Wikipedia kabwiki https://kab.wikipedia.org/wiki/Asebtar_amenzu MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Media Uslig Mmeslay Amseqdac Amyannan umsqedac Wikipedia Amyannan n Wikipedia Tugna Amyannan n tugna MediaWiki Amyannan n MediaWiki Talɣa Amyannan n talɣa Tallat Amyannan n tallat Taggayt Amyannan n taggayt Awwur Amyannan uwwur Asenfaṛ Amyannan usenfaṛ TimedText TimedText talk Module Discussion module Gadget Discussion gadget Définition de gadget Discussion définition de gadget Sujet Tutlayin timaziɣin 0 46 105968 105825 2022-07-21T11:32:44Z 111.184.28.146 wikitext text/x-wiki {{Infobox language family |name=Tamaziɣt |altname=ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ |ethnicity=[[Imaziɣen]] |region=[[Tafriqt n ugafa]] |familycolor=Afro-asiatic |protoname=[[Tutlayt Proto-Tamaziɣt|Proto-Tamaziɣt]] |child1=[[Tamaziɣt n ugafa]] |child2=[[Tutlayin timaziɣin tiɣerbiyin|Tamaziɣt tutrimt]] |child3=[[Tutlayin titergiyin|Tatergit]] |child4=[[Tamaziɣt tasenqrit]] |child5=''[[Tutlayt tanumidit|Tanumidit]]'' † |child6=''[[Tagwanect|Tagwancet]]'' † |iso2=ber |iso5=ber |glotto=berb1260 |glottorefname=Berber |map=Map_of_Berber_Languages_2018.png |mapcaption=Tutlayin timaziɣin:<br/>{{col-begin}}{{col-break}} '''Tamaziɣt n ugafa''' ''Taqbaylit'' {{legend|#BA68C8| [[Tutlayt taqbaylit|Taqbaylit]]}} ''Aṭlas'' {{legend|#E53935|[[Tamaziɣt (Amerruk)]] (Tamaziɣt)}} {{legend|#F06292|[[Tutlayt tacelḥit|Tasusit]]}} {{legend|#AD1457|[[Taznagt n Srayer]] akked [[Taɣumart|Taɣumart]]}} ''Taznast'' {{legend|#F57F17|[[Tutlayt tarifit|Tarifit]] (Tmaziɣt)}} {{legend|#FBC02D|[[Taseɣrucnit]] & [[Ayt Wrayn]]}} {{legend|#E65100|[[Tutlayt tacenwit|Tacenwit]]}} {{legend|#FF5722|[[Tutlayt tacawit|Tacawit]]}} {{legend|#FFFF00|Niden ([[Tumẓabt]], [[Taggargrent]], [[Tutlayin tiznasin tisemranin]])}} {{col-break}} '''Tamaziɣt tutrimt''' {{legend|#034665|[[Tutlayt taẓnagt|Taẓnagt]] (Tuẓẓungiyya)}} '''Tamaziɣt tasemrant''' {{legend|#00E676|[[Tamaziɣt tacerqit]] ([[Tasiwit]], [[Tanfust]], [[Tasuknit]], [[Taɣdimest]], [[Tawilant]])}} '''Tatergit''' {{legend|#6495ED|[[Tutlayin titergiyin|Tatergit]] (Tamaceq)}} {{col-end}} }} '''Tamaziɣt''' neɣ '''Tutlayin timaziɣin''' (s [[Tifinaɣ]]: ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ), (s [[tifinaɣ]] n [[Imuhaɣ]]: ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵗⵜ) d tawacult n [[Tutlayt|tutlayin]] i ttmeslayen [[Imaziɣen|Yimaziɣen]] di [[Tamazɣa|Tmazɣa]] yeṭṭfen azal ameqran deg [[Tafriqt ugafa|Tefriqt Tagafayt]]. Tamaziɣt d angaz deg tawacult n [[tutlayin tifrusyawiyin]] dges tagrawt n tutlayin (neɣ n [[tantala|tentaliyin]] deg tiẓri n kra n [[tasnilest|imusnawen]]) anda ttwalin d akken Tamaziɣt zik nni tella d yiwet n tutlayt yedduklen Azal ameqran n wid yettmeslayen Tamaziɣt ass-a ttilin deg [[Ameṛṛuk|tgelda n umeṛṛuk]] d [[Lezzayer]] akken i ttilin daɣan s umdan meẓẓiyen deg [[Tunes]] d [[Libya]] d [[Mali]] d [[Nnijer|Nniǧer]] d [[Miẓran]] d [[Muriṭanya]] d kra n Taliwin n [[Spanya]] akken daɣen i llan ugar n 5 n imelyan n imaziɣenyettidiren deg [[Turuft|Uruppa]] d [[Tamrikt]] zeddiɣ (mazal) ttmeslayen Tamaziɣt == Addad n Tmaziɣt deg tmura n Tmazɣa == Addad n Tmaziɣt deg [[Tamazɣa|tmura n Tmazɣa]] yemgarad s unect (ɛla ḥsab) n tmurt, Acku llant tmura id yukzen (id yesteɛṛfen) s Tmaziɣt d [[tutlayt tamaddudt|tamaddudt]] (d tunṣibt), llant tmura id yukzen s Tmaziɣt d [[tutlayt tanamurt]] akken daɣen i llant tmura yegguman ad akzent s Tmaziɣt: * [[Tutlayt tamaceɣt]]: Tettwakez d tutlayt tanamurt deg [[Mali]] aseggas n 1982 * [[Tawellemt]]: Tettwakez d tutlayt tanamurt deg [[Nnijer|Nniǧer]] aseggas n 1999 * [[Tamaziɣt tameslugent tazzayrit]]: Tettwskez d [[tutlayt tanamurt]] deg 2002 sin akin d [[tutlayt tamaddudt]] deg useggas n 2016 * [[Tamaziɣt tameslugent tameṛṛukit]]: Tettwskez d tutlayt tamaddudt deg [[Ameṛṛuk|umeṛṛuk]] aseggas n 2011 Deg wakud dgi trajin imaziɣen n tmura n iden asmedded n tutlayt-a deg tmura-nsen == Aẓaṛ n Tmaziɣt == == Asismel d tsartut n Tmaziɣt == [[tasnilest|imusnawen]] mtawan (mtafaqen) deg usismel n Tmaziɣt s usegder-is s unect (ɛla ḥsab) n usegder arakal: * [[Tamaziɣt taɣerbit]] ** [[Tutlayt taẓnagt|Taznagt]] ** [[Tutlayt tetserret|Tatserret]] * [[Tamaziɣt n ugafa]] ** [[Taqbaylit]] ** [[Tamaziɣt n Tunes]] *** [[Tasendit]] *** [[Tamaziɣt n Ǧerba]] *** [[Tamaẓert]] *** [[Dwiret|Tamaziɣt n Dwiret]] ** [[Tutlayin timaziɣin n waṭlas]] dgi llant: *** [[Tutlayt tacelḥit|Tasusit]] *** [[Tamaziɣt n weṭlas alemmas]] *** [[Taznagt n Srayer]] *** [[Taɣumart]] *** [[Taseɣrucnit]] ** [[Tutlayin tiznasiyin]] dgi llant: *** [[Tutlayt tacawit|Tacawit]] *** [[Tutlayt tarifit|Tarifit]] *** [[Tutlayt tumẓabt|Tumẓabt]] *** [[Teggargrent]] *** [[Tamaziɣt n Figig]] *** [[Tutlayt tacenwit]] *** [[Tagurart]] * [[Tamaziɣt tacerqit]] **[[Tanfust]] ** [[Tazuwart]] ** [[Taɣdamest]] ** [[Ɣat]] ** [[Tasuknit]] ** [[Tawilant|Tawjilit]] ** [[Tasiwit|Jlan n isiwan]] * [[Tutlayin titergiyin]] ** [[Tamaheɣt]] ** [[Tamaceɣt]] ** [[Tamajeɣt]] ** [[Tawellemt]] * [[Tagwanect]] (tenger) == Asemdu n Tmaziɣt deg Darja == == Tamaziɣt deg uɣerbaz == == Askelu n tmaziɣt == ──o [[Tutlayin tifrusyawiyin|Tafrusyawit]] ├─o [[Proto-Tamaziɣt 1]] <small>(-7000)</small> └─o [[Proto-Tamaziɣt 2]] <small>(-200)</small> ├─o [[Tutlayin timaziɣin ticerqiyin|Tamaziɣt tacerqit]] | └─────o <big>[[Tanfusit]]</big> ├─o [[Tutlayin timaziɣin tiɣerbiyin|Tamaziɣt taɣerbit]] | |─────o <big>[[Taqbaylit]]</big> | |──o [[Tutlayin timaziɣin n waṭlas|Tamaziɣt n waṭlas]] | | └──o <big>[[Tacelḥit]]</big> | | └──o <big>[[Tamaziɣt (Amerruk)|Tamaziɣt n Umerruk alemmas]]</big> | └─o [[Taznast]] | └───o <big>[[Tarifit]]</big> | └───o <big>[[Tacenwit]]</big> | └───o <big>[[Tumẓabt]]</big> | └───o <big>[[Tacawit]]</big> | └─o [[Taznast n umalu]] | └─o <big>[[Tajerbit]]</big> ├───────o <big>[[Tutlayin titergiyin|Tatergit]]</big> ├─o [[Tutlayin timaziɣin tiɣerbiyin|Tamaziɣt taɣerbit]] └─────o <big>[[Taẓnagt]]</big> └─────o <big>[[Tamseɣlalt]]</big> == Tiwelhiwin == {{refs}} {{Tamaziɣt}} [[Taggayt:Tutlayin n Miẓra]] [[Taggayt:Tutlayin n Libya]] [[Taggayt:Tutlayin n Nijer]] [[Taggayt:Tutlayin n Mali]] [[Taggayt:Tutlayin n Umeṛṛuk]] [[Taggayt:Tutlayin n Lezzayer]] [[Taggayt:Tutlayin n Muritanya]] [[Taggayt:Tutlayin n Tuness]] [[Taggayt:Tutlayin n Borkina Faso]] [[Taggayt:Tutlayin|M]] [[Taggayt:Imaziɣen]] 3z9d12l3qz2o8obgijra4zv7optuyp7 Bitalyi Skakun 0 22801 105967 105905 2022-07-20T17:56:56Z CommonsDelinker 96 Removing [[:c:File:Vitaliy_Skakun.jpg|Vitaliy_Skakun.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:P199|P199]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Vitaliy Skakun.jpg|]]. wikitext text/x-wiki   '''Bitalii Volodymyrovych Skakun''' (tukranit : Віталій Володимирович Скакун; 19 ɣuct 1996 -24 furar 2022 ) yella d aserdas deg yilel n tmurt n Ukranya , i wumi yettunefka waraz n yitri s wureɣ . Yefka tudert-is deg unekcum arusi ɣr ukranya n 2022 mi ysṭerḍeq ioman-is deg tqenṭert akken ad yesseḥbes iserdasen n [[Rusya|Rrus]] ur ttizmiren ara ad kecmen iɣrem n Xersun . == Tudert n temẓi == Ilul Sakun deg 19 ɣuct 1996  deg Berezhany deg umalu n Ukranya . Yeɣra armi d aswir wis kraḍ deg Berzahany , i deg tella yemma-s d taselmadt . Syin deg Lbib , Sakun yuwi-d agerdaz-is akken ad yeffeɣ d axeddam deg leqdic n usefsi n wuzzal , yuwi-d agerdaz-is seg tseddawit n Lbib . == Leqdic == Deg unekcum arusi ɣer Ukranya n 2022 , tettunefka terbaɛt ideg iqeddec akken ad tḥudd iɣrem n Hinecesk . Imi d-qerben yiserdasen irusiyen syinna , ggan yiserdasen iyukraniyen leqrar akken ad huddeen tiqenṭert n yiɣrem-nni , akken ad ɛeṭṭlen yirusiyen id-ileḥḥun s agafa seg temcabigzirt n Lqerm yernu ad tent-err tmara ad zzin seg wansi nniḍen , yeger-d Sakun iman-is akken ad yerr lbumbat deg tqenṭert-nni . Deg 24 furar 2022 , mi ysers lbumbat , ur yesɛi ara Skaun akud akken ad yerwel seg tqenṭert , yessawel i terbaɛt-is yenna-asen s wayen i yebɣa ad yexdem ; ihi yesṭerḍeq lbumbat-nni deg tfekka-as ihudd  tiqenṭert-nni , netta yemmut , irusiyen mi ufan ulac tiqnṭert ɛeṭṭlen akken ad kecmen iɣrem . Deg 26 furar 2022 , yettunefka i Sakun waraz n yitri s wureɣ , d araz n usɣad n Ukranya ɣer yiserdasen , seg Uselway n tagduda [[Volodymyr Zelensky|Buludimir Zelenskyy]]. Deg 28 furar 2022 , yessuter-d yiwen seg yinembaḍen n temdint n Brag , ad ɛiwden asemmi i tqenṭert n Libor Bezděk , i yessufuɣen ɣer usqamu n yimceyyeɛ n Rrus , ad t-rren ɣef yisem n Bitaliy Sakun . Yettwaqbel usuter-agi . Deg 1 n meɣres 2022 yefka-as usqamu n yiɣrem n Bereany aɣara " n umezdaɣ n wbu nnif  n Berezany " i Sakun . l4aqrdxonqlw89hqjgaam920kin3gv4 Glossaire de philosophie 0 22966 105966 2022-07-20T17:37:45Z VrahemAvudrar 12008 Yettwarna s tsuqilt n usebter " [[:fr:Special:Redirect/revision/190770451|Glossaire de philosophie]]" wikitext text/x-wiki Asegzawal-a n tfelseft iḍum imegziyen d tinaktiwin n tfelseft s usizwer agemmayan. I tesmuli yettwassmeṣen, wali llista n imegziyen n tfelseft. {{SommaireCompact}} == A == * Abduction * Absolu * Abstraction * Absurde * Acatalepsie * Acrasie * Acte * Tigawt * Actualisation * Affection * Agapé * Agent * Agnosie * Agnosticisme * Aliénation * Altruisme * Âme * Tadukli * Tayri * Anagogique * Analogie * Analyse * Analytique * Aɣyul n Buridan (paradoxe) * Angoisse * Anomie * Antinomie * Aperception * Aporie * Apparence * Appétit * A priori * Argument * [[Taẓuri]] * Aséité * Ataraxie * [[Ticcufert|Athéisme]] * [[Abelkim]] * Attention * Attribut * Authenticité (Jean-Paul Sartre) * Autocontradiction * Autonomie * Tasiḍeft * Wiyaḍnin * Axiologie * Agejdi == B == * Aɣerrabu n Neurath * Béatitude * Beau * Besoin * Bien * Lehna == C == * Caractère * Caractéristique * Catégorie * Catharsis * Causalité * Causa sui * Courage * Changement * Certitude * Chaos (mythologie), Chaos (religion), Chaos (science) * Taɣawsa * Taɣerma * Classe * Clinamen * Cogito * Cognition * Cohérence * Compossibilité * Conatus * Imegzi * Tamussni * Tafrit * Consensus * Assilem * Contingence * Tanemgalt * Akuṣmuṣ * Création (théologie), Créativité * Critique * Croyance * Idles == D == * Dasein * Tanhawt * Déduction * Tabadut * Déisme * Délibération * Démiurge * Tugdut * Tameskant * Déontologie * Aglam * Beqqu * Tawenza * Devoir * Dialectique * [[Yillu|Ṛebbi]] * Différence * Dilemme * Asekkud * Dogme * Aqraḥ * Ccek * Droit * Dualisme * Durée == E == * Eccéité * Émanatisme * Émotion * Empirisme * Entendement * Épistémè * Éros (philosophie) * Eschatologie * Espace * [[Agerru|Esprit]] * Essence (philosophie) * Awanek * Éthique * Être * Tilin * Tarmit == F == * Faculté * Fait * Fatalisme * Fatalité * Fatum * Fiction * Fidéisme * Tagara * Finalité * Finitude * Foi * Force * Forme == G == * Genèse * Genre * Goût * Anabaḍ * Grâce == H == * Tannumi * Amtawi * Zzheṛ * [[Amyellel|Hiérarchie]] * Amezruy * Amdan * Homologue * Homonymie * Talsa * Hylémorphisme * Hypostase * Hypothèse == I == == J == * Tumert * Jugement * [[Taɣdemt]] * Taɣdemt tagamant * Justice immanente == K == == L == * Ameslay * Ameslay uslig * Tilelli * Libre arbitre * Tilist * [[Tameẓla]] * Asaḍuf == M == * Magnanimité * Maïeutique * Mal * Matérialisme * [[Tanga|Matière]] * Mélancolie * Mémétique * Mémoire * Mensonge * [[Tadfersengamt|Métaphysique]] * Miracle * Mode * Modernité * Moi * Monade * Monadologie * [[Amaḍal|Monde]] * Morale * Tamettant * Mythe == N == * [[Agama]] * Néant * Nécessité * Négativité * Tanihilit * [[Amḍan|Nombre]] * Normal * Norme * Notion * Noumène == O == * Objectivité * Objet * Obligation * Obstacle épistémologique * Omnipotence, Paradoxe de l'omnipotence * Omniscience * [[Tasnilit|Ontologie]] * Ontique * Tanayt * Optimisme * Ordre * Organon * Taɣbalut * Ousiologie == P == * Panthéisme * Paradigme * Paradoxe * Passion * Tidmi * Perception * Udem * [[Tumant|Tarat]] * Philia * Pittoresque (esthétique) * Plaisir * Poids * Tasertit * Tanezmert * Proposition == Q == * Takaliyawit == R == * Sswab * Aseṭṭal n Occam * Taɣeẓnaẓrit * Tiẓrilawt * Tilawt * Réification * Ccfaya * Tamasit == S == == T == * Tatiknikt * Tatiliulujit * Akud * Taṛebbanit * Tiẓri * Transcendance * Amahil == U == * Yiwen * Tiget * [[Ameɣrad]] * Imɣradanen * Amɣradan * Unfiɛ * Amlalad == V == * Azal * Tidet * Amerkid * Yir tannumi * Tudert * Takriḍt * Lebɣi ** Lebɣi amatu ** Lebɣi n tnezmart * Ṣṣeḥ == W == * Weltanschauung == Z == * Taztitikt == Liens externes == * « Lexique » c2l266wxgmi7kgq2f9tigdckgesm2a6