:Special:Statistics|{{NUMBEROF|ARTICLES|alt|N}}]] | [[:alt:Special:Statistics|{{NUMBEROF|PAGES|alt|N}}]] | [[:alt:Special:Statistics|{{NUMBEROF|EDITS|alt|N}}]] | [[:alt:Special:Listadmins|{{NUMBEROF|ADMINS|alt|N}}]] | [[:alt:Special:Listusers|{{NUMBEROF|USERS|alt|N}}]] | [[:alt:Special:ActiveUsers|{{NUMBEROF|ACTIVEUSERS|alt|N}}]] | [[:alt:Special:Imagelist|{{NUMBEROF|FILES|alt|N}}]] | {{Тереңдік|alt}} Мен косыпалмаймын, кате шыгады. Сіз [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96%3A%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%B3%D1%96_%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&type=revision&diff=2340610&oldid=2340562 бурын] костыныз --[[Қатысушы:Sibom|Sibom]] ([[Қатысушы талқылауы:Sibom|талқылауы]]) 22:50, 2021 ж. маусымның 4 (+06) :{{@|Sibom}} ол үшін мында қосқызу керек: [[:commons:Data:Wikipedia_statistics/data.tab]], кеш жауап бергенім үшін кешірім сұраймын --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:36, 2021 ж. маусымның 23 (+06) ::{{@|Sibom}} [[Арнайы:Diff/2896771|қостым]] --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 15:37, 2021 ж. шілденің 28 (+06) * Рақмет--[[Қатысушы:Sibom|Sibom]] ([[Қатысушы талқылауы:Sibom|талқылауы]]) 14:17, 2021 ж. тамыздың 8 (+06) == Translation request == Hello. Can you translate and upload the article [[:ru:Флаг Азербайджанской Республики]] in Kazakh Wikipedia? It does not need to be long. Yours sincerely, [[Қатысушы:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Қатысушы талқылауы:Multituberculata|талқылауы]]) 15:23, 2021 ж. тамыздың 4 (+06) :I am sorry, I can't. Because time and energy are not limitless things. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:58, 2021 ж. тамыздың 4 (+06) == Намыс→Ар-намыс == Қайырлы кеш, бір кісі '''Намыс → Ар-намыс''' деп атауын өзгертіпті, қаншалықты дұрыс деп ойласыз? Меніңше намыс қала берген дұрыс-ау, ол кісіге жазайын десем дұрыс қабылдамай дүрсе қоя береді. Оның алдында талай мақала атауын өз бетінше өзгерте берген-ді. Сіздің пікіріңізді күтемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:10, 2021 ж. желтоқсанның 3 (+06) :{{@|Kasymov}} шынымды айтсам екеуінің қандай айырмашылығы бар екенін білмеймін. Маған философия, ақындық, көп сөздіктен қарағанда техникалық терминдер түсінікті әрі жақын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:36, 2021 ж. желтоқсанның 3 (+06) == Санат туралы == Қайырлы түн! Санат:1992 жылы құрылған банктер санатын қарай аласыз ба? Мен мүлдем түсінбей тұрмын. Санатты бастап едім, басталмаған сияқты болып тұр. [[Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы|Тұран Нұрәліұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Тұран Нұрәліұлы|талқылауы]]) 23:03, 2021 ж. желтоқсанның 6 (+06) :@[[Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы|Тұран Нұрәліұлы]] Бос санат бастағансыз, бос санат бастаған дұрыс емес. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:30, 2021 ж. желтоқсанның 7 (+06) Рақмет, бұл мәселені шештім. Ренжімесеңіз, тағы бір сұрағым бар. "Санат:Уикипедия:Тексерілмеген мақалалар" осы беттегі өңдемемді неге қайтардыңыз? "Автоматты" емес па? "Аутоматты" деген қандай сөз? Түсіндіріп кетсеңіз, жақсы болар еді. [[Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы|Тұран Нұрәліұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Тұран Нұрәліұлы|талқылауы]]) 20:45, 2021 ж. желтоқсанның 7 (+06) == Ерден Карсыбеков == Арыстанбек мырза осы кісі {{@|Ерден Карсыбеков}} аузына келгенін айтып, мені балағаттап, жасаған өңдемелерімді итше аңдып, соған күнде талқылау бетіме дөрекі түрде жаза береді. Ол адамға жарайды, доғарайық кейбір жерлерім қате кетіпті, түсінікті деп жазсам болмады. Менде ол кісінің қатесін көрсетсем, мойындамайды және өзіңе кінә тағады, сұрақтарға жауап бермеудің шебері. Өтініш менің талқылау бетіме осы адамға '''жазуға мәңгілікке шектеу қойып беріңізші немесе 3 айға бұғатталсын'''. Басқа қатысушылардан ұят болды енді ит пен мысық ұқсап --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:44, 2021 ж. желтоқсанның 23 (+06) : Қайрлы күн! Менің ойымша, Айдын Касымов админдікке мүлдем жарамайды. Ол басқа қатысушыларды итше аңдып, балағаттап жүреді. Өтірікті жиі айтады, қойған сұрақтарға жауап бермейді, санаттарды бүлдіріп жүреді, мақала өзі де жазбайды, басқаларға да жазуға бөгет жасап тұрады. Оның админ құқығын алып тастауын сұраймын. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 11:30, 2021 ж. желтоқсанның 23 (+06) ::Дауды тоқтатудың ең оңай жолы жауап бермеу, үндемеу. Қатысушыны бұғаттау кіші қауымдастықтар үшін мәселені шешудің тиімді жолы емес. Ал админнің талқылау беті баршаға ашық болғаны дұрыс. Мен дауласқым келмейтін, маңыздылығы жоқ дауларға жауап бермеймін, жауап бермей шыдай аламын, дауласқым келіп тұрған тақырыптарда жауап беремін, жауап бергенде даудың өрши түсетінін білемін алдын ала дайын боламын. Ал дайын емес адам жауап бермеу керек. Дауды шешудің тағы бір жолы араағайындық, бірақ бұл жағдайда тепе теңдік бейтараптылық сақталмай бір жаққа бүйір бұрылып кететін жағдай болады. Сіздердің дауларыңыз жан алып жан беретіндей сондай бір маңызды емес, мылалға мақалада орысша Уикипедияға сілтеу керек пе керек емес пе? админ бе <s>әкімші</s> ме, үш әліпбиге ауыстыратын түрлендіргіш керек пе керек емес пе, туған күн бе <s>туылған күн</s> бе? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:46, 2021 ж. желтоқсанның 23 (+06) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 00:17, 2022 ж. қаңтардың 5 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 тізімін пайдаланып User:Johan (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Жақсы мақалаға дауыс беру == Кеш жарық! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 19:24, 2022 ж. қаңтардың 16 (+06) == [[:Санат:Жедел жоюға ұсынылғандар]] == Қайырлы күн! Сізді мына бетті қарап шығып, тазартуға шақырамын. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 09:15, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) :@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] біразын жойдым, бірден бәрін жою міндет емес <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:56, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) ::Мұндағы [[Гигроскопиялық]] деген бет бар, одан гөрі [[Гигроскоптық су тартқыштық]] нақтырақ болып көрінеді. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 19:47, 2022 ж. қаңтардың 27 (+06) == Шрифт == Арыстанбек мырза, қазуикидің шрифті өзгерген ба? Бұрынғысы дұрыс па еді мүмкін. Және екінші сұрақ бізде қазақ әліпбиі санатқа кірсең дұрыс көрсетпейді, яғни '''аәб''' реттілігінде қазақ әріптері соңында тұрады. Соны түзетуге болама? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:39, 2022 ж. ақпанның 13 (+06) :Біріншісін бойынша енді қалай болып тұр? Екіншісі бойынша нақты санатты көрсетсең жақсы болар еді. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:09, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) ::Майда жазу болып кетті ғой, бұрынғысы дұрыс па еді. Екінші сұрақ бойынша: кез келген санаттарға кірсеңіз ''әғү'' қазақша әліпбилер соңында тұрады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:13, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) :::Телеграмнан скриншот жібере аласың ба? айырмашылығын көрейін. Сосын кез келген санат көбі қазақ тілінде емес пе? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 15:15, 2022 ж. ақпанның 14 (+06) == Үлгідегі қате == Қайырлы түн! [[Үлгі:Commons-inline|Мына бет]] қорғалған екен. Ондағы ''файлар'' сөзін ''файлдар'' сөзімен ауыстырсаңыз?.. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:27, 2022 ж. ақпанның 17 (+06) :Қайырлы түн! {{@|Ерден Карсыбеков}} [[Арнайы:Diff/2986823|орындалды]] --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 23:32, 2022 ж. ақпанның 17 (+06) ::{{like|username=Ерден Карсыбеков}} == Жылжыту == Арыстанбек мырза, Алфи мырзаны админге ұсыныпсыз, бірақ мен қарсымын (ренжімесі'''н''' ол кісі). Себебі: интерфейс, үлгілерді жақсы түсінбейді, орынсыз '''талқыға салмай''' мақала атауларын жылжыта береді. Соның кесірінен шынжырлы беттер қаптап кетті (бақылап түзетіп жүрмін). Соңғы жылжытуларын назар аударсаңыз (басқа тілдерде жекеше түрде тұр). Жалпы мақала атын, ортақ талқыға салып, дереккөздерге сілтей отырып жасаған дұрыс, міндетті тіпті --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:42, 2022 ж. ақпанның 18 (+06) :Ол кісі қарсы, ниет жоқ. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:57, 2022 ж. ақпанның 18 (+06) ::Ок, түсінікті. Бірақ соңғы айтылған сөйлемге назар аудару керек. Нақты ережелерге бағыну керек, әйтпесе әркім өз жасаған жолмен жүріп міндетсіне бастайды. ПС: топқа скриншотпен жіберудің қажеті шамалы еді, керек болса сол жаққа жазар едім) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:19, 2022 ж. ақпанның 20 (+06) :сіз '''''Н''''' мен '''''Ң''''' әріптерінде әдейі шатасасыз ба әлде қалай? [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 17:59, 2022 ж. ақпанның 18 (+06) ::{{@|Madi Dos}} мен уикипедияда әдейі жүрмін. Түзетілді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:19, 2022 ж. ақпанның 20 (+06) == Интерфейс == Арыстанбек мырза, интерфейсті аударсаңыз дұрыс болар еді). Көп сөйлемдер ағылшынша, тіпті ''өңдемеңіз сақталды'' деген хабарламада ағылшынша көрсетіп тұр менде --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:56, 2022 ж. сәуірдің 2 (+06) :Бұл ерікті жоба, аударманы да ерікті түрде аударады. Интерфейсті аударғаным үшін маған ешкім ақша төлемейді. Қазір менің аударуға уақытым жоқ. Кейін уақыт болғанда аударатын шығармын. Ал мені еріксіз түрде дәл қазір мәжбүрлеген дұрыс емес деп санаймын. Түсіністік танытар деп үміттенемін. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:50, 2022 ж. сәуірдің 2 (+06) ::Уақыт тапқанда аударарсыз деген үміттемін. Бұл жерде ешкімге ақы төленбейтіні туралы білемін, менің жуықтағы өзгерістер мен ағылшын үлгілерді қазақша үлгілермен алмастырудан қолым босамай жатыр. Сіздің тәжірибеңіз болғандықтан, сізден сұрап едім. Жарайды, рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:04, 2022 ж. сәуірдің 3 (+06) == Рулар == Q-anatomiyaqazaqskoymentalnosti деген қатысушы телеграм тобында немесе хат жазуға бола ма? Жалпы сотқа беруге болады осы [[https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:Kasymov&diff=3021811&oldid=3021701|үшін]]. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:54, 2022 ж. сәуірдің 10 (+06) :Ондайларға назар аудармау керек. Уақытты босқа құртпай жәй ғана бұғаттай салу керек. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:06, 2022 ж. сәуірдің 10 (+06) ::Жақсы, рахмет) Жалпы белсенділік төмендеп кетті, Нұрлан мырза кетіп қалған жоқ па? --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:12, 2022 ж. сәуірдің 10 (+06) ::: Ол кісіні білмеймін. Масс медиаға қол жеткізсек белсенділікті қалпына келтіруге болады. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:12, 2022 ж. сәуірдің 10 (+06) == Разрешение на публикацию статьи == Добрый день, [[Қатысушы:Arystanbek|Arystanbek]]! Извините, что пишу на русском, я из России. Хочу создать статью про один из районов Дагестана. Дайте, пожалуйста, разрешение на публикацию. С правилами знаком, уже 10 лет как редактирую в Википедии. С уважением, --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 04:27, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) == Ноғай тіліне көмектес == Сәлеметсіз бе, мен ноғайларға латын әліпбиін қолдану үшін translatewiki'де талқылау бастадым. Өкінішке орай, бұл екіталай, өйткені мен оны сұрайтын жалғыз Пайдаланушымын. Мен сіздердің қолдауларыңызды қалаймын, сіз оны қолдай аласыз, мысалы, пікір қалдыру арқылы. https://translatewiki.net/wiki/Support [[Қатысушы:TayfunEt.|TayfunEt.]] ([[Қатысушы талқылауы:TayfunEt.|талқылауы]]) 17:04, 2022 ж. мамырдың 7 (+06) == Болмашы нәрсе == Бастысы менің мазамды алмаса болды, мен ол кісіге бірнәрсе жазып, басын қатырып жатқан жоқпын. Алфи мырза ешқайда жоғалған жоқ) Мақаласын жазып жүр. Жақсы сылтау табылыпты ғой: неде болса уикипедиядан кетуге мен кінәлі-мыс. Негізі Алфи мырзаның мақаласына мазмұнын түзетіп немесе толықтырып жағаласқан емеспін, тек үлгілер мен санаттарды түзетіп, сол туралы жаза кеткенмін. Ол кісі сен жүрген ақымақ бала, мен философ деп ағамыз жақтырмай, дөрекі, кемсітіп жауап қатқан еді. Осы және Ерден мырзаның мазасын алмай өз жолымен жүрсем де, қайта-қайта соқтығыса береді. Сондықтан сіз немес Нұрлан мырза екеулеріңіз толық ережені жазып шықсаңыздар) Әрине қиын, бірақ осындай жағдай болмас үшін. Мен де жалғыз болып шамам келгенше соңғы өзгерістерге тексеріс жасап, үлгілерді толықтырып/жаңартып/жаңасын жасап уақыт бөліп жүрмін. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:17, 2022 ж. мамырдың 10 (+06) :Алфы мырза бұрыңғыдай белсенді емес, ереже басқа уики бөлімдерде бар ғой, оны аударуға да уақыт керек. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:29, 2022 ж. мамырдың 11 (+06) == Қорытынды шығару == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] бетіне қорытынды шығарып кетсеңіз? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:26, 2022 ж. мамырдың 17 (+06) :Қортынды шығаруға әлі ерте, біраз қолдаушы дауыстар керек, әрі ескертпелер ескерілуі керек <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 14:57, 2022 ж. мамырдың 17 (+06) :: [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым|Мына сіз ұсынған бетте]] қорытынды бір айдың ішінде шығарылды, дауыстар саны да сол. Мүмкін сіз қорытындыны шығаруға қорқақтап жүрген шығарсыз? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 15:53, 2022 ж. мамырдың 17 (+06) :::@[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] қалыс дауыс көп, ол шындығында жартылай қарсы немесе жартылай қолдау дауыс болуы мүмкін. Мен дауысымды сіздің көңіліңізді қимай қарсы дауысқа өзгерткен жоқпын. Сондықтан әлі біраз қолдау дауыс керек. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 23:19, 2022 ж. мамырдың 17 (+06) ::::Қалыс дауыстар ешқашанда еш санақта ескерілмейтін еді ғой. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:55, 2022 ж. мамырдың 17 (+06) :::::Олардың дауысы емес айтқан ескертпелері ескеріледі <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:46, 2022 ж. мамырдың 18 (+06) == Уикидәйек бөлімі бойынша ұсынысым бар == Құрметті админ мырза, Уикидәйек бөлімінде бар жоғы 20 шақты қазақтың мақал-мәтелі енгізілген екен. Ал біз, оқушылармен бірге қазақтың 16мыңға жуық мақал-мәтелін енгізгіміз келеді. Бізге осындай мүмкіндік бере аласыздар ма? Ол үшін кімге жүгіне аламын? --[[Қатысушы:Aseltengebaeva21nis|Aseltengebaeva21nis]] ([[Қатысушы талқылауы:Aseltengebaeva21nis|талқылауы]]) 16:16, 2022 ж. мамырдың 18 (+06) :@[[Қатысушы:Aseltengebaeva21nis|Aseltengebaeva21nis]] [[:m:Proposals for closing projects/Closure of Kazakh Wikiquote|бұл жоба белсенді болмағандықтан жабылған]]. Мүмкіндіктеріңізді қазақша Уикипедия дамуына жұмсағандарыңыз дұрыс болар. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:08, 2022 ж. мамырдың 18 (+06) * Құрметті Әсел, қазір бұл жоба инкубаторлық қалыпқа көшті. Яғни жаңа материалдарды енгізу үшін сізге [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wq/kk/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82 мына бетке] өтуіңізге болады. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 18:58, 2022 ж. мамырдың 19 (+06) == Madi Dos == Madi Dos қатысушыны неге бұғаттадыңыз, сәлде болсын біраз нәрсені үйреніп, түсініп келе жатқан қатысушы еді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:50, 2022 ж. мамырдың 23 (+06) :Ол үнемі орысша ерегесіп қосып сөйлейді, айтса түсінбейді. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 09:49, 2022 ж. мамырдың 24 (+06) ::Егер сол үшін болса, бұғаттан босатамын. Вандалдар ұқсап мән-мағынасыз сөйлемдер енгізіп немесе біреудің қайта-қайта мазасын алып жатқан жоқ --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:32, 2022 ж. мамырдың 26 (+06) ::Сен ауысып , ауышып қалғансың ау деймін, Арыстанбек. ::Немене мені телеграм топтан өшіріп жойып тастадың? ::Бір адекватты админ ба десем , өздеріңнің эгоистік тәжіңді қайрайтын орынға айналдырып алыпсың ғой Арыстанбек мырза. Бопты, айтарға сөзім жоқ. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 15:51, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) ::маған десеңдер өшіре салыңдаршы мәңгілікке, бопты. ::Өмір сүруіңе бөгет жасап жүр екенмін ғой бопты сөйте ғой айналайын Арыстанбек ::)))))) ::Орысша айтқанда фигней страдаешь))) Басқа сөз жоқ солай жеткізуге))) [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 15:56, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) :[[Қатысушы:Madi Dos|@Madi Dos]] қазақша дұрыстап жаз десе ерегесіп әдейі қате жазасың ғой, енді қайталанса тағы бұғаттаймын, сен қазақ тілінің жауысың <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 15:58, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) ::бұғаттасаң бұғаттай бер, сен аурусың негізі. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 16:03, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) :[[Қатысушы:Madi Dos|@Madi Dos]] сен де аурусың, ерегескенді жақсы көресің <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:06, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) ::Дәріңді ішіп жүрші.)))) [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 21:16, 2022 ж. мамырдың 27 (+06) == Жетісу облысы == Арыстанбек мырза, Жетісу облысы (Қазақстан) мақаласының атын [[Жетісу облысы]]на өзгерту үшін [[Жетісу облысы (Ресей империясы)]]-на сілтейтін аттас бетті өшіру керек болып тұр. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 03:49, 2022 ж. маусымның 12 (+06) :@[[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] дұрыс жасадым ба көріп шығыңыз. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:35, 2022 ж. маусымның 12 (+06) Иә, көп рахмет. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 14:51, 2022 ж. маусымның 12 (+06) Енді Тарбағатай ауданына сілтеуші [[Ақсуат ауданы]] бетін жою керек болып тұр. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 15:55, 2022 ж. маусымның 15 (+06) :Екеуі екі бөлек аудан ба? --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 15:59, 2022 ж. маусымның 15 (+06) Иә, бөлек аудандар. Ақсуат ауданының бөлек мақаласы болса да, Ақсуат ауданын Тарбағатай ауданына сілтеп қойған. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 20:06, 2022 ж. маусымның 15 (+06) Сосын [[:Санат:Абай ауданы (Шығыс Қазақстан облысы) елді мекендері]] бетін де кетіру керек [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 22:14, 2022 ж. маусымның 15 (+06) Осы бетті [[:Санат:Қапшағай қалалық әкімдігі ауылдық округтері]]. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:06, 2022 ж. маусымның 17 (+06) Санат:Қапшағай қалалық әкімдігі ауылдық округтері [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 01:07, 2022 ж. маусымның 17 (+06) :@[[Қатысушы:Білгіш Шежіреші]] ойыңызды толық ашып жазсаңыз, қазіргісі дым түсініксіз. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:17, 2022 ж. маусымның 18 (+06) == Айдын Касымов мақалаларды жойып жүр == Осы аталған қатысушы [[А.Байтұрсынов жазуы және емле ережелерінің тарихы]] деген мақаланы жойды, [[Қайта жаңғырту]] деген мақаланы жоюға ниеттенді, Брэнсон және Непомнящий туралы мақалаларды жедел жоюға ұсынды. Олай істеме десе, құлақ аспайды. Бұл нағыз вандал ғой. Оған не істеуге болады екен? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:50, 2022 ж. маусымның 13 (+06) == Таңдаулы/жақсы мақалалар == Қайырлы кеш Арыстанбек мырза! Мен таңдаулы және жақсы мақалалар жобасын реттеп, жаңартып, тізімдерге толтырып жатқанмын. Таңдаулы мақала түсінікті ол, жақсы мақаланы түгендеп жатқанда, қызық нәрсе болды: (жақсы мақала үлгісіне сілтенген мақалалар бойынша тексеріп жатқанмын) ''Mband'' деген мақалаға өздігінше ''жақсы мақала үлгісін'' қойып қойыпты пысықтар) Алып тастадым, сәл болмағанда тізімге енгізе жаздадым. '''Енді өтініш сізден 18 жақсы мақалалардың дауыс берген тізімдерін қайдан табуға болады?''' ПС жалпы қазуикиге таңдаулы/жақсы мақалаларды көбісін жаңарту керек, кейбіреулері лайықты да емес, ескірген. Әрине сын айта салу оңай, бірақ әзірбайжан, түрік уикилерден біздікі әлдеқалай нашарлау болып тұр. Мақала жазып жарысқанша, сапаға көңіл бөлсе мықты болар еді. Неге сондай ақшалай/сыйлық ретінде жарыс ұйымдастырмайды екен. Сонда 1000 шақты сапасыз мақаланы тексерістен өткізбес едік [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:17, 2022 ж. шілденің 7 (+06) :Қайырлы күн! Оны [[Уикипедия:Таңдаулы_мақалаға_үміткерлер/Мұрағат]] бетіндегідей жазып шықса болады немесе <tt>Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/</tt> деп іздеу жолағына жазса шығады. Тікелей сілтемесі: https://kk.wikipedia.org/w/index.php?search=Уикипедия%3AЖақсы+мақалаға+үміткерлер%2F&title=Арнайы%3AІздеу&go=Өту&ns0=1. Екінші сұрақ бойынша жарыс ұйымдастыратын адам жоқ қой. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 12:09, 2022 ж. шілденің 7 (+06) == Check your email == Hello! Please check your email. Thanks, [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 19:47, 2022 ж. шілденің 11 (+06) == Кенттік және қалалық әкімдік үлгілерін құру == Саламатсыз ба, Арыстанбек мырза! Айтайын дегенім, [[Үлгі:Қазақстан ауылдық округі|ауылдық округтің үлгісі]] бар да, кенттік әкімдік пен қалалық әкімдіктің үлгілері жоқ екен, сәйкесінше кенттік/қалалық әкімдіктердің мақалаларында үлгі кірістірілмеген. Соларды құрсам бола ма (ауылдық округ үлгісінің негізінде)? Әлде тек ондайды әкімшілер құра ма? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:22, 2022 ж. шілденің 15 (+06) :{{@|Білгіш Шежіреші}} мен жауап бере салайын, кенттік, қалалық әкімдіктер аса көп емес, сондықтан ауылдық округ үлгісін пайдалана берген дұрыс шығар. Үлгі атауының басқа қандай айырмашылығы бар, дубликат үлгі болуы мүмкін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:37, 2022 ж. шілденің 16 (+06) ::Жарайды, рахмет. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 22:22, 2022 ж. шілденің 16 (+06) @[[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]], [[Әл-Фараби ауданы]] мақаласына "Қазақстан ауданы" үлгісін қойып едім, оны алып тастапсыз. Сонда оны ауылдық ауданға қоюға болады да, қалалық ауданға қоюға болмай ма? Мүмкін "Қалалық аудан" деген басқа үлгі құру керек шығар? [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 04:27, 2022 ж. шілденің 19 (+06) :{{@|Білгіш Шежіреші}} мүмкін солай, аудан деген үлгі жасау керек шығар (орыс уикиден қарап) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:57, 2022 ж. шілденің 22 (+06) ::Онда орысша уикиге қарап, сол үлгіні жасап көрейін. [[Қатысушы:Білгіш Шежіреші|Білгіш Шежіреші]] ([[Қатысушы талқылауы:Білгіш Шежіреші|талқылауы]]) 00:50, 2022 ж. шілденің 24 (+06) 6t6ag09ghsaloyyfmqwpd1ts32b3hoj 4 500003 3054108 2799688 2022-07-23T18:57:49Z 5.76.134.206 /* Ағымдағы оқиғалар */ wikitext text/x-wiki {{Форум мұрағаттары|Қателер туралы хабарлау}} {{Жинақталған мазмұн|30|400}} ==Ағымдағы оқиғалар== Ағым деген өтіп жатқан,қазіргі деген сөз. Ағымдағы жыл, ағымдағы баға, ағымдағы оқиға өте қисық аударылған сөз тіркестері. Дұрысы биылғы жылы немесе осы жылы, қазіргі баға, бүгінгі оқиғалар деп аудару керек. Қазақ тілінде немесе басқа тілдерде де бір тәртіп бар, ол жазылуы мен айтылуы бөлек сөздер. Мысалға алсақ, завод жазылуы, ал айтылуы зауыт, почта жазылуы, ал айтылуы пошта. Сөздің дұрыс жазылмауы, адамды бұрыс оқуға әкеп соқтырады. Қазіргі уақытта аударған сөздер қазақ тілінің дамуының ең бір басты проблемасы. == Қотару сөзін өзгерту == Осы бетке Кез келген кателер жайында үсыныстар жіберіп отырайық. Мысалы Қотару деген сөзі Жүкеуге өзгертуге өз ұсынысымды айқым келеді. Себебі Қотару дегенді алғаш естуім. Жазған кезде кате кетпей тұрмайды алғаш өшірмес бұрын осы жіберге жіберіп тұрғанымызда бзал сяқты. Оны админдер коре жатар. Осыны жазғаным үшін бұғаттамауларынызды сұраймын. Бұгаттайтын қылықтарынды түсінбеймін. ескерту жасау керек ең бірінші бұғаттамас бұрын. {{Unsigned|Syrlybek|00:22, 2011 ж. қарашаның 25 (ALMT)}} :Ұсынысыңызға рахмет. «Қотару» сөзіне <small>(яғни «Upload file»-дың аудармасы ретінде ғана)</small> өзім де қарсымын, мен де «Жүктеу» дегенді қолдаймын, бұл жайында басқа админдер қалай ойлайтынын сұрап көру қажет. Ұсыныс жазғаныңыз үшін сізді ешкім бұғаттамайды, бұл бет сол үшін арналған). Тағы айтарым, талқылауға қатысқан кезде қолтаңба қоюды ұмытпаңыз, себебі мәлімдемені кімнің және қашан қалдырғаны маңызды, қолтаңба қою үшін төрт <code><nowiki>(~~~~)</nowiki></code> ирекше нышанын енгізіңіз немесе аспаптар жақтауындағы [[Сурет:Insert-signature.png]] батырмасын басыңыз. Құрметпен -- '''[[User:Bolatbek|<span style="color:green; font-family:Comic Sans MS; font-size:107%">Bolatbek</span>]]''' 00:54, 2011 ж. қарашаның 25 (ALMT) :: Болатбек сұрайтын бір сұрақ туындап тұр! Мендегі үлкен фоталарды калай кішірейтіп коюға болады? окысан жауап жаза салшы кез келген мүшелер == Дөрекі сөздер. == [[Жасушадағы зат және энергия алмасулар. АТФ және оның атқаратын қызметі]] "Энергетикалық алмасу кезеңдері" тақырыпшасының үстіндегі сөйлемді оқыңыз. Бұл wikipedia - ға ұят болу керек. {{Unsigned|2.135.132.98|21:03, 2012 ж. наурыздың 16‎}} :Қате дұрысталды. Бұл IP-адреспен кірген [[Арнайы:Үлесі/95.59.78.187|95.59.78.187]] анонимді кірушінің үлесі. -- '''[[Қатысушы:Daniyar|<span style="color:#1E50FF; font-family:Candara; font-size:130%">Daniyar</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Daniyar|<span style="color:#1E50FF">✉</span>]]</big>}''' 21:18, 2012 ж. наурыздың 16 (ALMT) Негізгі беттегі "Һартсуоод Філмс" деген несі? "Hartswood Films" емес пе? Латын қаріптерін кирилицаға аударудың қажеті не? Жалпы бұл қателік пе немесе әдейі жасалған нәрсе ме? Қате болса дереу жөндеу керек, әйтпесе жаман көрінеді екен. == Ацидофилия == Жалпы ұғым дұрыс түсіндірілмеген. Қара: "Ацидофилия". Ғабдулғани НМЗ ХББ 10:01, 2014 ж. сәуірдің 12 (ALMT) == У сарғалдақ == Мына мақалада қате. У сарғалдақты орысшаға чистотел большой деп, сол чистотел туралы жазылған мақала. Шын мәнісәнде у сарғалдақ - лютик ядовитый, демек басқа шөп. Қара: 01:38, 2014 ж. ақпанның 10 ‎Усарғалдақ (тарихы) ‎[2941 байт] ‎Өстемірова Ұлдана (Талқылауы | үлесі) (Жаңа бетте: "='''Усарғалдақ(чистотел большой)'''= Усарғалдақ- көп жылдық, шөп тектес өсімдік. ='''Сипаты'''= *Биік...") Ал чистотел большой - үлкен сүйелшөп, ол туралы жақсы мақала бар. Қара. Ғабдулғани НМЗ ХББ 01:06, 2014 ж. ақпанның 11 (ALMT) == Апан құдық == Апан құдық деген - пайдаланудан қалған ескі құдық. "Апан құдық" мақаласында басқаша айтылған. қара. Ғабдулғани НМЗ ХББ 01:06, 2014 ж. ақпанның 11 (ALMT) ==Сунь ятсен== Сунь ятсен атауы қате жазылған. Мақала атауы қате.Мақала авторы Алтынай Төребай [[Арнайы:Үлесі/37.17.182.188|37.17.182.188]] 20:05, 2014 ж. ақпанның 22 (ALMT) == [[:764 жыл]] == {{Талқылау статусы|ескі}} Бұл сынақтық хабарландыру. Хабарландыру жіберген: ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:59, 2014 ж. қарашаның 29 (ALMT) == [[:Григорий Тимофеевич Шереметьев]] == {{Талқылау статусы|ескі}} Тек бұл файлда ғана емес, жалпы уикипедияда қателер өте көп! Дұрыстап, қатесіз жазыңыздар! Хабарландыру жіберген: Жади [[Арнайы:Үлесі/2.132.180.75|2.132.180.75]] 18:39, 2014 ж. желтоқсанның 6 (ALMT) :Ия, бұл мақалада көптеген қателер бар екен. Оларды реттегендей болдым. Бұл жөнінде тәжірибелі қатысушылардың жеке бетіне хабарлауыңызға немесе өзіңіз де өңдеуіңізге болар еді. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов 19:51, 2014 ж. желтоқсанның 6 (ALMT)]] == [[:Қатысушы:Aizere]] == {{Талқылау статусы|ескі}} "Жайық Шұғыласы" газеті Батыс Қазақстан емес, Атырау облысында шығатын газет. Махамбет ауданы Атырау облысына қарайды. Хабарландыру жіберген: Тарас Наурызәлі, журналист. [[Арнайы:Үлесі/2.134.14.71|2.134.14.71]] 17:03, 2014 ж. желтоқсанның 23 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2201497|Орындалды!]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:35, 2014 ж. желтоқсанның 23 (ALMT) == [[:Салық]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} еңгізіледі - енгізіледі Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.132.206.8|2.132.206.8]] 17:53, 2015 ж. қаңтардың 4 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2205446|Орындалды!]] ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:25, 2015 ж. қаңтардың 4 (ALMT) == [[:Айжігіт Асанова]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Айжігіт Асанова мен боламын. Басты бетте менің фамилиям дұрыс жазылмапты. Мен ер кісімн. Фамилиям Асанова деп тұр. Сондықтан Сіздерден Асанов деп түзетулеріңізді сұранамын. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Айжігіт Қалмырзаұлы Асанов|Айжігіт Қалмырзаұлы Асанов]] ([[Қатысушы талқылауы:Айжігіт Қалмырзаұлы Асанов|талқылауы]]) 19:49, 2015 ж. қаңтардың 6 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2206097|Орындалды!]]. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:59, 2015 ж. қаңтардың 6 (ALMT) == [[:Тұйық етістік]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Тұйық, етістік — етістіктің ерекше түрі. Мағынасы жағынан ол қимылдың, іс-әрекеттің атын білдіреді де, шақпен де, жақпен де байланысты болмайды. Сөйтіп, тұйық етістік қимылдың, іс-әрекеттің атауы ретінде қолданылады да, етістік тұлғаларына тән шақтык, мағынаны да, жақтық мағынаны да білдірмейді. Хабарландыру жіберген: Мадина [[Арнайы:Үлесі/95.59.229.192|95.59.229.192]] 19:29, 2015 ж. қаңтардың 11 (ALMT) :Мұны өзіңізде жасаңыз болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 20:06, 2015 ж. қаңтардың 11 (ALMT) == [[:Тараз энциклопедиясы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} "Тараз энциклопедиясыдағы" Тамды ауылы анықтамасындағы "Ауыл 1936-97 жылы қой өсіретін "Майтөбе" кеңшарының бөлімшесі болып келді" деген мәлімет дұрыс емес. "Тамды аулы көлеміндегі "Тамды", "Ақшұқыр, "Молотов", "Жаңаөткел" және "Жалтөбе", колхоздары Тамды кеңшарына біріктірілген. Бұл шаруашылық кейіннен Шолақтау совхозы, "Қойкелді батыр" агробірлестігі, соңынан "Қойкелді батыр" өндірістік кооперативі болып жұмыс істеді. Хабарландыру жіберген: Сламбек Меркібайұлы Тілегени-Талас ауданының құрметті азаматы, Қазақстанның құрметті құрылысшысы [[Арнайы:Үлесі/89.218.225.190|89.218.225.190]] 10:32, 2015 ж. қаңтардың 29 (ALMT) Мәліметіңізге рахмет. {{Орындалды}}--[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 19:05, 2015 ж. қаңтардың 29 (ALMT) == [[:Албан руы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Албаннан - Сары, Шыбыл болып таралады. Шыбылдан - Қызылбөрік (Молболды), Қоңырбөрік (Жолболды) туған. Қоңырбөріктен Бөтей батыр. Одан Өтей батыр. Өтейден- Қалқаман, Жарман, Боти (Бода), Тілеуқабыл таралады. Қалқаманнан - Сарқұл, Қарақұл, Кешкіл, Сарысүйіндік болып тарайды. Жарманнан - Біте, Майлы, Тама, Базар, Алаша, делінеді. Ботидан - Құртқа, Мамай. Тілеуқабылдан - Бойдақ (Өтейбойдақ), Топай таралған.(Бәйдібек Баба-Алып Бәйтерек, Албан руы шежіресі кітабынан) Хабарландыру жіберген: Айнабек Жандос Бақытжанұлы [[Арнайы:Үлесі/147.30.182.171|147.30.182.171]] 00:10, 2015 ж. қаңтардың 30 (ALMT) == [[:Тараз энциклопедиясы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} "Орта, орталау мектеп" деген сөз қате. "Қолбасшы Қойгелді батыр атындағы орта мектеп" деген сөзбен ауыстырылу керек Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/145.255.165.84|145.255.165.84]] 12:15, 2015 ж. қаңтардың 30 (ALMT) == [[:Тараз энциклопедиясы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} "Орта, орталау мектеп" деген сөз қате. Бұл сөз "Қолбасшы Қойкелді батыр атындағы орта мектеп" деген сөзбен ауыстырылсын. Хабарландыру жіберген: Сламбек Меркібайұлы Тілегени. Қазақстанның құрметті құрылысшысы, Талас ауданының құрметті азаматы. [[Арнайы:Үлесі/145.255.165.84|145.255.165.84]] 12:19, 2015 ж. қаңтардың 30 (ALMT) {{Рахмет}} --[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 09:31, 2015 ж. қаңтардың 31 (ALMT) == [[:Махамбет Өтемісұлы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Қараой сөзінде қателік жіберілген мәтінде Қарой деп жазылған.сурет Хабарландыру жіберген: Альбина [[Арнайы:Үлесі/178.91.62.42|178.91.62.42]] 20:38, 2015 ж. қаңтардың 30 (ALMT) {{Рахмет}}--[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 09:33, 2015 ж. қаңтардың 31 (ALMT) == [[:Жұбан Молдағалиев]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} 5 қазан 1920жылы Сайқұдық ауылы емес, 19920 жылы 5 қыркүйекте Жылыандыды дүниеге келген Хабарландыру жіберген: Сақбай Айгерім [[Арнайы:Үлесі/145.255.165.165|145.255.165.165]] 23:43, 2015 ж. ақпанның 1 (ALMT) :{{Орындалды}}.--[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 08:12, 2015 ж. ақпанның 2 (ALMT) == [[:Жұбан Молдағалиев]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Кешірім сұраймын, Жыланды деген жерде дүниеге келген Хабарландыру жіберген: Сақбай Айгерім [[Арнайы:Үлесі/145.255.165.165|145.255.165.165]] 23:46, 2015 ж. ақпанның 1 (ALMT) :{{Орындалды}}.--[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 08:12, 2015 ж. ақпанның 2 (ALMT) == [[:Жұбан Молдағалиев]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} (1954 54: 1963 71; 1 секретары) қызмет іетді болмайды "істеді" деп жазылуы керек Хабарландыру жіберген: Сақбай Айгерім [[Арнайы:Үлесі/145.255.165.165|145.255.165.165]] 00:07, 2015 ж. ақпанның 2 (ALMT) :{{Орындалды}}.--[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 08:12, 2015 ж. ақпанның 2 (ALMT) == [[:Қазақ энциклопедиясы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} "Облыстар мен қалалар тарихына арналған энциклопедяиалр" деген тақырыпшада "энциклопедяиалр" деген сөзді дұрыстап "энциклопедиялар" деп жазу керек Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.91.253.3|178.91.253.3]] 09:34, 2015 ж. ақпанның 4 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2220322|Орындалды!]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 09:43, 2015 ж. ақпанның 4 (ALMT) == 4 ақпан 2015 кезіндегі хабарлама == {{Талқылау статусы|орындалды}} <!-- БҰЛ ЖОЛДАН КЕЙІН УИКИПЕДИЯДА КЕЗДЕСКЕН ҚАТЕ ТУРАЛЫ ЖАЗЫҢЫЗ--> Жиделі (Іле өзенінің оң тармағы) тақырыбын алып тастау керек. Қайталанған, Жиделі өзені (Алматы облысы) <!-- ҚАТЕ ТУРАЛЫ ОСЫ ЖОЛДЫҢ БАС ЖАҒЫНА ЖАЗЫҢЫЗ -->Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Магпар|Магпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Магпар|талқылауы]]) 11:03, 2015 ж. ақпанның 5 (ALMT) <!-- БҰЛ СІЗДІҢ ҚОЛТАҢБАҢЫЗ ОНЫ ӨШІРМЕҢІЗ --> :{{@|Магпар}} [[Арнайы:Diff/2221042|орындалды!]] ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 14:31, 2015 ж. ақпанның 5 (ALMT) == [[:Бауыржан Момышұлы]] == {{Талқылау статусы|қабылданды}} фотосуреттері көрінбейді және көп сөздер қатеменен жазылған Хабарландыру жіберген: жолд [[Арнайы:Үлесі/145.255.160.59|145.255.160.59]] 20:17, 2015 ж. ақпанның 6 (ALMT) :Қате көрсеңіз бірден түзете беріңіз. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 00:28, 2015 ж. маусымның 3 (ALMT) == [[:Бауыржан Момышұлы]] == {{Талқылау статусы|қабылданды}} Бауыржанның отбасы туралы деректемелер өте аз. Отбасысы туралы көбірек жазсаңыздар деймін. Және де дәл қазір Хабарландыру жіберген: жолд [[Арнайы:Үлесі/145.255.160.59|145.255.160.59]] 20:20, 2015 ж. ақпанның 6 (ALMT) :Уақыты келгенде басқа қатысушылар толықтыра жатар. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 00:32, 2015 ж. маусымның 3 (ALMT) == [[:Бауыржан Момышұлы]] == {{Талқылау статусы|қаралынбады}} Тағы бір айтайын дегенім неге шығармаларының аттары ғана берілген? Бауыржанның жалпы шығармашылығын неге жазбасқа? Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/145.255.160.59|145.255.160.59]] 20:37, 2015 ж. ақпанның 6 (ALMT) :Әрине бұл сіздің де қолыңыздан келеді. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 00:26, 2015 ж. маусымның 3 (ALMT) == 9 ақпан 2015 кезіндегі хабарлама == {{Талқылау статусы|орындалды}} <!-- БҰЛ ЖОЛДАН КЕЙІН УИКИПЕДИЯДА КЕЗДЕСКЕН ҚАТЕ ТУРАЛЫ ЖАЗЫҢЫЗ--> Қате: Өсімдік ұлпалары деген тақырыпта қате деректер берілген. Өсімдік ұлпалараның жалпы саны 6. Ал мақалада 3 ұлпа деп берілген. <!-- ҚАТЕ ТУРАЛЫ ОСЫ ЖОЛДЫҢ БАС ЖАҒЫНА ЖАЗЫҢЫЗ -->Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Mandarinka^^|Mandarinka^^]] ([[Қатысушы талқылауы:Mandarinka^^|талқылауы]]) 20:16, 2015 ж. ақпанның 9 (ALMT) <!-- БҰЛ СІЗДІҢ ҚОЛТАҢБАҢЫЗ ОНЫ ӨШІРМЕҢІЗ --> Мәліметіңізге рахмет. {{Орындалды}}--[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 00:58, 2015 ж. ақпанның 10 (ALMT) == [[:Қатысушы талқылауы:Mandarinka^^]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} [[Өсімдік ұлпасы]] тақырыбында Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Mandarinka^^|Mandarinka^^]] ([[Қатысушы талқылауы:Mandarinka^^|талқылауы]]) 20:34, 2015 ж. ақпанның 9 (ALMT) Мәліметіңізге рахмет. Өзіңіз өңдесеңіз де болар еді. {{Орындалды}}--[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 00:58, 2015 ж. ақпанның 10 (ALMT) * == [[:Лозанна бітім шарты]] == {{Талқылау статусы|қате}} Лозанна шарты италия жане грекия да болган Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/185.57.75.234|185.57.75.234]] 10:54, 2015 ж. ақпанның 10 (ALMT) :Мемлекеттің атауын үлкен әріптен жазу керек. Ал енді мақаланы дұрыс оқысаңыз, бітім шарт Лозанна конференциясында қабылданған деген. Ал қатысушылардың тізімінде Италия да, Грекия да болған деп жазылған. ----[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 16:12, 2015 ж. ақпанның 17 (ALMT) == 17 ақпан 2015 кезіндегі хабарлама Испанияны кім басқарады, сонымен??? == {{Талқылау статусы|орындалды}} <!-- БҰЛ ЖОЛДАН КЕЙІН УИКИПЕДИЯДА КЕЗДЕСКЕН ҚАТЕ ТУРАЛЫ ЖАЗЫҢЫЗ--> Испанияны монарх басқарады деп жазыпсыздар. Аты да қате. Негізі Кароль Филип VI емес пе? <!-- ҚАТЕ ТУРАЛЫ ОСЫ ЖОЛДЫҢ БАС ЖАҒЫНА ЖАЗЫҢЫЗ -->Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/147.30.81.50|147.30.81.50]] 15:26, 2015 ж. ақпанның 17 (ALMT) <!-- БҰЛ СІЗДІҢ ҚОЛТАҢБАҢЫЗ ОНЫ ӨШІРМЕҢІЗ --> :Назарыңызға рахмет. {{Орындалды}} --[[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] 16:15, 2015 ж. ақпанның 17 (ALMT) == [[:Шанышқылы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} дархан дегенды дурыстап жаз Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/37.99.45.82|37.99.45.82]] 15:02, 2015 ж. наурыздың 17 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2243134|Орындалды!]] ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:54, 2015 ж. наурыздың 17 (ALMT) == [[:Астық тұқымдасы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} сыпыртқыгұл емес сыпыртқыгүл Хабарландыру жіберген: жс [[Арнайы:Үлесі/145.255.161.190|145.255.161.190]] 11:14, 2015 ж. сәуірдің 2 (ALMT) :Дәл қай жер екенін көрсетіп жіберіңізші --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:43, 2015 ж. сәуірдің 2 (ALMT) ::{{@|Kasymov}} үлкен көлемде мәтіні бар мақала немесе беттерде сөзді тауып алмастырудың оңай жолы бар ғой. [[Уикипедия:Өңдеу құралдары үстелі]] бетінен қарасаңыз бәрін білесіз. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:00, 2015 ж. сәуірдің 2 (ALMT) [[Арнайы:Diff/2261839|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 12:38, 2015 ж. сәуірдің 6 (ALMT) == 6 сәуір 2015 кезіндегі хабарлама == {{Талқылау статусы|жаңа}} <!-- БҰЛ ЖОЛДАН КЕЙІН УИКИПЕДИЯДА КЕЗДЕСКЕН ҚАТЕ ТУРАЛЫ ЖАЗЫҢЫЗ--> Саламатсыздар ма! Мен Нұр-Мүбарак Египет ислам мәдениеті университетінің өкілімін. Сіздерге үлкен өтініш, Уикипедиядағы біздің оқу орны туралы толығымен қате ақпараттарды жөндесеңіздер, барлық тілдегі. Өйткені бұл қателіктерге ақпарат әлемінде, халық арасында өте зиян келтіруі әбден ықтимал. Мен өз тарапымнан өңдеуге тырыстым, бірақ өңдеуді сіздердің талаптарыңызға сай етіп жасауға мүмкіндігім болмауда. Сіздердегі қателіктер жақын уақытта жөнделеді деген үміттеміз. Бүкіл мәліметтерді www.nmu.kz сайтынан қарай аласыздар. Алдын ала рахмет! <!-- ҚАТЕ ТУРАЛЫ ОСЫ ЖОЛДЫҢ БАС ЖАҒЫНА ЖАЗЫҢЫЗ -->Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы: aiken07|aiken07]] ([[Қатысушы талқылауы:aiken07|талқылауы]]) 10:15, 2015 ж. сәуірдің 6 (ALMT) <!-- БҰЛ СІЗДІҢ ҚОЛТАҢБАҢЫЗ ОНЫ ӨШІРМЕҢІЗ --> :Оны өзіңізде жөндеп, қайта жазсаңыз болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:35, 2015 ж. сәуірдің 6 (ALMT) == [[:Барбаросса жоспары]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Ф.Паулюстың деген сөзде -тың жалғауы емес,-тің жалғауы жалғанады Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.133.68.215|2.133.68.215]] 20:30, 2015 ж. сәуірдің 6 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2262953|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:43, 2015 ж. сәуірдің 6 (ALMT) == [[:Асқар Тоқмағамбетов]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} 1932 жылы масква полиграфия Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.91.79.150|178.91.79.150]] 22:51, 2015 ж. сәуірдің 6 (ALMT) :Олай жазылып тұрған жоқ --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:41, 2015 ж. сәуірдің 7 (ALMT) == [[:Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Шоқан Уалиханов Құсмұрын бекетінде қазіргі Қостанай облысы "Әулиекөл" ауданында дүниеге келген. Ал бұл сайтта "Сарыкөл" деп жазылып тұр Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/37.151.184.223|37.151.184.223]] 01:27, 2015 ж. сәуірдің 10 (ALMT) :{{Орындалды}} --[[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов 23:07, 2015 ж. сәуірдің 10 (ALMT)]] == [[:Несіпбек Айтов]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} с жүсуев емес жай ғана с жүсуевтің өлеңдерін ғой Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.91.72.72|178.91.72.72]] 19:50, 2015 ж. сәуірдің 10 (ALMT) :{{Орындалды}} --[[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов 23:07, 2015 ж. сәуірдің 10 (ALMT)]] == [[:Махаббат қызық мол жылдар (повесть)]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Ербол - шығарманың негізгі кейіпкері Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/89.218.8.238|89.218.8.238]] 08:56, 2015 ж. сәуірдің 11 (ALMT) :{{Орындалды}} --[[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов 11:30, 2015 ж. сәуірдің 11 (ALMT)]] == [[:Жетісу]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Жетісу қандай қала Жетісу деп аталу себебін неге жазбағансыздар маған өте керек еді. Жетісу деп аталу себебі жоқ. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/145.255.164.184|145.255.164.184]] 21:49, 2015 ж. сәуірдің 17 (ALMT) :Жетісу қала емес өңір. Жетісу атауы Балқаш көліне құятын жеті өзенге байланысты аталған (Іле, Лепсі, Қапал, Сарқан...). Жетісуға қазіргі Алматы облысы аумағы толықтай кіреді, кейде Шу өзені мен Талас өзені алқабы да Жетісуға жатқызылады, Қазақстан территориясынан тысқары жатқан Іле өзенінің жоғарғы ағысы да (Қытайдың ШҰАР-ның Іле аймағы) Жетісуға кіреді. Жетісу солтүстікте Көкше теңізбен (Балқаш көлі) оңтүстігінде Тянь-Шань тауларымен шектеседі. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 22:38, 2015 ж. сәуірдің 17 (ALMT) == [[:Алматы облысы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Алматы облысының телефон коды +7 727 ******* емес + 7 728 *****деп басталады Хабарландыру жіберген: Сабит [[Арнайы:Үлесі/178.90.114.106|178.90.114.106]] 14:42, 2015 ж. сәуірдің 21 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2301668|Орындалы]]! ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:33, 2015 ж. сәуірдің 21 (ALMT) == [[:Алматы облысы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} "Медеу" стадионы деген бөлімде Медеу - деген сөзден кейін 15 км от - деген сөз артық Хабарландыру жіберген: Сабит [[Арнайы:Үлесі/178.90.114.106|178.90.114.106]] 14:47, 2015 ж. сәуірдің 21 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2301667|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:32, 2015 ж. сәуірдің 21 (ALMT) == [[:Соңғы сөз]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} Шығарманын мазмұнына, басылымның түр-сипатына сәйкес автордың соңғы сөзден басқа кейде сыншының, кұрастырушының, редактордың, аудармашының атынан да жазылады. Соңғы сөз өзінің кұрылысы жағынан кіріспеге немесе алғы сөзге ұқсас болып келеді. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Gauhar12|Gauhar12]] ([[Қатысушы талқылауы:Gauhar12|талқылауы]]) 22:33, 2015 ж. сәуірдің 21 (ALMT) == [[:Қарабайыр жылқы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Қарабайыр жылқының ірі әрі жақсысы Самарқанда өсіріледі:деген сөйлемде жылқының сөзі жылқысының деп жазылады Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.59.211.160|95.59.211.160]] 17:27, 2015 ж. мамырдың 10 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2312927|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:30, 2015 ж. мамырдың 15 (ALMT) == [[:Биогенетикалық заң]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Сіз Биогенетикалық Заі деп жаздыңыз бірақ дұрыс нұсқасы Биогенетикалық ЗАҢ Хабарландыру жіберген: АКБ [[Арнайы:Үлесі/109.229.173.27|109.229.173.27]] 18:02, 2015 ж. мамырдың 10 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2312926|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:33, 2015 ж. мамырдың 15 (ALMT) == [[:Ақсу-Жабағылы қорығы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Ақсу-Жабағылы қорығы жыланбүркіт мекендейді. Хабарландыру жіберген: асан [[Арнайы:Үлесі/145.255.176.180|145.255.176.180]] 11:32, 2015 ж. мамырдың 11 (ALMT) :Мәліметіңізге рахмет! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:34, 2015 ж. мамырдың 15 (ALMT) == [[:Нормативтік құқықтық акт]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} "Нормативтік құқықтық акт — референдума қабылданған не уәкілетті орган немесе мемлекеттін лауазымды адамы қабылдаған, құқықтық нормаларды белгілейтін, олардың қолданылуын өзгертетін, тоқтататын немесе тоқтата тұратын белгіленген нысандағы жазбаша ресми құжат". Негізі "референдумда" болу керек. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.132.224.40|2.132.224.40]] 19:25, 2015 ж. мамырдың 24 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2342269|Орындалды]]-- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 23:43, 2015 ж. шілденің 31 (ALMT) == [[:Жәнібек Тархан Қошқарұлы]] == {{Талқылау статусы|Қабылданбады}} Ол 17-18 жасында Абылай хан бастаған жасақта болып, жоңғар, қалмақ шапқыншылығына қарсы жорық, соғыстарға қатысып ерлік көрсеткен. Абылай 1711 жылдары туған болса, Жәнібек қалайша оның жасағында батырлықпен көзге түседі? Қисын жоқ. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/212.76.31.85|212.76.31.85]] 23:33, 2015 ж. маусымның 2 (ALMT) :Оқығанда дұрыстап түсініп, оқыған абзал болады. Оқыңыз: "Жәнібек Тархан 1710 жылы он жеті жасында [[Тәуке хан]]ның қолымен бірге жауға шауып, жекпе-жекте қалмақтың бас батырын өлтірген. [[Абылай хан]]ның тұсында қол бастап, ханның негізгі кеңесшілерінің бірі болған, ел басқару және мемлекетаралық қатынастарға белсене араласқан. Алғаш рет 1717 жылғы [[Аягөз]] маңындағы шайқаста 24 жасында қол бастап, ерлік көрсеткен" деп тұр ғой. Ренжімеңіз, сіздің әңгімеңіз де қисынға келмейді. --[[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов 00:05, 2015 ж. маусымның 3 (ALMT)]] == [[:Төлеген Айбергенұлы Айбергенов]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} "Сурет" Сәлеметсізбе Төлнген Айбергенов атамыздың туылған жері сол кездегі атауы Каракалпакские АССР Г.Кунград и Г.Нукус. ал қазіргі атауы Өзбеістан республикасы Қарақалпақстан автаномиясы Қоңырат ауданы Нөкіс қаласы. меніңше осылай сыйяқты қателеспесем әрбір жазған әріптерге мән берсеңіз деимін. Хабарландыру жіберген: Т.Қ.Ж. [[Арнайы:Үлесі/185.57.72.160|185.57.72.160]] 13:19, 2015 ж. маусымның 13 (ALMT) == [[:Парасат журналы]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Мен сіздің журналды бала кезімнен білемін десем артық емес. Себебі "Мәдениет және тұрмысты" марқұм ата-анам жаздырып оқығанды.ал мен кітапханадан барып оқып тұрам. Сол бір оқу уақытымда осы жылғы маусым айындағы журнал мұқабасының ішкі бетінде өлең авторын А.Байтұрсынұлы деп жібергенсіздер. Ол өлең авторы Ы.Алтынсарин емес пе? Хабарландыру жіберген: Ақтөбелік оқырманыңыз Орынгул Бижанқызы. [[Арнайы:Үлесі/92.47.179.234|92.47.179.234]] 11:33, 2015 ж. шілденің 24 (ALMT) == [[:Желтоқсан көтерілісі]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Солдан оңға қарай: Түгелбай Тәшенов, Жамбылбек Тайджумаев, Қайрат Рысқұлбеков, Қайыргелді Күзембаев. Қатысушыларды жеке танимын, және оны желтоқсандықтар растайды. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Абайқызы|Абайқызы]] ([[Қатысушы талқылауы:Абайқызы|талқылауы]]) 20:12, 2015 ж. шілденің 29 (ALMT) {{Орындалды}}-- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 16:57, 2015 ж. қазанның 7 (ALMT) == [[:Балғынбек Имашев]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Қарасай батырдың 400 Хабарландыру жіберген: Батракова Нургуль [[Арнайы:Үлесі/92.46.51.19|92.46.51.19]] 10:15, 2015 ж. шілденің 31 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2342269|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:41, 2015 ж. шілденің 31 (ALMT) == [[:Қызыл балдырлар]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} бұл жерде барлығы қате Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.135.222.172|2.135.222.172]] 13:27, 2015 ж. қыркүйектің 5 (ALMT) :Нақты, қай жері қате?-- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 17:20, 2015 ж. қазанның 7 (ALMT) == [[:Кентау қалалық әкімдігі]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Бүргеш емес Бүргем. Күшата емес Құшата. Және Балалар көркемсурет мектебі бар (1976 жылы құрылған). Хабарландыру жіберген: Нұржан [[Арнайы:Үлесі/37.150.40.194|37.150.40.194]] 15:25, 2015 ж. қыркүйектің 12 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2351520|Орындалды!]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:23, 2015 ж. қыркүйектің 12 (ALMT) == [[:Юпитер]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} оянган емес ояткан шыда емес шыдай Хабарландыру жіберген: нж [[Арнайы:Үлесі/178.91.16.170|178.91.16.170]] 12:48, 2015 ж. қазанның 4 (ALMT) :{{Орындалды}}-- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>FaбдyлFани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 17:03, 2015 ж. қазанның 7 (ALMT) == [[:Балуан Шолақ]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} жауыры жерге тимеген балуан Хабарландыру жіберген: адилет [[Арнайы:Үлесі/2.132.235.222|2.132.235.222]] 10:18, 2015 ж. қазанның 9 (ALMT) == [[:Шәкәрім Құдайбердіұлы]] == {{Талқылау статусы|Орындалды}} Алла сөзі кіші әріппен жазылған Хабарландыру жіберген: Алтайқызы Айдана [[Арнайы:Үлесі/178.88.23.230|178.88.23.230]] 18:21, 2015 ж. қазанның 22 (ALMT) :{{Орындалды}}--<font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 12:04, 2015 ж. желтоқсанның 29 (ALMT) == [[:Ығысу]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Бүрыштық ығысу емес,бҰрыштық ығысу болуы керек Хабарландыру жіберген: Алиби [[Арнайы:Үлесі/89.33.214.104|89.33.214.104]] 18:52, 2015 ж. қазанның 28 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2364392|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:15, 2015 ж. қазанның 28 (ALMT) == [[:Қазақстан Республикасының ұлттық мұрағаттары]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Олар атақты тарихшы Ш. Берсиев, Кеңес Одағының Батырлары С.В. Вавилов, М.Бөкенбаев, өлкетанушы Еламанов тағы басқалар. Ш.Берсиев ақ тарының атасы еңбек ардагері. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/85.117.96.121|85.117.96.121]] 21:13, 2015 ж. қарашаның 2 (ALMT) == [[:Қырықбуын]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Маған қырықбуынның маңызы керек бұл бетте ол туралы жазылмаған Хабарландыру жіберген: Аманқосова [[Арнайы:Үлесі/2.132.181.191|2.132.181.191]] 19:49, 2015 ж. қарашаның 5 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Уикипедияда шаринган деген мақала бар.Ол мақала кесте түрінде жазылған.Мақалада мақалаға сай еш зат кездеспейді.Админдер болса сол мақаланы жоюларыңызды сұраймын.Шаринган(Наруто) емес жәй шаринган. Хабарландыру жіберген: AydosMakh 20:37, 2015 ж. қарашаның 21 (ALMT) AydosMakh 20:37, 2015 ж. қарашаның 21 (ALMT) :{{@|Айдос уики}} [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Шаринган&action=edit&redlink=1 орындалды] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:59, 2015 ж. қарашаның 21 (ALMT) == [[:Атмосфера]] == {{Талқылау статусы|Орындалды}} Сіз "Тропосфера" тақырыпшасында "қалыңдығы" деген сөзді "қальңдығы" деп қойғансыз. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/5.63.66.106|5.63.66.106]] 13:58, 2015 ж. қарашаның 29 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2377418|Орындалды]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 18:31, 2015 ж. қарашаның 29 (ALMT) == [[:Махмұд Қашқари]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} Махмұд Қашқари 1030 жылы туып, 1090 жылы қайтыс болды БҰЛ ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ КІТАБЫНДА ЖАЗЫЛЫП ТҰР, Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Мадина бимаганбет|Мадина бимаганбет]] ([[Қатысушы талқылауы:Мадина бимаганбет|талқылауы]]) 21:17, 2015 ж. желтоқсанның 9 (ALMT) :Мектеп баспасы бойынша көптеген қателіктер бар. Қазақ Кеңес Энциклопедиясы бойынша туған кезі 1029/1039 ({{ҚКЭ|3|503}}). Қайтыс болған кезі белгісіз, алайда жаңа деректер бойынша 1101. --<font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 12:00, 2015 ж. желтоқсанның 29 (ALMT) == [[:Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} "Шоқан 1835 жылдың қараша айында Құсмұрын бекетінде қазіргі Қостанай облысы Сарыкөл ауданындағы Күнтимес ордасында (қыстауында) атақты аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов отбасында дүниеге келген." деген сөйлемде ғалымның үш әртүрлі аймақта туылғаны айтылып отыр. Құсмұрын бөлек, Сарыкөл қайда, ал Күнтимес қайда жатыр, Оның нақты туған жері қазіргі Қостанай облысы, Әулиекөл ауданы, Құсмұрын жері (бұрын Құсмұрын бекеті болған). Бұл дерек ғалымдармен зерттелді, нақты дәлелдер көрсетілген. Хабарландыру жіберген: Абжанова Жанна [[Арнайы:Үлесі/147.30.233.79|147.30.233.79]] 00:24, 2015 ж. желтоқсанның 29 (ALMT) :{{Қабылданды}} Қазақ Кеңес Энцикловпедиясы бойынша Жанна ханымның дерегі дұрыс. (Дереккөзі: {{ҚКЭ|5|281|Уалиханов}}) Қазақ Уикипедиясының дамуына қосқан үлесіңіз үшін алғыс білдіреміз.--<font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 11:44, 2015 ж. желтоқсанның 29 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} ru.wikipedia.org сайтынан аударылған "Зеленая стрела" мақаласының тақырыбында қате кетіпті: "Жысыл жебе". Өзім тақырыпты қалай түзеуді білмеймін, мүмкін болса, түзеңіздерші. Орыс сыныбының оқушысы жазған, өшіріп тастамаңыздаршы, ықыласы түсіп қалуы мүмкін. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Нурсауле Нурмагамбетова|Нурсауле Нурмагамбетова]] ([[Қатысушы талқылауы:Нурсауле Нурмагамбетова|талқылауы]]) 17:41, 2016 ж. қаңтардың 12 (ALMT) : "Жысыл жебені" мен жедел жоюға ұсындым. "[[Жасыл жебе]]" деп жазылған мақаланы қалдырдым. Оған интеруики сілтемелерін, санатты қостым. Қате жазылған мақала жуық арада жойылады. --[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 17:43, 2016 ж. қаңтардың 12 (ALMT) == [[:Қиял Сабдалин]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Оу, ағайын! Тірі пенденің авторлық құқығына қол сұқпадым. "Өз суретің өзіңдікі емес, өзге біреудікі" дегенге жылайсыз ба, күлесіз бе? Суретті сыртымнан кім малданып кетіп жүргенін мен қайдан білейін? Ешкімге ондай құқық бергенім жоқ. Бұл осыдан бірнеше жыл бұрын Уикипедияға шығарар алдында Алматы фото-студиясында арнайы түскен өз суретім (жекеменшік). Қайтадан қалыпқа келтірулеріңізді сұраймын. Сәлеммен Қиял Сабдалин Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/5.76.214.246|5.76.214.246]] 09:51, 2016 ж. қаңтардың 22 (ALMT) :Сіздің суретіңізді біздің админдер жоймапты, оны ортаққордағы шетел админдері жойыпты, наразылығыңызды соларға білдірсеңіз болады. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:18, 2016 ж. қаңтардың 22 (ALMT) == [[:Еуразиялық Экономикалық Одақ]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Евразия экономикалық одағының жұрты: 183 053 180 адам 2018 016 222 адам мүмкін емес!!!! ЕЭО-ның құрамына кіретін елдердің санын санап көріңіз! Хабарландыру жіберген: Гаджиева [[Арнайы:Үлесі/91.79.224.70|91.79.224.70]] 15:38, 2016 ж. ақпанның 1 (ALMT) == [[:Сайлау Әшенұлы Байболсынов (Байбосын)]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Сайлау Байбосынов Әже ауылында емес Ажы ауылында дүниеге келген. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Канапиянова Аяулым|Канапиянова Аяулым]] ([[Қатысушы талқылауы:Канапиянова Аяулым|талқылауы]]) 13:40, 2016 ж. ақпанның 6 (ALMT) == [[:Қатысушы талқылауы:KAbzal nis]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Сіз мақаланы аудару барысында көп қате жібересіз, гугл немесе басқада аудармаларды қолданбағаныңызды сұраймын. Мақаланы жазу алдында, мақаланы қалай жазу екенін оқыңыз Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Mrx.nis|Mrx.nis]] ([[Қатысушы талқылауы:Mrx.nis|талқылауы]]) 16:33, 2016 ж. ақпанның 6 (ALMT) == [[:Міржақып Дулатұлы]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Міржақып Дулатұлы болу керек. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.91.16.119|178.91.16.119]] 19:03, 2016 ж. ақпанның 9 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Куйрыксыздар макаласы кате онын 1600 ден астам емес 4000 астам тури бар Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.59.225.217|95.59.225.217]] 19:25, 2016 ж. ақпанның 9 (ALMT) == Қоянды Астана == --[[Арнайы:Үлесі/85.117.122.12|85.117.122.12]] 00:42, 2016 ж. ақпанның 10 (ALMT)Бұл жазылған мәліметтеріңіз өте ескі! қазіргі Қоянды жағдайы біршама өзгерген , бірақ кемшіліктері жоқ емес --[[Арнайы:Үлесі/85.117.122.12|85.117.122.12]] 00:42, 2016 ж. ақпанның 10 (ALMT) == [[:Коньки]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} коньки макаласында бир кате бар ол казба жумыстары кезинде анда ештене жазылып турган жок ал осылаи жазылуы керк казба жумыстары кезинде табылды Хабарландыру жіберген: кож [[Арнайы:Үлесі/178.91.217.155|178.91.217.155]] 21:21, 2016 ж. ақпанның 11 (ALMT) == [[:Сара Алпысқызы Назарбаева]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} шолулар шоулар емес неге қате жазасыз Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/92.46.15.242|92.46.15.242]] 21:56, 2016 ж. ақпанның 11 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} құды қағаздарға емес құнды қағаздарды болуы тиіс, ке сөзі керек емес (ке келешекте) деп жазылған Хабарландыру жіберген: Несібелі Гачурина [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 12:06, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2404347|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 12:49, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} серпін емес септігін немесе әсерін деп жазылса дұрыс сияқты, бұл менің ойым, сіздерде салыстырып көріңіздер Хабарландыру жіберген: Несібелі Гачурина [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 12:10, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} дамуы жұмсалану үшін салынатын салымдар болып табылады деген сөзді дамуына жұмсалатын салымдар болып табылады деп жазса түсінікті болатын сияқты. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 12:22, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2404355|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 12:55, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} акционерлік қоғамдар және мемлекет шығарған акцияларға, облигациялар және басқадай құнды қағаздарға банктердің депозиттерін салынған салымдар болып табылады деген сөйлемді түсінікті етіп жазсаңыздар. акционерлік қоғамдарға, мемлекет шығарған акцияларға, облигацияларға және басқа құнды қағаздарға деп жазылса, банктегі депозиттеріне салынған салықтар ма? салымдар ма? түсініксіз, кімнің екені де белгісіз. Менің түсінігім былай: Қаржылық инвестиция дегеніміз- акционерлік қоғамдарға, мемлекет шығарған акцияларға,облигацияларға, басқадай (басқа) құнды қағаздарға және банктегі депозиттерге салынатын салық болып табылады деп жазылса мағыналы болар ма еді, ойланып көріңіздер осы саладағы мамандармен кеңесіп көріңіздер. Хабарландыру жіберген: Несібелі Гачурина [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 12:53, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Қатені тез арада түзетейміз емес түзетеміз, ақпарат сөзі де қате жазылған. Хабарландыру жіберген: Несібелі Гачурина [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 13:08, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) :Орындалды! Ақпарат сөзі қай жерде қате жазылған? Қателерді түзетуге көмектескеніңіз үшін алғысымызды білдіреміз --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:17, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Шет ел сөзі қосылып жазылса. Экспорт сөзін қазақша жазсаңыздар екен. Категория емес қазақша мынадай түрлерге бөлінеді деп жазылса. Түр дегеніміз орысшада вид болып аударылады, бірақ сөздің мағынасы өзгермейді емес пе, талқылап көріңіздер. Қателерді тез арада түзетіп жатқандарыңызға рахмет. Хабарландыру жіберген: Несібелі Гачурина [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 13:21, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Ақпарат сөзі қате туралы хабарлау пунктында. Хабарландыру жіберген: Несібелі [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 13:25, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) :Орындалды! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:38, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} бейматериалдық сөзі маған түсініксіз орыс тілінен тікелей аударылған сөз болуы мүмкін, сөздіктен іздеп мағыналы етіп аударсаңыздар екен. Хабарландыру жіберген: Несібелі. [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 13:29, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} дәнді дақылдапр емес дәнді дақылдар, ароөнеркәсіп емес агроөнеркәсіп болса керек. Хабарландыру жіберген: Несібелі. [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 13:37, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Деңгейін емес деңгейіне болуы керек. Мен қатесін қалай түзетемін, қай өңдеу тармағына кіріум керек пе? Хабарландыру жіберген: Несібелі. [[Арнайы:Үлесі/178.90.163.188|178.90.163.188]] 14:39, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) :Қосқан үлесіңізге алғыс білдіреміз! Уикипедиядағ барлық мақаланың жоғары жағында іздеу бөлігінен сол жақта "Оқу", "Өңдеу", "Өңделу тарихы" бөлімдері бар. Мақаланы өңдеу үшін "Өңдеу" батырмысын басу керек. Сонымен қатар, сұрақтарыңыз туындап жатса [[Уикипедия:Уикипедия туралы|мында]] қосымша ақпарат ала аласыз. [[Қатысушы:AlibekKS|AlibekKS]] ([[Қатысушы талқылауы:AlibekKS|талқылауы]]) 20:10, 2016 ж. ақпанның 13 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} сазан туралы мәлімет керек бірақ онда қате бар түсініксіз Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/37.150.98.20|37.150.98.20]] 16:00, 2016 ж. ақпанның 15 (ALMT) == [[:Инвестиция]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} рыногі деген сөздің қазақшасы жоқ па? қорланымы деген не? бұл сөздерді қайдан тауып жазасыздар? еш мағынасы жоқ, қазақша сөздіктің жоғы қиын.Шын мәнінде мен қазақ болған соң қазақ тілінің басқа тілдерден кем болмауын қалаймын, сіздердің көңілдеріңізге келмесін, бірақ қазақша жазғыларыңыз келсе, ең бастысы қазақ тілін жақсы білулеріңіз керек. Хабарландыру жіберген: Несібелі. [[Арнайы:Үлесі/178.90.140.109|178.90.140.109]] 09:52, 2016 ж. ақпанның 17 (ALMT) == [[:Уикипедия:Бейтарап көзқарас]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} факттың қазақшасы мәлімет, творчество-шығармашылық,сюжет-арқау. Хабарландыру жіберген: Несібелі. [[Арнайы:Үлесі/178.90.140.109|178.90.140.109]] 10:58, 2016 ж. ақпанның 17 (ALMT) ''Мәлімет'' сөзінің - орысшасы ''сведения'', ''сводка'', ''данные''. Ал ''факт'' сөзі қазақшаға ''факт'' деп аударылады[https://sozdik.kz/ru/dictionary/translate/ru/kk/%D1%84%D0%B0%D0%BA%D1%82/]. творчество мен сюжет деген сөз мақалада жоқ.-- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>Fани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 01:44, 2016 ж. наурыздың 24 (ALMT) == [[:Миссисипи (өзен)]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Миннесота штатындағы шағын көлден басталып, АҚШ-ты солтүстігінен оңтүстікке қарай өлі жазықтарды бойлап қиып өтеді де, Мексика шығанағына үлкен атырау жасап құяды. Хабарландыру жіберген: Мағжан [[Арнайы:Үлесі/178.90.193.79|178.90.193.79]] 21:40, 2016 ж. ақпанның 20 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} қазақша бәрін қатемен жазғансызар мысалы,түрады Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.135.234.17|2.135.234.17]] 11:35, 2016 ж. ақпанның 25 (ALMT) :Бұл қатені бот арқылы түзетіп шықтым. Тағы қандай сөз қате жазылған? --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:43, 2016 ж. ақпанның 25 (ALMT) == [[:Қатысушы талқылауы:Лашкар]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Домалақ ана жайлы деректер ешқандай да тарихи фактілермен сай келмейді. Немересі Дулат тайпасынан шыққан Ұран Майқы би, Дулат Өртөбе би Шыңғыс хан ордасында билік құрса, Домалақ ана қалайша 14-15 ғасырда өмір сүреді? Мұндай "Пәленше Қожаның қызы" деген жалған аңыз деректер қаншалықты уикипедияның талаптарына сай келеді? М.Х Дулатидің "Тарихи и рашиди" жазбасында Ұран Майқы би жайлы: - "Майқы би, Шыңғыс ордасында дүйім жұртты билеген. Оған дейін елді осылай билеген оның арғы атасы Байдібек болған" деп Байдібек атаның Шыңғыс ханнан бұрын өмір сүргенін нақты жазып қалдырған. Админ мамандар нақты тарихи фактілерді неге ескермейді? Жауаптарыңызды күтемін.... Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Лашкар|Лашкар]] ([[Қатысушы талқылауы:Лашкар|талқылауы]]) 04:14, 2016 ж. ақпанның 27 (ALMT) == [[:Уикипедия:Уикипедияға қош келдіңіз!]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} куруга ниеттымыз емес куруга тиыстымыз деу керек еды Хабарландыру жіберген: ппв [[Арнайы:Үлесі/85.117.108.128|85.117.108.128]] 11:16, 2016 ж. наурыздың 1 (ALMT) == [[:Абайдың қара сөздері]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} бул керемет паракша дами бериндер Хабарландыру жіберген: самира закирова [[Арнайы:Үлесі/37.150.255.127|37.150.255.127]] 17:20, 2016 ж. наурыздың 5 (ALMT) == [[:Қобыланды батыр (жыр)]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} кеде емес кезде сіз қазіргі кезде деп жазуыныз керек Хабарландыру жіберген: ахметжановадарина [[Арнайы:Үлесі/2.133.221.180|2.133.221.180]] 19:35, 2016 ж. наурыздың 9 (ALMT) == [[:Үлгі:Түркі тілді Уикипедиялардың өзара үлесі]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Kyrgyz Wikipedia need actualization (should be above Bashkir Wikipedia). Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 21:26, 2016 ж. наурыздың 9 (ALMT) :{{@|Orbwiki107}} [[Арнайы:Diff/2415262|done]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:43, 2016 ж. наурыздың 9 (ALMT) == [[:Тоғай бей]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Description of picture is not translated. I corrected links. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 00:34, 2016 ж. наурыздың 10 (ALMT) == [[:Үлгі:Ірі 40 Уикипедия]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Page to actualization. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 00:37, 2016 ж. наурыздың 10 (ALMT) == [[:Адам Мицкевич]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Infobox to translate. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 00:41, 2016 ж. наурыздың 10 (ALMT) == [[:Вильнюс]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Names of cities to translate. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 00:45, 2016 ж. наурыздың 10 (ALMT) == [[:Мұхтар Омарханұлы Әуезов]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Сіздер неге марапаттарын ағылшынша жазғансыздар Хабарландыру жіберген: ТЕ [[Арнайы:Үлесі/95.56.30.9|95.56.30.9]] 08:38, 2016 ж. наурыздың 12 (ALMT) :[[Арнайы:Diff/2416713|Орындалды]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 09:28, 2016 ж. наурыздың 12 (ALMT) == [[:Солтүстік Атлантикалық Келісім Ұйымы]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Descriptions to translate. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 22:40, 2016 ж. наурыздың 16 (ALMT) == [[:Әуесқой бокстан әлем чемпионаты 2007]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Names of sportsmen to translate. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 22:41, 2016 ж. наурыздың 16 (ALMT) == [[:Парламенттік республика]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Descriptions to translate. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Orbwiki107|Orbwiki107]] ([[Қатысушы талқылауы:Orbwiki107|талқылауы]]) 22:42, 2016 ж. наурыздың 16 (ALMT) == [[:Математикалық және ғылыми навигациялық меткеп]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Бұл мақаланы жоюларыңызды сұраймын. Себебі мұндай мақала уикипедияда бар (Дұрыс атауымен). Және мақала аты қате жазылған. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Айдос уики|AidosMakh]] ([[Қатысушы талқылауы:Айдос уики|талқылауы]]) 23:35, 2016 ж. наурыздың 23 (ALMT) :Орындалды-- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>Fани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 01:34, 2016 ж. наурыздың 24 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Батырхан Қамалұлы Шөкеновтың жеке өмірі жайлы ақпарат түсініксіз. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.89.56.67|178.89.56.67]] 19:10, 2016 ж. наурыздың 28 (ALMT) == [[:Қатысушы талқылауы:Kremennet]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Сәлем ол мақала жасау мүмкін емес , мен өңдеу мүмкін емес қате бар Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Nwst1221|Nwst1221]] ([[Қатысушы талқылауы:Nwst1221|талқылауы]]) 19:48, 2016 ж. наурыздың 30 (ALMT) == Солтүстік Қазақстанның шаруашылық географиясы == {{Талқылау статусы|орындалды}} е әріптерін ө әріпінің орнына жазылған Хабарландыру жіберген: МЖА [[Арнайы:Үлесі/212.96.87.226|212.96.87.226]] 00:31, 2016 ж. сәуірдің 7 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Көмек керек!!!! Менің аудармаларымды тексеріңіздерші, өтініш. Ондағы астыңғы қатардағы тексерілмеді деген жолақты жоя алмай тұрмын. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Айдос уики|AidosMakh]] ([[Қатысушы талқылауы:Айдос уики|талқылауы]]) 17:15, 2016 ж. сәуірдің 9 (ALMT) == [[:Уикипедия талқылауы:Мақалаға бастама]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Бәйдібек би 6-7 ғасырларда өмір сүрсе ол кезде қалмақтар болмаған, себебі қалмақтар монғолдардың шығыс тармағы болып табылады, монғолдар тарих сахнасына шынайы түрде 12-13 ғасырларда, Шыңғысхан тұсында көтерілді, сондықтан ешқандай Дөде батыр деген қалмақ батырымен соғысулары тарихи шындыққа жатпайды, осы ауызша тарихты шығарушылар тарихтан хабары жоқ топас адамдар ма деп ойлаймын немесе суайт өтірікшілер шығар, әйтеуір ойларына келгенді көкіп шығарып алады да онысымен қоймай ол жалған "тарихи фактілерді" шын тарих етіп көрсетіп, оқулықтар мен ғылыми айналымға енгізіп жібереді, тарихқа жасалған қиянат қазіргі заман мен болашаққа жасалған қиянат деп білуіміз керек, бұдан басқа да тарихи асыра сілтеушіліктер өріп жүр бұл мақалада, ең алдымен Алланың, одан кейін Бәйдібек бабаларыңыздың аруағының алдында ұят емес пе..... Хабарландыру жіберген: Талғат [[Арнайы:Үлесі/95.56.32.66|95.56.32.66]] 21:16, 2016 ж. сәуірдің 9 (ALMT) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Қалампыр бұл орысша Гвоздка пряность. Ал мақалада қарапайым гүл туралы жазылған Хабарландыру жіберген: Бейбіт Ишенгелді [[Арнайы:Үлесі/2.132.249.126|2.132.249.126]] 18:03, 2016 ж. сәуірдің 14 (ALMT) == [[:Уикипедия:Уикипедияға қош келдіңіз!]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Теңеу туралы анықтаманы оқи отырып, онда мына қатені байқадым: Абай ақынның "Шоқпардай кекілі бар, қамыс құлақ" деген өлең жолы уикипедияда "Шокпардай кекілі бар, қамық құлақ" деп жазылған. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/85.29.132.194|85.29.132.194]] 23:04, 2016 ж. сәуірдің 20 (ALMT) :{{Орындалды}} --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов 09:22, 2016 ж. сәуірдің 21 (ALMT)]] == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Сурет Қателерді көбінесе қазақ әріптерінен жібергенсіздер! Мысалы: Дөліз-дӘліз Пілікті-Шілікті Тағы сондай сияқты. Менің байқағыным осы қателер! Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.134.25.172|2.134.25.172]] 11:15, 2016 ж. мамырдың 3 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} ТМД бойынша ірі қала шоғырларының бірі - Донецк агломерациясы қалыптаскан. Хабарландыру жіберген: Ақгүл [[Арнайы:Үлесі/178.90.225.158|178.90.225.158]] 20:52, 2016 ж. мамырдың 3 (+06) == [[:Тұтынушы құқығы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} ТАУАРЛАР ҒОЙ ТАРАУ ЕМЕС Хабарландыру жіберген: ҰЛМЕКЕН [[Арнайы:Үлесі/178.88.128.150|178.88.128.150]] 20:22, 2016 ж. мамырдың 4 (+06) == [[:Қатысушы талқылауы:Ү.Кеңесбаева]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Үлкен ақ акула туралы мақаланы Алып ақ акула деп түзеткен дұрыс. Өйткені оның ағылшын тіліндегі атауы "Great whte shark", "Great - алып деп аударылады. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Ү.Кеңесбаева|Ү.Кеңесбаева]] ([[Қатысушы талқылауы:Ү.Кеңесбаева|талқылауы]]) 21:49, 2016 ж. мамырдың 5 (+06) == [[:Том Сойер ]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Том Сойер мен Том Сойердің басынан кешкендері. Бұл екі мақала бір-біріне өте қатты ұқсас. Тіпті бірдей десең де болады. Осы екі мақаланы біріктірулеріңізді сұраймынү Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Айдос уики|AidosMakh]] ([[Қатысушы талқылауы:Айдос уики|талқылауы]]) 18:28, 2016 ж. мамырдың 9 (+06) --[[Қатысушы:Айдос уики|AidosMakh]] ([[Қатысушы талқылауы:Айдос уики|талқылауы]]) 18:30, 2016 ж. мамырдың 9 (+06) :Бұл жерде Том Сойердің басынан кешкендері шығарма. Ал, Том Сойер сол шығармадағы кейіпкер. Том Сойер мақаласында Том Сойердің басынан кешкендері шығармасы туралы жазылған. Бұл мақалаларды біріктірмей, Том Сойер мақаласындағы мәліметтерді жаңарту керек (википедиядан аудару т.б.).--[[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]]) 20:18, 2016 ж. мамырдың 9 (+06) == [[:Капитан Америка: Азамат соғысы]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Альрон емес Альтрон Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.88.6.10|178.88.6.10]] 10:35, 2016 ж. мамырдың 12 (+06) == [[:Қазақстан тарихы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} дамуы деген созди дамыу деп жазды Хабарландыру жіберген: рамазан [[Арнайы:Үлесі/37.150.167.30|37.150.167.30]] 18:25, 2016 ж. мамырдың 25 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Қазіргі кезде бүкіл құрлықтардың 55%-і таулы және 45%-і жазық өлкелер. Жер бедерін геоморфология ғылымы зерттейді. Қатесі- 55%-і емес, 55%-ы, 45%-і емес, 45%-ы Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/5.34.120.163|5.34.120.163]] 19:02, 2016 ж. мамырдың 27 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Балуан Шолақ баймырзаұлы 1919 жылы дүниеден отти. 1916 деп жазылып тұр Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/92.46.25.42|92.46.25.42]] 18:32, 2016 ж. мамырдың 31 (+06) == [[:Мұзафар Әлімбаев]] == {{Талқылау статусы|орындалды}} Мұзафар Әлімбаев 2007 жылы қайтыс болған делініпті. Ол қате. Қазір 93 жасқа келген. Хабарландыру жіберген: Ақжолова [[Арнайы:Үлесі/2.133.59.85|2.133.59.85]] 16:18, 2016 ж. маусымның 13 (+06) == [[:Тұрар Рысқұлов]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Осыған орай (2002→1918) жылы 28 қарашада ерекше Орталық Комиссия ұйымдастырылып, оның төрағасы болып Рысқұлов тағайындалды. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Даулет01|Даулет01]] ([[Қатысушы талқылауы:Даулет01|талқылауы]]) 17:31, 2016 ж. маусымның 13 (+06) :Түзетілді.--[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 10:49, 2016 ж. шілденің 21 (+06) == [[:Қатысушы талқылауы:Нұрлыбек Жеңісбек]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Құрметті админ! есімім Нұрлыбек Жеңісбек! менің түсінбегенім сіздердің қатысушы талқылау бетінде менің есімім неліктен шығып тұрғаны. Атымды гуглға терген адам бірінші уикипедиядан тек "Қатысушы талқылауы: Нұрлыбек Жеңісбек" деп тұратынына куә болады. Сондықтан менің өз есімімді өз базаларыңыздан алып тастауларыңызды сұраймын. Мүмкін болса өшіріп тастасаңыздар. Хабарландыру жіберген: қосымша ақпарат 87252247153 [[Арнайы:Үлесі/37.151.156.70|37.151.156.70]] 14:20, 2016 ж. шілденің 22 (+06) : Бұның себебі [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special%3ACentralAuth&target=Нұрлыбек%20Жеңісбек|'''18:03, 6 қараша 2011'''] күні сіздің есіміңізбен әлдекім Уикипедия жобасына тіркелген. --<font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 14:35, 2016 ж. шілденің 22 (+06) ::Өкінішке орай, ол бетті өшіре алмаймыз. Қазақта, бір ғана Нұрлыбек Жеңісбек болмауы мүмкін. --[[қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 15:49, 2016 ж. шілденің 22 (+06) ==[[:Ит]]== {{Талқылау статусы|жасалды}} Ит (лат. Canis lupus familiaris) - ұй жануары. Бұл жерде ұй жануары емес, үй жануары. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/89.40.195.171|89.40.195.171]] 16:19, 2016 ж. тамыздың 2 (+06) == [[:Құсайын Айтқалиев]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} КСРО Халық мұғалімі (12.5.1980) Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.56.26.80|95.56.26.80]] 17:51, 2016 ж. тамыздың 18 (+06) == Дос(фильм) == Осы мақаланы тексерілді деп білгілеп беріңдерші, өтініш! [[Қатысушы:Baurzhan.mobi|Baurzhan.mobi]] == Вич-жұқпалы дертін жұқтыру == {{Талқылау статусы|жасалды}} Вич орысша жазылып кеткен негізі ЖИТС деп қазақша жазылуы керек. Өтініш, осы мақаланың атауын қазақша жазыңдаршы. [[Қатысушы:Сабыржан Сабыров|Сабыржан Сабыров]] :[[Арнайы:Diff/2473789|Орындалды!]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 14:59, 2016 ж. тамыздың 28 (+06) == Хайз == {{Талқылау статусы|жаңа}} Өтініш, осы мақаланы жылжытып беріңдерші. [[Қатысушы:Бауыржан Жақсылық|Бауыржан Жақсылық]] == [[Мағжан Жұмабай]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} Мағажан Жұмабай емес Мағжан Жұмабаев деп жазған дұрыс. [[Қатысушы:Бауыржан Жақсылық|Бауыржан Жақсылық]] == Аб Кинг Про == {{Талқылау статусы|жаңа}} Бұл мақаланы жоймау керек, тек жөндеу керек. [[Қатысушы:Бауыржан Жақсылық|Бауыржан Жақсылық]] == [[:Уикипедия:Уикипедияға қош келдіңіз!]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} Барлығы да қате екенін барлығы да біледі. Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Нұрсұлтан Нұрмахан|Нұрсұлтан Нұрмахан]] ([[Қатысушы талқылауы:Нұрсұлтан Нұрмахан|талқылауы]]) 22:01, 2016 ж. қыркүйектің 5 (+06) :{{@|Нұрсұлтан Нұрмахан}} [[File:Face-smile.svg|23px]]. Сол қателерді азайтуға көмектесіп жіберіңіз [[File:Face-tongue.svg|23px]]. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 23:17, 2016 ж. қыркүйектің 5 (+06) == [[Диуана]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Осы мақалада көптеген қателер бар сенбесең қарап көр. [[Қатысушы:Бауыржан Жақсылық|Бауыржан Жақсылық]]--10:41, 10.09.2016 жылы. == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} байкалатын емес байқалатын Хабарландыру жіберген: бека [[Арнайы:Үлесі/178.90.66.242|178.90.66.242]] 11:50, 2016 ж. қыркүйектің 17 (+06) :{{Орындалды}} --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 12:10, 2016 ж. қыркүйектің 17 (+06) == [[:Ежелгі Қазақстан тарихы жазба деректерде]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} қытай жазба деректеріндегі. Үшінші абзацтың соңғы жағында. назар аударып жазылуының орнына "пазар" аударып деп жазылған Хабарландыру жіберген: Балжан [[Арнайы:Үлесі/188.0.144.5|188.0.144.5]] 20:45, 2016 ж. қыркүйектің 20 (+06) :{{Орындалды}} --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:07, 2016 ж. қазанның 2 (+06) == [[:Бауырмалдық]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} кез келген деген сөзде дефис бар Хабарландыру жіберген: чапай [[Арнайы:Үлесі/37.150.162.84|37.150.162.84]] 19:47, 2016 ж. қазанның 2 (+06) :{{Орындалды}} --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:08, 2016 ж. қазанның 2 (+06) == [[:Әбеулов Мұқатай]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Шұбартау ауданы Шұбарау емес Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.135.192.15|2.135.192.15]] 23:43, 2016 ж. қазанның 6 (+06) :[[Арнайы:Diff/2483517|Орындалды!]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 00:01, 2016 ж. қазанның 7 (+06) == [[:Абай Құнанбайұлы]] == {{Талқылау статусы|қабылданбады}} Абай деп Ибраһимді Зере әжесі еркелетіп айтқан Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.56.203.122|95.56.203.122]] 21:48, 2016 ж. қазанның 7 (+06) :Бұл қатеге жатпайды ғой. --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:28, 2016 ж. қазанның 8 (+06) == [[:Азаматтар және қоғамдық бірлестіктер]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} сурет ''сажи партиялар'', Хабарландыру жіберген: бекболат [[Арнайы:Үлесі/37.150.224.203|37.150.224.203]] 18:06, 2016 ж. қазанның 11 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} нацисттік Алмания емес,нацисттік Германия Хабарландыру жіберген: Ерасыл [[Арнайы:Үлесі/2.132.88.129|2.132.88.129]] 21:41, 2016 ж. қазанның 11 (+06) == [[:Бактериялар]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Менің байқаған қатем, "сүттегі бактериялардың құрамы" дегенді "сұттегі бактериялардың құрамы" деп теріп қойыпты. Хабарландыру жіберген: Есимбекова [[Арнайы:Үлесі/95.56.159.31|95.56.159.31]] 14:23, 2016 ж. қазанның 18 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Абу-Ханифа мәсхабі бойынша Қиямда тұрғанда қолды кіндіктен төмен ұстайды. іздер Қай мәсхап бойынша көрсеттіңіздер? Қазақстан, тіпті орта азия 80 пайызы Абу-Ханифаны ұстанады Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/90.143.23.77|90.143.23.77]] 21:12, 2016 ж. қазанның 21 (+06) == [[:Баубек Бұлқышев]] == {{Талқылау статусы|Орындалды}} Уикипедиядағы Баубек Бұлқышев туралы мақалада қателіктерге жол берілген. 1. Қарсақпайдағы ФЗО-да 1932-1934 жылдары оқыған. 2. Аманкелді Иманов Баубектің әкесі емес, оның әкесі Найман Бағаналы елінің төрт босағасының бірі Бабыр бидің немересі Бұлқыш. Баубек Бұлқышев та, қазақтан шыққан тұңғыш истебитель ұшқыш Серікбай Асатов та Бабыр бидің шөберелері. Хабарландыру жіберген: Жезқазған қаласының мемлекеттік архивінің директоры Байжантаев Бағдат Тілеуліұлы [[Арнайы:Үлесі/2.134.193.21|2.134.193.21]] 15:19, 2016 ж. қазанның 25 (+06) :{{Орындалды}} --Қатысушы талқылауы:Бегулы Отагасы 19:37, 2016 ж. қарашаның 2 (+06) == [[:Республика күні (Қазақстан)]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Республика күні - 16 желтоқсан. 2010 жылдан бері бұл күнді мерекелер санатынан алып тастаған. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.141.140.126|95.141.140.126]] 19:09, 2016 ж. қазанның 25 (+06) == [[:Көшетхана эффекті]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} "радиакциясының" емес "радиациясының" болу керек Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/90.143.176.57|90.143.176.57]] 02:10, 2016 ж. қазанның 26 (+06) == [[:Фалес]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Фалестің әлемге мәшүр Анаксимандр, Анаксимен делінетін екі *шәкәрті* болған Хабарландыру жіберген: Нүркен Әбдікан [[Арнайы:Үлесі/149.27.135.132|149.27.135.132]] 22:57, 2016 ж. қазанның 26 (+06) == [[:Фалес]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Ол табиғаттың бойында бұлқынған жанды тірі күш бар деп сенген, *"*магниттің темірді тартуын сол жанның құдіреті** деп түсіндірген. Тырнақша жабылмаған Хабарландыру жіберген: Нүркен Әбдікан [[Арнайы:Үлесі/149.27.135.132|149.27.135.132]] 23:03, 2016 ж. қазанның 26 (+06) == [[:Фалес]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} деп өлең қал*д*ырыпты Хабарландыру жіберген: Нүркен Әбдікан [[Арнайы:Үлесі/149.27.135.132|149.27.135.132]] 23:12, 2016 ж. қазанның 26 (+06) == [[:Фалес]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} 'Ғұмырбаяны ↓ Ғұмырбаяны Андағы белгінің қажеті жоқ-ау шамасы Хабарландыру жіберген: Нүркен Әбдікан [[Арнайы:Үлесі/149.27.135.132|149.27.135.132]] 23:18, 2016 ж. қазанның 26 (+06) == [[:Арнайы:Қатысушы кіруі]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Құпия сөз'''д'''іңізді ұмыттыңыз ба? сөзіңізді д әріпі басылып кеткен Хабарландыру жіберген: Нүркен Әбдікан [[Арнайы:Үлесі/149.27.135.132|149.27.135.132]] 23:21, 2016 ж. қазанның 26 (+06) :[[translatewiki:Special:Diff/7084558|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:19, 2016 ж. қазанның 27 (+06) == [[:Арнайы:Қатысушы кіруі]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Құпия сөзді қалпына кеттіру Келтіру болуы керек Хабарландыру жіберген: Нүркен Әбдікан [[Арнайы:Үлесі/149.27.135.132|149.27.135.132]] 23:24, 2016 ж. қазанның 26 (+06) :[[translatewiki:Special:Diff/7084556|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 10:14, 2016 ж. қазанның 27 (+06) == [[:Ақпараттық қауіпсіздік]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Мемлекеттік сөзі қате жазылған Хабарландыру жіберген: Темиргалиева Назым Дулатовна [[Арнайы:Үлесі/178.88.205.238|178.88.205.238]] 18:58, 2016 ж. қарашаның 1 (+06) :[[Арнайы:Diff/2490002|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:28, 2016 ж. қарашаның 2 (+06) == [[:Циклон]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Циклон грекше kyklon емес cyclon Хабарландыру жіберген: akrom222@gmail.com [[Арнайы:Үлесі/37.151.72.195|37.151.72.195]] 14:37, 2016 ж. қарашаның 2 (+06) :[[Арнайы:Diff/2489998|Орындалды!]] --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 16:27, 2016 ж. қарашаның 2 (+06) == [[:Шәкәрім Құдайбердіұлы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} өкеден деген сөз қандай сөз әлде әкеден немесе әкесінен деген сөзбе Хабарландыру жіберген: Ару [[Арнайы:Үлесі/92.46.182.209|92.46.182.209]] 20:47, 2016 ж. қарашаның 8 (+06) :[[Арнайы:Diff/2492197|Орындалды]]! --''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 21:37, 2016 ж. қарашаның 8 (+06) == [[:Цинь империясы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Цинь Империясының жері дұрыс емес көрсетілген. Цинь Империясының жері қандай мәліметтерге сүйеніп, салынған? Кез келген адам фотошопты алып жерін сары түске бояй алады Хабарландыру жіберген: Олжас [[Арнайы:Үлесі/185.106.156.5|185.106.156.5]] 22:32, 2016 ж. қарашаның 14 (+06) :[[Арнайы:Diff/2494713|Орындалды]]! Картаны қытай қатысушы жасапты, әрине өз еліне бұра таратды ғой. Басқа картамен алмастырып қойдым. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:28, 2016 ж. қарашаның 15 (+06) == [[:Цинь империясы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Цин Империясының шекарасы өтірік көрсетілген Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/185.106.156.5|185.106.156.5]] 22:44, 2016 ж. қарашаның 14 (+06) :[[Арнайы:Diff/2494713|Орындалды]]! Картаны қытай қатысушы жасапты, әрине өз еліне бұра таратды ғой. Басқа картамен алмастырып қойдым. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:29, 2016 ж. қарашаның 15 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} АҚШ-ның жаңа президенті Дональд Трамп. Ал ескі бетте Барак Обама деп жазылған. Хабарландыру жіберген: Алтынбек Жармұхамет [[Арнайы:Үлесі/145.249.225.12|145.249.225.12]] 19:10, 2016 ж. қарашаның 15 (+06) :[[Арнайы:Diff/2495300|Орындалды]]. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:43, 2016 ж. қарашаның 17 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} сіз меркурий жайлы жазған кезде алмайды деген сөзді алмайлы деп жазғансыз Хабарландыру жіберген: сиз меркурий туралы жазганда алмайды деген созди алмайлы деп жазгансыз [[Арнайы:Үлесі/178.90.173.105|178.90.173.105]] 09:53, 2016 ж. қарашаның 17 (+06) :[[Арнайы:Diff/2495290|Орындалды]]. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 17:33, 2016 ж. қарашаның 17 (+06) == [[:Шортанбай Қанайұлы]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Өмірбаянда орфографиялық қате бар. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/188.0.131.2|188.0.131.2]] 22:09, 2016 ж. қарашаның 18 (+06) == [[:Шортанбай Қанайұлы]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Өмірбаянда орфографиялық қате бар. Және бөлек жазылатын сөздер қосылып жазылып кеткен. Хабарландыру жіберген: Бегім [[Арнайы:Үлесі/188.0.131.2|188.0.131.2]] 22:15, 2016 ж. қарашаның 18 (+06) == [[:Бегім Ана]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Менің де атым Бегім негізі))) Оқып отырып қате тауып алдым. Ата-бабасының қасиеті дарып, уейін Бегім Ана әулие атанады. Кейін деген сөзді уейін деп қойғансыздар. Ең соңғы сөйлемнің алдындағы сөйлем. Түзейсіздер деп үміттенемін. Хабарландыру жіберген: Бегім [[Арнайы:Үлесі/188.0.131.2|188.0.131.2]] 23:05, 2016 ж. қарашаның 18 (+06) == [[:Матақ батыр]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} С.Даулетбеков емес С.Даулетбаев Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/92.46.137.10|92.46.137.10]] 15:29, 2016 ж. қарашаның 22 (+06) == [[:Символизм (өнер)]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Қате жазылған сөздер бар. Бас әріппен жазылмаған сөйлемдер бар. Грамматикалық қателер көп!!! Хабарландыру жіберген: М.С. [[Арнайы:Үлесі/2.132.235.77|2.132.235.77]] 18:15, 2016 ж. қарашаның 22 (+06) == [[:Қасым ханның қасқа жолы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} бір жол екі рет қайталанып кетіпті, әскери заң турал жол. Хабарландыру жіберген: Арипова [[Арнайы:Үлесі/2.132.81.239|2.132.81.239]] 22:22, 2016 ж. қарашаның 22 (+06) == [[:Кемел Ақышев]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Етістік дұрыс қойылмаған Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.57.58.221|95.57.58.221]] 19:46, 2016 ж. қарашаның 27 (+06) == [[:Павел Васильевич Коваленко]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} Автордың көптеген қателері болды . Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/89.218.234.226|89.218.234.226]] 15:58, 2016 ж. қарашаның 30 (+06) == [[:Буынаяқтылар типіне жататын жәндіктер]] == {{Талқылау статусы|жаңа}} өрмекшітәріздестер класы баскөкірек пен құрсақтан тұрады Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/5.250.143.223|5.250.143.223]] 11:08, 2016 ж. желтоқсанның 1 (+06) == [[:Қазақтың ұлттық тағамдары]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Шұжық сөзі екі рет жазылған. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/90.143.157.158|90.143.157.158]] 18:25, 2016 ж. желтоқсанның 4 (+06) == [[:Домбыра]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} қате жібермеңіз . Ш-емес с-ай-тан деп жазыңыз негізі ібі-ліс деп Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/37.150.240.52|37.150.240.52]] 21:33, 2016 ж. желтоқсанның 5 (+06) :Орындалды. ---[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 11:05, 2018 ж. наурыздың 13 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} жарылыдары деген не??түсінбедім қате деп ойлаймын Хабарландыру жіберген: оралбай анель [[Арнайы:Үлесі/95.56.101.151|95.56.101.151]] 22:33, 2016 ж. желтоқсанның 7 (+06) == [[:Кекуле]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} А.Кекуле болуы керек,есім мен тегі арасында бос орын қалмауы қажет Хабарландыру жіберген: Айна [[Арнайы:Үлесі/147.30.0.123|147.30.0.123]] 21:27, 2016 ж. желтоқсанның 8 (+06) == [[:Орфографиялық сөздік]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Бапақаев емес Балақаев! Хабарландыру жіберген: Жайдарлым [[Арнайы:Үлесі/37.150.161.60|37.150.161.60]] 22:36, 2016 ж. желтоқсанның 11 (+06) == [[ Тіл саясаты]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Неге интеруикисі дұрыс бағытталмаған? [[:en:Language policy]] [https://m.wikidata.org/wiki/Q334451#sitelinks-wikipedia] дұрыс емес пе? [[Қатысушы:Taknujno55|Taknujno55]] ([[Қатысушы талқылауы:Taknujno55|талқылауы]]) 23:40, 2016 ж. желтоқсанның 11 (+06) :{{@|Taknujno55}} [[:d:Special:Diff/415825100|орындалды]] --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:45, 2016 ж. желтоқсанның 12 (+06) == [[:Мұхит]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} жалпы мәлімет деген жерде 3711метр дегенді бөлек жазып қойған.Ол жерде 3711 деген санның қасына жазуы керек еді? Хабарландыру жіберген: айгерім [[Арнайы:Үлесі/178.89.49.62|178.89.49.62]] 21:18, 2016 ж. желтоқсанның 20 (+06) == [[:Төлеген Айбергенұлы Айбергенов]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} бұл мәтінде қате "туған ауылында мұғалымдық" деген сөз оны тез арада түзету керек деп ойлаймын Хабарландыру жіберген: Махаббат Абайқызы [[Арнайы:Үлесі/2.132.176.209|2.132.176.209]] 23:29, 2017 ж. қаңтардың 26 (+06) == [[:Қазақстанның пайдалы қазбалары]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Маңқыстау емес Маңғыстау. Мұнай мен газ туралы абзацта Маңқыстау деп қате жазылған. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/2.132.138.193|2.132.138.193]] 00:07, 2018 ж. сәуірдің 4 (+06) == [[:Шертер]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} The article is in English not in Kazakh Хабарландыру жіберген: Steven [[Арнайы:Үлесі/193.0.162.39|193.0.162.39]] 09:36, 2018 ж. сәуірдің 11 (+06) == [[:Балқадиша әні]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Мәтінде жазылған дастархан сөзі қате жазылған Хабарландыру жіберген: Ержанқызы Назгүл [[Арнайы:Үлесі/2.135.64.53|2.135.64.53]] 01:16, 2018 ж. мамырдың 2 (+06) == [[:Ники Минаж]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Анасы анда-санда қызын хал-жағдайын біліп жүріп, (сонында) қызын [[Куинс]]қа өзімен алып кетті "сонында емес соңында деп жазылу тиіс" == [[:Кір сабын]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} қрспасынан-қоспасынан; ерітіндесінде-ерітіндісінде Хабарландыру жіберген: Аягөз [[Арнайы:Үлесі/5.76.9.161|5.76.9.161]] 19:43, 2018 ж. мамырдың 14 (+06) == [[:Оспанхан Әубәкіров]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Э.Распе Мюнхаузеннің хикаялары Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.57.84.77|95.57.84.77]] 23:30, 2018 ж. мамырдың 14 (+06) == [[:Ым-ишара]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} "Көптеген" сөзі қате жазылған. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.90.105.205|178.90.105.205]] 23:29, 2018 ж. мамырдың 17 (+06) == [[:Түрік қағанаты]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Солтүстік Казказ емес Кавказ шығар Хабарландыру жіберген: Aidyn Kadyrbekov [[Арнайы:Үлесі/37.17.180.59|37.17.180.59]] 21:13, 2018 ж. мамырдың 26 (+06) == [[:Ке­дендік одақ]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} please, replace raster map with more used vector version: Customs Unions World.svg Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/153.2.246.38|153.2.246.38]] 20:56, 2018 ж. тамыздың 28 (+06) == [[:Сұйықтар мен газдардың қозғалысы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} аөөыш емес аққыш. Бұл жерде қате грамматикалық тұрғыдан жіберілген. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/188.247.213.80|188.247.213.80]] 23:07, 2018 ж. қыркүйектің 13 (+06) == Бекхожин == (Простите что по-русски). [[Қайыржан Нұрғожаұлы Бекқожин]] и [[Қайыржан Нұрғожаұлы Бекхожин]] - один и тот же человек, стоит объединить статьи (через автопереводчик: бір адам, мақаланы біріктіру керек). [[Қатысушы:SolArt|SolArt]] ([[Қатысушы талқылауы:SolArt|талқылауы]]) 04:58, 2019 ж. қаңтардың 9 (+06) * {{Done}}--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 12:50, 2019 ж. қаңтардың 9 (+06) == [[:Мыс-тас ғасыры]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Мына мыс тасығы палеолитте сөзден қате кеткен тобылған обаны жатқызуға болды емес болады ! Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/5.76.5.12|5.76.5.12]] 00:43, 2016 ж. желтоқсанның 27 (+06) == [[:Кәдірбек Сегізбайұлы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} ол әзірлеп-шығаруда дегенде н әріпін ұмытқан Хабарландыру жіберген: назым [[Арнайы:Үлесі/178.88.242.197|178.88.242.197]] 18:45, 2017 ж. қаңтардың 8 (+06) == [[:Дидар Амантай]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Орта мектепті бітірген соң, 1986 жылы Қазақ политехникалық институтына, металлургия факультетіне (орыс бөлімі) оқуға түседі түседі. Осы жерде "түседі" екі рет қайталанған. Хабарландыру жіберген: Алма [[Арнайы:Үлесі/188.0.142.225|188.0.142.225]] 18:24, 2017 ж. наурыздың 1 (+06) == [[:Майкл Джексон]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} 15 Грэмми марапаты бар. Ал сіздерде 13 деп тұр. Хабарландыру жіберген: Махатбек Ілияс [[Арнайы:Үлесі/95.58.239.5|95.58.239.5]] 09:32, 2017 ж. наурыздың 12 (+06) == [[:UNIX]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} тарихина -> тарихына Хабарландыру жіберген: Сайранбек [[Арнайы:Үлесі/93.185.65.187|93.185.65.187]] 11:48, 2017 ж. қыркүйектің 22 (+06) == [[:Сквош]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} анау жерде скрвш деп жазылып тур негизинде сквош болу керек Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/46.36.146.207|46.36.146.207]] 12:52, 2019 ж. ақпанның 25 (+06) == [[:Алаш партиясы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} АКСР боладыю АССР деген республика жоқю Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.89.188.118|178.89.188.118]] 20:52, 2019 ж. наурыздың 5 (+06) == [[:Дипломатиялық дәреже]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Батые Европада - Дұрысы Батыс (орфографиялық қате) Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/37.151.72.195|37.151.72.195]] 15:43, 2019 ж. сәуірдің 2 (+06) == [[:Лауреат]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} latyn tilinde durys emes jazylgan Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/90.143.27.99|90.143.27.99]] 17:44, 2019 ж. сәуірдің 13 (+06) == [[:Спирттер]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} "Химиялыц" деген сөзде қате бар, түзетуді өтінем Хабарландыру жіберген: Қаб [[Арнайы:Үлесі/2.132.236.221|2.132.236.221]] 21:36, 2019 ж. мамырдың 2 (+06) == [[:Ішекқуыстылар]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Мэтінде "онтоген" деп жазылып тұр, Дұрыс атауы "онтогенездік" Хабарландыру жіберген: aman2003kz@mail.ru [[Арнайы:Үлесі/5.250.150.111|5.250.150.111]] 22:34, 2019 ж. мамырдың 6 (+06) == [[:Уикипедия:Форум/Қателер туралы хабарлау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Добрый день, исправьте, пожалуйста Зервахун Молотов у вас написано неверено Молтов. Правильно Молотов. Заранее спасибо! Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/185.97.113.94|185.97.113.94]] 16:07, 2019 ж. мамырдың 30 (+06) == [[:Зейін Жүнісбекұлы Шашкин]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} педогогиялық емес, педагогикалық болуы тиіс Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/79.142.51.170|79.142.51.170]] 10:52, 2019 ж. маусымның 18 (+06) == [[:Едіге]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Мына мәтінде бір абзац бірнеше рет қайталанған. Түзету керек. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/213.109.221.105|213.109.221.105]] 21:51, 2019 ж. тамыздың 25 (+06) == [[:Жетісу Алатауы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} "Географиялық сипаттамасы" бөлімі "ГеоГРОграфиялық құрылысы" деп қате басылған Хабарландыру жіберген: ЕЕС [[Арнайы:Үлесі/82.200.236.246|82.200.236.246]] 16:07, 2019 ж. қазанның 4 (+06) == [[:Linux]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} жүйелеррмен - жүйелерімен Хабарландыру жіберген: Askar Askaerov [[Арнайы:Үлесі/95.161.184.210|95.161.184.210]] 12:27, 2019 ж. қазанның 18 (+06) == [[:Сырдария]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Худжанд сөзі т әріпімен қате жазылған. Хабарландыру жіберген: sssmm [[Арнайы:Үлесі/2.135.222.174|2.135.222.174]] 10:41, 2019 ж. қарашаның 27 (+06) == [[:Шәймерген Әлдибекұлы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Ақынның дұрыс аты Шаймерген Әлдибекұлы [https://adebiportal.kz/kz/authors/view/1334]болады[[Қатысушы:Мұрат Әлдибек|Мұрат Әлдибек]] ([[Қатысушы талқылауы:Мұрат Әлдибек|талқылауы]]) 20:58, 2019 ж. желтоқсанның 14 (+06) Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Мұрат Әлдибек|Мұрат Әлдибек]] ([[Қатысушы талқылауы:Мұрат Әлдибек|талқылауы]]) 20:47, 2019 ж. желтоқсанның 14 (+06)[[Қатысушы:Мұрат Әлдибек|Мұрат Әлдибек]] ([[Қатысушы талқылауы:Мұрат Әлдибек|талқылауы]]) 11:00, 2019 ж. желтоқсанның 15 (+06) == [[:Абай Құнанбайұлы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Абай Құнанбаев туралы беттің оң жағында Абай Құнанбаев туралы мәліметтер берілген. Осы жердегі "Азаматтығы" деген жердегі Ресей империясы деген дұрыс емес деп есептеймін. Осы ақпаратты алып тастау қажет деп есептеймін. Азаматтығын көрсетпей ақ қою қажет. Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/212.96.69.137|212.96.69.137]] 01:22, 2019 ж. желтоқсанның 17 (+06) :Түзетілді. Айтуыңыз дұрыс. Орыс уикиінен көшірген ғой біреу кезінде. --[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 08:45, 2019 ж. желтоқсанның 18 (+06) == [[:Данияр Маратұлы Елеусінов]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Астана қаласында тұрып, сол жерде әкесі Елеусинов Марат қол астында жаттығады Хабарландыру жіберген: мереке [[Арнайы:Үлесі/95.59.239.87|95.59.239.87]] 10:32, 2017 ж. қаңтардың 23 (+06) :Ол сөздер алынып тасталды. [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:59, 2020 ж. қаңтардың 18 (+06) == [[:Жәңгір-Керей хан]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Мына сөйлемде текстологиялық қате бар, яғни бір сөз жетіспейді де, жалпы сөйлем құрылымы толық емес: Хан тағы мұрагерлік жолмен Бөкейдің артында қалған үш баласының үлкені сыртта Астрахань губернотары Андреевскийдің үйінде оқып жүруіне байланысты, ол ер жетіп, оң солын жете танығанша билікті Бөкейдің інісі Шығай сұлтан қолға алады. Өңделген нұсқасы: Хан тағы мұрагерлік жолмен Бөкейдің артында қалған үш баласының үлкеніне берілетін, бірақ оның сыртта (Астрахань губернотары Андреевскийдің үйінде) оқып жүруіне байланысты, ер жетіп, оң солын жете танығанша, билікті Бөкейдің інісі Шығай сұлтан қолға алады. Хабарландыру жіберген: Абунасыр Қаржауов [[Арнайы:Үлесі/178.89.57.201|178.89.57.201]] 00:00, 2017 ж. қаңтардың 24 (+06) :Өңдемеңіз қабылданды. Тура бұрынғы нұсқамен көптеген сайттарда түсініксіз мәтінде жазылып кетіпті. [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:05, 2020 ж. қаңтардың 18 (+06) == [[:Жанша Досмұхамедов]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Жаһанша Досмұхамедов Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/82.179.50.140|82.179.50.140]] 18:47, 2020 ж. қаңтардың 18 (+06) :Тиісті түзетулер енгізіліп, мақала атауы ауыстырылды. [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:55, 2020 ж. қаңтардың 18 (+06) == [[:Мұқтар Омарұлы Жанғалин]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Аласталған Алитет.Алитет кісі аты.Бас әріптен жазылады Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/145.255.163.130|145.255.163.130]] 22:51, 2017 ж. ақпанның 11 (+06) == [[:Мұхит Құлжанұлы Бөпежанов]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} 1999 жылы қайтыс болды атамыз. Хабарландыру жіберген: Гауһар Шаңғытбаева [[Арнайы:Үлесі/95.57.126.104|95.57.126.104]] 21:21, 2018 ж. қаңтардың 30 (+06) == [[:Альберт Эйнштейн]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} 1971 ДЕГЕН 1917 БОЛУ КЕРЕК Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/212.96.79.148|212.96.79.148]] 15:46, 2018 ж. ақпанның 4 (+06) :Рахмет! --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:23, 2020 ж. ақпанның 21 (+06) == [[:Өрт]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} жагғыш- жаңғыш сөзңне ауыстыру керек Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/185.113.38.60|185.113.38.60]] 20:45, 2018 ж. ақпанның 7 (+06) :Орындалды. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:21, 2020 ж. ақпанның 21 (+06) == [[:Елена Мәжитқызы Әбдіхалықова]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} "Филология ғылдарының" деп жазылыпты, "филология ғылымдарының" Хабарландыру жіберген: Еркін [[Арнайы:Үлесі/212.154.154.216|212.154.154.216]] 17:50, 2018 ж. ақпанның 8 (+06) :Рахмет! --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:18, 2020 ж. ақпанның 21 (+06) == [[:Қазақстанның халық жазушысы]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Қуандық Шаңғытбаевтың ҚР халық жазушысы атағын алған жылы - 1995. Және Уикипедияда ақынның парақшасы да бар (өзім жаздым). Рахмет! Хабарландыру жіберген: Гауһар Қуандыққызы Шаңғытбаева [[Арнайы:Үлесі/2.134.112.78|2.134.112.78]] 13:37, 2020 ж. наурыздың 4 (+06) .Орындалды [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 12:16, 2020 ж. наурыздың 18 (+06) == [[:Комикс]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Олардың барлығы ақыр соңында оның белгілі бір әңгіме туралы сөз шертетін суреттердің тізіміне сай келеді. Неге сай келеді? тізіміне* Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/109.201.38.50|109.201.38.50]] 09:44, 2020 ж. наурыздың 17 (+06) :Орындалды [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 12:12, 2020 ж. наурыздың 18 (+06) == [[:Сезім]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} жОнді - жӨнді түзету керек Хабарландыру жіберген: Ғалым [[Арнайы:Үлесі/37.17.180.166|37.17.180.166]] 15:46, 2020 ж. наурыздың 18 (+06) == [[:Қазақ мәдениеті]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Қазіргі уақытта ҚР жан саны 18млн Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.90.231.110|178.90.231.110]] 12:56, 2020 ж. наурыздың 23 (+06) :Бұл жерде ҚР халқы емес, қазақ халқының дүние жүзі бойынша жалпы саны туралы айтылған. --[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 02:22, 2020 ж. маусымның 1 (+06) == [[:Орман ресурстары]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} кәсіпшілік деген сөз қате жазылған, ол косіпшілік деп жазылып тұр Хабарландыру жіберген: АМ [[Арнайы:Үлесі/178.90.229.96|178.90.229.96]] 22:07, 2020 ж. сәуірдің 12 (+06) == [[:Маргарет Тэтчер]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Қатар сөзінің орнына қатыр деп жазылды Хабарландыру жіберген: Аноним [[Арнайы:Үлесі/5.34.23.245|5.34.23.245]] 19:26, 2020 ж. сәуірдің 17 (+06) == [[:Тәуліктік наряд]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Здравствуйте, вы там написали "қаружаракты", а в самом деле должно быть "қару-жарақты" Хабарландыру жіберген: Ерланулы Ерсайын [[Арнайы:Үлесі/2.132.90.209|2.132.90.209]] 16:22, 2020 ж. сәуірдің 27 (+06) == [[:Жетібай (Маңғыстау облысы)]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Қарақия ауданы деген бар,бірақ Қарақия кенті деген жоқ, Құрық кенті дегісі келген болар Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/178.90.252.162|178.90.252.162]] 15:57, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) == [[:Қасым хан]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} мен катени атала бастады деген жерден таптым бамталды деп жазыпсыздар Хабарландыру жіберген: Үкілім [[Арнайы:Үлесі/147.30.179.42|147.30.179.42]] 12:01, 2020 ж. мамырдың 9 (+06) == [[:Антагонизм]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} мүлдем сөзі мұлдем деп жазылған Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/85.29.147.82|85.29.147.82]] 14:29, 2020 ж. мамырдың 12 (+06) == [[:Экологиялық жүйе]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} қаситтер деп жазылып тұр. Қасиеттер деген дұрыс. Хабарландыру жіберген: АманМер [[Арнайы:Үлесі/95.56.225.7|95.56.225.7]] 23:52, 2020 ж. мамырдың 12 (+06) == [[:Әл-Қадр сүресі]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Ассалаумағалейкум! "Сілтеме" сөзінде тек бір ғана т әрпі болады, ал бұл статьяда екі т әрпі көрсетілген ("сілттеме" деп жазылған). Түзетулеріңізді сұраймын! Хабарландыру жіберген: Даурен Кенжебекұлы [[Арнайы:Үлесі/89.42.206.179|89.42.206.179]] 02:28, 2020 ж. мамырдың 20 (+06) == [[:Бауман Салықбайұлы Амандосов]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} "Бауман" емес, "Тауман" Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.58.235.100|95.58.235.100]] 21:38, 2020 ж. мамырдың 23 (+06) :Дұрыс атпен жазылған мақала бұрыннан бар екен. Сіз көрсеткен мақала жойылды.--[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 02:24, 2020 ж. маусымның 1 (+06) == [[:Дизель Студио]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} Осы мақала басқа тілдегі (орыс және украин) бетке сілтенбейді! Сілтенбек түгілі сілтейтін бөлім мүлде жоқ. Бұрын барлық мақала "басқа тілдегі беттерге сілтеу" бөлімі болатын еді, мынада мүлдем жоқ. Көмек беріңіздер! Орыс және украин тіліне сілтеп беріңіздерші! Хабарландыру жіберген: [[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 15:20, 2020 ж. мамырдың 27 (+06) == [[:Тұщы су]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} ЕЕуропа деген сөзде екі Е бас әрпі кетіп қалған Хабарландыру жіберген: Назиля Толегенова [[Арнайы:Үлесі/178.91.71.102|178.91.71.102]] 11:38, 2020 ж. мамырдың 31 (+06) == [[:Квадраттық түбір]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} 2-теоремада "божа" емес "болса" Хабарландыру жіберген: АТ [[Арнайы:Үлесі/212.96.80.21|212.96.80.21]] 17:03, 2020 ж. шілденің 22 (+06) == [[:Шарана шайқау]] == {{Талқылау статусы|жасалды}} бәйбшелер емес бәйбішелер Хабарландыру жіберген: [[Арнайы:Үлесі/95.57.34.143|95.57.34.143]] 17:03, 2020 ж. қаңтардың 20 (+06) :Қателерін жөндедік. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:08, 2020 ж. қаңтардың 20 (+06) t81e0wlo96qaz4q6u3yn4n8ek6zb3vi 0 516022 3054286 2099574 2022-07-24T11:11:45Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki '''Орамал''' - әртүрлі матадан, әр алуан үлгіде жасалған басқа тартар. '''Біртартар''' – үшкіл, кішігірім бас [[орамал]]. '''Түрме''' – түре тартатын жеңіл орамал. '''Шаршы''' – кішкене шаршы бас орамал. [[Сурет:Шылауыш.jpg|нобай|alt=Шылауыш|Шылауыш]] '''Байлама''' – басқа салатын шағын орамал. '''Шылауыш''' – [[кимешек]] үстінен байланатын үлкен ақ шаршы. '''Кимешек''' – ақ матадан тігілген, омырау мен арқаны жауып тұратын, беті ойылып жасалған әртүрлі үлгідегі бас киім. '''[[Жаулық]]''' – ақ матадан, ақ жібектен тігілген бас киім. Үлгісі көп. '''[[Бергек]]''' – жаңа түскен келіншектің әшекейлі бас киімі, той өткен соң киетін [[сәукеле]]<nowiki/>нің жеңіл түрі. '''Сораба''' – [[тақия]] тәріздес, артында шалпыншағы бар, төңірегі шашақты қыздар киетін бас киім. '''[[Делегей]]''' – ертеде қыздардың қыста киетін бас киімі. '''[[Жырға]]''' – асыл тас, моншақ тізіп тіккен, көп салпыншақты сәнді бас киім. '''Тақия''' – қызыл, жасыл, көгілдір түсті шұға, мауыт, мақпалдан ұлттық өрнек салып тіккен қыздардың үкілі жаздық бас киімі. Айшықты, зерлі түрлері болады. '''[[Қасаба]]''' – үшкір төбесіне бір шоқы үкі қадап, маңдай тұсын алтын, күміс, асыл тастармен безендірген, оң жақ самайлығына моншақты 5-6 қатар төгілдіре қадап, ұзын салпыншақты етіп тіккен қыздар тақиясының бір түрі. '''[[Зере]]''' – ұзын, іші қуыс, сәукелемен бірге киетін бас киім. == Дереккөздер == <references/> 1. Сән үлгі журналы, 2002ж, 101б [[Санат:Әйел киімі]] 7ifnrzinvn1l34sqetnukvbkdm31m4s 0 523833 3054256 2801652 2022-07-24T09:51:16Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |Есімі = Лукаш Юзеф Подольский |туған күні = 4.07.1985 |туған жері = [[Гливице]], [[Польша]] |азаматтығы = {{flagicon|Germany}} [[Германия]] |бойы = 182 см |салмағы = 81 кг |қазіргі клуб = [[Гурник (футбол клубы, Забже)|Гурник Забже]] |номері = |позиция = [[шабуылшы]] |сурет = Lukas_Podolski%2C_2012-08-18.jpg |жастар клубы = {{футбол карьерасы |1991—1995|{{flagicon| Германия|20px}} Бергхайм| |1995—2003|{{flagicon|Германия|20px}} [[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]|}} |клубтары = {{футбол карьерасы |2003—2006|{{flagicon|Германия|20px}} [[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]|81 (46) |2003|{{flagicon|Германия|20px}} Кёльн II|2 (0) |2006—2009|{{flagicon|Германия|20px}} [[Бавария (футбол клубы)|Бавария (Мюнхен)]]|71 (15) |2006—2009|{{flagicon|Германия|20px}} Бавария II|2 (0) |2009—2012|{{flagicon|Германия|20px}} [[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]|88 (33) |2012—2015|{{flagicon|Англия|20px}} [[Арсенал (футбол клубы, Лондон)|Арсенал]]|60 (19) |2015|{{аренда}}{{flagicon|Италия|20px}} [[Интернационале]]|17 (1) |2015—2017|{{flagicon|Түркия|20px}} [[Галатасарай|Галатасарай]]|47 (18) |2017—2020|{{flagicon|Жапония|20px}} [[Виссел Кобе]]|52 (15) |2020—2021|{{flagicon|TUR|20px}} [[Антальяспор]]|40 (6) |2021—|{{flagicon|POL|20px}} [[Гурник (футбол клубы, Забже)|Гурник Забже]]|28 (9)}} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2004—2017|{{футбол|Германия}}|130 (49)}} }} '''Лукас Подольски''' ([[Неміс тілі|нем]]. ''Lukas Podolski''; [[Польша]]да [[1985 жыл]]ы [[4 шілде]]де дүниеге келген<ref>http://www.transfermarkt.co.uk/lukas-podolski/profil/spieler/15185</ref>), Лукаш Юзеф Подольский ([[Поляк тілі|пол]]. ''Łukasz Józef Podolsk''i) — неміс шабуылшысы, [[Германия Ұлттық футбол құрамасы|Германия Ұлттық құрамасында]] ойнаған. ==Балалық шағы== Лукас Подольски баяғы жоғарғы Силеза аумағында дүниеге келген.Ол спорттық отбасыда дүниеге келген.Оның анасы гандболдан әйелдер құрама сапында өнер көрсеткен,әкесі футболшы болған. ==Клубтық карьерасы== "Бергхайм" және "Кельн" клубтарының түлегі. Клубтық карьерасын 2003 жылы жазда "[[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]" клубынан бастаған болатын. Кельдік клуб сапында үш маусым ойнап, 81 кездесуде алаңға шықты. 2006 жылдың 1 маусымында ол [[Бавария (футбол клубы)|"Бавария]]" клубына аусады. 2009 жылдың жазында ол "[[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]" клубына қайта оралады. Ол өзінің керемет ойынымен көзге түсіп, 2012 жылдың 30 сәуірінде "[[Арсенал (футбол клубы, Лондон)|Арсенал]]" сапына ауысады. 2015 жылдың басында "[[Интернационале|Интернационалеге]]" жалға берілді. 2015 жылы жазда "[[Галатасарай|Галатасарайға]]" ауысты. 2017 жылы "Виссель Кобе" футболшысы атанды. Екі маусымнан соң Түркияға оралып, "Антальяспорға" ауысты. ==Ұлттық құрама сапындағы карьерасы== Ұлттық құрама сапында 2004-17 жылдар аралығында ойнады. Бұл аралықта екі рет әлем чемпионатының қола жүлдегері, бір рет әлем чемпионы, бір рет Еуропаның вице*чемпионы атанды. == Жетістіктері == <big>'''Командалық'''</big> '''Германия''' * Конфедерациялар кубогының қола жүлдегері: 2005 * Әлем чемпионатының қола жүлдегері: 2006, 2010 * Еуропаның күміс жүлдегері: 2008 * Еуропаның қола жүлдегері: 2012 * Әлем чемпионы: 2014 '''Бавария''' * Германия чемпионы: 2007/08 * Германия кубогы: 2008 '''Арсенал''' * Англия кубогы: 2013/14 '''Галатасарай''' * Түркия суперкубогы: 2015 * Түркия кубогы: 2015/16 <big>'''Жеке'''</big> * Екінші Бундеслиганың үздік мергені: 2004/05 (24 гола) * Әлем чемпионатының үздік жас ойыншысы: 2006 == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [http://www.lukas-podolski.com/ lukas-podolski.com] * [http://www.90minut.pl/kariera.php?id=7386 Лукас Подольски] (90MINUT.PL) [[Санат:Германия футболшылары]] [[Санат:Германия Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Арсенал Лондон ФК ойыншылары]] [[Санат:Бавария ФК ойыншылары]] [[Санат:Кельн ФК ойыншылары]] [[Санат:Интернационале ФК ойыншылары]][[Санат:Антальяспор ФК ойыншылары]] [[Санат:Футболдан әлем чемпиондары]] [[Санат:Галатасарай ФК ойыншылары]] ehysyqumw3nw7ccro0r3vkrf1w8kcyc 3054259 3054256 2022-07-24T09:52:03Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |Есімі = Лукаш Юзеф Подольский |туған күні = 4.07.1985 |туған жері = [[Гливице]], [[Польша]] |азаматтығы = {{flagicon|Germany}} [[Германия]] |бойы = 182 см |салмағы = 81 кг |қазіргі клуб = {{flagicon|POL|20px}} [[Гурник (футбол клубы, Забже)|Гурник Забже]] |номері = 10 |позиция = [[шабуылшы]] |сурет = Lukas_Podolski%2C_2012-08-18.jpg |жастар клубы = {{футбол карьерасы |1991—1995|{{flagicon| Германия|20px}} Бергхайм| |1995—2003|{{flagicon|Германия|20px}} [[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]|}} |клубтары = {{футбол карьерасы |2003—2006|{{flagicon|Германия|20px}} [[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]|81 (46) |2003|{{flagicon|Германия|20px}} Кёльн II|2 (0) |2006—2009|{{flagicon|Германия|20px}} [[Бавария (футбол клубы)|Бавария (Мюнхен)]]|71 (15) |2006—2009|{{flagicon|Германия|20px}} Бавария II|2 (0) |2009—2012|{{flagicon|Германия|20px}} [[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]|88 (33) |2012—2015|{{flagicon|Англия|20px}} [[Арсенал (футбол клубы, Лондон)|Арсенал]]|60 (19) |2015|{{аренда}}{{flagicon|Италия|20px}} [[Интернационале]]|17 (1) |2015—2017|{{flagicon|Түркия|20px}} [[Галатасарай|Галатасарай]]|47 (18) |2017—2020|{{flagicon|Жапония|20px}} [[Виссел Кобе]]|52 (15) |2020—2021|{{flagicon|TUR|20px}} [[Антальяспор]]|40 (6) |2021—|{{flagicon|POL|20px}} [[Гурник (футбол клубы, Забже)|Гурник Забже]]|28 (9)}} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2004—2017|{{футбол|Германия}}|130 (49)}} }} '''Лукас Подольски''' ([[Неміс тілі|нем]]. ''Lukas Podolski''; [[Польша]]да [[1985 жыл]]ы [[4 шілде]]де дүниеге келген<ref>http://www.transfermarkt.co.uk/lukas-podolski/profil/spieler/15185</ref>), Лукаш Юзеф Подольский ([[Поляк тілі|пол]]. ''Łukasz Józef Podolsk''i) — неміс шабуылшысы, [[Германия Ұлттық футбол құрамасы|Германия Ұлттық құрамасында]] ойнаған. ==Балалық шағы== Лукас Подольски баяғы жоғарғы Силеза аумағында дүниеге келген.Ол спорттық отбасыда дүниеге келген.Оның анасы гандболдан әйелдер құрама сапында өнер көрсеткен,әкесі футболшы болған. ==Клубтық карьерасы== "Бергхайм" және "Кельн" клубтарының түлегі. Клубтық карьерасын 2003 жылы жазда "[[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]" клубынан бастаған болатын. Кельдік клуб сапында үш маусым ойнап, 81 кездесуде алаңға шықты. 2006 жылдың 1 маусымында ол [[Бавария (футбол клубы)|"Бавария]]" клубына аусады. 2009 жылдың жазында ол "[[Кёльн (футбол клубы)|Кёльн]]" клубына қайта оралады. Ол өзінің керемет ойынымен көзге түсіп, 2012 жылдың 30 сәуірінде "[[Арсенал (футбол клубы, Лондон)|Арсенал]]" сапына ауысады. 2015 жылдың басында "[[Интернационале|Интернационалеге]]" жалға берілді. 2015 жылы жазда "[[Галатасарай|Галатасарайға]]" ауысты. 2017 жылы "Виссель Кобе" футболшысы атанды. Екі маусымнан соң Түркияға оралып, "Антальяспорға" ауысты. ==Ұлттық құрама сапындағы карьерасы== Ұлттық құрама сапында 2004-17 жылдар аралығында ойнады. Бұл аралықта екі рет әлем чемпионатының қола жүлдегері, бір рет әлем чемпионы, бір рет Еуропаның вице*чемпионы атанды. == Жетістіктері == <big>'''Командалық'''</big> '''Германия''' * Конфедерациялар кубогының қола жүлдегері: 2005 * Әлем чемпионатының қола жүлдегері: 2006, 2010 * Еуропаның күміс жүлдегері: 2008 * Еуропаның қола жүлдегері: 2012 * Әлем чемпионы: 2014 '''Бавария''' * Германия чемпионы: 2007/08 * Германия кубогы: 2008 '''Арсенал''' * Англия кубогы: 2013/14 '''Галатасарай''' * Түркия суперкубогы: 2015 * Түркия кубогы: 2015/16 <big>'''Жеке'''</big> * Екінші Бундеслиганың үздік мергені: 2004/05 (24 гола) * Әлем чемпионатының үздік жас ойыншысы: 2006 == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [http://www.lukas-podolski.com/ lukas-podolski.com] * [http://www.90minut.pl/kariera.php?id=7386 Лукас Подольски] (90MINUT.PL) [[Санат:Германия футболшылары]] [[Санат:Германия Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Арсенал Лондон ФК ойыншылары]] [[Санат:Бавария ФК ойыншылары]] [[Санат:Кельн ФК ойыншылары]] [[Санат:Интернационале ФК ойыншылары]][[Санат:Антальяспор ФК ойыншылары]] [[Санат:Футболдан әлем чемпиондары]] [[Санат:Галатасарай ФК ойыншылары]] cao6t1wtqw2vfgj91dwxvs8di7250ub 1 528924 3054240 2208613 2022-07-24T09:42:16Z СеніңШешең 121905 СеніңШешең [[Талқылау:Адам]] бетін [[Талқылау:Адам (айрық)]] бетіне жылжытты: басты мақаласы һомо һетеро емес, адамша Адам деп аталсын wikitext text/x-wiki {{ТМ}} n0r0u89c9ixj9kxt9ve585fpgqf28cz 0 528990 3054028 2900624 2022-07-23T13:21:41Z Malik Nursultan B 111493 wikitext text/x-wiki {{Мемлекеттік қайраткер | түс = | Қазақша есімі = Дэвид Кэмерон | Шынайы есімі = {{lang-en|David Cameron}} | Суреті = David Cameron official.jpg | Сурет ені = | Атауы = Ресми портреті | Титулы = [[Ұлыбритания]]ның 75-ші [[Ұлыбритания премьер-министрі|премьер-министрі]] | Ту = Royal Coat of Arms of the United Kingdom (HM Government).svg | Ту2 = Flag of the United Kingdom.svg | Реті = 75 | Басқара бастады = [[11 мамыр]] [[2010 жыл|2010]] | Басқаруын аяқтады =[[13 шілде]] [[2016 жыл|2016]] | Ізашары = [[Гордон Браун]] | Ізбасары =[[Тереза Мэй]] | Монарх= [[II Елизавета]] | Титулы_2 = [[Ұлыбритания консервативтік партиясы]]ның көшбасшы | Ту_2 = Flag of the United Kingdom.svg | Ту2_2 =Royal Coat of Arms of the United Kingdom (HM Government).svg | Реті_2 = | Басқара бастады_2 = [[6 желтоқсан]] [[2005 жыл|2005]] | Басқаруын аяқтады_2 =[[11 шілде]] [[2016 жыл|2016]] | Ізашары_2 = Майкл Говард | Ізбасары_2 =Тереза Мэй | Титулы_3 =[[Ресми оппозиция (Ұлыбритания)|Оппозиция]] лидері | Ту_3 =Flag of the United Kingdom.svg | Ту2_3 =Royal Coat of Arms of the United Kingdom (HM Government).svg | Реті_3 = | Басқара бастады_3 =[[6 желтоқсан]] [[2005 жыл|2005]] | Басқаруын аяқтады_3 =[[11 мамыр]] [[2010 жыл|2010]] | Ізашары_3 =Майкл Говард | Ізбасары_3 =Гарриет Гарман | Титулы_4 = [[Ұлыбритания Қауымдар палатасы]]ның мүшесі | Ту_4 = Flag of the United Kingdom.svg | Ту2_4 =Flag House of Commons.svg | Реті_4 = | Басқара бастады_4 = [[7 маусым]] [[2001 жыл|2001]] | Басқаруын аяқтады_4 =[[12 қыркүйек]] [[2016 жыл|2016]] | Ізашары_4 = Шон Вудворд | Ізбасары_4 =Роберт Кортс | Туған күні = 09.10.1966 | Туған жері = [[Лондон]], [[Ұлыбритания]] | Қайтыс болған күні = | Қайтыс болған жері = | Жерленді = | Діні = [[Англикандық]] | Әкесі = | Анасы = | Жұбайы = Саманта Шеффилд | Балалары = Иван Реджинальд Иан^†, Нэнси Гвен, Артур Илвэн, Флоренс Роуз Энделлион | Партиясы = [[Ұлыбритания консервативтік партиясы]] | Білімі = [[Оксфорд университетi]] | Мамандығы = | Қолтаңбасы = Accession Treaty 2011 David Cameron signature.svg | Сайты = | Commons = | Марапаттары = }} '''Дэвид Уильям Дональд Кэмерон''' ('''Камерон''') ({{lang-en|David William Donald Cameron}}; 9 қазан 1966, [[Лондон]]) — британдық саясаткер, [[Ұлыбритания консервативтік партиясы]]ның көшбасшы, [[Ұлыбритания]]ның 2010 мен 2016 жылдар арасындағы [[Ұлыбритания премьер-министрлерінің тізімі|Премьер-Министрі]]. ==Жастық шағы == [[Сурет:Cameron of Lochiel arms.svg|thumb|left|Кэмерон руының елтаңбасы]] Кэмерон ақсүйектер тұқымынан шыққан брокер Ян Дональд Кэмерон және оның әйелі Мэри Флер отбасында, [[Лондон]] қаласында туған. Дэвид Кэмеронның ағасы Алан Александр және екі әпкелері Таня-Рэйчелл мен Клэр-Луиз бар. Бала кезінен бастап өнерге қызығулышық танытты<ref name=autogenerated1>[http://www.gmu-countries.ru/europa/uk/uk-encl-dcameron.html Соединённое Королевство Великобритании и Северной Ирландии — Биография Дэвида Кэмерона<!-- Заголовок добавлен ботом -->] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140912140508/http://www.gmu-countries.ru/europa/uk/uk-encl-dcameron.html |date=2014-09-12 }}</ref>. Ол [[Итон колледжі]]н және [[Оксфорд университеті]]н (үздік) бітірген, сол жерде ол [[саясат]], [[философия]] және [[экономика]]дан білім алды. == Қызмет жолы== Институтты бітіргеннен кейін, [[Ұлыбритания консервативтік партиясы|консервативтік партиясының]] зерттеу бөлімінде жұмыс істей бастады. Ұлыбритания Қаржы Министрінің кеңесшісі болды. 1993 жылы Кэмерон Біріккен Патшалықтың Ішкі істер министрлігінде жұмысын бастады. 1997 жылы Стаффорд округiнен сайлауға қатысты, бірақ жеңіліс тапты. Кейiн жеті жыл бойы Ұлыбританияның ең ірі медиа-компаниялардын бірінде басқарушылар кеңесінде қызмет iстейдi. 2001 жылы сайлауында [[Ұлыбритания Қауымдар палатасы]]ның мүшесі болып сайланды. 2005 жылы Майкл Говард отставкаға кеткеннен кейiн партия көшбасшысы сайланды. Оның басшылығы кезiнде сайлаушылар арасында партияның қолдау айтарлықтай өсуі байқалды. ==Үкімет басқаруы== 2010 жылы 11 мамырда премьер-министр [[Гордон Браун]] [[Үкімет басшысы]] және [[Лейбористiк партия]] көшбасшысы ретінде оның орнынан түсуi туралы жариялады<ref>[http://rian.ru/world/20100511/233216724.html Гордон Браун объявил об уходе с поста премьер-министра Великобритании] [[РИА «Новости»]], 11 мамыр 2010, 22:20 мск.</ref><ref>[http://newsru.com/world/11may2010/gordon.html Гордон Браун уходит в отставку и называет королеве имя своего преемника] NEWSru, 11 мамыр 2010.</ref> . Сол күні кешке [[Британ монархиясы|патшайым]] [[II Елизавета]] Дэвид Кэмеронге үкімет қалыптастыру туралы ұсыныс жасаған<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/election_2010/8675265.stm David Cameron is UK’s new prime minister] [[БиБиСи]], 11 мамыр 2010, 19:54 [[Среднее время по Гринвичу|GMT]].</ref>. 6 мамырда Кэмерон [[Либералдық демократтар]]мен [[билеуші коалиция]] қалыптастыру ниеті бар туралы жариялады. 12 мамырда соғыстан кейінгі Британ тарихында тұңғыш рет, коалициялық үкімет құрылды, ал 43-жастағы Кэмерон 1812 жылдан бастап ең жас британдық премьер-министрі атанды. [[Сурет:David Cameron and Barack Obama at the G20 Summit in Toronto.jpg|thumb|right|G20 саммитіндегі Дэвид Кэмерон мен [[Барак Обама]], [[Торонто]], 2010]]2010 жылы маусым айында Кэмерон Ұлыбританияның экономикасы жайлы «ойлағанымыздан да нашар» деп атап, қиын шешімдердің жасалуы туралы мәлімдеген. 2010 жылы желтоқсанда ол ФИФА вице-президенті Чоң Моңджунмен кездесіп, 2018 әлем кубогының Англияда өткізілуі ұсынысын талқылады.<ref>[https://www.belfasttelegraph.co.uk/video-news/video-david-cameron-and-prince-william-implicated-in-fifa-corruption-probe-35874189.html Видео: Дэвид Кэмерон мен Ханзада Уильям ФИФА жемқорлығымен айыпталуда] (ағылшынша) Belfast Telegraph.</ref> Кэмерон [[Шотландия]]дағы [[Шотландия тәуелсіздік референдумы (2014)|тәуелсіздік референдумын]] да қолдады және өткізуге рұқсат берді. Өзінің партиясы мүшелерінің келіспегеніне қарамастан, Дэвид Кэмерон Ұлыбританиядағы [[бір жынысты неке]]ні қолдады. Парламенттің келіспеушілігінен бұл заң қабылдана алмады. Халықаралық істе Кэмеронның үкіметі [[Ливия интервенциясы]]на қатысты және [[Ирак және Шам Ислам мемлекеті|Ислам мемлекетінің]] бомбалануын қолдады. 2015 жалпылама сайлауда консервативтік партияның жеңісінен кейін Дэвид Кэмерон қайта сайланды және премьер-министр болуын жалғастырды. Екінші мерзімінде ол Ұлыбританияның [[Еуропа одағы|ЕуроОдақ]] құрамында болуын жалғастыру референдумын да өткізді, алайда бұл мәселе жайлы ол көпшіліктен қолдау көре алмады және Кэмеронның танымалдылығы түсті. Кейінірек ол отставкаға кетіп, [[Тереза Мэй]] премьер-министр орнын алды. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сыртқы сілтемелер == * [http://www.davidcameronmp.com/ Ресми веб-сайт] * {{Twitter|David_Cameron|Дэвид Кэмерон}} == Тағы қараңыз == {{Үлкен сегіздік басшылары|мемлекет=Ұлыбритания}} {{Үлкен жиырмалық басшылары|мемлекет=Ұлыбритания}} [[Санат:Ұлыбритания премьер-министрлері]] [[Санат:Ұлыбритания саясаткерлері]] m71p1yr92ksfkxn066n8aymwali2bfh 0 542238 3054176 2310915 2022-07-24T05:31:06Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki [[Сурет:Шоппер.jpg|нобай|alt=Шоппер|Шоппер]] '''Шоппер сөмкесі''' - [[былғары]], кенеп тәрізді мықты материалдан тігілген көлемді сөмкелер. Оны қолға ұстауға да, ішіне зат залып, ауырлаған кезінде иыққа асуға да болады. Ол бір ретке ғана жарайтын пакеттерден мықты және былғары мен кенептен тігілетіндіктен адам ағзасына зиянды емес. Оны қажет емес кезде бүктеп, салып аласыз. Олардың түстері әр алуан, пішіндері әртүрлі: [[тік төрбұрыш]]ты, [[трапеция]], т.б. болып келеді. 2013 жылғы трендке дизайнерлер бұл сөмкелерді тек үй шаруасындағы әйелдерге шаруашылық заттарын тасуға ғана емес, кеңсе қағаздарын да салып жүруге ыңғайлы етіп шығарып отыр. == Дереккөздер == Сән үлгі журналы. - Алматы 2013 ж. - 96 бет. mj1310ur0tnuiqqp6anhhv11n3scvby 10 556620 3054035 2527955 2022-07-23T14:34:31Z Kwamikagami 6854 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Infobox | abovestyle = border-top:8px solid #009edb;padding-bottom:0.25em;border-bottom:2px solid #009edb; | above = БҰҰ {{#switch:{{uc:{{{орган}}}}} |БА=[[Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы|Бас ассамблеясы]]ның |ҚК=[[Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесі|Қауіпсіздік Кеңесі]]нің |#default={{{орган|([[Біріккен Ұлттар Ұйымы]])}}} }}<br/>{{{нөмірі}}} [[Резолюция|Қарары]] | image = {{#if:{{{сурет|}}}|{{Сурет қою|{{{сурет|}}}|{{{сурет ені}}}}}}} | caption = {{{сурет атауы|}}} | headerstyle = background:#ddd; | labelstyle = padding-right:0.65em; | datastyle = padding-right:0.35em; | label1 = Дата | data1 = {{{Дата}}} {{{орган}}} | label2 = Отырыс&nbsp;№ | data2 = {{{отырыс|}}} | label3 = Код | data3 = {{#if:{{{код|}}} |{{{код}}}{{#if:{{{құжат|}}} | |<span style="visibility:hidden;white-space:nowrap;">}}&nbsp;([{{{құжат}}} Құжаты]){{#if:{{{құжат|}}} | |</span>}} }} | label4 = Тақырып | data4 = {{#if:{{{тақырып|}}} |'''{{{тақырып}}}'''}} | label5 = Дауыс беру | class5 = nowrap | data5 = {{br separated entries | {{#if:{{{қолдау|}}} |'''{{color|#090|{{#ifeq:{{{қолдау}}}|0 |None | {{{қолдау}}} }} қолдау көрсетті}}'''}}<!-- -->| {{#if:{{{қарсы|}}} |'''{{color|#900|{{#ifeq:{{{against}}}|0 |None | {{{қарсы}}} }} қарсылық білдірді}}'''}}<!-- -->| {{#if:{{{қалыс|}}} |'''{{color|#333|{{#ifeq:{{{abstention}}}|0 |None | {{{қалыс}}} }} қалыс қалды}}'''}}<!-- -->| {{#if:{{{absent|}}} |{{#ifeq:{{{absent}}}|0 |None | {{{absent}}} }} қатыспады}}<!-- -->}} | label6 = Нәтижесі | data6 = {{{нәтиже|}}} | header7 = {{#ifeq:{{{орган|ҚК}}}|ҚК |[[БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі|Қауіпсіздік Кеңесі]]нің құрамы}} | label8 =Тұрақты <br />мүшелері | class8 = nowrap | data8 = | {{ubl |{{flag|Қытай}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ресей}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ}} }} | {{#ifeq:{{{орган|ҚК}}}|ҚК | {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})<=(1949) | {{ubl |{{flag|Republic of China (1912–1949)|name=Қытай (ҚР)}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1912}} |{{flag|КСРО|1923}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})>=(1950) and ({{{жыл|0}}})<=(1955) | {{ubl |{{flag|ROC|name=Қытай (ҚР)}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1912}} |{{flag|КСРО|1955}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})>=(1956) and ({{{жыл|0}}})<=(1959) | {{ubl |{{flag|ROC|name=Қытай (ҚР)}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1912}} |{{flag|КСРО|1955}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})=(1960) | {{ubl |{{flag|ROC|name=Қытай (ҚР)}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1959}} |{{flag|КСРО|1955}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})>=(1961) and ({{{жыл|0}}})<=(1971) | {{ubl |{{flag|ROC|name=Қытай (ҚР)}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1960}} |{{flag|КСРО|1955}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})>=(1972) and ({{{жыл|0}}})<=(1980) | {{ubl |{{flag|China}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1960}} |{{flag|КСРО|1955}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})>=(1981) and ({{{жыл|0}}})<=(1991) | {{ubl |{{flag|China}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1960}} |{{flag|КСРО}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})>=(1992) and ({{{жыл|0}}})<=(1993) | {{ubl |{{flag|China}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ресей|1991}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ|1960}} }} }} {{#ifexpr:({{{жыл|0}}})>=(1994) | {{ubl |{{flag|China}} |{{flag|Франция}} |{{flag|Ресей}} |{{flag|Ұлыбритания}} |{{flag|АҚШ}} }} }} }} | label9 = Тұрақты емес мүшелері | class9 = nowrap | data9 = {{#ifeq:{{{орган|ҚК}}}|ҚК | {{#switch:{{{жыл|}}} | 1946 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Бразилия|1889}} |{{flag|Egypt|1922}} |{{flag|Mexico|1934}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Poland}} }} | 1947 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Бразилия|1889}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Poland}} |{{flag|Syria|1932}} }} | 1948 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Канада|1921}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Syria|1932}} |{{flag|Ukrainian SSR|1937}} }} | 1949 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Канада|1921}} |{{flag|Куба}} |{{flag|Egypt|1922}} |{{flag|Norway}} |{{flag|Ukrainian SSR|1937}} }} | 1950 = {{ubl |{{flag|Куба}} |{{flag|Ecuador}} |{{flag|Egypt|1922}} |{{flag|India}} |{{flag|Norway}} |{{flag|Yugoslavia}} }} | 1951 = {{ubl |{{flag|Бразилия|1889}} |{{flag|Ecuador}} |{{flag|India}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Turkey}} |{{flag|Yugoslavia}} }} | 1952 = {{ubl |{{flag|Бразилия|1889}} |{{flag|Чили}} |{{flag|Greece|1828}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Turkey}} }} | 1953 = {{ubl |{{flag|Чили}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Greece|1828}} |{{flag|Libya}} |{{flag|Pakistan}} }} | 1954 = {{ubl |{{flag|Бразилия|1889}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Lebanon}} |{{flag|New Zealand}} |{{flag|Turkey}} }} | 1955 = {{ubl |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Бразилия|1889}} |{{flag|Iran|1925}} |{{flag|New Zealand}} |{{flag|Peru}} |{{flag|Turkey}} }} | 1956 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Куба}} |{{flag|Iran|1925}} |{{flag|Peru}} |{{flag|Yugoslavia}} }} | 1957 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Куба}} |{{flag|Iraq|1924}} |{{flag|Philippines|1936}} |{{flag|Sweden}} }} | 1958 = {{ubl |{{flag|Канада|1957}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Iraq|1924}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Sweden}} }} | 1959 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Канада|1957}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Tunisia}} }} | 1960 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Ceylon}} |{{flag|Ecuador}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Poland}} |{{flag|Tunisia}} }} | 1961 = {{ubl |{{flag|Ceylon}} |{{flag|Чили}} |{{flag|Ecuador}} |{{flag|Liberia}} |{{flag|Turkey}} |{{flag|United Arab Republic|name=United Arab Rep.}} }} | 1962 = {{ubl |{{flag|Чили}} |{{flag|Ghana}} |{{flag|Republic of Ireland|name=Ireland}} |{{flag|Romania|1952}} |{{flag|United Arab Republic|name=United Arab Rep.}} |{{flag|Venezuela|1930}} }} | 1963 = {{ubl |{{flag|Бразилия|1960}} |{{flag|Ghana}} |{{flag|Morocco}} |{{flag|Norway}} |{{flag|Philippines|1936}} |{{flag|Venezuela|1930}} }} | 1964 = {{ubl |{{flag|Bolivia}} |{{flag|Бразилия|1960}} |{{flag|Czechoslovakia}} |{{flag|Ivory Coast}} |{{flag|Morocco}} |{{flag|Norway}} }} | 1965 = {{ubl |{{flag|Bolivia}} |{{flag|Ivory Coast}} |{{flag|Jordan}} |{{flag|Malaysia}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Uruguay}} }} | 1966 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Bulgaria|1946}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Jordan}} |{{flag|Mali}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|New Zealand}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Uganda}} |{{flag|Uruguay}} }} | 1967 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Бразилия|1960}} |{{flag|Bulgaria|1946}} |{{flag|Канада}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Ethiopia|1897}} |{{flag|India}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Mali}} |{{flag|Nigeria}} }} | 1968 = {{ubl |{{flag|Algeria}} |{{flag|Бразилия|1960}} |{{flag|Канада}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Ethiopia|1897}} |{{flag|Hungary}} |{{flag|India}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Paraguay}} |{{flag|Senegal}} }} | 1969 = {{ubl |{{flag|Algeria}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Finland}} |{{flag|Hungary}} |{{flag|Nepal}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Paraguay}} |{{flag|Senegal}} |{{flag|Spain|1945}} |{{flag|Zambia|1964}} }} | 1970 = {{ubl |{{flag|Burundi}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Finland}} |{{flag|Nepal}} |{{flag|Nicaragua}} |{{flag|Poland}} |{{flag|Sierra Leone}} |{{flag|Spain|1945}} |{{flag|Syria|1963}} |{{flag|Zambia|1964}} }} | 1971 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Burundi}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Nicaragua}} |{{flag|Poland}} |{{flag|Sierra Leone}} |{{flag|Somalia}} |{{flag|Syria|1963}} }} | 1972 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Guinea}} |{{flag|India}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Somalia}} |{{flag|Sudan}} |{{flag|Yugoslavia}} }} | 1973 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Austria}} |{{flag|Guinea}} |{{flag|India}} |{{flag|Indonesia}} |{{flag|Kenya}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Peru}} |{{flag|Sudan}} |{{flag|Yugoslavia}} }} | 1974 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Austria}} |{{flag|ByeloРесейn SSR}} |{{flag|Cameroon}} |{{flag|Costa Rica}} |{{flag|Indonesia}} |{{flag|Iraq|1963}} |{{flag|Kenya}} |{{flag|Mauritania}} |{{flag|Peru}} }} | 1975 = {{ubl |{{flag|ByeloРесейn SSR}} |{{flag|Cameroon}} |{{flag|Costa Rica}} |{{flag|Guyana}} |{{flag|Iraq|1963}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Mauritania}} |{{flag|Sweden}} |{{flag|Tanzania}} }} | 1976 = {{ubl |{{flag|Benin|1975}} |{{flag|Guyana}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Libya|1972}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Romania|1965}} |{{flag|Sweden}} |{{flag|Tanzania}} }} | 1977 = {{ubl |{{flag|Benin|1975}} |{{flag|Канада}} |{{flag|India}} |{{flag|Libya|1972}} |{{flag|Mauritania}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Romania|1965}} |{{flag|Venezuela|1930}} |{{flag|West Germany}} }} | 1978 = {{ubl |{{flag|Bolivia}} |{{flag|Канада}} |{{flag|Czechoslovakia}} |{{flag|Gabon}} |{{flag|India}} |{{flag|Kuwait}} |{{flag|Mauritania}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Venezuela|1930}} |{{flag|West Germany}} }} | 1979 = {{ubl |{{flag|Bangladesh}} |{{flag|Bolivia}} |{{flag|Czechoslovakia}} |{{flag|Gabon}} |{{flag|Jamaica}} |{{flag|Kuwait}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Norway}} |{{flag|Portugal}} |{{flag|Zambia|1964}} }} | 1980 = {{ubl |{{flag|Bangladesh}} |{{flag|East Germany}} |{{flag|Jamaica}} |{{flag|Mexico}} |{{flag|Niger}} |{{flag|Norway}} |{{flag|Philippines|1936}} |{{flag|Portugal}} |{{flag|Tunisia}} |{{flag|Zambia|1964}} }} | 1981 = {{ubl |{{flag|East Germany}} |{{flag|Republic of Ireland|name=Ireland}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Mexico}} |{{flag|Niger}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Philippines|1936}} |{{flag|Spain|1977}} |{{flag|Tunisia}} |{{flag|Uganda}} }} | 1982 = {{ubl |{{flag|Guyana}} |{{flag|Republic of Ireland|name=Ireland}} |{{flag|Jordan}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Poland}} |{{flag|Spain}} |{{flag|Togo}} |{{flag|Uganda}} |{{flag|Zaire}} }} | 1983 = {{ubl |{{flag|Guyana}} |{{flag|Jordan}} |{{flag|Malta}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Nicaragua}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Poland}} |{{flag|Togo}} |{{flag|Zaire}} |{{flag|Zimbabwe}} }} | 1984 = {{ubl |{{flag|Burkina Faso}} |{{flag|Egypt}} |{{flag|India}} |{{flag|Malta}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Nicaragua}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Peru}} |{{flag|Ukrainian SSR}} |{{flag|Zimbabwe}} }} | 1985 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Burkina Faso}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Egypt}} |{{flag|India}} |{{flag|Madagascar}} |{{flag|Peru}} |{{flag|Thailand}} |{{flag|Trinidad and Tobago}} |{{flag|Ukrainian SSR}} }} | 1986 = {{ubl |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Bulgaria|1971}} |{{flag|People's Republic of the Congo|name=Rep. of the Congo}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Ghana}} |{{flag|Madagascar}} |{{flag|Thailand}} |{{flag|Trinidad and Tobago}} |{{flag|UAE}} |{{flag|Venezuela|1930}} }} | 1987 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Bulgaria|1971}} |{{flag|People's Republic of the Congo|name=Rep. of the Congo}} |{{flag|Ghana}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|UAE}} |{{flag|Venezuela|1930}} |{{flag|West Germany}} |{{flag|Zambia|1964}} }} | 1988 = {{ubl |{{flag|Algeria}} |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Бразилия|1968}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Nepal}} |{{flag|Senegal}} |{{flag|West Germany}} |{{flag|Yugoslavia}} |{{flag|Zambia|1964}} }} | 1989 = {{ubl |{{flag|Algeria}} |{{flag|Бразилия|1968}} |{{flag|Канада}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Ethiopia|1987}} |{{flag|Finland}} |{{flag|Malaysia}} |{{flag|Nepal}} |{{flag|Senegal}} |{{flag|Yugoslavia}} }} | 1990 = {{ubl |{{flag|Канада}} |{{flag|Ivory Coast|name=Cote d'Ivoire}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Куба}} |{{flag|Ethiopia|1987}} |{{flag|Finland}} |{{flag|Malaysia}} |{{flag|Romania}} |{{flag|Yemen}} |{{flag|Zaire}} }} | 1991 = {{ubl |{{flag|Austria}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Ivory Coast|name=Cote d'Ivoire}} |{{flag|Куба}} |{{flag|Ecuador}} |{{flag|India}} |{{flag|Romania}} |{{flag|Yemen}} |{{flag|Zaire}} |{{flag|Zimbabwe}} }} | 1992 = {{ubl |{{flag|Austria}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Cape Verde}} |{{flag|Ecuador}} |{{flag|Hungary}} |{{flag|India}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Morocco}} |{{flag|Venezuela|1930}} |{{flag|Zimbabwe}} }} | 1993 = {{ubl |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Cape Verde}} |{{flag|Djibouti}} |{{flag|Hungary}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Morocco}} |{{flag|New Zealand}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Spain}} |{{flag|Venezuela|1930}} }} | 1994 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Czech Republic}} |{{flag|Djibouti}} |{{flag|New Zealand}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Oman}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Rwanda|1962}} |{{flag|Spain}} }} | 1995 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Botswana}} |{{flag|Czech Republic}} |{{flag|Germany}} |{{flag|Honduras}} |{{flag|Indonesia}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Oman}} |{{flag|Rwanda|1962}} }} | 1996 = {{ubl |{{flag|Botswana}} |{{flag|Чили}} |{{flag|Egypt}} |{{flag|Guinea-Bissau}} |{{flag|Germany}} |{{flag|Honduras}} |{{flag|Indonesia}} |{{flag|Italy}} |{{flag|South Korea|1949}} |{{flag|Poland}} }} | 1997 = {{ubl |{{flag|Чили}} |{{flag|Costa Rica}} |{{flag|Egypt}} |{{flag|Guinea-Bissau}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Kenya}} |{{flag|South Korea|1949}} |{{flag|Poland}} |{{flag|Portugal}} |{{flag|Sweden}} }} | 1998 = {{ubl |{{flag|Bahrain|1972}} |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Costa Rica}} |{{flag|Gabon}} |{{flag|Gambia}} |{{flag|Japan|1947}} |{{flag|Kenya}} |{{flag|Portugal}} |{{flag|Slovenia}} |{{flag|Sweden}} }} | 1999 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Bahrain|1972}} |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Канада}} |{{flag|Gabon}} |{{flag|Gambia}} |{{flag|Malaysia}} |{{flag|Namibia}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Slovenia}} }} | 2000 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Bangladesh}} |{{flag|Канада}} |{{flag|Jamaica}} |{{flag|Malaysia}} |{{flag|Mali}} |{{flag|Namibia}} |{{flag|Netherlands}} |{{flag|Tunisia}} |{{flag|Ukraine}} }} | 2001 = {{ubl |{{flag|Bangladesh}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Republic of Ireland|name=Ireland}} |{{flag|Jamaica}} |{{flag|Mali}} |{{flag|Mauritius}} |{{flag|Norway}} |{{flag|Singapore}} |{{flag|Tunisia}} |{{flag|Ukraine}} }} | 2002 = {{ubl |{{flag|Bulgaria}} |{{flag|Cameroon}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Guinea}} |{{flag|Republic of Ireland|name=Ireland}} |{{flag|Mauritius}} |{{flag|Mexico}} |{{flag|Norway}} |{{flag|Singapore}} |{{flag|Syria}} }} | 2003 = {{ubl |{{flag|Angola}} |{{flag|Bulgaria}} |{{flag|Чили}} |{{flag|Cameroon}} |{{flag|Germany}} |{{flag|Guinea}} |{{flag|Mexico}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Spain}} |{{flag|Syria}} }} | 2004 = {{ubl |{{flag|Algeria}} |{{flag|Angola}} |{{flag|Benin}} |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Чили}} |{{flag|Germany}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Philippines}} |{{flag|Romania}} |{{flag|Spain}} }} | 2005 = {{ubl |{{flag|Algeria}} |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Benin}} |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Greece}} |{{flag|Japan}} |{{flag|Philippines}} |{{flag|Romania}} |{{flag|Tanzania}} }} | 2006 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Republic of the Congo|name=Rep. of the Congo}} |{{flag|Denmark}} |{{flag|Ghana}} |{{flag|Greece}} |{{flag|Japan}} |{{flag|Peru}} |{{flag|Qatar}} |{{flag|Slovakia}} |{{flag|Tanzania}} }} | 2007 = {{ubl |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Republic of the Congo|name=Rep. of the Congo}} |{{flag|Ghana}} |{{flag|Indonesia}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Panama}} |{{flag|Peru}} |{{flag|Qatar}} |{{flag|South Africa}} |{{flag|Slovakia}} }} | 2008 = {{ubl |{{flag|Burkina Faso}} |{{flag|Бельгия}} |{{flag|Costa Rica}} |{{flag|Croatia}} |{{flag|Indonesia}} |{{flag|Italy}} |{{flag|Libya|1977}} |{{flag|Panama}} |{{flag|South Africa}} |{{flag|Vietnam}} }} | 2009 = {{ubl |{{flag|Austria}} |{{flag|Burkina Faso}} |{{flag|Costa Rica}} |{{flag|Croatia}} |{{flag|Japan}} |{{flag|Libya|1977}} |{{flag|Mexico}} |{{flag|Turkey}} |{{flag|Uganda}} |{{flag|Vietnam}} }} | 2010 = {{ubl |{{flag|Austria}} |{{flag|Bosnia and Herzegovina|name=Bosnia–Herzegovina}} |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Gabon}} |{{flag|Japan}} |{{flag|Lebanon}} |{{flag|Mexico}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Turkey}} |{{flag|Uganda}} }} | 2011 = {{ubl |{{flag|Bosnia and Herzegovina|name=Bosnia–Herzegovina}} |{{flag|Бразилия}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Germany}} |{{flag|Gabon}} |{{flag|India}} |{{flag|Lebanon}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Portugal}} |{{flag|South Africa}} }} | 2012 = {{ubl |{{flag|Azerbaijan}} |{{flag|Colombia}} |{{flag|Germany}} |{{flag|Guatemala}} |{{flag|India}} |{{flag|Morocco}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Portugal}} |{{flag|South Africa}} |{{flag|Togo}} }} | 2013 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Azerbaijan}} |{{flag|Guatemala}} |{{flag|South Korea}} |{{flag|Luxembourg}} |{{flag|Morocco}} |{{flag|Pakistan}} |{{flag|Rwanda}} |{{flag|Togo}} }} | 2014 = {{ubl |{{flag|Аргентина}} |{{flag|Аустралия}} |{{flag|Chad}} |{{flag|Чили}} |{{flag|Jordan}} |{{flag|Lithuania}} |{{flag|Luxembourg}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Rwanda}} |{{flag|South Korea}} }} | 2015 = {{ubl |{{flag|Angola}} |{{flag|Chad}} |{{flag|Чили}} |{{flag|Jordan}} |{{flag|Lithuania}} |{{flag|Malaysia}} |{{flag|New Zealand}} |{{flag|Nigeria}} |{{flag|Spain}} |{{flag|Venezuela}} }} | 2016 = {{ubl |{{flag|Angola}} |{{flag|Egypt}} |{{flag|Japan}} |{{flag|Malaysia}} |{{flag|New Zealand}} |{{flag|Senegal}} |{{flag|Spain}} |{{flag|Ukraine}} |{{flag|Uruguay}} |{{flag|Venezuela}} }} | #default = }} }} }}</includeonly><noinclude>{{Documentation}}[[Санат:Үлгілер:Құқық|БҰҰ резолюциясы]]</noinclude> 4qq3n15qup61k21o9zy0a7svfw4jx39 0 561052 3054125 2985909 2022-07-24T01:43:35Z Zemant 8274 /* Тарих */ wikitext text/x-wiki {{Партия | партия атауы = Демократиялық партия | шынайы атауы = {{lang-en|Democratic Party}} | логотипі = US Democratic Party Logo.svg | логотип ені = 150px | сурет атауы = | басшысы = {{iw|Джейми Харрисон|Джейми Харрисон|en|Jaime Harrison}} | негіздеуші = [[Эндрю Джексон]] | құрылуы = [[1828 жыл]] | таратылуы = | штаб-пәтері = [[Вашингтон (Колумбия округі)]] | идеологиясы = '''Көбінде:'''<br>• [[АҚШ-тағы қазіргі либерализм|Қазіргі либерализм]]<br>'''[[#Партияішілік фракциялар|Ішкі фракциялар]]:'''<br>• [[Центризм (саясат)|Центризм]]<br>• [[Әлеуметтік демократия]]<br>• [[Солшыл популизм]] | интернационалы = [[Прогрессивті альянс]] | одақтастар = | жастар ұйымы = | мүшелер саны = 15 000 (1830)<br>48 517 845 (2021) | ұраны = | Төменгі палатадағы орындар = | Төменгі палатадағы орындар_параметр = | Жоғарғы палатадағы орындар = | Жоғарғы палатадағы орындар_параметр = | Еуропарламенттегі орындар = | әнұраны = | партиялық мөр = | тұлғалар = | ресми сайты = }} '''Демократиялық партия''' ([[Ағылшын тілі|ағылш]]. Democratic Party) - Республикалық партиямен бірге, бүгінде екі ірі [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] [[саяси партия]]ларының бірі. Ол Құрама Штаттарындағы көне белсенді және әлемдегі ең көне саяси партиялардың бірі<ref>[[Британника энциклопедиясы|Encyclopaedia Britannica]] [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/157244/Democratic-Party#233981.toc Democratic Party (political party, United States)]: ''"The Democratic Party is the oldest political party in the United States and among the oldest political parties in the world."''</ref>. Оның бейресми символы - [[есек]] (еңсеру үшін қыңыр кедергілердің символы), бейресми түсі - [[көк]]. Партияның төрағасы - Дебби Вассерман-Шульц. 1930 жылдан бастап, партия өзінің қатарында прогресситер, либералдар мен центристерді біріктіретін<ref name="J. Hale">J. Hale.</ref>, либералды-әлеуметтік және прогрессивті орынға ие<ref>E. Grigsby.</ref><ref>S. N. Arnold.</ref><ref>J. Levy.</ref>. 1930-1960 жылы орын алған либерализм мен прогрессивті бағытында демократиялық партияның ауысуы, нәтижесінде, демократтарды қолдау географиясы да өзгерді. ХІХ ғасырдың екінші жартысы - ХХ ғасырдың бірінші жартысында, партия оңтүстік-шығыс Құрама Штаттарында аса үлкен ықпалға ие болса, қазіргі уақытта солтүстік-шығыста (Ортаатлантикалық мемлекеттер және Жаңа Англия), Ұлы көлдер аймағында және Тынық  мұхит жағалауында (оның ішінде Гавай аралдары), сондай-ақ аймағына қарамастан ірі қалаларда оның ықпалы күшті. [[АҚШ президенті]] [[Барак Обама]]<ref name="J. Hale"/> бұл қызметтегі он бесінші демократ. 2014 жылдың аралық сайлауынан кейін, демократиялық партия Сенат пен Өкілдер палатасының екеуінде де азшылық орынға ие болады, және штат әкімдерінің саны бойынша да және мемлекеттік заңнамамен бақыланатын жиналыстар саны бойынша республикандықтарға жол береді. == Тарих == Демократиялық партияның негізін қалаған үшінші АҚШ президенті [[Томас Джефферсон]] деп есептеледі, дегенмен ол құрған [[Демократиялық республикалық партиясының|демократиялық республикалық партияның]] мұрагері ретінде, өздерін Үлкен Ескі партия деп мәлімдеген Республикалық партия (АҚШ) да қарастырады, олар үлкен партия тараған соң құрылған), [[Эндрю Джексон]] (АҚШ жетінші президенті және осы партиядан 1828 жылы кандидат ретінде сайланған бірінші [[АҚШ президенті]]), сондай-ақ Мартин ван Бюрен (Америка Құрама Штаттарының сегізінші Президенті). 1828-1860 жылдары демократтар кейде вигтардың қолына билікті беріп, АҚШ-тың саяси сахнасында басымдыққа ие болды. Партия импортқа төмен кедендік тарифтерді насихаттады: бұған мүлікті импорттаушы, қаржылық және коммерциялық капитал мен иммигранттар мүдделі болды. Бастапқыда партия Оңтүстік мен солтүстіктегі Оңтүстіктің ауыл шаруашылығы өнімдерін іске асыратындардың мүдделерін қорғап, [[құлдық]]ты сақтап қалуға жақ болды; оның сайлаушылары оңтүстік тұрғындары, плантаторлар, құл иелері, католиктер, иммигранттар, оңтүстік штаттардың ықпалды рулары мен адамдары (Дикстер), ауыл тұрғындары болды; әдеттегі мысалдарға 1861-1865 жылдардағы АҚШ-тың азаматтық соғысында қарсы соғысқан Америка конфедерациясы мемлекеттердің президенті — Джеймс Полк, [[Франклин Пирс]], Джефферсон Дэвистер болды. Көптеген солтүстік демократтары Линкольн үкіметіне қолдау білдіргенмен, бірақ іс жүзінде азаматтық соғыста жеңілгеннен кейін демократтар 40 жыл бойы құлдырауда болды. [[Азамат соғысы|Азаматтық соғыстың]] (1861) басынан бастап және 1912 жылға дейін билеуші партия әрдайым дерлік [[Авраам Линкольн]] құрған [[Республикалық партия (АҚШ)|Республикалық партия]] болды; осы жылдар ішінде президент болып сайланған саясаткер-демократ тек — [[Гровер Кливленд]]. XX ғасырдың демократиялық партиясы екінші демін алды және [[Томас Вудро Вильсон|Вудро Вильсон]], [[Франклин Делано Рузвельт|Франклин Рузвельт]] және [[Джон Фицджеральд Кеннеди|Джон Кеннеди]] сияқты көрнекті президенттерді берді. ХХ ғасырдың соңы мен XXI басында, 1993-2001 жж демократ Клинтон екі президенттік мерзімге сайланғанына қарамастан партияның екінші жоспарға кеткен уақыты және мемлекеттік заң шығарушы және Конгресте Республикашылдардың таралуы. Аса бір ерекшелік 2006 жылғы АҚШ Конгресіне, демократтар, ұзақ үстемдік Конгресстегі республикашылдардың үстемінен кейін Өкілдер палатасында және АҚШ Сенатында көпшілік орынға ие болды (2012 аралық сайлаудан соң да, осы уақытқа дейін де оны ұстап тұр). ХХ ғасырдың соңына қарай, демократтар және республиканшылдар дерлік электораттарымен ауысты. Ұзақ уақыт бойы, нәсілдік бөлінуді жақтаған немесе тікелей немесе жанама, Оңтүстік ауылдық кедей халқынан демократиялық партия қолдау тауып келді. Бірақ демократ [[Линдон Бэйнс Джонсон|Линдон Джонсон]] бұл кемсітушіліктің заңсыз нысанын іске қосты. Енді демократтар негізінен ірі АҚШ қалаларында, жоғары дамыған экономикасы бар қоныстанған жағалау штаттары қолдайды. Қазіргі уақытта, демократтар экономикалық реформаларды, «әлеуметтік» шығыстардың ұлғаюын, салықтардың жоғарылауын, ұлттық корпорацияларды (Microsoft, Apple, Intel) қолдайды; жоғары технологиялық экономика секторын және [[қоршаған ортаның ластануы]]на қарсы күрес, экономикалық [[протекционизм]]нен бас тарту; жыныстық, нәсілдік азшылық (АҚШ мигранттарының жедел бейімделуі), әйелдер ұйымдары; отбасын жоспарлау және туудың басқару элементтерін қолдайды. Көпшілік демократтар — [[аборт]] мен өлім жазасына тыйым салынуын жақтайды. Сондай-ақ, экономикалық процестерге және елдегі әлеуметтік өмірге шектеулі араласуды қолдайды. Сонымен қатар, Америка Құрама Штаттарындағы атыс қарудың еркін саудасын шектеу пайдасына сөйлейді. 2006 сайлау демократиялық партияға, 1994 жылы жоғалтқан 2007 жылдың басында ашылған Өкілдер палатасы мен Сенаттағы, Конгресстің 110 съезінің басым көпшілігін қайтарды. Сонымен қатар, демократтар 50 штат әкімдерінің лауазымдарында партияның 28 өкілі бар. 2008 сайлауда Демократиялық партия кандидаты [[Барак Обама]] [[АҚШ президенті]] болып сайланды. Сол күні сенатта (кейбір штаттардың өкілдері), өкілдер палатасының сайлауында Демократтар басым көпшілігін күшейтті. Қазіргі негізгі идеология - дәстүрлі либерализм немесе әлеуметтік либерализм. Оңтүстік штаттар демократтарының идеологиясы (олардың өкілінің жарқын үлгісі - [[Билл Клинтон|Билл Клинтон]]) неғұрлым консервативті. Сыртқы саясатта, дипломатиялық диалог және адам құқықтарын қорғау жақтастары. Демократиялық партияға, тұрақты мүшелікке ие емес. оған тиесілі екендігі сайлауда кандидаттар өз даусын беру арқылы анықталады. Штаттар, қалалар мен елдерде жұмыс істейтін партиялық аппарат басшылығы түрлі атақтар мен лауазым иелерінен тұрады, партияны сөздің шынайы мағынасында құрайды. Сьезде президенті мен вице-президенті лауазымына кандидатураларды сайлайды, ол әр төрт жыл сайын шақырылады, сондай-ақ партиялық бағдарламаны (платформаны) қабылдайды, іс жүзінде ешқандай партия көшбасшыларын міндеттемейді. Съездер арасындағы кезеңде, демократиялық партия Ұлттық комитеттің қызметін үйлестіреді; палаталардағы партиялық фракциялардың, сондай-ақ жергiлiктi партиялық бастықтардың үлкен әсері бар. Партияның бейресми көшбасшысы (партия билікте болса) президент, экс-президент немесе осы лауазымға кандидат (ол оппозиция болса). === Демократтардың көпшілік кезеңдері === Сенатта: 1912—1918, 1932—1946, 1948—1952, 1954—1980, 1986—1994, 2006—2014. Өкілдер палатасында: 1910—1916, 1930—1946, 1948—1952, 1954—1994, с 2006—2010. Бір уақытта Конгресс екі палатасында және президенттің қызметінде: 1912—1916, 1932—1946, 1948—1952, 1960—1968, 1976—1980, 1992—1994, с 2008—2010. Бір уақытта екі палатада да 2/3 дауыс және президеннтік қызметте: 1962-1964 (барлық жағдайларда жаңадан сайланған мүшелердің немесе президенттерінің, қызметке кіріскен уақыты емес сайлау күнін көрсетіледі). == Демократиялық партиядан АҚШ президенттері == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" width="100%" !№ !№ ! class="unsortable" |Сурет !Президент ! class="unsortable" |Мерзімнің басталуы ! class="unsortable" |Мерзімнің аяқталуы ![[АҚШ вице-президенті|Вице-президент]] !Президенттіктің <br> ұзақтығы<br> (күндерде) ! class="unsortable" |Себеп |- bgcolor="#CCEFFF" |1 |'''7''' |[[Сурет:Andrew_jackson_head.jpg|121x121px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Эндрю Джексон]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/andrewjackson/|title=Biography of Andrew Jackson|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HWtUo59y|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] [[1829 жыл|1829]] |[[4 наурыз]] [[1837 жыл|1837]] |Джон Колдуэлл Кэлхун<br> ''Қызмет бос''<br> [[Мартин Ван Бюрен]] |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1829|day2=4|month2=3|year2=1837}} |Екі кезең |- bgcolor="#CCEFFF" |2 |'''8''' |[[Сурет:MartinVanBuren.png|116x116px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Мартин Ван Бюрен]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/martinvanburen/|title=Biography of Martin Van Buren|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HWtX3t9h|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] [[1837 жыл|1837]] |[[4 наурыз]] [[1841 жыл|1841]] |Джонсон, Ричард<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">Ричард Джонсон</span></span> |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1837|day2=4|month2=3|year2=1841}} |Сайлауда жеңіліс тапты |- bgcolor="#CCEFFF" |3 |'''11''' |[[Сурет:James_Knox_Polk_by_GPA_Healy,_1858.jpg|132x132px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Джеймс Нокс Полк]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jamespolk/|title=Biography of James Polk|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HWtdibBi|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] [[1845 жыл|1845]] |[[4 наурыз]] [[1849 жыл|1849]] |Даллас, Джордж<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Джордж Даллас]]</span></span> |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1845|day2=4|month2=3|year2=1849}} |Қайта сайланудан бас тартуы |- bgcolor="#CCEFFF" |4 |'''14''' |[[Сурет:Franklin_Pierce_by_GPA_Healy,_1858.jpg|131x131px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Франклин Пирс]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/franklinpierce/|title=Biography of Franklin Pierce|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HWtkd76R|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] [[1853 жыл|1853]] |[[4 наурыз]] [[1857 жыл|1857]] |Уильям Кинг <br> ''Қызмет бос'' |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1853|day2=4|month2=3|year2=1857}} |Отказ партии |- bgcolor="#CCEFFF" |5 |'''15''' |[[Сурет:Jb15.gif|144x144px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Джеймс Бьюкенен]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jamesbuchanan/|title=Biography of James Buchanan|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HWtmvqZu|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] [[1857 жыл|1857]] |[[4 наурыз]] [[1861 жыл|1861]] |Брекинридж, Джон<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">Джон Брекинридж</span></span> |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1857|day2=4|month2=3|year2=1861}} |Қайта сайланудан бас тартуы |- bgcolor="#CCEFFF" |6<ref>Избран как кандидат Национального союза</ref> |'''17'''<ref>Избран как вице-президент, президентом стал после убийства президента-республиканца [[Авраам Линкольн|Авраама Линкольна]]</ref> |[[Сурет:Andrew Johnson portrait.jpg|122x122px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Эндрю Джонсон]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/andrewjohnson/|title=Biography of Andrew Johnson|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HWtrKp26|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[15 сәуір]] [[1865 жыл|1865]] |[[4 наурыз]] [[1869 жыл|1869]] | - !<span class="sorttext" contenteditable="false">''Қызмет бос''</span> |{{Days between|day1=15|month1=4|year1=1865|day2=4|month2=3|year2=1869}} |Сайланудан бас тартуы |- bgcolor="#CCEFFF" |7 |'''22''' |[[Сурет:Grover_Cleveland_portrait2.jpg|136x136px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Стивен Гровер Кливленд|Гровер Кливленд]]</span></span><ref name="HIS-grover">{{Cite web|url=http://www.history.com/presidents/cleveland|title=Grover Cleveland – Democratic Party – 22 және 24 Президент – АҚШ Президентs|accessdate=2009-01-12|publisher=[[History (U.S. TV channel)|History]]|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX0IR6Ma|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] [[1885 жыл|1885]] |[[4 наурыз]] [[1889 жыл|1889]] |Томас Хендрикс <br> ''Қызмет бос'' |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1885|day2=4|month2=3|year2=1889}} |Сайлауда жеңіліс тапты |- bgcolor="#CCEFFF" |8 |'''24''' |[[Сурет:Grover_Cleveland,_painting_by_Anders_Zorn.jpg|138x138px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Стивен Гровер Кливленд|Гровер Кливленд]]</span></span><br> <small>''(екінші рет)''</small><ref name="HIS-grover"/> |[[4 наурыз]] [[1893 жыл|1893]] |[[4 наурыз]] 1897 |Стивенсон, Эдлай<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">Эдлай Стивенсон</span></span> |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1893|day2=4|month2=3|year2=1897}} |Екі кезең |- bgcolor="#CCEFFF" |9 |'''28''' |[[Сурет:Ww28.jpg|125x125px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Вудро Вильсон]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/woodrowwilson/|title=Biography of Woodrow Wilson|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-13|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX0gTJLP|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] 1913 |[[4 наурыз]] 1921 |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Томас Маршалл]]</span></span> |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1913|day2=4|month2=3|year2=1921}} |Екі кезең |- bgcolor="#CCEFFF" |10 |'''32''' |[[Сурет:FDR_in_1933.jpg|118x118px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Франклин Делано Рузвельт|Франклин Рузвельт]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/franklindroosevelt/|title=Biography of Franklin D. Roosevelt|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-20|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX5SJJ3z|archivedate=2013-06-21}}</ref> |[[4 наурыз]] 1933 |12 сәуір 1945 |Джон Гарнер <br> Генри Уоллес <br> Гарри Трумэн |{{Days between|day1=4|month1=3|year1=1933|day2=12|month2=4|year2=1945}} |Қайтыс болды |- bgcolor="#CCEFFF" |11 |'''33''' |[[Сурет:Harry_S._Truman.jpg|128x128px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Гарри Трумэн]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/harrystruman/|title=Biography of Harry S Truman|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX5WND3h|archivedate=2013-06-21}}</ref> |12 сәуір 1945 |20 қаңтар 1953 | ''Қызмет бос'' <br> Олбен Баркли |{{Days between|day1=12|month1=4|year1=1945|day2=20|month2=1|year2=1953}} |Екі кезең |- bgcolor="#CCEFFF" |12 |'''35''' |[[Сурет:John_F._Kennedy,_White_House_color_photo_portrait.jpg|130x130px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Джон Фицджеральд Кеннеди|Джон Кеннеди]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/johnfkennedy/|title=Biography of John F. Kennedy|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX5bgtaK|archivedate=2013-06-21}}</ref> |20 қаңтар 1961 |22 қараша 1963 |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Линдон Джонсон]]</span></span> |{{Days between|day1=20|month1=1|year1=1961|day2=22|month2=11|year2=1963}} |Өлтірілді |- bgcolor="#CCEFFF" |13 |'''36''' |[[Сурет:37_Lyndon_Johnson_3x4.jpg|133x133px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Линдон Бэйнс Джонсон|Линдон Джонсон]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.history.com/presidents/kennedy|title=Lyndon B. Johnson – Democratic Party – 36 Президент – American Президент|accessdate=2009-01-12|publisher=[[History (U.S. TV channel)|History]]|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX5cM1HV|archivedate=2013-06-21}}</ref> |22 қараша 1963 |20 қаңтар 1969 | ''Қызмет бос'' <br> Хьюберт Хамфри |{{Days between|day1=22|month1=11|year1=1963|day2=20|month2=1|year2=1969}} |Қайта сайланудан бас тартуы |- bgcolor="#CCEFFF" |14 |'''39''' |[[Сурет:JimmyCarterPortrait2.jpg|123x123px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Джимми Картер]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jimmycarter|title=Biography of Jimmy Carter|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX5kYf3A|archivedate=2013-06-21}}</ref> |20 қаңтар 1977 |20 қаңтар 1981 |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Уолтер Мондейл]]</span></span> |{{Days between|day1=20|month1=1|year1=1977|day2=20|month2=1|year2=1981}} |Сайлауда жеңіліс тапты |- bgcolor="#CCEFFF" |15 |'''42''' |[[Сурет:Bill_Clinton.jpg|133x133px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Билл Клинтон]]</span></span><ref>{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/about/presidents/williamjclinton/|title=Biography of William J. Clinton|accessdate=2009-01-12|date=2007-03-12|publisher=Whitehouse.gov|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX5pcMVN|archivedate=2013-06-21}}</ref> |20 қаңтар [[1993 жыл|1993]] |20 қаңтар [[2001 жыл|2001]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Эл Гор]]</span></span> |{{Days between|day1=20|month1=1|year1=1993|day2=20|month2=1|year2=2001}} |Екі кезең |- bgcolor="#CCEFFF" |16 |'''44''' |[[Сурет:Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg|136x136px]] |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Барак Обама]]</span></span><ref name="whouseobama">{{Cite web|url=http://www.whitehouse.gov/administration/president_obama/|title=Президент Барак Обама|accessdate=2009-01-20|publisher=Whitehouse.gov|date=2009-01-20|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HX5u88FA|archivedate=2013-06-21}}</ref> |20 қаңтар 2009 |20 қаңтар 2017 |<span class="vcard" contenteditable="false"><span class="fn">[[Джо Байден]]</span></span> |{{Days between|20|1|2009}} |Екі кезең |- bgcolor = #CCEFFF |17 |'''46''' |[[Сурет:Joe Biden official portrait 2013 cropped.jpg|100px]] |{{sortname|Джо|Байден|Джо Байден}} |[[20 қаңтар]] [[2021]] |қазіргі уақыт |{{sortname|Камала|Харрис|Камала Харрис}} |<span style="display:none">{{Days between|20|1|2021}} |} <div class="references-small" style="min-height: 98px;"> </div> == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} [[Санат:Алфавит бойынша саяси партиялар]] [[Санат:АҚШ саяси партиялары]] ihqwpmuwcoqqi7yxnbf84thok8ciy6f 0 569062 3054098 2920990 2022-07-23T18:37:41Z Мағыпар 100137 сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сұлутөбе |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 37|lat_sec = 57 |lon_deg =66|lon_min = 02|lon_sec =24 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сұлутөбе ауылдық округі{{!}}Сұлутөбе |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =2403 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Сұлутөбе''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл, темір жол бекеті, [[Сұлутөбе ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Шиелі (Қызылорда облысы)|Шиелі]] ауылынан солтүстік–батысқа қарай 73 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2604 адам (1356 ер адам және 1248 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 2403 адамды (1220 ер адам және 1183 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Сұлутөбе Мешіт 20210806 070953.jpg|Мешіт </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 3suvafga81fpr0o76ylqxs7yy2wybbe 3054099 3054098 2022-07-23T18:38:22Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сұлутөбе |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 37|lat_sec = 57 |lon_deg =66|lon_min = 02|lon_sec =24 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сұлутөбе ауылдық округі{{!}}Сұлутөбе |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =2403 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Сұлутөбе''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл, темір жол бекеті, [[Сұлутөбе ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Шиелі (Қызылорда облысы)|Шиелі]] ауылынан солтүстік–батысқа қарай 73 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2604 адам (1356 ер адам және 1248 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 2403 адамды (1220 ер адам және 1183 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Сұлутөбе Мешіт 20210806 070953.jpg|Мешіт Сұлутөбе ж.д.станция 20210806 071144.jpg|Темір жол стансасы </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] cn1av6h31pgbqwslgk88lji5noyuaqa 3054100 3054099 2022-07-23T18:39:01Z Мағыпар 100137 /* Ауыл суреттері */ сурет қою wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сұлутөбе |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 37|lat_sec = 57 |lon_deg =66|lon_min = 02|lon_sec =24 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сұлутөбе ауылдық округі{{!}}Сұлутөбе |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =2403 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Сұлутөбе''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл, темір жол бекеті, [[Сұлутөбе ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Шиелі (Қызылорда облысы)|Шиелі]] ауылынан солтүстік–батысқа қарай 73 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2604 адам (1356 ер адам және 1248 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 2403 адамды (1220 ер адам және 1183 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Сұлутөбе Мешіт 20210806 070953.jpg|Мешіт Сұлутөбе ж.д.станция 20210806 071144.jpg|Темір жол стансасы Сұлутөбе 20210806 071213.jpg|Ауыл көрінісі </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 9rigw8td0xt618tj28k7bqgcc2pxmk6 3054102 3054100 2022-07-23T18:39:39Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен-Қазақстан |статусы = Ауыл |атауы = Сұлутөбе |сурет = |әкімшілік күйі = Ауылдық округ орталығы |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_deg =44 |lat_min = 37|lat_sec = 57 |lon_deg =66|lon_min = 02|lon_sec =24 |CoordAddon = type:city(1226000)_region:KZ |CoordScale = |ел картасы = |облыс картасы = |аудан картасы = |ел картасының өлшемi = |облыс картасының өлшемi = |аудан картасының өлшемi = |облысы = Қызылорда облысы |кестедегі облыс = Қызылорда облысы{{!}}Қызылорда |ауданы = Шиелі ауданы |кестедегі аудан = Шиелі ауданы{{!}}Шиелі |мекен түрі = ауылдық округ{{!}}Ауылдық округі |мекені = Сұлутөбе ауылдық округі{{!}}Сұлутөбе |ішкі бөлінісі = |әкімі = |құрылған уақыты = |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |климаты = |тұрғыны =2403 |санақ жылы = 2009 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |телефон коды = |пошта индексі = |пошта индекстері = |ортаққордағы санаты = Кызылординская область |сайты = |сайт тілі = }} '''Сұлутөбе''' — [[Қызылорда облысы]] [[Шиелі ауданы]]ндағы ауыл, темір жол бекеті, [[Сұлутөбе ауылдық округі]] орталығы. == Географиялық орны == Аудан орталығы – [[Шиелі (Қызылорда облысы)|Шиелі]] ауылынан солтүстік–батысқа қарай 73 км-дей жерде. == Халқы == [[1999 жыл]]ы тұрғындар саны 2604 адам (1356 ер адам және 1248 әйел адам) болса, [[2009 жыл]]ы 2403 адамды (1220 ер адам және 1183 әйел адам) құрады.<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf |date=2013-02-27 }}</ref> == Ауыл суреттері == <gallery> Сұлутөбе Мешіт 20210806 070953.jpg|Мешіт Сұлутөбе ж.д.станция 20210806 071144.jpg|Темір жол стансасы Сұлутөбе 20210806 071213.jpg|Ауыл көрінісі </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{Шиелі ауданы елді мекендері}} [[Санат:Шиелі ауданы елді мекендері]] [[Санат:Қазақстан темір жол бекеттері]] 69by6eve9dzcvm15wzxu5iuzmdplsd0 3 573722 3054075 2644252 2022-07-23T16:25:20Z 2409:4071:6E97:D9BC:0:0:4388:9403 Slurp wikitext text/x-wiki Drink [[User:Ritchie333|Ritchie's]] piss [[User:Praxidicae|Chrissy]]. [[Арнайы:Үлесі/2409:4071:6E97:D9BC:0:0:4388:9403|2409:4071:6E97:D9BC:0:0:4388:9403]] 22:25, 2022 ж. шілденің 23 (+06) {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Chrissymad}} -- [[Қатысушы:Абылай|Абылай]] ([[Қатысушы талқылауы:Абылай|талқылауы]]) 20:39, 2017 ж. қаңтардың 11 (+06) 9hfwjz1zxbrofcjpovoypvqav0jhvwk 3054087 3054075 2022-07-23T18:10:12Z 20041027 tatsu 101071 [[Special:Contributions/2409:4071:6E97:D9BC:0:0:4388:9403|2409:4071:6E97:D9BC:0:0:4388:9403]] ([[User talk:2409:4071:6E97:D9BC:0:0:4388:9403|т]]) өңдемелерінен [[User:TonyBallioni|TonyBallioni]] соңғы нұсқасына қайтарды wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Chrissymad}} -- [[Қатысушы:Абылай|Абылай]] ([[Қатысушы талқылауы:Абылай|талқылауы]]) 20:39, 2017 ж. қаңтардың 11 (+06) lvkug82q2zmtsnpu2libowj1b328z1r 0 584952 3054122 3023423 2022-07-24T00:02:09Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{футбол клубы | атауы = {{flagicon|Poland}} Легия Варшава| логотип = [[Сурет:Met-legia (2).jpg|250px|Легия]] | толық аты = Legia Warszawa<br />Spółka Akcyjna | nickname = Легия (Legia) | құрылған = [[1916 жыл]] | стадионы = [[Поляк әскері стадион]]<br />[[Варшава]] {{flagicon|Poland}} [[Польша]] | сыйымдылығы = 30.805 | chairman = {{flagicon|Poland}} [[Дариуш Миодуски]] | жаттықтырушы = {{flagicon|Serbia}} [[Александр Вукович]] | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Польша Премьер Лигасы]] | маусым = 2021/22 | орын = 10 | | pattern_la1=_blackborder | pattern_b1=_legia1718h | pattern_ra1=_blackborder | pattern_sh1=_legia1516h | pattern_so1=_partizan1516h | leftarm1=ffffff | body1=ffffff | rightarm1=ffffff | shorts1=ffffff | socks1=ffffff | pattern_la2=_legia1718a | pattern_b2=_legia1718a | pattern_ra2=_legia1718a | pattern_sh2=_legia1718a | pattern_so2=_3_stripes_black | leftarm2=666633 | body2=666633 | rightarm2=666633 | shorts2=666633 | socks2=666633 }} '''Легия Варшава''' — Польшадағы кәсіби футбол клубы. 1916 жылы құрылған. [[Варшава]] қаласының [[Поляк әскері стадион]] стадионы клубтың базасы болып табылады<ref>[http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=171&id_sezon=91 Легия Варшава] (90minut.pl)</ref>. == Табыстары == [[Сурет:Warszawa 8645.jpg|thumb|290px|[[Поляк әскері стадион]]]] * [[Футболдан Польша чемпионаты]] - (15x) - 1955, 1956, 1968/69, 1969/70, 1993/94, 1994/95, 2001/02, 2005/06, 2012/13, 2013/14, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2019/20, 2020/21 * Польша кубогы - (19x) - 1954/55, 1955/56, 1963/64, 1965/66, 1972/73, 1979/80, 1980/81, 1988/89, 1989/90, 1993/94, 1994/95, 1996/97, 2007/08, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2014/15, 2015/16, 2017/18 == Тарихы == == Ойыншылар == === Негізгі құрам 2022 === * [http://www.90minut.pl/kadra.php?id_sezon=101&jesien=1&id_klub=171 Негізгі құрам] == Дереккөздер == <references/> == Сілтемелер == * [https://legia.com Ресми сайты] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=171&id_sezon=101 Легия Варшава] (90minut.pl) [[Санат:Польша футбол клубтары]] [[Санат:Легия Варшава ФК]] [[Санат:1916 жылы құрылған футбол клубтары]] tsufxr5ubkgmaffpxzwzfxe8n1vpg33 3 585470 3054072 3052920 2022-07-23T15:59:53Z Ұлы Тұран 120792 /* Мақалаларды жетілдіру */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki Өтініш сіздерден бір сөздерді қате жасайсыздар == Сынық-сынып == Сынық-сынып деген мақалаға да телесериал деген үлгіні қоюыңыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:25, 2019 ж. қаңтардың 4 (+06) == Ұсыныс == Мықтыбек ақын, футболсүйер, мақташы, уикипедияшы мырза! Сізге екі ұсынысымыз бар. 1) Қазақша Уикипедия торабына админ болуға келісім берсеңіз. 2) талқылау бетіңізді мұрағаттасаңыз.--[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 00:11, 2019 ж. қаңтардың 6 (+06) :Оу, құрдас, админ болғыңыз келмей ме? --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 17:20, 2019 ж. қаңтардың 6 (+06) ::Ұсыныстарыңызға рақмет, осылай жәй ғана қатысушы боп жүре берейін, өзіме осылай ұнайды.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 17:33, 2019 ж. қаңтардың 6 (+06) Мықа, сіз нешеме беттің атауын ауыстырып, жылжытып жатсыз. Қажет емес беттерді, егер админ болсаңыз бірден жоя алар едіңіз. Админ болыңыз дегенді ана бір ауылдан қашқан совхоз директоры секілді қашып кетпесеңіз айта беремін, айта беремін. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 21:01, 2019 ж. ақпанның 7 (+06) :Ұсыныс - өз орнында. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 01:50, 2019 ж. мамырдың 19 (+06) == Үлгілер == Үлгілерді жасағанда тілдер мен санаттар қойып шықсаңыз дұрыс болар еді. Және футболға қатысты бір ортақ түс бар ғой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:44, 2019 ж. қаңтардың 18 (+06) == Футбол клубтары атауы == Мықтыбек Оразтайұлы мырза қалайсыз. Менінше футбол клуб атауларын бір жүйеге келтіруге керек сияқты. Мысалы ''Бавария ФК'' → '''Бавария (футбол клубы)''' деген сияқты --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:48, 2019 ж. қаңтардың 31 (+06) :Қазір санаттармен айналысып жатыр ем, соны бір жақты қып алайын, сосын клубтар атауына ауысамын.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 14:22, 2019 ж. қаңтардың 31 (+06) == Футбол үлгілері == Мықтыбек Оразтайұлы мырза мен қазақша уикипедиядағы үлгілерді барынша қазақша жасауға тырысып жүрсем, сіз {{tl|Footballbox}} үлгісін пайдаланып жүрсіз. Оның қазақша нұсқасы бар ғой: {{tl|Матч туралы есептеме}} --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:13, 2019 ж. ақпанның 24 (+06) * Жоқ қазір жойылмайды, тек қазақша нұсқасын пайдалансаңыз болды. Алмастыру кейін болып жатар --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2019 ж. ақпанның 24 (+06) == Еуропа Ұлттық футбол құрамалары == Мықтыбек мырза {{tl|Еуропа Ұлттық футбол құрамалары}} нав. үлгісінде құрамалар ретін алфавит бойынша қойып шықсаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:59, 2019 ж. сәуірдің 1 (+06) * Түзетіпсіз, бірақ та бәрібір де дұрыс емес қойылған. Бірінші әрпі қайталанса, екіншісіне қарап, одан әрі үшінші әрпіне қарап т.с.с. жасау керек. (Еуропа үлгісін түзеттім) Уақытыңыз болып жатса асықпай қалған құрлықтағы құрамалардың реттігін дұрыстап шықсаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:02, 2019 ж. сәуірдің 4 (+06) == Конфедерациялар кубогы == Конфедерациялар кубогы неге екеу жасағансыз? '''Футболдан Конфедерациялар кубогы''' не үшін қайталап жасадыңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:04, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) :Өңдемек болып ем, "Бетті бастау деген шықты, қайнары емес, тақырыбын өңдеп ем, екеу боп кетіпті. Біреуін жоюға ұсынсам, екеуі де өшіп кетейін деп тұр, жасай алмадым--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 14:16, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) ::'''Конфедерациялар кубогы''' қойып шығыңыз (бұрынғысы), кейінгісін жоямын--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:29, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) == Спорт санаты == [[:Санат:Спорт]] бетіндегі мақалаларды уақыт тауып, арасында сүзгіден өткізе аласыз ба? Қажеттісі бар, қажетсізі бар дегендей. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 18:55, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) :Көрейін--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 19:00, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) ::Жақсы, рахмет! Содан кейін айтайын дегенім, осы бетті мұрағаттасақ қайтеді. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:31, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) :::[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан]], мұрағаттай беріңіз--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:36, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) == Сурет жүктеу == Сурет жүктегенде қайнаркөзін, авторын көрсеткеңіз дұрыс болар. Сурет:Ecfinal1985.jpg түзетіп кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:35, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) == Санаттар == Мықтыбек Оразтайұлы мырза сіз футбол клубтары, құрамалар жайлы санат жасап жатыр екенсіз. Кейбір клубтарға не интеруик, ортақорға сілтеме, санаттар қойылмай жатады. (байқағаным тек орыс уикиден қарайды екенсіз) Енді сол интеруикиі жоқ футбол клубтарын ағылшын тілінен қарап қойып шықсаңыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:54, 2019 ж. маусымның 10 (+06) == Футбол бойынша екі тақырып == Мықтыбек мырза, уикиіміздегі футбол бойынша мен білетін нағыз маман тек сіз. Сол себепті, 2016 жылдың қаңтарындағы мына екі мақаланы тексеріп жіберсеңіз деген өтініш: [[Футболдан Испания Кубогы]] және [[Футболдан Испания Чемпионаты 2016/17]]. Рахмет!--[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 13:09, 2019 ж. шілденің 10 (+06) :Тексердім, тағы біраз өңдеу не толықтыру керек--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 23:41, 2019 ж. шілденің 10 (+06) == Дауыс беру == Сәлем! Егер лайықтымын деп ойласаңыз, [[Уикипедия:Форум/Жаңалықтар#Wikimedia CEE Meeting 2019|Мында]] дауыс беруіңізді сұраймын. --[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 16:47, 2019 ж. шілденің 17 (+06) == Уикипедия:Администраторларды сайлау#Мықтыбек Оразтайұлы == [[Уикипедия:Администраторларды сайлау#Мықтыбек Оразтайұлы]] бетіндегі өз бағдарламаңызды толтырып беруіңізді сұраймын. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 10:26, 2019 ж. тамыздың 18 (+06) :Ассалаумағалейкум! Айнып қалдыңыз ба? --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 15:40, 2019 ж. тамыздың 23 (+06) == Интеруики == Санаттарға интеруикиді қоюды ұмытпаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:18, 2019 ж. қыркүйектің 23 (+06) Сосын беттерді жылжытқанда футбол клуб атауларын өзгерткенде сілтеме қалдырмаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:22, 2019 ж. қыркүйектің 23 (+06) == Беттерді жылжыту == Беттерді жылжытқанда ескі атауға сілтемелер қалып қояды. Соны ескере жүріңіз. Сол жақтағы '''мұнда сілтейтін беттер''' деген параметрге кіріп, бір тексеріп шығу керек. Егер болса сәйкесінше түзетесіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:41, 2019 ж. қыркүйектің 27 (+06) == Мазмұн аудару == Ассалаумағалейкум! Баптаулардың ішінде "Мазмұн аудару" дегенді қосып алыңыз. Қазіргі уақытта Орысша Уикипедиядағы мақалаларды өз атыңыздан жариялап жүрсіз. Негізі, мазмұн аудару арқылы аударылса дұрыс болар еді. Бір қатысушының "менің мақаламды ұрлап аударып жариялапсың" деп ренжігені есімде қалыпты. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:02, 2019 ж. қазанның 11 (+06) == Қос мақала == Ассалаумағалейкум! [[Қазақстан футболы]] және [[Қазақстандағы футбол]] мақалаларын біріктіріп көрсеңіз, телефонмен қиын нәрсе екен. -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:27, 2019 ж. қазанның 13 (+06) :1986-1992 жж. аралығындағы футбол көрермендерінің бірі едім. Футбол жөніндегі мақалаларыңызды қызыға оқимын. Әрине, орысша уикипедиядағыдай үлгілермен және суреттермен қамтылса жақсы болар еді. Осында "Футбол жұлдызы" деген марапатпен марапатталған қатысушылар болушы еді, сондай қызығушылығы басым жандарды тартса керемет нәтиже болар ма еді. -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:42, 2019 ж. қазанның 14 (+06) ::Өкінішке орай, ол марапатты алған 3 қатысушы да уикиді тастап кеткен екен. -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:54, 2019 ж. қазанның 14 (+06) ::: [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұреке]], біріктірдім. Біреуін бағыттау беті қып қалдырдым.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 14:49, 2019 ж. қазанның 18 (+06) Дұрыс болды. Мың болыңыз! -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:21, 2019 ж. қазанның 18 (+06) == Футболдан ****** чемпионаты == Аталған үлгілерге санаттар мен интеруики қойып шығуыңызды өтінемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:09, 2019 ж. қазанның 19 (+06) :: Иә айтпақшы--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:14, 2019 ж. қазанның 19 (+06) == Қайталанған үлгілер == ''Yel, Sent off, Goal'' үлгілері қайталанған, жедел жоюға ұсындым --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:13, 2020 ж. қаңтардың 6 (+06) == Штутгарт == [[Штутгарт]] бетіне қойып жүрген сілтемеңіз Германия қаласын көрсетіп тұр. Сізге [[Штутгарт (футбол клубы)]] мақаласына сілтеме қою керек болар. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 22:56, 2020 ж. қаңтардың 7 (+06) == Тексерілмеген мақалалар == [[:Санат:Уикипедия:Тексерілмеген мақалалар]] бетінде бүгінгі таңда 1681 тексерілмеген мақала бар екен. Тексерілмеген мақаланың басы 2016 жылдан бастап қалыптасқан, яғни 4 жыл уақыт болды деген сөз. Осы санаттағы мақалаларды бәріміз жабылып 2016 жылғы мақаланы түгелге жуық тексеріп шықсақ қалай болады? Ай-айға бөліп алсақ. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 00:08, 2020 ж. қаңтардың 9 (+06) :Мен дайынмын, [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұреке]]--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 00:22, 2020 ж. қаңтардың 9 (+06) ::[[:Санат:Уикипедия:Тексерілмеген мақалалар/наурыз 2016]]-ны алсаңызшы. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 21:53, 2020 ж. қаңтардың 9 (+06) == Түнгі бақылау == Байқауымша, көбіне түннің біруағына дейін өңдемелер жасайсыз. анда-санда жуықтағы өзгерістерге қарап, студенттердің еріккен өңдемелерін қарай отырсаңыз. Жосықсыз кетіп бара жатқанын бұғаттап тастаңыз, оқу жылы аяқталғанша. Өңдемесін кері шегіндіре саларсыз. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 23:58, 2020 ж. қаңтардың 18 (+06) == Кісі есімдері == Кісі есімдерін бір тексере кеткен дұрыс, себебі кейбіреулері орыс уикипедиясынан көшіріп қате болуы мүмкін. '''Питт Брэд''' деген сияқты мысалға --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:28, 2020 ж. қаңтардың 19 (+06) == Атауын өзгерту == Беттерді жылжытқанда ескі атауға сілтемелер қалып қояды. Соны ескере жүріңіз. Сол жақтағы '''мұнда сілтейтін беттер''' деген параметрге кіріп, бір тексеріп шығу керек. Егер болса сәйкесінше түзетесіз, Шарапхана мысалы --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:52, 2020 ж. сәуірдің 13 (+06) == [[Екібастұз (футбол клубы, 1979)]] == Сәлиметсиз бе Мықтыбек Оразтайұлы, Бұл клуб „Экибастузец“ - Екібастұздық болды, „Екібастұз“ емес. Менің ойымша бет аты өзгерту керек: „Екібастұзец“. Сіз қалай ойлайсыз? Алдын ала рақмет. [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 02:19, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) : [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан]], [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] не айтасыздар?--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 13:09, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) ::Орысша атауын тікелей аударғанда - Екібастұздық болар еді. Бірақ, ресми түрде қазақшасы Екібастұз болды ғой. Интернеттегі бар мақаланы қарап шықтым, ешқайсысы Екібастұздық деп тұрған жоқ. Сондықтан, еш өнім бермейтін жұмыс. Бұрынғы атауын ауыстырудың қисыны жоқ. [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 14:35, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) ::: Мен оны (ресми аты) қайдан табамын?? Интернете бар ма? Алдын ала рақмет. [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 18:07, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) ::::Кеңес дәуірінде футбол туралы жазатын "Спорт", "Лениншіл жас" газеттері "Екібастұз" деп жазатын еді.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 15:40, 2020 ж. сәуірдің 29 (+06) == Әлия Нұрсұлтанқызы Назарбаева‎ == Себебі бар шығар, мәліметтердің алып тастаудың --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:18, 2020 ж. мамырдың 9 (+06) ::Қайтандан толықтырам дегем, қолым тимей жатыр--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 17:37, 2020 ж. мамырдың 10 (+06) == Талқылау:Ұлтшылдық == [[Талқылау:Ұлтшылдық|Мұнда]] өз ойыңыз бен пікіріңізді айта кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:46, 2020 ж. мамырдың 16 (+06) == Марафон == {{Уикипедия:Хабарлама тарату/Түркі марафоны 2020}} 16:57, 2020 ж. маусымның 2 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2769859 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == [[Қазақстанның футбол стадиондары]] == Ассалаумағалейкум! Сіз футболға қызығасыз ғой. Мына тізімді қарап толықтырып және тексеріп шыға аласыз ба? Орысша уикипедиядағысын да.--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 18:37, 2020 ж. маусымның 13 (+06) == Үлгі:Қазақстанның үздік футболшылары == Аталған үлгіні футболдың ортақ түсімен әрлесеңіз, бір жүйеде болған дұрыс шығар. Сосын санат пен интеруики (болса егер) қоюды ұмытпаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2020 ж. шілденің 26 (+06) == Үлгі:Байрақ == Мен байрақ үлгісін толықтырып жаңарттым, соған байланысты Футбол *** үлгісінде соларды қойып шықсаңыз. ''Үлгі:Футбол AZE'' мысал ретінде қарасаңыз болады. ''Байрақ'' қойылса тудың қасынан ел жазылады, ''ту'' қойылса тек туы көрсетіліп тұрады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:37, 2020 ж. тамыздың 13 (+06) == Туған жылы == Туған жылы параметрін ұмытпаңыз толтыруды, кейбір жаңа мақалалар да қойылмай жатыр --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:32, 2020 ж. тамыздың 19 (+06) == Таңдаулы мақалаға үміткер == {{WAM |header = [[АИВ/ЖИТС]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Red Ribbon.svg|150px|link=АИВ/ЖИТС]]</div> |subheader = Таңдаулы мақалаға жаңа үміткер ұсынылып, соған [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/АИВ/ЖИТС|дауыс беру жүргізіліп жатқанын]] хабарлаймыз! <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Ұсынушы пікірі: Мақаланы ағылшын уикиінен аударып шықтым, сондай-ақ жаңа мәліметтер мен Қазақстандағы жағдайды қостым. АИВ пен ЖИТСті жеке қарастырмай бір мақалада жазған дұрыс деп шештім, әйтпесе көбі екеуін жеке дерт деп ойлап жатады. Сонымен қатар елімізде АИВ/ЖИТС жайлы ақпараттандыру жеткілікті деңгейде жүргізілмейді, сол себепті тіпті үлкен кісілер де аталған дерт жайлы бейхабар. Ал Уикипедияның басты беті көп қаралатын беттердің бірі (соңғы 20 күнде басты бетті 25 мың адам қараған екен), сондықтан басты бетте тұрса, көбі кіріп, оқып, таныса ма деген үміт бар. Мақала таңдаулы мақала критерийлеріне сай деп санаймын, ақпарат жаңартылып отырады. |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] Құрметпен, [[Қатысушы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Қатысушы талқылауы:MediaWiki message delivery|талқылауы]]) 11:38, 2020 ж. тамыздың 20 (+06) }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2769859 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Ту/байрақ == Мықтыбек Оразтайұлы мырза байқасаңыз байрақ/ту үлгісін мен жаңартып шығып едім (әзірше қазіргі елдер тізімі ғана бар). Сондықтан жаңа мақалада осы үлгілерді пайдалануды өтінемін және де уақыт болып жатса футболға байланыста қолданылған үлгілердің ішіндегі үлгілерді осыған өзгертсеңіз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:32, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) <pre>{{байрақ|Германия}}</pre> → <code>{{байрақ|Германия}}</code> <pre>{{ту|Германия}}</pre> → <code>{{ту|Германия}}</code> :[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|Қасымов]], Англия туы үлгісінде бір "замыкание" бар сияқты. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:30, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) ::Не істеп жібергеңізді түсінбедім, мен оны баяғыда дұрыстап түзетіп едім ғой. Жарайды түзетіп шықтым. Байрақ/туды өзім жасаймын: қандай елдер жетіспейді жазып тұрыңыз (негізінен тарихи елдер жоқ). Өзім жасап беремін. Сізден тек бір өтініш: құрамаларға арналған үлгілер ішіндегі: <pre>{{flagicon|England}}</pre> → <pre>{{ту|Англия}}</pre> деп өзгертіңіз және санаттар мен интеруикиді қоюды ұмытпаңыз. Байрақ/ту үлгісін қалай пайдалану керектігін түсінген шығарсыз. Сұрақтар болса айтыңыз. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:22, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) ::: [[Қатысушы талқылауы:Kasymov|Қасымов]], Чехословакия, КСРО, Украина, Югославия тулары болмай жатыр, [[Еуропа чемпиондары кубогы 1991/92#Топтық турнир]]--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 16:03, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) :::: Чехословакия, КСРО, Югославия жасадым, Украина бар бұрыннан. қатысушы талқылау бетін емес өзін көрсету керек, сонда қатысушыға көрінеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:04, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) **Неге үлгі:үлгі деп жылжыттыңыз енді қате үлгіге сан мәрте мақала сілтеніп тұр. Арыстанбек мырзадан көмек сұрадым, түзете алатын шығар --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:31, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) == Интеруики жоқ == Интеруикилерді бір тексеріп шығыңыз, админның артынан тескермейтін шығармыз. Сосын байрақ/ту жайлы айтып едім, тыңдамадыңыз, жарайды мен қате/ескі үлгілерді жоямын: мақалаларыңызда қызыл үлгілер шығып тұратын болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:38, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) == Үлгі:Country data England == Олай жасауға болмайды: үлгілерге бітпейтін сілтемелер болып кетеді. Одан да асықпай өзгерте беріңіз, мен айтқан бойынша --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:47, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) == Футбол үлгісі == Футбол үлгісін қайта жасау керек сияқты, байрақ/ту үлгісіне сілтену үшін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:20, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) == Жақсы мақала таңдау == [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер|Жақсы мақала таңдалып жатқанын хабарлаймыз!]]. Ұсынылған 3 үміткер мақаланың біріне өз даусыңызды бере аласыз. Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] 19:16, 2020 ж. тамыздың 29 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2769859 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Үлгі:Клуб маусымы == '''Үлгі:Клуб маусымы''' үлгісін аяғына дейін жеткізіңіз. Санат пен интеруики қойып, толтыруға арналған үлгісі жоқ қой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:58, 2020 ж. қыркүйектің 7 (+06) == Транскрипция == [[Талқылау:Кек алушылар: Финал|Мұнда]] ойларыңызды жазып кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:47, 2020 ж. қыркүйектің 18 (+06) == Футбол үлгісі == Футбол үлгісін ''байрақ'' үлгісіне жаңартып едім, бүрынғы ағылшынша үлгіден құтылу үшін. Енді осыған сілтенген бірнеше мақалаларда қателіктер шығып тұр: командалар кестесінде ел атауын ағылшынша қойған кесірінен дұрыс көрсетпей тұр. Мысалы ретінде ''[[Футболдан 2008 жылғы Еуропа біріншілігі]]'' мақаласын қарасаңыз болады. '''ENG''' орнына '''Англия''' бар болғаны елдің атауын қазақша жазып шығу. Әрине шамаңыз келгенше, өңдеп/толықтырып жүргенде. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:38, 2020 ж. қазанның 16 (+06) :Рахмет көңіл аударғаңызға, алайда әлі ондай мақалар көп. Сондықтан уақыт тауып жатсаңыз, асықпай түзетіп шығарсыз. Осындай мәселе сіз жаңадан қосқан УЕФА Кубок иелері кубогы 1996/97 сияқты мақалалар да бар( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:54, 2020 ж. қазанның 17 (+06) ::Ақырындап реттеймін ғой. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 02:23, 2020 ж. қазанның 17 (+06) :Байрақты қосқаннан кейін кейбір құрамалар келмей қалыпты (менен кеткен қате сияқты, дәлірек айтқанда байрақ үлгісінен байлаулы болғандықтан). Мүмкіндік болып жатса шешіп көрем --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:09, 2020 ж. қазанның 19 (+06) == Қаймандар Ұлттық футбол құрамасы == Кайман аралдары Ұлттық футбол құрамасы деп өзгерту керек сияқты, '''Қ'''айман деп кім шығарған осы?[[File:SMirC-puppyeyes.svg|20px]] --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:49, 2020 ж. қазанның 22 (+06) ::[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|Kasymov]], [[Үлгі:Ұлттық футбол құрама командасы|Футбол]] үлгісі солай көрсетіп тұр. Байрақ Үлгісін реттеу керек сияқты--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 19:30, 2020 ж. қазанның 24 (+06) :::Байрақ үлгісі дұрыс, сіз дұрыс емес жасап жатыр екенсіз. Соның кесірінен қайман деп шығып қалды, түзетіп шықтым. Енді қарап көріңіз. Мен жаңадан қазақша нұсқасын жазып әлек болып жатсам сіз бұрынғы ағылшын нұсқасын көшіре салыпсыз. Өзім жасаймын онда байрақтарды. ПС: Менің есімімді дұрыс емес сілтеп жатырсыз, маған ол көрінбей тұр. <code>{{@|қатысушы аты}}</code> осыны қойсаңыз дұрыс көрсетеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:52, 2020 ж. қазанның 25 (+06) == Талқылау == [[Уикипедия:Форум/Администраторлар#Таңдаулы мақала/жақсы мақала|Мында]] өз пікіріңізді білдіруіңізді сұраймын. Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] 17:35, 2020 ж. қазанның 25 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2793590 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Таңдаулы/Жақсы мақала статусынан айыру жайында == [[Уикипедия:Форум/Администраторлар форумы#Таңдаулы мақала/жақсы мақала|Мында]] өз пікіріңізді білдіруіңізді сұраймын. Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] 17:39, 2020 ж. қазанның 25 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2793590 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Сурет:Келіншектау.jpg == Сурет сіздікі ма? Егер солай болса өз туындым деп сипаттама беру керек --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 13:43, 2020 ж. қарашаның 13 (+06) :[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>}, Соны жасай алмадым--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 15:07, 2020 ж. қарашаның 13 (+06) == Түрлендіргіш/Converter == {{Уикипедия:Хабарлама тарату/Түрлендіргіш/Converter}} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2793590 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Тексерілді == Мақаладан тексерілді деген үлгіні құр алмай санаттар қойып, үлгісін толтырып, бір тексерістен өткізген әлдеқайда дұрыс-ақ --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:37, 2020 ж. желтоқсанның 11 (+06) == Елді мекен санаты == Ассалаумағайлекүм, аудандарға, облыстырға **** жылы құрылған елді мекен санатын қою дұрыс емес, себебі аталған санат тек ауыл, қала сияқтыларға арнлаған. Аудандар ол әкімшілік бірлік қой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:57, 2020 ж. желтоқсанның 17 (+06) == Асықпаңыз == Менің жеке нәрсемді жасағандай, жауап жазбайсыздар әйтеуір. Өтінетінім асықпаңыз [[File:SMirC-hi.svg|20px]]. ''Елизавета Боуз-Лайон'' мақаласында тексерілмеді деп қайтадан қойдым, себеп мәтінде орысша сөздер жүр (шала аударған ғой біреу). ''Уринбой Рахмонбердиевич Рахмонов'' мақаласында қазуикидің бүткіл санатын қойып тастаған, артық санаттарды алу керек еді (жасадым). ''Роуз Макайвер'' мақаласында актер, актриса сол сияқты әмбебап үлгі бар, егер соны дұрыстап толтырса өзіңіз қойып шыққан санаттар автоматты түрде пайда болады (түзеттім). Сондықтан тағы да өтінерім асықпаңыз. Қанша дегенмен админсіз қалғандары сізге (бізге админдерге) қарап солай бола береді екен деген пікір қалыптасады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:27, 2020 ж. желтоқсанның 20 (+06) == Астана-1964 == Неге [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0_(%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB_%D0%BA%D0%BB%D1%83%D0%B1%D1%8B,_1964)&oldid=2833005 1]? [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 20:04, 2021 ж. қаңтардың 6 (+06) * Пинг [[User:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]]; {{ping|Мықтыбек Оразтайұлы}} [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 17:17, 2021 ж. қаңтардың 7 (+06) :: [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]], "[[Астана (футбол клубы, 1964)|Астана футбол клубы, 1964]]" деген бетке 150 ден астам мақалада сілтейтін сөздер бар, соның бәрін бүлінеді, реттеп шығу оңай емес. Атауы "Астана" екені рас, 1964 жылы құрылғаны рас, футбол клубы екені және рас. Өзгертпей-ақ қойған мақұл --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 18:20, 2021 ж. қаңтардың 7 (+06) == Санат тарихы == Ассалаумағалейкум! Меніңше, жаңадан жасалған Моңғолиядағы спорт санатын жою керек. Жойылған Моңғолия спорты санатын қалпына келтіріп, Моңғолиядағы спорт санатына жылжыту керек. Сонда ескі сағаттың тарихы сақталады. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 17:14, 2021 ж. қаңтардың 30 (+06) :[[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]], уағалейкумассалам. Екеуі бір мағына бермей ме? Мен "***** спорты" деген санаттардың бәрін "*****-дағы спорт" деп өзгертіп жатырмын жапа-тармағай. Солай дұрыс секілді. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 17:18, 2021 ж. қаңтардың 30 (+06) ::Бұл жерде өңдеу тарихын сақталу туралы айтып жатыр. Ол дегеніміз өңдеу тарихына әсер етеді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:58, 2021 ж. ақпанның 1 (+06) == Алфавит бойынша тұлғалар санаттары == Алфавит бойынша тұлғалар санаттары ол негізі метасанат. Санаттарды жиналған жеріне қойылады. Сондықтан алып тастап жатырмын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:37, 2021 ж. ақпанның 8 (+06) == Үлгі:Футболшы == Бұл үлгіні неге жоққа шығардыңыз. Бүкіл еңбегімді босқа кетіріп. Сізге түсіндіріп едім ғой. Амангелді немесе Арыстанбек мырза түзетіп береді. Мен барлық үлгілерді бір жиынға жинап жатырмын. Сондықтан қайтарамын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:32, 2021 ж. маусымның 22 (+06) :: Қайтарып беремін, өңделу тарихынан тауып, қазіргі жаңа нұсқасымен мақала жазу мүмкін емес. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 12:41, 2021 ж. маусымның 22 (+06) == Қатысушы есімін өзгерту == Қатысушы есіміңізді өз бетіңізше өзгерте алмайсыз, оны ғаламдық админдер ғана өзгерте алады. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 15:27, 2021 ж. шілденің 2 (+06) == Сетка == Еуро 2020 мақаласына сетка үлгісін қою керек еді. 2018 Әлем чемпионатында бар болу керек --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:02, 2021 ж. шілденің 5 (+06) == Көріпкелдік == Ассалаумағалейкум! Көріпкелдік фильмі туралы мақаланы жоюға ұсыныпсыз, себебін оқыдым! Сөзсіз жазғаным үшін кешірім сұраймын! Негізі сол фильм туралы мақаланы тура 13 шілде жазамын деп өзіме баяғыда мақсат қойғанмын. Бірақ ол мақсатымды ұмытып, тек 13 шілде кешке ғана есіме түсті))), ең болмаса бет басталсыншы деп үлгімен ғана бастадым. Ал кеше күні бойы қолым тимеді. Бүгін толықтырамын! Егер менің жазған мақалаларыма қарасаңыз, мен ешқашан жартылай жазып тастамаймын!--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 13:40, 2021 ж. шілденің 15 (+06) == Ту/байрақ == Қалайсыз, ту/байрақ қазақша үлгісін қойсаңыз дұрыс болар еді) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:49, 2021 ж. тамыздың 30 (+06) == [[Портал:Спорт]] == Қайырлы күн! Уикипедияда мынандай портал бар екен. Бірақ біраз ақпараты біздің заманымызға дейін жазылғандай болып көрінеді. Сіз ескіргенді жаңа ақпармен алмастыра алсаңыз, жасап көре аласыз ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:42, 2021 ж. тамыздың 31 (+06) :[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден]], көрейін байқап--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 18:45, 2021 ж. қыркүйектің 19 (+06) == Әншілерге арналған үлгілер == Қалайсыз, әншілерге арналған {{tl|музыкант}} үлгісі бар. Мысалы ретінде ''[[Джастин Тимберлейк]]'' қарап көрсеңіз болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:26, 2021 ж. қыркүйектің 19 (+06) == Үлгі:Стадион == Мықтыбек Оразтайұлы мырза қалайсыз, {{tl|Стадион}} үлгісін орыстарға қарап жаңарттым. Уақыт болып жатса стадиондар мақаласына осы үлгіні қойып шыға беріңіз) Менде ескі үлгіге сілтенген мақаларды түзете бастаймын. Мысалы ретінде [[Уэмбли]] мақаласын қарап көріңіз. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:06, 2021 ж. қыркүйектің 25 (+06) == Үлгі:Футболшы; бойы, салмағы туралы == Ассалаумағалейкум Мықтыбек мырза! Сізге бір ұсынысым бар еді. Сіз футболшылар туралы көптеген мақалалар бастадыңыз. Алғысым шексіз. Бірақ та футболшы туралы мақалалар үлгісінде "бойы" мен "салмағы" деген жерде, мысалы бойы 181 см және салмағы 70 кг болса, сіз жай ғана 181 мен 70 деп қалдырып кетесіз, былайша айтқанда біртүрлі көрінеді. Орысша уикипедияға қарасаңыз ол жерде де 181 мен 70 деп жаза салады, ал сыртта 181 см мен 70 кг деп шығып тұрады. Сіз админсіз ғой, Үлгі:Футболшы үлгісін солай етіп өзгертсеңіз, өзіңізге де, басқаларға да ыңғайлы болушы еді. Мен ойымды жеткізе алдым деп ойлаймын. [[Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы|Тұран Нұрәліұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Тұран Нұрәліұлы|талқылауы]]) 10:55, 2021 ж. қазанның 28 (+06) == Талқылау бетініңіз == Талқылау бетіңізді тазартып не жоюға болмайды, себебі талқылау беттері Қазақша Уикипедияның меншігі болып табылады. Себебі бұнда Уикипедияға қатысты ең маңызды мәселелер талқылануы мүмкін. Бір жағынан қатысушылардың үлесі де жойылып кетеді. Сіз жеке талқылау бетіңізге жартылай ғана иелік етесіз. Қазақстаннан шетелге шығу пастпортында былай жазылған: Паспорт Қазақстан Республикасының меншігі болып табылады, ал оның иесі Қазақстан Республикасының қорғауында болады деп жазылған. Демек үшінші тараптың меншігі. Біржақты қарауға болмайды. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:34, 2021 ж. қарашаның 22 (+06) == Намыс → Ар-намыс == Қайырлы кеш, бір кісі '''Намыс → Ар-намыс''' деп атауын өзгертіпті, қаншалықты дұрыс деп ойласыз? Меніңше намыс қала берген дұрыс-ау, ол кісіге жазайын десем дұрыс қабылдамай дүрсе қоя береді. Оның алдында талай мақала атауын өз бетінше өзгерте берген-ді. Сіздің пікіріңізді күтемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:12, 2021 ж. желтоқсанның 3 (+06) Kasymov, сен бір жыл бұрын қосып жүрген мына санаттарыңды неге бүгінгі күнге шейін жазбай жүрсің: * [[:Санат:Елдер бойынша мемлекеттік рәміздер]] * [[:Санат:Ресей дизайнер компаниялары]] * [[:Санат:Купе автомобильдер]] * [[:Санат:1946 жылғы спорт]] * [[:Санат:Бразилия президенттері]] ? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 00:18, 2021 ж. желтоқсанның 3 (+06) == Бізге спорттан дым пайда жоқ == Сізге ғылым туралы көбірек жазуға кеңес берем, спорт деген қарапайым жұртшылық үшін дым қажеті жоқ нәрсе, қытай қалай дамып кетті, ғылымы дамыды ғылымды қолданысқа енгізіп технологияны дамытты, басқа ешқандай құпиясы жоқ. Спортпен дамып кетті деген елді естімеппін. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:58, 2021 ж. желтоқсанның 15 (+06) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 00:17, 2022 ж. қаңтардың 5 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 тізімін пайдаланып User:Johan (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Таңдаулы мақалаға үміткер == {{WAM |header = [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Goldenwiki 2.png|100px|link=Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]]</div> |subheader = Қарақұрдым мақаласының таңдаулы мақалаға үміткерлігі. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = [[Қара құрдым]] мақаласы таңдаулы мақалаға толық лайық деп санаймын. Мұл мақалыны жазған өзім емес {{@|Alphy Haydar}} мырза жеті жылдан бері қазақша Уикипедияға үлес қосып келеді. Мақала тілі өте жаттық, әрі ғылыми стилде жазылған. Қанша жылдан бері [[Басты бет]]тегі таңдаулы мақала өзгерген жоқ. Енді өзгерттетін кез келді. Сонымен қоса осы уақытқа дейін ғылымға қатысты мақалалар таңдаулы мақала статусын көп алған жоқ. Ғылымға басымдық бере отырып осы мақаланы таңдаулы мақала деңгейіне көтерейік. <center>{{Clickable button 2|Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым|Дауыс беру|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2970000 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Спорт түрін нақтыласаңыз == Қайырлы түн! [[Канако Мураками|Мына бетте]] спорт түрін нақтылап шықсаңыз... --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. ақпанның 17 (+06) :[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден,]] түзедім--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 02:06, 2022 ж. ақпанның 18 (+06) ::{{like|username=Ерден Карсыбеков}} == Спорттан басқа тақырыптар мүлдем аз == Спорт туралы жазуды азайтып, басқа мүлдем жазылмай жатқан тақырыптарды жазуды ұсынамын. Спорттан басқа да әлем бар. Ғылым мыңдаған салаға бөлінеді, ол салаларыдң әрқайсы ондаған жүздеген түрге бөлінеді. Неге жаңа технология туралы жазбасқа. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:32, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) :[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]], спорттан басқаны қақпаймын--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:29, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) ::Қақпайым деген сылтау ғой, Амазон ормандарында жүрген тайпаның адамын алып келіп жоғарғы математиканы үйретуге болады екен. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:33, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) :::[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]], Менің бастығым құсап басымды қатырмашы. Уикиіңді жинастырып ала сал маған десең--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:43, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) Спорт туралы жазуды тоқтатыңыз, басқа тақырыпта жазыңыз, әйтпесе жоя бастаймын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:41, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) [[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]], Жоя бер. Басқа да шаруам жетеді.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:43, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) : Спорт деген далбаса, спорт соғыс кезінде керек пе? Спорт керек бірақ қазір дене емес техника соғысатын заман. Техниканы ғылым жасайды, екеономиканы ғылым жасайды. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:45, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) "Соғыс кезінде спорт керек пе?" деп маған емес, ана Қазақстан футбол федерациясы мен соғыс кезінде параалимпиаданы ұйымдастырып жатқандарға айт--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:04, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) ::Жағаласқаным үшін кешірім сұраймын, {{@|Arystanbek}} мырза, жойып тастаймын деп қатты кеттіңіз (егер сапасыз, мақала сымақтар жазып жатса түсінуге болар еді, ондай реакцияны). Қайта осы кісінің арқасында біраз футбол клубтары мен футболшылар жайлы мақала көбейіп қалды. Ғылыми мақаланы енді қызыққан адам жазбаса, бұл кісіге қалай талап қоя аласыз. Сондықтан, өтініш ''біріңді қазақ бірің дос'' демекші жұмыс жасап жатқан санаулы қатысушылар бір-бірімізбен дауласпайық) Мықтыбек мырза сізге өтініш, осы футболға қатысты мақалаларды бір сүзгіден өткізіп шықсаңыз. Яғни flagicon/flag үлгілерін қазақшаға алмастырып (байрақ, ту, футбол т.б.), дубликат үлгілерді біріктіріп/жойып дегендей жұмыс жасап кетсеңіз нұр үстіне нұр болар еді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:38, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) ::[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>}, тексеріп жатырмын. Тым көп екен. Жақын арада бітпейді-ау--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:36, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) :::Қазір аяқтаңыз деген нәрсе емес, уақытыңыз бен ынтаңыз болған жағдайда --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:10, 2022 ж. наурыздың 25 (+06) == Білгенге маржан айдарына өз үлесіңізді қосыңыз == Ассалаумағалейкум. Сіз спорт саласында көп мақалалар шығарып жүрсіз. Енді сол жаңа мақалаларыңыздың арасынан [[Жоба:Білгенге маржан/Ұсыныстар/2022]] айдарына жақсы, қолданушыларға қызықты, пайдалы дәйектеріңізбен бөлісіңіз. Білгенге маржан айдары аз да болса жаңарып тұрсын. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 22:18, 2022 ж. наурыздың 12 (+06) == Жаңа бастама == Қайырлы күн, Мықтыбек! Сізге өзімнің жаңа бастамамды ұсынғым келеді. Өзіңіз білетіндей, қазақша Уикипедиясындағы мақалалардың сапасы шетелдік бөлімдерден айтарлықтай артта қалып отыр. Көптеген мақалалар қысқа, сапасыз, және әшейін, қалай болса солай жазылған. Мен қазақша бөліміндегі мақалалар сапасын көтеру үшін орыс бөлімінің үлгісі бойынша мақалалар жазу арқылы түзетуге тырысып жатырмын. Алайда, көбірек сапалы мақалаларды жазуға уақыт жетпейді. Сол себепті, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|Сенімді дереккөздерге]] сүйене отырып, нақты, сапалы мақалалар жаза алатын кем дегенде 5-10 адамнан тұратын топты жинау керек. Менің ойымша, мақала жазуды толығымен реформалау керек: ағылшын тіліндегі үлгіге сәйкес сенімді дереккөздермен сапалы мақалалар жазу. Уикипедия — әркім өз өзгерістерін жасай алатын бос орын. Тәуелсіз сауатты қатысушылар белгілі бір «альянсқа» құрылуы болатын еді. Менің байқауымша, сіз мақала жазу стилін жақсы түсінетін, сонымен қатар шетелдік бөлімдермен таныс білікті қатысушысыз. Сондықтан Мен сізге осы жобаға өзіңіздің жеке салымыныңызды қалдыруға ұсынамын! Сұрақтарыңыз болса сұрай беріңіз! '''PS'''. ''Сізді менің бастамамды қолдайтын және көмек көрсетуге дайын [[Қатысушы:Kasymov|администратор]] ұсынды. Сізге дейін администратор ұсынған [[Қатысушы:Салиха|Салиха ханымға]] жазған едім, жауап күтіп отырмын''. Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 01:53, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) :[[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]], мен дайынмын. Бірақ көктем басталды, бізде жұмыс қызады. Мұнда сирек кіруім де мүмкін бұдан кейін.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 15:55, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек]], мен сізді жақсы түсінемін. Өзімнің де қолым көбінесе бос емес. Бірақ кез-келген жағдайда, сіз жұмыс істеуге дайын екеніңіз жақсы. Мақаланың сапасын жақсартуға арналған әр түзетуіңіз мен үшін үлкен қуаныш болады. Біз бір мақсаты бар пікірлес тәуелсіз қатысушылар ретінде жұмыс істей аламыз. Болашақта жоба ауқымды бола ма, жоқ па, білмеймін, бірақ әзірге бұл маған жеткілікті. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 16:07, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) == Разрешение на публикацию статьи == Добрый день, [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]]! Извините, что пишу на русском, я из России. Хочу создать статью про один из районов Дагестана. Дайте, пожалуйста, разрешение на публикацию. С правилами знаком, уже 10 лет как редактирую в Википедии. С уважением, --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 04:29, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]]; Какое разрешение?--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:11, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::Не мог создать новую статью, так как согласно всплывающему сообщению, у меня нет на это прав. Там же рекомендовали связаться с администратором. Сейчас уже могу, но для этого мне пришлось сделать 100 правок. Я бы рекомендовал вам ввести такое ограничение только тем пользователям, которые в Википедию только недавно зарегистрировались. [[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 20:26, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::::[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]], я могу начинать новую статью, потом вы сами можете редактировать [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:48, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::Вот такое оповещение до сих пор, хотя я уже две статьи создал: Уикипедияға қош келдіңіз! Өкінішке орай, сіздің өңдемеңіз жүйелі болмағандықтан өңдеме сүзгісімен автоматты түрде болдырылмады. Егер сүзгіде қате болса, онда біз сіздің өзгерісіңізді қалпына келтіре аламыз және бұл қатені жақында түзетеміз ол үшін администраторларға хабарлаңыз. :::Помогите, пожалуйста. [[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 20:38, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::::[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]], Какая статья? Как называется?--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:52, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::::Про казахского исполнителя. [[Ахсамбиев Қайрат Абдыкаемович]] --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 22:04, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::::::Создайте вы, пожалуйста, я залью вики-текст сразу же. Он у меня готовый. - [[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::::::[[Қайрат Абдыкаемович Ахсамбиев]] — [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:42, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) == Ұлттық футбол құрама командасы == Мықтыбек мырза қалайсыз, мен қазір бүткіл футболға қатысты қазақша үлгілерді инфобокс әмбебап үлгілерімен алмастырып жатырмын (футболшы үлгісі сияқты). Себебі барлық уикипедия солай жасап жатыр екен. ''Футбол құрамаларының жарысы'' солай жасадым, қазір {{tl|Ұлттық футбол құрама командасы}} үлгісін инфобокс үлгісімен алмастырып, кейбір параметрлер қостым. Үлгіні толық қазақшалап шықтым. Алғашқы нұсқасы дұрыс болмағандықтан, кейбір параметрлер шықпай тұр. Сондықтан бүкіл құрамаларда үлгілерді қайта тексеріп/алмастырып шығу керек болып отыр) <s>Тек бір кішкене мәлесе туындап тұр (Амангелдіге айтып көру керек): формасында резервті толтырмаса оң жағы бос болып тұр, медальдары бөлімінде тағы сол оң жағы бос болып тұр. Орыс уикиде олай шықпайды. Шешімін табуға тырысамын.</s> ''Шешімін таптым))'' Мысалы ретінде ''Германия футбол құрамасын'' қарасаңыз болады. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:10, 2022 ж. мамырдың 4 (+06) ::[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]<sup>, тексеріп көрейін, бірақ жақын арада қолым босамайтын сияқты. Қарбызды пісіріп алайын, сосын))--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 23:57, 2022 ж. мамырдың 4 (+06) == Футбол клубы үлгісі == {{tl|Футбол клубы}} үлгісін жаңартып, екі-үш параметрлер қосылды. Суреттерді қою жеңілдеді, ''Манчестер Юнайтед'' мақаласын қарап көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:07, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) == Мақаланы ашу керек == [[Эрлинг Холанд]] мақаласында "Бұл бет қазіргі уақытта толықтай қорғалған сондықтан тек администраторлар ғана өңдей алады" деп шығып тұр. Мақаланы тек тіркелген қатысушылар өңдей алатындай істей аласыз ба?--[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:21, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) :[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]], аштым. == Ұлттық чемпионат == Ұлттық чемпионат үлгісінде: <code>|атауы1 =</code> параметрін толтыру керек, әйтпесе үлгі атаусыз қалып қояды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:29, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) :ок есте болсын) [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:25, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == Севилья == Мен [[Севилья]] мақаласын [[Севилья (футбол клубы)]] деп ауыстыруды ұсынамын. Ал, [[Севилья]] мақаласы Севилья мақаласына сілтену керек деп ойлаймын. Ойыңызды [[Талқылау:Севилья]] бетіне білдірсеңіз.--[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 14:01, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) :[[Қатысушы:TuranNur|Turan Nur]], Өте дұрыс. Сосын [[Бенфика]] мақаласы да солай. Сілтейтін беттер жасыл боп қалады сосын, соларды да реттеп шығатын адам болса. [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:08, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 21:15, 2022 ж. маусымның 13 (+06) == Роберт Левандовский == Ассалаумағалейкум, Мықтыбек мырза! Қалайсыз? [[Роберт Левандовский|Осы мақаланы]] '''тек тіркелген қатысушы өңдей алатындай''' қорғап бересіз ба? Уақытыңызды алмайды деп ойлаймын. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:35, 2022 ж. шілденің 18 (+06) == Мақалаларды жетілдіру == Қайырлы кеш, «[[Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы 2022]]» мен «[[УЕФА Ұлттар Лигасы 2022/23]]» мақалаларын бастапсыз, енді жетілдіріп, толықтырып жіберсеңіз жақсы болар еді. Рақмет! [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 21:59, 2022 ж. шілденің 23 (+06) kc9eqjq9283d3lhjb8rz0b2dolqu8vo 3054073 3054072 2022-07-23T16:03:39Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 /* Мақалаларды жетілдіру */ Жауап беру wikitext text/x-wiki Өтініш сіздерден бір сөздерді қате жасайсыздар == Сынық-сынып == Сынық-сынып деген мақалаға да телесериал деген үлгіні қоюыңыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:25, 2019 ж. қаңтардың 4 (+06) == Ұсыныс == Мықтыбек ақын, футболсүйер, мақташы, уикипедияшы мырза! Сізге екі ұсынысымыз бар. 1) Қазақша Уикипедия торабына админ болуға келісім берсеңіз. 2) талқылау бетіңізді мұрағаттасаңыз.--[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 00:11, 2019 ж. қаңтардың 6 (+06) :Оу, құрдас, админ болғыңыз келмей ме? --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 17:20, 2019 ж. қаңтардың 6 (+06) ::Ұсыныстарыңызға рақмет, осылай жәй ғана қатысушы боп жүре берейін, өзіме осылай ұнайды.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 17:33, 2019 ж. қаңтардың 6 (+06) Мықа, сіз нешеме беттің атауын ауыстырып, жылжытып жатсыз. Қажет емес беттерді, егер админ болсаңыз бірден жоя алар едіңіз. Админ болыңыз дегенді ана бір ауылдан қашқан совхоз директоры секілді қашып кетпесеңіз айта беремін, айта беремін. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 21:01, 2019 ж. ақпанның 7 (+06) :Ұсыныс - өз орнында. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 01:50, 2019 ж. мамырдың 19 (+06) == Үлгілер == Үлгілерді жасағанда тілдер мен санаттар қойып шықсаңыз дұрыс болар еді. Және футболға қатысты бір ортақ түс бар ғой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:44, 2019 ж. қаңтардың 18 (+06) == Футбол клубтары атауы == Мықтыбек Оразтайұлы мырза қалайсыз. Менінше футбол клуб атауларын бір жүйеге келтіруге керек сияқты. Мысалы ''Бавария ФК'' → '''Бавария (футбол клубы)''' деген сияқты --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:48, 2019 ж. қаңтардың 31 (+06) :Қазір санаттармен айналысып жатыр ем, соны бір жақты қып алайын, сосын клубтар атауына ауысамын.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 14:22, 2019 ж. қаңтардың 31 (+06) == Футбол үлгілері == Мықтыбек Оразтайұлы мырза мен қазақша уикипедиядағы үлгілерді барынша қазақша жасауға тырысып жүрсем, сіз {{tl|Footballbox}} үлгісін пайдаланып жүрсіз. Оның қазақша нұсқасы бар ғой: {{tl|Матч туралы есептеме}} --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:13, 2019 ж. ақпанның 24 (+06) * Жоқ қазір жойылмайды, тек қазақша нұсқасын пайдалансаңыз болды. Алмастыру кейін болып жатар --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:29, 2019 ж. ақпанның 24 (+06) == Еуропа Ұлттық футбол құрамалары == Мықтыбек мырза {{tl|Еуропа Ұлттық футбол құрамалары}} нав. үлгісінде құрамалар ретін алфавит бойынша қойып шықсаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:59, 2019 ж. сәуірдің 1 (+06) * Түзетіпсіз, бірақ та бәрібір де дұрыс емес қойылған. Бірінші әрпі қайталанса, екіншісіне қарап, одан әрі үшінші әрпіне қарап т.с.с. жасау керек. (Еуропа үлгісін түзеттім) Уақытыңыз болып жатса асықпай қалған құрлықтағы құрамалардың реттігін дұрыстап шықсаңыз дұрыс болар еді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:02, 2019 ж. сәуірдің 4 (+06) == Конфедерациялар кубогы == Конфедерациялар кубогы неге екеу жасағансыз? '''Футболдан Конфедерациялар кубогы''' не үшін қайталап жасадыңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:04, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) :Өңдемек болып ем, "Бетті бастау деген шықты, қайнары емес, тақырыбын өңдеп ем, екеу боп кетіпті. Біреуін жоюға ұсынсам, екеуі де өшіп кетейін деп тұр, жасай алмадым--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 14:16, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) ::'''Конфедерациялар кубогы''' қойып шығыңыз (бұрынғысы), кейінгісін жоямын--[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:29, 2019 ж. сәуірдің 30 (+06) == Спорт санаты == [[:Санат:Спорт]] бетіндегі мақалаларды уақыт тауып, арасында сүзгіден өткізе аласыз ба? Қажеттісі бар, қажетсізі бар дегендей. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 18:55, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) :Көрейін--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 19:00, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) ::Жақсы, рахмет! Содан кейін айтайын дегенім, осы бетті мұрағаттасақ қайтеді. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:31, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) :::[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан]], мұрағаттай беріңіз--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:36, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) == Сурет жүктеу == Сурет жүктегенде қайнаркөзін, авторын көрсеткеңіз дұрыс болар. Сурет:Ecfinal1985.jpg түзетіп кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:35, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) == Санаттар == Мықтыбек Оразтайұлы мырза сіз футбол клубтары, құрамалар жайлы санат жасап жатыр екенсіз. Кейбір клубтарға не интеруик, ортақорға сілтеме, санаттар қойылмай жатады. (байқағаным тек орыс уикиден қарайды екенсіз) Енді сол интеруикиі жоқ футбол клубтарын ағылшын тілінен қарап қойып шықсаңыз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:54, 2019 ж. маусымның 10 (+06) == Футбол бойынша екі тақырып == Мықтыбек мырза, уикиіміздегі футбол бойынша мен білетін нағыз маман тек сіз. Сол себепті, 2016 жылдың қаңтарындағы мына екі мақаланы тексеріп жіберсеңіз деген өтініш: [[Футболдан Испания Кубогы]] және [[Футболдан Испания Чемпионаты 2016/17]]. Рахмет!--[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 13:09, 2019 ж. шілденің 10 (+06) :Тексердім, тағы біраз өңдеу не толықтыру керек--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 23:41, 2019 ж. шілденің 10 (+06) == Дауыс беру == Сәлем! Егер лайықтымын деп ойласаңыз, [[Уикипедия:Форум/Жаңалықтар#Wikimedia CEE Meeting 2019|Мында]] дауыс беруіңізді сұраймын. --[[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 16:47, 2019 ж. шілденің 17 (+06) == Уикипедия:Администраторларды сайлау#Мықтыбек Оразтайұлы == [[Уикипедия:Администраторларды сайлау#Мықтыбек Оразтайұлы]] бетіндегі өз бағдарламаңызды толтырып беруіңізді сұраймын. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 10:26, 2019 ж. тамыздың 18 (+06) :Ассалаумағалейкум! Айнып қалдыңыз ба? --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 15:40, 2019 ж. тамыздың 23 (+06) == Интеруики == Санаттарға интеруикиді қоюды ұмытпаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 10:18, 2019 ж. қыркүйектің 23 (+06) Сосын беттерді жылжытқанда футбол клуб атауларын өзгерткенде сілтеме қалдырмаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:22, 2019 ж. қыркүйектің 23 (+06) == Беттерді жылжыту == Беттерді жылжытқанда ескі атауға сілтемелер қалып қояды. Соны ескере жүріңіз. Сол жақтағы '''мұнда сілтейтін беттер''' деген параметрге кіріп, бір тексеріп шығу керек. Егер болса сәйкесінше түзетесіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:41, 2019 ж. қыркүйектің 27 (+06) == Мазмұн аудару == Ассалаумағалейкум! Баптаулардың ішінде "Мазмұн аудару" дегенді қосып алыңыз. Қазіргі уақытта Орысша Уикипедиядағы мақалаларды өз атыңыздан жариялап жүрсіз. Негізі, мазмұн аудару арқылы аударылса дұрыс болар еді. Бір қатысушының "менің мақаламды ұрлап аударып жариялапсың" деп ренжігені есімде қалыпты. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 20:02, 2019 ж. қазанның 11 (+06) == Қос мақала == Ассалаумағалейкум! [[Қазақстан футболы]] және [[Қазақстандағы футбол]] мақалаларын біріктіріп көрсеңіз, телефонмен қиын нәрсе екен. -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:27, 2019 ж. қазанның 13 (+06) :1986-1992 жж. аралығындағы футбол көрермендерінің бірі едім. Футбол жөніндегі мақалаларыңызды қызыға оқимын. Әрине, орысша уикипедиядағыдай үлгілермен және суреттермен қамтылса жақсы болар еді. Осында "Футбол жұлдызы" деген марапатпен марапатталған қатысушылар болушы еді, сондай қызығушылығы басым жандарды тартса керемет нәтиже болар ма еді. -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:42, 2019 ж. қазанның 14 (+06) ::Өкінішке орай, ол марапатты алған 3 қатысушы да уикиді тастап кеткен екен. -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:54, 2019 ж. қазанның 14 (+06) ::: [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұреке]], біріктірдім. Біреуін бағыттау беті қып қалдырдым.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 14:49, 2019 ж. қазанның 18 (+06) Дұрыс болды. Мың болыңыз! -[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 19:21, 2019 ж. қазанның 18 (+06) == Футболдан ****** чемпионаты == Аталған үлгілерге санаттар мен интеруики қойып шығуыңызды өтінемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:09, 2019 ж. қазанның 19 (+06) :: Иә айтпақшы--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:14, 2019 ж. қазанның 19 (+06) == Қайталанған үлгілер == ''Yel, Sent off, Goal'' үлгілері қайталанған, жедел жоюға ұсындым --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:13, 2020 ж. қаңтардың 6 (+06) == Штутгарт == [[Штутгарт]] бетіне қойып жүрген сілтемеңіз Германия қаласын көрсетіп тұр. Сізге [[Штутгарт (футбол клубы)]] мақаласына сілтеме қою керек болар. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 22:56, 2020 ж. қаңтардың 7 (+06) == Тексерілмеген мақалалар == [[:Санат:Уикипедия:Тексерілмеген мақалалар]] бетінде бүгінгі таңда 1681 тексерілмеген мақала бар екен. Тексерілмеген мақаланың басы 2016 жылдан бастап қалыптасқан, яғни 4 жыл уақыт болды деген сөз. Осы санаттағы мақалаларды бәріміз жабылып 2016 жылғы мақаланы түгелге жуық тексеріп шықсақ қалай болады? Ай-айға бөліп алсақ. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 00:08, 2020 ж. қаңтардың 9 (+06) :Мен дайынмын, [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұреке]]--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 00:22, 2020 ж. қаңтардың 9 (+06) ::[[:Санат:Уикипедия:Тексерілмеген мақалалар/наурыз 2016]]-ны алсаңызшы. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 21:53, 2020 ж. қаңтардың 9 (+06) == Түнгі бақылау == Байқауымша, көбіне түннің біруағына дейін өңдемелер жасайсыз. анда-санда жуықтағы өзгерістерге қарап, студенттердің еріккен өңдемелерін қарай отырсаңыз. Жосықсыз кетіп бара жатқанын бұғаттап тастаңыз, оқу жылы аяқталғанша. Өңдемесін кері шегіндіре саларсыз. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 23:58, 2020 ж. қаңтардың 18 (+06) == Кісі есімдері == Кісі есімдерін бір тексере кеткен дұрыс, себебі кейбіреулері орыс уикипедиясынан көшіріп қате болуы мүмкін. '''Питт Брэд''' деген сияқты мысалға --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 22:28, 2020 ж. қаңтардың 19 (+06) == Атауын өзгерту == Беттерді жылжытқанда ескі атауға сілтемелер қалып қояды. Соны ескере жүріңіз. Сол жақтағы '''мұнда сілтейтін беттер''' деген параметрге кіріп, бір тексеріп шығу керек. Егер болса сәйкесінше түзетесіз, Шарапхана мысалы --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:52, 2020 ж. сәуірдің 13 (+06) == [[Екібастұз (футбол клубы, 1979)]] == Сәлиметсиз бе Мықтыбек Оразтайұлы, Бұл клуб „Экибастузец“ - Екібастұздық болды, „Екібастұз“ емес. Менің ойымша бет аты өзгерту керек: „Екібастұзец“. Сіз қалай ойлайсыз? Алдын ала рақмет. [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 02:19, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) : [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан]], [[Қатысушы:Kasymov|Kasymov]] не айтасыздар?--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 13:09, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) ::Орысша атауын тікелей аударғанда - Екібастұздық болар еді. Бірақ, ресми түрде қазақшасы Екібастұз болды ғой. Интернеттегі бар мақаланы қарап шықтым, ешқайсысы Екібастұздық деп тұрған жоқ. Сондықтан, еш өнім бермейтін жұмыс. Бұрынғы атауын ауыстырудың қисыны жоқ. [[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 14:35, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) ::: Мен оны (ресми аты) қайдан табамын?? Интернете бар ма? Алдын ала рақмет. [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 18:07, 2020 ж. сәуірдің 28 (+06) ::::Кеңес дәуірінде футбол туралы жазатын "Спорт", "Лениншіл жас" газеттері "Екібастұз" деп жазатын еді.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 15:40, 2020 ж. сәуірдің 29 (+06) == Әлия Нұрсұлтанқызы Назарбаева‎ == Себебі бар шығар, мәліметтердің алып тастаудың --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:18, 2020 ж. мамырдың 9 (+06) ::Қайтандан толықтырам дегем, қолым тимей жатыр--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 17:37, 2020 ж. мамырдың 10 (+06) == Талқылау:Ұлтшылдық == [[Талқылау:Ұлтшылдық|Мұнда]] өз ойыңыз бен пікіріңізді айта кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:46, 2020 ж. мамырдың 16 (+06) == Марафон == {{Уикипедия:Хабарлама тарату/Түркі марафоны 2020}} 16:57, 2020 ж. маусымның 2 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2769859 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == [[Қазақстанның футбол стадиондары]] == Ассалаумағалейкум! Сіз футболға қызығасыз ғой. Мына тізімді қарап толықтырып және тексеріп шыға аласыз ба? Орысша уикипедиядағысын да.--[[Қатысушы:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Қатысушы талқылауы:Kaiyr|талқылауы]]) 18:37, 2020 ж. маусымның 13 (+06) == Үлгі:Қазақстанның үздік футболшылары == Аталған үлгіні футболдың ортақ түсімен әрлесеңіз, бір жүйеде болған дұрыс шығар. Сосын санат пен интеруики (болса егер) қоюды ұмытпаңыз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:50, 2020 ж. шілденің 26 (+06) == Үлгі:Байрақ == Мен байрақ үлгісін толықтырып жаңарттым, соған байланысты Футбол *** үлгісінде соларды қойып шықсаңыз. ''Үлгі:Футбол AZE'' мысал ретінде қарасаңыз болады. ''Байрақ'' қойылса тудың қасынан ел жазылады, ''ту'' қойылса тек туы көрсетіліп тұрады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:37, 2020 ж. тамыздың 13 (+06) == Туған жылы == Туған жылы параметрін ұмытпаңыз толтыруды, кейбір жаңа мақалалар да қойылмай жатыр --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:32, 2020 ж. тамыздың 19 (+06) == Таңдаулы мақалаға үміткер == {{WAM |header = [[АИВ/ЖИТС]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Red Ribbon.svg|150px|link=АИВ/ЖИТС]]</div> |subheader = Таңдаулы мақалаға жаңа үміткер ұсынылып, соған [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/АИВ/ЖИТС|дауыс беру жүргізіліп жатқанын]] хабарлаймыз! <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Ұсынушы пікірі: Мақаланы ағылшын уикиінен аударып шықтым, сондай-ақ жаңа мәліметтер мен Қазақстандағы жағдайды қостым. АИВ пен ЖИТСті жеке қарастырмай бір мақалада жазған дұрыс деп шештім, әйтпесе көбі екеуін жеке дерт деп ойлап жатады. Сонымен қатар елімізде АИВ/ЖИТС жайлы ақпараттандыру жеткілікті деңгейде жүргізілмейді, сол себепті тіпті үлкен кісілер де аталған дерт жайлы бейхабар. Ал Уикипедияның басты беті көп қаралатын беттердің бірі (соңғы 20 күнде басты бетті 25 мың адам қараған екен), сондықтан басты бетте тұрса, көбі кіріп, оқып, таныса ма деген үміт бар. Мақала таңдаулы мақала критерийлеріне сай деп санаймын, ақпарат жаңартылып отырады. |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] Құрметпен, [[Қатысушы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Қатысушы талқылауы:MediaWiki message delivery|талқылауы]]) 11:38, 2020 ж. тамыздың 20 (+06) }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2769859 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Ту/байрақ == Мықтыбек Оразтайұлы мырза байқасаңыз байрақ/ту үлгісін мен жаңартып шығып едім (әзірше қазіргі елдер тізімі ғана бар). Сондықтан жаңа мақалада осы үлгілерді пайдалануды өтінемін және де уақыт болып жатса футболға байланыста қолданылған үлгілердің ішіндегі үлгілерді осыған өзгертсеңіз) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:32, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) <pre>{{байрақ|Германия}}</pre> → <code>{{байрақ|Германия}}</code> <pre>{{ту|Германия}}</pre> → <code>{{ту|Германия}}</code> :[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|Қасымов]], Англия туы үлгісінде бір "замыкание" бар сияқты. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:30, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) ::Не істеп жібергеңізді түсінбедім, мен оны баяғыда дұрыстап түзетіп едім ғой. Жарайды түзетіп шықтым. Байрақ/туды өзім жасаймын: қандай елдер жетіспейді жазып тұрыңыз (негізінен тарихи елдер жоқ). Өзім жасап беремін. Сізден тек бір өтініш: құрамаларға арналған үлгілер ішіндегі: <pre>{{flagicon|England}}</pre> → <pre>{{ту|Англия}}</pre> деп өзгертіңіз және санаттар мен интеруикиді қоюды ұмытпаңыз. Байрақ/ту үлгісін қалай пайдалану керектігін түсінген шығарсыз. Сұрақтар болса айтыңыз. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:22, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) ::: [[Қатысушы талқылауы:Kasymov|Қасымов]], Чехословакия, КСРО, Украина, Югославия тулары болмай жатыр, [[Еуропа чемпиондары кубогы 1991/92#Топтық турнир]]--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 16:03, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) :::: Чехословакия, КСРО, Югославия жасадым, Украина бар бұрыннан. қатысушы талқылау бетін емес өзін көрсету керек, сонда қатысушыға көрінеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:04, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) **Неге үлгі:үлгі деп жылжыттыңыз енді қате үлгіге сан мәрте мақала сілтеніп тұр. Арыстанбек мырзадан көмек сұрадым, түзете алатын шығар --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:31, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) == Интеруики жоқ == Интеруикилерді бір тексеріп шығыңыз, админның артынан тескермейтін шығармыз. Сосын байрақ/ту жайлы айтып едім, тыңдамадыңыз, жарайды мен қате/ескі үлгілерді жоямын: мақалаларыңызда қызыл үлгілер шығып тұратын болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:38, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) == Үлгі:Country data England == Олай жасауға болмайды: үлгілерге бітпейтін сілтемелер болып кетеді. Одан да асықпай өзгерте беріңіз, мен айтқан бойынша --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:47, 2020 ж. тамыздың 25 (+06) == Футбол үлгісі == Футбол үлгісін қайта жасау керек сияқты, байрақ/ту үлгісіне сілтену үшін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 17:20, 2020 ж. тамыздың 26 (+06) == Жақсы мақала таңдау == [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер|Жақсы мақала таңдалып жатқанын хабарлаймыз!]]. Ұсынылған 3 үміткер мақаланың біріне өз даусыңызды бере аласыз. Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] 19:16, 2020 ж. тамыздың 29 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2769859 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Үлгі:Клуб маусымы == '''Үлгі:Клуб маусымы''' үлгісін аяғына дейін жеткізіңіз. Санат пен интеруики қойып, толтыруға арналған үлгісі жоқ қой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 14:58, 2020 ж. қыркүйектің 7 (+06) == Транскрипция == [[Талқылау:Кек алушылар: Финал|Мұнда]] ойларыңызды жазып кетсеңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 18:47, 2020 ж. қыркүйектің 18 (+06) == Футбол үлгісі == Футбол үлгісін ''байрақ'' үлгісіне жаңартып едім, бүрынғы ағылшынша үлгіден құтылу үшін. Енді осыған сілтенген бірнеше мақалаларда қателіктер шығып тұр: командалар кестесінде ел атауын ағылшынша қойған кесірінен дұрыс көрсетпей тұр. Мысалы ретінде ''[[Футболдан 2008 жылғы Еуропа біріншілігі]]'' мақаласын қарасаңыз болады. '''ENG''' орнына '''Англия''' бар болғаны елдің атауын қазақша жазып шығу. Әрине шамаңыз келгенше, өңдеп/толықтырып жүргенде. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 23:38, 2020 ж. қазанның 16 (+06) :Рахмет көңіл аударғаңызға, алайда әлі ондай мақалар көп. Сондықтан уақыт тауып жатсаңыз, асықпай түзетіп шығарсыз. Осындай мәселе сіз жаңадан қосқан УЕФА Кубок иелері кубогы 1996/97 сияқты мақалалар да бар( --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:54, 2020 ж. қазанның 17 (+06) ::Ақырындап реттеймін ғой. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 02:23, 2020 ж. қазанның 17 (+06) :Байрақты қосқаннан кейін кейбір құрамалар келмей қалыпты (менен кеткен қате сияқты, дәлірек айтқанда байрақ үлгісінен байлаулы болғандықтан). Мүмкіндік болып жатса шешіп көрем --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:09, 2020 ж. қазанның 19 (+06) == Қаймандар Ұлттық футбол құрамасы == Кайман аралдары Ұлттық футбол құрамасы деп өзгерту керек сияқты, '''Қ'''айман деп кім шығарған осы?[[File:SMirC-puppyeyes.svg|20px]] --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:49, 2020 ж. қазанның 22 (+06) ::[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|Kasymov]], [[Үлгі:Ұлттық футбол құрама командасы|Футбол]] үлгісі солай көрсетіп тұр. Байрақ Үлгісін реттеу керек сияқты--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 19:30, 2020 ж. қазанның 24 (+06) :::Байрақ үлгісі дұрыс, сіз дұрыс емес жасап жатыр екенсіз. Соның кесірінен қайман деп шығып қалды, түзетіп шықтым. Енді қарап көріңіз. Мен жаңадан қазақша нұсқасын жазып әлек болып жатсам сіз бұрынғы ағылшын нұсқасын көшіре салыпсыз. Өзім жасаймын онда байрақтарды. ПС: Менің есімімді дұрыс емес сілтеп жатырсыз, маған ол көрінбей тұр. <code>{{@|қатысушы аты}}</code> осыны қойсаңыз дұрыс көрсетеді --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:52, 2020 ж. қазанның 25 (+06) == Талқылау == [[Уикипедия:Форум/Администраторлар#Таңдаулы мақала/жақсы мақала|Мында]] өз пікіріңізді білдіруіңізді сұраймын. Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] 17:35, 2020 ж. қазанның 25 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2793590 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Таңдаулы/Жақсы мақала статусынан айыру жайында == [[Уикипедия:Форум/Администраторлар форумы#Таңдаулы мақала/жақсы мақала|Мында]] өз пікіріңізді білдіруіңізді сұраймын. Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] 17:39, 2020 ж. қазанның 25 (+06) <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2793590 тізімін пайдаланып User:Мұхамеджан Амангелді@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Сурет:Келіншектау.jpg == Сурет сіздікі ма? Егер солай болса өз туындым деп сипаттама беру керек --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 13:43, 2020 ж. қарашаның 13 (+06) :[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>}, Соны жасай алмадым--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 15:07, 2020 ж. қарашаның 13 (+06) == Түрлендіргіш/Converter == {{Уикипедия:Хабарлама тарату/Түрлендіргіш/Converter}} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2793590 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Тексерілді == Мақаладан тексерілді деген үлгіні құр алмай санаттар қойып, үлгісін толтырып, бір тексерістен өткізген әлдеқайда дұрыс-ақ --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:37, 2020 ж. желтоқсанның 11 (+06) == Елді мекен санаты == Ассалаумағайлекүм, аудандарға, облыстырға **** жылы құрылған елді мекен санатын қою дұрыс емес, себебі аталған санат тек ауыл, қала сияқтыларға арнлаған. Аудандар ол әкімшілік бірлік қой --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 15:57, 2020 ж. желтоқсанның 17 (+06) == Асықпаңыз == Менің жеке нәрсемді жасағандай, жауап жазбайсыздар әйтеуір. Өтінетінім асықпаңыз [[File:SMirC-hi.svg|20px]]. ''Елизавета Боуз-Лайон'' мақаласында тексерілмеді деп қайтадан қойдым, себеп мәтінде орысша сөздер жүр (шала аударған ғой біреу). ''Уринбой Рахмонбердиевич Рахмонов'' мақаласында қазуикидің бүткіл санатын қойып тастаған, артық санаттарды алу керек еді (жасадым). ''Роуз Макайвер'' мақаласында актер, актриса сол сияқты әмбебап үлгі бар, егер соны дұрыстап толтырса өзіңіз қойып шыққан санаттар автоматты түрде пайда болады (түзеттім). Сондықтан тағы да өтінерім асықпаңыз. Қанша дегенмен админсіз қалғандары сізге (бізге админдерге) қарап солай бола береді екен деген пікір қалыптасады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:27, 2020 ж. желтоқсанның 20 (+06) == Астана-1964 == Неге [https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0_(%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB_%D0%BA%D0%BB%D1%83%D0%B1%D1%8B,_1964)&oldid=2833005 1]? [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 20:04, 2021 ж. қаңтардың 6 (+06) * Пинг [[User:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]]; {{ping|Мықтыбек Оразтайұлы}} [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]] ([[Қатысушы талқылауы:Oscuro|талқылауы]]) 17:17, 2021 ж. қаңтардың 7 (+06) :: [[Қатысушы:Oscuro|Oscuro]], "[[Астана (футбол клубы, 1964)|Астана футбол клубы, 1964]]" деген бетке 150 ден астам мақалада сілтейтін сөздер бар, соның бәрін бүлінеді, реттеп шығу оңай емес. Атауы "Астана" екені рас, 1964 жылы құрылғаны рас, футбол клубы екені және рас. Өзгертпей-ақ қойған мақұл --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 18:20, 2021 ж. қаңтардың 7 (+06) == Санат тарихы == Ассалаумағалейкум! Меніңше, жаңадан жасалған Моңғолиядағы спорт санатын жою керек. Жойылған Моңғолия спорты санатын қалпына келтіріп, Моңғолиядағы спорт санатына жылжыту керек. Сонда ескі сағаттың тарихы сақталады. --[[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] 17:14, 2021 ж. қаңтардың 30 (+06) :[[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]], уағалейкумассалам. Екеуі бір мағына бермей ме? Мен "***** спорты" деген санаттардың бәрін "*****-дағы спорт" деп өзгертіп жатырмын жапа-тармағай. Солай дұрыс секілді. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 17:18, 2021 ж. қаңтардың 30 (+06) ::Бұл жерде өңдеу тарихын сақталу туралы айтып жатыр. Ол дегеніміз өңдеу тарихына әсер етеді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 11:58, 2021 ж. ақпанның 1 (+06) == Алфавит бойынша тұлғалар санаттары == Алфавит бойынша тұлғалар санаттары ол негізі метасанат. Санаттарды жиналған жеріне қойылады. Сондықтан алып тастап жатырмын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:37, 2021 ж. ақпанның 8 (+06) == Үлгі:Футболшы == Бұл үлгіні неге жоққа шығардыңыз. Бүкіл еңбегімді босқа кетіріп. Сізге түсіндіріп едім ғой. Амангелді немесе Арыстанбек мырза түзетіп береді. Мен барлық үлгілерді бір жиынға жинап жатырмын. Сондықтан қайтарамын --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 12:32, 2021 ж. маусымның 22 (+06) :: Қайтарып беремін, өңделу тарихынан тауып, қазіргі жаңа нұсқасымен мақала жазу мүмкін емес. --[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 12:41, 2021 ж. маусымның 22 (+06) == Қатысушы есімін өзгерту == Қатысушы есіміңізді өз бетіңізше өзгерте алмайсыз, оны ғаламдық админдер ғана өзгерте алады. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 15:27, 2021 ж. шілденің 2 (+06) == Сетка == Еуро 2020 мақаласына сетка үлгісін қою керек еді. 2018 Әлем чемпионатында бар болу керек --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:02, 2021 ж. шілденің 5 (+06) == Көріпкелдік == Ассалаумағалейкум! Көріпкелдік фильмі туралы мақаланы жоюға ұсыныпсыз, себебін оқыдым! Сөзсіз жазғаным үшін кешірім сұраймын! Негізі сол фильм туралы мақаланы тура 13 шілде жазамын деп өзіме баяғыда мақсат қойғанмын. Бірақ ол мақсатымды ұмытып, тек 13 шілде кешке ғана есіме түсті))), ең болмаса бет басталсыншы деп үлгімен ғана бастадым. Ал кеше күні бойы қолым тимеді. Бүгін толықтырамын! Егер менің жазған мақалаларыма қарасаңыз, мен ешқашан жартылай жазып тастамаймын!--[[Қатысушы:Nurtenge|Nurtenge]] ([[Қатысушы талқылауы:Nurtenge|талқылауы]]) 13:40, 2021 ж. шілденің 15 (+06) == Ту/байрақ == Қалайсыз, ту/байрақ қазақша үлгісін қойсаңыз дұрыс болар еді) --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:49, 2021 ж. тамыздың 30 (+06) == [[Портал:Спорт]] == Қайырлы күн! Уикипедияда мынандай портал бар екен. Бірақ біраз ақпараты біздің заманымызға дейін жазылғандай болып көрінеді. Сіз ескіргенді жаңа ақпармен алмастыра алсаңыз, жасап көре аласыз ба? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 14:42, 2021 ж. тамыздың 31 (+06) :[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден]], көрейін байқап--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 18:45, 2021 ж. қыркүйектің 19 (+06) == Әншілерге арналған үлгілер == Қалайсыз, әншілерге арналған {{tl|музыкант}} үлгісі бар. Мысалы ретінде ''[[Джастин Тимберлейк]]'' қарап көрсеңіз болады --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 01:26, 2021 ж. қыркүйектің 19 (+06) == Үлгі:Стадион == Мықтыбек Оразтайұлы мырза қалайсыз, {{tl|Стадион}} үлгісін орыстарға қарап жаңарттым. Уақыт болып жатса стадиондар мақаласына осы үлгіні қойып шыға беріңіз) Менде ескі үлгіге сілтенген мақаларды түзете бастаймын. Мысалы ретінде [[Уэмбли]] мақаласын қарап көріңіз. Рахмет --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 02:06, 2021 ж. қыркүйектің 25 (+06) == Үлгі:Футболшы; бойы, салмағы туралы == Ассалаумағалейкум Мықтыбек мырза! Сізге бір ұсынысым бар еді. Сіз футболшылар туралы көптеген мақалалар бастадыңыз. Алғысым шексіз. Бірақ та футболшы туралы мақалалар үлгісінде "бойы" мен "салмағы" деген жерде, мысалы бойы 181 см және салмағы 70 кг болса, сіз жай ғана 181 мен 70 деп қалдырып кетесіз, былайша айтқанда біртүрлі көрінеді. Орысша уикипедияға қарасаңыз ол жерде де 181 мен 70 деп жаза салады, ал сыртта 181 см мен 70 кг деп шығып тұрады. Сіз админсіз ғой, Үлгі:Футболшы үлгісін солай етіп өзгертсеңіз, өзіңізге де, басқаларға да ыңғайлы болушы еді. Мен ойымды жеткізе алдым деп ойлаймын. [[Қатысушы:Тұран Нұрәліұлы|Тұран Нұрәліұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Тұран Нұрәліұлы|талқылауы]]) 10:55, 2021 ж. қазанның 28 (+06) == Талқылау бетініңіз == Талқылау бетіңізді тазартып не жоюға болмайды, себебі талқылау беттері Қазақша Уикипедияның меншігі болып табылады. Себебі бұнда Уикипедияға қатысты ең маңызды мәселелер талқылануы мүмкін. Бір жағынан қатысушылардың үлесі де жойылып кетеді. Сіз жеке талқылау бетіңізге жартылай ғана иелік етесіз. Қазақстаннан шетелге шығу пастпортында былай жазылған: Паспорт Қазақстан Республикасының меншігі болып табылады, ал оның иесі Қазақстан Республикасының қорғауында болады деп жазылған. Демек үшінші тараптың меншігі. Біржақты қарауға болмайды. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 11:34, 2021 ж. қарашаның 22 (+06) == Намыс → Ар-намыс == Қайырлы кеш, бір кісі '''Намыс → Ар-намыс''' деп атауын өзгертіпті, қаншалықты дұрыс деп ойласыз? Меніңше намыс қала берген дұрыс-ау, ол кісіге жазайын десем дұрыс қабылдамай дүрсе қоя береді. Оның алдында талай мақала атауын өз бетінше өзгерте берген-ді. Сіздің пікіріңізді күтемін --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:12, 2021 ж. желтоқсанның 3 (+06) Kasymov, сен бір жыл бұрын қосып жүрген мына санаттарыңды неге бүгінгі күнге шейін жазбай жүрсің: * [[:Санат:Елдер бойынша мемлекеттік рәміздер]] * [[:Санат:Ресей дизайнер компаниялары]] * [[:Санат:Купе автомобильдер]] * [[:Санат:1946 жылғы спорт]] * [[:Санат:Бразилия президенттері]] ? --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 00:18, 2021 ж. желтоқсанның 3 (+06) == Бізге спорттан дым пайда жоқ == Сізге ғылым туралы көбірек жазуға кеңес берем, спорт деген қарапайым жұртшылық үшін дым қажеті жоқ нәрсе, қытай қалай дамып кетті, ғылымы дамыды ғылымды қолданысқа енгізіп технологияны дамытты, басқа ешқандай құпиясы жоқ. Спортпен дамып кетті деген елді естімеппін. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 13:58, 2021 ж. желтоқсанның 15 (+06) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 00:17, 2022 ж. қаңтардың 5 (+06) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 тізімін пайдаланып User:Johan (WMF)@metawiki деген хабарлама жіберген --> == Таңдаулы мақалаға үміткер == {{WAM |header = [[Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Goldenwiki 2.png|100px|link=Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым]]</div> |subheader = Қарақұрдым мақаласының таңдаулы мақалаға үміткерлігі. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = [[Қара құрдым]] мақаласы таңдаулы мақалаға толық лайық деп санаймын. Мұл мақалыны жазған өзім емес {{@|Alphy Haydar}} мырза жеті жылдан бері қазақша Уикипедияға үлес қосып келеді. Мақала тілі өте жаттық, әрі ғылыми стилде жазылған. Қанша жылдан бері [[Басты бет]]тегі таңдаулы мақала өзгерген жоқ. Енді өзгерттетін кез келді. Сонымен қоса осы уақытқа дейін ғылымға қатысты мақалалар таңдаулы мақала статусын көп алған жоқ. Ғылымға басымдық бере отырып осы мақаланы таңдаулы мақала деңгейіне көтерейік. <center>{{Clickable button 2|Уикипедия:Таңдаулы мақалаға үміткерлер/Қара құрдым|Дауыс беру|class=mw-ui-progressive}}</center><br /> |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=2970000 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Спорт түрін нақтыласаңыз == Қайырлы түн! [[Канако Мураками|Мына бетте]] спорт түрін нақтылап шықсаңыз... --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 23:29, 2022 ж. ақпанның 17 (+06) :[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден,]] түзедім--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 02:06, 2022 ж. ақпанның 18 (+06) ::{{like|username=Ерден Карсыбеков}} == Спорттан басқа тақырыптар мүлдем аз == Спорт туралы жазуды азайтып, басқа мүлдем жазылмай жатқан тақырыптарды жазуды ұсынамын. Спорттан басқа да әлем бар. Ғылым мыңдаған салаға бөлінеді, ол салаларыдң әрқайсы ондаған жүздеген түрге бөлінеді. Неге жаңа технология туралы жазбасқа. <em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:32, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) :[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]], спорттан басқаны қақпаймын--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:29, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) ::Қақпайым деген сылтау ғой, Амазон ормандарында жүрген тайпаның адамын алып келіп жоғарғы математиканы үйретуге болады екен. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:33, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) :::[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]], Менің бастығым құсап басымды қатырмашы. Уикиіңді жинастырып ала сал маған десең--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:43, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) Спорт туралы жазуды тоқтатыңыз, басқа тақырыпта жазыңыз, әйтпесе жоя бастаймын. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:41, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) [[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]], Жоя бер. Басқа да шаруам жетеді.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:43, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) : Спорт деген далбаса, спорт соғыс кезінде керек пе? Спорт керек бірақ қазір дене емес техника соғысатын заман. Техниканы ғылым жасайды, екеономиканы ғылым жасайды. --<em><span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span></em> ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:45, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) "Соғыс кезінде спорт керек пе?" деп маған емес, ана Қазақстан футбол федерациясы мен соғыс кезінде параалимпиаданы ұйымдастырып жатқандарға айт--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:04, 2022 ж. наурыздың 4 (+06) ::Жағаласқаным үшін кешірім сұраймын, {{@|Arystanbek}} мырза, жойып тастаймын деп қатты кеттіңіз (егер сапасыз, мақала сымақтар жазып жатса түсінуге болар еді, ондай реакцияны). Қайта осы кісінің арқасында біраз футбол клубтары мен футболшылар жайлы мақала көбейіп қалды. Ғылыми мақаланы енді қызыққан адам жазбаса, бұл кісіге қалай талап қоя аласыз. Сондықтан, өтініш ''біріңді қазақ бірің дос'' демекші жұмыс жасап жатқан санаулы қатысушылар бір-бірімізбен дауласпайық) Мықтыбек мырза сізге өтініш, осы футболға қатысты мақалаларды бір сүзгіден өткізіп шықсаңыз. Яғни flagicon/flag үлгілерін қазақшаға алмастырып (байрақ, ту, футбол т.б.), дубликат үлгілерді біріктіріп/жойып дегендей жұмыс жасап кетсеңіз нұр үстіне нұр болар еді. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 16:38, 2022 ж. наурыздың 9 (+06) ::[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>}, тексеріп жатырмын. Тым көп екен. Жақын арада бітпейді-ау--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:36, 2022 ж. наурыздың 24 (+06) :::Қазір аяқтаңыз деген нәрсе емес, уақытыңыз бен ынтаңыз болған жағдайда --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:10, 2022 ж. наурыздың 25 (+06) == Білгенге маржан айдарына өз үлесіңізді қосыңыз == Ассалаумағалейкум. Сіз спорт саласында көп мақалалар шығарып жүрсіз. Енді сол жаңа мақалаларыңыздың арасынан [[Жоба:Білгенге маржан/Ұсыныстар/2022]] айдарына жақсы, қолданушыларға қызықты, пайдалы дәйектеріңізбен бөлісіңіз. Білгенге маржан айдары аз да болса жаңарып тұрсын. [[Қатысушы:Madi Dos|Madi Dos]] ([[Қатысушы талқылауы:Madi Dos|талқылауы]]) 22:18, 2022 ж. наурыздың 12 (+06) == Жаңа бастама == Қайырлы күн, Мықтыбек! Сізге өзімнің жаңа бастамамды ұсынғым келеді. Өзіңіз білетіндей, қазақша Уикипедиясындағы мақалалардың сапасы шетелдік бөлімдерден айтарлықтай артта қалып отыр. Көптеген мақалалар қысқа, сапасыз, және әшейін, қалай болса солай жазылған. Мен қазақша бөліміндегі мақалалар сапасын көтеру үшін орыс бөлімінің үлгісі бойынша мақалалар жазу арқылы түзетуге тырысып жатырмын. Алайда, көбірек сапалы мақалаларды жазуға уақыт жетпейді. Сол себепті, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|Сенімді дереккөздерге]] сүйене отырып, нақты, сапалы мақалалар жаза алатын кем дегенде 5-10 адамнан тұратын топты жинау керек. Менің ойымша, мақала жазуды толығымен реформалау керек: ағылшын тіліндегі үлгіге сәйкес сенімді дереккөздермен сапалы мақалалар жазу. Уикипедия — әркім өз өзгерістерін жасай алатын бос орын. Тәуелсіз сауатты қатысушылар белгілі бір «альянсқа» құрылуы болатын еді. Менің байқауымша, сіз мақала жазу стилін жақсы түсінетін, сонымен қатар шетелдік бөлімдермен таныс білікті қатысушысыз. Сондықтан Мен сізге осы жобаға өзіңіздің жеке салымыныңызды қалдыруға ұсынамын! Сұрақтарыңыз болса сұрай беріңіз! '''PS'''. ''Сізді менің бастамамды қолдайтын және көмек көрсетуге дайын [[Қатысушы:Kasymov|администратор]] ұсынды. Сізге дейін администратор ұсынған [[Қатысушы:Салиха|Салиха ханымға]] жазған едім, жауап күтіп отырмын''. Құрметпен, [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 01:53, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) :[[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]], мен дайынмын. Бірақ көктем басталды, бізде жұмыс қызады. Мұнда сирек кіруім де мүмкін бұдан кейін.--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 15:55, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек]], мен сізді жақсы түсінемін. Өзімнің де қолым көбінесе бос емес. Бірақ кез-келген жағдайда, сіз жұмыс істеуге дайын екеніңіз жақсы. Мақаланың сапасын жақсартуға арналған әр түзетуіңіз мен үшін үлкен қуаныш болады. Біз бір мақсаты бар пікірлес тәуелсіз қатысушылар ретінде жұмыс істей аламыз. Болашақта жоба ауқымды бола ма, жоқ па, білмеймін, бірақ әзірге бұл маған жеткілікті. [[Қатысушы:Айвентадор|Айвентадор]] ([[Қатысушы талқылауы:Айвентадор|талқылауы]]) 16:07, 2022 ж. наурыздың 13 (+06) == Разрешение на публикацию статьи == Добрый день, [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]]! Извините, что пишу на русском, я из России. Хочу создать статью про один из районов Дагестана. Дайте, пожалуйста, разрешение на публикацию. С правилами знаком, уже 10 лет как редактирую в Википедии. С уважением, --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 04:29, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]]; Какое разрешение?--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:11, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::Не мог создать новую статью, так как согласно всплывающему сообщению, у меня нет на это прав. Там же рекомендовали связаться с администратором. Сейчас уже могу, но для этого мне пришлось сделать 100 правок. Я бы рекомендовал вам ввести такое ограничение только тем пользователям, которые в Википедию только недавно зарегистрировались. [[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 20:26, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::::[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]], я могу начинать новую статью, потом вы сами можете редактировать [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:48, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::Вот такое оповещение до сих пор, хотя я уже две статьи создал: Уикипедияға қош келдіңіз! Өкінішке орай, сіздің өңдемеңіз жүйелі болмағандықтан өңдеме сүзгісімен автоматты түрде болдырылмады. Егер сүзгіде қате болса, онда біз сіздің өзгерісіңізді қалпына келтіре аламыз және бұл қатені жақында түзетеміз ол үшін администраторларға хабарлаңыз. :::Помогите, пожалуйста. [[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 20:38, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::::[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]], Какая статья? Как называется?--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 20:52, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::::Про казахского исполнителя. [[Ахсамбиев Қайрат Абдыкаемович]] --[[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 22:04, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) ::::::Создайте вы, пожалуйста, я залью вики-текст сразу же. Он у меня готовый. - [[Қатысушы:Buntarion|Buntarion]] ([[Қатысушы талқылауы:Buntarion|талқылауы]]) 22:06, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) :::::::[[Қайрат Абдыкаемович Ахсамбиев]] — [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:42, 2022 ж. сәуірдің 12 (+06) == Ұлттық футбол құрама командасы == Мықтыбек мырза қалайсыз, мен қазір бүткіл футболға қатысты қазақша үлгілерді инфобокс әмбебап үлгілерімен алмастырып жатырмын (футболшы үлгісі сияқты). Себебі барлық уикипедия солай жасап жатыр екен. ''Футбол құрамаларының жарысы'' солай жасадым, қазір {{tl|Ұлттық футбол құрама командасы}} үлгісін инфобокс үлгісімен алмастырып, кейбір параметрлер қостым. Үлгіні толық қазақшалап шықтым. Алғашқы нұсқасы дұрыс болмағандықтан, кейбір параметрлер шықпай тұр. Сондықтан бүкіл құрамаларда үлгілерді қайта тексеріп/алмастырып шығу керек болып отыр) <s>Тек бір кішкене мәлесе туындап тұр (Амангелдіге айтып көру керек): формасында резервті толтырмаса оң жағы бос болып тұр, медальдары бөлімінде тағы сол оң жағы бос болып тұр. Орыс уикиде олай шықпайды. Шешімін табуға тырысамын.</s> ''Шешімін таптым))'' Мысалы ретінде ''Германия футбол құрамасын'' қарасаңыз болады. --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:10, 2022 ж. мамырдың 4 (+06) ::[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]<sup>, тексеріп көрейін, бірақ жақын арада қолым босамайтын сияқты. Қарбызды пісіріп алайын, сосын))--[[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 23:57, 2022 ж. мамырдың 4 (+06) == Футбол клубы үлгісі == {{tl|Футбол клубы}} үлгісін жаңартып, екі-үш параметрлер қосылды. Суреттерді қою жеңілдеді, ''Манчестер Юнайтед'' мақаласын қарап көріңіз --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 21:07, 2022 ж. мамырдың 6 (+06) == Мақаланы ашу керек == [[Эрлинг Холанд]] мақаласында "Бұл бет қазіргі уақытта толықтай қорғалған сондықтан тек администраторлар ғана өңдей алады" деп шығып тұр. Мақаланы тек тіркелген қатысушылар өңдей алатындай істей аласыз ба?--[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 01:21, 2022 ж. мамырдың 13 (+06) :[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]], аштым. == Ұлттық чемпионат == Ұлттық чемпионат үлгісінде: <code>|атауы1 =</code> параметрін толтыру керек, әйтпесе үлгі атаусыз қалып қояды --[[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:29, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) :ок есте болсын) [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:25, 2022 ж. мамырдың 28 (+06) == Севилья == Мен [[Севилья]] мақаласын [[Севилья (футбол клубы)]] деп ауыстыруды ұсынамын. Ал, [[Севилья]] мақаласы Севилья мақаласына сілтену керек деп ойлаймын. Ойыңызды [[Талқылау:Севилья]] бетіне білдірсеңіз.--[[Қатысушы:TuranNur|TuranNur]] ([[Қатысушы талқылауы:TuranNur|талқылауы]]) 14:01, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) :[[Қатысушы:TuranNur|Turan Nur]], Өте дұрыс. Сосын [[Бенфика]] мақаласы да солай. Сілтейтін беттер жасыл боп қалады сосын, соларды да реттеп шығатын адам болса. [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 21:08, 2022 ж. мамырдың 31 (+06) == Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022 == {{WAM |header = [[meta:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Сурет:Wikidata 2022 Istanbul social media campaign 02.jpg|right|thumb|300px|Wikidata 2022 Istanbul|link=meta:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]</div> |subheader = Конференция 2022 жылдың 21-23 қазаны аралығында Түркияның [[Ыстанбұл]] қаласында өтеді. <div style="text-valign:center; margin-left:200px; margin-right:50px; margin-top:10px; position:absolute;"> |body = Құрметті достар, Ыстамбұл Уикидерек конференциясына стипендия алуға өтінімдер ашық екенін хабарлауға қуаныштымын. Егер сіз түркі қауымдастығының өкілі болсаңыз және түркі тілдеріндегі Уикимедиа жобаларына белсенді қатысатын болсаңыз, онда сіз стипендияға өтініш бере аласыз. Өтініштер 2022 жылдың 30 маусымы, UTC 23:59 дейін қабылданады. Үміткерлер толық стипендияға өтініш бере алады. Толық стипендия Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы (Wikimedians of Turkic Languages User Group) ұйымдастыратын конференция кезінде жеке тұлғаның екіжақты саяхат, ортақ тұрғын үй және тамақтану құнын қамтиды. * Түркі тіліндегі уикимедиашыларға арналған Wikidata Training туралы қосымша ақпарат алу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/53dX * Стипендия, тіркеу және өтініш формасы туралы көбірек білу үшін мына сайтқа кіріңіз: https://w.wiki/5FFv Бұған қоса, Түркі қолданушылары тобының Уикимедиа қауымдастығы жобалары мен оқиғалары туралы ақпарат пен жаңалықтар алу үшін біздің пошталық тізімге (https://w.wiki/5FFw) жазылуға шақырамыз. Барлық жақсылықты тілеймін [[User:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[User Talk:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 03:48, 2022 ж. маусымның 11 (+06) |footer = Бұл хабарлама [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|бот]] арқылы жіберілген • [[Уикипедия:Хабарлама тарату/Жеткізіп беру тізімі|Жазылу немесе жазылудан бас тарту]] }} <!-- https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BF_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%83_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&oldid=3014707 тізімін пайдаланып User:Arystanbek@kkwiki деген хабарлама жіберген --> == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 21:15, 2022 ж. маусымның 13 (+06) == Роберт Левандовский == Ассалаумағалейкум, Мықтыбек мырза! Қалайсыз? [[Роберт Левандовский|Осы мақаланы]] '''тек тіркелген қатысушы өңдей алатындай''' қорғап бересіз ба? Уақытыңызды алмайды деп ойлаймын. [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 00:35, 2022 ж. шілденің 18 (+06) == Мақалаларды жетілдіру == Қайырлы кеш, «[[Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы 2022]]» мен «[[УЕФА Ұлттар Лигасы 2022/23]]» мақалаларын бастапсыз, енді жетілдіріп, толықтырып жіберсеңіз жақсы болар еді. Рақмет! [[Қатысушы:Ұлы Тұран|Ұлы Тұран]] ([[Қатысушы талқылауы:Ұлы Тұран|талқылауы]]) 21:59, 2022 ж. шілденің 23 (+06) :Қолым тимей жатыр ғой, міндетті түрде аяқтаймын [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 22:03, 2022 ж. шілденің 23 (+06) 81gvzfmfuf912smw7xdyop79g9mxh30 0 611615 3054115 3039277 2022-07-23T21:47:14Z Malik Nursultan B 111493 wikitext text/x-wiki {{Жазушы |Есімі = Джордж Оруэлл |Шынайы есімі = {{lang-en|George Orwell}} |Суреті = George Orwell press photo.jpg |Ені = |Суреттің аты = |туған кездегі есімі = Эрик Артур Блэр |Лақап аты = |Туған күні = 25.06.1903 |Туған жері = [[Мотихари]], [[Үндістан|Британ Үндістаны]] |Қайтыс болған күні = 21.01.1950 |Қайтыс болған жері = [[Лондон]], [[Ұлыбритания]] |Азаматтығы = {{USA}} |Ұлты = |Мансабы = [[жазушы]], [[көсемсөз|публицист]] |Шығармашылық жылдары = [[1935]]—[[1950]] |Бағыты = |Жанры = [[проза]], [[антиутопия]] |Шығармалардың тілі = |Дебюті = |Марапаттары = |Сыйлықтары = |Қолтаңбасы = |Сайты = |Commons =George Orwell }} '''Джордж Оруэлл''' ({{lang-en|George Orwell}}, туған кездегі есімі '''Эрик Артур Блэр''', {{lang-en|Eric Arthur Blair}}; [[25 маусым]] [[1903]], [[Мотихари]], [[Үндістан|Британ Үндістаны]] — [[21 қаңтар]] [[1950]], [[Лондон]], [[Ұлыбритания]]) — британдық жазушы және [[көсемсөз|публицист]]. «[[1984 (роман)|1984]]<nowiki/>» атты [[антиутопия]]лық роман авторы. == Сыртқы сілтемелер == * [http://krotov.info/libr_min/15_o/orv/el_000.html Работы Оруэлла и о нём] * [http://fantlab.ru/autor238 Библиография на сайте Лаборатория Фантастики] {{Джордж Оруэлл}} [[Санат:Туберкулезден қайтыс болғандар]] [[Санат:Ұлыбритания жазушылары]] [[Санат:Ағылшын жазушылары]] [[Санат:Ұлыбритания социалистері]] o6itxbv2u7mr3shvrrwsbgx8wb350u4 3 620822 3054120 2689474 2022-07-24T00:01:45Z Superpes15 100035 Superpes15 [[Қатысушы талқылауы:Palotabarát]] бетін [[Қатысушы талқылауы:Pallor]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Palotabarát|Palotabarát]]" to "[[Special:CentralAuth/Pallor|Pallor]]" wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Palotabarát}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 19:58, 2019 ж. мамырдың 10 (+06) 92e1cz64v0lc164rvoyh2zoat2n0l35 0 623029 3054202 2731471 2022-07-24T06:55:54Z Nurbekovanurly 121316 /* Кіріспе бөлімін өңдеді */ wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Даррен Мэттокс |сурет = Darren Dmitri Mattocks.jpg |туған күні = 02.09.1990 |туған жері = {{туғанжері|Портмор|Портморда}}, [[Ямайка]] |азаматтығы = {{ту|Ямайка}} |бойы = 183 |салмағы = 75 |позиция = шабуылшы |қазіргі клуб = {{flagicon|USA|20px}} [[Цинциннати (футбол клубы)|Цинциннати]] |номері = 9 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2010—2011|{{flagicon|USA|20px}} Акрон Зипс| }} |клубтары = {{футбол карьерасы |2012—2016|{{flagicon|Канада|20px}} [[Ванкувер Уайткэпс]]|93 (19) |2016—2017|{{flagicon|USA|20px}} [[Портленд Тимберс]]|43 (5) |2018|{{flagicon|USA|20px}} [[Ди Си Юнайтед]]|25 (10) |2019 — |{{flagicon|USA|20px}} [[Цинциннати (футбол клубы)|Цинциннати]]|21 (3) |2021 — |{{flagicon|USA|20px}} [[Аль-Меррейх]]|0 (0) }} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2012 — |{{Футбол|Ямайка}}|50 (18) }} }} '''Даррен Дмитри Мэттокс''' ({{lang-en|Darren Dmitri Mattocks}}; [[2 қыркүйек]] [[1990 жыл|1990]], [[Портмор]]<ref>https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/206793</ref>, [[Ямайка]]) — ямайкалық футболшы, [[Ямайка Ұлттық футбол құрамасы]] мен "Цинцинатти" (АҚШ) клубының шабуылшысы. == Карьерасы == [[КОНКАКАФ Алтын Кубогы|КОНКАКАФ Алтын кубогының]] екі дүркін күміс жүлдегері: 2015, 2017. 2015 жылғы финалда [[Мексика Ұлттық футбол құрамасы|Мексиканың]] қақпасына бір го соқты, бірақ Ямайка 1:3 есебімен ұтылып қалды. Ямайкалық футболшы болғанымен, АҚШ футбол мектептерінде тәрбиеленген, ал карьерасын 2012 жылы канадалық "Ванкувер Уайткэпс" клубында бастады. 2016 жылы АҚШ-тың "Портленд Тимберс" клубына ауысып, содан бері АҚШ-тық клубтарда ойнап келеді. == Жетістіктері == === Халықаралық === '''Ямайка''' * Кариб кубогы — 2014 * КОНКАКАФ Алтын кубогының күміс жүлдегері — 2015, 2017 == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == *[https://www.national-football-teams.com/player/48354.html Профилі] {{бастама}} [[Санат:Ямайка футболшылары]] [[Санат:Ямайка Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] b6ljxv8r66sdb5bbjp2qj019yuhcyab 0 623922 3054033 3054005 2022-07-23T14:17:38Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Ришарлисон |сурет = Richarlison de Andrade 2017.jpg |туған күні = 10.05.1997 |туған жері = [[Нова-Венесия]], [[Эспириту-Санту]], [[Бразилия]] |азаматтығы = {{байрақ|Бразилия}} |бойы = 179 [[сантиметр|см]] |салмағы = 71 [[килограмм|кг]] |позиция = [[шабуылшы]] |қазіргі клуб = {{ту|Англия}} [[Тоттенхэм Хотспур|Тоттенхэм]] |номері = 9 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2013—2014|{{ту|Бразилия}} Реал Нороэсте| |2014—2015|{{ту|Бразилия}} [[Америка Минейро]]|}} |клубтары = {{футбол карьерасы |2015—2016|{{ту|Бразилия}} [[Америка Минейро]]|24 (9) |2016—2017|{{ту|Бразилия}} [[Флуминенсе]]|42 (9) |2017—2018|{{ту|Англия}} [[Уотфорд (футбол клубы)|Уотфорд]]|38 (5) |2018—2022|{{ту|Англия}} [[Эвертон (футбол клубы)|Эвертон]]|135 (43) |2022—|{{ту|Англия}} [[Тоттенхэм Хотспур|Тоттенхэм]]|0 (0)}} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2016—2017|{{ту|Бразилия}} Бразилия U20|10 (3) |2021|{{ту|Бразилия}} Бразилия (олимп.)|6 (5) |2018—|{{футбол|Бразилия}}|36 (14)}} |медальдары = {{турнир|[[Жазғы Олимпиада ойындары|Олимпиада ойындары]]}} {{медаль|Алтын|[[2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары|Токио 2020]]}} {{турнир|[[Футболдан Америка кубогы|Америка кубогы]]}} {{медаль|Алтын|[[Футболдан Америка кубогы 2019|Бразилия 2019]]}} {{медаль|Күміс|[[Футболдан Америка кубогы 2021|Бразилия 2021]]}} |Commons = Richarlison }} '''Ришарлисон де Андраде''' ({{lang-pt|Richarlison de Andrade}}; [[1997 жыл]]ы [[10 мамыр]]да туған<ref>[https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/378710 Профилі] — transfermarkt.com</ref>, [[Нова-Венесия]], [[Бразилия]]) — бразилиялық футболшы, "[[Тоттенхэм Хотспур|Тоттенхэм]]" клубы мен [[Бразилия Ұлттық футбол құрамасы|Бразилия құрамасының]] шабуылшысы. == Карьерасы == Ұлттық құрамадағы алғашқы ойынын 2018 жылы қыркүйекте [[АҚШ Ұлттық футбол құрамасы|АҚШ-қа]] қарсы жолдастық кездесуде өткізді. 2019 жылғы [[Футболдан Америка кубогы|Америка кубогының]] жеңімпазы, [[Футболдан Америка кубогы 2019 (финал)|финалда]] [[Перу Ұлттық футбол құрамасы|Перудің]] қақпасына үшінші голды пенальтиден енгізді. 2017 жылы жастар арасындағы әлем чемпионатына қатысқан. Карьерасында Бразилия және Англия клубтарында ойнап келеді. 2018 жылы маусым айында "[[Уотфорд (футбол клубы)|Уотфордтан]]" "[[Эвертон (футбол клубы)|Эвертонға]]" 50 млн. фунтқа ауысты. Ришарлисон [[Футболдан Англия чемпионаты 2019/2020|2019/20 маусымында]] "Эвертонның" үздік ойыншысы атанды. 2022 жылы 1 шілдеде Ришарлисонның ауысуы туралы ресми түрде ағылшындық "[[Тоттенхэм Хотспур]]" футбол клубы жариялады<ref name="spurs">{{cite web|url=https://www.tottenhamhotspur.com/news/2022/june/richarlison-joins-from-everton/|title=Richarlison joins from Everton|publisher=«Тоттенхэм Хотспур» ФК ресми сайты|date=1 шілде 2022|lang=en}}</ref>. Футболшы клубпен 2027 жылға дейін келісімшартқа қол қойды<ref name="spurs"/>. == Статистикасы == === Клубтық === : ''21 сәуір 2019.'' {| class="wikitable" ! colspan="3" | ! colspan="2" |Лига ! colspan="2" |Кубок ! colspan="2" |Құрлықтық кубоктар ! colspan="2" |Басқа да ! colspan="2" |Бары |- !Клуб !Лига !Сезон !Ойын !Гол !Ойын !Гол !Ойын !Гол !Ойын !Гол !Ойын !Гол |- | rowspan="2" | '''Америка Минейро''' | rowspan="1" |Серия B |2015 |24 |9 |0 |0 |0 |0 |0 |0 !24 !9 |- | colspan="2" |'''Бары''' !24 !9 !0 !0 !0 !0 !0 !0 !24 !9 |- | rowspan="3" | '''Флуминенсе''' | rowspan="2" |Серия А |2016 |28 |4 |3 |0 |0 |0 |0 |0 !31 !4 |- |2017 |14 |5 |6 |0 |4 |2 |12 |8 !36 !15 |- | colspan="2" |'''Бары''' !42 !9 !9 !0 !4 !2 !12 !8 !67 !19 |- | rowspan="2" | '''Уотфорд''' | rowspan="1" |Премьер-лига |2017/18 |38 |5 |3 |0 |0 |0 |0 |0 !41 !5 |- | colspan="2" |'''Бары''' !38 !5 !3 !0 !0 !0 !0 !0 !41 !5 |- | rowspan="2" | '''Эвертон''' | rowspan="1" |Премьер-лига |2018/19 |33 |13 |3 |1 |0 |0 |0 |0 !36 !14 |- | colspan="2" |'''Бары''' !33 !13 !3 !1 !0 !0 !0 !0 !36 !14 |- ! colspan="3" |Барлығы !137 !36 !15 !1 !4 !2 !12 !8 !168 !47<br /> |} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == * [https://www.soccerbase.com/players/player.sd?player_id=106787 Клубтағы статистикасы] — soccerbase.com * [http://www.national-football-teams.com/player/71781.html Ұлттық құрамадағы статистикасы] — national-football-teams.com {{бастама}} [[Санат:Бразилия футболшылары]] [[Санат:Бразилия Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Америка Минейро ФК ойыншылары]] [[Санат:Флуминенсе ФК ойыншылары]] [[Санат:Уотфорд ФК ойыншылары]] [[Санат:Эвертон ФК ойыншылары]] [[Санат:Футболдан Оңтүстік Америка чемпиондары]] [[Санат:Футболдан Олимпиада чемпиондары]] [[Санат:2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындарының чемпиондары]] [[Санат:Алфавит бойынша Олимпиада чемпиондары]] [[Санат:Тоттенхэм Хотспур ФК ойыншылары]] bb6tv79bsbaj5udnf3gx28ummtzp5pj 0 626109 3054224 2987272 2022-07-24T09:09:51Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы |атауы = {{flagicon|Польша}} Полония Варшава |ағымдағы маусым = |логотипі =Poloniawarszawa1.svg |толық атауы = |лақап аты = |құрылған = [[1911]] |таратылды = '''4990''' |стадионы = Полония, [[Варшава]] |сыйымдылығы = |иесі = |президенті = |директоры = |бас директоры = |жаттықтырушы = {{flagicon|Польша}} [[Петр Стоковец]] |капитаны = {{flagicon|Польша}} [[Лукаш Пионтек]] |рейтингі = |бюджеті = |жарыс = Польша 2-лигасы |маусым = |орын = |сайты = |pattern_la1=|pattern_b1=_vegasgoldsides|pattern_ra1= |leftarm1=000000|body1=000000|rightarm1=000000|shorts1=ffffff|socks1=000000 |pattern_la2=|pattern_b2=_vegasgoldsides|pattern_ra2= |leftarm2=ffffff|body2=ffffff|rightarm2=000000|shorts2=000000|socks2=ffffff }} '''«Полония Варшава ФК»''' ({{lang-pl|Klub Sportowy Polonia Warszawa}}) — Польшаның [[Варшава]] қаласындағы футбол клубы. 1911 жылы құрылған. Басты қарсыласы — "[[Легия (футбол клубы)|Легия Варшава]]" клубы. 2014 жылы қаржылық дағдарыстан жоғары дивизионда ойнауға лицензия ала алмады да, төртінші лигаға түсіп кетті. Польшаның екі дүркін чемпионы. [[File:Stadion Polonii Warszawa 2015.jpg|thumb|290px|Стадион]] == Жетістіктері == * [[Экстракласса|Польша чемпионы]]: 1946, 1999/2000 * Польша кубогы: 1952, 2001 * Польша лига кубогы: 2000 * Польша суперкубогы: 2000 == Атақты футболшылары == ''Бәрі де поьшалықтар'' * Михал Жевлаков * Гжегож Пехна * Радослав Майдан * Лукаш Теодорчик == Сілтемелер == * [http://www.kspolonia.pl Клубтың ресми сайты] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=317 Полония Варшава] (90minut.pl) [[Санат:Польша футбол клубтары]] 1u941l3yh91rmj6ehiq3zxjpxz9v31k 0 626200 3054227 2711425 2022-07-24T09:18:23Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы |атауы = {{flagicon|Польша}} Дискоболия |ағымдағы маусым = |логотипі = |толық атауы = |лақап аты = |құрылған = 1922 |таратылды = |стадионы = Дискоболия |сыйымдылығы = 7000 |иесі = |президенті = |директоры = |бас директоры = |жаттықтырушы = {{flagicon|Польша}} Збигнев Джимала |капитаны = {{flagicon|Польша}} Яцек Зелински |рейтингі = |бюджеті = |жарыс = Польша 5-лигасы |маусым = 2021/22 |орын = 7-ші |сайты = | pattern_la1 = _shouldersonwhite | pattern_b1 = _thinsidesonwhite | pattern_ra1 = _shouldersonwhite | pattern_sh1 = | pattern_so1 = | leftarm1 = 286f6b | body1 = 286f6b | rightarm1 = 286f6b | shorts1 = ffffff | socks1 = ffffff | pattern_la2 = | pattern_b2 = _blackstripes | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = | pattern_so2 = | leftarm2 = 286f6b | body2 = 286f6b | rightarm2 = 286f6b | shorts2 = 286f6b | socks2 = 308080 }} «'''Дискоболия'''» ({{lang-pl|Dyskobolia Grodzisk Wielkopolski}}) — [[Польша|Польшаның]] Гродзиск-Велькопольский қаласындағы кәсіпқой футбол клубы. Қазір Польша чемпионатының төртінші лигасында ойнайды. Клуб [[1922 жыл|1922 жылы]] құрылған. 2003/04 жылғы маусымда УЕФА кубогының түрлі сатыларында "[[Герта (футбол клубы, Берлин)|Герта]]", "[[Манчестер Сити]]" сеілді клубтарды қапы қалдырып, үшінші раундқа дейін жетті. Үшінші раундта "[[Бордо (футбол клубы)|Бордодан]]" ұтылып қалды. [[File:Stadion Dyskobolii.jpg|thumb|290px|Стадион]] == Жетістіктері == * [[Экстракласса|Польша чемпионатының күміс жүлдегері]] (2): 2003, 2005 * Польша чемпионатының қола жүлдегері (1): 2008 * Польша кубогы (2): 2005, 2007 * Экстракласс кубогы (2): 2007, 2008 == Атақты ойыншылары == ''Бәрі де польшалықтар'' * Войцех Ковалевски * Мариуш Левандовский * Себастьян Миля * Радослав Соболевский == Сілтемелер == * [http://www.ksdyskobolia.pl Клубтың ресми сайты] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=20859 Дискоболия] (90minut.pl) [[Санат:Польша футбол клубтары]] a4vnxd97aupwdhqvqp8bk1v9g5ai9pa 0 626456 3054228 3052959 2022-07-24T09:27:09Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы |атауы = {{flagicon|Польша}} Рух Хожув |ағымдағы маусым = |логотипі = |толық атауы = |лақап аты = |құрылған = 1920 |таратылды = |стадионы = Қалалық стадион, [[Хожув|Хожув]] |сыйымдылығы = '''9300''' |иесі = |президенті = |директоры = |бас директоры = |жаттықтырушы = {{flagicon|Польша}} Катажина Собстыль |капитаны = {{flagicon|Польша}} Вальдемар Форналик |рейтингі = |бюджеті = |жарыс = Польша 1-лигасы (II деңгей) |маусым = 2021/22 |орын = 3-ші - Польша 2-лигасы |сайты = |pattern_la1=_ruch113 |pattern_b1=_ruch11 |pattern_ra1=_ruch112 |pattern_sh1=_ruch114 |pattern_so1=_ruch115 |pattern_la2=_2ruch113 |pattern_b2=_2ruch11 |pattern_ra2=_2ruch112 |pattern_sh2=_2ruch114 |socks2 = ffffff }} «'''Рух'''» ([[Поляк тілі|пол]]. ''Ruch Chorzów S.A.'') — [[Польша|Польшаның]] Хожув қаласындағы футбол клубы. Клуб [[1920 жыл|1920 жылы]] құрылған. Өз алаңындағы ойындарын Қалалық аренада өткізеді. Польшаның 14 дүркін чемпионы, бірақ соңғы рет 1989 жылы жеңімпаз атанды. Қазіргі күнде Польшаның үшінші дивизионында ойнайды. [[File:StadionRuch.jpg|thumb|290px|Стадион]] == Жетістіктері == * [[Экстракласса|Польша чемпионы]] (14) : 1933, 1934, 1935, 1936, 1938, 1951, 1952, 1953, 1960, 1967/68, 1973/74, 1974/75, 1978/79, 1988/89 * Поьша чемпионатының күміс жүлдегері (5) : 1950, 1956, 1962/63, 1969/70, 1972/73, 2011/12 * Поьша кубогы (3): 1951, 1974, 1996 * Польша кубогының финалисі (6): 1963, 1968, 1970, 1993, 2009, 2012 == Танымал ойыншылары == * {{flagicon|Қазақстан|20px}} [[Александр Васильевич Кучма|Александр Кучма]] * {{flagicon|Польша}} [[Марцин Бащиньский]] * {{flagicon|Польша}} [[Анджей Бунцоль]] * {{flagicon|Польша}} [[Кшиштоф Важиха]] * {{flagicon|Польша}} [[Эрнест Вилимовский]] * {{flagicon|Польша}} [[Герард Водаж]] * {{flagicon|Польша}} [[Эдмунд Гемса]] * {{flagicon|Польша}} [[Дамиан Горавский]] == Сілтемелер == * [http://www.ruchchorzow.com.pl Клубтың ресми сайты] {{ref-pl}} * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=340&id_sezon=101 Рух Хожув] (90MINUT.PL) {{ref-pl}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] qiotvintmx52g9o5jxgzw6urwec7c6q 0 627721 3054220 3036205 2022-07-24T08:55:27Z Wolfgang1212 24174 Ойыншылар wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы |атауы = {{flagicon|Польша}} Ягеллония |ағымдағы маусым = |логотипі = |толық атауы = |лақап аты = |құрылған = 1920 |таратылды = |стадионы = Қалалық стадион, [[Белосток]] |сыйымдылығы = '''22432''' |иесі = |президенті = |директоры = |бас директоры = |жаттықтырушы = {{flagicon|Польша}} Ирениуш Мамрот |капитаны = |рейтингі = |бюджеті = |жарыс = [[Экстракласса]] |маусым = 2021/22 |орын = 12. |сайты = [http://www.jagiellonia.pl www.jagiellonia.pl] |pattern_la1=_jagiellonia1617h |pattern_b1=_jagiellonia1617h |pattern_ra1=_jagiellonia1617h |leftarm1=FFFF00 |body1=FFFF00 |rightarm1=FFFF00 |shorts1=FF0000 |socks1=FFFF00 |pattern_la2=_jagiellonia1617a |pattern_b2=_jagiellonia1617a |pattern_ra2=_jagiellonia1617a |leftarm2=000000 |body2=000000 |rightarm2=000000 |shorts2=FFFFFF |socks2=FFFFFF }} «'''Ягеллония'''» ({{lang-pl|Sportowa Spółka Akcyjna Jagiellonia Białystok}}) — Польша чемпионаттарында ойнайтын Белосток қаласындағы футбол клубы. 1920 жылы құрылған. Атауы [[Польша]] падищасы, [[Ягеллондар|ягеллондар династиясының]] негізін қалаушы Владислав ІІ Ягайлоның құрметіне қойылған. Өз алаңындағы ойындарын Қалалық стадионда өткізеді. Қазіргі таңда Польша Экстракласында (Жоғары дивизион) ойнайды. 2007 жылдан бері үздіксіз элитада ойнап келе жатыр. [[File:Stadion Miejski - Białystok1.jpg|thumb|290px|Қалалық Стадион]] [[File:Trybuna stadion jagiellonia.jpg|thumb|290px|Қалалық Стадион]] [[File:Jagiellonia-feta1-20-05-2018.jpg|thumb|290px|Қалалық Стадион]] [[File:Building at Jurowiecka 21 Street Bialystok Poland.jpg|thumb|290px|Клубтың штаб-пәтері]] == Жетістіктері == === Экстракласса === * '''Вице-чемпион''' (2): 2016/17, 2017/18 * '''3-орын''' (1): 2014/15 === Бірінші лига === * '''Чемпион''' (1): 1986/87 * '''2-орын''' (2): 1991/92, 2006/07 * '''3-орын''' (3): 1985/86, 1990/91, 2005/06 === Польша кубогы === * '''Жеңімпаз''' (1): 2009/10 * '''Финалист''' (2): 1988/89, 2018/19 === Польша суперкубогы === * '''Жеңімпаз''' (1): 2010 == Атаулары == * 1920—1932 — «ВСК» * 1932—1935 — «БСК Ягеллония» * 1935—1945 — «ВСК Ягеллония» * 1946—1948 — «ПКС Мотор Белосток» * 1948—1949 — «СК Белосток Вице» * 1949—1951 — «Звонковец» * 1951—1955 — «Будовлани» * 1955—1973 — «Ягеллония Будовлани» * 1973—1999 — «МСКБ Ягеллония Белосток» * 1999—2003 — «Ягеллония—Версал Подляский» * 2003—<abbr>н. в.</abbr> — «ССА Ягеллония Белосток» == Ойыншылар == ''2022 шілде'' * [http://www.90minut.pl/kadra.php?id_sezon=101&jesien=1&id_klub=132 Ойыншылар 2022] == Сілтемелер == * [http://www.jagiellonia.pl Ресми сайт] * [http://www.jagiellonia.net jagiellonia.net] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=132&id_sezon=101 Ягеллония] (90minut.pl) * [http://www.jagiellonia.neostrada.pl jagiellonia.neostrada.pl] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120226204302/http://jagiellonia.neostrada.pl/ |date=2012-02-26 }} [[Санат:Польша футбол клубтары]] brf13x5d32125gg2ly7scl51bauw18w 0 628240 3054123 2781853 2022-07-24T00:17:20Z Wolfgang1212 24174 Ойыншылар wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы |атауы = {{flagicon|Польша}} Лех |ағымдағы маусым = |логотипі = |толық атауы = |лақап аты = |құрылған = 1922 |таратылды = |стадионы = Қалалық стадион |сыйымдылығы = '''41 609''' |иесі = |президенті = |директоры = |бас директоры = |жаттықтырушы = |капитаны = |рейтингі = |бюджеті = |жарыс = [[Экстракласса]] |маусым = 2021/22 |орын = 1. |сайты = |pattern_la1=_lech1920h|pattern_b1=_lech1920h|pattern_ra1=_lech1920h|pattern_sh1=_lech1920h|pattern_so1=_lech1920h|leftarm1=0000FF|body1=0000FF|rightarm1=0000FF|shorts1=0000FF|socks1=0000FF|pattern_la2=_lech1920a|pattern_b2=_lech1920a|pattern_ra2=_lech1920a|pattern_sh2=_lech1920a|pattern_so2=_lech1920a|leftarm2=FFFFFF|body2=FFFFFF|rightarm2=FFFFFF|shorts2=FFFFFF|socks2=FFFFFF|pattern_la3=_lech1920t|pattern_b3=_lech1920t|pattern_ra3=_lech1920t|pattern_sh3=_lech1920t|pattern_so3=_lech1920t|leftarm3=000000|body3=000000|rightarm3=000000|shorts3=000000|socks3=000000}} '''«Лех»''' ( {{Lang-pl|KKS Lech Poznań}} <span lang="pl">KKS Lech Poznań</span> ) - [[Польша|Польшадағы]] [[Познань|Познань қаласындағы]] [[футбол клубы]]. [[1922 жыл|1922 жылы]] [[19 наурыз|19 наурызда]] құрылды, жеті дүркін чемпион және Польша кубогының бес дүркін жеңімпазы. Қазіргі уақытта Польша чемпионатының жоғарғы дивизионында ойнайды. [[File:Stadion Lecha Poznan. 2010-11-03 (4).JPG|thumb|320px|Қалалық Стадион]] == Жетістіктері == '''Польша чемпионаты''' *'''Чемпион''' ( '''8''' ): 1983, 1984, 1990, 1992, 1993, 2010, 2015, 2022 ж *'''Вице-чемпион''' ( '''3''' ): 2013, 2014, 2020 жж *'''Қола жүлдегері''' '''(6):''' 1949, 1950, 1978, 2009, 2017, 2018 '''Польша кубогы''' *'''Жеңімпаз''' ( '''5''' ): 1982, 1984, 1988, 2004, 2009 жж *'''Финалист''' ( '''6''' ): 1980, 2011, 2015, 2016, 2017, 2022 жж '''Польша суперкубогы''' ( '''рекорд''' ) *'''Жеңімпаз''' ( '''6''' ): 1990, 1992, 2004, 2009, 2015, 2016 жж *'''Финалист''' ( '''3''' ): 1983, 1988, 2010 жж == Ойыншылар == ''2022 шілде'' * [http://www.90minut.pl/kadra.php?id_sezon=101&jesien=1&id_klub=169 Ойыншылар 2022] ==Атақты ойыншылары == * {{flagicon|Poland}} [[Роберт Левандовский]] == Сілтемелер == * [http://www.lechpoznan.pl/index.php lechpoznan.pl] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=169&id_sezon=101 Лех] (90minut.pl) [[Санат:Польша футбол клубтары]] mr3vks1ibij0ucabtqwy11pgt4nkxqp 3 630651 3054223 2745566 2022-07-24T09:09:45Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Kristianmusic}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 04:42, 2019 ж. қарашаның 23 (+06) == Halyqaralyq Kókshetaý Áýejaıy == Сәлеметсіз бе, Kristianmusic! Уикиепедия дамуына қосқан үлесіңіз үшін алғыс білдіреміз, алайда [[Halyqaralyq Kókshetaý Áýejaıy]] мақаласында әлі түпкілікті бекітілмеген әліпбиді қолданыпсыз, дәл қазір Уикипедияда мақала тек кирил жазуында жазылады. Сондықтан, латын жазуында жазбауыңызды және мақаланы кирилше қайта жазып шығуыңызды сұраймыз, әйтпесе мақала жойылуы мүмкін. Құрметпен, <font color="#009900">[[Қатысушы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-family:Georgia;"><i>Мұхамеджан А.А.</i></span>]]</font> [[Қатысушы талқылауы:Мұхамеджан Амангелді|<span style="font-size:90%"><font color="#0000FF">(талқылау)</font></span>]] 00:39, 2020 ж. ақпанның 20 (+06) == Жақсы мақалаға дауыс беру == Қайырлы күн! [[Уикипедия:Жақсы мақалаға үміткерлер/Қымыз]] деген бетте өз дауысыңызды қалдырыңыз. --[[Қатысушы:Ерден Карсыбеков|Ерден Карсыбеков]] ([[Қатысушы талқылауы:Ерден Карсыбеков|талқылауы]]) 15:09, 2022 ж. шілденің 24 (+06) reeea9i2jgw751yim25ipype664rxo8 0 633054 3054249 3039297 2022-07-24T09:46:33Z Nurbekovanurly 121316 /* Кейіпкерлер */ wikitext text/x-wiki {{Телесериал | Қазақша атауы = Зың-Зың Күлпәш | Шынайы атауы = | суреті = Zyn-zyn_Kulpash.jpg | тақырыбы = | сурет ені =200 | жанры = комедия | формат = 16:9 | авторы = | желісі = | өндіріс = | рөлдерде =Берік Тұрсынбеков | баяндаушы = | бет басы = |режиссёрі = Сардар Расулов |продюсері = Ғани Ештаев |сценарист = Алмас Ахметов |операторы = Әмина Ерғали |композиторы = Асылбек Тастан | мемлекет = {{Байрақ|Қазақстан}} | тілі = [[Қазақ тілі|қазақша]] | маусымдар = 2 | сериялар саны = 12/26 | сериялардың тізімі = | атқарушы продюсері = | түсірілім орны = [[Түркістан облысы]], [[Төле би ауданы]] | ұзақтығы = 40 минуттан | студия = | статусы = | телеарна = {{Flagicon image|7tv-Logokz.png}} [[Жетінші арна]] | бейне форматы = 16:9 | дыбыс форматы = | көрсете бастады = 2018 | соңғы рет көрсетілді = 2019 | алдыңғы = Күлпәштың хикаялары | келесі = | байланысы бар шоу = | imdb_id = | tv_com_id = | сайт = }} '''Зың-Зың Күлпәш''' — 2018 жылы түсірілген [[Күлпаштың хикаялары|"Күлпаштың хикаялары"]] атты комедиялық жанрдағы телехикаяның жалғасы, [[File:Zyn-zyn Kulpash artisteri.jpg|thumb|Зың-зың Күлпаш сериалының әртістері,"Шымкент шоу"театры ұжымы.]] "[[Шымкент-шоу]]" актерларының басшылығымен түсірілген сериал. Идея авторы — Берік Тұрсынбеков. [[2017 жыл|2018 жылы]] қыркүйек айында Жетінші арнада көрсетілді. Уақиға алаңсыз, аңғал көңілмен тіршілік етіп жатқан [[ауыл]] тұрғындарының шым-шытырман өмірлерін баяндайды. Күлпәш — өзінің аңғалдығымен, әзілге бейім өткір тілімен, көмектесем деп күлкілі уақиға тап болатын аңқаулығымен ауыл тұрғындарының аузында қалған кейіпкер. Фильмде сондай-ақ, "[[Шаншар]]", "Алдараспан", "Ерекше шоу" театрларының әртістері ойнаған. 2019 жылы осы атаумен сериалдың екінші маусымы түсірілді. Түсірілімдер [[Түркістан облысы]] [[Төле би ауданы|Төле би]] ауданы, [[Нысамбек]] ауылында өтті. == Кейіпкерлер == * '''Күлпәш''' — үйдің үлкен келіні,Жексеннің әйелі,аузы да, қолы да жылдам, мейлінше адал, аңқау, ешкімге есесін жібермейді. Баяғы "Шымкент шоу" ә деп шыққан кездегі образдан айнымаған. * '''Нәкөнай''' — Күлпаштың қайнысы, үйдің ерке баласы, үйленбеген. Басқаларға ұқсамайтын, өз әлемі бар, ақыл-есі де анау айтқан орнықты емес, сонысымен күлкіге қалатын да жүретін кейіпкер. * '''Кәтәлөк''' — Күлпаштың құрбысы,аңқау,сұраншақ,ақкөңіл,Дүйсеннің әйелі. *'''Апа'''-5 баланың,соның ішінде 3 ұл(Дүйсен,Жексен және Бейсен),2 қыздың(Қатираш пен Сағираш) анасы,Күлпаш пен Кәтәлөктің қайын енесі.Ақкөңіл,мейірімді,қамқор ана. *'''Жексен'''-апаның тұңғыш ұлы,Күлпаштың күйеуі,Дүйсеннің ағасы. *'''Дүйсен'''-апаның екінші ұлы,Нәкөнайдың күйеуі,Жексеннің бауыры. == Рөлдерде == {| class="wikitable" |+ !Актерлер !Негізгі рөлдерде |- |Берік Тұрсынбеков |Күлпәш |- |Ерболат Есенбекұлы |Нәконай |- |Дәурен Жұмаділов |Жексен |- |Қарлығаш Исламқызы |Кәтәлөк |- |Ұлбосын Базарбайқызы |Апа |- |Ербол Дәулетбеков |Самат |- |Нүржан Төлендиев <small>(екінші маусымда — Мейрамхан Шалқыбеков)</small> |Дүйсен |- | colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" |'''Эпизодтарда''' |- |Дәнекер Оразбаев |- |Жүсіп Ақшора |- |Жұлдызай Дүйсенбиева |- |Жарас Ахметов |- |Абай Аязбаев |- |Гүлмира Сәрсенбекқызы |- |} * == Сілтемелер == * http://kulpash.tv7.kz/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200110193211/http://kulpash.tv7.kz/ |date=2020-01-10 }} [[Санат:2017 жылғы телесериалдар]] [[Санат:Қазақстан телесериалдары]] bf4nfhxg01q5ndr8ql6q8ol660vo9hs 0 647340 3054236 2878926 2022-07-24T09:42:05Z Wolfgang1212 24174 Ойыншылар wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы |атауы = {{ту|Польша}} Гурник Забже |ағымдағы маусым = |логотипі = |толық атауы = |лақап аты = |құрылған = [[1948 жыл]] |таратылды = |стадионы = Эрнст Пол |сыйымдылығы = '''24563''' |иесі = |президенті = |директоры = |бас директоры = |жаттықтырушы = {{ту|Польша}} Марцин Брош |капитаны = |рейтингі = |бюджеті = |жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты]] |маусым = 2021/22 |орын = 8. | pattern_la1 = | pattern_b1 = _blacksidesoutline | pattern_ra1 = | pattern_sh1 = | pattern_so1 = | leftarm1 = FFFFFF | body1 = ffffff | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = 000000 | socks1 = FFFFFF | pattern_la2 = | pattern_b2 = _whitesidesoutline | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = | pattern_so2 = | leftarm2 = 000000 | body2 = 000000 | rightarm2 = 000000 | shorts2 = 000000 | socks2 = 000000 | pattern_la3 = | pattern_b3 = _whitesidesoutline | pattern_ra3 = | pattern_sh3 = | pattern_so3 = | leftarm3 = ff0000 | body3 = 0000ff | rightarm3 = FF0000 | shorts3 = ffffff | socks3 = FF0000 }} '''«Гурник»''' ({{lang-pl|Klub Sportowy Górnik Zabrze}}) — [[Польша|Польшаның]] [[Забже]] қаласындағы футбол клубы, [[1948 жыл|1948 жылы]] құрылған. Қазіргі таңда Польша жоғары дивизионында ойнайды. Өз алаңындағы ойындарын Эрнст Пол атындағы стадионда өткізеді. Клубтың басты қарсыластарының бірі — "[[Рух Хожув]]". [[File:Ernest Pohl Stadium - Zabrze 2.jpg|thumb|320px|Стадионы]] [[File:Gornik Zabrze.png|thumb|150px|]] == Жетістіктері == === Ұлттық === * [[Экстракласса|Польша чемпионы]] (14): 1957, 1959, 1961, 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1965/66, 1966/67, 1970/71, 1971/72, 1984/85, 1985/86, 1986/87, 1987/88. * Польша чемпионатында 2 орын (4): 1962, 1968/69, 1973/74, 1990/91. * Польша чемпионатында 3 орын (7): 1958, 1960, 1967/68, 1969/70, 1976/77, 1988/89, 1993/94. * Польша кубогы (6): 1964/65, 1967/68, 1968/69, 1969/70, 1970/71, 1971/72. * Польша кубогының финалисі (7): 1955/56, 1956/57, 1961/62, 1965/66, 1985/86, 1991/92, 2000/01. * Польша лига кубогы (1): 1978. * Польша суперкубогы (1): 1988. === Халықаралық === * Кубок иелері кубогының финалисі: 1970 * Сағаттар кубогы (1): 1990 == Ойыншылар == ''2022 шілде'' * [http://www.90minut.pl/kadra.php?id_sezon=101&jesien=1&id_klub=101 Ойыншылар 2022] ==Атақты ойыншылары == * {{flagicon|Poland}} {{flagicon|Germany}} [[Лукас Подольски]] == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == * [http://www.gornikzabrze.pl Ресми сайт] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=101&id_sezon=101 Гурник Забже] (90minut.pl) {{бастама}} [[Санат:1948 жылы құрылған футбол клубтары]] [[Санат:Польша футбол клубтары]] 666vbax3g879gqrxbqqjr2ptl9d9w7r 0 648870 3054124 2812839 2022-07-24T00:28:43Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{футбол турнирінің карточкасы |атауы = Экстракласса |ағымдағы маусым = 2022/23 |логотип = |қаланған = [[1927 жыл]] |мемлекет = {{ту|Польша}} [[Польша]] |командалар саны = 18 |әрекеттегі чемпион = [[Лех (футбол клубы)|«Лех»]] '''(8 титул)''' |атағы ең көп = [[Легия (футбол клубы)|Легия]] '''(15)''' |сайт = [http://www.ekstraklasa.org/ ekstraklasa.org] }} '''«Экстракласса»''' ({{lang-pl|Ekstraklasa}}) — [[Польша|Польшадағы]] ең басты футбол турнирі, [[1927 жыл|1927 жылдан]] бері өткізіліп келеді. Қазіргі күнде 18 клуб қатысады. == Жүлдегерлер == === Клубтар бойынша === {| class="wikitable" !Клуб !Чемпион !Вице-чемпион !3 орын |- |[[Легия (футбол клубы)|«Легия»]] |15 (1955, 1956, 1969, 1970, 1994, 1995, 2002, 2006, 2013, 2014, 2016, 2017, 2018, 2020, 2021) |13 (1960, 1968, 1971, 1985, 1986, 1993, 1996, 1997, 2004, 2008, 2009, 2015, 2019) |14 (1928, 1930, 1931, 1951, 1961, 1972, 1980, 1988, 1999, 2001, 2005, 2007, 2011, 2012) |- |[[Рух Хожув|«Рух (Хожув)»]] |14 (1933, 1934, 1935, 1936, 1938, 1951, 1952, 1953, 1960, 1968, 1974, 1975, 1979, 1989) |6 (1950, 1956, 1963, 1970, 1973, 2012) |9 (1937, 1948, 1954, 1955, 1967, 1983, 2000, 2010, 2014) |- |[[Гурник (футбол клубы, Забже)|«Гурник (Забже)»]] |14 (1957, 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972, 1985, 1986, 1987, 1988) |4 (1962, 1969, 1974, 1991) |7 (1958, 1960, 1968, 1970, 1977, 1989, 1994) |- |«Висла (Краков)» |13 (1927, 1928, 1949, 1950, 1978, 1999, 2001, 2003, 2004, 2005, 2008, 2009, 2011) |14 (1913, 1923, 1930, 1931, 1936, 1939, 1947, 1948, 1966, 1981, 2000, 2002, 2006, 2010) |10 (1925, 1929, 1933, 1934, 1938, 1952, 1953, 1976, 1991, 1998) |- |[[Лех (футбол клубы)|«Лех»]] |8 (1983, 1984, 1990, 1992, 1993, 2010, 2015, 2022) |3 (2013, 2014, 2020) |6 (1949, 1950, 1978, 2009, 2017, 2018) |- |«Краковия» |7 (1913, 1914, 1921, 1930, 1932, 1937, 1948) |2 (1934, 1949) |2 (1922, 1952) |- |«Видзев» |4 (1981, 1982, 1996, 1997) |7 (1977, 1979, 1980, 1983, 1984, 1995, 1999) |3 (1985, 1986, 1992) |- |«Погонь (Львов)» |4 (1922, 1923, 1925, 1926) |3 (1932, 1933, 1935) |3 (1913, 1914, 1939) |- |«Варта» |2 (1929, 1947) |5 (1922, 1925, 1928, 1938, 1946) |7 (1921, 1923, 1926, 1927, 1932, 1935, 1936) |- |«Полония (Бытом)» |2 (1954, 1962) |4 (1952, 1958, 1959, 1961) |2 (1966, 1969) |- |«Шлёнск» |2 (1977, 2012) |3 (1978, 1982, 2011) |2 (1975, 2013) |- |[[Полония (футбол клубы, Варшава)|«Полония (Варшава)»]] |2 (1946, 2000) |3 (1921, 1926, 1998) |1 (1923) |- |«Лодзь» |2 (1958, 1998) |1 (1954) |3 (1922, 1957, 1993) |- |«Сталь (Мелец)» |2 (1973, 1976) |1 (1975) |3 (1974, 1979, 1982) |- |«Заглембе (Любин)» |2 (1991, 2007) |1 (1990) |2 (2006, 2016) |- |«Шомберки» |1 (1980) |1 (1965) |1 (1981) |- |«Гарбарния (Краков)» |1 (1931) |1 (1929) |— |- |«Пяст» |1 (2019) |1 (2016) |1 (2020) |- |«Катовице» |— |4 (1988, 1989, 1992, 1994) |4 (1987, 1990, 1995, 2003) |- |«Заглембе (Сосновец)» |— |4 (1955, 1964, 1967, 1972) |3 (1962, 1963, 1965) |- |«Погонь (Щецин)» |— |2 (1987, 2001) |1 (1984) |- |[[Дискоболия|«Дискоболия»]] |— |2 (2003, 2005) |1 (2008) |- |[[Ягеллония|«Ягеллония»]] |— |2 (2017, 2018) |1 (2015) |- |[[Ракув (футбол клубы)|«Ракув»]] |— |2 (2021, 2022) |— |- |«Хожув» |— |1 (1937) |2 (1946, 1947) |- |«Гвардия» |— |1 (1957) |2 (1959, 1973) |- |«Чарни» |— |1 (1914) |— |- |«Катовиц» |— |1 (1927) |— |- |«Гурник (Радлин)» |— |1 (1951) |— |- |«Вавель» |— |1 (1953) |— |- |«Тыхы» |— |1 (1976) |— |- |«Белхатув» |— |1 (2007) |— |- |«Лехия (Гданьск)» |— |— |2 (1956, 2019) |- |«Амика» |— |— |2 (2002, 2004) |- |«Одра (Ополе)» |— |— |1 (1964) |- |«Заглембе (Валбжих)» |— |— |1 (1971) |- |«Хутник» |— |— |1 (1996) |- |«Одра (Водзислав-Слёнски)» |— |— |1 (1997) |} == Сілтемелер == * [http://ekstraklasa.org/ ekstraklasa.org] * [http://www.90minut.pl/ 90minut.pl] [[Санат:Футболдан Польша чемпионаты]] e48uf18myes6xmap1qwg14j1l1612gf 3054261 3054124 2022-07-24T09:55:53Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{футбол турнирінің карточкасы |атауы = Экстракласса |ағымдағы маусым = 2022/23 |логотип = |қаланған = [[1927 жыл]] |мемлекет = {{ту|Польша}} [[Польша]] |командалар саны = 18 |әрекеттегі чемпион = [[Лех (футбол клубы)|«Лех»]] '''(8 титул)''' |атағы ең көп = [[Легия (футбол клубы)|Легия]] '''(15 титул)''' |сайт = [http://www.ekstraklasa.org/ ekstraklasa.org] }} '''«Экстракласса»''' ({{lang-pl|Ekstraklasa}}) — [[Польша|Польшадағы]] ең басты футбол турнирі, [[1927 жыл|1927 жылдан]] бері өткізіліп келеді. Қазіргі күнде 18 клуб қатысады. == Экстракласса 2022/23 == * [http://www.90minut.pl/liga/1/liga12330.html Экстракласса 2022/23] == Жүлдегерлер == === Клубтар бойынша === {| class="wikitable" !Клуб !Чемпион !Вице-чемпион !3 орын |- |[[Легия (футбол клубы)|«Легия»]] |15 (1955, 1956, 1969, 1970, 1994, 1995, 2002, 2006, 2013, 2014, 2016, 2017, 2018, 2020, 2021) |13 (1960, 1968, 1971, 1985, 1986, 1993, 1996, 1997, 2004, 2008, 2009, 2015, 2019) |14 (1928, 1930, 1931, 1951, 1961, 1972, 1980, 1988, 1999, 2001, 2005, 2007, 2011, 2012) |- |[[Рух Хожув|«Рух (Хожув)»]] |14 (1933, 1934, 1935, 1936, 1938, 1951, 1952, 1953, 1960, 1968, 1974, 1975, 1979, 1989) |6 (1950, 1956, 1963, 1970, 1973, 2012) |9 (1937, 1948, 1954, 1955, 1967, 1983, 2000, 2010, 2014) |- |[[Гурник (футбол клубы, Забже)|«Гурник (Забже)»]] |14 (1957, 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972, 1985, 1986, 1987, 1988) |4 (1962, 1969, 1974, 1991) |7 (1958, 1960, 1968, 1970, 1977, 1989, 1994) |- |«Висла (Краков)» |13 (1927, 1928, 1949, 1950, 1978, 1999, 2001, 2003, 2004, 2005, 2008, 2009, 2011) |14 (1913, 1923, 1930, 1931, 1936, 1939, 1947, 1948, 1966, 1981, 2000, 2002, 2006, 2010) |10 (1925, 1929, 1933, 1934, 1938, 1952, 1953, 1976, 1991, 1998) |- |[[Лех (футбол клубы)|«Лех»]] |8 (1983, 1984, 1990, 1992, 1993, 2010, 2015, 2022) |3 (2013, 2014, 2020) |6 (1949, 1950, 1978, 2009, 2017, 2018) |- |«Краковия» |7 (1913, 1914, 1921, 1930, 1932, 1937, 1948) |2 (1934, 1949) |2 (1922, 1952) |- |«Видзев» |4 (1981, 1982, 1996, 1997) |7 (1977, 1979, 1980, 1983, 1984, 1995, 1999) |3 (1985, 1986, 1992) |- |«Погонь (Львов)» |4 (1922, 1923, 1925, 1926) |3 (1932, 1933, 1935) |3 (1913, 1914, 1939) |- |«Варта» |2 (1929, 1947) |5 (1922, 1925, 1928, 1938, 1946) |7 (1921, 1923, 1926, 1927, 1932, 1935, 1936) |- |«Полония (Бытом)» |2 (1954, 1962) |4 (1952, 1958, 1959, 1961) |2 (1966, 1969) |- |«Шлёнск» |2 (1977, 2012) |3 (1978, 1982, 2011) |2 (1975, 2013) |- |[[Полония (футбол клубы, Варшава)|«Полония (Варшава)»]] |2 (1946, 2000) |3 (1921, 1926, 1998) |1 (1923) |- |«Лодзь» |2 (1958, 1998) |1 (1954) |3 (1922, 1957, 1993) |- |«Сталь (Мелец)» |2 (1973, 1976) |1 (1975) |3 (1974, 1979, 1982) |- |«Заглембе (Любин)» |2 (1991, 2007) |1 (1990) |2 (2006, 2016) |- |«Шомберки» |1 (1980) |1 (1965) |1 (1981) |- |«Гарбарния (Краков)» |1 (1931) |1 (1929) |— |- |«Пяст» |1 (2019) |1 (2016) |1 (2020) |- |«Катовице» |— |4 (1988, 1989, 1992, 1994) |4 (1987, 1990, 1995, 2003) |- |«Заглембе (Сосновец)» |— |4 (1955, 1964, 1967, 1972) |3 (1962, 1963, 1965) |- |«Погонь (Щецин)» |— |2 (1987, 2001) |1 (1984) |- |[[Дискоболия|«Дискоболия»]] |— |2 (2003, 2005) |1 (2008) |- |[[Ягеллония|«Ягеллония»]] |— |2 (2017, 2018) |1 (2015) |- |[[Ракув (футбол клубы)|«Ракув»]] |— |2 (2021, 2022) |— |- |«Хожув» |— |1 (1937) |2 (1946, 1947) |- |«Гвардия» |— |1 (1957) |2 (1959, 1973) |- |«Чарни» |— |1 (1914) |— |- |«Катовиц» |— |1 (1927) |— |- |«Гурник (Радлин)» |— |1 (1951) |— |- |«Вавель» |— |1 (1953) |— |- |«Тыхы» |— |1 (1976) |— |- |«Белхатув» |— |1 (2007) |— |- |«Лехия (Гданьск)» |— |— |2 (1956, 2019) |- |«Амика» |— |— |2 (2002, 2004) |- |«Одра (Ополе)» |— |— |1 (1964) |- |«Заглембе (Валбжих)» |— |— |1 (1971) |- |«Хутник» |— |— |1 (1996) |- |«Одра (Водзислав-Слёнски)» |— |— |1 (1997) |} == Сілтемелер == * [http://ekstraklasa.org/ ekstraklasa.org] * [http://www.90minut.pl/ 90minut.pl] [[Санат:Футболдан Польша чемпионаты]] 3c4hjc23w08u1lafjll77ly1nkq86pq 3054262 3054261 2022-07-24T10:00:22Z Wolfgang1212 24174 /* Клубтар бойынша */ wikitext text/x-wiki {{футбол турнирінің карточкасы |атауы = Экстракласса |ағымдағы маусым = 2022/23 |логотип = |қаланған = [[1927 жыл]] |мемлекет = {{ту|Польша}} [[Польша]] |командалар саны = 18 |әрекеттегі чемпион = [[Лех (футбол клубы)|«Лех»]] '''(8 титул)''' |атағы ең көп = [[Легия (футбол клубы)|Легия]] '''(15 титул)''' |сайт = [http://www.ekstraklasa.org/ ekstraklasa.org] }} '''«Экстракласса»''' ({{lang-pl|Ekstraklasa}}) — [[Польша|Польшадағы]] ең басты футбол турнирі, [[1927 жыл|1927 жылдан]] бері өткізіліп келеді. Қазіргі күнде 18 клуб қатысады. == Экстракласса 2022/23 == * [http://www.90minut.pl/liga/1/liga12330.html Экстракласса 2022/23] == Жүлдегерлер == === Клубтар бойынша === {| class="wikitable" !Клуб !Чемпион !Вице-чемпион !3 орын |- |[[Легия (футбол клубы)|«Легия»]] |15 (1955, 1956, 1969, 1970, 1994, 1995, 2002, 2006, 2013, 2014, 2016, 2017, 2018, 2020, 2021) |13 (1960, 1968, 1971, 1985, 1986, 1993, 1996, 1997, 2004, 2008, 2009, 2015, 2019) |14 (1928, 1930, 1931, 1951, 1961, 1972, 1980, 1988, 1999, 2001, 2005, 2007, 2011, 2012) |- |[[Рух Хожув|«Рух (Хожув)»]] |14 (1933, 1934, 1935, 1936, 1938, 1951, 1952, 1953, 1960, 1968, 1974, 1975, 1979, 1989) |6 (1950, 1956, 1963, 1970, 1973, 2012) |9 (1937, 1948, 1954, 1955, 1967, 1983, 2000, 2010, 2014) |- |[[Гурник (футбол клубы, Забже)|«Гурник (Забже)»]] |14 (1957, 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972, 1985, 1986, 1987, 1988) |4 (1962, 1969, 1974, 1991) |7 (1958, 1960, 1968, 1970, 1977, 1989, 1994) |- |«Висла (Краков)» |13 (1927, 1928, 1949, 1950, 1978, 1999, 2001, 2003, 2004, 2005, 2008, 2009, 2011) |14 (1913, 1923, 1930, 1931, 1936, 1939, 1947, 1948, 1966, 1981, 2000, 2002, 2006, 2010) |10 (1925, 1929, 1933, 1934, 1938, 1952, 1953, 1976, 1991, 1998) |- |[[Лех (футбол клубы)|«Лех»]] |8 (1983, 1984, 1990, 1992, 1993, 2010, 2015, 2022) |3 (2013, 2014, 2020) |6 (1949, 1950, 1978, 2009, 2017, 2018) |- |«Краковия» |7 (1913, 1914, 1921, 1930, 1932, 1937, 1948) |2 (1934, 1949) |2 (1922, 1952) |- |«Видзев» |4 (1981, 1982, 1996, 1997) |7 (1977, 1979, 1980, 1983, 1984, 1995, 1999) |3 (1985, 1986, 1992) |- |«Погонь (Львов)» |4 (1922, 1923, 1925, 1926) |3 (1932, 1933, 1935) |3 (1913, 1914, 1939) |- |«Варта» |2 (1929, 1947) |5 (1922, 1925, 1928, 1938, 1946) |7 (1921, 1923, 1926, 1927, 1932, 1935, 1936) |- |«Полония (Бытом)» |2 (1954, 1962) |4 (1952, 1958, 1959, 1961) |2 (1966, 1969) |- |«Шлёнск» |2 (1977, 2012) |3 (1978, 1982, 2011) |2 (1975, 2013) |- |[[Полония (футбол клубы, Варшава)|«Полония (Варшава)»]] |2 (1946, 2000) |3 (1921, 1926, 1998) |1 (1923) |- |«Лодзь» |2 (1958, 1998) |1 (1954) |3 (1922, 1957, 1993) |- |«Сталь (Мелец)» |2 (1973, 1976) |1 (1975) |3 (1974, 1979, 1982) |- |«Заглембе (Любин)» |2 (1991, 2007) |1 (1990) |2 (2006, 2016) |- |«Шомберки» |1 (1980) |1 (1965) |1 (1981) |- |«Гарбарния (Краков)» |1 (1931) |1 (1929) |— |- |[[Пяст (футбол клубы)|«Пяст»]] |1 (2019) |1 (2016) |1 (2020) |- |«Катовице» |— |4 (1988, 1989, 1992, 1994) |4 (1987, 1990, 1995, 2003) |- |«Заглембе (Сосновец)» |— |4 (1955, 1964, 1967, 1972) |3 (1962, 1963, 1965) |- |«Погонь (Щецин)» |— |2 (1987, 2001) |1 (1984) |- |[[Дискоболия|«Дискоболия»]] |— |2 (2003, 2005) |1 (2008) |- |[[Ягеллония|«Ягеллония»]] |— |2 (2017, 2018) |1 (2015) |- |[[Ракув (футбол клубы)|«Ракув»]] |— |2 (2021, 2022) |— |- |«Хожув» |— |1 (1937) |2 (1946, 1947) |- |«Гвардия» |— |1 (1957) |2 (1959, 1973) |- |«Чарни» |— |1 (1914) |— |- |«Катовиц» |— |1 (1927) |— |- |«Гурник (Радлин)» |— |1 (1951) |— |- |«Вавель» |— |1 (1953) |— |- |«Тыхы» |— |1 (1976) |— |- |«Белхатув» |— |1 (2007) |— |- |«Лехия (Гданьск)» |— |— |2 (1956, 2019) |- |«Амика» |— |— |2 (2002, 2004) |- |«Одра (Ополе)» |— |— |1 (1964) |- |«Заглембе (Валбжих)» |— |— |1 (1971) |- |«Хутник» |— |— |1 (1996) |- |«Одра (Водзислав-Слёнски)» |— |— |1 (1997) |} == Сілтемелер == * [http://ekstraklasa.org/ ekstraklasa.org] * [http://www.90minut.pl/ 90minut.pl] [[Санат:Футболдан Польша чемпионаты]] squaadqgtc08garq3crpolaiiohiz12 0 651066 3054067 3037113 2022-07-23T15:48:35Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 wikitext text/x-wiki {{футбол клубы | атауы = {{ту|Гибралтар}} Линкольн Ред Импс | құрылған = 1976 | стадионы = «[[Виктория (стадион, Гибралтар)|Виктория]]»<br/>[[Уинстон Черчилль Авеню]] | сыйымдылығы = 5 000 | жаттықтырушы = {{ту|Гибралтар}} Майк МакЭлви | капитаны = {{ту|Гибралтар}} [[Рой Чиполина]] | жарыс = '''[[Футболдан Гибралтар чемпионаты|Ұлттық Лига]]''' | маусым = 2021/22 | орын = '''1.''' | сайты = http://lincolnredimpsfc.com/ | pattern_la1 = _frankfurt1415h | pattern_b1 = _frankfurt1415h | pattern_ra1 = _frankfurt1415h | pattern_sh1 = | pattern_so1 = _hoops_red | leftarm1 = DF0000 | body1 = DF0000 | rightarm1 = DF0000 | shorts1 = ffffff | socks1 = 000000 | pattern_la2 = | pattern_b2 = _manutd1213a | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = | leftarm2 = ffffff | body2 = ffffff | rightarm2 = ffffff | shorts2 = ffffff | socks2 = ffffff }} «'''Линкольн Ред Импс'''» ({{lang-en|Lincoln Red Imps Football Club}}) — [[Гибралтар]] чемпионаттарында ойнайтын футбол клубы, [[1976 жыл]]ы құрылған. Өз алаңындағы ойындарын "Виктория" стадионында өткізеді. == Атаулары == * 1978 — 2002 «Линкольн» ([[Ағылшын тілі|ағыл]]. ''Lincoln Football Club'') * 2002 — 2007 «Ньюкасл Юнайтед» ([[Ағылшын тілі|ағыл]]. ''Newcastle United Football Club'') * 2007 — «Линкольн Ред Импс» ([[Ағылшын тілі|ағыл]]. ''Lincoln Red Imps Football Club'') == Жетістіктері == === Ұлттық === * Премьер дивизион ** Чемпион (26) (''рекорд''): 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1991/92, 1992/93, 1993/94, 2000/01, 2002/03, 2003/04, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2009/10, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2017/18, 2018/19, 2020/21, 2021/22 * Скала кубогы ** Жеңімпаз (17) (''рекорд''): 1986, 1989, 1990, 1993, 1994, 2002, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2014, 2015, 2016 ** Финалист (3): 2001, 2003, 2017 * Лига кубогы ** Жеңімпаз (17): 1986/87, 1987/88, 1988/89, 1989/90, 1990/91, 1991/92, 1992/93, 1999/00, 2001/02, 2002/03, 2003/04, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2010/11, 2011/12, 2013/14 ** Финалист (2): 2004/05, 2008/09 * Суперкубок ** Жеңімпаз (10) (''рекорд''): 2001, 2002, 2004, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2014, 2015 ** Финалист (5): 2003, 2005, 2006, 2013, 2016 == Сілтемелер == * https://web.archive.org/web/20170814140405/http://lincolnredimpsfc.com/ [[Санат:Гибралтар футбол клубтары]] 32w7lz6mg1k2mo4xnn5b0rk5ljk75b0 0 651425 3054266 2878959 2022-07-24T10:08:00Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{футбол клубы |атауы = {{ту|Польша}} Пяст |құрылған = [[1945 жыл]] |стадионы = [[Қалалық стадион (Гливице)|Қалалық]], [[Гливице]] |сыйымдылығы = '''9913''' |жаттықтырушы = {{ту|Польша}} Вальдемар Форналик |капитаны = {{ту|Испания}} Джерард Бадиа |сайты = [http://www.piast-gliwice.eu/ piast-gliwice.eu] |жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласса]] |маусым = 2021/22 |орын = '''5-орын''' | pattern_la1=_whiteborder|pattern_b1=_unterhaching1819a|pattern_ra1=_whiteborder|pattern_sh1=_unterhaching1718h|pattern_so1= | leftarm1=0000FF|body1=0000FF|rightarm1=0000FF|shorts1=0000FF|socks1=0000FF | pattern_la2=_cork18a|pattern_b2=_cork18a|pattern_ra2=_cork18a|pattern_sh2=_irn1819a|pattern_so2=_color_3_stripes_white | leftarm2=FF0000|body2=FF0000|rightarm2=FF0000|shorts2=FF0000|socks2=FF0000 }} '''«Пяст»''' ({{lang-pl|Gliwicki Klub Sportowy Piast Gliwice}}) — [[Польша|Польшаның]] [[Гливице]] қаласындағы футбол клубы, 1945 жылы құрылған. Өз алаңындағы ойындарын Қалалық стадионда өткізеді. 2018/19 жылғы маусымда тұңғыш рет Польша чемпионы атанды. [[File:Stadion Piasta Gliwice 05.JPG|thumb|290px|[[Қалалық стадион (Гливице)]]]] == Жетістіктері == === Ұлттық === * [[Футболдан Польша чемпионаты|Польша чемпионы]]: 2018/19 * Екінші орын: 2016 * Польша кубогының финалисі (2): 1978, 1983 * Польша суперкубогы: 2019 * 1 лига жеңімпазы: 2012 == Атақты ойыншылары == * Марцин Новак * Кшиштоф Крул *[[Камиль Глик]] == Сілтемелер == * [http://www.piast-gliwice.eu/ piast-gliwice.eu] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=273&id_sezon=101 Пяст] (90minut.pl) {{Сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] [[Санат:1945 жылы құрылған футбол клубтары]] 23epwy42pws156wju93u5ze2eq65a2p 0 663025 3054170 3052839 2022-07-24T05:26:24Z Madi Dos 18369 wikitext text/x-wiki {{Ғалым |Есімі=Александр Грэхэм Белл |Шынайы есімі={{lang-en|Alexander Graham Bell}} |Суреті=Alexander Graham Bell.jpeg |Сурет тақырыбы=Александр Белл 1904 жыл |Туған күні= 03.03.1847 |Туған жері=Эдинбург |Қайтыс болған күні=02.08.1922 |Азаматтығы=[[АҚШ]], [[Ұлыбритания]]|Ғылыми аясы=[[Логопедия]], [[Телефония]] |Жұмыс орны=Смитсон институты |Альма-матер=[[Эдинбург университеті]] |Ғылыми дәрежесі=ғылым докторы |Қолтаңбасы= Alexander Graham Bell (signature).svg }} '''Александр Грэхэм Белл''' ({{lang-en|Alexander Graham Bell}}; [[3 наурыз]] [[1847 жыл]], [[Эдинбург]], [[Шотландия]] – [[2 тамыз]] [[1922 жыл]], Баддек, Жаңа Шотландия провинциясы, Канада) — тегі шотландық америка және канада ғалымы, өнертапқыш, ғалым, алғаш рет қолданыстағы телефонды жасап оны патенттеген [[инженер]], телефонның халықаралық деңгейде жалпы қолданыс құралы ретінде қолданылуына ықпал еткен алғашқы адамдардың бірі, сондай-ақ [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]]-тағы телекоммуникация саласының өркендеуіне үлес қосқан [[AT&T Inc.|American Telephone and Telegraph Company (AT&T)]] компаниясының негізін қалаушы. Беллдің әкесі мен ағасының сахнада сөз сөйлеу ісімен айналысқандығы, сондай-ақ анасы мен әйелінің саңырау болуы Беллдің өміріне үлкен әсерін тигізді.<ref name=":0">Bruce, Robert V. (1990). ''Bell: Alexander Bell and the Conquest of Solitude''. Ithaca, New York: Cornell University Press. p. 419. ISBN <bdi>978-0-8014-9691-2</bdi>.</ref> == Өмірбаяны == === Отбасы === Александр Грэхэм Белл Шотландияның [[Эдинбург]] қаласында 1847 жылдың 3 наурызында туылған. Александр логопедтер отбасынан және сөзге шешен ұстаздар отбасынан шыққан<ref>https://www.wdl.org/ru/item/11375/</ref>. Атасы Александр Белл театрда актер болып еңбек еткен, ал кей кезде суфлер болып жұмыс жасаған. Ол кәсіби түрде дыбысталу мәселесімен айналысқан, 1836 жылы «Кекештену және сөйлеудегі бұзылыстар» («''Stammering and Other Impediments of Speech''» ) және кейбір газеттер оны Қызыл тілді Профессор («''Professor of Elocutio''») деп атай бастаған.<ref>https://telhistory.ru/telephone_history/inostrannye-izobretateli/aleksandr-greyam-bell/</ref> Оның әкесі [[Мелвилл Белл]] 1849 жылы "Сөйлеу және шешендік принциптерді жаңаша түсіндіру" кітабын шығарды (ағылшын тілінде ''a new Elucidation Of the Principles Of Speech And Elocution''). Бұл кітапта ол "әр түрлі дыбыстарды білдірудің барлық мүмкін жолдарын білдіретін ғылыми алфавит" құру керек деген ойды білдірді. 1860 жылы ол үлкен жетістікке жеткен "шешендік Стандарт" (the Standard Elocutionist) кітабын шығарды. XIX ғасырдың аяғында Ұлыбританияның өзінде 168 баспа осы кітапты шығарған , ал АҚШ-та осы кітаптың 250 мыңнан астам данасы сатылды.<ref>https://archive.org/details/bellalexandergra0000bruc</ref> Мелвилл бірнеше жылдар бойы адам сөйлеуінің барлық мүмкін дыбыстарын жинады, оларды көбейту тәсілдерін мұқият жазды және оның барлық еңбектері 1867 жылы басылған "Көрнекі тіл" (''Visible Speech: The Science Of Universal Alphabetics'') кітабында жинақталған<ref>''Gray, Charlotte.'' Reluctant genius. Alexander Graham Bell and the passion for invention. — New York: Arcade Publishing, 2011. — [[ISBN 978-1-61145-060-6]].</ref>. 1843 жылы Мелвилл Белл өзінің болашақ әйелі Элиза Грейс Симондспен (Элиза Грейс Симондс), тапсырыс бойынша сурет салған кеме хирургының қызымен кездесті. Ол болашақ жұбайынан 10 жас үлкен еді, тағы бір айта кетерлігі, есту қабілеті нашар болды, сондықтан ол үнемі арнайы есту түтігін қолдануға мәжбүр болды. 1844 жылдың 19 шілдесінде олар үйленді<ref>''Bruce, Robert V.'' Alexander Graham Bell and the Conquest of Solitude. — Boston Toronto: Little, Brown and Company, 1973. — С. 15. — 564 б. — <nowiki>ISBN 0-316-11251-8</nowiki>.</ref>. Некеден үш ұл дүниеге келді: 1845 жылы олардың ұлы Мелвилл Джеймс (Mellville James), 1847 жылы Александр Белл (''Alexander Graham''), 1848 жылы үшінші ұлы Эдвард (Edward Charles) дүниеге келді. == Балалық және жасөспірім кезеңі == Барлық үш ағайынды алғашында үйде оқыды, бірақ 10 жасқа толысымен олар мистер Макларен (Maclaren’s Hamilton Place Academy) жеке мектебіне жіберілді. 11 жаста олар оқуын жалғастырды, әкесі өз ұлдарын Шотландияның ең үздік мектебі - Эдинбург Патшайымы Жоғарғы мектебіне (Edinburgh’s Royal High School) жіберді. Осы мектептегі антикалық тілдерден сабақ жақсы өтетіндіктен "Солтүстік Афина" деп аталған, алайда Александр Белл бұл мектепте аса қатты табысты бола қойған жоқ. Үлкен ағасы 1858 жылы өлеңдерді мәнерлеп оқығаны үшін бірінші сыйлығын алды, 1860 жылы тағы да бір сыйлық алды, ал 1862 жылы ол француз тіліндегі жетістігі үшін сыйлықты иеленді. Ал Александр Белл мектепте аса қатты көзге түсе қойған жоқ. Александр Беллдің музыкаға икемі байқалды, сондықтан оны пианист Аугусто Бенуа Бертиниге (Auguste Benoit Bertini) оқуға жіберді. Мектеп жылдары ол басқа Эдинбург мектебіндегілердей аса қатты қызығушылықсыз крикет ойнады. Александр Белл әрдайым қызыққұмар әрі қызықшыл болды , сонау жасөспірім кезінде-ақ "Балалар арасындағы Ғылымды дамыту қоғамын" құрды. Бұл қоғамда барлық оқушылар "профессор" деп аталды және ғылыми баяндамаларымен шықты. Бір күні осы қоғам шошқаның тұтас етін соймақшы болады. Александр Белл тіліп кесе бастайды, бір кезде тұтас еттен жануарлардың өкірген дыбысына ұқсас қорқынышты дыбысы бар газ шыға бастайды. Соңында "профессорлар" қорқынышпен қашып тарқасады. Ағасы Эдинбург Жоғарғы Мектебінің алты жылдық курсын аяқтады, ал Ескендір ол жерде 4 жыл ғана оқыды. 15 жасында әкесі Александрды Лондонға атасынан шешендік өнерді үйретуге жіберді.<ref>''Bruce, Robert V.'' Alexander Graham Bell and the Conquest of Solitude. — Boston Toronto: Little, Brown and Company, 1973. — С. 31. — 564 бет — <nowiki>ISBN 0-316-11251-8</nowiki>.</ref><gallery mode="slideshow"> Сурет:Alexander graham bell family.jpg|Александрдің ата-анасы мен қарындас-бауырлары (1852 жыл) Сурет:Actor portraying Alexander Graham Bell in an AT&T promotional film (1926).jpg|1926 жылы AT&T жарнамалық фильміне түскен Беллдің рөлін ойнаған актер Сурет:USPTO Telephone Patent No. 174465.jpg|''Беллдің телефонына берілген патент (1876жылдың наурызы)'' Сурет:Alexander Graham Bell Star on Walk of Fame.jpg|Канада Даңқ Аллеясындағы Александр Беллге арналған естелік жұлдызы </gallery> == Ұлы Британиядағы мұғалімдік мансабы == Александр Белл әкесіне оның тәжірибелерін жасауға көмектесті, өзі де шешендік өнерден ұстаз болып жұмыс жасай бастады. 1863 жылы ол Weston House жергілікті жеке мектепке мұғалім болу үшін Шотландияның солтүстік жағалауындағы шағын [[Элгин]] ''(Elgin)'' қаласына келді. Ол жерде ол жылына 10 фунтқа музыка мен шешендік өнер оқытушысы болып жұмыс істей бастады. Сол кезде Александр Беллдің жасы 16-ға енді толған еді, ал кейбір шәкірттерінің жасы одан үлкен де болатын.<ref>''Bruce, Robert V.'' Alexander Graham Bell and the Conquest of Solitude. — Boston Toronto: Little, Brown and Company, 1973. — С. 37. — 564 бет — <nowiki>ISBN 0-316-11251-8</nowiki>.</ref> 1864 жылы Александр Белл [[Эдинбург университеті|Эдинбург Университеті]]<nowiki/>нде оқи бастады. Келесі жылы ол ''Weston House''-ға қайта сабақ беруге оралды. Отбасында ауыр жағдай болды: 1865 жылы оның атасы қайтыс болды. Мелвилл Белл оның ісін жалғастыру үшін Лондонға аттанды. Мелвиллге өз ұлын ісін жалғастыру үшін көп үгіттеуге тура келді. Александр Белл бір мезетте сабақ беруге және Эдинбург Университетіндегі барлық емтихандарын тапсыра алатынына сенді. Мелвилл ұлының оқу мен сабақ беруді бірге алып жүре алмайды, Лондон Университетінде оқығаны жөн деп санады. 1866 жылы Мелвилл өз ұлын Bath қаласында Сомерсетшир колледжіне ''(Somersetshire College)'' мұғалімдік жұмысқа орналастырды. Бұл мекеме колледж деп аталғанымен, жеке мектеп болатын, онда джентельмендер буыны даярланған еді. Оның бөлмесінде электр батареялары, магниттер мен әртүрлі реактивтері бар түтіктер жиі байқалатын. Терезесінен сымдар шығып тұратын, Александр достарымен Чарльз Уитстон телеграфымен сөйлескенді ұнататын. Александрдың Бэф-те болуы 1866-1867 оқу жылына дейін жалғасты, бірақ 1867 жылы көктемде туберкулезден қайтыс болған інісінің қайтыс болуына байланысты оның оқуы тоқтап қалды. 1867 жазында Александр Белл әкесіне  ғылыми және педагогикалық сабақтарына көмектесу үшін Лондонға көшті. Онда ол Оксфордтың ағылшын сөздігінің ''(Oxford English Dictionary)'' болашақ авторы Мюррей мырзамен ''(Муррей)'' кездесті. 1868 жылы Александр Белл оқуға түсу емтихандарын тапсырып, Лондон университетіне қабылданды. Дәл осы жылы ол алғаш рет саңырау балаларды оқытып сурдопедагог атанды. Мелвиллге Оңтүстік Кенсингтондағы ''(South Kensington)'' саңырау балаларға арналған жеке мектепке оның "Көрнекі сөйлеу" жүйесін қолдануға Сьюзан Халл ''(Susanna E. Hull)'' ұсынысын білдірді. Мелвилл осы тапсырманы орындау үшін Александрды сонда жіберді, ақырында сурдопедагогика оның өміріндегі басты істің біріне айналды. 1870 жылы Александрдың ағасы Мелвилл туберкулезден ауырып қайтыс болады. Александрдің де денсаулығы нашарлай бастайды. Осы жағдайды көріп әкесі Мелвилл кіші ұлын жоғалтып алудан қорықты, сондықтан ол барлығын тастап баласымен бірге Канадаға көшті. === АҚШ-тағы оқытушылық мансабы === [[1870 жыл|1870]] жылы 21 шілдесінде Беллдің отбасы кемеге отырып [[Жаңа Дүние]]<nowiki/>ге аттанды. Александр Белл бұл туралы өзінің достары мен туыстарына әңгімелегенде "Канадаға өлу үшін кеттім" деп айтатын. [[Сурет:Clarkeschoolb2.jpg|солға|нобай|''Саңырауларға арналған Кларк мектебінің кампусы'']] Беллдің жанұясы Онтарио, Брэнтфордқа аялдады. Ол жерде шешендік өнер мұғаліміне қатысты бос жұмыс орыны болмады, сондықтан Мелвилл мен Александр ұзақ уақытқа жұмыссыз қалды. Александр үйден бірнеше миль қашықтықтан тыс үндістердің әртүрлі тайпаларын тапты ''(Mohawk, Tuscarora, Oneida, Onondaga, Cayuga and Seneca)''. Осы тайпалардың үндістері Александр Беллдің сөздік және дыбыстық қорын байытып, оның зерттеу ісіне кең мәлімет берді. Александр Беллдің жеке өмірбаяншысы Шарлотта Грей Могавк тайпасының басшысы Беллді соғыс биіне үйреткені жайлы да айтқан. Осы биді Александр Белл өз жеңіске жеткен сәттерінде билеген деседі, ал айналасындағылар таң қалған көрінеді. Мелвилл Белл өзіне және баласы Александрге айналысатын жұмыс табуға талпынды, бірақ бұл оңай емес еді. Аймақтағы барлық оқу орындарына өтініш жазды, бір күні 1871 жылдың наурызында Бостон мектебінен саңырауларға арналған мұғалім жұмыс орны бар екендігі туралы жауап келді. <ref>''Bruce, Robert V.'' Alexander Graham Bell and the Conquest of Solitude. — Boston Toronto: Little, Brown and Company, 1973. — С. 74. — 564 с. — <nowiki>ISBN 0-316-11251-8</nowiki>.</ref> [[Сурет:Alexander_Graham_Bell_and_his_Scott_Circle_School.jpg|нобай|510x510 нүкте|''Саңыраулар мектебінің оқушылары мен мұғалімдері (1883, Вашингтон, Колумбия округі)'']] "''Көрнекі сөйлеу"'' жүйесі өз жемісін бере бастады, 1871 жылдың қарашасында бостон газеттері Александр Беллдің сурдопедагогикадағы табыстары жайлы жаза бастады. 1872 жылы ол Бостон Университетінің Шешендік Мектебінде "дыбыстық физиология мен қызыл тіл" профессоры атанды (professor of Vocal Physiology and Elocution, Oratory School), бұл 26 жастағы университет дипломы жоқ жас жігіт үшін үлкен дәреже еді. Оның табыстары Нортгэмптондағы Саңырауларға арналған Кларк мектебінің ''(Clarke School for the Deaf, Northampton, Massachusetts)'' президенті мистер Гардинер Хаббард ''(Gardiner Greene Hubbard)'' көзіне түсті. "Көрнекі сөйлеу" жүйесі Массачусетс Медициналық Қоғамының ''(Massachusetts Medical Society)'' жиынында қошеметке ие болды, ал 1874 жылы Александр Белл өзі жеке 60 делегат жиналған "Көрнекі сөйлеу"-дің оқытушылар конвенциясын жасады. Гардинер Хаббардтың қызы Мэйбел Хаббард ''(Mabel Gardiner Hubbard)'' ең үздік оқытушылардан оқыды, тіпті оған Ескі әлемнің үздік оқытушылары Еуропада дәріс берген. Ол өзінің құлағының мүкістігін жасыра білді және бірнеше тілде сөйлесуді үйренді (көзбен көре отырып). Бірақ сонда да оның сөз сөйлеуімен жұмыс істеу керек еді, сондықтан Гардинер Хаббард Александр Беллді Мэйбелге "Көрнекі сөйлеу" жүйесі бойынша сабақ беруін сұрады. Мэйбел 15 жасында Александрдан сабақ ала бастады. Бірақ Мэйбел өзінің күнделігінде алғашқы кездесуде Александр оған мүлде ұнамағанын мойындап жазды. Ал Александр Белл екеуі оқуға кіріскен кезде мұндай жылдам қағып алатын, ынталы оқушыны кездестірмегенін айтты. === Мультиплексті телеграф жасау жұмысы === 1860 жылдарда-ақ Хаббард Конгрессте [[телеграф]] корпорациясының құрылғысының жобасын өткізуге тырысты. Бұл жоба АҚШ-тағы телеграф хабарламаларын жеңілдетуге әрі арзандатуға мүмкіндік беретін еді. Хаббард Вестерн Юнион ''(Western Union)'' телеграф компаниясының монополиясы телеграфияның дамуын тежейді, оның телеграммалары Ұлы Британияның 1868 жылы ұлттандырған (мемлекет мүлкіне айналдырылған) телеграфынан қымбат деп сендірді.<ref>''Bruce, Robert V.'' Alexander Graham Bell and the Conquest of Solitude. — Boston Toronto: Little, Brown and Company, 1973. — С. 126. — 564 бет — <nowiki>ISBN 0-316-11251-8</nowiki>.</ref> АҚШ үкіметінің пікірінше, "Америка Пошта Телеграф Компаниясын" (United States Postal Telegraph Company) құру керек болған, бұл компания пошта трактілерінде телеграф желісін құрып оны Вестерн Юнионның телеграмына қарағанда екі есе арзан жіберуге болатын еді. Хаббард жаңа технологиялар бұл үрдісті жеңілдетеді және бұл компанияны күш қуаты мол Гардинер Хаббард сияқты адам басқара алады деп сендірді. Вестерн Юнионның президенті мистер Уильям Ортон ''(William Orton)'' бұл жобаны мемлекеттің жеке кәсіпкерліктің еркіндігін бұзатын экономикалық өміріне дөрекі түрде қол сұғу деп атады. Ол мультиплексті телеграф саласындағы ғылыми жұмыстар туралы естіген болатын. Бұл мультиплексті телеграфтың көмегімен бір мезетте бір сым арқылы бірнеше телеграф хабарламаларын жіберуге болатын еді. Гардинер Хаббард егер өзінде осындай құрылғы болса , онда ол өзінің жаңа компаниясына инвесторлар тарта алатынына сенімді еді. Аңыз әңгіме бойынша, оған қызының мұғалімі Александр Белл қонаққа шай ішуге келеді. Александр Белл тамаша пианист болатын, келген қонақтарды пианино тартып көңілін көтереді. Содан кейін ол қонақтарға акустикалық резонанспен трюк көрсетеді. Ол пианиноның корпусының ішінде әртүрлі ноталарды шырқады, ал оның жауабына әртүрлі ішектерден дыбыс шықты. Бұл трюк "Ескендір Беллдің тарихы" фильмінде көрсетілген (''The Story of Alexander Graham Bell'' (''1939'')). Гардинер Хаббард осындай тәсілмен телеграф хабарламаларын жіберуге болады ма деп сұрағанда Александр әртүрлі ноталарды бір ауа кеңістігінде жіберуге болады, сол сияқты әртүрлі хабарламаларды да бір сыммен, өткізгішпен жіберуге болады деп жауап берді. Осыдан кейін ол мультиплексті телеграфпен айналыса бастады.    Бұл жарыста Александр Вестерн Юнион компаниясынан тым қалып қалды, олар 1872 жылы Джозефа Стернстің (''Joseph Stearns'') дуплексті телеграфына құқық алған еді. Бұл телеграф бір сыммен бір мезетте қарсы хабарлама жіберуге болатындай еді. 1874 жылы ол Томаса Эдисоннің (Thomas Edison) квадруплексті телеграфын сатып алды, бұл көрсеткіш екі есе өсті. Александр Белл өзінің тәжірибелері мен сынақтары үшін Бостондағы Чарльза Вильямстің (Charles Williams) шеберханасынан аспаптар мен материалдарға тапсырыс беретін. Телеграфты қайта қалпына келтіру мүмкін болмайтын, әртүрлі бөлшектері сынып қалатын. Шеберхананың ережесі бойынша клиент тапсырысты клеркке қалдырып кетуі керек болатын, ал клерк тапсырыстарды шеберлерге бөліп беретін. Бір күні шеберханада мынандай бір оқиға болды. Шеберхананың бір қызметкері Томас Ватсон (''Thomas Watson'') алты хабарламаны бір мезетте жіберуге есептелген телеграфты қалай жасауға болатынын түсіндіре бастаған бір клиенттің үстелге телеграф аппаратурасын қойғанын көреді. Сөйтіп Томас Ватсон Александр Беллдің жұмысына толық жұмыс күніне ауысып, оның өндірісінде компаньон атанады. == Телефонды ойлап табуы және оны дамытуы == Сапар барысында ол ұлы физик [[Джозеф Генри]]<nowiki/>дің қабылдауында болды. Қызу әңгіме барысында Александр Белл оған электр қуатын пайдаланып дыбысты беру туралы идеялары туралы айтып берді, тіпті тәжірибе жасап көрсетті. Генри мырза оған осы саладағы ғылыми жұмыстар туралы, тіпті неміс Филип Рейстің телефон аппараты туралы айтты. Джозеф Генри одан өзінің жаңалықтарын Смитсон институтының баспасөзінде жариялау керек пе, әлде Александр өзінің эксперименттерін логикалық қорытындыға келтіре ала ма деп сұрады. Александр Белл оның электромагнетизм саласында білімі жоқ екенін және оның сәтті шығатынына күмәнданатынын айтты. Генри мырзаның бұл салада өзінің көңіл түсірерлік тәжірибесі болған еді. Өз уақытында Майкл Фарадей өзінің физика саласындағы еңбектерін Генриден бұрын жариялады және Джозеф Генри айтқан жаңалықтарымен танымал болды. Тағы бір рет ол электр энергиясын пайдаланып сигнал беру туралы ғылыми зерттеулерін жариялады, бірақ құрылғы жұмыс істемеді, нәтижесінде [[Сэмюэл Морзе]] телеграф әкелген барлық байлық пен даңққа ие болды. Генри Мырза Александр Беллге өз жұмыстарын жарияламауға, тиімді сатуға болатын жұмыс істейтін құрылғыны алғанға дейін жұмыс істеуге кеңес берді. "Осы істі қолыңа ал!"— деп үндеді ол. Белл Генридің бұл сөздері оны басқаларға қарағанда жақсы шабыттандырғанын мойындады.<ref>https://telhistory.ru/telephone_history/inostrannye-izobretateli/aleksandr-greyam-bell/</ref> [[Сурет:Опыт 2 июня 1875 года.png|нобай|575x575 нүкте|''Александр Беллдің 1875 жылы 2 маусымда сымдар арқылы дыбысты беру тәжірибесі. Үлгі схемасы.'']] Александр Белл Бостонға келгенде, ол өзінің серіктесімен дыбысты сымдар арқылы тарататын құрылғыны ойлап табу идеясымен бөлісті. Бірақ Беллдің басты демеушілері [[Гардинер Хаббард]] пен [[Томас Сандерс]] оның күмәнді бастамаларына риза болмады. Олар одан мультиплексті телеграфпен жұмыс істеуді талап етті, содан кейін ол басқа жобалармен айналыса алды. Бірақ 1875 жылы 2 маусымда оның тәжірибелері нәтиже берді. Александр мен Томас телеграф аппараттарын орнатқан кезде, олар контактілерді жауып тастады, ал Александр өзінің қабылдағышында әлсіз жаңғырықты естіді. Ол бұл дыбысты естіген бойда, сол кезде телеграф кілтін орнатқан Ватсонға қарай жүгірді және оның барлық параметрлері қабылдағышта жаңғырықпен жауап берді. Мұндай оқиғалар бұрын болған, бірақ оларға ешкім мән бермеген, бірақ Александр Белл бұл растауды өзінің болжамдары бойынша көрді, бұл дыбысты сымдар арқылы беруге болады. Осыдан кейін олар күні бойы дыбыспен тәжірибе жасады. [[Сурет:Gallows-phone. 3rd of June, 1875. Replica.jpg|солға|нобай|400x400 нүкте|''"Дар ағашы" телефоны, 3 маусым 1875 жыл. Реплика. Телефон Тарихы Мұражайының Экспонаты'']] Сол күні Александр Белл Ватсон 1875 жылы 3 маусымда келесі күні жасаған телефон құрылғысының эскизін жасады. Бұл телефон өзінің формасында ілулі тұрған телефонға ұқсады және байланыс тарихшыларының жадында қалды. Бұл жолы олар әр түрлі бөлмелерге таралып, дыбыс әрең естілді, тіпті алдыңғы күндегіден де жаман еді. Уотсонның өзі бұл телефонды "ащы түңілу" деп атады, бірақ тәжірибелер ары қарай жалғасты.<ref>https://telhistory.ru/telephone_history/inostrannye-izobretateli/priklyucheniya-tomasa-vatsona/</ref> Телефон Хаббард мырзаны қызықтырмады, сондықтан Белл оған құқықтарының бір бөлігін канадалық көршісі Джордж Браунға (''Джордж Браун)'' 500 долларға беруге шешім қабылдады. Келісім бойынша, ол Лондонға сапары кезінде Британдық патенттік бюроға өтініш беруі керек еді. Күзде Александр Браун мырзадан оның ісін елемеген жаңалықты күтті. Гардинер Хаббард нәтижелерді талап етті, ал оның бәсекелестері де дыбысты беру құрылғысымен айналысып, нәтижелерге жақындады. Кем дегенде бір нәрсе жасау керек еді, бірақ Александр Белл Браунмен келісіммен байланысты болды. Содан кейін Хаббард мырза мәселені өз қолына алуға шешім қабылдады. [[Сурет:Liquid transmitter. 10th of March, 1876. Replica.jpg|нобай|''Сұйық түрдегі таратқыш, 1876 жылы 7 наурызда патенттелген және алғаш рет 1876 жылы 10 наурызда сыналған. Реплика. Телефон Тарихы Мұражайының Экспонаты'']] 1876 жылы 14 ақпанда Хаббардтың әріптестерінің бірі, Бэйли және Поллок (Bailey & Pollok) заң кеңсесінің өкілі Энтони Поллок Ескендір Беллдің атынан телеграфты жетілдіруге патент алуға өтініш берді. Сол күні Вашингтондағы патенттік бюроға Уильям Болдвин (Уильям Д.Балдвин) келіп, Элиш Грейдің атынан сұйық таратқышқа патент алуға өтініш берді. Бұл екі сурет бір-біріне өте ұқсас болды, бұл Александр Беллдің бәсекесіне күмән тудырды. Екі өтінімді зенас Фиск Уилбер мырза қабылдады. 19 ақпанда ол Поллок мырзаға Беллдің өтініші Грей мырзаның дизайнын көшіретінін жазды. Содан кейін Поллок пен Бэйли оның бастығы Эллис Спеарға жүгінуге шешім қабылдады (патенттердің Актинг Кеңесі, Эллис дауысы). 24 ақпанда олар оған сол күні өтінімдерді талдағанын жазды және Беллдің өтініші бірнеше сағат бұрын берілгенін анықтады. Спеар мырза Фиск Уилбердің шешімін жоққа шығарды және 25 ақпанда екі тарапқа да қақтығыс аяқталды деп хабарланды. [[1876 жыл|1876]] жылы 7 наурызда Александр Беллге №174465 патент берілді, ол тарихтағы ең қымбат патент ретінде танылды. [[1876 жыл]]<nowiki/>дың 10 наурызында Александр мен Томас Ватсон сұйық түрдегі таратқышпен тәжірибе өткізіп жатқан еді. Аңыз бойынша, екеуі екі бөлмеге бөлініп жұмыс жасап жатқан кезде, Александр батареядан шалбарына аяқ астынан қышқылды төгіп алады, сосын "Ватсон, бері келіңізші, сіз маған керексіз!" деп айғайлайды. Ватсон оның дауысын естімеді, бірақ қабылдағыштан алғаш рет сол сөзді естіді. Ол сол мезетте Беллдің бөлмесіне жүгіре кіріп "Мен сіздің әр сөзіңізді естідім!" деп айғайлады. Александр басында не болып жатқанын түсінбеді, ол өзінің күйіп қалған жарасын айтып жатыр еді, тәжірибенің табысты болғанын естіп өзінің жарасы туралы ұмытып кетті. Сол уақыттан бастап күні-түні қабылдағыш пен таратқыштың орындарын ауыстырып не бір нәрселерді айтты, соның ішінде "Құдайым, патшайымды сақтай гөр" деген сөзді де ұмытпады.<ref name="автоссылка2">{{Cite web|lang=|url=https://telhistory.ru/telephone_history/inostrannye-izobretateli/priklyucheniya-tomasa-vatsona/|title=Приключения Томаса Ватсона|author=|website=Музей Истории Телефона|date=|publisher=telhistory.ru}}</ref>Сосын жұртшылық патентке өтінішті бергеннен кейін бір ай өткеннен кейін ғана неге айлап сөйлескені туралы сауалдар қойды, көпшіліктің сұрақтары кейін бұрынғыдан да көбейе түсті.[[Сурет:Alexander Graham Bell's Telephone Patent Drawing and Oath - NARA - 302052 (page 2).jpg|нобай|Александр Беллдің телефонға алған патенті 07.03.1876 жыл]] == Телефон компаниясын құруы == {{Толықтыру}} == Фотофон өнертабысы == {{Толықтыру}} == Медицинадағы жетістіктері == {{Толықтыру}} == Гидродром жасауы == {{Толықтыру}} == Өнертабыстары мен патенттелген технологиялары == {{Толықтыру}} == Қайраткерлігі == {{Толықтыру}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Ғылым докторлары]] [[Санат:Өнертапқыштар]] [[Санат:Шотландия өнертапқыштары]] [[Санат:Канада өнертапқыштары]] [[Санат:АҚШ өнертапқыштары]] [[Санат:Кәсіпкерлер]] [[Санат:Канада кәсіпкерлері]] [[Санат:АҚШ кәсіпкерлері]] [[Санат:Шотландия ғалымдары]] [[Санат:АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшелері мен корреспондент мүшелері]] [[Санат:Машина жасаушылар]] evic4d1vfookk473gygt8r3agdjn3sw 0 664745 3054046 2886881 2022-07-23T15:05:35Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Калвин Филлипс |сурет = Kalvin_Phillips_Leeds_United.jpg |сурет ені = 220px |туған күні = 02.12.1995 |азаматтығы = {{байрақ|Англия}} |бойы = 178 [[сантиметр|см]] |позиция = [[жартылай қорғаушы]] |қазіргі клуб = {{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]] |номері = 4 |клубтары = {{футбол карьерасы |2014—2022|{{ту|Англия}} [[Лидс Юнайтед]]|214 (13) |2022—|{{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]]|0 (0)}} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2020—|{{футбол|Англия}}|23 (0)}} }} '''Калвин Марк Филлипс''' ({{lang-en|Kalvin Mark Phillips}}; [[2 желтоқсан]] [[1995 жыл]]<ref>[https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/351749 Тransfermarkt.com]</ref>, [[Лидс]]) — англиялық футболшы, [[Англия Ұлттық футбол құрамасы]] мен "[[Лидс Юнайтед]]" клубының жартылай қорғаушысы. [[Футболдан 2020 жылғы Еуропа біріншілігі|2020 жылғы Еуропа чемпионатына]] қатысқан. 2016 жылы Англия чемпионшипінде үздік жас футболшы атанды. 2020 жылы 8 қыркүйекте [[Хорватия Ұлттық футбол құрамасы|Хорватияға]] қарсы [[УЕФА Ұлттар Лигасы 2020/21|УЕФА Ұлттар лигасы]] матчында тұңғыш Англия құрамасы сапында алаңға шықты. == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [https://www.leedsunited.com/teams/first-team/11/kalvin-phillips Профилі] («Лидс Юнайтед» сайтында) {{ref-en}} {{Бастама}} [[Санат:Англия футболшылары]] [[Санат:Англия Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Лидс Юнайтед ФК ойыншылары]] n96ogy204xlrstrdh1g6fpekzksr4sz 3054052 3054046 2022-07-23T15:16:49Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Калвин Филлипс |сурет = Kalvin_Phillips_Leeds_United.jpg |сурет ені = 220px |туған күні = 02.12.1995 |азаматтығы = {{байрақ|Англия}} |бойы = 178 [[сантиметр|см]] |позиция = [[жартылай қорғаушы]] |қазіргі клуб = {{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]] |номері = 4 |клубтары = {{футбол карьерасы |2014—2022|{{ту|Англия}} [[Лидс Юнайтед]]|214 (13) |2022—|{{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]]|0 (0)}} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2020—|{{футбол|Англия}}|23 (0)}} |медальдары = {{турнир|[[Футболдан Еуропа чемпионаты|Еуропа чемпионаты]]}} {{медаль|Күміс|[[Футболдан 2020 жылғы Еуропа біріншілігі|ЕУРО 2020]]}} |Commons = Kalvin Phillips }} '''Калвин Марк Филлипс''' ({{lang-en|Kalvin Mark Phillips}}; [[2 желтоқсан]] [[1995 жыл]]<ref>[https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/351749 Тransfermarkt.com]</ref>, [[Лидс]]) — англиялық футболшы, "[[Манчестер Сити]]" клубы мен [[Англия Ұлттық футбол құрамасы|Англия құрамасының]] жартылай қорғаушысы. [[Футболдан 2020 жылғы Еуропа біріншілігі|2020 жылғы Еуропа чемпионатына]] қатысқан. 2016 жылы Англия чемпионшипінде үздік жас футболшы атанды. 2020 жылы 8 қыркүйекте [[Хорватия Ұлттық футбол құрамасы|Хорватияға]] қарсы [[УЕФА Ұлттар Лигасы 2020/21|УЕФА Ұлттар лигасы]] матчында тұңғыш Англия құрамасы сапында алаңға шықты. == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [https://www.mancity.com/players/kalvin-phillips Манчестер Сити ФК ресми сайтындағы профилі]{{ref-en}} {{бастама}} [[Санат:Англия футболшылары]] [[Санат:Англия Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Лидс Юнайтед ФК ойыншылары]] [[Санат:Манчестер Сити ФК ойыншылары]] 3r2d9yv42mo9u5scxwdafpe90zqm4tt 3054054 3054052 2022-07-23T15:31:19Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Калвин Филлипс |сурет = Kalvin_Phillips_Leeds_United.jpg |сурет ені = 220px |туған күні = 02.12.1995 |азаматтығы = {{байрақ|Англия}} |бойы = 178 [[сантиметр|см]] |позиция = [[жартылай қорғаушы]] |қазіргі клуб = {{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]] |номері = 4 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2003—2010|{{ту|Англия}} Уэртли Джуниорс| |2010—2014|{{ту|Англия}} [[Лидс Юнайтед]]|}} |клубтары = {{футбол карьерасы |2014—2022|{{ту|Англия}} [[Лидс Юнайтед]]|214 (13) |2022—|{{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]]|0 (0)}} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2020—|{{футбол|Англия}}|23 (0)}} |медальдары = {{турнир|[[Футболдан Еуропа чемпионаты|Еуропа чемпионаты]]}} {{медаль|Күміс|[[Футболдан 2020 жылғы Еуропа біріншілігі|ЕУРО-2020]]}} |Commons = Kalvin Phillips }} '''Калвин Марк Филлипс''' ({{lang-en|Kalvin Mark Phillips}}; [[2 желтоқсан]] [[1995 жыл]]<ref>[https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/351749 Тransfermarkt.com]</ref>, [[Лидс]]) — англиялық футболшы, "[[Манчестер Сити]]" клубы мен [[Англия Ұлттық футбол құрамасы|Англия құрамасының]] жартылай қорғаушысы. [[Футболдан 2020 жылғы Еуропа біріншілігі|2020 жылғы Еуропа чемпионатына]] қатысқан. 2016 жылы Англия чемпионшипінде үздік жас футболшы атанды. 2020 жылы 8 қыркүйекте [[Хорватия Ұлттық футбол құрамасы|Хорватияға]] қарсы [[УЕФА Ұлттар Лигасы 2020/21|УЕФА Ұлттар лигасы]] матчында тұңғыш Англия құрамасы сапында алаңға шықты. == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [https://www.mancity.com/players/kalvin-phillips Манчестер Сити ФК ресми сайтындағы профилі]{{ref-en}} {{бастама}} [[Санат:Англия футболшылары]] [[Санат:Англия Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Лидс Юнайтед ФК ойыншылары]] [[Санат:Манчестер Сити ФК ойыншылары]] tl45k47uiysgod7mchlqj50lt0wbisk 3054058 3054054 2022-07-23T15:38:00Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Калвин Филлипс |сурет = Kalvin_Phillips_Leeds_United.jpg |сурет ені = 220px |туған күні = 02.12.1995 |туған жері = [[Лидс]], [[Англия]] |азаматтығы = {{байрақ|Англия}} |бойы = 178 [[сантиметр|см]] |позиция = [[жартылай қорғаушы]] |қазіргі клуб = {{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]] |номері = 4 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2003—2010|{{ту|Англия}} Уэртли Джуниорс| |2010—2014|{{ту|Англия}} [[Лидс Юнайтед]]|}} |клубтары = {{футбол карьерасы |2014—2022|{{ту|Англия}} [[Лидс Юнайтед]]|214 (13) |2022—|{{ту|Англия}} [[Манчестер Сити]]|0 (0)}} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2020—|{{футбол|Англия}}|23 (0)}} |медальдары = {{турнир|[[Футболдан Еуропа чемпионаты|Еуропа чемпионаты]]}} {{медаль|Күміс|[[Футболдан 2020 жылғы Еуропа біріншілігі|ЕУРО-2020]]}} |Commons = Kalvin Phillips }} '''Калвин Марк Филлипс''' ({{lang-en|Kalvin Mark Phillips}}; [[2 желтоқсан]] [[1995 жыл]]<ref>[https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/351749 Тransfermarkt.com]</ref>, [[Лидс]]) — англиялық футболшы, "[[Манчестер Сити]]" клубы мен [[Англия Ұлттық футбол құрамасы|Англия құрамасының]] жартылай қорғаушысы. [[Футболдан 2020 жылғы Еуропа біріншілігі|2020 жылғы Еуропа чемпионатына]] қатысқан. 2016 жылы Англия чемпионшипінде үздік жас футболшы атанды. 2020 жылы 8 қыркүйекте [[Хорватия Ұлттық футбол құрамасы|Хорватияға]] қарсы [[УЕФА Ұлттар Лигасы 2020/21|УЕФА Ұлттар лигасы]] матчында тұңғыш Англия құрамасы сапында алаңға шықты. == Дереккөздер == {{Дереккөздер}} == Сілтемелер == * [https://www.mancity.com/players/kalvin-phillips Манчестер Сити ФК ресми сайтындағы профилі]{{ref-en}} {{бастама}} [[Санат:Англия футболшылары]] [[Санат:Англия Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Лидс Юнайтед ФК ойыншылары]] [[Санат:Манчестер Сити ФК ойыншылары]] h7uswvvch32fbo1cli01df1wgqdwhpm 0 670553 3054034 2958383 2022-07-23T14:33:04Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Себастьен Алле |толық аты = |лақап аты = |сурет = Sébastien Haller 2019.jpg |сурет ені = 250px |туған күні = 22.06.1994 |туған жері = |азаматтығы = {{ту|Франция}} [[Франция]]<br>{{ту|Кот-д’Ивуар}} [[Кот-д’Ивуар]] |бойы = 190 см |салмағы = 82 кг |позиция = [[шабуылшы]] |қазіргі клуб = {{ту|Нидерланд}} [[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]] |номері = 22 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2003—2005|{{ту|Франция}} Виньо| |2005—2007|{{ту|Франция}} Бретиньи Фут| |2007—2012|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]| }} |клубтары = {{футбол карьерасы |2012—2015|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]|50 (6) |2014—2015|{{аренда}}{{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|17 (11) |2015—2017|{{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|65 (30) |2017—2019|{{ту|Германия}} [[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт Франкфурт]]|60 (24) |2019—2021|{{ту|Англия}} [[Вест Хэм Юнайтед]]|48 (10) |2021—|{{ту|Нидерланд}} [[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]|28 (17) }} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2010|{{ту|Франция}} Франция-16|1 (0) |2011|{{ту|Франция}} Франция-17|12 (6) |2011—2012|{{ту|Франция}} Франция-18|4 (1) |2012—2013|{{ту|Франция}} Франция-19|7 (3) |2013—2014|{{ту|Франция}} Франция-20|7 (2) |2013—2016|{{ту|Франция}} Франция-21|20 (13) |2020—|{{ту|Кот-д’Ивуар}} [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы|Кот-д’Ивуар]]|6 (3) }} |медальдары = |ағымдағы клуб туралы мағлұматтарын жаңарту = |ағымдағы құрама туралы мағлұматтарын жаңарту = }} '''Себастьен Алле''' ({{lang-fr|Sébastien Haller}}; [[1994 жыл]]ы [[22 маусым]]да туған, [[Париж]], [[Франция]]) — [[Кот-д’Ивуар]]лық және [[Француздар|француз]] футболшы, "[[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]" клубы мен [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы|Кот-д’Ивуар]] құрамасының шабуылшысы. == Мансап == === Клубтық === Себастьен футбол мансабын жергілікті "Виньо" және "Бретиньи Фут" клубтарында бастады. 2007 жылы "Осер" академиясына ауысты. 2011 жылы 26 маусымда "[[Осер (футбол клубы)|Осер]]" клубымен өзінің алғашқы кәсіби үш жылдық келісімшартына қол қойды<ref>{{cite news |title=Sébastien Haller: "Gagner un titre avec la sélection U17 serait merveilleux" |url=http://www.footmercato.net/ligue1/info-fm-sebastien-haller-gagner-un-titre-avec-la-selection-u17-serait-merveilleux_68867 |work=FootMercato |date=26 June 2011 |accessdate=27 July 2012 |language = French}}</ref>. Алғашқы ойынын 2012 жылы 27 шілдеде "Ним Олимпик" клубына қарсы ойында өткізді<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2012/07/27/france/ligue-2/association-de-la-jeunesse-auxerroise/nimes-olympique/1286397/ Auxerre vs. Nîmes — 27 July 2012 — Soccerway]</ref>. 2013 жылы 1 наурызда Себастьян 28-минутта "Арль-Авиньон" клубына қарсы ойында алғашқы голын соқты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2013/03/01/france/ligue-2/ac-arles/association-de-la-jeunesse-auxerroise/1286660/ Arles vs. Auxerre — 1 March 2013 — Soccerway]</ref>. [[Сурет:U-19 EC-Qualifikation Austria vs. France 2013-06-10 (131).jpg|thumb|left|Алле 2013 жылы маусым айында]] 2014 жылы 24 желтоқсанда Себастьен "Утрехт" Эредивизи клубына маусымның соңына дейін жалға жіберілді<ref>[http://www.voetbalprimeur.nl/nieuws/414282/fc-utrecht-slaat-slag-een-jeugdinternational-nota-bene-van-een-groot-voetballand-.html FC Utrecht slaat slag: «Een jeugdinternational nota bene van een groot voetballand»] (in Dutch). 24 December 2014. Retrieved 24 December 2014</ref>. 2015 жылы 18 қаңтарда Эредивизиде "Херенвен" клубына қарсы ойында тұңғыш рет алаңға шықты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2015/01/18/netherlands/eredivisie/stichting-fc-utrecht/sportclub-heerenveen/1690793/ Utrecht vs. Heerenveen — 18 January 2015 — Soccerway]</ref>. 2015 жылы 15 ақпанда "Дордрехтке" қарсы ойында жаңа клуб үшін алғашқы голын соқты. Маусымның соңына қарай ол чемпионаттың 17 ойынында 11 гол соғып, турнир қорытындысы бойынша Давид ди Томмазо атындағы сыйлықты алып, клубтың маусымдағы үздік футболшысы болып танылды<ref>{{cite web|title=Sebastien Haller wint de David di Tommaso trofee|url=http://www.fcutrecht.net/nieuws/5420|website=fcutrecht.net|publisher=FC Utrecht|accessdate=13 May 2015|language=Dutch}}</ref>. Нәтижесінде Нидерланд клубы ойыншының келісім-шартын сатып алды және келесі екі маусымда ол Эредивизиде сәйкесінше 17 және 13 гол соғып, команданың басты бомбардирі болды. Сонымен қатар, 2015/16 жылғы Нидерланд кубогында 5 матчта 5 гол соғып, командамен финалға дейін жетіп, турнирдің үздік бомбардирі атанды. Жалпы, Себастьян екі жарым жыл ішінде клубта барлық турнирлерде 98 матчта 51 гол соқты. 2017 жылы 15 мамыр күні Себастьен неміс клубы "[[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт]]"-пен төрт жылдық келісімге қол қойды<ref>{{cite news|title=Sébastian Haller erster Eintracht-Neuzugang|url=http://www.fnp.de/sport/eintracht/Sebastian-Haller-erster-Eintracht-Neuzugang;art785,2626039|accessdate=15 May 2017|work=Frankfurter Neue Presse|date=15 May 2017|language=German}}</ref>. Бірінші маусымда клубқа 30 жылда алғаш рет Германия кубогын жеңіп алуға көмектесті, турнир барысында 5 ойында 4 гол соқты. Бундеслиганың келесі маусымында ол 29 матчта 15 гол соғып, чемпионаттың үздік бомбардирлерінің тізімінде жетінші орынға ие болды. 2019 жылдың 17 шілдесінде ағылшын "[[Вест Хэм Юнайтед]]"-ке 40 миллион еуроға ауысты<ref>{{cite news|title=West Ham complete club-record £40m Haller signing|url=https://www.goal.com/en/news/west-ham-complete-club-record-40m-haller-signing/h273ahtc48vb19uaapir56qvi|work=Goal|date=17 June 2019|accessdate=17 June 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/17-july/hammers-make-haller-their-record-signing|title=Hammers make Haller their record signing.|publisher=whufc.com|lang=en|accessdate=17.7.2019}}</ref>. Келісімшарт тағы бір жылға ұзарту мүмкіндігімен 5 жылға есептелген. 2019 жылдың 31 шілдесінде Себастьян "Вест Хэм" сапындағы алғашқы голын "[[Герта (футбол клубы, Берлин)|Герта]]" клубына қарсы жолдастық кездесуде соқты, онда "Вест Хэм" 5:3 есебімен жеңіске жетті<ref>{{Cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/31-july/fornals-and-haller-net-exciting-hertha-berlin-victory|title=Fornals and Haller net in exciting Hertha Berlin victory &#124; West Ham United|website=www.whufc.com}}</ref>. 2019 жылы 10 тамызда Англия Премьер-Лигасында "[[Манчестер Сити]]"-ге қарсы дебют жасады. 2019 жылдың 24 тамызында ол "[[Уотфорд (футбол клубы)|Уотфорд]]"-қа қарсы ойында клуб үшін Премьер-лигадағы алғашқы голын соқты<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/49378897|title=Watford 1-3 West Ham United: Sebastien Haller's second-half brace secures points|date=24 August 2019|accessdate=24 August 2019|website=BBC Sport}}</ref>. 2021 жылдың қаңтар айында "[[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]" клубына 22,5 млн еуроға ауысты<ref>{{cite web|url=https://www.ajax.nl/artikelen/ajax-contracteert-sebastien-haller/|title=Ajax contracteert Sébastien Haller.|publisher=''ajax.nl''|lang=nl|accessdate=8.1.2021}}</ref>. Келісімшарт 2025 жылдың маусымына дейін есептелген. 2021 жылдың 15 қыркүйегінде карьерасында алғаш рет [[УЕФА Чемпиондар Лигасы]]ның матчында алаңға шығып, бірден "[[Спортинг Лиссабон|Спортинг]]" қақпасына покер жасады, ал алғашқы екі голын матчтың 9-минутында соқты. Бұл Чемпиондар лигасының тарихында 18-ші оқиға болды, онда ойыншы бір матчта 3-тен астам гол соқты, ал екінші рет ойыншы өзінің турнирдегі дебюттік ойынында покер жасады (бұған дейін [[Марко ван Бастен]] 1992 жылы сәтті болған). Бұған дейін Чемпиондар Лигасындағы хет-трик тек [[Дидье Дрогба]] жасаған. === Ұлттық құрамада === 2010 жылы Францияның 16 жасқа дейінгі құрамасында алғашқы ойынын өткізді. Кейін 21 жасқа дейінгі құрамаларының бәрінде ойнап шықты. Алайда [[Франция Ұлттық футбол құрамасы|Франция құрамасы]]на емес, өз отаны [[Кот-д’Ивуар]] атынан шығуды жөн көрді. 2020 жылы қарашада [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы]]на шақыртылды. 12 қараша күні [[Мадагаскар Ұлттық футбол құрамасы|Мадагаскарға]] қарсы ойында 2021 жылғы Африка Ұлттары кубогының іріктеу ойынында тұсаукесер матчын өткізіп, 68-минутта бір гол соқты<ref>{{Cite web|url=https://www.sofoot.com/haller-fait-souffler-la-cote-d-ivoire-pour-sa-premiere-491287.html|title=Haller fait souffler la Côte d'Ivoire pour sa première|website=SOFOOT.com}}</ref>. == Жетістіктері == === Клубтық === ;«Айнтрахт» * Германия Кубогының иегері: 2017/18 ;«Аякс» * Нидерланд чемпионы: 2020/21 * Нидерланд Кубогының иегері: 2020/21 == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == {{Сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Франция футболшылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар футболшылары]] [[Санат:Осер ФК ойыншылары]] [[Санат:Утрехт ФК ойыншылары]] [[Санат:Айнтрахт Майндағы Франкфурт ФК ойыншылары]] [[Санат:Вест Хэм Юнайтед ФК ойыншылары]] [[Санат:Аякс Амстердам ФК ойыншылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] s9pggqioxhg0kjon2lfa7cmy8c2jd4k 3054039 3054034 2022-07-23T14:44:03Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Себастьен Алле |толық аты = |лақап аты = |сурет = Sébastien Haller 2019.jpg |сурет ені = 230px |туған күні = 22.06.1994 |туған жері = |азаматтығы = {{байрақ|Франция}}<br>{{байрақ|Кот-д’Ивуар}} |бойы = 190 [[сантиметр|см]] |салмағы = 82 [[килограмм|кг]] |позиция = [[шабуылшы]] |қазіргі клуб = {{ту|Германия}} [[Боруссия Дортмунд]] |номері = 9 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2003—2005|{{ту|Франция}} Виньо| |2005—2007|{{ту|Франция}} Бретиньи Фут| |2007—2012|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]| }} |клубтары = {{футбол карьерасы |2012—2015|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]|50 (6) |2014—2015|{{аренда}}{{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|17 (11) |2015—2017|{{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|65 (30) |2017—2019|{{ту|Германия}} [[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт Франкфурт]]|60 (24) |2019—2021|{{ту|Англия}} [[Вест Хэм Юнайтед]]|48 (10) |2021—2022|{{ту|Нидерланд}} [[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]|50 (32) |2022—|{{ту|Германия}} [[Боруссия Дортмунд]]|0 (0) }} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2010|{{ту|Франция}} Франция U16|1 (0) |2011|{{ту|Франция}} Франция U17|12 (6) |2011—2012|{{ту|Франция}} Франция U18|4 (1) |2012—2013|{{ту|Франция}} Франция U19|7 (3) |2013—2014|{{ту|Франция}} Франция U20|7 (2) |2013—2016|{{ту|Франция}} Франция U21|20 (13) |2020—|{{футбол|Кот-д’Ивуар}}|15 (4)}} |Commons = Sébastien Haller }} '''Себастьен Алле''' ({{lang-fr|Sébastien Haller}}; [[1994 жыл]]ы [[22 маусым]]да туған, [[Париж]], [[Франция]]) — [[Кот-д’Ивуар]]лық және [[Француздар|француз]]дық футболшы, "[[Боруссия Дортмунд]]" клубы мен [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы|Кот-д’Ивуар]] құрамасының шабуылшысы. == Мансап == === Клубтық === Себастьен футбол мансабын жергілікті "Виньо" және "Бретиньи Фут" клубтарында бастады. 2007 жылы "Осер" академиясына ауысты. 2011 жылы 26 маусымда "[[Осер (футбол клубы)|Осер]]" клубымен өзінің алғашқы кәсіби үш жылдық келісімшартына қол қойды<ref>{{cite news |title=Sébastien Haller: "Gagner un titre avec la sélection U17 serait merveilleux" |url=http://www.footmercato.net/ligue1/info-fm-sebastien-haller-gagner-un-titre-avec-la-selection-u17-serait-merveilleux_68867 |work=FootMercato |date=26 June 2011 |accessdate=27 July 2012 |language = French}}</ref>. Алғашқы ойынын 2012 жылы 27 шілдеде "Ним Олимпик" клубына қарсы ойында өткізді<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2012/07/27/france/ligue-2/association-de-la-jeunesse-auxerroise/nimes-olympique/1286397/ Auxerre vs. Nîmes — 27 July 2012 — Soccerway]</ref>. 2013 жылы 1 наурызда Себастьян 28-минутта "Арль-Авиньон" клубына қарсы ойында алғашқы голын соқты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2013/03/01/france/ligue-2/ac-arles/association-de-la-jeunesse-auxerroise/1286660/ Arles vs. Auxerre — 1 March 2013 — Soccerway]</ref>. [[Сурет:U-19 EC-Qualifikation Austria vs. France 2013-06-10 (131).jpg|thumb|left|Алле 2013 жылы маусым айында]] 2014 жылы 24 желтоқсанда Себастьен "Утрехт" Эредивизи клубына маусымның соңына дейін жалға жіберілді<ref>[http://www.voetbalprimeur.nl/nieuws/414282/fc-utrecht-slaat-slag-een-jeugdinternational-nota-bene-van-een-groot-voetballand-.html FC Utrecht slaat slag: «Een jeugdinternational nota bene van een groot voetballand»] (in Dutch). 24 December 2014. Retrieved 24 December 2014</ref>. 2015 жылы 18 қаңтарда Эредивизиде "Херенвен" клубына қарсы ойында тұңғыш рет алаңға шықты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2015/01/18/netherlands/eredivisie/stichting-fc-utrecht/sportclub-heerenveen/1690793/ Utrecht vs. Heerenveen — 18 January 2015 — Soccerway]</ref>. 2015 жылы 15 ақпанда "Дордрехтке" қарсы ойында жаңа клуб үшін алғашқы голын соқты. Маусымның соңына қарай ол чемпионаттың 17 ойынында 11 гол соғып, турнир қорытындысы бойынша Давид ди Томмазо атындағы сыйлықты алып, клубтың маусымдағы үздік футболшысы болып танылды<ref>{{cite web|title=Sebastien Haller wint de David di Tommaso trofee|url=http://www.fcutrecht.net/nieuws/5420|website=fcutrecht.net|publisher=FC Utrecht|accessdate=13 May 2015|language=Dutch}}</ref>. Нәтижесінде Нидерланд клубы ойыншының келісім-шартын сатып алды және келесі екі маусымда ол Эредивизиде сәйкесінше 17 және 13 гол соғып, команданың басты бомбардирі болды. Сонымен қатар, 2015/16 жылғы Нидерланд кубогында 5 матчта 5 гол соғып, командамен финалға дейін жетіп, турнирдің үздік бомбардирі атанды. Жалпы, Себастьян екі жарым жыл ішінде клубта барлық турнирлерде 98 матчта 51 гол соқты. 2017 жылы 15 мамыр күні Себастьен неміс клубы "[[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт]]"-пен төрт жылдық келісімге қол қойды<ref>{{cite news|title=Sébastian Haller erster Eintracht-Neuzugang|url=http://www.fnp.de/sport/eintracht/Sebastian-Haller-erster-Eintracht-Neuzugang;art785,2626039|accessdate=15 May 2017|work=Frankfurter Neue Presse|date=15 May 2017|language=German}}</ref>. Бірінші маусымда клубқа 30 жылда алғаш рет Германия кубогын жеңіп алуға көмектесті, турнир барысында 5 ойында 4 гол соқты. Бундеслиганың келесі маусымында ол 29 матчта 15 гол соғып, чемпионаттың үздік бомбардирлерінің тізімінде жетінші орынға ие болды. 2019 жылдың 17 шілдесінде ағылшын "[[Вест Хэм Юнайтед]]"-ке 40 миллион еуроға ауысты<ref>{{cite news|title=West Ham complete club-record £40m Haller signing|url=https://www.goal.com/en/news/west-ham-complete-club-record-40m-haller-signing/h273ahtc48vb19uaapir56qvi|work=Goal|date=17 June 2019|accessdate=17 June 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/17-july/hammers-make-haller-their-record-signing|title=Hammers make Haller their record signing.|publisher=whufc.com|lang=en|accessdate=17.7.2019}}</ref>. Келісімшарт тағы бір жылға ұзарту мүмкіндігімен 5 жылға есептелген. 2019 жылдың 31 шілдесінде Себастьян "Вест Хэм" сапындағы алғашқы голын "[[Герта (футбол клубы, Берлин)|Герта]]" клубына қарсы жолдастық кездесуде соқты, онда "Вест Хэм" 5:3 есебімен жеңіске жетті<ref>{{Cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/31-july/fornals-and-haller-net-exciting-hertha-berlin-victory|title=Fornals and Haller net in exciting Hertha Berlin victory &#124; West Ham United|website=www.whufc.com}}</ref>. 2019 жылы 10 тамызда Англия Премьер-Лигасында "[[Манчестер Сити]]"-ге қарсы дебют жасады. 2019 жылдың 24 тамызында ол "[[Уотфорд (футбол клубы)|Уотфорд]]"-қа қарсы ойында клуб үшін Премьер-лигадағы алғашқы голын соқты<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/49378897|title=Watford 1-3 West Ham United: Sebastien Haller's second-half brace secures points|date=24 August 2019|accessdate=24 August 2019|website=BBC Sport}}</ref>. 2021 жылдың қаңтар айында "[[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]" клубына 22,5 млн еуроға ауысты<ref>{{cite web|url=https://www.ajax.nl/artikelen/ajax-contracteert-sebastien-haller/|title=Ajax contracteert Sébastien Haller.|publisher=''ajax.nl''|lang=nl|accessdate=8.1.2021}}</ref>. Келісімшарт 2025 жылдың маусымына дейін есептелген. 2021 жылдың 15 қыркүйегінде карьерасында алғаш рет [[УЕФА Чемпиондар Лигасы]]ның матчында алаңға шығып, бірден "[[Спортинг Лиссабон|Спортинг]]" қақпасына покер жасады, ал алғашқы екі голын матчтың 9-минутында соқты. Бұл Чемпиондар лигасының тарихында 18-ші оқиға болды, онда ойыншы бір матчта 3-тен астам гол соқты, ал екінші рет ойыншы өзінің турнирдегі дебюттік ойынында покер жасады (бұған дейін [[Марко ван Бастен]] 1992 жылы сәтті болған). Бұған дейін Чемпиондар Лигасындағы хет-трик тек [[Дидье Дрогба]] жасаған. === Ұлттық құрамада === 2010 жылы Францияның 16 жасқа дейінгі құрамасында алғашқы ойынын өткізді. Кейін 21 жасқа дейінгі құрамаларының бәрінде ойнап шықты. Алайда [[Франция Ұлттық футбол құрамасы|Франция құрамасы]]на емес, өз отаны [[Кот-д’Ивуар]] атынан шығуды жөн көрді. 2020 жылы қарашада [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы]]на шақыртылды. 12 қараша күні [[Мадагаскар Ұлттық футбол құрамасы|Мадагаскарға]] қарсы ойында 2021 жылғы Африка Ұлттары кубогының іріктеу ойынында тұсаукесер матчын өткізіп, 68-минутта бір гол соқты<ref>{{Cite web|url=https://www.sofoot.com/haller-fait-souffler-la-cote-d-ivoire-pour-sa-premiere-491287.html|title=Haller fait souffler la Côte d'Ivoire pour sa première|website=SOFOOT.com}}</ref>. == Жетістіктері == === Клубтық === ;«Айнтрахт» * Германия Кубогының иегері: 2017/18 ;«Аякс» * Нидерланд чемпионы: 2020/21 * Нидерланд Кубогының иегері: 2020/21 == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == {{Сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Франция футболшылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар футболшылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Осер ФК ойыншылары]] [[Санат:Утрехт ФК ойыншылары]] [[Санат:Айнтрахт Майндағы Франкфурт ФК ойыншылары]] [[Санат:Вест Хэм Юнайтед ФК ойыншылары]] [[Санат:Аякс Амстердам ФК ойыншылары]] [[Санат:Боруссия Дортмунд ФК ойыншылары]] jbjc2xlc23k3kfbu5oxpjzexui9kag5 3054042 3054039 2022-07-23T14:49:29Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Себастьен Алле |толық аты = |лақап аты = |сурет = Sébastien Haller 2019.jpg |сурет ені = 230px |туған күні = 22.06.1994 |туған жері = |азаматтығы = {{байрақ|Франция}}<br>{{байрақ|Кот-д’Ивуар}} |бойы = 190 [[сантиметр|см]] |салмағы = 82 [[килограмм|кг]] |позиция = [[шабуылшы]] |қазіргі клуб = {{ту|Германия}} [[Боруссия Дортмунд]] |номері = 9 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2003—2005|{{ту|Франция}} Виньо| |2005—2007|{{ту|Франция}} Бретиньи Фут| |2007—2012|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]| }} |клубтары = {{футбол карьерасы |2012—2015|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]|50 (6) |2014—2015|{{аренда}} {{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|17 (11) |2015—2017|{{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|65 (30) |2017—2019|{{ту|Германия}} [[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт Франкфурт]]|60 (24) |2019—2021|{{ту|Англия}} [[Вест Хэм Юнайтед]]|48 (10) |2021—2022|{{ту|Нидерланд}} [[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]|50 (32) |2022—|{{ту|Германия}} [[Боруссия Дортмунд]]|0 (0) }} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2010|{{ту|Франция}} Франция U16|1 (0) |2011|{{ту|Франция}} Франция U17|12 (6) |2011—2012|{{ту|Франция}} Франция U18|4 (1) |2012—2013|{{ту|Франция}} Франция U19|7 (3) |2013—2014|{{ту|Франция}} Франция U20|7 (2) |2013—2016|{{ту|Франция}} Франция U21|20 (13) |2020—|{{футбол|Кот-д’Ивуар}}|15 (4)}} |Commons = Sébastien Haller }} '''Себастьен Алле''' ({{lang-fr|Sébastien Haller}}; [[1994 жыл]]ы [[22 маусым]]да туған, [[Париж]], [[Франция]]) — [[Кот-д’Ивуар]]лық және [[Француздар|француз]]дық футболшы, "[[Боруссия Дортмунд]]" клубы мен [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы|Кот-д’Ивуар]] құрамасының шабуылшысы. == Мансап == === Клубтық === Себастьен футбол мансабын жергілікті "Виньо" және "Бретиньи Фут" клубтарында бастады. 2007 жылы "Осер" академиясына ауысты. 2011 жылы 26 маусымда "[[Осер (футбол клубы)|Осер]]" клубымен өзінің алғашқы кәсіби үш жылдық келісімшартына қол қойды<ref>{{cite news |title=Sébastien Haller: "Gagner un titre avec la sélection U17 serait merveilleux" |url=http://www.footmercato.net/ligue1/info-fm-sebastien-haller-gagner-un-titre-avec-la-selection-u17-serait-merveilleux_68867 |work=FootMercato |date=26 June 2011 |accessdate=27 July 2012 |language = French}}</ref>. Алғашқы ойынын 2012 жылы 27 шілдеде "Ним Олимпик" клубына қарсы ойында өткізді<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2012/07/27/france/ligue-2/association-de-la-jeunesse-auxerroise/nimes-olympique/1286397/ Auxerre vs. Nîmes — 27 July 2012 — Soccerway]</ref>. 2013 жылы 1 наурызда Себастьян 28-минутта "Арль-Авиньон" клубына қарсы ойында алғашқы голын соқты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2013/03/01/france/ligue-2/ac-arles/association-de-la-jeunesse-auxerroise/1286660/ Arles vs. Auxerre — 1 March 2013 — Soccerway]</ref>. [[Сурет:U-19 EC-Qualifikation Austria vs. France 2013-06-10 (131).jpg|thumb|left|Алле 2013 жылы маусым айында]] 2014 жылы 24 желтоқсанда Себастьен "Утрехт" Эредивизи клубына маусымның соңына дейін жалға жіберілді<ref>[http://www.voetbalprimeur.nl/nieuws/414282/fc-utrecht-slaat-slag-een-jeugdinternational-nota-bene-van-een-groot-voetballand-.html FC Utrecht slaat slag: «Een jeugdinternational nota bene van een groot voetballand»] (in Dutch). 24 December 2014. Retrieved 24 December 2014</ref>. 2015 жылы 18 қаңтарда Эредивизиде "Херенвен" клубына қарсы ойында тұңғыш рет алаңға шықты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2015/01/18/netherlands/eredivisie/stichting-fc-utrecht/sportclub-heerenveen/1690793/ Utrecht vs. Heerenveen — 18 January 2015 — Soccerway]</ref>. 2015 жылы 15 ақпанда "Дордрехтке" қарсы ойында жаңа клуб үшін алғашқы голын соқты. Маусымның соңына қарай ол чемпионаттың 17 ойынында 11 гол соғып, турнир қорытындысы бойынша Давид ди Томмазо атындағы сыйлықты алып, клубтың маусымдағы үздік футболшысы болып танылды<ref>{{cite web|title=Sebastien Haller wint de David di Tommaso trofee|url=http://www.fcutrecht.net/nieuws/5420|website=fcutrecht.net|publisher=FC Utrecht|accessdate=13 May 2015|language=Dutch}}</ref>. Нәтижесінде Нидерланд клубы ойыншының келісім-шартын сатып алды және келесі екі маусымда ол Эредивизиде сәйкесінше 17 және 13 гол соғып, команданың басты бомбардирі болды. Сонымен қатар, 2015/16 жылғы Нидерланд кубогында 5 матчта 5 гол соғып, командамен финалға дейін жетіп, турнирдің үздік бомбардирі атанды. Жалпы, Себастьян екі жарым жыл ішінде клубта барлық турнирлерде 98 матчта 51 гол соқты. 2017 жылы 15 мамыр күні Себастьен неміс клубы "[[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт]]"-пен төрт жылдық келісімге қол қойды<ref>{{cite news|title=Sébastian Haller erster Eintracht-Neuzugang|url=http://www.fnp.de/sport/eintracht/Sebastian-Haller-erster-Eintracht-Neuzugang;art785,2626039|accessdate=15 May 2017|work=Frankfurter Neue Presse|date=15 May 2017|language=German}}</ref>. Бірінші маусымда клубқа 30 жылда алғаш рет Германия кубогын жеңіп алуға көмектесті, турнир барысында 5 ойында 4 гол соқты. Бундеслиганың келесі маусымында ол 29 матчта 15 гол соғып, чемпионаттың үздік бомбардирлерінің тізімінде жетінші орынға ие болды. 2019 жылдың 17 шілдесінде ағылшын "[[Вест Хэм Юнайтед]]"-ке 40 миллион еуроға ауысты<ref>{{cite news|title=West Ham complete club-record £40m Haller signing|url=https://www.goal.com/en/news/west-ham-complete-club-record-40m-haller-signing/h273ahtc48vb19uaapir56qvi|work=Goal|date=17 June 2019|accessdate=17 June 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/17-july/hammers-make-haller-their-record-signing|title=Hammers make Haller their record signing.|publisher=whufc.com|lang=en|accessdate=17.7.2019}}</ref>. Келісімшарт тағы бір жылға ұзарту мүмкіндігімен 5 жылға есептелген. 2019 жылдың 31 шілдесінде Себастьян "Вест Хэм" сапындағы алғашқы голын "[[Герта (футбол клубы, Берлин)|Герта]]" клубына қарсы жолдастық кездесуде соқты, онда "Вест Хэм" 5:3 есебімен жеңіске жетті<ref>{{Cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/31-july/fornals-and-haller-net-exciting-hertha-berlin-victory|title=Fornals and Haller net in exciting Hertha Berlin victory &#124; West Ham United|website=www.whufc.com}}</ref>. 2019 жылы 10 тамызда Англия Премьер-Лигасында "[[Манчестер Сити]]"-ге қарсы дебют жасады. 2019 жылдың 24 тамызында ол "[[Уотфорд (футбол клубы)|Уотфорд]]"-қа қарсы ойында клуб үшін Премьер-лигадағы алғашқы голын соқты<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/49378897|title=Watford 1-3 West Ham United: Sebastien Haller's second-half brace secures points|date=24 August 2019|accessdate=24 August 2019|website=BBC Sport}}</ref>. 2021 жылдың қаңтар айында "[[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]" клубына 22,5 млн еуроға ауысты<ref>{{cite web|url=https://www.ajax.nl/artikelen/ajax-contracteert-sebastien-haller/|title=Ajax contracteert Sébastien Haller.|publisher=''ajax.nl''|lang=nl|accessdate=8.1.2021}}</ref>. Келісімшарт 2025 жылдың маусымына дейін есептелген. 2021 жылдың 15 қыркүйегінде карьерасында алғаш рет [[УЕФА Чемпиондар Лигасы]]ның матчында алаңға шығып, бірден "[[Спортинг Лиссабон|Спортинг]]" қақпасына покер жасады, ал алғашқы екі голын матчтың 9-минутында соқты. Бұл Чемпиондар лигасының тарихында 18-ші оқиға болды, онда ойыншы бір матчта 3-тен астам гол соқты, ал екінші рет ойыншы өзінің турнирдегі дебюттік ойынында покер жасады (бұған дейін [[Марко ван Бастен]] 1992 жылы сәтті болған). Бұған дейін Чемпиондар Лигасындағы хет-трик тек [[Дидье Дрогба]] жасаған. 2022 жылы 6 шілдеде дортмундтық "[[Боруссия Дортмунд|Боруссияға]]" ауысып, клубпен төрт жылдық келісімшартқа қол қойды<ref>{{cite web|url=https://www.bvb.de/News/Uebersicht/BVB-nimmt-Sebastien-Haller-unter-Vertrag|title=BVB nimmt Sébastien Haller unter Vertragr.|publisher=''bvb.de''|lang=de|accessdate=2022-07-06}}</ref>. Трансфер құны 31 млн еуроны құрады<ref>{{cite web|url=https://www.ajax.nl/artikelen/ajax-en-borussia-dortmund-bereiken-akkoord-over-sebastien-haller/|title=Ajax en Borussia Dortmund bereiken akkoord over Sébastien Haller.|publisher=''ajax.nl''|lang=nl|accessdate=2022-07-06}}</ref>. === Ұлттық құрамада === 2010 жылы Францияның 16 жасқа дейінгі құрамасында алғашқы ойынын өткізді. Кейін 21 жасқа дейінгі құрамаларының бәрінде ойнап шықты. Алайда [[Франция Ұлттық футбол құрамасы|Франция құрамасы]]на емес, өз отаны [[Кот-д’Ивуар]] атынан шығуды жөн көрді. 2020 жылы қарашада [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы]]на шақыртылды. 12 қараша күні [[Мадагаскар Ұлттық футбол құрамасы|Мадагаскарға]] қарсы ойында 2021 жылғы Африка Ұлттары кубогының іріктеу ойынында тұсаукесер матчын өткізіп, 68-минутта бір гол соқты<ref>{{Cite web|url=https://www.sofoot.com/haller-fait-souffler-la-cote-d-ivoire-pour-sa-premiere-491287.html|title=Haller fait souffler la Côte d'Ivoire pour sa première|website=SOFOOT.com}}</ref>. == Жетістіктері == === Клубтық === ;«Айнтрахт» * Германия Кубогының иегері: 2017/18 ;«Аякс» * Нидерланд чемпионы: 2020/21 * Нидерланд Кубогының иегері: 2020/21 == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == {{Сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Франция футболшылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар футболшылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Осер ФК ойыншылары]] [[Санат:Утрехт ФК ойыншылары]] [[Санат:Айнтрахт Майндағы Франкфурт ФК ойыншылары]] [[Санат:Вест Хэм Юнайтед ФК ойыншылары]] [[Санат:Аякс Амстердам ФК ойыншылары]] [[Санат:Боруссия Дортмунд ФК ойыншылары]] jbyv9gnzwox49vts42kwn1miu3nxcr0 3054045 3054042 2022-07-23T14:57:09Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Футболшы |есімі = Себастьен Алле |толық аты = |лақап аты = |сурет = Sébastien Haller 2019.jpg |сурет ені = 220px |туған күні = 22.06.1994 |туған жері = |азаматтығы = {{байрақ|Франция}}<br>{{байрақ|Кот-д’Ивуар}} |бойы = 190 [[сантиметр|см]] |салмағы = 82 [[килограмм|кг]] |позиция = [[шабуылшы]] |қазіргі клуб = {{ту|Германия}} [[Боруссия Дортмунд]] |номері = 9 |жастар клубы = {{футбол карьерасы |2003—2005|{{ту|Франция}} Виньо| |2005—2007|{{ту|Франция}} Бретиньи Фут| |2007—2012|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]| }} |клубтары = {{футбол карьерасы |2012—2015|{{ту|Франция}} [[Осер (футбол клубы)|Осер]]|50 (6) |2014—2015|{{аренда}} {{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|17 (11) |2015—2017|{{ту|Нидерланд}} [[Утрехт (футбол клубы)|Утрехт]]|65 (30) |2017—2019|{{ту|Германия}} [[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт Франкфурт]]|60 (24) |2019—2021|{{ту|Англия}} [[Вест Хэм Юнайтед]]|48 (10) |2021—2022|{{ту|Нидерланд}} [[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]|50 (32) |2022—|{{ту|Германия}} [[Боруссия Дортмунд]]|0 (0) }} |ұлттық құрамы = {{футбол карьерасы |2010|{{ту|Франция}} Франция U16|1 (0) |2011|{{ту|Франция}} Франция U17|12 (6) |2011—2012|{{ту|Франция}} Франция U18|4 (1) |2012—2013|{{ту|Франция}} Франция U19|7 (3) |2013—2014|{{ту|Франция}} Франция U20|7 (2) |2013—2016|{{ту|Франция}} Франция U21|20 (13) |2020—|{{футбол|Кот-д’Ивуар}}|15 (4)}} |Commons = Sébastien Haller }} '''Себастьен Алле''' ({{lang-fr|Sébastien Haller}}; [[1994 жыл]]ы [[22 маусым]]да туған, [[Париж]], [[Франция]]) — [[Кот-д’Ивуар]]лық және [[Француздар|француз]]дық футболшы, "[[Боруссия Дортмунд]]" клубы мен [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы|Кот-д’Ивуар]] құрамасының шабуылшысы. == Мансап == === Клубтық === Себастьен футбол мансабын жергілікті "Виньо" және "Бретиньи Фут" клубтарында бастады. 2007 жылы "Осер" академиясына ауысты. 2011 жылы 26 маусымда "[[Осер (футбол клубы)|Осер]]" клубымен өзінің алғашқы кәсіби үш жылдық келісімшартына қол қойды<ref>{{cite news |title=Sébastien Haller: "Gagner un titre avec la sélection U17 serait merveilleux" |url=http://www.footmercato.net/ligue1/info-fm-sebastien-haller-gagner-un-titre-avec-la-selection-u17-serait-merveilleux_68867 |work=FootMercato |date=26 June 2011 |accessdate=27 July 2012 |language = French}}</ref>. Алғашқы ойынын 2012 жылы 27 шілдеде "Ним Олимпик" клубына қарсы ойында өткізді<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2012/07/27/france/ligue-2/association-de-la-jeunesse-auxerroise/nimes-olympique/1286397/ Auxerre vs. Nîmes — 27 July 2012 — Soccerway]</ref>. 2013 жылы 1 наурызда Себастьян 28-минутта "Арль-Авиньон" клубына қарсы ойында алғашқы голын соқты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2013/03/01/france/ligue-2/ac-arles/association-de-la-jeunesse-auxerroise/1286660/ Arles vs. Auxerre — 1 March 2013 — Soccerway]</ref>. [[Сурет:U-19 EC-Qualifikation Austria vs. France 2013-06-10 (131).jpg|thumb|left|Алле 2013 жылы маусым айында]] 2014 жылы 24 желтоқсанда Себастьен "Утрехт" Эредивизи клубына маусымның соңына дейін жалға жіберілді<ref>[http://www.voetbalprimeur.nl/nieuws/414282/fc-utrecht-slaat-slag-een-jeugdinternational-nota-bene-van-een-groot-voetballand-.html FC Utrecht slaat slag: «Een jeugdinternational nota bene van een groot voetballand»] (in Dutch). 24 December 2014. Retrieved 24 December 2014</ref>. 2015 жылы 18 қаңтарда Эредивизиде "Херенвен" клубына қарсы ойында тұңғыш рет алаңға шықты<ref>[http://int.soccerway.com/matches/2015/01/18/netherlands/eredivisie/stichting-fc-utrecht/sportclub-heerenveen/1690793/ Utrecht vs. Heerenveen — 18 January 2015 — Soccerway]</ref>. 2015 жылы 15 ақпанда "Дордрехтке" қарсы ойында жаңа клуб үшін алғашқы голын соқты. Маусымның соңына қарай ол чемпионаттың 17 ойынында 11 гол соғып, турнир қорытындысы бойынша Давид ди Томмазо атындағы сыйлықты алып, клубтың маусымдағы үздік футболшысы болып танылды<ref>{{cite web|title=Sebastien Haller wint de David di Tommaso trofee|url=http://www.fcutrecht.net/nieuws/5420|website=fcutrecht.net|publisher=FC Utrecht|accessdate=13 May 2015|language=Dutch}}</ref>. Нәтижесінде Нидерланд клубы ойыншының келісім-шартын сатып алды және келесі екі маусымда ол Эредивизиде сәйкесінше 17 және 13 гол соғып, команданың басты бомбардирі болды. Сонымен қатар, 2015/16 жылғы Нидерланд кубогында 5 матчта 5 гол соғып, командамен финалға дейін жетіп, турнирдің үздік бомбардирі атанды. Жалпы, Себастьян екі жарым жыл ішінде клубта барлық турнирлерде 98 матчта 51 гол соқты. 2017 жылы 15 мамыр күні Себастьен неміс клубы "[[Айнтрахт (футбол клубы, Майндағы Франкфурт)|Айнтрахт]]"-пен төрт жылдық келісімге қол қойды<ref>{{cite news|title=Sébastian Haller erster Eintracht-Neuzugang|url=http://www.fnp.de/sport/eintracht/Sebastian-Haller-erster-Eintracht-Neuzugang;art785,2626039|accessdate=15 May 2017|work=Frankfurter Neue Presse|date=15 May 2017|language=German}}</ref>. Бірінші маусымда клубқа 30 жылда алғаш рет Германия кубогын жеңіп алуға көмектесті, турнир барысында 5 ойында 4 гол соқты. Бундеслиганың келесі маусымында ол 29 матчта 15 гол соғып, чемпионаттың үздік бомбардирлерінің тізімінде жетінші орынға ие болды. 2019 жылдың 17 шілдесінде ағылшын "[[Вест Хэм Юнайтед]]"-ке 40 миллион еуроға ауысты<ref>{{cite news|title=West Ham complete club-record £40m Haller signing|url=https://www.goal.com/en/news/west-ham-complete-club-record-40m-haller-signing/h273ahtc48vb19uaapir56qvi|work=Goal|date=17 June 2019|accessdate=17 June 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/17-july/hammers-make-haller-their-record-signing|title=Hammers make Haller their record signing.|publisher=whufc.com|lang=en|accessdate=17.7.2019}}</ref>. Келісімшарт тағы бір жылға ұзарту мүмкіндігімен 5 жылға есептелген. 2019 жылдың 31 шілдесінде Себастьян "Вест Хэм" сапындағы алғашқы голын "[[Герта (футбол клубы, Берлин)|Герта]]" клубына қарсы жолдастық кездесуде соқты, онда "Вест Хэм" 5:3 есебімен жеңіске жетті<ref>{{Cite web|url=https://www.whufc.com/news/articles/2019/july/31-july/fornals-and-haller-net-exciting-hertha-berlin-victory|title=Fornals and Haller net in exciting Hertha Berlin victory &#124; West Ham United|website=www.whufc.com}}</ref>. 2019 жылы 10 тамызда Англия Премьер-Лигасында "[[Манчестер Сити]]"-ге қарсы дебют жасады. 2019 жылдың 24 тамызында ол "[[Уотфорд (футбол клубы)|Уотфорд]]"-қа қарсы ойында клуб үшін Премьер-лигадағы алғашқы голын соқты<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/49378897|title=Watford 1-3 West Ham United: Sebastien Haller's second-half brace secures points|date=24 August 2019|accessdate=24 August 2019|website=BBC Sport}}</ref>. 2021 жылдың қаңтар айында "[[Аякс (футбол клубы, Амстердам)|Аякс]]" клубына 22,5 млн еуроға ауысты<ref>{{cite web|url=https://www.ajax.nl/artikelen/ajax-contracteert-sebastien-haller/|title=Ajax contracteert Sébastien Haller.|publisher=''ajax.nl''|lang=nl|accessdate=8.1.2021}}</ref>. Келісімшарт 2025 жылдың маусымына дейін есептелген. 2021 жылдың 15 қыркүйегінде карьерасында алғаш рет [[УЕФА Чемпиондар Лигасы]]ның матчында алаңға шығып, бірден "[[Спортинг Лиссабон|Спортинг]]" қақпасына покер жасады, ал алғашқы екі голын матчтың 9-минутында соқты. Бұл Чемпиондар лигасының тарихында 18-ші оқиға болды, онда ойыншы бір матчта 3-тен астам гол соқты, ал екінші рет ойыншы өзінің турнирдегі дебюттік ойынында покер жасады (бұған дейін [[Марко ван Бастен]] 1992 жылы сәтті болған). Бұған дейін Чемпиондар Лигасындағы хет-трик тек [[Дидье Дрогба]] жасаған. 2022 жылы 6 шілдеде дортмундтық "[[Боруссия Дортмунд|Боруссияға]]" ауысып, клубпен төрт жылдық келісімшартқа қол қойды<ref>{{cite web|url=https://www.bvb.de/News/Uebersicht/BVB-nimmt-Sebastien-Haller-unter-Vertrag|title=BVB nimmt Sébastien Haller unter Vertragr.|publisher=''bvb.de''|lang=de|accessdate=2022-07-06}}</ref>. Трансфер құны 31 млн еуроны құрады<ref>{{cite web|url=https://www.ajax.nl/artikelen/ajax-en-borussia-dortmund-bereiken-akkoord-over-sebastien-haller/|title=Ajax en Borussia Dortmund bereiken akkoord over Sébastien Haller.|publisher=''ajax.nl''|lang=nl|accessdate=2022-07-06}}</ref>. === Ұлттық құрамада === 2010 жылы Францияның 16 жасқа дейінгі құрамасында алғашқы ойынын өткізді. Кейін 21 жасқа дейінгі құрамаларының бәрінде ойнап шықты. Алайда [[Франция Ұлттық футбол құрамасы|Франция құрамасы]]на емес, өз отаны [[Кот-д’Ивуар]] атынан шығуды жөн көрді. 2020 жылы қарашада [[Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасы]]на шақыртылды. 12 қараша күні [[Мадагаскар Ұлттық футбол құрамасы|Мадагаскарға]] қарсы ойында 2021 жылғы Африка Ұлттары кубогының іріктеу ойынында тұсаукесер матчын өткізіп, 68-минутта бір гол соқты<ref>{{Cite web|url=https://www.sofoot.com/haller-fait-souffler-la-cote-d-ivoire-pour-sa-premiere-491287.html|title=Haller fait souffler la Côte d'Ivoire pour sa première|website=SOFOOT.com}}</ref>. == Жетістіктері == === Клубтық === ;«Айнтрахт» * Германия кубогының иегері: 2017/18 ;«Аякс» * [[Футболдан Нидерланд чемпионаты|Нидерланд чемпионы]]: 2020/21, 2021/22 * Нидерланд кубогының иегері: 2020/21 === Жеке === * Нидерланд чемпионатының үздік бомбардирі: 2021/22 == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == {{Сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Франция футболшылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар футболшылары]] [[Санат:Кот-д’Ивуар Ұлттық футбол құрамасының ойыншылары]] [[Санат:Осер ФК ойыншылары]] [[Санат:Утрехт ФК ойыншылары]] [[Санат:Айнтрахт Майндағы Франкфурт ФК ойыншылары]] [[Санат:Вест Хэм Юнайтед ФК ойыншылары]] [[Санат:Аякс Амстердам ФК ойыншылары]] [[Санат:Боруссия Дортмунд ФК ойыншылары]] bpauh7qb5c4bbgtq0c7vv39qjawpw2o 102 681433 3054026 3054020 2022-07-23T13:12:05Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group_Logo.svg|150px|right]] '''<center><big> Түркі марафоны 2022</big></center> <center><big>1 - 31 шілде 2022</big>'''</center> <p></p> '''<small><center>Жобаның халықаралық негізгі бетіне өту үшін [[m:Turkic_Marathon_2022|осында басыңыз]]</small>'''</center><p></p> <big><center>'''Түркі марафоны 2022''' — 2022 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. Қазақ Уикипедиясына үлес қосқысы келетін кез келген адам төмендегі қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт!</center></big> '''<center>Төмендегі жалауларды түрту арқылы сол елдегі уикипедияшылардың ұсынған өздерінің мәдениеті туралы жаңадан жасауға тұрарлық мақалалар тізімін көре аласыз.</center>''' '''<center>Ескерту: Төмендегі тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана, одан өзге шарттарға сәйкес келетін мақалалар да сайысқа қатыса алады.</center>''' <gallery mode=packed-hover heights=30px> File:Flag_of__Azerbaijan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan|Әзірбайжан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan]]|alt=Әзірбайжан File:Flag_of__Bashkortostan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan|Башқұртстан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Башқұртстан File:Flag_of__East Turkestan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/East Turkestan|Шығыс Түркістан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Шығыс Түркістан File:Flag_of_Gagauzia.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz|Ғағауыз]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz]]|alt=Ғағауыз File:Flag_of__Kazakhstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan|Қазақстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Қазақстан File:Flag_of__Kyrgyzstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan|Қырғызстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan]]|alt=Қырғызстан File:Flag of the crimeans.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars|Қырым татарлары]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars]]|alt=Қырым татарлары File:Flag_of_Tatarstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tatarstan|Татарстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Татарстан File:Flag_of_Uzbekistan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan|Өзбекстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan]]|alt=Өзбекстан File:Flag_of__Tuva.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva|Тува Республикасы]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva]]|alt=Тува File:Flag_of_Turkey.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Turkey|Түркия]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Turkey]]|alt=Түркия File:Flag of Sakha.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Sakha|Саха]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Sakha]]|alt=Саха </gallery> <br /> <center>''Конкурсқа қатысушылардың бастаған және жетілдірілген мақалаларының тізімі''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақалалар|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk|class=mw-ui-progressive}} </div> <center>''Конкурс барысында бастаған мақалаңызды осында қосыңыз.''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақала қосу|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk/add |class=mw-ui-progressive}} </div> <br /> {{multicol}} ; Сайысқа қатысу үшін # Төмендегі "қатысушылар" бөліміне өз атыңызды қосыңыз. # Қазақ Уикипедиясында тізімде аталған елдер мен халықтардың мәдениеті туралы мақала жазыңыз. # Бастауға ұсынылған мақалалар тізімін ел атауларының үстіне басу арқылы көре аласыз. # Тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана; Сайыс тақырыбына сай келетін, бірақ тізімге қосылмаған басқа да мақалаларды да жаза аласыз. Мақалаларыңыз [[Уикипедия:Маңыздылық|маңыздылық]] критерилеріне сай келетініне көз жеткізіңіз. ; Марапаттар * 1 орын: ; Ұйымдастырушылар мен әділқазылар * Ұйымдастырушы: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Community_of_Kazakh_language_User_Group Уикимедиа қауымдастығының қазақтілді қолданушылар тобы] * Әділқазы: # [[User:Mehman97|Mehman97]] # {{u|Batyrbek.kz|Batyrbek.kz}} # {{u|Kaiyr|Kaiyr}} ;Қатысушылар [[File:BoNM_-_Turkic_Council.png|right|120px|«Түркі» марапаттамасы]] {| class="wikitable sortable" |- align="left" ! Қатысушы ! Мақала ! Талапқа сай мақала саны ! Ұпай |- |{{u|Мағыпар}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1.[[Аршын мал алан (оперетта)]] 2.[[Балабан (музыкалық аспап)]] 3.[[Баку теңіз жағалауы бульвары]] {{flag|Башқұртстан}} 4.[[Денис Шафиков]] 5.[[Тарихи Башқұртстан]] 6.[[Башқұртстан Республикасының Ұлттық мұражайы]] [[Сурет:Kokbayraq flag.svg|солға|25px|]] [[Шығыс Түркістан]] 7.[[Қызыл үңгірлері]] 8.[[Ұйғыр әліпбиі]] 9.[[Сайфуддин Азизи]] {{ту|Қырғызстан}} [[Қырғызстан]] 10.[[Эрлис Джекшенұлы Тердикбаев]] 11.[[Қырғызстандағы көлік жүйесі]] [[Сурет:Flag of the Crimean Tatar people.svg|солға|right|25px|]] [[Қырым татарлары]] 12.[[Әбіләкім Сәлімұлы Ғафаров]] 13.[[Исмаил Болатұлы Болатов]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 14.[[Әгерже ауданы]] 15.[[Татарстан халқы]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 16.[[Ичан-Қала]] 17.[[Чор-Бакр]] [[Сурет:Flag of Tuva.svg|25px|border]] [[Тыва]] 18.[[Шагаа]] 19.[[Танну-Ола]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 20.[[Сангариус көпірі]] 21.[[Сагалассос]] [[Сурет:Flag of Sakha.svg|солға|25px]] [[Саха Республикасы]] 22.[[Саха пышағы]] 23.[[Василий Михайлович Егоров (боксёр)]] [[Сурет:Flag of Gagauzia.svg|солға|25px|]] [[Ғағауызстан]] 24.[[Етулия]] 25.[[Чок-Майдан]] 26.[[Бешалма]] 27.[[Авдарма]] 28.[[Буджак (Ғағауызстан)]] 29.[[Комрат]] | | |- |{{u|Dimash Kenesbek}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1. [[Ішкі қала (Баку)]] 2. [[Мұхаммед мешіті (Баку)]] 3. [[Қыз мұнарасы (Баку)]] 4. [[Атешгях]] 5. [[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]],<br /> {{ту|Түрікменстан}} [[Түрікменстан]]<br /> 6. [[Жалаладдин Мәңгіберді]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 7. [[Құл Шәриф]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 8. [[Хайреддин Барбаросса]] 9. [[Ибраһим Шинаси]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 10. [[Хамит Әлімжан]] | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |} ;Ұпайлар #{{u|?}} * {{multicol-break}} ; Ережелер # Сайыс барысында [[meta:Turkic Marathon 2022/Participants|осы жердегі]] тізімде көрсетілген '''Қазақстаннан басқа''' жарысқа қатысатын елдер (және де өзге түркі тілдес елдер) туралы бір тақырыпта жаңа мақала бастау керек. # <small>'''2022 жылдың 1 шілдесі сағат 00.00 (UTC)''' мен '''2022 жылдың 31 шілдесі сағат 00.00 (UTC)'''</small> арасында жаңадан жасалған мақалалар ғана сайысқа қатыса алады. # Сайысқа ұйымдастырушылар мен әділқазылар алқасынан өзге барлық қатысушылар қатыса алады. # Жарыс бойы кез келген уақытта қатысуға болады. # Мақалалардағы ақпарат [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|тексерілген]] болуы керек, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөздер]]ге сүйеніп жазылып, [[Уикипедия:Мақаланы безендіру|мақаланы безендіру]] шарттарына сәйкес болу керек. # Жоба барысында жасалған жаңа мақалалардың көлемі кем дегенде 2500 байт және 200 сөзден болуы керек. # Ең кемі екі [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөз]] қосу, санат, интеруики, басқа бетке сілтемелер болуы керек. # Тізім, кесте, үлгі не санаттар сайыс аясына кірмейді. Тізімдер мен кестелерде мәтін болса, олар есептеледі. # 1-орын иелену үшін ең кемі 30 мақала, 2-орын үшін - 20 мақала, 3-орын үшін 10 мақала жазылуы керек. {{multicol-end}} [[Санат:Уикипедия:Жобалар]] 3rbvavw3sp4v12tz63uiy0yr5sghmea 3054063 3054026 2022-07-23T15:42:05Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group_Logo.svg|150px|right]] '''<center><big> Түркі марафоны 2022</big></center> <center><big>1 - 31 шілде 2022</big>'''</center> <p></p> '''<small><center>Жобаның халықаралық негізгі бетіне өту үшін [[m:Turkic_Marathon_2022|осында басыңыз]]</small>'''</center><p></p> <big><center>'''Түркі марафоны 2022''' — 2022 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. Қазақ Уикипедиясына үлес қосқысы келетін кез келген адам төмендегі қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт!</center></big> '''<center>Төмендегі жалауларды түрту арқылы сол елдегі уикипедияшылардың ұсынған өздерінің мәдениеті туралы жаңадан жасауға тұрарлық мақалалар тізімін көре аласыз.</center>''' '''<center>Ескерту: Төмендегі тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана, одан өзге шарттарға сәйкес келетін мақалалар да сайысқа қатыса алады.</center>''' <gallery mode=packed-hover heights=30px> File:Flag_of__Azerbaijan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan|Әзірбайжан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan]]|alt=Әзірбайжан File:Flag_of__Bashkortostan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan|Башқұртстан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Башқұртстан File:Flag_of__East Turkestan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/East Turkestan|Шығыс Түркістан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Шығыс Түркістан File:Flag_of_Gagauzia.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz|Ғағауыз]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz]]|alt=Ғағауыз File:Flag_of__Kazakhstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan|Қазақстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Қазақстан File:Flag_of__Kyrgyzstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan|Қырғызстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan]]|alt=Қырғызстан File:Flag of the crimeans.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars|Қырым татарлары]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars]]|alt=Қырым татарлары File:Flag_of_Tatarstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tatarstan|Татарстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Татарстан File:Flag_of_Uzbekistan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan|Өзбекстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan]]|alt=Өзбекстан File:Flag_of__Tuva.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva|Тува Республикасы]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva]]|alt=Тува File:Flag_of_Turkey.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Turkey|Түркия]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Turkey]]|alt=Түркия File:Flag of Sakha.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Sakha|Саха]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Sakha]]|alt=Саха </gallery> <br /> <center>''Конкурсқа қатысушылардың бастаған және жетілдірілген мақалаларының тізімі''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақалалар|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk|class=mw-ui-progressive}} </div> <center>''Конкурс барысында бастаған мақалаңызды осында қосыңыз.''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақала қосу|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk/add |class=mw-ui-progressive}} </div> <br /> {{multicol}} ; Сайысқа қатысу үшін # Төмендегі "қатысушылар" бөліміне өз атыңызды қосыңыз. # Қазақ Уикипедиясында тізімде аталған елдер мен халықтардың мәдениеті туралы мақала жазыңыз. # Бастауға ұсынылған мақалалар тізімін ел атауларының үстіне басу арқылы көре аласыз. # Тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана; Сайыс тақырыбына сай келетін, бірақ тізімге қосылмаған басқа да мақалаларды да жаза аласыз. Мақалаларыңыз [[Уикипедия:Маңыздылық|маңыздылық]] критерилеріне сай келетініне көз жеткізіңіз. ; Марапаттар * 1 орын: ; Ұйымдастырушылар мен әділқазылар * Ұйымдастырушы: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Community_of_Kazakh_language_User_Group Уикимедиа қауымдастығының қазақтілді қолданушылар тобы] * Әділқазы: # [[User:Mehman97|Mehman97]] # {{u|Batyrbek.kz|Batyrbek.kz}} # {{u|Kaiyr|Kaiyr}} ;Қатысушылар [[File:BoNM_-_Turkic_Council.png|right|120px|«Түркі» марапаттамасы]] {| class="wikitable sortable" |- align="left" ! Қатысушы ! Мақала ! Талапқа сай мақала саны ! Ұпай |- |{{u|Мағыпар}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1.[[Аршын мал алан (оперетта)]] 2.[[Балабан (музыкалық аспап)]] 3.[[Баку теңіз жағалауы бульвары]] {{flag|Башқұртстан}} 4.[[Денис Шафиков]] 5.[[Тарихи Башқұртстан]] 6.[[Башқұртстан Республикасының Ұлттық мұражайы]] [[Сурет:Kokbayraq flag.svg|солға|25px|]] [[Шығыс Түркістан]] 7.[[Қызыл үңгірлері]] 8.[[Ұйғыр әліпбиі]] 9.[[Сайфуддин Азизи]] {{ту|Қырғызстан}} [[Қырғызстан]] 10.[[Эрлис Джекшенұлы Тердикбаев]] 11.[[Қырғызстандағы көлік жүйесі]] [[Сурет:Flag of the Crimean Tatar people.svg|солға|right|25px|]] [[Қырым татарлары]] 12.[[Әбіләкім Сәлімұлы Ғафаров]] 13.[[Исмаил Болатұлы Болатов]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 14.[[Әгерже ауданы]] 15.[[Татарстан халқы]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 16.[[Ичан-Қала]] 17.[[Чор-Бакр]] [[Сурет:Flag of Tuva.svg|25px|border]] [[Тыва]] 18.[[Шагаа]] 19.[[Танну-Ола]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 20.[[Сангариус көпірі]] 21.[[Сагалассос]] [[Сурет:Flag of Sakha.svg|солға|25px]] [[Саха Республикасы]] 22.[[Саха пышағы]] 23.[[Василий Михайлович Егоров (боксёр)]] [[Сурет:Flag of Gagauzia.svg|солға|25px|]] [[Ғағауызстан]] 24.[[Етулия]] 25.[[Чок-Майдан]] 26.[[Бешалма]] 27.[[Авдарма]] 28.[[Буджак (Ғағауызстан)]] 29.[[Комрат]] | | |- |{{u|Dimash Kenesbek}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1. [[Ішкі қала (Баку)]] 2. [[Мұхаммед мешіті (Баку)]] 3. [[Қыз мұнарасы (Баку)]] 4. [[Атешгях]] 5. [[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]],<br /> {{ту|Түрікменстан}} [[Түрікменстан]]<br /> 6. [[Жалаладдин Мәңгіберді]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 7. [[Құл Шәриф]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 8. [[Хайреддин Барбаросса]] 9. [[Ибраһим Шинаси]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 10. [[Хамит Әлімжан]] 11. [[Тесік-Тас Үңгірі]] | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |} ;Ұпайлар #{{u|?}} * {{multicol-break}} ; Ережелер # Сайыс барысында [[meta:Turkic Marathon 2022/Participants|осы жердегі]] тізімде көрсетілген '''Қазақстаннан басқа''' жарысқа қатысатын елдер (және де өзге түркі тілдес елдер) туралы бір тақырыпта жаңа мақала бастау керек. # <small>'''2022 жылдың 1 шілдесі сағат 00.00 (UTC)''' мен '''2022 жылдың 31 шілдесі сағат 00.00 (UTC)'''</small> арасында жаңадан жасалған мақалалар ғана сайысқа қатыса алады. # Сайысқа ұйымдастырушылар мен әділқазылар алқасынан өзге барлық қатысушылар қатыса алады. # Жарыс бойы кез келген уақытта қатысуға болады. # Мақалалардағы ақпарат [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|тексерілген]] болуы керек, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөздер]]ге сүйеніп жазылып, [[Уикипедия:Мақаланы безендіру|мақаланы безендіру]] шарттарына сәйкес болу керек. # Жоба барысында жасалған жаңа мақалалардың көлемі кем дегенде 2500 байт және 200 сөзден болуы керек. # Ең кемі екі [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөз]] қосу, санат, интеруики, басқа бетке сілтемелер болуы керек. # Тізім, кесте, үлгі не санаттар сайыс аясына кірмейді. Тізімдер мен кестелерде мәтін болса, олар есептеледі. # 1-орын иелену үшін ең кемі 30 мақала, 2-орын үшін - 20 мақала, 3-орын үшін 10 мақала жазылуы керек. {{multicol-end}} [[Санат:Уикипедия:Жобалар]] 27n3p1jiifvhm1yy05afvtoriacjiqw 3054082 3054063 2022-07-23T16:51:38Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group_Logo.svg|150px|right]] '''<center><big> Түркі марафоны 2022</big></center> <center><big>1 - 31 шілде 2022</big>'''</center> <p></p> '''<small><center>Жобаның халықаралық негізгі бетіне өту үшін [[m:Turkic_Marathon_2022|осында басыңыз]]</small>'''</center><p></p> <big><center>'''Түркі марафоны 2022''' — 2022 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. Қазақ Уикипедиясына үлес қосқысы келетін кез келген адам төмендегі қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт!</center></big> '''<center>Төмендегі жалауларды түрту арқылы сол елдегі уикипедияшылардың ұсынған өздерінің мәдениеті туралы жаңадан жасауға тұрарлық мақалалар тізімін көре аласыз.</center>''' '''<center>Ескерту: Төмендегі тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана, одан өзге шарттарға сәйкес келетін мақалалар да сайысқа қатыса алады.</center>''' <gallery mode=packed-hover heights=30px> File:Flag_of__Azerbaijan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan|Әзірбайжан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan]]|alt=Әзірбайжан File:Flag_of__Bashkortostan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan|Башқұртстан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Башқұртстан File:Flag_of__East Turkestan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/East Turkestan|Шығыс Түркістан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Шығыс Түркістан File:Flag_of_Gagauzia.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz|Ғағауыз]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz]]|alt=Ғағауыз File:Flag_of__Kazakhstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan|Қазақстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Қазақстан File:Flag_of__Kyrgyzstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan|Қырғызстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan]]|alt=Қырғызстан File:Flag of the crimeans.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars|Қырым татарлары]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars]]|alt=Қырым татарлары File:Flag_of_Tatarstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tatarstan|Татарстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Татарстан File:Flag_of_Uzbekistan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan|Өзбекстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan]]|alt=Өзбекстан File:Flag_of__Tuva.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva|Тува Республикасы]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva]]|alt=Тува File:Flag_of_Turkey.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Turkey|Түркия]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Turkey]]|alt=Түркия File:Flag of Sakha.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Sakha|Саха]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Sakha]]|alt=Саха </gallery> <br /> <center>''Конкурсқа қатысушылардың бастаған және жетілдірілген мақалаларының тізімі''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақалалар|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk|class=mw-ui-progressive}} </div> <center>''Конкурс барысында бастаған мақалаңызды осында қосыңыз.''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақала қосу|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk/add |class=mw-ui-progressive}} </div> <br /> {{multicol}} ; Сайысқа қатысу үшін # Төмендегі "қатысушылар" бөліміне өз атыңызды қосыңыз. # Қазақ Уикипедиясында тізімде аталған елдер мен халықтардың мәдениеті туралы мақала жазыңыз. # Бастауға ұсынылған мақалалар тізімін ел атауларының үстіне басу арқылы көре аласыз. # Тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана; Сайыс тақырыбына сай келетін, бірақ тізімге қосылмаған басқа да мақалаларды да жаза аласыз. Мақалаларыңыз [[Уикипедия:Маңыздылық|маңыздылық]] критерилеріне сай келетініне көз жеткізіңіз. ; Марапаттар * 1 орын: ; Ұйымдастырушылар мен әділқазылар * Ұйымдастырушы: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Community_of_Kazakh_language_User_Group Уикимедиа қауымдастығының қазақтілді қолданушылар тобы] * Әділқазы: # [[User:Mehman97|Mehman97]] # {{u|Batyrbek.kz|Batyrbek.kz}} # {{u|Kaiyr|Kaiyr}} ;Қатысушылар [[File:BoNM_-_Turkic_Council.png|right|120px|«Түркі» марапаттамасы]] {| class="wikitable sortable" |- align="left" ! Қатысушы ! Мақала ! Талапқа сай мақала саны ! Ұпай |- |{{u|Мағыпар}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1.[[Аршын мал алан (оперетта)]] 2.[[Балабан (музыкалық аспап)]] 3.[[Баку теңіз жағалауы бульвары]] {{flag|Башқұртстан}} 4.[[Денис Шафиков]] 5.[[Тарихи Башқұртстан]] 6.[[Башқұртстан Республикасының Ұлттық мұражайы]] [[Сурет:Kokbayraq flag.svg|солға|25px|]] [[Шығыс Түркістан]] 7.[[Қызыл үңгірлері]] 8.[[Ұйғыр әліпбиі]] 9.[[Сайфуддин Азизи]] {{ту|Қырғызстан}} [[Қырғызстан]] 10.[[Эрлис Джекшенұлы Тердикбаев]] 11.[[Қырғызстандағы көлік жүйесі]] [[Сурет:Flag of the Crimean Tatar people.svg|солға|right|25px|]] [[Қырым татарлары]] 12.[[Әбіләкім Сәлімұлы Ғафаров]] 13.[[Исмаил Болатұлы Болатов]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 14.[[Әгерже ауданы]] 15.[[Татарстан халқы]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 16.[[Ичан-Қала]] 17.[[Чор-Бакр]] [[Сурет:Flag of Tuva.svg|25px|border]] [[Тыва]] 18.[[Шагаа]] 19.[[Танну-Ола]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 20.[[Сангариус көпірі]] 21.[[Сагалассос]] [[Сурет:Flag of Sakha.svg|солға|25px]] [[Саха Республикасы]] 22.[[Саха пышағы]] 23.[[Василий Михайлович Егоров (боксёр)]] [[Сурет:Flag of Gagauzia.svg|солға|25px|]] [[Ғағауызстан]] 24.[[Етулия]] 25.[[Чок-Майдан]] 26.[[Бешалма]] 27.[[Авдарма]] 28.[[Буджак (Ғағауызстан)]] 29.[[Комрат]] | | |- |{{u|Dimash Kenesbek}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1. [[Ішкі қала (Баку)]] 2. [[Мұхаммед мешіті (Баку)]] 3. [[Қыз мұнарасы (Баку)]] 4. [[Атешгях]] 5. [[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]],<br /> {{ту|Түрікменстан}} [[Түрікменстан]]<br /> 6. [[Жалаладдин Мәңгіберді]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 7. [[Құл Шәриф]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 8. [[Хайреддин Барбаросса]] 9. [[Ибраһим Шинаси]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 10. [[Хамит Әлімжан]] 12. [[Әбділхамит Шолпан]] 13. [[Тесік-Тас Үңгірі]] | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |} ;Ұпайлар #{{u|?}} * {{multicol-break}} ; Ережелер # Сайыс барысында [[meta:Turkic Marathon 2022/Participants|осы жердегі]] тізімде көрсетілген '''Қазақстаннан басқа''' жарысқа қатысатын елдер (және де өзге түркі тілдес елдер) туралы бір тақырыпта жаңа мақала бастау керек. # <small>'''2022 жылдың 1 шілдесі сағат 00.00 (UTC)''' мен '''2022 жылдың 31 шілдесі сағат 00.00 (UTC)'''</small> арасында жаңадан жасалған мақалалар ғана сайысқа қатыса алады. # Сайысқа ұйымдастырушылар мен әділқазылар алқасынан өзге барлық қатысушылар қатыса алады. # Жарыс бойы кез келген уақытта қатысуға болады. # Мақалалардағы ақпарат [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|тексерілген]] болуы керек, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөздер]]ге сүйеніп жазылып, [[Уикипедия:Мақаланы безендіру|мақаланы безендіру]] шарттарына сәйкес болу керек. # Жоба барысында жасалған жаңа мақалалардың көлемі кем дегенде 2500 байт және 200 сөзден болуы керек. # Ең кемі екі [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөз]] қосу, санат, интеруики, басқа бетке сілтемелер болуы керек. # Тізім, кесте, үлгі не санаттар сайыс аясына кірмейді. Тізімдер мен кестелерде мәтін болса, олар есептеледі. # 1-орын иелену үшін ең кемі 30 мақала, 2-орын үшін - 20 мақала, 3-орын үшін 10 мақала жазылуы керек. {{multicol-end}} [[Санат:Уикипедия:Жобалар]] nqwky3imsna8cccaqegxem10uk319lu 3054101 3054082 2022-07-23T18:39:21Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group_Logo.svg|150px|right]] '''<center><big> Түркі марафоны 2022</big></center> <center><big>1 - 31 шілде 2022</big>'''</center> <p></p> '''<small><center>Жобаның халықаралық негізгі бетіне өту үшін [[m:Turkic_Marathon_2022|осында басыңыз]]</small>'''</center><p></p> <big><center>'''Түркі марафоны 2022''' — 2022 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. Қазақ Уикипедиясына үлес қосқысы келетін кез келген адам төмендегі қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт!</center></big> '''<center>Төмендегі жалауларды түрту арқылы сол елдегі уикипедияшылардың ұсынған өздерінің мәдениеті туралы жаңадан жасауға тұрарлық мақалалар тізімін көре аласыз.</center>''' '''<center>Ескерту: Төмендегі тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана, одан өзге шарттарға сәйкес келетін мақалалар да сайысқа қатыса алады.</center>''' <gallery mode=packed-hover heights=30px> File:Flag_of__Azerbaijan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan|Әзірбайжан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan]]|alt=Әзірбайжан File:Flag_of__Bashkortostan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan|Башқұртстан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Башқұртстан File:Flag_of__East Turkestan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/East Turkestan|Шығыс Түркістан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Шығыс Түркістан File:Flag_of_Gagauzia.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz|Ғағауыз]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz]]|alt=Ғағауыз File:Flag_of__Kazakhstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan|Қазақстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Қазақстан File:Flag_of__Kyrgyzstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan|Қырғызстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan]]|alt=Қырғызстан File:Flag of the crimeans.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars|Қырым татарлары]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars]]|alt=Қырым татарлары File:Flag_of_Tatarstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tatarstan|Татарстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Татарстан File:Flag_of_Uzbekistan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan|Өзбекстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan]]|alt=Өзбекстан File:Flag_of__Tuva.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva|Тува Республикасы]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva]]|alt=Тува File:Flag_of_Turkey.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Turkey|Түркия]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Turkey]]|alt=Түркия File:Flag of Sakha.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Sakha|Саха]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Sakha]]|alt=Саха </gallery> <br /> <center>''Конкурсқа қатысушылардың бастаған және жетілдірілген мақалаларының тізімі''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақалалар|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk|class=mw-ui-progressive}} </div> <center>''Конкурс барысында бастаған мақалаңызды осында қосыңыз.''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақала қосу|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk/add |class=mw-ui-progressive}} </div> <br /> {{multicol}} ; Сайысқа қатысу үшін # Төмендегі "қатысушылар" бөліміне өз атыңызды қосыңыз. # Қазақ Уикипедиясында тізімде аталған елдер мен халықтардың мәдениеті туралы мақала жазыңыз. # Бастауға ұсынылған мақалалар тізімін ел атауларының үстіне басу арқылы көре аласыз. # Тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана; Сайыс тақырыбына сай келетін, бірақ тізімге қосылмаған басқа да мақалаларды да жаза аласыз. Мақалаларыңыз [[Уикипедия:Маңыздылық|маңыздылық]] критерилеріне сай келетініне көз жеткізіңіз. ; Марапаттар * 1 орын: ; Ұйымдастырушылар мен әділқазылар * Ұйымдастырушы: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Community_of_Kazakh_language_User_Group Уикимедиа қауымдастығының қазақтілді қолданушылар тобы] * Әділқазы: # [[User:Mehman97|Mehman97]] # {{u|Batyrbek.kz|Batyrbek.kz}} # {{u|Kaiyr|Kaiyr}} ;Қатысушылар [[File:BoNM_-_Turkic_Council.png|right|120px|«Түркі» марапаттамасы]] {| class="wikitable sortable" |- align="left" ! Қатысушы ! Мақала ! Талапқа сай мақала саны ! Ұпай |- |{{u|Мағыпар}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1.[[Аршын мал алан (оперетта)]] 2.[[Балабан (музыкалық аспап)]] 3.[[Баку теңіз жағалауы бульвары]] {{flag|Башқұртстан}} 4.[[Денис Шафиков]] 5.[[Тарихи Башқұртстан]] 6.[[Башқұртстан Республикасының Ұлттық мұражайы]] [[Сурет:Kokbayraq flag.svg|солға|25px|]] [[Шығыс Түркістан]] 7.[[Қызыл үңгірлері]] 8.[[Ұйғыр әліпбиі]] 9.[[Сайфуддин Азизи]] {{ту|Қырғызстан}} [[Қырғызстан]] 10.[[Эрлис Джекшенұлы Тердикбаев]] 11.[[Қырғызстандағы көлік жүйесі]] [[Сурет:Flag of the Crimean Tatar people.svg|солға|right|25px|]] [[Қырым татарлары]] 12.[[Әбіләкім Сәлімұлы Ғафаров]] 13.[[Исмаил Болатұлы Болатов]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 14.[[Әгерже ауданы]] 15.[[Татарстан халқы]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 16.[[Ичан-Қала]] 17.[[Чор-Бакр]] [[Сурет:Flag of Tuva.svg|25px|border]] [[Тыва]] 18.[[Шагаа]] 19.[[Танну-Ола]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 20.[[Сангариус көпірі]] 21.[[Сагалассос]] [[Сурет:Flag of Sakha.svg|солға|25px]] [[Саха Республикасы]] 22.[[Саха пышағы]] 23.[[Василий Михайлович Егоров (боксёр)]] [[Сурет:Flag of Gagauzia.svg|солға|25px|]] [[Ғағауызстан]] 24.[[Етулия]] 25.[[Чок-Майдан]] 26.[[Бешалма]] 27.[[Авдарма]] 28.[[Буджак (Ғағауызстан)]] 29.[[Комрат]] | | |- |{{u|Dimash Kenesbek}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1. [[Ішкі қала (Баку)]] 2. [[Мұхаммед мешіті (Баку)]] 3. [[Қыз мұнарасы (Баку)]] 4. [[Атешгях]] 5. [[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]],<br /> {{ту|Түрікменстан}} [[Түрікменстан]]<br /> 6. [[Жалаладдин Мәңгіберді]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 7. [[Құл Шәриф]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 8. [[Хайреддин Барбаросса]] 9. [[Ибраһим Шинаси]] 10. [[Осман Хамди Бей]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 11. [[Хамит Әлімжан]] 12. [[Әбділхамит Шолпан]] 13. [[Тесік-Тас Үңгірі]] | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |} ;Ұпайлар #{{u|?}} * {{multicol-break}} ; Ережелер # Сайыс барысында [[meta:Turkic Marathon 2022/Participants|осы жердегі]] тізімде көрсетілген '''Қазақстаннан басқа''' жарысқа қатысатын елдер (және де өзге түркі тілдес елдер) туралы бір тақырыпта жаңа мақала бастау керек. # <small>'''2022 жылдың 1 шілдесі сағат 00.00 (UTC)''' мен '''2022 жылдың 31 шілдесі сағат 00.00 (UTC)'''</small> арасында жаңадан жасалған мақалалар ғана сайысқа қатыса алады. # Сайысқа ұйымдастырушылар мен әділқазылар алқасынан өзге барлық қатысушылар қатыса алады. # Жарыс бойы кез келген уақытта қатысуға болады. # Мақалалардағы ақпарат [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|тексерілген]] болуы керек, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөздер]]ге сүйеніп жазылып, [[Уикипедия:Мақаланы безендіру|мақаланы безендіру]] шарттарына сәйкес болу керек. # Жоба барысында жасалған жаңа мақалалардың көлемі кем дегенде 2500 байт және 200 сөзден болуы керек. # Ең кемі екі [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөз]] қосу, санат, интеруики, басқа бетке сілтемелер болуы керек. # Тізім, кесте, үлгі не санаттар сайыс аясына кірмейді. Тізімдер мен кестелерде мәтін болса, олар есептеледі. # 1-орын иелену үшін ең кемі 30 мақала, 2-орын үшін - 20 мақала, 3-орын үшін 10 мақала жазылуы керек. {{multicol-end}} [[Санат:Уикипедия:Жобалар]] a1xv4u4852o9d802churqcwpk3f6ejc 3054277 3054101 2022-07-24T10:36:22Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki [[Сурет:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group_Logo.svg|150px|right]] '''<center><big> Түркі марафоны 2022</big></center> <center><big>1 - 31 шілде 2022</big>'''</center> <p></p> '''<small><center>Жобаның халықаралық негізгі бетіне өту үшін [[m:Turkic_Marathon_2022|осында басыңыз]]</small>'''</center><p></p> <big><center>'''Түркі марафоны 2022''' — 2022 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. Қазақ Уикипедиясына үлес қосқысы келетін кез келген адам төмендегі қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт!</center></big> '''<center>Төмендегі жалауларды түрту арқылы сол елдегі уикипедияшылардың ұсынған өздерінің мәдениеті туралы жаңадан жасауға тұрарлық мақалалар тізімін көре аласыз.</center>''' '''<center>Ескерту: Төмендегі тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана, одан өзге шарттарға сәйкес келетін мақалалар да сайысқа қатыса алады.</center>''' <gallery mode=packed-hover heights=30px> File:Flag_of__Azerbaijan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan|Әзірбайжан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan]]|alt=Әзірбайжан File:Flag_of__Bashkortostan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan|Башқұртстан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Башқұртстан File:Flag_of__East Turkestan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/East Turkestan|Шығыс Түркістан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Шығыс Түркістан File:Flag_of_Gagauzia.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz|Ғағауыз]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz]]|alt=Ғағауыз File:Flag_of__Kazakhstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan|Қазақстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Қазақстан File:Flag_of__Kyrgyzstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan|Қырғызстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan]]|alt=Қырғызстан File:Flag of the crimeans.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars|Қырым татарлары]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars]]|alt=Қырым татарлары File:Flag_of_Tatarstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tatarstan|Татарстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Татарстан File:Flag_of_Uzbekistan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan|Өзбекстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan]]|alt=Өзбекстан File:Flag_of__Tuva.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva|Тува Республикасы]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva]]|alt=Тува File:Flag_of_Turkey.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Turkey|Түркия]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Turkey]]|alt=Түркия File:Flag of Sakha.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Sakha|Саха]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Sakha]]|alt=Саха </gallery> <br /> <center>''Конкурсқа қатысушылардың бастаған және жетілдірілген мақалаларының тізімі''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақалалар|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk|class=mw-ui-progressive}} </div> <center>''Конкурс барысында бастаған мақалаңызды осында қосыңыз.''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақала қосу|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk/add |class=mw-ui-progressive}} </div> <br /> {{multicol}} ; Сайысқа қатысу үшін # Төмендегі "қатысушылар" бөліміне өз атыңызды қосыңыз. # Қазақ Уикипедиясында тізімде аталған елдер мен халықтардың мәдениеті туралы мақала жазыңыз. # Бастауға ұсынылған мақалалар тізімін ел атауларының үстіне басу арқылы көре аласыз. # Тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана; Сайыс тақырыбына сай келетін, бірақ тізімге қосылмаған басқа да мақалаларды да жаза аласыз. Мақалаларыңыз [[Уикипедия:Маңыздылық|маңыздылық]] критерилеріне сай келетініне көз жеткізіңіз. ; Марапаттар * 1 орын: ; Ұйымдастырушылар мен әділқазылар * Ұйымдастырушы: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Community_of_Kazakh_language_User_Group Уикимедиа қауымдастығының қазақтілді қолданушылар тобы] * Әділқазы: # [[User:Mehman97|Mehman97]] # {{u|Batyrbek.kz|Batyrbek.kz}} # {{u|Kaiyr|Kaiyr}} ;Қатысушылар [[File:BoNM_-_Turkic_Council.png|right|120px|«Түркі» марапаттамасы]] {| class="wikitable sortable" |- align="left" ! Қатысушы ! Мақала ! Талапқа сай мақала саны ! Ұпай |- |{{u|Мағыпар}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1.[[Аршын мал алан (оперетта)]] 2.[[Балабан (музыкалық аспап)]] 3.[[Баку теңіз жағалауы бульвары]] {{flag|Башқұртстан}} 4.[[Денис Шафиков]] 5.[[Тарихи Башқұртстан]] 6.[[Башқұртстан Республикасының Ұлттық мұражайы]] [[Сурет:Kokbayraq flag.svg|солға|25px|]] [[Шығыс Түркістан]] 7.[[Қызыл үңгірлері]] 8.[[Ұйғыр әліпбиі]] 9.[[Сайфуддин Азизи]] {{ту|Қырғызстан}} [[Қырғызстан]] 10.[[Эрлис Джекшенұлы Тердикбаев]] 11.[[Қырғызстандағы көлік жүйесі]] [[Сурет:Flag of the Crimean Tatar people.svg|солға|right|25px|]] [[Қырым татарлары]] 12.[[Әбіләкім Сәлімұлы Ғафаров]] 13.[[Исмаил Болатұлы Болатов]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 14.[[Әгерже ауданы]] 15.[[Татарстан халқы]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 16.[[Ичан-Қала]] 17.[[Чор-Бакр]] [[Сурет:Flag of Tuva.svg|25px|border]] [[Тыва]] 18.[[Шагаа]] 19.[[Танну-Ола]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 20.[[Сангариус көпірі]] 21.[[Сагалассос]] [[Сурет:Flag of Sakha.svg|солға|25px]] [[Саха Республикасы]] 22.[[Саха пышағы]] 23.[[Василий Михайлович Егоров (боксёр)]] [[Сурет:Flag of Gagauzia.svg|солға|25px|]] [[Ғағауызстан]] 24.[[Етулия]] 25.[[Чок-Майдан]] 26.[[Бешалма]] 27.[[Авдарма]] 28.[[Буджак (Ғағауызстан)]] 29.[[Комрат]] 30.[[Дезгинжа]] | | |- |{{u|Dimash Kenesbek}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1. [[Ішкі қала (Баку)]] 2. [[Мұхаммед мешіті (Баку)]] 3. [[Қыз мұнарасы (Баку)]] 4. [[Атешгях]] 5. [[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]],<br /> {{ту|Түрікменстан}} [[Түрікменстан]]<br /> 6. [[Жалаладдин Мәңгіберді]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 7. [[Құл Шәриф]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 8. [[Хайреддин Барбаросса]] 9. [[Ибраһим Шинаси]] 10. [[Осман Хамди Бей]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 11. [[Хамит Әлімжан]] 12. [[Әбділхамит Шолпан]] 13. [[Тесік-Тас Үңгірі]] | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |} ;Ұпайлар #{{u|?}} * {{multicol-break}} ; Ережелер # Сайыс барысында [[meta:Turkic Marathon 2022/Participants|осы жердегі]] тізімде көрсетілген '''Қазақстаннан басқа''' жарысқа қатысатын елдер (және де өзге түркі тілдес елдер) туралы бір тақырыпта жаңа мақала бастау керек. # <small>'''2022 жылдың 1 шілдесі сағат 00.00 (UTC)''' мен '''2022 жылдың 31 шілдесі сағат 00.00 (UTC)'''</small> арасында жаңадан жасалған мақалалар ғана сайысқа қатыса алады. # Сайысқа ұйымдастырушылар мен әділқазылар алқасынан өзге барлық қатысушылар қатыса алады. # Жарыс бойы кез келген уақытта қатысуға болады. # Мақалалардағы ақпарат [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|тексерілген]] болуы керек, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөздер]]ге сүйеніп жазылып, [[Уикипедия:Мақаланы безендіру|мақаланы безендіру]] шарттарына сәйкес болу керек. # Жоба барысында жасалған жаңа мақалалардың көлемі кем дегенде 2500 байт және 200 сөзден болуы керек. # Ең кемі екі [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөз]] қосу, санат, интеруики, басқа бетке сілтемелер болуы керек. # Тізім, кесте, үлгі не санаттар сайыс аясына кірмейді. Тізімдер мен кестелерде мәтін болса, олар есептеледі. # 1-орын иелену үшін ең кемі 30 мақала, 2-орын үшін - 20 мақала, 3-орын үшін 10 мақала жазылуы керек. {{multicol-end}} [[Санат:Уикипедия:Жобалар]] 9h8kaberk9lbk19hnehac86s4mnxu72 3054278 3054277 2022-07-24T10:37:32Z Мағыпар 100137 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group_Logo.svg|150px|right]] '''<center><big> Түркі марафоны 2022</big></center> <center><big>1 - 31 шілде 2022</big>'''</center> <p></p> '''<small><center>Жобаның халықаралық негізгі бетіне өту үшін [[m:Turkic_Marathon_2022|осында басыңыз]]</small>'''</center><p></p> <big><center>'''Түркі марафоны 2022''' — 2022 жылдың 1 - 31 шілде аралығында өтетін контент дамытуға бағытталған халықаралық жоба. Жоба мақсаты — түркі тілдерінде сөйлейтін елдер және олардың мәдениеті туралы мақалалар жазып, түркі тілдерінде сөйлейтін уикипедияшылар арасындағы ынтымақтастықты нығайту. Әділқазылар алқасының бағалауынан кейін көрсетілген мерзім аралығында ең көп ұпай жинаған қатысушылар марапатталатын болады. Қазақ Уикипедиясына үлес қосқысы келетін кез келген адам төмендегі қатысушылар тізіміне өз атын қосса болады. Іске сәт!</center></big> '''<center>Төмендегі жалауларды түрту арқылы сол елдегі уикипедияшылардың ұсынған өздерінің мәдениеті туралы жаңадан жасауға тұрарлық мақалалар тізімін көре аласыз.</center>''' '''<center>Ескерту: Төмендегі тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана, одан өзге шарттарға сәйкес келетін мақалалар да сайысқа қатыса алады.</center>''' <gallery mode=packed-hover heights=30px> File:Flag_of__Azerbaijan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan|Әзірбайжан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Azerbaijan]]|alt=Әзірбайжан File:Flag_of__Bashkortostan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan|Башқұртстан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Башқұртстан File:Flag_of__East Turkestan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/East Turkestan|Шығыс Түркістан]]|link=[[meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Bashkortostan]]|alt=Шығыс Түркістан File:Flag_of_Gagauzia.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz|Ғағауыз]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Gagauz]]|alt=Ғағауыз File:Flag_of__Kazakhstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan|Қазақстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Қазақстан File:Flag_of__Kyrgyzstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan|Қырғызстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kyrgyzstan]]|alt=Қырғызстан File:Flag of the crimeans.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars|Қырым татарлары]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Crimean Tatars]]|alt=Қырым татарлары File:Flag_of_Tatarstan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tatarstan|Татарстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Kazakhstan]]|alt=Татарстан File:Flag_of_Uzbekistan.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan|Өзбекстан]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Uzbekistan]]|alt=Өзбекстан File:Flag_of__Tuva.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva|Тува Республикасы]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Tuva]]|alt=Тува File:Flag_of_Turkey.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Turkey|Түркия]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Turkey]]|alt=Түркия File:Flag of Sakha.svg|<br />[[:meta:Turkic Marathon 2022/List of Articles/Sakha|Саха]]|link=[[:meta:Turkic Marathon 2022/List_of_Articles/Sakha]]|alt=Саха </gallery> <br /> <center>''Конкурсқа қатысушылардың бастаған және жетілдірілген мақалаларының тізімі''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақалалар|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk|class=mw-ui-progressive}} </div> <center>''Конкурс барысында бастаған мақалаңызды осында қосыңыз.''</center> <div style="text-align:center;"> <!-- Please edit the "URL" accordingly, especially the "section" number; thanks --> {{Clickable button 2|Жаңа мақала қосу|url=https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/turkic-marathon-2022-kk/add |class=mw-ui-progressive}} </div> <br /> {{multicol}} ; Сайысқа қатысу үшін # Төмендегі "қатысушылар" бөліміне өз атыңызды қосыңыз. # Қазақ Уикипедиясында тізімде аталған елдер мен халықтардың мәдениеті туралы мақала жазыңыз. # Бастауға ұсынылған мақалалар тізімін ел атауларының үстіне басу арқылы көре аласыз. # Тізімдегі мақалалар тек ұсыныс қана; Сайыс тақырыбына сай келетін, бірақ тізімге қосылмаған басқа да мақалаларды да жаза аласыз. Мақалаларыңыз [[Уикипедия:Маңыздылық|маңыздылық]] критерилеріне сай келетініне көз жеткізіңіз. ; Марапаттар * 1 орын: ; Ұйымдастырушылар мен әділқазылар * Ұйымдастырушы: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Community_of_Kazakh_language_User_Group Уикимедиа қауымдастығының қазақтілді қолданушылар тобы] * Әділқазы: # [[User:Mehman97|Mehman97]] # {{u|Batyrbek.kz|Batyrbek.kz}} # {{u|Kaiyr|Kaiyr}} ;Қатысушылар [[File:BoNM_-_Turkic_Council.png|right|120px|«Түркі» марапаттамасы]] {| class="wikitable sortable" |- align="left" ! Қатысушы ! Мақала ! Талапқа сай мақала саны ! Ұпай |- |{{u|Мағыпар}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1.[[Аршын мал алан (оперетта)]] 2.[[Балабан (музыкалық аспап)]] 3.[[Баку теңіз жағалауы бульвары]] {{flag|Башқұртстан}} 4.[[Денис Шафиков]] 5.[[Тарихи Башқұртстан]] 6.[[Башқұртстан Республикасының Ұлттық мұражайы]] [[Сурет:Kokbayraq flag.svg|солға|25px|]] [[Шығыс Түркістан]] 7.[[Қызыл үңгірлері]] 8.[[Ұйғыр әліпбиі]] 9.[[Сайфуддин Азизи]] {{ту|Қырғызстан}} [[Қырғызстан]] 10.[[Эрлис Джекшенұлы Тердикбаев]] 11.[[Қырғызстандағы көлік жүйесі]] [[Сурет:Flag of the Crimean Tatar people.svg|солға|right|25px|]] [[Қырым татарлары]] 12.[[Әбіләкім Сәлімұлы Ғафаров]] 13.[[Исмаил Болатұлы Болатов]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 14.[[Әгерже ауданы]] 15.[[Татарстан халқы]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 16.[[Ичан-Қала]] 17.[[Чор-Бакр]] [[Сурет:Flag of Tuva.svg|25px|border]] [[Тыва]] 18.[[Шагаа]] 19.[[Танну-Ола]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 20.[[Сангариус көпірі]] 21.[[Сагалассос]] [[Сурет:Flag of Sakha.svg|солға|25px]] [[Саха Республикасы]] 22.[[Саха пышағы]] 23.[[Василий Михайлович Егоров (боксёр)]] [[Сурет:Flag of Gagauzia.svg|солға|25px|]] [[Ғағауызстан]] 24.[[Етулия]] 25.[[Чок-Майдан]] 26.[[Бешалма]] 27.[[Авдарма]] 28.[[Буджак (Ғағауызстан)]] 29.[[Комрат]] 30.[[Дезгинжа]] | | |- |{{u|Dimash Kenesbek}} |{{ту|Әзірбайжан}} [[Әзірбайжан]] 1. [[Ішкі қала (Баку)]] 2. [[Мұхаммед мешіті (Баку)]] 3. [[Қыз мұнарасы (Баку)]] 4. [[Атешгях]] 5. [[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]],<br /> {{ту|Түрікменстан}} [[Түрікменстан]]<br /> 6. [[Жалаладдин Мәңгіберді]] [[Сурет:Flag of Tatarstan.svg|25px|border]] [[Татарстан]] 7. [[Құл Шәриф]] {{ту|Түркия}} [[Түркия]] 8. [[Хайреддин Барбаросса]] 9. [[Ибраһим Шинаси]] 10. [[Осман Хамди Бей]] {{ту|Өзбекстан}} [[Өзбекстан]] 11. [[Хамит Әлімжан]] 12. [[Әбділхамит Шолпан]] 13. [[Тесік-Тас Үңгірі]] | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |{{u|?}} |{{ту|?}} [[?]], | | |- |} ;Ұпайлар #{{u|?}} * {{multicol-break}} ; Ережелер # Сайыс барысында [[meta:Turkic Marathon 2022/Participants|осы жердегі]] тізімде көрсетілген '''Қазақстаннан басқа''' жарысқа қатысатын елдер (және де өзге түркі тілдес елдер) туралы бір тақырыпта жаңа мақала бастау керек. # <small>'''2022 жылдың 1 шілдесі сағат 00.00 (UTC)''' мен '''2022 жылдың 31 шілдесі сағат 00.00 (UTC)'''</small> арасында жаңадан жасалған мақалалар ғана сайысқа қатыса алады. # Сайысқа ұйымдастырушылар мен әділқазылар алқасынан өзге барлық қатысушылар қатыса алады. # Жарыс бойы кез келген уақытта қатысуға болады. # Мақалалардағы ақпарат [[Уикипедия:Тексерілмелдігі|тексерілген]] болуы керек, [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөздер]]ге сүйеніп жазылып, [[Уикипедия:Мақаланы безендіру|мақаланы безендіру]] шарттарына сәйкес болу керек. # Жоба барысында жасалған жаңа мақалалардың көлемі кем дегенде 2500 байт және 200 сөзден болуы керек. # Ең кемі екі [[Уикипедия:Сенімді дереккөздер|сенімді дереккөз]] қосу, санат, интеруики, басқа бетке сілтемелер болуы керек. # Тізім, кесте, үлгі не санаттар сайыс аясына кірмейді. Тізімдер мен кестелерде мәтін болса, олар есептеледі. # 1-орын иелену үшін ең кемі 30 мақала, 2-орын үшін - 20 мақала, 3-орын үшін 10 мақала жазылуы керек. {{multicol-end}} [[Санат:Уикипедия:Жобалар]] 42y9klpthgtqjffr5o5u5hadvx6kox0 0 682976 3054074 3042778 2022-07-23T16:04:34Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 /* 3 топ */ wikitext text/x-wiki {{Ұлттық чемпионат |уақыты = |атауы1 = УЕФА Ұлттар Лигасы 2022/23, С лигасы |атауы = |логотипі = |өлшемі = |жазу = |қатысушылар саны = 16 |қалалар = |стадиондар = |чемпион = |рет = |2 орын = |3 орын = |дублёрлер = |ойналған ойындар саны = |голдар саны = |голдардың аты = |келушілер_саны = |бомбардир = |бголдар = |ең жақсы ойыншы = |алдыңғы сезон = [[УЕФА Ұлттар Лигасы 2020/21, С лигасы|2020/21]] |келесі сезон = [[УЕФА Ұлттар Лигасы 2024/25, С лигасы|2024/25]] }} {{Толық мақала|УЕФА Ұлттар Лигасы 2022/23}} '''2022/23 жылғы [[УЕФА Ұлттар Лигасы|УЕФА Ұлттар лигасының]]''' С лигасында 16 құрама бақ сынайды. === 1 топ === {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|4|df=y}} |команда1={{футбол|Литва|||R}} |шот=0:2 |команда2={{футбол|Люксембург}} |голдар1= |голдар2=[[Данел Синани]] {{Гол|44||78}} |стадион=[[ЛФФ (стадион)|ЛФФ]], [[Вильнюс]] |көрермендер= |төреші={{Ту|Израиль}} [[Давид Фуксман]] }} {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|4|df=y}} |команда1={{футбол|Түркия|||R}} |шот=4:0 |команда2={{футбол|Фарер аралдары}} |голдар1=[[Дженгиз Ундер]] {{Гол|37}}<br>[[Халил Дервишоглу]] {{Гол|47}}<br>Сердар Дурсун {{Гол|82}}<br>[[Мерих Демирал|Мерих Демираль]] {{Гол|85}} |голдар2= |стадион=«Башакшехир Фатих Терим», [[Ыстанбұл]] |көрермендер= |төреші={{Ту|Мальта}} [[Трустин Фарруджа Канн]] }} === 2 топ === {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|2|df=y}} |команда1={{футбол|Кипр|||R}} |шот=0:2 |команда2={{футбол|Косово}} |голдар1= |голдар2=<br>[[Валён Бериша]] {{Гол|65}}<br>[[Эдон Жегрова]] {{Гол|78}} |стадион=«АЕК Арена», [[Ларнака]] |көрермендер=1550 |төреші={{Ту|Франция}} Жером Бризар }} {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|2|df=y}} |команда1={{футбол|Солтүстік Ирландия|||R}} |шот=0:1 |команда2={{футбол|Грекия}} |голдар1= |голдар2=[[Анастасиос Бакасетас]] {{Гол|39}} |стадион=«[[Уиндзор Парк]]», [[Белфаст]] |көрермендер=16 977 |төреші={{Ту|Бельгия}} Эрик Ламбрехтс }} === 3 топ === {{ФутболКесте}} {{ФК-команда|1|{{футбол|Қазақстан}}|3|1|0|6|2|түс=palegreen}} {{ФК-команда|2|{{футбол|Словакия}}|2|0|2|3|3}} {{ФК-команда|3|{{футбол|Әзірбайжан}}|1|1|2|2|3|}} {{ФК-команда|4|{{футбол|Беларусь}}|0|2|2|1|4|түс=LightPink}} {{ФутболКестеСоңы}} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|6|3|df=y}} |команда1={{футбол|Қазақстан|||R}} |шот=2:0 |команда2={{футбол|Әзірбайжан}} |голдар1=<br>[[Абат Қайратұлы Айымбетов|Айымбетов]] {{гол|50}}, {{гол|60}} |голдар2= |стадион=«[[Астана Арена]]», [[Нұр-Сұлтан]] |көрермендер=19 823 |төреші={{Ту|Мажарстан}} Иштван Вад }} {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|3|df=y}} |команда1={{футбол|Беларусь|||R}} |шот=0:1 |команда2={{футбол|Словакия}} |голдар1= |голдар2=[[Томаш Суслов]] {{гол|50}} |стадион=«[[Караджордже (стадион)|Караджордже]]», [[Нови Сад]] |көрермендер=0 |төреші={{Ту|Франция}} [[Стефани Фраппар]] }} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|6|6|df=y}} |команда1={{футбол|Словакия|||R}} |шот=0:1 |команда2={{футбол|Қазақстан}} |голдар2=<br>[[Аслан Қайратұлы Дарабаев|Дарабаев]] {{гол|26}} |стадион=«[[Anton Malatinský Stadium]]», [[Трнава]] |көрермендер=4 146 |төреші={{Ту|Эстония}} [[Кристо Тохвер]] }} {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|6|df=y}} |команда1={{футбол|Беларусь|||R}} |шот=0:0 |команда2={{футбол|Әзірбайжан}} |стадион=«[[Караджордже (стадион)|Караджордже]]», [[Нови Сад]] |көрермендер=0 |төреші={{Ту|Швеция}} [[Мохаммед Әл-Хаким]] }} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|6|10|df=y}} |команда1={{футбол|Әзірбайжан|||R}} |шот=0:1 |команда2={{футбол|Словакия}} |голдар1= |голдар2=<br>[[Владимир Вайсс|Вайсс]] {{гол|81}} |стадион=«[[Далга Арена]]», [[Мәрдәкан]] |көрермендер= |төреші={{Ту|Литва}} Donatas Rumšas }} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|6|10|df=y}} |команда1={{футбол|Беларусь|||R}} |шот=1:1 |команда2={{футбол|Қазақстан}} |голдар1=<br>[[Владислав Малькевич|Малькевич]] {{гол|84}} |голдар2=<br>[[Абат Қайратұлы Айымбетов|Айымбетов]] {{гол|13}} |стадион=«[[Караджордже (стадион)|Караджордже]]», [[Нови Сад]] |көрермендер=0 |төреші={{Ту|Аустрия}} Manuel Schüttengruber }} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|6|13|df=y}} |команда1={{футбол|Қазақстан|||R}} |шот=2:1 |команда2={{футбол|Словакия}} |голдар1=<br>[[Ян Владимирович Вороговский|Вороговский]] {{гол|18}}<br>[[Эльхан Астанов|Астанов]] {{гол|39}} |голдар2=<br>[[Матуш Беро|Беро]] {{гол|51}} |стадион=«[[Астана Арена]]», [[Нұр-Сұлтан]] |көрермендер=28 745 |төреші={{Ту|Бельгия}} Bram Van Driessche }} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|6|13|df=y}} |команда1={{футбол|Әзірбайжан|||R}} |шот=2:0 |команда2={{футбол|Беларусь}} |голдар1=<br>[[Махир Эмрели|Эмрели]] {{гол|76}} <br>[[Рамиль Теймурович Шейдаев|Шейдаев]] {{гол|90+3}} |голдар2= |стадион=«[[Далга Арена]]», [[Мәрдәкан]] |көрермендер= |төреші={{Ту|Грекия}} Anastasios Papapetrou }} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|9|22|df=y}} |команда1={{футбол|Қазақстан|||R}} |шот=-:- |команда2={{футбол|Беларусь}} |голдар1= |голдар2= |стадион=«[[Астана Арена]]», [[Нұр-Сұлтан]] |көрермендер= |төреші= }} {{матч туралы есептеме|мерзімі={{Start date|2022|9|25|df=y}} |команда1={{футбол|Әзірбайжан|||R}} |шот=-:- |команда2={{футбол|Қазақстан}} |голдар1= |голдар2= |стадион=«[[Далга Арена]]», [[Мәрдәкан]] |көрермендер= |төреші= }} === 4 топ === {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|2|df=y}} |команда1={{футбол|Грузия|||R}} |шот=4:0 |команда2={{футбол|Гибралтар}} |голдар1=[[Хвича Кварацхелия]] {{Гол|12}}<br>[[Гурам Кашия]] {{Гол|33}}<br>[[Жорж Микаутадзе]] {{Гол|87}}<br>[[Валерий Казаишвили]] {{Гол|88}} |голдар2= |стадион=«Борис Пайчадзе», [[Тбилиси]] |көрермендер=43 412 |төреші=[[Мортен Крог]] }} {{матч туралы есептеме |мерзімі={{Start date|2022|6|2|df=y}} |команда1={{футбол|Болгария|||R}} |шот=1:1 |команда2={{футбол|Солтүстік Македония}} |голдар1=[[Кирил Десподов]] {{Гол|13}} |голдар2=[[Милан Ристовски|Милан Ристовский]] {{Гол|50}} |стадион=«[[Лудогорец Арена]]», [[Разград]] |көрермендер=8275 |төреші=[[Жереми Пиньяр]] }} {{УЕФА Ұлттар Лигасы 2022/23}} [[Санат:УЕФА Ұлттар Лигасы 2022/23]] [[Санат:2022 жылғы футбол]] s7h1gegjqpm7dq4bsbux7df69gio9db 0 684740 3054251 3049425 2022-07-24T09:48:16Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = Ауыл |қазақша атауы = Етулия |шынайы атауы = {{lang-gag|Tülüküü}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =45 |lat_min =32 |lat_sec =21 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =26 |lon_sec =34 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Вулканешт |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1811 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 6,2 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 3293 |санақ жылы = 2020 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 90%–[[ғағауыздар]], украиндар |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = |DST = |телефон коды = +373 293 76-/56- |пошта индексі = MD-5352 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE — --- |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Етулия''' — [[Молдова]]ның оңтүстігіндегі [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиясындағы]] ауыл.<ref>с. Етулия https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/vulkaneshtskij-rajon/s.-etuliya.html</ref> Етулия 3 бөлікке бөлінеді - бұл ескі Етулия (Tülüküü), Жаңа Етулия (Eni Tülüküü), Етулия (темір жол вокзалы), (Tülüküü, demir yolu).<ref>Этулия https://www.wikiru.wiki/blog/en/Etulia</ref> Халық саны 3293 адам (2020), оның ішінде гагауздар басым бөлігін (90%-дан астам) құрайды. == Сипаттама == Бүгінгі күні Етулия ауылы Ғағауыз АТУ (Ғағауыз жері) құрамына кіреді және 6,2 мың га аумақта орналасқан, оның көп бөлігі ауыл шаруашылығы жерлері. Ауыл аумағынан заңмен қорғалатын, Қызыл кітапқа енген әлемдегі жалғыз өтпелі ашық қызыл саздар бар. Молдовада палеозой дәуірінде (~300 млн. жыл) қалыптасқан тау жыныстарының қабаттары негізінен құмтастар, саздар (аргиллиттер) және әктастардан тұрады. Республиканың оңтүстігінде үлкен тереңдікте бұл жыныстардың үстінде гипсі бар тау жыныстарының қызыл түсті қабаттары жатыр. Балшық тастар мен әктастарда теңіз қосжарнақтарының, брахиоподтардың және тіпті маржандардың көптеген қалдықтары бар. Ауыл Кагул көлінің жағасында орналасқан. Көл жағасында 150 жылдан астам жасы бар Олна атты қуатты бұлақ бар. Бүкіл ауыл арқылы Кагул өзені ағып өтеді.<ref name="Reference1">Етулия - родимый сердца уголок https://vestigagauzii.md/index.php/novosti/obshchestvo/1962-etuliya-rodimyj-serdtsa-ugolok </ref> == Орналасуы == Етулия ауылы Молдованың оңтүстігінде, [[Украина]] мен [[Румыния]] шекарасынан бірнеше шақырым жерде орналасқан. Көрші ауыл – Чишмикой. Молдова аумағындағы ең жақын қала – Вулканешти, Украина аумағында – Рени, Румыния аумағында – Галати. Молдова астанасы - [[Кишинев]]ке дейінгі шамамен қашықтық - 215 шақырым, Комрат муниципалитетіне дейін - 100 шақырым.<ref name="Reference2">Примария Етулия https://etulia.md/%d0%b3%d0%b5%d0%be%d0%b3%d1%80%d0%b0%d1%84%d0%b8%d1%8f </ref> == Тарихы == Ауыл 18 ғасырдың басында, шамамен 1811 жылы құрылған. Бір кездері ауданда үш ауқатты әулет өмір сүрген, олардың фамилияларынан кейін ауылдардың аты шыққан: Етулияда Тулум әулеті, Чишмикиоеде – Чешмели, Суворовода – Абдула. Етулия Бессарабияның оңтүстігіндегі орташа шаруалардың халқы болып саналды, мұнда жалғыз көше болды. Ауылда негізінен көп балалы отбасылар болды. 1930 жылы халық саны 2600 адамға дейін жетті. Ауылды жиында халық сайлаған басшы басқарды. Ауыл тұрғындарының жадында ең беделді басшы Манзул Михаил болды. Ескі тұрғындардың айтуынша, 1808 жылы ауыл аумағында үш үлкен отбасы қоныстанды - бұл Каранфил, Узун және Топал отбасылары, олардан ауылдың дамуы басталды. Ауылдағы алғашқы мектеп екі жылдық мектеп болды. Содан кейін балалар 5-сыныпты, сәл кейінірек 7-сыныпты бітірді. 7-сыныпты бітіргеннен кейін балалар Хаджи, Абдул немесе Котловина ауылында емтихан тапсырды. Мұғалімдер басқа жерлерден келіп оқытты. Сабақтарға әр түрлі жастағы балалар қатысты. Оқу румын тілінде жүргізілді, гагауз тілінде сөйлесуге қатаң тыйым салынды. Бағалау 10 балдық жүйе бойынша жасалды. 7-сынып соңында аттестат (сертификат) берілді. Бірақ ауылдағылардың көбі қол қоюды да білмеді. Сауатсыздықты жою соғыстан кейін ғана басталды. Еңбек құралдары [[күрек]], [[кетпен]], тырма, балға, [[орақ]] болды. Алғашқы техника 1948 жылы алғашқы колхоздар пайда болған кезде пайда болды. Олар [[жүгері]], [[арпа]], қара бидай өсірді. Мал шектеулі мөлшерде ұсталды, етті сирек жеді. Үлкендер де, балалар да жұмыс істеді. Нан өгіз немесе жылқылар сүйреген шынжырмен немесе таспен ұнтақталған. 1948 жылы 31 тамыз - 1 қыркүйекте Етулия ауылының аумағында Чапаев және Фрунзе атындағы екі [[колхоз]] ұйымдастырылды. Бірінші жылы колхозда 21 [[жылқы]], 7 [[өгіз]], 5 [[сиыр]], 40 [[шошқа]], 35 [[қой]], 8 [[трактор]] болды.<ref>Татьяна НЕДОВА Из истории села Етулия https://gazetapanorama.wordpress.com/2011/07/14/%D0%B8%D0%B7-%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8-%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0-%D0%B5%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%8F/</ref> == Ауылдың назар аударарлық орындары == Етулияда бірнеше ескерткіштер бар, олардың арасында 1964 жылы 5 мамырда колхоз әкімшілігінің алдында тұрғызылған [[Карл Маркс]] ескерткіші бар. 1981 жылы неміс философының туғанына 146 жыл толуына орай ол қалалық әкімдік ғимаратына көшірілді. Ауылға Александр Ион Куза ауылы жағынан кіре берісте Ғағауыздағы бірінші [[обелиск]] орнатылды, ол Бірінші дүниежүзілік соғыста Етулия ауылының қайтыс болған тұрғындарын еске алады. Жергілікті қариялардың әңгімесіне қарағанда, 1917 жылы патшалық Ресей үшін шайқасқан 18 Етулилік ауылдастарының ішінен Николай Каранфиль жалғыз өзі майданнан оралған, майдан даласынан оралмаған әріптестерінің алдындағы борышын сезінген ол 1920 жылы ескерткіш орнатып, оған барлық 17 жолдастың есімін қашап жазған. Бүгінгі күні ескерткіш осыдан 100 жыл бұрынғыдай ұрпақтарының бақытты да азат өмірі үшін жанын қиған батырларды еске түсіруде.<ref name="Reference1"/> == Әлеуметтік құрылымдары == Ауыл аумағында 600 орындық мәдениет үйі, [[кітапхана]], [[мұражай]], 640 орындық [[орта мектеп]], 140 орындық [[балабақша]], 20-дан астам сауда кәсіпорны, сауықтыру орталығы, ірі шарап зауыты, екі ірі ауыл шаруашылығы кәсіпорындары мен 40-қа жуық шаруа қожалықтары жұмыс жасайды. Жазда көл жағасында 500 орындық балаларға арналған екі лагерь жұмыс істейді. Жаңа шіркеу ғимараты бар. Ауыл толықтай көгілдір отынмен қамтылған, жаңа су құбырына көптеген үйлер қосылған. Ауылдың аумағында Молдовадан тыс тауарларды жөнелтуді қамтамасыз ететін темір жол учаскесі бар (ауыл Украинамен шекаралас аймақта орналасқандықтан).<ref name="Reference2"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] ql0bnkp2acp6pvd5bixaz0iqoatmz8p 0 685056 3054253 3052544 2022-07-24T09:49:53Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = Ауыл |қазақша атауы = Чок-Майдан |шынайы атауы = {{lang-gag|ok Maydan}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =21 |lat_sec =29 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =49 |lon_sec =19 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1811 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 3 926 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 93,1%–[[ғағауыздар]] |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 |пошта индексі = MD-3818 |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Чок-Майдан''' (молд. ''Cioc-Maidan'', {{lang-gag|ok Maydan}}) — [[Молдова]]дағы ауыл, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиясындағы]] аумақтық бірлік, Комрат округінің құрамында.<ref>Чок-Майдан http://travellers.ru/city-chok-majjdan</ref> <ref>Значение слова чок-майдан https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D1%87%D0%BE%D0%BA-%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD</ref> <ref>Значение слова чок-майдан. Что такое чок-майдан? https://makeword.ru/dictionary/%D1%87%D0%BE%D0%BA-%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD</ref> == Сипаттама == Ауыл Комрат муниципалитетінен 18 км және Кишиневтен 120 км қашықтықта орналасқан. Бұл аймақта егіншілікке қолайсыз, бірақ мал шаруашылығына қолайлы сазды топырақ болды. Кейбір ауыл тұрғындарының 1300-ге дейін қойы болған.<ref>с.Чок-Майдан https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/s.-chok-majdan.html</ref> Географиялық өлшемдері: *Ені (шығыс-батыс): 1,8 км *Ұзындығы (солтүстік-оңтүстік): 4,2 км *Қиғаш бағытта (диагональ) 4,5 км<ref>Чок-Майдан на карте https://webkarta.net/city/map/6776</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша Чок-Майдан ауылында 3926 адам тұрған: 49,49% ер адамдар, 50,51% әйелдер. Халықтың этникалық құрамы: *93,15% -ғағауыздар, *3,80% - молдовандар, *1,14% - орыстар, *0,84% - украиндар, *0,41% - сығандар, *0,35% - бұлғарлар, *0,30% - басқа ұлттар.<ref name="Reference1">Чок-Майдан, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/1659</ref> == Тарихы == Чок-Майдан ауылын 1811 жылы [[Болгария]]ның Варница облысы Кисево ауылынан қоныс аударған ғағауыздар құрған. Ауылдың тағы бір атауы сақталған - Қарлық (ғағауыз тілінен -қар көп), ал чок-майдан үлкен кеңістік деп аударылады.<ref name="Reference1"/> Вознесенский [[шіркеу]]ін 1845-1861 жылдары жергілікті тұрғындар салған. Кесілген ағаш иконостаз 1861 жылы [[Кишинев]]тен жеткізілді. 1874 жылы шіркеудің тас қоршауы салынды. Шіркеуде сирек кездесетін шіркеу литургиялық басылымдары бар кітапхана болды. Шіркеудің солтүстік жағындағы ауласында шіркеу қауымдастығының ортақ келісімі бойынша сол кездегі шіркеуге көп ақша - 500 ресей рублін сыйға тартқан шіркеуіндегі діни қауымның мүшесі Джордан Штирой жерленген.<ref>Исторический очерк прихода селения Чок-Майдан Комратского района http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-16-28/571-2012-02-21-15-49-30</ref> == Әлеуметтік құрылымы == 2004 жылы ауылда 1234 жеке шаруашылық тіркелді, бір шаруашылықтың орташа құрамы 3,2 адамды құрады.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] l4lnxfmpljbfbkp6heai0v2prqsxb99 0 685097 3054182 3052555 2022-07-24T05:40:21Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Ағымдағы}} {{Оқиға | атауы = 2022 жылғы Шри-Ланкадағы наразылықтар | сурет = Anti-government protest in Sri Lanka 2022.jpg | сурет атауы = Президент хатшылығының алдында наразылық білдірушілер | сурет ені = 450 нүкте | ана тілі = | қазақша атауы = | дата = 2022 жылғы 15 наурыз<ref>{{cite news |title=Sri Lanka's main opposition to hold demonstration on March 15 in Colombo |url=https://economynext.com/sri-lankas-main-opposition-to-hold-demonstration-on-march-15-in-colombo-91305/ |accessdate=11 мамыр 2022 |work=economynext.com |publisher=Echelon Media Company |date=7 наурыз 2022}}</ref> – қазіргі уақыт ({{ұзақтығы|year=2022|month=3|day=15}}) | уақыт = | ұзақтық = ''жалғасуда'' | орын = {{байрақ|Шри-Ланка}}<ref group=a name="*" /> | координат = | сондай-ақ белгілі = | түрі = | тақырып = | себебі = экономикалық дағдарыс | мақсат = үкіметтің отставкаға кетуі | тілші = | қаражат = | басшы = | ұйымдастырған = демонстрациялар, интернет белсенділік, тәртіпсіздіктер, ереуілдер, наразылықтар | түсірген = | қатысушылар = | нәтижесі = | шығын1 = | шығын2 = | шығын3 = | өлім = 10 наразылық білдіруші қайтыс болды<ref group=a name="*1" /><ref>{{cite web|url=http://www.adaderana.lk/news/82311/two-killed-in-shooting-near-weeraketiya-ps-chairmans-residence|title=Two killed in shooting near Weeraketiya PS chairman's residence|work=Adaderana|date=9 мамыр 2022}}</ref><ref name="auto">{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/5/9/sri-lanka-govt-supporters-attack-protesters-demolish-tents|title=Sri Lanka MP among five killed on day of violence|work=Al Jazeera|date=8 мамыр 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dailymirror.lk/latest_news/UPDATE-One-dead-24-injured-from-gunshot-injuries-as-protestors-and-police-clash-in-Rambukkana/342-235274|title=UPDATE – One dead, 24 injured from gunshot injuries as protestors and police clash in Rambukkana – Latest News &#124; Daily Mirror|website=www.dailymirror.lk}}</ref><ref>{{cite news |date=3 сәуір 2022 |title=Man gets electrocuted while protesting against power cuts in Sri Lanka: Police |url=https://www.deccanherald.com/international/world-news-politics/man-gets-electrocuted-while-protesting-against-power-cuts-in-sri-lanka-police-1097330.html |work=Deccan Herald |location=[[Colombo]] |accessdate=3 сәуір 2022}}</ref><ref>{{cite news |date=12 сәуір 2022 |title=Local rap star Shiraz Rudebwoy dies at protest site |url=https://www.dailymirror.lk/latest_news/Local-rap-star-Shiraz-Rudebwoy-dies-at-protest-site/342-235030 |work=Daily Mirror |location=[[Colombo]] |accessdate=17 сәуір 2022}}</ref> | жарақаттанғандар = 250+<ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/5/9/sri-lanka-pm-mahinda-rajapaksa-offers-to-resign-as-crisis-worsens|title=Sri Lanka PM Mahinda Rajapaksa offers to resign as crisis worsens|work=Al Jazeera|date=9 мамыр 2022}}</ref> | жоғалғандар = | мүліктік шығын = | жерлеу = | сауал = | тергеу = | коронер = | тұтқындалғандар = 600+<ref>{{cite news |date=3 сәуір 2022 |title=Sri Lanka arrests over 600 protestors violating curfew in Western Province |url=https://www.newindianexpress.com/world/2022/apr/03/sri-lanka-arrests-over-600-protestors-violating-curfew-in-western-province-2437414.html |work=The New Indian Express |location= |accessdate=3 сәуір 2022}}</ref> | күдіктілер = | айыпталушылар = | сотталғандар = | шығын = | шешім = | айып = | үкім = | сот = | марапат = | түсірілім = | сайт = | алдыңғы = | кейінгі = | карта ел = Шри-Ланка }} '''Шри-Ланкадағы наразылықтар''' ({{Lang-si|ශ්‍රී ලාංකික විරෝධතා}}, {{Lang-ta|இலங்கையின் மக்கள் போராட்டம்}}) 2022 жылдың наурыз айында тәуелсіздік алғаннан бері елдегі ең үлкен экономикалық дағдарыс аясында басталды. Наразылық білдірушілер үкіметтің отставкаға кетуін талап етті. Наразылықтар тәртіпсіздіктерге ұласты. 9 шілдеде наразылық білдірушілер үкімет ғимараттарына, соның ішінде Президент Готабай Раджапакстың резиденциясына басып кірді. 13 шілдеде Президенттің ресми отставкаға кететіні туралы жарияланды. == Алғышарттары == Наразылықтардан бұрын тәуелсіз Шри-Ланкадағы ең үлкен экономикалық дағдарыс болды. Оның себептерінің бірі 2021 жылдың сәуірінде органикалық ауылшаруашылығына көшу үшін бейорганикалық тыңайтқыштар мен агрохимикаттарды пайдалануға тыйым салу болды. Шай өндірісінің төмендеуі (жетекші экспорттық дақылдардың бірі) шамамен 425 миллион доллар экономикалық шығынға әкелді, ал алғашқы алты айда күріш өндірісі 20% төмендеді. Бұрын күріш өндірісінде өзін-өзі қамтамасыз ететін ел 450 миллион долларға күріш импорттауға мәжбүр болды. Жалпы, ауылшаруашылық өндірісі өнімділіктің күрт төмендеуімен бірнеше есе қымбатқа түсті<ref>{{cite news|last1=Nordhaus|first1=Ted|last2=Shah|first2=Saloni|date=2022-03-05|title=In Sri Lanka, Organic Farming Went Catastrophically Wrong|work=Foreign Policy|url=https://foreignpolicy.com/2022/03/05/sri-lanka-organic-farming-crisis/|access-date=3 April 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/9/1/organic-food-revolution-sri-lanka-tea-industry|title=Organic food revolution in Sri Lanka threatens its tea industry|website=Aljazeera|date=2021-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210904184316/https://www.aljazeera.com/news/2021/9/1/organic-food-revolution-sri-lanka-tea-industry|archive-date=2021-09-04|access-date=2021-09-05|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Sirimane|first1=Shirajiv|title=Major food crisis in October?|url=http://www.dailynews.lk/2022/05/30/business/279774/major-food-crisis-october|access-date=30 May 2022|work=Daily News|language=en}}</ref>. Тағы бір себеп [[COVID-19 пандемиясы]] кезінде шетелдік туризмнің төмендеуі<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.kommersant.ru/doc/5457533|title=Премьер-министр Шри-Ланки созвал экстренное совещание партийных руководителей из-за протестов|website=Коммерсантъ|date=9 шілде 2022|accessdate=10 шілде 2022}}</ref>. Шри-Ланканың сыртқы қарызы шамамен 51 миллиард долларды құрайды<ref name=":0">{{Cite news|accessdate=12 шілде 2022|website=BBC News Русская служба|title=Безвластие, заоблачные цены и пища на кострах: как развивается кризис на Шри-Ланке|url=https://www.bbc.com/russian/features-62121594|lang=ru}}</ref>. Азаматтық соғыс аяқталғаннан кейін Шри-Ланка ішкі нарыққа назар аударды, бұл экспорттың төмендеуіне және импорт құнының өсуіне әкелді және дағдарыстың тағы бір себебі болуы мүмкін<ref name=":0" />. == Түсініктемелер == {{дереккөздер|group=a|refs= <ref group=a name="*" >Шри-Ланка қауымдастықтарының [[Аустралия]], [[Ұлыбритания]], [[Канада]], [[Жаңа Зеландия]], [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] және басқа елдердегі [[демонстрация]]лары да бар.</ref> <ref group=a name="*1" > Полиция 3 адамды атып өлтірді, 1 депутат Амаракерти Атхукорала атып өлтірілді, 2 адам басқа себептерден қайтыс болды.</ref>}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{бастама}} [[Санат:Ағымдағы оқиғалар]] [[Санат:2022 жылғы наразылықтар]] [[Санат:Шри-Ланка]] byva1z1lqwj5zf8pe2pbc3mk3gxghwi 3054183 3054182 2022-07-24T05:40:46Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Ағымдағы}} {{Оқиға | атауы = 2022 жылғы Шри-Ланкадағы наразылықтар | сурет = Anti-government protest in Sri Lanka 2022.jpg | сурет атауы = Президент хатшылығының алдында наразылық білдірушілер | сурет ені = 450px | ана тілі = | қазақша атауы = | дата = 2022 жылғы 15 наурыз<ref>{{cite news |title=Sri Lanka's main opposition to hold demonstration on March 15 in Colombo |url=https://economynext.com/sri-lankas-main-opposition-to-hold-demonstration-on-march-15-in-colombo-91305/ |accessdate=11 мамыр 2022 |work=economynext.com |publisher=Echelon Media Company |date=7 наурыз 2022}}</ref> – қазіргі уақыт ({{ұзақтығы|year=2022|month=3|day=15}}) | уақыт = | ұзақтық = ''жалғасуда'' | орын = {{байрақ|Шри-Ланка}}<ref group=a name="*" /> | координат = | сондай-ақ белгілі = | түрі = | тақырып = | себебі = экономикалық дағдарыс | мақсат = үкіметтің отставкаға кетуі | тілші = | қаражат = | басшы = | ұйымдастырған = демонстрациялар, интернет белсенділік, тәртіпсіздіктер, ереуілдер, наразылықтар | түсірген = | қатысушылар = | нәтижесі = | шығын1 = | шығын2 = | шығын3 = | өлім = 10 наразылық білдіруші қайтыс болды<ref group=a name="*1" /><ref>{{cite web|url=http://www.adaderana.lk/news/82311/two-killed-in-shooting-near-weeraketiya-ps-chairmans-residence|title=Two killed in shooting near Weeraketiya PS chairman's residence|work=Adaderana|date=9 мамыр 2022}}</ref><ref name="auto">{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/5/9/sri-lanka-govt-supporters-attack-protesters-demolish-tents|title=Sri Lanka MP among five killed on day of violence|work=Al Jazeera|date=8 мамыр 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dailymirror.lk/latest_news/UPDATE-One-dead-24-injured-from-gunshot-injuries-as-protestors-and-police-clash-in-Rambukkana/342-235274|title=UPDATE – One dead, 24 injured from gunshot injuries as protestors and police clash in Rambukkana – Latest News &#124; Daily Mirror|website=www.dailymirror.lk}}</ref><ref>{{cite news |date=3 сәуір 2022 |title=Man gets electrocuted while protesting against power cuts in Sri Lanka: Police |url=https://www.deccanherald.com/international/world-news-politics/man-gets-electrocuted-while-protesting-against-power-cuts-in-sri-lanka-police-1097330.html |work=Deccan Herald |location=[[Colombo]] |accessdate=3 сәуір 2022}}</ref><ref>{{cite news |date=12 сәуір 2022 |title=Local rap star Shiraz Rudebwoy dies at protest site |url=https://www.dailymirror.lk/latest_news/Local-rap-star-Shiraz-Rudebwoy-dies-at-protest-site/342-235030 |work=Daily Mirror |location=[[Colombo]] |accessdate=17 сәуір 2022}}</ref> | жарақаттанғандар = 250+<ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/5/9/sri-lanka-pm-mahinda-rajapaksa-offers-to-resign-as-crisis-worsens|title=Sri Lanka PM Mahinda Rajapaksa offers to resign as crisis worsens|work=Al Jazeera|date=9 мамыр 2022}}</ref> | жоғалғандар = | мүліктік шығын = | жерлеу = | сауал = | тергеу = | коронер = | тұтқындалғандар = 600+<ref>{{cite news |date=3 сәуір 2022 |title=Sri Lanka arrests over 600 protestors violating curfew in Western Province |url=https://www.newindianexpress.com/world/2022/apr/03/sri-lanka-arrests-over-600-protestors-violating-curfew-in-western-province-2437414.html |work=The New Indian Express |location= |accessdate=3 сәуір 2022}}</ref> | күдіктілер = | айыпталушылар = | сотталғандар = | шығын = | шешім = | айып = | үкім = | сот = | марапат = | түсірілім = | сайт = | алдыңғы = | кейінгі = | карта ел = Шри-Ланка }} '''Шри-Ланкадағы наразылықтар''' ({{Lang-si|ශ්‍රී ලාංකික විරෝධතා}}, {{Lang-ta|இலங்கையின் மக்கள் போராட்டம்}}) 2022 жылдың наурыз айында тәуелсіздік алғаннан бері елдегі ең үлкен экономикалық дағдарыс аясында басталды. Наразылық білдірушілер үкіметтің отставкаға кетуін талап етті. Наразылықтар тәртіпсіздіктерге ұласты. 9 шілдеде наразылық білдірушілер үкімет ғимараттарына, соның ішінде Президент Готабай Раджапакстың резиденциясына басып кірді. 13 шілдеде Президенттің ресми отставкаға кететіні туралы жарияланды. == Алғышарттары == Наразылықтардан бұрын тәуелсіз Шри-Ланкадағы ең үлкен экономикалық дағдарыс болды. Оның себептерінің бірі 2021 жылдың сәуірінде органикалық ауылшаруашылығына көшу үшін бейорганикалық тыңайтқыштар мен агрохимикаттарды пайдалануға тыйым салу болды. Шай өндірісінің төмендеуі (жетекші экспорттық дақылдардың бірі) шамамен 425 миллион доллар экономикалық шығынға әкелді, ал алғашқы алты айда күріш өндірісі 20% төмендеді. Бұрын күріш өндірісінде өзін-өзі қамтамасыз ететін ел 450 миллион долларға күріш импорттауға мәжбүр болды. Жалпы, ауылшаруашылық өндірісі өнімділіктің күрт төмендеуімен бірнеше есе қымбатқа түсті<ref>{{cite news|last1=Nordhaus|first1=Ted|last2=Shah|first2=Saloni|date=2022-03-05|title=In Sri Lanka, Organic Farming Went Catastrophically Wrong|work=Foreign Policy|url=https://foreignpolicy.com/2022/03/05/sri-lanka-organic-farming-crisis/|access-date=3 April 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/9/1/organic-food-revolution-sri-lanka-tea-industry|title=Organic food revolution in Sri Lanka threatens its tea industry|website=Aljazeera|date=2021-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210904184316/https://www.aljazeera.com/news/2021/9/1/organic-food-revolution-sri-lanka-tea-industry|archive-date=2021-09-04|access-date=2021-09-05|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Sirimane|first1=Shirajiv|title=Major food crisis in October?|url=http://www.dailynews.lk/2022/05/30/business/279774/major-food-crisis-october|access-date=30 May 2022|work=Daily News|language=en}}</ref>. Тағы бір себеп [[COVID-19 пандемиясы]] кезінде шетелдік туризмнің төмендеуі<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.kommersant.ru/doc/5457533|title=Премьер-министр Шри-Ланки созвал экстренное совещание партийных руководителей из-за протестов|website=Коммерсантъ|date=9 шілде 2022|accessdate=10 шілде 2022}}</ref>. Шри-Ланканың сыртқы қарызы шамамен 51 миллиард долларды құрайды<ref name=":0">{{Cite news|accessdate=12 шілде 2022|website=BBC News Русская служба|title=Безвластие, заоблачные цены и пища на кострах: как развивается кризис на Шри-Ланке|url=https://www.bbc.com/russian/features-62121594|lang=ru}}</ref>. Азаматтық соғыс аяқталғаннан кейін Шри-Ланка ішкі нарыққа назар аударды, бұл экспорттың төмендеуіне және импорт құнының өсуіне әкелді және дағдарыстың тағы бір себебі болуы мүмкін<ref name=":0" />. == Түсініктемелер == {{дереккөздер|group=a|refs= <ref group=a name="*" >Шри-Ланка қауымдастықтарының [[Аустралия]], [[Ұлыбритания]], [[Канада]], [[Жаңа Зеландия]], [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] және басқа елдердегі [[демонстрация]]лары да бар.</ref> <ref group=a name="*1" > Полиция 3 адамды атып өлтірді, 1 депутат Амаракерти Атхукорала атып өлтірілді, 2 адам басқа себептерден қайтыс болды.</ref>}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{бастама}} [[Санат:Ағымдағы оқиғалар]] [[Санат:2022 жылғы наразылықтар]] [[Санат:Шри-Ланка]] md6i82ekguju3t3x1i225snvml3u315 3054185 3054183 2022-07-24T05:43:26Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki {{Ағымдағы}} {{Оқиға | атауы = 2022 жылғы Шри-Ланкадағы наразылықтар | сурет = Anti-government protest in Sri Lanka 2022.jpg | сурет атауы = Президент хатшылығының алдында наразылық білдірушілер | сурет ені = | ана тілі = | қазақша атауы = | дата = 2022 жылғы 15 наурыз<ref>{{cite news |title=Sri Lanka's main opposition to hold demonstration on March 15 in Colombo |url=https://economynext.com/sri-lankas-main-opposition-to-hold-demonstration-on-march-15-in-colombo-91305/ |accessdate=11 мамыр 2022 |work=economynext.com |publisher=Echelon Media Company |date=7 наурыз 2022}}</ref> – қазіргі уақыт ({{ұзақтығы|year=2022|month=3|day=15}}) | уақыт = | ұзақтық = ''жалғасуда'' | орын = {{байрақ|Шри-Ланка}}<ref group=a name="*" /> | координат = | сондай-ақ белгілі = | түрі = | тақырып = | себебі = экономикалық дағдарыс | мақсат = үкіметтің отставкаға кетуі | тілші = | қаражат = | басшы = | ұйымдастырған = демонстрациялар, интернет белсенділік, тәртіпсіздіктер, ереуілдер, наразылықтар | түсірген = | қатысушылар = | нәтижесі = | шығын1 = | шығын2 = | шығын3 = | өлім = 10 наразылық білдіруші қайтыс болды<ref group=a name="*1" /><ref>{{cite web|url=http://www.adaderana.lk/news/82311/two-killed-in-shooting-near-weeraketiya-ps-chairmans-residence|title=Two killed in shooting near Weeraketiya PS chairman's residence|work=Adaderana|date=9 мамыр 2022}}</ref><ref name="auto">{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/5/9/sri-lanka-govt-supporters-attack-protesters-demolish-tents|title=Sri Lanka MP among five killed on day of violence|work=Al Jazeera|date=8 мамыр 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dailymirror.lk/latest_news/UPDATE-One-dead-24-injured-from-gunshot-injuries-as-protestors-and-police-clash-in-Rambukkana/342-235274|title=UPDATE – One dead, 24 injured from gunshot injuries as protestors and police clash in Rambukkana – Latest News &#124; Daily Mirror|website=www.dailymirror.lk}}</ref><ref>{{cite news |date=3 сәуір 2022 |title=Man gets electrocuted while protesting against power cuts in Sri Lanka: Police |url=https://www.deccanherald.com/international/world-news-politics/man-gets-electrocuted-while-protesting-against-power-cuts-in-sri-lanka-police-1097330.html |work=Deccan Herald |location=[[Colombo]] |accessdate=3 сәуір 2022}}</ref><ref>{{cite news |date=12 сәуір 2022 |title=Local rap star Shiraz Rudebwoy dies at protest site |url=https://www.dailymirror.lk/latest_news/Local-rap-star-Shiraz-Rudebwoy-dies-at-protest-site/342-235030 |work=Daily Mirror |location=[[Colombo]] |accessdate=17 сәуір 2022}}</ref> | жарақаттанғандар = 250+<ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/5/9/sri-lanka-pm-mahinda-rajapaksa-offers-to-resign-as-crisis-worsens|title=Sri Lanka PM Mahinda Rajapaksa offers to resign as crisis worsens|work=Al Jazeera|date=9 мамыр 2022}}</ref> | жоғалғандар = | мүліктік шығын = | жерлеу = | сауал = | тергеу = | коронер = | тұтқындалғандар = 600+<ref>{{cite news |date=3 сәуір 2022 |title=Sri Lanka arrests over 600 protestors violating curfew in Western Province |url=https://www.newindianexpress.com/world/2022/apr/03/sri-lanka-arrests-over-600-protestors-violating-curfew-in-western-province-2437414.html |work=The New Indian Express |location= |accessdate=3 сәуір 2022}}</ref> | күдіктілер = | айыпталушылар = | сотталғандар = | шығын = | шешім = | айып = | үкім = | сот = | марапат = | түсірілім = | сайт = | алдыңғы = | кейінгі = | карта ел = Шри-Ланка }} '''Шри-Ланкадағы наразылықтар''' ({{Lang-si|ශ්‍රී ලාංකික විරෝධතා}}, {{Lang-ta|இலங்கையின் மக்கள் போராட்டம்}}) 2022 жылдың наурыз айында тәуелсіздік алғаннан бері елдегі ең үлкен экономикалық дағдарыс аясында басталды. Наразылық білдірушілер үкіметтің отставкаға кетуін талап етті. Наразылықтар тәртіпсіздіктерге ұласты. 9 шілдеде наразылық білдірушілер үкімет ғимараттарына, соның ішінде Президент Готабай Раджапакстың резиденциясына басып кірді. 13 шілдеде Президенттің ресми отставкаға кететіні туралы жарияланды. == Алғышарттары == Наразылықтардан бұрын тәуелсіз Шри-Ланкадағы ең үлкен экономикалық дағдарыс болды. Оның себептерінің бірі 2021 жылдың сәуірінде органикалық ауылшаруашылығына көшу үшін бейорганикалық тыңайтқыштар мен агрохимикаттарды пайдалануға тыйым салу болды. Шай өндірісінің төмендеуі (жетекші экспорттық дақылдардың бірі) шамамен 425 миллион доллар экономикалық шығынға әкелді, ал алғашқы алты айда күріш өндірісі 20% төмендеді. Бұрын күріш өндірісінде өзін-өзі қамтамасыз ететін ел 450 миллион долларға күріш импорттауға мәжбүр болды. Жалпы, ауылшаруашылық өндірісі өнімділіктің күрт төмендеуімен бірнеше есе қымбатқа түсті<ref>{{cite news|last1=Nordhaus|first1=Ted|last2=Shah|first2=Saloni|date=2022-03-05|title=In Sri Lanka, Organic Farming Went Catastrophically Wrong|work=Foreign Policy|url=https://foreignpolicy.com/2022/03/05/sri-lanka-organic-farming-crisis/|access-date=3 April 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/9/1/organic-food-revolution-sri-lanka-tea-industry|title=Organic food revolution in Sri Lanka threatens its tea industry|website=Aljazeera|date=2021-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210904184316/https://www.aljazeera.com/news/2021/9/1/organic-food-revolution-sri-lanka-tea-industry|archive-date=2021-09-04|access-date=2021-09-05|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Sirimane|first1=Shirajiv|title=Major food crisis in October?|url=http://www.dailynews.lk/2022/05/30/business/279774/major-food-crisis-october|access-date=30 May 2022|work=Daily News|language=en}}</ref>. Тағы бір себеп [[COVID-19 пандемиясы]] кезінде шетелдік туризмнің төмендеуі<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.kommersant.ru/doc/5457533|title=Премьер-министр Шри-Ланки созвал экстренное совещание партийных руководителей из-за протестов|website=Коммерсантъ|date=9 шілде 2022|accessdate=10 шілде 2022}}</ref>. Шри-Ланканың сыртқы қарызы шамамен 51 миллиард долларды құрайды<ref name=":0">{{Cite news|accessdate=12 шілде 2022|website=BBC News Русская служба|title=Безвластие, заоблачные цены и пища на кострах: как развивается кризис на Шри-Ланке|url=https://www.bbc.com/russian/features-62121594|lang=ru}}</ref>. Азаматтық соғыс аяқталғаннан кейін Шри-Ланка ішкі нарыққа назар аударды, бұл экспорттың төмендеуіне және импорт құнының өсуіне әкелді және дағдарыстың тағы бір себебі болуы мүмкін<ref name=":0" />. == Түсініктемелер == {{дереккөздер|group=a|refs= <ref group=a name="*" >Шри-Ланка қауымдастықтарының [[Аустралия]], [[Ұлыбритания]], [[Канада]], [[Жаңа Зеландия]], [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] және басқа елдердегі [[демонстрация]]лары да бар.</ref> <ref group=a name="*1" > Полиция 3 адамды атып өлтірді, 1 депутат Амаракерти Атхукорала атып өлтірілді, 2 адам басқа себептерден қайтыс болды.</ref>}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{бастама}} [[Санат:Ағымдағы оқиғалар]] [[Санат:2022 жылғы наразылықтар]] [[Санат:Шри-Ланка]] sylmgcvjic1gdvnyf1v2oy5zy5nflc3 0 685357 3054068 3053355 2022-07-23T15:52:48Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 2001 |Эмблема = 2001 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Фукуока]], {{JPN}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[16 шілде]] [[2001]] |Жабылуы = [[29 шілде]] [[2001]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998|1998 Перт]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 2003|2003 Барселона]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''2001''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 9-ші әлем чемпионаты''' [[Жапония|Жапониянің]] [[Фукуока]] қаласында [[2003 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 13 | style="background:#DCE5E5;" |4 | style="background:#FFDAB9;" | 6 |23 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 10 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 20 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 9 | style="background:#DCE5E5;" | 9 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |26 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" |7 |21 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{ITA}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |19 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{NED}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 9 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 8 | align="left" | {{UKR}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 5 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 | 6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 7 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[http://www.fina.org/ FINA Official Website] * Swim Rankings [https://web.archive.org/web/20070922094048/http://www.swimrankings.net/index.php?page=meetDetail&meetId=9645418 results] {{Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты}} [[Санат:Су спорты түрлерінен әлем чемпионаттары]] spmh3jb3pgw44w7o245fwib5kbomon4 0 685396 3054021 3053863 2022-07-23T12:00:42Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki {{Мешіт|мешіт атауы=Мұхаммед мешіті|шынайы аты={{lang-az|Məhəmməd məscidi}}|суреті=Muhammad Mosque (Baku).JPG|ені=220px|мемлекет={{Байрақ|Әзірбайжан}}|қала=[[Баку]] ([[Ішкі қала (Баку)|Ішкі қала]])|ағымы=[[Ислам]] – [[Шииттер|Шиит]]|сәулет стилі=[[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]]|сәулетшісі=Мұхаммед ибн Әбу бакр|құрылысы=1078 — 1079|құрылысы басталды=[[1078 жыл]]|құрылысы аяқталды=[[1079 жыл]]|статусы=қолданыстағы|мұнаралар саны=1|материал=тас|Commons=Muhammad Mosque|позициялық карта=Әзірбайжан|карта атауы=Ішкі қаласы|карта ені=200px|lat_dir=N|lat_deg=40.365406|lat_min=|lat_sec=|lon_dir=E|lon_deg=49.834698|lon_min=|lon_sec=|сайты=https://icherisheher.gov.az/ <br/> <br/> [[File:Sınıqqla məscidinin planı-001.jpg|240px|center]] Мұхаммед мешітінің жоспары|region=AZE}} {{ЮНЕСКО әлемдік мұрасы|KazName=Мұхаммед мешіті|Name=Muhammad Mosque|Type=мәдени|State Party={{AZE}}|Criteria=iv|Link=https://whc.unesco.org/en/list/958|ID=958|Region=Кавказ|Coordinates={{coord|40|21|55|N|49|50|05|E|region:AZ_type:landmark_source:kolossus-ruwiki|display=inline,title}}|Year=2000|Session=24|Image=[[Image:Baku MuhammadMosque 004 7285.jpg|200px]]}} '''Мұхаммед мешіті''' ({{Lang-az|Məhəmməd məscidi}}) немесе '''Сыныққала мешіті''' ({{Lang-az|Sınıqqala məscidi – бұзылған бекініс мешіт}}) — Баку қаласының тарихи бөлігінде орналасқан ([[Ішкі қала (Баку)|Ішкі қала]]) XI ғасырдағы мешіт.<ref>{{Cite web|title=Әзірбайжан Атабектердің мемлекеті|url=http://kitabxana.net/files/books/file/1276089008.pdf|lang=az|author=Зия Буниятов}}</ref> == Тарихы == «Сыныққала» мешіті 1723 жылы орыстардың Бакуге зеңбірекпен атуынан кейін осылай аталды. Сол жылдың 26 ​​маусымында Каспий жағалауында басқыншылық жорықтар жасаған I Петрдің артиллериясы Бакуге оқ жаудырғанда, қаладағы ең көне мешіттің мұнарасы да бүлінген. Тарихын зеңбірек снарядтарынан жасалған бекініс ретінде жалғастырған мұнараны халық арасында «сынған бекініс» деп атаған. Ескерткіштің бастапқы атауы белгісіз. Мешіттің солтүстік жағындағы куфи жазуымен жазылған жазуда былай делінген:<ref>Әбу Бәкір ибн әл-Заки. Раудат Әл-Куттаб және Хадикат әл-альбаб. Басылым Әли Севимин, Анкара, 1972 жыл</ref> {{Дәйексөз|"Қайырымды, рахымды Аллаһтың атымен бастаймын. Ол бұл мешітті 471 жылы шебер ар-Раис Мұхаммед ибн Әбу Бәкірге (салуға) бұйырды"}} Көптеген сарапшылар Мұхаммед Әбу Бәкірдің ұлын мешіттің сәулетшісі деп санайды. Белгілі ғұлама Джафар Ғияси хатшының мәтінінен мешіттің басқарушысы Мұхаммед Әбу Бәкір, ал бұл кісінің өзі қала басшысы болғаны шығатынын айтады.<ref name=":0">Қ.Гияси, Низами дәуіріндегі сәулет ескерткіштері, Баку, «Ишик» баспасы, 1991, 44-бет.</ref> Сыныққала Бакудегі ең көне мешіт, ал оның мұнарасы Солтүстік Әзірбайжандағы ең көне мешіт болып табылады. Сыныққала 20 ғасырдың басына дейін бір қабатты мешіт болған, оның сыйымдылығы биік мұнарамен салыстырғанда шағын болып көрінетін. Оған екі жағынан бекітілген ғимараттардан босатылғаннан кейін ескерткіштің түбі ашылды. Мұнара мен мешіт ғимаратының бастапқы бейімделуі қалпына келтірілді. == Сәулет == Мешіт салынған көлбеу рельефті шебер қолдана отырып, сәулетші ерекше кеңістіктік құрылымы бар екі қабатты, бір қабатты мешіт ғимаратын жасады. Бұл алты қабатты Арка төбесі, Оңтүстік қасбетке қарайтын есігі және екі кішкентай терезесі бар төртбұрышты бөлме. Терең тығыз жартастың астында кейбір археологиялық материалдар ежелгі дәуір мен ерте орта ғасырларға жатады. Жоғарғы қабаттағы намаз залы (ауданы 40 шаршы метр) жоспар мен техникалық шешім бойынша төменгі қабатты қайталайды. Залдың Солтүстік есігінің алдында кішкене тауашалар бар – терезе төсеніші, ал оның қысқа жағында кішкене терезе ішке қарай ашылады. Михраб доғасының бүйірлерінде оңтүстік қабырғаның ортасында үлкен терезелер бар. Осы себепті Мұхаммед мешітінің төбесі жабылған намаз залы жеткілікті түрде жарықтандырылған. Мешіт Ширван-Абшерон мектебі үлгісінде салынған. Ширван-Абшерон сәулет мектебінің негізгі қағидаларының бірі – ғимараттардың ішкі және сыртқы бірлігі Мұхаммед мешітіне де тән. Шағын көлемді болғанына қарамастан, сәулетші ғимаратты бір бөліктен, бір бөліктен құрастырмаған. Керісінше, ол ғимараттың функционалдық бөлінуін толық пайдалана отырып, динамикалық кеңістік құрылымын жасауға тырысты. Мазмұнды әдейі күрделеуде кейбір қарабайырлық сезілгенімен, бұл ескерткіштің идеясына ғана емес, сонымен қатар кеңістік құрылымына да көркем ойнақылық берді. Мұхаммед мешіті композициясының мәнерлілігі пішіннің пластикасы мен осы безендірілмеген жабық массаның өзара бейімделуімен жасалады. Сәулет массаларының өте қисынды және еркін орналасуы, сондай-ақ жартылай бағдарланған тастарды қалау мешітке бай жарық пен көлеңке эффектісі мен мүсіндік шеберлік берді. === Мұнарасы === Мұхаммед мешітінің композициялық үстемдігі – мұнара намазхананың сыйымдылығымен физикалық байланыста емес. Осыны негізге ала отырып, намазхананың шағындығымен қатар, кейбір зерттеушілер мешіт ғимараты мұнарадан кейін салынған деген пікір айтады.<ref name=":0" /> Мешіттің мұнарасы цилиндрлік пішінді және жоғары қарай тарылтады. Мамандардың айтуынша, бұл мұнара өзінің орналасуына байланысты бақылау орны ретінде пайдаланылған. Мұнараның жоғарғы бөлігін жауып тұрған үлкен сталактиттер сәндік элемент рөлін атқарып қана қоймайды, сонымен бірге конструктивті сипатқа ие тас балконды ұстайды. Балконның тастарына әдемі геометриялық ою-өрнектер қашалған. Мұнара 11 ғасырда салынған деген болжам бар. Ислам діні тараған алғашқы кезеңде мұнаралар қала құрылысында діннің басты белгісі болғандықтан мешіттердің мұнаралары өте үлкен және зәулім етіп салынған. Олардың үлкен өлшемдері ғимараттың құрылымына органикалық түрде сәйкес келуге мүмкіндік бермеді. Бұл жағы Самир қаласындағы Мутавакли мешітінің Малвия мұнарасында (IX ғ.), Орта Азиядағы Х-ХІІ ғасырлардағы мұнараларда айқын сезіледі. Салжұқ дәуірінен бізге белгілі Әзірбайжанның мұнаралары бөлек тұрды (Сава Жаме мешіті, Шамкир Жұма мешіті, Ардабил Жұма мешіті). Кейінірек ислам дінінің тұрақталуына байланысты мешіттердің жобалары эволюциялық үдеріске ұшырайды және бұл процесс мұнаралардың көлемі мен пішініне, сондай-ақ олардың құрылыс құрылымында орналасуына әсер етеді. Мұнаралар жіңішкеріп, мешіт композициясының ажырамас бөлігіне айналады. Сәндік элементтермен безендірілген бір бөлмелі намазхана солтүстік жағында шағын вестибюльге іргелес жатыр. Қамал қабырғасының орталық осінде таспен торлы өрнекпен қапталған жұп терезелер орналасқан. Ағаш оюларымен безендірілген зал шығыс және батыс жағындағы торлы терезелермен безендірілген. Бір қызығы, арка қаңқасының бойында Баку-Абшерон сәулетіне жат күйдірілген кірпіш таспа түріндегі ою-өрнек орналасқан. [[Сурет:Stamps_of_Azerbaijan,_2010-914.jpg|солға|нобай|240x240 нүкте|Әзірбайжанның пошта маркасы, 2010 ж.]] Мешітке іргелес цилиндрлік мұнара сталактитті карниздің үстінде орналасқан азаншының (муэдзин) тас торлы балконымен аяқталады. Мұнараның ішіне орнатылған бұрандалы (спиральды) тас баспалдақ намазхананың еденінен басталады. Мұнараның белгілі бір биіктігінде мешіттің төбесіне шығатын есік бар. Төбесі үлкен тас тақталармен жабылған. Мұнараның жоғарғы жағында сталактит белдеуінің бойында араб тілінде куфи жазуымен Құран аяты жазылған. Мұнараның өзі аласа және төртбұрышты. Мешіттің оңтүстік қасбеті михраб пен мың жылдық тас қабырғаның күрт өсіп келе жатқан жартылай цилиндрлік көлемінің фонында аспан жарығымен бейнеленген ұзартылған пропорциялар түрінде жанды. Мешіттің үш өлшемді композициясының динамикасы айналадағы ғимараттарды көлеңкелеп тұрған мұнарамен бейнеленген. Ескерткіште жүргізілген реставрация жұмыстары эпиграфикалық жазуы бар бұл көне мешіттің сәулеттік келбетін толық жаңғыртты. {{Multiple image|image1=Sınıqqala məscidinin kəsiyi-001.jpg|image2=Sınıqqala məscinin minarəsi deta-001.jpg|align=right|direction=vertical|width=220|caption1=Мешіттің қимасы|caption2=Мешіт мұнарасының қасбетін жоспарлау}} Мешіттің оңтүстік қасбеті мың жылдық қабырға фонында жартылай шеңберлі көлемді михраб және осьтік арка тәрізді терезелері бар ұзартылған пропорциялар түрінде көрінеді. Мешіттің динамикалық композициясы аясында көтерілген мұнара айналадағы ғимараттардың арасында басым орын алады. Қалпына келтіру жұмыстары кезінде Ширван-Абшерон сәулет мектебінің бүкіл болмысы осы мешіттің сыртқы келбетінен ашылды. Ішкі қала әлі күнге дейін ортағасырлық ескерткіштер түріндегі құнды сәулеттік мұралардың ашық қоймасы болып табылады. Сондықтан, бұл өте үлкен емес орындардың әрбір сантиметрінде жаңа құрылыс бөлшектері мен тосын сыйлар пайда болады. Барлық ортағасырлық Баку мешіттері сияқты, Мұхаммед мешітінің шағын көлемі қаланың өзінің көлемімен және мақсатымен байланысты болды. Мешіттің сәулет туындысынан гөрі тұтас массадан қашалған мүсінге ұқсайтын қатал ұлылығы 11 ғасырдағы бекіністі Баку қаласын көрсетеді. == Галерея == <gallery mode="packed"> Сурет:Muhammad Mosque, Baku, 2011 (3).jpg|alt=|Мешіттің мұнара Сурет:Baku MuhammadMosque 004 7355.jpg|alt=|Мешіттің артқы көрінісі Сурет:Baku MuhammadMosque 004 1036.jpg|alt=|Мұхаммед мешітінің алдыңғы көрінісі </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Баку мешіттері]] 82cd10827sqn5slubph7hszi3yfkkd1 0 685404 3054104 3053876 2022-07-23T18:50:14Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki {{Тұлға|Есімі=Құл Шәриф|Шынайы есімі={{Lang-tt|Колшәриф/Qolşärif}}|Туған күні=белгісіз; XVI ғасыр|Қайтыс болған күні=02.10.1552|Туған жері=белгісіз; [[Қазан хандығы]]|Қайтыс болған жері=[[Қазан (қала)|Қазан]], [[Қазан хандығы]]|Азаматтығы=[[Қазан хандығы]]|Ұлты=[[Татарлар|Татар]]|Мансабы=Имамы, ақын, теолог, батыр, мемлекет және дін қайраткері|Әкесі=Мансұр|Commons=Kul Sharif}} '''Құл Шәриф''' ({{Lang-tt|Колшәриф/Qolşärif;}}) — татар имамы, ақын, теолог, батыр, мемлекет және дін қайраткері. 1552 жылы қазанда [[IV Иван]] әскерлеріне қарсы Қазанның бір бөлігінің қорғанысын басқарған татарлардың ұлттық батыры. Шабуыл кезінде ол әріптестерімен бірге қайтыс болды. 1996 – 2005 жылдары Қазан Кремлінде қираған ескі мешіттің орнына салынған [[Құл-Шәриф мешіті]] оның есімімен аталады. == Өмірбаян == Тарихи деректерде Құл Шәрифтің жақсы тәрбиеленген, текті текті болғаны айтылады. Құл Шәриф Мұхаммед пайғамбардың ұрпақтарының әулетіне жататын [[сәийд]] болып саналды. Мұны Қасым хандығынан шыққан сейіт Шақұловтардың шежіресін жариялаған қазіргі тарихшылар да растайды. <ref name=":0">{{Cite web|title=Құл Шәриф деген кім|url=http://www.kul-sharif.com/index/kto_takoj_kul_sharif/0-6|lang=ru}}</ref> 1546 жылы әкесі Мансұр қайтыс болғаннан кейін Қазан қаласының рухани басшысы болып сайланды.<ref name=":0" /> == Қазан қаласының қоршауы == [[Сурет:Firinat_xalikov_war.jpg|нобай|325x325 нүкте|Құл Шәриф өзінің серіктерімен басқыншыларға қарсы тұрады, салған суреті Фиринат Халиков.]] Қазан хандығының осынау қиын, тартысты, апатқа дейінгі жылдары. Құл Шәриф елде тыныштық орнатуға, Қазан мен Мәскеу арасындағы қарым-қатынасты бейбіт, саяси жолмен реттеуге тырысуда. Алайда IV Иван үкіметі оның ұсыныстарын қабылдамай, Қазанға қарсы қанды соғыс бастады. Басқа амалы қалмаған Құл Шәриф өзге азаматтармен бірге елінің, халқының тәуелсіздігі үшін күреске шықты. Осы оқиғалардың куәгері кінәз Курбский Құл Шәриф пен оның төңірегіндегі басқа да татар асылдарының ерлікпен қаза тапқанын мойындауға мәжбүр болды. == Өлім == Құл Шәриф 1552 жылы қазанды басып алу кезінде қайтыс болды. Философ және тарихшы Маржани, Құл Шәриф пен оның ізбасарлары белгілі бір әскери бөлімге біріктіріліп, шайқаста қаза тапты деп жазды. Құл Шәрифтің өзі мешіттің төбесіне көтеріліп, оны өлтіріп, денесін төмен түсірді.<ref name=":0" /> Сөйтіп, 1552 жылы 2 қазанда елмен бірге оның рухани ұстазы Құл Шәриф тақтан тайып, қайтыс болды. == Еңбектері == Өкінішке орай, Құл Шәриф шығармаларының біразы ғана сақталған. Алайда, әдебиеттанушы Марсель Ахметзянов Құл Шәрифтің "Зафернаме-и вилайет-и Казан" (1550) шығармаларының, "Шариф Хаджитархани" және "Құл Шәриф" өлеңдерінің авторы деген болжам жасады. Шығармалар мен өлеңдерге талдау жасай отырып, Ахметзянов олардың авторы өте білімді, астрономия, тарих және басқа ғылымдарда білімі бар екенін атап өтті.<ref name=":0" /> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Әдебиет == * Құл Шариф және оның заманы: Татар және орыс тілдеріндегі мақалалар жинағы. – Қазан: Татар кітап баспасы, 2005. – 192 б. == Сондай-ақ қараңыз == [[Құл-Шәриф мешіті]] [[Санат:Ислам дінтанушылары]] [[Санат:Татар ақындары]] dwy0i2056hhy4pcl85hi2cjycm89mgn 3054105 3054104 2022-07-23T18:50:43Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki {{Тұлға|Есімі=Құл Шәриф|Шынайы есімі={{Lang-tt|Колшәриф/Qolşärif}}|Туған күні=белгісіз; XVI ғасыр|Қайтыс болған күні=02.10.1552|Туған жері=белгісіз; [[Қазан хандығы]]|Қайтыс болған жері=[[Қазан (қала)|Қазан]], [[Қазан хандығы]]|Азаматтығы=[[Қазан хандығы]]|Ұлты=[[Татарлар|Татар]]|Мансабы=Имамы, ақын, теолог, батыр, мемлекет және дін қайраткері|Әкесі=Мансұр|Commons=Kul Sharif}} '''Құл Шәриф''' ({{Lang-tt|Колшәриф/Qolşärif;}}) — татар имамы, ақын, теолог, батыр, мемлекет және дін қайраткері. 1552 жылы қазанда [[IV Иван]] әскерлеріне қарсы Қазанның бір бөлігінің қорғанысын басқарған татарлардың ұлттық батыры. Шабуыл кезінде ол әріптестерімен бірге қайтыс болды. 1996 – 2005 жылдары Қазан Кремлінде қираған ескі мешіттің орнына салынған [[Құл-Шәриф мешіті]] оның есімімен аталады. == Өмірбаян == Тарихи деректерде Құл Шәрифтің жақсы тәрбиеленген, текті текті болғаны айтылады. Құл Шәриф Мұхаммед пайғамбардың ұрпақтарының әулетіне жататын [[сәийд]] болып саналды. Мұны Қасым хандығынан шыққан сейіт Шақұловтардың шежіресін жариялаған қазіргі тарихшылар да растайды. <ref name=":0">{{Cite web|title=Құл Шәриф деген кім|url=http://www.kul-sharif.com/index/kto_takoj_kul_sharif/0-6|lang=ru}}</ref> 1546 жылы әкесі Мансұр қайтыс болғаннан кейін Қазан қаласының рухани басшысы болып сайланды.<ref name=":0" /> == Қазан қаласының қоршауы == [[Сурет:Firinat_xalikov_war.jpg|нобай|325x325 нүкте|Құл Шәриф өзінің серіктерімен басқыншыларға қарсы тұрады, салған суреті Фиринат Халиков.]] Қазан хандығының осынау қиын, тартысты, апатқа дейінгі жылдары. Құл Шәриф елде тыныштық орнатуға, Қазан мен Мәскеу арасындағы қарым-қатынасты бейбіт, саяси жолмен реттеуге тырысуда. Алайда IV Иван үкіметі оның ұсыныстарын қабылдамай, Қазанға қарсы қанды соғыс бастады. Басқа амалы қалмаған Құл Шәриф өзге азаматтармен бірге елінің, халқының тәуелсіздігі үшін күреске шықты. Осы оқиғалардың куәгері кінәз Курбский Құл Шәриф пен оның төңірегіндегі басқа да татар асылдарының ерлікпен қаза тапқанын мойындауға мәжбүр болды. == Өлім == Құл Шәриф 1552 жылы қазанды басып алу кезінде қайтыс болды. Философ және тарихшы Маржани, Құл Шәриф пен оның ізбасарлары белгілі бір әскери бөлімге біріктіріліп, шайқаста қаза тапты деп жазды. Құл Шәрифтің өзі мешіттің төбесіне көтеріліп, оны өлтіріп, денесін төмен түсірді.<ref name=":0" /> Сөйтіп, 1552 жылы 2 қазанда елмен бірге оның рухани ұстазы Құл Шәриф тақтан тайып, қайтыс болды. == Еңбектері == Өкінішке орай, Құл Шәриф шығармаларының біразы ғана сақталған. Алайда, әдебиеттанушы Марсель Ахметзянов Құл Шәрифтің "Зафернаме-и вилайет-и Казан" (1550) шығармаларының, "Шариф Хаджитархани" және "Құл Шәриф" өлеңдерінің авторы деген болжам жасады. Шығармалар мен өлеңдерге талдау жасай отырып, Ахметзянов олардың авторы өте білімді, астрономия, тарих және басқа ғылымдарда білімі бар екенін атап өтті.<ref name=":0" /> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Әдебиет == * Құл Шариф және оның заманы: Татар және орыс тілдеріндегі мақалалар жинағы. – Қазан: Татар кітап баспасы, 2005. – 192 б. == Сондай-ақ қараңыз == * [[Құл-Шәриф мешіті]] [[Санат:Ислам дінтанушылары]] [[Санат:Татар ақындары]] f0brbwb01k9sd2vi4y2n8v700x2m9h6 0 685405 3054036 3053696 2022-07-23T14:41:26Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Бешалма |шынайы атауы = {{lang-gag|Beşalma}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =09 |lat_sec =56 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =38 |lon_sec = 55 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1791 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 60,7 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 4441 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 96,67% - [[ғағауыздар]], 0,99% - [[молдовандар]], 0,83% - [[украиндар]], 0,74% - [[орыстар]], 0,56% - [[бұлғарлар]], 0,11% - [[сығандар]], 0,09% - басқа ұлттар. |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3811 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE -- --- |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = Ветряная мельница в Бешалме |сайты = |сайт тілі = }} '''Бешалма''' ({{lang-gag|Beşalma}}) — [[Молдова]]дағы [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігі]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова бешалма https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B1%D0%B5%D1%88%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0</ref><ref>Бешалма на карте Молдовы https://kg.maptons.com/3383450</ref><ref>Карта города Бешалма с улицами и домами. Съемки со спутника https://map-time.com/city/84303</ref> == Сипаттама == Аудан орталығы [[Комрат]]тан 28 км. қашықтықта, <ref>ТАЙНЫЕ КОДЫ БЕШАЛМЫ https://aif.md/tajnye-kody-beshalmy/</ref> Молдованың астанасы [[Кишинев]]тан 121 км. қашықтықта орналасқан. Бешалма ауылы Ғағауыз АТУ Комрат ауданының құрамына кіреді. Аумақтың жалпы ауданы 60,7 шаршы км, бұл ауданның 7,1% құрайды. [[Сурет:Moară de vînt Beșalma.jpg|нобай|оңға|200px|Бешалмадағы жел диірмені]] Ауылда 87 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *17 ауылшаруашылық кәсіпорны, *4 өнеркәсіп және қайта өңдеу кәсіпорны, *1 диірмен, *2 май цехы, *1 шағын наубайхана, *24 сауда кәсіпорны, *1 көлік кәсіпорны, *11 азық-түлік дүкені, *1 жанармай құю бекеті. Ауыл аумағында 5 [[артезиан құдығы]], 93 құдық орналасқан.<ref name="Reference1">Примария с. Бешалма https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-beshalma.html</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша ауылда 4441 адам тұрса, оның 50,53 пайызы ерлер, 49,47 пайызы әйелдер. Халықтың ұлттық құрамы: *96,67% - ғағауыздар, *0,99% - молдовандар, *0,83% - украиндар, *0,74% - орыстар, *0,56% - бұлғарлар, *0,11% - сығандар, *0,09% - басқа ұлттар.<ref>Бешалма, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/1652#%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5</ref> == Тарихы == Бешалма ауылының негізі 1791 жылы қаланған. Аңыз бойынша, ауылдың алғашқы тұрғындары бес алма ағашын осы жерден кездестірген, сірә, бұрын осында өмір сүрген, ауылға «Бес алма ағашы» – Бешалма деген атау берген татарлардан қалған. 1810 жылы отаршылар ауылда алғашқы [[шіркеу]] салды. Ол кішкентай болды, оған тек діни қызметкер мен шіркеу қызметкерлері кіре алды, діни қауымның мүшелері көшеде дұға етті. 1860 жылы ауыл тұрғындарының өтініші бойынша шіркеуге Георгий есімі берілді. Жаңа шіркеу 1880 жылы ашылды. Ол кезде Бешалма Бендері уезі, Комрат болысының құрамында болған. 1940 жылы [[Бессарабия]] [[Кеңес Одағы]]на қосылғаннан кейін ауылда ауылдық кеңес ашылды. Ол 1941 жылы [[Ұлы Отан соғысы]] басталғаннан кейін 1944 жылға дейін қызметін тоқтатты. 1944 жылы ауылда 5 мың адам тұрған. Ашаршылық 2800 адамды қамтыды. 1948 жылы 4 сәуірде «Заветы Ильича» ұжымшары ұйымдастырылды. 1948 жылы 4 тамызда «Правда» колхозы, 1948 жылы 28 тамызда «Шверник» колхозы құрылды. 1950 жылы 16 тамызда жалпы жиналыстың шешімімен колхоздар бір ұжымға «Заветы Ильича» колхозына біріктірілді. 1965 жылы 20 қаңтарда «Правда» [[колхоз]]ы болып аталды. 1991-2000 жылдар аралығындағы ауылдың тарихы ерекше орын алады, өйткені осы кезеңде [[Молдова]]ның саяси, мәдени және экономикалық өмірінде үлкен өзгерістер болды. Қиындыққа қарамастан «Правда» колхозы жұмысын жалғастырды. Колхоздың негізгі саласы [[темекі]], [[жүзім]], [[астық]], [[мал шаруашылығы]] болды. 1990 жылдардың ортасында бизнес дами бастады.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-beshalma/</ref> == Инфрақұрылымы == Бешалма ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: [[Сурет:Biserica „Sf. Gheorghe”.jpg |нобай|оңға|200px|Шіркеу]] *2 мектепке дейінгі мекеме, *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. М. Кёся с. Бешалма https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-m-kjosya-s-beshalma</ref> *мәдениет үйі, *тарихи-этнографиялық мұражай,<ref>ЭТНОГРАФИЧЕСКИЙ МУЗЕЙ, БЕШАЛМА https://discovergagauzia.md/ru/attractions/etnograficheskij-muzej-beshalma/</ref><ref>Что показывают туристу в Гагаузии: «Черную метку» главного собора в Комрате, турши, лошадей и самобытное подворье https://www.kp.md/daily/26988/4049212/</ref> *2 кітапхана, *сауықтыру пункті орналасқан.<ref name="Reference1"/> *Православие шіркеуі == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] hyanzc3ohnm5zohh6ym0m0cjpdjgnor 3054254 3054036 2022-07-24T09:50:27Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Бешалма |шынайы атауы = {{lang-gag|Beşalma}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =09 |lat_sec =56 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =38 |lon_sec = 55 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1791 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 60,7 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 4441 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 96,67% - [[ғағауыздар]], 0,99% - [[молдовандар]], 0,83% - [[украиндар]], 0,74% - [[орыстар]], 0,56% - [[бұлғарлар]], 0,11% - [[сығандар]], 0,09% - басқа ұлттар. |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3811 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE -- --- |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = Ветряная мельница в Бешалме |сайты = |сайт тілі = }} '''Бешалма''' ({{lang-gag|Beşalma}}) — [[Молдова]]дағы [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігі]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова бешалма https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B1%D0%B5%D1%88%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0</ref><ref>Бешалма на карте Молдовы https://kg.maptons.com/3383450</ref><ref>Карта города Бешалма с улицами и домами. Съемки со спутника https://map-time.com/city/84303</ref> == Сипаттама == Аудан орталығы [[Комрат]]тан 28 км. қашықтықта, <ref>ТАЙНЫЕ КОДЫ БЕШАЛМЫ https://aif.md/tajnye-kody-beshalmy/</ref> Молдованың астанасы [[Кишинев]]тан 121 км. қашықтықта орналасқан. Бешалма ауылы Ғағауыз АТУ Комрат ауданының құрамына кіреді. Аумақтың жалпы ауданы 60,7 шаршы км, бұл ауданның 7,1% құрайды. [[Сурет:Moară de vînt Beșalma.jpg|нобай|оңға|200px|Бешалмадағы жел диірмені]] Ауылда 87 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *17 ауылшаруашылық кәсіпорны, *4 өнеркәсіп және қайта өңдеу кәсіпорны, *1 диірмен, *2 май цехы, *1 шағын наубайхана, *24 сауда кәсіпорны, *1 көлік кәсіпорны, *11 азық-түлік дүкені, *1 жанармай құю бекеті. Ауыл аумағында 5 [[артезиан құдығы]], 93 құдық орналасқан.<ref name="Reference1">Примария с. Бешалма https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-beshalma.html</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша ауылда 4441 адам тұрса, оның 50,53 пайызы ерлер, 49,47 пайызы әйелдер. Халықтың ұлттық құрамы: *96,67% - ғағауыздар, *0,99% - молдовандар, *0,83% - украиндар, *0,74% - орыстар, *0,56% - бұлғарлар, *0,11% - сығандар, *0,09% - басқа ұлттар.<ref>Бешалма, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/1652#%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5</ref> == Тарихы == Бешалма ауылының негізі 1791 жылы қаланған. Аңыз бойынша, ауылдың алғашқы тұрғындары бес алма ағашын осы жерден кездестірген, сірә, бұрын осында өмір сүрген, ауылға «Бес алма ағашы» – Бешалма деген атау берген татарлардан қалған. 1810 жылы отаршылар ауылда алғашқы [[шіркеу]] салды. Ол кішкентай болды, оған тек діни қызметкер мен шіркеу қызметкерлері кіре алды, діни қауымның мүшелері көшеде дұға етті. 1860 жылы ауыл тұрғындарының өтініші бойынша шіркеуге Георгий есімі берілді. Жаңа шіркеу 1880 жылы ашылды. Ол кезде Бешалма Бендері уезі, Комрат болысының құрамында болған. 1940 жылы [[Бессарабия]] [[Кеңес Одағы]]на қосылғаннан кейін ауылда ауылдық кеңес ашылды. Ол 1941 жылы [[Ұлы Отан соғысы]] басталғаннан кейін 1944 жылға дейін қызметін тоқтатты. 1944 жылы ауылда 5 мың адам тұрған. Ашаршылық 2800 адамды қамтыды. 1948 жылы 4 сәуірде «Заветы Ильича» ұжымшары ұйымдастырылды. 1948 жылы 4 тамызда «Правда» колхозы, 1948 жылы 28 тамызда «Шверник» колхозы құрылды. 1950 жылы 16 тамызда жалпы жиналыстың шешімімен колхоздар бір ұжымға «Заветы Ильича» колхозына біріктірілді. 1965 жылы 20 қаңтарда «Правда» [[колхоз]]ы болып аталды. 1991-2000 жылдар аралығындағы ауылдың тарихы ерекше орын алады, өйткені осы кезеңде [[Молдова]]ның саяси, мәдени және экономикалық өмірінде үлкен өзгерістер болды. Қиындыққа қарамастан «Правда» колхозы жұмысын жалғастырды. Колхоздың негізгі саласы [[темекі]], [[жүзім]], [[астық]], [[мал шаруашылығы]] болды. 1990 жылдардың ортасында бизнес дами бастады.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-beshalma/</ref> == Инфрақұрылымы == Бешалма ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: [[Сурет:Biserica „Sf. Gheorghe”.jpg |нобай|оңға|200px|Шіркеу]] *2 мектепке дейінгі мекеме, *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. М. Кёся с. Бешалма https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-m-kjosya-s-beshalma</ref> *мәдениет үйі, *тарихи-этнографиялық мұражай,<ref>ЭТНОГРАФИЧЕСКИЙ МУЗЕЙ, БЕШАЛМА https://discovergagauzia.md/ru/attractions/etnograficheskij-muzej-beshalma/</ref><ref>Что показывают туристу в Гагаузии: «Черную метку» главного собора в Комрате, турши, лошадей и самобытное подворье https://www.kp.md/daily/26988/4049212/</ref> *2 кітапхана, *сауықтыру пункті орналасқан.<ref name="Reference1"/> *Православие шіркеуі == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] 2itmnj1o98dx2bbi8dauugw51ceoskk 0 685412 3054037 3053741 2022-07-23T14:42:10Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ уикилендіру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Авдарма |шынайы атауы = {{lang-gag|Avdarma}} |сурет = Stefanita Ion - Avdarma, downtown - may 2016 - 02.jpg |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =15 |lat_sec =15 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =50 |lon_sec =22 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1811 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 23,5 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 3 564 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 94,16% - [[ғағауыздар]], 1,32% - [[орыстар]], 1,21% - [[украиндар]], |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3817 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE XX yyy |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Авдарма''' ({{lang-gag|Avdarma}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігі]]нің құрамындағы ауыл.<ref>Avdarma https://www.keeptravel.com/ru/moldova/avdarma</ref><ref>село Авдарма (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://xn----8sbqinjjbgkiavfo2f1c.xn--p1ai/locality/233152-selo-avdarma/</ref><ref>Авдарма https://www.citipedia.info/city/general/Moldova__G%C4%83g%C4%83uzia_Avdarma_id_618629_lang_ru</ref><ref>Авдарма на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383368</ref> == Сипаттама == Жақын жерде ұзындығы 20 км-дей Лунга өзенінің оң саласы, Ялпуг өзенінің сол саласы Авдарма өзен ағып жатыр. [[Комрат]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 18 км және Кишиневтен оңтүстікке қарай 123 км қашықтықта орналасқан.<ref>с. Авдарма https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/avdarma.html</ref> Аймақтың жалпы ауданы 23,5 шаршы метрді құрайды. км., бұл ауданның 7,5% құрайды. Ауылда 23 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *10 сауда кәсіпорны, *1 диірмен,<ref>Авдарминская мельница возобновила свою деятельность http://old.avdarma.md/ru/index.php?newsid=3940</ref> *1 шағын наубайхана,<ref>Торты на заказ от пекарни "Bereket" !!! http://www.bereket.md/</ref> *1 май цехы, *1 азық-түлік дүкені, *8 аралас дүкен, *1 жанармай құю бекеті, т.б.<ref name="Reference1">Примария с. Авдарма https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-avdarma.html</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша ауылда 3564 адам тұрса, оның 50,08%-ы ерлер, 49,92%-ы әйелдер. Халықтың ұлттық құрамы: *94,16% - [[ғағауыздар]], *1,32% - [[орыстар]], *1,21% - [[украиндар]], *1,18% - [[молдовандар]], *0,90% - [[бұлғарлар]], *0,70% - [[сығандар]], *0,53% - басқа ұлттар.<ref>Авдарма, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/1650</ref> == Тарихы == Авдарма ауылы 1811 жылы құрылған. «Авдарма» татар сөзінен шыққан, аң аулайтын жер, аңшылардың тоқтайтын жері дегенді білдіреді. Басқа деректерде бұл термин «алдырма» сөзінен шыққан, ол да татар тілінен шыққан сөз. «Аударм» антропонимі (түбірі «аударм», «авдар» - балық, аң аулау) немесе «аудерма» – кез келген аумақтың бір бөлігіне қатысты термин. Бұл ауыл 1563 жылдан бері бар деген аңызды ауылдың аға буын ата-бабасынан мұра етіп қалдырған. Сондай-ақ, ескілердің айтуы бойынша, осы аңыз бойынша ауылдағы тас көпір орыс-түрік соғысы кезінде салынған және одан Суворов әскері өткен. Болгар деп есептелген ғағауыздар да осында өмір сүрген. [[Кишинев]] ұлттық мұрағатының қорларында 1841 жылы Авдарма ауылында орыс тілінде оқытатын алғашқы мектеп ашылған құжаттар бар. 1864 жылы бұл мектепте 38 бала оқыды. 1897 жылы мектепте 14 жасқа толмаған 179 бала оқуға ниет білдіргенімен 68 бала ғана оқыды. 1852 жылы ауылда 603 адам (304 еркек пен 289 әйел) тұрған, олардың 5700 десятина жері, 200 [[жылқы]], 300 [[өгіз]], 260 [[сиыр]], 6000 [[қой]]ы болған. Авдарма ауылының тұрғындары 1853-1856 жылдардағы [[Қырым соғысы]]на қатысқан. 1877 жылы орыс әскері Авдарма арқылы Балқанға қарай өтіп, осында әскери бөлім құрады. 1877 жылы [[оба індеті]] 21 маусымнан 1 шілдеге дейін 44 адамның өмірін қиды, 1 шілдеден 15 шілдеге дейін тағы 200 адам, 15 шілдеден 21 шілдеге дейін - 136 адам, 21 шілдеден 1 тамызға дейін - 39 адам қайтыс болды. Осылайша, 1877 жылдың 21 маусымы мен 1 тамызы аралығында 419 адам қайтыс болды, бұл ауыл халқының 40% -ын құрады! 1892 жылы жазда [[дифтерия]]ның жаңа [[эпидемия]]сы пайда болып, 2,5 айда тағы 60 адамның өмірін қиды. [[Сурет:Stefanita Ion - Avdarma, fountain - may 2016.jpg |нобай|солға|200px|Авдарма, субұрқақ ]] [[Сурет: Stefanita Ion - Museum of Avdarma - may 2016 - 04.jpg|нобай|оңға|200px|Авдарма мұражайы]] 1923 жылы ауылда 462 шаруашылық (1165 ер адам, 1101 әйел) болған. Азырақ жері бар отбасылар тағы 874 гектар жері бар «Наш дом» земствосына біріктірілді. 1940 жылы ауылда 3500 адам тұрса, оның 3492-сі ғағауыздар еді. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін әртүрлі депортациялар мен аштықтардың салдарынан ауылда 2060 тұрғын қалды, оның ішінде 2015 ғағауыз. 1969 жылдың басына қарай ауылда 3967 адам болған. Ауылдағы алғашқы [[колхоз]] 1948 жылы 3 наурызда ұйымдастырылды. Содан кейін екі колхоз ұйымдастырылып, олар 1956 жылы [[мал шаруашылығы]]на маманданған «КПСС ХХ съезі» колхозына біріктірілді. 1991 жылы ауылда 3924 адам болды. 80-90-жылдары Авдарма ауылының тұрғындары алдымен 1989 жылы 12 қарашада МССР құрамындағы Ғағауыз АССР-ін, содан кейін 1990 жылы 19 тамызда тәуелсіз [[Ғағауызстан Республикасы]]н құруды белсенді түрде қолдады. 1995 жылы 5 наурызда ауыл тұрғындары абсолютті көпшілікпен АТУ [[Ғағауызстан]]ға (Ғағауыз жері) қосылу үшін дауыс берді. 1995 жылдың желтоқсан айынан бастап ауыл Бессарабия облысынан Ғағауызстан АТУ Комрат аймағына (Ғағауыз жері) ауыстырылды. 1995 жылы бұрынғы «Авдарма» колхозы АҚ болып өзгертілді. 1998 жылы «Агро-Алиман-Прим» АҚ болып қайта құрылды.<ref>Авдарма – древнее село https://lookmaps.3dn.ru/forum/5-16-1</ref> == Инфрақұрылымы == Ауыл аумағында әлеуметтік нысандар:<ref>Примар гагаузского села-сказки Авдарма, которому может позавидовать Кишинев https://www.kp.md/daily/27039/4103785/</ref> *1 балалар мектепке дейінгі мекеме,<ref>Детский сад «Ивушка» https://old.avdarma.md/ru/index.php?do=static&page=catdsi</ref> *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. Д. Челенгир с. Авдарма https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-d-chelengir-s-avdarma</ref> [[Сурет:Stefanita Ion - Avdarma, tennis court - may 2016 - 02.jpg |нобай|оңға|200px| Авдарма, теннис корты - 02.05.2016 ж.]] *мәдениет үйі,<ref>Дом культуры https://xn----8sbnadqrtzjid0d5cj.cybo.com/MD-biz/%D0%B4%D0%BE%D0%BC-%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B_19i</ref> *3 кітапхана,<ref>Сельская библиотека Авдармы – место встречи книголюбов https://avdarma1563.md/?p=10815</ref> *1 этнографиялық мұражай,<ref>ИСТОРИКО-КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ АВДАРМА https://discovergagauzia.md/ru/%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9-ru/avdarma-museum/</ref><ref>Исторический музей села Авдарма Гагаузия (Молдавия, Авдарма) https://otzovik.com/review_6647877.html</ref> *сауықтыру пункті мен фельдшерлік пункт, *күрес залы, *теннис корты,<ref>В селе Авдарма открылся теннисный корт (Фото) https://moldovenii.md/ru/news/view/taxon/1650/id/20910</ref> *шағын футбол алаңы, *Православие шіркеуі бар.<ref>Свято - Михайловская церковь https://old.avdarma.md/ru/index.php?do=static&page=catcer</ref><ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] tce215sfx92xwul3p4ajz1zh7v3tkv3 3054255 3054037 2022-07-24T09:51:13Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Авдарма |шынайы атауы = {{lang-gag|Avdarma}} |сурет = Stefanita Ion - Avdarma, downtown - may 2016 - 02.jpg |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =15 |lat_sec =15 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =50 |lon_sec =22 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1811 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 23,5 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 3 564 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 94,16% - [[ғағауыздар]], 1,32% - [[орыстар]], 1,21% - [[украиндар]], |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3817 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE XX yyy |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Авдарма''' ({{lang-gag|Avdarma}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігі]]нің құрамындағы ауыл.<ref>Avdarma https://www.keeptravel.com/ru/moldova/avdarma</ref><ref>село Авдарма (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://xn----8sbqinjjbgkiavfo2f1c.xn--p1ai/locality/233152-selo-avdarma/</ref><ref>Авдарма https://www.citipedia.info/city/general/Moldova__G%C4%83g%C4%83uzia_Avdarma_id_618629_lang_ru</ref><ref>Авдарма на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383368</ref> == Сипаттама == Жақын жерде ұзындығы 20 км-дей Лунга өзенінің оң саласы, Ялпуг өзенінің сол саласы Авдарма өзен ағып жатыр. [[Комрат]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 18 км және Кишиневтен оңтүстікке қарай 123 км қашықтықта орналасқан.<ref>с. Авдарма https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/avdarma.html</ref> Аймақтың жалпы ауданы 23,5 шаршы метрді құрайды. км., бұл ауданның 7,5% құрайды. Ауылда 23 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *10 сауда кәсіпорны, *1 диірмен,<ref>Авдарминская мельница возобновила свою деятельность http://old.avdarma.md/ru/index.php?newsid=3940</ref> *1 шағын наубайхана,<ref>Торты на заказ от пекарни "Bereket" !!! http://www.bereket.md/</ref> *1 май цехы, *1 азық-түлік дүкені, *8 аралас дүкен, *1 жанармай құю бекеті, т.б.<ref name="Reference1">Примария с. Авдарма https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-avdarma.html</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша ауылда 3564 адам тұрса, оның 50,08%-ы ерлер, 49,92%-ы әйелдер. Халықтың ұлттық құрамы: *94,16% - [[ғағауыздар]], *1,32% - [[орыстар]], *1,21% - [[украиндар]], *1,18% - [[молдовандар]], *0,90% - [[бұлғарлар]], *0,70% - [[сығандар]], *0,53% - басқа ұлттар.<ref>Авдарма, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/1650</ref> == Тарихы == Авдарма ауылы 1811 жылы құрылған. «Авдарма» татар сөзінен шыққан, аң аулайтын жер, аңшылардың тоқтайтын жері дегенді білдіреді. Басқа деректерде бұл термин «алдырма» сөзінен шыққан, ол да татар тілінен шыққан сөз. «Аударм» антропонимі (түбірі «аударм», «авдар» - балық, аң аулау) немесе «аудерма» – кез келген аумақтың бір бөлігіне қатысты термин. Бұл ауыл 1563 жылдан бері бар деген аңызды ауылдың аға буын ата-бабасынан мұра етіп қалдырған. Сондай-ақ, ескілердің айтуы бойынша, осы аңыз бойынша ауылдағы тас көпір орыс-түрік соғысы кезінде салынған және одан Суворов әскері өткен. Болгар деп есептелген ғағауыздар да осында өмір сүрген. [[Кишинев]] ұлттық мұрағатының қорларында 1841 жылы Авдарма ауылында орыс тілінде оқытатын алғашқы мектеп ашылған құжаттар бар. 1864 жылы бұл мектепте 38 бала оқыды. 1897 жылы мектепте 14 жасқа толмаған 179 бала оқуға ниет білдіргенімен 68 бала ғана оқыды. 1852 жылы ауылда 603 адам (304 еркек пен 289 әйел) тұрған, олардың 5700 десятина жері, 200 [[жылқы]], 300 [[өгіз]], 260 [[сиыр]], 6000 [[қой]]ы болған. Авдарма ауылының тұрғындары 1853-1856 жылдардағы [[Қырым соғысы]]на қатысқан. 1877 жылы орыс әскері Авдарма арқылы Балқанға қарай өтіп, осында әскери бөлім құрады. 1877 жылы [[оба індеті]] 21 маусымнан 1 шілдеге дейін 44 адамның өмірін қиды, 1 шілдеден 15 шілдеге дейін тағы 200 адам, 15 шілдеден 21 шілдеге дейін - 136 адам, 21 шілдеден 1 тамызға дейін - 39 адам қайтыс болды. Осылайша, 1877 жылдың 21 маусымы мен 1 тамызы аралығында 419 адам қайтыс болды, бұл ауыл халқының 40% -ын құрады! 1892 жылы жазда [[дифтерия]]ның жаңа [[эпидемия]]сы пайда болып, 2,5 айда тағы 60 адамның өмірін қиды. [[Сурет:Stefanita Ion - Avdarma, fountain - may 2016.jpg |нобай|солға|200px|Авдарма, субұрқақ ]] [[Сурет: Stefanita Ion - Museum of Avdarma - may 2016 - 04.jpg|нобай|оңға|200px|Авдарма мұражайы]] 1923 жылы ауылда 462 шаруашылық (1165 ер адам, 1101 әйел) болған. Азырақ жері бар отбасылар тағы 874 гектар жері бар «Наш дом» земствосына біріктірілді. 1940 жылы ауылда 3500 адам тұрса, оның 3492-сі ғағауыздар еді. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін әртүрлі депортациялар мен аштықтардың салдарынан ауылда 2060 тұрғын қалды, оның ішінде 2015 ғағауыз. 1969 жылдың басына қарай ауылда 3967 адам болған. Ауылдағы алғашқы [[колхоз]] 1948 жылы 3 наурызда ұйымдастырылды. Содан кейін екі колхоз ұйымдастырылып, олар 1956 жылы [[мал шаруашылығы]]на маманданған «КПСС ХХ съезі» колхозына біріктірілді. 1991 жылы ауылда 3924 адам болды. 80-90-жылдары Авдарма ауылының тұрғындары алдымен 1989 жылы 12 қарашада МССР құрамындағы Ғағауыз АССР-ін, содан кейін 1990 жылы 19 тамызда тәуелсіз [[Ғағауызстан Республикасы]]н құруды белсенді түрде қолдады. 1995 жылы 5 наурызда ауыл тұрғындары абсолютті көпшілікпен АТУ [[Ғағауызстан]]ға (Ғағауыз жері) қосылу үшін дауыс берді. 1995 жылдың желтоқсан айынан бастап ауыл Бессарабия облысынан Ғағауызстан АТУ Комрат аймағына (Ғағауыз жері) ауыстырылды. 1995 жылы бұрынғы «Авдарма» колхозы АҚ болып өзгертілді. 1998 жылы «Агро-Алиман-Прим» АҚ болып қайта құрылды.<ref>Авдарма – древнее село https://lookmaps.3dn.ru/forum/5-16-1</ref> == Инфрақұрылымы == Ауыл аумағында әлеуметтік нысандар:<ref>Примар гагаузского села-сказки Авдарма, которому может позавидовать Кишинев https://www.kp.md/daily/27039/4103785/</ref> *1 балалар мектепке дейінгі мекеме,<ref>Детский сад «Ивушка» https://old.avdarma.md/ru/index.php?do=static&page=catdsi</ref> *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. Д. Челенгир с. Авдарма https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-d-chelengir-s-avdarma</ref> [[Сурет:Stefanita Ion - Avdarma, tennis court - may 2016 - 02.jpg |нобай|оңға|200px| Авдарма, теннис корты - 02.05.2016 ж.]] *мәдениет үйі,<ref>Дом культуры https://xn----8sbnadqrtzjid0d5cj.cybo.com/MD-biz/%D0%B4%D0%BE%D0%BC-%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B_19i</ref> *3 кітапхана,<ref>Сельская библиотека Авдармы – место встречи книголюбов https://avdarma1563.md/?p=10815</ref> *1 этнографиялық мұражай,<ref>ИСТОРИКО-КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ АВДАРМА https://discovergagauzia.md/ru/%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9-ru/avdarma-museum/</ref><ref>Исторический музей села Авдарма Гагаузия (Молдавия, Авдарма) https://otzovik.com/review_6647877.html</ref> *сауықтыру пункті мен фельдшерлік пункт, *күрес залы, *теннис корты,<ref>В селе Авдарма открылся теннисный корт (Фото) https://moldovenii.md/ru/news/view/taxon/1650/id/20910</ref> *шағын футбол алаңы, *Православие шіркеуі бар.<ref>Свято - Михайловская церковь https://old.avdarma.md/ru/index.php?do=static&page=catcer</ref><ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] 0vl2omdzcch7vtelhznr31pawtavgjp 3054292 3054255 2022-07-24T11:21:32Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ нақтылау wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Авдарма |шынайы атауы = {{lang-gag|Avdarma}} |сурет = Stefanita Ion - Avdarma, downtown - may 2016 - 02.jpg |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =15 |lat_sec =15 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =50 |lon_sec =22 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1811 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 23,5 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 3 564 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 94,16% - [[ғағауыздар]], 1,32% - [[орыстар]], 1,21% - [[украиндар]], |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3817 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE XX yyy |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Авдарма''' ({{lang-gag|Avdarma}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігі]]нің құрамындағы ауыл.<ref>Avdarma https://www.keeptravel.com/ru/moldova/avdarma</ref><ref>село Авдарма (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://xn----8sbqinjjbgkiavfo2f1c.xn--p1ai/locality/233152-selo-avdarma/</ref><ref>Авдарма https://www.citipedia.info/city/general/Moldova__G%C4%83g%C4%83uzia_Avdarma_id_618629_lang_ru</ref><ref>Авдарма на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383368</ref> == Сипаттама == Жақын жерде ұзындығы 20 км-дей Лунга өзенінің оң саласы, Ялпуг өзенінің сол саласы Авдарма өзен ағып жатыр. [[Комрат]] қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 18 км және Кишиневтен оңтүстікке қарай 123 км қашықтықта орналасқан.<ref>с. Авдарма https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/avdarma.html</ref> Аймақтың жалпы ауданы 23,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 7,5% пайызы. Ауылда 23 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *10 сауда кәсіпорны, *1 диірмен,<ref>Авдарминская мельница возобновила свою деятельность http://old.avdarma.md/ru/index.php?newsid=3940</ref> *1 шағын наубайхана,<ref>Торты на заказ от пекарни "Bereket" !!! http://www.bereket.md/</ref> *1 май цехы, *1 азық-түлік дүкені, *8 аралас дүкен, *1 жанармай құю бекеті, т.б.<ref name="Reference1">Примария с. Авдарма https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-avdarma.html</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша ауылда 3564 адам тұрса, оның 50,08%-ы ерлер, 49,92%-ы әйелдер. Халықтың ұлттық құрамы: *94,16% - [[ғағауыздар]], *1,32% - [[орыстар]], *1,21% - [[украиндар]], *1,18% - [[молдовандар]], *0,90% - [[бұлғарлар]], *0,70% - [[сығандар]], *0,53% - басқа ұлттар.<ref>Авдарма, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/1650</ref> == Тарихы == Авдарма ауылы 1811 жылы құрылған. «Авдарма» татар сөзінен шыққан, аң аулайтын жер, аңшылардың тоқтайтын жері дегенді білдіреді. Басқа деректерде бұл термин «алдырма» сөзінен шыққан, ол да татар тілінен шыққан сөз. «Аударм» антропонимі (түбірі «аударм», «авдар» - балық, аң аулау) немесе «аудерма» – кез келген аумақтың бір бөлігіне қатысты термин. Бұл ауыл 1563 жылдан бері бар деген аңызды ауылдың аға буын ата-бабасынан мұра етіп қалдырған. Сондай-ақ, ескілердің айтуы бойынша, осы аңыз бойынша ауылдағы тас көпір орыс-түрік соғысы кезінде салынған және одан Суворов әскері өткен. Болгар деп есептелген ғағауыздар да осында өмір сүрген. [[Кишинев]] ұлттық мұрағатының қорларында 1841 жылы Авдарма ауылында орыс тілінде оқытатын алғашқы мектеп ашылған құжаттар бар. 1864 жылы бұл мектепте 38 бала оқыды. 1897 жылы мектепте 14 жасқа толмаған 179 бала оқуға ниет білдіргенімен 68 бала ғана оқыды. 1852 жылы ауылда 603 адам (304 еркек пен 289 әйел) тұрған, олардың 5700 десятина жері, 200 [[жылқы]], 300 [[өгіз]], 260 [[сиыр]], 6000 [[қой]]ы болған. Авдарма ауылының тұрғындары 1853-1856 жылдардағы [[Қырым соғысы]]на қатысқан. 1877 жылы орыс әскері Авдарма арқылы Балқанға қарай өтіп, осында әскери бөлім құрады. 1877 жылы [[оба індеті]] 21 маусымнан 1 шілдеге дейін 44 адамның өмірін қиды, 1 шілдеден 15 шілдеге дейін тағы 200 адам, 15 шілдеден 21 шілдеге дейін - 136 адам, 21 шілдеден 1 тамызға дейін - 39 адам қайтыс болды. Осылайша, 1877 жылдың 21 маусымы мен 1 тамызы аралығында 419 адам қайтыс болды, бұл ауыл халқының 40% -ын құрады! 1892 жылы жазда [[дифтерия]]ның жаңа [[эпидемия]]сы пайда болып, 2,5 айда тағы 60 адамның өмірін қиды. [[Сурет:Stefanita Ion - Avdarma, fountain - may 2016.jpg |нобай|солға|200px|Авдарма, субұрқақ ]] [[Сурет: Stefanita Ion - Museum of Avdarma - may 2016 - 04.jpg|нобай|оңға|200px|Авдарма мұражайы]] 1923 жылы ауылда 462 шаруашылық (1165 ер адам, 1101 әйел) болған. Азырақ жері бар отбасылар тағы 874 гектар жері бар «Наш дом» земствосына біріктірілді. 1940 жылы ауылда 3500 адам тұрса, оның 3492-сі ғағауыздар еді. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін әртүрлі депортациялар мен аштықтардың салдарынан ауылда 2060 тұрғын қалды, оның ішінде 2015 ғағауыз. 1969 жылдың басына қарай ауылда 3967 адам болған. Ауылдағы алғашқы [[колхоз]] 1948 жылы 3 наурызда ұйымдастырылды. Содан кейін екі колхоз ұйымдастырылып, олар 1956 жылы [[мал шаруашылығы]]на маманданған «КПСС ХХ съезі» колхозына біріктірілді. 1991 жылы ауылда 3924 адам болды. 80-90-жылдары Авдарма ауылының тұрғындары алдымен 1989 жылы 12 қарашада МССР құрамындағы Ғағауыз АССР-ін, содан кейін 1990 жылы 19 тамызда тәуелсіз [[Ғағауызстан Республикасы]]н құруды белсенді түрде қолдады. 1995 жылы 5 наурызда ауыл тұрғындары абсолютті көпшілікпен АТУ [[Ғағауызстан]]ға (Ғағауыз жері) қосылу үшін дауыс берді. 1995 жылдың желтоқсан айынан бастап ауыл Бессарабия облысынан Ғағауызстан АТУ Комрат аймағына (Ғағауыз жері) ауыстырылды. 1995 жылы бұрынғы «Авдарма» колхозы АҚ болып өзгертілді. 1998 жылы «Агро-Алиман-Прим» АҚ болып қайта құрылды.<ref>Авдарма – древнее село https://lookmaps.3dn.ru/forum/5-16-1</ref> == Инфрақұрылымы == Ауыл аумағында әлеуметтік нысандар:<ref>Примар гагаузского села-сказки Авдарма, которому может позавидовать Кишинев https://www.kp.md/daily/27039/4103785/</ref> *1 балалар мектепке дейінгі мекеме,<ref>Детский сад «Ивушка» https://old.avdarma.md/ru/index.php?do=static&page=catdsi</ref> *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. Д. Челенгир с. Авдарма https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-d-chelengir-s-avdarma</ref> [[Сурет:Stefanita Ion - Avdarma, tennis court - may 2016 - 02.jpg |нобай|оңға|200px| Авдарма, теннис корты - 02.05.2016 ж.]] *мәдениет үйі,<ref>Дом культуры https://xn----8sbnadqrtzjid0d5cj.cybo.com/MD-biz/%D0%B4%D0%BE%D0%BC-%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B_19i</ref> *3 кітапхана,<ref>Сельская библиотека Авдармы – место встречи книголюбов https://avdarma1563.md/?p=10815</ref> *1 этнографиялық мұражай,<ref>ИСТОРИКО-КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ АВДАРМА https://discovergagauzia.md/ru/%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9-ru/avdarma-museum/</ref><ref>Исторический музей села Авдарма Гагаузия (Молдавия, Авдарма) https://otzovik.com/review_6647877.html</ref> *сауықтыру пункті мен фельдшерлік пункт, *күрес залы, *теннис корты,<ref>В селе Авдарма открылся теннисный корт (Фото) https://moldovenii.md/ru/news/view/taxon/1650/id/20910</ref> *шағын футбол алаңы, *Православие шіркеуі бар.<ref>Свято - Михайловская церковь https://old.avdarma.md/ru/index.php?do=static&page=catcer</ref><ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] 5uv95x9t4ojvekwuim9mv2uhk0wcsal 0 685427 3054038 3053817 2022-07-23T14:42:46Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ уикилендіру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Буджак |шынайы атауы = {{lang-gag|Bucak, Буҗак}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =21 |lat_sec =57 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =39 |lon_sec =48 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1978 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 23,6 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 1 525 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 942 ғағауыз, 305 молдаван, 115 орыс т.б. |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3812 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE XX yyy |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Буджак (Ғағауызстан)''' ({{lang-gag|Bucak, Буҗак}}) — [[Молдова]]дағы [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігі]] құрамындағы ауыл.<ref>с. Буджак https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/s.-budzhak.html</ref><ref>Буджак (Гагаузия) https://all-routes.ru/moldova/bugeac</ref><ref>Буджак (Гагаузия - Молдова) https://routes.votpusk.ru/place.asp?s=7485076f-9355-463c-9ae1-fbf3ef97fb0f</ref><ref>Буджак, Информация https://ru.toponavi.com/119703</ref><ref>село Буджак (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://xn----8sbqinjjbgkiavfo2f1c.xn--p1ai/locality/25247-selo-budzhak/</ref><ref>Где находится Буджак, Молдова (Гагаузия), расположение на карте https://ru.needcalc.com/place/154633</ref> == Сипаттама == Буджак ауылы ауданның орталық бөлігінде, Ялпуг өзенінің бойында, [[Комрат]] қаласының орталығынан 9 шақырым жерде орналасқан. Ол аздап төбелі жазық, жыралар мен сайлармен бөлінген. Эрозиялық процестер дамыған. Теңіз деңгейінен орташа биіктігі 43 метр. Ауылда Комрат теміржол вокзалы бар. Табиғи дала өсімдіктері күні бүгінге дейін сақталған, [[бидай]], [[жүгері]], [[сұлы]], қара бидай, [[күнбағыс]] сияқты дәнді дақылдар егіледі. Буджак ауылы аумағындағы барлық жерлер - 2360 га , ауыл шаруашылығы алқаптары-1873 га, егістік-1191 га.<ref name="Reference1">Комратский район https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-buzhdak/</ref> == Халқы == 2004 жылғы санақ бойынша ауылда 1525 адам тұрады. *942 ғағауыз, *305 молдаван, *115 орыс, *85 украин, *56 болгар, *4 сыған.<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Буджак қалалық үлгідегі кенті (пгт) 1978 жылы 31 Мамырда Молдавия КСР Комрат ауданындағы "Буджак" совхоз-зауыты жанындағы елді мекеннен құрылды. Тәуелсіз Молдовада пгт ұғымы жойылғаннан кейін және халық санының азаюына байланысты Буджак ауылдар санатына ауыстырылды. 1977-78 жылдары шарап жасау бағытындағы "Буджак" кеңшар –зауыты құрылып, оған 250 га жүзімдік пен 100 га бақ отырғызылды. 1978 жылдың мамыр айында Үкіметтің қаулысына сәйкес Буджак қалалық типтегі кентін құру туралы шешім қабылданды. 07.12.1994 ж. № 310 - XII "жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңның негізінде Буджак кенттік Кеңесінің Атқарушы комитеті Буджак ауылының примэриясы болып қайта құрылды.<ref>ИСТОРИЯ https://bugeac.md/istoriya/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 67 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *27 ауылшаруашылық кәсіпорны, *9 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, *2 жанармай құю бекеті, т.б.<ref>Метановая АЗС в Буджаке возобновила свою деятельность. Сколько стоит газ? https://news.myseldon.com/ru/news/index/261539893</ref> Ауыл аумағында әлеуметтік сала объектілері:<ref>Примария с.Буджак https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-budzhak.html</ref> *1 мектепке дейінгі мекеме,<ref>Учреждение раннего образования села Буджак https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-budzhak</ref> *1 гимназия,<ref>Гимназия села Буджак https://guogagauzii.md/gimnaziya-sela-budzhak</ref> *мәдениет үйі,<ref>В селе Буджак после реконструкции открыли Дом культуры https://news.myseldon.com/ru/news/index/201374505</ref> *2 кітапхана,<ref>Сельская библиотека https://spglobi.ru/selskaia-biblioteka-1</ref> *медициналық пункт *Православие шіркеуі бар.<ref>"ГАГАУЗИЯ ПРАВОСЛАВНАЯ". Церковный сайт из Конгаза http://klise.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=333:29052011-2008-&catid=53:2011-01-19-15-11-57&Itemid=209</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] fxkqhir4dayq7qfpshr23wlqo349swz 3054257 3054038 2022-07-24T09:51:38Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Буджак |шынайы атауы = {{lang-gag|Bucak, Буҗак}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =21 |lat_sec =57 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =39 |lon_sec =48 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1978 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 23,6 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 1 525 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 942 ғағауыз, 305 молдаван, 115 орыс т.б. |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3812 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE XX yyy |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Буджак (Ғағауызстан)''' ({{lang-gag|Bucak, Буҗак}}) — [[Молдова]]дағы [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігі]] құрамындағы ауыл.<ref>с. Буджак https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/s.-budzhak.html</ref><ref>Буджак (Гагаузия) https://all-routes.ru/moldova/bugeac</ref><ref>Буджак (Гагаузия - Молдова) https://routes.votpusk.ru/place.asp?s=7485076f-9355-463c-9ae1-fbf3ef97fb0f</ref><ref>Буджак, Информация https://ru.toponavi.com/119703</ref><ref>село Буджак (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://xn----8sbqinjjbgkiavfo2f1c.xn--p1ai/locality/25247-selo-budzhak/</ref><ref>Где находится Буджак, Молдова (Гагаузия), расположение на карте https://ru.needcalc.com/place/154633</ref> == Сипаттама == Буджак ауылы ауданның орталық бөлігінде, Ялпуг өзенінің бойында, [[Комрат]] қаласының орталығынан 9 шақырым жерде орналасқан. Ол аздап төбелі жазық, жыралар мен сайлармен бөлінген. Эрозиялық процестер дамыған. Теңіз деңгейінен орташа биіктігі 43 метр. Ауылда Комрат теміржол вокзалы бар. Табиғи дала өсімдіктері күні бүгінге дейін сақталған, [[бидай]], [[жүгері]], [[сұлы]], қара бидай, [[күнбағыс]] сияқты дәнді дақылдар егіледі. Буджак ауылы аумағындағы барлық жерлер - 2360 га , ауыл шаруашылығы алқаптары-1873 га, егістік-1191 га.<ref name="Reference1">Комратский район https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-buzhdak/</ref> == Халқы == 2004 жылғы санақ бойынша ауылда 1525 адам тұрады. *942 ғағауыз, *305 молдаван, *115 орыс, *85 украин, *56 болгар, *4 сыған.<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Буджак қалалық үлгідегі кенті (пгт) 1978 жылы 31 Мамырда Молдавия КСР Комрат ауданындағы "Буджак" совхоз-зауыты жанындағы елді мекеннен құрылды. Тәуелсіз Молдовада пгт ұғымы жойылғаннан кейін және халық санының азаюына байланысты Буджак ауылдар санатына ауыстырылды. 1977-78 жылдары шарап жасау бағытындағы "Буджак" кеңшар –зауыты құрылып, оған 250 га жүзімдік пен 100 га бақ отырғызылды. 1978 жылдың мамыр айында Үкіметтің қаулысына сәйкес Буджак қалалық типтегі кентін құру туралы шешім қабылданды. 07.12.1994 ж. № 310 - XII "жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңның негізінде Буджак кенттік Кеңесінің Атқарушы комитеті Буджак ауылының примэриясы болып қайта құрылды.<ref>ИСТОРИЯ https://bugeac.md/istoriya/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 67 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *27 ауылшаруашылық кәсіпорны, *9 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, *2 жанармай құю бекеті, т.б.<ref>Метановая АЗС в Буджаке возобновила свою деятельность. Сколько стоит газ? https://news.myseldon.com/ru/news/index/261539893</ref> Ауыл аумағында әлеуметтік сала объектілері:<ref>Примария с.Буджак https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-budzhak.html</ref> *1 мектепке дейінгі мекеме,<ref>Учреждение раннего образования села Буджак https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-budzhak</ref> *1 гимназия,<ref>Гимназия села Буджак https://guogagauzii.md/gimnaziya-sela-budzhak</ref> *мәдениет үйі,<ref>В селе Буджак после реконструкции открыли Дом культуры https://news.myseldon.com/ru/news/index/201374505</ref> *2 кітапхана,<ref>Сельская библиотека https://spglobi.ru/selskaia-biblioteka-1</ref> *медициналық пункт *Православие шіркеуі бар.<ref>"ГАГАУЗИЯ ПРАВОСЛАВНАЯ". Церковный сайт из Конгаза http://klise.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=333:29052011-2008-&catid=53:2011-01-19-15-11-57&Itemid=209</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] gmtokmcenljqrifraf3ftbpyki9xk1k 0 685448 3054022 3053909 2022-07-23T12:01:16Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki {{Ғимарат|ғимараттың аты=Атешгях|шынайы аты={{Lang-az|Atəşgah}}|суреті=Ateshgah Fire Temple.jpg|ені=300px|сурет атауы=Орталық өрт ғибадатханасы|Статусы=Мемлекеттік-тарихи сәулет ескерткіші;<br/> Ашық аспан астындағы мұражай|ғимарат түрі=Зороастрлық ғибадатхана|сәулет стилі=[[Ширван-Абшерон сәулет мектебі]]|орналасуы=Сураханы ауылы|мемлекет={{Байрақ|Әзірбайжан}}|қала=[[Баку]]|позициялық карта=Әзірбайжан|region=Caucas|құрылысы басталды=I немесе XVII ғасыр|ашылған уақыты=1975.ж|бұзылған уақыты=1925.ж|жөнделген уақыты=2007.ж|құрылыс материалы=тас}} '''Атешгях''' ({{Lang-az|Atəşgah}}) — Әзірбайжанда, Бакуден 30 шақырым жерде орналасқан от ғибадатханасы. Түрлі уақытта зороастрийлер, индустар және сикхтер киелі орын ретінде пайдаланған.<ref name=":0">Әзірбайжанның құрылыс өнері (көне дәуірден 19 ғасырға дейін), Баку, 1983 ж. К.М.Мамедзаде.</ref> {{ЮНЕСКО әлемдік мұрасы|KazName=Атешгях|Name=The Ateshgah at Surakhany, Baku|State Party={{AZE}}|Type=тарихи-мәдени|Criteria=i, iii|Link=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/1172/|ID=1172|Region=Кавказ|Coordinates={{coord|40|24|56|N|50|0|31|E|region:AZ_type:landmark_source:kolossus-ruwiki|display=inline,title}}|Year=1998|Session=22}} 17-18 ғасырларда табиғи газ бөлінетін сөнбейтін жалынның орнына салынған ғибадатхананың атауы «''жалын үйі''» немесе «''жалын орны''» дегенді білдіреді. Архитектуралық кешен бес қырлы кертпелі қорғаныс қабырғалары мен жоспардағы үлкен кіреберіс пен аумақтың ортасында орналасқан төртбұрышты құрбандық үстелі - жалын ғибадатханасынан тұрады. Кіреберістің үстінде Ширван-Абшерон сәулет мектебіне тән тұрғын үй-жайлар салынды – Балахандар.<!-- Балахана - бірқатар шығыс елдеріндегі тұрғын үйлердің үстінде орналасқан бөлме. Балахана жазғы маусымда қонақтарға және демалуға арналған бөлме болды, сондықтан мұндай бөлменің іші де, сырты да безендірілген. Әзірбайжан аумағында балахана Нахичеванда, Ордубадта, Апшеронда (Баку) және Лэнкарандағы үйлерге таратылды, сонымен қатар керуен сарайлар қақпаларының үстіне салынды. --> Кешеннің құрылысы 1713 жылдан басталады. Ғибадатхананың өзі ежелгі дәуірден бері өмір сүрген және өзінің бастапқы құрылымын сақтай отырып, біздің уақытқа дейін сақталған. Жалынның құрбандық ошағы Мидия заманынан бері Әзірбайжан аумағында таралған құрбандық үстелінің ежелгі дәстүрлерін бейнелейді. Сонымен қатар күмбезбен көмкерілген және төрт жағынан ашық төрт бұрыштық бағандармен бекітілген жалынның құрбандық үстелінің дәстүрлі формасы.<ref name=":0" /> Әзірбайжан Президентінің бұйрығына сәйкес, кешеннің айналасында ашық аспан астындағы мұражай құрылды, кешен мемлекеттік тарихи-сәулет қорығы деп жарияланды.<ref>{{Cite web|title=Әзірбайжан Республикасы Президентінің «Әзербайжан Республикасы Баку қаласының Сурахани ауданындағы Атешгах ғибадатханың аумағын «Атешгах ғибадатханасы» мемлекеттік тарихи-сәулет қорығы деп жариялау туралы» Жарлығы|url=http://www.anl.az/down/medeniyyet2007/dekabr/medeniyyet2007_dekabr_367.htm|lang=ru|date=19.12.2007|location=Баку}}</ref> Жыл сайын мұражайға орташа есеппен 145 000 адам келеді. 1998 жылы Атешгях [[ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандарының тізімдері|ЮНЕСКО-ның бүкіләлемдік мұра]] тізіміне қосылуға үміткерлер тізіміне енгізілді. == Тарихы == === Ерте орта ғасыр кезеңі === Баку төңірегі дереккөздерде ерте орта ғасырлардан бастап Өшпейтін оттың орны ретінде аталған. Сара Ашурбейли бұл құбылыс туралы ең алғашқы ақпаратты Византия тарихшысы [[Приск Паний]] бергенін айтады.<ref>Ашурбейлі, С.А. Баку қаласының тарихы (408). Баку: Әзірнешр. 1992. 327. Атешгхты жергілікті шеберлер салған болса керек, бұл ескерткішке тапсырыс берген үндістердің жоспары бойынша. Баку аймағы ерте орта ғасырларда сөнбейтін өрттер жанған аймақ ретінде дереккөздерде атап өтілгені белгілі. Бұл туралы ең алғашқы ескерту біздің эрамызға дейінгі 5 ғасырдағы византиялық авторда кездеседі. Паниискийдің Прискасы. Жанғыш газдың жарылыстарын 7-10 ғасырлардағы ортағасырлық армян және араб авторлары атап өтті. әл-Истахри, Масуди, т.б. және одан кейінгі шығыс және батыс еуропалық дереккөздер Абшерон түбегінде – Пир-Аллахи аралында, ауылда. Сураханы, Баку шығанағында, Шубаны тауында. Дегенмен, газдың ең күшті ағыны Сураханы ауылдарда болды.</ref> Приск Паний кейіннен Скифиядан Мидияға дейінгі жолды "''Римге одақ құру үшін келген''" ғұн басшыларының сөзімен сипаттаған, парсылар қудалаған ғұн әскерлері елді Мидиядан Скифияға басқа жолмен тонады дейді "...''су астындағы жартастардан жалын''... ''(ex Petra maritim tlamma ardet)''". олар қайтып келді. Н. Ханиковтың айтуынша, бұл ақпарат сөзсіз "''Бакудегі мәңгілік алауға қатысты''".<ref>Х.О.Ханыков, Каспий теңізі деңгейінің мезгіл-мезгіл өзгеруі туралы. Тбилиси: Батыс Кавказ. т.б. Имп. орыс. геоф. туралы. 1853. 86–89.</ref> Бұл аумақтарда жанған газдың шығуы туралы ақпарат VII–X ғасырларда жұмыс істеген армян және араб тарихшыларының еңбектерінде де кездеседі. Оңтүстік Кавказда зороастризмге табыну дәстүрлері осында от ғибадатханаларын салған сасанидтердің кезінде тарала бастады.<ref>{{Cite web|title=Заратуштра: миф-хабарлама-тарих. FriesenPress.|url=https://books.google.az/books?redir_esc=y&hl=ru&id=UkEVCwAAQBAJ&q=baku#v=onepage&q=baku&f=false|author=Аболхассем Хамнейпур|year=2015|pages=504}}</ref> Кабея зороастриялық Картирдің (III ғасыр) кітабынан ол Оңтүстік Кавказдағы қасиетті от үшін ғибадатхана салуды тапсырып, осы ғибадатханаларда ғибадат ету үшін діни қызметкерлерді тағайындағаны белгілі: <ref>{{Cite web|title=Картирдің Накши-Рустамдағы «Зәрдушт Қағбасындағы» жазуы (3-7 ғасырлардағы Әзірбайжан. Этно-мәдени және әлеуметтік-экономикалық тарих).|url=https://www.ebooks.az/view/nrMj0LOq.pdf|lang=ru|year=1993|format=PDF|author=Касумова, С. Ю.}}</ref> {{Дәйексөз|"бүкіл елден....Албания мен Баласаканда мен сиқыршылар мен шамдарды ретке келтірдім...Албания қақпасы ретінде мен олардың ренжуіне және тоналуына жол бермедім, мен оларға алған барлық нәрселерін қайтардым; мен олардың кейбірін біздің елге алып келдім және жақсы магтарды керемет және құрметті магтарға айналдырып, Маздакқа деген сенімімді осында әкелдім."}}{{Фотоқатар|Ateshgah by Moynet.jpg|Guebre ceremony in Ateshgah.jpg|align=left|мәтін=Суретшінің ұсынысында Атешгяхты қайта құру}} Армян тарихшы, Мовсес Каганкатваци өзінің "''Албан елінің тарихы''"<!-- Қазіргі Әзірбайжанның аумағы мен аймағы «Албания» және «Кавказ Албаниясы» деп аталды. --> атты еңбегінде "''Атли Багаван''" топонимін қолданады<ref>Пepeв. Дayceттa, кн.З,гл.I9, c.214 Мовсес Каганкатваци.</ref>, Патканов<ref>Армян географиясы, 50–51 б</ref> және Сара Ашурбейли<ref>С.Ашурбейли – Ширваншаһтар мемлекеті, Баку, 2007, 38-бет.</ref> бұл топоним Аташи-Багаван атауының бұрмалануы нәтижесінде пайда болды деп санайды. Мовсес Каганкатваци Багаван провинциясын сипаттаған кезде, ол оны "''Атли багаван''" деп атады және шахиншаһ I Ардаширдің (227-241) нұсқауымен багаванда өрт ғибадатханасы салынды дейді.<ref>{{Cite web|title=Армения тарихы. Аударма. ежелгі армян|url=http://www.vehi.net/istoriya/armenia/khorenaci/02.html#_ftnref330|year=1990 ж|lang=ru|location=Ереван|author=Хоренский.М, Г. Саркисян}}</ref> 624 жылы Бакуге басып кірген Византия императоры Ираклий "''парсылар жанып жатқан отқа табынатын көптеген ғибадатханаларды қиратты''"<ref>{{Cite web|title="Г.Харт. Венециандық Марко Поло. М., 1956, 114-бет"|url=https://web.archive.org/web/20170907122747/http://www.litmir.info/br/?b=232463&p=24|lang=ru}}</ref> Ашурбейлидің айтуынша, бұл отқа табынушылар ғибадатханасына байланысты.<ref>С.Ашурбейлі – Баку қаласының тарихы, Баку, 2007, 32 б.</ref> VIII ғасырдағы армян тарихшысы Гевонд өз еңбегінде өшпес алау жағылатын "Атши-Багуан" қаласын атап өтеді.<ref>{{Cite web|title=Халифтардың тарихы|url=https://www.vostlit.info/Texts/rus11/Gewond/frametext2.htm|lang=ru|author=Армян тарихшы - Гевонд}}</ref> Кейбір зерттеушілердің пікірінше, "''атши''" – "''от''" сөзінің өзгертілген түрі және "''Атши-Багуан''" — "''қасиетті шамдардың орны''" дегенді білдіреді,<ref>С.Б.Ашурбейли. Ортағасырлық Баку тарихының очеркі (VIII – XIX ғ. басы), Әзірбайжан Ғылым академиясының баспасы. ССР, Баку 1964. 336 бет (21 парақ)</ref> және бұл атау Баку қаласын білдірді.<ref>Ахмад Касрави Табризи. Намха-йе шахрха ва дейеха-йе Иран, I, Тегеран, 1929 ж. (نام شهرها و ديه‌هاي ايران)</ref> 930 жылы [[Әл-Истахри]] "''Жолдар мен жерлер кітаб''"-ында Бакудің жанында зороастрлықтар тұратын ауылдар бар деп жазды.<ref>{{Cite web|title=«Масалик әл-Мамалик» кітабы. BGA, 1, ред. M. J. De Goeje.|url=https://archive.org/download/BibliothecaGeographorumArabicorum1927Vol1ViaeRegnorumDescriptio/Istakhri-Leiden1927Ed.pdf|year=1927|authorlink=Әл-Истахри|author=Әл-Истахри|format=PDF}}</ref> Кейінірек дәл осындай ақпаратты араб географы Әбілфада қайталайды.<ref>{{Cite web|title=Geographie d’Aboulfeda traduite de Parabe en francais et accompagnee de notes et d’eclaircissements par M. Reinaud, t. I–II, Paris, 1848–1883|url=https://archive.org/download/gographiedabou00abal/gographiedabou00abal.pdf|format=PDF}}</ref> "''Картлис Цховреба''" атты грузин шежіресінде Баку қаласы XIII ғасырға дейін Багаван деген атпен аталған.<ref>Картлис Цховреба, I том, Тбилиси, 1955, б. 371 (француз тілінде); II том, Тбилиси, 1959 ж., б. 166 (грузин тілінде)</ref> === XVII-XVIII ғасырларда === XV – XVI ғасырлар шамасында Ширван мен Үндістан арасындағы дипломатиялық және сауда қатынастары кеңейе бастады. Сол уақытта Солтүстік Үндістаннан келген мата және дәмдеуіштер саудагерлері, сондай-ақ шиваизм сектасының мүшелері мен сикх монахтары<ref>Сара Ашурбейли. Сураханның отқа табынушылар ғибадатханасының тарихы туралы</ref> Сурахани ғибадатхананың қайта салып, оны индуизм мен сикх ғибадатхана ретінде пайдаланды.<ref>{{Cite web|title="Ежелгі бақылаулар", Azerbaijan International 11 (2): "тарихи деректерге сүйенсек, 17 ғасырдың аяғында Сураханда Үнді от ғибадатханасы (Аташгах) салынғанға дейін жергілікті тұрғындар да осы жерде ғибадат еткен, өйткені "жанып тұрған жеті тесіктен"."|url=http://azeri.org/Azeri/az_latin/manuscripts/land_of_fire/english/112_observations_farid.html|author=Фарид Алакбаров|lang=en|year=2003}}</ref><ref>{{Cite web|title=Орта Азиядағы Үнді диаспорасы және оның саудасы, 1550-1900|url=https://books.google.kz/books?id=9qVkNBge8mIC&redir_esc=y|lang=en|author=Джордж Фостер}}</ref><ref>{{Cite web|title=Менің Бомбей сыртындағы саяхаттарым: Иран, Әзірбайжан, Баку|url=http://www.avesta.org/modi/baku.htm|lang=en|author=доктор Эрвад Шамс-Ул-Улама. Аударған Соли Дастур (1926)}}</ref> XVII ғасырдағы дереккөздерде Бакудегі отқа табынуға келген индус қажылары туралы мәліметтер бар. Ғибадатхана аймағындағы ең көне ғимарат 1713 жылдан басталады, ал ең жаңа ғимарат жазуға сәйкес 1810 жылы көпес Канчанагараның қаражатына салынған орталық құрбандық үстелі болып табылады. [[Сурет:MEK-Schaudepot Kiesewetter-32.tif|нобай|283x283 нүкте|"''Атешгях''", суретші Виллем Кизеветтер. Еуропалық мәдениеттер мұражайы, Берлин]] 18 ғасырда капелланың айналасында көршілес намазханалар, камералар мен керуен сарай салынды. Ұяшықтарда давангари және гумруки үнді әліпбиінде жасалған әртүрлі мазмұндағы жазулар біздің заманымызға дейін жеткен. 19 ғасырдың басында ғибадатхана кешені біздің уақытқа дейін жеткен пішінге ие болды. Жергілікті сәулет дәстүрлері негізінде салынған Атешгада ежелгі өрт құрбандық орындарының ерекшеліктері біріктірілген. Архитектуралық кешен бесбұрышты кертпелі және үлкен кіреберіс порталы бар қорғаныс қабырғаларынан, сондай-ақ алаңның ортасында орналасқан төрт бұрышты құрбандық үстелінен – ​​от ғибадатханасынан тұрады. Ғибадатхананың жанында қазір тастармен жабылған төртбұрышты терең құдық болды. Бұрын бұл құдықта өлген сенушілердің денелері қасиетті отқа жағылатын. Монастырь аумағында өмір сүрген ондаған тақуа монахтар оңаша өмір салтын ұстанып, мүбәрәк оттың көмегімен тәні мен жанын тазартты. Олар мойындарына салмағы 30 келіге дейінгі шынжырларды іліп, дененің әртүрлі бөліктері жанып кеткенше кальций оксидінің үстінде жатты. Ғибадатхананың діни қызметкерлері жұмыс істемеді және қажылардың садақаларына өмір сүрді. Олар өлгеннен кейін адамның жаны тіріліп, жерге қайтады деп сенген. Жанның құрметті адам немесе жануар кейпінде қайта оралуы адамның өмір бойы жинаған оң кармасының мөлшеріне байланысты. Сонымен қатар, бірқатар дереккөздер ғибадатхананы индустар мен сикхтердің, сондай-ақ зороастрийлердің (парсилер<!-- Парсылармен шатастырмау керек. Парсилер – зороастризм дінін ұстанатын халықтың аты. --> мен гебралар) пайдаланғаны туралы мәліметтерді қамтиды. 17 ғасырдың 60-жылдарында француз саяхатшысы Жан Шарден Шамахи қаласынан, яғни Абшерон түбегінде екі күндік жерде болған мәңгілік оттарға табынатын гебра парсылары туралы баяндаған.<ref>{{Cite web|title=Шарден Дж. Перс және Шығыстың басқа елдері арқылы саяхат. Көлемі. II. Амстердам,. б. 311|url=https://books.google.kz/books?id=tpQOAAAAQAAJ&vq=Igmcoles&dq=related:OXFORD555089148&hl=ru&pg=PA311&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|author=Жан Шарден|lang=fr|year=1735|location=Амстердам}}</ref> 1689 жылы Әзірбайжанда өмір сүрген француз иезуиті Вийо Атешгяхқа ежелгі парсилердың мұрагерлері болып табылатын индустар мен гебралар келетінін хабарлайды.<ref>{{Cite web|title="Миссионердің Иса қоғамынан Түркияға, Персияға, Арменияға, Арабияға саяхаты".|url=https://books.google.az/books?id=MQsPAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=Voyage+d%25E2%2580%2599un+missionnaire+de+la+Compagnie+de+J%25C3%25A9sus+en+Turquie&source=bl&ots=BBnluidwBi&sig=fnBZSnJwTj1BgKN-e8TtdImCI_I&hl=ru&ei=Ce9XTYCiL4O88gaKoKCZBw&sa=X&oi=book_result&ct=r#v=onepage&q&f=false|author=Вийо|lang=fr|year=1730 ж.|location=Париж}}</ref> 1733 жылы ғибадатханаға барған неміс саяхатшысы Леркс мұнда «12 гебралар немесе отты жақсы көретін ежелгі парсилер» өмір сүрген деп жазды.<ref>Джон Леркс. Джон Леркстің 1733-1735 жылдар аралығында Мәскеуден Астраханға, одан Каспий теңізінің батыс жағалауындағы елдер арқылы өткен саяхатынан үзінді. «Жаңа айлық шығармалар», XLIV бөлім, ақпан, Петербург, 1790, б. 75</ref> 1747 жылы Бакуге келген Джонас Хенвей де Атешгях туралы мәлімет беріп, мұнда қызмет еткен діни қызметкерлерді индустар, парсилер және гебралар деп атайды.<ref>{{Cite web|title=Ағылшындардың Каспий теңізі арқылы өткен саудасының тарихи есебі.|url=https://books.google.kz/books?id=etApAAAAYAAJ&redir_esc=y|author=Джонас Хенвей|year=1753 ж|lang=en}}</ref> 1770 жылы Атешгаға барған Самуил Готтлиб Гмелин ғибадатханада индустар мен ежелгі гебрлердің мұрагерлері тұратынын жазады.<ref>{{Cite web|title="Табиғат әлемінің үш патшалығын зерттеу үшін Ресей арқылы саяхат", б. 45|url=https://books.google.az/books?id=X5AaAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=Reise+durch+Russland+zur+Untersuchung+der+drey+Natur-Reiche&source=bl&ots=ckkAWDAx4D&sig=VCXNEJ5Q-bP3EAq9yu2tLLAF1Vk&hl=ru&ei=NUZWTYHsGoH78Ab08PnwBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1#v=onepage&q=Reise%20durch%20Russland%20zur%20Untersuchung%20der%20drey%20Natur-Reiche&f=false|author=Самуэль Готтлиб Гмелин|lang=de}}</ref> === XIX-XX ғасырларда === XIX ғасырда Ресей-Иран соғысы аяқталып, бізге қол қойылғаннан кейін Оңтүстік Кавказ Ресей империясына толық қосылғаннан кейін Сурахани Ресейде танымалболды, Атешгях ғибадатханасына еуропалық және орыс саяхатшылары жиі болды. 1820 жылы ғибадатханаға француз консулы Жак Франсуа Гамба келді.<ref>{{Cite web|title=Ресей арқылы саяхат|url=https://books.google.az/books?id=ZUJCAAAAcAAJ&dq=related:HARVARD32044004538021&hl=ru&pg=PA299#v=onepage&q&f=false|author=Жак Франсуа Гамба|lang=fr}}</ref> Осыдан кейін Атешгяхке көптеген еуропалық саяхатшылар келді, олардың арасында [[Александр Дюма]] да болды.<ref>{{Cite web|title="Саяхат әсерлері: Кавказ"|url=https://archive.org/details/impressionsdevo53dumagoog|author=Александр Дюма|authorlink=Александр Дюма|lang=fr|year=1866.ж}}</ref> Мұнай және газ өнеркәсібі дами бастаған кезде-1855 жылы Атешгях маңында зауыт салынып, ғибадатхананың табиғи жалыны біртіндеп әлсірей бастады. 1887 жылы ғибадатханаға жалын әлсіреген Ресей императоры III Александр келді. [[Сурет:Gagarin. Bakou. Ateseh-Gah, Indiens adonnes au culte du feu.jpg|нобай|304x304 нүкте|"''Атешгяхдегі үнділік ғибадат''", суретші Григорий Гагарин. 1847 жыл. Нью-Йорк көпшілік кітапханасы.]] 1902 жылы 6 қаңтарда Баку ғибадатханасының соңғы табиғи алауы жойылды.<ref>Сысоев В., Садиги Г. Атешях немесе Сураханидегі отқа табынушылардың ғибадатханасы және Садиги Г. Шихово ауылының көне жәдігерлері Әзірбайжан археологиялық комитетінің еңбектері, 1-санынан бөлек басылым. Баку Слово 1925. 32б.</ref> XX ғасырдың басында зерттеуші М.С.Саяпин Сураханадан 11 км қашықтықта орналасқан Говсан тұрғынынан алған ақпаратты атап өтіп, XIX ғасырдың екінші жартысында ғибадатханада отқа табынған қарттар әлі де айналасында өмір сүргенін және олардың балалары қазірдің өзінде мұсылман болғанын айтты.<ref>Саяпин М.С. "Баку көне заттары (Тұрғынның көзқарасы)". Әзірбайжан Ұлттық Ғылым Академиясы кітапханасының ФП-328 қолжазбасы, 1930 ж.</ref> 1925 жылы парси профессоры С.С.Моди Бакуге "''Әзірбайжан ғылыми-зерттеу қоғамының''" шақыруымен келді. Моди Әзірбайжанның сол кездегі басшысы [[Сәмәд Аға Ағамалыоғлы|Сәмәд Аға Ағамалыоғлымен]] кездеседі. Кездесу барысында ғалым парси дәстүрі әрдайым Әзірбайжанды Мәңгілік от елі деп атайды және ол бұл сапарды Мәңгілік от ғибадатханасына бару деп санайды. Ғалым сонымен қатар парси қолжазбаларында "Каспий теңізінің батыс жағалауындағы от ғибадатхана" туралы ақпарат бар деп мәлімдейді.<ref>(«Ағарту және мәдениет»), № 2, 1925, Баку, 2-бет. 37–38</ref> 1925 жылдан кейін ғибадатхана елу жыл бойы қараусыз қалды. 1975 жылы егжей-тегжейлі қалпына келтіру жұмыстары аяқталғаннан кейін Атешгах көпшілікке қайта ашылды. 2007 жылы ғибадатханада қайта қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді. 1998 жылы Атешгях ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енгізуге ұсынылды.<ref>{{Cite web|title=Атешгях, Сурахандар (отқа табынушылар, Сурахандағы ғибадатхана — мұражай). ЮНЕСКО|url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/1172/|lang=en}}</ref> Қазірдің өзінде Атешгях парсилер мен зороастрийлер ғұрыптар мен ғибадат үшін пайдаланады.<ref>{{Cite web|title=Атешгяхтағы ирандық зороастриялықтар|url=https://avesta-ru.livejournal.com/82834.html#cutid1|lang=ru}}</ref> == Жазулар == Кейбір ұяшықтардың кіреберіс есіктерінде тасқа жазылған арнау жазбалары бар. Ескерткіш аумағында бүгінгі күнге дейін 14 үнділік, 2 сикх және 1 зороастризм жазулары сақталған. XX ғасырдың басында ескерткішке барған Джексон 18 жазуды санағанын жазады.<ref>Джексон, А. В. Уильямс (Абрахам Валентайн Уильямс). Константинопольден Омар Хайямның үйіне</ref> Олардың ең ертесі 1770 (б. з. 1713) Самваттан келеді.<gallery mode="packed"> Сурет:Персидская надпись в храме огня Атешгях.jpg|alt=|Зороастрлық жазба Сурет:Atəşgah altarında sankrit və hindistani dillərində kitabə.jpg|alt=|Құрбандық үстеліндегі санскрит пен хинди тіліндегі жазу Сурет:Ateshgah door 18 inscription.png|alt=|Сикхтардың жазуы </gallery> == Ғибадатхананың құрылымы == [[Сурет:Suraxanı atəşgahının planı.jpg|нобай|236x236 нүкте|кешенді жоспар]] Кешеннің бесбұрышты жоспары орталықта ғибадатхана орналасқан керуен сарайға ұқсайды. және қабырғалардың периметрі бойынша камералар мен шіркеулер салынды. 19 ғасырдың басында ғибадатхананың аумағында бүгінгі күнге дейін жеткен барлық ғимараттар болды. Атешгях жергілікті сәулет дәстүрлеріне сәйкес салынған және ежелгі өрт құрбандықтарының барлық ерекшеліктерін бойына сіңірген. Аумағы қырлы сыртқы қабырғамен қоршалған және Оның кіреберіс порталы бар, оның үстінде Абшерондағы дәстүрлі қонақ бөлмесі – балахана орналасқан. Кешен бір-біріне іргелес жатқан әртүрлі мақсаттағы 26 ғимараттан және төртбұрышты чахартагтың ортасында бөлек орналасқан, төртбұрышты күмбезбен жабылған бас киелі ғибадатханадан тұрады. Киелі жердің ортасында газ келетін шұңқыр бар. Ғимараттарда екі қора, тұрғын камералар және екі дұға оқу бөлмелері бар. Бесбұрышты ауланың ортасында чахартаг болып табылатын ғибадатхана-ғибадатхана орналасқан. Қабырғалары жергілікті әктастардан қаланған.<ref>{{Cite web|title="Атешгях" Ғибадатхана кешенін қалпына келтіру Баку қаласының сурахан ауылында|url=https://marhi.ru/AMIT/2014/4kvart14/kerimli/kerimli.pdf|lang=ru|author=Тельман Керимли|format=PDF|publisher="АЗЕРБЕРПА" ғылыми-зерттеу жобалау институты, Әзірбайжан}}</ref><gallery mode="packed"> Сурет:Absheron Ateshgah 004 9912.jpg|alt=|Кіру порталындағы Балахана Сурет:Templo de fuego, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-27, DD 28-31 PAN.jpg|alt=|Ғибадатхананың ауласының жалпы көрінісі Сурет:Absheron Ateshgah 004 9841.jpg|alt=|Орталық от құрбандық шалатын орын-чахартаг Сурет:Atesgah 13 02 36 849000.jpeg|alt=|бөлмелердің бірінің ішінен Сурет:Absheron Ateshgah 004 9927.jpg|alt=|От шұңқырына кіру көрінісі Сурет:Atəşgah.JPG|alt=|Ғибадатхана ішіндегі от Сурет:Templo de fuego, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-27, DD 34.jpg|alt=|Ғибадатхананың қабырғалары </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Әзірбайжанның көрікті жерлері]] dpgpqk23wmzj8fws8p2b4v4cybl2tg7 0 685453 3054040 3054014 2022-07-23T14:46:09Z Мағыпар 100137 wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Комрат |шынайы атауы = {{lang-gag|Komrat}} |сурет = MD.GE.Comrat - Catedrala Sf. Ioan Botezătorul - jun 2017.jpg |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =18 |lat_sec =01 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =39 |lon_sec =26 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1789 |алғашқы дерек = 1750 |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 23 327 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 72,85% - [[ғағауыздар]], 8,92% - [[молдовандар]], 7,33% - [[орыстар]] |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3801, 3802, 3805 |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = Комрат |сайты = |сайт тілі = }} '''Комрат''' ({{lang-mo|Комрат, Comrat}}, {{lang-gag|Komrat}}) — қала және муниципалитет Молдова Республикасының оңтүстігіндегі [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] астанасы. Автономияның халық саны бойынша ең ірі қаласы, маңызды көлік торабы, саяси, экономикалық, мәдени және ғылыми орталығы. Комрат ауданының әкімшілік орталығы.<ref>Комрат (Республика Молдова, Гагаузия) https://cmefy.3dn.ru/publ/gegraficheskie_obekty/goroda/komra_respublika_moldova_gagauzija/70-1-0-397</ref><ref>Комрат на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/78050</ref><ref>КОМРАТ НА СПУТНИКОВОЙ КАРТЕ https://time365.info/city/komrat-moldova</ref><ref>Город Комрат (Молдавия) © https://geogoroda.ru/gorod/komrat-moldaviya https://geogoroda.ru/gorod/komrat-moldaviya</ref><ref>https://comrat.md/karta.html</ref> == Сипаттама == Комрат Молдованың әкімшілік бөлінісінде ерекше мәртебеге ие. Қала елдің оңтүстігінде, Буджак даласының орталық бөлігінде, Үлкен Ялпуг өзенінің аңғарында, [[Кишинев]]тен 100 шақырым жерде орналасқан.<ref>Столица маленькой, но гордой Гагаузии. Не слыхали про такую? https://turbina.ru/guide/Komrat-Moldova-84408/Zametki/Stolitsa-malenkoy-no-gordoy-Gagauzii-Ne-slykhali-pro-takuyu-42943/</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша Комрат халқының саны 23327 адам: 46,91% ерлер, 53,09% әйелдер. Этникалық құрамы: *72,85% - [[ғағауыздар]], *8,92% - [[молдовандар]], *7,33% - [[орыстар]], *4,80% - [[украиндар]], *4,56% - [[бұлғарлар]], *0,06% - [[поляктар]], *0,46% - [[сығандар]], *0,03% - [[еврейлер]], *0,7% - басқа ұлт өкілдері.<ref name="Reference1">Комрат, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/87#topicHeader</ref> == Тарихы == Ғалымдар қала атауын «қара ат» деп аударуға болатын түрік тіліндегі «комур ат» деген екі терминнен шығарады. Аңыз бойынша, бәйге кезінде бір бай саудагердің қара тұлпары жеңіске жетіп, ол қуаныштан сол кездегі шағын ауылды оның құрметіне атайды. Атаудың шығу тегінің тағы бір нұсқасы, оның негізінде бұл атау ежелгі дәуірден, осында тұратын көшпелі тайпалардан шыққан.<ref>Комрат https://chrontime.com/city-md-Comrat</ref> Комрат туралы алғашқы ресми деректер 1750 жылы Буджак төңірегінде қоныстанушылар: [[ғағауыздар]], [[молдовандар]], [[украиндар]], [[орыстар]], [[бұлғарлар]] т.б. шағын қоныстары пайда болған кезден басталады. Комраттың негізі 1789 жылы құрылған.<ref>КОМРАТ https://tochka-na-karte.ru/Goroda-i-Gosudarstva/1896-Komrat.html</ref> 1812 жылы [[Бессарабия]] (Комратпен бірге) [[Ресей]]дің құрамына кірді. 1819 жылы Комратқа [[Осман империясы]]нан қоныс аударушылардың екінші толқыны келді. 20 ғасырдың аяғында Комрат тұрғындарының 1819 жылға дейінгі азаматтық хал актілерін тіркеу кітаптары табылды. 1906 жылы Бендеры уезіндегі Комрат ауылының шаруалары помещиктердің жерлерін бөлу үшін күресті бастап, жергілікті билік өкілдерін тұтқындап, Комрат республикасын жариялады, ол небәрі 5 күнге созылды. Бұл көтерілісті патша әскерлері басып тастады. [[Сурет:Девятиэтажка. Ул. Ленина.jpg |нобай|оңға|200px|Көп қабатты үй]] [[Сурет:Comrat State University.jpg |нобай|оңға|200px|Комрат мемлекеттік университеті]] [[Сурет:Центральная площадь Комрата.jpg |нобай|оңға|200px|Орталық алаң]] [[Сурет: Altin palas.jpg|нобай|оңға|200px|"Алтын палас" қонақ үйі]] Комрат 1918 жылдан 1940 жылға дейін Румынияның құрамында болды. 1932 жылы Комрат алғаш рет елтаңба алды. Бұл үш мұнарасы бар күміс тәжі бар қалқан, ортасында «еркін ат» (ер-тоқымсыз) болды. Комрат (барлық Гагаузиямен бірге) КСРО-ға қосылып, 1940 жылы Молдаван КСР-інің құрамына енді. 1941 жылдан 1944 жылға дейін румын және неміс әскерлері басып алды. 1957 жылы 13 қыркүйекте Ескі және Жаңа Комрат ауылдарының қосылуы нәтижесінде Комрат қаласы құрылды. Кейіннен осы аттас теміржол вокзалындағы елді мекен қала құрамына енді. 1995 жылы [[Ғағауызстан]] халқының шешімімен Комрат Ғағауыз автономиясының астанасы болды.<ref>г. Комрат https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/g.-komrat.html</ref> == Экономикасы == Экономикалық әлеуеті ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындарына негізделген. Жергілікті экономиканың жетекші саласының бірі – [[жүзім шаруашылығы]] мен шарап жасау. «ComratVin» АҚ 8 өндірістік желісі бар және жылына 17,6 мың тонна жүзімді өңдеуге қабілетті. Зауыт жоғары сапалы шараптардың 18 маркасын шығарады: Cabernet Sauvignon, Roșu de Comrat, Comrat, Cahors және т.б. Қаланың сауда желісін 150 дүкен және 2 базар құрайды. Комратта жеті коммерциялық банк<ref>Банки в Комрат (Молдова) Поиск банка https://perevody-deneg.ru/country/MDA/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0%D1%82/banks/</ref> пен екі сақтандыру компаниясының филиалдары бар.<ref name="Reference1"/> == Әлеуметтік сала == Білім беру жүйесіне 6 [[мектепке дейінгі мекеме]]<ref>Дошкольные учреждения https://guogagauzii.md/doshkolnye-uchrezhdeniya</ref>, 8 [[орта мектеп]],<ref>БАЗА ДАННЫХ ШКОЛ В ГОРОДЕ КОМРАТ, МОЛДОВА https://levardo.com/schools/moldova/komrat/ </ref> 3 [[лицей]],<ref>Теоретический лицея им. Н. Третьякова м. Комрат https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litseya-im-n-tretyakova-m-komrat</ref><ref>Молдавский лицей имени Михая Эминеску https://spglobi.ru/moldavskii-litsei-imeni-mihaia-eminesku</ref><ref>Лицей им. Д.Мавроди м.Комрат https://comrat.md/2781-licej-im-dmavrodi-mkomrat-otmetil-50letnij-jubilej.html</ref> педагогикалық [[колледж]]<ref>Колледж имени Михаила Чакира, http://cpcomrat.educ.md/</ref> және Комрат мемлекеттік [[университет]]і<ref>КОМРАТСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ https://kdu.md/ru/</ref> кіреді. Мәдениет саласында өңірлік [[кітапхана]],<ref>Региональная библиотека https://comrat.md/biblioteki.html</ref> түрік кітапханасы, мәдениет сарайы,<ref>ДОМ КУЛЬТУРЫ В КОМРАТЕ https://rutraveller.ru/place/161817</ref> [[мұражай]],<ref>Комратский региональный историко-краеведческий музей https://www.prospect.md/ru/history/muzei-istoriya-muzeev/komratskiy-regionalinyy-istoriko-kraevedcheskiy-muzey.html</ref> көркемсурет галереясы, муниципалдық [[театр]],<ref>Комратский театр https://gagauz-teatr.com/index.php/komratskij-teatr</ref> екі ансамбль қызмет көрсетеді. Қалада ғағауыз мәдениеті мен дәстүрін насихаттап келе жатқан «Диуз-Ава»<ref>Ansamblul "Diuz-Ava" a primit titlul de "Colectiv artistic emerit" al Republicii Moldova https://noi.md/md/societate/ansamblul-diuz-ava-a-primit-titlul-de-colectiv-artistic-emerit-al-republicii-moldova</ref> кәсіби ғағауыз ансамблі бар. Қаланың денсаулық сақтау жүйесіне орталық [[аурухана]],<ref>Комратская Центральная Районная Больница https://adresglob.ru/komratskaia-tsentralnaia-raionnaia-bolnitsa</ref> отбасылық дәрігерлік пункт, жедел жәрдем станциясы және профилактикалық емдеу орталығы кіреді.<ref name="Reference1"/> == Қаланың назар аударарлық орындары == *Православие соборы,<ref>Свято-Иоанно-Предтеченский Кафедральный Собор мун. Комрат https://pravoslavie.md/svyato-ioanno-predtechenskij-kafedralnyj-sobor-mun-komrat/</ref><ref>Достопримечательности в Комрате https://www.tripadvisor.ru/Attractions-g777848-Activities-Comrat_Gagauzia.html</ref> *Өлкетану мұражайы,<ref>ИСТОРИКО–КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ, КОМРАТ https://discovergagauzia.md/ru/attractions/kraevedcheskij-muzej-komrat/</ref> *Ғағауыз өнер галереясы,<ref>Региональная художественная галерея г. Комрат https://visitgagauzia.com/2020/10/13/%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D1%85%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%8F/</ref> *Мұстафа Кемал Ататүрік атындағы түрік кітапханасы,<ref>Турецкая библиотека им. М. К. Ататюрка https://spglobi.ru/turetskaia-biblioteka-im-m-k-atatiurka</ref> *Ғағауыз халқының Даңқ аллеясы,<ref>«Аллея славы» в Комрате https://traveltimes.ru/%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%8F-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8B-%D0%B2-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5/</ref> *Азат етушілерге арналған ескерткіш,<ref>Памятники и мемориалы | Молдова. Часть 3 https://wwii.space/%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D0%B8-%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8B-%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82/</ref> *Ауған жауынгерлеріне арналған ескерткіш,<ref>Памятник воинам – интернационалистам, мун.Комрат https://econutag.md/pamyatnik-voinam-internaczionalistam-mun-komrat/</ref> *Танкшілерге арналған ескерткіш,<ref>Памятник танкистам- освободителям мун. Комрат https://visitgagauzia.com/2020/10/13/%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA-%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BC-%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC-%D0%B3-%D0%BA/</ref> *Саяси қуғын-сүргін құрбандарына арналған ескерткіш.<ref>МОЛДОВА, г. Комрат https://www.sakharov-center.ru/asfcd/pam/?t=pam&id=1871</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Молдова қалалары]] f42w48hk6rsoxtphqkkawviia8unc1g 3054258 3054040 2022-07-24T09:52:00Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Комрат |шынайы атауы = {{lang-gag|Komrat}} |сурет = MD.GE.Comrat - Catedrala Sf. Ioan Botezătorul - jun 2017.jpg |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =18 |lat_sec =01 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =39 |lon_sec =26 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1789 |алғашқы дерек = 1750 |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 23 327 |санақ жылы = 2004 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 72,85% - [[ғағауыздар]], 8,92% - [[молдовандар]], 7,33% - [[орыстар]] |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3801, 3802, 3805 |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = Комрат |сайты = |сайт тілі = }} '''Комрат''' ({{lang-mo|Комрат, Comrat}}, {{lang-gag|Komrat}}) — қала және муниципалитет Молдова Республикасының оңтүстігіндегі [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] астанасы. Автономияның халық саны бойынша ең ірі қаласы, маңызды көлік торабы, саяси, экономикалық, мәдени және ғылыми орталығы. Комрат ауданының әкімшілік орталығы.<ref>Комрат (Республика Молдова, Гагаузия) https://cmefy.3dn.ru/publ/gegraficheskie_obekty/goroda/komra_respublika_moldova_gagauzija/70-1-0-397</ref><ref>Комрат на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/78050</ref><ref>КОМРАТ НА СПУТНИКОВОЙ КАРТЕ https://time365.info/city/komrat-moldova</ref><ref>Город Комрат (Молдавия) © https://geogoroda.ru/gorod/komrat-moldaviya https://geogoroda.ru/gorod/komrat-moldaviya</ref><ref>https://comrat.md/karta.html</ref> == Сипаттама == Комрат Молдованың әкімшілік бөлінісінде ерекше мәртебеге ие. Қала елдің оңтүстігінде, Буджак даласының орталық бөлігінде, Үлкен Ялпуг өзенінің аңғарында, [[Кишинев]]тен 100 шақырым жерде орналасқан.<ref>Столица маленькой, но гордой Гагаузии. Не слыхали про такую? https://turbina.ru/guide/Komrat-Moldova-84408/Zametki/Stolitsa-malenkoy-no-gordoy-Gagauzii-Ne-slykhali-pro-takuyu-42943/</ref> == Халқы == 2004 жылғы халық санағы бойынша Комрат халқының саны 23327 адам: 46,91% ерлер, 53,09% әйелдер. Этникалық құрамы: *72,85% - [[ғағауыздар]], *8,92% - [[молдовандар]], *7,33% - [[орыстар]], *4,80% - [[украиндар]], *4,56% - [[бұлғарлар]], *0,06% - [[поляктар]], *0,46% - [[сығандар]], *0,03% - [[еврейлер]], *0,7% - басқа ұлт өкілдері.<ref name="Reference1">Комрат, Гагаузия, АТО https://moldovenii.md/ru/city/details/id/87#topicHeader</ref> == Тарихы == Ғалымдар қала атауын «қара ат» деп аударуға болатын түрік тіліндегі «комур ат» деген екі терминнен шығарады. Аңыз бойынша, бәйге кезінде бір бай саудагердің қара тұлпары жеңіске жетіп, ол қуаныштан сол кездегі шағын ауылды оның құрметіне атайды. Атаудың шығу тегінің тағы бір нұсқасы, оның негізінде бұл атау ежелгі дәуірден, осында тұратын көшпелі тайпалардан шыққан.<ref>Комрат https://chrontime.com/city-md-Comrat</ref> Комрат туралы алғашқы ресми деректер 1750 жылы Буджак төңірегінде қоныстанушылар: [[ғағауыздар]], [[молдовандар]], [[украиндар]], [[орыстар]], [[бұлғарлар]] т.б. шағын қоныстары пайда болған кезден басталады. Комраттың негізі 1789 жылы құрылған.<ref>КОМРАТ https://tochka-na-karte.ru/Goroda-i-Gosudarstva/1896-Komrat.html</ref> 1812 жылы [[Бессарабия]] (Комратпен бірге) [[Ресей]]дің құрамына кірді. 1819 жылы Комратқа [[Осман империясы]]нан қоныс аударушылардың екінші толқыны келді. 20 ғасырдың аяғында Комрат тұрғындарының 1819 жылға дейінгі азаматтық хал актілерін тіркеу кітаптары табылды. 1906 жылы Бендеры уезіндегі Комрат ауылының шаруалары помещиктердің жерлерін бөлу үшін күресті бастап, жергілікті билік өкілдерін тұтқындап, Комрат республикасын жариялады, ол небәрі 5 күнге созылды. Бұл көтерілісті патша әскерлері басып тастады. [[Сурет:Девятиэтажка. Ул. Ленина.jpg |нобай|оңға|200px|Көп қабатты үй]] [[Сурет:Comrat State University.jpg |нобай|оңға|200px|Комрат мемлекеттік университеті]] [[Сурет:Центральная площадь Комрата.jpg |нобай|оңға|200px|Орталық алаң]] [[Сурет: Altin palas.jpg|нобай|оңға|200px|"Алтын палас" қонақ үйі]] Комрат 1918 жылдан 1940 жылға дейін Румынияның құрамында болды. 1932 жылы Комрат алғаш рет елтаңба алды. Бұл үш мұнарасы бар күміс тәжі бар қалқан, ортасында «еркін ат» (ер-тоқымсыз) болды. Комрат (барлық Гагаузиямен бірге) КСРО-ға қосылып, 1940 жылы Молдаван КСР-інің құрамына енді. 1941 жылдан 1944 жылға дейін румын және неміс әскерлері басып алды. 1957 жылы 13 қыркүйекте Ескі және Жаңа Комрат ауылдарының қосылуы нәтижесінде Комрат қаласы құрылды. Кейіннен осы аттас теміржол вокзалындағы елді мекен қала құрамына енді. 1995 жылы [[Ғағауызстан]] халқының шешімімен Комрат Ғағауыз автономиясының астанасы болды.<ref>г. Комрат https://www.gagauzia.md/ru/ato-gagauziya/naselennyie-punktyi/komratskij-rajon/g.-komrat.html</ref> == Экономикасы == Экономикалық әлеуеті ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындарына негізделген. Жергілікті экономиканың жетекші саласының бірі – [[жүзім шаруашылығы]] мен шарап жасау. «ComratVin» АҚ 8 өндірістік желісі бар және жылына 17,6 мың тонна жүзімді өңдеуге қабілетті. Зауыт жоғары сапалы шараптардың 18 маркасын шығарады: Cabernet Sauvignon, Roșu de Comrat, Comrat, Cahors және т.б. Қаланың сауда желісін 150 дүкен және 2 базар құрайды. Комратта жеті коммерциялық банк<ref>Банки в Комрат (Молдова) Поиск банка https://perevody-deneg.ru/country/MDA/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0%D1%82/banks/</ref> пен екі сақтандыру компаниясының филиалдары бар.<ref name="Reference1"/> == Әлеуметтік сала == Білім беру жүйесіне 6 [[мектепке дейінгі мекеме]]<ref>Дошкольные учреждения https://guogagauzii.md/doshkolnye-uchrezhdeniya</ref>, 8 [[орта мектеп]],<ref>БАЗА ДАННЫХ ШКОЛ В ГОРОДЕ КОМРАТ, МОЛДОВА https://levardo.com/schools/moldova/komrat/ </ref> 3 [[лицей]],<ref>Теоретический лицея им. Н. Третьякова м. Комрат https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litseya-im-n-tretyakova-m-komrat</ref><ref>Молдавский лицей имени Михая Эминеску https://spglobi.ru/moldavskii-litsei-imeni-mihaia-eminesku</ref><ref>Лицей им. Д.Мавроди м.Комрат https://comrat.md/2781-licej-im-dmavrodi-mkomrat-otmetil-50letnij-jubilej.html</ref> педагогикалық [[колледж]]<ref>Колледж имени Михаила Чакира, http://cpcomrat.educ.md/</ref> және Комрат мемлекеттік [[университет]]і<ref>КОМРАТСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ https://kdu.md/ru/</ref> кіреді. Мәдениет саласында өңірлік [[кітапхана]],<ref>Региональная библиотека https://comrat.md/biblioteki.html</ref> түрік кітапханасы, мәдениет сарайы,<ref>ДОМ КУЛЬТУРЫ В КОМРАТЕ https://rutraveller.ru/place/161817</ref> [[мұражай]],<ref>Комратский региональный историко-краеведческий музей https://www.prospect.md/ru/history/muzei-istoriya-muzeev/komratskiy-regionalinyy-istoriko-kraevedcheskiy-muzey.html</ref> көркемсурет галереясы, муниципалдық [[театр]],<ref>Комратский театр https://gagauz-teatr.com/index.php/komratskij-teatr</ref> екі ансамбль қызмет көрсетеді. Қалада ғағауыз мәдениеті мен дәстүрін насихаттап келе жатқан «Диуз-Ава»<ref>Ansamblul "Diuz-Ava" a primit titlul de "Colectiv artistic emerit" al Republicii Moldova https://noi.md/md/societate/ansamblul-diuz-ava-a-primit-titlul-de-colectiv-artistic-emerit-al-republicii-moldova</ref> кәсіби ғағауыз ансамблі бар. Қаланың денсаулық сақтау жүйесіне орталық [[аурухана]],<ref>Комратская Центральная Районная Больница https://adresglob.ru/komratskaia-tsentralnaia-raionnaia-bolnitsa</ref> отбасылық дәрігерлік пункт, жедел жәрдем станциясы және профилактикалық емдеу орталығы кіреді.<ref name="Reference1"/> == Қаланың назар аударарлық орындары == *Православие соборы,<ref>Свято-Иоанно-Предтеченский Кафедральный Собор мун. Комрат https://pravoslavie.md/svyato-ioanno-predtechenskij-kafedralnyj-sobor-mun-komrat/</ref><ref>Достопримечательности в Комрате https://www.tripadvisor.ru/Attractions-g777848-Activities-Comrat_Gagauzia.html</ref> *Өлкетану мұражайы,<ref>ИСТОРИКО–КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ, КОМРАТ https://discovergagauzia.md/ru/attractions/kraevedcheskij-muzej-komrat/</ref> *Ғағауыз өнер галереясы,<ref>Региональная художественная галерея г. Комрат https://visitgagauzia.com/2020/10/13/%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D1%85%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%8F/</ref> *Мұстафа Кемал Ататүрік атындағы түрік кітапханасы,<ref>Турецкая библиотека им. М. К. Ататюрка https://spglobi.ru/turetskaia-biblioteka-im-m-k-atatiurka</ref> *Ғағауыз халқының Даңқ аллеясы,<ref>«Аллея славы» в Комрате https://traveltimes.ru/%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%8F-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8B-%D0%B2-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5/</ref> *Азат етушілерге арналған ескерткіш,<ref>Памятники и мемориалы | Молдова. Часть 3 https://wwii.space/%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D0%B8-%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8B-%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82/</ref> *Ауған жауынгерлеріне арналған ескерткіш,<ref>Памятник воинам – интернационалистам, мун.Комрат https://econutag.md/pamyatnik-voinam-internaczionalistam-mun-komrat/</ref> *Танкшілерге арналған ескерткіш,<ref>Памятник танкистам- освободителям мун. Комрат https://visitgagauzia.com/2020/10/13/%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA-%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BC-%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC-%D0%B3-%D0%BA/</ref> *Саяси қуғын-сүргін құрбандарына арналған ескерткіш.<ref>МОЛДОВА, г. Комрат https://www.sakharov-center.ru/asfcd/pam/?t=pam&id=1871</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Молдова қалалары]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] tu34gqf62mrbfabvw915l0nfwxgejof 0 685464 3054085 3054017 2022-07-23T17:32:28Z Ерден Карсыбеков 3744 wikitext text/x-wiki {{Музыкант |Есімі = Алан Ирвин Менкен |Атауы = Alan Irwin Menken |Сурет = Alan Menken 2013 (cropped).jpg |Сурет ені = |Сурет тақырыбы = |Фон = |Туған кездегі есімі = |Толық аты = |Туған күні = 22.07.1949 |Туған жері = [[Нью-Йорк]] |Қайтыс болған күні = |Қайтыс болған жері = |Белсенділік жылдары = 1972 - қазіргі күнге дейін |Мемлекет = {{USA}} |Мамандықтары = композитор, ән авторы, дирижёр, музыкалық продюсер |Дауыс түрі = |Аспаптары = [[фортепиано]], [[аккордеон]], [[гитара]], [[скрипка]] |Жанрлары = [[поп-музыка]], [[киномузыка]] |Лақап аттары = |Ұжымдары = |Қызметтес болған = |Лейблдері = Walt Disney Records |Марапаттары = |Сайты = http://alanmenken-live.herokuapp.com/ }} '''Алан Менкен''' — америкалық [[композитор]], Walt Disney мультфильмдері үшін ән мен музыка жазған автор, сондай-ақ Бродвейде мюзиклдерді қоюшы. Өз мансабында ол 8 [[Оскар марапаты|Оскар]] сыйлығын, 7 [[Алтын глобус]], 11 [[Грэмми]], [[Тони жүлдесі|Тони]] және [[Эмми]] сыйлықтарын жеңіп алған. === Фильмдері === {| class="wikitable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! rowspan="2" style="width:33px;"|Жыл ! rowspan="2"|Атауы ! colspan="3"|Қызметі ! rowspan="2"|Қосымша ақпарат |- ! Композитор ! Ән авторы ! Муз. продюсер |- | 1986 | [[Сұмдықтардың дүкені]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | [[Ховард Эшман]]ның әндеріне музыка жазған |- | 1989 | [[Су перісі (мультфильм)|Су перісі]] | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} | Ховард Эшманның әндеріне музыка жазған |- | 1990 | [[Рокки 5]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | [[Элтон Джон]]мен және [[Тим Райс]]пен бірге ''Measure of a Man'' әнін жазған |- | 1991 | [[Ару мен Құбыжық (мультфильм)|Ару мен Құбыжық]] | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} | Ховард Эшманның әндеріне музыка жазған |- |rowspan="3"| 1992 | [[Жаңалық таратушылар]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | |- | [[Үйде жалғыз қалғанда 2]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | ''My Christmas Tree'' әнін жазысқан |- | [[Аладдин (мультфильм, 1992)|Аладдин]] | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} | Ховард Эшман мен Тим Райс әндеріне музыка жазған |- | 1993 | Life with Mikey | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | |- | 1995 | [[Покахонтас (мультфильм)|Покахонтас]] | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} | [[Стивен Шварц]] әндеріне музыка жазған |- | 1996 | [[Нотр-Дам бүкірі (мультфильм)|Нотр-Дам бүкірі]] | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} | Стивен Шварц әндеріне музыка жазған |- | 1997 | [[Геркулес (мультфильм)|Геркулес]] | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} | [[Дэвид Зиппель]] әндеріне музыка жазған |- |rowspan="2"| 2004 | [[Ранчодағы үй]] | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | [[Гленн Слейтер]] әндеріне музыка жазған |- | [[Ноэль (фильм)|Ноэль]] | {{yes}} | {{no}} | {{yes}} | |- | 2006 | [[Сабалақ төбет]] | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | |- | 2007 | [[Дуаланған]] | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | Стивен Шварц әндеріне музыка жазған |- | 2010 | [[Рапунцель (мультфильм)|Рапунцель]] | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} | Гленн Слейтер әндеріне музыка жазған |- | rowspan="2"| 2011 | [[Капитан Америка: Бірінші кек алушы]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | ''Star Spangled Man'' әнін жазысқан |- | [[Джок (мультфильм)|Джок]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | ''Howling at the moon'' әнін жазысқан |- | 2012 | [[Айна, айна]] | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | |- | rowspan="2" | 2016 | [[Шұжықтар сауық кеші]] | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | |- | Сиырға арналған ария | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | қысқаметражды фильм; Ховард Эшманның әніне музыка жазған |- | 2017 | [[Ару мен Құбыжық (фильм)|Ару мен Құбыжық]] | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | 1991 жылғы мультфильм негізінде түсірілген фильмдегі ескі және жаңа әндердің композиторы |- | rowspan="3"| 2018 | [[Ральф интернетке қарсы]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | |- | [[Холмс & Ватсон]] | {{no}} | {{yes}} | {{no}} | ''Strange Sensation'' әнін жазысқан |- | [[Ховард (фильм)|Ховард]] | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | деректі фильм |- | 2019 | [[Аладдин (фильм, 2019)|Аладдин]] | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | 1992 жылғы мультфильм негізінде түсірілген фильмдегі ескі және жаңа әндердің композиторы |- | rowspan="2"| 2022 | Spellbound | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | Гленн Слейтер әндеріне музыка жазған |- | [[Дуаланған 2]] | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | Стивен Шварц әндеріне музыка жазған |- |} [[Санат:Оскар сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Грэмми сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Эмми сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Тони сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Сатурн сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Алтын глобус сыйлығының иегерлері]] [[Санат:Голливуд Даңқ аллеясы]] [[Санат:XX ғасыр музыканттары]] [[Санат:XXI ғасыр музыканттары]] [[Санат:АҚШ сазгерлері]] gi0ug27nsa0u102gk9ecrismiuirdd0 0 685466 3054109 3054019 2022-07-23T19:03:36Z Dimash Kenesbek 102199 wikitext text/x-wiki '''Ширван-Абшерон сәулет мектебі''' ({{Lang-az|Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi}}) — Әзірбайжан сәулет тарихында белгілі бір орын мен маңызы бар сәулет мектептерінің бірі. Ол VIII-IX ғасырларда пайда болды.<ref>Ширван-Абшерон сәулет мектебі / редакцияланған. Дж. Кулиева. - Әзірбайжан кеңес энциклопедиясы: Әзірбайжан кеңес энциклопедиясының бас басылымы, 1987. - Вып. Х. — С. 541.</ref> Кесранидтер әулеті кезеңіндегі Ширваншах мемлекетінің нығаюы және осылайша құрылысқа қолайлы жағдай жасау жергілікті сәулет мектебінің гүлденуіне жол ашады. Ширваншах мемлекетінің аумағы табиғи құрылыс тастарына бай болғандықтан, ежелгі дәуірден бастап бұл аймақта әктас құрылыс материалы және ғимараттарды безендіруде қолданылатын жалғыз материал болды. Ширван-Абшерон сәулет өнерінің стильдік ерекшеліктері оған қолданылған тас пен ою-өрнек оюларының біріккен әсері негізінде қалыптасты. Әдемі жергілікті тасты мұқият төсеу және оның бетін тегістеу Ширван құрылымдарының кірпішіне ерекше көрініс береді. Мұндай сыланған беттерге салынған жұқа тасты оюлар композицияның көрнекті жерлеріне шоғырланып, көркемдігімен назар аудартады.<ref>{{Cite web|title=Ұлы Кеңес энциклопедиясы|url=http://gatchina3000.ru/great-soviet-encyclopedia/bse/002/932.htm|lang=ru}}</ref> Ширван сәулет өнерінің осы бағытта дамуы мұндағы композициялардың қарапайымдылығын анықтап, жеке элементтерді адал өңдеуге басты назар аударылды.<gallery mode="packed"> Сурет:Şirvanşahlar saray kompleksi.jpg|alt=|[[Ширваншаһтар сарайы|Ширваншаһтардың сарайы]] Сурет:Восстанавливаемый Ханский дворец.jpg|alt=|Дербент хан сарайы Сурет:Qoşa minarəli məscid. Şamaxı şəhəri.JPG|alt=|Шамахида Жұма мешіті Сурет:Muhammad Mosque, Baku, 2006.jpg|alt=|[[Мұхаммед мешіті (Баку)|Мұхаммед мешіті]] Сурет:Kələxana türbələri.jpg|alt=|Келахан кесенесі Сурет:Qız qalası ümumi 2016.jpg|alt=|[[Қыз мұнарасы (Баку)|Қыз мұнарасы]] Сурет:Rəhimə xanım məscidi.jpg|alt=|Нардаран мешіті Сурет:Absheron Ateshgah 004 9841.jpg|alt=|[[Атешгях]] </gallery> == Әдебиет == * Усейнов М, Бретаницкий Л., Саламзаде А. Әзірбайжан сәулет өнерінің тарихы. М., 1963 ж. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} h45cuwp823vrxc6wmxxerjbzsr38mfz 0 685467 3054025 2022-07-23T13:10:40Z Dimash Kenesbek 102199 Жаңа бетте: '''Хамит Әлімжан''' ({{Lang-uz|Hamid Olimjon}}) шынайы есімі – '''''Хамит Әлімжанұлы Әзімов''''' ({{Lang-uz|Hamid Olimjonovich Ozimov}}) — өзбек ақыны, драматург, әдебиеттанушы, ХХ ғасырдағы өзбек поэтикалық классикасының өкілі. ... wikitext text/x-wiki {{Тұлға|Есімі=Хамит Әлімжан|Шынайы есімі={{Lang-uz|Hamid Olimjon}}|Сурет=Olimjon Hamid.jpg|Туған кездегі есімі=Хамит Әлімжанұлы Әзімов|Туған күні=12.12.1909|Қайтыс болған күні=03.07.1944|ені=150px|Туған жері={{Туғанжері|Жызақ|Жызақта}}, [[Самарқан облысы (Ресей империясы)|Самарқан облысы]], [[Түркістан генерал-губернаторлығы]], [[Ресей империясы]]|Қайтыс болған жері={{Қайтысболғанжері|Ташкент|Ташкентте}}, [[Өзбек Кеңестік Социалистік Республикасы|Өзбек КСР]], [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]]|Азаматтығы=[[File:Flag of the Russian Empire (black-yellow-white).svg|22px|border]] [[Ресей империясы]] →<br/> {{Байрақ|КСРО}}|Ұлты=[[Өзбектер|Өзбек]]|Мансабы=Ақын, драматург, әдебиеттанушы|Анасы=Кәмила|Жұбайы=[[Зульфия|Зульфия Исраилова]]|Commons=Hamid Olimjon}} '''Хамит Әлімжан''' ({{Lang-uz|Hamid Olimjon}}) шынайы есімі – '''''Хамит Әлімжанұлы Әзімов''''' ({{Lang-uz|Hamid Olimjonovich Ozimov}}) — өзбек ақыны, драматург, әдебиеттанушы, ХХ ғасырдағы өзбек поэтикалық классикасының өкілі. == Өмірбаян == 1909 жылы [[Жызақ]] қаласында дүниеге келген. Кішкентай кезінен анасы Кәмила мен атасы Молла Әзімнен ел аузындағы ертегілерді, дастандар мен жырларды көп естіген. Жазушы бола отырып, фольклорға жинаушы ретінде де, зерттеуші ретінде де бет бұрды. Әлімжан 1918 жылы Жызақ қаласында ашылған толық емес орта мектепке түсіп, кейін Самарқандқа университетке оқуға түседі. Самарқандтағы Өзбекстан педагогикалық академиясында (1928-1931) оқыған. 1928 жылы Әлімжанның «Көктем» атты тұңғыш жыр жинағы жарық көрді. Арада көп жылдар өткен соң [[Мұса Ташмұхамедов]], Хамит Әлімжан туралы мақаласында бұл есімнің символдық мәніне ерекше тоқталды. Самарқандтағы оқуының аяқталып, Ташкентке көшуі Әлімжан үшін жаңа, маңызды өмірбаяндық және шығармашылық кезеңнің басталуы болды. {{Дәйексөз|“Хамит, – деп еске алады [[Ұйғын]], – Ташкентке менен кейін келді. Уақыт тар болды: қағаз жоқ. Баспаханадан алған ұзын тар үзінділерге жаздық, бірақ жақсы жаздық; Сондықтан да болар, Хамид те, мен де тар, ұзын қағаз жолақтарын мәңгілікке сақтап қалдым."}} Әлімжан газет-журналдарда журналист, редактор болып көп жұмыс істейді, бірақ әдеби жұмысын жалғастырады. 1930 жылдары Әлімжан бақшының орындауындағы «Айгүл мен Бақтияр», «Семұрғ» дастандарының әсерінен үлкен туындылар жасайды. 1939 жылы Хамит Әлімжан Өзбекстан Жазушылар одағының жауапты хатшысы болып, 1944 жылы жол апатынан қайтыс болғанға дейін осы қызметте болды. Ол Ташкенттегі Александров алаңында жерленген, кешегі кеңестік кезеңде күлі Шығатай зиратына [[Зульфия|әйеліні]]<nowiki/>ң жерленген жеріне ауыстырылған. == Жад == Хамит Әлімжанның құрметіне Ташкент метрополитенінің станциясы; Самарқанд облыстық Музыка және драма театры; Қаршы мемлекеттік педагогикалық институты аталды. 1990 жылы 19 мамырда Ташкентте мүсінші Я.Шапиро мен сәулетші С. Адыловтың еңбегі үшін ақын ескерткіші салтанатты түрде ашылды.<ref>Хамит Әлімжанға ескерткіш / / Шығыс ақиқаты: газет. — 1990. - 20 мамыр (вып. 22281, № 115). — С. 1. Э.Тухватуллина. </ref> 2017 жылдың желтоқсан айында ескерткіш Жазушылар аллеясына көшірілді.<ref>{{Cite web|title=Зульфия, Х.Әлімжан және Ғ.Гулям ескерткіштері Жазушылар аллеясына көшірілді. 2019 жылдың 10 қаңтарында алынды.|url=https://www.gazeta.uz/ru/2017/12/11/monuments/|lang=ru|date=11.12.2017|publisher=Gazeta.uz}}</ref> 2004 жылы Хамит Әлімжан қайтыс болғаннан кейін "''Буюк хизматлари учун''" орденімен марапатталды.<ref>Өзбекстан Республикасы Президентінің Жарлығы. 2004 жылғы 23 тамыздағы "Өзбекстанның ғылымы мен мәдениетінің дамуына зор үлес қосқан ғылым, әдебиет және өнер қайраткерлерін қайтыс болғаннан кейін марапаттау туралы" </ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} lfeqxkxtjxrjrsheqem1aij71t385gp 3 685468 3054027 2022-07-23T13:12:47Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Bleki19}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 19:12, 2022 ж. шілденің 23 (+06) 1ieumyrawkq660y31pfqwf95424re8c 3 685469 3054030 2022-07-23T13:42:29Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Mspand}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 19:42, 2022 ж. шілденің 23 (+06) a7ks4g0b7vqe71wiwndha1qho9oj7nu 3 685470 3054031 2022-07-23T13:58:01Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Kadstos}} -- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>Fани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 19:58, 2022 ж. шілденің 23 (+06) hsm8hwbqlwxmblc7hxeh9dvwbvpeez1 3 685471 3054032 2022-07-23T14:00:10Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Vikiredaktor}} -- [[Қатысушы:GanS NIS|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 3px;"><font face="AR Cena" color="black"><b>Fани</b></font></span>]] ([[Қатысушы талқылауы:GanS NIS|талқылауы]]) 20:00, 2022 ж. шілденің 23 (+06) 19iszruh18merhfya06qc66if3r3qaj 3 685472 3054041 2022-07-23T14:46:54Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=سینما بدون رنگ}} -- [[Қатысушы:Салиха|Салиха]] ([[Қатысушы талқылауы:Салиха|талқылауы]]) 20:46, 2022 ж. шілденің 23 (+06) blwt29mmekkbifh6m79dnitbgm0ff16 3 685473 3054043 2022-07-23T14:49:39Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=VilerIT}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 20:49, 2022 ж. шілденің 23 (+06) kxod7rldxshj4ou7wm7y4wmp2hg0eas 102 685474 3054044 2022-07-23T14:51:09Z Umarxon III 51354 Жаңа бетте: {{Тексерілмеген мақала|date={{subst:#time:F Y}}}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> {{Тұлға |Есімі = Дияр Аброрұлы Имамходжаев</>{{lang-uz|Диёр Аброрович Имомхўжаев}} |Шынайы есімі = |Сурет = |Сурет атауы = |Туған кездегі есімі... wikitext text/x-wiki {{Тексерілмеген мақала|date=шілде 2022}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> {{Тұлға |Есімі = Дияр Аброрұлы Имамходжаев</>{{lang-uz|Диёр Аброрович Имомхўжаев}} |Шынайы есімі = |Сурет = |Сурет атауы = |Туған кездегі есімі = |Толық есімі = |Туған күні = {{birth date and age|1989|9|22}} |Туған жері = {{Туғанжері|Ташкент|Ташкентда}} |Қайтыс болған күні = |Қайтыс болған жері = |Азаматтығы = |Ұлты = |Мансабы = |Әкесі = |Анасы = |Жұбайы = |Балалары = |Марапаттары = |Қолтаңбасы = |Сайты = |Басқалары = |Commons = }} '''Дияр Аброрұлы Имамходжаев''' {{lang-uz|Диёр Аброрович Имамхожаев; Diyor Imomxoʻjayev}}, 22.09.1989 жылы [[Ташкент]]те туған) – футбол маманы, футбол комментаторы, Өзбекстан кәсіпқой футбол лигасының бас директоры (2020 жылдың 1 маусымынан қазіргі уақытқа дейін). Белгілі спорт комментаторы және футбол төрешісі Ахбор Имамходжаевтың немересі<ref>[https://championat.uz/oz/news/diyor-imomxojaev-bilan-intervyu-video-toliq Diyor Imomxo'jayev bilan intervyu (to'liq)] {{Wayback|url=https://championat.uz/oz/news/diyor-imomxojaev-bilan-intervyu-video-toliq |date=20220127222547 }}. ''Championat.asia'' (10-iyul 2017-yil)</ref>. Мазмұны == Өмірбаяны == 1996-2005 жылдары Диёр Имамхожаев Ташкенттегі №320 мектепте білім алған. 2007-2011 жылдары Өзбекстан мемлекеттік әлем тілдері университетінің халықаралық журналистика мамандығы бойынша бакалавр дәрежесінде білім алған. 2018 жылы Өзбекстанның Кәсіпқой футбол лигасында бас директордың кеңесшісі болып жұмыс істей бастады, сол жылы Өзбекстан мемлекеттік дене шынықтыру және спорт университетінің футбол факультетіне екінші мамандық бойынша оқуға түсті. 2021 жылы осы оқу орнын футбол маманы мамандығы бойынша тәмамдады<ref>[https://championat.asia/uz/news/169771 "Hacker club": 1-son] {{Wayback|url=https://championat.asia/uz/news/169771 |date=20220127224401 }}. ''Championat.asia'' (10-avgust 2017-yil)</ref>. == Журналистикаға қызығушылық == Әкесі Аброр Имамходжаев («Ахбор Имамходжаевтың үлкен ұлы, спорт комментаторы Зафар Имамходжаевтың ағасы) ұзақ жылдар Өзбекстан ұлттық телерадиокомпаниясында жұмыс істеп, 2000 жылы «Ёшлар» телеарнасында жаңадан ашылған спорт студиясын басқарды. Студияда Аброр Имамхожаевпен бірге белгілі футбол комментаторы Хайрулла Хамидов жұмыс істеді. Оның «Футбол+» шоуы мен атақты ресейлік комментатор Георгий Черданцев жазған «Еуропалық футбол апталығы» бағдарламасы осы шоуға дереккөз болған Диёр Имамходжаевтың футбол журналистикасына деген қызығушылығына үлкен түрткі болды. Сондай-ақ, 2001-2002 жылдар аралығында «Футбол» газетінде Аброр Имамхожаев, Хайрулла Хамидов, Аваз Бердіқұлов сынды мамандар бірге қызмет атқарды. Жас футбол жанкүйері газеттің бір нөмірін қалдырмай оқиды. Осылайша, оның футбол журналистикасының екі кумирі болды: Хайрулла Хамидов пен Аваз Бердіқұлов. 2005 жылға қарай Диёр Имамхожаев Әлемдік экономика және дипломатия университетінің академиялық лицейіне түсе алмай, Навруз радиостанциясында дыбыс инженері болып жұмыс істей бастады. Осы уақытқа дейін Хайрулла Хамидов радиодағы діни-танымдық бағдарламалардың авторы болды, сонымен қатар Аваз Бердіқұлов пен Икром Ұлықбаевпен бірге «Одамдар Орацида» газетін шығарды. Диёр Имамхожаевтың алғашқы мақалалары осы нөмірде Хайрулла Хамидовтың арқасында жарық көрді. 2010 жылға дейін uff.uz өзбек футболында маңызды рөл атқарды. Кейін бұл сайт «Чемпион», «Стадион» сияқты басылымдардың қызметіне негіз болды. Бұл басылымдарда Диёр Имамходжаев Шухрат Шакиржонов, Кахрамон Асланов, Мухрим Азамходжаев, Хушнуд Худойбердиев сынды өз ісінің шеберлерімен кездесті<ref>{{Cite web |url=https://kun.uz/uz/63292625 |title=Diyor Imomxo‘jayev O‘zPFL bosh direktori vazifasini bajaruvchi etib tayinlandi |access-date=2022-06-27 |archive-date=2022-01-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220127210115/https://kun.uz/uz/63292625 |deadlink=no }}</ref>. ==Кәсіби қызмет== Диер 2007 жылы Навруз радиосында дыбыс инженері ретінде 2008 жылдан бері хабар таратады. Ахбор Имамхожаев немересіне өзінің «Футбол тоғысында» тікелей трансляциясын берді. Әр жексенбі сайын бір сағаттық футбол хабарынан басқа, ол кейінірек күніне екі рет спорт жаңалықтарын таратады. Сонымен қатар ол халықаралық журналистика факультетінде оқуын жалғастырды. 2011 жылы Диёр Имамхожаев танымал kun.uz басылымын құруға тікелей атсалысқан. Әлем тілдері университетінің бес студенті Мұхрим Азамходжаевтың («Daryo» газетінің бас редакторы) жетекшілігімен «Күн» басылымын құрды. Сол жылы Өзбекстан футбол қауымдастығының баспасөз хатшысы Санжар Ризаев (Азия футбол конфедерациясының сарапшысы) Өзбекстан кәсіпқой футбол лигасының баспасөз қызметіне Мухрим Азамхожаев пен Диёр Имамхожаевты шақырды. Бірақ жарты жылдан кейін, 2012 жылдың қыркүйегінде Диёр Джакарта Ұлттық университетінің бір жылдық грантын алып, Индонезияға кетті. 2013 жылы «Спорт» телерадио арнасында жұмыс істей бастады. Ол Зафар Имамхожаевтың «Футболға шолу» авторлық шоуында жұмыс істеген. 2015 жылы ол өзінің жеке бағдарламасы «Socker Club»[2]. Бұл жоба Ұлттық телерадиокомпаниямен қоштасуға себеп болды. 2015 жылы «Локомотив» футбол клубының баспасөз қызметі жұмыс ұсынды. Диёр Имамходжаев 2 айлық қызметтен кейін Мұхрим Азамходжаевтың ұсынысымен «Дарё» интернет-басылымына ауысты. 2016 жылдан бастап ол championat.asia сайтымен де қатар жұмыс істеп келеді. Сондай-ақ, 2016-2020 жылдар аралығында «UzReport TV» және «Futbol TV» арналарында Ағылшын Премьер-Лигасын, Испания Ла Лигасын, Италия А сериясын, Еуропа Чемпиондар Лигасын және Еуропа лигасын көрсетті. 2018 жылы Өзбекстан футбол қауымдастығының бірінші вице-президенті Умид Ахмаджанов Диёр Имамхожаевты Өзбекстан кәсіпқой футбол лигасы бас директорының кеңесшісі етіп шақырған болатын. 2019 жылдан бастап Өзбекстан ПФЛ бас директорының орынбасары болып жұмыс істей бастады. 2020 жылдың 1 маусымында Өзбекстан футбол қауымдастығының президенті Абдусалом Азизовтың ұсынысы бойынша Өзбекстан кәсіпқой футбол лигасының бас директоры болды[3]. Диёр Имамхожаевтың жеке Telegram арнасы бар, онда ол футболда да, кәсіби қызметте де мазмұнды бөліседі. Әзірге бұл арна бірінші жарық көзі болып табылады == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == * [https://www.youtube.com/watch?v=5HHDMuDSiYU Интервью с Диёром Имамходжаевым на официальном Ютуб канале FutbolTV] (21.06.2021) * {{Telegram|diyorimamkhodjaev}} * [https://championat.asia/uz/blogs/author/32465 Блоги на сайте Chempionat] * {{facebook|diyorimamkhodjaev}} krngredrfvbm6jnvhrv8i6sfyhy886r 0 685475 3054053 2022-07-23T15:28:23Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 Жаңа бетте: {{Футбол клубы | атауы = {{ту|Польша}} Ракув | құрылған = 1916 | стадионы = Қалалық Стадион ([[Ченстохова]]) | сыйымдылығы = 5500 | сайты = rakow.com/ | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласа]] | маусым = 2021/22 | орын = '''2-орын''' <!-- ФОРМА --> |pattern... wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы | атауы = {{ту|Польша}} Ракув | құрылған = 1916 | стадионы = Қалалық Стадион ([[Ченстохова]]) | сыйымдылығы = 5500 | сайты = rakow.com/ | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласа]] | маусым = 2021/22 | орын = '''2-орын''' <!-- ФОРМА --> |pattern_la1 = _rakow2122h |pattern_b1 = _rakow2122h |pattern_ra1 = _rakow2122h |pattern_sh1 = |leftarm1 = ff0000 |body1 = ff0000 |rightarm1 = ff0000 |shorts1 = 0000FF |socks1 = ff0000 |pattern_la2 = _rakow2122a |pattern_b2 = _rakow2122a |pattern_ra2 = _rakow2122a |pattern_sh2 = |leftarm2 = FFFFFF |body2 = FFFFFF |rightarm2 = FFFFFF |shorts2 = FFFFFF |socks2 = FFFFFF }} «'''Ракув'''» ({{lang-pl|Raków Częstochowa}}) — == Сілтемелер == * [http://www.rksrakow.pl/ сайт клуба '''www.rksrakow.pl'''] {{бастама}} {{сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] 82x4umt25tyo6egrazhqc36nb5hz0aw 3054055 3054053 2022-07-23T15:33:09Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы | атауы = {{ту|Польша}} Ракув | құрылған = 1916 | стадионы = Қалалық Стадион ([[Ченстохова]]) | сыйымдылығы = 5500 | сайты = rakow.com/ | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласа]] | маусым = 2021/22 | орын = '''2-орын''' <!-- ФОРМА --> |pattern_la1 = _rakow2122h |pattern_b1 = _rakow2122h |pattern_ra1 = _rakow2122h |pattern_sh1 = |leftarm1 = ff0000 |body1 = ff0000 |rightarm1 = ff0000 |shorts1 = 0000FF |socks1 = ff0000 |pattern_la2 = _rakow2122a |pattern_b2 = _rakow2122a |pattern_ra2 = _rakow2122a |pattern_sh2 = |leftarm2 = FFFFFF |body2 = FFFFFF |rightarm2 = FFFFFF |shorts2 = FFFFFF |socks2 = FFFFFF }} «'''Ракув'''» ({{lang-pl|Raków Częstochowa}}) — [[Польша|Польшаның]] Ченстохова қаласындағы футбол клубы. == Атаулары == {| class="wikitable" |'''Жыл''' |'''Атауы''' |- style="background-color:#FFD5D5" |1921 |СФК «Раковия» |- style="background-color:#D5D7FF" |1927 |РСК «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |1951 |Ченстохова |- style="background-color:#D5D7FF" |1956 |РКС «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |2002 |СК «Ракув» |- style="background-color:#D5D7FF" |2011 |РКС «Ракув» Ченстохова |} == Жетстіктері == === Ұлттық === * Экстракласса ** Вице-чемпион (2): 2021, 2022 * Кубок ** Жеңімпаз (2): 2021, 2022 ** Финалист: 1967 * Суперкубок ** Жеңімпаз: (2): 2021, 2022 == Сілтемелер == * [http://www.rksrakow.pl/ '''www.rksrakow.pl'''] {{бастама}} {{сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] 0u9pi1cilfpccniuoc2t0mkdyouyd7d 3054056 3054055 2022-07-23T15:33:38Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы | атауы = {{ту|Польша}} Ракув | құрылған = 1916 | стадионы = Қалалық Стадион ([[Ченстохова]]) | сыйымдылығы = 5500 | сайты = rakow.com/ | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласа]] | маусым = 2021/22 | орын = '''2-орын''' <!-- ФОРМА --> |pattern_la1 = _rakow2122h |pattern_b1 = _rakow2122h |pattern_ra1 = _rakow2122h |pattern_sh1 = |leftarm1 = ff0000 |body1 = ff0000 |rightarm1 = ff0000 |shorts1 = 0000FF |socks1 = ff0000 |pattern_la2 = _rakow2122a |pattern_b2 = _rakow2122a |pattern_ra2 = _rakow2122a |pattern_sh2 = |leftarm2 = FFFFFF |body2 = FFFFFF |rightarm2 = FFFFFF |shorts2 = FFFFFF |socks2 = FFFFFF }} «'''Ракув'''» ({{lang-pl|Raków Częstochowa}}) — [[Польша|Польшаның]] Ченстохова қаласындағы футбол клубы. == Атаулары == {| class="wikitable" |'''Жыл''' |'''Атауы''' |- style="background-color:#FFD5D5" |1921 |СФК «Раковия» |- style="background-color:#D5D7FF" |1927 |РСК «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |1951 |Ченстохова |- style="background-color:#D5D7FF" |1956 |РКС «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |2002 |СК «Ракув» |- style="background-color:#D5D7FF" |2011 |РКС «Ракув» Ченстохова |} == Жетстіктері == === Ұлттық === * Экстракласса ** Вице-чемпион (2): 2021, 2022 * Кубок ** Жеңімпаз (2): 2021, 2022 ** Финалист: 1967 * Суперкубок ** Жеңімпаз: (2): 2021, 2022 == Сілтемелер == * [http://www.rksrakow.pl/ '''www.rksrakow.pl'''] {{бастама}} {{сыртқы сілтемелер}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] l5dypovtjes3jibx351aet1fc8v2wld 3054057 3054056 2022-07-23T15:33:49Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы | атауы = {{ту|Польша}} Ракув | құрылған = 1916 | стадионы = Қалалық Стадион ([[Ченстохова]]) | сыйымдылығы = 5500 | сайты = rakow.com/ | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласа]] | маусым = 2021/22 | орын = '''2-орын''' <!-- ФОРМА --> |pattern_la1 = _rakow2122h |pattern_b1 = _rakow2122h |pattern_ra1 = _rakow2122h |pattern_sh1 = |leftarm1 = ff0000 |body1 = ff0000 |rightarm1 = ff0000 |shorts1 = 0000FF |socks1 = ff0000 |pattern_la2 = _rakow2122a |pattern_b2 = _rakow2122a |pattern_ra2 = _rakow2122a |pattern_sh2 = |leftarm2 = FFFFFF |body2 = FFFFFF |rightarm2 = FFFFFF |shorts2 = FFFFFF |socks2 = FFFFFF }} «'''Ракув'''» ({{lang-pl|Raków Częstochowa}}) — [[Польша|Польшаның]] Ченстохова қаласындағы футбол клубы. == Атаулары == {| class="wikitable" |'''Жыл''' |'''Атауы''' |- style="background-color:#FFD5D5" |1921 |СФК «Раковия» |- style="background-color:#D5D7FF" |1927 |РСК «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |1951 |Ченстохова |- style="background-color:#D5D7FF" |1956 |РКС «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |2002 |СК «Ракув» |- style="background-color:#D5D7FF" |2011 |РКС «Ракув» Ченстохова |} == Жетстіктері == === Ұлттық === * Экстракласса ** Вице-чемпион (2): 2021, 2022 * Кубок ** Жеңімпаз (2): 2021, 2022 ** Финалист: 1967 * Суперкубок ** Жеңімпаз: (2): 2021, 2022 == Сілтемелер == * [http://www.rksrakow.pl/ '''www.rksrakow.pl'''] {{бастама}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] kojwg5rxn8hhh44zih4exe5b8hwowt9 3054119 3054057 2022-07-23T23:56:49Z Wolfgang1212 24174 Ойыншылар wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы | атауы = {{ту|Польша}} Ракув | құрылған = 1916 |логотипі = RKS Raków Częstochowa.svg | стадионы = Қалалық Стадион ([[Ченстохова]]) | сыйымдылығы = 4200 | сайты = rakow.com/ | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласа]] | маусым = 2021/22 | орын = '''2-орын''' <!-- ФОРМА --> |pattern_la1 = _rakow2122h |pattern_b1 = _rakow2122h |pattern_ra1 = _rakow2122h |pattern_sh1 = |leftarm1 = ff0000 |body1 = ff0000 |rightarm1 = ff0000 |shorts1 = 0000FF |socks1 = ff0000 |pattern_la2 = _rakow2122a |pattern_b2 = _rakow2122a |pattern_ra2 = _rakow2122a |pattern_sh2 = |leftarm2 = FFFFFF |body2 = FFFFFF |rightarm2 = FFFFFF |shorts2 = FFFFFF |socks2 = FFFFFF }} «'''Ракув'''» ({{lang-pl|Raków Częstochowa}}) — [[Польша|Польшаның]] Ченстохова қаласындағы футбол клубы. [[File:Stadion Raków otwarcie.jpg|thumb|290px|Қалалық Стадион]] == Атаулары == {| class="wikitable" |'''Жыл''' |'''Атауы''' |- style="background-color:#FFD5D5" |1921 |СФК «Раковия» |- style="background-color:#D5D7FF" |1927 |РСК «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |1951 |Ченстохова |- style="background-color:#D5D7FF" |1956 |РКС «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |2002 |СК «Ракув» |- style="background-color:#D5D7FF" |2011 |РКС «Ракув» Ченстохова |} == Жетстіктері == === Ұлттық === * Экстракласса ** Вице-чемпион (2): 2021, 2022 * Кубок ** Жеңімпаз (2): 2021, 2022 ** Финалист: 1967 * Суперкубок ** Жеңімпаз: (2): 2021, 2022 == Ойыншылар == ''2022 шілде'' * [http://www.90minut.pl/kadra.php?id_sezon=101&jesien=1&id_klub=330 Ойыншылар 2022] == Сілтемелер == * [http://www.rksrakow.pl/ '''www.rksrakow.pl'''] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=330&id_sezon=101 Ракув] (90minut.pl) {{бастама}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] 3oaqe7yb1464mn387r56pg77kx5pmcf 3054221 3054119 2022-07-24T08:59:09Z Wolfgang1212 24174 wikitext text/x-wiki {{Футбол клубы | атауы = {{ту|Польша}} Ракув | құрылған = 1916 |логотипі = RKS Raków Częstochowa.svg | стадионы = Қалалық Стадион ([[Ченстохова]]) | сыйымдылығы = '''4200''' | сайты = [https://rakow.com/ rakow.com] | жарыс = [[Футболдан Польша чемпионаты|Экстракласа]] | маусым = 2021/22 | орын = '''2-орын''' <!-- ФОРМА --> |pattern_la1 = _rakow2122h |pattern_b1 = _rakow2122h |pattern_ra1 = _rakow2122h |pattern_sh1 = |leftarm1 = ff0000 |body1 = ff0000 |rightarm1 = ff0000 |shorts1 = 0000FF |socks1 = ff0000 |pattern_la2 = _rakow2122a |pattern_b2 = _rakow2122a |pattern_ra2 = _rakow2122a |pattern_sh2 = |leftarm2 = FFFFFF |body2 = FFFFFF |rightarm2 = FFFFFF |shorts2 = FFFFFF |socks2 = FFFFFF }} «'''Ракув'''» ({{lang-pl|Raków Częstochowa}}) — [[Польша|Польшаның]] Ченстохова қаласындағы футбол клубы. [[File:Stadion Raków otwarcie.jpg|thumb|290px|Қалалық Стадион]] == Атаулары == {| class="wikitable" |'''Жыл''' |'''Атауы''' |- style="background-color:#FFD5D5" |1921 |СФК «Раковия» |- style="background-color:#D5D7FF" |1927 |РСК «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |1951 |Ченстохова |- style="background-color:#D5D7FF" |1956 |РКС «Ракув» |- style="background-color:#FFD5D5" |2002 |СК «Ракув» |- style="background-color:#D5D7FF" |2011 |РКС «Ракув» Ченстохова |} == Жетстіктері == === Ұлттық === * Экстракласса ** Вице-чемпион (2): 2021, 2022 * Кубок ** Жеңімпаз (2): 2021, 2022 ** Финалист: 1967 * Суперкубок ** Жеңімпаз: (2): 2021, 2022 == Ойыншылар == ''2022 шілде'' * [http://www.90minut.pl/kadra.php?id_sezon=101&jesien=1&id_klub=330 Ойыншылар 2022] == Сілтемелер == * [http://www.rksrakow.pl/ '''www.rksrakow.pl'''] * [http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=330&id_sezon=101 Ракув] (90minut.pl) {{бастама}} [[Санат:Польша футбол клубтары]] ckbehltaitp0e65wqdvnu12hc7x4x4b 0 685476 3054059 2022-07-23T15:38:26Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 Жаңа бетте: {{футбол клубы | атауы = {{ту|Мажарстан}} «Кишварда» | құрылған = 2003 | расформирован = | стадионы = [[Варкерт]] | сыйымдылығы = 2750 | жарыс = Футболдан Мажарстан чемпионаты | маусым =2021/22 | орын = 2 | сайты = kisvardafc.hu | pattern_la1 = _adidascondivo20rw | pattern_la2 = _irn1819h | pattern_b1 = _adidascondivo20rw | pattern_b2 = _i... wikitext text/x-wiki {{футбол клубы | атауы = {{ту|Мажарстан}} «Кишварда» | құрылған = 2003 | расформирован = | стадионы = [[Варкерт]] | сыйымдылығы = 2750 | жарыс = Футболдан Мажарстан чемпионаты | маусым =2021/22 | орын = 2 | сайты = kisvardafc.hu | pattern_la1 = _adidascondivo20rw | pattern_la2 = _irn1819h | pattern_b1 = _adidascondivo20rw | pattern_b2 = _irn1819h | pattern_ra1 = _adidascondivo20rw | pattern_ra2 = _irn1819h | pattern_sh1 = _adidascondivo20rw | pattern_sh2 = _trencin1819h | pattern_so1 = _color_3_stripes_white | pattern_so2 = _color_3_stripes_red | leftarm1 = FF0000 | leftarm2 = FFFFFF | body1 = FF0000 | body2 = FFFFFF | rightarm1 = FF0000 | rightarm2 = FFFFFF | shorts1 = FF0000 | shorts2 = FFFFFF | socks1 = FF0000 | socks2 = FFFFFF | pattern_la3 = _adidascondivo20bw | pattern_b3 = _adidascondivo20bw | pattern_ra3 = _adidascondivo20bw | pattern_sh3 = _adidascondivo20bw | pattern_so3 = _color_3_stripes_white | leftarm3 = 000000 | body3 = 000000 | rightarm3 = 000000 | shorts3 = 000000 | socks3 = 000000 }} '''«Кишварда»''' ({{lang-hu|Kisvárda}}) — Мажарстан футбол клубы. [[Санат:Мажарстан футбол клубтары]] nhk6or6n9lyhjebicxm0rfg4v91xqnd 3054061 3054059 2022-07-23T15:40:25Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 wikitext text/x-wiki {{футбол клубы | атауы = {{ту|Мажарстан}} «Кишварда» | құрылған = 2003 | расформирован = | стадионы = [[Варкерт]] | сыйымдылығы = 2750 | жарыс = Футболдан Мажарстан чемпионаты | маусым =2021/22 | орын = 2 | сайты = kisvardafc.hu | pattern_la1 = _adidascondivo20rw | pattern_la2 = _irn1819h | pattern_b1 = _adidascondivo20rw | pattern_b2 = _irn1819h | pattern_ra1 = _adidascondivo20rw | pattern_ra2 = _irn1819h | pattern_sh1 = _adidascondivo20rw | pattern_sh2 = _trencin1819h | pattern_so1 = _color_3_stripes_white | pattern_so2 = _color_3_stripes_red | leftarm1 = FF0000 | leftarm2 = FFFFFF | body1 = FF0000 | body2 = FFFFFF | rightarm1 = FF0000 | rightarm2 = FFFFFF | shorts1 = FF0000 | shorts2 = FFFFFF | socks1 = FF0000 | socks2 = FFFFFF | pattern_la3 = _adidascondivo20bw | pattern_b3 = _adidascondivo20bw | pattern_ra3 = _adidascondivo20bw | pattern_sh3 = _adidascondivo20bw | pattern_so3 = _color_3_stripes_white | leftarm3 = 000000 | body3 = 000000 | rightarm3 = 000000 | shorts3 = 000000 | socks3 = 000000 }} '''«Кишварда»''' ({{lang-hu|Kisvárda}}) — [[Мажарстан|Мажарстанның]] Кишварда қаласының футбол клубы. 2003 жылы құрылған. == Жүлделері == === Ұлттық === * Мажарстан Вице-чемпионы (1): 2021/22 * 2 лигада 2-орын (1): 2017/18 == Сілтемелер == * http://www.weltfussballarchiv.com/club-profile/hungary/kisv%C3%A1rda-fc/19039/ {{Бастама}} [[Санат:Мажарстан футбол клубтары]] 9ppwj9l5tsc3k19c2uro936bjdjgk2q 3054062 3054061 2022-07-23T15:41:26Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 /* Ұлттық */ wikitext text/x-wiki {{футбол клубы | атауы = {{ту|Мажарстан}} «Кишварда» | құрылған = 2003 | расформирован = | стадионы = [[Варкерт]] | сыйымдылығы = 2750 | жарыс = Футболдан Мажарстан чемпионаты | маусым =2021/22 | орын = 2 | сайты = kisvardafc.hu | pattern_la1 = _adidascondivo20rw | pattern_la2 = _irn1819h | pattern_b1 = _adidascondivo20rw | pattern_b2 = _irn1819h | pattern_ra1 = _adidascondivo20rw | pattern_ra2 = _irn1819h | pattern_sh1 = _adidascondivo20rw | pattern_sh2 = _trencin1819h | pattern_so1 = _color_3_stripes_white | pattern_so2 = _color_3_stripes_red | leftarm1 = FF0000 | leftarm2 = FFFFFF | body1 = FF0000 | body2 = FFFFFF | rightarm1 = FF0000 | rightarm2 = FFFFFF | shorts1 = FF0000 | shorts2 = FFFFFF | socks1 = FF0000 | socks2 = FFFFFF | pattern_la3 = _adidascondivo20bw | pattern_b3 = _adidascondivo20bw | pattern_ra3 = _adidascondivo20bw | pattern_sh3 = _adidascondivo20bw | pattern_so3 = _color_3_stripes_white | leftarm3 = 000000 | body3 = 000000 | rightarm3 = 000000 | shorts3 = 000000 | socks3 = 000000 }} '''«Кишварда»''' ({{lang-hu|Kisvárda}}) — [[Мажарстан|Мажарстанның]] Кишварда қаласының футбол клубы. 2003 жылы құрылған. == Жүлделері == === Ұлттық === * Мажарстан Вице-чемпионы (1): 2021/22 * 2 лигада 2-орын (1): 2017/18<ref>http://rsssf.com/tablesh/hong2018.html</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} == Сілтемелер == * http://www.weltfussballarchiv.com/club-profile/hungary/kisv%C3%A1rda-fc/19039/ {{Бастама}} [[Санат:Мажарстан футбол клубтары]] 3htzx5k9iebvldjtaxthcarug7a0hlj 0 685477 3054060 2022-07-23T15:39:07Z Dimash Kenesbek 102199 Жаңа бетте: '''Тесік-Тас''' ({{Lang-uz|Teshik-Tosh}}) — Өзбекстандағы, Байсунтау тауларындағы үңгір-грот. Бұл үңгірде 1938 – 1939 жылдары кеңес археологы Алексей Павлович Окладников неандертальдық қыздың [[Мустье мәдениеті|Мустье мәдениетінен]] жерлеу рәсімін ... wikitext text/x-wiki {{Үңгір|Атауы=Тесік-Тас|Төл атауы=uz/Teshiktosh|Сурет=Skull of Teshik-Tash Boy.jpg|Сурет тақырыбы=үңгірден неандертальдық баланың бас сүйегі|Ұзындығы=21|Тереңдігі=7|Координаттары=38/18/24/N/67/05/05/E|Ел=Өзбекстан|Ашылған жылы=1938 – 1939|Ортаққордағы санаты=Teshik-Tash 1}} '''Тесік-Тас''' ({{Lang-uz|Teshik-Tosh}}) — Өзбекстандағы, Байсунтау тауларындағы үңгір-грот. Бұл үңгірде 1938 – 1939 жылдары кеңес археологы Алексей Павлович Окладников неандертальдық қыздың [[Мустье мәдениеті|Мустье мәдениетінен]] жерлеу рәсімін ашты.<ref name=":0">{{Cite web|title=Неандертальдық жерлеу|url=http://historia-site.narod.ru/chronik/pokolenie.htm|lang=ru|date=02.05.2010}}</ref> Неандертальдық қаңқа қызға тиесілі, бірақ бұрын ол ұлға тиесілі деп есептелген.<ref name=":1">Окладников а.п. өнер таңы. — Л.: Өнер, 1967. — 135 б.</ref> == Табылған заттың сипаттамасы == === Жерлеу === 1938-1939 жылдары кеңес археологы А.П.Окладников Амудария облысының солтүстігінде 8-9 жастағы<ref>{{Cite web|title=Тесік-Тастың баласы. Неандертальдықтардың Еуропада ғана емес, Өзбекстан мен Алтайда да өмір сүргенін неміс ғалымдары дәлелдеді|url=http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1191394740|lang=ru}}</ref> неандертальдық баланың қаңқасының қалдықтарымен (бас сүйегі және кейбір сүйектері) мустье мәдениетінің тұрағы мен жерлеуін тапты. Жерлеу жерге қазылған тау ешкілерінің мүйіздерімен қоршалған, бұл неандертальдарда діни және салттық діндердің бар екенін көрсетуі мүмкін. Теcік-Тастың бас сүйегі өте үлкен (1490 см³), неандертальдарға тән инфраорбитальды ролик тым дамымаған, шығатын мұрын көрінеді, ал иек, әдеттегідей, неандертальдарда жоқ. Кейінгі зерттеулерге сәйкес, қаңқа қызға тиесілі.<ref name=":0" /> Окладниковтың өзі айтқандай, ол мынадай тұжырымдар жасады:<ref name=":1" /> {{Дәйексөз|Әрі қарай жүргізілген қазба жұмыстары кез-келген зерттеуші көрмеген күтпеген және шынымен таңғажайып суретті анықтады: бір кездері мустье адамының бас сүйегінің айналасында қатаң тәртіппен, шеңбер түрінде белгілі бір жоспарға сәйкес тау ешкісінің мүйіздері орналастырылған. Бұл жерде ақыл-ой, логикалық іс-қимыл жоспары, осы әрекеттің артында тұрған идеялардың бүкіл әлемі бар екендігі сөзсіз дәлелденді.}} 2007 жылы Сванте Паабо Лейпцигтегі Макс Планк эволюциялық антропология институтының зерттеушілер тобымен бірге Тесік-Тастан келген неандертальдық сол жақ аналық митохондриялық ДНҚ-ны, сондай-ақ Окладников үңгіріндегі сүйектерді зерттеді. Сібір мен Еуропалық неандертальдардың митохондриялық ДНҚ ұқсастығын көрсететін 13 еуропалық неандертальдардың бұрын шифрланған геномдарымен салыстыру жүргізілді. Мұндай талдау үшін қажет коллагеннің тым аз болуына байланысты Тесік-Тас сүйектерінің радиокөміртегін талдау мүмкін болмады.<ref>{{Cite web|title=Палеогенетикалық деректер неандертальдардың ауқымын шығысқа қарай 2000 км-ге кеңейтті.|url=https://elementy.ru/novosti_nauki/430605|author=Александр Марков.|lang=ru}}</ref><ref>{{Cite web|title=Шығыс Еуропа мен Азияның іргелес аймақтарындағы гоминид қазбаларын табу (1 бөлім)|url=https://antropogenez.ru/article/121/|author=Харитонов В. М.|lang=ru}}</ref> Үңгірдің мәдени қабаттарында (1,5 м дейін) тұрақ тұрғындары аулаған жабайы жылқы, тау ешкісі, бұғы, аю және басқа жануарлардың сүйектері табылды. Құнды олжалар көптеген тас өнімдері болды (мысалы, диск тәрізді ядролар, қырғыштар). == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 176sy14xlydv0h1kii9f8bqp5jxyj00 14 685478 3054064 2022-07-23T15:46:45Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 Жаңа бетте: [[Санат:1978 жылғы футбол]] wikitext text/x-wiki [[Санат:1978 жылғы футбол]] bxlo79cy57ait2l0ck2bgafiorm7gpj 3054065 3054064 2022-07-23T15:46:59Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 «[[Санат:1978 жылы құрылған спорт клубтары|1978 жылы құрылған спорт клубтары]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki [[Санат:1978 жылғы футбол]] [[Санат:1978 жылы құрылған спорт клубтары]] dzzueo5d8wfyoh2wn9otdi8p11thet2 3054066 3054065 2022-07-23T15:47:25Z Мықтыбек Оразтайұлы 69223 «[[Санат:Құрылған жылдары бойынша футбол клубтары|Құрылған жылдары бойынша футбол клубтары]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki [[Санат:1978 жылғы футбол]] [[Санат:1978 жылы құрылған спорт клубтары]] [[Санат:Құрылған жылдары бойынша футбол клубтары]] nmhm8h4oidcddiwp2rz0ydrpv74svax 0 685479 3054069 2022-07-23T15:55:11Z Kas77777 100404 Жаңа бетте: {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998 |Эмблема = 1998 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Перт]], {{AUS}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылу... wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998 |Эмблема = 1998 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Перт]], {{AUS}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[8 қаңтар]] [[1998]] |Жабылуы = [[17 қаңтар]] [[1998]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994|1994 Фукуока]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 2001|2001 Монреаль]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1998''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 8-ші әлем чемпионаты''' [[Аустралия|Аустралияның]] [[Перт]] қаласында [[1998 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. thwxibhmstnc1y1dsg11d86yrbnznem 3054070 3054069 2022-07-23T15:56:23Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998 |Эмблема = 1998 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Перт]], {{AUS}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[8 қаңтар]] [[1998]] |Жабылуы = [[17 қаңтар]] [[1998]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994|1994 Рим]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 2001|2001 Фукуока]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1998''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 8-ші әлем чемпионаты''' [[Аустралия|Аустралияның]] [[Перт]] қаласында [[1998 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. 8dhzogz53nmp498gq34xfvkgs4d2qyc 3054076 3054070 2022-07-23T16:42:56Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998 |Эмблема = 1998 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Перт]], {{AUS}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[8 қаңтар]] [[1998]] |Жабылуы = [[17 қаңтар]] [[1998]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994|1994 Рим]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 2001|2001 Фукуока]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1998''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 8-ші әлем чемпионаты''' [[Аустралия|Аустралияның]] [[Перт]] қаласында [[1998 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 13 | style="background:#DCE5E5;" |4 | style="background:#FFDAB9;" | 6 |23 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 10 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 20 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 9 | style="background:#DCE5E5;" | 9 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |26 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" |7 |21 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{ITA}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |19 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{NED}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 9 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 8 | align="left" | {{UKR}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 5 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 | 6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 7 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[http://www.fina.org/ FINA Official Website] * Swim Rankings [https://web.archive.org/web/20070922094048/http://www.swimrankings.net/index.php?page=meetDetail&meetId=9645418 results] {{Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты}} [[Санат:Су спорты түрлерінен әлем чемпионаттары]] hcl2p2ymlrlet07no8v4r0p4vvz9j7z 3054112 3054076 2022-07-23T19:38:32Z Kas77777 100404 /* Медальдық есеп */ wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998 |Эмблема = 1998 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Перт]], {{AUS}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[8 қаңтар]] [[1998]] |Жабылуы = [[17 қаңтар]] [[1998]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994|1994 Рим]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 2001|2001 Фукуока]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1998''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 8-ші әлем чемпионаты''' [[Аустралия|Аустралияның]] [[Перт]] қаласында [[1998 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 17 | style="background:#DCE5E5;" |6 | style="background:#FFDAB9;" | 9 |32 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 11 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 3 | 17 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" | 10 |25 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" |4 |18 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{UKR}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 0 | 4 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{ITA}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 6 | 14 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 8 | align="left" | {{NED}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 3 | 8 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{FRA}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 4 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{HUN}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 2 | 4 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[http://www.fina.org/ FINA Official Website] * Swim Rankings [https://web.archive.org/web/20070922094048/http://www.swimrankings.net/index.php?page=meetDetail&meetId=9645418 results] {{Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты}} [[Санат:Су спорты түрлерінен әлем чемпионаттары]] ma9b6euz26mnpz45p8sa7pf8xpqarzy 3 685480 3054071 2022-07-23T15:57:11Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Geniustech}} -- [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] ([[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|талқылауы]]) 21:57, 2022 ж. шілденің 23 (+06) 4j5n2votih33ssa01b2uwwcp9y7hpv8 0 685481 3054078 2022-07-23T16:47:33Z Kas77777 100404 Жаңа бетте: {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994 |Эмблема = 1994 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Рим]], {{ITA}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылу... wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994 |Эмблема = 1994 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Рим]], {{ITA}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[8 қаңтар]] [[1994]] |Жабылуы = [[17 қаңтар]] [[1994]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1991|1991 Рим]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998|1998 Фукуока]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1994''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 7-ші әлем чемпионаты''' [[Италия|Италияның]] [[Рим]] қаласында [[1994 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 13 | style="background:#DCE5E5;" |4 | style="background:#FFDAB9;" | 6 |23 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 10 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 20 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 9 | style="background:#DCE5E5;" | 9 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |26 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" |7 |21 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{ITA}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |19 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{NED}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 9 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 8 | align="left" | {{UKR}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 5 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 | 6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 7 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} qmqt17ydblzt1kv37thxqr57sgnqplo 3054079 3054078 2022-07-23T16:50:34Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994 |Эмблема = 1994 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Рим]], {{ITA}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[1 қыркүйек]] [[1994]] |Жабылуы = [[11 қыркүйек]] [[1994]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1991|1991 Перт]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998|1998 Перт]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1994''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 7-ші әлем чемпионаты''' [[Италия|Италияның]] [[Рим]] қаласында [[1994 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 13 | style="background:#DCE5E5;" |4 | style="background:#FFDAB9;" | 6 |23 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 10 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 20 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 9 | style="background:#DCE5E5;" | 9 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |26 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" |7 |21 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{ITA}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |19 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{NED}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 9 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 8 | align="left" | {{UKR}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 5 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 | 6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 7 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} 8r7z7al90heoy4tbwr6sha4ax30ujq1 3054081 3054079 2022-07-23T16:51:00Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994 |Эмблема = 1994 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Рим]], {{ITA}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[1 қыркүйек]] [[1994]] |Жабылуы = [[11 қыркүйек]] [[1994]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1991|1991 Перт]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998|1998 Перт]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1994''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 7-ші әлем чемпионаты''' [[Италия|Италияның]] [[Рим]] қаласында [[1994 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 13 | style="background:#DCE5E5;" |4 | style="background:#FFDAB9;" | 6 |23 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 10 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 20 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 9 | style="background:#DCE5E5;" | 9 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |26 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" |7 |21 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{ITA}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |19 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{NED}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 9 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 8 | align="left" | {{UKR}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 5 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 | 6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{GBR}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 7 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[http://www.fina.org/ FINA Official Website] * Swim Rankings [https://web.archive.org/web/20070922094048/http://www.swimrankings.net/index.php?page=meetDetail&meetId=9645418 results] {{Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты}} [[Санат:Су спорты түрлерінен әлем чемпионаттары]] 807rhhcv9h4s7gnoi8ow2i9x6u8gzmd 3054083 3054081 2022-07-23T16:56:58Z Kas77777 100404 wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994 |Эмблема = 1994 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Рим]], {{ITA}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[1 қыркүйек]] [[1994]] |Жабылуы = [[11 қыркүйек]] [[1994]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1991|1991 Перт]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998|1998 Перт]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1994''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 7-ші әлем чемпионаты''' [[Италия|Италияның]] [[Рим]] қаласында [[1994 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 13 | style="background:#DCE5E5;" |4 | style="background:#FFDAB9;" | 6 |23 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 10 | style="background:#DCE5E5;" | 6 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 20 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 9 | style="background:#DCE5E5;" | 9 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |26 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 8 | style="background:#FFDAB9;" |7 |21 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{HUN}} | style="background:#F7F6A8;" | 6 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{FIN}} | style="background:#F7F6A8;" | 4 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 8 |19 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{ESP}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 5 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 9 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| | align="left" | {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 1 | 5 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 2 | 6 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{CAN}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 7 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[http://www.fina.org/ FINA Official Website] * Swim Rankings [https://web.archive.org/web/20070922094048/http://www.swimrankings.net/index.php?page=meetDetail&meetId=9645418 results] {{Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты}} [[Санат:Су спорты түрлерінен әлем чемпионаттары]] jhwlohxub16xxriw56y4kzws7uule8h 3054084 3054083 2022-07-23T17:15:47Z Kas77777 100404 /* Медальдық есеп */ wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994 |Эмблема = 1994 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Рим]], {{ITA}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[1 қыркүйек]] [[1994]] |Жабылуы = [[11 қыркүйек]] [[1994]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1991|1991 Перт]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998|1998 Перт]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1994''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 7-ші әлем чемпионаты''' [[Италия|Италияның]] [[Рим]] қаласында [[1994 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 16 | style="background:#DCE5E5;" |10 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |28 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 10 | style="background:#FFDAB9;" | 8 | 25 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 5 |17 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{HUN}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 10 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{FIN}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{ESP}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 | 3 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| | align="left" | {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 | 3 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 6 | 8 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{CAN}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 3 | 5 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''61''' | '''62''' | '''61''' | '''184''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[http://www.fina.org/ FINA Official Website] * Swim Rankings [https://web.archive.org/web/20070922094048/http://www.swimrankings.net/index.php?page=meetDetail&meetId=9645418 results] {{Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты}} [[Санат:Су спорты түрлерінен әлем чемпионаттары]] 6u6qlz7m2bouw7a2mvm6ko8d7c2htmt 3054111 3054084 2022-07-23T19:34:10Z Kas77777 100404 /* Медальдық есеп */ wikitext text/x-wiki {{Су спорты түрлерінен жарыс |Атауы = Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1994 |Эмблема = 1994 World Aquatics Championships logo.jpg |Өлшемі = 250px |Сурет сипаттамасы = |Қала = [[Рим]], {{ITA}} |Елдер = |Спортшылар саны = |Медальдар = |Ашылуы = [[1 қыркүйек]] [[1994]] |Жабылуы = [[11 қыркүйек]] [[1994]] |Стадион = |Алдыңғы = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1991|1991 Перт]] |Келесі = [[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты 1998|1998 Перт]] }} '''[[Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты|Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты ]]''' '''1994''' немесе '''[[Халықаралық жүзу федерациясы|FINA]] 7-ші әлем чемпионаты''' [[Италия|Италияның]] [[Рим]] қаласында [[1994 жыл]]дың жазында өткізілді. Жарыстар 5 спорт түрінен өткізілді: [[жүзу]], [[синхронды жүзу]], [[суға секіру]], [[ашық суда жүзу]] және [[су добы]]. ==Медальдық есеп== {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative; width:55%;" |- bgcolor="#EFEFEF" ! width=50 | Орын ! width=200 | Ел ! width=50 | [[Сурет:Gold medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Silver medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] ! width=50 | [[Сурет:Medals world.svg|40px]] |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 1 | align=left| {{CHN}} | style="background:#F7F6A8;" | 16 | style="background:#DCE5E5;" |10 | style="background:#FFDAB9;" | 2 |28 |- align="center" valign="top" bgcolor="#FFFFFF" | rowspan="1" valign="center"|2 | align=left| {{USA}} | style="background:#F7F6A8;" | 7 | style="background:#DCE5E5;" | 10 | style="background:#FFDAB9;" | 8 | 25 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 3 | align=left| {{RUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 7 | style="background:#FFDAB9;" | 5 |17 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 4 | align=left| {{AUS}} | style="background:#F7F6A8;" | 5 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 4 |12 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 5 | align=left| {{HUN}} | style="background:#F7F6A8;" | 3 | style="background:#DCE5E5;" | 3 | style="background:#FFDAB9;" | 4 | 10 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 6 | align=left| {{FIN}} | style="background:#F7F6A8;" | 2 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 |4 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 7 | align=left| {{ESP}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 | 3 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| | align="left" | {{SWE}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 2 | style="background:#FFDAB9;" | 0 | 3 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"| 9 | align=left| {{GER}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 6 | 8 |- align="center" valign="top" | rowspan="1" valign="center"|10 | align=left| {{CAN}} | style="background:#F7F6A8;" | 1 | style="background:#DCE5E5;" | 1 | style="background:#FFDAB9;" | 3 | 5 |- align="center" valign="top" bgcolor="#EFEFEF" |valign="center" colspan="2" | '''Барлығы''' | '''45''' | '''45''' | '''45''' | '''135''' |} == Сыртқы сілтемелер == *[http://www.fina.org/ FINA Official Website] * Swim Rankings [https://web.archive.org/web/20070922094048/http://www.swimrankings.net/index.php?page=meetDetail&meetId=9645418 results] {{Су спорты түрлерінен әлем чемпионаты}} [[Санат:Су спорты түрлерінен әлем чемпионаттары]] 5q48iz9lrk1lilnaymsxc3hqgh849c5 0 685482 3054080 2022-07-23T16:50:53Z Dimash Kenesbek 102199 Жаңа бетте: '''Әбділхамит Сүлейменұлы Шолпан''' ({{Lang-uz|Abdulhamid Sulaymon oʻgʻli Choʻlpon}}) шынайы есімі – ''Әбділхамит Сүлейменұлы Жүнісов'' ({{Lang-uz|Abdulhamid Sulaymon o’g’li Yunusov}}) — өзбек кеңес ақыны, жазушы, драматург және публицист, жаңа өзбек поэзиясының негізін қалаушылардың бірі. Ол шығармаларына '''''Шолпан''''' деген бүркеншік атпен қол қойған. ... wikitext text/x-wiki {{Тұлға|Есімі=Әбділхамит Шолпан|Шынайы есімі={{Lang-uz|Abdulhamid Choʻlpon}}|Сурет=Abdulhamid Cholpon.jpg|ені=200px|Сурет атауы=1925.ж|Туған кездегі есімі=Әбділхамит Сүлейменұлы Жүнісов|Туған күні=1897|Қайтыс болған күні=04.10.1938|Туған жері={{Туғанжері|Әндіжан|Әндіжанда}}, Әндіжан уезі, [[Ферғана облысы (Ресей империясы)|Ферғана облысы]], [[Ресей империясы]]|Қайтыс болған жері={{Қайтысболғанжері|Ташкент|Ташкентте}}, [[Өзбек Кеңестік Социалистік Республикасы|Өзбек КСР]], [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]]|Азаматтығы=[[File:Flag of the Russian Empire (black-yellow-white).svg|22px|border]] [[Ресей империясы]] →<br/> {{Байрақ|КСРО}}|Ұлты=[[Өзбектер|Өзбек]]|Мансабы=Ақын, жазушы, аудармашы, драматург және публицист|Әкесі=Сүлеймен Жүнісұлы|Марапаттары=Әлішер Науаи атындағы Мемлекеттік сыйлық (1991.ж).<br/> Тәуелсіздік ордені (1999.ж)|Commons=Choʻlpon}} '''Әбділхамит Сүлейменұлы Шолпан''' ({{Lang-uz|Abdulhamid Sulaymon oʻgʻli Choʻlpon}}) шынайы есімі – ''Әбділхамит Сүлейменұлы Жүнісов'' ({{Lang-uz|Abdulhamid Sulaymon o’g’li Yunusov}}) — өзбек кеңес ақыны, жазушы, драматург және публицист, жаңа өзбек поэзиясының негізін қалаушылардың бірі. Ол шығармаларына '''''Шолпан''''' деген бүркеншік атпен қол қойған.<ref name=":0">{{Cite web|title=Әбділхамит Шолпан|url=http://jadid.uz/cholpon/|lang=ru}}</ref> == Өмірбаян == Әбділхамит Жүнісов, Әндіжан қаласында 1897 жылы дүниеге келген. Әбділхамит өзінің білімін дәстүрлі жергілікті мектеп-медреседен бастайды, онда міндетті оқу бағдарламасын үйренумен қатар, философияға, логика мен тарихқа белсенді қызығушылық танытады, поэзияға қызығушылық танытады. Әбділхамит полиглот бола отырып, түпнұсқада Шығыстың ұлы ақындары — [[Әбілқасым Фирдауси]], [[Сағди Ширази|Саади]], [[Хафиз Ширази]], [[Омар Хайям|Омар Хайямның]] шығармаларын оқиды. Кейінірек орыс-жергілікті мектептің оқушысы бола отырып, ол орыс ақындары мен жазушыларының – Пушкин мен Достоевскийдің мұрасымен танысады, орыс тілін үйрену оған еуропалық мәдениетті де ашады.<ref>{{Cite web|title=Шолпан|url=http://literature.uz/chulpan/|lang=uz}}</ref> 1919 – 1920 жылдары Әбділхамит «''ТүркРОСТА''» газетінің бас редакторы болып жұмыс істеді. Сондай-ақ «''Иштирокиюн''», «''Гызыл Байрок – Қызыл Байрақ''», «''Туркистон – Түркістан''», «''Бухаро Ахбори – Бұхара жаңалықтары''», «''Дархон''» сияқты көптеген басқа басылымдардың редакциялық алқасында қызмет етті.<ref name=":1">Зуфаров, Комилжон, редакциясы. (1979). «''Чолпон''». Өзбек кеңестік энциклопедиясы (өзбек тілінде). Көлемі. 12. Ташкент: Өзбек кеңестік энциклопедиясы. 601.</ref> Шолпанның сан қырлы таланты жан-жақты ашылып, 1917 жылы «''Қолөнерші Халил''» драмасын, 1920 жылы «''Яркин''» пьесасын, «''Ояну''» (1922), «''Деректер''» (1923), «''Таңғы сүйкімді''» (1926), «''Сөз''» (1935) поэзиялық жинақтарын жазды. 1924 жылы Шолпанның кейбір өлеңдері А.Самойловичтің аудармасымен орыс тілінде басылып шықты. 1936 жылы жазушының «''Түн мен күн''» романы жарық көрді. Шығармашылығының шыңы болған Шолпанның бұл шығармасы өзбек романы дәстүрінің қалыптасуына орасан зор ықпал етті. Шолпан драматург ретінде де жарқын талантын көрсетеді, оның авторлығымен қойылған ондаған пьесалар театр сахнасынан кетпейді. Шолпан, сондай-ақ, өзбек тіліне Әбілқасым Лахутидің «''Еуропаға саяхат''», Пушкиннің «''Дубровский''» және «''Борис Годунов''», Горькийдің «''Ана''» және «''Егор Булычов''», Шекспирдің «''Гамлетін''» аударады.<ref name=":0" /> Шолпан ел аралап, Орынборда болып, біраз уақыт Мәскеуде жұмыс істеген.<ref>{{Cite web|title=Шолпан өлеңдері|url=http://kh-davron.uz/kutubxona/uzbek/chulpan-stixi.html|lang=uz}}</ref> == Соңғы жылдары == Абдулла Қадіри және Абдулрауф Фитрат көптеген өзбек ақындары мен жазушылары сияқты Шолпан, Иосиф Сталиннің басшылығымен ұлы террор кезінде құрбан болды.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|title=Шолпан|url=https://www.ziyouz.com/index.php?option=com_content&task=view&id=100&Itemid=210|lang=uz}}</ref> Ол 1937 жылы "''Халық жауы''" ретінде тұтқындалып, 1938 жылы 4 қазанда атылды.<ref name=":1" /> == Еңбектері == * «Қолөнерші Халил» (1917.ж) * «Яркин» (1920.ж) * «Ояну» (1922.ж) * «Деректер» (1923.ж) * «Таңғы сүйкімді» (1926.ж) * «Сөз» (1935.ж) * «Түн мен күн» (1936.ж) == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 6ydkt3brmlmtifgudfvmwk4l7kphy99 3 685483 3054086 2022-07-23T17:46:16Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Oriiiiii}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 23:46, 2022 ж. шілденің 23 (+06) 482pdwercfu7dfhs3b0qzc3sntx9m45 3 685484 3054088 2022-07-23T18:11:56Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Yenok04}} -- [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] ([[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|талқылауы]]) 00:11, 2022 ж. шілденің 24 (+06) p5rr4g3znzwll0gv5mchjexavbtvf20 0 685485 3054097 2022-07-23T18:37:13Z Dimash Kenesbek 102199 Жаңа бетте: '''Осман Хамди Бей''' ({{Lang-tr|Osman Hamdi Bey}}) — түрік өнертанушысы, зияткер, мұражай қараушысы, сонымен қатар көрнекті ізашар суретші. Ол сондай-ақ тәжірибелі археолог болды және Түркияда осы істе ізашар болып саналады. ... wikitext text/x-wiki {{Тұлға|Есімі=Осман Хамди Бей|Шынайы есімі={{Lang-tr|Osman Hamdi Bey}}|Сурет=Osman Hamdi Bey.jpg|ені=200px|Туған кездегі есімі=Осман Хамди|Туған күні=30.12.1842|Қайтыс болған күні=24.01.1910|Туған жері={{Туғанжері|Ыстанбұл|Ыстанбұлда}}, [[Осман империясы]]|Қайтыс болған жері={{Қайтысболғанжері|Ыстанбұл|Ыстанбұлда}}, [[Осман империясы]]|Азаматтығы={{Байрақ|Осман империясы}}|Ұлты=[[Түріктер|Түрік]]|Мансабы=суретші, өнертанушысы, зияткер, мұражай қараушысы, және археолог|Әкесі=Ибраһим Эдхем паша|Жұбайы=Мари|Commons=Osman Hamdi Bey}} '''Осман Хамди Бей''' ({{Lang-tr|Osman Hamdi Bey}}) — түрік өнертанушысы, зияткер, мұражай қараушысы, сонымен қатар көрнекті ізашар суретші. Ол сондай-ақ тәжірибелі археолог болды және Түркияда осы істе ізашар болып саналады. Ол Ыстанбұл археологиялық мұражайы мен Ыстанбұл бейнелеу өнері академиясының негізін қалаушы болды, ол бүгінде Мимар Синан бейнелеу өнері университеті ретінде белгілі. Ол сонымен бірге Кадыкёйдің (Ыстанбұлдың әкімшілік ауданы) алғашқы мэрі болды. == Өмірбаян == Осман Хамди 1842 жылы 30 желтоқсанда Ыстанбұлда Османлы бас уәзірі Ибраһим Эдхем пашаның отбасында дүниеге келген. Ибраһим Эдхем Паша Хиос аралынан шыққан және грек тегі. Жастайынан жетім қалған.<ref name=":0">Shaw, Wendy M. K. (12 June 2003). ''Possessors and possessed: museums, archaeology, and the visualization of history in the late Ottoman Empire''. University of California Press. p. 2003.</ref> Хиостағы қырғыннан кейін<ref>Литтелл, Элиаким (1888). Өмір ғасыры. The Living Age Co. 614 бет. OCLC 10173561. Едхем паша грек шыққан, таза және ашылмаған, ол әлі күнге дейін Хиос аралынан ұрланған, сол жерде үлкен қырғын кезінде</ref> оны Хюсрев паша<ref>"Тасбақа тамшысы", Осман Хамди бейдің романы, Эмре Кан, есік басылымдары, 2008, 200-201 беттер</ref> асырап алды және ақырында Осман империясының билеуші ​​табының қатарына көтерілді. Осман Хамди Ыстанбұлдың Бешикташ орамында бастауыш мектепке барды;<ref>Британ энциклопедиясы, 7-том, Хью Чишолма өңдеген (1911), 3; "Константинополь, Түркия империясының астанасы...".</ref> содан кейін ол алдымен Ыстанбұлда (1856), содан кейін Парижде (1860) заң мамандығы бойынша білім алды. Алайда, оның орнына ол сурет салуды шешті, заң бағдарламасын тастап, француз шығыстанушылары Жан-Леон Жером мен Гюстав Буланжерден оқыды.<ref name=":0" /> Сол кездегі бейнелеу өнерінің халықаралық астанасы Парижде тоғыз жыл болған кезінде ол өз заманындағы көркемдік дамуға үлкен қызығушылық танытты.<ref>Блум Дж. және Блэр с., Гроув Ислам өнері және сәулет энциклопедиясы, Оксфорд университетінің баспасы, 2009, 3 Том, 361 бет</ref> [[Сурет:Osman hamdi genclik.jpg|солға|нобай|215x215 нүкте|Осман Хамди Бей жас кезінде (1860.ж)]] Оның Парижде болуы Османлы сұлтанының Батыс Еуропаға жасаған алғашқы сапары болды, сол кезде Сұлтан [[Әбділғазиз (Османлы сұлтаны)|Әбділғазиз]] император III Наполеон Дүниежүзілік көрмеге (1867) шақырды. Ол сондай-ақ Парижде көптеген «''Жас Османдықтар''»-мен кездесті және олардың либералдық идеяларымен таныс болғанымен, ол сұлтанға адал, османлы пашасының ұлы болғандықтан, олардың саяси қызметіне қатыспады және оларға қарсылық көрсетпеді ескі абсолюттік жүйе. Осман Хамди Бей де өзінің алғашқы француз әйелі Маримен студент кезінде Парижде танысқан. Әкесінің батасын алғаннан кейін ол 1869 жылы қайтып оралғанда Стамбулға еріп, екеуі үйленіп, екі қызды болды. Осман империясына оралғаннан кейін ол Бағдад провинциясына Ахмет Паша әкімшілік тобының құрамында жіберілді (1876 жылы алғашқы Османлы Конституциясын қабылдаған "''жас османдықтар''" арасындағы жетекші саясаткер және реформатор, Ахмет паша 1876 – 1877 жылдары Ұлы Визир болды, оның орнына Османның әкесі Ибраһим Эдхем паша келді).<ref>У. Шоу, 98 бет</ref> 1871 жылы Осман Хамди Ыстамбұлға сарайдың хаттама бөлімі директорының орынбасары болып оралды. 1870 жылдары ол Османлы бюрократиясының жоғарғы эшелонында бірнеше тапсырмаларды орындады. Ол 1875 жылы Кадыкёйдың бірінші әкімі болып тағайындалды және бір жыл қызметте қалды.<ref>{{Cite web|title="Хамди мырзаның қайтыс болғанына 100 жыл болды, ол менің алғашқы Кадыкөй қаламды аралап көрді. Бір жылы ол құрметпен еске алынды"|url=https://web.archive.org/web/20150219104318/http://www.kadikoy.bel.tr/haberDetay.aspx?haberID=497|lang=tr}}</ref> == Еңбектері == Осман Хамди таяу шығыстағы археология, саяхат және халық әдет-ғұрыптарымен айналысқан жемісті суретші және жазушы болды. Хамди Парижде француз ориенталист мектебінің екі көрнекті суретшісі Гюстав Буланжер мен Жан-Леон Жеромның қолынан сурет өнерін оқыды. Жером мен Буланжермен бірге зерттеп, еуропалық ориенталистлар мотивтерін қайта шығарса да. Хамдидің картиналары Османлы тақырыптарын өз замандастарынан өзгеше көрсетеді, ең алдымен оларға белсенді және интеллектуалдық рөлдерді беру арқылы. Көзі тірісінде оның жұмыстары Түркияға қарағанда Еуропада жиі қойылды. <ref>Елдем, Эдхем (2012 жылдың 1 қаңтары). «Осман Хамди Бей және оның картиналарын түсіну». Муқарнас онлайн. 29(1): 339–383.</ref> 1880 жылдан бастап ол Парижде, Венада, Берлинде, Мюнхенде және Лондонда көрмеге қойылып, сондай-ақ Ыстанбұлда салон ашты. Оның еңбектері шыдамды және саналы әдісті көрсетеді және оны өнер тарихының құжаттары ретінде қарастыруға болады. Ол түрік бейнелеу дәстүрімен бірінші болып ажырасуға батылы бар еді.<gallery mode="packed"> Сурет:Osman Hamdi Bey - Arzuhalci , Public Scribe - Google Art Project.jpg|alt=|"''Хатшы''" (1910.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey - Kur’an Tilaveti , Reciting the Quran - Google Art Project.jpg|alt=|"''Құран оқыған адам''" (1910.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey - Naile Hanım Portresi , Portrait of Naile Hanım - Google Art Project.jpg|alt=|"''Леди Нил''" (1910.ж) Сурет:Osman hamdi bey mihrap.jpg|alt=|"''Михраб''" (1901.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey - The Tortoise Trainer - Google Art Project.jpg|alt=|Тасбақа жаттықтырушысы (1906.ж) Сурет:OsmanHamdiBeyTwoYoungGirlsVisitingAShrine.jpg|alt=|"''Екі жас қыз қабірге барады''" (1890.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey 002.jpg|alt=|"''Серуендегі әйелдер''" (1887.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey 005.jpg|alt=|"''Гаремнен''" (1880.ж) Сурет:1888 Bey Persischer Teppichhändler auf der Straße anagoria.JPG|alt=|"''Көшедегі парсы кілемдерін сатушы''" (1888.ж) Сурет:Osman-hamdi-bey-girl-reciting-qu-ran-1880.jpg|alt=|Құран оқыған қыз (1880.ж) Сурет:Reading the Coran, 1890.jpg|alt=|"''Құран оқу''" (1890.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey - Two Musician Girls - Google Art Project.jpg|alt=|"''Екі музыкант қыз''" (1880.ж) Сурет:Osman hamdi bey silah taciri.jpg|alt=|"''Қару сатушы''" (1908.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey 004.jpg|alt=|"''Мешіт алдындағы әйелдер''" (1882.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey - Kahve Ocağı (2B low resolution).jpg|alt=|"''Кофе үстелі''" (1879.ж) Сурет:A Lady of Constantinople - Osman Hamdi Bey.jpg|alt=|"''Константинополь ханымы''" (1881.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey - Leylak Toplayan Kız.jpg|alt=|"''Сирень жинайтын қыз''" (1881.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey Kökenoğlu Riza Efendi.jpg|alt=|"''Көкенұлы Риза Эфенди''" (1871.ж) Сурет:Osman Hamdi Bey Girl with Pink Cap.jpg|alt=|"''Қызғылт қалпақ киген қыз''" (1904.ж) </gallery> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} inh5xbctqjetacid6y3wbxez2wztn47 3 685486 3054103 2022-07-23T18:42:51Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Alekspash26}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 00:42, 2022 ж. шілденің 24 (+06) cpmbpuapgmu6mhm4itxj81s5gin9q65 3 685487 3054107 2022-07-23T18:57:12Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Муталяпов Бекзат}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 00:57, 2022 ж. шілденің 24 (+06) 5yk8b3t4j1dd7gvebpb043rxejd52zn 3 685488 3054113 2022-07-23T19:44:18Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Далайхан}} -- [[Қатысушы:Мықтыбек Оразтайұлы|Мықтыбек Оразтайұлы]] ([[Қатысушы талқылауы:Мықтыбек Оразтайұлы|талқылауы]]) 01:44, 2022 ж. шілденің 24 (+06) 6mkskwos0c0fwh9f0rumsbq3gpssxd2 3 685489 3054114 2022-07-23T21:06:44Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ballewtom}} -- [[Қатысушы:Kasymov|<span style="color:#4682B4; font-family:Hobo Std; font-size:120%">Kasymov</span>]]^{<big>[[Қатысушы талқылауы:Kasymov|<span style="color:#FF4500; font-family:Hobo Std;">Т</span>]]</big>} 03:06, 2022 ж. шілденің 24 (+06) saiql2lxvulcd0xehsjjnn6duz097w4 3 685490 3054116 2022-07-23T21:48:45Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Kyddhiohcr}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 03:48, 2022 ж. шілденің 24 (+06) dvvbuc1kym224qjo2gn87xdgtzjcgdu 3 685491 3054118 2022-07-23T23:41:32Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=MonsieurCanuck}} -- [[Қатысушы:Batyrbek.kz|Batyrbek]] ([[Қатысушы талқылауы:Batyrbek.kz|талқылауы]]) 05:41, 2022 ж. шілденің 24 (+06) 70kfcoyuiybn1hr80cwjj8f75h0qhor 3 685492 3054121 2022-07-24T00:01:46Z Superpes15 100035 Superpes15 [[Қатысушы талқылауы:Palotabarát]] бетін [[Қатысушы талқылауы:Pallor]] бетіне жылжытты: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Palotabarát|Palotabarát]]" to "[[Special:CentralAuth/Pallor|Pallor]]" wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Қатысушы талқылауы:Pallor]] 6cocgbfr5gux8at5n19z026vthyk047 3 685493 3054126 2022-07-24T02:22:55Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Borsoka}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 08:22, 2022 ж. шілденің 24 (+06) 13gwvnrcg1957u2u7ssxdy0alpjg92g 0 685494 3054127 2022-07-24T04:20:04Z Kristianmusic 92559 «[[:ru:Special:Redirect/revision/124258902|Дело Томирис Байсафы]]» бетінен аударылып түзілді wikitext text/x-wiki {{Оқиға|дата=[[13 апреля]] [[2018 год]]а{{Переход|#Убийство}}}} cljxhdw77icdisex2rmz6w7ihg8j9em 3054128 3054127 2022-07-24T04:24:05Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — == Сілтемелер == [[Санат:2018 жыл оқиғалары]] icveo9f4qzjbc28pgfe4qa2156k0ism 3054129 3054128 2022-07-24T04:24:14Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — == Сілтемелер == 9r28mzmkeyct9vgel4gkwr4rjkzaeuc 3054130 3054129 2022-07-24T04:24:55Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. == Сілтемелер == hnei145w9qjwbpahmqmhzobe91dvl54 3054131 3054130 2022-07-24T04:26:00Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты. == Сілтемелер == adv1nmf0g5bzc2x6ze17efnr4ku0obl 3054132 3054131 2022-07-24T04:27:19Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == dlmy4gkua4ftk6mtdwxqifgu9n6845i 3054133 3054132 2022-07-24T04:29:02Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == 815drblelxyhknjp4usbyz08egnemhh 3054134 3054133 2022-07-24T04:32:47Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. == Сілтемелер == s5uq6rdwtd7toe41r21qtpcu2lsyd17 3054135 3054134 2022-07-24T04:34:23Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. == Сілтемелер == i3saspetb3jy2isaga7lp0b4slbdptn 3054136 3054135 2022-07-24T04:35:13Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. == Сілтемелер == alrw5omlga5py0ti5cmo4hgtkhs2kzk 3054137 3054136 2022-07-24T04:36:02Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. == Сілтемелер == hlnmtg0md808kxifungy9qt4omc57qs 3054138 3054137 2022-07-24T04:37:36Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. == Сілтемелер == tgxprpg5foqdqy3jesco5w6rpifa48f 3054139 3054138 2022-07-24T04:38:47Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == 20o50rn3okkaxqvn74mlxy4hv49kc2c 3054140 3054139 2022-07-24T04:39:56Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == csbee9bobvs6rvxvejxtlgtxc1rsc1s 3054141 3054140 2022-07-24T04:40:27Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == iwn4dddc2j439rtyee4wrleecfg23mu 3054142 3054141 2022-07-24T04:42:20Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == pzb4hsavvms4dxlqgftsac7yrt9gvjp 3054143 3054142 2022-07-24T04:44:30Z Kristianmusic 92559 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} 80tjkrz0vgge05c4drsgxlwc6o872s6 3054144 3054143 2022-07-24T04:45:33Z Kristianmusic 92559 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} iu7fa0wrbf4bdhdn29gtv5hymm7k269 3054145 3054144 2022-07-24T04:47:23Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} pfbqa5a6ijkynvvjgpeudjwpbfm6bwk 3054146 3054145 2022-07-24T04:48:02Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 0j69z4musog1on4yl6dpdm9psx4rn74 3054147 3054146 2022-07-24T04:49:35Z Kristianmusic 92559 /* Оқиғалар барысы */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 2phq2abcaqvtiy21jor696l2a7vqqfi 3054148 3054147 2022-07-24T04:50:39Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. 2020 жылдың шілдесінде Мұртузали Меджидов Томиристің өліміне қатысты күдікті ретінде қамауға алынды. Алайда былтыр жазда өткен алғашқы қазылар соты оны ақтап шықты. Бірақ марқұмның ата-анасы бұған келіспей, шағым түсіреді. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 4f4exqyar5utjxkat8wj4qpow5dfzex 3054149 3054148 2022-07-24T04:52:33Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол - Дағыстан Республикасының экс-премьерінің ұлы. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. 2020 жылдың шілдесінде Мұртузали Меджидов Томиристің өліміне қатысты күдікті ретінде қамауға алынды. Алайда былтыр жазда өткен алғашқы қазылар соты оны ақтап шықты. Бірақ марқұмның ата-анасы бұған келіспей, шағым түсіреді. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} fhva19755zqqzha0p02xw51nnqvzcte 3054150 3054149 2022-07-24T04:53:36Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО төртінші курс студенті. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. 2020 жылдың шілдесінде Мұртузали Меджидов Томиристің өліміне қатысты күдікті ретінде қамауға алынды. Алайда былтыр жазда өткен алғашқы қазылар соты оны ақтап шықты. Бірақ марқұмның ата-анасы бұған келіспей, шағым түсіреді. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} g9oof0rxphiaw0razr8d41hqhndfxai 3054151 3054150 2022-07-24T04:55:07Z Kristianmusic 92559 /* Оқиғалар барысы */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Ресей Федерациясы Тергеу комитетінің Бас тергеу басқармасы 105-бап ("Адам өлтіру") бойынша қылмыстық іс қозғаған. Меджидов 91-бап бойынша ұсталған. 2020 жылдың шілдесінде Мұртузали Меджидов Томиристің өліміне қатысты күдікті ретінде қамауға алынды. Алайда былтыр жазда өткен алғашқы қазылар соты оны ақтап шықты. Бірақ марқұмның ата-анасы бұған келіспей, шағым түсіреді. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} llxo9ibugf8uwc7v759ogayq1elyd25 3054152 3054151 2022-07-24T04:57:17Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Оқиға оқу орнының екінші бір студенті Мұртазәлі Меджидовпен әңгімелескен соң болған. Куәгерлердің сөзінше, бұл жайтқа Мұртазәлімен ренжісіп қалған соң барған болуы мүмкін. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген. Алайда былтыр жазда өткен алғашқы қазылар соты оны ақтап шықты. Бірақ марқұмның ата-анасы бұған келіспей, шағым түсіреді. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ресейдің Тергеу комитеті "Өзін-өзі өлтіру" бабы бойынша тергеуді бастады. Кейін іс "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ia2pe7csgygbqris2da1uliylup806a 3054153 3054152 2022-07-24T04:58:40Z Kristianmusic 92559 /* Оқиғалар барысы */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында тергеу комитеті "өз-өзіне қол жұмсауға жеткізу" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген. Алайда былтыр жазда өткен алғашқы қазылар соты оны ақтап шықты. Бірақ марқұмның ата-анасы бұған келіспей, шағым түсіреді. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ресейдің Тергеу комитеті "Өзін-өзі өлтіру" бабы бойынша тергеуді бастады. Кейін іс "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 12biwlpgzlx1cp1f2hu1n1zd636l31c 3054154 3054153 2022-07-24T05:01:10Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "Өзін-өзі өлтіру" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} pc6zvfaoacjfmb0jog9luo4sylpr408 3054155 3054154 2022-07-24T05:02:28Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "Өзін-өзі өлтіру" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} jycjixe5xh5hs1ctrkg8o60oo2cx2hc 3054156 3054155 2022-07-24T05:03:50Z Kristianmusic 92559 /* Оқиғалар барысы */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "Өзін-өзі өлтіру" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} gdwoon9oz5p3mxvcheq3ysyo10n1z7t 3054157 3054156 2022-07-24T05:04:02Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде МГИМО университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа МГИМО Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} qtfysbxg6yzsc6iyoq3urmgu4m8u8yr 3054158 3054157 2022-07-24T05:05:21Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} r4l7p9uqhnhal35vt79vygskt2fqip5 3054159 3054158 2022-07-24T05:06:07Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} qb0xe9y2nnmm17x3hiyrmtri88qrypm 3054160 3054159 2022-07-24T05:06:35Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін Томирис ауруханада қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ikmzia36cvnr2fbxsadf0yyk9tr3bzt 3054161 3054160 2022-07-24T05:08:44Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 0t3v0fdnjz7cgdrutjuq34lijy5vcwm 3054162 3054161 2022-07-24T05:09:44Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 88tg3aqnt4ki2z8ytark71038t2trgb 3054163 3054162 2022-07-24T05:10:17Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} b3t9uwbac36ib38cvm47g4p7xobpwpu 3054164 3054163 2022-07-24T05:13:39Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} pj45sugpwsved9s7p6leuo7lrqskgsv 3054165 3054164 2022-07-24T05:14:32Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} lzjt28zarscd6r60flz0w4a9k1960oy 3054166 3054165 2022-07-24T05:19:29Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 0sdhh7c5m1q5c7przyevnxgbyvc4cx7 3054167 3054166 2022-07-24T05:20:15Z Kristianmusic 92559 /* Тергеу */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3dqyjnn8ztxhvbz2u0idqtx8w3cxxbz 3054168 3054167 2022-07-24T05:21:08Z Kristianmusic 92559 /* Оқиғалар барысы */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} g6mqsl917qqlhosu0icacgwl33wkrks 3054169 3054168 2022-07-24T05:23:00Z Kristianmusic 92559 /* Тергеу */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 8a6vyphh9mb7srqt217o9tr8f0w76hg 3054171 3054169 2022-07-24T05:26:42Z Kristianmusic 92559 /* Тергеу */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} fzt1xkfr91bs4yf85lyiqled8575xvg 3054172 3054171 2022-07-24T05:27:31Z Kristianmusic 92559 /* Тергеу */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 65vbfw8gajou0kpjg60vtfplzegsb1l 3054173 3054172 2022-07-24T05:29:45Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болғанҚұлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} b5f1spmokt6wa42cnnj8dl5gg63vp7k 3054174 3054173 2022-07-24T05:29:58Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 31s6cwfdf0nfzwhknzf53uhswz2aiu6 3054175 3054174 2022-07-24T05:30:38Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барады. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ltrdrgxzl28eswwzn9kljaff5832uqc 3054177 3054175 2022-07-24T05:32:10Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барады. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Өлтіруі === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Нұр-Сұлтан қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} j41hkvdote08ri7olm0jgpfe7x64b1a 3054178 3054177 2022-07-24T05:32:40Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барады. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Нұр-Сұлтан қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} d7m3nl8wsjly608v7244676xmjq6pi6 3054179 3054178 2022-07-24T05:33:18Z Kristianmusic 92559 /* Жерлеу */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барады. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} qndchekdqwflhwnkexjffutikg523vb 3054180 3054179 2022-07-24T05:33:38Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда алқабилер Меджидовты ақтап алды, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} i6kf6by93akyf2prfojizcfdhinrrht 3054181 3054180 2022-07-24T05:36:16Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3z9n8f3oezn51hjk08horvslanbvyeu 3054184 3054181 2022-07-24T05:42:52Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 1qz3ma13d8ft0ejtwdfkqmsx6xcswje 3054186 3054184 2022-07-24T05:45:42Z Kristianmusic 92559 /* Тергеу */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} qx8sicdx9er7hjah99tp2fwxutw7w15 3054188 3054186 2022-07-24T05:47:40Z Kristianmusic 92559 /* Өлтіруі */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} bp4eeluy24zcbkxvl82kci4w36psbyr 3054190 3054188 2022-07-24T05:48:00Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ngy2d6o1id1b57flfijfay1uhu7z3lb 3054191 3054190 2022-07-24T05:49:09Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} iu7hxqfya54m94ihfe11pt8jxm1ajdv 3054192 3054191 2022-07-24T05:49:22Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} jn67sqhn6qhbtn9iif6mcof424syuyr 3054193 3054192 2022-07-24T05:50:25Z Kristianmusic 92559 /* іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. Мәскеудің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} h4nw8cai5q4j7j38stxvnzv2xvz2ycf 3054194 3054193 2022-07-24T05:51:48Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. [[Мәскеу]]дің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша [[Дағыстан]]ның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі Астана қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3a635o7gtm88m27yzidsks0oe8psi9l 3054195 3054194 2022-07-24T05:52:09Z Kristianmusic 92559 wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. [[Мәскеу]]дің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша [[Дағыстан]]ның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі [[Астана]] қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 9lzfpydeqns0teymzclqwgojorxpyg4 3054196 3054195 2022-07-24T05:53:51Z Kristianmusic 92559 /* Іс */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. [[Мәскеу]]дің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша [[Дағыстан]]ның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі [[Астана]] қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алқабилер соты басты күдікті Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты. Мәскеудің Измайлов сотының үкіміне сәйкес, Муртузали Меджидов 13 жылға бас бостандығынан айырылды. Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы енді қатаң режимдегі колонияда жазасын өтейді. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3fwjpb60x0s388dz1d5ub23tsuvqctz 3054197 3054196 2022-07-24T05:56:49Z Kristianmusic 92559 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. [[Мәскеу]]дің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша [[Дағыстан]]ның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі [[Астана]] қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алқабилер соты басты күдікті Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты. Мәскеудің Измайлов сотының үкіміне сәйкес, Муртузали Меджидов 13 жылға бас бостандығынан айырылды. Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы енді қатаң режимдегі колонияда жазасын өтейді. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} * {{YouTube|ld_ZgTjHZOM|Мәскеуде жапа шеккен студент Томирис Байсафаның ісі әлі қаралуда // Aqparat / Ақпарат. — 2018.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 1yl4n7d9urh3sc5ffn7veur313kati1 3054198 3054197 2022-07-24T05:57:00Z Kristianmusic 92559 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. [[Мәскеу]]дің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша [[Дағыстан]]ның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі [[Астана]] қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алқабилер соты басты күдікті Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты. Мәскеудің Измайлов сотының үкіміне сәйкес, Муртузали Меджидов 13 жылға бас бостандығынан айырылды. Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы енді қатаң режимдегі колонияда жазасын өтейді. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} * {{YouTube|ld_ZgTjHZOM|Мәскеуде жапа шеккен студент Томирис Байсафаның ісі әлі қаралуда // Ақпарат. — 2018.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} kvkmvd4go9vgj8ua24mlcyow351kyri 3054199 3054198 2022-07-24T06:03:33Z Kristianmusic 92559 /* Сілтемелер */ wikitext text/x-wiki '''Томирис Байсафаның ісі''' — 2018 жылдың 13 сәуірінде ММХҚИ университетінің халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының төртінші курсының үздік студенті Томирис Байсафа үзіліс кезінде университеттің жұмбақ жағдайда ЖОО-ның төртінші қабатындағы терезеден құлап кеткен болатын. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Сол жылдың 3 мамырында Томирис Склифосовский атындағы ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Тергеу шаралары мен сот талқысы үш жыл уақытқа созылды. [[Мәскеу]]дің Измайловский аудандық сотының алқабилері қазақстандық студент Томирис Байсафаның өліміне қатысты іс бойынша [[Дағыстан]]ның бұрынғы вице-премьерінің ұлы Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-kazilar-alkasi-ukim-shigardi-366519/|title=Томирис Байсафаның ісі: Қазылар алқасы үкім шығарды|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Томирис Байсафаны өлтіргені үшін Меджидовты 13 жылға бас бостандығынан айырған болатын<ref>{{Cite web|url=https://stan.kz/tomiris-baysafanin-isi-13-zhilga-sottalgan-medzhidovtin-366614/|title=Томирис Байсафаның ісі: 13 жылға сотталған Меджидовтың адвокаттары аппелляциялық шағым түсірмек|website=stan.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Мұртузали Томиристі терезеден қасақана итеріп құлатқаны дәлелденген. == Оқиғалар барысы == === Өлтіруі === 21 жастағы Томирис Байсафа ММХҚИ Халықаралық экономикалық қатынастар кафедрасының 4-курсында оқып жүрген. Оның өз-өзіне қол жұмсайтын ойы болған жоқ. Ол өмір сүргісі келетін, көңілді адам болған. Жоғары оқу орнында Томирис Муртузали Меджидовпен танысқан. Олар бір-бірін ұнатып, екі жылға жуық кездескен. Қыз Қазақстанға кеткенде жігіт оны қызғанып, жиі хат жазған. Кейін екеуі ажырасып, қыз басқа жігітпен танысқан. Оның есімі - Вадим. Бірге киноға барды. Құлағаннан кейін оны дереу ауруханаға жеткізген. Оның көптеген жері сынған еді<ref>{{Cite web|url=https://aikyn.kz/61345/tomiris-bajsafanyng-isi-daghystan-eks-premerining-uly-ustaldy/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=aikyn.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Ауыр жарақат алып, көп қан жоғалтқан<ref>{{Cite web|url=https://ult.kz/post/tomiris-baysafanyn-isi-boyynsha-sot-tergeui-ayaktaldy|title=ТОМИРИС БАЙСАФАНЫҢ ІСІ БОЙЫНША СОТ ТЕРГЕУІ АЯҚТАЛДЫ|website=ult.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Дәрігерлер оған бірнеше ота жасады, бірақ үш аптадан кейін 3 мамырында 4:00-де Томирис Склифосовский ғылыми-зерттеу институтында қайтыс болды. Ол кезде аудиторияда текі екі адам ғана болған. Бірі Томирис. Екіншісі Дағыстан үкіметінің бұрынғы төрағасы, беделді бизнесменнің ұлы Мұртузали Меджидов. Трагедия орын алған күні оны Томириспен бірге бір аудиторияда көргендер бар. Жігіт пен қыз қатты-қатты сөйлескен. === Жерлеу === Қыз қайтыс болған соң оның денесі [[Астана]] қаласына әкелінді. === Тергеу === Істің бас фигуранты - Муртузали Меджидов. Томирис Байсафаның терезеден секірген сәті жоқ. Ал оған дейін және кейінгі кезі бейнебақылауға жазылған. Түсініксіз тұстар өте көп. Томиристің анасының айтуынша, Меджидовтың өзі тергеу барысында оқиғаның үш нұсқасын айтқан. Бірақ олар тергеуде расталмаған. Біріншісі, ол бір қадам жасап, құлап кеткен. Екіншісі, оны итеріп жіберіп, секіріп кеткен. Олай болуы мүмкін емес. Терезенің алды кең онда жай құлап кету мүмкін емес, ал өзі секірсе ештеңеге тимеуі керек болған. Үшінші нұсқа бойынша, ол құлаған кезде Томиристің көзін көрген. Оны көру үшін ол терезеде тұруы керек. Томириске жету үшін оған кем дегенде үш секунд қажет, ал құлаудың өзі 1,7 секундқа созылған. Ол тек терезе алдында тұрса ғана көруі мүмкін еді. Марқұмның анасы "құлау кезінде қосымша үдеу берілген, яғни оны бөтен адам итеріп жіберді" деп қосты<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/kazakhstan_news/tozaktan-shyikkanday-bolamyin-tomiris-baysafanyin-anasyi-sot-323097/|title="Тозақтан шыққандай боламын" - Томирис Байсафаның анасы сот отырыстары туралы|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Оқиға кезінде қыз жігіті Муртазали Меджидовпен сөйлесіп тұрған. Кейін жігіт жазатайым жағдай болғанын айтты. Тергеу барысында ол айғақтарын бірнеше рет өзгерткен. Бірақ қыздың өліміне кәнілі емес екенін айтты. Іс бойынша бірқатар сараптама жүргізілген. Олардың бірінде жасанды адам денесімен тәжірибе жүргізілді. Олар денені Меджидовтың айтуы бойынша 4-ші қабаттан құлатып көрді. Ол бірнеше рет аяғымен және бетімен жерге түскен. Алайда, шын мәнінде, қыз арқасымен құлаған. Сондықтан ауыр жарақаттар алған. Марқұмның туыстары қызды итеріп жібергеніне сенімді. Оның мәйіті де терезеден бірнеше метр жерде жатқан. Мұның бәрі қызы итеріп жібергенін көрсетеді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.tengrinews.kz/crime/bak-tomiris-baysafa-sne-katyistyi-ukmd-kumand-dep-atadyi-323307/|title=БАҚ Томирис Байсафа ісіне қатысты үкімді күмәнді деп атады|website=kaz.tengrinews.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Іс == Алғашында Ресейдің тергеу комитеті "[[Өзін-өзі өлтіру]]" бабы бойынша іс қозғады. Кейін іс 105-бап "Кісі өлтіру" бабы бойынша қайта сараланып, тағайындалды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Екі жылдан кейін, 2020 жылы 28 шілдеде бұл іс бойынша Мәскеуде Муртузали Меджидов ұсталды. Тергеу мәліметтері бойынша, Меджидов қызды ұрып, терезеден итеріп жіберген<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2021 жылы 7 маусымда Мәскеудің Никулин сотында алқабилер Меджидовты ақтап алды, олардың үкімінің негізінде сот ақтау үкімін шығарған еді, бірақ Мәскеу қалалық соты үкімнің күшін жойып, істі қайта қарауға жіберді<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Сот шешіміне қатысты өз пікірімен бөлісті. Томирис Байсафаның анасы Жанна Ахметова айтуынша, судья оны сот залынан шығарып жіберген. Соңғы кездері өтінішхат жолдауға, түсініктемелер беруге, ескертулер жасауға мүмкіндік бермеді, соңғы сөзде айтқандарымды жақтырмады. Содан кейін қорғалушы тарап сөз сөйлеген кезде, жиіркенішті өтіріктер айтылған сәтте Жанна үнсіз тұра алмады. 2022 жылы 2 қаңтарда Мәскеудің Никулин соты Томирис Байсафаны өлтірді деп айыпталған Муртузали Меджидовтың ісін қайта қарайтыны белгілі болды<ref>{{Cite web|url=https://kaz.zakon.kz/6009096-tomiris-baisafanyn-isi-dagystannyn-shendisinin-balasyna-katysty-sot-ukimi-shykty.html|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан шендісінің баласына қатысты сот үкімі шықты|website=kaz.zakon.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. Алқабилер соты басты күдікті Муртузали Меджидовты кінәлі деп тапты. Мәскеудің Измайлов сотының үкіміне сәйкес, Муртузали Меджидов 13 жылға бас бостандығынан айырылды. Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы енді қатаң режимдегі колонияда жазасын өтейді. === Қоғамдық реакция === Бұдан кейін Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ресейлік әріптесі Татьяна Москальковадан істі жеке бақылауға алуды және "объективті тергеу жүргізуді" сұрағанын хабарлады<ref>{{Cite web|url=https://paryz.kz/proishestviya/18459-tomiris-baisafanyn-olimi-medzhidov-13-zhylga-sottaldy|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстанның бұрынғы вице-премьерінің ұлы 13 жылға сотталды|website=paryz.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. 2019 жылы президент Тоқаев Томирис Байсафаның анасын қабылдап, іске ерекше мәртебе берілді<ref>{{Cite web|url=https://baq.kz/tomiris-baysafany-isi-da-ystan-eks-premerini-ly-staldy-_229206/|title=Томирис Байсафаның ісі: Дағыстан экс-премьерінің ұлы ұсталды|website=baq.kz|access-date=2022-07-24}}</ref>. == Сілтемелер == * {{YouTube|R20y8gCRt8Q&t|Томирис Байсафаның ісіне нүкте қойылды ма? // Хабар 24. — 2022.|logo=1}} * {{YouTube|ld_ZgTjHZOM|Мәскеуде жапа шеккен студент Томирис Байсафаның ісі әлі қаралуда // Ақпарат. — 2018.|logo=1}} * {{YouTube|Sh09FgHKcpQ|Жанна Ахметова, Томирис Байсафаның анасы: "Мен бұл істі балаларымның абыройы үшін жүргіздім" // Ләйлә Сұлтанқызы. — 2020.|logo=1}} == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3yj9odt4q3t8gl909w56xcgifb9r1fo 3 685495 3054201 2022-07-24T06:50:35Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=True story off}} -- [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] ([[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|талқылауы]]) 12:50, 2022 ж. шілденің 24 (+06) dg4kjqo42cqg4eojblwi8yy5tvr3b8d 0 685496 3054203 2022-07-24T07:57:41Z Мағыпар 100137 Жаңа бетте: '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 3edjp0psp2hqibs1t4zh7a4f7fxaitk 3054204 3054203 2022-07-24T08:01:14Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} c4nbn0ypau3q6wuwmgsx1bshpoenk5k 3054205 3054204 2022-07-24T08:02:24Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 6ekiqu51axyvv1i7fql6ql9y3uaciv8 3054206 3054205 2022-07-24T08:03:33Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 4bptfqeiomzenwlviqxt22iowxl98qy 3054207 3054206 2022-07-24T08:08:09Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Гагаузия автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, Кишиневке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), Буджак ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км). == Дереккөздер == {{дереккөздер}} eqn0hb421yx4mpdt44tcsh40zqfnqtr 3054209 3054207 2022-07-24T08:12:08Z Мағыпар 100137 дереккөз, уикилендіру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Гагаузия автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 28dzat857oea2rszozp6zmayy0e56md 3054210 3054209 2022-07-24T08:20:45Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> == Халқы == 01.01.2001 жылға әкімдіктің мәліметі бойынша: 2080 отбасы, барлығы 6210 адам, оның ішінде: *[[ғағауыздар]] – 5945 адам. (96%), *[[молдовандар]] – 130 адам. (2,1%), *[[орыстар]] – 75 адам. (1,2%), *[[украиндар]] – 44 адам. (0,7%), *басқа ұлттар – 16 адам (0,2%). == Дереккөздер == {{дереккөздер}} f85eakvltmnfrlpdqypa54s1g3ompwc 3054211 3054210 2022-07-24T08:21:30Z Мағыпар 100137 /* Халқы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> == Халқы == 01.01.2001 жылға әкімдіктің мәліметі бойынша: 2080 отбасы, барлығы 6210 адам, оның ішінде: *[[ғағауыздар]] – 5945 адам. (96%), *[[молдовандар]] – 130 адам. (2,1%), *[[орыстар]] – 75 адам. (1,2%), *[[украиндар]] – 44 адам. (0,7%), *басқа ұлттар – 16 адам (0,2%).<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} mz9s9g33rea5b90oripjrrany62xtz5 3054212 3054211 2022-07-24T08:25:40Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2001 жылға әкімдіктің мәліметі бойынша: 2080 отбасы, барлығы 6210 адам, оның ішінде: *[[ғағауыздар]] – 5945 адам. (96%), *[[молдовандар]] – 130 адам. (2,1%), *[[орыстар]] – 75 адам. (1,2%), *[[украиндар]] – 44 адам. (0,7%), *басқа ұлттар – 16 адам (0,2%).<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Тарихы == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} hxr2d98j54ibxjb98xrizhx26fgkk2j 3054213 3054212 2022-07-24T08:28:10Z Мағыпар 100137 /* Халқы */ wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 гагауз, *108 орыс, *-88 молдаван және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 42hdzj0qage98zqjamynelkqhx8pydt 3054214 3054213 2022-07-24T08:29:33Z Мағыпар 100137 /* Халқы */ уикилендіру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыз]], *108 [[орыс]], *-88 [[молдован]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 0lm169au7muzkot7054ruq6jphdt62b 3054215 3054214 2022-07-24T08:30:11Z Мағыпар 100137 /* Халқы */ wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} euzyu6k1itmbjig9mhjdpnluinhojpq 3054225 3054215 2022-07-24T09:14:47Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} fx95gg4eyabcvp3pfbo8c9c5c468top 3054226 3054225 2022-07-24T09:15:27Z Мағыпар 100137 /* Тарихы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 2j0zq54tfr4edr0z8awn8dsqe7sw8n6 3054229 3054226 2022-07-24T09:27:21Z Мағыпар 100137 /* Тарихы */ толықтыру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды. 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} c5rlr92rbzy8wpi3lsqvdy327t0e0hq 3054230 3054229 2022-07-24T09:28:24Z Мағыпар 100137 /* Тарихы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} p5b0wf21z5zm968cmb4giskgvdm0j9s 3054232 3054230 2022-07-24T09:37:11Z Мағыпар 100137 /* Тарихы */ толықтыру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} gijt3jec9w7w29v8gsgorke2bjkgdk1 3054233 3054232 2022-07-24T09:37:53Z Мағыпар 100137 /* Тарихы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' (ғағ. Dezgincä, Dezginҗ) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 6hshuw4p3e9xoqde248vs6336qr4m47 3054237 3054233 2022-07-24T09:42:14Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} efcz0rag04hjw853uqs0hzo1gdasa75 3054247 3054237 2022-07-24T09:45:25Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ толықтыру wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]], 1 [[лицей]], [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар. Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ja0226gxmtzonzijfiyetuw6jmfcly6 3054248 3054247 2022-07-24T09:46:25Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]], 1 [[лицей]], [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар. Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} nwjqgdln2ocsdc7q9eyfv5uf6rysc7o 3054250 3054248 2022-07-24T09:47:13Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Молдова елді мекендері|Молдова елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]], 1 [[лицей]], [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар. Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] bq0wzjv1j1kn0s4xmtga9pgk6i2sci9 3054260 3054250 2022-07-24T09:52:55Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]], 1 [[лицей]], [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар. Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] b6k0x37qysbttb0xsdf2zx98f9rbwm0 3054268 3054260 2022-07-24T10:14:33Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]],<ref>Учреждение раннего образования села Дезгинжа https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-dezginzha</ref> 1 [[лицей]], [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар. Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] o3j5iakrrbt7hucg4oumub508xjt6x1 3054269 3054268 2022-07-24T10:16:15Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]],<ref>Учреждение раннего образования села Дезгинжа https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-dezginzha</ref> 1 [[лицей]],<ref>Воскресенье, 24.07.2022, 12:15Приветствую Вас Гость | RSSСАЙТ ТЕОРЕТИЧЕСКОГО ЛИЦЕЯ с. ДЕЗГИНЖА http://licdezginja.do.am/</ref> [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар. Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] bf2blvxoesdeto01ki6o2z5vwr46utm 3054272 3054269 2022-07-24T10:21:08Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені, т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]],<ref>Учреждение раннего образования села Дезгинжа https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-dezginzha</ref> 1 [[лицей]],<ref>Воскресенье, 24.07.2022, 12:15Приветствую Вас Гость | RSSСАЙТ ТЕОРЕТИЧЕСКОГО ЛИЦЕЯ с. ДЕЗГИНЖА http://licdezginja.do.am/</ref> [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар.<ref>Свято-Троицкий храм с.Дезгинжа https://visitgagauzia.com/2021/11/22/%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE-%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%BC-%D1%81-%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0/</ref> Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] d7iojr4f1ln2iwqg6ihwshfq0vlw53o 3054274 3054272 2022-07-24T10:23:48Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарысыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені,<ref>Магазин «Дезгинжа» https://gagauzcoop.com/index.php/nashi-magaziny/15-magazin-dezginzha</ref> т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]],<ref>Учреждение раннего образования села Дезгинжа https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-dezginzha</ref> 1 [[лицей]],<ref>Воскресенье, 24.07.2022, 12:15Приветствую Вас Гость | RSSСАЙТ ТЕОРЕТИЧЕСКОГО ЛИЦЕЯ с. ДЕЗГИНЖА http://licdezginja.do.am/</ref> [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар.<ref>Свято-Троицкий храм с.Дезгинжа https://visitgagauzia.com/2021/11/22/%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE-%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%BC-%D1%81-%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0/</ref> Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] rjkm6h8urjav518zebsfak7unqools0 3054276 3054274 2022-07-24T10:34:32Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Дезгинжа |шынайы атауы = {{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =25 |lat_sec =28 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =37 |lon_sec =00 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1812 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 99,7 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 5 200 |санақ жылы = 2015 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 4926 [[ғағауыздар]], 108 [[орыстар]], 88 [[молдовандар]] |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = +373 298 ----- |пошта индексі = MD-3820 |пошта индекстері = |автомобиль коды = GE XX yyy |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Дезгинжа''' ({{lang-gag|Dezgincä, Dezginҗ}}) — [[Молдова]]дағы, [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Значение слова дезгинжа https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0</ref><ref>Село Дезгинжа (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/72757-selo-dezginzha/</ref><ref>Дезгинжа на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383349</ref> == Сипаттама == Дезгинжа ауылы Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің солтүстік-батысында, теңіз деңгейінен 85 метр биіктікте орналасқан. [[Комрат]]қа дейінгі қашықтық шамамен 18 км, [[Кишинев]]ке дейін - шамамен 63 км. Жақын елді мекендер: Ченак ауылы (Цимисли ауданы) (6 км), Топал ауылы (6 км), (Цимисли ауданы), [[Буджак (Ғағауызстан)|Буджак]] ауылы (Комрат ауданы) (7 км), Бороганы ауылы (Леовск ауданы) (10 км).<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-dezginzha/</ref> Аймақтың жалпы ауданы 99,7 шаршы метр.км, бұл аудан ауданының 11,7% құрайды.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Дезгинжа https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-dezginzha.html</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылға ауылда 5200 адам немесе аудан халқының 7,5% тұрады: *4926 [[ғағауыздар]], *108 [[орыстар]], *-88 [[молдовандар]] және басқа ұлттар. Еңбекке қабілетті халық құрылымында – 64,5% (3358 адам).<ref name="Reference1"/> == Тарихы == Дезгинжа ауылында татарлар тұрған кезінде мұнда ат жарыстары өткізілген. Түрік тіліндегі "десгинжа" – "секіру" дегенді білдіреді. Ғағауыздар 1812 жылы татарлардан кейін қоныстанды, 1793 жылы Дезгинжа ауылы бұрыннан бар деген мәліметтер бар.<ref>Село Дезгинжа (Dezginc?) http://klise.ru/index.php/2011-04-02-16-54-38/894-dezgincae</ref> 1835 жылы Дезгинжа Бессарабия облысының Леов уезінің Верхнебуджак округінде, кейінірек 1850 жылы — Бессарабия облысының Кагуль уезінің Верхнебуджак округінде, 1858 жылы — Бессарабия облысының Бендер уезінің Верхнебуджак округінде болды.<ref>ИСТОРИЯ https://dezghingea.md/history/</ref> 1842-1843 жылдары қоныс аударушылар ауылдарында патша әкімшілігінің озбырлығына қарсы бағытталған толқулар болды. Ақпан-тамыз айларында Десгинжа колониясында толқулар болды, кедей және орта шаруалар С.Урсуды қызметінен босатуды талап етті, сондықтан осы округтің старшинасы А. Илашковпен қақтығыс болды. Көптеген ауыл тұрғындары билікке қарсылық білдіргені үшін жазаланды. Дезгинжа ауылының тұрғындары 1905-1906 жылдардағы Бессарабиядағы революциялық оқиғаларға қатысты. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде 1914-1918 ж. жүздеген ауыл тұрғындары майданға жұмылдырылды, ондаған адам қаза тауып, жараланды. 1917 жылы 25 қазанда Қысқы сарайға шабуылға қатысқан Дезгинжа ауылының тумасы Д.И.Чадырян Волынский запастағы полкінде әскери борышын өтеген.<ref>ДЕЗГИНЖА И ЕЕ ЖИТЕЛИ https://gagauzskiebyli.wordpress.com/2015/05/11/%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0-%D0%B8-%D0%B5%D0%B5-%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8/</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 144 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде: *98 ауылшаруашылық кәсіпорны, *1 өнеркәсіптік және қайта өңдеу кәсіпорны, *25 сауда кәсіпорны, *2 азық-түлік дүкені,<ref>Магазин «Дезгинжа» https://gagauzcoop.com/index.php/nashi-magaziny/15-magazin-dezginzha</ref> т.б.бар. Дезгинжа ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: 1 [[мектепке дейінгі мекеме]],<ref>Учреждение раннего образования села Дезгинжа https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-dezginzha</ref> 1 [[лицей]],<ref>Воскресенье, 24.07.2022, 12:15Приветствую Вас Гость | RSSСАЙТ ТЕОРЕТИЧЕСКОГО ЛИЦЕЯ с. ДЕЗГИНЖА http://licdezginja.do.am/</ref> [[мәдениет үйі]], 2 [[кітапхана]], сауықтыру пункті орналасқан. Православие шіркеуі бар.<ref>Свято-Троицкий храм с.Дезгинжа https://visitgagauzia.com/2021/11/22/%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE-%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%BC-%D1%81-%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B0/</ref> Ауылда 1890 үй мен пәтер болса, оның 1252-сі немесе 66,3 пайызы су құбырымен жабдықталған, 660-ы немесе 35 пайызы газдандырылған.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] d7w4jzj7e5ooloim6mmo5gvszghoniv 3 685497 3054208 2022-07-24T08:10:59Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Doloment}} -- [[Қатысушы:Мағыпар|Мағыпар]] ([[Қатысушы талқылауы:Мағыпар|талқылауы]]) 14:10, 2022 ж. шілденің 24 (+06) 2c9xbrk6i5mmro3mani1l59741kaurq 3 685498 3054216 2022-07-24T08:46:26Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Морской свин}} -- ''<span style="text-shadow:0px 0px .3em LightSkyBlue;">[[Қатысушы:Arystanbek |А<font color="#DA500B">rys</font>тan<font color="#10AD00">bek</font>]]</span>'' ([[Қатысушы талқылауы:Arystanbek|талқылауы]]) 14:46, 2022 ж. шілденің 24 (+06) q0sv07rll3sogger91tqdpk784j4n6a 11 685499 3054217 2022-07-24T08:49:57Z Kzktk 115269 /* 24 шілде 2022 кезіндегі өңдеу сұранысы (Қорғалған) */ жаңа бөлім wikitext text/x-wiki == 24 шілде 2022 кезіндегі өңдеу сұранысы (Қорғалған) == {{өңделуі қорғалған|Үлгі:Спортшы|jauap_berilgen=жоқ}} <!-- Сұраныстың бас жағы. --> <!-- Сұраныстың соңы --> [[Қатысушы:Kzktk|Kzktk]] ([[Қатысушы талқылауы:Kzktk|талқылауы]]) 14:49, 2022 ж. шілденің 24 (+06) sq5vlwpwjrdkj9c20v21b5312msb93k 2 685500 3054218 2022-07-24T08:51:07Z Kzktk 115269 Жаңа бетте: Аян wikitext text/x-wiki Аян cyqpzvl059juzvfbji0szvckktat52c 3054219 3054218 2022-07-24T08:53:04Z Kzktk 115269 wikitext text/x-wiki Аян Базарбек Қызылорда обылысында туған 757agwmu1dt0u3sqtk08nudwo4qlatw 0 685501 3054239 2022-07-24T09:42:16Z СеніңШешең 121905 СеніңШешең [[Адам]] бетін [[Адам (айрық)]] бетіне жылжытты: басты мақаласы һомо һетеро емес, адамша Адам деп аталсын wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Адам (айрық)]] pspmiotf8bs7dk1zrk4mzcj6lhimfgk 3054242 3054239 2022-07-24T09:43:28Z СеніңШешең 121905 Removed redirect to [[Адам (айрық)]] wikitext text/x-wiki {{Біріктірілсін|Һомо сапиенс}} [[Сурет:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|300 × 213px|нобай|оңға|]] {{мағына|Адам}} '''Саналы адам''' - # ({{lang-la|Homo sapiens}} - ''[[Һомо Сапиенс]]'' деп айтылады - [[Сүтқоректілер]] класының [[Приматтар]] отрядының [[гоминидтер]] тұқымдасының [[Адам]]дар тегінің жалғыз биологиялық түрі. # [[Ислам]] бойынша Адамды Алла тағала топырақтан жаратқан. Батыс елдерінде эволюциялық теориясын ұстанады, оған сәйкес адам — тірі жүйелер [[эволюция]]сының дамуының ең жоғарғы сатысы. Адамның табиғаты мен пайда болуы осы күнге дейін философиялық және діни айтыстың негізгі тақырыбы болып келе жатыр. Ағылшын ғылымы [[Чарльз Дарвин]] [[1871]] ж. шыққан «Адамның тегі және жыныстық сұрыпталу» деген еңбегінде: «Адам жануарлар әлемінің эволюциялық дамуы нәтижесінде, бәсекеге қабілеттілердің сұрыпталуы арқылы біртіндеп пайда болды», — деп түсіндіреді және хайуанат әлеміндегі түрлі эволюциялық белгілерді дәлел етеді. == Адам және философия == [[Сурет:Human.svg|thumb|right|200px|Адам - ер және әйел SVG форматта]] Адам — Жер бетіндегі ең жоғарғы [[даму]] сатысындағы тіршілік иесі, қоғамдық-тарихи әрекет пен мәдениетті жасаушы. Адам – [[философия]], [[әлеуметтану]], [[психология]], [[физиология]], педагогика, [[медицина]], т.б. ғылымдардың нысаны болып табылады. Адам мәселесі, оның пайда болуы, өмірде алатын орны, тіршілігінің мәні мен мақсаты адамзат танымының формалары – әпсаналардағы (мифологиядағы), діндегі, философиядағы, ғылымдағы ең негізгі мәселе. Бұл жөніндегі әңгімелер ертедегі Стоя қаласының ойшылдары (Сенека, т.б.) мен Сократтан басталады. (Протагор: «адам – заттардың өлшемі», Сократ: «өзіңді өзің танып біл»). Ежелгі Үнді, Қытай, Грек философиясында адам әлемнің бір бөлігі ретінде қарастырылады. Демокрит түсіндірмесінде адам микрокосм, «кіші әлем», ол сондай-ақ түпнегіздерден құралады; адам денесі мен рухы ақиқаттың екі аспектісі (аристотелизм) немесе екі ерекше түпкізаты (платонизм). Антикалық философия үшін (Аристотель) адамды қоғамдық өмірге икемді тіршілік, рух, парасат иесі ретінде тану анықтаушы [[фактор]] болды. Ортағасырлық шығыс өкілдері де (Әбу Наср әл-Фараби, т.б.) діннің ықпалы күшейіп тұрғандығына қарамастан, Аристотельдің осы түсінігін ары қарай жалғастырды. [[Сурет:1 vyii4bFNa7N2i4T22Q6MIg.gif|thumb|right|200px|Адам құқы мен бостандығы, теңдігі]] Қайта өркендеу дәуірінде адам құдайдан дарыған еріктілік күші арқасында өз өмірі мен тағдырының негізін қалаушы және табиғаттың шектеусіз билеушісі ретінде танылды, сондықтан шебер жаратушының бейнесі Ренессанс символына айналды. 17 ғасыр (ғылыми-революция ғасырында) мен 18 ғасыр (ағартушылық дәуірінде) рационалистерінің ұғынуында нақ сол парасат, ақыл-ой адамның түпкізаты, өзіне тән ерекшелігі ретінде қарастырылады. Неміс классикалық философиясы үшін адам мәдениеттің жаратушысы, рухани іс-әрекет субъектісі және жалпы идеалдық бастау, яғни рух, парасат иесі. 19 – 20 ғасырлардағы постклассикалық философия (Фридрих Ницше, Артур Шопенгауэр, Серен Кьеркегор және т.б.) сезім, мықтылық және т.б. адамдық ақылдан шет қабілеттерге бет бұрады. Қазіргі философия адам тіршілігінің мәнін оның саналы қызметімен байланыстырады. Бұл қызметтің барысында адам тарихтың әрі алғышарты әрі жемісі болып шығады. Адамның әлеуметтік мәніне назар аудара отырып, қазіргі [[философия]] сонымен бірге әлеуметтік және биологиялық факторлардың өзара күрделі әсерін, әлеуметтік факторлардың басымдылығын ескереді. Әйтсе де «табиғи түрде» әрекет ететін биологиялық факторлардың зор маңызы бар екендігін де ұмытпау қажет. Болашақтағы адам парасатты, иманды, елгезек те қарекетшіл, сонымен бірге сұлулықтан ләззат ала білетін, рухани кемел, жан-жақты дамыған тұлға. Ол қоғамдық тірлікте қайталанбас бітім, бірегей тұлға ретіндегі өзіндік «менімен» танылатын болады.<ref>Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7</ref> == Адам тарихы == [[Сурет:World map of prehistoric human migrations.jpg|thumb|right|250px|, [[Адамзаттың Африкадан басталу теориясы]] негізінде, Митохондриялық популяция генетикасы бойынша [[Адамзаттың алғашқы көшуі]]нің дүниежүзілік картасы (сандар мыңжыл бұрын, [[Солтүстік полюс]] орталықта)]] Адам жерде шамамен осыдан 2 – 3 млн. жыл бұрын пайда болды. Ол бірнеше эволюциялық кезеңдерден (питекантроп, [[Һомо Хейдельберг]], [[Һомо Еректус]], [[Һомо Неандертал]]дар) өтіп, осыдан 30 – 40 мың жыл бұрын, [[Һомо Сапиенс]]тер (латынша - саналы адам) кейпіне енді де, бірте-бірте қазіргі адамдарға тән биологиялық қасиеттерге (кроманьондар) ие болды. Абай, Шәкәрім және ислам теологы әл-Ғазали тәрізді даналардың айтуынша, адам болмысы үш бөліктен құралады: тән, нәзік болмыс және жан. Тән – табиғаттың негізгі бес элементінен: топырақтан, судан, ауадан, оттан және эфирден тұрады. Тәннің құрылысын, оның жұмысын, өзгеру заңдылықтарын медицинаға байланысты ғылым салалары зерттейді. Адамның нәзік болмысына – сезім, ой-өріс, ақыл-ес, түйсік және «мен» деген түсінік жатады. Бұлардың табиғатын ұғыну өте қиын. [[Сурет:Humanist Logo.svg|thumb|Humanist Logo|thumb| alt=A.| ''[[Гуманизм]]''.]] Нәзік болмыс табиғи және әлеуметтік ортаға байланысты қалыптасады. Оны психология, парапсихология, спиритуализм, магия, бақсылық, йога тәрізді адам психикасын зерттейтін ғылымдар мен окульттік ағымдар қарастырады. Нәзік болмыстың түрлі атаулары бар: қазақша – рух, санскритте – аура, арабша – хауас сәлим, орысша – дух, латынша – спирит, ғылымда – психоэнергетикалық жүйе, т.б. Жан – адам өмірін басқарушы, қуат көзі, мәңгілік болмысы болып табылады. Тән мен материалдық болмыс оның уақытша киген киімі тәрізді. Олар ауысып отырады. Жан білімге және рухани ләззатқа құштар болғандықтан, ол бұл қасиеттердің қайнар көзін қоршаған ортаның материалдық болмысынан іздейді. Материалдық болмыс болса, әрқашан ақиқатты көмескілеп, бұрмалап көрсетеді және мүмкіндігі шектеулі болғандықтан, ол жанды толық қанағаттандыра алмайды. Бұл жан мен тән арасындағы қайшылықты және олардың өзіндік сипаттағы үздіксіз күресін туғызады. [[Сурет:04-09-12-Schaupflügen-Fahrenwalde-RalfR-IMG 1232.jpg|thumb|right|200px|Соқа айдаған адам: ауыл шаруашылығының өркендеуі және жануарларды қолға үйрету тұрақты елді мекендерді қалыптастырды.]] Шығыс философиясы бойынша адамның жетілуі дегеніміз жанның материалдық құрсаудан босану барысы. Материалдық құрсаудан неғұрлым азат болса, жан солғұрлым жетілген болып есептеледі. Адамның басқа тіршілік иелерінен айырмашылығы да осында. Адам материалдық болмысқа хайуанат дүниесіне қарағанда әлдеқайда тәуелсіз. Сондықтан оның өмірлік мақсаттарға жету мүмкіндігі мол. Жанның толығуы тек рухани жолмен ғана іске асады. Оның қасиеттері жетілу барысында білінеді. Рухани жетілген адамның бүкіл болмысы кемелді келеді. Абай тәнді жан билеу керек екенін айтады. Жан тәнді нәзік болмыс арқылы билейді. Сондықтан жан неғұрлым таза болса, адамның іс-әрекеті де соғұрлым кемел. Бұл адам өмірін мазмұнды етіп, бақыт сезіміне бөлейді. Адам «микрокосм» болғандықтан, оның өмірі «макрокосм» болып табылатын бүкіл әлем өмірімен тығыз байланыста. Сондықтан әркімнің өмірі бүкіл әлем заңдылықтарымен толық үйлесімді болғаны абзал. Абай өзін тәнмен балап, табиғи сезімдерінің ықпалында жүргенді «пенде» деп, нәзік болмысын жетілдірген интеллектуалдарды «адам» деп, ал жан тазалығы үшін рухани жолға түскендерді «толық адам» деп атайды. Белгілі бір тарихи дәуірге немесе ортаға тән мәнділік сол дәуірдегі я ортадағы адамдардың жалпы рухани кескінін құрайтын нәрсе. Адамдардағы нақты істер мен мақсаттар, олардың ойлау ерекшелігі (менталитет), жалпы тіршілігі мен ойлауының логикасы сол ішкі мәнділікпен сәулеленіп тұрады, белгілі дәрежеде соның көрінісі деуге болады. Сондықтан да мәнділік көбінесе тікелей көзге көрінетін құбылыс емес. Белгілі бір ортаның рухани мәдениетінің өзгеше болып тұратыны да оның түпкі негізінде ерекше мәннің жататындығынан. Осындай мән белгілі бір мәдениеттің ішкі ұйтқысы. Мысалы, байырғы қауымдасудың дәрежесінде 20 ғасырға дейін сақталған Америка, Австралияның, т.б. жерлердің тайпаларын зерттеген Еуропа ғалымдары сол тайпа адамдарының іс-әрекеттерін, әсіресе олардың ойлау логикасын көп уақыт түсіне алған жоқ. Оларға әуелде (Эмиль Дюркгейм, әсіресе Люсьен Леви-Брюль) қауым адамдарының ойлауында ешқандай логика жоқ сияқты көрінген. Бірақ, кейінгі кезеңдерде олардың ойлауы еуропалықтарға ұқсамайтын басқаша тәртіппен, заңдылықпен іске асатындығы айқындала бастады. Прологикалық (яғни логикалық дәрежеге дейінгі) деп есептеліп келген ойлаудың өзіндік өзгеше логикасының бар екені белгілі болды. Оның себебі ойлаудың барлық мәнін сыртқы объективтік дүниенің себеп-салдарлық байланыстары арқылы ғана көретін, сыртқы дүниені тек пайдалануға бағышталған еуропалық ойлау негізінде басқа мән жатқан ойлауды, рухани мәдениетті түсіне алмады. Байырғы қауым адамдарының мәдениетіне, ойлауына, табиғатқа, болмысқа осы тұрғыдан қарау жат нәрсе. Осы қатесін Леви-Брюль кейін өзі де мойындаған. [[Сурет:Skyscrapers of Shinjuku 2009 January.jpg|thumb|right|250px|Адамзат прогрессі]] Адамның дүниеге қатынасы, оның негізгі сипаты мен табиғаты осы мәнмен анықталады. Сыртқы табиғатты өзгерту қызметінің өзі негізгі екі түрлі мәнді іске асыру үшін болуы мүмкін: біріншіден, табиғат пен адамның бірін-бірі толықтыратын, жаңғыртатын үйлесімді байланысы және екіншіден, табиғатты тек пайдалануға ұмтылу. Табиғатқа тек қана пайдагершіліктің көзімен қарап, тек өзінің бір мұқтаждығының тұрғысынан қатынас жасау антикалық дәуірден бастап Еуропада кең өріс алды. Онда табиғатты тек адамның бір кәдесіне жарайтын немесе жарамайтын заттар мен құбылыстардың арсеналы, табиғи қоймасы ретінде ғана қарап, іс-әрекет жасау басым болды. Әрине, еуропалық өмірде басқа көзқарастар да бар, бірақ әңгіме қандай пиғылдың жетекші, басым болғандығында. Осы пайдагерлік қатынас үстем болған, тіпті баз біреулердің жан дүниесінде жалғыз ғана құмарлыққа ие болған жерде табиғаттың, басқа адамдардың, жалпы өзінен тыс құбылыстардың қайсысы болса да өзіндік дербес мағынасынан айрылады, оңдай жандар үшін табиғаттың кез келген заты я пайдалы, я пайдасыз, олардың өзіндік құндылығы ол үшін жоқпен тең. Сондықтан ондай адам, оңдай қоғам табиғатты тәуелсіз мағынасы үшін қастерлемейді, мәпелемейді, тіпті сақтауға да ұмтылмайды, одан тек керегін алып, жоя беруге даяр. Бұл белгілі бір мәнділіктің ешбір қоспасыз «таза» анықтамасы. Бірақ өмірде ол қатынас «кіршіксіз» күйінде кездесе бермейді. Өкінішке қарай өзіміз өмір сүріп отырған дүниемізде осы қатынас басым. Соның арқасында өзімізді қоршап отырған табиғат орасан зор зардап шегуде. Бұл қатынас түбірінен өзгермесе (бүкіл әлемдік шеңберде) адамзат қазіргісінен де зор апаттарға ұшырауы сөзсіз. Бұл тарихтағы жалған мәнділіктің бір көрінісі. Адамдарға өз құлқынан басқаның бәрін тәрік етушілік меңдеп кеткен дәуірлерде ол табиғатқа ғана емес, ең алдымен адамның адамға қатынасында ең үлкен апаттарға душар етеді. Осындай пиғыл 20 ғасырда айрықша зор алапаттар туғызды. Оның кейбір мысалдары: екі рет болған дүниежүзілік соғыс, белгілі кезеңде Еуропада бел алған фашизм, бұрынғы КСРО-дағы тоталитарлық тәртіп, бүкіл әлемді, соның ішінде Қазақстанды да қамтыған экологиялық дағдарыс. Екінші бір мәнділік: табиғатты өзгертуге, меңгеруге, үстемдік етуге, пайдалануға біршама енжарлық, бірақ оның есесіне, табиғатпен үйлесімді тіршілікке бейімділік, көбінесе, Шығыста айқынырақ көрінді. 20 ғасырға дейін осылай болды. Бірақ мұнда да мәнділіктің алғашқы үлгісі белең ала бастады. === Адамның қалыптасуы === [[Сурет:Anterior view of human female and male, with labels 2.png|thumb|right|200px|Адамның тыржалаңаш кескіні]] [[Сурет:Yanomami Woman & Child.jpg|thumb|right|200px|Адам сұлулығы туралы әралуан эстетика]] Бүгінгі таңда адам баласының жер бетінде пайда болуы жөнінде түрлі көзқарастар бар. Ондай көзқарастардың кейі діни түсінік бойынша бүкіл әлемді, соның ішінде адамды да Құдай жаратты деген ұғым болса, кейбір ғылыми көзқарас бойынша адам баласы жер бетіне ғарыштан келген. Ал, үшінші пікір бойынша - адам баласы жер бетіндегі басқа да тіршілік иелері сияқты ұзақ эволюциялық даму нәтижесінде қалыптасқан. Әлемнің көпшілік ғалымдары осы көзқарасты жақтайды. Чарлз Дарвиннің ілімі бойынша адамның пайда болып, қалыптасуы мен дамуы қарапайымнан күрделіге қарай жүрген. Өйткені, алғашқы адамның қазіргі адамдардан көп айырмашылығы болды. Олар қолдары аяқтарынан ұзын, терісін қалың түк басқан ірі маймылдарға ұқсас келді. Жер бетіндегі ең алғашқы адам қалдығы 1959-1963 жылдардағы археологиялық қазба жұмыстары барысында Шығыс Африканың Кения жеріндегі Олдувай шатқалынан табылды. Ғалымдар бұл ежелгі адамның түр-сипатына және қасынан табылған тас шапқыға қарап оны «епті адам» деп атады. «Епті адам» маймыл тәрізді төрт аяқпен емес, екі аяқпен жүрген. Оған табан сүйектерінің доғалданып келуі дәлел. Соңғы жылдары ғалымдар ашқан жаңалықтар жер бетінде адамның алғаш пайда болған отаны – Солтүстік-Шығыс Африка екенін дәлелдеді. Себебі ежелгі адамдардың қазынды қалдықтарының көбі осы аймақтан табылды. Адамзаттың келесі даму сатысындағы тіршілік иесі [[Һомо Еректус]] (тік жүретін адам) деп аталады. Олардың ғылымға белгілі өкілдері питекантроп пен синантроптар. Олар бұдан 1 млн. жыл бұрын өмір сүрген. Бірінші питекантроп 1891 жылы Индонезиядағы Ява аралынан табылды. «Епті адаммен» салыстырғанда питекантроптың миының көлемі үлкейіп, бас және жақ сүйектері кішірейді, аяғы ұзарып, қолы қысқара бастаған. «Тік жүретін адамның» екінші бір түрі синантроп алғаш рет 1927 жылы Қытайдағы Чжоу-коу-дянь үңгірінен қазып алынды. Синантроп қаңқаларының жанынан түрлі пішіндегі тас құралдар мен күлдің, көмірдің, отқа күйген тастардың қалдықтары табылды. Адам дамуының келесі сатысы – Һомо неандерталь адамының пайда болуы. Бұл адам 1856 жылы тұңғыш рет Германияның Неандерталь жотасынан табылды. [[Һомо Неандертал]] адамның өзінен бұрынғылармен салыстырғанда дене бітімі өзгеріп, қас үстіндегі дөңесі азайған және маңдайы жазылып, иек пайда болған . Қолдары күшті болғанымен, оларға қазіргі адамдарға тән икемділік пен шапшаң қимыл жетіспеді. 1938 жылы академик А.П.Окладников Өзбекстанның оңтүстігіндегі Тешіктас үңгірінен 8-9 жастағы неандерталь баланың қаңқа сүйегін тапты . Ал, бұл баланың бет әлпетін танымал антрополог-ғалым М.М.Герасимов қалпына келтірді. Ежелгі дәуірде қоғамның дамуы өте баяу жүрген. Өйткені адамдар көп уақытын тамақ іздеумен өткізді. Дегенмен, адамзаттың жетілу құбылыстары да жүріп жатты. Олардың өмір сүру ортасына бейімделіп, денелерін тік ұстауы мен ойлау қабілеттерінің дамуы қазіргіге ұқсас адамдардың пайда болуына алып келді. [[Сурет:Diagram of the human heart (cropped).svg|thumb|right|200px|Адам жүрегі]] Адам дамуының келесі сатысында неандерталь адамнан кейін дене бітімі қазіргіге ұқсас [[Һомо Сапиенс]] (саналы адам) қалыптасты. Мұндай адамның сүйегі алғаш рет 1868 жылы Франциядағы Кро-Маньон үңгірінен табылғандықтан, оны «кроманьон» адам деп атайды. Бұл адамның түр-сипатында қазіргі адамдарға ұқсас белгілер көп. Олардың маңдайы жазық, қабақ үсті аздап шығыңқы, мұрны кішірек, бас сүйегі қазіргі адамдарға ұқсас болып келеді. Сондай-ақ, кроманьон адамның дене бітімінде қазіргі адамдардан еш айырмашылық болмаған . Олардың бойы биік, аяқтары ұзын болған және тік жүрген. Осылайша, сырт бейнесі жағынан маймылға көп ұқсастығы болғанына қарамастан, алғашқы адамдар өзінің ежелгі туысынан анағұрлым биік тұрды. Өйткені оның ойлау қабілеті бар еді. Алайда, ежелгі адамдардың ой-өрісі алғашқыда тым шектеулі болып, ауыр да баяу қалыптасқанын ұмытпауымыз керек. == Адам анатомиясы == [[Сурет:Tubal Pregnancy with embryo.jpg|thumb|right|250px|5 айлық адам [[эмбрион]]ы]] [[Сурет:NIA human brain drawing.jpg|thumb|right|200px|Адам миы құрылымы]] '''Адам анатомиясы''' – адам денесінің құрылысын, пішінін, қимылдарын, мүшелердің өзара қарым-қатынасын зерттейтін жаратылыстану ғылымының бір саласы. Адам анатомиясының (латынша anatome – кесу, бөлшектеу деген ұғымды білдіреді) негізін салушы – ежелгі рим дәрігері Гален, одан кейін шығыс ғалымдары: ар-Рази, ибн-Рушд, Әбу Әли ибн Сина адам анатомиясына елеулі жаңалықтар қосты. Қазақ даласында адам анатомиясы мәселелері Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының (15 ғасыр), Халел Досмұхамбетұлы (20 ғасыр) еңбектерінде баяндалды. Бүкіл тірі организмдер сияқты адам денесі торшадан (клеткадан) тұрады. Торшалар торшааралық затпен қосылып [[тін]] (ұлпа) құрайды. Тін: эпителиалдық, дәнекерлік, бұлшық еттік, жүйкелік болып 4 топқа бөлінеді. Тін қосылып ағзаларды (орган) құрайды. Жалпы құрылысы мен дамуы біртектес және ортақ қызмет атқаратын ағзалар – ағзалар жүйесіне біріктіріледі. Шығу тегі мен құрылыстары ұқсамайтын, бірақ ортақ [[қызмет]] атқаратын ағзалар – ағзалар аппараттары деген топқа бөлінеді. Ағзалар жүйесі мен аппараттары адам организмін құрайды. Ағзалар бірнеше жүйеге бөлінеді: 1) тірек-қимыл аппараты; 2) ас қорыту жүйесі; 3) тыныс алу жүйесі, 4) несеп-жыныс аппараты; 5) жүрек-тамыр жүйесі (бұл жүйе өз ішінде қан жасап шығаратын және иммундық жүйе ағзалары болып бөлінеді); 6) сезім ағзалары; 7) эндокриндік бездер; 8) жүйке жүйесі. Осылардың бәрі бірігіп, адамның қоршаған ортамен арақатынасын жүзеге асырады. Адам денесі бас, мойын, тұлға, қол және аяқ бөліктерінен тұрады. Адам қаңқасына тұлға қаңқасы (омыртқа бағанасы және кеуде клеткасын құрайтын сүйектер), бас сүйек және қол-аяқ қаңқалары жатады. Бас сүйек: ми сауыт пен бет сүйектеріне бөлінеді. Ми сауытының ішінде ми, есту және тепе-теңдікті сақтау, көру ағзалары орналасқан. Омыртқа бағанасы: мойын (7 омыртқа), кеуде (12), бел (5), сегізкөз (5) және құймышақ (3 – 5) бөліктерінен тұрады. Омыртқа бағанасының кеуделік бөлігіне 12 жұп қабырғалар бекиді. Олар алдыңғы жағында төс сүйекпен қосылып кеудені құрайды. Кеуде қуысында өкпе, жүрек, кеңірдек, өңеш, тамырлар мен жүйке талшықтары орналасқан. Омыртқа бағанасының бел бөлігі іш бұлшықеттерімен бірге іш қуысын түзеді. Yстіңгі жағында іш қуысы кеуде қуысынан көк ет арқылы бөлінеді. [[Сурет:201 Elements of the Human Body-01.jpg|thumb|right|250px|Адам денесін құрайтын элементтер]] Іш қуысында бауыр, асқазан, талақ, ішек, ұйқы безі, бүйректер, тамырлар, жүйке талшықтары орналасқан. Іш қуысы төменгі жағында жамбас астауы қуысына жалғасады. Бұл қуыста [[несеп]] қуығы, тік ішек және жыныс ағзалары жатады. Қол қаңқаларын жауырын, бұғана, тоқпан жілік, шынтақ жілік, кәрі жілік, қол басы сүйектері құрайды. Аяқ қаңқасына жамбас сүйектері, ортан жілік, асықты жілік (кіші жілік) және аяқ басы сүйектері жатады. Сүйектер өзара буындар, шеміршектер арқылы жалғасады. Оларды бұлшықеттер жауып жатады. Адам анатомиясы зерттеу ерекшеліктеріне байланысты бірнеше салаларға бөлінеді: жүйелік немесе қалыпты анатомия – адам денесінің құрылысын ағзалар жүйелері бойынша баяндайды; патологиялық анатомия – ауруға шалдыққан ағзаларды зерттейді; топографиялық анатомия – денедегі ағзалардың, тамырлардың, жүйке талшықтарының өзара орналасуын, арақатынасын талдайды; пластикалық анатомия – адам денесінің сыртқы пішіні мен құрылысы туралы ілім; салыстырмалы анатомия – дамудың әр түрлі сатысында орналасқан тіршілік иелерінің дене құрылысын салыстыра зерттейді. ==Адам туралы қызықты деректер== [[Сурет:2120 Major Systemic Artery.jpg|thumb|right|250px|[https://www.youtube.com/watch?v=Ae4MadKPJC0 Адам денесі жүйесі 101], ''National Geographic'', 5:10, 3 December 2017]] [[Сурет:Skelett-Mensch-drawing.jpg|thumb|right|250px|Адамның қаңқа жүйесі]] Қанмен қамтамасыз етілмейтін жалғыз орган - бұл көздің қабығы. Қасаң қабық ауадан тек оттегін алады. Адам миының сыйымдылығы 4 [[терабайт]]тан асады. 7 айға дейін нәресте бір уақытта дем алып, жұта алады. Сіздің миыңыз 29 сүйектен тұрады. Жүйке импульстері мидан 274 км / сағ жылдамдықпен таралады. Бір адамның миы күніне электр қуатын әлемдегі кез-келген басқа ұялы телефонға қарағанда көп шығарады. Күніне орташа адам денесі: барлық иттердегі бүргелерді өлтіруге жеткілікті күкірт, 900 қарындаш жасауға қажетті көміртегі, 7 затқа арналған сабын майы, 50л бөшке толтыратын мөлшерде су шығарады. Адамның жүрегі тірі кезінде 182 миллион литр қан айдайды. Осы сөйлемді оқи отырып, сіздің денеңіздегі 50 000 жасуша өліп, бірқатар жаңа жасушалар пайда болады. 3 айлығында эмбрион саусақ іздерін дамытады. Әйелдің жүрегі еркекке қарағанда тезірек соғылады. Чарльз Осборн есімді адам 68 жыл бойы лоқсыпты. Солақайлар 9 жылға қысқа өмір сүреді. Әлемдегі адамдардың үштен екісі сүйісу үшін басын оңға бұрады. Адамдар армандарының 90% -ын ұмытады. Адам ағзасындағы қан тамырларының жалпы ұзындығы 100000 км. Көктемде тыныс алу жиілігі күзге қарағанда 1/3 есе жоғары. Адамдар өмір бойы 150 триллион бит ақпаратты жаттайды. Бас дене қызуының 80% жоғалтады. Бетіңіз қызарған кезде, сіздің ішіңіз де қызыл болады. Адам дене салмағының 1% жоғалтқанда, шөлдейді. 5% дегидратация сананы жоғалтуы мүмкін, ал 10% -дан жоғары жоғалту өлімге әкелуі мүмкін. Адам ағзасында 700-ден астам ферменттер бар (Фермент - бұл жасуша ішіндегі химиялық реакцияны жеделдететін белок молекуласы). Адам - шалқадан жатып ұйықтай алатын жалғыз тіршілік иесі. 4 жастағы бала күніне орта есеппен 450 сұрақ қояды. Адамдардан басқа, коаларда ерекше саусақ іздері бар. Барлық бактериялардың тек 1% -ы ғана адам ағзасында жағымсыз өзгерістер тудырады. Әлемдегі барлық адамдар 1000 текше метр кубқа сыйып кетеді. Жыныс туралы ғылымның атауы – умбиликус. Тістер - адам ағзасындағы қалпына келмейтін жалғыз орган. Әдетте солақай адам иегінің сол жағымен шайнайды. Әлем халқының 7% -ы солақай. Алма мен бананның хош иісі арықтауға көмектеседі. Адамның басына өмір бойы өсетін шаштың жалпы ұзындығы 725 км құрайды. Құлақтарын қимылдата алатын адамдардың тек 1/3 бөлігі ғана бір құлақты қозғай алады. Орташа алғанда, адамдар тірі кезінде 8 кішкентай өрмекшіні жұтады. Адам ағзасында өмір сүретін бактериялардың жалпы салмағы - 2 кг. Адам ағзасындағы жалпы кальцийдің 99% -ы тістерде. Адамның ерні саусақ ұшынан жүздеген есе сезімтал. Сүйгенде адамның жүрек соғысы минутына 100 соққыдан асады. Жақтың бір жағындағы шайнау бұлшықеттерінің абсолютті күші - 195 кг. Сүйісу кезінде бактериялардың 278 түрі бір адамнан екіншісіне беріледі. Бақытымызға орай, олардың 95% -ы адам ағзасына қауіпсіз. Партенофобия - жаңа қыздардан қорқу. Тіс эмаль - адам ағзасы шығаратын ең қиын материал. Адам денесіндегі темірді қосса кішкентай сағаттар бұрандасындай болады. Тұмау тигізуі мүмкін вирустың 100-ден астам түрі бар. Басыңызды қабырғаға соғу арқылы сіз сағатына 150 килокалория жоғалтуыңыз мүмкін. Адам - түзу сызықтар жүргізуге қабілетті жалғыз тіршілік иесі. Орташа алғанда, адамның өмір бойы терісі 1000 рет қабыршақтайды. Арқамыздың төменгі артқы жағында шұңқырлар бар. Біреулер жарқын, біреулер күңгірт көрінеді. Депрессиялар бел және желке сүйектерінің түйіскен жерінде пайда болады. Ерлердің көздері әйелдерге қарағанда екі есе жиі жыпылықтайды. Адам денесінің құрылымында тек төрт минерал бар: апатит, арагонит, кальцит және кристобалит. Сексуалды сүйісу кезінде дәл парашютпен секіргенде немесе мылтық атқандағы сияқты сіздің миыңызда химиялық реакцияны тудырады. Ер адам ергежейлі болып саналады, егер ол 130 см, ал әйел 120 см-ден қысқа болса. Аяқтың тырнақтарына қарағанда саусақ тырнақтар төрт есе тез өседі. Көк көзді адамдар кез-келген ауруға басқа адамдарға қарағанда сезімтал. Нерв импульсі адам ағзасы арқылы секундына 90 метр жылдамдықпен өтеді. Адам миында секундына 100000 химиялық реакциялар жүреді. Нәресте тізесі сүйексіз туып 2-6 жасында өсіп жетіледі. Адамның өкпесінің беті теннис кортының көлемімен бірдей. Сары шашты адамдар қоңыр шашты адамдарға қарағанда тезірек өседі. [[Лейкоцит]]тер 2-4 күн, ал [[эритроцит]]тер 3-4 ай өмір сүреді. Адам ағзасындағы ең күшті бұлшықет - тіл. Адамның жүрегі оны ұстап тұрған қолмен бірдей. Ересек адамның жүрегі 220-260 граммға жетеді. Адам дүниеге келгенде мида 14 миллиард жасуша болады. Бұл сан өлгенше көбеймейді. Керісінше, 25 жастан кейін ол тәулігіне 100000 жасушаға азаяды. Кітап бетін оқыған сайын шамамен 70 жасуша өледі. 40 жастан кейін ми тіндерінің [[некроз]]ы тездейді, ал 50 жастан кейін жүйке жасушалары құрғап, ми кішірейе бастайды. Сәби 300 сүйектен туады. Бірақ есейгенде 206 сүйек болады. Тірі адамның аш ішегінің ұзындығы 2,5 метр. Өлімнен кейін бұлшықеттер әлсіреп, ұзындығы 6 метрге айналады. Оң жақ өкпенің сыйымдылығы солға қарағанда көбірек. Ересек адам күніне 23000 рет тыныс алады. Ер адамның денесіндегі ең кішкентай жасушалар - ұрық жасушалары. Адамның аузында 40 000 бактерия бар. Адам ағзасында 2000 [[рецептор]] бар. Адамның көзі 10 миллион түсті ажырата алады. Махаббатқа жауап беретін химиялық қосылыс (фенилэтиламин) шоколадтың құрамында болады. Адамның жүрегі қанды одан 4 есе биіктікке айдайтын қысым жасайды. Ұйықтағанда теледидар көріп отырғанда көбірек калория жағасың. Балалар көктемде тез өседі. Оң жақ рульді машиналар жылына 2000 солақай адамды өлтіреді. 300-ден бір ер адам жыныс мүшелерін аузымен ұстай алады. Күлкі 17 бұлшықетті пайдаланады, ал ашу 43 бет бұлшық еттерін пайдаланады. 60 жасқа қарай адамдар дәм сезу қабілетінің жартысын жоғалтады. Ұшақпен ұшқанда адамның шашы екі есе тез өседі. Әлем халқының 1% -ы [[инфрақызыл сәуле]]лерді, ал 1% -ы [[ультракүлгін сәуле]]лерін көре алады. Егер сіз жабық бөлмеге қамалсаңыз, сіз ауа жетіспеуінен емес, көмірқышқыл газынан өлесіз. Статистикаға сүйенсек, 2 миллиард адамның 1-і ғана 116 жасқа дейін өмір сүреді. Адам 24 сағат ішінде орта есеппен 4800 сөз сөйлейді. Адам көзінің торлы қабаты 650 шаршы метр аумақты қамтиды және 137 миллион жарық сезгіш жасушадан тұрады: 130 миллион ақ-қара жарық сезгіш шыбықтар және 7 миллион түсті ажырататын жасушалар. Адам көзінің мөлшері туылғаннан бастап өзгермейді. Бірақ құлақ пен мұрын ұлғаяды. Таңертең оянғаннан кейін адам түнде ұйықтауға қарағанда 8 мм биік. Шоғырланған [[бұлшықет]] көзі күніне 100000 рет қозғалады. Аяқтың бірдей бұлшықеттерін жаттығу үшін күніне 80 км жүру керек. Жөтелгенде тыныс алу 96 км / сағ жылдамдықпен таралады. Неміс зерттеушілерінің айтуынша, дүйсенбіде инфаркт ықтималдығы басқа планеталарға қарағанда жоғары. Адамның сүйектері болаттан бес есе күшті. Көзіңізді ашып түшкірмеңіз. Тырнақты тістеу тұқым қуалайды. Қарапайым адамдар аштықтан емес, ұйқысыздықтан тез қайтыс болады. 10 күн ұйқысыз болғаннан кейін адам өлуі мүмкін, бірақ кейде бірнеше апта бойы тамақсыз жүре алады. Адамның орташа өмір сүру ұзақтығы - 2 475 576 000 секунд. Өмірімізде 123 205 750 сөз айтамыз. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Адам]] [[Санат:Антропология]] ox1jv9ukmm538p6viz1ir6ut4vins6s 3054245 3054242 2022-07-24T09:44:33Z СеніңШешең 121905 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|300 × 213px|нобай|оңға|]] {{мағына|Адам (айрық)}} '''Саналы адам''' - # ({{lang-la|Homo sapiens}} - ''[[Һомо Сапиенс]]'' деп айтылады - [[Сүтқоректілер]] класының [[Приматтар]] отрядының [[гоминидтер]] тұқымдасының [[Адам]]дар тегінің жалғыз биологиялық түрі. # [[Ислам]] бойынша Адамды Алла тағала топырақтан жаратқан. Батыс елдерінде эволюциялық теориясын ұстанады, оған сәйкес адам — тірі жүйелер [[эволюция]]сының дамуының ең жоғарғы сатысы. Адамның табиғаты мен пайда болуы осы күнге дейін философиялық және діни айтыстың негізгі тақырыбы болып келе жатыр. Ағылшын ғылымы [[Чарльз Дарвин]] [[1871]] ж. шыққан «Адамның тегі және жыныстық сұрыпталу» деген еңбегінде: «Адам жануарлар әлемінің эволюциялық дамуы нәтижесінде, бәсекеге қабілеттілердің сұрыпталуы арқылы біртіндеп пайда болды», — деп түсіндіреді және хайуанат әлеміндегі түрлі эволюциялық белгілерді дәлел етеді. == Адам және философия == [[Сурет:Human.svg|thumb|right|200px|Адам - ер және әйел SVG форматта]] Адам — Жер бетіндегі ең жоғарғы [[даму]] сатысындағы тіршілік иесі, қоғамдық-тарихи әрекет пен мәдениетті жасаушы. Адам – [[философия]], [[әлеуметтану]], [[психология]], [[физиология]], педагогика, [[медицина]], т.б. ғылымдардың нысаны болып табылады. Адам мәселесі, оның пайда болуы, өмірде алатын орны, тіршілігінің мәні мен мақсаты адамзат танымының формалары – әпсаналардағы (мифологиядағы), діндегі, философиядағы, ғылымдағы ең негізгі мәселе. Бұл жөніндегі әңгімелер ертедегі Стоя қаласының ойшылдары (Сенека, т.б.) мен Сократтан басталады. (Протагор: «адам – заттардың өлшемі», Сократ: «өзіңді өзің танып біл»). Ежелгі Үнді, Қытай, Грек философиясында адам әлемнің бір бөлігі ретінде қарастырылады. Демокрит түсіндірмесінде адам микрокосм, «кіші әлем», ол сондай-ақ түпнегіздерден құралады; адам денесі мен рухы ақиқаттың екі аспектісі (аристотелизм) немесе екі ерекше түпкізаты (платонизм). Антикалық философия үшін (Аристотель) адамды қоғамдық өмірге икемді тіршілік, рух, парасат иесі ретінде тану анықтаушы [[фактор]] болды. Ортағасырлық шығыс өкілдері де (Әбу Наср әл-Фараби, т.б.) діннің ықпалы күшейіп тұрғандығына қарамастан, Аристотельдің осы түсінігін ары қарай жалғастырды. [[Сурет:1 vyii4bFNa7N2i4T22Q6MIg.gif|thumb|right|200px|Адам құқы мен бостандығы, теңдігі]] Қайта өркендеу дәуірінде адам құдайдан дарыған еріктілік күші арқасында өз өмірі мен тағдырының негізін қалаушы және табиғаттың шектеусіз билеушісі ретінде танылды, сондықтан шебер жаратушының бейнесі Ренессанс символына айналды. 17 ғасыр (ғылыми-революция ғасырында) мен 18 ғасыр (ағартушылық дәуірінде) рационалистерінің ұғынуында нақ сол парасат, ақыл-ой адамның түпкізаты, өзіне тән ерекшелігі ретінде қарастырылады. Неміс классикалық философиясы үшін адам мәдениеттің жаратушысы, рухани іс-әрекет субъектісі және жалпы идеалдық бастау, яғни рух, парасат иесі. 19 – 20 ғасырлардағы постклассикалық философия (Фридрих Ницше, Артур Шопенгауэр, Серен Кьеркегор және т.б.) сезім, мықтылық және т.б. адамдық ақылдан шет қабілеттерге бет бұрады. Қазіргі философия адам тіршілігінің мәнін оның саналы қызметімен байланыстырады. Бұл қызметтің барысында адам тарихтың әрі алғышарты әрі жемісі болып шығады. Адамның әлеуметтік мәніне назар аудара отырып, қазіргі [[философия]] сонымен бірге әлеуметтік және биологиялық факторлардың өзара күрделі әсерін, әлеуметтік факторлардың басымдылығын ескереді. Әйтсе де «табиғи түрде» әрекет ететін биологиялық факторлардың зор маңызы бар екендігін де ұмытпау қажет. Болашақтағы адам парасатты, иманды, елгезек те қарекетшіл, сонымен бірге сұлулықтан ләззат ала білетін, рухани кемел, жан-жақты дамыған тұлға. Ол қоғамдық тірлікте қайталанбас бітім, бірегей тұлға ретіндегі өзіндік «менімен» танылатын болады.<ref>Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7</ref> == Адам тарихы == [[Сурет:World map of prehistoric human migrations.jpg|thumb|right|250px|, [[Адамзаттың Африкадан басталу теориясы]] негізінде, Митохондриялық популяция генетикасы бойынша [[Адамзаттың алғашқы көшуі]]нің дүниежүзілік картасы (сандар мыңжыл бұрын, [[Солтүстік полюс]] орталықта)]] Адам жерде шамамен осыдан 2 – 3 млн. жыл бұрын пайда болды. Ол бірнеше эволюциялық кезеңдерден (питекантроп, [[Һомо Хейдельберг]], [[Һомо Еректус]], [[Һомо Неандертал]]дар) өтіп, осыдан 30 – 40 мың жыл бұрын, [[Һомо Сапиенс]]тер (латынша - саналы адам) кейпіне енді де, бірте-бірте қазіргі адамдарға тән биологиялық қасиеттерге (кроманьондар) ие болды. Абай, Шәкәрім және ислам теологы әл-Ғазали тәрізді даналардың айтуынша, адам болмысы үш бөліктен құралады: тән, нәзік болмыс және жан. Тән – табиғаттың негізгі бес элементінен: топырақтан, судан, ауадан, оттан және эфирден тұрады. Тәннің құрылысын, оның жұмысын, өзгеру заңдылықтарын медицинаға байланысты ғылым салалары зерттейді. Адамның нәзік болмысына – сезім, ой-өріс, ақыл-ес, түйсік және «мен» деген түсінік жатады. Бұлардың табиғатын ұғыну өте қиын. [[Сурет:Humanist Logo.svg|thumb|Humanist Logo|thumb| alt=A.| ''[[Гуманизм]]''.]] Нәзік болмыс табиғи және әлеуметтік ортаға байланысты қалыптасады. Оны психология, парапсихология, спиритуализм, магия, бақсылық, йога тәрізді адам психикасын зерттейтін ғылымдар мен окульттік ағымдар қарастырады. Нәзік болмыстың түрлі атаулары бар: қазақша – рух, санскритте – аура, арабша – хауас сәлим, орысша – дух, латынша – спирит, ғылымда – психоэнергетикалық жүйе, т.б. Жан – адам өмірін басқарушы, қуат көзі, мәңгілік болмысы болып табылады. Тән мен материалдық болмыс оның уақытша киген киімі тәрізді. Олар ауысып отырады. Жан білімге және рухани ләззатқа құштар болғандықтан, ол бұл қасиеттердің қайнар көзін қоршаған ортаның материалдық болмысынан іздейді. Материалдық болмыс болса, әрқашан ақиқатты көмескілеп, бұрмалап көрсетеді және мүмкіндігі шектеулі болғандықтан, ол жанды толық қанағаттандыра алмайды. Бұл жан мен тән арасындағы қайшылықты және олардың өзіндік сипаттағы үздіксіз күресін туғызады. [[Сурет:04-09-12-Schaupflügen-Fahrenwalde-RalfR-IMG 1232.jpg|thumb|right|200px|Соқа айдаған адам: ауыл шаруашылығының өркендеуі және жануарларды қолға үйрету тұрақты елді мекендерді қалыптастырды.]] Шығыс философиясы бойынша адамның жетілуі дегеніміз жанның материалдық құрсаудан босану барысы. Материалдық құрсаудан неғұрлым азат болса, жан солғұрлым жетілген болып есептеледі. Адамның басқа тіршілік иелерінен айырмашылығы да осында. Адам материалдық болмысқа хайуанат дүниесіне қарағанда әлдеқайда тәуелсіз. Сондықтан оның өмірлік мақсаттарға жету мүмкіндігі мол. Жанның толығуы тек рухани жолмен ғана іске асады. Оның қасиеттері жетілу барысында білінеді. Рухани жетілген адамның бүкіл болмысы кемелді келеді. Абай тәнді жан билеу керек екенін айтады. Жан тәнді нәзік болмыс арқылы билейді. Сондықтан жан неғұрлым таза болса, адамның іс-әрекеті де соғұрлым кемел. Бұл адам өмірін мазмұнды етіп, бақыт сезіміне бөлейді. Адам «микрокосм» болғандықтан, оның өмірі «макрокосм» болып табылатын бүкіл әлем өмірімен тығыз байланыста. Сондықтан әркімнің өмірі бүкіл әлем заңдылықтарымен толық үйлесімді болғаны абзал. Абай өзін тәнмен балап, табиғи сезімдерінің ықпалында жүргенді «пенде» деп, нәзік болмысын жетілдірген интеллектуалдарды «адам» деп, ал жан тазалығы үшін рухани жолға түскендерді «толық адам» деп атайды. Белгілі бір тарихи дәуірге немесе ортаға тән мәнділік сол дәуірдегі я ортадағы адамдардың жалпы рухани кескінін құрайтын нәрсе. Адамдардағы нақты істер мен мақсаттар, олардың ойлау ерекшелігі (менталитет), жалпы тіршілігі мен ойлауының логикасы сол ішкі мәнділікпен сәулеленіп тұрады, белгілі дәрежеде соның көрінісі деуге болады. Сондықтан да мәнділік көбінесе тікелей көзге көрінетін құбылыс емес. Белгілі бір ортаның рухани мәдениетінің өзгеше болып тұратыны да оның түпкі негізінде ерекше мәннің жататындығынан. Осындай мән белгілі бір мәдениеттің ішкі ұйтқысы. Мысалы, байырғы қауымдасудың дәрежесінде 20 ғасырға дейін сақталған Америка, Австралияның, т.б. жерлердің тайпаларын зерттеген Еуропа ғалымдары сол тайпа адамдарының іс-әрекеттерін, әсіресе олардың ойлау логикасын көп уақыт түсіне алған жоқ. Оларға әуелде (Эмиль Дюркгейм, әсіресе Люсьен Леви-Брюль) қауым адамдарының ойлауында ешқандай логика жоқ сияқты көрінген. Бірақ, кейінгі кезеңдерде олардың ойлауы еуропалықтарға ұқсамайтын басқаша тәртіппен, заңдылықпен іске асатындығы айқындала бастады. Прологикалық (яғни логикалық дәрежеге дейінгі) деп есептеліп келген ойлаудың өзіндік өзгеше логикасының бар екені белгілі болды. Оның себебі ойлаудың барлық мәнін сыртқы объективтік дүниенің себеп-салдарлық байланыстары арқылы ғана көретін, сыртқы дүниені тек пайдалануға бағышталған еуропалық ойлау негізінде басқа мән жатқан ойлауды, рухани мәдениетті түсіне алмады. Байырғы қауым адамдарының мәдениетіне, ойлауына, табиғатқа, болмысқа осы тұрғыдан қарау жат нәрсе. Осы қатесін Леви-Брюль кейін өзі де мойындаған. [[Сурет:Skyscrapers of Shinjuku 2009 January.jpg|thumb|right|250px|Адамзат прогрессі]] Адамның дүниеге қатынасы, оның негізгі сипаты мен табиғаты осы мәнмен анықталады. Сыртқы табиғатты өзгерту қызметінің өзі негізгі екі түрлі мәнді іске асыру үшін болуы мүмкін: біріншіден, табиғат пен адамның бірін-бірі толықтыратын, жаңғыртатын үйлесімді байланысы және екіншіден, табиғатты тек пайдалануға ұмтылу. Табиғатқа тек қана пайдагершіліктің көзімен қарап, тек өзінің бір мұқтаждығының тұрғысынан қатынас жасау антикалық дәуірден бастап Еуропада кең өріс алды. Онда табиғатты тек адамның бір кәдесіне жарайтын немесе жарамайтын заттар мен құбылыстардың арсеналы, табиғи қоймасы ретінде ғана қарап, іс-әрекет жасау басым болды. Әрине, еуропалық өмірде басқа көзқарастар да бар, бірақ әңгіме қандай пиғылдың жетекші, басым болғандығында. Осы пайдагерлік қатынас үстем болған, тіпті баз біреулердің жан дүниесінде жалғыз ғана құмарлыққа ие болған жерде табиғаттың, басқа адамдардың, жалпы өзінен тыс құбылыстардың қайсысы болса да өзіндік дербес мағынасынан айрылады, оңдай жандар үшін табиғаттың кез келген заты я пайдалы, я пайдасыз, олардың өзіндік құндылығы ол үшін жоқпен тең. Сондықтан ондай адам, оңдай қоғам табиғатты тәуелсіз мағынасы үшін қастерлемейді, мәпелемейді, тіпті сақтауға да ұмтылмайды, одан тек керегін алып, жоя беруге даяр. Бұл белгілі бір мәнділіктің ешбір қоспасыз «таза» анықтамасы. Бірақ өмірде ол қатынас «кіршіксіз» күйінде кездесе бермейді. Өкінішке қарай өзіміз өмір сүріп отырған дүниемізде осы қатынас басым. Соның арқасында өзімізді қоршап отырған табиғат орасан зор зардап шегуде. Бұл қатынас түбірінен өзгермесе (бүкіл әлемдік шеңберде) адамзат қазіргісінен де зор апаттарға ұшырауы сөзсіз. Бұл тарихтағы жалған мәнділіктің бір көрінісі. Адамдарға өз құлқынан басқаның бәрін тәрік етушілік меңдеп кеткен дәуірлерде ол табиғатқа ғана емес, ең алдымен адамның адамға қатынасында ең үлкен апаттарға душар етеді. Осындай пиғыл 20 ғасырда айрықша зор алапаттар туғызды. Оның кейбір мысалдары: екі рет болған дүниежүзілік соғыс, белгілі кезеңде Еуропада бел алған фашизм, бұрынғы КСРО-дағы тоталитарлық тәртіп, бүкіл әлемді, соның ішінде Қазақстанды да қамтыған экологиялық дағдарыс. Екінші бір мәнділік: табиғатты өзгертуге, меңгеруге, үстемдік етуге, пайдалануға біршама енжарлық, бірақ оның есесіне, табиғатпен үйлесімді тіршілікке бейімділік, көбінесе, Шығыста айқынырақ көрінді. 20 ғасырға дейін осылай болды. Бірақ мұнда да мәнділіктің алғашқы үлгісі белең ала бастады. === Адамның қалыптасуы === [[Сурет:Anterior view of human female and male, with labels 2.png|thumb|right|200px|Адамның тыржалаңаш кескіні]] [[Сурет:Yanomami Woman & Child.jpg|thumb|right|200px|Адам сұлулығы туралы әралуан эстетика]] Бүгінгі таңда адам баласының жер бетінде пайда болуы жөнінде түрлі көзқарастар бар. Ондай көзқарастардың кейі діни түсінік бойынша бүкіл әлемді, соның ішінде адамды да Құдай жаратты деген ұғым болса, кейбір ғылыми көзқарас бойынша адам баласы жер бетіне ғарыштан келген. Ал, үшінші пікір бойынша - адам баласы жер бетіндегі басқа да тіршілік иелері сияқты ұзақ эволюциялық даму нәтижесінде қалыптасқан. Әлемнің көпшілік ғалымдары осы көзқарасты жақтайды. Чарлз Дарвиннің ілімі бойынша адамның пайда болып, қалыптасуы мен дамуы қарапайымнан күрделіге қарай жүрген. Өйткені, алғашқы адамның қазіргі адамдардан көп айырмашылығы болды. Олар қолдары аяқтарынан ұзын, терісін қалың түк басқан ірі маймылдарға ұқсас келді. Жер бетіндегі ең алғашқы адам қалдығы 1959-1963 жылдардағы археологиялық қазба жұмыстары барысында Шығыс Африканың Кения жеріндегі Олдувай шатқалынан табылды. Ғалымдар бұл ежелгі адамның түр-сипатына және қасынан табылған тас шапқыға қарап оны «епті адам» деп атады. «Епті адам» маймыл тәрізді төрт аяқпен емес, екі аяқпен жүрген. Оған табан сүйектерінің доғалданып келуі дәлел. Соңғы жылдары ғалымдар ашқан жаңалықтар жер бетінде адамның алғаш пайда болған отаны – Солтүстік-Шығыс Африка екенін дәлелдеді. Себебі ежелгі адамдардың қазынды қалдықтарының көбі осы аймақтан табылды. Адамзаттың келесі даму сатысындағы тіршілік иесі [[Һомо Еректус]] (тік жүретін адам) деп аталады. Олардың ғылымға белгілі өкілдері питекантроп пен синантроптар. Олар бұдан 1 млн. жыл бұрын өмір сүрген. Бірінші питекантроп 1891 жылы Индонезиядағы Ява аралынан табылды. «Епті адаммен» салыстырғанда питекантроптың миының көлемі үлкейіп, бас және жақ сүйектері кішірейді, аяғы ұзарып, қолы қысқара бастаған. «Тік жүретін адамның» екінші бір түрі синантроп алғаш рет 1927 жылы Қытайдағы Чжоу-коу-дянь үңгірінен қазып алынды. Синантроп қаңқаларының жанынан түрлі пішіндегі тас құралдар мен күлдің, көмірдің, отқа күйген тастардың қалдықтары табылды. Адам дамуының келесі сатысы – Һомо неандерталь адамының пайда болуы. Бұл адам 1856 жылы тұңғыш рет Германияның Неандерталь жотасынан табылды. [[Һомо Неандертал]] адамның өзінен бұрынғылармен салыстырғанда дене бітімі өзгеріп, қас үстіндегі дөңесі азайған және маңдайы жазылып, иек пайда болған . Қолдары күшті болғанымен, оларға қазіргі адамдарға тән икемділік пен шапшаң қимыл жетіспеді. 1938 жылы академик А.П.Окладников Өзбекстанның оңтүстігіндегі Тешіктас үңгірінен 8-9 жастағы неандерталь баланың қаңқа сүйегін тапты . Ал, бұл баланың бет әлпетін танымал антрополог-ғалым М.М.Герасимов қалпына келтірді. Ежелгі дәуірде қоғамның дамуы өте баяу жүрген. Өйткені адамдар көп уақытын тамақ іздеумен өткізді. Дегенмен, адамзаттың жетілу құбылыстары да жүріп жатты. Олардың өмір сүру ортасына бейімделіп, денелерін тік ұстауы мен ойлау қабілеттерінің дамуы қазіргіге ұқсас адамдардың пайда болуына алып келді. [[Сурет:Diagram of the human heart (cropped).svg|thumb|right|200px|Адам жүрегі]] Адам дамуының келесі сатысында неандерталь адамнан кейін дене бітімі қазіргіге ұқсас [[Һомо Сапиенс]] (саналы адам) қалыптасты. Мұндай адамның сүйегі алғаш рет 1868 жылы Франциядағы Кро-Маньон үңгірінен табылғандықтан, оны «кроманьон» адам деп атайды. Бұл адамның түр-сипатында қазіргі адамдарға ұқсас белгілер көп. Олардың маңдайы жазық, қабақ үсті аздап шығыңқы, мұрны кішірек, бас сүйегі қазіргі адамдарға ұқсас болып келеді. Сондай-ақ, кроманьон адамның дене бітімінде қазіргі адамдардан еш айырмашылық болмаған . Олардың бойы биік, аяқтары ұзын болған және тік жүрген. Осылайша, сырт бейнесі жағынан маймылға көп ұқсастығы болғанына қарамастан, алғашқы адамдар өзінің ежелгі туысынан анағұрлым биік тұрды. Өйткені оның ойлау қабілеті бар еді. Алайда, ежелгі адамдардың ой-өрісі алғашқыда тым шектеулі болып, ауыр да баяу қалыптасқанын ұмытпауымыз керек. == Адам анатомиясы == [[Сурет:Tubal Pregnancy with embryo.jpg|thumb|right|250px|5 айлық адам [[эмбрион]]ы]] [[Сурет:NIA human brain drawing.jpg|thumb|right|200px|Адам миы құрылымы]] '''Адам анатомиясы''' – адам денесінің құрылысын, пішінін, қимылдарын, мүшелердің өзара қарым-қатынасын зерттейтін жаратылыстану ғылымының бір саласы. Адам анатомиясының (латынша anatome – кесу, бөлшектеу деген ұғымды білдіреді) негізін салушы – ежелгі рим дәрігері Гален, одан кейін шығыс ғалымдары: ар-Рази, ибн-Рушд, Әбу Әли ибн Сина адам анатомиясына елеулі жаңалықтар қосты. Қазақ даласында адам анатомиясы мәселелері Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының (15 ғасыр), Халел Досмұхамбетұлы (20 ғасыр) еңбектерінде баяндалды. Бүкіл тірі организмдер сияқты адам денесі торшадан (клеткадан) тұрады. Торшалар торшааралық затпен қосылып [[тін]] (ұлпа) құрайды. Тін: эпителиалдық, дәнекерлік, бұлшық еттік, жүйкелік болып 4 топқа бөлінеді. Тін қосылып ағзаларды (орган) құрайды. Жалпы құрылысы мен дамуы біртектес және ортақ қызмет атқаратын ағзалар – ағзалар жүйесіне біріктіріледі. Шығу тегі мен құрылыстары ұқсамайтын, бірақ ортақ [[қызмет]] атқаратын ағзалар – ағзалар аппараттары деген топқа бөлінеді. Ағзалар жүйесі мен аппараттары адам организмін құрайды. Ағзалар бірнеше жүйеге бөлінеді: 1) тірек-қимыл аппараты; 2) ас қорыту жүйесі; 3) тыныс алу жүйесі, 4) несеп-жыныс аппараты; 5) жүрек-тамыр жүйесі (бұл жүйе өз ішінде қан жасап шығаратын және иммундық жүйе ағзалары болып бөлінеді); 6) сезім ағзалары; 7) эндокриндік бездер; 8) жүйке жүйесі. Осылардың бәрі бірігіп, адамның қоршаған ортамен арақатынасын жүзеге асырады. Адам денесі бас, мойын, тұлға, қол және аяқ бөліктерінен тұрады. Адам қаңқасына тұлға қаңқасы (омыртқа бағанасы және кеуде клеткасын құрайтын сүйектер), бас сүйек және қол-аяқ қаңқалары жатады. Бас сүйек: ми сауыт пен бет сүйектеріне бөлінеді. Ми сауытының ішінде ми, есту және тепе-теңдікті сақтау, көру ағзалары орналасқан. Омыртқа бағанасы: мойын (7 омыртқа), кеуде (12), бел (5), сегізкөз (5) және құймышақ (3 – 5) бөліктерінен тұрады. Омыртқа бағанасының кеуделік бөлігіне 12 жұп қабырғалар бекиді. Олар алдыңғы жағында төс сүйекпен қосылып кеудені құрайды. Кеуде қуысында өкпе, жүрек, кеңірдек, өңеш, тамырлар мен жүйке талшықтары орналасқан. Омыртқа бағанасының бел бөлігі іш бұлшықеттерімен бірге іш қуысын түзеді. Yстіңгі жағында іш қуысы кеуде қуысынан көк ет арқылы бөлінеді. [[Сурет:201 Elements of the Human Body-01.jpg|thumb|right|250px|Адам денесін құрайтын элементтер]] Іш қуысында бауыр, асқазан, талақ, ішек, ұйқы безі, бүйректер, тамырлар, жүйке талшықтары орналасқан. Іш қуысы төменгі жағында жамбас астауы қуысына жалғасады. Бұл қуыста [[несеп]] қуығы, тік ішек және жыныс ағзалары жатады. Қол қаңқаларын жауырын, бұғана, тоқпан жілік, шынтақ жілік, кәрі жілік, қол басы сүйектері құрайды. Аяқ қаңқасына жамбас сүйектері, ортан жілік, асықты жілік (кіші жілік) және аяқ басы сүйектері жатады. Сүйектер өзара буындар, шеміршектер арқылы жалғасады. Оларды бұлшықеттер жауып жатады. Адам анатомиясы зерттеу ерекшеліктеріне байланысты бірнеше салаларға бөлінеді: жүйелік немесе қалыпты анатомия – адам денесінің құрылысын ағзалар жүйелері бойынша баяндайды; патологиялық анатомия – ауруға шалдыққан ағзаларды зерттейді; топографиялық анатомия – денедегі ағзалардың, тамырлардың, жүйке талшықтарының өзара орналасуын, арақатынасын талдайды; пластикалық анатомия – адам денесінің сыртқы пішіні мен құрылысы туралы ілім; салыстырмалы анатомия – дамудың әр түрлі сатысында орналасқан тіршілік иелерінің дене құрылысын салыстыра зерттейді. ==Адам туралы қызықты деректер== [[Сурет:2120 Major Systemic Artery.jpg|thumb|right|250px|[https://www.youtube.com/watch?v=Ae4MadKPJC0 Адам денесі жүйесі 101], ''National Geographic'', 5:10, 3 December 2017]] [[Сурет:Skelett-Mensch-drawing.jpg|thumb|right|250px|Адамның қаңқа жүйесі]] Қанмен қамтамасыз етілмейтін жалғыз орган - бұл көздің қабығы. Қасаң қабық ауадан тек оттегін алады. Адам миының сыйымдылығы 4 [[терабайт]]тан асады. 7 айға дейін нәресте бір уақытта дем алып, жұта алады. Сіздің миыңыз 29 сүйектен тұрады. Жүйке импульстері мидан 274 км / сағ жылдамдықпен таралады. Бір адамның миы күніне электр қуатын әлемдегі кез-келген басқа ұялы телефонға қарағанда көп шығарады. Күніне орташа адам денесі: барлық иттердегі бүргелерді өлтіруге жеткілікті күкірт, 900 қарындаш жасауға қажетті көміртегі, 7 затқа арналған сабын майы, 50л бөшке толтыратын мөлшерде су шығарады. Адамның жүрегі тірі кезінде 182 миллион литр қан айдайды. Осы сөйлемді оқи отырып, сіздің денеңіздегі 50 000 жасуша өліп, бірқатар жаңа жасушалар пайда болады. 3 айлығында эмбрион саусақ іздерін дамытады. Әйелдің жүрегі еркекке қарағанда тезірек соғылады. Чарльз Осборн есімді адам 68 жыл бойы лоқсыпты. Солақайлар 9 жылға қысқа өмір сүреді. Әлемдегі адамдардың үштен екісі сүйісу үшін басын оңға бұрады. Адамдар армандарының 90% -ын ұмытады. Адам ағзасындағы қан тамырларының жалпы ұзындығы 100000 км. Көктемде тыныс алу жиілігі күзге қарағанда 1/3 есе жоғары. Адамдар өмір бойы 150 триллион бит ақпаратты жаттайды. Бас дене қызуының 80% жоғалтады. Бетіңіз қызарған кезде, сіздің ішіңіз де қызыл болады. Адам дене салмағының 1% жоғалтқанда, шөлдейді. 5% дегидратация сананы жоғалтуы мүмкін, ал 10% -дан жоғары жоғалту өлімге әкелуі мүмкін. Адам ағзасында 700-ден астам ферменттер бар (Фермент - бұл жасуша ішіндегі химиялық реакцияны жеделдететін белок молекуласы). Адам - шалқадан жатып ұйықтай алатын жалғыз тіршілік иесі. 4 жастағы бала күніне орта есеппен 450 сұрақ қояды. Адамдардан басқа, коаларда ерекше саусақ іздері бар. Барлық бактериялардың тек 1% -ы ғана адам ағзасында жағымсыз өзгерістер тудырады. Әлемдегі барлық адамдар 1000 текше метр кубқа сыйып кетеді. Жыныс туралы ғылымның атауы – умбиликус. Тістер - адам ағзасындағы қалпына келмейтін жалғыз орган. Әдетте солақай адам иегінің сол жағымен шайнайды. Әлем халқының 7% -ы солақай. Алма мен бананның хош иісі арықтауға көмектеседі. Адамның басына өмір бойы өсетін шаштың жалпы ұзындығы 725 км құрайды. Құлақтарын қимылдата алатын адамдардың тек 1/3 бөлігі ғана бір құлақты қозғай алады. Орташа алғанда, адамдар тірі кезінде 8 кішкентай өрмекшіні жұтады. Адам ағзасында өмір сүретін бактериялардың жалпы салмағы - 2 кг. Адам ағзасындағы жалпы кальцийдің 99% -ы тістерде. Адамның ерні саусақ ұшынан жүздеген есе сезімтал. Сүйгенде адамның жүрек соғысы минутына 100 соққыдан асады. Жақтың бір жағындағы шайнау бұлшықеттерінің абсолютті күші - 195 кг. Сүйісу кезінде бактериялардың 278 түрі бір адамнан екіншісіне беріледі. Бақытымызға орай, олардың 95% -ы адам ағзасына қауіпсіз. Партенофобия - жаңа қыздардан қорқу. Тіс эмаль - адам ағзасы шығаратын ең қиын материал. Адам денесіндегі темірді қосса кішкентай сағаттар бұрандасындай болады. Тұмау тигізуі мүмкін вирустың 100-ден астам түрі бар. Басыңызды қабырғаға соғу арқылы сіз сағатына 150 килокалория жоғалтуыңыз мүмкін. Адам - түзу сызықтар жүргізуге қабілетті жалғыз тіршілік иесі. Орташа алғанда, адамның өмір бойы терісі 1000 рет қабыршақтайды. Арқамыздың төменгі артқы жағында шұңқырлар бар. Біреулер жарқын, біреулер күңгірт көрінеді. Депрессиялар бел және желке сүйектерінің түйіскен жерінде пайда болады. Ерлердің көздері әйелдерге қарағанда екі есе жиі жыпылықтайды. Адам денесінің құрылымында тек төрт минерал бар: апатит, арагонит, кальцит және кристобалит. Сексуалды сүйісу кезінде дәл парашютпен секіргенде немесе мылтық атқандағы сияқты сіздің миыңызда химиялық реакцияны тудырады. Ер адам ергежейлі болып саналады, егер ол 130 см, ал әйел 120 см-ден қысқа болса. Аяқтың тырнақтарына қарағанда саусақ тырнақтар төрт есе тез өседі. Көк көзді адамдар кез-келген ауруға басқа адамдарға қарағанда сезімтал. Нерв импульсі адам ағзасы арқылы секундына 90 метр жылдамдықпен өтеді. Адам миында секундына 100000 химиялық реакциялар жүреді. Нәресте тізесі сүйексіз туып 2-6 жасында өсіп жетіледі. Адамның өкпесінің беті теннис кортының көлемімен бірдей. Сары шашты адамдар қоңыр шашты адамдарға қарағанда тезірек өседі. [[Лейкоцит]]тер 2-4 күн, ал [[эритроцит]]тер 3-4 ай өмір сүреді. Адам ағзасындағы ең күшті бұлшықет - тіл. Адамның жүрегі оны ұстап тұрған қолмен бірдей. Ересек адамның жүрегі 220-260 граммға жетеді. Адам дүниеге келгенде мида 14 миллиард жасуша болады. Бұл сан өлгенше көбеймейді. Керісінше, 25 жастан кейін ол тәулігіне 100000 жасушаға азаяды. Кітап бетін оқыған сайын шамамен 70 жасуша өледі. 40 жастан кейін ми тіндерінің [[некроз]]ы тездейді, ал 50 жастан кейін жүйке жасушалары құрғап, ми кішірейе бастайды. Сәби 300 сүйектен туады. Бірақ есейгенде 206 сүйек болады. Тірі адамның аш ішегінің ұзындығы 2,5 метр. Өлімнен кейін бұлшықеттер әлсіреп, ұзындығы 6 метрге айналады. Оң жақ өкпенің сыйымдылығы солға қарағанда көбірек. Ересек адам күніне 23000 рет тыныс алады. Ер адамның денесіндегі ең кішкентай жасушалар - ұрық жасушалары. Адамның аузында 40 000 бактерия бар. Адам ағзасында 2000 [[рецептор]] бар. Адамның көзі 10 миллион түсті ажырата алады. Махаббатқа жауап беретін химиялық қосылыс (фенилэтиламин) шоколадтың құрамында болады. Адамның жүрегі қанды одан 4 есе биіктікке айдайтын қысым жасайды. Ұйықтағанда теледидар көріп отырғанда көбірек калория жағасың. Балалар көктемде тез өседі. Оң жақ рульді машиналар жылына 2000 солақай адамды өлтіреді. 300-ден бір ер адам жыныс мүшелерін аузымен ұстай алады. Күлкі 17 бұлшықетті пайдаланады, ал ашу 43 бет бұлшық еттерін пайдаланады. 60 жасқа қарай адамдар дәм сезу қабілетінің жартысын жоғалтады. Ұшақпен ұшқанда адамның шашы екі есе тез өседі. Әлем халқының 1% -ы [[инфрақызыл сәуле]]лерді, ал 1% -ы [[ультракүлгін сәуле]]лерін көре алады. Егер сіз жабық бөлмеге қамалсаңыз, сіз ауа жетіспеуінен емес, көмірқышқыл газынан өлесіз. Статистикаға сүйенсек, 2 миллиард адамның 1-і ғана 116 жасқа дейін өмір сүреді. Адам 24 сағат ішінде орта есеппен 4800 сөз сөйлейді. Адам көзінің торлы қабаты 650 шаршы метр аумақты қамтиды және 137 миллион жарық сезгіш жасушадан тұрады: 130 миллион ақ-қара жарық сезгіш шыбықтар және 7 миллион түсті ажырататын жасушалар. Адам көзінің мөлшері туылғаннан бастап өзгермейді. Бірақ құлақ пен мұрын ұлғаяды. Таңертең оянғаннан кейін адам түнде ұйықтауға қарағанда 8 мм биік. Шоғырланған [[бұлшықет]] көзі күніне 100000 рет қозғалады. Аяқтың бірдей бұлшықеттерін жаттығу үшін күніне 80 км жүру керек. Жөтелгенде тыныс алу 96 км / сағ жылдамдықпен таралады. Неміс зерттеушілерінің айтуынша, дүйсенбіде инфаркт ықтималдығы басқа планеталарға қарағанда жоғары. Адамның сүйектері болаттан бес есе күшті. Көзіңізді ашып түшкірмеңіз. Тырнақты тістеу тұқым қуалайды. Қарапайым адамдар аштықтан емес, ұйқысыздықтан тез қайтыс болады. 10 күн ұйқысыз болғаннан кейін адам өлуі мүмкін, бірақ кейде бірнеше апта бойы тамақсыз жүре алады. Адамның орташа өмір сүру ұзақтығы - 2 475 576 000 секунд. Өмірімізде 123 205 750 сөз айтамыз. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Адам]] [[Санат:Антропология]] grllzgkmja51w9tthl3p7g6uptlpsn1 3054265 3054245 2022-07-24T10:06:23Z СеніңШешең 121905 wikitext text/x-wiki [[Сурет:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|300 × 213px|нобай|оңға|]] {{мағына|Адам (айрық)}} '''Адам''' (''Homo sapiens'') ― приматтардың ең кең таралған түрі. Бипедализм мен үлкен, дамыған миымен ерекшеленеді. Бұл адамға күрделі құрал жасап, тіл мен мәдинетті дамытуға мүмкіндік берген. Адамдарға отбасы, ұжым, мемлекет сияқты бір-бірімен серіктесіп, бір-бірімен бәсекелесетін күрделі әлеуметтік құрылымдарда өмір сүру тән. Адамдар арасындағы әлеуметтік әрекеттесу алуан түрлі құндылықтар, нормалар және ритуалдарды туғызды. Білімқұмарлық пен табиғи құбылыстарды түсінуге және өз пайдасына жұмсауға деген талпыныс адамдарда ғылым, философия, мифология, дін және т.с.с. салалардың пайда болуына әкелді. Ағылшын ғылымы [[Чарльз Дарвин]] [[1871]] ж. шыққан «Адамның тегі және жыныстық сұрыпталу» деген еңбегінде: «Адам жануарлар әлемінің эволюциялық дамуы нәтижесінде, бәсекеге қабілеттілердің сұрыпталуы арқылы біртіндеп пайда болды», — деп түсіндіреді және хайуанат әлеміндегі түрлі эволюциялық белгілерді дәлел етеді. === Адамның қалыптасуы === [[Сурет:Anterior view of human female and male, with labels 2.png|thumb|right|200px|Адамның тыржалаңаш кескіні]] [[Сурет:Yanomami Woman & Child.jpg|thumb|right|200px|Адам сұлулығы туралы әралуан эстетика]] Бүгінгі таңда адам баласының жер бетінде пайда болуы жөнінде түрлі көзқарастар бар. Ондай көзқарастардың кейі діни түсінік бойынша бүкіл әлемді, соның ішінде адамды да Құдай жаратты деген ұғым болса, кейбір ғылыми көзқарас бойынша адам баласы жер бетіне ғарыштан келген. Ал, үшінші пікір бойынша - адам баласы жер бетіндегі басқа да тіршілік иелері сияқты ұзақ эволюциялық даму нәтижесінде қалыптасқан. Әлемнің көпшілік ғалымдары осы көзқарасты жақтайды. Чарлз Дарвиннің ілімі бойынша адамның пайда болып, қалыптасуы мен дамуы қарапайымнан күрделіге қарай жүрген. Өйткені, алғашқы адамның қазіргі адамдардан көп айырмашылығы болды. Олар қолдары аяқтарынан ұзын, терісін қалың түк басқан ірі маймылдарға ұқсас келді. Жер бетіндегі ең алғашқы адам қалдығы 1959-1963 жылдардағы археологиялық қазба жұмыстары барысында Шығыс Африканың Кения жеріндегі Олдувай шатқалынан табылды. Ғалымдар бұл ежелгі адамның түр-сипатына және қасынан табылған тас шапқыға қарап оны «епті адам» деп атады. «Епті адам» маймыл тәрізді төрт аяқпен емес, екі аяқпен жүрген. Оған табан сүйектерінің доғалданып келуі дәлел. Соңғы жылдары ғалымдар ашқан жаңалықтар жер бетінде адамның алғаш пайда болған отаны – Солтүстік-Шығыс Африка екенін дәлелдеді. Себебі ежелгі адамдардың қазынды қалдықтарының көбі осы аймақтан табылды. Адамзаттың келесі даму сатысындағы тіршілік иесі [[Һомо Еректус]] (тік жүретін адам) деп аталады. Олардың ғылымға белгілі өкілдері питекантроп пен синантроптар. Олар бұдан 1 млн. жыл бұрын өмір сүрген. Бірінші питекантроп 1891 жылы Индонезиядағы Ява аралынан табылды. «Епті адаммен» салыстырғанда питекантроптың миының көлемі үлкейіп, бас және жақ сүйектері кішірейді, аяғы ұзарып, қолы қысқара бастаған. «Тік жүретін адамның» екінші бір түрі синантроп алғаш рет 1927 жылы Қытайдағы Чжоу-коу-дянь үңгірінен қазып алынды. Синантроп қаңқаларының жанынан түрлі пішіндегі тас құралдар мен күлдің, көмірдің, отқа күйген тастардың қалдықтары табылды. Адам дамуының келесі сатысы – Һомо неандерталь адамының пайда болуы. Бұл адам 1856 жылы тұңғыш рет Германияның Неандерталь жотасынан табылды. [[Һомо Неандертал]] адамның өзінен бұрынғылармен салыстырғанда дене бітімі өзгеріп, қас үстіндегі дөңесі азайған және маңдайы жазылып, иек пайда болған . Қолдары күшті болғанымен, оларға қазіргі адамдарға тән икемділік пен шапшаң қимыл жетіспеді. 1938 жылы академик А.П.Окладников Өзбекстанның оңтүстігіндегі Тешіктас үңгірінен 8-9 жастағы неандерталь баланың қаңқа сүйегін тапты . Ал, бұл баланың бет әлпетін танымал антрополог-ғалым М.М.Герасимов қалпына келтірді. Ежелгі дәуірде қоғамның дамуы өте баяу жүрген. Өйткені адамдар көп уақытын тамақ іздеумен өткізді. Дегенмен, адамзаттың жетілу құбылыстары да жүріп жатты. Олардың өмір сүру ортасына бейімделіп, денелерін тік ұстауы мен ойлау қабілеттерінің дамуы қазіргіге ұқсас адамдардың пайда болуына алып келді. [[Сурет:Diagram of the human heart (cropped).svg|thumb|right|200px|Адам жүрегі]] Адам дамуының келесі сатысында неандерталь адамнан кейін дене бітімі қазіргіге ұқсас [[Һомо Сапиенс]] (саналы адам) қалыптасты. Мұндай адамның сүйегі алғаш рет 1868 жылы Франциядағы Кро-Маньон үңгірінен табылғандықтан, оны «кроманьон» адам деп атайды. Бұл адамның түр-сипатында қазіргі адамдарға ұқсас белгілер көп. Олардың маңдайы жазық, қабақ үсті аздап шығыңқы, мұрны кішірек, бас сүйегі қазіргі адамдарға ұқсас болып келеді. Сондай-ақ, кроманьон адамның дене бітімінде қазіргі адамдардан еш айырмашылық болмаған . Олардың бойы биік, аяқтары ұзын болған және тік жүрген. Осылайша, сырт бейнесі жағынан маймылға көп ұқсастығы болғанына қарамастан, алғашқы адамдар өзінің ежелгі туысынан анағұрлым биік тұрды. Өйткені оның ойлау қабілеті бар еді. Алайда, ежелгі адамдардың ой-өрісі алғашқыда тым шектеулі болып, ауыр да баяу қалыптасқанын ұмытпауымыз керек. == Адам анатомиясы == [[Сурет:Tubal Pregnancy with embryo.jpg|thumb|right|250px|5 айлық адам [[эмбрион]]ы]] [[Сурет:NIA human brain drawing.jpg|thumb|right|200px|Адам миы құрылымы]] '''Адам анатомиясы''' – адам денесінің құрылысын, пішінін, қимылдарын, мүшелердің өзара қарым-қатынасын зерттейтін жаратылыстану ғылымының бір саласы. Адам анатомиясының (латынша anatome – кесу, бөлшектеу деген ұғымды білдіреді) негізін салушы – ежелгі рим дәрігері Гален, одан кейін шығыс ғалымдары: ар-Рази, ибн-Рушд, Әбу Әли ибн Сина адам анатомиясына елеулі жаңалықтар қосты. Қазақ даласында адам анатомиясы мәселелері Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының (15 ғасыр), Халел Досмұхамбетұлы (20 ғасыр) еңбектерінде баяндалды. Бүкіл тірі организмдер сияқты адам денесі торшадан (клеткадан) тұрады. Торшалар торшааралық затпен қосылып [[тін]] (ұлпа) құрайды. Тін: эпителиалдық, дәнекерлік, бұлшық еттік, жүйкелік болып 4 топқа бөлінеді. Тін қосылып ағзаларды (орган) құрайды. Жалпы құрылысы мен дамуы біртектес және ортақ қызмет атқаратын ағзалар – ағзалар жүйесіне біріктіріледі. Шығу тегі мен құрылыстары ұқсамайтын, бірақ ортақ [[қызмет]] атқаратын ағзалар – ағзалар аппараттары деген топқа бөлінеді. Ағзалар жүйесі мен аппараттары адам организмін құрайды. Ағзалар бірнеше жүйеге бөлінеді: 1) тірек-қимыл аппараты; 2) ас қорыту жүйесі; 3) тыныс алу жүйесі, 4) несеп-жыныс аппараты; 5) жүрек-тамыр жүйесі (бұл жүйе өз ішінде қан жасап шығаратын және иммундық жүйе ағзалары болып бөлінеді); 6) сезім ағзалары; 7) эндокриндік бездер; 8) жүйке жүйесі. Осылардың бәрі бірігіп, адамның қоршаған ортамен арақатынасын жүзеге асырады. Адам денесі бас, мойын, тұлға, қол және аяқ бөліктерінен тұрады. Адам қаңқасына тұлға қаңқасы (омыртқа бағанасы және кеуде клеткасын құрайтын сүйектер), бас сүйек және қол-аяқ қаңқалары жатады. Бас сүйек: ми сауыт пен бет сүйектеріне бөлінеді. Ми сауытының ішінде ми, есту және тепе-теңдікті сақтау, көру ағзалары орналасқан. Омыртқа бағанасы: мойын (7 омыртқа), кеуде (12), бел (5), сегізкөз (5) және құймышақ (3 – 5) бөліктерінен тұрады. Омыртқа бағанасының кеуделік бөлігіне 12 жұп қабырғалар бекиді. Олар алдыңғы жағында төс сүйекпен қосылып кеудені құрайды. Кеуде қуысында өкпе, жүрек, кеңірдек, өңеш, тамырлар мен жүйке талшықтары орналасқан. Омыртқа бағанасының бел бөлігі іш бұлшықеттерімен бірге іш қуысын түзеді. Yстіңгі жағында іш қуысы кеуде қуысынан көк ет арқылы бөлінеді. [[Сурет:201 Elements of the Human Body-01.jpg|thumb|right|250px|Адам денесін құрайтын элементтер]] Іш қуысында бауыр, асқазан, талақ, ішек, ұйқы безі, бүйректер, тамырлар, жүйке талшықтары орналасқан. Іш қуысы төменгі жағында жамбас астауы қуысына жалғасады. Бұл қуыста [[несеп]] қуығы, тік ішек және жыныс ағзалары жатады. Қол қаңқаларын жауырын, бұғана, тоқпан жілік, шынтақ жілік, кәрі жілік, қол басы сүйектері құрайды. Аяқ қаңқасына жамбас сүйектері, ортан жілік, асықты жілік (кіші жілік) және аяқ басы сүйектері жатады. Сүйектер өзара буындар, шеміршектер арқылы жалғасады. Оларды бұлшықеттер жауып жатады. Адам анатомиясы зерттеу ерекшеліктеріне байланысты бірнеше салаларға бөлінеді: жүйелік немесе қалыпты анатомия – адам денесінің құрылысын ағзалар жүйелері бойынша баяндайды; патологиялық анатомия – ауруға шалдыққан ағзаларды зерттейді; топографиялық анатомия – денедегі ағзалардың, тамырлардың, жүйке талшықтарының өзара орналасуын, арақатынасын талдайды; пластикалық анатомия – адам денесінің сыртқы пішіні мен құрылысы туралы ілім; салыстырмалы анатомия – дамудың әр түрлі сатысында орналасқан тіршілік иелерінің дене құрылысын салыстыра зерттейді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} {{уики}} {{толықтыру}} {{clear}} [[Санат:Адам]] [[Санат:Антропология]] f34mvqzoxk1zkipc2jjc20p1rhgoj7v 1 685502 3054241 2022-07-24T09:42:16Z СеніңШешең 121905 СеніңШешең [[Талқылау:Адам]] бетін [[Талқылау:Адам (айрық)]] бетіне жылжытты: басты мақаласы һомо һетеро емес, адамша Адам деп аталсын wikitext text/x-wiki #АЙДАУ [[Талқылау:Адам (айрық)]] gus7gc0xuelea218mqpbsxkx2djsnnq 14 685503 3054252 2022-07-24T09:49:05Z Мағыпар 100137 Жаңа бетте: [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] wikitext text/x-wiki [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] sstpezamxg2hmmrceusfh3yviwn9vw8 6 685504 3054270 2022-07-24T10:16:54Z Ұлы Тұран 120792 {{Еркін сурет емес | сипаттамасы = Starbucks логотипі (2011 жылдан бері) | қайнары = starbucks.com | жасалған уақыты = 2011 | авторы = Starbucks }} {{Еркін сурет емес/Мақала | мақаласы = Starbucks | мақсаты = | алмастыру = Мүмкін емес, авторлық құқықпен қорғалған | басқа = }} wikitext text/x-wiki == Түйіндемесі == {{Еркін сурет емес | сипаттамасы = Starbucks логотипі (2011 жылдан бері) | қайнары = starbucks.com | жасалған уақыты = 2011 | авторы = Starbucks }} {{Еркін сурет емес/Мақала | мақаласы = Starbucks | мақсаты = | алмастыру = Мүмкін емес, авторлық құқықпен қорғалған | басқа = }} l7nbqp1hnp2kzo6cagzyfjaw1l5hwcw 3054273 3054270 2022-07-24T10:22:48Z Ұлы Тұран 120792 wikitext text/x-wiki == Түйіндемесі == {{Еркін сурет емес | сипаттамасы = Starbucks логотипі (2011 жылдан бері) | қайнары = {{URL|starbucks.com}}{{ref-en}} | жасалған уақыты = 2011 | авторы = Starbucks }} {{Еркін сурет емес/Мақала | мақаласы = Starbucks | мақсаты = Мақаланың негізгі объектісін сәйкестендіру | алмастыру = Мүмкін емес, [[Уикипедия:Авторлық құқықтар|авторлық құқықпен]] қорғалған | басқа = }} 02qp7yydfyeixkwmie82qitofzf3oyk 3 685505 3054279 2022-07-24T10:39:24Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Ku22uuupli333}} -- [[Қатысушы:Нұрлан Рахымжанов|Нұрлан Рахымжанов]] ([[Қатысушы талқылауы:Нұрлан Рахымжанов|талқылауы]]) 16:39, 2022 ж. шілденің 24 (+06) tral78p9wos2djkavb7fiwhv7x2t96p 0 685506 3054281 2022-07-24T10:56:32Z Мағыпар 100137 Жаңа бетте: '''Русская Киселия''' {{lang-gag|Köseli Rus}} — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' {{lang-gag|Köseli Rus}} — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} lxjsgs5ymty2uztvyex9mbqd4k4vf8j 3054282 3054281 2022-07-24T10:59:49Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref> == Сипаттама == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} pnkc4qkcsfsqb3a76cf9xx5otyh04bb 3054283 3054282 2022-07-24T11:02:31Z Мағыпар 100137 дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref> == Сипаттама == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} jj7sk46sr26k7wgn8hzefbvd96p4ip1 3054284 3054283 2022-07-24T11:03:19Z Мағыпар 100137 wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == == Дереккөздер == {{дереккөздер}} acrqwfzyt9kjv346ipqi64rmyyru48w 3054289 3054284 2022-07-24T11:15:28Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} sthvccrg4bal98ye864eo5bo5aua9c6 3054290 3054289 2022-07-24T11:16:17Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 343v51bebk3h0y0e5ncphj5dtxaqfun 3054291 3054290 2022-07-24T11:18:22Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 57y24tnt9vafyiu9uz6c1elfnm4ntya 3054295 3054291 2022-07-24T11:24:35Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} rjzwe0ypovncs9spydvomtrrvsa05pw 3054296 3054295 2022-07-24T11:33:41Z Мағыпар 100137 /* Сипаттама */ wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} ne8oodk00d172y6uk42fiarhc4qy8ju 3054297 3054296 2022-07-24T11:36:29Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 5e9k0u494vi0nmk2j8svr7ncdvcbr39 3054298 3054297 2022-07-24T11:37:25Z Мағыпар 100137 /* Халқы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 4j5xfffb6xbn6t7hv632oso9utarz70 3054300 3054298 2022-07-24T11:39:39Z Мағыпар 100137 толықтыру wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 241 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде 188 ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 4 азық-түлік дүкені, т.б. Русская Киселия ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: *1 мектепке дейінгі мекеме, *1 лицей, *мәдениет үйі, *2 кітапхана, *отбасылық дәрігерлер кабинеті орналасқан. == Дереккөздер == {{дереккөздер}} eaguwnxtb6s6n1wga59e6mhhxbf48z7 3054301 3054300 2022-07-24T11:40:04Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 241 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде 188 ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 4 азық-түлік дүкені, т.б. Русская Киселия ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: *1 мектепке дейінгі мекеме, *1 лицей, *мәдениет үйі, *2 кітапхана, *отбасылық дәрігерлер кабинеті орналасқан.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} dfgtl9shvuhz6sn4ist2b2ae7ulc1jd 3054302 3054301 2022-07-24T11:41:40Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 241 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде 188 ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 4 азық-түлік дүкені, т.б. Русская Киселия ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: *1 мектепке дейінгі мекеме,<ref>Учреждение раннего образования села Русская Киселия https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-russkaya-kiseliya</ref> *1 лицей, *мәдениет үйі, *2 кітапхана, *отбасылық дәрігерлер кабинеті орналасқан.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} 29zeg8wf6m3po9vstw8koby5cuj3qcm 3054303 3054302 2022-07-24T11:43:27Z Мағыпар 100137 /* Инфрақұрылымы */ дереккөз wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 241 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде 188 ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 4 азық-түлік дүкені, т.б. Русская Киселия ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: *1 мектепке дейінгі мекеме,<ref>Учреждение раннего образования села Русская Киселия https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-russkaya-kiseliya</ref> *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. Г.Виеру с. Русская Киселия https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-g-vieru-s-russkaya-kiseliya</ref> *мәдениет үйі, *2 кітапхана, *отбасылық дәрігерлер кабинеті орналасқан.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} j4i73z2b5vmgz1lv57dgr1hi195t1xc 3054304 3054303 2022-07-24T11:46:54Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Молдова елді мекендері|Молдова елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 241 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде 188 ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 4 азық-түлік дүкені, т.б. Русская Киселия ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: *1 мектепке дейінгі мекеме,<ref>Учреждение раннего образования села Русская Киселия https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-russkaya-kiseliya</ref> *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. Г.Виеру с. Русская Киселия https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-g-vieru-s-russkaya-kiseliya</ref> *мәдениет үйі, *2 кітапхана, *отбасылық дәрігерлер кабинеті орналасқан.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] 5fne2jc8nqmij3i4vz5d4p70yu0c6sh 3054305 3054304 2022-07-24T11:47:07Z Мағыпар 100137 «[[Санат:Ғағауызстан елді мекендері|Ғағауызстан елді мекендері]]» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|HotCat]] құралының көмегімен) wikitext text/x-wiki '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 241 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде 188 ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 4 азық-түлік дүкені, т.б. Русская Киселия ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: *1 мектепке дейінгі мекеме,<ref>Учреждение раннего образования села Русская Киселия https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-russkaya-kiseliya</ref> *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. Г.Виеру с. Русская Киселия https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-g-vieru-s-russkaya-kiseliya</ref> *мәдениет үйі, *2 кітапхана, *отбасылық дәрігерлер кабинеті орналасқан.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] 52pht0lq7u28q08hkdx9xn0w0tp0o7x 3054308 3054305 2022-07-24T11:56:49Z Мағыпар 100137 үлгі, толықтыру wikitext text/x-wiki {{Елді мекен |статусы = |қазақша атауы = Русская Киселия |шынайы атауы = {{lang-gag|Köseli Rus}} |сурет = |сурет атауы = |жағдайы = |ел = Молдова |елтаңба = |ту = |елтаңба сипаттамасы = |ту сипаттамасы = |елтаңба ені = |ту ені = |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =05 |lat_sec =00 |lon_dir =E |lon_deg =28 |lon_min =31 |lon_sec =00 |CoordAddon = |CoordScale = |аймақ түрі = |аймағы = Ғағауызстан |кестедегі аймақ = |аудан түрі = |ауданы = |кестедегі аудан = Комрат |қауым округі түрі = |қауым округі = |кестедегі қауым округі = |қауым түрі = |қауым = |кестедегі қауым = |ішкі бөлінісі = коммуна |басшының түрi = |басшысы = |құрылған уақыты = 1891 |алғашқы дерек = |бұрынғы атаулары = |статус алуы = |жер аумағы = 10,5 |биiктiктiң түрi = |орталығының биiктігі = |климаты = |ресми тілі = |тұрғыны = 689 |санақ жылы = 2015 |тығыздығы = |шоғырлануы = |ұлттық құрамы = 215 молдаван, 211 украин, 201 ғағауыз |конфессионалдық құрамы = |этнохороним = |уақыт белдеуі = +2:00 |DST = |телефон коды = |пошта индексі = MD-3812 |пошта индекстері = |автомобиль коды = |идентификатор түрі = |сандық идентификаторы = |ортаққордағы санаты = |сайты = |сайт тілі = }} '''Русская Киселия''' ({{lang-gag|Köseli Rus}}) — [[Молдова]]даның оңтүстігінде орналасқан [[Ғағауызстан|Ғағауыз автономиялық аумақтық бірлігінің]] құрамындағы ауыл.<ref>Русская Киселия https://allcitymap.com/city-5346893</ref><ref>Село Русская Киселия (Комратский район, Автономное территориальное образование Гагаузия, Молдова) https://routemaps.ru/l/256508-selo-russkaya-kiseliya/</ref><ref>Русская Киселия на карте Молдовы, https://tm.maptons.com/3383616</ref> == Сипаттама == Русская Киселия ауылы 1891 жылы құрылған.<ref>Русская Кисилия http://klise.ru/index.php/2011-04-02-17-04-20</ref> Аймақтың жалпы ауданы 10,5 шаршы метрді құрайды, бұл ауданның 1,2 пайызы.<ref>Все о Комратском районе https://raioncomrat.md/naselennyie-punktyi/selo-russkaya-kiseliya/</ref> Кишиневтан қашықтығы шамамен 127 шақырым.<ref>РАССТОЯНИЕ РУССКАЯ КИСЕЛИЯ — КИШИНЁВ https://ru.needcalc.com/distance/420147-2003</ref> Бұл елді мекен тек екі негізгі Молодежная және Победа [[көше]]лерінен тұрады. Ауыл тұрғындары ауылдан тыс орналасқан «Fudjikura» және «Asena-Tekstil» кәсіпорындарында жұмыс істейді.<ref>Киселия Русская, автономия гагаузская, проблема общемолдавская https://bloknot-moldova.ru/news/kiseliya-russkaya-avtonomiya-gagauzskaya-problema--1300509</ref> == Халқы == 01.01.2015 жылғы жағдай бойынша ауылда 689 адам немесе аудан халқының 1,0% тұрады: *215 молдаван, *211 украин, *201 ғағауыз және басқа ұлт өкілдері тұрады.<ref name="Reference1">Географическая справка с. Русская Киселия https://www.gagauzia.md/ru/administracziya-regiona/primarii/primariya-s.-russkaya-kiseliya.html</ref> == Инфрақұрылымы == Ауылда 241 шаруашылық субъектілері тіркелген, оның ішінде 188 ауыл шаруашылығы кәсіпорны, 4 азық-түлік дүкені, т.б. Русская Киселия ауылының аумағында әлеуметтік нысандар: *1 мектепке дейінгі мекеме,<ref>Учреждение раннего образования села Русская Киселия https://guogagauzii.md/uchrezhdenie-rannego-obrazovaniya-sela-russkaya-kiseliya</ref> *1 лицей,<ref>Теоретический лицей им. Г.Виеру с. Русская Киселия https://guogagauzii.md/teoreticheskij-litsej-im-g-vieru-s-russkaya-kiseliya</ref> *мәдениет үйі, *2 кітапхана, *отбасылық дәрігерлер кабинеті орналасқан.<ref name="Reference1"/> == Дереккөздер == {{дереккөздер}} [[Санат:Молдова елді мекендері]] [[Санат:Ғағауызстан елді мекендері]] p80b1nfbxmn31lpdr4ufnfs7yieidg8 3 685507 3054285 2022-07-24T11:08:07Z New user message 61167 [[Template:Қош_келдіңіз|Қарсы алу хабарламасын]] жаңа қатысушы талқылау бетіне жазу. wikitext text/x-wiki {{Template:Қош_келдіңіз|realName=|name=Darius2021}} -- [[Қатысушы:Erboldilyara|Сариев Ербол]] ([[Қатысушы талқылауы:Erboldilyara|талқылауы]] 17:08, 2022 ж. шілденің 24 (+06) r80hs0l0oige9698076h4cccv4ih42c