სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="ka">
  <siteinfo>
    <sitename>ვიკიპედია</sitename>
    <dbname>kawiki</dbname>
    <base>https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">მედია</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">სპეციალური</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">განხილვა</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">მომხმარებელი</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">მომხმარებლის განხილვა</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ვიკიპედია</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ვიკიპედია განხილვა</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ფაილი</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ფაილის განხილვა</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">მედიავიკი</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">მედიავიკის განხილვა</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">თარგი</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">თარგის განხილვა</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">დახმარება</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">დახმარების განხილვა</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">კატეგორია</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">კატეგორიის განხილვა</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">პორტალი</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">პორტალი განხილვა</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">მოდული</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">მოდულის განხილვა</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1381</id>
    <revision>
      <id>4405489</id>
      <parentid>4373504</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:01:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* აბაშის მუნიციპალიტეტი */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47770" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული
 |ქართული სახელი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
 |მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
 |სურათი = SZSM-ka.svg
 |მმართველის პოზიცია = სახელმწიფო რწმუნებული
 |მმართველი = [[გიორგი გეგუჩია]]
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 330 761 (2014)
 |სიმჭიდროვე = 44,45
 |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,37 %&lt;br /&gt;[[რუსები]] 0,35 %&lt;br /&gt;[[უკრაინელები]] 0,09 %&lt;br /&gt;[[სომხები]] 0,04 %&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm georgia-ethnic-2014]&lt;/ref&gt;
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]] 98,58 %&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm georgia-religion2014]&lt;/ref&gt;
 |რუკა = Samegrelo-Zemo_Svaneti_region_in_Georgia.svg
}}
'''სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე''' — მხარე დასავლეთ [[საქართველო]]ში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების [[სამეგრელო]]ს და [[სვანეთი|ზემო სვანეთის]] ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-SZ.

==ადმინისტრაციული დაყოფა==
სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები:
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:110%;&quot; align=
|-
! რუკა
! მუნიციპალიტეტები
|-
|rowspan=10|[[ფაილი:SZSM-ka.svg|მარცხნივ|300 პქ]]
|-----
| [[ფოთი|ქალაქი ფოთი]]
|-----
| [[აბაშის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[სენაკის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[ხობის მუნიციპალიტეტი]]
|}

== ზოგადი ცნობები ==
[[ფაილი:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის რუკა.jpg|thumb|300px|right|სამეგრელო-ზემო სვანეთის დასახლებული პუნქტები]]
მხარის ფართობი შეადგენს 7441 კვ.კმ-ს, მოსახლეობა — 330 761 კაცს, მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ-ზე — 44,45 კაცს. მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ზუგდიდი. მხარეში 500 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:

* '''[[ქალაქი]]''' — 8: [[აბაშა]], [[ზუგდიდი]], [[მარტვილი]], [[სენაკი]], [[ფოთი]], [[წალენჯიხა]], [[ხობი]], [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვარი]];
* '''[[დაბა]]''' — 2: [[მესტია]], [[ჩხოროწყუ]];
* '''[[სოფელი]]''' — 491.

== გეოგრაფია ==
სამეგრელო–ზემო სვანეთი მდებარეობს [[საქართველო]]ს ცენტრალურ ჩრდილო–დასავლეთ ნაწილში. [[რეგიონი]]ს ტერიტორია [[საქართველო]]ს ტერიტორიის 10,6 %-ია, რაც შეადგენს 7441 კვ.კმ-ს, ამ მონაცემით სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონს მეორე ადგილი უკავია საქართველოს რეგიონებს შორის, ხოლო [[ტყე]]ებს უკავიათ 3,01 ათასი კვ.კმ. ანუ რეგიონის მთლიანი ფართობის 40,7 %.

დასავლეთიდან სამეგრელო-ზემო სვანეთს [[შავი ზღვა]] ესაზღვრება, ჩრდილო-დასავლეთით — [[აფხაზეთი]], რომელთანაც საზღვარი [[მდინარე]] [[ენგური|ენგურზე]] და [[კოდორის ქედი|კოდორის ქედზე]] გადის, ჩრდილოეთით — [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციის]] სუბიექტები: [[ყარაჩაი-ჩერქეზეთი]] და [[ყაბარდო-ბალყარეთი]] არიან გამოყოფილი [[კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედი]]თ, ჩრდილო-აღმოსავლეთით და აღმოსავლეთით — [[რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი|რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე]], რომელთანაც [[სვანეთის ქედი|სვანეთის]] და [[ეგრისის ქედი|ეგრისის]] ქედებზე და [[ასხის მასივი|ასხის მასივზე]] გადის საზღვარი, სამხრეთ-აღმოსავლეთით — [[იმერეთი]] და სამხრეთით — [[გურია]].

ზემო სვანეთი საქართველოს ჰიფსომეტრიულ „ჭერად“ ითვლება. მისი ტერიტორიის 96 % [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 მეტრზე, ხოლო 65,8 % 2000 მეტრზე მაღლა არის განლაგებული. ზომიერი კლიმატი, ბუნებრივი სილამაზე და დაცული ფაუნა ზამთრისა და ზაფხულის ტურიზმის განვითარების საშუალებას იძლევა.

== ისტორია ==
მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში:
* [[სამეგრელო]]
* [[სვანეთი]]
* [[ოდიშის სამთავრო]]
* [[სვანეთის სამთავრო]]
* [[აფხაზეთის სამთავრო]]
* [[იმერეთის სამეფო]]
* [[საქართველოს ისტორია]]

== მმართველობა ==
[[ფაილი:Mixeil saakashvili da zaza gorozia.jpg|right|thumb|250px|მარც. [[მიხეილ სააკაშვილი]], მარჯ. გუბერნატორი [[ზაზა გოროზია]] ([[ზუგდიდის მეორე საჯარო სკოლა|მე–2 საჯარო სკოლის]] გახსნა ზუგდიდში)]]
მხარის ადმინისტრაციული ერთეულებია: 1 თვითმმართველი ქალაქი და 7 მუნიციპალიტეტი. მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი. ამ თანამდებობაზე, რომელიც შემოღებულ იქნა 1995 წლის დეკემბერში, დღემდე მუშაობდნენ:

* [[1995]] — ბონდო ჯიქია
* [[2000]] — ლერი ჭითანავა
* [[2004]] — [[გიგი უგულავა]]
* [[2005]] — მიხეილ არდია
* [[2007]] — [[ზაზა გოროზია]]
* [[2011]] — გურამ მისაბიშვილი
* [[2012]] — [[ზაზა გოროზია]] (მეორედ)
* [[2013]] — თენგიზ გუნავა
* [[2013]] — [[ლევან შონია]]
* [[2018]] — [[ალექსანდრე მოწერელია]]

==მოსახლეობა==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-division.htm Georgia division]&lt;/ref&gt; !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1959|1959 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1970|1970 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1979|1979 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1989|1989 წ. აღწ.]] !! 1991' !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002 წ. აღწ.]] !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014 წ. აღწ.]] !! 2016' !! 2017' !! 2018'
|-
| სამეგრელო და ზემო სვანეთი || 374,633 || {{ზრდა}}412,190 || {{ზრდა}}422,957 || {{ზრდა}}425,473 || {{ზრდა}}429,200 || {{ზრდა}}466,100 || {{კლება}}330,761 || {{კლება}}328,400 || {{კლება}}324,200 || {{კლება}}320,800
|-
| ქ. ფოთი || 48,117 || 45,979 || 48,508 || 50,922 || 51,100 || 47,149 || 41,465 || 41,800 || 41,700 || 41,700
|-
| აბაშის || 30,286 || 30,416 || 29,246 || 28,219 || 28,600 || 28,707 || 22,341 || 21,700 || 21,200 || 20,800
|-
| ზუგდიდის || 96,643 || 112,241 || 120,217 || 125,444 || 126,800 || 167,760 || 105,509 || 105,700 || 104,200 || 103,300
|-
| მარტვილის || 47,777 || 49,167 || 47,797 || 46,009 || 46,100 || 44,627 || 33,463 || 33,100 || 32,800 || 32,600
|-
| მესტიის || 16,311 || 17,801 || 17,442 || 14,776 || 14,800 || 14,248 || 9,316 || 9,500 || 9,500 || 9,500
|-
| სენაკის || 47,553 || 50,336 || 50,774 || 52,681 || 52,600 || 52,112 || 39,652 || 38,500 || 37,700 || 36,900
|-
| ჩხოროწყუს || 27,647 || 30,784 || 31,404 || 29,840 || 30,600 || 30,124 || 22,309 || 22,200 || 22,100 || 21,900
|-
| წალენჯიხის || 29,019 || 37,813 || 39,477 || 38,643 || 39,200 || 40,133 || 26,158 || 25,700 || 25,200 || 24,800
|-
| ხობის || 31,280 || 37,653 || 38,092 || 38,939 || 39,400 || 41,240 || 30,548 || 30,100 || 29,007 || 29,200
|}

== რელიგია ==
[[ფაილი:Vlaqernis gvtimshoblis saxelobis eklesia.jpg|right|thumb|250px|ვლაქერნის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია ზუგდიდში]]
[[საქართველო]]ს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის [[2002|2002 წლის]] 14 ოქტომბერს დაიდო კონსტიტუციური შეთანხმება, რომლის თანახმად სახელმწიფო და ეკლესია ადასტურებენ მზადყოფნას, ითანამშრომლონ ურთიერთდამოუკიდებლობის პრინციპის დაცვით, ქვეყნის მოსახლეობის საკეთილდღეოდ.

ამჟამად სამეგრელო-ზემო სვანეთის ტერიტორიაზე მოქმედებს საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური ეკლესიის ხუთი ეპარქია:

* ზუგდიდისა და ცაიშის ეპარქია (ქ. ანაკლია, ქ. ზუგდიდი, ქ. წალენჯიხა, ქ. ჯვარი, ზუგდიდისა და წალენჯიხის მუნიციპალიტეტები) — [[გერასიმე (მეუფე)|გერასიმე]]. კათედრა ზუგდიდსა და ცაიშში, რეზიდენცია ზუგდიდსა და წალენჯიხაში.

* მესტიისა და ზემო სვანეთის ეპარქია (დ. მესტია და მესტიის მუნიციპალიტეტი) — ეპისკოპოსი ილარიონი (ქიტიაშვილი). კათედრა და რეზიდენცია მესტიაში.

* სენაკისა და ჩხოროწყუს ეპარქია (ქ. სენაკი, დ. ჩხოროწყუ, ჩხოროწყუს და სენაკის მუნიციპალიტეტები) — [[მიტროპოლოტი შიო (მუჯირი)]]. კათედრა და რეზიდენცია სენაკსა და ჩხოროწყუში.

* ფოთისა და ხობის ეპარქია (ქ. ფოთი, ქ. ხობი, ხობის მუნიციპალიტეტი) — მიტროპოლიტი გრიგოლი (ბერბიჭაშვილი). კათედრა ფოთში, რეზიდენცია ფოთსა და ხობში.

* ჭყონდიდის ეპარქია (ქ. აბაშა, ქ. მარტვილი, მარტვილის და აბაშის მუნიციპალიტეტები) — მთავარეპისკოპოსი პეტრე (ცაავა). კათედრა მარტვილში, რეზიდენცია მარტვილში, აბაშაში.

== ეკონომიკა ==
ეკონომიკური განვითარების დონე მნიშვნელოვნად განსხვავდება ზღვისპირა ([[ფოთი]], [[ხობი]]), ცენტრალურ და მაღალმთიან ზონებში ([[მესტია]]). ფოთი [[საქართველო]]ს გარე სამყაროსთან დამაკავშირებელი მთავარი ჭიშკარია, რომელზეც მოდის ქვეყნის სავაჭრო ტვირთბრუნვის მნიშვნელოვანი წილი. რეგიონის ეკონომიკური გაჯანსაღება მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული აფხაზეთთან პოლიტიკური ურთიერთობების მოწესრიგებაზე.

== ფოლკლორი ==
სამეგრელო-ზემო სვანეთის მდიდარი ისტორიული მემკვიდრეობიდან გამომდინარე ფოლკლორული მასალა კუთხის ტურისტული მიმზიდველობის მნიშვნელოვანი ფაქტორია. მეგრული და სვანური ფოლკლორი გამოირჩევა განსაკუთრებული ლირიზმით, დინამიურობითა და თავისთავადობით. ფოლკლორული მასალა მოიცავს — [[მუსიკა]]ს, ქორეოგრაფიას, [[ზეპირსიტყვიერება]]ს, სახვით და გამოყენებით [[ხელოვნება]]ს, ეთნოგრაფიულ მახასიათებლებს, სახალხო და რელიგიური დღესასწაულების დათვალიერებასა და გაცნობას, რომელთა დათვალიერება და მოძიება ტურისტს (მომხმარებელს) შეუძლია, როგორც ისტორიულ-კულტურული ძეგლების (ხუროთმოძღვრება, მუზეუმები) დათვალიერებით, აგრეთვე შესაბამისი სახის სამეცნიერო თუ გასართობი დაწესებულებების მონახულებით.
[[ფაილი:Samegrelo-zemo svanetis samxareo administracia.jpg|right|thumb|250px|სამეგრელო–ზემო სვანეთის სამხარეო ადმინისტრაციის შენობა ზუგდიდში]]
მეგრულ ფოლკლორში აირეკლება ბარისათვის დამახასიათებელი ([[ცეკვა]] და სიმღერა) კულტურა, მისი ისტორია ჩამოყალიბებიდან დღემდე. ხოლო სვანურ სიმღერებსა და ცეკვებში მთის კულტურა, მისი განვითარებისა და თვითმყოფადობის ყველა იერსახე საინტერესოდაა შემონახული.

ხალხური ხელოვნების გადარჩენასა და აუთენტურობის დაცვას, ხალხური ხელოვნების პოპულარიზაციას, მისი ძირძველი კერების აღორძინებას ემსახურება პროგრამები, რომელსაც ახორციელებენ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად.

საპრეზიდენტო ფოლკლორის მხარდაჭერის ეროვნული პროგრამის საფუძველზე [[2006]] და [[2007]] წ.წ. ეროვნული სამოსით რეგიონში შეიმოსა 27 ფოლკლორული ანსამბლი. მათ შორის არიან უხუცესები, მოზარდები, მოზრდილები, აგრეთვე ოჯახური და სოფლის ანსამბლები. მათთვის შეძენილ იქნა აგრეთვე ეროვნული საკრავები. აღნიშნული პროგრამების განხორციელება ხელს უწყობს, როგორც ხალხური შემოქმედებითი კოლექტივების საკონცერტო იერსახის შექმნას, ასევე კულტურული ცხოვრების გამოცოცხლებას, ხალხური ხელოვნების ცოცხალი მატარებლების მოძიების ხელშეწყობას.

კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროსა და ადგილობრივი თვითთმართველობის ორგანოების ერთობლივად განხორციელებული პროექტების ფარგლებში იმართება აგრეთვე საქართველოს სხვადასხვა კუთხის ხალხური თვითშემოქმედების ანსამბლების გაცვლითი კონცერტები ყოველ მეორე წელს ხობში იმართება მეგრული სიმღერის საერთაშორისო ფესტივალი. ფესტივალში მონაწილეობას იღებენ მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან ჩამოსული მუსიკოს-შემსრულებლები. [[2009]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბერში]], ხობი რიგით მეხუთე, საიუბილეო ფესტივალს უმასპინძლებს.

ზუგდიდში ჩამოყალიბებულია სალოტბარო სკოლა, რომელსაც ხელმძღვანელობს მსოფლიოში ცნობილი უხუცესი ლოტბარი, ანსამბლ „ოდოიას“ ხელმძღვანელი პოლიკარპე ხუბულავა. რეგიონში მოღვაწეობენ ფოლკლორის ცნობილი მოღვაწეები — იროდი ტიკარაძე ([[ფოთი]]) და მურთაზ ციმინტია ([[წალენჯიხა]]), ისლამ ფილფანი, კანდიდ მერლანი ([[მესტია]]).

== ღირსშესანიშნაობები ==
სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარის ტერიტორიაზე ასეულობით ხუროთმოძღვრული ძეგლია აგებული: საკულტო შენობები, ეკლესია-მონასტრები, სათავდაცვო თუ სამეურნეო ნაგებობები. ხოლო შუასაუკუნეობრივი აღმშენებლობა უმთავრესად საეკლესიო ნაგებობითაა წარმოდგენილი.

უძველეს მონასტერთა შორის აღსანიშანავია მარტვილ-ჭყონდიდის მონასტერი, რომელიც [[X საუკუნე]]ში ქართული ეკლესიის ერთ-ერთ ბურჯად აქცია [[აფხაზები|აფხაზთა]] მეფე გიორგი მეორემ, ხოლო ბაგრატ მეოთხემ ჭყონდიდი სამოღვაწეო კათედრად მიუჩინა [[გიორგი მთაწმინდელი|გიორგი მთაწმინდელს]]. [[ქართლის ცხოვრება|ქართლის ცხოვრების]] ცნობით [[ბაგრატ IV]] [[მარტვილის მონასტერი|მარტვილის მონასტერშია]] დამარხული.

===ისტორიული ძეგლები===

====აბაშის მუნიციპალიტეტი====
* [[სეფიეთის ტაძარი]]
* [[ტყვირის ეკლესია]]
* [[წმინდა გიორგი ეკლესია (სუჯუნა)|სუჯუნის წმინდა გიორგის ეკლესია]]
* კადარის ეკლესია
* [[გულეიკარის წმინდა გიორგის ეკლესია]]

==== ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი ====
* [[ზუგდიდის ისტორიულ-არქიტექტურული მუზეუმი|დადიანთა სასახლე ზუგდიდში]]
* [[კორცხელის ღვთისმშობლის ეკლესია]]
* [[ცაიშის მონასტერი]]
* [[ანაკლიის ციხე]]
* [[ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი]]
* [[ჭაქვინჯის ციხე]]
* [[რუხის ციხე]]

==== მარტვილის მუნიციპალიტეტი ====
* მარტვილის (ჭყონდიდის) სამონასტრო ანსამბლი
* წაჩხურის მთავარანგელოზის ეკლესია
* თამაკონის ციხე
* აბედათის ციხე-დარბაზი
* ნოღის ციხე
* მარტვილის მონასტერი, ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარი VII ს, ჩიქოვანების ეკლესია  XII ს.
* ნახარებაოს წმ. გიორგის სახელობის ეკლესია XII ს. წმ. ანტონ ჭყონდიდელის საფლავი.
* ოფუცხოლე - დადიანების საბანაო ადგილი.
* სოფელი გაჭედილი - მოთენას მღვიმე - ისტორიული მღვიმე, ტბა, საბანაო ადგილები.
* სოფელი ბალდა - ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ეკლესია  XIII ს. ბილიკი მთაში.
* ჟუჟღი - ჩანჩქერი ხავსიან კლდეზე. მდინარე აბაშის ხეობა, ბზის ტყე.
* ონიორე - ჩანჩქერი მდინარე აბაშაზე, მდინარე აბაშის სათავე, კარვების გასაშლელი ადგილი.
* ტობის მღვიმე (ბალდა) – 234 მ სიმაღლის „ტობის“ ჩანჩქერი, ტბები, დარბაზები.
* სოფელი სალხინო - ღვთისმშობლის შობის სახელობის ეკლესია XVIII ს. დადიანების სასახლე, ისტორიული მარანი.
* მდ. წაჩხურუს ხეობა, „ხიზნების მღვიმე“ (ისტორიული მღვიმე-ნამოსახლარი).
* წაჩხურუს მთავარანგელოზის სახელობის ეკლესია XVIII ს. გადმოსახედი ადგილები, მდ. წაჩხურუს ხეობა, მთის ბილიკები.

==== წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი ====
* წალენჯიხის მაცხოვრის ფერიცვალების ტაძარი
* გამაჯისციხის ნანგრევები
* ციხე კაცხარა
* სამიქაოს გამოქვაბული
* საეპისკოპოსო ეკლესია
* ჯაღირის ციხე
* წმინდა ბარბარეს ეკლესია
* ულურიის ციხე
* მამუკიას კოშკი
* დილაქირსეს ციხე-სიმაგრე
* სქურის ციხის ნანგრევები
* ლესალეს ციხის ნანგრევები
* ჯგალის კონუსისებრის კოშკი
* ჯგალის წმინდა ნიკოლოზის სახელობის ეკლესია
* ქ. ჯვარის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ეკლესია
* ობუჯის, ჯგალის (ლეხარჩილეს), საჩინოს მშენებარე ეკლესიები.
* ციხე-კოშკი ომუნე
* ციხე-კოშკი მუმანა
* ლექარდეს ციხე-კოშკი
* ლეშამგეს ეკლესია
* სათოფურიანი ციხის ნანგრევები
* მაღალგორის ციხე
* დობერას ციხე
* ნაოხვამუ საეკლესიო კათედრა
* ჯიხა თავდაცვითი ხასიათის
* ჯვარის ეკლესია
* [[ქვაცანცალა]]
* წმინდა გიორგის სახელიობის ეკლესია (ნანგრევები) XI ს.
* ნოჯიხევი ციხის ნანგრევები
* ჯიხა ციხის ნანგრევები (ჩქვალერი)
* ჯიხა ციხის ნანგრევები (საჩინო)
* წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია (მუჟავა)
* ნოჯიხური XI—XV ს.

=== მუზეუმები ===
* [[ზუგდიდის ისტორიულ-არქიტექტურული მუზეუმი]]
* [[ნოქალაქევის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი]]
* სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი
* ჩხოროწყუს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
* გივი ელიავას სახელობის მარტვილის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
* [[წალენჯიხის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* ჟიული შარტავას სახელობის სენაკის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
* [[ტერენტი გრანელის სახლ-მუზეუმი]]
* ტარას კვარაცხელიას სახლ–მუზეუმი
* ლეო ქიაჩელის სახლ–მუზეუმი
* ეგნატე ფიფიას სახელობის მუზეუმი ([[ჩქვალერი]])

== განათლება და მეცნიერება ==
[[ფაილი:Zugdidis me-2 sajaro skola.jpg|right|thumb|250px|ზუგდიდის მ. კოსტავას სახელობის მე–2 საჯარო სკოლა]]
განათლებისა და მეცნიერების პრიორიტეტულობა სამეგრელოს და ზემო სვანეთის საზოგადოების ისტორიული მემკვიდრეობაა. რასაც ადასტურებს ძველი [[კოლხეთის სამეფო]]ს, აგრეთვე ადრექრისტიანული და შუასაუკუნეების პერიოდის საგანმანათლებლო და მეცნიერული წყაროები.

ქვეყანაში მიმდინარე საგანმანათლებლო რეფორმებში თავიდანვე ჩაერთო რეგიონის ყველა საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ორგანიზაცია.

საშუალო ზოგად-საგანმანათლებლო და უმაღლესი განათლების სისტემის ხელმძღვანელობას კანონის თანახმად განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან ერთად ახორციელებენ: სახელმწიფო რწმუნებულის – [[გუბერნატორი]]ს [[ადმინისტრაცია]] და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები.

[[2008]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბრის]] მონაცემებით რეგიონში ფუნქციონირებს – 256 საჯარო და 21 კერძო ზოგადსაგნამანათლებლო სკოლა, 3 ობოლ და მზრუნველობამოკლებულ მოზარდთა დაწესებულება, რომელთა დაფინანსება ხდება ცენტრალური ბიუჯეტიდან მოსწავლეთა რაოდენობის შესაბამისად ვაუჩერიზაციის მიხედვით. ხოლო სახელმწიფო დაფინანსებაზე არსებული სკოლამდელი აღზრდის დაწესებულებათა რიცხვი რეგიონში შეადგენს 187-ს, მათ დაფინანსებას კანონის შესაბამისად ახდენენ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები. კერძო სკოლამდელ დაწესებულებათა რიცხვი 15.

ზოგადსაგანმანათლებლო საჯარო სკოლებში რეფორმების მიმდინარეობის მეთოდურ და ზოგად სასწავლო დახმარებას ახდენენ ადგილობრივი საგანმანათლებლო რესურს-ცენტრები მუნიციპალური ტერიტორიული დაყოფის მიხედვით.

== რეგიონული დღესასწაულები ==
* [[კონსტანტინეობა]] – აღინიშნება [[1989]] წლიდან, ყოველი წლის [[15 მაისი|15 მაისს]], [[კონსტანტინე გამსახურდია]]ს დაბადების დღეს. სახალხო ზეიმი იმართება [[კონსტანტინე გამსახურდიას სახლ–მუზეუმი|კონსტანტინე გამსახურდიას სახლ–მუზეუმში]].
* [[ვლაქერნობა]] – აღინიშნება ყოველი წლის [[15 ივლისი|15 ივლისს]], ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის კვართის შემოსვის მსოფლიო დღეს, ზუგდიდის ვლაქერნის ღვთისმშობლის სახელობის საკათედრო ტაძარში.
* [[კვირიკობა]] – აღინიშნება [[28 ივლისი|28 ივლისს]], წმინდა კვირიკესა და წმინდა ივლიტას წამების დღეს.

== სპორტი ==
სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში ფუნქციონირებს 9 კომპლექსური და 3 მარტივი ტიპის სასპორტო სკოლა.

სპორტულ სკოლებში ფუნქციონირებს სექციები შემდეგ სახეობებში:
* ბერძნულ-რომაული ჭიდაობა
* ჭიდაობა სამბო
* მაგიდის ჩოგბურთი
* კარატეს სექცია
* [[ტანვარჯიში]]
* [[მკლავჭიდი]]
* [[კალათბურთი]]
* [[ფრენბურთი]]
* [[ხელბურთი]]
* [[ფეხბურთი]]

რეგიონში ჩამოყალიბებულია ფედერაციები, რომლებიც კოორდინაციას უწევენ კლუბებს სახეობების მიხედვით. ზუგდიდში რეკონსტრუქცია გაუკეთდა ცენტრალურ სტადიონს.

რეგიონში არის ცალკე იურიდიულ პირად ჩამოყალიბებული საფეხბურთო კლუბები, რომლებიც წარმატებით ასპარეზობენ საქართველოს ჩემპიონატში:

* საფეხბ. კლუბი [[ზუგდიდი (საფეხბურთო კლუბი)|ზუგდიდი]] ([[ზუგდიდი]]) - უმაღლესი ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[მერანი მარტვილი (საფეხბურთო კლუბი)|მერანი]] ([[მარტვილი]]) – უმაღლესი ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[კოლხეთი ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი 1913]] ([[ფოთი]]) - 1 ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[კოლხეთი ხობი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი]] ([[ხობი]]) - 1 ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[სქური წალენჯიხა (საფეხბურთო კლუბი)|სქური]] ([[წალენჯიხა]]) - 2 ლიგა

ფეხბურთის განვითარებისა და ხელშეწყობის მიზნით სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული პროგრამების ფარგლებში მხარეში მოქმედებს 73 მარტივი ტიპის სტანდარტული, 43 მინი ფეხბურთის ხელოვნურსაფარიანი და 16 კომპლექსური მოედანი. რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ზუგდიდის ცენტრალურ სტადიონს.

ქ. [[აბაშა]]ში ჩამოყალიბებულია ცხენოსან სპორტსმენთა კლუბი, რომელმაც [[საქართველო]]ს [[2008]] წ. გუნდურ ჩემპიონატში პირველი ადგილი დაიკავა.

სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში ფუნქციონირებს 5 საჭადრაკო [[სკოლა]] და 2 საჭადრაკო სექცია, სადაც აღზრდილა არაერთი წარმატებული მოჭადრაკე:

* [[ნონა გაფრინდაშვილი]] — 5-გზის მსოფლიო ჩემპიონი;
* [[ნანა ალექსანდრია]] — 9-გზის ოლიმპიური ჩემპიონი;
* [[ალექსანდრე დგებუაძე]] — დიდოსტატი;
* [[კონსტანტინე შანავა]] — დიდოსტატი;

ტურნირებზე წარჩინებით ასპარეზობენ ნორჩი მოჭადრაკეები: ქ. [[ფოთის]] ნ. ალექსანდრიას სახ. საჭადრაკო სკოლის მოსწავლეებმა 2008 წელს მოიპოვეს მსოფლიოს ვიცე ჩემპიონის ტიტული 10 წლის გოგონათა შორის, ხოლო 12 წლის გოგონათა შორის პირველობაზე მოიპოვეს [[ბრინჯაო]]ს მედლები.

რეგიონი გამოირჩევა სპორტული წარმატებებით ძალოსნობაში. საქართველოს ჩემპიონები და პრიზიორები:

[[ირაკლი ცანავა]] – 
[[დავით გოგია]] – 
[[გიორგი საჯაია]] – 
[[ილიკო ჯალაღონია]] – 
[[თემურ ჩხეიძე]] – 
[[ზაალ კვიციანი]] – 
[[თემურ პერტაია]] – 
[[აგული გეგელია]]  –

აღნიშვნის ღირსია ზუგდიდელი მშვილდოსანი ქრისტინე ესებუა, საქართველოს მრავალგზის ჩემპიონი, ევროპისა და მსოფლიოს პრიზიორი, სხვადასხვა შეჯიბრებების გრან-პრის მფლობელი, პეკინის ზაფხულის ოლიმპიადის ლიცენზიანტი.

ზუგდიდში [[2008]] წელს აშენდა თანამედროვე ტიპის ყინულის სახლი, რომელიც მოზარდებსა და ახალგაზრდობას სთავაზობს გართობას, ვარჯიშსა და დასვენებას.

საჯარო სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებში ყოველწლიურად იმართება მოსწავლეთა შორის პირველობა - „&lt;nowiki/&gt;[[მხიარული სტარტები]]&lt;nowiki/&gt;“, რაც ხელს უწყობს ახალგაზრდობაში ჯანსაღი ცხოვრების წესის ჩამოყალიბებას.

== გალერეა ==

'''ზუგდიდი''':

&lt;gallery&gt;
ფაილი:Dadiani Palace Museum30.06.2009.jpg|ზუგდიდის ისტორიულ–არქიტექტურული მუზეუმი (ღამით)
ფაილი:Church in Zugdidi1.jpg|ღვთისმშობლის შობის სახელობის ეკლესია ზუგდიდში
ფაილი:Zugdidi1.jpg|პარკი ზუგდიდში
ფაილი:Botanical garden (Zugdidi).jpg|[[ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი]]
ფაილი:Dadiani Palace Museum, Zugdidi.jpg|დადიანების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/index.pl სამხარეო ადმინისტრაციის საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721025928/http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/index.pl |date=2011-07-21 }}
* [http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/show_menu_geo.pl?prfile=16.db რეგიონის რუკა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110726045315/http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/show_menu_geo.pl?prfile=16.db |date=2011-07-26 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს მხარეები}}
{{სამეგრელო-ზემო სვანეთი}}

[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე| ]]</text>
      <sha1>0xefzmlqvy2uf3891o8yalr9cfsanlx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405490</id>
      <parentid>4405489</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:03:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* აბაშის მუნიციპალიტეტი */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47689" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული
 |ქართული სახელი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
 |მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
 |სურათი = SZSM-ka.svg
 |მმართველის პოზიცია = სახელმწიფო რწმუნებული
 |მმართველი = [[გიორგი გეგუჩია]]
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 330 761 (2014)
 |სიმჭიდროვე = 44,45
 |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,37 %&lt;br /&gt;[[რუსები]] 0,35 %&lt;br /&gt;[[უკრაინელები]] 0,09 %&lt;br /&gt;[[სომხები]] 0,04 %&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm georgia-ethnic-2014]&lt;/ref&gt;
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]] 98,58 %&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm georgia-religion2014]&lt;/ref&gt;
 |რუკა = Samegrelo-Zemo_Svaneti_region_in_Georgia.svg
}}
'''სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე''' — მხარე დასავლეთ [[საქართველო]]ში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების [[სამეგრელო]]ს და [[სვანეთი|ზემო სვანეთის]] ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-SZ.

==ადმინისტრაციული დაყოფა==
სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები:
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:110%;&quot; align=
|-
! რუკა
! მუნიციპალიტეტები
|-
|rowspan=10|[[ფაილი:SZSM-ka.svg|მარცხნივ|300 პქ]]
|-----
| [[ფოთი|ქალაქი ფოთი]]
|-----
| [[აბაშის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[სენაკის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი]]
|-----
| [[ხობის მუნიციპალიტეტი]]
|}

== ზოგადი ცნობები ==
[[ფაილი:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის რუკა.jpg|thumb|300px|right|სამეგრელო-ზემო სვანეთის დასახლებული პუნქტები]]
მხარის ფართობი შეადგენს 7441 კვ.კმ-ს, მოსახლეობა — 330 761 კაცს, მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ-ზე — 44,45 კაცს. მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ზუგდიდი. მხარეში 500 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:

* '''[[ქალაქი]]''' — 8: [[აბაშა]], [[ზუგდიდი]], [[მარტვილი]], [[სენაკი]], [[ფოთი]], [[წალენჯიხა]], [[ხობი]], [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვარი]];
* '''[[დაბა]]''' — 2: [[მესტია]], [[ჩხოროწყუ]];
* '''[[სოფელი]]''' — 491.

== გეოგრაფია ==
სამეგრელო–ზემო სვანეთი მდებარეობს [[საქართველო]]ს ცენტრალურ ჩრდილო–დასავლეთ ნაწილში. [[რეგიონი]]ს ტერიტორია [[საქართველო]]ს ტერიტორიის 10,6 %-ია, რაც შეადგენს 7441 კვ.კმ-ს, ამ მონაცემით სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონს მეორე ადგილი უკავია საქართველოს რეგიონებს შორის, ხოლო [[ტყე]]ებს უკავიათ 3,01 ათასი კვ.კმ. ანუ რეგიონის მთლიანი ფართობის 40,7 %.

დასავლეთიდან სამეგრელო-ზემო სვანეთს [[შავი ზღვა]] ესაზღვრება, ჩრდილო-დასავლეთით — [[აფხაზეთი]], რომელთანაც საზღვარი [[მდინარე]] [[ენგური|ენგურზე]] და [[კოდორის ქედი|კოდორის ქედზე]] გადის, ჩრდილოეთით — [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციის]] სუბიექტები: [[ყარაჩაი-ჩერქეზეთი]] და [[ყაბარდო-ბალყარეთი]] არიან გამოყოფილი [[კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედი]]თ, ჩრდილო-აღმოსავლეთით და აღმოსავლეთით — [[რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი|რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე]], რომელთანაც [[სვანეთის ქედი|სვანეთის]] და [[ეგრისის ქედი|ეგრისის]] ქედებზე და [[ასხის მასივი|ასხის მასივზე]] გადის საზღვარი, სამხრეთ-აღმოსავლეთით — [[იმერეთი]] და სამხრეთით — [[გურია]].

ზემო სვანეთი საქართველოს ჰიფსომეტრიულ „ჭერად“ ითვლება. მისი ტერიტორიის 96 % [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 მეტრზე, ხოლო 65,8 % 2000 მეტრზე მაღლა არის განლაგებული. ზომიერი კლიმატი, ბუნებრივი სილამაზე და დაცული ფაუნა ზამთრისა და ზაფხულის ტურიზმის განვითარების საშუალებას იძლევა.

== ისტორია ==
მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში:
* [[სამეგრელო]]
* [[სვანეთი]]
* [[ოდიშის სამთავრო]]
* [[სვანეთის სამთავრო]]
* [[აფხაზეთის სამთავრო]]
* [[იმერეთის სამეფო]]
* [[საქართველოს ისტორია]]

== მმართველობა ==
[[ფაილი:Mixeil saakashvili da zaza gorozia.jpg|right|thumb|250px|მარც. [[მიხეილ სააკაშვილი]], მარჯ. გუბერნატორი [[ზაზა გოროზია]] ([[ზუგდიდის მეორე საჯარო სკოლა|მე–2 საჯარო სკოლის]] გახსნა ზუგდიდში)]]
მხარის ადმინისტრაციული ერთეულებია: 1 თვითმმართველი ქალაქი და 7 მუნიციპალიტეტი. მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი. ამ თანამდებობაზე, რომელიც შემოღებულ იქნა 1995 წლის დეკემბერში, დღემდე მუშაობდნენ:

* [[1995]] — ბონდო ჯიქია
* [[2000]] — ლერი ჭითანავა
* [[2004]] — [[გიგი უგულავა]]
* [[2005]] — მიხეილ არდია
* [[2007]] — [[ზაზა გოროზია]]
* [[2011]] — გურამ მისაბიშვილი
* [[2012]] — [[ზაზა გოროზია]] (მეორედ)
* [[2013]] — თენგიზ გუნავა
* [[2013]] — [[ლევან შონია]]
* [[2018]] — [[ალექსანდრე მოწერელია]]

==მოსახლეობა==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი&lt;ref&gt;[http://pop-stat.mashke.org/georgia-division.htm Georgia division]&lt;/ref&gt; !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1959|1959 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1970|1970 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1979|1979 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1989|1989 წ. აღწ.]] !! 1991' !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002 წ. აღწ.]] !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014 წ. აღწ.]] !! 2016' !! 2017' !! 2018'
|-
| სამეგრელო და ზემო სვანეთი || 374,633 || {{ზრდა}}412,190 || {{ზრდა}}422,957 || {{ზრდა}}425,473 || {{ზრდა}}429,200 || {{ზრდა}}466,100 || {{კლება}}330,761 || {{კლება}}328,400 || {{კლება}}324,200 || {{კლება}}320,800
|-
| ქ. ფოთი || 48,117 || 45,979 || 48,508 || 50,922 || 51,100 || 47,149 || 41,465 || 41,800 || 41,700 || 41,700
|-
| აბაშის || 30,286 || 30,416 || 29,246 || 28,219 || 28,600 || 28,707 || 22,341 || 21,700 || 21,200 || 20,800
|-
| ზუგდიდის || 96,643 || 112,241 || 120,217 || 125,444 || 126,800 || 167,760 || 105,509 || 105,700 || 104,200 || 103,300
|-
| მარტვილის || 47,777 || 49,167 || 47,797 || 46,009 || 46,100 || 44,627 || 33,463 || 33,100 || 32,800 || 32,600
|-
| მესტიის || 16,311 || 17,801 || 17,442 || 14,776 || 14,800 || 14,248 || 9,316 || 9,500 || 9,500 || 9,500
|-
| სენაკის || 47,553 || 50,336 || 50,774 || 52,681 || 52,600 || 52,112 || 39,652 || 38,500 || 37,700 || 36,900
|-
| ჩხოროწყუს || 27,647 || 30,784 || 31,404 || 29,840 || 30,600 || 30,124 || 22,309 || 22,200 || 22,100 || 21,900
|-
| წალენჯიხის || 29,019 || 37,813 || 39,477 || 38,643 || 39,200 || 40,133 || 26,158 || 25,700 || 25,200 || 24,800
|-
| ხობის || 31,280 || 37,653 || 38,092 || 38,939 || 39,400 || 41,240 || 30,548 || 30,100 || 29,007 || 29,200
|}

== რელიგია ==
[[ფაილი:Vlaqernis gvtimshoblis saxelobis eklesia.jpg|right|thumb|250px|ვლაქერნის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია ზუგდიდში]]
[[საქართველო]]ს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის [[2002|2002 წლის]] 14 ოქტომბერს დაიდო კონსტიტუციური შეთანხმება, რომლის თანახმად სახელმწიფო და ეკლესია ადასტურებენ მზადყოფნას, ითანამშრომლონ ურთიერთდამოუკიდებლობის პრინციპის დაცვით, ქვეყნის მოსახლეობის საკეთილდღეოდ.

ამჟამად სამეგრელო-ზემო სვანეთის ტერიტორიაზე მოქმედებს საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური ეკლესიის ხუთი ეპარქია:

* ზუგდიდისა და ცაიშის ეპარქია (ქ. ანაკლია, ქ. ზუგდიდი, ქ. წალენჯიხა, ქ. ჯვარი, ზუგდიდისა და წალენჯიხის მუნიციპალიტეტები) — [[გერასიმე (მეუფე)|გერასიმე]]. კათედრა ზუგდიდსა და ცაიშში, რეზიდენცია ზუგდიდსა და წალენჯიხაში.

* მესტიისა და ზემო სვანეთის ეპარქია (დ. მესტია და მესტიის მუნიციპალიტეტი) — ეპისკოპოსი ილარიონი (ქიტიაშვილი). კათედრა და რეზიდენცია მესტიაში.

* სენაკისა და ჩხოროწყუს ეპარქია (ქ. სენაკი, დ. ჩხოროწყუ, ჩხოროწყუს და სენაკის მუნიციპალიტეტები) — [[მიტროპოლოტი შიო (მუჯირი)]]. კათედრა და რეზიდენცია სენაკსა და ჩხოროწყუში.

* ფოთისა და ხობის ეპარქია (ქ. ფოთი, ქ. ხობი, ხობის მუნიციპალიტეტი) — მიტროპოლიტი გრიგოლი (ბერბიჭაშვილი). კათედრა ფოთში, რეზიდენცია ფოთსა და ხობში.

* ჭყონდიდის ეპარქია (ქ. აბაშა, ქ. მარტვილი, მარტვილის და აბაშის მუნიციპალიტეტები) — მთავარეპისკოპოსი პეტრე (ცაავა). კათედრა მარტვილში, რეზიდენცია მარტვილში, აბაშაში.

== ეკონომიკა ==
ეკონომიკური განვითარების დონე მნიშვნელოვნად განსხვავდება ზღვისპირა ([[ფოთი]], [[ხობი]]), ცენტრალურ და მაღალმთიან ზონებში ([[მესტია]]). ფოთი [[საქართველო]]ს გარე სამყაროსთან დამაკავშირებელი მთავარი ჭიშკარია, რომელზეც მოდის ქვეყნის სავაჭრო ტვირთბრუნვის მნიშვნელოვანი წილი. რეგიონის ეკონომიკური გაჯანსაღება მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული აფხაზეთთან პოლიტიკური ურთიერთობების მოწესრიგებაზე.

== ფოლკლორი ==
სამეგრელო-ზემო სვანეთის მდიდარი ისტორიული მემკვიდრეობიდან გამომდინარე ფოლკლორული მასალა კუთხის ტურისტული მიმზიდველობის მნიშვნელოვანი ფაქტორია. მეგრული და სვანური ფოლკლორი გამოირჩევა განსაკუთრებული ლირიზმით, დინამიურობითა და თავისთავადობით. ფოლკლორული მასალა მოიცავს — [[მუსიკა]]ს, ქორეოგრაფიას, [[ზეპირსიტყვიერება]]ს, სახვით და გამოყენებით [[ხელოვნება]]ს, ეთნოგრაფიულ მახასიათებლებს, სახალხო და რელიგიური დღესასწაულების დათვალიერებასა და გაცნობას, რომელთა დათვალიერება და მოძიება ტურისტს (მომხმარებელს) შეუძლია, როგორც ისტორიულ-კულტურული ძეგლების (ხუროთმოძღვრება, მუზეუმები) დათვალიერებით, აგრეთვე შესაბამისი სახის სამეცნიერო თუ გასართობი დაწესებულებების მონახულებით.
[[ფაილი:Samegrelo-zemo svanetis samxareo administracia.jpg|right|thumb|250px|სამეგრელო–ზემო სვანეთის სამხარეო ადმინისტრაციის შენობა ზუგდიდში]]
მეგრულ ფოლკლორში აირეკლება ბარისათვის დამახასიათებელი ([[ცეკვა]] და სიმღერა) კულტურა, მისი ისტორია ჩამოყალიბებიდან დღემდე. ხოლო სვანურ სიმღერებსა და ცეკვებში მთის კულტურა, მისი განვითარებისა და თვითმყოფადობის ყველა იერსახე საინტერესოდაა შემონახული.

ხალხური ხელოვნების გადარჩენასა და აუთენტურობის დაცვას, ხალხური ხელოვნების პოპულარიზაციას, მისი ძირძველი კერების აღორძინებას ემსახურება პროგრამები, რომელსაც ახორციელებენ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად.

საპრეზიდენტო ფოლკლორის მხარდაჭერის ეროვნული პროგრამის საფუძველზე [[2006]] და [[2007]] წ.წ. ეროვნული სამოსით რეგიონში შეიმოსა 27 ფოლკლორული ანსამბლი. მათ შორის არიან უხუცესები, მოზარდები, მოზრდილები, აგრეთვე ოჯახური და სოფლის ანსამბლები. მათთვის შეძენილ იქნა აგრეთვე ეროვნული საკრავები. აღნიშნული პროგრამების განხორციელება ხელს უწყობს, როგორც ხალხური შემოქმედებითი კოლექტივების საკონცერტო იერსახის შექმნას, ასევე კულტურული ცხოვრების გამოცოცხლებას, ხალხური ხელოვნების ცოცხალი მატარებლების მოძიების ხელშეწყობას.

კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროსა და ადგილობრივი თვითთმართველობის ორგანოების ერთობლივად განხორციელებული პროექტების ფარგლებში იმართება აგრეთვე საქართველოს სხვადასხვა კუთხის ხალხური თვითშემოქმედების ანსამბლების გაცვლითი კონცერტები ყოველ მეორე წელს ხობში იმართება მეგრული სიმღერის საერთაშორისო ფესტივალი. ფესტივალში მონაწილეობას იღებენ მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან ჩამოსული მუსიკოს-შემსრულებლები. [[2009]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბერში]], ხობი რიგით მეხუთე, საიუბილეო ფესტივალს უმასპინძლებს.

ზუგდიდში ჩამოყალიბებულია სალოტბარო სკოლა, რომელსაც ხელმძღვანელობს მსოფლიოში ცნობილი უხუცესი ლოტბარი, ანსამბლ „ოდოიას“ ხელმძღვანელი პოლიკარპე ხუბულავა. რეგიონში მოღვაწეობენ ფოლკლორის ცნობილი მოღვაწეები — იროდი ტიკარაძე ([[ფოთი]]) და მურთაზ ციმინტია ([[წალენჯიხა]]), ისლამ ფილფანი, კანდიდ მერლანი ([[მესტია]]).

== ღირსშესანიშნაობები ==
სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარის ტერიტორიაზე ასეულობით ხუროთმოძღვრული ძეგლია აგებული: საკულტო შენობები, ეკლესია-მონასტრები, სათავდაცვო თუ სამეურნეო ნაგებობები. ხოლო შუასაუკუნეობრივი აღმშენებლობა უმთავრესად საეკლესიო ნაგებობითაა წარმოდგენილი.

უძველეს მონასტერთა შორის აღსანიშანავია მარტვილ-ჭყონდიდის მონასტერი, რომელიც [[X საუკუნე]]ში ქართული ეკლესიის ერთ-ერთ ბურჯად აქცია [[აფხაზები|აფხაზთა]] მეფე გიორგი მეორემ, ხოლო ბაგრატ მეოთხემ ჭყონდიდი სამოღვაწეო კათედრად მიუჩინა [[გიორგი მთაწმინდელი|გიორგი მთაწმინდელს]]. [[ქართლის ცხოვრება|ქართლის ცხოვრების]] ცნობით [[ბაგრატ IV]] [[მარტვილის მონასტერი|მარტვილის მონასტერშია]] დამარხული.

===ისტორიული ძეგლები===

====აბაშის მუნიციპალიტეტი====
* [[სეფიეთის ტაძარი]]
* [[ტყვირის ეკლესია]]
* [[სუჯუნის წმინდა გიორგის ეკლესია]]
* კადარის ეკლესია
* [[გულეიკარის წმინდა გიორგის ეკლესია]]

==== ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი ====
* [[ზუგდიდის ისტორიულ-არქიტექტურული მუზეუმი|დადიანთა სასახლე ზუგდიდში]]
* [[კორცხელის ღვთისმშობლის ეკლესია]]
* [[ცაიშის მონასტერი]]
* [[ანაკლიის ციხე]]
* [[ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი]]
* [[ჭაქვინჯის ციხე]]
* [[რუხის ციხე]]

==== მარტვილის მუნიციპალიტეტი ====
* მარტვილის (ჭყონდიდის) სამონასტრო ანსამბლი
* წაჩხურის მთავარანგელოზის ეკლესია
* თამაკონის ციხე
* აბედათის ციხე-დარბაზი
* ნოღის ციხე
* მარტვილის მონასტერი, ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარი VII ს, ჩიქოვანების ეკლესია  XII ს.
* ნახარებაოს წმ. გიორგის სახელობის ეკლესია XII ს. წმ. ანტონ ჭყონდიდელის საფლავი.
* ოფუცხოლე - დადიანების საბანაო ადგილი.
* სოფელი გაჭედილი - მოთენას მღვიმე - ისტორიული მღვიმე, ტბა, საბანაო ადგილები.
* სოფელი ბალდა - ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ეკლესია  XIII ს. ბილიკი მთაში.
* ჟუჟღი - ჩანჩქერი ხავსიან კლდეზე. მდინარე აბაშის ხეობა, ბზის ტყე.
* ონიორე - ჩანჩქერი მდინარე აბაშაზე, მდინარე აბაშის სათავე, კარვების გასაშლელი ადგილი.
* ტობის მღვიმე (ბალდა) – 234 მ სიმაღლის „ტობის“ ჩანჩქერი, ტბები, დარბაზები.
* სოფელი სალხინო - ღვთისმშობლის შობის სახელობის ეკლესია XVIII ს. დადიანების სასახლე, ისტორიული მარანი.
* მდ. წაჩხურუს ხეობა, „ხიზნების მღვიმე“ (ისტორიული მღვიმე-ნამოსახლარი).
* წაჩხურუს მთავარანგელოზის სახელობის ეკლესია XVIII ს. გადმოსახედი ადგილები, მდ. წაჩხურუს ხეობა, მთის ბილიკები.

==== წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი ====
* წალენჯიხის მაცხოვრის ფერიცვალების ტაძარი
* გამაჯისციხის ნანგრევები
* ციხე კაცხარა
* სამიქაოს გამოქვაბული
* საეპისკოპოსო ეკლესია
* ჯაღირის ციხე
* წმინდა ბარბარეს ეკლესია
* ულურიის ციხე
* მამუკიას კოშკი
* დილაქირსეს ციხე-სიმაგრე
* სქურის ციხის ნანგრევები
* ლესალეს ციხის ნანგრევები
* ჯგალის კონუსისებრის კოშკი
* ჯგალის წმინდა ნიკოლოზის სახელობის ეკლესია
* ქ. ჯვარის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ეკლესია
* ობუჯის, ჯგალის (ლეხარჩილეს), საჩინოს მშენებარე ეკლესიები.
* ციხე-კოშკი ომუნე
* ციხე-კოშკი მუმანა
* ლექარდეს ციხე-კოშკი
* ლეშამგეს ეკლესია
* სათოფურიანი ციხის ნანგრევები
* მაღალგორის ციხე
* დობერას ციხე
* ნაოხვამუ საეკლესიო კათედრა
* ჯიხა თავდაცვითი ხასიათის
* ჯვარის ეკლესია
* [[ქვაცანცალა]]
* წმინდა გიორგის სახელიობის ეკლესია (ნანგრევები) XI ს.
* ნოჯიხევი ციხის ნანგრევები
* ჯიხა ციხის ნანგრევები (ჩქვალერი)
* ჯიხა ციხის ნანგრევები (საჩინო)
* წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია (მუჟავა)
* ნოჯიხური XI—XV ს.

=== მუზეუმები ===
* [[ზუგდიდის ისტორიულ-არქიტექტურული მუზეუმი]]
* [[ნოქალაქევის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი]]
* სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი
* ჩხოროწყუს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
* გივი ელიავას სახელობის მარტვილის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
* [[წალენჯიხის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* ჟიული შარტავას სახელობის სენაკის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
* [[ტერენტი გრანელის სახლ-მუზეუმი]]
* ტარას კვარაცხელიას სახლ–მუზეუმი
* ლეო ქიაჩელის სახლ–მუზეუმი
* ეგნატე ფიფიას სახელობის მუზეუმი ([[ჩქვალერი]])

== განათლება და მეცნიერება ==
[[ფაილი:Zugdidis me-2 sajaro skola.jpg|right|thumb|250px|ზუგდიდის მ. კოსტავას სახელობის მე–2 საჯარო სკოლა]]
განათლებისა და მეცნიერების პრიორიტეტულობა სამეგრელოს და ზემო სვანეთის საზოგადოების ისტორიული მემკვიდრეობაა. რასაც ადასტურებს ძველი [[კოლხეთის სამეფო]]ს, აგრეთვე ადრექრისტიანული და შუასაუკუნეების პერიოდის საგანმანათლებლო და მეცნიერული წყაროები.

ქვეყანაში მიმდინარე საგანმანათლებლო რეფორმებში თავიდანვე ჩაერთო რეგიონის ყველა საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ორგანიზაცია.

საშუალო ზოგად-საგანმანათლებლო და უმაღლესი განათლების სისტემის ხელმძღვანელობას კანონის თანახმად განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან ერთად ახორციელებენ: სახელმწიფო რწმუნებულის – [[გუბერნატორი]]ს [[ადმინისტრაცია]] და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები.

[[2008]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბრის]] მონაცემებით რეგიონში ფუნქციონირებს – 256 საჯარო და 21 კერძო ზოგადსაგნამანათლებლო სკოლა, 3 ობოლ და მზრუნველობამოკლებულ მოზარდთა დაწესებულება, რომელთა დაფინანსება ხდება ცენტრალური ბიუჯეტიდან მოსწავლეთა რაოდენობის შესაბამისად ვაუჩერიზაციის მიხედვით. ხოლო სახელმწიფო დაფინანსებაზე არსებული სკოლამდელი აღზრდის დაწესებულებათა რიცხვი რეგიონში შეადგენს 187-ს, მათ დაფინანსებას კანონის შესაბამისად ახდენენ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები. კერძო სკოლამდელ დაწესებულებათა რიცხვი 15.

ზოგადსაგანმანათლებლო საჯარო სკოლებში რეფორმების მიმდინარეობის მეთოდურ და ზოგად სასწავლო დახმარებას ახდენენ ადგილობრივი საგანმანათლებლო რესურს-ცენტრები მუნიციპალური ტერიტორიული დაყოფის მიხედვით.

== რეგიონული დღესასწაულები ==
* [[კონსტანტინეობა]] – აღინიშნება [[1989]] წლიდან, ყოველი წლის [[15 მაისი|15 მაისს]], [[კონსტანტინე გამსახურდია]]ს დაბადების დღეს. სახალხო ზეიმი იმართება [[კონსტანტინე გამსახურდიას სახლ–მუზეუმი|კონსტანტინე გამსახურდიას სახლ–მუზეუმში]].
* [[ვლაქერნობა]] – აღინიშნება ყოველი წლის [[15 ივლისი|15 ივლისს]], ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის კვართის შემოსვის მსოფლიო დღეს, ზუგდიდის ვლაქერნის ღვთისმშობლის სახელობის საკათედრო ტაძარში.
* [[კვირიკობა]] – აღინიშნება [[28 ივლისი|28 ივლისს]], წმინდა კვირიკესა და წმინდა ივლიტას წამების დღეს.

== სპორტი ==
სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში ფუნქციონირებს 9 კომპლექსური და 3 მარტივი ტიპის სასპორტო სკოლა.

სპორტულ სკოლებში ფუნქციონირებს სექციები შემდეგ სახეობებში:
* ბერძნულ-რომაული ჭიდაობა
* ჭიდაობა სამბო
* მაგიდის ჩოგბურთი
* კარატეს სექცია
* [[ტანვარჯიში]]
* [[მკლავჭიდი]]
* [[კალათბურთი]]
* [[ფრენბურთი]]
* [[ხელბურთი]]
* [[ფეხბურთი]]

რეგიონში ჩამოყალიბებულია ფედერაციები, რომლებიც კოორდინაციას უწევენ კლუბებს სახეობების მიხედვით. ზუგდიდში რეკონსტრუქცია გაუკეთდა ცენტრალურ სტადიონს.

რეგიონში არის ცალკე იურიდიულ პირად ჩამოყალიბებული საფეხბურთო კლუბები, რომლებიც წარმატებით ასპარეზობენ საქართველოს ჩემპიონატში:

* საფეხბ. კლუბი [[ზუგდიდი (საფეხბურთო კლუბი)|ზუგდიდი]] ([[ზუგდიდი]]) - უმაღლესი ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[მერანი მარტვილი (საფეხბურთო კლუბი)|მერანი]] ([[მარტვილი]]) – უმაღლესი ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[კოლხეთი ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი 1913]] ([[ფოთი]]) - 1 ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[კოლხეთი ხობი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი]] ([[ხობი]]) - 1 ლიგა
* საფეხბ. კლუბი [[სქური წალენჯიხა (საფეხბურთო კლუბი)|სქური]] ([[წალენჯიხა]]) - 2 ლიგა

ფეხბურთის განვითარებისა და ხელშეწყობის მიზნით სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული პროგრამების ფარგლებში მხარეში მოქმედებს 73 მარტივი ტიპის სტანდარტული, 43 მინი ფეხბურთის ხელოვნურსაფარიანი და 16 კომპლექსური მოედანი. რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ზუგდიდის ცენტრალურ სტადიონს.

ქ. [[აბაშა]]ში ჩამოყალიბებულია ცხენოსან სპორტსმენთა კლუბი, რომელმაც [[საქართველო]]ს [[2008]] წ. გუნდურ ჩემპიონატში პირველი ადგილი დაიკავა.

სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში ფუნქციონირებს 5 საჭადრაკო [[სკოლა]] და 2 საჭადრაკო სექცია, სადაც აღზრდილა არაერთი წარმატებული მოჭადრაკე:

* [[ნონა გაფრინდაშვილი]] — 5-გზის მსოფლიო ჩემპიონი;
* [[ნანა ალექსანდრია]] — 9-გზის ოლიმპიური ჩემპიონი;
* [[ალექსანდრე დგებუაძე]] — დიდოსტატი;
* [[კონსტანტინე შანავა]] — დიდოსტატი;

ტურნირებზე წარჩინებით ასპარეზობენ ნორჩი მოჭადრაკეები: ქ. [[ფოთის]] ნ. ალექსანდრიას სახ. საჭადრაკო სკოლის მოსწავლეებმა 2008 წელს მოიპოვეს მსოფლიოს ვიცე ჩემპიონის ტიტული 10 წლის გოგონათა შორის, ხოლო 12 წლის გოგონათა შორის პირველობაზე მოიპოვეს [[ბრინჯაო]]ს მედლები.

რეგიონი გამოირჩევა სპორტული წარმატებებით ძალოსნობაში. საქართველოს ჩემპიონები და პრიზიორები:

[[ირაკლი ცანავა]] – 
[[დავით გოგია]] – 
[[გიორგი საჯაია]] – 
[[ილიკო ჯალაღონია]] – 
[[თემურ ჩხეიძე]] – 
[[ზაალ კვიციანი]] – 
[[თემურ პერტაია]] – 
[[აგული გეგელია]]  –

აღნიშვნის ღირსია ზუგდიდელი მშვილდოსანი ქრისტინე ესებუა, საქართველოს მრავალგზის ჩემპიონი, ევროპისა და მსოფლიოს პრიზიორი, სხვადასხვა შეჯიბრებების გრან-პრის მფლობელი, პეკინის ზაფხულის ოლიმპიადის ლიცენზიანტი.

ზუგდიდში [[2008]] წელს აშენდა თანამედროვე ტიპის ყინულის სახლი, რომელიც მოზარდებსა და ახალგაზრდობას სთავაზობს გართობას, ვარჯიშსა და დასვენებას.

საჯარო სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებში ყოველწლიურად იმართება მოსწავლეთა შორის პირველობა - „&lt;nowiki/&gt;[[მხიარული სტარტები]]&lt;nowiki/&gt;“, რაც ხელს უწყობს ახალგაზრდობაში ჯანსაღი ცხოვრების წესის ჩამოყალიბებას.

== გალერეა ==

'''ზუგდიდი''':

&lt;gallery&gt;
ფაილი:Dadiani Palace Museum30.06.2009.jpg|ზუგდიდის ისტორიულ–არქიტექტურული მუზეუმი (ღამით)
ფაილი:Church in Zugdidi1.jpg|ღვთისმშობლის შობის სახელობის ეკლესია ზუგდიდში
ფაილი:Zugdidi1.jpg|პარკი ზუგდიდში
ფაილი:Botanical garden (Zugdidi).jpg|[[ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი]]
ფაილი:Dadiani Palace Museum, Zugdidi.jpg|დადიანების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/index.pl სამხარეო ადმინისტრაციის საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721025928/http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/index.pl |date=2011-07-21 }}
* [http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/show_menu_geo.pl?prfile=16.db რეგიონის რუკა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110726045315/http://www.szs.gov.ge/cgi-bin/admin/show_menu_geo.pl?prfile=16.db |date=2011-07-26 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს მხარეები}}
{{სამეგრელო-ზემო სვანეთი}}

[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე| ]]</text>
      <sha1>sy42nt06tuffr048wnh3g7xhl0c2c2c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გრიგორიანული კალენდარი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1503</id>
    <revision>
      <id>4405354</id>
      <parentid>4375187</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:01:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15455" xml:space="preserve">'''გრიგორიანული კალენდარი''', ''ახალი სტილი'' (&lt;math&gt;365,2425&lt;/math&gt; დღე-ღამე) — [[მზის კალენდარი|მზის კალენდარული]] ტიპის [[წელთაღრიცხვა|წელთაღრიცხვის]] სისტემა, რომელიც შემოიღეს [[1582]] წლის 4 ოქტომბერს [[რომის პაპი]]ს [[გრიგოლ XIII|გრიგოლ XIII-ის]] დროს. 

გრიგორიანული კალენდარი მეტწილად წააგავს [[იულიუსის კალენდარი|იულიუსის კალენდარს]]. იგი ასევე იყოფა 12 თვედ; თვეში დღეების ხანგრძლივობა 28-დან 31-მდე მერყეობს; ოთხი წლიდან სამი [[მარტივი წელი|მარტივია]] (365 დღე), ხოლო ერთი — [[ნაკიანი წელი|ნაკიანი]] (366 დღე). განსხვავება მხოლოდ იმაშია, რომ ყოველ 400 წელიწადში მასში სამით ნაკლები ნაკიანი წელიწადია. ამის გამო 400 წელიწადში საშუალო წლიური ხანგრძლივობა 365,25 დღიდან — 365,2425 დღემდე მცირდება, რითაც კიდევ უფრო უახლოვდება [[ტროპიკული წელიწადი|ტროპიკულ წელიწადს]] — 365,24217 დღეს.

==გრიგორიანული კალენდრის სტრუქტურა==
როგორც ცნობილია ტროპიკული წელიწადი შეადგენს &lt;math&gt;365,24217&lt;/math&gt; დღეს. იულიუსის კალენდარი, რომლითაც საუკუნეების მანძილზე წლებს ითვლიდნენ, უდრიდა &lt;math&gt;365,25&lt;/math&gt; დღეს, რის გამოც ყოველ 128 წელიწადში ერთ დღიან სხვაობას იძლეოდა. საჭირო შეიქმნა არსებული კალენდრიდან გარკვეული პერიოდულობით დაკლებულიყო დღეები, რათა საშუალო წლიური მნიშვნელობა ტროპიკულს დაახლოვებოდა. ასეთის განსახორციელებლად გადაწყდა ყოველ 400 წელიწადში მე-100, მე-200 და მე-300 წლები ყოფილიყო არა ნაკიანი, როგორც ეს იულიუსის კალენდრის შემთხვევაში გვექნებოდა, არამედ — მარტივი.

ამრიგად, გრიგორიანულ კალენდარში [[ნაკიანი წელი|ნაკიანი]]/[[მარტივი წელი|მარტივი]] წლები შემდეგი პრინციპით გადანაწილდა:
#წელი, რომელიც იყოფა 400-ზე — ნაკიანია;
#სხვა წლები, რომლებიც იყოფიან 100-ზე — მარტივი;
#წლები, რომლებიც იყოფიან 4-ზე — ნაკიანია;
#სხვა დანარჩენი წლები — მარტივი.

აღნიშნული განსაზღვრება ფორმულის სახით შემდეგნაირად ჩაიწერება:

&lt;math&gt;365{,}2425 = 365 + 0{,}25 - 0{,}01 + 0{,}0025 = 365 + \frac{1}{4} - \frac{1}{100} + \frac{1}{400}=365 \frac{97}{400}.&lt;/math&gt;

შედარებისათვის, [[იულიუსის კალენდარი|იულიუსის კალენდრის]] წლის ხანგრძლივობა 365,25 დღეა, ხოლო [[ტროპიკული წელიწადი]]ს — 365.24217 დღე. სხვაობა იულიუსის კალენდარსა და ტროპიკულ კალენდრებს შორის 11 წუთი და 13.9 წამია, ხოლო გრიგორიანულ კალენდარსა და ტროპიკულს შორის — 25,9 წამი. გრიგორიანულ კალენდარში ერთდღიანი ცდომილება გროვდება დაახლოებით 10 ათას წელიწადში (იულიუსისაში — დაახლოებით 128 წელში). 

ამრიგად, 1600 და 2000 წლები იყო ნაკიანი, ხოლო 1700, 1800 და 1900 წლები — მარტივი. ასევე მარტივი წელი იქნება 2100, 2200 და 2300 წლები, ხოლო ნაკიანი — 2400 წელი.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!
! '''გრიგორიანული კალენდარი'''
! '''[[იულიუსის კალენდარი]]'''
! '''[[შესწორებული იულიუსის კალენდარი|შესწორებული &lt;br /&gt;იულიუსის კალენდარი]]'''
|-
| ხანგრძლივობა
| 365 დღე, 5 საათი, 49 წუთი და 12 წამი (365,2425 დღე)
| 365 დღე, 6 საათი (365,25 დღე)
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 50 წამი (365,24222 წელი)
|-
| ტროპიკული წელი
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 46,1 წამი (365,24217 დღე)
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 46,1 წამი (365,24217 დღე)
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 46,1 წამი (365,24217 დღე)
|-
| სხვაობა
| 25,9 წამი (0.00033 დღე)
| 11 წუთი და 13.9 წამი (0,00783 დღე)
| 3,9 წამი (0,00005 დღე)
|-
|}

გრიგორიანული კალენდრის შემოღების მომენტში, იულიუსის კალენდრის ცთომილებას შეადგენდა 10 დღე, რომელიც დაგროვდა [[325]] წლიდან ([[ნიკეის პირველი საეკლესიო კრება|ნიკეის კრებაზე]] 21 მარტის [[ბუნიობა|ბუნიობის]] დღედ გამოცხადებიდან) [[1582]] წლამდე დროის შუალედში. 

&lt;math&gt;(1582-325)\times0,00783=9.84231\approx10&lt;/math&gt; დღე

დროის გასვლასთან ერთად კვლავ იზრდებოდა აღნიშნული სიდიდე და 1900 წლის 14 მარტიდან სხვაობამ 13 დღე შეადგინა.

ცხრილში წარმოდგენილია თითოეული ახალი დამატებული დღის მოქმედების პერიოდი წლების მიხედვით:
{|class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right&quot;
!დღეთა სხვაობა
!პერიოდი (იულიუსის კალენდრით)
!პერიოდი (გრიგორიანული კალენდრით)
|-
|10||5 ოქტომბერი 1582 — 29 თებერვალი 1700||15 ოქტომბერი 1582 — 11 მარტი 1700
|-
|11||1 მარტი 1700 — 29 თებერვალი 1800||12 მარტი 1700 — 12 მარტი 1800
|-
|12||1 მარტი 1800 — 29 თებერვალი 1900||13 მარტი 1800 — 13 მარტი 1900
|-
|13||1 მარტი 1900 — 29 თებერვალი 2100||14 მარტი 1900 — 14 მარტი 2100
|-
|14||1 მარტი 2100 — 29 თებერვალი 2200||15 მარტი 2100 — 15 მარტი 2200
|-
|15||1 მარტი 2200 — 29 თებერვალი 2300||16 მარტი 2200 — 16 მარტი 2300
|}

== თვეები ==
გრიგორიანული კალენდრის თანახმად, წელიწადი იყოფა 12 თვედ, რომელთა ხანგრძლივობა 28-31 დღეებს შორის მერყეობს:
{|class=&quot;wikitable&quot;
!№||თვე||დღეების რაოდენობა
|-
|1||[[იანვარი]]||31
|-
|2||[[თებერვალი]]||28 (29 — [[ნაკიანი წელიწადი|ნაკიან წელიწადში]])
|-
|3||[[მარტი]]||31
|-
|4||[[აპრილი]]||30
|-
|5||[[მაისი]]||31
|-
|6||[[ივნისი]]||30
|-
|7||[[ივლისი]]||31
|-
|8||[[აგვისტო]]||31
|-
|9||[[სექტემბერი]]||30
|-
|10||[[ოქტომბერი]]||31
|-
|11||[[ნოემბერი]]||30
|-
|12||[[დეკემბერი]]||31
|}

==ისტორია==
1582 წლის 5 ოქტომბერს რომის პაპმა გრიგოლ XIII-მ გამოსცა ბული ({{lang-la|Inter gravissimas}}), რომლის მიხედვითაც იულიუსის კალენდარს მიამატა 10 დღე და 5 ოქტომბერი გამოცხადდა 15 ოქტომბრად. შესწორება განხორციელდა გაზაფხულის ბუნიობის დღის ცვლის მიხედვით, 325 წელს [[ნიკეის პირველი საეკლესიო კრება|ნიკეის კრებაზე]] დადგგენილ 21 მარტთან მიმართებაში. 

თუ XVI საუკუნის გასულს განსხვავება იულიუსისა და გრიგოროლის კალენდრებს შორის იყო 10 დღე, 1900 წლიდან განსხვავება გმოიხატება 13 დღით. პირველად იგი შემოიღეს [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნის]] 80-იან წლებში [[იტალია]]ში, [[ესპანეთი|ესპანეთში]], [[პორტუგალია]]ში. [[პოლონეთი|პოლონეთში]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], [[უნგრეთი|უნგრეთსა]] და [[ევროპა|ევროპის]] ზოგიერთ სხვა [[სახელმწიფო]]ში, უფრო გვიან — [[გერმანია]]ში (XVII-XVIII სს.), [[დიდი ბრიტანეთი|ინგლისში]] (XVIII ს.), [[იაპონია]]ში (XIX ს.). 1752 წლის 2 სექტემბერს [[დიდი ბრიტანეთი]] გრიგორიანულ კალენდარზე გადავიდა, თითქმის ორი საუკუნით გვიან ვიდრე [[დასავლეთ ევროპა|დასავლეთ ევროპის]] დიდი ნაწილი.

[[რევოლუცია|რევოლუციამდელ]] [[რუსეთი|რუსეთში]] ახალი სტილი არ მოქმედებდა. იგი შემოიღეს [[ოქტომბრის რევოლუცია|ოქტომბრის რევოლუციის]] შემდეგ [[1918]] წლის [[24 იანვარი|24 იანვრის]] [[დეკრეტი]]თ. ამ დროისთვის [[იულიუსის კალენდარი]] 13 [[დღე-ღამე]] „ჩამორჩებოდა“, ამიტომ [[1 თებერვალი]] [[14 თებერვალი|14 თებერვლად]] გამოცხადდა. [[კვირა|კვირის]] დღეები ორივე კალენდარში ერთი-მეორეს ემთხვევა. 

ამჟამად მსოფლიოს ყველა განვითარებულ სახელმწიფოში გრიგორიანულ კალენდარს იყენებენ.

==ახალი სტილის საკითხი ქართულ მართლამადიდებლურ ეკლესიაში==
1917 წელს მოხდა რევოლუცია. საკანონმდებლო ორგანოებში დაისვა კალენდრის საკითხიც. 1918 წლის 14 აპრილს საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქს კირიონს მოუვიდა ტელეფონოგრამა: „აპრილის 13 მიღებულ იქმნა კანონი ამიერკავკასიის რესპუბლიკებში ახალი დროთა აღრიცხვის შესახებ; აპრილის 18 უნდა ცნობილ იქმნას მაისის პირველად. აღდგომა იდღესასწაულება მაისის 5 (ძვ. სტ. 22 აპრილს). ამის მიხედვით მოძრავი დღესასწაულები წაიწევიან წინ 13 დღით. ინებეთ სათანადო განკარგულება“. ტელეფონოგრამა მოსმენილ იქმნა საკათალიკოზო საბჭოში.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კალენდარი]]

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|3| 270}}
* „საქართველოს საეკლესიო კალენდარი 1976 წლის“, გვ. 139-140

[[კატეგორია:კალენდარი]]</text>
      <sha1>8r4xqwf6pslnt0aeqx6y8i4czbw5mmd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405499</id>
      <parentid>4405354</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:22:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15459" xml:space="preserve">'''გრიგორიანული კალენდარი''', ''ახალი სტილი'' (&lt;math&gt;365,2425&lt;/math&gt; დღე-ღამე) — [[მზის კალენდარი|მზის კალენდარული]] ტიპის [[წელთაღრიცხვა|წელთაღრიცხვის]] სისტემა, რომელიც შემოიღეს [[1582]] წლის 4 ოქტომბერს [[რომის პაპი]]ს [[გრიგოლ XIII|გრიგოლ XIII-ის]] დროს. 

გრიგორიანული კალენდარი მეტწილად წააგავს [[იულიუსის კალენდარი|იულიუსის კალენდარს]]. იგი ასევე იყოფა 12 თვედ; თვეში დღეების ხანგრძლივობა 28-დან 31-მდე მერყეობს; ოთხი წლიდან სამი [[მარტივი წელი|მარტივია]] (365 დღე), ხოლო ერთი — [[ნაკიანი წელი|ნაკიანი]] (366 დღე). განსხვავება მხოლოდ იმაშია, რომ ყოველ 400 წელიწადში მასში სამით ნაკლები ნაკიანი წელიწადია. ამის გამო 400 წელიწადში საშუალო წლიური ხანგრძლივობა 365,25 დღიდან — 365,2425 დღემდე მცირდება, რაც კიდევ უფრო აახლოვებს [[ტროპიკული წელიწადი|ტროპიკულ წელიწადს]] — 365,24217 დღე-ღამეს.

==გრიგორიანული კალენდრის სტრუქტურა==
როგორც ცნობილია ტროპიკული წელიწადი შეადგენს &lt;math&gt;365,24217&lt;/math&gt; დღეს. იულიუსის კალენდარი, რომლითაც საუკუნეების მანძილზე წლებს ითვლიდნენ, უდრიდა &lt;math&gt;365,25&lt;/math&gt; დღეს, რის გამოც ყოველ 128 წელიწადში ერთ დღიან სხვაობას იძლეოდა. საჭირო შეიქმნა არსებული კალენდრიდან გარკვეული პერიოდულობით დაკლებულიყო დღეები, რათა საშუალო წლიური მნიშვნელობა ტროპიკულს დაახლოვებოდა. ასეთის განსახორციელებლად გადაწყდა ყოველ 400 წელიწადში მე-100, მე-200 და მე-300 წლები ყოფილიყო არა ნაკიანი, როგორც ეს იულიუსის კალენდრის შემთხვევაში გვექნებოდა, არამედ — მარტივი.

ამრიგად, გრიგორიანულ კალენდარში [[ნაკიანი წელი|ნაკიანი]]/[[მარტივი წელი|მარტივი]] წლები შემდეგი პრინციპით გადანაწილდა:
#წელი, რომელიც იყოფა 400-ზე — ნაკიანია;
#სხვა წლები, რომლებიც იყოფიან 100-ზე — მარტივი;
#წლები, რომლებიც იყოფიან 4-ზე — ნაკიანია;
#სხვა დანარჩენი წლები — მარტივი.

აღნიშნული განსაზღვრება ფორმულის სახით შემდეგნაირად ჩაიწერება:

&lt;math&gt;365{,}2425 = 365 + 0{,}25 - 0{,}01 + 0{,}0025 = 365 + \frac{1}{4} - \frac{1}{100} + \frac{1}{400}=365 \frac{97}{400}.&lt;/math&gt;

შედარებისათვის, [[იულიუსის კალენდარი|იულიუსის კალენდრის]] წლის ხანგრძლივობა 365,25 დღეა, ხოლო [[ტროპიკული წელიწადი]]ს — 365.24217 დღე. სხვაობა იულიუსის კალენდარსა და ტროპიკულ კალენდრებს შორის 11 წუთი და 13.9 წამია, ხოლო გრიგორიანულ კალენდარსა და ტროპიკულს შორის — 25,9 წამი. გრიგორიანულ კალენდარში ერთდღიანი ცდომილება გროვდება დაახლოებით 10 ათას წელიწადში (იულიუსისაში — დაახლოებით 128 წელში). 

ამრიგად, 1600 და 2000 წლები იყო ნაკიანი, ხოლო 1700, 1800 და 1900 წლები — მარტივი. ასევე მარტივი წელი იქნება 2100, 2200 და 2300 წლები, ხოლო ნაკიანი — 2400 წელი.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!
! '''გრიგორიანული კალენდარი'''
! '''[[იულიუსის კალენდარი]]'''
! '''[[შესწორებული იულიუსის კალენდარი|შესწორებული &lt;br /&gt;იულიუსის კალენდარი]]'''
|-
| ხანგრძლივობა
| 365 დღე, 5 საათი, 49 წუთი და 12 წამი (365,2425 დღე)
| 365 დღე, 6 საათი (365,25 დღე)
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 50 წამი (365,24222 წელი)
|-
| ტროპიკული წელი
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 46,1 წამი (365,24217 დღე)
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 46,1 წამი (365,24217 დღე)
| 365 დღე, 5 საათი, 48 წუთი და 46,1 წამი (365,24217 დღე)
|-
| სხვაობა
| 25,9 წამი (0.00033 დღე)
| 11 წუთი და 13.9 წამი (0,00783 დღე)
| 3,9 წამი (0,00005 დღე)
|-
|}

გრიგორიანული კალენდრის შემოღების მომენტში, იულიუსის კალენდრის ცთომილებას შეადგენდა 10 დღე, რომელიც დაგროვდა [[325]] წლიდან ([[ნიკეის პირველი საეკლესიო კრება|ნიკეის კრებაზე]] 21 მარტის [[ბუნიობა|ბუნიობის]] დღედ გამოცხადებიდან) [[1582]] წლამდე დროის შუალედში. 

&lt;math&gt;(1582-325)\times0,00783=9.84231\approx10&lt;/math&gt; დღე

დროის გასვლასთან ერთად კვლავ იზრდებოდა აღნიშნული სიდიდე და 1900 წლის 14 მარტიდან სხვაობამ 13 დღე შეადგინა.

ცხრილში წარმოდგენილია თითოეული ახალი დამატებული დღის მოქმედების პერიოდი წლების მიხედვით:
{|class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right&quot;
!დღეთა სხვაობა
!პერიოდი (იულიუსის კალენდრით)
!პერიოდი (გრიგორიანული კალენდრით)
|-
|10||5 ოქტომბერი 1582 — 29 თებერვალი 1700||15 ოქტომბერი 1582 — 11 მარტი 1700
|-
|11||1 მარტი 1700 — 29 თებერვალი 1800||12 მარტი 1700 — 12 მარტი 1800
|-
|12||1 მარტი 1800 — 29 თებერვალი 1900||13 მარტი 1800 — 13 მარტი 1900
|-
|13||1 მარტი 1900 — 29 თებერვალი 2100||14 მარტი 1900 — 14 მარტი 2100
|-
|14||1 მარტი 2100 — 29 თებერვალი 2200||15 მარტი 2100 — 15 მარტი 2200
|-
|15||1 მარტი 2200 — 29 თებერვალი 2300||16 მარტი 2200 — 16 მარტი 2300
|}

== თვეები ==
გრიგორიანული კალენდრის თანახმად, წელიწადი იყოფა 12 თვედ, რომელთა ხანგრძლივობა 28-31 დღეებს შორის მერყეობს:
{|class=&quot;wikitable&quot;
!№||თვე||დღეების რაოდენობა
|-
|1||[[იანვარი]]||31
|-
|2||[[თებერვალი]]||28 (29 — [[ნაკიანი წელიწადი|ნაკიან წელიწადში]])
|-
|3||[[მარტი]]||31
|-
|4||[[აპრილი]]||30
|-
|5||[[მაისი]]||31
|-
|6||[[ივნისი]]||30
|-
|7||[[ივლისი]]||31
|-
|8||[[აგვისტო]]||31
|-
|9||[[სექტემბერი]]||30
|-
|10||[[ოქტომბერი]]||31
|-
|11||[[ნოემბერი]]||30
|-
|12||[[დეკემბერი]]||31
|}

==ისტორია==
1582 წლის 5 ოქტომბერს რომის პაპმა გრიგოლ XIII-მ გამოსცა ბული ({{lang-la|Inter gravissimas}}), რომლის მიხედვითაც იულიუსის კალენდარს მიამატა 10 დღე და 5 ოქტომბერი გამოცხადდა 15 ოქტომბრად. შესწორება განხორციელდა გაზაფხულის ბუნიობის დღის ცვლის მიხედვით, 325 წელს [[ნიკეის პირველი საეკლესიო კრება|ნიკეის კრებაზე]] დადგგენილ 21 მარტთან მიმართებაში. 

თუ XVI საუკუნის გასულს განსხვავება იულიუსისა და გრიგოროლის კალენდრებს შორის იყო 10 დღე, 1900 წლიდან განსხვავება გმოიხატება 13 დღით. პირველად იგი შემოიღეს [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნის]] 80-იან წლებში [[იტალია]]ში, [[ესპანეთი|ესპანეთში]], [[პორტუგალია]]ში. [[პოლონეთი|პოლონეთში]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], [[უნგრეთი|უნგრეთსა]] და [[ევროპა|ევროპის]] ზოგიერთ სხვა [[სახელმწიფო]]ში, უფრო გვიან — [[გერმანია]]ში (XVII-XVIII სს.), [[დიდი ბრიტანეთი|ინგლისში]] (XVIII ს.), [[იაპონია]]ში (XIX ს.). 1752 წლის 2 სექტემბერს [[დიდი ბრიტანეთი]] გრიგორიანულ კალენდარზე გადავიდა, თითქმის ორი საუკუნით გვიან ვიდრე [[დასავლეთ ევროპა|დასავლეთ ევროპის]] დიდი ნაწილი.

[[რევოლუცია|რევოლუციამდელ]] [[რუსეთი|რუსეთში]] ახალი სტილი არ მოქმედებდა. იგი შემოიღეს [[ოქტომბრის რევოლუცია|ოქტომბრის რევოლუციის]] შემდეგ [[1918]] წლის [[24 იანვარი|24 იანვრის]] [[დეკრეტი]]თ. ამ დროისთვის [[იულიუსის კალენდარი]] 13 [[დღე-ღამე]] „ჩამორჩებოდა“, ამიტომ [[1 თებერვალი]] [[14 თებერვალი|14 თებერვლად]] გამოცხადდა. [[კვირა|კვირის]] დღეები ორივე კალენდარში ერთი-მეორეს ემთხვევა. 

ამჟამად მსოფლიოს ყველა განვითარებულ სახელმწიფოში გრიგორიანულ კალენდარს იყენებენ.

==ახალი სტილის საკითხი ქართულ მართლამადიდებლურ ეკლესიაში==
1917 წელს მოხდა რევოლუცია. საკანონმდებლო ორგანოებში დაისვა კალენდრის საკითხიც. 1918 წლის 14 აპრილს საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქს კირიონს მოუვიდა ტელეფონოგრამა: „აპრილის 13 მიღებულ იქმნა კანონი ამიერკავკასიის რესპუბლიკებში ახალი დროთა აღრიცხვის შესახებ; აპრილის 18 უნდა ცნობილ იქმნას მაისის პირველად. აღდგომა იდღესასწაულება მაისის 5 (ძვ. სტ. 22 აპრილს). ამის მიხედვით მოძრავი დღესასწაულები წაიწევიან წინ 13 დღით. ინებეთ სათანადო განკარგულება“. ტელეფონოგრამა მოსმენილ იქმნა საკათალიკოზო საბჭოში.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კალენდარი]]

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|3| 270}}
* „საქართველოს საეკლესიო კალენდარი 1976 წლის“, გვ. 139-140

[[კატეგორია:კალენდარი]]</text>
      <sha1>h3n2yjajuugwth9793c2jdvfevn5dqv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1991</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2928</id>
    <revision>
      <id>4405448</id>
      <parentid>3761774</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:07:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12331" xml:space="preserve">{{წელი|{{PAGENAME}}}}

==მოვლენები ==
===მარტი===
* [[15 მარტი]] : [[გერმანია]] ფორმალურად იბრუნებს სრულ დამოუკიდებლობას ოთხი პოსტ-[[მეორე მსოფლიო ომი|მმო]] ოკუპაციური ძალებისგან ([[საფრანგეთი]], [[დიდი ბრიტანეთი]], [[შეერთებული შტატები]] და [[საბჭოთა კავშირი]]). 
===აპრილი===
* [[9 აპრილი]] : [[საქართველო|საქართველოს რესპუბლიკამ]] გამოაცხადა დამოუკიდებლობის აღდგენა.
===მაისი=== 
* [[13 მაისი]] : საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტი გარდაიქმნა აგრარულ უნივერსიტეტად.
* [[21 მაისი]] : [[ეთიოპია|ეთიოპიის]] პრეზიდენტი [[მენგისთუ ჰაილე მარიამი]] გადადგა და ქვეყნიდან გაიქცა.
* 21 მაისი : [[ინდოეთი]]ს პრემიერ-მინისტრი [[განდი, რაჯივ|რაჯივ განდი]] თავდასხმის მსხვერპლი გახდა.
* [[26 მაისი]] : [[საქართველო]]ს პირველ საპრეზიდენტო არჩევნებში დიდი უპირატესობით იმარჯვებს [[ზვიად გამსახურდია]].

===ივნისი===
* [[1 ივნისი]] : ოფიციალურად გაუქმებულ იქნა [[ვარშავის ხელშეკრულების ორგანიზაცია]].
* [[25 ივნისი]] : [[ხორვატია]]მ და [[სლოვენია]]მ დამოუკიდებლობა გამოაცხადეს [[იუგოსლავია|იუგოსლავიისაგან]].
===აგვისტო===
* [[5 აგვისტო]] : [[ლიეტუვა|ლიეტუვაში]] შემოიღეს გარდამავალი საგადამხდელო კუპონები „ვაგნორკა“.
* [[20 აგვისტო]] : [[ესტონეთი|ესტონეთმა]] დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
* [[21 აგვისტო]] : [[ლატვია]]მ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
* [[24 აგვისტო]] : [[უკრაინა]]მ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
* [[30 აგვისტო]] : [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანმა]] დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
* [[31 აგვისტო]] : [[ყირგიზეთი|ყირგიზეთმა]] დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
===სექტემბერი===
* [[1 სექტემბერი]] : [[უზბეკეთი|უზბეკეთმა]] დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
* [[6 სექტემბერი]] : [[სსრკ|სსრ კავშირმა]] აღიარა [[ესტონეთი]]ს, [[ლატვია|ლავტიისა]] და [[ლიტვა|ლიტვის]] დამოუკიდებლობა.
* [[6 სექტემბერი]] : ქალაქ [[ლენინგრადი|ლენინგრადს]] დაუბრუნეს ძველი სახელი – [[სანქტ-პეტერბურგი]].
* [[23 სექტემბერი]] : [[სომხეთი|სომხეთმა]] დამოუკიდებლობა გამოაცხადა.
===დეკემბერი===
* [[25 დეკემბერი]] : [[სსრკ|სსრ კავშირის]] პრეზიდენტი [[გორბაჩოვი, მიხაილ|მიხალ გორბაჩოვი]] თანამდებობიდან გადადგა.
* [[26 დეკემბერი]] : ოფიციალურად დაიშალა [[სსრკ|სსრ კავშირი]].

== დაიბადნენ ==
{{მთავარი|:კატეგორია:დაბადებული {{PAGENAME}}}}
=== იანვარი ===
*[[1 იანვარი]] : [[ალექსანდრე ივანიშვილი]]   — ქართველი ფეხბურთელი
* [[6 იანვარი]] : [[აზამატ ჯიოევი]]  — რუსი ფეხბურთელი
* [[7 იანვარი]] : [[ედენ აზარი]]   — ბელგიელი ფეხბურთელი 
* [[7 იანვარი]] :  [[რობერტო პერეირა]]  — არგენტინელი ფეხბურთელი
* [[7 იანვარი]] : [[კლემან გრანიე]]  — ფრანგი ფეხბურთელი
* [[11 იანვარი]] : [[ანდრეა ბერტოლაჩი]]   — იტალიელი ფეხბურთელი
* [[15 იანვარი]] : [[მარკ ბარტრა]]  — ესპანელი ფეხბურთელი
* [[26 იანვარი]] : [[ალექს სანდრო]] — ბრაზილიელი ფეხბურთელი
* [[31 იანვარი]] : [[ლაშა შავდათუაშვილი]] — ქართველი ძიუდოისტი

=== თებერვალი ===
* [[1 თებერვალი]] : [[ვაჟა ტაბატაძე]] — ქართველი ფეხბურთელი
* [[11 თებერვალი]] : [[ნიკოლა მიროტიჩი]] — მონტენეგროელი კალათბურთელი
* [[12 თებერვალი]] : [[გიორგი ბეგაშვილი]] — ქართველი ფეხბურთელი
* [[15 თებერვალი]] : [[სტეფან ბუკორაცი]] — სერბი ფეხბურთელი
* [[16 თებერვალი]] : [[სერხიო კანალესი]] — ესპანელი ფეხბურთელი
* [[16 თებერვალი]] : [[ზებედა რეხვიაშვილი]] — ქართველი ძიუდოისტი
* [[17 თებერვალი]] : [[ედ შირანი]] — ინგლისელი მომღერალი
* [[19 თებერვალი]] : [[კრისტოფ კრამერი]] — გერმანელი ფეხბურთელი
* [[24 თებერვალი]] : [[ემილი დიდონატო]] — ამერიკელი მოდელი

=== მარტი ===
* [[7 მარტი]] : [[გიორგი არაბული]] — ქართველი პოეტი, რეჟისორი
* [[11 მარტი]] : [[ალესანდრო ფლორენცი]] — იტალიელი ფეხბურთელი
* [[18 მარტი]] : [[ავთანდილ ჭრიკიშვილი]] — ქართველი ძიუდოისტი

=== აპრილი ===
* [[18 აპრილი]] : [[ვლადიმერ ხინჩეგაშვილი]] — ქართველი თავისუფალი სტილით მოჭიდავე

=== მაისი ===
* [[23 მაისი]] : [[ლენა მაიერ-ლანდრუტი]] — გერმანელი მომღერალი

=== ივნისი ===
* [[25 ივნისი]] : [[სიმონე ძაძა]] — იტალიელი ფეხბურთელი

=== ივლისი ===
* [[12 ივლისი]] : [[ხამეს როდრიგესი]] — კოლუმბიელი ფეხბურთელი

=== აგვისტო ===
=== სექტემბერი ===
* [[9 სექტემბერი]] : [[ოსკარი (ფეხბურთელი)|ოსკარი]] — ბრაზილიელი ფეხბურთელი

=== ოქტომბერი ===
* [[2 ოქტომბერი]] : [[რობერტო ფირმინო]] — ბრაზილიელი ფეხბურთელი

=== ნოემბერი ===
* [[15 ნოემბერი]] : [[შეილინ ვუდლი]] — ამერიკელი მსახიობი

=== დეკემბერი ===
* [[24 დეკემბერი]] : [[ლუი ტომლინსონი]] — ინგლისელი მომღერალი და სიმღერების ავტორი. ჯგუფ „[[One Direction]]“-ის წევრი

== გარდაიცვალნენ ==
{{მთავარი|:კატეგორია:გარდაცვლილი {{PAGENAME}}}}

=== იანვარი ===
=== თებერვალი ===
=== მარტი ===
* [[2 მარტი]] : [[გენზბური, სერჟ]] — ფრანგი მუსიკოსი (დ. [[1928]])
=== აპრილი ===
* [[4 აპრილი]] : [[ფრიში, მაქს]] — შვეიცარიელი მწერალი (დ. [[1911]])
=== მაისი ===
* [[21 მაისი]] : [[განდი, რაჯივ]] — ინდოეთის პრემიერ-მინისტრი [[1984]]-[[1989]] (დ. [[1944]])
=== ივნისი ===
=== ივლისი ===
=== აგვისტო ===
=== სექტემბერი ===
* [[26 სექტემბერი]] : [[დეივისი, მაილს]] — ამერიკელი ჯაზის მუსიკოსი (დ. [[1926]])
=== ოქტომბერი ===
=== ნოემბერი ===
=== დეკემბერი ===
* [[26 დეკემბერი]] : [[ინანიშვილი, რევაზ]] — ქართველი მწერალი
* [[22 დეკემბერი]] : [[ფარჯიანი, ირაკლი]]  — ქართველი მხატვარი

== ნობელის პრემიის ლაურეატები ==
* [[ნობელის პრემია ფიზიკის დარგში|ფიზიკა]] : დე ჟენი, პიერ-ჟილ
* [[ნობელის პრემია ქიმიის დარგში|ქიმია]] : ერნსტი, რიჩარდ
* [[ნობელის პრემია ფიზიოლოგიისა და მედიცინის დარგში|ფიზიოლოგია და მედიცინა]] : ნეჰერი, ერვინ; ზაკმანი, ბერტ
* [[ნობელის პრემია ლიტერატურის დარგში|ლიტერატურა]] : გორდიმერი, ნადინე
* [[ნობელის პრემია მშვიდობის დარგში|მშვიდობა]] : [[აუნგ სან სუ კი]]
* [[ნობელის პრემია ეკონომიკის დარგში|ეკონომიკა]] : კოასი, რონალდ

{{ესკიზი-წელი}}

[[კატეგორია:{{PAGENAME}}| ]]</text>
      <sha1>5x12qovsil466zumx1ekjwv2l5r38v7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>უკრაინული ენა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3369</id>
    <revision>
      <id>4405514</id>
      <parentid>4247859</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:35:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mashkawat.ahsan</username>
        <id>137572</id>
      </contributor>
      <comment>ვიდეო #WPWP</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12908" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ენა
| სახელი = უკრაინული  ენა
| თვითდასახელება = українська мова
| რაოდენობა =~ 30 მლნ.
| ქვეყნები = [[უკრაინა]], [[ხორვატია]], [[პოლონეთი]], [[რუმინეთი]], [[რუსეთი]], [[სერბეთი]], [[სლოვაკეთი]]
| კლასიფიკაცია =[[ინდოევროპული ენები]]
::[[ბალტო-სლავური ენები|ბალტოსლავური]]
:::[[სლავური ენები|სლავური]]
::::[[აღმოსავლეთსლავური ენები|აღმ.&amp;nbsp;სლავური]]
| დამწერლობა = [[კირილიცა]] (უკრაინული ვარიანტი)
| სტატუსი = {{UKR}} არეგულირებს: [http://www.nas.gov.ua/UA/Pages/default.aspx უკრაინის მეცნიერების ეროვნული აკადემია]
| კოდები = ISO 639-1: uk &lt;br /&gt;ISO 639-2: ukr
| სტატუსი = {{დროშა|უკრაინა}}&lt;br /&gt;''არაღიარებული ქვეყნები''{{დროშა|დნესტრისპირეთი}}
| რუკა =Idioma_ucraniano.png
| ზომა = 250px
| აღწერა = 
| კოდი =uk
}}
'''უკრაინული ენა''' ({{lang-uk|українська мова}} {{IPA|[ukrɑˈjinʲsʲkɑ ˈmɔwɑ]}}) — [[უკრაინელები]]ს ენა, მიეკუთვნება [[ინდოევროპული ენები|ინდოევროპული ოჯახის]] [[სლავური ენები|სლავურ ენებს]].

[[File:WIKITONGUES- Vira speaking Ukrainian.webm|thumb|250px|უკრაინული ენა]]
== ზოგადი ცნობები ==
* '''მოლაპარაკეთა რაოდენობა''': 45 მლნ.
* '''ენის კოდი''': uk 
* '''სახელწოდება''': uk - українська мова (ukrains’ka mova); en - Ukrainian; eo - Ukraina 
* '''დამწერლობა''': [[კირილიცა]]

სალიტერატურო ენამ განვითარების ორი ეტაპი გაიარა: ძველუკრაინული (XIV-XVIII სს) და თანამედროვე ლიტერატურული ენა (XVIII ს-ის ბოლოდან). მასში უფრო მეტი სიტყვაა პოლონურიდან ნასესხები, მაგრამ რუსულისაგან განსხვავებით, ნაკლებია საკლესიო სლავურიდან მომდინარე სიტყვები. თანამედროვე ლიტერატურული ენის ფორმირებაში უდიდესი როლი შეასრულა ტარას შევჩენკოს შემოქმედებამ. დამწერლობა სლავურ-კირილურ გრაფიკაზე.

== სტატუსი ==
ოფიციალური ენაა [[უკრაინა]]ში, გავრცელებულია ძირითადად უკრაინაში, მის მომიჯნავე რაიონებში: რუსეთსა და ბელარუსში, ყუბანში, პოლონეთში, სლოვაკეთში, აგრეთვე კანადაში, აშშ-ში, არგენტინაში, ავსტრალიაში.

== დამწერლობა==
{{მთავარი|უკრაინული ანბანი}}
[[უკრაინული დამწერლობა]] ეფუძნება [[კირილიცა]]ს და მოიცავს 33 [[ასო (ნიშანი)|ასო]]–ნიშანს ([[გრაფემა|გრაფემას]]).
{|class=&quot;wikitable centre alternance&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- 
! # || დიდი ასო || პატარა ასო || სახელი || გამოქმა&lt;br /&gt;([[IPA]]) || გამოთქმა&lt;br /&gt;(ქართულად) || ტრანსლიტერაცია&lt;br /&gt; ([[ISO 9]]) || [[Unicode]]
|-
| 1|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; |[[А]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | a || ''ა'' || [a] ||ა||a||U+0410 / U+0430
|-
| 2|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; |[[Б]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | б || ''ბე'' || [b] || ბ || b ||U+0411 / U+0431
|-
| 3|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; |[[В]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | в || ''ვე'' || [v]|| ვ ||v||U+0412 / U+0432
|-
| 4|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; |[[Г]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | г || ''ჰე'' || [h] || ჰ|| h || U+0413 / U+0433
|-
| 5|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; |[[Ґ]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ґ || ''გე'' || [g] || გ|| g || U+0490 / U+0491
|-
| 6|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Д]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | д || ''დე'' || [d] || დ || d||U+0414 / U+0434
|-
| 7|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Е]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | е || ''იე'' || [jie] || იე || e || U+0415 / U+0435
|-
| 8|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Є]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | є || ''ჲე'' || [je]|| იო || ë || U+0404 / U+0454
|-
| 9|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ж]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ж || ''ჟე'' || [ʒ] || ჟ || ž || U+0416 / U+0436
|-
| 10|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[З]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | з || ''ზე'' || [z] [zʲ] || ზ || z || U+0417 / U+0437
|-
| 11|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[И]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | и || ''ი'' || [ɪ] || ი || i ||U+0418 / U+0438
|-
| 12|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[І]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | і || ''ი'' || [i] || ი || i ||U+0406 / U+0456
|-
| 13|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ї]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ї || ''ჲი'' || [ji] || ი || i ||U+0407 / U+0457
|-
| 14|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Й]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | й || ''ი ნესკლადოვაიე&lt;br /&gt; &lt;small&gt;и нескладовае&lt;/small&gt; || [j] || იი || j || U+0419 / U+0439
|- 
| 15|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[К]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | к || ''კა'' || [k] || კ|| k || U+041A / U+043A
|-
| 16|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Л]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | л || ''ელ'' || [ɫ] ||ლ|| l || U+041B / U+043B
|-
| 17|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[М]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | м || ''em'' || [m] || მ|| m ||U+041C / U+043C
|-
| 18|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Н]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | н || ''ენ'' || [n] ~ [nʲ] || ნ || n|| U+041D / U+043D
|-
| 19|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[О]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | о || ''ო'' || [o] || ო || o || U+041E / U+043E
|-
| 20|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[П]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | п || ''პე'' || [p] ~ [pʲ] || პ|| p || U+041F / U+043F
|-
| 21|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Р]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | р || ''ერ'' || [r] ~ [rʲ] || რ || r ||U+0420 / U+0440
|-
| 22|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[С]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | с || ''ეს'' || [s] ~ [sʲ] || ს || s || U+0421 / U+0441
|-
| 23|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Т]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | т || ''ტე'' || [t] ~ [tʲ] ||ტ|| t || U+0422 / U+0442
|-
| 24|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[У]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | у || ''უ'' || [u] || უ || u || U+0423 / U+0443
|-
| 25|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ф]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ф || ''ეფ'' || [f] ~ [fʲ] || ფ || f || U+0424 / U+0444 
|-
| 26|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Х]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | х || ''ხა'' || [x] ~ [xʲ] || ხ|| h || U+0425 / U+0445
|-
| 27|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ц]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ц || ''ცე'' || [ʦ] || ც || c || U+0426 / U+0446
|-
| 28|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ч]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ч || ''ჩე'' || [ʧʲ] || ჩ|| č || U+0427 / U+0447 
|-
| 29|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ш]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ш || ''შა'' || [ʃ] || შ || š  || U+0428 / U+0448 
|-
| 30|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Щ]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | щ || ''შჩა'' || [ʃ] || შჩ || šč  || U+0429 / U+0449
|-
| 31|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ь]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ь || ''მიაკი ზნაკი''&lt;br /&gt; &lt;small&gt;мяккі знак&lt;/small&gt; || [ʲ] || || ’ || U+042C / U+044C
|-
| 32|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Ю]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | ю || ''იუ'' || [ʲu] || იუ || û || U+042E / U+044E
|-
| 33|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[Я]] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | я || ''ია'' || [ʲa] || ია || â || U+042F / U+044F
|-
| 34|| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | [[']] || align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size:large&quot; | - || აფოსტროფი || - || colspan=3 | U+02BC
|}

== გრამატიკა ==

...

== ლექსიკა ==

'''ფრაზები და სიტყვები'''

* გამარჯობა - Добрий день (Dobri den); Привіт (Pryvit)
* დილა მშვიდობისა - Доброго ранку (Dobroho ranku)
* საღამო მშვიდობისა - Добрий вечір (Dobryy̆ vechir)
* როგორ ხართ? - як ви поживаєте? (yak vy pozhyvayete?)
* როგორ ხარ? - як поживаєш? (yak pozhyvayesh?)
* კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - Ласкаво просимо (Laskavo prosymo); Вітаємо (Vitaemo)
* როგორ გაქვთ საქმეები? - Як у вас справи? (Yak u vas spravy?)
* გმადლობთ - Дякую (Dyakuyu); Спасибі (Spasybi)
* კი / არა - Так / Ні (Tak / Ni)
* გეთაყვა - Будь ласка (Bud' laska); Прошу (Proshu)
* ნახვამდის - До побачення (Do pobachennya)

'''რიცხვები'''
{| width=&quot;650&quot;
| 
* 1 - один (ody'n) ''მამრობითი სახელებისთვის''
* 1 - одна (odna) ''მდედრობითი სახელებისთვის''
* 1 - одне (odne) ''საშუალო სახელებისთვის''
* 2 - два (dva) ''მამრობითი და საშუალო სახელებისთვის''
* 2 - дві (dvi) ''მდედრობითი სახელებისთვის''

(''დანარჩენი ყველა სახელებისთვის საერთოა'')
* 3 - три (tri)
|
* 4 - чотири (choty'ry)
* 5 - п'ять (pyat') 
* 6 - шість (shist') 
* 7 - сім (sim) 
* 8 - вісім (vísim) 
* 9 - дев'ять (devyat') 
* 10 - десять (desyat')
|}

== სქოლიო ==
{{reflist|1}}

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[უკრაინისტიკა]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://lykt.xyz/ukr/ უკრაინულ-ქართული ლექსიკონი]

{{უკრაინის თემები}}
{{სლავური ენები}}

[[კატეგორია:უკრაინის ენები]]
[[კატეგორია:უკრაინული ენა|*]]
[[კატეგორია:სლავთმცოდნეობა]]
[[კატეგორია:ფილოლოგია]]</text>
      <sha1>d41fft3p2dkp8r856s2w9183qwfw4wx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სალომე ზურაბიშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3427</id>
    <revision>
      <id>4405444</id>
      <parentid>4403948</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:49:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>109.238.228.182</ip>
      </contributor>
      <comment>/* მე-9 მოწვევის პარლამენტი */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="310024" xml:space="preserve">{{მმ*|ზურაბიშვილი}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = სალომე ზურაბიშვილი
|სურათი= President_Salome_Zourabichvili_2020_(cropped).jpg
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 2020 წელს
| ხელმოწერა =  Salome Zurabishvili-signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1952|3|18}}
| დაბადების ადგილი= [[პარიზი]], {{FRA}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საფრანგეთი}} (2018-მდე&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/301330/|title=სალომე ზურაბიშვილმა საფრანგეთის მოქალაქეობა დატოვა|publisher=netgazeti.ge|accessdate=5 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;) →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[ლევან ზურაბიშვილი]]
| დედა = [[ზეინაბ კედია]]
| მეუღლე = [[ნიკოლოზ გორჯესტანი]]&lt;br /&gt;[[ჯანრი კაშია]] ([[1993]]-გ. [[2012]])
| შვილები= ვაჟი: [[თეიმურაზ გორჯესტანი]]&lt;br/&gt;ქალიშვილი: [[ქეთევან გორჯესტანი]]
| განათლება = პარიზის პოლიტიკურ მეცნიერებათა ინსტიტუტი&lt;br&gt;[[კოლუმბიის უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[დიპლომატი]], [[პოლიტიკოსი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები ={{საფრანგეთის რესპუბლიკის საპატიო ლეგიონის ორდენი}} {{საფრანგეთის რესპუბლიკის ღირსების ეროვნული ორდენი}} {{იტალიის ღირსების ორდენი}} {{პოლონეთის ღირსების ორდენი}}
| პარტია = [[საქართველოს გზა]] ([[2006]]-[[2010]])&lt;br /&gt;უპარტიო ([[2010]] წლიდან)
| საიტი = [http://president.gov.ge/ ოფიციალური საიტი]
| შენიშვნა =

| რიგი =   [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|საქართველო|25პქ|მარცხნივ]][[ფაილი:Flag of Georgia.svg|საქართველო|25პქ|მარჯვნივ]][[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-5 პრეზიდენტი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[16 დეკემბერი]], [[2018]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br /&gt;[[გიორგი გახარია]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი= [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| მემკვიდრე   =

| რიგი2 = [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]][[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]][[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის წევრი]], [[მთაწმინდა|მთაწმინდის ოლქის მაჟორიტარი დეპუტატი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[16 დეკემბერი]], [[2018]]
| პრეზიდენტი2= [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| მონარქი= 
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრემიერ-მინისტრი2= [[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]
| თავმჯდომარე2= [[ირაკლი კობახიძე]]
| წინამორბედი2 = [[ზაზა პაპუაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ლადო კახაძე]]

| რიგი3 = [[ფაილი:MFA Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]][[საქართველო|საქართველოს მე–6]] [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საგარეო საქმეთა მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[18 მარტი]] [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა3 =[[19 ოქტომბერი]] [[2005]]
| წინამორბედი3 = [[თედო ჯაფარიძე]]
| მემკვიდრე3 = [[გელა ბეჟუაშვილი]]
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი3 =
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| თავმჯდომარე3 =

| რიგი4 = [[ფაილი:Armoiries république française.svg|border|საფრანგეთი|left|25px]][[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] [[ფაილი:Flag of France.svg|border|საფრანგეთი|right|25px]][[საქართველო|ელჩი საქართველოში]]
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[2003]]
| თანამდებობა დატოვა4= [[2004]]
| პრეზიდენტი4= [[ჟაკ შირაკი]]
| მონარქი4= 
| კანცლერი4 =
| ვიცე-პრეზიდენტი4  =
| პრემიერ-მინისტრი4= 
| თავმჯდომარე4= 
| წინამორბედი4 = მირეი მიუსო 
| მემკვიდრე4 = ფილიპ ლეფორი 
}}
'''სალომე ზურაბიშვილი''' (დ. [[18 მარტი]], [[1952]], [[პარიზი]]) — [[საფრანგეთი]]სა და [[საქართველო]]ს [[პოლიტიკოსი|პოლიტიკური მოღვაწე]], [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-5 პრეზიდენტი]], [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი, [[მთაწმინდა|მთაწმინდის]] ოლქის დამოუკიდებელი მაჟორიტარი დეპუტატი [[2016]]-[[2018]] წლებში, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი [[2004|2004 წლის]] მარტიდან [[2005|2005 წლის]] ოქტომბრამდე, [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] ელჩი [[საქართველო|საქართველოში]] [[2003]]-[[2004]] წლებში.

საქართველოში [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საგარეო საქმეთა მინისტრის]] პოსტზე მოღვაწეობის პერიოდში, მის სახელს უკავშირდება საქართველოდან [[რუსეთი|რუსეთის ფედერაციის]] სამხედრო ბაზების გაყვანა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://new.ipn.ge/ka/article/511179-kartuli-ocneba-sazogadoebas-moucodebs-sakartvelos-prezidentis-postze-mxari-dauchiros-salome-zurabishvilis-kandidaturas|title=„ქართული ოცნება“ საზოგადოებას მოუწოდებს, საქართველოს პრეზიდენტის პოსტზე მხარი დაუჭიროს სალომე ზურაბიშვილის კანდიდატურას|publisher=new.ipn.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

სალომე ზურაბიშვილი დაიბადა და გაიზარდა [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], ქართული პოლიტიკური ემიგრაციის მოღვაწის, წლების მანძილზე  საფრანგეთის ქართული სათვისტომოს თავმჯდომარის, [[ლევან ზურაბიშვილი]]ს, ოჯახში. იგი არის ქართველი საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწის, [[ნიკო ნიკოლაძე|ნიკო ნიკოლაძის]], შვილთაშვილი.

სალომე ზურაბიშვილის ქართულ პოლიტიკაში გამოჩენა საქართველოში ვარდების რევოლუციის შემდეგ, პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის სახელს უკავშირდება, რომელმაც 2004 წლის მარტში საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშნა. სამთავრობო გუნდთან და ქვეყნის მე-3 პრეზიდენტთან კონფლიქტის შემდეგ ზურაბიშვილმა თანამდებობა დატოვა და აქტიურ ოპოზიციაში გადავიდა. ოპოზიციაში ყოფნის პერიოდში მან პოლიტიკური პარტია [[საქართველოს გზა]] დააფუძნა. მოგვიანებით იგი გაერთიანებულ ოპოზიციას შეუერთდა და საქართველოს ხელისუფლების ცვლილების მოთხოვნით გამართულ არაერთ მანიფესტაციაში მიიღო მონაწილეობა. 

[[2010]] წლიდან სალომე ზურაბიშვილმა ქართული პოლიტიკა დატოვა და აკადემიური საქმიანობა გააგრძელა. თუმცა მან დაბრუნებაც დააანონსა და ის ქართულ პოლიტიკას 2012 წლიდან დაუბრუნდა, როცა საქათველოს ხელისუფლება შეიცვალა. ზურაბიშვილმა 2016 წლის [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2016|საქართველოს მე-9 მოწვევის საპარლამენტო არჩევნებზე]] საკუთარი კანდიდატურა დამოუკიდებელად, უპარტიოდ წამოაყენა. მმართველმა გუნდმა მთაწმინდის საარჩევნო ოლქში მას კონკურენტი კანდიდატი არ დაუყენა. ზურაბიშვილმა არჩევნები მეორე ტურში მოიგო და საქართველოს პარლამენტში სადეპუტატო მანდატი მოიპოვა.

[[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები 2018|2018 წელს საქართველოში საპრეზიდენტო არჩევნები]] გაიმართა, სადაც ზურაბიშვილმა საკუთარი კანდიდატურა ამჯერადაც დამოუკიდებლად, უპარტიოდ წარადგინა, თუმცა კვლავ მმართველო პარტიის მხარდაჭერით ისარგებლა. საქართველოს მე-5 პრეზიდენტის არჩევნები მან მე-2 ტურში საბოლოოდ მოიგო და [[2018]] წლის დეკებრიდან საპრეზიდენტო საქმიანობას შეუდგა.

[[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციის]] ახალი რედაქციით პრეზიდენტი ზურაბიშვილი არის პირდაპირი არჩევნების გზით არჩეული საქართველოს ბოლო პრეზიდენტი, რომელსაც ეს თანამდებობა 6 წლის ვადით ეკავება. ის არის აგრეთვე საქართველოში და მთლიანად კავკასიის რეგიონში არჩეული პირველი ქალი პრეზიდენტი.

==ადრეული ცხოვრება და განათლება==
===მშობლები===
[[ფაილი:Ზეინაბ კედია და ლევან ზურაბიშვილი.jpg|200px|მინი|მარცხნივ|ზეინაბ კედია და ლევან ზურაბიშვილი ქორწინების დღეს პარიზში, 15 აპრილი, 1950]]
სალომე ზურაბიშვილი დაიბადა [[1952|1952 წლის]] [[18 მარტი|18 მარტს]] [[პარიზი|პარიზში]], ქართული პოლიტიკური ემიგრაციის მოღვაწის, წლების მანძილზე საფრანგეთის ქართული სათვისტომოს თავმჯდომარის, [[ლევან ზურაბიშვილი|ლევან ზურაბიშვილისა]] და ასევე პოლიტიკური ემიგრაციის მოღვაწის - [[ზეინაბ კედია|ზეინაბ კედიას]] ოჯახში.

მამა: [[ლევან ზურაბიშვილი]] ქართული პოლიტიკური ემიგრაციის წარმომადგენელი და პარიზის ქართული სათვისტომოს მერვე თავმჯდომარე იყო. ის ცნობილი ქართველი საზოგადო მოღვაწის, [[ნიკო ნიკოლაძე|ნიკო ნიკოლაძის]] შვილიშვილი იყო. დედა, ნინო ნიკოლაძე პედაგოგი და პუბლიცისტი, ხოლო მამა – [[ივანე ზურაბიშვილი]] იურისტი, მსახურობდა ამიერკავკასიის სამმართველოს იურისკონსულტად. [[1921]] წელს, [[ბოლშევიკები|ბოლშევიკების]] მიერ საქართველოს ანექსიის შემდგომ, ოჯახი ემიგრაციაში აღმოჩნდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000081/|title=ლევან ზურაბიშვილი - ბიოგრაფია|publisher=www.nplg.gov.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

[[ლევან ზურაბიშვილი]] იყო [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] მცხოვრებ ქართველთა სათვისტომოს თავმჯდომარე ჯერ [[1949]]-[[1951]] წლებში, შემდეგ [[1961]] წლიდან — სიკვდილამდე. ეწეოდა აქტიურ პუბლიცისტურ საქმიანობას, თანამშრომლობდა ქართულ და უცხოურ ჟურნალ–გაზეთებთან. მან ძმასთან, არჩილ ზურაბიშვილთან, ერთად მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა [[1973]] წელს პარიზის წმიდა ნინოს ახალი ეკლესიის შეძენაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://diaspora.gov.ge/?p=2541|title=ზურაბიშვილი ლევან ივანეს ძე|publisher=diaspora.gov.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

დედა: [[ზეინაბ კედია]] [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის]] მთავრობაში უშიშროების მინისტრის და [[ნოე რამიშვილი|ნოე რამიშვილის]] თანამებრძოლის მელქისედეკ (მექი) კედიას ქალიშვილი იყო. გასაბჭოების შემდეგ, როცა კედია  [[საქართველო|საქართველოდან]] წავიდა, მისი მეუღლე ზეინაბზე იყო ფეხმძიმედ. ისინი 4 წელი [[სტამბოლი|სტამბოლში]] ცხოვრობდნენ, ზეინაბიც იქვე დაიბადა. მას შემდეგ, რაც შეუძლებელი გახდა საქართველოში დაბრუნება, ოჯახი [[თურქეთი|თურქეთიდან]] [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], [[პარიზი|პარიზში]] გაემგზავრა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.newposts.ge/?l=G&amp;id=100167-ემიგრაცია,%20ზეინაბ,%20კედია|title=ზეინაბ კედია|publisher=www.newposts.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

[[ლევან ზურაბიშვილი]] და [[ზეინაბ კედია]] [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] დაქორწინდნენ. მათ ორი შვილი - სალომე და ოთარი შეეძინათ. ზეინაბ კედია საქართველოში პირველად ქალიშვილთან, სალომე ზურაბიშვილთან ერთად, [[1986]] წელს ჩამოვიდა. იგი [[2016]] წლის [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]], 94 წლის ასაკში, [[პარიზი|პარიზში]] გარდაიცვალა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.newposts.ge/?l=G&amp;id=100167-ემიგრაცია,%20ზეინაბ,%20კედიაhttp://www.newposts.ge/?l=G&amp;id=100167-ემიგრაცია,%20ზეინაბ,%20კედია|title=ზეინაბ კედია|publisher=www.newposts.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

===ოჯახი===
[[1974]] წელს, 22 წლის სალომე ზურაბიშვილმა რომში გაიცნო, ასევე ემიგრაციაში მცხოვრები, ქართველი ნიკოლოზ გორჯესტანი (გუგუშვილი). სალომე ზურაბიშვილს და კოკი გუგუშვილს ორი შვილი, თეიმურაზი და ქეთევანი შეეძინათ.

თეიმურაზ გორჯესტანი [[1981]] წლის [[26 ივლისი|26 ივლისს]] დაიბადა. იგი პროფესიით დიპლომატია და მუშაობს [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|დიდ ბრიტანეთში]] [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] საელჩოში, სტრატეგიული და უსაფრთხოების საკითხებში მრჩევლის პოზიციაზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://twitter.com/tgorjestani|title=twitter.com - თეიმურაზ გორჯესტანი|publisher=twitter.com|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://uk.ambafrance.org/Chancery-17|title=France in the United Kingdom Embassy of France in London|publisher=uk.ambafrance.org|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

ქეთევან გორჯესტანი [[1984]] წლის [[22 მარტი|22 მარტს]] დაიბადა. იგი პროფესიით ჟურნალისტია. ამჟამად მუშაობს საფრანგეთის ტელეკომპანია &quot;ფრანც 24&quot;-ში, სპორტულ ჟურნალისტად.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.kethevanegorjestani.com/about/?fbclid=IwAR02WSWnnzuX6z3WwufPmOEuMFgDkc_Xn_j0SF_j-yl0JhiNZ1MRhlbqHdE|title=Kethevane is a French-American journalist |publisher=www.kethevanegorjestani.com|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.france24.com/fr/tag/k%C3%A9th%C3%A9vane-gorjestani/|title=Kéthévane GORJESTANI|publisher=www.france24.com|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

სალომე ზურაბიშვილი და ნიკოლოზ გორჯესტანი 80-იან წლებში განქორწინდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.resonancedaily.com/mobile/index.php?id_rub=4&amp;id_artc=60746|title=რატომ დაშორდა პირველ ქმარს სალომე ზურაბიშვილი|publisher=www.resonancedaily.com|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

[[2018]] წლის [[ნოემბერი|ნოემბერში]], სალომე ზურაბიშვილის საპრეზიდენტო არჩევნების კამპანიისას კოკი გუგუშვილმა სპეციალური მიმართვა გაავრცელა, სადაც ყოფილ მეუღლეს მხარი დაუჭირა და საკუთარ ოჯახზეც ისაუბრა: {{ციტატა|მე და ჩემი შვილების დედა სალომე თეიმურაზსა და ქეთევანს ვზრდიდით პატრიოტ ქართველებად, რომლებიც იამაყებდნენ თავიანთი ტრადიციებით და გააგრძელებდნენ რაინდობის, ღირსებისა და თავდადების იმ ძველი ქართული ღირებულებების ერთგულებას, რომლებზეც შოთა რუსთაველი და დავით გურამიშვილი წერდნენ...
ამ არჩევნებში ჩემი პრინციპული არჩევანი იმ საზოგადოებას ეკუთვნის, რომელიც დასავლეთისკენ იყურება და არა ჩრდილოეთისკენ!&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/koki-gugushvili-da-salome-vamayobt-rom-chveni-shvilebi-namdvili-patriotebi-arian-da-mamacurad-umklavdebian-dashinebasa-da-tavdaskhmebs/|title=კოკი გუგუშვილის მიმართვა|publisher=1tv.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

[[ფაილი:ჯანრი კაშია და სალომე ზურაბიშვილი.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი მეუღლესთან, ჯანრი კაშიასთან ერთად.]]
მოგვიანებით სალომე ზურაბიშვილი დაუახლოვდა ემიგრაციაში მყოფ ქართველ ისტორიკოსს, მწერალსა და ფილოსოფოს ჯანრი კაშიას. მათი პიროვნული დაახლოება საბოლოოდ დაოჯახებით დასრულდა. ჯანრი კაშია  [[2012]] წლის [[11 მარტი|11 მარტს]] გარდაიცვალა [[პარიზი|პარიზში]], კარდიოლოგიური ოპერაციის დროს. დაკრძალულია [[თბილისი|თბილისში]], ვერის სასაფლაოზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000203/|title=ჯანრი კაშიას ბიოგრაფია|publisher=www.nplg.gov.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს პრეზიდენტის სალომე ზურაბიშვილის ვაჟმა თეიმურაზ გორჯესტანმა და მისმა მეუღლემ პარიზში 2019 წლის მაისში ოფიციალურად იქორწინეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://imedinews.ge/ge/tabloidi/106755/teimuraz-gorjestanma-da-misma-meuglem-parizshi-opitsialurad-iqortsines|title=თეიმურაზ გორჯესტანმა და მისმა მეუღლემ პარიზში ოფიციალურად იქორწინეს|publisher=imedinews.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; 2020 წლის 26 ნოემბერს სალომე ზურაბიშვილს შვილიშვილი - მარიამ გორჯესტანი (გუგუშვილი) შეეძინა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tabula.ge/ge/story/183053-salome-zurabishvili-bebia-gaxda-foto|title=სალომე ზურაბიშვილი ბებია გახდა|publisher=www.tabula.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

===განათლება===
[[1972|1972 წელს]] სალომე ზურაბიშვილმა დაამთავრა [[პარიზი|პარიზის]] პოლიტიკურ მეცნიერებათა ინსტიტუტი, [[1973]] წელს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი]], ხოლო [[1981|1981 წელს]] — პარიზის სახელმწიფო მართვის ეროვნული სკოლა. ფლობს ქართულ, ფრანგულ, ინგლისურ და იტალიურ ენებს.&lt;ref&gt;{{cite web |title=სალომე ზურაბიშვილი |url=https://president.gov.ge/ka/page/biografia |publisher=''president.gov.ge'' |access-date=28 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt;

==კარიერა==
===დიპლომატიური სამსახური===
დიპლომატიური კარიერა დაიწყო [[1974|1974 წელს]] [[რომი|რომში]] (კირინალი), საფრანგეთის საელჩოს მესამე მდივნის თანამდებობით. [[1977]]-[[1980|1980 წლებში]] მუშაობდა [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია]]ში ([[ნიუ-იორკი]]), საფრანგეთის მუდმივმოქმედი მისიის მეორე მდივნის თანამდებობაზე. [[1980]]-[[1984|1984 წლებში]] საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ანალიზისა და პროგნოზის ცენტრის თანამშრომელია.

[[1984]]-[[1988|1988 წლებში]] სალომე ზურაბიშვილი [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]] საფრანგეთის საელჩოს პირველი მდივანი იყო. [[1988]]-[[1989|1989 წლებში]] [[ვენა]]ში, ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის კონფერენციის პირველ მდივნად მსახურობდა. მოგვიანებით, ზურაბიშვილი იყო კონვენციური შეირაღების შემცირების საკითხში საფრანგეთის მომლაპარაკებელი ჯგუფის უფროსი; [[1989]]-[[1992|1992 წლებში]] [[ნჯამენა]]ში ([[ჩადი]]) საფრანგეთის საელჩოს მეორე მრჩეველი; [[1992]]-[[1993]] წლებში, [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]], ევროატლანტიკურ საბჭოში [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მუდმივმოქმედი მისიის პოლიტიკური მრჩეველი; [[1993]]-[[1996]] წლებში ბრიუსელში, დასავლეთ ევროპის კავშირში [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მუდმივი წარმომადგენლობა - მუდმივი წარმომადგენლის მოადგილე; [[1996]]-[[1998]] წლებში, [[პარიზი|პარიზში]], საგარეო საქმეთა მინისტრის კაბინეტის მრჩეველი; [[1997]]-[[1998]] წლებში მუშაობდა პარიზში, საგარეო საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციაში; [[1998]]-[[2001]] წლებში, პარიზში, საგარეო საქმეთა სამინისტროს სტრატეგიის საკითხთა, უშიშროებისა და განიარაღების დეპარტამენტის სტრატეგიის საკითხთა სამმართველოს უფროსი; [[2001]]-[[2003]] წლებში, პარიზში, ეროვნული თავდაცვის გენერალური სამდივნოს საერთაშორისო, სტრატეგიულ საკითხთა და ტექნოლოგიების დეპარტამენტის დირექტორი; [[2003]]-[[2004]] წლებში საფრანგეთის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საქართველოში.

===საგარეო საქმეთა მინისტრი, 2004-2005===
[[2004]] წლის თებერვალში, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშვნის მიზნით, საფრანგეთის პრეზიდენტმა, [[ჟაკ შირაკი|ჟაკ შირაკმა]],  საქართველოს ხელისუფლების თხოვნის საფუძველზე, სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთის ელჩის მოვალეობისგან გაათავისუფლა. [[20 მარტი|20 მარტს]], საქართველოს პრეზიდენტმა, [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილმა]], საფრანგეთის ყოფილი ელჩი [[თბილისი|თბილისში]], სალომე ზურაბიშვილი საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშნა. ამ დროის ის ჯერ კიდევ საფრანგეთის მოქალაქე იყო, ამიტომ პრეზიდენტმა, იმავე დღეს, საგანგებო ბრძანებით საქართველოს მოქალაქეობა მიანიჭა, რის შემდეგაც სალომე ზურაბიშვილი იყო პირველი, ვისაც ორმაგი - [[საფრანგეთი|საფრანგეთისა]] და [[საქართველო|საქართველოს]] მოქალაქეობა ჰქონდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/1534268.html|title=სალომე ზურაბიშვილი, შაბათს, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშნა|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

==მიღწევები მინისტრობისას==
სალომე ზურაბიშვილი, როგორც საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო მთავარი მომლაპარაკებელი, რომელმაც შეთანხმებას მიაღწია საქართველოდან რუსული ბაზების გაყვანის შესახებ. ხელშეკრულებაზე ხელისმომწერი პირი რუსეთის მხრიდან იყო რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[სერგეი ლავროვი]] (2005 წლის 19 მაისი). [[2005]] წლის [[25 აპრილი|25 აპრილს]] [[საქართველო|საქართველოს]] და [[რუსეთი|რუსეთის]] საგარეო საქმეთა მინისტრები სიტყვიერად შეთანხმდნენ, რომ რუსეთი თავისი ბაზების გაყვანას, [[ბათუმი|ბათუმიდან]] და [[ახალქალაქი|ახალქალაქიდან]], [[2005]] წელს დაიწყებდა და ამ პროცესს [[2008]] წლის [[1 იანვარი|1 იანვრისთვის]] დაასრულებდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://civil.ge/ka/archives/135094|title=ზურაბიშვილი რუსულ სამხედრო ბაზებზე საბოლოო შეთანხმების მიზნით მოსკოვს სტუმრობს|publisher=civil.ge|accessdate=4 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; სალომე ზურაბიშვილმა [[მოსკოვი|მოსკოვში]] გამართული შეხვედრის შემდეგ  „ეხო მოსკვისთვის” მიცემულ ინტერვიუში აღნიშნა: 
{{ციტატა|ეს ყველაფერი, ცხადია, უნდა აისახოს დოკუმენტში - როგორც ფრანგები ამბობენ, „ეშმაკები დეტალებშია” მე ფრთხილი შეფასებების მომხრე ვარ. ჩვენი ურთიერთობების ისტორიას თუ გავითვალისწინებთ, მირჩევნია დავრწმუნდე, რომ საბოლოო დოკუმენტში ყველაფერს თავისი ადგილი ექნება მიჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/1540963.html|title=ტოვებენ თუ არა საქართველოს რუსი სამხედროები|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=4 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}
[[ფაილი:Zourabichvili - Powell.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი კოლინ პაუელი 2004 წლის 1 ივნისს, ვაშინგტონში]]
[[2005]] წლის [[6 მაისი|6 მაისს]], იმდროისათვის საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი სალომე ზურაბიშვილი თავის რუს კოლეგას, [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვს]], [[მოსკოვი|მოსკოვში]] შეხვდა, რათა საბოლოოდ მოეგვარებინა ორ მინისტრს შორის აპრილში მიღწეული სიტყვიერი შეთანხმება, [[2007]] წლის ბოლოსთვის [[საქართველო|საქართველოდან]] [[რუსეთი|რუსეთის]] ორი ბაზის გაყვანის თაობაზე.

რუსეთის სამხედრო ბაზების საქართველოდან გაყვანის შესახებ დოკუმეტს [[2005]] წლის [[19 მაისი|19 მაისს]] საქართველოს მხრიდან ხელი სალომე ზურაბიშვილმა, რუსეთის მხრიდან კი რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა მოაწერეს.

მოგვიანებით სალომე ზურაბიშვილმა განაცხადა: {{ციტატა|ყველაზე რთული რუსეთთან საქართველოდან რუსული ბაზების გაყვანის თაობაზე მოლაპარაკება იყო. გადავწყვიტე, ქართულ ენაზე მელაპარაკა რუსულის ნაცვლად, რომელსაც ყოველთვის იყენებდნენ დსთ-ის ქვეყნებს შორის ურთიერთობაში. ავაღებინე წითელი ხალიჩა, რომელიც რუსი მინისტრის თბილისში ჩამოსვლის გამო იყო დაფენილი, როცა მან უარი განაცხადა ყვავილებით შეემკო დამოუკიდებლობისა და ტერიტორიული მთლიანობისთვის დაღუპულთა ძეგლი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ghn.ge/com/news/view/216284|title=სალომე ზურაბიშვილის გზა პრეზიდენტობამდე|publisher=www.ghn.ge|accessdate=4 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

სალომე ზურაბიშვილმა მინისტრობის დროს შექმნა „საქართველოს მეგობარი სახელმწიფოების ახალი ჯგუფი“, რომლის წევრებიც არიან შემდეგი სახელმწიფოები: [[უკრაინა]], [[ლიტვა]], [[ლატვია]], [[ესტონეთი]], [[რუმინეთი]], [[ბულგარეთი]], [[ჩეხეთის რესპუბლიკა]] და [[პოლონეთი]], რომლებიც არიან [[საქართველო|საქართველოს]] დამხმარე სახელმწიფოები [[ნატო|ნატოსა]] და [[ევროკავშირი|ევროკავშირში]] გაწევრიანების საკითხში.

===პოლიტიკური კარიერა===
ქართულ პოლიტიკაში სალომე ზურაბიშვილი [[2004]] წელს გამოჩნდა და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პოსტი დაიკავა. მინისტრობის დროს ზურაბიშვილი აქტიურად მონაწილეობდა [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციასთან]] მოლაპარაკებებში, რის შედეგადაც საქართველოდან რუსული ბაზების გაყვანის პროცესი წარმატებით დასრულდა. რუსულმა ბაზებმა [[2005]] წლის [[19 მაისი|19 მაისის]] შეთანხმების შემდეგ საქართველოს ტერიტორია დატოვეს. ამ ამბიდან რამდენიმე თვეში სალომე ზურაბიშვილი მინისტრობიდან გადააყენეს. 
[[2005]] წლის [[20 ოქტომბერი|20 ოქტომბერს]] იპოდრომზე ჩატარდა მიტინგი და ოპოზიციაში გადასულმა ზურაბიშვილმა საზოგადოებას მიმართა: {{ციტატა|მე ახლა თქვენთან ერთად ახალ ცხოვრებას დავიწყებ, მინდა მსოფლიომ დაინახოს, რომ საქართველოში ქაჯები კი არ მოდიან, ქაჯები მიდიან.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/2217701.html|title=სალომე ზურაბიშვილის პოლიტიკური ტაიმ-აუტი|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=4 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

იპოდრომის მიტინგისას გაჩნდა იდეა შექმნილიყო „სალომე ზურაბიშვილის საზოგადოებრივი მოძრაობა“. ორგანიზაციის ოფისი ზურაბიშვილმა [[2005]] წლის [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] ოფიციალურად გახსნა. „სალომე ზურაბიშვილის მოძრაობამ” მემარჯვენე მიმართულების იყო. {{ციტატა|ჩვენ მზად ვართ ნებისმიერ პოლიტიკურ ძალასთან თანამშრომლობისათვის, რომელიც ჩვენ შეხედულებებს იზიარებს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://civil.ge/ka/archives/136426|title=სალომე ზურაბიშვილმა მისი საზოგადოებრივი მოძრაობის პირველი ოფისი გახსნა|publisher=civil.ge|accessdate=4 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}} - ორგანიზაციის დაფუძნებისას განაცხადა სალომე ზურაბიშვილმა.
[[ფაილი:Salome Zurabishvili holding tulips (symbol of the April 9 tragedy of 1989) and David Usupashvili . April 9, Day 1. 2009.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი და დავით უსუფაშვილი 2009 წლის 9 აპრილს]]
სალომე ზურაბშვილმა პარტია „საქართველოს გზა&quot; [[2006]] წლის [[11 მარტი|11 მარტს]] დააფუძნა. პარტიის ბირთვი იყო მთავრობიდან სკანდალურად წამოსული სალომე ზურაბიშვილის მიერ [[2005]] წელს დაფუძნებული „სალომე ზურაბიშვილის მოძრაობა“.

პარტია შეიქმნა, როგორც მმართველი პარტიის, [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]], ოპოზიცია. თავდაპირველად, ის არ თანამშრომლობდა სხვა ოპოზიციურ პარტიებთან.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.opentext.org.ge/06/xdge/076/076-7.htm|title=„საქართველოს გზა“ არც ერთ ოპოზიციურ   გაერთიანებასთან არ ასოცირდება; გაზეთი „''ხვალინდელი დღე''“, № 76|publisher=/www.opentext.org.ge|accessdate=13 დეკემბერი, 2018}}{{Dead link|date=იანვარი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

[[2006]] წლის ადგილობრივი არჩევნები პარტიისთვის წარუმატებელი გამოდგა. პარტიამ მაშინ არჩევნებზე ხმათა 2,7 პროცენტი დააგროვა და სხვა პოლიტიკურ ძალებთანაც დაიწყო თანამშრომლობა.&lt;ref name=&quot;www.radiotavisupleba.ge&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/სალომე-ზურაბიშვილი---ოცნების-მხარდაჭერილი-პრეზიდენტობის-დამოუკიდებელი-კანდიდატი/29414817.html|title=სალომე ზურაბიშვილი - „ოცნების“ მხარდაჭერილი პრეზიდენტობის დამოუკიდებელი კანდიდატი|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=13 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;. სალომე ზურაბიშვილი [[2007]] წლის ნოემბრის, ასევე [[2009]] წლის გაზაფხულის აქციების ერთ-ერთი ორგანიზატორი და მონაწილე. [[2008]] წლის არჩევნებში ის გაერთიანებული ოპოზიციის სახელით გამოდიოდა. საპრეზიდენტო არჩევნებში [[ლევან გაჩეჩილაძე|ლევან გაჩეჩილაძის]] გამარჯვების შემთხვევაში, ზურაბიშვილი პრემიერ-მინისტრი უნდა გამხდარიყო.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0periodika--00-1----0-10-0---0---0prompt-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&amp;a=d&amp;cl=CL3.14.7&amp;d=HASH0758f9e06eb713868fd45f.7|title=სალომე ზურაბიშვილმა მისი საზოგადოებრივი მოძრაობის პირველი ოფისი გახსნა|publisher=www.nplg.gov.ge|accessdate=13 დეკემბერი, 2018}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

მაისის საპარლამენტო არჩევნებში „საქართველოს გზა“ კვლავ გაერთიანებული ოპოზიციის შემადგენლობაში მონაწილეობდა.

===პოლიტიკიდან წასვლა===
[[2010]] წლის [[11 ნოემბერი|11 ნოემბერს]] პარტია „საქართველოს გზის“ ლიდერმა სალომე ზურაბიშვილმა ქართული პოლიტიკა დატოვა. ამის შესახებ მან საგანგებოდ მოწვეულ ბრიფინგზე განაცხადა: {{ციტატა|მართალია მივდივარ, მაგრამ დავბრუნდები. დღეს წასვლის დროა. იმიტომ რომ, როდესაც მე ამ ქვეყანაში ჩამოვედი, მჯეროდა, აქ საქმე იყო გასაკეთებელი და საქმეც გავაკეთე. ჯერ ოფიციალურ სტრუქტურაში, შემდეგ ოპოზიციაში, ძალა არ დამიშურებია. დღეს სიმართლეა საჭირო, სიმართლე კი ისაა, რომ ამ ქვეყანაში დღეს არ არსებობს ის მინიმალური დემოკრატია, რომ ოპოზიციამ იარსებოს. ამ ქვეყანაში დემოკრატიის ნასახიც კი აღარ არის და ოპოზიციაც ვეღარ იქნება. ოპოზიციონერობა ასეთ პირობებში კი ნიშნავს იმას, რომ ჩვენც მონაწილეობას ვიღებთ ხელისუფლების ილუზიებსა და ტყუილებში. ამ ტყუილში კი მონაწილეობას ვერ მივიღებ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/2217701.html|title=სალომე ზურაბიშვილის პოლიტიკური ტაიმ-აუტი|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

ამ დროიდან სალომე ზურაბიშვილმა მუშაობა განაგრძო უშიშროების საბჭოს სანქციების კომიტეტის ირანის ექსპერტთა ჯგუფის კოორდინატორად. ამ პოზიციაზე იგი [[2015]] წლამდე მუშაობდა. წასვლის წინ მან საქართველოში დაბრუნების პირობაც დადო.

სალომე ზურაბიშვილი [[2006]]-[[2016]] წლებში საფრანგეთის პოლიტიკურ მეცნიერებათა ინსტიტუტის პროფესორია.

===პოლიტიკაში დაბრუნება===
[[2012]] წლიდან, როდესაც [[საქართველო|საქართველოში]] ხელისუფლება შეიცვალა, სალომე ზურაბიშვილი კვლავ დაუბრუნდა ქართულ პოლიტიკურ პროცესებს.

[[2013]] წელს სალომე ზურაბიშვილმა საკუთარი კანდიდატურა [[საპრეზიდენტო არჩევნები|საპრეზიდენტო არჩევნებზე]] წამოაყენა, [[3 სექტემბერი|3 სექტემბერს]] სალომე ზურაბიშვილს, რომელიც როგორც [[საქართველო|საქართველოს]], ასევე [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მოქალაქე იყო, [[ცესკო|ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ]] პრეზიდენტობის კანდიდატად რეგისტრაციაზე უარი უთხრა. „საქართველოს გზის“ საპატიო თავმჯდომარემ ცესკოს გადაწყვეტილება უკანონოდ მიიჩნიდა და [[თბილისის საქალაქო სასამართლო|თბილისის საქალაქო სასამართლოს]] ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიაში შეიტანა სარჩელი. ზურაბიშვილმა პროცესი ცესკოსთან წააგო.&lt;ref name=&quot;www.radiotavisupleba.ge&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/25097455.html|title=სალომე ზურაბიშვილი საპრეზიდენტო არჩევნების შესახებ|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=13 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; [[ცესკო|ცესკოს]] გადაწყვეტილებას არ დაეთანხმა არასამთავრობო ორგანიზაციების ნაწილი. მიიჩნევდნენ, რომ  „[[კონსტიტუცია|კონსტიტუციის]] 70-ე და საარჩევნო კოდექსის 96-ე მუხლებში, რომლებიც პრეზიდენტობის კანდიდატად დარეგისტრირებისთვის სავალდებულო კრიტერიუმების მოიცავს, არაფერია ნათქვამი ორმაგ მოქალაქეობაზე. ერთადერთი რეგულაცია, რომელიც ორმაგი მოქალაქეობის აკრძალვას ეხება, ეს არის კონსტიტუციის 29-ე მუხლის 11 პუნქტი. თუმცა, აღნიშნული მუხლი ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირს [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტის]] თანამდებობის დაკავებას უკრძალავს და არა – არჩევნებში მონაწილეობის მიღებას. შესაბამისად, თუ ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირი გაიმარჯვებს არჩევნებში, იგი უბრალოდ დატოვებს სხვა ქვეყნის მოქალაქეობას და კონსტიტუცია არ დაირღვევა“.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.transparency.ge/ge/blog/unda-mietses-tu-ara-salome-zurabishvils-saprezidento-archevnebshi-monatsileobis-upleba|title=უნდა მიეცეს თუ არა სალომე ზურაბიშვილს საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობის უფლება
|publisher=www.transparency.ge|accessdate=13 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

===საქართველოს პარლამენტის წევრი===
[[2016]] წლის [[8 ოქტომბერი|8 ოქტომბერს]] საქართველოში საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდა, სადაც სალომე ზურაბიშვილმა, როგორც დამოუკიდებელმა კანდიდატმა მიიღო მონაწილეობა. მთაწმინდის პირველ საარჩევნო ოლქში არჩევნებისთვის ხელისუფლებამ არ წარადგინა მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატი და მხარდაჭერა დამოუკიდებელ კანდიდატს, საქართველოს ყოფილ საგარეო საქმეთა მინისტრ სალომე ზურაბიშვილს გამოუცხადა. სალომე ზურაბიშვილის საარჩევნო სლოგანი იყო „სალომე საქართველოსთვის”.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/144139/|title=საარჩევნო მარათონი მთაწმინდის ოლქში, სახელისუფლებო კანდიდატის გარეშე|publisher=netgazeti.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; არჩევნების პირველ ტურში 43 818 ამომრჩევლიდან ზურაბიშვილმა 10350 ამომრჩევლის ხმა - 44,42% მიიღო.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://results20161008./maj_43.html|title=საპარლამენტო არჩევნები 2016 - პირველი ტური|publisher=cec.gov.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; საპარლამენტო არჩევნების მეორე ტური 2016 წლის 30 ოქტომბერს გაიმართა, სადაცა 43 818 ამომრჩევლიდან ზურაბიშვილმა 11360 ამომრჩევლის ხმა - 67,58% მიიღო და საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრად იქნა არჩეული.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://results20161030.cec.gov.ge/|title=საპარლამენტო არჩევნები 2016 - მეორე ტური|publisher=cec.gov.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200916213821/https://results20161030.cec.gov.ge/|archivedate=2020-09-16}}&lt;/ref&gt; საპარლამენტო საქმიანობას იგი [[2016]] წლის [[18 ნოემბერი|18 ნოემბერს]] შეუდგა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/mp/5651|title=სალომე ზურაბიშვილი - საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრი|publisher=www.parliament.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

[[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტში]] სალომე ზურაბიშვილი იკავებდა დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტის პირველი მოადგილის თანამდებობას,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/saparlamento-saqmianoba/komitetebi/diasporisa-da-kavkasiis-sakitxta-komiteti/komitetis-wevrebi|title=სალომე ზურაბიშვილი - დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტი|publisher=www.parliament.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; აგრეთვე იყო განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის წევრი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/mp/5651|title=სალომე ზურაბიშვილი - განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტი|publisher=www.parliament.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

[[2017]] წლის [[10 მარტი|10 მარტიდან]] [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]] შექმნილ ჯგუფებში იგი იყო: [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი, [[გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა|გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი, [[დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო|დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებული სამეფოს]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი, [[თურქეთის რესპუბლიკა|თურქეთის რესპუბლიკის]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი, [[საბერძნეთი|საბერძნეთის რესპუბლიკის]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი, [[საფრანგეთის რესპუბლიკა|საფრანგეთის რესპუბლიკის]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის ხელმძღვანელი, [[ისრაელი|ისრაელის]] სახელმწიფოს პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი, [[იტალიის რესპუბლიკა|იტალიის რესპუბლიკის]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი, [[კვიპროსის რესპუბლიკა|კვიპროსის რესპუბლიკის]] პარლამენტთან მეგობრობის ჯგუფის წევრი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://parliament.ge/ge/mp/5651|title=სალომე ზურაბიშვილი - ჯგუფების წევრი|publisher=www.parliament.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181028231337/http://www.parliament.ge/ge/mp/5651|archivedate=2018-10-28}}&lt;/ref&gt;

[[2016]] წლის [[29 დეკემბერი|29 დეკემბრს]] საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე სხდომაზე  დეპუტატებმა  „მუდმივმოქმედი საპარლამენტო დელეგაციების შემადგენლობის განსაზღვრის შესახებ“ დადგენილება მიიღეს, რის შემდეგაც სალომე ზურაბიშვილი ფრანგულენოვანი ქვეყნების საპარლამენტო ასამბლეაში (APF), ძირითადი შემადგენლობაში, საპარლამენტო დელეგაციის ხელმძღვანელად შეირჩა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://parliament.ge/ge/mp/5651|title=სალომე ზურაბიშვილი - საპარლამენტო დელეგაციები|publisher=www.parliament.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181028231337/http://www.parliament.ge/ge/mp/5651|archivedate=2018-10-28}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/165398/|title=პარლამენტმა მუდმივმოქმედი დელეგაციების შემადგენლობა დაამტკიცა|publisher=netgazeti.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს პარლამენტის წევრობისას, [[2017]] წლის [[27 ნოემბერი|2 ნოემბრიდან]], სალომე ზურაბიშვილი იყო საქართველოს კონსტიტუციური კანონის პროექტის გამოქვეყნებისა და მისი საყოველთაო-სახალხო განხილვის საორგანიზაციო კომისიის წევრი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://matsne.gov.ge/ka/document/view/3841217?publication=0|title=საქართველოს კონსტიტუციური კანონის პროექტის გამოქვეყნებისა და მისი საყოველთაო-სახალხო განხილვის საორგანიზაციო კომისიის წევრი|publisher=matsne.gov.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

იგი აგრეთვე იყო შემდეგი კომისიების წევრი: [[2018]] წლის [[6 ივნისი|6 ივნისიდან]] [[5 სექტემბერი|5 სექტემბრამდე]] [[2017]] წლის [[1 დეკემბერი|1 დეკემბერს]] [[თბილისი|თბილისში]], ხორავას ქუჩაზე მომხდარი დანაშაულის შედეგად ორი ახალგაზრდის მკვლელობის ფაქტის შემსწავლელი საქართველოს პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიის წევრი,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://imedinews.ge/ge/saqartvelo/65098/parlamentis-droebiti-sagamodziebo-komisiis-pirveli-skhdoma-dges-gaimarteba|title=პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიის პირველი სხდომა დღეს გაიმართება|publisher=imedinews.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; [[2018]] წლის [[19 მარტი|19 მარტიდან]] საქართველოს კონსტიტუციასთან საქართველოს საკანონმდებლო აქტების ჰარმონიზაციის საპარლამენტო კომისიის წევრი, [[2018]] წლის [[7 მარტი|7 მარტიდან]] [[8 ივნისი|8 ივნისამდე]] სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის [[2017]] წლის ფინანსური აუდიტის განმახორციელებელი საქართველოს პარლამენტის დროებითი კომისიის წევრი, [[2017]] წლის [[10 მარტი|10 მარტიდან]] [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტის]] ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საკითხთა დროებითი კომისიის თავმჯდომარის მოადგილე,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/178944/|title=ტერიტორიული მთლიანობის კომისიის თავმჯდომარის მოადგილედ სალომე ზურაბიშვილი აირჩიეს|publisher=netgazeti.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[10 მარტი|10 მარტიდან]] [[16 ივნისი|16 ივნისამდე]] სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის [[2016]] წლის ფინანსური აუდიტის განმახორციელებელი საქართველოს პარლამენტის დროებითი კომისიის წევრი,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/ajax/downloadFile/58286/454|title=ფინანსური აუდიტის განმახორციელებელი საქართველოს პარლამენტის დროებითი კომისიის წევრი|publisher=www.parliament.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[1 მარტი|1 მარტიდან]] [[10 მარტი|10 მარტამდე]] საქართველოს პარლამენტის ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საკითხთა დროებითი კომისიის წევრი, [[2016]] წლის [[23 დეკემბერი|23 დეკემბრიდან]] [[2017]] წლის [[4 მაისი|4 მაისამდე]] სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის წევრი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://parliament.ge/ge/mp/5651|title=სალომე ზურაბიშვილი - საპარლამენტო კომისიების წევრი|publisher=parliament.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181028231337/http://www.parliament.ge/ge/mp/5651|archivedate=2018-10-28}}&lt;/ref&gt;

==2018 წლის არჩევნები==
{{მთავარი| საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)}}

[[ფაილი:Salome Zurabishvili in 2018.jpg|200px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი 2018 წელს]]
[[2017]] წლის 20 აპრილს, ტელეკომპანია „[[TV პირველი]]ს“ ეთერში, „დიანა ტრაპაიძის დღის ამბებში“, 2018 წლის სპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობასთან დაკავშირებით სალომე ზურაბიშვილმა განაცხადა, რომ „გამორიცხული არაფერია&quot;. მისი თქმით, სადაც უფრო მნიშვნელოვანი იქნებოდა მისი მოღვაწეობა, იქ წავიდოდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ipress.ge/new/69084-zurabishvili-ar-aris-gamorickhuli-prezidentis-sayoveltao-archevnebshi-mivigho-monatsileoba|title=სალომე ზურაბიშვილი: არ არის გამორიცხული საპრეზიდენტო არჩევნებში მივიღო მონაწილეობა|publisher=www.ipress.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

[[2018]] წლის [[6 აგვისტო]]ს საკუთარი სახლის ეზოში გამართულ ბრიფინგზე მან გაახმოვანა არჩევნებში მონაწილეობის სურვილი. {{ციტატა|ეს დიდი პასუხისმგებლობა არ არის მხოლოდ ჩემი პასუხისმგებლობა. მე ვარ ვალდებული ჩემი წინაპრების წინაშე და ყველა იმათ წინაშე, ვინც 100 წლის წინ დამოუკიდებლობა გამოაცხადეს და შემდეგ ეს დამოუკიდებლობა ვეღარ აცოცხლეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tabula.ge/ge/story/135540-salome-zurabishvili-prezidentobis-kandidatia|title=სალომე ზურაბიშვილი პრეზიდენტობის კანდიდატია|publisher=www.tabula.ge|accessdate=30 აგვისტო, 2018}}&lt;/ref&gt;}} ამ პერიოდშივე გაჩნდა ვარაუდები, რომ მიუხედავად მისი დამოუკიდებელი კანდიდატის სტატუსისა, მას მხარს, სავარაუდოდ, [[ქართული ოცნება|ქართული ოცნების]] გუნდი დაუჭერდა.

[[2018]] წლის [[16 აგვისტო|16 აგვისტოს]] სალომე ზურაბიშვილმა საპრეზიდენტო კამპანია ოფიციალურად [[დიდი ჯიხაიში|დიდი ჯიხაიშიდან]], დიდი ბაბუის, [[ნიკო ნიკოლაძე|ნიკო ნიკოლაძის]] სახლ-მუზეუმიდან დაიწყო. მან ამომრჩეველს გააცნო ძირითადი ხედვები, რომელთა განხორციელებას საქართველოს პრეზიდენტის პოსტიდან განხორციელებას გეგმავდა: {{ციტატა|ბევრი საუბარია იმაზე, რომ თურმე, ამ შთამომავლობიდან პრორუსი გავხდი და არა საქართველოს დამოუკიდებლობის მსურველი და დამცველი. თუ ძლიერი ქვეყანა გვინდა, რომელიც მტრების პროვოკაციებსა და გავლენას გაუძლებს, რაც მსოფლიოში არსებობს, ამის მიღწევა პატარა ქვეყნისთვის იმ შემთხვევაშია შესაძლებელი, თუ ძალადობას, გაუთავებელ სიძულვილს დავივიწყებთ და ჩვენს ფესვებს დავუბრუნდებით. ასეთია პრეზიდენტი, რომელმაც საქართველოს გზაზე უნდა დაგვაყენოს და რითაც ქვეყანა ცოცხლობდა და თავისი თავი აქამდე მოიტანა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-memuqrebodnen-rom-jikhaishshi-kverckhebis-srola-iqneboda-velodebi-tu-vinmes-gaqvt-wamoghebuli/|title=სალომე ზურაბიშვილი საარჩევნო კამპანიას იწყებს|publisher=1tv.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

[[2018]] წლის [[23 აგვისტო|23 აგვისტოდან]] პრეზიდენტობის დამოუკიდებელმა კანდიდატმა, სალომე ზურაბიშვილმა, [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მოქალაქეობის დათმო. ამ განკარგულებას სალომე ზურაბიშვილის მიმართვის საფუძველზე ხელი მოაწერეს საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრმა და შინაგან საქმეთა მინისტრმა. ამასთან დაკავშირებით მან [[30 აგვისტო|30 აგვისტოს]] გააკეთა განცხადება და აღნიშნა, რომ საფრანგეთის მოქალაქობაზე უარის თქმა საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობის გამო მოუწია. კონსტიტუციის მიხედვით, პრეზიდენტის, პრემიერ-მინისტრისა და პარლამენტის თავმჯდომარის თანამდებობის დაკავება ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირებს არ შეუძლიათ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/301330/|title=სალომე ზურაბიშვილმა საფრანგეთის მოქალაქეობა დატოვა|publisher=netgazeti.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

[[2018]] წლის [[9 სექტემბერი|9 სექტემბერს]] პარტია „[[ქართული ოცნება|ქართულმა ოცნებამ]]&quot; საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებზე მხარი დამოუკიდებელ კანდიდატს, სალომე ზურაბიშვილს დაუჭერა. ამის შესახებ [[პარლამენტი]]ს სპიკერმა, [[ირაკლი კობახიძე]]მ პარტიის ცენტრალურ ოფისში გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://on.ge/story/27412-ქართული-ოცნება-საპრეზიდენტო-არჩევნებზე-სალომე-ზურაბიშვილს-დაუჭერს-მხარს|title=ქართული ოცნება საპრეზიდენტო არჩევნებზე სალომე ზურაბიშვილს დაუჭერს მხარს|publisher=on.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

[[2018]] წლის [[28 ოქტომბერი|28 ოქტომბერს]] საპრეზიდენტო არჩევნები გაიმართა. სალომე ზურაბიშვილმა ამომრჩეველთა ხმების 38,64% (615572 ხმა) მიიღო და გაერთიანებული ოპოზიციის კანდიდატთან ერთად არჩევნების მეორე ტურის საჭიროება გაჩნდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://matsne.gov.ge/ka/document/download/4366676/0/ge/pdf|title=ცესკოს საქართველოს პრეზიდენტის 2018 წლის 28 ოქტომბრის არჩევნების პირველი ტურის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი|publisher=matsne.gov.ge|accessdate=14 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; ქართულ მედიაში გაჩნდა აზრი, თითქოს პრეზიდენტობის დამოუკიდებელი კანდიდატი კანდიდატურის მოხსნას აპირებდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://imedinews.ge/ge/archevnebi-2018/83389/salome-zurabishvili-vashadzes-da-rusets-ar-davutmob-qvekanas|title=ზურაბიშვილი კანდიდატურის მოხსნას არ აპირებს|publisher=imedinews.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; მან პირველი ტურის შემდეგ პირველი საჯარო განცხადება [[30 ოქტომბერი|30 ოქტომბერს]] გააკეთა: {{ციტატა|მზად ვარ მეორე ტურისთვის, ბრძოლისთვის. მჯერა იმის, რომ თქვენც კარგად ხვდებით, რომ დღეს არ არის არჩევანი ორ კანდიდატს ან ორ პარტიას შორის, არამედ არჩევანი ორ საქართველოს შორისაა. ჩვენ მხარეს არის სიმართლე, ევროპა და საქართველოს მომავალი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://liberali.ge/news/view/40635/vashadzes-da-rusets-davutmo-qveyana--zurabishvili-kandidaturis-mokhsnas-ar-apirebs|title=ზურაბიშვილი კანდიდატურის მოხსნას არ აპირებს|publisher=liberali.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტური [[28 ნოემბერი|28 ნოემბერს]] გაიმართა. სალომე ზურაბიშვილმა ამომრჩეველთა ხმების 59.52% (1147625 ხმა) მიიღო და საქართველოს ისტორიაში პირველად გახდა ქალი პრეზიდენტი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://imedinews.ge/ge/archevnebi-2018/shedegebi-meore-turi|title=არჩევნები 2018 - ოფიციალური შედეგები (მეორე ტური)|publisher=imedinews.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; საქართველოს პრეზიდენტის ინაუგურაცია [[2018]] წლის [[16 დეკემბერი|16 დეკემბერს]] გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.interpressnews.ge/ka/article/523222-salome-zurabishvilis-inauguracia-16-dekembers-gaimarteba/|title=სალომე ზურაბიშვილის ინაუგურაცია 16 დეკემბერს გაიმართება|publisher=www.interpressnews.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

===მილოცვები კოლეგებისგან===
[[ფაილი:Presidents Zourabichvili and Steinmeier Inspecting Georgian National Guard.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი და გერმანიის პრეზიდენტი]]
სალომე ზურაბიშვილს საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვება ევროპელი კოლეგებიდან პირველმა ლიეტუვის ქალმა პრეზიდენტმა, [[დალია გრიბაუსკაიტე|დალია გრიბაუსკაიტემ]] ტვიტერიდან მიულოცა: {{ციტატა|ვულოცავ საქართველოს არჩეულ პრეზიდენტს, სალომე ზურაბიშვილს. წარმატებები ქვეყნისა და ხალხის სამსახურში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://imedinews.ge/ge/saqartvelo/87448/lietuvis-qali-prezidenti-salome-zurabishvils-gamarjvebas-ulotsavs?fbclid=IwAR2iQeXb2n9Lr9ZGzTirrOxuyAbV_G_DbWNKAkJgGr_FhBEs-9ADJESdGtI|title=ლიეტუვის ქალი პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილს გამარჯვებას ულოცავს|publisher=imedinews.ge|accessdate=1 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

სალომე ზურაბიშვილს მიულოცა ესტონეთის ქალმა პრეზიდენტმა [[კერსტი კალიულაიდი|კერსტი კალიულაიდიმ]]: {{ციტატა|ვულოცავ სალომე ზურაბიშვილს საქართველოს პრეზიდენტად არჩევას. ველოდები ესტონეთსადა საქართველოს შორის საერთო ღირებულებებსა და ინტერესებზე დაფუძნებული შესანიშავი ურთიერთობების კიდევ უფრო გაძლიერებას.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://marshalpress.ge/archives/208044?fbclid=IwAR0uKWHpWz8WF21gxRVRNWjn8grl1dyOknI7QjBOlB7vnIVrVlb3U9q7z-s|title=ესტონეთის პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილს საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვებას ულოცავს|publisher=marshalpress.ge|accessdate=1 დეკემბერი, 2018}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;}}

საფრანგეთის პრეზიდენტმა [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონმა]] ზურაბიშვილს შედარებით ვრცელი მისალოცი წერილი გამოუგზავნა: {{ციტატა|ქალბატონო პრეზიდენტო, მსურს, მოგილოცოთ საფრანგეთისა და პირადად ჩემი სახელით საქართველოს მეთაურის პოსტზე არჩევა საარჩევნო პროცესის შედეგად, რომელმაც აჩვენა დემოკრატიული ღირებულებებისადმი ქართველი ხალხის ერთგულება. გულწრფელად გისურვებთ წარმატებას თქვენი მანდატის შესრულებისას. ვსარგებლობ შემთხვევით, რათა ხაზი გავუსვა ჩვენი ქვეყნებს შორის ურთიერთობების ხარისხსა და ხანგრძლივობას, რასაც თქვენ ასე უწყობდით ხელს როგორც საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი. დარწმუნებული ვარ, ჩვენი კავშირები კიდევ უფრო გაძლიერდება. მსურს დაგარწმუნოთ საფრანგეთის სრულ მზადყოფნაში, გააგრძელოს მოქმედება საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის პატივისცემით საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში. ვიმედოვნებთ, შეგხვდებით ჩვენი მომავალი კავშირების გასაძლიერებლად. გთხოვთ, მიიღოთ ჩემი პატივისცემა, ქალბატონო პრეზიდენტო.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://marshalpress.ge/archives/208041|title=ემანუელ მაკრონი სალომე ზურაბიშვილს – ქალბატონო პრეზიდენტო, მსურს, მოგილოცოთ საფრანგეთისა და პირადად ჩემი სახელით|publisher=marshalpress.ge|accessdate=1 დეკემბერი, 2018}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;}}

პრეზიდენტად არჩევა ზურაბიშვილს უკრაინის პრეზიდენტმა, [[პეტრო პოროშენკო|პეტრო პოროშენკომაც]] მიულოცა: {{ციტატა|მინდა, ქალბატონ სალომე ზურაბიშვილს მივულოცო საქართველოს პრეზიდენტად არჩევა. გისურვებთ უდიდეს წარმატებას - თქვენ უნდა უზრუნველყოთ საქართველოს დემოკრატიული, ევროპული ყაიდის განვითარება და საზოგადოების კონსოლიდაცია. ღრმადა ვარ დარწმუნებული, მომავალში კიდევ უფრო გაღრმავდება სტრატეგიული პარტნიორობა ჩვენს ერებს შორის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://twitter.com/poroshenko/status/1068052292887343104|title=უკრაინის პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილს საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვებას ულოცავს|publisher=twitter.com|accessdate=1 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

სალომე ზურაბიშვილს ტვიტერის საშუალებით მიულოცა სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა [[ნიკოლ ფაშინიანი|ნიკოლ ფაშინიანმა]]. მის განცხადებაში ნათქვამია: {{ციტატა|მილოცვა სალომე ზურაბიშვილს! თქვენი არჩევა, როგორც საქართველოს პირველი ქალი პრეზიდენტისა, მართლაც ისტორიული მოვლენაა და გულწრფელად მსურს, თქვენი მმართველობის პერიოდი გახდეს საწინდარი უწყვეტი აღმავლობისა და კეთილდღეობისა და ამგვარად დარჩეს საქართველოს ისტორიაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://twitter.com/NikolPashinyan/status/1068187177950068736?s=19|title=სომხეთის პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილს საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვებას ულოცავს|publisher=twitter.com|accessdate=1 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის პრეზიდენტმა, [[ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი|ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერმა]] საქართველოს ახლადარჩეულ პრეზიდენტს, სალომე ზურაბიშვილს მისალოცი წერილი გამოუგზავნა: {{ციტატა|დაძაბული საარჩევნო ბრძოლის შემდეგ საქართველომ დემოკრატიული არჩევანი გააკეთა. გულითადად გილოცავთ ამ საპასუხისმგებლო პოსტზე არჩევას. გერმანია და საქართველო ისტორიულად მჭიდროდ და მეგობრულად არიან ერთმანეთთან დაკავშირებულნი. ჩვენ აღფრთოვანებული ვართ თვითმყოფადი ქართული კულტურითა და იმ მყარი ნებით, რომლითაც თქვენი ქვეყანა ევროპულ მომავალს აშენებს. დარწმუნებული ვარ, რომ საქართველო თქვენი პრეზიდენტობის პერიოდში წარმატებით გააგრძელებს განვითარებას დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოებრიობის მიმართულებით. ამ გზაზე გერმანია თქვენი სანდრო და კარგი პარტნიორი იქნება. გისურვებთ წარმატებებს თქვენ წინაშე არსებული ამოცანების შესრულებაში და მოხარული ვიქნები ახლო მომავალში ჩვენი შეხვედრით.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/germaniis-prezidenti-salome-zurabishvils-saqartvelos-prezidentad-archevas-ulocavs/?fbclid=IwAR2mYuqtgwKqKQDBxsFCX9oKlMSBLPgCBRl__TQ9FFVDCPYlNAPZPy-5tcg|title=გერმანიის პრეზიდენტი და ელჩი სალომე ზურაბიშვილს გაპრეზიდენტებას ულოცავენ|publisher=1tv.ge|accessdate=1 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

[[30 ნოემბერი|30 ნოემბერს]] საქართველოს ახლადარჩეულ პრეზიდენტს, სალომე ზურაბიშვილს მისალოცი წერილი გამოუგზავნე იტალიის პრეზიდენტმა, [[სერჯო მატარელა|სერჯო მატარელამ]]:{{ციტატა|მინდა, იტალიელი ხალხისა და პირადად, ჩემი სახელით გულითადად მოგილოცოთ საქართველოს პრეზიდენტად არჩევა და გულწრფელად გისურვოთ წარმატებები მაღალი მისიის შესრულებისას. საქართველოში ჩემი ოფიციალური ვიზიტის დროს, რომელიც დიდი სიამოვნებით მახსენდება, დავრწმუნდი, რომ საქართველოსა და იტალიას დიდი ხნის მჭიდრო მეგობრობა აკავშირებთ, რომელიც ხშირ ინსტიტუციურ კონტაქტებსა და მზარდ ნაყოფიერ კულტურულ და ეკონომიკურ ურთიერთობებს ეფუძნება. ვიმედოვნებ, რომ თქვენი საპრეზიდენტო მანდატის განმავლობაში, თბილისსა და რომს შორის არსებული მჭიდრო კავშირი კიდევ უფრო გაღრმავდება და შეიძენს თანამშრომლობის ახალ პერსპექტივებს, როგორც ორმხრივ დონეზე, ასევე საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ურთიერთობების უფრო ფართო ჭრილში. ამ სურვილებით, კიდევ ერთხელ გულითადად გისურვებთ კეთილდღეობას თქვენ და მეგობარ ქართველ ხალხს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/italiis-prezidenti-vimedovneb-salome-zurabishvilis-saprezidento-mandatis-ganmavlobashi-tbilissa-da-roms-shoris-mchidro-kavshiri-kidev-ufro-gaghrmavdeba/?fbclid=IwAR077rommFA6ESgQ-eIwm4RrQ8FdCoxYLUWiQUG_tF3CVGgHWIVsZ2mlr0o|title=იტალიის პრეზიდენტი-ვიმედოვნებ, სალომე ზურაბიშვილის საპრეზიდენტო მანდატის განმავლობაში თბილისსა და რომს შორის მჭიდრო კავშირი კიდევ უფრო გაღრმავდება|publisher=1tv.ge|accessdate=1 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

სალომე ზურაბიშვილს პრეზიდენტად არჩევა მიულოცეს აზერბაიჯანის, პოლონეთის, ბულგარეთის და სხვა ქვეყნის პრეზიდენტებმა და პრემიერ-მინისტრებმა.

==საქართველოს პრეზიდენტი==

===ინაუგურაცია===
საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ სალომე ზურაბიშვილის ინაუგურაცია [[2018]] წლის [[16 დეკემბერი|16 დეკემბერს]] დაინიშნა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://medianews.ge/ge/salome-zurabishvilis-inauguratsia-16-dekembers-gaimarteba/52967|title=სალომე ზურაბიშვილის ინაუგურაცია 16 დეკემბერს გაიმართება|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; თავდაპირველად მთავრობის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელის [[კახი კახიშვილი]]ს განცხადებით, ინაუგურაციის ჩატარების ადგილად რამდენიმე ლოკაციაზე იყო მსჯელობა, კერძოდ თბილისში, თელავში, ან წინანდალში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sputnik-georgia.com/politics/20181208/243372295/The-venue-of-the-inauguration-is-still-unknown-three-cities-are-considered.html|title=კახიშვილი: ინაუგურაციის ჩატარების ადგილი კვლავ უცნობია - განიხილება სამი ქალაქი|publisher=sputnik-georgia.com|accessdate=15 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; მედიაში გავრცელებული ინფორმაციით ინაუგურაციის საბოლოო ლოკაციად თელავი, [[ერეკლე II]]-ის სასახლე გადაწყდა. [[5 დეკემბერი|5 დეკემბერს]] არსებული ინფორმაცია თავად სალომე ზურაბიშვილმაც დაადასტურა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.interpressnews.ge/ka/article/523985-salome-zurabishvili-inauguracia-ikneba-telavshi/|title=სალომე ზურაბიშვილი - ინაუგურაცია იქნება თელავში|publisher=www.interpressnews.ge|accessdate=15 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; ღონისძიების რეჟისორად ბასა ფოცხიშვილი შეირჩა, რომელთან ერთადაც სამუშაო ჯგუფში იყვნენ მხატვარი თამარ ფოცხიშვილი, ნიკოლოზ შველიძე და ა.შ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://reginfo.ge/culture/item/11234-prezidentis-inauguraziis-rejisori-basa-pozxishvili-iqneba|title=პრეზიდენტის ინაუგურაციის რეჟისორი ბასა ფოცხიშვილი იქნება|publisher=reginfo.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

ინაუგურაციის წინა დღეს, [[15 დეკემბერი|15 დეკემბერს]], სალომე ზურაბიშვილი გმირთა მოედანსა და [[მთაწმინდის პანთეონი|მთაწმინდის პანთეონში]] მივიდა.&lt;ref name=&quot;reginfo.ge&quot;&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/328881/|title=ზურაბიშვილი ინაუგურაციის წინა დღეს მედიის გარეშე მივიდა გმირთა მოედანსა და პანთეონში|publisher=reginfo.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; პანთეონსა და გმირთა მოედანზე ვიზიტი წინა პრეზიდენტების ინაუგურაციისას საპროტოკოლო ღონისძიებათა ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილი იყო, თუმცა მას შემდეგ რაც ეს პროტოკოლი შეიცვალა საინაუგურაციო კომიტეტის ხელმძღვანელის, კახა კახიშვილის განცხადებით, არჩეული პრეზიდენტის პანთეონსა და გმირთა მემორიალთან მისვლა არჩეული პრეზიდენტის პირადი გადაწყვეტილებით მოხდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/328914/|title=პანთეონსა და მემორიალთან ვიზიტი ზურაბიშვილის პერსონალური გადაწყვეტილება იყო – კახიშვილი|publisher=netgazeti.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; მისი ვიზიტის ამსახველი კადრები ზურაბიშვილის პრესსამსახურმა მოგვიანებით გაავრცელა. ამის ერთ-ერთ მიზეზად, მედიაში, ოპოზიციის მიერ წინასწარ დაანონსებული აქცია დასახელდა, რომელიც ზურაბიშვილს გმირთა მოედანზე მიშვებას არ აპირებდა. სალომე ზურაბიშვილმა პატივი მიაგო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისთვის ბრძოლაში დაღუპული გმირების ხსოვნას, შემდეგ მოილოცა [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] საფლავი მთაწმინდის პანთეონში და აგრეთვე მოინახულა საქართველოს პირველი პრეზიდენტის - [[ზვიად გამსახურდია|ზვიად გამსახურდიას]] და ეროვნული გმირის - [[მერაბ კოსტავა|მერაბ კოსტავას]] საფლავები.&lt;ref name=&quot;reginfo.ge&quot;/&gt;
[[ფაილი:Salome Zourabichvili in Prometheus Hall.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|პრეზიდენტი სამუშაო კაბინეტში.]]
[[16 დეკემბერი|16 დეკემბერს]], [[თელავი|თელავში]], [[ერეკლე II]]-ის სასახლის ეზოში [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-5 პრეზიდენტის]] ინაუგურაცია გაიმართა. სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი ცერემონიაზე სა­ქარ­თვე­ლოს დრო­შის ფე­რებ­ში წარ­სდგა. მას საქართველოს სახელმწიფო დროში ფერებში: თეთ­რი და წი­თე­ლი ფე­რე­ბის სა­მე­უ­ლი ეცვა. მის ჩაც­მუ­ლო­ბა­ზე საფ­რან­გეთ­ში მოღ­ვა­წე ქარ­თვე­ლმა დი­ზა­ი­ნე­რმა ჯაბა დი­ა­სა­მი­ძემ იზ­რუ­ნა. სა­სახ­ლემ­დე არ­ჩე­უ­ლი პრე­ზი­დენ­ტი ავ­ტო­მან­ქა­ნით მი­იყ­ვა­ნეს, წი­თელ ხა­ლი­ჩას­თან ის შვი­ლებ­მა - თე­ი­მუ­რაზ და ქე­თე­ვან გორ­ჯეს­ტა­ნებ­მა მი­ა­ცი­ლეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ambebi.ge/article/230106-rogor-gamoiqureba-salome-zurabishvili-inauguraciaze-pirveli-kadrebi/|title=როგორ გამოიყურება სალომე ზურაბიშვილი ინაუგურაციაზე - პირველი კადრები|publisher=www.ambebi.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

ზურაბიშვილმა [[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციასა]] და [[ბიბლია|ბიბლიაზე]] ხელის დადებით ფიცი დადო: {{ციტატა|მე, საქართველოს პრეზიდენტი, ღვთისა და ერის წინაშე ვაცხადებ, რომ დავიცავ საქართველოს კონსტიტუციას, ქვეყნის დამოუკიდებლობას, ერთიანობასა და განუყოფლობას, კეთილსინდისიერად აღვასრულებ პრეზიდენტის მოვალეობას, ვიზრუნებ ჩემი ქვეყნის მოქალაქეთა უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობისათვის, ჩემი ხალხისა და მამულის აღორძინებისა და ძლევამოსილებისათვის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tabula.ge/ge/story/141568-salome-zurabishvilma-fici-dado|title=სალომე ზურაბიშვილმა ფიცი დადო|publisher=www.tabula.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

ღონისძიებას სულ 1800 სტუმარი დაესწრო. ორგანიზატორების გადაწყვეტილებით ყველა სტუმარი, ჯანმრთელობის პრობლემების მქონეთა გარდა, ფეხზე იდგა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/328919/|title=სზურაბიშვილის ინაუგურაციას 1 800 ადამიანი დაესწრება, ისინი ფეხზე იდგებიან|publisher=netgazeti.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; ინაუგურაციაზე დამსწრეთა შორის იყვნენ [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-4 პრეზიდენტი]] [[გიორგი მარგველაშვილი]] მეუღლესთან ერთად, სრულიად საქართველოს საკოთიკოს-პატრიარქი [[ილია II]], სომხეთის პრეზიდენტი [[არმენ სარქისიანი]], საფრანგეთის ყოფილი პრეზიდენტი [[ნიკოლა სარკოზი]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.info9.ge/politika/201992-franguli-gamocema-safrangethis-prezidentma-nikola-sarkozis-mnishvnelovani-misia-daakisra-emanuel-makroni-tsarmoedgina-yofili-frangi-diplomatis-salome-zurabishvilis-inauguraciaze.html?lang=ka-GE&amp;utm_source=feedburner&amp;utm_medium=feed&amp;utm_campaign=Feed%3A+info9+%28Info9.Ge%29|title=საფრანგეთის პრეზიდენტმა ნიკოლა სარკოზის მნიშვნელოვანი მისია დააკისრა|publisher=www.info9.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; და სხვა დელეგაციების წარმომადგენლები.

სალომე ზურაბიშვილმა პრეზიდენტის რანგში პირველი საპროგრამო სიტყვაც წაიკითხა: {{ციტატა|ძალიან ნიშანდობლივია, რომ სწორედ ახლა, როდესაც ჩვენ დამოუკიდებლობის აღდგენის ასი წლისთავს ვზეიმობთ, მე, ემიგრაციაში დაბადებული, გავხდი საქართველოს პრეზიდენტი. ამით შეიკრა ერთგვარი წრე – რუსეთის მეთერთმეტე არმიის შემოსევისა და საბჭოთა ოკუპაციის შედეგად წასული ემიგრაციის შთამომავალი, დღეს, კონსტიტუციით მინიჭებული უფლებამოსილებით, დამოუკიდებლობის დამცველად და უმაღლეს მთავარსარდლად ვბრუნდები.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/329114/|title=სალომე ზურაბიშვილმა ფიცი დადო|publisher=netgazeti.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}

[[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-5 პრეზიდენტის]] ინაუგურაცია 50 წუთამდე გაგრძელდა და საზეიმო მიღება თელავის ვაჟა ფშაველას სახელობის პროფესიულ სახელმწიფო დრამატულ თეატრში გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/inauguraciis-shemdeg-sazeimo-migheba-winandlis-nacvlad-telavis-teatrshi-gaimarteba/|title=ინაუგურაციის შემდეგ საზეიმო მიღება, წინანდლის ნაცვლად, თელავის თეატრში გაიმართება|publisher=1tv.ge|accessdate=17 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

===პრეზიდენტის რეზიდენცია===
ორბელიანების სასახლე მდებარეობს [[თბილისი|თბილისში]], [[ათონელის რეზიდენცია|ათონელის 25-ში]]. იგი მე-20 საუკუნის დასაწყისშია აშენებული. სასახლის ბოლო მობინადრე იყო [[გრიგოლ ორბელიანი]], რომლის ხელშიც იმართებოდა ხალხმრავალი ლიტერატურული საღამოები და სხვა სახის ღონისძიებები. მე-19 საუკუნის მიწურულს სასახლე მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდა და დაინგრა, თუმცა მის ადგილზე აშენებულ შენობას დღემდე შემორჩა ორბელიანების სახელი. თავდაპირველი მონაცემებით პრეზიდენტის რეზიდენცია 6 ათასი კვადრატული მეტრით, გათვლილია ქვეყნის პირველი პირისა და მისი 250-კაციანი აპარატის საჭიროებაზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/orbelianis-sasakhlis-mesame-sicockhle/26942597.html|title=„ორბელიანების სასახლის“ მესამე სიცოცხლე|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=19 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

ჯერ კიდევ საარჩევნო კამპანიის მსვლელობისას, პრეზიდენტობის კანდიდატმა სალომე ზურაბიშვილმა განაცხადა, რომ აქამდე არსებულ [[საქართველოს პრეზიდენტის სასახლე|პრეზიდენტის სასახლეში]] არ შევიდოდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://netgazeti.ge/news/303146/|title=სალომე ზურაბიშვილი: არც აურა და არც ჰავა, რაც არის პრეზიდენტის სასახლეში, მე არ მიხდება|publisher=netgazeti.ge|accessdate=19 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; {{ციტატა|მე მინდა ვიყო სხვა ტიპის პრეზიდენტი,რომელიც ამ ქვეყანას არ ჰყოლია. მე ჩემს სახლში ვიცხოვრებ და არა სხვაგან. სახლიდან ფეხით ვივლი, ისე, როგორც დავდივარ დღეს&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.resonancedaily.com/index.php?id_rub=4&amp;id_artc=53775|title=სალომე ზურაბიშვილი არჩევის შემთხვევაში პრეზიდენტის ავლაბრის რეზიდენციაში არ შევა|publisher=www.resonancedaily.com|accessdate=19 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;}}-განაცხადა ზურაბიშვილმა.

მეორე ტურში გამარჯვების შემდეგ ზურაბიშვილმა ჟურნალისტებთან დაადასტურა, რომ ავლაბრის სასახლეში არ შევიდოდა. მისი განცხადებით ორბელიანების სასახლე ბევრად უფრო ევროპული ყაიდისაა და სრულიად შეესაბამებოდა პრეზიდენტის ახალ უფლება-მოვალეობებს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/lllsalome-zurabishvilma-daadastura-rom-avlabris-sasakhleshi-shesvlas-ar-apirebs-da-prezidentis-rezidencia-atonelis-quchaze-iqneba/|title=სალომე ზურაბიშვილმა დაადასტურა, რომ ავლაბრის სასახლეში შესვლას არ აპირებს და პრეზიდენტის რეზიდენცია ათონელის ქუჩაზე იქნება|publisher=1tv.ge|accessdate=19 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

სალომე ზურაბიშვილი, პრეზიდენტის რანგში, [[ათონელის რეზიდენცია|ათონელზე მდებარე საპრეზიდენტო სასახლეში]] მუშაობას [[18 დეკემბერი|18 დეკემბერს]] შეუდგა. სასახლის საპრეზიდენტო ფლიგელში რემონტის გამო, რამდენიმე თვის განმავლობაში შენობის ადმინისტრაციულ ფლიგელში იმუშავა, ხოლო შემდგომ საპრეზიდენტო ფლიგელში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.interpressnews.ge/ka/article/525761-salome-zurabishvili-atonelze-mdebare-saprezidento-sasaxleshi-mushaobas-sheudga/|title=სალომე ზურაბიშვილი ათონელზე მდებარე საპრეზიდენტო სასახლეში მუშაობას შეუდგა|publisher=www.interpressnews.ge|accessdate=19 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;

==პრეზიდენტობის წლები==
===საშინაო პოლიტიკა===
2018 წლის 20 დეკემბერს, სალომე ზურაბიშვილმა საქართველოს ეროვნული გვარდიის დაარსებიდან 28 წელი აღნიშნა და გვარდიის პირად შემადგენლობასა და ვეტერან გვარდიელებს მიულოცა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/%E2%80%8Bsaqartvelos-prezidenti-salome-zurabishvili-saqart.aspx|title=​საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი საქართველოს ეროვნული გვარდიის დაარსების 28 წლისთავთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://imedinews.ge/ge/saqartvelo/90372/zurabishvili-erovnuli-gvardiis-pirad-shemadgenlobas-daarsebis-dges-ulotsavs|title=​ზურაბიშვილი ეროვნული გვარდიის პირად შემადგენლობას დაარსების დღეს ულოცავს|publisher=imedinews.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს მან ცესკო-ს თავმჯდომარეობის კანდიდატების შერჩევის საკითხზე საარჩევნო თემატიკაზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციებთან შეხვედრა გამართა. სალომე ზურაბიშვილთან კონსულტაციებზე არასამთავრობო ორგანიზაციებმა, რომლებიც 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებს აკვირდებოდნენ, ცესკო-ს თავმჯდომარეობის საკუთარი კანდიდატურები დაასახელეს და მათ კომპეტენციებზე ისაუბრეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/saqartvelos-prezidents-arasamtavrobo-organizaciebm.aspx|title=​საქართველოს პრეზიდენტს არასამთავრობო ორგანიზაციებმა ცესკო-ს თავმჯდომარეობის კანდიდატურები წარუდგინეს|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tabula.ge/ge/story/141870-ngo-ebma-zurabishvils-ceskos-tavmjdomareobis-kandidaturebi-tsarudgines|title=​NGO-ებმა ზურაბიშვილს ცესკოს თავმჯდომარეობის კანდიდატურები წარუდგინეს|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; 22 დეკემბერს, საქართველოს პრეზიდენტმა ზვიად გამსახურდიას მკვლელობის საქმესთან დაკავშირებით სპეციალური განცხადება გაავრცელა და აღნიშნა, რომ აუცილებელია გაგრძელდეს საქართველოს პირველი პრეზიდენტის ზვიად გამსახურდიას მკვლელობის გამოძიების ხანდაზმულობის ვადა. მან საკანონმდებლო ორგანოს მიმართა, რომ შესაძლებლობის ფარგლებში უნდა გაითვალისწინონ მისი და ზვიად გამსახურდიას ოჯახის წევრების თხოვნა ამ საკითხთან დაკავშირებით.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/%E2%80%8Bsalome-zurabishvilis-specialuri-ganckhadeba-zviad.aspx|title=​​სალომე ზურაბიშვილის სპეციალური განცხადება ზვიად გამსახურდიას მკვლელობის საქმესთან დაკავშირებით|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://liberali.ge/news/view/42064/gagrdzeldes-gamsakhurdias-mkvlelobis-gamodziebis-khandazmulobis-vada--prezidenti-parlaments-mimartav|title=„გაგრძელდეს გამსახურდიას მკვლელობის გამოძიების ხანდაზმულობის ვადა“ - პრეზიდენტი პარლამენტს მიმართავს|publisher=liberali.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს პრეზიდენტმა ცენტრალური საარჩევნო კომიისიის თავმჯდომარეობის სამი კანდიდატი: მარიამ შელეგია, [[თამარ ჟვანია]] და ვლადიმერ ბოჟაძე წარადგინა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/%E2%80%8Bsaqartvelos-prezidentma-cesko-s-tavmjdomareobis-s.aspx|title=​საქართველოს პრეზიდენტმა ცესკო- ს თავმჯდომარეობის სამი კანდიდატი წარუდგინა|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

24 დეკემბერს სალომე ზურაბიშვილმა პრეზიდენტის ადმინისტრაციის შემადგენლობა კიდევ ერთხელ გადაახალისა და მრჩეველთა გუნდი წარადგინა. ადმინისტრაციის უფროსის თანამდებობაზე ლაშა ჟვანია, ხოლო ადმინისტრაციის უფროსის მოადგილედ [[ქეთევან მახარაშვილი]] დანიშნა, რომელსაც ეთნიკური უმცირესობებისა და გენდერული თანასწორობის საკითხებში პრეზიდენტის საქმიანობის კოორდინაცია დაევალა. მან საპარლამენტო მდივნის თანამდებობაზე დიმიტრი გაბუნია, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა საკითხებში მრჩევლად სიმონ პეტრიდისი, დიასპორისა და მოქალაქეობის საკითხებში მრჩევლად ნათია სულავა, სამხედრო საკითხებში მრჩევლად ალექსი ბარბაქაძე, საზოგადოებასთან და მედიასთან ურთიერთობების საკითხებში მრჩევლად ირინა შენგელია, კულტურის, განათლებისა და მეცნიერების საკითხებში მრჩევლად კოტე ნაცვლიშვილი დანიშნა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.youtube.com/watch?v=Sj-dCz-ElKg|title=​საქართველოს პრეზიდენტის ბრიფინგი 24.12.2018|publisher=www.youtube.com|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;

26 დეკემბერს საქართველოს პრეზიდენტი 2018 წლის საუკეთესო სპორტსმენების დაჯილდოების ცერემონიას დაესწრო და საუკეთესო პარასპორტსმენი ქალი - მსოფლიო თასის ხუთგზის გამარჯვებული, ევროპის ჩემპიონატის პრიზიორი ეტლით ფარიკაობაში ირმა ხეცურიანი და 2018 წლის საუკეთესო პარასპორტსმენი კაცი - მსოფლიო ჩემპიონი, მსოფლიო თასის ორგზის გამარჯვებული პარაძიუდოში ზვიად გოგოჭური დააჯილდოვა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/2018-wlis-sauketeso-sportsmenis-dajildoebis-ceremonia/|title=​2018 წლის საუკეთესო სპორტსმენის დაჯილდოების ცერემონია დღეს პირველ არხზე|publisher=1tv.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;

===საგარეო პოლიტიკა===
====ბელგიაში ვიზიტი====
[[ფაილი:Tokyo Group Photo - Austria, Georgia, Azerbaijan.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი ავსტრიისა და სომხეთის პირველ პირებთან ერთად]]
2019 წლის 22-23 იანვარს, საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბშვილი პირველი სამუშაო ვიზიტით ბელგიას ეწვია. მან ევროკავშირის სამეზობლო პოლიტიკისა და გაფართოების შესახებ მოლაპარაკებების საკითხებში, ევროკომისარ იოჰანეს ჰანთან შეხვედრა გამართა. ზურაბიშვილი ევროპარლამენტარებს სამუშაო ლანჩზე შეხვდა. შეხვედრისას საუბარი შეეხო ევროკავშირისა და საქართველოს ორმხრივ ურთიერთობებსა და საქართველოს საშინაო გამოწვევებს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/%E2%80%8Bsalome-zurabishvili-briuselshi-evroparlamentarebs.aspx|title=​​სალომე ზურაბიშვილი ბრიუსელში ევროპარლამენტარებს შეხვდა|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/29724348.html|title=​​საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი ევროკომისარ იოჰანეს ჰანს შეხვდა|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; 23 იანვარს საქართველოს პრეზიდენტი ევროკომისიის პრეზიდენტ [[ჟან-კლოდ იუნკერი|ჟან-კლოდ იუნკერს]] შეხვდა. შეხვედრისას მხარეებმა საქართველო - ევროკავშირის ურთიერთობების განვითარებასა და შემდგომი დღის წესრიგის შესახებ იმსჯელეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-evrokomisiis-prezident-djan-klod-iunkers-shekhvda/|title=​​სალომე ზურაბიშვილი ევროკომისიის პრეზიდენტ ჟან-კლოდ იუნკერს შეხვდა|publisher=1tv.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, პრეზიდენტი, საშინაო საქმეთა და მოქალაქეობის საკითხებში ევროკომისარ დიმიტრის ავრამოპულოსს შეხვდა და უვიზო რეჟიმის თემატიკაზე ისაუბრეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-sashinao-saqmeta-da-moqalaqeobis-sakitkhebshi-evrokomisar-dimitris-avramopuloss-shekhvda/|title=​​საქართველოს პრეზიდენტმა ევროკომისართან თავშესაფრის მაძიებელთა და ცირკულარული მიგრაციის თემატიკაზე იმსჯელა|publisher=1tv.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; ბრიუსელში ვიზიტისას, სალომე ზურაბიშვილი, ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს [[დონალდ ტუსკი|დონალდ ტუსკს]] და  უსაფრთხოებისა და საგარეო პოლიტიკის საკითხებში ევროკავშირის უმაღლეს წარმომადგენელ [[ფედერიკა მოგერინი|ფედერიკა მოგერინის]] შეხვდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/%E2%80%8Bsalome-zurabishvili-briuselshi-evroparlamentarebs.aspx|title=​​სალომე ზურაბიშვილი დონალდ ტუსკს შეხვდა|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-federika-mogerinis-shekhvda-foto-video/|title=​​სალომე ზურაბიშვილი ფედერიკა მოგერინის შეხვდა |publisher=1tv.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;

23 იანვარს, ბრიუსელში, სალომე ზურაბიშვილი ნატო-ს გენერალურ მდივანს, იენს სტოლტენბერგს შეხვდა და ერთობლივი პრესკონფერენციაც გაიმართა, სადაც საქართველოს პრეზიდენტმა განაცხადა:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-nato-s-generalur-mdivan-iens-stoltenbergs-shekhvda/|title=​​სალომე ზურაბიშვილი ნატო-ს გენერალურ მდივან იენს სტოლტენბერგს შეხვდა|publisher=1tv.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;
{{ციტატა|საქართველოს გზა ნატო-ში ინტეგრაციისაკენ ქართველი ერის, საქართველოს მოსახლეობისა და ჩვენს არჩევანს ასახავს. ჩვენი გზა ინტეგრაციისაკენ ძალიან წარმატებულია, რამაც უზრუნველყო საქართველოს მეტი უსაფრთხოება, მისი თავდაცვის ძალების მეტი მზაობა და მოდერნიზაცია&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/salome-zurabishvili-saqartvelos-nato-shi-integraci.aspx|title=​​სალომე ზურაბიშვილი - საქართველოს ნატო-ში ინტეგრაციის გზა ძალიან წარმატებულია|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=22 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;}}

====ავღანეთში ვიზიტი====

2019 წლის 8 თებერვალს, საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა ავღანეთის ისლამურ რესპუბლიკაში მიმდინარე საერთაშორისო მისიაში მონაწილე ქართველი მშვიდობისმყოფელები მოინახულა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/%E2%80%8Bsaqartvelos-prezidenti-salome-zurabishvili-avgane.aspx|title=​​საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი ავღანეთში იმყოფებოდა|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; ვიზიტის ფარგლებში იგი ავღანეთის პრეზიდენტს, [[აშრაფ ღანი|აშრაფ ღანის]] შეხვდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://presa.ge/?m=politics&amp;AID=72710|title=​​საქართველოს პრეზიდენტი ავღანეთის პრეზიდენტს შეხვდა |publisher=presa.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;

====საფრანგეთში ვიზიტი====
სალომე ზურაბიშვილმა საფრანგეთის რესპუბლიკაში ვიზიტი 17 თებერვალს დაიწყო. მან სამუშაო ვიზიტის პირველი დღე სტუდენტებთან და ქართველ ემიგრანტებთან შეხვედრით დაასრულა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-safrangetshi-samushao-vizitis-pirvel-dghes-studentebtan-da-qartvel-emigrantebtan-shekhvedrit-daasrulebs/|title=​​სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთში სამუშაო ვიზიტის პირველ დღეს სტუდენტებთან და ქართველ ემიგრანტებთან შეხვედრით დაასრულებს|publisher=1tv.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; 18 თებერვალს საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთის სენატის პრეზიდენტს ჟერარ ლარშეს შეხვდა. შეხვედრაზე პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ საქართველოს სჭირდება საფრანგეთის, როგორც ევროკავშირის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ქვეყნის მხარდაჭერა, ევროპული ინტეგრაციისა და ატლანტიკური მისწრაფებების გაძლიერების მიმართულებით, ასევე საქართველოს წინაშე მდგარ საფრთხეებთან გამკლავების კუთხით.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/saqartvelos-prezidenti-salome-zurabishvili-safrangetis-senatis-prezidents-djerar-larshes-shekhvda/|title=​​საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთის სენატის პრეზიდენტს ჟერარ ლარშეს შეხვდა|publisher=1tv.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, სალომე ზურაბიშვილს საფრანგეთის პირველმა ლედიმ, ბრიჯიტ მაკრონმა ელისეს სასახლეში უმასპინძლა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-safrangetis-pirvel-ledis-khvdeba-foto/|title=​​სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთის პირველ ლედის ხვდება|publisher=1tv.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; 19 თებერვალს სალომე ზურაბიშვილმა საფრანგეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტთან ემანუელ მაკრონთან პირისპირ და დელეგაციების თანხლებით, გაფართოებული შეხვედრა გამართა. შეხვედრისას საფრანგეთის მხრიდან აღინიშნა, რომ საფრანგეთი ყოველთვის იქნება საქართველოს გვერდით, როგორც ეს იყო 2008 წელს. იგი განაგრძობს საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის მტკიცე მხარდაჭერას საერთაშორისოდ აღიარებული საზღვრების ფარგლებში. სალომე ზურაბიშვილმა საფრანგეთის პრეზიდენტი საქართველოში მოიწვია, ემანუელ მაკრონმა კი, მიწვევა მიიღო. შეხვედრისას ხელი მოეწერა „ქართულ-ფრანგული დიმიტრი ამილახვრის სახელობის დიალოგის“ დაწყებას. ამ დიალოგის სახით საფრანგეთთან თანამშრომლობა ტრანსფორმირდა და მაღალ დონეზე გადავიდა. დეკლარაცია მიზნად ისახავს თანამშრომლობის განვითარებასა და გაღრმავებას პოლიტიკური და საპარლამენტო, თავდაცვისა და უსაფრთხოების, ვაჭრობის და ეკონომიკის, ასევე, კულტურის და განათლების სფეროებში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/video/zurabishvili-makronis-shekhvedra-2/|title=​​ზურაბიშვილი-მაკრონის შეხვედრა|publisher=1tv.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/29778464.html|title=​​სალომე ზურაბიშვილი და ემანუელ მაკრონს შეხვდა|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; სალომე ზურაბიშვილმა შეხვედრისას განაცხადა:
{{ციტატა|საქართველო უნდა შევიდეს ევროპაში, როგორც კულტურული ევროპის ნაწილი და წევრი. ვისაუბრეთ ასევე კინოზე, რომ ჩვენ ვიყოთ მართლაც ერთ-ერთი წევრი ამ კულტურული ერთობის. ვისაუბრეთ ოკუპირებული ტერიტორიების საკითხზე, არაღიარების პოლიტიკაზე. საფრანგეთი მზადაა ძალიან აქტიურად, თავის პარტნიორებთან მხარი დაგვიჭიროს ამ მიმართულებით. ძალიან მნიშვნელოვანია საფრანგეთის მონაწილეობა ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიაში და მნიშვნელოვანია მისი მზადყოფნა ყველანაირად დადგეს საქართველოს გვერდით, განსაკუთრებით ისეთ ძალიან მტკივნეულ საკითხში, რომელსაც ოკუპირებული ტერიტორიები ჰქვია. ვისაუბრეთ სამხედრო თანამშრომლობაზეც და ეკონომიკაზეც.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/saqartvelos-da-safrangetis-prezidentebis-ertoblivi.aspx|title=​​საქართველოს და საფრანგეთის პრეზიდენტების ერთობლივი განცხადებები|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;}}

საფრანგეთში ვიზიტისას სალომე ზურაბიშვილმა, ლევილის სასაფლაოზე ყვავილებით შეამკო ემიგრაციაში გარდაცვლილ თანამემამულეთა მემორიალი, საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის, ნოე ჟორდანიას და მშობლების საფლავები და მათ ხსოვნას პატივი მიაგო.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tabula.ge/ge/story/144458-zurabishvili-bavshvobashi-ver-vifiqrebdi-rom-levilshi-davbrundebodi-rogorc-prezidenti|title=ბავშვობაში ვერ ვიფიქრებდი, რომ ლევილში დავბრუნდებოდი როგორც პრეზიდენტი|publisher=www.tabula.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;. პარიზში ორგანიზაციის  „ქალთა ფორუმი ეკონომიკისა და საზოგადოებისთვის“ ლიდერ ქალებთან სამუშაო ლანჩი გამართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-parizshi-lider-qalebs-shekhvda/|title=სალომე ზურაბიშვილი პარიზში ლიდერ ქალებს შეხვდა|publisher=1tv.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt;. აგრეთვე მან საერთაშორისო ურთიერთობების შესახებ, პარიზში, პოლიტიკურ მეცნიერებათა ინსტიტუტში (SciencesPo) საჯარო ლექცია „საქართველო და ევროპა, შესაძლებლობები ცვალებად გარემოში“ - წაიკითხა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://imedinews.ge/ge/saqartvelo/97036/prezidentma-parizis-politikur-metsnierebata-institutshi-sajaro-leqtsia-tsaikitkha|title=პრეზიდენტმა პარიზის პოლიტიკურ მეცნიერებათა ინსტიტუტში საჯარო ლექცია წაიკითხა|publisher=imedinews.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}&lt;/ref&gt; ​საფრანგეთში ვიზიტის ფარგლებში, საქართველოს პრეზიდენტი UNESCO-ს გენერალურ მდივანს [[ოდრი აზულაი|ოდრი აზულაის]] შეხვდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.president.gov.ge/ka-GE/pressamsakhuri/siakhleebi/%E2%80%8Bsaqartvelos-prezidenti,-safrangetshi-vizitis-farg.aspx|title=​საქართველოს პრეზიდენტი, საფრანგეთში ვიზიტის ფარგლებში, UNESCO-ს გენერალურ მდივანს ოდრი აზულს შეხვდა|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=27 თებერვალი, 2019}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

====გერმანიაში ვიზიტი====
[[2019]] წლის [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]], სალომე ზურაბიშვილი ოფიციალური ვიზიტით [[გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა|გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკას]] ეწვია.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://on.ge/story/34008-სალომე-ზურაბიშვილი-გერმანიის-პრეზიდენტს-შეხვდა|title=​სალომე ზურაბიშვილი გერმანიის პრეზიდენტს შეხვდა|publisher=on.ge|accessdate=11 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს საქართველოს პრეზიდენტი გერმანიის ფედერალურ პრეზიდენტს [[ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი|ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერს]] შეხვდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://imedinews.ge/ge/saqartvelo/97224/salome-zurabishvili-germaniis-prezident-prankvalter-shtainmaiers-khvdeba|title=​სალომე ზურაბიშვილი გერმანიის პრეზიდენტ ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერს ხვდება
|publisher=imedinews.ge|accessdate=11 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt; პრეზიდენტების ერთობლივ პრესკონფერენციაზე ზურაბიშვილმა განაცხადა:
{{ციტატა|იმედი გვაქვს, გერმანია დაგვეხმარება შევიდეთ ევროპაში, ყველა იმ გზით, რომელიც შესაძლებელია იმ დღემდე, სანამ საქართველო ევროკავშირში პოლიტიკურად და სამართლებრივად შევა.}}
[[ფაილი:Official meeting ceremony of President of Georgia Salome Zourabichvili was held 14.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი და ილჰამ ალიევი]]
საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი [[ბერლინი|ბერლინში]] გერმანიის ფედერალურ კანცლერ [[ანგელა მერკელი|ანგელა მერკელს]] შეხვდა. შეხვედრისას განიხილეს საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე შექმნილი ვითარება, [[საქართველო|საქართველოს]] წინაშე მდგარი გამოწვევები და [[რუსეთი|რუსეთის]] პოლიტიკა საქართველოს მიმართ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-angela-merkels-khvdeba-video/|title=​სალომე ზურაბიშვილი ანგელა მერკელს ხვდება [ვიდეო]|publisher=1tv.ge|accessdate=11 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt;

====აზერბაიჯანში ვიზიტი====
საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალური ვიზიტი აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში [[2019]] წლის [[27 თებერვალი|27 თებერვალს]] შედგა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-ilham-alievs-khvdeba-foto/|title=სალომე ზურაბიშვილი ილჰამ ალიევს ხვდება [ფოტო/ვიდეო]|publisher=1tv.ge|accessdate=11 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt; მან შეხვედრები გამართა აზერბაიჯანის პრეზიდენტთან,  პირველ ვიცეპრეზიდენტთან, პრემიერთან და პარლამენტის თავმჯდომარესთან. საქართველოს პრეზიდენტის დახვედრის ოფიციალური ცერემონია ბაქოში, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის სასახლეში „ზაგულბაში“ გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.kvirispalitra.ge/politic/51191-salome-zurabishvili-ilham-alievs-shekhvda-ra-sakithkhebi-ganikhiles-ori-qveynis-pirvelma-pirebma.html|title=სალომე ზურაბიშვილი ილჰამ ალიევს შეხვდა - რა საკითხები განიხილეს ორი ქვეყნის პირველმა პირებმა?|publisher=www.kvirispalitra.ge|accessdate=11 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt; პრეზიდენტების ერთობლივ პრესკონფერენციაზე სალომე ზურაბიშვილმა განაცხადა: 
{{ციტატა|გადავწყვიტეთ, საქართველოს სახელმწიფო საზღვრის დელიმიტაციისა და დემარკაციის კომისიას მითითება მივცეთ, რომ განაახლონ მუშაობა და საბოლოოდ დავადგინოთ ჩვენი ერთობლივი საზღვარი, რომელიც უნდა იყოს გამაერთიანებელი საზღვარი და არა გამიჯვნის საზღვარი.}}

====ლიეტუვაში ვიზიტი====
საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალური ვიზიტი [[ლიეტუვა|ლიეტუვაში]] [[2019]] წლის 7-8 მარტის შედგა. იგი ლიეტუვის სახელმწიფოს ლიდერებეს, მათ შორის მის კოლეგას, [[დალია გრიბაუსკაიტე|დალია გრიბაუსკაიტეს]] შეხვდა და მასთან სამომავლო თანამშრომლობის საკითხები განიხილა. ორმა პრეზიდენტმა „შავი ზღვის რეგიონში რუსეთის მიერ განხორციელებულ ქმედებებსა“ და მის შედეგებზე გაამახვილეს ყურადღება და რუსეთის მიერ ცხინვალისა და აფხაზეთის ოკუპაციის საკითხზეც იმსჯელეს. ზურაბიშვილის განცხადებით ევროკავშირისა და ნატოში ინტეგრაციის გზაზე საქართველო ლიეტუვას მაგალითს მიჰყვება.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/278719|title=სალომე ზურაბიშვილი ილჰამ ალიევს შეხვდა - რა საკითხები განიხილეს ორი ქვეყნის პირველმა პირებმა?|publisher=civil.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

====სომხეთში ვიზიტი====
საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალური ვიზიტი [[სომხეთი|სომხეთში]] [[2019]] წლის 13-14 მარტის შედგა. იგი სომხეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტს [[არმენ სარქისიანი|არმენ სარგსიანს]] პირისპირ და გაფართოებულ ფორმატში შეხვდა, რის შემდეგაც პრეზიდენტებმა მედიის კითხვებს უპასუხეს. ვიზიტის ფარგლებში ზურაბიშვილი შეხვდა სომხეთის რესპუბლიკის პრემიერ-მინისტრ [[ნიკოლ ფაშინიანი|ნიკოლ ფაშინიანს]], ეროვნული ასამბლეის თავმჯდომარე არარატ მირზოიანს და სომეხთა წმინდა მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესიის მეთაურს [[გარეგინ II]]-ს შეხვდა. სომხეთში ოფიციალური ვიზიტით მყოფი საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი აფხაზეთში სომხური ეკლესიების საკითხსაც შეეხო, რომელიც გადაცემულია რუსეთის მიტროპოლიტის დაქვემდებარებაში, რაც, როგორც ზურაბიშვილმა განაცხადა,  „კანონის შესაბამისად, ასევე, ჩვენი ტერიტორიული სუვერენობის ძალიან დიდი დარღვევაა“.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://netgazeti.ge/news/348524/|title=ერევანში მყოფმა ზურაბიშვილმა აფხაზეთში სომხურ ეკლესიებზეც ისაუბრა|publisher=netgazeti.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/%E2%80%8Bsaqartvelos-prezidentma-somkhetshi-oficialuri-viz|title=​საქართველოს პრეზიდენტმა სომხეთში ოფიციალური ვიზიტი დაიწყო|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210624205425/https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/%E2%80%8Bsaqartvelos-prezidentma-somkhetshi-oficialuri-viz|archivedate=2021-06-24}}&lt;/ref&gt;

====პოლონეთში ვიზიტი====
[[ფაილი:Volodymyr Zelensky 2019 presidential inauguration 53.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი და [[ვოლოდიმირ ზელენსკი]].]]
საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალური ვიზიტი პოლონეთში [[2019]] წლის 6-8 მაისს შედგა. სალომე ზურაბიშვილის დახვედრის ოფიციალური ცერემონია პოლონეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტის სასახლეში 7 მაისს გაიმართება, რის შემდეგაც საქართველოს და პოლონეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტებმა პირისპირ და დელეგაციების თანხლებით, გაფართოებულ ფორმატში გამართეს შეხვედრები. სხვა ოფიციალურ პირებთან შეხვედრის გარდა ზურაბიშვილმა, ვარშავის უნივერსიტეტის აღმოსავლეთ სწავლებათა ინსტიტუტში სტუდენტებისათვის საჯარო ლექცია წაიკითხა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/saqartvelos-prezidentma-varshavis-universitetshi-s|title=​საქართველოს პრეზიდენტმა ვარშავის უნივერსიტეტში საჯარო ლექცია წაიკითხა|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210624202406/https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/saqartvelos-prezidentma-varshavis-universitetshi-s|archivedate=2021-06-24}}&lt;/ref&gt; ვიზიტის ფარგლებში იგი ვარშავაში მდებარე წმინდა [[გრიგოლ ფერაძე|გრიგოლ ფერაძის]] სახელობის სამლოცველოსაც ეწვია.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/saqartvelos-prezidenti-varshavashi-cminda-grigol-f|title=საქართველოს პრეზიდენტი ვარშავაში წმინდა გრიგოლ ფერაძის სახელობის სამლოცველოს ეწვია|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210624204451/https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/saqartvelos-prezidenti-varshavashi-cminda-grigol-f|archivedate=2021-06-24}}&lt;/ref&gt; ვიზიტის ფარგლებში იგი ვარშავაში მდებარე წმინდა [[გრიგოლ ფერაძე|გრიგოლ ფერაძის]] სახელობის სამლოცველოსაც ეწვია.

ამავე წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბერს]] უკვე მეორედ, ამჯერად სამუშაო ვიზიტით პოლონეთის რესპუბლიკას ესტუმრა, სადაც მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის ლიდერებთან ერთად, [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დაწყებიდან 80 წლის იუბილესთან დაკავშირებულ ღონისძიებებში მიიღო მონაწილეობა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-varshavashi-vladimir-zelenskis-shekhvda/|title=სალომე ზურაბიშვილი ვარშავაში ვლადიმირ ზელენსკის შეხვდა|publisher=1tv.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

====ლატვიაში ვიზიტი====
საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალური ვიზიტი [[ლატვია|ლატვიაში]] [[2019]] წლის 14-16 მაისს შედგა. ზურაბიშვილი ლატვიის სახელმწიფოს ლიდერებს, მათ შორის მის კოლეგას [[რაიმონდს ვეიონისი|რაიმონდს ვეიონისს]] და პრემიერ-მინისტრ არტურს კარინშისაც შეხვდა. შეხვედრის შემდეგ გამართულ ერთობლივ პრესკონფერენციაზე, პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა რუსულ ოკუპაციაზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ მოსკოვი „საოკუპაციო ხაზზე აგრესიისა და პროვოკაციების პოლიტიკას“ განაგრძობს. „რუსეთი კვლავაც რეალობის წინააღმდეგ მიდის და ფიქრობს, რომ ზეწოლით და აგრესიით საქართველოს ევროკავშირსა და ნატოში გაწევრიანებას გადააფიქრებინებს“. ვიზიტის ფარგლებში პრეზიდენტი ზურაბიშვილი ლატვიაში ქართველ სტუდენტებსა და სასწავლო პროგრამის მონაწილე საჯარო მოხელეებს, აგრეთვე ქართული დიასპორის წარმომადგენლებს შეხვდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/305359|title=რიგაში საქართველოსა და ლატვიის პრეზიდენტების შეხვედრა გაიმართა|publisher=civil.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

====ესტონეთში ვიზიტი====
საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალური ვიზიტი [[ესტონეთი|ესტონეთში]] [[2019]] წლის 16 მაისს შედგა. ოფიციალური დახვედრის ცერემონია ტალინში, ესტონეთის პრეზიდენტის სასახლეში გაიმართა, სადაც სტონელმა კოლეგამ [[კერსტი კალიულაიდი|კერსტი კალიულაიდსმა]] უმასპინძლა. აქვე საქართველოს და ესტონეთის პრეზიდენტების პირისპირ მოლაპარაკებები და პრესკონფერენცია ჩატარდა. ზურაბიშვილი აგრეთვე ესტონეთის პრემიერ-მინისტრ იური რატას და პარლამენტის თავმჯდომარეს შეხვდა. შეხვედრებზე განხილეს ესტონეთის მხარდაჭერის პრაქტიკული განხორციელების გზები საქართველოს ევროინტეგრაციისა და ნატოში გაწევრიანების მიმართულებით და საქართველოს რეგიონების ოკუპაციასთან დაკავშირებული საკითხები. ესტონეთის პრეზიდენტთან და გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის თავდაცვის მინისტრთან ერთად, საქართველოს პრეზიდენტმა მონაწილეობა მიიღო უსაფრთხოების კონფერენციის „ერთი წარსული – ბევრი მომავალი” ღია დისკუსიაში. სალომე ზურაბიშვილი ტალინში ნატოს კოოპერატიული კიბერთავდაცვის ცენტრს ეწვია და მისი მუშაობის სპეციფიკას გაეცნობა. ოფიციალური ვიზიტის კულტურული პროგრამის ფარგლებში, საქართველოსა და ესტონეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტებმა „მიკელის” მუზეუმში ფიროსმანის გამოფენას „მარტოხელა გენიოსის სამყარო” დაათვალიერეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ghn.ge/news/226170-estonetshi-salome-zurabishvilis-ofitsialuri-viziti-daitsqo|title=ესტონეთში სალომე ზურაბიშვილის ოფიციალური ვიზიტი დაიწყო|publisher=www.ghn.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/saqartvelos-prezidenti-talinshi-natos-kooperaciuli|title=საქართველოს პრეზიდენტი ტალინში ნატოს კოოპერაციული კიბერთავდაცვის ცენტრს ეწვია|publisher=www.president.gov.ge|accessdate=23 ივნისი, 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210624212148/https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/saqartvelos-prezidenti-talinshi-natos-kooperaciuli|archivedate=2021-06-24}}&lt;/ref&gt;

====უკრაინაში ვიზიტი====
[[2019]] წლის [[20 მაისი|20 მაისს]], უკრაინის დედაქალაქ [[კიევი|კიევში]] პრეზიდენტ [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ვოლოდიმირ ზელენსკის]] ინაუგურაცია გაიმართა, რომელსაც საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილიც დაესწრო. საინაუგურაციო ცერემონიის ფარგლებში, საქართველოს პრეზიდენტი კიევში უკრაინის უმაღლეს რადას საზეიმო სხდომას დაესწრო, რომელზეც უკრაინის ახლად არჩეულმა პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ უკრაინელი ხალხის წინაშე ფიცი დადო. ინაუგურაციისა და საზეიმო მიღების შემდეგ კოლეგებს შორის პირდაპირი შეხვედრაც გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://netgazeti.ge/news/365581/|title=სალომე ზურაბიშვილი კიევში ზელენსკის ინაუგურაციას დაესწრო
|publisher=netgazeti.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

====შვეიცარიაში ვიზიტი====
====აშშ-ში ვიზიტი====
====იაპონიაში ვიზიტი====
====ისრაელში ვიზიტი====
====სტრასბურგში ვიზიტი====
====ჩრდილოეთ მაკედონიაში ვიზიტი====
====ვატიკანში ვიზიტი====
====უკრაინაში ვიზიტი====

==პრეზიდენტი და საქართველოს პარლამენტი==
სალომე ზურაბიშვილი, [[2016]]-[[2018]] წლებში, საქართველოს პრეზიდენტად არჩევამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტი|მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] დეპუტატი. შესაბამისად, როგორც საქართველოს მე-5 პრეზიდენტს, შემდგომში მოუწია ამავე მოწვევის პარლამენტთან თანამშრომლობა, წლიური ანგარიშის წარდგენა და სხვა ერთობლივი საქმიანობები. 
===მე-9 მოწვევის პარლამენტი===
[[ფაილი:Salome Zourabichvili Arriving in Parliament.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტში.]]
სალომე ზურაბიშვილის პირველი ყოველწლიური ანგარიში პრეზიდენტის რანგში [[2019]] წლის [[6 მარტი|6 მარტს]], მე-9 მოწვევის პარლამენტის წინაშე შედგა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/video/saqartvelos-prezidentis-yovelwliuri-angarishi/|title=საქართველოს პრეზიდენტის ყოველწლიური ანგარიში|publisher=1tv.ge|accessdate=13 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; პრეზიდენტის ამ გამოსვლას არ დაესწრო ფრაქცია „[[ევროპული საქართველო]]”.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://liberali.ge/news/view/43592/evropuli-saqartvelo-boikotis-nishnad-prezidentis-gamosvlas-ar-daestsreba|title=„ევროპული საქართველო“ ბოიკოტის ნიშნად პრეზიდენტის გამოსვლას არ დაესწრება|publisher=liberali.ge|accessdate=13 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; სალომე ზურაბიშვილმა სიტყვით გამოსვლისას ყურადღება გაამახვილა უცხოეთში განხორციელებულ ვიზიტებზე. ასევე ისაუბრა საქართველოს საერთაშორისო ურთიერთობებს და ევროსტუქტურებთან თანამშრომლობის პერსპექტივებზე. პრეზიდენტმა, ახსენა ისეთი საკითხებიც, როგორიცაა შეწყალება, სასამართლო სისტემა და მასთან დაკავშირებული გამოწვევები. პრეზიდენტის გამოსვლის შემდეგ, სიტყვით გამოვიდნენ ფრაქცია „პატრიოტთა ალიანსის” და უმრავლესობის წარმომადგენლები.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://transparency.ge/sites/default/files/parliament-2019-web-ge_1.pdf|title=პრეზიდენტის ყოველწლიური ანგარიში 2019|publisher=transparency.ge|accessdate=13 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt;

სალომე ზურაბიშვილის მეორე ყოველწლიური ანგარიში პრეზიდენტის რანგში [[2020]] წლის 4 მარტს, მე-9 მოწვევის პარლამენტის წინაშე შედგა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/prezidentis-rangshi-salome-zurabishvili-parlamentis-winashe-rigit-meore-wliuri-angarishit-wardgeba/|title=პრეზიდენტის რანგში სალომე ზურაბიშვილი პარლამენტის წინაშე რიგით მეორე წლიური ანგარიშით წარდგება|publisher=1tv.ge|accessdate=13 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; მან ყოველწლიური მოხსენება ქვეყნის მდგომარეობის საკითხებზე და ქვეყნის წინაშე მდგარ გამოწვევაზე საუბრით დაიწყო. მისი განცხადებით, იმისათვის, რომ ქვეყანამ რეალური შესაძლებლობები და ახალი პერსპექტივები დაინახოს, მნიშნელოვანია სწორად გააანალიზოს მსოფლიოში მიმდინარე პროცესები და საკუთარი როლი და ადგილი ამ პროცესებში. პრეზიდენტიც განცხადებით საქართველოსთვის უმძიმესი გამოწვევაა ოკუპირებული ტერიტორიები. მან ასევე ახსენე ხელისუფლების მუშაობის შედეგები სასამართლო, სამხედრო და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციი მიმართულებით.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/saparlamento-saqmianoba/plenaruli-sxdomebi/plenaruli-sxdomebi_news/parlamentshi-saqartvelos-prezidentis-salome-zurabishvilis-yovelwliuri-moxseneba-moismines.page.htm|title=პარლამენტში საქართველოს პრეზიდენტის, სალომე ზურაბიშვილის ყოველწლიური მოხსენება მოისმინეს|publisher=www.parliament.ge|accessdate=13 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt;

===2020 წლის საპარლამენტო არჩევნები===
{{მთავარი|საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020}}
2020 წლის [[31 აგვისტო]]ს საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა არჩევნების დანიშვნის შესახებ განკარგულება გამოსცა და არჩევნების თარიღად, საქართველოს კონსტიტუციის შესაბამისად, [[31 ოქტომბერი]] ოფიციალურად დაამტკიცა.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://netgazeti.ge/news/478481/ | title = არჩევნები 31 ოქტომბერს დაინიშნა | publisher = ''netgazeti.ge'' | date = 31 აგვისტო, 2020 | accessdate = 31 აგვისტო, 2020}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტის შეფასებით, საქართველოში მშვიდობიანი, სამართლიანი, უსაფრთხო, დემოკრატიული, ევროპული არჩევნები ჩატარდა,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-saqartvelom-shedzlo-da-chaatara-mshvidobiani-samartliani-usafrtkho-demokratiuli-archevnebi/|title=სალომე ზურაბიშვილი - საქართველომ შეძლო და ჩაატარა მშვიდობიანი, სამართლიანი, უსაფრთხო, დემოკრატიული არჩევნები|publisher=1tv.ge|accessdate=16 მაისი, 2021}}&lt;/ref&gt; თუმცა არჩევნების შედეგები არ სცნო ოპოზიციის ნაწილმა და პოლიტიკური დაპირისპირების ახალი პროცესი დაიწყო. [[2020]] წლის მარტში, პოლიტიკური დაპირისპირების განეიტრალების მიზნით პრეზიდენტმა და ორბელიანების სასახლემ ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს, [[შარლ მიშელი|შარლ მიშელს]], საქართველოს პრემიერ-მინისტრს და ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლებს უმასპინძლა, სადაც პოლიტიკური შეთანხმების საკითხები იქნა განხილული.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-orbelianebis-sasakhleshi-evropuli-sabchos-prezidents-sharl-mishels-khvdeba/|title=სალომე ზურაბიშვილი ორბელიანების სასახლეში ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს, შარლ მიშელს ხვდება|publisher=1tv.ge|accessdate=16 მაისი, 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31129770.html|title=ზურაბიშვილი: რაც მოხდა გუშინ ორბელიანების სასახლეში, კარგად გააზრებული არ არის|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=16 მაისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლის [[20 აპრილი|20 აპრილს]] [[ორბელიანების სასახლე (თბილისი)|ორბელიანების სასახლეში]] საქართველოს პრეზიდენტის, სალომე ზურაბიშვილის სახელით, [[ევროპული საბჭო|ევროპული საბჭოს]] პრეზიდენტის, [[შარლ მიშელი|შარლ მიშელის]] პატივსაცემად ოფიციალური ვახშამი გაიმართა. პრეზიდენტის სასახლეში სადილზე იმყოფებოდნენ მმართველი გუნდისა და ასევე, ოპოზიციური პარტიების ის წარმომადგენლები, რომლებმაც ხელი მოაწერეს შარლ მიშელის დოკუმენტს. სადილს ესწრებოდნენ საქართველოში ევროკავშირის ელჩი კარლ ჰარცელი და [[აშშ]]-ის ელჩი [[კელი დეგნანი]]. შარლ მიშელის დოკუმენტზე ხელის მოწერით ოპოზიციისა და ხელისუფლების წარმომადგენლები პოლიტიკურ დათმობებზე წავიდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/salome-zurabishvilma-sharl-mishels-orbelianis-sasakhleshi-oficialur-vakhshamze-umaspindzla/|title=სალომე ზურაბიშვილმა შარლ მიშელს და პარტიების წარმომადგენლებს ორბელიანების სასახლეში ოფიციალურ ვახშამზე უმასპინძლა|publisher=www.1tv.ge|accessdate=16 მაისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

===მე-10 მოწვევის პარლამენტი===
====პირველი საპარლამენტო მოხსენება====
[[2021]] წლის [[9 აპრილი|9 აპრილსს]], საქართველოს კონსტიტუციის 44-ე მუხლის შესაბამისად, პარლამენტის რიგგარეშე სხდომა გაიმართა, სადაც ქვეყნის მდგომარეობის უმნიშვნელოვანეს საკითხებზე საქართველოს პრეზიდენტის, სალომე ზურაბიშვილის ყოველწლიური მოხსენება მოისმინეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/411893|title=სალომე ზურაბიშვილმა პარლამენტში ყოველწიული ანგარიში წარადგინა|publisher=civil.ge|accessdate=16 მაისი, 2021}}&lt;/ref&gt; 

მისი საპარლამენტო გამოსვლის ძირითადი თემები იყო ქართული საზოგადოების პოლარიზაცია, დეოკუპაცია, დამოუკიდებლობის 30 წლისთავი, ოპოზიციისა და ხელისუფლების შეთანხმებების აუცილებლობა, ევროინტეგრაცია, უკრაინის მიმართ სოლიდარობა და ელჩის დაბრუნების საკითხი, ქვეყანაში კოვიდ პანდემიის პირობებში არსებული რეგულაციების თანაბრად ყველა პირზე გავრცელების და ჰესების მშენებლობის საკითხი.

სალომე ზურაბიშვილმა განაცხადა, რომ ქვეყანა ურთულესი გამოწვევების წინაშე დგას, უნდა ენდოს საკუთარ ისტორიულ გამოცდილებას და მონახოს ერთობის გზა. ერთიანობისკენ გადადგმული პირველი ნაბიჯი არსებული რეგულაციების ყველაზე ერთნაირად გავრცელებაა. ქვეყნის მეორე უდიდეს გამოწვევად მან ქვეყნის ეკონომიკა და კრიზისის გადალახვა, საზოგადოება გაყოფა დაასახელა. ეკონომიკასთან დაკავშირებულ საკითხებზეც საზოგადოების მხრიდან დაპირისპირებული პოზიციებია და ამის მაგალითია „ნამახვანჰესთან“ დაკავშირებით მიმდინარე დაპირისპირება. პრეზიდენტმა ურჩია ხელისუფლებას, რომ შეიქმნას სახელმწიფო კომისია, სადაც ეკონომისტები, ენერგეტიკოსები, ბუნებადამცველები, ადგილობრივი მოსახლეობა და უცხოელი ექსპერტები ერთად განიხილავენ არა მხოლოდ ჰესის ბედს, არამედ მომავალ გეგმებსა და პერსპექტივას ენერგეტიკის მიმართულებით.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31195618.html|title=ვაქცინაცია, კრიზისი, სანქციები და ნამახვანჰესი - აქცენტები პრეზიდენტის პარლამენტში გამოსვლიდან|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=16 მაისი, 2021}}&lt;/ref&gt; 

პრეზიდენტმა სიტყვით გამოსვლისას, უმთავრეს გამოწვევად მთავარი მიზნების ბოლომდე მიყვანა - ევროატლანტიკური ინტეგრაცია და დეოკუპაცია დაასახელა. მან საჯაროდ მადლობა გადაუხადა ევროპელ და ამერიკელ ფასილიტატორებს და იმედი გამოთქვა, რომ მათი ძალისხმევა ტყუილად არ ჩაივლიდა და ოპოზიცია და ხელისუფლება შეთანხმებებს მიაღწევდა.

საქართველოს პრეზიდენტმა უკრაინაში საქართველოს ელჩის დაბრუნებაც მოითხოვა. მან უკრაინელ ხალხს სოლიდარობა გამოუცხადა და აღნიშნა, რომ ამ სოლიდარობის სისრულეში მოსაყვანად ელჩის დაბრუნება სასწრაფო საკითხია.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/saparlamento-saqmianoba/plenaruli-sxdomebi/plenaruli-sxdomebi_news/parlamentis-riggareshe-sxdomaze-qveynis-mdgomareobis-umnishvnelovanes-sakitxebze-saqartvelos-prezidenti-moxsenebit-wardga.page.htm|title=პარლამენტის რიგგარეშე სხდომაზე, ქვეყნის მდგომარეობის უმნიშვნელოვანეს საკითხებზე, საქართველოს პრეზიდენტი მოხსენებით წარდგა|publisher=www.parliament.ge|accessdate=16 მაისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

====მეორე საპარლამენტო მოხსენება====
[[2022]] წლის [[14 მარტი|14 მარტს]], საქართველოს კონსტიტუციის 44-ე მუხლის შესაბამისად, [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის]] რიგგარეშე სხდომა გაიმართა, სადაც [[უკრაინა|უკრაინაში]] [[რუსეთი|რუსეთის]] [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|შეჭრის]] გამო უკრაინის მიმართ მხარდაჭერა გამოხატა, საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანებაზე ისაუბრა და მმართველი გუნდი და ოპოზიცია გააკრიტიკა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/479035|title=პრეზიდენტმა წლიური საპარლამენტო მოხსენებისას მმართველი გუნდი და ოპოზიცია გააკრიტიკა|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt; პარლამენტში სალომე ზურაბიშვილი უკრაინის საელჩოს წარმომადგენელ ანდრეი კასანოვთან ერთად მივიდა. გამოსვლის ტექსტში აღნიშნა, რომ იგი  ვერ შეეგუება იმას, რომ დღეს კინკლაობის, ქიშპობის, მტრობის, დამღუპველი დაპირისპირებისა და პოლარიზაციის დასრულების მაგივრად, პარლამენტში შეკრებილნი ივიწყებენ იმას, რაც ასახულია საქართველოს გერბზე: „ძალა ერთობაშია„. ზურაბიშვილმა ხელისუფლებას და ოპოზიციას მიმართა, რომ საზოგადოება მათზე ბევრად ფხიზელია, შეგნებული, მამაცი და ერთიანი და ეროვნული თანხმობის ნიშნებმა ხალხში უკვე გაიღვიძა, თუმცა მათში ამას ჯერ ვერ ხედავს. ზურაბიშვილმა ხელისუფლება გააკრიტიკა იმის გამოც, რომ მას უარი უთხრეს პარლამენტის რიგგარეშე სხდომის გამართვის საკითხზე და ასევე მთავრობისგან წერილობითი უარი მიიღო საერთაშორისო ვიზიტებზე ბრიუსელში, პარიზში, ბერლინში და ვარშავაში. მისი თქმით, ვიზიტების განხორციელება მხოლოდ პირადი კონტაქტების გამოყენებით მოახერხა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/479035|title=პრეზიდენტმა წლიური საპარლამენტო მოხსენებისას მმართველი გუნდი და ოპოზიცია გააკრიტიკა|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt; 

პრეზიდენტის საპარლამენტო გამოსვლას ქართული ოცნების წარმომადგენლების კრიტიკის ობიექტი გახდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/479110|title=პრეზიდენტის ყოველწლიურ მოხსენებას პოლიტიკოსები აფასებენ|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt; 15 მარტს, ზურაბიშვილის კრიტიკული გამოსვლის პასუხად, ქართულმა ოცნებამ განაცხადა, რომ პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილის მხრიდან კონსტიტუციის რამდენჯერმე, მათ შორის, პარიზსა და ბრიუსელში ბოლოდროინდელი ვიზიტებით დარღვევის გამო საქართველოს მთავრობა საკონსტიტუციო სასამართლოს მიმართავს. მათივე განცხადებით, პრეზიდენტმა გადააჭარბა უფლებამოსილებას საგარეო პოლიტიკის განხორციელებისას, რადგან ეს აღმასრულებელი ხელისუფლების „ექსკლუზიური“ უფლებაა.

მმართველი გუნდის თქმით, პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა კონსტიტუცია დაარღვია, როდესაც პარლამენტში მისვლის თავდაპირველი თარიღი – 5 მარტი საკანონმდებლო ორგანოსთან შეთანხმების გარეშე გამოაცხადა და მაშინ, როდესაც პარლამენტთან შეთანხების გარეშე, სხდომათა დარბაზში საქართველოში უკრაინის ელჩის მოვალეობის შემსრულებელი შეიყვანა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/479323|title=საქართველოს მთავრობა პრეზიდენტის წინააღმდეგ საკონსტიტუციოს მიმართავს|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენელთა განცხადებით მართველი გუნდის მიერ გაჟღერებული ბრალდებები, თითქოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა ევროპაში ბოლოდროინდელი ვიზიტებით კონსტიტუცია დაარღვია, „მოკლებულია სამართლებრივ საფუძველს“. IDFI-ის განცხადებით, ის, რომ მაგალითად, პრეზიდენტი მთავრობის თანხმობის გარეშე ვერ დადებს საერთაშორისო ხელშეკრულებას, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მას, როგორც სახელმწიფო მეთაურს ეკრძალება ვინმესთან შეხვედრა და საკუთარი პოზიციების გამოხატვა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/479535|title=IDFI-ის შეფასებით, პრეზიდენტს ევროპაში ვიზიტებით კონსტიტუცია არ დაურღვევია|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

==გამოსვლები გაეროს გენერალურ ასამბლეაზე==
===პრეზიდენტი 74-ე სესიაზე===
საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი [[2019]] წლის [[25 სექტემბერი|25 სექტემბერს]], [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]], [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენარალური ასამბლეის]] 74-ე სესიაზე სიტყვით გამოვიდა და დამსწრე საზოგადოებას მიმართა. თავის გამოსვლაში საქართველოს პრეზიდენტმა ისაუბრა ოკუპაციაზე, საქართველოში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე, ჯანდაცვაზე, კლიმატის ცვლილებებზე. [[2013]]-[[2018]] წლებში გაეროს გენერალური ასამბლეის ტრიბუნასთან საქათველოს პრემიერ-მინისტრები გამოდიოდნენ. ამ წლების შემდეგ ეს პირველი შემთხვევა იყო, როცა საქართველოს დელეგაციას პრეზიდენტი ხელმძღვანელობდა და სესიას სიტყვითაც მიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ajaratv.ge/article/49250|title=გაეროში საქართველოს პრეზიდენტი სიტყვით გამოვიდა|publisher=ajaratv.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:Salome Zourabichvili Speech at UNGA.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი გაეროს გენერალური ასამბლეის 74-ე სესიაზე.]]
{{ციტატა|ქართველები მცირერიცხოვანი ერი ვართ, მაგრამ კარგად ვიცით სოლიდარობის ფასი. ჩვენი ადგილმდებარეობა გვკარნახობს, რომ ვართ იმ რეგიონის განუყოფელი ნაწილი, სადაც გლობალური გამოწვევების დაძლევა მშვიდობის გარეშე წარმოუდგენელია. ასევე, კარგად გვესმის, რომ ჩვენი პლანეტის ხვედრი ჩვენი ხვედრიცაა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/321644|title=პრეზიდენტის გამოსვლა გაეროს გენერალურ ასამბლეაზე|publisher=civil.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;}}

საქართველოს ოპოზიციის შეფასებებით პრეზიდენტის გამოსვლა იყო გაუბედავი, გარკვევით არ უსაუბრია ეთნიკურ წმენდაზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/321738|title=საქართველოს პრეზიდენტის გაეროში სიტყვით გამოსვლას მმართველი გუნდი და ოპოზიცია აფასებს|publisher=civil.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;

===პრეზიდენტი 75-ე სესიაზე===
[[2020]] წლის [[22 სექტემბერი|22 სექტემბერს]], პირველად გაეროს 75-წლიან ისტორიაში, 193 წევრი ქვეყნის მეთაურმა გენერალურ ასამბლეას ყოველწლური მოხსენებით ვიდეოჩანაწერების მეშვეობით მიმართავენ. სესიების ონლაინ რეჟიმში წარმოება პანდემია კოვიდ-19-ის გამო გადაწყდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.amerikiskhma.com/a/un-general-assembly-opens-historic-session/5593087.html|title=გაეროს საიუბილეო წელი და პანდემიის პირობებში დაწყებული ასამბლეა|publisher=www.amerikiskhma.com|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა თავის გამოსვლაში ისაუბრა გლობალური ცვლილებების ფონზე კონფლიქტების მოგვარების ახალი ფორმების მოძებნის საჭიროებაზე, ჯანდაცვის, კლიმატისა და ინკლუზიური თანაცხოვრების დაცვის მნიშვნელობაზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.amerikiskhma.com/a/salome-zurabishvili-un-75th-anniversary/5591993.html|title=&quot;ჩვენი ქვეყანა არ არის მზად შეეგუოს ზიანს, რომელიც ოკუპაციით მიადგა&quot; - ზურაბიშვილი|publisher=www.amerikiskhma.com|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; მან განაცხადა:

{{ციტატა|მომავალი რომელიც ჩვენ გვსურს, ოთხ საფუძველზე დგას - მშვდობა, სიცოცხლისუნარიანი პლანეტა, ინკლუზიური და ჯანმრთელი საზოგადოება და განათლებული მოქალაქეები კულტურულად განვითარებულ საზოგადოებაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.amerikiskhma.com/a/salome-zurabishvili-un-75th-anniversary/5591993.html|title=მომავალი რომელიც ჩვენ გვსურს, ოთხ საფუძველზე დგას|publisher=www.amerikiskhma.com|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;}}

საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა მონაწილეობა მიიღო გაეროს 75-ე სესიის ფარგლებში გამართულ სხვა შეხვედრაშიც, რომელიც COVID-19-სა და მის შემდგომ პერიოდში „2030 მდგრადი განვითარების დღის წესრიგის“ დაფინანსების საკითხს ეხებოდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/UNGA75_2030mdgradiganvitarebisdgiswesrigisdafinanseba_news|title=სალომე ზურაბიშვილი - ჩვენ ნათლად ვხედავთ, რომ არცერთ ქვეყანას არ შესწევს ძალა მარტო გაუმკლავდეს კორონავირუსის გამოწვევას|publisher=president.gov.ge|accessdate=29 მარტი, 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211019033024/https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/UNGA75_2030mdgradiganvitarebisdgiswesrigisdafinanseba_news|archivedate=2021-10-19}}&lt;/ref&gt;}}

==პრეზიდენტი და კორონავირუსის პანდემია==
კორონავირუსული დაავადება [[COVID-19]]-ით ინფიცირებული პირი საქართველოში პირველად [[2020]] წლის [[26 თებერვალი|26 თებერვალს]] გამოვლინდა.&lt;ref name = &quot;pirveli&quot;&gt;{{Cite web |title = საქართველოში კორონავირუსის პირველი შემთხვევა დაფიქსირდა |accessdate = 27 თებერვალი, 2020 |publisher = On.ge |url = https://on.ge/story/50951-საქართველოში-კორონავირუსის-პირველი-შემთხვევა-დაფიქსირდა |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200227064118/https://on.ge/story/50951-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%90 |archivedate = 2020-02-27 }}&lt;/ref&gt; [[2020|2020 წლის]] 11 მარტს [[ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია]]მ კორონავირუსის ეპიდემია გლობალურ პანდემიად გამოაცხადა.&lt;ref name=&quot;WHOpandemic2&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020|title=WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 – 11 March 2020|date=11 March 2020|publisher=[[ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია]]|access-date=11 მარტი, 2020}}&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლის [[10 მარტი|10 მარტს]], პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა, კორონავირუსის საფრთხის გამო ბულგარეთში, ბელგიასა და უკრაინაში დაგეგმილი ვიზიტები გააუქმა.&lt;ref name = &quot;საგანგებო4&quot;&gt;{{Cite web|title = სალომე ზურაბიშვილმა კორონავირუსის საფრთხის გამო საზღვარგარეთ დაგეგმილი ვიზიტები გააუქმა| accessdate = 10 მარტი, 2020 | publisher = www.newposts.ge|url =https://www.newposts.ge/?newsid=226066-სალომე,%20ზურაბიშვილი|date = 18 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; იმავე წლის [[21 მარტი|21 მარტს]] მან ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა. საგანგებო მდგომარეობა ერთი თვის მანძილზე უნდა გაგრძელებულიყო, თუმცა [[2020]] წლის [[21 აპრილი|21 აპრილს]] პრეზიდენტმა მის 21 მაისამდე გაგრძელებას მოაწერა ხელი.&lt;ref name = &quot;საგანგებო1&quot;&gt;{{Cite web|title = სალომე ზურაბიშვილმა საგანგებო მდგომარეობის 22 მაისამდე გაგრძელებას ხელი მოაწერა| accessdate = 21 აპრილი, 2020 | publisher = 1tv.ge|url = https://1tv.ge/news/salome-zurabishvilma-sagangebo-mdgomareobis-22-maisamde-gagrdzelebas-kheli-moawera/ |date = 18 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:Salome Zourabichvili Signing.jpg|250px|პრეზიდენტი პირბადით COVID-19-ის პანდემიისას|მინი|მარჯვნივ]]
[[2020]] წლის [[22 დეკემბერი|22 დეკემბერს]] ზურაბიშვილმა, [[ორბელიანების სასახლე (თბილისი)|ორბელიანების სასახლეში]], ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის ევროპის რეგიონული ოფისის დირექტორს, ჰანს კლუგეს უმასპინძლა. შეხვედრისას განიხილეს პანდემიის პერიოდში საქართველოს მიერ ჯანდაცვის კუთხით გატარებული ღონისძიებები. ასევე, „კოვიდ-19“-ის ვაქცინასთან დაკავშირებული საკითხები.&lt;ref name = &quot;საგანგებო6&quot;&gt;{{Cite web|title = სალომე ზურაბიშვილმა და ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ევროპის რეგიონული ოფისის დირექტორმა პანდემიის მართვის საკითხები განიხილეს| accessdate = 22 დეკემბერი, 2020 | publisher = 1tv.ge |url = https://1tv.ge/news/salome-zurabishvilma-da-jandacvis-msoflio-organizaciis-evropis-regionuli-ofisis-direqtorma-pandemiis-martvis-sakitkhebi-ganikhiles/|date = 18 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; 2021 წლის 26 იანვარს, სალომე ზურაბიშვილი, ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების თანათავმჯდომარეს, სამხრეთ კავკასიასა და საქართველოში კრიზისის საკითხებში ევროკავშირის სპეციალურ წარმომადგენელს, ტოივო კლაარს შეხვედა, რომელთანაც ევროკავშირის მხრიდან კოვიდსოლიდარობის საკითხებზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ევროკავშირის მხარდაჭერა ვაქცინის დროულად მოწოდების საკითხში ძალიან მნიშვნელოვანია.&lt;ref name = &quot;საგანგებო7&quot;&gt;{{Cite web|title = პრეზიდენტმა ტოივო კლაართან ვაქცინის მოწოდებისა და კოვიდსოლიდარობის საკითხზე ევროკავშირის მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე ისაუბრა|accessdate = 26 იანვარი, 2021|publisher = www.president.gov.ge|url = https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/prezidentma_evrokavshiris_spetsialur_tsarmomadgenelyan_toivo_klaryan_vaktsinis_motsodebasa__da_kovidsolidarobis_sakiykhze__evrokavshiris__mkhardacheris_sakiykhebi_ganikhila|date = 18 მარტი, 2021|archiveurl = https://web.archive.org/web/20210417055405/https://president.gov.ge/ka/News/Article/prezidentma_evrokavshiris_spetsialur_tsarmomadgenelyan_toivo_klaryan_vaktsinis_motsodebasa__da_kovidsolidarobis_sakiykhze__evrokavshiris__mkhardacheris_sakiykhebi_ganikhila|archivedate = 2021-04-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name = &quot;საგანგებო8&quot;&gt;{{Cite web|title =ტოივო კლაარი თბილისს სტუმრობს| accessdate = 26 იანვარი, 2021 | publisher = civil.ge|url =https://civil.ge/ka/archives/393395|date = 18 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2021|2021 წლის]] [[13 მარტი|13 მარტს]] საქართველოში [[AstraZeneca]]-ს ვაქცინის პირველი 43&amp;nbsp;200 დოზა ჩამოვიდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Паата Имнадзе стал первым человеком в Грузии, вакцинированным от COVID-19 |url=https://sova.news/2021/03/15/paata-imnadze-stal-pervym-chelovekom-v-gruzii-vaktsinirovannym-ot-covid-19/ |access-date=5 ივნისი, 2021 |work=sova.news |date=15 მარტი, 2021 |language=ru-RU}}&lt;/ref&gt; ამ ფაქტთან დაკავშირებით მან განაცხადა:
{{ციტატა|ასე გამოიყურება სინათლე გვირაბის ბოლოს! მადლობა ჩვენს საერთაშორისო პარტნიორებს, რომელთაც ეს შესაძლებელი გახადეს. ჯერ კიდევ გრძელი გზა გვაქვს წინ, თუმცა მსოფლიო ერთად უფრო ძლიერია და დავძლევთ ამ კრიზისს სოლიდარობის მეშვეობით. ვაქცინა დაამარცხებს ვირუსს.&lt;ref name = &quot;საგანგებო3&quot;&gt;{{Cite web|title = სალომე ზურაბიშვილი - ასე გამოიყურება სინათლე გვირაბის ბოლოს, ვაქცინა დაამარცხებს ვირუსს| accessdate = 13 მარტი, 2021 | publisher = 1tv.ge |url = https://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-ase-gamoiyureba-sinatle-gvirabis-bolos-vaqcina-daamarckhebs-viruss/|date = 18 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;}} 

[[2021]] წლის [[18 მარტი|18 მარტს]], როდესაც საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი დაბადებიდან 69-ე წელს აღნიშნავდა,  კორონავირუსის საწინააღმდეგო „ასტრაზენეკას“ ვაქცინით პირდაპირ ეთერში აიცრა. სალომე ზურაბიშვილმა ვაქცინა თბილისის ინფექციურ საავადმყოფოში გაიკეთა. პრეზიდენტს თბილისის ინფექციური საავადმყოფოს დირექტორი [[თენგიზ ცერცვაძე]] და საავადმყოფოს სამედიცინო დირექტორი მარინა ეზუგბაია დახვდნენ.&lt;ref name = &quot;საგანგებო2&quot;&gt;{{Cite web|title = სალომე ზურაბიშვილი „ასტრაზენეკას“ ვაქცინით პირდაპირ ეთერში აიცრა [ფოტო, ვიდეო]| accessdate = 18 მარტი, 2021 | publisher = 1tv.ge |url = https://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-astrazenekas-vaqcinit-pirdapir-etershi-aicra-foto-video/|date = 18 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; „ასტრაზენეკას“ მეორე დოზით, პრეზიდენტი ზურაბიშვილი [[2021]] წლის [[12 ივნისი|12 ივნისს]] აიცრა.&lt;ref name = &quot;აცრა1&quot;&gt;{{Cite web|title = სალომე ზურაბიშვილი “ასტრაზენეკას” მეორე დოზით აიცრა| accessdate = 23 ივნისი, 2021 | publisher = netgazeti.ge|url = https://netgazeti.ge/news/548006/|date = 18 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;

==პრეზიდენტი და ასოცირების ტრიო==
[[ფაილი:Batumi International Conference, on 19 July 2021 05 (cropped).jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი, უკრაინის პრეზიდენტი [[ვოლოდიმირ ზელენსკი]], მოლდოვის პრეზიდენტი [[მაია სანდუ]], ევროპული საბჭოს პრეზიდენტი [[შარლ მიშელი]]. [[ბათუმი|ბათუმის]] საერთაშორისო კონფერენცია. 2021 წლის 19 ივლისი.]]
[[2021]] წლის [[17 მაისი|17 მაისს]], [[უკრაინა|უკრაინის]], [[საქართველო|საქართველოსა]] და [[მოლდოვა|მოლდოვის]] საგარეო საქმეთა მინისტრებმა [[კიევი|კიევში]] ხელი მოაწერეს ურთიერთგაგების მემორანდუმს „ასოცირებული ტრიოს“ დაფუძნების თაობაზე, რომელიც ევროკავშირთან თანამშრომლობის კუთხით ძალების გაერთიანებას გულისხმობს.&lt;ref name = &quot;ტრიო1&quot;&gt;{{Cite web|title =&quot;ასოცირებული ტრიო&quot; აერთიანებს უკრაინას, საქართველოსა და მოლდოვას| accessdate = 17 მაისი, 2021| publisher = www.radiotavisupleba.ge|url = https://www.radiotavisupleba.ge/a/31259223.html|date = 9 აგვისტო, 2021}}&lt;/ref&gt;

ამავე წლის [[19 ივლისი|19 ივლისს]], ბათუმის მე-17 საერთაშორისო კონფერენცია „ევროკავშირის მიზიდულობის ძალა და რეგიონის ტრანსფორმაცია“ ოფიციალურად გაიხსნა, სადაც საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა უკრაინელ კოლეგას, [[ვოლოდიმირ ზელენსკი]]ს და მოლდოველ კოლეგას, [[მაია სანდუ|მაია სანდუს]] უმასპინძლა. კონფერენციას ესწრებოდა [[ევროპული საბჭო|ევროპული საბჭოს]] პრეზიდენტი [[შარლ მიშელი|შარლ მიშელიც]].&lt;ref name = &quot;ტრიო2&quot;&gt;{{Cite web|title =19 ივლისს, ბათუმის მე-17 საერთაშორისო კონფერენცია &quot;ევროკავშირის მიზიდულობის ძალა და რეგიონის ტრანსფორმაცია&quot; ოფიციალურად გაიხსნა| accessdate = 19 ივლისი, 2021| publisher = mfa.gov.ge|url = https://mfa.gov.ge/News/19-ivliss,-batumis-me-17-saertashoriso-konferencia.aspx?CatID=5|date = 9 აგვისტო, 2021}}&lt;/ref&gt;

კონფერენციას წინ უსწრებდა უკრანელი მეზღვაურების შეწყალების აქტი, რომელიც ზურაბიშვილმა [[17 ივლისი|17 ივლისს]] გამოსცა, ხოლო ძალაში [[19 ივლისი|19 ივლისს]] შევიდა. პრეზიდენტის ადმინისტრაციის განცხადებით, სალომე ზურაბიშვილმა უკრაინელი მეზღვაურებისა და [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილის]] დაცვის ყოფილი წევრის შეწყალების აქტი ვლადიმირ ზელენსკისთან შეთანხმების საფუძველზე გამოსცა, რის საფუძველზეც ზელენსკი ბათუმის კონფერენციაში მონაწილეობას დათანხმდა.&lt;ref name = &quot;ტრიო3&quot;&gt;{{Cite web|title =შეწყალების აქტი 17 ივლისს, ვლადიმირ ზელენსკისთან შეთანხმების საფუძველზე გამოსცა| accessdate = 19 ივლისი, 2021| publisher = www.interpressnews.ge|url = https://www.interpressnews.ge/ka/article/666346-prezidentis-administraciis-gancxadebit-salome-zurabishvilma-ukraineli-mezgvaurebisa-da-saakashvilis-dacvis-qopili-cevris-shecqalebis-akti-17-ivliss-vladimir-zelenskistan-shetanxmebis-sapuzvelze-gamosca/|date = 9 აგვისტო, 2021}}&lt;/ref&gt;

აღმოსავლეთ პარტნიორობის ასოცირებული ტრიოს სახელმწიფო მეთაურებმა ხელი მოაწერეს ბათუმის სამიტის დეკლარაციას. ხელმოწერის ცერემონია 19 ივლისს, პეტრას ციხეზე გაიმართა. საქართველოს პრეზიდენტმა ერთ-ერთ შეხვედრაზე განაცხადა:

{{ციტატა|დღეს არის იმის მაგალითი, რამდენად სერიოზულია ჩვენი სერთო ნაკისრი ვალდებულება, დასტური და მაგალითია იმისა, რომ ევროპული მომავალი არის გარდაუვალი. ამ ფაქტით, პანდემიის, შეზღუდვების მიუხედავად, არა მხოლოდ განვაახლეთ, არამედ ვაგრძელებთ ბათუმის საერთაშორისო კონფერენციას და უმაღლეს დონეზე ვატარებთ მას. პირველად ხდება ოთხი პრეზიდენტის მონაწილეობით ასეთი ღონისძიების ჩატარება. ყველა ჩვენგანისთვის ეს იმას ნიშნავს, რომ ნაკისრი გვაქვს ახალი ვალდებულებები ჩვენი საერთო მიზნის მიმართ.&lt;ref name = &quot;ტრიო4&quot;&gt;{{Cite web|title =საქართველოს ევროპული მომავალი გარდაუვალია| accessdate = 19 ივლისი, 2021| publisher =1tv.ge|url = https://1tv.ge/news/salome-zurabishvili-saqartvelos-evropuli-momavali-gardauvalia-es-aris-sakitkhi-romelzec-polarizacia-an-politikur-partiebs-shoris-debatebi-ar-khdeba/|date = 9 აგვისტო, 2021}}&lt;/ref&gt;}} 

დეკლარაციას ხელი მოაწერეს საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა, უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ  ზელენსკიმ და მოლდოვის პრეზიდენტმა მაია სანდუმ. საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ცნობით, დეკლარაციაში აღნიშნულია, რომ სამ ქვეყანას აერთიანებს [[ევროკავშირი|ევროკავშირში]] გაწევრიანების მიზანი, რომ ევროპულ ინტეგრაციას ამ სამი ქვეყნისთვის ალტერნატივა არ გააჩნია.&lt;ref name = &quot;ტრიო5&quot;&gt;{{Cite web|title =ასოცირებულმა ტრიომ ხელი მოაწერა ბათუმის სამიტის დეკლარაციას| accessdate = 19 ივლისი, 2021| publisher =netgazeti.ge|url = https://netgazeti.ge/news/555082/|date = 9 აგვისტო, 2021}}&lt;/ref&gt;

==ეროვნული თანხმობის პროცესი==
[[2021]] წლის [[დეკემბერი|დეკემბერში]], საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი ეროვნული თანხმობის პროცესის დაწყების ინიციატივით გამოვიდა. პრეზიდენტის ადმინისტრაციის განცხადებით პროცესის დასაწყისი არის რთული, კომპლექსური, ღია და გამჭვირვალე, პრეზიდენტი უსმენს ყველას, ოპოზიციის, ხცელისუფლების, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის წარმომადგენლების მოსაზრებებს და შემდგომ ახდენს რეაგირებას. ზურაბიშვილი ჯერ კიდევ დეკემბერში შეხვდა „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ნაციონალური მოძრაობის]]&quot;, „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]]&quot;, „[[ლელო საქართველოსთვის|ლელოს]]&quot;, „[[გირჩი (პოლიტიკური პარტია)|გირჩის]]&quot;, „[[გირჩი — მეტი თავისუფლება|გირჩი - მეტი თავისუფლების]]&quot;, „[[მოქალაქეები|მოქალაქეების]]&quot;, „[[ერთიანი საქართველო — დემოკრატიული მოძრაობა|ერთიანი საქართველო - დემოკრატიული მოძრაობის]]&quot;, „ხალხისთვის&quot; და სხვა პარტიების წარმომადგენლებსა თუ უპარტიო პოლიტიკოსებს. პრეზიდენტს შეხვდნენ ასევე სახალხო დამცველი ნინო ლომჯარია და სახელმწიფო ინსპექტორი ლონდა თოლორაია.&lt;ref name = &quot;პროცესი1&quot;&gt;{{Cite web|title =ეროვნული თანხმობის პროცესში მსხვერპლთა საკითხებზე მომუშავე NGO-ებიც ჩართულები არიან – პრეზიდენტის ადმინისტრაცია| accessdate = 20 დეკემბერი, 2021 publisher =netgazeti.ge|url https://netgazeti.ge/news/583225/|date = 7 თებერვალი, 2021}}&lt;/ref&gt; პრეზიდენტის ინიციატივას გამოეხმაურნენ დიპლომატები, მათ შორის [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების ელჩი]] საქართველოში [[კელი დეგნანი]], რომელმაც აღნიშნა, რომ ეს პროცესი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ქვეყნის სტაბილურობისთვის და სიმშვიდისთვის.&lt;ref name = &quot;პროცესი&quot;&gt;{{Cite web|title =დეგნანი &quot;ეროვნული თანხმობის&quot; პროცესზე: მისასალმებელია პრეზიდენტის ინიციატივა და მხარს ვუჭერთ| accessdate = 23 დეკემბერი, 2021 publisher =www.radiotavisupleba.ge|url = https://www.radiotavisupleba.ge/a/31622919.html|date = 7 თებერვალი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2021]] წლის [[28 დეკემბერი|28 დეკემბერს]], ორბელიანების სასახლეში არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლებთან შეხვედრისას პრეზიდენტმა განმარტა, თუ რას გულისხმობდა ის ეროვნული თანხმობის პროცესთან დაკავშირებით და აღნიშნა:
{{ციტატა|ეს პროცესი არ არის ადამიანების ერთმანეთთან შერიგების პროცესი, რაც მორალური კატეგორიაა. ჩემთვის, როგორც პრეზიდენტისთვის, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შეიქმნას სივრცე, სადაც შევძლებთ ერთმანეთთან საუბრის დაწყებას იმ თემებზე, რის გამოც ქვეყანა დაყოფილია, რის გამოც ვართ დაპირისპირებულნი და გადამტერებულნი. ჩვენ ვერ ვპოულობთ ჩვენში ძალას, რომ დავჯდეთ ერთად და განვიხილოთ ის მთავარი საკითხები, რომელიც ვიცით, რომ აუცილებელია ამ ქვეყნის განვითარებისა და მისი მომავლისათვის, ეს იქნება ეკონომიკური, სოციალური და მართლმსაჯულების თემები.&lt;ref name = &quot;პროცესი3&quot;&gt;{{Cite web|title =პრეზიდენტი ეროვნული თანხმობის პროცესზე| accessdate = 28 დეკემბერი, 2021 publisher =www.interpressnews.ge|url = https://www.interpressnews.ge/ka/article/690374-prezidenti-erovnuli-tanxmobis-procesze-am-procesis-dasacqisi-ar-aris-partiebis-sherigeba-me-ar-makvs-arc-berketi-arc-zala-imisatvis-rom-dges-shevarigo-esoden-dapirispirebuli-zalebi/|date = 7 თებერვალი, 2021}}&lt;/ref&gt;}}
პოლიტიკოსებთან და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან შეხვედრები 2022 წლის იანვარ-თებერვალშიც გრძელდება.&lt;ref name = &quot;პროცესი4&quot;&gt;{{Cite web|title =პრეზიდენტი ეროვნული თანხმობის პროცესზე| accessdate = 24 იანვარი, 2022 publisher =www.radiotavisupleba.ge|url =https://www.radiotavisupleba.ge/a/31668475.html|date = 7 თებერვალი, 2021}}&lt;/ref&gt;

==სკანდალური განცხადებები==
სალომე ზურაბიშვილის სკანდალური განცხადებების პირველი ტალღა ქართულ მედიაში მას შემდეგ გააქტიურდა, რაც იგი ოფიციალურად გახდა საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატი. ყველაზე უფრო ხმაურიანი განცხადება მან 2018 წლის 6 აგვისტოს გააკეთა [[2008]] წლის [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|რუსეთ-საქართველოს ომთან]] დაკავშირებით და აღნიშნა, რომ ომი საუკუნეების წინ რუსეთმა დაიწყო, თუმცა 2008 წელს საქართველო ჩაერთო რუსეთის პროვოკაციაში და საომარი ვითარების ეს ნაწილი საქართველომ დაიწყო.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/248891|title=აგვისტოს ომის დაწყებაში საქართველოს დადანაშაულების გამო, ოპოზიცია სალომე ზურაბიშვილს აკრიტიკებს|publisher=civil.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; სალომე ზურაბიშვილმა აგვისტოს ომზე 8 აგვისტოს [[მუხათგვერდის ძმათა სასაფლაო|მუხათგვერდის ძმათა სასაფლაოზეც]] ისაუბრა. მისი თქმით, საომარი მოქმედებები დაიწყო იმ დროს, როდესაც საქართველოს არანაირი უპირატესობა არ ჰქონდა და ეს იყო გიჟი პრეზიდენტის ახირება, თუ რაღაც უცნაური გარიგება საქართველოს საუკუნოვან მტერთან.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.timer.ge/gizhi-prezidentis-akhireba-thu-raghac-ucnauri-garigeba-chvens-saukunovan-mterthan-salome-zurabishvili-agvistos-omze-saubrobs/|title=სალომე ზურაბიშვილი აგვისტოს ომზე საუბრობს|publisher=www.timer.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://netgazeti.ge/news/297043/|title=სალომე ზურაბიშვილი აგვისტოს ომზე|publisher=netgazeti.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:Salome Zourabichvili Learning Sign Language.jpg|250px|სალომე ზურაბიშვილი ორბელიანების სასახლეში.|მინი|მარჯვნივ]]
[[2019]] წლის [[10 დეკემბერი|10 დეკემბერს]], პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა ერთ-ერთ ღონისძიებაზე გამოსვლის დროს განაცხადა:
{{ციტატა|არც ჯარი გვაქვს, არც იარაღი და არც გვექნება, არც ის ეკონომიკური ძალიან დიდი პოტენციალი, რომ დავიპყროთ, თუნდაც, რეგიონი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://publika.ge/zurabishvili-arc-jari-gvaqvs-arc-iaraghi-da-arc-gveqneba/|title=ზურაბიშვილი: არც ჯარი გვაქვს, არც იარაღი და არც გვექნებაა|publisher=publika.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;}}
განცხადებას ოპოზიციისა და ხელისუფლების კრიტიკა მოჰყვა, რომ მან მთავარსარდლის პოზიციასთან შეუფერებელი განცხადება გააკეთა და შეურაცხყო ქართული ჯარი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/პრეზიდენტის-ენის-სახიფათო-თავსატეხი/30320369.html|title=პრეზიდენტის ენის სახიფათო თავსატეხი|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; მოგვიანებით პრეზიდენტის ადმინისტაციამ განცხადება გაავრცელა და აღნიშნა, რომ მედიაში ყალბი ინტერპრეტაცია გავრცელდა და ეს იყო არა მხოლოდ პრეზიდენტის დისკრედიტაციის მცდელობა და ბულინგი, არამედ ქვეყნის ინტერესების და უსაფრთხოების დამაზიანებელი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://on.ge/story/47367-პრეზიდენტის-სიტყვა-კიდევ-ერთხელ-დამახინჯდა-ადმინისტრაციის-განმარტება|title=ჯარზე განცხადების არასწორი ინტერპრეტაცია ზურაბიშვილის ბულინგია|publisher=on.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

ერთ-ერთი სკანდალური განცხადება პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა 2020 წლის 15 ივლისს, გიორგი შაქარაშვილის მკვლელობის საკითხზე გააკეთა და აღნიშნა, რომ მან „ვაჟკაცობა ერთი ერთზე იცის“, ხოლო, ჯგუფური აგრესია „ძალიან არაქართულია“.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://on.ge/story/59858-ვაჟკაცობა-ვიცი-ერთი-ერთზე-ჯგუფური-ძალადობა-მიუღებელია-პრეზიდენტი-შაქარაშვილის-საქმეზე|title=ძალადობა არაქართულია — პრეზიდენტი შაქარაშვილის საქმეზე|publisher=on.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

2020 წლის 10 ნოემბერს რუსეთის, სომხეთისა და აზერბაიჯანის ლიდერებს შორის [[ყარაბაღი|ყარაბაღთან]] დაკავშირებულ გაფორმებულ შეთანხმებას ომის შეწყვეტის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი გამოეხმაურა. მან სომხეთსა და აზერბაიჯანს ომის დასრულება მიულოცა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://publika.ge/kavkasiashi-akhali-era-iwyeba-vulocav-somkhetsa-da-azerbaijans-omis-dasrulebas-zurabishvili/|title=ვულოცავ სომხეთსა და აზერბაიჯანს ომის დასრულებას - ზურაბიშვილი|publisher=publika.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; განცხადების შემდეგ პრეზიდენტმა საზოგადოებრივი კრიტიკა დაიმსახურა, ვინაიდან, შეთანხმების მიხედვით, სომხეთმა ყარაბაღის კონფლიქტში ფაქტობრივად კაპიტულაცია გამოაცხადა და დამარცხებული აღმოჩნდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://netgazeti.ge/news/497244/|title=ზურაბიშვილი შუამავლებს მადლობას უხდის და სომხეთსა და აზერბაიჯანს ომის დასრულებას ულოცავს|publisher=netgazeti.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

==სკანდალური შეწყალებები==
საქართველოს სისიხლის სამართლის კოდექსის 78-ე მუხლის საფუძველზე შეწყალებას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტი ინდივიდუალურად განსაზღვრული პირის მიმართ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sps.gov.ge/ka/saqmianoba/sasjelisgan-gathavisufleba/shetsyaleba.html|title=შეწყალება - პრეზიდენტი|publisher=www.sps.gov.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა, 2019 წლის მარტში, პირველი საპარლამენტო გამოსვლისას შეწყალებისა და მოსამართლეთა უვადოდ დანიშვნების საკითხებთან დაკავშირებით ისაუბრა. მისი თქმით, შეწყალების კომისია იუსტიციის სამინისტროში გადავა, ხოლო კომისიაში დამატებით ჩაერთვებიან სხვადასხვა ადმინისტრაციული ორგანოს წარმომადგენლები.
[[ფაილი:Victory Day 2020 Letter by Salome Zourabichvili.jpg|250px|პრეზიდენტი ერთ-ერთ დოკუმენტზე ხელმოწერისას.|მინი|მარჯვნივ]]
{{ციტატა|კომისია განიხილავს იმ განცხადებებს, რომლებიც დააკმაყოფილებს ახალ კრიტერიუმებს და მოამზადებს შესაბამის რეკომენდაციებს. საბოლოო გადაწყვეტილება კი რჩება პრეზიდენტის პრეროგატივად. გადაწყვეტილების მიღებისას ვერ იქნება გათვალისწინებული პირადი, სოციალური, რელიგიური თუ პოლიტიკური ხასიათის ჩარევები. შეწყალება გამორიცხავს იმასაც, რომ საზოგადოებას ან კონკრეტულ ადამიანებს განემარტოთ რომელიმე კონკრეტულ საქმეზე შეწყალების მიღების ან მასზე უარის თქმის საფუძველი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://imedinews.ge/ge/politika/98717/shetskalebis-komisia-iustitsiis-saministroshi-gadava|title=შეწყალების კომისია იუსტიციის სამინისტროში გადავა|publisher=imedinews.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;}}

განცხადებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ, 2019 წლის 27 აგვისტოს, მარიამობის დღესასწაულთან დაკავშირებით პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა 34 მსჯავრდებული შეიწყალა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/30132072.html|title=სალომე ზურაბიშვილმა მარიამობის დღესასწაულთან დაკავშირებით 34 მსჯავრდებული შეიწყალა|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; შეწყალებულთა შორის აღმოჩნდნენ პოლიციელის მკვლელობაში მსჯავრდებული და გიორგი ოთხმეზურის მკვლელობაში მსჯავრდებული პირები.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%A1-%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%A8%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9D%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%98-/30136569.html|title=რას ეკითხება პრეზიდენტს ბათუმში მოკლული პოლიციელის ოჯახი?
|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; სალომე ზურაბიშვილი თავად გახდა მსჯავრდებულთა იმგვარი შეწყალების ავტორი, რომელსაც რამდენიმე თვის წინ თავად აკრიტიკებდა და რამაც საზოგადოების ნაწილის აღშფოთება გამოიწვია.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9C-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%9D-%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%A1-%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90-/30171556.html|title=ვინ დაუდო მაგიდაზე პრეზიდენტს შეწყალების სია?|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; 

სკანდალური შეწყალებისა და საზოგადოებრივი უკმაყოფილების შემდეგ ცნობილია ის ფაქტი, რომ სალომე ზურაბიშვილს შეწყალების კომისიის იუსტიციის სამინისტროს შემადგენლობაში გადასვლა სურდა, თუმცა ეს არ მოხდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90-%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90---%E1%83%A0%E1%83%90-%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%97-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%96%E1%83%94/30136468.html|title=შეწყალებულთა სია კონფიდენციალურია - რა ვიცით პრეზიდენტის კრიტერიუმებზე?|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=27 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

==პოზიცია ლგბტქ+ უფლებებთან დაკავშირებით==
[[2021]] წლის [[1 ივლისი|1 ივლისიდან]] [[5 ივლისი|5 ივლისის]] ჩათვლით ორგანიზაცია „თბილისი პრაიდმა“ [[ლგბტ|ლგბტქ+]] კვირეული დააანონსა. ფაქტთან დაკავშირებით ქართულ საზოგადოებაში არაერთგვაროვანი რეაქცია იყო. საქართველოს მოქალაქეთა უკიდურესად მემარჯვენე ნაწილი გმობდა ლგბტქ+ კვირეულსა და რუსთაველის გამზირზე მათ მიერ დაგეგმილ „ღირსების მარშსს“, იწერებოდა მუქარის შემცველი განცხადებები. ფაქტს პრეზიდენტი ზურაბიშვილი რამდენჯერმე გამოეხმაურა და აღნიშნა:
{{ციტატა|ყველას აქვს უფლება გამოიყენოს სიტყვის თავისუფლება. ეს არის ჩვენი ძირძველი ტოლერანტობა, რომელიც ჩვენი იდენტობის ნაწილია. ამაზე აშენდა ჩვენი ქვეყანა და ამაზე განვითარდება ხვალაც. ამიტომ ასევე მიმაჩნია, რომ ყველას აქვს უფლება გამოსვლის. ასევე, თბილისი პრაიდის მონაწილეებს აქვთ უფლება გამოხატონ თავიანთი აზრი და გამოიყენონ ის უფლება, რომელიც ყველას კონსტიტუციური უფლებაა, კონსტიტუციისა და კანონის მიერ დადგენილ ნორმებში. ეს ჩვენი ქვეყნისა და ჩვენი ერთიანობისთვის მნიშვნელოვანი!&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31335336.html|title=სალომე ზურაბიშვილი პრაიდზე: ყველას აქვს სიტყვის თავისუფლების და გამოსვლის უფლება|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=7 აგვისტო, 2021}}&lt;/ref&gt;}}

[[ლგბტ|ლგბტქ+]] თემის კვირეულის წინააღმდეგ, [[5 ივლისი|5 ივლისს]], უკიდურესად მემარჯვენე საზოგადოების ნაწილმა კონტრაქცია გამართა, თბილისი პრაიდის დაგეგმილი აქცია კი გაუქმდა. [[რუსთაველის გამზირი|რუსთაველის გამზირზე]] შეკრებილმა ე.წ. მოძალადე ჯგუფებმა იერიში მიიტანეს მედიის წარმომადგენლებზე, რადგან აქციის გაშუქებას და სასულეირო პირების განცხადებების ჩაწერას ცდილობდნენ. 5 ივლისის დარბევის შემდეგ, სალომე ზურაბიშვილმა ძალადობა დაგმო და „ნიუ ჰოსპიტალსში“ გადაყვანილი მედიის დაშავებული წარმომადგენლები მოინახულა. ძალადობრივი ქმედებიდან რამდენიმე დღეში ერთ-ერთი დაშავებული ოპერატორი ლექსო ლაშქარავა გარდაიცვალა. მის გარდაცვალების ფაქტს ზურაბიშვილი გამოეხმაურა და მოძალადეების დასჯა მოითხოვა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31352993.html|title=პრეზიდენტმა ლექსო ლაშქარავას ოჯახს მიუსამძიმრა: არ ვიცოდი, რა უნდა მეთქვა დედისთვის|publisher=www.radiotavisupleba.ge|accessdate=7 აგვისტო, 2021}}&lt;/ref&gt;

==პოზიცია რუსეთ-უკრაინის ომთან დაკავშირებით==
[[2022]] წლის [[21 თებერვალი|21 თებერვალს]], [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციის]] პრეზიდენტმა [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინმა]], უკრაინის ორი რეგიონი - დონეცკი და ლუგანსკი დამოუკიდებელ რესპუბლიკებად ცნო. მომდევნო დღეს საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა უკრაინის პრეზიდენტს სოლიდარობა გამოუცხადა და უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ მხარდაჭერა დააფიქსირა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/474185|title=საქართველო მკაცრად გმობს პუტინის მიერ დონეცკისა და ლუგანსკის აღიარებას|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

სალომე ზურაბიშვილმა დონეცკისა და ლუგანსკის რეგიონების აღიარების გამო დასავლეთის მიერ რუსეთისთვის დაწესებული სანქციები დადებითად შეაფასა. მისივე განცხადებით, [[2008]] წელი საქართველოში და [[2014]] წელი უკრაინაში გაკვეთილი უნდა გახდეს დასავლელი პარტნიორებისთვის. ზურაბიშვილის თქმით, საქართველომ უნდა იპოვოს ბალანსი, რათა სოლიდარული იყოს პარტნიორებთან და ასევე პასუხისმგებლობა აიღოს საქართველოს უსაფრთხოებასა და მოსახლეობაზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/474469|title=საქართველოს პრეზიდენტი უკრაინისა და რუსეთის შესახებ საუბრობს|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

[[24 თებერვალი|24 თებერვალს]] რუსეთის ფედერაციის სამხედრო ნაწილები უკრაინის ტერიტორიაზე შეიჭრა და [[რუსეთ-უკრაინის ომი (2014 წლიდან)|რუსეთ-უკრაინის ომი]] აქტიურ ფაზაში გადავიდა. [[26 თებერვალი|26 თებერვალს]] საქართველოს პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი ფრანგ კოლეგას, [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონს]] და ევროპული საბჭოს პრეზიდენტს, [[შარლ მიშელი|შარლ მიშელს]] ტელეფონით ესაუბრა. საქართველოსა და საფრანგეთის პრეზიდენტებმა უკრაინისა და მისი მხარდაჭერის შესახებ მოსაზრებები გაცვალეს. პრეზიდენმა მაკრონმა კიდევ ერთხელ გაუსვა ხაზი საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ საფრანგეთის მხარდაჭერას.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/475592|title=სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთისა და ევროპული საბჭოს პრეზიდენტებს ტელეფონით ესაუბრა|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt; [[27 თებერვალი|27 თებერვალს]] ზურაბიშვილი უკრაინელ და გერმანელ კოლეგებს – [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ვოლოდიმირ ზელენსკისა]] და [[ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი|ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერს]], ასევე ნიდერლანდების პრემიერმინისტრს, [[მარკ რიუტე|მარკ რიუტეს]] ტელეფონით ესაუბრა. ზურაბიშვილის განცხადებით უკრაინის პრეზიდენტს კიდევ ერთხელ დაუდასტურა საქართველოს სრული მხარდაჭერა. იმავე დღეს პრეზიდენტმა ზელნსკიმ Twitter-ზე დაწერა, რომ არსებული ვითარების ინფორმაცია მიაწოდა საქართველოს პრეზიდენტს და ჩეხეთის რესპუბლიკის პრემიერმინისტრს, საუბარი იყო კონკრეტულ დახმარებაზე და მადლიერია უკრაინის მეგობრების – საქარველოს, ჩეხეთის მიერ გამოხატული მხარდაჭერის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/475833|title=სალომე ზურაბიშვილი უკრაინისა და გერმანიის პრეზიდენტებს, ასევე ნიდერლანდების პრემიერს ესაუბრა|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

[[1 მარტი|1 მარტს]] საქართველოს პრეზიდენტმა უკრაინელ ხალხს მიმართა და [[რუსეთ-უკრაინის ომი (2014 წლიდან)|რუსეთ-უკრაინის ომში]] საქართველოს მხარდაჭერა და სოლიდარობა დაუდასტურა. მისი განცხადებით უკრაინა იბრძვის ყველასთვის, იბრძვის საქართველოსთვის, იბრძვის მთლიანი ევროპისთვის და იბრძვის თავისუფლებისთვის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/476264|title=სალომე ზურაბიშვილი უკრაინელ ხალხს მიმართავს|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი 1 მარტს ბრიუსელში ევროპული საბჭოსა და ევროკომისიის პრეზიდენტებს, შარლ მიშელსა და ურსულა ფონ დერ ლაიენს შეხვდა. ზურაბიშვილის განცხადებით იმის მიუხედავად, რომ ყველასთვის ცენტრში დღეს არის უკრაინა და უკრაინაში განვითარებული ძალიან მძიმე მოვლენები და სოლიდარობა რუსული აგრესიის წინააღმდეგ, ამ დროს საქართველოს მდგომარეობა არ არის მივიწყებული. მისივე თქმით, ახალი პოლიტიკური გარემო ევროპაში „ასოცირებული ტრიოს“ ქვეყნებს – საქართველოს, უკრაინასა და მოლდოვას – ახალ პერსპექტივას გაუჩენს და „ამისთვის ჩვენ ყველანი მზად უნდა ვიყოთ“.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/476676|title=სალომე ზურაბიშვილი ევროკავშირის ლიდერებს შეხვდა|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

2 მარტს, France 24-თან ინტერვიუში სალომე ზურაბიშვილმა აღნიშნა, რომ რასაც ყველა მოელის საქართველოსგან არის ღია სოლიდარობა და სწორედ ამიტომ ჩავიდა ბრიუსელში, პარიზში, რათა აჩვნოს პრეზიდენტ ზელენსკის ის, რასაც საქართველოს მოსახლეობა ძალიან მკაფიოდ აჩვენებს, რომ საქართველო სრულ სოლიდარობას უცხადებს უკრაინას.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/476730|title=სალომე ზურაბიშვილი: დასავლეთში ინტეგრაცია ქართველების გულებშია ასახული|publisher=civil.ge|accessdate=15 მარტი, 2022}}&lt;/ref&gt;

==გაცემული ჯილდოები==
საქართველოს სახელმწიფო ჯილდოებით დაჯილდოების  წესი ჯერ კიდევ [[2005]] წელს, პრეზიდენტ [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს მიერ დამტკიცდა. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი გმირობისა და მამაცობის, აგრეთვე ქართული სახელმწიფოს მშენებლობაში განსაკუთრებული პირადი წვლილის აღსანიშნავად დაწესებულია საქართველოს სახელმწიფო ჯილდოები – ორდენები და მედლები. დაჯილდოების შესახებ გადაწყვეტილებას საქართველოს პრეზიდენტი იღებს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://president.gov.ge/ka/page/sakelmwifo-jildoebi|title=საქართველოს სახელმწიფო ჯილდოებით დაჯილდოების  წესი|publisher=president.gov.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2018]] წლიდან დღემდე სალომე ზურაბიშვილმა არაერთი პირი დააჯილდოვა. [[2019]] წლის [[3 ივლისი|3 ივლისს]] პრეზიდენტმა ექიმი და მეცნიერი [[თენგიზ ცერცვაძე]] ბრწყინვალების ორდენით დააჯილდოვა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.president.gov.ge/ka/News/Article/prezidentma-eqimi-da-mecnieri-tengiz-cercvadze-brc|title=პრეზიდენტმა ექიმი და მეცნიერი თენგიზ ცერცვაძე ბრწყინვალების ორდენით დააჯილდოვა|publisher=president.gov.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}{{Dead link|date=ივლისი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]], საქართველოს პრეზიდენტის გადაწყვეტილებით, სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი განსაკუთრებული მამაცობის, გამორჩეული გმირობისა და თავდადებისათვის მე-2 საარმიო კორპუსის 24-ე ბრიგადის საკომენდანტო ასეულის მებრძოლ [[ავთანდილ იოსელიანი|ავთანდილ იოსელიანს]] საქართველოს ეროვნული გმირის წოდება მიანიჭა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://netgazeti.ge/news/408639/|title=პრეზიდენტმა ავთანდილ იოსელიანს სიკვდილის შემდეგ ეროვნული გმირის წოდება მიანიჭა|publisher=netgazeti.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლის [[15 იანვარი|15 იანვარს]], მან მსახიობ [[არიადნა შენგელაია|არიადნა შენგელაიას]] [[ღირსების ორდენი]] გადასცა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/prezidentma-ariadna-shengelaia-ghirsebis-ordenit-daajildova/|title=პრეზიდენტმა არიადნა შენგელაია ღირსების ორდენით დააჯილდოვა
|publisher=1tv.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2020]] წლის [[22 იანვარი|22 იანვარს]], პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა, ქართულ-ებრაული ურთიერთობების გაღრმავებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის, ღირსების მედლებით ისრაელის მოქალაქეები - რივა ბაბალიკაშვილი- ჩერნოვა ქართულ-ებრაული ურთიერთობების გაღრმავებისათვის, ქართული მუსიკალური ხელოვნების განვითარებაში შეტანილი პირადი წვლილისთვის, თინა შიმშილაშვილი - ქართულ-ებრაული ურთიერთობების გაღრმავებისათვის შეტანილი პირადი წვლილისთვის, დააჯილდოვა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.president.gov.ge/ge/News/Article/prezidentma-qartul-ebrauli-urtiertobebis-gagrmaveb|title=პრეზიდენტმა ქართულ-ებრაული ურთიერთობების გაღრმავებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის ისრაელის მოქალაქეები დააჯილდოვა|publisher=president.gov.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}{{Dead link|date=ივლისი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;  
[[ფაილი:Salome Zourabichvili with Widow of Avtandil Ioseliani.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|ავთანდილ იოსელიანის დაჯილდოვება.]]
[[2020]] წლის [[10 აგვისტო]]ს, პრეზიდენტმა ბრწყინვალების ორდენით დააჯილდოვა მომღერალი, ლოტბარი და კომპოზიტორი, [[ანზორ ერქომაიშვილი]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://imedinews.ge/ge/sazogadoeba/157485/salome-zurabishvilma-anzor-erqomaishvili-brtskinvalebis-ordenit-daajildova|title=სალომე ზურაბიშვილმა ანზორ ერქომაიშვილი ბრწყინვალების ორდენით დააჯილდოვა|publisher=imedinews.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[27 თებერვალი|27 თებერვალს]] მან [[ღირსების ორდენი]] გადასცა [[საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა|პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის]] საბიბლიოთეკო რესურსების დეპარტამენტის დირექტორს, [[ლევან თაქთაქიშვილი|ლევან თაქთაქიშვილს]] ქართული სახელმწიფოს მშენებლობის საქმეში შეტანილი პირადი წვლილის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://president.gov.ge/ka/News/Article/sakaryvelos_prezidentma_levan_yakyakishvils_ghirsebis_ordeni_gadastsa|title=საქართველოს პრეზიდენტმა ლევან თაქთაქიშვილს ღირსების ორდენი გადასცა|publisher=president.gov.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2021]] წლის [[9 მარტი|9 მარტს]] მან [[თამარ მეფის ორდენი (სახელმწიფო ჯილდო)|თამარ მეფის ორდენით]] დააჯილდოვა: ხელოვნებათმცოდნე [[ელენე კავლელაშვილი]] (სიკვდილის შემდეგ) - ქართული ეროვნული საგანძურის კვლევასა და მის დაცვაში  შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისათვის, [[მედეა ამირანაშვილი]] - ქართული საოპერო ხელოვნების განვითარებასა და პოპულარიზაციაში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისათვის, კადემიკოსი [[მზექალა შანიძე]] - ქართველოლოგიის განვითარებაში, ძველი და ახალი ქართული ენისა და ლიტერატურის, საქართველოს ისტორიის, ქართული კულტურული მემკვიდრეობის კვლევაში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისთვის, მსახიობი [[ნათელა მაჭავარიანი]] - ქართული თეატრალური ხელოვნების განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისთვის, ხელოვნებათმცოდნე [[ქეთევან კინწურაშვილი]] - ქართული სამხატვრო ხელოვნების კვლევასა და საზღვარგარეთ პოპულარიზაციაში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისათვის, რეჟისორი [[ქეთევან დოლიძე|ქეთევან (ქეთი) დოლიძე]] - ქართული თეატრალური და კინოხელოვნების განვითარებასა და პოპულარიზაციაში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისათვის,ICOMOS-ის საერთაშორისო სამდივნოს მრჩეველი მსოფლიო მემკვიდრეობის ნომინაციების შეფასების საკითხებში [[რუსუდან მირზიკაშვილი]] - ქართული კულტურული მემკვიდრეობის დაცვაში, საზღვარგარეთ პოპულარიზაციასა და საუკეთესოდ წარმოჩენაში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისათვის, ტრადიციული მრავალხმიანობის კვლევის საერთაშორისო ცენტრის დირექტორი, ხელოვნებათმცოდნე რუსუდან წურწუმია - ქართული მრავალხმიანი მუსიკის კვლევაში, საზღვარგარეთ ქართული მრავალხმიანი მუსიკისა და საქართველოში მსოფლიო მრავალხმიანი მუსიკის პოპულარიზაციაში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისათვის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://president.gov.ge/ka/News/Article/sakaryvelos_prezidentma_yamar_mefis_ordeniy_kulturis_sferoshi_moghvatse_rva_kali_daajildova|title=საქართველოს პრეზიდენტმა თამარ მეფის ორდენით კულტურის სფეროში მოღვაწე რვა ქალი დააჯილდოვა|publisher=president.gov.ge|accessdate=29 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2021]] წლის [[9 აპრილი|9 აპრილს]], პრეზიდენტის სასახლეში, დამოუკიდებლობის აღდგენის 30 წლისთავისადმი მიძღვნილ ღონისძიებაზე, სალომე ზურაბიშვილმა დათა ვანიშვილი სიკვდილის შემდეგ მედლით „სამოქალაქო თავდადებისათვის“ დააჯილდოვა. მედალი დათა ვანიშვილის ოჯახს გადაეცა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/650734-prezidentma-data-vanishvili-sikvdilis-shemdeg-medlit-samokalako-tavdadebisatvis-daajildova/|title=პრეზიდენტმა დათა ვანიშვილი სიკვდილის შემდეგ მედლით „სამოქალაქო თავდადებისათვის“ დააჯილდოვა
|publisher=www.interpressnews.ge|accessdate=13 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt;

==პრეზიდენტი და ვიკიპედია==
[[ფაილი:President Zourabichvili with Georgian Students in Vienna.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|სალომე ზურაბიშვილი ავსტრიაში ქართველ სტუდენტებთან შეხვედრისას.]]
საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი [[2021]] წლის [[13 ოქტომბერი|13 ოქტომბერს]], [[ავსტრია|ავსტრიის]] დედაქალაქ [[ვენა|ვენაში]] ვიზიტისას ქართველი სტუდენტების ნაწილს შეხვდა, რომლებმაც ვიკიპედიის პროექტებში პრეზიდენტის ადმინისტარიის ჩართულობის საკითხიც დასვეს და ქართულ საინფორმაციო სივრცეში ონლაინ ენციკლოპედიის მნიშვნელობა გააცნეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://imedinews.ge/ge/politika/222335/salome-zurabishvili-venashi-qartvel-studentebs-shekhvda|title=სალომე ზურაბიშვილი ვენაში ქართველ სტუდენტებს შეხვდა|publisher=imedinews.ge|accessdate=6 თებერვალი, 2022}}&lt;/ref&gt;

ვიკიმედიის პროექტებთან თანამშრომლობა პრეზიდენტის ადმინისტრაციასა და ვიკიმედიის მომხმარებელთა საქართველოს ჯგუფს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმის გაფორმებით გაგრძელდა. [[2022]] წლის [[5 თებერვალი|5 თებერვალს]], [[ათონელის რეზიდენცია|ორბელიანების სასახლეში]], ქართული ვიკიპედიის მარათონი გაიმართა. მარათონში მონაწილე ახალგაზრდებს საქართველოს პრეზიდენტი და თსუ-ს რექტორი გიორგი შარვაშიძე შეხვდნენ, მათ საქმიანობას გაეცნენ და მომავალი თანამშრომლობის გეგმებზე ესაუბრნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/694531-prezidentis-administraciasa-da-vikimediis-momxmarebelta-sakartvelos-jgups-shoris-urtierttanamshromlobis-memorandumi-gapormda/|title=პრეზიდენტის ადმინისტრაციასა და ვიკიმედიის მომხმარებელთა საქართველოს ჯგუფს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი გაფორმდა|publisher=www.interpressnews.ge|accessdate=6 თებერვალი, 2022}}&lt;/ref&gt;  საქართველოს პრეზიდენტმა განაცხადა:
{{ციტატა|ცხადია, რომ ქართული ვიკიპედია მნიშვნელოვანია საქართველოსთვის ცოდნის შენარჩუნებისა და სწორი და ზუსტი ცოდნის გავრცელების თვალსაზრისით, რადგან ჩვენ ყველამ ვიცით, რომ ერთ-ერთი პრობლემა ცრუ და არაზუსტი ინფორმაციაა. კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია ჩვენი გასვლა საზღვარგარეთ, მსოფლიო ვიკიპედიაში სხვადასხვა ენებზე. ამისათვის აუცილებელია, ამ საქმეში ძალიან აქტიურად და ეფეტიანად ჩავრთოთ ჩვენი დიასპორა. ამისათვის უნდა მოინახოს ფორმები, არა მხოლოდ მათი ინდივიდუალურად ჩართვისათვის, როგორც ხდებოდა დიდწილად აქამდე.
რეალურად, ვიკიპედიას სივრცე, მსოფლიო სივრცე, დღეს ახალი ფორმის ბრძოლის სივრცეა. ძალიან მნიშვნელოვანია ასევე, რომ ჩვენი ინფორმაცია და ჩვენს შესახებ ინფორმაცია იყოს დაცული.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/694531-prezidentis-administraciasa-da-vikimediis-momxmarebelta-sakartvelos-jgups-shoris-urtierttanamshromlobis-memorandumi-gapormda/|title=პრეზიდენტის ადმინისტრაციასა და ვიკიმედიის მომხმარებელთა საქართველოს ჯგუფს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი გაფორმდა|publisher=www.interpressnews.ge|accessdate=6 თებერვალი, 2022}}&lt;/ref&gt; }}

==გამოცემები ==

*1986 - «Que sais-je: La Géorgie» (PUF გამოცემა), პარიზი
*2006 - Une femme pour deux pays (Grasset გამოცემა), პარიზი
*2006 - საქართველოსკენ (ქართულად), გამომცემლობა იტერა, თბილისი
*2007 - სექტემბერი : Quelles frontières pour l’Europe (Bourin გამოცემა), პარიზი
*2008 - აგვისტო : Les cicatrices des Nations (Bourin გამოცემა), პარიზი

==სტატიები==

*2007 – Foreign Policy France #3, April «What is the Russia we want?» (ინგლისურად)
*2007 აპრილი - «Société civile et pouvoir en Géorgie» (Gir გამოცემა),(ფრანგულად)
*2007 - «La démocratisation en Géorgie à l’épreuve des élections» (ჟურნალი Ceri Sciences Po)
*2007 თებერვალი - «What borders for Europe» (კრებულში «Penser l’Europe», ფრანგულად და ინგლისურად) 
*2007 მაისი – «Fermer Yalta» # 102 Cahier de Chaillot (გამოცემული იქნა ევროკავშირის უსაფრთხოების ინსტიტუტის მიერ. ფრანგულად და ინგლისურად)
*2007 - Russian and global affairs N 2 april 2007 „Kossovo as a positive precedent“ (ინგლისურად და რუსულად)

== საპატიო ჯილდოები ==
* [[საფრანგეთის რესპუბლიკის საპატიო ლეგიონის ორდენი]] {{საფრანგეთის რესპუბლიკის საპატიო ლეგიონის ორდენი}} 
* [[საფრანგეთის რესპუბლიკის ღირსების ეროვნული ორდენი]] {{საფრანგეთის რესპუბლიკის ღირსების ეროვნული ორდენი}}
* [[იტალიის ღირსების ორდენი]] {{იტალიის ღირსების ორდენი}} 
* [[პოლონეთის ღირსების ორდენი]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=//www.parliament.ge/ge/mp/5651|title=საპატიო ჯილდოები|publisher=www.parliament.ge|accessdate=13 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt; {{პოლონეთის ღირსების ორდენი}}

==ფილმები==
*სპეციალური გადაცემა «Envoyé special « France 1 (ფრანგულად) 
*«Perpertuum mobile» ბიოგრაფიული ფილმი (მოკლემეტრაჟიანი, 2006. ქართულად) 
*«La malle» ბიოგრაფიული ფილმი (ქართულად)

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ქალი პრეზიდენტების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons|Category:Salomé Zourabichvili|სალომე ზურაბიშვილი}}
{{ვიკიციტატა}}
* [https://president.gov.ge/ka/page/biografia სალომე ზურაბიშვილი] — საქართველოს პრეზიდენტის საიტი
{{nplg ბიოგრაფია|00001216}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5651}}
* [http://sciences-po.academia.edu/salomezourabichvili/ სალომე ზურაბიშვილი] — Curriculum Vitae
* {{Twitter|zourabichvili_s}}
* {{Facebook|zourabichvilisalome}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი მარგველაშვილი]]  | ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]] | წლები=[[16 დეკემბერი]], [[2018]]| შემდეგი=''მიმდინარე''}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ზაზა პაპუაშვილი]]  | ტიტული=[[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტის]] მთაწმინდის ოლქის მაჟორიტარი დეპუტატი | წლები=[[18 ნოემბერი]], [[2016]] — [[16 დეკემბერი]], [[2018]]| შემდეგი= [[ლადო კახაძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[თედო ჯაფარიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]| წლები=2004 — 2005| შემდეგი=[[გელა ბეჟუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=მირეი მიუსო | ტიტული=საფრანგეთის ელჩი საქართველოში | წლები=2003 — 2004| შემდეგი=ფილიპ ლეფორი}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრეზიდენტები}}
{{სუამი-ის ქვეყნების ლიდერები}}
{{საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)}}
{{საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები}}
{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საფრანგეთის ელჩები საქართველოში}}
{{იდენტიფიკატორები}}

{{DEFAULTSORT:ზურაბიშვილი, სალომე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 18 მარტი]]
[[კატეგორია:საფრანგეთში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ქალი საგარეო საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:ქალი პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის ელჩები საქართველოში]]
[[კატეგორია:ფრანგი დიპლომატები]]
[[კატეგორია:ქართველი დიპლომატები]]
[[კატეგორია:ქალი დიპლომატები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრი ქალები‎]]
[[კატეგორია:ზურაბიშვილები|სალომე]]</text>
      <sha1>m5lwueh500rvx14vjs9q8vk0440w1rh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ირაკლი ოქრუაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3429</id>
    <revision>
      <id>4405440</id>
      <parentid>4403989</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:43:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25382" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი ოქრუაშვილი
| სურათი= Irakli Okruashvili (June 17, 2005) (1).jpg
| სურათის ზომა = 200პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1973|11|6}} 
| დაბადების ადგილი = [[ცხინვალი]], [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი|სამხრეთ ოსეთი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = 
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =ადვოკატი, პოლიტიკოსი
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2002-2007)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[მოძრაობა ერთიანი საქართველოსთვის]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2007-2011)&lt;/small&gt; &lt;br /&gt;[[გამარჯვებული საქართველო]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2019-დღემდე)&lt;/small&gt;
| ვებ-საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|21px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|21px]][[საქართველო|საქართველოს]] [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[10 ნოემბერი]] [[2006]]
| თანამდებობა დატოვა = [[17 ნოემბერი]] [[2006]]
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ჩოგოვაძე]]
| მემკვიდრე  = [[გიორგი არველაძე]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:CoA MOD.gif|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|   თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[17 დეკემბერი]] [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[10 ნოემბერი]] [[2006]]
| წინამორბედი2 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე2 = [[დავით კეზერაშვილი]]
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 =[[ზურაბ ჟვანია]]&lt;br /&gt;[[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო| შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[მაისი]] [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[17 დეკემბერი]] [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე3 = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]]
|რიგი4=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]
|თანამდებობა დაიკავა4=14 იანვარი, 2004
|თანამდებობა დატოვა4=7 ივნისი, 2004
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[ზურაბ ჟვანია]]
|მემკვიდრე4=[[ზურაბ ადეიშვილი]]
|წინამორბედი4=ნიკოლოზ (ნუგზარ) გაბრიჩიძე
}}
'''ირაკლი ოქრუაშვილი''' (დ. [[6 ნოემბერი]], [[1973]], [[ცხინვალი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] ([[2004]]), [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] (2004-[[2006]]), [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] (2006).

== ადრეული წლები ==
ირაკლი ოქრუაშვილი დაიბადა 1973 წლის 6 ნოემბერს [[ცხინვალი|ცხინვალში]]. წარმოშობით არის [[გორის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ტყვიავი]]დან.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://www.qartli.ge/ge/akhali-ambebi/article/16112-tyviavshi-archevnebi-badri-basishvilma-oqruashvils-mougo | title = ტყვიავში არჩევნები ბადრი ბასიშვილმა ოქრუაშვილს მოუგო | publisher = საინფორმაციო ცენტრი „შიდა ქართლი“. ''qartli.ge'' | date = 2020-11-03 | accessdate = 5 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[1995]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი, რის შემდეგაც, [[2000]] წლამდე, ეწეოდა საადვოკატო საქმიანობას.

== პოლიტიკური კარიერა ==
[[ფაილი:Irakli Okruashvili.jpg|მინი|240პქ|მარცხნივ|ირაკლი ოქრუაშვილი]]
[[2001]] წელს დაინიშნა [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრის]], [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს, მოადგილედ და ამ თანამდებობაზე [[2002]] წლამდე მუშაობდა.

[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2003)|საქართველოს 2003 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]] დასახელებული იყო [[გორი]]ს მაჟორიტარობის კანდიდატად [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობიდან]] და გახდა გორის მაჟორიტარი დეპუტატი [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]]. ირაკლი ოქრუაშვილი აქტიურად მონაწილეობდა [[2003]] წლის ნოემბერში მომხდარ [[ვარდების რევოლუცია]]ში, რის შემდეგაც, 2 დეკემბერს, დაინიშნა შიდა ქართლის გუბერნატორად.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5558 ახალი გუბერნატორები დაინიშნენ]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 2 დეკ.'03 / 16:02&lt;/ref&gt; ამ თანამდებობაზე ოქრუაშვილი 2 თვე მუშაობდა, [[2004]] წლის 14 იანვარს კი ის საქართველოს გენერალურ პროკურორად დაინიშნა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5802 სააკაშვილმა გენერალური პროკურორის პოსტზე ირაკლი ოქრუაშვილის კანდიდატურა დაასახელა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 12 იან.'04 / 18:30&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5816 პარლამენტმა ახალი გენერალური პროკურორი დაამტკიცა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 იან.'04 / 10:15&lt;/ref&gt;

[[2004]] წლის 22 აპრილიდან  7 მაისამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (გორის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა — დემოკრატები“. 2004 წლის 7 ივნისს [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]] დაინიშნა,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=6916&amp;search= პარლამენტში მთავრობის ნდობის საკითხი განიხილება]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 7 ივნ.'04 / 18:01&lt;/ref&gt; 16 დეკემბერს კი [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის]] პოსტზე გადაინაცვლა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8360 სახეცვლილ მთავრობას პარლამენტი დაამტკიცებს]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 დეკ.'04 / 12:53&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8367 სააკაშვილმა თავდაცვის ახალი მინისტრი წარადგინა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 16 დეკ.'04 / 10:57&lt;/ref&gt; ამ პერიოდში ვრცელდებოდა ხმები ოქრუაშვილის შესაძლო დაპირისპირებაზე თავის თანაგუნდელებთან, მათ შორის შინაგან საქმეთა მინისტრ [[ვანო მერაბიშვილი|ვანო მერაბიშვილთან]]. [[2005]] წელს კონტრაბანდის წინააღმდეგ ბრძოლის გაძლიერების საბაბით შიდა ქართლის რეგიონის პოლიციაში საკადრო ცვლილებები განხორციელდა, რაც ზოგიერთმა გამოცემამ ოქრუაშვილის გავლენის შესუსტებისაკენ მიმართულ კამპანიად ახსნა. თუმცა მთავრობის წევრებმა უარყვეს ეს მოსაზრება.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 ქართული პრესა შიდა ქართლის პოლიციაში საკადრო ცვლილებების მიზეზებზე წერს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305012201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 |date=2016-03-05 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 18:11&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9160 მერაბიშვილი ოქრუაშვილთან დაპირისპირებას უარყოფს]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 19:06&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, 2005 წლის ივლისში, გაზეთ „რეზონანსთან“ ინტერვიუში, ირაკლი ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ აგორებულ ინტრიგებზე საუბრობდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ &quot;ინტრიგებზე“ საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 11 ივლ.'05 / 19:34&lt;/ref&gt;

[[2006]] წლის 10 ნოემბერს, მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ირაკლი ოქრუაშვილმა თავდაცვის მინისტრის პოსტი დატოვა და [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ოქრუაშვილი თანამდებობას ტოვებს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221338/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 18:12&lt;/ref&gt; პრეზიდენტ სააკაშვილის სიტყვებით, ეს გადაადგილება „განაპირობა იმ ფაქტმა, რომ რუსეთის მთავარი სამიზნე საქართველოს ეკონომიკაზე შეტევაა“. ზოგიერთმა ოპოზიციურმა ძალამ და პოლიტოლოგმა კი ოქრუაშვილის გადაყენება მის მიერ [[ცხინვალის რეგიონი]]ს ტერიტორიაზე კონტროლის აღდგენის ვადების თაობაზე კატეგორიულ განცხადებებს დაუკავშირა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/content/article/1549538.html ირაკლი ოქრუაშვილი თავდაცვის მინისტრის პოსტს ტოვებს]. „რადიო თავისუფლება“. 11.11.2006&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 პრეზიდენტმა მთავრობაში საკადრო ცვლილებების მოტივები ახსნა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110724095431/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 |date=2011-07-24 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 22:15&lt;/ref&gt; 1 კვირის შემდეგ, 17 ნოემბერს, ოქრუაშვილმა ეკონომიკური განვითარების მინისტრის თანამდებობა თავისი სურვილით დატოვა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14251&amp;search= გავრცელებული ინფორმაციით, ოქრუაშვილმა თანამდებობა დატოვა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 17 ნოე.'06 / 16:58&lt;/ref&gt;

[[2007]] წლის 25 სექტემბერს ოქრუაშვილმა პრეზიდენტი სააკაშვილი ანტისახელმწიფოებრივ ქმედებებსა და მკვლელობების შეკვეთებში დაადანაშაულა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16172 ოქრუაშვილი დუმილს პრეზიდენტზე შეტევით არღვევს]. „სივილ ჯორჯია“. 25 სექ.'07&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16208 ექსპერტი ოქრუაშვილის ოპოზიციურ დებიუტს აფასებს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt; 2 დღის შემდეგ ის მის მიერ შექმნილი პარტიის — „ერთიანი საქართველოსთვის“ ოფისში დააკავეს. ექს-მინისტრს თანამდებობის ბოროტად გამოყენებაში, ფულის გამოძალვასა და სამსახურეობრივ გულგრილობაში დასდეს ბრალი.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16213 ოქრუაშვილი დააპატიმრეს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt;

ოქტომბერში მან უარყო სააკაშვილის წინააღმდეგ წაყენებული ბრალდებები და აღიარა დანაშაული,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16298 ოქრუაშვილი დანაშაულს აღიარებს და სააკაშვილის წინააღმდეგ ბრალდებებს უარყოფს]. „სივილ ჯორჯია“. 8 ოქტ.'07&lt;/ref&gt; რის შემდეგაც 2007 წელს იძულებით იქნა დეპორტირებული საქართველოდან და ცხოვრობდა საფრანგეთში, სადაც მიიღო პოლიტიკური თავშესაფარი. 2012 წლის 20 ნოემბერს დაბრუნდა საქართველოში და დაპატიმრებული იქნა, რის შემდეგაც გადაყვანილი იქნა [[გლდანი]]ს ციხეში.&lt;ref&gt;[http://www.rustavi2.com/news/news_textg.php?id_news=47343&amp;pg=1&amp;im=main ირაკლი ოქრუაშვილი საქართველოში ჩამოვიდა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. რუსთავი 2, 20.11.12 11:23&lt;/ref&gt;

2013 წელს ირაკლი ოქრუაშვილი სცნეს პოლიტიკურ დევნილად, სასამართლომ ყველა ბრალდება მოუხსნა და გაათავისუფლეს სასამართლოდან.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00004728}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5366}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=[[ვანო მერაბიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2004–2006 | შემდეგი=[[დავით კეზერაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ირაკლი ჩოგოვაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] | წლები=2006 | შემდეგი=[[გიორგი არველაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ოქრუაშვილი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები‎]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ცხინვალში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ოქრუაშვილები|ირაკლი]]</text>
      <sha1>jptl4d1pd4alu0pcl1rftnded705juc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405443</id>
      <parentid>4405440</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:47:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25393" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი ოქრუაშვილი
| სურათი= Irakli Okruashvili (June 17, 2005) (1).jpg
| სურათის ზომა = 200პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1973|11|6}} 
| დაბადების ადგილი = [[ცხინვალი]], [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი|სამხრეთ ოსეთი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = 
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =ადვოკატი, პოლიტიკოსი
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2002-2007)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[მოძრაობა ერთიანი საქართველოსთვის]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2007-2011)&lt;/small&gt; &lt;br /&gt;[[გამარჯვებული საქართველო]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2019-დღემდე)&lt;/small&gt;
| ვებ-საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|21px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|21px]][[საქართველო|საქართველოს]] [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[10 ნოემბერი]], [[2006]]
| თანამდებობა დატოვა = [[17 ნოემბერი]], [[2006]]
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ჩოგოვაძე]]
| მემკვიდრე  = [[გიორგი არველაძე]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:CoA MOD.gif|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|   თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[10 ნოემბერი]], [[2006]]
| წინამორბედი2 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე2 = [[დავით კეზერაშვილი]]
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 =[[ზურაბ ჟვანია]]&lt;br /&gt;[[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო| შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე3 = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]]
|რიგი4=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]
|თანამდებობა დაიკავა4=14 იანვარი, 2004
|თანამდებობა დატოვა4=7 ივნისი, 2004
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[ზურაბ ჟვანია]]
|მემკვიდრე4=[[ზურაბ ადეიშვილი]]
|წინამორბედი4=ნიკოლოზ (ნუგზარ) გაბრიჩიძე
}}
'''ირაკლი ოქრუაშვილი''' (დ. [[6 ნოემბერი]], [[1973]], [[ცხინვალი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] ([[2004]]), [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] (2004-[[2006]]), [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] (2006).

== ადრეული წლები ==
ირაკლი ოქრუაშვილი დაიბადა 1973 წლის 6 ნოემბერს [[ცხინვალი|ცხინვალში]]. წარმოშობით არის [[გორის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ტყვიავი]]დან.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://www.qartli.ge/ge/akhali-ambebi/article/16112-tyviavshi-archevnebi-badri-basishvilma-oqruashvils-mougo | title = ტყვიავში არჩევნები ბადრი ბასიშვილმა ოქრუაშვილს მოუგო | publisher = საინფორმაციო ცენტრი „შიდა ქართლი“. ''qartli.ge'' | date = 2020-11-03 | accessdate = 5 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[1995]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი, რის შემდეგაც, [[2000]] წლამდე, ეწეოდა საადვოკატო საქმიანობას.

== პოლიტიკური კარიერა ==
[[ფაილი:Irakli Okruashvili.jpg|მინი|240პქ|მარცხნივ|ირაკლი ოქრუაშვილი]]
[[2001]] წელს დაინიშნა [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრის]], [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს, მოადგილედ და ამ თანამდებობაზე [[2002]] წლამდე მუშაობდა.

[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2003)|საქართველოს 2003 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]] დასახელებული იყო [[გორი]]ს მაჟორიტარობის კანდიდატად [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობიდან]] და გახდა გორის მაჟორიტარი დეპუტატი [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]]. ირაკლი ოქრუაშვილი აქტიურად მონაწილეობდა [[2003]] წლის ნოემბერში მომხდარ [[ვარდების რევოლუცია]]ში, რის შემდეგაც, 2 დეკემბერს, დაინიშნა შიდა ქართლის გუბერნატორად.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5558 ახალი გუბერნატორები დაინიშნენ]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 2 დეკ.'03 / 16:02&lt;/ref&gt; ამ თანამდებობაზე ოქრუაშვილი 2 თვე მუშაობდა, [[2004]] წლის 14 იანვარს კი ის საქართველოს გენერალურ პროკურორად დაინიშნა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5802 სააკაშვილმა გენერალური პროკურორის პოსტზე ირაკლი ოქრუაშვილის კანდიდატურა დაასახელა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 12 იან.'04 / 18:30&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5816 პარლამენტმა ახალი გენერალური პროკურორი დაამტკიცა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 იან.'04 / 10:15&lt;/ref&gt;

[[2004]] წლის 22 აპრილიდან  7 მაისამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (გორის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა — დემოკრატები“. 2004 წლის 7 ივნისს [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]] დაინიშნა,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=6916&amp;search= პარლამენტში მთავრობის ნდობის საკითხი განიხილება]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 7 ივნ.'04 / 18:01&lt;/ref&gt; 16 დეკემბერს კი [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის]] პოსტზე გადაინაცვლა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8360 სახეცვლილ მთავრობას პარლამენტი დაამტკიცებს]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 დეკ.'04 / 12:53&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8367 სააკაშვილმა თავდაცვის ახალი მინისტრი წარადგინა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 16 დეკ.'04 / 10:57&lt;/ref&gt; ამ პერიოდში ვრცელდებოდა ხმები ოქრუაშვილის შესაძლო დაპირისპირებაზე თავის თანაგუნდელებთან, მათ შორის შინაგან საქმეთა მინისტრ [[ვანო მერაბიშვილი|ვანო მერაბიშვილთან]]. [[2005]] წელს კონტრაბანდის წინააღმდეგ ბრძოლის გაძლიერების საბაბით შიდა ქართლის რეგიონის პოლიციაში საკადრო ცვლილებები განხორციელდა, რაც ზოგიერთმა გამოცემამ ოქრუაშვილის გავლენის შესუსტებისაკენ მიმართულ კამპანიად ახსნა. თუმცა მთავრობის წევრებმა უარყვეს ეს მოსაზრება.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 ქართული პრესა შიდა ქართლის პოლიციაში საკადრო ცვლილებების მიზეზებზე წერს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305012201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 |date=2016-03-05 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 18:11&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9160 მერაბიშვილი ოქრუაშვილთან დაპირისპირებას უარყოფს]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 19:06&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, 2005 წლის ივლისში, გაზეთ „რეზონანსთან“ ინტერვიუში, ირაკლი ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ აგორებულ ინტრიგებზე საუბრობდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ &quot;ინტრიგებზე“ საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 11 ივლ.'05 / 19:34&lt;/ref&gt;

[[2006]] წლის 10 ნოემბერს, მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ირაკლი ოქრუაშვილმა თავდაცვის მინისტრის პოსტი დატოვა და [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ოქრუაშვილი თანამდებობას ტოვებს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221338/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 18:12&lt;/ref&gt; პრეზიდენტ სააკაშვილის სიტყვებით, ეს გადაადგილება „განაპირობა იმ ფაქტმა, რომ რუსეთის მთავარი სამიზნე საქართველოს ეკონომიკაზე შეტევაა“. ზოგიერთმა ოპოზიციურმა ძალამ და პოლიტოლოგმა კი ოქრუაშვილის გადაყენება მის მიერ [[ცხინვალის რეგიონი]]ს ტერიტორიაზე კონტროლის აღდგენის ვადების თაობაზე კატეგორიულ განცხადებებს დაუკავშირა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/content/article/1549538.html ირაკლი ოქრუაშვილი თავდაცვის მინისტრის პოსტს ტოვებს]. „რადიო თავისუფლება“. 11.11.2006&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 პრეზიდენტმა მთავრობაში საკადრო ცვლილებების მოტივები ახსნა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110724095431/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 |date=2011-07-24 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 22:15&lt;/ref&gt; 1 კვირის შემდეგ, 17 ნოემბერს, ოქრუაშვილმა ეკონომიკური განვითარების მინისტრის თანამდებობა თავისი სურვილით დატოვა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14251&amp;search= გავრცელებული ინფორმაციით, ოქრუაშვილმა თანამდებობა დატოვა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 17 ნოე.'06 / 16:58&lt;/ref&gt;

[[2007]] წლის 25 სექტემბერს ოქრუაშვილმა პრეზიდენტი სააკაშვილი ანტისახელმწიფოებრივ ქმედებებსა და მკვლელობების შეკვეთებში დაადანაშაულა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16172 ოქრუაშვილი დუმილს პრეზიდენტზე შეტევით არღვევს]. „სივილ ჯორჯია“. 25 სექ.'07&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16208 ექსპერტი ოქრუაშვილის ოპოზიციურ დებიუტს აფასებს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt; 2 დღის შემდეგ ის მის მიერ შექმნილი პარტიის — „ერთიანი საქართველოსთვის“ ოფისში დააკავეს. ექს-მინისტრს თანამდებობის ბოროტად გამოყენებაში, ფულის გამოძალვასა და სამსახურეობრივ გულგრილობაში დასდეს ბრალი.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16213 ოქრუაშვილი დააპატიმრეს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt;

ოქტომბერში მან უარყო სააკაშვილის წინააღმდეგ წაყენებული ბრალდებები და აღიარა დანაშაული,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16298 ოქრუაშვილი დანაშაულს აღიარებს და სააკაშვილის წინააღმდეგ ბრალდებებს უარყოფს]. „სივილ ჯორჯია“. 8 ოქტ.'07&lt;/ref&gt; რის შემდეგაც 2007 წელს იძულებით იქნა დეპორტირებული საქართველოდან და ცხოვრობდა საფრანგეთში, სადაც მიიღო პოლიტიკური თავშესაფარი. 2012 წლის 20 ნოემბერს დაბრუნდა საქართველოში და დაპატიმრებული იქნა, რის შემდეგაც გადაყვანილი იქნა [[გლდანი]]ს ციხეში.&lt;ref&gt;[http://www.rustavi2.com/news/news_textg.php?id_news=47343&amp;pg=1&amp;im=main ირაკლი ოქრუაშვილი საქართველოში ჩამოვიდა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. რუსთავი 2, 20.11.12 11:23&lt;/ref&gt;

2013 წელს ირაკლი ოქრუაშვილი სცნეს პოლიტიკურ დევნილად, სასამართლომ ყველა ბრალდება მოუხსნა და გაათავისუფლეს სასამართლოდან.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00004728}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5366}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=[[ვანო მერაბიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2004–2006 | შემდეგი=[[დავით კეზერაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ირაკლი ჩოგოვაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] | წლები=2006 | შემდეგი=[[გიორგი არველაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ოქრუაშვილი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები‎]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ცხინვალში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ოქრუაშვილები|ირაკლი]]</text>
      <sha1>h16p14tm28aooxstc9peerultmwsxlj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გიორგი ბარამიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3437</id>
    <revision>
      <id>4405466</id>
      <parentid>4403990</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:07:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27786" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი ბარამიძე 
| ცოლი= 
| სურათი= Giorgi baramidze.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა = [[24 აგვისტო]], [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი= [[თამარ ბერუჩაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[თორნიკე გორდაძე]]
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|1|5}} 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], {{დროშა|სსრკ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = [[დიდუბე]]
| მეუღლე =ეკა ჯაფარიძე (ყოფილი) &lt;/br&gt; ანნა ფილიპჩუკი (დ. 2020)
| შვილები=ანა
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[ქიმია|ქიმიკოსი]], იურისტი
| საქმიანობა =[[პოლიტიკოსი]]
| რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი =[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[10 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| წინამორბედი2 = [[გელა ბეჟუაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| პრეზიდენტი2=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი2 =
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[25 ნოემბერი]], [[2003]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[კობა ნარჩემაშვილი]]
| მემკვიდრე3 = [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|განათლება=[[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია]]
}}
'''გიორგი ბარამიძე''' (დ. [[5 იანვარი]], [[1968]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი, საქართველოს ვიცე-პრემიერი 2006-2012 წლებში. საქართველოს პარლამენტის ხუთგზის ([[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები 1992|1992]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 1995|1995]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 1999|1999]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2003|2003]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|2012]]) წევრი.

==ბიოგრაფია==
გიორგი ბარამიძე დაიბადა 1968 წლის 5 იანვარს თბილისში. 1992 წელს დაამთავრა [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]ს ქიმიური ტექნოლოგიის ფაკულტეტი და [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი. ეწეოდა სამეცნიერო მუშაობას გარემოს დაცვის კათედრაზე. არის მეცნიერული კვლევების ავტორი. გიორგი ბარამიძე იყო ტექნიკურ უნივერსიტეტში ანტისაბჭოთა, საქართველოს დამოუკიდებლობის მხარდამჭერი სტუდენტური მოძრაობის ერთ-ერთი დამაარსებელი და ხელმძღვანელი. მონაწილეობას იღებდა საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლების გადარჩენა-აღდგენის საქმეში. 1989 წლიდან იგი იყო საქართველოს მწვანეთა მოძრაობის ერთ-ერთი დამაარსებელი და ცენტრალური საბჭოს წევრი. 1990 წელს საქართველოს მწვანეთა პარტიის შექმნის ერთ-ერთი ინიციატორი და ამ პარტიის პოლიტიკური კომიტეტის წევრი.

1992 წელს მუშაობა დაიწყო ადამიანის უფლებათა დაცვისა და ეროვნულ უმცირესობათა დაცვის კომიტეტში, სამმართველოს უფროსად. აფხაზეთში კონფლიქტის დაწყების პირველივე დღეებიდან ხელმძღვანელობდა საქართველოს მწვანეთა ეგიდით აფხაზეთის მოსახლეობის დახმარების ჰუმანიტარულ შტაბს, შემდგომ - დაკარგულთა მოძიებისა და ტყვეთა გათავისუფლების სახელმწიფო შტაბს. მისი უშუალო ძალისხმევით სეპარატისტების მიერ კონტროლირებადი ტერიტორიებიდან ევაკუირებულ იქნა მძევლად დარჩენილი 3000-მდე მშვიდობიანი მოქალაქე და ტყვეობიდან გათავისუფლდა 200-მდე ქართველი მებრძოლი, მონაწილეობას იღებდა სოფელ ლაბრაში და სოხუმში მიმდინარე საბრძოლო ოპერაციებში.

[[1992]]-[[1995]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მესამე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მწვანეთა პარტია “ და გახდა ადამიანის უფლებათა დაცვისა და ეროვნული უმცირესობის საკითხთა კომისიის მდივანი, თავდაცვისა და უშიშროების კომისიის წევრი, აგრეთვე NATO-ს პროგრამაში „პარტნიორობა მშვიდობისათვის“ საქართველოს მონაწილეობის სახელმწიფო საკოორდინაციო კომისიის წევრი.

1995 წელს დაამთავრა აშშ თავდაცვის სამინისტროს ჯორჯ მარშალის სახელობის ევროპის უშიშროების საკითხთა და თავდაცვითი ეკონომიკის ცენტრი (გერმანია, გარმიშ-პატერკირხენი). [[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (თბილისის დიდუბის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „ საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი “. 1995 წლის ნოემბრიდან 1996 წლის მარტამდე იყო [[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი]]ს გენერალური მდივანი. 1996 წლის მარტიდან აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის კორუფციასთან ბრძოლის დროებითი საგამოძიებო კომისიის თავმჯდომარედ. მისი ხელმძღვანელობით კომისიის მუშაობის საფუძველზე თანამდებობიდან გადაყენებულ იყვნენ მინისტრები: [[ფრიდონ ინჯია]] ([[საქართველოს კავშირგაბმულობის სამინისტროს]]), [[დავით ზუბიტაშვილი]] (საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო), [[დავით იაკობიძე]] ([[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო]]). ასევე დ. ელიაშვილი (საქ. გაზის დეპარტამენტის თავმჯდომარე). კომისიის დასკვნის საფუძველზე სახელმწიფოს მფლობელობაში დაუბრუნდა გუდაურის სასტუმროს 8. მლნ. ლარის ღირებულების აქციათა პაკეტი. 1996 წლის სექტემბრიდან აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის ფრაქცია „მოქალაქეთა კავშირის“ თავმჯდომარედ. 1997 წელს მისი ინიციატივით ჩამოყალიბდა საქართველოს მთავრობისა და საქართველოში „[[გაერო]]ს“ განვითარების პროექტის ერთობლივი პროგრამა „კორუფციის კვლევის ცენტრი“, რომლის პირველ ეროვნულ დირექტორად თავად დაინიშნა. 1998 წლის ივლისში გადადგა მოქალაქეთა კავშირის ფრაქციისა და პარლამენტის ანტიკორუფციული კომისიის თავმჯდომარის თანამდებობიდან. 1998 წლიდან იმყოფებოდა [[ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტი]]ს დიპლომატიის სკოლაში, სადაც ერთი წლის განმავლობაში სწავლობდა და ამავდროულად სენატორ კარლ ლევინთან (მიჩიგანის შტატი, დემოკრატი) ერთად იკვლევდა აშშ სახელისუფლო სტრუქტურების ფუნქციონირების პოლიტიკის საკითხებს. აგრეთვე სწავლობდა აშშ-სა და კავკასიის რეგიონის პოლიკიტური და უსაფრთხოების სფეროებში თანამშორმლობის მექანიზმებს. 1999 წლის ივლის-აგვისტოში პრაქტიკა გაიარა აშშ-ს სენატის სამხედრო სამსახურის კომიტეტში. [[1999]] -[[2004]] წლებში კვლავ [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]]ა (თბილისის დიდუბის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი “. 2000 წლის ოქტომბრიდან 2002 წლის აპრილამდე იყო პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე. 2001 წელს დაამთავრა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი.

2002 წლის ივნისში აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის ფრაქცია „გაერთიანებული დემოკრატების“ თავმჯდომარედ. ამავდროულად, იყო NATO-ს საპარლამეტნო ასამბლეაში საქართველოს დელეგაციის ხელმძღვანელი და ბალტიისპირეთში მუდმივმოქმედი საპარლამენტო დელეგაციის თავმჯდომარე. 2003 წელს კვლავ აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის მაჟორიტარ დეპუტატად დიდუბის საარჩევნო ოლქიდან.

[[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ 2003 წლის ნოემბერში დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]], ხოლო 2004 წლის ივნისში დაინიშნა [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრად]]. 2004 წლის დეკემბერში დაინიშნა საქართველოს სახელმწიფო მინისტრად ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში. 2006 წლის აპრილში დაინიშნა საქართველოს ვიცე პრემიერ-მინისტრად. 2012 წელს გადადგა მინისტრის თანამდებობიდან, რათა კენჭი ეყარა [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2012)|2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]]. 
[[1999]] -[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა — „მეტი სარგებელი ხალხს“.

ფლობს [[ქართული ენა|ქართულ]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულ]] ენებს.

2006 წლის თებერვალში [[ლიტვა|ლიტვის დამოუკიდებლობისა]] და საქართველო-ლიტვის ურთიერთობაში შეტანილი წვლილისათვის ლიტვის რესპუბლიკის ერთ-ერთი უმაღლესი ჯილდო „The Grand Cross of Commander of the Order for Merits to Lithuania“ გადაეცა. არის სპორტის ოსტატობის კანდიდატი [[ფარიკაობა]]ში და [[საქართველოს კარატე-დო-ს ფედერაცია|საქართველოს კარატე-დო-ს ფედერაციის]] საპატიო პრეზიდენტი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00002093}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|2146}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[კობა ნარჩემაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2003—2004 | შემდეგი=[[ირაკლი ოქრუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გელა ბეჟუაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=[[ირაკლი ოქრუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[თამარ ბერუჩაშვილი]] | ტიტული=[[სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]] | წლები=2004-2012 | შემდეგი=[[თორნიკე გორდაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბარამიძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 5 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:საქართველოს III მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები (1992)]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბარამიძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მწვანეთა პარტიის პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>0uf2rywvplj173f9v84emhdx9kitnna</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კულაში</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5302</id>
    <revision>
      <id>4405341</id>
      <parentid>4238487</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:16:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:სამტრედიის მუნიციპალიტეტის დაბები]]; დაემატა [[კატეგორია:იმერეთის მხარის დაბები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9079" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = დაბა
 |ქართული სახელი = კულაში
 |მშობლიური სახელი =&lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt; 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =12|lat_sec =15
  |lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =20|lon_sec =44
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:
  |CoordScale = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა = 300
 |ქვეყნის რუკა = 
 |რეგიონის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის რუკა = 
 |რაიონის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის ტიპი = მხარე
 |რეგიონი = იმერეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = სამტრედიის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = 
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = XVI საუკუნე
 |წინა სახელები = 
 |სტატუსი-დან = 1961
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 50
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = 1702&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=2152&amp;lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}&lt;/ref&gt;
 |აღწერის წელი = 2014
 |სიმჭიდროვე = 
 |აგლომერაცია = 
 |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
 |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
 |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = +995 411
 |საფოსტო ინდექსი = 3900
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
}}
'''კულაში''' — [[დაბა]] [[სამტრედიის მუნიციპალიტეტი|სამტრედიის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[კოლხეთის დაბლობი|კოლხეთის დაბლობზე]],  სამტრედია-[[ხონი]]ს საავტომობილო გზაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 50 მ., [[სამტრედია|სამტრედიიდან]] 5 კმ-ის დაშორებით. დაბაში არის XVIII ს-ის [[სინაგოგა]], საბავშვო ბაღი. 2005 წლიდან მოქმედებს ქართველთა და ებრაელთა ურთიერთობის მუზეუმი.&lt;ref&gt;[http://garbge.wordpress.com/2011/05/02/kutaisi-18/ გადაცემა „მრავალკუთხედი“]&lt;/ref&gt;

==ისტორია==
წყაროებში პირველად მოხსენიებულია [[XVI საუკუნე]]ში. იყო ფეოდალური საგვარეულოს [[მიქელაძეები]]ს სათავადოს ცენტრი. იმ ადგილას, რომელსაც ჯვარცმის მინდორს ეძახიან, იყო მიქელაძეების სასახლე, ჯვარცმის სახელზე აგებული ეკლესია და ციხესიმაგრე. ჯვარცმის ეკლესია იყო მათი საძვალე. კულაშში ორკლასიანი სკოლა [[1895]] წელს დააარსა [[ბერძნები|ბერძენმა]] მეცენატმა კონსტანტინე კორნარსმა, რომელსაც კონსტანტინე მკურნალს უწოდებდნენ. ისვე ხელმძღვანელობდა სკოლას 1902 წლამდე. ამჟამად სკოლა მის სახელს ატარებს. სკოლაში სწავლობენ როგორც კულაშის, ასევე [[მელაური]]ს და [[ხუნჯულაური]]ს მცხოვრებლები. 1926 წლისთვის კულაშის თემი შედგებოდა ოთხი სოფლისგან და მისი მოსახლეობა შეადგენდა 11 434 ადამიანს, ხოლო ფართობი 32,3 კმ²-ს.&lt;ref&gt;[https://www.flickr.com/photos/national_archives_of_georgia/16509787475/in/dateposted/ ქუთაისის მაზრის ადმინისტრაციული რუკა]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }} საქართველოს ეროვნული არქივი&lt;/ref&gt; დაბის სტატუსი მიენიჭა [[1961]] წელს. საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა საქსოვი ფაბრიკა, პურკომბინატი, ზოოვეტერინარული ტექნიკუმი.

==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით დაბაში ცხოვრობს 1702 ადამიანი.

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1989&lt;ref name=&quot;აღწერა 2002&quot;&gt;{{cite web |url=http://geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |title=საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგბი, ტომი I |date=ნოემბერი 2003 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 დეკემბერი, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120830114644/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archivedate=2012-08-30 }}&lt;/ref&gt; || 3076 || -- || --
|-
| 2002&lt;ref name=&quot;აღწერა 2002&quot; /&gt; || {{კლება}} 1962 || -- || --
|-
| 2014&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot; /&gt; || {{კლება}} 1702 || 805 || 897
|}

==ცნობილი ადამიანები==
*[[მარიამ ორახელაშვილი]] — საბჭოთა პარტიული მოღვაწე
*[[გურამ ბათიაშვილი]] — დრამატურგი
*[[ეფრაიმ გური]] — ისრაელის პოლიტიკური მოღვაწე

==ლიტერატურა==
* დვალაშვილი გ., გოგიშვილი მ., სამტრედიის მუნიციპალიტეტი, თბ., 2019, გვ., 67-73

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{სამტრედიის მუნიციპალიტეტი}}
{{საქართველოს ქალაქები}}

[[კატეგორია:იმერეთის მხარის დაბები]]</text>
      <sha1>h62rx8q1atssqqzcxp9rk4r39yxy0b2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>შორაპანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5321</id>
    <revision>
      <id>4405339</id>
      <parentid>4237201</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:15:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ზესტაფონის მუნიციპალიტეტის დაბები]]; დაემატა [[კატეგორია:იმერეთის მხარის დაბები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12366" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = დაბა
 |ქართული სახელი = შორაპანი
 |მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 300
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 05 |lat_sec = 44
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 04 |lon_sec = 55
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა = 300
 |ქვეყნის რუკა = 
 |რეგიონის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის რუკა = 
 |რაიონის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის ტიპი = მხარე
 |რეგიონი = იმერეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ზესტაფონის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = 
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = ძვ. წ. I ათასწლეული
 |წინა სახელები = სარაპანი
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 170
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = 1258&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=2152&amp;lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}&lt;/ref&gt;
 |აღწერის წელი = 2014
 |სიმჭიდროვე = 
 |აგლომერაცია = 
 |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
 |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
 |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
|სატელეფონო კოდი = +995 492&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://silknet.com/storage/uploads/wysiwyg/file/kodebi.pdf |title=საქართველოს სატელეფონო კოდები — „სილქნეტი“ |accessdate=2011-08-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160306061204/http://silknet.com/storage/uploads/wysiwyg/file/kodebi.pdf |archivedate=2016-03-06 }}&lt;/ref&gt;
 |საფოსტო ინდექსი = 2000&lt;ref&gt;[http://georgianpost.ge/index.php?page=101&amp;lang=geo საქართველოს საფოსტო ინდექსები — „საქართველოს ფოსტა“]&lt;/ref&gt;
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
}}
'''შორაპანი''' — [[დაბა]] [[საქართველო]]ში, [[იმერეთის მხარე|იმერეთის მხარის]] [[ზესტაფონის მუნიციპალიტეტი|ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში]]. დაბაში ფუნქციონირებდა ქარხანა „ელექტროელემენტი“. დაბაში მოქმედებს საჯარო სკოლა.

==მდებარეობა==
მდებარეობს [[იმერეთის დაბლობი]]ს უკიდურეს აღმოსავლეთ ნაწილში, [[მდინარე]]ების [[ყვირილა|ყვირილისა]] და [[ძირულა]]ს ხეობაში ([[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 170 მ, [[ზესტაფონი]]დან 5 კმ), [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს1|საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალ ს1]]-სა და [[ხაშური]]-[[სამტრედია|სამტრედიის]] სარკინიგზო ხაზზე. დაბაში არის საჯარო სკოლა. დაბაში არის საექიმო [[ამბულატორია]].

==ისტორია==
შორაპანი დასახლებულია [[ანტიკური ხანა|ანტიკური ხანიდან]]. უძველესი წერილობითი ცნობა ეკუთვნის [[სტრაბონი|სტრაბონს]] (ძვ. წ. I — ახ. წ. I სს). ციხე-ქალაქი შორაპანი — სარაპანისი ცნობილია კოლხეთის ისტორიაში, როგორც დიდი ნავსადგური, რომელიც მდებარეობდა მდინარე ყვირილაზე. იგი წარმოადგენდა სავაჭრო საქონელის საწყობს. აქვე იკრიბებოდნენ ვაჭრები, რომლებიც აღებ-მიცემობას აწარმოებდნენ აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ქვეყნებს შორის. სტრაბონის მოწმობით, მდინარე [[ფაზისი|ფაზისში]] დადიოდნენ გემები სარაპნის ციხემდე, რომელსაც თავისი სიდიდით შეეძლო მთელი ქალაქის მცხოვრებთა დატევა. [[ვახუშტი ბატონიშვილი|ვახუშტი ბაგრატიონის]] მიხედვით VIII ს-ის დასასრულს იგი [[არგვეთის საერისთავო]]ს ცენტრს წარმოადგენდა. გვიანდელ ფეოდალურ ხანაში იყო მცირე ქალაქი განვითარებული ვაჭრობით. შემორჩენილია ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი — [[შორაპნის ციხე]]. შორაპნის ციხესიმაგრე [[ლეონტი მროველი]]ს (XI ს) ცნობით აგებულია ძველი წელთაღრიცხვის III საუკუნეში ქართლის მეფე [[ფარნავაზ I]]-ის მიერ.

[[სურათი:Map-etno-kutais-Uyezd Shorapani.jpg|thumb|შორაპნის მაზრის რუკა]]
1846-1930 წლებში იყო [[შორაპნის მაზრა|შორაპნის მაზრის]] ცენტრი. შორაპნის მაზრა მოიცავდა დღევანდელი [[საჩხერის მუნიციპალიტეტი|საჩხერის]], [[ზესტაფონის მუნიციპალიტეტი|ზესტაფონისა]] და [[ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი|ხარაგაულის]] მუნიციპალიტეტების ტერიტორიებს. XIX საუკუნის მიწურულს აშენდა რკინიგზის სადგურის შენობა და რკნიგზელთა საცხოვრებელი კორპუსი. ამ პერიოდშია გაშენებული რკინიგზის თანამშრომელთა საცხოვრებელი უბანი. ის სადგურის სიახლოვესაა განლაგებული და შენარჩუნებული აქვს პირვანდელი გეგმარება. უბანი აერთიანებს საცხოვრებელ და საზოგადოებრივი დანიშნულების შენობებს: სკოლა, ამბულატორია, საბავშვო ბაღი და დრამატული წრის შენობა. საცხოვრებელი კორპუსები XIX საუკუნის მიწურულს სადგურის შენობასთან ერთად რკინიგზის მომსახურე პერსონალისთვის უნდა ყოფილიყო აშენებული. 1938 წელს შორაპანს მიენიჭა დაბის სტატუსი. 1909 წელს აშენდა სკოლის შენობა, რომელიც კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლია.&lt;ref&gt;[http://memkvidreoba.gov.ge/Home/Immovable/37132 საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა]{{Dead link|date=ივლისი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით დაბაში ცხოვრობს 1258 ადამიანი.

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1989&lt;ref name=&quot;აღწერა 2002&quot;&gt;{{cite web |url=http://geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |title=საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგბი, ტომი I |date=ნოემბერი 2003 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 დეკემბერი, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180928055355/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archivedate=2018-09-28 }}&lt;/ref&gt; || 1771 || -- || --
|-
| 2002&lt;ref name=&quot;აღწერა 2002&quot; /&gt; || {{კლება}} 1597 || -- || --
|-
| 2014&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot; /&gt; || {{კლება}} 1258 || 596 || 662
|}

==ლიტერატურა==
{{ქსე|XI|19}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ზესტაფონის მუნიციპალიტეტი}}
{{საქართველოს ქალაქები}}

[[კატეგორია:იმერეთის მხარის დაბები]]</text>
      <sha1>n31oo63czvxes229j48hch7fdp28new</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანდრია ბალანჩივაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6736</id>
    <revision>
      <id>4405511</id>
      <parentid>4400798</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:15:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17867" xml:space="preserve">{{მმ*|ბალანჩივაძე}}
{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სურათი=Andria_Balanchivadze.jpg}}
'''ანდრია მელიტონის ძე ბალანჩივაძე''' (დ. {{OldStyleDate|1|ივნისი|1906|19|მაისი||}}, [[პეტერბურგი]] — გ. [[28 აპრილი]], [[1992]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] კომპოზიტორი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. საქართველოს ([[1957]]) და სსრკ ([[1968]]) სახალხო არტისტი. ახალი ქართული საკომპოზიტორო სკოლის ფუძემდებელი. [[ბალანჩივაძე, მელიტონ|მელიტონ ბალანჩივაძის]] შვილი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
ანდრიამ [[მუსიკა|მუსიკის]] სწავლა დაიწყო [[პეტერბურგი|პეტერბურგში]], [[1918]] კი — განაგრძო [[ქუთაისი|ქუთაისში]], მამამისის მიერ დაარსებულ სამუსიკო სასწავლებელში. [[1927]] წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო [[კონსერვატორია]] [[ფორტეპიანო|ფორტეპიანოსა]] (ი. აისბერგის კლასი) და კომპოზიციის (მ. იპოლიტოვ-ივანოვის კლასი) განხრით. [[1927]]—[[1931]] წლებში  მიავლინეს [[ლენინგრადი|ლენინგრადის]] კონსერვატორიაში, სადაც სწავლა განაგრძო პროფესორ ა. ჟიტომირსკისა (კომპოზიცია) და მ. იუდინის (ფორტეპიანო) ხელმძღვანელობით.

=== შემოქმედება ===
ბალანჩივაძე ჯერ კიდევ სტუდენტობის პერიოდში გამოვიდა სამოღვაწეო ასპარეზზე. [[1925]]—[[1927]] მუშაობდა სამუსიკო ნაწილის გამგეგ თბილისის მუშა-ახალგაზრდობის თეატრში, [[1931]]—[[1933]] — [[მარჯანიშვილი, კონსტანტინე|კ. მარჯანიშვილის]] დაარსებულ (ახლანდელი მარჯანიშვილის სახელობის) თეატრში, [[1935]]—[[1937]] — მუსიკალურ მუშფაკში. [[1937]]-იდან თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიაში პედაგოგი იყო, ხელმძღვანელობდა საკომპოზიციო კლასს ([[1940]]-იდან [[პროფესორი]]). მისი მოწაფეები არიან [[რევაზ ლაღიძე]], [[არჩილ ჩიმაკაძე]], [[ალექსანდრე შავერზაშვილი]], [[შოთა მილორავა]], [[ბიძინა კვერნაძე]], [[ოთარ თევდორაძე]], [[მერი დავითაშვილი]], გ. ციციშვილი, ნ. სვანიძე და სხვ.

[[1941]]—[[1949]] იყო საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონიის სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი, საქართველოს კომპოზიტორთა კავშირის დაარსებიდან ([[1932]]) — მისი გამგეობის წევრი და შემოქმედებითი და საოპერო-სიმფონიური სექციების თავმჯდომარე, [[1953]]—[[1961]] და [[1968]]—[[1973]] — გამგეობის თავმჯდომარე, [[1973]]—[[1979]] — საპატიო თავმჯდომარე. [[1957]]—[[1991]] იყო ყოფილი სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის წევრი.

ბალანჩივაძის დამსახურებაა ქართული მუსიკის არაერთი ჟანრის ფორმირება. იგი ავტორია პირველი ქართული ბალეტისა „მზეჭაბუკი“, რომლის პრემიერა გაიმართა [[1936]] თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე (ქორეოგრაფიის ავტორი — [[ჭაბუკიანი, ვახტანგ|ვ. ჭაბუკიანი]], დირიჟორი — [[მიქელაძე, ევგენი|ე. მიქელაძე]]). [[ბალეტი|ბალეტის]] საბოლოო რედაქცია „მთების გულის“ სახელწოდებით პირველად [[ლენინგრადი]]ს ოპერისა და ბალეტის თეატრის დასმა წარმოადგინა [[1938]] წელს. „მთების გული“ დაიდგა აგრეთვე [[კიევი|კიევში]], [[ხარკოვი|ხარკოვში]], [[დნეპროპეტროვსკი|დნეპროპეტროვსკში]], [[სარატოვი|სარატოვში]], [[აშხაბადი|აშხაბადში]], [[ქუთაისი|ქუთაისში]] და აღიარებულ იქნა მუსიკალურ-ქორეოგრაფიული ხელოვნების ნოვატორულ, საეტაპო ნაწარმოებად, რომლის საფუძველი ეროვნული ხალხური ცეკვისა და კლასიკური ქორეოგრაფიის სინთეზია.

ბალანჩივაძეს ეკუთვნის კიდევ ორი ბალეტი: „ცხოვრების ფურცლები“ (დაიდგა [[მოსკოვის დიდი თეატრი|მოსკოვის დიდ თეატრში]] [[1961]], ქორეოგრაფი — [[ლეონიდ ლავროვსკი]]) და „მწირი“ ([[მიხეილ ლერმონტოვი]]ს პოემის მიხედვით, დაიდგა [[თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი|თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრში]] [[1964]], ქორეოგრაფი — რ. წულუკიძე); აგრეთვე ლირიკულ-კომიკური ოპერები „მზია“ (დაიდგა [[1949]]) და „ოქროს ქორწილი“ ([[1970]], ორივე თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრში).

ბალანჩივაძე ქართული სიმფონიური და საფორტეპიანო მუსიკის ჟანრის ერთ-ერთი ფუძემდებელია. ნოვატორულ მოვლენად იქნა აღიარებული მისი პირველი სიმფონია ([[1944]]; [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]] [[1946]]), რომელმაც მნიშვნელოვანი კვალი დაამჩნია ეროვნულ სიმფონიური აზროვნების განვითარებას. სიმფონიის ორიგინალურ და მასშტაბურ აღნაგობაში ეროვნულ-ხალხური საწყისები ოსტატურად არის შერწყმული კლასიკურ და თანამედროვე სიმფონიურ ფორმებთან. ამავე ნიშნებითაა აღბეჭდილი ბალანჩივაძის სხვა სიმფონიებიც (II — [[1959]], III — [[1979]], IV — [[1984]]). ბალანჩივაძის ოთხი საფორტეპიანო კონცერტიდან (I — [[1936]]; II — [[1946]], [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]], [[1947]]; III — სიმებიანი ორკესტრის თანხლებით, [[1952]]; IV — [[1967]]; [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო პრემია]], [[1969]]) განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს III, რომელიც ბავშვთა სამყაროს ასახავს და ნორჩი შემსრულებლებისთვისაა განკუთვნილი.

აღსანიშნავია აგრეთვე ბალანჩივაძის სიმფონიური სურათები „რიწის ტბა“ ([[1941]]), „კრწანისის ბრძოლა“ ([[1943]]), „დნეპრი“ ([[1954]]), „ზღვა“ ([[1955]]), სიმებიანი კვარტეტი ([[1987]]); მრავალი საფორტეპიანო პიესა, მ. შ. „ნოქტიურნი“, „სამაია“, „ფრესკა“, „რაფსოდია“, „რომანტიკული ციკლი“, „სონატა“ და სხვა; რომანსები, სიმღერები, საგუნდო ნაწარმოებები. დაწერილი აქვს მუსიკა 30-ზე მეტი სპექტაკლისათვის: „ოლეკო დუნდიჩი“ ([[1942]]), „კრწანისის გმირები“ ([[1943]]), „სირანო დე ბერჟერაკი“ ([[1944]]), „მეფე ლირი“ ([[1948]]), „პირველი ნაბიჯი“ ([[1948]]) — [[რუსთაველის თეატრი|შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრში]]. [[მარჯანიშვილის თეატრი|მარჯანიშვილის სახელობის თეატრში]] — „არსენას ლექსი“, „სამი ბღენძი“, „ანათეთ, ვარსკვლავნო“ (სამივე [[1931]]), „შორეული“ ([[1936]]), „ხეები ზეზეურად კვდებიან“ ([[1956]]), „კეისარი და კლეოპატრა“ ([[1960]]), აგრეთვე [[ქუთაისი]]ს, [[თელავი]]ს, [[ერევანი|ერევნის]] თეატრების სპექტაკლებისა და კინოფილმებისათვის („[[არშაულა]]“, პირველი ქართული ხმოვანი ფილმი ([[1935]]), „[[დაკარგული სამოთხე (ფილმი)|დაკარგული სამოთხე]]“ ([[1937]]), „სამშობლო“([[1939]]), „[[გიორგი სააკაძე (ფილმი)|გიორგი სააკაძე]]“ ([[1942]]—[[1943]]), „[[დავით გურამიშვილი (ფილმი)|დავით გურამიშვილი]]“ ([[1946]]), „მწვერვალთა დამპყრობნი“ ([[1951]]), „[[ისინი ჩამოვიდნენ მთიდან]]“ ([[1954]]), „[[მამლუქი (ფილმი)|მამლუქი]]“ ([[1958]]) და სხვა). [[სოციალისტური შრომის გმირი]] ([[1986]]), საქართველოს სსრ I—IV მოწვევების უმაღლესი საბჭოსა და სსრკ VIII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი. დაჯილდოებულია [[ლენინის ორდენი]]თ, 2 სხვა ორდხენითა და მედლებით.

დაკრძალულია [[პანთეონი (დიდუბე)|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]].

== ლიტერატურა ==
* ''დონაძე ვ.,'' ანდრია ბალანჩივაძე და მისი პირველი სიმფონია, „ლიტერატურა და ხელოვნება“, 1946, № 15-16;
* ''მისივე,'' ანდრია ბალანჩივაძის შემოქმედება, „ლიტერატურული საქართველო“, 1967, 12 მაისი, № 20;
* ''ჩხიკვაძე გ.'', საქართველოს საბჭოთა კომპოზიტორები, თბ., 1956;
* ''Торадзе Г. Г.'', Композиторы Грузии, 2 изд., Тб., 1973
{{ქსე|2|165|წულუკიძე ა.}}
{{ქე|1|343|წულიკიძე ა.}}
* ''Цулуикидзе А. Г.'', История музыки народов СССР, т. 4-5, М., 1973—1974
* ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 70, თბ., 1994

== რესურსები ინტერნეტში ==
*{{nplg ბიოგრაფია|00003507}}
* [http://burusi.wordpress.com/music/andria-balanchivadze/ ანდრია ბალანჩივაძე]
* [https://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=1234%2F5167&amp;query=%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90+%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%94&amp;rpp=10&amp;sort_by=score&amp;order=desc ანდრია ბალანჩივაძე]
* [http://geocinema.ge//ka/persons/5171 ეროვნული ფილმოგრაფია]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ბალანჩივაძე, ანდრია}}
 
[[კატეგორია:დაბადებული 1 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1906]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 28 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1992]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]] 
[[კატეგორია:სოციალისტური შრომის გმირები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:თბილისის საპატიო მოქალაქეები (1981)]]
[[კატეგორია:ბალანჩივაძეები|ა]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის III მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის IV მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის V მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]</text>
      <sha1>g105xo6r18oty3xiwyjscpmvk2s3xzp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰიროჰიტო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6907</id>
    <revision>
      <id>4405447</id>
      <parentid>4198434</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:01:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ereklelomi</username>
        <id>143733</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4009" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მმართველი 
|სახელი                  = ჰიროჰიტო
|ორიგინალური სახელი     = 裕仁 
|სურათი                 = Hirohito wartime(cropped).jpg
|წარწერა                 =
&lt;!-- პირველი თანამდებობა --&gt;
|ქვეყანა                  = [[იაპონია|იაპონიის]]  
|თანამდებობა             = [[იმპერატორი]]   
|რიგი                    =
|კორონაცია               =
|მმართველობის დასაწყისი  = [[25 დეკემბერი]] [[1926]]
|მმართველობის დასასრული = [[7 იანვარი]] [[1989]]
|პრეზიდენტი             =
|ვიცე-პრეზიდენტი         =
|წინამორბედი             = [[ტაისიო]]
|მემკვიდრე               =  [[აკიჰიტო]]
&lt;!-- პირადი მონაცემები --&gt;
|სხვა წოდებები           = 
|პრეზიდენტი             =
|რეგენტი                =
|მონარქი                = 
|სულთანი               =  
|ვიცე-პრეზიდენტი        = 
|პარტია                 = 
|დაბადების თარიღი       = [[29 აპრილი]], [[1901]]
|დაბადების ადგილი       = [[ტოკიო]], [[იაპონია]]
|გარდაცვალების თარიღი   = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1989|1|7|1901|4|29}}
|გარდაცვალების ადგილი   = [[ტოკიო]], [[იაპონია]]
|ქორწინება               = [[კიოძუნი]]
|შვილები                = 
|სრული სახელი          =
|დინასტია               = 
|მამა                   = [[ტაისიო]]
|დედა                  = [[ტეიმეი]]
|რელიგია               =
|ხელმოწერა             =Showa shomei.svg
}}
'''ჰიროჰიტო''' ({{Lang-ja|裕仁}}; დ. [[29 აპრილი]], [[1901]], [[ტოკიო]] — გ. [[7 იანვარი]], [[1989]]) — [[იაპონია|იაპონიის]] 124-ე [[იმპერატორი]]. [[1921]]-იდან მამამისის, იმპერატორ [[ტაისიო|იოსიჰიტოს]] ავადმყოფობის გამო პრინც-რეგენტი იყო. იოსიჰიტოს გარდაცვალების შემდეგ, [[1926]] წლის 25 დეკემბერს, ტახტზე ავიდა. ტახტზე ასვლისთანავე ატარებდა აგრესიულ პოლიტიკას.

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|670}}

{{იაპონიის იმპერატორები}}
{{მეორე მსოფლიო ომის ლიდერები}}

{{DEFAULTSORT:ჰიროჰიტო}}
[[კატეგორია:იაპონიის იმპერატორები]]
[[კატეგორია:დაბადებული  29  აპრილი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1901]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 7 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1989]]
[[კატეგორია:მეორე მსოფლიო ომის პოლიტიკური ლიდერები]]
[[კატეგორია:ჰიროჰიტო|*]]</text>
      <sha1>52ouvd1l72i6m9zrq22dxxwfhec53ye</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განჯა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16502</id>
    <revision>
      <id>4405404</id>
      <parentid>4313649</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46779" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = ქალაქი
|რეგიონი = განჯა-ყაზახის რეგიონი {{!}}განჯა-ყაზახი
}}
'''განჯა''', ყოფილი ''ელიზავეტპოლი'' ({{lang-az|Gəncə}}) (ძველ ქართულ და სომხურ მატეანეებში — ''განძა'') — ისტორიულად [[ირანი]]ს (სპარსეთის) მნიშვნელოვანი ქალაქი, ამჟამად [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] სიდიდით მეორე ქალაქია. განჯას ყოფილი სახელწოდები: ელიზავეტპოლი [[1804]]—[[1920]] წლებში, [[1920]]—[[1935]] წლებში განჯა, [[1935]]—[[1991]] წლებში კიროვაბადი.

[[2010]] წელს ქალაქში გაიხსნა [[თურქეთი|თურქეთის რესპუბლიკის]] გენერალური საკონსულო.

[[2014]] წელს გაიხსნა [[საქართველო|საქართველოს რესპუბლიკის]] გენერალური საკონსულო.

==ქალაქის სახელი==
[[ფაილი:Gate of Ganja, Gelati Monastery.jpg|მარცხნივ|მინი|განჯის ჭიშკარი [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტერში]].]]
ქალაქის დაარსების თარიღად მიიჩნევენ ჩვ.წ.-ის V საუკუნეს. სახელის „განჯა“ ეტიმოლოგიად მიიჩნევენ სპარსულ სიტყვას განჯ (گنج: „განძი“), ან თურქულ სიტყვას genç („ახალგაზრდა“). პირველი თეორია უფრო სიმართლესთან მიახლოებულად ითვლება, ვინაიდან ის რამდენიმე ძველ წყაროშია ამგვარად მოხსენიებული. ასევე ამ თეორიის მხარდამჭერთა მტკიცებით ქალაქი ამ ადგილას გაცილებით ადრე არსებობდა რეგიონში [[ისლამი]]ს შემოსვლამდე.

[[1139]] წლის მიწისძვრისა და 1231 წლის მონღოლთა შემოსევის შემდეგ განჯის ხალხი ეკონომიკურ და კულტურულ დაქვეითებას განიცდის. ქალაქი ხელახლა აყვავდა [[სეფიანთა დინასტია|სეფიანთა დინასტიის]] გამეფების პერიოდში. მცირე ხნის განმავლობაში განჯას ''აბასაბადი'' ერქვა შაჰ [[აბას I (ირანი)|აბას I-ის]] პატივსაცემად. [[1747]] წელს განჯა დამოუკიდებელი [[განჯის სახანო]]ს დედაქალაქი ხდება. [[1804]] წლის 4 იანვარს [[პავლე ციციანოვი|პავლე ციციანოვმა]] ქალაქი შტურმით აიღო&lt;ref&gt;[http://dlib.rsl.ru/viewer/01003825055#?page=51&amp;view=list Кавказский календарь на 1845 годъ]&lt;/ref&gt;. [[1813]] წლის გულისტანის ხელშეკრულებით ქალაქი რუსების ხელში გადავიდა [[რუსეთ-ირანის ომი (1804-1813)|სპარსეთ-რუსეთის ომში]] სპარსების დამარცხების გამო. ამ პერიოდში მას ელიზავეტპოლი დაერქვა რუსეთის მეფე [[ალექსანდრე I (რუსეთი)|ალექსანდრე I-ის]] მეუღლის პატივსაცემად, საბჭოთა ეპოქაში კი ერქვა კიროვაბადი.

განჯაში დაიბადა პოეტი [[ნიზამი განჯელი]].

განჯაში მდებარეობდა [[შამქორის სვეტი]].

== ისტორია ==

=== დაარსების  წლები ===
განჯა დიდი აბრეშუმის გზაზე ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო შეიქმნა. პოსტ-მონღოლური ისტორიკოსი ჰამდე-ალლაჰ მუსტაფი ადასტურებს, რომ არაბული ქალაქი განჯა [[659]]-[[660]] წელს დაარსდა. „შირვანისა და დერბენტის ისტორიის“ („დერბენდ-ნამე“) მიხედვით, განჯა დაარსდა [[859]] წელს მუჰამედ ბინ ხალიდ ბინ იაზიდ ბინ მაშადის მიერ, იაზიდიდების არაბული საგვარეულოდან, რომლებიც აზერბაიჯანს, არ-რანსა და სომხეთს მართავდნენ. ითვლება, რომ ქალაქის ისლამური სახელის წარმოშობა დაკავშირებულია პეჰლევურ (შუასპარსულ) სიტყვასთან „განძ“, რაც „საგანძურს“, „მოსავლის შენახვის ადგილს“. სპარსული დასახელება მიუთითებს უფრო ძველი, წინაისლამური ქალაქის არსებობაზე&lt;ref&gt;[http://www.iranicaonline.org/articles/ganja- GANJA]&lt;/ref&gt;. 

ქალაქის ტერიტორიაზე (ძველი განჯა), აღმოჩენილია ციხე კედლეები, კოშკები, ხიდების ნაშთები (XII - XIII საუკუნეები). ძველი განჯის ჩრდილო-აღმოსავლეთით არის საკულტო კომპლექსი გოი-იმამი ან სხვანაირად იმამზადე. ქალაქის ტერიტორიაზე დღესაც დგას ჯუმა-მეჩეთი, გუმბათოვანი საცხოვრებელი სახლები. განჯა ქვეყნის ცხოვრებაში, საერთაშორისო ვაჭრობაში, საზოგადოებრივ-ეკონომიკურ და კულტურულ ცხოვრებაში მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა. წარმოების განვითარებისთვის ყოველთვის არსებობდა კარგი ეკონომიკური პოტენციალი. რკინის, სპილენძის, თიხამიწოვანი და სხვა მაღაროები, რომლებიც განჯასთან ახლოს მდებარეობდა აწვდიდნენ ხელოსნებს ნედლეულს. განჯის, როგორც ქვეყნის დედაქალქის ჩამოყალიბებისთვის, მნიშვნელოვან ყურადღებას აქცევდნენ ქალაქის სამხედრო გაძლიერებას. უკვე ამ პერიოდში ააშენეს ციხე კედლები. [[IX საუკუნე|IX]]—[[X საუკუნე|X]] სს არაბული ხალიფატის დასუსტებით [[არანი|არანის]] ტერიტორიის ნაწილი შედიოდა [[შირვანშაჰი|შირვანშაჰთა]], [[საჯიდები|საჯიდთა]], [[სალარიდები|სალარიდთ]]&lt;nowiki/&gt;ა, რავადიდთა დინასტიათა ფეოდალურ სახელმწიფოებში.

მე -10 საუკუნის შუა რიცხვებში, განჯა, რომელსაც სალარიდების ირანული დინასტია მართავდა, ქურთული დინასტიის [[შედადიანები|შედადიანების]] დედაქალაქი გახდა. ფადლუნ I- ის (895-1030) მეფობის დროს განჯა კიდევ უფრო გაძლიერდა. შედადიდებმა ააშენეს ციხე, სასახლეები, ხიდები, ქარავანსარაები და დაიწყეს ფულის მოჭრა. ქალაქის ირგვლივ ახალი, უფრო მყარი ციხე აშენდა. [[1063]] წელს შეიქმნა განჯის ცნობილი კარიბჭე. განჯა დიდი ცენტრი გახდა, მისი ტერიტორია გაფართოვდა, აშენდა ახალი კომერციული და სამრეწველო უბნები. აბრეშუმმა და პროდუქტებმა მყიდველების სიმპათია მოიპოვეს, არა მარტო ადგილობრივ ბაზრებზე, არამედ უცხოებზეც.

=== სელჩუკთა ეპოქა ===
[[ფაილი:Juma mosque in Ganja.jpg|მინი|ჯუმა-მეჩეთი განჯაში]]
[[XI საუკუნე|XI]] საუკუნის შუა რიცხვებში არანზე თურქი სელჩუქები ლაშქრობდნენ. თავრიზის დაპყრობის შემდეგ [[თოღრულ-ბეგი|თოღრულ I]] განჯისკენ მიემართა. განჯის ემირი შავური შედადითთა დინასტიიდან დათანხმდა თოღრულ ბეგის ვასალი გამხდარიყო.  

[[1086]] წელს სელჩუქთა მმართველმა მალიქ შაჰმა გაგზავნა მეთაური ბუგაი განჯაში. სელჩუქებმა ქალაქი დაიპყრეს. ომის დროს განჯის მმართველი ფალდუნ III ტყვედ აიყვანეს. ამით დასრულდა ქურთთა დინასტიის შედადიდების მმართველობა. მალიქ შაჰის ვაჟი გიას ად-დინ თაფარი გახდა განჯის მმართველი. 

[[XII საუკუნე|XII]] საუკუნის პირველ ნახევარში განჯაში ქართველები არაერთხელ შემოიჭრნენ, მონღოლების მიერ მის დაპყრობამდე ქალაქი საქართველოს ვასალი გახდა. [[1139]] წლის [[30 სექტემბერი|30 სექტემბერს]] მომხდარმა მიწისძვრამ ქალაქი გაანადგურა. მიწისძვრის შედეგად, ამ ტერიტორიაზე ჩამოყალიბდა ტბები. ქართველი მეფე [[დემეტრე I]] ქალაქს თავს დაესხა. ქართველებმა ბევრი განძი წაიღეს, ასევე ცნობილი [[განჯისკარი]], რომელიც დღესდღეობით [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტერში]] ინახება.

[[ილდეღიზიდები|ილდეღიზიდების]] სახელმწიფოს შექმნით განჯა გახდა არანის მმართველთა რეზიდენცია.

[[1225]] წელს განჯას იპყრობს ხორეზმშაჰ ჯალალ ადინი და [[1231]] წლამდე მართავდა მას. [[ჯალალედინი|ჯალალედინის]] მმართველობა გამოირჩეოდა განსაკუთრებული სისასტიკით.

აღსანიშნავია, რომ განჯის ტერიტორიაზე ნაპოვნია ბიზანტიური მონეტები&lt;ref&gt;Пачкалов А. В. Неопубликованный клад золотых византийских и мусульманских монет из Археологического музея Гянджи // Современное состояние и перспективы развития музеев. Материалы Международной научной конференции. Баку, 2011.&lt;/ref&gt;.

[[XII საუკუნე|XII]]—[[XIII საუკუნე|XIII]] სს განჯის აღორძინების პერიოდია. იგი ილდეღეზიდთა სახელმწიფოს მეორე დედაქალაქი ხდება. ქსოვილი, რომელიც აქ მზადდებოდა მას უწოდებდნენ „განჯის აბრეშუმს“, რომელმაც მაღალი შეფასება მიიღო მეზობელი ქვეყნებისა და შუა აღმოსავლეთის ბაზრებზე. განჯა სახელგანთქმულია თავისი პოეტებით, როგორიცაა [[ნიზამი განჯევი]] და [[მაჰსეთი განჯევი]].

1235 წელს ჯალალადინის გარდაცვალების შემდეგ, განჯა თათარ-მონღოლებმა დაიპყრეს. 

=== სეფიანთა სახელმწიფოს შემადგენლობაში ===
[[XVI საუკუნე|XVI]]—[[XVIII საუკუნე|XVIII]] სს განჯა შედიოდა [[სეფევიდები|სეფევიდთა სახელმწიფოს]] შემადგენლობაში, რომელიც ყარაბაღის ბეგლარბეგობის ცენტრი იყო. პირველი ბეგლარბეგი გახდა შაჰვერდი სულთანი [[ყაჯარები|ყაჯართა]] ტომიდან. ამ დინასტიის წარმომადგენლები განჯის სათავეში იყვნენ სეფევიდთა მმართველობის პერიოდში. შაჰვერდი სულთანის მფლობელობაში იყო არა მხოლოდ განჯა და ყარაბაღი, არამედ შამშადილი და ყაზახი&lt;ref&gt;М. М. Альтман. &quot;Исторический очерк города Ганджи&quot;. — Академия Наук Азербайджанской ССР, 1949. — С. 41.

„Беглярбеком Ганджи Тахмасп I назначил Шахверди-султана, который начал собою целую династию беглярбеков Карабаха и Ганджи — династию Зияд-оглу из племен Каджар. Шахверди. кроме Ганджи и Карабаха, были подчинены Шамшадиль и Казах.“&lt;/ref&gt;.

XVII საუკუნის ბოლოსთვის თურქი მოგზაური [[ევლია ჩელები]] წერდა, რომ ქალაქში 6000 სახლია. ქალაქის მოსახლეობა ეთნიკურად და რელიგიურად ჭრელი იყო.

=== განჯის სახანო ===
[[ფაილი:Развалины гянджинский крепости.jpg|მინი|229x229პქ|ძველი ციხესიმაგრე]]
[[1723]] წელს ოსმალეთის არმია მიუახლოვდა განჯას და ოქტომბერში თავს დაესხა მას, თუმცა მარცხი განიცადა. 

ნადირ შაჰის გარდაცვალების შემდეგ, ქალაქი ნახევრად დამოუკიდებელი [[განჯის სახანო|განჯის სახანოს]] დედაქალაქი გახდა. ზიადოღლუს გვარის წარმომადგენელი, რომელიც განჯას დიდი ხნის განმავლობაში მართავდა, შაჰვერდი ხანი, განჯის ხანი გახდა. სახანოს ცენტრი გახდა ქალაქი განჯა. [[XVIII საუკუნე|XVIII]] საუკუნის 80-იან წლებში [[ჯავად ხანი|ჯავად ხანის]] მმართველობის დროს, განჯის სახანო გაძლიერდა. მან განახორციელა დამოუკიდებელი საგარეო პოლიტიკა. სახანოს  ჰქონდა საკუთარი ზარაფხანა განჯაში.

=== რუსეთის შემადგენლობაში ===
[[1803]] წელს რუსეთის ჯარი ამიერკავკასიაში შემოვიდა. გენერალმა ციციანოვმა დაწერა, რომ განჯის ციხე, თავისი ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდგომარეობის გამო, აზერბაიჯანში მნიშვნელოვან ადგილს იკავებდა და აქედან გამომდინარე, რუსეთის მთავარი ამოცანა იყო ამ ციხე-სიმაგრის აღება. ციციანოვის არმიამ შეძლო და დაიპყრო ქალაქი. [[1804]] წელს მას ეწოდა ელიზავეტპოლი. [[1813]] წლის [[ოქტომბერი|ოქტომბერში]] სპარსეთი იძულებული გახდა [[გულისტანის საზავო ხელშეკრულება|გიულასტანის საზავო ხელშეკრულების]] დადება, რითაც აღიარა განჯის სახანოს შეერთება რუსეთთან.

სახანოს აღების შემდეგ საკომენდანტო მმართველობა იქნა შემოღებული. [[1806]] წელს ელიზავეტპოლში შეიქმნა საოლქო სასამართლო, [[1824]] წელს პოლიციის განყოფილება. [[1840]] წელს საკომენდანტო სისტემა ლიკვიდირებულ იქნა. ელიზავეტპოლი გახდა მაზრის ცენტრი და შევიდა [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] შემადგენლობაში. [[1868]] წელს ქალაქი გახდა ელიზავეტპოლის გუბერნიის ცენტრი. [[1883]] წელს დაუკავშირდა რკინიგზით [[ბაქო|ბაქოს]], [[თბილისი|ტიფლისსა]] და [[ბათუმი|ბათუმს]].

[[1918]] წლის [[ივნისი|ივნისში]] აზერბაიჯანის პირველი მთავრობა ტიფლისიდან განჯაში გადავიდა, რომელმაც 30 ივლისს ქალაქის ისტორიული სახელწოდება აღადგინა. იგი სექტემბრამდე აქ მდებარეობდა. [[1920]] წლის 1 მაისს ქალაქში მე-11 წითელი არმიის ნაწილები შემოვიდნენ. 25-26 მაისის ღამეს, ქალაქში ანტი-საბჭოთა აჯანყება დაიწყო, რომელიც ერთ კვირაში ჩახშობილ იქნა.

== გეოგრაფია ==
ქალაქი მდებარეობს განჯა-ყაზახის დაბლობში მცირე კავკასიონის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, მტკვრის აუზის განჯაჩაის მდინარეზე.

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
დღესდღობით განჯა დაყოფილია 2 რაიონად (ადმინისტრაციული ოლქები)&lt;ref&gt;[http://anl.az/down/meqale/xalqqazeti/xalqqazeti_dekabr2009/101253.htm Üfüqdən boylanan şəhər] - '''(აზერბაიჯანული)'''&lt;/ref&gt;. ქალაქს ჰყავს მერი, რომელიც აღმასრულებელი ხელისუფლების მთავარი პირია. განჯაში შედის 6 ადმინისტრაციული დასახლება, კერძოდ ჰაჯიქენდი, ჯავადხანი, შხზამანლი, ნათავანი, მაშათი და შადილი&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://ganja-ih.gov.az/page/14.html ეკონომიკა] - '''(აზერბაიჯანული)'''&lt;/ref&gt;.

== ეკონომიკა ==
{{მთავარი|განჯის ეკონომიკა}}განჯის ეკონომიკა ნაწილობრივ სასოფლო-სამეურნეო და ნაწილობრივ ტურისტულზეა დაფუძნებული. მადნის წარმოება უზრუნველყოფს განჯის მეტალურგიულ წარმოებას. აქ არის ფაიფური, აბრეშუმი და ფეხსაცმლის მრეწველობა. სხვა საწარმოები აწარმოებენ საკვებს, ყურძენსა და ბამბას. ქალაქის ერთ-ერთი უმსხვილესი ტექსტილის კონგლომერატი აზერბაიჯანშია და ცნობილია განჯის აბრეშუმის სახელით. ხალხი ძირითადად დასაქმებულია საწარმო, განათლების, ტრანსპორტირების, მომსახურებისა და კვების სექტორში&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. 

ქალაქში გახსნილია სავაჭრო ცენტრები. ერთ-ერთი უმსხვილესია Ganja Mall&lt;ref&gt;[https://worldarchitecture.org/architecture-projects/hpfcz/ganja_mall-project-pages.html Ganja Mall]&lt;/ref&gt;. ასევე უამრავ დასასვენებელი ადგილი, სკვერები და პარკებია განლაგებული. 

[[2016]] წელს განჯა ევროპის ახალგაზრდულ დედაქალაქად შეირჩა. ღონისძიება 5.7 მილიონი ევროს ბიუჯეტით შეადგინეს ტურიზმის გაზრდის მიზნით&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.yeu-international.org/en/publications/newsmail/small-stories-that-can-change-the-world/ganja-is-european-youth-capital-2016 |title=Ganja is European Youth Capital 2016 |accessdate=2018-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141218171001/http://www.yeu-international.org/en/publications/newsmail/small-stories-that-can-change-the-world/ganja-is-european-youth-capital-2016 |archivedate=2014-12-18 }}&lt;/ref&gt;.

== დემოგრაფია ==
განჯა აზერბაიჯანში მოსახლეობის რიცხოვნობის მხრივ მეორე ქალაქია.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|'''1825'''
|'''1833'''
|'''1840'''
|'''1856'''
|'''1897'''
|'''1912'''
|'''1915'''
|'''1920'''
|'''1923'''
|'''1926'''
|'''1939'''
|'''1959'''
|'''1970'''
|'''1979'''
|'''1989'''
|'''2003'''
|'''2004'''
|'''2011'''
|'''2013'''
|-
|10,8
|11,1
|7,8
|10,9
|33,6
|59,6
|63,4
|40,7
|38,9
|57,4
|98,9
|116,1
|189,5
|231,9
|278,0
|302
|320
|316
|322,9
|}

== კლიმატი ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
| colspan=&quot;14&quot; |'''განჯის კლიმატი'''
|-
|'''მაჩვენებელი'''
|'''იან.'''
|'''თებ.'''
|'''მარტი'''
|'''აპრ.'''
|'''მაისი'''
|'''ივნისი'''
|'''ივლისი'''
|'''აგვ.'''
|'''სექ.'''
|'''ოქტ.'''
|'''ნოემ.'''
|'''დეკ.'''
|'''წელი'''
|-
|'''აბსოლუტური მაქს., °C'''
|'''22,8'''
|'''25,0'''
|'''28,0'''
|'''35,6'''
|'''39,5'''
|'''39,2'''
|'''42,0'''
|'''40,5'''
|'''38,8'''
|'''33,4'''
|'''28,0'''
|'''23,3'''
|'''42,0'''
|-
|'''საშუალო მაქსიმუმი, °C'''
|'''7,0'''
|'''8,2'''
|'''12,7'''
|'''18,7'''
|'''23,4'''
|'''28,7'''
|'''31,6'''
|'''31,1'''
|'''26,3'''
|'''19,5'''
|'''12,9'''
|'''8,4'''
|'''19,0'''
|-
|'''საშუალო ტემ-რა, °C'''
|'''3,2'''
|'''3,9'''
|'''7,8'''
|'''13,4'''
|'''18,1'''
|'''23,2'''
|'''26,2'''
|'''25,6'''
|'''21,1'''
|'''15,0'''
|'''8,9'''
|'''4,7'''
|'''14,3'''
|-
|'''საშუალო მინიმუმი, °C'''
|'''0,5'''
|'''1,0'''
|'''4,3'''
|'''9,4'''
|'''13,8'''
|'''18,6'''
|'''21,4'''
|'''21,0'''
|'''16,8'''
|'''11,6'''
|'''6,2'''
|'''2,1'''
|'''10,6'''
|-
|'''აბსოლუტური მინიმუმი, °C'''
|'''−17,8'''
|'''−15,2'''
|'''−12'''
|'''−4,4'''
|'''1,5'''
|'''5,8'''
|'''10,1'''
|'''10,5'''
|'''2,8'''
|'''−1,3'''
|'''−7,9'''
|'''−13'''
|'''−17,8'''
|-
|'''ნალექების ნორმა, მმ'''
|'''8'''
|'''12'''
|'''24'''
|'''31'''
|'''40'''
|'''32'''
|'''17'''
|'''15'''
|'''15'''
|'''24'''
|'''16'''
|'''7'''
|'''241'''
|-
| colspan=&quot;14&quot; |'''''წყარო: pogodaiklimat.ru'''''
|}

== კულტურა ==
ქალაქი ფართო სპექტრის კულტურულ ღონისძიებებს სთავაზობს მაცხოვრებლებსა და ტურისტებს. ქალაქი ცნობილია შუა საუკუნეების მეტალურგიული ინდუსტრიით. ამ პერიოდის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნამუშევრებია განჯისციხე და განჯის უძველესი ციხე&lt;ref&gt;[http://www.gencekitab.az/darvaza.shtml Gəncə darvazası] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141112080741/http://www.gencekitab.az/darvaza.shtml |date=2014-11-12 }} -'''(აზერბაიჯანული''')&lt;/ref&gt;. [[2012]] წლიდან, ქალაქი ბაქოსა და ლენქორანთან ერთად „დედამიწის საათში“ იღებს მონაწილეობას&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20141129231717/http://www.news.az/articles/57316 Azerbaijan to join Earth Hour]&lt;/ref&gt;.

განჯის სახელმწიფო ფილარმონია დაარსდა [[1990]] წლის აგვისტოში აზერბაიჯანის სსრ კულტურის სამინისტროს გადაწყვეტილებით&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://ganja.mctgov.az/az/view/360/52/Fikret-Emirov-adina-Gence-Dovlet-Filarmoniyasi |title=Fikrət Əmirov adına Gəncə Dövlət Filarmoniyası |accessdate=2018-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180924185810/http://ganja.mctgov.az/az/view/360/52/Fikret-Emirov-adina-Gence-Dovlet-Filarmoniyasi |archivedate=2018-09-24 }}&lt;/ref&gt;. 2012 წლის 21 იანვარს პრეზიდენტმა [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევმა]] [[განჯის სახელმწიფო ფილარმონია|განჯის სახელმწიფო ფილარმონიას]] საფუძველი ჩაუყარა. დაწესებულებაში შედის 1,200 საკონცერტო დარბაზი, კინოთეატრი ღია ცის ქვეშ, გრაფიკული გალერეა, ურბანული ცენტრი და სადამკვირვებლო კოშკი&lt;ref&gt;[https://en.trend.az/azerbaijan/politics/2323480.html Azerbaijani president reviews progress of construction at Ganja State Philharmonic (PHOTO)] - '''''trend.az'''''&lt;/ref&gt;. [[2017]] წლიდან ფილარმონიის ახალი შენობას იყენებენ&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://www.ganja-ih.gov.az/page/10.html Şəhər haqqında] - '''(აზერბაიჯანული)'''&lt;/ref&gt;.

ქალაქში მდებარეობს ორი რეგიონალური არხი Kapaz TV და Alternativ TV. ორი გაზეთი გამოიცემა განჯაში („განჯის ხმა“ და „განჯის ამბები“)&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;.

=== მუზეუმები ===
[[ფაილი:Ganja History - Ethnography Museum building.jpg|მინი|ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
განჯის სახელმწიფო ისტორიული და ეთნოგრაფიული მუზეუმი ქალაქის უძველესი მუზეუმია. მასში 30,000-ზე მეტი ნიმუში ინახება. ქალაქში ასევე ნიზამი განჯევის მუზეუმია განლაგებული, რომელიც აშენდა [[2014]] წელს. მუზეუმში არის კვლევის განყოფილება, ბიბლიოთეკა, საკონფერენციო დარბაზი და სტუმრებისთვისა და მოგზაურთათვის დასასვენებელი ადგილები&lt;ref&gt;[https://heydar-aliyev-foundation.org/en/content/view/136/3380/Nizami-Ganjavi-Museum-in-Ganja- Nizami Ganjavi Museum in Ganja]&lt;/ref&gt;. 

ქალაქში ასევე შემდეგი მუზეუმებია: ჰეიდარ ალიევის სახელობის მუზეუმი, მირ ჯალალ ფაშაევის სახლ-მუზეუმი, ნიზამი განჯევის მემორიალური სახლ-მუზეუმი, ისფილ მამედოვის მემორიალური სახლ-მუზეუმი, მინიატურული წიგნების მუზეუმი, განჯის ძეგლთა მუზეუმი, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის მუზეუმი, მაჰათ განიავის სახელობის კულტურული ცენტრი, თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი და მირზა შაფი ვაზეჰის მუზეუმი&lt;ref&gt;[https://azertag.az/en/muzeyler MUZEYLƏR] - '''azertag.az'''&lt;/ref&gt;.

=== თეატრები ===
[[ფაილი:Gəncədə Lüteran kilsəsi.jpg|მინი|თოჯინების თეატრის შენობა]]
განჯის სახელმწიფო დრამატული თეატრის შენობა 1880-იან წლებში გერმანიის მეწარმე კრისტოფერ ფორერმა ააშენა. განჯის დრამატული თეატრი დაარსდა [[1921]] წელს ბაქოში, როგორც „თენგიდი-თაბლიღი“ (სიტყვასიტყვით ნიშნავს „კრიტიკა-პროპაგანდას“). [[1935]] წელს თეატრი განჯაში გადაინაცვლა თანამშრომლებითა და აქ განაგრძო საქმიანობა&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://ganja.mctgov.az/az/view/360/51/Gence-Dovlet-Dram-Teatri |title=Gəncə Dövlət Dram Teatrı |accessdate=2018-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002072540/http://ganja.mctgov.az/az/view/360/51/Gence-Dovlet-Dram-Teatri |archivedate=2019-10-02 }}&lt;/ref&gt;. 

განჯის სახელმწიფო თოჯინების თეატრი დაარსდა [[1986]] წლის სექტემბერში აზერბაიჯანის სსრ მინისტრთა საბჭოს №299 ბრძანებით. „სახელმწიფო თეატრის“ წოდების მიღებამდე იგი ფუნქციონირებდა, როგორც საჯარო თეატრი. განჯის თოჯინების თეატრი მუშაობს ლუთერანული ეკლესიის შენობაში, რომელიც აშენდა [[1885]] წელს გერმანელების მიერ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://ganja.mctgov.az/az/view/360/50/Gence-Dovlet-Kukla-Teatri |title=Gəncə Dövlət Kukla Teatrı |accessdate=2018-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180926131054/http://ganja.mctgov.az/az/view/360/50/Gence-Dovlet-Kukla-Teatri |archivedate=2018-09-26 }}&lt;/ref&gt;.

=== არქიტექტურა ===
განჯა უმეტესად ცნობილია თავისი აზერბაიჯანული და ისლამური არქიტექტურით, მაგრამ მისი შენობები ასახავს სხვადასხვა ხალხებსა და იმპერიებს, რომლებიც ოდესღაც ქალაქს მართავდნენ. განჯას სახანოს პერიოდში შენდებოდა მაღალი მეჩეთები და წითელი აგურის სახლები.

განჯაში ისლამური არქიტექტურის უძველესი შემორჩენილი მაგალითებია ნიზამის მავზოლეუმი და შაჰ აბასის ქარავანსარაი&lt;ref&gt;[https://www.euronews.com/2013/06/09/ganja-writes-history Ganja writes history] - '''euronews.com'''&lt;/ref&gt;. ტრადიციული არქიტექტურის მაგალითია აბანო [[ჩოქაქ ჰამამი]]. კიდევ ერთი საინტერესო შენობაა [[განჯის ბოთლის სახლი]].

== ტრანსპორტი ==
[[1933]] -[[1976]] წწ ფუნქციონირებდა ტრამვაის სისტემა. სამოქალაქო აეროპორტი მუშაობს განჯაში, რომელმაც 2007 წელს საერთაშორისო სტატუსი მიიღო. განჯიდან გადის რეისები [[კიევი|კიევში]], [[მოსკოვი|მოსკოვში]], [[ნახიჩევანი|ნახიჩევანში]], [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგში]], [[კრასნოიარსკი|კრასნოიარსკში]] და [[სტამბოლი|სტამბოლში]]&lt;ref&gt;[https://ru.sputnik.az/economy/20070406/41696421.html Гянджинский аэропорт расширит географию полетов] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160415080234/http://ru.sputnik.az/economy/20070406/41696421.html |date=2016-04-15 }} - '''სპუტნიკ-აზერბაიჯანი'''&lt;/ref&gt;. [[ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა|ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო მაგისტრალი]] ქალაქის გავლით გადის. რკინიგზა უზრუნველყოფს, როგორც მგზავრების, ასევე საქონლის ტრანსპორტირებას.

== განათლება ==
განჯა მეცნიერებისა და განათლების ერთ-ერთი მთავარი ცენტრია აზერბაიჯანში. ქალაქში არის 3 სახელმწიფო უმაღლესი სასწავლებელი: [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო აგრარული უნივერსიტეტი]], [[განჯის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]], [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი]]&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[http://www.ganca.net/rus/presentr2.html Гянджа сегодня]&lt;/ref&gt;.

== სპორტი ==
ქალაქში ერთი პროფესიონალი საფეხბურთო გუნდია, კაპაზი, რომელიც ამჟამად აზერბაიჯანის პირველი დივიზიონის მეორე საფეხურზე ასპარეზობს&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;. კლუბს მოგებული აქვს სამი აზერბაიჯანული ლიგა და ოთხი თასის ტიტული. ქალაქში ოლიმპიური სპორტული კომპლექსის 2 ნაგებობაა&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mys.gov.az/en/institutions/olympic-facilities/2/ganja-olympic-sport-complex |title=Ganja Olympic Sport Complex |accessdate=2018-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180821223311/http://www.mys.gov.az/en/institutions/olympic-facilities/2/ganja-olympic-sport-complex |archivedate=2018-08-21 }}&lt;/ref&gt;. 

== დაძმობილებული ქალაქები ==

* {{flagicon|საქართველო}} [[რუსთავი]], [[საქართველო]]
*{{flagicon|საქართველო}} [[ქუთაისი]], [[საქართველო]]
*{{დროშანიშანი|ჩეხეთი}} [[ოლომოუცი]], [[ჩეხეთი]]&lt;ref&gt;[http://www.1news.az/news/gyandzha-i-olomouc-stali-gorodami-pobratimami---foto Гянджа и Оломоуц стали городами-побратимами]&lt;/ref&gt;
*{{დროშანიშანი|თურქეთი}} [[ანკარა]], [[თურქეთი]]
*{{დროშანიშანი|თურქეთი}} [[იზმირი]], [[თურქეთი]]
*{{დროშანიშანი|თურქეთი}} [[ყარსი]], [[თურქეთი]]&lt;ref&gt;[http://1news.az/news/genkonsul-azerbaydzhana-delegaciya-gyandzhi-posetit-kars Генконсул Азербайджана: «Делегация Гянджи посетит Карс»]&lt;/ref&gt;
*{{დროშანიშანი|თურქეთი}} [[ბურსა]], [[თურქეთი]]&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/m/ks.htm#ch4.3 АЗЕРБАЙДЖАН  В МЕЖДУНАРОДНЫХ КУЛЬТУРНЫХ СВЯЗЯХ (1946-1990 гг.)]&lt;/ref&gt;
*{{დროშანიშანი|თურქეთი}} [[ელაზიღი]], [[თურქეთი]]&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
*{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[დერბენტი]], [[რუსეთი|რუსეთის ფედერაცია]]
*{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[მოსკოვი]], [[რუსეთის ფედერაცია]]
*{{დროშანიშანი|ამერიკის შეერთებული შტატები}} [[ნიუარკი]], [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]
*{{დროშანიშანი|უკრაინა}} [[დნეპრი (ქალაქი)|დნეპრი]], [[უკრაინა]]
*{{დროშანიშანი|ტაჯიკეთი}} [[დუშანბე]], [[ტაჯიკეთი]]
*{{დროშანიშანი|ვიეტნამი}} [[ვუნგტაუ]], [[ვიეტნამი]]

== გალერეა ==
&lt;gallery widths=&quot;200&quot; heights=&quot;200&quot;&gt;
ფაილი:İmamzadə türbəsi (Gəncə) 2.jpg
ფაილი:Cavad Xan-2.JPG
ფაილი:Nizami-Ganjavi-1.JPG
ფაილი:Şəhidlər xiyabanı-1.JPG
ფაილი:First building of the Government of the Azerbaijan Democratic Republic 3 (Ganja city).jpg
ფაილი:Ganjachay park-boulevard complex.jpg
ფაილი:Cavad Xan-1.JPG
ფაილი:Ganja-mall.jpg
&lt;/gallery&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[განჯის სახანო]]
* [[განჯის ეკონომიკა]]
*[[განჯის სახელმწიფო ფილარმონია]]

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.ganja-ih.gov.az განჯის თვითმმართველობა]
* [http://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881514203774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC Gəncə] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210711170035/https://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881514203774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC |date=2021-07-11 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{განჯა}}
{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>je0kp5643z0xd6t19c86virz0tseib1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სანდრა რულოვსი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16516</id>
    <revision>
      <id>4405483</id>
      <parentid>4235773</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:44:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7830" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა  პიროვნება
|სახელი            =  სანდრა რულოვსი
|მშობსახელი  = {{lang-nl|Sandra Roelofs}}
|პორტრეტი        = Sandra Roelofs (cropped from Saakasvili - Obama meeting).jpg
| ფოტოს სიგანე =200px
|წარწერა          = სანდრა რულოვსი 2009 წელს
|დაბსახელი = სანდრა ელისაბედ რულოვსი
|მოღვაწეობა = [[პირველი ლედი]], [[მწერალი]]
|დაბ თარიღი  = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|12|23}}
|დაბ ადგილი = {{დროშა|ნიდერლანდები}}, [[ტერნეზენი]]
|მოქალაქეობა       = საქართველო
|ქვეშევრდომობა       = 
| განათლება   = [[იურისტი]]
| გარდ თარიღი     = 
| გარდ ადგილი   = 
|რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| დაკრ ადგილი=
|მამა              = 
|დედა             = 
|მეუღლე           = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
|შვილები =       [[ედუარდ სააკაშვილი|ედუარდ]] და ნიკოლოზ სააკაშვილი 
|ჯილდოები = 
|საიტი           = [http://www.president.gov.ge/?l=G&amp;m=2&amp;sm=0 გვერდი პრეზიდენტის ოფიციალურ ვებ-საიტზე]
|სხვადასხვა           = 
|ხელმოწერა = Sandra_Roelofs_Signature.svg
}}

'''სანდრა ელისაბედ სააკაშვილი-რულოვსი''' ({{lang-nl|Sandra Elisabeth Saakasjvili-Roelofs}}; დ. [[23 დეკემბერი]], [[1968]]) — საქართველოს პირველი ლედი [[2004]]–[[2007]] და [[2008]]–[[2013]] წლებში, [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს მეუღლე.

დაიბადა [[ნიდერლანდები]]ს ქალაქ [[ტერნეზენი|ტერნეზენში]]. დაამთავრა [[ბრიუსელი]]ს უცხო ენათა ინსტიტუტი და [[სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ინსტიტუტი]]. მიხეილ სააკაშვილს შეხვდა [[1993]] წელს [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]]. მოგვიანებით, იმავე წელს [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] გადადიან, სადაც ჯერ [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტში]], შემდეგ კი ჰოლანდიურ იურიდიულ ფირმაში მუშაობდა. [[1996]] წელს წყვილი საქართველოში დაბრუნდა, სადაც რულოვსი [[წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი|წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტში]], შემდეგ კი ნიდერლანდის სამეფოს საკონსულოში მუშაობს [[თბილისი|თბილისში]].

[[1998]] წელს რულოვსი აფუძნებს საქველმოქმედო ფონდს „სოკო“, რომელიც კურირებს ჰოლანდიური კომპანიების და კერძო პირების მიერ დაფინანსებულ ჰუმანიტარულ პროექტებს.

[[1999]]–[[2003]] წლებში რულოვსი [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] მოწვეული ლექტორი იყო, სადაც ის ასევე მუშაობდა საკუთარ სადოქტორო თეზისზე ბელგიაში [[ფრანგული ენა|ფრანგული ენის]] ლინგვისტურ ასპექტებზე. მშობლიური ჰოლანდიურის გარდა სანდრა რულოვსი ასევე ფლობს [[ფრანგული ენა|ფრანგულს]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურს]], [[გერმანული ენა|გერმანულს]], [[რუსული ენა|რუსულსა]] და [[ქართული ენა|ქართულს]].

ქ-ნ რულოვსსა და მიხეილ სააკაშვილს ჰყავთ ორი ვაჟი — ედუარდი და ნიკოლოზი.

სანდრა რულოვსი ავტორია ავტობიოგრაფიული წიგნის „იდეალისტის ისტორია“ &lt;ref&gt;Sandra Elisabeth Roelofs: De first lady van Georgië: Het verhaal van een idealiste. Uitgeverij Archipel, Amsterdam/Antwerpen 2005, ISBN 90-6305-170-0.&lt;/ref&gt;, რომელიც გამოიცა [[2005]] წელს.
2007 წელს რულოვსი აფუძნებს პირველ კლასიკური მუსიკის რადიოსადგურს მთელს კავკასიაში, [[რადიო მუზა]]ს.

[[2019]] წელს იყო [[ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი|ზუგდიდის]] მერობის კანდიდატი გაერთიანებული ოპოზიციიდან. მიიღო 24 096 ხმა (42,83%) და დაიკავა მეორე ადგილი.&lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20190519/index.html cesko.ge]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{commons-inline|Sandra Roelofs}}
* [http://www.president.gov.ge/ge/President/TheFirstLady/Biography/ სანდრა რულოვსის ბიოგრაფია საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალურ საიტზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111101194342/http://president.gov.ge/ge/President/TheFirstLady/Biography |date=2011-11-01 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{მიხეილ სააკაშვილი}}

{{DEFAULTSORT:რულოვსი, სანდრა}}
[[კატეგორია:საქართველოს პირველი ქალბატონები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:მიხეილ სააკაშვილი]]</text>
      <sha1>1ui0y3j6tse0fminhmepdj28fbcnxrt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნესტორ მახნო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17240</id>
    <revision>
      <id>4405427</id>
      <parentid>4236081</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:07:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ilia Mege</username>
        <id>141452</id>
      </contributor>
      <comment>Исправлены опечатки.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3842" xml:space="preserve">[[ფაილი:Machno.jpg|right|200px|Махно]]

'''ნესტორ ივანეს ზე მახნო''' ({{lang-uk|Не́стор Іва́нович Махно́}}; მიხნო, მიხნენკო; [[26 ოქტომბერი]] [[1888]], სოფელი [[გულიაი–პოლე]], ეკატერინოსლავის გუბერნია — [[25 ივლისი]] [[1934]], [[პარიზი]]) — [[უკრაინელები|უკრაინელი]] [[ანარქიზმი|ანარქისტი]], [[სამოქალაქო ომი რუსეთში|სამოქალაქო ომის დროს]] „აჯანყებულთა რევოლუციონერული არმიის“ ხელმძღვანელი [[უკრაინა]]ში, მოკავშირე, შემდგომ კი მოწინააღმდეგე [[ბოლშევიკები]]სა. ცნობილია როგორც ''батько Махно'' (ამ ხელმოწერით გასცემდა სამხედრო ბრძანებებს).

1906 წლიდან იყო ანარქისტული ორგანიზაციის „ანარქო-კომუნისტების გლეხთა კავშირის“ წევრი. 1906-1910 წლებში იყო სხვადასხვა ტერორისტული აქტების ხელმძღვანელი და შემსრულებელი. 1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ იყო ზაპოროჟიეს ოლქის სასოფლო საბჭოს თავმჯდომარე. 1918 წლის დასაწყისიდან იყო ზაპოროჟიეს რევკომის წევრი. 1918 წლის მაისიდან გახდა ბოლშევიკი. 1918 წლის ნოემბრიდან იბრძოდა [[სიმონ პეტლიურა]]ს წინააღმდეგ. 1919 წლის დასაწყისიდან იყო უკრაინის წითელი არმიის ბრიგადის მეთაური. 1919 წლის აპრილიდან დაუპირისპირდა ბოლშევიკებს. 1919 წლის ბოლოდან კვლავ ბოლშევიკებთან ერთად იბრძოდა [[თეთრი მოძრაობა|თეთრი გვარდიის]] წინააღმდეგ. 1920 წლის ბოლოს კვლავ შეიცვალა პოლიტიკური ორიენტაცია, დაუპირისპირდა ბოლშევიკებს და 1921 წლის შემოდგომაზე წავიდა ემიგრაციაში.

==იხილეთ აგრეთვეЕ&lt;nowiki/&gt;[[მახნოვშჩინა]]==
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|521}}

{{DEFAULTSORT:მახნო, ნესტორ}}
[[კატეგორია:უკრაინელი რევოლუციონერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1888]]
[[კატეგორია:დაბადებული 26 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1934]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 25 ივლისი]]
[[კატეგორია:ბოლშევიკები]]</text>
      <sha1>h08n02d60z44d2q23kk1fx0p9xrw0we</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405453</id>
      <parentid>4405427</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:18:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3863" xml:space="preserve">[[ფაილი:Machno.jpg|right|200px|Махно]]

'''ნესტორ ივანეს ზე მახნო''' ({{lang-uk|Не́стор Іва́нович Махно́}}; მიხნო, მიხნენკო; [[26 ოქტომბერი]] [[1888]], სოფელი [[ჰულიაიპოლე|გულიაი-პოლე]], ეკატერინოსლავის გუბერნია — [[25 ივლისი]] [[1934]], [[პარიზი]]) — [[უკრაინელები|უკრაინელი]] [[ანარქიზმი|ანარქისტი]], [[სამოქალაქო ომი რუსეთში|სამოქალაქო ომის დროს]] „აჯანყებულთა რევოლუციონერული არმიის“ ხელმძღვანელი [[უკრაინა]]ში, მოკავშირე, შემდგომ კი მოწინააღმდეგე [[ბოლშევიკები]]სა. ცნობილია როგორც ''батько Махно'' (ამ ხელმოწერით გასცემდა სამხედრო ბრძანებებს).

1906 წლიდან იყო ანარქისტული ორგანიზაციის „ანარქო-კომუნისტების გლეხთა კავშირის“ წევრი. 1906-1910 წლებში იყო სხვადასხვა ტერორისტული აქტების ხელმძღვანელი და შემსრულებელი. 1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ იყო ზაპოროჟიეს ოლქის სასოფლო საბჭოს თავმჯდომარე. 1918 წლის დასაწყისიდან იყო ზაპოროჟიეს რევკომის წევრი. 1918 წლის მაისიდან გახდა ბოლშევიკი. 1918 წლის ნოემბრიდან იბრძოდა [[სიმონ პეტლიურა]]ს წინააღმდეგ. 1919 წლის დასაწყისიდან იყო უკრაინის წითელი არმიის ბრიგადის მეთაური. 1919 წლის აპრილიდან დაუპირისპირდა ბოლშევიკებს. 1919 წლის ბოლოდან კვლავ ბოლშევიკებთან ერთად იბრძოდა [[თეთრი მოძრაობა|თეთრი გვარდიის]] წინააღმდეგ. 1920 წლის ბოლოს კვლავ შეიცვალა პოლიტიკური ორიენტაცია, დაუპირისპირდა ბოლშევიკებს და 1921 წლის შემოდგომაზე წავიდა ემიგრაციაში.

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[მახნოვშჩინა]]
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|521}}

{{DEFAULTSORT:მახნო, ნესტორ}}
[[კატეგორია:უკრაინელი რევოლუციონერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1888]]
[[კატეგორია:დაბადებული 26 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1934]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 25 ივლისი]]
[[კატეგორია:ბოლშევიკები]]</text>
      <sha1>tp4v6to34cfc9ob48bq7bmtz0syxpi6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ახალგაზრდა მარქსისტები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29286</id>
    <revision>
      <id>4405498</id>
      <parentid>3839688</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:21:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ereklelomi</username>
        <id>143733</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4814" xml:space="preserve">'''&quot;ახალგაზრდა მარქსისტები&quot;''', საქართველოს ახალგაზრდული სოციალურ-დემოკრატიული (მენშევიკური) ორგანიზაცია. შეიქმნა [[1915]] წელს [[თბილისი|თბილისში]] [[მარქსიზმი]]ს შემსწავლელი წრეების სახით. ორგანიზაციის მთელ პრაქტიკულ საქმიანობას მენშევიკები ხელმძღვანელობდნენ. 


1917 წელს &quot;ახალგაზრდა მარქსისტების&quot; კონფერენციამ აირჩია ცენტრალური კომიტეტის ორგანიზაცია 95-96%-ს საშუალო ფენებიდან გამოსული ახალგაზრდობა და მოსწავლეები შეადგენდნენ. იგი აერთიანებდა 4500-მდე წევრს. ჩატარდა 4 კონფერენცია (I - 1916 წლის დეკემბერი, II - 1917 წლის მარტი, III - 1918, IV - 1920 წლის მარტი). &quot;ახალგაზრდა მარქსისტების&quot; ორგანო იყო ყოველკვირეული ჟურნალი [[ახალი კვალი|&quot;ახალი კვალი&quot;]] (1918-1921). საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ „ახალგაზრდა მარქსისტების“ ორგანიზაცია ეწეოდა ანტისაბჭოურ აგიტაციას, გამოსცემდა არალეგალურ ფურცლებსა და სხვა მასალებს. 1923 წლის 28 ოქტომბერს „ახალგაზრდა მარქსისტების“ სალიკვიდაციო ყრილობამ მიიღო რეზოლუცია ორგანიზაციის თვითლიკვიდაციის შესახებ. რეზოლუცია გმობდა „ახალგაზრდა მარქსისტების“ კონტტევოლუციურ საქმიანობას და იზიარებდა ახალგაზრდობის [[კომინტერნი]]ს პლატფორმას. ყრილობის შემდეგ „ახალგაზრდა მარქსისტების“ მცირე ნაწილი, რომელიც უმთავრესად მუშათა და გლეხთა წრიდან გამოსული ახალგაზრდობისაგან შედგებოდა, საქართველოს [[კომკავშირი]]ს რიგებში შევიდა, მეორე - საშუალო ფენების უდიდესი ნაწილი - ბოლშევიკური საოკუპაციო რეჟიმის წინააღმდეგ აქტიურ იატაკქვეშა მოღვაწეობას განაგრძობდა 1930-იანი წლების დამდეგამდე.
ისინი დახვრიტეს ბოლშევიკებმა და დარჩენილები კი ციმბირში გადაასახლეს.
ეს იმიტომ რომ მათ მენშევიკები მეთაურობდნენ.

== ლიტერატურა ==
* ''დევდარიანი გ.,'' ნარკვევები საქართველოს კომკავშირის ისტორიიდან, ტფ., 1931;
* ''მისივე,'' საქართველოს კომკავშირის სათავეებთან, ტფ., 1927;
* საქართველოს კომკავშირის ისტორია, თბ., 1968;
* ''თეთვაძე შ.,'' ქსე, ტ. 2, გვ. 81, თბ., 1977;
* ''მისივე'', ენციკლოპედია &quot;საქართველო&quot;, ტ. I, 1997, გვ. 277

[[კატეგორია:პოლიტიკური მოძრაობები საქართველოში]]</text>
      <sha1>83scxtz69p0obeypeczfcl4r8x9jxo5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვილჰელმ რენტგენი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29553</id>
    <revision>
      <id>4405342</id>
      <parentid>4111138</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:16:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5546" xml:space="preserve">[[ფაილი:WilhelmRöntgen.JPG|thumbnail|ვილჰელმ რენტგენი]]
'''ვილჰელმ კონრად რენტგენი''' (Wilhelm Conrad Röntgen; [[27 მარტი]], [[1845]] - [[10 თებერვალი]], [[1923]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფიზიკოსი]], მოღვაწეობდა [[ვიურცბურგის უნივერსიტეტი|ვიურცბურგის უნივერსიტეტში]] (Julius-Maximilians-Universität Würzburg). 1895 წელს აღმოაჩინა იქს-სხივები („X-Strahlen“ გერმანულად, „X-rays“ ინგლისურად), რომლებსაც მოგვიანებით [[რენტგენის გამოსხივება]] ეწოდა, რენტგენი იკვლევდა მათ თავისებურებებს, რისთვისაც 1901 წელს [[ფიზიკა|ფიზიკის]] დარგში პირველი [[ნობელის პრემია]] დაიმსახურა. ასევე იკვლევდა კრისტალების პიეზო- და პიროელექტრულ თვისებებს, [[მაგნეტიზმი|მაგნეტიზმს]].

==ბიოგრაფია==

=== განათლება ===
ვილჰელმ რენტგენი სწავლობდა ქალაქ [[უტრეხტი|უტრეხტში]], ტექნიკურ სკოლაში. 1865 წელს ის გამორიცხეს სკოლიდან, რადგან დააბრალეს ერთ-ერთი მასწავლების კარიკატურის დახატვა. სკოლის ატესტატის არ ქონის გამო, რენტგენს შეეძლო უნივერსიტეტში ლექციებს დასწრებოდა ვიზიტორის სტატუსით. 1865 წელს, მან სცადა ჩაებარებინა ამავე ქალაქში მდებარე უნივერსიტეტში, მაგრამ არასაკმარისი აკადემიური მოსწრების გამო, ის სასწავლებელში არ მიიღეს. ამის შემდეგ რენტგენი გამოცდები ჩააბარა [[ციურიხის ფედერალური ტექნოლოგიების ინსტიტუტი|ფედერალურ პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში]] (ამჟამინდელი  შვეიცარიის ციურიხის უმაღლესი ტექნიკური სკოლა ([[გერმ.]] Eidgenössische Technische Hochschule Zürich) და სწავლა დაიწყო [[მანქანათმშენებლობა|მექანიკური ინჟინერიის]] განხრით. 1869 წელს მან დაიცვა [[ფილოსოფიის დოქტორი|სადოქტორო ხარისხი]] [[ციურიხის უნივერსიტეტი|ციურიხის უნივერსიტეტში]]. რენტგენი პროფესორ [[ავგუსტ კუნდტი|ავგუსტ კუნდტის]] საყვარელი სტუდენტი იყო, ამიტომ მას გაჰყვა და შემდეგი მოღვაწეობა განაგრძო [[სტრასბურის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]].&lt;ref&gt;{{cite book|last=Trevert|first=Edward|title=Something About X-Rays for Everybody|url=https://archive.org/details/somethingaboutxr0000trev|publisher=Medical Physics Publishing Corporation|location=Madison, WI|page = [https://archive.org/details/somethingaboutxr0000trev/page/n4 4]|year=1988|isbn=0-944838-05-7}}&lt;/ref&gt;
[[File:House-of birth of Wilhelm Conrad Roentgen.jpg|thumb|სახლი, სადაც რენტგენი დაიბადა]]

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{ნობელის პრემია ფიზიკაში}}
{{ნობელის პრემია 1901}}
{{ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში 1901-1925}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}

{{DEFAULTSORT:რენტგენი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1845]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1923]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ანბანის მიხედვით]]</text>
      <sha1>hmub5gqvawozjnrlqf34jl2gz0v57ak</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>საქართველოს პარლამენტი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33010</id>
    <revision>
      <id>4405347</id>
      <parentid>4390076</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:28:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79899" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პარლამენტი
| ფონის ფერი ={{ფერი|საქართველო}}
| ტექსტის ფერი =white
| სახელი =საქართველოს პარლამენტი
| მოწვევის რიგითობა =[[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|მე-10 მოწვევის პარლამენტი]]
| სურათი =Parlamento de Georgia, Tiflis, Georgia, 2016-09-29, DD 07.jpg
| სურათის_რეზ = 280პქ
| ემბლემა =Parliament of Georgia Logo.svg
| ემბლემის_რეზ = 250px
| პალატის ტიპი =ერთპალატიანი პარლამენტი{{!}}ერთპალატიანი
| ხელმძღვანელი1_ტიპი =თავმჯდომარე
| ხელმძღვანელი1 = [[{{საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე}}]]
| პარტია1 = [[ქართული ოცნება]]
| არჩევნები1 =2021
| ხელმძღვანელი2_ტიპი =თავმჯდომარის პირველი მოადგილე
| ხელმძღვანელი2 =[[გიორგი ვოლსკი]]
| პარტია2 =[[ქართული ოცნება]]
| არჩევნები2 =2019
| ხელმძღვანელი3_ტიპი =საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი
| ხელმძღვანელი3 =[[ირაკლი კობახიძე]]
| პარტია3 =[[ქართული ოცნება]] 
| არჩევნები3 =2019
| წევრები =150 არჩეული წევრი
| სტრუქტურა1 =Parliament of Georgia 2020.svg
| სტრუქტურა1_რეზ =250პქ
| პალატა1 = 
| პოლიტიკური ჯგუფები1 = {{ლეგენდა|#004A99|[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნება]] (90)}} {{ლეგენდა|#6000A5|[[ძალა ერთობაშია (კოალიცია)|ძალა ერთობაშია]] (36)}} {{ლეგენდა|#003876|[[ევროპული საქართველო]] (5)}} {{ლეგენდა|#FAD406|[[ლელო საქართველოსთვის|ლელო]] (4)}} {{Nobr|{{ლეგენდა|#FF0000|[[სტრატეგია აღმაშენებელი]] (4)}}}} {{ლეგენდა|#FF8C19|[[საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი|პატრიოტთა ალიანსი]] (4)}} {{ლეგენდა|#066D2C|[[გირჩი (პოლიტიკური პარტია)|გირჩი]] (4)}} {{ლეგენდა|#8BC53E|[[მოქალაქეები]] (2)}} {{ლეგენდა|#16166B|[[საქართველოს ლეიბორისტული პარტია|ლეიბორისტული პარტია]] (1)}}
| ამჟამინდელი სტრუქტურა =Parliament of Georgia (10th convocation).svg
| ამჟამინდელი პოლიტიკური ჯგუფები = {{ლეგენდა|#004A99|[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნება]] (81)}} {{ლეგენდა|#6000A5|[[ძალა ერთობაშია (კოალიცია)|ძალა ერთობაშია]] (32)}} {{ლეგენდა|#250643|[[საქართველოსთვის]] (6)}} {{ლეგენდა|#FAD406|[[ლელო საქართველოსთვის|ლელო]] (4)}} {{Nobr|{{ლეგენდა|#354C9C|[[ევროპელი სოციალისტები]] (4)}}}} {{ლეგენდა|#FF0000|[[სტრატეგია აღმაშენებელი]] (4)}} {{ლეგენდა|#066D2C|[[ახალი პოლიტიკური ცენტრი - გირჩი]] (3)}} {{ლეგენდა|#8BC53E|[[მოქალაქეები]] (2)}} {{ლეგენდა|#010173|[[კანონი და სამართალი]] (1)}} {{ლეგენდა|#16166B|[[საქართველოს ლეიბორისტული პარტია|ლეიბორისტული პარტია]] (1)}} {{ლეგენდა|#808080|დამოუკიდებელი (10)}}
| კომიტეტები1 =
| საარჩევნო_სისტემა1 ='''120''' პროპორციული &lt;br/&gt;'''30''' მაჟორიტარული
| ბოლო_არჩევნები1 =[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|2020]]
| შემდეგი არჩევნები1 =[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2024|2024]]
| სხდომების დარბაზი =
| სხდომების ადგილი =&lt;br/&gt;რუსთაველის გამზირი №7&lt;br/&gt;[[თბილისი]]
| საიტი =[http://www.parliament.ge/ www.parliament.ge]
| შენიშვნები =
}}

'''საქართველოს პარლამენტი''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო, რომელიც ახორციელებს საკანონმდებლო ხელისუფლებას, განსაზღვრავს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს, [[საქართველოს კონსტიტუცია|კონსტიტუციით]] დადგენილ ფარგლებში კონტროლს უწევს [[საქართველოს მთავრობა|მთავრობის]] საქმიანობას და ახორციელებს სხვა უფლებამოსილებებს.&lt;ref&gt;[[საქართველოს კონსტიტუცია]], თავი მესამე — საქართველოს პარლამენტი, მუხლი 36. პარლამენტის სტატუსი და უფლებამოსილება.&lt;/ref&gt;

საქართველოს პარლამენტი არის ერთპალატიანი ორგანო, რომელიც აირჩევა საყოველთაო, თავისუფალი, თანასწორი და პირდაპირი საარჩევნო უფლების საფუძველზე ფარული კენჭისყრით 4 წლის ვადით ერთიან მრავალმანდატიან საარჩევნო ოლქში პროპორციული სისტემით არჩეული 150 პარლამენტის წევრისაგან. [[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციაში]] არსებული ჩანაწერის თანახმად, საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე საქართველოს იურისდიქციის სრულად აღდგენის შემდეგ პარლამენტის შემადგენლობაში იქნება ორი პალატა: ქვედა პალატა — ''რესპუბლიკის საბჭო'' და ზედა პალატა — ''სენატი''.&lt;ref&gt;[[საქართველოს კონსტიტუცია]], თავი მესამე — საქართველოს პარლამენტი, მუხლი 37. პარლამენტის არჩევნები.&lt;/ref&gt;

პარლამენტის არჩევნები ტარდება პარლამენტის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის კალენდარული წლის ოქტომბრის ბოლო შაბათს.&lt;ref&gt;[[საქართველოს კონსტიტუცია]], თავი მესამე — საქართველოს პარლამენტი, მუხლი 37. პარლამენტის არჩევნები.&lt;/ref&gt;
&lt;!--პარლამენტის უფლება-მოვალეობანი და სხვა მასთან დაკავშირებული სამართლებრივი საკითხები განსაზღვრულია საქართველოს კონსტიტუციის მესამე თავში (''მუხლები: 48-68''), პარლამენტის შინაგანი სტრუქტურა და მუშაობის წესი კი — პარლამენტის რეგლამენტით.

პარლამენტის არჩევნების თარიღს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი არჩევნებამდე არა უგვიანეს 60 დღისა.&lt;ref&gt;საქართველოს კონსტიტუცია, თავი მესამე, მუხლი 50&lt;/ref&gt;. საქართველოს პარლამენტის დათხოვნის უფლება აქვს მხოლოდ [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტს]], კონსტიტუციით განსაზღვრულ შემთხვევებში.--&gt;
საქართველოს პარლამენტის ადგილსამყოფელი საქართველოს კონსტიტუციაში ორჯერ შეიცვალა: თავდაპირველად პარლამენტის ადგილსამყოფელი საქართველოს დედაქალაქი [[თბილისი]] იყო, [[2009]] წლის ცვლილებების შემდეგ (24.09.2009 N1674), კონსტიტუციის მიხედვით, ადგილსამყოფელად ქალაქი [[თბილისი]] და ქალაქი [[ქუთაისი]] განისაზღვრა, თუმცა პლენარული სხდომები მხოლოდ ქუთაისში უნდა ჩატარებულიყო, [[2011]] წლის საკონსტიტუციო ცვლილებების შემდეგ კი (14.07.2011 N4985), რომელიც ძალაში შევიდა [[2012]] წლის 1 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, საქართველოს პარლამენტის ადგილსამყოფელი მხოლოდ ქალაქ ქუთაისში იყო და აქვე იმუშავა საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტმაც. 2017 წლიდან მისი ადგილსამყოფელი კვლავ საქართველოს დედაქალაქში — [[თბილისი|თბილისია]].

ამჟამად მოქმედებს [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2020)|საქართველოს მე-10 მოწვევის]] პარლამენტი, რომელმაც 2020–2024 წლებში იმუშავებს.

== პარლამენტარიზმის ისტორია საქართველოში ==
{{საქართველოს პოლიტიკა}}

=== საქართველოს დამფუძნებელი კრება ===
{{მთავარი|საქართველოს დამფუძნებელი კრება}}
პირველი საკანონმდებლო ორგანო [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში]] ჩამოყალიბდა [[1918]]–[[1919]] წლებში [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]]ს სახით. [[1919]] წელს საბჭომ წარმომადგენლობითი უფლებამოსილება გადააბარა [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|საქართველოს დამფუძნებელ კრებას]], რომელიც იყო პირველი საყოველთაო წესით არჩეული წარმომადგენლობითი ორგანო დამოუკიდებელ საქართველოში. დამფუძნებელი კრების ფუნქცია იყო [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია|რესპუბლიკის კონსტიტუციის]] მიღება და პარლამენტის მოწვევამდე მისი მაგივრობის გაწევა.

[[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|საქართველოს დამფუძნებელ კრება]] გაიხსნა [[1919]] წლის [[12 მარტი|12 მარტს]], უხუცესი სოციალ-დემოკრატის, [[სილიბისტრო ჯიბლაძე|სილიბისტრო ჯიბლაძის]] სიტყვით. გარდამავალ პერიოდში, დამოუკიდებლობის გამოცხადებიდან დამფუძნებელი კრების შეკრებამდე, საკანონმდებლო ხელისუფლებას ახორციელებდა საქართველოს პარლამენტად წოდებული [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]], რომელსაც თავმჯდომარეობდა [[კარლო ჩხეიძე]].

დამფუძნებელი კრების შემადგენლობაში, [[1919]]–[[1921]] წლებში იყვენენ: [[საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტია|სოციალ-დემოკრატიული პარტია]] (109 დეპუტატი); [[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია]] (8 დეპუტატი); სოციალ ფედერალისტთა სარევოლუციო პარტია (8 დეპუტატი); სოციალ რევოლუციონერები (5 დეპუტატი).

საქართველოს დამფუძნებელმა კრებამ საქართველოში [[1921]] წლის [[21 თებერვალი|21 თებერვლამდე]] იარსება. გასაბჭოების შემდეგ, მისი წევრები მთავრობასთან ერთად, ემიგრაციაში განაგრძობდნენ მოღვაწეობას. საქართველოს რევკომმა [[1921]] წლის [[24 მარტი|24 მარტს]] გამოსცა დეკრეტი დამფუძნებელი კრების დათხოვნის შესახებ.

=== საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭო ===
{{მთავარი|საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭო}}
საქართველოს პარლამენტის მოწვევა ვერ მოხერხდა საბჭოთა ოკუპაციის გამო. [[1921]] წელს [[საქართველოს რევკომი|საქართველოს რევკომმა]] დეკრეტით დათხოვნილად გამოაცხადა დამფუძნებელი კრება და გამოაცხადა საბჭოების ხელისუფლება. [[1921]]–[[1938]] წლებში წარმომადგენლობითი ორგანოები იყო მუშათა, გლეხთა და წითელარმიელთა საბჭოები. [[1938]]–[[1990]] წლებში არსებობდა ერთი უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო — [[საქართველოს სსრ]]-ს უმაღლესი საბჭო, რომელსაც უმაღლესი ხელისუფლება ფორმალურად ეკუთვნოდა, სინამდვილეში კი საპარლამენტო ხელისუფლება საქართველოში ფაქტობრივად არ არსებობდა.

[[1938]] წლის [[12 ივნისი|12 ივნისს]] საქართველოს სსრ-ში ახალი კონსტიტუციის საფუძველზე ჩატარდა უმაღლესი საბჭოს არჩევნები.&lt;ref&gt;{{ქსე|საქ სსრ|86||არა}}&lt;/ref&gt; 8 ივლისს შედგა საქართველოს სსრ-ს უმაღლესი საბჭოს პირველი სხდომა, რომლის თავმჯდომარედ [[იოსებ კოჭლამაზაშვილი]] აირჩიეს. 10 ივლისის საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭოს დადგენილებით აირჩიეს საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმი [[ფილიპე მახარაძე|ფილიპე მახარაძის]] თავჯდომარეობით. 11 ივლისის საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭოს დადგენილებით შეიქმნა საქართველოს სსრ-ის მთავრობა — საქართველოს სსრ-ის სახალხო კომისარიატთა საბჭო, [[ვალერიან ბაქრაძე|ვალერიან ბაქრაძის]] თავმჯდომარეობით.&lt;ref&gt;{{საქართველოს უწყებები|281007|3-7}}&lt;/ref&gt;

სულ იმუშავა საქართველოს სსრ-ის მოწვევის უმაღლესი საბჭოს 12-მა მოწვევამ: საქართველოს სსრ-ის I მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1938]]–[[1946]]); საქართველოს სსრ-ის II მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1947]]–[[1950]]); საქართველოს სსრ-ის III მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1951]]–[[1954]]); საქართველოს სსრ-ის IV მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1955]]–[[1959]]); საქართველოს სსრ-ის V მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1959]]–[[1962]]); საქართველოს სსრ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1963]]–[[1966]]); საქართველოს სსრ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1967]]–[[1970]]); საქართველოს სსრ-ის VIII მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1971]]–[[1974]]); საქართველოს სსრ-ის IX მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1975]]–[[1979]]); საქართველოს სსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1980]]–[[1984]]); საქართველოს სსრ-ის XI მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1985]]–[[1989]]); საქართველოს სსრ-ის XII მოწვევის უმაღლესი საბჭო ([[1990]]–[[1992]]).

=== საქართველოს რესპუბლიკის პირველი მოწვევის უზენაესი საბჭო ===
{{მთავარი|საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო}}

1989 წელს შეტქნილ იქნა ცვლილება [[საქართველოს სსრ კონსტიტუცია (1978)|საქართველოს სსრ-ის კონსტიტუციაში]] და საქართველოს სსრ-ის უმაღლეს საბჭოს ეწოდა უზენაესი საბჭო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/290303/1/Umaglesi_Sabchos_Uwyebebi_1989_N11.pdf |title=უზენაესი საბჭოს უწყებები N11 |publisher=[[საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭო]] |pages=22 |date=1989 წლის აგვისტო}}&lt;/ref&gt; [[1990]] წლის [[28 ოქტომბერი|28 ოქტომბერს]] ჩატარდა [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა კავშირის]] ისტორიაში პირველი მრავალპარტიული არჩევნები. არჩევნებში [[ზვიად გამსახურდია]]ს ბლოკმა „მრგვალმა მაგიდამ“ დაამარცხა მმართველი კომუნისტური პარტია და მოიპოვა უმრავლესობა უზენაეს საბჭოში. არჩევნებში მონაწილეობა მიიღო ამომრჩეველთა თითქმს 70%-მა, თუმცა ძალიან დაბალი მონაწლეობა დაფიქსირდა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ავტონომიებში.

1991 წლის 9 აპრილს [[საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენა|აღადგინა საქართველოს დამოუკიდებლობა]]. 1991 წლის 14 აპრილს უზენაესმა საბჭომ შემოიღო [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს თანამდებობა და ამ თანამდებობაზე აირჩია უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე ზვიად გამსახურდია. ამის შემდეგ საბჭოს თავმჯდომარე გახდა [[აკაკი ასათიანი]]. 1991 წლის აგვისტოში უზენაესმა საბჭომ აკრძალა [[საქართველოს კომუნისტური პარტია]] და გაუუქმა მანდატი ამ პარტიიდან არჩეულ საბჭოს 64 დეპუტატს.&lt;ref&gt;საქართველოს სახელმწიფოს ხელმძღვანელები: ტომი II, პარლამენტის სამეცნიერო-საინფორმაციო უზრუნველყოფის განყოფილება, ირიდა, თბილისი, 2013, გვ. 283&lt;/ref&gt; იმოქმედა უზენაესი საბჭოს მხოლოდ პირველმა მოწვევამ 1990 წლის 14 ნოემბრიდან 1992 წლამდე.&lt;ref&gt;[http://www.parliament.ge/ge/parlamentarebi/wina-mowvevis-parlamentebi/saqartvelos-respublikis-pirveli-mowvevis-uzenaesi-sabcho-1990-1991-ww საქართველოს რესპუბლიკის პირველი მოწვევის უზენაესი საბჭო - 1990 - 1991 წწ]&lt;/ref&gt; 1992 წლის იანვარში [[საქართველოს სამოქალაქო ომი|სახელმწიფო გადატრიალების]] შემდეგ უზენაესი საბჭო დათხოვნილ იქნა [[საქართველოს სამხედრო საბჭო|სამხედრო საბჭოს]] გადაწყვეტილებით 1992 წლის 2 იანვარს, სამხედრო საბჭომ აღადგინა [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია]] და დანიშნა ახალი არჩევნები, რომელიც გაიმართა [[1992]] წლის შემოდგომაზე.

=== მესამე მოწვევის პარლამენტი ===
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მესამე მოწვევის დეპუტატები}}
[[1995]] წელს პარლამენტმა მიიღო [[საქართველოს კონსტიტუცია]]. კონსტიტუციამ განსაზღვრა პარლამენტის ადგილი ქვეყნის პოლიტიკურ მოწყობაში:

{{ციტატა|საქართველოს პარლამენტი არის ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო, რომელიც ახორციელებს საკანონმდებლო ხელისუფლებას, განსაზღვრავს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს, კონსტიტუციით განსაზღვრულ ფარგლებში კონტროლს უწევს მთავრობის საქმიანობას და ახორციელებს სხვა უფლებამოსილებებს.|საქართველოს კონსტიტუცია, თავი მესამე, მუხლი 48}}

=== მეოთხე მოწვევის პარლამენტი ===
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები}}
მეოთხე მოწვევის საქართველოს პარლამენტის არჩევნები [[1995]] წელს ჩატარდა, სადაც საპარლამენტო უმრავლესობაში „[[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი]]“ აღმოჩნდა. პარლამენტის ამ შემადგენლობამ [[1995]]–[[1999]] წლებში იმუშავა და მას [[ზურაბ ჟვანია]] თავმჯდომარეობდა.

=== მეხუთე მოწვევის პარლამენტი ===
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები}}
ორივე არჩევნების შედეგად საპარლამენტო უმრავლესობა მოიპოვა მმართველმა პარტიამ — [[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი]]. [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2003)|2003 წლის საპარლამენტო არჩევნებს]] მოჰყვა მოქალაქეთა ფართომასშტაბიანი პროტესტი და [[ვარდების რევოლუცია]] ეწოდა. [[საქართველოს უზენაესი სასამართლო|საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ]] არჩევნების შედეგები ნაწილობრივ გააუქმა: ძალადაკარგულად გამოცხადდა [[პროპროციული საარჩევნო სისტემა|პროპორციული წესით]] არჩეული მანდატები, თუმცა მანდატები შეუნარჩუნდათ [[მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემა|მაჟორიტარული წესით]] არჩეულ დეპუტატებს. ასევე ძალაში დარჩა [[საქართველოს რეფერენდუმი (2003)|იმავე დღეს გამართულ რეფერენდუმზე]] მიღებული გადაწყვეტილება მორიგ არჩევნებში პარლამენტართა რაოდენობის 235-დან 150-მდე შემცირების შესახებ.

=== მეექვსე მოწვევის პარლამენტი ===
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები}}
საქართველოში, ვარდების რევოლუციისა და ხელისუფლებიც ცვლილებების შემდეგ, [[2004]] წლის მარტში გაიმართა [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2004)|რიგგარეშე არჩევნები]], რომელშიც იმ დროს განსაკუთრებით პოპულარულმა პარტიამ — „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ]]“ მოიპოვა საკონსტიტუციო უმრავლესობა. პარლამენტის ამ შემადგენლობამ [[2004]]–[[2008]] წლებში იმუშავა. მას თავმჯდომარეობდა [[ნინო ბურჯანაძე]].

=== მეშვიდე მოწვევის პარლამენტი ===
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მეშვიდე მოწვევის დეპუტატები}}
[[2008]] წლის მაისში გამართული [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2008)|მორიგი არჩევნები]] ახალი წესის მიხედვით ჩატარდა და აირჩა 150 პარლამენტარი. არჩევნებში კვლავ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ გაიმარჯვა. მეორე ადგილზე გასულმა [[ერთიანი ეროვნული საბჭო|გაერთიანებულმა ოპოზიციამ]] არჩევნები გაყალბებულად გამოაცხადა და მანდატებზე უარი თქვა.

=== მერვე მოწვევის პარლამენტი ===
[[ფაილი:Parliament of Georgia in Kutaisi.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|დარბაზი, სადაც 2012–2014 წლებში, ქუთაისში საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტი მუშაობდა]]
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები}}
[[ფაილი:Parlament Georgien 2012.svg|მინი|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტი. ლურჯი — [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|ქართული ოცნება]], წითელი — [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]]]
[[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2012)|2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]] ორი ძირითადი კონკურენტი იყო მმართველი „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]“ და ბიზნესმენ [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს მიერ შექმნილი ახალი კოალიცია „[[ქართული ოცნება]]“. საქართველოს ისტორიაში პირველად საპარლამენტო არჩევნები მმართველმა ძალამ წააგო. „ქართულმა ოცნებამ“ ხმათა 54% და 85 მანდატი მოიპოვა. [[2013]] წელს ამოქმედდა [[საქართველოს კონსტიტუცია#2010 წლის 15 ოქტომბრის საკონსტიტუციო რეფორმა|საკონსტიტუციო ცვლილებები]], რომლითაც საქართველო საპრეზიდენტოდან ნახევრად-საპარლამენტო მმართველობაზე გადავიდა.

=== მეცხრე მოწვევის პარლამენტი ===
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები}}
მეცხრე მოწვევის საქართველოს პარლამენტმა [[2016]]–[[2020]] წლებში იმუშავა. [[2016]] წლის [[ოქტომბერი|ოქტომბერში]] გამართული არჩევნების გზით „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნებამ]]“ მოიპოვა საკონსტიტუციო უმრავლესობა. საპარლამენტო ოპოზიციაში კი „[[ევროპული საქართველო]]“, „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ნაციონალური მოძრაობა]]“ და „[[საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი|პატრიოტთა ალიანსი]]“ იყო.
[[ფაილი:Georgian Parliament 2016-.svg|მინი|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტი. ლურჯი — [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნება]], სტაფილოსფერი — [[ევროპული საქართველო]], შინდისფერი — [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]], წითელი — [[საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი]]]]
პარლამენტში შემდეგი ფრაქციები მოქმედებდა&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=28838|title=ქართული ოცნების უმრავლესობა 116 დეპუტატამდე იზრდება|work=|publisher=civi.ge|accessdate=2014-11-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305013451/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=28838|archivedate=2016-03-05}}&lt;/ref&gt;: საპარლამენტო უმრავლესობა (92 წევრი) (ლიდერი [[მამუკა მდინარაძე]]); „[[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნება]]“ (58 წევრი); „ქართული ოცნება — ძლიერი ეკონომიკა“ (10 წევრი); „[[საქართველოს მწვანეთა პარტია|ქართული ოცნება — მწვანეები]]“ (6 წევრი); „[[მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს|ქართული ოცნება — მრეწველები]]“ (6 წევრი); „ქართული ოცნება — რეგიონების განვითარებისთვის“ (6 წევრი); „ქართული ოცნება — ძლიერი საქართველოსთვის“ (6 წევრი) და სხვ. „[[საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი|პატრიოტთა ალიანსი — სოციალ-დემოკრატები]]“ (7 წევრი); „ევროპული საქართველო — მოძრაობა თავისუფლებისთვის“ (7 წევრი); „[[ევროპული საქართველო]]“ (6 წევრი); „ევროპული საქართველო — რეგიონები“ (6); „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ნაციონალური მოძრაობა]]“ (6 წევრი); დამოუკიდებელი დეპუტატები (6 წევრი). 18 დეპუტატი არცერთ ფრაქციას არ მიეკუთვნებოდნენ.

=== მეათე მოწვევის პარლამენტი ===
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები}}
[[2020]] წლის [[31 აგვისტო]]ს საქართველოს პრეზიდენტმა [[სალომე ზურაბიშვილი|სალომე ზურაბიშვილმა]] არჩევნების დანიშვნის შესახებ განკარგულება გამოსცა და არჩევნების თარიღად, საქართველოს კონსტიტუციის შესაბამისად, [[31 ოქტომბერი]] ოფიციალურად დაამტკიცა.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://netgazeti.ge/news/478481/ | title = არჩევნები 31 ოქტომბერს დაინიშნა | publisher = ''netgazeti.ge'' | date = 19 დეკემბერი, 2020 | accessdate = 31 აგვისტო, 2020}}&lt;/ref&gt; [[საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია|საქართველოს ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ]] საბოლოო შედეგები [[3 დეკემბერი|3 დეკემბერს]] გამოაცხადა და წარადგინა საქართველოს X მოწვევის პარლამენტში შემსვლელი დეპუტატების სია.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 3 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt; საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტმა [[2020]]–[[2024]] წლებში უნდა იმუშაოს.&lt;ref name=&quot;პარლამენტი&quot;&gt;{{cite web|url=http://parliament.ge/ge/saparlamento-saqmianoba/plenaruli-sxdomebi/plenaruli-sxdomebi_news/axalarcheuli-me-10-mowvevis-parlamentis-pirveli-sxdoma1.page|title=საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის პირველი პლენარული სხდომა|accessdate=|work=parliament.ge|publisher=11 დეკემბერი, 2020|date=19 დეკემბერი, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201216105403/http://parliament.ge/ge/saparlamento-saqmianoba/plenaruli-sxdomebi/plenaruli-sxdomebi_news/axalarcheuli-me-10-mowvevis-parlamentis-pirveli-sxdoma1.page|archivedate=2020-12-16}}&lt;/ref&gt;

ახლადარჩეული პარლამენტის პირველი სხდომა [[2020]] წლის [[11 დეკემბერი|11 დეკემბერს]] გაიმართა. [[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციის]] და პარლამენტის რეგლამენტის შესაბამისად, სხდომა საქართველოს პრეზიდენტმა, სალომე ზურაბიშვილმა გახსნა. პრეზიდენტის გამოსვლის შემდეგ, სიტყვა პარლამენტის უხუცეს წევრს — [[ვლადიმერ კახაძე|ვლადიმერ კახაძეს]] გადაეცა&lt;ref&gt; პარლამენტის არჩეულ წევრებს შორის იყვნენ მასზე უხუცესებიც, თუმცა ისინი სხდომას არ დაესწრნენ &lt;/ref&gt;, რომელიც, პარლამენტის რეგლამენტის თანახმად, პარლამენტის თავმჯდომარის არჩევამდე ახალარჩეული პარლამენტის პირველ სხდომას გაუძღვა. დეპუტატებმა პირველივე სხდომაზე პარლამენტის თავმჯდომარედ [[არჩილ თალაკვაძე]] 86 ხმით აირჩიეს.&lt;ref name=&quot;პარლამენტი&quot;/&gt;

დეპუტატებმა კომიტეტების შემადგენლობების განსაზღვრისა და ფრაქციათა პროპორციული წარმომადგენლობების კვოტების შესახებ დადგენილების პროექტის დამტკიცების შემდეგ კომიტეტების თავმჯდომარეები აირჩიეს:&lt;ref name=&quot;პარლამენტი&quot;/&gt;

== პარლამენტის თავმჯდომარეები ==
{{მთავარი|საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!
!სახელი
! class=unsortable|სურათი
! მოღვაწეობის წლები
! ქვეყნის მეთაური / პრეზიდენტი
! თანამდებობა
|-
! style=&quot;background:#B40404; color:white;&quot;| 1
| [[ნიკოლოზ ჩხეიძე]]
| [[ფაილი:Nikolay Chkheidze.jpg|70px]]
| [[1918]]–[[1921]]
| [[ნოე რამიშვილი]], [[ნოე ჟორდანია]]
| საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტისა და დამფუძნებელი კრების თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#FF8000; color:white;&quot;| 2
| [[ზვიად გამსახურდია]]
| [[ფაილი:Zviad Gamsakhurdia, Tbilisi, 1988.jpg|70px]]
| [[1990]]–[[1991]]
| [[ზვიად გამსახურდია]]
| საქართველოს რესპუბლიკის პირველი მოწვევის უზენაესი საბჭო
|-
! style=&quot;background:#FF8000; color:white;&quot;| 3
| [[აკაკი ასათიანი]]
|
| [[1991]]–[[1992]]
| [[ზვიად გამსახურდია]]
| საქართველოს რესპუბლიკის პირველი მოწვევის უზენაესი საბჭო
|-
! style=&quot;background:#0000FF; color:white;&quot;| 4
| [[ედუარდ შევარდნაძე]]
| [[ფაილი:Eduard shevardnadze.jpg|70px]]
| [[1992]], 4-6 ნოემბერი
| ოფიციალურად [[ზვიად გამსახურდია]]
| საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#0000FF; color:white;&quot;| 5
| [[ვახტანგ გოგუაძე]]
| [[ფაილი:ვახტანგ გოგუაძე.jpg|70px]]
| [[1992]]–[[1995]]
| [[ედუარდ შევარდნაძე]]
| საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#B40404; color:white;&quot;| 6
| [[ზურაბ ჟვანია]]
| [[ფაილი:Zurab Zhvania (Tbilisi, December 5, 2003).jpg|70px]]
| [[1995]]–[[1999]]
| [[ედუარდ შევარდნაძე]]
|  საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#5858FA; color:white;&quot;| (6)
| [[ზურაბ ჟვანია]]
| [[ფაილი:Zurab Zhvania (Tbilisi, December 5, 2003).jpg|70px]]
| [[1999]]–[[2001]]
| [[ედუარდ შევარდნაძე]]
|  საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#5858FA; color:white;&quot;| 7
| [[ნინო ბურჯანაძე]]
| [[ფაილი:Nino Burjanadze (Tbilisi, December 5, 2003).jpg|70px]]
| [[2001]]–[[2003]]
| [[ედუარდ შევარდნაძე]]
|  საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#FF7F00; color:white;&quot;| (7)
| [[ნინო ბურჯანაძე]]
| [[ფაილი:Nino Burjanadze (Tbilisi, December 5, 2003).jpg|70px]]
| [[2004]]–[[2008]]
| [[მიხეილ სააკაშვილი]]
|  საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#FE2E2E; color:white;&quot;| 8
| [[დავით ბაქრაძე]]
| [[ფაილი:David Bakradze Senate of Poland 010.JPG|70px]]
| [[2008]]–[[2012]]
| [[მიხეილ სააკაშვილი]]
|  საქართველოს მე-7 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#FF7F00; color:white;&quot;| 9
| [[დავით უსუფაშვილი]]
| [[ფაილი:David Usupashvili Senate of Poland.JPG|70px]]
| [[2012]]–[[2016]]
| [[გიორგი მარგველაშვილი]]
|  საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#0101DF; color:white;&quot;| 10
| [[ირაკლი კობახიძე]]
| [[ფაილი:Irakli Kobakhidze Cropped.jpg|70px]]
| [[2016]]–[[2019]]
| [[გიორგი მარგველაშვილი]], [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|  საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#0101DF; color:white;&quot;| —
| [[თამარ ჩუგოშვილი]]
| [[ფაილი:Brock Bierman and Tamar Chugoshvili in Tbilisi - 2019 (cropped).jpg|70px]]
| [[2019]], 21 ივნისი-25 ივნისი
| [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|  საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი
|-
! style=&quot;background:#0101DF; color:white;&quot;| 11
| [[არჩილ თალაკვაძე]]
| [[ფაილი:Talakvadze.jpg|70px]]
| [[2019]]–[[2020]]
| [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|  საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#B40404; color:white;&quot;| (11)
| [[არჩილ თალაკვაძე]]
| [[ფაილი:Talakvadze.jpg|70px]]
| [[2020]]-[[2021]]
| [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|  საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#B40404; color:white;&quot;| 12
| [[კახა კუჭავა]]
| [[ფაილი:Kakha Kutchava, Georgian Dream, addressing observers, Tbilisi, 30 October 2020.jpg|70px]]
| [[2021]]
| [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|  საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|-
! style=&quot;background:#B40404; color:white;&quot;| 13
| [[შალვა პაპუაშვილი]]
| [[ფაილი:Shalvapapuashvili.png|70px]]
| [[2021]]-დან
| [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|  საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის თავმჯდომარე
|}

== პარლამენტის სტრუქტურა ==
[[ფაილი:Parliament of Georgia structure 2015 ka.jpg|მინი|250პქ|პარლამენტის სტრუქტურა 2015 წლისთვის]]
პარლამენტი ერთპალატიანია, შედგება 150 დეპუტატისგან, რომელთა შორის 77 აირჩევა პროპორციული საარჩევნო სისტემის, ხოლო 73 კი ერთმანდატიანი საარჩევნო ოლქებში მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე. პარლამენტის ყველა დეპუტატი ირჩევა ოთხი წლის ვადით.

პარლამენტს ხელმძღვანელობს თავმჯდომარე, რომელიც უძღვება პარლამენტის მუშაობას, ხელს აწერს პარლამენტის მიერ მიღებულ აქტებს. პარლამენტის თავმჯდომარეს ჰყავს 7 მოადგილე. პარლამენტის თავმჯდომარე, [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მიერ თავისი მოვალეობების განუხორციელებლობის შემთხვევაში, ასრულებს საქართველოს პრეზიდენტის მოვალეობას.

პარლამენტის წევრები ქმნიან საპარლამენტო ფრაქციებს პოლიტიკური შეხედულებების მიხედვით. პარლამენტში იქმნება მუდმივმოქმედი დარგობრივი კომიტეტები და დროებით საკითხთა კომისიები. პარლამენტის სტრუქტურაში მნიშვნელოვანი ორგანოა ბიურო. ბიუროში შედიან: თავმჯდომარე, მისი მოადგილეები, საპარლამენტო ფრაქციებისა და კომიტეტების თავმჯდომარეები. ბიურო ორგანიზაციულ ხელმძღვანელობას უწევს საქართველოს პარლამენტის მუშაობას.

წლის განმავლობაში იმართება 2 საპარლამენტო სესია: გაზაფხულზე (თებერვალი-ივნისი) და შემოდგომაზე (სექტემბერი-დეკემბერი). პარლამენტის მუშაობს უზრუნველყოფს პარლამენტის აპარატი.

===კომისიები===

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!
!სახელი
! class=unsortable|სურათი
! კომიტეტი
! მოწვევა
|-
| '''1'''
| [[ნინო წილოსანი]]
| [[ფაილი:Nino tsilosani.png|70px]]
| აგრარულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''2'''
| [[მიხეილ სარჯველაძე]]
|
| ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''3'''
| [[თეა წულუკიანი]] (31 მარტი, 2021-მდე) &lt;br/&gt; [[შალვა პაპუაშვილი]]  (31 მარტი, 2021-დან 29 დეკემბრამდე)&lt;br/&gt; [[გიორგი ამილახვარი]]  (29 დეკემბერი, 2021-დან)
| [[ფაილი:Giorgiamliakhvari.png|70px]]
| განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''4'''
| [[მაია ბითაძე]]
|
| გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''5'''
| [[დავით სონღულაშვილი]]
|
| დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''6'''
| [[ბექა ოდიშარია]]
|
| დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''7'''
| [[მაკა ბოჭორიშვილი]]
| [[ფაილი:Makabochorishvili.png|70px]]
| ევროპასთან ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''8'''
| [[ირაკლი ბერაია]]
| [[ფაილი:Irakli Beraia.jpg|70px]]
| თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''9'''
| [[ანრი ოხანაშვილი]]
| [[ფაილი:Anriokhanashvili.png|70px]]
| იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''10'''
| [[სოზარ სუბარი]]
| [[ფაილი:Sozar Subari.JPG|70px]]
| რეგიონული პოლიტიკისა და თვითმმართველობის კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''11'''
| [[ნიკოლოზ სამხარაძე]]
| [[ფაილი:Nikolozsamkharadze.png|70px]]
| საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''12'''
| [[ირაკლი ქადაგიშვილი]]
|
| საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''13'''
| [[ირაკლი კოვზანაძე]]
|
| საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''14'''
| [[მიხეილ ყაველაშვილი]]
|
| სპორტისა და ახალგაზრდულ საქმეთა კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''15'''
| [[დიმიტრი ხუნდაძე]]
| [[ფაილი:Dimitrikhundadze.png|70px]]
| ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
| '''16'''
| [[ელისო ბოლქვაძე]]
| [[ფაილი:Elisso Bolkvadze for Wikipedia.jpg|70px]]
| კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარე
| X მოწვევის პარლამენტი
|-
|}

===ფრაქციები===

*საპარლამენტო უმრავლესობა
**[[ქართული ოცნება]] — 84 წევრი

*სხვა ფრაქციები:
**[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]] — 32 წევრი

== პარლამენტის შენობა ==
[[ფაილი:Georgia old parlament 2.jpg|მინი|მარჯვნივ|250 პქ|პარლამენტის შენობა]]
[[საქართველოს სსრ|საქართველოს ყოფილი სსრ]]-ის მთავრობის სახლის შენობა საბჭოთა ხანის ქართული არქიტექტურის მნიშვნელოვანი ნიმუშია. იგი მოიცავს [[რუსთაველის გამზირი (თბილისი)|რუსთაველის გამზირიდან]] მთაწმინდის კალთისკენ შეფენილ ვრცელ კვარტალს. შენობა ორი კორპუსისგან შედგება. ზედა კორპუსი აშენდა 1938 წელს (არქ. ვ. კოკორინი, [[გიორგი ლეჟავა|გ. ლეჟავას]] მონაწილეობით), მეორე, რუსთაველის გამზირისპირა კორპუსი აიგო 1953 წელს (არქ. ვ. კოკორინი და გ. ლეჟავა, ვ. ნასარიძის მონაწილეობით). ორივე კორპუსის გადაწყვეტაში ძველი ქართული ხუროთმოძღვრების მოტივებია გამოყენებული, როგორც ცალკეულ ნაწილთა კომპოზიციაში, ისე დეკორსა და მოსაპირკეთებელ მასალაში. კორპუსებს აერთიანებს შიდა ეზო-ვესტიბიული, რომელიც კიბეებითა და შადრევნებით მიუყვება რელიეფს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://new.tbilisi.gov.ge/news/453 |title=საქართველოს პარლამენტის შენობა |work=news |date={{ISOdate|2011-12-12}} | accessdate={{ISOdate|2012-10-26}} |publisher=თბილისის მერია, პორტალი [http://new.tbilisi.gov.ge tbilisi.gov.ge] }}&lt;/ref&gt;

2012 წელს პარლამენტი გადავიდა ქ. ქუთაისში, ახალ შენობაში, რომელიც აშენდა 2010–2012 წლებში. პროექტი ეკუთვნის ესპანურ საპროექტო ბიუროს „CMD Ingenieros“ (არქიტექტორები: ალბერტო დომინგო და კარლოს ლაზარო). შენობის კომპოზიცია სივრცით-მოცულობითია და შექმნილია მარტივი ფორმებით: მინის კამარა შუაზე გაყოფილია ბეტონის თეთრი სარტყელით, რომლის ბოლოებიც მიწის ზედაპირს ჰორიზონტალურად მიუყვება და შენობაში შესასვლელებს წარმოადგენს. მინის კამარა, რომელიც ფარავს 100×150 მ² ფართობს, წარმოადგენს შენობის გარეთა გარსს, რომლის შიგნითაც განლაგებულია მთავარი ფოიე და სხვადასხვა დანიშნულების სათავსები/სამყოფები. შენობას გარშემო აკრავს ვრცელი გამწვანებული ტერიტორია.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.cmdingenieros.com/en/proyectos/edificacion/nuevo-parlamento-georgia-kutaisi/ |title=New Parliament of Georgia |work=Building Works: Singular Buildings |date= |accessdate={{ISOdate|2011-10-15}} |publisher=CMD Ingenieros |archiveurl=https://archive.is/20130120032757/http://www.cmdingenieros.com/en/proyectos/edificacion/nuevo-parlamento-georgia-kutaisi/ |archivedate=2013-01-20 }}&lt;/ref&gt; 2018 წლის დეკემბერში, პარლამენტმა ქუთაისში ბოლო სესია გამართა და 2019 წლიდან საქმიანობას თბილისში განაგრძობს.

== საინტერესო ცნობები ==
* განსაკუთრებული სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის გამო, საქართველოს პარლამენტს ექვემდებარება [[საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკა]]&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=303 საქართველოს კანონი „საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის შესახებ“]&lt;/ref&gt;.

== ლიტერატურა ==

=== პერიოდიკა ===
* ''გიორგი მჭედლიშვილი'', ქართული პარლამენტარიზმის სათავეებთან : [XII საუკუნეში ქართული პარლამენტის ისტორიული წარმოშობის ანალიზი]. ჟურნალი „კულტურის ისტორიისა და თეორიის საკითხები“ — XX, 2004. გვ.42-56 (რეზიუმე რუსულ და ინგლისურ ენაზე).
* ''ვახტანგ გურული'', პირველი ქართული პარლამენტი : [საქართველოს ეროვნული საბჭო (1918]. ჟურნალი „ერთობა“ N3, 1994. გვ.4-5.
* ეროვნული საბჭოს რეორგანიზაცია საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ : [ეროვნული საბჭოს, როგორც საკანონმდებლო ორგანოს მოღვაწეობა 1918 წლის 1918 წლის 1 იანვრამდე]. ჟურნალი „კლიო“ N26, 2005. გვ.154-163 (რეზიუმე რუსულ ენაზე).
* ''ვახტანგ გურული'', პირველი ქართული პარლამენტი : [საქართველოს ეროვნული საბჭო. 1917 წ. 19-24 ნოემბერს თბილისში ჩატარებული პირველი ეროვნული ყრილობა]. ჟურნალი „მაცნე“, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია — N3-4, 1993. გვ.142-173.
* ''არჩილ ზანგურაშვილი'', 1917–1919 წლების საქართველოს პირველი პარლამენტი (ეროვნული საბჭო). ჟურნალი „პრომეთე“ — სულხან-საბა ორბელიანის სახ. თბილისის სახელმ. პედაგოგიური უნივერსიტეტი — N1-2, 2003. გვ.117-122 (რეზიუმე რუს. და ინგლ. ენ.)
* ''შოთა ვადაჭკორია'', საკანონმდებლო ორგანოების შექმნის საკითხი და ქართული სოციალ-დემოკრატია 1918–1921 წლებში. ჟურნალი &quot;ახალი დროება &quot;: საქართველოს უახლესი ისტორიის საკითხები — N1(7), 2001. გვ.17-24.
* ''ლ. თოიძე'', მუშათა, გლეხთა და წითელარმიელთა დეპუტატების პირველი საბჭოები საქართველოში [1921 წ.]. ჟურნალი „მოამბე“, საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის საზოგადოებრივ მეცნიერებათა განყოფილება — N1, 1961. გვ.55-80.
* ''თ. დოლიძე'', საქართველოს პარლამენტის ორპალატიან წარმომადგენლობით ორგანოდ გარდაქმნის სამართლებრივი ასპექტები. ჟურნალი „ინტელექტუალი“ N1, 2005. გვ. 5361. (რეზიუმე ქართ., რუს. და ინგლ. ენებზე).
* ''ქეთევან ერემაძე'', ბიკამერალიზმის პერსპექტივები საქართველოში : [ორპალატიანი პარლამენტის აუცილებლობის საკითხი საქართველოში]. ჟურნალი „ადამიანი და კონსტიტუცია“ N1, 2005. გვ.22-33.
* ''ნანა ჭიღლაძე'', პარლამენტის საქმიანობის კონსტიტუციური საფუძვლები . ჟურნალი „ადამიანი და კონსტიტუცია“ N2, 2005. გვ.14-22 (რეზიუმე რუსულ და ინგლისურ ენებზე).

=== წიგნები ===
* ''პაატა სურგულაძე'', „ქართული პარლამენტის სათავეებთან“. — თბ.: „ცოდნა“, 1991. — 31 გვ.
* ''მალხაზ მაცაბერიძე'', „უზენაესი ბატონი ქვეყნისა: როგორი უნდა ყოფილიყო საქართველოს პარლამენტი 1921 წლის კონსტიტუციის ფუძემდებელთა აზრით“. [რედ. ოთარ ჯანელიძე]; პოლიტოლ. ინ-ტი. — თბ.: „ახალი აზრი“, 2008. — 108გვ.
* საქართველოს რესპუბლიკის პარლამენტი. [რედ.: ''ა. აბესაძე'']. — თბ.: თბილილისის სახ. უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 1992 (თბილ. უნ-ტის სტ.). 146გვ. ISBN 5-511-00574-6
* საქართველოს პარლამენტი : ფუნქციები და სტრუქტურა. [შემდგ.: ''თინათინ ბოლქვაძე'', ''ნინო ნოზაძე'', ''ერეკლე ნათაძე'' ; რედ.: ''ქეთევან იმნაძე'']. — თბ. : „სომა პრეს“, 2000. 128გვ.
* საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტი : მიღებულია საქართველოს პარლამენტის 1994 წლის 20 სექტემბრის სხდომაზე. — თბ. : საქ. პარლამენტის აპარატი, 1994. — 64გვ.
* საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტი : ცვლილებებითა და დამატებებით 2006 წლის 25 აპრილამდე. — თბ. : [ბონა კაუზა], 2006. — 230გვ.
* ''ნოდარ ჯანბერიძე'', საქართველოს სსრ მთავრობის სახლის არქიტექტურა — [თბ.] : ხელოვნება, 1957–105გვ. : ნახაზ.; 39ფ. ილ. ; 26 სმ. — რეზუმე რუს. ენ. — : 12 მ, 2000ც.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat|Parliament of Georgia}}
* [http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=1 საქართველოს პარლამენტის ოფიციალური საიტი]
* [http://www.newparliamentgeorgia.com/ Parliament Georgia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304015712/http://www.newparliamentgeorgia.com/ |date=2016-03-04 }}, საქართველოს პარლამენტის ახალი შენობის საინფორმაციო ვებ პორტალი {{en}}. „CMD Ingenieros“, 2011.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს პარლამენტის თარგი}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-7 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს რესპუბლიკის პირველი მოწვევის უზენაესი საბჭოს წევრები}}
{{საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები}}

[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტი| ]]</text>
      <sha1>qnpunj3uvydnnu45ad90mo29hi6c3ap</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რუსთავი 2</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41497</id>
    <revision>
      <id>4405477</id>
      <parentid>4384734</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:24:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28771" xml:space="preserve">{{მმ*|რუსთავი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა ტელეარხი
| არხის_სახელწოდება = რუსთავი 2
| სრული_სახელწოდება = შპს „სამაუწყებლო კომპანია რუსთავი 2“
| ლოგო = Rustavi 2 logo.png
| ქვეყანა = საქართველო
| ლოგო_სიგანე = 200პქ
| მაუწყებლობის_ზონა = [[საქართველო]], [[ევროპა]], [[ახლო აღმოსავლეთი]], [[ჩრდილოეთი აფრიკა]]
| მაუწყებლობის_არხი = [[VHF]] 12
| დაფუძნდა = [[1 ივნისი]], [[1994]]
| დამფუძნებელი = [[ეროსი კიწმარიშვილი]], [[დავით დვალი]], [[ჯარჯი აქიმიძე]]
| მფლობელი = [[ქიბარ ხალვაში]] (2019-)
| ხელმძღვანელები = [[პაატა სალია]]&lt;br /&gt;(გენ. დირექტორი)
| სლოგანი = 
| საიტი = [http://www.rustavi2.ge www.rustavi2.ge]
}}
'''რუსთავი 2''' (რ2) — კერძო სატელევიზიო კომპანია [[საქართველო]]ში. საქართველოს ფარგლებს გარეთ ვრცელდება თანამგზავრის (Eutelsat 36B 36°) მეშვეობით [[ევროპა]]ში, [[რუსეთი]]ს ევროპულ ნაწილში, [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთსა]] და [[ჩრდილოეთ აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკის]] აღმოსავლეთ ნაწილში.

ტელეკომპანიას ჰყავს კორესპონდენტები საქართველოს ყველა დიდ ქალაქში, [[ლონდონი|ლონდონსა]] და [[პარიზი|პარიზში]]. მუდმივმოქმედი ბიუროები კი განთავსებული აქვს [[მოსკოვი|მოსკოვსა]] და [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]].

ტელეარხი შეიქმნა [[1994]] წელს, და [[ედუარდ შევარდნაძე|ედუარდ შევარდნაძის]] მთავრობის ოპოზიციური მიმართულება ეჭირა. იმდროინდელმა მთავრობამ ტელეარხის დახურვა რამდენიმეჯერ სცადა, თუმცა უშედეგოდ — ტელეარხი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილის მხარდაჭერით სარგებლობდა.

ტელეარხის თავდაპირველი მფლობელები იყვნენ [[ეროსი კიწმარიშვილი]], [[დავით დვალი]], [[ჯარჯი აქიმიძე]] და [[ნიკა ტაბატაძე]]. [[2004]] წლის ივლისიდან [[2005]] წლის დეკემბრამდე აჭარელი ბიზნესმენი [[ქიბარ ხალვაში]] ტელეარხის 90%-ს ფლობდა. მას ახლო კავშირი ჰქონდა ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან [[ირაკლი ოქრუაშვილი|ირაკლი ოქრუაშვილთან]], რომელიც წლების განმავლობაში მისი ადვოკატი იყო. [[2006]] წლის [[4 იანვარი|4 იანვარს]] დავით ბეჟუაშვილმა, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის ძმამ, იყიდა რუსთავი 2-ის აქციების 22%. [[2006]] წლის ზაფხულში ხალვაშმა მისი აქციების დარჩენილი ნაწილი მიყიდა კომპანია [[გეოტრანსი|გეოტრანსს]], ხოლო ბეჟუაშვილმა საკუთარი აქციები, ასევე მის საკუთრებაში არსებულ „საქართველოს ინდუსტრიულ ჯგუფს“ მიყიდა. 2011 წლის დეკემბრამდე „რუსთავი 2“ ეკუთვნოდა „დეგსონ ლიმიტედს“, ვირჯინიის კუნძულზებზე რეგისტრირებულ კომპანიას.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[სტივენ ჯონსი|ჯონსი ს.]]|სათაური=„საქართველო: პოლიტიკური ისტორია დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ“|გამომცემლობა=სოციალური მეცნიერებების ცენტრი|ორიგინალი=Georgia: A Political History of Independence|ადგილი=თბილისი|წელი=2013 [2012]|isbn=978-9941-0-5972-8|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/79960|გვერდები=175}}&lt;/ref&gt;

==2015 წლის შემოდგომაზე განვითარებული მოვლენები==
2015 წლის 4 აგვისტოს, ტელეკომპანიის ყოფილმა მფლობელმა [[ქიბარ ხალვაში|ქიბარ ხალვაშმა]] რუსთავი 2-თან დაკავშირებით, [[თბილისის საქალაქო სასამართლო]]ში სარჩელი შეიტანა და მოითხოვა რუსთავი 2-ის ქონების დაყადაღება, რაც სასამართლომ 5 აგვისტოს დააკმაყოფილა.&lt;ref&gt;[http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/48606/ ქიბარ ხალვაშმა &quot;რუსთავი 2&quot;-ის წილის დასაბრუნებლად სასამართლოს მიმართა] - ნეტგაზეთი&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://rustavi2.com/ka/news/23444 რუსთავი 2-ის ქონება სრულად დაყადაღებულია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150909133106/http://rustavi2.com/ka/news/23444 |date=2015-09-09 }} - რუსთავი 2&lt;/ref&gt; ქონების დაყადაღების გარდა, სასამართლომ დირექტორსა და მეწილეებს შეუზღუდა გარკვეული უფლებები, კერძოდ, არსებული ქონების გასხვისება და უფლებრივად დატვირთვა, ვალდებულებების აღება, პროკურის გაცემა, წლიური შედეგების დამტკიცება, საზოგადოების რეორგანიზაცია და ლიკვიდაცია, წესდებაში ცვლილების შეტანა და სხვა.

2015 წლის 17 სექტემბერს ქიბარ ხალვაშმა დამატებითი სასარჩელო მოთხოვნით მიმართა სასამართლოს და მოითხოვა ზიანის ანაზღაურება 18 მილიონი ლარის ოდენობით. ხალვაშის მტკიცებით, მან ვერ მიიღო ის მოგება, რასაც იღებენ  ტელეკომპანიის დღევანდელი მფლობელები.

იმ მოტივით, რომ მოსამართლე თამაზ ურთმელიძეს შესაძლოა ქიბარ ხალვაშის სასარგებლოდ გადაწყვეტილების გამოხცადების შემდეგ გამოეცა დაუყოვნებლივი აღსრულების ბრძანება, რუსთავი 2-მა [[საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო|საკონსტიტუციო სასამართლო]]ს მიმართა. საკონსტიტუციო სასამართლოს 2 ნოემბერის გადაწყვეტილებით, საკითხის საბოლოო გადაწყვეტამდე შეაჩერა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 268-ე მუხლის „ზ“ ქვეპუნქტის მოქმედება, რომელიც განსაზღვრავს პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების დაუყოვნებელი აღსრულების ერთ-ერთ საფუძველს.&lt;ref&gt;[http://constcourt.ge/ge/news/saqartvelos-sakonstitucio-sasamartlos-saoqmo-chanaweri-saqmeze-shps-samauwyeblo-kompania-rustavi-2-is-da-shps-telekompania-saqartvelo-saqartvelos-parlamentis-winaagmdeg.page საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს საოქმო ჩანაწერი საქმეზე „შპს სამაუწყებლო კომპანია რუსთავი 2“-ის და „შპს ტელეკომპანია საქართველო“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/51804/ რუსთავი 2–ის საქმე: საკონსტიტუციო სასამართლომ დაუყოვნებლივი აღსრულების ნორმა შეაჩერა] - ნეტგაზეთი&lt;/ref&gt;

2015 წლის 3 ნოემბერს, საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე თამაზ ურთმელიძემ ტელეკომპანია რუსთავი 2 ბიზნესმენ ქიბარ ხალვაშს მიაკუთვნა. გადაწყვეტილების თანახმად, ტელეკომპანიის 60% ქიბარ ხალვაშისაა, 40% კი შპს „პანორამასი“, რომელიც ხალვაშს ეკუთვნის. მოსამართლემ ასევე ბათილად ცნო ის კონტრაქტები, რომლითაც ხალვაშმა 2005–2006 წლებში ტელეკომპანიაში საკუთარი წილები გაყიდა.&lt;ref&gt;[http://www.tabula.ge/ge/story/101375-sasamartlom-rustavi-2-qibar-xalvashs-miakutvna სასამართლომ რუსთავი 2 ქიბარ ხალვაშს მიაკუთვნა] - ტაბულა&lt;/ref&gt;

5 ნოემბერს, მოსამართლე თამაზ ურთმელიძის  განჩინებით, რუსთავი 2-ის გენერალურ დირექტორს [[ნიკა გვარამია]]ს და ფინანსურ დირექტორს კახა დამენიას უფლებამოსილება შეუჩერდათ. ტელეკომმანიის დროებით მმართველებად ტელეკომპანია „[[იმედი (ტელეკომპანია)|იმედის]]“ ყოფილი დირექტორი რევაზ საყევარიშვილი და დავით დვალი დაინიშნენ.&lt;ref&gt;[https://drive.google.com/file/d/0ByvXwJpxgMbXSnJONlZndndqSms/view საქალაქო სასამართლოს განჩინება]&lt;/ref&gt;

მოსამართლის განჩინების თანახმად, არსებობდა იმის საფრთხე, „რომ „სამაუწყებლო კომპანია რუსთავი 2“-ის თანამშრომელთა კონცენტრაცია და საქმიანობის მიმართულება ძირითადად გადატანილ იქნეს მხოლოდ და მხოლოდ არსებული დავის გარშემო საკითხების გაშუქებაზე“.&lt;ref&gt;[http://www.tabula.ge/ge/story/101495-droebiti-mmartvelis-danishvna-r2-is-mier-sasamartlos-gashuqebam-ganapiroba  დროებითი მმართველის დანიშვნა რ2-ის მიერ სასამართლოს გაშუქებამ განაპირობა] - ტაბულა&lt;/ref&gt;

სასამართლოს განჩინების თაობაზე შეშფოთება გამოხატეს ადგილობრივმა და საერთაშორისო ორგანიზაციებმა, საქართველოში მოქმედმა დიპლომატიურმა მისიებმა, მათ შორის აშშ-ის ელჩმა საქართველოში [[იან კელი]]მ და [[ევროკავშირი]]ს მისიამ.&lt;ref&gt;[http://www.tabula.ge/ge/story/101564-ashsh-evrokavshiri-sheshfotebulebi-vart-r2-shi-axali-mmartvelis-danishvnis-gamo აშშ-ევროკავშირი: შეშფოთებულები ვართ რ2-ში ახალი მმართველის დანიშვნის გამო]&lt;/ref&gt;  რუსთავი 2-ის საქმესთან დაკავშირებით, საგანგებო განცხადება გააკეთა [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტმა]] [[გიორგი მარგველაშვილი|გიორგი მარგველაშვილმაც]]. მარგველაშვილმა საქართველოს მმართველ კოალიცია „ქართულ ოცნებას“ მოუწოდა, „არ ჩაიკეტოს საკუთარ თავში და გაითავისოს პოლიტიკური პროცესის მნიშვნელობა, ასევე თავი შეიკავოს არადიპლომატიური განცხადებებისგან“. გიორგი მარგველაშვილის განცხადებით, არსებული ვითარება ქვეყნის დემოკრატიულ იმიჯს აზიანებს.&lt;ref&gt;[http://www.tabula.ge/ge/story/101568-prezidenti-qartulma-ocnebam-tavi-sheikavos-aradiplomatiuri-gancxadebebisgan პრეზიდენტი: ქართულმა ოცნებამ თავი შეიკავოს არადიპლომატიური განცხადებებისგან]&lt;/ref&gt;

==სასამართლოს განჩინება==
2017 წლის 2 მარტს, საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ სამაუწყებლო კომპანია რუსთავი 2-ის წილების 60% ქიბარ ხალვაშს ხოლო 40% ქიბარ ხალვაშის საკუთრებაში მყოფ შპს პანორამას მიაკუთვნა, უზენაესი სასამართლოს ამ გადაწყვეტილების აღსრულება სტრასბურგის სასამართლომ 2017 წლის 2 მარტს, „რუსთავი 2“-ის მიმართვის საფუძველზე შეაჩერა. ამავდროულად, ტელეკომპანიამ და მისმა მაშინდელმა მფლობელებმა, ძმებმა ყარამანიშვილებმა და შპს საქართველომ, სტრასბურგის სასამართლოს საჩივრით მიმართეს და მოითხოვეს იმის აღიარება, რომ  „რუსთავი 2“-ის ირგვლივ მიმდინარე ქონებრივ დავაზე საქართველოს შიდაეროვნულმა სასამართლო ინსტანციებმა ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციით დადგენილი სამართლიანი სასამართლოს უფლება დაარღვიეს.&lt;ref name=&quot;civil.ge&quot;&gt;{{cite news |title=ქიბარ ხალვაში „რუსთავი 2“-ის მესაკუთრედ დარეგისტრირდა |url=https://civil.ge/ka/archives/313699 |access-date=30 აპრილი, 2021 |work=civil.ge}}&lt;/ref&gt;

2019 წლის 18 ივლისის გადაწყვეტილებით, ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ „რუსთავი 2“-ის საქმეზე სამართლიანი სასამართლოს უფლების დარღვევის ფაქტი ვერ დაადგინა. მანვე გააუქმა ორი წლის წინ მიღებული დროებითი გადაწყვეტილება, რომლითაც შეჩერებული იყო ქიბარ ხალვაშისთვის ტელეკომპანიის მიკუთვნების შესახებ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულების პროცესი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=სტრასბურგის სასამართლომ &quot;რუსთავი 2&quot;-ის საქმეზე დარღვევები არ დაადგინა |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/30062396.html |access-date=30 აპრილი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt;

იმავე დღეს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ სამაუწყებლო კომპანია „რუსთავი 2“-ის მესაკუთრედ ბიზნესმენი ქიბარ ხალვაში დაარეგისტრირა. საჯარო რეესტრის ამონაწერის თანახმად, ტელეკომპანიის წილის 60% – უშუალოდ ბიზნესმენს, 40% კი მისივე საკუთრებაში მყოფ შპს პანორამას გაუფორმდა.&lt;ref name=&quot;civil.ge&quot; /&gt;

საჯარო რეესტრის სააგენტომ შესაბამისი გადაწყვეტილება ქიბარ ხალვაშის ადვოკატის პაატა სალიას განცხადების საფუძველზე მიიღო და ის ეყრდნობა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ 2017 წლის 2 მარტის გადაწყვეტილებას, რომელმაც, „რუსთავი 2“-ის ირგვლივ მიმდინარე ქონებრივ დავაში, ტელეკომპანია ქიბარ ხალვაშს მიაკუთვნა.&lt;ref name=&quot;civil.ge&quot; /&gt;

==სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდგომი მოვლენები==
სტარსბურგის სასამართლოს განჩინების შემდეგ „გამარჯვებული საქართველოს“ ლიდერის, ირაკლი ოქრუაშვილის მტკიცებით, მასსა და ქიბარ ხალვაშს შორის ბერლინში, 2010 წელს გაფორმდა შეთანხმება, რომლის მიხედვითაც, ხალვაში „რუსთავი 2“-ის მხოლოდ ფორმალური მმართველი უნდა ყოფილიყო და შეთანხმებაზე ხელმოწერა ექპერტიზის სამი დასკვნითაა დადასტურებული. სამხარაულის ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს დასკვნით დოკუმენტის ავთენტურობა არ დადასტურდა.&lt;ref name=&quot;რადიო თავისუფლება&quot;&gt;{{cite news |title=ექსპერტიზის დასკვნით, ოქრუაშვილის მიერ წარმოდგენილ დოკუმენტზე ხალვაშის ხელმოწერა არ არის |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/30101202.html |access-date=30 აპრილი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt;

21 აგვისტომდე არ იცვლებოდა საინფორმაციო გამოშვება „კურიერის“ სარედაქციო კურსი და შემადგენლობა, ყოფილი გენერალური დირექტორის — [[ნიკა გვარამია]]ს გარდა. 20 აგვისტოს რუსთავი 2-ის გენერალურმა დირექტორმა პაატა სალიამ ტელეკომპანიიდან გაათავისუფლა რამდენიმე ჟურნალისტი. მათ შორის, საინფორმაციო გამოშვების ხელმღვანელი ნოდარ მელაძე. შვებულებიდან დაბრუნების შემდეგ კი გათავისუფლდებიან საზოგადოებრივი და პოლიტიკური ტოქ-შოუს მთავარი პროდიუსერი გიორგი ლაფერაშვილი; პოლიტიკური გადაცემების წამყვანი გიორგი გაბუნია და ეკა კვესიტაძე და ასევე „ნანუკას შოუს“ წამყვანი, ნანუკა ჟორჟოლიანი. მათი გათავისუფლების მიზეზად „ინტერესთა კონფლიქტი“ დასახელდა.&lt;ref name=&quot;რადიო თავისუფლება&quot; /&gt;

20 აგვისტოს, პირდაპირ ეთერში, პროტესტის ნიშნად დატოვეს არხი მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანებმა, დიანა ჯოჯუამ და მიხეილ სესიაშვილმა. 21 აგვისტოს ტელეკომპანია რუსთავი 2 „კურიერის“ ძირითადმა გუნდმა დატოვა და ამავე დღეს რუსთავი 2-ზე არ გასულა არცერთი საინფორმაციო გამოშვება.&lt;ref name=&quot;რადიო თავისუფლება&quot; /&gt;

26 აგვისტოს „რუსთავი 2“-ის საინფორმაციო სამსახურის უფროსად ირაკლი იმნაიშვილი დაინიშნა, რომელიც წლების წინ ტელეკომპანია „მზეში“ მუშაობდა, შემდეგ კი რამდენიმე წელი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობდა და ტელეკომპანია [[BBC]]-ში მუშაობდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი იმნაიშვილი “რუსთავი 2”-ის საინფორმაციო სამსახურის უფროსად დაინიშნა |url=https://ipress.ge/new/rusthavi-2-is-sainphormatsio-samsakhuris-uphrosad-dainishna/ |access-date=30 აპრილი, 2021 |work=IPRESS.GE |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

25 სექტემბერს განახლებული გუნდის შემადგენლობით საინფორმაციო გამოშვება „კურიერი“ გავიდა ეთერში, წინ უძღვოდა არხის 25-წლიანი ისტორიის ვიდეო კოლაჟი, ჯერ ირაკლი იმნაიშვილის და შემდგომ წლების შემდეგ ტელევიზიაში დაბრუნებული ნათია ლაზაშვილის სიტყვით გამოსვლა.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rustavi2.ge/ რუსთავი-2-ის საიტი]
* [http://rustavi2.ge/ka/dvr რუსთავი 2 LIVE]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს ტელეარხები}}

[[კატეგორია:რუსთავი 2]]</text>
      <sha1>cms9nvpl2r6ifqgdskyu7qbndvd9c3r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ენია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>63718</id>
    <revision>
      <id>4405530</id>
      <parentid>4209588</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:24:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.49.2.53</ip>
      </contributor>
      <comment>მცირე ცვლილებები + სურათის განახლება (ხედი წინიდან და არა გვერდიდან)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8671" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = ენია
|სურათი = Enya 2022.jpg
|სათაური = ენია 2022 წელს
|ფონი = solo_singer
|ნამდვილისახელი = {{hlist|ენია|ენია პატრიშა ბრენანი}}
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|df=yes|1961|5|17}}
|დაბადების ადგილი = დორი, [[გვიდორი]], [[ირლანდიის რესპუბლიკა]]
|ინსტრუმენტი = ვოკალი, ფორტეპიანო, კლავიშებიანები, პერკუსია
|ჟანრი = [[ნიუ ეიჯი (მუსიკა)|ნიუ ეიჯი]], &lt;br /&gt;კელტური მუსიკა, &lt;br /&gt;მსოფლიო მუსიკა
|საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]]&lt;br /&gt;[[ვოკალისტი]]&lt;br /&gt;მულტი&lt;br /&gt;ინსტრუმენტალისტი&lt;br /&gt;პროდიუსერი
|აქტიურობის წლები = 1980–დღემდე
|ლეიბლი = {{hlist|[[BBC Records|BBC]]|[[Atlantic Records|Atlantic]]|[[Warner Music Group|WEA]]|[[Geffen Records|Geffen]]|[[Reprise Records|Reprise]]|[[Warner Bros. Records|Warner Bros.]]}}
|ასოციაციები = {{hlist|[[Clannad]]|Ragairne|[[მოია ბრენანი]]|[[ბრიდინ ბრენანი]]}}
|საიტი = {{URL|enya.com}}
}}
'''ენია პატრიშა ბრენანი''' ('''Eithne Pádraigín Ní Bhraonáin'''; დ. [[17 მაისი]] [[1961]]) — [[ირლანდიელები|ირლანდიელი]] მომღერალი, კომპოზიტორი, მუსიკოსი და პროდიუსერი.

ენიას მუსიკალური კარიერა დაიწყო 1980 წელს, როდესაც იგი პირობითად შეუერთდა საოჯახო ჯგუფ [[Clannad]]-ს, შემდეგ კი სოლო-კარიერა დაიწყო. 1986 წელს მან ყურადღება მიიქცია [[BBC]]-ზე გასული სერიალით ''[[კელტები (BBC-ს დოკუმენტური ფილმი)|კელტები]]''. მალე 1988 წლის ალბომმა ''[[Watermark (ენიას ალბომი)|Watermark]]'' მომღერალს საერთაშორისო აღიარება მოუტანა. იგი ცნობილი გახდა გამორჩეული ჟღერადობით, მრავალფენოვანი ვოკალური ჰარმონიებით, ხალხური მუსიკის მელოდიებით, სინთეზატორით შექმნილი ფონით და ჰაეროვანი გამოძახილებით.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.warnermusic.com.au/enya |title=Warner Music Australia – Enya &amp;#124; Official site |publisher=Warnermusic.com.au |accessdate=14 August 2009}}&lt;/ref&gt; სიმღერებს იგი 10 სხვადასხვა ენაზე ასრულებს.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://worldmusic.about.com/od/bandsartistsaz/p/Enya.htm |title=Enya Profile – Celtic New Age Music Star Enya |publisher=Worldmusic.about.com |date=17 May 1961 |accessdate=14 August 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090713094248/http://worldmusic.about.com/od/bandsartistsaz/p/Enya.htm |archivedate=13 ივლისი 2009 }}&lt;/ref&gt;

წარმატება ენიას 1990-იან და 2000-იან წლებში ჰქონდა შენარჩუნებული. მისი 2000 წლის ალბომი ''[[A Day Without Rain]]'' გაიყიდა 15 მილიონი ასლის ოდენობით,&lt;ref name=&quot;enya.sk&quot;&gt;{{cite web |url=http://enya.sk/enya-faq.htm |title=FAQ |publisher=Enya.sk |accessdate=16 May 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120321135211/http://enya.sk/enya-faq.htm |archivedate=21 მარტი 2012 }}&lt;/ref&gt; და Nielsen SoundScan-ის თანახმად იქცა აშშ-ში 2000-იანი წლების ყველაზე გაყიდვად ნიუ-ეიჯის ჟანრის ალბომად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.billboard.com/charts-decade-end/new-age-albums?year=2009|title=New Age Albums &amp;#124; ''Billboard''.|work=Billboard|accessdate=17 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101111051349/http://www.billboard.com/charts-decade-end/new-age-albums?year=2009|archivedate=11 ნოემბერი 2010}}&lt;/ref&gt; 2001 წელს მსოფლიო მუსიკის დაჯილდოების ცერემონიაზე ენიას მიენიჭა მსოფლიოს ყველაზე გაყიდვადი მომღერალი ქალის ჯილდო.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/1858520.stm/ |title=Enrique triumphs at Monaco awards |publisher=BBC |date=7 March 2002 |accessdate=6 March 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130921220017/http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/1858520.stm |archivedate=21 სექტემბერი 2013 }}&lt;/ref&gt; იგი ითვლება ირლანდიის ყველაზე გაყიდვად სოლო-მუსიკოსად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=99190609 |title=Enya's New Album Celebrates Winter |publisher=NPR |accessdate=14 August 2009}}&lt;/ref&gt; მისი ჩანაწერები გაყიდული იქნა 75 მილიონზე მეტი ასლის ოდენობით,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.latimes.com/2011/jul/03/entertainment/la-ca-new-age-20110703/2|title=A new age for New Age music|newspaper=[[Los Angeles Times]]|date=2011-07-03|first=Andy|last=Beta|accessdate=2013-01-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130205045223/http://articles.latimes.com/2011/jul/03/entertainment/la-ca-new-age-20110703/2|archivedate=2013-02-05}}&lt;/ref&gt; მათ შორის - 26,5 მილიონი მხოლოდ აშშ-ში,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.riaa.com/goldandplatinum.php?content_selector=top-selling-artists|title=RIAA: Top Selling Artists|publisher=[[RIAA]]|accessdate=13 June 2012}}&lt;/ref&gt; რითაც ენია მოხვდა [[ყველა დროის ყველაზე გაყიდვად შემსრულებელთა სია]]ში. მიღებული აქვს ოთხი „[[გრემი (ჯილდო)|გრემი]]“ და [[ოსკარი]]ს ერთი ნომინაცია.

== დისკოგრაფია ==
{{მთავარი|ენიას დისკოგრაფია}}
*''[[Enya (ალბომი)|Enya]]'' (1986) (1992 წელს გამოვიდა, როგორც ''[[The Celts (ალბომი)|The Celts]]'')
*''[[Watermark (ენიას ალბომი)|Watermark]]'' (1988)
*''[[Shepherd Moons]]'' (1991)
*''[[The Memory of Trees]]'' (1995)
*''[[A Day Without Rain]]'' (2000)
*''[[Amarantine (ალბომი)|Amarantine]]'' (2005)
*''[[And Winter Came…|And Winter Came...]]'' (2008)
*''[[Dark Sky Island]]'' (2015)

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat-inline|Enya}}
* [http://www.enya.com/ Enya.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080910040022/http://www.enya.com/ |date=2008-09-10 }} — ოფიციალური საიტი
* {{imdb name|0258216}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{ენია}}

[[კატეგორია:დაბადებული 17 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1961]]
[[კატეგორია:ენია|*]]
[[კატეგორია:ირლანდიელი მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:ირლანდიელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ნიუ-ეიჯ მუსიკოსები]]</text>
      <sha1>lj54lxkgdbuqkan533qotf8iwy29x2a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>67591</id>
    <revision>
      <id>4405423</id>
      <parentid>4405030</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:40:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="218189" xml:space="preserve">{{რჩეული}}
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|რუსეთ-საქართველოს ომები}}
{{ინფოდაფა რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის ომი}}
[[ფაილი:SO2.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტომდე ქართველების მიერ კონტროლირებული ნაწილი ცხინვალის რეგიონში]]
[[ფაილი:Tskhinvali battles (8 August) (ka).svg|thumb|300px|სამხედრო მოქმედებების რუკა. ლურჯად მონიშნულია ქართული ჯარების მიმართულება, წითლად — რუსების.]]
'''რუსეთ-საქართველოს ომი''' — აგრეთვე ცნობილი როგორც '''2008 წლის სამხრეთ ოსეთის ომი''', შეიარაღებული კონფლიქტი [[2008]] წლის აგვისტოში, ერთი მხრივ [[საქართველო]]სა და მეორე მხრივ [[რუსეთის ფედერაცია]]ს შორის, [[ოსები|ოს]] და [[აფხაზები|აფხაზ]] სეპარატისტებთან ერთად.

ომი დაიწყო ქართულ ჯარებსა და რუსი სამხედროებით ზურგგამაგრებულ [[სამხრეთ ოსეთი|ოს სეპარატისტთა]] შორის კონფლიქტით [[ცხინვალი]]ს რეგიონში. ოსური დასახლებების მხრიდან რამდენიმე დღის განმავლობაში მიმდინარე განუწყვეტელი საარტილერიო სროლების შემდეგ, 7 აგვისტოს [[საქართველო]]მ სამხედრო ოპერაცია დაიწყო ქალაქ [[ცხინვალი]]ს ასაღებად. მომდევნო დღეს რუსეთმა, რომელსაც რეგიონში სამშვიდობოები ჰყავდა, ქართველთა იერიშის საპასუხოდ ცხინვალის რეგიონში საკუთარი ჯარების ქვედანაყოფები და მძიმე ტექნიკა მასობრივად შეიყვანა. თუმცა, არაერთი მტკიცებულება და მონაცემი მიუთითებს, რომ რუსეთს მძიმე ტექნიკა ცხინვალის რეგიონში გაცილებით ადრე ჰყავდა შეყვანილი და ომისთვის ემზადებოდა. პარალელურად, რუსეთმა საქართველოს სხვა რეგიონების საჰაერო დაბომბვაც დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|title=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|publisher=Heritage.org|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JPwfdR?url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin]&lt;/ref&gt; რუსებისა და ოსების ჯარები ქართველებს [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში სამი დღე ებრძოდნენ, რაც ომის ყველაზე დიდი და გადამწყვეტი ბრძოლა იყო. რუსულმა გემებმა საქართველოს შავიზღვისპირეთი დაბლოკეს და სახმელეთო ჯარები და პარაშუტისტები გადმოსხეს დასავლეთ საქართველოში. 9 აგვისტოს რუსულმა და აფხაზურმა ძალებმა მეორე ფრონტი გახსნეს [[კოდორის ხეობის ბრძოლა|კოდორის ხეობაზე თავდასხმით]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|title=აფხაზეთი ოპერაციას იწყებს ქართული ჯარების გამოსადევნად|publisher=Thaindian.com|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JQIJl3?url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და დასავლეთ საქართველოს შიდა ტერიტორიებში შეიჭრნენ. ხუთი დღის მძიმე ბრძოლების შემდეგ ქართული ჯარები განდევნილ იქნენ ცხინვალის რეგიონიდან და აფხაზეთიდან. რუსების მიერ ოკუპირებულ იქნა ქალაქები [[ფოთი]] და [[გორი]], სხვა რაიონებთან ერთად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7551576.stm |title=Day-by-day: Georgia-Russia crisis |publisher=BBC News |date=2008-08-21 |accessdate=2009-05-10}}&lt;/ref&gt;

[[ევროკავშირი]]ს თავმჯდომარე [[საფრანგეთის პრეზიდენტი]]ს შუამდგომლობით კონფლიქტურმა მხარეებმა 12 აგვისტოს მიაღწიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას, რომელსაც საქართველომ თბილისში 15 აგვისტოს მოაწერა ხელი, ხოლო რუსეთმა მოსკოვში — 16 აგვისტოს. 12 აგვისტოს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა უკვე გასცა ცეცხლის შეწყვეტის ბრძანება,&lt;ref&gt;{{cite web
  | title =   Russian President Orders Halt To Military Operations In Georgia
  | publisher = [[GlobalSecurity.org]]
  | date = 2008-08-12
  | url = http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2008/08/mil-080812-rferl01.htm
  | accessdate = 2008-10-06}}
&lt;/ref&gt;
თუმცა ბრძოლები უმალ არ შეწყვეტილა.&lt;ref name=&quot;guardian_loot&quot;&gt;[http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/13/georgia.russia6 ქართული სოფლები იწვის და იძარცვება რუსების შემოსვლასთან ერთად]&quot;, ''[[The Guardian]]'', 14 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ რუსეთმა საკუთარი ჯარების უმეტესი ნაწილი სამეგრელოს და შიდა ქართლის რეგიონებიდან გაიყვანა. თუმცა ამასთან ბუფერული ზონები შექმნა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საზღვრების გასწვრივ და სათვალთვალო პუნქტები დატოვა ფოთში, სენაკსა და პერევში.

2008 წლის 26 აგვისტოს რუსეთმა სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის დამოუკიდებლობა ცნო. რუსეთმა დაასრულა გასვლა საქართველოს დანარჩენი ტერიტორიებიდან 8 ოქტომბერს, თუმცა 2009 წლის მდგომარეობით რუსული ჯარების გაძლიერებული გარნიზონები რჩება აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში (მათ შორის იმ ტერიტორიებზეც, რომლებსაც ომამდე საქართველო აკონტროლებდა).&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19479 &quot; რუსეთი ეუბნება აშშ-ს, რომ ის დატოვებს ჯარებს სამხრეთ ოსეთში, აფხაზეთში&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100919053016/http://civil.ge/eng/article.php?id=19479 |date=2010-09-19 }} სივილ ჯორჯია, 12 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Houseoflords&quot;&gt;http://www.publications.parliament.uk/pa/ld200809/ldselect/ldeucom/26/26.pdf&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news	
|url=http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|title=რუსეთმა დაასრულა სამხრეთ ოსეთის ბუფერული ზონიდან ჯარების გაყვანა	
|location=მოსკოვი	
|publisher=[[RIA ნოვოსტი]]	
|date=8 October 2008	
|accessdate=2008-10-10	
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081009171629/http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|archivedate=2008-10-09	
}}&lt;/ref&gt; რამდენიმე ინციდენტი ორივე კონფლიქტური ზონაში კვლავაც ხდებოდა ომის დასრულებიდან რამდენიმე თვის გასვლის შემდეგ. 2009 წლის მდგომარეობით ომში მონაწილე მხარეებს შორის ურთიერთობა კვლავაც უკიდურესად დაძაბულია.

პრობლემის სამშვიდობო გადაწყვეტისკენ თითქმის ერთხმად მოწოდებისა და [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]სა და რუსეთს შორის პირდაპირი კონფლიქტის თავიდან არიდების გარდა, საერთაშორისო რეაქცია, რომელსაც ევროკავშირი და აშშ დომინირებდა, ხაზგასმით უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, ხოლო არცნობილი ტერიტორიები კი სოლიდარობას უცხადებს სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთს.

== წინაპირობები ==
ოსების დიდი ნაწილი XVII საუკუნიდან, სამხრეთ კავკასიაში [[შიდა ქართლი|შიდა ქართლში]]&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549736.stm
|title=Q&amp;A: Violence in South Ossetia
|publisher=BBC News
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; საბჭოთა პერიოდში ოსებს ავტონომია მიენიჭათ [[საქართველოს სსრ]]-ის ფარგლებში [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი]]ს სახით. საქართველოს მიერ [[საბჭოთა კავშირი]]სგან დამოუკიდებლობის გამოცხადებას 1991-92 წლებში [[სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი (1991)|სამხრეთ ოსეთში ეთნიკური კონფლიქტი]] მოჰყვა, რაც ამ უკანასკნელის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებით დასრულდა. კონფლიქტში დაახლოებით 2000 ადამიანი დაიღუპა&lt;ref name=&quot;at war&quot;&gt;{{cite news |url= http://www.independent.co.uk/news/world/europe/we-are-at-war-with-russia-declares-georgian-leader-889266.html
|title=ჩვენ ვებრძვით რუსეთს, აცხაცებს საქართველოს ლიდერი
|publisher=[[The Independent]]
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; მათი სურვილი [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთთან]] შეერთება იყო.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; სამხრეთ ოსეთი, როგორც პოლიტიკური ერთეული, საერთაშორისო თანამეგობრობას არ უცვნია. რეგიონის მოსახლეობას ძირითადად ოსები შეადგენენ. მოსახლეობის დაახ. 20 % ქართველია (14,000. სულ 70,000).&lt;ref name=&quot;factsiht&quot;&gt;{{cite web |author=[[Associated Press]] |date=2008-08-08 |url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |title=Facts about South Ossetia |publisher=[[International Herald Tribune]] |accessdate=2008-08-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812023517/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |archivedate=2008-08-12 }}&lt;/ref&gt; ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევის შემდეგ რეგიონში მხარეებს შორის სამშვიდობო შუამავლის როლს რუსი, ჩრდილოეთ ოსეთისა და ქართველი სამხედროები ასრულებდნენ (500 წარმომადგენელი ყოველი მხრიდან). ამავე პერიოდში რუსეთმა სამხრეთ ოსეთის ოსურ მოსახლეობას საშუალები მისცა მისი მოქალაქეობა მიეღო.

ბოლო წლების განმავლობაში არტილერიული სროლები მხარეებს შორის დროდადრო მწვავდებოდა, რასაც ორივე მხარეს მსხვერპლი მოჰყვა. პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ოსებს მშვიდობის სანაცვლოდ ფართო [[ავტონომია]] შესთავაზა, რაც ოსებმა უარყვეს, ვინაიდან მათი გაცხადებული სურვილი სრული დამოუკიდებლობა იყო.&lt;ref name=&quot;reuters what is&quot;&gt;{{cite news |url= http://uk.reuters.com/article/topNews/idUKL855785020080808?pageNumber=2&amp;virtualBrandChannel=0&amp;sp=true
|title=What is Georgia's rebel South Ossetia region?
|publisher=Reuters
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

სამხრეთ ოსეთისა და [[აფხაზეთი]]ს საქართველოს გავლენის ქვეშ მოქცევა სააკაშვილის ადმინისტრაციის მთავარი მიზანი იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ. ამასთან, 2002 წლიდან აშშ-ის არმია საქართველოს ინტენსიურ წვრთნებს უტარებდა და დახმარებას უწევდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/the-new-war-in.html |title=Ground Zero in the New Caucasus Conflict}} იხ. ასევე: {{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/did-us-military.html |title=Did the U.S. Prep Georgia for War with Russia?}}&lt;/ref&gt; საქართველოს სამხედრო ბიუჯეტმა 2008 წლისთვის თითქმის $0.99 მილიარდი შეადგინა,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://civil.ge/eng/article.php?id=18784 |title=Defense Spending, Number of Troops Increased |publisher=Civil Georgia |date=2008-07-15 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1&amp;From=USD&amp;To=GEL |title=1.00 USD to GEL |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://www.webcitation.org/66CrLw8zE?url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1 |archivedate=2012-03-16 }}&lt;/ref&gt; რაც მშპ-ის 4,5 % და საქართველოს საზოგადოებრივი შემოსავლების მეოთხედზე მეტი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |title=Парламент Грузии утвердит поправки в бюджет 2008 года 15 июля |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080815192554/http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |archivedate=2008-08-15 }}&lt;/ref&gt;

ამჟამად, სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა უმრავლესობა რუსეთის მოქალაქეა და რუსულ პასპორტს ფლობს: BBC-ს ცნობით, სამხრეთ ოსეთის 70.000 მოქალაქის ნახევარზე მეტმა მიიღო მოსკოვის შეთავაზება რუსული პასპორტის მიღებაზე.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; [[დიმიტრი მედვედევი]] ამტკიცებს, რომ სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა 90%-ს რუსული პასპორტი აქვს. რუსეთის მტკიცებით, ეს საკმარისი საბაბია რეგიონში რუსეთის ინტერვენციისთვის, მათი მოქალაქეების დასაცავად, სამშვიდობოების მისიის ფარგლებში.&lt;ref name=&quot;bbcanalysis&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549662.stm
|title=S Ossetia bitterness turns to conflict
|publisher=BBC
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

== ქრონოლოგია ==

===1 აგვისტო===
1 აგვისტოს 08:05 და 08:12 საათებზე [[ერედვი]]-[[ხეითი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ხეითის]] შემოვლით გზაზე აფეთქდა ორი მართვადი ნაღმი, მძიმედ დაშავდა ხუთი პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[მოსკოვი|მოსკოვიდან]] [[ვლადიკავკაზი|ვლადიკავკაზში]] რუსეთის სამთავრობო მედიების 15 ჟურნალისტი ჩავიდა.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში სნაიპერმა მოკლა 3 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[ცხინვალი]] ნაღმმტყორცნებით დაიბომბა [[ერგნეთი|ერგნეთიდან]] და [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]].&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ღამით, 21:30-დან სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმი თავს დაესხა ქართულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა ზემო ნიქოზი, [[ქვემო ნიქოზი]], [[ავნევი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ერედვი]] და [[ზემო ფრისი]]. დაბომბვა მთელი ღამის განმავლობაში გაგრძელდა და მხოლოდ 2 აგვისტოს გამთენიისას შეწყდა, დაიჭრა 6 სამოქალაქო პირი და 1 პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; გვიან 1 აგვისტოდან ინტენსიური სროლები დაიწყო საქართველოს თავდაცვის ქვედანაყოფებსა და სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს შორის, რის შედეგადაც ექვსი დაიღუპა, ხოლო 21 ადამიანი დაიჭრა. ორივე მხარე ერთმანეთს ადანაშაულებდა სროლის დაწყებაში. 

{{ციტატა|ეს არის ჩვენი ფართომასშტაბიან კონფლიქტში ჩათრევის მცდელობა. ამაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უკრაინასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს [...] აქამდე სამხრეთოსური მხარე თავს იკავებდა რეაგირებისგან, მაგრამ ამის გაკეთებას აღარ ვაპირებთ.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-1 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;|[[ედუარდ კოკოითი]], სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. პრეზიდენტი}}

===2 აგვისტო===
2 აგვისტოს ცხინვალის დე ფაქტო ხელისუფლების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან სროლის საპასუხოდ ცეცხლი იხსნება ქართული მხრიდან, თუმცა მალევე წყდება მიღებული ბრძანების შემდეგ, რათა თავიდან აეცილებინათ დაპირისპირების ესკალაცია.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-2 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შსს]]-ის საინფორმაციო ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსმა, [[შოთა უტიაშვილი|შოთა უტიაშვილმა]], განაცხადა: „წუხელ ჩვენ ყველამ ვნახეთ, რომ მოხდა მშვიდობიანი სოფლების მასიური დაბომბვა, რამაც არ შეიძლება არ გამოიწვიოს ჩვენი უკიდურესი აღშფოთება.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა|სეპარატისტულმა რეჟიმმა]] გამოაცხადა მოსახლეობის ევაკუაცია, რომელიც 6 აგვისტომდე გაგრძელდა. ადგილზე ჩავიდა სახელმწიფო მინისტრი რეინტეგრაციის საკითხებში, [[თემურ იაკობაშვილი]], და შეხვდა შერეული სამშვიდობო ძალების სარდალს, [[მარატ კულახმეტოვი|მარატ კულახმეტოვს]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „ეუთოს დამკვირვებელთა რიცხვი უნდა გაიზარდოს და არა სამშვიდობოების რიცხვი. სამწუხაროდ, ამ გადაწყვეტილებას ბლოკავენ სეპარატისტები.“, ხოლო მარატ კულახმეტოვმა თქვა: „კონფლიქტში მონაწილეა ქართული მხარეც, ორივე მხარე კონფლიქტის მონაწილეა და, ამიტომ, თითს მხოლოდ ოსური მხარისკენ ნუ იშვერთ. საქართველოც თავის წილად დამნაშავეა.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

პრეზიდენტის რწმუნებულმა შიდა ქართლში, [[ლადო ვარძელაშვილი|ლადო ვარძელაშვილმა]], განაცხადა: „აქამდე სპეცრაზმელებს აფეთქებდნენ, პოლიციელებს აფეთქებდნენ, ეხლა უკვე გადავიდნენ მშვიდობიანი მოსახლეობის აფეთქებაზე. ამას მოჰყვება სერიოზული რეაგირება და სერიოზული პასუხი.“ ხოლო [[მამუკა ყურაშვილი|მამუკა ყურაშვილმა]] გააკეთა განცხადება და თქვა: „ოსური ეგრეთ წოდებული ბატალიონი, ცალსახად შეიძლება ითქვას უკვე, უშუალო მონაწილეობას ღებულობდა, მძიმე ტექნიკა ჰყავდათ გამოყვანილი და ურტყამდა ქართულ საგუშაგოებს. ჩვენ ეს აღვნიშნეთ უკვე და, ანალოგიურად, მე ნაბიჯის დათმობას არ ვაპირებ არანაირად და გაიგოს ეს ყველამ. შევაკვდები მე ამ სიტუაციას. ყველა ჩვენი ჯარისკაცი და პოლიციელი ნაბიჯით აღარ დაიხევს უკან.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; დე ფაქტო ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2 აგვისტოს 02:00 საათისთვის დაღუპული იყო 6 და დაჭრილი იყო 7 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] თავმჯდომარემ და ფინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[ალექსანდერ სტუბი|ალექსანდერ სტუბმა]] განაცხადა: „საერთაშორისო თანამეგობრობა სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტის ზონაში განვითარებულ მოვლენებს მზარდი შეშფოთებით ადევნებს თვალს და იმედოვნებს, რომ მხარეები ყველაფერს გააკეთებენ დაძაბულობის დეესკალაციის მიზნით.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობა|რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობამ]] გამოთქვა რუსი „სამშვიდობოების“ მხარდაჭერის მზადყოფნა, მზადყოფნა გამოთქვა [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთის]] ხელისუფლებამაც.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; „ჩრდილოეთი ოსეთი ყურადღებით ადევნებს თვალს სამხრეთ ოსეთში განვითარებულ მოვლენებს და მზად ვართ, დახმარება აღმოვუჩინოთ ჩვენს სამხრეთელ ძმებს. შეშფოთებული ვართ საქართველოს ხელმძღვანელობის მიერ გადადგმული ნაბიჯების გამო, რომელმაც ნამდვილი ომი გააჩაღა ოსეთის წინააღმდეგ. მზად ვართ, ერთად მოვიგერიოთ აგრესია.“ — განაცხადა რუსეთის ფედერაციის ჩრდილოეთ ოსეთის რესპუბლიკის ლიდერმა, თეიმურაზ მამსუროვმა.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; მობილიზაციის გამოცხადებისა და ჩრდილოეთ კავკასიელების დახმარების მიღების მზადყოფნა გამოთქვა [[ედუარდ კოკოითი|კიკოითმა]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში ჩავიდა რუსი ჟურნალისტების კიდევ ერთი ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

===3 აგვისტო===
3 აგვისტოს სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალები განლაგდნენ [[ყორნისი|ყორნისსა]] და [[ველები|ველებში]] და თავს დაესხნენ პოლიციის განყოფილებას [[დვანი|დვანში]]. დაიწყო ევაკუაცია, [[ცხინვალის რეგიონი]] 500-ზე მეტი ადამიანმა დატოვა; მათ შორის, რეგიონიდან გაიყვანეს 400 ბავშვი. ჩრდილოეთ ოსეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ერმაკ ძანსოლოვი აცხადებდა, რომ ეს არ იყო ევაკუაცია. ამავე დღეს რეგიონს ლტოლვილებით დატვირთული 20 ავტობუსი ტოვებს.&lt;ref&gt;[http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 Вывезли из-под огня. В Россию прибывают беженцы из Южной Осетии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080812080715/http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 |date=2008-08-12 }}. ''[[პირველი არხი (რუსეთი)|პირველი არხი]]''. 3 აგვისტო 2008. {{ru icon}}&lt;/ref&gt; ღამით საქართველოს ტერიტორიაზე, [[როკის გვირაბი]]&lt;nowiki/&gt;თ გავლით და [[ჯავა|ჯავის]] მიმართულებით, შემოვიდა [[რუსეთის 58-ე არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] მე-19 მოტომსროლელთა დივიზიის სადაზვერვო ბატალიონი. რუსული ძალების პარალელურად რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ცილს სწამებს საქართველოს რეგიონში სამხედრო ძალებისა და მძიმე ტექნიკის შეყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-3 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებაში ვკითხულობთ: „2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დღეს ვრცელდება ინფორმაცია ჩრდილოეთ კავკასიელი მოხალისეებისა და დაქირავებული მებრძოლების მობილიზაციის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტმა პროვოკაციულად განაცხადა, რომ საქართველოს ქმედებები იყო „ველური, ბარბაროსული გამოხტომები“ და ასევე დაამატა: საპასუხოდ უნდა მოვექცეთ ისე, როგორც ველურებს, რომლებმაც საკუთარ თავს უფლება მისცეს, დაეცხრილათ მშვიდობიანი მოსახლეობა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამ დროისათვის სეპარატისტებმა დაბომბეს 15 ქართული სოფელი და დაჭრეს 19 მშვიდობიანი მოქალაქე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

დე ფაქტო ე.წ. თვითგამოცხადებულმა [[აფხაზეთის რესპუბლიკა|აფხაზეთის რესპუბლიკამ]] სექტემბრიდან [[გალის მუნიციპალიტეტი|გალის მუნიციპალიტეტის]] სკოლებში აკრძალა [[ქართული ენა|ქართული ენის]] სწავლება, გამოაცხადა საგანგებო მდგომარეობა და დაკეტა [[ენგურის ხიდი]].&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე]] ტელეფონით ესაუბრა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგორი კარასინი|გრიგორი კარასინს]] მიმდინარე მოვლენების შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; საუბრის შემდეგ გრიგოლ ვაშაძემ განაცხადა: „ის ყველაფერი რისი პროვოცირებაც კოკოითის რეჟიმმა სცადა ცხინვალის რეგიონში, იყო აბსოლუტური თვითშემოქმედება და რუსეთის ფედერაციაც კი არ იყო ამისთვის მზად. გასაგები არის რომ ამისთანა თვითშემოქმედებამ, შეიძლება ძალიან საშიშ შედეგებამდე მიგვიყვანოს. ამიტომ რუსული მხარე სასწრაფოდ დამიკავშირდა და მთხოვა მოსკოვში ჩასვლა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა უარი განაცხადა 15 აგვისტოს ბერლინში გასამართ გაეროს გენერალური მდივნის მეგობართა ჯგუფის შეხვედრაში მონაწილეობაზე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; „აფსნიპრესის“ მიხედვით, [[სერგეი ბაგაფში|ბაღაფშმა]] ასევე უბრძანა თავდაცვის სამინისტროს, სამხედრო მზადყოფნაში მოიყვანა შეიარაღებული ძალების აღმოსავლეთის ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

===4 აგვისტო===
4 აგვისტოს რუსეთის 58-ე არმიის ხუთი ბატალიონი [[როკის გვირაბი]]ს სიახლოვეს იქნა დისლოცირებული, ჩრდილოეთ ოსეთის მხარეს.&lt;ref&gt;[http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 Talking Through Gritted Teeth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090504121022/http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 |date=2009-05-04 }}. [[BBC]] Monitoring, 6 August 2008&lt;/ref&gt; 4 აგვისტოს ღამით 10 ერთეული ჯავშანტექნიკა რუსეთიდან საქართველოში შემოვიდა და გაუნაწილდა დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 2 ერთეული ჯავშანტექნიკა სოფელ [[დმენისი|დმენისში]] დისლოცირებულ სეპარატისტებს გადაეცათ.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა: „რაც უნდათ, ის ისროლონ კიდევ, ვერაფერს ვერ დაგვიშავებენ და კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ, თავი შეიკავონ, დაანებონ ტერორისტულ საქმიანობას და პროვოკაციებს თავი; უფრო მეტი დრო გამონახონ, სამშვიდობო ინიციატივებს რომ გაეცნონ.“&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-4 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „რუსეთი დირიჟორობს ქმედებებს „ომის ილუზიის“ შესაქმნელად, რაც მიზნად ისახავს სამშვიდობო პროცესის განახლებისკენ მიმართული საერთაშორისო მცდელობების ჩაშლას“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] წარმომადგენელმა, კარმენ რომერომ, მხარეებს სიტუაციის განმუხტვისკენ მოუწოდა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ესტონეთი|ესტონეთის]] საგარეო საქმეთა სამინისტრო გამოვიდა ინიციატივით, რომ ცხინვალის რეგიონში სამშვიდობო მისია უნდა იკისრონ ქვეყნებმა, რომლებიც არ მონაწილეობენ კონფლიქტში „მშვიდობის შენარჩუნება ამ რეგიონებში იქნება შესაფერისი ამოცანა ევროკავშირისთვის. ჩვენ საერთაშორისო მცდელობები გვჭირდება სიტუაციის მოსაგვარებლად“. — განაცხადა ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; დაახლოებით 18:40 საათზე, ედუარდ კოკოითმა [[დონის კაზაკები|დონის კაზაკთა]] მეთურისა და [[სახელმწიფო დუმა|დუმის]] დეპუტატ [[ვიქტორ ვოდოლაცკი|ვიქტორ ვოდოლაცკისგან]] მიიღო დეპეშა სამხედრო დახმარების დაპირებით.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 

საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანმა, [[ალექსანდრე ლომაია|ალექსანდრე (კახა) ლომაიამ]], განაცხადა: „ეს არის მათ მიერ დადგმული სპექტაკლი იმისათვის, რომ აჩვენონ იმ ადამიანებს, ვინც აფინანსებს ამ რეჟიმს წლების განმავლობაში და ეს ადამიანები რუსეთის ფედერაციის მაღალ თანამდებობებზე არიან მოკალათებული, რომ საქმიანობის ილუზია შექმნან, რომ ზრუნავენ თავიანთ ხალხზე და ა.შ. არაფერი საერთო მათ განცხადებებს არ აქვთ რეალობასთან“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; მიმდინარე მოვლენები შეაფასა [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი|აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის]] სპიკერ გონსალო გალეგოსმა: „გვესმის, რომ ეუთო იძიებს ამ ინციდენტებს და ველით მათ მოხსენებას. ეს ინციდენტები ხაზს უსვამს სამხრეთ ოსეთში ეუთოს დამკვირვებელთა რაოდენობის დაუყოვნებლივ გაზრდის საჭიროებას, ასევე როკის გვირაბზე ერთობლივი ქართულ-რუსული მონიტორინგის განხორციელებას, რათა აღიკვეთოს იარაღის, საბრძოლო მასალებისა და შეიარაღებული ჯგუფების უკანონო გადაადგილება რეგიონში“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt;

===5 აგვისტო===
5 აგვისტოს განახლდა ქართული სოფლების დაბომბვა.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-5 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; 09:01 საათზე [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ]] სატელეფონო საუბრის მოსმენით შეიტყო სოფელ [[დვანი|დვანის]] განადგურების ბრძანების შესახებ, რომელიც გასცა თვითაღიარებული სამხრეთ ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა მინისტრ [[მიხეილ მინძაევი|მიხეილ მინძაევმა]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მეთვალყურეთა დასკვნაში, რომელსაც ხელი მოაწერა გენერალ მარატ კულახმეტოვმა, წერია, რომ 1 და 2 აგვისტოს ოსურმა მხარემ ქართულ სოფლებს აკრძალული იარაღით გაუხსნა ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; 15:10 საათზე რუსულმა მედია საშუალებებმა გაავრცელეს ინფორმაცია ცხინვალის რეგიონში 150 დაქირავებული ჩრდილოეთ კავკასიელის ჩასვლის შესახებ, [[დაქირავებული ჯარი|დაქირავებული მებრძოლები]] ცხინვალის რეგიონში ჩადიოდნენ 10 აგვისტომდე.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის არმიის თვითმავალი არტილერიის 40 ერთეული და ბოტლიხის 33-ე მოტომსროლელთა ბრიგადის სადაზვერვო ბატალიონმა გადაკვეთა [[როკის გვირაბი|როკის კვირაბი]] და შუერთდა ჯავასთან განლაგებულ შეიარაღებულ დაჯგუფებას, ხოლო როკის გვირაბთან მობილიზდა 58-ე არმიის ნაწილები, მათ შორის, 135-ე, ცალკეული მოტომსროლელთა პოლკი [[პროხლადნი|პროხლადნიდან]] ([[ყაბარდო-ბალყარეთი]]) და 653-ე მოტომსროლელთა პოლკი [[ზარამაგი|ზარამაგიდან]] ([[ჩრდილოეთი ოსეთი]]).&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დროს იმის საჩვენებლად, რომ საქართველო ომისათვის არ ემზადებოდა, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანიზაციით კონფლიქტის ზონაში ჩავიდნენ ჟურნალისტები და დიპლომატები, მათ შორის რუსეთის ელჩი საქართველოში [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ხელისუფლებამ გაავრცელა ინფორმაცია ოსურ ვებგვერდებზე ჰაკერული თავდასხმის შესახებ.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; „ევროკავშირს სურს, ისე როგორც არასდროს, ჩაერთოს საქართველოში არსებული კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარების გზების ძიებაში, მონაწილე მხარეებთან თანამშრომლობით და მოლაპარაკების არსებული ფორმატების მხარდაჭერით. ევროკავშირი კვლავ გამოდის ზომიერებისკენ და მოლაპარაკებების სწრაფი განახლებისკენ მოწოდებით“. — [[ევროკავშირი|ევროკავშირის]] მიერ გავრცელებული განცხადება.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

===6 აგვისტო===
6 აგვისტოს საქართველოს განცხადებით ქართულმა მხარემ [[ჯავშანტრანსპორტიორი]] დაკარგა, რის გამოც სამი ქართველი სამშვიდობო ჯარისკაცი დაიჭრა. იმავე ღამეს სროლებმა ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რის გამოც ქართულმა მხარემ სროლები განაახლა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18924 საქართველოს განცხადებით მიის ჯავშანტრანსპორტიორი ააფეთქეს], ''Civil Georgia'', [[7 აგვისტო]] 2008, იხ. ასევე: [https://web.archive.org/web/20080816000301/http://news.yahoo.com/s/afp/20080807/wl_afp/georgiasossetiarussiaunrestbattle_080807131144 Georgia reports 'large-scale battles' in rebel region], AFP, 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; ცხინვალის მცხოვრებლები გახიზვნას იწყებენ, ხოლო ქართულმა მხარემ ტანკები, არტილერია და ჯარები რეგიონის საზღვართან მიიყვანა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 Georgia shells its breakaway republic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080809235109/http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 |date=2008-08-09 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008; იხ. ასევე: [http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 Georgian tanks head for South Ossetia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080810063534/http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 |date=2008-08-10 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; 

დაიბომბა ქართული სოფლები: [[ერედვი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[დვანი]], [[ფრისი]] და [[ავნევი]].&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-6 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაიკეტა მაღაზიები და სხვა დაწესებულებები, ცხინვალის რუსულ სამხედრო ბაზაზე რუსი და ადგილობრივი მომსახურეები გაათავისუფლეს სამსახურებრივი უფლებამოსილების შესრულების ვალდებულებისგან.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; რეინტეგრაციის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრ თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა, რომ ესაუბრა რუსული მხარის თანათავმჯდომარეს შერეულ საკონტროლო კომისიაში, [[იური პოპოვი|იური პოპოვს]], რომელმაც დაადასტურა, რომ აპირებდა საქართველოში ჩამოსვლას და სამხრეთოსურ მხარესთან შეხვედრაზე დასწრებას, „მე ვესაუბრე ბატონ პოპოვს 17 წუთის წინ და მან მითხრა, რომ იგი [[თბილისი|თბილისში]] 7 აგვისტოს დილით ჩამოვა და შემდეგ ერთად გავემგზავრებით ცხინვალში. მოლაპარაკებები გაიმართება შერეული სამშვიდობო ძალების შტაბში (ცხინვალში).“&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტ [[ედუარდ კოკოითი|ედუარდ კოკოითმა]] და [[ბორის ჩოჩიევი|ბორის ჩოჩიევმა]] უარი განაცხადეს 7 აგვისტოს დაგეგმილ შერეულ სამშვიდობო მოლაპარაკებაში მონაწილეობაზე და ცხინვალში ჩავიდა [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებული სამეფოს]] საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი დენის კიფი.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

6 აგვისტოს შემდეგ შერეული სამშვიდობო ძალები წყვეტენ კონფლიქტის ზონის მონიტორინგს და პატრულირებას, ქართული ბატალიონის პროტესტი უგულველყვეს.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

===7 აგვისტო===
{{მთავარი|ცხინვალის ბრძოლა}}
[[ფაილი:Su-25Ub.JPG|thumb|left|ქართული არმიის სუ-25.]]
[[ფაილი:Su-27 low pass.jpg|thumb|left|რუსული არმიის კუთვნილი სუ-27, რომლის მსგავსი გამანადგურებლები რუსებმა ცხინვალის რეგიონის საჰაერო სივრცეზე კონტროლის აღსადგენად გამოიყენეს.]]

„კონფლიქტის ზონაში ამჟამად სნაიპერული ომი მიმდინარეობს სოფლის მცხოვრებთა წინააღმდეგ და ამ მომენტში ინტენსიური სროლები მოდის არტილერიიდან, ტანკებიდან და ხელსატყორცნი არტილერიული სისტემებიდან, რომლებიც კონფლიქტის ზონაში არალეგალურად იქნა შემოტანილი“ — განაცხადა [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილმა]] ადგილობრივი დროით 19:10 საათზე პირდაპირ სატელევიზიო გამოსვლაში.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18931 სატელევიზიო გამოსვლაში სააკაშვილი მშვიდობისკენ მოუწოდებს], ''Civil Georgia'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; თუმცა დღის ბოლოსთვის პრეზიდენტის ბრძანებით ქართულმა მხარემ ცალმხრივი სროლის შეწყვეტა გამოაცხადა. სააკაშვილმა მოუწოდა მხარეებს მოლაპარაკებებისკენ „ნებისმიერ ფორმატში“ და პირობა სამხრეთ ოსეთის სრულ ავტონომიაზე ძალაში დატოვა, ასევე საყოველთაო ამნისტია გამოაცხადა სეპარატისტებისთვის, ხოლო საერთაშორისო თანამეგობრობას მოუწოდა მხარეთა შორის მოლაპარაკებებისთვის შუამდგომლობა გაეწია.&lt;ref name=&quot;Jamestown Goals&quot;&gt;{{cite web|url=http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|title=The goals behind Moscow's Proxy Offensive in South Ossetia|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080809151750/http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|archivedate=2008-08-09}}&lt;/ref&gt;

03:25 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელიც ადასტურებდა რუსული ჯარების საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლას როკის გვირაბის გავლით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-7 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; მთელი დღის განმავლობაში საქართველოს მიერ კონტროლირებული ტერიტორიების მიმართულებით ინტენსიური ცეცხლი გახსნეს სოფლებიდან: [[დმენისი]], [[უბიათი]] და [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; გაზეთ „იუჟნაია ოსეტიას“ მიხედვით, [[ედუარდ კოკოითი|კოკოითი]] [[ჯავა|ჯავაში]] გაემგზავრა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს წარმომადგენლებთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 09:30 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელშიც დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალების წარმომადგენელი ლაპარაკობს ქართული სოფლებზე, [[ავნევი|ავნევსა]] და [[დვანი|დვანზე]] დაგეგმილი შეტევის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

მოგვიანებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა რუსეთის შეიარაღებული ძალების ცოცხალი ძალისა და სამხედრო ტექნიკის საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლის შესახებ და რუსეთის ნაბიჯს სუვერენული სახელმწიფოს წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; იური პოპოვმა განაცხადა: „მე აქ ჩამოვედი მოლაპარაკებებისთვის, მაგრამ რამდენადაც ვიცი, სამხრეთ ოსეთის მხარე, ბოლოს განვითარებული მოლენებიდან გამომდინარე, ეჭვქვეშ აყენებს მოლაპარაკებების საჭიროებას და თუ ეს მართლაც ასეა, უკვე ტრადიციად მექცა, რომ მაქოსებური დიპლომატია უნდა შევასრულო“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სეპარატისტების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან აფრენილმა, სავარაუდოდ, რუსულმა სამხედრო თვითმფრინავმა, სოფელ [[შავშვები|შავშვებთან]], საქართველოს სამხედრო რადარიდან 300-500 მეტრის მოშორებით, რამდენიმე ბომბი ჩამოყარა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 12:00 სეპარატისტული აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა გასცა შეიარაღებული ძალების მზადყოფნაში მოყვანა, ოსი სეპარატისტების მხარდასაჭერად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 14:00 საათზე დაიბომბა ავნევის ქართული საგუშაგო მსხვილკალიბრიანი არტილერიით დე ფაქტო რეჟიმის მიერ კონტროლირებულ სოფელ ხეთაგუროვოდან. დაიღუპა 2 და დაიჭრა 5 ქართველი ჯარისკაცი და განადგურდა 1 ჯავშანმანქანა. სოფლის დაბომბვა 16:00 საათამდე გაგრძელდა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა სოფლები: [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ქურთა (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ქურთა]], [[თამარაშენი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|თამარაშენი]], [[ზემო ფრისი]] და [[შავშვები]], რუსული ტანკები გამოჩნდა სოფელ [[მეღვრეკისი|მეღვრეკისში]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

14:30 საათზე [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ]] გამოაცხადა მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარემ, რუსმა ოფიცერმა, ანატოლი ბარანკევიჩმა, განაცხადა, რომ ჩრდილოეთ ოსეთიდან, როკის გვირაბის გავლით საქართველოს სუვერენულ ტერიტორიაზე შემოსული შეიარაღებული ჯგუფები სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს საქართველოს წინააღმდეგ ბრძოლაში უერთდებიან.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ შეშფოთებული არიან სამხრეთ ოსეთის წინააღმდეგ საქართველოს სამხედრო მზადებით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 16:00 საათისათვის განახლდა ნულის და ავნევის დაბომბვა. სამხრეთ ოსეთის სეპარატისტებმა ქვეითთა საბრძოლო მანქანა ააფეთქეს, დაიჭრა სამი ქართველი ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

{{ციტატა|გორის სამხედრო ჰოსპიტალში, საქართველოს პრეზიდენტმა სროლის შედეგად დაჭრილი ორი ქართველი ჯარისკაცი მოინახულა და განაცხადა:2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება.მე მინდა ვთქვა, რომ ბოლო დღეების განმავლობაში, მიუხედავად იმისა, რომ გვაქვს მუდმივი კონტაქტი რუსეთის ფედერაციის დიპლომატებთან, გრძელდება ყოველდღიური თავდასხმები ქართველ პოლიციელებზე, ქართველ სამშვიდობოებზე და მშვიდობიანი მოსახლეობით დასახლებულ სოფლებზე. მე მინდა პირდაპირ ვთქვა და დარწმუნებული ვარ, რომ კონფრონტაციის გაღრმავება არ შედის რუსეთის ფედერაციის ინტერესებში და, რა თქმა უნდა, არ შედის საქართველოს ინტერესებში.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;|მიხეილ სააკაშვილი}}

რუსეთის საინფორმაციო სააგენტოებისთვის მიცემულ ინტერვიუში სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტმა, ედუარდ კოკოითმა, თქვა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოს ხელისუფლება რეგიონიდან არ გაიყვანს შეიარაღებულ ჯარებს, მათგან „ტერიტორიის გაწმენდა“ დაიწყება.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

15:00–17:00 საათებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი, [[თემურ იაკობაშვილი]], გაემგზავრა ცხინვალში, სადაც დაგეგმილი იყო ოსურ მხარესთან მოლაპარაკება. შეხვედრაზე არ გამოცხადდა არც რუსეთის წარმომადგენელი იური პოპოვი, არც სეპარატისტული მთავრობის წარმომადგენელი ბორის ჩოჩიევი. იაკობაშვილს შეხვდა სამშვიდობო ძალების სარდალი მარატ კულახმეტოვი, რომელმაც სახელმწიფო მინისტრს უთხრა, რომ ვერ ახერხებდა ედუარდ კოკოითთან დაკავშირებას და შექმნილ ვითარებაში რუს მშვიდობისმყოფელებს აღარ შეეძლოთ ვითარების კონტროლი. კულახმეტოვმა ურჩია საქართველოს მთავრობას ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; პოპოვმა შეხვედრაზე არ მისვლის მიზეზად მანქანის დაშვებული საბურავი დაასახელა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:00 საათზე მარატ კულახმეტოვმა უარს თქვა ცხინვალის შტაბში მომუშავე ქართველი სამხედროების უსაფრთხოების უზრუნველყოფაზე, რის შედეგადაც ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა, გასცა ბრძანება ქართველი ოფიცრების მიერ ცხინვალის შტაბის დატოვების შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:10 საათზე, მიუხედავად მძიმე დანაკარგებისა და ქართული სოფლების უწყვეტი დაბომბვისა, საქართველოს სამართალდამცავმა ორგანოებმა და სამშვიდობოებმა ცალმხრივად შეწყვიტეს ცეცხლი, სიტუაციის დეესკალაციისთვის, რის შესახებაც თემურ იაკობაშვილმა მარატ კულახმეტოვს წინასწარ აცნობა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

მედიაში გავრცელდა [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაშავებული მოსახლეობის ვიდეოები.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 19:00 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა სატელევიზიო მიმართვისას დაადასტურა ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა და რუსეთისა და დე ფაქტო რეჟიმების მეთაურებს მოლაპარაკებებისკენ მოუწოდა, სიტყვით გამოსვლისას მიხეილ სააკაშვილმა თქვა: „რამდენიმე საათის წინ გავეცი ბრძანება, ძალიან მტკივნეული ბრძანება, როგორც უმაღლესმა მთავარსარდალმა, რომ არც ერთმა ქართულმა შენაერთმა, არც ერთმა ჩვენი კონტროლის ქვეშ მყოფმა პოლიციურმა და სხვა შენაერთმა არ გახსნას ინტენსიური ცეცხლი ძალიან ინტენსიური დაბომბვის შესაჩერებლად“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

ცეცხლის ორმხრივ შეწყვეტაზე სააკაშვილის წინადადების შემდეგ თავდასხმებმა ქართულ სოფლებზე უფრო მწვავე ხასიათი მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |title=S Ossetia fights Georgian troops out of occupied height |publisher=[[Itar-Tass]] |date=2008-08-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080820064359/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |archivedate=2008-08-20 |accessdate=2009-08-02 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=BBC_HeavyFighting&gt;{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm |title=Heavy fighting in South Ossetia |publisher=BBC News |date=2008-08-08 }}&lt;/ref&gt; სოფელი [[ავნევი]] თითქმის სრულიად განადგურდა, [[თამარაშენი (ცხინვალის რაიონი)|თამარაშენი]] და [[ფრისი]] დაიბომბა, ხოლო სანაკოევის ადმინისტრაციის შენობა - [[ქურთა]]ს პოლიციის სადგური, არტილერიის ინტენსიური ცეცხლის ქვეშ მოექცა. 7 აგვისტოს საღამოს  22:00 [[ოსები]] სოფელ [[ავნევი]]ს აღებას ზეიმობდნენ.

23:00 საათისთვის საქართველოს მთავრობამ მიიღო ინფორმაცია, რომ [[როკის გვირაბი]] გადმოკვეთა რუსეთის ჯავშანტექნიკის კოლონამ, რომელიც 100-ზე მეტი ერთეულისგან შედგებოდა. [[საქართველოს მთავრობა]] დაუკავშირდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების]] წარმომადგენელ [[მეთიუ ბრაიზა|მეთიუ ბრაიზას]] და შეატყობინა მას, რომ შექმნილ ვითარებაში თავდაცვის ერთადერთი გზა, როკის გვირაბიდან გამომავალი რუსეთის სამხედრო ტექნიკის შეკავება იყო.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 23:35 საათზე რუსეთის ჯარის შემოჭრის და ცენტრალური ხელისუფლების კონტროლირებადი სოფლების უწყვეტი დაბომბვის საპასუხოდ, საქართველოს პრეზიდენტმა [[საქართველოს თავდაცვის ძალების გენერალური შტაბი|საქართველოს შეიარაღებული ძალების გენერალურ შტაბს]] სამი ბრძანება მისცა&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;:

# დაიცვან [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] სამოქალაქო მოსახლეობის უსაფრთხოება.
# გაანეიტრალონ სეპარატისტების საცეცხლე პოზიციები, საიდანაც სამოქალაქო მოსახლეობას, ქართველ მშვიდობისმყოფელებს და მოსახლეობას უხსნიდნენ ცეცხლს.
# შეაჩერონ რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებული ძალების მოძრაობა როკის გვირაბიდან ცხინვალის რეგიონში.

დაახლოებით 23:50 საათზე ცეცხლი გახსნა ქართულმა არტილერიამ და გვიან ღამით ქართული სამშვიდობო ბატალიონის მეთაურმა მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა, რომ ოსური მხრიდან სროლის განახლების გამო მიღებულია გადაწყვეტილება ცხინვალში კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ. მოგვიანებით ოფიციალურმა თბილისმა განაცხადა, რომ გენერალი ყურაშვილი არ იყო უფლებამოსილი, გაეკეთებინა განცხადება კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

7 აგვისტოს საღამოს 11:30 საათზე ქართულმა მხარემ საპასუხო სამხედრო ოპერაცია დაიწყო, რომლის მიზანი სამშვიდობო ჯარების სარდალ ყურაშვილის განცხადებით, რეგიონში „კონსტიტუციური წესრიგის“ დამყარება იყო.&lt;ref name=sundaytimes-20081109&gt;{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5114401.ece|title=პირველად ქართველებმა გაისროლეს, ამბობენ ბრიტანელი მონიტორები|publisher=[[სანდეი ტაიმზი]]|date=9 ნოემბერი 2008|author=ჯონ სვეინი|accessdate=2008-11-12}}&lt;/ref&gt; 11:45 საათზე [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მონიტორების განცხადებით ჭურვები ცხინვალზე ყოველი 15-20 წამის ინტერვალით ეცემოდა.&lt;ref name=sundaytimes-20081109 /&gt; ედუარდ კოკოითის განცხადებით, მისი ძალები ქართველებს ცხინვალის მისადგომებთან ებრძოდნენ. ქართული დაზვერვის ცნობით&lt;ref name=&quot;NYTFreshev&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia offers fresh evidence on war's start] ''[[ნიუ-იორკ ტაიმზი]]'' 15 სექტ., 2008.&lt;/ref&gt; და რამდენიმე რუსულ წყაროზე დაყრდნობით, 58-ე რუსული არმია სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე შემოვიდა [[როკის გვირაბი]]თ, სანამ ქართული მხარე იერიშს დაიწყებდა.&lt;ref&gt;[http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 ჯარისკაცები პერმიდან ომის ეპიცენტრში არიან] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090606165130/http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 |date=2009-06-06 }}, ''პერმის ახალი ამბები'', 08.08.2008. პერმის გაზეთი აცხადებს, რომ ერთ-ერთმა ჯარისკაცმა შინ დარეკა და თქვა &quot;ჩვენ გადავედით იქ [სავარაუდოდ სამხრეთ ოსეთში] 7 აგვისტოს. მთელი 58-ე არმია.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[ცხოვრება გრძელდება (სტატია)|ცხოვრება გრძელდება]], [[კრასნაია ზვეზდა]], რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ოფიციალური გაზეთი, 3 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[იულია ლატინინა]], [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8389 განსხავებული მოსაზრებები ბატონ ბასტრიკინსა და სამხრეთ ოსეთის პროკურორს შორის], &quot;ყოველდღიური ჟურნალი&quot;, 11 სექტემბერი 2008, &quot;ომამდე, 6 აგვისტოს, ჟურნალისტები, რომლებიც წინასწარ გაიგზავნენ ომზე სიუჟეტის მოსამზადებლად... აცხადებენ, რომ მათ 58-ე არმია როკის გვირაბის ქართულ მხარეს ნახეს&quot;.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.newsru.com/russia/11sep2008/voshli.html რუსლი არმია სამხრეთ ოსეთში სამხედრო ქმედებების დაწყებამდე შევიდა] News.ru&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.grani.ru/Politics/Russia/m.141510.html დროის საკითხი (რუსულად)] კომენტარი ილია მილშტეინის&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.moscowtimes.ru/article/600/42/372391.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120523210654/http://www.themoscowtimes.com/news/article/moscow-claims-media-war-win/372391.html |date=2012-05-23 }} [[მოსკოუ ტაიმზი]], ნიკოლაუს ფონ ტვიკელი, &quot;Moscow Claims Media War Win&quot;,17 ნოემბერი 2008, აფხაზეთის ბაგაფში 7 აგვისტოს: &quot;ბატალიონი ჩრდ. კავკაიის რეგიონიდან შემოვიდა.&quot;&lt;/ref&gt; თუმცა, მიუხედავად ამისა, ქართულმა მხარემ უტყუარი მტკიცებულება იმაზე, რომ რუსეთი ქვეყანაში შემოიჭრა მანამ, სანამ ქართველები ოპერაციას დაიწყებდნენ, ან ის, რომ სიტუაცია ქართველებისთვის ოსურ ზონაში იმდენად მძიმე იყო, რომ ფართომასშტაბიანი სამხედრო ოპერაცია გარდაუვალი იყო, ვერ შეძლო.

7 აგვისტოსთვის [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს]] განცხადებით ათი ჯარისკაცი დაიღუპა.&lt;ref name=&quot;heavy fighting&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm Heavy fighting in South Ossetia], ''[[BBC News]]'', 8 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|title=The Raw Story - Georgia, rebel region to hold talks after clashes: report|accessdate=2008-08-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813134336/http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;

დღის განმავლობაში, რუსულ მედიაზე დაყრდნობით, ქალაქში სულ მცირე 15 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. 

=== 8 აგვისტო ===
{{მთავარი|გორის ოკუპაცია (2008)}}

4:45 საათზე საქართველოს რეინტეგრაციის სახელმწიფო მინისტრმა თემურ იაკობაშვილმა გამოაცხადა, რომ ცხინვალი თითქმის აღებული იყო და რომ ქართული ძალები რეგიონის ორ-მესამედს აკონტროლებდნენ. ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტი [[თაიმურაზ მამსუროვი]]ს განცხადებით, საქართველოს შეიარაღების რამდენიმე [[სუხოი სუ-25]] თვითმფრინავი დაესხა თავს, როგორც თავად იძახის, [[ვლადიკავკაზი]]დან წამოსულ ჰუმანიტარულ ტვირთს. თვით მამსუროვი, რომელიც ამ კონვოის მოყვებოდა, უვნებელი გადარჩა. მისივე განცხადებით, ასობით შეიარაღებული მოხალისე დაიძრა ჩრდილოეთ ოსეთიდან ცხინვალის რეგიონში. აფხაზეთის ლიდერი სერგეი ბაგაფშის განცხადებით, მოხალისეები აფხაზეთიდანაც გაემართნენ სამხრეთ ოსეთის დასახმარებლად.

გაეროს უსაფრთხოების საბჭომ სასწრაფო შეხვედრა გამართა ნიუ-იორკში, გამოხატა რა „სერიოზული შეშფოთება კონფლიქტის ესკალაციის გამო“. გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისრის განცხადებით ჩრდილოეთ ოსეთში 1100 ლტოლვილი გადავიდა კონფლიქტის ზონიდან.

[[ფაილი:Russian convoy heading to Tskhinvali.jpg|thumb|300px|რუსული სამხედრო კოლონა სოფ. ჯავასთან.]]
8 აგვისტოს დილას, რუსეთის პრემიერ-მინისტრმა, ვლადიმირ პუტინმა, რომელიც [[პეკინის ოლიმპიური თამაშები|პეკინის ოლიმპიური თამაშების]] გახსნაზე იმყოფებოდა, დაგმო საქართველოს „აგრესიული ქმედებები“ და თქვა, რომ რუსეთი ამ ქმედებებს უპასუხოდ არ დატოვებდა. 09:30 საათზე პრეზიდენტმა მედვედევმა სასწრაფო შეხვედრა გამართა მთავრობის წევრებთან, კონფლიქტის შესახებ რუსეთის შესაძლო მოქმედების გეგმის შესამუშავებლად.

ნახევარ საათში, საქართველოს წყაროების ცნობით, სამი რუსული [[სუ-24]] საქართველოს საჰაერო სივრცეში იჭრება და ორ ბომბს აგდებს [[ქარელი]]ს პოლიციის სადგურთან. ამავე წყაროს ცნობით რამდენიმე ბომბი [[გორი]]ს სიახლოვესაც ჩამოვარდა, თუმცა მათ მსხვერპლი არ მოჰყოლია. რუსეთის წარმომადგენლებმა ეს ცნობები უარყვეს, თუმცა ფაქტები დაადასტურა ბრიტანულმა გაზეთმა „[[დეილი ტელეგრაფი]]“.

11:40 საათზე სააკაშვილის ბრძანებით მობილიზირებულ იქნა ქართული სარეზერვო ჯარები რუსეთის მიერ „ფართომასშტაბიანი სამხედრო აგრესიისგან“ თავდაცვისთვის და მოუწოდა რუსეთს შეეწყვიტა „ქართული ქალაქების დაბომბვა“. სამხრეთ ოსეთში რუსეთის გარნიზონის მეთაურის განცხადებით ქართული ნაღმები ცხინვალში პირდაპირ მათ ყაზარმებს მოხვდა, რის შედეგადაც 12 რუსი სამხედრო დაიღუპა, ხოლო 30 დაიჭრა.

ქართული მხარის ცნობით, 15:00 საათზე მათ სამსაათიანი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადეს ცხინვალიდან მშვიდობიანი მოქალაქეების უვნებლად გასასვლელად, თუმცა ეს განცხადება უარყო რუსეთის ჯარების წარმომადგენელმა ცხინვალში, [[მარატ კულახმეტოვი|მარატ კულახმეტოვმა]].

[[რუსეთის 58-ე საერთო-საჯარისო არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] ტანკების კოლონამ დაიწყო ცხინვალისკენ მოძრაობა, რეგიონში რუსული ძალების მისაშველებლად. ქართული მედიის ცნობით, რუსული კოლონა 150 ტანკისგან, ჯავშანტრანსპორტიორისგან და სხვა დანადგარებისგან შედგებოდა. 8 აგვისტოს პრესის მიერ გავრცელებული ვიდეო ჩანაწერებიდან ჩანს კონფლიქტის ზონისკენ მომავალი [[Т-72]] ტანკები, [[БМП-2]] საქვეითო საბრძოლო მანქანები და 152 მმ 2C3 Akatsia თვითმავალი [[ჰაუბიცა|ჰაუბიცები]], ასევე რეაქტიურლი არტილერიის დანაყოფები.

რუსული მედიის განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან უკან იხევენ და რუსული სუ-24 და [[სუ-27]] თვითმფრინავები სრულიად აკონტროლებდნენ ცხინვალის საჰაერო სივრცეს.

კულახმეტოვის განცხადებით მძიმე არტილერიის გამო ცხინვალი თითქმის სრულიად დანგრეული იყო. [[ფრანს პრესი]]ს ცნობით, 12:00 საათზე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს განცხადებით, თუ ცნობები რუსული ტანკების შესახებ ცხინვალის რეგიონში დადასტურდებოდა, საქართველო რუსეთს ომს გამოუცხადებდა. რუსეთის ტანკების ცხინვალში შესვლა მცირე ხანში დაადასტურა [[CNN]]-მა. იმავე ღამეს რუსული და ოსური ძალები ქალაქის დიდ ნაწილს აკონტროლებდნენ. რუსეთის ავიამოიერიშეებმა გორის დაბომბვა დაიწყეს.&lt;ref name=jets&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7550804.stm რუსლი ავიამოიერიშეები ქართულ ქალაქს ესხმიან], [[BBC News]], 9 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;

* საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ცნობით რუსულმა ბომბდამშენებმა ორი ბომბი ჩამოაგდეს [[ვაზიანის სამხედრო ბაზა]]ზე. რუსულმა თვითმფრინავებმა ასევე დაბომბეს სამხედრო აეროდრომი [[მარნეული|მარნეულში]], რამაც ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რომელთაგან სამი ქართველი ჯარისკაცი იყო.
* დაახლოებით 23:45 წუთზე, რუსულმა ბომბდამშენებმა იერიში მიიტანეს ქალაქ [[ფოთი|ფოთზე]], კერძოდ კი — პორტზე. ასევე 58-ე არმიის კუთვნილი ოპერატიულ-ტაქტიკური სარაკეტო კომპლექს ე.წ. ტოჩკა-უ-თი (რომლებიც [[ოჩამჩირე]]ში იყო განთავსებული) გაშვებულ იქნა ორი რაკეტა, რომელიც [[ფოთი]]ს ცენტრის მიმდებარე ტერიტორიაზე ჩამოვარდა.

[[ფაილი:Russian Bomb in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული ბომბი ფოთში]]
სააკაშვილის განცხადებით საქართველო უკან იწვევდა [[ერაყი|ერაყში]] მყოფ I ბრიგადის 2000 ჯარისკაცს.

=== 9 აგვისტო ===
[[ფაილი:Gori Bombardment by Russian Air Force 090808.jpg|thumb|300px|რუსული მოიერიშეები გორის საცხოვრებელ კორპუსებს ბომბავენ. ფოტო: როიტერი]]

რუსული მედიის განცხადებით სროლები რუსულსა და ქართულ მხარეებს შორის ღამით ისევ განახლდა. კახა ლომაიამ როიტერს განუცხადა, რომ სააკაშვილი ქვეყანაში სამხედრო მდგომარეობის გამოცხადებას აპირებდა. ლომაიას განცხადებით რუსებმა ასევე დაბომბეს ფოთის პორტი და აგრძელებდნენ სამოქალაქო და ეკონომიკური ინფრასტრუქტურის დაბომბვას. დილით ადრე, ასევე დაიბომბა ვაზიანის აერდრომის ასაფრენი ბილიკი. საქართველომ აკრძალა რუსული ტელეარხების ტრანსლაცია ქვეყანაში, რუსეთის მხრიდან საინფორმაციო ომის წარმოების გამო. ამასობაში, რუსეთმა გაწყვიტა საჰაერო კავშირი საქართველოსთან. ამ დროისთვის გაერომ ვერ შეძლო კონსენსუსი მიეღწია განცხადებისთვის შესაფერისი ფორმულირების შერჩევისთვის.

* დილით ადრე რუსეთის ბომბდამშენებმა დაბომბეს [[სენაკი]]ს სამხედრო ბაზა. დაიღუპა 13 ქართველი ჯარისკაცი და ათზე მეტი დაიჭრა.
* დაახლოებით 9:00 საათზე უცნობი წყარო რუსეთის სამხედრო სამეთაურო ცენტრიდან რუსულ მედიას ატყობინებს, რომ 58-ე არმიის ქვედანაყოფებმა სრულიად გაწმინდეს ცხინვალი ქართული ჯარებისგან. მოგვიანებით ეს ინფორმაცია რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ დაადასტურა.
* 9:27 საათზე როიტერის ცნობით, ორმა რუსულმა მოიერიშემ ქართული არტილერიის პოზიციები დაბომბა [[გორი|გორთან]]. ხუთი ადამიანი დაიღუპა, როდესაც სულ მცირე ერთი ბომბი საცხოვრებელ კორპუსს მოხვდა ქალაქ გორში.&lt;ref name=&quot;jets&quot;/&gt;
* 9:41 საათზე Lenta.ru (RIA ნოვოსტზე ბმულით) იტყობინება, რომ რუსეთის საჰაერო ძალების ფსკოვის 76-ე საჰაერო დივიზია ცხინვალში შევიდა. რუსეთის სახმელეთო ჯარების მეთაურის, იკორ კონაშენკოვის განცხადებით, ისინი გადაიყვანეს რუსული სახმელეთო ჯარების გასაძლიერებლად. მანვე განაცხადა, რომ რუსეთის საჰაერო ძალების 98-ე ივანოვოს დივიზია და მოსკოვის 45-ე სადაზვერვო ჯგუფი „სპეცრაზმი“ ასევე გადაინაცვლებს კონფლიქტის რეგიონში. ეს ინფორმაცია დაადასტურა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახურმა.
* 9:57 საათზე რუსული მხარე იუწყება, რომ 58-ე არმიამ სრულიადა გაწმინდა ცხინვალი ქართული შეიარაღებული ძალებისგან.
* 10:30 საათზე რუსულმა გენერალურმა შტაბმა დაადასტურა მათი ორი მოიერიშეს ჩამოგდება (სუ-25 და ტუპოლევ [[ტუ-22მ]]). ქართული მხარის განცხადებით, ჩამოგდებულია 10 რუსული მოიერიშე თვითმფრინავი. ოსების განცხადებით მათ ორი ქართული თვითმფრინავი ჩამოაგდეს. ქართველი ჩინოვნიკის განცხადებით მათ ჩამოაგდეს რუსული მოიერიშე და შეიპყრეს პილოტი.
* 11:10 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა ქვეყანაში საომარი მდგომარეობა გამოაცხადა 15 დღის განმავლობაში.
* 12:30 საათზე სამხრეთ ოსეთში რუსებმა საპარაშუტო დესანტი გადმოსხეს. პრეზიდენტი სააკაშვილი საკუთარ გამოსვლაში მხარეებს ცეცხლის შეწყვეტაზე მოუწოდებს.
[[ფაილი:Victim of 2008 Gori Bombing.jpg|thumb|300px|რუსების მიერ გორის დაბომბვის შედეგად დაღუპული და დაჭრილი მოქალაქეები.]]
* 13:41 საათზე მედიის ცნობით რუსეთის საჰაერო ძალებმა დაბომბეს [[კოდორის ხეობა]]. ეს ცნობა დაადასტურა რაულ ქირიამ, აფხაზეთის დევნილი მთავრობის მედია ცენტრის ხელმძღვანელმა. თუმცა აფხაზეთის დე-ფაქტო პრეზიდენტის სერგეი ბაღაფშის განცხადებით, ეს იყო აფხაზური ავიაცია და არა რუსული.
* საქართველოს მთავრობის წყაროზე დაყრდნობით, როკის გვირაბი, რომელსაც რუსები იყენებდნენ მძიმე ტექნიკის შემოსაყვანად, განადგურებულია&lt;ref&gt;ეს ფაქტი შემდგომში არ დადასტურდა.&lt;/ref&gt;. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ცნობა უარყო.
* აშშ-ის საელჩომ საქართველოს საკუთარი შტატის ევაკუაცია მოახდინა ერევანში. ასევე მოუწოდა ყველა ამერიკის მოქალაქეს ქვეყნის დატოვება.
* რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაურის თანაშემწე ვლადიმირ ივანოვმა განაცხადა, რომ ბრძოლები მიმდინარეობდა სოფ. [[ნიქოზი|ნიქოზთან]].
* ლიტვის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[პეტრას ვაიტიეკუნასი]], საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრთან ერთად გორის რეგიონში ჩადის. ბატონი ვაიტეკუნასის განცხადებით ნგრევისა და მსხვერპლის რაიოდენობა შოკის მომგვრელია. მან დახმარება აღუთქვა რეგიონს.
* აზერბაიჯანის მედიის ცნობით, რამდენიმე ეროვნებით ქართველი [[კახი]]სა და [[ზაქათალა (ქალაქი)|ზაქათალის]] რეგიონებიდან საქართველოში გადავიდა ქართულ ჯარებთან შესაერთებლად.

=== 10 აგვისტო===
[[ფაილი:T813 army2.JPG|thumb|250px|ჩეხური [[RM-70]] ზალპური ცეცხლის საარტილერიო დანადგარი. მსგავსი მანქანები გამოიყენა ქართულმა მხარემ [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში.]]
[[ფაილი:ЧФ РФ крейсер Москва 2.jpg|thumb| 250px |[[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]].]]

[[როიტერი]]ს ცნობით სამხრეთ ოსეთის ოფიციალური განცხადებით ბრძოლები ცხინვალის სამხრეთ შემოსასვლელთან დასრულდა შუაღამისთვის; თუმცა ამ განცხადების სარწმუნოება სადავო გახდა. ასევე როიტერის ცნობით რუსეთის 58-ე არმიის მეთაური სამხრეთ ოსეთში, გენერალ-ლეიტენანტი [[ანატოლი ხრულიოვი]] ქართველებმა დაჭრეს ცხინვალთან კვირა დილას.&lt;ref name=&quot;Russian general wounded in Georgia's rebel region&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSL9494498
|title=Russian general wounded in Georgia's rebel region
|publisher=Reuters
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot; /&gt;

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მტკიცებით რუსეთმა 6000 ჯარისკაცი შემოიყვანა სამხრეთ ოსეთში ხმელეთით და 4000 ჯარისკაცი აფხაზეთში ზღვით, რომლებიც გამთენიისას შეტევისთვის იყვნენ მზად.&lt;ref name=&quot;alertnet mass&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|title=Russian forces mass against Georgia, says official
|publisher=Reuters AlertNet
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812114255/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc pullout&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552012.stm
|title=Georgia 'pulls out of S Ossetia'
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;
ვლადიმირ პუტინი პეკინის ოლიმპიური თამაშების გახსნის ცერემონიის შემდეგ ჩრდილოეთ ოსეთში ჩაფრინდა, მისი თქმით „ჰუმანიტარული მისიის“ სახელმძღვანელოდ, და განაცხადა, რომ საეჭვო იყო ამ ეტაპზე სამხრეთ ოსეთის საქართველოში ინტეგრაციის ალბათობა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552016.stm
|title=Western words fall on deaf Russian ears
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt; მისი სპიკერის რწმუნებით, ამ ვიზიტს სამხედრო დანიშნულება არ ჰქონდა და დილით პუტინი გორკიში გაემგზავრა რუსეთის პრეზიდენტ მედვედევთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&amp;sid=aPLDNxutvt7M
|title=Russian Ships Steam Toward Georgia as Conflict Grows
|publisher=[[Bloomberg]]
|first=Paul
|last=Abelsky
|author2=Alex Nicholson
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

პუტინის თქმით მთავრობა მზად იყო 10.1 მილიარდი რუსული რუბლი (დაახ. 425 მილიონი აშშ-ის დოლარი) გამოეყო რეგიონის დასახმარებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|title=aid to south ossetia from russia|accessdate=2008-08-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811174947/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|archivedate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 07:23 საათზე იტყობინებოდნენ რუსეთის ფლოტის ხელმძღვანელობის განცხადებაზე დაყრდნობით, რომ რამდენიმე რუსული სამხედრო გემი საქართველოს სანაპიროს მიუახლოვდა, მათ შორის შავი ზღვის ფლოტის [[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]], საესკორტო გემი [[სმეტლივი]], სამი ვრცელი აერობილიკიანი ჯავშნოსანი და რამდენიმე დამხმარე გემი. წყაროს ცნობით, რუსული გემები საქართველოს სანაპიროს არ ბლოკავდნენ, ვინაიდან „რუსეთი არ ომობდა საქართველოსთან“.&lt;ref name=&quot;navy&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/moscow/
|title=К грузинской границе прибыл ракетный крейсер &quot;Москва&quot;
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ოპერაციის გაცხადებული მიზანი ლტოლვილთათვის დახმარების გაწევა იყო, თუმცა სხვა წყარომ ასევე რუსული ფლოტის მმართველობიდან განაცხადა, რომ კონვოის მიზანი საქართველოში ზღვით სამხედრო მოწყობილობის მიწოდების შეზღუდვა იყო.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt; საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა [[ალექსანდრე ლომაია]]მ განაცხადა, რომ რუსული გემები აფხაზეთის პორტ [[ოჩამჩირე]]ში შევიდნენ. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ამ ფაქტს არ ადასტურებს.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt;

ქართული მხრიდან სამხედრო აქციების შესახებ ურთიერთგამომრიცხავი ცნობებია. ქართული მხარის განცხადებით, მათი ჯარები გამოდიოდნენ სამხრეთ ოსეთიდან, ხოლო საქართველოს საგარეო სამინისტრომ განაცხადა, რომ საქართველო ცალმხრივ ცეცხლის შეწყვეტას აცხადებდა. თუმცა რუსეთის მხარემ ცეცხლის შეწყვეტაზე უარი თქვა, ვინაიდან მათი მტკიცებით ქართული ჯარები უკან დახევის ნაცვლად პოზიციებს იცვლიდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |title=Russian news agencies report sunken Georgian ship — Yahoo! News |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811225805/http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |archivedate=2008-08-11 }}&lt;/ref&gt; საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპიკერ [[შოთა უტიაშვილი]]ს განცხადებით, „ქართულმა ჯარებმა სრულიად დატოვეს სამხრეთ ოსეთი“, მაშინ როცა საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრი [[თემურ იაკობაშვილი]]ს განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან გამოვიდნენ.&lt;ref name=&quot;yahoo russia observation&quot;&gt;
{{cite news
|url=http://in.news.yahoo.com/20/20080810/1422/twl-georgia-says-its-troops-have-left-s.html
|title=Georgia says its troops 'have left S Ossetia'
|publisher=Yahoo
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ქართულ მხარეს ჯარები გაჰყავდა, სამშვიდობოების ძალების დაზვერვის ცნობაზე დაყრდნობით.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/10/georgia.russia1?gusrc=rss&amp;feed=networkfront
|title=Georgia withdraws troops from South Ossetian capital
|first=Helen
|last=Womack 
|publisher=[[გარდიანი]]
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

სერგეი ბაღაფშმა განაცხადა, რომ მან 1000 ჯარისკაცი გაგზავნა კოდორის ხეობაში და მობილიზაცია გამოაცხადა. მან ასევე გააფრთხილა, რომ აფხაზეთი მზად იყო „კანონის დასამყარებლად“ და უფრო მეტზე წავიდოდა, თუ ქართველები წინააღმდეგობას გაწევდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSLA578672|title=Georgia rebel region sends troops to disputed gorge|publisher=[[Reuters]]|date=[[2008-08-10]]|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

10 აგვისტოს 6:20 საათზე საქართველომ ცეცხლის შეტყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოლაპარაკება შესთავაზა. რუსეთმა დაადასტურა შემოთავაზების მიღება, თუმცა განაცხადა, რომ „ქართველებს არ შეუწყვეტიათ სამხედრო მოქმედებები სამხრეთ ოსეთში და დაბომბვას აგრძელებენ.“ &lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26320 საქართველოს ჯერ არ შეუწყვეტია ცეცხლი — ინტერფაქსი]&lt;/ref&gt;

მიუხედავად ამისა, რუსეთის და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრებმა სატელეფონი საუბარი გამართეს. საუბარი იმით დასრულდა, რომ ქართველი მინისტრი დააზუსტებდა ქართული ჯარები გაყვანილი იყო თუ არა სამხრეთ ოსეთიდან.&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/direct/ Lenta.ru: Война в Осетии: Министры иностранных дел России и Грузии начали переговоры]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/talks1/ Lenta.ru: ომი ოსეთში: ლავროვმა მოუწოდა საქართველოს, გამოიყვანოს ჯარები სამხრეთ ოსეთიდან]&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით, იმავე დღესვე, საქართველოს ცნობით რუსებმა თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი დაბომბეს, საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის [[ბერნარ კუშნერი]]ს ჩამოფრენამდე რამდენიმე საათით ადრე.&lt;ref name=&quot;reuters1&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSLA548281 |title=Tbilisi civilian airport hit in Russian air strike |publisher=Reuters |date=2008-08-10 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ან განცხადებას საქართველოს „კიდევ ერთი დეზინფორმაცია“ უწოდა.&lt;ref name=&quot;newsru1&quot;&gt;[http://palm.newsru.com/world/10aug2008/atacka2.html NEWSru.com :: МВД Грузии сообщает об ударе российской авиации по тбилисскому аэропорту, минобороны России упрекает его в „информационных провокациях“]&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს განცხადებით, რუსეთის სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა ქართული მოიერიშე საარტილერიო გემი ჩაძირა, მას შემდეგ რაც ამ გემმა იერიში მიიტანა რუსულ გემებზე.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|title=Russian news agencies report sunken Georgian ship|publisher=AP|date=2008-08-10|5=accessdate-2008-08-10|access-date=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813112941/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/sank/ Lenta.ru: Война в Осетии: Российские корабли потопили грузинский ракетный катер]&lt;/ref&gt; ეს ცნობა მოგვიანებით დაადასტურა რუსეთის ფლოტის მეთაურის თანაშემწე იგორ დიგალომ. მისი თქმით ქართველებს სულ ოთხი ამგვარი გემი ჰყავდათ, და დანარჩენი სამი გემი ფოთის მიმართულებით მიიმალა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/destroy1/
|title=Дыгало подтвердил уничтожение грузинского ракетного катера
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

22:00 საათზე მედიის ცნობით საქართველო დათანხმდა რუსეთის სამშვიდობოების შესვლას ზუგდიდში. ეს ცნობა ეყრდნობოდა ზუგდიდის რაიონის გამგებლის [[ზაზა გოროზია]]ს სიტყვებს.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/zugdid/
|title=Грузия пустила российских миротворцев в Зугдидский район
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსული წყაროების ცნობით, რუსეთის მოქალაქეებს, რომლებიც ამ პერიოდში საქართველოში იმყოფებიან საქმიანი თუ პირადი მიზნებისთვის, საქართველოს პოლიცია ადგილმდებარეობის დატოვების უფლებას არ აძლევდა. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ამ საკითხის წამოჭრას აპირებდა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/hostage/
|title=Российских граждан не выпускают из Грузии
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

რუსული მედიის ცნობით, ღამით რუსეთმა სამხედრო დესანტი ჩამოსხა სოხუმის აეროდრომზე, რუსეთის სამშვიდობოების მიერ სამხრეთ ოსეთის მსგავსი ოპერაციის ჩასატარებლად, აფხაზეთის წინააღმდეგ საქართველოს აგრესიის აღსაკვეთად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/desant/
|title=В Абхазию прибыли российские десантники
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით სამხრეთ ოსეთის მთავრობის წარმომადგენელი [[ირინა გაგლოევა]]ს განცხადებით, მათ მიერ შეპყრობილ იქნა დივერსანტთა ორი ჯგუფი ცხინვალთან, 8 ჯარისკაცი ზნაურთან და კიდევ 11 —

=== 11 აგვისტო ===
[[ფაილი:Georgia-War-2008-08-11.jpg|thumb|300px|რუსეთის შეტევებისა და დაბომბვების რუკა 11 აგვისტოს მდგომარეობით]]
11 აგვისტოს დილით ადრე, რუსული წყაროების ცნობით ცხინვალი ისევ ქართული არტილერიის ცეცხლქვეშ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/again/
|title=Цхинвали вновь подвергся артиллерийскому обстрелу
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

გაეროს უშიშროების საბჭოს საგანგებო სესიაზე აშშ-ის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]] აშშ-ის სახელმწიფო მდივანს [[კონდოლიზა რაისი|კონდოლიზა რაისს]] დიპლომატიურ სატელეფონო საუბარში ახსენა, რომ საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი „უნდა წავიდეს“. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა პროტესტი გამოთქვა, ვინაიდან ეს საუბარი კონფიდენციალური უნდა ყოფილიყო.&lt;ref name=UN0810EmerSess&gt;{{cite web
| title = U.S.: Russia trying to topple Georgian government
| publisher = [[CNN]]
| date = 10 August 2008
| url = http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/10/un.georgia/index.html
|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

[[ინტერნეშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი|ინტერნეიშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი]]ს ცნობით დიდი რაოდენობით რუსეთის სახმელეთო ძალები სამხრეთ ოსეთიდან [[გორის რაიონი]]ს ტერიტორიაზე გადავიდნენ და ქალაქ გორისკენ მიემართებოდნენ. დასავლეთის ქვეყნების ოფიციალურმა პირებმა კვლავ გამოთქვეს შიში იმის შესახებ, რომ რუსეთი საქართველოს მთავრობის დამხობას აპირებდა. რუსეთმა უარყო საქართველოს ოკუპაციის მცდელობა: „ჩვენ საკმარისი ტერიტორია გვაქვს და საქართველო არ გვჭირდება“ — განაცხადა კრემლის სპიკერმა ალექსეი რაგოზინმა.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20080813163925/http://www.iht.com/articles/2008/08/11/europe/11georgia.php Russian ground forces assault vital Georgian city] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt; საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ საჰაერო დაბომბვის შემდეგ რუსეთმა ინტენსიური საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო გორში. ქართულმა მხარემ მათ საპასუხო ცეცხლი გაუხსნა. რუსეთის მხარეს ეს ცნობა არც დაუდასტურებია და არც უარყვია.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/tanks/
|title=Российская артиллерия начала обстрел города Гори
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვის დროით ადრე დილას, რუსეთმა განაცხადა, რომ მზად იყო საქართველოსთან მშვიდობისთვის. გაეროს ოფიციალური წარმომადგენლებმა დაადასტურეს, რომ საქართველო მზად იყო რუსეთთან მოლაპარაკებები დაეწყო სამხრეთ ოსეთიდან ჯარების გაყვანის თაობაზე. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა განაცხადა, რომ რუსეთი „მზად იყო ომისთვის ბოლოს მოსაღებად“, მაგრამ ასევე გაეროს გენერალური მდივნის ოფისს საქართველოს მხარდაჭერა დააბრალა. მათი თანხმობა დაადასტურა გაეროს გენერალური მდივნის თანაშემწემ პოლიტიკურ საქმეებში, ლინ პასკომ, უშიშროების საბჭოს ბრიფინგზე.&lt;ref&gt;[https://archive.is/20120530164912/www.time.com/time/world/article/0,8599,1831215,00.html Russia Ready to Negotiate] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt;

მცირე ხანში საქართველომ განაცხადა, რომ რუსეთისგან ულტიმატუმი მიიღო აფხაზეთთა არსებული ძალების განიარაღებისთვის. წინააღმდეგ შემთხვევაში რუსული ჯარები საქართველოს მიერ კონტროლირებულ ტერიტორიაზე შემოვიდოდნენ. ულტიმატუმი საქართველოს მთავრობას რეგიონში გაეროს სამხედრო დამკვირვებლებმა გადასცეს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|title=Russians in Abkhazia issue ultimatum to Georgia|publisher=AP|accessdate=2008-08-11|language=English|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817011429/http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; რუსეთის ჯარების მეთაურის თანაშემწე ალექსანდრე ნოვიცკის ცნობით რუსეთმა აფხაზეთში 10 აგვისტოს საღამოს 9000 ქვეითი და 350 ჯავშანმანქანა შეიყვანა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/abkhazia/
|title=Россия ввела в Абхазию 9 тысяч военных и 350 бронемашин
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით აფხაზეთში ჩამოვიდა რუსეთის საჰაერო ძალების მეთაური ლეიტენანტ გენერალი ვალერი ევრუხოვიჩი.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vdv/
|title=В Абхазию прибыл командующий ВДВ России
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის გენერალური შტაბის მეთაურის მოადგილე ალექსანდრე ნაგოვიცინი ადასტურებს შუადღის ბრიფინგზე, რომ რუსეთის არმიამ მეორე [[სუ-25]] დაკარგა.&lt;ref name=&quot;general-staff-confirms-another-two-jets-lost&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/planes/
|title=Генштаб России признал потерю еще двух самолетов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; მან ასევე დაადასტურა 18 ჯარისკაცის დაღუპვა და 14-ის გაუჩინარება.

[[ფედერალური უშიშროების სამსახური|ფუს]]-ის დირექტორი ალექსანდრე ბორტნიკოვის განცხადებით შეპყრობილ იქნა ცხრა ქართველი სპეციალური სამსახურის აგენტი, რომლებიც &quot;რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე ტერორისტული აქტების განხორციელებას აპირებდნენ&quot;. მისი თქმით ცხრავე აგენტმა განზრახვა აღიარა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/agents/
|title=В России задержаны девять грузинских агентов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ანატოლი ნოგოვიცინის თქმით, 800 ქართველი ჯარისკაცი და 11 ტონა ტვირთი გადმოვიდა ერაყიდან საქართველოში აშშ-ის რვა საჰაერო რეისით. ადრე საქართველოს ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ ერაყიდან ჩამოსული ჯარისკაცები სამხრეთ ოსეთის ფრონტზე გაიგზავნებოდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/transfer1/
|title=Грузинских военных перебросили из Ирака американские самолеты
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ნაგოვიცინმა ასევე განაცხადა, რომ რუსეთი &quot;ადეკვატურ ზომებს&quot; მიიღებდა ამის საპასუხოდ, რაც კონფლიქტის ზონაში დამატებითი ძალების შემოყვანას ნიშნავდა. პრემიერ-მინისტრმა პუტინმა გააკრიტიკა აშშ ერაყიდან საქართველოს ძალების გადაბაზირების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/react/
|title=Генштаб ответит на переброску грузинских войск из Ирака
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ გამოაცხადა, რომ საქართველოს სამხედრო ბაზა სენაკში რუსმა მედესანტეებმა დაიკავეს. იგივე ცნობა დაადასტურა ასოშეიტედ პრესმა მოსკოვის ოფიციალურ წარმომადგენელზე დაყრდნობით. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ასევე გამოაცხადა, რომ ზუგდიდის პოლიციის სადგურები რუსების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Misha |last=Dzhindzhikhashvili |title=Russia seizes Georgia base, opens second front |url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |publisher=The Associated Press |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813230749/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |archivedate=2008-08-13 }}&lt;/ref&gt;

საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლების ცნობით ქალაქი გორი რუსეთის ჯარების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Georgia: Russian military advancing |url=http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |publisher=CNN |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080814010250/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |archivedate=2008-08-14 }}&lt;/ref&gt;  რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ინფორმაცია უარყო.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7554507.stm Russian troops in Georgia advance]&lt;/ref&gt;. რუსეთის ვერსია დაადასტურეს როიტერსის ჟურნალისტებმა კეიმზ კილნერმა და მარგარიტა ანთაძემ, რომელთა თქმით ქალაქი გორი სრულიად უკაცრიელი იყო და აქ სამხედრო მანქანების ჭაჭანება არ ჩანდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|title=Georgia official says Russia captured Georgia town
|publisher=[[როიტერსი]]
|accessdate=2008-08-11
|language=English
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812150155/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt; UK Telegraph ასევე ადასტურებს მოვლენათა ქართულ ვერსიას, იუწყება რა, რომ ის თვითმხილველი იყო ქართული ჯარების სრულმასშტაბიანი არაორგანიზებული და პანიკური დახევისა გორიდან&quot;.&lt;ref&gt;[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2541051/Georgia-Russia-fighting-on-several-fronts-as-Georgian-troops-withdraw-to-defend-Tbilisi.html Georgia: Russia fighting on several fronts as Georgian troops withdraw to defend Tbilisi] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაური ალექსანდრე ნოვიცკის განცხადებით ავიარეიდის დროს რუსეთის საჰაერო ძალებმა სენაკის ბაზასთან მდგარი ორი ქართული შვეულმფრენი მიწაზე გაანადგურა. შვეულმფრენები [[მი-8]] და [[მი24]] საქართველოს საჰაერო ძალებს ეკუთვნოდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://rian.ru/osetia/20080811/150287090.html
|title=Российские военные уничтожили два грузинских вертолета - миротворцы
|publisher=[[RIA Novosti]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ადასტურებს ცნობას ჩეჩნეთიდან სპეცბატალიონები &quot;ვოსტოკისა&quot; და &quot;ზაპადის&quot; გადმოყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;vostok-and-zapad&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vostok/
|title=В зону конфликта переброшены роты чеченских батальонов &quot;Восток&quot; и &quot;Запад&quot;
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს განცხადებით, ვინაიდან გორი საქართველოს მთავარ სატრანსპორტო არტერიაზე მდებარეობს, ქვეყანა ორად არის გაყოფილი. საქართველოს ჯარები ამჟამად უკან იხევენ დედაქალაქის დასაცავად. საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივნის ალექსანდრე ლომაიას განცხადებით ქართულ არმიას ნაბრძანები აქვს ქალაქ მცხეთასთან გამაგრება.&lt;ref name=&quot;ttime&quot;&gt;{{cite news |title=Russian troops invade Georgia and take the city of Gori|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4507980.ece|publisher=Times Online |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt; აშშ-ის სამხედრო წარმომადგენლის ცნობით CNN-ისთვის, რუსეთის მიერ საქართველოს სარადარო და საკომუნიკაციო სისტემების განადგურებამ ქვეყნის საკომანდო და საკონტროლო სისტემა სრულ ქაოსში ჩააგდო და საქართველოს ხელმძღვანელობას არ აქვს სრული ინფორმაცია იმაზე, თუ რა სიტუაცია არის ადგილზე.&lt;ref&gt;[http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html  Russian military pushes into Georgia] [[CNN]] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

ისრაელის გაზეთი [[მაარივი]]ს ცნობით აშშ-მა საქართველოსთვის შეიარაღების მიწოდება დაიწყო. გაზეთის ინფორმაციით აშშ-მა რუსული წარმოების სატვირთო თვითმფრინავები დაიქირავა კომპანიისგან  UTI Worldwide Inc. საქართველოში სამხედრო ტექნიკისა და ამუნიციის გადასაზიდად. გაზეთი ასევე აცხადებს, რომ პენტაგონი ერაყისთვის განკუთვნილ იარაღს თბილისს აწვდიდა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.com/news/news/28832 US sends more arms to Georgia – Israeli media] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080814033352/http://www.russiatoday.com/news/news/28832 |date=2008-08-14 }} [[Russia Today]] წაკითხულია 11-08-08&lt;/ref&gt;

ამავე დროს, რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო აცხადებს, რომ მას თბილისზე თავდასხმა გეგმაში არ აქვს, [[ინტერფაქსი]]ს ცნობით. რუსეთის ჯარებმა დატოვეს სენაკის სამხედრო ბაზა, რომელიც მათ ამავე დღეს დილას აიღეს.
&lt;ref&gt;[http://news.google.com/news/url?sa=t&amp;ct=us/0-1&amp;fp=48a09581b8c2606f&amp;ei=QZqgSIjDI5iswAGE25TWCw&amp;url=http%3A//www.news.com.au/story/0%2C23599%2C24166681-1702%2C00.html&amp;cid=1235678854&amp;usg=AFQjCNFQAFgJGZQlWQCb78s1IQ8Q5CtEcw Russia says no plan to attack Tbilisi]&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26613 Российские войска покинули район города Сенаки]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.reuters.com/article/gc07/idUSLB20976320080811 Russian troops leave Senaki town-ministry]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;hp&amp;oref=slogin Russia Presses into Georgia], NYTimes, reporting from Senaki.&lt;/ref&gt;

=== 12 აგვისტო ===
[[ფაილი:Russian militaries in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული არმიის ნაწილები ქალაქ ფოთის შესასვლელში]]
[[ფაილი:Destroyed Kekhvi 2008.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტოს ბოლოს გადაღებულ ამ სატელიტურ ფოტოზე '''[[კეხვი|კეხვში]]''', ქართული სოფელი [[ცხინვალი]]დან ჩრდილოეთით 9 კმ-ში, განადგურებული სახლებია აღბეჭდილი. ყუმბარების ცეცხლის ან ბომბების დაცემით გამოწვეული კრატერების არარსებობა მოწმობს იმაზე, რომ განადგურების მიზეზი განზრახ გაჩენილი ხანძრებია, [[ადამიანის უფლებები|ადამიანთა უფლებების]] დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაცია [[Human Rights Watch]]-ის განცხადებით. ეს სურათი ერთ-ერთია იმათთაგან, რომლებიც ამ ორგანიზაციამ რუსეთ-საქართველოს ომით დაზარალებული რაიონების კვლევის შედეგად გამოაქვეყნა.]]

რუსეთმა ფოთის სანაპიროსთან ნაწილები გადმოსხა პორტის გარშემო 50 კმ-იანი ბუფერის შესაქმნელად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2542648/Georgia-Russian-troops-seize-a-strategic-prize-in-swift-advance.html
|title=Georgia: Russian troops seize a strategic prize in swift advance|publisher=[[The Daily Telegraph]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე ადანაშაულებს რუსეთს ფოთში დამატებით ჯარების გაგზავნაში, თუმცა რუსეთი ამ ინფორმაციას უარყოფს. რუსეთის თქმით, მათ სადაზვერვო რეიდი მოაწყვეს რეგიონში და უკანვე დაბრუნდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|title=Russia moves into Georgian territory as conflict worsens|publisher=[[Agence France-Presse]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817005523/http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

იტალიის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ფრანკო ფრატინი]] აცხადებს, რომ იტალია მზადაა საკუთარი ძალები გაგზავნოს სამხრეთ ოსეთში, თუ ევროკავშირი გადაწყვეს ორშაბათს კონფლიქტში ჩარევას. მისი თქმით, ის დაელოდება საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ბერნარ კუშნერის რეკომენდაციას ევროკავშირის ჩარევაზე, მისი თბილისში ვიზიტის შემდეგ. ამასთან, ფრატინიმ ხაზი გაუსვა, რომ იტალია ვერ დაუჭერდა მხარს ევროპის ანტირუსული კოალიციის შექმნას კონფლიქტის გამო. მან ასევე განუცხადა [[ANSA]]-ს, რომ ის ოპტიმისტურად იყო განწყობილი დიდი შვიდიანის საგარეო საქმეთა მინისტრებთან სატელეფონი საუბრის შემდეგ პოზიტიური რეზოლუციის შესაძლებლობაზე.&lt;ref&gt;[http://www.ansa.it/site/notizie/awnplus/english/news/2008-08-11_111263932.html Italy ready for Ossetia response] [[ANSA (news agency)|ANSA]] Retrieved on 11 August 2008&lt;/ref&gt;

ვიტალი ჩურკინი, რუსეთის წარმომადგენელი გარეოში, ჟურნალისტებს უცხადებს, რომ ის არ მიიღებს საფრანგეთის მიერ მომზადებულ რეზოლუციას სამხრეთ ოსეთის შესახებ. დაუდგენელია, თუ როდის გააკეთა ეს განცხადება ჩურკინმა, მოლაპარაკებებამდე, თუ მის შემდეგ. ეს დოკუმენტი ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტას მოითხოვს და ასევე საქართველოს ტერიტორიის აღდგენას ისე, როგორც ეს კონფლიქტამდე იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/reject/
|title=России не понравился проект резолюции по Южной Осетии
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-12
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ინტერფაქსის ცნობით აფხაზეთის თავდაცვის შტაბის განცხადებით აფხაზეთის ძალები რუსი პარატრუპერების დახმარებით სამხედრო ოპერაციას იწყებენ ქართული ჯარების კოდორის ხეობიდან განსადევნად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|title=Report: Abkhaz troops pushing Georgians from gorge|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813170953/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt; ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, აფხაზეთის თავდაცვის მინისტრის მოადგილე გარი კუპალბამ განაცხადა, რომ რეგიონში 2500 ქართველი ჯარისკანი იმყოფებოდა, ხოლო 1000 მშვიდობიანმა მოსახლემ არემარე დატოვა ჰუმანიტარული კორიდორის მეშვეობით, რომელიც ჯარისკაცებმა ლტოლვილებს გაუხსნეს, სანამ &quot;ქართველი მეომრების განადგურების ოპერაცია&quot; დაიწყებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;pagewanted=2&amp;bl&amp;ei=5087&amp;en=682c009bd5b7eaa7&amp;ex=1218686400&amp;oref=slogin|title= Russian Forces Capture Military Base in Georgia|publisher=[[The New York Times]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt;

[[Gzt.Ru]]-ს ჟურნალისტ მადინა შავლოხოვას თქმით ვოსტოკის სპეცბატალიონის ექსმეთაური სულიმ იამადაევი სამხრეთ ოსეთში იმყოფება ვოსტოკის ბატალიონში. მოგვიანებით ეს ცნობა დაადასტურა მისმა ძმამ, ისა იამადაევმა, ვოსტოკის მეხუთ ბრიგადის მეთაურმა. მისი თქმით სულიმი ვოსტოკის 215 ჯარისკაცს მეთაურობს. ადრე სული იამადაევი რუსეთის სისხლის სამართლის მიერ ძიებაში იმყოფებოდა მკვლელობის გამო ჩეჩნეთის პრეზიდენტ რამზან კადიროვთან კონფლიქტის დროს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/sulim/|title=Сулима Ямадаева видели в окрестностях Цхинвали|publisher=[[Lenta.Ru]]|accessdate=2008-08-12|language=Russian}}&lt;/ref&gt; საქართველოს ელჩის მოვალეობის შემსრულებელმა ბრიტანეთში განუცხადა სკაი-ნიუზს, რომ რუსული თვითმფრინავები კვლავაც აგრძელებდნენ საქართველოს მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვას მოსკოვის მიერ საომარი მოქმედებების შეწყვეტის განცხადების მიუხედავად.&lt;ref&gt;[http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Russia-Georgia-War-Civilian-Targets-Being-Hit-Georgian-Ambassador-Says/Article/200808215076262?lpos=World%2BNews_0&amp;lid=ARTICLE_15076262_Russia-Georgia%2BWar%253A%2BCivilian%2BTargets%2BBeing%2BHit%252C%2BGeorgian%2BAmbassador%2BSays Georgia 'Still Being Bombed'] [[Sky News]]  2008, 12 აგვისტო&lt;/ref&gt;  სერგეი ბაღაფშის განცხადებით აფხაზურმა ძალებმა აიღეს სოფლები აშარა და ჩხალთა და საქართველოს საზღვრისკენ მიემართებოდნენ. მისი თქმით აფხაზეთი კოდორის ხეობის დიდ ნაწილს აკონტროლებდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/english/home/9640090.asp?gid=244&amp;sz=23317|title=Abkhazia says it controls most of Kodori Valley|publisher=[[Monsters and Critics]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; ასევე იუწყებიან, რომ აფხაზთა 250-კაციანი ჯგუფი ქართულ ძალებს ეომებოდა აფხაზეთის საზღვართან ხეობაში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Georgia-Russia-War-Civilians-Killed-And-Wounded-As-Bombers-Attack-Georgian-City-Of-Gori/Article/200808215075784?lpos=World%2BNews_1&amp;lid=ARTICLE_15075784_Georgia-Russia%2BWar%253A%2BCivilians%2BKilled%2BAnd%2BWounded%2BAs%2BBombers%2BAttack%2BGeorgian%2BCity%2BOf%2BGori|title= Russians Bomb Georgian City|publisher=[[Sky News]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; აფხაზეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსმა, ანატოლი ზაიცევმა, განაცხადა, რომ აფხაზეთის ძალებმა ქართველებს ალყა შემოარტყეს კოდორის ხეობაში. მისი თქმით 250 აფხაზ ჯარისკაცს სოფელ ჩხალთასთან ქართველებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს. მათ ზურგს მალე გაუმაგრებდა მეორე აფხაზური ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|title=Abkhazian forces surround Georgian troops in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150606/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; ხოლო აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი შამბას განცხადებით, აფხაზზებმა საჰაერო იერიში მიიტანეს ქართველების სამხედრო ობიექტებზე კოდორის ზემო წელში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|title=Abkhazian units begin operation in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150558/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

პარლამეტის წინ შეკრებილ მოსახლეობას საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა განუცხადა, რომ საქართველო რუს სამშვიდობოებს ოკუპანტებად, ხოლო სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიებს [[ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებულ ტერიტორიებად]] გამოაცხადებდა. მან ასევე გამოაცხადა, რომ საქართველო [[დსთ|დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობიდან]] გამოდიოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia to declare breakaway regions occupied|url=http://www.guardian.co.uk/world/feedarticle/7719140|publisher=[[The Guardian]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}. From the [[Associated Press]].&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე სარჩელს აღძრავდა საერთაშორისო სასამართლოში რუსეთის მიერ 2008 და 1993 წლებში ეთნიკური წმენდის გამო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia begins legal move|url=http://www.teletext.co.uk/news/national/7d45e0aa0f7edcc5457a450517ccf53a/Georgia+begins+legal+move.aspx|publisher=[[Teletext Ltd.]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; რუსეთის სახელმწიფო დუმის სპიკერის მოადგილემ რუსეთს მოუწოდა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის ცნობა, კონფლიქტის გამო. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, ბორის მალახოვმა, მათი ცნობა ნაადრევად ჩათვალა, ვინაიდან კრიზისი ჯერ გადაწყვეტილი არ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Russian Lawmakers Blame U.S. for Crisis|url=http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|publisher=[[Cybercast News Service]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090108102341/http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|archivedate=2009-01-08}}&lt;/ref&gt;

[[იაპ დე ჰოოპ სხეფერი]], [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]ს გენერალუი მდივანი, აცხადებს, რომ საქართველო რჩება ნატოს კანდიდატი ქვეყანა, მიუხედავად კონფლიქტისა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=NATO chief: Russian cease-fire not enough|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080822074954/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|archivedate=2008-08-22}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვში ზავის თაობაზე მოსალაპარაკებლად მყოფ საფრანგეთის პრეზიდენტ [[ნიკოლა სარკოზი]]ს პირად საუბარში პუტინმა განუცხადა, რომ ის „სააკაშვილის „კვერცხებით“ ჩამოკიდებას“ აპირებდა.&lt;ref name=&quot;TO&quot;&gt;[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5147422.ece Vladimir Putin 'wanted to hang Georgian President Saakashvili by the balls' (ვალდიმირ პუტინს სურდა საქართველოს პრეზიდენტი სააკაშვილის „კვეცხებით“ დაკიდება)]. TimesOnline. 14 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; გაზეთის ტაიმზის ცნობით, გაოგნებულ სარკოზის პუტინმა უპასუხა &quot;რატომაც არა, ამერიკელებმა ხომ ჩამოკიდეს სადამ ჰუსეინი.&quot; ბატონი სარკოზი, რომელსაც რუსეთის ლიდერთან შედარებით გულთბილ დამოკიდებულებას აბრალებენ, ბუშს აკრიტიკებს რუსეთის მიმართ უნიათო დამოკიდებულების გამო. მისი განცხადებით, ბუშმა მას დაურეკა 12 აგვისტოს და მრავალჯერ მოუწოდა არ წასულიყო მოსკოვში ზავის მოსალაპარაკებლად.&lt;ref name=&quot;TO&quot; /&gt;

== კიბერშეტევა ==
[[ფაილი:GMFA Site Hacket Screenshot.jpg|thumb|300px|საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტზე ჰაკერების თავდასხმა.]]
9 აგვისტოსთვის თითქმის ყველა ქართული ინტერნეტდომენი ძიებადი აღარ იყო. რამდენიმე სამინისტროს, საქართველოს ბანკის და პარლამენტის ვეგვერდი ჰაკერების მსხვერპლი გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/technology/13cyber.html Cyberspace Barrage Preceded Russian Invasion of Georgia] წაკითხულია 11 აგვისტოს, 2008.&lt;/ref&gt; საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტის შინაარსი შეცვალა ჰიტლერისა და სააკაშვილის სურათებმა. 10 აგვისტოს ზოგიერთი ქართული საინფორმაციო სააგენტოს საიტი უკვე ფუნქციონირებდა, ხოლო 11 აგვისტოსთვის უმრავლესობა, მათ შორის სივილ ჯორჯიას ვებსაიტი აღდგა, თუმცა დროდადრო ხარვეზებით.

== ფინანსური ბაზრების რეაქცია ==
ომის გავლენა რუსეთის ფინანსურ ბაზრებზე პირველად შესამჩნევი გახდა რუსეთის სავაჭრო სისტემის კომპოზიტური ინდექსის ბირჟაზე, რომლის მაჩვენებელი 2008 წლის 8 აგვისტოს 15:45 საათზე თბილისის დროით 6%-ით დაეცა, რაც ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი იყო 2007 წლის მაისის შემდეგ. რუსი ანალიტიკოსები აქციების შემდგომ ვარდნას ვარაუდობენ, თუმცა მათი თქმით ეს ვარდნა მოგვიანებით გაბათილდება.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian Stocks Tank; War With Georgia Feared |publisher = [[Dow Jones &amp; Company]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.smartmoney.com/breaking-news/smw/index.cfm?story=20080808091636 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; [[რუსული რუბლი]] ასევე დაეცა სხვა ვალუტებთან მიმართებაში 1%-ით.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian equities tumble as tensions with Georgia escalate |publisher = [[The Associated Press]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/russian-equities-tumble-tensions-georgia/story.aspx?guid=%7BABE5A253-6404-49AC-8C87-56C0EC55A1D6%7D&amp;dist=hplatest |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

ქართული ფინანსური ბაზრებიც დანაკლისს განიცდის, რადგან [[Fitch Ratings]] აქვეითებს საქართველოს ვალის რეიტინგის BB- -დან B+ -მდე, საქართველოს დამოუკიდებელი კრედიტუნარიონობის გაუარესების გამო. [[Standard and Poor's]] ასევე აქვეითებს საქართველოს საკრედიტო რეიტინგს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Lesova |first = Polya |title = Fitch lowers Georgia's debt ratings to B+ |publisher = [[MarketWatch]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/fitch-lowers-georgias-debt-ratings/story.aspx?guid={FA377F13-52F9-4AA2-A3C2-A57170314903}&amp;dist=msr_2 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს საკუთარი მნიშვნელოვანი ნავთობისა და გაზის მარაგი არ გააჩნია, ის მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო კორიდორის ფუნქციას ასრულებს დასავლეთისთვის და ამგვარად ომის გამო საშიშროება გაჩნდა, რომ [[ბაქო-თბილისი-ჯეიხანის ნავთობსადენი]] დაზიანდეს. ნავთობსადენში წილის 30% [[British petroleum]]-ს უჭირავს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Pagnamenta |first = Robin |title = Analysis: energy pipeline that supplies West threatened by war Georgia conflict |publisher = [[The Times]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4484849.ece |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; ნავთობსადენი კონფლიქტამდე გამოირთო და ომმა ნავთობსადენის კომპანიას დამატებითი პრობლემები გაუჩინა.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Watkins |first = Eric |title = BTC export alternatives on hold as Russia, Georgia clash |publisher = Oil and Gas Journal|date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.ogj.com/display_article/336608/7/ONART/none/GenIn/1/BTC-export-alternatives-on-hold-as-Russia,-Georgia-clash/ |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; Georgia claims Russia is targeting the pipeline.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/GCA-Russia/idUSL961816420080809|title=Russian jets targeted major oil pipeline: Georgia|publisher=Reuters|date=2008-08-09|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;  2008 წლის 8 აგვისტოს რუსეთის საჰაერო ძალებმა ფოთი დაბომბეს და სუფსის ნავთობტერმინალს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენეს.&lt;ref name=ft1&gt;
{{cite news
 | url = http://www.ft.com/cms/s/0/afb43a10-65a3-11dd-a352-0000779fd18c.html
 | title = UN row flares over Ossetian conflict
 | publisher = Financial Times (London)
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; ამ მოვლენებს ნავთობის ფასზე უარყოფითი გავლენა არ მოუხდენია. 8 აგვისტოს ვაჭრობაზე ნავთობის ფასი ნიუ-იორკის მერკანტილურ ბირჟაზე $4,82 დოლარით ვარდება და $115.20 ნიშნულზე ფიქსირდება.&lt;ref&gt;
{{cite news
 | url = http://money.cnn.com/2008/08/08/markets/oil/index.htm
 | title = Oil sinks to 3-month low
 | publisher = [[CNN]]
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

== ომის დაწყების მტკიცებულება ==
15 სექტემბერს [[ნიუ-იორკ ტაიმზი|ნიუ-იორკ ტაიმზმა]] გამოაქვეყნა მტკიცებულების დეტალები, რომელიც საქართველომ აშშ-ს და ევროპის სადაზვერვო სამსახურებს გადასცა იმის დასადასტურებლად, რომ რუსული სამხედრო ტექნიკა [[როკის გვირაბი]]ს გავლით ცხინვალის რეგიონში შევიდა იმაზე ერთი დღით ადრე, ვიდრე საქართველო 7 აგვისტოს გვიან ღამით ცხინვალზე შეტევას განახორციელებდა.&lt;ref name=&quot;NYT Roki&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia Offers Fresh Evidence on War’s Start] (საქართველო ახალ მტკიცებულებებს აქვეყნებს ომის დაწყების თაობაზე). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 15 სექტემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; მტკიცებულება შეიცავს სატელეფონო ჩანაწერს ორ ოს სამხედრო მოსამსახურეს შორის. საუბარი ოსურად მიმდინარეობს. ერთი მათგანი, სავარაუდოდ, არის მესაზღვრე, რომელიც როკის გვირაბთან იმყოფებოდა, ხოლო მეორე — მისი მეთაური ცხინვალში. ამ სატელეფონო საუბრების ჩაწერა იმიტომ გახდა შესაძლებელი, რომ ორივე პიროვნება მობილური ოპერატორი “[[მაგთი]]ს” ქსელით სარგებლობდა.

პირველ საუბარში, რომელიც 7 აგვისტოს დილის 3:41 საათზეა ჩაწერილი, ოსი მესაზღვრე როკის გვირაბთან, გვარად გასიევი, ეუბნება მის ზემდგომს ცხინვალში, რომ რუსმა პოლკოვნიკმა სთხოვა ოს მესაზღვრეებს ტექნიკური დათვალიერება ჩაუტარონ სამხედრო ტექნიკას, რომელმაც გვირაბი „გადაჭედეს“. ”БМП-ები და სხვა მანქანები გამოუშვეს და გადაჭედეს აქაურობა. ბიჭებიც გარშემო დგანან,” - ამბობს მესაზღვრე როკის გვირაბთან, ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით. რამდენიმე წუთის შემდეგ ისევ შედგა საუბარი ამ ორ პიროვნებას შორის. მეორე საუბარი ჩაწერილია 3:52 საათზე. ზემდგომი ცხინვალიდან ეკითხება იმავე გასიევს: ”ჯავშანტექნიკა ჩამოვიდა თუ რა ხდება?” ”ჯავშანტექნიკაც და ხალხიც,” - პასუხობს მესაზღვრე. კითხვაზე გამოიარეს თუ არა მათ როკის გვირაბი, იგი პასუხობს: ”კი, 20 წუთის წინ; მე როცა დაგირეკე, ისინი უკვე ჩამოსულები იყვნენ”.

ნიუ-იორკ ტაიმზი სტატიაში ასევე აღნიშნავს, რომ ჩანაწერებში არ არის მკაფიოდ საუბარი შეიარაღების რაოდენობაზე და არც იმაზე კეთდება მინიშნება, რომ რუსული ძალები იმ დროს ბრძოლაში მონაწილეობდნენ. საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი ვანო მერაბიშვილის ცნობით ჩანაწერები ერთი თვით გვიან გამოქვეყნდა, ვინაიდან ისინი ომის დროს დაიკარგა, დაზვერვითი ოპერაციების განმხორციელებელი ჯგუფის თბილისიდან გორში გადასვლის პერიოდში.

ოფიციალური რუსეთი სატელეფონო საუბრების ნამდვილობას არ უარყოფს, თუმცა რუსეთის ოფიციალური პირები მნიშვნელოვნად არ მიიჩნევენ აღნიშნულ მტკიცებულებას. რუსმა გენერალ-ლეიტენანტმა [[ნიკოლაი უვაროვი|ნიკოლაი უვაროვმა]], რომელიც ომის დროს თავდაცვის სამინისტროს სპიკერი იყო, ნიუ-იორკ ტაიმზს განუცხადა, რომ ჯარების გადაადგილება სამხრეთ ოსეთისკენ ომის დაწყებამდე იყო ჩვეულებრივი მოვლენა, რაც მიზნად ისახავდა სამხრეთ ოსეთში განთავსებული რუსეთის სამშვიდობო ძალების როტაციას და შევსებას.

თუმცა, ნიუ-იორკ ტაიმზი ამასთან აღნიშნავს, რომ ”როგორც მინიმუმ, სატელეფონო საუბრები, რომლებიც აშშ-ს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა შეისწავლეს და მიიჩნიეს უტყუარად თუ არა, სანდოდ მაინც, მიანიშნებს იმაზე, რომ რუსულ სამხედრო გადაადგილებებს საქართველოს ტერიტორიაზე, იყო ეს რუტინული თუ მტრული განზრახვით, მანამდე ჰქონდა ადგილი, ვიდრე ამას ხმამაღლა აღიარებდნენ, რის შემდეგაც მოხდა დაძაბულობის გადაზრდა საომარ მოქმედებებში”.

== ომის შეფასება ==
[[ფაილი:Condoleezza Rice Visit to Georgia, Press Conference with Mikheil Saakashvli.JPG|thumb|250px|right|[[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი]] [[კონდოლიზა რაისი]] და [[საქართველოს პრეზიდენტი]] [[მიხეილ სააკაშვილი]] ერთობლივ განცხადებას აკეთებენ. თბილისი, აგვისტო 2008]]
[[ფაილი:Dmitry Medvedev 14 November 2008-1.jpg|thumb|250px|right|[[საფრანგეთის პრეზიდენტი]] [[ნიკოლა სარკოზი]], [[რუსეთის პრეზიდენტი]] [[დიმიტრი მედვედევი]], და [[ევროკავშირის საბჭოს გენერალური მდივანი]] [[ხავიერ სოლანა]]. სამიტი ნიცაში, ნოემბერი 2008]]

აგვისტოს ომის დაწყებასთან დაკავშირებით, ქართული მხარის მტკიცებულების გამოქვეყნების შემდეგ, რომლის თანახმადაც, თბილისი თავს იცავდა რუსული აგრესიის წინააღმდეგ,  6 ნოემბერს გამოქვეყნდა ”დამოუკიდებელი სამხედრო ექსპერტების მიერ მოწოდებული ახალი შეფასებები”, რომელიც, ეჭვქვეშ აყენებს თბილისის განცხადებებს.&lt;ref name=&quot;NYT Q&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/11/07/world/europe/07georgia.html?pagewanted=1&amp;_r=1&amp;ref=europe Georgia Claims on Russia War Called Into Question] (საქართველოს მტკიცებულებები რუსეთთან ომის შესახებ საეჭვო ხდება). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 6 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt;

ინფორმაცია ეყრდნობა [[ეუთო]]ს სამხედრო დამკვირვებლების მოხსენებებს. ეუთოს მისია დამკვირვებლების მეშვეობით კონფლიქტის ზონაში რეგულარულ მონიტორინგს აწარმოებდა 8 აგვისტომდე, რის შემდეგაც ისინი იძულებულები გახდნენ ცხინვალი დაეტოვებინათ.

ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, ეს მოხსენებები ”არც ყოვლის მომცველია და არც საკმარისად ამომწურავი იმისათვის, რომ წერტილი დაესვას ხანგრძლივ დავას იმის თაობაზე, თუ ვინ არის დამნაშავე ომის დაწყებაში... თუმცა, ისინი [დამკვირვებლების მოხსენებები] გარკვეულ კითხვებს ბადებს ქართული მხარის დაჟინებული განცხადების სიზუსტესა და პატიოსნებაზე იმასთან დაკავშირებით, რომ სეპარატისტული სამხრეთ ოსეთის დედაქალაქის, ცხინვალის დაბომბვა ზუსტი ოპერაცია იყო”.

[[ფაილი:DSCF0207.JPG|thumb|250px|right| ქართველების  აქცია რუსული აგრესიის წინააღმდეგ [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]],[[ბელგია]]]]

გაზეთის ცნობით, ეუთო-ს რამდენიმე დამკვირვებლის, რომელთა შორის არიან ფინელი მაიორი; სადესანტო ჯარების ბელორუსიელი კაპიტანი და პოლონელი სამოქალაქო პირი,  დაკვირვებები გახდა საგანი იმ ორი კონფიდენციალური ბრიფინგისა, რომლებიც თბილისში უცხოელი დიპლომატებისთვის გაიმართა - ერთი აგვისტოში და ერთიც ოქტომბერში. შეხვედრის შინაარსის დეტალები დაადასტურა სამმა დასავლელმა და ერთმა რუსმა დიპლომატმა და არ უარყო ეუთოს მისიამ თბილისში.

ამ მოხსენებების თანახმად, კონფლიქტის ზონაში განთავსებულმა ეუთოს დამკვირვებლებმა დიდი რაოდენობით ქართული საარტილერიო და სარაკეტო სისტემები იხილეს, რომლებიც 7 აგვისტოს 15:00 საათზე [[გორი]]ს ჩრდილოეთით მდებარე გზებზე იყო თავმოყრილი.

7 აგვისტოს საღამოს, დაახლოებით 19:00 სთ-ზე პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცეცხლის ცალმხრივად შეწყვეტის შესახებ გააკეთა განცხადება; თუმცა, რამდენიმე საათში სროლები კვლავ განახლდა. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელთა თქმით, ოსმა სეპარატისტებმა დაარღვიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება და ქართული სოფლების დაბომბვა დაიწყეს. [[ზაზა გოგავა]]მ, რომელიც მაშინ შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი იყო, აგვისტოს მოვლენების შემსწავლელი დროებითი საპარლამენტო კომისიის სხდომაზე განაცხადა:

{{ციტატა|2008 წლის 7 აგვისტოს  23:35 საათზე დახურული სპეცკავშირის ტელეფონზე უმაღლესი მთავარსარდლისგან [პრეზიდენტ სააკაშვილისგან] ირეკება და ვიღებ ბრძანებას: 1. შეაჩერეთ რუსეთიდან საქართველოს ტერიტორიაზე შემოჭრილი ყველანაირი ძალები; 2. ჩაახშვეთ ის საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ესვრიან ქართულ პოსტებს  და 3. აღნიშნული ოპერაციის განხორციელების დროს დაიცავით მშვიდობიანი მოსახლეობა.|ზაზა გოგავა, შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი}}

თუმცა  ეუთო-ს დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ მათ არ გაუგიათ ქართული სოფლების დაბომბვის ხმა მანამ, სანამ ქართული მხარე დაიწყებდა დაბომბვას.

{{ციტატა|იმ ოთხი სოფლიდან, რომლებზეც ქართული მხარე ამბობს, რომ დაიბომბა, სულ ცოტა ორი მდებარეობს ცხინვალში [ეუთო-ს] დამკვირვებელთა ოფისის მახლობლად და დამკვირვებლები იქ, სავარაუდოდ, გაიგებდნენ საარტილერიო ცეცხლის ხმას ახლომდებარე ტერიტორიიდან.|ნიუ-იორკ ტაიმზი ეუთოს დამკვირვებელთა შეფასებებზე დაყრდნობით}}

დამკვირვებლებმა დაითვალეს, რომ მას შემდეგ რაც 7 აგვისტოს 23:35 საათზე ქართულმა მხარემ დაბომბვა დაიწყო, ჭურვები ცხინვალში ფეთქდებოდა 15-დან 20-წამამდე ინტერვალით. ხოლო 00:35 საათზე დამკვირვებლებმა დაითვალეს სულ ცოტა 100 ჭურვის აფეთქება ცხინვალში, მათ შორის 48 ეუთოს ოფისთან ახლოს აფეთქდა, რომელიც ცხინვალში დასახლებულ უბანში იყო განთავსებული და რომელიც დაზიანდა, წერს გაზეთი, დამკვირვებლების მოხსენებებზე დაყრდნობით.

ზაზა გოგავამ, გაერთიანებული შტაბის ყოფილმა ხელმძღვანელმა და [[ალექსანდრე ლომაია]]მ, ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა, განუცხადეს პარლამენტის დროებით კომისიას, რომ ქართულმა მხარემ ”[[გრადი]]ს” ტიპის რაკეტები მხოლოდ  ოსური საცეცხლე პოზიციების გასანეიტრალებლად გამოიყენა ცხინვალის ე.წ. ვერხნი გოროდოკში, რომელიც, მათი თქმით, დასახლებულ პუნქტს არ წარმოადგენს.

მათივე თქმით, ცხინვალის ცენტრში საცეცხლე პოზიციების ჩასახშობად გამოყენებულ იქნა თანამედროვე, ზუსტი დამიზნების, [[DANA]]-ს ტიპის თვითმავალი საარტილერიო სისტემები. ქართველმა მაღალჩინოსნებმა ასევე განაცხადეს, რომ სეპარატისტული ძალები იყენებდნენ სამოქალაქო ობიექტებს არტილერიის დასამალად, საიდანაც შემდეგ ქართულ სოფლებს უხსნიდნენ ცეცხლს.

ქართული მხარის ჩვენებები ეჭვის ქვეშ დააყენა [[ბრიტანეთის არმია|ბრიტანეთის არმიის]] ყოფილმა კაპიტანმა [[რაიან გრისტი|რაიან გრისტმა]], რომელსაც ომის დაწყებისას საქართველოში ეუთოს მისიაში მაღალი თანამდებობა ეკავა. გრისტის თქმით, მას მუდმივი კონტაქტები ჰქონდა იმ ღამეს ყველა მხარესთან, ცხინვალის ოფისთან და გადამდგარ ბრიტანელ სამხედრო ოფიცერთან სტივენ იანგთან, რომელიც მონიტორინგის ჯგუფს ხელმძღვანელობს.

{{ციტატა|ჩემთვის ნათელი იყო, რომ თავდასხმა იყო აბსოლუტურად განურჩეველი და არაპროპორციული ნებისმიერი პროვოკაციის მიმართ, თუ ასეთი [პროვოკაცია] საერთოდ არსებობდა... ჩემი აზრით, თავდასხმა აშკარად იყო განურჩეველი თავდასხმა ქალაქზე.|რაიან გრისტი, ბრიტანეთის არმიის ყოფილი კაპიტანი}}

აგვისტოში გრისტმა ევროკავშირის დიპლომატებისთვის საინფორმაციო ბრიფინგი გამართა, რომელიც ეფუძნებოდა დამკვირვებელთა მოხსენებებს და მის საკუთარ შეფასებებს.  შემდეგ მან გაურკვეველ ვითარებებში თანამდებობა დატოვა.

მეორე ბრიფინგს, რომელიც ოქტომბერში საქართველოში სტუმრად მყოფი სამხედრო ატაშეებისთვის გაიმართა, უკვე [[სტივენ იანგი]] უძღვებოდა. იანგმა გაიმეორა დამკვირვებელთა შეფასებები, რომლის თანახმადაც 7 აგვისტოს ღამით ქართული სოფლების ინტენსიური დაბომბვა არ განხორციელებულა.

{{ციტატა|რომ ყოფილიყო რაიმე ინტენსიური დაბომბვა იმ რაიონებში, რომლებიც ქართული მხარის მტკიცებით დაიბომბა, ჩვენი დამკვირვებლები გაიგებდნენ ამას, თუმცა მათ ეს არ გაუგიათ. მათ მხოლოდ მცირეკალიბრიანი იარაღიდან აქა-იქ სროლების ხმა გაიგეს.|სტივენ იანგი, ბრიტანეთის სამხედრო ოფიცერი}}

ნიუ-იორკ ტაიმზი ამ მიმოხილვაში წერს, რომ ჯერ კიდევ გაურკვეველი რჩება ერთი უმნიშვნელოვანესი საკითხი: რა შეიცვალა საქართველოსთვის 7 აგვისტოს 19:00 სთ-სა და იმავე ღამის, 11:30 სთ-ს შორის — ანუ იმ პერიოდში, როდესაც ჯერ პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცალმხრივი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადა და შემდეგ უკვე როდესაც, პრეზიდეტმა სააკშვილმა ცეცხლის გახსნის ბრძანება გასცა.

საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ეს შეფასებები უარყვეს.

{{ციტატა|ეს ინფორმაცია, მე არ ვიცი ეს რა არის და როგორ დასტურდება... არსებობს იმდენი მტკიცებულება ქართულ სოფლებზე განხორციელებული თავდასხმების შესახებ და იმდენი მტკიცებულება რუსული სამხედრო კონტინგენტის ზრდის თაობაზე, რომ საერთო ჯამში ეს არ ცვლის მოვლენების ზოგად სურათს.|გიგა ბოკერია, საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, ნიუ-იორკ ტაიმზისთვის მიცემულ ინტერვიუში.}}

12 ნოემბერს საერთაშორისო პრესაში გამოქვეყნებული კრიტიკული სტატიების საპასუხოდ პრესკონფერენციაზე საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრმა [[თემურ იაკობაშვილი|თემურ იაკობაშვილმა]] რუსეთის მიერ საქართველოს წინააღმდეგ საინფორმაციო კამპანიისთვის დაფინანსების შესახებ განაცხადა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 იაკობაშვილი საქართველოს წინააღმდეგ დაგეგმილ მედია კამპანიაზე საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060626/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 12 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; რამდენიმე დღით ადრე პარლამენტმა ამასთან დაკავშირებით უცხოური მედიის მონიტორინგის ჯგუფი ჩამოაყალიბა.

[[2011]] წლის 21 ნოემბერს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა, ვლადიკავკაზში სამხედროებთან გამართულ შეხვედრაზე განაცხადა: &quot;რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, რუსეთის უარყოფითი პოზიციის მიუხედავად, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ&quot;. მისი თქმით, რომ არა 2008 წლის ომი, ახლა სხვა გეოპოლიტიკური ვითარება იქნებოდა და რუსეთის პოზიციის გაუთვალისწინებლად, ჩრდილო-ატლანტიკური ალიანსი რამდენიმე ქვეყანას ნატო-ში ხელოვნურად შეათრევდა.&lt;ref&gt;[http://www.presage.tv/?m=news&amp;NID=20548 დიმიტრი მედვედევი - რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ // Presage.tv]&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[რუსეთ-საქართველოს ომის გმირები (2008)]]

== ლიტერატურა ==
*''რასმუსი, რონალდ დ.'' „მცირე ომი, რომელმაც შეძრა მსოფლიო“, თბილისი, 2010 ISBN 978-9941-9126-6-5
* [[გიორგი ყარყარაშვილი|''ყარყარაშვილი, გ.'']], „ეს ჩვენი სამშობლო იწვის“, თბილისი, 2009 ISBN 9941019606.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|South Ossetia war, 2008}}
* [http://www.newsgeorgia.ge/ newsgeorgia.ge] — ერთადერთი ქართულენოვანი საინფორმაციო ვებსაიტი, რომელიც ომის პირველ დღეებში ფუნქციონირებდა.
* [http://www.nytimes.com/slideshow/2008/08/09/world/20080809-GEORGIA_index.html მიმდინარე მოვლენები ნიუ-იორკ ტაიმზის ვებგვერდზე (სურათები და რეპორტაჟი)]
* {{ru icon}} [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8288 ეჟედნევნი ჟურნალის სტატია-ანალიზი სამხრეთ ოსეთის მოვლენებზე და წინაპირობებზე]
* {{en icon}}{{fr}} [http://graphics8.nytimes.com/packages/pdf/world/2008/08/20080813_GEORGIA_ACCORD.pdf საზავო ხელშეკრულების ექვსი პუნქტი] - ერთ-ერთი პუნქტი რუსეთს სამშვიდობო ფუნქციას აკისრებს ექვსი თვის განმავლობაში.
* [http://www.nytimes.com/interactive/2008/08/15/world/europe/20080815-georgia3/index.html# ლტოლვილები - ფოტოჟურნალი]
* [http://kavkazcenter.com/russ/content/2008/09/30/61325.shtml  А. Илларионов: «Россия сама подготовила и начала войну против Грузии»]
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 New York Times: საქართველოს განცხადებები ომთან დაკავშირებით საეჭვო ხდება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060639/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 7 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 საქართველოს მთავრობის განმარტებების მედიის ცნობებზე ომის დაწყებასთან დაკავშირებით] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126062533/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 |date=2011-11-26 }};
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8589 ომის წინა და პირველი დღეების ჟურნალისტური გამოიძიება]. იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 21 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8611 ომის მსვლელობის ჟურნალისტური გამოძიება] (გაგრძელება). იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 29 ნოემბერი, 2008.

== სქოლიო ==
&lt;div class=&quot;reflist4&quot; style=&quot;height: 200px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{reflist|3}}&lt;/div&gt;

{{პოსტსაბჭოთა ქვეყნები}}
{{მიხეილ სააკაშვილი}}
{{ცივი ომის შემდგომი კონფლიქტები ევროპაში}}
{{შემოსევები საქართველოში}}

[[კატეგორია:საქართველოს უახლესი ისტორია]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთის ომები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობები]]
[[კატეგორია:მიხეილ სააკაშვილი]]</text>
      <sha1>spsrlib24i1gh7w5br5nbiotdr5behx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405441</id>
      <parentid>4405423</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:44:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="218190" xml:space="preserve">{{რჩეული}}
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|რუსეთ-საქართველოს ომები}}
{{ინფოდაფა რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის ომი}}
[[ფაილი:SO2.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტომდე ქართველების მიერ კონტროლირებული ნაწილი ცხინვალის რეგიონში]]
[[ფაილი:Tskhinvali battles (8 August) (ka).svg|thumb|300px|სამხედრო მოქმედებების რუკა. ლურჯად მონიშნულია ქართული ჯარების მიმართულება, წითლად — რუსების.]]

'''რუსეთ-საქართველოს ომი''' — აგრეთვე ცნობილი როგორც '''2008 წლის სამხრეთ ოსეთის ომი''', შეიარაღებული კონფლიქტი [[2008]] წლის აგვისტოში, ერთი მხრივ [[საქართველო]]სა და მეორე მხრივ [[რუსეთის ფედერაცია]]ს შორის, [[ოსები|ოს]] და [[აფხაზები|აფხაზ]] სეპარატისტებთან ერთად.

ომი დაიწყო ქართულ ჯარებსა და რუსი სამხედროებით ზურგგამაგრებულ [[სამხრეთ ოსეთი|ოს სეპარატისტთა]] შორის კონფლიქტით [[ცხინვალი]]ს რეგიონში. ოსური დასახლებების მხრიდან რამდენიმე დღის განმავლობაში მიმდინარე განუწყვეტელი საარტილერიო სროლების შემდეგ, 7 აგვისტოს [[საქართველო]]მ სამხედრო ოპერაცია დაიწყო ქალაქ [[ცხინვალი]]ს ასაღებად. მომდევნო დღეს რუსეთმა, რომელსაც რეგიონში სამშვიდობოები ჰყავდა, ქართველთა იერიშის საპასუხოდ ცხინვალის რეგიონში საკუთარი ჯარების ქვედანაყოფები და მძიმე ტექნიკა მასობრივად შეიყვანა. თუმცა, არაერთი მტკიცებულება და მონაცემი მიუთითებს, რომ რუსეთს მძიმე ტექნიკა ცხინვალის რეგიონში გაცილებით ადრე ჰყავდა შეყვანილი და ომისთვის ემზადებოდა. პარალელურად, რუსეთმა საქართველოს სხვა რეგიონების საჰაერო დაბომბვაც დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|title=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|publisher=Heritage.org|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JPwfdR?url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin]&lt;/ref&gt; რუსებისა და ოსების ჯარები ქართველებს [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში სამი დღე ებრძოდნენ, რაც ომის ყველაზე დიდი და გადამწყვეტი ბრძოლა იყო. რუსულმა გემებმა საქართველოს შავიზღვისპირეთი დაბლოკეს და სახმელეთო ჯარები და პარაშუტისტები გადმოსხეს დასავლეთ საქართველოში. 9 აგვისტოს რუსულმა და აფხაზურმა ძალებმა მეორე ფრონტი გახსნეს [[კოდორის ხეობის ბრძოლა|კოდორის ხეობაზე თავდასხმით]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|title=აფხაზეთი ოპერაციას იწყებს ქართული ჯარების გამოსადევნად|publisher=Thaindian.com|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JQIJl3?url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და დასავლეთ საქართველოს შიდა ტერიტორიებში შეიჭრნენ. ხუთი დღის მძიმე ბრძოლების შემდეგ ქართული ჯარები განდევნილ იქნენ ცხინვალის რეგიონიდან და აფხაზეთიდან. რუსების მიერ ოკუპირებულ იქნა ქალაქები [[ფოთი]] და [[გორი]], სხვა რაიონებთან ერთად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7551576.stm |title=Day-by-day: Georgia-Russia crisis |publisher=BBC News |date=2008-08-21 |accessdate=2009-05-10}}&lt;/ref&gt;

[[ევროკავშირი]]ს თავმჯდომარე [[საფრანგეთის პრეზიდენტი]]ს შუამდგომლობით კონფლიქტურმა მხარეებმა 12 აგვისტოს მიაღწიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას, რომელსაც საქართველომ თბილისში 15 აგვისტოს მოაწერა ხელი, ხოლო რუსეთმა მოსკოვში — 16 აგვისტოს. 12 აგვისტოს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა უკვე გასცა ცეცხლის შეწყვეტის ბრძანება,&lt;ref&gt;{{cite web
  | title =   Russian President Orders Halt To Military Operations In Georgia
  | publisher = [[GlobalSecurity.org]]
  | date = 2008-08-12
  | url = http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2008/08/mil-080812-rferl01.htm
  | accessdate = 2008-10-06}}
&lt;/ref&gt;
თუმცა ბრძოლები უმალ არ შეწყვეტილა.&lt;ref name=&quot;guardian_loot&quot;&gt;[http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/13/georgia.russia6 ქართული სოფლები იწვის და იძარცვება რუსების შემოსვლასთან ერთად]&quot;, ''[[The Guardian]]'', 14 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ რუსეთმა საკუთარი ჯარების უმეტესი ნაწილი სამეგრელოს და შიდა ქართლის რეგიონებიდან გაიყვანა. თუმცა ამასთან ბუფერული ზონები შექმნა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საზღვრების გასწვრივ და სათვალთვალო პუნქტები დატოვა ფოთში, სენაკსა და პერევში.

2008 წლის 26 აგვისტოს რუსეთმა სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის დამოუკიდებლობა ცნო. რუსეთმა დაასრულა გასვლა საქართველოს დანარჩენი ტერიტორიებიდან 8 ოქტომბერს, თუმცა 2009 წლის მდგომარეობით რუსული ჯარების გაძლიერებული გარნიზონები რჩება აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში (მათ შორის იმ ტერიტორიებზეც, რომლებსაც ომამდე საქართველო აკონტროლებდა).&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19479 &quot; რუსეთი ეუბნება აშშ-ს, რომ ის დატოვებს ჯარებს სამხრეთ ოსეთში, აფხაზეთში&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100919053016/http://civil.ge/eng/article.php?id=19479 |date=2010-09-19 }} სივილ ჯორჯია, 12 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Houseoflords&quot;&gt;http://www.publications.parliament.uk/pa/ld200809/ldselect/ldeucom/26/26.pdf&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news	
|url=http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|title=რუსეთმა დაასრულა სამხრეთ ოსეთის ბუფერული ზონიდან ჯარების გაყვანა	
|location=მოსკოვი	
|publisher=[[RIA ნოვოსტი]]	
|date=8 October 2008	
|accessdate=2008-10-10	
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081009171629/http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|archivedate=2008-10-09	
}}&lt;/ref&gt; რამდენიმე ინციდენტი ორივე კონფლიქტური ზონაში კვლავაც ხდებოდა ომის დასრულებიდან რამდენიმე თვის გასვლის შემდეგ. 2009 წლის მდგომარეობით ომში მონაწილე მხარეებს შორის ურთიერთობა კვლავაც უკიდურესად დაძაბულია.

პრობლემის სამშვიდობო გადაწყვეტისკენ თითქმის ერთხმად მოწოდებისა და [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]სა და რუსეთს შორის პირდაპირი კონფლიქტის თავიდან არიდების გარდა, საერთაშორისო რეაქცია, რომელსაც ევროკავშირი და აშშ დომინირებდა, ხაზგასმით უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, ხოლო არცნობილი ტერიტორიები კი სოლიდარობას უცხადებს სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთს.

== წინაპირობები ==
ოსების დიდი ნაწილი XVII საუკუნიდან, სამხრეთ კავკასიაში [[შიდა ქართლი|შიდა ქართლში]]&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549736.stm
|title=Q&amp;A: Violence in South Ossetia
|publisher=BBC News
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; საბჭოთა პერიოდში ოსებს ავტონომია მიენიჭათ [[საქართველოს სსრ]]-ის ფარგლებში [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი]]ს სახით. საქართველოს მიერ [[საბჭოთა კავშირი]]სგან დამოუკიდებლობის გამოცხადებას 1991-92 წლებში [[სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი (1991)|სამხრეთ ოსეთში ეთნიკური კონფლიქტი]] მოჰყვა, რაც ამ უკანასკნელის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებით დასრულდა. კონფლიქტში დაახლოებით 2000 ადამიანი დაიღუპა&lt;ref name=&quot;at war&quot;&gt;{{cite news |url= http://www.independent.co.uk/news/world/europe/we-are-at-war-with-russia-declares-georgian-leader-889266.html
|title=ჩვენ ვებრძვით რუსეთს, აცხაცებს საქართველოს ლიდერი
|publisher=[[The Independent]]
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; მათი სურვილი [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთთან]] შეერთება იყო.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; სამხრეთ ოსეთი, როგორც პოლიტიკური ერთეული, საერთაშორისო თანამეგობრობას არ უცვნია. რეგიონის მოსახლეობას ძირითადად ოსები შეადგენენ. მოსახლეობის დაახ. 20 % ქართველია (14,000. სულ 70,000).&lt;ref name=&quot;factsiht&quot;&gt;{{cite web |author=[[Associated Press]] |date=2008-08-08 |url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |title=Facts about South Ossetia |publisher=[[International Herald Tribune]] |accessdate=2008-08-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812023517/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |archivedate=2008-08-12 }}&lt;/ref&gt; ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევის შემდეგ რეგიონში მხარეებს შორის სამშვიდობო შუამავლის როლს რუსი, ჩრდილოეთ ოსეთისა და ქართველი სამხედროები ასრულებდნენ (500 წარმომადგენელი ყოველი მხრიდან). ამავე პერიოდში რუსეთმა სამხრეთ ოსეთის ოსურ მოსახლეობას საშუალები მისცა მისი მოქალაქეობა მიეღო.

ბოლო წლების განმავლობაში არტილერიული სროლები მხარეებს შორის დროდადრო მწვავდებოდა, რასაც ორივე მხარეს მსხვერპლი მოჰყვა. პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ოსებს მშვიდობის სანაცვლოდ ფართო [[ავტონომია]] შესთავაზა, რაც ოსებმა უარყვეს, ვინაიდან მათი გაცხადებული სურვილი სრული დამოუკიდებლობა იყო.&lt;ref name=&quot;reuters what is&quot;&gt;{{cite news |url= http://uk.reuters.com/article/topNews/idUKL855785020080808?pageNumber=2&amp;virtualBrandChannel=0&amp;sp=true
|title=What is Georgia's rebel South Ossetia region?
|publisher=Reuters
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

სამხრეთ ოსეთისა და [[აფხაზეთი]]ს საქართველოს გავლენის ქვეშ მოქცევა სააკაშვილის ადმინისტრაციის მთავარი მიზანი იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ. ამასთან, 2002 წლიდან აშშ-ის არმია საქართველოს ინტენსიურ წვრთნებს უტარებდა და დახმარებას უწევდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/the-new-war-in.html |title=Ground Zero in the New Caucasus Conflict}} იხ. ასევე: {{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/did-us-military.html |title=Did the U.S. Prep Georgia for War with Russia?}}&lt;/ref&gt; საქართველოს სამხედრო ბიუჯეტმა 2008 წლისთვის თითქმის $0.99 მილიარდი შეადგინა,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://civil.ge/eng/article.php?id=18784 |title=Defense Spending, Number of Troops Increased |publisher=Civil Georgia |date=2008-07-15 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1&amp;From=USD&amp;To=GEL |title=1.00 USD to GEL |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://www.webcitation.org/66CrLw8zE?url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1 |archivedate=2012-03-16 }}&lt;/ref&gt; რაც მშპ-ის 4,5 % და საქართველოს საზოგადოებრივი შემოსავლების მეოთხედზე მეტი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |title=Парламент Грузии утвердит поправки в бюджет 2008 года 15 июля |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080815192554/http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |archivedate=2008-08-15 }}&lt;/ref&gt;

ამჟამად, სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა უმრავლესობა რუსეთის მოქალაქეა და რუსულ პასპორტს ფლობს: BBC-ს ცნობით, სამხრეთ ოსეთის 70.000 მოქალაქის ნახევარზე მეტმა მიიღო მოსკოვის შეთავაზება რუსული პასპორტის მიღებაზე.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; [[დიმიტრი მედვედევი]] ამტკიცებს, რომ სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა 90%-ს რუსული პასპორტი აქვს. რუსეთის მტკიცებით, ეს საკმარისი საბაბია რეგიონში რუსეთის ინტერვენციისთვის, მათი მოქალაქეების დასაცავად, სამშვიდობოების მისიის ფარგლებში.&lt;ref name=&quot;bbcanalysis&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549662.stm
|title=S Ossetia bitterness turns to conflict
|publisher=BBC
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

== ქრონოლოგია ==

===1 აგვისტო===
1 აგვისტოს 08:05 და 08:12 საათებზე [[ერედვი]]-[[ხეითი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ხეითის]] შემოვლით გზაზე აფეთქდა ორი მართვადი ნაღმი, მძიმედ დაშავდა ხუთი პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[მოსკოვი|მოსკოვიდან]] [[ვლადიკავკაზი|ვლადიკავკაზში]] რუსეთის სამთავრობო მედიების 15 ჟურნალისტი ჩავიდა.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში სნაიპერმა მოკლა 3 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[ცხინვალი]] ნაღმმტყორცნებით დაიბომბა [[ერგნეთი|ერგნეთიდან]] და [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]].&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ღამით, 21:30-დან სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმი თავს დაესხა ქართულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა ზემო ნიქოზი, [[ქვემო ნიქოზი]], [[ავნევი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ერედვი]] და [[ზემო ფრისი]]. დაბომბვა მთელი ღამის განმავლობაში გაგრძელდა და მხოლოდ 2 აგვისტოს გამთენიისას შეწყდა, დაიჭრა 6 სამოქალაქო პირი და 1 პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; გვიან 1 აგვისტოდან ინტენსიური სროლები დაიწყო საქართველოს თავდაცვის ქვედანაყოფებსა და სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს შორის, რის შედეგადაც ექვსი დაიღუპა, ხოლო 21 ადამიანი დაიჭრა. ორივე მხარე ერთმანეთს ადანაშაულებდა სროლის დაწყებაში. 

{{ციტატა|ეს არის ჩვენი ფართომასშტაბიან კონფლიქტში ჩათრევის მცდელობა. ამაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უკრაინასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს [...] აქამდე სამხრეთოსური მხარე თავს იკავებდა რეაგირებისგან, მაგრამ ამის გაკეთებას აღარ ვაპირებთ.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-1 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;|[[ედუარდ კოკოითი]], სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. პრეზიდენტი}}

===2 აგვისტო===
2 აგვისტოს ცხინვალის დე ფაქტო ხელისუფლების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან სროლის საპასუხოდ ცეცხლი იხსნება ქართული მხრიდან, თუმცა მალევე წყდება მიღებული ბრძანების შემდეგ, რათა თავიდან აეცილებინათ დაპირისპირების ესკალაცია.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-2 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შსს]]-ის საინფორმაციო ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსმა, [[შოთა უტიაშვილი|შოთა უტიაშვილმა]], განაცხადა: „წუხელ ჩვენ ყველამ ვნახეთ, რომ მოხდა მშვიდობიანი სოფლების მასიური დაბომბვა, რამაც არ შეიძლება არ გამოიწვიოს ჩვენი უკიდურესი აღშფოთება.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა|სეპარატისტულმა რეჟიმმა]] გამოაცხადა მოსახლეობის ევაკუაცია, რომელიც 6 აგვისტომდე გაგრძელდა. ადგილზე ჩავიდა სახელმწიფო მინისტრი რეინტეგრაციის საკითხებში, [[თემურ იაკობაშვილი]], და შეხვდა შერეული სამშვიდობო ძალების სარდალს, [[მარატ კულახმეტოვი|მარატ კულახმეტოვს]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „ეუთოს დამკვირვებელთა რიცხვი უნდა გაიზარდოს და არა სამშვიდობოების რიცხვი. სამწუხაროდ, ამ გადაწყვეტილებას ბლოკავენ სეპარატისტები.“, ხოლო მარატ კულახმეტოვმა თქვა: „კონფლიქტში მონაწილეა ქართული მხარეც, ორივე მხარე კონფლიქტის მონაწილეა და, ამიტომ, თითს მხოლოდ ოსური მხარისკენ ნუ იშვერთ. საქართველოც თავის წილად დამნაშავეა.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

პრეზიდენტის რწმუნებულმა შიდა ქართლში, [[ლადო ვარძელაშვილი|ლადო ვარძელაშვილმა]], განაცხადა: „აქამდე სპეცრაზმელებს აფეთქებდნენ, პოლიციელებს აფეთქებდნენ, ეხლა უკვე გადავიდნენ მშვიდობიანი მოსახლეობის აფეთქებაზე. ამას მოჰყვება სერიოზული რეაგირება და სერიოზული პასუხი.“ ხოლო [[მამუკა ყურაშვილი|მამუკა ყურაშვილმა]] გააკეთა განცხადება და თქვა: „ოსური ეგრეთ წოდებული ბატალიონი, ცალსახად შეიძლება ითქვას უკვე, უშუალო მონაწილეობას ღებულობდა, მძიმე ტექნიკა ჰყავდათ გამოყვანილი და ურტყამდა ქართულ საგუშაგოებს. ჩვენ ეს აღვნიშნეთ უკვე და, ანალოგიურად, მე ნაბიჯის დათმობას არ ვაპირებ არანაირად და გაიგოს ეს ყველამ. შევაკვდები მე ამ სიტუაციას. ყველა ჩვენი ჯარისკაცი და პოლიციელი ნაბიჯით აღარ დაიხევს უკან.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; დე ფაქტო ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2 აგვისტოს 02:00 საათისთვის დაღუპული იყო 6 და დაჭრილი იყო 7 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] თავმჯდომარემ და ფინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[ალექსანდერ სტუბი|ალექსანდერ სტუბმა]] განაცხადა: „საერთაშორისო თანამეგობრობა სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტის ზონაში განვითარებულ მოვლენებს მზარდი შეშფოთებით ადევნებს თვალს და იმედოვნებს, რომ მხარეები ყველაფერს გააკეთებენ დაძაბულობის დეესკალაციის მიზნით.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობა|რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობამ]] გამოთქვა რუსი „სამშვიდობოების“ მხარდაჭერის მზადყოფნა, მზადყოფნა გამოთქვა [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთის]] ხელისუფლებამაც.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; „ჩრდილოეთი ოსეთი ყურადღებით ადევნებს თვალს სამხრეთ ოსეთში განვითარებულ მოვლენებს და მზად ვართ, დახმარება აღმოვუჩინოთ ჩვენს სამხრეთელ ძმებს. შეშფოთებული ვართ საქართველოს ხელმძღვანელობის მიერ გადადგმული ნაბიჯების გამო, რომელმაც ნამდვილი ომი გააჩაღა ოსეთის წინააღმდეგ. მზად ვართ, ერთად მოვიგერიოთ აგრესია.“ — განაცხადა რუსეთის ფედერაციის ჩრდილოეთ ოსეთის რესპუბლიკის ლიდერმა, თეიმურაზ მამსუროვმა.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; მობილიზაციის გამოცხადებისა და ჩრდილოეთ კავკასიელების დახმარების მიღების მზადყოფნა გამოთქვა [[ედუარდ კოკოითი|კიკოითმა]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში ჩავიდა რუსი ჟურნალისტების კიდევ ერთი ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

===3 აგვისტო===
3 აგვისტოს სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალები განლაგდნენ [[ყორნისი|ყორნისსა]] და [[ველები|ველებში]] და თავს დაესხნენ პოლიციის განყოფილებას [[დვანი|დვანში]]. დაიწყო ევაკუაცია, [[ცხინვალის რეგიონი]] 500-ზე მეტი ადამიანმა დატოვა; მათ შორის, რეგიონიდან გაიყვანეს 400 ბავშვი. ჩრდილოეთ ოსეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ერმაკ ძანსოლოვი აცხადებდა, რომ ეს არ იყო ევაკუაცია. ამავე დღეს რეგიონს ლტოლვილებით დატვირთული 20 ავტობუსი ტოვებს.&lt;ref&gt;[http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 Вывезли из-под огня. В Россию прибывают беженцы из Южной Осетии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080812080715/http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 |date=2008-08-12 }}. ''[[პირველი არხი (რუსეთი)|პირველი არხი]]''. 3 აგვისტო 2008. {{ru icon}}&lt;/ref&gt; ღამით საქართველოს ტერიტორიაზე, [[როკის გვირაბი]]&lt;nowiki/&gt;თ გავლით და [[ჯავა|ჯავის]] მიმართულებით, შემოვიდა [[რუსეთის 58-ე არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] მე-19 მოტომსროლელთა დივიზიის სადაზვერვო ბატალიონი. რუსული ძალების პარალელურად რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ცილს სწამებს საქართველოს რეგიონში სამხედრო ძალებისა და მძიმე ტექნიკის შეყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-3 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებაში ვკითხულობთ: „2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დღეს ვრცელდება ინფორმაცია ჩრდილოეთ კავკასიელი მოხალისეებისა და დაქირავებული მებრძოლების მობილიზაციის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტმა პროვოკაციულად განაცხადა, რომ საქართველოს ქმედებები იყო „ველური, ბარბაროსული გამოხტომები“ და ასევე დაამატა: საპასუხოდ უნდა მოვექცეთ ისე, როგორც ველურებს, რომლებმაც საკუთარ თავს უფლება მისცეს, დაეცხრილათ მშვიდობიანი მოსახლეობა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამ დროისათვის სეპარატისტებმა დაბომბეს 15 ქართული სოფელი და დაჭრეს 19 მშვიდობიანი მოქალაქე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

დე ფაქტო ე.წ. თვითგამოცხადებულმა [[აფხაზეთის რესპუბლიკა|აფხაზეთის რესპუბლიკამ]] სექტემბრიდან [[გალის მუნიციპალიტეტი|გალის მუნიციპალიტეტის]] სკოლებში აკრძალა [[ქართული ენა|ქართული ენის]] სწავლება, გამოაცხადა საგანგებო მდგომარეობა და დაკეტა [[ენგურის ხიდი]].&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე]] ტელეფონით ესაუბრა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგორი კარასინი|გრიგორი კარასინს]] მიმდინარე მოვლენების შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; საუბრის შემდეგ გრიგოლ ვაშაძემ განაცხადა: „ის ყველაფერი რისი პროვოცირებაც კოკოითის რეჟიმმა სცადა ცხინვალის რეგიონში, იყო აბსოლუტური თვითშემოქმედება და რუსეთის ფედერაციაც კი არ იყო ამისთვის მზად. გასაგები არის რომ ამისთანა თვითშემოქმედებამ, შეიძლება ძალიან საშიშ შედეგებამდე მიგვიყვანოს. ამიტომ რუსული მხარე სასწრაფოდ დამიკავშირდა და მთხოვა მოსკოვში ჩასვლა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა უარი განაცხადა 15 აგვისტოს ბერლინში გასამართ გაეროს გენერალური მდივნის მეგობართა ჯგუფის შეხვედრაში მონაწილეობაზე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; „აფსნიპრესის“ მიხედვით, [[სერგეი ბაგაფში|ბაღაფშმა]] ასევე უბრძანა თავდაცვის სამინისტროს, სამხედრო მზადყოფნაში მოიყვანა შეიარაღებული ძალების აღმოსავლეთის ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

===4 აგვისტო===
4 აგვისტოს რუსეთის 58-ე არმიის ხუთი ბატალიონი [[როკის გვირაბი]]ს სიახლოვეს იქნა დისლოცირებული, ჩრდილოეთ ოსეთის მხარეს.&lt;ref&gt;[http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 Talking Through Gritted Teeth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090504121022/http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 |date=2009-05-04 }}. [[BBC]] Monitoring, 6 August 2008&lt;/ref&gt; 4 აგვისტოს ღამით 10 ერთეული ჯავშანტექნიკა რუსეთიდან საქართველოში შემოვიდა და გაუნაწილდა დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 2 ერთეული ჯავშანტექნიკა სოფელ [[დმენისი|დმენისში]] დისლოცირებულ სეპარატისტებს გადაეცათ.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა: „რაც უნდათ, ის ისროლონ კიდევ, ვერაფერს ვერ დაგვიშავებენ და კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ, თავი შეიკავონ, დაანებონ ტერორისტულ საქმიანობას და პროვოკაციებს თავი; უფრო მეტი დრო გამონახონ, სამშვიდობო ინიციატივებს რომ გაეცნონ.“&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-4 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „რუსეთი დირიჟორობს ქმედებებს „ომის ილუზიის“ შესაქმნელად, რაც მიზნად ისახავს სამშვიდობო პროცესის განახლებისკენ მიმართული საერთაშორისო მცდელობების ჩაშლას“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] წარმომადგენელმა, კარმენ რომერომ, მხარეებს სიტუაციის განმუხტვისკენ მოუწოდა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ესტონეთი|ესტონეთის]] საგარეო საქმეთა სამინისტრო გამოვიდა ინიციატივით, რომ ცხინვალის რეგიონში სამშვიდობო მისია უნდა იკისრონ ქვეყნებმა, რომლებიც არ მონაწილეობენ კონფლიქტში „მშვიდობის შენარჩუნება ამ რეგიონებში იქნება შესაფერისი ამოცანა ევროკავშირისთვის. ჩვენ საერთაშორისო მცდელობები გვჭირდება სიტუაციის მოსაგვარებლად“. — განაცხადა ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; დაახლოებით 18:40 საათზე, ედუარდ კოკოითმა [[დონის კაზაკები|დონის კაზაკთა]] მეთურისა და [[სახელმწიფო დუმა|დუმის]] დეპუტატ [[ვიქტორ ვოდოლაცკი|ვიქტორ ვოდოლაცკისგან]] მიიღო დეპეშა სამხედრო დახმარების დაპირებით.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 

საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანმა, [[ალექსანდრე ლომაია|ალექსანდრე (კახა) ლომაიამ]], განაცხადა: „ეს არის მათ მიერ დადგმული სპექტაკლი იმისათვის, რომ აჩვენონ იმ ადამიანებს, ვინც აფინანსებს ამ რეჟიმს წლების განმავლობაში და ეს ადამიანები რუსეთის ფედერაციის მაღალ თანამდებობებზე არიან მოკალათებული, რომ საქმიანობის ილუზია შექმნან, რომ ზრუნავენ თავიანთ ხალხზე და ა.შ. არაფერი საერთო მათ განცხადებებს არ აქვთ რეალობასთან“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; მიმდინარე მოვლენები შეაფასა [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი|აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის]] სპიკერ გონსალო გალეგოსმა: „გვესმის, რომ ეუთო იძიებს ამ ინციდენტებს და ველით მათ მოხსენებას. ეს ინციდენტები ხაზს უსვამს სამხრეთ ოსეთში ეუთოს დამკვირვებელთა რაოდენობის დაუყოვნებლივ გაზრდის საჭიროებას, ასევე როკის გვირაბზე ერთობლივი ქართულ-რუსული მონიტორინგის განხორციელებას, რათა აღიკვეთოს იარაღის, საბრძოლო მასალებისა და შეიარაღებული ჯგუფების უკანონო გადაადგილება რეგიონში“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt;

===5 აგვისტო===
5 აგვისტოს განახლდა ქართული სოფლების დაბომბვა.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-5 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; 09:01 საათზე [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ]] სატელეფონო საუბრის მოსმენით შეიტყო სოფელ [[დვანი|დვანის]] განადგურების ბრძანების შესახებ, რომელიც გასცა თვითაღიარებული სამხრეთ ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა მინისტრ [[მიხეილ მინძაევი|მიხეილ მინძაევმა]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მეთვალყურეთა დასკვნაში, რომელსაც ხელი მოაწერა გენერალ მარატ კულახმეტოვმა, წერია, რომ 1 და 2 აგვისტოს ოსურმა მხარემ ქართულ სოფლებს აკრძალული იარაღით გაუხსნა ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; 15:10 საათზე რუსულმა მედია საშუალებებმა გაავრცელეს ინფორმაცია ცხინვალის რეგიონში 150 დაქირავებული ჩრდილოეთ კავკასიელის ჩასვლის შესახებ, [[დაქირავებული ჯარი|დაქირავებული მებრძოლები]] ცხინვალის რეგიონში ჩადიოდნენ 10 აგვისტომდე.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის არმიის თვითმავალი არტილერიის 40 ერთეული და ბოტლიხის 33-ე მოტომსროლელთა ბრიგადის სადაზვერვო ბატალიონმა გადაკვეთა [[როკის გვირაბი|როკის კვირაბი]] და შუერთდა ჯავასთან განლაგებულ შეიარაღებულ დაჯგუფებას, ხოლო როკის გვირაბთან მობილიზდა 58-ე არმიის ნაწილები, მათ შორის, 135-ე, ცალკეული მოტომსროლელთა პოლკი [[პროხლადნი|პროხლადნიდან]] ([[ყაბარდო-ბალყარეთი]]) და 653-ე მოტომსროლელთა პოლკი [[ზარამაგი|ზარამაგიდან]] ([[ჩრდილოეთი ოსეთი]]).&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დროს იმის საჩვენებლად, რომ საქართველო ომისათვის არ ემზადებოდა, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანიზაციით კონფლიქტის ზონაში ჩავიდნენ ჟურნალისტები და დიპლომატები, მათ შორის რუსეთის ელჩი საქართველოში [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ხელისუფლებამ გაავრცელა ინფორმაცია ოსურ ვებგვერდებზე ჰაკერული თავდასხმის შესახებ.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; „ევროკავშირს სურს, ისე როგორც არასდროს, ჩაერთოს საქართველოში არსებული კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარების გზების ძიებაში, მონაწილე მხარეებთან თანამშრომლობით და მოლაპარაკების არსებული ფორმატების მხარდაჭერით. ევროკავშირი კვლავ გამოდის ზომიერებისკენ და მოლაპარაკებების სწრაფი განახლებისკენ მოწოდებით“. — [[ევროკავშირი|ევროკავშირის]] მიერ გავრცელებული განცხადება.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

===6 აგვისტო===
6 აგვისტოს საქართველოს განცხადებით ქართულმა მხარემ [[ჯავშანტრანსპორტიორი]] დაკარგა, რის გამოც სამი ქართველი სამშვიდობო ჯარისკაცი დაიჭრა. იმავე ღამეს სროლებმა ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რის გამოც ქართულმა მხარემ სროლები განაახლა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18924 საქართველოს განცხადებით მიის ჯავშანტრანსპორტიორი ააფეთქეს], ''Civil Georgia'', [[7 აგვისტო]] 2008, იხ. ასევე: [https://web.archive.org/web/20080816000301/http://news.yahoo.com/s/afp/20080807/wl_afp/georgiasossetiarussiaunrestbattle_080807131144 Georgia reports 'large-scale battles' in rebel region], AFP, 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; ცხინვალის მცხოვრებლები გახიზვნას იწყებენ, ხოლო ქართულმა მხარემ ტანკები, არტილერია და ჯარები რეგიონის საზღვართან მიიყვანა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 Georgia shells its breakaway republic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080809235109/http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 |date=2008-08-09 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008; იხ. ასევე: [http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 Georgian tanks head for South Ossetia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080810063534/http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 |date=2008-08-10 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; 

დაიბომბა ქართული სოფლები: [[ერედვი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[დვანი]], [[ფრისი]] და [[ავნევი]].&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-6 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაიკეტა მაღაზიები და სხვა დაწესებულებები, ცხინვალის რუსულ სამხედრო ბაზაზე რუსი და ადგილობრივი მომსახურეები გაათავისუფლეს სამსახურებრივი უფლებამოსილების შესრულების ვალდებულებისგან.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; რეინტეგრაციის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრ თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა, რომ ესაუბრა რუსული მხარის თანათავმჯდომარეს შერეულ საკონტროლო კომისიაში, [[იური პოპოვი|იური პოპოვს]], რომელმაც დაადასტურა, რომ აპირებდა საქართველოში ჩამოსვლას და სამხრეთოსურ მხარესთან შეხვედრაზე დასწრებას, „მე ვესაუბრე ბატონ პოპოვს 17 წუთის წინ და მან მითხრა, რომ იგი [[თბილისი|თბილისში]] 7 აგვისტოს დილით ჩამოვა და შემდეგ ერთად გავემგზავრებით ცხინვალში. მოლაპარაკებები გაიმართება შერეული სამშვიდობო ძალების შტაბში (ცხინვალში).“&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტ [[ედუარდ კოკოითი|ედუარდ კოკოითმა]] და [[ბორის ჩოჩიევი|ბორის ჩოჩიევმა]] უარი განაცხადეს 7 აგვისტოს დაგეგმილ შერეულ სამშვიდობო მოლაპარაკებაში მონაწილეობაზე და ცხინვალში ჩავიდა [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებული სამეფოს]] საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი დენის კიფი.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

6 აგვისტოს შემდეგ შერეული სამშვიდობო ძალები წყვეტენ კონფლიქტის ზონის მონიტორინგს და პატრულირებას, ქართული ბატალიონის პროტესტი უგულველყვეს.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

===7 აგვისტო===
{{მთავარი|ცხინვალის ბრძოლა}}
[[ფაილი:Su-25Ub.JPG|thumb|left|ქართული არმიის სუ-25.]]
[[ფაილი:Su-27 low pass.jpg|thumb|left|რუსული არმიის კუთვნილი სუ-27, რომლის მსგავსი გამანადგურებლები რუსებმა ცხინვალის რეგიონის საჰაერო სივრცეზე კონტროლის აღსადგენად გამოიყენეს.]]

„კონფლიქტის ზონაში ამჟამად სნაიპერული ომი მიმდინარეობს სოფლის მცხოვრებთა წინააღმდეგ და ამ მომენტში ინტენსიური სროლები მოდის არტილერიიდან, ტანკებიდან და ხელსატყორცნი არტილერიული სისტემებიდან, რომლებიც კონფლიქტის ზონაში არალეგალურად იქნა შემოტანილი“ — განაცხადა [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილმა]] ადგილობრივი დროით 19:10 საათზე პირდაპირ სატელევიზიო გამოსვლაში.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18931 სატელევიზიო გამოსვლაში სააკაშვილი მშვიდობისკენ მოუწოდებს], ''Civil Georgia'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; თუმცა დღის ბოლოსთვის პრეზიდენტის ბრძანებით ქართულმა მხარემ ცალმხრივი სროლის შეწყვეტა გამოაცხადა. სააკაშვილმა მოუწოდა მხარეებს მოლაპარაკებებისკენ „ნებისმიერ ფორმატში“ და პირობა სამხრეთ ოსეთის სრულ ავტონომიაზე ძალაში დატოვა, ასევე საყოველთაო ამნისტია გამოაცხადა სეპარატისტებისთვის, ხოლო საერთაშორისო თანამეგობრობას მოუწოდა მხარეთა შორის მოლაპარაკებებისთვის შუამდგომლობა გაეწია.&lt;ref name=&quot;Jamestown Goals&quot;&gt;{{cite web|url=http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|title=The goals behind Moscow's Proxy Offensive in South Ossetia|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080809151750/http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|archivedate=2008-08-09}}&lt;/ref&gt;

03:25 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელიც ადასტურებდა რუსული ჯარების საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლას როკის გვირაბის გავლით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-7 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; მთელი დღის განმავლობაში საქართველოს მიერ კონტროლირებული ტერიტორიების მიმართულებით ინტენსიური ცეცხლი გახსნეს სოფლებიდან: [[დმენისი]], [[უბიათი]] და [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; გაზეთ „იუჟნაია ოსეტიას“ მიხედვით, [[ედუარდ კოკოითი|კოკოითი]] [[ჯავა|ჯავაში]] გაემგზავრა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს წარმომადგენლებთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 09:30 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელშიც დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალების წარმომადგენელი ლაპარაკობს ქართული სოფლებზე, [[ავნევი|ავნევსა]] და [[დვანი|დვანზე]] დაგეგმილი შეტევის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

მოგვიანებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა რუსეთის შეიარაღებული ძალების ცოცხალი ძალისა და სამხედრო ტექნიკის საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლის შესახებ და რუსეთის ნაბიჯს სუვერენული სახელმწიფოს წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; იური პოპოვმა განაცხადა: „მე აქ ჩამოვედი მოლაპარაკებებისთვის, მაგრამ რამდენადაც ვიცი, სამხრეთ ოსეთის მხარე, ბოლოს განვითარებული მოლენებიდან გამომდინარე, ეჭვქვეშ აყენებს მოლაპარაკებების საჭიროებას და თუ ეს მართლაც ასეა, უკვე ტრადიციად მექცა, რომ მაქოსებური დიპლომატია უნდა შევასრულო“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სეპარატისტების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან აფრენილმა, სავარაუდოდ, რუსულმა სამხედრო თვითმფრინავმა, სოფელ [[შავშვები|შავშვებთან]], საქართველოს სამხედრო რადარიდან 300-500 მეტრის მოშორებით, რამდენიმე ბომბი ჩამოყარა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 12:00 სეპარატისტული აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა გასცა შეიარაღებული ძალების მზადყოფნაში მოყვანა, ოსი სეპარატისტების მხარდასაჭერად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 14:00 საათზე დაიბომბა ავნევის ქართული საგუშაგო მსხვილკალიბრიანი არტილერიით დე ფაქტო რეჟიმის მიერ კონტროლირებულ სოფელ ხეთაგუროვოდან. დაიღუპა 2 და დაიჭრა 5 ქართველი ჯარისკაცი და განადგურდა 1 ჯავშანმანქანა. სოფლის დაბომბვა 16:00 საათამდე გაგრძელდა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა სოფლები: [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ქურთა (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ქურთა]], [[თამარაშენი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|თამარაშენი]], [[ზემო ფრისი]] და [[შავშვები]], რუსული ტანკები გამოჩნდა სოფელ [[მეღვრეკისი|მეღვრეკისში]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

14:30 საათზე [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ]] გამოაცხადა მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარემ, რუსმა ოფიცერმა, ანატოლი ბარანკევიჩმა, განაცხადა, რომ ჩრდილოეთ ოსეთიდან, როკის გვირაბის გავლით საქართველოს სუვერენულ ტერიტორიაზე შემოსული შეიარაღებული ჯგუფები სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს საქართველოს წინააღმდეგ ბრძოლაში უერთდებიან.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ შეშფოთებული არიან სამხრეთ ოსეთის წინააღმდეგ საქართველოს სამხედრო მზადებით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 16:00 საათისათვის განახლდა ნულის და ავნევის დაბომბვა. სამხრეთ ოსეთის სეპარატისტებმა ქვეითთა საბრძოლო მანქანა ააფეთქეს, დაიჭრა სამი ქართველი ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

{{ციტატა|გორის სამხედრო ჰოსპიტალში, საქართველოს პრეზიდენტმა სროლის შედეგად დაჭრილი ორი ქართველი ჯარისკაცი მოინახულა და განაცხადა:2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება.მე მინდა ვთქვა, რომ ბოლო დღეების განმავლობაში, მიუხედავად იმისა, რომ გვაქვს მუდმივი კონტაქტი რუსეთის ფედერაციის დიპლომატებთან, გრძელდება ყოველდღიური თავდასხმები ქართველ პოლიციელებზე, ქართველ სამშვიდობოებზე და მშვიდობიანი მოსახლეობით დასახლებულ სოფლებზე. მე მინდა პირდაპირ ვთქვა და დარწმუნებული ვარ, რომ კონფრონტაციის გაღრმავება არ შედის რუსეთის ფედერაციის ინტერესებში და, რა თქმა უნდა, არ შედის საქართველოს ინტერესებში.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;|მიხეილ სააკაშვილი}}

რუსეთის საინფორმაციო სააგენტოებისთვის მიცემულ ინტერვიუში სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტმა, ედუარდ კოკოითმა, თქვა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოს ხელისუფლება რეგიონიდან არ გაიყვანს შეიარაღებულ ჯარებს, მათგან „ტერიტორიის გაწმენდა“ დაიწყება.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

15:00–17:00 საათებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი, [[თემურ იაკობაშვილი]], გაემგზავრა ცხინვალში, სადაც დაგეგმილი იყო ოსურ მხარესთან მოლაპარაკება. შეხვედრაზე არ გამოცხადდა არც რუსეთის წარმომადგენელი იური პოპოვი, არც სეპარატისტული მთავრობის წარმომადგენელი ბორის ჩოჩიევი. იაკობაშვილს შეხვდა სამშვიდობო ძალების სარდალი მარატ კულახმეტოვი, რომელმაც სახელმწიფო მინისტრს უთხრა, რომ ვერ ახერხებდა ედუარდ კოკოითთან დაკავშირებას და შექმნილ ვითარებაში რუს მშვიდობისმყოფელებს აღარ შეეძლოთ ვითარების კონტროლი. კულახმეტოვმა ურჩია საქართველოს მთავრობას ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; პოპოვმა შეხვედრაზე არ მისვლის მიზეზად მანქანის დაშვებული საბურავი დაასახელა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:00 საათზე მარატ კულახმეტოვმა უარს თქვა ცხინვალის შტაბში მომუშავე ქართველი სამხედროების უსაფრთხოების უზრუნველყოფაზე, რის შედეგადაც ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა, გასცა ბრძანება ქართველი ოფიცრების მიერ ცხინვალის შტაბის დატოვების შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:10 საათზე, მიუხედავად მძიმე დანაკარგებისა და ქართული სოფლების უწყვეტი დაბომბვისა, საქართველოს სამართალდამცავმა ორგანოებმა და სამშვიდობოებმა ცალმხრივად შეწყვიტეს ცეცხლი, სიტუაციის დეესკალაციისთვის, რის შესახებაც თემურ იაკობაშვილმა მარატ კულახმეტოვს წინასწარ აცნობა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

მედიაში გავრცელდა [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაშავებული მოსახლეობის ვიდეოები.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 19:00 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა სატელევიზიო მიმართვისას დაადასტურა ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა და რუსეთისა და დე ფაქტო რეჟიმების მეთაურებს მოლაპარაკებებისკენ მოუწოდა, სიტყვით გამოსვლისას მიხეილ სააკაშვილმა თქვა: „რამდენიმე საათის წინ გავეცი ბრძანება, ძალიან მტკივნეული ბრძანება, როგორც უმაღლესმა მთავარსარდალმა, რომ არც ერთმა ქართულმა შენაერთმა, არც ერთმა ჩვენი კონტროლის ქვეშ მყოფმა პოლიციურმა და სხვა შენაერთმა არ გახსნას ინტენსიური ცეცხლი ძალიან ინტენსიური დაბომბვის შესაჩერებლად“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

ცეცხლის ორმხრივ შეწყვეტაზე სააკაშვილის წინადადების შემდეგ თავდასხმებმა ქართულ სოფლებზე უფრო მწვავე ხასიათი მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |title=S Ossetia fights Georgian troops out of occupied height |publisher=[[Itar-Tass]] |date=2008-08-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080820064359/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |archivedate=2008-08-20 |accessdate=2009-08-02 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=BBC_HeavyFighting&gt;{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm |title=Heavy fighting in South Ossetia |publisher=BBC News |date=2008-08-08 }}&lt;/ref&gt; სოფელი [[ავნევი]] თითქმის სრულიად განადგურდა, [[თამარაშენი (ცხინვალის რაიონი)|თამარაშენი]] და [[ფრისი]] დაიბომბა, ხოლო სანაკოევის ადმინისტრაციის შენობა - [[ქურთა]]ს პოლიციის სადგური, არტილერიის ინტენსიური ცეცხლის ქვეშ მოექცა. 7 აგვისტოს საღამოს  22:00 [[ოსები]] სოფელ [[ავნევი]]ს აღებას ზეიმობდნენ.

23:00 საათისთვის საქართველოს მთავრობამ მიიღო ინფორმაცია, რომ [[როკის გვირაბი]] გადმოკვეთა რუსეთის ჯავშანტექნიკის კოლონამ, რომელიც 100-ზე მეტი ერთეულისგან შედგებოდა. [[საქართველოს მთავრობა]] დაუკავშირდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების]] წარმომადგენელ [[მეთიუ ბრაიზა|მეთიუ ბრაიზას]] და შეატყობინა მას, რომ შექმნილ ვითარებაში თავდაცვის ერთადერთი გზა, როკის გვირაბიდან გამომავალი რუსეთის სამხედრო ტექნიკის შეკავება იყო.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 23:35 საათზე რუსეთის ჯარის შემოჭრის და ცენტრალური ხელისუფლების კონტროლირებადი სოფლების უწყვეტი დაბომბვის საპასუხოდ, საქართველოს პრეზიდენტმა [[საქართველოს თავდაცვის ძალების გენერალური შტაბი|საქართველოს შეიარაღებული ძალების გენერალურ შტაბს]] სამი ბრძანება მისცა&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;:

# დაიცვან [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] სამოქალაქო მოსახლეობის უსაფრთხოება.
# გაანეიტრალონ სეპარატისტების საცეცხლე პოზიციები, საიდანაც სამოქალაქო მოსახლეობას, ქართველ მშვიდობისმყოფელებს და მოსახლეობას უხსნიდნენ ცეცხლს.
# შეაჩერონ რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებული ძალების მოძრაობა როკის გვირაბიდან ცხინვალის რეგიონში.

დაახლოებით 23:50 საათზე ცეცხლი გახსნა ქართულმა არტილერიამ და გვიან ღამით ქართული სამშვიდობო ბატალიონის მეთაურმა მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა, რომ ოსური მხრიდან სროლის განახლების გამო მიღებულია გადაწყვეტილება ცხინვალში კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ. მოგვიანებით ოფიციალურმა თბილისმა განაცხადა, რომ გენერალი ყურაშვილი არ იყო უფლებამოსილი, გაეკეთებინა განცხადება კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

7 აგვისტოს საღამოს 11:30 საათზე ქართულმა მხარემ საპასუხო სამხედრო ოპერაცია დაიწყო, რომლის მიზანი სამშვიდობო ჯარების სარდალ ყურაშვილის განცხადებით, რეგიონში „კონსტიტუციური წესრიგის“ დამყარება იყო.&lt;ref name=sundaytimes-20081109&gt;{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5114401.ece|title=პირველად ქართველებმა გაისროლეს, ამბობენ ბრიტანელი მონიტორები|publisher=[[სანდეი ტაიმზი]]|date=9 ნოემბერი 2008|author=ჯონ სვეინი|accessdate=2008-11-12}}&lt;/ref&gt; 11:45 საათზე [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მონიტორების განცხადებით ჭურვები ცხინვალზე ყოველი 15-20 წამის ინტერვალით ეცემოდა.&lt;ref name=sundaytimes-20081109 /&gt; ედუარდ კოკოითის განცხადებით, მისი ძალები ქართველებს ცხინვალის მისადგომებთან ებრძოდნენ. ქართული დაზვერვის ცნობით&lt;ref name=&quot;NYTFreshev&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia offers fresh evidence on war's start] ''[[ნიუ-იორკ ტაიმზი]]'' 15 სექტ., 2008.&lt;/ref&gt; და რამდენიმე რუსულ წყაროზე დაყრდნობით, 58-ე რუსული არმია სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე შემოვიდა [[როკის გვირაბი]]თ, სანამ ქართული მხარე იერიშს დაიწყებდა.&lt;ref&gt;[http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 ჯარისკაცები პერმიდან ომის ეპიცენტრში არიან] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090606165130/http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 |date=2009-06-06 }}, ''პერმის ახალი ამბები'', 08.08.2008. პერმის გაზეთი აცხადებს, რომ ერთ-ერთმა ჯარისკაცმა შინ დარეკა და თქვა &quot;ჩვენ გადავედით იქ [სავარაუდოდ სამხრეთ ოსეთში] 7 აგვისტოს. მთელი 58-ე არმია.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[ცხოვრება გრძელდება (სტატია)|ცხოვრება გრძელდება]], [[კრასნაია ზვეზდა]], რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ოფიციალური გაზეთი, 3 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[იულია ლატინინა]], [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8389 განსხავებული მოსაზრებები ბატონ ბასტრიკინსა და სამხრეთ ოსეთის პროკურორს შორის], &quot;ყოველდღიური ჟურნალი&quot;, 11 სექტემბერი 2008, &quot;ომამდე, 6 აგვისტოს, ჟურნალისტები, რომლებიც წინასწარ გაიგზავნენ ომზე სიუჟეტის მოსამზადებლად... აცხადებენ, რომ მათ 58-ე არმია როკის გვირაბის ქართულ მხარეს ნახეს&quot;.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.newsru.com/russia/11sep2008/voshli.html რუსლი არმია სამხრეთ ოსეთში სამხედრო ქმედებების დაწყებამდე შევიდა] News.ru&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.grani.ru/Politics/Russia/m.141510.html დროის საკითხი (რუსულად)] კომენტარი ილია მილშტეინის&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.moscowtimes.ru/article/600/42/372391.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120523210654/http://www.themoscowtimes.com/news/article/moscow-claims-media-war-win/372391.html |date=2012-05-23 }} [[მოსკოუ ტაიმზი]], ნიკოლაუს ფონ ტვიკელი, &quot;Moscow Claims Media War Win&quot;,17 ნოემბერი 2008, აფხაზეთის ბაგაფში 7 აგვისტოს: &quot;ბატალიონი ჩრდ. კავკაიის რეგიონიდან შემოვიდა.&quot;&lt;/ref&gt; თუმცა, მიუხედავად ამისა, ქართულმა მხარემ უტყუარი მტკიცებულება იმაზე, რომ რუსეთი ქვეყანაში შემოიჭრა მანამ, სანამ ქართველები ოპერაციას დაიწყებდნენ, ან ის, რომ სიტუაცია ქართველებისთვის ოსურ ზონაში იმდენად მძიმე იყო, რომ ფართომასშტაბიანი სამხედრო ოპერაცია გარდაუვალი იყო, ვერ შეძლო.

7 აგვისტოსთვის [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს]] განცხადებით ათი ჯარისკაცი დაიღუპა.&lt;ref name=&quot;heavy fighting&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm Heavy fighting in South Ossetia], ''[[BBC News]]'', 8 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|title=The Raw Story - Georgia, rebel region to hold talks after clashes: report|accessdate=2008-08-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813134336/http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;

დღის განმავლობაში, რუსულ მედიაზე დაყრდნობით, ქალაქში სულ მცირე 15 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. 

=== 8 აგვისტო ===
{{მთავარი|გორის ოკუპაცია (2008)}}

4:45 საათზე საქართველოს რეინტეგრაციის სახელმწიფო მინისტრმა თემურ იაკობაშვილმა გამოაცხადა, რომ ცხინვალი თითქმის აღებული იყო და რომ ქართული ძალები რეგიონის ორ-მესამედს აკონტროლებდნენ. ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტი [[თაიმურაზ მამსუროვი]]ს განცხადებით, საქართველოს შეიარაღების რამდენიმე [[სუხოი სუ-25]] თვითმფრინავი დაესხა თავს, როგორც თავად იძახის, [[ვლადიკავკაზი]]დან წამოსულ ჰუმანიტარულ ტვირთს. თვით მამსუროვი, რომელიც ამ კოლონას მოყვებოდა, უვნებელი გადარჩა. მისივე განცხადებით, ასობით შეიარაღებული მოხალისე დაიძრა ჩრდილოეთ ოსეთიდან ცხინვალის რეგიონში. აფხაზეთის ლიდერი სერგეი ბაგაფშის განცხადებით, მოხალისეები აფხაზეთიდანაც გაემართნენ სამხრეთ ოსეთის დასახმარებლად.

გაეროს უსაფრთხოების საბჭომ სასწრაფო შეხვედრა გამართა ნიუ-იორკში, გამოხატა რა „სერიოზული შეშფოთება კონფლიქტის ესკალაციის გამო“. გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისრის განცხადებით ჩრდილოეთ ოსეთში 1100 ლტოლვილი გადავიდა კონფლიქტის ზონიდან.

[[ფაილი:Russian convoy heading to Tskhinvali.jpg|thumb|300px|რუსული სამხედრო კოლონა სოფ. ჯავასთან.]]
8 აგვისტოს დილას, რუსეთის პრემიერ-მინისტრმა, ვლადიმირ პუტინმა, რომელიც [[პეკინის ოლიმპიური თამაშები|პეკინის ოლიმპიური თამაშების]] გახსნაზე იმყოფებოდა, დაგმო საქართველოს „აგრესიული ქმედებები“ და თქვა, რომ რუსეთი ამ ქმედებებს უპასუხოდ არ დატოვებდა. 09:30 საათზე პრეზიდენტმა მედვედევმა სასწრაფო შეხვედრა გამართა მთავრობის წევრებთან, კონფლიქტის შესახებ რუსეთის შესაძლო მოქმედების გეგმის შესამუშავებლად.

ნახევარ საათში, საქართველოს წყაროების ცნობით, სამი რუსული [[სუ-24]] საქართველოს საჰაერო სივრცეში იჭრება და ორ ბომბს აგდებს [[ქარელი]]ს პოლიციის სადგურთან. ამავე წყაროს ცნობით რამდენიმე ბომბი [[გორი]]ს სიახლოვესაც ჩამოვარდა, თუმცა მათ მსხვერპლი არ მოჰყოლია. რუსეთის წარმომადგენლებმა ეს ცნობები უარყვეს, თუმცა ფაქტები დაადასტურა ბრიტანულმა გაზეთმა „[[დეილი ტელეგრაფი]]“.

11:40 საათზე სააკაშვილის ბრძანებით მობილიზირებულ იქნა ქართული სარეზერვო ჯარები რუსეთის მიერ „ფართომასშტაბიანი სამხედრო აგრესიისგან“ თავდაცვისთვის და მოუწოდა რუსეთს შეეწყვიტა „ქართული ქალაქების დაბომბვა“. სამხრეთ ოსეთში რუსეთის გარნიზონის მეთაურის განცხადებით ქართული ნაღმები ცხინვალში პირდაპირ მათ ყაზარმებს მოხვდა, რის შედეგადაც 12 რუსი სამხედრო დაიღუპა, ხოლო 30 დაიჭრა.

ქართული მხარის ცნობით, 15:00 საათზე მათ სამსაათიანი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადეს ცხინვალიდან მშვიდობიანი მოქალაქეების უვნებლად გასასვლელად, თუმცა ეს განცხადება უარყო რუსეთის ჯარების წარმომადგენელმა ცხინვალში, [[მარატ კულახმეტოვი|მარატ კულახმეტოვმა]].

[[რუსეთის 58-ე საერთო-საჯარისო არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] ტანკების კოლონამ დაიწყო ცხინვალისკენ მოძრაობა, რეგიონში რუსული ძალების მისაშველებლად. ქართული მედიის ცნობით, რუსული კოლონა 150 ტანკისგან, ჯავშანტრანსპორტიორისგან და სხვა დანადგარებისგან შედგებოდა. 8 აგვისტოს პრესის მიერ გავრცელებული ვიდეო ჩანაწერებიდან ჩანს კონფლიქტის ზონისკენ მომავალი [[Т-72]] ტანკები, [[БМП-2]] საქვეითო საბრძოლო მანქანები და 152 მმ 2C3 Akatsia თვითმავალი [[ჰაუბიცა|ჰაუბიცები]], ასევე რეაქტიურლი არტილერიის დანაყოფები.

რუსული მედიის განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან უკან იხევენ და რუსული სუ-24 და [[სუ-27]] თვითმფრინავები სრულიად აკონტროლებდნენ ცხინვალის საჰაერო სივრცეს.

კულახმეტოვის განცხადებით მძიმე არტილერიის გამო ცხინვალი თითქმის სრულიად დანგრეული იყო. [[ფრანს პრესი]]ს ცნობით, 12:00 საათზე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს განცხადებით, თუ ცნობები რუსული ტანკების შესახებ ცხინვალის რეგიონში დადასტურდებოდა, საქართველო რუსეთს ომს გამოუცხადებდა. რუსეთის ტანკების ცხინვალში შესვლა მცირე ხანში დაადასტურა [[CNN]]-მა. იმავე ღამეს რუსული და ოსური ძალები ქალაქის დიდ ნაწილს აკონტროლებდნენ. რუსეთის ავიამოიერიშეებმა გორის დაბომბვა დაიწყეს.&lt;ref name=jets&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7550804.stm რუსლი ავიამოიერიშეები ქართულ ქალაქს ესხმიან], [[BBC News]], 9 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;

* საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ცნობით რუსულმა ბომბდამშენებმა ორი ბომბი ჩამოაგდეს [[ვაზიანის სამხედრო ბაზა]]ზე. რუსულმა თვითმფრინავებმა ასევე დაბომბეს სამხედრო აეროდრომი [[მარნეული|მარნეულში]], რამაც ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რომელთაგან სამი ქართველი ჯარისკაცი იყო.
* დაახლოებით 23:45 წუთზე, რუსულმა ბომბდამშენებმა იერიში მიიტანეს ქალაქ [[ფოთი|ფოთზე]], კერძოდ კი — პორტზე. ასევე 58-ე არმიის კუთვნილი ოპერატიულ-ტაქტიკური სარაკეტო კომპლექს ე.წ. ტოჩკა-უ-თი (რომლებიც [[ოჩამჩირე]]ში იყო განთავსებული) გაშვებულ იქნა ორი რაკეტა, რომელიც [[ფოთი]]ს ცენტრის მიმდებარე ტერიტორიაზე ჩამოვარდა.

[[ფაილი:Russian Bomb in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული ბომბი ფოთში]]
სააკაშვილის განცხადებით საქართველო უკან იწვევდა [[ერაყი|ერაყში]] მყოფ I ბრიგადის 2000 ჯარისკაცს.

=== 9 აგვისტო ===
[[ფაილი:Gori Bombardment by Russian Air Force 090808.jpg|thumb|300px|რუსული მოიერიშეები გორის საცხოვრებელ კორპუსებს ბომბავენ. ფოტო: როიტერი]]

რუსული მედიის განცხადებით სროლები რუსულსა და ქართულ მხარეებს შორის ღამით ისევ განახლდა. კახა ლომაიამ როიტერს განუცხადა, რომ სააკაშვილი ქვეყანაში სამხედრო მდგომარეობის გამოცხადებას აპირებდა. ლომაიას განცხადებით რუსებმა ასევე დაბომბეს ფოთის პორტი და აგრძელებდნენ სამოქალაქო და ეკონომიკური ინფრასტრუქტურის დაბომბვას. დილით ადრე, ასევე დაიბომბა ვაზიანის აერდრომის ასაფრენი ბილიკი. საქართველომ აკრძალა რუსული ტელეარხების ტრანსლაცია ქვეყანაში, რუსეთის მხრიდან საინფორმაციო ომის წარმოების გამო. ამასობაში, რუსეთმა გაწყვიტა საჰაერო კავშირი საქართველოსთან. ამ დროისთვის გაერომ ვერ შეძლო კონსენსუსი მიეღწია განცხადებისთვის შესაფერისი ფორმულირების შერჩევისთვის.

* დილით ადრე რუსეთის ბომბდამშენებმა დაბომბეს [[სენაკი]]ს სამხედრო ბაზა. დაიღუპა 13 ქართველი ჯარისკაცი და ათზე მეტი დაიჭრა.
* დაახლოებით 9:00 საათზე უცნობი წყარო რუსეთის სამხედრო სამეთაურო ცენტრიდან რუსულ მედიას ატყობინებს, რომ 58-ე არმიის ქვედანაყოფებმა სრულიად გაწმინდეს ცხინვალი ქართული ჯარებისგან. მოგვიანებით ეს ინფორმაცია რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ დაადასტურა.
* 9:27 საათზე როიტერის ცნობით, ორმა რუსულმა მოიერიშემ ქართული არტილერიის პოზიციები დაბომბა [[გორი|გორთან]]. ხუთი ადამიანი დაიღუპა, როდესაც სულ მცირე ერთი ბომბი საცხოვრებელ კორპუსს მოხვდა ქალაქ გორში.&lt;ref name=&quot;jets&quot;/&gt;
* 9:41 საათზე Lenta.ru (RIA ნოვოსტზე ბმულით) იტყობინება, რომ რუსეთის საჰაერო ძალების ფსკოვის 76-ე საჰაერო დივიზია ცხინვალში შევიდა. რუსეთის სახმელეთო ჯარების მეთაურის, იკორ კონაშენკოვის განცხადებით, ისინი გადაიყვანეს რუსული სახმელეთო ჯარების გასაძლიერებლად. მანვე განაცხადა, რომ რუსეთის საჰაერო ძალების 98-ე ივანოვოს დივიზია და მოსკოვის 45-ე სადაზვერვო ჯგუფი „სპეცრაზმი“ ასევე გადაინაცვლებს კონფლიქტის რეგიონში. ეს ინფორმაცია დაადასტურა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახურმა.
* 9:57 საათზე რუსული მხარე იუწყება, რომ 58-ე არმიამ სრულიადა გაწმინდა ცხინვალი ქართული შეიარაღებული ძალებისგან.
* 10:30 საათზე რუსულმა გენერალურმა შტაბმა დაადასტურა მათი ორი მოიერიშეს ჩამოგდება (სუ-25 და ტუპოლევ [[ტუ-22მ]]). ქართული მხარის განცხადებით, ჩამოგდებულია 10 რუსული მოიერიშე თვითმფრინავი. ოსების განცხადებით მათ ორი ქართული თვითმფრინავი ჩამოაგდეს. ქართველი ჩინოვნიკის განცხადებით მათ ჩამოაგდეს რუსული მოიერიშე და შეიპყრეს პილოტი.
* 11:10 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა ქვეყანაში საომარი მდგომარეობა გამოაცხადა 15 დღის განმავლობაში.
* 12:30 საათზე სამხრეთ ოსეთში რუსებმა საპარაშუტო დესანტი გადმოსხეს. პრეზიდენტი სააკაშვილი საკუთარ გამოსვლაში მხარეებს ცეცხლის შეწყვეტაზე მოუწოდებს.
[[ფაილი:Victim of 2008 Gori Bombing.jpg|thumb|300px|რუსების მიერ გორის დაბომბვის შედეგად დაღუპული და დაჭრილი მოქალაქეები.]]
* 13:41 საათზე მედიის ცნობით რუსეთის საჰაერო ძალებმა დაბომბეს [[კოდორის ხეობა]]. ეს ცნობა დაადასტურა რაულ ქირიამ, აფხაზეთის დევნილი მთავრობის მედია ცენტრის ხელმძღვანელმა. თუმცა აფხაზეთის დე-ფაქტო პრეზიდენტის სერგეი ბაღაფშის განცხადებით, ეს იყო აფხაზური ავიაცია და არა რუსული.
* საქართველოს მთავრობის წყაროზე დაყრდნობით, როკის გვირაბი, რომელსაც რუსები იყენებდნენ მძიმე ტექნიკის შემოსაყვანად, განადგურებულია&lt;ref&gt;ეს ფაქტი შემდგომში არ დადასტურდა.&lt;/ref&gt;. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ცნობა უარყო.
* აშშ-ის საელჩომ საქართველოს საკუთარი შტატის ევაკუაცია მოახდინა ერევანში. ასევე მოუწოდა ყველა ამერიკის მოქალაქეს ქვეყნის დატოვება.
* რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაურის თანაშემწე ვლადიმირ ივანოვმა განაცხადა, რომ ბრძოლები მიმდინარეობდა სოფ. [[ნიქოზი|ნიქოზთან]].
* ლიტვის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[პეტრას ვაიტიეკუნასი]], საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრთან ერთად გორის რეგიონში ჩადის. ბატონი ვაიტეკუნასის განცხადებით ნგრევისა და მსხვერპლის რაიოდენობა შოკის მომგვრელია. მან დახმარება აღუთქვა რეგიონს.
* აზერბაიჯანის მედიის ცნობით, რამდენიმე ეროვნებით ქართველი [[კახი]]სა და [[ზაქათალა (ქალაქი)|ზაქათალის]] რეგიონებიდან საქართველოში გადავიდა ქართულ ჯარებთან შესაერთებლად.

=== 10 აგვისტო===
[[ფაილი:T813 army2.JPG|thumb|250px|ჩეხური [[RM-70]] ზალპური ცეცხლის საარტილერიო დანადგარი. მსგავსი მანქანები გამოიყენა ქართულმა მხარემ [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში.]]
[[ფაილი:ЧФ РФ крейсер Москва 2.jpg|thumb| 250px |[[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]].]]

[[როიტერი]]ს ცნობით სამხრეთ ოსეთის ოფიციალური განცხადებით ბრძოლები ცხინვალის სამხრეთ შემოსასვლელთან დასრულდა შუაღამისთვის; თუმცა ამ განცხადების სარწმუნოება სადავო გახდა. ასევე როიტერის ცნობით რუსეთის 58-ე არმიის მეთაური სამხრეთ ოსეთში, გენერალ-ლეიტენანტი [[ანატოლი ხრულიოვი]] ქართველებმა დაჭრეს ცხინვალთან კვირა დილას.&lt;ref name=&quot;Russian general wounded in Georgia's rebel region&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSL9494498
|title=Russian general wounded in Georgia's rebel region
|publisher=Reuters
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot; /&gt;

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მტკიცებით რუსეთმა 6000 ჯარისკაცი შემოიყვანა სამხრეთ ოსეთში ხმელეთით და 4000 ჯარისკაცი აფხაზეთში ზღვით, რომლებიც გამთენიისას შეტევისთვის იყვნენ მზად.&lt;ref name=&quot;alertnet mass&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|title=Russian forces mass against Georgia, says official
|publisher=Reuters AlertNet
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812114255/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc pullout&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552012.stm
|title=Georgia 'pulls out of S Ossetia'
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;
ვლადიმირ პუტინი პეკინის ოლიმპიური თამაშების გახსნის ცერემონიის შემდეგ ჩრდილოეთ ოსეთში ჩაფრინდა, მისი თქმით „ჰუმანიტარული მისიის“ სახელმძღვანელოდ, და განაცხადა, რომ საეჭვო იყო ამ ეტაპზე სამხრეთ ოსეთის საქართველოში ინტეგრაციის ალბათობა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552016.stm
|title=Western words fall on deaf Russian ears
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt; მისი სპიკერის რწმუნებით, ამ ვიზიტს სამხედრო დანიშნულება არ ჰქონდა და დილით პუტინი გორკიში გაემგზავრა რუსეთის პრეზიდენტ მედვედევთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&amp;sid=aPLDNxutvt7M
|title=Russian Ships Steam Toward Georgia as Conflict Grows
|publisher=[[Bloomberg]]
|first=Paul
|last=Abelsky
|author2=Alex Nicholson
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

პუტინის თქმით მთავრობა მზად იყო 10.1 მილიარდი რუსული რუბლი (დაახ. 425 მილიონი აშშ-ის დოლარი) გამოეყო რეგიონის დასახმარებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|title=aid to south ossetia from russia|accessdate=2008-08-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811174947/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|archivedate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 07:23 საათზე იტყობინებოდნენ რუსეთის ფლოტის ხელმძღვანელობის განცხადებაზე დაყრდნობით, რომ რამდენიმე რუსული სამხედრო გემი საქართველოს სანაპიროს მიუახლოვდა, მათ შორის შავი ზღვის ფლოტის [[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]], საესკორტო გემი [[სმეტლივი]], სამი ვრცელი აერობილიკიანი ჯავშნოსანი და რამდენიმე დამხმარე გემი. წყაროს ცნობით, რუსული გემები საქართველოს სანაპიროს არ ბლოკავდნენ, ვინაიდან „რუსეთი არ ომობდა საქართველოსთან“.&lt;ref name=&quot;navy&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/moscow/
|title=К грузинской границе прибыл ракетный крейсер &quot;Москва&quot;
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ოპერაციის გაცხადებული მიზანი ლტოლვილთათვის დახმარების გაწევა იყო, თუმცა სხვა წყარომ ასევე რუსული ფლოტის მმართველობიდან განაცხადა, რომ კოლონის მიზანი საქართველოში ზღვით სამხედრო მოწყობილობის მიწოდების შეზღუდვა იყო.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt; საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა [[ალექსანდრე ლომაია]]მ განაცხადა, რომ რუსული გემები აფხაზეთის პორტ [[ოჩამჩირე]]ში შევიდნენ. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ამ ფაქტს არ ადასტურებს.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt;

ქართული მხრიდან სამხედრო აქციების შესახებ ურთიერთგამომრიცხავი ცნობებია. ქართული მხარის განცხადებით, მათი ჯარები გამოდიოდნენ სამხრეთ ოსეთიდან, ხოლო საქართველოს საგარეო სამინისტრომ განაცხადა, რომ საქართველო ცალმხრივ ცეცხლის შეწყვეტას აცხადებდა. თუმცა რუსეთის მხარემ ცეცხლის შეწყვეტაზე უარი თქვა, ვინაიდან მათი მტკიცებით ქართული ჯარები უკან დახევის ნაცვლად პოზიციებს იცვლიდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |title=Russian news agencies report sunken Georgian ship — Yahoo! News |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811225805/http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |archivedate=2008-08-11 }}&lt;/ref&gt; საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპიკერ [[შოთა უტიაშვილი]]ს განცხადებით, „ქართულმა ჯარებმა სრულიად დატოვეს სამხრეთ ოსეთი“, მაშინ როცა საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრი [[თემურ იაკობაშვილი]]ს განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან გამოვიდნენ.&lt;ref name=&quot;yahoo russia observation&quot;&gt;
{{cite news
|url=http://in.news.yahoo.com/20/20080810/1422/twl-georgia-says-its-troops-have-left-s.html
|title=Georgia says its troops 'have left S Ossetia'
|publisher=Yahoo
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ქართულ მხარეს ჯარები გაჰყავდა, სამშვიდობოების ძალების დაზვერვის ცნობაზე დაყრდნობით.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/10/georgia.russia1?gusrc=rss&amp;feed=networkfront
|title=Georgia withdraws troops from South Ossetian capital
|first=Helen
|last=Womack 
|publisher=[[გარდიანი]]
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

სერგეი ბაღაფშმა განაცხადა, რომ მან 1000 ჯარისკაცი გაგზავნა კოდორის ხეობაში და მობილიზაცია გამოაცხადა. მან ასევე გააფრთხილა, რომ აფხაზეთი მზად იყო „კანონის დასამყარებლად“ და უფრო მეტზე წავიდოდა, თუ ქართველები წინააღმდეგობას გაწევდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSLA578672|title=Georgia rebel region sends troops to disputed gorge|publisher=[[Reuters]]|date=[[2008-08-10]]|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

10 აგვისტოს 6:20 საათზე საქართველომ ცეცხლის შეტყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოლაპარაკება შესთავაზა. რუსეთმა დაადასტურა შემოთავაზების მიღება, თუმცა განაცხადა, რომ „ქართველებს არ შეუწყვეტიათ სამხედრო მოქმედებები სამხრეთ ოსეთში და დაბომბვას აგრძელებენ.“ &lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26320 საქართველოს ჯერ არ შეუწყვეტია ცეცხლი — ინტერფაქსი]&lt;/ref&gt;

მიუხედავად ამისა, რუსეთის და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრებმა სატელეფონი საუბარი გამართეს. საუბარი იმით დასრულდა, რომ ქართველი მინისტრი დააზუსტებდა ქართული ჯარები გაყვანილი იყო თუ არა სამხრეთ ოსეთიდან.&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/direct/ Lenta.ru: Война в Осетии: Министры иностранных дел России и Грузии начали переговоры]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/talks1/ Lenta.ru: ომი ოსეთში: ლავროვმა მოუწოდა საქართველოს, გამოიყვანოს ჯარები სამხრეთ ოსეთიდან]&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით, იმავე დღესვე, საქართველოს ცნობით რუსებმა თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი დაბომბეს, საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის [[ბერნარ კუშნერი]]ს ჩამოფრენამდე რამდენიმე საათით ადრე.&lt;ref name=&quot;reuters1&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSLA548281 |title=Tbilisi civilian airport hit in Russian air strike |publisher=Reuters |date=2008-08-10 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ან განცხადებას საქართველოს „კიდევ ერთი დეზინფორმაცია“ უწოდა.&lt;ref name=&quot;newsru1&quot;&gt;[http://palm.newsru.com/world/10aug2008/atacka2.html NEWSru.com :: МВД Грузии сообщает об ударе российской авиации по тбилисскому аэропорту, минобороны России упрекает его в „информационных провокациях“]&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს განცხადებით, რუსეთის სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა ქართული მოიერიშე საარტილერიო გემი ჩაძირა, მას შემდეგ რაც ამ გემმა იერიში მიიტანა რუსულ გემებზე.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|title=Russian news agencies report sunken Georgian ship|publisher=AP|date=2008-08-10|5=accessdate-2008-08-10|access-date=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813112941/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/sank/ Lenta.ru: Война в Осетии: Российские корабли потопили грузинский ракетный катер]&lt;/ref&gt; ეს ცნობა მოგვიანებით დაადასტურა რუსეთის ფლოტის მეთაურის თანაშემწე იგორ დიგალომ. მისი თქმით ქართველებს სულ ოთხი ამგვარი გემი ჰყავდათ, და დანარჩენი სამი გემი ფოთის მიმართულებით მიიმალა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/destroy1/
|title=Дыгало подтвердил уничтожение грузинского ракетного катера
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

22:00 საათზე მედიის ცნობით საქართველო დათანხმდა რუსეთის სამშვიდობოების შესვლას ზუგდიდში. ეს ცნობა ეყრდნობოდა ზუგდიდის რაიონის გამგებლის [[ზაზა გოროზია]]ს სიტყვებს.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/zugdid/
|title=Грузия пустила российских миротворцев в Зугдидский район
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსული წყაროების ცნობით, რუსეთის მოქალაქეებს, რომლებიც ამ პერიოდში საქართველოში იმყოფებიან საქმიანი თუ პირადი მიზნებისთვის, საქართველოს პოლიცია ადგილმდებარეობის დატოვების უფლებას არ აძლევდა. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ამ საკითხის წამოჭრას აპირებდა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/hostage/
|title=Российских граждан не выпускают из Грузии
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

რუსული მედიის ცნობით, ღამით რუსეთმა სამხედრო დესანტი ჩამოსხა სოხუმის აეროდრომზე, რუსეთის სამშვიდობოების მიერ სამხრეთ ოსეთის მსგავსი ოპერაციის ჩასატარებლად, აფხაზეთის წინააღმდეგ საქართველოს აგრესიის აღსაკვეთად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/desant/
|title=В Абхазию прибыли российские десантники
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით სამხრეთ ოსეთის მთავრობის წარმომადგენელი [[ირინა გაგლოევა]]ს განცხადებით, მათ მიერ შეპყრობილ იქნა დივერსანტთა ორი ჯგუფი ცხინვალთან, 8 ჯარისკაცი ზნაურთან და კიდევ 11 —

=== 11 აგვისტო ===
[[ფაილი:Georgia-War-2008-08-11.jpg|thumb|300px|რუსეთის შეტევებისა და დაბომბვების რუკა 11 აგვისტოს მდგომარეობით]]
11 აგვისტოს დილით ადრე, რუსული წყაროების ცნობით ცხინვალი ისევ ქართული არტილერიის ცეცხლქვეშ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/again/
|title=Цхинвали вновь подвергся артиллерийскому обстрелу
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

გაეროს უშიშროების საბჭოს საგანგებო სესიაზე აშშ-ის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]] აშშ-ის სახელმწიფო მდივანს [[კონდოლიზა რაისი|კონდოლიზა რაისს]] დიპლომატიურ სატელეფონო საუბარში ახსენა, რომ საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი „უნდა წავიდეს“. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა პროტესტი გამოთქვა, ვინაიდან ეს საუბარი კონფიდენციალური უნდა ყოფილიყო.&lt;ref name=UN0810EmerSess&gt;{{cite web
| title = U.S.: Russia trying to topple Georgian government
| publisher = [[CNN]]
| date = 10 August 2008
| url = http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/10/un.georgia/index.html
|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

[[ინტერნეშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი|ინტერნეიშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი]]ს ცნობით დიდი რაოდენობით რუსეთის სახმელეთო ძალები სამხრეთ ოსეთიდან [[გორის რაიონი]]ს ტერიტორიაზე გადავიდნენ და ქალაქ გორისკენ მიემართებოდნენ. დასავლეთის ქვეყნების ოფიციალურმა პირებმა კვლავ გამოთქვეს შიში იმის შესახებ, რომ რუსეთი საქართველოს მთავრობის დამხობას აპირებდა. რუსეთმა უარყო საქართველოს ოკუპაციის მცდელობა: „ჩვენ საკმარისი ტერიტორია გვაქვს და საქართველო არ გვჭირდება“ — განაცხადა კრემლის სპიკერმა ალექსეი რაგოზინმა.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20080813163925/http://www.iht.com/articles/2008/08/11/europe/11georgia.php Russian ground forces assault vital Georgian city] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt; საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ საჰაერო დაბომბვის შემდეგ რუსეთმა ინტენსიური საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო გორში. ქართულმა მხარემ მათ საპასუხო ცეცხლი გაუხსნა. რუსეთის მხარეს ეს ცნობა არც დაუდასტურებია და არც უარყვია.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/tanks/
|title=Российская артиллерия начала обстрел города Гори
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვის დროით ადრე დილას, რუსეთმა განაცხადა, რომ მზად იყო საქართველოსთან მშვიდობისთვის. გაეროს ოფიციალური წარმომადგენლებმა დაადასტურეს, რომ საქართველო მზად იყო რუსეთთან მოლაპარაკებები დაეწყო სამხრეთ ოსეთიდან ჯარების გაყვანის თაობაზე. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა განაცხადა, რომ რუსეთი „მზად იყო ომისთვის ბოლოს მოსაღებად“, მაგრამ ასევე გაეროს გენერალური მდივნის ოფისს საქართველოს მხარდაჭერა დააბრალა. მათი თანხმობა დაადასტურა გაეროს გენერალური მდივნის თანაშემწემ პოლიტიკურ საქმეებში, ლინ პასკომ, უშიშროების საბჭოს ბრიფინგზე.&lt;ref&gt;[https://archive.is/20120530164912/www.time.com/time/world/article/0,8599,1831215,00.html Russia Ready to Negotiate] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt;

მცირე ხანში საქართველომ განაცხადა, რომ რუსეთისგან ულტიმატუმი მიიღო აფხაზეთთა არსებული ძალების განიარაღებისთვის. წინააღმდეგ შემთხვევაში რუსული ჯარები საქართველოს მიერ კონტროლირებულ ტერიტორიაზე შემოვიდოდნენ. ულტიმატუმი საქართველოს მთავრობას რეგიონში გაეროს სამხედრო დამკვირვებლებმა გადასცეს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|title=Russians in Abkhazia issue ultimatum to Georgia|publisher=AP|accessdate=2008-08-11|language=English|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817011429/http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; რუსეთის ჯარების მეთაურის თანაშემწე ალექსანდრე ნოვიცკის ცნობით რუსეთმა აფხაზეთში 10 აგვისტოს საღამოს 9000 ქვეითი და 350 ჯავშანმანქანა შეიყვანა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/abkhazia/
|title=Россия ввела в Абхазию 9 тысяч военных и 350 бронемашин
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით აფხაზეთში ჩამოვიდა რუსეთის საჰაერო ძალების მეთაური ლეიტენანტ გენერალი ვალერი ევრუხოვიჩი.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vdv/
|title=В Абхазию прибыл командующий ВДВ России
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის გენერალური შტაბის მეთაურის მოადგილე ალექსანდრე ნაგოვიცინი ადასტურებს შუადღის ბრიფინგზე, რომ რუსეთის არმიამ მეორე [[სუ-25]] დაკარგა.&lt;ref name=&quot;general-staff-confirms-another-two-jets-lost&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/planes/
|title=Генштаб России признал потерю еще двух самолетов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; მან ასევე დაადასტურა 18 ჯარისკაცის დაღუპვა და 14-ის გაუჩინარება.

[[ფედერალური უშიშროების სამსახური|ფუს]]-ის დირექტორი ალექსანდრე ბორტნიკოვის განცხადებით შეპყრობილ იქნა ცხრა ქართველი სპეციალური სამსახურის აგენტი, რომლებიც &quot;რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე ტერორისტული აქტების განხორციელებას აპირებდნენ&quot;. მისი თქმით ცხრავე აგენტმა განზრახვა აღიარა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/agents/
|title=В России задержаны девять грузинских агентов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ანატოლი ნოგოვიცინის თქმით, 800 ქართველი ჯარისკაცი და 11 ტონა ტვირთი გადმოვიდა ერაყიდან საქართველოში აშშ-ის რვა საჰაერო რეისით. ადრე საქართველოს ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ ერაყიდან ჩამოსული ჯარისკაცები სამხრეთ ოსეთის ფრონტზე გაიგზავნებოდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/transfer1/
|title=Грузинских военных перебросили из Ирака американские самолеты
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ნაგოვიცინმა ასევე განაცხადა, რომ რუსეთი &quot;ადეკვატურ ზომებს&quot; მიიღებდა ამის საპასუხოდ, რაც კონფლიქტის ზონაში დამატებითი ძალების შემოყვანას ნიშნავდა. პრემიერ-მინისტრმა პუტინმა გააკრიტიკა აშშ ერაყიდან საქართველოს ძალების გადაბაზირების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/react/
|title=Генштаб ответит на переброску грузинских войск из Ирака
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ გამოაცხადა, რომ საქართველოს სამხედრო ბაზა სენაკში რუსმა მედესანტეებმა დაიკავეს. იგივე ცნობა დაადასტურა ასოშეიტედ პრესმა მოსკოვის ოფიციალურ წარმომადგენელზე დაყრდნობით. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ასევე გამოაცხადა, რომ ზუგდიდის პოლიციის სადგურები რუსების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Misha |last=Dzhindzhikhashvili |title=Russia seizes Georgia base, opens second front |url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |publisher=The Associated Press |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813230749/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |archivedate=2008-08-13 }}&lt;/ref&gt;

საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლების ცნობით ქალაქი გორი რუსეთის ჯარების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Georgia: Russian military advancing |url=http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |publisher=CNN |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080814010250/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |archivedate=2008-08-14 }}&lt;/ref&gt;  რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ინფორმაცია უარყო.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7554507.stm Russian troops in Georgia advance]&lt;/ref&gt;. რუსეთის ვერსია დაადასტურეს როიტერსის ჟურნალისტებმა კეიმზ კილნერმა და მარგარიტა ანთაძემ, რომელთა თქმით ქალაქი გორი სრულიად უკაცრიელი იყო და აქ სამხედრო მანქანების ჭაჭანება არ ჩანდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|title=Georgia official says Russia captured Georgia town
|publisher=[[როიტერსი]]
|accessdate=2008-08-11
|language=English
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812150155/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt; UK Telegraph ასევე ადასტურებს მოვლენათა ქართულ ვერსიას, იუწყება რა, რომ ის თვითმხილველი იყო ქართული ჯარების სრულმასშტაბიანი არაორგანიზებული და პანიკური დახევისა გორიდან&quot;.&lt;ref&gt;[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2541051/Georgia-Russia-fighting-on-several-fronts-as-Georgian-troops-withdraw-to-defend-Tbilisi.html Georgia: Russia fighting on several fronts as Georgian troops withdraw to defend Tbilisi] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაური ალექსანდრე ნოვიცკის განცხადებით ავიარეიდის დროს რუსეთის საჰაერო ძალებმა სენაკის ბაზასთან მდგარი ორი ქართული შვეულმფრენი მიწაზე გაანადგურა. შვეულმფრენები [[მი-8]] და [[მი24]] საქართველოს საჰაერო ძალებს ეკუთვნოდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://rian.ru/osetia/20080811/150287090.html
|title=Российские военные уничтожили два грузинских вертолета - миротворцы
|publisher=[[RIA Novosti]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ადასტურებს ცნობას ჩეჩნეთიდან სპეცბატალიონები &quot;ვოსტოკისა&quot; და &quot;ზაპადის&quot; გადმოყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;vostok-and-zapad&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vostok/
|title=В зону конфликта переброшены роты чеченских батальонов &quot;Восток&quot; и &quot;Запад&quot;
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს განცხადებით, ვინაიდან გორი საქართველოს მთავარ სატრანსპორტო არტერიაზე მდებარეობს, ქვეყანა ორად არის გაყოფილი. საქართველოს ჯარები ამჟამად უკან იხევენ დედაქალაქის დასაცავად. საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივნის ალექსანდრე ლომაიას განცხადებით ქართულ არმიას ნაბრძანები აქვს ქალაქ მცხეთასთან გამაგრება.&lt;ref name=&quot;ttime&quot;&gt;{{cite news |title=Russian troops invade Georgia and take the city of Gori|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4507980.ece|publisher=Times Online |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt; აშშ-ის სამხედრო წარმომადგენლის ცნობით CNN-ისთვის, რუსეთის მიერ საქართველოს სარადარო და საკომუნიკაციო სისტემების განადგურებამ ქვეყნის საკომანდო და საკონტროლო სისტემა სრულ ქაოსში ჩააგდო და საქართველოს ხელმძღვანელობას არ აქვს სრული ინფორმაცია იმაზე, თუ რა სიტუაცია არის ადგილზე.&lt;ref&gt;[http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html  Russian military pushes into Georgia] [[CNN]] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

ისრაელის გაზეთი [[მაარივი]]ს ცნობით აშშ-მა საქართველოსთვის შეიარაღების მიწოდება დაიწყო. გაზეთის ინფორმაციით აშშ-მა რუსული წარმოების სატვირთო თვითმფრინავები დაიქირავა კომპანიისგან  UTI Worldwide Inc. საქართველოში სამხედრო ტექნიკისა და ამუნიციის გადასაზიდად. გაზეთი ასევე აცხადებს, რომ პენტაგონი ერაყისთვის განკუთვნილ იარაღს თბილისს აწვდიდა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.com/news/news/28832 US sends more arms to Georgia – Israeli media] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080814033352/http://www.russiatoday.com/news/news/28832 |date=2008-08-14 }} [[Russia Today]] წაკითხულია 11-08-08&lt;/ref&gt;

ამავე დროს, რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო აცხადებს, რომ მას თბილისზე თავდასხმა გეგმაში არ აქვს, [[ინტერფაქსი]]ს ცნობით. რუსეთის ჯარებმა დატოვეს სენაკის სამხედრო ბაზა, რომელიც მათ ამავე დღეს დილას აიღეს.
&lt;ref&gt;[http://news.google.com/news/url?sa=t&amp;ct=us/0-1&amp;fp=48a09581b8c2606f&amp;ei=QZqgSIjDI5iswAGE25TWCw&amp;url=http%3A//www.news.com.au/story/0%2C23599%2C24166681-1702%2C00.html&amp;cid=1235678854&amp;usg=AFQjCNFQAFgJGZQlWQCb78s1IQ8Q5CtEcw Russia says no plan to attack Tbilisi]&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26613 Российские войска покинули район города Сенаки]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.reuters.com/article/gc07/idUSLB20976320080811 Russian troops leave Senaki town-ministry]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;hp&amp;oref=slogin Russia Presses into Georgia], NYTimes, reporting from Senaki.&lt;/ref&gt;

=== 12 აგვისტო ===
[[ფაილი:Russian militaries in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული არმიის ნაწილები ქალაქ ფოთის შესასვლელში]]
[[ფაილი:Destroyed Kekhvi 2008.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტოს ბოლოს გადაღებულ ამ სატელიტურ ფოტოზე '''[[კეხვი|კეხვში]]''', ქართული სოფელი [[ცხინვალი]]დან ჩრდილოეთით 9 კმ-ში, განადგურებული სახლებია აღბეჭდილი. ყუმბარების ცეცხლის ან ბომბების დაცემით გამოწვეული კრატერების არარსებობა მოწმობს იმაზე, რომ განადგურების მიზეზი განზრახ გაჩენილი ხანძრებია, [[ადამიანის უფლებები|ადამიანთა უფლებების]] დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაცია [[Human Rights Watch]]-ის განცხადებით. ეს სურათი ერთ-ერთია იმათთაგან, რომლებიც ამ ორგანიზაციამ რუსეთ-საქართველოს ომით დაზარალებული რაიონების კვლევის შედეგად გამოაქვეყნა.]]

რუსეთმა ფოთის სანაპიროსთან ნაწილები გადმოსხა პორტის გარშემო 50 კმ-იანი ბუფერის შესაქმნელად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2542648/Georgia-Russian-troops-seize-a-strategic-prize-in-swift-advance.html
|title=Georgia: Russian troops seize a strategic prize in swift advance|publisher=[[The Daily Telegraph]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე ადანაშაულებს რუსეთს ფოთში დამატებით ჯარების გაგზავნაში, თუმცა რუსეთი ამ ინფორმაციას უარყოფს. რუსეთის თქმით, მათ სადაზვერვო რეიდი მოაწყვეს რეგიონში და უკანვე დაბრუნდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|title=Russia moves into Georgian territory as conflict worsens|publisher=[[Agence France-Presse]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817005523/http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

იტალიის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ფრანკო ფრატინი]] აცხადებს, რომ იტალია მზადაა საკუთარი ძალები გაგზავნოს სამხრეთ ოსეთში, თუ ევროკავშირი გადაწყვეს ორშაბათს კონფლიქტში ჩარევას. მისი თქმით, ის დაელოდება საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ბერნარ კუშნერის რეკომენდაციას ევროკავშირის ჩარევაზე, მისი თბილისში ვიზიტის შემდეგ. ამასთან, ფრატინიმ ხაზი გაუსვა, რომ იტალია ვერ დაუჭერდა მხარს ევროპის ანტირუსული კოალიციის შექმნას კონფლიქტის გამო. მან ასევე განუცხადა [[ANSA]]-ს, რომ ის ოპტიმისტურად იყო განწყობილი დიდი შვიდიანის საგარეო საქმეთა მინისტრებთან სატელეფონი საუბრის შემდეგ პოზიტიური რეზოლუციის შესაძლებლობაზე.&lt;ref&gt;[http://www.ansa.it/site/notizie/awnplus/english/news/2008-08-11_111263932.html Italy ready for Ossetia response] [[ANSA (news agency)|ANSA]] Retrieved on 11 August 2008&lt;/ref&gt;

ვიტალი ჩურკინი, რუსეთის წარმომადგენელი გარეოში, ჟურნალისტებს უცხადებს, რომ ის არ მიიღებს საფრანგეთის მიერ მომზადებულ რეზოლუციას სამხრეთ ოსეთის შესახებ. დაუდგენელია, თუ როდის გააკეთა ეს განცხადება ჩურკინმა, მოლაპარაკებებამდე, თუ მის შემდეგ. ეს დოკუმენტი ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტას მოითხოვს და ასევე საქართველოს ტერიტორიის აღდგენას ისე, როგორც ეს კონფლიქტამდე იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/reject/
|title=России не понравился проект резолюции по Южной Осетии
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-12
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ინტერფაქსის ცნობით აფხაზეთის თავდაცვის შტაბის განცხადებით აფხაზეთის ძალები რუსი პარატრუპერების დახმარებით სამხედრო ოპერაციას იწყებენ ქართული ჯარების კოდორის ხეობიდან განსადევნად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|title=Report: Abkhaz troops pushing Georgians from gorge|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813170953/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt; ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, აფხაზეთის თავდაცვის მინისტრის მოადგილე გარი კუპალბამ განაცხადა, რომ რეგიონში 2500 ქართველი ჯარისკანი იმყოფებოდა, ხოლო 1000 მშვიდობიანმა მოსახლემ არემარე დატოვა ჰუმანიტარული კორიდორის მეშვეობით, რომელიც ჯარისკაცებმა ლტოლვილებს გაუხსნეს, სანამ &quot;ქართველი მეომრების განადგურების ოპერაცია&quot; დაიწყებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;pagewanted=2&amp;bl&amp;ei=5087&amp;en=682c009bd5b7eaa7&amp;ex=1218686400&amp;oref=slogin|title= Russian Forces Capture Military Base in Georgia|publisher=[[The New York Times]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt;

[[Gzt.Ru]]-ს ჟურნალისტ მადინა შავლოხოვას თქმით ვოსტოკის სპეცბატალიონის ექსმეთაური სულიმ იამადაევი სამხრეთ ოსეთში იმყოფება ვოსტოკის ბატალიონში. მოგვიანებით ეს ცნობა დაადასტურა მისმა ძმამ, ისა იამადაევმა, ვოსტოკის მეხუთ ბრიგადის მეთაურმა. მისი თქმით სულიმი ვოსტოკის 215 ჯარისკაცს მეთაურობს. ადრე სული იამადაევი რუსეთის სისხლის სამართლის მიერ ძიებაში იმყოფებოდა მკვლელობის გამო ჩეჩნეთის პრეზიდენტ რამზან კადიროვთან კონფლიქტის დროს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/sulim/|title=Сулима Ямадаева видели в окрестностях Цхинвали|publisher=[[Lenta.Ru]]|accessdate=2008-08-12|language=Russian}}&lt;/ref&gt; საქართველოს ელჩის მოვალეობის შემსრულებელმა ბრიტანეთში განუცხადა სკაი-ნიუზს, რომ რუსული თვითმფრინავები კვლავაც აგრძელებდნენ საქართველოს მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვას მოსკოვის მიერ საომარი მოქმედებების შეწყვეტის განცხადების მიუხედავად.&lt;ref&gt;[http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Russia-Georgia-War-Civilian-Targets-Being-Hit-Georgian-Ambassador-Says/Article/200808215076262?lpos=World%2BNews_0&amp;lid=ARTICLE_15076262_Russia-Georgia%2BWar%253A%2BCivilian%2BTargets%2BBeing%2BHit%252C%2BGeorgian%2BAmbassador%2BSays Georgia 'Still Being Bombed'] [[Sky News]]  2008, 12 აგვისტო&lt;/ref&gt;  სერგეი ბაღაფშის განცხადებით აფხაზურმა ძალებმა აიღეს სოფლები აშარა და ჩხალთა და საქართველოს საზღვრისკენ მიემართებოდნენ. მისი თქმით აფხაზეთი კოდორის ხეობის დიდ ნაწილს აკონტროლებდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/english/home/9640090.asp?gid=244&amp;sz=23317|title=Abkhazia says it controls most of Kodori Valley|publisher=[[Monsters and Critics]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; ასევე იუწყებიან, რომ აფხაზთა 250-კაციანი ჯგუფი ქართულ ძალებს ეომებოდა აფხაზეთის საზღვართან ხეობაში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Georgia-Russia-War-Civilians-Killed-And-Wounded-As-Bombers-Attack-Georgian-City-Of-Gori/Article/200808215075784?lpos=World%2BNews_1&amp;lid=ARTICLE_15075784_Georgia-Russia%2BWar%253A%2BCivilians%2BKilled%2BAnd%2BWounded%2BAs%2BBombers%2BAttack%2BGeorgian%2BCity%2BOf%2BGori|title= Russians Bomb Georgian City|publisher=[[Sky News]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; აფხაზეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსმა, ანატოლი ზაიცევმა, განაცხადა, რომ აფხაზეთის ძალებმა ქართველებს ალყა შემოარტყეს კოდორის ხეობაში. მისი თქმით 250 აფხაზ ჯარისკაცს სოფელ ჩხალთასთან ქართველებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს. მათ ზურგს მალე გაუმაგრებდა მეორე აფხაზური ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|title=Abkhazian forces surround Georgian troops in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150606/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; ხოლო აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი შამბას განცხადებით, აფხაზზებმა საჰაერო იერიში მიიტანეს ქართველების სამხედრო ობიექტებზე კოდორის ზემო წელში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|title=Abkhazian units begin operation in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150558/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

პარლამეტის წინ შეკრებილ მოსახლეობას საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა განუცხადა, რომ საქართველო რუს სამშვიდობოებს ოკუპანტებად, ხოლო სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიებს [[ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებულ ტერიტორიებად]] გამოაცხადებდა. მან ასევე გამოაცხადა, რომ საქართველო [[დსთ|დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობიდან]] გამოდიოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia to declare breakaway regions occupied|url=http://www.guardian.co.uk/world/feedarticle/7719140|publisher=[[The Guardian]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}. From the [[Associated Press]].&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე სარჩელს აღძრავდა საერთაშორისო სასამართლოში რუსეთის მიერ 2008 და 1993 წლებში ეთნიკური წმენდის გამო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia begins legal move|url=http://www.teletext.co.uk/news/national/7d45e0aa0f7edcc5457a450517ccf53a/Georgia+begins+legal+move.aspx|publisher=[[Teletext Ltd.]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; რუსეთის სახელმწიფო დუმის სპიკერის მოადგილემ რუსეთს მოუწოდა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის ცნობა, კონფლიქტის გამო. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, ბორის მალახოვმა, მათი ცნობა ნაადრევად ჩათვალა, ვინაიდან კრიზისი ჯერ გადაწყვეტილი არ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Russian Lawmakers Blame U.S. for Crisis|url=http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|publisher=[[Cybercast News Service]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090108102341/http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|archivedate=2009-01-08}}&lt;/ref&gt;

[[იაპ დე ჰოოპ სხეფერი]], [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]ს გენერალუი მდივანი, აცხადებს, რომ საქართველო რჩება ნატოს კანდიდატი ქვეყანა, მიუხედავად კონფლიქტისა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=NATO chief: Russian cease-fire not enough|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080822074954/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|archivedate=2008-08-22}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვში ზავის თაობაზე მოსალაპარაკებლად მყოფ საფრანგეთის პრეზიდენტ [[ნიკოლა სარკოზი]]ს პირად საუბარში პუტინმა განუცხადა, რომ ის „სააკაშვილის „კვერცხებით“ ჩამოკიდებას“ აპირებდა.&lt;ref name=&quot;TO&quot;&gt;[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5147422.ece Vladimir Putin 'wanted to hang Georgian President Saakashvili by the balls' (ვალდიმირ პუტინს სურდა საქართველოს პრეზიდენტი სააკაშვილის „კვეცხებით“ დაკიდება)]. TimesOnline. 14 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; გაზეთის ტაიმზის ცნობით, გაოგნებულ სარკოზის პუტინმა უპასუხა &quot;რატომაც არა, ამერიკელებმა ხომ ჩამოკიდეს სადამ ჰუსეინი.&quot; ბატონი სარკოზი, რომელსაც რუსეთის ლიდერთან შედარებით გულთბილ დამოკიდებულებას აბრალებენ, ბუშს აკრიტიკებს რუსეთის მიმართ უნიათო დამოკიდებულების გამო. მისი განცხადებით, ბუშმა მას დაურეკა 12 აგვისტოს და მრავალჯერ მოუწოდა არ წასულიყო მოსკოვში ზავის მოსალაპარაკებლად.&lt;ref name=&quot;TO&quot; /&gt;

== კიბერშეტევა ==
[[ფაილი:GMFA Site Hacket Screenshot.jpg|thumb|300px|საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტზე ჰაკერების თავდასხმა.]]
9 აგვისტოსთვის თითქმის ყველა ქართული ინტერნეტდომენი ძიებადი აღარ იყო. რამდენიმე სამინისტროს, საქართველოს ბანკის და პარლამენტის ვეგვერდი ჰაკერების მსხვერპლი გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/technology/13cyber.html Cyberspace Barrage Preceded Russian Invasion of Georgia] წაკითხულია 11 აგვისტოს, 2008.&lt;/ref&gt; საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტის შინაარსი შეცვალა ჰიტლერისა და სააკაშვილის სურათებმა. 10 აგვისტოს ზოგიერთი ქართული საინფორმაციო სააგენტოს საიტი უკვე ფუნქციონირებდა, ხოლო 11 აგვისტოსთვის უმრავლესობა, მათ შორის სივილ ჯორჯიას ვებსაიტი აღდგა, თუმცა დროდადრო ხარვეზებით.

== ფინანსური ბაზრების რეაქცია ==
ომის გავლენა რუსეთის ფინანსურ ბაზრებზე პირველად შესამჩნევი გახდა რუსეთის სავაჭრო სისტემის კომპოზიტური ინდექსის ბირჟაზე, რომლის მაჩვენებელი 2008 წლის 8 აგვისტოს 15:45 საათზე თბილისის დროით 6%-ით დაეცა, რაც ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი იყო 2007 წლის მაისის შემდეგ. რუსი ანალიტიკოსები აქციების შემდგომ ვარდნას ვარაუდობენ, თუმცა მათი თქმით ეს ვარდნა მოგვიანებით გაბათილდება.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian Stocks Tank; War With Georgia Feared |publisher = [[Dow Jones &amp; Company]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.smartmoney.com/breaking-news/smw/index.cfm?story=20080808091636 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; [[რუსული რუბლი]] ასევე დაეცა სხვა ვალუტებთან მიმართებაში 1%-ით.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian equities tumble as tensions with Georgia escalate |publisher = [[The Associated Press]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/russian-equities-tumble-tensions-georgia/story.aspx?guid=%7BABE5A253-6404-49AC-8C87-56C0EC55A1D6%7D&amp;dist=hplatest |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

ქართული ფინანსური ბაზრებიც დანაკლისს განიცდის, რადგან [[Fitch Ratings]] აქვეითებს საქართველოს ვალის რეიტინგის BB- -დან B+ -მდე, საქართველოს დამოუკიდებელი კრედიტუნარიონობის გაუარესების გამო. [[Standard and Poor's]] ასევე აქვეითებს საქართველოს საკრედიტო რეიტინგს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Lesova |first = Polya |title = Fitch lowers Georgia's debt ratings to B+ |publisher = [[MarketWatch]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/fitch-lowers-georgias-debt-ratings/story.aspx?guid={FA377F13-52F9-4AA2-A3C2-A57170314903}&amp;dist=msr_2 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს საკუთარი მნიშვნელოვანი ნავთობისა და გაზის მარაგი არ გააჩნია, ის მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო კორიდორის ფუნქციას ასრულებს დასავლეთისთვის და ამგვარად ომის გამო საშიშროება გაჩნდა, რომ [[ბაქო-თბილისი-ჯეიხანის ნავთობსადენი]] დაზიანდეს. ნავთობსადენში წილის 30% [[British petroleum]]-ს უჭირავს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Pagnamenta |first = Robin |title = Analysis: energy pipeline that supplies West threatened by war Georgia conflict |publisher = [[The Times]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4484849.ece |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; ნავთობსადენი კონფლიქტამდე გამოირთო და ომმა ნავთობსადენის კომპანიას დამატებითი პრობლემები გაუჩინა.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Watkins |first = Eric |title = BTC export alternatives on hold as Russia, Georgia clash |publisher = Oil and Gas Journal|date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.ogj.com/display_article/336608/7/ONART/none/GenIn/1/BTC-export-alternatives-on-hold-as-Russia,-Georgia-clash/ |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; Georgia claims Russia is targeting the pipeline.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/GCA-Russia/idUSL961816420080809|title=Russian jets targeted major oil pipeline: Georgia|publisher=Reuters|date=2008-08-09|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;  2008 წლის 8 აგვისტოს რუსეთის საჰაერო ძალებმა ფოთი დაბომბეს და სუფსის ნავთობტერმინალს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენეს.&lt;ref name=ft1&gt;
{{cite news
 | url = http://www.ft.com/cms/s/0/afb43a10-65a3-11dd-a352-0000779fd18c.html
 | title = UN row flares over Ossetian conflict
 | publisher = Financial Times (London)
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; ამ მოვლენებს ნავთობის ფასზე უარყოფითი გავლენა არ მოუხდენია. 8 აგვისტოს ვაჭრობაზე ნავთობის ფასი ნიუ-იორკის მერკანტილურ ბირჟაზე $4,82 დოლარით ვარდება და $115.20 ნიშნულზე ფიქსირდება.&lt;ref&gt;
{{cite news
 | url = http://money.cnn.com/2008/08/08/markets/oil/index.htm
 | title = Oil sinks to 3-month low
 | publisher = [[CNN]]
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

== ომის დაწყების მტკიცებულება ==
15 სექტემბერს [[ნიუ-იორკ ტაიმზი|ნიუ-იორკ ტაიმზმა]] გამოაქვეყნა მტკიცებულების დეტალები, რომელიც საქართველომ აშშ-ს და ევროპის სადაზვერვო სამსახურებს გადასცა იმის დასადასტურებლად, რომ რუსული სამხედრო ტექნიკა [[როკის გვირაბი]]ს გავლით ცხინვალის რეგიონში შევიდა იმაზე ერთი დღით ადრე, ვიდრე საქართველო 7 აგვისტოს გვიან ღამით ცხინვალზე შეტევას განახორციელებდა.&lt;ref name=&quot;NYT Roki&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia Offers Fresh Evidence on War’s Start] (საქართველო ახალ მტკიცებულებებს აქვეყნებს ომის დაწყების თაობაზე). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 15 სექტემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; მტკიცებულება შეიცავს სატელეფონო ჩანაწერს ორ ოს სამხედრო მოსამსახურეს შორის. საუბარი ოსურად მიმდინარეობს. ერთი მათგანი, სავარაუდოდ, არის მესაზღვრე, რომელიც როკის გვირაბთან იმყოფებოდა, ხოლო მეორე — მისი მეთაური ცხინვალში. ამ სატელეფონო საუბრების ჩაწერა იმიტომ გახდა შესაძლებელი, რომ ორივე პიროვნება მობილური ოპერატორი “[[მაგთი]]ს” ქსელით სარგებლობდა.

პირველ საუბარში, რომელიც 7 აგვისტოს დილის 3:41 საათზეა ჩაწერილი, ოსი მესაზღვრე როკის გვირაბთან, გვარად გასიევი, ეუბნება მის ზემდგომს ცხინვალში, რომ რუსმა პოლკოვნიკმა სთხოვა ოს მესაზღვრეებს ტექნიკური დათვალიერება ჩაუტარონ სამხედრო ტექნიკას, რომელმაც გვირაბი „გადაჭედეს“. ”БМП-ები და სხვა მანქანები გამოუშვეს და გადაჭედეს აქაურობა. ბიჭებიც გარშემო დგანან,” - ამბობს მესაზღვრე როკის გვირაბთან, ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით. რამდენიმე წუთის შემდეგ ისევ შედგა საუბარი ამ ორ პიროვნებას შორის. მეორე საუბარი ჩაწერილია 3:52 საათზე. ზემდგომი ცხინვალიდან ეკითხება იმავე გასიევს: ”ჯავშანტექნიკა ჩამოვიდა თუ რა ხდება?” ”ჯავშანტექნიკაც და ხალხიც,” - პასუხობს მესაზღვრე. კითხვაზე გამოიარეს თუ არა მათ როკის გვირაბი, იგი პასუხობს: ”კი, 20 წუთის წინ; მე როცა დაგირეკე, ისინი უკვე ჩამოსულები იყვნენ”.

ნიუ-იორკ ტაიმზი სტატიაში ასევე აღნიშნავს, რომ ჩანაწერებში არ არის მკაფიოდ საუბარი შეიარაღების რაოდენობაზე და არც იმაზე კეთდება მინიშნება, რომ რუსული ძალები იმ დროს ბრძოლაში მონაწილეობდნენ. საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი ვანო მერაბიშვილის ცნობით ჩანაწერები ერთი თვით გვიან გამოქვეყნდა, ვინაიდან ისინი ომის დროს დაიკარგა, დაზვერვითი ოპერაციების განმხორციელებელი ჯგუფის თბილისიდან გორში გადასვლის პერიოდში.

ოფიციალური რუსეთი სატელეფონო საუბრების ნამდვილობას არ უარყოფს, თუმცა რუსეთის ოფიციალური პირები მნიშვნელოვნად არ მიიჩნევენ აღნიშნულ მტკიცებულებას. რუსმა გენერალ-ლეიტენანტმა [[ნიკოლაი უვაროვი|ნიკოლაი უვაროვმა]], რომელიც ომის დროს თავდაცვის სამინისტროს სპიკერი იყო, ნიუ-იორკ ტაიმზს განუცხადა, რომ ჯარების გადაადგილება სამხრეთ ოსეთისკენ ომის დაწყებამდე იყო ჩვეულებრივი მოვლენა, რაც მიზნად ისახავდა სამხრეთ ოსეთში განთავსებული რუსეთის სამშვიდობო ძალების როტაციას და შევსებას.

თუმცა, ნიუ-იორკ ტაიმზი ამასთან აღნიშნავს, რომ ”როგორც მინიმუმ, სატელეფონო საუბრები, რომლებიც აშშ-ს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა შეისწავლეს და მიიჩნიეს უტყუარად თუ არა, სანდოდ მაინც, მიანიშნებს იმაზე, რომ რუსულ სამხედრო გადაადგილებებს საქართველოს ტერიტორიაზე, იყო ეს რუტინული თუ მტრული განზრახვით, მანამდე ჰქონდა ადგილი, ვიდრე ამას ხმამაღლა აღიარებდნენ, რის შემდეგაც მოხდა დაძაბულობის გადაზრდა საომარ მოქმედებებში”.

== ომის შეფასება ==
[[ფაილი:Condoleezza Rice Visit to Georgia, Press Conference with Mikheil Saakashvli.JPG|thumb|250px|right|[[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი]] [[კონდოლიზა რაისი]] და [[საქართველოს პრეზიდენტი]] [[მიხეილ სააკაშვილი]] ერთობლივ განცხადებას აკეთებენ. თბილისი, აგვისტო 2008]]
[[ფაილი:Dmitry Medvedev 14 November 2008-1.jpg|thumb|250px|right|[[საფრანგეთის პრეზიდენტი]] [[ნიკოლა სარკოზი]], [[რუსეთის პრეზიდენტი]] [[დიმიტრი მედვედევი]], და [[ევროკავშირის საბჭოს გენერალური მდივანი]] [[ხავიერ სოლანა]]. სამიტი ნიცაში, ნოემბერი 2008]]

აგვისტოს ომის დაწყებასთან დაკავშირებით, ქართული მხარის მტკიცებულების გამოქვეყნების შემდეგ, რომლის თანახმადაც, თბილისი თავს იცავდა რუსული აგრესიის წინააღმდეგ,  6 ნოემბერს გამოქვეყნდა ”დამოუკიდებელი სამხედრო ექსპერტების მიერ მოწოდებული ახალი შეფასებები”, რომელიც, ეჭვქვეშ აყენებს თბილისის განცხადებებს.&lt;ref name=&quot;NYT Q&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/11/07/world/europe/07georgia.html?pagewanted=1&amp;_r=1&amp;ref=europe Georgia Claims on Russia War Called Into Question] (საქართველოს მტკიცებულებები რუსეთთან ომის შესახებ საეჭვო ხდება). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 6 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt;

ინფორმაცია ეყრდნობა [[ეუთო]]ს სამხედრო დამკვირვებლების მოხსენებებს. ეუთოს მისია დამკვირვებლების მეშვეობით კონფლიქტის ზონაში რეგულარულ მონიტორინგს აწარმოებდა 8 აგვისტომდე, რის შემდეგაც ისინი იძულებულები გახდნენ ცხინვალი დაეტოვებინათ.

ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, ეს მოხსენებები ”არც ყოვლის მომცველია და არც საკმარისად ამომწურავი იმისათვის, რომ წერტილი დაესვას ხანგრძლივ დავას იმის თაობაზე, თუ ვინ არის დამნაშავე ომის დაწყებაში... თუმცა, ისინი [დამკვირვებლების მოხსენებები] გარკვეულ კითხვებს ბადებს ქართული მხარის დაჟინებული განცხადების სიზუსტესა და პატიოსნებაზე იმასთან დაკავშირებით, რომ სეპარატისტული სამხრეთ ოსეთის დედაქალაქის, ცხინვალის დაბომბვა ზუსტი ოპერაცია იყო”.

[[ფაილი:DSCF0207.JPG|thumb|250px|right| ქართველების  აქცია რუსული აგრესიის წინააღმდეგ [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]],[[ბელგია]]]]

გაზეთის ცნობით, ეუთო-ს რამდენიმე დამკვირვებლის, რომელთა შორის არიან ფინელი მაიორი; სადესანტო ჯარების ბელორუსიელი კაპიტანი და პოლონელი სამოქალაქო პირი,  დაკვირვებები გახდა საგანი იმ ორი კონფიდენციალური ბრიფინგისა, რომლებიც თბილისში უცხოელი დიპლომატებისთვის გაიმართა - ერთი აგვისტოში და ერთიც ოქტომბერში. შეხვედრის შინაარსის დეტალები დაადასტურა სამმა დასავლელმა და ერთმა რუსმა დიპლომატმა და არ უარყო ეუთოს მისიამ თბილისში.

ამ მოხსენებების თანახმად, კონფლიქტის ზონაში განთავსებულმა ეუთოს დამკვირვებლებმა დიდი რაოდენობით ქართული საარტილერიო და სარაკეტო სისტემები იხილეს, რომლებიც 7 აგვისტოს 15:00 საათზე [[გორი]]ს ჩრდილოეთით მდებარე გზებზე იყო თავმოყრილი.

7 აგვისტოს საღამოს, დაახლოებით 19:00 სთ-ზე პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცეცხლის ცალმხრივად შეწყვეტის შესახებ გააკეთა განცხადება; თუმცა, რამდენიმე საათში სროლები კვლავ განახლდა. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელთა თქმით, ოსმა სეპარატისტებმა დაარღვიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება და ქართული სოფლების დაბომბვა დაიწყეს. [[ზაზა გოგავა]]მ, რომელიც მაშინ შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი იყო, აგვისტოს მოვლენების შემსწავლელი დროებითი საპარლამენტო კომისიის სხდომაზე განაცხადა:

{{ციტატა|2008 წლის 7 აგვისტოს  23:35 საათზე დახურული სპეცკავშირის ტელეფონზე უმაღლესი მთავარსარდლისგან [პრეზიდენტ სააკაშვილისგან] ირეკება და ვიღებ ბრძანებას: 1. შეაჩერეთ რუსეთიდან საქართველოს ტერიტორიაზე შემოჭრილი ყველანაირი ძალები; 2. ჩაახშვეთ ის საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ესვრიან ქართულ პოსტებს  და 3. აღნიშნული ოპერაციის განხორციელების დროს დაიცავით მშვიდობიანი მოსახლეობა.|ზაზა გოგავა, შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი}}

თუმცა  ეუთო-ს დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ მათ არ გაუგიათ ქართული სოფლების დაბომბვის ხმა მანამ, სანამ ქართული მხარე დაიწყებდა დაბომბვას.

{{ციტატა|იმ ოთხი სოფლიდან, რომლებზეც ქართული მხარე ამბობს, რომ დაიბომბა, სულ ცოტა ორი მდებარეობს ცხინვალში [ეუთო-ს] დამკვირვებელთა ოფისის მახლობლად და დამკვირვებლები იქ, სავარაუდოდ, გაიგებდნენ საარტილერიო ცეცხლის ხმას ახლომდებარე ტერიტორიიდან.|ნიუ-იორკ ტაიმზი ეუთოს დამკვირვებელთა შეფასებებზე დაყრდნობით}}

დამკვირვებლებმა დაითვალეს, რომ მას შემდეგ რაც 7 აგვისტოს 23:35 საათზე ქართულმა მხარემ დაბომბვა დაიწყო, ჭურვები ცხინვალში ფეთქდებოდა 15-დან 20-წამამდე ინტერვალით. ხოლო 00:35 საათზე დამკვირვებლებმა დაითვალეს სულ ცოტა 100 ჭურვის აფეთქება ცხინვალში, მათ შორის 48 ეუთოს ოფისთან ახლოს აფეთქდა, რომელიც ცხინვალში დასახლებულ უბანში იყო განთავსებული და რომელიც დაზიანდა, წერს გაზეთი, დამკვირვებლების მოხსენებებზე დაყრდნობით.

ზაზა გოგავამ, გაერთიანებული შტაბის ყოფილმა ხელმძღვანელმა და [[ალექსანდრე ლომაია]]მ, ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა, განუცხადეს პარლამენტის დროებით კომისიას, რომ ქართულმა მხარემ ”[[გრადი]]ს” ტიპის რაკეტები მხოლოდ  ოსური საცეცხლე პოზიციების გასანეიტრალებლად გამოიყენა ცხინვალის ე.წ. ვერხნი გოროდოკში, რომელიც, მათი თქმით, დასახლებულ პუნქტს არ წარმოადგენს.

მათივე თქმით, ცხინვალის ცენტრში საცეცხლე პოზიციების ჩასახშობად გამოყენებულ იქნა თანამედროვე, ზუსტი დამიზნების, [[DANA]]-ს ტიპის თვითმავალი საარტილერიო სისტემები. ქართველმა მაღალჩინოსნებმა ასევე განაცხადეს, რომ სეპარატისტული ძალები იყენებდნენ სამოქალაქო ობიექტებს არტილერიის დასამალად, საიდანაც შემდეგ ქართულ სოფლებს უხსნიდნენ ცეცხლს.

ქართული მხარის ჩვენებები ეჭვის ქვეშ დააყენა [[ბრიტანეთის არმია|ბრიტანეთის არმიის]] ყოფილმა კაპიტანმა [[რაიან გრისტი|რაიან გრისტმა]], რომელსაც ომის დაწყებისას საქართველოში ეუთოს მისიაში მაღალი თანამდებობა ეკავა. გრისტის თქმით, მას მუდმივი კონტაქტები ჰქონდა იმ ღამეს ყველა მხარესთან, ცხინვალის ოფისთან და გადამდგარ ბრიტანელ სამხედრო ოფიცერთან სტივენ იანგთან, რომელიც მონიტორინგის ჯგუფს ხელმძღვანელობს.

{{ციტატა|ჩემთვის ნათელი იყო, რომ თავდასხმა იყო აბსოლუტურად განურჩეველი და არაპროპორციული ნებისმიერი პროვოკაციის მიმართ, თუ ასეთი [პროვოკაცია] საერთოდ არსებობდა... ჩემი აზრით, თავდასხმა აშკარად იყო განურჩეველი თავდასხმა ქალაქზე.|რაიან გრისტი, ბრიტანეთის არმიის ყოფილი კაპიტანი}}

აგვისტოში გრისტმა ევროკავშირის დიპლომატებისთვის საინფორმაციო ბრიფინგი გამართა, რომელიც ეფუძნებოდა დამკვირვებელთა მოხსენებებს და მის საკუთარ შეფასებებს.  შემდეგ მან გაურკვეველ ვითარებებში თანამდებობა დატოვა.

მეორე ბრიფინგს, რომელიც ოქტომბერში საქართველოში სტუმრად მყოფი სამხედრო ატაშეებისთვის გაიმართა, უკვე [[სტივენ იანგი]] უძღვებოდა. იანგმა გაიმეორა დამკვირვებელთა შეფასებები, რომლის თანახმადაც 7 აგვისტოს ღამით ქართული სოფლების ინტენსიური დაბომბვა არ განხორციელებულა.

{{ციტატა|რომ ყოფილიყო რაიმე ინტენსიური დაბომბვა იმ რაიონებში, რომლებიც ქართული მხარის მტკიცებით დაიბომბა, ჩვენი დამკვირვებლები გაიგებდნენ ამას, თუმცა მათ ეს არ გაუგიათ. მათ მხოლოდ მცირეკალიბრიანი იარაღიდან აქა-იქ სროლების ხმა გაიგეს.|სტივენ იანგი, ბრიტანეთის სამხედრო ოფიცერი}}

ნიუ-იორკ ტაიმზი ამ მიმოხილვაში წერს, რომ ჯერ კიდევ გაურკვეველი რჩება ერთი უმნიშვნელოვანესი საკითხი: რა შეიცვალა საქართველოსთვის 7 აგვისტოს 19:00 სთ-სა და იმავე ღამის, 11:30 სთ-ს შორის — ანუ იმ პერიოდში, როდესაც ჯერ პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცალმხრივი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადა და შემდეგ უკვე როდესაც, პრეზიდეტმა სააკშვილმა ცეცხლის გახსნის ბრძანება გასცა.

საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ეს შეფასებები უარყვეს.

{{ციტატა|ეს ინფორმაცია, მე არ ვიცი ეს რა არის და როგორ დასტურდება... არსებობს იმდენი მტკიცებულება ქართულ სოფლებზე განხორციელებული თავდასხმების შესახებ და იმდენი მტკიცებულება რუსული სამხედრო კონტინგენტის ზრდის თაობაზე, რომ საერთო ჯამში ეს არ ცვლის მოვლენების ზოგად სურათს.|გიგა ბოკერია, საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, ნიუ-იორკ ტაიმზისთვის მიცემულ ინტერვიუში.}}

12 ნოემბერს საერთაშორისო პრესაში გამოქვეყნებული კრიტიკული სტატიების საპასუხოდ პრესკონფერენციაზე საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრმა [[თემურ იაკობაშვილი|თემურ იაკობაშვილმა]] რუსეთის მიერ საქართველოს წინააღმდეგ საინფორმაციო კამპანიისთვის დაფინანსების შესახებ განაცხადა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 იაკობაშვილი საქართველოს წინააღმდეგ დაგეგმილ მედია კამპანიაზე საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060626/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 12 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; რამდენიმე დღით ადრე პარლამენტმა ამასთან დაკავშირებით უცხოური მედიის მონიტორინგის ჯგუფი ჩამოაყალიბა.

[[2011]] წლის 21 ნოემბერს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა, ვლადიკავკაზში სამხედროებთან გამართულ შეხვედრაზე განაცხადა: &quot;რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, რუსეთის უარყოფითი პოზიციის მიუხედავად, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ&quot;. მისი თქმით, რომ არა 2008 წლის ომი, ახლა სხვა გეოპოლიტიკური ვითარება იქნებოდა და რუსეთის პოზიციის გაუთვალისწინებლად, ჩრდილო-ატლანტიკური ალიანსი რამდენიმე ქვეყანას ნატო-ში ხელოვნურად შეათრევდა.&lt;ref&gt;[http://www.presage.tv/?m=news&amp;NID=20548 დიმიტრი მედვედევი - რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ // Presage.tv]&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[რუსეთ-საქართველოს ომის გმირები (2008)]]

== ლიტერატურა ==
*''რასმუსი, რონალდ დ.'' „მცირე ომი, რომელმაც შეძრა მსოფლიო“, თბილისი, 2010 ISBN 978-9941-9126-6-5
* [[გიორგი ყარყარაშვილი|''ყარყარაშვილი, გ.'']], „ეს ჩვენი სამშობლო იწვის“, თბილისი, 2009 ISBN 9941019606.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|South Ossetia war, 2008}}
* [http://www.newsgeorgia.ge/ newsgeorgia.ge] — ერთადერთი ქართულენოვანი საინფორმაციო ვებსაიტი, რომელიც ომის პირველ დღეებში ფუნქციონირებდა.
* [http://www.nytimes.com/slideshow/2008/08/09/world/20080809-GEORGIA_index.html მიმდინარე მოვლენები ნიუ-იორკ ტაიმზის ვებგვერდზე (სურათები და რეპორტაჟი)]
* {{ru icon}} [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8288 ეჟედნევნი ჟურნალის სტატია-ანალიზი სამხრეთ ოსეთის მოვლენებზე და წინაპირობებზე]
* {{en icon}}{{fr}} [http://graphics8.nytimes.com/packages/pdf/world/2008/08/20080813_GEORGIA_ACCORD.pdf საზავო ხელშეკრულების ექვსი პუნქტი] - ერთ-ერთი პუნქტი რუსეთს სამშვიდობო ფუნქციას აკისრებს ექვსი თვის განმავლობაში.
* [http://www.nytimes.com/interactive/2008/08/15/world/europe/20080815-georgia3/index.html# ლტოლვილები - ფოტოჟურნალი]
* [http://kavkazcenter.com/russ/content/2008/09/30/61325.shtml  А. Илларионов: «Россия сама подготовила и начала войну против Грузии»]
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 New York Times: საქართველოს განცხადებები ომთან დაკავშირებით საეჭვო ხდება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060639/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 7 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 საქართველოს მთავრობის განმარტებების მედიის ცნობებზე ომის დაწყებასთან დაკავშირებით] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126062533/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 |date=2011-11-26 }};
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8589 ომის წინა და პირველი დღეების ჟურნალისტური გამოიძიება]. იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 21 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8611 ომის მსვლელობის ჟურნალისტური გამოძიება] (გაგრძელება). იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 29 ნოემბერი, 2008.

== სქოლიო ==
&lt;div class=&quot;reflist4&quot; style=&quot;height: 200px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{reflist|3}}&lt;/div&gt;

{{პოსტსაბჭოთა ქვეყნები}}
{{მიხეილ სააკაშვილი}}
{{ცივი ომის შემდგომი კონფლიქტები ევროპაში}}
{{შემოსევები საქართველოში}}

[[კატეგორია:საქართველოს უახლესი ისტორია]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთის ომები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობები]]
[[კატეგორია:მიხეილ სააკაშვილი]]</text>
      <sha1>p7vswogbfgd8bnnyjq8zy48ny31nwuw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405456</id>
      <parentid>4405441</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:36:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <comment>/* 8 აგვისტო */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="237442" xml:space="preserve">{{რჩეული}}
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|რუსეთ-საქართველოს ომები}}
{{ინფოდაფა რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის ომი}}
[[ფაილი:SO2.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტომდე ქართველების მიერ კონტროლირებული ნაწილი ცხინვალის რეგიონში]]
[[ფაილი:Tskhinvali battles (8 August) (ka).svg|thumb|300px|სამხედრო მოქმედებების რუკა. ლურჯად მონიშნულია ქართული ჯარების მიმართულება, წითლად — რუსების.]]
'''რუსეთ-საქართველოს ომი''' — აგრეთვე ცნობილი როგორც '''2008 წლის სამხრეთ ოსეთის ომი''', შეიარაღებული კონფლიქტი [[2008]] წლის აგვისტოში, ერთი მხრივ [[საქართველო]]სა და მეორე მხრივ [[რუსეთის ფედერაცია]]ს შორის, [[ოსები|ოს]] და [[აფხაზები|აფხაზ]] სეპარატისტებთან ერთად.

ომი დაიწყო ქართულ ჯარებსა და რუსი სამხედროებით ზურგგამაგრებულ [[სამხრეთ ოსეთი|ოს სეპარატისტთა]] შორის კონფლიქტით [[ცხინვალი]]ს რეგიონში. ოსური დასახლებების მხრიდან რამდენიმე დღის განმავლობაში მიმდინარე განუწყვეტელი საარტილერიო სროლების შემდეგ, 7 აგვისტოს [[საქართველო]]მ სამხედრო ოპერაცია დაიწყო ქალაქ [[ცხინვალი]]ს ასაღებად. მომდევნო დღეს რუსეთმა, რომელსაც რეგიონში სამშვიდობოები ჰყავდა, ქართველთა იერიშის საპასუხოდ ცხინვალის რეგიონში საკუთარი ჯარების ქვედანაყოფები და მძიმე ტექნიკა მასობრივად შეიყვანა. თუმცა, არაერთი მტკიცებულება და მონაცემი მიუთითებს, რომ რუსეთს მძიმე ტექნიკა ცხინვალის რეგიონში გაცილებით ადრე ჰყავდა შეყვანილი და ომისთვის ემზადებოდა. პარალელურად, რუსეთმა საქართველოს სხვა რეგიონების საჰაერო დაბომბვაც დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|title=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|publisher=Heritage.org|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JPwfdR?url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin]&lt;/ref&gt; რუსებისა და ოსების ჯარები ქართველებს [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში სამი დღე ებრძოდნენ, რაც ომის ყველაზე დიდი და გადამწყვეტი ბრძოლა იყო. რუსულმა გემებმა საქართველოს შავიზღვისპირეთი დაბლოკეს და სახმელეთო ჯარები და პარაშუტისტები გადმოსხეს დასავლეთ საქართველოში. 9 აგვისტოს რუსულმა და აფხაზურმა ძალებმა მეორე ფრონტი გახსნეს [[კოდორის ხეობის ბრძოლა|კოდორის ხეობაზე თავდასხმით]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|title=აფხაზეთი ოპერაციას იწყებს ქართული ჯარების გამოსადევნად|publisher=Thaindian.com|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JQIJl3?url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და დასავლეთ საქართველოს შიდა ტერიტორიებში შეიჭრნენ. ხუთი დღის მძიმე ბრძოლების შემდეგ ქართული ჯარები განდევნილ იქნენ ცხინვალის რეგიონიდან და აფხაზეთიდან. რუსების მიერ ოკუპირებულ იქნა ქალაქები [[ფოთი]] და [[გორი]], სხვა რაიონებთან ერთად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7551576.stm |title=Day-by-day: Georgia-Russia crisis |publisher=BBC News |date=2008-08-21 |accessdate=2009-05-10}}&lt;/ref&gt;

[[ევროკავშირი]]ს თავმჯდომარე [[საფრანგეთის პრეზიდენტი]]ს შუამდგომლობით კონფლიქტურმა მხარეებმა 12 აგვისტოს მიაღწიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას, რომელსაც საქართველომ თბილისში 15 აგვისტოს მოაწერა ხელი, ხოლო რუსეთმა მოსკოვში — 16 აგვისტოს. 12 აგვისტოს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა უკვე გასცა ცეცხლის შეწყვეტის ბრძანება,&lt;ref&gt;{{cite web
  | title =   Russian President Orders Halt To Military Operations In Georgia
  | publisher = [[GlobalSecurity.org]]
  | date = 2008-08-12
  | url = http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2008/08/mil-080812-rferl01.htm
  | accessdate = 2008-10-06}}
&lt;/ref&gt;
თუმცა ბრძოლები უმალ არ შეწყვეტილა.&lt;ref name=&quot;guardian_loot&quot;&gt;[http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/13/georgia.russia6 ქართული სოფლები იწვის და იძარცვება რუსების შემოსვლასთან ერთად]&quot;, ''[[The Guardian]]'', 14 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ რუსეთმა საკუთარი ჯარების უმეტესი ნაწილი სამეგრელოს და შიდა ქართლის რეგიონებიდან გაიყვანა. თუმცა ამასთან ბუფერული ზონები შექმნა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საზღვრების გასწვრივ და სათვალთვალო პუნქტები დატოვა ფოთში, სენაკსა და პერევში.

2008 წლის 26 აგვისტოს რუსეთმა სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის დამოუკიდებლობა ცნო. რუსეთმა დაასრულა გასვლა საქართველოს დანარჩენი ტერიტორიებიდან 8 ოქტომბერს, თუმცა 2009 წლის მდგომარეობით რუსული ჯარების გაძლიერებული გარნიზონები რჩება აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში (მათ შორის იმ ტერიტორიებზეც, რომლებსაც ომამდე საქართველო აკონტროლებდა).&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19479 &quot; რუსეთი ეუბნება აშშ-ს, რომ ის დატოვებს ჯარებს სამხრეთ ოსეთში, აფხაზეთში&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100919053016/http://civil.ge/eng/article.php?id=19479 |date=2010-09-19 }} სივილ ჯორჯია, 12 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Houseoflords&quot;&gt;http://www.publications.parliament.uk/pa/ld200809/ldselect/ldeucom/26/26.pdf&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news	
|url=http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|title=რუსეთმა დაასრულა სამხრეთ ოსეთის ბუფერული ზონიდან ჯარების გაყვანა	
|location=მოსკოვი	
|publisher=[[RIA ნოვოსტი]]	
|date=8 October 2008	
|accessdate=2008-10-10	
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081009171629/http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|archivedate=2008-10-09	
}}&lt;/ref&gt; რამდენიმე ინციდენტი ორივე კონფლიქტური ზონაში კვლავაც ხდებოდა ომის დასრულებიდან რამდენიმე თვის გასვლის შემდეგ. 2009 წლის მდგომარეობით ომში მონაწილე მხარეებს შორის ურთიერთობა კვლავაც უკიდურესად დაძაბულია.

პრობლემის სამშვიდობო გადაწყვეტისკენ თითქმის ერთხმად მოწოდებისა და [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]სა და რუსეთს შორის პირდაპირი კონფლიქტის თავიდან არიდების გარდა, საერთაშორისო რეაქცია, რომელსაც ევროკავშირი და აშშ დომინირებდა, ხაზგასმით უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, ხოლო არცნობილი ტერიტორიები კი სოლიდარობას უცხადებს სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთს.

== წინაპირობები ==
ოსების დიდი ნაწილი XVII საუკუნიდან, სამხრეთ კავკასიაში [[შიდა ქართლი|შიდა ქართლში]]&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549736.stm
|title=Q&amp;A: Violence in South Ossetia
|publisher=BBC News
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; საბჭოთა პერიოდში ოსებს ავტონომია მიენიჭათ [[საქართველოს სსრ]]-ის ფარგლებში [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი]]ს სახით. საქართველოს მიერ [[საბჭოთა კავშირი]]სგან დამოუკიდებლობის გამოცხადებას 1991-92 წლებში [[სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი (1991)|სამხრეთ ოსეთში ეთნიკური კონფლიქტი]] მოჰყვა, რაც ამ უკანასკნელის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებით დასრულდა. კონფლიქტში დაახლოებით 2000 ადამიანი დაიღუპა&lt;ref name=&quot;at war&quot;&gt;{{cite news |url= http://www.independent.co.uk/news/world/europe/we-are-at-war-with-russia-declares-georgian-leader-889266.html
|title=ჩვენ ვებრძვით რუსეთს, აცხაცებს საქართველოს ლიდერი
|publisher=[[The Independent]]
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; მათი სურვილი [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთთან]] შეერთება იყო.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; სამხრეთ ოსეთი, როგორც პოლიტიკური ერთეული, საერთაშორისო თანამეგობრობას არ უცვნია. რეგიონის მოსახლეობას ძირითადად ოსები შეადგენენ. მოსახლეობის დაახ. 20 % ქართველია (14,000. სულ 70,000).&lt;ref name=&quot;factsiht&quot;&gt;{{cite web |author=[[Associated Press]] |date=2008-08-08 |url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |title=Facts about South Ossetia |publisher=[[International Herald Tribune]] |accessdate=2008-08-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812023517/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |archivedate=2008-08-12 }}&lt;/ref&gt; ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევის შემდეგ რეგიონში მხარეებს შორის სამშვიდობო შუამავლის როლს რუსი, ჩრდილოეთ ოსეთისა და ქართველი სამხედროები ასრულებდნენ (500 წარმომადგენელი ყოველი მხრიდან). ამავე პერიოდში რუსეთმა სამხრეთ ოსეთის ოსურ მოსახლეობას საშუალები მისცა მისი მოქალაქეობა მიეღო.

ბოლო წლების განმავლობაში არტილერიული სროლები მხარეებს შორის დროდადრო მწვავდებოდა, რასაც ორივე მხარეს მსხვერპლი მოჰყვა. პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ოსებს მშვიდობის სანაცვლოდ ფართო [[ავტონომია]] შესთავაზა, რაც ოსებმა უარყვეს, ვინაიდან მათი გაცხადებული სურვილი სრული დამოუკიდებლობა იყო.&lt;ref name=&quot;reuters what is&quot;&gt;{{cite news |url= http://uk.reuters.com/article/topNews/idUKL855785020080808?pageNumber=2&amp;virtualBrandChannel=0&amp;sp=true
|title=What is Georgia's rebel South Ossetia region?
|publisher=Reuters
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

სამხრეთ ოსეთისა და [[აფხაზეთი]]ს საქართველოს გავლენის ქვეშ მოქცევა სააკაშვილის ადმინისტრაციის მთავარი მიზანი იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ. ამასთან, 2002 წლიდან აშშ-ის არმია საქართველოს ინტენსიურ წვრთნებს უტარებდა და დახმარებას უწევდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/the-new-war-in.html |title=Ground Zero in the New Caucasus Conflict}} იხ. ასევე: {{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/did-us-military.html |title=Did the U.S. Prep Georgia for War with Russia?}}&lt;/ref&gt; საქართველოს სამხედრო ბიუჯეტმა 2008 წლისთვის თითქმის $0.99 მილიარდი შეადგინა,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://civil.ge/eng/article.php?id=18784 |title=Defense Spending, Number of Troops Increased |publisher=Civil Georgia |date=2008-07-15 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1&amp;From=USD&amp;To=GEL |title=1.00 USD to GEL |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://www.webcitation.org/66CrLw8zE?url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1 |archivedate=2012-03-16 }}&lt;/ref&gt; რაც მშპ-ის 4,5 % და საქართველოს საზოგადოებრივი შემოსავლების მეოთხედზე მეტი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |title=Парламент Грузии утвердит поправки в бюджет 2008 года 15 июля |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080815192554/http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |archivedate=2008-08-15 }}&lt;/ref&gt;

ამჟამად, სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა უმრავლესობა რუსეთის მოქალაქეა და რუსულ პასპორტს ფლობს: BBC-ს ცნობით, სამხრეთ ოსეთის 70.000 მოქალაქის ნახევარზე მეტმა მიიღო მოსკოვის შეთავაზება რუსული პასპორტის მიღებაზე.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; [[დიმიტრი მედვედევი]] ამტკიცებს, რომ სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა 90%-ს რუსული პასპორტი აქვს. რუსეთის მტკიცებით, ეს საკმარისი საბაბია რეგიონში რუსეთის ინტერვენციისთვის, მათი მოქალაქეების დასაცავად, სამშვიდობოების მისიის ფარგლებში.&lt;ref name=&quot;bbcanalysis&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549662.stm
|title=S Ossetia bitterness turns to conflict
|publisher=BBC
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

== ქრონოლოგია ==

===1 აგვისტო===
1 აგვისტოს 08:05 და 08:12 საათებზე [[ერედვი]]-[[ხეითი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ხეითის]] შემოვლით გზაზე აფეთქდა ორი მართვადი ნაღმი, მძიმედ დაშავდა ხუთი პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[მოსკოვი|მოსკოვიდან]] [[ვლადიკავკაზი|ვლადიკავკაზში]] რუსეთის სამთავრობო მედიების 15 ჟურნალისტი ჩავიდა.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში სნაიპერმა მოკლა 3 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[ცხინვალი]] ნაღმმტყორცნებით დაიბომბა [[ერგნეთი|ერგნეთიდან]] და [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]].&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ღამით, 21:30-დან სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმი თავს დაესხა ქართულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა ზემო ნიქოზი, [[ქვემო ნიქოზი]], [[ავნევი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ერედვი]] და [[ზემო ფრისი]]. დაბომბვა მთელი ღამის განმავლობაში გაგრძელდა და მხოლოდ 2 აგვისტოს გამთენიისას შეწყდა, დაიჭრა 6 სამოქალაქო პირი და 1 პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; გვიან 1 აგვისტოდან ინტენსიური სროლები დაიწყო საქართველოს თავდაცვის ქვედანაყოფებსა და სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს შორის, რის შედეგადაც ექვსი დაიღუპა, ხოლო 21 ადამიანი დაიჭრა. ორივე მხარე ერთმანეთს ადანაშაულებდა სროლის დაწყებაში. 

{{ციტატა|ეს არის ჩვენი ფართომასშტაბიან კონფლიქტში ჩათრევის მცდელობა. ამაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უკრაინასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს [...] აქამდე სამხრეთოსური მხარე თავს იკავებდა რეაგირებისგან, მაგრამ ამის გაკეთებას აღარ ვაპირებთ.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-1 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;|[[ედუარდ კოკოითი]], სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. პრეზიდენტი}}

===2 აგვისტო===
2 აგვისტოს ცხინვალის დე ფაქტო ხელისუფლების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან სროლის საპასუხოდ ცეცხლი იხსნება ქართული მხრიდან, თუმცა მალევე წყდება მიღებული ბრძანების შემდეგ, რათა თავიდან აეცილებინათ დაპირისპირების ესკალაცია.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-2 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შსს]]-ის საინფორმაციო ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსმა, [[შოთა უტიაშვილი|შოთა უტიაშვილმა]], განაცხადა: „წუხელ ჩვენ ყველამ ვნახეთ, რომ მოხდა მშვიდობიანი სოფლების მასიური დაბომბვა, რამაც არ შეიძლება არ გამოიწვიოს ჩვენი უკიდურესი აღშფოთება.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა|სეპარატისტულმა რეჟიმმა]] გამოაცხადა მოსახლეობის ევაკუაცია, რომელიც 6 აგვისტომდე გაგრძელდა. ადგილზე ჩავიდა სახელმწიფო მინისტრი რეინტეგრაციის საკითხებში, [[თემურ იაკობაშვილი]], და შეხვდა შერეული სამშვიდობო ძალების სარდალს, [[მარატ კულახმეტოვი|მარატ კულახმეტოვს]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „ეუთოს დამკვირვებელთა რიცხვი უნდა გაიზარდოს და არა სამშვიდობოების რიცხვი. სამწუხაროდ, ამ გადაწყვეტილებას ბლოკავენ სეპარატისტები.“, ხოლო მარატ კულახმეტოვმა თქვა: „კონფლიქტში მონაწილეა ქართული მხარეც, ორივე მხარე კონფლიქტის მონაწილეა და, ამიტომ, თითს მხოლოდ ოსური მხარისკენ ნუ იშვერთ. საქართველოც თავის წილად დამნაშავეა.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

პრეზიდენტის რწმუნებულმა შიდა ქართლში, [[ლადო ვარძელაშვილი|ლადო ვარძელაშვილმა]], განაცხადა: „აქამდე სპეცრაზმელებს აფეთქებდნენ, პოლიციელებს აფეთქებდნენ, ეხლა უკვე გადავიდნენ მშვიდობიანი მოსახლეობის აფეთქებაზე. ამას მოჰყვება სერიოზული რეაგირება და სერიოზული პასუხი.“ ხოლო [[მამუკა ყურაშვილი|მამუკა ყურაშვილმა]] გააკეთა განცხადება და თქვა: „ოსური ეგრეთ წოდებული ბატალიონი, ცალსახად შეიძლება ითქვას უკვე, უშუალო მონაწილეობას ღებულობდა, მძიმე ტექნიკა ჰყავდათ გამოყვანილი და ურტყამდა ქართულ საგუშაგოებს. ჩვენ ეს აღვნიშნეთ უკვე და, ანალოგიურად, მე ნაბიჯის დათმობას არ ვაპირებ არანაირად და გაიგოს ეს ყველამ. შევაკვდები მე ამ სიტუაციას. ყველა ჩვენი ჯარისკაცი და პოლიციელი ნაბიჯით აღარ დაიხევს უკან.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; დე ფაქტო ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2 აგვისტოს 02:00 საათისთვის დაღუპული იყო 6 და დაჭრილი იყო 7 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] თავმჯდომარემ და ფინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[ალექსანდერ სტუბი|ალექსანდერ სტუბმა]] განაცხადა: „საერთაშორისო თანამეგობრობა სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტის ზონაში განვითარებულ მოვლენებს მზარდი შეშფოთებით ადევნებს თვალს და იმედოვნებს, რომ მხარეები ყველაფერს გააკეთებენ დაძაბულობის დეესკალაციის მიზნით.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობა|რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობამ]] გამოთქვა რუსი „სამშვიდობოების“ მხარდაჭერის მზადყოფნა, მზადყოფნა გამოთქვა [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთის]] ხელისუფლებამაც.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; „ჩრდილოეთი ოსეთი ყურადღებით ადევნებს თვალს სამხრეთ ოსეთში განვითარებულ მოვლენებს და მზად ვართ, დახმარება აღმოვუჩინოთ ჩვენს სამხრეთელ ძმებს. შეშფოთებული ვართ საქართველოს ხელმძღვანელობის მიერ გადადგმული ნაბიჯების გამო, რომელმაც ნამდვილი ომი გააჩაღა ოსეთის წინააღმდეგ. მზად ვართ, ერთად მოვიგერიოთ აგრესია.“ — განაცხადა რუსეთის ფედერაციის ჩრდილოეთ ოსეთის რესპუბლიკის ლიდერმა, თეიმურაზ მამსუროვმა.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; მობილიზაციის გამოცხადებისა და ჩრდილოეთ კავკასიელების დახმარების მიღების მზადყოფნა გამოთქვა [[ედუარდ კოკოითი|კიკოითმა]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში ჩავიდა რუსი ჟურნალისტების კიდევ ერთი ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

===3 აგვისტო===
3 აგვისტოს სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალები განლაგდნენ [[ყორნისი|ყორნისსა]] და [[ველები|ველებში]] და თავს დაესხნენ პოლიციის განყოფილებას [[დვანი|დვანში]]. დაიწყო ევაკუაცია, [[ცხინვალის რეგიონი]] 500-ზე მეტი ადამიანმა დატოვა; მათ შორის, რეგიონიდან გაიყვანეს 400 ბავშვი. ჩრდილოეთ ოსეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ერმაკ ძანსოლოვი აცხადებდა, რომ ეს არ იყო ევაკუაცია. ამავე დღეს რეგიონს ლტოლვილებით დატვირთული 20 ავტობუსი ტოვებს.&lt;ref&gt;[http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 Вывезли из-под огня. В Россию прибывают беженцы из Южной Осетии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080812080715/http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 |date=2008-08-12 }}. ''[[პირველი არხი (რუსეთი)|პირველი არხი]]''. 3 აგვისტო 2008. {{ru icon}}&lt;/ref&gt; ღამით საქართველოს ტერიტორიაზე, [[როკის გვირაბი]]&lt;nowiki/&gt;თ გავლით და [[ჯავა|ჯავის]] მიმართულებით, შემოვიდა [[რუსეთის 58-ე არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] მე-19 მოტომსროლელთა დივიზიის სადაზვერვო ბატალიონი. რუსული ძალების პარალელურად რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ცილს სწამებს საქართველოს რეგიონში სამხედრო ძალებისა და მძიმე ტექნიკის შეყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-3 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებაში ვკითხულობთ: „2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დღეს ვრცელდება ინფორმაცია ჩრდილოეთ კავკასიელი მოხალისეებისა და დაქირავებული მებრძოლების მობილიზაციის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტმა პროვოკაციულად განაცხადა, რომ საქართველოს ქმედებები იყო „ველური, ბარბაროსული გამოხტომები“ და ასევე დაამატა: საპასუხოდ უნდა მოვექცეთ ისე, როგორც ველურებს, რომლებმაც საკუთარ თავს უფლება მისცეს, დაეცხრილათ მშვიდობიანი მოსახლეობა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამ დროისათვის სეპარატისტებმა დაბომბეს 15 ქართული სოფელი და დაჭრეს 19 მშვიდობიანი მოქალაქე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

დე ფაქტო ე.წ. თვითგამოცხადებულმა [[აფხაზეთის რესპუბლიკა|აფხაზეთის რესპუბლიკამ]] სექტემბრიდან [[გალის მუნიციპალიტეტი|გალის მუნიციპალიტეტის]] სკოლებში აკრძალა [[ქართული ენა|ქართული ენის]] სწავლება, გამოაცხადა საგანგებო მდგომარეობა და დაკეტა [[ენგურის ხიდი]].&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე]] ტელეფონით ესაუბრა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგორი კარასინი|გრიგორი კარასინს]] მიმდინარე მოვლენების შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; საუბრის შემდეგ გრიგოლ ვაშაძემ განაცხადა: „ის ყველაფერი რისი პროვოცირებაც კოკოითის რეჟიმმა სცადა ცხინვალის რეგიონში, იყო აბსოლუტური თვითშემოქმედება და რუსეთის ფედერაციაც კი არ იყო ამისთვის მზად. გასაგები არის რომ ამისთანა თვითშემოქმედებამ, შეიძლება ძალიან საშიშ შედეგებამდე მიგვიყვანოს. ამიტომ რუსული მხარე სასწრაფოდ დამიკავშირდა და მთხოვა მოსკოვში ჩასვლა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა უარი განაცხადა 15 აგვისტოს ბერლინში გასამართ გაეროს გენერალური მდივნის მეგობართა ჯგუფის შეხვედრაში მონაწილეობაზე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; „აფსნიპრესის“ მიხედვით, [[სერგეი ბაგაფში|ბაღაფშმა]] ასევე უბრძანა თავდაცვის სამინისტროს, სამხედრო მზადყოფნაში მოიყვანა შეიარაღებული ძალების აღმოსავლეთის ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

===4 აგვისტო===
4 აგვისტოს რუსეთის 58-ე არმიის ხუთი ბატალიონი [[როკის გვირაბი]]ს სიახლოვეს იქნა დისლოცირებული, ჩრდილოეთ ოსეთის მხარეს.&lt;ref&gt;[http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 Talking Through Gritted Teeth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090504121022/http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 |date=2009-05-04 }}. [[BBC]] Monitoring, 6 August 2008&lt;/ref&gt; 4 აგვისტოს ღამით 10 ერთეული ჯავშანტექნიკა რუსეთიდან საქართველოში შემოვიდა და გაუნაწილდა დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 2 ერთეული ჯავშანტექნიკა სოფელ [[დმენისი|დმენისში]] დისლოცირებულ სეპარატისტებს გადაეცათ.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა: „რაც უნდათ, ის ისროლონ კიდევ, ვერაფერს ვერ დაგვიშავებენ და კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ, თავი შეიკავონ, დაანებონ ტერორისტულ საქმიანობას და პროვოკაციებს თავი; უფრო მეტი დრო გამონახონ, სამშვიდობო ინიციატივებს რომ გაეცნონ.“&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-4 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „რუსეთი დირიჟორობს ქმედებებს „ომის ილუზიის“ შესაქმნელად, რაც მიზნად ისახავს სამშვიდობო პროცესის განახლებისკენ მიმართული საერთაშორისო მცდელობების ჩაშლას“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] წარმომადგენელმა, კარმენ რომერომ, მხარეებს სიტუაციის განმუხტვისკენ მოუწოდა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ესტონეთი|ესტონეთის]] საგარეო საქმეთა სამინისტრო გამოვიდა ინიციატივით, რომ ცხინვალის რეგიონში სამშვიდობო მისია უნდა იკისრონ ქვეყნებმა, რომლებიც არ მონაწილეობენ კონფლიქტში „მშვიდობის შენარჩუნება ამ რეგიონებში იქნება შესაფერისი ამოცანა ევროკავშირისთვის. ჩვენ საერთაშორისო მცდელობები გვჭირდება სიტუაციის მოსაგვარებლად“. — განაცხადა ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; დაახლოებით 18:40 საათზე, ედუარდ კოკოითმა [[დონის კაზაკები|დონის კაზაკთა]] მეთურისა და [[სახელმწიფო დუმა|დუმის]] დეპუტატ [[ვიქტორ ვოდოლაცკი|ვიქტორ ვოდოლაცკისგან]] მიიღო დეპეშა სამხედრო დახმარების დაპირებით.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 

საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანმა, [[ალექსანდრე ლომაია|ალექსანდრე (კახა) ლომაიამ]], განაცხადა: „ეს არის მათ მიერ დადგმული სპექტაკლი იმისათვის, რომ აჩვენონ იმ ადამიანებს, ვინც აფინანსებს ამ რეჟიმს წლების განმავლობაში და ეს ადამიანები რუსეთის ფედერაციის მაღალ თანამდებობებზე არიან მოკალათებული, რომ საქმიანობის ილუზია შექმნან, რომ ზრუნავენ თავიანთ ხალხზე და ა.შ. არაფერი საერთო მათ განცხადებებს არ აქვთ რეალობასთან“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; მიმდინარე მოვლენები შეაფასა [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი|აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის]] სპიკერ გონსალო გალეგოსმა: „გვესმის, რომ ეუთო იძიებს ამ ინციდენტებს და ველით მათ მოხსენებას. ეს ინციდენტები ხაზს უსვამს სამხრეთ ოსეთში ეუთოს დამკვირვებელთა რაოდენობის დაუყოვნებლივ გაზრდის საჭიროებას, ასევე როკის გვირაბზე ერთობლივი ქართულ-რუსული მონიტორინგის განხორციელებას, რათა აღიკვეთოს იარაღის, საბრძოლო მასალებისა და შეიარაღებული ჯგუფების უკანონო გადაადგილება რეგიონში“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt;

===5 აგვისტო===
5 აგვისტოს განახლდა ქართული სოფლების დაბომბვა.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-5 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; 09:01 საათზე [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ]] სატელეფონო საუბრის მოსმენით შეიტყო სოფელ [[დვანი|დვანის]] განადგურების ბრძანების შესახებ, რომელიც გასცა თვითაღიარებული სამხრეთ ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა მინისტრ [[მიხეილ მინძაევი|მიხეილ მინძაევმა]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მეთვალყურეთა დასკვნაში, რომელსაც ხელი მოაწერა გენერალ მარატ კულახმეტოვმა, წერია, რომ 1 და 2 აგვისტოს ოსურმა მხარემ ქართულ სოფლებს აკრძალული იარაღით გაუხსნა ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; 15:10 საათზე რუსულმა მედია საშუალებებმა გაავრცელეს ინფორმაცია ცხინვალის რეგიონში 150 დაქირავებული ჩრდილოეთ კავკასიელის ჩასვლის შესახებ, [[დაქირავებული ჯარი|დაქირავებული მებრძოლები]] ცხინვალის რეგიონში ჩადიოდნენ 10 აგვისტომდე.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის არმიის თვითმავალი არტილერიის 40 ერთეული და ბოტლიხის 33-ე მოტომსროლელთა ბრიგადის სადაზვერვო ბატალიონმა გადაკვეთა [[როკის გვირაბი|როკის კვირაბი]] და შუერთდა ჯავასთან განლაგებულ შეიარაღებულ დაჯგუფებას, ხოლო როკის გვირაბთან მობილიზდა 58-ე არმიის ნაწილები, მათ შორის, 135-ე, ცალკეული მოტომსროლელთა პოლკი [[პროხლადნი|პროხლადნიდან]] ([[ყაბარდო-ბალყარეთი]]) და 653-ე მოტომსროლელთა პოლკი [[ზარამაგი|ზარამაგიდან]] ([[ჩრდილოეთი ოსეთი]]).&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დროს იმის საჩვენებლად, რომ საქართველო ომისათვის არ ემზადებოდა, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანიზაციით კონფლიქტის ზონაში ჩავიდნენ ჟურნალისტები და დიპლომატები, მათ შორის რუსეთის ელჩი საქართველოში [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ხელისუფლებამ გაავრცელა ინფორმაცია ოსურ ვებგვერდებზე ჰაკერული თავდასხმის შესახებ.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; „ევროკავშირს სურს, ისე როგორც არასდროს, ჩაერთოს საქართველოში არსებული კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარების გზების ძიებაში, მონაწილე მხარეებთან თანამშრომლობით და მოლაპარაკების არსებული ფორმატების მხარდაჭერით. ევროკავშირი კვლავ გამოდის ზომიერებისკენ და მოლაპარაკებების სწრაფი განახლებისკენ მოწოდებით“. — [[ევროკავშირი|ევროკავშირის]] მიერ გავრცელებული განცხადება.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

===6 აგვისტო===
6 აგვისტოს საქართველოს განცხადებით ქართულმა მხარემ [[ჯავშანტრანსპორტიორი]] დაკარგა, რის გამოც სამი ქართველი სამშვიდობო ჯარისკაცი დაიჭრა. იმავე ღამეს სროლებმა ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რის გამოც ქართულმა მხარემ სროლები განაახლა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18924 საქართველოს განცხადებით მიის ჯავშანტრანსპორტიორი ააფეთქეს], ''Civil Georgia'', [[7 აგვისტო]] 2008, იხ. ასევე: [https://web.archive.org/web/20080816000301/http://news.yahoo.com/s/afp/20080807/wl_afp/georgiasossetiarussiaunrestbattle_080807131144 Georgia reports 'large-scale battles' in rebel region], AFP, 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; ცხინვალის მცხოვრებლები გახიზვნას იწყებენ, ხოლო ქართულმა მხარემ ტანკები, არტილერია და ჯარები რეგიონის საზღვართან მიიყვანა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 Georgia shells its breakaway republic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080809235109/http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 |date=2008-08-09 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008; იხ. ასევე: [http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 Georgian tanks head for South Ossetia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080810063534/http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 |date=2008-08-10 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; 

დაიბომბა ქართული სოფლები: [[ერედვი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[დვანი]], [[ფრისი]] და [[ავნევი]].&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-6 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაიკეტა მაღაზიები და სხვა დაწესებულებები, ცხინვალის რუსულ სამხედრო ბაზაზე რუსი და ადგილობრივი მომსახურეები გაათავისუფლეს სამსახურებრივი უფლებამოსილების შესრულების ვალდებულებისგან.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; რეინტეგრაციის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრ თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა, რომ ესაუბრა რუსული მხარის თანათავმჯდომარეს შერეულ საკონტროლო კომისიაში, [[იური პოპოვი|იური პოპოვს]], რომელმაც დაადასტურა, რომ აპირებდა საქართველოში ჩამოსვლას და სამხრეთოსურ მხარესთან შეხვედრაზე დასწრებას, „მე ვესაუბრე ბატონ პოპოვს 17 წუთის წინ და მან მითხრა, რომ იგი [[თბილისი|თბილისში]] 7 აგვისტოს დილით ჩამოვა და შემდეგ ერთად გავემგზავრებით ცხინვალში. მოლაპარაკებები გაიმართება შერეული სამშვიდობო ძალების შტაბში (ცხინვალში).“&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტ [[ედუარდ კოკოითი|ედუარდ კოკოითმა]] და [[ბორის ჩოჩიევი|ბორის ჩოჩიევმა]] უარი განაცხადეს 7 აგვისტოს დაგეგმილ შერეულ სამშვიდობო მოლაპარაკებაში მონაწილეობაზე და ცხინვალში ჩავიდა [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებული სამეფოს]] საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი დენის კიფი.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

6 აგვისტოს შემდეგ შერეული სამშვიდობო ძალები წყვეტენ კონფლიქტის ზონის მონიტორინგს და პატრულირებას, ქართული ბატალიონის პროტესტი უგულველყვეს.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

===7 აგვისტო===
{{მთავარი|ცხინვალის ბრძოლა}}
[[ფაილი:Su-25Ub.JPG|thumb|left|ქართული არმიის სუ-25.]]
[[ფაილი:Su-27 low pass.jpg|thumb|left|რუსული არმიის კუთვნილი სუ-27, რომლის მსგავსი გამანადგურებლები რუსებმა ცხინვალის რეგიონის საჰაერო სივრცეზე კონტროლის აღსადგენად გამოიყენეს.]]

„კონფლიქტის ზონაში ამჟამად სნაიპერული ომი მიმდინარეობს სოფლის მცხოვრებთა წინააღმდეგ და ამ მომენტში ინტენსიური სროლები მოდის არტილერიიდან, ტანკებიდან და ხელსატყორცნი არტილერიული სისტემებიდან, რომლებიც კონფლიქტის ზონაში არალეგალურად იქნა შემოტანილი“ — განაცხადა [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილმა]] ადგილობრივი დროით 19:10 საათზე პირდაპირ სატელევიზიო გამოსვლაში.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18931 სატელევიზიო გამოსვლაში სააკაშვილი მშვიდობისკენ მოუწოდებს], ''Civil Georgia'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; თუმცა დღის ბოლოსთვის პრეზიდენტის ბრძანებით ქართულმა მხარემ ცალმხრივი სროლის შეწყვეტა გამოაცხადა. სააკაშვილმა მოუწოდა მხარეებს მოლაპარაკებებისკენ „ნებისმიერ ფორმატში“ და პირობა სამხრეთ ოსეთის სრულ ავტონომიაზე ძალაში დატოვა, ასევე საყოველთაო ამნისტია გამოაცხადა სეპარატისტებისთვის, ხოლო საერთაშორისო თანამეგობრობას მოუწოდა მხარეთა შორის მოლაპარაკებებისთვის შუამდგომლობა გაეწია.&lt;ref name=&quot;Jamestown Goals&quot;&gt;{{cite web|url=http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|title=The goals behind Moscow's Proxy Offensive in South Ossetia|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080809151750/http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|archivedate=2008-08-09}}&lt;/ref&gt;

03:25 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელიც ადასტურებდა რუსული ჯარების საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლას როკის გვირაბის გავლით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-7 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; მთელი დღის განმავლობაში საქართველოს მიერ კონტროლირებული ტერიტორიების მიმართულებით ინტენსიური ცეცხლი გახსნეს სოფლებიდან: [[დმენისი]], [[უბიათი]] და [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; გაზეთ „იუჟნაია ოსეტიას“ მიხედვით, [[ედუარდ კოკოითი|კოკოითი]] [[ჯავა|ჯავაში]] გაემგზავრა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს წარმომადგენლებთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 09:30 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელშიც დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალების წარმომადგენელი ლაპარაკობს ქართული სოფლებზე, [[ავნევი|ავნევსა]] და [[დვანი|დვანზე]] დაგეგმილი შეტევის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

მოგვიანებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა რუსეთის შეიარაღებული ძალების ცოცხალი ძალისა და სამხედრო ტექნიკის საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლის შესახებ და რუსეთის ნაბიჯს სუვერენული სახელმწიფოს წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; იური პოპოვმა განაცხადა: „მე აქ ჩამოვედი მოლაპარაკებებისთვის, მაგრამ რამდენადაც ვიცი, სამხრეთ ოსეთის მხარე, ბოლოს განვითარებული მოლენებიდან გამომდინარე, ეჭვქვეშ აყენებს მოლაპარაკებების საჭიროებას და თუ ეს მართლაც ასეა, უკვე ტრადიციად მექცა, რომ მაქოსებური დიპლომატია უნდა შევასრულო“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სეპარატისტების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან აფრენილმა, სავარაუდოდ, რუსულმა სამხედრო თვითმფრინავმა, სოფელ [[შავშვები|შავშვებთან]], საქართველოს სამხედრო რადარიდან 300-500 მეტრის მოშორებით, რამდენიმე ბომბი ჩამოყარა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 12:00 სეპარატისტული აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა გასცა შეიარაღებული ძალების მზადყოფნაში მოყვანა, ოსი სეპარატისტების მხარდასაჭერად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 14:00 საათზე დაიბომბა ავნევის ქართული საგუშაგო მსხვილკალიბრიანი არტილერიით დე ფაქტო რეჟიმის მიერ კონტროლირებულ სოფელ ხეთაგუროვოდან. დაიღუპა 2 და დაიჭრა 5 ქართველი ჯარისკაცი და განადგურდა 1 ჯავშანმანქანა. სოფლის დაბომბვა 16:00 საათამდე გაგრძელდა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა სოფლები: [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ქურთა (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ქურთა]], [[თამარაშენი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|თამარაშენი]], [[ზემო ფრისი]] და [[შავშვები]], რუსული ტანკები გამოჩნდა სოფელ [[მეღვრეკისი|მეღვრეკისში]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

14:30 საათზე [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ]] გამოაცხადა მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარემ, რუსმა ოფიცერმა, ანატოლი ბარანკევიჩმა, განაცხადა, რომ ჩრდილოეთ ოსეთიდან, როკის გვირაბის გავლით საქართველოს სუვერენულ ტერიტორიაზე შემოსული შეიარაღებული ჯგუფები სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს საქართველოს წინააღმდეგ ბრძოლაში უერთდებიან.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ შეშფოთებული არიან სამხრეთ ოსეთის წინააღმდეგ საქართველოს სამხედრო მზადებით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 16:00 საათისათვის განახლდა ნულის და ავნევის დაბომბვა. სამხრეთ ოსეთის სეპარატისტებმა ქვეითთა საბრძოლო მანქანა ააფეთქეს, დაიჭრა სამი ქართველი ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

{{ციტატა|გორის სამხედრო ჰოსპიტალში, საქართველოს პრეზიდენტმა სროლის შედეგად დაჭრილი ორი ქართველი ჯარისკაცი მოინახულა და განაცხადა:2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება.მე მინდა ვთქვა, რომ ბოლო დღეების განმავლობაში, მიუხედავად იმისა, რომ გვაქვს მუდმივი კონტაქტი რუსეთის ფედერაციის დიპლომატებთან, გრძელდება ყოველდღიური თავდასხმები ქართველ პოლიციელებზე, ქართველ სამშვიდობოებზე და მშვიდობიანი მოსახლეობით დასახლებულ სოფლებზე. მე მინდა პირდაპირ ვთქვა და დარწმუნებული ვარ, რომ კონფრონტაციის გაღრმავება არ შედის რუსეთის ფედერაციის ინტერესებში და, რა თქმა უნდა, არ შედის საქართველოს ინტერესებში.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;|მიხეილ სააკაშვილი}}

რუსეთის საინფორმაციო სააგენტოებისთვის მიცემულ ინტერვიუში სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტმა, ედუარდ კოკოითმა, თქვა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოს ხელისუფლება რეგიონიდან არ გაიყვანს შეიარაღებულ ჯარებს, მათგან „ტერიტორიის გაწმენდა“ დაიწყება.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

15:00–17:00 საათებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი, [[თემურ იაკობაშვილი]], გაემგზავრა ცხინვალში, სადაც დაგეგმილი იყო ოსურ მხარესთან მოლაპარაკება. შეხვედრაზე არ გამოცხადდა არც რუსეთის წარმომადგენელი იური პოპოვი, არც სეპარატისტული მთავრობის წარმომადგენელი ბორის ჩოჩიევი. იაკობაშვილს შეხვდა სამშვიდობო ძალების სარდალი მარატ კულახმეტოვი, რომელმაც სახელმწიფო მინისტრს უთხრა, რომ ვერ ახერხებდა ედუარდ კოკოითთან დაკავშირებას და შექმნილ ვითარებაში რუს მშვიდობისმყოფელებს აღარ შეეძლოთ ვითარების კონტროლი. კულახმეტოვმა ურჩია საქართველოს მთავრობას ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; პოპოვმა შეხვედრაზე არ მისვლის მიზეზად მანქანის დაშვებული საბურავი დაასახელა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:00 საათზე მარატ კულახმეტოვმა უარს თქვა ცხინვალის შტაბში მომუშავე ქართველი სამხედროების უსაფრთხოების უზრუნველყოფაზე, რის შედეგადაც ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა, გასცა ბრძანება ქართველი ოფიცრების მიერ ცხინვალის შტაბის დატოვების შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:10 საათზე, მიუხედავად მძიმე დანაკარგებისა და ქართული სოფლების უწყვეტი დაბომბვისა, საქართველოს სამართალდამცავმა ორგანოებმა და სამშვიდობოებმა ცალმხრივად შეწყვიტეს ცეცხლი, სიტუაციის დეესკალაციისთვის, რის შესახებაც თემურ იაკობაშვილმა მარატ კულახმეტოვს წინასწარ აცნობა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

მედიაში გავრცელდა [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაშავებული მოსახლეობის ვიდეოები.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 19:00 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა სატელევიზიო მიმართვისას დაადასტურა ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა და რუსეთისა და დე ფაქტო რეჟიმების მეთაურებს მოლაპარაკებებისკენ მოუწოდა, სიტყვით გამოსვლისას მიხეილ სააკაშვილმა თქვა: „რამდენიმე საათის წინ გავეცი ბრძანება, ძალიან მტკივნეული ბრძანება, როგორც უმაღლესმა მთავარსარდალმა, რომ არც ერთმა ქართულმა შენაერთმა, არც ერთმა ჩვენი კონტროლის ქვეშ მყოფმა პოლიციურმა და სხვა შენაერთმა არ გახსნას ინტენსიური ცეცხლი ძალიან ინტენსიური დაბომბვის შესაჩერებლად“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

ცეცხლის ორმხრივ შეწყვეტაზე სააკაშვილის წინადადების შემდეგ თავდასხმებმა ქართულ სოფლებზე უფრო მწვავე ხასიათი მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |title=S Ossetia fights Georgian troops out of occupied height |publisher=[[Itar-Tass]] |date=2008-08-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080820064359/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |archivedate=2008-08-20 |accessdate=2009-08-02 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=BBC_HeavyFighting&gt;{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm |title=Heavy fighting in South Ossetia |publisher=BBC News |date=2008-08-08 }}&lt;/ref&gt; სოფელი [[ავნევი]] თითქმის სრულიად განადგურდა, [[თამარაშენი (ცხინვალის რაიონი)|თამარაშენი]] და [[ფრისი]] დაიბომბა, ხოლო სანაკოევის ადმინისტრაციის შენობა - [[ქურთა]]ს პოლიციის სადგური, არტილერიის ინტენსიური ცეცხლის ქვეშ მოექცა. 7 აგვისტოს საღამოს  22:00 [[ოსები]] სოფელ [[ავნევი]]ს აღებას ზეიმობდნენ.

23:00 საათისთვის საქართველოს მთავრობამ მიიღო ინფორმაცია, რომ [[როკის გვირაბი]] გადმოკვეთა რუსეთის ჯავშანტექნიკის კოლონამ, რომელიც 100-ზე მეტი ერთეულისგან შედგებოდა. [[საქართველოს მთავრობა]] დაუკავშირდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების]] წარმომადგენელ [[მეთიუ ბრაიზა|მეთიუ ბრაიზას]] და შეატყობინა მას, რომ შექმნილ ვითარებაში თავდაცვის ერთადერთი გზა, როკის გვირაბიდან გამომავალი რუსეთის სამხედრო ტექნიკის შეკავება იყო.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 23:35 საათზე რუსეთის ჯარის შემოჭრის და ცენტრალური ხელისუფლების კონტროლირებადი სოფლების უწყვეტი დაბომბვის საპასუხოდ, საქართველოს პრეზიდენტმა [[საქართველოს თავდაცვის ძალების გენერალური შტაბი|საქართველოს შეიარაღებული ძალების გენერალურ შტაბს]] სამი ბრძანება მისცა&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;:

# დაიცვან [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] სამოქალაქო მოსახლეობის უსაფრთხოება.
# გაანეიტრალონ სეპარატისტების საცეცხლე პოზიციები, საიდანაც სამოქალაქო მოსახლეობას, ქართველ მშვიდობისმყოფელებს და მოსახლეობას უხსნიდნენ ცეცხლს.
# შეაჩერონ რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებული ძალების მოძრაობა როკის გვირაბიდან ცხინვალის რეგიონში.

დაახლოებით 23:50 საათზე ცეცხლი გახსნა ქართულმა არტილერიამ და გვიან ღამით ქართული სამშვიდობო ბატალიონის მეთაურმა მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა, რომ ოსური მხრიდან სროლის განახლების გამო მიღებულია გადაწყვეტილება ცხინვალში კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ. მოგვიანებით ოფიციალურმა თბილისმა განაცხადა, რომ გენერალი ყურაშვილი არ იყო უფლებამოსილი, გაეკეთებინა განცხადება კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

7 აგვისტოს საღამოს 11:30 საათზე ქართულმა მხარემ საპასუხო სამხედრო ოპერაცია დაიწყო, რომლის მიზანი სამშვიდობო ჯარების სარდალ ყურაშვილის განცხადებით, რეგიონში „კონსტიტუციური წესრიგის“ დამყარება იყო.&lt;ref name=sundaytimes-20081109&gt;{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5114401.ece|title=პირველად ქართველებმა გაისროლეს, ამბობენ ბრიტანელი მონიტორები|publisher=[[სანდეი ტაიმზი]]|date=9 ნოემბერი 2008|author=ჯონ სვეინი|accessdate=2008-11-12}}&lt;/ref&gt; 11:45 საათზე [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მონიტორების განცხადებით ჭურვები ცხინვალზე ყოველი 15-20 წამის ინტერვალით ეცემოდა.&lt;ref name=sundaytimes-20081109 /&gt; ედუარდ კოკოითის განცხადებით, მისი ძალები ქართველებს ცხინვალის მისადგომებთან ებრძოდნენ. ქართული დაზვერვის ცნობით&lt;ref name=&quot;NYTFreshev&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia offers fresh evidence on war's start] ''[[ნიუ-იორკ ტაიმზი]]'' 15 სექტ., 2008.&lt;/ref&gt; და რამდენიმე რუსულ წყაროზე დაყრდნობით, 58-ე რუსული არმია სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე შემოვიდა [[როკის გვირაბი]]თ, სანამ ქართული მხარე იერიშს დაიწყებდა.&lt;ref&gt;[http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 ჯარისკაცები პერმიდან ომის ეპიცენტრში არიან] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090606165130/http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 |date=2009-06-06 }}, ''პერმის ახალი ამბები'', 08.08.2008. პერმის გაზეთი აცხადებს, რომ ერთ-ერთმა ჯარისკაცმა შინ დარეკა და თქვა &quot;ჩვენ გადავედით იქ [სავარაუდოდ სამხრეთ ოსეთში] 7 აგვისტოს. მთელი 58-ე არმია.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[ცხოვრება გრძელდება (სტატია)|ცხოვრება გრძელდება]], [[კრასნაია ზვეზდა]], რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ოფიციალური გაზეთი, 3 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[იულია ლატინინა]], [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8389 განსხავებული მოსაზრებები ბატონ ბასტრიკინსა და სამხრეთ ოსეთის პროკურორს შორის], &quot;ყოველდღიური ჟურნალი&quot;, 11 სექტემბერი 2008, &quot;ომამდე, 6 აგვისტოს, ჟურნალისტები, რომლებიც წინასწარ გაიგზავნენ ომზე სიუჟეტის მოსამზადებლად... აცხადებენ, რომ მათ 58-ე არმია როკის გვირაბის ქართულ მხარეს ნახეს&quot;.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.newsru.com/russia/11sep2008/voshli.html რუსლი არმია სამხრეთ ოსეთში სამხედრო ქმედებების დაწყებამდე შევიდა] News.ru&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.grani.ru/Politics/Russia/m.141510.html დროის საკითხი (რუსულად)] კომენტარი ილია მილშტეინის&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.moscowtimes.ru/article/600/42/372391.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120523210654/http://www.themoscowtimes.com/news/article/moscow-claims-media-war-win/372391.html |date=2012-05-23 }} [[მოსკოუ ტაიმზი]], ნიკოლაუს ფონ ტვიკელი, &quot;Moscow Claims Media War Win&quot;,17 ნოემბერი 2008, აფხაზეთის ბაგაფში 7 აგვისტოს: &quot;ბატალიონი ჩრდ. კავკაიის რეგიონიდან შემოვიდა.&quot;&lt;/ref&gt; თუმცა, მიუხედავად ამისა, ქართულმა მხარემ უტყუარი მტკიცებულება იმაზე, რომ რუსეთი ქვეყანაში შემოიჭრა მანამ, სანამ ქართველები ოპერაციას დაიწყებდნენ, ან ის, რომ სიტუაცია ქართველებისთვის ოსურ ზონაში იმდენად მძიმე იყო, რომ ფართომასშტაბიანი სამხედრო ოპერაცია გარდაუვალი იყო, ვერ შეძლო.

7 აგვისტოსთვის [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს]] განცხადებით ათი ჯარისკაცი დაიღუპა.&lt;ref name=&quot;heavy fighting&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm Heavy fighting in South Ossetia], ''[[BBC News]]'', 8 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|title=The Raw Story - Georgia, rebel region to hold talks after clashes: report|accessdate=2008-08-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813134336/http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;

დღის განმავლობაში, რუსულ მედიაზე დაყრდნობით, ქალაქში სულ მცირე 15 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. 

=== 8 აგვისტო ===
{{მთავარი|გორის ოკუპაცია (2008)}}

8 აგვისტოს, 00:23 საათზე, მარატ კულახმეტოვმა მამუკა ყურაშვილთან სატელეფონო საუბარში აღიარა, რომ რუსი სამშვიდობოები სამხრეთ ოსეთის რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს ქართული შეიარაღებული ძალების პოზიციების კოორდინატებს აძლევდნენ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-8 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

02:37 საათზე რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, გრეგორი კარასინმა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე|გრიგოლ ვაშაძესთან]] სატელეფონო საუბარში ამბობს, რომ რუსეთის სამხედრო ძალები ცხინვალის რეგიონში სამხედრო ოპერაციას იწყებენ. ოპერაციის დაწყების მიზეზად რუსეთის სამშვიდობო ძალებში მსხვერპლი დასახელდა. პირველი კავშირი საქართველოს შეიარაღებულ ძალებს და რუს სამშვიდობოებს შორის ამ საუბრიდან 3 საათის შემდეგ, დილის 6 საათზე დამყარდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; შუაღამისას საქართველოს შეიარაღებულმა ძალებმა დაიწეს სამხედრო ოპერაცია, როკის გვირაბიდან ცხინვალისაკენ მიმავალი გზის გასანადგურებლად, რომელიც წარმატებულად დასრულდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

04:10 საათზე რუსეთის ელჩი საქართველოში, [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]] საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროში შეხვდა მინისტრის მოადგილე გრიგოლ ვაშაძეს და შეატყობინა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო გადაწყვეტილების მიღების პროცესს ჩამოშორდა და ცხინვალის რეგიონში სამხედრო ოპერაციების შესახებ ყველა გადაწყვეტილებას რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს გენერალური შტაბი იღებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

4:45 საათზე საქართველოს რეინტეგრაციის სახელმწიფო მინისტრმა თემურ იაკობაშვილმა გამოაცხადა, რომ ცხინვალი თითქმის აღებული იყო და რომ ქართული ძალები რეგიონის ორ-მესამედს აკონტროლებდნენ. ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტი [[თაიმურაზ მამსუროვი]]ს განცხადებით, საქართველოს შეიარაღების რამდენიმე [[სუხოი სუ-25]] თვითმფრინავი დაესხა თავს, როგორც თავად იძახის, [[ვლადიკავკაზი]]დან წამოსულ ჰუმანიტარულ ტვირთს. თვით მამსუროვი, რომელიც ამ კოლონას მოყვებოდა, უვნებელი გადარჩა. მისივე განცხადებით, ასობით შეიარაღებული მოხალისე დაიძრა ჩრდილოეთ ოსეთიდან ცხინვალის რეგიონში. აფხაზეთის ლიდერი სერგეი ბაგაფშის განცხადებით, მოხალისეები აფხაზეთიდანაც გაემართნენ სამხრეთ ოსეთის დასახმარებლად.

გაეროს უსაფრთხოების საბჭომ სასწრაფო შეხვედრა გამართა ნიუ-იორკში, გამოხატა რა „სერიოზული შეშფოთება კონფლიქტის ესკალაციის გამო“. გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისრის განცხადებით ჩრდილოეთ ოსეთში 1100 ლტოლვილი გადავიდა კონფლიქტის ზონიდან.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

05:00 საათისთვის საქართველოს შეაირაღებულმა ძალებმა კონტროლი დაამყარეს 9 სოფელზე:  [[წინაგარი]], [[ორჭოსანი (ახალგორის მუნიციპალიტეტი)|ორჭოსანი]], [[ღრომი]], [[არცევი (ერედვის მუნიციპალიტეტი)|არცევი]], [[მუგუთი (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|მუგუთი]], [[დმენისი]], [[დიდმუხა]], [[ოქონა]].&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[ფაილი:Russian convoy heading to Tskhinvali.jpg|thumb|300px|რუსული სამხედრო კოლონა სოფელ ჯავასთან]]

05:20 საათზე რუსულმა სამხედრო დანაყოფებმა დატოვეს დაბა [[ჯავა]], გადაკვეთეს [[გუფთის ხიდი]] და დაადგნენ [[ძარი|ძარის]] შემოვლით გზას.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

06:00 საათზე საქართველოს თავდაცვისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროების შეიარაღებული ძალები სოფელ [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]] შევიდნენ [[ცხინვალი|ცხინვალში]], რათა გაენეიტრალებინათ საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ცხინვალის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, ე.წ. შანხაის ნაწილში მდებარეობდა. გადაადგილებისას ქართულ ძალებს ცეცხლი გაუხსნეს რუსი სამშვიდობოების შტაბიდან, „ვერხნი გოროდოკიდან“, სავარაუდოდ რუსმა სამშვიდობოებმა. ქართული ძალები საპასუხო ცეცხლს ხსნიან და მოითხოვენ დამატებით მძიმე ტექნიკას. „ვერხნი გოროდოკის“ მთავარი შენობის სახურავი გამოიყენებოდა საქართველოს შეიარაღებულ ძალებზე მიმართული საარტილერიო ცეცხლის კორექტირებისთვის, რაც მოგვიანებით სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის მედიამაც დაადასტურა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

06:35 საათზე [[ავიაციისა და საჰაერო თავდაცვის სარდლობა|საქართველოს სამხედრო-საჰაერო ძალებმა]] და არტილერიამ დაბომბა გუფთის ხიდი, შედეგად შეფერხდა რუსული კოლონის მოძრაობა და მათ მოუწიათ ახალი გზის პოვნა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[ამერიკის შეერთებული შტატები]] რუსეთს ცეცხლის შეწყვეტისკენ მოუწოდებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

09:00 საათზე საქართველოს შეიარაღებული ძალები კონტროლს ამყარებენ სოფლებზე: [[ყორნისი|ზნაური]], [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]] და [[კოხათი]], ასევე ინარჩუნებენ გამთენიისას დაბრუნებულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

8 აგვისტოს დილას, რუსეთის პრემიერ-მინისტრმა, [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინმა]], რომელიც [[პეკინის ოლიმპიური თამაშები|პეკინის ოლიმპიური თამაშების]] გახსნაზე იმყოფებოდა, დაგმო საქართველოს „აგრესიული ქმედებები“ და თქვა, რომ რუსეთი ამ ქმედებებს უპასუხოდ არ დატოვებდა. 09:30 საათზე პრეზიდენტმა მედვედევმა სასწრაფო შეხვედრა გამართა მთავრობის წევრებთან, კონფლიქტის შესახებ რუსეთის შესაძლო მოქმედების გეგმის შესამუშავებლად.

ნახევარ საათში, საქართველოს წყაროების ცნობით, სამი რუსული [[სუ-24]] საქართველოს საჰაერო სივრცეში იჭრება და ორ ბომბს აგდებს [[ქარელი]]ს პოლიციის სადგურთან. ამავე წყაროს ცნობით რამდენიმე ბომბი [[გორი]]ს სიახლოვესაც ჩამოვარდა, თუმცა მათ მსხვერპლი არ მოჰყოლია. რუსეთის წარმომადგენლებმა ეს ცნობები უარყვეს, თუმცა ფაქტები დაადასტურა ბრიტანულმა გაზეთმა „[[დეილი ტელეგრაფი]]“. ასევე დაიბომბა სოფელი შავშები, ფოთი-თბილისი დამაკავშირებელი მაგისტრალი, ქარელის მუნიციპალიტეტის სოფლები და ვაზიანის, მარნეულისა და ბოლნისის სამხედრო ბაზები.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ოფიციალუირმა თბილისმა გამოაცხადა რეზერვისტების მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[დიმიტრი მედვედევი]] რუსეთის უშიშროების საბჭოს შეხვედრის შემდეგ ბრალს სდებს საქართველოს [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] რუსეთის მოქალაქეებზე თავდასხმაში.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

11:00 საათზე ზემო ნიქოზის მიმართულებიდან ცხინვალში შესულ საქართველოს შეიარაღებული ძალების ნაწილებს სეპარატისტები ცეცხლს უხსნიან სამოქალაქო, ადმინისტრაციული, საცხოვრებელი და სხვა სამოქალაქო დანიშნულების შენობებიდან, რომლებსაც დე ფაქტო რეჟიმის ძალების გამაგრებულ პოზიციებად ჩასაფრებებისთვის გამოიყენებდნენ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ასევე 11:00 საათზე სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის ძალებმა ჩამოაგდეს რუსული სუ-25, რომელიც ცხინვალს ბომბავდა. სავარაუდოდ, რუსული თვითმფრინავი სეპარატისტულ ძალებს ქართული ეგონათ. ქართულმა სამხედრო ავიაციამ ცხინვალის თავზე ერთი ფრენა განახორციელა, 06:25 საათზე და არც ერთი თვითმფრინავი დაუკარგავს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]], განაცხადა: „მდგომარეობა უარესდება ყოველ საათში, როგორც უყურებთ ტელევიზორებში, ქართული მხარე იყენებს მძიმე ტექნიკას და აღჭურვილობას და აგრესიულ ქმედებაზე გადავიდა სამხრეთ ოსეთის მოსახლეობის წინააღმდეგ.“&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ყველამ უნდა შეიკავოს თავი იმგვარი ქმედებებისგან, რაც საფრთხეს შეუქმნის მშვიდობიან მოსახლეობას. უპირველეს პრიორიტეტს წარმოადგენს ცეცხლის შეწყვეტა დაუყოვნებლივ და უპირობოდ. ამას უნდა მოჰყვეს პირდაპირი მოლაპარაკებები, რათა მოიძებნოს მშვიდობიანი და პერმანენტული მოგვარების გზა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;|ევროპის საბჭოს განცხადება}}

11:40 საათზე სააკაშვილის ბრძანებით მობილიზდა ქართული სარეზერვო ჯარები რუსეთის მიერ ფართომასშტაბიანი სამხედრო აგრესიისგან თავდაცვისთვის და მოუწოდა რუსეთს შეეწყვიტა „ქართული ქალაქების დაბომბვა“. სამხრეთ ოსეთში რუსეთის გარნიზონის მეთაურის განცხადებით ქართული ნაღმები ცხინვალში პირდაპირ მათ ყაზარმებს მოხვდა, რის შედეგადაც 12 რუსი სამხედრო დაიღუპა, ხოლო 30 დაიჭრა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

14:15 საათზე საქართველოს მთავრობამ გაავრცელა განცხადება ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ 15:00 საათიდან 18:00 საათამდე, რათა მშვიდობიან მოსახლეობას დაეტოვებინა ცხინვალი და სეპარატისტებს ჩაბარბისა და დანებების შემთხვევაში მიეცემოდათ ჰუმანიტარული დახმარება და გათავისუფლდებოდნენ ამნისტიით,&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; თუმცა ეს განცხადება უარყო რუსეთის ჯარების წარმომადგენელმა ცხინვალში, მარატ კულახმეტოვმა.

ამავე დროს ცხინვალი თითქმის მთლიანად ქართული სამხედროების კონტროლის ქვეშ იყო, წინააღმდეგობას მხოლოდ რამდენიმე დაჯგუფება წევდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთმა დაბომბა ქართული სამხედრო ბაზები კონფლიქტური ზონის გარეთ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

18:44 საათზე რუსეთის 58-ე არმიის ნაწილები ძარის შემოვლითი გზის გავლით მიუახლოვდნენ ცხინვალს და გახსნეს ინტენსიური ცეცხლი ცხინვალსა და მეზობელ მაღლობებზე განლაგებული ქართული ძალების მიმართულებით.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის 58-ე საერთო-საჯარისო არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] ტანკების კოლონამ დაიწყო ცხინვალისკენ მოძრაობა, რეგიონში რუსული ძალების მისაშველებლად. ქართული მედიის ცნობით, რუსული კოლონა 150 ტანკისგან, ჯავშანტრანსპორტიორისგან და სხვა დანადგარებისგან შედგებოდა. 8 აგვისტოს პრესის მიერ გავრცელებული ვიდეო ჩანაწერებიდან ჩანს კონფლიქტის ზონისკენ მომავალი [[Т-72|ტ-72]] ტანკები, [[BMP-2]] ქვეითთა საბრძოლო მანქანები და 152 მმ 2C3 Akatsia თვითმავალი [[ჰაუბიცა|ჰაუბიცები]], ასევე რეაქტიურლი არტილერიის დანაყოფები.

20:30 საათზე სასტიკი ბრძოლის შემდეგ ქართული ჯარები ტოვებენ ცხინვალის ცენტრს და მაგრდებიან ქალაქის სამხრეთში, ცხინვალში აღმოსავლეთიდან შევიდა რუსული ტანკების კოლონა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; რუსული მედიის განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან უკან იხევენ და რუსული სუ-24 და [[სუ-27]] თვითმფრინავები სრულიად აკონტროლებდნენ ცხინვალის საჰაერო სივრცეს.

აშშ-ის სახელმწიფო მდივან კონდოლიზა რაისმა ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოუწოდა, საქართველოდან გაეყვანა თავისი ძალები.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ევროპის საბჭოს გენერალური მდივანმა, ტერი დევისმა, განაცხადა, რომ საქართველო სრულმასშტაბიანი ომის ზღვარზე იდგა, რასაც სავალალო შედეგები მოჰყვება რეგიონის მოსახლეობისთვის.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთი მაშინ პრემიერ-მინისტრმა, ვლადიმერ პუტინმა ომის დაწყებაში საქართველო დაადანაშაულა და თქვა: „სამწუხაროა, რომ ოლიმპიური თამაშების დაწყების წინა დღეს საქართველოს ხელისუფლებამ აგრესიული ქმედებები განაახლა სამხრეთ ოსეთში“.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ისტორიულად რუსეთი ყოველთვის იყო და დარჩება კავკასიელი ხალხის უსაფრთხოების გარანტიად.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=-7AO9dkfR_A დიმიტრი მედვედევი 08.08.08]&lt;/ref&gt;|[[დიმიტრი მედვედევი]] პრესკონფერენციაზე}}

კულახმეტოვის განცხადებით მძიმე არტილერიის გამო ცხინვალი თითქმის სრულიად დანგრეული იყო. [[ფრანს პრესი]]ს ცნობით, 12:00 საათზე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს განცხადებით, თუ ცნობები რუსული ტანკების შესახებ ცხინვალის რეგიონში დადასტურდებოდა, საქართველო რუსეთს ომს გამოუცხადებდა. რუსეთის ტანკების ცხინვალში შესვლა მცირე ხანში დაადასტურა [[CNN]]-მა. იმავე ღამეს რუსული და ოსური ძალები ქალაქის დიდ ნაწილს აკონტროლებდნენ. რუსეთის ავიამოიერიშეებმა გორის დაბომბვა დაიწყეს.&lt;ref name=jets&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7550804.stm რუსული ავიამოიერიშეები ქართულ ქალაქს ესხმიან], [[BBC News]], 9 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Russian Bomb in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული ბომბი ფოთში]]
* საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ცნობით რუსულმა ბომბდამშენებმა ორი ბომბი ჩამოაგდეს [[ვაზიანის სამხედრო ბაზა]]ზე. რუსულმა თვითმფრინავებმა ასევე დაბომბეს სამხედრო აეროდრომი [[მარნეული|მარნეულში]], რამაც ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რომელთაგან სამი ქართველი ჯარისკაცი იყო.
* დაახლოებით 23:45 წუთზე, რუსულმა ბომბდამშენებმა იერიში მიიტანეს ქალაქ [[ფოთი|ფოთზე]], კერძოდ კი — პორტზე. ასევე 58-ე არმიის კუთვნილი ოპერატიულ-ტაქტიკური სარაკეტო კომპლექს ე.წ. ტოჩკა-უ-თი (რომლებიც [[ოჩამჩირე]]ში იყო განთავსებული) გაშვებულ იქნა ორი რაკეტა, რომელიც [[ფოთი]]ს ცენტრის მიმდებარე ტერიტორიაზე ჩამოვარდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

სააკაშვილის განცხადებით საქართველომ უკან გამოიწვია [[ერაყის ომი|ერაყში]] მყოფ პირველი ბრიგადის 2000 ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

დღის ბოლოს სააკაშვილმა გააკეთა განცხადება, რომელშიც თქვა, რომ ქართული ძალები მთლიანად აკონტროლებდნენ ცხინვალის რეგიონს, ჯავას გარდა, და ასევე თქვა, რომ რუსეთის საჰაერო იერიშებს შეეწირა 30-ზე მეტი ადამიანი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

დღის განმავლობაში რუსეთის სამხედრო თვითმფრინავებმა საქართველოს საჰაერო სივრცე 22-ჯერ დაარღვიეს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ ცხინვალზე თავდასხმის შედეგად დაღუპულ სამოქალაქო პირთა რიცხვი 2000-ს აღწევდა. ეს რიცხვი მნიშვნელოვნად განსხვავდება რუსეთის გენერალური პროკურორის მიერ 21 აგვისტოს გამოქვეყნებული ოფიციალური მონაცემებისგან. რუსული გამოძიების თანახმად დაღუპულთა რიცხვმა 133 შეადგინა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილის]] განცხადებით, რუსებისა და სეპარატისტების შეტევის საპასუხოდ, ქართულმა ძალებმა გახსნეს ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსული ჯავშანტექნიკა გამოჩნდა სოფელ მეღვრეკისში.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

=== 9 აგვისტო ===
[[ფაილი:Gori Bombardment by Russian Air Force 090808.jpg|thumb|300px|რუსული მოიერიშეები გორის საცხოვრებელ კორპუსებს ბომბავენ. ფოტო: როიტერი]]

რუსული მედიის განცხადებით სროლები რუსულსა და ქართულ მხარეებს შორის ღამით ისევ განახლდა. კახა ლომაიამ როიტერს განუცხადა, რომ სააკაშვილი ქვეყანაში სამხედრო მდგომარეობის გამოცხადებას აპირებდა. ლომაიას განცხადებით რუსებმა ასევე დაბომბეს ფოთის პორტი და აგრძელებდნენ სამოქალაქო და ეკონომიკური ინფრასტრუქტურის დაბომბვას. დილით ადრე, ასევე დაიბომბა ვაზიანის აერდრომის ასაფრენი ბილიკი. საქართველომ აკრძალა რუსული ტელეარხების ტრანსლაცია ქვეყანაში, რუსეთის მხრიდან საინფორმაციო ომის წარმოების გამო. ამასობაში, რუსეთმა გაწყვიტა საჰაერო კავშირი საქართველოსთან. ამ დროისთვის გაერომ ვერ შეძლო კონსენსუსი მიეღწია განცხადებისთვის შესაფერისი ფორმულირების შერჩევისთვის.

* დილით ადრე რუსეთის ბომბდამშენებმა დაბომბეს [[სენაკი]]ს სამხედრო ბაზა. დაიღუპა 13 ქართველი ჯარისკაცი და ათზე მეტი დაიჭრა.
* დაახლოებით 9:00 საათზე უცნობი წყარო რუსეთის სამხედრო სამეთაურო ცენტრიდან რუსულ მედიას ატყობინებს, რომ 58-ე არმიის ქვედანაყოფებმა სრულიად გაწმინდეს ცხინვალი ქართული ჯარებისგან. მოგვიანებით ეს ინფორმაცია რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ დაადასტურა.
* 9:27 საათზე როიტერის ცნობით, ორმა რუსულმა მოიერიშემ ქართული არტილერიის პოზიციები დაბომბა [[გორი|გორთან]]. ხუთი ადამიანი დაიღუპა, როდესაც სულ მცირე ერთი ბომბი საცხოვრებელ კორპუსს მოხვდა ქალაქ გორში.&lt;ref name=&quot;jets&quot;/&gt;
* 9:41 საათზე Lenta.ru (RIA ნოვოსტზე ბმულით) იტყობინება, რომ რუსეთის საჰაერო ძალების ფსკოვის 76-ე საჰაერო დივიზია ცხინვალში შევიდა. რუსეთის სახმელეთო ჯარების მეთაურის, იკორ კონაშენკოვის განცხადებით, ისინი გადაიყვანეს რუსული სახმელეთო ჯარების გასაძლიერებლად. მანვე განაცხადა, რომ რუსეთის საჰაერო ძალების 98-ე ივანოვოს დივიზია და მოსკოვის 45-ე სადაზვერვო ჯგუფი „სპეცრაზმი“ ასევე გადაინაცვლებს კონფლიქტის რეგიონში. ეს ინფორმაცია დაადასტურა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახურმა.
* 9:57 საათზე რუსული მხარე იუწყება, რომ 58-ე არმიამ სრულიადა გაწმინდა ცხინვალი ქართული შეიარაღებული ძალებისგან.
* 10:30 საათზე რუსულმა გენერალურმა შტაბმა დაადასტურა მათი ორი მოიერიშეს ჩამოგდება (სუ-25 და ტუპოლევ [[ტუ-22მ]]). ქართული მხარის განცხადებით, ჩამოგდებულია 10 რუსული მოიერიშე თვითმფრინავი. ოსების განცხადებით მათ ორი ქართული თვითმფრინავი ჩამოაგდეს. ქართველი ჩინოვნიკის განცხადებით მათ ჩამოაგდეს რუსული მოიერიშე და შეიპყრეს პილოტი.
* 11:10 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა ქვეყანაში საომარი მდგომარეობა გამოაცხადა 15 დღის განმავლობაში.
* 12:30 საათზე სამხრეთ ოსეთში რუსებმა საპარაშუტო დესანტი გადმოსხეს. პრეზიდენტი სააკაშვილი საკუთარ გამოსვლაში მხარეებს ცეცხლის შეწყვეტაზე მოუწოდებს.
[[ფაილი:Victim of 2008 Gori Bombing.jpg|thumb|300px|რუსების მიერ გორის დაბომბვის შედეგად დაღუპული და დაჭრილი მოქალაქეები.]]
* 13:41 საათზე მედიის ცნობით რუსეთის საჰაერო ძალებმა დაბომბეს [[კოდორის ხეობა]]. ეს ცნობა დაადასტურა რაულ ქირიამ, აფხაზეთის დევნილი მთავრობის მედია ცენტრის ხელმძღვანელმა. თუმცა აფხაზეთის დე-ფაქტო პრეზიდენტის სერგეი ბაღაფშის განცხადებით, ეს იყო აფხაზური ავიაცია და არა რუსული.
* საქართველოს მთავრობის წყაროზე დაყრდნობით, როკის გვირაბი, რომელსაც რუსები იყენებდნენ მძიმე ტექნიკის შემოსაყვანად, განადგურებულია&lt;ref&gt;ეს ფაქტი შემდგომში არ დადასტურდა.&lt;/ref&gt;. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ცნობა უარყო.
* აშშ-ის საელჩომ საქართველოს საკუთარი შტატის ევაკუაცია მოახდინა ერევანში. ასევე მოუწოდა ყველა ამერიკის მოქალაქეს ქვეყნის დატოვება.
* რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაურის თანაშემწე ვლადიმირ ივანოვმა განაცხადა, რომ ბრძოლები მიმდინარეობდა სოფ. [[ნიქოზი|ნიქოზთან]].
* ლიტვის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[პეტრას ვაიტიეკუნასი]], საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრთან ერთად გორის რეგიონში ჩადის. ბატონი ვაიტეკუნასის განცხადებით ნგრევისა და მსხვერპლის რაიოდენობა შოკის მომგვრელია. მან დახმარება აღუთქვა რეგიონს.
* აზერბაიჯანის მედიის ცნობით, რამდენიმე ეროვნებით ქართველი [[კახი]]სა და [[ზაქათალა (ქალაქი)|ზაქათალის]] რეგიონებიდან საქართველოში გადავიდა ქართულ ჯარებთან შესაერთებლად.

=== 10 აგვისტო===
[[ფაილი:T813 army2.JPG|thumb|250px|ჩეხური [[RM-70]] ზალპური ცეცხლის საარტილერიო დანადგარი. მსგავსი მანქანები გამოიყენა ქართულმა მხარემ [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში.]]
[[ფაილი:ЧФ РФ крейсер Москва 2.jpg|thumb| 250px |[[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]].]]

[[როიტერი]]ს ცნობით სამხრეთ ოსეთის ოფიციალური განცხადებით ბრძოლები ცხინვალის სამხრეთ შემოსასვლელთან დასრულდა შუაღამისთვის; თუმცა ამ განცხადების სარწმუნოება სადავო გახდა. ასევე როიტერის ცნობით რუსეთის 58-ე არმიის მეთაური სამხრეთ ოსეთში, გენერალ-ლეიტენანტი [[ანატოლი ხრულიოვი]] ქართველებმა დაჭრეს ცხინვალთან კვირა დილას.&lt;ref name=&quot;Russian general wounded in Georgia's rebel region&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSL9494498
|title=Russian general wounded in Georgia's rebel region
|publisher=Reuters
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot; /&gt;

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მტკიცებით რუსეთმა 6000 ჯარისკაცი შემოიყვანა სამხრეთ ოსეთში ხმელეთით და 4000 ჯარისკაცი აფხაზეთში ზღვით, რომლებიც გამთენიისას შეტევისთვის იყვნენ მზად.&lt;ref name=&quot;alertnet mass&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|title=Russian forces mass against Georgia, says official
|publisher=Reuters AlertNet
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812114255/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc pullout&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552012.stm
|title=Georgia 'pulls out of S Ossetia'
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;
ვლადიმირ პუტინი პეკინის ოლიმპიური თამაშების გახსნის ცერემონიის შემდეგ ჩრდილოეთ ოსეთში ჩაფრინდა, მისი თქმით „ჰუმანიტარული მისიის“ სახელმძღვანელოდ, და განაცხადა, რომ საეჭვო იყო ამ ეტაპზე სამხრეთ ოსეთის საქართველოში ინტეგრაციის ალბათობა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552016.stm
|title=Western words fall on deaf Russian ears
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt; მისი სპიკერის რწმუნებით, ამ ვიზიტს სამხედრო დანიშნულება არ ჰქონდა და დილით პუტინი გორკიში გაემგზავრა რუსეთის პრეზიდენტ მედვედევთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&amp;sid=aPLDNxutvt7M
|title=Russian Ships Steam Toward Georgia as Conflict Grows
|publisher=[[Bloomberg]]
|first=Paul
|last=Abelsky
|author2=Alex Nicholson
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

პუტინის თქმით მთავრობა მზად იყო 10.1 მილიარდი რუსული რუბლი (დაახ. 425 მილიონი აშშ-ის დოლარი) გამოეყო რეგიონის დასახმარებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|title=aid to south ossetia from russia|accessdate=2008-08-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811174947/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|archivedate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 07:23 საათზე იტყობინებოდნენ რუსეთის ფლოტის ხელმძღვანელობის განცხადებაზე დაყრდნობით, რომ რამდენიმე რუსული სამხედრო გემი საქართველოს სანაპიროს მიუახლოვდა, მათ შორის შავი ზღვის ფლოტის [[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]], საესკორტო გემი [[სმეტლივი]], სამი ვრცელი აერობილიკიანი ჯავშნოსანი და რამდენიმე დამხმარე გემი. წყაროს ცნობით, რუსული გემები საქართველოს სანაპიროს არ ბლოკავდნენ, ვინაიდან „რუსეთი არ ომობდა საქართველოსთან“.&lt;ref name=&quot;navy&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/moscow/
|title=К грузинской границе прибыл ракетный крейсер &quot;Москва&quot;
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ოპერაციის გაცხადებული მიზანი ლტოლვილთათვის დახმარების გაწევა იყო, თუმცა სხვა წყარომ ასევე რუსული ფლოტის მმართველობიდან განაცხადა, რომ კოლონას მიზანი საქართველოში ზღვით სამხედრო მოწყობილობის მიწოდების შეზღუდვა იყო.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt; საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა [[ალექსანდრე ლომაია]]მ განაცხადა, რომ რუსული გემები აფხაზეთის პორტ [[ოჩამჩირე]]ში შევიდნენ. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ამ ფაქტს არ ადასტურებს.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt;

ქართული მხრიდან სამხედრო აქციების შესახებ ურთიერთგამომრიცხავი ცნობებია. ქართული მხარის განცხადებით, მათი ჯარები გამოდიოდნენ სამხრეთ ოსეთიდან, ხოლო საქართველოს საგარეო სამინისტრომ განაცხადა, რომ საქართველო ცალმხრივ ცეცხლის შეწყვეტას აცხადებდა. თუმცა რუსეთის მხარემ ცეცხლის შეწყვეტაზე უარი თქვა, ვინაიდან მათი მტკიცებით ქართული ჯარები უკან დახევის ნაცვლად პოზიციებს იცვლიდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |title=Russian news agencies report sunken Georgian ship — Yahoo! News |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811225805/http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |archivedate=2008-08-11 }}&lt;/ref&gt; საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპიკერ [[შოთა უტიაშვილი]]ს განცხადებით, „ქართულმა ჯარებმა სრულიად დატოვეს სამხრეთ ოსეთი“, მაშინ როცა საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრი [[თემურ იაკობაშვილი]]ს განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან გამოვიდნენ.&lt;ref name=&quot;yahoo russia observation&quot;&gt;
{{cite news
|url=http://in.news.yahoo.com/20/20080810/1422/twl-georgia-says-its-troops-have-left-s.html
|title=Georgia says its troops 'have left S Ossetia'
|publisher=Yahoo
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ქართულ მხარეს ჯარები გაჰყავდა, სამშვიდობოების ძალების დაზვერვის ცნობაზე დაყრდნობით.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/10/georgia.russia1?gusrc=rss&amp;feed=networkfront
|title=Georgia withdraws troops from South Ossetian capital
|first=Helen
|last=Womack 
|publisher=[[გარდიანი]]
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

სერგეი ბაღაფშმა განაცხადა, რომ მან 1000 ჯარისკაცი გაგზავნა კოდორის ხეობაში და მობილიზაცია გამოაცხადა. მან ასევე გააფრთხილა, რომ აფხაზეთი მზად იყო „კანონის დასამყარებლად“ და უფრო მეტზე წავიდოდა, თუ ქართველები წინააღმდეგობას გაწევდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSLA578672|title=Georgia rebel region sends troops to disputed gorge|publisher=[[Reuters]]|date=[[2008-08-10]]|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

10 აგვისტოს 6:20 საათზე საქართველომ ცეცხლის შეტყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოლაპარაკება შესთავაზა. რუსეთმა დაადასტურა შემოთავაზების მიღება, თუმცა განაცხადა, რომ „ქართველებს არ შეუწყვეტიათ სამხედრო მოქმედებები სამხრეთ ოსეთში და დაბომბვას აგრძელებენ.“ &lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26320 საქართველოს ჯერ არ შეუწყვეტია ცეცხლი — ინტერფაქსი]&lt;/ref&gt;

მიუხედავად ამისა, რუსეთის და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრებმა სატელეფონი საუბარი გამართეს. საუბარი იმით დასრულდა, რომ ქართველი მინისტრი დააზუსტებდა ქართული ჯარები გაყვანილი იყო თუ არა სამხრეთ ოსეთიდან.&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/direct/ Lenta.ru: Война в Осетии: Министры иностранных дел России и Грузии начали переговоры]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/talks1/ Lenta.ru: ომი ოსეთში: ლავროვმა მოუწოდა საქართველოს, გამოიყვანოს ჯარები სამხრეთ ოსეთიდან]&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით, იმავე დღესვე, საქართველოს ცნობით რუსებმა თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი დაბომბეს, საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის [[ბერნარ კუშნერი]]ს ჩამოფრენამდე რამდენიმე საათით ადრე.&lt;ref name=&quot;reuters1&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSLA548281 |title=Tbilisi civilian airport hit in Russian air strike |publisher=Reuters |date=2008-08-10 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ან განცხადებას საქართველოს „კიდევ ერთი დეზინფორმაცია“ უწოდა.&lt;ref name=&quot;newsru1&quot;&gt;[http://palm.newsru.com/world/10aug2008/atacka2.html NEWSru.com :: МВД Грузии сообщает об ударе российской авиации по тбилисскому аэропорту, минобороны России упрекает его в „информационных провокациях“]&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს განცხადებით, რუსეთის სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა ქართული მოიერიშე საარტილერიო გემი ჩაძირა, მას შემდეგ რაც ამ გემმა იერიში მიიტანა რუსულ გემებზე.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|title=Russian news agencies report sunken Georgian ship|publisher=AP|date=2008-08-10|5=accessdate-2008-08-10|access-date=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813112941/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/sank/ Lenta.ru: Война в Осетии: Российские корабли потопили грузинский ракетный катер]&lt;/ref&gt; ეს ცნობა მოგვიანებით დაადასტურა რუსეთის ფლოტის მეთაურის თანაშემწე იგორ დიგალომ. მისი თქმით ქართველებს სულ ოთხი ამგვარი გემი ჰყავდათ, და დანარჩენი სამი გემი ფოთის მიმართულებით მიიმალა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/destroy1/
|title=Дыгало подтвердил уничтожение грузинского ракетного катера
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

22:00 საათზე მედიის ცნობით საქართველო დათანხმდა რუსეთის სამშვიდობოების შესვლას ზუგდიდში. ეს ცნობა ეყრდნობოდა ზუგდიდის რაიონის გამგებლის [[ზაზა გოროზია]]ს სიტყვებს.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/zugdid/
|title=Грузия пустила российских миротворцев в Зугдидский район
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსული წყაროების ცნობით, რუსეთის მოქალაქეებს, რომლებიც ამ პერიოდში საქართველოში იმყოფებიან საქმიანი თუ პირადი მიზნებისთვის, საქართველოს პოლიცია ადგილმდებარეობის დატოვების უფლებას არ აძლევდა. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ამ საკითხის წამოჭრას აპირებდა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/hostage/
|title=Российских граждан не выпускают из Грузии
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

რუსული მედიის ცნობით, ღამით რუსეთმა სამხედრო დესანტი ჩამოსხა სოხუმის აეროდრომზე, რუსეთის სამშვიდობოების მიერ სამხრეთ ოსეთის მსგავსი ოპერაციის ჩასატარებლად, აფხაზეთის წინააღმდეგ საქართველოს აგრესიის აღსაკვეთად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/desant/
|title=В Абхазию прибыли российские десантники
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით სამხრეთ ოსეთის მთავრობის წარმომადგენელი [[ირინა გაგლოევა]]ს განცხადებით, მათ მიერ შეპყრობილ იქნა დივერსანტთა ორი ჯგუფი ცხინვალთან, 8 ჯარისკაცი ზნაურთან და კიდევ 11 —

=== 11 აგვისტო ===
[[ფაილი:Georgia-War-2008-08-11.jpg|thumb|300px|რუსეთის შეტევებისა და დაბომბვების რუკა 11 აგვისტოს მდგომარეობით]]
11 აგვისტოს დილით ადრე, რუსული წყაროების ცნობით ცხინვალი ისევ ქართული არტილერიის ცეცხლქვეშ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/again/
|title=Цхинвали вновь подвергся артиллерийскому обстрелу
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

გაეროს უშიშროების საბჭოს საგანგებო სესიაზე აშშ-ის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]] აშშ-ის სახელმწიფო მდივანს [[კონდოლიზა რაისი|კონდოლიზა რაისს]] დიპლომატიურ სატელეფონო საუბარში ახსენა, რომ საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი „უნდა წავიდეს“. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა პროტესტი გამოთქვა, ვინაიდან ეს საუბარი კონფიდენციალური უნდა ყოფილიყო.&lt;ref name=UN0810EmerSess&gt;{{cite web
| title = U.S.: Russia trying to topple Georgian government
| publisher = [[CNN]]
| date = 10 August 2008
| url = http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/10/un.georgia/index.html
|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

[[ინტერნეშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი|ინტერნეიშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი]]ს ცნობით დიდი რაოდენობით რუსეთის სახმელეთო ძალები სამხრეთ ოსეთიდან [[გორის რაიონი]]ს ტერიტორიაზე გადავიდნენ და ქალაქ გორისკენ მიემართებოდნენ. დასავლეთის ქვეყნების ოფიციალურმა პირებმა კვლავ გამოთქვეს შიში იმის შესახებ, რომ რუსეთი საქართველოს მთავრობის დამხობას აპირებდა. რუსეთმა უარყო საქართველოს ოკუპაციის მცდელობა: „ჩვენ საკმარისი ტერიტორია გვაქვს და საქართველო არ გვჭირდება“ — განაცხადა კრემლის სპიკერმა ალექსეი რაგოზინმა.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20080813163925/http://www.iht.com/articles/2008/08/11/europe/11georgia.php Russian ground forces assault vital Georgian city] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt; საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ საჰაერო დაბომბვის შემდეგ რუსეთმა ინტენსიური საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო გორში. ქართულმა მხარემ მათ საპასუხო ცეცხლი გაუხსნა. რუსეთის მხარეს ეს ცნობა არც დაუდასტურებია და არც უარყვია.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/tanks/
|title=Российская артиллерия начала обстрел города Гори
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვის დროით ადრე დილას, რუსეთმა განაცხადა, რომ მზად იყო საქართველოსთან მშვიდობისთვის. გაეროს ოფიციალური წარმომადგენლებმა დაადასტურეს, რომ საქართველო მზად იყო რუსეთთან მოლაპარაკებები დაეწყო სამხრეთ ოსეთიდან ჯარების გაყვანის თაობაზე. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა განაცხადა, რომ რუსეთი „მზად იყო ომისთვის ბოლოს მოსაღებად“, მაგრამ ასევე გაეროს გენერალური მდივნის ოფისს საქართველოს მხარდაჭერა დააბრალა. მათი თანხმობა დაადასტურა გაეროს გენერალური მდივნის თანაშემწემ პოლიტიკურ საქმეებში, ლინ პასკომ, უშიშროების საბჭოს ბრიფინგზე.&lt;ref&gt;[https://archive.is/20120530164912/www.time.com/time/world/article/0,8599,1831215,00.html Russia Ready to Negotiate] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt;

მცირე ხანში საქართველომ განაცხადა, რომ რუსეთისგან ულტიმატუმი მიიღო აფხაზეთთა არსებული ძალების განიარაღებისთვის. წინააღმდეგ შემთხვევაში რუსული ჯარები საქართველოს მიერ კონტროლირებულ ტერიტორიაზე შემოვიდოდნენ. ულტიმატუმი საქართველოს მთავრობას რეგიონში გაეროს სამხედრო დამკვირვებლებმა გადასცეს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|title=Russians in Abkhazia issue ultimatum to Georgia|publisher=AP|accessdate=2008-08-11|language=English|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817011429/http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; რუსეთის ჯარების მეთაურის თანაშემწე ალექსანდრე ნოვიცკის ცნობით რუსეთმა აფხაზეთში 10 აგვისტოს საღამოს 9000 ქვეითი და 350 ჯავშანმანქანა შეიყვანა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/abkhazia/
|title=Россия ввела в Абхазию 9 тысяч военных и 350 бронемашин
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით აფხაზეთში ჩამოვიდა რუსეთის საჰაერო ძალების მეთაური ლეიტენანტ გენერალი ვალერი ევრუხოვიჩი.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vdv/
|title=В Абхазию прибыл командующий ВДВ России
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის გენერალური შტაბის მეთაურის მოადგილე ალექსანდრე ნაგოვიცინი ადასტურებს შუადღის ბრიფინგზე, რომ რუსეთის არმიამ მეორე [[სუ-25]] დაკარგა.&lt;ref name=&quot;general-staff-confirms-another-two-jets-lost&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/planes/
|title=Генштаб России признал потерю еще двух самолетов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; მან ასევე დაადასტურა 18 ჯარისკაცის დაღუპვა და 14-ის გაუჩინარება.

[[ფედერალური უშიშროების სამსახური|ფუს]]-ის დირექტორი ალექსანდრე ბორტნიკოვის განცხადებით შეპყრობილ იქნა ცხრა ქართველი სპეციალური სამსახურის აგენტი, რომლებიც &quot;რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე ტერორისტული აქტების განხორციელებას აპირებდნენ&quot;. მისი თქმით ცხრავე აგენტმა განზრახვა აღიარა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/agents/
|title=В России задержаны девять грузинских агентов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ანატოლი ნოგოვიცინის თქმით, 800 ქართველი ჯარისკაცი და 11 ტონა ტვირთი გადმოვიდა ერაყიდან საქართველოში აშშ-ის რვა საჰაერო რეისით. ადრე საქართველოს ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ ერაყიდან ჩამოსული ჯარისკაცები სამხრეთ ოსეთის ფრონტზე გაიგზავნებოდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/transfer1/
|title=Грузинских военных перебросили из Ирака американские самолеты
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ნაგოვიცინმა ასევე განაცხადა, რომ რუსეთი &quot;ადეკვატურ ზომებს&quot; მიიღებდა ამის საპასუხოდ, რაც კონფლიქტის ზონაში დამატებითი ძალების შემოყვანას ნიშნავდა. პრემიერ-მინისტრმა პუტინმა გააკრიტიკა აშშ ერაყიდან საქართველოს ძალების გადაბაზირების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/react/
|title=Генштаб ответит на переброску грузинских войск из Ирака
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ გამოაცხადა, რომ საქართველოს სამხედრო ბაზა სენაკში რუსმა მედესანტეებმა დაიკავეს. იგივე ცნობა დაადასტურა ასოშეიტედ პრესმა მოსკოვის ოფიციალურ წარმომადგენელზე დაყრდნობით. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ასევე გამოაცხადა, რომ ზუგდიდის პოლიციის სადგურები რუსების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Misha |last=Dzhindzhikhashvili |title=Russia seizes Georgia base, opens second front |url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |publisher=The Associated Press |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813230749/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |archivedate=2008-08-13 }}&lt;/ref&gt;

საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლების ცნობით ქალაქი გორი რუსეთის ჯარების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Georgia: Russian military advancing |url=http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |publisher=CNN |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080814010250/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |archivedate=2008-08-14 }}&lt;/ref&gt;  რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ინფორმაცია უარყო.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7554507.stm Russian troops in Georgia advance]&lt;/ref&gt;. რუსეთის ვერსია დაადასტურეს როიტერსის ჟურნალისტებმა კეიმზ კილნერმა და მარგარიტა ანთაძემ, რომელთა თქმით ქალაქი გორი სრულიად უკაცრიელი იყო და აქ სამხედრო მანქანების ჭაჭანება არ ჩანდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|title=Georgia official says Russia captured Georgia town
|publisher=[[როიტერსი]]
|accessdate=2008-08-11
|language=English
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812150155/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt; UK Telegraph ასევე ადასტურებს მოვლენათა ქართულ ვერსიას, იუწყება რა, რომ ის თვითმხილველი იყო ქართული ჯარების სრულმასშტაბიანი არაორგანიზებული და პანიკური დახევისა გორიდან&quot;.&lt;ref&gt;[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2541051/Georgia-Russia-fighting-on-several-fronts-as-Georgian-troops-withdraw-to-defend-Tbilisi.html Georgia: Russia fighting on several fronts as Georgian troops withdraw to defend Tbilisi] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაური ალექსანდრე ნოვიცკის განცხადებით ავიარეიდის დროს რუსეთის საჰაერო ძალებმა სენაკის ბაზასთან მდგარი ორი ქართული შვეულმფრენი მიწაზე გაანადგურა. შვეულმფრენები [[მი-8]] და [[მი24]] საქართველოს საჰაერო ძალებს ეკუთვნოდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://rian.ru/osetia/20080811/150287090.html
|title=Российские военные уничтожили два грузинских вертолета - миротворцы
|publisher=[[RIA Novosti]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ადასტურებს ცნობას ჩეჩნეთიდან სპეცბატალიონები &quot;ვოსტოკისა&quot; და &quot;ზაპადის&quot; გადმოყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;vostok-and-zapad&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vostok/
|title=В зону конфликта переброшены роты чеченских батальонов &quot;Восток&quot; и &quot;Запад&quot;
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს განცხადებით, ვინაიდან გორი საქართველოს მთავარ სატრანსპორტო არტერიაზე მდებარეობს, ქვეყანა ორად არის გაყოფილი. საქართველოს ჯარები ამჟამად უკან იხევენ დედაქალაქის დასაცავად. საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივნის ალექსანდრე ლომაიას განცხადებით ქართულ არმიას ნაბრძანები აქვს ქალაქ მცხეთასთან გამაგრება.&lt;ref name=&quot;ttime&quot;&gt;{{cite news |title=Russian troops invade Georgia and take the city of Gori|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4507980.ece|publisher=Times Online |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt; აშშ-ის სამხედრო წარმომადგენლის ცნობით CNN-ისთვის, რუსეთის მიერ საქართველოს სარადარო და საკომუნიკაციო სისტემების განადგურებამ ქვეყნის საკომანდო და საკონტროლო სისტემა სრულ ქაოსში ჩააგდო და საქართველოს ხელმძღვანელობას არ აქვს სრული ინფორმაცია იმაზე, თუ რა სიტუაცია არის ადგილზე.&lt;ref&gt;[http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html  Russian military pushes into Georgia] [[CNN]] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

ისრაელის გაზეთი [[მაარივი]]ს ცნობით აშშ-მა საქართველოსთვის შეიარაღების მიწოდება დაიწყო. გაზეთის ინფორმაციით აშშ-მა რუსული წარმოების სატვირთო თვითმფრინავები დაიქირავა კომპანიისგან  UTI Worldwide Inc. საქართველოში სამხედრო ტექნიკისა და ამუნიციის გადასაზიდად. გაზეთი ასევე აცხადებს, რომ პენტაგონი ერაყისთვის განკუთვნილ იარაღს თბილისს აწვდიდა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.com/news/news/28832 US sends more arms to Georgia – Israeli media] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080814033352/http://www.russiatoday.com/news/news/28832 |date=2008-08-14 }} [[Russia Today]] წაკითხულია 11-08-08&lt;/ref&gt;

ამავე დროს, რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო აცხადებს, რომ მას თბილისზე თავდასხმა გეგმაში არ აქვს, [[ინტერფაქსი]]ს ცნობით. რუსეთის ჯარებმა დატოვეს სენაკის სამხედრო ბაზა, რომელიც მათ ამავე დღეს დილას აიღეს.
&lt;ref&gt;[http://news.google.com/news/url?sa=t&amp;ct=us/0-1&amp;fp=48a09581b8c2606f&amp;ei=QZqgSIjDI5iswAGE25TWCw&amp;url=http%3A//www.news.com.au/story/0%2C23599%2C24166681-1702%2C00.html&amp;cid=1235678854&amp;usg=AFQjCNFQAFgJGZQlWQCb78s1IQ8Q5CtEcw Russia says no plan to attack Tbilisi]&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26613 Российские войска покинули район города Сенаки]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.reuters.com/article/gc07/idUSLB20976320080811 Russian troops leave Senaki town-ministry]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;hp&amp;oref=slogin Russia Presses into Georgia], NYTimes, reporting from Senaki.&lt;/ref&gt;

=== 12 აგვისტო ===
[[ფაილი:Russian militaries in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული არმიის ნაწილები ქალაქ ფოთის შესასვლელში]]
[[ფაილი:Destroyed Kekhvi 2008.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტოს ბოლოს გადაღებულ ამ სატელიტურ ფოტოზე '''[[კეხვი|კეხვში]]''', ქართული სოფელი [[ცხინვალი]]დან ჩრდილოეთით 9 კმ-ში, განადგურებული სახლებია აღბეჭდილი. ყუმბარების ცეცხლის ან ბომბების დაცემით გამოწვეული კრატერების არარსებობა მოწმობს იმაზე, რომ განადგურების მიზეზი განზრახ გაჩენილი ხანძრებია, [[ადამიანის უფლებები|ადამიანთა უფლებების]] დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაცია [[Human Rights Watch]]-ის განცხადებით. ეს სურათი ერთ-ერთია იმათთაგან, რომლებიც ამ ორგანიზაციამ რუსეთ-საქართველოს ომით დაზარალებული რაიონების კვლევის შედეგად გამოაქვეყნა.]]

რუსეთმა ფოთის სანაპიროსთან ნაწილები გადმოსხა პორტის გარშემო 50 კმ-იანი ბუფერის შესაქმნელად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2542648/Georgia-Russian-troops-seize-a-strategic-prize-in-swift-advance.html
|title=Georgia: Russian troops seize a strategic prize in swift advance|publisher=[[The Daily Telegraph]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე ადანაშაულებს რუსეთს ფოთში დამატებით ჯარების გაგზავნაში, თუმცა რუსეთი ამ ინფორმაციას უარყოფს. რუსეთის თქმით, მათ სადაზვერვო რეიდი მოაწყვეს რეგიონში და უკანვე დაბრუნდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|title=Russia moves into Georgian territory as conflict worsens|publisher=[[Agence France-Presse]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817005523/http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

იტალიის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ფრანკო ფრატინი]] აცხადებს, რომ იტალია მზადაა საკუთარი ძალები გაგზავნოს სამხრეთ ოსეთში, თუ ევროკავშირი გადაწყვეს ორშაბათს კონფლიქტში ჩარევას. მისი თქმით, ის დაელოდება საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ბერნარ კუშნერის რეკომენდაციას ევროკავშირის ჩარევაზე, მისი თბილისში ვიზიტის შემდეგ. ამასთან, ფრატინიმ ხაზი გაუსვა, რომ იტალია ვერ დაუჭერდა მხარს ევროპის ანტირუსული კოალიციის შექმნას კონფლიქტის გამო. მან ასევე განუცხადა [[ANSA]]-ს, რომ ის ოპტიმისტურად იყო განწყობილი დიდი შვიდიანის საგარეო საქმეთა მინისტრებთან სატელეფონი საუბრის შემდეგ პოზიტიური რეზოლუციის შესაძლებლობაზე.&lt;ref&gt;[http://www.ansa.it/site/notizie/awnplus/english/news/2008-08-11_111263932.html Italy ready for Ossetia response] [[ANSA (news agency)|ANSA]] Retrieved on 11 August 2008&lt;/ref&gt;

ვიტალი ჩურკინი, რუსეთის წარმომადგენელი გარეოში, ჟურნალისტებს უცხადებს, რომ ის არ მიიღებს საფრანგეთის მიერ მომზადებულ რეზოლუციას სამხრეთ ოსეთის შესახებ. დაუდგენელია, თუ როდის გააკეთა ეს განცხადება ჩურკინმა, მოლაპარაკებებამდე, თუ მის შემდეგ. ეს დოკუმენტი ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტას მოითხოვს და ასევე საქართველოს ტერიტორიის აღდგენას ისე, როგორც ეს კონფლიქტამდე იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/reject/
|title=России не понравился проект резолюции по Южной Осетии
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-12
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ინტერფაქსის ცნობით აფხაზეთის თავდაცვის შტაბის განცხადებით აფხაზეთის ძალები რუსი პარატრუპერების დახმარებით სამხედრო ოპერაციას იწყებენ ქართული ჯარების კოდორის ხეობიდან განსადევნად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|title=Report: Abkhaz troops pushing Georgians from gorge|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813170953/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt; ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, აფხაზეთის თავდაცვის მინისტრის მოადგილე გარი კუპალბამ განაცხადა, რომ რეგიონში 2500 ქართველი ჯარისკანი იმყოფებოდა, ხოლო 1000 მშვიდობიანმა მოსახლემ არემარე დატოვა ჰუმანიტარული კორიდორის მეშვეობით, რომელიც ჯარისკაცებმა ლტოლვილებს გაუხსნეს, სანამ &quot;ქართველი მეომრების განადგურების ოპერაცია&quot; დაიწყებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;pagewanted=2&amp;bl&amp;ei=5087&amp;en=682c009bd5b7eaa7&amp;ex=1218686400&amp;oref=slogin|title= Russian Forces Capture Military Base in Georgia|publisher=[[The New York Times]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt;

[[Gzt.Ru]]-ს ჟურნალისტ მადინა შავლოხოვას თქმით ვოსტოკის სპეცბატალიონის ექსმეთაური სულიმ იამადაევი სამხრეთ ოსეთში იმყოფება ვოსტოკის ბატალიონში. მოგვიანებით ეს ცნობა დაადასტურა მისმა ძმამ, ისა იამადაევმა, ვოსტოკის მეხუთ ბრიგადის მეთაურმა. მისი თქმით სულიმი ვოსტოკის 215 ჯარისკაცს მეთაურობს. ადრე სული იამადაევი რუსეთის სისხლის სამართლის მიერ ძიებაში იმყოფებოდა მკვლელობის გამო ჩეჩნეთის პრეზიდენტ რამზან კადიროვთან კონფლიქტის დროს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/sulim/|title=Сулима Ямадаева видели в окрестностях Цхинвали|publisher=[[Lenta.Ru]]|accessdate=2008-08-12|language=Russian}}&lt;/ref&gt; საქართველოს ელჩის მოვალეობის შემსრულებელმა ბრიტანეთში განუცხადა სკაი-ნიუზს, რომ რუსული თვითმფრინავები კვლავაც აგრძელებდნენ საქართველოს მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვას მოსკოვის მიერ საომარი მოქმედებების შეწყვეტის განცხადების მიუხედავად.&lt;ref&gt;[http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Russia-Georgia-War-Civilian-Targets-Being-Hit-Georgian-Ambassador-Says/Article/200808215076262?lpos=World%2BNews_0&amp;lid=ARTICLE_15076262_Russia-Georgia%2BWar%253A%2BCivilian%2BTargets%2BBeing%2BHit%252C%2BGeorgian%2BAmbassador%2BSays Georgia 'Still Being Bombed'] [[Sky News]]  2008, 12 აგვისტო&lt;/ref&gt;  სერგეი ბაღაფშის განცხადებით აფხაზურმა ძალებმა აიღეს სოფლები აშარა და ჩხალთა და საქართველოს საზღვრისკენ მიემართებოდნენ. მისი თქმით აფხაზეთი კოდორის ხეობის დიდ ნაწილს აკონტროლებდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/english/home/9640090.asp?gid=244&amp;sz=23317|title=Abkhazia says it controls most of Kodori Valley|publisher=[[Monsters and Critics]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; ასევე იუწყებიან, რომ აფხაზთა 250-კაციანი ჯგუფი ქართულ ძალებს ეომებოდა აფხაზეთის საზღვართან ხეობაში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Georgia-Russia-War-Civilians-Killed-And-Wounded-As-Bombers-Attack-Georgian-City-Of-Gori/Article/200808215075784?lpos=World%2BNews_1&amp;lid=ARTICLE_15075784_Georgia-Russia%2BWar%253A%2BCivilians%2BKilled%2BAnd%2BWounded%2BAs%2BBombers%2BAttack%2BGeorgian%2BCity%2BOf%2BGori|title= Russians Bomb Georgian City|publisher=[[Sky News]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; აფხაზეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსმა, ანატოლი ზაიცევმა, განაცხადა, რომ აფხაზეთის ძალებმა ქართველებს ალყა შემოარტყეს კოდორის ხეობაში. მისი თქმით 250 აფხაზ ჯარისკაცს სოფელ ჩხალთასთან ქართველებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს. მათ ზურგს მალე გაუმაგრებდა მეორე აფხაზური ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|title=Abkhazian forces surround Georgian troops in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150606/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; ხოლო აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი შამბას განცხადებით, აფხაზზებმა საჰაერო იერიში მიიტანეს ქართველების სამხედრო ობიექტებზე კოდორის ზემო წელში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|title=Abkhazian units begin operation in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150558/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

პარლამეტის წინ შეკრებილ მოსახლეობას საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა განუცხადა, რომ საქართველო რუს სამშვიდობოებს ოკუპანტებად, ხოლო სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიებს [[ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებულ ტერიტორიებად]] გამოაცხადებდა. მან ასევე გამოაცხადა, რომ საქართველო [[დსთ|დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობიდან]] გამოდიოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia to declare breakaway regions occupied|url=http://www.guardian.co.uk/world/feedarticle/7719140|publisher=[[The Guardian]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}. From the [[Associated Press]].&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე სარჩელს აღძრავდა საერთაშორისო სასამართლოში რუსეთის მიერ 2008 და 1993 წლებში ეთნიკური წმენდის გამო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia begins legal move|url=http://www.teletext.co.uk/news/national/7d45e0aa0f7edcc5457a450517ccf53a/Georgia+begins+legal+move.aspx|publisher=[[Teletext Ltd.]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; რუსეთის სახელმწიფო დუმის სპიკერის მოადგილემ რუსეთს მოუწოდა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის ცნობა, კონფლიქტის გამო. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, ბორის მალახოვმა, მათი ცნობა ნაადრევად ჩათვალა, ვინაიდან კრიზისი ჯერ გადაწყვეტილი არ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Russian Lawmakers Blame U.S. for Crisis|url=http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|publisher=[[Cybercast News Service]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090108102341/http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|archivedate=2009-01-08}}&lt;/ref&gt;

[[იაპ დე ჰოოპ სხეფერი]], [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]ს გენერალუი მდივანი, აცხადებს, რომ საქართველო რჩება ნატოს კანდიდატი ქვეყანა, მიუხედავად კონფლიქტისა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=NATO chief: Russian cease-fire not enough|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080822074954/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|archivedate=2008-08-22}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვში ზავის თაობაზე მოსალაპარაკებლად მყოფ საფრანგეთის პრეზიდენტ [[ნიკოლა სარკოზი]]ს პირად საუბარში პუტინმა განუცხადა, რომ ის „სააკაშვილის „კვერცხებით“ ჩამოკიდებას“ აპირებდა.&lt;ref name=&quot;TO&quot;&gt;[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5147422.ece Vladimir Putin 'wanted to hang Georgian President Saakashvili by the balls' (ვალდიმირ პუტინს სურდა საქართველოს პრეზიდენტი სააკაშვილის „კვეცხებით“ დაკიდება)]. TimesOnline. 14 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; გაზეთის ტაიმზის ცნობით, გაოგნებულ სარკოზის პუტინმა უპასუხა &quot;რატომაც არა, ამერიკელებმა ხომ ჩამოკიდეს სადამ ჰუსეინი.&quot; ბატონი სარკოზი, რომელსაც რუსეთის ლიდერთან შედარებით გულთბილ დამოკიდებულებას აბრალებენ, ბუშს აკრიტიკებს რუსეთის მიმართ უნიათო დამოკიდებულების გამო. მისი განცხადებით, ბუშმა მას დაურეკა 12 აგვისტოს და მრავალჯერ მოუწოდა არ წასულიყო მოსკოვში ზავის მოსალაპარაკებლად.&lt;ref name=&quot;TO&quot; /&gt;

== კიბერშეტევა ==
[[ფაილი:GMFA Site Hacket Screenshot.jpg|thumb|300px|საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტზე ჰაკერების თავდასხმა.]]
9 აგვისტოსთვის თითქმის ყველა ქართული ინტერნეტდომენი ძიებადი აღარ იყო. რამდენიმე სამინისტროს, საქართველოს ბანკის და პარლამენტის ვეგვერდი ჰაკერების მსხვერპლი გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/technology/13cyber.html Cyberspace Barrage Preceded Russian Invasion of Georgia] წაკითხულია 11 აგვისტოს, 2008.&lt;/ref&gt; საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტის შინაარსი შეცვალა ჰიტლერისა და სააკაშვილის სურათებმა. 10 აგვისტოს ზოგიერთი ქართული საინფორმაციო სააგენტოს საიტი უკვე ფუნქციონირებდა, ხოლო 11 აგვისტოსთვის უმრავლესობა, მათ შორის სივილ ჯორჯიას ვებსაიტი აღდგა, თუმცა დროდადრო ხარვეზებით.

== ფინანსური ბაზრების რეაქცია ==
ომის გავლენა რუსეთის ფინანსურ ბაზრებზე პირველად შესამჩნევი გახდა რუსეთის სავაჭრო სისტემის კომპოზიტური ინდექსის ბირჟაზე, რომლის მაჩვენებელი 2008 წლის 8 აგვისტოს 15:45 საათზე თბილისის დროით 6%-ით დაეცა, რაც ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი იყო 2007 წლის მაისის შემდეგ. რუსი ანალიტიკოსები აქციების შემდგომ ვარდნას ვარაუდობენ, თუმცა მათი თქმით ეს ვარდნა მოგვიანებით გაბათილდება.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian Stocks Tank; War With Georgia Feared |publisher = [[Dow Jones &amp; Company]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.smartmoney.com/breaking-news/smw/index.cfm?story=20080808091636 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; [[რუსული რუბლი]] ასევე დაეცა სხვა ვალუტებთან მიმართებაში 1%-ით.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian equities tumble as tensions with Georgia escalate |publisher = [[The Associated Press]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/russian-equities-tumble-tensions-georgia/story.aspx?guid=%7BABE5A253-6404-49AC-8C87-56C0EC55A1D6%7D&amp;dist=hplatest |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

ქართული ფინანსური ბაზრებიც დანაკლისს განიცდის, რადგან [[Fitch Ratings]] აქვეითებს საქართველოს ვალის რეიტინგის BB- -დან B+ -მდე, საქართველოს დამოუკიდებელი კრედიტუნარიონობის გაუარესების გამო. [[Standard and Poor's]] ასევე აქვეითებს საქართველოს საკრედიტო რეიტინგს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Lesova |first = Polya |title = Fitch lowers Georgia's debt ratings to B+ |publisher = [[MarketWatch]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/fitch-lowers-georgias-debt-ratings/story.aspx?guid={FA377F13-52F9-4AA2-A3C2-A57170314903}&amp;dist=msr_2 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს საკუთარი მნიშვნელოვანი ნავთობისა და გაზის მარაგი არ გააჩნია, ის მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო კორიდორის ფუნქციას ასრულებს დასავლეთისთვის და ამგვარად ომის გამო საშიშროება გაჩნდა, რომ [[ბაქო-თბილისი-ჯეიხანის ნავთობსადენი]] დაზიანდეს. ნავთობსადენში წილის 30% [[British petroleum]]-ს უჭირავს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Pagnamenta |first = Robin |title = Analysis: energy pipeline that supplies West threatened by war Georgia conflict |publisher = [[The Times]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4484849.ece |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; ნავთობსადენი კონფლიქტამდე გამოირთო და ომმა ნავთობსადენის კომპანიას დამატებითი პრობლემები გაუჩინა.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Watkins |first = Eric |title = BTC export alternatives on hold as Russia, Georgia clash |publisher = Oil and Gas Journal|date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.ogj.com/display_article/336608/7/ONART/none/GenIn/1/BTC-export-alternatives-on-hold-as-Russia,-Georgia-clash/ |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; Georgia claims Russia is targeting the pipeline.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/GCA-Russia/idUSL961816420080809|title=Russian jets targeted major oil pipeline: Georgia|publisher=Reuters|date=2008-08-09|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;  2008 წლის 8 აგვისტოს რუსეთის საჰაერო ძალებმა ფოთი დაბომბეს და სუფსის ნავთობტერმინალს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენეს.&lt;ref name=ft1&gt;
{{cite news
 | url = http://www.ft.com/cms/s/0/afb43a10-65a3-11dd-a352-0000779fd18c.html
 | title = UN row flares over Ossetian conflict
 | publisher = Financial Times (London)
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; ამ მოვლენებს ნავთობის ფასზე უარყოფითი გავლენა არ მოუხდენია. 8 აგვისტოს ვაჭრობაზე ნავთობის ფასი ნიუ-იორკის მერკანტილურ ბირჟაზე $4,82 დოლარით ვარდება და $115.20 ნიშნულზე ფიქსირდება.&lt;ref&gt;
{{cite news
 | url = http://money.cnn.com/2008/08/08/markets/oil/index.htm
 | title = Oil sinks to 3-month low
 | publisher = [[CNN]]
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

== ომის დაწყების მტკიცებულება ==
15 სექტემბერს [[ნიუ-იორკ ტაიმზი|ნიუ-იორკ ტაიმზმა]] გამოაქვეყნა მტკიცებულების დეტალები, რომელიც საქართველომ აშშ-ს და ევროპის სადაზვერვო სამსახურებს გადასცა იმის დასადასტურებლად, რომ რუსული სამხედრო ტექნიკა [[როკის გვირაბი]]ს გავლით ცხინვალის რეგიონში შევიდა იმაზე ერთი დღით ადრე, ვიდრე საქართველო 7 აგვისტოს გვიან ღამით ცხინვალზე შეტევას განახორციელებდა.&lt;ref name=&quot;NYT Roki&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia Offers Fresh Evidence on War’s Start] (საქართველო ახალ მტკიცებულებებს აქვეყნებს ომის დაწყების თაობაზე). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 15 სექტემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; მტკიცებულება შეიცავს სატელეფონო ჩანაწერს ორ ოს სამხედრო მოსამსახურეს შორის. საუბარი ოსურად მიმდინარეობს. ერთი მათგანი, სავარაუდოდ, არის მესაზღვრე, რომელიც როკის გვირაბთან იმყოფებოდა, ხოლო მეორე — მისი მეთაური ცხინვალში. ამ სატელეფონო საუბრების ჩაწერა იმიტომ გახდა შესაძლებელი, რომ ორივე პიროვნება მობილური ოპერატორი “[[მაგთი]]ს” ქსელით სარგებლობდა.

პირველ საუბარში, რომელიც 7 აგვისტოს დილის 3:41 საათზეა ჩაწერილი, ოსი მესაზღვრე როკის გვირაბთან, გვარად გასიევი, ეუბნება მის ზემდგომს ცხინვალში, რომ რუსმა პოლკოვნიკმა სთხოვა ოს მესაზღვრეებს ტექნიკური დათვალიერება ჩაუტარონ სამხედრო ტექნიკას, რომელმაც გვირაბი „გადაჭედეს“. ”БМП-ები და სხვა მანქანები გამოუშვეს და გადაჭედეს აქაურობა. ბიჭებიც გარშემო დგანან,” - ამბობს მესაზღვრე როკის გვირაბთან, ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით. რამდენიმე წუთის შემდეგ ისევ შედგა საუბარი ამ ორ პიროვნებას შორის. მეორე საუბარი ჩაწერილია 3:52 საათზე. ზემდგომი ცხინვალიდან ეკითხება იმავე გასიევს: ”ჯავშანტექნიკა ჩამოვიდა თუ რა ხდება?” ”ჯავშანტექნიკაც და ხალხიც,” - პასუხობს მესაზღვრე. კითხვაზე გამოიარეს თუ არა მათ როკის გვირაბი, იგი პასუხობს: ”კი, 20 წუთის წინ; მე როცა დაგირეკე, ისინი უკვე ჩამოსულები იყვნენ”.

ნიუ-იორკ ტაიმზი სტატიაში ასევე აღნიშნავს, რომ ჩანაწერებში არ არის მკაფიოდ საუბარი შეიარაღების რაოდენობაზე და არც იმაზე კეთდება მინიშნება, რომ რუსული ძალები იმ დროს ბრძოლაში მონაწილეობდნენ. საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი ვანო მერაბიშვილის ცნობით ჩანაწერები ერთი თვით გვიან გამოქვეყნდა, ვინაიდან ისინი ომის დროს დაიკარგა, დაზვერვითი ოპერაციების განმხორციელებელი ჯგუფის თბილისიდან გორში გადასვლის პერიოდში.

ოფიციალური რუსეთი სატელეფონო საუბრების ნამდვილობას არ უარყოფს, თუმცა რუსეთის ოფიციალური პირები მნიშვნელოვნად არ მიიჩნევენ აღნიშნულ მტკიცებულებას. რუსმა გენერალ-ლეიტენანტმა [[ნიკოლაი უვაროვი|ნიკოლაი უვაროვმა]], რომელიც ომის დროს თავდაცვის სამინისტროს სპიკერი იყო, ნიუ-იორკ ტაიმზს განუცხადა, რომ ჯარების გადაადგილება სამხრეთ ოსეთისკენ ომის დაწყებამდე იყო ჩვეულებრივი მოვლენა, რაც მიზნად ისახავდა სამხრეთ ოსეთში განთავსებული რუსეთის სამშვიდობო ძალების როტაციას და შევსებას.

თუმცა, ნიუ-იორკ ტაიმზი ამასთან აღნიშნავს, რომ ”როგორც მინიმუმ, სატელეფონო საუბრები, რომლებიც აშშ-ს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა შეისწავლეს და მიიჩნიეს უტყუარად თუ არა, სანდოდ მაინც, მიანიშნებს იმაზე, რომ რუსულ სამხედრო გადაადგილებებს საქართველოს ტერიტორიაზე, იყო ეს რუტინული თუ მტრული განზრახვით, მანამდე ჰქონდა ადგილი, ვიდრე ამას ხმამაღლა აღიარებდნენ, რის შემდეგაც მოხდა დაძაბულობის გადაზრდა საომარ მოქმედებებში”.

== ომის შეფასება ==
[[ფაილი:Condoleezza Rice Visit to Georgia, Press Conference with Mikheil Saakashvli.JPG|thumb|250px|right|[[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი]] [[კონდოლიზა რაისი]] და [[საქართველოს პრეზიდენტი]] [[მიხეილ სააკაშვილი]] ერთობლივ განცხადებას აკეთებენ. თბილისი, აგვისტო 2008]]
[[ფაილი:Dmitry Medvedev 14 November 2008-1.jpg|thumb|250px|right|[[საფრანგეთის პრეზიდენტი]] [[ნიკოლა სარკოზი]], [[რუსეთის პრეზიდენტი]] [[დიმიტრი მედვედევი]], და [[ევროკავშირის საბჭოს გენერალური მდივანი]] [[ხავიერ სოლანა]]. სამიტი ნიცაში, ნოემბერი 2008]]

აგვისტოს ომის დაწყებასთან დაკავშირებით, ქართული მხარის მტკიცებულების გამოქვეყნების შემდეგ, რომლის თანახმადაც, თბილისი თავს იცავდა რუსული აგრესიის წინააღმდეგ,  6 ნოემბერს გამოქვეყნდა ”დამოუკიდებელი სამხედრო ექსპერტების მიერ მოწოდებული ახალი შეფასებები”, რომელიც, ეჭვქვეშ აყენებს თბილისის განცხადებებს.&lt;ref name=&quot;NYT Q&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/11/07/world/europe/07georgia.html?pagewanted=1&amp;_r=1&amp;ref=europe Georgia Claims on Russia War Called Into Question] (საქართველოს მტკიცებულებები რუსეთთან ომის შესახებ საეჭვო ხდება). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 6 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt;

ინფორმაცია ეყრდნობა [[ეუთო]]ს სამხედრო დამკვირვებლების მოხსენებებს. ეუთოს მისია დამკვირვებლების მეშვეობით კონფლიქტის ზონაში რეგულარულ მონიტორინგს აწარმოებდა 8 აგვისტომდე, რის შემდეგაც ისინი იძულებულები გახდნენ ცხინვალი დაეტოვებინათ.

ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, ეს მოხსენებები ”არც ყოვლის მომცველია და არც საკმარისად ამომწურავი იმისათვის, რომ წერტილი დაესვას ხანგრძლივ დავას იმის თაობაზე, თუ ვინ არის დამნაშავე ომის დაწყებაში... თუმცა, ისინი [დამკვირვებლების მოხსენებები] გარკვეულ კითხვებს ბადებს ქართული მხარის დაჟინებული განცხადების სიზუსტესა და პატიოსნებაზე იმასთან დაკავშირებით, რომ სეპარატისტული სამხრეთ ოსეთის დედაქალაქის, ცხინვალის დაბომბვა ზუსტი ოპერაცია იყო”.

[[ფაილი:DSCF0207.JPG|thumb|250px|right| ქართველების  აქცია რუსული აგრესიის წინააღმდეგ [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]],[[ბელგია]]]]

გაზეთის ცნობით, ეუთო-ს რამდენიმე დამკვირვებლის, რომელთა შორის არიან ფინელი მაიორი; სადესანტო ჯარების ბელორუსიელი კაპიტანი და პოლონელი სამოქალაქო პირი,  დაკვირვებები გახდა საგანი იმ ორი კონფიდენციალური ბრიფინგისა, რომლებიც თბილისში უცხოელი დიპლომატებისთვის გაიმართა - ერთი აგვისტოში და ერთიც ოქტომბერში. შეხვედრის შინაარსის დეტალები დაადასტურა სამმა დასავლელმა და ერთმა რუსმა დიპლომატმა და არ უარყო ეუთოს მისიამ თბილისში.

ამ მოხსენებების თანახმად, კონფლიქტის ზონაში განთავსებულმა ეუთოს დამკვირვებლებმა დიდი რაოდენობით ქართული საარტილერიო და სარაკეტო სისტემები იხილეს, რომლებიც 7 აგვისტოს 15:00 საათზე [[გორი]]ს ჩრდილოეთით მდებარე გზებზე იყო თავმოყრილი.

7 აგვისტოს საღამოს, დაახლოებით 19:00 სთ-ზე პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცეცხლის ცალმხრივად შეწყვეტის შესახებ გააკეთა განცხადება; თუმცა, რამდენიმე საათში სროლები კვლავ განახლდა. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელთა თქმით, ოსმა სეპარატისტებმა დაარღვიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება და ქართული სოფლების დაბომბვა დაიწყეს. [[ზაზა გოგავა]]მ, რომელიც მაშინ შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი იყო, აგვისტოს მოვლენების შემსწავლელი დროებითი საპარლამენტო კომისიის სხდომაზე განაცხადა:

{{ციტატა|2008 წლის 7 აგვისტოს  23:35 საათზე დახურული სპეცკავშირის ტელეფონზე უმაღლესი მთავარსარდლისგან [პრეზიდენტ სააკაშვილისგან] ირეკება და ვიღებ ბრძანებას: 1. შეაჩერეთ რუსეთიდან საქართველოს ტერიტორიაზე შემოჭრილი ყველანაირი ძალები; 2. ჩაახშვეთ ის საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ესვრიან ქართულ პოსტებს  და 3. აღნიშნული ოპერაციის განხორციელების დროს დაიცავით მშვიდობიანი მოსახლეობა.|ზაზა გოგავა, შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი}}

თუმცა  ეუთო-ს დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ მათ არ გაუგიათ ქართული სოფლების დაბომბვის ხმა მანამ, სანამ ქართული მხარე დაიწყებდა დაბომბვას.

{{ციტატა|იმ ოთხი სოფლიდან, რომლებზეც ქართული მხარე ამბობს, რომ დაიბომბა, სულ ცოტა ორი მდებარეობს ცხინვალში [ეუთო-ს] დამკვირვებელთა ოფისის მახლობლად და დამკვირვებლები იქ, სავარაუდოდ, გაიგებდნენ საარტილერიო ცეცხლის ხმას ახლომდებარე ტერიტორიიდან.|ნიუ-იორკ ტაიმზი ეუთოს დამკვირვებელთა შეფასებებზე დაყრდნობით}}

დამკვირვებლებმა დაითვალეს, რომ მას შემდეგ რაც 7 აგვისტოს 23:35 საათზე ქართულმა მხარემ დაბომბვა დაიწყო, ჭურვები ცხინვალში ფეთქდებოდა 15-დან 20-წამამდე ინტერვალით. ხოლო 00:35 საათზე დამკვირვებლებმა დაითვალეს სულ ცოტა 100 ჭურვის აფეთქება ცხინვალში, მათ შორის 48 ეუთოს ოფისთან ახლოს აფეთქდა, რომელიც ცხინვალში დასახლებულ უბანში იყო განთავსებული და რომელიც დაზიანდა, წერს გაზეთი, დამკვირვებლების მოხსენებებზე დაყრდნობით.

ზაზა გოგავამ, გაერთიანებული შტაბის ყოფილმა ხელმძღვანელმა და [[ალექსანდრე ლომაია]]მ, ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა, განუცხადეს პარლამენტის დროებით კომისიას, რომ ქართულმა მხარემ ”[[გრადი]]ს” ტიპის რაკეტები მხოლოდ  ოსური საცეცხლე პოზიციების გასანეიტრალებლად გამოიყენა ცხინვალის ე.წ. ვერხნი გოროდოკში, რომელიც, მათი თქმით, დასახლებულ პუნქტს არ წარმოადგენს.

მათივე თქმით, ცხინვალის ცენტრში საცეცხლე პოზიციების ჩასახშობად გამოყენებულ იქნა თანამედროვე, ზუსტი დამიზნების, [[DANA]]-ს ტიპის თვითმავალი საარტილერიო სისტემები. ქართველმა მაღალჩინოსნებმა ასევე განაცხადეს, რომ სეპარატისტული ძალები იყენებდნენ სამოქალაქო ობიექტებს არტილერიის დასამალად, საიდანაც შემდეგ ქართულ სოფლებს უხსნიდნენ ცეცხლს.

ქართული მხარის ჩვენებები ეჭვის ქვეშ დააყენა [[ბრიტანეთის არმია|ბრიტანეთის არმიის]] ყოფილმა კაპიტანმა [[რაიან გრისტი|რაიან გრისტმა]], რომელსაც ომის დაწყებისას საქართველოში ეუთოს მისიაში მაღალი თანამდებობა ეკავა. გრისტის თქმით, მას მუდმივი კონტაქტები ჰქონდა იმ ღამეს ყველა მხარესთან, ცხინვალის ოფისთან და გადამდგარ ბრიტანელ სამხედრო ოფიცერთან სტივენ იანგთან, რომელიც მონიტორინგის ჯგუფს ხელმძღვანელობს.

{{ციტატა|ჩემთვის ნათელი იყო, რომ თავდასხმა იყო აბსოლუტურად განურჩეველი და არაპროპორციული ნებისმიერი პროვოკაციის მიმართ, თუ ასეთი [პროვოკაცია] საერთოდ არსებობდა... ჩემი აზრით, თავდასხმა აშკარად იყო განურჩეველი თავდასხმა ქალაქზე.|რაიან გრისტი, ბრიტანეთის არმიის ყოფილი კაპიტანი}}

აგვისტოში გრისტმა ევროკავშირის დიპლომატებისთვის საინფორმაციო ბრიფინგი გამართა, რომელიც ეფუძნებოდა დამკვირვებელთა მოხსენებებს და მის საკუთარ შეფასებებს.  შემდეგ მან გაურკვეველ ვითარებებში თანამდებობა დატოვა.

მეორე ბრიფინგს, რომელიც ოქტომბერში საქართველოში სტუმრად მყოფი სამხედრო ატაშეებისთვის გაიმართა, უკვე [[სტივენ იანგი]] უძღვებოდა. იანგმა გაიმეორა დამკვირვებელთა შეფასებები, რომლის თანახმადაც 7 აგვისტოს ღამით ქართული სოფლების ინტენსიური დაბომბვა არ განხორციელებულა.

{{ციტატა|რომ ყოფილიყო რაიმე ინტენსიური დაბომბვა იმ რაიონებში, რომლებიც ქართული მხარის მტკიცებით დაიბომბა, ჩვენი დამკვირვებლები გაიგებდნენ ამას, თუმცა მათ ეს არ გაუგიათ. მათ მხოლოდ მცირეკალიბრიანი იარაღიდან აქა-იქ სროლების ხმა გაიგეს.|სტივენ იანგი, ბრიტანეთის სამხედრო ოფიცერი}}

ნიუ-იორკ ტაიმზი ამ მიმოხილვაში წერს, რომ ჯერ კიდევ გაურკვეველი რჩება ერთი უმნიშვნელოვანესი საკითხი: რა შეიცვალა საქართველოსთვის 7 აგვისტოს 19:00 სთ-სა და იმავე ღამის, 11:30 სთ-ს შორის — ანუ იმ პერიოდში, როდესაც ჯერ პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცალმხრივი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადა და შემდეგ უკვე როდესაც, პრეზიდეტმა სააკშვილმა ცეცხლის გახსნის ბრძანება გასცა.

საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ეს შეფასებები უარყვეს.

{{ციტატა|ეს ინფორმაცია, მე არ ვიცი ეს რა არის და როგორ დასტურდება... არსებობს იმდენი მტკიცებულება ქართულ სოფლებზე განხორციელებული თავდასხმების შესახებ და იმდენი მტკიცებულება რუსული სამხედრო კონტინგენტის ზრდის თაობაზე, რომ საერთო ჯამში ეს არ ცვლის მოვლენების ზოგად სურათს.|გიგა ბოკერია, საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, ნიუ-იორკ ტაიმზისთვის მიცემულ ინტერვიუში.}}

12 ნოემბერს საერთაშორისო პრესაში გამოქვეყნებული კრიტიკული სტატიების საპასუხოდ პრესკონფერენციაზე საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრმა [[თემურ იაკობაშვილი|თემურ იაკობაშვილმა]] რუსეთის მიერ საქართველოს წინააღმდეგ საინფორმაციო კამპანიისთვის დაფინანსების შესახებ განაცხადა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 იაკობაშვილი საქართველოს წინააღმდეგ დაგეგმილ მედია კამპანიაზე საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060626/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 12 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; რამდენიმე დღით ადრე პარლამენტმა ამასთან დაკავშირებით უცხოური მედიის მონიტორინგის ჯგუფი ჩამოაყალიბა.

[[2011]] წლის 21 ნოემბერს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა, ვლადიკავკაზში სამხედროებთან გამართულ შეხვედრაზე განაცხადა: &quot;რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, რუსეთის უარყოფითი პოზიციის მიუხედავად, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ&quot;. მისი თქმით, რომ არა 2008 წლის ომი, ახლა სხვა გეოპოლიტიკური ვითარება იქნებოდა და რუსეთის პოზიციის გაუთვალისწინებლად, ჩრდილო-ატლანტიკური ალიანსი რამდენიმე ქვეყანას ნატო-ში ხელოვნურად შეათრევდა.&lt;ref&gt;[http://www.presage.tv/?m=news&amp;NID=20548 დიმიტრი მედვედევი - რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ // Presage.tv]&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[რუსეთ-საქართველოს ომის გმირები (2008)]]

== ლიტერატურა ==
*''რასმუსი, რონალდ დ.'' „მცირე ომი, რომელმაც შეძრა მსოფლიო“, თბილისი, 2010 ISBN 978-9941-9126-6-5
* [[გიორგი ყარყარაშვილი|''ყარყარაშვილი, გ.'']], „ეს ჩვენი სამშობლო იწვის“, თბილისი, 2009 ISBN 9941019606.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|South Ossetia war, 2008}}
* [http://www.newsgeorgia.ge/ newsgeorgia.ge] — ერთადერთი ქართულენოვანი საინფორმაციო ვებსაიტი, რომელიც ომის პირველ დღეებში ფუნქციონირებდა.
* [http://www.nytimes.com/slideshow/2008/08/09/world/20080809-GEORGIA_index.html მიმდინარე მოვლენები ნიუ-იორკ ტაიმზის ვებგვერდზე (სურათები და რეპორტაჟი)]
* {{ru icon}} [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8288 ეჟედნევნი ჟურნალის სტატია-ანალიზი სამხრეთ ოსეთის მოვლენებზე და წინაპირობებზე]
* {{en icon}}{{fr}} [http://graphics8.nytimes.com/packages/pdf/world/2008/08/20080813_GEORGIA_ACCORD.pdf საზავო ხელშეკრულების ექვსი პუნქტი] - ერთ-ერთი პუნქტი რუსეთს სამშვიდობო ფუნქციას აკისრებს ექვსი თვის განმავლობაში.
* [http://www.nytimes.com/interactive/2008/08/15/world/europe/20080815-georgia3/index.html# ლტოლვილები - ფოტოჟურნალი]
* [http://kavkazcenter.com/russ/content/2008/09/30/61325.shtml  А. Илларионов: «Россия сама подготовила и начала войну против Грузии»]
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 New York Times: საქართველოს განცხადებები ომთან დაკავშირებით საეჭვო ხდება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060639/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 7 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 საქართველოს მთავრობის განმარტებების მედიის ცნობებზე ომის დაწყებასთან დაკავშირებით] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126062533/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 |date=2011-11-26 }};
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8589 ომის წინა და პირველი დღეების ჟურნალისტური გამოიძიება]. იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 21 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8611 ომის მსვლელობის ჟურნალისტური გამოძიება] (გაგრძელება). იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 29 ნოემბერი, 2008.

== სქოლიო ==
&lt;div class=&quot;reflist4&quot; style=&quot;height: 200px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{reflist|3}}&lt;/div&gt;

{{პოსტსაბჭოთა ქვეყნები}}
{{მიხეილ სააკაშვილი}}
{{ცივი ომის შემდგომი კონფლიქტები ევროპაში}}
{{შემოსევები საქართველოში}}

[[კატეგორია:საქართველოს უახლესი ისტორია]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთის ომები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობები]]
[[კატეგორია:მიხეილ სააკაშვილი]]</text>
      <sha1>6rcuw0adxzh0zc3ybogrz18hlygjnqg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ამბაკო ჭელიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>74386</id>
    <revision>
      <id>4405479</id>
      <parentid>4404142</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:29:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4611" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''ამბაკო სოლომონის ძე ჭელიძე''' (დ. [[20 ივლისი]], [[1878]], [[ბაჯი]], ახლანდ. [[ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი]] — გ. [[25 დეკემბერი]], [[1940]], [[თბილისი]]) — ქართველი მწერალი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე. 

ამბაკო ჭელიძე [[1895]] წლიდან მუშაობდა [[ივერია (გაზეთი)|გაზეთ „ივერიის“]] რედაქციაში. [[ირანი|ირანში]] მონაწილეობდა ირან-[[საბჭოთა კავშირი]]ს ბანკის დაარსებაში (1923-29 წლებში). [[1927]] წელს იმოგზაურა [[ფერეიდანი|ფერეიდანში]]. ერთ-ერთმა პირველმა აღადგინა კავშირი ფერეიდნელ ქართველებთან; სწავლობდა მათ ენას, ისტორიას, ყოფას; იყო თბილისის ქართველ მუსლიმანთა დამხმარე კულტურული საზოგადოების წევრი.

ამბაკო ჭელიძემ მწერლობა მოთხრობების წერით დაიწყო. აღადგინა [[სპარსული ენა|სპარსულიდან]] ქართულად თარგმნის დიდი ხნის მივიწყებული ტრადიცია. მისი თარგმანები გაერთიანებულია კრებულებში: „სპარსელი ლირიკოსები“ ([[1935]]), „ირანელი ლირიკოსები“ ([[1936]]), „[[მოლა ნასრედინი]]ს ანეკდოტები“ ([[1940]]), [[ომარ ხაიამი]]ს „რობაიათი“ ([[1946]]). [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს დავალებით სრულად თარგმნა [[ნიზამი]]ს პოემები „ლეილი და მაჯნუნი“, „ხოსროვი და შირინი“ ([[1964]]), „საიდუმლოებათა სალარო“; [[საადი]]ს „ბუსთანი“ ([[1955]]), „გოლესთანი“ ([[1948]]). ავტორია წიგნებისა „ფერეიდნელი ქართველები“ (1935) და „ექვსი წელი სპარსეთში“ (1964).

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|389|შონია მ.}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00001020}}
{{nplg ილია|00004575}}
* [http://www.fereidani.ge/03_pirveli/03_pirveli.html პირველი ქართველები ფერეიდანში. ზურაბ შარაშენიძის &quot;ფერეიდნელი გურჯების&quot; მიხედვით] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305161640/http://www.fereidani.ge/03_pirveli/03_pirveli.html |date=2016-03-05 }}. ''Fereidani.Ge''
* [http://www.radiotavisupleba.ge/content/library/24746063.html ამბაკო ჭელიძის &quot;ფერეიდნელი ქართველები&quot;]. მალხაზ ხარბედია, „რადიო თავისუფლება“, 21.10.2012.

{{DEFAULTSORT:ჭელიძე, ამბაკო}}
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]]
[[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1940]]
[[კატეგორია:ჭელიძეები|ა]]</text>
      <sha1>f0w86ul4gne9412h5fiffpx10pxwou5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405480</id>
      <parentid>4405479</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:30:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4760" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''ამბაკო სოლომონის ძე ჭელიძე''' (დ. [[20 ივლისი]], [[1878]], [[ბაჯი]], ახლანდ. [[ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი]] — გ. [[25 დეკემბერი]], [[1940]], [[თბილისი]]) — ქართველი მწერალი, მთარგმნელი, საზოგადო მოღვაწე. 

ამბაკო ჭელიძე [[1895]] წლიდან მუშაობდა [[ივერია (გაზეთი)|გაზეთ „ივერიის“]] რედაქციაში. [[ირანი|ირანში]] მონაწილეობდა ირან-[[საბჭოთა კავშირი]]ს ბანკის დაარსებაში (1923-29 წლებში). [[1927]] წელს იმოგზაურა [[ფერეიდანი|ფერეიდანში]]. ერთ-ერთმა პირველმა აღადგინა კავშირი ფერეიდნელ ქართველებთან; სწავლობდა მათ ენას, ისტორიას, ყოფას; იყო თბილისის ქართველ მუსლიმანთა დამხმარე კულტურული საზოგადოების წევრი.

ამბაკო ჭელიძემ მწერლობა მოთხრობების წერით დაიწყო. აღადგინა [[სპარსული ენა|სპარსულიდან]] ქართულად თარგმნის დიდი ხნის მივიწყებული ტრადიცია. მისი თარგმანები გაერთიანებულია კრებულებში: „სპარსელი ლირიკოსები“ ([[1935]]), „ირანელი ლირიკოსები“ ([[1936]]), „[[მოლა ნასრედინი]]ს ანეკდოტები“ ([[1940]]), [[ომარ ხაიამი]]ს „რობაიათი“ ([[1946]]). [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს დავალებით სრულად თარგმნა [[ნიზამი]]ს პოემები „ლეილი და მაჯნუნი“, „ხოსროვი და შირინი“ ([[1964]]), „საიდუმლოებათა სალარო“; [[საადი]]ს „ბუსთანი“ ([[1955]]), „გოლესთანი“ ([[1948]]). ავტორია წიგნებისა „ფერეიდნელი ქართველები“ (1935) და „ექვსი წელი სპარსეთში“ (1964).

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|389|შონია მ.}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00001020}}
{{nplg ილია|00004575}}
* [http://www.fereidani.ge/03_pirveli/03_pirveli.html პირველი ქართველები ფერეიდანში. ზურაბ შარაშენიძის &quot;ფერეიდნელი გურჯების&quot; მიხედვით] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305161640/http://www.fereidani.ge/03_pirveli/03_pirveli.html |date=2016-03-05 }}. ''Fereidani.Ge''
* [http://www.radiotavisupleba.ge/content/library/24746063.html ამბაკო ჭელიძის &quot;ფერეიდნელი ქართველები&quot;]. მალხაზ ხარბედია, „რადიო თავისუფლება“, 21.10.2012.

{{DEFAULTSORT:ჭელიძე, ამბაკო}}
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]]
[[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1940]]
[[კატეგორია:ჭელიძეები|ა]]
[[კატეგორია:ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>l7eahccyapgk0sgfypjbrvm4ted5izm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ორალური სექსი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76502</id>
    <revision>
      <id>4405381</id>
      <parentid>4259225</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:23:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SHOTHA</username>
        <id>48531</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6899" xml:space="preserve">[[ფაილი:Édouard-Henri Avril (20).jpg|მინი|250პქ|[[ფელიაცია]], [[ედუარდ ანრი ავრილი]]ს ნახატი]]
'''ორალური სექსი''' — [[სქესობრივი აქტი]], რომელშიც სქესობრივი აღგზნება ან/და დაკმაყოფილება ხდება პარტნიორის სასქესო ორგანოების პირით (მათ შორის ტუჩებით, ენითა და კბილებით) და ყელით სტიმულაცია. [[კუნილინგუსი]] ეწოდება [[ვულვა]]ზე ან [[ვაგინა]]ზე შესრულებულ ორალურ სექსს, [[პენისი|პენისზე]] შესრულებულს კი — ფელაცია (მინეტი).&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;&gt;{{cite book|author=Janell L. Carroll|title=Sexuality Now: Embracing Diversity|isbn=978-0-495-60274-3|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2009|pages=265–267|access-date=August 29, 2013|url=https://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|archive-date=October 13, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131013022345/http://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Weiten&quot;&gt;{{cite book|author1=Wayne Weiten|author2=Margaret A. Lloyd|author3=Dana S. Dunn|author4=Elizabeth Yost Hammer|title=Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st century|isbn=978-0-495-55339-7|publisher=Cengage Learning|year=2008|page=422|access-date=February 26, 2011|url=https://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|archive-date=July 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140707114618/http://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ანილინგუსი]], ორალური სექსის კიდევ ერთი ფორმა, არის [[ანუსი]]ს ორალური სტიმულაცია.&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;/&gt; სხეულის სხვა ნაწილების ორალური სტიმულაცია, მაგალითად, კოცნა ან ლოკვა, არ მიიჩნევა ორალურ სექსად.

== მინეტი ==

'''მინეტი''' ({{lang-fr|faire des minettes}} — ფერება, ჩქმეტა) — ორალური სექსის კრებითი სახელია, როდესაც სასქესო ორგანო აღიგზნება პირით, ენით, კბილებით ან ყელით. 

'''სინონიმები''': [[პენილიქცია]], [[ფალატორიზმი]], ({{lang-gr|φαλλός}} — სასქესო ასო).

* '''ფელაცია''' ({{lang-lat|fello}} — წოვა, წოწვნა) — ორალური სექსის ფორმა, როდესაც კოცნით, ლოკვით, კბენით ან წოწვნით პენისი ან სათესლე ჯირკვლები აღიგზნება. როგორც წესი, მეტი ყურადღება პენისის თავს ეთმობა ხოლმე. დამატებითი სტიმულაციის სახით, პენისზე ხელით (ხელებით) ასვლა-ჩასვლითი სახის მოძრაობას აკეთებენ. 

* '''ირუმაცია''' ({{lang-lat|irrumatio}} — ir- შიგნით + ruma კერტი) — ორალური სექსის ფორმა, ფელიაციისგან განსხვავებით, პენისის დამოუკიდებელი ფრიქციები პირის ღრუში. მიმღები პარტნიორი პასიური რჩება. ირუმაციის განსაკუთრებულ ფორმად „[[ღრმა მინეტი]]ს“ სახეობას განიხილავენ ({{lang-en|Deep Throat}}), რომელიც პენისის ფრიქციას მხოლოდ და მხოლოდ ყელში (ხახაში) ითვალისწინებს. 

* '''გუნდაობა''' ({{lang-en|Snowballing}}) ან „სპერმის გაცვლა“ (ინგლ. Cum-Swapping) — ითვალისწინებს პირის ღრუში [[ეაკულაცია]]ს სპერმის შემდგომ პარტნიორ(ებ)ისთვის გადაცემით კოცნის, ჩაფურთხების ან ჩაწვეთების გზით. ნერწყვთან შერევით სპერმა ქაფდება და მოცულობაში მატულობს. ეს ტექნიკა ხშირად გამოიყენება პორნოში, მაგრამ, რეალურ ცხოვრებაში ნაკლებად. 

* '''ავტოფელაცია''' — სექსის ეს სახეობა განხილული უნდა იყოს, როგორც [[მასტურბაცია|მასტურბაციის]] ერთ-ერთი ფორმა. ავტოფელიაცია საკუთარი პენისის წოწვნას, კბენას ან ლოკვას ითვალისწინებს. ამ სახეობას მხოლოდ მოქნილი ან ძალიან გრძელი ასოს მქონე მამაკაცები იყენებენ.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კუნილინგუსი]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Oral sex}}
* [https://femea.ge/blog/141-ორალური-სექსი-შესაძლო-რისკები-და-თავის-დაცვა ორალური სექსი — შესაძლო რისკები და თავის დაცვა]
* [http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/cunnilingus.html Discovery Health on Cunnilingus]
* [https://www.cdc.gov/hiv/pubs/faq/faq19.htm Oral sex and HIV (from CDC)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სექსი]]</text>
      <sha1>puvjtc1wlxkvz9od9vwsxxfz49bc62e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405382</id>
      <parentid>4405381</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:23:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SHOTHA</username>
        <id>48531</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ორალური სექსი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6971" xml:space="preserve">[[ფაილი:Édouard-Henri Avril (20).jpg|მინი|250პქ|[[ფელიაცია]], [[ედუარდ ანრი ავრილი]]ს ნახატი]]
'''ორალური სექსი''' — [[სქესობრივი აქტი]], რომელშიც სქესობრივი აღგზნება ან/და დაკმაყოფილება ხდება პარტნიორის სასქესო ორგანოების პირით (მათ შორის ტუჩებით, ენითა და კბილებით) და ყელით სტიმულაცია. [[კუნილინგუსი]] ეწოდება [[ვულვა]]ზე ან [[ვაგინა]]ზე შესრულებულ ორალურ სექსს, [[პენისი|პენისზე]] შესრულებულს კი — ფელაცია (მინეტი).&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;&gt;{{cite book|author=Janell L. Carroll|title=Sexuality Now: Embracing Diversity|isbn=978-0-495-60274-3|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2009|pages=265–267|access-date=August 29, 2013|url=https://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|archive-date=October 13, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131013022345/http://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Weiten&quot;&gt;{{cite book|author1=Wayne Weiten|author2=Margaret A. Lloyd|author3=Dana S. Dunn|author4=Elizabeth Yost Hammer|title=Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st century|isbn=978-0-495-55339-7|publisher=Cengage Learning|year=2008|page=422|access-date=February 26, 2011|url=https://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|archive-date=July 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140707114618/http://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ანილინგუსი]], ორალური სექსის კიდევ ერთი ფორმა, არის [[ანუსი]]ს ორალური სტიმულაცია.&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;/&gt; სხეულის სხვა ნაწილების ორალური სტიმულაცია, მაგალითად, კოცნა ან ლოკვა, არ მიიჩნევა ორალურ სექსად.

== მინეტი ==

'''მინეტი''' ({{lang-fr|faire des minettes}} — ფერება, ჩქმეტა) — ორალური სექსის კრებითი სახელია, როდესაც სასქესო ორგანო აღიგზნება პირით, ენით, კბილებით ან ყელით. 

'''სინონიმები''': [[პენილიქცია]], [[ფალატორიზმი]], ({{lang-gr|φαλλός}} — სასქესო ასო).

* '''ფელაცია''' ({{lang-lat|fello}} — წოვა, წოწვნა) — ორალური სექსის ფორმა, როდესაც კოცნით, ლოკვით, კბენით ან წოწვნით პენისი ან სათესლე ჯირკვლები აღიგზნება. როგორც წესი, მეტი ყურადღება პენისის თავს ეთმობა ხოლმე. დამატებითი სტიმულაციის სახით, პენისზე ხელით (ხელებით) ასვლა-ჩასვლითი სახის მოძრაობას აკეთებენ. 

* '''ირუმაცია''' ({{lang-lat|irrumatio}} — ir- შიგნით + ruma კერტი) — ორალური სექსის ფორმა, ფელიაციისგან განსხვავებით, პენისის დამოუკიდებელი ფრიქციები პირის ღრუში. მიმღები პარტნიორი პასიური რჩება. ირუმაციის განსაკუთრებულ ფორმად „[[ღრმა მინეტი]]ს“ სახეობას განიხილავენ ({{lang-en|Deep Throat}}), რომელიც პენისის ფრიქციას მხოლოდ და მხოლოდ ყელში (ხახაში) ითვალისწინებს. 

* '''გუნდაობა''' ({{lang-en|Snowballing}}) ან „სპერმის გაცვლა“ (ინგლ. Cum-Swapping) — ითვალისწინებს პირის ღრუში [[ეაკულაცია]]ს სპერმის შემდგომ პარტნიორ(ებ)ისთვის გადაცემით კოცნის, ჩაფურთხების ან ჩაწვეთების გზით. ნერწყვთან შერევით სპერმა ქაფდება და მოცულობაში მატულობს. ეს ტექნიკა ხშირად გამოიყენება პორნოში, მაგრამ, რეალურ ცხოვრებაში ნაკლებად. 

* '''ავტოფელაცია''' — სექსის ეს სახეობა განხილული უნდა იყოს, როგორც [[მასტურბაცია|მასტურბაციის]] ერთ-ერთი ფორმა. ავტოფელიაცია საკუთარი პენისის წოწვნას, კბენას ან ლოკვას ითვალისწინებს. ამ სახეობას მხოლოდ მოქნილი ან ძალიან გრძელი ასოს მქონე მამაკაცები იყენებენ.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კუნილინგუსი]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Oral sex}}
* [https://femea.ge/blog/141-ორალური-სექსი-შესაძლო-რისკები-და-თავის-დაცვა ორალური სექსი — შესაძლო რისკები და თავის დაცვა]
* [http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/cunnilingus.html Discovery Health on Cunnilingus]
* [https://www.cdc.gov/hiv/pubs/faq/faq19.htm Oral sex and HIV (from CDC)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სექსი]]
[[კატეგორია:ორალური სექსი|*]]</text>
      <sha1>bz00io3taspowokgbc3imrmnoyjvjhd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405383</id>
      <parentid>4405382</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:23:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SHOTHA</username>
        <id>48531</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:სექსი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6923" xml:space="preserve">[[ფაილი:Édouard-Henri Avril (20).jpg|მინი|250პქ|[[ფელიაცია]], [[ედუარდ ანრი ავრილი]]ს ნახატი]]
'''ორალური სექსი''' — [[სქესობრივი აქტი]], რომელშიც სქესობრივი აღგზნება ან/და დაკმაყოფილება ხდება პარტნიორის სასქესო ორგანოების პირით (მათ შორის ტუჩებით, ენითა და კბილებით) და ყელით სტიმულაცია. [[კუნილინგუსი]] ეწოდება [[ვულვა]]ზე ან [[ვაგინა]]ზე შესრულებულ ორალურ სექსს, [[პენისი|პენისზე]] შესრულებულს კი — ფელაცია (მინეტი).&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;&gt;{{cite book|author=Janell L. Carroll|title=Sexuality Now: Embracing Diversity|isbn=978-0-495-60274-3|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2009|pages=265–267|access-date=August 29, 2013|url=https://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|archive-date=October 13, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131013022345/http://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Weiten&quot;&gt;{{cite book|author1=Wayne Weiten|author2=Margaret A. Lloyd|author3=Dana S. Dunn|author4=Elizabeth Yost Hammer|title=Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st century|isbn=978-0-495-55339-7|publisher=Cengage Learning|year=2008|page=422|access-date=February 26, 2011|url=https://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|archive-date=July 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140707114618/http://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ანილინგუსი]], ორალური სექსის კიდევ ერთი ფორმა, არის [[ანუსი]]ს ორალური სტიმულაცია.&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;/&gt; სხეულის სხვა ნაწილების ორალური სტიმულაცია, მაგალითად, კოცნა ან ლოკვა, არ მიიჩნევა ორალურ სექსად.

== მინეტი ==

'''მინეტი''' ({{lang-fr|faire des minettes}} — ფერება, ჩქმეტა) — ორალური სექსის კრებითი სახელია, როდესაც სასქესო ორგანო აღიგზნება პირით, ენით, კბილებით ან ყელით. 

'''სინონიმები''': [[პენილიქცია]], [[ფალატორიზმი]], ({{lang-gr|φαλλός}} — სასქესო ასო).

* '''ფელაცია''' ({{lang-lat|fello}} — წოვა, წოწვნა) — ორალური სექსის ფორმა, როდესაც კოცნით, ლოკვით, კბენით ან წოწვნით პენისი ან სათესლე ჯირკვლები აღიგზნება. როგორც წესი, მეტი ყურადღება პენისის თავს ეთმობა ხოლმე. დამატებითი სტიმულაციის სახით, პენისზე ხელით (ხელებით) ასვლა-ჩასვლითი სახის მოძრაობას აკეთებენ. 

* '''ირუმაცია''' ({{lang-lat|irrumatio}} — ir- შიგნით + ruma კერტი) — ორალური სექსის ფორმა, ფელიაციისგან განსხვავებით, პენისის დამოუკიდებელი ფრიქციები პირის ღრუში. მიმღები პარტნიორი პასიური რჩება. ირუმაციის განსაკუთრებულ ფორმად „[[ღრმა მინეტი]]ს“ სახეობას განიხილავენ ({{lang-en|Deep Throat}}), რომელიც პენისის ფრიქციას მხოლოდ და მხოლოდ ყელში (ხახაში) ითვალისწინებს. 

* '''გუნდაობა''' ({{lang-en|Snowballing}}) ან „სპერმის გაცვლა“ (ინგლ. Cum-Swapping) — ითვალისწინებს პირის ღრუში [[ეაკულაცია]]ს სპერმის შემდგომ პარტნიორ(ებ)ისთვის გადაცემით კოცნის, ჩაფურთხების ან ჩაწვეთების გზით. ნერწყვთან შერევით სპერმა ქაფდება და მოცულობაში მატულობს. ეს ტექნიკა ხშირად გამოიყენება პორნოში, მაგრამ, რეალურ ცხოვრებაში ნაკლებად. 

* '''ავტოფელაცია''' — სექსის ეს სახეობა განხილული უნდა იყოს, როგორც [[მასტურბაცია|მასტურბაციის]] ერთ-ერთი ფორმა. ავტოფელიაცია საკუთარი პენისის წოწვნას, კბენას ან ლოკვას ითვალისწინებს. ამ სახეობას მხოლოდ მოქნილი ან ძალიან გრძელი ასოს მქონე მამაკაცები იყენებენ.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კუნილინგუსი]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Oral sex}}
* [https://femea.ge/blog/141-ორალური-სექსი-შესაძლო-რისკები-და-თავის-დაცვა ორალური სექსი — შესაძლო რისკები და თავის დაცვა]
* [http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/cunnilingus.html Discovery Health on Cunnilingus]
* [https://www.cdc.gov/hiv/pubs/faq/faq19.htm Oral sex and HIV (from CDC)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ორალური სექსი|*]]</text>
      <sha1>aunbm3zsddu569ga4idqwooqlgmrtl7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405386</id>
      <parentid>4405383</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:26:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SHOTHA</username>
        <id>48531</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7158" xml:space="preserve">[[ფაილი:Édouard-Henri Avril (20).jpg|მინი|250პქ|[[ფელიაცია]], [[ედუარდ ანრი ავრილი]]ს ნახატი]]
'''ორალური სექსი''' — [[სქესობრივი აქტი]], რომელშიც სქესობრივი აღგზნება ან/და დაკმაყოფილება ხდება პარტნიორის სასქესო ორგანოების პირით (მათ შორის ტუჩებით, ენითა და კბილებით) და ყელით სტიმულაციით.&lt;ref&gt;[https://femea.ge/blog/143--ორალური-სექსი-ტექნიკები-და-რჩევები ორალური სექსის ფორმები და ტექნიკები]&lt;/ref&gt; [[კუნილინგუსი]] ეწოდება [[ვულვა]]ზე ან [[ვაგინა]]ზე შესრულებულ ორალურ სექსს, [[პენისი|პენისზე]] შესრულებულს კი — ფელაცია (მინეტი).&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;&gt;{{cite book|author=Janell L. Carroll|title=Sexuality Now: Embracing Diversity|isbn=978-0-495-60274-3|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2009|pages=265–267|access-date=August 29, 2013|url=https://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|archive-date=October 13, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131013022345/http://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Weiten&quot;&gt;{{cite book|author1=Wayne Weiten|author2=Margaret A. Lloyd|author3=Dana S. Dunn|author4=Elizabeth Yost Hammer|title=Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st century|isbn=978-0-495-55339-7|publisher=Cengage Learning|year=2008|page=422|access-date=February 26, 2011|url=https://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|archive-date=July 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140707114618/http://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ანილინგუსი]], ორალური სექსის კიდევ ერთი ფორმა, არის [[ანუსი]]ს ორალური სტიმულაცია.&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;/&gt; სხეულის სხვა ნაწილების ორალური სტიმულაცია, მაგალითად, კოცნა ან ლოკვა, არ მიიჩნევა ორალურ სექსად.

== მინეტი ==

'''მინეტი''' ({{lang-fr|faire des minettes}} — ფერება, ჩქმეტა) — ორალური სექსის კრებითი სახელია, როდესაც სასქესო ორგანო აღიგზნება პირით, ენით, კბილებით ან ყელით. 

'''სინონიმები''': [[პენილიქცია]], [[ფალატორიზმი]], ({{lang-gr|φαλλός}} — სასქესო ასო).

* '''ფელაცია''' ({{lang-lat|fello}} — წოვა, წოწვნა) — ორალური სექსის ფორმა, როდესაც კოცნით, ლოკვით, კბენით ან წოწვნით პენისი ან სათესლე ჯირკვლები აღიგზნება. როგორც წესი, მეტი ყურადღება პენისის თავს ეთმობა ხოლმე. დამატებითი სტიმულაციის სახით, პენისზე ხელით (ხელებით) ასვლა-ჩასვლითი სახის მოძრაობას აკეთებენ. 

* '''ირუმაცია''' ({{lang-lat|irrumatio}} — ir- შიგნით + ruma კერტი) — ორალური სექსის ფორმა, ფელიაციისგან განსხვავებით, პენისის დამოუკიდებელი ფრიქციები პირის ღრუში. მიმღები პარტნიორი პასიური რჩება. ირუმაციის განსაკუთრებულ ფორმად „[[ღრმა მინეტი]]ს“ სახეობას განიხილავენ ({{lang-en|Deep Throat}}), რომელიც პენისის ფრიქციას მხოლოდ და მხოლოდ ყელში (ხახაში) ითვალისწინებს. 

* '''გუნდაობა''' ({{lang-en|Snowballing}}) ან „სპერმის გაცვლა“ (ინგლ. Cum-Swapping) — ითვალისწინებს პირის ღრუში [[ეაკულაცია]]ს სპერმის შემდგომ პარტნიორ(ებ)ისთვის გადაცემით კოცნის, ჩაფურთხების ან ჩაწვეთების გზით. ნერწყვთან შერევით სპერმა ქაფდება და მოცულობაში მატულობს. ეს ტექნიკა ხშირად გამოიყენება პორნოში, მაგრამ, რეალურ ცხოვრებაში ნაკლებად. 

* '''ავტოფელაცია''' — სექსის ეს სახეობა განხილული უნდა იყოს, როგორც [[მასტურბაცია|მასტურბაციის]] ერთ-ერთი ფორმა. ავტოფელიაცია საკუთარი პენისის წოწვნას, კბენას ან ლოკვას ითვალისწინებს. ამ სახეობას მხოლოდ მოქნილი ან ძალიან გრძელი ასოს მქონე მამაკაცები იყენებენ.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კუნილინგუსი]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Oral sex}}
* [https://femea.ge/blog/141-ორალური-სექსი-შესაძლო-რისკები-და-თავის-დაცვა ორალური სექსი — შესაძლო რისკები და თავის დაცვა]
* [http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/cunnilingus.html Discovery Health on Cunnilingus]
* [https://www.cdc.gov/hiv/pubs/faq/faq19.htm Oral sex and HIV (from CDC)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ორალური სექსი|*]]</text>
      <sha1>n3g8qp7o36bjddv5g4yn3l665wzp1j4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405387</id>
      <parentid>4405386</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:26:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SHOTHA</username>
        <id>48531</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7155" xml:space="preserve">[[ფაილი:Édouard-Henri Avril (20).jpg|მინი|250პქ|[[ფელაცია]], [[ედუარდ ანრი ავრილი]]ს ნახატი]]
'''ორალური სექსი''' — [[სქესობრივი აქტი]], რომელშიც სქესობრივი აღგზნება ან/და დაკმაყოფილება ხდება პარტნიორის სასქესო ორგანოების პირით (მათ შორის ტუჩებით, ენითა და კბილებით) და ყელით სტიმულაციით.&lt;ref&gt;[https://femea.ge/blog/143--ორალური-სექსი-ტექნიკები-და-რჩევები ორალური სექსის ფორმები და ტექნიკები]&lt;/ref&gt; [[კუნილინგუსი]] ეწოდება [[ვულვა]]ზე ან [[ვაგინა]]ზე შესრულებულ ორალურ სექსს, [[პენისი|პენისზე]] შესრულებულს კი — ფელაცია (მინეტი).&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;&gt;{{cite book|author=Janell L. Carroll|title=Sexuality Now: Embracing Diversity|isbn=978-0-495-60274-3|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2009|pages=265–267|access-date=August 29, 2013|url=https://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|archive-date=October 13, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131013022345/http://books.google.com/books?id=5f8mQx7ULs4C&amp;pg=PA265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Weiten&quot;&gt;{{cite book|author1=Wayne Weiten|author2=Margaret A. Lloyd|author3=Dana S. Dunn|author4=Elizabeth Yost Hammer|title=Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st century|isbn=978-0-495-55339-7|publisher=Cengage Learning|year=2008|page=422|access-date=February 26, 2011|url=https://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|archive-date=July 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140707114618/http://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&amp;pg=PA422|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ანილინგუსი]], ორალური სექსის კიდევ ერთი ფორმა, არის [[ანუსი]]ს ორალური სტიმულაცია.&lt;ref name=&quot;Carroll&quot;/&gt; სხეულის სხვა ნაწილების ორალური სტიმულაცია, მაგალითად, კოცნა ან ლოკვა, არ მიიჩნევა ორალურ სექსად.

== მინეტი ==

'''მინეტი''' ({{lang-fr|faire des minettes}} — ფერება, ჩქმეტა) — ორალური სექსის კრებითი სახელია, როდესაც სასქესო ორგანო აღიგზნება პირით, ენით, კბილებით ან ყელით. 

'''სინონიმები''': [[პენილიქცია]], [[ფალატორიზმი]], ({{lang-gr|φαλλός}} — სასქესო ასო).

* '''ფელაცია''' ({{lang-lat|fello}} — წოვა, წოწვნა) — ორალური სექსის ფორმა, როდესაც კოცნით, ლოკვით, კბენით ან წოწვნით პენისი ან სათესლე ჯირკვლები აღიგზნება. როგორც წესი, მეტი ყურადღება პენისის თავს ეთმობა ხოლმე. დამატებითი სტიმულაციის სახით, პენისზე ხელით (ხელებით) ასვლა-ჩასვლითი სახის მოძრაობას აკეთებენ. 

* '''ირუმაცია''' ({{lang-lat|irrumatio}} — ir- შიგნით + ruma კერტი) — ორალური სექსის ფორმა, ფელიაციისგან განსხვავებით, პენისის დამოუკიდებელი ფრიქციები პირის ღრუში. მიმღები პარტნიორი პასიური რჩება. ირუმაციის განსაკუთრებულ ფორმად „[[ღრმა მინეტი]]ს“ სახეობას განიხილავენ ({{lang-en|Deep Throat}}), რომელიც პენისის ფრიქციას მხოლოდ და მხოლოდ ყელში (ხახაში) ითვალისწინებს. 

* '''გუნდაობა''' ({{lang-en|Snowballing}}) ან „სპერმის გაცვლა“ (ინგლ. Cum-Swapping) — ითვალისწინებს პირის ღრუში [[ეაკულაცია]]ს სპერმის შემდგომ პარტნიორ(ებ)ისთვის გადაცემით კოცნის, ჩაფურთხების ან ჩაწვეთების გზით. ნერწყვთან შერევით სპერმა ქაფდება და მოცულობაში მატულობს. ეს ტექნიკა ხშირად გამოიყენება პორნოში, მაგრამ, რეალურ ცხოვრებაში ნაკლებად. 

* '''ავტოფელაცია''' — სექსის ეს სახეობა განხილული უნდა იყოს, როგორც [[მასტურბაცია|მასტურბაციის]] ერთ-ერთი ფორმა. ავტოფელიაცია საკუთარი პენისის წოწვნას, კბენას ან ლოკვას ითვალისწინებს. ამ სახეობას მხოლოდ მოქნილი ან ძალიან გრძელი ასოს მქონე მამაკაცები იყენებენ.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კუნილინგუსი]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Oral sex}}
* [https://femea.ge/blog/141-ორალური-სექსი-შესაძლო-რისკები-და-თავის-დაცვა ორალური სექსი — შესაძლო რისკები და თავის დაცვა]
* [http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/cunnilingus.html Discovery Health on Cunnilingus]
* [https://www.cdc.gov/hiv/pubs/faq/faq19.htm Oral sex and HIV (from CDC)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ორალური სექსი|*]]</text>
      <sha1>8srern59t31q0cf08c1j3cah2foajre</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დავით კეზერაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76778</id>
    <revision>
      <id>4405467</id>
      <parentid>4403991</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:09:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/212.58.103.71|212.58.103.71]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:David1010|David1010]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5533" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით კეზერაშვილი
| სურათი= Davit Kezerashvili.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[11 ნოემბერი]], [[2006]] 
| თანამდებობა დატოვა = [[5 დეკემბერი]], [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ვასილ სიხარულიძე]] 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|9|22}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება =  [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა = 
| რელიგია = 
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
}}

'''დავით კეზერაშვილი''' (დ. [[22 სექტემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]]) — ქართველი [[პოლიტიკოსი]]. საქართველოს თავდაცვის მინისტრი 2006 წლის 11 ნოემბრიდან 2008 წლის 5 დეკემბრამდე.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა თბილისში. 1992 წელს ბებიასთან ერთად ისრაელში, ჰოლონში, გადასახლდა. წლინახევრის შემდეგ ისევ საქართველოში დაბრუნდა. 1999 წელს დაასრულა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი. ფლობს ინგლისურ, რუსულ, იტალიურ ენებსა და ივრითს.

იუსტიციის სამინისტროში მუშაობის პერიოდში [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს თანაშემწე გახდა. შემდეგ ფინანსთა სამინისტროში მუშაობდა, სადაც ერთი პერიოდი ფინანსური პოლიციის განყოფილების უფროსი იყო. 2006 წლის 11 ნოემბერს საქართველოს თავდაცვის მინისტრის პოსტზე შეცვალა [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]. ეს თანამდებობიდა დატოვა 2008 წლის 5 დეკემბერს. ჰყავს მეუღლე სოფიო ჩიქოვანი. [[2019]] წლის 5 სექტემბრიდან ტელეკომპანია „ფორმულას“ საკონტროლო პაკეტის მფლობელი.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/390061/ კეზერაშვილი TV “ფორმულას” წილის საკონტროლო პაკეტის მფლობელი გახდა — Netgazeti]&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat-inline|Davit Kezerashvili}}
*[https://web.archive.org/web/20071008123508/http://www.civil.ge/eng/detail.php?id=14066 ინტერვიუ კეზერაშვილთან]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|1}}

{{DEFAULTSORT:კეზერაშვილი, დავით}}
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:ქართველი ებრაელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 22 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>ed3cwc6n70xx5a0iad0pdvnkcc0wxl9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405472</id>
      <parentid>4405467</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:17:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6116" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით კეზერაშვილი
| სურათი= Davit Kezerashvili.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[11 ნოემბერი]], [[2006]] 
| თანამდებობა დატოვა = [[5 დეკემბერი]], [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ვასილ სიხარულიძე]] 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|9|22}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება =  [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა = 
| რელიგია = 
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
}}

'''დავით კეზერაშვილი''' (დ. [[22 სექტემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 2006 წლის 11 ნოემბრიდან 2008 წლის 5 დეკემბრამდე.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა თბილისში. 1992 წელს ბებიასთან ერთად [[ისრაელი|ისრაელში]], [[ხოლონი|ხოლონში]] გადასახლდა. წლინახევრის შემდეგ ისევ საქართველოში დაბრუნდა. 1999 წელს დაასრულა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი. ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[იტალიური ენა|იტალიურ]] და [[ებრაული ენა|ებრაულ]] ენებს.

[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|იუსტიციის სამინისტროში]] მუშაობის პერიოდში [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს თანაშემწე გახდა. შემდეგ [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|ფინანსთა სამინისტროში]] მუშაობდა, სადაც ერთი პერიოდი ფინანსური პოლიციის განყოფილების უფროსი იყო. 2006 წლის 11 ნოემბერს საქართველოს თავდაცვის მინისტრის პოსტზე შეცვალა [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]. ეს თანამდებობიდა დატოვა 2008 წლის 5 დეკემბერს. ჰყავს მეუღლე სოფიო ჩიქოვანი. [[2019]] წლის 5 სექტემბრიდან ტელეკომპანია „[[ფორმულა (ტელეკომპანია)|ფორმულას]]“ საკონტროლო პაკეტის მფლობელი.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/390061/ კეზერაშვილი TV “ფორმულას” წილის საკონტროლო პაკეტის მფლობელი გახდა — Netgazeti]&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat-inline|Davit Kezerashvili}}
*[https://web.archive.org/web/20071008123508/http://www.civil.ge/eng/detail.php?id=14066 ინტერვიუ კეზერაშვილთან]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|1}}

{{DEFAULTSORT:კეზერაშვილი, დავით}}
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:ქართველი ებრაელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 22 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>8t6d78jb7hmdrq86exs58jzqkgm2k51</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აღსთაფა (ქალაქი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>84560</id>
    <revision>
      <id>4405402</id>
      <parentid>4371032</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3266" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        = აღსთაფა
 |მშობლიური სახელი   = Ağstafa
 |ქვეყანა                  = აზერბაიჯანი
 |პანორამა =  
|პანორამის სიგანე =  
|წარწერა =  
 |დროშა   = 
 |გერბი =
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 7  |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 45 |lon_min = 27 |lon_sec = 
 |CoordAddon              = type:city_region:AM
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 0
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             = რაიონი
 |რეგიონი                  = აღსთაფის რაიონი
 |რეგიონი ცხრილში        = 
 |შიდა დაყოფა =
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი                   = 
|დაქვემდებარება=
 |დაარსების თარიღი= 
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = ელიზაბეტინკა, ლუქსემბურგი
 |სტატუსი-დან                = 1941
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
 |ფართობი                 = 
 |მოსახლეობა              = 20,200&lt;ref&gt;[http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/en/012.shtml#s11 Population by economic and administrative regions of the Azerbaijan Republic, The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan]&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი           =2010
  |სიმჭიდროვე              =
|აგლომერაცია= 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = 
 |DST                     = 
 |სატელეფონო კოდი          = 994244
 |საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომონილო კოდი=
 |საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
}}

'''აღსთაფა''' ({{lang-az|Ağstafa}}) — [[ქალაქი]] [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[აღსთაფის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. მოსახლეობა – 20,200 კაცი ([[2010]]).

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}
{{ესკიზი-აზერბაიჯანი}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>d8f51o8rd470gia6lwkfxwy28x8w3x4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ველევი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>98681</id>
    <revision>
      <id>4405534</id>
      <parentid>4396866</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:30:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.137.249.107</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4843" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = ველევი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 27 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 10 |lon_sec = 57
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის რუკის ზომა = 300
 |რაიონის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის ტიპი = მხარე
 |რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = ველევი
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = XVII საუკუნე
 |წინა სახელები = 
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1200
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = 95&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = +995
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
}}
'''ველევი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი|ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ბეთლევი]], [[კვირიკეწმინდა (ყოფ. კორტი)]], [[შხივანა]]). მდებარეობს [[რაჭის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ველეულა|ველეულის]] ([[რიონი]]ს აუზი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1200 [[მეტრი]], [[ამბროლაური]]დან 9 [[კილომეტრი]]. ველევი წყაროებში იხსენიება XVII საუკუნიდან. სოფელში შემორჩენილია ფეოდალური ხანის ეკლესია.

==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 95 ადამიანი.

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002&lt;ref name=&quot;აღწერა 2002&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}&lt;/ref&gt; || 138 || 68 || 70
|-
| 2014&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot; /&gt; || {{კლება}} 95 || 47 || 48
|}

==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|348}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ამბროლაურის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>ovkitjnpd3nbx5elv7t7qy4pg0j3ke1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405538</id>
      <parentid>4405534</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:33:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.137.249.107</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4814" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = ველევი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 27 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 10 |lon_sec = 57
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის რუკის ზომა = 300
 |რაიონის რუკის ზომა = 300
 |რეგიონის ტიპი = მხარე
 |რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = ველევი
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = XVII საუკუნე
 |წინა სახელები = 
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1200
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = 95&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = +995
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
}}
'''ველევი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი|ამბროლაურის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ბეთლევი]], [[კვირიკეწმინდა]], [[შხივანა]]). მდებარეობს [[რაჭის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ველეულა|ველეულის]] ([[რიონი]]ს აუზი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1200 [[მეტრი]], [[ამბროლაური]]დან 9 [[კილომეტრი]]. ველევი წყაროებში იხსენიება XVII საუკუნიდან. სოფელში შემორჩენილია ფეოდალური ხანის ეკლესია.

==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 95 ადამიანი.

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002&lt;ref name=&quot;აღწერა 2002&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}&lt;/ref&gt; || 138 || 68 || 70
|-
| 2014&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot; /&gt; || {{კლება}} 95 || 47 || 48
|}

==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|348}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ამბროლაურის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>if346gb91jm7lynddfpybegp1pbcrfu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაჩო ახალაია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102198</id>
    <revision>
      <id>4405470</id>
      <parentid>4403993</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:14:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12710" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ბაჩანა ახალაია
| სურათი= Bacha Akhalaia (2011).jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 ივლისი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[20 სექტემბერი]], [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ივანე მერაბიშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ეკატერინე ზღულაძე]]
| დაბადების თარიღი = [[24 ოქტომბერი]] [[1980]]
| დაბადების ადგილი= [[ზუგდიდი]], {{დროშა|საქართველო}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[როლანდ ახალაია]]
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =იურისტი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრი]] 
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[28 აგვისტო]] [[2009]] 
| თანამდებობა დატოვა2= [[4 ივლისი]], [[2012]]
| წინამორბედი2 = [[ვასილ სიხარულიძე]]
| მემკვიდრე2 = [[დიმიტრი შაშკინი]]
| პრეზიდენტი2= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2= [[ნიკა გილაური]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|სამეცნიერო ხარისხი=
}}
'''ბაჩანა (ბაჩო) ახალაია''' (დ. [[24 ოქტომბერი]], [[1980]], [[ზუგდიდი]], [[საქართველო]]) — [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] [[2012]] წლის [[4 ივლისი]]დან 2012 წლის [[20 სექტემბერი|20 სექტემბრამდე]].

[[2004]] წელს მაგისტრის ხარისხი მიიღო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიულ ფაკულტეტზე. [[2003]]-[[2004]] წლებში ასოციაცია „[[თავისუფლების ინსტიტუტი]]ს” პროექტის კოორდინატორი იყო; [[2004]]-[[2005]] წლებში — [[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის]] მოადგილე; [[2005]]-[[2008]] წლებში — [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო]]ს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის უფროსი; [[2008]]-[[2009]] წლებში — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრის]] მოადგილე; ხოლო [[2009]] წლის 28 აგვისტოდან [[2012]] წლამდე თავდაცვის მინისტრი იყო. 2012 წლის 4 ივლისს დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]], თუმცა იმავე წლის [[19 სექტემბერი|19 სექტემბერს]], საპატიმროებში პატიმრების წამების ფაქტების გამოაშკარავების შემდეგ, საზოგადოებაში მისი გათავისუფლების მოთხოვნა აგორდა. შედეგად, 20 სექტემბერს, ახალაიამ თანამდებობა დატოვა.

ბაჩო ახალაია [[საქართველოს სახალხო დამცველი]]სა და პოლიტიკური ოპონენტების მხრიდან ადამიანის უფლებების, მათ შორის პატიმრების, ხელყოფაშია დადანაშაულებული. მასვე ადანაშაულებენ [[2006]] წლის 27 მარტს, ორთაჭალის ციხეში მომხდარი [[ციხის ბუნტი|ბუნტის]] პროვოცირებასა და 2012 წლის სექტემბრის მოვლენებში, რაც გლდანის ციხეში პატიმრების წამებას უკავშირდებოდა.&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=6089&amp;lang=geo ნაცემი პატიმარი შველას ითხოვს], Humanrights.ge, 27.03.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=9415&amp;lang=geo სახალხო დამცველი ბაჩო ახალაიას ციხეში ბუნტის პროვოცირებაში ადანაშაულებს], Humanrights.ge, 22.05.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=9437&amp;lang=geo სოზარ სუბარმა ბაჩო ახალაიას წინააღმდეგ ახალი სამხილი წარმოადგინა], Humanrights.ge, 08.06.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=21694&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ოპოზიცია გმობს ახალაის თავდაცვის მინისტრად დანიშვნას], სივილ ჯორჯია, 28.08.2009.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=12230&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ბურუსით მოცული ციხის ინციდენტი], სივილ ჯორჯია, 03.04.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=12225&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ეუთო შეშფოთებულია ციხეში მომხდარი ინციდენტის გამო], სივილ ჯორჯია, 01.04.2006.&lt;/ref&gt; 2022 წლის 1 მარტს საპატიმრო დატოვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ბაჩო ახალაიამ საპატიმრო დატოვა |url=https://civil.ge/ka/archives/476233 |access-date=5 მარტი, 2022 |work=Civil.ge |date=1 მარტი, 2022 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[გერმანული ენა|გერმანულ]] ენებს.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Bachana Akhalaia}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვასილ სიხარულიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2009 – 2012 | შემდეგი=[[დიმიტრი შაშკინი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ივანე მერაბიშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2012 | შემდეგი=[[ეკატერინე ზღულაძე]]&amp;nbsp;&lt;small&gt;(მ.შ.)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{DEFAULTSORT:ახალაია, ბაჩო}}
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები‎]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1980]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 24 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:ახალაიები|ბაჩანა]]</text>
      <sha1>bf8dgq6dyj23rpvvl8z5p8do2lzfnfj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დიმიტრი შაშკინი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>118947</id>
    <revision>
      <id>4405473</id>
      <parentid>4403997</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:17:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10609" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დიმიტრი შაშკინი
| ცოლი= 
| სურათი= დიმიტრი შაშკინი.jpg
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= დიმიტრი შაშკინი
| ხელმოწერა =  
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 ივლისი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი = [[ბაჩო ახალაია]]
| მემკვიდრე = [[ირაკლი ალასანია]]
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1975|8|8}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = 
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე = ანა ტყემალაძე
| შვილები= ნიკოლოზი და სოფო
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = 
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= [https://www.facebook.com/dimitrishashkini/info ოფიციალური საიტი] [[facebook]]-ზე
| რიგი2 =  [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერიების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[7 დეკემბერი]], [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[4 ივლისი]], [[2012]]
| წინამორბედი2 = [[ნიკა გვარამია]]
| მემკვიდრე2 = [[ხატია დეკანოიძე]]
| პრეზიდენტი2= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ნიკა გილაური]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულების და პრობაციის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[6 თებერვალი]], [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა3 =[[8 დეკემბერი]], [[2009]]
| წინამორბედი3 =თანამდებობა შეიქმნა 
| მემკვიდრე3 = [[ხათუნა კალმახელიძე]]
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3 =[[ნიკა გილაური]]
|განათლება=1)არისტოტელეს სახელობის ქართულ-ბერძნული უნივერსიტეტი&lt;br&gt;2)[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
}}
'''დიმიტრი შაშკინი ''' (დ. [[8 აგვისტო]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 2012 წლის [[4 ივლისი]]დან – [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბრამდე]].

==კარიერა==
[[1992]]-[[1993]] წლებში სწავლობდა არისტოტელეს სახელობის ქართულ-ბერძნულ უნივერსიტეტში საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტზე. [[1992]]-[[1993|93]] წლებში მუშაობდა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო]]ს შეიარაღების სამსახურში. [[1993]] წელს ჩაირიცხა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე, რომელიც წარჩინებით დაამთავრა 1998 წელს.

[[1997]]-[[1998|98]] წლებში მუშაობდა [[ამერიკის იურისტთა ასოციაცია]]ში (ABA) დირექტორის თანაშემწედ. [[1998]] წლიდან მუშაობდა აშშ საერთაშორისო რესპუბლიკურ ინსტიტუტში (IRI), საქართველოს პროგრამის კოორდინატორად, 2008 წლიდან იყო IRI საქართველოს პროგრამის დირექტორი.

[[1998]]-[[2008]] წლებში მონაწილეობას იღებდა სხვადასხვა დონის საარჩევნო კამპანიების კონსალტინგში და მენეჯმენტში  ამერიკის შეერთებულ შტატებში, საქართველოში, უნგრეთში, ლატვიაში, რუსეთში, თურქეთში, სომხეთსა და აზერბაიჯანში.

[[2009]] წლის 6 თებერვალს დაინიშნა საქართველოს სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების საკითხთა მინისტრად. [[2009]] წლის 8 დეკემბერს დაინიშნა საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრად

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.mes.gov.ge/old/print.php?module=text&amp;link_id=40 დიმიტრი შაშკინი — საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო]

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=თანამდებობა შეიქმნა | ტიტული=[[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრი]] | წლები=2009 | შემდეგი=[[ხათუნა კალმახელიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ნიკა გვარამია]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა 
და მეცნიერიების მინისტრი]] | წლები=2009-2012 | შემდეგი=[[ხატია დეკანოიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ბაჩანა ახალაია]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2012 | შემდეგი=[[ირაკლი ალასანია]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:შაშკინი, დიმიტრი}}
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 8 აგვისტო]]
[[კატეგორია:საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრები]]</text>
      <sha1>qg43sqgtw9bqaoja639j513h1hi89nh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ზესტაფონი</title>
    <ns>14</ns>
    <id>127935</id>
    <revision>
      <id>4405337</id>
      <parentid>3834325</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:13:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ზესტაფონის მუნიციპალიტეტის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="113" xml:space="preserve">{{catmore}}

[[კატეგორია:იმერეთის მხარის ქალაქები]]</text>
      <sha1>bls5hev2nqtb32j7vuakfb2k1qcn9lo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მოჩვენება კომპიუტერში (საიდუმლო მასალები)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128019</id>
    <revision>
      <id>4405531</id>
      <parentid>3255392</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:44:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bosna Sarajevo</username>
        <id>48393</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */ *{{tv.com episode|the-xfiles/ghost-in-the-machine-497|Ghost in the Machine}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3003" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ეპიზოდი
| სათაური       = მოჩვენება კომპიუტერში
| სერიალი    = [[საიდუმლო მასალები]]
| სურათი        = [[ფაილი:Ghost in the Machine 1x06.jpg|210px]]
| წარწერა      = 
| სეზონი       = 1
| ეპიზოდი     = 7
| ეთერი      = 29 ოქტომბერი, 1993
| კოდი  = 01-106
| სცენარი      = გლენ მორგანი, ჯეიმზ ვონგი
| რეჟისორი    = მაიკლ ლენჯი
| მუსიკა      = [[მარკ სნოუ]]
| ოპერატორი = 
| მოწვეული მსახიობები       = ჯერი ჰარდინი, რობ ლაბელი, უეინ დუვალი, ბლუ მანკუმა
| ეპიზოდების სია = 
| Prev         = [[ჩრდილები (საიდუმლო მასალები)|ჩრდილები]]
| Next         = [[ყინული (საიდუმლო მასალები)|ყინული]]
}}

'''მოჩვენება კომპიუტერში''' (Ghost in the Machine) — ამერიკული ზებუნებრივი და სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის სერიალ ''[[საიდუმლო მასალები]]ს'' პირველი სეზონის მეშვიდე ეპიზოდი, რომელიც ეთერში გავიდა 1993 წლის 29 ოქტომბერს.

== სიუჟეტი ==

{{სიუჟეტი}}

აგენტი ჯერი ლამანა, რომელიც უწინ თანამშრომლობდა მალდერთან, სთხოვს მას ბენჯამინ დრეიკის, ერთ-ერთი კომპანიის დირექტორის მკვლელობის გამოძიებას. საბოლოოდ აღმოჩნდება, რომ მრავალ პრობლემას ქმნის კომპიუტერის ხელოვნური ინტელექტი, რომელიც ადამიანებს აღარ ემორჩილება. საბოლოოდ მას აჩერებენ შეყვანილი კომპიუტერული ვირუსით.

==რესურსები ინტერნეტში==

*{{imdb episode|0751131|Ghost in the Machine}}

{{ტელევიზია}}

[[კატეგორია:საიდუმლო მასალების ეპიზოდები (სეზონი 1)]]

[[it:Episodi di X-Files (prima stagione)#Macchina mortale]]</text>
      <sha1>ko1c4xfy399gkr07ep3e0fwprv73vvu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405532</id>
      <parentid>4405531</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:07:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.49.2.53</ip>
      </contributor>
      <comment>მცირე რედაქტირებები (რესურსებიდან ამოშლილი tv.com აღარ არსებობს, ამიტომ ყველა სტატიიდან არის ამოსაშლელი)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3058" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ეპიზოდი
| სათაური       = მოჩვენება კომპიუტერში
| სერიალი    = [[საიდუმლო მასალები]]
| სურათი        = [[ფაილი:Ghost in the Machine 1x06.jpg|210px]]
| წარწერა      = 
| სეზონი       = 1
| ეპიზოდი     = 7
| ეთერი      = 29 ოქტომბერი, 1993
| კოდი  = 01-106
| სცენარი      = გლენ მორგანი, ჯეიმზ ვონგი
| რეჟისორი    = მაიკლ ლენჯი
| მუსიკა      = [[მარკ სნოუ]]
| ოპერატორი = 
| მოწვეული მსახიობები       = ჯერი ჰარდინი, რობ ლაბელი, უეინ დუვალი, ბლუ მანკუმა
| ეპიზოდების სია = 
| Prev         = [[ჩრდილები (საიდუმლო მასალები)|ჩრდილები]]
| Next         = [[ყინული (საიდუმლო მასალები)|ყინული]]
}}
„'''მოჩვენება კომპიუტერში'''“ ({{lang-en|Ghost in the Machine}}) — ამერიკული ზებუნებრივი და სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის სერიალ ''[[საიდუმლო მასალები]]ს'' პირველი სეზონის მეშვიდე ეპიზოდი, რომელიც ეთერში გავიდა [[1993]] წლის [[29 ოქტომბერს|29 ოქტომბერი]].

== სიუჟეტი ==
{{სიუჟეტი}}

აგენტი ჯერი ლამანა, რომელიც უწინ თანამშრომლობდა მალდერთან, სთხოვს მას ბენჯამინ დრეიკის, ერთ-ერთი კომპანიის დირექტორის მკვლელობის გამოძიებას. საბოლოოდ აღმოჩნდება, რომ მრავალ პრობლემას ქმნის კომპიუტერის ხელოვნური ინტელექტი, რომელიც ადამიანებს აღარ ემორჩილება. საბოლოოდ მას აჩერებენ შეყვანილი კომპიუტერული ვირუსით.

==რესურსები ინტერნეტში==

*{{imdb episode|0751131|Ghost in the Machine}}

{{ტელევიზია}}

[[კატეგორია:საიდუმლო მასალების ეპიზოდები (სეზონი 1)]]

[[it:Episodi di X-Files (prima stagione)#Macchina mortale]]</text>
      <sha1>oglry03qn36p68mak1n7l38ezsafagd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რიგის სამშვიდობო ხელშეკრულება</title>
    <ns>0</ns>
    <id>148881</id>
    <revision>
      <id>4405507</id>
      <parentid>4355296</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T06:02:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>149.3.82.29</ip>
      </contributor>
      <comment>ხელშეკრულებით რუსეთმა დათმო დასავლეთ უკრაინისა და დასავლეთ ბელორუსიის ტერიტორიები. შინაარსობრივი შეცდომაა</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3059" xml:space="preserve">[[სურათი:Rzeczpospolita 1937.svg|thumb|right|250px|ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპა, რიგის სამშვიდობო ხელშეკრულების შემდეგ]]

'''რიგის სამშვიდობო ხელშეკრულება''' ({{lang-pl|Traktat Ryski}}) გაფორმდა [[1921]] წლის [[18 მარტი|18 მარტს]] [[რიგა]]ში, [[პოლონეთის მეორე რესპუბლიკა|პოლონეთსა]], [[რუსეთის საბჭოთა ფედერაციული სოციალისტური რესპუბლიკა|საბჭოთა რუსეთს]], და [[უკრაინის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საბჭოთა უკრაინას]] შორის. ამ ხელშეკრულებამ დაასრულა [[პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომი]], რომელშიც პოლონეთმა გაიმარჯვა.

ხელშეკრულებით რუსეთმა დათმო დასავლეთ უკრაინისა და დასავლეთ ბელორუსიის ტერიტორიები. დადგენილი [[პოლონეთი|პოლონეთ]] [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა]] საზღვარმა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომამდე]] იარსება. საზღვრები შეიცვალა მოგვიანებით, [[იალტის კონფერენცია|იალტისა]] და  [[პოტსდამის კონფერენცია|პოსტდამის]] კონფერენციებზე.

== რესურსები ინტერნეტში==
* [http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/skarb,Traktat_pokojowy_polsko-sowiecki_w_Rydze_z_dnia_18_III_1921_roku,gid,116264,cid,1128.htm?sh=1 ხელშეკრულების პოლონური ვერსიის ასლი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110928215919/http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/skarb,Traktat_pokojowy_polsko-sowiecki_w_Rydze_z_dnia_18_III_1921_roku,gid,116264,cid,1128.htm?sh=1 |date=2011-09-28 }}

[[კატეგორია:რიგის სამშვიდობო ხელშეკრულება]]
[[კატეგორია:პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომი]]
[[კატეგორია:უკრაინის ისტორია]]
[[კატეგორია:ბელარუსის ისტორია]]
[[კატეგორია:პოლონეთის ისტორია]]</text>
      <sha1>earnsppaf6dcznl76dntwt9y5kb16ru</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლეონარდ ესაკია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158325</id>
    <revision>
      <id>4405431</id>
      <parentid>4394227</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:03:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10694" xml:space="preserve">{{მმ*|ესაკია}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| ფერი =  
| სახელი = ლეონარდ (ლეო) ესაკია
| ფოტო = Leo Esakia.jpg
| ფოტოს სიგანე = 140პქ
| წარწერა =
| დაბსახელი = ლეონარდ (ლეო) ესაკია
| დაბთარიღი  =   {{დაბადების თარიღი|1899|02|27}}  
| დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდთარიღი =  {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1969|06|27|1899|02|27}} 
| გარდადგილი = 
| საქმიანობა = [[რეჟისორი]], [[სცენარისტი]], [[მსახიობი]]
| სხვა სახელები= 
| აქტიურობის წლები = 
| მეუღლეები= 
| მამა = 
| საცხოვრებელი ადგილი= 
| საიტი= 
| გამორჩეული როლები = 
| აკადემიის ჯილდოები= 
| ემმის ჯილდოები= 
| სხვა ჯილდოები=   
| BAFTA ჯილდოები
| ოქროს გლობუსის ჯილდოები
| ტონის ჯილდოები
}}

'''ლეონარდ (ლეო) დიმიტრის ძე ესაკია''' (დ. [[27 თებერვალი]] [[1899]], [[ქუთაისი]] — გ. [[27 ივნისი]], [[1969]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[მსახიობი]] და [[რეჟისორი|კინორეჟისორი]], [[საქართველოს სახალხო არტისტი]] ([[1966]]).

[[1916]] წელს გაიწვიეს ჯარში. ომის დამთავრების შემდეგ თანამშრომლობდა ქართულ ჟურნალ გაზეთებში, აქვეყნებდა ლექსებს, კრიტიკულ წერილებს, რეცენზიებს. [[1927]] წლიდან მუშაობა დაიწყო ქართულ კინოში სცენარისტად, ამავე წლიდან მოღვაწეობდა კინოსტუდიაში [[სახკინმრეწვი]]. [[1929]] წლიდან რეჟისორია. ნოვატორული ფილმებით — „[[ჰოლტზე]]“ ([[1928]]) და „[[ამერიკანკა]]“ ([[1930]]) ერთგვარი პროტესტი გამოხატა ეთნოგრაფიულ-ორიენტალისტური კინემატოგრაფიის მიმართ, იღვწოდა რეალისტური მხატვრული მეთოდის გასამტკიცებლად. [[1932]] წელს დადგა პირველი ქართული მხატვრული ხმოვანი ფილმი „[[შაქირი]]“.

[[1941]]–[[1955]] წლებში იყო [[საქართველოს სსრ]]-ის კინემატოგრაფიის მინისტრის მოადგილე და [[თბილისის კინოსტუდია|თბილისის კინოსტუდიის]] გენერალური დირექტორი.

დაკრძალულია [[პანთეონი (დიდუბე)|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]].

== ფილმოგრაფია ==
===დამდგმელი რეჟისორია ფილმებისა===
* [[1928]]: „[[ჰოლტზე]]“
* [[1930]]: „[[ამერიკანკა]]“
* [[1932]]: „[[შაქირი (როტე ფანე)]]“
* [[1937]]: „[[ფრთოსანი მღებავი]]“
* [[1941]]: „[[ქალიშვილი გაღმიდან]]“
* [[1956]]: „[[ბაში-აჩუკი (ფილმი)|ბაში-აჩუკი]]“
* [[1959]]: „[[ნინო (ფილმი)|ნინო]]“
* [[1961]]: „[[გლახის ნაამბობი (ფილმი)|გლახის ნაამბობი]]“
* [[1967]]: „[[აბესალომ და ეთერი (ფილმი)|აბესალომ და ეთერი]]“

===სცენარის ავტორია ფილმების===
* [[1928]]: „[[ჰოლტზე]]“
* [[1937]]: „[[ფრთოსანი მღებავი]]“
* [[1941]]: „[[ქალიშვილი გაღმიდან]]“
* [[1956]]: „[[ბაში-აჩუკი (ფილმი)|ბაში-აჩუკი]]“
* [[1961]]: „[[გლახის ნაამბობი (ფილმი)|გლახის ნაამბობი]]“
* [[1967]]: „[[აბესალომ და ეთერი (ფილმი)|აბესალომ და ეთერი]]“
===გადაღებულია ფილმებში===
*[[1923]]: „[[მამის მკვლელი]]“ (გირგოლა–იასაული) რეჟ. [[ამო ბეკ-ნაზაროვი]]
*[[1926]]: „[[სამანიშვილის დედინაცვალი (1926 წლის ფილმი)|სამანიშვილის დედინაცვალი]]“ (პლატონ სამანიშვილი) რეჟისორები [[კოტე მარჯანიშვილი]], [[ზაქარია ბერიშვილი]]
*[[1928]]: „ქალი ბაზრობიდან“ (ედვინი — ადამსის შვილი მეორე ცოლისგან) რეჟ. [[გიორგი მაკაროვი]]
*[[1943]]: „[[გიორგი სააკაძე (ფილმი)|გიორგი სააკაძე]]“  (შაჰ-აბასი) რეჟ. [[მიხეილ ჭიაურელი]]
*[[1955]]: „[[მაგდანას ლურჯა]]“ (მამასახლისი) რეჟისორები [[თენგიზ აბულაძე]], [[რეზო ჩხეიძე|რევაზ (რეზო) ჩხეიძე]]
*[[1957]]: „მე ვიტყვი სიმართლეს“ (მელიტონი) რეჟ. [[ლევან ხოტივარი]]
*[[1958]]: „მაიაკოივსკი იწყებოდა ასე…“ (ალიხანოვ-ავარსკი) რეჟ. [[კონსტანტინე პიპინაშვილი]]
*1958: „[[ფატიმა (ფილმი)|ფატიმა]]“ (ზაურბეკი) რეჟ. [[სიკო დოლიძე]]
*[[1959]]: „[[დღე უკანასკნელი, დღე პირველი]]“ (პროფესორი) რეჟ. სიკო დოლიძე
*[[1960]]: „ამბავი ერთი ქალიშვილისა“ (მიხა) რეჟ. მიხეილ ჭიაურელი
*[[1961]]: „[[უდიპლომო სასიძო]]“ (პარმენი) რეჟ. ლევან ხოტივარი
*[[1968]]: „[[ტარიელ გოლუა (ფილმი)|ტარიელ გოლუა]]“ (დავითი) რეჟ. ლევან ხოტივარი
*[[1970]]: „[[დიდოსტატის მარჯვენა (ფილმი)|დიდოსტატის მარჯვენა]]“ (ფარსმან სპარსი) რეჟისორები [[ვახტანგ ტაბლიაშვილი]], [[დევი აბაშიძე]]
*[[1973]]: „[[მთვარის მოტაცება (ფილმი)|მთვარის მოტაცება]]“ (ტარიელ შერვაშიძე) რეჟ. [[თამაზ მელიავა]] 
*[[1975]]: „საქმე გადაეცემა სასამართლოს“ (გორდეზიანი) რეჟ. [[ვალერიან კვაჭაძე]]
*[[1978]]: [[დათა თუთაშხია (ფილმი)|დათა თუთაშხია]] (მიქაელი) რეჟისორები [[გიგა ლორთქიფანიძე|გრიგოლ (გიგა) ლორთქიფანიძე]], [[გიზო გაბესკირია|გურამ (გიზო) გაბესკირია]]

==ლიტერატურა==
* ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 138, თბ., 1994

== რესურსები ინტერნეტში ==
*{{nplg ბიოგრაფია|00001480}} 
*{{geocinema პიროვნება|5687}}    
* {{imdb name|id=0260058|name=ლეო ესაკია}}
* {{ru icon}} [http://www.kino-teatr.ru/kino/director/sov/33673/bio/ ლეო ესაკიას პროფილი საიტზე kino-teatr.ru]

{{DEFAULTSORT:ესაკია, ლეონარდ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1899]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივნისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1969]]
[[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]]
[[კატეგორია:ქართველი სცენარისტები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]</text>
      <sha1>jhz198s0lgoq41lvypbgdmjka0xe7gc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მპუმალანგა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>171405</id>
    <revision>
      <id>4405350</id>
      <parentid>4228669</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:35:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14075" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული|
|მშობლიური სახელი = {{lang-en|Mpumalanga}}
|ქართული სახელი = მპუმალანგა
|დროშა = Flag of Mpumalanga Province.svg
|გერბი = 
|ქვეყანა = სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა
|ჰიმნი = 
|სტატუსი = პროვინცია
|შედის = 
|მოიცავს = 3 ოლქს
|დედაქალაქი = [[მბომბელა]]
|მსხვილი ქალაქი = მბომბელა
|მსხვილი ქალაქები = 
|თარიღი = [[27 აპრილი]], [[1994]]
|მეთაური = 
|მეთაური 2 = 
|მშპ = 
|მშპ წელი = 
|მშპ ადგილი = 
|მშპ ესმ = 
|ენა = 
|ენები = 
|მოსახლეობა = 4 039 939
|აღწერის წელი = 2011
|ადგილი მოსახლეობით = 7
|ეროვნული შემადგენლობა = 
|სიმჭიდროვე = 52,81
|აღმსარებლობა = 
|ფართობი = 76 495
|ადგილი ფართობით = 8
|ფართობის პროცენტი = 
|მაქსიმალური სიმაღლე = 2331
|საშუალო სიმაღლე = 
|მინიმალური სიმაღლე = 
|განედი = 
|გრძედი = 
|რუკა = Map of South Africa with Mpumalanga highlighted.svg
|დროის სარტყელი = [[UTC+2]]
|აბრევიატურა = 
|ISO = ZA-MP
|FIPS = 
|სატელეფონო კოდი = 
|საფოსტო ინდექსები = 
|ინტერნეტ-დომენი = 
|საავტომობილო სანომრე ნიშნები = 
|საიტი = http://www.mpumalanga.gov.za/
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|პარამეტრი1 = 
|შენიშვნა = 
}}

'''მპუმალანგა''' ({{lang-en|Mpumalanga}}) — [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის]] [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები|9 პროვინციიდან]] ერთ-ერთი. 2011 წლის აღწერით მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 4 039 939 ადამიანს, რითაც იგი მეშვიდეა [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის]] პროვინციებში, ხოლო მისი ფართობია – 76 495 კმ². პროვინციას აღმოსავლეთით ესაზღვრება ორი სახელმწიფო [[ესვატინი]] და [[მოზამბიკი]].

1995 წლის 24 აგვისტომდე ერქვა '''აღმოსავლეთი ტრანსვაალი'''. 1994 წლამდე შედიოდა [[ტრანსვაალი]]ს პროვინციის შემადგენლობაში. პროვინციის დასახელება [[ზულუ]]ს ენიდან თარგმანში ნიშნავს „ადგილს, საიდანაც ამოდის მზე“.

== გეოგრაფია ==
მპუმალანგის პროვინცია მდებარეობს სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის ჩრდილო-აღმოსავლეთით. ესაზღვრება [[მოზამბიკი|მოზამბიკს]] (აღმოსავლეთით), [[ესვატინი|ესვატინს]] (სამხრეთ-აღმოსავლეთით), ასევე სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციებს: [[ლიმპოპო (პროვინცია)|ლიმპოპოს]] (ჩრდილოეთით), [[გაუტენგი|გაუტენგს]] (დასავლეთით), [[ფრი-სტეიტი|ფრი-სტეიტს]] და [[კვაზულუ-ნატალი|კვაზულუ-ნატალს]] (სამხრეთით). ფართობი შეადგენს 76 495 კმ²-ს (მე-8 ადგილი ქვეყნის 9 პროვინციას შორის).

მპუმალანგის პროვინციის ტერიტორიაზე მდებარეობს „&lt;nowiki/&gt;[[კრუგერი (ეროვნული პარკი)|კრუგერის]]&lt;nowiki/&gt;“ [[ეროვნული პარკი]]ს ნაწილი. ქალაქ [[ბარბერტონი]]ს სიახლოვეს (ესვატინის საზღვართან) მდებარეობს [[დარტყმითი კრატერი]], დიამეტრით დაახლოებით 500 კმ, რომელიც წარმოიშვა 3,26 მილიარდი წლის წინ ([[არქეული ეონი]]), [[დედამიწა]]ზე 37—58 კმ-ის დიამეტრის [[ასტეროიდი]]ს ჩამოვარდნის შემდეგ&lt;ref&gt;[http://www.infox.ru/science/planet/2014/04/10/Gyeologi_uznali__cht.phtml Геологи узнали, что случилось с Землей после удара астероида-гиганта]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.infuture.ru/article/10892 Астероид, убивший динозавров, просто карлик в сравнение с астероидом 3-х млрд давности, говорят учёные]&lt;/ref&gt;.

== მოსახლეობა ==
[[ფაილი:Mpumalanga population density map.svg|thumb|300px|მოსახლეობის სიმჭიდროვე:
{{legend|#ffffcc|&amp;lt;1 /კმ²}}
{{legend|#ffeda0|1–3 /კმ²}}
{{legend|#fed976|3–10 /კმ²}}
{{legend|#feb24c|10–30 /კმ²}}
{{legend|#fd8d3c|30–100 /კმ²}}
{{legend|#fc4e2a|100–300 /კმ²}}
{{legend|#e31a1c|300–1000 /კმ²}}
{{legend|#bc0026|1000–3000 /კმ²}}
{{legend|#800026|&amp;gt;3000 /კმ²}}]]
[[ფაილი:Mpumalanga dominant language map.svg|thumb|300px|ენები პროვინციაში:
{{legend|#8dd3c7|[[აფრიკაანსი]]}}
{{legend|#ffffb3|[[ინგლისური ენა|ინგლისური]]}}
{{legend|#bebada|[[სამხრეთი ნდებელე (ენა)|სამხრეთი ნდებელე]]}}
{{legend|#fb8072|[[კოსა (ენა)|კოსა]]}}
{{legend|#80b1d3|[[ზულუ (ენა)|ზულუ]]}}
{{legend|#fdb462|[[ჩრდილოეთ სესოთო]]}}
{{legend|#fccde5|[[ტსვანა (ენა)|ტსვანა]]}}
{{legend|#bc80bd|[[სვატი]]}}
{{legend|#ffed6f|[[ტსონგა (ენა)|ტსონგა]]}}
{{legend|#d0d0d0|არ არსებობს უპირატესი ენა}}]]
2007 წლის მონაცემებით პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენდა 3 643 435 ადამიანს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.statssa.gov.za/publications/CS2007Basic/CS2007Basic.pdf|format=PDF|title=Community Survey 2007: Basic results|page=2|publisher=Statistics South Africa|accessdate=14 January 2011|archiveurl=https://www.webcitation.org/688NE37js?url=http://www.statssa.gov.za/publications/CS2007Basic/CS2007Basic.pdf|archivedate=2012-06-03}}&lt;/ref&gt; 2011 წლის აღწერის მონაცემებით ის შეადგენს 4 039 939 ადამიანს&lt;ref name=&quot;SouthAfrica.info&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |title=SouthAfrica.info |accessdate=2016-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161121063400/http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |archivedate=2016-11-21 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |title=Statistics South Africa |accessdate=2016-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151113203528/http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |archivedate=2015-11-13 }}&lt;/ref&gt;. მპუმალანგის პროვინციის მოსახლეობის 27,7 % ლაპარაკობს სვატის ენაზე, 24,1 % — ზულუს, 10,4 % — ტსონგას და 10,1 % — ნდებელეს ენაზე.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |title=The languages of South Africa |accessdate=2016-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110304001836/http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |archivedate=2011-03-04 }}&lt;/ref&gt; შავკანიანები შეადგენენ მპუმალანგის პროვინციის მოსახლეობის 90,7 %-ს, თეთრკანიანები — 7,5 %-ს, ფერადკანიანები — 0,9 %-ს, აზიელები —  0,7 %-ს.&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot; /&gt;

== მუნიციპალიტეტები ==
მპუმალანგას პროვინცია იყოფა [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის ოლქები|3 ოლქად]], რომლებიც თავის მხრივ იყოფიან 17 ადგილობრივ მუნიციპალიტეტებად.
{|
|- valign=top
|
*'''გერტ-სიბანდეს რაიონი'''
**ალბერტ-ლუთული
**მსუკვალიგვა
**მხონდო
**პიქსლი-კა-სემე
**ლეკვა
**დიპალესენი
**ჯოვან-მბეკი
|
*'''ნკანგალას რაიონი'''
**დელმასი
**ემალალენი
**სტივე-ცვეტი
**მაღალმთიანეთი
**თიმბისილი
**დოქტორი ჯს. მოროკა
|
*'''ელანზენის რაიონი'''
**ჰაბა-ჩუეუ
**მბომბელა
**უმჯინდი
**ნხომაზი
**ბუშბრუკბიჯი
|}

== ეკონომიკა ==
მთავარი ადგილი პროვინციის [[ეკონომიკა]]ში უკავია [[სოფლის მეურნეობა]]ს, რომლის ძირითადი კულტურებია: [[სიმინდი]], [[ხორბალი]], [[სორგო]], [[ქერი]], [[მზესუმზირა]], [[სოია]], [[არაქისი]], [[ჩაი]], [[შაქრის ლერწამი]], [[ბოსტნეული]], [[ციტრუსები]] და სხვა. ბუნებრივ საძოვრებს უკავია პროვინციის დაახლოებით 14 %. [[მეცხოველეობა|მეცხოველეობის]] ძირითადი პროდუქტებია: საქონლის ხორცი, ცხვრის ხორცი, [[მატყლი]], ფრინველები და რძის პროდუქტები. პროვინციაში მოიპოვება შემდეგი [[სასარგებლო წიაღისეული]]: [[ოქრო]], [[პლატინა]], [[სილიციუმი]], [[ქრომი]], [[სტიბიუმი]], [[კობალტი]], [[სპილენძი]], [[რკინა]], [[მანგანუმი]], [[კალა]], [[მაგნეზიტი]] და სხვა. ოქრო მპუმალანგის პროვინციის ტერიტორიაზე პირველად აღმოჩენილი იქნა 1883 წელს თანამედროვე ქალაქ ბარბერტონის რაიონში, სადაც ის დღესაც მოიპოვება.&lt;ref&gt;[http://www.exploresouthafrica.net/mpumalanga/attractions/lowveldtowns.htm «Barberton»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110928180955/http://www.exploresouthafrica.net/mpumalanga/attractions/lowveldtowns.htm |date=2011-09-28 }}, Mpumalanga South Africa, ExploreSouthAfrica.net. (URL accessed 30 April 2006)&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.mpumalanga.gov.za/ Mpumalanga Provincial Government]
* [http://www.mpumalanga.com/ Mpumalanga Tourism and Parks Agency]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{Commonscat}}
{{სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები]]</text>
      <sha1>86mo3qkp0foqyoyldavtj8dw00eaijk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ეკატერინე ზღულაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>206634</id>
    <revision>
      <id>4405468</id>
      <parentid>4403992</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:12:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12091" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ეკატერინე ზღულაძე
| სურათი= Eka MVS.jpg
| სურათის ზომა = 270პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|6|18}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველო]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველო}}&lt;br /&gt;
{{flag|UKR|name=უკრაინა}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = 
| დედა =
| მეუღლე = გეგა ფალავანდიშვილი, რაფაელ გლიუქსმანი &lt;small&gt;(2011-დღემდე)&lt;/small&gt;
| შვილები=ალექსანდრე გლიუქსმანი
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] 
| პროფესია = [[ჟურნალისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები ={{ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი}}
| პარტია = 
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[უკრაინა|უკრაინის]] შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 დეკემბერი]], [[2014]]
| თანამდებობა დატოვა = [[11 მაისი]], [[2016]]
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| პრეზიდენტი =[[პეტრო პოროშენკო]]
| მონარქი =
| კანცლერი =
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი =[[არსენ იაცენიუკი]]
| თავმჯდომარე2 =
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრის]] პირველი მოადგილე 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[2006]]
| თანამდებობა დატოვა2 =  [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი2=  
| მემკვიდრე2 = 
}}

'''ეკატერინე ზღულაძე''' (დ. [[18 ივნისი]] [[1978]], [[თბილისი]]) — ქართველი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე; უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე 2014 წლის 17 დეკემბრიდან 2016 წლის 11 მაისამდე.

==ბიოგრაფია==
ერთი წელი სწავლობდა სამართალს აშშ-ის ოკლაჰომის შტატის უნივერსიტეტში, შემდეგ სწავლა განაგრძო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე.&lt;ref name=&quot;nregion&quot; /&gt; გარკვეული დროით მუშაობდა თარჯიმნად საერთაშორისო ორგანიზაციებში. 2004-2005 წლებში მუშაობდა „ათასწლეულის გამოწვევის ფონდი - საქართველო“-ში.&lt;ref name=&quot;nregion&quot;&gt;[http://www.nregion.com/txt.php?i=51589#.VIIg0DGsXPp ეკა ზღულაძე უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილედ ინიშნება]&lt;/ref&gt;

2006-2012 წლებში იყო [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის]] პირველი მოადგილე.&lt;ref&gt;[http://ghn.ge/news-74531.html შინაგან საქმეთა მინისტრის მოვალეობას ეკატერინე ზღულაძე შეასრულებს] საინფორმაციო სააგენტო „GHN“.&lt;/ref&gt; მინისტრის — [[ბაჩანა ახალაია]]ს გადადგომის შემდეგ, რაც [[2012|2012 წლის]] [[19 სექტემბერი|19 სექტემბერს]], საპატიმროებში მსჯავრდებულების წამების ფაქტების გამოაშკარავებას უკავშირდებოდა, გახდა მინისტრის მოვალეობის დროებით შემსრულებელი [[2012]] წლის 20 სექტემბრიდან იმავე წლის 25 ოქტომრამდე.

2014 წლის 13 დეკემბერს უკრაინის პრეზიდენტ [[პეტრო პოროშენკო]]ს ბრძანების შესაბამისად მიენიჭა [[უკრაინა|უკრაინის]] მოქალაქეობა უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის პოსტზე დანიშვნის მიზნით.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=27907 Georgia’s Ex-Deputy Interior Minister Set to Take Same Post in Ukraine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141215222629/http://www.civil.ge/eng/article.php?id=27907 |date=2014-12-15 }} civil.ge {{en icon}}&lt;/ref&gt; პეტრო პოროშენკომ ზღულაძეს უკრაინის მოქალაქის პასპორტი პირადად გადასცა.&lt;ref&gt;[http://www.interpressnews.ge/ge/politika/309690-ekaterine-zghuladze-ukrainis-shs-ministris-pirvel-moadgiled-dainishna.html?ar=A ეკატერინე ზღულაძე უკრაინის შს მინისტრის პირველ მოადგილედ დაინიშნა]&lt;/ref&gt; 2014 წლის 17 დეკემბერს უკრაინის მინისტრთა კაბინეტმა საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის ყოფილი მოადგილე ეკატერინე ზღულაძე, უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველ მოადგილედ დაამტკიცა.&lt;ref&gt;[http://medianews.ge/ge/ekaterinezghuladzeukrainisshinagansaqmetaministrismoadgileddaamtkitses/93450 ეკატერინე ზღულაძე უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილედ დაამტკიცეს]&lt;/ref&gt;

საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]] განაცხადა, რომ მან უთხრა უკრაინის ხელმძღვანელობას, რომ მათი ახლო ურთიერთობები საქართველოს ექს-პრეზიდენტ [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილთან]] და მის მოკავშირეებთან, ასევე საქართველოს ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების დანიშვნა უკრაინის მთავრობაში, აზიანებს ორმხრივ ურთიერთობებს.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=28979 |title=ღარიბაშვილის თქმით, ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების დანიშვნა უკრაინის მთავრობაში ‘აზიანებს’ ურთიერთობებს |accessdate=2014-12-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305022437/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=28979 |archivedate=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt;

ეკატერინე ზღულაძის პირველი მეუღლე იყო გეგა ფალავანდიშვილი. 2011 წელს ცოლად გაჰყვა ებრაული წარმოშობის ფრანგ ჟურნალისტსა და კინორეჟისორ-დოკუმენტალისტს [[რაფაელ გლიუქსმანი|რაფაელ გლიუქსმანს]], რომელიც ცნობილი ფილოსოფოსისა და მწერლის ანდრეი გლიუქსმანის შვილია.&lt;ref&gt;[http://www.ambebi.ge/sazogadoeba/62342-eka-zghuladzis-samsakhurebrivi-da-piradi.html ეკა ზღულაძის სამსახურებრივი და პირადი...]&lt;/ref&gt; ჰყავს შვილი ალექსანდრე გლიუქსმანი.&lt;ref&gt;[https://idfi.ge/public/migrated/uploadedFiles/files/zguladze.pdf ეკატერინე ზღულაძე]&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზღულაძე, ეკატერინე}}
[[კატეგორია:ქართველი პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 18 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>bn95g8hyhlb9yylsr1zsorllxxc09f7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405469</id>
      <parentid>4405468</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:14:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12094" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ეკატერინე ზღულაძე
| სურათი= Eka MVS.jpg
| სურათის ზომა = 270პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|6|18}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველო]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველო}}&lt;br /&gt;
{{flag|UKR|name=უკრაინა}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = 
| დედა =
| მეუღლე = გეგა ფალავანდიშვილი, რაფაელ გლიუქსმანი &lt;small&gt;(2011-დღემდე)&lt;/small&gt;
| შვილები=ალექსანდრე გლიუქსმანი
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] 
| პროფესია = [[ჟურნალისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები ={{ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი}}
| პარტია = 
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[უკრაინა|უკრაინის]] შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 დეკემბერი]], [[2014]]
| თანამდებობა დატოვა = [[11 მაისი]], [[2016]]
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| პრეზიდენტი =[[პეტრო პოროშენკო]]
| მონარქი =
| კანცლერი =
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი =[[არსენი იაცენიუკი]]
| თავმჯდომარე2 =
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრის]] პირველი მოადგილე 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[2006]]
| თანამდებობა დატოვა2 =  [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი2=  
| მემკვიდრე2 = 
}}

'''ეკატერინე ზღულაძე''' (დ. [[18 ივნისი]] [[1978]], [[თბილისი]]) — ქართველი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე; უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე 2014 წლის 17 დეკემბრიდან 2016 წლის 11 მაისამდე.

==ბიოგრაფია==
ერთი წელი სწავლობდა სამართალს აშშ-ის ოკლაჰომის შტატის უნივერსიტეტში, შემდეგ სწავლა განაგრძო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე.&lt;ref name=&quot;nregion&quot; /&gt; გარკვეული დროით მუშაობდა თარჯიმნად საერთაშორისო ორგანიზაციებში. 2004-2005 წლებში მუშაობდა „ათასწლეულის გამოწვევის ფონდი - საქართველო“-ში.&lt;ref name=&quot;nregion&quot;&gt;[http://www.nregion.com/txt.php?i=51589#.VIIg0DGsXPp ეკა ზღულაძე უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილედ ინიშნება]&lt;/ref&gt;

2006-2012 წლებში იყო [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის]] პირველი მოადგილე.&lt;ref&gt;[http://ghn.ge/news-74531.html შინაგან საქმეთა მინისტრის მოვალეობას ეკატერინე ზღულაძე შეასრულებს] საინფორმაციო სააგენტო „GHN“.&lt;/ref&gt; მინისტრის — [[ბაჩანა ახალაია]]ს გადადგომის შემდეგ, რაც [[2012|2012 წლის]] [[19 სექტემბერი|19 სექტემბერს]], საპატიმროებში მსჯავრდებულების წამების ფაქტების გამოაშკარავებას უკავშირდებოდა, გახდა მინისტრის მოვალეობის დროებით შემსრულებელი [[2012]] წლის 20 სექტემბრიდან იმავე წლის 25 ოქტომრამდე.

2014 წლის 13 დეკემბერს უკრაინის პრეზიდენტ [[პეტრო პოროშენკო]]ს ბრძანების შესაბამისად მიენიჭა [[უკრაინა|უკრაინის]] მოქალაქეობა უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის პოსტზე დანიშვნის მიზნით.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=27907 Georgia’s Ex-Deputy Interior Minister Set to Take Same Post in Ukraine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141215222629/http://www.civil.ge/eng/article.php?id=27907 |date=2014-12-15 }} civil.ge {{en icon}}&lt;/ref&gt; პეტრო პოროშენკომ ზღულაძეს უკრაინის მოქალაქის პასპორტი პირადად გადასცა.&lt;ref&gt;[http://www.interpressnews.ge/ge/politika/309690-ekaterine-zghuladze-ukrainis-shs-ministris-pirvel-moadgiled-dainishna.html?ar=A ეკატერინე ზღულაძე უკრაინის შს მინისტრის პირველ მოადგილედ დაინიშნა]&lt;/ref&gt; 2014 წლის 17 დეკემბერს უკრაინის მინისტრთა კაბინეტმა საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის ყოფილი მოადგილე ეკატერინე ზღულაძე, უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველ მოადგილედ დაამტკიცა.&lt;ref&gt;[http://medianews.ge/ge/ekaterinezghuladzeukrainisshinagansaqmetaministrismoadgileddaamtkitses/93450 ეკატერინე ზღულაძე უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილედ დაამტკიცეს]&lt;/ref&gt;

საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]] განაცხადა, რომ მან უთხრა უკრაინის ხელმძღვანელობას, რომ მათი ახლო ურთიერთობები საქართველოს ექს-პრეზიდენტ [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილთან]] და მის მოკავშირეებთან, ასევე საქართველოს ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების დანიშვნა უკრაინის მთავრობაში, აზიანებს ორმხრივ ურთიერთობებს.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=28979 |title=ღარიბაშვილის თქმით, ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების დანიშვნა უკრაინის მთავრობაში ‘აზიანებს’ ურთიერთობებს |accessdate=2014-12-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305022437/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=28979 |archivedate=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt;

ეკატერინე ზღულაძის პირველი მეუღლე იყო გეგა ფალავანდიშვილი. 2011 წელს ცოლად გაჰყვა ებრაული წარმოშობის ფრანგ ჟურნალისტსა და კინორეჟისორ-დოკუმენტალისტს [[რაფაელ გლიუქსმანი|რაფაელ გლიუქსმანს]], რომელიც ცნობილი ფილოსოფოსისა და მწერლის ანდრეი გლიუქსმანის შვილია.&lt;ref&gt;[http://www.ambebi.ge/sazogadoeba/62342-eka-zghuladzis-samsakhurebrivi-da-piradi.html ეკა ზღულაძის სამსახურებრივი და პირადი...]&lt;/ref&gt; ჰყავს შვილი ალექსანდრე გლიუქსმანი.&lt;ref&gt;[https://idfi.ge/public/migrated/uploadedFiles/files/zguladze.pdf ეკატერინე ზღულაძე]&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზღულაძე, ეკატერინე}}
[[კატეგორია:ქართველი პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 18 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>flngwkw6nxg44y7o1ia065sxp986y5z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ალექსანდრე ჭიკაიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>255548</id>
    <revision>
      <id>4405471</id>
      <parentid>4403994</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:16:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9886" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ალექსანდრე ჭიკაიძე
| ცოლი= 
| სურათი= ალექსანდრე ჭიკაიძე.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= ალექსანდრე ჭიკაიძე საკუთარ კაბინეტში
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1985|6|6|df=y}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს საბჭოთა რესპუბლიკა]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე =
| შვილები = 2
| მამაკაცი = 
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[დიპლომატი]]
| საქმიანობა = 
| რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| პარტია = 
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ნოემბერი]], [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა = [[23 იანვარი]], [[2015]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ვახტანგ გომელაური]]
| რიგი2 =
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2 = 
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 = 
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|წოდება=[[პოლკოვნიკი]]}}
'''ალექსანდრე ჭიკაიძე''' (დ. [[6 ივნისი]], [[1985]], [[თბილისი]]) — [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] [[2013|2013 წლის]] 20 ნოემბრიდან [[2015]] წლის 23 იანვრამდე. პოლიციის პოლკოვნიკი.&lt;ref name=&quot;policege&quot;&gt;[http://police.ge/ge/ministry/the-minister-and-his-deputies/aleksandre-tchikaidze საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური საიტი]&lt;/ref&gt;

[[2007]] წელს დაასრულა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის ფაკულტეტი დიპლომატიის სპეციალობით. [[2008]]-[[2009]] წლებში მუშაობდა თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის და ვაკე-საბურთალოს რაიონის სხვადასხვა განყოფილებაში. [[2009]] წელს დაინიშნა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს დეტექტივის თანაშემწე-გამომძიებელად.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

[[2010]]-[[2011]] წლებში დაწინაურდა და გახდა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს დეტექტივ-გამომძიებელი. [[2011]]-[[2012]] წლებში მუშაობა განაგრძო შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს პოლიციის განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე. 2012-[[2013]] წლებში მსახურობდა შსს-ს კახეთის სამხარეო მთავარი სამმართველოს უფროსი. [[2013]] წლის მარტიდან ნოემბრამდე იკავებდა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს უფროსის თანამდებობას.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

[[2013]] წლის 20 ნოემბერს, მას შემდეგ რაც [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]] [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრის]] პოსტზე გადაინაცვლა, ალექსანდრე ჭიკაიძე შინაგან საქმეთა მინისტრად იქნა დამტკიცებული.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=27584 ახალმა პრემიერ-მინისტრმა პარლამენტის ნდობა მიიღო]. „Civil.ge“ 20 ნოე.'13&lt;/ref&gt; თანამდებობა [[2015]] წლის 23 იანვარს დატოვა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/20150123/1001/1001.html?id=26809634 ალექსანდრე ჭიკაიძე გადადგა]. „რადიო თავისუფლება“. 23.01.2015&lt;/ref&gt;

ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. ფლობს ინგლისურ და რუსულ ენებს.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ირაკლი ღარიბაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2013 – 2015| შემდეგი=[[ვახტანგ გომელაური]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:ჭიკაიძე, ალექსანდრე }}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1985]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 ივნისი]]</text>
      <sha1>rserzkj8yk8m1yxchb4ho92i14ql454</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩვეულებრივი მელა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>262945</id>
    <revision>
      <id>4405362</id>
      <parentid>3888630</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:04:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>(ბოტი: Fox_study_6.jpg შეიცვალა Fox_at_the_British_Wildlife_Centre,_Newchapel,_Surrey_-_geograph.org.uk_-_2221750.jpg-ით)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3039" xml:space="preserve">{{ტაქსოდაფა
| სახელი = ჩვეულებრივი მელა
| სურათის ფაილი = Fox at the British Wildlife Centre, Newchapel, Surrey - geograph.org.uk - 2221750.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა =
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი =  [[ძუძუმწოვრები]] 
| რიგი =  [[მტაცებლები]] 
| ოჯახი = [[ძაღლისებრნი]] 
| გვარი =  [[მელა]]
| სახეობა = [[ჩვეულებრივი მელა]]
| ლათ = {{Btname|Vulpes vulpes|([[Linnaeus]], [[1758]])}}
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა = Distribution of Vulpes Vulpes.png
| არეალის რუკის წარწერა =
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი= LC
| ვიკისახეობები = Vulpes vulpes
| commons = Category:Vulpes vulpes
| iucn = 23062
| itis = 180604
| ncbi = 9627
}}
'''ჩვეულებრივი მელა''',&lt;ref name=&quot;bio&quot;&gt;{{BioDict|69739|red fox}}&lt;/ref&gt; ''წითური მელა''&lt;ref name=&quot;bio&quot; /&gt; ({{lang-la|Vulpes vulpes}}) — მტაცებელი ძუძუმწოვარი [[ძაღლისებრნი|ძაღლისებრთა]] ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძეა 60-90 სმ, კუდისა 40-60 სმ, წონა 6-10 კგ. მკერდი და კუდის ბოლო თეთრი აქვს. თათებზე შავი ლაქები აყრია. 

ფართოდ არის გავრცელებული. გვხვდება [[ევროპა]]ში, [[აზია]]ში, [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკასა]] და [[ჩრდილოეთ ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკაში]]. უპირატესობას ანიჭებს ღია ადგილებს. იკვებება მღრღნელებით, იშვიათად კურდღლებით, ფრინველებით, მწერებით, ლეშითა და ნარჩენებით.

== რესურსები ინტერნეტში == 
* [http://www.iucnredlist.org/details/23062/0 ჩვეულებრივი მელა] {{en}}
* [http://animals.nationalgeographic.com/animals/mammals/red-fox.html ჩვეულებრივი მელა — National Geographic] {{en}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მელა]]</text>
      <sha1>hjfl87pjka9y3zramz2jd2scgfy1vu0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნიკოლოზ სადაღაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>277564</id>
    <revision>
      <id>4405449</id>
      <parentid>4401966</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:13:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4690" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ნიკა სადაღაშვილი
|სურათი               = ნიკა სადაღაშვილი.jpg
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = ნიკოლოზ სადაღაშვილი
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1988|10|10}}
|დაბადების ადგილი         = [[გორი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 176 სმ
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  ლეგიონი გორი
|ნომერი          = 44
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2004–2015
|წელი2              = 2015 
|წელი3              = 2015–2017
|წელი4              = 2017–2021
|წელი5              = 2021
|კლუბი1              = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]
|კლუბი2              = ლიახვი ცხინვალი
|კლუბი3              = აბული ახალქალაქი
|კლუბი4              = დილა გორი
|კლუბი5              = ლეგიონი გორი
|მატჩი1               = 
|მატჩი2               = 
|გოლი1              = 
|გოლი2              = 
|გოლი4             = 
|ეროვნული წელი1      = 
|ეროვნული წელი2      = 
|ეროვნული ნაკრები1       = 
|ეროვნული ნაკრები2       =
|ეროვნული მატჩი1       = 
|ეროვნული მატჩი2       = 
|ეროვნული გოლი1      = 
|ეროვნული გოლი2      = 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ნიკოლოზ 'ნიკა' სადაღაშვილი''' (დ. [[10 ოქტომბერი]], [[1988]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი, [[გორი|გორის]] [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|„დილას“]] ყოფილი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]].

== ტიტულები ==
* [[უმაღლესი ლიგა]] მეორე ადგილი: [[უმაღლესი ლიგა 2012-2013|2012/2013]]
* [[საქართველოს თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებული: [[საქართველოს თასი 2011-2012|2011/2012]]
* [[საქართველოს სუპერთასი|საქართველოს სუპერთასის]] ფინალისტი: 2012/2013

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.transfermarkt.com/nikoloz-sadaghashvili/profil/spieler/193301 პროფილი Transfermarkt-ზე] {{en icon}}
* [http://int.soccerway.com/players/nikoloz-sadaghashvili/192239/ პროფილი Soccerway-ზე] {{en icon}}
* [http://www.footballdatabase.eu/football.joueurs.nikoloz.sadaghashvili.117865.en.html პროფილი Footballdatabase.eu-ზე] {{en icon}}
* [http://www.fcdila.ge/index.php?option=com_dila&amp;view=player&amp;id=33&amp;Itemid=632&amp;lang=ka-GE პროფილი დილას ოფიციალურ საიტზე] {{ka icon}}

{{დილა გორის შემადგენლობა}}

{{DEFAULTSORT:სადაღაშვილი, ნიკოლოზ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1988]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:გორის დილას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 ოქტომბერი]]</text>
      <sha1>eaqnydupf2v0hvu69k5c4a067l6fjr6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405450</id>
      <parentid>4405449</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:14:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4654" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ნიკა სადაღაშვილი
|სურათი               = ნიკა სადაღაშვილი.jpg
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = ნიკოლოზ სადაღაშვილი
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1988|10|10}}
|დაბადების ადგილი         = [[გორი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 176 სმ
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  
|ნომერი          = 
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2004–2015
|წელი2              = 2015 
|წელი3              = 2015–2017
|წელი4              = 2017–2021
|წელი5              = 2021
|კლუბი1              = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]
|კლუბი2              = ლიახვი ცხინვალი
|კლუბი3              = აბული ახალქალაქი
|კლუბი4              = დილა გორი
|კლუბი5              = ლეგიონი გორი
|მატჩი1               = 
|მატჩი2               = 
|გოლი1              = 
|გოლი2              = 
|გოლი4             = 
|ეროვნული წელი1      = 
|ეროვნული წელი2      = 
|ეროვნული ნაკრები1       = 
|ეროვნული ნაკრები2       =
|ეროვნული მატჩი1       = 
|ეროვნული მატჩი2       = 
|ეროვნული გოლი1      = 
|ეროვნული გოლი2      = 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ნიკოლოზ 'ნიკა' სადაღაშვილი''' (დ. [[10 ოქტომბერი]], [[1988]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი, [[გორი|გორის]] [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|„დილას“]] ყოფილი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]].

== ტიტულები ==
* [[უმაღლესი ლიგა]] მეორე ადგილი: [[უმაღლესი ლიგა 2012-2013|2012/2013]]
* [[საქართველოს თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებული: [[საქართველოს თასი 2011-2012|2011/2012]]
* [[საქართველოს სუპერთასი|საქართველოს სუპერთასის]] ფინალისტი: 2012/2013

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.transfermarkt.com/nikoloz-sadaghashvili/profil/spieler/193301 პროფილი Transfermarkt-ზე] {{en icon}}
* [http://int.soccerway.com/players/nikoloz-sadaghashvili/192239/ პროფილი Soccerway-ზე] {{en icon}}
* [http://www.footballdatabase.eu/football.joueurs.nikoloz.sadaghashvili.117865.en.html პროფილი Footballdatabase.eu-ზე] {{en icon}}
* [http://www.fcdila.ge/index.php?option=com_dila&amp;view=player&amp;id=33&amp;Itemid=632&amp;lang=ka-GE პროფილი დილას ოფიციალურ საიტზე] {{ka icon}}

{{დილა გორის შემადგენლობა}}

{{DEFAULTSORT:სადაღაშვილი, ნიკოლოზ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1988]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:გორის დილას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 ოქტომბერი]]</text>
      <sha1>qfk2eo1ldbltwadw33fbnghp53c5u4z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405451</id>
      <parentid>4405450</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:15:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */ // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4583" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ნიკა სადაღაშვილი
|სურათი               = ნიკა სადაღაშვილი.jpg
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = ნიკოლოზ სადაღაშვილი
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1988|10|10}}
|დაბადების ადგილი         = [[გორი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 176 სმ
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  
|ნომერი          = 
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2004–2015
|წელი2              = 2015 
|წელი3              = 2015–2017
|წელი4              = 2017–2021
|წელი5              = 2021
|კლუბი1              = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]
|კლუბი2              = ლიახვი ცხინვალი
|კლუბი3              = აბული ახალქალაქი
|კლუბი4              = დილა გორი
|კლუბი5              = ლეგიონი გორი
|მატჩი1               = 
|მატჩი2               = 
|გოლი1              = 
|გოლი2              = 
|გოლი4             = 
|ეროვნული წელი1      = 
|ეროვნული წელი2      = 
|ეროვნული ნაკრები1       = 
|ეროვნული ნაკრები2       =
|ეროვნული მატჩი1       = 
|ეროვნული მატჩი2       = 
|ეროვნული გოლი1      = 
|ეროვნული გოლი2      = 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ნიკოლოზ 'ნიკა' სადაღაშვილი''' (დ. [[10 ოქტომბერი]], [[1988]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი, [[გორი|გორის]] [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|„დილას“]] ყოფილი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]].

== ტიტულები ==
* [[უმაღლესი ლიგა]] მეორე ადგილი: [[უმაღლესი ლიგა 2012-2013|2012/2013]]
* [[საქართველოს თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებული: [[საქართველოს თასი 2011-2012|2011/2012]]
* [[საქართველოს სუპერთასი|საქართველოს სუპერთასის]] ფინალისტი: 2012/2013

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.transfermarkt.com/nikoloz-sadaghashvili/profil/spieler/193301 პროფილი Transfermarkt-ზე] {{en icon}}
* [http://int.soccerway.com/players/nikoloz-sadaghashvili/192239/ პროფილი Soccerway-ზე] {{en icon}}
* [http://www.footballdatabase.eu/football.joueurs.nikoloz.sadaghashvili.117865.en.html პროფილი Footballdatabase.eu-ზე] {{en icon}}
* [http://www.fcdila.ge/index.php?option=com_dila&amp;view=player&amp;id=33&amp;Itemid=632&amp;lang=ka-GE პროფილი დილას ოფიციალურ საიტზე] {{ka icon}}

{{DEFAULTSORT:სადაღაშვილი, ნიკოლოზ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1988]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:გორის დილას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 ოქტომბერი]]</text>
      <sha1>9ua1yaqe9kwij1wvkirfnb79nqxgxb7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405452</id>
      <parentid>4405451</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:15:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გორში დაბადებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4668" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ნიკა სადაღაშვილი
|სურათი               = ნიკა სადაღაშვილი.jpg
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = ნიკოლოზ სადაღაშვილი
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1988|10|10}}
|დაბადების ადგილი         = [[გორი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 176 სმ
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  
|ნომერი          = 
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2004–2015
|წელი2              = 2015 
|წელი3              = 2015–2017
|წელი4              = 2017–2021
|წელი5              = 2021
|კლუბი1              = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]
|კლუბი2              = ლიახვი ცხინვალი
|კლუბი3              = აბული ახალქალაქი
|კლუბი4              = დილა გორი
|კლუბი5              = ლეგიონი გორი
|მატჩი1               = 
|მატჩი2               = 
|გოლი1              = 
|გოლი2              = 
|გოლი4             = 
|ეროვნული წელი1      = 
|ეროვნული წელი2      = 
|ეროვნული ნაკრები1       = 
|ეროვნული ნაკრები2       =
|ეროვნული მატჩი1       = 
|ეროვნული მატჩი2       = 
|ეროვნული გოლი1      = 
|ეროვნული გოლი2      = 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ნიკოლოზ 'ნიკა' სადაღაშვილი''' (დ. [[10 ოქტომბერი]], [[1988]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი, [[გორი|გორის]] [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|„დილას“]] ყოფილი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]].

== ტიტულები ==
* [[უმაღლესი ლიგა]] მეორე ადგილი: [[უმაღლესი ლიგა 2012-2013|2012/2013]]
* [[საქართველოს თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებული: [[საქართველოს თასი 2011-2012|2011/2012]]
* [[საქართველოს სუპერთასი|საქართველოს სუპერთასის]] ფინალისტი: 2012/2013

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.transfermarkt.com/nikoloz-sadaghashvili/profil/spieler/193301 პროფილი Transfermarkt-ზე] {{en icon}}
* [http://int.soccerway.com/players/nikoloz-sadaghashvili/192239/ პროფილი Soccerway-ზე] {{en icon}}
* [http://www.footballdatabase.eu/football.joueurs.nikoloz.sadaghashvili.117865.en.html პროფილი Footballdatabase.eu-ზე] {{en icon}}
* [http://www.fcdila.ge/index.php?option=com_dila&amp;view=player&amp;id=33&amp;Itemid=632&amp;lang=ka-GE პროფილი დილას ოფიციალურ საიტზე] {{ka icon}}

{{DEFAULTSORT:სადაღაშვილი, ნიკოლოზ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1988]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:გორის დილას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>sk2zxjae1ceqa6v8z88jyoft4bh1xyb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნორ-ნორქის რაიონი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>290637</id>
    <revision>
      <id>4405356</id>
      <parentid>4312310</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:11:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>49827</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5064" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული
|მშობლიური სახელი = Նոր Նորք
|ქართული სახელი = ნორ-ნორქის რაიონი
|პანორამა = Գայի արձան.JPG
|დროშა =  
|გერბი =  
|ქვეყანა = სომხეთი
|ჰიმნი =  
|სტატუსი =
|შედის = [[ერევანი]]
|მოიცავს = 2 კვარტალს
|დედაქალაქი= 
|მსხვილი ქალაქი = 
|მსხვილი ქალაქები= 
|თარიღი = 
|მეთაური =
|მეთაურის სახელი =
|მეთაური2 = 
|მეთაური2ის სახელი =
|მშპ =
|მშპ წელი= 
|მშპ ადგილი =
|მშპ ესმ = 
|ენა =
|ენები =
|მოსახლეობა =147 500
|აღწერის წელი =2011
|ადგილი მოსახლეობით =
|ეროვნული შემადგენლობა =
|სიმჭიდროვე =
|აღმსარებლობა =
|ფართობი =14,47 
|ადგილი ფართობით =
|ფართობის პროცენტი = 
|მაქსიმალური სიმაღლე =
|საშუალო სიმაღლე = 
|მინიმალური სიმაღლე =
|განედი = 
|გრძედი = 
|რუკა= Yerevan-Districts-hy-Nor-Nork-District.svg
|დროის სარტყელი=  [[UTC+4]]
|აბრევიატურა = 
|ISO = 
|FIPS= 
|სატელეფონო კოდი = 
|საფოსტო ინდექსები = 
|ინტერნეტ-დომენი =
|საავტომობილო სანომრე ნიშნები = 
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|პარამეტრი1 = 
|შენიშვნა =
}}
'''ნორ-ნორქის რაიონი''' ({{lang-hy|Նոր Նորք}}) — [[სომხეთი]]ს დედაქალაქის, [[ერევანი|ერევნის]] თორმეტიდან ერთ-ერთი რაიონი. იგი მდებარეობს ქალაქის აღმოსავლეთ ნაწილში. [[2011]] წლის მონაცემებით ნორ-ნორქის რაიონში ცხოვრობს 147 500 ადამიანი.  

რაიონს ესაზღვრება  [[ნორკ-მარაშის რაიონი|ნორკ-მარაშის]], [[კენტრონის რაიონი|კენტრონისა]] და [[კანაკერ-ზეითუნის რაიონი|კანაკერ-ზეითუნის]] რაიონები. ასევე  [[კოტაიქის პროვინცია|კოტაიქის]] პროვინცია. 

რაიონი იყოფა 2 კვარტალად: ნორ-ნორქი და ბაღრევანდი.

==ქუჩები და პარკები ==
* დავით ბეკის ქუჩა
* თევოსიანის ქუჩა
* გიურჯიანის ქუჩა
* ვასპურაკანის პარკი

== ღირსშესანიშნაობები==
* წმინდა სარქისის ეკლესია
* ერევნის ზოოპარკი

==გალერეა ==

&lt;gallery widths=&quot;140px&quot; heights=&quot;140px&quot; perrow=&quot;3&quot; caption=&quot;ნორ-ნორქის რაიონი&quot;&gt;
File:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի, Նոր Նորք, Երեւան.JPG|წმინდა სარქისის ეკლესია, აკურთხეს 1999 წელს
File:Hayk 1.JPG|[[ჰაოსი]]ს ძეგლი
File:Tork Angegh.JPG|[[ტორკ-ანგეღი]]ს ძეგლი
&lt;/gallery&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ერევნის ადმინისტრაციული დაყოფა]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA886619DE3774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC Nor Nork district at GEOnet Names Server]{{Dead link|date=იანვარი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.armstat.am/file/doc/82.pdf Report of the results of the 2001 Armenian Census, National Statistical Service of the Republic of Armenia]

{{ერევნის ადმინისტრაციული დაყოფა}}
{{ერევნის ღირშესანიშნაობები}}

[[კატეგორია:ერევნის რაიონები]]</text>
      <sha1>4ds6ju7ot4ym6417xrbws18w4k943wo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვახტანგ გომელაური</title>
    <ns>0</ns>
    <id>293766</id>
    <revision>
      <id>4405474</id>
      <parentid>4403996</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:19:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11812" xml:space="preserve">{{მმ*|გომელაური}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ვახტანგ გომელაური
| სურათი= vakhtangogomelauri.jpg
| ფოტოს_სიგანე = 
| ტიტრი სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = [[24 დეკემბერი]], [[1975]]
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = 
| ეროვნება = 
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = ნინო კუდუხაშვილი (დ. 1973)
| შვილები= ანა (დ. 1996) და ლუკა (დ. 2003)
| განათლება =საქართველოს სახელმწიფო ფიზიკური აღზრდისა და სპორტის აკადემია
| პროფესია = 
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები = 
| პარტია = 
| საიტი= 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[8 სექტემბერი]], [[2019]]
| თანამდებობა დატოვა= 
| წინამორბედი = [[გიორგი გახარია]]
| მემკვიდრე = 
| პრეზიდენტი = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი გახარია]]&lt;br&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:SSSG_1.png|right|25px]] [[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური]]ს უფროსი
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[22 ივლისი]], [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[8 სექტემბერი]], [[2019]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br /&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი2= თანამდებობა შეიქმნა
| მემკვიდრე2   =[[გრიგოლ ლილუაშვილი]] 
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[26 იანვარი]], [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა3= [[1 აგვისტო]], [[2015]]
| წინამორბედი3 = [[ალექსანდრე ჭიკაიძე]]
| მემკვიდრე3 = [[გიორგი მღებრიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3 = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
|წოდება=[[გენერალ-ლეიტენანტი]]}}
'''ვახტანგ გომელაური''' (დ. [[24 დეკემბერი]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი. [[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური]]ს (სუს) ყოფილი უფროსი. [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრი]].

დაიბადა [[1975]] წლის 24 დეკემბერს, ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. [[1994]] წელს დაინიშნა სამთავრობო დაცვის სამსახურის სპეციალური ქვედანაყოფის საბრძოლო განყოფილების უფროსად. [[2002]] წელს მუშაობდა შსს დაცვის პოლიციაში. [[2013]] წლამდე იყო პოლიტიკოს და ბიზნესმენ [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს დაცვის უფროსი. პარალელურად, 2013-[[2014]] წლებში იყო შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილე. 2015 წლის 26 იანვარს, [[ალექსანდრე ჭიკაიძე|ალექსანდრე ჭიკაიძის]] გადადგომის შემდეგ დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრად]]&lt;ref&gt;{{Cite news |title=შინაგან საქმეთა მინისტრად ვახტანგ გომელაური დაინიშნა |publisher=''icmm.ge'' |publication-date=2015-01-26 |url=http://www.icmm.ge/ka/site/news/7871/შინაგან-საქმეთა-მინისტრად-ვახტანგ-გომელაური-დაინიშნა.htm |access-date=2021-02-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305074842/http://www.icmm.ge/ka/site/news/7871/%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90-%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%93-%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92-%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%9C%E1%83%90.htm |archivedate=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt;. [[2019]] წლის 8 სექტემბერს მეორედ დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=პარლამენტმა პრემიერ-მინისტრ გიორგი გახარიას მთავრობას ნდობა გამოუცხადა |url=http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=520&amp;info_id=73280 |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=gov.ge |language=ka}}&lt;/ref&gt;

ფლობს [[ქართული ენა|ქართულ]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] და [[რუსული ენა|რუსულ]] ენებს. ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=საპატრიარქოს არქიტექტურის ცენტრის თავმჯდომარე: ”პანორამა თბილისის” იდეა სავსებით მისაღებია |url=http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/40643/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |publisher=ნეტგაზეთი}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00014507}}
* [http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=120 ვახტანგ გომელაური] — საქართველოს მთავრობის საიტი&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20210218110814/http://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=120 --&gt;
* [https://police.ge/ge/ministry/the-minister-and-his-deputies/vakhtang-gomelauri ვახტანგ გომელაური] — საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20210218110943/https://police.ge/ge/ministry/the-minister-and-his-deputies/vakhtang-gomelauri --&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ალექსანდრე ჭიკაიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა  მინისტრი]] | წლები=2015 | შემდეგი=[[გიორგი მღებრიშვილი]] }}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=– | ტიტული=[[საქართველოს უსაფრთხოების სამსახური]]ს უფროსი | წლები=[[22 ივლისი]], [[2015]] – | შემდეგი=– }}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი გახარია]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა  მინისტრი]] | წლები=8 სექტემბერი, 2019 - დღემდე | შემდეგი= }}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}

{{DEFAULTSORT:გომელაური, ვახტანგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 24 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:გომელაურები|ვ]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>psffg2tns73y1h0pmocob0essj8wutn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მიხეილ ჯანელიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>329198</id>
    <revision>
      <id>4405459</id>
      <parentid>4403960</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:54:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12926" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = მიხეილ ჯანელიძე
| სურათი= Mikheil_Janelidze_-_May_2016_(cropped).jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1981|03|29}}
| დაბადების ადგილი =[[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}}→&lt;br/&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება =1) [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;2) რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს დიპლომატიური აკადემია&lt;br&gt;3) გრენობლის ბიზნესის უმაღლესი სკოლა&lt;br&gt;4)[[კავკასიის ბიზნესის სკოლა]]
| სამეცნიერო ხარისხი =
| წოდება =
| პროფესია =[[პოლიტიკოსი]], [[დიპლომატი]], ბიზნესმენი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები ={{ღირსების ორდენი (საქართველო)}}
| პარტია =[[ქართული ოცნება]] 
| საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|right|25px]][[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[30 დეკემბერი]], [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა= [[13 ივნისი]], [[2018]]
| პრეზიდენტი =[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =[[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[დავით ზალკალიანი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| თავმჯდომარე2 =
}}

'''მიხეილ ჯანელიძე''' (დ. [[29 მარტი]], [[1981]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი, [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]] [[2015]]-[[2018]] წლებში, საქართველოს ვიცე-პრემიერი [[2017]]-[[2018]] წლებში. მანამდე ეკავა [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების]] მინისტრის მოადგილისა და საგარეო საქმეთა სამინისტროს პირველი მოადგილის თანამდებობები.

==კარიერა==
[[2009]]-[[2015]] წლებში მიხეილ ჯანელიძე მუშაობდა სხვადასხვა მნიშვნელოვან პოზიციებზე [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროში]]. თავდაპირველად საგარეო ვაჭრობისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების დეპარტამენტის დირექტორის, ხოლო [[2011]] წლიდან ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის მოადგილის თანამდებობებზე. აღნიშნულ წლებში იყო [[ევროკავშირი|ევროკავშირთან]] ვაჭრობის შეთანხმების საკითხებზე საქართველოს მხრიდან მთავარი მომლაპარაკებელი და სხვადასხვა ქვეყანასთან ეკონომიკური თანამშრომლობის მთავრობათშორისი კომისიების თავმჯდომარე. საჯარო სამსახურში მუშაობის დაწყებამდე საქმიანობდა კერძო სექტორში საერთაშორისო ვაჭრობისა და ინვესტიციების მიმართულებით, როგორც ბიზნესის განვითარებისა და მართვის მენეჯერი და მეწარმე.

საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშვნამდე, [[2015]] წლის სექტემბრიდან მიხეილ ჯანელიძე საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის თანამდებობაზე მუშაობდა და წარმართავდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებთან]] და [[კანადა|კანადასთან]] საქართველოს ურთიერთობებს, ასევე ეკონომიკური დიპლომატიის საკითხებს. მინისტრის თანამდებობა მან [[2018]] წლის ივნისში, პრემიერ-მინისტრ [[გიორგი კვირიკაშვილი|კვირიკაშვილის]] გადადგომის შემდეგ დატოვა.&lt;ref&gt;[http://liberali.ge/articles/view/37811/mikheil-janelidze-da-dimitri-qumsishvili-akhal-ministrtakabinetshi-aghar-iqnebian მიხეილ ჯანელიძე და დიმიტრი ქუმსიშვილი ახალ მინისტრთა-კაბინეტში აღარ იქნებიან]. „ლიბერალი&quot;, 18 ივნისი 2018.&lt;/ref&gt;

ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[გერმანული ენა|გერმანულ]] ენებს.

==განათლება==
[[2002]] წელს მიხეილ ჯანელიძემ დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] საერთაშორისო ურთიერთობათა ფაკულტეტი და მიენიჭა ბაკალავრის ხარისხი. [[2003]]-[[2006]] წლებში სწავლა გააგრძელა საერთაშორისო სამართლისა და ევროპული სამართლის სპეციალობით დიპლომატიურ აკადემიაში, რუსეთის ფედერაციაში. [[2011]] წელს [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] გრენობლის ბიზნესის უმაღლესი სკოლის მიერ მიენიჭა ბიზნესის ადმინისტრირების მაგისტრის ხარისხი, ხოლო [[კავკასიის ბიზნესის სკოლა|კავკასიის ბიზნესის სკოლის]] მიერ - მმართველთათვის საერთაშორისო ბიზნესის ადმინისტრირების მაგისტრის ხარისხი. [[1996]]-[[1997]] წლებში სწავლობდა [[გერმანია|გერმანიაში]], ქ. ვადერნის ჰოხვალდის გიმნაზიაში.

==ჯილდოები==
[[2011]] წელს, საქართველოს საგარეო ვაჭრობისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის, მიხეილ ჯანელიძეს [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] მიენიჭა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx?lang=ka-GE |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2016-05-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160624164618/http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx?lang=ka-GE |archivedate=2016-06-24 }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx მიხეილ ჯანელიძე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160126182756/http://www.mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx |date=2016-01-26 }}. საგარეო საქმეთა სამინისტრო.
* [https://web.archive.org/web/20170802182627/http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=117 მიხეილ ჯანელიძე] — საქართველოს მთავრობის საიტი {{დაარქივებულის ნიშანი}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საგარეო საქმეთა მინისტრი]] | წლები=[[30 დეკემბერი]], [[2015]] - [[13 ივნისი]], [[2018]]| შემდეგი=[[დავით ზალკალიანი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:ჯანელიძე, მიხეილ}}
[[კატეგორია:საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1981]]
[[კატეგორია:დაბადებული 29 მარტი]]</text>
      <sha1>ojhzirc10yhbbty1on8vfme4sfpe8ei</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405460</id>
      <parentid>4405459</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:55:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */ // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12928" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = მიხეილ ჯანელიძე
| სურათი= Mikheil_Janelidze_-_May_2016_(cropped).jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1981|03|29}}
| დაბადების ადგილი =[[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}}→&lt;br/&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება =1) [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;2) რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს დიპლომატიური აკადემია&lt;br&gt;3) გრენობლის ბიზნესის უმაღლესი სკოლა&lt;br&gt;4)[[კავკასიის ბიზნესის სკოლა]]
| სამეცნიერო ხარისხი =
| წოდება =
| პროფესია =[[პოლიტიკოსი]], [[დიპლომატი]], ბიზნესმენი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები ={{ღირსების ორდენი (საქართველო)}}
| პარტია =[[ქართული ოცნება]] 
| საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|right|25px]][[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[30 დეკემბერი]], [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა= [[13 ივნისი]], [[2018]]
| პრეზიდენტი =[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =[[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[დავით ზალკალიანი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| თავმჯდომარე2 =
}}

'''მიხეილ ჯანელიძე''' (დ. [[29 მარტი]], [[1981]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი, [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]] [[2015]]-[[2018]] წლებში, საქართველოს ვიცე-პრემიერი [[2017]]-[[2018]] წლებში. მანამდე ეკავა [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების]] მინისტრის მოადგილისა და საგარეო საქმეთა სამინისტროს პირველი მოადგილის თანამდებობები.

==კარიერა==
[[2009]]-[[2015]] წლებში მიხეილ ჯანელიძე მუშაობდა სხვადასხვა მნიშვნელოვან პოზიციებზე [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროში]]. თავდაპირველად საგარეო ვაჭრობისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების დეპარტამენტის დირექტორის, ხოლო [[2011]] წლიდან ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის მოადგილის თანამდებობებზე. აღნიშნულ წლებში იყო [[ევროკავშირი|ევროკავშირთან]] ვაჭრობის შეთანხმების საკითხებზე საქართველოს მხრიდან მთავარი მომლაპარაკებელი და სხვადასხვა ქვეყანასთან ეკონომიკური თანამშრომლობის მთავრობათშორისი კომისიების თავმჯდომარე. საჯარო სამსახურში მუშაობის დაწყებამდე საქმიანობდა კერძო სექტორში საერთაშორისო ვაჭრობისა და ინვესტიციების მიმართულებით, როგორც ბიზნესის განვითარებისა და მართვის მენეჯერი და მეწარმე.

საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშვნამდე, [[2015]] წლის სექტემბრიდან მიხეილ ჯანელიძე საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის თანამდებობაზე მუშაობდა და წარმართავდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებთან]] და [[კანადა|კანადასთან]] საქართველოს ურთიერთობებს, ასევე ეკონომიკური დიპლომატიის საკითხებს. მინისტრის თანამდებობა მან [[2018]] წლის ივნისში, პრემიერ-მინისტრ [[გიორგი კვირიკაშვილი|კვირიკაშვილის]] გადადგომის შემდეგ დატოვა.&lt;ref&gt;[http://liberali.ge/articles/view/37811/mikheil-janelidze-da-dimitri-qumsishvili-akhal-ministrtakabinetshi-aghar-iqnebian მიხეილ ჯანელიძე და დიმიტრი ქუმსიშვილი ახალ მინისტრთა-კაბინეტში აღარ იქნებიან]. „ლიბერალი&quot;, 18 ივნისი 2018.&lt;/ref&gt;

ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[გერმანული ენა|გერმანულ]] ენებს.

==განათლება==
[[2002]] წელს მიხეილ ჯანელიძემ დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] საერთაშორისო ურთიერთობათა ფაკულტეტი და მიენიჭა ბაკალავრის ხარისხი. [[2003]]-[[2006]] წლებში სწავლა გააგრძელა საერთაშორისო სამართლისა და ევროპული სამართლის სპეციალობით დიპლომატიურ აკადემიაში, რუსეთის ფედერაციაში. [[2011]] წელს [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] გრენობლის ბიზნესის უმაღლესი სკოლის მიერ მიენიჭა ბიზნესის ადმინისტრირების მაგისტრის ხარისხი, ხოლო [[კავკასიის ბიზნესის სკოლა|კავკასიის ბიზნესის სკოლის]] მიერ - მმართველთათვის საერთაშორისო ბიზნესის ადმინისტრირების მაგისტრის ხარისხი. [[1996]]-[[1997]] წლებში სწავლობდა [[გერმანია|გერმანიაში]], ქ. ვადერნის ჰოხვალდის გიმნაზიაში.

==ჯილდოები==
[[2011]] წელს, საქართველოს საგარეო ვაჭრობისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის, მიხეილ ჯანელიძეს [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] მიენიჭა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx?lang=ka-GE |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2016-05-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160624164618/http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx?lang=ka-GE |archivedate=2016-06-24 }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx მიხეილ ჯანელიძე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160126182756/http://www.mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx |date=2016-01-26 }}. საგარეო საქმეთა სამინისტრო.
* [https://web.archive.org/web/20170802182627/http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=117 მიხეილ ჯანელიძე] — საქართველოს მთავრობის საიტი {{დაარქივებულის ნიშანი}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საგარეო საქმეთა მინისტრი]] | წლები=[[30 დეკემბერი]], [[2015]] – [[13 ივნისი]], [[2018]]| შემდეგი=[[დავით ზალკალიანი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:ჯანელიძე, მიხეილ}}
[[კატეგორია:საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1981]]
[[კატეგორია:დაბადებული 29 მარტი]]</text>
      <sha1>tuvet93z3zxwi4ztbutq5itmg4hitqv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405461</id>
      <parentid>4405460</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:57:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */ // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12899" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = მიხეილ ჯანელიძე
| სურათი= Mikheil_Janelidze_-_May_2016_(cropped).jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1981|03|29}}
| დაბადების ადგილი =[[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}}→&lt;br/&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება =1) [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;2) რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს დიპლომატიური აკადემია&lt;br&gt;3) გრენობლის ბიზნესის უმაღლესი სკოლა&lt;br&gt;4)[[კავკასიის ბიზნესის სკოლა]]
| სამეცნიერო ხარისხი =
| წოდება =
| პროფესია =[[პოლიტიკოსი]], [[დიპლომატი]], ბიზნესმენი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები ={{ღირსების ორდენი (საქართველო)}}
| პარტია =[[ქართული ოცნება]] 
| საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|right|25px]][[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[30 დეკემბერი]], [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა= [[13 ივნისი]], [[2018]]
| პრეზიდენტი =[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =[[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[დავით ზალკალიანი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| თავმჯდომარე2 =
}}

'''მიხეილ ჯანელიძე''' (დ. [[29 მარტი]], [[1981]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი, [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]] [[2015]]-[[2018]] წლებში, საქართველოს ვიცე-პრემიერი [[2017]]-[[2018]] წლებში. მანამდე ეკავა [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების]] მინისტრის მოადგილისა და საგარეო საქმეთა სამინისტროს პირველი მოადგილის თანამდებობები.

==კარიერა==
[[2009]]-[[2015]] წლებში მიხეილ ჯანელიძე მუშაობდა სხვადასხვა მნიშვნელოვან პოზიციებზე [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროში]]. თავდაპირველად საგარეო ვაჭრობისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების დეპარტამენტის დირექტორის, ხოლო [[2011]] წლიდან ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის მოადგილის თანამდებობებზე. აღნიშნულ წლებში იყო [[ევროკავშირი|ევროკავშირთან]] ვაჭრობის შეთანხმების საკითხებზე საქართველოს მხრიდან მთავარი მომლაპარაკებელი და სხვადასხვა ქვეყანასთან ეკონომიკური თანამშრომლობის მთავრობათშორისი კომისიების თავმჯდომარე. საჯარო სამსახურში მუშაობის დაწყებამდე საქმიანობდა კერძო სექტორში საერთაშორისო ვაჭრობისა და ინვესტიციების მიმართულებით, როგორც ბიზნესის განვითარებისა და მართვის მენეჯერი და მეწარმე.

საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშვნამდე, [[2015]] წლის სექტემბრიდან მიხეილ ჯანელიძე საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის თანამდებობაზე მუშაობდა და წარმართავდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებთან]] და [[კანადა|კანადასთან]] საქართველოს ურთიერთობებს, ასევე ეკონომიკური დიპლომატიის საკითხებს. მინისტრის თანამდებობა მან [[2018]] წლის ივნისში, პრემიერ-მინისტრ [[გიორგი კვირიკაშვილი|კვირიკაშვილის]] გადადგომის შემდეგ დატოვა.&lt;ref&gt;[http://liberali.ge/articles/view/37811/mikheil-janelidze-da-dimitri-qumsishvili-akhal-ministrtakabinetshi-aghar-iqnebian მიხეილ ჯანელიძე და დიმიტრი ქუმსიშვილი ახალ მინისტრთა-კაბინეტში აღარ იქნებიან]. „ლიბერალი&quot;, 18 ივნისი 2018.&lt;/ref&gt;

ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[გერმანული ენა|გერმანულ]] ენებს.

==განათლება==
[[2002]] წელს მიხეილ ჯანელიძემ დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] საერთაშორისო ურთიერთობათა ფაკულტეტი და მიენიჭა ბაკალავრის ხარისხი. [[2003]]-[[2006]] წლებში სწავლა გააგრძელა საერთაშორისო სამართლისა და ევროპული სამართლის სპეციალობით დიპლომატიურ აკადემიაში, რუსეთის ფედერაციაში. [[2011]] წელს [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] გრენობლის ბიზნესის უმაღლესი სკოლის მიერ მიენიჭა ბიზნესის ადმინისტრირების მაგისტრის ხარისხი, ხოლო [[კავკასიის ბიზნესის სკოლა|კავკასიის ბიზნესის სკოლის]] მიერ - მმართველთათვის საერთაშორისო ბიზნესის ადმინისტრირების მაგისტრის ხარისხი. [[1996]]-[[1997]] წლებში სწავლობდა [[გერმანია|გერმანიაში]], ქ. ვადერნის ჰოხვალდის გიმნაზიაში.

==ჯილდოები==
[[2011]] წელს, საქართველოს საგარეო ვაჭრობისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის, მიხეილ ჯანელიძეს [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] მიენიჭა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx?lang=ka-GE |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2016-05-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160624164618/http://mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx?lang=ka-GE |archivedate=2016-06-24 }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://web.archive.org/web/20160126182756/http://www.mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/Minister.aspx მიხეილ ჯანელიძე]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საგარეო საქმეთა სამინისტრო.
* [https://web.archive.org/web/20170802182627/http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=117 მიხეილ ჯანელიძე]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საგარეო საქმეთა მინისტრი]] | წლები=[[30 დეკემბერი]], [[2015]] – [[13 ივნისი]], [[2018]]| შემდეგი=[[დავით ზალკალიანი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:ჯანელიძე, მიხეილ}}
[[კატეგორია:საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1981]]
[[კატეგორია:დაბადებული 29 მარტი]]</text>
      <sha1>pbaxh4m2bii9xvlkjtqitletrjfmzuy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ფრი-სტეიტი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>343934</id>
    <revision>
      <id>4405351</id>
      <parentid>4379174</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:36:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17029" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული|
|მშობლიური სახელი = {{lang-en|Free State}}&lt;br /&gt;{{lang-af|Vrystaat}}&lt;br /&gt;{{lang-st|Foreistata}}
|ქართული სახელი = ფრი-სტეიტი
|დროშა = 
|გერბი = 
|ქვეყანა = სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა
|ჰიმნი = 
|სტატუსი = პროვინცია
|შედის = 
|მოიცავს = 1 საქალაქო და 4 სასოფლო ოლქს
|დედაქალაქი = [[ბლუმფონტეინი]]
|მსხვილი ქალაქი = 
|მსხვილი ქალაქები = 
|თარიღი = [[1994]]
|მეთაური = 
|მეთაური 2 = 
|მშპ = 
|მშპ წელი = 
|მშპ ადგილი = 
|მშპ ესმ = 
|ენა = 
|ენები = 
|მოსახლეობა = 2 745 590
|აღწერის წელი = 2011
|ადგილი მოსახლეობით = 8
|ეროვნული შემადგენლობა = 
|სიმჭიდროვე = 21,15
|აღმსარებლობა = 
|ფართობი = 129 825
|ადგილი ფართობით = 3
|ფართობის პროცენტი = 
|მაქსიმალური სიმაღლე = 3291
|საშუალო სიმაღლე = 
|მინიმალური სიმაღლე = 
|განედი = 
|გრძედი = 
|რუკა = Free State in South Africa.svg
|დროის სარტყელი = [[UTC+2]]
|აბრევიატურა = 
|ISO = ZA-FS
|FIPS = 
|სატელეფონო კოდი = 
|საფოსტო ინდექსები = 
|ინტერნეტ-დომენი = 
|საავტომობილო სანომრე ნიშნები = 
|საიტი = http://www.fs.gov.za
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|პარამეტრი1 = 
|შენიშვნა = 
}}
'''ფრი-სტეიტი''' ({{lang-en|Free State}}, {{lang-af|Vrystaat}}, {{lang-st|Foreistata}}) — [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის]] [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები|9 პროვინციიდან]] ერთ-ერთი. ტერიტორიის საზღვრები მთლიანად ემთხვევა ძველი პროვინციის — [[ორანჟის თავისუფალი სახელმწიფო]]ს საზღვრებს, ხოლო ახალი დასახელება — ძველის გავრცელებული შემოკლებული დასახელებაა. პროვინცია აწარმოებს 70 %-მდე სამხრეთაფრიკულ ხორბალს, ამას გარდა, აქ მდებარეობენ [[ოქრო]]ს და [[ალმასი|ალმასების]] მდიდარი საბადოები.

პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქალაქი [[ბლუმფონტეინი]], რომელიც ასევე სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის სასამართლო დედაქალაქია.

== გეოგრაფია ==
პროვინციის ფართობი შეადგენს 129 825 კმ²-ს. ესაზღვრება [[ლესოთო]]ს (სამხრეთ-აღმოსავლეთით), ასევე სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციებს: [[კვაზულუ-ნატალი|კვაზულუ-ნატალს]] (აღმოსავლეთით), [[აღმოსავლეთი კაპლანდი|აღმოსავლეთ კაპლანდს]] (სამხრეთით), [[ჩრდილოეთი კაპლანდი|ჩრდილოეთ კაპლანდს]] (დასავლეთით), [[ჩრდილო-დასავლეთი (სარ)|ჩრდილო-დასავლეთ პროვინციას]] (ჩრდილოეთით), [[გაუტენგი|გაუტენგს]] და [[მპუმალანგა]]ს (ჩრდილო-აღმოსავლეთით). არ აქვს ზღვაზე გასასვლელი. [[კლიმატი]] ხასიათდება, როგორც კონტინენტალური თბილი ან ცხელი ზაფხულით და გრილი ან ცივი ზამთრით. თითქმის ყველა ნალექი მოდის ზაფხულის თვეებში, მათი რაოდენობა იზრდება აღმოსავლეთისკენ.

პროვინციის ყველაზე უფრო დიდი ქალაქებია: [[ბლუმფონტეინი]], [[ბეთლემი (სარ)|ბეთლემი]], [[სასოლბურგი]], [[კრუნსტადი]], [[ველქომი (ქალაქი)|ველქომი]].

== მოსახლეობა ==
[[ფაილი:Free State population density map.svg|thumb|300px|მოსახლეობის სიმჭიდროვე:
{{legend|#ffffcc|&amp;lt;1 /კმ²}}
{{legend|#ffeda0|1–3 /კმ²}}
{{legend|#fed976|3–10 /კმ²}}
{{legend|#feb24c|10–30 /კმ²}}
{{legend|#fd8d3c|30–100 /კმ²}}
{{legend|#fc4e2a|100–300 /კმ²}}
{{legend|#e31a1c|300–1000 /კმ²}}
{{legend|#bc0026|1000–3000 /კმ²}}
{{legend|#800026|&amp;gt;3000 /კმ²}}]]
[[ფაილი:Free State dominant language map.svg|thumb|300px|ენები პროვინციაში:
{{legend|#8dd3c7|[[აფრიკაანსი]]}}
{{legend|#ffffb3|[[ინგლისური ენა|ინგლისური]]}}
{{legend|#fb8072|[[კოსა (ენა)|კოსა]]}}
{{legend|#80b1d3|[[ზულუ (ენა)|ზულუ]]}}
{{legend|#b3de69|[[სესოთო]]}}
{{legend|#fccde5|[[ტსვანა (ენა)|ტსვანა]]}}
{{legend|#d0d0d0|არ არსებობს უპირატესი ენა}}]]
2011 წლის აღწერის მონაცემებით მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 2 745 590 ადამიანს&lt;ref name=&quot;SouthAfrica.info&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |title=SouthAfrica.info |accessdate=2016-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161121063400/http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |archivedate=2016-11-21 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |title=Statistics South Africa |accessdate=2016-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151113203528/http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |archivedate=2015-11-13 }}&lt;/ref&gt;. 2011 წელს თეთრკანიანები შეადგენდნენ პროვინციის მთლიანი მოსახლეობის მხოლოდ 8,7 %,&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot; /&gt; ადრე მათი წილი გაცილებით მეტი იყო. 1880 წლისთვის თეთრკანიანები აქ შეადგენდნენ 45,7 %-ს, ხოლო 1904 წლისთვის — 36,8 %-ს.&lt;ref&gt;[http://www.1911encyclopedia.com/Orange_Free_State#Inhabitants http://www.1911encyclopedia.com/Orange_Free_State#Inhabitants]&lt;/ref&gt; შავკანიანების წილია — 87,6 %; ფერადკანიანები შეადგენენ  3,1 %-ს; აზიელები — 0,4 %-ს.&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot; /&gt;

პროვინციის დიდ ნაწილში მოსახლეობის უპირატესი მშობლიური ენაა — სესოტო (64,2 %). პროვინციის უკიდურესი აღმოსავლეთის რაიონებში გავრცელებულია ზულუს ენა (5,1 %), ხოლო უკიდურეს ჩრდილო-დასავლეთით — ტსვანა (6,8 %). აფრიკაანსი გავრცელებულია ფრი-სტეიტის პროვინციის მთელ ტერიტორიაზე თეთრკანიან და ფერადკანიან მოსახლეობას შორის (12,7 %).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |title=The languages of South Africa |accessdate=2016-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110304001836/http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |archivedate=2011-03-04 }}&lt;/ref&gt; ინგლისური ენა ბიზნესის ენაა, გამოიყენება მთავრობაში და განათლებაში. მიუხედავად ამისა, ინგლისური ენის გავრცელება, როგორც მოსახლეობის პირველი ენისა, შედარებით დაბალია.

== ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფა ==
პროვინცია იყოფა 1 საქალაქო და 4 სასოფლო ოლქად:
* [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის საქალაქო ოლქები|საქალაქო ოლქი]]
** [[მანგაუნგი]] (Mangaung Metropolitan Municipality)
* [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის სასოფლო ოლქები|სასოფლო ოლქები]]
** [[ლეჯველეპუცვა]] (Lejweleputswa District Municipality)
** [[ტჰაბო-მოფუცანიანა]] (Thabo Mofutsanyana District Municipality)
** [[ფეზილე-დაბი]] (Fezile Dabi District Municipality)
** [[ცჰარიეპი]] (Xhariep District Municipality)

== ეკონომიკა ==
ფრი-სტეიტის პროვინცია ქვეყნის ბეღელია, რის გამოც [[სოფლის მეურნეობა]]ს უკავია ცენტრალური ადგილი პროვინციის [[ეკონომიკა]]ში. დამუშავებული მიწის ფართობს უკავია დაახლოებით 32 000 კმ², ხოლო საძოვრებს კიდევ დაახლოებით 87 000 კმ². სოფლის მეურნეობის საფუძველს შეადგენს მარცვლეული კულტურები, ასევე განვითარებულია [[მეცხოველეობა]]. ქვეყნის [[ალუბალი|ალუბლების]] დაახლოებით 90 % მოჰყავთ ფიკსბურგის რაიონში. [[სოია]], [[სორგო]], [[მზესუმზირა]] და [[ხორბალი]] აქტიურად მოჰყავთ პროვინციის აღმოსავლეთში. პროვინციაში მოჰყავთ ქვეყნის [[კარტოფილი]]ს დაახლოებით 40 %, რომელიც აქ კულტივირებულია ამაღლებულ ზეგნებზე. [[ბოსტნეული]]ს ძირითადი კულტურაა [[სატაცური]]. ასევე განვითარებულია მეყვავილეობა.

პროვინციის წიაღისეული მდიდარია [[ოქრო]]თი და [[ალმასი|ალმასებით]]. პროვინციის სამთომომპოვებელი მრეწველობა რეგიონში ყველაზე დიდი დამსაქმებელია. პროვინციაში მდებარეობს 12 ოქროს საბადო, რომლებშიც მოიპოვება 30 %-მდე მთელი სამხრეთაფრიკული ოქრო. საბადოებში ოქროს მოპოვებასთან ერთად გავრცელებულია [[ვერცხლი]]ს მოპოვებაც. არსებობს [[ქვანახშირი]]ს საბადოებიც.

პროვინციის მრეწველობაში ყველაზე უფრო მეტად განვითარებულია ქიმიური და ნავთობქიმიური დარგები.

== ღირსშესანიშნაობები ==
* [[ლესოთო]]ს საზღვართან მდებარე ქალაქ ლედიბრანდში მდებარეობს უნიკალური [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]], რომელიც იმყოფება კლდეში და აგებულია [[ნეტარი ავგუსტინე]]ს ინგლისური საზოგადოების მიერ 1869 წელს. დღეისათვის ეკლესიასთან ცხოვრობს მხოლოდ ერთი ადამიანი. ის ინახავს ეკლესიაში შესასვლელის გასაღებს და უვლის ბალახებისგან დაფარულ ძველ სასაფლაოებს.
* კვაკვას მთა, რომლის დასახელება ერთ-ერთი [[კოისანური ენები]]დან თარგმანში ნიშნავს „თეთრზე უფრო თეთრს“ და მას დაერქვა თეთრი ქვიშოვანი მთის გამო. კიდევ ერთი ღირსშესანიშნაობაა — სენტინელი — უზარმაზარი [[ბაზალტი]]ს ბოძი მთიანი ამფითეატრის დასავლეთით.
* ფლორისბადის ადგილას აღმოჩენილი თავის ქალა ასაკით 259 ათასი წელი, რომელიც ტიპიურია [[Homo helmei]]-ის სახეობისათვის&lt;ref&gt;[http://antropogenez.ru/article/93/ Homo helmei Dreyer, 1935 эволюционные и таксономические аспекты] — Антропогенез. РУ&lt;/ref&gt;.

== ცნობილი პიროვნებები ==
ბლუმფონტეინში დაიბადა ცნობილი [[ინგლისელები|ინგლისელი]] მწერალი [[ჯონ რონალდ რუელ ტოლკინი]], ასევე [[გრანჟი|გრანჟ]]-ჯგუფ [[Seether]]-ის ლიდერი — [[შონ მორგანი]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{Commonscat}}
{{სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები]]</text>
      <sha1>c31udo5d6zpovjszd0tcldr0jn7pinn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კვაზულუ-ნატალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>343976</id>
    <revision>
      <id>4405348</id>
      <parentid>4228328</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:32:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13960" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული|
|მშობლიური სახელი = {{lang-en|KwaZulu-Natal}}
|ქართული სახელი = კვაზულუ-ნატალი
|დროშა = 
|გერბი = 
|ქვეყანა = სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა
|ჰიმნი = 
|სტატუსი = პროვინცია
|შედის = 
|მოიცავს = 1 საქალაქო და 10 სასოფლო ოლქს
|დედაქალაქი = [[პიტერმარიცბურგი]]
|მსხვილი ქალაქი = [[დურბანი]]
|მსხვილი ქალაქები = 
|თარიღი = [[1994]]
|მეთაური = 
|მეთაური 2 = 
|მშპ = 
|მშპ წელი = 
|მშპ ადგილი = 
|მშპ ესმ = 
|ენა = 
|ენები = 
|მოსახლეობა = 10 267 300
|აღწერის წელი = 2011
|ადგილი მოსახლეობით = 2
|ეროვნული შემადგენლობა = 
|სიმჭიდროვე = 108,81
|აღმსარებლობა = 
|ფართობი = 94 361
|ადგილი ფართობით = 7
|ფართობის პროცენტი = 
|მაქსიმალური სიმაღლე = 3451
|საშუალო სიმაღლე = 
|მინიმალური სიმაღლე = 
|განედი = 
|გრძედი = 
|რუკა = KwaZulu-Natal in South Africa.svg
|დროის სარტყელი = [[UTC+2]]
|აბრევიატურა = 
|ISO = ZA-NL
|FIPS = 
|სატელეფონო კოდი = 
|საფოსტო ინდექსები = 
|ინტერნეტ-დომენი = 
|საავტომობილო სანომრე ნიშნები = 
|საიტი = http://www.kwazulunatal.gov.za
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|პარამეტრი1 = 
|შენიშვნა = 
}}

'''კვაზულუ-ნატალი''' ({{lang-en|KwaZulu-Natal}}) — [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის]] [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები|9 პროვინციიდან]] ერთ-ერთი. შეიქმნა 1994 წელს, ნატალის ყოფილი პროვინციისა (ძველი პორტუგალიური დასახელება — „საშობაო“) და ყოფილი [[ბანტუსტანი|ბანტუსტანის]] — [[კვაზულუ (ბანტუსტანი)|კვაზულუს]] გაერთიანების გზით.

პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქალაქი [[პიტერმარიცბურგი]]. ყველაზე დიდი ქალაქი — [[დურბანი]].

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
პროვინციის ტერიტორიის ფართობი შეადგენს 94 361 კმ²-ს, რაც თითქმის შეესაბამება [[პორტუგალია|პორტუგალიის]] ფართობს. [[გეოგრაფია|გეოგრაფიული]] თვალსაზრისით ეს ტერიტორია შეიძლება დავყოთ 3 რეგიონად: სანაპირო დაბლობი, სამხრეთში ვიწრო და ჩრდილოეთით გაფართოებული. ცენტრალური რაიონები უკავია [[ბორცვი]]ან [[პლატო]]ს, რომელიც მაღლდება დასავლეთით. მესამე რეგიონი წარმოდგენილია ორი [[მთა|მთიანი]] ადგილით: [[დრაკონის მთები]]თ (დასავლეთით) და [[ლებომბოს მთები]]თ (ჩრდილოეთით). დრაკონის მთების სიმაღლე აღწევს 3000 მეტრს [[ლესოთო]]ს [[სახელმწიფო საზღვარი|საზღვართან]] ახლოს. ლებომბოს მთები, პირიქით, დაბალი ძველი მთებია, რომლებიც ქმნიან პარალელურ [[ქედი|ქედებს]] [[სვაზილენდი]]დან სამხრეთში. პროვინციის ყველაზე უფრო დიდი [[მდინარე]] — [[ტუგელა (მდინარე)|ტუგელა]], მიედინება დასავლეთიდან აღმოსავლეთისკენ კვაზულუ-ნატალის პროვინციის ცენტრალურ ნაწილში.

რეგიონის [[კლიმატი]] საკმაოდ სხვადასხვანაირია, სანაპიროზე ის [[სუბტროპიკული სარტყლები|სუბტროპიკული]] და ნოტიოა. დურბანში წლის საშუალო ნალექების რაოდენობა შეადგენს 1009 მმ-ს; დღის ტემპერატურის მაქსიმუმი იანვრიდან მარტის ჩათვლით აღწევს 28 °С-ს, მინიმუმი 21 °С-ს; ივნისიდან აგვისტოს ჩათვლით ტემპერატურის მაქსიმუმი აღწევს 23 °С-ს, ხოლო მინიმუმი ეცემა 11 °С-მდე. პროვინციის შიდა რაიონებში [[ზაფხული]]ს ტემპერატურა ედრება სანაპიროს რაიონების ტემპერატურას, მაშინ როდესაც [[ზამთარი]] უფრო ცივია. ზამთარი დრაკონის მთებში — ცივი და [[თოვლი]]ანია, ყველაზე უფრო მაღალი [[მწვერვალი|მწვერვალები]] ზაფხულშიც კი დაფარულია თოვლის თხელი საფარით. სანაპიროს ჩრდილოეთის ნაწილ ზულულენდისთვის დამახასიათებელია უფრო თბილი და ნოტიო, ტროპიკულთან ახლო მდგომი, კლიმატი.

== მოსახლეობა ==
[[ფაილი:KwaZulu-Natal population density map.svg|thumb|300px|მოსახლეობის სიმჭიდროვე:
{{legend|#ffffcc|&amp;lt;1 /კმ²}}
{{legend|#ffeda0|1–3 /კმ²}}
{{legend|#fed976|3–10 /კმ²}}
{{legend|#feb24c|10–30 /კმ²}}
{{legend|#fd8d3c|30–100 /კმ²}}
{{legend|#fc4e2a|100–300 /კმ²}}
{{legend|#e31a1c|300–1000 /კმ²}}
{{legend|#bc0026|1000–3000 /კმ²}}
{{legend|#800026|&amp;gt;3000 /კმ²}}]]
[[ფაილი:KwaZulu-Natal dominant language map.svg|thumb|300px|ენები პროვინციაში:
{{legend|#8dd3c7|[[აფრიკაანსი]]}}
{{legend|#ffffb3|[[ინგლისური ენა|ინგლისური]]}}
{{legend|#fb8072|[[კოსა (ენა)|კოსა]]}}
{{legend|#80b1d3|[[ზულუ (ენა)|ზულუ]]}}
{{legend|#b3de69|[[სესოთო]]}}
{{legend|#bc80bd|[[სვატი]]}}
{{legend|#d0d0d0|არ არსებობს უპირატესი ენა}}]]
2011 წლის აღწერის მონაცემებით პროვინციის მოსახლეობა შეადგენს 10 267 300 ადამიანს.&lt;ref name=&quot;SouthAfrica.info&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |title=SouthAfrica.info |accessdate=2016-07-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161121063400/http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |archivedate=2016-11-21 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |title=Statistics South Africa |accessdate=2016-07-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151113203528/http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |archivedate=2015-11-13 }}&lt;/ref&gt;. პროვინციის მოსახლეობის ეთნიკური შემადგენლობა შემდეგნაირადაა წარმოდგენილი: შავკანიანები – 86,8 %; თეთრკანიანები – 4,2 %; ფერადკანიანები – 1,4 %; აზიელები – 7,4 %.&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot; /&gt; პროვინციის ძირითადი ენებია: [[ზულუ (ენა)|ზულუ]] (77,8 %), [[ინგლისური ენა|ინგლისური]] (13,2 %).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |title=The languages of South Africa |accessdate=2016-07-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110304001836/http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |archivedate=2011-03-04 }}&lt;/ref&gt;

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
კვაზულუ-ნატალის პროვინცია დაყოფილია 1 [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის საქალაქო ოლქები|საქალაქო]] და 10 [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის სასოფლო ოლქები|სასოფლო ოლქად]]:
* საქალაქო ოლქი [[ეთეკვინი]]
* სასოფლო ოლქი [[ამაჯუბა]]
* სასოფლო ოლქი [[ზულულენდი]]
* სასოფლო ოლქი [[უმხანიაკუდე]]
* სასოფლო ოლქი [[უტჰუნგულუ]]
* სასოფლო ოლქი [[უმზინიატჰი]]
* სასოფლო ოლქი [[უტჰუკელა]]
* სასოფლო ოლქი [[უმგუნგუნდლოვუ]]
* სასოფლო ოლქი [[ილემბე]]
* სასოფლო ოლქი [[უგუ]]
* სასოფლო ოლქი [[სისონკე]]

== ეკონომიკა ==
ქალაქი [[დურბანი]] — სწრაფად მზარდი ქალაქი და დიდი პორტია, [[რკინიგზა|რკინიგზით]] კარგადაა დაკავშირებული ქვეყნის სხვა რაიონებთან. დურბანის და მისი შემოგარენის მრეწველობა მოიცავს [[შაქრის ლერწამი]]ს გადამუშავებას, ტანსაცმლის და [[ტექსტილი]]ს წარმოებას, ქიმიურ, ნავთობგადამამუშავებელ და საქაღალდე მრეწველობას, [[კაუჩუკი]]ს წარმოებას, ავტომობილების აწყობას, კვების მრეწველობას. ასევე არსებობს [[ალუმინი]]ს წარმოების ქარხანა. ასევე მსხვილი ინდუსტრიალური ცენტრია პროვინციის ჩრდილოეთით მდებარე ქალაქი [[ნიუკასლი (სარ)|ნიუკასლი]]. აქ მდებარეობენ ''Mittal Steel South Africa'', სინთეთიკური რეზინის, [[ქრომი]]ს, ქიმიური ნივთიერებების მწარმოებელი საწარმოები, განვითარებულია [[საფეიქრო წარმოება|საფეიქრო საწარმოები]].

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{official website|http://www.kwazulunatal.gov.za/}}
* [http://www.zulu.org.za/ Kwazulu-Natal Tourism Authority]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{Commonscat}}
{{სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები]]</text>
      <sha1>8sijbtlzgp6k4kwzheks6rkdxsjk1if</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩრდილოეთი კაპლანდი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>344003</id>
    <revision>
      <id>4405353</id>
      <parentid>4229282</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:37:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13429" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული|
|მშობლიური სახელი = {{lang-en|Northern Cape}}&lt;br /&gt;{{lang-af|Noord-Kaap}}&lt;br /&gt;{{lang-xh|Mntla-Koloni}}&lt;br /&gt;[[ტსვანა (ენა)|ტსვანა]] Kapa Bokone
|ქართული სახელი = ჩრდილოეთი კაპლანდი
|დროშა = 
|გერბი = 
|ქვეყანა = სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა
|ჰიმნი = 
|სტატუსი = პროვინცია
|შედის = 
|მოიცავს = 5 სასოფლო ოლქს
|დედაქალაქი = [[კიმბერლი (სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა)|კიმბერლი]]
|მსხვილი ქალაქი = 
|მსხვილი ქალაქები = 
|თარიღი = [[1994]]
|მეთაური = 
|მეთაური 2 = 
|მშპ = 
|მშპ წელი = 
|მშპ ადგილი = 
|მშპ ესმ = 
|ენა = 
|ენები = 
|მოსახლეობა = 1 145 861
|აღწერის წელი = 2011
|ადგილი მოსახლეობით = 9
|ეროვნული შემადგენლობა = 
|სიმჭიდროვე = 3,07
|აღმსარებლობა = 
|ფართობი = 372 889
|ადგილი ფართობით = 1
|ფართობის პროცენტი = 
|მაქსიმალური სიმაღლე = 2156
|საშუალო სიმაღლე = 
|მინიმალური სიმაღლე = 
|განედი = 
|გრძედი = 
|რუკა = Northern Cape in South Africa.svg
|დროის სარტყელი = [[UTC+2]]
|აბრევიატურა = 
|ISO = ZA-NC
|FIPS = 
|სატელეფონო კოდი = 
|საფოსტო ინდექსები = 
|ინტერნეტ-დომენი = 
|საავტომობილო სანომრე ნიშნები = 
|საიტი = http://www.northern-cape.gov.za/
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|პარამეტრი1 = 
|შენიშვნა = 
}}

'''ჩრდილოეთი კაპლანდი''' ({{lang-en|Northern Cape}}, {{lang-af|Noord-Kaap}}, {{lang-xh|Mntla-Koloni}}, [[ტსვანა (ენა)|ტსვანა]] Kapa Bokone) — [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის]] [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები|9 პროვინციიდან]] ერთ-ერთი. ფართობის მხრივ იგი ყველაზე დიდი პროვინციაა ქვეყანაში, უკავია ტერიტორიის 30 %, [[გეოგრაფია|გეოგრაფიულად]] მდებარეობს ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. პროვინციას დასავლეთიდან ესაზღვრება [[ატლანტის ოკეანე]], სამხრეთიდან [[დასავლეთი კაპლანდი]], ჩრდილოეთით [[ბოტსვანა]] და [[ნამიბია]]. მიუხედავად იმისა, რომ პროვინცია ტერიტორიით ყველაზე დიდია ქვეყანაში, მოსახლეობის რაოდენობის მხრივ მას უკავია უკანასკნელი ადგილი. პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქალაქი [[კიმბერლი (სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა)|კიმბერლი]].

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
ჩრდილოეთი კაპლანდის პროვინცია – ფართობის მხრივ ყველაზე დიდია ქვეყანაში და ცოტათი აღემატება კიდეც ისეთ ქვეყანას, როგორიცაა [[გერმანია]]. ტერიტორიის დიდი ნაწილი მდებარეობს [[კარუ]]ს რეგიონში და ხასიათდება [[დანალექი ქანები]]თ და [[დიაბაზი|დიაბაზური]] ნარევებით. პროვინციის სამხრეთი და სამხრეთ-აღმოსავლეთი საკმაოდ მაღალია (1200–1900 მეტრი). დასავლეთი [[ბორცვი|ბორცვებიანი]] და [[მთა|მთიანი]], აქ ჭარბობს [[გრანიტი]] და სხვა [[მეტამორფული ქანები]]. ცენტრალური რაიონები — შედარებით მოსწორებული და თანაბარია. პროვინციის ჩრდილოეთი ნაწილი მდებარეობს [[კალაჰარი]]ს [[უდაბნო]]ს რაიონში, ამ ადგილებისათვის დამახასიათებელია წითელი [[ქვიშა|ქვიშის]] [[დიუნა|დიუნები]] და უდაბნოს მცენარეულობა.

ჩრდილოეთი კაპლანდის პროვინციის [[კლიმატი]] საკმაოდ რბილი და მშრალია. ნალექების წლის საშუალო დონე იზრდება დასავლეთიდან აღმოსავლეთისკენ, პროვინციის საშუალო მაჩვენებელი შეადგენს 202 მმ-ს. ამავე დროს ზოგიერთ რაიონში მოდის 400 მმ-ზე მეტი რაოდენობის ნალექი, ხოლო ზოგიერთ რაიონში ეს მაჩვენებელი ძლივს აღწევს 20 მმ-მდე. ყველაზე უფრო მაღალი ტემპერატურა, არა მხოლოდ პროვინციაში, არამედ მთელ ქვეყანაში, შეინიშნება ნამიბიის [[სახელმწიფო საზღვარი|საზღვრის]] გასწვრივ. ტემპერატურის მაქსიმუმი [[ზაფხული|ზაფხულში]] შეადგენს 30 °С-ს, ხოლო ზოგჯერ 40 °С-საც აღწევს. [[ზამთარი|ზამთრის]] ამინდი საკმაოდ ყინვიანი და მზიანია, ზოგიერთ რაიონში ტემპერატურა ზოგჯერ 0 °С-ს ქვემოთ ეშვება.

== მოსახლეობა ==
[[ფაილი:Northern Cape population density map.svg|thumb|300px|მოსახლეობის სიმჭიდროვე:
{{legend|#ffffcc|&amp;lt;1 /კმ²}}
{{legend|#ffeda0|1–3 /კმ²}}
{{legend|#fed976|3–10 /კმ²}}
{{legend|#feb24c|10–30 /კმ²}}
{{legend|#fd8d3c|30–100 /კმ²}}
{{legend|#fc4e2a|100–300 /კმ²}}
{{legend|#e31a1c|300–1000 /კმ²}}
{{legend|#bc0026|1000–3000 /კმ²}}
{{legend|#800026|&amp;gt;3000 /კმ²}}]]
[[ფაილი:Northern Cape dominant language map.svg|thumb|300px|ენები პროვინციაში:
{{legend|#8dd3c7|[[აფრიკაანსი]]}}
{{legend|#ffffb3|[[ინგლისური ენა|ინგლისური]]}}
{{legend|#fb8072|[[კოსა (ენა)|კოსა]]}}
{{legend|#fccde5|[[ტსვანა (ენა)|ტსვანა]]}}
{{legend|#d0d0d0|არ არსებობს უპირატესი ენა}}]]
2011 წლის აღწერის მონაცემებით პროვინციის მოსახლეობა შეადგენს 1 145 861 ადამიანს.&lt;ref name=&quot;SouthAfrica.info&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |title=SouthAfrica.info |accessdate=2016-07-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161121063400/http://www.southafrica.info/about/people/population.htm#.V0iRo2febIU |archivedate=2016-11-21 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |title=Statistics South Africa |accessdate=2016-07-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151113203528/http://www.statssa.gov.za/publications/P03014/P030142011.pdf |archivedate=2015-11-13 }}&lt;/ref&gt; პროვინვიაში საკმაოდ დაბალი მოსახლეობის სიმჭიდროვეა (3,07 ად./კმ²). მოსახლეობის 53,8 % ლაპარაკობს [[აფრიკაანსი]]ს ენაზე, ხოლო [[ტსვანა (ენა)|ტსვანას]] ენაზე საუბრობს მოსახლეობის 33,1 %.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |title=The languages of South Africa |accessdate=2016-07-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110304001836/http://www.southafrica.info/about/people/language.htm#.V30qOCOR7jg |archivedate=2011-03-04 }}&lt;/ref&gt; ეთნიკური ჯგუფების მხრივ პროვინციის მოსახლეობის 50,4 % შავკანიანია, 40,3 % — ფერადკანიანი, 7,1 % — თეთრკანიანი და 0,7 % — აზიელი.&lt;ref name=&quot;Statistics South Africa&quot; /&gt;

== დიდი ქალაქები ==
'''მოსახლეობა 50 000 და უფრო მეტი მაცხოვრებლით'''
* [[კიმბერლი (სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა)|კიმბერლი]]
* [[აპინგტონი (ქალაქი)|აპინგტონი]]

'''მოსახლეობა 10 000 და უფრო მეტი მაცხოვრებლით'''
* [[დუგლასი (სარ)|დუგლასი]]
* [[ბარკლი-უესტი]]
* [[კოულსბერგი]]
* [[დე-აარი]]
* [[იან-კემპდორპი]]
* [[კატუ (სარ)|კატუ]]
* [[კურუმანი (სარ)|კურუმანი]]
* [[პოსტმასბურგი]]
* [[პრისკა (სარ)|პრისკა]]
* [[სპრინგბოკი (სარ)|სპრინგბოკი]]
* [[ვიქტორია-უესტი]]
* [[უორენტონი (სარ)|უორენტონი]]

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
[[ფაილი:Map of the Northern Cape with districts labelled (2011).svg|thumb|300px|ადმინისტრაციული რუკა]]
ადმინისტრაციულად პროვინცია იყოფა 5 სასოფლო ოლქად:
* [[ნამაკვა]] (Namakwa)
* [[პიქსლი-კა-სემე]] (Pixley ka Seme)
* [[სიიანდა]] (Siyanda)
* [[ფრანსე-ბაარდი]] (Frances Baard)
* [[ჯონ ტაოლო გაეტსევე]] (John Taolo Gaetsewe)

== ეკონომიკა ==
პროვინციის [[ეკონომიკა]] დამყარებულია [[სასარგებლო წიაღისეული]]ს მოპოვებაზე (პირველ რიგში [[ალმასი|ალმასების]]) და [[სოფლის მეურნეობა]]ზე. პროვინციაში მდებარეობს ქვეყნის მნიშვნელობით მეორე [[რკინიგზა|სარკინიგზო]] კვანძი — [[დე-აარი]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{Commonscat}}
{{სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პროვინციები]]</text>
      <sha1>9jowhzoing5vinjfxemw9u2ltnic1ib</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:შუშის რაიონი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>349667</id>
    <revision>
      <id>4405418</id>
      <parentid>4404829</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:34:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3575" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი    =   შუშის რაიონი
|სათაური   =  [[შუშის რაიონი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;შუშის რაიონის დასახლებული პუნქტები&lt;/span&gt;]]
|სურათი   = [[ფაილი:Shusha District in Azerbaijan 2021.svg|130px]]
| სიასტილი  = 
| სათსტილი =  background:{{ფერი|აზერბაიჯანი}}
| ჯგუფსტილი =  background:{{ფერი|აზერბაიჯანი}}
|სიაკლასი =   hlist
|ჯგუფი1  = ქალაქი
|სია1   = [[შუშა]]

|ჯგუფი2  = დაბა
|სია2   = [[თურშსუ (შუშის რაიონი)|თურშსუ]]

|ჯგუფი3  = სოფლები
|სია3   = 
*[[ალაჰგულულარი]]
*[[აშაღი-ყუშჩულარი]]
*[[არმუდლუ (შუშის რაიონი)|არმუდლუ]]
*[[აღბულაგი (შუშის რაიონი)|აღბულაგი]]
*[[ბოიუქ-ყალადარასი]]
*[[ჩაიქენდი (შუშის რაიონი)|ჩაიქენდი]]
*[[დაშალთი]]
*[[დაშთაოგი]]
*[[დუქანლარი]]
*[[ამილარი]]
*[[გოითალა]]
*[[ჰასანაბადი (შუშის რაიონი)|ჰასანაბადი]]
*[[იმამგულილარი]]
*[[ჰასანგულულარი]]
*[[იმამგულულარი]]
*[[იმანლარი (შუშის რაიონი)|იმანლარი]]
*[[ქიჩიქ-ყალადარასი]]
*[[ყარაბულაყი (შუშის რაიონი|ყარაბულაყი]]
*[[ლაჩინლარი]]
*[[მალიბეილი]]
*[[მამიშლარი (შუშის რაიონი)|მამიშლარი]]
*[[მირზალარი]]
*[[ნაბილარი (შუშის რაიონი)|ნაბილარი]]
*[[ნაღილარი (შუშის რაიონი|ნაღილარი]]
*[[ონვერსთი]]
*[[ფაშალარი]]
*[[ყაიბალი]]
*[[საფიხანლარი]]
*[[შირლანი]]
*[[შუშულუ]]
*[[ხანალი]]
*[[ხანლიგფაია]]
*[[ხალფალი (შუშის რაიონი)|ხალფალი]]
*[[ხუდავერდილარი]]
*[[სარიბაბა (შუშის რაიონი)|სარიბაბა]]
*[[იუხარი-ქუშჩულარი]]
*[[ზამანფააზი]]
*[[ზარისლი]]
*[[ჯამილარი]]
*[[თურაბხანი (შუშის რაიონი)|თურაბხანი]]

|ჯგუფი4  = ყოფილი სოფლები
|სია4   =
*[[ბაიათი (შუშის რაიონი)|ბაიათი]]
*[[ამილარი]]
*[[ხან-ბაღი]]
*[[სალათინქენდი]]
}}&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის რაიონების თარგები]]
[[კატეგორია:მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის რაიონების თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2z4tykcl39tzdllu7qekz8b4cylbiyd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405537</id>
      <parentid>4405418</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:32:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3553" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი    =   შუშის რაიონი
|სათაური   =  [[შუშის რაიონი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;შუშის რაიონის დასახლებული პუნქტები&lt;/span&gt;]]
|სურათი   = [[ფაილი:Shusha District in Azerbaijan 2021.svg|130px]]
| სიასტილი  = 
| სათსტილი =  background:{{ფერი|აზერბაიჯანი}}
| ჯგუფსტილი =  background:{{ფერი|აზერბაიჯანი}}
|სიაკლასი =   hlist
|ჯგუფი1  = ქალაქი
|სია1   = [[შუშა]]

|ჯგუფი2  = დაბა
|სია2   = [[თურშსუ (შუშის რაიონი)|თურშსუ]]

|ჯგუფი3  = სოფლები
|სია3   = 
*[[ალაჰგულულარი]]
*[[აშაღი-ყუშჩულარი]]
*[[არმუდლუ (შუშის რაიონი)|არმუდლუ]]
*[[აღბულაგი (შუშის რაიონი)|აღბულაგი]]
*[[ბოიუქ-ყალადარასი]]
*[[ჩაიქენდი (შუშის რაიონი)|ჩაიქენდი]]
*[[დაშალთი]]
*[[დაშთაოგი]]
*[[დუქანლარი]]
*[[ამილარი]]
*[[გოითალა]]
*[[ჰასანაბადი (შუშის რაიონი)|ჰასანაბადი]]
*[[იმამგულილარი]]
*[[ჰასანგულულარი]]
*[[იმამგულულარი]]
*[[იმანლარი (შუშის რაიონი)|იმანლარი]]
*[[ქიჩიქ-ყალადარასი]]
*[[ყარაბულაყი (შუშის რაიონი|ყარაბულაყი]]
*[[ლაჩინლარი]]
*[[მალიბეილი]]
*[[მამიშლარი (შუშის რაიონი)|მამიშლარი]]
*[[მირზალარი]]
*[[ნაბილარი (შუშის რაიონი)|ნაბილარი]]
*[[ნაღილარი (შუშის რაიონი|ნაღილარი]]
*[[ონვერსთი]]
*[[ფაშალარი]]
*[[ყაიბალი]]
*[[საფიხანლარი]]
*[[შირლანი]]
*[[შუშულუ]]
*[[ხანალი]]
*[[ხანლიგფაია]]
*[[ხალფალი (შუშის რაიონი)|ხალფალი]]
*[[ხუდავერდილარი]]
*[[სარიბაბა (შუშის რაიონი)|სარიბაბა]]
*[[იუხარი-ქუშჩულარი]]
*[[ზამანფააზი]]
*[[ზარისლი]]
*[[ჯამილარი]]
*[[თურაბხანი (შუშა)|თურაბხანი]]

|ჯგუფი4  = ყოფილი სოფლები
|სია4   =
*[[ბაიათი (შუშის რაიონი)|ბაიათი]]
*[[ამილარი]]
*[[ხან-ბაღი]]
*[[სალათინქენდი]]
}}&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის რაიონების თარგები]]
[[კატეგორია:მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის რაიონების თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8dfvj3sv4x0gt8xhvr8e4ibs8bw0jrn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლევან დავითაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>350787</id>
    <revision>
      <id>4405458</id>
      <parentid>4403956</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:52:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16660" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ლევან დავითაშვილი
| ცოლი= 
| სურათი= Levan_Davitashvili.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|12|10}}  
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე = 
| შვილები=2 შვილი
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[ეკონომიკა|ეკონომისტი]] 
| საქმიანობა = 
| რელიგია = 
| პარტია =[[ქართული ოცნება]]  
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[9 თებერვალი]], [[2022]] 
| თანამდებობა დატოვა = 
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი = [[ნათია თურნავა]]
| მემკვიდრე   = 
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[15 დეკემბერი]], [[2017]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[9 თებერვალი]], [[2022]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 =  [[გიორგი მარგველაშვილი]] &lt;br&gt; [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] &lt;br&gt; [[მამუკა ბახტაძე]] &lt;br&gt; [[გიორგი გახარია]] &lt;br&gt; [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი2 = თანამდებობა შეიქმნა
| მემკვიდრე2 =  [[ოთარ შამუგია]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[9 სექტემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[15 დეკემბერი]], [[2017]]
| პრეზიდენტი3 =  [[გიორგი მარგველაშვილი]] 
| პრემიერ-მინისტრი3 =  [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი3 =  [[ოთარ დანელია]]
| მემკვიდრე3 =   თანამდებობა გაუქმდა
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 = 
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|განათლება=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]}}
'''ლევან დავითაშვილი''' (დ. [[10 დეკემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]])&lt;ref&gt;{{cite web |title=თანამდებობის პირის ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაცია: ლევან დავითაშვილი |url=https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/123767?title=ლევან%20დავითაშვილი%20დეკლარაცია%2005.02.2020.pdf |publisher=''declaration.gov.ge'' |access-date=29 იანვარი, 2022 |date=5 თებერვალი, 2020}}&lt;/ref&gt; — [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი]] [[2022]] წლის [[9 თებერვალი|9 თებერვლიდან]].&lt;ref name=&quot;on.ge&quot;&gt;{{cite news |title=თურნავა მიდის, მას დავითაშვილი ცვლის |url=https://on.ge/story/98105-თურნავა-მიდის-მას-დავითაშვილი-ცვლის |access-date=9 თებერვალი, 2022 |work=On.ge |date=6 თებერვალი, 2022 |language=ka}}&lt;/ref&gt; ვიცე-პრემიერი 2021 წლის 12 ივლისიდან ([[ირაკლი ღარიბაშვილი]]ს კაბინეტი).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა თეა წულუკიანი და ლევან დავითაშვილი ვიცე-პრემიერებად დანიშნა |url=https://civil.ge/ka/archives/431702 |access-date=29 იანვარი, 2022 |work=Civil.ge |date=12 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; მანამდე — საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი [[2016]] წლის [[9 სექტემბერი|9 სექტემბრიდან]] [[2017]] წლის [[15 დეკემბერი|15 დეკემბერამდე]]; [[2017]]-[[2022]] წლებში, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროების გაერთიანების შემდეგ, [[საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]. 

==ბიოგრაფია==
[[2002]]-[[2003]] წლებში იყო MIP (მილანი) ბიზნესის მართვის მაგისტრი; [[1999]]-[[2001]] წლებში — [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო ბიზნესის მართვის მაგისტრი. [[1995]]-[[1999]] წლებში — [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ეკონომიკის ბაკალავრი.

[[2016]] [[წელი|წლის]] [[9 სექტემბერი|9 სექტემბრიდან]] [[2017]] წლის [[15 დეკემბერი|15 დეკემბრამდე]] იყო [[საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]ს მოვალეობის შემსრულებელი; [[2014]] წლის [[5 ნოემბერი|5 ნოემბრიდან]] [[2016]] [[წელი|წლის]] [[8 სექტემბერი|8 სექტემბრამდე]] სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე; [[2012]] [[წელი|წლის]] [[4 დეკემბერი|4 დეკემბრიდან]] – საქართველოს ღვინის ეროვნული სააგენტოს ხელმძღვანელი; [[2010]]-[[2011]] წლებში საქართველოს ღვინის მწარმოებელთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარე; [[2010]]-[[2011]] წლებში — საქართველოს ღვინის მწარმოებელთა კავშირის გამგეობის წევრი; [[2009]] [[წელი|წლიდან]] 2012 წლის დეკემბრამდე — შპს „SCHUCHMANN WINES GEORGIA“-ის გაყიდვებისა და მარკეტინგის დირექტორი. 2007-2009 წლებში — [[USAID]]-ის სოფლის მეურნეობის განვითარების პროექტის Ag Vantage-ის მარკეტინგის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი; 2002-2007 წლებში – შპს „წინანდლის ძველი მარნის“ გენერალური მენეჯერი; 1999-2001 წლებში — [[მსოფლიო ბანკი]]ს საწარმოთა რესტრუქტურიზაციისა და მართვის დახმარების ცენტრის მთავარი ბიზნეს-კონსულტანტი; 1999 წლის ივნისიდან 1999 წლის სექტემბრამდე იყო შემოსავლების სამინისტროს სოციალური გადასახადების დეპარტამენტის უფროსი; 1997-1999 წლებში — საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის სადაზღვევო რეგულაციებისა და სტანდარტების დეპარტამენტის უფროსი. 

ლევან დავითაშვილი ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[იტალიური ენა|იტალიურ ენებს]]. ჰყავს მეუღლე და 2 შვილი. 

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00004987}}
* [http://www.economy.ge/?page=levan_davitashvili ლევან დავითაშვილი] — ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს საიტი&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20220804154845/http://www.economy.ge/?page=levan_davitashvili --&gt;
* [https://www.old.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 ლევან დავითაშვილი] — საქართველოს მთავრობის საიტი (ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი)&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20220809195124/https://www.old.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 --&gt;
* [https://web.archive.org/web/20210128103833/https://mepa.gov.ge/Ge/Minister ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საიტი
* [https://web.archive.org/web/20210218121425/http://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი (გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი)
* [https://web.archive.org/web/20170316102844/http://www.moa.gov.ge/Ge/Minister ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საიტი
* [https://web.archive.org/web/20171215125741/http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი (სოფლის მეურნეობის მინისტრი)

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}

{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ლევან}}

[[კატეგორია:დაბადებული 10 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დავითაშვილები|ლ]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრები]]</text>
      <sha1>69y9bbsbc7ub71xsbcfoeigvoy3zr54</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405462</id>
      <parentid>4405458</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:59:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16614" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ლევან დავითაშვილი
| ცოლი= 
| სურათი= Levan_Davitashvili.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|12|10}}  
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე = 
| შვილები=2 შვილი
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[ეკონომიკა|ეკონომისტი]] 
| საქმიანობა = 
| რელიგია = 
| პარტია =
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[9 თებერვალი]], [[2022]] 
| თანამდებობა დატოვა = 
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი = [[ნათია თურნავა]]
| მემკვიდრე   = 
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[15 დეკემბერი]], [[2017]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[9 თებერვალი]], [[2022]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 =  [[გიორგი მარგველაშვილი]] &lt;br&gt; [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] &lt;br&gt; [[მამუკა ბახტაძე]] &lt;br&gt; [[გიორგი გახარია]] &lt;br&gt; [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი2 = თანამდებობა შეიქმნა
| მემკვიდრე2 =  [[ოთარ შამუგია]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[9 სექტემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[15 დეკემბერი]], [[2017]]
| პრეზიდენტი3 =  [[გიორგი მარგველაშვილი]] 
| პრემიერ-მინისტრი3 =  [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი3 =  [[ოთარ დანელია]]
| მემკვიდრე3 =   თანამდებობა გაუქმდა
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 = 
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|განათლება=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]}}
'''ლევან დავითაშვილი''' (დ. [[10 დეკემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]])&lt;ref&gt;{{cite web |title=თანამდებობის პირის ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაცია: ლევან დავითაშვილი |url=https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/123767?title=ლევან%20დავითაშვილი%20დეკლარაცია%2005.02.2020.pdf |publisher=''declaration.gov.ge'' |access-date=29 იანვარი, 2022 |date=5 თებერვალი, 2020}}&lt;/ref&gt; — [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი]] [[2022]] წლის [[9 თებერვალი|9 თებერვლიდან]].&lt;ref name=&quot;on.ge&quot;&gt;{{cite news |title=თურნავა მიდის, მას დავითაშვილი ცვლის |url=https://on.ge/story/98105-თურნავა-მიდის-მას-დავითაშვილი-ცვლის |access-date=9 თებერვალი, 2022 |work=On.ge |date=6 თებერვალი, 2022 |language=ka}}&lt;/ref&gt; ვიცე-პრემიერი 2021 წლის 12 ივლისიდან ([[ირაკლი ღარიბაშვილი]]ს კაბინეტი).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა თეა წულუკიანი და ლევან დავითაშვილი ვიცე-პრემიერებად დანიშნა |url=https://civil.ge/ka/archives/431702 |access-date=29 იანვარი, 2022 |work=Civil.ge |date=12 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; მანამდე — საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი [[2016]] წლის [[9 სექტემბერი|9 სექტემბრიდან]] [[2017]] წლის [[15 დეკემბერი|15 დეკემბერამდე]]; [[2017]]-[[2022]] წლებში, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროების გაერთიანების შემდეგ, [[საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]. 

==ბიოგრაფია==
[[2002]]-[[2003]] წლებში იყო MIP (მილანი) ბიზნესის მართვის მაგისტრი; [[1999]]-[[2001]] წლებში — [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო ბიზნესის მართვის მაგისტრი. [[1995]]-[[1999]] წლებში — [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ეკონომიკის ბაკალავრი.

[[2016]] [[წელი|წლის]] [[9 სექტემბერი|9 სექტემბრიდან]] [[2017]] წლის [[15 დეკემბერი|15 დეკემბრამდე]] იყო [[საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო|საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი]]ს მოვალეობის შემსრულებელი; [[2014]] წლის [[5 ნოემბერი|5 ნოემბრიდან]] [[2016]] [[წელი|წლის]] [[8 სექტემბერი|8 სექტემბრამდე]] სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე; [[2012]] [[წელი|წლის]] [[4 დეკემბერი|4 დეკემბრიდან]] – საქართველოს ღვინის ეროვნული სააგენტოს ხელმძღვანელი; [[2010]]-[[2011]] წლებში საქართველოს ღვინის მწარმოებელთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარე; [[2010]]-[[2011]] წლებში — საქართველოს ღვინის მწარმოებელთა კავშირის გამგეობის წევრი; [[2009]] [[წელი|წლიდან]] 2012 წლის დეკემბრამდე — შპს „SCHUCHMANN WINES GEORGIA“-ის გაყიდვებისა და მარკეტინგის დირექტორი. 2007-2009 წლებში — [[USAID]]-ის სოფლის მეურნეობის განვითარების პროექტის Ag Vantage-ის მარკეტინგის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი; 2002-2007 წლებში – შპს „წინანდლის ძველი მარნის“ გენერალური მენეჯერი; 1999-2001 წლებში — [[მსოფლიო ბანკი]]ს საწარმოთა რესტრუქტურიზაციისა და მართვის დახმარების ცენტრის მთავარი ბიზნეს-კონსულტანტი; 1999 წლის ივნისიდან 1999 წლის სექტემბრამდე იყო შემოსავლების სამინისტროს სოციალური გადასახადების დეპარტამენტის უფროსი; 1997-1999 წლებში — საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის სადაზღვევო რეგულაციებისა და სტანდარტების დეპარტამენტის უფროსი. 

ლევან დავითაშვილი ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[იტალიური ენა|იტალიურ ენებს]]. ჰყავს მეუღლე და 2 შვილი. 

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00004987}}
* [http://www.economy.ge/?page=levan_davitashvili ლევან დავითაშვილი] — ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს საიტი&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20220804154845/http://www.economy.ge/?page=levan_davitashvili --&gt;
* [https://www.old.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 ლევან დავითაშვილი] — საქართველოს მთავრობის საიტი (ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი)&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20220809195124/https://www.old.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 --&gt;
* [https://web.archive.org/web/20210128103833/https://mepa.gov.ge/Ge/Minister ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საიტი
* [https://web.archive.org/web/20210218121425/http://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი (გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი)
* [https://web.archive.org/web/20170316102844/http://www.moa.gov.ge/Ge/Minister ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საიტი
* [https://web.archive.org/web/20171215125741/http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=118 ლევან დავითაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი (სოფლის მეურნეობის მინისტრი)

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}

{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ლევან}}

[[კატეგორია:დაბადებული 10 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დავითაშვილები|ლ]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრები]]</text>
      <sha1>28xoyudv9zodwe2rusdiwbhc5pl5r75</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნაფთალანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>359206</id>
    <revision>
      <id>4405408</id>
      <parentid>4371018</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10183" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        = ნაფთალანი
 |მშობლიური სახელი   = Naftalan
 |ქვეყანა                  = აზერბაიჯანი
 |პანორამა = Н1.jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N|lat_deg= 40|lat_min= 30|lat_sec=24
 |lon_dir = E|lon_deg= 46|lon_min= 49|lon_sec=30
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 250
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 200
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             = რეგიონი
 |რეგიონი                  = განჯა-ყაზახის რეგიონი {{!}} განჯა-ყაზახი
 |რეგიონი ცხრილში        = 
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = გამგებელი
 |მმართველი                   = როვშან იბრაჰიმოვი
 |დაარსების თარიღი          = 
|დაქვემდებარება = 
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 =3,57263
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
 |მოსახლეობა              = 9737
  |აღწერის წელი           = 2015
  |სიმჭიდროვე              =
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +4
 |DST                     = 
 |სატელეფონო კოდი          = (+994)
 |საფოსტო ინდექსი         = AZ4600
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი                    = http://naftalan-ih.gov.az
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
}}

'''ნაფთალანი''' ({{lang-az|Naftalan}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]]. 2015 წლის მონაცემებით ქალაქში ცხოვრობს 5 737 ადამიანი.მდებარეობს ბაქოდან 360 კმ-ში. ქალაქში მოიპოვება სამკურნალო ნავთობი - ნაფტალა&lt;ref&gt;[http://www.chem.msu.ru/rus/vmgu/063/226.pdf Лечебные свойства нафталанской нефти]&lt;/ref&gt;. დღეს დღეობით ქალაქის ტერიტორიაზე 18 ჭაბურღილია&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://ru.echo.az/?p=66110 В Нафталан за чудо-нефтью]&lt;/ref&gt;. [[2017]] წელს სპა-სასტუმრო „ჩინარი“ შევიდა დსთ-ს ქვეყნების 11 საუკეთესო სანატორიუმს შორის&lt;ref&gt;[https://haqqin.az/news/102815 Нафталан объявили одним из лучших санаториев в СНГ]&lt;/ref&gt;.

== ისტორია ==
ამ ტერიტორიაზე ნავთობი აღმოჩენილ იქნა [[VI საუკუნე|VI]] საუკუნეში. წყაროების მიხედვით ქალაქი ნაფთალანი მოიხსენიება [[XII საუკუნე|XII საუკუნეში]]&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. ქალაქში საქარავნე გზა იყო, რამაც ის მიმზიდველი გახადა მოგზაურებისთვის&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[https://www.sanatoriums.com/ru/naftalan/dostoprimechatelnosti Нафталан]&lt;/ref&gt;. ქალაქის სახელწოდება [[ნიზამი განჯევი|ნიზამი განჯევის]] ნაშრომებშიც იხსენიება, რომელიც [[XII საუკუნე|XII]]-[[XIII საუკუნე|XIII]] სს მოღვაწეობდა&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

ნაფთალანის ნავთობი გაჰქონდათ ისეთ რეგიონებში, როგორიცაა [[ცენტრალური აზია]], [[ინდოეთი]], [[ავღანეთი]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურის]] ქვეყნებში, ასევე [[კიევის რუსეთი|კიევის რუსეთში]]&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;.

ქალაქში პირველი ჭაბურღილი [[1873]] წელს გერმანელი ინჟინერის მიერ იყო დაარსებული. [[1890]] წელს აშენდა ნავთობგადამამუშავებელი და მალამოების წარმოების ქარხანა&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. გერმანელმა ინჟინერმა - ეგერმა [[1898]] წ ქალაქ [[დრეზდენი|დრეზდენში]] გამოსცა წიგნი „მიმოხილვა ნაფტალას შესახებ“&lt;ref&gt;ვაშლთა და კულინარიის სახელმძღვანელო&lt;/ref&gt;.

ნაფთალანის ნავთობისა და მინერალების თვისებების ლაბორატორიული შესწავლის საფუძვლები [[1926]] წელს განხორციელდა. იმავე წელს დაიწყო ფუნქციონირება კურორტმა &quot;ნაფთალანმა&quot;. [[1936]] წელს [[ბაქო|ბაქოში]] ბალნეოლოგიის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის ლაბორატორია შეიქმნა ნაფთალანის ბიოლოგიური ეფექტის კვლევის ექსპერიმენტებისათვის.

[[1967]] წელს ნაფთალანმა ქალაქის სტატუსი მიიღო. [[1982]] წლდან ქალაქი გარდაიქმნა სანატრორიუმისა და საკურორტო დასვენების ადგილად&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;.

== გეოგრაფია ==
ქალაქი მდებარეობს მდინარე ნაფთალას ნაპირებზე, მცირე კავკასიონი ჩრდილო-აღმოსავლეთ მთისწინეთში. 

== კლიმატი ==
ზაფხული ქალაქში ცხელია, ხოლო ზამთარი მსუბუქი. ნალექების ნორმა 250 მმ წალიწადში.

== სახელისუფლებო ორგანოები ==
ადგილობრივი ხელისუფლების სათავეში დგას აღმასრულებელი ხელისუფლების ხელმძღვანელი.

== მოსახლეობა ==
[[1989]] წელს ნაფთალანში 7 457 ადამიანი ცხოვრობდა. 2017 წლის მონაცემებით ქალაქში 9500-ზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს&lt;ref&gt;[http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php Всесоюзная перепись населения 1989 г.]&lt;/ref&gt;.

== ღირსშესანიშნაობები ==

* ისტორიული მუზეუმი&lt;ref&gt;[http://azerbaijan.travel/ru/place/130-istoriko-kraevedcheskij-muzej-naftalan ИСТОРИКО-КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ/НАФТАЛАН]&lt;/ref&gt;
* მეჩეთი
* ნიზამის პარკი
* წითელი ხიდი.

== დაძმობილებული ქალაქები ==

* {{დროშანიშანი|საფრანგეთი}}ლ'ეგლი, [[საფრანგეთი]]
* {{დროშანიშანი|რუსეთი}}[[ესენტუკი]], [[რუსეთი]]

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{GEOnet2|32FA881501063774E0440003BA962ED3}}
*[http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&amp;men=gcis&amp;lng=en&amp;des=wg&amp;geo=-26&amp;srt=npan&amp;col=abcdefghinoq&amp;msz=1500&amp;pt=c&amp;va=x World Gazetteer: Azerbaijan]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }} &amp;ndash; World-Gazetteer.com
*[http://www.naftalan.com.az Нафталан]
*[http://naftalan-ih.gov.az ნაფთალანის აღმასრულებელი ხელისუფლების ოფიციალური ვებ-გვერდი]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}{{ესკიზი-აზერბაიჯანი}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>bgvnsi9adnlxf4jm4h6qpbguxpx6vfq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დაშქესანი (აზერბაიჯანი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>359305</id>
    <revision>
      <id>4405407</id>
      <parentid>4371049</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3149" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        = დაშქესანი 
 |მშობლიური სახელი   = Daşkəsən
 |ქვეყანა                  = აზერბაიჯანი
 |პანორამა = Dashkesan (Azerbaijan) 2.jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N|lat_deg= 40|lat_min= 29|lat_sec=41
 |lon_dir = E|lon_deg= 46|lon_min= 4|lon_sec=38
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 250
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 200
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             = რეგიონი
 |რეგიონი                  = 
 |რეგიონი ცხრილში        = 
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = მერი
 |მმართველი                   =
 |დაარსების თარიღი          = 
|დაქვემდებარება = 
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
 |მოსახლეობა              = 10700
  |აღწერის წელი           = 2013
  |სიმჭიდროვე              =
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +4
 |DST                     = 
 |სატელეფონო კოდი          = (+994)
 |საფოსტო ინდექსი         = AZ1600
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
}}

'''დაშქესანი ''' ({{lang-az|Daşkəsən}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]]. ზღვის დონიდან 1630 მეზრზე. 2015 წლის მონაცემებით ქალაქში ცხოვრობს 10700 ადამიანი. 

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{GEOnet2|32FA881518353774E0440003BA962ED3}}

{{ესკიზი-აზერბაიჯანი}}
{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>ic5tpynznolzxhbqb997g0guy5dlrgq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გადაბეი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360412</id>
    <revision>
      <id>4405403</id>
      <parentid>4371045</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3927" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = ქალაქი 
|ქართული სახელი        = გადაბეი
|მშობლიური სახელი   = Gədəbəy
|ქვეყანა                  = აზერბაიჯანი
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|lat_dir = N |lat_deg = 40 |lat_min = 33 |lat_sec = 56
|lon_dir = E |lon_deg = 45  |lon_min = 48 |lon_sec = 58
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =
|რაიონი                   = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 1,467
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 9,161
|აღწერის წელი           = 2010
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = 
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 	+994 232
|საფოსტო ინდექსი         = 	AZ2100
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''გადაბეი''' ({{lang-az|Gədəbəy}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[გადაბეის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. 2010 წლის მდგომარეობით ქალაქში ცხოვრობს 9 161 ადამიანი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{GEOnet2|32FA881514F63774E0440003BA962ED3}}
*[http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&amp;men=gcis&amp;lng=en&amp;des=wg&amp;geo=-26&amp;srt=npan&amp;col=abcdefghinoq&amp;msz=1500&amp;pt=c&amp;va=x World Gazetteer: Azerbaijan]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }} &amp;ndash; World-Gazetteer.com

{{გადაბეის რაიონი}}
{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>7af85uvb3cah0jgqg09xvpq8of90czr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გორანბოი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360436</id>
    <revision>
      <id>4405406</id>
      <parentid>4371047</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3920" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = ქალაქი 
|ქართული სახელი        = გორანბოი
|მშობლიური სახელი   = Goranboy
|ქვეყანა                  = აზერბაიჯანი
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|lat_dir = N |lat_deg = 40 |lat_min = 36 |lat_sec = 37
|lon_dir = E |lon_deg = 46  |lon_min = 47 |lon_sec = 23
|CoordAddon             = 
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =
|რაიონი                   = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 156
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 7 993
|აღწერის წელი           = 2010
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = 
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 	+994 234
|საფოსტო ინდექსი         =  AZ 2200
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}

'''გორანბოი''' ({{lang-az|Goranboy}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[გორანბოის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. 2010 წლის მდგომარეობით ქალაქში ცხოვრობს 7 993 ადამიანი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{GEOnet2|32FA8815127C3774E0440003BA962ED3|Goranboy}}
*[http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&amp;men=gcis&amp;lng=en&amp;des=wg&amp;geo=-26&amp;srt=npan&amp;col=abcdefghinoq&amp;msz=1500&amp;pt=c&amp;va=x World Gazetteer: Azerbaijan]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }} &amp;ndash; World-Gazetteer.com

{{გორანბოის რაიონი}}
{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>0ys9i7okj8vmkcgzno1ka6vh09kh8vv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გოიგოლი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360440</id>
    <revision>
      <id>4405405</id>
      <parentid>4376143</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14750" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = ქალაქი 
|ქართული სახელი        = გოიგოლი 
|მშობლიური სახელი   = Göygöl
|ქვეყანა                  = აზერბაიჯანი
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|lat_dir = N |lat_deg = 40 |lat_min = 35 |lat_sec = 13
|lon_dir = E |lon_deg = 46  |lon_min =18|lon_sec = 57
|CoordAddon             = 
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =
|რაიონი                   = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 697
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 17 900
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = 
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = +994 22
|საფოსტო ინდექსი         =  	AZ2500
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}

'''გოიგოლი ''' ({{lang-az|Göygöl}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[გოიგოლის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. 2013 წლის მდგომარეობით ქალაქში ცხოვრობს 17 900 ადამიანი.

დაარსდა [[1819]] წელს, როგორც ჰელენენდორფის კოლონია, გერმანელი კოლონისტების მიერ [[შვაბია|შვაბიიდან.]]

გოიგოლის მიდამოებში არის [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]] (ადრეული რკინის) დიდი ყურგანული სასაფლაო (მე -2  - 1-ლი ათასწლეულები ძვ.წ), რომელიც შესწავლილ იქნა XIX საუკუნის 90-იან წლებში.

== მდებარეობა ==
1938 წლამდე ქალაქს ელენდორფი ერქვა, 1938 წლიდან 2008 წლამდე - ხანლარი, აზერბაიჯანელი რევოლუციური [[ხანლარ საფარალიევი|ხანლარ საფარალიევის]] პატივსაცემად. მდებარეობს მდინარე განჯაჩაის მარჯვენა სანაპიროზე, ქალაქ განჯის სამხრეთით 10 კილომეტრში&lt;ref&gt;Kirovabad, U.S.S.R., NK 38-12 (Map). 1:250000. Army Map Service, United States Army Corps of Engineers. 1954.&lt;/ref&gt;.

== კლიმატი ==
გოიგოლს აქვს ტენიანი სუბტროპიკული კლიმატი. [[ივლისი]] არის ყველაზე ცხელი თვე. საშუალო ტემპერატურა 24.2 გრადუსი და [[იანვარი]] არის ყველაზე ცივი 1.1 გრადუსი ტემპერატურით&lt;ref&gt;[https://en.climate-data.org/asia/azerbaijan/goygol-district/goeygoel-21866/ CLIMATE GÖYGÖL]&lt;/ref&gt;.

== ისტორია ==
გოიგოლში პირველი დასახლება მე -10 საუკუნით თარიღდება. დიდი სასაფლაო ქალაქის ტერიტორიაზე 1990-იან წლებში იქნა გათხრილი. გათხრებისას აღმოაჩინეს მრავალი ბრინჯაოს იარაღები (ხმლები, ხანჯლები, ცულები), სამკაულები (ბეჭდები, სამაჯურები, ყელსაბამები) და თიხის შავი ჭურჭლები გეომეტრიული დიზაინით. აღმოჩენილი ნივთები ადგილობრივ მუზეუმში ინახება&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F332%2F |title=Xanlar şəhəri |accessdate=2010-11-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101125141006/http://www.mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F332%2F |archivedate=2010-11-25 }}&lt;/ref&gt;. 
[[ფაილი:Kirche in Helenendorf.png|მარცხნივ|მინი|ლუთერანული ეკლესია გოიგოლში]]
[[ოქროს ურდო|ოქროს ურდოს]] და [[თემურიდები|თემურიდების]] იმპერიის შემდეგ, [[ყირიმის სახანო|ყირიმის სახანოს]] დროს ცნობილი იყო, როგორც  თათრული ქალაქი ჰანაჰლარის სახელწოდებით. მე-18 საუკუნეში ყირიმის სახანო ჩაანაცვლა [[განჯის სახანო|განჯის სახანომ]]. მოგვიანებით, [[1795]] წელს იგი დაიპყრო [[ყაჯარების იმპერია|ყაჯართა დინასტიამ]]. შემდგომ [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიასთან]] ომის დროს ეს ტერიტორია მიტოვებულ იქნა [[1804]] წელს და ოფიციალურად გაფორმდა [[1813]] წელს [[გულისტანის საზავო ხელშეკრულება|გულისტანის ხელშეკრულებით]]&lt;ref&gt;Zonn, Igor S.; Kostianoy, Andrey G.; Kosarev, Aleksey N.; Glantz, Michael H., eds. (2010). &quot;Gulistan Peace, Gulistan Peace Treaty of 1813&quot;. The Caspian Sea Encyclopedia. Springer Verlag. p. 191. doi:10.1007/978-3-642-11524-0. &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-642-11524-0&lt;/nowiki&gt;.&lt;/ref&gt;.

დღევანდელი გოიგოლის ადგილზე იყო გერმანული ქალაქი ჰელენენდორფი, რომელიც [[1819]] წელს დააფუძნეს ვურტენბერგელმა გერმანელებმა. ბრძანება იყო გაცემული რუსეთის მეფე [[ალექსანდრე II (რუსეთი)|ალექსანდრეს]] მიერ, რომ რეგიონი დასახლებულ იქნას.  მეფის მფლობელობის ქვეშ რეგიონი ცნობილი იყო, როგორც ნარიმანოვი. [[1930]] წელს რაიონი დაარსდა და მისი ადმინისტრაციული ცენტრი ჰელენენდორფი გახდა.

კოლონიზმის ქონებისა და კოლექტივიზაციის ექსპროპრიაცია ჰელენდორფში [[1926]] წელს დაიწყო, რომელშიც სამ სათემო ლიდერს, გოტლობ ჰუმელი, ჰაინრიხ ვოჰრერი და ფრიცტ რიტენბახი, კონტრრევოლუციურ და ნაციონალისტურ საქმიანობაში ადანაშაულებენ. ისინი დააპატიმრეს, მათ ქონება ჩამოართვეს და ისინი [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]] შრომით ბანაკში გაგზავნეს. [[1935]] წლისთვის, ამ ტერიტორიაზე 600-ზე მეტი გერმანელი ოჯახს ჯაშუშობაში ადანაშაულებდნენ  და ისინი შრომით ბანაკებში იყვნენ გადაგზავნილნი&lt;ref&gt;Auch, Eva-Maria (2017). &quot;Entgrenzung&quot; - Deutsche auf Heimatsuche zwischen Württemberg und Kaukasien. Berlin: Humboldt University of Berlin. pp. 75–79. &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-9814384-3-7&lt;/nowiki&gt;.&lt;/ref&gt;.

[[1931]] წელს ქალაქს “ელენინო“ ეწოდა, ხოლო [[1938]] წელს „ხანლარი“, აზერბაიჯანელი რევოლუციონერის ხანლარ საფარალიევის პატივსაცემად&lt;ref&gt;[http://ru.echo.az/?p=65240 Еленендорф, он же Ханлар, он же Гейгель]&lt;/ref&gt;.

[[2008]] წელს, ქალაქს ახალი სახელწოდება მისცეს- გოიგოლი, რადგან ქალაქში ასეთი სახელწოდების ტბა არსებობს და რაიონი გოიგოლის რაიონი გახდა&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20120211174048/http://www.1news.az/articles.php?item_id=20080425041404173&amp;sec_id=4 Изменились названия двух городов Азербайджана]&lt;/ref&gt;.

== ეკონომიკა ==
ღვინის აღჭურვილობის დამუშავების მსხვილი ქარხანა მდებარეობს გოიგოლში. ასევე სახელმწიფო ფერმაც, რომელიც 1990 წლიდან არის ქალაქში.

== კულტურა ==
[[ფაილი:As part of a visit to Goygol, Ilham Aliyev attended the opening of a Flag Square Complex 3.jpg|მინი|242x242პქ|სახელმწიფო დროშის მოედანი]]
ქალქში მდებარეობს ისტორიული ძეგლები: გოიგოლის ღვინის ქარხანა, გოიგოლის ბეჭდვის სახლი, ადგილობრივი მუსიკალური სკოლა, სასტუმრო „ქოროღლი“, რომელიც მე-19 საუკუნით თარიღდება, ასევე ყოფილი პროკურატურა და რაიონული სამმართველოც აშენებულნი არიან მე-19 საუკუნეში.

ქალაქის ისტორიული და ეთნოგრაფიული მუზეუმი მდებარეობს ლუთერანული ეკლესიის შენობაში, რომელიც აშენდა [[1856]] წელს და [[1982]] წლიდან ფუნქციონირებს, როგორც მუზეუმი.

[[2014]] წელს გაიხსნა სახელმწიფო დროშის მოედანი. დროშის სიმაღლე 50 მეტრია. მოედანზე მდებარეობს აზერბაიჯანის სახელმწიფო სიმბოლოების მუზეუმი.

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[გოიგოლის ნაკრძალი]]
* [[გოიგოლის ტბა]]
* [[გერმანული კოლონიები კავკასიაში]]

==რესურსები ინტერნეტში==

*[http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/ai122_folder/122_articles/122_helenendorf_khanlar.html &quot;Helenendorf: Azerbaijan's First German Settlement&quot; ''Azerbaijan International''] , a magazine;
*[https://maps.google.com/maps?f=q&amp;hl=en&amp;ll=40.5869,46.3160&amp;spn=0.030,0.036&amp;t=h Satellite view of Khanlar City, Khanlar Raion, Azerbaijan from GoogleMap]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{გოიგოლის რაიონი}}
{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>b8jaae0dmvdiozl9ta518oyk965mrce</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>შამქორი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>403237</id>
    <revision>
      <id>4405410</id>
      <parentid>4143353</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4698" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  =  ქალაქი 
|ქართული სახელი        = შამქორი
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = აზერბაიჯანი 
|პანორამა = Haus in Annenfeld.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N  |lat_deg =40 |lat_min = 49 |lat_sec = 47
|lon_dir =E |lon_deg =46 |lon_min =01 |lon_sec = 08 
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             =   
|რეგიონი                  =     
|შიდა დაყოფა             =
|რაიონის ტიპი             =
|რაიონი                   =   
|თემი                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = V საუკუნე 
|წინა სახელები           = 
|ფართობი                 = 
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 450±1
|კლიმატი=
|მოსახლეობა              = 67,7 
|აღწერის წელი           = 2012
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|სატელეფონო კოდი          = +994 2230
|საფოსტო ინდექსი         = AZ 5700
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''შამქორი''' ({{lang-az|Şəmkir}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[შამქორის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. განლაგებულია [[მცირე კავკასიონი]]ს ჩრდილოეთ მთისწინეთში, მდინარე ჯაგირჩაის ნაპირებზე, თბილისი—ევლახის საავტომობილო გზაზე, სარკინიგზო სადგურ დალარიდან 4 კმ-ში. შამქორი [[VII საუკუნე|VII საუკუნის]] შუა წლებში ხელთ იგდეს [[არაბები|არაბებმა]]. მოგვიანებით განეკუთვნებოდა [[შედადიანები|შედადიანთა დინასტიის]] განჯის ამირებს. 1235 წელს გაანადგურეს [[მონღოლები|მონღოლებმა]]. XVI-XVII საუკუნეებში ხელთ ეპყრათ [[ყიზილბაშები|ყიზილბაშ]] მმართველებს. 1803 წელს შეუერთდა [[რუსეთი|რუსეთს]]. შამქორის სიახლოვეს ოდესღაც არსებობდა [[შამქორის კოშკი]] ან მინარეთი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.shamkir-archeo.az/view/default.php |title=Археология Шамкира // Шамкирская башня (минарет) |accessdate=2013-05-23 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6Gpolnv1m?url=http://www.shamkir-archeo.az/view/default.php |archivedate=2013-05-23 }}&lt;/ref&gt; შამქორის ძველი სახელწოდებაა შამქური და შამჯირი.&lt;ref&gt;{{ქსე|10|681||არა}}&lt;/ref&gt;

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[შამქორის ბრძოლა (1010)]]
* [[შამქორის ბრძოლა (1195)]]
* [[შამქორის ბრძოლა (1826)]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>indnyzwq2x8yowo01tm90zvrnyxjj79</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დავით ზალკალიანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>409837</id>
    <revision>
      <id>4405463</id>
      <parentid>4403985</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:04:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24142" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით ზალკალიანი
| სურათი= David Zalkaliani დავით ზალკალიანი.jpg
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|2|27}}  
| დაბადების ადგილი = 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები= 2
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| სამეცნიერო ხარისხი =
| წოდება =
| პროფესია =[[დიპლომატი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია =
| საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]]
[[საქართველო]]ს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატებში]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 აპრილი]], [[2022]]
| თანამდებობა დატოვა= 
| პრეზიდენტი =[[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი = დავით ბაქრაძე
| მემკვიდრე = 


|რიგი2=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]
|თანამდებობა დაიკავა2=[[21 ივნისი]], [[2018]]
|თანამდებობა დატოვა2=[[4 აპრილი]], [[2022]]
|წინამორბედი2=[[მიხეილ ჯანელიძე]]
|მემკვიდრე2=[[ილია დარჩიაშვილი]]
|პრეზიდენტი2=[[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]|პრემიერ-მინისტრი2=[[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br&gt;[[გიორგი გახარია]]&lt;br&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
|რიგი3=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Flag of Europe.svg|right|25px]][[ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტი|ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის პრეზიდენტი]]
|თანამდებობა დატოვა3=[[15 მაისი]], [[2020]]
|თანამდებობა დაიკავა3=[[27 ნოემბერი]], [[2019]]
|რიგი4=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]]
[[საქართველო]]ს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[ბელორუსი|ბელარუსის რესპუბლიკაში]]
|თანამდებობა დაიკავა4=2008
|თანამდებობა დატოვა4=2009
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
|წინამორბედი3=[[ჟან-აივს ლე დრიანი]]
|მემკვიდრე3=[[ნიკოს დენდიასი]]
|რიგი5=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]]
[[საქართველო]]ს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[უზბეკეთი|უზბეკეთისა]] და [[ტაჯიკეთი|ტაჯიკეთის]] რესპუბლიკებში
|თანამდებობა დატოვა5=2007
|თანამდებობა დაიკავა5=2004
|პრეზიდენტი5=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი5=[[ზურაბ ჟვანია]]&lt;br&gt;[[ზურაბ ნოღაიდელი]]
}}
'''დავით ზალკალიანი''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1968]]) — ქართველი დიპლომატი, [[2018]] წლის 21 ივნისიდან [[2022]] წლის 4 აპრილამდე [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]. 2021 წლის 21 იანვრიდან ([[გიორგი გახარია]]ს კაბინეტში) და 2021 წლის 25 თებერვლიდან ([[ირაკლი ღარიბაშვილი]]ს კაბინეტში) საქართველოს ვიცე-პრემიერი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=მაია ცქიტიშვილი და დავით ზალკალიანი ვიცე-პრემიერები იქნებიან |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31060996.html |access-date=29 იანვარი, 2022 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა ვიცე-პრემიერები დანიშნა |url=https://civil.ge/ka/archives/401164 |work=Civil.ge |date=25 თებერვალი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; 2004-2007 წლებში [[უზბეკეთი]]სა და [[ტაჯიკეთი]]ს რესპუბლიკებში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი, ასევე საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[ბელარუსი]]ს რესპუბლიკაში 2008-2009 წლებში. 2019-2020 წლებში ეკავა [[ევროპის საბჭო]]ს მინისტრთა კომიტეტის პრეზიდენტის პოსტი. საქართველოს მხრიდან [[საქართველო-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება|ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების]] მთავარი მომლაპარაკებელი. 

[[2022]] წლის 4 აპრილს დატოვა თანამდებობა და ოფიციალური განცხადებების მიხედვით მუშაობას გააგრძელებს აშშ-ში სრულუფლებიანი და საგანგებო ელჩის თანამდებობაზე.&lt;ref&gt;[https://1tv.ge/news/saqartvelos-sagareo-saqmeta-ministrad-ilia-darchiashvili-dainishna/ საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრად ილია დარჩიაშვილი დაინიშნა]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==
1992 წელს, საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ, დავით ზალკალიანმა მუშაობა დაიწყო საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროში საერთაშორისო ორგანიზაციების დეპარტამენტში ატაშეს პოზიციაზე, ხოლო სამ წელიწადში - 1995 წელს იმავე დეპარტამენტში, სამმართველოს უფროსის მოადგილის თანამდებობაზე. 

ამ პერიოდში ძალიან მნიშვნელოვანი იყო საერთაშორისო ურთიერთობების სისტემაში საქართველოს  ადგილის დამკვიდრება საერთაშორისო ორგანიზაციებში გაწევრიანების გზით. ამავე პერიოდში საქართველომ დაიწყო თანამშრომლობის გაღრმავება ევროგაერთიანებასთან (მოგვიანებით ევროკავშირი), რომელმაც 1992 წელს საქართველო აღიარა დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ. იმ დროისთვის საქართველოს და ევროგაერთიანების თანამშრომლობა ძირითადად ჰუმანიტარულ და ტექნიკურ საკითხებზე იყო ორიენტირებული, რაშიც დავით ზალკალიანი აქტიურად მონაწილეობდა.

1996-2000 წლებში ზალკალიანმა მუშაობა განაგრძო ავსტრიის რესპუბლიკაში საქართველოს საელჩოში, ეუთო-სა და ქ. ვენაში მდებარე საერთაშორისო ორგანიზაციებში საქართველოს მუდმივ წარმომადგენლობებში მრჩევლის თანამდებობაზე. მონაწილეობდა ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღების ადაპტირების ხელშეკრულების მოლაპარაკებების პროცესში, ასევე ეუთოს ბუდაპეშტის 1994 წლის, ლისაბონის 1996 წლის და სტამბულის 1999 წლის სამიტებში. დავით ზალკალიანი აქტიურად იყო ჩართული საქართველოს ტერიტორიიდან რუსეთის ფედერაციის სამხედრო ბაზების გაყვანასთან დაკავშირებული მოლაპარაკებების პროცესში. მისი ავსტრიაში მუშაობის პერიოდში საქართველოს ელჩი ვენაში, გამოჩენილი ქართველი დიპლომატი, ლევან მიქელაძე, იყო. შემდგომში ლევან მიქელაძესთან ერთად დავით ზალკალიანი საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ საქმიანობაში გადაინაცვლებს.

2000-2001 წლებში ზალკალიანმა საგარეო საქმეთა სამინისტროში ევროპულ საქმეთა დეპარტამენტში მრჩევლის პოზიციაზე განაგრძო კარიერა. მისი საქმიანობის სფერო მოიცავდა ევროპის ქვეყნებთან ორმხრივი ურთიერთობების გაღრმავებას.

2001-2002 წლებში ზალკალიანი ისევ დაბრუნდა ვენაში და ეუთო-ში საქართველოს მუდმივი წარმომადგენლის მოადგილის თანამდებობა დაიკავა.

2002-2004 წლებში დავით ზალკალიანმა მუშაობა აშშ-ში, კანადასა და მექსიკაში საქართველოს საელჩოში უფროსი მრჩევლის პოზიციაზე გააგრძელა. მისი მუშაობის პერიოდს უკავშირდება აშშ-ს დახმარების გაძლიერება თავდაცვის სფეროში.

აშშ-ში მუშაობის შემდეგ დავით ზალკალიანი 2004 წელს დაინიშნა უზბეკეთისა და ტაჯიკეთის რესპუბლიკებში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩად. ამ პერიოდში ქვეყნებს შორის ორმხრივი ურთიერთობები პოლიტიკური და ეკონომიკური კუთხით უფრო ინტენსიური გახდა.

2007 წელს ზალკალიანი იყო საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს გლობალურ ურთიერთობათა დეპარტამენტის დირექტორი, მომდევნო ერთი წლის მანძილზე საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს საგანგებო დავალებათა ელჩი.

2008 წელს დავით ზალკალიანი დაინიშნა ბელარუსის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩად.

დავით ზალკალიანმა 2009 წელს დატოვა ელჩის თანამდებობა და თანამოაზრეებთან ერთად პოლიტიკურ პროცესებში ჩაერთო. 
ზალკალიანი აქტიურად მონაწილეობდა „თავისუფალი დემოკრატების“ პარტიის ჩამოყალიბებაში, რასაც 2012 წლის 1 ოქტომბერს საპარლამენტო არჩევნებში კოალიცია „ქართული ოცნების“ გამარჯვება მოჰყვა. პარლამენტში შეიქმნა ფრაქცია „ქართული ოცნება-თავისუფალი დემოკრატები“. იმავე წელს დავით ზალკალიანი საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის პოზიციას იკავებს.

სამინისტროში პირველი მოადგილის თანამდებობაზე დანიშვნიდან, დავით ზალკალიანი სხვა მნიშნელოვან მიმართულებებთან ერთად, აქტიურად მონაწილეობდა საქართველო-ევროკავშირს შორის ასოცირების ხელშეკრულების მომზადების პროცესში. იგი იყო საქართველოს მხრიდან ასოცირების ხელშეკრულების მთავარი მომლაპარაკებელი. აღსანიშნავია, რომ მოლაპარაკებები წარმატებით დასრულდა და 2014 წლის 27 ივნისს ხელი მოეწერა ისტორიულ დოკუმენტს - ასოცირების შესახებ შეთანხმებას ევროკავშირსა და საქართველოს შორის,  რომელიც მოიცავს ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის სივრცის კომპონენტს (Deep and Comprehensive Free Trade Area – DCFTA) და ითვალისწინებს ევროკავშირთან დაახლოების მნიშვნელოვან კონკრეტულ მექანიზმებს.  ამასთან, 2012-2014 წლებში ზალკალიანი იყო ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებებში საქართველოს მხრიდან მთავარი მომლაპარაკებელი და აშშ-საქართველოს სტრატეგიული პარტნიორობის ქარტიის სამუშაო ჯგუფების თანათავმჯდომარე.

2015 წელს დავით ზალკალიანმა საქმიანობა განაგრძო ახლად დაფუძნებულ ლევან მიქელაძის სახელობის ფონდში, აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობაზე. ფონდში ყოფნის პერიოდში მისი საქმიანობა იყო დაკავშირებული საჯარო პოლიტიკის კვლევებისა და ადვოკატირების პროექტების განხორციელებასთან, დიპლომატებისთვის შესაძლებლობების გაზრდასთან, აკადემიური და საჯარო დისკუსიების გამართვასთან საგარეო პოლიტიკის პრიორიტეტების შესახებ.

2016-2018 წლებში დავით ზალკალიანმა კვლავ  დაიკავა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის თანამდებობა, 2018 წლის 21 ივნისს დაინიშნა საგარეო საქმეთა მინისტრის თანამდებობაზე, 2021 წლის 21 იანვრიდან [[2022]] წლის 4 აპრილამდე იყო საქართველოს ვიცე-პრემიერი.

==დიპლომატიური რანგი==

2007 წელს მინიჭებული აქვს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩის დიპლომატიური რანგი.

==განათლება==
[[1992]] წელს დაამთავრა [[ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] საერთაშორისო სამართლის სპეციალობით. ფლობს ინგლისურ და რუსულ ენებს.

==ოჯახი==
ჰყავს მეუღლე და ორი ქალიშვილი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00004917}}
* {{twitter|dzalkaliani}}
* [https://web.archive.org/web/20200207033441/http://www.mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/davit-zalkaliani.aspx დავით ზალკალიანი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო
* [https://web.archive.org/web/20210218110104/https://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=117 დავით ზალკალიანი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[მიხეილ ჯანელიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საგარეო საქმეთა მინისტრი]] | წლები=[[20 ივნისი]], [[2018]] - დღემდე| შემდეგი=}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}

{{DEFAULTSORT:ზალკალიანი, დავით}}
[[კატეგორია:საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>asuli8pmo88tja9381fh31mewj1ektv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405464</id>
      <parentid>4405463</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:05:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24141" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით ზალკალიანი
| სურათი= David Zalkaliani დავით ზალკალიანი.jpg
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|2|27}}  
| დაბადების ადგილი = 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები= 2
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| სამეცნიერო ხარისხი =
| წოდება =
| პროფესია =[[დიპლომატი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია =
| საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]]
[[საქართველო]]ს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატებში]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 აპრილი]], [[2022]]
| თანამდებობა დატოვა= 
| პრეზიდენტი =[[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი = დავით ბაქრაძე
| მემკვიდრე = 
|რიგი2=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]
|თანამდებობა დაიკავა2=[[21 ივნისი]], [[2018]]
|თანამდებობა დატოვა2=[[4 აპრილი]], [[2022]]
|წინამორბედი2=[[მიხეილ ჯანელიძე]]
|მემკვიდრე2=[[ილია დარჩიაშვილი]]
|პრეზიდენტი2=[[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი2=[[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br&gt;[[გიორგი გახარია]]&lt;br&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
|რიგი3=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Flag of Europe.svg|right|25px]][[ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტი|ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის პრეზიდენტი]]
|თანამდებობა დატოვა3=[[15 მაისი]], [[2020]]
|თანამდებობა დაიკავა3=[[27 ნოემბერი]], [[2019]]
|რიგი4=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]]
[[საქართველო]]ს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[ბელორუსი|ბელარუსის რესპუბლიკაში]]
|თანამდებობა დაიკავა4=2008
|თანამდებობა დატოვა4=2009
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
|წინამორბედი3=[[ჟან-აივს ლე დრიანი]]
|მემკვიდრე3=[[ნიკოს დენდიასი]]
|რიგი5=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]]
[[საქართველო]]ს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[უზბეკეთი|უზბეკეთისა]] და [[ტაჯიკეთი|ტაჯიკეთის]] რესპუბლიკებში
|თანამდებობა დატოვა5=2007
|თანამდებობა დაიკავა5=2004
|პრეზიდენტი5=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი5=[[ზურაბ ჟვანია]]&lt;br&gt;[[ზურაბ ნოღაიდელი]]
}}
'''დავით ზალკალიანი''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1968]]) — ქართველი დიპლომატი, [[2018]] წლის 21 ივნისიდან [[2022]] წლის 4 აპრილამდე [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]]. 2021 წლის 21 იანვრიდან ([[გიორგი გახარია]]ს კაბინეტში) და 2021 წლის 25 თებერვლიდან ([[ირაკლი ღარიბაშვილი]]ს კაბინეტში) საქართველოს ვიცე-პრემიერი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=მაია ცქიტიშვილი და დავით ზალკალიანი ვიცე-პრემიერები იქნებიან |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31060996.html |access-date=29 იანვარი, 2022 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა ვიცე-პრემიერები დანიშნა |url=https://civil.ge/ka/archives/401164 |work=Civil.ge |date=25 თებერვალი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; 2004-2007 წლებში [[უზბეკეთი]]სა და [[ტაჯიკეთი]]ს რესპუბლიკებში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი, ასევე საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი [[ბელარუსი]]ს რესპუბლიკაში 2008-2009 წლებში. 2019-2020 წლებში ეკავა [[ევროპის საბჭო]]ს მინისტრთა კომიტეტის პრეზიდენტის პოსტი. საქართველოს მხრიდან [[საქართველო-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება|ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების]] მთავარი მომლაპარაკებელი. 

[[2022]] წლის 4 აპრილს დატოვა თანამდებობა და ოფიციალური განცხადებების მიხედვით მუშაობას გააგრძელებს აშშ-ში სრულუფლებიანი და საგანგებო ელჩის თანამდებობაზე.&lt;ref&gt;[https://1tv.ge/news/saqartvelos-sagareo-saqmeta-ministrad-ilia-darchiashvili-dainishna/ საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრად ილია დარჩიაშვილი დაინიშნა]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==
1992 წელს, საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ, დავით ზალკალიანმა მუშაობა დაიწყო საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროში საერთაშორისო ორგანიზაციების დეპარტამენტში ატაშეს პოზიციაზე, ხოლო სამ წელიწადში - 1995 წელს იმავე დეპარტამენტში, სამმართველოს უფროსის მოადგილის თანამდებობაზე. 

ამ პერიოდში ძალიან მნიშვნელოვანი იყო საერთაშორისო ურთიერთობების სისტემაში საქართველოს  ადგილის დამკვიდრება საერთაშორისო ორგანიზაციებში გაწევრიანების გზით. ამავე პერიოდში საქართველომ დაიწყო თანამშრომლობის გაღრმავება ევროგაერთიანებასთან (მოგვიანებით ევროკავშირი), რომელმაც 1992 წელს საქართველო აღიარა დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ. იმ დროისთვის საქართველოს და ევროგაერთიანების თანამშრომლობა ძირითადად ჰუმანიტარულ და ტექნიკურ საკითხებზე იყო ორიენტირებული, რაშიც დავით ზალკალიანი აქტიურად მონაწილეობდა.

1996-2000 წლებში ზალკალიანმა მუშაობა განაგრძო ავსტრიის რესპუბლიკაში საქართველოს საელჩოში, ეუთო-სა და ქ. ვენაში მდებარე საერთაშორისო ორგანიზაციებში საქართველოს მუდმივ წარმომადგენლობებში მრჩევლის თანამდებობაზე. მონაწილეობდა ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღების ადაპტირების ხელშეკრულების მოლაპარაკებების პროცესში, ასევე ეუთოს ბუდაპეშტის 1994 წლის, ლისაბონის 1996 წლის და სტამბულის 1999 წლის სამიტებში. დავით ზალკალიანი აქტიურად იყო ჩართული საქართველოს ტერიტორიიდან რუსეთის ფედერაციის სამხედრო ბაზების გაყვანასთან დაკავშირებული მოლაპარაკებების პროცესში. მისი ავსტრიაში მუშაობის პერიოდში საქართველოს ელჩი ვენაში, გამოჩენილი ქართველი დიპლომატი, ლევან მიქელაძე, იყო. შემდგომში ლევან მიქელაძესთან ერთად დავით ზალკალიანი საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ საქმიანობაში გადაინაცვლებს.

2000-2001 წლებში ზალკალიანმა საგარეო საქმეთა სამინისტროში ევროპულ საქმეთა დეპარტამენტში მრჩევლის პოზიციაზე განაგრძო კარიერა. მისი საქმიანობის სფერო მოიცავდა ევროპის ქვეყნებთან ორმხრივი ურთიერთობების გაღრმავებას.

2001-2002 წლებში ზალკალიანი ისევ დაბრუნდა ვენაში და ეუთო-ში საქართველოს მუდმივი წარმომადგენლის მოადგილის თანამდებობა დაიკავა.

2002-2004 წლებში დავით ზალკალიანმა მუშაობა აშშ-ში, კანადასა და მექსიკაში საქართველოს საელჩოში უფროსი მრჩევლის პოზიციაზე გააგრძელა. მისი მუშაობის პერიოდს უკავშირდება აშშ-ს დახმარების გაძლიერება თავდაცვის სფეროში.

აშშ-ში მუშაობის შემდეგ დავით ზალკალიანი 2004 წელს დაინიშნა უზბეკეთისა და ტაჯიკეთის რესპუბლიკებში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩად. ამ პერიოდში ქვეყნებს შორის ორმხრივი ურთიერთობები პოლიტიკური და ეკონომიკური კუთხით უფრო ინტენსიური გახდა.

2007 წელს ზალკალიანი იყო საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს გლობალურ ურთიერთობათა დეპარტამენტის დირექტორი, მომდევნო ერთი წლის მანძილზე საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს საგანგებო დავალებათა ელჩი.

2008 წელს დავით ზალკალიანი დაინიშნა ბელარუსის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩად.

დავით ზალკალიანმა 2009 წელს დატოვა ელჩის თანამდებობა და თანამოაზრეებთან ერთად პოლიტიკურ პროცესებში ჩაერთო. 
ზალკალიანი აქტიურად მონაწილეობდა „თავისუფალი დემოკრატების“ პარტიის ჩამოყალიბებაში, რასაც 2012 წლის 1 ოქტომბერს საპარლამენტო არჩევნებში კოალიცია „ქართული ოცნების“ გამარჯვება მოჰყვა. პარლამენტში შეიქმნა ფრაქცია „ქართული ოცნება-თავისუფალი დემოკრატები“. იმავე წელს დავით ზალკალიანი საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის პოზიციას იკავებს.

სამინისტროში პირველი მოადგილის თანამდებობაზე დანიშვნიდან, დავით ზალკალიანი სხვა მნიშნელოვან მიმართულებებთან ერთად, აქტიურად მონაწილეობდა საქართველო-ევროკავშირს შორის ასოცირების ხელშეკრულების მომზადების პროცესში. იგი იყო საქართველოს მხრიდან ასოცირების ხელშეკრულების მთავარი მომლაპარაკებელი. აღსანიშნავია, რომ მოლაპარაკებები წარმატებით დასრულდა და 2014 წლის 27 ივნისს ხელი მოეწერა ისტორიულ დოკუმენტს - ასოცირების შესახებ შეთანხმებას ევროკავშირსა და საქართველოს შორის,  რომელიც მოიცავს ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის სივრცის კომპონენტს (Deep and Comprehensive Free Trade Area – DCFTA) და ითვალისწინებს ევროკავშირთან დაახლოების მნიშვნელოვან კონკრეტულ მექანიზმებს.  ამასთან, 2012-2014 წლებში ზალკალიანი იყო ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებებში საქართველოს მხრიდან მთავარი მომლაპარაკებელი და აშშ-საქართველოს სტრატეგიული პარტნიორობის ქარტიის სამუშაო ჯგუფების თანათავმჯდომარე.

2015 წელს დავით ზალკალიანმა საქმიანობა განაგრძო ახლად დაფუძნებულ ლევან მიქელაძის სახელობის ფონდში, აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობაზე. ფონდში ყოფნის პერიოდში მისი საქმიანობა იყო დაკავშირებული საჯარო პოლიტიკის კვლევებისა და ადვოკატირების პროექტების განხორციელებასთან, დიპლომატებისთვის შესაძლებლობების გაზრდასთან, აკადემიური და საჯარო დისკუსიების გამართვასთან საგარეო პოლიტიკის პრიორიტეტების შესახებ.

2016-2018 წლებში დავით ზალკალიანმა კვლავ  დაიკავა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის თანამდებობა, 2018 წლის 21 ივნისს დაინიშნა საგარეო საქმეთა მინისტრის თანამდებობაზე, 2021 წლის 21 იანვრიდან [[2022]] წლის 4 აპრილამდე იყო საქართველოს ვიცე-პრემიერი.

==დიპლომატიური რანგი==

2007 წელს მინიჭებული აქვს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩის დიპლომატიური რანგი.

==განათლება==
[[1992]] წელს დაამთავრა [[ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] საერთაშორისო სამართლის სპეციალობით. ფლობს ინგლისურ და რუსულ ენებს.

==ოჯახი==
ჰყავს მეუღლე და ორი ქალიშვილი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00004917}}
* {{twitter|dzalkaliani}}
* [https://web.archive.org/web/20200207033441/http://www.mfa.gov.ge/MainNav/DiplomatService/davit-zalkaliani.aspx დავით ზალკალიანი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო
* [https://web.archive.org/web/20210218110104/https://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=117 დავით ზალკალიანი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[მიხეილ ჯანელიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საგარეო საქმეთა მინისტრი]] | წლები=[[20 ივნისი]], [[2018]] - დღემდე| შემდეგი=}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}

{{DEFAULTSORT:ზალკალიანი, დავით}}
[[კატეგორია:საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>gwd5tm4hiajx4xzpnul4qfzj95c1a3x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>423711</id>
    <revision>
      <id>4405416</id>
      <parentid>4246717</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:29:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>78.37.85.88</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13344" xml:space="preserve">{{მრავალმნიშვნელოვნება*|საქართველოს კომუნისტური პარტია (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია
| პარტიის სახელი = საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტია
| პარტიის ლოგო = Hnsvariation.PNG
| პარტიის ვიკიფერი = Red
| ქვეყანა = საქართველო
| ლიდერი =  
| თავმჯდომარე=თემურ ფიფია
| გენერალური მდივანი = თემურ ფიფია
| დამფუძნებელი =[[პანტელეიმონ გიორგაძე|პ. გიორგაძე]], შ. მახარაძე, გ. ონიანი
| დაფუძნდა = [[1992]] - დღემდე
| წინამორბედი = [[საქართველოს სსრ კომუნისტური პარტია]]
| იდეოლოგია = [[სტალინიზმი|მარქსიზმ-ლენინიზმ-სტალინიზმი]]
| ევროპული = 
| საერთაშორისო = [[კომუნისტური პარტიების კავშირი - საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია]]
| ახალგაზრდული ფრთა =საქართველოს ი.ბ. სტალინის სახელობის ახადგაზრდათა კომუნისტური კავშირი
| სლოგანი =„პროლეტარებო ყველა ქვეყნისა, შეერთდით!“
| ფერები = წითელი
| შტაბ-ბინა = [[საქართველო]], [[თბილისი]], კასპის ქ.№ 7&lt;ref name=&quot;რეესტრი18&quot;&gt;[[#რეესტრი18|რეესტრი 18]]: პარტიის სარეგისტრაციო მონაცემები.&lt;/ref&gt;
| ვებგვერდი = {{Facebook|964914130254936|''სეკპ გვერდი''}}, [[http://www.komunistebi.ge/ komunistebi.ge]]
|ადგილები1_სათაური = გაზეთი
|ადგილები1 = „კომუნისტი“, „ზარია ვოსტოკა“, „ახალგაზრდა კომუნისტი“
}}
'''საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტია''' (''სეკპ'') — [[მემარცხენეობა|მემარცხენე]] [[იდეოლოგია|იდეოლოგიის]] მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანება (შემდგომში – [[პოლიტიკური პარტია|პარტია]]) [[საქართველო|საქართველოში]], საიდენტიფიკაციო კოდი: 211347960. პარტია დაარსდა [[1992]] წ. თებერვალს [[პანტელეიმონ გიორგაძე|პ. გიორგაძის]], შ. მახარაძის, [[გრიშა ონიანი|გ. ონიანის]] ინიციატივით, სტალინის საზოგადოების, საქართველოს მშრომელთა კომუნისტური პარტიის, საქართველოს კომუნისტთა კავშირის გაერთიანებით, როგორც [[საქართველოს სსრ კომუნისტური პარტია|საქართველოს სსრ კომუნისტური პარტიის]] სამართალმემკვიდრე და იდეურ-პოლიტიკური გამგრძელებელი.&lt;ref name=&quot;ცესკო16&quot;&gt;[[#ცესკო16|ცესკო]]: პარტიის წესდება.&lt;/ref&gt; პირველი რეგისტრაცია გაიარა [[1994]] წ. [[სექტემბერი|სექტემბერს]], ხელახალი რეგისტრაცია - [[1998]] წ, ხოლო ცვლილებები რეგისტრაციაში განხორციელდა [[2004]] და [[2013]] წწ.&lt;ref name=&quot;რეესტრი18&quot; /&gt; წევრთა რაოდენობა 1999 წ მონაცემებით: 87000 ადამიანი, აქტიური - 65000.&lt;ref&gt;[[#კანდელაკი99|კანდელაკი 99]]: წევრთა რაოდენობა.&lt;/ref&gt;

== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
პარტიის მმართველობის უმაღლესი ორგანოა ''ყრილობა'', რომელიც მოიწვევა ორ წელიწადში ერთხელ – პლენუმის და/ან კონფერენციის სახით, რომელიც მოიწვევა 4 წელიწადში ერთხელ. ყრილობებს შორის მმართველი ორგანოა პარტიის ცენტრალური კომიტეტი (ცკ) და ისვე იწვევს მორიგ ყრილობებს. ცკ პირველი მდივანი არის ამავდროულად პარტიის თავმჯდომარე.&lt;ref name=&quot;ცესკო16&quot; /&gt; ცკ სხდომებს მართვას მინიმუმ 6 თქვეში ერთხელ. აღმასრულებელი ფუნქცია აკისრია - პარტიის აღმასრულებელ საბჭოს. სტრუქტურულ ქვედანაყოფებში შედიან: საოლქო (რესპუბლიკური), საქალაქო და რაიონული პირველადი პარტიული ორგანიზაციები და მათი არჩევითი ორგანოები. პარტიაში აკრძალულია ფრაქციებისა და დაჯგუფებების ფორმირება.&lt;ref name=&quot;ცესკო16&quot; /&gt;

== საპროგრამო პრიორიტეტები ==
=== ეკონომიკა ===
კაპიტალისტურ საბაზრო ეკონომიკაზე გადასვლა შეფასებულია საქართველოს მაშინდელი ხელისუფლების მცდარ კურსად და პრიორიტეტად დასახულია სოციალისტურ [[გეგმიური ეკონომიკა|გეგმიურ ეკონომიკაზე]] დაბრუნება. [[საკუთრება|საკუთრების]] ყველა ფორმების დაშვება, თუმცა სხვისი შრომის ექსპლუატაციის გამორიცხვის პირობებით და განვითარების თანაბარი პირობების შექმნით. ახალი სამრეწველო ობიექტების ფორმირება.

=== საგარეო პოლიტიკა ===
არსებული საგარეო პოლიტიკის რადიკალური შეცვლა საქართველოს ინტერესების შესაბამისად, „ჭეშმარიტად დამოუკიდებელი, თავისუფალი, დემოკრატიული, ერთიანი სახელმწიფოს ჩამოყალიბება, რომელიც არამც და არამც არ იქნება არც ერთი სახელმწიფოს შემადგენელი ნაწილი და სატელიტი ქვეყანა.“&lt;ref&gt;[[#კანდელაკი99|კანდელაკი 99]]: პარტიის საპროგრამო პრიორიტეტები.&lt;/ref&gt;

=== სახელმწიფო ტერიტორიული მოწყობა ===
[[ფედერაცია|ფედერალური]] დანაწილების პრინციპი – საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის ტერიტორიული მოწყობის ანალოგიით.

=== სახელმწიფო სისტემის მოწყობა ===
[[საპარლამენტო რესპუბლიკა]], თუმცა საპარლამენტო მშრომელთა საბჭოების სახით.

== რესურსები ინტერნეტში ==
*{{Facebook|964914130254936|''საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტიის გვერდი''}}
*{{cite web |url=https://partylists.cec.gov.ge/uploads/66/ertianikomunisturipartia.pdf |title=საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტიის წესდება (ახალი რედაქცია) |work=საარჩევნო სუბიექტების პარტიული სიები |date=2016 |accessdate=2018 |publisher=[[ცესკო]] |ref=ცესკო16 }}{{Dead link|date=აპრილი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
*{{cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=35&amp;t=193 |title=საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტია (სეკპ) |work=საქართველოს პოლიტიკური პარტიები : ცნობარი |date=1999 |accessdate=2018 |publisher=[[სპებ]] |author=კოსტანტინე კანდელაკი, დავით ყიფიანი, ლელა ხომერიკი [და სხვ.] |ref=კანდელაკი99}}
*{{cite web|url=https://www.transparency.ge/politicaldonations/ge/party/17?year=all&amp;sort=date&amp;direction=desc&amp;page=all |title=საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტია |work=შემოწირულობების სია |publisher=[https://www.transparency.ge/politicaldonations/ ვებპლატფორმა საქართველოში მოქმედი პოლიტიკური პარტიების შემოწირულებები] |author=[[საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო]] |date=2018 |accessdate=2018 |ref=გამჭვირვალობა18 }}
*{{cite web|url=http://napr.gov.ge/source/partiebi/14.09.2018w.xls |title=პოლიტიკური პარტიები |work=მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების (პარტიების) რეესტრი (1997-2018 წწ) |publisher=[[სსიპ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო]], [https://napr.gov.ge/p.g პოლიტიკურ გაერთიანებათა რეესტრის ვებ გვერდი] |format=[[Excel|xls]] |date={{ISOdate|2018-09-14}} |accessdate={{ISOdate|2018-11-22}} |ref=რეესტრი18 }}
*{{cite web |url=https://www.broadleft.org/ge.htm |title=Leftist Parties of the World |work=Georgia |date=1999-2005 |language={{en}} |accessdate=2018 |publisher=Marxists Internet Archive |ref= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170722080331/http://www.broadleft.org/ge.htm |archivedate=2017-07-22 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს პოლიტიკური პარტიები}}

[[კატეგორია:პოლიტიკური პარტიები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:კომუნისტური პარტიები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პოლიტიკური პარტიები]]</text>
      <sha1>euxj0wl7max80chtjlfynhge39yjs0k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზურაბ ნასარაია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>426197</id>
    <revision>
      <id>4405455</id>
      <parentid>4403664</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:35:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12414" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ზურაბ ნასარაია
| სურათი= Zurab Nasaraia.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[2018]]
| თანამდებობა დატოვა = [[9 თებერვალი]], [[2021]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]], [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[მამუკა ბახტაძე]], [[გიორგი გახარია]]
| წინამორბედი= [[მერაბ ჭანუყვაძე]]
| მემკვიდრე  = გიორგი სახოკია
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1973|10|19}} 
| დაბადების ადგილი= [[ფოთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} → &lt;/br&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]], [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = მართვა-მანქანათმშენებლობის ინჟინერ-ეკონომისტი
| საქმიანობა = 
| რელიგია =[[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია =უპარტიო 
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[გურიის მხარე|სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი გურიის მხარეში]] 
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2= 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|სამეცნიერო ხარისხი=[[საჯარო მმართველობის დოქტორი]]
}}
'''ზურაბ ნასარაია''' (დ. [[19 ოქტომბერი]], [[1973]], [[ფოთი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. საჯარო მმართველობის დოქტორი, ინჟინერ-ეკონომისტი, [[2002]]-[[2004]] წლებში [[საქართველოს პარლამენტი]]ს წევრი, 2018-2021 წლებში  [[გურიის მხარე|სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი გურიის მხარეში]]. 

==განათლება==
[[1990]]-[[1995]] წლებში სწავლობდა  [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საინჟინრო-ეკონომიკური ფაკულტეტზე, მართვა-მანქანათმშენებლობის სპეციალობით. სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ მიენიჭა ინჟინერ-ეკონომისტის კვალიფიკაცია. {{ფაქტი|საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სადისერტაციო საბჭოს  გადაწყვეტილებით 2021 წელს მიენიჭა საჯარო მმართველობის დოქტორის აკადემიური ხარისხი |25|06|2022}}

==ბიოგრაფია==
1990-1993 წლებში იყო ქალაქ [[ფოთი]]ს საქალაქო მეურნეობის სამსახურის ეკონომისტი. 1993-1995 წლებში ფოთის მერიის ეკონომიკური რეფორმების განყოფილების უფროსი სპეციალისტი. 1995-1996 წლებში ფოთის მალთაყვის უბნის მუნიციპალური ტერიტორიის კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილე. 1996-1997 წლებში ქ. ფოთის მერიის ეკონომიკური რეფორმების ცენტრის თავმჯდომარე. 1997 წელს ქალაქ ფოთის ადგილობრივი მმართველობის ერთიანი ეკონომიკური პოლიტიკის სამმართველოს უფროსი.

1997-1998 წლებში 100% სახელმწიფო წილის მქონე სააქციო საზოგადოება „ფოთის გემსაშენის“ სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე. 

1998-1999 წლებში ქალაქ ფოთის მერიის კანცელარიის უფროსი.
1999-2002 - ქ. ფოთის ადგილობრივი თვითმმართველობის (საკრებულო, მერია) აპარატის უფროსი. 

2002 წელს არჩეული იქნა ქალაქ ფოთის საკრებულოს წევრად. 

[[2002]]-[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკიდან „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“, ასევე საქართველოს პარლამენტის საგადასახადო შემოსავლებისა და საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტების წევრი და საქართველოს პარლამენტის ანტიკორუფციული დროებითი საგამოძიებო კომისიის წევრი; 

2004-2007 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ შრომის, ხელფასისა და სტრუქტურული მოწყობის განყოფილების უფროსი. 2007-2008 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ სამეურნეო უზრუნველყოფის სამსახურის უფროსი. 2008-2009 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ დირექტორთა საბჭოს აპარატის უფროსის მოადგილე. 2009-2010 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ შვილობილი კომპანიის შ.პ.ს. „ფროფერთი მენეჯმენტის“ გენერალური დირექტორი. 2010-2014 წლებში სს „საქართველოს რკინიგზის“ ოპერაციათა მართვის დეპარტამენტი, სამეურნეო უზრუნველყოფის სამსახურის უფროსი. 

2014-2018 წლებში საქართველოს რკინიგზელთა პროფესიული კავშირის თავმჯდომარე. 

2018- 2021  წლებში სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი გურიის მხარეში.

სამეცნიერო ნაშრომი:  10 სამეცნიერო სტატია და 3 სახელმძღვანელო. გამოცემული აქვს წიგნები: „რეგიონული ეკონომიკური პოლიტიკა“, „საქართველოს ეკონომიკა“, „ბიზნესი და ერგონომიკა“.

==ორგანიზაციის წევრობა==
*ფაზისის აკადემიის ნამდვილი წევრი

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91 ზურაბ ნასარაია — ბიბლიოვიკი]
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5364}}
*[http://guria.gov.ge/geo/static/224 სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი]

{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ნასარაია, ზურაბ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 19 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ფოთში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>so8oy9yslbonvok15b629s21n9x67ar</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405457</id>
      <parentid>4405455</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:36:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12454" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ზურაბ ნასარაია
| სურათი= Zurab Nasaraia.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[2018]]
| თანამდებობა დატოვა = [[9 თებერვალი]], [[2021]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]], [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[მამუკა ბახტაძე]], [[გიორგი გახარია]]
| წინამორბედი= [[მერაბ ჭანუყვაძე]]
| მემკვიდრე  = გიორგი სახოკია
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1973|10|19}} 
| დაბადების ადგილი= [[ფოთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} → &lt;/br&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]], [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = მართვა-მანქანათმშენებლობის ინჟინერ-ეკონომისტი
| საქმიანობა = 
| რელიგია =[[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია =უპარტიო 
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[გურიის მხარე|სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი გურიის მხარეში]] 
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2= 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|სამეცნიერო ხარისხი=[[საჯარო მმართველობის დოქტორი]]
}}
'''ზურაბ ნასარაია''' (დ. [[19 ოქტომბერი]], [[1973]], [[ფოთი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. საჯარო მმართველობის დოქტორი, ინჟინერ-ეკონომისტი, [[2002]]–[[2004]] წლებში [[საქართველოს პარლამენტი]]ს წევრი, 2018–2021 წლებში [[გურიის მხარე|სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი გურიის მხარეში]].

== განათლება ==
[[1990]]–[[1995]] წლებში სწავლობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საინჟინრო-ეკონომიკური ფაკულტეტზე, მართვა-მანქანათმშენებლობის სპეციალობით. სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ მიენიჭა ინჟინერ-ეკონომისტის კვალიფიკაცია. {{ფაქტი|საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სადისერტაციო საბჭოს  გადაწყვეტილებით 2021 წელს მიენიჭა საჯარო მმართველობის დოქტორის აკადემიური ხარისხი |25|06|2022}}

== ბიოგრაფია ==
1990–1993 წლებში იყო ქალაქ [[ფოთი]]ს საქალაქო მეურნეობის სამსახურის ეკონომისტი. 1993–1995 წლებში ფოთის მერიის ეკონომიკური რეფორმების განყოფილების უფროსი სპეციალისტი. 1995–1996 წლებში ფოთის მალთაყვის უბნის მუნიციპალური ტერიტორიის კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილე. 1996–1997 წლებში ქ. ფოთის მერიის ეკონომიკური რეფორმების ცენტრის თავმჯდომარე. 1997 წელს ქალაქ ფოთის ადგილობრივი მმართველობის ერთიანი ეკონომიკური პოლიტიკის სამმართველოს უფროსი.

1997–1998 წლებში 100% სახელმწიფო წილის მქონე სააქციო საზოგადოება „ფოთის გემსაშენის“ სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე.

1998–1999 წლებში ქალაქ ფოთის მერიის კანცელარიის უფროსი.
1999–2002 — ქ. ფოთის ადგილობრივი თვითმმართველობის (საკრებულო, მერია) აპარატის უფროსი.

2002 წელს არჩეული იქნა ქალაქ ფოთის საკრებულოს წევრად.

[[2002]]–[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკიდან „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“, ასევე საქართველოს პარლამენტის საგადასახადო შემოსავლებისა და საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტების წევრი და საქართველოს პარლამენტის ანტიკორუფციული დროებითი საგამოძიებო კომისიის წევრი;

2004–2007 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ შრომის, ხელფასისა და სტრუქტურული მოწყობის განყოფილების უფროსი. 2007–2008 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ სამეურნეო უზრუნველყოფის სამსახურის უფროსი. 2008–2009 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ დირექტორთა საბჭოს აპარატის უფროსის მოადგილე. 2009–2010 წლებში შპს „საქართველოს რკინიგზის“ შვილობილი კომპანიის შ.პ.ს. „ფროფერთი მენეჯმენტის“ გენერალური დირექტორი. 2010–2014 წლებში სს „საქართველოს რკინიგზის“ ოპერაციათა მართვის დეპარტამენტი, სამეურნეო უზრუნველყოფის სამსახურის უფროსი.

2014–2018 წლებში საქართველოს რკინიგზელთა პროფესიული კავშირის თავმჯდომარე.

2018–2021 წლებში სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი გურიის მხარეში.

სამეცნიერო ნაშრომი: 10 სამეცნიერო სტატია და 3 სახელმძღვანელო. გამოცემული აქვს წიგნები: „რეგიონული ეკონომიკური პოლიტიკა“, „საქართველოს ეკონომიკა“, „ბიზნესი და ერგონომიკა“.

== ორგანიზაციის წევრობა ==
* ფაზისის აკადემიის ნამდვილი წევრი

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91 ზურაბ ნასარაია — ბიბლიოვიკი]
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5364}}
* [http://guria.gov.ge/geo/static/224 სახელმწიფო რწმუნებული-გუბერნატორი]

{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ნასარაია, ზურაბ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 19 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ფოთში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>m8kpl59ialgiul1462ktn7oyzavd5gf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ყაზახი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>434992</id>
    <revision>
      <id>4405409</id>
      <parentid>4207291</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:50:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8182" xml:space="preserve">{{მრავალმნიშვნელოვნება}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = ქალაქი
|რეგიონი =განჯა-ყაზახის რეგიონი{{!}}განჯა-ყაზახი
|რაიონის ტიპი = რაიონი
|რაიონი = ყაზახის რაიონი {{!}}ყაზახი
}}

'''ყაზახი''' ({{lang-az|Qazax}}) — ქალაქი დასავლეთ [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ყაზახის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს მდინარე [[აღსთაფა (მდინარე)|აღსთაფაზე]], ზღვის დონიდან 323 მეტრის სიმაღლეზე, აღსტაფის რკინიგზის სადგურიდან სამხრეთ-დასავლეთით, 9 კმ-ის სიშორეზე.

ქალაქის ფართობი შეადგენს 699 კმ². [[2019|2019 წლის]] [[1 იანვარი|1 იანვრის]] მონაცემებით, მოსახლეობა შეადგენს 28 000 კაცს.&lt;ref name=&quot;Qazax şəhəri&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az/map/#003_3.xls აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სახელმწიფო სტატისტიკის კომიტეტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160309234424/http://www.stat.gov.az/map/#003_3.xls |date=2016-03-09 }}: [http://www.stat.gov.az/source/regions/az/004_6.xls ქალაქი ყაზახი]&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
ქალაქი [[VIII საუკუნე]]ში, არაბი მხედართმთავრის, [[მარვან II იბნ მუჰამადი|მარვან იბნ მუჰამედის]] მიერ დაარსდა. არაბულ წყაროებში ქალაქი „ქესალ“-ის სახელითაა ნახსენები.&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Газах - место, где соединяются горы и равнины|url=http://portal.azertag.az/ru/node/2445|accessdate=2018-09-30|language=ru}}&lt;/ref&gt;

1909 წელს, დასახლებას ქალაქის სტატუსი მიენიჭა.&lt;ref name=&quot;БСЭ&quot;&gt;{{დსე|Казах}}&lt;/ref&gt; 1918 წელს, [[გორი]]ს [[გორის საოსტატო სემინარია|ამიერკავკასიის სამასწავლებლო სემინარიის]] ბაზაზე ქალაქში შეიქმნა [[ყაზახის სამასწავლებლო სემინარია]], რომლის პირველი დირექტორი [[ფირიდუნ ბეი ქიოჩიარლი]] გახდა. 1930 წლიდან არის [[ყაზახის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://geogoroda.ru/gorod/gazah-azerbaydzhan|title=Город Газах (Азербайджан)|author=|website=|date=2016-06-12|publisher=geogoroda.ru|lang=ru|accessdate=2018-09-30}}&lt;/ref&gt;

== ეკონომიკა ==
ქალაქში არსებობს ხალიჩისა და ბამბის დამუშავების ქარხნები, ასევე კვების მრეწველობის ქარხანა, სოფლის მეურნეობის ტექნიკუმი, სამედიცინო სასწავლებელი და სახალხო თეატრი. საბჭოთა დროიდან ქალაქი ხალიჩების დამზადების ცენტრად ითვლებოდა.&lt;ref name=&quot;БСЭ&quot; /&gt;

&lt;gallery&gt;
ფაილი:Azerbaijan rug Kazakh 18c.jpg|&lt;small&gt;XVIII საუკუნის ხალიჩა ყაზახიდან. [[სტამბოლი]]ს [[თურქული და ისლამური ხელოვნების მუზეუმი]]&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;

== მოსახლეობა ==
[[2013|2013 წლის]] მონაცემებით, ქალაქში ცხოვრობდა 21 000 ადამიანი, აქედან 10 200 მამაკაცი და 10 800 ქალი იყო.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20131025042629/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/en/2_6.xls აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სახელმწიფო სტატისტიკის კომიტეტის 2013 წლის მონაცემები]&lt;/ref&gt; [[2019|2019 წლის]] [[1 იანვარი|1 იანვრის]] მდგომარეობით, ქალაქის მოსახლეობამ 28 000 ადამიანი შეადგინა.&lt;ref name=&quot;Qazax şəhəri&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az/map/#003_3.xls აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სახელმწიფო სტატისტიკის კომიტეტი]: [http://www.stat.gov.az/source/regions/az/004_6.xls ქალაქი ყაზახი]&lt;/ref&gt;

== კულტურა ==
ქალაქის ტერიტორიაზე განლაგებულია ისეთი არქიტექტურული ძეგლები, როგორიცაა ''იუხარი ესქიფარა'' (V-VIII საუკუნე), ''შიაქიარგალას'' ტაძარი (XV საუკუნე), ''დაირავიგალა'', ''დივან გალას'' კოშკი (VI-VII საუკუნე), ჯუმა მეჩეთი (XIX საუკუნე), მართლმადიდებლური ეკლესია (1897-1905), ჰაჯი მაჰმუდ ეფენდის მავზოლეუმი (XIX საუკუნე).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.1news.az/news/discover-azerbaijan-gazah-foto|title=Город Газах. Культура|author=|website=|date=|publisher=}}&lt;/ref&gt;

განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს [[დამჯილის გამოქვაბული|დამჯილის]] და [[დაშსალაჰლის გამოქვაბული|დაშსალაჰლის]] გამოქვაბულები, რომელიბიც მდებარეობს ''ავეის'' მთაზე.&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Газах|url=http://goroda-mira.com/azerbaycan/gazah.html|work=Города мира|accessdate=2018-09-30|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180930231638/http://goroda-mira.com/azerbaycan/gazah.html|archivedate=2018-09-30}}&lt;/ref&gt; ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად, გამოქვაბულებში აღმოაჩინეს პალეოლიტის, ნეოლიტისა და შუა საუკუნეების დროინდელი ნაკეთები. შემდგომში აღნიშნული ტერიტორია გადაკეთდა სახელმწიფო ისტორიულ-კულტურულ ნაკრძალად.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ყაზახის რაიონი}}
{{აზერბაიჯანის ქალაქები}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>aiihc7e98zieedkee9scyictqe5vlzs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ერალდო პეჩი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>445575</id>
    <revision>
      <id>4405482</id>
      <parentid>4368528</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:36:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>- &quot;Eraldo_Pecci_-_AC_Fiorentina_1984-85.jpg&quot;. ფაილი წაიშალა Commons-იდან მომხმარებელ [[commons:User:Well-Informed Optimist|Well-Informed Optimist]]-ს მიერ. მიზეზი: [[:c:Commons:Deletion requests/File:Eraldo Pecci - AC Fiorentina 1984-85.jpg|]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14618" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ერალდო პეჩი
|სურათი =
|სურათის ზომა = 
|წარწერა = 
|სრული სახელი = ერალდო პეჩი
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1955|4|12}} 
|დაბადების ადგილი = სან-ჯოვანი-ინ-მარინიანო,&lt;br /&gt; [[რიმინის პროვინცია]],&lt;br /&gt;[[ემილია-რომანია]], [[იტალია]]
|გარდაცვალების თარიღი = 
|გარდაცვალების ადგილი = 
|სიმაღლე = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 
|ახალგაზრდული კლუბი1 = [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|ბოლონია]]
|წელი1 = 1973–1975
|კლუბი1 = [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|ბოლონია]]
|მატჩი1 = 34
|გოლი1 = 2
|წელი2 = 1975–1981
|კლუბი2 = [[ტორინო (საფეხბურთო კლუბი)|ტორინო]] 
|მატჩი2 = 154
|გოლი2 = 10
|წელი3 = 1981–1985
|კლუბი3 = [[ფიორენტინა (საფეხბურთო კლუბი)|ფიორენტინა]]
|მატჩი3 = 138
|გოლი3 = 13
|წელი4 = 1985–1986
|კლუბი4 = [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]] 
|მატჩი4 = 24
|გოლი4 = 1
|წელი5 = 1986–1989
|კლუბი5 = [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|ბოლონია]]
|მატჩი5 = 101
|გოლი5 = 3
|წელი6 = 1989–1990
|კლუბი6 = [[ვიჩენცა (საფეხბურთო კლუბი)|ვიჩენცა]]
|მატჩი6 = 2
|გოლი6 = 0
|ეროვნული წელი1 = 1977
|ეროვნული ნაკრები1 = იტალია {{Tooltip|(21 წლ.)|იტალიის 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები}}
|ეროვნული მატჩი1 = 2
|ეროვნული გოლი1 = 0
|ეროვნული წელი2 = 1975–1978
|ეროვნული ნაკრები2 = [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალია]]
|ეროვნული მატჩი2 = 6
|ეროვნული გოლი2 = 0
|მედლის თარგები = 
|კლუბი-განახლება = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება =  
}}
'''ერალდო პეჩი''' ({{lang-it|Eraldo Pecci}}; დ. [[12 აპრილი]], [[1955]], სან-ჯოვანი-ინ-მარინიანო, [[იტალია]]) — [[იტალიელები|იტალიელი]] [[ფეხბურთი|ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|„ბოლონიის“]], [[ტორინო (საფეხბურთო კლუბი)|„ტორინოს“]], [[ფიორენტინა (საფეხბურთო კლუბი)|„ფიორენტინას“]], [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლის“]], [[ვიჩენცა (საფეხბურთო კლუბი)|„ვიჩენცას“]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[იტალიის საფეხბურთო თასი|იტალიის თასის]] მფლობელი [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|„ბოლონიის“]] შემადგენლობაში. [[იტალიის სერია A|იტალიის]] ჩემპიონი, ვიცე-ჩემპიონი და ორგზის ბრინჯაოს პრიზიორი [[ტორინო (საფეხბურთო კლუბი)|„ტორინოს“]] შემადგენლობაში. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978 წლის არგენტინის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;Fernando Pellerano (3 აპრილი, 2013). [https://archive.today/20130702154922/http://corrieredibologna.corriere.it/bologna/notizie/rossoblu/2013/3-aprile-2013/pecci-ora-faccio-scrittore-vi-racconto-bologna-torino-212461381769.shtml Eraldo Pecci]დაარქივებულია [http://corrieredibologna.corriere.it/bologna/notizie/rossoblu/2013/3-aprile-2013/pecci-ora-faccio-scrittore-vi-racconto-bologna-torino-212461381769.shtml ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 2 ივლისი, 2013. წაკითხვის თარიღი: 13 სექტემბერი, 2021.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Davide Morgera (4 თებერვალი, 2017). [https://archive.today/20190913225100/https://www.ilnapolista.it/2017/02/eraldo-pecci-amarcord-esclusiva-napolista-stasera-tifo-napoli/ Eraldo Pecci]// Eraldo Pecci: «La famiglia Bruscolotti mi trattò come un figlio. Stasera tifo Napoli» // Intervista all’ex calciatore di Bologna e Napoli. Parla di Maradona, del perché lasciò Napoli, dei suoi match contro gli azzurri. დაარქივებულია [http://www.ilnapolista.it/2017/02/eraldo-pecci-amarcord-esclusiva-napolista-stasera-tifo-napoli/ ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 13 სექტემბერი, 2019. წაკითხვის თარიღი: 13 სექტემბერი, 2021.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20100307171840/http://www.fifa.com/worldcup/archive/edition%3D50/teams/team%3D43954.html 1978 FIFA World Cup: Italy Squad] წაკითხვის თარიღი: 27 სექტემბერი, 2021.&lt;/ref&gt; 

=== სანაკრებო კარიერა ===
1975–1978 წლებში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 6 შეხვედრას ატარებს.

==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალია]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1975
||1||0
|-
|1976
||3||0
|-
|1977
||1||0
|-
|1978
||1||0
|- 
!ჯამში!!6!!0
|}

=== მსოფლიო ჩემპიონატზე ===
ერალდო პეჩი იყო [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის ეროვნული ნაკრების]] წევრი 1978 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე, თუმცა ნაკრების მიერ ჩატარებულ შეხვედრებში მონაწილეობა არ მიუღია.&lt;ref&gt;[http://www.thesoccerworldcups.com/players/eraldo_pecci.php Eraldo Pecci in the World Cups] წაკითხვის თარიღი: 13 სექტემბერი, 2021.&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! {{Tooltip|&lt;sup&gt;ჩემპ.&lt;/sup&gt;|მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;მასპინძელი&lt;/sup&gt;|მსოფლიო ჩემპიონატის მასპინძელი ქვეყანა}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;№&lt;/sup&gt;|საფეხბურთო მაისურის ნომერი მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე ასპარეზობისას}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;პოზიცია&lt;/sup&gt;|სათამაშო პოზიცია მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე ასპარეზობისას}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;შ&lt;/sup&gt;|ჩატარებული შეხვედრების რაოდენობა მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;ბ&lt;/sup&gt;|გატანილი ბურთების რაოდენობა მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;მ&lt;/sup&gt;|მოგება}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;ფ&lt;/sup&gt;|ფრე}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;წ&lt;/sup&gt;|წაგება}} !! {{Tooltip|&lt;sup&gt;შედეგი&lt;/sup&gt;|ეროვნული გუნდის მიერ მიღწეული შედეგი მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}}
|-
| [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978]] || {{ARG}} || {{დროშანიშანი|იტალია}} [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|11]] || [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]] || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|&lt;center&gt;მეოთხე ადგილი&lt;/center&gt;]] 
|}

==მიღწევები==
===საკლუბო===
; [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|ბოლონია]]
; [[იტალიის საფეხბურთო თასი|იტალიის თასი]]
* თასის მფლობელი: 1973–74
; [[ტორინო (საფეხბურთო კლუბი)|ტორინო]]
; [[იტალიის სერია A|სერია A]]
* ჩემპიონი: 1975–76
* ვიცე-ჩემპიონი: 1976–77
* ბრინჯაოს პრიზიორი: 1977–78, 1979–80

== ბიბლიოგრაფია ==
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბ.|url=http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700%3Aჯანთიშვილი+გიორგი}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.calcio.com/profilo_giocatori/eraldo-pecci/ ერალდო პეჩი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190915045000/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/eraldo-pecci/ |date=2019-09-15 }} — Calcio.com
* [http://eu-football.info/_player.php?id=16221 ერალდო პეჩი] — EU-football.info
* [http://www.footballdatabase.eu/fr/joueur/details/42562-eraldo-pecci ერალდო პეჩი] — Footballdatabase.eu
* [http://www.national-football-teams.com/player/17362/Eraldo_Pecci.html ერალდო პეჩი] — National-Football-Teams.com
* [http://www.transfermarkt.it/eraldo-pecci/profil/spieler/135789 ერალდო პეჩი] — Transfermarkt
* [http://www.tuttocalciatori.net/Pecci_Eraldo ერალდო პეჩი] — TuttoCalciatori.Net
* [http://www.11v11.com/players/eraldo-pecci-71652/ ერალდო პეჩის სანაკრებო სტატისტიკა] — Association of Football Statisticians
* [https://web.archive.org/web/20151217071643/http://www.figc.it/nazionali/DettaglioConvocato?codiceConvocato=799&amp;squadra=1 ერალდო პეჩის სანაკრებო სტატისტიკა] — Federazione Italiana Giuoco Calcio

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იტალიის შემადგენლობა 1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}

{{DEFAULTSORT:პეჩი, ერალდო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1955]]
[[კატეგორია:დაბადებული 12 აპრილი]]
[[კატეგორია:იტალიელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:სერია B-ს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბოლონიის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ტორინოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ფიორენტინას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნაპოლის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:იტალიის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>mrll8czvd9pmfo8v3lct9s1u5akd5lm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მანანა კაპეტივაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>446787</id>
    <revision>
      <id>4405529</id>
      <parentid>4004447</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:50:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6777" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი        =  მანანა კაპეტივაძე
| ფოტო       =მანანა-კაპეტივაძე.jpg 
| ფოტოს_სიგანე =250პქ 
| წარწერა =  მანანა კაპეტივაძე 2018 წელს
| მშობლსახელი = 
| დაბსახელი    =
| დაბთარიღი   =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|10|10}}
| დაბადგილი   = [[ქუთაისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდთარიღი =  
| გარდადგილი =  
| სხვა_სახელები =  
| განათლება     = ქუთაისის №17 საჯარო სკოლა
| ალმა-მატერი   = პიატიგორსკის სახელმწიფო უცხო ენათა პედაგოგიური ინსტიტუტი
| საქმიანობა  = 
| აქტიურობის წლები =  
| რეზიდენცია   = 
| ეროვნება =  [[ქართველი]]
| მოქალაქეობა  = {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ცნობილია როგორც  = 
| ცნობილი ნაშრომები =  
| მეუღლე =  
| შვილები = 2  
| ჯილდოები =  {{მასწავლებლის ეროვნული ჯილდო}} {{ღირსების ორდენი}}
| ხელმოწერა =  
}}
'''მანანა კაპეტივაძე''' (დ. [[10 ოქტომბერი]], [[1964]], [[ქუთაისი]]) — ქართველი მასწავლებელი, [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] კავალერი (2003),&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://edu.aris.ge/news/cvlilebebi-problemebi-moulodnelobebi-agmochenebi-da-isev-reformebis-molodini-2018-weli-ganatlebashi.html|title=ცვლილებები, პრობლემები, მოულოდნელობები, აღმოჩენები და ისევ რეფორმების მოლოდინი – 2018 წელი განათლებაში|publisher=edu.aris.ge|date=31 დეკემბერი, 2018|accessdate=7 ოქტომბერი, 2019}}&lt;/ref&gt; მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს ლაურეატი (2018).&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://edu.aris.ge/news/maswavleblis-erovnuli-djildos-mflobeli-manana-kapetivadze-gaxda.html|title=მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს მფლობელი მანანა კაპეტივაძე გახდა|publisher=edu.aris.ge|date=5 ოქტომბერი, 2018|accessdate=7 ოქტომბერი, 2019}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[1964]] წლის [[10 ოქტომბერი|10 ოქტომბერს]], ქუთაისში. დაამთავრა ქუთაისის №17 საჯარო სკოლა [[1981]] წელს. [[1982]] წელს ჩაირიცხა პიატიგორსკის სახელმწიფო უცხო ენათა პედაგოგიურ ინსტიტუტის ინგლისური ენის ფაკულტეტზე. [[1988]] წელს მუშაობა დაიწყო [[სტავროპოლი]]ს მხარეში [[ინგლისური]] და [[გერმანული]] ენების მასწავლებლად. სხვადასხვა დროს მუშაობდა [[როხი]]ს, ბაღდათის და დიმის საჯარო სკოლებში. [[2002]] წელს გაემგზავრა აშშ-ში, მონტანის სახელმწიფო უნივერსიტეტში TEA მასწავლებელთა გაცვლითი პროგრამით.&lt;ref name=&quot;tprize&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.tprize.ge/club-member/manana-kapetivadze/|title=მანანა კაპეტივაძე|publisher=tprize.ge|date=28 იანვარი, 2018|accessdate=7 ოქტომბერი, 2019}}&lt;/ref&gt; [[2006]] წლიდან [[2014]] წლამდე თანამშრომლობდა ამერიკის მშვიდობის კორპუსთან წინასამსახურებრივ ტრენინგების განათლების ტექნიკურ ტრენერად. [[2015]] წლიდან ბაღდათის მეორე საჯარო სკოლის ინგლისური და რუსული ენის მასწავლებელია და პარალელურად ხელმძღვანელობს ბაღდათის ინოვაციების ცენტრს. [[2018]] წელს გახდა მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს მფლობელი.

დაოჯახებულია, ჰყავს მეუღლე და ორი ვაჟი.&lt;ref name=&quot;tprize&quot;/&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.tprize.ge/club-member/manana-kapetivadze/ მანანა კაპეტივაძე] — მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს საიტზე
{{nplg ბიოგრაფია|00016135}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:კაპეტივაძე, მანანა}}
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს ლაურეატები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ღირსების ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>lcdy7bhmmvsz609x1rsr80ca6ipmyyg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:ვმ-წყარო</title>
    <ns>10</ns>
    <id>446799</id>
    <revision>
      <id>4405369</id>
      <parentid>3738781</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:00:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1342" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>q30qheje79aebed9pt7bpdvv8h9cmwb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405370</id>
      <parentid>4405369</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:01:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1387" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
|separator = {{sp}},{{sp}}
|2         = &lt;!--
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>p4nucx427gyfiuahi0napug7423pw4z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405371</id>
      <parentid>4405370</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:02:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/Mehman97|Mehman97]] ცვლილებების გაუქმება (№4405370)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1342" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>q30qheje79aebed9pt7bpdvv8h9cmwb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405372</id>
      <parentid>4405371</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:03:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1344" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}},
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}},
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9vo7hrrznb4kanv4o8n9bbmh8x0f5u3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405373</id>
      <parentid>4405372</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:03:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1343" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}},
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qn5jyegnk7rcx1rccid6zk45mhj6udb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405374</id>
      <parentid>4405373</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:04:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1384" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;
|separator = {{sp}},{{sp}}
|2         = 
{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4l0nkv5zkukth0dypt7q71ieuvays2w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405375</id>
      <parentid>4405374</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:05:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/Mehman97|Mehman97]] ცვლილებების გაუქმება (№4405374)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1343" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}},
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qn5jyegnk7rcx1rccid6zk45mhj6udb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405376</id>
      <parentid>4405375</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:05:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1344" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }},&lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}},
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>indsijjavxwo604yxi041c4ylta83ag</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405377</id>
      <parentid>4405376</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:05:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1347" xml:space="preserve">{{join
|1         = &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}или{{sp}}
  }}, &lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}},
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}, &lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kp6jfepenzpnx46ohfcjltsvrrcpcit</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405379</id>
      <parentid>4405377</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:08:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1357" xml:space="preserve">{{join
|1         = დ. &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaimX &lt;!-- დღესვანდელი ასაკის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||დ.{{sp}}}}
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}, &lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = გ. &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaimX &lt;!-- ცხოვრების დროის გარდა --&gt;
  |before      = {{if-wikidata|P570|||გ.{{sp}}}},
  |conjunction = {{sp}}ან{{sp}}
  }}, &lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = ,{{sp}}
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = ,{{sp}}
  |conjunction    = {{sp}}ან{{sp}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5nk97v17p2bnqlqbhwq1hns7e6wrk6t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405380</id>
      <parentid>4405379</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:21:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1845" xml:space="preserve">{{join
|1         = დ. &lt;!--
დაბადების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -}
  }}, &lt;!--
დაბადების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}&lt;!--
გამყოფი --&gt;
|separator = {{sp}}—{{sp}}
|2         = გ. &lt;!--
გარდაცვალების თარიღი
--&gt;{{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}, &lt;!--
გარდაცვალების ადგილი
--&gt;{{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 &lt;!-- только высшая АЕ и другие фиксы --&gt;
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3it3fqn1j05d1vfod9ct08crhrfv3hm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405388</id>
      <parentid>4405380</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:27:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1763" xml:space="preserve">{{ВД-Преамбула/основа
|დაბადების თარიღი  = {{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -}
  }}
|დაბადების ადგილი = {{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
|გარდაცვალების თარიღი = {{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|გარდაცვალების ადგილი   = {{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 &lt;!-- только высшая АЕ и другие фиксы --&gt;
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>o2jfb8lhg8mzmum202bpw2h655ldrkc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405389</id>
      <parentid>4405388</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:27:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1762" xml:space="preserve">{{ვმ-წყარო/ძირი
|დაბადების თარიღი  = {{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -}
  }}
|დაბადების ადგილი = {{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
|გარდაცვალების თარიღი = {{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|გარდაცვალების ადგილი   = {{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 &lt;!-- только высшая АЕ и другие фиксы --&gt;
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hzb31ha54omuhvx36n2p1g09u0khs4n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405391</id>
      <parentid>4405389</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:28:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1761" xml:space="preserve">{{ვმ-წყარო/ძირი
|დაბადების თარიღი  = {{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|დაბადების ადგილი = {{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
|გარდაცვალების თარიღი = {{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|გარდაცვალების ადგილი   = {{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2 &lt;!-- только высшая АЕ и другие фиксы --&gt;
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ekvm968a4a46na7rl12edq5mndanc1r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405393</id>
      <parentid>4405391</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:29:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1694" xml:space="preserve">{{ვმ-წყარო/ძირი
|დაბადების თარიღი  = {{Wikidata|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|დაბადების ადგილი = {{wikidata|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
|გარდაცვალების თარიღი = {{Wikidata|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|გარდაცვალების ადგილი   = {{wikidata|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pfoa686zcs3a6zhz6igmac12nisbxk7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405394</id>
      <parentid>4405393</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:35:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1830" xml:space="preserve">{{ვმ-წყარო/ძირი
|დაბადების თარიღი  = {{ვიკიმონაცემები|P569
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfBirthClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|დაბადების ადგილი = {{ვიკიმონაცემები|P19
  |claim-module   = Wikidata/Places2 
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
|გარდაცვალების თარიღი = {{ვიკიმონაცემები|P570
  |claim-module   = Wikidata/date
  |claim-function = formatDateOfDeathClaim
  |suppressAge    = true
  |leftBracket    = &amp;#91;
  |rightBracket   = &amp;#93;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  |microformat    = -
  }}
|გარდაცვალების ადგილი   = {{ვიკიმონაცემები|P20
  |claim-module   = Wikidata/Places2
  |claim-function = formatPlaceWithQualifiers
  |before         = &lt;nowiki/&gt;
  |after          = &lt;nowiki/&gt;
  |separator      = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
  |conjunction    = &lt;nowiki&gt; ან &lt;/nowiki&gt;
  |from           = {{{from|}}}
  |nocat          = {{{nocat|}}}
  |references     = {{{references|}}}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ornb8mw2xlfxa13yy85yy05w5gfdpo3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თოუზი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>448186</id>
    <revision>
      <id>4405399</id>
      <parentid>4143294</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:49:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1131" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = ქალაქი}}

'''თოუზი''' ({{lang-az|Tovuz}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[თოუზის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. [[ბაქო]]დან დაშორებულია 439 კილომეტრით. [[1947|1947 წლიდან]] არის რაიონული ქალაქი.&lt;ref&gt;Президиум Верховного Совета Азербайджанского ССР. ''&quot;Азербайджанская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1961-го года&quot;''. Азербайджанское государственное издательство, Баку, 1961, стр. 9&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თოუზის რაიონი}}

[[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]</text>
      <sha1>p1dn5xl731skulte3hp6j2muwcm4efq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405400</id>
      <parentid>4405399</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:49:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:განჯა-ყაზახის რეგიონის ქალაქები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1105" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = ქალაქი}}

'''თოუზი''' ({{lang-az|Tovuz}}) — ქალაქი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[თოუზის რაიონი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. [[ბაქო]]დან დაშორებულია 439 კილომეტრით. [[1947|1947 წლიდან]] არის რაიონული ქალაქი.&lt;ref&gt;Президиум Верховного Совета Азербайджанского ССР. ''&quot;Азербайджанская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1961-го года&quot;''. Азербайджанское государственное издательство, Баку, 1961, стр. 9&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თოუზის რაიონი}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ქალაქები]]</text>
      <sha1>kogvy7u6jp0q8xzkfdhrylbq24ylx9w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ზესტაფონის მუნიციპალიტეტის ქალაქები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>455741</id>
    <revision>
      <id>4405338</id>
      <parentid>3791904</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:14:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31" xml:space="preserve">{{წასაშლელი}}</text>
      <sha1>kqi96424qh27dlezfvl00q0acwvfs4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ზესტაფონის მუნიციპალიტეტის დაბები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>455743</id>
    <revision>
      <id>4405343</id>
      <parentid>3839797</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:17:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31" xml:space="preserve">{{წასაშლელი}}</text>
      <sha1>kqi96424qh27dlezfvl00q0acwvfs4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სამტრედიის მუნიციპალიტეტის დაბები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>456828</id>
    <revision>
      <id>4405340</id>
      <parentid>3839796</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:16:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="313" xml:space="preserve">[[კატეგორია:სამტრედიის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები|დაბები]]
[[კატეგორია:იმერეთის მხარის დაბები]]
{{წასაშლელი}}</text>
      <sha1>a8lf9d3upgrc6hnvrdns1i2rev1zuaw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405344</id>
      <parentid>4405340</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:17:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:იმერეთის მხარის დაბები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="218" xml:space="preserve">[[კატეგორია:სამტრედიის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები|დაბები]]
{{წასაშლელი}}</text>
      <sha1>sbwtyutoe3fkam4tahsu5h6bpwqicca</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405345</id>
      <parentid>4405344</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:17:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:სამტრედიის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31" xml:space="preserve">{{წასაშლელი}}</text>
      <sha1>kqi96424qh27dlezfvl00q0acwvfs4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>შემოსავლების პოლიტიკა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>474285</id>
    <revision>
      <id>4405454</id>
      <parentid>4362359</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:21:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>S4nyy11</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39743" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''შემოსავლის პოლიტიკა'''  — ეკონომიკის მასშტაბით, ხელფასებისა და ფასების კონტროლი, რაც ყველაზე ხშირად იქმნება [[ინფლაცია|ინფლაციის]] საპასუხოდ და, როგორც წესი, ცდილობს ხელფასებისა და ფასების დადგენას [[თავისუფალი ბაზარი|თავისუფალი ბაზრის]] დონეზე. &lt;ref name=&quot;rothbard&quot;&gt;	 
{{Cite web|last=Rothbard|first=Murray|title=Price Controls Are Back!|work=Making Economic Sense|url=http://freedomkeys.com/pricecontrols5.htm|accessdate=2008-11-03}}&lt;/ref&gt; 

შემოსავლის პოლიტიკას ხშირად იყენებდნენ ომის დროს. [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის დროს]], დაწესდა „მაქსიმალური კანონი“   დაბეგრილი ფასების კონტროლს (სიკვდილით დასჯით) აღმოჩნდა ინფლაციის შემცირების წარუმატებელი მცდელობა. მსგავსი ზომებს ასევე მიმართავდნენ [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] შემდეგ. სამშვიდობო შემოსავლის პოლიტიკა აშშ-ში გამოიყენეს 1971 წლის აგვისტოში, ინფლაციის საპასუხოდ. ხელფასის და ფასების კონტროლი თავდაპირველად მოქმედებდა, მაგრამ 1973 წლის იანვარში ნაკლებად შემზღუდავი გახდა, მოგვიანებით მოიხსნა, როგორც ჩანს მათ გავლენა ვერ მოახდინეს ინფლაციის შემცირებაზე. &lt;ref name=&quot;pbs&quot;&gt;	 
{{Cite news|last=Yergin|first=Daniel|title=Nixon Tries Price Controls|work=Commanding Heights|url=https://www.pbs.org/wgbh/commandingheights/shared/minitextlo/ess_nixongold.html|accessdate=2008-11-03}}&lt;/ref&gt; შემოსავლის პოლიტიკა წარმატებული იყო [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოში]] მეორე მსოფლიო ომის დროს, მაგრამ ომის შემდგომ პერიოდში ნაკლებად წარმატებული გამოდგა. &lt;ref&gt;[http://www.hegemonics.co.uk/docs/Incomes-Policy-Hegemony-1970s.pdf The Wages of Militancy: Incomes Policy, Hegemony and the Decline of the British Left] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160822110623/http://hegemonics.co.uk/docs/Incomes-Policy-Hegemony-1970s.pdf |date=2016-08-22 }} By David Purdy, 2006&lt;/ref&gt; 

== თეორია ==
შემოსავლის პოლიტიკა განსხვავდება „ნებაყოფლობითი“ ხელფასისა და ფასების სახელმძღვანელო პრინციპებიდან ვიდრე სავალდებულო კონტროლისთვის, როგორიცაა ფასის/ხელფასის გაყინვა. ერთი ვარიანტია „გადასახადებზე დაფუძნებული შემოსავლის პოლიტიკა“ (TIPs), სადაც სამთავრობო გადასახადი დაწესებულია იმ ფირმებზე, რომლებიც ზრდიან ფასებს ან/და ხელფასებს, მეტად ვიდრე კონტროლი ამის საშუალებას იძლევა. 

ზოგიერთი ეკონომისტი თანხმდება, რომ სანდო შემოსავლის პოლიტიკა ხელს შეუწყობს ინფლაციის თავიდან აცილებას. ამასთან, თვითნებურად ჩარევა ფასების სიგნალებში,  უზრუნველყოფს დამატებით ზოლს [[ეკონომიკური ეფექტიანობა|ეკონომიკური ეფექტურობის]] მისაღწევად, რაც შეიძლება პოტენციურად გამოიწვიოს დეფიციტმა,  საქონლის ხარისხის შემცირებამ ბაზარზე და მოითხოვს აღსრულების დიდ  [[ბიუროკრატია|ბიუროკრატებიებს]]. ასე მოხდა შეერთებულ შტატებში 1970-იანი წლების დასაწყისში. &lt;ref name=&quot;pbs&quot;&gt;	 
{{Cite news|last=Yergin|first=Daniel|title=Nixon Tries Price Controls|work=Commanding Heights|date=1997|url=https://www.pbs.org/wgbh/commandingheights/shared/minitextlo/ess_nixongold.html|accessdate=2008-11-03}}&lt;/ref&gt; როდესაც საქონლის ფასი ხელოვნურად იკლებს, იგი ქმნის ნაკლებ მიწოდებას და მეტ მოთხოვნილებას პროდუქტზე, ამით კი ქმნის დეფიციტს. &lt;ref name=&quot;argmax&quot;&gt;{{Cite news|last=Irons|first=John|title=Price Controls and California Electricity|work=ArgMax Economics|date=2001-06-24|url=http://www.argmax.com/mt_blog/archive/2001_06_price_controls.php|accessdate=2008-11-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071020150908/http://www.argmax.com/mt_blog/archive/2001_06_price_controls.php|archivedate=2007-10-20}}&lt;/ref&gt; 

ზოგიერთი ეკონომისტი ამტკიცებს, რომ შემოსავლის პოლიტიკა უფრო იაფია (უფრო ეფექტიანი) ვიდრე რეცესიის, როგორც ინფლაციის წინააღმდეგ ბრძოლის საშუალება, ყოველ შემთხვევაში, ზომიერი ინფლაციისთვის. სხვები ამტკიცებენ, რომ კონტროლი და რბილი რეცესია შეიძლება იყოს დამატებითი გამოსავალი შედარებით ზომიერი ინფლაციისთვის. 

პოლიტიკას აქვს საუკეთესო შანსი, რომ იყოს სანდო და ეფექტიანი ეკონომიკის სექტორებისთვის, სადაც დომინირებენ მონოპოლიები ან ოლიგოპოლიები, განსაკუთრებით [[ნაციონალიზაცია|ნაციონალიზირებული ინდუსტრია]], მუშათა მნიშვნელოვან სექტორთან ერთად ორგანიზებულია [[პროფესიული კავშირი|შრომის პროფკავშირებში]]. ასეთი ინსტიტუტები საშუალებას აძლევს კოლექტიურ მოლაპარაკებას, ხელფასისა და ფასების შესახებ შეთანხმებების მონიტორინგს. 

სხვა ეკონომისტები ამტკიცებენ, რომ ინფლაცია არსებითად [[ფული|ფულადი]] ფენომენია და მისი გამოსარიცხად ერთადერთი გზა არის ფულის მიწოდების კონტროლი, პირდაპირ ან საპროცენტო განაკვეთების შეცვლით. ისინი ამტკიცებენ, რომ ფასების ინფლაცია მხოლოდ წინა ფულადი ინფლაციის სიმპტომია, რომელიც გამოწვეულია ცენტრალური ბანკის ფულის შექმნით. მათ მიაჩნიათ, რომ სრულიად [[გეგმიური ეკონომიკა|დაგეგმილი ეკონომიკის]] გარეშე, შემოსავლის პოლიტიკა ვერასოდეს იმუშავებს, ეკონომიკაში ზედმეტი [[ფული|თანხა]] მნიშვნელოვნად ამახინჯებს სხვა სფეროებს, რომლებიც განთავისუფლებულნი არიან პოლიტიკისგან. 

== მაგალითები ==

=== საფრანგეთი ===
1790-იანი წლების [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] დროს დაწესდა „მაქსიმალური კანონი“, რომელიც ინფლაციის შემცირების მცდელობას წამოადგენდა. იგი შედგებოდა ხელფასებისა და საკვების ფასების შეზღუდვებისგან. &lt;ref name=&quot;gmu&quot;&gt;	 
{{Cite web|last=|first=|title=The Maximum|work=[[George Mason University]]|url=http://chnm.gmu.edu/revolution/d/415/|accessdate=2008-11-03}}&lt;/ref&gt; ბევრი დისიდენტი დაისაჯა ამ კანონის დარღვევის გამო. &lt;ref name=&quot;fiat money&quot;&gt;{{Cite news|last=White|first=Andrew Dickson|title=The French Revolution|work=Fiat Money: Inflation in France|url=http://www.compulink.co.uk/~archaeology/civilisation/Later/french_revolution.htm|accessdate=2008-11-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080808135719/http://www.compulink.co.uk/~archaeology/civilisation/Later/french_revolution.htm|archivedate=2008-08-08}}&lt;/ref&gt; კანონი გაუქმდა მისი შემოღებიდან 14 თვის შემდეგ.  

მთავრობის წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულებზე ფასების განადგურებასა და საკვების მოპოვებასთან დაკავშირებით, [[საფრანგეთი|საფრანგეთს]] შეზღუდული წარმატება ჰქონდა. მისი აშკარა განზრახვის გათვალისწინებით, რომ ხალხს შეძლებოდა საკვების გონივრულ პასებში შესყიდვა, უმეტესად კრახი განიცადა. ზოგმა ვაჭარმა, რომელიც იძულებული გახდა, საქონელი უფრო დაბალ ფასში გაეყიდა, ვიდრე თავად შეიძინა, გადაწყვიტა თავისი ძვირფასი საქონლის ბაზრიდან დამალვა, პირადი მოხმარებისთვის გამოყენება ან შავ ბაზარზე გაყიდვა. &lt;ref&gt;Darrow, M. &quot;Economic Terror in the City: The General Maximum in Montauban.&quot; ''French Historical Studies'' 1991, pp. 517–19&lt;/ref&gt; თუმცაღა, საყოველთაოდ მიღებული მაქსიმუმი, მეტად წარმატებული აღმოჩნდა საზოგადოებრივი უსაფრთოებისა და რობესპიერის კომიტეტებიდან წამოსული არასტაბილური პოლიტიკური საკითხების გადასაჭრელად, მათ უფრო დიდ პოლიტიკურ საკითხებზე ფოკუსირების საშუალებას აძლევდა, რომლებიც  მჭიდროს იყვნენ კავშირში საფრანგეთის რევოლუციის დასრულებასთან. &lt;ref&gt;Darrow, M. &quot;Economic Terror in the City: The General Maximum in Montauban.&quot; ''French Historical Studies'' 1991, pp. 523–25&lt;/ref&gt; 

საყოველთაო მაქსიმუმის (General Maximum) შექმნისას, [[მაქსიმილიან რობესპიერი|მაქსიმილიენ რობესპიერმა]] ფრანგი ხალხის ყურადღება, ფულისა და საკვების დეფიციტში მთავრობის ბრალეულობიდან, მომხმარებლებსა და ვაჭრებს შორის ომზე გადაიტანა. საყოველთაო მაქსიმუმის ტექსტი, მიემართებოდათ ბიზნესმენებს, რომლებიც ფართო მასშტაბის სარგებელს იღებდნენ საფრანგეთის ეკონომიკის ნგრევისგან. ამასთან, პრაქტიკაში კანონის მიზანს/სამიზნე ჯგუფს წარმოადგენენ ადგილობრივი მეწარმეები, ჯალათები, მცხობელები და ფერმერ-ვაჭრები, რომლებიც ყველაზე ნაკლებ სარგებელს იღებენ ეკონომიკური კრიზისიდან. &lt;ref&gt;Darrow, M. &quot;Economic Terror in the City: The General Maximum in Montauban.&quot; ''French Historical Studies'' 1991, pp. 503–05&lt;/ref&gt; საყოველთაო მაქსიმუმით, რობესპიერმა ხალხს პასუხი შესთავაზა იმაზე, თუ ვინ უნდა ადანაშაულებდნენ სიღარიბისა და შიმშილის გამო. გარდა ამისა, იმის გათვალისწინებით, რომ იგი უკავშირდება „ეჭვმიტანილთა კანონს“, როდესაც მოქალაქე ატყობინებს მთავრობას კანონდამრღვევი ვაჭრის შესახებ, მათ სამოქალაქო მოვალეობის შემსრულებლადაც მიიჩნეოდნენ. &lt;ref&gt;Darrow, M. &quot;Economic Terror in the City: The General Maximum in Montauban.&quot; ''French Historical Studies'' 1991, p. 511&lt;/ref&gt; 

=== შეერთებული შტატები ===
მეორე [[მეორე მსოფლიო ომი|მსოფლიო ომის დროს]] ფასების კონტროლი გამოიყენეს საომარი ინფლაციის გასაკონტროლებლად. [[ფრანკლინ დელანო რუზველტი|ფრანკლინ რუზველტის ადმინისტრაციამ]] დააარსა OPA (ფასების ადმინისტრირების ოფისი). ეს სააგენტო საკმაოდ არაპოპულარული იყო თავისი ბიზნეს ინტერესების გამო და მაქსიმალურად სწრაფად დააზარალებდა მშვიდობიანობის აღდგენის შემდეგ. ამასთან, [[კორეის ომი|კორეის ომმა]] დააბრუნა იგივე ინფლაციური ზეწოლა და კვლავ დამკვიდრდა ფასების კონტროლი, ამჯერად OPS (ფასების სტაბილიზაციის ოფისი) ქვეშ. 

1970-იანი წლების დასაწყისში ინფლაცია გაცილებით მაღალი იყო, ვიდრე წინა ათწლეულებში, მოკლედ 1970 წელს 6%-ზე მაღალი და 1971 წელს 4%-ზე, ასე დიდხანს გაგრძელდა. აშშ-ს პრეზიდენტმა [[რიჩარდ ნიქსონი|რიჩარდ ნიქსონმა]] დააწესა ფასების კონტროლი 1971 წლის 15 აგვისტოს. &lt;ref name=&quot;pbs&quot;&gt;	 
{{Cite news|title=Nixon Tries Price Controls|url=https://www.pbs.org/wgbh/commandingheights/shared/minitextlo/ess_nixongold.html}}&lt;/ref&gt; ეს იყო ნაბიჯი, რომელსაც ფართო საზოგადოება  და კეინზიელი ეკონომისტები აპროტესტებდნენ. &lt;ref name=&quot;'70s 298&quot;&gt;{{Cite book|title=How We Got Here: The '70s|year=2000|publisher=Basic Books|location=New York, New York|url=https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/298}}&lt;/ref&gt; 90-დღიანი გაყინვა სამშვიდობო დროში უპრეცედენტო იყო, მაგრამ ასეთი მკვეთრი ზომები საჭიროდ ჩათვალეს. აგრეთვე კონტროლირების მოტივაცია, დაწესების დღიდანვე, 1971 წლის 15 აგვისტოს, ნიქსონმა ასევე შეაჩერა დოლარის კონვერტირება ოქროდ, რაც იყო მსოფლიო ომის შემდეგ დაარსებული [[ბრეტონ-ვუდსის სისტემა|ბრეტონ ვუდსის]] საერთაშორისო ვალუტის მართვის [[ბრეტონ-ვუდსის სისტემა|სისტემის]] დასრულების დასაწყისი. იმ დროისთვის საკმაოდ კარგად იყო ცნობილი, რომ ამას შესაძლოა მოულოდნელი ინფლაციური იმპილსები გამოეწვია (არსებითად იმის გამო, რომ დოლარის შემდგომი [[ძირითადი საშუალების ცვეთა|გაუფასურება]] გამოიწვევს ექსპორტის მოთხოვნილებას და გაზრდის იმპორტის ღირებულებას). ამ კონტროლის განხორციელების მიზანი იყო იმპულსების შეჩერება.1972 წელს მოსალოდნელმა არჩევნებმა, ხელი შეუწყო როგორც ნიქსონის კონტროლის გამოყენებას, ისე მის დასრულებას დოლარის კონვერტირებად.  

90-დღიანი გაყინვა გახდა თითქმის 1000 დღიანი საზომი,  ცნობილი როგორც ფაზები პირველი, ორი, სამი და ოთხი, &lt;ref&gt;http://www.presidency.ucsb.edu/ws/index.php?pid=3868 Richard Nixon speech announcing Phase Four price controls, June 13th, 1973&lt;/ref&gt; დასრულებული 1973 წელს. ამ ფაზებში  თითქმის მთლიანად გამოიყენეს უმსხვილეს კორპორაციებსა და პროფკავშირულ გაერთიანებებზე კონტროლი, რომლებსაც ფასების დაწესების ძალა ჰქონდათ. &lt;ref name=&quot;'70s 298&quot;&gt;{{Cite book|title=How We Got Here: The '70s|last=Frum|first=David|authorlink=David Frum|year=2000|publisher=Basic Books|location=New York, New York|isbn=0-465-04195-7|pages=[https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/298 298–99]|url=https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/298}}&lt;/ref&gt; ამასთან, მოთხოვნილი ფასებისთვის 93%-იანი ზრდის მინიჭება საკმარისად ჩაითვალა ხარჯების დასაკმაყოფილებლად.  ასეთი მონოპოლური ძალაუფლებით, ზოგიერთი ეკონომისტი ხედავდა, რომ კონტროლი შესაძლოა ეფექტიანად მუშაობს (თუმც ისინი ჩვეულებრივ სკეპტიკურად უყურებენ კონტროლის საკითხს). იმის გამო, რომ ამ ტიპის კონტროლს შეუძლია ინფლაციური მოლოდინები დააბალანსოს/ჩააწყნაროს, ეს სერიოზული დარტყმა იყო სტაგფლაციის წინააღმდეგ. 

კონტროლის პირველი ტალღა წარმატებული აღმოჩნდა დროებითი ინფლაციისთვის, ხოლო ადმინისტრაციამ გამოიყენა ექსპანსიური ფისკალური და ფულადი პოლიტიკა. &lt;ref name=&quot;nytimes.com&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2004/02/07/opinion/the-nixon-recovery.html|title=The Nixon Recovery|first=Charles R.|last=Morris|date=7 February 2004|publisher=|accessdate=15 April 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Richard M. Nixon&quot;&gt;Friedman, Leon / Levantrosser, William F.[https://books.google.com/books?id=mFcqC8-9xa8C&amp;pg=PA232 ''Richard M. Nixon''], Greenwood Publishing Group, 1991, p. 232 {{ISBN|0-313-27653-6}}, {{ISBN|978-0-313-27653-8}}&lt;/ref&gt; თუმცა, გრძელვადიანი ეფექტები დამანგრეველი აღმოჩნდა. ფასების საწყისი კონტროლის დასრულების შემდეგ, დაუცველი დარჩა, ინფლაციური ზეწოლის გამწვავების მიზნით კი ზედმეტად ექსპანსიური პოლიტიკა დაიწყო.   ხორცმა ასევე დაიწყო გაუჩინარება სასურსათო მაღაზიების თაროებიდან და ამერიკელებმა გააპროტესტეს სახელფასო კონტროლი, რამაც ინფლაციის პირობებში ხელფასები ვერ შეინარჩუნა. &lt;ref name=&quot;pbs&quot;&gt;	 
{{Cite news|last=Yergin|first=Daniel|title=Nixon Tries Price Controls|date=1997|url=https://www.pbs.org/wgbh/commandingheights/shared/minitextlo/ess_nixongold.html|accessdate=2008-11-03}}&lt;/ref&gt; 

ამ დროიდან, აშშ-ს მთავრობამ აღარ დაუწესებია მაქსიმალური ფასები სამომხმარებლო ნივთებზე ან შრომაზე (თუმცაღა 1973 წლის შემდეგ წლების განმავლობაში [[ნავთობი|ნავთობისა]] და [[ბუნებრივი აირი|ბუნებრივი გაზის]] ფასები შენარჩუნდა). &lt;ref name=&quot;pbs&quot;&gt;	 
{{Cite news|title=Nixon Tries Price Controls|url=https://www.pbs.org/wgbh/commandingheights/shared/minitextlo/ess_nixongold.html}}&lt;/ref&gt; მაღალი ინფლაციის დროს გამოიყენეს კონტროლი; 1980 წელს არნახული ინფლაციის დროს, ''BusinessWeek-მა რედაქტირება'' მოახდინა ნახევრად მუდმივი ხელფასისა და ფასების კონტროლის სასარგებლოდ რედაქტირება. &lt;ref name=&quot;'70s 292&quot;&gt;{{Cite book|title=How We Got Here: The '70s|year=2000|publisher=Basic Books|location=New York, New York|url=https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/292}}&lt;/ref&gt; 

=== კანადა ===
1974 წლის ფედერალური არჩევნების დროს, პროგრესული კონსერვატიული პარტიის ლიდერმა რობერტ სტენფილდმა, კანადის ეკონომიკაზე ხელფასისა და ფასების გაყინვის დაწესება შესთავაზა,  ნავთობის კრიზისის გამო გაზრდილი ინფლაციის საპასუხოდ. პიერ ტრუდოს ხელმძღვანელობით ლიბერალური მთავრობა თავიდანვე ეწინააღმდეგებოდა ამ აზრს, მაგრამ არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ, ანტი-ინფლაციის აქტი შემოიღეს 1975 წელს. ეს აქტი შეიცავდა ხელფასისა და ფასების კონტროლს ეკონომიკის ნაწილებზე და ძალაში რჩებოდა 1978 წლამდე. 1979 წელს დაიშალა ანტი-ინფლაციის საბჭო და გაუქმდა ანტი ინფლაციური აქტი. &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Wage &amp; Price Controls|url=http://www.canadahistory.com/sections/eras/trudeau/wage_&amp;_price_controls.htm|work=The History Project|accessdate=7 April 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110627165816/http://www.canadahistory.com/sections/eras/trudeau/wage_%26_price_controls.htm|archivedate=27 ივნისი 2011}}&lt;/ref&gt; 

=== გაერთიანებული სამეფო ===
ჰაროლდ ვილსონის მთავრობამ, ფასებისა და შემოსავლების ეროვნული საბჭო შექმნა, 1965 წელს, რომელიც ცდილობს ბრიტანეთის ეკონომიკაში ინფლაციის პრობლემის მოგვარებას ხელფასებისა და ფასების მართვის გზით. 1970-იან წლებში გაერთიანებული სამეფოს [[ჯეიმზ კალაჰანი|ქოლაღანის]] მთავრობა ცდილობდა შეემცირებინა კონფლიქტი ხელფასებსა და ფასებთან დაკავშირებით „სოციალური კონტრაქტის“ საშუალებით, რომელშიც გაერთიანებები მიიღებდნენ მცირე ხელფასების ზრდას, ხოლო ბიზნესი შეზღუდავდა ფასების ზრდას, რაც მიბაძავდა ნიქსონის პოლიტიკას ამერიკაში. &lt;ref name=&quot;'70s 313&quot;&gt;{{Cite book|title=How We Got Here: The '70s|last=Frum|first=David|authorlink=David Frum|year=2000|publisher=Basic Books|location=New York, New York|isbn=0-465-04195-7|page=[https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/313 313]|url=https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/313}}&lt;/ref&gt; ფასების კონტროლი დასრულდა 1979 წელს [[მარგარეტ ტეტჩერი|მარგარეტ ტეტჩერის]] არჩევით. 

=== ავსტრალია ===
ავსტრალიამ განახორციელა შემოსავლის პოლიტიკა, სახელწოდებით ფასები და შემოსავლის ხელშეკრულება 1980-იან წლებში. შეთანხმება შედგა პროფკავშირებსა და ჰოკის [[ავსტრალიის ლეიბორისტული პარტია|შრომის]] მთავრობას შორის. დამსაქმებლები არ იყვნენ ხელშეკრულების მონაწილენი. პროფკავშირები შეთანხმდნენ, რომ შეზღუდავდნენ ხელფასების მოთხოვნებს, მთავრობამ კი პირობა დადო, რომ შემცირდებოდა ინფლაცია და ფასების ზრდა. მთავრობას ასევე უნდა ემოქმედა სოციალურ ხელფასზე. ამის ფართო გაგებით, ეს კონცეფცია მოიცავდა გულისხმობდა განათლებასა და კეთილდრეობაზე გაზრდილ ხარჯებს. 

ინფლაცია შემცირდა შეთანხმების პერიოდში, რომელიც რამდენჯერმე გადაკეთდა. ამასთან,  დროთა განმავლობაში, შეთანხმების ძირითადი ელემენტების გარკვეული ჯგუფი მოძველდა, რადგან პროფკავშირები შეეცადნენ გადაეტანათ ცენტრალიზებული ხელფასის შეცვლა საწარმოთა ვაჭრობაზე. შეთანხმებამ დაკარგა ძირითადი როლი 1989–92 წლების რეცესიის შემდეგ და იგი  1996 წელს ლეიბორისტული მთავრობის დამარცხების შემდეგ შეწყდა. 

=== იტალია ===
იტალიამ მიბაძა შეერთებული შტატების ფასებსა და ხელფასების კონტროლს 1971 წელს, მაგრამ მალევე დათმო პოლიტიკა, რათა ნავთობის ფასის კონტროლზე ფოკუსირებულიყო. &lt;ref name=&quot;'70s 313&quot;&gt;{{Cite book|title=How We Got Here: The '70s|last=Frum|first=David|authorlink=David Frum|year=2000|publisher=Basic Books|location=New York, New York|isbn=0-465-04195-7|page=[https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/313 313]|url=https://archive.org/details/howwegothere70sd00frum/page/313}}&lt;/ref&gt; 

=== ნიდერლანდები და ბელგია ===
ნიდერლანდების ბოროტმოქმედ მოდელს ახასიათებს სამმხრივი თანამშრომლობა დამსაქმებელთა ორგანიზაციებს შორის, როგორიცაა VNO-NCW, [[პროფესიული კავშირი|შრომის პროფკავშირები,]] როგორიცაა FNV და [[მთავრობა]]. ეს მოლაპარაკებები ასახულია სოციალურ ეკონომიკურ საბჭოში (ჰოლანდიური: Sociaal-Economyische Raad, SER). SER ემსახურება როგორც ცენტრალურ ფორუმს, შრომითი საკითხების განსახილველად და აქვს კონსენსუსის დიდი ტრადიცია, ხშირად შრომითი კონფლიქტების მოგვარებისა და გაფიცვების თავიდან აცილების პრაქტიკა. მსგავსი მოდელები გამოიყენება [[ფინეთი|ფინეთში]], კერძოდ, ყოვლისმომცველი პოლიტიკის შესახებ შეთანხმება და კოლექტიური შრომითი ხელშეკრულებების უნივერსალური მოქმედება. 

მიმდინარე პოლდერის მოდელის გატარება, დაიწყო 1982 წლის ვასენარის შეთანხმებით  (Wassenaar Accords), როდესაც პროფკავშირებმა, დამსაქმებლებმა და მთავრობამ შეიმუშავეს ეკონომიკის აღორძინების ყოვლისმომცველი გეგმა, რომელიც მოიცავს ეკონომიკის აღორძინებას უფრო მოკლე დროში და ერთის მხრივ უფრო ნაკლებ ანაზღაურებას, ხოლო მეორეს მხრივ მეტ დასაქმებას. 

პოლდერის მოდელი ფართოდ, მაგრამ არა უნივერსალურად განიხილება, როგორც წარმატებული შემოსავლის მართვის პოლიტიკა. &lt;ref&gt;{{Cite journal|title=The Polder Model Reviewed: Dutch Corporatism 1965—2000|url=https://semanticscholar.org/paper/ab52ee3eb1d295ecfcff190bc108f5486a5dc847}}&lt;/ref&gt; 

ეს მოდელი ასევე გამოიყენება [[ბელგია|ბელგიაში]], აქედან გამომდინარე, მისი სახელი („ბოძები“ არის რეგიონი, რომელიც მოიცავს ნიდერლანდების და ბელგიის ჩრდილოეთ ნაწილს). 

=== ახალი ზელანდია ===
1982 წელს, მაშინდელმა პრემიერ მინისტრმა და ფინანსთა მინისტრმა რობ მულდონმა, საზოგადოების წინააღმდეგობის მიუხედავად, ერთდროულად დააწესა ხელფასები, ფასები და პროცენტები, ინფლაციის შემცირების მიზნით. ეს ზომები შემდგომში გააუქმეს მალდონის მემკვიდრემ დევიდ ლანჟმა და ფინანსთა მინისტრმა როჯერ დუგლასმა. 

=== ზიმბაბვე ===
2007 წელს, [[რობერტ მუგაბე|რობერტ მუგაბეს]] მთავრობამ, ჰიპერიმფლაციის გამო, [[ზიმბაბვე|ზიმბაბვეში]] ფასების გაყინვა დააწესა. &lt;ref&gt;{{Cite web|title=IRIN Africa &amp;#124; ZIMBABWE: Price controls devastating rural economy &amp;#124; Zimbabwe &amp;#124; Food Security|url=http://www.irinnews.org/report/73391/zimbabwe-price-controls-devastating-rural-economy|date=2007-07-24}}&lt;/ref&gt; ამ პოლიტიკამ მხოლოდ დეფიციტებამდე მიგვიყვანა. 
[[კატეგორია:მაკროეკონომიკური პოლიტიკა]]</text>
      <sha1>h3xqwign03xk012uxr49psv2ipcfyz8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Georgiano/სავარჯიშო1</title>
    <ns>2</ns>
    <id>487715</id>
    <revision>
      <id>4405336</id>
      <parentid>4242679</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:05:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Georgiano</username>
        <id>44269</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>გვერდი დაცარიელდა</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405355</id>
      <parentid>4405336</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:03:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Georgiano</username>
        <id>44269</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3687" xml:space="preserve">[[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა კავშირსა]] და [[თურქეთის რესპუბლიკა|თურქეთის რესპუბლიკას]] შორის საზღვრების ჩაკეტვამ გაართულა ლაზთა სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობა, თუმცა [[1950]]-იან წლებში სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებულმა [[ჩაი|ჩაის]] ინდუსტრიამ გააუმჯობესა ლაზთა ვითარება, რამაც ხელი შეუწყო მათ „სახელმწიფოზე ორიენტირებულ“ დამოკიდებულებას და ამასთანავე მათ [[მიგრაცია|მიგრაციას]] თურქეთის დასავლეთ პროვინციებში.{{sfn|Serdar|2019|p=9}} ლაზთა ეკონომიკურმა ინტეგრაციამ და მიგრაციებმა ხელი შეუწყო [[ლაზური ენა|ლაზური ენის]] დაკარგვის პროცესებს. გარდა ამისა, მაშინ როცა ადრე რესპუბლიკურ პერიოდში ლაზი ბავშვები განათლებას თურქულის ცოდნის გარეშე იწყებდნენ, მათ უკრძალავდნენ მშობლიურ ენაზე საუბარს, რაც სიმბოლური და ფიზიკური ძალადობით ისჯებოდა.{{sfn|Serdar|2019|p=10}} დროთა განმავლობაში ლაზთა განათლებულ, ურბანიზებულ და ზღვისპირა ნაწილში თურქული ენა გაბატონდა, ხოლო ლაზური ენა მთიან და გლეხთა სეგმენტში შემორჩა.{{sfn|Serdar|2019|p=11}} 1930-დან 1990-იან წლებამდე, [[თურქეთის ისტორიის თეზისი|თურქეთის ისტორიის თეზისიდან]] გამომდინარე, თურქეთის სახელმწიფო არ აღიარებდა ეთნიკური უმცირესობათა არა-თურქული წარმომავლობას. ამ მხრივ განსაკუთრებით აღსანიშნავია სახელმწიფოს მიერ მხარდაჭერილი [[ფაჰრ ედ-დინ კირზიოღლუ|კირზიოღლუს]] (1986) მარგინალური თეორიები, რომლის თანახმადაც ლაზები თურქული წარმომავლობის ხალხად ცხადდებოდა.{{sfn|Serdar|2019|p=13}}

== ლიტერატურა ==
* {{Cite journal|last=Serdar|first=Ayşe|date=2019|title=Strategies of making and unmaking ethnic boundaries: Evidence on the Laz of Turkey|url=|journal=Ethnicities|language=en|volume=19|issue=2|pages=335–369|doi=|ref=Serdar}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>ao09rykmffqkm85sjbrlkbfaund007c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ცრუდათვისსოკო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>492374</id>
    <revision>
      <id>4405432</id>
      <parentid>4346095</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:03:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>/* მსგავსი სახეობები */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10281" xml:space="preserve">{{ტაქსოდაფა
| სურათის ფაილი = Schoenfussroehrling.jpg
| სურათის აღწერა =
| სამეფო = სოკოები
| განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]]
| კლასი = [[აგარიკომიცეტები]]
| რიგი = [[ბოლეტუსისნაირნი]]
| ოჯახი = [[ბოლეტუსისებრნი]]
| გვარი = ''[[Caloboletus]]''
| სახეობა = '''ცრუდათვისსოკო'''
| ლათ = Caloboletus calopus ([[Pers.]]) [[Vizzini]]
}}
'''ცრუდათვისსოკო''' ({{lang-la|''Caloboletus calopus''}}) — სოკოს სახეობა [[ბოლეტუსისებრნი|ბოლეტუსისებრთა]] ოჯახისა. არასაჭმელი სოკოა, ხასიათდება მწარე გემოთი. არსებობს ცნობები, რომ ცრუდათვისსოკოს ჭამენ [[უკრაინა]]სა და რუსეთის შორეულ აღმოსავლეთში.&lt;ref name=&quot;Boa 2004&quot;&gt;{{cite book |author=Boa, E.R. |title=Wild Edible Fungi: A Global Overview Of Their Use And Importance To People |series=Non-Wood Forest Products |volume=17 |publisher=Food and Agriculture Organization of the United Nations |location=Rome |year=2004 |pages=123, 128 |isbn=978-92-5-105157-3 |url=https://books.google.com/books?id=Zd2NlcNZgvcC&amp;pg=PA16}}&lt;/ref&gt;

გავრცელებულია [[ჩრდილოეთ ევროპა]]ში, [[აზია]]სა და [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]ში. 
პირველად აღწერა გერმანელმა [[მიკოლოგია|მიკოლოგმა]] [[კრისტიან ჰენდრიკ პერსონი|კრისტიან ჰენდრიკ პერსონმა]] [[1801]] წელს როგორც ''Boletus calopus''.&lt;ref name=&quot;Persoon 1801&quot;&gt;{{cite book |author=Persoon, C.H. |title=Synopsis methodica fungorum |year=1801 |publisher=Dieterich |location=Göttingen, Sweden |page=513 |language=Latin |url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k97341x/f550.image}}&lt;/ref&gt;

[[2014]] წლამდე ცრუდათვისსოკო [[ბოლეტუსი]]ს გვარში ერთიანდებოდა.

'''სამეცნიერო სინონიმები:'''
*{{btname|Boletus calopus|[[Pers.]] (1801)}}
*{{btname|Boletus olivaceus|[[Schaeff.]] (1774)}}
*{{btname|Boletus lapidum|[[J.F.Gmel.]]|(1792)}}
*{{btname|''Boletus pachypus'' var. ''olivaceus''| (Schaeff.) Pers. (1825)}}
*{{btname|Boletus subtomentosus|subsp. calopus (Pers.) Pers. (1825)}}
*{{btname|Dictyopus calopus| (Pers.) [[Quél.]] (1886)}}
*{{btname|Tubiporus calopus|(Pers.) [[რენე მერი|Maire]] (1937)}}

== აღწერა ==
[[სოკოს ქუდი|ქუდის]] დიამეტრი 4,5-15 [[სანტიმეტრი|სმ]]-მდე აღწევს, ნახევარსფეროსებრია, შემდგომში — ამოზნექილი, გლუვი, იშვიათად დანაოჭებული. მქრქალია, მშრალი, მოგვიანებით — შიშველი. ქუდის ფერი — ღია ყავისფერი, ზეთისხილისფერ-წაბლისფერი ან მონაცრისფრო-წაბლისფერი.

[[სოკოს რბილობი|რბილობი]] — მოთეთრო ან ღია კრემისფერი, გაჭრისას ადგილ-ადგილ ლურჯდება (ძირითადად ქუდზე), გემოზე მწარეა. 

[[სოკოს ფეხი|ფეხი]]ს სიმაღლე — 3-15 სმ, სისქე — 1-4,5 სმ. ჯერ ბოლქვისებრია, შემდეგ — ცილინდრული. ზოგჯერ ძირში წაწვეტებულია, მკვრივი, ზედა მხარე ყვითელია თეთრი ბადით, შუაში — კარმინისფერ-წითელი ბადით, ქვედა მხარე — წაბლისფერ-წითელი.

[[ჰიმენოფორი]] — ყვითელი, მოგვიანებით ზეთისხილისფერ-ყვითელი, ფორები — მომრგვალებული, წვრილი, ახალგაზრდობაში  მონაწრისფრო-ყვითელი, მომწვანო შეფერილობით, დაჭერისას ლურჯდება.

[[სპორების ფხვნილი]] მოწაბლისფრო—ზეთისხილისფერი, [[სპორა|სპორის]] ზომა 12—16 × 4—6 [[მიკრომეტრი|მკმ]], ჟანგმიწისფერი, გლუვი, თითისტარისებრი.&lt;ref&gt;{{საქართველოს სოკოები|68}}&lt;/ref&gt;

==მსგავსი სახეობები==
*[[დათვისსოკო]] — ერთ-ერთი საუკეთესო საჭმელი სოკოა. ცრუდათვისსოკოსგან განსხვავებით ფეხის სიწითლე არ ახასიათებს.&lt;ref name=&quot;Haas 1969&quot;&gt;{{cite book |author=Haas, H. |title=The Young Specialist looks at Fungi |year=1969 |page=36 |publisher=Burke |location=London, UK |isbn=978-0-222-79409-3}}&lt;/ref&gt;
*[[მუხისძირა]] — საჭმელი სოკოა. ცრუდათვისსოკოსგან განასხვავებელი ერთ-ერთი ნიშანია წითელი ფორები.
*[[სატანას სოკო]] — შხამიანი სოკოა. ცრუდათვისსოკოსგან განასხვავებელი ერთ-ერთი ნიშანია წითელი ფორები.

&lt;gallery class=&quot;center&quot;&gt;
ფაილი:Boletus reticulatus (29127521096).jpg|''[[Boletus aestivalis]]''
ფაილი:Vrbenské rybníky - Boletus appendiculatus 01.jpg|''[[Boletus appendiculatus]]'' 
ფაილი:Boletus edulis JPG2.jpg|''[[Boletus edulis]]'' 
ფაილი:KoIII.JPG|''[[Boletus erythropus]]''
Boletus impolitus.jpg|''[[Hemileccinum impolitum]]''
ფაილი:Boletus junquilleus JPG1.jpg|''[[Boletus junquilleus]]''
ფაილი:Fungi 018.jpg|''[[Boletus luridus]]''
ფაილი:Borowik sosnowy - panoramio (6).jpg|''[[Boletus pinicola]]''
ფაილი:Boletus pulverulentus 2011 G2.jpg|''[[Boletus pulverulentus]]''
ფაილი:Vrbenské rybníky - Boletus radicans 04.jpg|''[[Boletus radicans]]''
ფაილი:Boletus regius 65726.jpg|''[[Boletus regius]]'' 
LECCINUM CROCIPODIUM (Letellier) Watling (5897548020).jpg|''[[Leccinellum crocipodium]]''
Boletus torosus 2.JPG|''[[Imperator torosus]]''   
ფაილი:Boletus dupainii-341.jpg|''[[Rubroboletus dupainii]]''
The Devils Bolete. Boletus satanoides - Flickr - gailhampshire.jpg|''[[Rubroboletus legaliae]]''
ფაილი:Boletus pulcherrimus 21538 ed.jpg|''[[Boletus pulcherrimus]]''
BOLETUS RHODOXANTUS (Krombh.) Kallenb. (9070064677).jpg|''[[Rubroboletus rhodoxanthus]]''
ფაილი:1999-09-20 Boletus satanas Lenz 60561.jpg|''[[Rubroboletus satanas]]''
ფაილი:Tylopilus felleus1427.jpg|''[[Tylopilus felleus]]''
&lt;/gallery&gt;

== ეკოლოგია და გავრცელება==
გავრცელებულია [[ევროპა]]ში, [[აზია]]სა და [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]ში. იზრდება წიწვოვან და ფართოფოთლოვან ტყეებში, მუხნარში, ხშირად მჟავე ქვიშიან ნიადაგზე, მუხისა და წიფლის ძირებში, სკვერებსა და პარკებში ერთეულებად ან ჯგუფებად.&lt;ref name=&quot;Alessio 1985&quot;&gt;{{cite book |author=Alessio, C.L. |title=''Boletus'' Dill. ex L. (''sensu lato'') |year=1985 |publisher=Biella Giovanna |location=Saronno, Italy |pages=153–56 |language=Italian}}&lt;/ref&gt;

სეზონი — ივლისი-ოქტომბერი.

== გალერეა ==
&lt;gallery class=&quot;center&quot;&gt;
ფაილი:Boletus.calopus2.-.lindsey.jpg
ფაილი:Boletus calopus - Saint-Hubert.JPG
ფაილი:Boletus calopus.jpg
ფაილი:Hřib kříšť 0.jpg
ფაილი:Boletus calopus_G3 (1).JPG
ფაილი:Boletus_calopus_G2.jpg
ფაილი:Boletus calopus 110921wa.JPG
ფაილი:
&lt;/gallery&gt;

== ლიტერატურა==
* {{წიგნი|ავტორი = ა. დერმეკ|სათაური = სოკოები|ადგილი = [[ბრატისლავა]]|გამომცემლობა= „Словарт“|წელი = 1989}}
* {{წიგნი|ავტორი = პელე იანსენი| სათაური = ყველაფერი სოკოების შესახებ|ადგილი = [[სანქტ-პეტერბურგი]]|წელი = 2005 წელი|isbn = 5-306-00350-8}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Caloboletus calopus}}
*{{MycoBank|162779}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ბოლეტუსისებრნი]]
[[კატეგორია:არასაჭმელი სოკოები]]</text>
      <sha1>prpvyo487u2f8kc4sk36ohlgb0cfzpg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:ალიკო თარგამაძე</title>
    <ns>2</ns>
    <id>508489</id>
    <revision>
      <id>4405359</id>
      <parentid>4395232</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:29:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ალიკო თარგამაძე</username>
        <id>131080</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4148" xml:space="preserve">{{ციტატა|ეჰა, მეომარნო ქრისტესანო! თუ ღვთის სჯულის დასაცავად თავდადებით ვიბრძოლებთ, არამც თუ ეშმაკის ურიცხვ მიმდევართა, არამედ თვით ეშმაკებსაც ადვილად დავამარცხებთ!|[[დავით IV აღმაშენებელი]]}}
{{დაიწყე კადრი|ლურჯი}}	
*'''სახელი:''' ალიკო.
 
*'''გვარი:'''[[თარგამაძეები|თარგამაძე]].

*'''წარმოშობის ადგილი:''' [[აფხაზეთი]], [[გურია]], [[იმერეთი]], [[სამეგრელო]].

*'''დაბ. თარიღი:''' [[14 მაისი]], [[2006]].

*'''დაბ. ადგილი:''' [[ქუთაისი]].

*'''ეროვნება:''' [[ქართველი]].

*'''სარწმუნოება:''' [[მართლმადიდებლობა]].

*'''ინტერესის სფერო:''' [[ისტორია]], [[ლიტერატურა]], [[გეოგრაფია]], [[პოლიტიკა]], [[გენეტიკა]], და [[ფილატელია]].

*'''იდეოლოგია:''' [[ნაციონალიზმი]].

*'''ჩემი საქმიანობა ვიკიპედიაში:''' ვიკიპედიაში დავრეგისტრირდი 2021 წლის 25 აპრილს, თუმცა ვიკიპედიაში დარეგისტრირებამდე მე ვიყენებდი IP მისამართს 178.134.29.234, მაგრამ იგივე IP მისამართს ვიკიპედიაში რამდენიმე ადამიანი იყენებდა და იმისთვის, რომ თავიდან ამეცილებინა სხვებისთვის სხვა ანონიმურ მომხმარებლებთან ჩემი თავის შეცდომით გაიგივება დავრეგისტრირდი.

*'''ჩემს მიერ შექმნილი სტატიები:''' [[ჰაპლოჯგუფი J-M172]], [[ჰაპლოჯგუფი G-M201]], [[ჰაპლოჯგუფი]], [[დიხაშ კოჩი]], [[შეთე გულუხაიძე]], [[ვასილ მაჩაბელი]].&lt;span style=&quot;position:absolute;top:-37px;left:-180px;z-index:100&quot;&gt;[[ფაილი:Flag_of_Georgia.svg|185x185პქ]]&lt;/span&gt;

{{Babel|ka|xmf-1|ru-2|en-2}}
{{მომხთარგები|{{ინტერესი:ისტორია}}|{{მომხ საქ}}|{{მომხ ქართველი}}|{{მომხ საფრ}}|{{მომხ ესპ}}|{{ინტერესი:ლიტერატურა}}|{{მომხ თარიღი}}|{{მომხ ნაციონალისტი}}|{{მომხ_კურო}}|{{მომხ მართლ ქრისტიანი}}|{{მომხ კითხვა}}|{{მომხმარებლის თარგი/ბიზანტია}}|{{მომხმარებლის თარგი/ჯვაროსნული ლაშქრობები}}|{{მომხმარებლის თარგი/საქართველოს ისტორია}}|{{მომხმარებლის თარგი/აღმოსავლეთმცოდნეობა}}|{{მომხმარებლის თარგი/საქ მომხრე}}|{{მომხმარებლის თარგი/საქ საზ მომხრე}}|{{მომხმარებლის თარგი/მილიტარისტი}}}}
{{უდიდესი ვიკიპედიები}}</text>
      <sha1>kc0vh998lvafk0922muof4qlgqztj7i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:ალმანი</title>
    <ns>2</ns>
    <id>510335</id>
    <revision>
      <id>4405539</id>
      <parentid>4200204</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:19:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ალმანი</username>
        <id>131716</id>
      </contributor>
      <comment>საჭირო</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>521600</id>
    <revision>
      <id>4405390</id>
      <parentid>4286000</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:28:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SHOTHA</username>
        <id>48531</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5941" xml:space="preserve">'''ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღე''' — [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] მიერ დაწესებული ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის საერთაშორისო დღე. აღინიშნება [[25 ნოემბერი|25 ნოემბერს]]. ამ დღის შემოღების მიზანია ცნობადობის ამაღლება იმ ფაქტის მიმართ, რომ ქალები მთელ მსოფლიოში ხდებიან გაუპატიურების, ოჯახში ძალადობისა და სხვა სახის ძალადობის მსხვერპლი. გარდა ამისა, ამ დღის ერთ-ერთი მიზანია მოცემული საკითხის მასშტაბისა და სინამდვილის წარმოჩენა, რაც ხშირად დამალული რჩება.

== ისტორია ==
ისტორიულად, ეს თარიღი ეფუძნება 1960 წელს [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკელთა რესპუბლიკაში]] სამი პოლიტიკური აქტივისტის, დები მირაბალების მკვლელობას. მკვლელობა დომინიკელმა დიქტატორმა, [[რაფაელ ლეონიდას ტრუხილიო|რაფაელ ტრუხილიომ]] შეუკვეთა. 1981 წელს, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ფემინისტურმა ორგანიზაციებმა [[25 ნოემბერი]] ქალთა მიმართ ძალადობის შესახებ ცნობადობის ამაღლების დღედ დააწესეს; 1999 წლის [[17 დეკემბერი|17 დეკემბერს]], ეს თარიღი [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაერომ]] აღიარა სპეციალური რეზოლუციით.

== ადამიანის უფლებათა დღე ==
ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღემ საფუძველი ჩაუყარა „აქტივიზმის 16 დღის“ დაწყებას, რომელიც წინ უსწრებს ადამიანის უფლებათა დღეს, ყოველი წლის [[10 დეკემბერი|10 დეკემბერს]].

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ფემინიზმი]]
* [[ქალთა უფლებები]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://femea.ge/blog/150-ქალთა-მიმართ-ძალადობა-და-მისი-გავრცელებული-ფორმები ქალთა მიმართ ძალადობა და მისი გავრცელებული ფორმები]
* [https://www.unwomen.org/en/news/in-focus/end-violence-against-women ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღე: ფოკუსში]
* [https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/take-action/16-days-of-activism აქტივიზმის 16 დღე, გაეროს ქალები 2014 წ]
* [https://web.archive.org/web/20021210125559/https://www.un.org/depts/dhl/violence/ გაეროს პუბლიკაციები ქალთა მიმართ ძალადობის შესახებ, გაეროს Dag Hammarskjöld ბიბლიოთეკაში]
* [https://www.un.org/womenwatch/daw/news/vawd.html ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღე]
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/8377837.stm BBC News — გაერომ გამოაქვეყნა კაცთა ქსელი ქალებზე ძალადობის წინააღმდეგ საბრძოლველად]
* [http://www.unesco.org/new/en/unesco/events/prizes-and-celebrations/celebrations/international-day-for-the-elimination-of-violence-against-women-2015 იუნესკო — ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღე]
* [https://december17.swopusa.org/ 17 დეკემბერი — სექსმუშაკების მიმართ ძალადობის დასასრულის საერთაშორისო დღე]

[[კატეგორია:1981 წლის სიახლეები]]
[[კატეგორია:გაეროს დღეები]]
[[კატეგორია:25 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:ფემინიზმი]]
[[კატეგორია:ქალთა უფლებები]]</text>
      <sha1>3bgpaspqu4maehk11cvu2wudecr285l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰოსტომელი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>529553</id>
    <revision>
      <id>4405486</id>
      <parentid>4401164</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:40:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20390" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|ქართული სახელი=ჰოსტომელი|მშობლიური სახელი={{lang-uk|Гостомель}}|ქვეყანა=უკრაინა|მოსახლეობა=17 534|აღწერის წელი=2021|დროშა=Прапор Гостомеля.png|გერბი=Герб Гостомельської ОТГ.png|სურათი=Bucha park12.JPG|სურათის აღწერა=ჰოსტომელის ხედი|დროშწარწ=დროშა|გერბწარწ=გერბი|თემის ტიპი=რაიონი|თემი=ბუჩას რაიონი|რაიონი=კიევის ოლქი|რაიონის ტიპი=ოლქი}}

'''ჰოსტომელი''' ({{Lang-uk|Гостомель}}) — დაბა [[კიევის ოლქი|კიევის ოლქში]], [[დედაქალაქი|დედაქალაქ]] [[კიევი|კიევის]] ჩრდილო – დასავლეთით . ადმინისტრაციულად ექვემდებარება [[ირპინი|ირპინის მუნიციპალიტეტს]] . მისი მოსახლეობა არის დაახლოებით 17 534 ადამიანი (2021). 

დაბა ძირითადად ცნობილია ჰოსტომელის აეროპორტით, რომელიც ასევე ცნობილია, როგორც ანტონოვის აეროპორტი, მთავარი საერთაშორისო სატვირთო ობიექტი. ჰოსტომელში ასევე არის ''Vetropack-''ის [[მინა|მინის]] ქარხანა.

ჰოსტომელი ძლიერ დაზიანდა [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|2022 წელს უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დროს]].&lt;ref&gt; [https://www.indiatoday.in/world/russia-ukraine-war/video/fire-reported-buildings-ukraine-hostomel-1921355-2022-03-06 &quot;Fire reported in many buildings in Ukraine's Hostomel&quot;], India Today, 6 March 2022&lt;/ref&gt; თავდასხმისას დაღუპულებს შორის იყო დაბის მერი [[იური პრილიპკო]].&lt;ref&gt; [https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3422470-russian-invaders-kill-hostomel-mayor.html &quot;Russian invaders kill Hostomel Mayor&quot;], UKRInform, 7 March 2022&lt;/ref&gt; დაბას მიენიჭა უკრაინის გმირი ქალაქის წოდება 2022 წლის 13 მარტს.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Богданьок|first=Олена|date=6 March 2022|title=Харків, Чернігів, Маріуполь, Херсон, Гостомель і Волноваха тепер міста-герої|url=https://suspilne.media/214620-harkiv-cernigiv-mariupol-herson-gostomel-i-volnovaha-otrimali-zvanna-misto-geroj-prezident/?|access-date=13 March 2022|language=uk|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220313224944/https://suspilne.media/214620-harkiv-cernigiv-mariupol-herson-gostomel-i-volnovaha-otrimali-zvanna-misto-geroj-prezident/|archivedate=13 მარტი 2022}}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
1495 წელს ლიტვის დიდმა ჰერცოგმა [[ალექსანდრე I იაგელონი|ალექსანდრემ]] ჰოსტომელი პრინც ივან დაშკევიჩ ლვოვიჩ ჰლინსკის გადასცა. 1509 წელს, გლინსკის მოსკოველთა ღალატის შემდეგ, მეფე [[სიგიზმუნდ I|სიგიზმუნდ I]]-ის ქონება გადაეცა სემიონ პოლოზს.

ლეგენდების თანახმად, ჰოსტომელი უძველესი დროიდან არსებობდა. მაგრამ მისი პირველი ხსენება თარიღდება 1494 წლით.
[[ფაილი:Свято-Покровська_церква_(Гостомель).jpg|მარცხნივ|მინი| ჰოსტომელის ეკლესია]]
1614 წელს პოლონეთის მეფე [[სიგიზმუნდ III ვაზა|სიგიზმუნდ III]]-მ ჰოსტომელს მაგდებურგის უფლება მიანიჭა. სოფელ ჰოსტომელმა მიიღო ქალაქის უფლებები მესაკუთრის - სტანისლავ ხარლენსკის, კიევის ჩემბერლენ ფელიქსის ვაჟის დახმარებით.

ეროვნულ-განმათავისუფლებელი ომის დროს [[ბოგდან ხმელნიცკი|ბოგდან ხმელნიცკის]] ხელმძღვანელობით, იგი გახდა კიევის პოლკის კაზაკთა მეასე დასახლებული პუნქტი.

1654 წელს დაბა აიღო მოსკოვმა.

1694 წელს აქ აშენდა ეკლესია.

1768 წლის ივლისში ჰოსტომელს ეწვივნენ ივან ბონდარენკოს ჰაიდამაკები. &lt;ref&gt;''[[Букет Євген Васильович|Букет Євген]].'' [[Бондаренко Іван (гайдамацький ватаг)|Іван Бондаренко]] — останній полковник [[Коліївщина|Коліївщини]]. Історичний нарис.— Київ: Видавництво «Стікс», 2014. — 320 с. &lt;/ref&gt;

1866 წელს ჰოსტომელი გახდა ცენტრი, რომელიც აქტიურად ვითარდებოდა. უკრაინის წარსულთან დაკავშირებული მრავალი ისტორიული მოვლენის მომსწრე გახდა.

1962 წელს ჰოსტომელი და სხვა დასახლებები დაექვემდებარა [[ირპინი|ირპინს]] (მას მიენიჭა რეგიონული მნიშვნელობის ქალაქის სტატუსი). 1972 წელს სოფელი მოსტიშჩე შედიოდა სოფელ ჰოსტომელში.

=== 2022 წლის რუსეთის შეჭრა ===
2022 წლის 24 თებერვალს, [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|2022 წლის რუსეთის უკრაინაში შეჭრის]] პირველ დღეს, ჰოსტომელსა და [[ჰოსტომელის აეროპორტის ბრძოლა|ჰოსტომელის აეროპორტს თავს დაესხნენ]] რუსი სამხედროები დაბის აღების მცდელობისას. უკრაინის პრეზიდენტმა [[ვოლოდიმირ ზელენსკი]]მ განაცხადა, რომ „რუსული საჰაერო-სადესანტო ძალები კიევის მახლობლად ჰოსტომელის აეროპორტში, რომელსაც დიდი ასაფრენი ბილიკი აქვს, შეჩერებულია და ნადგურდება“.&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Live updates: EU seeks united global front against Russia|language=en-US|work=Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/politics/the-latest-europe-warns-of-airspace-risks-around-ukraine/2022/02/24/46ab0994-9533-11ec-bb31-74fc06c0a3a5_story.html|access-date=24 February 2022|issn=0190-8286|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220224165851/https://www.washingtonpost.com/politics/the-latest-europe-warns-of-airspace-risks-around-ukraine/2022/02/24/46ab0994-9533-11ec-bb31-74fc06c0a3a5_story.html|archivedate=24 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Shull|first=Abbie|date=24 February 2022|title=Ukrainian and Russian forces have been fighting for hours over a critical airfield just outside Kyiv|url=https://africa.businessinsider.com/military-and-defense/ukrainian-and-russian-forces-have-been-fighting-for-hours-over-a-critical-airfield/4vsy2eg|access-date=24 February 2022|website=Business Insider Africa|language=en}}&lt;/ref&gt; 24 თებერვალს უკრაინის სამხედრო უფროსმა, [[ვალერი ზალუჟნი|ვალერი ზალუჟნიმ]] განაცხადა, რომ „ბრძოლა მძვინვარებს ჰოსტომელში.“&lt;ref&gt;{{Cite web|last=AP|title=Russia fighting Ukrainian forces at airbase 7 km north of Kyiv|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/russia-fighting-ukrainian-forces-at-airbase-7-km-north-of-kyiv/|access-date=24 February 2022|website=www.timesofisrael.com|language=en-US}}&lt;/ref&gt; [[Antonov 225]] თვითმფრინავი (Mriya), მსოფლიოში ყველაზე დიდი თვითმფრინავი, განადგურდა, როდესაც ანგარი, რომელშიც ის იმყოფებოდა, რუსეთის ძალებმა გაანადგურეს, სავარაუდოდ, დაბომბვისა და არტილერიის შედეგად.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=28 February 2022|title=World's largest cargo plane reportedly 'destroyed' in Ukraine|work=ABC News|url=https://www.abc.net.au/news/2022-02-28/world-s-largest-plane-destroyed-in-ukraine-authorities-say/100868428}}&lt;/ref&gt;

მომდევნო კვირაში რუსებმა დაიწყეს ჰოსტომელის გამოყენება, როგორც საოპერაციო ბაზა, კიევზე თავდასხმისთვის, კიევში გაგზავნილი ჯარები შეხვდნენ უკრაინულ ძალებს [[ბუჩა (ქალაქი)|ბუჩასა]] და [[ირპინი|ირპინში]], მრავალი რუსული შენაერთი განადგურდა არტილერიისა და [[Bayraktar TB2|ბაირაქტარის]] უპილოტო დარტყმების შედეგად. უკრაინული ძალებმა დაიბრუნეს ჰოსტომელი. უკრაინის სპეცრაზმმა დაიწყო რეიდები კადიროველების წინააღმდეგ 27 თებერვალს,&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The subdivision of the National Guard Forces Command of the Chechen Republic is destroyed near Kyiv, commander of the regiment Tushaev is killed – Ministry of Defense of Ukraine|url=https://en.interfax.com.ua/news/general/802950.html|access-date=4 March 2022|website=Interfax-Ukraine|language=en}}&lt;/ref&gt; და VDV მექანიზებული ქვედანაყოფები კვირის განმავლობაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ukraine’s SpecOps forces destroy another 10 enemy IFVs in Hostomel|url=https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3419418-ukraines-specops-forces-destroy-another-10-enemy-ifvs-in-hostomel.html|access-date=4 March 2022|website=www.ukrinform.net|language=en}}&lt;/ref&gt;

2022 წლის 7 მარტს, რუსებმა მოკლეს მერი იური პრილიპკო, როცა ის დაბა საკვებსა და მედიკამენტებს არიგებდა.&lt;ref name=&quot;:12&quot;&gt;{{Cite web|date=8 March 2022|title=Asesinado mientras repartía pan y medicinas: así murió el alcalde de Gostomel, Yuri Illich Prylypko|url=https://www.elmundo.es/internacional/2022/03/08/6226f692fdddfffe2a8b45c6.html|access-date=12 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=8 March 2022|title=Tropas rusas matan a un alcalde ucraniano mientras repartía comida y medicinas: «Murió como un héroe»|url=https://www.abc.es/internacional/abci-tropas-rusas-asesinan-alcalde-ucraniano-mientras-repartia-comida-y-medicinas-murio-como-heroe-202203081607_noticia.html|access-date=12 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite web|title=Los invasores rusos matan al alcalde de Gostomel|url=https://www.ukrinform.es/rubric-ato/3422502-los-invasores-rusos-matan-al-alcalde-de-gostomel.html|access-date=12 March 2022}}&lt;/ref&gt;

== დაწესებულებები ==
დაბას აქვს მრავალი დიდი დაწესებულება, რომლებიც კარგად არის ცნობილი არა მხოლოდ უკრაინაში, არამედ მის ფარგლებს გარეთაც. ვითარდება საშუალო და მცირე ბიზნესი. ჰოსტომელში არის სოციალური და საყოფაცხოვრებო სფეროს ისეთი დაწესებულებები, როგორიცაა სასტუმრო „კორჭმა“, ორი საპარიკმახერო, ტელევიზორების შეკეთების სტუდია, სამი ფოსტა. განათლების სფეროში ოთხი სკოლაა: ორი ზოგადი და ორი დაწყებითი, № 17 სკოლამდელი დაწესებულება „ცისარტყელა“, ბავშვთა და მოზარდთა შემოქმედების ცენტრი.

დაბაში არის რამდენიმე ძლიერი კომპანია, რომლებიც კარგად არის ცნობილი არა მხოლოდ უკრაინაში, არამედ მთელ მსოფლიოში. ესენია, კერძოდ, სახელმწიფო საწარმო „ანტონოვი“ (დაახლოებით 1320 თანამშრომელი) და სს „ჰოსტომელი შუშის ქარხანა“ (დაახლოებით 800 თანამშრომელი). ისინი ბიუჯეტის ყველაზე მსხვილი გადამხდელები არიან.

კარგად მიდის დაბის სხვა დაწესებულებებში: სს „ATP-13250“ (დაახლოებით 125 თანამშრომელი) – სამგზავრო მოძრაობა; ფირმა &quot;ATAD &amp; K&quot; - ხის ნაწარმის წარმოება და სხვა. ჰოსტომელში ასევე არის დაწესებულებები, რომლებიც უშუალოდ არიან ჩართულნი სოფლის მეურნეობაში. ეს არის STOV „Buchanske“, „Renault“, „Promin“.

დაბასთან ახლოს არის სარკინიგზო ელექტროტრანსპორტის საცდელი ადგილი „კაპვეი“. ასევე არის [[კიევი|კიევის]] პოტენციური მესამე აეროპორტი - ჰოსტომელის საერთაშორისო აეროპორტი .

2019 წლის 24 დეკემბერს ჰოსტომელში გაიხსნა წყლის გამწმენდი სადგური, რომელიც დღის განმავლობაში 1200 კუბურ მეტრ წყალს გაასუფთავებს და სამხედრო ქალაქს მიაწვდის.&lt;ref&gt;[https://itvua.tv/video/u-hostomeli-vidkryly-stantsiiu-znezaliznennia-y-ochyshchennia-vody-video/ У Гостомелі відкрили станцію знезалізнення й очищення води (відео)]&lt;/ref&gt;

== გამორჩეული ხალხი ==

=== მკვიდრნი ===
* ფედორ არტემენკო (1898–1922) - [[უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა|უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის]] არმიის პოლკოვნიკი, წინააღმდეგობის მოძრაობის აქტიური წევრი.
* ალექსანდრე ედელმანი (1904—1995) – პიანისტი, მასწავლებელი.
* მიხაილო შულგა (1897–?) – უკრაინელი მეცნიერი.

=== მაცხოვრებლები ===
* ნადია სოლოდიუკი (1911–?) – ექიმი, პათოფიზიოლოგი, სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის კლინიკური ფიზიოლოგიის ინსტიტუტის მკვლევარი 1940-იან წლებში. [[დიდი სამამულო ომი|გერმანია-საბჭოთა ომის]] დროს მუშაობდა ჰოსტომელის ჰოსპიტალში და მონაწილეობდა  პარტიზანულ ომში.&lt;ref&gt;[http://gostomel-rada.gov.ua/attachments/article/1236/Gostomelsait.pdf Собчук В.&amp;nbsp;М.&amp;nbsp;Гостомельський край: історія і сучасність. публіц.-історичне видання&amp;nbsp;— К.: м. Ірпінь: ВТФ «Перун», 2017—136с.: іл. ]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Родня. Полиция и партизаны, 1941—1944. На примере Украины / Авт.-сост.: А. Гогун, И. Дерейко, А. Кентий. Центральный государственный архив общественных объединений Украины; Ведомственный государственный архив службы безопасности Украины.&amp;nbsp;— К.: Украинский издательский союз, 2011.&amp;nbsp;— 576 с.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://militera.lib.ru/memo/0/pdf/russian/naumov_mi03.pdf Наумов, М.&amp;nbsp;И.&amp;nbsp;От границы до границы /стенограмма 1946 г./. Приложение: сб. док. /сост. Г.&amp;nbsp;М.&amp;nbsp;Наумова, А.&amp;nbsp;В.&amp;nbsp;Бибик/. Электронная версия. –Киев: 2017. –197с. –ил. 188.]&lt;/ref&gt; მემუარების წიგნის ავტორი.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{უკრაინის გმირი ქალაქები}}

[[კატეგორია:უკრაინის დაბები]]</text>
      <sha1>9oe881bpjd34cvg6j8cy5d7gjlwhr12</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განხილვა:საქართველოს ავტომობილების სარეგისტრაციო ნომრები</title>
    <ns>1</ns>
    <id>531445</id>
    <revision>
      <id>4405401</id>
      <parentid>4364416</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:49:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gaja</username>
        <id>25479</id>
      </contributor>
      <comment>/* Military lincense plate */ ახალი სექცია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1291" xml:space="preserve">სათაურში საქართველო უნდა ფიგურირებდეს. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 08:02, 24 აპრილი 2022 (UTC)

:ნამდვილად. [[მომხმარებელი:Melberg|&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;M&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;elberg&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|&lt;span style=&quot;color:grey&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 08:11, 24 აპრილი 2022 (UTC)

== Military lincense plate ==

Hi,

I would like to ask you, what does it mean the left side coloured stripe on military plates? I think, the normal military plate has green stripe, the military police has yellow/gold, but what is the red stripe? Thank you for your help in advance! - [[მომხმარებელი:Gaja|Gaja]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Gaja|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Gaja|წვლილი]]) 15:49, 9 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>j8f6b49md85okeetmvkx41qo114w9jv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ილგარ მირზაევი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536245</id>
    <revision>
      <id>4405378</id>
      <parentid>4404789</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:08:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49958" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Mehman97|Mehman97]].|9|08|2022}}
{{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე
|სრული სახელი     = ილგარ მირზაევი
|ორიგინალური სახელი =İlqar Mirzəyev
|ცხოვრების პერიოდი   = *1973 — 2020
|დაბადების თარიღი = [[8 მაისი]], [[1973]]
|დაბადების ადგილი = [[გარდაბანი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2020|07|14|1973|05|08}}
|გარდაცვალების ადგილი    = [[თოუზის რაიონი]], [[აზერბაიჯანი]]
|მეტსახელი      = არტილერიის მამა
|ეროვნება     = {{დროშანიშანი|აზერბაიჯანი}} [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]]
|კუთვნილება =  [[File:Azerbaijani Armed Forces logo.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]
|სამხედრო სამსახურის წლები    = 1991—2020
|წოდება        = პოლკოვნიკი
|ჯარის სახეობა     = [[File:Azerbaijani Land Forces badge.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის სახმელეთო ძალები]]
|ბრძოლები/ომები       = [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]]&lt;br&gt;[[აზერბაიჯან-სომხეთის სასაზღვარო დაპირისპირება (2020)|თოუზის ბრძოლები]]
|ჯილდოები        = * [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]   [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]]
}}

'''ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევი''' ({{lang-az|İlqar Anzor oğlu Mirzəyev}}; {{ვმ-წყარო}}) — [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]] სამხედრო მოწვაწე, [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]ს პოლკოვნიკი, აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მე-3 სამხედრო კორპუსის არტილერიის უფროსი 2019–2020 წლებში. აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|last=İlham Əliyev|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.azertag.az|url=https://azertag.az/xeber/1662247|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106181202/https://azertag.az/xeber/1662247|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლის 12-16 ივლისს მიმდინარე ბრძოლების დროს ილგარ მირზაევი, რომელიც იყო არტილერიის მეთაური, მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილესთან, გენერალ-მაიორ [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვთან]] და მის დაქვემდებარებულ ჯარისკაცებთან ერთად, 14 ივლისს, დილით, ქ. [[თოუზის რაიონი|თოვუზის რაიონის]] მიმართულება ხაზზე მოწამეობრივად დაიღუპა.&lt;ref&gt;[https://ia601401.us.archive.org/23/items/tovuz-doyusleri/Tovuz%20Doyusleri.pdf Güləmail Murad. &quot;Tovuz döyüşləri&quot;. Bakı, &quot;CBS PP&quot;, 2021]&lt;/ref&gt;

== სასიცოცხლო ==
ილგარ მირზაევი დაიბადა [[1973]] წლის 8 მაისს ქალაქ გარდაბანში. ის ეროვნებით აზერბაიჯანელი იყო.

=== განათლება ===
1980-1990 წლებში ილგარ მირზაევი სწავლობდა ქალაქ [[გარდაბანი|გარდაბნის]] სრულ საშუალო სკოლაში. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; 1990-იანი წლების დასაწყისში [[სომხეთი|სომხეთის]] ტერიტორიულმა პრეტენზიებმა [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] წინააღმდეგ გამოიწვია [[ყარაბაღის ომი|ყარაბაღის პირველი ომის]] დაწყება. 1991 წელს, როდესაც ომი ახლახან დაიწყო, ილგარ მირზაევმა სასწავლებლად საბუთები წარუდგინა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლას (BABKM) . &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

ილგარ მირზაევი 1991 წლის 1 აგვისტოს ჩაირიცხა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლაში (BABKM) და დაამთავრა 1995 წელს სპეციალობით „არტილერია“.

2003 წლის 10 აგვისტოს ილგარ მირზაევი დაესწრო აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიას კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; მან წარმატებით დაასრულა სწავლა 2005 წლის 2 ივლისს. &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

=== მისი ოჯახი ===
ილგარ მირზაევი დაქორწინდა გულუ მირზაევაზე. მას ჰყავდა ვაჟი, სახელად ელვინი და ქალიშვილი, სახელად გულნარა.

== სამხედრო სამსახური ==
1995 წლის 17 ივნისიდან 1995 წლის 12 ნოემბრამდე ილგარ მირზაევი იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ოცეულის მეთაური, ხოლო 1995 წლის 12 ივნისიდან 1997 წლის 3 მარტამდე ბაქოს უმაღლესი გენერალური სარდლობა. არმია მსახურობდა მისი სკოლის სატანკო საარტილერიო კადეტთა ოცეულის მეთაურად.

შემდეგ, 1997 წლის 3 მარტიდან 1998 წლის 20 იანვრამდე, იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სარდლობის სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის ოცეულის მეთაური, 1998 წლის 20 იანვრიდან 1998 წლის 11 ნოემბრამდე და მსახურობდა. ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის მეთაური. უმწიკვლო სამსახურისთვის [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 1997 წლის 19 ოქტომბრის ბრძანებით მიენიჭა სამხედრო წოდება „უფროსი ლეიტენანტი“.

1998 წლის 11 ნოემბრიდან 2001 წლის 14 ივნისამდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა ბაქოს უმაღლესი გენერალური სამეთაურო სკოლის საარტილერიო ბატარეის მეთაურად, ხოლო სამსახურის განმავლობაში [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|, თავდაცვის სამინისტროს]] 2000 წლის 27 დეკემბრის ბრძანებით. დასახელდა „კაპიტანმა მიიღო სამხედრო წოდება.

2001 წლიდან ილგარ მირზაევი მსახურობდა რეგიონებში განლაგებულ სამხედრო ნაწილებში. 2001 წლის 14 ივნისიდან 2002 წლის 31 ივლისამდე &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი და ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურის მოადგილე და 2002 წლის 31 ივლისიდან 2003 წლის 10 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა მეთაურის თანამდებობაზე. &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2002 წლის 13 დეკემბრის ბრძანებით მიიღო სამხედრო წოდება &quot;მაიორი&quot;. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

2003 წლის აგვისტოში ილგარ მირზაევი [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტრომ]] გაგზავნა აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიაში კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. სწავლა წარმატებით დაასრულა 2005 წლის 2 ივლისს.

სწავლის დასრულების შემდეგ მაიორი ილგარ მირზაევი 2005 წლის 2 ივლისიდან 2007 წლის 7 იანვრამდე მუშაობდა №N სამხედრო ნაწილის მეთაურის მოადგილედ. მოგვიანებით, 4 წლის განმავლობაში, 2007 წლის 7 იანვრიდან 2011 წლის 29 ივლისამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის „N“ ოპერატიული დეპარტამენტის უფროსად და ოპერაციებში შტაბის უფროსის მოადგილედ.

2011 წლის 29 ივნისიდან 2012 წლის 28 თებერვლამდე, ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2012 წლის 28 თებერვლიდან 2012 წლის 28 ივლისამდე &quot; მსახურობდა ხანძრის უფროსად. N“ სამხედრო ნაწილში სამხედრო ნაწილის დამხმარე ქვედანაყოფი და სახანძრო მხარდაჭერის კოორდინატორი. [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2012 წლის 26 ივნისის ბრძანებით უნაკლო სამსახურისთვის მიენიჭა სამხედრო წოდება „პოლკოვნიკი“. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

შემდეგ, 2012 წლის 7 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე, ილგარ მირზაევი მუშაობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად და სამხედრო ნაწილის საცეცხლე მხარდაჭერის კოორდინატორად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2013 წლის 4 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე. 28 დეკემბრამდე მსახურობდა „N“ სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურად.

მომდევნო 2 წლის განმავლობაში მან სამსახური გააგრძელა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] . 2013 წლის 28 დეკემბრიდან 2015 წლის 8 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] გენერალური სამხედრო ინსპექციის საბრძოლო და საბრძოლო მხარდაჭერის დეპარტამენტის ინსპექტორად.

[[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] 2 წლიანი სამსახურის შემდეგ, 2015 წლის 14 აგვისტოდან 2015 წლის 28 ოქტომბრამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის &quot;ნ&quot; მეთაურის მოადგილედ და შტაბის უფროსად.

2015 წლის 28 ოქტომბერს ილგარ მირზაევი იყო №N სამხედრო ნაწილის მეთაური.

=== აპრილის ბრძოლებში მონაწილეობა ===
{{მთავარი|აპრილის ბრძოლა}}

2016 წლის 1-2 აპრილის ბოლო ღამიდან დაიწყო სასტიკი ბრძოლები [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანისა]] და სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებს შორის ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარისა]] და [[ჯაბრაილის რაიონი|ჯაბრაილ]] - [[ფუზულის რაიონი|ფუზულის]] მიმართულებით. ილგარ მირზაევი, რომელიც იყო &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის მეთაური, იბრძოდა ბრძოლებში ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარის რეგიონის]] მიმართულებით, ისტორიაში ჩაწერილი სამხედრო ოპერაციების დროს, როგორც [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]] . ღამის ბრძოლების დროს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიამ]] ოკუპაციისგან გაათავისუფლა ხელსაყრელი პოზიციები და სტრატეგიული პუნქტები [[ტერტერის რაიონი|თათრის რაიონის]] თალიშის მიმართულებით, თალიშის მწვერვალის ჩათვლით. ამ ბრძოლების დროს [[სომხეთი|სომხეთის]] თავდაცვის მინისტრის [[სეირან ოჰანიანი|სეირან ოჰანიანის]] მიერ შექმნილი და სომხური არმიის „უძლეველი ოჰანიანის ბარიერის“ სახელით ცნობილი თავდაცვის ხაზი 40 წუთში განადგურდა. სარდლობის ხელმძღვანელობით 2 საათში განადგურდა სომხური არმიის 21 პოსტი და 7 სტრატეგიული პუნქტი განთავისუფლდა ოკუპაციისგან.

2019 წლის 23 თებერვალს ილგარ ანაზორ ოღლუ მირზაევი დაინიშნა მე-3 არმიის კორპუსის არტილერიის უფროსად და საარტილერიო დეპარტამენტის უფროსად.
===თოუზის ბრძოლებში მონაწილეობა===
{{მთავარი|თოუზის ბრძოლები}}

2020 წლის 12 ივლისის შუადღიდან სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებმა არტილერიით ესროდნენ [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო საზღვრის სამსახური|სახელმწიფო სასაზღვრო სამსახურის]] პოზიციებს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] . &lt;ref name=&quot;:MN1&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri Tovuz istiqamətində təxribat törədib|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120154/https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების მიერ საპასუხო ზომების მიღების შედეგად , სომხური არმიის თავდასხმის მცდელობა აღკვეთეს და სომხური არმია უკან დაიხიეს. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=İtgi verən düşmən geri oturdulub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|url-status=live|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120713/https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; ბრძოლის პირველ საათებში [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიის]] 3 ჯარისკაცი დაიღუპა, 4 კი დაიჭრა. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:MN3&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Düşmən hücumunun qarşısı alınan zaman hərbi qulluqçularımız şəhid olub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105121237/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

12-13 ივლისის ბოლო ღამეს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] დაძაბული მომენტები გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot; /&gt; სამხედრო შეტაკებებში, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს მე-3 არმიის კორპუსის შტაბის უფროსმა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვმა]] და არტილერიის უფროსმა ილგარ მირზაევმა, გაანადგურეს სომხეთის არმიის საბაზო სადგური, საარტილერიო დანადგარები და ცოცხალი ძალა. [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების ცეცხლი ღამის ბრძოლებში არტილერიისა და ნაღმტყორცნების გამოყენებით. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Azərbaycan Ordusu bölmələri düşmənin dayaq məntəqəsinə zərbə endirib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200925003742/https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|archive-date=2020-09-25}}&lt;/ref&gt; 13 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] დანაყოფებმა სადამსჯელო ღონისძიებები გააგრძელეს. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Düşmənin bir neçə hərbi hədəfi darmadağın edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105122743/https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|, აზერბაიჯანის არმიის]] ზუსტი ცეცხლის შედეგად განადგურდა სომხეთის შეიარაღებული ძალების საცეცხლე პოზიციები, 20-ზე მეტი პერსონალი, ბატალიონის შტაბი და სხვა სამხედრო ობიექტები. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot; /&gt;

სასტიკი ბრძოლები 13-14 ივლისის ღამეს და დილას აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Düşmənin mövqeləri və müdafiəsinin dərinliyində yerləşən ehtiyatlar məhv edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106202742/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; ღამის ბრძოლების დროს სომხეთის შეიარაღებული ძალების მოქმედების თავიდან ასაცილებლად მიღებული სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად განადგურდა სომხეთის არმიის კუთვნილი სხვადასხვა დანიშნულების სამხედრო მანქანები, საბრძოლო მანქანები, თავდაცვის სიღრმეში მდებარე რეზერვები და ცოცხალი ძალა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot; /&gt;

=== სიკვდილი და დაკრძალვა ===
14 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] 7 სამხედრო მოსამსახურე, მათ შორის 6 ოფიცერი, მოწამეობრივად დაიღუპა [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონის]] მიმართულებით მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებების დროს. &lt;ref name=&quot;:MN7&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106201615/https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, 13:00 საათზე, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ]] კარიმ ვალიევმა პირდაპირ ეთერში განცხადება გააკეთა: &lt;ref name=&quot;:V09&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Müdafiə nazirinin müavini general-leytenant Kərim Vəliyev: &quot;Şəhidlərimizin qisası alınacaq&quot;|language={{Az}}|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;İCTİMAİ TV&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=AtgFu5KN6lk|url-status=|access-date=14.07.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt;&lt;blockquote class=&quot;ts-Sitatın_əvvəli-quote&quot;&gt;გენერალ-მაიორი ჰაშიმოვი ფოლადი დღეს, გამთენიისას, გმირულად დაიღუპა. მასთან ერთად მოწამეობრივად აღესრულა პოლკოვნიკი მირზაევი ილგარი. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ჩვენი გენერლები და მაღალი რანგის ოფიცრები არ იმალებიან ჯარისკაცების უკან და ღირსეულად ასრულებენ თავიანთ საბრძოლო დავალებებს. სამწუხაროდ, ბრძოლები დანაკარგების გარეშე არ არის. თავდაცვის სამინისტროს სახელით ვუცხადებთ წყალობას ჩვენს მოწამეებს და მოთმინებას ჩვენი დაღუპულების ოჯახებს. ჩვენს დაჭრილ მეგობრებს განკურნებას ვეუბნებით. მე მინდა დავრწმუნდე, რომ ჩვენი მოწამეების და დაჭრილების სისხლი მიწაზე არ დარჩეს.

პოლკოვნიკი ილგარ მირზაევი 2020 წლის 14 ივლისს, დილით, ფრონტის ხაზზე, [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის ოლქის]] მიმართულებით გამართულ ბრძოლაში მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot; /&gt; გენერალ-მაიორი [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ისრაილ ოღლუ ჰაშიმოვი]], მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილე, მაიორი ანარ გულვერდი ოღლუ ნოვრუზოვი, მაიორი ნამიგ ჰაჯან ოღლუ აჰმადოვი, პრაპორშჩიკი ილგარ აიაზ ოღლუ ზეინალი, პრაპორშჩიკი იაშარ ვასიფ ოღლუ ბაბაევი და ჯარისკაცი მუსტაფაზადეთან ერთად იყვნენ. მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi: Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|url=https://azertag.az/xeber/1536385|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106182759/https://azertag.az/xeber/1536385|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

14 ივლისს პოლკოვნიკ  ილგარ მირზაევის ცხედარი ჩამოასვენეს ხატაის რაიონის აჰმადლის დასახლებაში, სადაც ის ცხოვრობდა. საღამოს ილგარ მირზაევის ცხედარი ათასობით ხალხმა საკუთარ სახლში მიიტანა.

იმავე დღეს, 15 ივლისს გაიმართა ტოვუზის ბრძოლების დროს დაღუპული გენერალ-მაიორის [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და პოლკოვნიკ ილგარ მირზაევის გაცილების ცერემონია. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] [[ზაქირ ჰასანოვი]], [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|შეიარაღებული ძალების შტაბის ყოფილი უფროსი]] ნაჯმედდინ სადიგოვი, [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|პრეზიდენტის ადმინისტრაციის]] სამხედრო საქმეთა დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე იაშარ ალიევი, საჰაერო ძალების სარდალი რამიზ ტაჰიროვი, ბაქოს ქალაქის აღმასრულებელი უფროსი [[ელდარ აზიზოვი]], წარმომადგენლები მეორე ფახრი ხიაბანში გამართულ გამოსამშვიდობებელ ცერემონიას საზოგადოება, საზოგადოების წევრები დაესწრნენ, მისმა თანამებრძოლებმა მიუსამძიმრეს დაღუპულთა ოჯახის წევრებს და ახლობლებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აბდულა გურბანმა, რომელმაც დაკრძალვის ცერემონიაზე ისაუბრა, ინფორმაცია მიაწოდა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირების ფოლად ჰაშიმოვისა და ილგარ მირზაევის ცხოვრებისა და ომის გზების შესახებ. მოგვიანებით, აზერბაიჯანის ეროვნული ჰიმნით, ფოლად ჰაშიმოვი და ილგარ მირზაევი, სამხედრო ტრადიციების მიხედვით, ზალპებით ბოლო ბინაში გაგზავნეს. &lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{Cite news|last=Şəfiqə Nazimqızı|date=15.07.2020|title=Polad Həşimov və İlqar Mirzəyev dəfn olunub|language={{Az}}|work=www.report.az (&quot;Report&quot; İnformasiya Agentliyi)|url=https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|url-status=live|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810083513/https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|archive-date=2020-08-10}}&lt;/ref&gt;

დაკრძალვის ცერემონიაზე [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევმა]] ტელეფონით მიუსამძიმრა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და ილგარ მირზაევის ოჯახის წევრებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; ბოლოს თავდაცვის მინისტრმა დაღუპულთა [[აზერბაიჯანის დროშა|კუბოზე აზერბაიჯანის დროშა]] მათ ოჯახებს სამუდამო ხსოვნას გადასცა. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი ილგარ მირზაევის კუთვნილი მასალები მისმა ოჯახმა აზერბაიჯანის ეროვნული ისტორიის მუზეუმის სამშობლოს მიმოქცევის ფონდს გადასცა.&lt;ref&gt;http://azhistorymuseum.gov.az/az/news/3219&lt;/ref&gt;

== ჯილდო ==

* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  (25.06.2004) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 10 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2005) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ III ხარისხის
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]](25.06.2007) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ II ხარისხის
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (03.07.2008) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 90 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2013) - 1 კლასის მედალი &quot;სრულყოფილი სამსახურისთვის&quot;
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (15.07.2014) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 95 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2017) — მე-3 ხარისხის მედალი „სამხედრო სამსახურში გამორჩევისათვის“
* [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]] (03.10.2017) — მედალი „აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების ვეტერანი“
* [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]] (26.06.2018) — &quot;აზერბაიჯანის არმიის 100 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] (26.06.2020) - მედალი &quot;სამხედრო სამსახურში გამორჩევისთვის&quot; II ხარისხის მედალი.
* [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]] (09.12.2020) — [[ოქროს ვარსკვლავი (აზერბაიჯანი)|მედალი „ოქროს ვარსკვლავი“]] (მშობიარობის შემდგომ) &lt;ref name=&quot;:E5&quot;&gt;{{Cite news|last=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli 2337 nömrəli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.e-qanun.az|url=http://e-qanun.az/framework/46426|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105104635/http://e-qanun.az/framework/46426|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

== მემკვიდრეობითი ==
ილგარ ანზორ ოღლუ ოღლუ მირზაევს აზერბაიჯანის პრეზიდენტის, ილჰამ ალიევის №2337 ბრძანებულებით [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევის თარიღით]] დათარიღებული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საქმეში გაწეული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის და საბრძოლო ამოცანების შესრულებისას გამოჩენილი სიმამაცისთვის, ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირის წოდება. 2020 წლის 9 დეკემბერი. &lt;ref name=&quot;:P2&quot;&gt;{{Cite news|last=Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.president.az|url=https://president.az/articles/48680|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107143026/https://president.az/articles/48680|archive-date=09.12.2020}}&lt;/ref&gt;

2021 წლის აპრილში, იმ შენობის წინ, სადაც ილგარ მირზაევი ცხოვრობდა, სამახსოვრო დაფა დაიდგა, შენობის ეზო კეთილმოეწყო და ბაღი გაშენდა.

2021 წლის 7 მაისს საზოგადოებრივი ტელევიზიის ეთერში ილგარ მირზაევისადმი მიძღვნილი დოკუმენტური ფილმის პრეზენტაცია გაიმართა. 22 წუთიანი დოკუმენტური ფილმი მოგვითხრობს მის ცხოვრებასა და ბრძოლაში გმირობის შესახებ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:მირზაევი, ილგარ}}

[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2020]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 14 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:დაბადებული 8 მაისი]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ეროვნული გმირები]]</text>
      <sha1>0kpr47j26e8027vqragh700o7s9ahs8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405398</id>
      <parentid>4405378</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:48:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50055" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Mehman97|Mehman97]].|9|08|2022}}
{{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე
|სრული სახელი     = ილგარ მირზაევი
|ორიგინალური სახელი =İlqar Mirzəyev
|ცხოვრების პერიოდი   = *1973 — 2020
|დაბადების თარიღი = [[8 მაისი]], [[1973]]
|დაბადების ადგილი = [[გარდაბანი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2020|07|14|1973|05|08}}
|გარდაცვალების ადგილი    = [[თოუზის რაიონი]], [[აზერბაიჯანი]]
|მეტსახელი      = არტილერიის მამა
|ეროვნება     = {{დროშანიშანი|აზერბაიჯანი}} [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]]
|კუთვნილება =  [[File:Azerbaijani Armed Forces logo.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]
|სამხედრო სამსახურის წლები    = 1991—2020
|წოდება        = პოლკოვნიკი
|ჯარის სახეობა     = [[File:Azerbaijani Land Forces badge.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის სახმელეთო ძალები]]
|ბრძოლები/ომები       = [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]]&lt;br&gt;[[აზერბაიჯან-სომხეთის სასაზღვარო დაპირისპირება (2020)|თოუზის ბრძოლები]]
|ჯილდოები        = 
[[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]   [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]]
}}

'''ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევი''' ({{lang-az|İlqar Anzor oğlu Mirzəyev}}; {{ვმ-წყარო}}) — [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]] სამხედრო მოწვაწე, [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]ს პოლკოვნიკი, აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მე-3 სამხედრო კორპუსის არტილერიის უფროსი 2019–2020 წლებში. აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|last=İlham Əliyev|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.azertag.az|url=https://azertag.az/xeber/1662247|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106181202/https://azertag.az/xeber/1662247|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლის 12-16 ივლისს [[აზერბაიჯან-სომხეთის სასაზღვარო დაპირისპირება (2020)|მიმდინარე ბრძოლების დროს]] ილგარ მირზაევი, რომელიც არტილერიის მეთაური იყო, მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილესთან, გენერალ-მაიორ [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვთან]] და მის დაქვემდებარებულ ჯარისკაცებთან ერთად, 14 ივლისის დილით, [[თოუზი]]ს სასაზღვრო ზოლთან მიმდინარე ბრძოლების დროს დაიღუპა.&lt;ref&gt;[https://ia601401.us.archive.org/23/items/tovuz-doyusleri/Tovuz%20Doyusleri.pdf Güləmail Murad. &quot;Tovuz döyüşləri&quot;. Bakı, &quot;CBS PP&quot;, 2021]&lt;/ref&gt;

== სასიცოცხლო ==
ილგარ მირზაევი დაიბადა [[1973]] წლის 8 მაისს ქალაქ გარდაბანში. ის ეროვნებით აზერბაიჯანელი იყო.

=== განათლება ===
1980-1990 წლებში ილგარ მირზაევი სწავლობდა ქალაქ [[გარდაბანი|გარდაბნის]] სრულ საშუალო სკოლაში. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; 1990-იანი წლების დასაწყისში [[სომხეთი|სომხეთის]] ტერიტორიულმა პრეტენზიებმა [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] წინააღმდეგ გამოიწვია [[ყარაბაღის ომი|ყარაბაღის პირველი ომის]] დაწყება. 1991 წელს, როდესაც ომი ახლახან დაიწყო, ილგარ მირზაევმა სასწავლებლად საბუთები წარუდგინა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლას (BABKM) . &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

ილგარ მირზაევი 1991 წლის 1 აგვისტოს ჩაირიცხა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლაში (BABKM) და დაამთავრა 1995 წელს სპეციალობით „არტილერია“.

2003 წლის 10 აგვისტოს ილგარ მირზაევი დაესწრო აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიას კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; მან წარმატებით დაასრულა სწავლა 2005 წლის 2 ივლისს. &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

=== მისი ოჯახი ===
ილგარ მირზაევი დაქორწინდა გულუ მირზაევაზე. მას ჰყავდა ვაჟი, სახელად ელვინი და ქალიშვილი, სახელად გულნარა.

== სამხედრო სამსახური ==
1995 წლის 17 ივნისიდან 1995 წლის 12 ნოემბრამდე ილგარ მირზაევი იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ოცეულის მეთაური, ხოლო 1995 წლის 12 ივნისიდან 1997 წლის 3 მარტამდე ბაქოს უმაღლესი გენერალური სარდლობა. არმია მსახურობდა მისი სკოლის სატანკო საარტილერიო კადეტთა ოცეულის მეთაურად.

შემდეგ, 1997 წლის 3 მარტიდან 1998 წლის 20 იანვრამდე, იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სარდლობის სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის ოცეულის მეთაური, 1998 წლის 20 იანვრიდან 1998 წლის 11 ნოემბრამდე და მსახურობდა. ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის მეთაური. უმწიკვლო სამსახურისთვის [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 1997 წლის 19 ოქტომბრის ბრძანებით მიენიჭა სამხედრო წოდება „უფროსი ლეიტენანტი“.

1998 წლის 11 ნოემბრიდან 2001 წლის 14 ივნისამდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა ბაქოს უმაღლესი გენერალური სამეთაურო სკოლის საარტილერიო ბატარეის მეთაურად, ხოლო სამსახურის განმავლობაში [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|, თავდაცვის სამინისტროს]] 2000 წლის 27 დეკემბრის ბრძანებით. დასახელდა „კაპიტანმა მიიღო სამხედრო წოდება.

2001 წლიდან ილგარ მირზაევი მსახურობდა რეგიონებში განლაგებულ სამხედრო ნაწილებში. 2001 წლის 14 ივნისიდან 2002 წლის 31 ივლისამდე &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი და ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურის მოადგილე და 2002 წლის 31 ივლისიდან 2003 წლის 10 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა მეთაურის თანამდებობაზე. &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2002 წლის 13 დეკემბრის ბრძანებით მიიღო სამხედრო წოდება &quot;მაიორი&quot;. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

2003 წლის აგვისტოში ილგარ მირზაევი [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტრომ]] გაგზავნა აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიაში კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. სწავლა წარმატებით დაასრულა 2005 წლის 2 ივლისს.

სწავლის დასრულების შემდეგ მაიორი ილგარ მირზაევი 2005 წლის 2 ივლისიდან 2007 წლის 7 იანვრამდე მუშაობდა №N სამხედრო ნაწილის მეთაურის მოადგილედ. მოგვიანებით, 4 წლის განმავლობაში, 2007 წლის 7 იანვრიდან 2011 წლის 29 ივლისამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის „N“ ოპერატიული დეპარტამენტის უფროსად და ოპერაციებში შტაბის უფროსის მოადგილედ.

2011 წლის 29 ივნისიდან 2012 წლის 28 თებერვლამდე, ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2012 წლის 28 თებერვლიდან 2012 წლის 28 ივლისამდე &quot; მსახურობდა ხანძრის უფროსად. N“ სამხედრო ნაწილში სამხედრო ნაწილის დამხმარე ქვედანაყოფი და სახანძრო მხარდაჭერის კოორდინატორი. [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2012 წლის 26 ივნისის ბრძანებით უნაკლო სამსახურისთვის მიენიჭა სამხედრო წოდება „პოლკოვნიკი“. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

შემდეგ, 2012 წლის 7 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე, ილგარ მირზაევი მუშაობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად და სამხედრო ნაწილის საცეცხლე მხარდაჭერის კოორდინატორად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2013 წლის 4 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე. 28 დეკემბრამდე მსახურობდა „N“ სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურად.

მომდევნო 2 წლის განმავლობაში მან სამსახური გააგრძელა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] . 2013 წლის 28 დეკემბრიდან 2015 წლის 8 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] გენერალური სამხედრო ინსპექციის საბრძოლო და საბრძოლო მხარდაჭერის დეპარტამენტის ინსპექტორად.

[[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] 2 წლიანი სამსახურის შემდეგ, 2015 წლის 14 აგვისტოდან 2015 წლის 28 ოქტომბრამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის &quot;ნ&quot; მეთაურის მოადგილედ და შტაბის უფროსად.

2015 წლის 28 ოქტომბერს ილგარ მირზაევი იყო №N სამხედრო ნაწილის მეთაური.

=== აპრილის ბრძოლებში მონაწილეობა ===
{{მთავარი|აპრილის ბრძოლა}}

2016 წლის 1-2 აპრილის ბოლო ღამიდან დაიწყო სასტიკი ბრძოლები [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანისა]] და სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებს შორის ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარისა]] და [[ჯაბრაილის რაიონი|ჯაბრაილ]] - [[ფუზულის რაიონი|ფუზულის]] მიმართულებით. ილგარ მირზაევი, რომელიც იყო &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის მეთაური, იბრძოდა ბრძოლებში ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარის რეგიონის]] მიმართულებით, ისტორიაში ჩაწერილი სამხედრო ოპერაციების დროს, როგორც [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]] . ღამის ბრძოლების დროს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიამ]] ოკუპაციისგან გაათავისუფლა ხელსაყრელი პოზიციები და სტრატეგიული პუნქტები [[ტერტერის რაიონი|თათრის რაიონის]] თალიშის მიმართულებით, თალიშის მწვერვალის ჩათვლით. ამ ბრძოლების დროს [[სომხეთი|სომხეთის]] თავდაცვის მინისტრის [[სეირან ოჰანიანი|სეირან ოჰანიანის]] მიერ შექმნილი და სომხური არმიის „უძლეველი ოჰანიანის ბარიერის“ სახელით ცნობილი თავდაცვის ხაზი 40 წუთში განადგურდა. სარდლობის ხელმძღვანელობით 2 საათში განადგურდა სომხური არმიის 21 პოსტი და 7 სტრატეგიული პუნქტი განთავისუფლდა ოკუპაციისგან.

2019 წლის 23 თებერვალს ილგარ ანაზორ ოღლუ მირზაევი დაინიშნა მე-3 არმიის კორპუსის არტილერიის უფროსად და საარტილერიო დეპარტამენტის უფროსად.
===თოუზის ბრძოლებში მონაწილეობა===
{{მთავარი|თოუზის ბრძოლები}}

2020 წლის 12 ივლისის შუადღიდან სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებმა არტილერიით ესროდნენ [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო საზღვრის სამსახური|სახელმწიფო სასაზღვრო სამსახურის]] პოზიციებს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] . &lt;ref name=&quot;:MN1&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri Tovuz istiqamətində təxribat törədib|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120154/https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების მიერ საპასუხო ზომების მიღების შედეგად , სომხური არმიის თავდასხმის მცდელობა აღკვეთეს და სომხური არმია უკან დაიხიეს. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=İtgi verən düşmən geri oturdulub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|url-status=live|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120713/https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; ბრძოლის პირველ საათებში [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიის]] 3 ჯარისკაცი დაიღუპა, 4 კი დაიჭრა. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:MN3&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Düşmən hücumunun qarşısı alınan zaman hərbi qulluqçularımız şəhid olub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105121237/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

12-13 ივლისის ბოლო ღამეს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] დაძაბული მომენტები გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot; /&gt; სამხედრო შეტაკებებში, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს მე-3 არმიის კორპუსის შტაბის უფროსმა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვმა]] და არტილერიის უფროსმა ილგარ მირზაევმა, გაანადგურეს სომხეთის არმიის საბაზო სადგური, საარტილერიო დანადგარები და ცოცხალი ძალა. [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების ცეცხლი ღამის ბრძოლებში არტილერიისა და ნაღმტყორცნების გამოყენებით. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Azərbaycan Ordusu bölmələri düşmənin dayaq məntəqəsinə zərbə endirib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200925003742/https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|archive-date=2020-09-25}}&lt;/ref&gt; 13 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] დანაყოფებმა სადამსჯელო ღონისძიებები გააგრძელეს. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Düşmənin bir neçə hərbi hədəfi darmadağın edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105122743/https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|, აზერბაიჯანის არმიის]] ზუსტი ცეცხლის შედეგად განადგურდა სომხეთის შეიარაღებული ძალების საცეცხლე პოზიციები, 20-ზე მეტი პერსონალი, ბატალიონის შტაბი და სხვა სამხედრო ობიექტები. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot; /&gt;

სასტიკი ბრძოლები 13-14 ივლისის ღამეს და დილას აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Düşmənin mövqeləri və müdafiəsinin dərinliyində yerləşən ehtiyatlar məhv edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106202742/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; ღამის ბრძოლების დროს სომხეთის შეიარაღებული ძალების მოქმედების თავიდან ასაცილებლად მიღებული სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად განადგურდა სომხეთის არმიის კუთვნილი სხვადასხვა დანიშნულების სამხედრო მანქანები, საბრძოლო მანქანები, თავდაცვის სიღრმეში მდებარე რეზერვები და ცოცხალი ძალა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot; /&gt;

=== სიკვდილი და დაკრძალვა ===
14 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] 7 სამხედრო მოსამსახურე, მათ შორის 6 ოფიცერი, მოწამეობრივად დაიღუპა [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონის]] მიმართულებით მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებების დროს. &lt;ref name=&quot;:MN7&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106201615/https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, 13:00 საათზე, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ]] კარიმ ვალიევმა პირდაპირ ეთერში განცხადება გააკეთა: &lt;ref name=&quot;:V09&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Müdafiə nazirinin müavini general-leytenant Kərim Vəliyev: &quot;Şəhidlərimizin qisası alınacaq&quot;|language={{Az}}|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;İCTİMAİ TV&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=AtgFu5KN6lk|url-status=|access-date=14.07.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt;&lt;blockquote class=&quot;ts-Sitatın_əvvəli-quote&quot;&gt;გენერალ-მაიორი ჰაშიმოვი ფოლადი დღეს, გამთენიისას, გმირულად დაიღუპა. მასთან ერთად მოწამეობრივად აღესრულა პოლკოვნიკი მირზაევი ილგარი. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ჩვენი გენერლები და მაღალი რანგის ოფიცრები არ იმალებიან ჯარისკაცების უკან და ღირსეულად ასრულებენ თავიანთ საბრძოლო დავალებებს. სამწუხაროდ, ბრძოლები დანაკარგების გარეშე არ არის. თავდაცვის სამინისტროს სახელით ვუცხადებთ წყალობას ჩვენს მოწამეებს და მოთმინებას ჩვენი დაღუპულების ოჯახებს. ჩვენს დაჭრილ მეგობრებს განკურნებას ვეუბნებით. მე მინდა დავრწმუნდე, რომ ჩვენი მოწამეების და დაჭრილების სისხლი მიწაზე არ დარჩეს.

პოლკოვნიკი ილგარ მირზაევი 2020 წლის 14 ივლისს, დილით, ფრონტის ხაზზე, [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის ოლქის]] მიმართულებით გამართულ ბრძოლაში მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot; /&gt; გენერალ-მაიორი [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ისრაილ ოღლუ ჰაშიმოვი]], მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილე, მაიორი ანარ გულვერდი ოღლუ ნოვრუზოვი, მაიორი ნამიგ ჰაჯან ოღლუ აჰმადოვი, პრაპორშჩიკი ილგარ აიაზ ოღლუ ზეინალი, პრაპორშჩიკი იაშარ ვასიფ ოღლუ ბაბაევი და ჯარისკაცი მუსტაფაზადეთან ერთად იყვნენ. მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi: Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|url=https://azertag.az/xeber/1536385|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106182759/https://azertag.az/xeber/1536385|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

14 ივლისს პოლკოვნიკ  ილგარ მირზაევის ცხედარი ჩამოასვენეს ხატაის რაიონის აჰმადლის დასახლებაში, სადაც ის ცხოვრობდა. საღამოს ილგარ მირზაევის ცხედარი ათასობით ხალხმა საკუთარ სახლში მიიტანა.

იმავე დღეს, 15 ივლისს გაიმართა ტოვუზის ბრძოლების დროს დაღუპული გენერალ-მაიორის [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და პოლკოვნიკ ილგარ მირზაევის გაცილების ცერემონია. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] [[ზაქირ ჰასანოვი]], [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|შეიარაღებული ძალების შტაბის ყოფილი უფროსი]] ნაჯმედდინ სადიგოვი, [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|პრეზიდენტის ადმინისტრაციის]] სამხედრო საქმეთა დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე იაშარ ალიევი, საჰაერო ძალების სარდალი რამიზ ტაჰიროვი, ბაქოს ქალაქის აღმასრულებელი უფროსი [[ელდარ აზიზოვი]], წარმომადგენლები მეორე ფახრი ხიაბანში გამართულ გამოსამშვიდობებელ ცერემონიას საზოგადოება, საზოგადოების წევრები დაესწრნენ, მისმა თანამებრძოლებმა მიუსამძიმრეს დაღუპულთა ოჯახის წევრებს და ახლობლებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აბდულა გურბანმა, რომელმაც დაკრძალვის ცერემონიაზე ისაუბრა, ინფორმაცია მიაწოდა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირების ფოლად ჰაშიმოვისა და ილგარ მირზაევის ცხოვრებისა და ომის გზების შესახებ. მოგვიანებით, აზერბაიჯანის ეროვნული ჰიმნით, ფოლად ჰაშიმოვი და ილგარ მირზაევი, სამხედრო ტრადიციების მიხედვით, ზალპებით ბოლო ბინაში გაგზავნეს. &lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{Cite news|last=Şəfiqə Nazimqızı|date=15.07.2020|title=Polad Həşimov və İlqar Mirzəyev dəfn olunub|language={{Az}}|work=www.report.az (&quot;Report&quot; İnformasiya Agentliyi)|url=https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|url-status=live|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810083513/https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|archive-date=2020-08-10}}&lt;/ref&gt;

დაკრძალვის ცერემონიაზე [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევმა]] ტელეფონით მიუსამძიმრა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და ილგარ მირზაევის ოჯახის წევრებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; ბოლოს თავდაცვის მინისტრმა დაღუპულთა [[აზერბაიჯანის დროშა|კუბოზე აზერბაიჯანის დროშა]] მათ ოჯახებს სამუდამო ხსოვნას გადასცა. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი ილგარ მირზაევის კუთვნილი მასალები მისმა ოჯახმა აზერბაიჯანის ეროვნული ისტორიის მუზეუმის სამშობლოს მიმოქცევის ფონდს გადასცა.&lt;ref&gt;http://azhistorymuseum.gov.az/az/news/3219&lt;/ref&gt;

== ჯილდო ==

* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  (25.06.2004) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 10 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2005) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ III ხარისხის
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]](25.06.2007) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ II ხარისხის
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (03.07.2008) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 90 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2013) - 1 კლასის მედალი &quot;სრულყოფილი სამსახურისთვის&quot;
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (15.07.2014) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 95 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2017) — მე-3 ხარისხის მედალი „სამხედრო სამსახურში გამორჩევისათვის“
* [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]] (03.10.2017) — მედალი „აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების ვეტერანი“
* [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]] (26.06.2018) — &quot;აზერბაიჯანის არმიის 100 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] (26.06.2020) - მედალი &quot;სამხედრო სამსახურში გამორჩევისთვის&quot; II ხარისხის მედალი.
* [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]] (09.12.2020) — [[ოქროს ვარსკვლავი (აზერბაიჯანი)|მედალი „ოქროს ვარსკვლავი“]] (მშობიარობის შემდგომ) &lt;ref name=&quot;:E5&quot;&gt;{{Cite news|last=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli 2337 nömrəli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.e-qanun.az|url=http://e-qanun.az/framework/46426|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105104635/http://e-qanun.az/framework/46426|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

== მემკვიდრეობითი ==
ილგარ ანზორ ოღლუ ოღლუ მირზაევს აზერბაიჯანის პრეზიდენტის, ილჰამ ალიევის №2337 ბრძანებულებით [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევის თარიღით]] დათარიღებული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საქმეში გაწეული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის და საბრძოლო ამოცანების შესრულებისას გამოჩენილი სიმამაცისთვის, ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირის წოდება. 2020 წლის 9 დეკემბერი. &lt;ref name=&quot;:P2&quot;&gt;{{Cite news|last=Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.president.az|url=https://president.az/articles/48680|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107143026/https://president.az/articles/48680|archive-date=09.12.2020}}&lt;/ref&gt;

2021 წლის აპრილში, იმ შენობის წინ, სადაც ილგარ მირზაევი ცხოვრობდა, სამახსოვრო დაფა დაიდგა, შენობის ეზო კეთილმოეწყო და ბაღი გაშენდა.

2021 წლის 7 მაისს საზოგადოებრივი ტელევიზიის ეთერში ილგარ მირზაევისადმი მიძღვნილი დოკუმენტური ფილმის პრეზენტაცია გაიმართა. 22 წუთიანი დოკუმენტური ფილმი მოგვითხრობს მის ცხოვრებასა და ბრძოლაში გმირობის შესახებ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:მირზაევი, ილგარ}}

[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2020]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 14 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:დაბადებული 8 მაისი]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ეროვნული გმირები]]</text>
      <sha1>jsudfoja8tgurd2pwvlnczta3o63mhq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405411</id>
      <parentid>4405398</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:52:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50055" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Mehman97|Mehman97]].|9|08|2022}}
{{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე
|სრული სახელი     = ილგარ მირზაევი
|ორიგინალური სახელი =İlqar Mirzəyev
|ცხოვრების პერიოდი   = *1973 — 2020
|დაბადების თარიღი = [[8 მაისი]], [[1973]]
|დაბადების ადგილი = [[გარდაბანი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2020|07|14|1973|05|08}}
|გარდაცვალების ადგილი    = [[თოუზის რაიონი]], [[აზერბაიჯანი]]
|მეტსახელი      = არტილერიის მამა
|ეროვნება     = {{დროშანიშანი|აზერბაიჯანი}} [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]]
|კუთვნილება =  [[File:Azerbaijani Armed Forces logo.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]
|სამხედრო სამსახურის წლები    = 1991—2020
|წოდება        = პოლკოვნიკი
|ჯარის სახეობა     = [[File:Azerbaijani Land Forces badge.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის სახმელეთო ძალები]]
|ბრძოლები/ომები       = [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]]&lt;br&gt;[[აზერბაიჯან-სომხეთის სასაზღვარო დაპირისპირება (2020)|თოუზის ბრძოლები]]
|ჯილდოები        = 
[[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]   [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]]
}}

'''ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევი''' ({{lang-az|İlqar Anzor oğlu Mirzəyev}}; {{ვმ-წყარო}}) — [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]] სამხედრო მოწვაწე, [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]ს პოლკოვნიკი, აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მე-3 სამხედრო კორპუსის არტილერიის უფროსი 2019–2020 წლებში. აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|last=İlham Əliyev|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.azertag.az|url=https://azertag.az/xeber/1662247|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106181202/https://azertag.az/xeber/1662247|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლის 12-16 ივლისს [[აზერბაიჯან-სომხეთის სასაზღვარო დაპირისპირება (2020)|მიმდინარე ბრძოლების დროს]] ილგარ მირზაევი, რომელიც არტილერიის მეთაური იყო, მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილესთან, გენერალ-მაიორ [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვთან]] და მის დაქვემდებარებულ ჯარისკაცებთან ერთად, 14 ივლისის დილით, [[თოუზი]]ს სასაზღვრო ზოლთან მიმდინარე ბრძოლების დროს დაიღუპა.&lt;ref&gt;[https://ia601401.us.archive.org/23/items/tovuz-doyusleri/Tovuz%20Doyusleri.pdf Güləmail Murad. &quot;Tovuz döyüşləri&quot;. Bakı, &quot;CBS PP&quot;, 2021]&lt;/ref&gt;

== სასიცოცხლო ==
ილგარ მირზაევი დაიბადა [[1973]] წლის 8 მაისს ქალაქ გარდაბანში. ის ეროვნებით აზერბაიჯანელი იყო.

=== განათლება ===
1980-1990 წლებში ილგარ მირზაევი სწავლობდა ქალაქ [[გარდაბანი|გარდაბნის]] სრულ საშუალო სკოლაში. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; 1990-იანი წლების დასაწყისში [[სომხეთი|სომხეთის]] ტერიტორიულმა პრეტენზიებმა [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] წინააღმდეგ გამოიწვია [[ყარაბაღის ომი|ყარაბაღის პირველი ომის]] დაწყება. 1991 წელს, როდესაც ომი ახლახან დაიწყო, ილგარ მირზაევმა სასწავლებლად საბუთები წარუდგინა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლას (BABKM) . &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

ილგარ მირზაევი 1991 წლის 1 აგვისტოს ჩაირიცხა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლაში (BABKM) და დაამთავრა 1995 წელს სპეციალობით „არტილერია“.

2003 წლის 10 აგვისტოს ილგარ მირზაევი დაესწრო აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიას კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; მან წარმატებით დაასრულა სწავლა 2005 წლის 2 ივლისს. &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

=== მისი ოჯახი ===
ილგარ მირზაევი დაქორწინდა გულუ მირზაევაზე. მას ჰყავდა ვაჟი, სახელად ელვინი და ქალიშვილი, სახელად გულნარა.

== სამხედრო სამსახური ==
1995 წლის 17 ივნისიდან 1995 წლის 12 ნოემბრამდე ილგარ მირზაევი იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ოცეულის მეთაური, ხოლო 1995 წლის 12 ივნისიდან 1997 წლის 3 მარტამდე ბაქოს უმაღლესი გენერალური სარდლობა. არმია მსახურობდა მისი სკოლის სატანკო საარტილერიო კადეტთა ოცეულის მეთაურად.

შემდეგ, 1997 წლის 3 მარტიდან 1998 წლის 20 იანვრამდე, იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სარდლობის სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის ოცეულის მეთაური, 1998 წლის 20 იანვრიდან 1998 წლის 11 ნოემბრამდე და მსახურობდა. ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის მეთაური. უმწიკვლო სამსახურისთვის [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 1997 წლის 19 ოქტომბრის ბრძანებით მიენიჭა სამხედრო წოდება „უფროსი ლეიტენანტი“.

1998 წლის 11 ნოემბრიდან 2001 წლის 14 ივნისამდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა ბაქოს უმაღლესი გენერალური სამეთაურო სკოლის საარტილერიო ბატარეის მეთაურად, ხოლო სამსახურის განმავლობაში [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|, თავდაცვის სამინისტროს]] 2000 წლის 27 დეკემბრის ბრძანებით. დასახელდა „კაპიტანმა მიიღო სამხედრო წოდება.

2001 წლიდან ილგარ მირზაევი მსახურობდა რეგიონებში განლაგებულ სამხედრო ნაწილებში. 2001 წლის 14 ივნისიდან 2002 წლის 31 ივლისამდე &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი და ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურის მოადგილე და 2002 წლის 31 ივლისიდან 2003 წლის 10 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა მეთაურის თანამდებობაზე. &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2002 წლის 13 დეკემბრის ბრძანებით მიიღო სამხედრო წოდება &quot;მაიორი&quot;. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

2003 წლის აგვისტოში ილგარ მირზაევი [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტრომ]] გაგზავნა აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიაში კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. სწავლა წარმატებით დაასრულა 2005 წლის 2 ივლისს.

სწავლის დასრულების შემდეგ მაიორი ილგარ მირზაევი 2005 წლის 2 ივლისიდან 2007 წლის 7 იანვრამდე მუშაობდა №N სამხედრო ნაწილის მეთაურის მოადგილედ. მოგვიანებით, 4 წლის განმავლობაში, 2007 წლის 7 იანვრიდან 2011 წლის 29 ივლისამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის „N“ ოპერატიული დეპარტამენტის უფროსად და ოპერაციებში შტაბის უფროსის მოადგილედ.

2011 წლის 29 ივნისიდან 2012 წლის 28 თებერვლამდე, ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2012 წლის 28 თებერვლიდან 2012 წლის 28 ივლისამდე &quot; მსახურობდა ხანძრის უფროსად. N“ სამხედრო ნაწილში სამხედრო ნაწილის დამხმარე ქვედანაყოფი და სახანძრო მხარდაჭერის კოორდინატორი. [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2012 წლის 26 ივნისის ბრძანებით უნაკლო სამსახურისთვის მიენიჭა სამხედრო წოდება „პოლკოვნიკი“. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

შემდეგ, 2012 წლის 7 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე, ილგარ მირზაევი მუშაობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად და სამხედრო ნაწილის საცეცხლე მხარდაჭერის კოორდინატორად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2013 წლის 4 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე. 28 დეკემბრამდე მსახურობდა „N“ სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურად.

მომდევნო 2 წლის განმავლობაში მან სამსახური გააგრძელა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] . 2013 წლის 28 დეკემბრიდან 2015 წლის 8 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] გენერალური სამხედრო ინსპექციის საბრძოლო და საბრძოლო მხარდაჭერის დეპარტამენტის ინსპექტორად.

[[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] 2 წლიანი სამსახურის შემდეგ, 2015 წლის 14 აგვისტოდან 2015 წლის 28 ოქტომბრამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის &quot;ნ&quot; მეთაურის მოადგილედ და შტაბის უფროსად.

2015 წლის 28 ოქტომბერს ილგარ მირზაევი იყო №N სამხედრო ნაწილის მეთაური.

=== აპრილის ბრძოლებში მონაწილეობა ===
{{მთავარი|აპრილის ბრძოლა}}

2016 წლის 1-2 აპრილის ბოლო ღამიდან დაიწყო სასტიკი ბრძოლები [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანისა]] და სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებს შორის ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარისა]] და [[ჯაბრაილის რაიონი|ჯაბრაილ]] - [[ფუზულის რაიონი|ფუზულის]] მიმართულებით. ილგარ მირზაევი, რომელიც იყო &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის მეთაური, იბრძოდა ბრძოლებში ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარის რეგიონის]] მიმართულებით, ისტორიაში ჩაწერილი სამხედრო ოპერაციების დროს, როგორც [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]] . ღამის ბრძოლების დროს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიამ]] ოკუპაციისგან გაათავისუფლა ხელსაყრელი პოზიციები და სტრატეგიული პუნქტები [[ტერტერის რაიონი|თათრის რაიონის]] თალიშის მიმართულებით, თალიშის მწვერვალის ჩათვლით. ამ ბრძოლების დროს [[სომხეთი|სომხეთის]] თავდაცვის მინისტრის [[სეირან ოჰანიანი|სეირან ოჰანიანის]] მიერ შექმნილი და სომხური არმიის „უძლეველი ოჰანიანის ბარიერის“ სახელით ცნობილი თავდაცვის ხაზი 40 წუთში განადგურდა. სარდლობის ხელმძღვანელობით 2 საათში განადგურდა სომხური არმიის 21 პოსტი და 7 სტრატეგიული პუნქტი განთავისუფლდა ოკუპაციისგან.

2019 წლის 23 თებერვალს ილგარ ანაზორ ოღლუ მირზაევი დაინიშნა მე-3 არმიის კორპუსის არტილერიის უფროსად და საარტილერიო დეპარტამენტის უფროსად.
===თოუზის ბრძოლებში მონაწილეობა===
{{მთავარი|თოუზის ბრძოლები}}

2020 წლის 12 ივლისის შუადღიდან სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებმა არტილერიით ესროდნენ [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო საზღვრის სამსახური|სახელმწიფო სასაზღვრო სამსახურის]] პოზიციებს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] . &lt;ref name=&quot;:MN1&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri Tovuz istiqamətində təxribat törədib|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120154/https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების მიერ საპასუხო ზომების მიღების შედეგად , სომხური არმიის თავდასხმის მცდელობა აღკვეთეს და სომხური არმია უკან დაიხიეს. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=İtgi verən düşmən geri oturdulub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|url-status=live|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120713/https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; ბრძოლის პირველ საათებში [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიის]] 3 ჯარისკაცი დაიღუპა, 4 კი დაიჭრა. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:MN3&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Düşmən hücumunun qarşısı alınan zaman hərbi qulluqçularımız şəhid olub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105121237/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

12-13 ივლისის ბოლო ღამეს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] დაძაბული მომენტები გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot; /&gt; სამხედრო შეტაკებებში, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს მე-3 არმიის კორპუსის შტაბის უფროსმა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვმა]] და არტილერიის უფროსმა ილგარ მირზაევმა, გაანადგურეს სომხეთის არმიის საბაზო სადგური, საარტილერიო დანადგარები და ცოცხალი ძალა. [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების ცეცხლი ღამის ბრძოლებში არტილერიისა და ნაღმტყორცნების გამოყენებით. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Azərbaycan Ordusu bölmələri düşmənin dayaq məntəqəsinə zərbə endirib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200925003742/https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|archive-date=2020-09-25}}&lt;/ref&gt; 13 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] დანაყოფებმა სადამსჯელო ღონისძიებები გააგრძელეს. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Düşmənin bir neçə hərbi hədəfi darmadağın edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105122743/https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|, აზერბაიჯანის არმიის]] ზუსტი ცეცხლის შედეგად განადგურდა სომხეთის შეიარაღებული ძალების საცეცხლე პოზიციები, 20-ზე მეტი პერსონალი, ბატალიონის შტაბი და სხვა სამხედრო ობიექტები. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot; /&gt;

სასტიკი ბრძოლები 13-14 ივლისის ღამეს და დილას აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Düşmənin mövqeləri və müdafiəsinin dərinliyində yerləşən ehtiyatlar məhv edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106202742/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; ღამის ბრძოლების დროს სომხეთის შეიარაღებული ძალების მოქმედების თავიდან ასაცილებლად მიღებული სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად განადგურდა სომხეთის არმიის კუთვნილი სხვადასხვა დანიშნულების სამხედრო მანქანები, საბრძოლო მანქანები, თავდაცვის სიღრმეში მდებარე რეზერვები და ცოცხალი ძალა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot; /&gt;

=== სიკვდილი და დაკრძალვა ===
14 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] 7 სამხედრო მოსამსახურე, მათ შორის 6 ოფიცერი, მოწამეობრივად დაიღუპა [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონის]] მიმართულებით მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებების დროს. &lt;ref name=&quot;:MN7&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106201615/https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, 13:00 საათზე, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ]] კარიმ ვალიევმა პირდაპირ ეთერში განცხადება გააკეთა: &lt;ref name=&quot;:V09&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Müdafiə nazirinin müavini general-leytenant Kərim Vəliyev: &quot;Şəhidlərimizin qisası alınacaq&quot;|language={{Az}}|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;İCTİMAİ TV&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=AtgFu5KN6lk|url-status=|access-date=14.07.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt;&lt;blockquote class=&quot;ts-Sitatın_əvvəli-quote&quot;&gt;გენერალ-მაიორი ჰაშიმოვი ფოლადი დღეს, გამთენიისას, გმირულად დაიღუპა. მასთან ერთად მოწამეობრივად აღესრულა პოლკოვნიკი მირზაევი ილგარი. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ჩვენი გენერლები და მაღალი რანგის ოფიცრები არ იმალებიან ჯარისკაცების უკან და ღირსეულად ასრულებენ თავიანთ საბრძოლო დავალებებს. სამწუხაროდ, ბრძოლები დანაკარგების გარეშე არ არის. თავდაცვის სამინისტროს სახელით ვუცხადებთ წყალობას ჩვენს მოწამეებს და მოთმინებას ჩვენი დაღუპულების ოჯახებს. ჩვენს დაჭრილ მეგობრებს განკურნებას ვეუბნებით. მე მინდა დავრწმუნდე, რომ ჩვენი მოწამეების და დაჭრილების სისხლი მიწაზე არ დარჩეს.

პოლკოვნიკი ილგარ მირზაევი 2020 წლის 14 ივლისს, დილით, ფრონტის ხაზზე, [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის ოლქის]] მიმართულებით გამართულ ბრძოლაში მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot; /&gt; გენერალ-მაიორი [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ისრაილ ოღლუ ჰაშიმოვი]], მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილე, მაიორი ანარ გულვერდი ოღლუ ნოვრუზოვი, მაიორი ნამიგ ჰაჯან ოღლუ აჰმადოვი, პრაპორშჩიკი ილგარ აიაზ ოღლუ ზეინალი, პრაპორშჩიკი იაშარ ვასიფ ოღლუ ბაბაევი და ჯარისკაცი მუსტაფაზადეთან ერთად იყვნენ. მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi: Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|url=https://azertag.az/xeber/1536385|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106182759/https://azertag.az/xeber/1536385|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

14 ივლისს პოლკოვნიკ  ილგარ მირზაევის ცხედარი ჩამოასვენეს ხატაის რაიონის აჰმადლის დასახლებაში, სადაც ის ცხოვრობდა. საღამოს ილგარ მირზაევის ცხედარი ათასობით ხალხმა საკუთარ სახლში მიიტანა.

იმავე დღეს, 15 ივლისს გაიმართა ტოვუზის ბრძოლების დროს დაღუპული გენერალ-მაიორის [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და პოლკოვნიკ ილგარ მირზაევის გაცილების ცერემონია. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] [[ზაქირ ჰასანოვი]], [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|შეიარაღებული ძალების შტაბის ყოფილი უფროსი]] ნაჯმედდინ სადიგოვი, [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|პრეზიდენტის ადმინისტრაციის]] სამხედრო საქმეთა დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე იაშარ ალიევი, საჰაერო ძალების სარდალი რამიზ ტაჰიროვი, ბაქოს ქალაქის აღმასრულებელი უფროსი [[ელდარ აზიზოვი]], წარმომადგენლები მეორე ფახრი ხიაბანში გამართულ გამოსამშვიდობებელ ცერემონიას საზოგადოება, საზოგადოების წევრები დაესწრნენ, მისმა თანამებრძოლებმა მიუსამძიმრეს დაღუპულთა ოჯახის წევრებს და ახლობლებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აბდულა გურბანმა, რომელმაც დაკრძალვის ცერემონიაზე ისაუბრა, ინფორმაცია მიაწოდა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირების ფოლად ჰაშიმოვისა და ილგარ მირზაევის ცხოვრებისა და ომის გზების შესახებ. მოგვიანებით, აზერბაიჯანის ეროვნული ჰიმნით, ფოლად ჰაშიმოვი და ილგარ მირზაევი, სამხედრო ტრადიციების მიხედვით, ზალპებით ბოლო ბინაში გაგზავნეს. &lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{Cite news|last=Şəfiqə Nazimqızı|date=15.07.2020|title=Polad Həşimov və İlqar Mirzəyev dəfn olunub|language={{Az}}|work=www.report.az (&quot;Report&quot; İnformasiya Agentliyi)|url=https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|url-status=live|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810083513/https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|archive-date=2020-08-10}}&lt;/ref&gt;

დაკრძალვის ცერემონიაზე [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევმა]] ტელეფონით მიუსამძიმრა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და ილგარ მირზაევის ოჯახის წევრებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; ბოლოს თავდაცვის მინისტრმა დაღუპულთა [[აზერბაიჯანის დროშა|კუბოზე აზერბაიჯანის დროშა]] მათ ოჯახებს სამუდამო ხსოვნას გადასცა. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი ილგარ მირზაევის კუთვნილი მასალები მისმა ოჯახმა აზერბაიჯანის ეროვნული ისტორიის მუზეუმის სამშობლოს მიმოქცევის ფონდს გადასცა.&lt;ref&gt;http://azhistorymuseum.gov.az/az/news/3219&lt;/ref&gt;

== ჯილდო ==

* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  (25.06.2004) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 10 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2005) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ III ხარისხის
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]](25.06.2007) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ II ხარისხის
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (03.07.2008) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 90 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2013) - 1 კლასის მედალი &quot;სრულყოფილი სამსახურისთვის&quot;
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (15.07.2014) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 95 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2017) — მე-3 ხარისხის მედალი „სამხედრო სამსახურში გამორჩევისათვის“
* [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]] (03.10.2017) — მედალი „აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების ვეტერანი“
* [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]] (26.06.2018) — &quot;აზერბაიჯანის არმიის 100 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] (26.06.2020) - მედალი &quot;სამხედრო სამსახურში გამორჩევისთვის&quot; II ხარისხის მედალი.
* [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]] (09.12.2020) — [[ოქროს ვარსკვლავი (აზერბაიჯანი)|მედალი „ოქროს ვარსკვლავი“]] (მშობიარობის შემდგომ) &lt;ref name=&quot;:E5&quot;&gt;{{Cite news|last=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli 2337 nömrəli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.e-qanun.az|url=http://e-qanun.az/framework/46426|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105104635/http://e-qanun.az/framework/46426|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

== მემკვიდრეობითი ==
ილგარ ანზორ ოღლუ ოღლუ მირზაევს აზერბაიჯანის პრეზიდენტის, ილჰამ ალიევის №2337 ბრძანებულებით [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევის თარიღით]] დათარიღებული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საქმეში გაწეული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის და საბრძოლო ამოცანების შესრულებისას გამოჩენილი სიმამაცისთვის, ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირის წოდება. 2020 წლის 9 დეკემბერი. &lt;ref name=&quot;:P2&quot;&gt;{{Cite news|last=Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.president.az|url=https://president.az/articles/48680|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107143026/https://president.az/articles/48680|archive-date=09.12.2020}}&lt;/ref&gt;

2021 წლის აპრილში, იმ შენობის წინ, სადაც ილგარ მირზაევი ცხოვრობდა, სამახსოვრო დაფა დაიდგა, შენობის ეზო კეთილმოეწყო და ბაღი გაშენდა.

2021 წლის 7 მაისს საზოგადოებრივი ტელევიზიის ეთერში ილგარ მირზაევისადმი მიძღვნილი დოკუმენტური ფილმის პრეზენტაცია გაიმართა. 22 წუთიანი დოკუმენტური ფილმი მოგვითხრობს მის ცხოვრებასა და ბრძოლაში გმირობის შესახებ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:მირზაევი, ილგარ}}
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2020]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 14 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:დაბადებული 8 მაისი]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ეროვნული გმირები]]</text>
      <sha1>e7oqs7err7fztluf7csqxa931d6jx90</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405412</id>
      <parentid>4405411</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:52:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>/* სიკვდილი და დაკრძალვა */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50032" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Mehman97|Mehman97]].|9|08|2022}}
{{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე
|სრული სახელი     = ილგარ მირზაევი
|ორიგინალური სახელი =İlqar Mirzəyev
|ცხოვრების პერიოდი   = *1973 — 2020
|დაბადების თარიღი = [[8 მაისი]], [[1973]]
|დაბადების ადგილი = [[გარდაბანი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2020|07|14|1973|05|08}}
|გარდაცვალების ადგილი    = [[თოუზის რაიონი]], [[აზერბაიჯანი]]
|მეტსახელი      = არტილერიის მამა
|ეროვნება     = {{დროშანიშანი|აზერბაიჯანი}} [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]]
|კუთვნილება =  [[File:Azerbaijani Armed Forces logo.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]
|სამხედრო სამსახურის წლები    = 1991—2020
|წოდება        = პოლკოვნიკი
|ჯარის სახეობა     = [[File:Azerbaijani Land Forces badge.svg|20px]] [[აზერბაიჯანის სახმელეთო ძალები]]
|ბრძოლები/ომები       = [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]]&lt;br&gt;[[აზერბაიჯან-სომხეთის სასაზღვარო დაპირისპირება (2020)|თოუზის ბრძოლები]]
|ჯილდოები        = 
[[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]   [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]]  [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]]
}}

'''ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევი''' ({{lang-az|İlqar Anzor oğlu Mirzəyev}}; {{ვმ-წყარო}}) — [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]] სამხედრო მოწვაწე, [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები]]ს პოლკოვნიკი, აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მე-3 სამხედრო კორპუსის არტილერიის უფროსი 2019–2020 წლებში. აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|last=İlham Əliyev|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.azertag.az|url=https://azertag.az/xeber/1662247|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106181202/https://azertag.az/xeber/1662247|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლის 12-16 ივლისს [[აზერბაიჯან-სომხეთის სასაზღვარო დაპირისპირება (2020)|მიმდინარე ბრძოლების დროს]] ილგარ მირზაევი, რომელიც არტილერიის მეთაური იყო, მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილესთან, გენერალ-მაიორ [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვთან]] და მის დაქვემდებარებულ ჯარისკაცებთან ერთად, 14 ივლისის დილით, [[თოუზი]]ს სასაზღვრო ზოლთან მიმდინარე ბრძოლების დროს დაიღუპა.&lt;ref&gt;[https://ia601401.us.archive.org/23/items/tovuz-doyusleri/Tovuz%20Doyusleri.pdf Güləmail Murad. &quot;Tovuz döyüşləri&quot;. Bakı, &quot;CBS PP&quot;, 2021]&lt;/ref&gt;

== სასიცოცხლო ==
ილგარ მირზაევი დაიბადა [[1973]] წლის 8 მაისს ქალაქ გარდაბანში. ის ეროვნებით აზერბაიჯანელი იყო.

=== განათლება ===
1980-1990 წლებში ილგარ მირზაევი სწავლობდა ქალაქ [[გარდაბანი|გარდაბნის]] სრულ საშუალო სკოლაში. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; 1990-იანი წლების დასაწყისში [[სომხეთი|სომხეთის]] ტერიტორიულმა პრეტენზიებმა [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] წინააღმდეგ გამოიწვია [[ყარაბაღის ომი|ყარაბაღის პირველი ომის]] დაწყება. 1991 წელს, როდესაც ომი ახლახან დაიწყო, ილგარ მირზაევმა სასწავლებლად საბუთები წარუდგინა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლას (BABKM) . &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

ილგარ მირზაევი 1991 წლის 1 აგვისტოს ჩაირიცხა ბაქოს უმაღლეს გაერთიანებულ სამეთაურო სკოლაში (BABKM) და დაამთავრა 1995 წელს სპეციალობით „არტილერია“.

2003 წლის 10 აგვისტოს ილგარ მირზაევი დაესწრო აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიას კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. &lt;ref name=&quot;:V01&quot;&gt;{{Cite news|last=Belə Belə İşlər|date=15.12.2020|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|language=Az|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;Belə belə işlər&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|url-status=live|access-date=15.12.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt; მან წარმატებით დაასრულა სწავლა 2005 წლის 2 ივლისს. &lt;ref name=&quot;:V01&quot; /&gt;

=== მისი ოჯახი ===
ილგარ მირზაევი დაქორწინდა გულუ მირზაევაზე. მას ჰყავდა ვაჟი, სახელად ელვინი და ქალიშვილი, სახელად გულნარა.

== სამხედრო სამსახური ==
1995 წლის 17 ივნისიდან 1995 წლის 12 ნოემბრამდე ილგარ მირზაევი იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ოცეულის მეთაური, ხოლო 1995 წლის 12 ივნისიდან 1997 წლის 3 მარტამდე ბაქოს უმაღლესი გენერალური სარდლობა. არმია მსახურობდა მისი სკოლის სატანკო საარტილერიო კადეტთა ოცეულის მეთაურად.

შემდეგ, 1997 წლის 3 მარტიდან 1998 წლის 20 იანვრამდე, იყო ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სარდლობის სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის ოცეულის მეთაური, 1998 წლის 20 იანვრიდან 1998 წლის 11 ნოემბრამდე და მსახურობდა. ბაქოს უმაღლესი გენერალური არმიის სამეთაურო სკოლის კადეტთა ბატალიონის კადეტთა დივიზიის მეთაური. უმწიკვლო სამსახურისთვის [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 1997 წლის 19 ოქტომბრის ბრძანებით მიენიჭა სამხედრო წოდება „უფროსი ლეიტენანტი“.

1998 წლის 11 ნოემბრიდან 2001 წლის 14 ივნისამდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა ბაქოს უმაღლესი გენერალური სამეთაურო სკოლის საარტილერიო ბატარეის მეთაურად, ხოლო სამსახურის განმავლობაში [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|, თავდაცვის სამინისტროს]] 2000 წლის 27 დეკემბრის ბრძანებით. დასახელდა „კაპიტანმა მიიღო სამხედრო წოდება.

2001 წლიდან ილგარ მირზაევი მსახურობდა რეგიონებში განლაგებულ სამხედრო ნაწილებში. 2001 წლის 14 ივნისიდან 2002 წლის 31 ივლისამდე &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი და ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურის მოადგილე და 2002 წლის 31 ივლისიდან 2003 წლის 10 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა მეთაურის თანამდებობაზე. &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2002 წლის 13 დეკემბრის ბრძანებით მიიღო სამხედრო წოდება &quot;მაიორი&quot;. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

2003 წლის აგვისტოში ილგარ მირზაევი [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტრომ]] გაგზავნა აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების სამხედრო აკადემიაში კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. სწავლა წარმატებით დაასრულა 2005 წლის 2 ივლისს.

სწავლის დასრულების შემდეგ მაიორი ილგარ მირზაევი 2005 წლის 2 ივლისიდან 2007 წლის 7 იანვრამდე მუშაობდა №N სამხედრო ნაწილის მეთაურის მოადგილედ. მოგვიანებით, 4 წლის განმავლობაში, 2007 წლის 7 იანვრიდან 2011 წლის 29 ივლისამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის „N“ ოპერატიული დეპარტამენტის უფროსად და ოპერაციებში შტაბის უფროსის მოადგილედ.

2011 წლის 29 ივნისიდან 2012 წლის 28 თებერვლამდე, ილგარ მირზაევი, რომელიც მსახურობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2012 წლის 28 თებერვლიდან 2012 წლის 28 ივლისამდე &quot; მსახურობდა ხანძრის უფროსად. N“ სამხედრო ნაწილში სამხედრო ნაწილის დამხმარე ქვედანაყოფი და სახანძრო მხარდაჭერის კოორდინატორი. [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] 2012 წლის 26 ივნისის ბრძანებით უნაკლო სამსახურისთვის მიენიჭა სამხედრო წოდება „პოლკოვნიკი“. &lt;ref name=&quot;:ANL&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=2020|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|language={{Az}}|work=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|url-status=live|access-date=|archive-url=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archive-date=2022-01-18}}&lt;/ref&gt;

შემდეგ, 2012 წლის 7 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე, ილგარ მირზაევი მუშაობდა საარტილერიო დივიზიის მეთაურად და სამხედრო ნაწილის საცეცხლე მხარდაჭერის კოორდინატორად &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილში, 2013 წლის 4 ივლისიდან 2013 წლის 4 ივლისამდე. 28 დეკემბრამდე მსახურობდა „N“ სამხედრო ნაწილის ჰაუბიცის საარტილერიო დივიზიის მეთაურად.

მომდევნო 2 წლის განმავლობაში მან სამსახური გააგრძელა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] . 2013 წლის 28 დეკემბრიდან 2015 წლის 8 აგვისტომდე ილგარ მირზაევი მსახურობდა [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]] გენერალური სამხედრო ინსპექციის საბრძოლო და საბრძოლო მხარდაჭერის დეპარტამენტის ინსპექტორად.

[[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროში]] 2 წლიანი სამსახურის შემდეგ, 2015 წლის 14 აგვისტოდან 2015 წლის 28 ოქტომბრამდე მსახურობდა სამხედრო ნაწილის &quot;ნ&quot; მეთაურის მოადგილედ და შტაბის უფროსად.

2015 წლის 28 ოქტომბერს ილგარ მირზაევი იყო №N სამხედრო ნაწილის მეთაური.

=== აპრილის ბრძოლებში მონაწილეობა ===
{{მთავარი|აპრილის ბრძოლა}}

2016 წლის 1-2 აპრილის ბოლო ღამიდან დაიწყო სასტიკი ბრძოლები [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანისა]] და სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებს შორის ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარისა]] და [[ჯაბრაილის რაიონი|ჯაბრაილ]] - [[ფუზულის რაიონი|ფუზულის]] მიმართულებით. ილგარ მირზაევი, რომელიც იყო &quot;N&quot; სამხედრო ნაწილის მეთაური, იბრძოდა ბრძოლებში ფრონტის [[ტერტერის რაიონი|ტარტარის რეგიონის]] მიმართულებით, ისტორიაში ჩაწერილი სამხედრო ოპერაციების დროს, როგორც [[აზერბაიჯან-სომხეთის სამხედრო დაპირისპირება (2016)|აპრილის ბრძოლები]] . ღამის ბრძოლების დროს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიამ]] ოკუპაციისგან გაათავისუფლა ხელსაყრელი პოზიციები და სტრატეგიული პუნქტები [[ტერტერის რაიონი|თათრის რაიონის]] თალიშის მიმართულებით, თალიშის მწვერვალის ჩათვლით. ამ ბრძოლების დროს [[სომხეთი|სომხეთის]] თავდაცვის მინისტრის [[სეირან ოჰანიანი|სეირან ოჰანიანის]] მიერ შექმნილი და სომხური არმიის „უძლეველი ოჰანიანის ბარიერის“ სახელით ცნობილი თავდაცვის ხაზი 40 წუთში განადგურდა. სარდლობის ხელმძღვანელობით 2 საათში განადგურდა სომხური არმიის 21 პოსტი და 7 სტრატეგიული პუნქტი განთავისუფლდა ოკუპაციისგან.

2019 წლის 23 თებერვალს ილგარ ანაზორ ოღლუ მირზაევი დაინიშნა მე-3 არმიის კორპუსის არტილერიის უფროსად და საარტილერიო დეპარტამენტის უფროსად.
===თოუზის ბრძოლებში მონაწილეობა===
{{მთავარი|თოუზის ბრძოლები}}

2020 წლის 12 ივლისის შუადღიდან სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფებმა არტილერიით ესროდნენ [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო საზღვრის სამსახური|სახელმწიფო სასაზღვრო სამსახურის]] პოზიციებს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] . &lt;ref name=&quot;:MN1&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri Tovuz istiqamətində təxribat törədib|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120154/https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების მიერ საპასუხო ზომების მიღების შედეგად , სომხური არმიის თავდასხმის მცდელობა აღკვეთეს და სომხური არმია უკან დაიხიეს. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=İtgi verən düşmən geri oturdulub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|url-status=live|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105120713/https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; ბრძოლის პირველ საათებში [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის არმიის]] 3 ჯარისკაცი დაიღუპა, 4 კი დაიჭრა. &lt;ref name=&quot;:MN2&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:MN3&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=12.07.2020|title=Düşmən hücumunun qarşısı alınan zaman hərbi qulluqçularımız şəhid olub|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|access-date=12.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105121237/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

12-13 ივლისის ბოლო ღამეს აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] დაძაბული მომენტები გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot; /&gt; სამხედრო შეტაკებებში, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს მე-3 არმიის კორპუსის შტაბის უფროსმა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვმა]] და არტილერიის უფროსმა ილგარ მირზაევმა, გაანადგურეს სომხეთის არმიის საბაზო სადგური, საარტილერიო დანადგარები და ცოცხალი ძალა. [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] ქვედანაყოფების ცეცხლი ღამის ბრძოლებში არტილერიისა და ნაღმტყორცნების გამოყენებით. &lt;ref name=&quot;:MN4&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Azərbaycan Ordusu bölmələri düşmənin dayaq məntəqəsinə zərbə endirib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200925003742/https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|archive-date=2020-09-25}}&lt;/ref&gt; 13 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] დანაყოფებმა სადამსჯელო ღონისძიებები გააგრძელეს. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=13.07.2020|title=Düşmənin bir neçə hərbi hədəfi darmadağın edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|url-status=live|access-date=13.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105122743/https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|archive-date=2021-01-05}}&lt;/ref&gt; სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|, აზერბაიჯანის არმიის]] ზუსტი ცეცხლის შედეგად განადგურდა სომხეთის შეიარაღებული ძალების საცეცხლე პოზიციები, 20-ზე მეტი პერსონალი, ბატალიონის შტაბი და სხვა სამხედრო ობიექტები. &lt;ref name=&quot;:MN5&quot; /&gt;

სასტიკი ბრძოლები 13-14 ივლისის ღამეს და დილას აზერბაიჯან-სომხეთის სახელმწიფო საზღვრის [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონში]] გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Düşmənin mövqeləri və müdafiəsinin dərinliyində yerləşən ehtiyatlar məhv edilib - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106202742/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; ღამის ბრძოლების დროს სომხეთის შეიარაღებული ძალების მოქმედების თავიდან ასაცილებლად მიღებული სადამსჯელო ღონისძიებების შედეგად განადგურდა სომხეთის არმიის კუთვნილი სხვადასხვა დანიშნულების სამხედრო მანქანები, საბრძოლო მანქანები, თავდაცვის სიღრმეში მდებარე რეზერვები და ცოცხალი ძალა. &lt;ref name=&quot;:MN6&quot; /&gt;

=== სიკვდილი და დაკრძალვა ===
14 ივლისს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] 7 სამხედრო მოსამსახურე, მათ შორის 6 ოფიცერი, მოწამეობრივად დაიღუპა [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის რაიონის]] მიმართულებით მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებების დროს. &lt;ref name=&quot;:MN7&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=14.07.2020|title=Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|url-status=live|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106201615/https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|archive-date=2021-01-06}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, 13:00 საათზე, [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ]] კარიმ ვალიევმა პირდაპირ ეთერში განცხადება გააკეთა:&lt;ref name=&quot;:V09&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Müdafiə nazirinin müavini general-leytenant Kərim Vəliyev: &quot;Şəhidlərimizin qisası alınacaq&quot;|language={{Az}}|work=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / &quot;İCTİMAİ TV&quot; səhifəsi)|url=https://www.youtube.com/watch?v=AtgFu5KN6lk|url-status=|access-date=14.07.2020|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt;

{{ციტატა|გენერალ-მაიორი ჰაშიმოვი ფოლადი დღეს, გამთენიისას, გმირულად დაიღუპა. მასთან ერთად მოწამეობრივად აღესრულა პოლკოვნიკი მირზაევი ილგარი. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ჩვენი გენერლები და მაღალი რანგის ოფიცრები არ იმალებიან ჯარისკაცების უკან და ღირსეულად ასრულებენ თავიანთ საბრძოლო დავალებებს. სამწუხაროდ, ბრძოლები დანაკარგების გარეშე არ არის. თავდაცვის სამინისტროს სახელით ვუცხადებთ წყალობას ჩვენს მოწამეებს და მოთმინებას ჩვენი დაღუპულების ოჯახებს. ჩვენს დაჭრილ მეგობრებს განკურნებას ვეუბნებით. მე მინდა დავრწმუნდე, რომ ჩვენი მოწამეების და დაჭრილების სისხლი მიწაზე არ დარჩეს.}}

პოლკოვნიკი ილგარ მირზაევი 2020 წლის 14 ივლისს, დილით, ფრონტის ხაზზე, [[თოუზის რაიონი|ტოვუზის ოლქის]] მიმართულებით გამართულ ბრძოლაში მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot; /&gt; გენერალ-მაიორი [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ისრაილ ოღლუ ჰაშიმოვი]], მე-3 არმიის კორპუსის მეთაურის მოადგილე, მაიორი ანარ გულვერდი ოღლუ ნოვრუზოვი, მაიორი ნამიგ ჰაჯან ოღლუ აჰმადოვი, პრაპორშჩიკი ილგარ აიაზ ოღლუ ზეინალი, პრაპორშჩიკი იაშარ ვასიფ ოღლუ ბაბაევი და ჯარისკაცი მუსტაფაზადეთან ერთად იყვნენ. მოწამეობრივად დაიღუპა. &lt;ref name=&quot;:Ş&quot;&gt;{{Cite news|last=|date=14.07.2020|title=Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi: Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|language={{Az}}|work=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|url=https://azertag.az/xeber/1536385|access-date=14.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210106182759/https://azertag.az/xeber/1536385|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

14 ივლისს პოლკოვნიკ  ილგარ მირზაევის ცხედარი ჩამოასვენეს ხატაის რაიონის აჰმადლის დასახლებაში, სადაც ის ცხოვრობდა. საღამოს ილგარ მირზაევის ცხედარი ათასობით ხალხმა საკუთარ სახლში მიიტანა.

იმავე დღეს, 15 ივლისს გაიმართა ტოვუზის ბრძოლების დროს დაღუპული გენერალ-მაიორის [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და პოლკოვნიკ ილგარ მირზაევის გაცილების ცერემონია. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] [[ზაქირ ჰასანოვი]], [[აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო|შეიარაღებული ძალების შტაბის ყოფილი უფროსი]] ნაჯმედდინ სადიგოვი, [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|პრეზიდენტის ადმინისტრაციის]] სამხედრო საქმეთა დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე იაშარ ალიევი, საჰაერო ძალების სარდალი რამიზ ტაჰიროვი, ბაქოს ქალაქის აღმასრულებელი უფროსი [[ელდარ აზიზოვი]], წარმომადგენლები მეორე ფახრი ხიაბანში გამართულ გამოსამშვიდობებელ ცერემონიას საზოგადოება, საზოგადოების წევრები დაესწრნენ, მისმა თანამებრძოლებმა მიუსამძიმრეს დაღუპულთა ოჯახის წევრებს და ახლობლებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აბდულა გურბანმა, რომელმაც დაკრძალვის ცერემონიაზე ისაუბრა, ინფორმაცია მიაწოდა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირების ფოლად ჰაშიმოვისა და ილგარ მირზაევის ცხოვრებისა და ომის გზების შესახებ. მოგვიანებით, აზერბაიჯანის ეროვნული ჰიმნით, ფოლად ჰაშიმოვი და ილგარ მირზაევი, სამხედრო ტრადიციების მიხედვით, ზალპებით ბოლო ბინაში გაგზავნეს. &lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{Cite news|last=Şəfiqə Nazimqızı|date=15.07.2020|title=Polad Həşimov və İlqar Mirzəyev dəfn olunub|language={{Az}}|work=www.report.az (&quot;Report&quot; İnformasiya Agentliyi)|url=https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|url-status=live|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810083513/https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|archive-date=2020-08-10}}&lt;/ref&gt;

დაკრძალვის ცერემონიაზე [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევმა]] ტელეფონით მიუსამძიმრა [[ფოლად ჰაშიმოვი|ფოლად ჰაშიმოვისა]] და ილგარ მირზაევის ოჯახის წევრებს. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot;&gt;{{Cite news|last=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|date=15.07.2020|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|language={{Az}}|work=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|access-date=15.07.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt; ბოლოს თავდაცვის მინისტრმა დაღუპულთა [[აზერბაიჯანის დროშა|კუბოზე აზერბაიჯანის დროშა]] მათ ოჯახებს სამუდამო ხსოვნას გადასცა. &lt;ref name=&quot;:MN8&quot; /&gt;

აზერბაიჯანის ეროვნული გმირი ილგარ მირზაევის კუთვნილი მასალები მისმა ოჯახმა აზერბაიჯანის ეროვნული ისტორიის მუზეუმის სამშობლოს მიმოქცევის ფონდს გადასცა.&lt;ref&gt;http://azhistorymuseum.gov.az/az/news/3219&lt;/ref&gt;

== ჯილდო ==

* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_10_illiyi_(1991-2001)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]]  (25.06.2004) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 10 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2005) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ III ხარისხის
* [[ფაილი:Qüsursuz_xidmətə_görə_II_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]](25.06.2007) — მედალი „სრულყოფილი სამსახურისთვის“ II ხარისხის
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (03.07.2008) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 90 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_90_illiyi_(1918-2008)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2013) - 1 კლასის მედალი &quot;სრულყოფილი სამსახურისთვის&quot;
* [[ფაილი:Azərbaycan_Silahlı_Qüvvələrinin_95_illiyi_(1918-2013)_yubiley_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (15.07.2014) — &quot;აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების 95 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:Hərbi_xidmətdə_fərqlənməyə_görə_III_dərəcəli_medalı_-_lent.png|50x50პქ]] (26.06.2017) — მე-3 ხარისხის მედალი „სამხედრო სამსახურში გამორჩევისათვის“
* [[ფაილი:AZ_Veteran_of_Azerbaijani_Armed_Forces_medal_ribbon.png|50x50პქ]] (03.10.2017) — მედალი „აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების ვეტერანი“
* [[ფაილი:Медаль_&quot;100_лет_(1918-2018)_Азербайджанской_Армии&quot;.png|50x50პქ]] (26.06.2018) — &quot;აზერბაიჯანის არმიის 100 წლის იუბილე&quot; საიუბილეო მედალი.
* [[ფაილი:AZ_Herbi_xidmetde_ferqlenmeye_gore_med_2dar_rib.png|50x50პქ]] (26.06.2020) - მედალი &quot;სამხედრო სამსახურში გამორჩევისთვის&quot; II ხარისხის მედალი.
* [[ფაილი:Qızıl_Ulduz_medalı_(Azərbaycanın_Milli_Qəhrəmanı)_-_lent.png|50x50პქ]] (09.12.2020) — [[ოქროს ვარსკვლავი (აზერბაიჯანი)|მედალი „ოქროს ვარსკვლავი“]] (მშობიარობის შემდგომ) &lt;ref name=&quot;:E5&quot;&gt;{{Cite news|last=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli 2337 nömrəli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.e-qanun.az|url=http://e-qanun.az/framework/46426|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105104635/http://e-qanun.az/framework/46426|archive-date=04.01.2021}}&lt;/ref&gt;

== მემკვიდრეობითი ==
ილგარ ანზორ ოღლუ ოღლუ მირზაევს აზერბაიჯანის პრეზიდენტის, ილჰამ ალიევის №2337 ბრძანებულებით [[აზერბაიჯანის პრეზიდენტი|, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის]] [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევის თარიღით]] დათარიღებული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საქმეში გაწეული განსაკუთრებული დამსახურებისთვის და საბრძოლო ამოცანების შესრულებისას გამოჩენილი სიმამაცისთვის, ილგარ ანზორ ოღლუ მირზაევს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა აზერბაიჯანის ეროვნული გმირის წოდება. 2020 წლის 9 დეკემბერი. &lt;ref name=&quot;:P2&quot;&gt;{{Cite news|last=Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı|date=09.12.2020|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına &quot;Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı&quot; adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|language={{Az}}|work=www.president.az|url=https://president.az/articles/48680|access-date=09.12.2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107143026/https://president.az/articles/48680|archive-date=09.12.2020}}&lt;/ref&gt;

2021 წლის აპრილში, იმ შენობის წინ, სადაც ილგარ მირზაევი ცხოვრობდა, სამახსოვრო დაფა დაიდგა, შენობის ეზო კეთილმოეწყო და ბაღი გაშენდა.

2021 წლის 7 მაისს საზოგადოებრივი ტელევიზიის ეთერში ილგარ მირზაევისადმი მიძღვნილი დოკუმენტური ფილმის პრეზენტაცია გაიმართა. 22 წუთიანი დოკუმენტური ფილმი მოგვითხრობს მის ცხოვრებასა და ბრძოლაში გმირობის შესახებ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:მირზაევი, ილგარ}}
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2020]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 14 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:დაბადებული 8 მაისი]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ეროვნული გმირები]]</text>
      <sha1>i0a9exijo3dnwbf0ishoobb17xbvfvd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნორმან რიდუსი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536260</id>
    <revision>
      <id>4405430</id>
      <parentid>4397999</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:50:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikoloz678</username>
        <id>142340</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12707" xml:space="preserve">{{გასწორება}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე       =  
| სახელი       = ნორმან რიდუსი
| ფოტო       =Norman Reedus by Gage Skidmore 4.jpg 
| ფოტოს სიგანე =250პქ
|წარწერა = ნორმან რიდუსი
| ალტ         =
| მშობლსახელი =
| ენის კოდი    = 
| დაბსახელი    =
| დაბთარიღი   ={{დაბადების თარიღი|1969|1|6}}
| დაბადგილი   =[[ჰოლივუდი]], [[ფლორიდაბლანკა (პამპანგა)|ფლორიდა]]
| მოინათლა    =
| გაუჩინარების თარიღი  = 
| გაუჩინარების ადგილი  = 
| გაუჩინარების სტატუსი = 
| გარდთარიღი = 
| გარდადგილი = 
| გარდაცვალების მიზეზი  =
| სხეულის პოვნის ადგილი = 
| დაკრძალვის ადგილი     =
| დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = 
| ძეგლები      =
| რეზიდენცია   =
| სხვა სახელები =
| ეროვნება     =
| მოქალაქეობა  =[[ამერიკელები|ამერიკლები]]
| ეთნიკური წარმომავლობა =
| ქვეშევრდომობა =
| განათლება     =
| ალმა-მატერი   =
| მოღვაწეობა    = მსახიობი, მოდელი
| საქმიანობა     =
| აქტიურობის წლები =
| დამსაქმებელი   =
| ორგანიზაცია    = 
| ხელფასი       = 
| ქონება        = 
| ცნობილია როგორც  =
| ცნობილი ნაშრომები = 
| სიმაღლე =  1,78მ      
| წონა    =  
| წოდება  =
| წლები   =
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე   =2
| პარტია     = 
| მოძრაობა   = 
| ოპონენტები = 
| რელიგია   = 
| წაყენებული ბრალდება    =
| განაჩენი                = 
| დანაშაულებრივი სტატუსი =   
| მეუღლეები   =  
| პარტნიორები = 
| შვილები = 
| მამა    =
| დედა   =
| ნათესავები = 
| ჯილდოები = 
| მოსახმობი სიგნალი =
| სუფთა მოგება =
| სახელი1  =
| მოდული1 = 
| სახელი2  =
| მოდული2 = 
| სახელი3  =
| მოდული3 = 
| სახელი4  =
| მოდული4 = 
| სახელი5  =
| მოდული5 = 
| სახელი6  =
| მოდული6 = 
| სახელი7  =
| მოდული7 = 
| საიტი     = 
| ხელმოწერა =
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ = 
| შენიშვნები = 
}}
'''ნორმან მარკ რიდუს'''&lt;ref name=&quot;Norman Reedus FTM&quot;&gt;{{cite news|title=Norman Reedus|url=https://www.nytimes.com/movies/person/226343/Norman-Reedus/biography|archive-url=https://web.archive.org/web/20150403234451/http://www.nytimes.com/movies/person/226343/Norman-Reedus/biography|url-status=dead|archive-date=April 3, 2015|work=[[The New York Times]]|author=Lucia Bozzola|date=2015|access-date=May 14, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.wizardworld.com/norewadejowi.html|title=Norman Reedus, Daryl Dixon, 'The Wead,' Coming to Sacramento &amp; Chicago!|publisher=[[Wizard Entertainment]]|access-date=May 14, 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150512205513/http://www.wizardworld.com/norewadejowi.html|archive-date=May 12, 2015|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt; ({{Lang-en|Norman Reedus}}; დ. [[6 იანვარი]] [[1969]])&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.upi.com/Top_News/2019/01/06/UPI-Almanac-for-Sunday-Jan-6-2019/8591546568650/ |title= UPI Almanac for Sunday, Jan. 6, 2019|work=[[United Press International]]|date=January 6, 2019|access-date=September 10, 2019|archive-date=September 11, 2019 |archive-url= https://archive.today/20190911222236/https://www.upi.com/Top_News/2019/01/06/UPI-Almanac-for-Sunday-Jan-6-2019/8591546568650/|url-status=live|quote= actor Norman Reedus in 1969 (age 50)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Saunders |first1=Jeraldine |title=Friday January 6, 2017 for 01/06/17 |url= https://www.chicagotribune.com/lifestyles/sns-201612010000--tms--hscopeotq--v-a20170106-20170106-story.html |access-date=July 26, 2018 |work=[[Chicago Tribune]] |date=January 6, 2017}}&lt;/ref&gt; — ამერიკელი მსახიობი და მოდელი. ის ცნობილია [[AMC]]- ის პოპულარულ საშინელებათა დრამატულ სერიალში „[[მოსიარულე მკვდრები (ტელესერიალი)|მოსიარულე მკვდრები]]“ [[დერილ დიქსონის]] როლში, ფილმში „[[წმინდანი ბოუნდოკიდან]]“ ([[1999]]) და მის გაგრძელებაში „წმინდანი ბოუნდოკიდან II:წმინდანთა დღე“ ([[2009]]) მერფი მაკმანუსის როლში. [[დანა II]] ([[2002]]), Marco in Deuces Wild (2002).&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Heath|first1=Chris|title=Norman Reedus Took A Long Walk To Get Here|date=September 24, 2014|url=https://www.gq.com/story/norman-reedus|publisher=GQ|access-date=2016-02-24}}&lt;/ref&gt; მან ითამაშა უამრავ ფილმსა და სატელევიზიო სერიალში და მოდელირდა სხვადასხვა მოდის დიზაინერებისთვის (ყველაზე ცნობილი [[პრადა 1990-იან წლებში]]). რიდუსმა ასევე უზრუნველყო მოძრაობის გადაღება და ხმოვანი მოქმედება მთავარი გმირის სემ პორტერისთვის ვიდეო თამაშში სიკვდილის დაშლა ([[2019]]).

== ადრეული ცხოვრება ==
რიდუსი დაიბადა [[ჰოლივუდი|ჰოლივუდში]], [[ფლორიდა|ფლორიდაში]], მარიანას (ძვ. იარბერი), მასწავლებლისა და აირა ნორმან რიდუსის ვაჟი.&lt;ref&gt;Cracefissa &quot;Hellen&quot; Butera
[https://www.geni.com/people/Cracefissa-Hellen-Butera/5582837604910120273])&lt;/ref&gt; რიდუსის ბებია წარმოშობით იტალიელი იყო, ბაბუას კი ინგლისელი, შოტლანდიელი და ირლანდიელი წარმოშობა ჰქონდა. იგი დაესწრო ბეთანის კოლეჯს ლინდსბორგში, კანზასი, ერთი სემესტრის განმავლობაში. ტოკიოში ცხოვრების შემდეგ, ის გადავიდა კალიფორნიაში სამუშაოდ ჰენრი დევიდსონის მაღაზიაში [[ვენეცია (დიურტიულის რაიონი)|ვენეციაში]],[[კალიფორნია]],  და მონაწილეობა მიიღო სხვადასხვა შოუში, როგორც მხატვარი, ფოტოგრაფი, მოქანდაკე და ვიდეო მხატვარი.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Biography: Norman Reedus|url=https://www.tvguide.com/celebrities/norman-reedus-168385/bio/|work=[[TV Guide]]|access-date=May 25, 2015}}&lt;/ref&gt; მან პირველად ითამაშა სპექტაკლში  ტიფანის თეატრში სანეტ ბულვარზე. ის აღმოაჩინეს ბარში ჰოლივუდის ცენტრში, მღეროდა და ცეკვავდა, სადაც ვიღაცამ ჰკითხა, სურდა თუ არა სპექტაკლში თამაში.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Biography: Norman Reedus|url=https://www.tvguide.com/celebrities/norman-reedus-168385/bio/|work=[[TV Guide]]|access-date=May 25, 2015}}&lt;/ref&gt;

== ''მოსიარულე მკვდრები'' ==
[[2010|2010 წელს]] რიდუსმა დაიწყო დერილ დიქსონის თამაში AMC-ის სატელევიზიო სერიალში The Walking Dead, საშინელებათა დრამა მეგობრებისა და ოჯახის წევრების ჯგუფზე, რომლებიც იბრძვიან გადარჩენისთვის ძალადობრივ აპოკალიფსურ სამყაროში, რომელიც დასახლებულია ხორციჭამია ზომბებით და რამდენიმე გადარჩენილი ადამიანით. პერსონაჟი თავდაპირველად არ იყო ამავე სახელწოდების კომიქსების სერიაში, მაგრამ შეიქმნა სპეციალურად რიდუსისთვის [[მერლ დიქსონი|მერლ დიქსონის]] პერსონაჟის აუდიტის შემდეგ. მოსიარულე მკვდრების კომიქსების შემქმნელი [[რობერტ კირკმანი]] გრძნობს, რომ {{ციტატა|აბსოლუტურად დალოცვილმა რიდუსმა პატივი მიაგო შოუს თავისი თანდასწრებით და იმით, თუ როგორ შემოვიდა და აიღო ეს როლი და განსაზღვრა დერილ დიქსონი. პირველ სეზონში რიდუსის პერსონაჟის მრავალმა ასახვამ შთააგონა ყველა მწერალი, გაეკეთებინათ ის, რაც ჩვენ გავაკეთეთ მასთან მეორე სეზონში. ჩვენ გვიყვარს მისი წერა და საბოლოოდ ვაკეთებთ კარგ რაღაცეებს მასთან ერთად}} დრამა გადაიქცა საკაბელო ისტორიაში ყველაზე მაღალ რეიტინგში, რომელმაც ყველა წინა რეკორდი გაანადგურა. რიდუსი იყო ნომინირებული [[სატურნის ჯილდო|სატურნის ჯილდოზე]] საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებლად.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons}}
* {{Official website|http://www.normanreedusonline.com}}
* {{IMDb name|0005342}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:რიდუსი, ნორმან}}
[[კატეგორია:ამერიკელი მსახიობები]]</text>
      <sha1>pu0zsiulujljrwp5q11f2cy4wwwn91q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536313</id>
    <revision>
      <id>4405413</id>
      <parentid>4404276</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:13:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="152986" xml:space="preserve">{{გადამისამართება|მწვანე ბერეტები}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
|სურათი=[[File:USA - Special Forces Branch Insignia.png|300px]]
|წარწერა=არმიის სპეცდანიშნულების ძალების განშტოების განმასხვავებელი ნიშანი
|თარიღები=  * 19 ივნისი, 1952 (მე-10 ჯგუფის ჩამოყალიბება)&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Venhuizen |first=Harm |date=14 July 2020 |title=How the Green Berets got their name |url=https://www.armytimes.com/off-duty/2020/07/14/how-the-green-berets-got-their-name/ |access-date=10 June 2022 |website=[[Army Times]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=History of the Special Forces |url=https://www.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428122204/https://m.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-date=28 April 2020 |access-date=9 June 2022 |publisher=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 9 აპრილი, 1987 (სპეცრაზმის ოფიციალური დაბადების დღე)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Army Birthdays: Branch Birthdays |url=https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614163612/https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-date=14 June 2022 |access-date=9 June 2022 |publisher=[[United States Army Center of Military History]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite tweet |author=1st Special Forces Command |user=1st_SF_Command |number=1380467186393812993 |date=9 April 2021 |title=#OTD in 1987, the #SpecialForces branch was officially established as a basic branch of the Army by General Order Number 35. By establishing SF as a branch, the Army better standardized and professionalized the Green Berets.[...&amp;#93; [Image of Order No. 35&amp;#93; |url=https://twitter.com/1st_SF_Command/status/1380467186393812993/photo/1 |access-date=9 June 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=19 June 1987 |title=General Orders No. 35: Army Special Forces Branch |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=30 May 2022 |publisher=Headquarters Department of the Army |location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;
|ქვეყანა= {{დროშა|ამერიკის შეერთებული შტატები}}
|allegiance=
|შემადგენლობა= {{army|აშშ}}
|ტიპი= [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]]
|როლი= 
|რაოდენობა= 
|სამეთაურო სტრუქტურა=[[File:United States Army Special Operations Command DUI.png|20px]] [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]&lt;br /&gt;[[File:United States Special Operations Command Insignia.svg|20px]] [[აშშ-ის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]
|გარნიზონი= ფორტ ბრაგი, ჩრდილოეთ კაროლინა
|garrison_label=შტაბ-ბინა
|მეტსახელი=მწვანე ბერეტები, ჩუმი პროფესიონალები,&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Stanton |first=Doug |date=24 June 2009 |title=The Quiet Professionals: The Untold Story of U.S. Special Forces in Afghanistan |work=Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120801091720/http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-date=1 August 2012}}&lt;/ref&gt; ჯარისკაც-დიპლომატები, გველიჭამიები, წვერიანი ნაძირალები&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Gentile |first=Carmen |date=9 November 2011 |title=In Afghanistan, special units do the dirty work |work=[[USA Today]] |url=https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-url=https://web.archive.org/web/20111213143501/https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-date=13 December 2011}}&lt;/ref&gt;
|patron=
|დევიზი={{lang-la|De Oppresso Liber}}
|ფერები=&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#1B4D3E; border:1px solid #AAAAAA;&quot;&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;ჭაობისფერი
|colors_label=ბერეტის ფერი
|მარშიმარში=„[[The Ballad of the Green Berets]]“
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები={{unbulleted list|[[კორეის ომი]]|[[ცივი ომი]]|[[ლაოსის სამოქალაქო ომი]]|[[დომინიკის სამოქალაქო ომი]]|[[ვიეტნამის ომი]]|[[ელ-სალვადორის სამოქალაქო ომი]]|[[გრენადაში შეჭრა|ოპერაცია გადაუდებელი რისხვა]]|[[პანამაში შეჭრა|ოპერაცია სამართლიანი მიზეზი]]|[[სპარსეთის ყურის ომი]]|[[სომალის სამოქალაქო ომი]]&lt;br /&gt;[[ოპერაცია იმედის აღდგენა]]|[[ოპერაცია დემოკრატიის მხარდაჭერა]]|[[ბოსნიის ომი]]|[[კოსოვოს ომი]]|[[აღმოსავლეთ ტიმორის კრიზისი]]|[[ომი ტერორიზმის წინააღმდეგ]]&lt;br /&gt;[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება]]|[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება—აფრიკის რქა]]|[[ერაყის ომი]]|[[ომი ჩრდილო-დასავლეთ პაკისტანში]]|[[ოპერაცია იუპიტერის ფარი]]|[[ოპერაცია თანდაყოლილი გადაჭრა]]|[[ავღანეთის ომი (2001–დღემდე)|ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]|[[ბატონის წინააღმდეგობის არმიის აჯანყება]]&lt;ref&gt;{{Cite news |last=William Bishop |first=Mac |date=6 March 2017 |title=Inside the Green Berets' Hunt for Wanted Warlord Joseph Kony |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092645/https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-date=5 June 2022}}&lt;/ref&gt;|[[ოპერაცია ატლანტიკური გადაწყვეტა]]&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Robles |first=Nelson |date=29 March 2017 |title=Special Operations Troops From 15 Countries Conduct Allied Spirit VI |url=https://www.defense.gov/News/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719195229/https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi/ |archive-date=2022-07-19 |publisher=Department of Defence}}&lt;/ref&gt;}}
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
&lt;!-- მეთაურები --&gt;
|მეთაური1=[[გენერალ-მაიორი]] [[რიჩარდ ანგლი]]
|commander1_label=მეთაური
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=მეთაური
|ცნობილი მეთაურები=[[აარონ ბანკი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=აარონ ბანკი |url=https://www.britannica.com/biography/Aaron-Bank}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[უილიამ იარბორო]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=უილიამ იარბორო |url=https://www.britannica.com/biography/William-Yarborough}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[სტენლი მაკქრისტალი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=სტენლი მაკქრისტალი |url=https://www.britannica.com/biography/Stanley-McChrystal}}&lt;/ref&gt;
&lt;!-- განმასხვავებელი ნიშნები --&gt;
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
&lt;!-- თვითმფრინავი --&gt;
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}

'''ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები (SF)''' ან '''1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა''', პოპულარულ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობილი, როგორც '''მწვანე ბერეტები''' — ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]].&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Goldberg |first=Maren |date=n.d. |title=Green Berets: United States military |url=https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628062153/https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-date=28 June 2022 |access-date=9 June 2022 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}&lt;/ref&gt; 

მწვანე ბერეტები მიმართულია ცხრა დოქტრინისაკენ: პარტიზანული ომი და დივერსიები, საგარეო საერთო თავდაცვა, პირდაპირი მოქმედება, ანტიპარტიზანული ომი, სპეციალური დაზვერვა, ტერორიზმის საწინააღმდეგო ოპერაციები, საინფორმაციო ომი, [[მასობრივი განადგურების იარაღი|მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება]], კონტრპროლიფიკაცია და უშიშროების ძალების დახმარება. ქვედანაყოფი ხაზს უსვამს ენობრივ, კულტურულ და სასწავლო უნარებს უცხოურ ჯარებთან მუშაობისას; ახალწვეულებს მოეთხოვებათ უცხო ენის სწავლა, როგორც მათი წვრთნის ნაწილი და უნდა შეინარჩუნონ ცოდნა იმ რეგიონების პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული სირთულეების შესახებ, სადაც ისინი არიან განლაგებული.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Lee |first=Michael |date=24 March 2022&lt;/ins&gt; |title=The US Army's Green Berets quietly helped tilt the battlefield a little bit more toward Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220601160941/https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ|archive-date=1 June 2022&lt;/ins&gt; |access-date=2022-03-24 |website=MSN&lt;ins&gt; |publisher=FOX News&lt;/ins&gt; |language=en-US}}&lt;/ref&gt;

სპეციალური ძალების სხვა მისიები, რომლებიც ცნობილია როგორც მეორადი მისიები, მოიცავს საბრძოლო ძებნა-გადარჩენას (CSAR), ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლას, მძევლების გადარჩენას, ჰუმანიტარულ დახმარებას, განაღმვით ოპერაცოებს, სამშვიდობო მისიებს და ინდივიდუალურ სამიზნეებზე ნადირობას. შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობის (USSOCOM) ან აშშ-ის მთავრობის სხვა აქტივობების სხვა კომპონენტები ასევე შეიძლება სპეციალიზდნენ ამ მეორად მისიებში.&lt;ref name=&quot;JP3-05&quot;&gt;{{Cite web |author=[[Joint Chiefs of Staff]] |date=17 December 2003 |title=Joint Publication 3-05: Doctrine for Joint Special Operations |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094505/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=27 April 2008 |website=Defense Technical Information Center |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080507000256/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archivedate=7 მაისი 2008 }}&lt;/ref&gt; სპეცრაზმი ამ მისიებს შვიდი გეოგრაფიულად ორიენტირებული ჯგუფის მეშვეობით ახორციელებს.&lt;ref name=&quot;USASOC&quot;&gt;{{Cite web |title=USASOC Headquarters Fact Sheet |url=http://www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014195807/www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-date=14 October 2013 |url-status=dead |publisher=[[United States Army Special Operations Command]] |access-date=10 June 2022}}&lt;/ref&gt; მათი ბევრი ოპერატიული ტექნიკა კლასიფიცირებულია, მაგრამ ზოგიერთი არამხატვრული ნაშრომი&lt;ref name=&quot;Waller&quot;&gt;{{Cite book |last=Waller |first=Douglas C. |url=https://www.worldcat.org/oclc/32941898 |title=The Commandos : The Inside Story of America's Secret Soldiers |date=1995 |publisher=Dell Publishing |isbn=978-0440220466 |location=New York |oclc=32941898}}&lt;/ref&gt; და დოქტრინული სახელმძღვანელო ხელმისაწვდომია.&lt;ref name=&quot;FM3-05&quot;&gt;{{Cite book |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05.pdf |title=FM 3-05: Army Special Operations Forces |date=September 2006 |publisher=U.S. Department of the Army |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403104327/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05.pdf |archive-date=3 April 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FM3-05-102&quot;&gt;{{Cite web |date=July 2001 |title=FM 3-05.102 Army Special Forces Intelligence |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412231526/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-date=12 April 2022 |website=Federation of American Scientists |publisher=Department of the Army}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;JP3-05-5&quot;&gt;{{Cite web |year=1993 |title=Joint Publication 3-05.5: Special Operations Targeting and Mission Planning Procedures |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094529/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=13 November 2007 |website=Defense Technical Information Center |publisher=Joint Chiefs of Staff |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090821193642/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archivedate=21 აგვისტო 2009 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;pbs frontline&quot;&gt;{{Cite AV media |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/ground/specialforces.html |title=Campaign Against Terror |date=8 September 2002 |series=Frontline |archive-url=https://web.archive.org/web/20220203155513/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/interviews/franks.html |archive-date=3 February 2022 |website=[[PBS]] |section=Interview U.S. Army General Tommy Franks}}&lt;/ref&gt;

როგორც სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფები, სპეციალური ძალები სულაც არ ექვემდებარებიან ამ ქვეყნების სახმელეთო მეთაურებს. ამის ნაცვლად, [[საომარ მოქმედებათა თეატრი|თეატრში]] ყოფნისას, SF-ის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ უშუალოდ ემსახურონ გეოგრაფიულ საბრძოლო სარდლობას, USSOCOM-ს ან სხვა სარდლობის ორგანოებს. [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) უაღრესად გასაიდუმლოებული სპეციალური აქტივობების ცენტრი,{{efn|ძველად ცნობილი, როგორც სპეციალური აქტივობების დივიზია}} და უფრო კონკრეტულად მისი სპეციალური ოპერაციების ჯგუფი (SOG), რეკრუტებს აშშ-ის არმიის სპეციალური ძალებიდან იყვანს.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Waller |first=Douglas |date=3 February 2003 |title=The CIA's Secret Army |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1004145-3%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209185439/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archive-date=9 December 2007 |website=Time magazine |location=Washington, D.C. |accessdate=27 ივლისი 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110409001138/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archivedate=9 აპრილი 2011 }}&lt;/ref&gt; CIA–არმიის სპეციალური ძალების ერთობლივი ოპერაციები უბრუნდებოდა MACV-SOG განყოფილებას [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის დროს]],&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Plaster |first=John L. |author-link=John Plaster |url=https://www.worldcat.org/oclc/39543945 |title=SOG : The Secret Wars of America's Commandos in Vietnam |date=1998 |publisher=Berkley Books |year=1998 |isbn=978-0451195081 |location=New York |oclc=39543945}}&lt;/ref&gt; და, როგორც ჩანს, ასე იყო [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომის დროსაც]].&lt;ref name=&quot;haney&quot;&gt;{{Cite book |last=Haney |first=Eric L. |author-link=Eric L. Haney |title=[[Inside Delta Force]] |publisher=Delacorte Press |year=2002 |isbn=978-0385336031 |location=New York |oclc=57373772}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;60 minutes&quot;&gt;{{Cite episode |title=Elite Officer Recalls Bin Laden Hunt |url=https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ |series=[[60 Minutes]] |last=Pelley |first=Scott |author-link=Scott Pelley |network=[[CBS News]] |date=2 October 2008 |transcript=Archived |transcript-url=https://web.archive.org/web/20220713030348/https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ }}&lt;/ref&gt;

== დავალება ==
[[ფაილი:US_soldiers_on_horseback_2001_Afghanistan.jpg|მარცხნივ|მინი| ''სპეცდანიშნულების რაზმი დაშნის'' ჯარისკაცები და მეთაური [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|დუსტუმი]] ცხენზე ამხედრებული [[დარი-ა-სუფის ხეობა|დარი-ა-სუფის ხეობაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2001 წლის ოქტომბერში.]]

არმიის სპეცდანიშნულების რაზმის პირველადი დავალებაა ოკუპირებულ ქვეყანაში არატრადიციული ომის (UW) ძალების, ან ფარული პარტიზანული ძალების მომზადება და ხელმძღვანელობა.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Primary Special Forces Missions |url=https://www.goarmy.com/special-forces/primary-missions.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705095136/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/specialty-careers/special-ops/special-forces.html |archive-date=5 July 2022 |access-date=2018-09-25 |publisher=Go Army}}&lt;/ref&gt; მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი იყო პირველი SF ქვედანაყოფი, რომელიც აპირებდა გაეწვრთნა და წარემართა UW ძალები მტრის ხაზების უკან, [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] შეჭრის შემთხვევაში დასავლეთ ევროპაში.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=10th SFG (A) History |url=https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220321162650/https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-date=21 March 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}&lt;/ref&gt; როდესაც აშშ ჩაერთო ინდოჩინეთის ომებში, გაირკვა, რომ პარტიზანების ხელმძღვანელობისთვის გაწვრთნილ სპეციალისტებს ასევე შეეძლოთ დაეხმარებოდნენ მტრული პარტიზანებისგან თავდაცვაში სხვა ძალებს, ამიტომ SF-მა შეიძინა საგარეო შიდა თავდაცვის (FID) დამატებითი დავალება, რომლის მიხედვითაც მუშაობენ მასპინძელი ქვეყნების (HN) ძალებთან ერთად კონტრპარტიზანული მოქმედებების არაპირდაპირი მხარდაჭერისთვის, საბრძოლო მითითებებიდან და ბრძანებებიდან არაპირდაპირ მხარდაჭერამდე.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Wertz |first=Anthony |last2=Gallagher |first2=Stuart |date=18 April 2021 |title=Rethinking Army Special Operation Forces-Department of State Partnership in Europe &amp;#124; Small Wars Journal |url=https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729064837/https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-date=29 July 2021 |website=Small Wars Journal}}&lt;/ref&gt;

სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი კვალიფიცირდება როგორც მოწინავე სამხედრო უნარებში, ისინი ასევე სპეციალისტები არიან მსოფლიოს განსაზღვრული ნაწილების რეგიონულ ენებსა და კულტურებში. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე მეტად არიან ცნობილი თავიანთი პარტიზანული საომარი შესაძლებლობებით, ისინი ასევე ასრულებენ სხვა მისიებს, რომლებიც მოიცავს პირდაპირი მოქმედების რეიდებს, სამშვიდობო ოპერაციებს, კონტრპროლიიფკაციას, ნარკოტიკების საწინააღმდეგო საკონსულტაციო როლებს და სხვა სტრატეგიული მისიებს.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Maurer |first=Kevin |title=Gentlemen Bastards: On the Ground in Afghanistan with America's Elite Special Forces |publisher=Berkley Books |year=2013 |isbn=9780425252697 |location=New York |page=15}}&lt;/ref&gt; როგორც სტრატეგიული რესურსები, ისინი ანგარიშს უწევენ ან USSOCOM-ს ან რეგიონულ ერთიან საბრძოლო სარდლობას. მათი პირდაპირი ქმედებით შესაძლებლობების გასაძლიერებლად, შეიქმნა სპეციალური დანაყოფები სპეცოპერაციების პირდაპირი მოქმედების მხარეზე. თავდაპირველად ცნობილია, როგორც მეთაურის ექსპტემალური სიტუაციების ძალები (CIF), შემდეგ კრიზისზე რეაგირების ძალები (CRF), ისინი ახლა ჩაანაცვლეს ძლიერი სამიზნის დამარცხების (HTD) კომპანიებმა.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Scarborough |first=Rowan |date=23 January 2013 |title=Africa's Fast-Reaction Force Ready to Go from Colorado |work=[[The Washington Times]] |url=http://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |access-date=2014-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417181644/https://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |archive-date=17 April 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Trevithick |first=Joseph |date=2 December 2020 |title=The Army is Training Specialized Companies of Green Berets to Crack Hard Targets |work=The WarZone |url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |access-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201203001827/https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |archive-date=2 December 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Atlamazoglou |first=Stavros |date=4 March 2020 |title=The Army 1st Special Forces Command disbands elite Crisis Response Forces |work=SOFREP |url=https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605172547/https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-date=5 June 2022}}&lt;/ref&gt;

SF გუნდის წევრები მჭიდროდ მუშაობენ ერთმანეთთან და ეყრდნობიან ერთმანეთს იზოლირებულ გარემოებებში ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, როგორც გაფართოებული განლაგების დროს, ასევე გარნიზონში. ამის გამო მათ უვითარდებათ კლანური ურთიერთობები და ხანგრძლივი პირადი კავშირები. SF უნტეროფიცრები (NCO) ხშირად ატარებენ მთელ თავიანთ კარიერას სპეცრაზმში, როტაციაში არიან დავალებათა რაზმებში, უმაღლესი შტაბის ბილეტებში, მოკავშირე პოზიციებზე და ინსტრუქტორებად აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრსა და სკოლაში (USAJFKSWCS). შემდეგ მათ მოეთხოვებათ გადავიდნენ საშტატო პოზიციებზე ან უმაღლესი სამეთაურო ეშელონებში. USSOCOM-ის შექმნით, SF-ის მეთაურები ამაღლდნენ აშშ-ს არმიის სარდლობის უმაღლეს რანკებამდე, მათ შორის USSOCOM-ის, არმიის შტაბის უფროსი და ერთიანი შტაბის უფროსი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Hugh Shelton |url=http://hughshelton.com/index-3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220205220211/http://hughshelton.com/index-3.html |archive-date=5 February 2022 |website=Hugh Shelton}}&lt;/ref&gt;


== ისტორია ==
{{Listen
| image    = [[File:Video Camera Icon.png|50px]]
| help     = no
| filename = US Army-The Big Picture-Phantom Fighters-circa 1959.ogv
| title    = აშშ-ის არმია ამჟღავნებს სპეცდანიშნულების ძალების არსებობას ევროპაში, დაახლოებით 1959 წელი
| pos      = მარჯვნივ
}}
{{Listen
| help     = no
| filename= Special Operations Forces (1984).webm
| title   = სპეციალური ოპერაციების განხილვა, დაახლოებით 1884 წელი
| pos      = მარჯვნივ
}}
[[ფაილი:ODA525.jpg|მინი| ODA 525 გუნდის სურათი გადაღებულია ერაყში ინფილტრაციამდე ცოტა ხნით ადრე, 1991 წლის თებერვალი]]

სპეცრაზმი სათავეს იღებს, როგორც არმიის არატრადიციული ომის მთავარი მომხრე სპეციალურად შექმნილი სპეცოპერაციების ქვედანაყოფებიდან, როგორებიცაა: ალამოს სკაუტები, ფილიპინელი პარტიზანები, პირველი სპეცსამსახურის ძალები და სტრატეგიული სერვისების ოფისის (OSS) ოპერატიული ჯგუფები (OGs). მიუხედავად იმისა, რომ OSS არ იყო არმიის ორგანიზაცია, ბევრი არმიის პერსონალი დაინიშნა OSS-ში და მოგვიანებით გამოიყენეს თავიანთი გამოცდილება სპეციალური ძალების ჩამოყალიბებაზე გავლენის მოხდენის მიზნით.

[[კორეის ომი|კორეის ომის]] დროს, ისეთი პირები, როგორიცაა ფილიპინელი პარტიზანების ყოფილი მეთაურებმა, პოლკოვნიკი ვენდელ ფერტიგი და ვიცე-პოლკოვნიკი რასელ ვოლკმანი, გამოიყენეს თავიანთი ომისდროინდელი გამოცდილება არატრადიციული ომის შესახებ დოქტრინის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც გახდა სპეციალური ძალების კვარცხლბეკი.&lt;ref name=&quot;usasf hist&quot;&gt;{{cite web|title=U.S. Army Special Forces Command (Airborne) History|url=http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|publisher=U S ARMY SPECIAL OPERATIONS COMMAND|access-date=2 March 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archive-date=28 May 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archivedate=28 მაისი 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Volckmann |first=Russell W. |author-link=Russell W. Volckmann |date=October 1951 |title=FM 31-21 GUERRILLA WARFARE AND SPECIAL FORCES OPERATIONS |url=https://ciehub.info/ref/FM/31-21_1958.pdf |archive-url=https://ia800306.us.archive.org/28/items/milmanual-fm-31-21-guerilla-warfare-and-special-forces-operations/fm_31-21_guerilla_warfare_and_special_forces_operations_text.pdf |archive-date=19 September 2012 |publisher=Department of the Army |location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;

1951 წელს გენერალ-მაიორმა რობერტ ა. მაკკლურმა აირჩია OSS-ის ყოფილი წევრი პოლკოვნიკი აარონ ბანკი პენტაგონში ფსიქოლოგიური ომის შტაბის სპეციალური ოპერაციების განყოფილების (OCPW) ოპერატიული ფილიალის უფროსად.&lt;ref&gt;Officer Efficiency Report, Bank, Aaron, 11 May 1952, Aaron Bank Service Record, National Military Personnel Records Center, St. Louis, Missouri&lt;/ref&gt;

1952 წლის ივნისში შეიქმნა მე-10 საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ჯგუფი პოლკოვნიკი აარონ ბანკის მეთაურობით, ფსიქოლოგიური ომის სკოლის დაარსებიდან მალევე, რომელიც საბოლოოდ გახდა დღევანდელი ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა. მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი გაიყო, კადრები, რომლებმაც შეინარჩუნეს აღნიშვნა მე-10 სპეციალური დავალებათა ჯგუფი, განლაგდნენ ბად ტოლცში, გერმანიაში 1953 წლის სექტემბერში. ფორტ ბრეგში დარჩენილმა კადრებმა ჩამოაყალიბეს 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმი, რომელიც 1960 წლის მაისში განხორციელდა რეორგანიზაცია და შეიქმნა დღევანდელი მე-7 სპეციალური დავალებების ჯგუფად.&lt;ref name=&quot;usasf hist&quot;/&gt;

1952 წელს დაარსების დღიდან სპეციალური ძალების ჯარისკაცები მოქმედებდნენ [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამში]], კამბოჯაში, ლაოსში, ჩრდილოეთ ვიეტნამში, გვატემალაში, ნიკარაგუაში, ელ სალვადორში, [[კოლუმბია|კოლუმბიაში]], პანამაში, ჰაიტიში, სომალიში, ბოსნიაში, კოსოვოში, [[სპარსეთის ყურის ომი (1990-1991)|ყურის 1-ელ ომში]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთში]], [[ერაყის ომი|ერაყში]], ფილიპინებში, [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიაში]], იემენში, ნიგერიასა და FID-ის როლში აღმოსავლეთ აფრიკაში.

სპეციალური ძალების ფილიალი შეიქმნა, როგორც შეერთებული შტატების არმიის ძირითადი ფილიალი 1987 წლის 9 აპრილს არმიის დეპარტამენტის გენერალური ბრძანებით No. 35.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=19 June 1987 |title=Army General Order No. 35 |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=14 November 2019 |website=US Army Center of Military History}}&lt;/ref&gt;

== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[File:US_Army_1st_Special_Forces_Command_Flash.png|48x48პქ]] '''&lt;big&gt;1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა&lt;/big&gt;'''&lt;/div&gt;
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_Command_(Airborne)_Organization.png|ცენტრი|900x900პქ]]

=== სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) ===
[[ფაილი:Seven_Green_berets.jpg|მინი| ჯარისკაცები არმიის შვიდი სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან (გაითვალისწინეთ ბერეტის შვიდი განსხვავებული სიმბოლო) პრეზიდენტ ჯონ კენედის საფლავზე 2011 წლის ნოემბერში.]]
[[ფაილი:US_Army_160th_SOAR_deploy_7th_SFG_to_US_submarine.jpg|მინი| MH-60L-ს 160-ე SOAR-იდან გადაჰყავს ODA-ის მე-7 SFG (A)-ის წევრებს აშშ-ის წყალქვეშა ნავზე ერთობლივი წვრთნებისთვის.]]

1957 წელს ორ თავდაპირველ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (მე-10 და 77-ე) შეუერთდა 1-ელი, რომელიც დისლოცირებული იყო შორეულ აღმოსავლეთში. დამატებითი ჯგუფები შეიქმნა 1961 და 1962 წლებში მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტი [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედი]] ეწვია სპეცრაზმს ფორტ რეგის 1961 წელს. 1961 წელს სარეზერვო კომპონენტებისთვის მოეწყო ცხრა ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Tsouras |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/29389884 |title=Changing Orders : The Evolution of the World's Armies, 1945 to the Present |date=1994 |publisher=Facts on file |year=1994 |isbn=978-0816031221 |location=New York |pages=91 |oclc=29389884}}&lt;/ref&gt; მათ შორის იყვნენ მე-16 და მე-17 სპეცდანიშნულების რაზმები. თუმცა, მე-17 სპეციალური ძალების ჯგუფი, ეროვნული გვარდიის ფორმირება, ელემენტებით ვაშინგტონში, დაიშალა 1966 წლის 31 იანვარს.

XXI საუკუნის დასაწყისში სპეციალური ძალები იყოფა ხუთ აქტიურ ჯგუფად (AD) და არმიის ეროვნული გვარდიის ორ (ARNG) სპეცდანიშნულების რაზმად. თითოეულ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (SFG) აქვს კონკრეტული რეგიონული ფოკუსი. ამ ჯგუფებში დანიშნული სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები გადიან ინტენსიურ ენობრივ და კულტურულ მომზადებას მათი რეგიონული პასუხისმგებლობის ზონის (AOR) ქვეყნებისთვის&lt;ref name=&quot;USASFC&quot;&gt;{{Cite web |title=United States Army Special Forces Command |url=https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220704222701/https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-date=4 July 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}&lt;/ref&gt; [[ომი ტერორზე|ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში]] სპეციალური ძალების ჯარისკაცების გაზრდილი საჭიროების გამო, ყველა ჯგუფი - ეროვნული გვარდიის ჩათვლით (მე-19 და მე-20 SFG) - განლაგებულია მათი სამოქმედო ტერიტორიების (AOs) გარეთ, [[ერაყი|ერაყსა]] და [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. ახლახან გამოქვეყნებულმა მოხსენებამ აჩვენა, რომ სპეცრაზმი, როგორც ალბათ ყველაზე მეტი განლაგებული SOF USSOCOM-ის მეთაურობით, ჯგუფის მიუხედავად, თავისი კარიერის 75%-ს მსახურობს საზღვარგარეთ, რომელთაგან თითქმის ყველა იყო ერაყსა და ავღანეთში.

2014 წლამდე SF ჯგუფი შედგებოდა სამი [[ბატალიონი|ბატალიონისგან]], მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავდაცვის დეპარტამენტმა უფლება მისცა 1-ელ სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობას გაზარდოს მისი უფლებამოსილი ძალა ერთი მესამედით, 2012 წლისთვის თითოეულ აქტიურ კომპონენტთა ჯგუფში გააქტიურდა მეოთხე ბატალიონი.&lt;ref name=&quot;arsof 2022&quot;&gt;{{cite journal |title=ARSOF 2022 Part II |journal=Special Warfare |date=July-September 2014 |volume=27 |issue=3 |pages=6 |url=https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |issn=1058-0123 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126095633/https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |archive-date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery&gt;
ფაილი:1st Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|1-ელი SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:3rd Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-3 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:5h Special Forces Group - 4 battalions.jpg|მე-5 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:7th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-7 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:10th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-10 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:20th Special Operations Group - New nomenclature.JPG|მე-20 SFG (A)-ის (ARNG) ამჟამინდელი სტრუქტურა
&lt;/gallery&gt;

სპეცდანიშნულების რაზმი ისტორიულად დანიშნულია ერთიან საბრძოლო სარდლობაში ან ოპერაციების თეატრში. სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი C ან C-რაზმი (SFODC) პასუხისმგებელია თეატრზე ან მთავარ ქვეკომპონენტზე, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს 18-მდე SFODA-ის, სამი SFODB-ის ან ამ ორის ნაზავის ბრძანება და კონტროლი. მის დაქვემდებარებაშია სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი Bs ან B რაზმები (SFODB), რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ექვსი SFODA-ის ბრძანება და კონტროლი. უფრო დაქვემდებარებული, SFODA-ები, როგორც წესი, ზრდიან კომპანიის ბატალიონის ზომის დანაყოფებს არატრადიციულ საომარ მისიებში ყოფნისას. მათ შეუძლიათ შექმნან ექვსკაციანი „გაყოფილი A“ რაზმები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება სპეციალური დაზვერვისთვის.

{| border=&quot;2&quot; cellpadding=&quot;4&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;&quot;
!ბერეტის სიმბოლო
!ჯგუფი
|-
|[[ფაილი:1sfg.png|ცენტრი|47x47პქ]]
|'''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ლუის-მაკქორდის საერთო ბაზაზე [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], მე-2, მე-3 და მე-4 ბატალიონებით, მისი 1-ელი ბატალიონი განთავსებულია ტორის სადგურზე, [[ოკინავა|ოკინავაზე]]. 1SFG (A) ორიენტირებულია წყნარ ოკეანეზე და ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის წყნარი ოკეანის სარდლობას (PACOM). ამჟამინდელად 1SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ატარებდნენ დაახლოებით ექვს თვეს [[ერაყი|ერაყში]], როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი, და [[ავღანეთი|ავღანეთში]], როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი ან ფილიპინებში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ფილიპინების'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:3sfg.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-3 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. 3SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარული აფრიკაზე]], [[სომალის ნახევარკუნძული|აფრიკის რქის]] გარდა. პრაქტიკულად, 3SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებდენ ავღანეთში,როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. იგი ხშირად ექმევდებარება აშშ-ის აფრიკის სარდლობას (AFCOM)
|-
|[[ფაილი:5th_SFG_Beret_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-5 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ კემპბელში, [[კენტუკი|კენტუკიში]]. 5SFG (A) ორიენტირებულია [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთზე]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურეზე]], [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიასა]] და [[აფრიკის რქა|აფრიკის რქაზე]]. იგი ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის ცენტრალურ სარდლობას. ამჟამად 5SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:7th_Special_Forces_Group.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-7 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, [[ფლორიდა|ფლორიდაში]]. 7SFG (A) ორიენტირებულია დედამიწის [[დასავლეთი ნახევარსფერო|დასავლეთ ნახევარსფეროს]] შემდეგ ნაწილებზე: [[ლათინური ამერიკა]] [[მექსიკა|მექსიკის]] სამხრეთით, [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] წყლებზე, [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვაზე]], მის 13 კუნძულთან ერთად, ევროპულ და აშშ-ის ტერიტორიებზე და [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] ნაწილზე (ესე იგი, აშშ-ის სამხრეთის სარდლობის (SOUTHCOM) პასუხისმგებლობის მთლიან არეალზე და ოდნავ მეტზეც). 7SFG (A) ასევე მხარს უჭერდა აშშ-ის ჩრდილოეთის სარდლობას (USNORTHCOM) დასავლეთ ნახევარსფეროში ქმედებისას. პრაქტიკაში, 7SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ექვს თვეს ატარებდენ ავღანეთში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. 2011 წელს 7SFG (A) ფორტ ბრეგიდან, ჩრდილოეთ კაროლინიდან, გადავიდა ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, ფლორიდაში, როგორც 2005 წლის ბაზების გადანაწილების ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:USA_-_10th_Special_Forces_Flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-10 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ ვარსონში, [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], მის მეორე, მესამე და ახლად შექმნილ მეოთხე ბატალიონებთან ერთად. მისი პირველი ბატალიონი გაგზავნილია [[პანცერთა ყაზარმა|პანცერთა ყაზარმაში]] [[ბიობლინგენი|ბიობლინგენში]], [[შტუტგარტი|შტუტგარტთან]] ახლოს, [[გერმანია|გერმანიაში]]. 10SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[ევროპა|ევროპაზე]], კონკრეტულად [[აღმოსავლეთი ევროპა|აღმოსავლეთ]] და [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაზე]], [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთზე]], [[თურქეთი|თურქეთზე]], [[კავკასია|კავკასიაზე]], [[ისრაელი|ისრაელზე]], [[ლიბანი|ლიბანსა]] და [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკაზე]]. პრაქტიკაში,10SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''ერთობლივი  სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:19sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-19 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული დრაპერში, [[იუტა|იუტაში]], მისი კომპანიები ასევე არაინ [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიაში]], [[როდ-აილენდი|როდ-აილენდში]], [[ოჰაიო|ოჰაიოში]], [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], [[კალიფორნია|კალიფორნიასა]] და [[ტეხასი|ტეხასში]] 19SFG (A) ორიენტირებულია [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ აზიაზე]] (5SFG (A)-სთან ერთად), [[ევროპა|ევროპაზე]] (10SFG (A)-სთან ერთად) და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]] (1SFG (A)-სთან ერთად).
|-
|[[ფაილი:20th_Special_Forces_Group_flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-20 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული [[ბირმინგემი (ალაბამა)|ბირმინგემში]], [[ალაბამა|ალაბამაში]], ბატალიონებით ალაბამაში (პირველი ბატალიონი), [[მისისიპის შტატი|მისისიპისა]] (მეორე ბატალიონი) და [[ფლორიდა|ფლორიდაში]] (მესამე ბატალიონი, მისი კომპანიები და განყოფილებები ასევე არიან [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]], [[ჩიკაგო|ჩიკაგოში]], [[ლუისვილი|ლუისვილში]], [[კენტუკი|კენტუკიში]], [[დასავლეთი მასაჩუსეტსი|დასავლეთ მასაჩუსეტსა]] და [[ბალტიმორი|ბალტიმორში]]. 20SFG (A) ორიენტირებულია 32 ქვეყანაზე, მათ შორის: ლათინური ამერიკა მექსიკის სამხრეთით, წყლები, ტერიტორიები და ქვეყნები კარიბის ზღვაში, მექსიკის ყურე და სამხრეთ-დასავლეთ ატლანტის ოკეანე. ორიენტაციით რეგიონს იზიარებს 7SFG (A)-სთან ერთად.
|- style=&quot;background:#efefef;&quot;
!
!გაუქმებული ჯგუფები
|-
|[[ფაილი:6sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-6 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1971 წლებში. დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. ორიენტირებული იყო [[დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]].
|-
|[[ფაილი:US_Army_8th_SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-9 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1972 წლებში, პასუხისმგებელი ლათინური ამერიკის ჯარების წვრთნაზე კონტრაჯანყების ტაქტიკებში.
|-
|[[ფაილი:11thSFG_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-11 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|-
|[[ფაილი:12SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-12 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|}

=== ბატალიონის შტაბის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-C-ის (SFODC) შემადგენლობა ===
SFODC ან „C-გუნდი“ არის სპეციალური ძალების ბატალიონის შტაბის ელემენტი. როგორც ასეთი, ის არის სამეთაურო, რომელსაც აქვს ოპერაციების, წვრთნების, სიგნალისა  და ლოგისტიკური მხარდაჭერის პასუხისმგებლობა მისი სამი დაქვემდებარებული კომპანიისთვის. ვიცე-პოლკოვნიკი მეთაურობს ბატალიონს, ისევე როგორც C-გუნდს, ხოლო ბატალიონს სარდლობს უფროსი სერჟანტი, რომელიც არის ბატალიონის და C-გუნდის უფროსი NCO. არის დამატებითი 20-30 სპეცრაზმის პერსონალი, რომლებიც ავსებენ საკვანძო პოზიციებს ოპერაციებში, ლოჯისტიკაში, დაზვერვაში, კომუნიკაციებსა და სამედიცინო სფეროში. სპეციალური ძალების ბატალიონი, როგორც წესი, შედგება ოთხი კომპანიისგან: A, B, C და შტაბი/მხარდაჭერა. 

=== კომპანიის შტაბ-ბინის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-B-ის (SFODB) შემადგენლობა ===
[[ფაილი:Special_Forces_commander_meets_with_village_elders_Afghanistan_2007.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კომპანიის მეთაური ხვდება უხუცესებს და 209-ე ANA კორპუსის წევრებს [[ჰილმენდის პროვინცია|ჰილმანდის პროვინციაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2007 წელი]]
[[ფაილი:Special_Forces_Medic_in_Afghanistan.jpg|მინი| ჯარისკაცი A კომპანია, 1st ბატალიონი, მე-7 SFG (A)-დან ავღანელ ბიჭს აძლევს გასაფერადებელ წიგნს [[ყანდაარის პროვინცია|ყანდაარის პროვინციაში]] ადგილობრივ ლიდერებთან შეხვედრისას, დაახლოებით 2008 წელი]]
ODB, ან „B-გუნდი“, არის სპეციალური ძალების კომპანიის შტაბის ელემენტი და ის ჩვეულებრივ შედგება 11-13 ჯარისკაცისგან. მიუხედავად იმისა, რომ A-გუნდი, როგორც წესი, ახორციელებს პირდაპირ ოპერაციებს, B-გუნდის მიზანია კომპანიის A-გუნდების მხარდაჭერა როგორც გარნიზონში, ასევე საველე პირობებში. განლაგებისას, მათი დამხმარე როლის შესაბამისად, B-გუნდი ჩვეულებრივ გვხვდება უფრო უსაფრთხო უკანა ადგილებში. თუმცა, ზოგიერთ გარემოებებში B-გუნდი განლაგდება მტრულ ზონაში, როგორც წესი, მრავალი A-გუნდების საქმიანობის კოორდინაციის მიზნით. 

ODB-ს ხელმძღვანელობს 18A, ჩვეულებრივ მაიორი, რომელიც არის კომპანიის მეთაური (CO). CO-ს ეხმარება მისი კომპანიის აღმასრულებელი ოფიცერი (XO), სხვა 18A, ჩვეულებრივ კაპიტანი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://10th-sfg.weebly.com/about.html|title=About|website=10th Special Forces Group|access-date=2018-09-26}}&lt;/ref&gt; XO-ს თავად ეხმარება კომპანიის ტექნიკოსი, 180A, ზოგადად, მთავარი ორდერის ოფიცერი სამი, რომელიც ეხმარება ორგანიზაციაში, წვრთნებში, დაზვერვაში, კონტრდაზვერვისა და კომპანიისა და მისი რაზმების ოპერაციებში. ასეულის მეთაურს ეხმარება უფროსი NCO, 18Z, ჩვეულებრივ, უფროსი სერჟანტი. მეორე 18Z მოქმედებს, როგორც ოპერაციების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, [[მასტერ-სერჟანტი]], რომელიც ეხმარება XO-ს და ტექნიკოსს საოპერაციო მოვალეობებში. მას ჰყავს 18F, დამხმარე ოპერაციების სერჟანტი, რომელიც ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტია. კომპანიის მხარდაჭერა მოდის 18D სამედიცინო სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტისა და ორი 18E კომუნიკაციის სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტი და შტაბის სერჟანტი. 

შემდეგი სამუშაო ადგილები არის სპეციალური ძალების 18-სერიის კარიერის მართვის სფეროს (CMF) გარეთ, მაგრამ იკავებს პოზიციებს სპეცდანიშნულების ძალების B-გუნდში. ამ პოზიციებზე მყოფი ჯარისკაცები არ არიან „სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის“, რადგან მათ არ გაუვლიათ სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსი (SFQC ან Q კურსი); თუმცა, მათ აქვთ პოტენციალი მიენიჭოთ სპეციალური კვალიფიკაციის იდენტიფიკატორი (SQI) S (სპეციალური ოპერაციები/სპეციალური ოპერაციების მხარდაჭერა) მას შემდეგ, რაც დაასრულებენ შესაბამის ქვედანაყოფში წვრთნას, გაატარებენ 24 თვეს თავიანთ სპეცდანიშნულების რაზმთან და საბაზისო საჰაერო-სადესანტო სკოლაში:

* მომარაგების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, შტაბის სერჟანტი, მეთაურის მთავარი ლოგისტიკური დამგეგმავი, მუშაობს ბატალიონ [[შტაბი|შტაბთან]] ერთად კომპანიის მომარაგებისთვის.
* ქიმიური, ბიოლოგიური, რადიოლოგიური, ბირთვული (CBRN თავდაცვა) ოფიცერი, ჩვეულებრივ სერჟანტი, ინახავს და მართავს კომპანიის NBC-ის აღმოჩენისა და დეკონტამინაციის აღჭურვილობას და ეხმარება NBC-ის თავდაცვითი ღონისძიებების ადმინისტრირებაში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|title=Structure|access-date=8 March 2007|work=Fort Campbell|publisher=United States Army|archive-url=https://web.archive.org/web/20070322174635/http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|archive-date=22 March 2007}}&lt;/ref&gt;
* სხვა სამუშაოებიც შეიძლება არსებობდეს B-გუნდი სტრუქტურებში. სპეციალისტთა გუნდის წევრები შეიძლება შეიცავდნენ IT (S-6) პერსონალს და სამხედრო დაზვერვის ჯარისკაცებს, მათ შორის დაზვერვის ანალიტიკოსებს (35F), დაზვერვის შემგროვებლებს (35M), სიგნალების დაზვერვას (35 N/P - ასევე ცნობილია როგორც SOT-A და SOT-B. რაც დაკავშირებულია მათ პოზიციებთან SFODA და SFODB გუნდებში), დაზვერვის ოფიცრებსა (35 D/E/F) და კონტრდაზვერვის სპეციალურ აგენტებს (35L/351L).

=== ძირითადი ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-A-ის (SFODA) შემადგენლობა ===
სპეციალური ძალების ასეული ჩვეულებრივ შედგება ექვსი ოპერატიული რაზმი-A (ODA ან A-გუნდები).&lt;ref name=&quot;shooters thinkers&quot;&gt;{{Cite web |last=USASOC |date=26 October 2009 |title=Special Forces - Shooters and thinkers |url=https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729001401/https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers/ |archive-date=29 July 2021 |website=Army.mil}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Operational Detachment Alpha (SFOD A) |url=https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516210258/https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-date=16 May 2022 |website=American Special Ops}}&lt;/ref&gt; თითოეული ODA სპეციალიზებულია ინფილტრაციის უნარში ან კონკრეტულ მისიაში (მაგალითად: ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO), საბრძოლო ყვინთვა, სამთო ომი, საზღვაო ოპერაციები და ა.შ.). ODA იდენტიფიცირებულია მისი ჯგუფის, ბატალიონის, ასეულისა და თავად გუნდის მიხედვით. მაგალითად, ODA 1234 იქნება მეოთხე გუნდი 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის მეორე ბატალიონის მესამე ასეულში.

ODA შედგება 12 ჯარისკაცისაგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს კონკრეტული ფუნქცია (MOS ან სამხედრო პროფესიული სპეციალობა) გუნდში; თუმცა, ODA-ს ყველა წევრი ატარებს ჯვარედინი წვრთნებს. ODA-ს ხელმძღვანელობს 18A (რაზმის მეთაური), კაპიტანი და 180A (რაზმის მეთაურის თანაშემწე), რომელიც არის მათი მეორე სარდალი, ჩვეულებრივ, პირველი კლასის ორდერის ოფიცერი ან მეორე კლასის უფროსი ორდერის ოფიცერი. გუნდში ასევე შედიან შემდეგი რეგისტრირებული ჯარისკაცები: ერთი 18Z (ოპერაციების სერჟანტი) (ცნობილია როგორც გუნდის სერჟანტი), ჩვეულებრივ მასტერ-სერჟანტი, ერთი 18F (ოპერაციებისა და დაზვერვის სერჟანტის თანაშემწე), ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტი და თითო, 18Bs (იარაღის სერჟანტი), 18Cs (ინჟინერი სერჟანტი), 18Ds (სამედიცინო სერჟანტი) და 18Es (კომუნიკაციის სერჟანტი), ჩვეულებრივ, პირველი კლასის სერჟანტები, შტაბის სერჟანტები ან სერჟანტები. ეს ორგანიზაცია ხელს უწყობს 6 კაციანი „გაყოფილი გუნდის“ ოპერაციებს, ზედმეტობას და მენტორობას უფროს სერჟანტებსა და მათ უმცროს თანაშემწეს შორის. 

== კვალიფიკაცია ==
[[ფაილი:A_Special_Forces_candidate_and_several_role_players_conduct_planning_during_ROBIN_SAGE.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კანდიდატი ატარებს მისიის წინასწარ რეპეტიციას როლურ პარტიზანულ მებრძოლებთან რობინ სეიჯის დროს.]]
[[ფაილი:C-130J_HALO_jump_140422-F-RH756-417.jpg|მინი| 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ატარებენ ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO) იაკიმას სასწავლო ცენტრის თავზე, დაახლოებით 2014 წელი]]
[[ფაილი:Alabama_National_Guard_controlled_ascent_(17310136912).jpg|მინი| მე-20 სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ჩაყვინთვის ოპერაციებისას]]
ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც გასათვალისწინებელია სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის, არის:

:* იყავი 20-36 წლის&lt;ref&gt;{{Cite web |title=SF Qualifications |url=https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303105648/https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-date=3 March 2018 |access-date=2018-03-02 |website=GoArmySOF}}&lt;/ref&gt;
:* იყავი აშშ-ის მოქალაქე
:* იყავი საშუალო სკოლის კურსდამთავრებული
:* მიიღეთ ზოგადი ტექნიკური ქულა 110 ან მეტი ან საბრძოლო ოპერაციის ქულა 110 შეიარაღებული სამსახურების პროფესიული უნარების გამოცდაზე
:* საჰაერო-სადესანტო კვალიფიკაცია ან მოხალისე საჰაერო-სადესანტო წვრთნებისთვის
:* უნდა გაიაროს ფიზიკური ფიტნეს შეფასება მინიმუმ 49 აზიდვით, 59 ჩაჯდომით, 6 აწევით და ორი მილის სირბილით მაქსიმუმ 15 წუთსა და 12 წამში
:* დააკმაყოფილეთ სამედიცინო ფიტნეს სტანდარტები, როგორც ეს მოცემულია SF Physical IAW AR 40-501-ში
:* წარმატებით უნდა შეავსოთ წინასწარი ძირითადი ამოცანების სია
:* ექვემდებარება საიდუმლო უსაფრთხოების ნებართვას
:* ცურვა 50&amp;nbsp;მ ჩექმებითა და სრული სამხედრო უნიფორმით SFQC-მდე
:* უნდა ჰქონდეს 20/20 ან შესწორებული 20/20 მხედველობა ორივე თვალის ახლო და შორეულ ხედვაში
:* კოლეჯის ერთი წელი სასურველია, მაგრამ ჩარიცხვისთვის სავალდებულო არ არის

== შერჩევა და წვრთნა ==
სპეცდანიშნულების ჯარისკაცი მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში რეგულარულად ვარჯიშობს. პირველადი ფორმალური სასწავლო პროგრამა სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის დაყოფილია ოთხ ფაზად, რომლებიც ერთობლივად ცნობილია, როგორც სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსი ან, არაფორმალურად, „Q კურსი“. Q კურსის ხანგრძლივობა იცვლება განმცხადებლის ძირითადი სამუშაო სფეროდან სპეცდანიშნულების რაზმებში და მათთვის მინიჭებული უცხო ენის ცოდნის უნარის მიხედვით, მაგრამ ჩვეულებრივ გაგრძელდება 55-დან 95 კვირამდე. სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ, სპეცდანიშნულების რაზმის ჯარისკაცებს შეუძლიათ გაიარონ მრავალი მოწინავე უნარების კურსი. მათ შორისაა, სამხედრო თავისუფალი ვარდნის პარაშუტისტების კურსი (MFF), საბრძოლო ყვინთვის საკვალიფიკაციო კურსი, სპეციალური ოპერაციების საბრძოლო მედიკოსი და სპეციალური ძალების სნაიპერების კურსი (SFSC) და სხვები.&lt;ref name=&quot;pbs frontline&quot;/&gt;

== სპეციალური ძალების სამხედრო სპეციალობების აღწერილობები ==

* 18A – სპეციალური ძალების ოფიცერი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Officer (18A) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-officer.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220214052744/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18a-special-forces-officer.html |archive-date=14 February 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 180A - სპეციალური ძალების ორდერის ოფიცერი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Warrant Officer Prerequisites and Duty Description 180A - Special Forces Warrant Officer |url=http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090826004637/http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-date=26 August 2009 |website=US Army Recruiting Command}}&lt;/ref&gt;
* 18B - სპეციალური ძალების იარაღის სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Weapons Sergeant (18B) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-weapons-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220324060112/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18b-special-forces-weapons-sergeant.html |archive-date=24 March 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18C - სპეცდანიშნულების რაზმის ინჟინერი სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Engineer Sergeant (18C) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-engineer-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530043427/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/mechanics-engineering/design-develop/18c-special-forces-engineer-sergeant.html |archive-date=30 May 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18D – სპეცრაზმის სამედიცინო სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Medical Sergeant (18D) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-medical-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220419165526/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/science-medicine/intensive-care/18d-special-forces-medical-sergeant.html |archive-date=19 April 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18E – სპეციალური ძალების კომუნიკაციების სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Communications Sergeant (18E) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-communications-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616045845/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/locations-stats-frequencies/18e-special-forces-communications-sergeant.html |archive-date=16 June 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18F - სპეციალური ძალების დაზვერვის სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Assistant Operations and Intelligence Sergeant (18F) |url=http://www.goarmy.com/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220212081501/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/languages-code/18f-special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-date=12 February 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18X – სპეცდანიშნულების რაზმის კანდიდატი (აქტიური სამსახური და ეროვნული გვარდიის ჩარიცხვის შესაძლებლობა)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Candidate Jobs (18X) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-candidate.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531050624/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18x-special-forces-candidate.html |archive-date=31 May 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18Z – სპეცრაზმის ოპერაციების სერჟანტი

== უნიფორმები და განმასხვავებელი ნიშნები ==

=== მწვანე ბერეტი ===
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_UDT_training-1956.png|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები ემზადებიან საბრძოლო ყვინთვის სასწავლო ოპერაციისთვის აშშ-ის საზღვაო გემზე ოკინავას მახლობლად, იაპონია 1956 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით.]]
[[ფაილი:Honduran_TIGRES_Commandos_graduate_140619-A-YI554-371.jpg|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები მონაწილეობენ გამოსაშვებ ცერემონიაში [[ტეგუსიგალპა|ტეგუსიგალპაში, ჰონდურასი]] 2014 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით]]
აშშ-ის არმიის სპეცრაზმმა მიიღო მწვანე ბერეტი არაოფიციალურად 1954 წელს, თავსაბურავის ძებნის შემდეგ, რომელიც მათ ვიზუალურად გამოარჩევდა. 77-ე SFG-ის წევრებმა დაიწყეს დაგროვილი ბერეტების ძებნა და დასახლდნენ კაპიტან მიგელ დე ლა პენიას კოლექციის ჭაობისფერზე. კაპიტან ფრენკ დალასს ჰქონდა ახალი ბერეტი შექმნილი და წარმოებული მცირე რაოდენობით მე-10 და 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმების წევრებისთვის.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |title=History: Special Forces Green Beret |url=http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070310075156/http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |archive-date=10 March 2007 |access-date=8 March 2007 |website=Special Forces Association HQ}}&lt;/ref&gt;

მათი ახალი თავსაბურავი პირველად ეცვა 1955 წლის 12 ივნისს ფორტ ბრეგში გამართულ საპენსიო აღლუმზე გენერალ-ლეიტენანტი ჯოზეფ პ. კლელანდს, XVIII საჰაერო-სადესანტო კორპუსის ყოფილ მეთაურს. დამთვალიერებლებს ეგონათ, რომ ოპერატორები ნატოს უცხოური დელეგაცია იყო. 1956 წელს გენერალმა პოლ დ. ადამსმა, ფორტ ბრეგის მეთაურმა, აკრძალა გამორჩეული თავსაბურავის ტარება&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Simpson |first=Charles M. III |year=1983 |title=Inside the Green Berets: The First Thirty Years: A History of the U.S. Army Special Forces |url=https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/n7/mode/2up |url-access=registration |location=Novato, Calif. |publisher=Presidio Press |isbn=9780891411635 |oclc=635308594 |pages=[https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/30/mode/2up 31–32]}}&lt;/ref&gt; (თუმცა სპეცრაზმის წევრებმა განაგრძეს მისი ტარება ფარულად&lt;ref&gt;{{Cite book |editor-last=Brown |editor-first=Jerold E. |year=2001 |chapter=Green Beret |url={{google books |plainurl=y |id=ygqNt3ra-vYC|page=220}} |title=Historical Dictionary of the United States Army |edition=Illustrated |publisher=Greenwood Publishing Group |page=220 |isbn=9780313293221}}&lt;/ref&gt;). ეს შეცვალა 1961 წლის 25 სექტემბერს, როდსაც ''არმიის დეპარტამენტის გზავნილი 578636'', რომელმაც მწვანე ბერეტი დანიშნა არმიის სპეცრაზმის ექსკლუზიურ თავსაბურავად.&lt;ref name=&quot;Black-beret&quot;&gt;{{Cite web |title=Army Black Beret A Short History of the Use of Berets in the U.S. Army |url=http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001071949/http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |archive-date=1 October 2014 |access-date=30 April 2013 |website=Army.mil}}&lt;/ref&gt;

1961 წელს პრეზიდენტმა [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედიმ]] მწავნე ბერეტის გამოყენების უფლება მხოლოდ აშშ-ის სპეცრაზმს მისცა. 12 ოქტომბერს სპეციალური ომის ცენტრში, ფორტ ბრაგში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ვიზიტისთვის მზადებისას, პრეზიდენტმა უბრძანა ცენტრის მეთაურს, პოლკოვნიკ უილიამ პ. იარბოროს, სპეციალური ძალების ყველა ჯარისკაცს ღონისძიების ფარგლებში დაეხურათ მწვანე ბერეტები. პრეზიდენტი თვლიდა, რომ რადგან მათ განსაკუთრებული მისია ჰქონდათ, სპეცრაზმს უნდა ჰქონდეთ რაღაც, რაც გამოარჩევდა მათ დანარჩენებისგან. 1962 წელს მან მწვანე ბერეტს უწოდა „აღმატებულობის სიმბოლო, გამბედაობის ნიშანი, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გამორჩეული ნიშანი.“&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ფორესტ ლინდლი, გაზეთ ''Stars and Stripes-''ის მწერალი, რომელიც ვიეტნამში სპეცრაზმთან ერთად მსახურობდა, კენედის უფლებამოსილების შესახებ თქვა: „ეს იყო პრეზიდენტი კენედი, რომელიც იყო პასუხისმგებელი სპეცრაზმის აღდგენაზე და დაგვიბრუნა ჩვენი მწვანე ბერეტი. ხალხს ჩუმად ეცვათ ისინი [მწვანე ბერეტები], როცა ძალები არ იმყოფებოდნენ ტერიტორიაზე და ეს იყო კატისა და თაგვის თამაში. შემდეგ კენედიმ დანიშნა მწვანე ბერეტი, როგორც განმასხვავებელი ნიშანი. მათ ისინი კანადიდან ჩამოჰქონდათ, ზოგი ხელნაკეთი იყო, საღებავი წვიმაში ფუჭდებოდა“.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot;&gt;{{Cite news |last=Gamarekian |first=Barbara |date=22 November 1988 |title=Washington Talk: John F. Kennedy, 1917–1963; Hundreds Are in Capital for 25th Remembrance |page=2 |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610041628/https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-date=10 June 2022}}&lt;/ref&gt;

კენედის ქმედებებმა განსაკუთრებული კავშირი შექმნა სპეცრაზმის შიგნით, სპეციფიკური ტრადიციებით, რომელიც განხორციელდა მისი დაკრძალვის შემდეგ, როდესაც სერჟანტმა, რომელიც საფლავს იცავდა სპეცდანიშნულების ჯარისკაცების დეტალებს, თავისი ბერეტი კუბოზე დადო.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot; /&gt; ეს მომენტი განმეორდა კენედის გარდაცვალების 25 წლისთავის აღსანიშნავად – თქვა გენერალმა მაიკლ დ. ჰილიმ (გადამდგარი), ვიეტნამის სპეცრაზმის ბოლო მეთაური და მოგვიანებით ჯონ კენედის სპეციალური საომარი ცენტრისა და სკოლის მეთაური, [[არლინგტონის ნაციონალური სასაფლაო|არლინგტონის ეროვნულ სასაფლაოზე]], რის შემდეგაც კენედის საფლავზე გვირგვინი მწვანე ბერეტის სახით დაასვენეს.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot; /&gt;

=== დანაყოფების განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[ფაილი:SpecialForces_Badge.svg|მარჯვნივ|მინი|150x150პქ| სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ქვედანაყოფის განმასხვავებელი ნიშანი]]

ვერცხლის ფერის ლითონისა და მინანქრის მოწყობილობა 2.86&amp;nbsp;სმ-ია სიმაღლეში, რომელიც შედგება წყვილი ვერცხლის ისრისგან სალტეში, ისრები მიმართულია ზევით და მათ გადაკვეთის ადგილზე აღმართულია V-42 სტილეტოს ვერცხლის ხანჯლით შავი სახელურით ზემოთ; ვერცხლის ასოებით წარწერაა „DE OPPRESSO LIBER“ ({{Lang-ka|ჩაგრულთა გათავისუფლებისთვის}}).&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot;&gt;{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;

პირველი სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ნიშანი არის გადაჯვარედინებული ისრების საყელო, მეორე მსოფლიო ომის, რომელიც შერწყმულია საბრძოლო დანასთან, რომელიც გამორჩეული ფორმისაა და ნიმუშია, რომელიც მხოლოდ პირველი სპეცსამსახურის ძალისთვისაა გაცემული. დევიზი ითარგმნება როგორც „ჩაგვრისგან ჩვენ გავათავისუფლებთ მათ“.&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot;/&gt;

განმასხვავებელი ერთეულის ნიშნები დამტკიცდა 1960 წლის 8 ივლისს. 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმის ნიშნების ტარების უფლება მიიღო აშშ-ის არმიის საჰაერო-სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობამ და მისი დაქვემდებარებული ქვედანაყოფების პერსონალმა 1991 წლის 7 მარტს. განმასხვავებელი ნიშნების ტარება აშშ-ის არმიის საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობამ და მის ქვეშევრდომ დანაყოფებმა გააუქმეს და მისი ტარების უფლება მიიღეს 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების რაზმის პერსონალმა და მათმა დაქვემდებარებულმა ქვედანაყოფებმა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება განმასხვავებელი ქვედანაყოფის საკუთარი ნიშნები უფლება და სიმბოლიზმის შეცვლის უფლება, 2016 წლის 27 ოქტომბერს.&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot; /&gt;

=== სამხრე  განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[file:US Army Airborne Command SSI.png|მინი|საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშანი, რომელსაც ატარებდნენ საიდუმლო ქვედანაყოფები, როგორიცაა არმიის სპეცრაზმი, 1952–1955 წლებში]]
[[file:United States Army Special Forces SSI (1958-2015).png|მინი|1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშანი, შემოღებული 1955 წელს, ატარებდა ყველა სპეციალური ძალების ჯგუფი]]

აშშ-ის არმიის 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშნებს (SSI) ატარებს ყველა ის პირი, ვინც დანიშნულია სარდლობაზე და მის დაქვემდებარებულ ქვედანაყოფებზე და არ აქვთ საკუთარი SSI, როგორიცაა სპეციალური ძალების ჯგუფები. აშშ-iს არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის მიხედვით, SSI-ში გამოსახულ ფორმასა და ნივთებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს: „ისრის თავი მიანიშნებს ამერიკელი ინდიელების საბრძოლო ხელოვნებებზე და უნარებზე, რომლებშიც სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი მაღალი ხარისხით იწვრთნება. ხანჯალი წარმოადგენს სპეცდანიშნულების ძალების ოპერაციების არატრადიციულ ხასიათს და სამი ელვა მიუთითებს მათ უნარზე, სწრაფად გადავიდნენ შეტევაზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთიდან. არმიის სპეცრაზმი იყო პირველი სპეციალური ოპერაციების განყოფილება, რომელმაც გამოიყენა „ზღვა, ჰაერი, ხმელეთი“ კონცეფცია თითქმის ათი წლით ადრე, სანამ ისეთი ქვედანაყოფები შექმნეს, როგორიცაა [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEALs]].&lt;ref name=&quot;SSI&quot;&gt;{{Cite web |title=U.S. ARMY SPECIAL FORCES GROUP (AIRBORNE) |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161211054155/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=11 December 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;

SSI-ის 1-ელი სპეციალური ძალების სარდლობის დაარსებამდე, სპეცდანიშნულების რაზმები, რომლებიც 1952-1955 წლებში მსახურობდნენ, ატარებდნენ საჰაერო-სადესანტო SSI-ის. აშშ-ის არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის თანახმად, საჰაერო-სადესანტო SSI აღდგა 1952 წლის 10 აპრილს, 1947 წელს დაშლის შემდეგ, და ნებადართული იყო გარკვეული კლასიფიცირებული ქვედანაყოფებისთვის,&lt;ref name=&quot;Airborne Command SSI&quot;&gt;{{Cite web |title=AIRBORNE COMMAND |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&amp;CategoryId=2876&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021133212/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&amp;CategoryId=2876&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=21 October 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt; როგორიცაა ახლად ჩამოყალიბებული მე-10 და 77-ე სპეციალური ძალების ჯგუფები. სანამ 1955 22 აგვისტოს შეიქმნა 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობა.&lt;ref name=&quot;SSI&quot; /&gt;

=== სპეციალური ძალების ნიშანი ===
[[ფაილი:Special_Forces_Tab_Cloth.jpg|მინი|200x200პქ| სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის ნიშანი]]
დაინერგა 1983 წლის ივნისში, სპეციალური ძალების ნიშანი არის სამსახურის სკოლის კვალიფიკაციის ნიშანი, რომელიც ენიჭება ჯარისკაცებს, რომლებიც დაასრულებენ სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსებს. მწვანე ბერეტისგან განსხვავებით, ჯარისკაცებს, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ სპეციალური ძალების ჩანართი, უფლება აქვთ ატარონ იგი სამხედრო კარიერის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში, მაშინაც კი, როდესაც არ მსახურობენ სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფებში. ქსოვილის ნიშანი არის ზეთისხილისფერი რკალისებური ნაჭერი 8.26&amp;nbsp;სმ სიგრძითა და 1.75&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში, აღნიშვნა „SPECIAL FORCES“ შავი ასოებით 0.79&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში. ნიშანი უკეთიათ უნიფორმის მარცხენა სახელოზე დანაყოფის განმასხვავებელი სამხრე  ნიშნების ზემოთ და პრეზიდენტის ასი ჩანართის ქვემოთ. ლითონის სპეციალური ძალების ჩანართის ასლი გამოდის ორი ზომით, სრული და სამოსის მინიატურული. სრული ზომის ვერსია 1.59&amp;nbsp;სმ-ია სიმაღლეში და 3,97&amp;nbsp;სმ სიგანეში. მინიატურული ვერსია 0.64&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში და 2.54&amp;nbsp;სმ სიგანეში. ორივე არის ცისფერი ლურჯი, ყვითელი საზღვრით და ასოებით. უნიფორმაზე უკეთიათ ლენტების ან მედლების ზემოთ ან ქვემოთ.&lt;ref name=&quot;TIOH Tab&quot;&gt;{{Cite web |title=Special Forces Tab |url=https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&amp;CategoryId=20&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services&amp;ps=24&amp;p=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613191831/https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&amp;CategoryId=20&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services&amp;ps=24&amp;p=0 |archive-date=13 June 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AR600-8-22&quot;&gt;{{Cite web |date=11 December 2006 |title=U.S. Army Regulation 600–8–22: Personnel-General: Military Awards |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722181345/http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-date=22 July 2011 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=117-118}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=31 March 2014 |title=U.S. Army Pamphlet 670-1: Uniform and Insignia, Guide to the Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140506235717/http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-date=6 May 2014 |access-date=23 June 2014 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=6, 201, 244–245, 252, 256, 258–260}}&lt;/ref&gt;

ჯილდოს კვალიფიკაცია:&lt;ref name=&quot;TIOH Tab&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;AR600-8-22&quot; /&gt;

* 1) დასაშვებობის ძირითადი კრიტერიუმები. ნებისმიერ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს ქვემოთ მოცემულ ერთ-ერთ კრიტერიუმს, შეიძლება მიენიჭოს სპეციალური ძალების (SF) ნიშანი:
** 1.1) აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრისა და სკოლის წარმატებით დასრულება (USAJFKSWCS) დამტკიცებული აქტიური არმიის (AA) ინსტიტუციური წვრთნებით, რომელიც მიგვიყვანს SF კვალიფიკაციამდე.
** 1.2) USAJFKSWCS დამტკიცებული სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის წარმატებით დასრულება.
** 1.3) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის ადმინისტრირებული ავტორიზებული ერთეულის წარმატებით დასრულება.
* 2) აქტიური კომპონენტის ინსტიტუციური ტრენინგი. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგს:
** 2.1) სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსის ან სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერთა საკვალიფიკაციო კურსის (ადრე ცნობილი როგორც სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცრის კურსი) წარმატებით გავლისათვის. ამ კურსებს ატარებს/ახორციელებს USAJFKSWC.
** 2.2) 1988 წლის 1 იანვრამდე, იმ დროისთვის დამტკიცებული ინსტრუქტაჟის პროგრამის წარმატებით დასრულებისთვის სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის სპეციალური ძალების ჯგუფში, რომლებსაც შემდგომში მიენიჭათ, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S კარიერის მართვის სფეროში 18 (ჩარიცხული), ან SQI 3 ფუნქციონალურ ზონა 18-ში (ოფიცერი).
* 3) სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამები. SF ნისანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც წარმატებით დაასრულებს RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამას TRADOC რეგლამენტის 135–5, 1988 წლის 1 ივნისით დათარიღებული ან მისი წინამორბედების შესაბამისად და რომელსაც შემდგომში მიენიჭა, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S ან 3. MOS 11B, 11C, 12B, 05B, 91B, ან ASI 5G ან 3. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის დაჯილდოებაზე, არმიის, კონტინენტური არმიის სარდლობის (CONARC) და TRADOC-ის რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომლებიც განსაზღვრავენ SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს იმ მომენტისთვის, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამა.
* 4) დანაყოფი ახორციელებდა SF საკვალიფიკაციო პროგრამებს. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელმაც წარმატებით დაასრულა ერთეულის ადმინისტრირება SF საკვალიფიკაციო პროგრამით, რეგლამენტით. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის მინიჭებაზე დაფუძნებული რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომელიც აწესებს SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რომლებიც ძალაში იყო იმ დროს, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო SF საკვალიფიკაციო პროგრამის გავლა.
* 5) ყოფილი ომის დროს სამსახური. სპეციალური ძალების ჩანართი შეიძლება მიენიჭოს რეტროაქტიურად ყველა პერსონალს, ვინც ასრულებდა შემდეგ საომარ მსახურებას:
** 5.1) 1942 წლიდან 1973 წლამდე. ომის დროს მსახურობდა სპეცდანიშნულების რაზმში და ვერ ან არ სჭირდებოდათ სწავლების ოფიციალურ პროგრამაზე დასწრება, მაგრამ კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა SQI S, 3, 5G.
** 5.2) 1954 წლამდე. მომსახურება მინიმუმ 120 დღე ზედიზედ ერთ-ერთ შემდეგ ორგანიზაციაში:
*** 5.2.1) 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმი 1942 წლის აგვისტოდან 1944 წლის დეკემბრამდე.
*** 5.2.2) OSS რაზმი 101, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.3) OSS Jedburgh რაზმები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.4) OSS ოპერატიული ჯგუფები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.5) OSS საზღვაო განყოფილება, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.6) მე-6 არმიის სპეციალური დაზვერვის ქვედანაყოფი (ალამოს სკაუტები), 1944 წლის თებერვლიდან 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.7) 8240-ე არმიის ქვედანაყოფი, 1950 წლის ივნისიდან 1953 წლის ივლისამდე.
*** 5.2.8) 1954 წლიდან 1975 წლამდე. ნებისმიერი კომპანიის კლასის ოფიცერი ან რეგისტრირებული წევრს მიენიჭება CIB ან CMB, თუ მსახურობდა ზედიზედ მინიმუმ 120 დღის განმავლობაში ერთ-ერთ შემდეგ ტიპის ორგანიზაციაში:
**** 5.2.8a) SF ოპერატიული რაზმი-A (A-გუნდი).
**** 5.2.8b) მობილური დამრტყმელი ძალა.
**** 5.2.8c) SF დაზვერვის გუნდი.
**** 5.2.8d) SF სპეციალური პროექტის განყოფილება.

=== შენიღბვა ===
ვიეტნამის ომის დროს მე-5 სპეცდანიშნულების ჯგუფის მწვანე ბერეტებს სურდათ ვეფხვისებრი შენიღბული ტანსაცმლის დამზადება. ასე რომ, მათ კონტრაქტი გააფორმეს ვიეტნამელ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სხვა მწარმოებლებთან, რათა დაემზადებინათ სამოსი და სხვა ნივთები, როგორიცაა ბონის ქუდები, ვეფხვის ზოლის ქსოვილის გამოყენებით. როდესაც ვეფხვის ზოლები დაბრუნდა 21-ე საუკუნეში, ისინი გამოიყენეს მწვანე ბერეტებმა OPFOR-ის წვრთნებისთვის.

1981 წლიდან 2000-იანი წლების შუა პერიოდამდე ისინი ატარებდნენ საბრძოლო ტანსაცმლის ფორმას (BDU).

ტერორის წინააღმდეგ ომის შემდეგ, მათ ეცვათ MultiCam და Operational Camouflage Pattern (OCP) ფორმები სხვადასხვა მისიების დროს. ისინი ატარებდნენ უნივერსალური შენიღბვის ნიმუშებს, მაგრამ იშორებდნენ MultiCam-სა და OCP-ს.

=== იარბოროს დანა ===
ეს დანა შექმნა ბილ ჰარსიმ კრის რივ ნაივსთან თანამშრომლობით. 2002 წლიდან დაწყებული, საკვალიფიკაციო კურსის ყველა კურსდამთავრებულს ეძლევა იარბოროს დანა, შექმნილი ბილ ჰარსი უმცროსის მიერ და დასახელებული გენერალ-ლეიტენანტი უილიამ იარბოროს პატივსაცემად, რომელიც ითვლება თანამედროვე სპეცრაზმის მამად. ყველა დანას აქვს ინდივიდუალური სერიული ნომრით და ყველა ჯილდოს მფლობელის სახელები ჩაწერილია სპეციალურ ჟურნალში. 

== ტრანსპორტი ==
[[File:US Special Forces in Afghanistan Gayan Valley.jpg|thumb|[[GMV-S]] [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი]]თ ავღანეთში, 2003 წელ]]
[[file:Marine_Ground_Mobility_Vehicle_1.1_2019.jpg|მინი|[[GMV 1.1]] აღჭურვილია Mk 19-ით, რომელსაც მართავen არმიის სპეცოპერაციის ოპერატორები მე-3 სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან.]]

მწვანე ბერეტების მისიების დროს სხვა ქვეყნებში, ისინი გამოიყენებდნენ სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას (GMV)-S Humvee-ეს სხვადასხვა მიზნებისთვის ან დანიშნულების ტექნიკურ ტექნიკას უხეში რელიეფის პატრულირებისთვის და დაეხმარებოდნენ მათ საიდუმლო ოპერაციების გატარებაში, რადგან მათი მისიების ბუნება კლასიფიცირებულია. ბოლო წლებში ისინი ასევე მართავენ General Dynamics-ის მიერ დამზადებული არმიის სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალების M1288 GMV 1.1 ვარიანტს, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს TenCate Advanced Armor-ის მიერ წარმოებული ახალი დანამატების ნაკრები უკეთესი დაცვისთვის. ისევე როგორც Oshkosh M-ATV სპეცდანიშნულების ძალების MRAP-ების ვარიანტი.

აშშ-ს სამხედროების და მისი სპეცდანიშნულების ძალების/სპეციალური ოპერაციების ძალების დანაყოფების გარდა სხვა თვითმფრინავებისთვის, ისინი ფართოდ იყენებდნენ CIA-ს მიერ მართულ სამხედრო შვეულმფრენების [[მი-8|Mi-8]] და Mi-17 ვარიანტებს ავღანეთში, ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლების საწყის ეტაპებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=29 September 2020 |title=CIA's Mi-17 Helicopter Comes Home |url=https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211209071945/https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-date=9 December 2021 |website=Soldier Systems Daily}}&lt;/ref&gt;

==იარაღები==
[[ფაილი:US_Special_Forces_in_Raqqa,_May_2016.jpg|მინი| აშშ-ის არმიის სპეცრაზმი [[რაკა|რაკაში]], [[სირია|სირიაში]]]]

მწვანე ბერეტები გაწვრთნილი არიან სხვადასხვა ტიპის იარაღის გამოყენებაში, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]] ბოლო კონფლიქტებამდე. ასე რომ, ოპერატორებს შეუძლიათ გაეცნონ რამდენიმე სპეციფიკურ იარაღს, რომელსაც იყენებენ როგორც მტრები, ასევე მოკავშირეები სხვადასხვა მისიების დროს, ადვილად გამოიყენებენ ასეთ იარაღს ნებისმიერ ქვეყანაში და ავარჯიშებენ სხვადასხვა ფრაქციას ამ იარაღის გამოყენებით ბრძოლაში.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=10 Guns of the Special Forces |url=https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20211127201122/https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-date=27 November 2021 |website=Warrior Lodge Media}}&lt;/ref&gt;

=== პისტოლეტები ===

* [[M1911 პისტოლეტი|M1911]]
* M9 (გამოიყენება 1980-იანი წლების შუა პერიოდიდან, ჩანაცვლდება SIG Sauer M17-ებით და M18-ებით)
* Glock 19 (Mk 27 Mod 0, სტანდარტული გამოშვება 2015 წლიდან, როგორც მეოთხე თაობის მოდელი, ხოლო მესამე თაობის მოდელები პირველად გამოიცა 2006 წლის ბოლოდან)
* SIG M17/M18 (ჩაანაცვლებს M9)

=== პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები ===

* [[MP 40]] (ზოგიერთი ხელში ჩაიგდეს ამერიკულმა ძალებმა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მოგვიანებით გამოიყენეს არმიის სპეციალური ძალების ოპერატორებმა და CIDG ოპერატორებმა [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის]] დასაწყისში)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Green Beret in Vietnam 1957–73|series=Warrior 28|first=Gordon L.|last= Rottman|date= 25 Jul 2002|isbn=9781855325685|publisher=[[Osprey Publishing]]|page=41}}&lt;/ref&gt;
* Uzi (გამოიყენებოდა 1968-73 წლებში მას შემდეგ, რაც [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CI-მA]] იყიდა 3000 Uzi სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში სპეციალური ოპერაციების ძალებისათვის)
* HK MP5 (ზოგიერთი ვარიანტი გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომიდან, 1975 წლიდან, 21-ე საუკუნემდე ღამის ოპერაციებისთვის, ახლო მანძილზე, მძევლების გადასარჩენად და ესკორტისთვის)
* HK UMP (მათი მცირე რაოდენობა დამზადებული .45 ACP-სთვის შეიძინა მე-5 სპეციალური ძალების ჯგუფმა და შეზღუდულად გამოიყენეს მოქმედებებში ერაყში)

=== შაშხანები/კარაბინები ===

* M4A1 და MK18 SOPMOD Block I &amp; II &amp; URG-I პროგრამა
* FN SCAR-H

=== ტყვიამფრქვევები ===
[[File:Twitter.com-USSOCOM-status-1459170115933683713-photo-2.jpg|thumb|მე- SFG (A)-ს წევრები მონაწილეობენ სპეცდანიშნულების ძალების განვითარებულ ურბანულ საბრძოლო კურსში (SFAUCC)]]

[[File:Legion celebrates 53rd anniversary 140920-A-DQ133-125.jpg|thumb|right|მე-5 SFG (A) ოპერატორი Humvee-ზე უხსნის გოგონას, როგორ მუშაობს M2 .50 კალიბრიანი ტყვიამფრქვევი EOTech შავი SU-264/PEQ (ECOS-H) ჰოლოგრაფიული იარაღის ოქტიკით პიკატინის ლიანდაგზე.]]

* M60
* [[M240 ტყვიამფრქვევი|M240]]
* Ultimax 100&lt;ref&gt;{{Cite web |last=C |first=Nicholas |date=2016-09-30 |title=US Special Forces Ultimax LMG - |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210628194201/https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-date=28 June 2021 |access-date=2021-02-27 |website=The Firearm Blog |language=en-US}}&lt;/ref&gt;
* M249 SAW
* Mk 48
* GAU-17/A
* M2HB
* GAU-19

=== საფანტები ===
* Ithaca 37 (ზოგადად გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომის დროს)
* M870
* Mossberg 500 (მათ შეიძინეს სამხედრო გაძლიერების კომპლექტები, რათა უზრუნველყოთ სტანდარტიზებული კონფიგურაცია 2009 წელს. კომპლექტებში მოიცავდა დასაკეც კონდახს, „შეკავების სისტემას“, 1913 წლის მიმღების ლიანდაგს, წინა ბოლოს პიკატინის ლიანდაგების სისტემას და გამრღვევ ლულებს. სულ გადაკეთდა 1301 თოფი, პირველი ერთეული აღიჭურვა 2009 წლის ივლისში. კომპლექტების უმეტესობა გარდაქმნის სტანდარტულ თოფს 14 დიუმიან კომპაქტურ მოდელად 16 დიუმიანი დამრღვევი ლულით, H92239-09-P-0113.)
* M1014

=== სნაიპერული სისტემები და ზუსტი შაშხანები ===
* M24 სნაიპერული იარაღის სისტემა (SWS)
* Mk 13
* M2010 გაძლიერებული სნაიპერული შაშხანა (ESR) (გამოიყენება მე-3 და მე-7 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* Mk 12 Mod 0
* Mk 11 Mod 0
* M25 სნაიპერული იარაღის სისტემა (თავდაპირველად შემუშავებული მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფის მიერ)
* Mk 14 Mod 0/Mod 1 EBR
* M110 ნახევრად ავტომატური სნაიპერული სისტემა (SASS)
* M107 შორ მანძილზე სნაიპერული შაშხანა
* Mk 22 განვითარებული სნაიპერული შაშხანა
* დრაგუნოვის სნაიპერული შაშხანა

=== ყუმბარსატყორცნები და სარაკეტო გამშვები სისტემები ===
* M79
* M203
* ჩინეთის ტბის ყუმბარმტყორცნი (გამოიყენება მე-5 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* M320
* M32 მრავალჯერადი ყუმბარმტყორცნი (Mk 14 Mod 0 მოდელი)
* [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი|Mk 19]]
* [[Mk 47 Striker]]
* M72 მსუბუქი ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი (LAW)
* M136 AT4
* [[Carl Gustaf|M3 მრავალფუნქციური ჯავშანტექნიკა ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის სისტემა (MAAWS)]]
* [[FGM-148 Javelin|FGM-148 ჯაველინი]]
* FIM-92 Stinger
* [[რპგ-7გ|რპგ-7]]

=== სხვები ===

* M67 ყუმბარა
* M84 გამაოგნებელი ყუმბარა
* C-4 (ასაფეთქებელი)
* M18A1 კლეიმორის ნაღმი
* M224 ნაღმმტყორცნები

== ტერმინი „სპეციალური ძალების“ გამოყენება ==
აშშ-ის გარდა, სხვა ქვეყნებში ტერმინი „სპეციალური ძალები“ ან „სპეციალური ოპერაციების ძალები“ (SOF) ხშირად გამოიყენება ზოგადად ელიტარული წვრთნებისა და სპეციალური მისიების კომპლექტების მქონე დანაყოფებზე. აშშ-ის არმიაში „სპეციალური ძალები“ არის სათანადო (კაპიტალიზებული) არსებითი სახელი, რომელიც ეხება ექსკლუზიურად აშშ-ს არმიის სპეციალურ ძალებს („მწვანე ბერეტები“).&lt;ref name=&quot;shooters thinkers&quot;/&gt; მედია და პოპულარული კულტურა ხშირად არასწორად იყენებს ტერმინს [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEAL-ების]] და აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების ძალების სხვა წევრებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Here’s the difference between special ops and special forces |url=https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728143809/https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-date=28 July 2021 |website=We Are The Mighty}}&lt;/ref&gt;

== ტერმინი „ოპერატორის“ გამოყენება ==
[[ფაილი:Code_of_the_Special_Forces_Operator.jpg|მინი| „სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსი“, {{Circa}} 1959 წელი, ეს მაგალითი, სხვებთან ერთად, „დელტაზე“ ძველია]]

ტერმინი „ოპერატორი“ თარიღდება ამერიკულ სპეცოპერაციებზე ძველია და გვხვდება წიგნებში, რომლებიც ეხება ფრანგულ სპეცოპერაციებს ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომის დროს. მაგალითებია ალისტერ ჰორნის ''„ველური მშვიდობის ომი“'' და ჟან ლარტეგუის ''„ცენტურიონები“''.

ამერიკულ სპეცოპერაციებში ტერმინის ''ოპერატორის'' წარმოშობა მომდინარეობს აშშ-ის არმიის სპეცრაზმიდან. არმიის სპეცრაზმი შეიქმნა 1952 წელს, NAVY SEAL-ებამდე ათი წლით ადრე და დელტამდე 25 წლით ადრე. ყველა სხვა თანამედროვე აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების განყოფილება არმიაში, [[აშშ-ის საზღვაო ძალები|საზღვაო ძალებში]], [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|საჰაერო ძალებში]] და საზღვაო ქვეითებში დაარსდა 1977 წლის შემდეგ. ''Veritas: Journal of Army Special Operations History'', ჩარლზ ჰ. ბრისკო აცხადებს, რომ არმიამ „სპეციალურმა ძალებმა არ მიითვისეს ეს დასახელება. არმიის სპეციალური ოპერაციების ძალების (ARSOF) საზოგადოების წევრთა უმეტესობამ არ იცოდა რომ, ეს სახელი სპეციალური ძალების მიერ იქნა მიღებული 1950-იანი წლების შუა პერიოდში. ის აცხადებს, რომ ყველა კვალიფიციურ წვევამდელს და სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერი „ნებაყოფლობით დაემორჩილება ''„სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსს“'' და დაედო ფიცი მისი პრინციპების მიმართ, დამოწმებული ხელმოწერით.“ ეს ყველა სხვა სპეციალური ოპერაციების ერთეულზე, რომელიც ამჟამად იყენებს ტერმინს/სათაურს ოპერატორს, ძველია.&lt;ref&gt;{{Cite magazine |last=Briscoe |first=Charles H. |date=2018 |title=The Special Forces Operator |url=https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |magazine=Veritas |volume=14 |issue=1 |pages=63-64 |issn=1553-9830 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217072354/https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |archive-date=17 December 2021}}&lt;/ref&gt;

შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების საზოგადოებაში, ''ოპერატორი'' არის Delta Force-ის წევრი, რომელმაც დაასრულა შერჩევა და დაამთავრა OTC (ოპერატორების მომზადების კურსი). ''ოპერატორი'' გამოიყენებოდა დელტას მიერ დანაყოფზე დანიშნულ ოპერატიული და არაოპერატიული პერსონალის გასარჩევად. სხვა სპეციალური ოპერაციების ძალები იყენებენ სპეციფიკურ სახელებს თავიანთი სამუშაოებისთვის, როგორიცაა არმიის ''რეინჯერები'' და საჰაერო ძალების ''პარამედიკოსები''. საზღვაო ძალები იყენებს აკრონიმს ''SEAL'' როგორც მათი სპეციალური საომარი მოქმედებების განვითარების გუნდისთვის, ასევე მათი ცალკეული წევრებისთვის, რომლებიც ასევე ცნობილი არიან, როგორც ''სპეციალური ოპერატორები''. 2006 წელს საზღვაო ფლოტმა შექმნა „სპეციალური საომარი მოქმედებების ოპერატორი“ (SO), როგორც რეიტინგი ჩარიცხული პერსონალის შეფასებისთვის, რანკებში E-4-დან E-9-მდე. ''ოპერატორი'' არის ოპერატიული პერსონალის სპეციფიური ტერმინი და გახდა სასაუბრო ტერმინი თითქმის ყველა სპეცოპერაციის ძალებისთვის აშშ-ის არმიაში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში.


== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|United States Army Special Forces Command (Airborne)}}
* [https://www.soc.mil/USASFC/HQ.html აშშ-ს არმიის სპეციალური ძალების სარდლობის ვებგვერდი]
* [https://www.army.mil/usasoc/?from=wiki აშშ-ს არმიის სპეციალური ოპერაციების სარდლობის ახალი ამბები]
* [https://web.archive.org/web/20110203005343/http://www.soc.mil/swcs/swcs.html შეერთებული შტატების არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა]
* [http://www.socom.mil/ შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]
* [http://manschoolshow.com/blog/2013/7/10/class-24-coming-home-from-war-with-robert-patrick-lewis სპეცრაზმის მედიკოსი საუბრობს ერაყიდან და ავღანეთიდან სახლში დაბრუნებაზე]
* [https://www.thebalancecareers.com/field-18-special-forces-3345936 არმიაში ჩარიცხული ვაკანსიები: საველე 18 სპეცრაზმი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}

[[კატეგორია:აშშ-ის სპეციალური ქვედანაყოფები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის არმია]]
[[კატეგორია:მწვანე ბერეტები]]
[[კატეგორია:საჰაერო-სადესანტო დანაყოფები აშშ-ის არმიაში]]</text>
      <sha1>jcj76u94r5tl7uiv276c9v6k57w1fd1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405487</id>
      <parentid>4405413</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:48:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="152988" xml:space="preserve">{{გადამისამართება|მწვანე ბერეტები}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
|სურათი=[[File:USA - Special Forces Branch Insignia.png|300px]]
|წარწერა=არმიის სპეცდანიშნულების ძალების განშტოების განმასხვავებელი ნიშანი
|თარიღები=  * 19 ივნისი, 1952 (მე-10 ჯგუფის ჩამოყალიბება)&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Venhuizen |first=Harm |date=14 July 2020 |title=How the Green Berets got their name |url=https://www.armytimes.com/off-duty/2020/07/14/how-the-green-berets-got-their-name/ |access-date=10 June 2022 |website=[[Army Times]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=History of the Special Forces |url=https://www.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428122204/https://m.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-date=28 April 2020 |access-date=9 June 2022 |publisher=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 9 აპრილი, 1987 (სპეცრაზმის ოფიციალური დაბადების დღე)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Army Birthdays: Branch Birthdays |url=https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614163612/https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-date=14 June 2022 |access-date=9 June 2022 |publisher=[[United States Army Center of Military History]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite tweet |author=1st Special Forces Command |user=1st_SF_Command |number=1380467186393812993 |date=9 April 2021 |title=#OTD in 1987, the #SpecialForces branch was officially established as a basic branch of the Army by General Order Number 35. By establishing SF as a branch, the Army better standardized and professionalized the Green Berets.[...&amp;#93; [Image of Order No. 35&amp;#93; |url=https://twitter.com/1st_SF_Command/status/1380467186393812993/photo/1 |access-date=9 June 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=19 June 1987 |title=General Orders No. 35: Army Special Forces Branch |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=30 May 2022 |publisher=Headquarters Department of the Army |location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;
|ქვეყანა= {{დროშა|ამერიკის შეერთებული შტატები}}
|allegiance=
|შემადგენლობა= {{army|აშშ}}
|ტიპი= [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]]
|როლი= 
|რაოდენობა= 
|სამეთაურო სტრუქტურა=[[File:United States Army Special Operations Command DUI.png|20px]] [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]&lt;br /&gt;[[File:United States Special Operations Command Insignia.svg|20px]] [[აშშ-ის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]
|გარნიზონი= ფორტ ბრაგი, ჩრდილოეთ კაროლინა
|garrison_label=შტაბ-ბინა
|მეტსახელი=მწვანე ბერეტები, ჩუმი პროფესიონალები,&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Stanton |first=Doug |date=24 June 2009 |title=The Quiet Professionals: The Untold Story of U.S. Special Forces in Afghanistan |work=Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120801091720/http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-date=1 August 2012}}&lt;/ref&gt; ჯარისკაც-დიპლომატები, გველიჭამიები, წვერიანი ნაძირალები&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Gentile |first=Carmen |date=9 November 2011 |title=In Afghanistan, special units do the dirty work |work=[[USA Today]] |url=https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-url=https://web.archive.org/web/20111213143501/https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-date=13 December 2011}}&lt;/ref&gt;
|patron=
|დევიზი={{lang-la|De Oppresso Liber}}
|ფერები=&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#1B4D3E; border:1px solid #AAAAAA;&quot;&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;ჭაობისფერი
|colors_label=ბერეტის ფერი
|მარშიმარში=„[[The Ballad of the Green Berets]]“
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები={{unbulleted list|[[კორეის ომი]]|[[ცივი ომი]]|[[ლაოსის სამოქალაქო ომი]]|[[დომინიკის სამოქალაქო ომი]]|[[ვიეტნამის ომი]]|[[ელ-სალვადორის სამოქალაქო ომი]]|[[გრენადაში შეჭრა|ოპერაცია გადაუდებელი რისხვა]]|[[პანამაში შეჭრა|ოპერაცია სამართლიანი მიზეზი]]|[[სპარსეთის ყურის ომი]]|[[სომალის სამოქალაქო ომი]]&lt;br /&gt;[[ოპერაცია იმედის აღდგენა]]|[[ოპერაცია დემოკრატიის მხარდაჭერა]]|[[ბოსნიის ომი]]|[[კოსოვოს ომი]]|[[აღმოსავლეთ ტიმორის კრიზისი]]|[[ომი ტერორიზმის წინააღმდეგ]]&lt;br /&gt;[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება]]|[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება—აფრიკის რქა]]|[[ერაყის ომი]]|[[ომი ჩრდილო-დასავლეთ პაკისტანში]]|[[ოპერაცია იუპიტერის ფარი]]|[[ოპერაცია თანდაყოლილი გადაჭრა]]|[[ავღანეთის ომი (2001–დღემდე)|ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]|[[ბატონის წინააღმდეგობის არმიის აჯანყება]]&lt;ref&gt;{{Cite news |last=William Bishop |first=Mac |date=6 March 2017 |title=Inside the Green Berets' Hunt for Wanted Warlord Joseph Kony |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092645/https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-date=5 June 2022}}&lt;/ref&gt;|[[ოპერაცია ატლანტიკური გადაწყვეტა]]&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Robles |first=Nelson |date=29 March 2017 |title=Special Operations Troops From 15 Countries Conduct Allied Spirit VI |url=https://www.defense.gov/News/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719195229/https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi/ |archive-date=2022-07-19 |publisher=Department of Defence}}&lt;/ref&gt;}}
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
&lt;!-- მეთაურები --&gt;
|მეთაური1=[[გენერალ-მაიორი]] [[რიჩარდ ანგლი]]
|commander1_label=მეთაური
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=მეთაური
|ცნობილი მეთაურები=[[აარონ ბანკი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=აარონ ბანკი |url=https://www.britannica.com/biography/Aaron-Bank}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[უილიამ იარბორო]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=უილიამ იარბორო |url=https://www.britannica.com/biography/William-Yarborough}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[სტენლი მაკქრისტალი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=სტენლი მაკქრისტალი |url=https://www.britannica.com/biography/Stanley-McChrystal}}&lt;/ref&gt;
&lt;!-- განმასხვავებელი ნიშნები --&gt;
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
&lt;!-- თვითმფრინავი --&gt;
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}

'''ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები (SF)''' ან '''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა (საჰაერო-სადესანტო)''', პოპულარულ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობილი, როგორც '''მწვანე ბერეტები''' — ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]].&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Goldberg |first=Maren |date=n.d. |title=Green Berets: United States military |url=https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628062153/https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-date=28 June 2022 |access-date=9 June 2022 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}&lt;/ref&gt; 

მწვანე ბერეტები მიმართულია ცხრა დოქტრინისაკენ: პარტიზანული ომი და დივერსიები, საგარეო საერთო თავდაცვა, პირდაპირი მოქმედება, ანტიპარტიზანული ომი, სპეციალური დაზვერვა, ტერორიზმის საწინააღმდეგო ოპერაციები, საინფორმაციო ომი, [[მასობრივი განადგურების იარაღი|მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება]], კონტრპროლიფიკაცია და უშიშროების ძალების დახმარება. ქვედანაყოფი ხაზს უსვამს ენობრივ, კულტურულ და სასწავლო უნარებს უცხოურ ჯარებთან მუშაობისას; ახალწვეულებს მოეთხოვებათ უცხო ენის სწავლა, როგორც მათი წვრთნის ნაწილი და უნდა შეინარჩუნონ ცოდნა იმ რეგიონების პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული სირთულეების შესახებ, სადაც ისინი არიან განლაგებული.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Lee |first=Michael |date=24 March 2022&lt;/ins&gt; |title=The US Army's Green Berets quietly helped tilt the battlefield a little bit more toward Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220601160941/https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ|archive-date=1 June 2022&lt;/ins&gt; |access-date=2022-03-24 |website=MSN&lt;ins&gt; |publisher=FOX News&lt;/ins&gt; |language=en-US}}&lt;/ref&gt;

სპეციალური ძალების სხვა მისიები, რომლებიც ცნობილია როგორც მეორადი მისიები, მოიცავს საბრძოლო ძებნა-გადარჩენას (CSAR), ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლას, მძევლების გადარჩენას, ჰუმანიტარულ დახმარებას, განაღმვით ოპერაცოებს, სამშვიდობო მისიებს და ინდივიდუალურ სამიზნეებზე ნადირობას. შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობის (USSOCOM) ან აშშ-ის მთავრობის სხვა აქტივობების სხვა კომპონენტები ასევე შეიძლება სპეციალიზდნენ ამ მეორად მისიებში.&lt;ref name=&quot;JP3-05&quot;&gt;{{Cite web |author=[[Joint Chiefs of Staff]] |date=17 December 2003 |title=Joint Publication 3-05: Doctrine for Joint Special Operations |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094505/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=27 April 2008 |website=Defense Technical Information Center |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080507000256/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archivedate=7 მაისი 2008 }}&lt;/ref&gt; სპეცრაზმი ამ მისიებს შვიდი გეოგრაფიულად ორიენტირებული ჯგუფის მეშვეობით ახორციელებს.&lt;ref name=&quot;USASOC&quot;&gt;{{Cite web |title=USASOC Headquarters Fact Sheet |url=http://www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014195807/www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-date=14 October 2013 |url-status=dead |publisher=[[United States Army Special Operations Command]] |access-date=10 June 2022}}&lt;/ref&gt; მათი ბევრი ოპერატიული ტექნიკა კლასიფიცირებულია, მაგრამ ზოგიერთი არამხატვრული ნაშრომი&lt;ref name=&quot;Waller&quot;&gt;{{Cite book |last=Waller |first=Douglas C. |url=https://www.worldcat.org/oclc/32941898 |title=The Commandos : The Inside Story of America's Secret Soldiers |date=1995 |publisher=Dell Publishing |isbn=978-0440220466 |location=New York |oclc=32941898}}&lt;/ref&gt; და დოქტრინული სახელმძღვანელო ხელმისაწვდომია.&lt;ref name=&quot;FM3-05&quot;&gt;{{Cite book |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05.pdf |title=FM 3-05: Army Special Operations Forces |date=September 2006 |publisher=U.S. Department of the Army |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403104327/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05.pdf |archive-date=3 April 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FM3-05-102&quot;&gt;{{Cite web |date=July 2001 |title=FM 3-05.102 Army Special Forces Intelligence |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412231526/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-date=12 April 2022 |website=Federation of American Scientists |publisher=Department of the Army}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;JP3-05-5&quot;&gt;{{Cite web |year=1993 |title=Joint Publication 3-05.5: Special Operations Targeting and Mission Planning Procedures |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094529/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=13 November 2007 |website=Defense Technical Information Center |publisher=Joint Chiefs of Staff |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090821193642/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archivedate=21 აგვისტო 2009 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;pbs frontline&quot;&gt;{{Cite AV media |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/ground/specialforces.html |title=Campaign Against Terror |date=8 September 2002 |series=Frontline |archive-url=https://web.archive.org/web/20220203155513/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/interviews/franks.html |archive-date=3 February 2022 |website=[[PBS]] |section=Interview U.S. Army General Tommy Franks}}&lt;/ref&gt;

როგორც სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფები, სპეციალური ძალები სულაც არ ექვემდებარებიან ამ ქვეყნების სახმელეთო მეთაურებს. ამის ნაცვლად, [[საომარ მოქმედებათა თეატრი|თეატრში]] ყოფნისას, SF-ის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ უშუალოდ ემსახურონ გეოგრაფიულ საბრძოლო სარდლობას, USSOCOM-ს ან სხვა სარდლობის ორგანოებს. [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) უაღრესად გასაიდუმლოებული სპეციალური აქტივობების ცენტრი,{{efn|ძველად ცნობილი, როგორც სპეციალური აქტივობების დივიზია}} და უფრო კონკრეტულად მისი სპეციალური ოპერაციების ჯგუფი (SOG), რეკრუტებს აშშ-ის არმიის სპეციალური ძალებიდან იყვანს.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Waller |first=Douglas |date=3 February 2003 |title=The CIA's Secret Army |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1004145-3%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209185439/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archive-date=9 December 2007 |website=Time magazine |location=Washington, D.C. |accessdate=27 ივლისი 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110409001138/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archivedate=9 აპრილი 2011 }}&lt;/ref&gt; CIA–არმიის სპეციალური ძალების ერთობლივი ოპერაციები უბრუნდებოდა MACV-SOG განყოფილებას [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის დროს]],&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Plaster |first=John L. |author-link=John Plaster |url=https://www.worldcat.org/oclc/39543945 |title=SOG : The Secret Wars of America's Commandos in Vietnam |date=1998 |publisher=Berkley Books |year=1998 |isbn=978-0451195081 |location=New York |oclc=39543945}}&lt;/ref&gt; და, როგორც ჩანს, ასე იყო [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომის დროსაც]].&lt;ref name=&quot;haney&quot;&gt;{{Cite book |last=Haney |first=Eric L. |author-link=Eric L. Haney |title=[[Inside Delta Force]] |publisher=Delacorte Press |year=2002 |isbn=978-0385336031 |location=New York |oclc=57373772}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;60 minutes&quot;&gt;{{Cite episode |title=Elite Officer Recalls Bin Laden Hunt |url=https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ |series=[[60 Minutes]] |last=Pelley |first=Scott |author-link=Scott Pelley |network=[[CBS News]] |date=2 October 2008 |transcript=Archived |transcript-url=https://web.archive.org/web/20220713030348/https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ }}&lt;/ref&gt;

== დავალება ==
[[ფაილი:US_soldiers_on_horseback_2001_Afghanistan.jpg|მარცხნივ|მინი| ''სპეცდანიშნულების რაზმი დაშნის'' ჯარისკაცები და მეთაური [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|დუსტუმი]] ცხენზე ამხედრებული [[დარი-ა-სუფის ხეობა|დარი-ა-სუფის ხეობაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2001 წლის ოქტომბერში.]]

არმიის სპეცდანიშნულების რაზმის პირველადი დავალებაა ოკუპირებულ ქვეყანაში არატრადიციული ომის (UW) ძალების, ან ფარული პარტიზანული ძალების მომზადება და ხელმძღვანელობა.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Primary Special Forces Missions |url=https://www.goarmy.com/special-forces/primary-missions.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705095136/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/specialty-careers/special-ops/special-forces.html |archive-date=5 July 2022 |access-date=2018-09-25 |publisher=Go Army}}&lt;/ref&gt; მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი იყო პირველი SF ქვედანაყოფი, რომელიც აპირებდა გაეწვრთნა და წარემართა UW ძალები მტრის ხაზების უკან, [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] შეჭრის შემთხვევაში დასავლეთ ევროპაში.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=10th SFG (A) History |url=https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220321162650/https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-date=21 March 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}&lt;/ref&gt; როდესაც აშშ ჩაერთო ინდოჩინეთის ომებში, გაირკვა, რომ პარტიზანების ხელმძღვანელობისთვის გაწვრთნილ სპეციალისტებს ასევე შეეძლოთ დაეხმარებოდნენ მტრული პარტიზანებისგან თავდაცვაში სხვა ძალებს, ამიტომ SF-მა შეიძინა საგარეო შიდა თავდაცვის (FID) დამატებითი დავალება, რომლის მიხედვითაც მუშაობენ მასპინძელი ქვეყნების (HN) ძალებთან ერთად კონტრპარტიზანული მოქმედებების არაპირდაპირი მხარდაჭერისთვის, საბრძოლო მითითებებიდან და ბრძანებებიდან არაპირდაპირ მხარდაჭერამდე.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Wertz |first=Anthony |last2=Gallagher |first2=Stuart |date=18 April 2021 |title=Rethinking Army Special Operation Forces-Department of State Partnership in Europe &amp;#124; Small Wars Journal |url=https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729064837/https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-date=29 July 2021 |website=Small Wars Journal}}&lt;/ref&gt;

სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი კვალიფიცირდება როგორც მოწინავე სამხედრო უნარებში, ისინი ასევე სპეციალისტები არიან მსოფლიოს განსაზღვრული ნაწილების რეგიონულ ენებსა და კულტურებში. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე მეტად არიან ცნობილი თავიანთი პარტიზანული საომარი შესაძლებლობებით, ისინი ასევე ასრულებენ სხვა მისიებს, რომლებიც მოიცავს პირდაპირი მოქმედების რეიდებს, სამშვიდობო ოპერაციებს, კონტრპროლიიფკაციას, ნარკოტიკების საწინააღმდეგო საკონსულტაციო როლებს და სხვა სტრატეგიული მისიებს.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Maurer |first=Kevin |title=Gentlemen Bastards: On the Ground in Afghanistan with America's Elite Special Forces |publisher=Berkley Books |year=2013 |isbn=9780425252697 |location=New York |page=15}}&lt;/ref&gt; როგორც სტრატეგიული რესურსები, ისინი ანგარიშს უწევენ ან USSOCOM-ს ან რეგიონულ ერთიან საბრძოლო სარდლობას. მათი პირდაპირი ქმედებით შესაძლებლობების გასაძლიერებლად, შეიქმნა სპეციალური დანაყოფები სპეცოპერაციების პირდაპირი მოქმედების მხარეზე. თავდაპირველად ცნობილია, როგორც მეთაურის ექსპტემალური სიტუაციების ძალები (CIF), შემდეგ კრიზისზე რეაგირების ძალები (CRF), ისინი ახლა ჩაანაცვლეს ძლიერი სამიზნის დამარცხების (HTD) კომპანიებმა.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Scarborough |first=Rowan |date=23 January 2013 |title=Africa's Fast-Reaction Force Ready to Go from Colorado |work=[[The Washington Times]] |url=http://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |access-date=2014-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417181644/https://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |archive-date=17 April 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Trevithick |first=Joseph |date=2 December 2020 |title=The Army is Training Specialized Companies of Green Berets to Crack Hard Targets |work=The WarZone |url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |access-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201203001827/https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |archive-date=2 December 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Atlamazoglou |first=Stavros |date=4 March 2020 |title=The Army 1st Special Forces Command disbands elite Crisis Response Forces |work=SOFREP |url=https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605172547/https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-date=5 June 2022}}&lt;/ref&gt;

SF გუნდის წევრები მჭიდროდ მუშაობენ ერთმანეთთან და ეყრდნობიან ერთმანეთს იზოლირებულ გარემოებებში ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, როგორც გაფართოებული განლაგების დროს, ასევე გარნიზონში. ამის გამო მათ უვითარდებათ კლანური ურთიერთობები და ხანგრძლივი პირადი კავშირები. SF უნტეროფიცრები (NCO) ხშირად ატარებენ მთელ თავიანთ კარიერას სპეცრაზმში, როტაციაში არიან დავალებათა რაზმებში, უმაღლესი შტაბის ბილეტებში, მოკავშირე პოზიციებზე და ინსტრუქტორებად აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრსა და სკოლაში (USAJFKSWCS). შემდეგ მათ მოეთხოვებათ გადავიდნენ საშტატო პოზიციებზე ან უმაღლესი სამეთაურო ეშელონებში. USSOCOM-ის შექმნით, SF-ის მეთაურები ამაღლდნენ აშშ-ს არმიის სარდლობის უმაღლეს რანკებამდე, მათ შორის USSOCOM-ის, არმიის შტაბის უფროსი და ერთიანი შტაბის უფროსი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Hugh Shelton |url=http://hughshelton.com/index-3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220205220211/http://hughshelton.com/index-3.html |archive-date=5 February 2022 |website=Hugh Shelton}}&lt;/ref&gt;


== ისტორია ==
{{Listen
| image    = [[File:Video Camera Icon.png|50px]]
| help     = no
| filename = US Army-The Big Picture-Phantom Fighters-circa 1959.ogv
| title    = აშშ-ის არმია ამჟღავნებს სპეცდანიშნულების ძალების არსებობას ევროპაში, დაახლოებით 1959 წელი
| pos      = მარჯვნივ
}}
{{Listen
| help     = no
| filename= Special Operations Forces (1984).webm
| title   = სპეციალური ოპერაციების განხილვა, დაახლოებით 1884 წელი
| pos      = მარჯვნივ
}}
[[ფაილი:ODA525.jpg|მინი| ODA 525 გუნდის სურათი გადაღებულია ერაყში ინფილტრაციამდე ცოტა ხნით ადრე, 1991 წლის თებერვალი]]

სპეცრაზმი სათავეს იღებს, როგორც არმიის არატრადიციული ომის მთავარი მომხრე სპეციალურად შექმნილი სპეცოპერაციების ქვედანაყოფებიდან, როგორებიცაა: ალამოს სკაუტები, ფილიპინელი პარტიზანები, პირველი სპეცსამსახურის ძალები და სტრატეგიული სერვისების ოფისის (OSS) ოპერატიული ჯგუფები (OGs). მიუხედავად იმისა, რომ OSS არ იყო არმიის ორგანიზაცია, ბევრი არმიის პერსონალი დაინიშნა OSS-ში და მოგვიანებით გამოიყენეს თავიანთი გამოცდილება სპეციალური ძალების ჩამოყალიბებაზე გავლენის მოხდენის მიზნით.

[[კორეის ომი|კორეის ომის]] დროს, ისეთი პირები, როგორიცაა ფილიპინელი პარტიზანების ყოფილი მეთაურებმა, პოლკოვნიკი ვენდელ ფერტიგი და ვიცე-პოლკოვნიკი რასელ ვოლკმანი, გამოიყენეს თავიანთი ომისდროინდელი გამოცდილება არატრადიციული ომის შესახებ დოქტრინის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც გახდა სპეციალური ძალების კვარცხლბეკი.&lt;ref name=&quot;usasf hist&quot;&gt;{{cite web|title=U.S. Army Special Forces Command (Airborne) History|url=http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|publisher=U S ARMY SPECIAL OPERATIONS COMMAND|access-date=2 March 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archive-date=28 May 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archivedate=28 მაისი 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Volckmann |first=Russell W. |author-link=Russell W. Volckmann |date=October 1951 |title=FM 31-21 GUERRILLA WARFARE AND SPECIAL FORCES OPERATIONS |url=https://ciehub.info/ref/FM/31-21_1958.pdf |archive-url=https://ia800306.us.archive.org/28/items/milmanual-fm-31-21-guerilla-warfare-and-special-forces-operations/fm_31-21_guerilla_warfare_and_special_forces_operations_text.pdf |archive-date=19 September 2012 |publisher=Department of the Army |location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;

1951 წელს გენერალ-მაიორმა რობერტ ა. მაკკლურმა აირჩია OSS-ის ყოფილი წევრი პოლკოვნიკი აარონ ბანკი პენტაგონში ფსიქოლოგიური ომის შტაბის სპეციალური ოპერაციების განყოფილების (OCPW) ოპერატიული ფილიალის უფროსად.&lt;ref&gt;Officer Efficiency Report, Bank, Aaron, 11 May 1952, Aaron Bank Service Record, National Military Personnel Records Center, St. Louis, Missouri&lt;/ref&gt;

1952 წლის ივნისში შეიქმნა მე-10 საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ჯგუფი პოლკოვნიკი აარონ ბანკის მეთაურობით, ფსიქოლოგიური ომის სკოლის დაარსებიდან მალევე, რომელიც საბოლოოდ გახდა დღევანდელი ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა. მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი გაიყო, კადრები, რომლებმაც შეინარჩუნეს აღნიშვნა მე-10 სპეციალური დავალებათა ჯგუფი, განლაგდნენ ბად ტოლცში, გერმანიაში 1953 წლის სექტემბერში. ფორტ ბრეგში დარჩენილმა კადრებმა ჩამოაყალიბეს 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმი, რომელიც 1960 წლის მაისში განხორციელდა რეორგანიზაცია და შეიქმნა დღევანდელი მე-7 სპეციალური დავალებების ჯგუფად.&lt;ref name=&quot;usasf hist&quot;/&gt;

1952 წელს დაარსების დღიდან სპეციალური ძალების ჯარისკაცები მოქმედებდნენ [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამში]], კამბოჯაში, ლაოსში, ჩრდილოეთ ვიეტნამში, გვატემალაში, ნიკარაგუაში, ელ სალვადორში, [[კოლუმბია|კოლუმბიაში]], პანამაში, ჰაიტიში, სომალიში, ბოსნიაში, კოსოვოში, [[სპარსეთის ყურის ომი (1990-1991)|ყურის 1-ელ ომში]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთში]], [[ერაყის ომი|ერაყში]], ფილიპინებში, [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიაში]], იემენში, ნიგერიასა და FID-ის როლში აღმოსავლეთ აფრიკაში.

სპეციალური ძალების ფილიალი შეიქმნა, როგორც შეერთებული შტატების არმიის ძირითადი ფილიალი 1987 წლის 9 აპრილს არმიის დეპარტამენტის გენერალური ბრძანებით No. 35.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=19 June 1987 |title=Army General Order No. 35 |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=14 November 2019 |website=US Army Center of Military History}}&lt;/ref&gt;

== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[File:US_Army_1st_Special_Forces_Command_Flash.png|48x48პქ]] '''&lt;big&gt;1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა&lt;/big&gt;'''&lt;/div&gt;
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_Command_(Airborne)_Organization.png|ცენტრი|900x900პქ]]

=== სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) ===
[[ფაილი:Seven_Green_berets.jpg|მინი| ჯარისკაცები არმიის შვიდი სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან (გაითვალისწინეთ ბერეტის შვიდი განსხვავებული სიმბოლო) პრეზიდენტ ჯონ კენედის საფლავზე 2011 წლის ნოემბერში.]]
[[ფაილი:US_Army_160th_SOAR_deploy_7th_SFG_to_US_submarine.jpg|მინი| MH-60L-ს 160-ე SOAR-იდან გადაჰყავს ODA-ის მე-7 SFG (A)-ის წევრებს აშშ-ის წყალქვეშა ნავზე ერთობლივი წვრთნებისთვის.]]

1957 წელს ორ თავდაპირველ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (მე-10 და 77-ე) შეუერთდა 1-ელი, რომელიც დისლოცირებული იყო შორეულ აღმოსავლეთში. დამატებითი ჯგუფები შეიქმნა 1961 და 1962 წლებში მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტი [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედი]] ეწვია სპეცრაზმს ფორტ რეგის 1961 წელს. 1961 წელს სარეზერვო კომპონენტებისთვის მოეწყო ცხრა ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Tsouras |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/29389884 |title=Changing Orders : The Evolution of the World's Armies, 1945 to the Present |date=1994 |publisher=Facts on file |year=1994 |isbn=978-0816031221 |location=New York |pages=91 |oclc=29389884}}&lt;/ref&gt; მათ შორის იყვნენ მე-16 და მე-17 სპეცდანიშნულების რაზმები. თუმცა, მე-17 სპეციალური ძალების ჯგუფი, ეროვნული გვარდიის ფორმირება, ელემენტებით ვაშინგტონში, დაიშალა 1966 წლის 31 იანვარს.

XXI საუკუნის დასაწყისში სპეციალური ძალები იყოფა ხუთ აქტიურ ჯგუფად (AD) და არმიის ეროვნული გვარდიის ორ (ARNG) სპეცდანიშნულების რაზმად. თითოეულ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (SFG) აქვს კონკრეტული რეგიონული ფოკუსი. ამ ჯგუფებში დანიშნული სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები გადიან ინტენსიურ ენობრივ და კულტურულ მომზადებას მათი რეგიონული პასუხისმგებლობის ზონის (AOR) ქვეყნებისთვის&lt;ref name=&quot;USASFC&quot;&gt;{{Cite web |title=United States Army Special Forces Command |url=https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220704222701/https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-date=4 July 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}&lt;/ref&gt; [[ომი ტერორზე|ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში]] სპეციალური ძალების ჯარისკაცების გაზრდილი საჭიროების გამო, ყველა ჯგუფი - ეროვნული გვარდიის ჩათვლით (მე-19 და მე-20 SFG) - განლაგებულია მათი სამოქმედო ტერიტორიების (AOs) გარეთ, [[ერაყი|ერაყსა]] და [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. ახლახან გამოქვეყნებულმა მოხსენებამ აჩვენა, რომ სპეცრაზმი, როგორც ალბათ ყველაზე მეტი განლაგებული SOF USSOCOM-ის მეთაურობით, ჯგუფის მიუხედავად, თავისი კარიერის 75%-ს მსახურობს საზღვარგარეთ, რომელთაგან თითქმის ყველა იყო ერაყსა და ავღანეთში.

2014 წლამდე SF ჯგუფი შედგებოდა სამი [[ბატალიონი|ბატალიონისგან]], მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავდაცვის დეპარტამენტმა უფლება მისცა 1-ელ სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობას გაზარდოს მისი უფლებამოსილი ძალა ერთი მესამედით, 2012 წლისთვის თითოეულ აქტიურ კომპონენტთა ჯგუფში გააქტიურდა მეოთხე ბატალიონი.&lt;ref name=&quot;arsof 2022&quot;&gt;{{cite journal |title=ARSOF 2022 Part II |journal=Special Warfare |date=July-September 2014 |volume=27 |issue=3 |pages=6 |url=https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |issn=1058-0123 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126095633/https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |archive-date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery&gt;
ფაილი:1st Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|1-ელი SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:3rd Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-3 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:5h Special Forces Group - 4 battalions.jpg|მე-5 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:7th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-7 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:10th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-10 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:20th Special Operations Group - New nomenclature.JPG|მე-20 SFG (A)-ის (ARNG) ამჟამინდელი სტრუქტურა
&lt;/gallery&gt;

სპეცდანიშნულების რაზმი ისტორიულად დანიშნულია ერთიან საბრძოლო სარდლობაში ან ოპერაციების თეატრში. სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი C ან C-რაზმი (SFODC) პასუხისმგებელია თეატრზე ან მთავარ ქვეკომპონენტზე, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს 18-მდე SFODA-ის, სამი SFODB-ის ან ამ ორის ნაზავის ბრძანება და კონტროლი. მის დაქვემდებარებაშია სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი Bs ან B რაზმები (SFODB), რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ექვსი SFODA-ის ბრძანება და კონტროლი. უფრო დაქვემდებარებული, SFODA-ები, როგორც წესი, ზრდიან კომპანიის ბატალიონის ზომის დანაყოფებს არატრადიციულ საომარ მისიებში ყოფნისას. მათ შეუძლიათ შექმნან ექვსკაციანი „გაყოფილი A“ რაზმები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება სპეციალური დაზვერვისთვის.

{| border=&quot;2&quot; cellpadding=&quot;4&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;&quot;
!ბერეტის სიმბოლო
!ჯგუფი
|-
|[[ფაილი:1sfg.png|ცენტრი|47x47პქ]]
|'''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ლუის-მაკქორდის საერთო ბაზაზე [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], მე-2, მე-3 და მე-4 ბატალიონებით, მისი 1-ელი ბატალიონი განთავსებულია ტორის სადგურზე, [[ოკინავა|ოკინავაზე]]. 1SFG (A) ორიენტირებულია წყნარ ოკეანეზე და ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის წყნარი ოკეანის სარდლობას (PACOM). ამჟამინდელად 1SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ატარებდნენ დაახლოებით ექვს თვეს [[ერაყი|ერაყში]], როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი, და [[ავღანეთი|ავღანეთში]], როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი ან ფილიპინებში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ფილიპინების'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:3sfg.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-3 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. 3SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარული აფრიკაზე]], [[სომალის ნახევარკუნძული|აფრიკის რქის]] გარდა. პრაქტიკულად, 3SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებდენ ავღანეთში,როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. იგი ხშირად ექმევდებარება აშშ-ის აფრიკის სარდლობას (AFCOM)
|-
|[[ფაილი:5th_SFG_Beret_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-5 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ კემპბელში, [[კენტუკი|კენტუკიში]]. 5SFG (A) ორიენტირებულია [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთზე]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურეზე]], [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიასა]] და [[აფრიკის რქა|აფრიკის რქაზე]]. იგი ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის ცენტრალურ სარდლობას. ამჟამად 5SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:7th_Special_Forces_Group.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-7 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, [[ფლორიდა|ფლორიდაში]]. 7SFG (A) ორიენტირებულია დედამიწის [[დასავლეთი ნახევარსფერო|დასავლეთ ნახევარსფეროს]] შემდეგ ნაწილებზე: [[ლათინური ამერიკა]] [[მექსიკა|მექსიკის]] სამხრეთით, [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] წყლებზე, [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვაზე]], მის 13 კუნძულთან ერთად, ევროპულ და აშშ-ის ტერიტორიებზე და [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] ნაწილზე (ესე იგი, აშშ-ის სამხრეთის სარდლობის (SOUTHCOM) პასუხისმგებლობის მთლიან არეალზე და ოდნავ მეტზეც). 7SFG (A) ასევე მხარს უჭერდა აშშ-ის ჩრდილოეთის სარდლობას (USNORTHCOM) დასავლეთ ნახევარსფეროში ქმედებისას. პრაქტიკაში, 7SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ექვს თვეს ატარებდენ ავღანეთში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. 2011 წელს 7SFG (A) ფორტ ბრეგიდან, ჩრდილოეთ კაროლინიდან, გადავიდა ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, ფლორიდაში, როგორც 2005 წლის ბაზების გადანაწილების ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:USA_-_10th_Special_Forces_Flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-10 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ ვარსონში, [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], მის მეორე, მესამე და ახლად შექმნილ მეოთხე ბატალიონებთან ერთად. მისი პირველი ბატალიონი გაგზავნილია [[პანცერთა ყაზარმა|პანცერთა ყაზარმაში]] [[ბიობლინგენი|ბიობლინგენში]], [[შტუტგარტი|შტუტგარტთან]] ახლოს, [[გერმანია|გერმანიაში]]. 10SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[ევროპა|ევროპაზე]], კონკრეტულად [[აღმოსავლეთი ევროპა|აღმოსავლეთ]] და [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაზე]], [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთზე]], [[თურქეთი|თურქეთზე]], [[კავკასია|კავკასიაზე]], [[ისრაელი|ისრაელზე]], [[ლიბანი|ლიბანსა]] და [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკაზე]]. პრაქტიკაში,10SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''ერთობლივი  სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:19sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-19 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული დრაპერში, [[იუტა|იუტაში]], მისი კომპანიები ასევე არაინ [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიაში]], [[როდ-აილენდი|როდ-აილენდში]], [[ოჰაიო|ოჰაიოში]], [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], [[კალიფორნია|კალიფორნიასა]] და [[ტეხასი|ტეხასში]] 19SFG (A) ორიენტირებულია [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ აზიაზე]] (5SFG (A)-სთან ერთად), [[ევროპა|ევროპაზე]] (10SFG (A)-სთან ერთად) და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]] (1SFG (A)-სთან ერთად).
|-
|[[ფაილი:20th_Special_Forces_Group_flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-20 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული [[ბირმინგემი (ალაბამა)|ბირმინგემში]], [[ალაბამა|ალაბამაში]], ბატალიონებით ალაბამაში (პირველი ბატალიონი), [[მისისიპის შტატი|მისისიპისა]] (მეორე ბატალიონი) და [[ფლორიდა|ფლორიდაში]] (მესამე ბატალიონი, მისი კომპანიები და განყოფილებები ასევე არიან [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]], [[ჩიკაგო|ჩიკაგოში]], [[ლუისვილი|ლუისვილში]], [[კენტუკი|კენტუკიში]], [[დასავლეთი მასაჩუსეტსი|დასავლეთ მასაჩუსეტსა]] და [[ბალტიმორი|ბალტიმორში]]. 20SFG (A) ორიენტირებულია 32 ქვეყანაზე, მათ შორის: ლათინური ამერიკა მექსიკის სამხრეთით, წყლები, ტერიტორიები და ქვეყნები კარიბის ზღვაში, მექსიკის ყურე და სამხრეთ-დასავლეთ ატლანტის ოკეანე. ორიენტაციით რეგიონს იზიარებს 7SFG (A)-სთან ერთად.
|- style=&quot;background:#efefef;&quot;
!
!გაუქმებული ჯგუფები
|-
|[[ფაილი:6sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-6 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1971 წლებში. დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. ორიენტირებული იყო [[დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]].
|-
|[[ფაილი:US_Army_8th_SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-9 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1972 წლებში, პასუხისმგებელი ლათინური ამერიკის ჯარების წვრთნაზე კონტრაჯანყების ტაქტიკებში.
|-
|[[ფაილი:11thSFG_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-11 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|-
|[[ფაილი:12SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-12 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|}

=== ბატალიონის შტაბის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-C-ის (SFODC) შემადგენლობა ===
SFODC ან „C-გუნდი“ არის სპეციალური ძალების ბატალიონის შტაბის ელემენტი. როგორც ასეთი, ის არის სამეთაურო, რომელსაც აქვს ოპერაციების, წვრთნების, სიგნალისა  და ლოგისტიკური მხარდაჭერის პასუხისმგებლობა მისი სამი დაქვემდებარებული კომპანიისთვის. ვიცე-პოლკოვნიკი მეთაურობს ბატალიონს, ისევე როგორც C-გუნდს, ხოლო ბატალიონს სარდლობს უფროსი სერჟანტი, რომელიც არის ბატალიონის და C-გუნდის უფროსი NCO. არის დამატებითი 20-30 სპეცრაზმის პერსონალი, რომლებიც ავსებენ საკვანძო პოზიციებს ოპერაციებში, ლოჯისტიკაში, დაზვერვაში, კომუნიკაციებსა და სამედიცინო სფეროში. სპეციალური ძალების ბატალიონი, როგორც წესი, შედგება ოთხი კომპანიისგან: A, B, C და შტაბი/მხარდაჭერა. 

=== კომპანიის შტაბ-ბინის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-B-ის (SFODB) შემადგენლობა ===
[[ფაილი:Special_Forces_commander_meets_with_village_elders_Afghanistan_2007.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კომპანიის მეთაური ხვდება უხუცესებს და 209-ე ANA კორპუსის წევრებს [[ჰილმენდის პროვინცია|ჰილმანდის პროვინციაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2007 წელი]]
[[ფაილი:Special_Forces_Medic_in_Afghanistan.jpg|მინი| ჯარისკაცი A კომპანია, 1st ბატალიონი, მე-7 SFG (A)-დან ავღანელ ბიჭს აძლევს გასაფერადებელ წიგნს [[ყანდაარის პროვინცია|ყანდაარის პროვინციაში]] ადგილობრივ ლიდერებთან შეხვედრისას, დაახლოებით 2008 წელი]]
ODB, ან „B-გუნდი“, არის სპეციალური ძალების კომპანიის შტაბის ელემენტი და ის ჩვეულებრივ შედგება 11-13 ჯარისკაცისგან. მიუხედავად იმისა, რომ A-გუნდი, როგორც წესი, ახორციელებს პირდაპირ ოპერაციებს, B-გუნდის მიზანია კომპანიის A-გუნდების მხარდაჭერა როგორც გარნიზონში, ასევე საველე პირობებში. განლაგებისას, მათი დამხმარე როლის შესაბამისად, B-გუნდი ჩვეულებრივ გვხვდება უფრო უსაფრთხო უკანა ადგილებში. თუმცა, ზოგიერთ გარემოებებში B-გუნდი განლაგდება მტრულ ზონაში, როგორც წესი, მრავალი A-გუნდების საქმიანობის კოორდინაციის მიზნით. 

ODB-ს ხელმძღვანელობს 18A, ჩვეულებრივ მაიორი, რომელიც არის კომპანიის მეთაური (CO). CO-ს ეხმარება მისი კომპანიის აღმასრულებელი ოფიცერი (XO), სხვა 18A, ჩვეულებრივ კაპიტანი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://10th-sfg.weebly.com/about.html|title=About|website=10th Special Forces Group|access-date=2018-09-26}}&lt;/ref&gt; XO-ს თავად ეხმარება კომპანიის ტექნიკოსი, 180A, ზოგადად, მთავარი ორდერის ოფიცერი სამი, რომელიც ეხმარება ორგანიზაციაში, წვრთნებში, დაზვერვაში, კონტრდაზვერვისა და კომპანიისა და მისი რაზმების ოპერაციებში. ასეულის მეთაურს ეხმარება უფროსი NCO, 18Z, ჩვეულებრივ, უფროსი სერჟანტი. მეორე 18Z მოქმედებს, როგორც ოპერაციების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, [[მასტერ-სერჟანტი]], რომელიც ეხმარება XO-ს და ტექნიკოსს საოპერაციო მოვალეობებში. მას ჰყავს 18F, დამხმარე ოპერაციების სერჟანტი, რომელიც ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტია. კომპანიის მხარდაჭერა მოდის 18D სამედიცინო სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტისა და ორი 18E კომუნიკაციის სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტი და შტაბის სერჟანტი. 

შემდეგი სამუშაო ადგილები არის სპეციალური ძალების 18-სერიის კარიერის მართვის სფეროს (CMF) გარეთ, მაგრამ იკავებს პოზიციებს სპეცდანიშნულების ძალების B-გუნდში. ამ პოზიციებზე მყოფი ჯარისკაცები არ არიან „სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის“, რადგან მათ არ გაუვლიათ სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსი (SFQC ან Q კურსი); თუმცა, მათ აქვთ პოტენციალი მიენიჭოთ სპეციალური კვალიფიკაციის იდენტიფიკატორი (SQI) S (სპეციალური ოპერაციები/სპეციალური ოპერაციების მხარდაჭერა) მას შემდეგ, რაც დაასრულებენ შესაბამის ქვედანაყოფში წვრთნას, გაატარებენ 24 თვეს თავიანთ სპეცდანიშნულების რაზმთან და საბაზისო საჰაერო-სადესანტო სკოლაში:

* მომარაგების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, შტაბის სერჟანტი, მეთაურის მთავარი ლოგისტიკური დამგეგმავი, მუშაობს ბატალიონ [[შტაბი|შტაბთან]] ერთად კომპანიის მომარაგებისთვის.
* ქიმიური, ბიოლოგიური, რადიოლოგიური, ბირთვული (CBRN თავდაცვა) ოფიცერი, ჩვეულებრივ სერჟანტი, ინახავს და მართავს კომპანიის NBC-ის აღმოჩენისა და დეკონტამინაციის აღჭურვილობას და ეხმარება NBC-ის თავდაცვითი ღონისძიებების ადმინისტრირებაში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|title=Structure|access-date=8 March 2007|work=Fort Campbell|publisher=United States Army|archive-url=https://web.archive.org/web/20070322174635/http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|archive-date=22 March 2007}}&lt;/ref&gt;
* სხვა სამუშაოებიც შეიძლება არსებობდეს B-გუნდი სტრუქტურებში. სპეციალისტთა გუნდის წევრები შეიძლება შეიცავდნენ IT (S-6) პერსონალს და სამხედრო დაზვერვის ჯარისკაცებს, მათ შორის დაზვერვის ანალიტიკოსებს (35F), დაზვერვის შემგროვებლებს (35M), სიგნალების დაზვერვას (35 N/P - ასევე ცნობილია როგორც SOT-A და SOT-B. რაც დაკავშირებულია მათ პოზიციებთან SFODA და SFODB გუნდებში), დაზვერვის ოფიცრებსა (35 D/E/F) და კონტრდაზვერვის სპეციალურ აგენტებს (35L/351L).

=== ძირითადი ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-A-ის (SFODA) შემადგენლობა ===
სპეციალური ძალების ასეული ჩვეულებრივ შედგება ექვსი ოპერატიული რაზმი-A (ODA ან A-გუნდები).&lt;ref name=&quot;shooters thinkers&quot;&gt;{{Cite web |last=USASOC |date=26 October 2009 |title=Special Forces - Shooters and thinkers |url=https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729001401/https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers/ |archive-date=29 July 2021 |website=Army.mil}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Operational Detachment Alpha (SFOD A) |url=https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516210258/https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-date=16 May 2022 |website=American Special Ops}}&lt;/ref&gt; თითოეული ODA სპეციალიზებულია ინფილტრაციის უნარში ან კონკრეტულ მისიაში (მაგალითად: ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO), საბრძოლო ყვინთვა, სამთო ომი, საზღვაო ოპერაციები და ა.შ.). ODA იდენტიფიცირებულია მისი ჯგუფის, ბატალიონის, ასეულისა და თავად გუნდის მიხედვით. მაგალითად, ODA 1234 იქნება მეოთხე გუნდი 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის მეორე ბატალიონის მესამე ასეულში.

ODA შედგება 12 ჯარისკაცისაგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს კონკრეტული ფუნქცია (MOS ან სამხედრო პროფესიული სპეციალობა) გუნდში; თუმცა, ODA-ს ყველა წევრი ატარებს ჯვარედინი წვრთნებს. ODA-ს ხელმძღვანელობს 18A (რაზმის მეთაური), კაპიტანი და 180A (რაზმის მეთაურის თანაშემწე), რომელიც არის მათი მეორე სარდალი, ჩვეულებრივ, პირველი კლასის ორდერის ოფიცერი ან მეორე კლასის უფროსი ორდერის ოფიცერი. გუნდში ასევე შედიან შემდეგი რეგისტრირებული ჯარისკაცები: ერთი 18Z (ოპერაციების სერჟანტი) (ცნობილია როგორც გუნდის სერჟანტი), ჩვეულებრივ მასტერ-სერჟანტი, ერთი 18F (ოპერაციებისა და დაზვერვის სერჟანტის თანაშემწე), ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტი და თითო, 18Bs (იარაღის სერჟანტი), 18Cs (ინჟინერი სერჟანტი), 18Ds (სამედიცინო სერჟანტი) და 18Es (კომუნიკაციის სერჟანტი), ჩვეულებრივ, პირველი კლასის სერჟანტები, შტაბის სერჟანტები ან სერჟანტები. ეს ორგანიზაცია ხელს უწყობს 6 კაციანი „გაყოფილი გუნდის“ ოპერაციებს, ზედმეტობას და მენტორობას უფროს სერჟანტებსა და მათ უმცროს თანაშემწეს შორის. 

== კვალიფიკაცია ==
[[ფაილი:A_Special_Forces_candidate_and_several_role_players_conduct_planning_during_ROBIN_SAGE.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კანდიდატი ატარებს მისიის წინასწარ რეპეტიციას როლურ პარტიზანულ მებრძოლებთან რობინ სეიჯის დროს.]]
[[ფაილი:C-130J_HALO_jump_140422-F-RH756-417.jpg|მინი| 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ატარებენ ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO) იაკიმას სასწავლო ცენტრის თავზე, დაახლოებით 2014 წელი]]
[[ფაილი:Alabama_National_Guard_controlled_ascent_(17310136912).jpg|მინი| მე-20 სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ჩაყვინთვის ოპერაციებისას]]
ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც გასათვალისწინებელია სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის, არის:

:* იყავი 20-36 წლის&lt;ref&gt;{{Cite web |title=SF Qualifications |url=https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303105648/https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-date=3 March 2018 |access-date=2018-03-02 |website=GoArmySOF}}&lt;/ref&gt;
:* იყავი აშშ-ის მოქალაქე
:* იყავი საშუალო სკოლის კურსდამთავრებული
:* მიიღეთ ზოგადი ტექნიკური ქულა 110 ან მეტი ან საბრძოლო ოპერაციის ქულა 110 შეიარაღებული სამსახურების პროფესიული უნარების გამოცდაზე
:* საჰაერო-სადესანტო კვალიფიკაცია ან მოხალისე საჰაერო-სადესანტო წვრთნებისთვის
:* უნდა გაიაროს ფიზიკური ფიტნეს შეფასება მინიმუმ 49 აზიდვით, 59 ჩაჯდომით, 6 აწევით და ორი მილის სირბილით მაქსიმუმ 15 წუთსა და 12 წამში
:* დააკმაყოფილეთ სამედიცინო ფიტნეს სტანდარტები, როგორც ეს მოცემულია SF Physical IAW AR 40-501-ში
:* წარმატებით უნდა შეავსოთ წინასწარი ძირითადი ამოცანების სია
:* ექვემდებარება საიდუმლო უსაფრთხოების ნებართვას
:* ცურვა 50&amp;nbsp;მ ჩექმებითა და სრული სამხედრო უნიფორმით SFQC-მდე
:* უნდა ჰქონდეს 20/20 ან შესწორებული 20/20 მხედველობა ორივე თვალის ახლო და შორეულ ხედვაში
:* კოლეჯის ერთი წელი სასურველია, მაგრამ ჩარიცხვისთვის სავალდებულო არ არის

== შერჩევა და წვრთნა ==
სპეცდანიშნულების ჯარისკაცი მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში რეგულარულად ვარჯიშობს. პირველადი ფორმალური სასწავლო პროგრამა სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის დაყოფილია ოთხ ფაზად, რომლებიც ერთობლივად ცნობილია, როგორც სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსი ან, არაფორმალურად, „Q კურსი“. Q კურსის ხანგრძლივობა იცვლება განმცხადებლის ძირითადი სამუშაო სფეროდან სპეცდანიშნულების რაზმებში და მათთვის მინიჭებული უცხო ენის ცოდნის უნარის მიხედვით, მაგრამ ჩვეულებრივ გაგრძელდება 55-დან 95 კვირამდე. სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ, სპეცდანიშნულების რაზმის ჯარისკაცებს შეუძლიათ გაიარონ მრავალი მოწინავე უნარების კურსი. მათ შორისაა, სამხედრო თავისუფალი ვარდნის პარაშუტისტების კურსი (MFF), საბრძოლო ყვინთვის საკვალიფიკაციო კურსი, სპეციალური ოპერაციების საბრძოლო მედიკოსი და სპეციალური ძალების სნაიპერების კურსი (SFSC) და სხვები.&lt;ref name=&quot;pbs frontline&quot;/&gt;

== სპეციალური ძალების სამხედრო სპეციალობების აღწერილობები ==

* 18A – სპეციალური ძალების ოფიცერი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Officer (18A) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-officer.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220214052744/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18a-special-forces-officer.html |archive-date=14 February 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 180A - სპეციალური ძალების ორდერის ოფიცერი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Warrant Officer Prerequisites and Duty Description 180A - Special Forces Warrant Officer |url=http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090826004637/http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-date=26 August 2009 |website=US Army Recruiting Command}}&lt;/ref&gt;
* 18B - სპეციალური ძალების იარაღის სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Weapons Sergeant (18B) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-weapons-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220324060112/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18b-special-forces-weapons-sergeant.html |archive-date=24 March 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18C - სპეცდანიშნულების რაზმის ინჟინერი სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Engineer Sergeant (18C) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-engineer-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530043427/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/mechanics-engineering/design-develop/18c-special-forces-engineer-sergeant.html |archive-date=30 May 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18D – სპეცრაზმის სამედიცინო სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Medical Sergeant (18D) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-medical-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220419165526/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/science-medicine/intensive-care/18d-special-forces-medical-sergeant.html |archive-date=19 April 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18E – სპეციალური ძალების კომუნიკაციების სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Communications Sergeant (18E) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-communications-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616045845/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/locations-stats-frequencies/18e-special-forces-communications-sergeant.html |archive-date=16 June 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18F - სპეციალური ძალების დაზვერვის სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Assistant Operations and Intelligence Sergeant (18F) |url=http://www.goarmy.com/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220212081501/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/languages-code/18f-special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-date=12 February 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18X – სპეცდანიშნულების რაზმის კანდიდატი (აქტიური სამსახური და ეროვნული გვარდიის ჩარიცხვის შესაძლებლობა)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Candidate Jobs (18X) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-candidate.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531050624/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18x-special-forces-candidate.html |archive-date=31 May 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18Z – სპეცრაზმის ოპერაციების სერჟანტი

== უნიფორმები და განმასხვავებელი ნიშნები ==

=== მწვანე ბერეტი ===
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_UDT_training-1956.png|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები ემზადებიან საბრძოლო ყვინთვის სასწავლო ოპერაციისთვის აშშ-ის საზღვაო გემზე ოკინავას მახლობლად, იაპონია 1956 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით.]]
[[ფაილი:Honduran_TIGRES_Commandos_graduate_140619-A-YI554-371.jpg|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები მონაწილეობენ გამოსაშვებ ცერემონიაში [[ტეგუსიგალპა|ტეგუსიგალპაში, ჰონდურასი]] 2014 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით]]
აშშ-ის არმიის სპეცრაზმმა მიიღო მწვანე ბერეტი არაოფიციალურად 1954 წელს, თავსაბურავის ძებნის შემდეგ, რომელიც მათ ვიზუალურად გამოარჩევდა. 77-ე SFG-ის წევრებმა დაიწყეს დაგროვილი ბერეტების ძებნა და დასახლდნენ კაპიტან მიგელ დე ლა პენიას კოლექციის ჭაობისფერზე. კაპიტან ფრენკ დალასს ჰქონდა ახალი ბერეტი შექმნილი და წარმოებული მცირე რაოდენობით მე-10 და 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმების წევრებისთვის.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |title=History: Special Forces Green Beret |url=http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070310075156/http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |archive-date=10 March 2007 |access-date=8 March 2007 |website=Special Forces Association HQ}}&lt;/ref&gt;

მათი ახალი თავსაბურავი პირველად ეცვა 1955 წლის 12 ივნისს ფორტ ბრეგში გამართულ საპენსიო აღლუმზე გენერალ-ლეიტენანტი ჯოზეფ პ. კლელანდს, XVIII საჰაერო-სადესანტო კორპუსის ყოფილ მეთაურს. დამთვალიერებლებს ეგონათ, რომ ოპერატორები ნატოს უცხოური დელეგაცია იყო. 1956 წელს გენერალმა პოლ დ. ადამსმა, ფორტ ბრეგის მეთაურმა, აკრძალა გამორჩეული თავსაბურავის ტარება&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Simpson |first=Charles M. III |year=1983 |title=Inside the Green Berets: The First Thirty Years: A History of the U.S. Army Special Forces |url=https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/n7/mode/2up |url-access=registration |location=Novato, Calif. |publisher=Presidio Press |isbn=9780891411635 |oclc=635308594 |pages=[https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/30/mode/2up 31–32]}}&lt;/ref&gt; (თუმცა სპეცრაზმის წევრებმა განაგრძეს მისი ტარება ფარულად&lt;ref&gt;{{Cite book |editor-last=Brown |editor-first=Jerold E. |year=2001 |chapter=Green Beret |url={{google books |plainurl=y |id=ygqNt3ra-vYC|page=220}} |title=Historical Dictionary of the United States Army |edition=Illustrated |publisher=Greenwood Publishing Group |page=220 |isbn=9780313293221}}&lt;/ref&gt;). ეს შეცვალა 1961 წლის 25 სექტემბერს, როდსაც ''არმიის დეპარტამენტის გზავნილი 578636'', რომელმაც მწვანე ბერეტი დანიშნა არმიის სპეცრაზმის ექსკლუზიურ თავსაბურავად.&lt;ref name=&quot;Black-beret&quot;&gt;{{Cite web |title=Army Black Beret A Short History of the Use of Berets in the U.S. Army |url=http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001071949/http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |archive-date=1 October 2014 |access-date=30 April 2013 |website=Army.mil}}&lt;/ref&gt;

1961 წელს პრეზიდენტმა [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედიმ]] მწავნე ბერეტის გამოყენების უფლება მხოლოდ აშშ-ის სპეცრაზმს მისცა. 12 ოქტომბერს სპეციალური ომის ცენტრში, ფორტ ბრაგში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ვიზიტისთვის მზადებისას, პრეზიდენტმა უბრძანა ცენტრის მეთაურს, პოლკოვნიკ უილიამ პ. იარბოროს, სპეციალური ძალების ყველა ჯარისკაცს ღონისძიების ფარგლებში დაეხურათ მწვანე ბერეტები. პრეზიდენტი თვლიდა, რომ რადგან მათ განსაკუთრებული მისია ჰქონდათ, სპეცრაზმს უნდა ჰქონდეთ რაღაც, რაც გამოარჩევდა მათ დანარჩენებისგან. 1962 წელს მან მწვანე ბერეტს უწოდა „აღმატებულობის სიმბოლო, გამბედაობის ნიშანი, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გამორჩეული ნიშანი.“&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ფორესტ ლინდლი, გაზეთ ''Stars and Stripes-''ის მწერალი, რომელიც ვიეტნამში სპეცრაზმთან ერთად მსახურობდა, კენედის უფლებამოსილების შესახებ თქვა: „ეს იყო პრეზიდენტი კენედი, რომელიც იყო პასუხისმგებელი სპეცრაზმის აღდგენაზე და დაგვიბრუნა ჩვენი მწვანე ბერეტი. ხალხს ჩუმად ეცვათ ისინი [მწვანე ბერეტები], როცა ძალები არ იმყოფებოდნენ ტერიტორიაზე და ეს იყო კატისა და თაგვის თამაში. შემდეგ კენედიმ დანიშნა მწვანე ბერეტი, როგორც განმასხვავებელი ნიშანი. მათ ისინი კანადიდან ჩამოჰქონდათ, ზოგი ხელნაკეთი იყო, საღებავი წვიმაში ფუჭდებოდა“.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot;&gt;{{Cite news |last=Gamarekian |first=Barbara |date=22 November 1988 |title=Washington Talk: John F. Kennedy, 1917–1963; Hundreds Are in Capital for 25th Remembrance |page=2 |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610041628/https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-date=10 June 2022}}&lt;/ref&gt;

კენედის ქმედებებმა განსაკუთრებული კავშირი შექმნა სპეცრაზმის შიგნით, სპეციფიკური ტრადიციებით, რომელიც განხორციელდა მისი დაკრძალვის შემდეგ, როდესაც სერჟანტმა, რომელიც საფლავს იცავდა სპეცდანიშნულების ჯარისკაცების დეტალებს, თავისი ბერეტი კუბოზე დადო.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot; /&gt; ეს მომენტი განმეორდა კენედის გარდაცვალების 25 წლისთავის აღსანიშნავად – თქვა გენერალმა მაიკლ დ. ჰილიმ (გადამდგარი), ვიეტნამის სპეცრაზმის ბოლო მეთაური და მოგვიანებით ჯონ კენედის სპეციალური საომარი ცენტრისა და სკოლის მეთაური, [[არლინგტონის ნაციონალური სასაფლაო|არლინგტონის ეროვნულ სასაფლაოზე]], რის შემდეგაც კენედის საფლავზე გვირგვინი მწვანე ბერეტის სახით დაასვენეს.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot; /&gt;

=== დანაყოფების განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[ფაილი:SpecialForces_Badge.svg|მარჯვნივ|მინი|150x150პქ| სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ქვედანაყოფის განმასხვავებელი ნიშანი]]

ვერცხლის ფერის ლითონისა და მინანქრის მოწყობილობა 2.86&amp;nbsp;სმ-ია სიმაღლეში, რომელიც შედგება წყვილი ვერცხლის ისრისგან სალტეში, ისრები მიმართულია ზევით და მათ გადაკვეთის ადგილზე აღმართულია V-42 სტილეტოს ვერცხლის ხანჯლით შავი სახელურით ზემოთ; ვერცხლის ასოებით წარწერაა „DE OPPRESSO LIBER“ ({{Lang-ka|ჩაგრულთა გათავისუფლებისთვის}}).&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot;&gt;{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;

პირველი სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ნიშანი არის გადაჯვარედინებული ისრების საყელო, მეორე მსოფლიო ომის, რომელიც შერწყმულია საბრძოლო დანასთან, რომელიც გამორჩეული ფორმისაა და ნიმუშია, რომელიც მხოლოდ პირველი სპეცსამსახურის ძალისთვისაა გაცემული. დევიზი ითარგმნება როგორც „ჩაგვრისგან ჩვენ გავათავისუფლებთ მათ“.&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot;/&gt;

განმასხვავებელი ერთეულის ნიშნები დამტკიცდა 1960 წლის 8 ივლისს. 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმის ნიშნების ტარების უფლება მიიღო აშშ-ის არმიის საჰაერო-სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობამ და მისი დაქვემდებარებული ქვედანაყოფების პერსონალმა 1991 წლის 7 მარტს. განმასხვავებელი ნიშნების ტარება აშშ-ის არმიის საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობამ და მის ქვეშევრდომ დანაყოფებმა გააუქმეს და მისი ტარების უფლება მიიღეს 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების რაზმის პერსონალმა და მათმა დაქვემდებარებულმა ქვედანაყოფებმა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება განმასხვავებელი ქვედანაყოფის საკუთარი ნიშნები უფლება და სიმბოლიზმის შეცვლის უფლება, 2016 წლის 27 ოქტომბერს.&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot; /&gt;

=== სამხრე  განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[file:US Army Airborne Command SSI.png|მინი|საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშანი, რომელსაც ატარებდნენ საიდუმლო ქვედანაყოფები, როგორიცაა არმიის სპეცრაზმი, 1952–1955 წლებში]]
[[file:United States Army Special Forces SSI (1958-2015).png|მინი|1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშანი, შემოღებული 1955 წელს, ატარებდა ყველა სპეციალური ძალების ჯგუფი]]

აშშ-ის არმიის 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშნებს (SSI) ატარებს ყველა ის პირი, ვინც დანიშნულია სარდლობაზე და მის დაქვემდებარებულ ქვედანაყოფებზე და არ აქვთ საკუთარი SSI, როგორიცაა სპეციალური ძალების ჯგუფები. აშშ-iს არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის მიხედვით, SSI-ში გამოსახულ ფორმასა და ნივთებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს: „ისრის თავი მიანიშნებს ამერიკელი ინდიელების საბრძოლო ხელოვნებებზე და უნარებზე, რომლებშიც სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი მაღალი ხარისხით იწვრთნება. ხანჯალი წარმოადგენს სპეცდანიშნულების ძალების ოპერაციების არატრადიციულ ხასიათს და სამი ელვა მიუთითებს მათ უნარზე, სწრაფად გადავიდნენ შეტევაზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთიდან. არმიის სპეცრაზმი იყო პირველი სპეციალური ოპერაციების განყოფილება, რომელმაც გამოიყენა „ზღვა, ჰაერი, ხმელეთი“ კონცეფცია თითქმის ათი წლით ადრე, სანამ ისეთი ქვედანაყოფები შექმნეს, როგორიცაა [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEALs]].&lt;ref name=&quot;SSI&quot;&gt;{{Cite web |title=U.S. ARMY SPECIAL FORCES GROUP (AIRBORNE) |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161211054155/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=11 December 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;

SSI-ის 1-ელი სპეციალური ძალების სარდლობის დაარსებამდე, სპეცდანიშნულების რაზმები, რომლებიც 1952-1955 წლებში მსახურობდნენ, ატარებდნენ საჰაერო-სადესანტო SSI-ის. აშშ-ის არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის თანახმად, საჰაერო-სადესანტო SSI აღდგა 1952 წლის 10 აპრილს, 1947 წელს დაშლის შემდეგ, და ნებადართული იყო გარკვეული კლასიფიცირებული ქვედანაყოფებისთვის,&lt;ref name=&quot;Airborne Command SSI&quot;&gt;{{Cite web |title=AIRBORNE COMMAND |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&amp;CategoryId=2876&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021133212/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&amp;CategoryId=2876&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=21 October 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt; როგორიცაა ახლად ჩამოყალიბებული მე-10 და 77-ე სპეციალური ძალების ჯგუფები. სანამ 1955 22 აგვისტოს შეიქმნა 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობა.&lt;ref name=&quot;SSI&quot; /&gt;

=== სპეციალური ძალების ნიშანი ===
[[ფაილი:Special_Forces_Tab_Cloth.jpg|მინი|200x200პქ| სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის ნიშანი]]
დაინერგა 1983 წლის ივნისში, სპეციალური ძალების ნიშანი არის სამსახურის სკოლის კვალიფიკაციის ნიშანი, რომელიც ენიჭება ჯარისკაცებს, რომლებიც დაასრულებენ სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსებს. მწვანე ბერეტისგან განსხვავებით, ჯარისკაცებს, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ სპეციალური ძალების ჩანართი, უფლება აქვთ ატარონ იგი სამხედრო კარიერის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში, მაშინაც კი, როდესაც არ მსახურობენ სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფებში. ქსოვილის ნიშანი არის ზეთისხილისფერი რკალისებური ნაჭერი 8.26&amp;nbsp;სმ სიგრძითა და 1.75&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში, აღნიშვნა „SPECIAL FORCES“ შავი ასოებით 0.79&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში. ნიშანი უკეთიათ უნიფორმის მარცხენა სახელოზე დანაყოფის განმასხვავებელი სამხრე  ნიშნების ზემოთ და პრეზიდენტის ასი ჩანართის ქვემოთ. ლითონის სპეციალური ძალების ჩანართის ასლი გამოდის ორი ზომით, სრული და სამოსის მინიატურული. სრული ზომის ვერსია 1.59&amp;nbsp;სმ-ია სიმაღლეში და 3,97&amp;nbsp;სმ სიგანეში. მინიატურული ვერსია 0.64&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში და 2.54&amp;nbsp;სმ სიგანეში. ორივე არის ცისფერი ლურჯი, ყვითელი საზღვრით და ასოებით. უნიფორმაზე უკეთიათ ლენტების ან მედლების ზემოთ ან ქვემოთ.&lt;ref name=&quot;TIOH Tab&quot;&gt;{{Cite web |title=Special Forces Tab |url=https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&amp;CategoryId=20&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services&amp;ps=24&amp;p=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613191831/https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&amp;CategoryId=20&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services&amp;ps=24&amp;p=0 |archive-date=13 June 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AR600-8-22&quot;&gt;{{Cite web |date=11 December 2006 |title=U.S. Army Regulation 600–8–22: Personnel-General: Military Awards |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722181345/http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-date=22 July 2011 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=117-118}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=31 March 2014 |title=U.S. Army Pamphlet 670-1: Uniform and Insignia, Guide to the Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140506235717/http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-date=6 May 2014 |access-date=23 June 2014 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=6, 201, 244–245, 252, 256, 258–260}}&lt;/ref&gt;

ჯილდოს კვალიფიკაცია:&lt;ref name=&quot;TIOH Tab&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;AR600-8-22&quot; /&gt;

* 1) დასაშვებობის ძირითადი კრიტერიუმები. ნებისმიერ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს ქვემოთ მოცემულ ერთ-ერთ კრიტერიუმს, შეიძლება მიენიჭოს სპეციალური ძალების (SF) ნიშანი:
** 1.1) აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრისა და სკოლის წარმატებით დასრულება (USAJFKSWCS) დამტკიცებული აქტიური არმიის (AA) ინსტიტუციური წვრთნებით, რომელიც მიგვიყვანს SF კვალიფიკაციამდე.
** 1.2) USAJFKSWCS დამტკიცებული სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის წარმატებით დასრულება.
** 1.3) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის ადმინისტრირებული ავტორიზებული ერთეულის წარმატებით დასრულება.
* 2) აქტიური კომპონენტის ინსტიტუციური ტრენინგი. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგს:
** 2.1) სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსის ან სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერთა საკვალიფიკაციო კურსის (ადრე ცნობილი როგორც სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცრის კურსი) წარმატებით გავლისათვის. ამ კურსებს ატარებს/ახორციელებს USAJFKSWC.
** 2.2) 1988 წლის 1 იანვრამდე, იმ დროისთვის დამტკიცებული ინსტრუქტაჟის პროგრამის წარმატებით დასრულებისთვის სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის სპეციალური ძალების ჯგუფში, რომლებსაც შემდგომში მიენიჭათ, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S კარიერის მართვის სფეროში 18 (ჩარიცხული), ან SQI 3 ფუნქციონალურ ზონა 18-ში (ოფიცერი).
* 3) სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამები. SF ნისანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც წარმატებით დაასრულებს RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამას TRADOC რეგლამენტის 135–5, 1988 წლის 1 ივნისით დათარიღებული ან მისი წინამორბედების შესაბამისად და რომელსაც შემდგომში მიენიჭა, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S ან 3. MOS 11B, 11C, 12B, 05B, 91B, ან ASI 5G ან 3. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის დაჯილდოებაზე, არმიის, კონტინენტური არმიის სარდლობის (CONARC) და TRADOC-ის რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომლებიც განსაზღვრავენ SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს იმ მომენტისთვის, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამა.
* 4) დანაყოფი ახორციელებდა SF საკვალიფიკაციო პროგრამებს. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელმაც წარმატებით დაასრულა ერთეულის ადმინისტრირება SF საკვალიფიკაციო პროგრამით, რეგლამენტით. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის მინიჭებაზე დაფუძნებული რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომელიც აწესებს SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რომლებიც ძალაში იყო იმ დროს, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო SF საკვალიფიკაციო პროგრამის გავლა.
* 5) ყოფილი ომის დროს სამსახური. სპეციალური ძალების ჩანართი შეიძლება მიენიჭოს რეტროაქტიურად ყველა პერსონალს, ვინც ასრულებდა შემდეგ საომარ მსახურებას:
** 5.1) 1942 წლიდან 1973 წლამდე. ომის დროს მსახურობდა სპეცდანიშნულების რაზმში და ვერ ან არ სჭირდებოდათ სწავლების ოფიციალურ პროგრამაზე დასწრება, მაგრამ კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა SQI S, 3, 5G.
** 5.2) 1954 წლამდე. მომსახურება მინიმუმ 120 დღე ზედიზედ ერთ-ერთ შემდეგ ორგანიზაციაში:
*** 5.2.1) 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმი 1942 წლის აგვისტოდან 1944 წლის დეკემბრამდე.
*** 5.2.2) OSS რაზმი 101, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.3) OSS Jedburgh რაზმები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.4) OSS ოპერატიული ჯგუფები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.5) OSS საზღვაო განყოფილება, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.6) მე-6 არმიის სპეციალური დაზვერვის ქვედანაყოფი (ალამოს სკაუტები), 1944 წლის თებერვლიდან 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.7) 8240-ე არმიის ქვედანაყოფი, 1950 წლის ივნისიდან 1953 წლის ივლისამდე.
*** 5.2.8) 1954 წლიდან 1975 წლამდე. ნებისმიერი კომპანიის კლასის ოფიცერი ან რეგისტრირებული წევრს მიენიჭება CIB ან CMB, თუ მსახურობდა ზედიზედ მინიმუმ 120 დღის განმავლობაში ერთ-ერთ შემდეგ ტიპის ორგანიზაციაში:
**** 5.2.8a) SF ოპერატიული რაზმი-A (A-გუნდი).
**** 5.2.8b) მობილური დამრტყმელი ძალა.
**** 5.2.8c) SF დაზვერვის გუნდი.
**** 5.2.8d) SF სპეციალური პროექტის განყოფილება.

=== შენიღბვა ===
ვიეტნამის ომის დროს მე-5 სპეცდანიშნულების ჯგუფის მწვანე ბერეტებს სურდათ ვეფხვისებრი შენიღბული ტანსაცმლის დამზადება. ასე რომ, მათ კონტრაქტი გააფორმეს ვიეტნამელ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სხვა მწარმოებლებთან, რათა დაემზადებინათ სამოსი და სხვა ნივთები, როგორიცაა ბონის ქუდები, ვეფხვის ზოლის ქსოვილის გამოყენებით. როდესაც ვეფხვის ზოლები დაბრუნდა 21-ე საუკუნეში, ისინი გამოიყენეს მწვანე ბერეტებმა OPFOR-ის წვრთნებისთვის.

1981 წლიდან 2000-იანი წლების შუა პერიოდამდე ისინი ატარებდნენ საბრძოლო ტანსაცმლის ფორმას (BDU).

ტერორის წინააღმდეგ ომის შემდეგ, მათ ეცვათ MultiCam და Operational Camouflage Pattern (OCP) ფორმები სხვადასხვა მისიების დროს. ისინი ატარებდნენ უნივერსალური შენიღბვის ნიმუშებს, მაგრამ იშორებდნენ MultiCam-სა და OCP-ს.

=== იარბოროს დანა ===
ეს დანა შექმნა ბილ ჰარსიმ კრის რივ ნაივსთან თანამშრომლობით. 2002 წლიდან დაწყებული, საკვალიფიკაციო კურსის ყველა კურსდამთავრებულს ეძლევა იარბოროს დანა, შექმნილი ბილ ჰარსი უმცროსის მიერ და დასახელებული გენერალ-ლეიტენანტი უილიამ იარბოროს პატივსაცემად, რომელიც ითვლება თანამედროვე სპეცრაზმის მამად. ყველა დანას აქვს ინდივიდუალური სერიული ნომრით და ყველა ჯილდოს მფლობელის სახელები ჩაწერილია სპეციალურ ჟურნალში. 

== ტრანსპორტი ==
[[File:US Special Forces in Afghanistan Gayan Valley.jpg|thumb|[[GMV-S]] [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი]]თ ავღანეთში, 2003 წელ]]
[[file:Marine_Ground_Mobility_Vehicle_1.1_2019.jpg|მინი|[[GMV 1.1]] აღჭურვილია Mk 19-ით, რომელსაც მართავen არმიის სპეცოპერაციის ოპერატორები მე-3 სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან.]]

მწვანე ბერეტების მისიების დროს სხვა ქვეყნებში, ისინი გამოიყენებდნენ სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას (GMV)-S Humvee-ეს სხვადასხვა მიზნებისთვის ან დანიშნულების ტექნიკურ ტექნიკას უხეში რელიეფის პატრულირებისთვის და დაეხმარებოდნენ მათ საიდუმლო ოპერაციების გატარებაში, რადგან მათი მისიების ბუნება კლასიფიცირებულია. ბოლო წლებში ისინი ასევე მართავენ General Dynamics-ის მიერ დამზადებული არმიის სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალების M1288 GMV 1.1 ვარიანტს, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს TenCate Advanced Armor-ის მიერ წარმოებული ახალი დანამატების ნაკრები უკეთესი დაცვისთვის. ისევე როგორც Oshkosh M-ATV სპეცდანიშნულების ძალების MRAP-ების ვარიანტი.

აშშ-ს სამხედროების და მისი სპეცდანიშნულების ძალების/სპეციალური ოპერაციების ძალების დანაყოფების გარდა სხვა თვითმფრინავებისთვის, ისინი ფართოდ იყენებდნენ CIA-ს მიერ მართულ სამხედრო შვეულმფრენების [[მი-8|Mi-8]] და Mi-17 ვარიანტებს ავღანეთში, ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლების საწყის ეტაპებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=29 September 2020 |title=CIA's Mi-17 Helicopter Comes Home |url=https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211209071945/https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-date=9 December 2021 |website=Soldier Systems Daily}}&lt;/ref&gt;

==იარაღები==
[[ფაილი:US_Special_Forces_in_Raqqa,_May_2016.jpg|მინი| აშშ-ის არმიის სპეცრაზმი [[რაკა|რაკაში]], [[სირია|სირიაში]]]]

მწვანე ბერეტები გაწვრთნილი არიან სხვადასხვა ტიპის იარაღის გამოყენებაში, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]] ბოლო კონფლიქტებამდე. ასე რომ, ოპერატორებს შეუძლიათ გაეცნონ რამდენიმე სპეციფიკურ იარაღს, რომელსაც იყენებენ როგორც მტრები, ასევე მოკავშირეები სხვადასხვა მისიების დროს, ადვილად გამოიყენებენ ასეთ იარაღს ნებისმიერ ქვეყანაში და ავარჯიშებენ სხვადასხვა ფრაქციას ამ იარაღის გამოყენებით ბრძოლაში.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=10 Guns of the Special Forces |url=https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20211127201122/https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-date=27 November 2021 |website=Warrior Lodge Media}}&lt;/ref&gt;

=== პისტოლეტები ===

* [[M1911 პისტოლეტი|M1911]]
* M9 (გამოიყენება 1980-იანი წლების შუა პერიოდიდან, ჩანაცვლდება SIG Sauer M17-ებით და M18-ებით)
* Glock 19 (Mk 27 Mod 0, სტანდარტული გამოშვება 2015 წლიდან, როგორც მეოთხე თაობის მოდელი, ხოლო მესამე თაობის მოდელები პირველად გამოიცა 2006 წლის ბოლოდან)
* SIG M17/M18 (ჩაანაცვლებს M9)

=== პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები ===

* [[MP 40]] (ზოგიერთი ხელში ჩაიგდეს ამერიკულმა ძალებმა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მოგვიანებით გამოიყენეს არმიის სპეციალური ძალების ოპერატორებმა და CIDG ოპერატორებმა [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის]] დასაწყისში)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Green Beret in Vietnam 1957–73|series=Warrior 28|first=Gordon L.|last= Rottman|date= 25 Jul 2002|isbn=9781855325685|publisher=[[Osprey Publishing]]|page=41}}&lt;/ref&gt;
* Uzi (გამოიყენებოდა 1968-73 წლებში მას შემდეგ, რაც [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CI-მA]] იყიდა 3000 Uzi სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში სპეციალური ოპერაციების ძალებისათვის)
* HK MP5 (ზოგიერთი ვარიანტი გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომიდან, 1975 წლიდან, 21-ე საუკუნემდე ღამის ოპერაციებისთვის, ახლო მანძილზე, მძევლების გადასარჩენად და ესკორტისთვის)
* HK UMP (მათი მცირე რაოდენობა დამზადებული .45 ACP-სთვის შეიძინა მე-5 სპეციალური ძალების ჯგუფმა და შეზღუდულად გამოიყენეს მოქმედებებში ერაყში)

=== შაშხანები/კარაბინები ===

* M4A1 და MK18 SOPMOD Block I &amp; II &amp; URG-I პროგრამა
* FN SCAR-H

=== ტყვიამფრქვევები ===
[[File:Twitter.com-USSOCOM-status-1459170115933683713-photo-2.jpg|thumb|მე- SFG (A)-ს წევრები მონაწილეობენ სპეცდანიშნულების ძალების განვითარებულ ურბანულ საბრძოლო კურსში (SFAUCC)]]

[[File:Legion celebrates 53rd anniversary 140920-A-DQ133-125.jpg|thumb|right|მე-5 SFG (A) ოპერატორი Humvee-ზე უხსნის გოგონას, როგორ მუშაობს M2 .50 კალიბრიანი ტყვიამფრქვევი EOTech შავი SU-264/PEQ (ECOS-H) ჰოლოგრაფიული იარაღის ოქტიკით პიკატინის ლიანდაგზე.]]

* M60
* [[M240 ტყვიამფრქვევი|M240]]
* Ultimax 100&lt;ref&gt;{{Cite web |last=C |first=Nicholas |date=2016-09-30 |title=US Special Forces Ultimax LMG - |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210628194201/https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-date=28 June 2021 |access-date=2021-02-27 |website=The Firearm Blog |language=en-US}}&lt;/ref&gt;
* M249 SAW
* Mk 48
* GAU-17/A
* M2HB
* GAU-19

=== საფანტები ===
* Ithaca 37 (ზოგადად გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომის დროს)
* M870
* Mossberg 500 (მათ შეიძინეს სამხედრო გაძლიერების კომპლექტები, რათა უზრუნველყოთ სტანდარტიზებული კონფიგურაცია 2009 წელს. კომპლექტებში მოიცავდა დასაკეც კონდახს, „შეკავების სისტემას“, 1913 წლის მიმღების ლიანდაგს, წინა ბოლოს პიკატინის ლიანდაგების სისტემას და გამრღვევ ლულებს. სულ გადაკეთდა 1301 თოფი, პირველი ერთეული აღიჭურვა 2009 წლის ივლისში. კომპლექტების უმეტესობა გარდაქმნის სტანდარტულ თოფს 14 დიუმიან კომპაქტურ მოდელად 16 დიუმიანი დამრღვევი ლულით, H92239-09-P-0113.)
* M1014

=== სნაიპერული სისტემები და ზუსტი შაშხანები ===
* M24 სნაიპერული იარაღის სისტემა (SWS)
* Mk 13
* M2010 გაძლიერებული სნაიპერული შაშხანა (ESR) (გამოიყენება მე-3 და მე-7 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* Mk 12 Mod 0
* Mk 11 Mod 0
* M25 სნაიპერული იარაღის სისტემა (თავდაპირველად შემუშავებული მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფის მიერ)
* Mk 14 Mod 0/Mod 1 EBR
* M110 ნახევრად ავტომატური სნაიპერული სისტემა (SASS)
* M107 შორ მანძილზე სნაიპერული შაშხანა
* Mk 22 განვითარებული სნაიპერული შაშხანა
* დრაგუნოვის სნაიპერული შაშხანა

=== ყუმბარსატყორცნები და სარაკეტო გამშვები სისტემები ===
* M79
* M203
* ჩინეთის ტბის ყუმბარმტყორცნი (გამოიყენება მე-5 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* M320
* M32 მრავალჯერადი ყუმბარმტყორცნი (Mk 14 Mod 0 მოდელი)
* [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი|Mk 19]]
* [[Mk 47 Striker]]
* M72 მსუბუქი ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი (LAW)
* M136 AT4
* [[Carl Gustaf|M3 მრავალფუნქციური ჯავშანტექნიკა ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის სისტემა (MAAWS)]]
* [[FGM-148 Javelin|FGM-148 ჯაველინი]]
* FIM-92 Stinger
* [[რპგ-7გ|რპგ-7]]

=== სხვები ===

* M67 ყუმბარა
* M84 გამაოგნებელი ყუმბარა
* C-4 (ასაფეთქებელი)
* M18A1 კლეიმორის ნაღმი
* M224 ნაღმმტყორცნები

== ტერმინი „სპეციალური ძალების“ გამოყენება ==
აშშ-ის გარდა, სხვა ქვეყნებში ტერმინი „სპეციალური ძალები“ ან „სპეციალური ოპერაციების ძალები“ (SOF) ხშირად გამოიყენება ზოგადად ელიტარული წვრთნებისა და სპეციალური მისიების კომპლექტების მქონე დანაყოფებზე. აშშ-ის არმიაში „სპეციალური ძალები“ არის სათანადო (კაპიტალიზებული) არსებითი სახელი, რომელიც ეხება ექსკლუზიურად აშშ-ს არმიის სპეციალურ ძალებს („მწვანე ბერეტები“).&lt;ref name=&quot;shooters thinkers&quot;/&gt; მედია და პოპულარული კულტურა ხშირად არასწორად იყენებს ტერმინს [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEAL-ების]] და აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების ძალების სხვა წევრებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Here’s the difference between special ops and special forces |url=https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728143809/https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-date=28 July 2021 |website=We Are The Mighty}}&lt;/ref&gt;

== ტერმინი „ოპერატორის“ გამოყენება ==
[[ფაილი:Code_of_the_Special_Forces_Operator.jpg|მინი| „სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსი“, {{Circa}} 1959 წელი, ეს მაგალითი, სხვებთან ერთად, „დელტაზე“ ძველია]]

ტერმინი „ოპერატორი“ თარიღდება ამერიკულ სპეცოპერაციებზე ძველია და გვხვდება წიგნებში, რომლებიც ეხება ფრანგულ სპეცოპერაციებს ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომის დროს. მაგალითებია ალისტერ ჰორნის ''„ველური მშვიდობის ომი“'' და ჟან ლარტეგუის ''„ცენტურიონები“''.

ამერიკულ სპეცოპერაციებში ტერმინის ''ოპერატორის'' წარმოშობა მომდინარეობს აშშ-ის არმიის სპეცრაზმიდან. არმიის სპეცრაზმი შეიქმნა 1952 წელს, NAVY SEAL-ებამდე ათი წლით ადრე და დელტამდე 25 წლით ადრე. ყველა სხვა თანამედროვე აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების განყოფილება არმიაში, [[აშშ-ის საზღვაო ძალები|საზღვაო ძალებში]], [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|საჰაერო ძალებში]] და საზღვაო ქვეითებში დაარსდა 1977 წლის შემდეგ. ''Veritas: Journal of Army Special Operations History'', ჩარლზ ჰ. ბრისკო აცხადებს, რომ არმიამ „სპეციალურმა ძალებმა არ მიითვისეს ეს დასახელება. არმიის სპეციალური ოპერაციების ძალების (ARSOF) საზოგადოების წევრთა უმეტესობამ არ იცოდა რომ, ეს სახელი სპეციალური ძალების მიერ იქნა მიღებული 1950-იანი წლების შუა პერიოდში. ის აცხადებს, რომ ყველა კვალიფიციურ წვევამდელს და სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერი „ნებაყოფლობით დაემორჩილება ''„სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსს“'' და დაედო ფიცი მისი პრინციპების მიმართ, დამოწმებული ხელმოწერით.“ ეს ყველა სხვა სპეციალური ოპერაციების ერთეულზე, რომელიც ამჟამად იყენებს ტერმინს/სათაურს ოპერატორს, ძველია.&lt;ref&gt;{{Cite magazine |last=Briscoe |first=Charles H. |date=2018 |title=The Special Forces Operator |url=https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |magazine=Veritas |volume=14 |issue=1 |pages=63-64 |issn=1553-9830 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217072354/https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |archive-date=17 December 2021}}&lt;/ref&gt;

შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების საზოგადოებაში, ''ოპერატორი'' არის Delta Force-ის წევრი, რომელმაც დაასრულა შერჩევა და დაამთავრა OTC (ოპერატორების მომზადების კურსი). ''ოპერატორი'' გამოიყენებოდა დელტას მიერ დანაყოფზე დანიშნულ ოპერატიული და არაოპერატიული პერსონალის გასარჩევად. სხვა სპეციალური ოპერაციების ძალები იყენებენ სპეციფიკურ სახელებს თავიანთი სამუშაოებისთვის, როგორიცაა არმიის ''რეინჯერები'' და საჰაერო ძალების ''პარამედიკოსები''. საზღვაო ძალები იყენებს აკრონიმს ''SEAL'' როგორც მათი სპეციალური საომარი მოქმედებების განვითარების გუნდისთვის, ასევე მათი ცალკეული წევრებისთვის, რომლებიც ასევე ცნობილი არიან, როგორც ''სპეციალური ოპერატორები''. 2006 წელს საზღვაო ფლოტმა შექმნა „სპეციალური საომარი მოქმედებების ოპერატორი“ (SO), როგორც რეიტინგი ჩარიცხული პერსონალის შეფასებისთვის, რანკებში E-4-დან E-9-მდე. ''ოპერატორი'' არის ოპერატიული პერსონალის სპეციფიური ტერმინი და გახდა სასაუბრო ტერმინი თითქმის ყველა სპეცოპერაციის ძალებისთვის აშშ-ის არმიაში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში.


== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|United States Army Special Forces Command (Airborne)}}
* [https://www.soc.mil/USASFC/HQ.html აშშ-ს არმიის სპეციალური ძალების სარდლობის ვებგვერდი]
* [https://www.army.mil/usasoc/?from=wiki აშშ-ს არმიის სპეციალური ოპერაციების სარდლობის ახალი ამბები]
* [https://web.archive.org/web/20110203005343/http://www.soc.mil/swcs/swcs.html შეერთებული შტატების არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა]
* [http://www.socom.mil/ შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]
* [http://manschoolshow.com/blog/2013/7/10/class-24-coming-home-from-war-with-robert-patrick-lewis სპეცრაზმის მედიკოსი საუბრობს ერაყიდან და ავღანეთიდან სახლში დაბრუნებაზე]
* [https://www.thebalancecareers.com/field-18-special-forces-3345936 არმიაში ჩარიცხული ვაკანსიები: საველე 18 სპეცრაზმი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}

[[კატეგორია:აშშ-ის სპეციალური ქვედანაყოფები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის არმია]]
[[კატეგორია:მწვანე ბერეტები]]
[[კატეგორია:საჰაერო-სადესანტო დანაყოფები აშშ-ის არმიაში]]</text>
      <sha1>1jhfq9i4100dsnl85dv03i0slz1p3e3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405491</id>
      <parentid>4405487</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:03:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="153504" xml:space="preserve">{{გადამისამართება|მწვანე ბერეტები}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
|სურათი=[[File:USA - Special Forces Branch Insignia.png|300px]]
|წარწერა=არმიის სპეცდანიშნულების ძალების განშტოების განმასხვავებელი ნიშანი
|თარიღები=  * 19 ივნისი, 1952 (მე-10 ჯგუფის ჩამოყალიბება)&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Venhuizen |first=Harm |date=14 July 2020 |title=How the Green Berets got their name |url=https://www.armytimes.com/off-duty/2020/07/14/how-the-green-berets-got-their-name/ |access-date=10 June 2022 |website=[[Army Times]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=History of the Special Forces |url=https://www.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428122204/https://m.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-date=28 April 2020 |access-date=9 June 2022 |publisher=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 9 აპრილი, 1987 (სპეცრაზმის ოფიციალური დაბადების დღე)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Army Birthdays: Branch Birthdays |url=https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614163612/https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-date=14 June 2022 |access-date=9 June 2022 |publisher=[[United States Army Center of Military History]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite tweet |author=1st Special Forces Command |user=1st_SF_Command |number=1380467186393812993 |date=9 April 2021 |title=#OTD in 1987, the #SpecialForces branch was officially established as a basic branch of the Army by General Order Number 35. By establishing SF as a branch, the Army better standardized and professionalized the Green Berets.[...&amp;#93; [Image of Order No. 35&amp;#93; |url=https://twitter.com/1st_SF_Command/status/1380467186393812993/photo/1 |access-date=9 June 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=19 June 1987 |title=General Orders No. 35: Army Special Forces Branch |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=30 May 2022 |publisher=Headquarters Department of the Army |location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;
|ქვეყანა= {{დროშა|ამერიკის შეერთებული შტატები}}
|allegiance=
|შემადგენლობა= {{army|აშშ}}
|ტიპი= [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]]
|როლი= 
|რაოდენობა= 
|სამეთაურო სტრუქტურა=[[File:United States Army Special Operations Command DUI.png|20px]] [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]&lt;br /&gt;[[File:United States Special Operations Command Insignia.svg|20px]] [[აშშ-ის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]
|გარნიზონი= ფორტ ბრაგი, ჩრდილოეთ კაროლინა
|garrison_label=შტაბ-ბინა
|მეტსახელი=მწვანე ბერეტები, ჩუმი პროფესიონალები,&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Stanton |first=Doug |date=24 June 2009 |title=The Quiet Professionals: The Untold Story of U.S. Special Forces in Afghanistan |work=Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120801091720/http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-date=1 August 2012}}&lt;/ref&gt; ჯარისკაც-დიპლომატები, გველიჭამიები, წვერიანი ნაძირალები&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Gentile |first=Carmen |date=9 November 2011 |title=In Afghanistan, special units do the dirty work |work=[[USA Today]] |url=https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-url=https://web.archive.org/web/20111213143501/https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-date=13 December 2011}}&lt;/ref&gt;
|patron=
|დევიზი={{lang-la|De Oppresso Liber}}
|ფერები=&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#1B4D3E; border:1px solid #AAAAAA;&quot;&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;ჭაობისფერი
|colors_label=ბერეტის ფერი
|მარშიმარში=„[[The Ballad of the Green Berets]]“
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები={{unbulleted list|[[კორეის ომი]]|[[ცივი ომი]]|[[ლაოსის სამოქალაქო ომი]]|[[დომინიკის სამოქალაქო ომი]]|[[ვიეტნამის ომი]]|[[ელ-სალვადორის სამოქალაქო ომი]]|[[გრენადაში შეჭრა|ოპერაცია გადაუდებელი რისხვა]]|[[პანამაში შეჭრა|ოპერაცია სამართლიანი მიზეზი]]|[[სპარსეთის ყურის ომი]]|[[სომალის სამოქალაქო ომი]]&lt;br /&gt;[[ოპერაცია იმედის აღდგენა]]|[[ოპერაცია დემოკრატიის მხარდაჭერა]]|[[ბოსნიის ომი]]|[[კოსოვოს ომი]]|[[აღმოსავლეთ ტიმორის კრიზისი]]|[[ომი ტერორიზმის წინააღმდეგ]]&lt;br /&gt;[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება]]|[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება—აფრიკის რქა]]|[[ერაყის ომი]]|[[ომი ჩრდილო-დასავლეთ პაკისტანში]]|[[ოპერაცია იუპიტერის ფარი]]|[[ოპერაცია თანდაყოლილი გადაჭრა]]|[[ავღანეთის ომი (2001–დღემდე)|ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]|[[ბატონის წინააღმდეგობის არმიის აჯანყება]]&lt;ref&gt;{{Cite news |last=William Bishop |first=Mac |date=6 March 2017 |title=Inside the Green Berets' Hunt for Wanted Warlord Joseph Kony |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092645/https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-date=5 June 2022}}&lt;/ref&gt;|[[ოპერაცია ატლანტიკური გადაწყვეტა]]&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Robles |first=Nelson |date=29 March 2017 |title=Special Operations Troops From 15 Countries Conduct Allied Spirit VI |url=https://www.defense.gov/News/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719195229/https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi/ |archive-date=2022-07-19 |publisher=Department of Defence}}&lt;/ref&gt;}}
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
&lt;!-- მეთაურები --&gt;
|მეთაური1=[[გენერალ-მაიორი]] [[რიჩარდ ანგლი]]
|commander1_label=მეთაური
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=მეთაური
|ცნობილი მეთაურები=[[აარონ ბანკი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=აარონ ბანკი |url=https://www.britannica.com/biography/Aaron-Bank}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[უილიამ იარბორო]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=უილიამ იარბორო |url=https://www.britannica.com/biography/William-Yarborough}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[სტენლი მაკქრისტალი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=სტენლი მაკქრისტალი |url=https://www.britannica.com/biography/Stanley-McChrystal}}&lt;/ref&gt;
&lt;!-- განმასხვავებელი ნიშნები --&gt;
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
&lt;!-- თვითმფრინავი --&gt;
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}

'''ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები (SF)''' ან '''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა (საჰაერო-სადესანტო)''', პოპულარულ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობილი, როგორც '''მწვანე ბერეტები''' — ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]].&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Goldberg |first=Maren |date=n.d. |title=Green Berets: United States military |url=https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628062153/https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-date=28 June 2022 |access-date=9 June 2022 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}&lt;/ref&gt; 

მწვანე ბერეტები მიმართულია ცხრა დოქტრინისაკენ: პარტიზანული ომი და დივერსიები, საგარეო საერთო თავდაცვა, პირდაპირი მოქმედება, ანტიპარტიზანული ომი, სპეციალური დაზვერვა, ტერორიზმის საწინააღმდეგო ოპერაციები, საინფორმაციო ომი, [[მასობრივი განადგურების იარაღი|მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება]], კონტრპროლიფიკაცია და უშიშროების ძალების დახმარება. ქვედანაყოფი ხაზს უსვამს ენობრივ, კულტურულ და სასწავლო უნარებს უცხოურ ჯარებთან მუშაობისას; ახალწვეულებს მოეთხოვებათ უცხო ენის სწავლა, როგორც მათი წვრთნის ნაწილი და უნდა შეინარჩუნონ ცოდნა იმ რეგიონების პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული სირთულეების შესახებ, სადაც ისინი არიან განლაგებული.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Lee |first=Michael |date=24 March 2022&lt;/ins&gt; |title=The US Army's Green Berets quietly helped tilt the battlefield a little bit more toward Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220601160941/https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ|archive-date=1 June 2022&lt;/ins&gt; |access-date=2022-03-24 |website=MSN&lt;ins&gt; |publisher=FOX News&lt;/ins&gt; |language=en-US}}&lt;/ref&gt;

სპეციალური ძალების სხვა მისიები, რომლებიც ცნობილია როგორც მეორადი მისიები, მოიცავს საბრძოლო ძებნა-გადარჩენას (CSAR), ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლას, მძევლების გადარჩენას, ჰუმანიტარულ დახმარებას, განაღმვით ოპერაცოებს, სამშვიდობო მისიებს და ინდივიდუალურ სამიზნეებზე ნადირობას. შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობის (USSOCOM) ან აშშ-ის მთავრობის სხვა აქტივობების სხვა კომპონენტები ასევე შეიძლება სპეციალიზდნენ ამ მეორად მისიებში.&lt;ref name=&quot;JP3-05&quot;&gt;{{Cite web |author=[[Joint Chiefs of Staff]] |date=17 December 2003 |title=Joint Publication 3-05: Doctrine for Joint Special Operations |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094505/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=27 April 2008 |website=Defense Technical Information Center |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080507000256/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archivedate=7 მაისი 2008 }}&lt;/ref&gt; სპეცრაზმი ამ მისიებს შვიდი გეოგრაფიულად ორიენტირებული ჯგუფის მეშვეობით ახორციელებს.&lt;ref name=&quot;USASOC&quot;&gt;{{Cite web |title=USASOC Headquarters Fact Sheet |url=http://www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014195807/www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-date=14 October 2013 |url-status=dead |publisher=[[United States Army Special Operations Command]] |access-date=10 June 2022}}&lt;/ref&gt; მათი ბევრი ოპერატიული ტექნიკა კლასიფიცირებულია, მაგრამ ზოგიერთი არამხატვრული ნაშრომი&lt;ref name=&quot;Waller&quot;&gt;{{Cite book |last=Waller |first=Douglas C. |url=https://www.worldcat.org/oclc/32941898 |title=The Commandos : The Inside Story of America's Secret Soldiers |date=1995 |publisher=Dell Publishing |isbn=978-0440220466 |location=New York |oclc=32941898}}&lt;/ref&gt; და დოქტრინული სახელმძღვანელო ხელმისაწვდომია.&lt;ref name=&quot;FM3-05&quot;&gt;{{Cite book |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05.pdf |title=FM 3-05: Army Special Operations Forces |date=September 2006 |publisher=U.S. Department of the Army |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403104327/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05.pdf |archive-date=3 April 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FM3-05-102&quot;&gt;{{Cite web |date=July 2001 |title=FM 3-05.102 Army Special Forces Intelligence |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412231526/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-date=12 April 2022 |website=Federation of American Scientists |publisher=Department of the Army}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;JP3-05-5&quot;&gt;{{Cite web |year=1993 |title=Joint Publication 3-05.5: Special Operations Targeting and Mission Planning Procedures |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094529/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=13 November 2007 |website=Defense Technical Information Center |publisher=Joint Chiefs of Staff |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090821193642/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archivedate=21 აგვისტო 2009 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;pbs frontline&quot;&gt;{{Cite AV media |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/ground/specialforces.html |title=Campaign Against Terror |date=8 September 2002 |series=Frontline |archive-url=https://web.archive.org/web/20220203155513/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/interviews/franks.html |archive-date=3 February 2022 |website=[[PBS]] |section=Interview U.S. Army General Tommy Franks}}&lt;/ref&gt;

როგორც სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფები, სპეციალური ძალები სულაც არ ექვემდებარებიან ამ ქვეყნების სახმელეთო მეთაურებს. ამის ნაცვლად, [[საომარ მოქმედებათა თეატრი|თეატრში]] ყოფნისას, SF-ის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ უშუალოდ ემსახურონ გეოგრაფიულ საბრძოლო სარდლობას, USSOCOM-ს ან სხვა სარდლობის ორგანოებს. [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) უაღრესად გასაიდუმლოებული სპეციალური აქტივობების ცენტრი,{{efn|ძველად ცნობილი, როგორც სპეციალური აქტივობების დივიზია}} და უფრო კონკრეტულად მისი სპეციალური ოპერაციების ჯგუფი (SOG), რეკრუტებს აშშ-ის არმიის სპეციალური ძალებიდან იყვანს.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Waller |first=Douglas |date=3 February 2003 |title=The CIA's Secret Army |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1004145-3%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209185439/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archive-date=9 December 2007 |website=Time magazine |location=Washington, D.C. |accessdate=27 ივლისი 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110409001138/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archivedate=9 აპრილი 2011 }}&lt;/ref&gt; CIA–არმიის სპეციალური ძალების ერთობლივი ოპერაციები უბრუნდებოდა MACV-SOG განყოფილებას [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის დროს]],&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Plaster |first=John L. |author-link=John Plaster |url=https://www.worldcat.org/oclc/39543945 |title=SOG : The Secret Wars of America's Commandos in Vietnam |date=1998 |publisher=Berkley Books |year=1998 |isbn=978-0451195081 |location=New York |oclc=39543945}}&lt;/ref&gt; და, როგორც ჩანს, ასე იყო [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომის დროსაც]].&lt;ref name=&quot;haney&quot;&gt;{{Cite book |last=Haney |first=Eric L. |author-link=Eric L. Haney |title=[[Inside Delta Force]] |publisher=Delacorte Press |year=2002 |isbn=978-0385336031 |location=New York |oclc=57373772}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;60 minutes&quot;&gt;{{Cite episode |title=Elite Officer Recalls Bin Laden Hunt |url=https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ |series=[[60 Minutes]] |last=Pelley |first=Scott |author-link=Scott Pelley |network=[[CBS News]] |date=2 October 2008 |transcript=Archived |transcript-url=https://web.archive.org/web/20220713030348/https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ }}&lt;/ref&gt;

== დავალება ==
[[ფაილი:US_soldiers_on_horseback_2001_Afghanistan.jpg|მარცხნივ|მინი| ''სპეცდანიშნულების რაზმი დაშნის'' ჯარისკაცები და მეთაური [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|დუსტუმი]] ცხენზე ამხედრებული [[დარი-ა-სუფის ხეობა|დარი-ა-სუფის ხეობაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2001 წლის ოქტომბერში.]]

არმიის სპეცდანიშნულების რაზმის პირველადი დავალებაა ოკუპირებულ ქვეყანაში არატრადიციული ომის (UW) ძალების, ან ფარული პარტიზანული ძალების მომზადება და ხელმძღვანელობა.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Primary Special Forces Missions |url=https://www.goarmy.com/special-forces/primary-missions.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705095136/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/specialty-careers/special-ops/special-forces.html |archive-date=5 July 2022 |access-date=2018-09-25 |publisher=Go Army}}&lt;/ref&gt; მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი იყო პირველი SF ქვედანაყოფი, რომელიც აპირებდა გაეწვრთნა და წარემართა UW ძალები მტრის ხაზების უკან, [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] შეჭრის შემთხვევაში დასავლეთ ევროპაში.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=10th SFG (A) History |url=https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220321162650/https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-date=21 March 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}&lt;/ref&gt; როდესაც აშშ ჩაერთო ინდოჩინეთის ომებში, გაირკვა, რომ პარტიზანების ხელმძღვანელობისთვის გაწვრთნილ სპეციალისტებს ასევე შეეძლოთ დაეხმარებოდნენ მტრული პარტიზანებისგან თავდაცვაში სხვა ძალებს, ამიტომ SF-მა შეიძინა საგარეო შიდა თავდაცვის (FID) დამატებითი დავალება, რომლის მიხედვითაც მუშაობენ მასპინძელი ქვეყნების (HN) ძალებთან ერთად კონტრპარტიზანული მოქმედებების არაპირდაპირი მხარდაჭერისთვის, საბრძოლო მითითებებიდან და ბრძანებებიდან არაპირდაპირ მხარდაჭერამდე.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Wertz |first=Anthony |last2=Gallagher |first2=Stuart |date=18 April 2021 |title=Rethinking Army Special Operation Forces-Department of State Partnership in Europe &amp;#124; Small Wars Journal |url=https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729064837/https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-date=29 July 2021 |website=Small Wars Journal}}&lt;/ref&gt;

სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი კვალიფიცირდება როგორც მოწინავე სამხედრო უნარებში, ისინი ასევე სპეციალისტები არიან მსოფლიოს განსაზღვრული ნაწილების რეგიონულ ენებსა და კულტურებში. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე მეტად არიან ცნობილი თავიანთი პარტიზანული საომარი შესაძლებლობებით, ისინი ასევე ასრულებენ სხვა მისიებს, რომლებიც მოიცავს პირდაპირი მოქმედების რეიდებს, სამშვიდობო ოპერაციებს, კონტრპროლიიფკაციას, ნარკოტიკების საწინააღმდეგო საკონსულტაციო როლებს და სხვა სტრატეგიული მისიებს.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Maurer |first=Kevin |title=Gentlemen Bastards: On the Ground in Afghanistan with America's Elite Special Forces |publisher=Berkley Books |year=2013 |isbn=9780425252697 |location=New York |page=15}}&lt;/ref&gt; როგორც სტრატეგიული რესურსები, ისინი ანგარიშს უწევენ ან USSOCOM-ს ან რეგიონულ ერთიან საბრძოლო სარდლობას. მათი პირდაპირი ქმედებით შესაძლებლობების გასაძლიერებლად, შეიქმნა სპეციალური დანაყოფები სპეცოპერაციების პირდაპირი მოქმედების მხარეზე. თავდაპირველად ცნობილია, როგორც მეთაურის ექსპტემალური სიტუაციების ძალები (CIF), შემდეგ კრიზისზე რეაგირების ძალები (CRF), ისინი ახლა ჩაანაცვლეს ძლიერი სამიზნის დამარცხების (HTD) კომპანიებმა.&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Scarborough |first=Rowan |date=23 January 2013 |title=Africa's Fast-Reaction Force Ready to Go from Colorado |work=[[The Washington Times]] |url=http://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |access-date=2014-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417181644/https://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |archive-date=17 April 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Trevithick |first=Joseph |date=2 December 2020 |title=The Army is Training Specialized Companies of Green Berets to Crack Hard Targets |work=The WarZone |url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |access-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201203001827/https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |archive-date=2 December 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |last=Atlamazoglou |first=Stavros |date=4 March 2020 |title=The Army 1st Special Forces Command disbands elite Crisis Response Forces |work=SOFREP |url=https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605172547/https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-date=5 June 2022}}&lt;/ref&gt;

SF გუნდის წევრები მჭიდროდ მუშაობენ ერთმანეთთან და ეყრდნობიან ერთმანეთს იზოლირებულ გარემოებებში ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, როგორც გაფართოებული განლაგების დროს, ასევე გარნიზონში. ამის გამო მათ უვითარდებათ კლანური ურთიერთობები და ხანგრძლივი პირადი კავშირები. SF უნტეროფიცრები (NCO) ხშირად ატარებენ მთელ თავიანთ კარიერას სპეცრაზმში, როტაციაში არიან დავალებათა რაზმებში, უმაღლესი შტაბის ბილეტებში, მოკავშირე პოზიციებზე და ინსტრუქტორებად აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრსა და სკოლაში (USAJFKSWCS). შემდეგ მათ მოეთხოვებათ გადავიდნენ საშტატო პოზიციებზე ან უმაღლესი სამეთაურო ეშელონებში. USSOCOM-ის შექმნით, SF-ის მეთაურები ამაღლდნენ აშშ-ს არმიის სარდლობის უმაღლეს რანკებამდე, მათ შორის USSOCOM-ის, არმიის შტაბის უფროსი და ერთიანი შტაბის უფროსი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Hugh Shelton |url=http://hughshelton.com/index-3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220205220211/http://hughshelton.com/index-3.html |archive-date=5 February 2022 |website=Hugh Shelton}}&lt;/ref&gt;


== ისტორია ==
{{Listen
| image    = [[File:Video Camera Icon.png|50px]]
| help     = no
| filename = US Army-The Big Picture-Phantom Fighters-circa 1959.ogv
| title    = აშშ-ის არმია ამჟღავნებს სპეცდანიშნულების ძალების არსებობას ევროპაში, დაახლოებით 1959 წელი
| pos      = მარჯვნივ
}}
{{Listen
| help     = no
| filename= Special Operations Forces (1984).webm
| title   = სპეციალური ოპერაციების განხილვა, დაახლოებით 1884 წელი
| pos      = მარჯვნივ
}}
[[ფაილი:ODA525.jpg|მინი| ODA 525 გუნდის სურათი გადაღებულია ერაყში ინფილტრაციამდე ცოტა ხნით ადრე, 1991 წლის თებერვალი]]

სპეცრაზმი სათავეს იღებს, როგორც არმიის არატრადიციული ომის მთავარი მომხრე სპეციალურად შექმნილი სპეცოპერაციების ქვედანაყოფებიდან, როგორებიცაა: ალამოს სკაუტები, ფილიპინელი პარტიზანები, პირველი სპეცსამსახურის ძალები და სტრატეგიული სერვისების ოფისის (OSS) ოპერატიული ჯგუფები (OGs). მიუხედავად იმისა, რომ OSS არ იყო არმიის ორგანიზაცია, ბევრი არმიის პერსონალი დაინიშნა OSS-ში და მოგვიანებით გამოიყენეს თავიანთი გამოცდილება სპეციალური ძალების ჩამოყალიბებაზე გავლენის მოხდენის მიზნით.

[[კორეის ომი|კორეის ომის]] დროს, ისეთი პირები, როგორიცაა ფილიპინელი პარტიზანების ყოფილი მეთაურებმა, პოლკოვნიკი ვენდელ ფერტიგი და ვიცე-პოლკოვნიკი რასელ ვოლკმანი, გამოიყენეს თავიანთი ომისდროინდელი გამოცდილება არატრადიციული ომის შესახებ დოქტრინის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც გახდა სპეციალური ძალების კვარცხლბეკი.&lt;ref name=&quot;usasf hist&quot;&gt;{{cite web|title=U.S. Army Special Forces Command (Airborne) History|url=http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|publisher=U S ARMY SPECIAL OPERATIONS COMMAND|access-date=2 March 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archive-date=28 May 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archivedate=28 მაისი 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Volckmann |first=Russell W. |author-link=Russell W. Volckmann |date=October 1951 |title=FM 31-21 GUERRILLA WARFARE AND SPECIAL FORCES OPERATIONS |url=https://ciehub.info/ref/FM/31-21_1958.pdf |archive-url=https://ia800306.us.archive.org/28/items/milmanual-fm-31-21-guerilla-warfare-and-special-forces-operations/fm_31-21_guerilla_warfare_and_special_forces_operations_text.pdf |archive-date=19 September 2012 |publisher=Department of the Army |location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;

1951 წელს გენერალ-მაიორმა რობერტ ა. მაკკლურმა აირჩია OSS-ის ყოფილი წევრი პოლკოვნიკი აარონ ბანკი პენტაგონში ფსიქოლოგიური ომის შტაბის სპეციალური ოპერაციების განყოფილების (OCPW) ოპერატიული ფილიალის უფროსად.&lt;ref&gt;Officer Efficiency Report, Bank, Aaron, 11 May 1952, Aaron Bank Service Record, National Military Personnel Records Center, St. Louis, Missouri&lt;/ref&gt;

1952 წლის ივნისში შეიქმნა მე-10 საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ჯგუფი პოლკოვნიკი აარონ ბანკის მეთაურობით, ფსიქოლოგიური ომის სკოლის დაარსებიდან მალევე, რომელიც საბოლოოდ გახდა დღევანდელი ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა. მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი გაიყო, კადრები, რომლებმაც შეინარჩუნეს აღნიშვნა მე-10 სპეციალური დავალებათა ჯგუფი, განლაგდნენ ბად ტოლცში, გერმანიაში 1953 წლის სექტემბერში. ფორტ ბრეგში დარჩენილმა კადრებმა ჩამოაყალიბეს 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმი, რომელიც 1960 წლის მაისში განხორციელდა რეორგანიზაცია და შეიქმნა დღევანდელი მე-7 სპეციალური დავალებების ჯგუფად.&lt;ref name=&quot;usasf hist&quot;/&gt;

1952 წელს დაარსების დღიდან სპეციალური ძალების ჯარისკაცები მოქმედებდნენ [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამში]], კამბოჯაში, ლაოსში, ჩრდილოეთ ვიეტნამში, გვატემალაში, ნიკარაგუაში, ელ სალვადორში, [[კოლუმბია|კოლუმბიაში]], პანამაში, ჰაიტიში, სომალიში, ბოსნიაში, კოსოვოში, [[სპარსეთის ყურის ომი (1990-1991)|ყურის 1-ელ ომში]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთში]], [[ერაყის ომი|ერაყში]], ფილიპინებში, [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიაში]], იემენში, ნიგერიასა და FID-ის როლში აღმოსავლეთ აფრიკაში.

სპეციალური ძალების ფილიალი შეიქმნა, როგორც შეერთებული შტატების არმიის ძირითადი ფილიალი 1987 წლის 9 აპრილს არმიის დეპარტამენტის გენერალური ბრძანებით No. 35.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=19 June 1987 |title=Army General Order No. 35 |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=14 November 2019 |website=US Army Center of Military History}}&lt;/ref&gt;

== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[File:US_Army_1st_Special_Forces_Command_Flash.png|48x48პქ]] '''&lt;big&gt;1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა&lt;/big&gt;'''&lt;/div&gt;
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_Command_(Airborne)_Organization.png|ცენტრი|900x900პქ]]

=== სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) ===
[[ფაილი:Seven_Green_berets.jpg|მინი| ჯარისკაცები არმიის შვიდი სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან (გაითვალისწინეთ ბერეტის შვიდი განსხვავებული სიმბოლო) პრეზიდენტ ჯონ კენედის საფლავზე 2011 წლის ნოემბერში.]]
[[ფაილი:US_Army_160th_SOAR_deploy_7th_SFG_to_US_submarine.jpg|მინი| MH-60L-ს 160-ე SOAR-იდან გადაჰყავს ODA-ის მე-7 SFG (A)-ის წევრებს აშშ-ის წყალქვეშა ნავზე ერთობლივი წვრთნებისთვის.]]

1957 წელს ორ თავდაპირველ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (მე-10 და 77-ე) შეუერთდა 1-ელი, რომელიც დისლოცირებული იყო შორეულ აღმოსავლეთში. დამატებითი ჯგუფები შეიქმნა 1961 და 1962 წლებში მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტი [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედი]] ეწვია სპეცრაზმს ფორტ რეგის 1961 წელს. 1961 წელს სარეზერვო კომპონენტებისთვის მოეწყო ცხრა ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Tsouras |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/29389884 |title=Changing Orders : The Evolution of the World's Armies, 1945 to the Present |date=1994 |publisher=Facts on file |year=1994 |isbn=978-0816031221 |location=New York |pages=91 |oclc=29389884}}&lt;/ref&gt; მათ შორის იყვნენ მე-16 და მე-17 სპეცდანიშნულების რაზმები. თუმცა, მე-17 სპეციალური ძალების ჯგუფი, ეროვნული გვარდიის ფორმირება, ელემენტებით ვაშინგტონში, დაიშალა 1966 წლის 31 იანვარს.

XXI საუკუნის დასაწყისში სპეციალური ძალები იყოფა ხუთ აქტიურ ჯგუფად (AD) და არმიის ეროვნული გვარდიის ორ (ARNG) სპეცდანიშნულების რაზმად. თითოეულ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (SFG) აქვს კონკრეტული რეგიონული ფოკუსი. ამ ჯგუფებში დანიშნული სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები გადიან ინტენსიურ ენობრივ და კულტურულ მომზადებას მათი რეგიონული პასუხისმგებლობის ზონის (AOR) ქვეყნებისთვის&lt;ref name=&quot;USASFC&quot;&gt;{{Cite web |title=United States Army Special Forces Command |url=https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220704222701/https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-date=4 July 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}&lt;/ref&gt; [[ომი ტერორზე|ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში]] სპეციალური ძალების ჯარისკაცების გაზრდილი საჭიროების გამო, ყველა ჯგუფი - ეროვნული გვარდიის ჩათვლით (მე-19 და მე-20 SFG) - განლაგებულია მათი სამოქმედო ტერიტორიების (AOs) გარეთ, [[ერაყი|ერაყსა]] და [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. ახლახან გამოქვეყნებულმა მოხსენებამ აჩვენა, რომ სპეცრაზმი, როგორც ალბათ ყველაზე მეტი განლაგებული SOF USSOCOM-ის მეთაურობით, ჯგუფის მიუხედავად, თავისი კარიერის 75%-ს მსახურობს საზღვარგარეთ, რომელთაგან თითქმის ყველა იყო ერაყსა და ავღანეთში.

2014 წლამდე SF ჯგუფი შედგებოდა სამი [[ბატალიონი|ბატალიონისგან]], მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავდაცვის დეპარტამენტმა უფლება მისცა 1-ელ სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობას გაზარდოს მისი უფლებამოსილი ძალა ერთი მესამედით, 2012 წლისთვის თითოეულ აქტიურ კომპონენტთა ჯგუფში გააქტიურდა მეოთხე ბატალიონი.&lt;ref name=&quot;arsof 2022&quot;&gt;{{cite journal |title=ARSOF 2022 Part II |journal=Special Warfare |date=July-September 2014 |volume=27 |issue=3 |pages=6 |url=https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |issn=1058-0123 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126095633/https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |archive-date=26 January 2021}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery&gt;
ფაილი:1st Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|1-ელი SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:3rd Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-3 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:5h Special Forces Group - 4 battalions.jpg|მე-5 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:7th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-7 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა 
ფაილი:10th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-10 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:20th Special Operations Group - New nomenclature.JPG|მე-20 SFG (A)-ის (ARNG) ამჟამინდელი სტრუქტურა
&lt;/gallery&gt;

სპეცდანიშნულების რაზმი ისტორიულად დანიშნულია ერთიან საბრძოლო სარდლობაში ან ოპერაციების თეატრში. სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი C ან C-რაზმი (SFODC) პასუხისმგებელია თეატრზე ან მთავარ ქვეკომპონენტზე, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს 18-მდე SFODA-ის, სამი SFODB-ის ან ამ ორის ნაზავის ბრძანება და კონტროლი. მის დაქვემდებარებაშია სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი Bs ან B რაზმები (SFODB), რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ექვსი SFODA-ის ბრძანება და კონტროლი. უფრო დაქვემდებარებული, SFODA-ები, როგორც წესი, ზრდიან კომპანიის ბატალიონის ზომის დანაყოფებს არატრადიციულ საომარ მისიებში ყოფნისას. მათ შეუძლიათ შექმნან ექვსკაციანი „გაყოფილი A“ რაზმები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება სპეციალური დაზვერვისთვის.

{| border=&quot;2&quot; cellpadding=&quot;4&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;&quot;
!ბერეტის სიმბოლო
!ჯგუფი
|-
|[[ფაილი:1sfg.png|ცენტრი|47x47პქ]]
|'''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – დისლოცირებული ლუის-მაკქორდის საერთო ბაზაზე [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], მე-2, მე-3 და მე-4 ბატალიონებით, მისი 1-ელი ბატალიონი განთავსებულია ტორის სადგურზე, [[ოკინავა|ოკინავაზე]]. 1SFG (A) ორიენტირებულია წყნარ ოკეანეზე და ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის წყნარი ოკეანის სარდლობას (PACOM). ამჟამინდელად 1SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ატარებდნენ დაახლოებით ექვს თვეს [[ერაყი|ერაყში]], როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი, და [[ავღანეთი|ავღანეთში]], როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი ან ფილიპინებში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ფილიპინების'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:3sfg.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-3 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. 3SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარული აფრიკაზე]], [[სომალის ნახევარკუნძული|აფრიკის რქის]] გარდა. პრაქტიკულად, 3SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებდენ ავღანეთში,როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. იგი ხშირად ექმევდებარება აშშ-ის აფრიკის სარდლობას (AFCOM)
|-
|[[ფაილი:5th_SFG_Beret_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-5 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – დისლოცირებული ფორტ კემპბელში, [[კენტუკი|კენტუკიში]]. 5SFG (A) ორიენტირებულია [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთზე]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურეზე]], [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიასა]] და [[აფრიკის რქა|აფრიკის რქაზე]]. იგი ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის ცენტრალურ სარდლობას. ამჟამად 5SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:7th_Special_Forces_Group.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-7 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – დისლოცირებული ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, [[ფლორიდა|ფლორიდაში]]. 7SFG (A) ორიენტირებულია დედამიწის [[დასავლეთი ნახევარსფერო|დასავლეთ ნახევარსფეროს]] შემდეგ ნაწილებზე: [[ლათინური ამერიკა]] [[მექსიკა|მექსიკის]] სამხრეთით, [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] წყლებზე, [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვაზე]], მის 13 კუნძულთან ერთად, ევროპულ და აშშ-ის ტერიტორიებზე და [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] ნაწილზე (ესე იგი, აშშ-ის სამხრეთის სარდლობის (SOUTHCOM) პასუხისმგებლობის მთლიან არეალზე და ოდნავ მეტზეც). 7SFG (A) ასევე მხარს უჭერდა აშშ-ის ჩრდილოეთის სარდლობას (USNORTHCOM) დასავლეთ ნახევარსფეროში ქმედებისას. პრაქტიკაში, 7SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ექვს თვეს ატარებდენ ავღანეთში, როგორც ''ერთობლივი სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. 2011 წელს 7SFG (A) ფორტ ბრეგიდან, ჩრდილოეთ კაროლინიდან, გადავიდა ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, ფლორიდაში, როგორც 2005 წლის ბაზების გადანაწილების ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:USA_-_10th_Special_Forces_Flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-10 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – დისლოცირებული ფორტ ვარსონში, [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], მის მეორე, მესამე და ახლად შექმნილ მეოთხე ბატალიონებთან ერთად. მისი პირველი ბატალიონი გაგზავნილია [[პანცერთა ყაზარმა|პანცერთა ყაზარმაში]] [[ბიობლინგენი|ბიობლინგენში]], [[შტუტგარტი|შტუტგარტთან]] ახლოს, [[გერმანია|გერმანიაში]]. 10SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[ევროპა|ევროპაზე]], კონკრეტულად [[აღმოსავლეთი ევროპა|აღმოსავლეთ]] და [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაზე]], [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთზე]], [[თურქეთი|თურქეთზე]], [[კავკასია|კავკასიაზე]], [[ისრაელი|ისრაელზე]], [[ლიბანი|ლიბანსა]] და [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკაზე]]. პრაქტიკაში,10SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''ერთობლივი  სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:19sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-19 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალური ჯგუფი. დისლოცირებული დრაპერში, [[იუტა|იუტაში]], მისი კომპანიები ასევე არაინ [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიაში]], [[როდ-აილენდი|როდ-აილენდში]], [[ოჰაიო|ოჰაიოში]], [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], [[კალიფორნია|კალიფორნიასა]] და [[ტეხასი|ტეხასში]] 19SFG (A) ორიენტირებულია [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ აზიაზე]] (5SFG (A)-სთან ერთად), [[ევროპა|ევროპაზე]] (10SFG (A)-სთან ერთად) და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]] (1SFG (A)-სთან ერთად).
|-
|[[ფაილი:20th_Special_Forces_Group_flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-20 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალური ჯგუფი. დისლოცირებული [[ბირმინგემი (ალაბამა)|ბირმინგემში]], [[ალაბამა|ალაბამაში]], ბატალიონებით ალაბამაში (პირველი ბატალიონი), [[მისისიპის შტატი|მისისიპისა]] (მეორე ბატალიონი) და [[ფლორიდა|ფლორიდაში]] (მესამე ბატალიონი, მისი კომპანიები და განყოფილებები ასევე არიან [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]], [[ჩიკაგო|ჩიკაგოში]], [[ლუისვილი|ლუისვილში]], [[კენტუკი|კენტუკიში]], [[დასავლეთი მასაჩუსეტსი|დასავლეთ მასაჩუსეტსა]] და [[ბალტიმორი|ბალტიმორში]]. 20SFG (A) ორიენტირებულია 32 ქვეყანაზე, მათ შორის: ლათინური ამერიკა მექსიკის სამხრეთით, წყლები, ტერიტორიები და ქვეყნები კარიბის ზღვაში, მექსიკის ყურე და სამხრეთ-დასავლეთ ატლანტის ოკეანე. ორიენტაციით რეგიონს იზიარებს 7SFG (A)-სთან ერთად.
|- style=&quot;background:#efefef;&quot;
!
!გაუქმებული ჯგუფები
|-
|[[ფაილი:6sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-6 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – აქტიური 1963-1971 წლებში. დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. ორიენტირებული იყო [[დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]].
|-
|[[ფაილი:US_Army_8th_SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-9 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' – აქტიური 1963-1972 წლებში, პასუხისმგებელი ლათინური ამერიკის ჯარების წვრთნაზე კონტრაჯანყების ტაქტიკებში.
|-
|[[ფაილი:11thSFG_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-11 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|-
|[[ფაილი:12SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-12 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი (საჰაერო-სადესანტო)''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|}

=== ბატალიონის შტაბის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-C-ის (SFODC) შემადგენლობა ===
SFODC ან „C-გუნდი“ არის სპეციალური ძალების ბატალიონის შტაბის ელემენტი. როგორც ასეთი, ის არის სამეთაურო, რომელსაც აქვს ოპერაციების, წვრთნების, სიგნალისა  და ლოგისტიკური მხარდაჭერის პასუხისმგებლობა მისი სამი დაქვემდებარებული კომპანიისთვის. ვიცე-პოლკოვნიკი მეთაურობს ბატალიონს, ისევე როგორც C-გუნდს, ხოლო ბატალიონს სარდლობს უფროსი სერჟანტი, რომელიც არის ბატალიონის და C-გუნდის უფროსი NCO. არის დამატებითი 20-30 სპეცრაზმის პერსონალი, რომლებიც ავსებენ საკვანძო პოზიციებს ოპერაციებში, ლოჯისტიკაში, დაზვერვაში, კომუნიკაციებსა და სამედიცინო სფეროში. სპეციალური ძალების ბატალიონი, როგორც წესი, შედგება ოთხი კომპანიისგან: A, B, C და შტაბი/მხარდაჭერა. 

=== კომპანიის შტაბ-ბინის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-B-ის (SFODB) შემადგენლობა ===
[[ფაილი:Special_Forces_commander_meets_with_village_elders_Afghanistan_2007.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კომპანიის მეთაური ხვდება უხუცესებს და 209-ე ANA კორპუსის წევრებს [[ჰილმენდის პროვინცია|ჰილმანდის პროვინციაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2007 წელი]]
[[ფაილი:Special_Forces_Medic_in_Afghanistan.jpg|მინი| ჯარისკაცი A კომპანია, 1st ბატალიონი, მე-7 SFG (A)-დან ავღანელ ბიჭს აძლევს გასაფერადებელ წიგნს [[ყანდაარის პროვინცია|ყანდაარის პროვინციაში]] ადგილობრივ ლიდერებთან შეხვედრისას, დაახლოებით 2008 წელი]]
ODB, ან „B-გუნდი“, არის სპეციალური ძალების კომპანიის შტაბის ელემენტი და ის ჩვეულებრივ შედგება 11-13 ჯარისკაცისგან. მიუხედავად იმისა, რომ A-გუნდი, როგორც წესი, ახორციელებს პირდაპირ ოპერაციებს, B-გუნდის მიზანია კომპანიის A-გუნდების მხარდაჭერა როგორც გარნიზონში, ასევე საველე პირობებში. განლაგებისას, მათი დამხმარე როლის შესაბამისად, B-გუნდი ჩვეულებრივ გვხვდება უფრო უსაფრთხო უკანა ადგილებში. თუმცა, ზოგიერთ გარემოებებში B-გუნდი განლაგდება მტრულ ზონაში, როგორც წესი, მრავალი A-გუნდების საქმიანობის კოორდინაციის მიზნით. 

ODB-ს ხელმძღვანელობს 18A, ჩვეულებრივ მაიორი, რომელიც არის კომპანიის მეთაური (CO). CO-ს ეხმარება მისი კომპანიის აღმასრულებელი ოფიცერი (XO), სხვა 18A, ჩვეულებრივ კაპიტანი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://10th-sfg.weebly.com/about.html|title=About|website=10th Special Forces Group|access-date=2018-09-26}}&lt;/ref&gt; XO-ს თავად ეხმარება კომპანიის ტექნიკოსი, 180A, ზოგადად, მთავარი ორდერის ოფიცერი სამი, რომელიც ეხმარება ორგანიზაციაში, წვრთნებში, დაზვერვაში, კონტრდაზვერვისა და კომპანიისა და მისი რაზმების ოპერაციებში. ასეულის მეთაურს ეხმარება უფროსი NCO, 18Z, ჩვეულებრივ, უფროსი სერჟანტი. მეორე 18Z მოქმედებს, როგორც ოპერაციების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, [[მასტერ-სერჟანტი]], რომელიც ეხმარება XO-ს და ტექნიკოსს საოპერაციო მოვალეობებში. მას ჰყავს 18F, დამხმარე ოპერაციების სერჟანტი, რომელიც ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტია. კომპანიის მხარდაჭერა მოდის 18D სამედიცინო სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტისა და ორი 18E კომუნიკაციის სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტი და შტაბის სერჟანტი. 

შემდეგი სამუშაო ადგილები არის სპეციალური ძალების 18-სერიის კარიერის მართვის სფეროს (CMF) გარეთ, მაგრამ იკავებს პოზიციებს სპეცდანიშნულების ძალების B-გუნდში. ამ პოზიციებზე მყოფი ჯარისკაცები არ არიან „სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის“, რადგან მათ არ გაუვლიათ სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსი (SFQC ან Q კურსი); თუმცა, მათ აქვთ პოტენციალი მიენიჭოთ სპეციალური კვალიფიკაციის იდენტიფიკატორი (SQI) S (სპეციალური ოპერაციები/სპეციალური ოპერაციების მხარდაჭერა) მას შემდეგ, რაც დაასრულებენ შესაბამის ქვედანაყოფში წვრთნას, გაატარებენ 24 თვეს თავიანთ სპეცდანიშნულების რაზმთან და საბაზისო საჰაერო-სადესანტო სკოლაში:

* მომარაგების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, შტაბის სერჟანტი, მეთაურის მთავარი ლოგისტიკური დამგეგმავი, მუშაობს ბატალიონ [[შტაბი|შტაბთან]] ერთად კომპანიის მომარაგებისთვის.
* ქიმიური, ბიოლოგიური, რადიოლოგიური, ბირთვული (CBRN თავდაცვა) ოფიცერი, ჩვეულებრივ სერჟანტი, ინახავს და მართავს კომპანიის NBC-ის აღმოჩენისა და დეკონტამინაციის აღჭურვილობას და ეხმარება NBC-ის თავდაცვითი ღონისძიებების ადმინისტრირებაში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|title=Structure|access-date=8 March 2007|work=Fort Campbell|publisher=United States Army|archive-url=https://web.archive.org/web/20070322174635/http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|archive-date=22 March 2007}}&lt;/ref&gt;
* სხვა სამუშაოებიც შეიძლება არსებობდეს B-გუნდი სტრუქტურებში. სპეციალისტთა გუნდის წევრები შეიძლება შეიცავდნენ IT (S-6) პერსონალს და სამხედრო დაზვერვის ჯარისკაცებს, მათ შორის დაზვერვის ანალიტიკოსებს (35F), დაზვერვის შემგროვებლებს (35M), სიგნალების დაზვერვას (35 N/P - ასევე ცნობილია როგორც SOT-A და SOT-B. რაც დაკავშირებულია მათ პოზიციებთან SFODA და SFODB გუნდებში), დაზვერვის ოფიცრებსა (35 D/E/F) და კონტრდაზვერვის სპეციალურ აგენტებს (35L/351L).

=== ძირითადი ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-A-ის (SFODA) შემადგენლობა ===
სპეციალური ძალების ასეული ჩვეულებრივ შედგება ექვსი ოპერატიული რაზმი-A (ODA ან A-გუნდები).&lt;ref name=&quot;shooters thinkers&quot;&gt;{{Cite web |last=USASOC |date=26 October 2009 |title=Special Forces - Shooters and thinkers |url=https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729001401/https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers/ |archive-date=29 July 2021 |website=Army.mil}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Operational Detachment Alpha (SFOD A) |url=https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516210258/https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-date=16 May 2022 |website=American Special Ops}}&lt;/ref&gt; თითოეული ODA სპეციალიზებულია ინფილტრაციის უნარში ან კონკრეტულ მისიაში (მაგალითად: ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO), საბრძოლო ყვინთვა, სამთო ომი, საზღვაო ოპერაციები და ა.შ.). ODA იდენტიფიცირებულია მისი ჯგუფის, ბატალიონის, ასეულისა და თავად გუნდის მიხედვით. მაგალითად, ODA 1234 იქნება მეოთხე გუნდი 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის მეორე ბატალიონის მესამე ასეულში.

ODA შედგება 12 ჯარისკაცისაგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს კონკრეტული ფუნქცია (MOS ან სამხედრო პროფესიული სპეციალობა) გუნდში; თუმცა, ODA-ს ყველა წევრი ატარებს ჯვარედინი წვრთნებს. ODA-ს ხელმძღვანელობს 18A (რაზმის მეთაური), კაპიტანი და 180A (რაზმის მეთაურის თანაშემწე), რომელიც არის მათი მეორე სარდალი, ჩვეულებრივ, პირველი კლასის ორდერის ოფიცერი ან მეორე კლასის უფროსი ორდერის ოფიცერი. გუნდში ასევე შედიან შემდეგი რეგისტრირებული ჯარისკაცები: ერთი 18Z (ოპერაციების სერჟანტი) (ცნობილია როგორც გუნდის სერჟანტი), ჩვეულებრივ მასტერ-სერჟანტი, ერთი 18F (ოპერაციებისა და დაზვერვის სერჟანტის თანაშემწე), ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტი და თითო, 18Bs (იარაღის სერჟანტი), 18Cs (ინჟინერი სერჟანტი), 18Ds (სამედიცინო სერჟანტი) და 18Es (კომუნიკაციის სერჟანტი), ჩვეულებრივ, პირველი კლასის სერჟანტები, შტაბის სერჟანტები ან სერჟანტები. ეს ორგანიზაცია ხელს უწყობს 6 კაციანი „გაყოფილი გუნდის“ ოპერაციებს, ზედმეტობას და მენტორობას უფროს სერჟანტებსა და მათ უმცროს თანაშემწეს შორის. 

== კვალიფიკაცია ==
[[ფაილი:A_Special_Forces_candidate_and_several_role_players_conduct_planning_during_ROBIN_SAGE.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კანდიდატი ატარებს მისიის წინასწარ რეპეტიციას როლურ პარტიზანულ მებრძოლებთან რობინ სეიჯის დროს.]]
[[ფაილი:C-130J_HALO_jump_140422-F-RH756-417.jpg|მინი| 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ატარებენ ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO) იაკიმას სასწავლო ცენტრის თავზე, დაახლოებით 2014 წელი]]
[[ფაილი:Alabama_National_Guard_controlled_ascent_(17310136912).jpg|მინი| მე-20 სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ჩაყვინთვის ოპერაციებისას]]
ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც გასათვალისწინებელია სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის, არის:

:* იყავი 20-36 წლის&lt;ref&gt;{{Cite web |title=SF Qualifications |url=https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303105648/https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-date=3 March 2018 |access-date=2018-03-02 |website=GoArmySOF}}&lt;/ref&gt;
:* იყავი აშშ-ის მოქალაქე
:* იყავი საშუალო სკოლის კურსდამთავრებული
:* მიიღეთ ზოგადი ტექნიკური ქულა 110 ან მეტი ან საბრძოლო ოპერაციის ქულა 110 შეიარაღებული სამსახურების პროფესიული უნარების გამოცდაზე
:* საჰაერო-სადესანტო კვალიფიკაცია ან მოხალისე საჰაერო-სადესანტო წვრთნებისთვის
:* უნდა გაიაროს ფიზიკური ფიტნეს შეფასება მინიმუმ 49 აზიდვით, 59 ჩაჯდომით, 6 აწევით და ორი მილის სირბილით მაქსიმუმ 15 წუთსა და 12 წამში
:* დააკმაყოფილეთ სამედიცინო ფიტნეს სტანდარტები, როგორც ეს მოცემულია SF Physical IAW AR 40-501-ში
:* წარმატებით უნდა შეავსოთ წინასწარი ძირითადი ამოცანების სია
:* ექვემდებარება საიდუმლო უსაფრთხოების ნებართვას
:* ცურვა 50&amp;nbsp;მ ჩექმებითა და სრული სამხედრო უნიფორმით SFQC-მდე
:* უნდა ჰქონდეს 20/20 ან შესწორებული 20/20 მხედველობა ორივე თვალის ახლო და შორეულ ხედვაში
:* კოლეჯის ერთი წელი სასურველია, მაგრამ ჩარიცხვისთვის სავალდებულო არ არის

== შერჩევა და წვრთნა ==
სპეცდანიშნულების ჯარისკაცი მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში რეგულარულად ვარჯიშობს. პირველადი ფორმალური სასწავლო პროგრამა სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის დაყოფილია ოთხ ფაზად, რომლებიც ერთობლივად ცნობილია, როგორც სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსი ან, არაფორმალურად, „Q კურსი“. Q კურსის ხანგრძლივობა იცვლება განმცხადებლის ძირითადი სამუშაო სფეროდან სპეცდანიშნულების რაზმებში და მათთვის მინიჭებული უცხო ენის ცოდნის უნარის მიხედვით, მაგრამ ჩვეულებრივ გაგრძელდება 55-დან 95 კვირამდე. სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ, სპეცდანიშნულების რაზმის ჯარისკაცებს შეუძლიათ გაიარონ მრავალი მოწინავე უნარების კურსი. მათ შორისაა, სამხედრო თავისუფალი ვარდნის პარაშუტისტების კურსი (MFF), საბრძოლო ყვინთვის საკვალიფიკაციო კურსი, სპეციალური ოპერაციების საბრძოლო მედიკოსი და სპეციალური ძალების სნაიპერების კურსი (SFSC) და სხვები.&lt;ref name=&quot;pbs frontline&quot;/&gt;

== სპეციალური ძალების სამხედრო სპეციალობების აღწერილობები ==

* 18A – სპეციალური ძალების ოფიცერი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Officer (18A) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-officer.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220214052744/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18a-special-forces-officer.html |archive-date=14 February 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 180A - სპეციალური ძალების ორდერის ოფიცერი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Warrant Officer Prerequisites and Duty Description 180A - Special Forces Warrant Officer |url=http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090826004637/http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-date=26 August 2009 |website=US Army Recruiting Command}}&lt;/ref&gt;
* 18B - სპეციალური ძალების იარაღის სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Weapons Sergeant (18B) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-weapons-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220324060112/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18b-special-forces-weapons-sergeant.html |archive-date=24 March 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18C - სპეცდანიშნულების რაზმის ინჟინერი სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Engineer Sergeant (18C) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-engineer-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530043427/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/mechanics-engineering/design-develop/18c-special-forces-engineer-sergeant.html |archive-date=30 May 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18D – სპეცრაზმის სამედიცინო სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Medical Sergeant (18D) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-medical-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220419165526/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/science-medicine/intensive-care/18d-special-forces-medical-sergeant.html |archive-date=19 April 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18E – სპეციალური ძალების კომუნიკაციების სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Communications Sergeant (18E) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-communications-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616045845/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/locations-stats-frequencies/18e-special-forces-communications-sergeant.html |archive-date=16 June 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18F - სპეციალური ძალების დაზვერვის სერჟანტი&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Assistant Operations and Intelligence Sergeant (18F) |url=http://www.goarmy.com/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220212081501/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/languages-code/18f-special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-date=12 February 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18X – სპეცდანიშნულების რაზმის კანდიდატი (აქტიური სამსახური და ეროვნული გვარდიის ჩარიცხვის შესაძლებლობა)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Special Forces Candidate Jobs (18X) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-candidate.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531050624/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18x-special-forces-candidate.html |archive-date=31 May 2022 |website=GoArmy}}&lt;/ref&gt;
* 18Z – სპეცრაზმის ოპერაციების სერჟანტი

== უნიფორმები და განმასხვავებელი ნიშნები ==

=== მწვანე ბერეტი ===
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_UDT_training-1956.png|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები ემზადებიან საბრძოლო ყვინთვის სასწავლო ოპერაციისთვის აშშ-ის საზღვაო გემზე ოკინავას მახლობლად, იაპონია 1956 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით.]]
[[ფაილი:Honduran_TIGRES_Commandos_graduate_140619-A-YI554-371.jpg|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები მონაწილეობენ გამოსაშვებ ცერემონიაში [[ტეგუსიგალპა|ტეგუსიგალპაში, ჰონდურასი]] 2014 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით]]
აშშ-ის არმიის სპეცრაზმმა მიიღო მწვანე ბერეტი არაოფიციალურად 1954 წელს, თავსაბურავის ძებნის შემდეგ, რომელიც მათ ვიზუალურად გამოარჩევდა. 77-ე SFG-ის წევრებმა დაიწყეს დაგროვილი ბერეტების ძებნა და დასახლდნენ კაპიტან მიგელ დე ლა პენიას კოლექციის ჭაობისფერზე. კაპიტან ფრენკ დალასს ჰქონდა ახალი ბერეტი შექმნილი და წარმოებული მცირე რაოდენობით მე-10 და 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმების წევრებისთვის.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |title=History: Special Forces Green Beret |url=http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070310075156/http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |archive-date=10 March 2007 |access-date=8 March 2007 |website=Special Forces Association HQ}}&lt;/ref&gt;

მათი ახალი თავსაბურავი პირველად ეცვა 1955 წლის 12 ივნისს ფორტ ბრეგში გამართულ საპენსიო აღლუმზე გენერალ-ლეიტენანტი ჯოზეფ პ. კლელანდს, XVIII საჰაერო-სადესანტო კორპუსის ყოფილ მეთაურს. დამთვალიერებლებს ეგონათ, რომ ოპერატორები ნატოს უცხოური დელეგაცია იყო. 1956 წელს გენერალმა პოლ დ. ადამსმა, ფორტ ბრეგის მეთაურმა, აკრძალა გამორჩეული თავსაბურავის ტარება&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Simpson |first=Charles M. III |year=1983 |title=Inside the Green Berets: The First Thirty Years: A History of the U.S. Army Special Forces |url=https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/n7/mode/2up |url-access=registration |location=Novato, Calif. |publisher=Presidio Press |isbn=9780891411635 |oclc=635308594 |pages=[https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/30/mode/2up 31–32]}}&lt;/ref&gt; (თუმცა სპეცრაზმის წევრებმა განაგრძეს მისი ტარება ფარულად&lt;ref&gt;{{Cite book |editor-last=Brown |editor-first=Jerold E. |year=2001 |chapter=Green Beret |url={{google books |plainurl=y |id=ygqNt3ra-vYC|page=220}} |title=Historical Dictionary of the United States Army |edition=Illustrated |publisher=Greenwood Publishing Group |page=220 |isbn=9780313293221}}&lt;/ref&gt;). ეს შეცვალა 1961 წლის 25 სექტემბერს, როდსაც ''არმიის დეპარტამენტის გზავნილი 578636'', რომელმაც მწვანე ბერეტი დანიშნა არმიის სპეცრაზმის ექსკლუზიურ თავსაბურავად.&lt;ref name=&quot;Black-beret&quot;&gt;{{Cite web |title=Army Black Beret A Short History of the Use of Berets in the U.S. Army |url=http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001071949/http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |archive-date=1 October 2014 |access-date=30 April 2013 |website=Army.mil}}&lt;/ref&gt;

1961 წელს პრეზიდენტმა [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედიმ]] მწავნე ბერეტის გამოყენების უფლება მხოლოდ აშშ-ის სპეცრაზმს მისცა. 12 ოქტომბერს სპეციალური ომის ცენტრში, ფორტ ბრაგში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ვიზიტისთვის მზადებისას, პრეზიდენტმა უბრძანა ცენტრის მეთაურს, პოლკოვნიკ უილიამ პ. იარბოროს, სპეციალური ძალების ყველა ჯარისკაცს ღონისძიების ფარგლებში დაეხურათ მწვანე ბერეტები. პრეზიდენტი თვლიდა, რომ რადგან მათ განსაკუთრებული მისია ჰქონდათ, სპეცრაზმს უნდა ჰქონდეთ რაღაც, რაც გამოარჩევდა მათ დანარჩენებისგან. 1962 წელს მან მწვანე ბერეტს უწოდა „აღმატებულობის სიმბოლო, გამბედაობის ნიშანი, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გამორჩეული ნიშანი.“&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ფორესტ ლინდლი, გაზეთ ''Stars and Stripes-''ის მწერალი, რომელიც ვიეტნამში სპეცრაზმთან ერთად მსახურობდა, კენედის უფლებამოსილების შესახებ თქვა: „ეს იყო პრეზიდენტი კენედი, რომელიც იყო პასუხისმგებელი სპეცრაზმის აღდგენაზე და დაგვიბრუნა ჩვენი მწვანე ბერეტი. ხალხს ჩუმად ეცვათ ისინი [მწვანე ბერეტები], როცა ძალები არ იმყოფებოდნენ ტერიტორიაზე და ეს იყო კატისა და თაგვის თამაში. შემდეგ კენედიმ დანიშნა მწვანე ბერეტი, როგორც განმასხვავებელი ნიშანი. მათ ისინი კანადიდან ჩამოჰქონდათ, ზოგი ხელნაკეთი იყო, საღებავი წვიმაში ფუჭდებოდა“.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot;&gt;{{Cite news |last=Gamarekian |first=Barbara |date=22 November 1988 |title=Washington Talk: John F. Kennedy, 1917–1963; Hundreds Are in Capital for 25th Remembrance |page=2 |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610041628/https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-date=10 June 2022}}&lt;/ref&gt;

კენედის ქმედებებმა განსაკუთრებული კავშირი შექმნა სპეცრაზმის შიგნით, სპეციფიკური ტრადიციებით, რომელიც განხორციელდა მისი დაკრძალვის შემდეგ, როდესაც სერჟანტმა, რომელიც საფლავს იცავდა სპეცდანიშნულების ჯარისკაცების დეტალებს, თავისი ბერეტი კუბოზე დადო.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot; /&gt; ეს მომენტი განმეორდა კენედის გარდაცვალების 25 წლისთავის აღსანიშნავად – თქვა გენერალმა მაიკლ დ. ჰილიმ (გადამდგარი), ვიეტნამის სპეცრაზმის ბოლო მეთაური და მოგვიანებით ჯონ კენედის სპეციალური საომარი ცენტრისა და სკოლის მეთაური, [[არლინგტონის ნაციონალური სასაფლაო|არლინგტონის ეროვნულ სასაფლაოზე]], რის შემდეგაც კენედის საფლავზე გვირგვინი მწვანე ბერეტის სახით დაასვენეს.&lt;ref name=&quot;JFKSF&quot; /&gt;

=== დანაყოფების განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[ფაილი:SpecialForces_Badge.svg|მარჯვნივ|მინი|150x150პქ| სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ქვედანაყოფის განმასხვავებელი ნიშანი]]

ვერცხლის ფერის ლითონისა და მინანქრის მოწყობილობა 2.86&amp;nbsp;სმ-ია სიმაღლეში, რომელიც შედგება წყვილი ვერცხლის ისრისგან სალტეში, ისრები მიმართულია ზევით და მათ გადაკვეთის ადგილზე აღმართულია V-42 სტილეტოს ვერცხლის ხანჯლით შავი სახელურით ზემოთ; ვერცხლის ასოებით წარწერაა „DE OPPRESSO LIBER“ ({{Lang-ka|ჩაგრულთა გათავისუფლებისთვის}}).&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot;&gt;{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;

პირველი სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ნიშანი არის გადაჯვარედინებული ისრების საყელო, მეორე მსოფლიო ომის, რომელიც შერწყმულია საბრძოლო დანასთან, რომელიც გამორჩეული ფორმისაა და ნიმუშია, რომელიც მხოლოდ პირველი სპეცსამსახურის ძალისთვისაა გაცემული. დევიზი ითარგმნება როგორც „ჩაგვრისგან ჩვენ გავათავისუფლებთ მათ“.&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot;/&gt;

განმასხვავებელი ერთეულის ნიშნები დამტკიცდა 1960 წლის 8 ივლისს. 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმის ნიშნების ტარების უფლება მიიღო აშშ-ის არმიის საჰაერო-სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობამ და მისი დაქვემდებარებული ქვედანაყოფების პერსონალმა 1991 წლის 7 მარტს. განმასხვავებელი ნიშნების ტარება აშშ-ის არმიის საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობამ და მის ქვეშევრდომ დანაყოფებმა გააუქმეს და მისი ტარების უფლება მიიღეს 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების რაზმის პერსონალმა და მათმა დაქვემდებარებულმა ქვედანაყოფებმა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება განმასხვავებელი ქვედანაყოფის საკუთარი ნიშნები უფლება და სიმბოლიზმის შეცვლის უფლება, 2016 წლის 27 ოქტომბერს.&lt;ref name=&quot;SF DUI&quot; /&gt;

=== სამხრე  განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[file:US Army Airborne Command SSI.png|მინი|საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშანი, რომელსაც ატარებდნენ საიდუმლო ქვედანაყოფები, როგორიცაა არმიის სპეცრაზმი, 1952–1955 წლებში]]
[[file:United States Army Special Forces SSI (1958-2015).png|მინი|1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშანი, შემოღებული 1955 წელს, ატარებდა ყველა სპეციალური ძალების ჯგუფი]]

აშშ-ის არმიის 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობის სამხრე  განმასხვავებელი ნიშნებს (SSI) ატარებს ყველა ის პირი, ვინც დანიშნულია სარდლობაზე და მის დაქვემდებარებულ ქვედანაყოფებზე და არ აქვთ საკუთარი SSI, როგორიცაა სპეციალური ძალების ჯგუფები. აშშ-iს არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის მიხედვით, SSI-ში გამოსახულ ფორმასა და ნივთებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს: „ისრის თავი მიანიშნებს ამერიკელი ინდიელების საბრძოლო ხელოვნებებზე და უნარებზე, რომლებშიც სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი მაღალი ხარისხით იწვრთნება. ხანჯალი წარმოადგენს სპეცდანიშნულების ძალების ოპერაციების არატრადიციულ ხასიათს და სამი ელვა მიუთითებს მათ უნარზე, სწრაფად გადავიდნენ შეტევაზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთიდან. არმიის სპეცრაზმი იყო პირველი სპეციალური ოპერაციების განყოფილება, რომელმაც გამოიყენა „ზღვა, ჰაერი, ხმელეთი“ კონცეფცია თითქმის ათი წლით ადრე, სანამ ისეთი ქვედანაყოფები შექმნეს, როგორიცაა [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEALs]].&lt;ref name=&quot;SSI&quot;&gt;{{Cite web |title=U.S. ARMY SPECIAL FORCES GROUP (AIRBORNE) |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161211054155/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=11 December 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;

SSI-ის 1-ელი სპეციალური ძალების სარდლობის დაარსებამდე, სპეცდანიშნულების რაზმები, რომლებიც 1952-1955 წლებში მსახურობდნენ, ატარებდნენ საჰაერო-სადესანტო SSI-ის. აშშ-ის არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის თანახმად, საჰაერო-სადესანტო SSI აღდგა 1952 წლის 10 აპრილს, 1947 წელს დაშლის შემდეგ, და ნებადართული იყო გარკვეული კლასიფიცირებული ქვედანაყოფებისთვის,&lt;ref name=&quot;Airborne Command SSI&quot;&gt;{{Cite web |title=AIRBORNE COMMAND |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&amp;CategoryId=2876&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021133212/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&amp;CategoryId=2876&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services |archive-date=21 October 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt; როგორიცაა ახლად ჩამოყალიბებული მე-10 და 77-ე სპეციალური ძალების ჯგუფები. სანამ 1955 22 აგვისტოს შეიქმნა 1-ელი საჰაერო-სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობა.&lt;ref name=&quot;SSI&quot; /&gt;

=== სპეციალური ძალების ნიშანი ===
[[ფაილი:Special_Forces_Tab_Cloth.jpg|მინი|200x200პქ| სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის ნიშანი]]
დაინერგა 1983 წლის ივნისში, სპეციალური ძალების ნიშანი არის სამსახურის სკოლის კვალიფიკაციის ნიშანი, რომელიც ენიჭება ჯარისკაცებს, რომლებიც დაასრულებენ სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსებს. მწვანე ბერეტისგან განსხვავებით, ჯარისკაცებს, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ სპეციალური ძალების ჩანართი, უფლება აქვთ ატარონ იგი სამხედრო კარიერის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში, მაშინაც კი, როდესაც არ მსახურობენ სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფებში. ქსოვილის ნიშანი არის ზეთისხილისფერი რკალისებური ნაჭერი 8.26&amp;nbsp;სმ სიგრძითა და 1.75&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში, აღნიშვნა „SPECIAL FORCES“ შავი ასოებით 0.79&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში. ნიშანი უკეთიათ უნიფორმის მარცხენა სახელოზე დანაყოფის განმასხვავებელი სამხრე  ნიშნების ზემოთ და პრეზიდენტის ასი ჩანართის ქვემოთ. ლითონის სპეციალური ძალების ჩანართის ასლი გამოდის ორი ზომით, სრული და სამოსის მინიატურული. სრული ზომის ვერსია 1.59&amp;nbsp;სმ-ია სიმაღლეში და 3,97&amp;nbsp;სმ სიგანეში. მინიატურული ვერსია 0.64&amp;nbsp;სმ სიმაღლეში და 2.54&amp;nbsp;სმ სიგანეში. ორივე არის ცისფერი ლურჯი, ყვითელი საზღვრით და ასოებით. უნიფორმაზე უკეთიათ ლენტების ან მედლების ზემოთ ან ქვემოთ.&lt;ref name=&quot;TIOH Tab&quot;&gt;{{Cite web |title=Special Forces Tab |url=https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&amp;CategoryId=20&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services&amp;ps=24&amp;p=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613191831/https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&amp;CategoryId=20&amp;grp=2&amp;menu=Uniformed%20Services&amp;ps=24&amp;p=0 |archive-date=13 June 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AR600-8-22&quot;&gt;{{Cite web |date=11 December 2006 |title=U.S. Army Regulation 600–8–22: Personnel-General: Military Awards |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722181345/http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-date=22 July 2011 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=117-118}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=31 March 2014 |title=U.S. Army Pamphlet 670-1: Uniform and Insignia, Guide to the Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140506235717/http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-date=6 May 2014 |access-date=23 June 2014 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=6, 201, 244–245, 252, 256, 258–260}}&lt;/ref&gt;

ჯილდოს კვალიფიკაცია:&lt;ref name=&quot;TIOH Tab&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;AR600-8-22&quot; /&gt;

* 1) დასაშვებობის ძირითადი კრიტერიუმები. ნებისმიერ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს ქვემოთ მოცემულ ერთ-ერთ კრიტერიუმს, შეიძლება მიენიჭოს სპეციალური ძალების (SF) ნიშანი:
** 1.1) აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრისა და სკოლის წარმატებით დასრულება (USAJFKSWCS) დამტკიცებული აქტიური არმიის (AA) ინსტიტუციური წვრთნებით, რომელიც მიგვიყვანს SF კვალიფიკაციამდე.
** 1.2) USAJFKSWCS დამტკიცებული სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის წარმატებით დასრულება.
** 1.3) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის ადმინისტრირებული ავტორიზებული ერთეულის წარმატებით დასრულება.
* 2) აქტიური კომპონენტის ინსტიტუციური ტრენინგი. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგს:
** 2.1) სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსის ან სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერთა საკვალიფიკაციო კურსის (ადრე ცნობილი როგორც სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცრის კურსი) წარმატებით გავლისათვის. ამ კურსებს ატარებს/ახორციელებს USAJFKSWC.
** 2.2) 1988 წლის 1 იანვრამდე, იმ დროისთვის დამტკიცებული ინსტრუქტაჟის პროგრამის წარმატებით დასრულებისთვის სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის სპეციალური ძალების ჯგუფში, რომლებსაც შემდგომში მიენიჭათ, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S კარიერის მართვის სფეროში 18 (ჩარიცხული), ან SQI 3 ფუნქციონალურ ზონა 18-ში (ოფიცერი).
* 3) სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამები. SF ნისანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც წარმატებით დაასრულებს RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამას TRADOC რეგლამენტის 135–5, 1988 წლის 1 ივნისით დათარიღებული ან მისი წინამორბედების შესაბამისად და რომელსაც შემდგომში მიენიჭა, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S ან 3. MOS 11B, 11C, 12B, 05B, 91B, ან ASI 5G ან 3. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის დაჯილდოებაზე, არმიის, კონტინენტური არმიის სარდლობის (CONARC) და TRADOC-ის რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომლებიც განსაზღვრავენ SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს იმ მომენტისთვის, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამა.
* 4) დანაყოფი ახორციელებდა SF საკვალიფიკაციო პროგრამებს. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელმაც წარმატებით დაასრულა ერთეულის ადმინისტრირება SF საკვალიფიკაციო პროგრამით, რეგლამენტით. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის მინიჭებაზე დაფუძნებული რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომელიც აწესებს SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რომლებიც ძალაში იყო იმ დროს, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო SF საკვალიფიკაციო პროგრამის გავლა.
* 5) ყოფილი ომის დროს სამსახური. სპეციალური ძალების ჩანართი შეიძლება მიენიჭოს რეტროაქტიურად ყველა პერსონალს, ვინც ასრულებდა შემდეგ საომარ მსახურებას:
** 5.1) 1942 წლიდან 1973 წლამდე. ომის დროს მსახურობდა სპეცდანიშნულების რაზმში და ვერ ან არ სჭირდებოდათ სწავლების ოფიციალურ პროგრამაზე დასწრება, მაგრამ კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა SQI S, 3, 5G.
** 5.2) 1954 წლამდე. მომსახურება მინიმუმ 120 დღე ზედიზედ ერთ-ერთ შემდეგ ორგანიზაციაში:
*** 5.2.1) 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმი 1942 წლის აგვისტოდან 1944 წლის დეკემბრამდე.
*** 5.2.2) OSS რაზმი 101, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.3) OSS Jedburgh რაზმები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.4) OSS ოპერატიული ჯგუფები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.5) OSS საზღვაო განყოფილება, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.6) მე-6 არმიის სპეციალური დაზვერვის ქვედანაყოფი (ალამოს სკაუტები), 1944 წლის თებერვლიდან 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.7) 8240-ე არმიის ქვედანაყოფი, 1950 წლის ივნისიდან 1953 წლის ივლისამდე.
*** 5.2.8) 1954 წლიდან 1975 წლამდე. ნებისმიერი კომპანიის კლასის ოფიცერი ან რეგისტრირებული წევრს მიენიჭება CIB ან CMB, თუ მსახურობდა ზედიზედ მინიმუმ 120 დღის განმავლობაში ერთ-ერთ შემდეგ ტიპის ორგანიზაციაში:
**** 5.2.8a) SF ოპერატიული რაზმი-A (A-გუნდი).
**** 5.2.8b) მობილური დამრტყმელი ძალა.
**** 5.2.8c) SF დაზვერვის გუნდი.
**** 5.2.8d) SF სპეციალური პროექტის განყოფილება.

=== შენიღბვა ===
ვიეტნამის ომის დროს მე-5 სპეცდანიშნულების ჯგუფის მწვანე ბერეტებს სურდათ ვეფხვისებრი შენიღბული ტანსაცმლის დამზადება. ასე რომ, მათ კონტრაქტი გააფორმეს ვიეტნამელ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სხვა მწარმოებლებთან, რათა დაემზადებინათ სამოსი და სხვა ნივთები, როგორიცაა ბონის ქუდები, ვეფხვის ზოლის ქსოვილის გამოყენებით. როდესაც ვეფხვის ზოლები დაბრუნდა 21-ე საუკუნეში, ისინი გამოიყენეს მწვანე ბერეტებმა OPFOR-ის წვრთნებისთვის.

1981 წლიდან 2000-იანი წლების შუა პერიოდამდე ისინი ატარებდნენ საბრძოლო ტანსაცმლის ფორმას (BDU).

ტერორის წინააღმდეგ ომის შემდეგ, მათ ეცვათ MultiCam და Operational Camouflage Pattern (OCP) ფორმები სხვადასხვა მისიების დროს. ისინი ატარებდნენ უნივერსალური შენიღბვის ნიმუშებს, მაგრამ იშორებდნენ MultiCam-სა და OCP-ს.

=== იარბოროს დანა ===
ეს დანა შექმნა ბილ ჰარსიმ კრის რივ ნაივსთან თანამშრომლობით. 2002 წლიდან დაწყებული, საკვალიფიკაციო კურსის ყველა კურსდამთავრებულს ეძლევა იარბოროს დანა, შექმნილი ბილ ჰარსი უმცროსის მიერ და დასახელებული გენერალ-ლეიტენანტი უილიამ იარბოროს პატივსაცემად, რომელიც ითვლება თანამედროვე სპეცრაზმის მამად. ყველა დანას აქვს ინდივიდუალური სერიული ნომრით და ყველა ჯილდოს მფლობელის სახელები ჩაწერილია სპეციალურ ჟურნალში. 

== ტრანსპორტი ==
[[File:US Special Forces in Afghanistan Gayan Valley.jpg|thumb|[[GMV-S]] [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი]]თ ავღანეთში, 2003 წელ]]
[[file:Marine_Ground_Mobility_Vehicle_1.1_2019.jpg|მინი|[[GMV 1.1]] აღჭურვილია Mk 19-ით, რომელსაც მართავen არმიის სპეცოპერაციის ოპერატორები მე-3 სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან.]]

მწვანე ბერეტების მისიების დროს სხვა ქვეყნებში, ისინი გამოიყენებდნენ სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას (GMV)-S Humvee-ეს სხვადასხვა მიზნებისთვის ან დანიშნულების ტექნიკურ ტექნიკას უხეში რელიეფის პატრულირებისთვის და დაეხმარებოდნენ მათ საიდუმლო ოპერაციების გატარებაში, რადგან მათი მისიების ბუნება კლასიფიცირებულია. ბოლო წლებში ისინი ასევე მართავენ General Dynamics-ის მიერ დამზადებული არმიის სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალების M1288 GMV 1.1 ვარიანტს, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს TenCate Advanced Armor-ის მიერ წარმოებული ახალი დანამატების ნაკრები უკეთესი დაცვისთვის. ისევე როგორც Oshkosh M-ATV სპეცდანიშნულების ძალების MRAP-ების ვარიანტი.

აშშ-ს სამხედროების და მისი სპეცდანიშნულების ძალების/სპეციალური ოპერაციების ძალების დანაყოფების გარდა სხვა თვითმფრინავებისთვის, ისინი ფართოდ იყენებდნენ CIA-ს მიერ მართულ სამხედრო შვეულმფრენების [[მი-8|Mi-8]] და Mi-17 ვარიანტებს ავღანეთში, ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლების საწყის ეტაპებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=29 September 2020 |title=CIA's Mi-17 Helicopter Comes Home |url=https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211209071945/https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-date=9 December 2021 |website=Soldier Systems Daily}}&lt;/ref&gt;

==იარაღები==
[[ფაილი:US_Special_Forces_in_Raqqa,_May_2016.jpg|მინი| აშშ-ის არმიის სპეცრაზმი [[რაკა|რაკაში]], [[სირია|სირიაში]]]]

მწვანე ბერეტები გაწვრთნილი არიან სხვადასხვა ტიპის იარაღის გამოყენებაში, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]] ბოლო კონფლიქტებამდე. ასე რომ, ოპერატორებს შეუძლიათ გაეცნონ რამდენიმე სპეციფიკურ იარაღს, რომელსაც იყენებენ როგორც მტრები, ასევე მოკავშირეები სხვადასხვა მისიების დროს, ადვილად გამოიყენებენ ასეთ იარაღს ნებისმიერ ქვეყანაში და ავარჯიშებენ სხვადასხვა ფრაქციას ამ იარაღის გამოყენებით ბრძოლაში.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=10 Guns of the Special Forces |url=https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20211127201122/https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-date=27 November 2021 |website=Warrior Lodge Media}}&lt;/ref&gt;

=== პისტოლეტები ===

* [[M1911 პისტოლეტი|M1911]]
* M9 (გამოიყენება 1980-იანი წლების შუა პერიოდიდან, ჩანაცვლდება SIG Sauer M17-ებით და M18-ებით)
* Glock 19 (Mk 27 Mod 0, სტანდარტული გამოშვება 2015 წლიდან, როგორც მეოთხე თაობის მოდელი, ხოლო მესამე თაობის მოდელები პირველად გამოიცა 2006 წლის ბოლოდან)
* SIG M17/M18 (ჩაანაცვლებს M9)

=== პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები ===

* [[MP 40]] (ზოგიერთი ხელში ჩაიგდეს ამერიკულმა ძალებმა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მოგვიანებით გამოიყენეს არმიის სპეციალური ძალების ოპერატორებმა და CIDG ოპერატორებმა [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის]] დასაწყისში)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Green Beret in Vietnam 1957–73|series=Warrior 28|first=Gordon L.|last= Rottman|date= 25 Jul 2002|isbn=9781855325685|publisher=[[Osprey Publishing]]|page=41}}&lt;/ref&gt;
* Uzi (გამოიყენებოდა 1968-73 წლებში მას შემდეგ, რაც [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CI-მA]] იყიდა 3000 Uzi სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში სპეციალური ოპერაციების ძალებისათვის)
* HK MP5 (ზოგიერთი ვარიანტი გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომიდან, 1975 წლიდან, 21-ე საუკუნემდე ღამის ოპერაციებისთვის, ახლო მანძილზე, მძევლების გადასარჩენად და ესკორტისთვის)
* HK UMP (მათი მცირე რაოდენობა დამზადებული .45 ACP-სთვის შეიძინა მე-5 სპეციალური ძალების ჯგუფმა და შეზღუდულად გამოიყენეს მოქმედებებში ერაყში)

=== შაშხანები/კარაბინები ===

* M4A1 და MK18 SOPMOD Block I &amp; II &amp; URG-I პროგრამა
* FN SCAR-H

=== ტყვიამფრქვევები ===
[[File:Twitter.com-USSOCOM-status-1459170115933683713-photo-2.jpg|thumb|მე- SFG (A)-ს წევრები მონაწილეობენ სპეცდანიშნულების ძალების განვითარებულ ურბანულ საბრძოლო კურსში (SFAUCC)]]

[[File:Legion celebrates 53rd anniversary 140920-A-DQ133-125.jpg|thumb|right|მე-5 SFG (A) ოპერატორი Humvee-ზე უხსნის გოგონას, როგორ მუშაობს M2 .50 კალიბრიანი ტყვიამფრქვევი EOTech შავი SU-264/PEQ (ECOS-H) ჰოლოგრაფიული იარაღის ოქტიკით პიკატინის ლიანდაგზე.]]

* M60
* [[M240 ტყვიამფრქვევი|M240]]
* Ultimax 100&lt;ref&gt;{{Cite web |last=C |first=Nicholas |date=2016-09-30 |title=US Special Forces Ultimax LMG - |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210628194201/https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-date=28 June 2021 |access-date=2021-02-27 |website=The Firearm Blog |language=en-US}}&lt;/ref&gt;
* M249 SAW
* Mk 48
* GAU-17/A
* M2HB
* GAU-19

=== საფანტები ===
* Ithaca 37 (ზოგადად გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომის დროს)
* M870
* Mossberg 500 (მათ შეიძინეს სამხედრო გაძლიერების კომპლექტები, რათა უზრუნველყოთ სტანდარტიზებული კონფიგურაცია 2009 წელს. კომპლექტებში მოიცავდა დასაკეც კონდახს, „შეკავების სისტემას“, 1913 წლის მიმღების ლიანდაგს, წინა ბოლოს პიკატინის ლიანდაგების სისტემას და გამრღვევ ლულებს. სულ გადაკეთდა 1301 თოფი, პირველი ერთეული აღიჭურვა 2009 წლის ივლისში. კომპლექტების უმეტესობა გარდაქმნის სტანდარტულ თოფს 14 დიუმიან კომპაქტურ მოდელად 16 დიუმიანი დამრღვევი ლულით, H92239-09-P-0113.)
* M1014

=== სნაიპერული სისტემები და ზუსტი შაშხანები ===
* M24 სნაიპერული იარაღის სისტემა (SWS)
* Mk 13
* M2010 გაძლიერებული სნაიპერული შაშხანა (ESR) (გამოიყენება მე-3 და მე-7 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* Mk 12 Mod 0
* Mk 11 Mod 0
* M25 სნაიპერული იარაღის სისტემა (თავდაპირველად შემუშავებული მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფის მიერ)
* Mk 14 Mod 0/Mod 1 EBR
* M110 ნახევრად ავტომატური სნაიპერული სისტემა (SASS)
* M107 შორ მანძილზე სნაიპერული შაშხანა
* Mk 22 განვითარებული სნაიპერული შაშხანა
* დრაგუნოვის სნაიპერული შაშხანა

=== ყუმბარსატყორცნები და სარაკეტო გამშვები სისტემები ===
* M79
* M203
* ჩინეთის ტბის ყუმბარმტყორცნი (გამოიყენება მე-5 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* M320
* M32 მრავალჯერადი ყუმბარმტყორცნი (Mk 14 Mod 0 მოდელი)
* [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი|Mk 19]]
* [[Mk 47 Striker]]
* M72 მსუბუქი ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი (LAW)
* M136 AT4
* [[Carl Gustaf|M3 მრავალფუნქციური ჯავშანტექნიკა ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის სისტემა (MAAWS)]]
* [[FGM-148 Javelin|FGM-148 ჯაველინი]]
* FIM-92 Stinger
* [[რპგ-7გ|რპგ-7]]

=== სხვები ===

* M67 ყუმბარა
* M84 გამაოგნებელი ყუმბარა
* C-4 (ასაფეთქებელი)
* M18A1 კლეიმორის ნაღმი
* M224 ნაღმმტყორცნები

== ტერმინი „სპეციალური ძალების“ გამოყენება ==
აშშ-ის გარდა, სხვა ქვეყნებში ტერმინი „სპეციალური ძალები“ ან „სპეციალური ოპერაციების ძალები“ (SOF) ხშირად გამოიყენება ზოგადად ელიტარული წვრთნებისა და სპეციალური მისიების კომპლექტების მქონე დანაყოფებზე. აშშ-ის არმიაში „სპეციალური ძალები“ არის სათანადო (კაპიტალიზებული) არსებითი სახელი, რომელიც ეხება ექსკლუზიურად აშშ-ს არმიის სპეციალურ ძალებს („მწვანე ბერეტები“).&lt;ref name=&quot;shooters thinkers&quot;/&gt; მედია და პოპულარული კულტურა ხშირად არასწორად იყენებს ტერმინს [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEAL-ების]] და აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების ძალების სხვა წევრებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Here’s the difference between special ops and special forces |url=https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728143809/https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-date=28 July 2021 |website=We Are The Mighty}}&lt;/ref&gt;

== ტერმინი „ოპერატორის“ გამოყენება ==
[[ფაილი:Code_of_the_Special_Forces_Operator.jpg|მინი| „სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსი“, {{Circa}} 1959 წელი, ეს მაგალითი, სხვებთან ერთად, „დელტაზე“ ძველია]]

ტერმინი „ოპერატორი“ თარიღდება ამერიკულ სპეცოპერაციებზე ძველია და გვხვდება წიგნებში, რომლებიც ეხება ფრანგულ სპეცოპერაციებს ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომის დროს. მაგალითებია ალისტერ ჰორნის ''„ველური მშვიდობის ომი“'' და ჟან ლარტეგუის ''„ცენტურიონები“''.

ამერიკულ სპეცოპერაციებში ტერმინის ''ოპერატორის'' წარმოშობა მომდინარეობს აშშ-ის არმიის სპეცრაზმიდან. არმიის სპეცრაზმი შეიქმნა 1952 წელს, NAVY SEAL-ებამდე ათი წლით ადრე და დელტამდე 25 წლით ადრე. ყველა სხვა თანამედროვე აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების განყოფილება არმიაში, [[აშშ-ის საზღვაო ძალები|საზღვაო ძალებში]], [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|საჰაერო ძალებში]] და საზღვაო ქვეითებში დაარსდა 1977 წლის შემდეგ. ''Veritas: Journal of Army Special Operations History'', ჩარლზ ჰ. ბრისკო აცხადებს, რომ არმიამ „სპეციალურმა ძალებმა არ მიითვისეს ეს დასახელება. არმიის სპეციალური ოპერაციების ძალების (ARSOF) საზოგადოების წევრთა უმეტესობამ არ იცოდა რომ, ეს სახელი სპეციალური ძალების მიერ იქნა მიღებული 1950-იანი წლების შუა პერიოდში. ის აცხადებს, რომ ყველა კვალიფიციურ წვევამდელს და სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერი „ნებაყოფლობით დაემორჩილება ''„სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსს“'' და დაედო ფიცი მისი პრინციპების მიმართ, დამოწმებული ხელმოწერით.“ ეს ყველა სხვა სპეციალური ოპერაციების ერთეულზე, რომელიც ამჟამად იყენებს ტერმინს/სათაურს ოპერატორს, ძველია.&lt;ref&gt;{{Cite magazine |last=Briscoe |first=Charles H. |date=2018 |title=The Special Forces Operator |url=https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |magazine=Veritas |volume=14 |issue=1 |pages=63-64 |issn=1553-9830 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217072354/https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |archive-date=17 December 2021}}&lt;/ref&gt;

შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების საზოგადოებაში, ''ოპერატორი'' არის Delta Force-ის წევრი, რომელმაც დაასრულა შერჩევა და დაამთავრა OTC (ოპერატორების მომზადების კურსი). ''ოპერატორი'' გამოიყენებოდა დელტას მიერ დანაყოფზე დანიშნულ ოპერატიული და არაოპერატიული პერსონალის გასარჩევად. სხვა სპეციალური ოპერაციების ძალები იყენებენ სპეციფიკურ სახელებს თავიანთი სამუშაოებისთვის, როგორიცაა არმიის ''რეინჯერები'' და საჰაერო ძალების ''პარამედიკოსები''. საზღვაო ძალები იყენებს აკრონიმს ''SEAL'' როგორც მათი სპეციალური საომარი მოქმედებების განვითარების გუნდისთვის, ასევე მათი ცალკეული წევრებისთვის, რომლებიც ასევე ცნობილი არიან, როგორც ''სპეციალური ოპერატორები''. 2006 წელს საზღვაო ფლოტმა შექმნა „სპეციალური საომარი მოქმედებების ოპერატორი“ (SO), როგორც რეიტინგი ჩარიცხული პერსონალის შეფასებისთვის, რანკებში E-4-დან E-9-მდე. ''ოპერატორი'' არის ოპერატიული პერსონალის სპეციფიური ტერმინი და გახდა სასაუბრო ტერმინი თითქმის ყველა სპეცოპერაციის ძალებისთვის აშშ-ის არმიაში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში.


== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|United States Army Special Forces Command (Airborne)}}
* [https://www.soc.mil/USASFC/HQ.html აშშ-ს არმიის სპეციალური ძალების სარდლობის ვებგვერდი]
* [https://www.army.mil/usasoc/?from=wiki აშშ-ს არმიის სპეციალური ოპერაციების სარდლობის ახალი ამბები]
* [https://web.archive.org/web/20110203005343/http://www.soc.mil/swcs/swcs.html შეერთებული შტატების არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა]
* [http://www.socom.mil/ შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]
* [http://manschoolshow.com/blog/2013/7/10/class-24-coming-home-from-war-with-robert-patrick-lewis სპეცრაზმის მედიკოსი საუბრობს ერაყიდან და ავღანეთიდან სახლში დაბრუნებაზე]
* [https://www.thebalancecareers.com/field-18-special-forces-3345936 არმიაში ჩარიცხული ვაკანსიები: საველე 18 სპეცრაზმი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}

[[კატეგორია:აშშ-ის სპეციალური ქვედანაყოფები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის არმია]]
[[კატეგორია:მწვანე ბერეტები]]
[[კატეგორია:საჰაერო-სადესანტო დანაყოფები აშშ-ის არმიაში]]</text>
      <sha1>jjfn0qf8474eii7ff80iwnb0c0gzdlo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სეფიეთის კადარის ეკლესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536396</id>
    <revision>
      <id>4405492</id>
      <parentid>4400317</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:16:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6098" xml:space="preserve">{{შერწყმა|კადარის ეკლესია}}
'''სეფიეთის კადარის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[აბაშის მუნიციპალიტეტი|აბაშის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[სეფიეთი|სეფიეთში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] აგებულია [[საქართველო|ქართული]] [[აგური|აგურით]]. მისი [[მხატვრობა|მხატვრულ]]-[[არქიტექტურა|არქიტექტურული]] გადაწყვეტა სადაა. ნაგებობა შიგნიდან შელესილი და მოხატული იყო. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიას]] ექსვწახნაგიანი [[აფსიდა|აფსიდი]] ერთვის. ნაგებობას [[სამხრეთი|სამხრეთიდან]] მინაშენი ქონია, რომელიც როგორც ჩანს დიდი ხნის წინ დაინგრა. მინაშენიდან შემორჩენილია, სამხრეთის განივი კედლის წყობის ნაშთი და ეკლესიის გადახურვის ფარგლებში მოქცეული უსწორმასწორო ზოლი. ნაგებობას ორი შესასვლელი აქვს, მთავარი - საკმაოდ განიერი - [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]], რომლის თავზეც გამოყვანილია [[თაღი]]. ის შესასვლელის სიგანეს სცილდება. ღიობის თავზე წყვილი, მათ ზემოთ კი ოთხი, მცირე ზომის [[კვადრატი|კვადრატული]] სარკმელია გაჭრილი. მეორე კარი სამხრეთის მინაშენის ფარგლებში იყო მოქცეული, მისი მოხაზულობა წაშლილია. აფსიდში ქაოტურად არის განაწილებული ოთხი სარკმელი, ზოგი წახნაგის შუაშია დატანილი, ზოგი წახნაგის შუა ღერძიდან მარცხნივ, ან მარჯვნივ. მოზრდილი სარკმლები შეისრული ფორმისაა. ანალოგიური ფორმა აქვს ტრიუმფალურ და გადახურვის საბჯენ თაღებს. ტრიუმფალური თაღი სამხრეთისკენ ძლიერაა დეფორმირებული. მსგავს მდგომარეობაშია მთლიანი [[კამარა|კონქიც]]. აფსიდს ორივე ნაპირას დატანებული აქვს მართი კუთხით მოხრილი მრავალკუთხედი [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიში]]. ნიშის გარე კედელი ჩამონგრეულია. აფსიდის ქვედა ნაწილში კიდევ სამი ნიშია მოქცეული. ინტერიერში, [[ჩრდილოეთი|ჩრდილო]] და სამხრეთ კედლებს, ორი წყვილი პილასტრი სამ არათანაბარ ნაწილად ყოფს. შუა და დასავლეთის მონაკვეთი თითქმის თანაბარი ზომისაა. აფსიდის მომიჯნავე ნაწილი კი მათზე ორჯერ პატარაა. [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] სარკმლების ქვემოთ შემორჩენილია კედლის მხატვრობა, გარკვევით ჩანს ერთ რიგში მდგომი ეკლესიის მამების ფიგურების გამოსახულება. აფსიდის კედლების ზედა ნაწილი გარედან დახრილი წყობით არის აშენებული. აგურები 45 გრადუსიანი დახრილობითა და ერთმანეთის საწინააღმდეგო მიმართულებით არის ჩაწყობილი. ყოველი სამი რიგის მერე [[სანტიმეტრი|10-15სმ]]. ჰორიზონტალური ხაზია გავლებული. ეკლესიის ეზო შემოფარგლულია. შესასვლელი ჩრდილო-აღმოსავლეთით არის მოქცეული. ეზოს ტერიტორიაზე გვხვდება საფლავის ქვები.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8389}}

[[კატეგორია:აბაშის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>f5jq0h5rlioq5t3i91d5vtg7ovh6vxw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405493</id>
      <parentid>4405492</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:16:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6064" xml:space="preserve">{{შერწყმა|კადარის ეკლესია}}
'''სეფიეთის კადარის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[აბაშის მუნიციპალიტეტი|აბაშის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[სეფიეთი|სეფიეთში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] აგებულია [[საქართველო|ქართული]] [[აგური|აგურით]]. მისი [[მხატვრობა|მხატვრულ]]-[[არქიტექტურა|არქიტექტურული]] გადაწყვეტა სადაა. ნაგებობა შიგნიდან შელესილი და მოხატული იყო. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიას]] ექსვწახნაგიანი [[აფსიდა|აფსიდი]] ერთვის. ნაგებობას [[სამხრეთი|სამხრეთიდან]] მინაშენი ქონია, რომელიც როგორც ჩანს დიდი ხნის წინ დაინგრა. მინაშენიდან შემორჩენილია, სამხრეთის განივი კედლის წყობის ნაშთი და ეკლესიის გადახურვის ფარგლებში მოქცეული უსწორმასწორო ზოლი. ნაგებობას ორი შესასვლელი აქვს, მთავარი - საკმაოდ განიერი - [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]], რომლის თავზეც გამოყვანილია [[თაღი]]. ის შესასვლელის სიგანეს სცილდება. ღიობის თავზე წყვილი, მათ ზემოთ კი ოთხი, მცირე ზომის [[კვადრატი|კვადრატული]] სარკმელია გაჭრილი. მეორე კარი სამხრეთის მინაშენის ფარგლებში იყო მოქცეული, მისი მოხაზულობა წაშლილია. აფსიდში ქაოტურად არის განაწილებული ოთხი სარკმელი, ზოგი წახნაგის შუაშია დატანილი, ზოგი წახნაგის შუა ღერძიდან მარცხნივ, ან მარჯვნივ. მოზრდილი სარკმლები შეისრული ფორმისაა. ანალოგიური ფორმა აქვს ტრიუმფალურ და გადახურვის საბჯენ თაღებს. ტრიუმფალური თაღი სამხრეთისკენ ძლიერაა დეფორმირებული. მსგავს მდგომარეობაშია მთლიანი [[კამარა|კონქიც]]. აფსიდს ორივე ნაპირას დატანებული აქვს მართი კუთხით მოხრილი მრავალკუთხედი [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიში]]. ნიშის გარე კედელი ჩამონგრეულია. აფსიდის ქვედა ნაწილში კიდევ სამი ნიშია მოქცეული. ინტერიერში, [[ჩრდილოეთი|ჩრდილო]] და სამხრეთ კედლებს, ორი წყვილი პილასტრი სამ არათანაბარ ნაწილად ყოფს. შუა და დასავლეთის მონაკვეთი თითქმის თანაბარი ზომისაა. აფსიდის მომიჯნავე ნაწილი კი მათზე ორჯერ პატარაა. [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] სარკმლების ქვემოთ შემორჩენილია კედლის მხატვრობა, გარკვევით ჩანს ერთ რიგში მდგომი ეკლესიის მამების ფიგურების გამოსახულება. აფსიდის კედლების ზედა ნაწილი გარედან დახრილი წყობით არის აშენებული. აგურები 45 გრადუსიანი დახრილობითა და ერთმანეთის საწინააღმდეგო მიმართულებით არის ჩაწყობილი. ყოველი სამი რიგის მერე 10-15 სმ. ჰორიზონტალური ხაზია გავლებული. ეკლესიის ეზო შემოფარგლულია. შესასვლელი ჩრდილო-აღმოსავლეთით არის მოქცეული. ეზოს ტერიტორიაზე გვხვდება საფლავის ქვები.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8389}}

[[კატეგორია:აბაშის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>isf8kof6rvxyagmm4mp2rkq5gi83be9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სუჯუნის სინაგოგა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536397</id>
    <revision>
      <id>4405494</id>
      <parentid>4401046</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:17:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აბაშის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]; დაემატა [[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის სინაგოგები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4207" xml:space="preserve">'''სუჯუნის სინაგოგა''' არქიტექტურული ძეგლი [[აბაშის მუნიციპალიტეტი|აბაშის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[სუჯუნა|სუჯუნაში]]. [[სინაგოგა]] გეგმით სწორკუთხაა, [[კვადრატი|კვადრატული]] დარბაზითა და [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]] ერთ რიგში განლაგებული ექვსი სვეტით შემდგარი [[პორტიკი|პორტიკით]]. დარბაზის ცენტრში ოთხი სვეტია განლაგებული, რომლებზეც ხის კონსტრუქციით ამოყვანილი გუმბათია დაყრდნობილი. სინაგოგაში შესასვლელი აღმოსავლეთიდან, პორტიკის მხრიდან არის მოწყობილი. მის ოთხივე კედელში დიდი ზომის სამ-სამი [[ფანჯარა|ფანჯარაა]] გაჭრილი. ამათგან თითო ფანჯარა აღმოსავლეთით, კარის თავზეა წარმოდგენილი, ხოლო [[დასავლეთი|დასავლეთით]] მის პირდაპირაა განლაგებული. სინაგოგა ნაგებია სუფთად გათლილი [[ქვიშაქვა|ქვიშაქვით]]. ორსაფეხურიანი ცოკოლი პროფილირებულია. კედლის წყობაში რიგები ზუსტად არის დაცული. სინაგოგას ასევე პროფილირებული [[კირქვა|კირქვის]] კარნიზი ერთვის. პორტიკისა და დარბაზში აღმართული სვეტები გეგმით [[წრე|წრიულია]], მას პროფილირებული [[ბაზისი (არქიტექტურა)|ბაზისი]] და [[კაპიტელი|კაპიტელები]] ერთვის. პორტიკის იატაკი სუფთად გათლილი ქვიშაქვით არის მოწყობილი, დარბაზის იატაკი კი [[ბეტონი|ბეტონისაა.]] ის შელესილი და შეღებილია, მთელს [[პერიმეტრი|პერიმეტრზე]] კი პროფილირებული კარნიზი მიუყვება. დარბაზის ჭერი ფიცრულია. ხოლო [[გუმბათი]] წრის მეოთხედი მოხაზულობის მქონე ნივნივებზე აკრული ფანერით არის მოწყობილი. უყელო სფეროს მქონე გუმბათს, ქუსლთან, ფანერში ნაკვეთი [[ორნამენტი]] გასდევს. გუმბათი გარედან არ იკითხება, ის სხვენის სივრცეშია მოქცეული. ნაგებობის სახურავი თუნუქისაა, ნივნივებზე.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8383}}

[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის სინაგოგები]]</text>
      <sha1>enuaarjyxa062l0oxyzty6isx740nam</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405495</id>
      <parentid>4405494</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:18:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4122" xml:space="preserve">'''სუჯუნის სინაგოგა''' — არქიტექტურული ძეგლი [[აბაშის მუნიციპალიტეტი]ს] სოფელ [[სუჯუნა|სუჯუნაში]]. 

[[სინაგოგა]] გეგმით სწორკუთხაა, კვადრატული დარბაზითა და [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]] ერთ რიგში განლაგებული ექვსი სვეტით შემდგარი [[პორტიკი|პორტიკით]]. დარბაზის ცენტრში ოთხი სვეტია განლაგებული, რომლებზეც ხის კონსტრუქციით ამოყვანილი გუმბათია დაყრდნობილი. სინაგოგაში შესასვლელი აღმოსავლეთიდან, პორტიკის მხრიდან არის მოწყობილი. მის ოთხივე კედელში დიდი ზომის სამ-სამი [[ფანჯარა|ფანჯარაა]] გაჭრილი. ამათგან თითო ფანჯარა აღმოსავლეთით, კარის თავზეა წარმოდგენილი, ხოლო [[დასავლეთი|დასავლეთით]] მის პირდაპირაა განლაგებული. სინაგოგა ნაგებია სუფთად გათლილი [[ქვიშაქვა|ქვიშაქვით]]. ორსაფეხურიანი ცოკოლი პროფილირებულია. კედლის წყობაში რიგები ზუსტად არის დაცული. სინაგოგას ასევე პროფილირებული [[კირქვა|კირქვის]] კარნიზი ერთვის. პორტიკისა და დარბაზში აღმართული სვეტები გეგმით [[წრე|წრიულია]], მას პროფილირებული [[ბაზისი (არქიტექტურა)|ბაზისი]] და [[კაპიტელი|კაპიტელები]] ერთვის. პორტიკის იატაკი სუფთად გათლილი ქვიშაქვით არის მოწყობილი, დარბაზის იატაკი კი [[ბეტონი|ბეტონისაა.]] ის შელესილი და შეღებილია, მთელს [[პერიმეტრი|პერიმეტრზე]] კი პროფილირებული კარნიზი მიუყვება. დარბაზის ჭერი ფიცრულია. ხოლო [[გუმბათი]] წრის მეოთხედი მოხაზულობის მქონე ნივნივებზე აკრული ფანერით არის მოწყობილი. უყელო სფეროს მქონე გუმბათს, ქუსლთან, ფანერში ნაკვეთი [[ორნამენტი]] გასდევს. გუმბათი გარედან არ იკითხება, ის სხვენის სივრცეშია მოქცეული. ნაგებობის სახურავი თუნუქისაა, ნივნივებზე.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8383}}

[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის სინაგოგები]]</text>
      <sha1>1u3l3ilgoptid9x9ia50nj0mqylgamh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405496</id>
      <parentid>4405495</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:18:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4122" xml:space="preserve">'''სუჯუნის სინაგოგა''' — არქიტექტურული ძეგლი [[აბაშის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[სუჯუნა|სუჯუნაში]]. 

[[სინაგოგა]] გეგმით სწორკუთხაა, კვადრატული დარბაზითა და [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]] ერთ რიგში განლაგებული ექვსი სვეტით შემდგარი [[პორტიკი|პორტიკით]]. დარბაზის ცენტრში ოთხი სვეტია განლაგებული, რომლებზეც ხის კონსტრუქციით ამოყვანილი გუმბათია დაყრდნობილი. სინაგოგაში შესასვლელი აღმოსავლეთიდან, პორტიკის მხრიდან არის მოწყობილი. მის ოთხივე კედელში დიდი ზომის სამ-სამი [[ფანჯარა|ფანჯარაა]] გაჭრილი. ამათგან თითო ფანჯარა აღმოსავლეთით, კარის თავზეა წარმოდგენილი, ხოლო [[დასავლეთი|დასავლეთით]] მის პირდაპირაა განლაგებული. სინაგოგა ნაგებია სუფთად გათლილი [[ქვიშაქვა|ქვიშაქვით]]. ორსაფეხურიანი ცოკოლი პროფილირებულია. კედლის წყობაში რიგები ზუსტად არის დაცული. სინაგოგას ასევე პროფილირებული [[კირქვა|კირქვის]] კარნიზი ერთვის. პორტიკისა და დარბაზში აღმართული სვეტები გეგმით [[წრე|წრიულია]], მას პროფილირებული [[ბაზისი (არქიტექტურა)|ბაზისი]] და [[კაპიტელი|კაპიტელები]] ერთვის. პორტიკის იატაკი სუფთად გათლილი ქვიშაქვით არის მოწყობილი, დარბაზის იატაკი კი [[ბეტონი|ბეტონისაა.]] ის შელესილი და შეღებილია, მთელს [[პერიმეტრი|პერიმეტრზე]] კი პროფილირებული კარნიზი მიუყვება. დარბაზის ჭერი ფიცრულია. ხოლო [[გუმბათი]] წრის მეოთხედი მოხაზულობის მქონე ნივნივებზე აკრული ფანერით არის მოწყობილი. უყელო სფეროს მქონე გუმბათს, ქუსლთან, ფანერში ნაკვეთი [[ორნამენტი]] გასდევს. გუმბათი გარედან არ იკითხება, ის სხვენის სივრცეშია მოქცეული. ნაგებობის სახურავი თუნუქისაა, ნივნივებზე.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8383}}

[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის სინაგოგები]]</text>
      <sha1>6tqgthxdud9h56mvos0m0css885d2ym</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ავსტრალიის ჰიმნი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536691</id>
    <revision>
      <id>4405475</id>
      <parentid>4404256</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:21:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3134" xml:space="preserve">{{გასაწმენდი}}
{{ ინფოდაფა ჰიმნი
 | წარწერა         = {{lang|en|Advance Australia Fair}}
 | ტრანსკრიფცია =
 | ქართული წარწერა = 
 | ალტ სახელი    = 
 | ქართ ალტ სახელი  = 
 | ალტ სახელი 2   = 
 | ქართ ალტ სახელი 2 =
 | სურათი         = Advance Australia Fair.png
 | სურათის ზომა    = 
 | ტიტრი       = 
 | ქვეყანა       = [[ავსტრალია]]
 | ტექსტის ავტორი    = [[პიტერ დოდს მაკკორმიკმა]]
 | ტექსტის თარიღი   = [[1878]]
 | მუსიკის ავტორი     = [[პიტერ დოდს მაკკორმიკმა]]
 | მუსიკის თარიღი    = [[1878]]
 | შემოღებულ იქნა       = [[1974]]
 | აქტიური იყო         = 
 | მუსიკა         = U.S. Navy Band, Advance Australia Fair (instrumental).ogg
 | მუსიკის წარწერა   = ინსტრუმენტული
}}
'''Advance Australia Fair''' — [[ავსტრალია|ავსტრალიის]] ეროვნული ჰიმნი. ის პირველად [[სიდნეი]]ში 1878 წელს [[შოტლანდია|შოტლანდიელმა]] კომპოზიტორმა [[პიტერ დოდს მაკკორმიკმა]] დაწერა.&lt;ref&gt;https://www.vic.gov.au/australian-national-anthem&lt;/ref&gt; ეროვნული ჰიმნი ის 1974 წელს გახდა.&lt;ref&gt;https://www.pmc.gov.au/government/australian-national-anthem&lt;/ref&gt;

==Ტექსტი==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! [[ინგლისური ენა|ინგლისური]] ორიგინალი
! [[ქართული ენა|ქართული]] თარგმანი
|-
| &lt;poem&gt;Australians all let us rejoice
For we are one and free
We've golden soil and wealth for toil,
Our home is girt by sea:
Our land abounds in nature's gifts
Of beauty rich and rare,
In history's page let every stage
Advance Australia fair,
In joyful strains then let us sing
Advance Australia fair.
 
Beneath our radiant Southern Cross,
We'll toil with hearts and hands,
To make this Commonwealth of ours
Renowned of all the lands,
For those who've come across the seas
We've boundless plains to share,
With courage let us all combine
To advance Australia fair.
In joyful strains then let us sing,
Advance Australia fair.&lt;/poem&gt;
|
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ავსტრალია]]
[[კატეგორია:ეროვნული ჰიმნები]]
[[კატეგორია:ოკეანეთის ჰიმნები]]
[[კატეგორია:ავსტრალიის ეროვნული სიმბოლოები]]</text>
      <sha1>chbkfxt13j4t5suw8baf24efmjla3xc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405476</id>
      <parentid>4405475</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:22:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ავსტრალია]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3074" xml:space="preserve">{{გასაწმენდი}}
{{ ინფოდაფა ჰიმნი
 | წარწერა         = {{lang|en|Advance Australia Fair}}
 | ტრანსკრიფცია =
 | ქართული წარწერა = 
 | ალტ სახელი    = 
 | ქართ ალტ სახელი  = 
 | ალტ სახელი 2   = 
 | ქართ ალტ სახელი 2 =
 | სურათი         = Advance Australia Fair.png
 | სურათის ზომა    = 
 | ტიტრი       = 
 | ქვეყანა       = [[ავსტრალია]]
 | ტექსტის ავტორი    = [[პიტერ დოდს მაკკორმიკმა]]
 | ტექსტის თარიღი   = [[1878]]
 | მუსიკის ავტორი     = [[პიტერ დოდს მაკკორმიკმა]]
 | მუსიკის თარიღი    = [[1878]]
 | შემოღებულ იქნა       = [[1974]]
 | აქტიური იყო         = 
 | მუსიკა         = U.S. Navy Band, Advance Australia Fair (instrumental).ogg
 | მუსიკის წარწერა   = ინსტრუმენტული
}}
'''Advance Australia Fair''' — [[ავსტრალია|ავსტრალიის]] ეროვნული ჰიმნი. ის პირველად [[სიდნეი]]ში 1878 წელს [[შოტლანდია|შოტლანდიელმა]] კომპოზიტორმა [[პიტერ დოდს მაკკორმიკმა]] დაწერა.&lt;ref&gt;https://www.vic.gov.au/australian-national-anthem&lt;/ref&gt; ეროვნული ჰიმნი ის 1974 წელს გახდა.&lt;ref&gt;https://www.pmc.gov.au/government/australian-national-anthem&lt;/ref&gt;

==Ტექსტი==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! [[ინგლისური ენა|ინგლისური]] ორიგინალი
! [[ქართული ენა|ქართული]] თარგმანი
|-
| &lt;poem&gt;Australians all let us rejoice
For we are one and free
We've golden soil and wealth for toil,
Our home is girt by sea:
Our land abounds in nature's gifts
Of beauty rich and rare,
In history's page let every stage
Advance Australia fair,
In joyful strains then let us sing
Advance Australia fair.
 
Beneath our radiant Southern Cross,
We'll toil with hearts and hands,
To make this Commonwealth of ours
Renowned of all the lands,
For those who've come across the seas
We've boundless plains to share,
With courage let us all combine
To advance Australia fair.
In joyful strains then let us sing,
Advance Australia fair.&lt;/poem&gt;
|
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ეროვნული ჰიმნები]]
[[კატეგორია:ოკეანეთის ჰიმნები]]
[[კატეგორია:ავსტრალიის ეროვნული სიმბოლოები]]</text>
      <sha1>8ewq6j8vduo5zvjuhy33g66eqz8b8ix</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405478</id>
      <parentid>4405476</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:27:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3177" xml:space="preserve">{{გასაწმენდი}}
{{ინფოდაფა ჰიმნი
 | წარწერა         = {{lang|en|Advance Australia Fair}}
 | ტრანსკრიფცია =
 | ქართული წარწერა = 
 | ალტ სახელი    = 
 | ქართ ალტ სახელი  = 
 | ალტ სახელი 2   = 
 | ქართ ალტ სახელი 2 =
 | სურათი         = Advance Australia Fair.png
 | სურათის ზომა    = 
 | ტიტრი       = 
 | ქვეყანა       = [[ავსტრალია]]
 | ტექსტის ავტორი    = [[პიტერ დოდს მაკ-კორმიკი]]
 | ტექსტის თარიღი   = [[1878]]
 | მუსიკის ავტორი     = პიტერ დოდს მაკ-კორმიკი
 | მუსიკის თარიღი    = 1878
 | შემოღებულ იქნა       = [[1974]]
 | აქტიური იყო         = 
 | მუსიკა         = U.S. Navy Band, Advance Australia Fair (instrumental).ogg
 | მუსიკის წარწერა   = ინსტრუმენტული ვერსია
}}
'''„Advance Australia Fair“''' ({{lang-ka|„განვითარდი, მშვენიერო ავსტრალია“}}) — [[ავსტრალია|ავსტრალიის]] ეროვნული ჰიმნი. დაწერილია [[სიდნეი]]ში, 1878 წელს, [[შოტლანდია|შოტლანდიელი]] კომპოზიტორის [[პიტერ დოდს მაკ-კორმიკი]]ს მიერ.&lt;ref&gt;https://www.vic.gov.au/australian-national-anthem&lt;/ref&gt; ეროვნული ჰიმნი 1974 წელს გახდა.&lt;ref&gt;https://www.pmc.gov.au/government/australian-national-anthem&lt;/ref&gt;

==ტექსტი==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! [[ინგლისური ენა|ინგლისური]] ორიგინალი
! [[ქართული ენა|ქართული]] თარგმანი
|-
| &lt;poem&gt;Australians all let us rejoice
For we are one and free
We've golden soil and wealth for toil,
Our home is girt by sea:
Our land abounds in nature's gifts
Of beauty rich and rare,
In history's page let every stage
Advance Australia fair,
In joyful strains then let us sing
Advance Australia fair.
 
Beneath our radiant Southern Cross,
We'll toil with hearts and hands,
To make this Commonwealth of ours
Renowned of all the lands,
For those who've come across the seas
We've boundless plains to share,
With courage let us all combine
To advance Australia fair.
In joyful strains then let us sing,
Advance Australia fair.&lt;/poem&gt;
|
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ეროვნული ჰიმნები]]
[[კატეგორია:ოკეანეთის ჰიმნები]]
[[კატეგორია:ავსტრალიის ეროვნული სიმბოლოები]]</text>
      <sha1>a6gmflco85ch0ssgpq34io4o9ta7krn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩაიქენდი (შუშის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536888</id>
    <revision>
      <id>4405346</id>
      <parentid>4405335</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:19:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="914" xml:space="preserve">
 [[ფაილი:Azerbaijan adm location map (AZ POV).svg|მინი|შუშა]|მინი|შუშა]]


'''ჩაიქენდი'''  ([[აზერბაიჯანი|აზერ]].  [[Çaykənd]])- სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაონში 

1992 წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}1.↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf

[[კატეგორია:1992]]</text>
      <sha1>swf9u0dpkm3j54o9v7lxrbio05wkocx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405349</id>
      <parentid>4405346</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:33:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2018" xml:space="preserve">
'''ჩაიქენდი'''  ([[აზერბაიჯანი|აზერ]].  [[Çaykənd]])- სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაონში 

1992 წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}1.↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf

[[კატეგორია:1992]]


{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = 
|ქართული სახელი        = 
|დაქვემდებარება = 
|სურათი             = Azerbaijan adm location map (AZ POV).svg
|სურათის აღწერა    =
|დროშა           = 
|დროშის სიგანე    =
|გერბი          =
|გერბის სიგანე      =
|ქვეყანა           = აზერბაიჯანი
|შიდა დაყოფა =
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|რაიონის ტიპი             =
|რაიონი                   = შუშა
|თემის ტიპი             =
|თემი                  =
|თემი ცხრილში         =
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|კლიმატი=
|ენები =
|add1n= 
|add1=
}}</text>
      <sha1>ew6ax4sixvzerirpbj1pls3doxhv3jg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405352</id>
      <parentid>4405349</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:37:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2016" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = 
|ქართული სახელი        = 
|დაქვემდებარება = 
|სურათი             = Azerbaijan adm location map (AZ POV).svg
|სურათის აღწერა    =
|დროშა           = 
|დროშის სიგანე    =
|გერბი          =
|გერბის სიგანე      =
|ქვეყანა           = აზერბაიჯანი
|შიდა დაყოფა =
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|რაიონის ტიპი             =
|რაიონი                   = შუშა
|თემის ტიპი             =
|თემი                  =
|თემი ცხრილში         =
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|კლიმატი=
|ენები =
|add1n= 
|add1=
}}

'''ჩაიქენდი'''  ([[აზერბაიჯანი|აზერ]].  [[Çaykənd]])- სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაონში 

1992 წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}1.↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf

[[კატეგორია:1992]]</text>
      <sha1>tnas2qe3v5k8kp0pkkflaoohzarngw1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405367</id>
      <parentid>4405352</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:52:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1154" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''ჩაიქენდი''' ({{lang-az|Çaykənd}}) - სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაონში.&lt;ref&gt;{{cite web |url = https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archivedate = 2020-04-16 |title = İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı |author = Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi |date = 2019 |publisher = stat.gov.az |accessdate = 2020-04-16 |language = az}}&lt;/ref&gt;

1992 წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}</text>
      <sha1>sltukpgpyiq93f0zrjnbgb23fv7z3mm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405368</id>
      <parentid>4405367</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:52:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1247" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''ჩაიქენდი''' ({{lang-az|Çaykənd}}) - სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაონში.&lt;ref&gt;{{cite web |url = https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archivedate = 2020-04-16 |title = İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı |author = Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi |date = 2019 |publisher = stat.gov.az |accessdate = 2020-04-16 |language = az}}&lt;/ref&gt;

1992 წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>slqb1nbkel9yr1txbr3sxb3zbffgn81</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბოიუქ-ყალადარასი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536889</id>
    <revision>
      <id>4405438</id>
      <parentid>4405315</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:31:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Skorpioni2004</username>
        <id>143276</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4276" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ბოიუქ-ყალადარასი''' (ყოფილი სახელი: '''მეცგალადარესი'''  (გ. 29 დეკემბერი, 1992) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] შუშას რაიონის სოფელ გალადარესის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში  აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მილი მეჯლისის 1992 წლის 29 დეკემბრის №428 დადგენილებით სოფელს ეწოდა დიდი გალადარა &lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/7976 Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı]&lt;/ref&gt; სოფელი სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა 1992 წელს ყარაბაღის პირველი ომის დროს დაიკავეს.

39 რაიონული ცენტრიდან კმ სამხრეთ-დასავლეთით მოსახლეობა შეადგენს 161 ადამიანს 2008 წ. ოკუპაციამდე (1992 წლის მაისი) მოსახლეობა მეცხოველეობითა და სოფლის მეურნეობით იყო დაკავებული იყო საშუალო სკოლა, მუსიკალური სკოლა, კულტურის ცენტრი.

== ტოპონომიური ახსნა ==
[[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] [[შუშის ციხესიმაგრე|შუშის ციხის]] ძირში მდებარე [[ხეობა|ხეობის]] სახელწოდება. არაბულ წყაროში ის კალა-ი-დარას სახითაა 1828 წელს, [[ირანი|ირანიდან]] გადმოსახლებული სომხების დასახლების შემდეგ, ჩამოყალიბდა ორი გალადარსის სოფელი მეც (დიდი) გალადარსი და პოკრ (პატარა) გალადარსი. სიტყვა ციხე მომდინარეობს შუმერული სიტყვიდან egan &quot;გამაგრებული&quot; ან &quot;გალავანი ადგილი&quot; [[შუმერული ენა|შუმერული ენიდან]] ეს სიტყვა აისახება როგორც akil სირიულად, ექალუ&lt;nowiki/&gt;[[სირია|აქადურად]], ანგელოზი [[სომხები|სომხურად]] დაბრუნდი [[არაბული ენა|არაბულად]] და გალა [[სპარსელები|სპარსულად]] . &lt;ref&gt;B.Budaqov, Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağın Toponimləri&lt;/ref&gt;

ის ყარაბაღის ქედის ძირშია, მისი ყოფილი სახელი იყო ხოხნიკენდი, საბჭოთა ხელისუფლების დროს კიროვი, მეცგალადარესი. ამ სახელწოდებით იგი ფორმალურია 1992 წლიდან. ოიკონიმი ნიშნავს &quot;დიდ სოფელს გალას ხეობაში (იგულისხმება შუშა)&quot;. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>1ee9tcafbo7n029p0i6qnesu2ziwp1y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405439</id>
      <parentid>4405438</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:32:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Skorpioni2004</username>
        <id>143276</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4275" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''ბოიუქ-ყალადარასი''' (ყოფილი სახელი: '''მეცგალადარესი'''  (გ. 29 დეკემბერი, 1992) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] შუშას რაიონის სოფელ გალადარესის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში  აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მილი მეჯლისის 1992 წლის 29 დეკემბრის №428 დადგენილებით სოფელს ეწოდა დიდი გალადარა &lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/7976 Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı]&lt;/ref&gt; სოფელი სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა 1992 წელს ყარაბაღის პირველი ომის დროს დაიკავეს.

39 რაიონული ცენტრიდან კმ სამხრეთ-დასავლეთით მოსახლეობა შეადგენს 161 ადამიანს 2008 წ. ოკუპაციამდე (1992 წლის მაისი) მოსახლეობა მეცხოველეობითა და სოფლის მეურნეობით იყო დაკავებული იყო საშუალო სკოლა, მუსიკალური სკოლა, კულტურის ცენტრი.

== ტოპონომიური ახსნა ==
[[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] [[შუშის ციხესიმაგრე|შუშის ციხის]] ძირში მდებარე [[ხეობა|ხეობის]] სახელწოდება. არაბულ წყაროში ის კალა-ი-დარას სახითაა 1828 წელს, [[ირანი|ირანიდან]] გადმოსახლებული სომხების დასახლების შემდეგ, ჩამოყალიბდა ორი გალადარსის სოფელი მეც (დიდი) გალადარსი და პოკრ (პატარა) გალადარსი. სიტყვა ციხე მომდინარეობს შუმერული სიტყვიდან egan &quot;გამაგრებული&quot; ან &quot;გალავანი ადგილი&quot; [[შუმერული ენა|შუმერული ენიდან]] ეს სიტყვა აისახება როგორც akil სირიულად, ექალუ&lt;nowiki/&gt;[[სირია|აქადურად]], ანგელოზი [[სომხები|სომხურად]] დაბრუნდი [[არაბული ენა|არაბულად]] და გალა [[სპარსელები|სპარსულად]] . &lt;ref&gt;B.Budaqov, Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağın Toponimləri&lt;/ref&gt;

ის ყარაბაღის ქედის ძირშია, მისი ყოფილი სახელი იყო ხოხნიკენდი, საბჭოთა ხელისუფლების დროს კიროვი, მეცგალადარესი. ამ სახელწოდებით იგი ფორმალურია 1992 წლიდან. ოიკონიმი ნიშნავს &quot;დიდ სოფელს გალას ხეობაში (იგულისხმება შუშა)&quot;. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>t1wu405erxif6agh7gbcker5x3plmco</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Skorpioni2004/Böyük Qaladərəsi</title>
    <ns>2</ns>
    <id>536890</id>
    <revision>
      <id>4405437</id>
      <parentid>4405322</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:29:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Skorpioni2004</username>
        <id>143276</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4508" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}
'''ბეიუქ გალადარესი''' (ყოფილი სახელი: '''მეცგალადარესი'''  (გ. 29 დეკემბერი, 1992) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] შუშას რაიონის სოფელ გალადარესის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში  აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მილი მეჯლისის 1992 წლის 29 დეკემბრის №428 დადგენილებით სოფელს ეწოდა დიდი გალადარა &lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/7976 Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı]&lt;/ref&gt; სოფელი სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა 1992 წელს ყარაბაღის პირველი ომის დროს დაიკავეს.

39 რაიონული ცენტრიდან კმ სამხრეთ-დასავლეთით მოსახლეობა შეადგენს 161 ადამიანს 2008 წ. ოკუპაციამდე (1992 წლის მაისი) მოსახლეობა მეცხოველეობითა და სოფლის მეურნეობით იყო დაკავებული იყო საშუალო სკოლა, მუსიკალური სკოლა, კულტურის ცენტრი.

== ტოპონომიური ახსნა ==
[[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] [[შუშის ციხესიმაგრე|შუშის ციხის]] ძირში მდებარე [[ხეობა|ხეობის]] სახელწოდება. არაბულ წყაროში ის კალა-ი-დარას სახითაა 1828 წელს, [[ირანი|ირანიდან]] გადმოსახლებული სომხების დასახლების შემდეგ, ჩამოყალიბდა ორი გალადარსის სოფელი მეც (დიდი) გალადარსი და პოკრ (პატარა) გალადარსი. სიტყვა ციხე მომდინარეობს შუმერული სიტყვიდან ჭამე &quot;გამაგრებული&quot; ან &quot;გალავანი ადგილი&quot; [[შუმერული ენა|შუმერული ენიდან]] ეს სიტყვა აისახება როგორც გონება სირიულად, [[ეკალუგაარსუიტი|ექალუ]][[სირია|აქადურად]], ანგელოზი [[სომხები|სომხურად]] დაბრუნდი [[არაბული ენა|არაბულად]] და გალა [[სპარსელები|სპარსულად]] . &lt;ref&gt;ბ.ბუდაგოვი, ზემო ყარაბაღის გ.გეიბულაევი ტოპონიმები&lt;/ref&gt;

ის ყარაბაღის ქედის ძირშია, მისი ყოფილი სახელი იყო ხოხნიკენდი, საბჭოთა ხელისუფლების დროს კიროვი, მეცგალადარესი. ამ სახელწოდებით იგი ფორმალურია [[1992]] წლიდან. ოიკონიმი ნიშნავს &quot;დიდ სოფელს გალას ხეობაში (იგულისხმება შუშა)&quot;. 

== Იხილეთ ასევე ==

* პატარა გალადარა
* მოძველებული (მინა)

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>sbwh3jzf6o51virgitn9qvdlgcztzbq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გოითალა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536893</id>
    <revision>
      <id>4405357</id>
      <timestamp>2022-08-09T13:22:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tahir1434</username>
        <id>143628</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429212|Göytala]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3800" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''გოითალა'''  — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ გოითალას ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მისი ძველი სახელი იყო '''განაჩთალა''' და  [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]] [[1991|1991 წელს]] შეიცვალა '''გოიტალა'''   .

=== ოკუპაციის პერიოდი ===
ეს ტერიტორია [[14 დეკემბერი|14 დეკემბერს]] [[2000]] [[14 დეკემბერი|წლის]] მიღებული სომხეთის ბირთვული პროგრამის მე-4 მუხლში, სომხეთის ბირთვულ ზონებში შედიოდა. &lt;ref&gt;[http://dgk.nmr.az/files/uploader/aztarix_preslib_07.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. &quot;Elm&quot;. 2008. səh. 269.] {{az}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[[Azərbaycan (qəzet)|&quot;Azərbaycan&quot; qəzeti]], [[15 yanvar]] [[2003-cü il]]. {{az}}&lt;/ref&gt;

== ტოპონიმიკა ==
გოითალა მდებარეობს მდინარე იაგლიდარას (მდინარე ჰეკარის შენაკადი) ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის კალთაზე. მე-19 საუკუნეში აქ სომეხი ემიგრანტები დასახლდნენ და სოფელს დაარქვეს განაჩთალა (განაჩი სომხ. „ლურჯს, მწვანეს“ ნიშნავს). 1991 წელს სოფელს აღუდგენია, ყოფილი სახელი. სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის აშენდა. გოიტალა ნიშნავს &quot;მწვანე მდელოს&quot;. &lt;ref&gt;Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, &quot;Şərq-Qərb&quot;, 2007&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[დაშალთი (შუშა)]]

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}

== გარე ბმული ==

* [https://bdrnk.wordpress.com/2011/02/12/susa-s%C9%99h%C9%99ri-tarixi-v%C9%99-isgali/ https://bdrnk.wordpress.com]
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის სოფლები]]</text>
      <sha1>10nrqdfrxrp4gzsog6r8kvbo9x0cutj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405358</id>
      <parentid>4405357</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:26:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tahir1434</username>
        <id>143628</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3869" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''გოითალა''' ({{lang-az|Göytala}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ გოითალას ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მისი ძველი სახელი იყო '''განაჩთალა''' და  [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]] [[1991|1991 წელს]] შეიცვალა '''გოიტალა'''   .

=== ოკუპაციის პერიოდი ===
ეს ტერიტორია [[14 დეკემბერი|14 დეკემბერს]] [[2000]] [[14 დეკემბერი|წლის]] მიღებული სომხეთის ბირთვული პროგრამის მე-4 მუხლში, სომხეთის ბირთვულ ზონებში შედიოდა. &lt;ref&gt;[http://dgk.nmr.az/files/uploader/aztarix_preslib_07.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. &quot;Elm&quot;. 2008. səh. 269.] {{az}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[[Azərbaycan (qəzet)|&quot;Azərbaycan&quot; qəzeti]], [[15 yanvar]] [[2003-cü il]]. {{az}}&lt;/ref&gt;

== ტოპონიმიკა ==
გოითალა მდებარეობს მდინარე იაგლიდარას (მდინარე ჰეკარის შენაკადი) ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის კალთაზე. მე-19 საუკუნეში აქ სომეხი ემიგრანტები დასახლდნენ და სოფელს დაარქვეს განაჩთალა (განაჩი სომხ. „ლურჯს, მწვანეს“ ნიშნავს). 1991 წელს სოფელს აღუდგენია, ყოფილი სახელი. სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის აშენდა. გოიტალა ნიშნავს &quot;მწვანე მდელოს&quot;. &lt;ref&gt;Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, &quot;Şərq-Qərb&quot;, 2007&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[დაშალთი (შუშა)]]

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}

== გარე ბმული ==

* [https://bdrnk.wordpress.com/2011/02/12/susa-s%C9%99h%C9%99ri-tarixi-v%C9%99-isgali/ https://bdrnk.wordpress.com]
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის სოფლები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>pyfqcqgt6c0q7fqqhw0e6o6xyuqa37b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405363</id>
      <parentid>4405358</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:42:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3778" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''გოითალა''' ({{lang-az|Göytala}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ გოითალას ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მისი ძველი სახელი იყო '''განაჩთალა''' და  [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]] [[1991|1991 წელს]] შეიცვალა '''გოიტალა'''   .

=== ოკუპაციის პერიოდი ===
ეს ტერიტორია [[14 დეკემბერი|14 დეკემბერს]] [[2000]] [[14 დეკემბერი|წლის]] მიღებული სომხეთის ბირთვული პროგრამის მე-4 მუხლში, სომხეთის ბირთვულ ზონებში შედიოდა. &lt;ref&gt;[http://dgk.nmr.az/files/uploader/aztarix_preslib_07.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. &quot;Elm&quot;. 2008. səh. 269.] {{az}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[[Azərbaycan (qəzet)|&quot;Azərbaycan&quot; qəzeti]], [[15 yanvar]] [[2003-cü il]]. {{az}}&lt;/ref&gt;

== ტოპონიმიკა ==
გოითალა მდებარეობს მდინარე იაგლიდარას (მდინარე ჰეკარის შენაკადი) ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის კალთაზე. მე-19 საუკუნეში აქ სომეხი ემიგრანტები დასახლდნენ და სოფელს დაარქვეს განაჩთალა (განაჩი სომხ. „ლურჯს, მწვანეს“ ნიშნავს). 1991 წელს სოფელს აღუდგენია, ყოფილი სახელი. სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის აშენდა. გოიტალა ნიშნავს &quot;მწვანე მდელოს&quot;. &lt;ref&gt;Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, &quot;Şərq-Qərb&quot;, 2007&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[დაშალთი (შუშა)]]

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}

== გარე ბმული ==

* [https://bdrnk.wordpress.com/2011/02/12/susa-s%C9%99h%C9%99ri-tarixi-v%C9%99-isgali/ https://bdrnk.wordpress.com]
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>p8wzldtgikg3dx1h2c2wpi4l2t9nml3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405364</id>
      <parentid>4405363</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:43:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3686" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}
'''გოითალა''' ({{lang-az|Göytala}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], გოითალას ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მისი ძველი სახელი იყო '''განაჩთალა''' და  [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]] [[1991|1991 წელს]] შეიცვალა '''გოიტალა'''   .

=== ოკუპაციის პერიოდი ===
ეს ტერიტორია [[14 დეკემბერი|14 დეკემბერს]] [[2000]] [[14 დეკემბერი|წლის]] მიღებული სომხეთის ბირთვული პროგრამის მე-4 მუხლში, სომხეთის ბირთვულ ზონებში შედიოდა. &lt;ref&gt;[http://dgk.nmr.az/files/uploader/aztarix_preslib_07.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. &quot;Elm&quot;. 2008. səh. 269.] {{az}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[[Azərbaycan (qəzet)|&quot;Azərbaycan&quot; qəzeti]], [[15 yanvar]] [[2003-cü il]]. {{az}}&lt;/ref&gt;

== ტოპონიმიკა ==
გოითალა მდებარეობს მდინარე იაგლიდარას (მდინარე ჰეკარის შენაკადი) ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის კალთაზე. მე-19 საუკუნეში აქ სომეხი ემიგრანტები დასახლდნენ და სოფელს დაარქვეს განაჩთალა (განაჩი სომხ. „ლურჯს, მწვანეს“ ნიშნავს). 1991 წელს სოფელს აღუდგენია, ყოფილი სახელი. სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის აშენდა. გოიტალა ნიშნავს &quot;მწვანე მდელოს&quot;. &lt;ref&gt;Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, &quot;Şərq-Qərb&quot;, 2007&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[დაშალთი (შუშა)]]

== გარე ბმული ==
* [https://bdrnk.wordpress.com/2011/02/12/susa-s%C9%99h%C9%99ri-tarixi-v%C9%99-isgali/ https://bdrnk.wordpress.com]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>tk80zlha9y999nto2ihzm5504jx7ol1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405365</id>
      <parentid>4405364</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:43:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>/* იხილეთ აგრეთვე */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3671" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}
'''გოითალა''' ({{lang-az|Göytala}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], გოითალას ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მისი ძველი სახელი იყო '''განაჩთალა''' და  [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]] [[1991|1991 წელს]] შეიცვალა '''გოიტალა'''   .

=== ოკუპაციის პერიოდი ===
ეს ტერიტორია [[14 დეკემბერი|14 დეკემბერს]] [[2000]] [[14 დეკემბერი|წლის]] მიღებული სომხეთის ბირთვული პროგრამის მე-4 მუხლში, სომხეთის ბირთვულ ზონებში შედიოდა. &lt;ref&gt;[http://dgk.nmr.az/files/uploader/aztarix_preslib_07.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. &quot;Elm&quot;. 2008. səh. 269.] {{az}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[[Azərbaycan (qəzet)|&quot;Azərbaycan&quot; qəzeti]], [[15 yanvar]] [[2003-cü il]]. {{az}}&lt;/ref&gt;

== ტოპონიმიკა ==
გოითალა მდებარეობს მდინარე იაგლიდარას (მდინარე ჰეკარის შენაკადი) ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის კალთაზე. მე-19 საუკუნეში აქ სომეხი ემიგრანტები დასახლდნენ და სოფელს დაარქვეს განაჩთალა (განაჩი სომხ. „ლურჯს, მწვანეს“ ნიშნავს). 1991 წელს სოფელს აღუდგენია, ყოფილი სახელი. სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის აშენდა. გოიტალა ნიშნავს &quot;მწვანე მდელოს&quot;. &lt;ref&gt;Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, &quot;Şərq-Qərb&quot;, 2007&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[დაშალთი]]

== გარე ბმული ==
* [https://bdrnk.wordpress.com/2011/02/12/susa-s%C9%99h%C9%99ri-tarixi-v%C9%99-isgali/ https://bdrnk.wordpress.com]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>bymcg24s3ajiwg5x1n2dfo37jl0ev2m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405366</id>
      <parentid>4405365</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:47:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3635" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}
'''გოითალა''' ({{lang-az|Göytala}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], გოითალას ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
ძველი სახელი იყო '''განაჩთალა''', რომელიც [[1991|1991 წლის]] [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]] '''გოიტალა'''-თი შეიცვალა.

=== ოკუპაციის პერიოდი ===
სოფელი [[2000]] წლის [[14 დეკემბერი|14 დეკემბერს]] სომხეთის ბირთვული პროგრამის მე-4 მუხლში შეიყვანეს, რომელის თანახმად სომხეთის ბირთვულ ზონაში შევიდა.&lt;ref&gt;[http://dgk.nmr.az/files/uploader/aztarix_preslib_07.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. &quot;Elm&quot;. 2008. səh. 269.] {{az}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&quot;Azərbaycan&quot; qəzeti, 15 yanvar 2003-cü il. {{az}}&lt;/ref&gt;

== ტოპონიმიკა ==
გოითალა მდებარეობს მდინარე იაღლიდარას (მდინარე ჰეკარის შენაკადი) ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის კალთაზე. XIX საუკუნეში აქ სომეხი ემიგრანტები დასახლდნენ და სოფელს დაარქვეს განაჩთალა (განაჩი სომხ. „ლურჯს, მწვანეს“ ნიშნავს). 1991 წელს სოფელს აღუდგინეს ძველი სახელი. სოფელი სახელს იმ ტერიტორიის მიხედვით ატარებს, სადაც ის აშენდა. გოიტალა ნიშნავს „მწვანე მდელოს“.&lt;ref&gt;Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, &quot;Şərq-Qərb&quot;, 2007&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[დაშალთი]]

== გარე ბმული ==
* [https://bdrnk.wordpress.com/2011/02/12/susa-s%C9%99h%C9%99ri-tarixi-v%C9%99-isgali/ https://bdrnk.wordpress.com]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>g3qlmvvb8xsf60nkcnxj7siolrqdj0n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ალექსი მაჭავარიანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536894</id>
    <revision>
      <id>4405360</id>
      <timestamp>2022-08-09T13:33:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:ru:Special:Redirect/revision/124024835|Мачавариани, Алексей Давидович]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15893" xml:space="preserve"> 
[[Категория:Проект:Музыка:Последняя правка в 2022 году]]
[[Категория:Персоналии по алфавиту]]
[[Категория:Музыканты по алфавиту]]
'''ალექსი დავითის ძე მაჭავარიანი''' (დ. 23 სექტემბერი,  [[1913]] - გ. [[1995|31 დეკემბერი, 1995]] ) - ქართველი საბჭოთა, [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგიკა|პედაგოგი]] და [[საზოგადო მოღვაწე]]. სსრკ სახალხო არტისტი (1958).

== ბიოგრაფია ==
ალექსი მაჭავარიანი დაიბადა 10 (23) სექტემბერი 1913 (სხვა წყაროების მიხედვით - {{OldStyleDate|6|октября|1913|23|сентября}} &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.musenc.ru/html/m/ma4avariani.html|title=МАЧАВАРИАНИ в энциклопедии музыки&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;|access-date=2014-05-28}}&lt;/ref&gt; ) [[გორი|გორში]], [[ტფილისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]], ახლანდელი [[საქართველო]], დიდგვაროვან ოჯახში.

1936 წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორია]] ( ს. ვ. ბარხუდარიანის და პ. ბ. რიაზანოვის კომპოზიციის კლასები), 1940 წელს - იქვე ასპირანტურა.

1934-1937 წლებში იყო ქართული მუსიკალური კომედიის თეატრის მუსიკალური ნაწილის ხელმძღვანელი, 1936-1940 წლებში [[ბაქო|ბაქოს]] ექსპერიმენტული თეატრის მუსიკალური ხელმძღვანელი და კომპოზიტორი, 1956-1958 წლებში საქართველოს სსრ სახელმწიფო   სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი .

1939 წლიდან ასწავლიდა თბილისის კონსერვატორიაში (1942 წლიდან - უფროსი მასწავლებელი, ასისტენტი [[ანდრია ბალანჩივაძე|ა. მ. ბალანჩივაძე]], 1952 წლიდან - ასოცირებული პროფესორი, 1963 წლიდან - საკომპოზიციო განყოფილების [[პროფესორი]] ).

1953 წლიდან - საქართველოს სსრ კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 1962-1968 წლებში - თავმჯდომარე. 1962-1973 წლებში - სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის მდივანი. 1962 წლიდან - საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან - სსრკ კულტურის სამინისტროს სამხატვრო საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან - საქართველოს კულტურულ ურთიერთობათა საზოგადოების მუსიკალური განყოფილების პრეზიდენტი. უცხო ქვეყნებთან.

[[სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭო|სსრკ მე-6-7 მოწვევის უმაღლესი საბჭოს]] დეპუტატი (1962-1970 წწ.).

გარდაიცვალა 1995 [[31 დეკემბერი|წლის 31 დეკემბერს]] (სხვა წყაროების მიხედვით - [[30 დეკემბერი|30 დეკემბერს]]  ), [[თბილისი|თბილისში]] . დაკრძალეს [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]] .

== ხსოვნა ==
ა.მაჭავარიანის მემორიალური დაფა დაიდგა თბილისში ( [[ნიკო ნიკოლაძის ქუჩა|ნიკო ნიკოლაძის ქ]] . 1&lt;sup&gt;ა&lt;/sup&gt; ) , მის სახელს ატარებს [[საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონია|თბილისის ფილარმონა]]  .

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
{{Div col}} 
==== Оперы ====
* «Мать и сын» по [[Чавчавадзе, Илья Григорьевич|И. Г. Чавчавадзе]] (1945)
* «[[Гамлет (опера Мачавариани)|Гамлет]]» (1967)
* «Медея» (1991)

==== Балеты ====
* «[[Отелло (балет)|Отелло]]» (1957, впервые поставлен в том же году в [[Грузинский театр оперы и балета имени З. П. Палиашвили|Тбилисском театре оперы и балета]], в 1960 году экранизирован под названием «Венецианский мавр»)
* «[[Витязь в тигровой шкуре (балет)|Витязь в тигровой шкуре]]» (1973)
* «[[Укрощение строптивой (балет)|Укрощение строптивой]]» (1984)
* «Пиросмани» (1992)

==== Музыкальная комедия ====
* «Клоп» по [[Маяковский, Владимир Владимирович|В. Маяковскому]] (1979)

==== Концерты ====
* Для фортепиано с оркестром (1944)
* Для скрипки с оркестром (1950)
* Для виолончели с оркестром (1987)

==== Для оркестра ====
* Симфоническая поэма «Дуб и мошкара» («Мумли мухаса», 1939)
* Поэмы с хором: «Горийские картинки» (1939), «На смерть героя» (1948)
* Сюиты: «Мост» (1942), «Тайна двух океанов» (1954)
* 7 симфоний (1-я (1947), 2-я (1973), 3-я (1983), 4-я «Юношеская» (1983), 5-я «Ушба» (1986), 6-я «Амирани» (Прометей) (1987), 7-я «Гелати» (1989))
* Торжественная увертюра (1950)
* Грузинская праздничная увертюра (1963)
* Элегия
* Скерцо

==== Для струнных инструментов ====
* 4 струнных квартета (в т.ч. 1978)
* «Десять зарисовок» для 2 скрипок, альта и виолончели (1977)

==== Для голоса с оркестром ====
* Оратория «День моей Родины» для сопрано, баса, хора мальчиков, большого хора и оркестра (1952)
* Вокально-симфонический цикл «Пять монологов» для баритона и симфонического оркестра на стихи [[Важа Пшавела|В. Пшавелы]] (1968)

==== Для хора ====
* Баллада-поэма «Арсен» для солистов и хора a cappella (1946)
* оратория «День моей Родины» (1956)
* Хоры, в т. ч. «Долури» (1974), «Горийская поэма» (1977), «Ты здесь» (1977)
* Цикл для детского хора и камерного оркестра «Деда Эна»

==== Для фортепиано ====
* «Хоруми» (1939), Скерцо-соната (1940), Прелюдия, Эскиз (1947), Экспромт (1947), четыре пьесы (1951), «Музыкальная юность» (33 пьесы, 1974), три прелюдии и фуги (1970), баллада «Базельское озеро» (1950), «Пиросмани» (1970), Детский альбом (12 пьес, 1968), Танец-поэма, Грузинский танец
* Циклы «Грузинские Фрески», «Парижские зарисовки»
* 2 сонаты

==== Для скрипки ====
* 4 пьесы для скрипки с фортепиано (1950)
* Скрипичное соло «Долури Лазури» (1962)
* 6 пьес для скрипки с фортепиано (1971)
* 2 вальса по музыке балета «Отелло» (1971)
* Соната
* Концерт для скрипки с оркестром

==== Для виолончели ====
* 4 пьесы для виолончели с фортепиано (1973)

==== Для голоса с фортепиано ====
* Романсы (в т. ч. 2 романса на сл. Р. Бернеса, 1959) и песни для голоса с фортепиано («Синий цвет», «Не горюй, мать», «Ты полна чудесной красоты», «Тебе быть царицей Грузии», «Солнцеликая», «Имеретинская колыбельная»,  «Родине» (сб., 1973) и др.)
* 4 баллады (на сл. У. [[Шекспир]]а, 1968)

==== Прикладная музыка ====
* Музыка к спектаклям грузинских драматических театров (ок. 50) («[[Король Лир]]» [[Шекспир, Уильям|У. Шекспира]], «[[Николоз Бараташвили (пьеса)|Николоз Бараташвили]]» [[Мревлишвили, Михаил Николаевич|М. Н. Мревлишвили]], «Легенда о любви» [[Хикмет, Назым|Н. Хикмета]], «[[Ричард III (пьеса)|Ричард III]]» У. Шекспира, «[[Рассказ нищего]]» [[Чавчавадзе, Илья Григорьевич|И. Чавчавадзе]] и другим)
{{Div col end}}

=== ფილმოგრაფია ===

* 1940 — [[გოგონა მეორე ნაპირიდან (ფილმი)|Девушка с того берега]]
* 1941 — [[ქაჯანა (ფილმი)|Каджана]]
* 1942 — [[ხიდი (ფილმი, 1942)|Мост]] (короткометражный)
* 1945 — [[ოქროს ბილიკი|Золотая тропа]] (совм. с  [[ივანე გოკიელი|Иваном Гокиели]])
* 1947 — [[პოეტის აკვანი (ფილმი)|Колыбель поэта]]
* 1955-1956 — [[ორი ოკეანის საიდუმლო (ფილმი)|Тайна двух океанов]]
* 1958 — [[მაიაკოვსკიმ ასე დაიწყო ... (ფილმი)|Маяковский начинался так…]]
* 1959 — [[სიცოცხლის ზღურბლზე (ფილმი, 1959)|На пороге жизни]]
* 1960 — [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)|Венецианский мавр]] (фильм-балет)
* 1963 — [[გენერალი და გვირილები|Генерал и маргаритки]]

* საქართველოს სსრ დამსახურებული არტისტი (1950 წ.)
* სსრკ სახალხო არტისტი (1958)
* მესამე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინის პრემია]] (1951) - კონცერტისთვის ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის (1950 წ.)
* [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|საქართველოს სსრ სახელმწიფო პრემია. ს.რუსთაველი]] (1971) - ვოკალურ-სიმფონიური ციკლისთვის &quot;ხუთი მონოლოგი&quot; (1971 წ.).
* [[ლენინის ორდენი]] (1966)
* [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]] (1973)
* [[საპატიო ნიშანი|ღირსების სამკერდე ორდენი]] (1963)
* ბრანდენზეს სამხატვრო გალერეის დიდი ოქროს მედალი ( [[მილანი]], [[იტალია]], 1974) - ბალეტის ოტელოს მუსიკისთვის.
* მედლები

* Мачавариани Алексей Давидович — статья из Большой советской энциклопедии. 
[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ქართველი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1995]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1913]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>3gzj2aukescpo0by8vvi3wdufm4e7zq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405361</id>
      <parentid>4405360</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:01:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17620" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = ალექსი მაჭავარიანი
|სურათი = 
|ლანდშაფტი =  
|სათაური = 
|სურათისზომა = 300პქ
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი  = 
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1913|9|23}}
|დაბადების ადგილი = [[გორი]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1995|12|31|1899|9|23}}
|გარდ ადგილი =[[თბილისი]]
|წარმოშობა = {{დროშა|საქართველო}}
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = [[ოპერა]]
|საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]]
|აქტიურობის წლები    = 
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები  = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
}}
'''ალექსი დავითის ძე მაჭავარიანი''' (დ. 23 სექტემბერი, [[1913]] — გ. [[1995|31 დეკემბერი, 1995]]) — ქართველი საბჭოთა, [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგიკა|პედაგოგი]] და [[საზოგადო მოღვაწე]]. სსრკ სახალხო არტისტი (1958).

== ბიოგრაფია ==
ალექსი მაჭავარიანი დაიბადა 10 (23) სექტემბერი 1913 (სხვა წყაროების მიხედვით — 1913 წლის 6 ოქტომბერს (23 სექტემბერს)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.musenc.ru/html/m/ma4avariani.html|title=МАЧАВАРИАНИ в энциклопедии музыки&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;|access-date=2014-05-28}}&lt;/ref&gt; ) [[გორი|გორში]], [[ტფილისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]], ახლანდელი [[საქართველო]], დიდგვაროვან ოჯახში.

1936 წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორია]] ( ს. ვ. ბარხუდარიანის და პ. ბ. რიაზანოვის კომპოზიციის კლასები), 1940 წელს - იქვე ასპირანტურა.

1934-1937 წლებში იყო ქართული მუსიკალური კომედიის თეატრის მუსიკალური ნაწილის ხელმძღვანელი, 1936-1940 წლებში [[ბაქო|ბაქოს]] ექსპერიმენტული თეატრის მუსიკალური ხელმძღვანელი და კომპოზიტორი, 1956-1958 წლებში საქართველოს სსრ სახელმწიფო   სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი .

1939 წლიდან ასწავლიდა თბილისის კონსერვატორიაში (1942 წლიდან - უფროსი მასწავლებელი, ასისტენტი [[ანდრია ბალანჩივაძე|ა. მ. ბალანჩივაძე]], 1952 წლიდან - ასოცირებული პროფესორი, 1963 წლიდან - საკომპოზიციო განყოფილების [[პროფესორი]] ).

1953 წლიდან - საქართველოს სსრ კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 1962-1968 წლებში - თავმჯდომარე. 1962-1973 წლებში - სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის მდივანი. 1962 წლიდან - საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან - სსრკ კულტურის სამინისტროს სამხატვრო საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან - საქართველოს კულტურულ ურთიერთობათა საზოგადოების მუსიკალური განყოფილების პრეზიდენტი. უცხო ქვეყნებთან.

[[სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭო|სსრკ მე-6-7 მოწვევის უმაღლესი საბჭოს]] დეპუტატი (1962-1970 წწ.).

გარდაიცვალა 1995 [[31 დეკემბერი|წლის 31 დეკემბერს]] (სხვა წყაროების მიხედვით - [[30 დეკემბერი|30 დეკემბერს]]  ), [[თბილისი|თბილისში]] . დაკრძალეს [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]] .

== ხსოვნა ==
ა.მაჭავარიანის მემორიალური დაფა დაიდგა თბილისში ([[ნიკო ნიკოლაძის ქუჩა|ნიკო ნიკოლაძის ქ]]. 1&lt;sup&gt;ა&lt;/sup&gt;), მის სახელს ატარებს [[საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონია|თბილისის ფილარმონა]].

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
{{Div col}} 
==== ოპერა ====
* «Мать и сын» по [[Чавчавадзе, Илья Григорьевич|И. Г. Чавчавадзе]] (1945)
* «[[Гамлет (опера Мачавариани)|Гамлет]]» (1967)
* «Медея» (1991)

==== ბალეტი ====
* «[[Отелло (балет)|Отелло]]» (1957, впервые поставлен в том же году в [[Грузинский театр оперы и балета имени З. П. Палиашвили|Тбилисском театре оперы и балета]], в 1960 году экранизирован под названием «Венецианский мавр»)
* «[[Витязь в тигровой шкуре (балет)|Витязь в тигровой шкуре]]» (1973)
* «[[Укрощение строптивой (балет)|Укрощение строптивой]]» (1984)
* «Пиросмани» (1992)

==== მუსიკალური კომედია ====
* «Клоп» по [[Маяковский, Владимир Владимирович|В. Маяковскому]] (1979)

==== კონცერტი ====
* Для фортепиано с оркестром (1944)
* Для скрипки с оркестром (1950)
* Для виолончели с оркестром (1987)

==== ორკესტრისთვის ====
* Симфоническая поэма «Дуб и мошкара» («Мумли мухаса», 1939)
* Поэмы с хором: «Горийские картинки» (1939), «На смерть героя» (1948)
* Сюиты: «Мост» (1942), «Тайна двух океанов» (1954)
* 7 симфоний (1-я (1947), 2-я (1973), 3-я (1983), 4-я «Юношеская» (1983), 5-я «Ушба» (1986), 6-я «Амирани» (Прометей) (1987), 7-я «Гелати» (1989))
* Торжественная увертюра (1950)
* Грузинская праздничная увертюра (1963)
* Элегия
* Скерцо

==== სიმებიანი ინსტრუმენტებისთვის ====
* 4 струнных квартета (в т.ч. 1978)
* «Десять зарисовок» для 2 скрипок, альта и виолончели (1977)

==== Для голоса с оркестром ====
* Оратория «День моей Родины» для сопрано, баса, хора мальчиков, большого хора и оркестра (1952)
* Вокально-симфонический цикл «Пять монологов» для баритона и симфонического оркестра на стихи [[Важа Пшавела|В. Пшавелы]] (1968)

==== საგუნდო ====
* Баллада-поэма «Арсен» для солистов и хора a cappella (1946)
* оратория «День моей Родины» (1956)
* Хоры, в т. ч. «Долури» (1974), «Горийская поэма» (1977), «Ты здесь» (1977)
* Цикл для детского хора и камерного оркестра «Деда Эна»

==== საფორტეპიანო ====
* «Хоруми» (1939), Скерцо-соната (1940), Прелюдия, Эскиз (1947), Экспромт (1947), четыре пьесы (1951), «Музыкальная юность» (33 пьесы, 1974), три прелюдии и фуги (1970), баллада «Базельское озеро» (1950), «Пиросмани» (1970), Детский альбом (12 пьес, 1968), Танец-поэма, Грузинский танец
* Циклы «Грузинские Фрески», «Парижские зарисовки»
* 2 сонаты

==== ვიოლინოსთვის ====
* 4 пьесы для скрипки с фортепиано (1950)
* Скрипичное соло «Долури Лазури» (1962)
* 6 пьес для скрипки с фортепиано (1971)
* 2 вальса по музыке балета «Отелло» (1971)
* Соната
* Концерт для скрипки с оркестром

==== ვიოლონჩელოსთვის ====
* 4 пьесы для виолончели с фортепиано (1973)

==== რომანსები და ბალადები ====
* Романсы (в т. ч. 2 романса на сл. Р. Бернеса, 1959) и песни для голоса с фортепиано («Синий цвет», «Не горюй, мать», «Ты полна чудесной красоты», «Тебе быть царицей Грузии», «Солнцеликая», «Имеретинская колыбельная»,  «Родине» (сб., 1973) и др.)
* 4 баллады (на сл. У. [[Шекспир]]а, 1968)

==== თეატრისთვის ====
* Музыка к спектаклям грузинских драматических театров (ок. 50) («[[Король Лир]]» [[Шекспир, Уильям|У. Шекспира]], «[[Николоз Бараташвили (пьеса)|Николоз Бараташвили]]» [[Мревлишвили, Михаил Николаевич|М. Н. Мревлишвили]], «Легенда о любви» [[Хикмет, Назым|Н. Хикмета]], «[[Ричард III (пьеса)|Ричард III]]» У. Шекспира, «[[Рассказ нищего]]» [[Чавчавадзе, Илья Григорьевич|И. Чавчавадзе]] и другим)
{{Div col end}}

=== ფილმოგრაფია ===
* 1940 — [[გოგონა მეორე ნაპირიდან (ფილმი)|Девушка с того берега]]
* 1941 — [[ქაჯანა (ფილმი)|ქაჯანა]]
* 1942 — [[ხიდი (ფილმი, 1942)|ხიდი]] (მოკლემეტრაჟიანი)
* 1945 — [[ოქროს ბილიკი]] ([[ივანე გოკიელი|ივანე გოკიელთან ერთად]])
* 1947 — [[აკაკის აკვანი]]
* 1955-1956 — [[ორი ოკეანის საიდუმლო (ფილმი)|ორი ოკეანის საიდუმლო]]
* 1958 — [[მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე… (ფილმი)|მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე…]]
* 1959 — [[სიცოცხლის ზღურბლზე (ფილმი, 1959)|სიცოცხლის ზღურბლზე]]
* 1960 — [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)]] 
* 1963 — [[გენერალი და გვირილები]]

==ჯილდოები და აღიარება==
* საქართველოს სსრ დამსახურებული არტისტი (1950 წ.)
* სსრკ სახალხო არტისტი (1958)
* მესამე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინის პრემია]] (1951) — კონცერტისთვის ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის (1950 წ.)
* [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|საქართველოს სსრ სახელმწიფო პრემია. ს.რუსთაველი]] (1971) — ვოკალურ-სიმფონიური ციკლისთვის &quot;ხუთი მონოლოგი&quot; (1971 წ.).
* [[ლენინის ორდენი]] (1966)
* [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]] (1973)
* [[საპატიო ნიშანი|ღირსების სამკერდე ორდენი]] (1963)
* ბრანდენზეს სამხატვრო გალერეის დიდი ოქროს მედალი ([[მილანი]], [[იტალია]], 1974) — ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკისთვის.
* სხვადასხვა მედლები

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{commonscat-inline|Chirveuli mezoblebi}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00003741}}
* {{geocinema პიროვნება|5192}}    
* {{imdb|id=0532563|name=ალექსი მაჭავარიანი}}
* https://burusi.wordpress.com/2009/12/05/aleksi-machavariani-2/
* http://www.matchavariani.ge/alexi/
* https://ekofact.com/2015/02/18/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98/ 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ქართველი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1995]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1913]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>hugwy92ac6az38e0ha1f6gok8yzg5s0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405417</id>
      <parentid>4405361</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:33:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21427" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = ალექსი მაჭავარიანი
|სურათი = 
|ლანდშაფტი =  
|სათაური = 
|სურათისზომა = 300პქ
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი  = 
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1913|9|23}}
|დაბადების ადგილი = [[გორი]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1995|12|31|1899|9|23}}
|გარდ ადგილი =[[თბილისი]]
|წარმოშობა = {{დროშა|საქართველო}}
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = [[ოპერა]]
|საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]]
|აქტიურობის წლები    = 
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები  = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
}}
'''ალექსი დავითის ძე მაჭავარიანი''' (დ. 23 სექტემბერი, [[1913]] — გ. [[1995|31 დეკემბერი, 1995]]) — ქართველი საბჭოთა, [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგიკა|პედაგოგი]] და [[საზოგადო მოღვაწე]]. სსრკ სახალხო არტისტი (1958).

== ბიოგრაფია ==
ალექსი მაჭავარიანი დაიბადა 10 (23) სექტემბერი 1913 (სხვა წყაროების მიხედვით — 1913 წლის 6 ოქტომბერს (23 სექტემბერს)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.musenc.ru/html/m/ma4avariani.html|title=МАЧАВАРИАНИ в энциклопедии музыки&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;|access-date=2014-05-28}}&lt;/ref&gt;) [[გორი|გორში]], [[ტფილისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] (ახლანდელი [[საქართველო]]), დიდგვაროვან ოჯახში.

1936 წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორია]] (ს. ვ. ბარხუდარიანის და პ. ბ. რიაზანოვის კომპოზიციის კლასები), 1940 წელს — იქვე ასპირანტურა.

1934-1937 წლებში იყო ქართული მუსიკალური კომედიის თეატრის მუსიკალური ნაწილის ხელმძღვანელი, 1936-1940 წლებში [[ბაქო|ბაქოს]] ექსპერიმენტული თეატრის მუსიკალური ხელმძღვანელი და კომპოზიტორი, 1956-1958 წლებში — საქართველოს სსრ სახელმწიფო სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი.

1939 წლიდან ასწავლიდა თბილისის კონსერვატორიაში (1942 წლიდან — უფროსი მასწავლებელი, ასისტენტი [[ანდრია ბალანჩივაძე|ა. მ. ბალანჩივაძე]], 1952 წლიდან — ასოცირებული პროფესორი, 1963 წლიდან — საკომპოზიციო განყოფილების [[პროფესორი]]).

1953 წლიდან — საქართველოს სსრ კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 1962-1968 წწ. — თავმჯდომარე. 1962-1973 წწ — სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის მდივანი. 1962 წლიდან — საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — სსრკ კულტურის სამინისტროს სამხატვრო საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — უცხო ქვეყნებთან საქართველოს კულტურულ ურთიერთობათა საზოგადოების მუსიკალური განყოფილების პრეზიდენტი.

[[სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭო|სსრკ მე-6 და მე-7 მოწვევის უმაღლესი საბჭოს]] დეპუტატი (1962-1970 წწ.).

გარდაიცვალა 1995 [[31 დეკემბერი|წლის 31 დეკემბერს]] (სხვა წყაროების მიხედვით — [[30 დეკემბერი|30 დეკემბერს]]), [[თბილისი|თბილისში]]. დაკრძალეს [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]].

== ხსოვნა ==
* ალექსი მაჭავარიანის მემორიალური დაფა დაიდგა თბილისში ([[ნიკო ნიკოლაძის ქუჩა|ნიკო ნიკოლაძის ქ]]. 1&lt;sup&gt;ა&lt;/sup&gt;). 
* ალექსი მაჭავარიანის სახელს ატარებს [[საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონია|თბილისის ფილარმონია]].

1935–1939წწ. იყო ვ. აბაშიძის სახელობის თბილისის მუსიკისა და დრამის სახელმწიფო თეატრის მუსიკალური განყოფილების გამგე; 1939 წლიდან ვ. სარაჯიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიის პედაგოგი(1963 წლიდან პროფესორი); 1956–1959წწ. საქართველოს სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი; მნიშვნელოვანი ნაწარმოებებია: ოპერები – &quot;დედა და შვილი&quot;(1945 წელს დაიდგა თბილისში, ი. ჭავჭავაძის ამავე სახელწოდების პოემის მიხედვით), &quot;ჰამლეტი&quot;(1968);  ვოკალურ–სიმფონიური პოემა &quot;გმირის სიკვდილზე&quot;(1948); 2 სიმფონია(1947, 1973); ორატორია &quot;ჩემი სამშობლოს დღე&quot;(1954); ბალეტები – &quot;ოტელო&quot;(1957 წელს დაიდგა თბილისში, 1961 წელს ეკრანიზაცია), &quot;ვეფხისტყაოსანი&quot;(1974); ვოკალურ–სიმფონიური ციკლი &quot;ხუთი მონოლოგი&quot;(1968, ვაჟა–ფშაველას მიხედვით); სამი სიმებიანი კვარტეტი(1978, 1979); საფორტეპიანო სონატა(1979), საფორტეპიანო ციკლები – &quot;ქართული ფრესკები&quot;(1977), &quot;პარიზული ჩანახატები&quot;(1979), საფორტეპიანო პიესა &quot;ხორუმი&quot;(1939), სავიოლინო პიესა &quot;დოლური&quot;; ბალადა–პოემა &quot;არსენა&quot;(გუნდისა და სოლისტისათვის, ა კაპელა); რომანსები(&quot;ცისა ფერს&quot;, &quot;არ დაიოდარდო დედაო&quot;, &quot;მზეთა–მზის სახე&quot;); მუსიკა კინოფილმებისათვის(&quot;პოეტის აკვანი&quot;, &quot;ორი ოკეანის საიდუმლოება&quot;), მუსიკა დრამატული თეატრებისათვის(შექსპირის &quot;მეფე ლირი&quot;, მრევლიშვილის &quot;ბარათაშვილი&quot;); კომპოზიტორი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. მიღებული აქვს იტალიის ხელოვნების გალერეის &quot;ბრაიდენზის&quot; ოქროს მედალი (1974) - ბალეტი &quot;ოტელო&quot;, პიკასოს სახელობის პრემია (1988) - ბალეტი &quot;ვეფხისტყაოსანი&quot;.

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
{{Div col}} 
==== ოპერა ====
* „დედა და შვილი“ [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] პოემის მიხედვით (1945)
* «ჰამლეტი&quot; (1968)
* „მედეა“ (1991)

==== ბალეტი ====
* „ოტელო“ (1957 წელს დაიდგა თბილისში, 1961 წელს გამოვიდა [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)|ეკრანიზაცია]])
* „ვეფხისტყაოსანი&quot; (1974) 
* «[[Укрощение строптивой (балет)|Укрощение строптивой]]» (1984)
* „ფიროსმანი“ (1992)

==== მუსიკალური კომედია ====
* «Клоп» по [[Маяковский, Владимир Владимирович|В. Маяковскому]] (1979)

==== კონცერტი ====
* საფორტეპიანო კონცერტი (1944), 
* სავიოლინო კონცერტი(1950)
* Для виолончели с оркестром (1987)

==== ორკესტრისთვის ====
* სიმფონიური პოემა „მუმლი მუხასა“ (1939)
* Поэмы с хором: «Горийские картинки» (1939), «На смерть героя» (1948)
* სიუიტები: „ხიდი“ (1942), „ორი ოკეანის საიდომლოება“ (1954)
* 7 სიმფონია (1-ლი (1947), მე-2 (1973), მე-3 (1983), „ახალგაზრდული“ (1983), „უშბა“ (1986), „ამირანი“ (პრომეთე) (1987), „გელათი“ (1989))
* სადღესასწაულო უვერტიურა (1950)
* ქართული სადღესასწაულო უვერტიურა (1963)
* ელეგია
* სკერცო

==== სიმებიანი ინსტრუმენტებისთვის ====
* 4 სიმებიანი კვარტეტი (1978)
* „ათი ჩანახატი 2 ვიოლინოს, ალტისა და ვიოლონჩელოსთვის“ (1977)

==== გუნდისა და სოლისტისათვის ====
* Оратория «День моей Родины» для сопрано, баса, хора мальчиков, большого хора и оркестра (1952)
* Вокально-симфонический цикл «Пять монологов» для баритона и симфонического оркестра на стихи [[Важа Пшавела|В. Пшавелы]] (1968)

==== საგუნდო ====
* Баллада-поэма «Арсен» для солистов и хора a cappella (1946)
* оратория «День моей Родины» (1956)
* Хоры, в т. ч. «Долури» (1974), «Горийская поэма» (1977), «Ты здесь» (1977)
* Цикл для детского хора и камерного оркестра «Деда Эна»

==== საფორტეპიანო ====
* «Хоруми» (1939), Скерцо-соната (1940), Прелюдия, Эскиз (1947), Экспромт (1947), четыре пьесы (1951), «Музыкальная юность» (33 пьесы, 1974), три прелюдии и фуги (1970), баллада «Базельское озеро» (1950), «Пиросмани» (1970), Детский альбом (12 пьес, 1968), Танец-поэма, Грузинский танец
* Циклы «Грузинские Фрески», «Парижские зарисовки»
* 2 сонаты

==== ვიოლინოსთვის ====
* 4 пьесы для скрипки с фортепиано (1950)
* Скрипичное соло «Долури Лазури» (1962)
* 6 пьес для скрипки с фортепиано (1971)
* 2 ვალსი ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკაზე (1971)
* სონატა
* კონცერტი ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის

==== ვიოლონჩელოსთვის ====
* 4 пьесы для виолончели с фортепиано (1973)

==== რომანსები და ბალადები ====
* Романсы (в т. ч. 2 романса на сл. Р. Бернеса, 1959) и песни для голоса с фортепиано («Синий цвет», «Не горюй, мать», «Ты полна чудесной красоты», «Тебе быть царицей Грузии», «Солнцеликая», «Имеретинская колыбельная»,  «Родине» (сб., 1973) и др.)
* 4 баллады (на сл. У. [[Шекспир]]а, 1968)

==== თეატრისთვის ====
* Музыка к спектаклям грузинских драматических театров (ок. 50) («[[Король Лир]]» [[Шекспир, Уильям|У. Шекспира]], «[[Николоз Бараташвили (пьеса)|Николоз Бараташвили]]» [[Мревлишвили, Михаил Николаевич|М. Н. Мревлишвили]], «Легенда о любви» [[Хикмет, Назым|Н. Хикмета]], «[[Ричард III (пьеса)|Ричард III]]» У. Шекспира, «[[Рассказ нищего]]» [[Чавчавадзе, Илья Григорьевич|И. Чавчавадзе]] и другим)
{{Div col end}}

=== ფილმოგრაფია ===
* 1940 — [[გოგონა მეორე ნაპირიდან (ფილმი)|Девушка с того берега]]
* 1941 — [[ქაჯანა (ფილმი)|ქაჯანა]]
* 1942 — [[ხიდი (ფილმი, 1942)|ხიდი]] (მოკლემეტრაჟიანი)
* 1945 — [[ოქროს ბილიკი]] ([[ივანე გოკიელი|ივანე გოკიელთან ერთად]])
* 1947 — [[აკაკის აკვანი]]
* 1955-1956 — [[ორი ოკეანის საიდუმლოება|ორი ოკეანის საიდუმლო]]
* 1958 — [[მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე… (ფილმი)|მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე…]]
* 1959 — [[სიცოცხლის ზღურბლზე (ფილმი, 1959)|სიცოცხლის ზღურბლზე]]
* 1960 — [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)]] 
* 1963 — [[გენერალი და გვირილები]]

==ჯილდოები და აღიარება==
* 1950 — საქართველოს სსრ დამსახურებული არტისტი
* 1958 — სსრკ სახალხო არტისტი
* 1950 — მესამე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინის პრემია]] (1951) — კონცერტისთვის ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის
* 1971 — [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|საქართველოს სსრ სახელმწიფო პრემია. ს.რუსთაველი]] — ვოკალურ-სიმფონიური ციკლისთვის &quot;ხუთი მონოლოგი&quot;
* 1966 — [[ლენინის ორდენი]]
* 1973 — [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]
* 1963 — [[საპატიო ნიშანი|ღირსების სამკერდე ორდენი]]
* 1974 — ბრანდენზეს სამხატვრო გალერეის დიდი ოქროს მედალი ([[მილანი]], [[იტალია]],) — ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკისთვის.
* 1988 — პიკასოს სახელობის პრემია ბალეტისთვის „ვეფხისტყაოსანი“
* სხვადასხვა მედლები

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{commonscat-inline|Chirveuli mezoblebi}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00003741}}
* {{geocinema პიროვნება|5192}}    
* {{imdb|id=0532563|name=ალექსი მაჭავარიანი}}
* https://burusi.wordpress.com/2009/12/05/aleksi-machavariani-2/
* http://www.matchavariani.ge/alexi/
* https://ekofact.com/2015/02/18/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98/ 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ქართველი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1995]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1913]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>9fq6j6w79rg9tsl7hurt1y2w71pmx9h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405429</id>
      <parentid>4405417</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:34:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MIKHEIL</username>
        <id>18439</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21426" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = ალექსი მაჭავარიანი
|სურათი = 
|ლანდშაფტი =  
|სათაური = 
|სურათისზომა = 300პქ
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი  = 
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1913|9|23}}
|დაბადების ადგილი = [[გორი]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1995|12|31|1899|9|23}}
|გარდ ადგილი =[[თბილისი]]
|წარმოშობა = {{დროშა|საქართველო}}
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = [[ოპერა]]
|საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]]
|აქტიურობის წლები    = 
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები  = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
}}
'''ალექსი დავითის ძე მაჭავარიანი''' (დ. 23 სექტემბერი, [[1913]] — გ. [[1995|31 დეკემბერი, 1995]]) — ქართველი საბჭოთა [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგიკა|პედაგოგი]] და [[საზოგადო მოღვაწე]]. სსრკ სახალხო არტისტი (1958).

== ბიოგრაფია ==
ალექსი მაჭავარიანი დაიბადა 10 (23) სექტემბერი 1913 (სხვა წყაროების მიხედვით — 1913 წლის 6 ოქტომბერს (23 სექტემბერს)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.musenc.ru/html/m/ma4avariani.html|title=МАЧАВАРИАНИ в энциклопедии музыки&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;|access-date=2014-05-28}}&lt;/ref&gt;) [[გორი|გორში]], [[ტფილისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] (ახლანდელი [[საქართველო]]), დიდგვაროვან ოჯახში.

1936 წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორია]] (ს. ვ. ბარხუდარიანის და პ. ბ. რიაზანოვის კომპოზიციის კლასები), 1940 წელს — იქვე ასპირანტურა.

1934-1937 წლებში იყო ქართული მუსიკალური კომედიის თეატრის მუსიკალური ნაწილის ხელმძღვანელი, 1936-1940 წლებში [[ბაქო|ბაქოს]] ექსპერიმენტული თეატრის მუსიკალური ხელმძღვანელი და კომპოზიტორი, 1956-1958 წლებში — საქართველოს სსრ სახელმწიფო სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი.

1939 წლიდან ასწავლიდა თბილისის კონსერვატორიაში (1942 წლიდან — უფროსი მასწავლებელი, ასისტენტი [[ანდრია ბალანჩივაძე|ა. მ. ბალანჩივაძე]], 1952 წლიდან — ასოცირებული პროფესორი, 1963 წლიდან — საკომპოზიციო განყოფილების [[პროფესორი]]).

1953 წლიდან — საქართველოს სსრ კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 1962-1968 წწ. — თავმჯდომარე. 1962-1973 წწ — სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის მდივანი. 1962 წლიდან — საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — სსრკ კულტურის სამინისტროს სამხატვრო საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — უცხო ქვეყნებთან საქართველოს კულტურულ ურთიერთობათა საზოგადოების მუსიკალური განყოფილების პრეზიდენტი.

[[სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭო|სსრკ მე-6 და მე-7 მოწვევის უმაღლესი საბჭოს]] დეპუტატი (1962-1970 წწ.).

გარდაიცვალა 1995 [[31 დეკემბერი|წლის 31 დეკემბერს]] (სხვა წყაროების მიხედვით — [[30 დეკემბერი|30 დეკემბერს]]), [[თბილისი|თბილისში]]. დაკრძალეს [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]].

== ხსოვნა ==
* ალექსი მაჭავარიანის მემორიალური დაფა დაიდგა თბილისში ([[ნიკო ნიკოლაძის ქუჩა|ნიკო ნიკოლაძის ქ]]. 1&lt;sup&gt;ა&lt;/sup&gt;). 
* ალექსი მაჭავარიანის სახელს ატარებს [[საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონია|თბილისის ფილარმონია]].

1935–1939წწ. იყო ვ. აბაშიძის სახელობის თბილისის მუსიკისა და დრამის სახელმწიფო თეატრის მუსიკალური განყოფილების გამგე; 1939 წლიდან ვ. სარაჯიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიის პედაგოგი(1963 წლიდან პროფესორი); 1956–1959წწ. საქართველოს სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი; მნიშვნელოვანი ნაწარმოებებია: ოპერები – &quot;დედა და შვილი&quot;(1945 წელს დაიდგა თბილისში, ი. ჭავჭავაძის ამავე სახელწოდების პოემის მიხედვით), &quot;ჰამლეტი&quot;(1968);  ვოკალურ–სიმფონიური პოემა &quot;გმირის სიკვდილზე&quot;(1948); 2 სიმფონია(1947, 1973); ორატორია &quot;ჩემი სამშობლოს დღე&quot;(1954); ბალეტები – &quot;ოტელო&quot;(1957 წელს დაიდგა თბილისში, 1961 წელს ეკრანიზაცია), &quot;ვეფხისტყაოსანი&quot;(1974); ვოკალურ–სიმფონიური ციკლი &quot;ხუთი მონოლოგი&quot;(1968, ვაჟა–ფშაველას მიხედვით); სამი სიმებიანი კვარტეტი(1978, 1979); საფორტეპიანო სონატა(1979), საფორტეპიანო ციკლები – &quot;ქართული ფრესკები&quot;(1977), &quot;პარიზული ჩანახატები&quot;(1979), საფორტეპიანო პიესა &quot;ხორუმი&quot;(1939), სავიოლინო პიესა &quot;დოლური&quot;; ბალადა–პოემა &quot;არსენა&quot;(გუნდისა და სოლისტისათვის, ა კაპელა); რომანსები(&quot;ცისა ფერს&quot;, &quot;არ დაიოდარდო დედაო&quot;, &quot;მზეთა–მზის სახე&quot;); მუსიკა კინოფილმებისათვის(&quot;პოეტის აკვანი&quot;, &quot;ორი ოკეანის საიდუმლოება&quot;), მუსიკა დრამატული თეატრებისათვის(შექსპირის &quot;მეფე ლირი&quot;, მრევლიშვილის &quot;ბარათაშვილი&quot;); კომპოზიტორი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე. მიღებული აქვს იტალიის ხელოვნების გალერეის &quot;ბრაიდენზის&quot; ოქროს მედალი (1974) - ბალეტი &quot;ოტელო&quot;, პიკასოს სახელობის პრემია (1988) - ბალეტი &quot;ვეფხისტყაოსანი&quot;.

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
{{Div col}} 
==== ოპერა ====
* „დედა და შვილი“ [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] პოემის მიხედვით (1945)
* «ჰამლეტი&quot; (1968)
* „მედეა“ (1991)

==== ბალეტი ====
* „ოტელო“ (1957 წელს დაიდგა თბილისში, 1961 წელს გამოვიდა [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)|ეკრანიზაცია]])
* „ვეფხისტყაოსანი&quot; (1974) 
* «[[Укрощение строптивой (балет)|Укрощение строптивой]]» (1984)
* „ფიროსმანი“ (1992)

==== მუსიკალური კომედია ====
* «Клоп» по [[Маяковский, Владимир Владимирович|В. Маяковскому]] (1979)

==== კონცერტი ====
* საფორტეპიანო კონცერტი (1944), 
* სავიოლინო კონცერტი(1950)
* Для виолончели с оркестром (1987)

==== ორკესტრისთვის ====
* სიმფონიური პოემა „მუმლი მუხასა“ (1939)
* Поэмы с хором: «Горийские картинки» (1939), «На смерть героя» (1948)
* სიუიტები: „ხიდი“ (1942), „ორი ოკეანის საიდომლოება“ (1954)
* 7 სიმფონია (1-ლი (1947), მე-2 (1973), მე-3 (1983), „ახალგაზრდული“ (1983), „უშბა“ (1986), „ამირანი“ (პრომეთე) (1987), „გელათი“ (1989))
* სადღესასწაულო უვერტიურა (1950)
* ქართული სადღესასწაულო უვერტიურა (1963)
* ელეგია
* სკერცო

==== სიმებიანი ინსტრუმენტებისთვის ====
* 4 სიმებიანი კვარტეტი (1978)
* „ათი ჩანახატი 2 ვიოლინოს, ალტისა და ვიოლონჩელოსთვის“ (1977)

==== გუნდისა და სოლისტისათვის ====
* Оратория «День моей Родины» для сопрано, баса, хора мальчиков, большого хора и оркестра (1952)
* Вокально-симфонический цикл «Пять монологов» для баритона и симфонического оркестра на стихи [[Важа Пшавела|В. Пшавелы]] (1968)

==== საგუნდო ====
* Баллада-поэма «Арсен» для солистов и хора a cappella (1946)
* оратория «День моей Родины» (1956)
* Хоры, в т. ч. «Долури» (1974), «Горийская поэма» (1977), «Ты здесь» (1977)
* Цикл для детского хора и камерного оркестра «Деда Эна»

==== საფორტეპიანო ====
* «Хоруми» (1939), Скерцо-соната (1940), Прелюдия, Эскиз (1947), Экспромт (1947), четыре пьесы (1951), «Музыкальная юность» (33 пьесы, 1974), три прелюдии и фуги (1970), баллада «Базельское озеро» (1950), «Пиросмани» (1970), Детский альбом (12 пьес, 1968), Танец-поэма, Грузинский танец
* Циклы «Грузинские Фрески», «Парижские зарисовки»
* 2 сонаты

==== ვიოლინოსთვის ====
* 4 пьесы для скрипки с фортепиано (1950)
* Скрипичное соло «Долури Лазури» (1962)
* 6 пьес для скрипки с фортепиано (1971)
* 2 ვალსი ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკაზე (1971)
* სონატა
* კონცერტი ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის

==== ვიოლონჩელოსთვის ====
* 4 пьесы для виолончели с фортепиано (1973)

==== რომანსები და ბალადები ====
* Романсы (в т. ч. 2 романса на сл. Р. Бернеса, 1959) и песни для голоса с фортепиано («Синий цвет», «Не горюй, мать», «Ты полна чудесной красоты», «Тебе быть царицей Грузии», «Солнцеликая», «Имеретинская колыбельная»,  «Родине» (сб., 1973) и др.)
* 4 баллады (на сл. У. [[Шекспир]]а, 1968)

==== თეატრისთვის ====
* Музыка к спектаклям грузинских драматических театров (ок. 50) («[[Король Лир]]» [[Шекспир, Уильям|У. Шекспира]], «[[Николоз Бараташвили (пьеса)|Николоз Бараташвили]]» [[Мревлишвили, Михаил Николаевич|М. Н. Мревлишвили]], «Легенда о любви» [[Хикмет, Назым|Н. Хикмета]], «[[Ричард III (пьеса)|Ричард III]]» У. Шекспира, «[[Рассказ нищего]]» [[Чавчавадзе, Илья Григорьевич|И. Чавчавадзе]] и другим)
{{Div col end}}

=== ფილმოგრაფია ===
* 1940 — [[გოგონა მეორე ნაპირიდან (ფილმი)|Девушка с того берега]]
* 1941 — [[ქაჯანა (ფილმი)|ქაჯანა]]
* 1942 — [[ხიდი (ფილმი, 1942)|ხიდი]] (მოკლემეტრაჟიანი)
* 1945 — [[ოქროს ბილიკი]] ([[ივანე გოკიელი|ივანე გოკიელთან ერთად]])
* 1947 — [[აკაკის აკვანი]]
* 1955-1956 — [[ორი ოკეანის საიდუმლოება|ორი ოკეანის საიდუმლო]]
* 1958 — [[მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე… (ფილმი)|მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე…]]
* 1959 — [[სიცოცხლის ზღურბლზე (ფილმი, 1959)|სიცოცხლის ზღურბლზე]]
* 1960 — [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)]] 
* 1963 — [[გენერალი და გვირილები]]

==ჯილდოები და აღიარება==
* 1950 — საქართველოს სსრ დამსახურებული არტისტი
* 1958 — სსრკ სახალხო არტისტი
* 1950 — მესამე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინის პრემია]] (1951) — კონცერტისთვის ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის
* 1971 — [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|საქართველოს სსრ სახელმწიფო პრემია. ს.რუსთაველი]] — ვოკალურ-სიმფონიური ციკლისთვის &quot;ხუთი მონოლოგი&quot;
* 1966 — [[ლენინის ორდენი]]
* 1973 — [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]
* 1963 — [[საპატიო ნიშანი|ღირსების სამკერდე ორდენი]]
* 1974 — ბრანდენზეს სამხატვრო გალერეის დიდი ოქროს მედალი ([[მილანი]], [[იტალია]],) — ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკისთვის.
* 1988 — პიკასოს სახელობის პრემია ბალეტისთვის „ვეფხისტყაოსანი“
* სხვადასხვა მედლები

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{commonscat-inline|Chirveuli mezoblebi}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00003741}}
* {{geocinema პიროვნება|5192}}    
* {{imdb|id=0532563|name=ალექსი მაჭავარიანი}}
* https://burusi.wordpress.com/2009/12/05/aleksi-machavariani-2/
* http://www.matchavariani.ge/alexi/
* https://ekofact.com/2015/02/18/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98/ 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ქართველი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1995]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1913]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>2j7189plolni6xv1y4h8f0oicc9409k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405465</id>
      <parentid>4405429</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:06:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19060" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = ალექსი მაჭავარიანი
|სურათი = 
|ლანდშაფტი =  
|სათაური = 
|სურათისზომა = 300პქ
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი  = 
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1913|9|23}}
|დაბადების ადგილი = [[გორი]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1995|12|31|1899|9|23}}
|გარდ ადგილი =[[თბილისი]]
|წარმოშობა = {{დროშა|საქართველო}}
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = [[ოპერა]]
|საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]]
|აქტიურობის წლები    = 
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები  = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
}}
'''ალექსი დავითის ძე მაჭავარიანი''' (დ. 23 სექტემბერი, [[1913]] — გ. [[1995|31 დეკემბერი, 1995]]) — ქართველი საბჭოთა, [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგიკა|პედაგოგი]] და [[საზოგადო მოღვაწე]]. სსრკ სახალხო არტისტი (1958).&lt;ref&gt;[http://geocinema.ge//ka/persons/5192 ეროვნული ფილმოგრაფია]&lt;/ref&gt;

== ბიოგრაფია ==
ალექსი მაჭავარიანი დაიბადა 10 (23) სექტემბერი 1913 (სხვა წყაროების მიხედვით — 1913 წლის 6 ოქტომბერს (23 სექტემბერს)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.musenc.ru/html/m/ma4avariani.html|title=МАЧАВАРИАНИ в энциклопедии музыки&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;|access-date=2014-05-28}}&lt;/ref&gt;) [[გორი|გორში]], [[ტფილისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] (ახლანდელი [[საქართველო]]), დიდგვაროვან ოჯახში.

1936 წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორია]] (ს. ვ. ბარხუდარიანის და პ. ბ. რიაზანოვის კომპოზიციის კლასები), 1940 წელს — იქვე ასპირანტურა.

1934-1937 წლებში იყო ქართული მუსიკალური კომედიის თეატრის მუსიკალური ნაწილის ხელმძღვანელი, 1936-1940 წლებში [[ბაქო|ბაქოს]] ექსპერიმენტული თეატრის მუსიკალური ხელმძღვანელი და კომპოზიტორი, 1956-1958 წლებში — საქართველოს სსრ სახელმწიფო სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი.

1939 წლიდან ასწავლიდა თბილისის კონსერვატორიაში (1942 წლიდან — უფროსი მასწავლებელი, ასისტენტი [[ანდრია ბალანჩივაძე|ა. მ. ბალანჩივაძე]], 1952 წლიდან — ასოცირებული პროფესორი, 1963 წლიდან — საკომპოზიციო განყოფილების [[პროფესორი]]).

1953 წლიდან — საქართველოს სსრ კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 1962-1968 წწ. — თავმჯდომარე. 1962-1973 წწ — სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის მდივანი. 1962 წლიდან — საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — სსრკ კულტურის სამინისტროს სამხატვრო საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — უცხო ქვეყნებთან საქართველოს კულტურულ ურთიერთობათა საზოგადოების მუსიკალური განყოფილების პრეზიდენტი.

[[სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭო|სსრკ მე-6 და მე-7 მოწვევის უმაღლესი საბჭოს]] დეპუტატი (1962-1970 წწ.).

გარდაიცვალა 1995 [[31 დეკემბერი|წლის 31 დეკემბერს]] (სხვა წყაროების მიხედვით — [[30 დეკემბერი|30 დეკემბერს]]), [[თბილისი|თბილისში]]. დაკრძალეს [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]].

== ხსოვნა ==
* ალექსი მაჭავარიანის მემორიალური დაფა დაიდგა თბილისში ([[ნიკო ნიკოლაძის ქუჩა|ნიკო ნიკოლაძის ქ]]. 1&lt;sup&gt;ა&lt;/sup&gt;). 
* ალექსი მაჭავარიანის სახელს ატარებს [[საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონია|თბილისის ფილარმონია]].
* კომპოზიტორის დაბადების 95 წლისთავთან დაკავშირებით გამოიცა მისი ჩანაწერების კრებული „შემოქმედი და დრო“&lt;ref&gt;[https://elfiles.emis.ge/uploads/7278/conversions/404-compressed.pdf ალექსი მაჭავარიანი „შემოქმედი და დრო“]&lt;/ref&gt;

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
{{Div col}} 
==== ოპერა ====
* „დედა და შვილი“ [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] პოემის მიხედვით (1945)
* «ჰამლეტი&quot; (1968)
* „მედეა“ (1991)

==== ბალეტი ====
* „ოტელო“ (1957 წელს დაიდგა თბილისში, 1961 წელს გამოვიდა [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)|ეკრანიზაცია]])
* „ვეფხისტყაოსანი&quot; (1974) 
* „ჭირვეული ცოლის მორჯულება (ბალეტი)“ (1984)
* „ფიროსმანი“ (1992)

==== მუსიკალური კომედია ====
* „ბაღლინჯო“ ([[ვლადიმერ მაიაკოვსკი|ვ. მაიაკოვსკის]] მიხედვით, 1979)

==== კონცერტი ====
* საფორტეპიანო კონცერტი (1944), 
* სავიოლინო კონცერტი(1950)
* ვიოლონჩელოსთვის ორკესტრთან ერთად (1987)

==== ორკესტრისთვის ====
* სიმფონიური პოემა „მუმლი მუხასა“ (1939)
* საგუნდო პოემები
* სიუიტები: „ხიდი“ (1942), „ორი ოკეანის საიდომლოება“ (1954)
* 7 სიმფონია (1-ლი (1947), მე-2 (1973), მე-3 (1983), „ახალგაზრდული“ (1983), „უშბა“ (1986), „ამირანი“ (პრომეთე) (1987), „გელათი“ (1989))
* სადღესასწაულო უვერტიურა (1950)
* ქართული სადღესასწაულო უვერტიურა (1963)
* ელეგია
* სკერცო

==== სიმებიანი ინსტრუმენტებისთვის ====
* 4 სიმებიანი კვარტეტი (1978)
* „ათი ჩანახატი 2 ვიოლინოს, ალტისა და ვიოლონჩელოსთვის“ (1977)

==== გუნდისა და სოლისტისათვის ====
* ორატორია „ჩემი სამშობლოს დღე“ სოპრანოს, ბასის, ბიჭების გუნდის, გუნდისა და ორკესტრისათვის (1952)
* ვოკალურ-სიმფონიური ციკლი „ხუთი მონოლოგი“ ბარიტონისა და სიმფონიური ორკესტრისათვის ([[ვაჟა-ფშაველა]]ს მიხედვით, 1968)

==== საგუნდო ====
* ვოკალური ბალადა „არსენა&quot; (გუნდისა და სოლისტისათვის, a cappella, 1946)
* ორატორია „ჩემი სამშობლოს დღე“ (1954)
* „დოლური“ (1974)
* ციკლი ბავშვთა გუნდისა და კამერული ორკესტრისთვის „დედა-ენა“

==== საფორტეპიანო ====
* პიესა „ხორუმი“ (1939), სკერცო-სონატა (1940), პრელუდია, ესკიზი (1947), ექსპრომტი (1947), 4 პიესა (1951), „მუსიკალური ახალგაზრდობა“ (33 პიესა, 1974), 3 პრელუდია და ფუგა (1970), ბალადა „ბაზალეთის ტბა“ (1950), „ფიროსმანი“ (1970), საბავშვო ალბომი (12 პიესა, 1968), ცეკვა ქართული
* საფორტეპიანო ციკლები: „ქართული ფრესკები&quot; (1977), „პარიზული ჩანახატები&quot; (1979)
* 2 სონატა

==== ვიოლინოსთვის ====
* 4 პიესა ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1950)
* სავიოლინო პიესა „დოლური&quot; (1962)
* 6 პიესა ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1971)
* 2 ვალსი ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკაზე (1971)
* სონატა
* კონცერტი ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის

==== ვიოლონჩელოსთვის ====
* 4 პიესა ვიოლონჩელოსა და ფორტეპიანოსთვის (1973)

==== რომანსები და ბალადები ====
* რომანსები და სიმღერები („ცისა ფერს“, „არ დაიდარდო დედაო“, „მზეთა–მზის სახე“, „შენ საქართველოს დედოფლობა დაგშვენდებოდა“, „იმერული ნანა“, „სამშობლოს“ (1973) და სხვა)
* 4 ბალადა ([[უილიამ შექსპირი]]ს ტექსტზე, 1968)

==== დრამატული თეატრისთვის ====
*  მუსიკა ქართული დრამატული თეატრების სპექტაკლებისთვის ([[უილიამ შექსპირი|შექსპირის]] „მეფე ლირი&quot;, რიჩარდ III; [[მიხეილ მრევლიშვილი]]ს „ნიკოლოზ ბარათაშვილი&quot;; [[ილია ჭავჭავაძე|ი. ჭავჭავაძის]] „გლახის ნაამბობი“; [[ნაზიმ ჰიქმეთი]]ს „ლეგენდა სიყვარულზე“ და სხვ.) 
{{Div col end}}

=== ფილმოგრაფია ===
* 1940 — [[ქალიშვილი გაღმიდან]]
* 1941 — [[ქაჯანა (ფილმი)|ქაჯანა]]
* 1942 — [[ხიდი (ფილმი, 1942)|ხიდი]] (მოკლემეტრაჟიანი)
* 1945 — [[ოქროს ბილიკი]] ([[ივანე გოკიელი|ივანე გოკიელთან ერთად]])
* 1947 — [[აკაკის აკვანი]]
* 1956 — [[ორი ოკეანის საიდუმლოება]]
* 1958 — [[მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე…]]
* 1959 — [[სად არის შენი ბედნიერება, მზია?]]
* 1960 — [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)]] 
* 1963 — [[გენერალი და ზიზილები]]
* 2005 — [[დედა ღვთისმშობელი]]

==ჯილდოები და აღიარება==
* 1950 — საქართველოს სსრ დამსახურებული არტისტი
* 1958 — სსრკ სახალხო არტისტი
* 1950 — მესამე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინის პრემია]] (1951) — კონცერტისთვის ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის
* 1971 — [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|საქართველოს სსრ სახელმწიფო პრემია. ს.რუსთაველი]] — ვოკალურ-სიმფონიური ციკლისთვის &quot;ხუთი მონოლოგი&quot;
* 1966 — [[ლენინის ორდენი]]
* 1973 — [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]
* 1963 — [[საპატიო ნიშანი|ღირსების სამკერდე ორდენი]]
* 1974 — ბრანდენზეს სამხატვრო გალერეის დიდი ოქროს მედალი ([[მილანი]], [[იტალია]],) — ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკისთვის.
* 1988 — პიკასოს სახელობის პრემია ბალეტისთვის „ვეფხისტყაოსანი“
* სხვადასხვა მედლები

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{commonscat-inline|Aleksi Machavariani}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00003741}}
* {{geocinema პიროვნება|5192}}    
* {{imdb|id=0532563|name=ალექსი მაჭავარიანი}}
* https://burusi.wordpress.com/2009/12/05/aleksi-machavariani-2/
* http://www.matchavariani.ge/alexi/
* https://ekofact.com/2015/02/18/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98/ 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT: მაჭავარიანი, ალექსი}}
[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ქართველი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1995]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1913]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>kxm32ptrgyjpob3why6k8o5reuype2j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405488</id>
      <parentid>4405465</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:00:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20871" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = ალექსი მაჭავარიანი
|სურათი = ალექსი_მაჭავარიანი.jpg
|ლანდშაფტი =  
|სათაური = 
|სურათისზომა = 300პქ
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი  = 
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1913|9|23}}
|დაბადების ადგილი = [[გორი]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1995|12|31|1913|9|23}}
|გარდ ადგილი =[[თბილისი]]
|წარმოშობა = {{დროშა|საქართველო}}
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = [[ოპერა]]
|საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]]
|აქტიურობის წლები    = 
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები  = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
}}
'''ალექსი დავითის ძე მაჭავარიანი''' (დ. [[23 სექტემბერი]], [[1913]] — გ. [[31 დეკემბერი]], [[1995]], [[თბილისი]]) — ქართველი საბჭოთა, [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგიკა|პედაგოგი]] და [[საზოგადო მოღვაწე]]. სსრკ სახალხო არტისტი (1958).&lt;ref&gt;[http://geocinema.ge//ka/persons/5192 ეროვნული ფილმოგრაფია]&lt;/ref&gt;

== ბიოგრაფია ==
ალექსი მაჭავარიანი დაიბადა 10 (23) სექტემბერი 1913 (სხვა წყაროების მიხედვით — 1913 წლის 6 ოქტომბერს (23 სექტემბერს))&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.musenc.ru/html/m/ma4avariani.html|title=МАЧАВАРИАНИ в энциклопедии музыки&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;|access-date=2014-05-28}}&lt;/ref&gt; [[გორი|გორში]], [[ტფილისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] (ახლანდელი [[საქართველო]]), დიდგვაროვან ოჯახში.

1936 წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორია]] (ს. ვ. ბარხუდარიანის და პ. ბ. რიაზანოვის კომპოზიციის კლასები), 1940 წელს — იქვე ასპირანტურა.

1934-1937 წლებში იყო ქართული მუსიკალური კომედიის თეატრის მუსიკალური ნაწილის ხელმძღვანელი, 1936-1940 წლებში [[ბაქო|ბაქოს]] ექსპერიმენტული თეატრის მუსიკალური ხელმძღვანელი და კომპოზიტორი, 1956-1958 წლებში — საქართველოს სსრ სახელმწიფო სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი.

1939 წლიდან ასწავლიდა თბილისის კონსერვატორიაში (1942 წლიდან — უფროსი მასწავლებელი, ასისტენტი [[ანდრია ბალანჩივაძე|ა. მ. ბალანჩივაძე]], 1952 წლიდან — ასოცირებული პროფესორი, 1963 წლიდან — საკომპოზიციო განყოფილების [[პროფესორი]]).

1953 წლიდან — საქართველოს სსრ კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 1962-1968 წწ. — თავმჯდომარე. 1962-1973 წწ — სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის მდივანი. 1962 წლიდან — საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — სსრკ კულტურის სამინისტროს სამხატვრო საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — უცხო ქვეყნებთან საქართველოს კულტურულ ურთიერთობათა საზოგადოების მუსიკალური განყოფილების პრეზიდენტი.

[[სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭო|სსრკ მე-6 და მე-7 მოწვევის უმაღლესი საბჭოს]] დეპუტატი (1962-1970 წწ.).
[[ფაილი:ალექსი_მაჭავარიანის_საფლავი.jpg|მინი|270პქ|მარჯვნივ|ალექსი მაჭავარიანისა და მისი მეუღლის საფლავი [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]]]]

გარდაიცვალა [[1995]] წლის [[31 დეკემბერი|31 დეკემბერს]], [[თბილისი|თბილისში]]. დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]].

== შემოქმედება ==
ალექსი მაჭავარიანმა მდიდარი შემოქმედებითი მემკვიდრეობა დატოვა. მან შექმნა საფორტეპიანო და სავიოლინო კონცერტები, ორატორია, ბალეტები, ოპერები, ვოკალურ-სიმფონიური ციკლი, რომანსები, საფორტეპიანო ბალადა, პიესები, საგუნდო მუსიკის მრავალი ნიმუში, მუსიკა კინოფილმებისა და თეატრალური სპექტაკლებისათვის, კრებული გუნდისა და ორკესტრისათვის, 7 სიმფონია, 6 სიმებიანი კვარტეტი.

== ოჯახი==
* მეუღლე — ქეთევან პაჭკორია — 
* შვილი — ვახტანგ მაჭავარიანი — დირიჟორი
* შვილიშვილი — ალექსი მაჭავარიანი —  მუსიკოსი

== ხსოვნა ==
* ალექსი მაჭავარიანის მემორიალური დაფა დაიდგა თბილისში ([[ნიკო ნიკოლაძის ქუჩა|ნიკო ნიკოლაძის ქ]]. 1&lt;sup&gt;ა&lt;/sup&gt;). 
* ალექსი მაჭავარიანის სახელს ატარებს [[საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონია|თბილისის ფილარმონია]].
* კომპოზიტორის დაბადების 95 წლისთავთან დაკავშირებით გამოიცა მისი ჩანაწერების კრებული „შემოქმედი და დრო“&lt;ref&gt;[https://elfiles.emis.ge/uploads/7278/conversions/404-compressed.pdf ალექსი მაჭავარიანი „შემოქმედი და დრო“]&lt;/ref&gt;

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
{{Div col}} 
==== ოპერა ====
* „დედა და შვილი“ [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] პოემის მიხედვით (1945)
* «ჰამლეტი&quot; (1968)
* „მედეა“ (1991)

==== ბალეტი ====
* „ოტელო“ (1957 წელს დაიდგა თბილისში, 1961 წელს გამოვიდა [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)|ეკრანიზაცია]])
* „ვეფხისტყაოსანი&quot; (1974) 
* „ჭირვეული ცოლის მორჯულება (ბალეტი)“ (1984)
* „ფიროსმანი“ (1992)

==== მუსიკალური კომედია ====
* „ბაღლინჯო“ ([[ვლადიმერ მაიაკოვსკი|ვ. მაიაკოვსკის]] მიხედვით, 1979)

==== კონცერტი ====
* საფორტეპიანო კონცერტი (1944), 
* სავიოლინო კონცერტი(1950)
* ვიოლონჩელოსთვის ორკესტრთან ერთად (1987)

==== ორკესტრისთვის ====
* სიმფონიური პოემა „მუმლი მუხასა“ (1939)
* საგუნდო პოემები
* სიუიტები: „ხიდი“ (1942), „ორი ოკეანის საიდომლოება“ (1954)
* 7 სიმფონია (1-ლი (1947), მე-2 (1973), მე-3 (1983), „ახალგაზრდული“ (1983), „უშბა“ (1986), „ამირანი“ (პრომეთე) (1987), „გელათი“ (1989))
* სადღესასწაულო უვერტიურა (1950)
* ქართული სადღესასწაულო უვერტიურა (1963)
* ელეგია
* სკერცო

==== სიმებიანი ინსტრუმენტებისთვის ====
* 4 სიმებიანი კვარტეტი (1978)
* „ათი ჩანახატი 2 ვიოლინოს, ალტისა და ვიოლონჩელოსთვის“ (1977)

==== გუნდისა და სოლისტისათვის ====
* ორატორია „ჩემი სამშობლოს დღე“ სოპრანოს, ბასის, ბიჭების გუნდის, გუნდისა და ორკესტრისათვის (1952)
* ვოკალურ-სიმფონიური ციკლი „ხუთი მონოლოგი“ ბარიტონისა და სიმფონიური ორკესტრისათვის ([[ვაჟა-ფშაველა]]ს მიხედვით, 1968)

==== საგუნდო ====
* ვოკალური ბალადა „არსენა&quot; (გუნდისა და სოლისტისათვის, a cappella, 1946)
* ორატორია „ჩემი სამშობლოს დღე“ (1954)
* „დოლური“ (1974)
* ციკლი ბავშვთა გუნდისა და კამერული ორკესტრისთვის „დედა-ენა“

==== საფორტეპიანო ====
* პიესა „ხორუმი“ (1939), სკერცო-სონატა (1940), პრელუდია, ესკიზი (1947), „ექსპრომტი“ (1947), 4 პიესა (1951), „მუსიკალური ახალგაზრდობა“ (33 პიესა, 1974), 3 პრელუდია და ფუგა (1970), ბალადა „ბაზალეთის ტბა“ (1950), „ფიროსმანი“ (1970), საბავშვო ალბომი (12 პიესა, 1968), 2 საფორტეპიანო ცეკვა: „ქართული ცეკვა-პოემა“ და „ცეკვა ქართული“
* საფორტეპიანო ციკლები: „ქართული ფრესკები&quot; (1977), „პარიზული ჩანახატები&quot; (1979)
* 2 სონატა

==== ვიოლინოსთვის ====
* 4 პიესა ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1950)
* სავიოლინო პიესა „დოლური&quot; (1962)
* 6 პიესა ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1971)
* 2 ვალსი ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკაზე (1971)
* სონატა
* კონცერტი ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის

==== ვიოლონჩელოსთვის ====
* 4 პიესა ვიოლონჩელოსა და ფორტეპიანოსთვის (1973)

==== რომანსები და ბალადები ====
* რომანსები და სიმღერები („ცისა ფერს“, „არ დაიდარდო დედაო“, „მზეთა–მზის სახე“, „შენ საქართველოს დედოფლობა დაგშვენდებოდა“, „იმერული ნანა“, „სამშობლოს“ (1973) და სხვა)
* 4 ბალადა ([[უილიამ შექსპირი]]ს ტექსტზე, 1968)

==== დრამატული თეატრისთვის ====
*  მუსიკა ქართული დრამატული თეატრების სპექტაკლებისთვის ([[უილიამ შექსპირი|შექსპირის]] „მეფე ლირი&quot;, რიჩარდ III; [[მიხეილ მრევლიშვილი]]ს „ნიკოლოზ ბარათაშვილი&quot;; [[ილია ჭავჭავაძე|ი. ჭავჭავაძის]] „გლახის ნაამბობი“; [[ნაზიმ ჰიქმეთი]]ს „ლეგენდა სიყვარულზე“ და სხვ.) 
{{Div col end}}

=== ფილმოგრაფია ===
* 1940 — [[ქალიშვილი გაღმიდან]]
* 1941 — [[ქაჯანა (ფილმი)|ქაჯანა]]
* 1942 — [[ხიდი (ფილმი, 1942)|ხიდი]] (მოკლემეტრაჟიანი)
* 1945 — [[ოქროს ბილიკი]] ([[ივანე გოკიელი|ივანე გოკიელთან ერთად]])
* 1947 — [[აკაკის აკვანი]]
* 1956 — [[ორი ოკეანის საიდუმლოება]]
* 1958 — [[მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე…]]
* 1959 — [[სად არის შენი ბედნიერება, მზია?]]
* 1960 — [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)]] 
* 1963 — [[გენერალი და ზიზილები]]
* 2005 — [[დედა ღვთისმშობელი]]

==ჯილდოები და აღიარება==
* 1950 — საქართველოს სსრ დამსახურებული არტისტი
* 1958 — სსრკ სახალხო არტისტი
* 1950 — მესამე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინის პრემია]] (1951) — კონცერტისთვის ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის
* 1971 — [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|საქართველოს სსრ სახელმწიფო პრემია. ს.რუსთაველი]] — ვოკალურ-სიმფონიური ციკლისთვის &quot;ხუთი მონოლოგი&quot;
* 1966 — [[ლენინის ორდენი]]
* 1973 — [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]
* 1963 — [[საპატიო ნიშანი|ღირსების სამკერდე ორდენი]]
* 1974 — ბრანდენზეს სამხატვრო გალერეის დიდი ოქროს მედალი ([[მილანი]], [[იტალია]],) — ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკისთვის.
* 1988 — პიკასოს სახელობის პრემია ბალეტისთვის „ვეფხისტყაოსანი“
* სხვადასხვა მედლები

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{commonscat-inline|Aleksi Machavariani}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00003741}}
* {{geocinema პიროვნება|5192}}    
* {{imdb|id=0532563|name=ალექსი მაჭავარიანი}}
* https://burusi.wordpress.com/2009/12/05/aleksi-machavariani-2/
* http://www.matchavariani.ge/alexi/
* https://ekofact.com/2015/02/18/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98/ 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT: მაჭავარიანი, ალექსი}}
[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ქართველი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1995]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1913]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>71p8yv9pi3q7ayviywi7dvfh11hh46p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405510</id>
      <parentid>4405488</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T06:59:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Irmaguru</username>
        <id>118553</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21267" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = ალექსი მაჭავარიანი
|სურათი = ალექსი_მაჭავარიანი.jpg
|ლანდშაფტი =  
|სათაური = 
|სურათისზომა = 300პქ
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი  = 
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1913|9|23}}
|დაბადების ადგილი = [[გორი]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1995|12|31|1913|9|23}}
|გარდ ადგილი =[[თბილისი]]
|წარმოშობა = {{დროშა|საქართველო}}
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = [[ოპერა]]
|საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]]
|აქტიურობის წლები    = 
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები  = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
}}
'''ალექსი დავითის ძე მაჭავარიანი''' (დ. [[23 სექტემბერი]], [[1913]] — გ. [[31 დეკემბერი]], [[1995]], [[თბილისი]]) — ქართველი საბჭოთა [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგიკა|პედაგოგი]] და [[საზოგადო მოღვაწე]]. სსრკ სახალხო არტისტი (1958).&lt;ref&gt;[http://geocinema.ge//ka/persons/5192 ეროვნული ფილმოგრაფია]&lt;/ref&gt;

== ბიოგრაფია ==
ალექსი მაჭავარიანი დაიბადა 10 (23) სექტემბერი 1913 (სხვა წყაროების მიხედვით — 1913 წლის 6 ოქტომბერს (23 სექტემბერს))&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.musenc.ru/html/m/ma4avariani.html|title=МАЧАВАРИАНИ в энциклопедии музыки&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;|access-date=2014-05-28}}&lt;/ref&gt; [[გორი|გორში]], [[ტფილისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] (ახლანდელი [[საქართველო]]), დიდგვაროვან ოჯახში.

1936 წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორია]] (ს. ვ. ბარხუდარიანის და პ. ბ. რიაზანოვის კომპოზიციის კლასები), 1940 წელს — იქვე ასპირანტურა.

1934-1937 წლებში იყო ქართული მუსიკალური კომედიის თეატრის მუსიკალური ნაწილის ხელმძღვანელი, 1936-1940 წლებში [[ბაქო|ბაქოს]] ექსპერიმენტული თეატრის მუსიკალური ხელმძღვანელი და კომპოზიტორი, 1956-1958 წლებში — საქართველოს სსრ სახელმწიფო სიმფონიური ორკესტრის სამხატვრო ხელმძღვანელი.

1939 წლიდან ასწავლიდა თბილისის კონსერვატორიაში. 1942 წლიდან — უფროსი მასწავლებელი, 1952 წლიდან — ასოცირებული პროფესორი, 1963 წლიდან — საკომპოზიციო განყოფილების [[პროფესორი]]).

1953 წლიდან — [[საქართველოს სსრ]] კომპოზიტორთა კავშირის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 1962-1968 წწ. — თავმჯდომარე. 1962-1973 წწ — სსრკ კომპოზიტორთა კავშირის მდივანი. 1962 წლიდან — საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — სსრკ კულტურის სამინისტროს სამხატვრო საბჭოს წევრი, 1964 წლიდან — უცხო ქვეყნებთან საქართველოს კულტურულ ურთიერთობათა საზოგადოების მუსიკალური განყოფილების პრეზიდენტი.

[[სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭო|სსრკ მე-6 და მე-7 მოწვევის უმაღლესი საბჭოს]] დეპუტატი (1962-1970 წწ.).
[[ფაილი:ალექსი_მაჭავარიანის_საფლავი.jpg|მინი|270პქ|მარჯვნივ|ალექსი მაჭავარიანისა და მისი მეუღლის საფლავი [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის პანთეონში]]]]

გარდაიცვალა [[1995]] წლის [[31 დეკემბერი|31 დეკემბერს]], [[თბილისი|თბილისში]]. დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]].

== შემოქმედება ==
ალექსი მაჭავარიანმა მდიდარი შემოქმედებითი მემკვიდრეობა დატოვა. მან შექმნა საფორტეპიანო და სავიოლინო კონცერტები, [[ორატორია]], [[ბალეტი|ბალეტები]], [[ოპერა|ოპერები]], ვოკალურ-სიმფონიური ციკლი, [[რომანსი|რომანსები]], საფორტეპიანო ბალადა, პიესები, საგუნდო მუსიკის მრავალი ნიმუში, მუსიკა კინოფილმებისა და თეატრალური სპექტაკლებისათვის, კრებული გუნდისა და ორკესტრისათვის, 7 სიმფონია, 6 სიმებიანი კვარტეტი.

== ოჯახი==
* მეუღლე — ქეთევან პაჭკორია — მოცეკვავე
* შვილი — ვახტანგ მაჭავარიანი — დირიჟორი
* შვილიშვილი — ალექსი მაჭავარიანი —  მუსიკოსი

== ხსოვნა ==
* ალექსი მაჭავარიანის მემორიალური დაფა დაიდგა თბილისში ([[ნიკო ნიკოლაძის ქუჩა|ნიკო ნიკოლაძის ქ]]. 1&lt;sup&gt;ა&lt;/sup&gt;). 
* ალექსი მაჭავარიანის სახელს ატარებს [[საქართველოს სახელმწიფო ფილარმონია|თბილისის ფილარმონია]].
* კომპოზიტორის დაბადების 95 წლისთავთან დაკავშირებით გამოიცა მისი ჩანაწერების კრებული „შემოქმედი და დრო“&lt;ref&gt;[https://elfiles.emis.ge/uploads/7278/conversions/404-compressed.pdf ალექსი მაჭავარიანი „შემოქმედი და დრო“]&lt;/ref&gt;

== ძირითადი ნაწარმოებები ==
{{Div col}} 
==== ოპერა ====
* „დედა და შვილი“ [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] პოემის მიხედვით (1945)
* «ჰამლეტი&quot; (1968)
* „მედეა“ (1991)

==== ბალეტი ====
* „ოტელო“ (1957 წელს დაიდგა თბილისში, 1961 წელს გამოვიდა [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)|ეკრანიზაცია]])
* „ვეფხისტყაოსანი&quot; (1974) 
* „ჭირვეული ცოლის მორჯულება (ბალეტი)“ (1984)
* „ფიროსმანი“ (1992)

==== მუსიკალური კომედია ====
* „ბაღლინჯო“ ([[ვლადიმერ მაიაკოვსკი|ვ. მაიაკოვსკის]] მიხედვით, 1979)

==== კონცერტი ====
* საფორტეპიანო კონცერტი (1944), 
* სავიოლინო კონცერტი(1950)
* ვიოლონჩელოსთვის ორკესტრთან ერთად (1987)

==== ორკესტრისთვის ====
* სიმფონიური პოემა „მუმლი მუხასა“ (1939)
* საგუნდო პოემები
* სიუიტები: „ხიდი“ (1942), „ორი ოკეანის საიდომლოება“ (1954)
* 7 სიმფონია (1-ლი (1947), მე-2 (1973), მე-3 (1983), „ახალგაზრდული“ (1983), „უშბა“ (1986), „ამირანი“ (პრომეთე) (1987), „გელათი“ (1989))
* სადღესასწაულო უვერტიურა (1950)
* ქართული სადღესასწაულო უვერტიურა (1963)
* ელეგია
* სკერცო

==== სიმებიანი ინსტრუმენტებისთვის ====
* 4 სიმებიანი კვარტეტი (1978)
* „ათი ჩანახატი 2 ვიოლინოს, ალტისა და ვიოლონჩელოსთვის“ (1977)

==== გუნდისა და სოლისტისათვის ====
* ორატორია „ჩემი სამშობლოს დღე“ სოპრანოს, ბასის, ბიჭების გუნდის, გუნდისა და ორკესტრისათვის (1952)
* ვოკალურ-სიმფონიური ციკლი „ხუთი მონოლოგი“ ბარიტონისა და სიმფონიური ორკესტრისათვის ([[ვაჟა-ფშაველა]]ს მიხედვით, 1968)

==== საგუნდო ====
* ვოკალური ბალადა „არსენა&quot; (გუნდისა და სოლისტისათვის, a cappella, 1946)
* ორატორია „ჩემი სამშობლოს დღე“ (1954)
* „დოლური“ (1974)
* ციკლი ბავშვთა გუნდისა და კამერული ორკესტრისთვის „დედა-ენა“

==== საფორტეპიანო ====
* პიესა „ხორუმი“ (1939), სკერცო-სონატა (1940), პრელუდია, ესკიზი (1947), „ექსპრომტი“ (1947), 4 პიესა (1951), „მუსიკალური ახალგაზრდობა“ (33 პიესა, 1974), 3 პრელუდია და ფუგა (1970), ბალადა „ბაზალეთის ტბა“ (1950), „ფიროსმანი“ (1970), საბავშვო ალბომი (12 პიესა, 1968), 2 საფორტეპიანო ცეკვა: „ქართული ცეკვა-პოემა“ და „ცეკვა ქართული“
* საფორტეპიანო ციკლები: „ქართული ფრესკები&quot; (1977), „პარიზული ჩანახატები&quot; (1979)
* 2 სონატა

==== ვიოლინოსთვის ====
* 4 პიესა ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1950)
* სავიოლინო პიესა „დოლური&quot; (1962)
* 6 პიესა ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1971)
* 2 ვალსი ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკაზე (1971)
* სონატა
* კონცერტი ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის

==== ვიოლონჩელოსთვის ====
* 4 პიესა ვიოლონჩელოსა და ფორტეპიანოსთვის (1973)

==== რომანსები და ბალადები ====
* რომანსები და სიმღერები („ცისა ფერს“, „არ დაიდარდო დედაო“, „მზეთა–მზის სახე“, „შენ საქართველოს დედოფლობა დაგშვენდებოდა“, „იმერული ნანა“, „სამშობლოს“ (1973) და სხვა)
* 4 ბალადა ([[უილიამ შექსპირი]]ს ტექსტზე, 1968)

==== დრამატული თეატრისთვის ====
*  მუსიკა ქართული დრამატული თეატრების სპექტაკლებისთვის ([[უილიამ შექსპირი|შექსპირის]] „მეფე ლირი&quot;, რიჩარდ III; [[მიხეილ მრევლიშვილი]]ს „ნიკოლოზ ბარათაშვილი&quot;; [[ილია ჭავჭავაძე|ი. ჭავჭავაძის]] „გლახის ნაამბობი“; [[ნაზიმ ჰიქმეთი]]ს „ლეგენდა სიყვარულზე“ და სხვ.) 
{{Div col end}}

=== ფილმოგრაფია ===
* 1940 — [[ქალიშვილი გაღმიდან]]
* 1941 — [[ქაჯანა (ფილმი)|ქაჯანა]]
* 1942 — [[ხიდი (ფილმი, 1942)|ხიდი]] (მოკლემეტრაჟიანი)
* 1945 — [[ოქროს ბილიკი]] ([[ივანე გოკიელი|ივანე გოკიელთან ერთად]])
* 1947 — [[აკაკის აკვანი]]
* 1956 — [[ორი ოკეანის საიდუმლოება]]
* 1958 — [[მაიაკოვსკი იწყებოდა ასე…]]
* 1959 — [[სად არის შენი ბედნიერება, მზია?]]
* 1960 — [[ოტელო (ფილმი-ბალეტი)]] 
* 1963 — [[გენერალი და ზიზილები]]
* 2005 — [[დედა ღვთისმშობელი]]

==ჯილდოები და აღიარება==
* 1950 — საქართველოს სსრ დამსახურებული არტისტი
* 1958 — [[სსრკ სახალხო არტისტი]]
* 1950 — მესამე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინის პრემია]] (1951) — კონცერტისთვის ვიოლინოსა და ორკესტრისთვის
* 1971 — [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|საქართველოს სსრ სახელმწიფო პრემია. ს.რუსთაველი]] — ვოკალურ-სიმფონიური ციკლისთვის &quot;ხუთი მონოლოგი&quot;
* 1966 — [[ლენინის ორდენი]]
* 1973 — [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]
* 1963 — [[საპატიო ნიშანი|ღირსების სამკერდე ორდენი]]
* 1974 — [[მილანი]]ს ([[იტალია]],) „[[ლა სკალა|ლა სკალას თეატრთან]]“ არსებული სამხატვრო გალერეის დიდი ოქროს მედალი „ბრანდენზე“  — ბალეტ „ოტელოს“ მუსიკისთვის.
* 1988 — პიკასოს სახელობის პრემია ბალეტისთვის „ვეფხისტყაოსანი“
* სხვადასხვა მედლები

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{commonscat-inline|Aleksi Machavariani}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00003741}}
* {{geocinema პიროვნება|5192}}    
* {{imdb|id=0532563|name=ალექსი მაჭავარიანი}}
* [https://burusi.wordpress.com/2009/12/05/aleksi-machavariani-2/ ალექსი მაჭავარიანი – ბიოგრაფია]
* [http://www.matchavariani.ge/alexi/ Alexi Matchavariani]
* [https://ekofact.com/2015/02/18/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98/ თბილისის სახელმწიფო საკონცეტრო დარბაზი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT: მაჭავარიანი, ალექსი}}
[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ქართველი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1995]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გორში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1913]]
[[კატეგორია:დაბადებული 23 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>nt2imqvx7slzsi3hh5rbigyl3lnplnc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:ვმ-წყარო/ძირი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>536895</id>
    <revision>
      <id>4405384</id>
      <timestamp>2022-08-09T15:24:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{#if: {{{დაბადების თარიღი|}}}{{{დაბადების ადგილი|}}}{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}{{{გარდაცვალების ადგილი|}}} | {{join   | 1         = {{#if: {{{გარდაცვალების თარიღი|}}}{{{გარდაცვალების ადგილი|}}} || დ.}} {{join     |1         = {{{დაბად...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1238" xml:space="preserve">{{#if: {{{დაბადების თარიღი|}}}{{{დაბადების ადგილი|}}}{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}
| {{join
  | 1         = {{#if: {{{გარდაცვალების თარიღი|}}}{{{გარდაცვალების ადგილი|}}} || დ.}} {{join
    |1         = {{{დაბადების თარიღი|}}}
    |separator = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
    |2         = {{{დაბადების ადგილი|}}}
    }}
  | separator = &lt;nowiki&gt; — &lt;/nowiki&gt;
  | 2         = {{#if: {{{დაბადების თარიღი|}}}{{{დაბადების ადგილი|}}} || გ.}} {{join
    |1         = {{{გარდაცვალების თარიღი|}}}
    |separator = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
    |2         = {{{გარდაცვალების ადგილი|}}}
    }}
  }}
| {{#switch: {{REVISIONID}} ||-= &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;თარგი {{t|ვმ-წყარო}}&lt;/span&gt; }} [[კატეგორია:ვიკიპედიის თარგები]]
}}&lt;noinclude&gt;
{{doc}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iwagbgk78kdqiz2dsharm1oxgjq23r3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405385</id>
      <parentid>4405384</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:25:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1240" xml:space="preserve">{{#if: {{{დაბადების თარიღი|}}}{{{დაბადების ადგილი|}}}{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}
| {{join
  | 1         = {{#if: {{{გარდაცვალების თარიღი|}}}{{{გარდაცვალების ადგილი|}}} || დ.}} {{join
    |1         = {{{დაბადების თარიღი|}}}
    |separator = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
    |2         = {{{დაბადების ადგილი|}}}
    }}
  | separator = &lt;nowiki&gt; — &lt;/nowiki&gt;
  | 2         = {{#if: {{{დაბადების თარიღი|}}}{{{დაბადების ადგილი|}}} || გ.}} {{join
    |1         = {{{გარდაცვალების თარიღი|}}}
    |separator = &lt;nowiki&gt;, &lt;/nowiki&gt;
    |2         = {{{გარდაცვალების ადგილი|}}}
    }}
  }}
| {{#switch: {{REVISIONID}} ||-= &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;თარგი {{თ|ვმ-წყარო}}&lt;/span&gt; }} [[კატეგორია:ვიკიპედიის თარგები]]
}}&lt;noinclude&gt;
{{doc}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>tpauk9t4vwhoj5ojfw4cnnqz262zykd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:დავითი მესხიძე</title>
    <ns>3</ns>
    <id>536896</id>
    <revision>
      <id>4405392</id>
      <timestamp>2022-08-09T15:29:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SHOTHA</username>
        <id>48531</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="327" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:SHOTHA|&lt;font color=&quot;#45b94d&quot;&gt;შოთა&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:SHOTHA|&lt;span style=&quot;color:#ff0000&quot;&gt;(განხილვა)&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 15:29, 9 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>5jgwnuhxykd3e29pul54z8iiwi037o7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მოდული:Wikidata/config</title>
    <ns>828</ns>
    <id>536897</id>
    <revision>
      <id>4405395</id>
      <timestamp>2022-08-09T15:36:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: -- Property configuration for Wikidata module return { 	global = { 		separator = ',&amp;#32;', 		conjunction = '&amp;#32;и&amp;#32;', 	}, 	presets = { 		['catonly'] = { 			datatype = 'wikibase-item', 			conjunction = '', 			invisible = true, 			['value-module'] = 'Wikidata/item', 			['value-function'] = 'formatCategoryOnly', 			references = '', 			category = 'P910', 		}, 		['country'] = { 			datatype = 'wikibase-item', 			['claim-module'] = 'Wikidata/Places', 			['c...</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="17189" xml:space="preserve">-- Property configuration for Wikidata module
return {
	global = {
		separator = ',&amp;#32;',
		conjunction = '&amp;#32;и&amp;#32;',
	},
	presets = {
		['catonly'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = '',
			invisible = true,
			['value-module'] = 'Wikidata/item',
			['value-function'] = 'formatCategoryOnly',
			references = '',
			category = 'P910',
		},
		['country'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatCountryClaimWithFlag',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['from-to'] = {
			datatype = 'time',
			['property-module'] = 'Wikidata/date',
			['property-function'] = 'formatDateIntervalProperty',
		},
		['link'] = {
			['value-module'] = 'Wikidata/link',
			['value-function'] = 'fromModule',
		},
		['list'] = {
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['name'] = {
			datatype = 'monolingualtext',
			monolingualLangTemplate = 'lang',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
		},
		['place'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatPlaceWithQualifiers',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['quantity (date)'] = {
			datatype = 'quantity',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
			qualifier = 'P585',
		},
	},
	datatypes = {
		commonsMedia = {
			limit = 1,
			references = false,
			size = '274x400px',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			somevalue = '',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsMediaValue',
		},
		['external-id'] = {
			references = false,
		},
		['globe-coordinate'] = {
			limit = 1,
			references = false,
		},
		url = {
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			references = false,
			['value-module'] = 'Wikidata/url',
			['value-function'] = 'formatUrlValue',
		},
		quantity = {
			siConversion = true
		}
	},
	properties = {
		P6 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P17 = {
			preset = 'country',
		},
		P18 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P19 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' или &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P20 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' или &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P22 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' или '
		},
		P25 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' или '
		},
		P26 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P27 = {
			preset = 'country',
		},
		P31 = { 
			datatype = 'wikibase-item',
			references = false,
		},
		P37 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P39 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/positions',
			['claim-function'] = 'formatPositionClaim',
			separator = '',
			conjunction = '',
			allowTables = true,
		},
		P40 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P41 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x200px',
		},
		P53 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P54 = {
			category = 'P6112',
		},
		P57 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P58 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P59 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
			references = false,
		},
		P69 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P3876',
			qualifier = 'P582',
		},
		P94 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '100x200px',
		},
		P86 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P101 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P102 = { 
			datatype = 'wikibase-item', 
			preset = 'list',
			qualifier = 'P582',
			category = 'P6365',
		},
		P103 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P106 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
		},
		P108 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P4195',
		},
		P109 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x150px',
			alt = 'Изображение автографа',
		},
		P117 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '290x300px',
			alt = 'Изображение химической структуры',
		},
		P119 = {
			preset = 'place',
			thisLocationOnly = 'true',
		},
		P131 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P140 = {
			datatype = 'wikibase-item',
		},
		P154 = {
			size = '220x80px',
			alt = 'Изображение логотипа',
		},
		P159 = {
			preset = 'place',
		},
		P161 = {
			preset = 'list',
		},
		P162 = {
			preset = 'list',
		},
		P163 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P166 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['property-function'] = 'formatProperty',
			['value-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['value-function'] = 'formatValue',
			before = '&lt;div style=&quot;text-align:justify&quot;&gt;',
			after = '&lt;/div&gt;',
			separator = '&amp;#32;',
			conjunction = '&amp;#32;',
			references = false,
			allowTables = true,
		},
		P190 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P212 = {
			preset = 'link',
		},
		P225 = {
			preset = 'list',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Biology',
			['claim-function'] = 'formatTaxonNameClaim',
		},
		P237 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P241 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P242 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '300x300px',
		},
		P247 = {
			formatter = 'https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=$1',
		},
		P267 = {
			preset = 'link',
		},
		P276 = {
			preset = 'place',
		},	
		P281 = { datatype = 'string', },
		P286 = {
			preset = 'list',
		},
		P296 = {
			formatter = 'http://osm.sbin.ru/esr/esr:$1',
		},
		P301 = {
			rawArticle = true,
		},
		P344 = {
			preset = 'list',
		},
		P345 = {
			preset = 'link',
		},
		P348 = {
			preset = 'list',
			['property-module'] = 'Wikidata/Software',
			['property-function'] = 'formatVersionProperty',
		},
		P361 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P373 = {
			datatype = 'string',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsCategory',
			limit = 1,
		},
		P374 = { datatype = 'external-id', },
		P395 = { datatype = 'string', },
		P407 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P410 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P412 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P413 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
			category = 'P910',
		},
		P414 = {
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'applyDefaultTemplate',
		},
		P421 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P473 = { datatype = 'string', },
		P495 = {
			preset = 'country',
		},
		P505 = {
			preset = 'list',
		},
		P512 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/P512',
			['property-function'] = 'formatAcademicDegree',
		},
		P527 = {
			preset = 'list',
		},
		P528 = {
			references = false,
			qualifier = 'P972',
		},
		P551 = {
			preset = 'place',
		},
		P569 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfBirthClaim',
		},
		P570 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfDeathClaim',
		},
		P571 = { datatype = 'time', },
		P576 = { datatype = 'time', },
		P598 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P607 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P625 = { datatype = 'globe-coordinate', },
		P669 = {
			qualifier = 'P670',
		},
		P685 = {
			formatter = 'https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&amp;id=$1',
		},
		P721 = {
			preset = 'link',
		},
		P764 = {
			preset = 'link',
		},
		P803 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P856 = { datatype = 'url', },
		P881 = {
			novalue = 'нет',
			category = 'P910',
		},
		P884 = {
			preset = 'link',
		},
		P915 = {
			category = 'P1740',
		},
		P957 = {
			preset = 'link',
		},
		P972 = {
			preset = 'catonly',	
		},
		P1077 = {
			preset = 'link',
		},
		P1082 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1098 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1120 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1128 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1114 = {
			datatype = 'quantity',
			qualifier = 'P585',
		},
		P1174 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1195 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/Software',
			['value-function'] = 'formatExtension',
			conjunction = ' или ',
		},
		P1215 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatVisualMagnitude'
		},
		P1246 = {
			preset = 'link',
		},
		P1249 = { datatype = 'time', },
		P1376 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1402 = {
			preset = 'link',
		},
		P1448 = {
			preset = 'name',
		},
		P1458 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatColorIndex'
		},
		P1464 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1476 = {
			preset = 'name',
		},
		P1477 = {
			preset = 'name',
		},
		P1532 = {
			preset = 'country',
			rank = '[rank:normal, rank:preferred]',
		},
		P1543 = {
			datatype = 'commonsMedia',
		},
		P1559 = {
			preset = 'name',
		},
		P1603 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1621 = {
			size = '300x300px',
		},
		P1692 = {
            preset = 'link',
        },
		P1705 = {
			preset = 'name',
		},
		P1753 = {
			rowArticle = true,
		},
		P1809 = {
			preset = 'list',
		},
		P1846 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P2031 = {
			preset = 'from-to',
			to = 'P2032',
			within = 'P570',
		},
		P2043 = {
			preset = 'quantity (date)',
		},
		P2044 = { datatype = 'quantity', },
		P2046 = {
			preset = 'quantity (date)',
			siConversion = false,
		},
		P2047 = {
			siConversion = false,
		},
		P2048 = {
			conjunction = '&amp;#32;или&amp;#32;',
		},
		P2060 = {
			siConversion = false,
		},
		P2097 = {
			siConversion = false,
		},
		P2120 = {
			siConversion = false,
		},
		P2137 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2139 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2146 = {
			siConversion = false,
		},
		P2214 = {
			siConversion = false
		},
		P2226 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},	
		P2257 = {
			siConversion = false
		},
		P2295 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2324 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.'	
		},
		P2403 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2425 = {
			alt = 'Изображение орденской планки',
		},
		P2583 = {
			siConversion = false,
		},
		P2597 = {
			preset = 'catonly',
		},
		P2650 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P2789 = {
			preset = 'list',
		},
		P2896 = {
			siConversion = false,
		},
		P2910 = {
			size = '100x80px',
		},
		P3083 = {
			formatter = 'http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=$1',
		},	
		P3086 = {
			siConversion = false,
		},
		P3362 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P4614 = {
			category = 'P1200',
		},
		P5348 = {
			siConversion = false,
		},
		P6257 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatRA',
		},
		P6258 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatDMS',
		},
		P6259 = {
			['references'] = false,
		},
		P7584 = {
			siConversion = false,
		},
		P8010 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P8224 = {
			alt = 'Изображение молекулярной модели',
		},
	},
	categories = {
		['links-to-entities-with-missing-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без подписи',
		['links-to-entities-with-wikibase-error'] = 'Википедия:Страницы с ошибками скриптов, использующих Викиданные',
		['links-to-entities-with-missing-local-language-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без русской подписи',
		['media-contains-local-caption'] = 'Википедия:Локальная подпись у изображения из Викиданных',
		['media-contains-markup'] = 'Википедия:Статьи с вики-разметкой в изображении карточки',
		['media-contains-local-double'] = 'Википедия:Изображение в статье дублирует изображение в карточке',
		['value-contains-table'] = 'Википедия:Статьи с табличной вставкой в карточке',
	},
	errors = {
		['property-param-not-provided'] = 'Не дан параметр свойства',
		['entity-not-found'] = 'Сущность не найдена.',
		['unknown-claim-type'] = 'Неизвестный тип заявления.',
		['unknown-snak-type'] = 'Неизвестный тип снэка.',
		['unknown-datavalue-type'] = 'Неизвестный тип значения данных.',
		['unknown-entity-type'] = 'Неизвестный тип сущности.',
		['unknown-property-module'] = 'Вы должны установить и property-module, и property-function.',
		['unknown-claim-module'] = 'Вы должны установить и claim-module, и claim-function.',
		['unknown-value-module'] = 'Вы должны установить и value-module, и value-function.',
		['property-module-not-found'] = 'Модуль для отображения свойства не найден',
		['property-function-not-found'] = 'Функция для отображения свойства не найдена',
		['claim-module-not-found'] = 'Модуль для отображения утверждения не найден.',
		['claim-function-not-found'] = 'Функция для отображения утверждения не найдена.',
		['value-module-not-found'] = 'Модуль для отображения значения не найден.',
		['value-function-not-found'] = 'Функция для отображения значения не найдена.',
	},
	i18n = {
		somevalue = &quot;''неизвестно''&quot;,
		novalue = '',
		-- Обстоятельства источника
		Q5727902 = 'около ',
		Q18122778 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;предположительно&quot;&gt;предп.&lt;/span&gt; ',
		Q30230067 = 'возможно ',
		Q52834024 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;менее чем&quot;&gt;&amp;lt;&lt;/span&gt; ',
		Q54418095 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;более чем&quot;&gt;&amp;gt;&lt;/span&gt; ',
		thousandPowers = {'', ' тыс.', ' млн', ' млрд', ' трлн'},
	},
	deprecatedSources = {
		Q355 = true, -- Facebook
		Q36578 = true, -- Gemeinsame Normdatei
		Q63056 = true, -- Find a Grave
		Q212256 = true, -- АиФ
		Q523660 = true, -- International Music Score Library Project by https://ru.wikipedia.org/?diff=107090748
		Q1798125 = true, -- LIBRIS
		Q15222191 = true, -- BNF
		Q15241312 = true, -- Freebase
		Q19938912 = true, -- BNF
		Q21697707 = true, -- Хайазг
		Q25328680 = true, -- Prabook
		Q29861311 = true, -- SNAC
		Q86999151 = true, -- WeChangEd
	},
};</text>
      <sha1>jxbtoopmww7b2mu8h7vzw5epd94pm50</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405396</id>
      <parentid>4405395</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:37:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="17193" xml:space="preserve">-- Property configuration for Wikidata module
return {
	global = {
		separator = ',&amp;#32;',
		conjunction = '&amp;#32;და&amp;#32;',
	},
	presets = {
		['catonly'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = '',
			invisible = true,
			['value-module'] = 'Wikidata/item',
			['value-function'] = 'formatCategoryOnly',
			references = '',
			category = 'P910',
		},
		['country'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatCountryClaimWithFlag',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['from-to'] = {
			datatype = 'time',
			['property-module'] = 'Wikidata/date',
			['property-function'] = 'formatDateIntervalProperty',
		},
		['link'] = {
			['value-module'] = 'Wikidata/link',
			['value-function'] = 'fromModule',
		},
		['list'] = {
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['name'] = {
			datatype = 'monolingualtext',
			monolingualLangTemplate = 'lang',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
		},
		['place'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatPlaceWithQualifiers',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['quantity (date)'] = {
			datatype = 'quantity',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
			qualifier = 'P585',
		},
	},
	datatypes = {
		commonsMedia = {
			limit = 1,
			references = false,
			size = '274x400px',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			somevalue = '',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsMediaValue',
		},
		['external-id'] = {
			references = false,
		},
		['globe-coordinate'] = {
			limit = 1,
			references = false,
		},
		url = {
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			references = false,
			['value-module'] = 'Wikidata/url',
			['value-function'] = 'formatUrlValue',
		},
		quantity = {
			siConversion = true
		}
	},
	properties = {
		P6 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P17 = {
			preset = 'country',
		},
		P18 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P19 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' ან &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P20 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' ან &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P22 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' ან '
		},
		P25 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' ან '
		},
		P26 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P27 = {
			preset = 'country',
		},
		P31 = { 
			datatype = 'wikibase-item',
			references = false,
		},
		P37 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P39 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/positions',
			['claim-function'] = 'formatPositionClaim',
			separator = '',
			conjunction = '',
			allowTables = true,
		},
		P40 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P41 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x200px',
		},
		P53 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P54 = {
			category = 'P6112',
		},
		P57 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P58 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P59 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
			references = false,
		},
		P69 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P3876',
			qualifier = 'P582',
		},
		P94 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '100x200px',
		},
		P86 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P101 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P102 = { 
			datatype = 'wikibase-item', 
			preset = 'list',
			qualifier = 'P582',
			category = 'P6365',
		},
		P103 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P106 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
		},
		P108 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P4195',
		},
		P109 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x150px',
			alt = 'Изображение автографа',
		},
		P117 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '290x300px',
			alt = 'Изображение химической структуры',
		},
		P119 = {
			preset = 'place',
			thisLocationOnly = 'true',
		},
		P131 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P140 = {
			datatype = 'wikibase-item',
		},
		P154 = {
			size = '220x80px',
			alt = 'Изображение логотипа',
		},
		P159 = {
			preset = 'place',
		},
		P161 = {
			preset = 'list',
		},
		P162 = {
			preset = 'list',
		},
		P163 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P166 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['property-function'] = 'formatProperty',
			['value-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['value-function'] = 'formatValue',
			before = '&lt;div style=&quot;text-align:justify&quot;&gt;',
			after = '&lt;/div&gt;',
			separator = '&amp;#32;',
			conjunction = '&amp;#32;',
			references = false,
			allowTables = true,
		},
		P190 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P212 = {
			preset = 'link',
		},
		P225 = {
			preset = 'list',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Biology',
			['claim-function'] = 'formatTaxonNameClaim',
		},
		P237 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P241 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P242 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '300x300px',
		},
		P247 = {
			formatter = 'https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=$1',
		},
		P267 = {
			preset = 'link',
		},
		P276 = {
			preset = 'place',
		},	
		P281 = { datatype = 'string', },
		P286 = {
			preset = 'list',
		},
		P296 = {
			formatter = 'http://osm.sbin.ru/esr/esr:$1',
		},
		P301 = {
			rawArticle = true,
		},
		P344 = {
			preset = 'list',
		},
		P345 = {
			preset = 'link',
		},
		P348 = {
			preset = 'list',
			['property-module'] = 'Wikidata/Software',
			['property-function'] = 'formatVersionProperty',
		},
		P361 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P373 = {
			datatype = 'string',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsCategory',
			limit = 1,
		},
		P374 = { datatype = 'external-id', },
		P395 = { datatype = 'string', },
		P407 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P410 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P412 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P413 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
			category = 'P910',
		},
		P414 = {
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'applyDefaultTemplate',
		},
		P421 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P473 = { datatype = 'string', },
		P495 = {
			preset = 'country',
		},
		P505 = {
			preset = 'list',
		},
		P512 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/P512',
			['property-function'] = 'formatAcademicDegree',
		},
		P527 = {
			preset = 'list',
		},
		P528 = {
			references = false,
			qualifier = 'P972',
		},
		P551 = {
			preset = 'place',
		},
		P569 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfBirthClaim',
		},
		P570 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfDeathClaim',
		},
		P571 = { datatype = 'time', },
		P576 = { datatype = 'time', },
		P598 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P607 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P625 = { datatype = 'globe-coordinate', },
		P669 = {
			qualifier = 'P670',
		},
		P685 = {
			formatter = 'https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&amp;id=$1',
		},
		P721 = {
			preset = 'link',
		},
		P764 = {
			preset = 'link',
		},
		P803 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P856 = { datatype = 'url', },
		P881 = {
			novalue = 'нет',
			category = 'P910',
		},
		P884 = {
			preset = 'link',
		},
		P915 = {
			category = 'P1740',
		},
		P957 = {
			preset = 'link',
		},
		P972 = {
			preset = 'catonly',	
		},
		P1077 = {
			preset = 'link',
		},
		P1082 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1098 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1120 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1128 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1114 = {
			datatype = 'quantity',
			qualifier = 'P585',
		},
		P1174 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1195 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/Software',
			['value-function'] = 'formatExtension',
			conjunction = ' ან ',
		},
		P1215 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatVisualMagnitude'
		},
		P1246 = {
			preset = 'link',
		},
		P1249 = { datatype = 'time', },
		P1376 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1402 = {
			preset = 'link',
		},
		P1448 = {
			preset = 'name',
		},
		P1458 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatColorIndex'
		},
		P1464 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1476 = {
			preset = 'name',
		},
		P1477 = {
			preset = 'name',
		},
		P1532 = {
			preset = 'country',
			rank = '[rank:normal, rank:preferred]',
		},
		P1543 = {
			datatype = 'commonsMedia',
		},
		P1559 = {
			preset = 'name',
		},
		P1603 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1621 = {
			size = '300x300px',
		},
		P1692 = {
            preset = 'link',
        },
		P1705 = {
			preset = 'name',
		},
		P1753 = {
			rowArticle = true,
		},
		P1809 = {
			preset = 'list',
		},
		P1846 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P2031 = {
			preset = 'from-to',
			to = 'P2032',
			within = 'P570',
		},
		P2043 = {
			preset = 'quantity (date)',
		},
		P2044 = { datatype = 'quantity', },
		P2046 = {
			preset = 'quantity (date)',
			siConversion = false,
		},
		P2047 = {
			siConversion = false,
		},
		P2048 = {
			conjunction = '&amp;#32;ან&amp;#32;',
		},
		P2060 = {
			siConversion = false,
		},
		P2097 = {
			siConversion = false,
		},
		P2120 = {
			siConversion = false,
		},
		P2137 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2139 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2146 = {
			siConversion = false,
		},
		P2214 = {
			siConversion = false
		},
		P2226 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},	
		P2257 = {
			siConversion = false
		},
		P2295 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2324 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.'	
		},
		P2403 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2425 = {
			alt = 'Изображение орденской планки',
		},
		P2583 = {
			siConversion = false,
		},
		P2597 = {
			preset = 'catonly',
		},
		P2650 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P2789 = {
			preset = 'list',
		},
		P2896 = {
			siConversion = false,
		},
		P2910 = {
			size = '100x80px',
		},
		P3083 = {
			formatter = 'http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=$1',
		},	
		P3086 = {
			siConversion = false,
		},
		P3362 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P4614 = {
			category = 'P1200',
		},
		P5348 = {
			siConversion = false,
		},
		P6257 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatRA',
		},
		P6258 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatDMS',
		},
		P6259 = {
			['references'] = false,
		},
		P7584 = {
			siConversion = false,
		},
		P8010 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P8224 = {
			alt = 'Изображение молекулярной модели',
		},
	},
	categories = {
		['links-to-entities-with-missing-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без подписи',
		['links-to-entities-with-wikibase-error'] = 'Википедия:Страницы с ошибками скриптов, использующих Викиданные',
		['links-to-entities-with-missing-local-language-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без русской подписи',
		['media-contains-local-caption'] = 'Википедия:Локальная подпись у изображения из Викиданных',
		['media-contains-markup'] = 'Википедия:Статьи с вики-разметкой в изображении карточки',
		['media-contains-local-double'] = 'Википедия:Изображение в статье дублирует изображение в карточке',
		['value-contains-table'] = 'Википедия:Статьи с табличной вставкой в карточке',
	},
	errors = {
		['property-param-not-provided'] = 'Не дан параметр свойства',
		['entity-not-found'] = 'Сущность не найдена.',
		['unknown-claim-type'] = 'Неизвестный тип заявления.',
		['unknown-snak-type'] = 'Неизвестный тип снэка.',
		['unknown-datavalue-type'] = 'Неизвестный тип значения данных.',
		['unknown-entity-type'] = 'Неизвестный тип сущности.',
		['unknown-property-module'] = 'Вы должны установить и property-module, и property-function.',
		['unknown-claim-module'] = 'Вы должны установить и claim-module, и claim-function.',
		['unknown-value-module'] = 'Вы должны установить и value-module, и value-function.',
		['property-module-not-found'] = 'Модуль для отображения свойства не найден',
		['property-function-not-found'] = 'Функция для отображения свойства не найдена',
		['claim-module-not-found'] = 'Модуль для отображения утверждения не найден.',
		['claim-function-not-found'] = 'Функция для отображения утверждения не найдена.',
		['value-module-not-found'] = 'Модуль для отображения значения не найден.',
		['value-function-not-found'] = 'Функция для отображения значения не найдена.',
	},
	i18n = {
		somevalue = &quot;''неизвестно''&quot;,
		novalue = '',
		-- Обстоятельства источника
		Q5727902 = 'около ',
		Q18122778 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;предположительно&quot;&gt;предп.&lt;/span&gt; ',
		Q30230067 = 'возможно ',
		Q52834024 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;менее чем&quot;&gt;&amp;lt;&lt;/span&gt; ',
		Q54418095 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;более чем&quot;&gt;&amp;gt;&lt;/span&gt; ',
		thousandPowers = {'', ' тыс.', ' млн', ' млрд', ' трлн'},
	},
	deprecatedSources = {
		Q355 = true, -- Facebook
		Q36578 = true, -- Gemeinsame Normdatei
		Q63056 = true, -- Find a Grave
		Q212256 = true, -- АиФ
		Q523660 = true, -- International Music Score Library Project by https://ru.wikipedia.org/?diff=107090748
		Q1798125 = true, -- LIBRIS
		Q15222191 = true, -- BNF
		Q15241312 = true, -- Freebase
		Q19938912 = true, -- BNF
		Q21697707 = true, -- Хайазг
		Q25328680 = true, -- Prabook
		Q29861311 = true, -- SNAC
		Q86999151 = true, -- WeChangEd
	},
};</text>
      <sha1>2xsj40pcg8srvfute49zjm974jtv1ts</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405397</id>
      <parentid>4405396</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:45:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="17235" xml:space="preserve">-- Property configuration for Wikidata module
return {
	global = {
		separator = ',&amp;#32;',
		conjunction = '&amp;#32;და&amp;#32;',
	},
	presets = {
		['catonly'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = '',
			invisible = true,
			['value-module'] = 'Wikidata/item',
			['value-function'] = 'formatCategoryOnly',
			references = '',
			category = 'P910',
		},
		['country'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatCountryClaimWithFlag',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['from-to'] = {
			datatype = 'time',
			['property-module'] = 'Wikidata/date',
			['property-function'] = 'formatDateIntervalProperty',
		},
		['link'] = {
			['value-module'] = 'Wikidata/link',
			['value-function'] = 'fromModule',
		},
		['list'] = {
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['name'] = {
			datatype = 'monolingualtext',
			monolingualLangTemplate = 'lang',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
		},
		['place'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatPlaceWithQualifiers',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['quantity (date)'] = {
			datatype = 'quantity',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
			qualifier = 'P585',
		},
	},
	datatypes = {
		commonsMedia = {
			limit = 1,
			references = false,
			size = '274x400px',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			somevalue = '',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsMediaValue',
		},
		['external-id'] = {
			references = false,
		},
		['globe-coordinate'] = {
			limit = 1,
			references = false,
		},
		url = {
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			references = false,
			['value-module'] = 'Wikidata/url',
			['value-function'] = 'formatUrlValue',
		},
		quantity = {
			siConversion = true
		}
	},
	properties = {
		P6 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P17 = {
			preset = 'country',
		},
		P18 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P19 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' ან &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P20 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' ან &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P22 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' ან '
		},
		P25 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' ან '
		},
		P26 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P27 = {
			preset = 'country',
		},
		P31 = { 
			datatype = 'wikibase-item',
			references = false,
		},
		P37 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P39 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/positions',
			['claim-function'] = 'formatPositionClaim',
			separator = '',
			conjunction = '',
			allowTables = true,
		},
		P40 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P41 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x200px',
		},
		P53 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P54 = {
			category = 'P6112',
		},
		P57 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P58 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P59 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
			references = false,
		},
		P69 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P3876',
			qualifier = 'P582',
		},
		P94 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '100x200px',
		},
		P86 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P101 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P102 = { 
			datatype = 'wikibase-item', 
			preset = 'list',
			qualifier = 'P582',
			category = 'P6365',
		},
		P103 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P106 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
		},
		P108 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P4195',
		},
		P109 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x150px',
			alt = 'Изображение автографа',
		},
		P117 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '290x300px',
			alt = 'Изображение химической структуры',
		},
		P119 = {
			preset = 'place',
			thisLocationOnly = 'true',
		},
		P131 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P140 = {
			datatype = 'wikibase-item',
		},
		P154 = {
			size = '220x80px',
			alt = 'Изображение логотипа',
		},
		P159 = {
			preset = 'place',
		},
		P161 = {
			preset = 'list',
		},
		P162 = {
			preset = 'list',
		},
		P163 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P166 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['property-function'] = 'formatProperty',
			['value-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['value-function'] = 'formatValue',
			before = '&lt;div style=&quot;text-align:justify&quot;&gt;',
			after = '&lt;/div&gt;',
			separator = '&amp;#32;',
			conjunction = '&amp;#32;',
			references = false,
			allowTables = true,
		},
		P190 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P212 = {
			preset = 'link',
		},
		P225 = {
			preset = 'list',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Biology',
			['claim-function'] = 'formatTaxonNameClaim',
		},
		P237 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P241 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P242 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '300x300px',
		},
		P247 = {
			formatter = 'https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=$1',
		},
		P267 = {
			preset = 'link',
		},
		P276 = {
			preset = 'place',
		},	
		P281 = { datatype = 'string', },
		P286 = {
			preset = 'list',
		},
		P296 = {
			formatter = 'http://osm.sbin.ru/esr/esr:$1',
		},
		P301 = {
			rawArticle = true,
		},
		P344 = {
			preset = 'list',
		},
		P345 = {
			preset = 'link',
		},
		P348 = {
			preset = 'list',
			['property-module'] = 'Wikidata/Software',
			['property-function'] = 'formatVersionProperty',
		},
		P361 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P373 = {
			datatype = 'string',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsCategory',
			limit = 1,
		},
		P374 = { datatype = 'external-id', },
		P395 = { datatype = 'string', },
		P407 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P410 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P412 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P413 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
			category = 'P910',
		},
		P414 = {
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'applyDefaultTemplate',
		},
		P421 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P473 = { datatype = 'string', },
		P495 = {
			preset = 'country',
		},
		P505 = {
			preset = 'list',
		},
		P512 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/P512',
			['property-function'] = 'formatAcademicDegree',
		},
		P527 = {
			preset = 'list',
		},
		P528 = {
			references = false,
			qualifier = 'P972',
		},
		P551 = {
			preset = 'place',
		},
		P569 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfBirthClaim',
		},
		P570 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfDeathClaim',
		},
		P571 = { datatype = 'time', },
		P576 = { datatype = 'time', },
		P598 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P607 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P625 = { datatype = 'globe-coordinate', },
		P669 = {
			qualifier = 'P670',
		},
		P685 = {
			formatter = 'https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&amp;id=$1',
		},
		P721 = {
			preset = 'link',
		},
		P764 = {
			preset = 'link',
		},
		P803 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P856 = { datatype = 'url', },
		P881 = {
			novalue = 'нет',
			category = 'P910',
		},
		P884 = {
			preset = 'link',
		},
		P915 = {
			category = 'P1740',
		},
		P957 = {
			preset = 'link',
		},
		P972 = {
			preset = 'catonly',	
		},
		P1077 = {
			preset = 'link',
		},
		P1082 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1098 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1120 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1128 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1114 = {
			datatype = 'quantity',
			qualifier = 'P585',
		},
		P1174 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1195 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/Software',
			['value-function'] = 'formatExtension',
			conjunction = ' ან ',
		},
		P1215 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatVisualMagnitude'
		},
		P1246 = {
			preset = 'link',
		},
		P1249 = { datatype = 'time', },
		P1376 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1402 = {
			preset = 'link',
		},
		P1448 = {
			preset = 'name',
		},
		P1458 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatColorIndex'
		},
		P1464 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1476 = {
			preset = 'name',
		},
		P1477 = {
			preset = 'name',
		},
		P1532 = {
			preset = 'country',
			rank = '[rank:normal, rank:preferred]',
		},
		P1543 = {
			datatype = 'commonsMedia',
		},
		P1559 = {
			preset = 'name',
		},
		P1603 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1621 = {
			size = '300x300px',
		},
		P1692 = {
            preset = 'link',
        },
		P1705 = {
			preset = 'name',
		},
		P1753 = {
			rowArticle = true,
		},
		P1809 = {
			preset = 'list',
		},
		P1846 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P2031 = {
			preset = 'from-to',
			to = 'P2032',
			within = 'P570',
		},
		P2043 = {
			preset = 'quantity (date)',
		},
		P2044 = { datatype = 'quantity', },
		P2046 = {
			preset = 'quantity (date)',
			siConversion = false,
		},
		P2047 = {
			siConversion = false,
		},
		P2048 = {
			conjunction = '&amp;#32;ან&amp;#32;',
		},
		P2060 = {
			siConversion = false,
		},
		P2097 = {
			siConversion = false,
		},
		P2120 = {
			siConversion = false,
		},
		P2137 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2139 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2146 = {
			siConversion = false,
		},
		P2214 = {
			siConversion = false
		},
		P2226 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},	
		P2257 = {
			siConversion = false
		},
		P2295 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2324 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.'	
		},
		P2403 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2425 = {
			alt = 'Изображение орденской планки',
		},
		P2583 = {
			siConversion = false,
		},
		P2597 = {
			preset = 'catonly',
		},
		P2650 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P2789 = {
			preset = 'list',
		},
		P2896 = {
			siConversion = false,
		},
		P2910 = {
			size = '100x80px',
		},
		P3083 = {
			formatter = 'http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=$1',
		},	
		P3086 = {
			siConversion = false,
		},
		P3362 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P4614 = {
			category = 'P1200',
		},
		P5348 = {
			siConversion = false,
		},
		P6257 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatRA',
		},
		P6258 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatDMS',
		},
		P6259 = {
			['references'] = false,
		},
		P7584 = {
			siConversion = false,
		},
		P8010 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P8224 = {
			alt = 'Изображение молекулярной модели',
		},
	},
	categories = {
		['links-to-entities-with-missing-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без подписи',
		['links-to-entities-with-wikibase-error'] = 'Википедия:Страницы с ошибками скриптов, использующих Викиданные',
		['links-to-entities-with-missing-local-language-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без русской подписи',
		['media-contains-local-caption'] = 'Википедия:Локальная подпись у изображения из Викиданных',
		['media-contains-markup'] = 'Википедия:Статьи с вики-разметкой в изображении карточки',
		['media-contains-local-double'] = 'Википедия:Изображение в статье дублирует изображение в карточке',
		['value-contains-table'] = 'Википедия:Статьи с табличной вставкой в карточке',
	},
	errors = {
		['property-param-not-provided'] = 'Не дан параметр свойства',
		['entity-not-found'] = 'Сущность не найдена.',
		['unknown-claim-type'] = 'Неизвестный тип заявления.',
		['unknown-snak-type'] = 'Неизвестный тип снэка.',
		['unknown-datavalue-type'] = 'Неизвестный тип значения данных.',
		['unknown-entity-type'] = 'Неизвестный тип сущности.',
		['unknown-property-module'] = 'Вы должны установить и property-module, и property-function.',
		['unknown-claim-module'] = 'Вы должны установить и claim-module, и claim-function.',
		['unknown-value-module'] = 'Вы должны установить и value-module, и value-function.',
		['property-module-not-found'] = 'Модуль для отображения свойства не найден',
		['property-function-not-found'] = 'Функция для отображения свойства не найдена',
		['claim-module-not-found'] = 'Модуль для отображения утверждения не найден.',
		['claim-function-not-found'] = 'Функция для отображения утверждения не найдена.',
		['value-module-not-found'] = 'Модуль для отображения значения не найден.',
		['value-function-not-found'] = 'Функция для отображения значения не найдена.',
	},
	i18n = {
		somevalue = &quot;''უცნობია''&quot;,
		novalue = '',
		-- Обстоятельства источника
		Q5727902 = 'დაახლოებით ',
		Q18122778 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;სავარაუდოდ&quot;&gt;სავრ.&lt;/span&gt; ',
		Q30230067 = 'შესაძლოა ',
		Q52834024 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;ნაკლები&quot;&gt;&amp;lt;&lt;/span&gt; ',
		Q54418095 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;მეტი&quot;&gt;&amp;gt;&lt;/span&gt; ',
		thousandPowers = {'', ' ათს.', ' მლნ', ' მლრდ', ' ტრლნ'},
	},
	deprecatedSources = {
		Q355 = true, -- Facebook
		Q36578 = true, -- Gemeinsame Normdatei
		Q63056 = true, -- Find a Grave
		Q212256 = true, -- АиФ
		Q523660 = true, -- International Music Score Library Project by https://ru.wikipedia.org/?diff=107090748
		Q1798125 = true, -- LIBRIS
		Q15222191 = true, -- BNF
		Q15241312 = true, -- Freebase
		Q19938912 = true, -- BNF
		Q21697707 = true, -- Хайазг
		Q25328680 = true, -- Prabook
		Q29861311 = true, -- SNAC
		Q86999151 = true, -- WeChangEd
	},
};</text>
      <sha1>544t6mt2rkk5h1568uty43owj91eafn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405426</id>
      <parentid>4405397</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:04:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="17232" xml:space="preserve">-- Property configuration for Wikidata module
return {
	global = {
		separator = ',&amp;#32;',
		conjunction = '&amp;#32;და&amp;#32;',
	},
	presets = {
		['catonly'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = '',
			invisible = true,
			['value-module'] = 'Wikidata/item',
			['value-function'] = 'formatCategoryOnly',
			references = '',
			category = 'P910',
		},
		['country'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatCountryClaimWithFlag',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['from-to'] = {
			datatype = 'time',
			['property-module'] = 'Wikidata/date',
			['property-function'] = 'formatDateIntervalProperty',
		},
		['link'] = {
			['value-module'] = 'Wikidata/link',
			['value-function'] = 'fromModule',
		},
		['list'] = {
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['name'] = {
			datatype = 'monolingualtext',
			monolingualLangTemplate = 'lang',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
		},
		['place'] = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Places',
			['claim-function'] = 'formatPlaceWithQualifiers',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
		},
		['quantity (date)'] = {
			datatype = 'quantity',
			before = '&lt;ul&gt;&lt;li&gt;',
			separator = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = '&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			after = '&lt;/li&gt;&lt;/ul&gt;',
			qualifier = 'P585',
		},
	},
	datatypes = {
		commonsMedia = {
			limit = 1,
			references = false,
			size = '274x400px',
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			somevalue = '',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsMediaValue',
		},
		['external-id'] = {
			references = false,
		},
		['globe-coordinate'] = {
			limit = 1,
			references = false,
		},
		url = {
			separator = '&lt;br&gt;',
			conjunction = '&lt;br&gt;',
			references = false,
			['value-module'] = 'Wikidata/url',
			['value-function'] = 'formatUrlValue',
		},
		quantity = {
			siConversion = true
		}
	},
	properties = {
		P6 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P17 = {
			preset = 'country',
		},
		P18 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P19 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' ან &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P20 = {
			preset = 'place',
			separator = ',&lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
			conjunction = ' ან &lt;/li&gt;&lt;li&gt;',
		},
		P22 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' ან '
		},
		P25 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			conjunction = ' ან '
		},
		P26 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P27 = {
			preset = 'country',
		},
		P31 = { 
			datatype = 'wikibase-item',
			references = false,
		},
		P37 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P39 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/positions',
			['claim-function'] = 'formatPositionClaim',
			separator = '',
			conjunction = '',
			allowTables = true,
		},
		P40 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P41 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x200px',
		},
		P53 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P54 = {
			category = 'P6112',
		},
		P57 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P58 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P59 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
			references = false,
		},
		P69 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P3876',
			qualifier = 'P582',
		},
		P94 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '100x200px',
		},
		P86 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P101 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P102 = { 
			datatype = 'wikibase-item', 
			preset = 'list',
			qualifier = 'P582',
			category = 'P6365',
		},
		P103 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P106 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
		},
		P108 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
			category = 'P4195',
		},
		P109 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '150x150px',
			alt = 'Изображение автографа',
		},
		P117 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '290x300px',
			alt = 'Изображение химической структуры',
		},
		P119 = {
			preset = 'place',
			thisLocationOnly = 'true',
		},
		P131 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P140 = {
			datatype = 'wikibase-item',
		},
		P154 = {
			size = '220x80px',
			alt = 'Изображение логотипа',
		},
		P159 = {
			preset = 'place',
		},
		P161 = {
			preset = 'list',
		},
		P162 = {
			preset = 'list',
		},
		P163 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P166 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['property-function'] = 'formatProperty',
			['value-module'] = 'Wikidata/Medals',
			['value-function'] = 'formatValue',
			before = '&lt;div style=&quot;text-align:justify&quot;&gt;',
			after = '&lt;/div&gt;',
			separator = '&amp;#32;',
			conjunction = '&amp;#32;',
			references = false,
			allowTables = true,
		},
		P190 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P212 = {
			preset = 'link',
		},
		P225 = {
			preset = 'list',
			['claim-module'] = 'Wikidata/Biology',
			['claim-function'] = 'formatTaxonNameClaim',
		},
		P237 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P241 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P242 = {
			datatype = 'commonsMedia',
			size = '300x300px',
		},
		P247 = {
			formatter = 'https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=$1',
		},
		P267 = {
			preset = 'link',
		},
		P276 = {
			preset = 'place',
		},	
		P281 = { datatype = 'string', },
		P286 = {
			preset = 'list',
		},
		P296 = {
			formatter = 'http://osm.sbin.ru/esr/esr:$1',
		},
		P301 = {
			rawArticle = true,
		},
		P344 = {
			preset = 'list',
		},
		P345 = {
			preset = 'link',
		},
		P348 = {
			preset = 'list',
			['property-module'] = 'Wikidata/Software',
			['property-function'] = 'formatVersionProperty',
		},
		P361 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P373 = {
			datatype = 'string',
			['value-module'] = 'Wikidata/media',
			['value-function'] = 'formatCommonsCategory',
			limit = 1,
		},
		P374 = { datatype = 'external-id', },
		P395 = { datatype = 'string', },
		P407 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P410 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P412 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			category = 'P910',
		},
		P413 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'formatEntityWithGenderClaim',
			conjunction = ',&amp;#32;',
			category = 'P910',
		},
		P414 = {
			['claim-module'] = 'Wikidata/item',
			['claim-function'] = 'applyDefaultTemplate',
		},
		P421 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P473 = { datatype = 'string', },
		P495 = {
			preset = 'country',
		},
		P505 = {
			preset = 'list',
		},
		P512 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			['property-module'] = 'Wikidata/P512',
			['property-function'] = 'formatAcademicDegree',
		},
		P527 = {
			preset = 'list',
		},
		P528 = {
			references = false,
			qualifier = 'P972',
		},
		P551 = {
			preset = 'place',
		},
		P569 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfBirthClaim',
		},
		P570 = {
			datatype = 'time',
			['claim-module'] = 'Wikidata/date',
			['claim-function'] = 'formatDateOfDeathClaim',
		},
		P571 = { datatype = 'time', },
		P576 = { datatype = 'time', },
		P598 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P607 = {
			datatype = 'wikibase-item',
			preset = 'list',
		},
		P625 = { datatype = 'globe-coordinate', },
		P669 = {
			qualifier = 'P670',
		},
		P685 = {
			formatter = 'https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&amp;id=$1',
		},
		P721 = {
			preset = 'link',
		},
		P764 = {
			preset = 'link',
		},
		P803 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P856 = { datatype = 'url', },
		P881 = {
			novalue = 'нет',
			category = 'P910',
		},
		P884 = {
			preset = 'link',
		},
		P915 = {
			category = 'P1740',
		},
		P957 = {
			preset = 'link',
		},
		P972 = {
			preset = 'catonly',	
		},
		P1077 = {
			preset = 'link',
		},
		P1082 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1098 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1120 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1128 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1114 = {
			datatype = 'quantity',
			qualifier = 'P585',
		},
		P1174 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
		},
		P1195 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/Software',
			['value-function'] = 'formatExtension',
			conjunction = ' ან ',
		},
		P1215 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatVisualMagnitude'
		},
		P1246 = {
			preset = 'link',
		},
		P1249 = { datatype = 'time', },
		P1376 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1402 = {
			preset = 'link',
		},
		P1448 = {
			preset = 'name',
		},
		P1458 = {
			datatype = 'quantity',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatColorIndex'
		},
		P1464 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P1476 = {
			preset = 'name',
		},
		P1477 = {
			preset = 'name',
		},
		P1532 = {
			preset = 'country',
			rank = '[rank:normal, rank:preferred]',
		},
		P1543 = {
			datatype = 'commonsMedia',
		},
		P1559 = {
			preset = 'name',
		},
		P1603 = {
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P1621 = {
			size = '300x300px',
		},
		P1692 = {
            preset = 'link',
        },
		P1705 = {
			preset = 'name',
		},
		P1753 = {
			rowArticle = true,
		},
		P1809 = {
			preset = 'list',
		},
		P1846 = { 
			datatype = 'commonsMedia', 
			fixdouble = true,
		},
		P2031 = {
			preset = 'from-to',
			to = 'P2032',
			within = 'P570',
		},
		P2043 = {
			preset = 'quantity (date)',
		},
		P2044 = { datatype = 'quantity', },
		P2046 = {
			preset = 'quantity (date)',
			siConversion = false,
		},
		P2047 = {
			siConversion = false,
		},
		P2048 = {
			conjunction = '&amp;#32;ან&amp;#32;',
		},
		P2060 = {
			siConversion = false,
		},
		P2097 = {
			siConversion = false,
		},
		P2120 = {
			siConversion = false,
		},
		P2137 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2139 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2146 = {
			siConversion = false,
		},
		P2214 = {
			siConversion = false
		},
		P2226 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},	
		P2257 = {
			siConversion = false
		},
		P2295 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2324 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.'	
		},
		P2403 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P2425 = {
			alt = 'Изображение орденской планки',
		},
		P2583 = {
			siConversion = false,
		},
		P2597 = {
			preset = 'catonly',
		},
		P2650 = { datatype = 'wikibase-item', },
		P2789 = {
			preset = 'list',
		},
		P2896 = {
			siConversion = false,
		},
		P2910 = {
			size = '100x80px',
		},
		P3083 = {
			formatter = 'http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=$1',
		},	
		P3086 = {
			siConversion = false,
		},
		P3362 = {
			preset = 'quantity (date)',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator',
			countByThousands = true,
		},
		P4614 = {
			category = 'P1200',
		},
		P5348 = {
			siConversion = false,
		},
		P6257 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatRA',
		},
		P6258 = {
			['value-module'] = 'Wikidata/number',
			['value-function'] = 'formatDMS',
		},
		P6259 = {
			['references'] = false,
		},
		P7584 = {
			siConversion = false,
		},
		P8010 = {
			datatype = 'quantity',
			preset = 'quantity (date)',
			unit = 'чел.',
			['property-module'] = 'Wikidata/number',
			['property-function'] = 'formatPropertyWithMostRecentClaimAndIndicator'
		},
		P8224 = {
			alt = 'Изображение молекулярной модели',
		},
	},
	categories = {
		['links-to-entities-with-missing-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без подписи',
		['links-to-entities-with-wikibase-error'] = 'Википедия:Страницы с ошибками скриптов, использующих Викиданные',
		['links-to-entities-with-missing-local-language-label'] = 'Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без русской подписи',
		['media-contains-local-caption'] = 'Википедия:Локальная подпись у изображения из Викиданных',
		['media-contains-markup'] = 'Википедия:Статьи с вики-разметкой в изображении карточки',
		['media-contains-local-double'] = 'Википедия:Изображение в статье дублирует изображение в карточке',
		['value-contains-table'] = 'Википедия:Статьи с табличной вставкой в карточке',
	},
	errors = {
		['property-param-not-provided'] = 'Не дан параметр свойства',
		['entity-not-found'] = 'Сущность не найдена.',
		['unknown-claim-type'] = 'Неизвестный тип заявления.',
		['unknown-snak-type'] = 'Неизвестный тип снэка.',
		['unknown-datavalue-type'] = 'Неизвестный тип значения данных.',
		['unknown-entity-type'] = 'Неизвестный тип сущности.',
		['unknown-property-module'] = 'Вы должны установить и property-module, и property-function.',
		['unknown-claim-module'] = 'Вы должны установить и claim-module, и claim-function.',
		['unknown-value-module'] = 'Вы должны установить и value-module, и value-function.',
		['property-module-not-found'] = 'Модуль для отображения свойства не найден',
		['property-function-not-found'] = 'Функция для отображения свойства не найдена',
		['claim-module-not-found'] = 'Модуль для отображения утверждения не найден.',
		['claim-function-not-found'] = 'Функция для отображения утверждения не найдена.',
		['value-module-not-found'] = 'Модуль для отображения значения не найден.',
		['value-function-not-found'] = 'Функция для отображения значения не найдена.',
	},
	i18n = {
		somevalue = &quot;''უცნობია''&quot;,
		novalue = '',
		-- Обстоятельства источника
		Q5727902 = 'დაახლოებით ',
		Q18122778 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;სავარაუდოდ&quot;&gt;სავრ.&lt;/span&gt; ',
		Q30230067 = 'შესაძლოა ',
		Q52834024 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;ნაკლები&quot;&gt;&amp;lt;&lt;/span&gt; ',
		Q54418095 = '&lt;span style=&quot;border-bottom: 1px dotted; cursor: help;&quot; title=&quot;მეტი&quot;&gt;&amp;gt;&lt;/span&gt; ',
		thousandPowers = {'', ' ათ.', ' მლნ', ' მლრდ', ' ტრლნ'},
	},
	deprecatedSources = {
		Q355 = true, -- Facebook
		Q36578 = true, -- Gemeinsame Normdatei
		Q63056 = true, -- Find a Grave
		Q212256 = true, -- АиФ
		Q523660 = true, -- International Music Score Library Project by https://ru.wikipedia.org/?diff=107090748
		Q1798125 = true, -- LIBRIS
		Q15222191 = true, -- BNF
		Q15241312 = true, -- Freebase
		Q19938912 = true, -- BNF
		Q21697707 = true, -- Хайазг
		Q25328680 = true, -- Prabook
		Q29861311 = true, -- SNAC
		Q86999151 = true, -- WeChangEd
	},
};</text>
      <sha1>9z61g4ejxvdnwm4jlkzxh0j4ff15x65</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>შირლანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536898</id>
    <revision>
      <id>4405414</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:28:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429193|Şırlan]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1885" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''შირლანი''' — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] შუშის რაიონში,  შირლანის ადმინისტრაციულ თემში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთი]]&lt;nowiki/&gt;ს რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების მიერ.

== ისტორია ==
თავდაპირველად სოფელი შირლანი ხალფალთა ტომის დასახლებად შეიქმნა. სახელწოდება სოფლის სახელი მომდინარეობს იქვე მდებარე წყაროს სახელწოდებიდან, რომელსაც შირლანი ჰქვია . &lt;ref&gt;'''Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti. 2 cilddə. Bakı-2007. II cild, səh. 218.'''&lt;/ref&gt;

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
სოფელი შირლანი სარიბაბას მთის ძირშია.

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>jnzltj4r1kxj1k1dylptj652phq9vwr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405415</id>
      <parentid>4405414</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:29:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1868" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''შირლანი''' — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] შუშის რაიონში,  შირლანის ადმინისტრაციულ თემში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთი]]&lt;nowiki/&gt;ს რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების მიერ.

== ისტორია ==
თავდაპირველად სოფელი შირლანი ხალფალთა ტომის დასახლებად შეიქმნა. სახელწოდება სოფლის სახელი მომდინარეობს იქვე მდებარე წყაროს სახელწოდებიდან, რომელსაც შირლანი ჰქვია . &lt;ref&gt;'''Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti. 2 cilddə. Bakı-2007. II cild, səh. 218.'''&lt;/ref&gt;

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
სოფელი შირლანი სარიბაბას მთის ძირშია.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>86qws1hmdyditk3a7djjt0f5blru8o6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405419</id>
      <parentid>4405415</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:37:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1908" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''შირლანი''' — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] შუშის რაიონში,  შირლანის ადმინისტრაციულ თემში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთი]]&lt;nowiki/&gt;ს რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების მიერ.

== ისტორია ==
თავდაპირველად სოფელი შირლანი ხალფალთა ტომის დასახლებად შეიქმნა. სახელწოდება სოფლის სახელი მომდინარეობს იქვე მდებარე წყაროს სახელწოდებიდან, რომელსაც შირლანი ჰქვია . &lt;ref&gt;'''Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti. 2 cilddə. Bakı-2007. II cild, səh. 218.'''&lt;/ref&gt;

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
სოფელი შირლანი სარიბაბას მთის ძირშია.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>cf48wfrxupiskwqnp3a78ysgsmo4bik</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405422</id>
      <parentid>4405419</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:38:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1884" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''შირლანი''' — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] შუშის რაიონში, შირლანის ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთი]]ს რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების მიერ.

== ისტორია ==
თავდაპირველად სოფელი შირლანი ხალფალთა ტომის დასახლებად შეიქმნა. სახელწოდება სოფლის სახელი მომდინარეობს იქვე მდებარე წყაროს სახელწოდებიდან, რომელსაც შირლანი ჰქვია.&lt;ref&gt;'''Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti. 2 cilddə. Bakı-2007. II cild, səh. 218.'''&lt;/ref&gt;

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
სოფელი შირლანი სარიბაბას მთის ძირშია.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>th5mewssoxj48dqxpl0uv5yeyfcr10z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ხელნაწერი „ჰამსე“ (1418)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536899</id>
    <revision>
      <id>4405420</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:38:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nariman.58</username>
        <id>91633</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[File:İskəndərin atəşgahları dağıtdırması.jpg|thumb|200px|right]]  '''ხელნაწერი „ჰამსე“''' — „ჰამსე“ არის აზერბაიჯანული პოეზიის კლასიკოსის [[ნიზამი განჯევი]]ს ხელნაწერი. ინახება ბაქოში, ნიზამი განჯევის სახელობის.&lt;r...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3100" xml:space="preserve">[[File:İskəndərin atəşgahları dağıtdırması.jpg|thumb|200px|right]]

'''ხელნაწერი „ჰამსე“''' — „ჰამსე“ არის აზერბაიჯანული პოეზიის კლასიკოსის [[ნიზამი განჯევი]]ს ხელნაწერი. ინახება ბაქოში, ნიზამი განჯევის სახელობის.&lt;ref&gt;Л. Н. Додхудоева. Поэмы Низами в средневековой миниатюрной живописи / Ответственный редактор О. Ф. Акимушкин. — М.: Наука, 1985. — С. 67.&lt;/ref&gt;

აზერბაიჯანული ლიტერატურის მუზეუმში. თავდაპირველად ინახებოდა აზერბაიჯანის სსრ მეცნიერებათა აკადემიის ხელნაწერთა ფონდში.

ხელნაწერი პოემა „ისკანდერ-ნამეს“ მხოლოდ პირველ ნაწილს - შარაფ-ნამეს (დიდების წიგნი) შეიცავს. ტექსტი დაწერილია ორ სვეტად და გვერდებს შორის დიაგონალზე წვრილად შესრულებულია პრიალა აღმოსავლურ კრემისფერ ქაღალდზე. ტექსტი ჩასმულია წითელ და ლურჯ ხაზებიან ჩარჩოში, სვეტები გამოყოფილია ერთი წითელი ხაზით.{{sfn|Каграманов|1979|p=80}}

სათაურები სინგურითაა დაწერილი. ტექსტის საწყისი არე მოვარაყებულია  თხევადი ოქროთი, სინგურითა და ლურჯი საღებავით. 84ა ფურცელზე არის მინიატურა. ამ ხელნაწერის მინიატურა, რომელიც შირაზის სკოლას ეკუთვნის, ნიზამის პოემების უძველესი ილუსტრაცია სსრკ-ში არსებულ კრებულებს შორის.

ხელნაწერი თარიღდება ჰიჯრით 821 წლით (1418 წ.). ხელნაწერს აქვს ღია მოყავისფრო ტყავის საკინძები სამი ჭედური რომბისებრი მედალიონით.{{sfn|Каграманов|1979|p=80}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:XV საუკუნის ხელნაწერები]]</text>
      <sha1>93it90yxqytxqxf69acrprb8ntm57r5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დაშალთი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536900</id>
    <revision>
      <id>4405421</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:38:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>აითო</username>
        <id>143627</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}} {{ინფოდაფა დასახლება}}  '''დაშალთი'''- [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშის რაოინი|შუშის რაოინის]] სოფელი.  1992 წლიდან ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებული...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4986" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/აითო|აითო]].|9|08|2022}}
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''დაშალთი'''- [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშის რაოინი|შუშის რაოინის]] სოფელი.

1992 წლიდან [[ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებულია]] [[სომხეთის რესპუბლიკის შეიარაღებულმა ძალები|სომხეთის რესპუბლიკის შეიარაღებულმა ძალების]] მიერ. 2020 წლის 9 ნოემბერიდან ოკუპაციისგან გაათავისუფლდა [[შანლი აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალები|შანლი აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==

სოფელი დაშალთი იყო ის ადგილი, სადაც მდებარეობდა [[მღვიმე]], ადრე მიმდებარე ტერიტორიაზე მცხოვრები ხალხი ხაზნადაგს უწოდებდა. სოფელი ჩამოყალიბდა მე-18 საუკუნეში, როდესაც ყარაბაღის ხანმა [[იბრაჰიმხალილ ხანი|იბრაჰიმხალილ ხანმა]] დაასახლა აზერბაიჯანული და სომხური ოჯახები ზანგეზურის რაიონის სოფელ დუზებურდიდან, შუშას ციხის სამხრეთი კედლების ძირში, დაშალთში (იგულისხმება კლდის ქვეშ). &quot;). სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის მდებარეობს.  სოფელი სომხური შეიარაღებული დაჯგუფებების კონტროლის ქვეშ 1991 წლიდან იყო. 2020 წლის 9 ნოემბერს [[აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალებმა]] ოკუპაციისგან გაათავისუფლეს. 

== ტოპონიმიკა ==

დაშალთი არის სოფელის სახელი შუშის რაიონში . ასე ჰქვია შუშას ციხის სამხრეთ კედლის ძირში მდებარე ხეობას . ეს ნიშნავს &quot;კლდოვანს&quot;. XIX საუკუნის დასაწყისში ზანგეზურის სოფელ დუზებურდიდან სომხური ოჯახები დასახლდნენ. ამის შემდეგ ამ სოფელს აზერბაიჯანელებში „დაშალთი ნერესის შვილები“ უწოდეს. XIX საუკუნის ბოლოს ამ სოფლიდან დაიბადა სოფლები დაშალთი-ხუზერბურდი და დაშალტი კუნგუთი. სოფელ ხუზებურთის სახელწოდება შუშაში მდებარე გამოქვაბულის &quot;განძის ციხე&quot;-ს სომხური სახელწოდებაა. მაშინ ამ სახელს სომხურად ხწადბერდი ერქვა. მე-19 საუკუნის მიწურულის ინფორმაციით, დღევანდელ შუშას რაიონში ორი სოფელი იყო სახელად დაშალთი: დაშალთი-კუნნეტი და დაშალთი-ხაზაბური. 

== გეოგრაფია და კლიმატი ==

სოფელი დაშალთი მდებარეობს მდინარე [[ზარისლი|ზარისლის]] ნაპირზე, [[ყარაბაღის ქედი|ყარაბაღის ქედის]] ძირში.</text>
      <sha1>g56s6azv4pcw2yppfj14s10fiky5pme</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405428</id>
      <parentid>4405421</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:08:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>აითო</username>
        <id>143627</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5039" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/აითო|აითო]].|9|08|2022}}
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''დაშალთი'''- [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშის რაოინი|შუშის რაოინის]] სოფელი.

1992 წლიდან [[ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებულია]] [[სომხეთის რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალები|სომხეთის რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების]] მიერ. 2020 წლის 9 ნოემბერიდან ოკუპაციისგან გაათავისუფლდა [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია == 

სოფელი დაშალთი იყო ის ადგილი, სადაც მდებარეობდა [[მღვიმე]], ადრე მიმდებარე ტერიტორიაზე მცხოვრები ხალხი ხაზნადაგს უწოდებდა. სოფელი ჩამოყალიბდა მე-18 საუკუნეში, როდესაც ყარაბაღის ხანმა [[იბრაჰიმხალილ ხანი|იბრაჰიმხალილ ხანმა]] დაასახლა აზერბაიჯანული და სომხური ოჯახები ზანგეზურის რაიონის სოფელ დუზებურდიდან, შუშას ციხის სამხრეთი კედლების ძირში, დაშალთში (იგულისხმება კლდის ქვეშ). &quot;). სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის მდებარეობს.  სოფელი სომხური შეიარაღებული დაჯგუფებების კონტროლის ქვეშ 1991 წლიდან იყო. 2020 წლის 9 ნოემბერიდან [[აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები|აზერბაიჯანის შეირაღებული ძალებმა]] ოკუპაციისგან გაათავისუფლეს. 

== ტოპონიმიკა ==

დაშალთი არის სოფელის სახელი შუშის რაიონში . ასე ჰქვია შუშას ციხის სამხრეთ კედლის ძირში მდებარე ხეობას . ეს ნიშნავს &quot;კლდოვანს&quot;. XIX საუკუნის დასაწყისში ზანგეზურის სოფელ დუზებურდიდან სომხური ოჯახები დასახლდნენ. ამის შემდეგ ამ სოფელს აზერბაიჯანელებში „დაშალთი ნერესის შვილები“ უწოდეს. XIX საუკუნის ბოლოს ამ სოფლიდან დაიბადა სოფლები დაშალთი-ხუზერბურდი და დაშალტი კუნგუთი. სოფელ ხუზებურთის სახელწოდება შუშაში მდებარე გამოქვაბულის &quot;განძის ციხე&quot;-ს სომხური სახელწოდებაა. მაშინ ამ სახელს სომხურად ხწადბერდი ერქვა. მე-19 საუკუნის მიწურულის ინფორმაციით, დღევანდელ შუშას რაიონში ორი სოფელი იყო სახელად დაშალთი: დაშალთი-კუნნეტი და დაშალთი-ხაზაბური. 

== გეოგრაფია და კლიმატი ==

სოფელი დაშალთი მდებარეობს მდინარე [[ზარისლი|ზარისლის]] ნაპირზე, [[ყარაბაღის ქედი|ყარაბაღის ქედის]] ძირში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
&lt;ref&gt;http://census.stat-nkr.am/nkr/1-1.pdf&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>rc7coo4ushtdnfzzym7l0m0alt6f5i5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ფირუდინ შუშინსკი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536901</id>
    <revision>
      <id>4405424</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:47:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nariman.58</username>
        <id>91633</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მეცნიერი}}  '''ფირუდინ შუშინსკი''' ({{lang-az| Firudin Şuşinski, ნამდვილი სახელი: ფირუდინ მუჰამედ ოღლუ გასანაოვი;  20 ოქტომბერი 1925, შუშა — 25 ოქტომბერი 1997, ბაქო) —  აზერბაიჯანელი მუსიკათმცოდნ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7574" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}

'''ფირუდინ შუშინსკი''' ({{lang-az| Firudin Şuşinski, ნამდვილი სახელი: ფირუდინ მუჰამედ ოღლუ გასანაოვი;  20 ოქტომბერი 1925, შუშა — 25 ოქტომბერი 1997, ბაქო) —  აზერბაიჯანელი მუსიკათმცოდნე და მკვლევარი,&lt;ref name=&quot;Sadıqcan&quot;&gt;{{cite web
|title         = Firudin Şuşinskinin Sadıqcan haqqında tədqiqatları işıq üzü gördü
|url           = http://anl.az/down/medeniyyet2008/may/medeniyyet2008_may_543.htm
|language      = az  
|publisher     = Xalq qəzeti
|year          = 2008
|month         = 5
|day           = 24
}}&lt;/ref&gt; 400-ზე მეტი სტატიის და ნარკვევის  ავტორი, აზერბაიჯანის სსრ ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე. 

== ბიოგრაფია ==
ფირუდინ გასანოვი [[1925]] წლის 20 ოქტომბერს ქალაქ შუშაში დაიბადა.&lt;ref name=&quot;Çəmənli&quot;&gt;{{статья
|author        = Çəmənli M.
|title         = Bu işıqlı dünyada…
|url        = http://525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=13531
|language          = az  
|publisher       = 525-ci qəzet
|year           = 2013
|month         = 11
|day         = 25
}}&lt;/ref&gt; მამამისი მუჰამედ ბეკი, მუჰამედ ჯავარის გვარის, ხოლო დედა საიარხანუმი ჯავანშირების საგვარეულოს წარმომადგენლები იყვნენ. მუჰამედ ბეკი  მეგობრობდა მწერალ, ფილოლოგ, მთარგმნელ და სახელმწიფო მოღვაწე ფირიდუნ - ბეკ ქოჩალინსკისთან, ამიტომაც ვაჟიშვილს მისი სახელი დაარქვა.
ფიურუდინ შუშინსკი მუსკალურ გარემოში იზრდებოდა, ბავშვობიდან ისმენდა ცნობილ კომპოზიტორთა, მუსიკოსთა, მუღამის შემსრულებელთა და თავისი დროის ვოკალისტთა შესრულებულ სიმღერებს, ყოველივე ამან მუსიკით მის გატაცებას შეუწყო ხელი, რაც შეუმჩნეველი არ დარჩენია მამას, რომელმაც იგი [[1931]] წელს ქალაქ შუშის მუსიკალურ სასწავლებელში შეიყვანა, სადაც სამი წელი დაჰყო ვიოლინოს კლასში. პარალალეურად წარჩინებით დაამთვარდა საშუალო სკოლა. შუშის პედაგოგიური სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ მასწავლებლად გაგზავნილ იქნა სოფელ მალიბელში, სადაც მხოლოდ ოთხი თვე გაატარა.

[[1942]] წელს გაწვეულ იქნა ფრონტზე, დიდი სამამულო ომში.  65-ე გენერალ ბატოვის არმიის შემადგენლობაში, რომელიც კურსკის ბრძოლაში იღებდა მონაწილეობას. 9 მაისის გამარჯვებას იგი კიონიგსბერგში შეხვდა.

ომიდან დაბრუნების შემდეგ რამდენიმე ხანი ლიტერატურის მასწავლებლად მუშაობდა ქალაქ აღდამში. [[1964]] წელს უმაღლესი განათლების მისაღებად ბაქოში ჩავიდა და აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიულ ფაკულტეტზე ჩააბარა. მთიანი ყარაბაღის ისტორიის მთელი სერიოზულობით შესწავლის მიზნით ფირუდინ შუშინსკიმ დიდი დრო გაატარა არქივებში. [[1948]] სამედ ვურღუნმა შუშინსკის მასალების მომზადება დაავალა თემისათვის: „ვაგიფი ყარაბაღში“. ეს სტატია შუშინსკის პირველი გამოქვეყნებული ნაშრომი იყო.
შუშინსკი ასევე დაინტერესებული იყო ნარიმან ნარიმანოვის ბიოგრაფიით, ამ უკანასკნელის იმდროინდელი მკაცრი კრიტიკის მიუხედავად.  

[[1968]] წელს გამოქვეყნდა ფირუდინ შუშინსკის წიგნი „შუშა“, რომელიც მისი მშობლიური ქალაქ  შუშის ისტორიას და ცნობილ პიროვნებებს ეხებოდა. 70-იან წლებში შუშინსკი აზერბაიჯანელ სახალხო მუსიკოსების ბიოგრაფიებს იკვლევდა. ერთი მეორის მიყოლებით გამოდიოდა მისი წიგნები ჯაბარ ჯარიაგოღლის და სეიდა შუშინსკის შესახებ. 1979 წელს მოსკოვში გამოქვეყნდა მისი წიგნი „აზერბაიჯანის სახალხო მომღერლები და მუსიკოსები“.&lt;ref&gt;{{книга
 | author         = Шушинский Ф.
 | title      = Народные певцы и музыканты Азербайджана
 | place         = М.
 | publisher  = Советский композитор
 | year           = 1979 
 | page       = 200
}}&lt;/ref&gt; ფირუდინ შუშინსკი [[1997]] წლის 25 ოქტომბერს გარდაიცვალა. საკუთარი ანდერძის თანახმად, დაკრძალულ იქნა „შაჰიდების სასაფლაოზე“ ქალაქ ბარდაში.   

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>h99jjrfs30g2gd27nluduy0kxjxioxk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405425</id>
      <parentid>4405424</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:48:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nariman.58</username>
        <id>91633</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7575" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}

'''ფირუდინ შუშინსკი''' ({{lang-az| Firudin Şuşinski}}, ნამდვილი სახელი: ფირუდინ მუჰამედ ოღლუ გასანაოვი;  20 ოქტომბერი 1925, შუშა — 25 ოქტომბერი 1997, ბაქო) —  აზერბაიჯანელი მუსიკათმცოდნე და მკვლევარი,&lt;ref name=&quot;Sadıqcan&quot;&gt;{{cite web
|title         = Firudin Şuşinskinin Sadıqcan haqqında tədqiqatları işıq üzü gördü
|url           = http://anl.az/down/medeniyyet2008/may/medeniyyet2008_may_543.htm
|language      = az  
|publisher     = Xalq qəzeti
|year          = 2008
|month         = 5
|day           = 24
}}&lt;/ref&gt; 400-ზე მეტი სტატიის და ნარკვევის  ავტორი, აზერბაიჯანის სსრ ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე. 

== ბიოგრაფია ==
ფირუდინ გასანოვი [[1925]] წლის 20 ოქტომბერს ქალაქ შუშაში დაიბადა.&lt;ref name=&quot;Çəmənli&quot;&gt;{{cite web
|author        = Çəmənli M.
|title         = Bu işıqlı dünyada…
|url        = http://525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=13531
|language          = az  
|publisher       = 525-ci qəzet
|year           = 2013
|month         = 11
|day         = 25
}}&lt;/ref&gt; მამამისი მუჰამედ ბეკი, მუჰამედ ჯავარის გვარის, ხოლო დედა საიარხანუმი ჯავანშირების საგვარეულოს წარმომადგენლები იყვნენ. მუჰამედ ბეკი  მეგობრობდა მწერალ, ფილოლოგ, მთარგმნელ და სახელმწიფო მოღვაწე ფირიდუნ - ბეკ ქოჩალინსკისთან, ამიტომაც ვაჟიშვილს მისი სახელი დაარქვა.
ფიურუდინ შუშინსკი მუსკალურ გარემოში იზრდებოდა, ბავშვობიდან ისმენდა ცნობილ კომპოზიტორთა, მუსიკოსთა, მუღამის შემსრულებელთა და თავისი დროის ვოკალისტთა შესრულებულ სიმღერებს, ყოველივე ამან მუსიკით მის გატაცებას შეუწყო ხელი, რაც შეუმჩნეველი არ დარჩენია მამას, რომელმაც იგი [[1931]] წელს ქალაქ შუშის მუსიკალურ სასწავლებელში შეიყვანა, სადაც სამი წელი დაჰყო ვიოლინოს კლასში. პარალალეურად წარჩინებით დაამთვარდა საშუალო სკოლა. შუშის პედაგოგიური სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ მასწავლებლად გაგზავნილ იქნა სოფელ მალიბელში, სადაც მხოლოდ ოთხი თვე გაატარა.

[[1942]] წელს გაწვეულ იქნა ფრონტზე, დიდი სამამულო ომში.  65-ე გენერალ ბატოვის არმიის შემადგენლობაში, რომელიც კურსკის ბრძოლაში იღებდა მონაწილეობას. 9 მაისის გამარჯვებას იგი კიონიგსბერგში შეხვდა.

ომიდან დაბრუნების შემდეგ რამდენიმე ხანი ლიტერატურის მასწავლებლად მუშაობდა ქალაქ აღდამში. [[1964]] წელს უმაღლესი განათლების მისაღებად ბაქოში ჩავიდა და აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიულ ფაკულტეტზე ჩააბარა. მთიანი ყარაბაღის ისტორიის მთელი სერიოზულობით შესწავლის მიზნით ფირუდინ შუშინსკიმ დიდი დრო გაატარა არქივებში. [[1948]] სამედ ვურღუნმა შუშინსკის მასალების მომზადება დაავალა თემისათვის: „ვაგიფი ყარაბაღში“. ეს სტატია შუშინსკის პირველი გამოქვეყნებული ნაშრომი იყო.
შუშინსკი ასევე დაინტერესებული იყო ნარიმან ნარიმანოვის ბიოგრაფიით, ამ უკანასკნელის იმდროინდელი მკაცრი კრიტიკის მიუხედავად.  

[[1968]] წელს გამოქვეყნდა ფირუდინ შუშინსკის წიგნი „შუშა“, რომელიც მისი მშობლიური ქალაქ  შუშის ისტორიას და ცნობილ პიროვნებებს ეხებოდა. 70-იან წლებში შუშინსკი აზერბაიჯანელ სახალხო მუსიკოსების ბიოგრაფიებს იკვლევდა. ერთი მეორის მიყოლებით გამოდიოდა მისი წიგნები ჯაბარ ჯარიაგოღლის და სეიდა შუშინსკის შესახებ. [[1979]] წელს მოსკოვში გამოქვეყნდა მისი წიგნი „აზერბაიჯანის სახალხო მომღერლები და მუსიკოსები“.&lt;ref&gt;{{cite book
 | author         = Шушинский Ф.
 | title      = Народные певцы и музыканты Азербайджана
 | place         = М.
 | publisher  = Советский композитор
 | year           = 1979 
 | page       = 200
}}&lt;/ref&gt; ფირუდინ შუშინსკი [[1997]] წლის 25 ოქტომბერს გარდაიცვალა. საკუთარი ანდერძის თანახმად, დაკრძალულ იქნა „შაჰიდების სასაფლაოზე“ ქალაქ ბარდაში.   

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>4n4k2dbspnegn0mx4rdofmx319ak6tn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჯამილარი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536902</id>
    <revision>
      <id>4405433</id>
      <timestamp>2022-08-09T18:08:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Emin binnatov</username>
        <id>143273</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/5880762|Cəmillər]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1992" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ჯემილარი''' —  (&lt;nowiki&gt;{{lan-az | Cəmillər}}&lt;/nowiki&gt;) - სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მთისწინეთშია. სოფელთან არის ამავე სახელწოდების ტბაც. საცხოვრებელი ფართი აშენდა XVIII  საუკუნის ბოლოს ღაზახის რეგიონიდან ყარაბაღში გადმოსახლებულმა ჯემალების ტომის კუთვნილი ოჯახების მიერ. ეთნოტოპონიმი არის. 

== გეოგრაფია და კლიმატი ==

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]
[[კატეგორია:შუშა]]</text>
      <sha1>m1go8vc7vultyojj8yw2nwfwtjgiux1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405434</id>
      <parentid>4405433</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:20:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Emin binnatov</username>
        <id>143273</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1999" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ჯემილარი''' — {{lang-az|Cəmillər}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მთისწინეთ მდებარე სოფელია. სოფელთან არის ამავე სახელწოდების ტბაც. საცხოვრებელი ფართი აშენდა XVIII  საუკუნის ბოლოს ღაზახის რეგიონიდან ყარაბაღში გადმოსახლებულმა ჯემალების ტომის კუთვნილი ოჯახების მიერ. ეთნოტოპონიმია. 

== გეოგრაფია და კლიმატი ==

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]
[[კატეგორია:შუშა]]</text>
      <sha1>3y3sfgh1ayc3kpncs5z0v72jndz3o7d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405436</id>
      <parentid>4405434</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:24:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Emin binnatov</username>
        <id>143273</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2000" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ჯემილარი''' — ({{lang-az|Cəmillər}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მთისწინეთ მდებარე სოფელია. სოფელთან არის ამავე სახელწოდების ტბაც. საცხოვრებელი ფართი აშენდა XVIII  საუკუნის ბოლოს ღაზახის რეგიონიდან ყარაბაღში გადმოსახლებულმა ჯემალების ტომის კუთვნილი ოჯახების მიერ. ეთნოტოპონიმია. 

== გეოგრაფია და კლიმატი ==

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]
[[კატეგორია:შუშა]]</text>
      <sha1>cz1nwm1fjm0c5lzlmwall0u7fzv4izo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405445</id>
      <parentid>4405436</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:50:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Emin binnatov</username>
        <id>143273</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1968" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ჯემილარი''' — ({{lang-az|[[ ჯემალარი|Cəmillər ]]}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მთისწინეთ მდებარე სოფელია. სოფელთან არის ამავე სახელწოდების ტბაც. საცხოვრებელი ფართი აშენდა XVIII  საუკუნის ბოლოს ღაზახის რეგიონიდან ყარაბაღში გადმოსახლებულმა ჯემალების ტომის კუთვნილი ოჯახების მიერ. ეთნოტოპონიმია. 


== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]
[[კატეგორია:შუშა]]</text>
      <sha1>gsphvx04ag3pawx7aw3ti9e19f4y2ic</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405497</id>
      <parentid>4405445</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:00:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:შუშა]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1923" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ჯემილარი''' — ({{lang-az|[[ ჯემალარი|Cəmillər ]]}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
მთისწინეთ მდებარე სოფელია. სოფელთან არის ამავე სახელწოდების ტბაც. საცხოვრებელი ფართი აშენდა XVIII  საუკუნის ბოლოს ღაზახის რეგიონიდან ყარაბაღში გადმოსახლებულმა ჯემალების ტომის კუთვნილი ოჯახების მიერ. ეთნოტოპონიმია. 


== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>tw557sdz6p2bnid6rej97pr0atszgw4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აარონ პოლი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536903</id>
    <revision>
      <id>4405435</id>
      <timestamp>2022-08-09T18:22:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikoloz678</username>
        <id>142340</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე       =   | სახელი       = აარონ პოლი | ფოტო       =Aaron Paul by Gage Skidmore 3.jpg | ფოტოს სიგანე =250პქ |წარწერა = აარონ პოლი 2018-ში | ალტ         = | მშობლსახელი = | ენის კოდი    =  | დაბსახელი    = არონ პ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28226" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე       =  
| სახელი       = აარონ პოლი
| ფოტო       =Aaron Paul by Gage Skidmore 3.jpg
| ფოტოს სიგანე =250პქ
|წარწერა = აარონ პოლი 2018-ში
| ალტ         =
| მშობლსახელი =
| ენის კოდი    = 
| დაბსახელი    = არონ პოლ სტურტევანტი 
| დაბთარიღი   = {{დაბადების თარიღი|1979|8|27}}
| დაბადგილი   = [[ემეტი]], [[აიდაჰო-სიტი|აიდაჰოში]]
| მოინათლა    =
| გაუჩინარების თარიღი  = 
| გაუჩინარების ადგილი  = 
| გაუჩინარების სტატუსი = 
| გარდთარიღი = 
| გარდადგილი = 
| გარდაცვალების მიზეზი  =
| სხეულის პოვნის ადგილი = 
| დაკრძალვის ადგილი     =
| დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = 
| ძეგლები      =
| რეზიდენცია   =
| სხვა სახელები =
| ეროვნება     = 
| მოქალაქეობა  =
| ეთნიკური წარმომავლობა =
| ქვეშევრდომობა =
| განათლება     =
| ალმა-მატერი   =
| მოღვაწეობა    = მსახიობი
| საქმიანობა     =
| აქტიურობის წლები =
| დამსაქმებელი   =
| ორგანიზაცია    = 
| ხელფასი       = 
| ქონება        = 
| ცნობილია როგორც  =
| ცნობილი ნაშრომები = 
| სიმაღლე =        
| წონა    =  
| წოდება  =
| წლები   =
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე   =
| პარტია     = 
| მოძრაობა   = 
| ოპონენტები = 
| რელიგია   = 
| წაყენებული ბრალდება    =
| განაჩენი                = 
| დანაშაულებრივი სტატუსი =   
| მეუღლეები   =  
| პარტნიორები = 
| შვილები = 
| მამა    =
| დედა   =
| ნათესავები = 
| ჯილდოები = 
| მოსახმობი სიგნალი =
| სუფთა მოგება =
| სახელი1  =
| მოდული1 = 
| სახელი2  =
| მოდული2 = 
| სახელი3  =
| მოდული3 = 
| სახელი4  =
| მოდული4 = 
| სახელი5  =
| მოდული5 = 
| სახელი6  =
| მოდული6 = 
| სახელი7  =
| მოდული7 = 
| საიტი     = 
| ხელმოწერა =
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ = 
| შენიშვნები = 
}}
'''არონ პოლ სტურტევანტი'''(დ. [[1979]] წლის [[27 აგვისტო]]) არის ამერიკელი მსახიობი, რომელიც ცნობილია [[ჯესი პინკმანი|ჯესი პინკმანის]] როლით [[AMC]] სერიალში [[მძიმე დანშაული|მძიმე დანაშაული]] (2008–2013), რისთვისაც მან მოიგო რამდენიმე ჯილდო, მათ შორის კრიტიკოსების არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში (2014), სატელიტური ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი (2013) და პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის. ამ ჯილდოების მერეიგი შევიდა იმ ორი მსახიობის სიაში, რომელმაც სამჯერ მოიგო ეს უკანასკნელი კატეგორია (2010, 2012, 2014) მას შემდეგ, რაც ის დაიყო კომედიად და დრამად.&lt;ref group=&quot;note&quot; name=&quot;MW Note 3&quot;&gt;Starting with the show's [[Breaking Bad (season 2)|second season]], Paul was nominated each year he was eligible, a total of five times: 2009, 2010, 2012, 2013, and 2014.&lt;/ref&gt; მან ასევე მოიპოვა [[სატურნის ჯილდო]] ტელევიზიის საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის სამჯერ (2009, 2011, 2013), მეტი, ვიდრე ამ კატეგორიის სხვა მსახიობებმა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Aaron Paul |url=https://www.imdb.com/name/nm0666739/awards |website=[[IMDb]] |access-date=October 6, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150817030933/http://www.imdb.com/name/nm0666739/awards |archive-date=August 17, 2015 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; მან გაიმეორა ჯესი პინკმენის როლი სერიალის დასრულებიდან ექვსი წლის შემდეგ [[2019]] წლის [[Netflix]]-ის ფილმში [[ელ კამინო მძიმე დანაშაული|ელ კამინო:მძიმე დანაშაული]] და სპინ-ოფის ბოლო სეზონის განმავლობაში ''[[უმჯობესია დაურეკოთ სოლს]]'' [[2022]] წელს, რამაც კრიტიკოსების შემდგომი მოწონება დაიმსახურა.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Shanfeld |first1=Ethan |title='Better Call Saul': Bryan Cranston and Aaron Paul Will Guest Star in Final Season |url=https://variety.com/2022/tv/news/bryan-cranston-aaron-paul-better-call-saul-1235229217/ |website=Variety |access-date=April 10, 2022 |date=April 10, 2022}}&lt;/ref&gt; 

პოლმა თავისი კარიერა დაიწყო რამდენიმე მუსიკალურ კლიპში, სტუმრის როლებით ტელევიზიაში და მცირე როლებით ფილმებში. [[2007]] წელს მან შეასრულა განმეორებითი როლი [[სკოტ კვიტმანი|სკოტ კვიტმანის]] როლი [[HBO]]-ს სერიალში [[დიდი სიყვარული]] (2006–2011). მძიმე დანაშაულის  შემდეგ მან ითამაშა ისეთ ფილმებში, როგორიცაა [[სიჩქარის წყურვილი]](2014), [[ექსოდუსი ღმერთები და მეფეები|ექსოდუსი:ღმერთები და მეფეები]] (2014), თვალები ცაში (2015) და [[ცენტრალური დაზვერვა]] (2016). მან ასევე გაახმოვანა [[ტოდ ჩავესი]] Netflix-ის ანიმაციურ სერიალში [[ცხენკაცა ბოჯეკი|ცხენი ბოჯეკი]] (2014-2020), სადაც ის ასევე იყო აღმასრულებელი პროდიუსერი და განასახიერა [[ედი ლეინი]] [[Hulu]]-ს დრამატულ სერიალში ბილიკი (2016-2018) და [[კელებ ნიკოლსი]] HBO-ს მეცნიერებაში. მხატვრული დრამა სერიალი დასავლეთი (2020–დღემდე).

== ადრეული ცხოვრება ==
აარონ პოლ&lt;ref name=tvg&gt;{{cite news|url=https://www.tvguide.com/celebrities/aaron-paul/bio/217833/ |title=Aaron Paul |work=[[TV Guide]] |access-date=June 17, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141209161620/http://www.tvguide.com/celebrities/aaron-paul/bio/217833 |archive-date=December 9, 2014 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; სტურტევანტი  დაიბადა [[ემეტი|ემეტში]],&lt;ref name=emmy&gt;{{cite web |title=Aaron Paul |url=http://www.emmys.com/bios/aaron-paul |website=emmys.com |publisher=[[Academy of Television Arts &amp; Sciences]] |access-date=February 8, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222133738/http://www.emmys.com/bios/aaron-paul |archive-date=February 22, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[აიდაჰო-სიტი|აიდაჰოში]], 1979 წლის 27 აგვისტოს,&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=Monitor |magazine=[[Entertainment Weekly]] |date=August 30, 2013 |issue=1274 |pages=20}}&lt;/ref&gt; ყველაზე უმცროსი ოთხი შვილიდან, რომელიც დაიბადა დარლას (ძვ. ჰეინსი) და [[ბაპტიზმი|ბაპტისტი]] მინისტრის რობერტ სტურტევანტის მიერ.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gajewski |first=Josh |title=Aaron Paul catches a couple of breaks in 'Big Love' and 'Breaking Bad' |url=https://articles.latimes.com/2009/may/30/entertainment/et-aaron-paul30 |work=[[Los Angeles Times]] |date=May 30, 2009 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140304043701/http://articles.latimes.com/2009/may/30/entertainment/et-aaron-paul30 |archive-date=March 4, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Samadder |first=Rhik |author-link=Rhik Samadder |date=October 6, 2019 |title=Aaron Paul: 'Breaking Bad changed my life' |url=http://www.theguardian.com/global/2019/oct/06/aaron-paul-breaking-bad-changed-my-life-tv-interview-film-netflix |access-date=April 11, 2022 |website=[[The Observer]] |language=en}}&lt;/ref&gt; ის ერთი თვით ადრე დაიბადა მშობლების აბაზანაში.&lt;ref name=tvg/&gt; He grew up participating in church plays.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; He graduated in 1997 from [[Centennial High School (Idaho)|Centennial High School]] in [[Boise, Idaho]],&lt;ref&gt;{{cite news |last=Oland |first=Dana |title=Aaron Paul's career is breaking just right |url=http://www.idahostatesman.com/2013/09/22/2774966/pauls-career-is-breaking-just.html |work=[[Idaho Statesman]] |date=September 22, 2013 |access-date=February 10, 2014 }}&lt;/ref&gt; ის გაიზარდა საეკლესიო სპექტაკლებში მონაწილეობით. მან [[1997]] წელს დაამთავრა Centennial საშუალო სკოლა ბოისში, აიდაჰოში, რის შემდეგაც [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]] გაემგზავრა თავისი დედასთან ერთად.&lt;/ref&gt; after which he drove to [[Los Angeles]] in his [[Toyota Corolla (E70)#North America|1982 Toyota Corolla]] with his mother and $6,000 in savings.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite news |last=Kahn |first=Howie |title=Aaron Paul: Beyond Breaking Bad |url=http://www.details.com/celebrities-entertainment/cover-stars/201402/breaking-bads-aaron-paul-interview-exodus-need-for-speed |work=[[Details (magazine)|Details]] |date=February 2014 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140208155233/http://www.details.com/celebrities-entertainment/cover-stars/201402/breaking-bads-aaron-paul-interview-exodus-need-for-speed?currentPage=2 |archive-date=February 8, 2014 |url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ლოს-ანჯელესში ჩასვლისთანავე, ის გამოჩნდა [[CBS]]-ის თამაშის შოუს The Price Is Right- ის ეპიზოდში, რომელიც ეთერში გავიდა [[2000]] წლის [[3 იანვარი|3 იანვარს]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/aaron-paul-i-looked-like-i-was-on-serious-crack-during-the-price-is-right-appearance-in-2000-2014182 |title=Aaron Paul: I Looked Like I Was on Crack During The Price Is Right |date=February 18, 2014 |work=[[Us Weekly]] |access-date=July 1, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714182333/http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/aaron-paul-i-looked-like-i-was-on-serious-crack-during-the-price-is-right-appearance-in-2000-2014182 |archive-date=July 14, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ის ასევე მუშაობდა ჰოლივუდის [[Universal Pictures|Universal Studios]]-ში კინოთეატრის დამრიგებლად.
&lt;ref&gt; name=VanityFair&gt;{{cite news |title=It's Evening In America |url=https://www.vanityfair.com/hollywood/2012/05/the-tv-issue-photos-portfolio_slideshow_item1_2 |work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]] |date=May 2012 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221191847/http://www.vanityfair.com/hollywood/2012/05/the-tv-issue-photos-portfolio_slideshow_item1_2 |archive-date=February 21, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
== ჯილდოები ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! წელიწადი
! ჯილდო
! კატეგორია
! ნომინირებული ნამუშევარი
! შედეგი
|-
| rowspan=2| 2009 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| rowspan=22| ''[[მძიმე დანაშაული]]''
| {{nom}}
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| rowspan=5| 2010 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| {{nom}}
|-
| [[სატელიტის ჯილდოები|სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| {{nom}}
|-
| [[TCA Awards|TCA ჯილდო]]
| [[TCA ჯილდო ინდივიდუალური მიღწევებისთვის დრამაში|ინდივიდუალური მიღწევა დრამაში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2011 წელი
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| მოიგო
|-
| [[კინომსახიობთა გილდიის ჯილდო]]
| [[ეკრანის მსახიობთა გილდიის ჯილდო ანსამბლის შესანიშნავი შესრულებისთვის დრამატულ სერიალში|ანსამბლის გამორჩეული შესრულება დრამატულ სერიალში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=2| 2012 წელი
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი დრამატულ სერიალში]]
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| rowspan=7| 2013 წელი
| [[ოქროს გლობუსის ჯილდოები|ოქროს გლობუსის ჯილდო]]
| [[ოქროს გლობუსის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის - სერიალი, მინი სერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[სატელიტის ჯილდოები|სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| მოიგო
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| [[კინომსახიობთა გილდიის ჯილდო]]
| [[ეკრანის მსახიობთა გილდიის ჯილდო ანსამბლის შესანიშნავი შესრულებისთვის დრამატულ სერიალში|ანსამბლის გამორჩეული შესრულება დრამატულ სერიალში]]
| მოიგო
|-
| [[Dorian Awards|Dorian Awards]]
| წლის სატელევიზიო სპექტაკლი - მსახიობი
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| {{nom}}
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2014 წელი
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი დრამატულ სერიალში]]
| მოიგო
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| [[ახალგაზრდა ჰოლივუდის ჯილდოები|ახალგაზრდა ჰოლივუდის ჯილდო]]
| ფანების საყვარელი მსახიობი - მამაკაცი
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2019 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამისთვის|გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამა]]
| ''[[მხედარი ბოჯეკი]]''
| {{nom}}
|-
| rowspan=2|[[სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მინისერიალისთვის ან სატელევიზიო ფილმისთვის|საუკეთესო მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| rowspan=5|''[[ელ კამინო:მძიმე დანაშაული]]''
| მოიგო
|-
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის - მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მსახიობი მამაკაცი მინისერიალში ან სატელევიზიო ფილმში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=4|2020წ
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო ფილმისთვის/მინისერიალისთვის|საუკეთესო ფილმი ტელევიზიისთვის]]
| მოიგო
|-
| [[ამერიკის პროდიუსერების გილდიის ჯილდო]]
| [[ამერიკის პროდიუსერების გილდიის ჯილდო საუკეთესო სტრიმინგისთვის ან ტელევიზორისთვის | სტრიმინგის ან ტელევიზიის ფილმების გამორჩეული პროდიუსერი]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=2|[[პრაიმტაიმ ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი სატელევიზიო ფილმისთვის|გამოჩენილი სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამისთვის|გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამა]]
| ''ბოჯეკ მხედარი''
| {{nom}}
|-
| rowspan=1| 2021 წელი
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის|საუკეთესო მსახიობი ფილმში]]
| ''ელ კმინო;მძიმე დანაშაული''
| {{nom}}
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commons category|Aaron Paul}}

* {{IMDb name|0666739}}
* {{Rotten-tomatoes-person|aaron_paul|Aaron Paul}}
* {{Twitter}}
* {{cite web|url=http://blogs.amctv.com/breaking-bad/2009/03/aaron-paul-interview.php |archive-url=https://web.archive.org/web/20090313043523/http://blogs.amctv.com/breaking-bad/2009/03/aaron-paul-interview.php |url-status=dead |archive-date=March 13, 2009 |title=Aaron Paul discusses ''Breaking Bad'' |website= AMC}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>b91nyd46hgt7jcb7nttqgyh7hd38mk4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405442</id>
      <parentid>4405435</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:46:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikoloz678</username>
        <id>142340</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27708" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე       =  
| სახელი       = აარონ პოლი
| ფოტო       =Aaron Paul by Gage Skidmore 3.jpg
| ფოტოს სიგანე =250პქ
|წარწერა = აარონ პოლი 2018-ში
| ალტ         =
| მშობლსახელი =
| ენის კოდი    = 
| დაბსახელი    = არონ პოლ სტურტევანტი 
| დაბთარიღი   = {{დაბადების თარიღი|1979|8|27}}
| დაბადგილი   = [[ემეტი]], [[აიდაჰო-სიტი|აიდაჰოში]]
| მოინათლა    =
| გაუჩინარების თარიღი  = 
| გაუჩინარების ადგილი  = 
| გაუჩინარების სტატუსი = 
| გარდთარიღი = 
| გარდადგილი = 
| გარდაცვალების მიზეზი  =
| სხეულის პოვნის ადგილი = 
| დაკრძალვის ადგილი     =
| დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = 
| ძეგლები      =
| რეზიდენცია   =
| სხვა სახელები =
| ეროვნება     = 
| მოქალაქეობა  =
| ეთნიკური წარმომავლობა =
| ქვეშევრდომობა =
| განათლება     =
| ალმა-მატერი   =
| მოღვაწეობა    = მსახიობი
| საქმიანობა     =
| აქტიურობის წლები =
| დამსაქმებელი   =
| ორგანიზაცია    = 
| ხელფასი       = 
| ქონება        = 
| ცნობილია როგორც  =
| ცნობილი ნაშრომები = 
| სიმაღლე =        
| წონა    =  
| წოდება  =
| წლები   =
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე   =
| პარტია     = 
| მოძრაობა   = 
| ოპონენტები = 
| რელიგია   = 
| წაყენებული ბრალდება    =
| განაჩენი                = 
| დანაშაულებრივი სტატუსი =   
| მეუღლეები   =  
| პარტნიორები = 
| შვილები = 
| მამა    =
| დედა   =
| ნათესავები = 
| ჯილდოები = 
| მოსახმობი სიგნალი =
| სუფთა მოგება =
| სახელი1  =
| მოდული1 = 
| სახელი2  =
| მოდული2 = 
| სახელი3  =
| მოდული3 = 
| სახელი4  =
| მოდული4 = 
| სახელი5  =
| მოდული5 = 
| სახელი6  =
| მოდული6 = 
| სახელი7  =
| მოდული7 = 
| საიტი     = 
| ხელმოწერა =
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ = 
| შენიშვნები = 
}}
'''არონ პოლ სტურტევანტი''' (დ. [[1979]] წლის [[27 აგვისტო]]) არის ამერიკელი მსახიობი, რომელიც ცნობილია [[ჯესი პინკმანი|ჯესი პინკმანის]] როლით [[AMC]] სერიალში [[მძიმე დანშაული|მძიმე დანაშაული]] (2008–2013), რისთვისაც მან მოიგო რამდენიმე ჯილდო, მათ შორის კრიტიკოსების არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში (2014), სატელიტური ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი (2013) და პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის. ამ ჯილდოების მერეიგი შევიდა იმ ორი მსახიობის სიაში, რომელმაც სამჯერ მოიგო ეს უკანასკნელი კატეგორია (2010, 2012, 2014) მას შემდეგ, რაც ის დაიყო კომედიად და დრამად.&lt;ref&gt; group=&quot;note&quot; name=&quot;MW Note 3&quot;&gt;Starting with the show's [[Breaking Bad (season 2)|second season]], Paul was nominated each year he was eligible, a total of five times: 2009, 2010, 2012, 2013, and 2014.&lt;/ref&gt; მან ასევე მოიპოვა [[სატურნის ჯილდო]] ტელევიზიის საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის სამჯერ (2009, 2011, 2013), მეტი, ვიდრე ამ კატეგორიის სხვა მსახიობებმა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Aaron Paul |url=https://www.imdb.com/name/nm0666739/awards |website=[[IMDb]] |access-date=October 6, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150817030933/http://www.imdb.com/name/nm0666739/awards |archive-date=August 17, 2015 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; მან გაიმეორა ჯესი პინკმენის როლი სერიალის დასრულებიდან ექვსი წლის შემდეგ [[2019]] წლის [[Netflix]]-ის ფილმში [[ელ კამინო მძიმე დანაშაული|ელ კამინო:მძიმე დანაშაული]] და სპინ-ოფის ბოლო სეზონის განმავლობაში ''[[უმჯობესია დაურეკოთ სოლს]]'' [[2022]] წელს, რამაც კრიტიკოსების შემდგომი მოწონება დაიმსახურა.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Shanfeld |first1=Ethan |title='Better Call Saul': Bryan Cranston and Aaron Paul Will Guest Star in Final Season |url=https://variety.com/2022/tv/news/bryan-cranston-aaron-paul-better-call-saul-1235229217/ |website=Variety |access-date=April 10, 2022 |date=April 10, 2022}}&lt;/ref&gt; 

პოლმა თავისი კარიერა დაიწყო რამდენიმე მუსიკალურ კლიპში, სტუმრის როლებით ტელევიზიაში და მცირე როლებით ფილმებში. [[2007]] წელს მან შეასრულა განმეორებითი როლი [[სკოტ კვიტმანი|სკოტ კვიტმანის]] როლი [[HBO]]-ს სერიალში [[დიდი სიყვარული]] (2006–2011). მძიმე დანაშაულის  შემდეგ მან ითამაშა ისეთ ფილმებში, როგორიცაა [[სიჩქარის წყურვილი]](2014), [[ექსოდუსი ღმერთები და მეფეები|ექსოდუსი:ღმერთები და მეფეები]] (2014), თვალები ცაში (2015) და [[ცენტრალური დაზვერვა]] (2016). მან ასევე გაახმოვანა [[ტოდ ჩავესი]] Netflix-ის ანიმაციურ სერიალში [[ცხენკაცა ბოჯეკი|ცხენი ბოჯეკი]] (2014-2020), სადაც ის ასევე იყო აღმასრულებელი პროდიუსერი და განასახიერა [[ედი ლეინი]] [[Hulu]]-ს დრამატულ სერიალში ბილიკი (2016-2018) და [[კელებ ნიკოლსი]] HBO-ს მეცნიერებაში. მხატვრული დრამა სერიალი დასავლეთი (2020–დღემდე).

== ადრეული ცხოვრება ==
აარონ პოლ&lt;ref&gt; name=tvg&gt;{{cite news|url=https://www.tvguide.com/celebrities/aaron-paul/bio/217833/ |title=Aaron Paul |work=[[TV Guide]] |access-date=June 17, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141209161620/http://www.tvguide.com/celebrities/aaron-paul/bio/217833 |archive-date=December 9, 2014 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; სტურტევანტი  დაიბადა [[ემეტი|ემეტში]],&lt;ref&gt; name=emmy&gt;{{cite web |title=Aaron Paul |url=http://www.emmys.com/bios/aaron-paul |website=emmys.com |publisher=[[Academy of Television Arts &amp; Sciences]] |access-date=February 8, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222133738/http://www.emmys.com/bios/aaron-paul |archive-date=February 22, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[აიდაჰო-სიტი|აიდაჰოში]], 1979 წლის 27 აგვისტოს,&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=Monitor |magazine=[[Entertainment Weekly]] |date=August 30, 2013 |issue=1274 |pages=20}}&lt;/ref&gt; ყველაზე უმცროსი ოთხი შვილიდან, რომელიც დაიბადა დარლას (ძვ. ჰეინსი) და [[ბაპტიზმი|ბაპტისტი]] მინისტრის რობერტ სტურტევანტის მიერ.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gajewski |first=Josh |title=Aaron Paul catches a couple of breaks in 'Big Love' and 'Breaking Bad' |url=https://articles.latimes.com/2009/may/30/entertainment/et-aaron-paul30 |work=[[Los Angeles Times]] |date=May 30, 2009 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140304043701/http://articles.latimes.com/2009/may/30/entertainment/et-aaron-paul30 |archive-date=March 4, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Samadder |first=Rhik |author-link=Rhik Samadder |date=October 6, 2019 |title=Aaron Paul: 'Breaking Bad changed my life' |url=http://www.theguardian.com/global/2019/oct/06/aaron-paul-breaking-bad-changed-my-life-tv-interview-film-netflix |access-date=April 11, 2022 |website=[[The Observer]] |language=en}}&lt;/ref&gt; ის ერთი თვით ადრე დაიბადა მშობლების აბაზანაში.&lt;ref&gt; name=tvg/&gt; He grew up participating in church plays.&lt;/ref&gt; name=&quot;:1&quot; /&gt; ის გაიზარდა საეკლესიო სპექტაკლებში მონაწილეობით. მან [[1997]] წელს დაამთავრა Centennial საშუალო სკოლა ბოისში, აიდაჰოში, რის შემდეგაც [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]] გაემგზავრა თავისი დედასთან ერთად.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite news |last=Kahn |first=Howie |title=Aaron Paul: Beyond Breaking Bad |url=http://www.details.com/celebrities-entertainment/cover-stars/201402/breaking-bads-aaron-paul-interview-exodus-need-for-speed |work=[[Details (magazine)|Details]] |date=February 2014 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140208155233/http://www.details.com/celebrities-entertainment/cover-stars/201402/breaking-bads-aaron-paul-interview-exodus-need-for-speed?currentPage=2 |archive-date=February 8, 2014 |url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ლოს-ანჯელესში ჩასვლისთანავე, ის გამოჩნდა [[CBS]]-ის თამაშის შოუს The Price Is Right- ის ეპიზოდში, რომელიც ეთერში გავიდა [[2000]] წლის [[3 იანვარი|3 იანვარს]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/aaron-paul-i-looked-like-i-was-on-serious-crack-during-the-price-is-right-appearance-in-2000-2014182 |title=Aaron Paul: I Looked Like I Was on Crack During The Price Is Right |date=February 18, 2014 |work=[[Us Weekly]] |access-date=July 1, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714182333/http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/aaron-paul-i-looked-like-i-was-on-serious-crack-during-the-price-is-right-appearance-in-2000-2014182 |archive-date=July 14, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ის ასევე მუშაობდა ჰოლივუდის [[Universal Pictures|Universal Studios]]-ში კინოთეატრის დამრიგებლად.
&lt;ref&gt; name=VanityFair&gt;{{cite news |title=It's Evening In America |url=https://www.vanityfair.com/hollywood/2012/05/the-tv-issue-photos-portfolio_slideshow_item1_2 |work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]] |date=May 2012 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221191847/http://www.vanityfair.com/hollywood/2012/05/the-tv-issue-photos-portfolio_slideshow_item1_2 |archive-date=February 21, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
== ჯილდოები ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! წელიწადი
! ჯილდო
! კატეგორია
! ნომინირებული ნამუშევარი
! შედეგი
|-
| rowspan=2| 2009 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| rowspan=22| ''[[მძიმე დანაშაული]]''
| {{nom}}
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| rowspan=5| 2010 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| {{nom}}
|-
| [[სატელიტის ჯილდოები|სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| {{nom}}
|-
| [[TCA Awards|TCA ჯილდო]]
| [[TCA ჯილდო ინდივიდუალური მიღწევებისთვის დრამაში|ინდივიდუალური მიღწევა დრამაში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2011 წელი
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| მოიგო
|-
| [[კინომსახიობთა გილდიის ჯილდო]]
| [[ეკრანის მსახიობთა გილდიის ჯილდო ანსამბლის შესანიშნავი შესრულებისთვის დრამატულ სერიალში|ანსამბლის გამორჩეული შესრულება დრამატულ სერიალში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=2| 2012 წელი
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი დრამატულ სერიალში]]
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| rowspan=7| 2013 წელი
| [[ოქროს გლობუსის ჯილდოები|ოქროს გლობუსის ჯილდო]]
| [[ოქროს გლობუსის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის - სერიალი, მინი სერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[სატელიტის ჯილდოები|სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| მოიგო
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| [[კინომსახიობთა გილდიის ჯილდო]]
| [[ეკრანის მსახიობთა გილდიის ჯილდო ანსამბლის შესანიშნავი შესრულებისთვის დრამატულ სერიალში|ანსამბლის გამორჩეული შესრულება დრამატულ სერიალში]]
| მოიგო
|-
| [[Dorian Awards|Dorian Awards]]
| წლის სატელევიზიო სპექტაკლი - მსახიობი
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| {{nom}}
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2014 წელი
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი დრამატულ სერიალში]]
| მოიგო
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| [[ახალგაზრდა ჰოლივუდის ჯილდოები|ახალგაზრდა ჰოლივუდის ჯილდო]]
| ფანების საყვარელი მსახიობი - მამაკაცი
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2019 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამისთვის|გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამა]]
| ''[[მხედარი ბოჯეკი]]''
| {{nom}}
|-
| rowspan=2|[[სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მინისერიალისთვის ან სატელევიზიო ფილმისთვის|საუკეთესო მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| rowspan=5|''[[ელ კამინო:მძიმე დანაშაული]]''
| მოიგო
|-
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის - მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მსახიობი მამაკაცი მინისერიალში ან სატელევიზიო ფილმში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=4|2020წ
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო ფილმისთვის/მინისერიალისთვის|საუკეთესო ფილმი ტელევიზიისთვის]]
| მოიგო
|-
| [[ამერიკის პროდიუსერების გილდიის ჯილდო]]
| [[ამერიკის პროდიუსერების გილდიის ჯილდო საუკეთესო სტრიმინგისთვის ან ტელევიზორისთვის | სტრიმინგის ან ტელევიზიის ფილმების გამორჩეული პროდიუსერი]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=2|[[პრაიმტაიმ ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი სატელევიზიო ფილმისთვის|გამოჩენილი სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამისთვის|გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამა]]
| ''ბოჯეკ მხედარი''
| {{nom}}
|-
| rowspan=1| 2021 წელი
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის|საუკეთესო მსახიობი ფილმში]]
| ''ელ კმინო;მძიმე დანაშაული''
| {{nom}}
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commons category|Aaron Paul}}

* {{IMDb name|0666739}}
* {{Rotten-tomatoes-person|aaron_paul|Aaron Paul}}
* {{Twitter}}
* {{cite web|url=http://blogs.amctv.com/breaking-bad/2009/03/aaron-paul-interview.php |archive-url=https://web.archive.org/web/20090313043523/http://blogs.amctv.com/breaking-bad/2009/03/aaron-paul-interview.php |url-status=dead |archive-date=March 13, 2009 |title=Aaron Paul discusses ''Breaking Bad'' |website= AMC}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>di46gvvbq0a5d61wnw8x61x78kob03k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405485</id>
      <parentid>4405442</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:36:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27828" xml:space="preserve">{{გასაწმენდი}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე       =  
| სახელი       = აარონ პოლი
| ფოტო       =Aaron Paul by Gage Skidmore 3.jpg
| ფოტოს სიგანე =250პქ
|წარწერა = აარონ პოლი 2018-ში
| ალტ         =
| მშობლსახელი =
| ენის კოდი    = 
| დაბსახელი    = აარონ პოლ სტურტევანტი 
| დაბთარიღი   = {{დაბადების თარიღი|1979|8|27}}
| დაბადგილი   = [[ემეტი]], [[აიდაჰო-სიტი|აიდაჰო]], [[აშშ]]
| მოინათლა    =
| გაუჩინარების თარიღი  = 
| გაუჩინარების ადგილი  = 
| გაუჩინარების სტატუსი = 
| გარდთარიღი = 
| გარდადგილი = 
| გარდაცვალების მიზეზი  =
| სხეულის პოვნის ადგილი = 
| დაკრძალვის ადგილი     =
| დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = 
| ძეგლები      =
| რეზიდენცია   =
| სხვა სახელები =
| ეროვნება     = ამერიკელი
| მოქალაქეობა  ={{დროშა|აშშ}}
| ეთნიკური წარმომავლობა =
| ქვეშევრდომობა =
| განათლება     =
| ალმა-მატერი   =
| მოღვაწეობა    = მსახიობი
| საქმიანობა     =
| აქტიურობის წლები =
| დამსაქმებელი   =
| ორგანიზაცია    = 
| ხელფასი       = 
| ქონება        = 
| ცნობილია როგორც  =
| ცნობილი ნაშრომები = 
| სიმაღლე =        
| წონა    =  
| წოდება  =
| წლები   =
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე   =
| პარტია     = 
| მოძრაობა   = 
| ოპონენტები = 
| რელიგია   = 
| წაყენებული ბრალდება    =
| განაჩენი                = 
| დანაშაულებრივი სტატუსი =   
| მეუღლეები   =  
| პარტნიორები = 
| შვილები = 
| მამა    =
| დედა   =
| ნათესავები = 
| ჯილდოები = 
| მოსახმობი სიგნალი =
| სუფთა მოგება =
| სახელი1  =
| მოდული1 = 
| სახელი2  =
| მოდული2 = 
| სახელი3  =
| მოდული3 = 
| სახელი4  =
| მოდული4 = 
| სახელი5  =
| მოდული5 = 
| სახელი6  =
| მოდული6 = 
| სახელი7  =
| მოდული7 = 
| საიტი     = 
| ხელმოწერა =
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ = 
| შენიშვნები = 
}}
'''აარონ პოლ სტურტევანტი''' ({{lang-en|Aaron Paul Sturtevant}}; დ. [[27 აგვისტო]], [[1979]]) — ამერიკელი მსახიობი, რომელიც ცნობილია [[ჯესი პინკმანი|ჯესი პინკმანის]] როლით [[AMC]] სერიალში [[მძიმე დანშაული|მძიმე დანაშაული]] (2008–2013), რისთვისაც მან მოიგო რამდენიმე ჯილდო, მათ შორის კრიტიკოსების არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში (2014), სატელიტური ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი (2013) და პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის. ამ ჯილდოების მერეიგი შევიდა იმ ორი მსახიობის სიაში, რომელმაც სამჯერ მოიგო ეს უკანასკნელი კატეგორია (2010, 2012, 2014) მას შემდეგ, რაც ის დაიყო კომედიად და დრამად.&lt;ref&gt; group=&quot;note&quot; name=&quot;MW Note 3&quot;&gt;Starting with the show's [[Breaking Bad (season 2)|second season]], Paul was nominated each year he was eligible, a total of five times: 2009, 2010, 2012, 2013, and 2014.&lt;/ref&gt; მან ასევე მოიპოვა [[სატურნის ჯილდო]] ტელევიზიის საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის სამჯერ (2009, 2011, 2013), მეტი, ვიდრე ამ კატეგორიის სხვა მსახიობებმა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Aaron Paul |url=https://www.imdb.com/name/nm0666739/awards |website=[[IMDb]] |access-date=October 6, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150817030933/http://www.imdb.com/name/nm0666739/awards |archive-date=August 17, 2015 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; მან გაიმეორა ჯესი პინკმენის როლი სერიალის დასრულებიდან ექვსი წლის შემდეგ [[2019]] წლის [[Netflix]]-ის ფილმში [[ელ კამინო მძიმე დანაშაული|ელ კამინო:მძიმე დანაშაული]] და სპინ-ოფის ბოლო სეზონის განმავლობაში ''[[უმჯობესია დაურეკოთ სოლს]]'' [[2022]] წელს, რამაც კრიტიკოსების შემდგომი მოწონება დაიმსახურა.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Shanfeld |first1=Ethan |title='Better Call Saul': Bryan Cranston and Aaron Paul Will Guest Star in Final Season |url=https://variety.com/2022/tv/news/bryan-cranston-aaron-paul-better-call-saul-1235229217/ |website=Variety |access-date=April 10, 2022 |date=April 10, 2022}}&lt;/ref&gt; 

პოლმა თავისი კარიერა დაიწყო რამდენიმე მუსიკალურ კლიპში, სტუმრის როლებით ტელევიზიაში და მცირე როლებით ფილმებში. [[2007]] წელს მან შეასრულა განმეორებითი როლი [[სკოტ კვიტმანი|სკოტ კვიტმანის]] როლი [[HBO]]-ს სერიალში [[დიდი სიყვარული]] (2006–2011). მძიმე დანაშაულის  შემდეგ მან ითამაშა ისეთ ფილმებში, როგორიცაა [[სიჩქარის წყურვილი]](2014), [[ექსოდუსი ღმერთები და მეფეები|ექსოდუსი:ღმერთები და მეფეები]] (2014), თვალები ცაში (2015) და [[ცენტრალური დაზვერვა]] (2016). მან ასევე გაახმოვანა [[ტოდ ჩავესი]] Netflix-ის ანიმაციურ სერიალში [[ცხენკაცა ბოჯეკი|ცხენი ბოჯეკი]] (2014-2020), სადაც ის ასევე იყო აღმასრულებელი პროდიუსერი და განასახიერა [[ედი ლეინი]] [[Hulu]]-ს დრამატულ სერიალში ბილიკი (2016-2018) და [[კელებ ნიკოლსი]] HBO-ს მეცნიერებაში. მხატვრული დრამა სერიალი დასავლეთი (2020–დღემდე).

== ადრეული ცხოვრება ==
აარონ პოლ&lt;ref&gt; name=tvg&gt;{{cite news|url=https://www.tvguide.com/celebrities/aaron-paul/bio/217833/ |title=Aaron Paul |work=[[TV Guide]] |access-date=June 17, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141209161620/http://www.tvguide.com/celebrities/aaron-paul/bio/217833 |archive-date=December 9, 2014 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; სტურტევანტი  დაიბადა [[ემეტი|ემეტში]],&lt;ref&gt; name=emmy&gt;{{cite web |title=Aaron Paul |url=http://www.emmys.com/bios/aaron-paul |website=emmys.com |publisher=[[Academy of Television Arts &amp; Sciences]] |access-date=February 8, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222133738/http://www.emmys.com/bios/aaron-paul |archive-date=February 22, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[აიდაჰო-სიტი|აიდაჰოში]], 1979 წლის 27 აგვისტოს,&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=Monitor |magazine=[[Entertainment Weekly]] |date=August 30, 2013 |issue=1274 |pages=20}}&lt;/ref&gt; ყველაზე უმცროსი ოთხი შვილიდან, რომელიც დაიბადა დარლას (ძვ. ჰეინსი) და [[ბაპტიზმი|ბაპტისტი]] მინისტრის რობერტ სტურტევანტის მიერ.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gajewski |first=Josh |title=Aaron Paul catches a couple of breaks in 'Big Love' and 'Breaking Bad' |url=https://articles.latimes.com/2009/may/30/entertainment/et-aaron-paul30 |work=[[Los Angeles Times]] |date=May 30, 2009 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140304043701/http://articles.latimes.com/2009/may/30/entertainment/et-aaron-paul30 |archive-date=March 4, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Samadder |first=Rhik |author-link=Rhik Samadder |date=October 6, 2019 |title=Aaron Paul: 'Breaking Bad changed my life' |url=http://www.theguardian.com/global/2019/oct/06/aaron-paul-breaking-bad-changed-my-life-tv-interview-film-netflix |access-date=April 11, 2022 |website=[[The Observer]] |language=en}}&lt;/ref&gt; ის ერთი თვით ადრე დაიბადა მშობლების აბაზანაში.&lt;ref&gt; name=tvg/&gt; He grew up participating in church plays.&lt;/ref&gt; name=&quot;:1&quot; /&gt; ის გაიზარდა საეკლესიო სპექტაკლებში მონაწილეობით. მან [[1997]] წელს დაამთავრა Centennial საშუალო სკოლა ბოისში, აიდაჰოში, რის შემდეგაც [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]] გაემგზავრა თავისი დედასთან ერთად.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite news |last=Kahn |first=Howie |title=Aaron Paul: Beyond Breaking Bad |url=http://www.details.com/celebrities-entertainment/cover-stars/201402/breaking-bads-aaron-paul-interview-exodus-need-for-speed |work=[[Details (magazine)|Details]] |date=February 2014 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140208155233/http://www.details.com/celebrities-entertainment/cover-stars/201402/breaking-bads-aaron-paul-interview-exodus-need-for-speed?currentPage=2 |archive-date=February 8, 2014 |url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ლოს-ანჯელესში ჩასვლისთანავე, ის გამოჩნდა [[CBS]]-ის თამაშის შოუს The Price Is Right- ის ეპიზოდში, რომელიც ეთერში გავიდა [[2000]] წლის [[3 იანვარი|3 იანვარს]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/aaron-paul-i-looked-like-i-was-on-serious-crack-during-the-price-is-right-appearance-in-2000-2014182 |title=Aaron Paul: I Looked Like I Was on Crack During The Price Is Right |date=February 18, 2014 |work=[[Us Weekly]] |access-date=July 1, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714182333/http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/aaron-paul-i-looked-like-i-was-on-serious-crack-during-the-price-is-right-appearance-in-2000-2014182 |archive-date=July 14, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ის ასევე მუშაობდა ჰოლივუდის [[Universal Pictures|Universal Studios]]-ში კინოთეატრის დამრიგებლად.
&lt;ref&gt; name=VanityFair&gt;{{cite news |title=It's Evening In America |url=https://www.vanityfair.com/hollywood/2012/05/the-tv-issue-photos-portfolio_slideshow_item1_2 |work=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]] |date=May 2012 |access-date=February 10, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221191847/http://www.vanityfair.com/hollywood/2012/05/the-tv-issue-photos-portfolio_slideshow_item1_2 |archive-date=February 21, 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
== ჯილდოები ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! წელიწადი
! ჯილდო
! კატეგორია
! ნომინირებული ნამუშევარი
! შედეგი
|-
| rowspan=2| 2009 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| rowspan=22| ''[[მძიმე დანაშაული]]''
| {{nom}}
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| rowspan=5| 2010 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| {{nom}}
|-
| [[სატელიტის ჯილდოები|სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| {{nom}}
|-
| [[TCA Awards|TCA ჯილდო]]
| [[TCA ჯილდო ინდივიდუალური მიღწევებისთვის დრამაში|ინდივიდუალური მიღწევა დრამაში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2011 წელი
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| მოიგო
|-
| [[კინომსახიობთა გილდიის ჯილდო]]
| [[ეკრანის მსახიობთა გილდიის ჯილდო ანსამბლის შესანიშნავი შესრულებისთვის დრამატულ სერიალში|ანსამბლის გამორჩეული შესრულება დრამატულ სერიალში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=2| 2012 წელი
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი დრამატულ სერიალში]]
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| rowspan=7| 2013 წელი
| [[ოქროს გლობუსის ჯილდოები|ოქროს გლობუსის ჯილდო]]
| [[ოქროს გლობუსის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის - სერიალი, მინი სერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[სატელიტის ჯილდოები|სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი მამაკაცი - სერიალი, მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| მოიგო
|-
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის ტელევიზიაში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი ტელევიზიაში]]
| მოიგო
|-
| [[კინომსახიობთა გილდიის ჯილდო]]
| [[ეკრანის მსახიობთა გილდიის ჯილდო ანსამბლის შესანიშნავი შესრულებისთვის დრამატულ სერიალში|ანსამბლის გამორჩეული შესრულება დრამატულ სერიალში]]
| მოიგო
|-
| [[Dorian Awards|Dorian Awards]]
| წლის სატელევიზიო სპექტაკლი - მსახიობი
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| {{nom}}
|-
| PRISM ჯილდო
| მამაკაცის სპექტაკლი დრამატულ სერიალში
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2014 წელი
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლისთვის დრამატულ სერიალში|საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობი დრამატულ სერიალში]]
| მოიგო
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო დრამატულ სერიალში მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი კაცისთვის|დრამატული სერიალის მეორეხარისხოვანი როლის შემსრულებელი მამაკაცი]]
| მოიგო
|-
| [[ახალგაზრდა ჰოლივუდის ჯილდოები|ახალგაზრდა ჰოლივუდის ჯილდო]]
| ფანების საყვარელი მსახიობი - მამაკაცი
| {{nom}}
|-
| rowspan=3| 2019 წელი
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამისთვის|გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამა]]
| ''[[მხედარი ბოჯეკი]]''
| {{nom}}
|-
| rowspan=2|[[სატელიტის ჯილდო]]
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მინისერიალისთვის ან სატელევიზიო ფილმისთვის|საუკეთესო მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი]]
| rowspan=5|''[[ელ კამინო:მძიმე დანაშაული]]''
| მოიგო
|-
| [[სატელიტის ჯილდო საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის - მინისერიალი ან სატელევიზიო ფილმი|საუკეთესო მსახიობი მამაკაცი მინისერიალში ან სატელევიზიო ფილმში]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=4|2020წ
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო]]
| [[კრიტიკოსთა არჩევანის სატელევიზიო ჯილდო საუკეთესო ფილმისთვის/მინისერიალისთვის|საუკეთესო ფილმი ტელევიზიისთვის]]
| მოიგო
|-
| [[ამერიკის პროდიუსერების გილდიის ჯილდო]]
| [[ამერიკის პროდიუსერების გილდიის ჯილდო საუკეთესო სტრიმინგისთვის ან ტელევიზორისთვის | სტრიმინგის ან ტელევიზიის ფილმების გამორჩეული პროდიუსერი]]
| {{nom}}
|-
| rowspan=2|[[პრაიმტაიმ ემის ჯილდო]]
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი სატელევიზიო ფილმისთვის|გამოჩენილი სატელევიზიო ფილმი]]
| {{nom}}
|-
| [[პრაიმტაიმის ემის ჯილდო გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამისთვის|გამოჩენილი ანიმაციური პროგრამა]]
| ''ბოჯეკ მხედარი''
| {{nom}}
|-
| rowspan=1| 2021 წელი
| [[სატურნის ჯილდო]]
| [[სატურნის ჯილდო საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის|საუკეთესო მსახიობი ფილმში]]
| ''ელ კმინო;მძიმე დანაშაული''
| {{nom}}
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commons category|Aaron Paul}}

* {{IMDb name|0666739}}
* {{Rotten-tomatoes-person|aaron_paul|Aaron Paul}}
* {{Twitter}}
* {{cite web|url=http://blogs.amctv.com/breaking-bad/2009/03/aaron-paul-interview.php |archive-url=https://web.archive.org/web/20090313043523/http://blogs.amctv.com/breaking-bad/2009/03/aaron-paul-interview.php |url-status=dead |archive-date=March 13, 2009 |title=Aaron Paul discusses ''Breaking Bad'' |website= AMC}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>lz9k6hxedpacpy0z2b5ehbur582hmqk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ივანე ქავთარაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536904</id>
    <revision>
      <id>4405446</id>
      <timestamp>2022-08-09T18:57:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolozi2010</username>
        <id>143674</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}} '''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]], - გ.[[1944]], [[2 აგვისტო]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი    == ბიოგრაფია ==   [[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივა...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2766" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Nikolozi2010|Nikolozi2010]].|9|08|2022}}
'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]], - გ.[[1944]], [[2 აგვისტო]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული. &lt;ref&gt;ყოლბაია დავით. ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939.  ვარშავა, 2019.- გვ.228 
&lt;/ref&gt; 

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947|ივანე ქავთარაძე}}
 
==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დავით. ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939.  ვარშავა, 2019.- გვ.228 

[[კატეგორია: დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია: გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია: ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია: ქართველი სამხედრო პირები]]</text>
      <sha1>1flpfnw0u1vd7sb2xafa95jxbvx96xn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405500</id>
      <parentid>4405446</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:32:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>176.74.80.92</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2790" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Nikolozi2010|Nikolozi2010]].|9|08|2022}}
'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]], - გ.[[1944]], [[2 აგვისტო]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი.  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[|ვარშავა|ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული. &lt;ref&gt;ყოლბაია დავით. ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939.  ვარშავა, 2019.- გვ.228 
&lt;/ref&gt; 

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947|ივანე ქავთარაძე}}
 
==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დ. ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939.  ვარშავა, 2019.- გვ.228 

[[კატეგორია:დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო პირები]]

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>2uk7b3d8wads9p0861hkxmn8bd9uqhi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405501</id>
      <parentid>4405500</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:45:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolozi2010</username>
        <id>143674</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2792" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Nikolozi2010|Nikolozi2010]].|9|08|2022}}
'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]], - გ.[[1944]], [[2 აგვისტო]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი.  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[|ვარშავა|ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული. &lt;ref&gt;ყოლბაია დავით. ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939.  ვარშავა, 2019.- გვ.228 
&lt;/ref&gt; 

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947|ივანე ქავთარაძე}}
 
==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დ. ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939.  ვარშავა, 2019.— გვ.228 

[[კატეგორია:დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო პირები]]

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>elj3q33ui0hvhr3dsjq7aam4cl4fdgm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405502</id>
      <parentid>4405501</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:51:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolozi2010</username>
        <id>143674</id>
      </contributor>
      <comment>/* ბიოგრაფია */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2607" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Nikolozi2010|Nikolozi2010]].|9|08|2022}}
'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]], - გ.[[1944]], [[2 აგვისტო]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი.  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[|ვარშავა|ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული.

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947|ივანე ქავთარაძე}}
 
==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დ. ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939.  ვარშავა, 2019.— გვ.228 

[[კატეგორია:დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო პირები]]

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>lxlafu7v1r8yin6dj2939ge042qc0ls</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405503</id>
      <parentid>4405502</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:52:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolozi2010</username>
        <id>143674</id>
      </contributor>
      <comment>/* ლიტერატურა */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2590" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Nikolozi2010|Nikolozi2010]].|9|08|2022}}
'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]], - გ.[[1944]], [[2 აგვისტო]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი.  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[|ვარშავა|ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული.

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947|ივანე ქავთარაძე}}
 
==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დ., ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939,  ვარშავა, 2019, გვ. 228 

[[კატეგორია:დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო პირები]]</text>
      <sha1>9e7iudeea99kejysfuwttwjplk28mhr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405504</id>
      <parentid>4405503</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:54:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolozi2010</username>
        <id>143674</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2606" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Nikolozi2010|Nikolozi2010]].|9|08|2022}}
'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]], - გ.[[1944]], [[2 აგვისტო]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი.  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[|ვარშავა|ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული.

==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დ., ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939,  ვარშავა, 2019, გვ. 228 

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947}}

{{DEFAULTSORT:ქავთარაძე, ივანე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო პირები]]</text>
      <sha1>rjnviwzbhw27g3g3mfuy768crau0qhd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405505</id>
      <parentid>4405504</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:57:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolozi2010</username>
        <id>143674</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2477" xml:space="preserve">'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]] — გ. [[2 აგვისტო]], [[1944]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი.  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[|ვარშავა|ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული.

==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დ., ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939,  ვარშავა, 2019, გვ. 228 

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947}}

{{DEFAULTSORT:ქავთარაძე, ივანე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო პირები]]</text>
      <sha1>368ji5qldawgc6b79snz15ufzphblsq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405506</id>
      <parentid>4405505</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:57:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolozi2010</username>
        <id>143674</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2 აგვისტო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2567" xml:space="preserve">'''ივანე ქავთარაძე''' (დ. [[1897]] — გ. [[2 აგვისტო]], [[1944]], [[ვარშავა]]) — ქართველი [[ისტორიკოსი]] და სამხედრო პირი.  

== ბიოგრაფია ==  
[[პოლონეთი]]ს არმიის ქართველ ოფიცერთა შორის იყო ივანე (იან) ქავთარაძე. პოლონეთში [[1920]]-იანი წლების დასაწყისიდან ცხოვრობდა. პროფესიით [[ისტორიკოსი]] იყო. საქართველოს ისტორიის ლექციებს კითხულობდა [[|ვარშავა|ვარშავის]] აღმოსავლეთის ინსტიტუტში. აღმოსავლეთის ინსტიტუტი [[1924]] წლის დეკემბერში შეიქმნა, [[პოლონეთი|პოლონური]] აღმოსავლეთმცოდნეობის ტრადიციების განახლების მიზნით. ოციანი წლების მეორე ნახევარში ინსტიტუტთან დაარსდა აღმოსავლეთის შესწავლის [[სკოლა]], რომელიც [[1930]] წელს [[განათლება|განათლებისა]] და [[რელიგია|რელიგიის]] საქმეთა სამინისტროს მიერ იქნა დამტკიცებული.

==ლიტერატურა== 
*ყოლბაია დ., ქართული ემიგრაცია პოლონეთში  1921-1939,  ვარშავა, 2019, გვ. 228 

==რესურსები ინტერნეტში==  
{{nplg ემიგრანტი|00000947}}

{{DEFAULTSORT:ქავთარაძე, ივანე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1897]] 
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]] 
[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] 
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო პირები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2 აგვისტო]]</text>
      <sha1>fx5roevxfi2ennu29g5x40yblyyj68v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰასანაბადი (შუშა)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536906</id>
    <revision>
      <id>4405508</id>
      <timestamp>2022-08-10T06:46:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tahir1434</username>
        <id>143628</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429203|Həsənabad (Şuşa)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1542" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ჰასანაბადი''' — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ ხანალის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[ხოჯალის ხოცვა-ჟლეტა|ხოჯალის გენოციდი]]
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>gw5bj87raiel02wwq15fa0enuhngjja</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405509</id>
      <parentid>4405508</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T06:53:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tahir1434</username>
        <id>143628</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1656" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ჰასანაბადი''' ({{lang-az|Həsənabad}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ ხანალის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[ხოჯალის ხოცვა-ჟლეტა|ხოჯალის გენოციდი]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>31ezdzg2b7aj04yfnyivv5a1gqprd7a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მოწამეთის ნაეკლესიარი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536907</id>
    <revision>
      <id>4405512</id>
      <timestamp>2022-08-10T07:24:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''მოწამეთის ნაეკლესიარი''' — არქეოლოგიური ძეგლი [[ტყიბულის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[მოწამეთა (ტყიბულის მუნიციპალიტეტი)|მოწამეთაში]], [[მოწამეთა|მოწამეთის მონასტრისაკენ]] მიმავ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1308" xml:space="preserve">'''მოწამეთის ნაეკლესიარი''' — არქეოლოგიური ძეგლი [[ტყიბულის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[მოწამეთა (ტყიბულის მუნიციპალიტეტი)|მოწამეთაში]], [[მოწამეთა|მოწამეთის მონასტრისაკენ]] მიმავალი საავტომობილო გზის მარცხენა მხარეს, ტყის მასივში. 

დღეისათვის შემორჩენილია მხოლოდ დანგრეული და დაშლილი კედლების ფრაგმენტები, რომლებიც აგებულია ნახევრად დამუშავებული სხვადასხვა ზომის ქვისაგან და კირხსნარისაგან. შემორჩენილი ნაგებობის სიგანეა 80 სმ.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|19081}}</text>
      <sha1>2wvghozi6zdvwinu98d4m48vxxnusb4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405513</id>
      <parentid>4405512</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:25:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ტყიბულის მუნიციპალიტეტის არქეოლოგიური ძეგლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1471" xml:space="preserve">'''მოწამეთის ნაეკლესიარი''' — არქეოლოგიური ძეგლი [[ტყიბულის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[მოწამეთა (ტყიბულის მუნიციპალიტეტი)|მოწამეთაში]], [[მოწამეთა|მოწამეთის მონასტრისაკენ]] მიმავალი საავტომობილო გზის მარცხენა მხარეს, ტყის მასივში. 

დღეისათვის შემორჩენილია მხოლოდ დანგრეული და დაშლილი კედლების ფრაგმენტები, რომლებიც აგებულია ნახევრად დამუშავებული სხვადასხვა ზომის ქვისაგან და კირხსნარისაგან. შემორჩენილი ნაგებობის სიგანეა 80 სმ.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|19081}}

[[კატეგორია:ტყიბულის მუნიციპალიტეტის არქეოლოგიური ძეგლები]]</text>
      <sha1>0vf2qitndtxfw2rx3jygidsukv72y9u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თურაბხანი (შუშა)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536908</id>
    <revision>
      <id>4405515</id>
      <timestamp>2022-08-10T07:45:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tahir1434</username>
        <id>143628</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429561|Turabxan (Şuşa)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1774" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ტურაბხანი''' —  სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ შირლანის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
სოფელი ტურაბანი მდებარეობს მთის ძირში. სოფპლის  მოსახლეობის თქმით, სოფელს ოდესღაც ტურაბხანი ეკუთვნოდა, ამიტომ მისი სახელი ეწოდა. 

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>j7xtgosxzx1je3hzhxkm31tfwn4c81y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405516</id>
      <parentid>4405515</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:48:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tahir1434</username>
        <id>143628</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1838" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''ტურაბხანი''' ({{lang-az|Turabxan}}) —  სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში,]] [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაყის რეგიონში]], [[შუშას რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ შირლანის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლიდან]] ოკუპირებულია [[სომხეთის შეიარაყებული ძალები|სომხეთის შეიარაყებული ძალების]] მიერ.

== ისტორია ==
სოფელი ტურაბანი მდებარეობს მთის ძირში. სოფპლის  მოსახლეობის თქმით, სოფელს ოდესღაც ტურაბხანი ეკუთვნოდა, ამიტომ მისი სახელი ეწოდა. 

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>evtlyo06j0kf5p4sz901al9vys7bfhc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ხანალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536909</id>
    <revision>
      <id>4405517</id>
      <timestamp>2022-08-10T07:53:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429196|Xanalı (Şuşa)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1375" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ხანალი''' — [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონის [[სოფელი|სოფელ]] ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიულია

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]&lt;nowiki/&gt;ს ქედის ძირშია. ნამდვილი სახელი იყო ხანალილარი. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების თავის თაობას ოჯახებმა ააშენეს. {{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>rbwx90mjb0zzkyj91qas6jiv9m13wyb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405518</id>
      <parentid>4405517</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:55:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429196|Xanalı (Şuşa)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1400" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ხანალი''' — [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონის [[სოფელი|სოფელ]] ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაა.

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]&lt;nowiki/&gt;ს ქედის ძირშია. ნამდვილი სახელი იყო ხანალილარი. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების თავის თაობას ოჯახებმა ააშენეს. 

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>47oomnkm93fzymkdc9gv8f7oa0iuylf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405520</id>
      <parentid>4405518</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:01:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429196|Xanalı (Şuşa)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1793" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ხანალი''' — [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონის [[სოფელი|სოფელ]] ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]&lt;nowiki/&gt;ს ქედის ძირშია. ნამდვილი სახელი იყო ხანალილარი. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების თავის თაობას ოჯახებმა ააშენეს. 

== ცნობები ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ctgfgl2kaupey4s8pnmv0fug8a7lyp6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405521</id>
      <parentid>4405520</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:01:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429196|Xanalı (Şuşa)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1790" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ხანალი''' — [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონის [[სოფელი|სოფელ]] ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]&lt;nowiki/&gt;ს ქედის ძირშია. ნამდვილი სახელი იყო ხანალილარი. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების თავის თაობას ოჯახებმა ააშენეს. 

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>7y7xleu4mc9aluf2lo7guzfc76jvt79</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405522</id>
      <parentid>4405521</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:01:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1398" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ხანალი''' — [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონის [[სოფელი|სოფელ]] ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაა.

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]&lt;nowiki/&gt;ს ქედის ძირშია. ნამდვილი სახელი იყო ხანალილარი. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების თავის თაობას ოჯახებმა ააშენეს. 

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ika3eeuhil47x5gnfwbj3i1d0y07o2b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405523</id>
      <parentid>4405522</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:03:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chessplyr0606</username>
        <id>143278</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6429196|Xanalı (Şuşa)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1790" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ხანალი''' — [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონის [[სოფელი|სოფელ]] ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]&lt;nowiki/&gt;ს ქედის ძირშია. ნამდვილი სახელი იყო ხანალილარი. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების თავის თაობას ოჯახებმა ააშენეს. 

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>7y7xleu4mc9aluf2lo7guzfc76jvt79</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405524</id>
      <parentid>4405523</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:06:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა ზურა6446 გვერდი „[[ხანალი (Şuşa)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ხანალი (შუშა)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1790" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა დასახლება}}

'''ხანალი''' — [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონის [[სოფელი|სოფელ]] ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]&lt;nowiki/&gt;ს ქედის ძირშია. ნამდვილი სახელი იყო ხანალილარი. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების თავის თაობას ოჯახებმა ააშენეს. 

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>7y7xleu4mc9aluf2lo7guzfc76jvt79</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405533</id>
      <parentid>4405524</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:30:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1825" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''ხანალი''' — სოფელი [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანში]], [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონში, ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაზე.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]ს ქედის ძირშია. თავდაპირველი სახელი იყო ''ხანალილარი''. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების ოჯახის წარმომადგენლებმა ააშენეს. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ctfna3f3ev32zdpaxkh404irpw4jdgk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405535</id>
      <parentid>4405533</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:32:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა Mehman97 გვერდი „[[ხანალი (შუშა)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ხანალი]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1825" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''ხანალი''' — სოფელი [[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანში]], [[შუშა (ქალაქი)|შუშის]] რაიონში, ხანალის ადმინისტრაციული ტერიტორიაზე.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

სოფელი ხანალი [[ყარაბაღი]]ს ქედის ძირშია. თავდაპირველი სახელი იყო ''ხანალილარი''. ადგილობრივი მოსახლეობის ინფორმაციით, დასახლება მდინარე არაზის ნაპირას მდებარე სოფელ ხალაფლიდან გადმოსულ ხანალიტების ოჯახის წარმომადგენლებმა ააშენეს. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ctfna3f3ev32zdpaxkh404irpw4jdgk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბათუმის შავი ზღვის მუსიკისა და ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536910</id>
    <revision>
      <id>4405519</id>
      <timestamp>2022-08-10T07:58:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MIKHEIL</username>
        <id>18439</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}} ბათუმის შავი ზღვის მუსიკისა და ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი — საერთაშორისო ფესტივალი, რომელიც ყოველწლიურად ბათუმში ტარდება.   ფესტივალი 2013 წელს დააარს...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3532" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/MIKHEIL|MIKHEIL]].|10|08|2022}}
ბათუმის შავი ზღვის მუსიკისა და ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი — საერთაშორისო ფესტივალი, რომელიც ყოველწლიურად ბათუმში ტარდება. 

ფესტივალი 2013 წელს დააარსა ქართველმა პიანისტმა, იუნესკოს მშვიდობის არტისტმა ელისო ბოლქვაძემ. მას შემდეგ, ღონისძიების ორგანიზატორია ელისო ბოლქვაძის საქველმოქმედო ფონდი „ლირა“. პროექტის  ერთ-ერთი მთავარი აქცენტი ახალგაზრდა ქართველი ტალანტების ხელშეწყობაა. მასტეკლასების ფორმატში ხდება საგანმანათლებლო პროგრამების ინტეგრირება ინოვაციური მეთოდებით, რათა ამაღლდეს ახალგაზრდების მუსიკალურ-კრეატიული ცნობიერება.

ფესტივალში მონაწილეობას იღებენ მუსიკოსები საქართველოს რეგიონების ყველა კუთხიდან. მათ შორის გამორჩეულებს შემდეგ იწვევენ საზღვარგარეთ, საერთაშორისო პროგრამებში და კონცერტებში მონაწილეობის მისაღებად.

ქართველ მუსიკოსებთან ერთად, ფესტივალში რეგულარულად მონაწილეობენ ცნობილი უცხოელი მუსიკოსები. 

ბათუმის შავი ზღვის ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი ერთადერთი კულტურული ღონისძიებაა საქართველოში, რომელმაც უკვე მეხუთედ მოიპოვა იუნესკოს მაღალი პატრონაჟი.

2022 წლის 23-31 ივლისს, ბათუმის შავი ზღვის მუსიკისა და ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი მეცხრედ ჩატარდა. 23 ივლისს ფესტივალი საქველმოქმედო გალა კონცერტით გაიხსნა და შემოსული თანხა უკრაინაში რუსეთის მიერ წარმოებული ომის შედეგად დაზარალებულ უკრაინელ ბავშვებს მოხმარდება.</text>
      <sha1>m1ydlyx7xdo8ek172sezf33bbcn0c93</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჭვილიშის ეკლესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536912</id>
    <revision>
      <id>4405527</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:14:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Lizi Sichinava</username>
        <id>135274</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''ჭვილიშის ეკლესია''' — [[დარბაზული ეკლესია]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ლესიჭინე|ლესიჭინეში]], ნაგები რიყის ქვით და აგურით.   აგური ძირითადად...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2271" xml:space="preserve">'''ჭვილიშის ეკლესია''' — [[დარბაზული ეკლესია]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ლესიჭინე|ლესიჭინეში]], ნაგები რიყის ქვით და აგურით. 

აგური ძირითადად კონსტრუქციული ნაწილებისთვისაა გამოყენებული. წყობა სწორხაზოვანია. ეკლესია გეგმით წაგრძელებულ სწორკუთხედს წარმოადგენს, აღმოსავლეთით შვერილი ნახევარწრიული აბსიდით, რომელშიც გაჭრილია სამი სხვადასხვა ზომის თაღოვანი სარკმლები. ჩრდილოეთ მხარეს ორი, ხოლო სამხრეთით ერთი თაღოვანი ნიშებია მოწყობილი. აბსიდი დარბაზისგან გამოყოფილია ვიწრო მხრებით. გრძივი კედლები [[პილასტრი|პილასტრების]] საშუალებით სამ თანაბარ ნაწილად იყოფა. ამავე კედლებში გაჭრილი კარ-სარკმლები ერთმანეთის მიმართ სიმეტრიულადაა განლაგებული. ყველა ღიობი თაღოვანია. შესასვლელი და [[სარკმელი]] დასავლეთ კედელშია დატანებული. ეკლესიას სადა ფასადები აქვს.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|10335}}</text>
      <sha1>b8fup8my1t5lankahd2kvulj9377p0s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4405528</id>
      <parentid>4405527</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:15:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Lizi Sichinava</username>
        <id>135274</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ტაძრები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2400" xml:space="preserve">'''ჭვილიშის ეკლესია''' — [[დარბაზული ეკლესია]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ლესიჭინე|ლესიჭინეში]], ნაგები რიყის ქვით და აგურით. 

აგური ძირითადად კონსტრუქციული ნაწილებისთვისაა გამოყენებული. წყობა სწორხაზოვანია. ეკლესია გეგმით წაგრძელებულ სწორკუთხედს წარმოადგენს, აღმოსავლეთით შვერილი ნახევარწრიული აბსიდით, რომელშიც გაჭრილია სამი სხვადასხვა ზომის თაღოვანი სარკმლები. ჩრდილოეთ მხარეს ორი, ხოლო სამხრეთით ერთი თაღოვანი ნიშებია მოწყობილი. აბსიდი დარბაზისგან გამოყოფილია ვიწრო მხრებით. გრძივი კედლები [[პილასტრი|პილასტრების]] საშუალებით სამ თანაბარ ნაწილად იყოფა. ამავე კედლებში გაჭრილი კარ-სარკმლები ერთმანეთის მიმართ სიმეტრიულადაა განლაგებული. ყველა ღიობი თაღოვანია. შესასვლელი და [[სარკმელი]] დასავლეთ კედელშია დატანებული. ეკლესიას სადა ფასადები აქვს.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|10335}}

[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>2ieo2y83gd312z8kkhwzy5vshf8hmu9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ხანალი (შუშა)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536913</id>
    <redirect title="ხანალი" />
    <revision>
      <id>4405536</id>
      <timestamp>2022-08-10T10:32:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა Mehman97 გვერდი „[[ხანალი (შუშა)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ხანალი]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ხანალი]]</text>
      <sha1>8nux8wewgjzgjymmurvgfnif3iiier3</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>